CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="ky" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Кыргызстан - Википедия</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )kywikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":["",""],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy", "wgMonthNames":["","январь","февраль","март","апрель","май","июнь","июль","август","сентябрь","октябрь","ноябрь","декабрь"],"wgRequestId":"874fb173-b041-4c9f-8c6d-6c9c567d6620","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Кыргызстан","wgTitle":"Кыргызстан","wgCurRevisionId":494730,"wgRevisionId":494730,"wgArticleId":1031,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Pages using duplicate arguments in template calls","Википедия:Калыптар туура эмес колдонулган барактар:Cite web","Уикипедия:Шилтемеси жараксыз барактар","Мамлекеттер арип боюнча","Уикипедия:Булаксыз ырастоолору бар макалалар","Webarchive template wayback links", "Кыргызстан","Евразия","Азия өлкөлөрү","Борбордук Азия","Унитардык республикалар","Кыргыздар","Постсоветтик аймактын мамлекеттери"],"wgPageViewLanguage":"ky","wgPageContentLanguage":"ky","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Кыргызстан","wgRelevantArticleId":1031,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":["sysop"],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"ky","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"ky"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":100000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false, "wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q813","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","mediawiki.page.gallery.styles":"ready","ext.tmh.player.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.tablesorter.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready", "ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.gallery","ext.tmh.player","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.tablesorter","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ky&modules=ext.cite.styles%7Cext.tmh.player.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.tablesorter.styles%7Cmediawiki.page.gallery.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=ky&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ky&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Flag_of_Kyrgyzstan.svg/1200px-Flag_of_Kyrgyzstan.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="720"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Flag_of_Kyrgyzstan.svg/800px-Flag_of_Kyrgyzstan.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="480"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Flag_of_Kyrgyzstan.svg/640px-Flag_of_Kyrgyzstan.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="384"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Кыргызстан - Википедия"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//ky.m.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Түзөтүү" href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Википедия (ky)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//ky.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ky"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Википедия Atom агымы" href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%82%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BD:RecentChanges&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Кыргызстан rootpage-Кыргызстан skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Мазмунга өтүү</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Сайт"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Иш тилкеси" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Иш тилкеси</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Иш тилкеси</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">каптал тилкесине жылдыруу</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">жашыруу</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Багыттоо </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D0%BA%D1%8B_%D0%B1%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BA" title="Башкы баракка өтүү [z]" accesskey="z"><span>Башкы барак</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%96%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D0%B0%D1%82_%D0%BF%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%8B" title="Долбоор тууралуу, эмне жасай аласыз, кайдан тапса болот"><span>Жамаат порталы</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A3%D1%87%D1%83%D1%80%D0%B4%D0%B0%D0%B3%D1%8B_%D0%BE%D0%BA%D1%83%D1%8F%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Учурдагы окуялар тууралуу кошумча маалымат табуу"><span>Учурдагы окуялар</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%82%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BD:RecentChanges" title="Соңку өзгөрүүлөрдүн тизмеси [r]" accesskey="r"><span>Соңку өзгөрүүлөр</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%82%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BD:Random" title="Туш келди баракты окуу [x]" accesskey="x"><span>Туш келди макала</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%96%D0%B0%D1%80%D0%B4%D0%B0%D0%BC:%D0%9C%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D1%83%D0%BD%D1%83" title="Маалымат алуу үчүн"><span>Жардам</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D0%BA%D1%8B_%D0%B1%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BA" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Википедия" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-ky.svg" style="width: 7.5em; height: 1.3125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-ky.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D0%90%D1%82%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BD:Search" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Википедиядан издөө [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Издөө</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Издөө" aria-label="Издөө" autocapitalize="sentences" title="Википедиядан издөө [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Атайын:Search"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Издөө</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Жеке шаймандар"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Көрүнүш"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Көрүнүш" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Көрүнүш</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_ky.wikipedia.org&uselang=ky" class=""><span>Демөөр</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%82%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BD:CreateAccount&returnto=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="You are encouraged to create an account and log in; however, it is not mandatory" class=""><span>Катталуу</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%82%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BD:UserLogin&returnto=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Сизге системада катталууга сунуш кылынат, бирок милдеттүү эмес [o]" accesskey="o" class=""><span>Кирүү</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Кошумча мүмкүнчүлүктөр" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Жеке шаймандар" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Жеке шаймандар</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="User menu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_ky.wikipedia.org&uselang=ky"><span>Демөөр</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%82%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BD:CreateAccount&returnto=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="You are encouraged to create an account and log in; however, it is not mandatory"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Катталуу</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%82%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BD:UserLogin&returnto=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Сизге системада катталууга сунуш кылынат, бирок милдеттүү эмес [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Кирүү</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Катталбаган түзөтүүчүлөр үчүн барактар <a href="/wiki/%D0%96%D0%B0%D1%80%D0%B4%D0%B0%D0%BC:%D0%91%D0%B5%D1%82_%D0%B0%D1%87%D0%B0%D1%80" aria-label="Түзөтүү жөнүндө көбүрөөк билүү"><span>чоо-жайы</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%82%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BD:MyContributions" title="A list of edits made from this IP address [y]" accesskey="y"><span>Салымдар</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%82%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BD:MyTalk" title="Бул IP дарекке арналган талкуулоо барагы [n]" accesskey="n"><span>Талкуу</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Сайт"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Мазмуну" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Мазмуну</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">каптал тилкесине жылдыруу</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">жашыруу</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Башына кайтуу</div> </a> </li> <li id="toc-Этимология" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Этимология"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Этимология</span> </div> </a> <ul id="toc-Этимология-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Тарых" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Тарых"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Тарых</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Тарых-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Тарых бөлүмчөсүн көрсөтүү/жашыруу</span> </button> <ul id="toc-Тарых-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Байыркы_мезгил" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Байыркы_мезгил"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Байыркы мезгил</span> </div> </a> <ul id="toc-Байыркы_мезгил-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Орусия_империясы" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Орусия_империясы"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Орусия империясы</span> </div> </a> <ul id="toc-Орусия_империясы-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Үркүн" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Үркүн"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2.1</span> <span>Үркүн</span> </div> </a> <ul id="toc-Үркүн-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Орус_падышалыгынын_кулашы_жана_үч_бийликтүү_мезгил" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Орус_падышалыгынын_кулашы_жана_үч_бийликтүү_мезгил"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3</span> <span>Орус падышалыгынын кулашы жана үч бийликтүү мезгил</span> </div> </a> <ul id="toc-Орус_падышалыгынын_кулашы_жана_үч_бийликтүү_мезгил-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Кеңештер_мезгили_(Совет_мезгили)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Кеңештер_мезгили_(Совет_мезгили)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.4</span> <span>Кеңештер мезгили (Совет мезгили)</span> </div> </a> <ul id="toc-Кеңештер_мезгили_(Совет_мезгили)-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Совет_бийлигинин_орношу" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Совет_бийлигинин_орношу"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.4.1</span> <span>Совет бийлигинин орношу</span> </div> </a> <ul id="toc-Совет_бийлигинин_орношу-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Кыргыз_мамлекеттүүлүгүнө_жол" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Кыргыз_мамлекеттүүлүгүнө_жол"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.4.2</span> <span>Кыргыз мамлекеттүүлүгүнө жол</span> </div> </a> <ul id="toc-Кыргыз_мамлекеттүүлүгүнө_жол-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Кыргыз_мамлекеттүүлүгүнүн_кийинки_өнүгүүсү" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Кыргыз_мамлекеттүүлүгүнүн_кийинки_өнүгүүсү"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.4.3</span> <span>Кыргыз мамлекеттүүлүгүнүн кийинки өнүгүүсү</span> </div> </a> <ul id="toc-Кыргыз_мамлекеттүүлүгүнүн_кийинки_өнүгүүсү-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Кыргыз_ССР" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Кыргыз_ССР"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.4.4</span> <span>Кыргыз ССР</span> </div> </a> <ul id="toc-Кыргыз_ССР-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Эгемендүү_Кыргызстан" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Эгемендүү_Кыргызстан"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.5</span> <span>Эгемендүү Кыргызстан</span> </div> </a> <ul id="toc-Эгемендүү_Кыргызстан-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-География" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#География"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>География</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-География-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>География бөлүмчөсүн көрсөтүү/жашыруу</span> </button> <ul id="toc-География-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Жайгашкан_жери" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Жайгашкан_жери"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Жайгашкан жери</span> </div> </a> <ul id="toc-Жайгашкан_жери-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Мамлекеттик_чек_ара" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Мамлекеттик_чек_ара"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Мамлекеттик чек ара</span> </div> </a> <ul id="toc-Мамлекеттик_чек_ара-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Рельеф" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Рельеф"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span>Рельеф</span> </div> </a> <ul id="toc-Рельеф-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Климат" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Климат"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.4</span> <span>Климат</span> </div> </a> <ul id="toc-Климат-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Суу_ресурстары" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Суу_ресурстары"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.5</span> <span>Суу ресурстары</span> </div> </a> <ul id="toc-Суу_ресурстары-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Мөңгүлөр" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Мөңгүлөр"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.5.1</span> <span>Мөңгүлөр</span> </div> </a> <ul id="toc-Мөңгүлөр-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Дарыялар" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Дарыялар"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.5.2</span> <span>Дарыялар</span> </div> </a> <ul id="toc-Дарыялар-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Көлдөр" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Көлдөр"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.5.3</span> <span>Көлдөр</span> </div> </a> <ul id="toc-Көлдөр-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Суу_сактагычтар" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Суу_сактагычтар"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.5.4</span> <span>Суу сактагычтар</span> </div> </a> <ul id="toc-Суу_сактагычтар-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Флора_жана_фауна" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Флора_жана_фауна"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.6</span> <span>Флора жана фауна</span> </div> </a> <ul id="toc-Флора_жана_фауна-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Өзгөчө_корголучуу_жаратылыш_аймактар" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Өзгөчө_корголучуу_жаратылыш_аймактар"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.7</span> <span>Өзгөчө корголучуу жаратылыш аймактар</span> </div> </a> <ul id="toc-Өзгөчө_корголучуу_жаратылыш_аймактар-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Мамлекеттик_түзүлүш" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Мамлекеттик_түзүлүш"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Мамлекеттик түзүлүш</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Мамлекеттик_түзүлүш-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Мамлекеттик түзүлүш бөлүмчөсүн көрсөтүү/жашыруу</span> </button> <ul id="toc-Мамлекеттик_түзүлүш-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Мыйзам_чыгаруу_бийлиги" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Мыйзам_чыгаруу_бийлиги"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Мыйзам чыгаруу бийлиги</span> </div> </a> <ul id="toc-Мыйзам_чыгаруу_бийлиги-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Президент" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Президент"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Президент</span> </div> </a> <ul id="toc-Президент-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Административдик-аймактык_түзүлүш" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Административдик-аймактык_түзүлүш"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.3</span> <span>Административдик-аймактык түзүлүш</span> </div> </a> <ul id="toc-Административдик-аймактык_түзүлүш-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Куралдуу_күчтөр" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Куралдуу_күчтөр"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.4</span> <span>Куралдуу күчтөр</span> </div> </a> <ul id="toc-Куралдуу_күчтөр-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Калк" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Калк"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Калк</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Калк-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Калк бөлүмчөсүн көрсөтүү/жашыруу</span> </button> <ul id="toc-Калк-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Тилдер" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Тилдер"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>Тилдер</span> </div> </a> <ul id="toc-Тилдер-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Ажайып_жайлары" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Ажайып_жайлары"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Ажайып жайлары</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Ажайып_жайлары-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Ажайып жайлары бөлүмчөсүн көрсөтүү/жашыруу</span> </button> <ul id="toc-Ажайып_жайлары-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Арсланбаб" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Арсланбаб"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1</span> <span>Арсланбаб</span> </div> </a> <ul id="toc-Арсланбаб-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Сулайман-Тоо" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Сулайман-Тоо"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2</span> <span>Сулайман-Тоо</span> </div> </a> <ul id="toc-Сулайман-Тоо-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Жети-Өгүз" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Жети-Өгүз"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.3</span> <span>Жети-Өгүз</span> </div> </a> <ul id="toc-Жети-Өгүз-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Бурана_мунарасы" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Бурана_мунарасы"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.4</span> <span>Бурана мунарасы</span> </div> </a> <ul id="toc-Бурана_мунарасы-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Таш-Рабат" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Таш-Рабат"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.5</span> <span>Таш-Рабат</span> </div> </a> <ul id="toc-Таш-Рабат-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Сары-Челек" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Сары-Челек"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.6</span> <span>Сары-Челек</span> </div> </a> <ul id="toc-Сары-Челек-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Билим_берүү" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Билим_берүү"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Билим берүү</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Билим_берүү-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Билим берүү бөлүмчөсүн көрсөтүү/жашыруу</span> </button> <ul id="toc-Билим_берүү-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Жогорку_окуу_жайлар" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Жогорку_окуу_жайлар"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1</span> <span>Жогорку окуу жайлар</span> </div> </a> <ul id="toc-Жогорку_окуу_жайлар-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Маданият" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Маданият"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Маданият</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Маданият-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Маданият бөлүмчөсүн көрсөтүү/жашыруу</span> </button> <ul id="toc-Маданият-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Майрам_күндөрү" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Майрам_күндөрү"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.1</span> <span>Майрам күндөрү</span> </div> </a> <ul id="toc-Майрам_күндөрү-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Транспорт" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Транспорт"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Транспорт</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Транспорт-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Транспорт бөлүмчөсүн көрсөтүү/жашыруу</span> </button> <ul id="toc-Транспорт-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Аба_майдандар" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Аба_майдандар"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.1</span> <span>Аба майдандар</span> </div> </a> <ul id="toc-Аба_майдандар-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Темир_жол_байланышы" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Темир_жол_байланышы"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.2</span> <span>Темир жол байланышы</span> </div> </a> <ul id="toc-Темир_жол_байланышы-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Жолдор" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Жолдор"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.3</span> <span>Жолдор</span> </div> </a> <ul id="toc-Жолдор-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Булактар" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Булактар"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Булактар</span> </div> </a> <ul id="toc-Булактар-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Тышкы_шилтемелер" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Тышкы_шилтемелер"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Тышкы шилтемелер</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Тышкы_шилтемелер-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Тышкы шилтемелер бөлүмчөсүн көрсөтүү/жашыруу</span> </button> <ul id="toc-Тышкы_шилтемелер-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Мамлекеттик_сайттар" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Мамлекеттик_сайттар"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11.1</span> <span>Мамлекеттик сайттар</span> </div> </a> <ul id="toc-Мамлекеттик_сайттар-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Жалпы_маалымат" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Жалпы_маалымат"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11.2</span> <span>Жалпы маалымат</span> </div> </a> <ul id="toc-Жалпы_маалымат-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Мазмуну" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Мазмунду жашыруу/көрсөтүү" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Мазмунду жашыруу/көрсөтүү</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Кыргызстан</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Башка тилдеги макалага өтүү. 252 тилде жеткиликтүү" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-252" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">252 тил</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ab mw-list-item"><a href="https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D3%B7%D1%8B%D0%B7%D1%81%D2%AD%D0%B0%D0%BD" title="Кырӷызсҭан – абхазча" lang="ab" hreflang="ab" data-title="Кырӷызсҭан" data-language-autonym="Аԥсшәа" data-language-local-name="абхазча" class="interlanguage-link-target"><span>Аԥсшәа</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ace mw-list-item"><a href="https://ace.wikipedia.org/wiki/Kyrgyzstan" title="Kyrgyzstan – ачехче" lang="ace" hreflang="ace" data-title="Kyrgyzstan" data-language-autonym="Acèh" data-language-local-name="ачехче" class="interlanguage-link-target"><span>Acèh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ady mw-list-item"><a href="https://ady.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Кыргызстан – адыгейче" lang="ady" hreflang="ady" data-title="Кыргызстан" data-language-autonym="Адыгабзэ" data-language-local-name="адыгейче" class="interlanguage-link-target"><span>Адыгабзэ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Kirgisi%C3%AB" title="Kirgisië – африкаанча" lang="af" hreflang="af" data-title="Kirgisië" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="африкаанча" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Kirgisistan" title="Kirgisistan – немисче (Швейцария)" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Kirgisistan" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="немисче (Швейцария)" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%AA%E1%88%AD%E1%8C%8A%E1%8B%9D%E1%88%B5%E1%89%B3%E1%8A%95" title="ኪርጊዝስታን – амхарча" lang="am" hreflang="am" data-title="ኪርጊዝስታን" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="амхарча" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ami mw-list-item"><a href="https://ami.wikipedia.org/wiki/Kurgyzstan" title="Kurgyzstan – Amis" lang="ami" hreflang="ami" data-title="Kurgyzstan" data-language-autonym="Pangcah" data-language-local-name="Amis" class="interlanguage-link-target"><span>Pangcah</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Kirguizist%C3%A1n" title="Kirguizistán – арагончо" lang="an" hreflang="an" data-title="Kirguizistán" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="арагончо" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://ang.wikipedia.org/wiki/Cirgisstan" title="Cirgisstan – Old English" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Cirgisstan" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="Old English" class="interlanguage-link-target"><span>Ænglisc</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-anp mw-list-item"><a href="https://anp.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%97%E0%A4%BF%E0%A4%9C%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="किर्गिजस्तान – ангикача" lang="anp" hreflang="anp" data-title="किर्गिजस्तान" data-language-autonym="अंगिका" data-language-local-name="ангикача" class="interlanguage-link-target"><span>अंगिका</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D8%B1%D8%BA%D9%8A%D8%B2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="قرغيزستان – арабча" lang="ar" hreflang="ar" data-title="قرغيزستان" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="арабча" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arc mw-list-item"><a href="https://arc.wikipedia.org/wiki/%DC%A9%DC%9D%DC%AA%DC%93%DC%9D%DC%99%DC%A3%DC%9B%DC%90%DC%A2" title="ܩܝܪܓܝܙܣܛܐܢ – Aramaic" lang="arc" hreflang="arc" data-title="ܩܝܪܓܝܙܣܛܐܢ" data-language-autonym="ܐܪܡܝܐ" data-language-local-name="Aramaic" class="interlanguage-link-target"><span>ܐܪܡܝܐ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D9%83%D9%8A%D8%B1%DD%A3%D9%8A%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="كيرݣيستان – Moroccan Arabic" lang="ary" hreflang="ary" data-title="كيرݣيستان" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="Moroccan Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>الدارجة</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%83%D9%8A%D8%B1%D8%AC%D9%8A%D8%B2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="كيرجيزستان – Egyptian Arabic" lang="arz" hreflang="arz" data-title="كيرجيزستان" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptian Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%BF%E0%A7%B0%E0%A6%97%E0%A6%BF%E0%A6%9C%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%A8" title="কিৰগিজস্তান – ассамча" lang="as" hreflang="as" data-title="কিৰগিজস্তান" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="ассамча" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Kirguist%C3%A1n" title="Kirguistán – астурийче" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Kirguistán" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="астурийче" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-av mw-list-item"><a href="https://av.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D1%8A%D0%B8%D1%80%D0%B3%D1%8A%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Гъиргъизистан – аварикче" lang="av" hreflang="av" data-title="Гъиргъизистан" data-language-autonym="Авар" data-language-local-name="аварикче" class="interlanguage-link-target"><span>Авар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-awa mw-list-item"><a href="https://awa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%97%E0%A4%BF%E0%A4%9C%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="किर्गिजस्तान – авадхиче" lang="awa" hreflang="awa" data-title="किर्गिजस्तान" data-language-autonym="अवधी" data-language-local-name="авадхиче" class="interlanguage-link-target"><span>अवधी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Q%C4%B1r%C4%9F%C4%B1z%C4%B1stan" title="Qırğızıstan – азербайжанча" lang="az" hreflang="az" data-title="Qırğızıstan" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="азербайжанча" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D9%82%DB%8C%D8%B1%D8%BA%DB%8C%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="قیرغیزیستان – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="قیرغیزیستان" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D2%A0%D1%8B%D1%80%D2%93%D1%8B%D2%99%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Ҡырғыҙстан – башкырча" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Ҡырғыҙстан" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="башкырча" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ban mw-list-item"><a href="https://ban.wikipedia.org/wiki/Kirgistan" title="Kirgistan – баличе" lang="ban" hreflang="ban" data-title="Kirgistan" data-language-autonym="Basa Bali" data-language-local-name="баличе" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Bali</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Kirgisistan" title="Kirgisistan – Bavarian" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Kirgisistan" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="Bavarian" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Kirkiz%C4%97j%C4%97" title="Kirkizėjė – Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Kirkizėjė" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Kirgistan" title="Kirgistan – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Kirgistan" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Кыргызстан – беларусча" lang="be" hreflang="be" data-title="Кыргызстан" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="беларусча" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Кыргыстан – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Кыргыстан" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bew mw-list-item"><a href="https://bew.wikipedia.org/wiki/Kirgistan" title="Kirgistan – Betawi" lang="bew" hreflang="bew" data-title="Kirgistan" data-language-autonym="Betawi" data-language-local-name="Betawi" class="interlanguage-link-target"><span>Betawi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="жакшы макалалар"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B8%D1%80%D0%B3%D0%B8%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Киргизстан – болгарча" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Киргизстан" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="болгарча" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%97%E0%A4%BF%E0%A4%9C%E0%A4%BC%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="किर्गिज़स्तान – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="किर्गिज़स्तान" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bi mw-list-item"><a href="https://bi.wikipedia.org/wiki/Kirgistan" title="Kirgistan – бисламача" lang="bi" hreflang="bi" data-title="Kirgistan" data-language-autonym="Bislama" data-language-local-name="бисламача" class="interlanguage-link-target"><span>Bislama</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-blk mw-list-item"><a href="https://blk.wikipedia.org/wiki/%E1%80%80%E1%80%AC%E1%80%85%E1%80%AD%E1%80%85%E1%80%BA%E1%80%9E%E1%80%90%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%81%E1%80%99%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%91%E1%80%AE" title="ကာစိစ်သတန်ခမ်းထီ – Pa'O" lang="blk" hreflang="blk" data-title="ကာစိစ်သတန်ခမ်းထီ" data-language-autonym="ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ" data-language-local-name="Pa'O" class="interlanguage-link-target"><span>ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A6%97%E0%A6%BF%E0%A6%9C%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%A8" title="কিরগিজস্তান – бангладешче" lang="bn" hreflang="bn" data-title="কিরগিজস্তান" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="бангладешче" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%80%E0%BD%B2%E0%BC%8B%E0%BD%A2%E0%BE%92%E0%BD%B2%E0%BC%8B%E0%BD%9F%E0%BC%8B%E0%BD%A6%E0%BE%9F%E0%BD%93%E0%BC%8D" title="ཀི་རྒི་ཟ་སྟན། – тибетче" lang="bo" hreflang="bo" data-title="ཀི་རྒི་ཟ་སྟན།" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="тибетче" class="interlanguage-link-target"><span>བོད་ཡིག</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bpy mw-list-item"><a href="https://bpy.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A6%97%E0%A6%BF%E0%A6%9C%E0%A6%BF%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%A8" title="কিরগিজিস্তান – Bishnupriya" lang="bpy" hreflang="bpy" data-title="কিরগিজিস্তান" data-language-autonym="বিষ্ণুপ্রিয়া মণিপুরী" data-language-local-name="Bishnupriya" class="interlanguage-link-target"><span>বিষ্ণুপ্রিয়া মণিপুরী</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Kirgizstan" title="Kirgizstan – бретончо" lang="br" hreflang="br" data-title="Kirgizstan" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="бретончо" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Kirgistan" title="Kirgistan – боснийче" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Kirgistan" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="боснийче" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Кыргызстан – Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Кыргызстан" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Kirguizstan" title="Kirguizstan – каталончо" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Kirguizstan" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="каталончо" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cbk-zam mw-list-item"><a href="https://cbk-zam.wikipedia.org/wiki/Kirguizist%C3%A1n" title="Kirguizistán – Chavacano" lang="cbk" hreflang="cbk" data-title="Kirguizistán" data-language-autonym="Chavacano de Zamboanga" data-language-local-name="Chavacano" class="interlanguage-link-target"><span>Chavacano de Zamboanga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/Kyrgyzstan" title="Kyrgyzstan – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Kyrgyzstan" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D3%80%D0%B8%D1%80%D0%B3%D3%80%D0%B0%D0%B7%D0%BE%D0%B9%D1%87%D0%BE%D1%8C" title="ГӀиргӀазойчоь – чеченче" lang="ce" hreflang="ce" data-title="ГӀиргӀазойчоь" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="чеченче" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Kirgistan" title="Kirgistan – себуанча" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Kirgistan" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="себуанча" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-chr mw-list-item"><a href="https://chr.wikipedia.org/wiki/%E1%8E%A9%E1%8E%B5%E1%8F%A3%E1%8E%A2%E1%8F%8D" title="ᎩᎵᏣᎢᏍ – черокиче" lang="chr" hreflang="chr" data-title="ᎩᎵᏣᎢᏍ" data-language-autonym="ᏣᎳᎩ" data-language-local-name="черокиче" class="interlanguage-link-target"><span>ᏣᎳᎩ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D8%B1%D8%BA%DB%8C%D8%B2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="قرغیزستان – борбордук курдча" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="قرغیزستان" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="борбордук курдча" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-co mw-list-item"><a href="https://co.wikipedia.org/wiki/Chirghizistanu" title="Chirghizistanu – корсиканча" lang="co" hreflang="co" data-title="Chirghizistanu" data-language-autonym="Corsu" data-language-local-name="корсиканча" class="interlanguage-link-target"><span>Corsu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/Q%C4%B1r%C4%9F%C4%B1zistan" title="Qırğızistan – Crimean Tatar" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Qırğızistan" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="Crimean Tatar" class="interlanguage-link-target"><span>Qırımtatarca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Kyrgyzst%C3%A1n" title="Kyrgyzstán – чехче" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Kyrgyzstán" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="чехче" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-csb mw-list-item"><a href="https://csb.wikipedia.org/wiki/Kirgistan" title="Kirgistan – Kashubian" lang="csb" hreflang="csb" data-title="Kirgistan" data-language-autonym="Kaszëbsczi" data-language-local-name="Kashubian" class="interlanguage-link-target"><span>Kaszëbsczi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cu mw-list-item"><a href="https://cu.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%EA%99%91%D1%80%D0%B3%EA%99%91%EA%99%81%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%8A" title="Кꙑргꙑꙁстанъ – чиркөө славянча" lang="cu" hreflang="cu" data-title="Кꙑргꙑꙁстанъ" data-language-autonym="Словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ" data-language-local-name="чиркөө славянча" class="interlanguage-link-target"><span>Словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%C4%83%D1%80%D0%BA%C4%83%D1%81%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Кăркăсстан – чувашча" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Кăркăсстан" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="чувашча" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Cirgistan" title="Cirgistan – уелшче" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Cirgistan" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="уелшче" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Kirgisistan" title="Kirgisistan – датча" lang="da" hreflang="da" data-title="Kirgisistan" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="датча" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dag mw-list-item"><a href="https://dag.wikipedia.org/wiki/Krygyzstan" title="Krygyzstan – Dagbani" lang="dag" hreflang="dag" data-title="Krygyzstan" data-language-autonym="Dagbanli" data-language-local-name="Dagbani" class="interlanguage-link-target"><span>Dagbanli</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Kirgisistan" title="Kirgisistan – немисче" lang="de" hreflang="de" data-title="Kirgisistan" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="немисче" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Q%C4%B1r%C4%9F%C4%B1z%C4%B1stan" title="Qırğızıstan – Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Qırğızıstan" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dsb mw-list-item"><a href="https://dsb.wikipedia.org/wiki/Kirgiziska" title="Kirgiziska – төмөнкү сорбианча" lang="dsb" hreflang="dsb" data-title="Kirgiziska" data-language-autonym="Dolnoserbski" data-language-local-name="төмөнкү сорбианча" class="interlanguage-link-target"><span>Dolnoserbski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dtp mw-list-item"><a href="https://dtp.wikipedia.org/wiki/Kyrgyzstan" title="Kyrgyzstan – Central Dusun" lang="dtp" hreflang="dtp" data-title="Kyrgyzstan" data-language-autonym="Kadazandusun" data-language-local-name="Central Dusun" class="interlanguage-link-target"><span>Kadazandusun</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dty mw-list-item"><a href="https://dty.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%97%E0%A4%BF%E0%A4%9C%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="किर्गिजस्तान – Doteli" lang="dty" hreflang="dty" data-title="किर्गिजस्तान" data-language-autonym="डोटेली" data-language-local-name="Doteli" class="interlanguage-link-target"><span>डोटेली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dv mw-list-item"><a href="https://dv.wikipedia.org/wiki/%DE%86%DE%A8%DE%83%DE%A8%DE%8E%DE%A8%DE%90%DE%B0%DE%8C%DE%A7%DE%82%DE%B0" title="ކިރިގިސްތާން – дивехиче" lang="dv" hreflang="dv" data-title="ކިރިގިސްތާން" data-language-autonym="ދިވެހިބަސް" data-language-local-name="дивехиче" class="interlanguage-link-target"><span>ދިވެހިބަސް</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ee mw-list-item"><a href="https://ee.wikipedia.org/wiki/Kyrgyzstan" title="Kyrgyzstan – эбече" lang="ee" hreflang="ee" data-title="Kyrgyzstan" data-language-autonym="Eʋegbe" data-language-local-name="эбече" class="interlanguage-link-target"><span>Eʋegbe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%B9%CF%81%CE%B3%CE%B9%CE%B6%CE%AF%CE%B1" title="Κιργιζία – грекче" lang="el" hreflang="el" data-title="Κιργιζία" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="грекче" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Kyrgyzstan" title="Kyrgyzstan – англисче" lang="en" hreflang="en" data-title="Kyrgyzstan" data-language-autonym="English" data-language-local-name="англисче" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Kirgizio" title="Kirgizio – эсперанто" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Kirgizio" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="эсперанто" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Kirguist%C3%A1n" title="Kirguistán – испанча" lang="es" hreflang="es" data-title="Kirguistán" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="испанча" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/K%C3%B5rg%C3%B5zstan" title="Kõrgõzstan – эстончо" lang="et" hreflang="et" data-title="Kõrgõzstan" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="эстончо" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Kirgizistan" title="Kirgizistan – баскча" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Kirgizistan" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="баскча" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/Quirguist%C3%A1n" title="Quirguistán – Extremaduran" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Quirguistán" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="Extremaduran" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D8%B1%D9%82%DB%8C%D8%B2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="قرقیزستان – фарсча" lang="fa" hreflang="fa" data-title="قرقیزستان" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="фарсча" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ff mw-list-item"><a href="https://ff.wikipedia.org/wiki/Kirgistan" title="Kirgistan – фулача" lang="ff" hreflang="ff" data-title="Kirgistan" data-language-autonym="Fulfulde" data-language-local-name="фулача" class="interlanguage-link-target"><span>Fulfulde</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi badge-Q17559452 badge-recommendedarticle mw-list-item" title="recommended article"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Kirgisia" title="Kirgisia – финче" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Kirgisia" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="финче" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/K%C3%B5rg%C3%B5stan" title="Kõrgõstan – Võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Kõrgõstan" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="Võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Kirgistan" title="Kirgistan – фарерче" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Kirgistan" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="фарерче" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Kirghizistan" title="Kirghizistan – французча" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Kirghizistan" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="французча" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frp mw-list-item"><a href="https://frp.wikipedia.org/wiki/Quirguizistan" title="Quirguizistan – Arpitan" lang="frp" hreflang="frp" data-title="Quirguizistan" data-language-autonym="Arpetan" data-language-local-name="Arpitan" class="interlanguage-link-target"><span>Arpetan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Kirgistaan" title="Kirgistaan – түндүк фризче (евразиялык тилдер)" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Kirgistaan" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="түндүк фризче (евразиялык тилдер)" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Kirgyzje" title="Kirgyzje – батыш фризче" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Kirgyzje" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="батыш фризче" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/An_Chirgeast%C3%A1in" title="An Chirgeastáin – ирландча" lang="ga" hreflang="ga" data-title="An Chirgeastáin" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="ирландча" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gag mw-list-item"><a href="https://gag.wikipedia.org/wiki/K%C4%B1rg%C4%B1zistan" title="Kırgızistan – гагаузча" lang="gag" hreflang="gag" data-title="Kırgızistan" data-language-autonym="Gagauz" data-language-local-name="гагаузча" class="interlanguage-link-target"><span>Gagauz</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Kirgizistan" title="Kirgizistan – Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Kirgizistan" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/C%C3%ACorgastan" title="Cìorgastan – шотладиялык гелча" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Cìorgastan" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="шотладиялык гелча" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Kirguizist%C3%A1n" title="Kirguizistán – галисияча" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Kirguizistán" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="галисияча" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Kirigit%C3%A3" title="Kirigitã – гуараниче" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Kirigitã" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="гуараниче" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gom mw-list-item"><a href="https://gom.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%B0%E0%A4%97%E0%A4%BF%E0%A4%9D%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="किरगिझस्तान – Goan Konkani" lang="gom" hreflang="gom" data-title="किरगिझस्तान" data-language-autonym="गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni" data-language-local-name="Goan Konkani" class="interlanguage-link-target"><span>गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%95%E0%AA%BF%E0%AA%B0%E0%AB%8D%E0%AA%97%E0%AA%BF%E0%AA%9D_%E0%AA%97%E0%AA%A3%E0%AA%B0%E0%AA%BE%E0%AA%9C%E0%AB%8D%E0%AA%AF" title="કિર્ગિઝ ગણરાજ્ય – гужаратча" lang="gu" hreflang="gu" data-title="કિર્ગિઝ ગણરાજ્ય" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="гужаратча" class="interlanguage-link-target"><span>ગુજરાતી</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/Yn_Chyrgistaan" title="Yn Chyrgistaan – мэнксыча" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Yn Chyrgistaan" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="мэнксыча" class="interlanguage-link-target"><span>Gaelg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Kirgistan" title="Kirgistan – хаусача" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Kirgistan" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="хаусача" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Kyrgyzstan" title="Kyrgyzstan – Хакка кытайча" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Kyrgyzstan" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="Хакка кытайча" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-haw mw-list-item"><a href="https://haw.wikipedia.org/wiki/Kaikikana" title="Kaikikana – гавайча" lang="haw" hreflang="haw" data-title="Kaikikana" data-language-autonym="Hawaiʻi" data-language-local-name="гавайча" class="interlanguage-link-target"><span>Hawaiʻi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A7%D7%99%D7%A8%D7%92%D7%99%D7%96%D7%A1%D7%98%D7%9F" title="קירגיזסטן – ивритче" lang="he" hreflang="he" data-title="קירגיזסטן" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="ивритче" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%97%E0%A4%BF%E0%A4%9C%E0%A4%BC%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="किर्गिज़स्तान – хиндиче" lang="hi" hreflang="hi" data-title="किर्गिज़स्तान" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="хиндиче" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Kyrgyzstan" title="Kyrgyzstan – Fiji Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Kyrgyzstan" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Fiji Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Kirgistan" title="Kirgistan – хорватча" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Kirgistan" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="хорватча" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://hsb.wikipedia.org/wiki/Kirgiska" title="Kirgiska – жогорку сорбианча" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="Kirgiska" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="жогорку сорбианча" class="interlanguage-link-target"><span>Hornjoserbsce</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Kigistan" title="Kigistan – гаитиче" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Kigistan" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="гаитиче" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Kirgiziszt%C3%A1n" title="Kirgizisztán – венгерче" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Kirgizisztán" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="венгерче" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%82%D6%80%D5%B2%D5%A6%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6" title="Ղրղզստան – армянча" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Ղրղզստան" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="армянча" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Kirghizistan" title="Kirghizistan – интерлингва" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Kirghizistan" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="интерлингва" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Kirgizstan" title="Kirgizstan – индонезияча" lang="id" hreflang="id" data-title="Kirgizstan" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="индонезияча" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Kirgizistan" title="Kirgizistan – Interlingue" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Kirgizistan" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="Interlingue" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Kirgistan" title="Kirgistan – илокочо" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Kirgistan" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="илокочо" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-inh mw-list-item"><a href="https://inh.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D3%80%D0%B8%D1%80%D0%B3%D3%80%D0%B8%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B5" title="ГӀиргӀизстане – ингушча" lang="inh" hreflang="inh" data-title="ГӀиргӀизстане" data-language-autonym="ГӀалгӀай" data-language-local-name="ингушча" class="interlanguage-link-target"><span>ГӀалгӀай</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Kirgizistan" title="Kirgizistan – идочо" lang="io" hreflang="io" data-title="Kirgizistan" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="идочо" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Kirgistan" title="Kirgistan – исландча" lang="is" hreflang="is" data-title="Kirgistan" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="исландча" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Kirghizistan" title="Kirghizistan – италиянча" lang="it" hreflang="it" data-title="Kirghizistan" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="италиянча" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%AD%E3%83%AB%E3%82%AE%E3%82%B9" title="キルギス – жапончо" lang="ja" hreflang="ja" data-title="キルギス" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="жапончо" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Kiergistan" title="Kiergistan – Jamaican Creole English" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Kiergistan" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Jamaican Creole English" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Kirgizstan" title="Kirgizstan – жаванизче" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Kirgizstan" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="жаванизче" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A7%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="ყირგიზეთი – грузинче" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ყირგიზეთი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="грузинче" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Q%C4%B1r%C7%B5%C4%B1zstan" title="Qırǵızstan – Kara-Kalpak" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Qırǵızstan" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="Kara-Kalpak" class="interlanguage-link-target"><span>Qaraqalpaqsha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Kirgizistan" title="Kirgizistan – кабылча" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Kirgizistan" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="кабылча" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbd mw-list-item"><a href="https://kbd.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%8A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8A%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D1%8D%D0%BD" title="Къыргъызстэн – кабардинче" lang="kbd" hreflang="kbd" data-title="Къыргъызстэн" data-language-autonym="Адыгэбзэ" data-language-local-name="кабардинче" class="interlanguage-link-target"><span>Адыгэбзэ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kg mw-list-item"><a href="https://kg.wikipedia.org/wiki/Kirgizstan" title="Kirgizstan – Kongo" lang="kg" hreflang="kg" data-title="Kirgizstan" data-language-autonym="Kongo" data-language-local-name="Kongo" class="interlanguage-link-target"><span>Kongo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kge mw-list-item"><a href="https://kge.wikipedia.org/wiki/Kirgizstan" title="Kirgizstan – Komering" lang="kge" hreflang="kge" data-title="Kirgizstan" data-language-autonym="Kumoring" data-language-local-name="Komering" class="interlanguage-link-target"><span>Kumoring</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ki mw-list-item"><a href="https://ki.wikipedia.org/wiki/Kyrgyzstan" title="Kyrgyzstan – кикуйиче" lang="ki" hreflang="ki" data-title="Kyrgyzstan" data-language-autonym="Gĩkũyũ" data-language-local-name="кикуйиче" class="interlanguage-link-target"><span>Gĩkũyũ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D2%9A%D1%8B%D1%80%D2%93%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Қырғызстан – казакча" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Қырғызстан" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="казакча" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%80%E1%9F%80%E1%9E%82%E1%9E%B8%E1%9E%9F%E1%9F%92%E1%9E%90%E1%9E%B6%E1%9E%93" title="កៀគីស្ថាន – кмерче" lang="km" hreflang="km" data-title="កៀគីស្ថាន" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="кмерче" class="interlanguage-link-target"><span>ភាសាខ្មែរ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%95%E0%B2%BF%E0%B2%B0%E0%B3%8D%E0%B2%97%E0%B2%BF%E0%B2%B8%E0%B3%8D%E0%B2%A5%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B3%8D" title="ಕಿರ್ಗಿಸ್ಥಾನ್ – каннадача" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಕಿರ್ಗಿಸ್ಥಾನ್" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="каннадача" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%ED%82%A4%EB%A5%B4%EA%B8%B0%EC%8A%A4%EC%8A%A4%ED%83%84" title="키르기스스탄 – корейче" lang="ko" hreflang="ko" data-title="키르기스스탄" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="корейче" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-krc mw-list-item"><a href="https://krc.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%8A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8A%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Къыргъызстан – карачай-балкарча" lang="krc" hreflang="krc" data-title="Къыргъызстан" data-language-autonym="Къарачай-малкъар" data-language-local-name="карачай-балкарча" class="interlanguage-link-target"><span>Къарачай-малкъар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ksh mw-list-item"><a href="https://ksh.wikipedia.org/wiki/Kirgistan" title="Kirgistan – колоньяча" lang="ksh" hreflang="ksh" data-title="Kirgistan" data-language-autonym="Ripoarisch" data-language-local-name="колоньяча" class="interlanguage-link-target"><span>Ripoarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Qirgizistan" title="Qirgizistan – курдча" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Qirgizistan" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="курдча" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kv mw-list-item"><a href="https://kv.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Кыргызстан – комиче" lang="kv" hreflang="kv" data-title="Кыргызстан" data-language-autonym="Коми" data-language-local-name="комиче" class="interlanguage-link-target"><span>Коми</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Pow_Kyrgys" title="Pow Kyrgys – корнишче" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Pow Kyrgys" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="корнишче" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Kyrgyzstania" title="Kyrgyzstania – латынча" lang="la" hreflang="la" data-title="Kyrgyzstania" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="латынча" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/Kyrgyzstan" title="Kyrgyzstan – ладиночо" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Kyrgyzstan" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="ладиночо" class="interlanguage-link-target"><span>Ladino</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Kirgisistan" title="Kirgisistan – люксембургча" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Kirgisistan" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="люксембургча" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lez mw-list-item"><a href="https://lez.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B8%D1%80%D0%B3%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D1%8F" title="Киргизия – лезгинче" lang="lez" hreflang="lez" data-title="Киргизия" data-language-autonym="Лезги" data-language-local-name="лезгинче" class="interlanguage-link-target"><span>Лезги</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Cirgistan" title="Cirgistan – Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Cirgistan" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Kirgizi%C3%AB" title="Kirgizië – лимбургиче" lang="li" hreflang="li" data-title="Kirgizië" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="лимбургиче" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://lij.wikipedia.org/wiki/Kirghizistan" title="Kirghizistan – Ligurian" lang="lij" hreflang="lij" data-title="Kirghizistan" data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="Ligurian" class="interlanguage-link-target"><span>Ligure</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lld mw-list-item"><a href="https://lld.wikipedia.org/wiki/Chirghistan" title="Chirghistan – Ladin" lang="lld" hreflang="lld" data-title="Chirghistan" data-language-autonym="Ladin" data-language-local-name="Ladin" class="interlanguage-link-target"><span>Ladin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Kirghizistan" title="Kirghizistan – Lombard" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Kirghizistan" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Lombard" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ln mw-list-item"><a href="https://ln.wikipedia.org/wiki/Kirghizist%C3%A1ni" title="Kirghizistáni – лингалача" lang="ln" hreflang="ln" data-title="Kirghizistáni" data-language-autonym="Lingála" data-language-local-name="лингалача" class="interlanguage-link-target"><span>Lingála</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BA%81%E0%BA%B5%E0%BA%81%E0%BA%B5%E0%BA%AA%E0%BA%B0%E0%BA%96%E0%BA%B2%E0%BA%99" title="ກີກີສະຖານ – лаочо" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ກີກີສະຖານ" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="лаочо" class="interlanguage-link-target"><span>ລາວ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Kirgizija" title="Kirgizija – литовчо" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Kirgizija" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="литовчо" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Kirgizst%C4%81na" title="Kirgizstāna – латышча" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Kirgizstāna" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="латышча" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mad mw-list-item"><a href="https://mad.wikipedia.org/wiki/Kirgizstan" title="Kirgizstan – мадурисче" lang="mad" hreflang="mad" data-title="Kirgizstan" data-language-autonym="Madhurâ" data-language-local-name="мадурисче" class="interlanguage-link-target"><span>Madhurâ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mai mw-list-item"><a href="https://mai.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%97%E0%A4%BF%E0%A4%9C%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="किर्गिजस्तान – маитиличе" lang="mai" hreflang="mai" data-title="किर्गिजस्तान" data-language-autonym="मैथिली" data-language-local-name="маитиличе" class="interlanguage-link-target"><span>मैथिली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-map-bms mw-list-item"><a href="https://map-bms.wikipedia.org/wiki/Kirgizstan" title="Kirgizstan – Banyumasan" lang="jv-x-bms" hreflang="jv-x-bms" data-title="Kirgizstan" data-language-autonym="Basa Banyumasan" data-language-local-name="Banyumasan" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Banyumasan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mdf mw-list-item"><a href="https://mdf.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Кыргызстан – мокшача" lang="mdf" hreflang="mdf" data-title="Кыргызстан" data-language-autonym="Мокшень" data-language-local-name="мокшача" class="interlanguage-link-target"><span>Мокшень</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Kirgizist%C3%A0na" title="Kirgizistàna – малагасча" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Kirgizistàna" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="малагасча" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mhr mw-list-item"><a href="https://mhr.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Кыргызстан – Eastern Mari" lang="mhr" hreflang="mhr" data-title="Кыргызстан" data-language-autonym="Олык марий" data-language-local-name="Eastern Mari" class="interlanguage-link-target"><span>Олык марий</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mi mw-list-item"><a href="https://mi.wikipedia.org/wiki/Kehit%C4%81na" title="Kehitāna – маориче" lang="mi" hreflang="mi" data-title="Kehitāna" data-language-autonym="Māori" data-language-local-name="маориче" class="interlanguage-link-target"><span>Māori</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Kirgizstan" title="Kirgizstan – минанкабауча" lang="min" hreflang="min" data-title="Kirgizstan" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="минанкабауча" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B8%D1%80%D0%B3%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Киргистан – македончо" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Киргистан" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="македончо" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%95%E0%B4%BF%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%BF%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A5%E0%B4%BE%E0%B5%BB" title="കിർഗ്ഗിസ്ഥാൻ – малайаламча" lang="ml" hreflang="ml" data-title="കിർഗ്ഗിസ്ഥാൻ" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="малайаламча" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B8%D1%80%D0%B3%D0%B8%D0%B7" title="Киргиз – монголчо" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Киргиз" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="монголчо" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mni mw-list-item"><a href="https://mni.wikipedia.org/wiki/%EA%AF%80%EA%AF%A4%EA%AF%94%EA%AF%92%EA%AF%A4%EA%AF%93%EA%AF%81%EA%AF%AD%EA%AF%87%EA%AF%A5%EA%AF%9F" title="ꯀꯤꯔꯒꯤꯓꯁ꯭ꯇꯥꯟ – манипуриче" lang="mni" hreflang="mni" data-title="ꯀꯤꯔꯒꯤꯓꯁ꯭ꯇꯥꯟ" data-language-autonym="ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ" data-language-local-name="манипуриче" class="interlanguage-link-target"><span>ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%97%E0%A4%BF%E0%A4%9D%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="किर्गिझस्तान – маратиче" lang="mr" hreflang="mr" data-title="किर्गिझस्तान" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="маратиче" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Kyrgyzstan" title="Kyrgyzstan – малайча" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Kyrgyzstan" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="малайча" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mt mw-list-item"><a href="https://mt.wikipedia.org/wiki/Kirgi%C5%BCistan" title="Kirgiżistan – малтизче" lang="mt" hreflang="mt" data-title="Kirgiżistan" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="малтизче" class="interlanguage-link-target"><span>Malti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%80%E1%80%AC%E1%80%82%E1%80%BB%E1%80%85%E1%80%B9%E1%80%85%E1%80%90%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%94%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%84%E1%80%B6" title="ကာဂျစ္စတန်နိုင်ငံ – бурмача" lang="my" hreflang="my" data-title="ကာဂျစ္စတန်နိုင်ငံ" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="бурмача" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-myv mw-list-item"><a href="https://myv.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B8%D1%80%D0%B3%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D1%8F_%D0%9C%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80" title="Киргизия Мастор – эрзянча" lang="myv" hreflang="myv" data-title="Киргизия Мастор" data-language-autonym="Эрзянь" data-language-local-name="эрзянча" class="interlanguage-link-target"><span>Эрзянь</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D8%B1%D9%82%DB%8C%D8%B2%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%86" title="قرقیزستون – мазандераниче" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="قرقیزستون" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="мазандераниче" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Kirgisien" title="Kirgisien – төмөнкү немисче" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Kirgisien" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="төмөнкү немисче" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%97%E0%A4%BF%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="किर्गिस्तान – непалча" lang="ne" hreflang="ne" data-title="किर्गिस्तान" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="непалча" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A5%80%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%97%E0%A5%80%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="कीर्गीस्तान – невариче" lang="new" hreflang="new" data-title="कीर्गीस्तान" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="невариче" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Kirgizi%C3%AB" title="Kirgizië – голландча" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Kirgizië" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="голландча" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Kirgisistan" title="Kirgisistan – норвежче (нинорск)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Kirgisistan" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="норвежче (нинорск)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="good article badge"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Kirgisistan" title="Kirgisistan – норвежче (букмал)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Kirgisistan" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="норвежче (букмал)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nov mw-list-item"><a href="https://nov.wikipedia.org/wiki/Kirgistan" title="Kirgistan – Novial" lang="nov" hreflang="nov" data-title="Kirgistan" data-language-autonym="Novial" data-language-local-name="Novial" class="interlanguage-link-target"><span>Novial</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nv mw-list-item"><a href="https://nv.wikipedia.org/wiki/Ats%C3%A1_Yee_Ndaalzheehii_Bik%C3%A9yah" title="Atsá Yee Ndaalzheehii Bikéyah – наваджочо" lang="nv" hreflang="nv" data-title="Atsá Yee Ndaalzheehii Bikéyah" data-language-autonym="Diné bizaad" data-language-local-name="наваджочо" class="interlanguage-link-target"><span>Diné bizaad</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Quirguizstan" title="Quirguizstan – окситанча" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Quirguizstan" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="окситанча" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-olo mw-list-item"><a href="https://olo.wikipedia.org/wiki/Kirgizii" title="Kirgizii – Livvi-Karelian" lang="olo" hreflang="olo" data-title="Kirgizii" data-language-autonym="Livvinkarjala" data-language-local-name="Livvi-Karelian" class="interlanguage-link-target"><span>Livvinkarjala</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-om mw-list-item"><a href="https://om.wikipedia.org/wiki/Kirgistaan" title="Kirgistaan – оромочо" lang="om" hreflang="om" data-title="Kirgistaan" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="оромочо" class="interlanguage-link-target"><span>Oromoo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-or mw-list-item"><a href="https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%95%E0%AC%BF%E0%AC%B0%E0%AC%97%E0%AC%BF%E0%AC%9C%E0%AC%B8%E0%AD%8D%E0%AC%A4%E0%AC%BE%E0%AC%A8" title="କିରଗିଜସ୍ତାନ – орияча" lang="or" hreflang="or" data-title="କିରଗିଜସ୍ତାନ" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="орияча" class="interlanguage-link-target"><span>ଓଡ଼ିଆ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D1%8A%D0%B8%D1%80%D0%B3%D1%8A%D0%B8%D0%B7" title="Хъиргъиз – осетинче" lang="os" hreflang="os" data-title="Хъиргъиз" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="осетинче" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%95%E0%A8%BF%E0%A8%B0%E0%A8%97%E0%A8%BF%E0%A8%9C%E0%A8%BC%E0%A8%B8%E0%A8%A4%E0%A8%BE%E0%A8%A8" title="ਕਿਰਗਿਜ਼ਸਤਾਨ – пунжабиче" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਕਿਰਗਿਜ਼ਸਤਾਨ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="пунжабиче" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pam mw-list-item"><a href="https://pam.wikipedia.org/wiki/Kirgistan" title="Kirgistan – пампангача" lang="pam" hreflang="pam" data-title="Kirgistan" data-language-autonym="Kapampangan" data-language-local-name="пампангача" class="interlanguage-link-target"><span>Kapampangan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/Kirguistan" title="Kirguistan – папиаменточо" lang="pap" hreflang="pap" data-title="Kirguistan" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="папиаменточо" class="interlanguage-link-target"><span>Papiamentu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pi mw-list-item"><a href="https://pi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%B0%E0%A4%97%E0%A4%BF%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A5%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="किरगिस्थान – Pali" lang="pi" hreflang="pi" data-title="किरगिस्थान" data-language-autonym="पालि" data-language-local-name="Pali" class="interlanguage-link-target"><span>पालि</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pih mw-list-item"><a href="https://pih.wikipedia.org/wiki/Kergistaan" title="Kergistaan – Norfuk / Pitkern" lang="pih" hreflang="pih" data-title="Kergistaan" data-language-autonym="Norfuk / Pitkern" data-language-local-name="Norfuk / Pitkern" class="interlanguage-link-target"><span>Norfuk / Pitkern</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Kirgistan" title="Kirgistan – полякча" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Kirgistan" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="полякча" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Kirghizistan" title="Kirghizistan – Piedmontese" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Kirghizistan" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="Piedmontese" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%BA%DB%8C%D8%B2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="کرغیزستان – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="کرغیزستان" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D8%B1%D8%BA%D8%B2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="قرغزستان – пуштуча" lang="ps" hreflang="ps" data-title="قرغزستان" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="пуштуча" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Quirguist%C3%A3o" title="Quirguistão – португалча" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Quirguistão" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="португалча" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Kirkisuyu" title="Kirkisuyu – кечуача" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Kirkisuyu" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="кечуача" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/K%C3%A2rg%C3%A2zstan" title="Kârgâzstan – румынча" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Kârgâzstan" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="румынча" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-rup mw-list-item"><a href="https://roa-rup.wikipedia.org/wiki/Kirghistan" title="Kirghistan – аромунча" lang="rup" hreflang="rup" data-title="Kirghistan" data-language-autonym="Armãneashti" data-language-local-name="аромунча" class="interlanguage-link-target"><span>Armãneashti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Кыргызстан – орусча" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Кыргызстан" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="орусча" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D2%91%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Кырґызстан – Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Кырґызстан" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rw mw-list-item"><a href="https://rw.wikipedia.org/wiki/Kirigizisitani" title="Kirigizisitani – руандача" lang="rw" hreflang="rw" data-title="Kirigizisitani" data-language-autonym="Ikinyarwanda" data-language-local-name="руандача" class="interlanguage-link-target"><span>Ikinyarwanda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sa mw-list-item"><a href="https://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%97%E0%A4%BF%E0%A4%9C%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A5%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%AE%E0%A5%8D" title="किर्गिजस्थानम् – санскритче" lang="sa" hreflang="sa" data-title="किर्गिजस्थानम्" data-language-autonym="संस्कृतम्" data-language-local-name="санскритче" class="interlanguage-link-target"><span>संस्कृतम्</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B0%D0%BD" title="Кыргыстаан – сахача" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Кыргыстаан" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="сахача" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%A0%E1%B1%A4%E1%B1%A8%E1%B1%9C%E1%B1%A4%E1%B1%A1%E1%B1%BD%E1%B1%A5%E1%B1%9B%E1%B1%9F%E1%B1%B1" title="ᱠᱤᱨᱜᱤᱡᱽᱥᱛᱟᱱ – санталиче" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱠᱤᱨᱜᱤᱡᱽᱥᱛᱟᱱ" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="санталиче" class="interlanguage-link-target"><span>ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Kirgizist%C3%A0n" title="Kirgizistàn – сардинче" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Kirgizistàn" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="сардинче" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Kirghizistan" title="Kirghizistan – сицилийче" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Kirghizistan" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="сицилийче" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Kyrgyzstan" title="Kyrgyzstan – шотландча" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Kyrgyzstan" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="шотландча" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%DA%AA%D8%B1%D8%BA%D8%B2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ڪرغزستان – синдхиче" lang="sd" hreflang="sd" data-title="ڪرغزستان" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="синдхиче" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-se mw-list-item"><a href="https://se.wikipedia.org/wiki/Kirgisistan" title="Kirgisistan – түндүк саамиче" lang="se" hreflang="se" data-title="Kirgisistan" data-language-autonym="Davvisámegiella" data-language-local-name="түндүк саамиче" class="interlanguage-link-target"><span>Davvisámegiella</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Kirgistan" title="Kirgistan – серб-хорват" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Kirgistan" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="серб-хорват" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shn mw-list-item"><a href="https://shn.wikipedia.org/wiki/%E1%80%99%E1%80%AD%E1%80%B0%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%81%B5%E1%82%83%E1%82%87%E1%81%B5%E1%80%AD%E1%80%90%E1%80%BA%E1%82%88%E1%80%9E%E1%80%90%E1%81%BC%E1%80%BA%E1%82%87" title="မိူင်းၵႃႇၵိတ်ႈသတၼ်ႇ – шанча" lang="shn" hreflang="shn" data-title="မိူင်းၵႃႇၵိတ်ႈသတၼ်ႇ" data-language-autonym="ၽႃႇသႃႇတႆး " data-language-local-name="шанча" class="interlanguage-link-target"><span>ၽႃႇသႃႇတႆး </span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%9A%E0%B7%92%E0%B6%BB%E0%B7%8A%E0%B6%9C%E0%B7%92%E0%B7%83%E0%B7%8A%E0%B6%AD%E0%B7%8F%E0%B6%B1%E0%B6%BA" title="කිර්ගිස්තානය – сингалача" lang="si" hreflang="si" data-title="කිර්ගිස්තානය" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="сингалача" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Kyrgyzstan" title="Kyrgyzstan – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Kyrgyzstan" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Kirgizsko" title="Kirgizsko – словакча" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Kirgizsko" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="словакча" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-skr mw-list-item"><a href="https://skr.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%BA%D8%B2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="کرغزستان – Saraiki" lang="skr" hreflang="skr" data-title="کرغزستان" data-language-autonym="سرائیکی" data-language-local-name="Saraiki" class="interlanguage-link-target"><span>سرائیکی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Kirgizistan" title="Kirgizistan – словенче" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Kirgizistan" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="словенче" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sm mw-list-item"><a href="https://sm.wikipedia.org/wiki/Kegisitani" title="Kegisitani – самоанча" lang="sm" hreflang="sm" data-title="Kegisitani" data-language-autonym="Gagana Samoa" data-language-local-name="самоанча" class="interlanguage-link-target"><span>Gagana Samoa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-smn mw-list-item"><a href="https://smn.wikipedia.org/wiki/Kirgisia" title="Kirgisia – инари саамиче" lang="smn" hreflang="smn" data-title="Kirgisia" data-language-autonym="Anarâškielâ" data-language-local-name="инари саамиче" class="interlanguage-link-target"><span>Anarâškielâ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/Kerigistani" title="Kerigistani – шонача" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Kerigistani" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="шонача" class="interlanguage-link-target"><span>ChiShona</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Kirgistan" title="Kirgistan – сомаличе" lang="so" hreflang="so" data-title="Kirgistan" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="сомаличе" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Kirgistani" title="Kirgistani – албанча" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Kirgistani" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="албанча" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B8%D1%80%D0%B3%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Киргистан – сербче" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Киргистан" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="сербче" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-srn mw-list-item"><a href="https://srn.wikipedia.org/wiki/Kirgisikondre" title="Kirgisikondre – сранан тонгочо" lang="srn" hreflang="srn" data-title="Kirgisikondre" data-language-autonym="Sranantongo" data-language-local-name="сранан тонгочо" class="interlanguage-link-target"><span>Sranantongo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ss mw-list-item"><a href="https://ss.wikipedia.org/wiki/IKhirigi" title="IKhirigi – сватиче" lang="ss" hreflang="ss" data-title="IKhirigi" data-language-autonym="SiSwati" data-language-local-name="сватиче" class="interlanguage-link-target"><span>SiSwati</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Kirgistan" title="Kirgistan – сунданча" lang="su" hreflang="su" data-title="Kirgistan" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="сунданча" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Kirgizistan" title="Kirgizistan – шведче" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Kirgizistan" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="шведче" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Kirgizia" title="Kirgizia – суахиличе" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Kirgizia" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="суахиличе" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/Kirgistan" title="Kirgistan – Silesian" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Kirgistan" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="Silesian" class="interlanguage-link-target"><span>Ślůnski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szy mw-list-item"><a href="https://szy.wikipedia.org/wiki/Kurgyzstan" title="Kurgyzstan – Sakizaya" lang="szy" hreflang="szy" data-title="Kurgyzstan" data-language-autonym="Sakizaya" data-language-local-name="Sakizaya" class="interlanguage-link-target"><span>Sakizaya</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%95%E0%AE%BF%E0%AE%B0%E0%AF%8D%E0%AE%95%E0%AE%BF%E0%AE%9A%E0%AF%81%E0%AE%A4%E0%AF%8D%E0%AE%A4%E0%AE%BE%E0%AE%A9%E0%AF%8D" title="கிர்கிசுத்தான் – тамилче" lang="ta" hreflang="ta" data-title="கிர்கிசுத்தான்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="тамилче" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tay mw-list-item"><a href="https://tay.wikipedia.org/wiki/Kurgyzstan" title="Kurgyzstan – Tayal" lang="tay" hreflang="tay" data-title="Kurgyzstan" data-language-autonym="Tayal" data-language-local-name="Tayal" class="interlanguage-link-target"><span>Tayal</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%BF%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%BF%E0%B0%9C%E0%B0%BF%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="కిర్గిజిస్తాన్ – телугуча" lang="te" hreflang="te" data-title="కిర్గిజిస్తాన్" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="телугуча" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tet mw-list-item"><a href="https://tet.wikipedia.org/wiki/Kirgizistaun" title="Kirgizistaun – тетумча" lang="tet" hreflang="tet" data-title="Kirgizistaun" data-language-autonym="Tetun" data-language-local-name="тетумча" class="interlanguage-link-target"><span>Tetun</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D2%9A%D0%B8%D1%80%D2%93%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BD" title="Қирғизистон – тажикче" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Қирғизистон" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="тажикче" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B8%84%E0%B8%B5%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%81%E0%B8%B5%E0%B8%8B%E0%B8%AA%E0%B8%96%E0%B8%B2%E0%B8%99" title="ประเทศคีร์กีซสถาน – тайча" lang="th" hreflang="th" data-title="ประเทศคีร์กีซสถาน" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="тайча" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/Gyrgyzystan" title="Gyrgyzystan – түркмөнчө" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Gyrgyzystan" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="түркмөнчө" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Kirgistan" title="Kirgistan – Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Kirgistan" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tly mw-list-item"><a href="https://tly.wikipedia.org/wiki/Gyr%C7%A7yzyston" title="Gyrǧyzyston – Talysh" lang="tly" hreflang="tly" data-title="Gyrǧyzyston" data-language-autonym="Tolışi" data-language-local-name="Talysh" class="interlanguage-link-target"><span>Tolışi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-to mw-list-item"><a href="https://to.wikipedia.org/wiki/K%C4%ABkisitani" title="Kīkisitani – тонгача" lang="to" hreflang="to" data-title="Kīkisitani" data-language-autonym="Lea faka-Tonga" data-language-local-name="тонгача" class="interlanguage-link-target"><span>Lea faka-Tonga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/K%C4%B1rg%C4%B1zistan" title="Kırgızistan – түркчө" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Kırgızistan" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="түркчө" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-trv mw-list-item"><a href="https://trv.wikipedia.org/wiki/Kurgyzstan" title="Kurgyzstan – тарокочо" lang="trv" hreflang="trv" data-title="Kurgyzstan" data-language-autonym="Seediq" data-language-local-name="тарокочо" class="interlanguage-link-target"><span>Seediq</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Кыргызстан – татарча" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Кыргызстан" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="татарча" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tum mw-list-item"><a href="https://tum.wikipedia.org/wiki/Kyrgyzstan" title="Kyrgyzstan – тумбукача" lang="tum" hreflang="tum" data-title="Kyrgyzstan" data-language-autonym="ChiTumbuka" data-language-local-name="тумбукача" class="interlanguage-link-target"><span>ChiTumbuka</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tyv mw-list-item"><a href="https://tyv.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Кыргыстан – тувинче" lang="tyv" hreflang="tyv" data-title="Кыргыстан" data-language-autonym="Тыва дыл" data-language-local-name="тувинче" class="interlanguage-link-target"><span>Тыва дыл</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-udm mw-list-item"><a href="https://udm.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B8%D1%80%D0%B3%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D1%8F" title="Киргизия – удмуртча" lang="udm" hreflang="udm" data-title="Киргизия" data-language-autonym="Удмурт" data-language-local-name="удмуртча" class="interlanguage-link-target"><span>Удмурт</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D9%89%D8%B1%D8%BA%D9%89%D8%B2%D9%89%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="قىرغىزىستان – уйгурча" lang="ug" hreflang="ug" data-title="قىرغىزىستان" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="уйгурча" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B8%D1%80%D0%B3%D0%B8%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Киргизстан – украинче" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Киргизстан" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="украинче" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%BA%DB%8C%D8%B2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="کرغیزستان – урдуча" lang="ur" hreflang="ur" data-title="کرغیزستان" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="урдуча" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Qirg%CA%BBiziston" title="Qirgʻiziston – өзбекче" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Qirgʻiziston" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="өзбекче" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Kirgh%C3%ACzistan" title="Kirghìzistan – Venetian" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Kirghìzistan" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="Venetian" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Kirgizstan" title="Kirgizstan – Veps" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Kirgizstan" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="Veps" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Kyrgyzstan" title="Kyrgyzstan – вьетнамча" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Kyrgyzstan" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="вьетнамча" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vls mw-list-item"><a href="https://vls.wikipedia.org/wiki/Kirgistan" title="Kirgistan – West Flemish" lang="vls" hreflang="vls" data-title="Kirgistan" data-language-autonym="West-Vlams" data-language-local-name="West Flemish" class="interlanguage-link-target"><span>West-Vlams</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/Kirgid%C3%A4n" title="Kirgidän – волапюкча" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Kirgidän" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="волапюкча" class="interlanguage-link-target"><span>Volapük</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Kirguizistan" title="Kirguizistan – валлончо" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Kirguizistan" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="валлончо" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Kirguistan" title="Kirguistan – варайча" lang="war" hreflang="war" data-title="Kirguistan" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="варайча" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wo mw-list-item"><a href="https://wo.wikipedia.org/wiki/Kirgistaan" title="Kirgistaan – уолофчо" lang="wo" hreflang="wo" data-title="Kirgistaan" data-language-autonym="Wolof" data-language-local-name="уолофчо" class="interlanguage-link-target"><span>Wolof</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%90%89%E5%B0%94%E5%90%89%E6%96%AF%E6%96%AF%E5%9D%A6" title="吉尔吉斯斯坦 – "У" диалектинде (Кытай)" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="吉尔吉斯斯坦" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name=""У" диалектинде (Кытай)" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xal mw-list-item"><a href="https://xal.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B8%D1%80%D0%B3%D0%B8%D0%B7_%D0%9E%D1%80%D0%BD" title="Киргиз Орн – калмыкча" lang="xal" hreflang="xal" data-title="Киргиз Орн" data-language-autonym="Хальмг" data-language-local-name="калмыкча" class="interlanguage-link-target"><span>Хальмг</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A7%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="ყირგიზეთი – Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ყირგიზეთი" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%A7%D7%99%D7%A8%D7%92%D7%99%D7%96%D7%A1%D7%98%D7%90%D7%9F" title="קירגיזסטאן – идишче" lang="yi" hreflang="yi" data-title="קירגיזסטאן" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="идишче" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/Kirgistani" title="Kirgistani – йорубача" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Kirgistani" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="йорубача" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Kyrgyzstan" title="Kyrgyzstan – Zhuang" lang="za" hreflang="za" data-title="Kyrgyzstan" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="Zhuang" class="interlanguage-link-target"><span>Vahcuengh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zea mw-list-item"><a href="https://zea.wikipedia.org/wiki/Kirhizi%C3%AB" title="Kirhizië – Zeelandic" lang="zea" hreflang="zea" data-title="Kirhizië" data-language-autonym="Zeêuws" data-language-local-name="Zeelandic" class="interlanguage-link-target"><span>Zeêuws</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zgh mw-list-item"><a href="https://zgh.wikipedia.org/wiki/%E2%B4%BD%E2%B5%89%E2%B5%94%E2%B4%B3%E2%B5%89%E2%B5%A3%E2%B5%89%E2%B5%99%E2%B5%9C%E2%B4%B0%E2%B5%8F" title="ⴽⵉⵔⴳⵉⵣⵉⵙⵜⴰⵏ – марокко тамазигт адабий тилинде" lang="zgh" hreflang="zgh" data-title="ⴽⵉⵔⴳⵉⵣⵉⵙⵜⴰⵏ" data-language-autonym="ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ" data-language-local-name="марокко тамазигт адабий тилинде" class="interlanguage-link-target"><span>ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%90%89%E5%B0%94%E5%90%89%E6%96%AF%E6%96%AF%E5%9D%A6" title="吉尔吉斯斯坦 – кытайча" lang="zh" hreflang="zh" data-title="吉尔吉斯斯坦" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="кытайча" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E6%9F%AF%E7%88%BE%E5%85%8B%E5%AD%9C%E6%96%AF%E5%9D%A6" title="柯爾克孜斯坦 – Literary Chinese" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="柯爾克孜斯坦" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="Literary Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Kyrgyzstan" title="Kyrgyzstan – Minnan" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Kyrgyzstan" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Minnan" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%90%89%E7%88%BE%E5%90%89%E6%96%AF" title="吉爾吉斯 – кантончо" lang="yue" hreflang="yue" data-title="吉爾吉斯" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="кантончо" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q813#sitelinks-wikipedia" title="Башка тилдерге шилтемени түзөтүү" class="wbc-editpage">Шилтемелерди түзөтүү</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Аталыш мейкиндиктери"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Барактын мазмунун кароо [c]" accesskey="c"><span>Макала</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%BB%D0%BA%D1%83%D1%83:%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" rel="discussion" title="Барактын мазмунун талкуулоо [t]" accesskey="t"><span>Талкуу</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Тилди өзгөртүү" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">кыргызча</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Көрүүлөр"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD"><span>Окуу</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&veaction=edit" title="Бул баракты түзөтүү [v]" accesskey="v"><span>Түзөтүү</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit" title="Барактын кодун түзөтүү [e]" accesskey="e"><span>Булагын түзөтүү</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=history" title="Барактын тарыхы [h]" accesskey="h"><span>Тарыхын кароо</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Аспап кутусу" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Аспап кутусу</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Куралдар</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">каптал тилкесине жылдыруу</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">жашыруу</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="More options" > <div class="vector-menu-heading"> Аракеттер </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD"><span>Окуу</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&veaction=edit" title="Бул баракты түзөтүү [v]" accesskey="v"><span>Түзөтүү</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit" title="Барактын кодун түзөтүү [e]" accesskey="e"><span>Булагын түзөтүү</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=history"><span>Тарыхын кароо</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Жалпы </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%82%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BD:WhatLinksHere/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Ушул жерге шилтемеленген бардык уики барактардын тизмеси [j]" accesskey="j"><span>Жетелеме шилтемелер</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%82%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BD:RecentChangesLinked/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" rel="nofollow" title="Бул барактан шилтеме берилген барактардагы соңку өзгөрүүлөр [k]" accesskey="k"><span>Байланыштуу өзгөрүүлөр</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=ky" title="Файлдарды жүктөө [u]" accesskey="u"><span>Файл жүктөө</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%82%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BD:SpecialPages" title="Кызматтык барактардын жалпы тизмеги [q]" accesskey="q"><span>Атайын барактар</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&oldid=494730" title="Барактын ушул нускасына туруктуу шилтеме"><span>Туруктуу шилтеме</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=info" title="More information about this page"><span>Бул барак тууралуу</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%82%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BD:CiteThisPage&page=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&id=494730&wpFormIdentifier=titleform" title="Information on how to cite this page"><span>Бул макаланы цитаталоо</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%82%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BD:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fky.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D0%259A%25D1%258B%25D1%2580%25D0%25B3%25D1%258B%25D0%25B7%25D1%2581%25D1%2582%25D0%25B0%25D0%25BD"><span>URL'ди кыскартуу</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%82%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BD:QrCode&url=https%3A%2F%2Fky.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D0%259A%25D1%258B%25D1%2580%25D0%25B3%25D1%258B%25D0%25B7%25D1%2581%25D1%2582%25D0%25B0%25D0%25BD"><span>QR-кодду жүктөп алуу</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Басып чыгаруу/экспорттоо </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%82%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BD:Book&bookcmd=book_creator&referer=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD"><span>Китеп түзүү</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%82%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BD:DownloadAsPdf&page=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=show-download-screen"><span>PDF форматында жүктөп алуу</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&printable=yes" title="Бул барактын басма түрү [p]" accesskey="p"><span>Басып чыгаруу</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Башка долбоорлордо </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" hreflang="en"><span>Викиказына</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q813" title="Link to connected data repository item [g]" accesskey="g"><span>Викимаалымат элементи</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Көрүнүш"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Көрүнүш</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">каптал тилкесине жылдыруу</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">жашыруу</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Википедия дан</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="ky" dir="ltr"><table class="infobox"> <tbody><tr> <td colspan="2" class="mergedtoprow" align="center" style="line-height:1.2em; font-size:1.2em; background-color:;"> <p><b>Кыргыз Республикасы</b> </p> </td></tr> <tr> <td align="center" colspan="2"> <table border="0" cellpadding="0" cellspacing="0" style="background-color:#f9f9f9;-->"> <tbody><tr> <td align="center" width="150"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_Kyrgyzstan.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Flag_of_Kyrgyzstan.svg/135px-Flag_of_Kyrgyzstan.svg.png" decoding="async" width="135" height="81" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Flag_of_Kyrgyzstan.svg/203px-Flag_of_Kyrgyzstan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Flag_of_Kyrgyzstan.svg/270px-Flag_of_Kyrgyzstan.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></a></span> </td> <td align="center" width="150"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Emblem_of_Kyrgyzstan.svg" class="mw-file-description" title="Герб"><img alt="Герб" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Emblem_of_Kyrgyzstan.svg/100px-Emblem_of_Kyrgyzstan.svg.png" decoding="async" width="100" height="100" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Emblem_of_Kyrgyzstan.svg/150px-Emblem_of_Kyrgyzstan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Emblem_of_Kyrgyzstan.svg/200px-Emblem_of_Kyrgyzstan.svg.png 2x" data-file-width="2008" data-file-height="2008" /></a></span> </td></tr> <tr> <td align="center" width="150"><a href="/wiki/%D0%96%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BA" class="mw-redirect" title="Желек">Туу</a> </td> <td align="center" width="150"><a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%B1" title="Герб">Герб</a> </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr> <td align="center" colspan="2"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B8%D0%BA_%D0%B3%D0%B8%D0%BC%D0%BD" class="mw-redirect" title="Мамлекеттик гимн">Гимн</a>: <a href="/wiki/%D0%93%D0%B8%D0%BC%D0%BD" title="Гимн"><i>«Кыргыз Республикасынын Мамлекеттик гимни»</i></a><span typeof="mw:File"><span><audio id="mwe_player_0" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="100" style="width:100px;" data-durationhint="124" data-mwtitle="National_Anthem_of_Kyrgyzstan.ogg" data-mwprovider="wikimediacommons"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/b5/National_Anthem_of_Kyrgyzstan.ogg" type="audio/ogg; codecs="vorbis"" data-width="0" data-height="0" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/b/b5/National_Anthem_of_Kyrgyzstan.ogg/National_Anthem_of_Kyrgyzstan.ogg.mp3" type="audio/mpeg" data-transcodekey="mp3" data-width="0" data-height="0" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ANational_Anthem_of_Kyrgyzstan.ogg&lang=en&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="en" label="English ‪(en)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ANational_Anthem_of_Kyrgyzstan.ogg&lang=es&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="es" label="español ‪(es)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ANational_Anthem_of_Kyrgyzstan.ogg&lang=ky&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ky" label="кыргызча ‪(ky)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ANational_Anthem_of_Kyrgyzstan.ogg&lang=ru&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ru" label="русский ‪(ru)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ANational_Anthem_of_Kyrgyzstan.ogg&lang=zh-hk&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="zh-Hant-HK" label="中文（香港） ‪(zh-hk)‬" data-dir="ltr" /></audio></span></span> </td></tr> <tr> <td align="center" colspan="2" width="300" style="padding:0px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Kyrgyzstan_(orthographic_projection).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/Kyrgyzstan_%28orthographic_projection%29.svg/300px-Kyrgyzstan_%28orthographic_projection%29.svg.png" decoding="async" width="300" height="300" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/Kyrgyzstan_%28orthographic_projection%29.svg/450px-Kyrgyzstan_%28orthographic_projection%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/Kyrgyzstan_%28orthographic_projection%29.svg/600px-Kyrgyzstan_%28orthographic_projection%29.svg.png 2x" data-file-width="553" data-file-height="553" /></a></span> </td></tr> <tr> <td><b>Негизделген</b> </td> <td>14-октябрь 1924-жылы<br />(<a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0-%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7_%D0%B0%D0%B2%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D1%83%D1%83_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D1%83%D1%81%D1%83" class="mw-redirect" title="Кара-Кыргыз автономиялуу облусу">Кара-Кыргыз автономиялуу облусу</a>) </td></tr> <tr> <td><b><a href="/wiki/%D0%AD%D0%B3%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D2%AF%D2%AF%D0%BB%D2%AF%D0%BA" title="Эгемендүүлүк">Эгемендүүлүк күнү</a></b> </td> <td>31-август 1991-жылы <p>( <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B5%D2%A3%D0%B5%D1%88%D1%82%D0%B5%D1%80_%D0%91%D0%B8%D1%80%D0%BB%D0%B8%D0%B3%D0%B8" title="Кеңештер Бирлиги">Советтер Союзунан</a>) </p> </td></tr> <tr> <td><b><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D1%81%D0%BC%D0%B8%D0%B9_%D1%82%D0%B8%D0%BB" title="Расмий тил">Расмий тили</a></b> </td> <td><a href="/wiki/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7_%D1%82%D0%B8%D0%BB%D0%B8" title="Кыргыз тили">кыргыз тили</a> — мамлекеттик тил<br /><a href="/wiki/%D0%9E%D1%80%D1%83%D1%81_%D1%82%D0%B8%D0%BB%D0%B8" title="Орус тили">орус тили</a> — расмий тил<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr> <tr> <td><b><a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%B1%D0%BE%D1%80_%D1%88%D0%B0%D0%B0%D1%80%D1%8B" class="mw-redirect" title="Борбор шаары">Борбор шаары</a></b> </td> <td><a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D1%88%D0%BA%D0%B5%D0%BA" title="Бишкек">Бишкек</a> </td></tr> <tr> <td><b><a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D0%B0%D1%80" title="Шаар">Ири шаарлар</a></b> </td> <td>Бишкек, <a href="/wiki/%D0%9E%D1%88" title="Ош">Ош</a>, <a href="/wiki/%D0%96%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BB-%D0%90%D0%B1%D0%B0%D0%B4" title="Жалал-Абад">Жалал-Абад</a>, <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BA%D0%BE%D0%BB" title="Каракол">Каракол</a>, <a href="/wiki/%D0%A2%D0%BE%D0%BA%D0%BC%D0%BE%D0%BA" title="Токмок">Токмок</a>, <a href="/wiki/%D3%A8%D0%B7%D0%B3%D3%A9%D0%BD" title="Өзгөн">Өзгөн</a> </td></tr> <tr> <td><b><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B8_%D0%B1%D0%B0%D1%88%D0%BA%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%83_%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%81%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Мамлекетти башкаруу формасы (мындай барак жок)">Башкаруу формасы</a></b> </td> <td><a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B5%D0%B7%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%82%D1%82%D0%B8%D0%BA_%D1%80%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0" class="mw-redirect" title="Президенттик республика">президенттик республика</a> </td></tr> <tr style="vertical-align:top; white-space:nowrap;"> <td><b><a href="/wiki/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8B%D0%BD%D1%8B%D0%BD_%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%B7%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B8" title="Кыргыз Республикасынын президенти">Президент</a><br /><a href="/wiki/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8B%D0%BD%D1%8B%D0%BD_%D0%9F%D1%80%D0%B5%D0%BC%D1%8C%D0%B5%D1%80-%D0%BC%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B8" class="mw-redirect" title="Кыргыз Республикасынын Премьер-министри">Министрлер Кабинетинин<br />төрагасы</a><br /><a href="/wiki/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8B%D0%BD%D1%8B%D0%BD_%D0%96%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%BA%D1%83_%D0%9A%D0%B5%D2%A3%D0%B5%D1%88%D0%B8" title="Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңеши">Жогорку Кеңештин<br />төрагасы</a></b> </td> <td><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%B4%D1%8B%D1%80_%D0%96%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B2" class="mw-redirect" title="Садыр Жапаров">Садыр Жапаров</a><br /><a href="/wiki/%D0%90%D0%BA%D1%8B%D0%BB%D0%B1%D0%B5%D0%BA_%D0%96%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B2" title="Акылбек Жапаров">Акылбек Жапаров</a><br /><br /><a href="/wiki/%D0%9D%D1%83%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B1%D0%B5%D0%BA_%D0%A8%D0%B0%D0%BA%D0%B8%D0%B5%D0%B2" title="Нурланбек Шакиев">Нурланбек Шакиев</a> </td></tr> <tr> <td><b><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B8%D0%BA_%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D0%B8" class="mw-redirect" title="Мамлекеттик дини">Мам. дини</a></b> </td> <td><a href="/wiki/%D0%94%D0%B8%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D0%BD_%D1%82%D1%8B%D1%88%D0%BA%D0%B0%D1%80%D1%8B_%D0%BC%D0%B0%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82" title="Динден тышкары мамлекет">Динден тышкары</a> </td></tr> <tr style="white-space: nowrap;"> <td><b><a href="/wiki/%D0%90%D1%8F%D0%BD%D1%82%D1%8B" class="mw-redirect" title="Аянты">Аянты</a></b><br /> • Жалпы<br /> • Суу бетинин %. </td> <td><a href="/wiki/%D0%90%D1%8F%D0%BD%D1%82%D1%8B_%D0%B1%D0%BE%D1%8E%D0%BD%D1%87%D0%B0_%D0%BA%D3%A9%D0%B7_%D0%BA%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8B%D1%81%D1%8B%D0%B7_%D0%BC%D0%B0%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B4%D0%B8%D0%BD_%D1%82%D0%B8%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%81%D0%B8" title="Аянты боюнча көз карандысыз мамлекеттердин тизмеси">85-орун - дүйнөдө</a><br />199 951 км²<br />4,4<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr> <tr style="white-space:nowrap;"> <td><b><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D0%BA%D1%8B" class="mw-redirect" title="Калкы">Калкы</a></b><br /> • Бааланган (<a href="/w/index.php?title=1.01.2024&action=edit&redlink=1" class="new" title="1.01.2024 (мындай барак жок)">1.01.2024</a>)<br /> • <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D0%BA%D1%8B%D0%BD%D1%8B%D0%BD_%D0%B6%D1%8B%D1%88%D1%82%D1%8B%D0%B3%D1%8B" class="mw-redirect" title="Калкынын жыштыгы">Жыштыгы</a> </td> <td><br /><span style="color: #0c0; font-size: larger;">▲</span>7 161 910<sup id="cite_ref-Калк_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-Калк-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> адам (<a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D0%BA%D1%8B%D0%BD%D1%8B%D0%BD_%D1%81%D0%B0%D0%BD%D1%8B_%D0%B1%D0%BE%D1%8E%D0%BD%D1%87%D0%B0_%D0%BC%D0%B0%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B4%D0%B8%D0%BD_%D1%82%D0%B8%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%81%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Калкынын саны боюнча мамлекеттердин тизмеси (мындай барак жок)">105-орун</a>)<br />35 ад./км² </td></tr> <tr> <td style="white-space:nowrap;"><b><a href="/wiki/%D0%98%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D0%B4%D2%AF%D2%A3_%D3%A9%D0%BD%D2%AF%D0%BC" title="Ички дүң өнүм">ИДӨ</a></b> (<a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BF_%D0%B0%D0%BB%D1%83%D1%83_%D0%BC%D2%AF%D0%BC%D0%BA%D2%AF%D0%BD%D1%87%D2%AF%D0%BB%D2%AF%D0%B3%D2%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Сатып алуу мүмкүнчүлүгү (мындай барак жок)">САМ</a>)<br />  • Бардыгы </td> <td><br />37,015 млрд <a href="/wiki/%D0%90%D0%9A%D0%A8_%D0%B4%D0%BE%D0%BB%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="АКШ доллары">$</a> </td></tr> <tr> <td style="white-space:nowrap;"><b><a href="/wiki/%D0%98%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D0%B4%D2%AF%D2%A3_%D3%A9%D0%BD%D2%AF%D0%BC" title="Ички дүң өнүм">ИДӨ</a></b> (номинал)<br />  • Бардыгы <br />  • Ар бир жанга </td> <td><br />10,930 млрд<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/%D0%90%D0%9A%D0%A8_%D0%B4%D0%BE%D0%BB%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="АКШ доллары">$</a><br />1,606<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/%D0%90%D0%9A%D0%A8_%D0%B4%D0%BE%D0%BB%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="АКШ доллары">$</a> </td></tr> <tr> <td style="white-space:nowrap;"><b><a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%B0%D0%BC_%D0%B4%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D1%82%D0%B8_%D3%A9%D1%81%D2%AF%D2%AF_%D0%B8%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B8" class="mw-redirect" title="Адам дарамети өсүү индекси">АДӨИ</a></b>  </td> <td><span style="color: #0c0; font-size: larger;">▲</span>0,697<sup id="cite_ref-АДӨИ_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-АДӨИ-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> (<span style="color:#fc0;"><b>орточо</b></span>) (<a href="/wiki/%D0%90%D0%94%D3%A8%D0%98_%D0%B1%D0%BE%D1%8E%D0%BD%D1%87%D0%B0_%D0%BC%D0%B0%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B4%D0%B8%D0%BD_%D1%82%D0%B8%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%81%D0%B8" title="АДӨИ боюнча мамлекеттердин тизмеси">120</a>) </td></tr> <tr> <td><b><a href="/wiki/%D0%AD%D1%82%D0%BD%D0%BE%D1%85%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D0%BC" title="Этнохороним">Этнохороним</a></b> </td> <td><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8B%D0%BA%D1%82%D0%B0%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кыргызстандыктар (мындай барак жок)">кыргызстандыктар</a> </td></tr> <tr> <td><b><a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%BB%D1%8E%D1%82%D0%B0" title="Валюта">Акча бирдиги</a></b> </td> <td><a href="/wiki/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7_%D1%81%D0%BE%D0%BC%D1%83" title="Кыргыз сому">сом</a> (<span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Som_sign_(grey).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Som_sign_%28grey%29.svg/9px-Som_sign_%28grey%29.svg.png" decoding="async" width="9" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Som_sign_%28grey%29.svg/14px-Som_sign_%28grey%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Som_sign_%28grey%29.svg/18px-Som_sign_%28grey%29.svg.png 2x" data-file-width="145" data-file-height="208" /></a></span>)<br />(<a href="/w/index.php?title=ISO_4217&action=edit&redlink=1" class="new" title="ISO 4217 (мындай барак жок)">KGS, код 417</a>) </td></tr> <tr> <td><b><a href="/wiki/%D0%94%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D0%BD" title="Домен">Домени</a></b> </td> <td>.kg </td></tr> <tr> <td><b><a href="/wiki/ISO_3166-1" title="ISO 3166-1">ISO коду</a></b> </td> <td>KG </td></tr> <tr> <td><b><a href="/wiki/%D0%AD%D0%9E%D0%9A_%D0%BA%D0%BE%D0%B4%D1%83%D0%BD%D1%83%D0%BD_%D1%82%D0%B8%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%81%D0%B8" title="ЭОК кодунун тизмеси">ЭОК коду</a></b> </td> <td>KGZ </td></tr> <tr> <td><b><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B4%D0%B8%D0%BD_%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%84%D0%BE%D0%BD_%D0%BA%D0%BE%D0%B4%D1%83_%D0%B1%D0%BE%D1%8E%D0%BD%D1%87%D0%B0_%D1%82%D0%B8%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%81%D0%B8" title="Мамлекеттердин телефон коду боюнча тизмеси">Телефон коду</a></b> </td> <td>+996 </td></tr> <tr> <td><b><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B1%D0%B0%D0%BA%D1%8B%D1%82_%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D0%B3%D1%8B" class="mw-redirect" title="Убакыт аралыгы">Убакыт аралыгы</a></b> </td> <td><a href="/wiki/%D0%94%D2%AF%D0%B9%D0%BD%D3%A9%D0%BB%D2%AF%D0%BA_%D1%82%D0%B0%D0%BA%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B3%D0%B0%D0%BD_%D1%83%D0%B1%D0%B0%D0%BA%D1%8B%D1%82" title="Дүйнөлүк такталган убакыт">UTC</a> +6:00 </td></tr> </tbody></table> <p><b>Кыргызстан</b>, расмий түрдө ― <b>Кыргыз Республикасы</b> (<b>КР</b>) — <a href="/wiki/%D0%9E%D1%80%D1%82%D0%BE_%D0%90%D0%B7%D0%B8%D1%8F" title="Орто Азия">Борбордук Азиядагы</a> мамлекет. Түндүктө <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BA%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Казакстан">Казакстан</a>, батышта жана түштүк-батышта <a href="/wiki/%D3%A8%D0%B7%D0%B1%D0%B5%D0%BA%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Өзбекстан">Өзбекстан</a>, түштүк-батышта <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%B6%D0%B8%D0%BA%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Тажикстан">Тажикстан</a> жана чыгышта <a href="/wiki/%D0%9A%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%B9" title="Кытай">Кытай</a> менен чектешет. Кыргызстан ― басымдуу аймагы тоолуу аймактарды камтыган, деңизге чыга турчу жери жок өлкө. </p><p>Кыргызстан — <a href="/wiki/%D0%A3%D0%BD%D0%B8%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B4%D1%8B%D0%BA_%D0%BC%D0%B0%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82" title="Унитардык мамлекет">унитардык</a>, <a href="/wiki/%D0%94%D0%B8%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D0%BD_%D1%82%D1%8B%D1%88%D0%BA%D0%B0%D1%80%D1%8B_%D0%BC%D0%B0%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82" title="Динден тышкары мамлекет">мамлекеттик башкарууга дин аралашпаган</a>, президенттик мамлекет. </p><p>Борбор шаары — <a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D1%88%D0%BA%D0%B5%D0%BA" title="Бишкек">Бишкек</a>, <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D0%BA" title="Калк">калк</a> боюнча республиканын эң ири шаары. Туруктуу калкы 1 миллион адамдан ашат. </p><p>Өлкөдөгү туруктуу калктын саны 2021-жылдын башына карата баалоо боюнча 6,7 миллион ашуун адам түзөт<sup id="cite_ref-Калк_3-1" class="reference"><a href="#cite_note-Калк-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Кыргызстан 2020-жылдын башына карата бааланган калкы боюнча дүйнө жүзүндө 110 орунду ээлеген<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. 2015-жылдын 25-ноябрында 6 миллиончу кыргызстандык туулган<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Кыргызстандын аянты 199 951 км² түзөт. Суу бетинин аянты өлкөнүн аянтынан 4,4 % түзөт. </p><p>Социалдык-экономикалык көрсөткүчтөр боюнча <a href="/wiki/%D3%A8%D0%BD%D2%AF%D0%B3%D2%AF%D0%BF_%D0%B6%D0%B0%D1%82%D0%BA%D0%B0%D0%BD_%D3%A9%D0%BB%D0%BA%D3%A9%D0%BB%D3%A9%D1%80" title="Өнүгүп жаткан өлкөлөр">өнүгүп жаткан өлкөлөрдүн</a> катарына кирет. Кыргызстандын <a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%B0%D0%BC%D0%B4%D1%8B%D0%BD_%D3%A9%D0%BD%D2%AF%D0%B3%D2%AF%D2%AF_%D0%B8%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B8" title="Адамдын өнүгүү индекси">адамдын өнүгүү индекси</a> 2019-жылдын жыйынтыгы боюнча 0,697 (орточо) түзүп, 138 изилденген өлкөлөрдүн арасынан 120 орунду ээлеген<sup id="cite_ref-АДӨИ_6-1" class="reference"><a href="#cite_note-АДӨИ-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B5%D2%A3%D0%B5%D1%88%D1%82%D0%B5%D1%80_%D0%91%D0%B8%D1%80%D0%BB%D0%B8%D0%B3%D0%B8" title="Кеңештер Бирлиги">Советтер Союзу</a> кулагандан бери (1991-жылы) өлкөдөн эмгек миграция калыптанган. Кыргызстандын 700 миң ашуун жараны эмгек мигрант болууда. Эмгек мигранттардын негизги агымы <a href="/wiki/%D0%9E%D1%80%D1%83%D1%81%D0%B8%D1%8F" title="Орусия">Орусияга</a> (2018-жылы 640 миң ашуун) кетет, ошондой эле Казакстанда, <a href="/wiki/%D0%A2%D2%AF%D1%80%D0%BA%D0%B8%D1%8F" title="Түркия">Түркияда</a> жана <a href="/wiki/%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%9A%D0%BE%D1%88%D0%BC%D0%BE_%D0%A8%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Америка Кошмо Штаттары">АКШда</a> иштегендер да көп. Алардын акча которуулары <a href="/wiki/%D0%98%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D0%B4%D2%AF%D2%A3_%D3%A9%D0%BD%D0%B4%D2%AF%D1%80%D2%AF%D0%BC" class="mw-redirect" title="Ички дүң өндүрүм">ИДӨнүн</a> үчтөн биринен ашуун түзөт. Бул көрсөткүч боюнча өлкө дүйнөдө алдыңкы орундарды ээлейт. Акча которуулар өлкөдөгү <a href="/wiki/%D0%96%D0%B0%D0%BA%D1%8B%D1%80%D1%87%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D0%BA" title="Жакырчылык">жакырчылыкты</a> азайтууга маанилүү салым кошот<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Кыргызстан 1992-жылдан тарта <a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%BA%D0%B5%D0%BD_%D0%A3%D0%BB%D1%83%D1%82%D1%82%D0%B0%D1%80_%D0%A3%D1%8E%D0%BC%D1%83" title="Бириккен Улуттар Уюму">Бириккен Улуттар Уюмунун</a> мүчөсү. Ошондой эле <a href="/wiki/%D0%9A%D3%A9%D0%B7_%D0%BA%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8B%D1%81%D1%8B%D0%B7_%D0%BC%D0%B0%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B4%D0%B8%D0%BD_%D1%88%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D1%82%D0%B5%D1%88%D1%82%D0%B8%D0%B3%D0%B8" class="mw-redirect" title="Көз карандысыз мамлекеттердин шериктештиги">КМШ</a>, <a href="/wiki/%D0%95%D0%90%D0%AD%D0%91" class="mw-redirect" title="ЕАЭБ">ЕАЭБ</a>, <a href="/wiki/%D0%96%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%82%D1%8B%D0%BA_%D0%BA%D0%BE%D0%BE%D0%BF%D1%81%D1%83%D0%B7%D0%B4%D1%83%D0%BA_%D0%B6%D3%A9%D0%BD%D2%AF%D0%BD%D0%B4%D3%A9_%D0%BA%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D1%88%D0%B8%D0%BC_%D1%83%D1%8E%D0%BC%D1%83_(%D0%96%D0%9A%D0%9A%D0%A3)" class="mw-redirect" title="Жаматтык коопсуздук жөнүндө келишим уюму (ЖККУ)">ЖККУ</a>, <a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D0%BD%D1%85%D0%B0%D0%B9_%D0%BA%D1%8B%D0%B7%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%82%D0%B0%D1%88%D1%82%D1%8B%D0%BA_%D1%83%D1%8E%D0%BC%D1%83" title="Шанхай кызматташтык уюму">ШКУ</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%9E%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D1%81%D0%BE%D1%82%D1%80%D1%83%D0%B4%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Организация исламского сотрудничества (мындай барак жок)">ИКУ</a>, <a href="/wiki/%D0%A2%D2%AF%D1%80%D0%BA_%D0%BA%D0%B5%D2%A3%D0%B5%D1%88%D0%B8" class="mw-redirect" title="Түрк кеңеши">Түрк кеңеши</a>, ТҮРКСОЙ сыяктуу бир катар эл аралык уюмдардын мүчөсү. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Этимология"><span id=".D0.AD.D1.82.D0.B8.D0.BC.D0.BE.D0.BB.D0.BE.D0.B3.D0.B8.D1.8F"></span>Этимология</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=1" title="«Этимология‎» бөлүмүн түзөтүү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=1" title="Edit section's source code: Этимология"><span>булагын түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>«Кыргызстан» ― өлкөнүн аталышы «кыргыз жери» дегенди билдирет. Ал «кыргыз» этнониме <a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D1%80%D1%81_%D1%82%D0%B8%D0%BB%D0%B8" title="Фарс тили">перс (фарс) тилинен</a> алынган «стан» суффиксин кошуусу менен жаралган<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Кыргызстан өлкөнүн аталышы катары азыркы чек арадагы 1924-жылы негизделген чөйрөсү тууралу айтылат. Андан тышкары азыркы учурдагы анын чөйрөсүндөгү болуп турган жана социалдык, маданий, саясий орун басуучулук менен 1991-жылы түптөлгөн мамлекетти ― Кыргыз Республикасын да билдирген кыскача, расмий аталыш. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Тарых"><span id=".D0.A2.D0.B0.D1.80.D1.8B.D1.85"></span>Тарых</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=2" title="«Тарых‎» бөлүмүн түзөтүү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=2" title="Edit section's source code: Тарых"><span>булагын түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <dl><dd><div class="noprint"><i>Негизги макала</i>: <i><b><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8B%D0%BD_%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%85%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кыргызстандын тарыхы (мындай барак жок)">Кыргызстандын тарыхы</a></b></i></div></dd></dl> <p>Кыргыздардын тарыхы XXII кылымдан (2200-жыл) ашуун убакыттан бери ар түрдүү маданияттарды жана <a href="/wiki/%D0%98%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Империя">дөөлөттөрдү</a> камтыйт. Байыркы маданиятын сактоого жардам берип келип жаткан, анын бийик тоолуу жерде алыста жайгашканына карабастан, өлкө <a href="/wiki/%D0%A3%D0%BB%D1%83%D1%83_%D0%B6%D0%B8%D0%B1%D0%B5%D0%BA_%D0%B6%D0%BE%D0%BB%D1%83" title="Улуу жибек жолу">Улуу Жибек жолунда</a> жана башка соода жана маданий каттамдардын алкагында бир нече улуу маданияттардын кесилишинде турган. Жайгашкан чөлкөмүндөгү аймактык ар кандай саясий, социалдык-экономикалык, аскердик жашоодо активдүү катышкан. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Байыркы_мезгил"><span id=".D0.91.D0.B0.D0.B9.D1.8B.D1.80.D0.BA.D1.8B_.D0.BC.D0.B5.D0.B7.D0.B3.D0.B8.D0.BB"></span>Байыркы мезгил</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=3" title="«Байыркы мезгил‎» бөлүмүн түзөтүү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=3" title="Edit section's source code: Байыркы мезгил"><span>булагын түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Кыргызстандын аймагында адамзаттын ишкердигинин алгачкы издери баштапкы же төмөнкү <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%82_%D0%B4%D0%BE%D0%BE%D1%80%D1%83" title="Палеолит доору">палеолит дооруна</a> барып такалат. Бул учур жөнүндө  А. П. Окладников 1953-жылы Борбордук Тянь-Шандан, <a href="/wiki/%D0%9E%D0%BD-%D0%90%D1%80%D1%87%D0%B0" title="Он-Арча">Он-Арча суусунун</a> сол жээгинен тапкан таш куралы далилдеп турат. Бул таш куралын иштетүү техникасы анын даярдалган убактысын буга чейин 300 миң жыл мурда деп эсептөөгө мүмкүндүк берет. Ушуга окшоп жасалган курал Кыргызстандын түштүгүндө Кожо-Бакырган-Сайда табылган. </p><p><a href="/wiki/%D0%AD%D0%BD%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%82_%D0%B4%D0%BE%D0%BE%D1%80%D1%83" title="Энеолит доору">Энеолит доору</a> Саймалы-Таш капчыгайындагы таштарга чегилип тартылган сүрөттөрдүн байыркы бөлүгүнөн көрүнөт. Бул орто кылымдарга чейинки энеолит жана  коло доорунун ыйык саналган зор борбору. </p><p>Булактарга ылайык <a href="/wiki/%D0%9E%D1%80%D1%82%D0%BE_%D0%90%D0%B7%D0%B8%D1%8F" title="Орто Азия">Орто Азиянын</a> мал баккан элдери биздин эрага чейинки I миң жылдыкта “сактар” деп аталган. Алар биздин эрага чейинки I миң жылдыкта Борбор Азиянын саясый окуяларында жигердүү роль ойногон жоокер уруулары болгон. </p><p>Биздин эрага чейинки  III кылымда Борбор Азиянын территориясында гунндардын империясы өкүмдарлык кылып турган. Б. э. ч. 201-жылы Модэ (Маодунь) ал кезде Чыгыш Тянь-Шанда жайгашкан Гэгунь (Кыргыз) ээлигин баш ийдирген. Маодундун башкаруусу кыргыз элинин тарыхында баштапкы маанилүү окуя болгон: кытай жылнаамасында 201-жылы биринчи жолу “кыргыз” этноними эскертилет. </p><p>Сактардын жолун улоочулар усундар болушкан. Жети-Сууну, Жунгарияны жана Борбордук Тянь-Шанды ээлеп, алар мында байыркы мамлекеттердин бирин түптөшкөн. Усундун төбөлү Күнбаг (ккэ бир булактарда Күнбий) б. э. ч. 71-жылы Хан империясы менен бирдикте гунндарга кыйратуучу сокку урган. Ал убакта Кыргызстандын бир бөлүгү Фергана өрөөнүндөгү Даван мамлекетинин курамына кирген. Даван (байыркы перси булактары боюнча – Паркана) калкы жыш жайгашкан өлкө болгон. Өзгөчө Фергана жылкыларынын атагы алыска угулган. Кытай аларды өз атчандар аскери үчүн алганга умтулган. Б. э. ч. 104—99-жылдарда Давань Хан империясы менен күрөштө көз карандысыздыгын сактап калган. </p><p>VI кылымдын ортосунда Алтайда Түрк каганаты түзүлгөн (551—744). VI кылымдын 70-жылдарында ал күч-кубатка толуп турган. Ал Хингандан Түндүк Кавказдын түздүктөрүнө чейин, Енисейдин жогору жагынан Аму-Дарыясынын жогору жагына чейин созулуп жаткан аймакты ээлеген. 603-жылы Түрк державасын расмий түрдө Чыгыш жана Батыш каганаттарына бөлүү болгон. </p><p>Батыш Түрк каганаты (603—704) <a href="/wiki/%D0%A7%D1%8B%D0%B3%D1%8B%D1%88_%D0%A2%D2%AF%D1%80%D0%BA%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Чыгыш Түркстан">Чыгыш Түркстандан</a>, Тянь-Шань тоолорунан жана Жети-Суудан тартып,  Түндүк Кавказга чейинки кеңири аймакты ээлеген. Администрациялык-саясий жана башкы соода борбору Суяб шаары (Токмок шаарына жакын Ак-Бешимдин урандылары) болгон. </p><p>Батыш Түрк каганаты кулагандан кийин Кыргызстандын аймагында Түргөш каганаты (704—746) өмүр сүргөн. 746-жылы ага карлуктар кол салат. Карлуктар мамлекети көчмөн уруулардын күчтүү союзунан турган. VIII– IX кылымдарда Карлук каганаты Жети-Суу менен Тянь-Шанда өкүмдарлык кылган. Ушул учурда Түштүк Сибирде Енисейлик кыргыздардын мамлекети көтөрүлө баштаган. Уйгурлар менен 20 жылдык согуштун натыйжасында (820—841) кыргыздар аларды талкалаган. Уйгур каганатын талкалоо жана Борбор Азиянын кеңири аймактарын жеңип алуу Улуу Кыргыз каганатын түзүүгө алып келген. </p><p>Карахан каганатынын түзүлүүсү менен (X кылымдын башы XIII кылымдар) Кыргызстандын аймагында ислам маданияты жайыла баштайт. Бул болсо шаар маданиятынын, жазуунун, адабият менен тарыхтын дүркүрөп өсүүсүн шарттаган. Улуу ойчулдар Жусуп Баласагын менен Махмуд Кашгари өздөрүнүн  улуу чыгармаларын жаратышкан. </p><p>Орто Азияны Чыңгыз хан жеңип алуусу менен Чагатай улусу түзүлгөн. Алардын артынан Хайду жана Моголистан мамлекеттери пайда болгон. Моголистандын тушунда тарыхый аренага кыргыздар чыгышкан. Моголистандык тарыхчы Мухаммед Хайдар аларды “Моголистандын жапайы арстандары” деп атаган. Бул алардын аталган региондогу саясый артыкчылыгын күбөлөп турат. </p><p>XV—XVI кылымдардын экинчи жарымында кыргыздар өздөрүнүн азыркы этникалык кебетесине келишкен жана негизинен Тянь-Шань менен Памир-Алай аймактарын ээлеп турушкан. </p><p>XVII кылымдын ортосунан баштап, XVIII кылымдын ортосуна чейин кыргыздар Жунгар хандыгынын басып кирүүсүнөн өз көз карандысыздыгын коргошкон.   </p><p>XVIII кылымдын 60-жылдарында түштүк кыргыздар, андан кийин XIX кылымдын 20-30-жылдары түндүк кыргыздар Кокон хандыгынын таасиринде калат. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Орусия_империясы"><span id=".D0.9E.D1.80.D1.83.D1.81.D0.B8.D1.8F_.D0.B8.D0.BC.D0.BF.D0.B5.D1.80.D0.B8.D1.8F.D1.81.D1.8B"></span>Орусия империясы</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=4" title="«Орусия империясы‎» бөлүмүн түзөтүү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=4" title="Edit section's source code: Орусия империясы"><span>булагын түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <dl><dd><div class="noprint"><i>Негизги макала</i>: <i><b><a href="/w/index.php?title=%D0%9E%D1%80%D1%83%D1%81%D0%B8%D1%8F_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D1%81%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Орусия империясы (мындай барак жок)">Орусия империясы</a></b></i></div></dd></dl> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%B1%D0%BE%D1%80%D0%B4%D1%83%D0%BA_%D0%90%D0%B7%D0%B8%D1%8F_(XX_%D0%BA%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D0%BC%D0%B4%D1%8B%D0%BD_%D0%B1%D0%B0%D1%88%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%B1%D0%BE%D1%80%D0%B4%D1%83%D0%BA_%D0%90%D0%B7%D0%B8%D1%8F_%28XX_%D0%BA%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D0%BC%D0%B4%D1%8B%D0%BD_%D0%B1%D0%B0%D1%88%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%29.svg/220px-%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%B1%D0%BE%D1%80%D0%B4%D1%83%D0%BA_%D0%90%D0%B7%D0%B8%D1%8F_%28XX_%D0%BA%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D0%BC%D0%B4%D1%8B%D0%BD_%D0%B1%D0%B0%D1%88%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%29.svg.png" decoding="async" width="220" height="179" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%B1%D0%BE%D1%80%D0%B4%D1%83%D0%BA_%D0%90%D0%B7%D0%B8%D1%8F_%28XX_%D0%BA%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D0%BC%D0%B4%D1%8B%D0%BD_%D0%B1%D0%B0%D1%88%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%29.svg/330px-%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%B1%D0%BE%D1%80%D0%B4%D1%83%D0%BA_%D0%90%D0%B7%D0%B8%D1%8F_%28XX_%D0%BA%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D0%BC%D0%B4%D1%8B%D0%BD_%D0%B1%D0%B0%D1%88%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%B1%D0%BE%D1%80%D0%B4%D1%83%D0%BA_%D0%90%D0%B7%D0%B8%D1%8F_%28XX_%D0%BA%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D0%BC%D0%B4%D1%8B%D0%BD_%D0%B1%D0%B0%D1%88%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%29.svg/440px-%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%B1%D0%BE%D1%80%D0%B4%D1%83%D0%BA_%D0%90%D0%B7%D0%B8%D1%8F_%28XX_%D0%BA%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D0%BC%D0%B4%D1%8B%D0%BD_%D0%B1%D0%B0%D1%88%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%29.svg.png 2x" data-file-width="658" data-file-height="536" /></a><figcaption>XX кылымдын башында азыркы учурда Кыргызстанга таандык аймактар <a href="/w/index.php?title=%D0%9E%D1%80%D1%83%D1%81%D0%B8%D1%8F_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D1%81%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Орусия империясы (мындай барак жок)">Орусия империясынын</a> <a href="/wiki/%D0%A2%D2%AF%D1%80%D0%BA%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BB-%D0%B3%D1%83%D0%B1%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%BB%D1%83%D0%B3%D1%83" title="Түркстан генерал-губернаторлугу">Түркстан генерал-губернаторлугунун</a> 4 облусуна кирген: Сыр-Дарыя, Жети-Суу, Фергана, Самарканд</figcaption></figure><p>XVIII кылымдын аягында жана XIX кылымдын башында түндүк кыргыз уруулары Орусия менен өз алдынча мамиле түзө баштаган. 1785-жылы сарыбагыш бийи ― <a href="/wiki/%D0%90%D1%82%D0%B0%D0%BA%D0%B5_%D0%B1%D0%B0%D0%B0%D1%82%D1%8B%D1%80" title="Атаке баатыр">Атаке баатыр</a> биринчи өкүлдөрүн Орусияга жөнөткөн. 1855-жылы бугу уруусу Орусиянын букаралыгын алган. Бул кыргыздардын Орусияга кошулуу процессинин башталышы эле. 1868-жылы кыргыздардын түндүк уруулары Орусияга биротоло кошулган, ал эми түштүгү <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BA%D0%BE%D0%BD_%D1%85%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8B%D0%B3%D1%8B" title="Кокон хандыгы">Кокон хандыгына</a> каршы көтөрүлүштү баскандан кийин 1876-жылы жеңип алынган. </p><p>1867-жылы Кыргызстанда Орусиянын административдик-аймактык башкаруусу иштей баштаган. Падышалыктын журт котортуучулук жана салык саясаты улуттук жана экономикалык эзүүнү күчөтүп жиберген. <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B6%D0%B8%D1%8F%D0%BD_%D0%BA%D3%A9%D1%82%D3%A9%D1%80%D2%AF%D0%BB%D2%AF%D1%88%D2%AF" title="Анжиян көтөрүлүшү">Орто Азия элдеринин биринчи антиколониялык козголоңу</a> Фергана өрөөнүндө 1898-жылы Анжиян шаарында болгон. </p><p>Кошулуу процесси кыргыздардын экономикалык жана чарбалык көнүмүш турмушунун акырындап өзгөрүүсүнө алып келген. Кыргыз элинин географиясын, табиятын, тарыхы менен маданиятын окуп-үйрөнүү башталган. Бул прогрессивдүү көрүнүш эле. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Үркүн"><span id=".D2.AE.D1.80.D0.BA.D2.AF.D0.BD"></span>Үркүн</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=5" title="«Үркүн‎» бөлүмүн түзөтүү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=5" title="Edit section's source code: Үркүн"><span>булагын түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <dl><dd><div class="noprint"><i>Негизги макала</i>: <i><b><a href="/wiki/%D2%AE%D1%80%D0%BA%D2%AF%D0%BD" title="Үркүн">Үркүн</a></b></i></div></dd></dl> <p>Бирок падышалыктын колониялык саясаты 1916-жылкы көтөрүлүшкө алып келгендиги, ал болсо <a href="/wiki/%D2%AE%D1%80%D0%BA%D2%AF%D0%BD" title="Үркүн">Үркүн</a> менен аяктагандыгы белгилүү. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Орус_падышалыгынын_кулашы_жана_үч_бийликтүү_мезгил"><span id=".D0.9E.D1.80.D1.83.D1.81_.D0.BF.D0.B0.D0.B4.D1.8B.D1.88.D0.B0.D0.BB.D1.8B.D0.B3.D1.8B.D0.BD.D1.8B.D0.BD_.D0.BA.D1.83.D0.BB.D0.B0.D1.88.D1.8B_.D0.B6.D0.B0.D0.BD.D0.B0_.D2.AF.D1.87_.D0.B1.D0.B8.D0.B9.D0.BB.D0.B8.D0.BA.D1.82.D2.AF.D2.AF_.D0.BC.D0.B5.D0.B7.D0.B3.D0.B8.D0.BB"></span>Орус падышалыгынын кулашы жана үч бийликтүү мезгил</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=6" title="«Орус падышалыгынын кулашы жана үч бийликтүү мезгил‎» бөлүмүн түзөтүү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=6" title="Edit section's source code: Орус падышалыгынын кулашы жана үч бийликтүү мезгил"><span>булагын түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="dablink">Кошумча караңыз: <a href="/wiki/%D0%A4%D0%B5%D0%B2%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8C_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D1%8F%D1%81%D1%8B" title="Февраль революциясы">Февраль революциясы</a> </div> <ul class="gallery mw-gallery-packed"> <li class="gallerycaption">Петроград</li> <li class="gallerybox" style="width: 196.66666666667px"> <div class="thumb" style="width: 194.66666666667px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Revoluci%C3%B3n-marzo-rusia--russianbolshevik00rossuoft.png" class="mw-file-description" title="Революциячылар"><img alt="Революциячылар" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cc/Revoluci%C3%B3n-marzo-rusia--russianbolshevik00rossuoft.png/292px-Revoluci%C3%B3n-marzo-rusia--russianbolshevik00rossuoft.png" decoding="async" width="195" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cc/Revoluci%C3%B3n-marzo-rusia--russianbolshevik00rossuoft.png/438px-Revoluci%C3%B3n-marzo-rusia--russianbolshevik00rossuoft.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cc/Revoluci%C3%B3n-marzo-rusia--russianbolshevik00rossuoft.png/584px-Revoluci%C3%B3n-marzo-rusia--russianbolshevik00rossuoft.png 2x" data-file-width="948" data-file-height="585" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Революциячылар</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 198px"> <div class="thumb" style="width: 196px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:%D0%97%D0%BD%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D0%BB%D0%BE%D1%89%D0%B0%D0%B4%D1%8C_%D0%B2%D0%BE_%D0%B2%D1%80%D0%B5%D0%BC%D1%8F_%D1%84%D0%B5%D0%B2%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D0%B8_1917_%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B0.jpg" class="mw-file-description" title="Знаменская аянтында"><img alt="Знаменская аянтында" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/%D0%97%D0%BD%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D0%BB%D0%BE%D1%89%D0%B0%D0%B4%D1%8C_%D0%B2%D0%BE_%D0%B2%D1%80%D0%B5%D0%BC%D1%8F_%D1%84%D0%B5%D0%B2%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D0%B8_1917_%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B0.jpg/294px-%D0%97%D0%BD%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D0%BB%D0%BE%D1%89%D0%B0%D0%B4%D1%8C_%D0%B2%D0%BE_%D0%B2%D1%80%D0%B5%D0%BC%D1%8F_%D1%84%D0%B5%D0%B2%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D0%B8_1917_%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B0.jpg" decoding="async" width="196" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/%D0%97%D0%BD%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D0%BB%D0%BE%D1%89%D0%B0%D0%B4%D1%8C_%D0%B2%D0%BE_%D0%B2%D1%80%D0%B5%D0%BC%D1%8F_%D1%84%D0%B5%D0%B2%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D0%B8_1917_%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B0.jpg/440px-%D0%97%D0%BD%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D0%BB%D0%BE%D1%89%D0%B0%D0%B4%D1%8C_%D0%B2%D0%BE_%D0%B2%D1%80%D0%B5%D0%BC%D1%8F_%D1%84%D0%B5%D0%B2%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D0%B8_1917_%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B0.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/%D0%97%D0%BD%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D0%BB%D0%BE%D1%89%D0%B0%D0%B4%D1%8C_%D0%B2%D0%BE_%D0%B2%D1%80%D0%B5%D0%BC%D1%8F_%D1%84%D0%B5%D0%B2%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D0%B8_1917_%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B0.jpg/587px-%D0%97%D0%BD%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D0%BB%D0%BE%D1%89%D0%B0%D0%B4%D1%8C_%D0%B2%D0%BE_%D0%B2%D1%80%D0%B5%D0%BC%D1%8F_%D1%84%D0%B5%D0%B2%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D0%B8_1917_%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B0.jpg 2x" data-file-width="2137" data-file-height="1312" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Знаменская аянтында</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 162.66666666667px"> <div class="thumb" style="width: 160.66666666667px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Ca%C3%B1onesDominandoLitainaiProspektYSuPuenteMarzo1917--russiainrevolut00jone.jpg" class="mw-file-description" title="Литейный проспектиндеги баррикада"><img alt="Литейный проспектиндеги баррикада" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/Ca%C3%B1onesDominandoLitainaiProspektYSuPuenteMarzo1917--russiainrevolut00jone.jpg/241px-Ca%C3%B1onesDominandoLitainaiProspektYSuPuenteMarzo1917--russiainrevolut00jone.jpg" decoding="async" width="161" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/Ca%C3%B1onesDominandoLitainaiProspektYSuPuenteMarzo1917--russiainrevolut00jone.jpg/362px-Ca%C3%B1onesDominandoLitainaiProspektYSuPuenteMarzo1917--russiainrevolut00jone.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/Ca%C3%B1onesDominandoLitainaiProspektYSuPuenteMarzo1917--russiainrevolut00jone.jpg/483px-Ca%C3%B1onesDominandoLitainaiProspektYSuPuenteMarzo1917--russiainrevolut00jone.jpg 2x" data-file-width="2744" data-file-height="2048" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Литейный проспектиндеги баррикада</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 175.33333333333px"> <div class="thumb" style="width: 173.33333333333px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Torn_down_portraits_of_the_Tsars_of_Russia_during_the_revolution.jpg" class="mw-file-description" title="Орус падышаларынын жулунган портреттери"><img alt="Орус падышаларынын жулунган портреттери" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Torn_down_portraits_of_the_Tsars_of_Russia_during_the_revolution.jpg/260px-Torn_down_portraits_of_the_Tsars_of_Russia_during_the_revolution.jpg" decoding="async" width="174" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Torn_down_portraits_of_the_Tsars_of_Russia_during_the_revolution.jpg/390px-Torn_down_portraits_of_the_Tsars_of_Russia_during_the_revolution.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Torn_down_portraits_of_the_Tsars_of_Russia_during_the_revolution.jpg/520px-Torn_down_portraits_of_the_Tsars_of_Russia_during_the_revolution.jpg 2x" data-file-width="3070" data-file-height="2125" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Орус падышаларынын жулунган портреттери</div> </li> </ul> <p>Эски стиль (юлиан календары) менен 1917-жылдын февраль айындагы, <a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D0%B8%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%BD_%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Григориан календары">жаңы стиль (григориан календары)</a> менен март айында <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D1%82-%D0%9F%D0%B5%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3" title="Санкт-Петербург">Петроград</a> жумушчуларынын жана Петроград гарнизонунун аскерлеринин бийликке каршы массалык нааразылык акциялары орус падышалыгынын кулашына жана <a href="/wiki/%D0%A3%D0%B1%D0%B0%D0%BA%D1%82%D1%8B%D0%BB%D1%83%D1%83_%D3%A9%D0%BA%D0%BC%D3%A9%D1%82" title="Убактылуу өкмөт">Убактылуу өкмөттүн</a> менен Петроград Советинин (Петросовет) кош бийлигине алып келет. Жумушчу депутаттардын Советинин Убактылуу аткаруу комитети жана <a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B8%D0%BA_%D0%B4%D1%83%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D0%BD_%D0%A3%D0%B1%D0%B0%D0%BA%D1%82%D1%8B%D0%BB%D1%83%D1%83_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Мамлекеттик думанын Убактылуу комитети (мындай барак жок)">Мамлекеттик думанын Убактылуу комитети</a> менен биргелеште түзүлгөн Убактылуу өкмөт Уюштуруучу жыйын өз ишин баштагыча иштеш керек эле. Уюштуруучу жыйынга шайлоо 17-сентябрга дайындалып, кийин 25-ноябрга жылдырылган<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Ал эми Кыргызстандын азыркы аймагында аталган окуялар үч бийликтин орношуна алып келген, ага карабастан колониалдык саясат улана берген. </p><p>Февраль революциясы жөнүндө кабар угуп, <a href="/wiki/%D2%AE%D1%80%D0%BA%D2%AF%D0%BD" title="Үркүн">1916-жылы Кытайга качкан</a> кыргыздар кайтып башташат. Азык-түлүк аздыгы менен татаалдашкан учурда Үркүндө дүнүйөсүн жоготкон кыргыздын өлүмү чоң болгон. Андан тышкары кайткандарды орустар тарабынан өлтүрүү учурлары да болгон. Ошентип 20 миң кайткан кыргыз мерт кеткен. </p><p>Марттын узагында Түркстандагы падышалык бийликтин өкүлдөрүн кызматтарынан бошотушкан. Ошол эле учурда советтер түзүлө баштаган. Жумушчу депутаттрадын советтери Пишпекте, Токмокто, Пржевальскта жана Ошто пайда болгон. Бул тунгуч советтерде жергиликтүү калктын өкүлдөрү аябай аз же такыр эле болгон эмес. Орусиянын борбордук аймактарында болгондой эле бул советтердин көпчүлүгүн меньшевиктер жана эссерлер (марксисттик эмес социалисттик партия) түзгөн. </p><p>Ошол эле маалда Убактылуу өкмөттүн комитеттери түзүлгөн. Түркстан комитетинин башында Кадеттер партиясынын мүчөсү Щепкин туруп калган. Бул комитет 1916-жылдын улуттук боштондук көтөрүлүшүн канда басуу менен айырмалангандарды Пишпек, Ош жана Пражевальск уезддеринин комиссарлары катары дайындаган. </p><p>Ошондой эле жергиликтүү калктын <a href="/wiki/%D3%A8%D0%B7_%D0%B0%D0%BB%D0%B4%D1%8B%D0%BD%D1%87%D0%B0_%D0%B1%D0%B0%D1%88%D0%BA%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%83" title="Өз алдынча башкаруу">өз алдынча башкаруу органдары</a> түзүлө баштаган. 1917-жылдын апрелинде Пишпекте Кыргыз коомдук комитети түзүлгөн, кийинчерээк андай комитеттер Кыргызстандын азыркы аймагынын түндүк шаарларында пайда болгон. Ош шаарында августта Мусулман эмгектенгендердин жана чайрыкер депутаттардын совети түзүлгөн. Ошентип үч бийликтин тутуму түзүлгөн<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Февраль революциясы Түркстандын жергиликтүү калктын саясий активдүүлүгү жандандырды: коомдук-саясий уюмдарды жана партияларды түзүлө баштады. Май айында Пишпек уездинде <a href="/wiki/%C2%AB%D0%91%D1%83%D0%BA%D0%B0%D1%80%D0%B0%C2%BB_%D0%B1%D0%B8%D1%80%D0%B8%D0%BC%D0%B4%D0%B8%D0%B3%D0%B8" title="«Букара» биримдиги">«Букара»</a> кыймылы түзүлөт. Июль айында Пишпекте <a href="/wiki/%D0%90%D0%B1%D0%B4%D1%8B%D0%BA%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BC_%D0%A1%D1%8B%D0%B4%D1%8B%D0%BA%D0%BE%D0%B2" title="Абдыкерим Сыдыков">Абдыкерим Сыдыковдун</a> жетекчилиги астында «Алаш» партиясынын жергиликтүү бөлүмү уюштурулган. Партия буржуазиялык, демократиялык көз караштагы кыргыз жана казак интеллигенцияны бириктирген. Партияны Мамлекеттик думанын депутаты ― Ахмат Байтурсунов башкарган. Анын максаттарынын бири кыргыздар менен казактардын көз карандысыз мамлекетке биригүүсү болгон. </p><p>Кыргызстандын түштүгүндө кыргыз жана өзбек байларды, интиллегенциянын өкүлдөрүн жана ислам диниятчыларды бириктирген <a href="/wiki/%D0%A8%D1%83%D1%80%D0%B0-%D0%B8_%D0%98%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%BC" title="Шура-и Ислам">«Шура-и-Ислам»</a> партиясынын жергиликтүү бөлүмү түзүлгөн. Аны Таш Кудайбергенов башкарган. Уюмдун негизги саясий талаптарынын бири Орусиянын ичинде Түркстандын улуттук-диний автономиясын түзүү болгон. Уюм <a href="/wiki/%D0%96%D0%B5%D0%BA%D0%B5_%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%87%D0%B8%D0%BA" title="Жеке менчик">жеке менчиктин</a> (анын ичинде жерге) сакталышын жактаган. Ошондой эле «Туран» партиясы Кыргызстандын азыркы аймагында жергиликтүү уюмдарын түзүп баштаган<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Кеңештер_мезгили_(Совет_мезгили)"><span id=".D0.9A.D0.B5.D2.A3.D0.B5.D1.88.D1.82.D0.B5.D1.80_.D0.BC.D0.B5.D0.B7.D0.B3.D0.B8.D0.BB.D0.B8_.28.D0.A1.D0.BE.D0.B2.D0.B5.D1.82_.D0.BC.D0.B5.D0.B7.D0.B3.D0.B8.D0.BB.D0.B8.29"></span>Кеңештер мезгили (Совет мезгили)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=7" title="«Кеңештер мезгили (Совет мезгили)‎» бөлүмүн түзөтүү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=7" title="Edit section's source code: Кеңештер мезгили (Совет мезгили)"><span>булагын түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <dl><dd><div class="noprint"><i>Негизги макалалар</i>: <i><b><a href="/wiki/%D0%A2%D2%AF%D1%80%D0%BA%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D0%90%D0%B2%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D1%83%D1%83_%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B8%D0%BA_%D0%A1%D0%BE%D1%86%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%81%D1%82%D1%82%D0%B8%D0%BA_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8B" title="Түркстан Автономиялуу Советтик Социалисттик Республикасы">Түркстан Автономиялуу Советтик Социалисттик Республикасы</a></b></i>, <i><b><a href="/wiki/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7_%D0%B0%D0%B2%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D1%83%D1%83_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D1%83%D1%81%D1%83" title="Кыргыз автономиялуу облусу">Кыргыз автономиялуу облусу</a></b></i>, <i><b><a href="/wiki/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7_%D0%90%D0%B2%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D1%83%D1%83_%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B8%D0%BA_%D0%A1%D0%BE%D1%86%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%81%D1%82%D1%82%D0%B8%D0%BA_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8B" class="mw-redirect" title="Кыргыз Автономиялуу Советтик Социалисттик Республикасы">Кыргыз Автономиялуу Советтик Социалисттик Республикасы</a></b></i>, <i><b><a href="/wiki/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7_%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B8%D0%BA_%D0%A1%D0%BE%D1%86%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%81%D1%82%D1%82%D0%B8%D0%BA_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8B" title="Кыргыз Советтик Социалисттик Республикасы">Кыргыз Советтик Социалисттик Республикасы</a></b></i></div></dd></dl> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Совет_бийлигинин_орношу"><span id=".D0.A1.D0.BE.D0.B2.D0.B5.D1.82_.D0.B1.D0.B8.D0.B9.D0.BB.D0.B8.D0.B3.D0.B8.D0.BD.D0.B8.D0.BD_.D0.BE.D1.80.D0.BD.D0.BE.D1.88.D1.83"></span>Совет бийлигинин орношу</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=8" title="«Совет бийлигинин орношу‎» бөлүмүн түзөтүү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=8" title="Edit section's source code: Совет бийлигинин орношу"><span>булагын түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <dl><dd><div class="noprint"><i>Негизги макалалар</i>: <i><b><a href="/wiki/%D0%9E%D1%80%D1%83%D1%81%D0%B8%D1%8F%D0%B4%D0%B0%D0%B3%D1%8B_%D0%B6%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8B%D0%BA_%D1%81%D0%BE%D0%B3%D1%83%D1%88" title="Орусиядагы жарандык согуш">Орусиядагы жарандык согуш</a></b></i>, <i><b><a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BA%D0%BE%D0%BD_%D0%B0%D0%B2%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F%D1%81%D1%8B" title="Кокон автономиясы">Кокон автономиясы</a></b></i>, <i><b><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%81%D0%BC%D0%B0%D1%87%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D0%BA" title="Басмачылык">Басмачылык</a></b></i></div></dd></dl> <p>1917-жылдын 7-ноябрында (эски стиль менен 25-октябрь) <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D1%82-%D0%9F%D0%B5%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3" title="Санкт-Петербург">Петроградда</a> <a href="/wiki/%D0%9A%D1%8B%D0%B7%D1%8B%D0%BB_%D0%B3%D0%B2%D0%B0%D1%80%D0%B4%D0%B8%D1%8F" title="Кызыл гвардия">кызыл гвардиячылар</a>, Петроград гарнизонунун жоокерлери жана Балтика флотунун матростору <a href="/wiki/%D0%9E%D0%BA%D1%82%D1%8F%D0%B1%D1%80%D1%8C_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D1%8F%D1%81%D1%8B" title="Октябрь революциясы">куралдуу көтөрүлүшүп</a> <a href="/wiki/%D0%A3%D0%B1%D0%B0%D0%BA%D1%82%D1%8B%D0%BB%D1%83%D1%83_%D3%A9%D0%BA%D0%BC%D3%A9%D1%82" title="Убактылуу өкмөт">Убактылуу өкмөттү</a> кулатышкан. Ошол күнү II Бүткүл орусиялык жумушчу жана жоокердик депутаттардын Советтеринин съезди өз ишин баштаган. «Жумушчуларга, жоокерлерге жана дыйканчыларга!» деген кайрылуусунда жерлерде бүт бийлик Жумушчу, жоокердик жана дыйканчы депутаттарга (Советтерге) өтүүсү жөнүндө жарыялашкан<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Советтерде ар түрдүү партиялардын өкүлдөрү турушкан (<a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%88%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D0%BA%D1%82%D0%B5%D1%80" title="Большевиктер">большевиктер</a>, <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BD%D1%8C%D1%88%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D0%BA%D1%82%D0%B5%D1%80" title="Меньшевиктер">меньшивиктер</a>, эссерлер ж.б.), бирок алардын тирешесинин жыйынтыгында <a href="/wiki/%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80_%D0%9B%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BD" title="Владимир Ленин">В.И. Лениндин</a> <a href="/wiki/%D0%A0%D0%9A%D0%9F(%D0%B1)" class="mw-redirect" title="РКП(б)">большивисттик партиясы</a> толугу менен бийликти ээлеп калган. Петрограддагы бийликти басып алуу менен <a href="/wiki/%D0%9E%D1%80%D1%83%D1%81%D0%B8%D1%8F%D0%B4%D0%B0%D0%B3%D1%8B_%D0%B6%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8B%D0%BA_%D1%81%D0%BE%D0%B3%D1%83%D1%88" title="Орусиядагы жарандык согуш">Орусияда 1923-жылга чейин созулган жарандык согуш</a> башталат. </p><p>Кыргызстандын аймагында 1917-жылдын ноябрында <a href="/wiki/%D0%A1%D2%AF%D0%BB%D2%AF%D0%BA%D1%82%D2%AF" title="Сүлүктү">Сүлүктүнүн</a> шахтёрлору биринчилер болуп совет бийлигин жарыялашкан. Ушул эле айында ал <a href="/wiki/%D0%9A%D1%8B%D0%B7%D1%8B%D0%BB-%D0%9A%D1%8B%D1%8F" title="Кызыл-Кыя">Кызыл-Кыяда</a>, <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%81_(%D1%88%D0%B0%D0%B0%D1%80)" title="Талас (шаар)">Дмитриевкада</a> (1944-жылдан Талас) орнойт. </p><p>1918-жылдын январь айында <a href="/wiki/%D0%9E%D1%80%D1%83%D1%81%D0%B8%D1%8F_%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B8%D0%BA_%D0%A4%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B2%D0%B4%D0%B8%D0%BA_%D0%A1%D0%BE%D1%86%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%81%D1%82%D1%82%D0%B8%D0%BA_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8B" title="Орусия Советтик Федеративдик Социалисттик Республикасы">жаңы Орусиянын</a> мамлекеттик түзүлүшүн аныктоо үчүн Уюштуруучу жыйыны (1917-жылдын ноябрында шайланган) чакырылган. Ал жыйындагы көпчүлүктү түзгөн большевиктерге каршы депутаттар большевиктер сунуштаган <i>Эмгектенген жана эксплуатацияланган элдин укуктарынын декларациясын</i> кароодон баш тартышкан. Анда большевиктердин тарабынан жыйын таркатылып, 1918-жылдын 18-январында III Бүткүл орусиялык Советтердин съездинде жогоруда айталган Декларация ― Орусиянын жаңы мамлекеттик түзүлүшүнүн негиздерин мыйзамдуу түрдө бекиткен, Октябрь социалисттик революциясынын жетишкендиктерин бекемдеген жана совет бийлигинин милдеттерин аныктаган конституциялык акт бекитилген. Декларацияда Советтик Орусия Республикасы эркин улуттардын эркин биримдигинин негизинде, советтик улуттук республикалардын федерациясы катары түзүлүп, ар бир улуттун жумушчулары менен дыйкандарына өз советтик съездинде өз алдынча чечим кабыл алууга: алар федералдык өкмөткө катышууну каалашатбы жана кандай негизинде федералдык өкмөттө жана калган федералдык советтик мекемелерине катышканга даяр экенин укуктуу деп айтылат<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <ul class="gallery mw-gallery-packed"> <li class="gallerybox" style="width: 193.33333333333px"> <div class="thumb" style="width: 191.33333333333px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Congress_of_Soviets_(1917).jpg" class="mw-file-description" title="II Бүткүл орусиялык жумушчу жана жоокердик депутаттардын Советтеринин съезди. Петроград. 7-ноябрь 1917-жылы"><img alt="II Бүткүл орусиялык жумушчу жана жоокердик депутаттардын Советтеринин съезди. Петроград. 7-ноябрь 1917-жылы" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Congress_of_Soviets_%281917%29.jpg/287px-Congress_of_Soviets_%281917%29.jpg" decoding="async" width="192" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/11/Congress_of_Soviets_%281917%29.jpg 1.5x" data-file-width="412" data-file-height="259" /></a></span></div> <div class="gallerytext">II Бүткүл орусиялык жумушчу жана жоокердик депутаттардын Советтеринин съезди. Петроград. 7-ноябрь 1917-жылы</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 140px"> <div class="thumb" style="width: 138px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:19180118-lenin_sitzung_konstituante_taurisches_palais_petrograd.jpg" class="mw-file-description" title="Уюштурчу жыйын. Петроград. 18-январь 1918-жылы"><img alt="Уюштурчу жыйын. Петроград. 18-январь 1918-жылы" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/19180118-lenin_sitzung_konstituante_taurisches_palais_petrograd.jpg/207px-19180118-lenin_sitzung_konstituante_taurisches_palais_petrograd.jpg" decoding="async" width="138" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/19180118-lenin_sitzung_konstituante_taurisches_palais_petrograd.jpg/310px-19180118-lenin_sitzung_konstituante_taurisches_palais_petrograd.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/19180118-lenin_sitzung_konstituante_taurisches_palais_petrograd.jpg/413px-19180118-lenin_sitzung_konstituante_taurisches_palais_petrograd.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="697" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Уюштурчу жыйын. Петроград. 18-январь 1918-жылы</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 184px"> <div class="thumb" style="width: 182px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Negotiations_with_basmachs_Fergana,_1921.jpg" class="mw-file-description" title="Басмачылар менен сүйлөшүү. Фергана. 1921-жылы"><img alt="Басмачылар менен сүйлөшүү. Фергана. 1921-жылы" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/Negotiations_with_basmachs_Fergana%2C_1921.jpg/273px-Negotiations_with_basmachs_Fergana%2C_1921.jpg" decoding="async" width="182" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/Negotiations_with_basmachs_Fergana%2C_1921.jpg/410px-Negotiations_with_basmachs_Fergana%2C_1921.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/Negotiations_with_basmachs_Fergana%2C_1921.jpg/546px-Negotiations_with_basmachs_Fergana%2C_1921.jpg 2x" data-file-width="1923" data-file-height="1268" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Басмачылар менен сүйлөшүү. Фергана. 1921-жылы</div> </li> </ul> <p>1918-жылдын 14-январында <a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D1%88%D0%BA%D0%B5%D0%BA" title="Бишкек">Пишпектин</a> Советинде большевиктер жеңип Петроград жана Ташкенттин борбордук бийлигине кошулушуна токтом кабыл алышкан. Советтин төрагасы катары большевик <a href="/wiki/%D0%A8%D0%B2%D0%B5%D1%86-%D0%91%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%80%D0%BD%D1%8B%D0%B9,_%D0%93%D1%80%D0%B8%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B9_%D0%98%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Швец-Базарный, Григорий Иванович">Г.И. Швец-Базарный</a> шайланат<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Январь айында Ошто. Май айында <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BA%D0%BE%D0%BB" title="Каракол">Пржевальскка</a> <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0" title="Алмата">Верный</a> шаарынан келген кызыл гвардиячылардын колдосуу менен Совет бийлиги орногон, июнь айында Нарында. Ошентип, 1918-жылдын жайына карата азыркы Кыргызстандын аймагында кан төгүлбөй совет бийлиги орногон<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>1918-жылдын 30-апрелинде V Түркстандык Советтердин съездинде мурдагы Түркстан крайында (1886-жылына чейин Түркстан генерал-губернаторлугу) ОСФСРдин курамында <a href="/wiki/%D0%A2%D2%AF%D1%80%D0%BA%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D0%90%D0%B2%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D1%83%D1%83_%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B8%D0%BA_%D0%A1%D0%BE%D1%86%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%81%D1%82%D1%82%D0%B8%D0%BA_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8B" title="Түркстан Автономиялуу Советтик Социалисттик Республикасы">Түркстан Советтик Республикасы</a> жарыяланган. </p><p>1918-жылдын 7-декабрында калкы негизинен бай орус дыйкандарынан турган <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_(%D0%9C%D0%BE%D1%81%D0%BA%D0%B2%D0%B0_%D1%80%D0%B0%D0%B9%D0%BE%D0%BD%D1%83)" title="Беловодское (Москва району)">Беловодское айылында</a> Петроградтын бийлигине каршы козголоң көтөрүшөт. Козголоңду сол эсерлердин партиясынын өкүлү башкарган. Козголоңду басыш үчүн Жети-Суу облусунун аскердик комиссары Л.П. Емелев 1-чи Пишпектин советтик полкун (<a href="/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%B3%D0%B2%D0%B8%D0%BD%D0%B5%D0%BD%D0%BA%D0%BE_%D0%AF%D0%BA%D0%BE%D0%B2_%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Логвиненко Яков Никифорович">Я.Н. Логвиненконун</a> буйрук астыгында) жөнөтөт. 26-декабрында Беловодское айылы басылган. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Кыргыз_мамлекеттүүлүгүнө_жол"><span id=".D0.9A.D1.8B.D1.80.D0.B3.D1.8B.D0.B7_.D0.BC.D0.B0.D0.BC.D0.BB.D0.B5.D0.BA.D0.B5.D1.82.D1.82.D2.AF.D2.AF.D0.BB.D2.AF.D0.B3.D2.AF.D0.BD.D3.A9_.D0.B6.D0.BE.D0.BB"></span>Кыргыз мамлекеттүүлүгүнө жол</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=9" title="«Кыргыз мамлекеттүүлүгүнө жол‎» бөлүмүн түзөтүү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=9" title="Edit section's source code: Кыргыз мамлекеттүүлүгүнө жол"><span>булагын түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%B1%D0%BE%D1%80%D0%B4%D1%83%D0%BA%D0%90%D0%B7%D0%B8%D1%8F1922.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%B1%D0%BE%D1%80%D0%B4%D1%83%D0%BA%D0%90%D0%B7%D0%B8%D1%8F1922.svg/220px-%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%B1%D0%BE%D1%80%D0%B4%D1%83%D0%BA%D0%90%D0%B7%D0%B8%D1%8F1922.svg.png" decoding="async" width="220" height="179" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%B1%D0%BE%D1%80%D0%B4%D1%83%D0%BA%D0%90%D0%B7%D0%B8%D1%8F1922.svg/330px-%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%B1%D0%BE%D1%80%D0%B4%D1%83%D0%BA%D0%90%D0%B7%D0%B8%D1%8F1922.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%B1%D0%BE%D1%80%D0%B4%D1%83%D0%BA%D0%90%D0%B7%D0%B8%D1%8F1922.svg/440px-%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%B1%D0%BE%D1%80%D0%B4%D1%83%D0%BA%D0%90%D0%B7%D0%B8%D1%8F1922.svg.png 2x" data-file-width="1066" data-file-height="869" /></a><figcaption>Борбордук Азия 1920-жылдан 1924-жылдын октябрына чейин (улуттук-мамлекеттик бөлүштүрүүгө чейин).Чек аралары өзгөрбөстөн 1923-жылы Хорезм Элдик Советтик Республикасы (Хорезм ЭСР) Хорезм ССРине, 1924-жылдын 19-сентябрында Бухара ЭСРи Бухара ССРине айланат. Кыргыз АССР — Казак АССРдин 1920-1925-жылдардагы аталышы. Кыргыздардын автономиясы (1924-1925-жылдары «Кара-Кыргыз» деп аталган</figcaption></figure> <p>Түркстан АССРдин партиялык жана советтик уюмдарында Орто Азиянын улуттук-аймактык бөлүштүрүшү маселеси 1920-жылдан тарта көтөрүлө баштаган. 1921-жылы Түркстан АССРдин курамында <i>Тоолуу Кыргыз облусун</i> түзүү жөнүндө маселе көтөрүлгөн, бирок бул маселе чечилген эмес. 1922-жылдын мартында <a href="/wiki/%D0%96%D1%83%D1%81%D1%83%D0%BF_%D0%90%D0%B1%D0%B4%D1%80%D0%B0%D1%85%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2" class="mw-redirect" title="Жусуп Абдрахманов">Жусуп Абдрахманов</a>, <a href="/wiki/%D0%98%D1%88%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B_%D0%90%D1%80%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D0%B5%D0%B2" title="Ишеналы Арабаев">Ишеналы Арабаев,</a> <a href="/wiki/%D0%90%D0%B1%D0%B4%D1%8B%D0%BA%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BC_%D0%A1%D1%8B%D0%B4%D1%8B%D0%BA%D0%BE%D0%B2" title="Абдыкерим Сыдыков">Абдыкерим Сыдыковдун</a> жүзүндөгү кыргыз интеллигенция кыргыз калкы бар уезддерди Тоолуу Кыргыз облусуна бөлүп чыгарууну кайрадан сунуштады. 25-мартта Түркстан компартиясынын Борбордук комитетинин (БК) секретариаты Түркстан Республикасынын курамында ушундай аталыштагы аймакты түзүү жөнүндө чечим кабыл алган. Эртеси күнү Түркстан АССРдин Борбордук аткаруу комитетинин (БАК) Кичи президиуму Пишпек, Каракол, Нарын жана Аулие-Ата уездинин тоолу аймактарынын курамында, административдик борбору <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%87%D0%BA%D0%BE%D1%80_(%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BB)" title="Кочкор (айыл)">Кочкор кыштагында</a> түзүү жөнүндө токтомду бекитти. Түштүктө жашаган кыргыздар тууралу маселе ачык бойдон калды. Бирок, улутчулдук жана уруулук мүнөздөгү ар кандай топторунун ортосундагы пикир келишпестиктер 1922-жылдын 4-июнунда Пишпекте чогула турган уюштуруу съезддин <a href="/wiki/%D0%98%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%84_%D0%A1%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%BD" title="Иосиф Сталин">Сталиндин</a> түз буйругу менен тарашына алып келген. 1922-жылдын декабрында большевиктердин Орусия комунисттик партиясынын ((б)ОКП) БКсы Тоолуу Кыргыз облусун түзүү боюнча мурда кабыл алынган бардык документтерди мыйзамсыз деп таанып, съезддин демилгечилерин буржуазиялык улутчулдукка жана контрреволюциялык ишмердүүлүккө айыптаган<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>1924-жылдын январында XII Бүткүл түркстандык советтердин съездинде кыргыз (ал учурда кара-кыргыз) делегаттары (б)ОКП БКсына жана СССР БАКтын Улуттар советине Түркстандын партиясынын жана өкмөтүнүн башкаруу аппараты жалпы саны бир миллионго чейин болгон дагы бир улуттун ― кара-кыргыздардын өзгөчөлүктөрүн билбейт жана эске албайт деген кат менен кайрылшат. Кара-кыргыз менен кайсак-кыргыздын (казактын) тили, чарба жүргүзүү жана жашоосу окшош болгондуктан, европалыктар аларды бир улут катары эсептешет жана Түркстандын кээ бир башкаруучулары аларды бир улутка бириктирүүгө аракет кылышат деп катта айтылат. Ал катты төмөнкү талаптар менен аякташат: </p> <ol><li>кара-кыргыздарды башка улуттар (өзбектер, түркмөндөр, тажиктер, кайсак-кыргыздар) менен бир катарда эгемендүү улут катары таануу;</li> <li>Түркстандын партиялык жана мамлекеттик бийлигинин органдарында кара-кыргыз жумушчуларынын өкүлдөрүнүн жоктугун эске алуу менен аларды социалдык-класстык таандыктыгын эске алуу менен жогоруда аталган органдарына өткөрүү;</li> <li>кара-кыргыздардын арасында алардын эне тилинде маданий-агартуу иштери үчүн мамлекеттик каражаттарды биринчи кезекте окуу китептерин жана окуу куралдарын чыгарууга бөлүү.</li></ol> <p>Ошол эле жылдын 24-апрелинде (б)ОКП БКтын Ортоазиялык бюросу «Орто Азия республикаларынын (Түркстан, Бухара, Хорезм) улуттук бөлүштүрүшү жөнүндө» токтом кабыл алган. Белгилеп кеткенде ал учурда планданган Кара-Кыргыз автономиялуу облусунун кайсы республикасынын курамына кириши маселеси ачык турган<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Даярдык иштери сентябрь айында аяктады. 1924-жылдын 16-сентябрында <a href="/wiki/%D0%A2%D2%AF%D1%80%D0%BA%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D0%90%D0%B2%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D1%83%D1%83_%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B8%D0%BA_%D0%A1%D0%BE%D1%86%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%81%D1%82%D1%82%D0%B8%D0%BA_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8B" title="Түркстан Автономиялуу Советтик Социалисттик Республикасы">Түркстан АССРнин</a> Борбордук аткаруу комитетинин (БАК) кезексиз сессиясы Орто Азияны улуттук-мамлекеттик бөлүштүрүшү жөнүндө токтом кабыл алган. Бул токтом 1924-жылдын 14-октябрында Бүткүл орусиялык борбордук аткаруу комитетинин (БОБАК) 2-сессиясында бекитилген. Ошону менен Кара-Кыргыз автономиялуу облусу (1925-жылдын майында Кыргыз автономиялуу облусуна аталышы өзгөртүлөт) ОСФСРдин курамында түзүлгөн<sup id="cite_ref-bse_22-0" class="reference"><a href="#cite_note-bse-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <ul class="gallery mw-gallery-packed"> <li class="gallerycaption">Кыргыз мамлекеттүүлүгүнүн башында турган адамдардын бирлери</li> <li class="gallerybox" style="width: 154px"> <div class="thumb" style="width: 152px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Imanaly_Aidarbekov,_1924.jpg" class="mw-file-description" title="Иманалы Айдарбеков (1884―1938)"><img alt="Иманалы Айдарбеков (1884―1938)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/Imanaly_Aidarbekov%2C_1924.jpg/228px-Imanaly_Aidarbekov%2C_1924.jpg" decoding="async" width="152" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/Imanaly_Aidarbekov%2C_1924.jpg/342px-Imanaly_Aidarbekov%2C_1924.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e3/Imanaly_Aidarbekov%2C_1924.jpg 2x" data-file-width="431" data-file-height="567" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/%D0%98%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B_%D0%90%D0%B9%D0%B4%D0%B0%D1%80%D0%B1%D0%B5%D0%BA%D0%BE%D0%B2" title="Иманалы Айдарбеков">Иманалы Айдарбеков</a> (1884―1938)</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 144px"> <div class="thumb" style="width: 142px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Portrait_of_Abdykerim_Sydykov_on_the_stamp_of_Kyrgyzstan_(2014).jpg" class="mw-file-description" title="Абдыкерим Сыдыков (1889— 1938)"><img alt="Абдыкерим Сыдыков (1889— 1938)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/62/Portrait_of_Abdykerim_Sydykov_on_the_stamp_of_Kyrgyzstan_%282014%29.jpg/213px-Portrait_of_Abdykerim_Sydykov_on_the_stamp_of_Kyrgyzstan_%282014%29.jpg" decoding="async" width="142" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/62/Portrait_of_Abdykerim_Sydykov_on_the_stamp_of_Kyrgyzstan_%282014%29.jpg/319px-Portrait_of_Abdykerim_Sydykov_on_the_stamp_of_Kyrgyzstan_%282014%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/62/Portrait_of_Abdykerim_Sydykov_on_the_stamp_of_Kyrgyzstan_%282014%29.jpg/426px-Portrait_of_Abdykerim_Sydykov_on_the_stamp_of_Kyrgyzstan_%282014%29.jpg 2x" data-file-width="677" data-file-height="954" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B1%D0%B4%D1%8B%D0%BA%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BC_%D0%A1%D1%8B%D0%B4%D1%8B%D0%BA%D0%BE%D0%B2" title="Абдыкерим Сыдыков">Абдыкерим Сыдыков</a> (1889— 1938)</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 132px"> <div class="thumb" style="width: 130px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:%D0%98%D1%88%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B_%D0%90%D1%80%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D0%B5%D0%B2.jpg" class="mw-file-description" title="Ишеналы Арабаев (1882―1933)"><img alt="Ишеналы Арабаев (1882―1933)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/%D0%98%D1%88%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B_%D0%90%D1%80%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D0%B5%D0%B2.jpg/195px-%D0%98%D1%88%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B_%D0%90%D1%80%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D0%B5%D0%B2.jpg" decoding="async" width="130" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/%D0%98%D1%88%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B_%D0%90%D1%80%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D0%B5%D0%B2.jpg/293px-%D0%98%D1%88%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B_%D0%90%D1%80%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D0%B5%D0%B2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/36/%D0%98%D1%88%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B_%D0%90%D1%80%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D0%B5%D0%B2.jpg 2x" data-file-width="326" data-file-height="500" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/%D0%98%D1%88%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B_%D0%90%D1%80%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D0%B5%D0%B2" title="Ишеналы Арабаев">Ишеналы Арабаев</a> (1882―1933)</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 143.33333333333px"> <div class="thumb" style="width: 141.33333333333px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:KG030-14.jpg" class="mw-file-description" title="Абдыкадыр Орозбеков (1889―1938)"><img alt="Абдыкадыр Орозбеков (1889―1938)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/KG030-14.jpg/212px-KG030-14.jpg" decoding="async" width="142" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/KG030-14.jpg/319px-KG030-14.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/KG030-14.jpg/425px-KG030-14.jpg 2x" data-file-width="673" data-file-height="950" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B1%D0%B4%D1%8B%D0%BA%D0%B0%D0%B4%D1%8B%D1%80_%D0%9E%D1%80%D0%BE%D0%B7%D0%B1%D0%B5%D0%BA%D0%BE%D0%B2" title="Абдыкадыр Орозбеков">Абдыкадыр Орозбеков</a> (1889―1938)</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 144px"> <div class="thumb" style="width: 142px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:J_abdrahmanov.jpg" class="mw-file-description" title="Жусуп Абдрахманов (1901―1938)"><img alt="Жусуп Абдрахманов (1901―1938)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/ky/thumb/7/77/J_abdrahmanov.jpg/213px-J_abdrahmanov.jpg" decoding="async" width="142" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/ky/7/77/J_abdrahmanov.jpg 1.5x" data-file-width="300" data-file-height="422" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/%D0%96%D1%83%D1%81%D1%83%D0%BF_%D0%90%D0%B1%D0%B4%D1%80%D0%B0%D1%85%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2" class="mw-redirect" title="Жусуп Абдрахманов">Жусуп Абдрахманов</a> (1901―1938)</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 150px"> <div class="thumb" style="width: 148px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:%D0%91%D0%B0%D1%8F%D0%BB%D1%8B_%D0%98%D1%81%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B5%D0%B2.jpg" class="mw-file-description" title="Баялы Исакеев (1897―1938)"><img alt="Баялы Исакеев (1897―1938)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/ky/1/19/%D0%91%D0%B0%D1%8F%D0%BB%D1%8B_%D0%98%D1%81%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B5%D0%B2.jpg" decoding="async" width="148" height="200" class="mw-file-element" data-file-width="149" data-file-height="201" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%8F%D0%BB%D1%8B_%D0%98%D1%81%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B5%D0%B2" title="Баялы Исакеев">Баялы Исакеев</a> (1897―1938)</div> </li> </ul> <p>Орусиядагы <a href="/wiki/%D0%9E%D0%BA%D1%82%D1%8F%D0%B1%D1%80%D1%8C_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D1%8F%D1%81%D1%8B" title="Октябрь революциясы">Октябрь революциясы</a>, социалисттик түзүлүштү орнотуу, элдердин өзүн өзү аныктоо укугу жана СССРдин түзүлүшү Кыргызстандын тарыхындагы тарыхый бурулуш тап болгон. </p><p><a href="/wiki/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7_%D0%B0%D0%B2%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D1%83%D1%83_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D1%83%D1%81%D1%83" title="Кыргыз автономиялуу облусу">Кара-Кыргыз автономиялуу облусунун</a> түзүлүүсү менен советтик түрүндөгү кыргыз мамлекеттүүлүгүнүн өнүгүүсү башталган, бул болсо саясый татаалдашуусуз 1991-жылы толук эгемендик алууга мүмкүндүк берди. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Кыргыз_мамлекеттүүлүгүнүн_кийинки_өнүгүүсү"><span id=".D0.9A.D1.8B.D1.80.D0.B3.D1.8B.D0.B7_.D0.BC.D0.B0.D0.BC.D0.BB.D0.B5.D0.BA.D0.B5.D1.82.D1.82.D2.AF.D2.AF.D0.BB.D2.AF.D0.B3.D2.AF.D0.BD.D2.AF.D0.BD_.D0.BA.D0.B8.D0.B9.D0.B8.D0.BD.D0.BA.D0.B8_.D3.A9.D0.BD.D2.AF.D0.B3.D2.AF.D2.AF.D1.81.D2.AF"></span>Кыргыз мамлекеттүүлүгүнүн кийинки өнүгүүсү</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=10" title="«Кыргыз мамлекеттүүлүгүнүн кийинки өнүгүүсү‎» бөлүмүн түзөтүү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=10" title="Edit section's source code: Кыргыз мамлекеттүүлүгүнүн кийинки өнүгүүсү"><span>булагын түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7_%D0%90%D0%A1%D0%A1%D0%A0_(%D0%B0%D0%B9%D0%BC%D0%B0%D0%BA%D1%82%D0%B0%D1%80_1926-1928).png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7_%D0%90%D0%A1%D0%A1%D0%A0_%28%D0%B0%D0%B9%D0%BC%D0%B0%D0%BA%D1%82%D0%B0%D1%80_1926-1928%29.png/220px-%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7_%D0%90%D0%A1%D0%A1%D0%A0_%28%D0%B0%D0%B9%D0%BC%D0%B0%D0%BA%D1%82%D0%B0%D1%80_1926-1928%29.png" decoding="async" width="220" height="161" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7_%D0%90%D0%A1%D0%A1%D0%A0_%28%D0%B0%D0%B9%D0%BC%D0%B0%D0%BA%D1%82%D0%B0%D1%80_1926-1928%29.png/330px-%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7_%D0%90%D0%A1%D0%A1%D0%A0_%28%D0%B0%D0%B9%D0%BC%D0%B0%D0%BA%D1%82%D0%B0%D1%80_1926-1928%29.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7_%D0%90%D0%A1%D0%A1%D0%A0_%28%D0%B0%D0%B9%D0%BC%D0%B0%D0%BA%D1%82%D0%B0%D1%80_1926-1928%29.png/440px-%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7_%D0%90%D0%A1%D0%A1%D0%A0_%28%D0%B0%D0%B9%D0%BC%D0%B0%D0%BA%D1%82%D0%B0%D1%80_1926-1928%29.png 2x" data-file-width="1079" data-file-height="790" /></a><figcaption>Кыргыз АССРдин 1926-1928 жж. болгон кантондорго бөлүнүшү. 1930-жылда кантондорго бөлүнүү жоюлган.</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Кыргыз_ССР"><span id=".D0.9A.D1.8B.D1.80.D0.B3.D1.8B.D0.B7_.D0.A1.D0.A1.D0.A0"></span>Кыргыз ССР</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=11" title="«Кыргыз ССР‎» бөлүмүн түзөтүү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=11" title="Edit section's source code: Кыргыз ССР"><span>булагын түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Социализм доору Кыргызстанды кайра жаратып, аны индустриалдык-агрардык өлкөгө айландырды. Көп тармактуу өнөр жайы, курулуш индустриясы жана курулуш, транспорт, байланыш, техникалык жабдылган айыл чарбасы, соода-сатык жана кызмат көрсөтүүнүн башка түрлөрү республиканын бирдиктүү эл чарба комплексинин органикалык курамдык бөлүктөрү болуп калды. Эмгек ресурстарын жайгаштыруу көйгөйү жалпысынан ийгиликтүү чечилип, элдин жашоо-турмушунун материалдык деңгээли жогорулаган.     </p><p>Өзгөчө отун-энергетика комплекси өнүккөн, 80-жылдарда көмүр өнөр жайынын үлүшүнө Орто Азияда өндүрүлгөн көмүрдүн 40%ына чейини туура келген. Энергетика комплекси, түстүү металлургия ийгиликтүү өнүккөн. Анда негизги орунду сурьма, сымап, чанда кездешүүчү жана башка түстүү металлдар ээлеген. Кадамжай комбинатынын сурьмасы эл аралык базарда сапаттын үлгүсү болгон. Хайдаркан сымап комбинатынын өндүрүмдөрү дүйнөнүн 40тан ашык өлкөсүнө жөнөтүлүп турган. Айыл чарбасында жетектөөчү ролду мал чарбасы ойногон. Кыргызстан кой чарбасынын азык-түлүктөрүн өндүрүүнүн абсолюттук көрсөткүчтөрү боюнча СССРде үчүнчү орунда турган, алдыда ОСФСР менен Казакстан гана болгон. </p><p>Өндүрүлгөн улуттук кирешенин өнүгүү темпи боюнча Кыргызстан Украина, Казакстан, Литва, Молдова, Түркмөнстан жана Эстония сыяктуу союздук республикалардан алдыга кеткен. Шаарлар жана калктуу пункттар пайда болуп жана көрктөндүрүлүп турган, ал эми илимий-техникалык революция индустриалдык өнүгүүнүн гана эмес, ошондой эле социалдык маанидеги да элемент болуп калган. </p><p>Улуу Ата мекендик согушта Кыргызстандын эли да өзүнүн татыктуу салымын кошкондугун белгилей кетүү керек, кан майданга 360 миң кыргызстандык жөнөтүлгөн. Алар баатырларча салгылашкан, 73ү Советтер Союзунун Баатыры наамына татыктуу болуп, 21и үчүнчү даражадагы Даңк ордени менен сыйланган. Кыргызстан өлкөнүн бирдиктүү аскердик-чарбалык организминин ишенимдүү бастиону болуп калды. Эвакуацияланган ишканалар калыбына гана келтирилбестен, ошондой эле өзүнүн өндүрүштүк кубатын кеңейтишкен. </p><p>Маданий курулуштун башкы багыттарынын бири сабатсыздыкты жоюу, билим берүүнүн жаңы системасын түзүү болуп калды, квалификациялуу кадрларды даярдаган жождор жана орто-атайын окуу жайлары ийгиликтүү иштеп жатты. Илимдин калыптануусунда жана өнүгүүсүндө СССР ИАсынын Кыргыз филиалы (1943) чоң роль ойноду, ал 1954-жылдын декабрында республиканын Илимдер академиясы деген статус алган. </p><p>Улуттук кесипкөй адабият кыргыз тилинде жазуунун түзүлүшү менен башталган. Улуттук жана дүйнөлүк адабиятта өзгөчө орун Чыңгыз Айтматовго таандык, анын чыгармалары дүйнө элдеринин 80ден ашык тилдерине которулган. Профессионал кыргыз искусствосу: театр, музыка, көркөм сүрөт жана кинематография да ийгиликтүү өнүктү. </p><p>Талашсыз жакшы жактары менен бирге совет мезгили тоталитардык режимдин көптөгөн адам тагдырларын трагедияга кептеген терс көрүнүштөрү менен да тарыхта калды. </p><p>1990-ж. Жалган Куран айында СССР Эл депутаттарынын 3-съезди өлкөдө <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%80%D0%B5%D0%B7%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%82%D1%82%D0%B8%D0%BA_%D0%B1%D0%B8%D0%B9%D0%BB%D0%B8%D0%BA&action=edit&redlink=1" class="new" title="Президенттик бийлик (мындай барак жок)">Президенттик бийликти</a> белгилеген. Президенттик бийлик өлкөдө өкмөттүн ишмердигин аныктаган жана анын ишин көзөмөлдөгөн. <a href="/wiki/%D0%9C%D1%8B%D0%B9%D0%B7%D0%B0%D0%BC_%D1%87%D1%8B%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%83_%D0%B1%D0%B8%D0%B9%D0%BB%D0%B8%D0%B3%D0%B8" title="Мыйзам чыгаруу бийлиги">Мыйзам чыгаруучу</a> жана <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D1%82_%D0%B1%D0%B8%D0%B9%D0%BB%D0%B8%D0%B3%D0%B8" title="Сот бийлиги">сот бийликтеринин</a> иштерин эл чарбасын башкарууну, бюджеттик-финансылык системаны, эмгекке акы төлөө жана баалардын аныкталышын, мыйзамдардын аткарылышын көзөмөлдөгөн. СССРде президенттик башкаруунун киргизилиши менен <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BA%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Казакстан">Казакстанда</a>, <a href="/wiki/%D3%A8%D0%B7%D0%B1%D0%B5%D0%BA%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Өзбекстан">Өзбекстанда</a> ж. б. бир катар союздук республикаларда президенттик башкаруу киргизилген. 1990-ж. 27 Тогуз айда <a href="/wiki/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7_%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B8%D0%BA_%D0%A1%D0%BE%D1%86%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%81%D1%82%D1%82%D0%B8%D0%BA_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8B" title="Кыргыз Советтик Социалисттик Республикасы">Кыргыз ССР</a> Жогорку Советинин сессиясында альтернативалуу негизде <a href="/wiki/%D0%90%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%80_%D0%90%D0%BA%D0%B0%D0%B5%D0%B2" class="mw-redirect" title="Аскар Акаев">Аскар Акаев</a> Кыргыз Республикасынын тунгуч Президенти болуп шайланган.1990-ж. 15 Бештин айында Кыргыз ССР Жогорку Советинде “Кыргыз Республикасынын мамлекеттик эгемендүүлүгү жөнүндөгү” Декларация кабыл алынып, Кыргызстан Советтер Союзунун курамындагы эгемен өлкө катары жарыяланган. 1991-ж. 22 Үчтүн айында Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин 3-сессиясында “Кыргыз Республикасынын Министрлер кабинети жөнүндө” мыйзам иштелип чыккан. Мыйзам боюнча биринчи жолу Президенттин, вице-президенттин кызматтары киргизилип, жергиликтүү бийлик органдарынын милдеттери, укуктук негиздери такталган. 1991-ж. 5 Бирдин айында республиканын борбор шаарынын тарыхый аты кабылына келтирилип, <a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D1%88%D0%BA%D0%B5%D0%BA_(%D1%82%D2%AF%D1%88%D2%AF%D0%BD%D2%AF%D0%BA)" class="mw-disambig" title="Бишкек (түшүнүк)">Фрунзе шаарына</a> кайрадан <a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D1%88%D0%BA%D0%B5%D0%BA_(%D1%88%D0%B0%D0%B0%D1%80)" class="mw-redirect" title="Бишкек (шаар)">Бишкек</a> деген баштапкы аты берилген. 1991-ж. 8 Бугу айда Кыргыз ССРинин Жогорку Совети республиканын жаңы <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%82%D1%83%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Конституция">Конституция</a>сынын долбоорун иштеп чыгуу боюнча комиссиянын курамын бекиткен. 1991-ж. 19 Чын Куран айда “Жер реформасы жөнүндө” мыйзам кабыл алган. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Эгемендүү_Кыргызстан"><span id=".D0.AD.D0.B3.D0.B5.D0.BC.D0.B5.D0.BD.D0.B4.D2.AF.D2.AF_.D0.9A.D1.8B.D1.80.D0.B3.D1.8B.D0.B7.D1.81.D1.82.D0.B0.D0.BD"></span>Эгемендүү Кыргызстан</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=12" title="«Эгемендүү Кыргызстан‎» бөлүмүн түзөтүү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=12" title="Edit section's source code: Эгемендүү Кыргызстан"><span>булагын түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинде 1991-жылдын 31-августунда «Мамлекеттик көз карандысыздыгы жөнүндө» Декларация кабыл алынып, Кыргыз Республикасы көз карандысыз, эгемендүү демократиялык мамлекет катары салтанаттуу жарыяланган. Көз каранды эместиктин шартында 1991-ж. 12 Тогуз айда Аскар Акаев жалпы элдик шайлоодо Кыргыз Республикасынын Президенти болуп шайланган. Кыргыз Республикасынын Президентинин жарлыгы менен 1991-ж. 20 Тогуз айда Мамлекеттик коопсуздук жоюлуп, анын ордуна Улуттук коопсуздук боюнча мамлекеттик комитети, ал эми 3 Бештин айында <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8B%D0%BD%D1%8B%D0%BD_%D0%A3%D0%BB%D1%83%D1%82%D1%82%D1%83%D0%BA_%D0%93%D0%B2%D0%B0%D1%80%D0%B4%D0%B8%D1%8F%D1%81%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кыргыз Республикасынын Улуттук Гвардиясы (мындай барак жок)">Кыргыз Республикасынын Улуттук Гвардиясы</a> түзүлгөн. 1991-ж. 8 Бештин айында Минск шаарына жакын Беловеж токоюндагы өкмөттүк резиденциясында Беларусь Республикасы, Россия Федерациясы жана Украина Көз каранды эмес Мамлекеттердин шериктештигин түзүү жөнүндөгү келишимге кол коюшат. 1991-ж. 21 Бештин айында <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B" class="mw-redirect" title="Алматы">Алматыда</a> <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%B8%D1%8F" class="mw-redirect" title="Беларусия">Беларусь</a>, <a href="/wiki/%D0%9E%D1%80%D1%83%D1%81%D0%B8%D1%8F" title="Орусия">Орусия</a>, <a href="/wiki/%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Украина">Украина</a>, <a href="/wiki/%D0%90%D0%B7%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B0%D0%B9%D0%B6%D0%B0%D0%BD" title="Азербайжан">Азербайжан</a>, <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Армения">Армения</a>, <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BA%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Казакстан">Казакстан</a>, Кыргызстан, <a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D0%BB%D0%B4%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%8F" title="Молдавия">Молдавия</a>, <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%B6%D0%B8%D0%BA%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Тажикстан">Тажикстан</a>, <a href="/wiki/%D0%A2%D2%AF%D1%80%D0%BA%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Түркстан">Түркстан</a> жана <a href="/wiki/%D3%A8%D0%B7%D0%B1%D0%B5%D0%BA%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Өзбекстан">Өзбекстан</a> <a href="/wiki/%D0%9A%D0%9C%D0%A8" class="mw-redirect" title="КМШ">КМШ</a> түзүү келишимине кол коюшкан. 25 Бештин айында <a href="/wiki/%D0%9C._%D0%A1._%D0%93%D0%BE%D1%80%D0%B1%D0%B0%D1%87%D0%B5%D0%B2" class="mw-redirect" title="М. С. Горбачев">М. С. Горбачев</a> СССРдин жоюлгандыгына байланыштуу СССРдин Президентинин милдетин аткарууну токтоткондугун билдирген. </p><p>1991-жылдан баштап, СССР кыйрагандан кийин кыргыз элинин көп кылымдык тарыхында жаңы барак ачылган. 31-августта Кыргызстан өзүн эгемен мамлекет деп жарыялады жана реформалоо этабы башталды. КПССтин мурдагы тоталитардык-авторитардык режими авторитардык-демократиялык режим менен алмаштырылды. Демократиялык башкаруу принциптери киргизилип, жалпы элдик (мамлекеттик) деп аталган менчиктин ордуна жеке менчикке артыкчылык берилүү менен менчиктин ар түрдүү формалары киргизилди. Пландык экономика базар экономикасына алмашты, мурда социалдык бир түрдүү коом тез эле дифференциялашып калды. Коммунисттик идеология буржуазиялык-либералдык идеологияга жол берип, жамааттык аң-сезим жекече индивидуалдуулук менен четке сүрүлдү. </p><p>Коомдук-саясый жагынан республика мамлекеттүүлүктүн бардык атрибуттарына ээ болду, дүйнөлүк коомчулуктун тең укуктуу мүчөсү болуп калды. Бирок мурдагы СССРдин чарбалык байланыштарынын үзүлүп калышы республиканын социалдык-экономикалык абалына терс таасирин тийгизди. Инфляциялык процесстин күчөп кеткендигине байланыштуу 1993-жылы улуттук валюта (сом) киргизилген. Бул өлкөгө өз алдынча каржылык жана акча-насыя саясатын жүргүзүүгө мүмкүндүк берди. Ошол эле жылы эгемен Кыргызстандын биринчи Конституциясы кабыл алынат. Бирок базар экономикасынын реформаларынын чийкилиги мамлекеттик бюджеттин өтө таңсыктыгына алып келди да, республика агрардык-индустриалдык өлкө болуп калды, ал эми калктын жарымына жакыны өтө жакырданып кетти. </p><p>Коррупциянын өтө күчөп кетиши, коомдун тез дифференциялашуусу, криминалдашуу, бийликтин авторитаризми Кыргызстанды иштеп жаткан режимди эки ирет кулатууга (2005-жылдын 24-мартында жана 2010-жылдын 7-апрелинде) алып келди. Өткөөл убактылуу өкмөттөн кийин Кыргызстанда парламенттик республика орнотулуп, Жогорку Кеңешке кеңири ыйгарым укуктар берилген. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Supranational_PostSoviet_Bodies-ky.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Supranational_PostSoviet_Bodies-ky.svg/220px-Supranational_PostSoviet_Bodies-ky.svg.png" decoding="async" width="220" height="203" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Supranational_PostSoviet_Bodies-ky.svg/330px-Supranational_PostSoviet_Bodies-ky.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Supranational_PostSoviet_Bodies-ky.svg/440px-Supranational_PostSoviet_Bodies-ky.svg.png 2x" data-file-width="650" data-file-height="600" /></a><figcaption>Кыргызстан постсоветтик мейкиндиктеги уюмдарда</figcaption></figure> <p>Татаал социалдык-экономикалык кырдаалдын айынан Кыргызстан көп вектордуу саясат жүргүзгөнгө аргасыз. Ал республикага инвестицияларды алып келүү максатында зарыл карым-катыштарды түзүп келет. Ал Бириккен Улуттар Уюмуна (БУУ), Дүйнөлүк Соода Уюмуна (ДСУ), Европадагы Коопсуздук жана Кызматташтык боюнча Уюмуна (ЕККУ), ЮНЕСКОго, Көз карандысыз Мамлекеттердин Шериктештигине (КМШ), Жамааттык Коопсуздук жөнүндө Келишим Уюмуна (ЖККУ), Шанхай Кызматташтык Уюмуна (ШКУ), Ислам Кызматташуу Уюмуна (ИКУ), Экономикалык Кызматташтык Уюмуна (ЭКУ), Түрк  тилдүү мамлекеттердин Кызматташтыгынын Кеңешине (ТМКК) мүчө болду, Бажы союзуна, Евразиялык экономикалык коомдоштукка интеграцияланууга кадам таштап, жакынкы эле эмес, алыскы да чет өлкөлөр менен байланыштарды жөнгө салууда.    </p><p>Демократиялашуу процессинин аркасында эгемен Кыргызстандын руханий турмушунда да маанилүү өзгөрүүлөр болуп өттү. Ушуга байланыштуу аны базар мамилелерине ыңгайлаштыруу үчүн билим берүү чөйрөсүндө бир катар мыйзамдар кабыл алынууда. Экономикалык кризистин кесепеттери илимий мекемелердин иштерине да терс таасирин тийгизди. Бирок, алар, анын ичинде Илимдер академиясы да ушул татаал шарттарга ыңгайлашууга жана илимди өнүктүрүүнүн артыкчылыктуу багыттарын илгерилетүүгө аракетин аяган жок. Коомдун руханий кайра жаралуусу үчүн маданий мураска, атап айтсак, оозеки эл чыгармачылыгынын шедеври — “Манас” эпосуна аяр мамиле жасоо зор мааниге ээ.    </p><p>Бирок терс көрүнүштөр дээрлик эл аралык уюмдардын демөөрчүлүгүнүн эсебинен жансактап жаткан маданият чөйрөсүнө өзгөчө залакасын тийгизгенин белгилебей коюуга болбойт. Бирок белгилүү кыйынчылыктарга карабастан, мамлекет анын ченемдик-укуктук базасын түзүү боюнча бир катар чараларды көрдү. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="География"><span id=".D0.93.D0.B5.D0.BE.D0.B3.D1.80.D0.B0.D1.84.D0.B8.D1.8F"></span>География</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=13" title="«География‎» бөлүмүн түзөтүү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=13" title="Edit section's source code: География"><span>булагын түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <dl><dd><div class="noprint"><i>Негизги макала</i>: <i><b><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8B%D0%BD_%D0%B3%D0%B5%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%8F%D1%81%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кыргызстандын географиясы (мындай барак жок)">Кыргызстандын географиясы</a></b></i></div></dd></dl> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Kyrgyzstan_Topography.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Kyrgyzstan_Topography.png/220px-Kyrgyzstan_Topography.png" decoding="async" width="220" height="131" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Kyrgyzstan_Topography.png/330px-Kyrgyzstan_Topography.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Kyrgyzstan_Topography.png/440px-Kyrgyzstan_Topography.png 2x" data-file-width="1705" data-file-height="1015" /></a><figcaption>Кыргызстандын топографиясы</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Жайгашкан_жери"><span id=".D0.96.D0.B0.D0.B9.D0.B3.D0.B0.D1.88.D0.BA.D0.B0.D0.BD_.D0.B6.D0.B5.D1.80.D0.B8"></span>Жайгашкан жери</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=14" title="«Жайгашкан жери‎» бөлүмүн түзөтүү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=14" title="Edit section's source code: Жайгашкан жери"><span>булагын түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Кыргызстандын деңизге чыга турчу жери жок. Толугу менен Түндүк жана Чыгыш <a href="/wiki/%D0%96%D0%B0%D1%80%D1%8B%D0%BC_%D1%88%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D1%80" class="mw-redirect" title="Жарым шарлар">жарым шарларында</a> жайгашкан, түндук кеңдигинин 39°11′—43°16′ жана чыгыш узундугунун 69°15′—80°18′ аралыгында<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Өлкөнүн чыгышттан батышка карай 900 км, түндүктөн түштүккө карай 410 км созулат<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Түндүктө <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BA%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Казакстан">Казакстан</a>, батышта жана түштүк-батышта <a href="/wiki/%D3%A8%D0%B7%D0%B1%D0%B5%D0%BA%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Өзбекстан">Өзбекстан</a>, түштүк-батышта <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%B6%D0%B8%D0%BA%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Тажикстан">Тажикстан</a> жана чыгышта <a href="/wiki/%D0%9A%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%B9" title="Кытай">Кытай</a> менен чектешет. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Мамлекеттик_чек_ара"><span id=".D0.9C.D0.B0.D0.BC.D0.BB.D0.B5.D0.BA.D0.B5.D1.82.D1.82.D0.B8.D0.BA_.D1.87.D0.B5.D0.BA_.D0.B0.D1.80.D0.B0"></span>Мамлекеттик чек ара</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=15" title="«Мамлекеттик чек ара‎» бөлүмүн түзөтүү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=15" title="Edit section's source code: Мамлекеттик чек ара"><span>булагын түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Мамлекеттик чек аранын жалпы узундугу 4690,66 км түзөт: Казакстан менен — 1257,07 км<sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, Кытай менен — 1084,35 км, Өзбекстан менен — 1378,44 км, Тажикстан менен — 970,8 км. Аны менен чек аранын 823,04 км аныкталган эмес: Өзбекстан менен ― 371,34 км жана Тажикстан менен — 451,7 км. Ошентип, Өзбекстан менен чек аранын жалпы узундугунан 1007,1 км такталган же 73,1 %, Тажикстан менен — 519,1 км же 53,4 %<sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Мамлекеттик чек ара негизи <a href="/wiki/%D0%A2%D0%BE%D0%BE_%D0%BA%D1%8B%D1%80%D1%8B" title="Тоо кыры">тоолордун кырларынан</a> жана <a href="/wiki/%D0%94%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%8F" title="Дарыя">дарыялар</a> менен өтөт. </p><p>Кыргызстанда Өзбекстандын <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D1%85" title="Сох">Сох</a>, Шахимардан, Чоң Кара-Калча, Таш-Дөбө жана Тажикстандын Ворух, Батыш Калача<sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> деген анклавтары бар. Ошондой эле <a href="/wiki/%D0%A4%D0%B5%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D3%A9%D1%80%D3%A9%D3%A9%D0%BD%D2%AF" title="Фергана өрөөнү">Фергана өрөөнүндө</a> Өзбекстандын аймагы менен курчалган Кыргызстандын эксклавы ― <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BA_%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BB%D1%8B" class="mw-redirect" title="Барак айылы">Барак айылы</a> бар<sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Талаш тилкелеринде улам чыр-чатактар болууда, алар кээ бир учурларда куралдуу кагылышууга да алып келет<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Акыркы эң ири куралдуу жаңжал ― <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%B6%D0%B8%D0%BA%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8B%D0%BD_%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D0%B0_%D0%BA%D0%BE%D0%BB_%D1%81%D0%B0%D0%BB%D1%83%D1%83%D1%81%D1%83" title="Тажикстандын Кыргызстанга кол салуусу">2022-жылдын сентябрында Кыргызстан менен Тажикстан ортосунда</a> болгон<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Рельеф"><span id=".D0.A0.D0.B5.D0.BB.D1.8C.D0.B5.D1.84"></span>Рельеф</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=16" title="«Рельеф‎» бөлүмүн түзөтүү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=16" title="Edit section's source code: Рельеф"><span>булагын түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <dl><dd><div class="noprint"><i>Негизги макалалар</i>: <i><b><a href="/wiki/%D0%A2%D0%B5%D2%A3%D0%B8%D1%80-%D0%A2%D0%BE%D0%BE" title="Теңир-Тоо">Теңир-Тоо</a></b></i>, <i><b><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BC%D0%B8%D1%80-%D0%90%D0%BB%D0%B0%D0%B9" title="Памир-Алай">Памир-Алай</a></b></i></div></dd></dl> <p>Кыргызстандын аймагынын 3/4 бөлүгүн <a href="/wiki/%D0%A2%D0%BE%D0%BE" title="Тоо">тоолор</a> ээлейт. Өлкөүн аймагы эки тоо системаларынын айланасында жайгашкан. Түндүк-чыгыш бөлүгү Ала-Тоого (башка аталышы Теңир-Тоо) кирет, түштүк-батыш тарабы ― <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B0%D0%B9_%D0%BA%D1%8B%D1%80%D0%BA%D0%B0_%D1%82%D0%BE%D0%BE%D1%81%D1%83" class="mw-redirect" title="Алай кырка тоосу">Памир-Алай</a> тоолоруна карайт. Республиканын бардык аймагы деңиз деңгээлинен 401 м жогору бийиктикте жайгашкан. Деңиз деңгээлинен орточо бийиктиги 2750 м. Кыргызстандын жарымынан көбүрөөгү 1000 метрден 3000 метрге чейин жана болжол менен үчтөн бири — 3000 метрден 4000 метрге чейинки бийиктикте жайгашкан. Бийиктиги 7439 м түзгөн <a href="/wiki/%D0%96%D0%B5%D2%A3%D0%B8%D1%88_%D1%87%D0%BE%D0%BA%D1%83%D1%81%D1%83" title="Жеңиш чокусу">Жеңиш чокусу</a> Кыргызстандын эң бийик жери, ошондой эле дүйнөнүн эң эле түндүк тарабындагы жети миң метрге жеткен чоку. Чыгышта Теңир-Тоонун негизги тоо кырлары басымдуу тоо кырын түзүп, Меридиандык тоо кырынын районунда жакындашып кетет. Кытай жана Казакстан менен чектешкен жерде Жеңиш чокусу (7439 м) жана <a href="/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%BD-%D0%A2%D0%B5%D2%A3%D0%B8%D1%80%D0%B8" title="Хан-Теңири">Хан-Теңири</a> (7010 м же муз катмарын эсептебегенде 6995 м) көтөрүлүп турат<sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Кыргызстандын батыш тарабы Батыш Теңир-Тоодо жатат. Анын маанилүү <a href="/wiki/%D0%9E%D1%80%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%8F" title="Орография">орографиялык</a> элементтери: </p> <ul><li><a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%81_%D3%A9%D1%80%D3%A9%D3%A9%D0%BD%D2%AF" title="Талас өрөөнү">Талас өрөөнү</a>;</li> <li><a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%81_%D0%90%D0%BB%D0%B0-%D0%A2%D0%BE%D0%BE%D1%81%D1%83" title="Талас Ала-Тоосу">Талас Ала-Тоо</a>;</li> <li><a href="/wiki/%D0%A7%D0%B0%D1%82%D0%BA%D0%B0%D0%BB_%D0%BA%D1%8B%D1%80%D0%BA%D0%B0_%D1%82%D0%BE%D0%BE%D1%81%D1%83" class="mw-redirect" title="Чаткал кырка тоосу">Чаткал тоо кыркасы</a>.</li></ul> <p>Түштүктө <a href="/wiki/%D0%A2%D2%AF%D1%80%D0%BA%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D0%BA%D1%8B%D1%80%D0%BA%D0%B0_%D1%82%D0%BE%D0%BE%D1%81%D1%83" class="mw-redirect" title="Түркстан кырка тоосу">Түркстан тоо кыркасынын</a> түндүк жантаймасы, <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B0%D0%B9_%D1%82%D0%BE%D0%BE_%D0%BA%D1%8B%D1%80%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8B" title="Алай тоо кыркасы">Алай тоо кыркасы</a>, <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B0%D0%B9_%D3%A9%D1%80%D3%A9%D3%A9%D0%BD%D2%AF" title="Алай өрөөнү">Алай өрөөнү</a> жана <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BC%D0%B8%D1%80" title="Памир">Памирдин</a> түндүк чети болгон <a href="/wiki/%D0%A7%D0%BE%D2%A3-%D0%90%D0%BB%D0%B0%D0%B9_%D1%82%D0%BE%D0%BE_%D0%BA%D1%8B%D1%80%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8B" title="Чоң-Алай тоо кыркасы">Чоң-Алай тоо кыркасынын</a> түндүк жантаймасы Кыргызстанга карайт. Чоң-Алай тоо кыркасынын эң бийик жери ошондой эле Кыргызстандын бийиктиги боюнча экинчи жери ― <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BD_%D1%87%D0%BE%D0%BA%D1%83%D1%81%D1%83" title="Ленин чокусу">Ленин чокусу</a> (7134 м). Түштүк-батышта Фергана өрөөнүнүн түндүк, чыгыш жана түштүк чет жактары Кыргызстанга карайт. </p><p>Кыргызстандын башкы орографикалык элементтери: </p> <ul><li><a href="/wiki/%D0%90%D0%BA-%D0%A8%D1%8B%D0%B9%D1%80%D0%B0%D0%BA_%D1%82%D0%BE%D0%BE_%D0%BA%D1%8B%D1%80%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8B" title="Ак-Шыйрак тоо кыркасы">Ак-Шыйрак тоо кыркасы</a>;</li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BA%D1%88%D0%B0%D0%B0%D0%BB-%D0%A2%D0%BE%D0%BE_%D1%81%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%B0%D1%81%D1%8B" title="Какшаал-Тоо системасы">Какшаал-Тоо</a>;</li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D2%AF%D2%A3%D0%B3%D3%A9%D0%B9_%D0%90%D0%BB%D0%B0-%D0%A2%D0%BE%D0%BE" title="Күңгөй Ала-Тоо">Күңгөй Ала-Тоо</a>;</li> <li><a href="/wiki/%D0%A2%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B5%D0%B9_%D0%90%D0%BB%D0%B0-%D0%A2%D0%BE%D0%BE" title="Тескей Ала-Тоо">Тескей Ала-Тоо</a>;</li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7_%D0%90%D0%BB%D0%B0-%D0%A2%D0%BE%D0%BE" title="Кыргыз Ала-Тоо">Кыргыз Ала-Тоо</a>;</li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D1%82%D0%BE%D0%BE_%D0%BA%D1%8B%D1%80%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8B" title="Баргана тоо кыркасы">Фергана тоо кыркасы</a>.</li></ul> <p>Республиканын эң жапыз жери — 401 метр <a href="/wiki/%D0%9A%D1%83%D0%BB%D1%83%D0%BD%D0%B4%D1%83,_%D0%9B%D0%B5%D0%B9%D0%BB%D0%B5%D0%BA_%D1%80%D0%B0%D0%B9%D0%BE%D0%BD%D1%83" class="mw-redirect" title="Кулунду, Лейлек району">Кулунду айылына</a> жакын жерде жайгашкан. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Климат"><span id=".D0.9A.D0.BB.D0.B8.D0.BC.D0.B0.D1.82"></span>Климат</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=17" title="«Климат‎» бөлүмүн түзөтүү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=17" title="Edit section's source code: Климат"><span>булагын түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <dl><dd><div class="noprint"><i>Негизги макала</i>: <i><b><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8B%D0%BD_%D0%BA%D0%BB%D0%B8%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кыргызстандын климаты (мындай барак жок)">Кыргызстандын климаты</a></b></i></div></dd></dl> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Paraskliima.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a6/Paraskliima.svg/220px-Paraskliima.svg.png" decoding="async" width="220" height="112" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a6/Paraskliima.svg/330px-Paraskliima.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a6/Paraskliima.svg/440px-Paraskliima.svg.png 2x" data-file-width="874" data-file-height="444" /></a><figcaption>Кескин континенттик климат <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BB%D2%AF%D2%AF%D0%BD_%D0%BA%D0%BB%D0%B8%D0%BC%D0%B0%D1%82" title="Мелүүн климат">мелүүн климатынын</a> түрү (картада жашыл түсү менен белгиленген). Б.П. Алисовдун классификациясы боюнча</figcaption></figure><p>Кыргызстанда кескин континенттик, кургакчылыкка учурай турган <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BB%D0%B8%D0%BC%D0%B0%D1%82" title="Климат">климат</a>, аны бийик тоолу рельефинен булут каптыгандык менен <a href="/wiki/%D0%96%D0%B0%D0%B0%D0%BD-%D1%87%D0%B0%D1%87%D1%8B%D0%BD" title="Жаан-чачын">жаан-чачын</a> артыганы бир аз жумшартат. Мындай болушуна үч фактор себеп: Тундүк жарым шарында, <a href="/wiki/%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D1%8F" title="Евразия">Евразиянын</a> борборунда жайгашкандыгы, олуттуу суу жайларынан алыстыгы жана <a href="/wiki/%D0%A7%D3%A9%D0%BB" title="Чөл">чөлдөрдүн</a> жакындыгы<sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Суу_ресурстары"><span id=".D0.A1.D1.83.D1.83_.D1.80.D0.B5.D1.81.D1.83.D1.80.D1.81.D1.82.D0.B0.D1.80.D1.8B"></span>Суу ресурстары</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=18" title="«Суу ресурстары‎» бөлүмүн түзөтүү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=18" title="Edit section's source code: Суу ресурстары"><span>булагын түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Мөңгүлөр"><span id=".D0.9C.D3.A9.D2.A3.D0.B3.D2.AF.D0.BB.D3.A9.D1.80"></span>Мөңгүлөр</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=19" title="«Мөңгүлөр‎» бөлүмүн түзөтүү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=19" title="Edit section's source code: Мөңгүлөр"><span>булагын түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Кыргызстандын <a href="/wiki/%D0%9C%D3%A9%D2%A3%D0%B3%D2%AF" title="Мөңгү">мөңгүлөрү</a> жалаң эле республиканын тузсуз суунун кампсасы эмес, жалпы Борбордук Азиянын кампасы. Мөңгүлөрдүн эриген суулары дырыялардын башкы булагы. Өлкө аймагынын 4 % (8 миң км² жакын) жайгашкан 8 миңге жакын мөңгү бар, кар эрибей жаткан жерлер менен өлкө аймагынын 40,5 % (81 миң км² жакын) түзүшөт. Бул Кавказ менен Альп тоолордун мөңгүлөрүнүн чогу эсептелген аянтынан ашат. Мөңгүлөрдө 650 км³ суу муз түрүндө сакталып турат<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">[</span>34<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Андан тышкары мөңгүлөр Кыргызстандын электроэнергетикалык коопсуздугунун башаты ― 2019-жылда электроэнергиясынын 92 % ГЭСтерде өндүрүлгөн<sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Дарыялар"><span id=".D0.94.D0.B0.D1.80.D1.8B.D1.8F.D0.BB.D0.B0.D1.80"></span>Дарыялар</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=20" title="«Дарыялар‎» бөлүмүн түзөтүү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=20" title="Edit section's source code: Дарыялар"><span>булагын түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Aral_Sea_watershed.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Aral_Sea_watershed.png/220px-Aral_Sea_watershed.png" decoding="async" width="220" height="188" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Aral_Sea_watershed.png/330px-Aral_Sea_watershed.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Aral_Sea_watershed.png/440px-Aral_Sea_watershed.png 2x" data-file-width="2167" data-file-height="1856" /></a><figcaption>Арал деңизи жана анын бассейни. Сары түс менен Сыр-Дарыянын бассейни белгиленген</figcaption></figure><p>Кыргызстанда 30 миңге жакын <a href="/wiki/%D0%94%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%8F" title="Дарыя">дарыя</a> бар<sup id="cite_ref-ККСМ_36-0" class="reference"><a href="#cite_note-ККСМ-36"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Алардын жалпы узундугу болжол менен 150 миң км, башка булактар боюнча — 35 миң км. Бардык ири дарыялар тоолордо башталып, негизи мөңгүлөрдүн жана карлардын эриген суулары менен азыгышат. Республиканын рельефи үчүн дарыянын тоолу жана түзөң бөлүктөрү бар. </p><p>Дарыя тутумдарынын көпчүлүгү <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%B0%D0%BB_%D0%B4%D0%B5%D2%A3%D0%B8%D0%B7%D0%B8" title="Арал деңизи">Арал бассейнине</a> башкача айтканда Борбордук Азиянын ири дарыяларынын бирине — Сыр-Дарыяга (<a href="/wiki/%D0%90%D0%BC%D1%83-%D0%94%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%8F" title="Аму-Дарыя">Аму-Дарыя</a> менен Арал деңизине агат) таандык. <a href="/wiki/%D0%A7%D2%AF%D0%B9" title="Чүй">Чүй</a> жана <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%81_%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%8F" title="Талас дарыя">Талас</a> дарыяларынын бассейндери Арал бассейнине таандык болгону менен, өз сууларын негизги суу артерияларына жеткизбей, <a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D1%8E%D0%BD-%D0%9A%D1%83%D0%BC" title="Моюн-Кум">Моюн-Кум чөлүндө</a> жоготот. Республиканын түштүк-чыгышында Батыш Кытайга агуучу Тарим дарыясынын агымы пайда болот. <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%8B%D1%80%D0%B0_%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%8F%D1%81%D1%8B" title="Каркыра дарыясы">Каркыра дарыясынын</a> бассейни <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%BB%D0%BA%D0%B0%D1%88" title="Балкаш">Балкаш көлүнүн</a> бассейнине таандык. </p><p><a href="/wiki/%D0%A7%D0%BE%D2%A3_%D0%9D%D0%B0%D1%80%D1%8B%D0%BD" title="Чоң Нарын">Чоң</a> жана <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B8%D1%87%D0%B8_%D0%9D%D0%B0%D1%80%D1%8B%D0%BD" title="Кичи Нарын">Кичи Нарындын</a> биригүүсү менен республиканын эң ири дарыясы — <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%80%D1%8B%D0%BD_%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%8F%D1%81%D1%8B" title="Нарын дарыясы">Нарын</a> жаралат. Сыр-Дарыянын негизги түзүүчүсү, ошондуктан Аралдын бассейнине таандык. Республиканын аймагындагы узундугу 535 км түзөт, бассейндин аянты — 53 700 км². </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Karakol_Valley.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Karakol_Valley.jpg/220px-Karakol_Valley.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Karakol_Valley.jpg/330px-Karakol_Valley.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Karakol_Valley.jpg/440px-Karakol_Valley.jpg 2x" data-file-width="3072" data-file-height="2304" /></a><figcaption>Каракол капчыгайы. 2008-жылдын август айы</figcaption></figure> <p>Кыргызстанда эки гидрологиялык чөйрө: агымдын пайда болуш чөйрөсү жана агымдын таралыш чөйрөсү. Агымдын пайда болуш чөйрөсү республиканын 87 % камтыйт, агымдын таралыш чөйрөсү — 13 %. Ири дарыялардын таралыш чөйрөсүнүн чоң бөлүгү Кыргызстандын тышында жайгашкан. Таралыш чөйрөсү тоо жантаймаларына караганда жаан-чачындын бир кыйла аздыгы жана тез <a href="/wiki/%D0%91%D1%83%D1%83%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D1%83%D1%83" title="Буулануу">буулануу</a> менен мүнөздөлөт. Ошондуктан жердин үстундөгү агымдар пайда болушу чектелген, кээ жерлерде жок. Андан тышкары тоолордо жаралган агымдар бул жерлерден өтүп жерге сиңип кетет жана сугарууга алынат. Тоо астындагы түзөң жерлерде <a href="/wiki/%D0%96%D0%B5%D1%80_%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%B3%D1%8B_%D1%81%D1%83%D1%83%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Жер астындагы суулар">жер астындагы суу</a> чыккан аймагы пайда болот, ошондой суулар көптөгөн дарыяларды кошумча толтуршат. Жер астындагы суулардын чыгышы майда агымдарын негиздешет, аларды тунук суусу үчүн «<i>кара суу</i>» деп аташат. </p><p>Агым режими боюнча Кыргызстандын дарыялары тянь-шань жана алтай типтерине таандык. Биринчи типтеги дарыялар негизи кар жана мөңгүнүн эриген суулары менен азыгышат. Мындай дарыялардын суу көлөмү жайында катуу эрүү башталганда өсөт, максимумду июль-август айлырында жетет. Алтай тибиндеги дарыялар негизи орточо толуу аймактардын мезгилдик кары эриши менен азыгышат. Мындай дарыялардын көлөмү жазында көбөйөт, ар кандай бийиктиктерде кар өз маалында эригендиктен суу ташкыны чоюлат. Жайында бул дарыялардын агымы азаят<sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-40" class="reference"><a href="#cite_note-40"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Көлдөр"><span id=".D0.9A.D3.A9.D0.BB.D0.B4.D3.A9.D1.80"></span>Көлдөр</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=21" title="«Көлдөр‎» бөлүмүн түзөтүү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=21" title="Edit section's source code: Көлдөр"><span>булагын түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:%D0%A1%D0%B0%D1%80%D1%8B-%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BA5.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/ky/thumb/6/67/%D0%A1%D0%B0%D1%80%D1%8B-%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BA5.jpg/220px-%D0%A1%D0%B0%D1%80%D1%8B-%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BA5.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/ky/thumb/6/67/%D0%A1%D0%B0%D1%80%D1%8B-%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BA5.jpg/330px-%D0%A1%D0%B0%D1%80%D1%8B-%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BA5.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/ky/thumb/6/67/%D0%A1%D0%B0%D1%80%D1%8B-%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BA5.jpg/440px-%D0%A1%D0%B0%D1%80%D1%8B-%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BA5.jpg 2x" data-file-width="700" data-file-height="468" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%80%D1%8B-%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BA" title="Сары-Челек">Сары-Челек</a></figcaption></figure><p>Кыргызстанда 1923гө жакын көл<sup id="cite_ref-ККСМ_36-1" class="reference"><a href="#cite_note-ККСМ-36"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, алардын жалпы аянты 6836 км² түзөт. Көлдөрдун көпчүлүгү бийик тоолу, деңиздин деңгээлинен 2500 метрден 4000 метрге чейин жайгашкан. Көлдөрдүн пайда болушунун негизги себеби ― мөңгүңгүлөрдүн эриши. Өлкөдө үч ири көл: <a href="/wiki/%D0%AB%D1%81%D1%8B%D0%BA-%D0%9A%D3%A9%D0%BB" title="Ысык-Көл">Ысык-Көл</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D2%A3-%D0%9A%D3%A9%D0%BB" title="Соң-Көл">Соң-Көл</a>, <a href="/wiki/%D0%A7%D0%B0%D1%82%D1%8B%D1%80%E2%80%93%D0%9A%D3%A9%D0%BB_(%D0%BA%D3%A9%D0%BB)" class="mw-redirect" title="Чатыр–Көл (көл)">Чатыр-Көл</a>. </p><p>Деңиздин деңгээлинен 1609 м жайгашкан Ысык-Көл — дүйнөнүн тереңдиги боюнча жетинчи орунда. Ысык-Көл Күңгөй Ала-Тоо (түндүк жагынан) жана Тескей Ала-Тоонун (түштүк жагынан) аралыгында жайгашкан. Көлдүн түндүк жагында көптөгөн пансионаттар, санаторийлер жана саякаттык базалар бар<sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Ысык-Көлдөн чыгыш тарапка 105 км алыстыгында бийик тоолу <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D1%80%D1%86%D0%B1%D0%B0%D1%85%D0%B5%D1%80_%D0%BA%D3%A9%D0%BB%D2%AF" title="Мерцбахер көлү">Мерцбахер көлү</a> жайгашкан. <a href="/wiki/%D0%A2%D2%AF%D0%BD%D0%B4%D2%AF%D0%BA_%D0%AD%D2%A3%D0%B8%D0%BB%D1%87%D0%B5%D0%BA_%D0%BC%D3%A9%D2%A3%D0%B3%D2%AF%D1%81%D2%AF" title="Түндүк Эңилчек мөңгүсү">Түндүк Эңилчек</a> менен <a href="/wiki/%D0%A2%D2%AF%D1%88%D1%82%D2%AF%D0%BA_%D0%AD%D2%A3%D0%B8%D0%BB%D1%87%D0%B5%D0%BA_%D0%BC%D3%A9%D2%A3%D0%B3%D2%AF%D1%81%D2%AF" title="Түштүк Эңилчек мөңгүсү">Түштүк Эңилчектин</a> мөңгүлөрүнүн бириккен жеринде тапса болот. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Суу_сактагычтар"><span id=".D0.A1.D1.83.D1.83_.D1.81.D0.B0.D0.BA.D1.82.D0.B0.D0.B3.D1.8B.D1.87.D1.82.D0.B0.D1.80"></span>Суу сактагычтар</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=22" title="«Суу сактагычтар‎» бөлүмүн түзөтүү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=22" title="Edit section's source code: Суу сактагычтар"><span>булагын түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%83_%D1%81%D0%B0%D0%BA%D1%82%D0%B0%D0%B3%D1%8B%D1%87" title="Суу сактагыч">Суу сактагычтар</a> Кыргызстандын рельефине чоң таасир эткен. Өлкөдө 34 суу сактагыч саналат. Кыргызстандын алгачкы болгон <a href="/wiki/%D0%9E%D1%80%D1%82%D0%BE-%D0%A2%D0%BE%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D1%81%D1%83%D1%83_%D1%81%D0%B0%D0%BA%D1%82%D0%B0%D0%B3%D1%8B%D1%87%D1%8B" title="Орто-Токой суу сактагычы">Орто-Токой суу сактагычы</a> 1956-жылы Чүй дарыясында курулган. <a href="/wiki/%D0%A2%D0%BE%D0%BA%D1%82%D0%BE%D0%B3%D1%83%D0%BB_%D1%81%D1%83%D1%83_%D1%81%D0%B0%D0%BA%D1%82%D0%B0%D0%B3%D1%8B%D1%87%D1%8B" title="Токтогул суу сактагычы">Токтогул суу сактагычы</a> — республиканын эң ири суу сактагычы, 1974-жылдан бери колдонулат<sup id="cite_ref-42" class="reference"><a href="#cite_note-42"><span class="cite-bracket">[</span>42<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Флора_жана_фауна"><span id=".D0.A4.D0.BB.D0.BE.D1.80.D0.B0_.D0.B6.D0.B0.D0.BD.D0.B0_.D1.84.D0.B0.D1.83.D0.BD.D0.B0"></span>Флора жана фауна</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=23" title="«Флора жана фауна‎» бөлүмүн түзөтүү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=23" title="Edit section's source code: Флора жана фауна"><span>булагын түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Uncia_uncia.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a7/Uncia_uncia.jpg/220px-Uncia_uncia.jpg" decoding="async" width="220" height="330" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a7/Uncia_uncia.jpg/330px-Uncia_uncia.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a7/Uncia_uncia.jpg/440px-Uncia_uncia.jpg 2x" data-file-width="533" data-file-height="800" /></a><figcaption>Илбирс</figcaption></figure> <p>2017-жылдын башына карата <a href="/wiki/%D0%A2%D0%BE%D0%BA%D0%BE%D0%B9" title="Токой">токойлор</a> өлкөнүн аянтынан 3,5% түзүшөт (7041 км²)<sup id="cite_ref-Ежегодник_43-0" class="reference"><a href="#cite_note-Ежегодник-43"><span class="cite-bracket">[</span>43<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Кыргызстанда түтүкчө <a href="/wiki/%D3%A8%D1%81%D2%AF%D0%BC%D0%B4%D2%AF%D0%BA" title="Өсүмдүк">өсүмдүктөрдүн</a> 4 миңден ашык түрү бар. 2000—2500 м бийиктигиндеги сейрек токойлордо ар түрлүү өсүмдүктөр өсүшөт. </p><p>Жаныбар дүйнөсүсүндө <a href="/wiki/%D0%9E%D0%BC%D1%83%D1%80%D1%82%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%83%D1%83%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Омурткалуулар">омурткалуу жаныбарлардын</a> түрлөрү 500 ашат (анын ичинде <a href="/wiki/%D0%9A%D1%83%D1%88" title="Куш">канаттуулардын</a> 335 түрү жана <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D0%BA" title="Балык">балыктардын</a> 49 түрү) жана <a href="/wiki/%D0%9A%D1%83%D1%80%D1%82-%D0%BA%D1%83%D0%BC%D1%83%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0" title="Курт-кумурска">курт-кумурскалардын</a> 3 миң түрү, көбү сейрек болгондуктан <a href="/wiki/%D0%9A%D1%8B%D0%B7%D1%8B%D0%BB_%D0%BA%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BF" title="Кызыл китеп">Кызыл китебине</a> киргизилген. Тоо өрөөндөрүндө <a href="/wiki/%D0%A2%D2%AF%D0%BB%D0%BA%D2%AF%D0%BB%D3%A9%D1%80" title="Түлкүлөр">түлкүлөр</a>, <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%88%D0%BA%D1%8B%D1%80" class="mw-redirect" title="Карышкыр">бөрүлөр</a>, жана сары чычкан (суслик) сыяктуу майда <a href="/wiki/%D0%A1%D2%AF%D1%82_%D1%8D%D0%BC%D2%AF%D2%AF%D1%87%D2%AF" title="Сүт эмүүчү">сүт эмчүүлөр</a> бар. Тоо дарыялары жилингирге (форель) мол. Негизи бийик тоолу аймактарда жашаган <a href="/wiki/%D0%98%D0%BB%D0%B1%D0%B8%D1%80%D1%81" title="Илбирс">илбирс</a>, мурда өлкөнүн көпчүлүк аймагында болгон, эми популяциясы чектелген. <a href="/wiki/%D0%90%D0%B9%D0%B3%D2%AF%D0%BB_%D0%B3%D2%AF%D0%BB%D2%AF" title="Айгүл гүлү">Айгүл гүлү</a> — Кыргызстандын түштүк аймагынын эндемиги. </p><p>Алгачкы жолу Кыргызстандын жоголуп бараткан жаныбарларын жана өсүмдүктөрүн СССРдин Кызыл китибине 1978-жылы киргизишкен. Эмки жылдары тизме кеңейип жана кырылуу коркунучу бар болгон түрлөрү тууралу маалымат көбөйүп жаткан. Ошондо, 1985-жылы Кыргыз ССРдин Кызыл китеби жарыкка чыккан. Андан кийин 2006-жылы ал <a href="/wiki/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8B%D0%BD%D1%8B%D0%BD_%D0%9A%D1%8B%D0%B7%D1%8B%D0%BB_%D0%BA%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%B1%D0%B8" title="Кыргыз Республикасынын Кызыл китеби">Кыргыз Республикасынын Кызыл китеби</a> катары кайрадан жарык көргөн. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Өзгөчө_корголучуу_жаратылыш_аймактар"><span id=".D3.A8.D0.B7.D0.B3.D3.A9.D1.87.D3.A9_.D0.BA.D0.BE.D1.80.D0.B3.D0.BE.D0.BB.D1.83.D1.87.D1.83.D1.83_.D0.B6.D0.B0.D1.80.D0.B0.D1.82.D1.8B.D0.BB.D1.8B.D1.88_.D0.B0.D0.B9.D0.BC.D0.B0.D0.BA.D1.82.D0.B0.D1.80"></span>Өзгөчө корголучуу жаратылыш аймактар</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=24" title="«Өзгөчө корголучуу жаратылыш аймактар‎» бөлүмүн түзөтүү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=24" title="Edit section's source code: Өзгөчө корголучуу жаратылыш аймактар"><span>булагын түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <dl><dd><div class="noprint"><i>Негизги макала</i>: <i><b><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8B%D0%BD_%D3%A9%D0%B7%D0%B3%D3%A9%D1%87%D3%A9_%D0%BA%D0%BE%D1%80%D0%B3%D0%BE%D0%BB%D1%83%D1%87%D1%83%D1%83_%D0%B6%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D1%88_%D0%B0%D0%B9%D0%BC%D0%B0%D0%BA%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кыргызстандын өзгөчө корголучуу жаратылыш аймактары (мындай барак жок)">Кыргызстандын өзгөчө корголучуу жаратылыш аймактары</a></b></i></div></dd></dl> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:View_to_Son-Kol_lake,_Kyrgyzstan_-_panoramio.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ab/View_to_Son-Kol_lake%2C_Kyrgyzstan_-_panoramio.jpg/220px-View_to_Son-Kol_lake%2C_Kyrgyzstan_-_panoramio.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ab/View_to_Son-Kol_lake%2C_Kyrgyzstan_-_panoramio.jpg/330px-View_to_Son-Kol_lake%2C_Kyrgyzstan_-_panoramio.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ab/View_to_Son-Kol_lake%2C_Kyrgyzstan_-_panoramio.jpg/440px-View_to_Son-Kol_lake%2C_Kyrgyzstan_-_panoramio.jpg 2x" data-file-width="3665" data-file-height="2748" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D2%A3-%D0%9A%D3%A9%D0%BB" title="Соң-Көл">Соң-Көл</a></figcaption></figure><p>Кыргызстанда ар кандай статустагы 88 <a href="/wiki/%D3%A8%D0%B7%D0%B3%D3%A9%D1%87%D3%A9_%D0%BA%D0%BE%D1%80%D0%B3%D0%BE%D0%BB%D1%83%D1%83%D1%87%D1%83_%D0%B6%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D1%88_%D0%B0%D0%B9%D0%BC%D0%B0%D0%B3%D1%8B" title="Өзгөчө корголуучу жаратылыш аймагы">өзгөчө корголучуу жаратылыш аймак</a> (ӨКЖА): <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%80%D1%83%D0%BA" title="Корук">жаратылыш коруктар</a>, жаратылыш сейил бактар, өзгөчө коруктар, <a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D0%BE%D1%87%D3%A9%D0%B9%D1%80%D3%A9%D0%BB%D2%AF%D0%BA_%D0%B0%D0%B9%D0%BC%D0%B0%D0%BA" title="Биочөйрөлүк аймак">биочөйрөлүк аймактар</a> жана башкалар. ӨКЖАнын жалпы аянты 1 476 121,6 га, же 14 761,21 км² (республиканын аянтынан 7,38 %) түзөт. </p><p>Бүгүнкү күнгө карата Кыргызстанда: 10 жаратылыш корук; 13 жаратылыш сейил бак; 64 өзгөчө корук; 1 биочөйрөлүк аймак. </p><p>1959-жылы түзүлгөн <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%80%D1%8B-%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BA_%D0%B1%D0%B8%D0%BE%D1%87%D3%A9%D0%B9%D1%80%D3%A9%D0%BB%D2%AF%D0%BA_%D0%BA%D0%BE%D1%80%D1%83%D0%B3%D1%83" title="Сары-Челек биочөйрөлүк коругу">Сары-Челек мамлекеттик биочөйрөлүк коругу</a> 1979-жылы жана 1998-жылы түзүлгөн Ысык-Көл биочөйрөлүк аймагы 2001-жылы <a href="/wiki/%D0%AE%D0%9D%D0%95%D0%A1%D0%9A%D0%9E" title="ЮНЕСКО">ЮНЕСКОнун</a> чечими менен дүйнөнүн <a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D0%BE%D1%87%D3%A9%D0%B9%D1%80%D3%A9%D0%BB%D2%AF%D0%BA_%D1%80%D0%B5%D0%B7%D0%B5%D1%80%D0%B2%D0%B0%D1%82%D1%8B" title="Биочөйрөлүк резерваты">биочөйрөлүк резерваттардын</a> катарына киришкен. Ошондой эле өлкөнүн дүйнөлүк маанидеги корук аймактары бар: 1976-жылы <a href="/wiki/%D0%AB%D1%81%D1%8B%D0%BA-%D0%9A%D3%A9%D0%BB_%D0%BC%D0%B0%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B8%D0%BA_%D0%BA%D0%BE%D1%80%D1%83%D0%B3%D1%83" title="Ысык-Көл мамлекеттик коругу">Ысык-Көл жаратылыш коругу</a> жана Ысык-Көл, <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%BB%E2%80%93%D0%96%D0%B0%D0%BF%D1%8B%D1%80%D1%8B%D0%BA_%D0%BA%D0%BE%D1%80%D1%83%D0%B3%D1%83" class="mw-redirect" title="Каратал–Жапырык коругу">Каратал-Жапырык коругуна</a> таандык Чатыр-Көл (2005-жылы) менен Соң-Көл (2011-жылы) Рамсар конвенциясынын суу-саз жерлердин эл аралык тизмесине киришкен<sup id="cite_ref-44" class="reference"><a href="#cite_note-44"><span class="cite-bracket">[</span>44<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Мамлекеттик_түзүлүш"><span id=".D0.9C.D0.B0.D0.BC.D0.BB.D0.B5.D0.BA.D0.B5.D1.82.D1.82.D0.B8.D0.BA_.D1.82.D2.AF.D0.B7.D2.AF.D0.BB.D2.AF.D1.88"></span>Мамлекеттик түзүлүш</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=25" title="«Мамлекеттик түзүлүш‎» бөлүмүн түзөтүү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=25" title="Edit section's source code: Мамлекеттик түзүлүш"><span>булагын түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <dl><dd><div class="noprint"><i>Негизги макала</i>: <i><b><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8B%D0%BD_%D0%BC%D0%B0%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B8%D0%BA_%D1%82%D2%AF%D0%B7%D2%AF%D0%BB%D2%AF%D1%88%D2%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кыргызстандын мамлекеттик түзүлүшү (мындай барак жок)">Кыргызстандын мамлекеттик түзүлүшү</a></b></i></div></dd></dl> <p>2021-жылдын 11-апрелинде кабыл алынган конституцияга ылыйык Кыргыз Республикасы ― эгемендүү, суверендүү, демократиялык, укуктук, мамлектеттик башкарууга дин аралашпаган, унитардык, социалдык мамлекет. Конституцияда башкаруу формасы жазылган эмес, бирок ченемдерине ылайык — президенттик болуп саналат. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Мыйзам_чыгаруу_бийлиги"><span id=".D0.9C.D1.8B.D0.B9.D0.B7.D0.B0.D0.BC_.D1.87.D1.8B.D0.B3.D0.B0.D1.80.D1.83.D1.83_.D0.B1.D0.B8.D0.B9.D0.BB.D0.B8.D0.B3.D0.B8"></span>Мыйзам чыгаруу бийлиги</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=26" title="«Мыйзам чыгаруу бийлиги‎» бөлүмүн түзөтүү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=26" title="Edit section's source code: Мыйзам чыгаруу бийлиги"><span>булагын түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="metadata plainlinks ambox ambox-content"> <tbody><tr> <td class="ambox-image"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Ambox_outdated_serious.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Ambox_outdated_serious.svg/40px-Ambox_outdated_serious.svg.png" decoding="async" width="40" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Ambox_outdated_serious.svg/60px-Ambox_outdated_serious.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Ambox_outdated_serious.svg/80px-Ambox_outdated_serious.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></a></span></div> </td> <td class="ambox-text"><b>Бул бөлүмдөгү маалыматтар эскирген.</b><div class="ambox-text-small">Маалыматты жаңыртып, долбоорго жардам бере аласыз.</div> </td> <td class="widthhack"> </td></tr></tbody></table> <p><a href="/wiki/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8B%D0%BD%D1%8B%D0%BD_%D0%96%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%BA%D1%83_%D0%9A%D0%B5%D2%A3%D0%B5%D1%88%D0%B8" title="Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңеши">Жогорку Кеңеш</a> ― Кыргыз Республикасынын парламенти — мыйзам чыгаруу бийлигинин жана өз ыйгарым укуктарынын чегинде көзөмөл милдеттерин жүзөгө ашыруучу өкүлчүлүктүү жогорку орган. Кыргызстандын 2010-жылкы конституциясы боюнча Жогорку Кеңеш пропорциялуу система боюнча 5 жылдык мөөнөткө шайлануучу 120 депутаттан турат. Шайлоонун жыйынтыктары боюнча саясий партияга парламентте 65тен көп эмес депутаттык мандат берилиши мүмкүн<sup id="cite_ref-45" class="reference"><a href="#cite_note-45"><span class="cite-bracket">[</span>45<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Азыркы учурда 2015-жылы 4-октябрда шайланган Жогорку Кеңештин VI чыкырылышы ишин жүргүзүп жатат. Бул чакырылыштын ыйгарым укуктары 2020-жылдын 4-октябрнда шайланган жаңы чыкырылыштын депутаттарынын ант берүүсү менен бүтмөк. Бирок, <a href="/wiki/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%B3%D1%8B_%D1%82%D3%A9%D2%A3%D0%BA%D3%A9%D1%80%D2%AF%D1%88_(2020)" title="Кыргызстандагы төңкөрүш (2020)">октябрь айындагы массалык нааразылык акциялар</a> үчүн ал кездеги президенттин ― <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%B1%D0%B0%D0%B9_%D0%96%D1%8D%D1%8D%D0%BD%D0%B1%D0%B5%D0%BA%D0%BE%D0%B2" class="mw-redirect" title="Сооронбай Жээнбеков">Сооронбай Жээнбековдун</a> отставкага кетиши Жогорку Кеңештин VII чакырылышынын шайлоосун 2021-жылдын күзүнө жылганына алып келген. Ошентип, Жогорку Кеңештин VI чакырылышы конституция менен каралган иштөө мөөнөтүн ашып кеткен. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Президент"><span id=".D0.9F.D1.80.D0.B5.D0.B7.D0.B8.D0.B4.D0.B5.D0.BD.D1.82"></span>Президент</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=27" title="«Президент‎» бөлүмүн түзөтүү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=27" title="Edit section's source code: Президент"><span>булагын түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B5%D0%B7%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%82" title="Президент">Президент</a> ― мамлекет башчысы, жогорку кызмат адамы жана <a href="/wiki/%D0%90%D1%82%D0%BA%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%83_%D0%B1%D0%B8%D0%B9%D0%BB%D0%B8%D0%B3%D0%B8" title="Аткаруу бийлиги">аткаруу бийлигин</a> жетектейт. Президент мамлекеттин ички жана тышкы саясатынын негизги багыттарын аныктайт. Мамлекеттик бийликтин биримдигин, мамлекеттик органдарды координациялоону жана өз ара аракеттенүүсүн камсыз кылат, ички жана эл аралык мамилелерде Кыргыз Республикасынын атынан чыгат. </p><p>Президент 5 жылдык мөөнөткө шайланат. Бир эле адам эки мөөнөттөн ашык президент болуп шайлана албайт. </p><p>Президент катары 35 жашка толгон, мамлекеттик тилди билген жана республикада жалпысынан 15 жылдан кем эмес жашаган Кыргызстандын жараны шайлана алат. Президенттин кызмат ордуна талапкерлердин саны чектелбейт. Жалпы мамлекеттик өнүгүү программасын сунуштаган жана 30 миңден кем эмес шайлоочунун кол тамгасын топтогон адам президенттикке талапкер болуп каттала алат. Президентти шайлоо тартиби конституциялык мыйзам менен аныкталат. </p><p>Президент кызматына киришерде Кыргызстандын элине ант берет, өзүнүн саясий партияга мүчөлүгүн токтото турат жана саясий партиялардын иштерине байланыштуу ар кандай аракеттерин токтотот<sup id="cite_ref-46" class="reference"><a href="#cite_note-46"><span class="cite-bracket">[</span>46<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>2021-жылдын 10-январында акыркы өткөн президенттик шайлоосунда <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%B4%D1%8B%D1%80_%D0%96%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B2" class="mw-redirect" title="Садыр Жапаров">Садыр Жапаров</a> президент болуп шайланган. Мурдагы ― <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%B1%D0%B0%D0%B9_%D0%96%D1%8D%D1%8D%D0%BD%D0%B1%D0%B5%D0%BA%D0%BE%D0%B2" class="mw-redirect" title="Сооронбай Жээнбеков">Сооронбай Жээнбеков</a>, <a href="/wiki/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%B3%D1%8B_%D1%82%D3%A9%D2%A3%D0%BA%D3%A9%D1%80%D2%AF%D1%88_(2020)" title="Кыргызстандагы төңкөрүш (2020)">2020-жылы болгон нааразылык толкундар</a> айынан отставкага кеткен. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Административдик-аймактык_түзүлүш"><span id=".D0.90.D0.B4.D0.BC.D0.B8.D0.BD.D0.B8.D1.81.D1.82.D1.80.D0.B0.D1.82.D0.B8.D0.B2.D0.B4.D0.B8.D0.BA-.D0.B0.D0.B9.D0.BC.D0.B0.D0.BA.D1.82.D1.8B.D0.BA_.D1.82.D2.AF.D0.B7.D2.AF.D0.BB.D2.AF.D1.88"></span>Административдик-аймактык түзүлүш</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=28" title="«Административдик-аймактык түзүлүш‎» бөлүмүн түзөтүү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=28" title="Edit section's source code: Административдик-аймактык түзүлүш"><span>булагын түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <dl><dd><div class="noprint"><i>Негизги макала</i>: <i><b><a href="/wiki/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8B%D0%BD_%D0%B0%D0%B4%D0%BC%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B2%D0%B4%D0%B8%D0%BA-%D0%B0%D0%B9%D0%BC%D0%B0%D0%BA%D1%82%D1%8B%D0%BA_%D1%82%D2%AF%D0%B7%D2%AF%D0%BB%D2%AF%D1%88%D2%AF" title="Кыргызстандын административдик-аймактык түзүлүшү">Кыргызстандын административдик-аймактык түзүлүшү</a></b></i></div></dd></dl> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8B%D0%BD_%D0%B0%D0%B4%D0%BC%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B2%D0%B4%D0%B8%D0%BA-%D0%B0%D0%B9%D0%BC%D0%B0%D0%BA%D1%82%D1%8B%D0%BA_%D1%82%D2%AF%D0%B7%D2%AF%D0%BB%D2%AF%D1%88%D2%AF.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8B%D0%BD_%D0%B0%D0%B4%D0%BC%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B2%D0%B4%D0%B8%D0%BA-%D0%B0%D0%B9%D0%BC%D0%B0%D0%BA%D1%82%D1%8B%D0%BA_%D1%82%D2%AF%D0%B7%D2%AF%D0%BB%D2%AF%D1%88%D2%AF.svg/220px-%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8B%D0%BD_%D0%B0%D0%B4%D0%BC%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B2%D0%B4%D0%B8%D0%BA-%D0%B0%D0%B9%D0%BC%D0%B0%D0%BA%D1%82%D1%8B%D0%BA_%D1%82%D2%AF%D0%B7%D2%AF%D0%BB%D2%AF%D1%88%D2%AF.svg.png" decoding="async" width="220" height="109" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8B%D0%BD_%D0%B0%D0%B4%D0%BC%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B2%D0%B4%D0%B8%D0%BA-%D0%B0%D0%B9%D0%BC%D0%B0%D0%BA%D1%82%D1%8B%D0%BA_%D1%82%D2%AF%D0%B7%D2%AF%D0%BB%D2%AF%D1%88%D2%AF.svg/330px-%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8B%D0%BD_%D0%B0%D0%B4%D0%BC%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B2%D0%B4%D0%B8%D0%BA-%D0%B0%D0%B9%D0%BC%D0%B0%D0%BA%D1%82%D1%8B%D0%BA_%D1%82%D2%AF%D0%B7%D2%AF%D0%BB%D2%AF%D1%88%D2%AF.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8B%D0%BD_%D0%B0%D0%B4%D0%BC%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B2%D0%B4%D0%B8%D0%BA-%D0%B0%D0%B9%D0%BC%D0%B0%D0%BA%D1%82%D1%8B%D0%BA_%D1%82%D2%AF%D0%B7%D2%AF%D0%BB%D2%AF%D1%88%D2%AF.svg/440px-%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8B%D0%BD_%D0%B0%D0%B4%D0%BC%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B2%D0%B4%D0%B8%D0%BA-%D0%B0%D0%B9%D0%BC%D0%B0%D0%BA%D1%82%D1%8B%D0%BA_%D1%82%D2%AF%D0%B7%D2%AF%D0%BB%D2%AF%D1%88%D2%AF.svg.png 2x" data-file-width="2935" data-file-height="1448" /></a><figcaption>Кыргызстандын административдик-аймактык түзүлүшүнүн схемасы</figcaption></figure> <p>Административдик-аймактык бирдиктердин катарына шаар, район, облус жана айыл аймагы (бир же бир нече айылдан турган административдик-аймактык бирдик) киришет. Кыргызстан административдик-аймактык карашында 7 облус жана 2 республикалык маанидеги шаарга (<a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D1%88%D0%BA%D0%B5%D0%BA" title="Бишкек">Бишкек</a>, <a href="/wiki/%D0%9E%D1%88" title="Ош">Ош</a>) бөлүнөт. Республикалык маанидеги шаарлардын райондору өз алдынча административдик-аймактык бирдиктер катары эсептелинбейт. </p><p>Кыргызстанда 531 административдик-аймактык бирдик: </p> <ul><li>7 облус;</li> <li>40 район;</li> <li>32 шаар (алардын ичинен 2 республикалык маанидеги шаар, 12 облустук маанидеги шаар, 18 райондук маанидеги шаар);</li> <li>452 айыл аймагы<sup id="cite_ref-47" class="reference"><a href="#cite_note-47"><span class="cite-bracket">[</span>47<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-48" class="reference"><a href="#cite_note-48"><span class="cite-bracket">[</span>48<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</li></ul> <table border="1" class="toccolours" cellpadding="2" cellspacing="0" style="margin: 0 0 0 0; font-size:95%; border-collapse: collapse;"> <tbody><tr style="background: #eaecf0"> <th class="unsortable">Желек </th> <th class="unsortable">Аталыш </th> <th class="unsortable">Административдик<br />борбору </th> <th align="center">Аянты<br />(км<sup>2</sup>) </th> <th align="center">Туруктуу калк* <p>(1.01.2019 карата) </p> </th> <th>Туруктуу калк* <p>(1.01.2020 карата)<sup id="cite_ref-ДЖ_49-0" class="reference"><a href="#cite_note-ДЖ-49"><span class="cite-bracket">[</span>49<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> </th> <th>Туруктуу калк* <p>(1.01.2021 карата)<sup id="cite_ref-Калк_3-2" class="reference"><a href="#cite_note-Калк-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> </th></tr> <tr> <td align="center"><figure class="mw-default-size mw-halign-center" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_Bishkek_Kyrgyzstan.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Flag_of_Bishkek_Kyrgyzstan.svg/110px-Flag_of_Bishkek_Kyrgyzstan.svg.png" decoding="async" width="110" height="73" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Flag_of_Bishkek_Kyrgyzstan.svg/165px-Flag_of_Bishkek_Kyrgyzstan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Flag_of_Bishkek_Kyrgyzstan.svg/220px-Flag_of_Bishkek_Kyrgyzstan.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="400" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td> <td align="center"><a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D1%88%D0%BA%D0%B5%D0%BA" title="Бишкек">Бишкек</a> </td> <td align="center">— </td> <td align="center">160<sup id="cite_ref-50" class="reference"><a href="#cite_note-50"><span class="cite-bracket">[</span>50<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td> <td align="center">1 027 200 </td> <td align="center">1 053 915 </td> <td align="center">1 074 075 </td></tr> <tr> <td align="center"><figure class="mw-default-size mw-halign-center" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_Osh.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Flag_of_Osh.svg/110px-Flag_of_Osh.svg.png" decoding="async" width="110" height="55" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Flag_of_Osh.svg/165px-Flag_of_Osh.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Flag_of_Osh.svg/220px-Flag_of_Osh.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="300" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td> <td align="center"><a href="/wiki/%D0%9E%D1%88" title="Ош">Ош</a> </td> <td align="center">— </td> <td align="center">182<sup id="cite_ref-51" class="reference"><a href="#cite_note-51"><span class="cite-bracket">[</span>51<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td> <td align="center">299 500 </td> <td align="center">312 530 </td> <td align="center">322 164 </td></tr> <tr> <td align="center"><figure class="mw-default-size mw-halign-center" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_Chuy_Province.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Flag_of_Chuy_Province.svg/110px-Flag_of_Chuy_Province.svg.png" decoding="async" width="110" height="66" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Flag_of_Chuy_Province.svg/165px-Flag_of_Chuy_Province.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Flag_of_Chuy_Province.svg/220px-Flag_of_Chuy_Province.svg.png 2x" data-file-width="500" data-file-height="300" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td> <td align="center"><a href="/wiki/%D0%A7%D2%AF%D0%B9_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D1%83%D1%81%D1%83" title="Чүй облусу">Чүй облусу</a> </td> <td align="center">Бишкек<sup id="cite_ref-52" class="reference"><a href="#cite_note-52"><span class="cite-bracket">[</span>52<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td> <td align="center">20 200<sup id="cite_ref-53" class="reference"><a href="#cite_note-53"><span class="cite-bracket">[</span>53<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td> <td align="center">941 100 </td> <td align="center">959 884 </td> <td align="center">974 984 </td></tr> <tr> <td align="center"><figure class="mw-default-size mw-halign-center" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Issyk_kul_obl_flag.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Issyk_kul_obl_flag.svg/110px-Issyk_kul_obl_flag.svg.png" decoding="async" width="110" height="78" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Issyk_kul_obl_flag.svg/165px-Issyk_kul_obl_flag.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Issyk_kul_obl_flag.svg/220px-Issyk_kul_obl_flag.svg.png 2x" data-file-width="563" data-file-height="400" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td> <td align="center"><a href="/wiki/%D0%AB%D1%81%D1%8B%D0%BA-%D0%9A%D3%A9%D0%BB_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D1%83%D1%81%D1%83" title="Ысык-Көл облусу">Ысык-Көл облусу</a> </td> <td align="center"><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BA%D0%BE%D0%BB" title="Каракол">Каракол</a> </td> <td align="center">43 100<sup id="cite_ref-54" class="reference"><a href="#cite_note-54"><span class="cite-bracket">[</span>54<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td> <td align="center">499 800 </td> <td align="center">496 050 </td> <td align="center">501 933 </td></tr> <tr> <td align="center"><figure class="mw-default-size mw-halign-center" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_Talas_Province_Kyrgyzstan.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Flag_of_Talas_Province_Kyrgyzstan.svg/110px-Flag_of_Talas_Province_Kyrgyzstan.svg.png" decoding="async" width="110" height="55" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Flag_of_Talas_Province_Kyrgyzstan.svg/165px-Flag_of_Talas_Province_Kyrgyzstan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Flag_of_Talas_Province_Kyrgyzstan.svg/220px-Flag_of_Talas_Province_Kyrgyzstan.svg.png 2x" data-file-width="425" data-file-height="213" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td> <td align="center"><a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%81_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D1%83%D1%81%D1%83" title="Талас облусу">Талас облусу</a> </td> <td align="center"><a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%81" title="Талас">Талас</a> </td> <td align="center">11 400<sup id="cite_ref-55" class="reference"><a href="#cite_note-55"><span class="cite-bracket">[</span>55<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td> <td align="center">263 500 </td> <td align="center">267 360 </td> <td align="center">270 994 </td></tr> <tr> <td align="center"><figure class="mw-default-size mw-halign-center" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Naryn_obl_flag.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Naryn_obl_flag.svg/110px-Naryn_obl_flag.svg.png" decoding="async" width="110" height="73" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Naryn_obl_flag.svg/165px-Naryn_obl_flag.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Naryn_obl_flag.svg/220px-Naryn_obl_flag.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="400" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td> <td align="center"><a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%80%D1%8B%D0%BD_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D1%83%D1%81%D1%83" title="Нарын облусу">Нарын облусу</a> </td> <td align="center"><a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%80%D1%8B%D0%BD" title="Нарын">Нарын</a> </td> <td align="center">45 200<sup id="cite_ref-56" class="reference"><a href="#cite_note-56"><span class="cite-bracket">[</span>56<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td> <td align="center">287 000 </td> <td align="center">289 621 </td> <td align="center">292 140 </td></tr> <tr> <td align="center"><figure class="mw-default-size mw-halign-center" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_Jalal-Abad_region.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Jalal-Abad_region.png/110px-Flag_of_Jalal-Abad_region.png" decoding="async" width="110" height="66" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Jalal-Abad_region.png/165px-Flag_of_Jalal-Abad_region.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Jalal-Abad_region.png/220px-Flag_of_Jalal-Abad_region.png 2x" data-file-width="1800" data-file-height="1080" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td> <td align="center"><a href="/wiki/%D0%96%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BB-%D0%90%D0%B1%D0%B0%D0%B4_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D1%83%D1%81%D1%83" title="Жалал-Абад облусу">Жалал-Абад облусу</a> </td> <td align="center"><a href="/wiki/%D0%96%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BB-%D0%90%D0%B1%D0%B0%D0%B4" title="Жалал-Абад">Жалал-Абад</a> </td> <td align="center">33 700<sup id="cite_ref-57" class="reference"><a href="#cite_note-57"><span class="cite-bracket">[</span>57<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td> <td align="center">1 214 400 </td> <td align="center">1 238 750 </td> <td align="center">1 260 617 </td></tr> <tr> <td align="center">Желеги<br />жок<sup id="cite_ref-vb_58-0" class="reference"><a href="#cite_note-vb-58"><span class="cite-bracket">[</span>58<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td> <td align="center"><a href="/wiki/%D0%9E%D1%88_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D1%83%D1%81%D1%83" title="Ош облусу">Ош облусу</a> </td> <td align="center"><a href="/wiki/%D0%9E%D1%88" title="Ош">Ош</a> </td> <td align="center">29 200<sup id="cite_ref-59" class="reference"><a href="#cite_note-59"><span class="cite-bracket">[</span>59<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td> <td align="center">1 341 900 </td> <td align="center">1 368 054 </td> <td align="center">1 391 649 </td></tr> <tr> <td align="center"><figure class="mw-default-size mw-halign-center" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Batken_obl_flag.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Batken_obl_flag.svg/110px-Batken_obl_flag.svg.png" decoding="async" width="110" height="55" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Batken_obl_flag.svg/165px-Batken_obl_flag.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Batken_obl_flag.svg/220px-Batken_obl_flag.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="300" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td> <td align="center"><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%82%D0%BA%D0%B5%D0%BD_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D1%83%D1%81%D1%83" title="Баткен облусу">Баткен облусу</a> </td> <td align="center"><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%82%D0%BA%D0%B5%D0%BD" title="Баткен">Баткен</a> </td> <td align="center">17 000<sup id="cite_ref-60" class="reference"><a href="#cite_note-60"><span class="cite-bracket">[</span>60<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td> <td align="center">525 100 </td> <td align="center">537 365 </td> <td align="center">548 247 </td></tr> <tr> <td colspan="7">*Туруктуу калк ― каттоо учурунда убактылуу жок болгондорду кошкондо ушул аймакта туруктуу жашаган калк. </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Куралдуу_күчтөр"><span id=".D0.9A.D1.83.D1.80.D0.B0.D0.BB.D0.B4.D1.83.D1.83_.D0.BA.D2.AF.D1.87.D1.82.D3.A9.D1.80"></span>Куралдуу күчтөр</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=29" title="«Куралдуу күчтөр‎» бөлүмүн түзөтүү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=29" title="Edit section's source code: Куралдуу күчтөр"><span>булагын түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <dl><dd><div class="noprint"><i>Негизги макала</i>: <i><b><a href="/wiki/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8B%D0%BD%D1%8B%D0%BD_%D0%9A%D1%83%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B4%D1%83%D1%83_%D0%9A%D2%AF%D1%87%D1%82%D3%A9%D1%80%D2%AF" title="Кыргыз Республикасынын Куралдуу Күчтөрү">Кыргыз Республикасынын Куралдуу Күчтөрү</a></b></i></div></dd></dl> <p>Кыргыз Республикасынын Куралдуу Күчтөрү — мамлекеттик эгемендигин, аймактык бүтүндүгүн, конституциялык түзүлүшүн, коомду жана жарандарды ишенимдүү коргоону камсыздоо жана эл аралык келишимдерге ылайык милдеттенмелерди аткаруу үчүн арналган мамлекеттик аскердик уюм. </p><p>Кыргызстандын Куралдуу Күчтөрү анын аймагында жайгашкан мурдагы Советтер Союзунун Түркстан аскердик аймагына таандык аскер бөлүктөрүнүн 1992-жылдын 29-майында <a href="/wiki/%D0%AE%D1%80%D0%B8%D1%81%D0%B4%D0%B8%D0%BA%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Юрисдикция">юрисдикциясына</a> өтүшү менен негизделген<sup id="cite_ref-61" class="reference"><a href="#cite_note-61"><span class="cite-bracket">[</span>61<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Кыргызстандын конституциясына ылайык Кыргызстандын куралдуу күчтөрү өзүн-өзү коргоо жана жетиштүү коргоно алуу принциптерине ылайык куралат. Кыргызстанга жана биргелешип коргонуу милдеттенмелери менен байланышкан башка мамлекеттерге каршы жасалган <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%81%D0%BA%D1%8B%D0%BD%D1%87%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D0%BA" title="Баскынчылык">баскынчылык</a> учурларын кошпогондо, согуш жүргүзүү укугу таанылбайт. Куралдуу күчтөрдүн бөлүктөрүн Кыргызстандын аймагынан тышкары жактарга жиберүүнүн ар бир учуру боюнча уруксат Жогорку Кеңештин депутаттарынын жалпы санынын 2/3 кем эмес көпчүлүк добушу менен кабыл алынат. </p><p>Аскерди мамлекеттик ички саясий маселелерди чечүү үчүн пайдаланууга тыюу салынган<sup id="cite_ref-62" class="reference"><a href="#cite_note-62"><span class="cite-bracket">[</span>62<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:%D0%90%D1%81%D0%BA%D0%B5%D1%80%D0%B4%D0%B8%D0%BA_%D0%BC%D0%B0%D1%88%D1%8B%D0%B3%D1%83%D1%83.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/%D0%90%D1%81%D0%BA%D0%B5%D1%80%D0%B4%D0%B8%D0%BA_%D0%BC%D0%B0%D1%88%D1%8B%D0%B3%D1%83%D1%83.jpg/220px-%D0%90%D1%81%D0%BA%D0%B5%D1%80%D0%B4%D0%B8%D0%BA_%D0%BC%D0%B0%D1%88%D1%8B%D0%B3%D1%83%D1%83.jpg" decoding="async" width="220" height="119" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/%D0%90%D1%81%D0%BA%D0%B5%D1%80%D0%B4%D0%B8%D0%BA_%D0%BC%D0%B0%D1%88%D1%8B%D0%B3%D1%83%D1%83.jpg/330px-%D0%90%D1%81%D0%BA%D0%B5%D1%80%D0%B4%D0%B8%D0%BA_%D0%BC%D0%B0%D1%88%D1%8B%D0%B3%D1%83%D1%83.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/%D0%90%D1%81%D0%BA%D0%B5%D1%80%D0%B4%D0%B8%D0%BA_%D0%BC%D0%B0%D1%88%D1%8B%D0%B3%D1%83%D1%83.jpg/440px-%D0%90%D1%81%D0%BA%D0%B5%D1%80%D0%B4%D0%B8%D0%BA_%D0%BC%D0%B0%D1%88%D1%8B%D0%B3%D1%83%D1%83.jpg 2x" data-file-width="1000" data-file-height="541" /></a><figcaption>Кыргыз жоокерлери "Борбор-2019" аскердик машыгуусунда.</figcaption></figure> <p>Куралдуу күчтөр төмөнкүлөрдөн турат: </p> <ul><li>аскердик башкаруу органдарынан;</li> <li>жөө аскерлер бирикмелеринен, бөлүктөрдөн жана мекемелерден (уюмдардан);</li> <li>Абадан кол салуудан коргоо күчтөрүнөн;</li> <li>Улуттук гвардиядан;</li> <li>Чек ара кызматынан<sup id="cite_ref-63" class="reference"><a href="#cite_note-63"><span class="cite-bracket">[</span>63<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Калк"><span id=".D0.9A.D0.B0.D0.BB.D0.BA"></span>Калк</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=30" title="«Калк‎» бөлүмүн түзөтүү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=30" title="Edit section's source code: Калк"><span>булагын түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="barbox tright" style="border:1px solid silver; font-size:88%; padding:0.4em; width:auto; background: white;"> <table style="border-collapse:collapse; width:100%;"> <tbody><tr style="background:#ddd"><th colspan="5">Туруктуу калктын улуттук курамасы (1.01.2021 карата)<sup id="cite_ref-Улуттук_курам_64-0" class="reference"><a href="#cite_note-Улуттук_курам-64"><span class="cite-bracket">[</span>64<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></th></tr> <tr style="font-size:88%; height:4px;"> <td style="padding:0 4px;"></td> <td style="padding:0 4px; text-align:right;"></td> <td style="width:100px;"> </td><td style="padding:0 4px; width:1em; text-align:right;"></td> <td style="padding:0 4px; text-align:right;"></td> </tr><tr> <td colspan="2" style="padding-left: 0.4em; padding-right: 0.4em; min-width: 8em;">кыргыздар</td> <td style="width: 100px; border-left: solid 1px silver; border-right: solid 1px silver;"><div style="background:yellowgreen; width:73.7%; overflow: hidden;">  </div></td> <td colspan="2" style="padding-left: 0.4em; padding-right: 0.4em; text-align: right;">73.7%</td> </tr> <tr> <td colspan="2" style="padding-left: 0.4em; padding-right: 0.4em; min-width: 8em;"><a href="/wiki/%D3%A8%D0%B7%D0%B1%D0%B5%D0%BA%D1%82%D0%B5%D1%80" title="Өзбектер">өзбектер</a></td> <td style="width: 100px; border-left: solid 1px silver; border-right: solid 1px silver;"><div style="background:green; width:14.8%; overflow: hidden;">  </div></td> <td colspan="2" style="padding-left: 0.4em; padding-right: 0.4em; text-align: right;">14.8%</td> </tr> <tr> <td colspan="2" style="padding-left: 0.4em; padding-right: 0.4em; min-width: 8em;"><a href="/wiki/%D0%9E%D1%80%D1%83%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80" title="Орустар">орустар</a></td> <td style="width: 100px; border-left: solid 1px silver; border-right: solid 1px silver;"><div style="background:blue; width:5.1%; overflow: hidden;">  </div></td> <td colspan="2" style="padding-left: 0.4em; padding-right: 0.4em; text-align: right;">5.1%</td> </tr> <tr> <td colspan="2" style="padding-left: 0.4em; padding-right: 0.4em; min-width: 8em;"><a href="/wiki/%D0%94%D1%83%D0%BD%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%80" title="Дунгандар">дунгандар</a></td> <td style="width: 100px; border-left: solid 1px silver; border-right: solid 1px silver;"><div style="background:pink; width:1.1%; overflow: hidden;">  </div></td> <td colspan="2" style="padding-left: 0.4em; padding-right: 0.4em; text-align: right;">1.1%</td> </tr> <tr> <td colspan="2" style="padding-left: 0.4em; padding-right: 0.4em; min-width: 8em;"><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B9%D0%B3%D1%83%D1%80%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Уйгурлар">уйгурлар</a></td> <td style="width: 100px; border-left: solid 1px silver; border-right: solid 1px silver;"><div style="background:purple; width:0.9%; overflow: hidden;">  </div></td> <td colspan="2" style="padding-left: 0.4em; padding-right: 0.4em; text-align: right;">0.9%</td> </tr> <tr> <td colspan="2" style="padding-left: 0.4em; padding-right: 0.4em; min-width: 8em;"><a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%B6%D0%B8%D0%BA%D1%82%D0%B5%D1%80" title="Тажиктер">тажиктер</a></td> <td style="width: 100px; border-left: solid 1px silver; border-right: solid 1px silver;"><div style="background:purple; width:0.8%; overflow: hidden;">  </div></td> <td colspan="2" style="padding-left: 0.4em; padding-right: 0.4em; text-align: right;">0.8%</td> </tr> <tr> <td colspan="2" style="padding-left: 0.4em; padding-right: 0.4em; min-width: 8em;">башкалар</td> <td style="width: 100px; border-left: solid 1px silver; border-right: solid 1px silver;"><div style="background:red; width:3.4%; overflow: hidden;">  </div></td> <td colspan="2" style="padding-left: 0.4em; padding-right: 0.4em; text-align: right;">3.4%</td> </tr> </tbody></table> </div> <dl><dd><div class="noprint"><i>Негизги макала</i>: <i><b><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8B%D0%BD_%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D0%BA%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кыргызстандын калкы (мындай барак жок)">Кыргызстандын калкы</a></b></i></div></dd></dl> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8B%D0%BD_%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D0%BA%D1%8B_(1950-%D0%B6%D1%8B%D0%BB%D0%B4%D0%B0%D0%BD_%D0%B1%D0%B0%D1%88%D1%82%D0%B0%D0%BF).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8B%D0%BD_%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D0%BA%D1%8B_%281950-%D0%B6%D1%8B%D0%BB%D0%B4%D0%B0%D0%BD_%D0%B1%D0%B0%D1%88%D1%82%D0%B0%D0%BF%29.svg/300px-%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8B%D0%BD_%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D0%BA%D1%8B_%281950-%D0%B6%D1%8B%D0%BB%D0%B4%D0%B0%D0%BD_%D0%B1%D0%B0%D1%88%D1%82%D0%B0%D0%BF%29.svg.png" decoding="async" width="300" height="172" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8B%D0%BD_%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D0%BA%D1%8B_%281950-%D0%B6%D1%8B%D0%BB%D0%B4%D0%B0%D0%BD_%D0%B1%D0%B0%D1%88%D1%82%D0%B0%D0%BF%29.svg/450px-%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8B%D0%BD_%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D0%BA%D1%8B_%281950-%D0%B6%D1%8B%D0%BB%D0%B4%D0%B0%D0%BD_%D0%B1%D0%B0%D1%88%D1%82%D0%B0%D0%BF%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8B%D0%BD_%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D0%BA%D1%8B_%281950-%D0%B6%D1%8B%D0%BB%D0%B4%D0%B0%D0%BD_%D0%B1%D0%B0%D1%88%D1%82%D0%B0%D0%BF%29.svg/600px-%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8B%D0%BD_%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D0%BA%D1%8B_%281950-%D0%B6%D1%8B%D0%BB%D0%B4%D0%B0%D0%BD_%D0%B1%D0%B0%D1%88%D1%82%D0%B0%D0%BF%29.svg.png 2x" data-file-width="1536" data-file-height="879" /></a><figcaption>Кыргызстандын калкы (1950―2018)</figcaption></figure> <p>Кыргызстандын калкы 6,7 миллиондон ашат<sup id="cite_ref-Калк_3-3" class="reference"><a href="#cite_note-Калк-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Бул өлкөдө 1959-жылда (2 065 000), 1970-жылда (2 935 000), 1979-жылда (3 523 000), 1989-жылда (4 258 000), 1999-жылда (4 823 000), 2009-жылда (5 362 793) жашагандардан караганда бир кыйла көбүрөөк. 2015-жылдын 25-ноябрнда Кыргызстандын калкы 6 миллион адамга жетти. </p><p>Туруктуу калктын көпчүлүгү республиканын түштүк аймактарында турат — Ош, Жалал-Абад, Баткен облустары жана Ош шаары ( 3,4 млн жашоочу же республиканын калкынан 53 %), алардын тургундары негизи Фергананын кыргыз бөлүгүндө турушат. Дагы калктын бир кыйла бөлүгү Чүй өрөөнүндө жашайт (Чүй облусу жана Бишкек шаары; 1,9 млн жашоочу же республикасынын калкынан 31 %). </p><p>2019-жылы турукту калктын 34 % шаарларда, 66 % айыл аймактарда жашаган. </p><p>2021-жылдын башына карата туруктуу калктын 34,6 % эмгекке жөндөмдүү жашка чейинкилер түзгөн, 57 % ― эмгекке жөндөмдүү жаштагылар, 8,2 % ― эмгекке жөндөмдүү жаштагылардан улуулар<sup id="cite_ref-65" class="reference"><a href="#cite_note-65"><span class="cite-bracket">[</span>65<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Калктын орточо курагы аз-аздан өсүп жатат, 2020-жылдын башына карата 27,8 жаш түзгөн, эркектер үчүн ― 26,8 жаш, аялдар үчүн ― 28,7 жаш<sup id="cite_ref-ДЖ_49-1" class="reference"><a href="#cite_note-ДЖ-49"><span class="cite-bracket">[</span>49<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Өлкөнүн калктын негизи — 4,89 млн ашуун адам бул кыргыздар, республикасынын бардык аймактарында жашашат. Саны боюнча экинчилер болгондор бул өзбектер — 0,98 млн ашуун адам, көпчүлүгү Өзбекстан менен чектешкен аймактарында жашашат. Үчүнчү орунду орустар ээлешет — 0,34 млн адам, негизи өлкөнүн түндүк аймактарында турушат. Башка улуттардын саны 100 миң кишиден ашпайт<sup id="cite_ref-Улуттук_курам_64-1" class="reference"><a href="#cite_note-Улуттук_курам-64"><span class="cite-bracket">[</span>64<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Тилдер"><span id=".D0.A2.D0.B8.D0.BB.D0.B4.D0.B5.D1.80"></span>Тилдер</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=31" title="«Тилдер‎» бөлүмүн түзөтүү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=31" title="Edit section's source code: Тилдер"><span>булагын түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div><p> Кыргызстандын мамлекеттик тили ― кыргыз тили, расмий ― орус тили. <a href="/wiki/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8B%D0%BD_%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%82%D1%83%D1%86%D0%B8%D1%8F%D1%81%D1%8B" class="mw-redirect" title="Кыргызстандын Конституциясы">Кыргызстандын конституциясында</a> кыргыз тилине карата «мамлекеттик тил», орус тилине карата «расмий тил» түшүнүктөрүн колдонушу Конституциялык палатасынын (2021-жылдан Конституциялык сот) чечиминде ачыкталган:</p><blockquote style="float:none; padding:3px 15px 3px 15px; border:thin solid #e0e0e0"><div>Кыргызстандын калкынын этникалык көп түрдүүлүгүн жана тарыхый түзүлгөн жагдайларды эске алуу менен, Конституция расмий тил катары орус тилин алдын ала караган. «Мамлекеттик тил» жана «расмий тил» түшүнүктөрү Конституциянын маанисинен алып караганда, жакын милдеттерди аткарышат, бирок окшош болуп саналбайт. «Мамлекеттик тил» жана «расмий тил» түшүнүктөрүнүн терминологиялык кесилиштери, ушул эки тил тең мамлекеттик расмий баарлашуу, иш кагаздарын жүргүзүү, мыйзам чыгаруу жана сот өндүрүш тармактарында керектөөлөрдү камсыз кылгандыгы менен шартталган. Бирок, мамлекеттик жана расмий тилдер тарабынан аткарылып жаткан иш-милдеттердин көлөмү жана аларды колдонуу чөйрөлөрү айырмаланышы мүмкүн. Мыйзам чыгаруучу расмий тилдин макамын аныктоодо, анын коомдук турмушта, мамлекеттик бийлик органдарынын жана жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын иш чөйрөлөрүндө колдонулушу, маанилүү себептер боюнча мамлекеттик тилди колдонуу татаалдыкты туудурган учурларда жүзөгө ашырылат деп белгилейт.</div><p style="margin:0 2em 0 0; text-align:right">— 2013-жылдын 28-ноябрындагы № 12-р Кыргыз Республикасынын Жогорку сотунун Конституциялык палатасынын чечиминен үзүндү<sup id="cite_ref-66" class="reference"><a href="#cite_note-66"><span class="cite-bracket">[</span>66<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></p></blockquote><figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:%D0%9E%D1%80%D1%83%D1%81_%D1%82%D0%B8%D0%BB%D0%B4%D0%B8%D0%BD_%D0%BC%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D0%BC%D1%8B_%D0%B1%D0%B0%D1%80_%D0%BC%D0%B0%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80_%D0%B6%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%B0%D0%B9%D0%BC%D0%B0%D0%BA%D1%82%D0%B0%D1%80.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/%D0%9E%D1%80%D1%83%D1%81_%D1%82%D0%B8%D0%BB%D0%B4%D0%B8%D0%BD_%D0%BC%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D0%BC%D1%8B_%D0%B1%D0%B0%D1%80_%D0%BC%D0%B0%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80_%D0%B6%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%B0%D0%B9%D0%BC%D0%B0%D0%BA%D1%82%D0%B0%D1%80.png/220px-%D0%9E%D1%80%D1%83%D1%81_%D1%82%D0%B8%D0%BB%D0%B4%D0%B8%D0%BD_%D0%BC%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D0%BC%D1%8B_%D0%B1%D0%B0%D1%80_%D0%BC%D0%B0%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80_%D0%B6%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%B0%D0%B9%D0%BC%D0%B0%D0%BA%D1%82%D0%B0%D1%80.png" decoding="async" width="220" height="110" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/%D0%9E%D1%80%D1%83%D1%81_%D1%82%D0%B8%D0%BB%D0%B4%D0%B8%D0%BD_%D0%BC%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D0%BC%D1%8B_%D0%B1%D0%B0%D1%80_%D0%BC%D0%B0%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80_%D0%B6%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%B0%D0%B9%D0%BC%D0%B0%D0%BA%D1%82%D0%B0%D1%80.png/330px-%D0%9E%D1%80%D1%83%D1%81_%D1%82%D0%B8%D0%BB%D0%B4%D0%B8%D0%BD_%D0%BC%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D0%BC%D1%8B_%D0%B1%D0%B0%D1%80_%D0%BC%D0%B0%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80_%D0%B6%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%B0%D0%B9%D0%BC%D0%B0%D0%BA%D1%82%D0%B0%D1%80.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/%D0%9E%D1%80%D1%83%D1%81_%D1%82%D0%B8%D0%BB%D0%B4%D0%B8%D0%BD_%D0%BC%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D0%BC%D1%8B_%D0%B1%D0%B0%D1%80_%D0%BC%D0%B0%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80_%D0%B6%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%B0%D0%B9%D0%BC%D0%B0%D0%BA%D1%82%D0%B0%D1%80.png/440px-%D0%9E%D1%80%D1%83%D1%81_%D1%82%D0%B8%D0%BB%D0%B4%D0%B8%D0%BD_%D0%BC%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D0%BC%D1%8B_%D0%B1%D0%B0%D1%80_%D0%BC%D0%B0%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80_%D0%B6%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%B0%D0%B9%D0%BC%D0%B0%D0%BA%D1%82%D0%B0%D1%80.png 2x" data-file-width="2000" data-file-height="1000" /></a><figcaption>Кыргызстан ― орус тилге макамын берген мамлекеттердин бири</figcaption></figure> <p>2020-жылдын Пушкин атындагы орус тилдин институтунун постсоветтик өлкөлөрдөгү (СССРдин мурдагы 15 республикасы) орус тилдин туруктуулук индекси изилдөөсүндө Кыргызстан <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8C" title="Беларусь">Беларустан</a> кийин экинчи орунду ээлеген. Индекс үч көрсөткүчтүн натыйжасында түзүлгөн, алар өз кезегинде башка көрсөткөчтүрдү камтышат: </p> <ul><li>орус тили мамлекеттик-коомдук чөйрөсүндө (орус тилдин конституциядагы макамы, мамлекеттик сайттардын орус тилиндеги версиясы, мамлекеттик кызмат көрсөтүү порталы орус тилинде болушу);</li> <li>орус тили билим берүү чөйрөсүндө (2018-жылында орус тилинде билим алган мектеп окуучулардын %, 2019-жылында орус тилинде окууга мүмкүнчүлүгү бар мектептердин %, 2018-жылында башталгыч жана орто кесиптик билим берүү жайларынын студенттердин %, 2019-жылында орус тилинде окууга мүмкүнчүлүгү бар орто кесиптик билим берүү жайлардын %, 2018-жылында жогорку окуу жайлардын студенттеринин %, 2019-жылында орус тилинде окууга мүмкүнчүлүгү бар жогорку окуу жайлардын %);</li> <li>орус тили илимий катнаштарда (Scopus cайтындагы орус тилинде басылмалардын үлүшү (%), Web of Science сайтындагы орус тилинде басылмалардын үлүшү (%))<sup id="cite_ref-67" class="reference"><a href="#cite_note-67"><span class="cite-bracket">[</span>67<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</li></ul> <p>СССРдин кулаганынан бери Кыргызстанда Борбордук Азиянын өлкөлөрүнө караганда орус тилдин пайдалануу чөйрөсү кеңейип жатканы белгиленет. Башка факторлорду эсептебегинде бул көрүнүшкө Кыргызстандын Орусияга экономика жагынан көз карандыгы себептүү<sup id="cite_ref-68" class="reference"><a href="#cite_note-68"><span class="cite-bracket">[</span>68<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ажайып_жайлары"><span id=".D0.90.D0.B6.D0.B0.D0.B9.D1.8B.D0.BF_.D0.B6.D0.B0.D0.B9.D0.BB.D0.B0.D1.80.D1.8B"></span>Ажайып жайлары</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=32" title="«Ажайып жайлары‎» бөлүмүн түзөтүү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=32" title="Edit section's source code: Ажайып жайлары"><span>булагын түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Арсланбаб"><span id=".D0.90.D1.80.D1.81.D0.BB.D0.B0.D0.BD.D0.B1.D0.B0.D0.B1"></span>Арсланбаб</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=33" title="«Арсланбаб‎» бөлүмүн түзөтүү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=33" title="Edit section's source code: Арсланбаб"><span>булагын түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Арсланбаб — бул табияттын уникалдуу туундусу, деңиз деңгээлинен 1600 м бийиктикте жайгашкан, гүлдөгөн оазис. Арсланбаб — бул Кыргызстандын түштүгүндө жайгашкан эң кооз курорттордун бири. </p><p>Арсланбаб району Фергана жана Чаткал тоолорунун батыш жана түштүк тараптарында, Бабаш-Ата тоо кыркаларынын кокту-колотунан орун алган. Анын атагын алыска чыгарган — бул баарынан мурда анын жалпысынан 608,5 миң гектар жерди ээлеген жемиштүү жаңгак токойлору. </p><p>Бирок жемиштүү жаңгак токойлору — Арсланбабдын жападан жалгыз мактанычы эмес. Деңиз деңгээлинен 2200 м бийиктикте, аска-зоону аралай тоонун көк кашка мөлтүр суулары таштан-ташка уруна, мөңкүп агып жатат. Кээ бир жерлерде алар тээ асмандан атырылып түшүп, жомоктогудай шаркыратмаларга айланышат. Жергиликтүү калк бул жаңгакка байланыштуу мындай уламышты жакшы билишет. Качандыр бир айтылуу Александр Македонский өзү бул жердин жагып калган жаңгак жемишин алыстагы мекенине ала кеткен имиш. Мына ошол жаңгактар Грециянын жаңгак бактарынын түптөлүшүнө негиз болгон экен (ошондон улам жаңгактын бул түрү “грек жаңгагы” аталып калган дешет). </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:%D0%A1%D1%83%D0%BB%D0%B0%D0%B9%D0%BC%D0%B0%D0%BD_-%D0%A2%D0%BE%D0%BE.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/ky/thumb/e/ef/%D0%A1%D1%83%D0%BB%D0%B0%D0%B9%D0%BC%D0%B0%D0%BD_-%D0%A2%D0%BE%D0%BE.jpg/220px-%D0%A1%D1%83%D0%BB%D0%B0%D0%B9%D0%BC%D0%B0%D0%BD_-%D0%A2%D0%BE%D0%BE.jpg" decoding="async" width="220" height="293" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/ky/thumb/e/ef/%D0%A1%D1%83%D0%BB%D0%B0%D0%B9%D0%BC%D0%B0%D0%BD_-%D0%A2%D0%BE%D0%BE.jpg/330px-%D0%A1%D1%83%D0%BB%D0%B0%D0%B9%D0%BC%D0%B0%D0%BD_-%D0%A2%D0%BE%D0%BE.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/ky/thumb/e/ef/%D0%A1%D1%83%D0%BB%D0%B0%D0%B9%D0%BC%D0%B0%D0%BD_-%D0%A2%D0%BE%D0%BE.jpg/440px-%D0%A1%D1%83%D0%BB%D0%B0%D0%B9%D0%BC%D0%B0%D0%BD_-%D0%A2%D0%BE%D0%BE.jpg 2x" data-file-width="1200" data-file-height="1600" /></a><figcaption>Сулайман-Тоодо жайгашкан тарыхый музейи</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Сулайман-Тоо"><span id=".D0.A1.D1.83.D0.BB.D0.B0.D0.B9.D0.BC.D0.B0.D0.BD-.D0.A2.D0.BE.D0.BE"></span>Сулайман-Тоо</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=34" title="«Сулайман-Тоо‎» бөлүмүн түзөтүү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=34" title="Edit section's source code: Сулайман-Тоо"><span>булагын түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%BB%D0%B0%D0%B9%D0%BC%D0%B0%D0%BD-%D0%A2%D0%BE%D0%BE" title="Сулайман-Тоо">Сулайман-Тоо</a> — батыштан чыгышка карай суналып жаткан беш урчуктуу уютулган чулу таштай болгон касиеттүү тоо. Анын узундугу — 1140 м, туурасы — 560 м. Бул тоону байыртан эле касиеттүү, ыйык тоо деп эсептеп келишкен. Бул жөнүндө сакталып калган петроглифтер да күбө болуп турат. Тоонун боорунда анын музейи да курулган. XVI кылымга чейин тоону  <i>Бара-Кух</i>, андан соң дээрлик XX кылымга дейре <i>Тахты-Сулейман</i> («Сулаймандын тактысы») деп аташкан. </p><p>Сулайман- Тоо ЮНЕСКОнун дүйнөлүк мурастар тизмесине киргизилген. </p><p>Тоонун чокусунда «Тахты Сулайман» мечити (1963-жылы жардырылып жиберилген. Кийин сакталып калган материалдарынын негизинде 1991-жылы калыбына келтирилген), ошондой эле XVI кылымга таандык, жакында калыбына келтирилген «Рават-Абдуллахан» мечити — XVIII кылымдын эстелиги жана худжра имараты бар. </p><p>Сулайман- Тоодо «Чакка тамар» жана «Тепеүңкүр» үңкүрлөрү бар. Сулайман-Тоону түндүгүнөн жана түштүгүнөн эки канал айланып өтөт. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Kyrgyzstan_Canyons_Dzhety_Oguz_001.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Kyrgyzstan_Canyons_Dzhety_Oguz_001.jpg/220px-Kyrgyzstan_Canyons_Dzhety_Oguz_001.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Kyrgyzstan_Canyons_Dzhety_Oguz_001.jpg/330px-Kyrgyzstan_Canyons_Dzhety_Oguz_001.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Kyrgyzstan_Canyons_Dzhety_Oguz_001.jpg/440px-Kyrgyzstan_Canyons_Dzhety_Oguz_001.jpg 2x" data-file-width="640" data-file-height="480" /></a><figcaption>Жарылган жүрөк аскасы. Жети-Өгуз капчыгайы</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Жети-Өгүз"><span id=".D0.96.D0.B5.D1.82.D0.B8-.D3.A8.D0.B3.D2.AF.D0.B7"></span>Жети-Өгүз</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=35" title="«Жети-Өгүз‎» бөлүмүн түзөтүү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=35" title="Edit section's source code: Жети-Өгүз"><span>булагын түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%D0%96%D0%B5%D1%82%D0%B8-%D3%A8%D0%B3%D2%AF%D0%B7" class="mw-disambig" title="Жети-Өгүз">Жети-Өгүз</a> Каракол шаарынан батышка карай 28 км аралыкта, Ысык-Көлдүн түштүк жээгинде жайгашкан эң кооз тоо койнундагы капчыгай. </p><p>Жети-Өгүз капчыгайы Тескей Ала-Тоонун түндүк капталындагы, Ысык-Көлдү түштүгүнөн айланып өтүүчү аты уйкаш дайранын куймасында жайгашкан. Тизилип жаткан өгүздөрдү элестеткен, шамалга тотуккан, тизилген кызыл аскалардан улам ал “Жети-Өгүз” деген атка ээ болгон. Бул аскалар босогодон тосуп алып, капчыгайдын таанытма айырмасындай туюлат. Ал эми “Жарылган жүрөк” деп аталган кызыл аска — жергиликтүүлөр мактанган жай. Арзышкандардын бардыгы дайыма аны жандай сүрөткө түшүшөт.   </p><p>Капчыгайда 2200 м бийиктикте Жети-Өгүз курорту жайгашкан. Ал өзүнүн дарылык касиети күчтүү геотермалдык булактары менен атагы чыккан. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:%D0%91%D0%B0%D1%88%D0%BD%D1%8F_%D0%91%D1%83%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D1%84%D0%BE%D0%BD%D0%B5_%D0%9A%D0%B8%D1%80%D0%B3%D0%B8%D0%B7%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D1%85%D1%80%D0%B5%D0%B1%D1%82%D0%B0.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/%D0%91%D0%B0%D1%88%D0%BD%D1%8F_%D0%91%D1%83%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D1%84%D0%BE%D0%BD%D0%B5_%D0%9A%D0%B8%D1%80%D0%B3%D0%B8%D0%B7%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D1%85%D1%80%D0%B5%D0%B1%D1%82%D0%B0.jpg/220px-%D0%91%D0%B0%D1%88%D0%BD%D1%8F_%D0%91%D1%83%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D1%84%D0%BE%D0%BD%D0%B5_%D0%9A%D0%B8%D1%80%D0%B3%D0%B8%D0%B7%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D1%85%D1%80%D0%B5%D0%B1%D1%82%D0%B0.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/%D0%91%D0%B0%D1%88%D0%BD%D1%8F_%D0%91%D1%83%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D1%84%D0%BE%D0%BD%D0%B5_%D0%9A%D0%B8%D1%80%D0%B3%D0%B8%D0%B7%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D1%85%D1%80%D0%B5%D0%B1%D1%82%D0%B0.jpg/330px-%D0%91%D0%B0%D1%88%D0%BD%D1%8F_%D0%91%D1%83%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D1%84%D0%BE%D0%BD%D0%B5_%D0%9A%D0%B8%D1%80%D0%B3%D0%B8%D0%B7%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D1%85%D1%80%D0%B5%D0%B1%D1%82%D0%B0.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/%D0%91%D0%B0%D1%88%D0%BD%D1%8F_%D0%91%D1%83%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D1%84%D0%BE%D0%BD%D0%B5_%D0%9A%D0%B8%D1%80%D0%B3%D0%B8%D0%B7%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D1%85%D1%80%D0%B5%D0%B1%D1%82%D0%B0.jpg/440px-%D0%91%D0%B0%D1%88%D0%BD%D1%8F_%D0%91%D1%83%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D1%84%D0%BE%D0%BD%D0%B5_%D0%9A%D0%B8%D1%80%D0%B3%D0%B8%D0%B7%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D1%85%D1%80%D0%B5%D0%B1%D1%82%D0%B0.jpg 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" /></a><figcaption>Бурана</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Бурана_мунарасы"><span id=".D0.91.D1.83.D1.80.D0.B0.D0.BD.D0.B0_.D0.BC.D1.83.D0.BD.D0.B0.D1.80.D0.B0.D1.81.D1.8B"></span>Бурана мунарасы</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=36" title="«Бурана мунарасы‎» бөлүмүн түзөтүү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=36" title="Edit section's source code: Бурана мунарасы"><span>булагын түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Кыргызстан 10-кылымдардын ортосунда Караханиддер мамлекетинин курамына кирген. Бул кол өнөрчүлүктүн, сооданын, курулуштун өнүгүүсүнө жана жаңы шаарлардын пайда болуусуна өбөлгө түзгөн абдан күчтүү мамлекет болгон. Мындай жаңы шаарлардын катарына ал кезде Баласагын да кирген. Бул аталышы Бурана мунарасынан келип чыккан Бурана шаарчасы болгон. Бул атактуу шаарчанын урандылары Токмок шаарынан 12 км жерде жайгашкан. </p><p>Эң ар түрдүү максаттагы курулуштардын калдыктары шаарчанын ар кайсы жерлеринен табылат. Шаарчанын борбордук бөлүгү туура эмес тик бурчтукка окшоп кетет. Борбордук урандылардын чыгыш жагында Бурана мунарасы жайгашкан. Бул бышкан кирпичтен салынган мунара 10-11-кылымдардагы Орто Азиядагы архитектуралык курулмалардын эң мыктыларынын бири болуп саналат. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Таш-Рабат"><span id=".D0.A2.D0.B0.D1.88-.D0.A0.D0.B0.D0.B1.D0.B0.D1.82"></span>Таш-Рабат</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=37" title="«Таш-Рабат‎» бөлүмүн түзөтүү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=37" title="Edit section's source code: Таш-Рабат"><span>булагын түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Tash_Rabat_banner.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Tash_Rabat_banner.jpg/1121px-Tash_Rabat_banner.jpg" decoding="async" width="1121" height="160" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Tash_Rabat_banner.jpg/1682px-Tash_Rabat_banner.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/8a/Tash_Rabat_banner.jpg 2x" data-file-width="2100" data-file-height="300" /></a><figcaption>Таш-Рабат</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D1%88-%D0%A0%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D1%82" title="Таш-Рабат">Таш-Рабат</a> — бул уникалдуу архитектуралык эстелик Нарын облусунун Кара-Коюн деп аталган эң кооз капчыгайында жайгашкан. Ал Нарын шаарынан 110 км түштүктө, деңиз деңгээлинен 3200 метр бийиктикте. Таш-Рабат Кыргызстандын 15-кылымга таандык эң башкы архитектуралык ажайып жайларынан болуп саналат. </p><p>Орто кылымдарда Улуу Жибек жолунда Таш-Рабат чеби кербен-сарайдын кызматын аткарып, соодагерлер менен саякатчылардын дайыма токтоп өтүүчү жайы болгон. Таш-Рабат ошол алыскы мезгилде Чүй жана Фергана өрөөндөрүн Кашгар менен байланыштырып турган соода жолунда жайгашкан. Мергенчилер менен малчылар үчүн бул таш сарай адаттан тышкары курулуш болуп, ал жөнүндө ар кандай байыркы уламыштар айтылган. </p><p>Таш-Рабатты окумуштуулар 19-кылымдын аягында жана 20-кылымдын башында гана жакшылап изилдей башташкан. Алар бул комплекстин маданий жагын жана анын эмне үчүн курулгандыгын ар түрдүү жорушат. Айрымдары Таш-Рабаттын курулушу орто кылымдын акырына туура келет дешсе, башкалары муну 10-11-кылымдарда курулган христиандык несториандык монастырдын урандылары деп айтышкан. </p><p>1980-жылы өлкө үчүн өзгөчө тарыхый мааниси бар бул маданий эстеликти реставрациялоо жүргүзүлгөн. Реставрациядан кийин ага ар түрдүү өлкөлөрдөн туристтер тынбай келе баштады. </p><p>Таш-Рабаттын курулуш тарыхы карама-каршылыктуу. Документтерге ылайык ал жергиликтүү башкаруучу Мухаммед хандын буйругу менен курулган. Бирок көп жашаган карылар башка уламышты айтып, калтырышкан: “Таш-Рабатты атасы менен уулу курган. Курулуш аяктап калган кезде, куполго гана акыркы ташты коёрдо, алыстан кербен көрүнөт. Уулу ишин таштап коюп, ким келе жатканын карап көргөнү жөнөйт. Атасы болсо: “адегенде жумушту бүтүр, балам!” — деп айтат. Уулу укпастан кете берет да, кайра ошол бойдон кайрылып келбей калат. Көрсө, кербен менен кошо айчырайлуу сулуу кыз келе жаткан болот. Таш-Рабат ошол бойдон жабуусу жок турат”. </p><p>Нарын облусунда мына ушундай адаттан тыш архитектуралык эстелик бар. Таш-Рабаттан кызыктуу жол жүрүп, ашуу ашып, бийик тоодогу дагы бир кооз көлгө — Чатыр-Көлгө барса болот. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Сары-Челек"><span id=".D0.A1.D0.B0.D1.80.D1.8B-.D0.A7.D0.B5.D0.BB.D0.B5.D0.BA"></span>Сары-Челек</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=38" title="«Сары-Челек‎» бөлүмүн түзөтүү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=38" title="Edit section's source code: Сары-Челек"><span>булагын түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%80%D1%8B-%D0%A7%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BA" title="Сары-Челек">Сары-Челек</a> көлү бийик тоодогу өтө кооз көл болуп саналат. Ал Кыргыз Республикасынын батышында, Бишкектен 500 км, ал эми Оштон 300 км аралыкта, Сары-Челек коругунда жайгашкан. Ал Чаткал тоо кыркасынын ажайып жайы. Көлдүн узундугу түндүк-чыгыштан түштүк-батышты карай 7,5 км, суусунун аянты — 507 гектар.Сары-Челек көлү деңиз деңгээлинен 1940 м бийиктикте жайгашкан.    </p><p>Жайкысын көлдөгү суунун тепмпературасы Цельсия боюнча +19 градустан ашпайт, ал эми кышкысын Цельсия боюнча +4төн 0 градуска чейин өзгөрүп турат. Көлдүн суусун ичкенге болот жана андан Кожо-Ата дарыясы агып чыгат. </p><p>Көлдү курчаган капчыгайлардан ондогон тоо суулары куюлуп турат. Көлдүн жээктери өтө тик жана салаңдаган аскалар менен курчалган. Жээктен эле дароо тереңдик башталып, кээ бир жерде ал 234 метрге жетет. Тереңдиги боюнча Сары-Челек Орто Азияда үчүнчү, ал эми Кыргызстанда экинчи орунда турат. </p><p>Көлдүн түндүк жээктери койкойгон карагайлар менен пихталардын калың токойуна курчалган. Эгер сиз бул жерге келип калсаңыз, Сибирдин чытырман токойлоруна туш келгендей эле болосуз. Көз мелжиген карагайлар жаркыраган көл суусунда күзгүгө карангандай, чагылышып турат. Бул табигый күзгүдөн көлдү курчаган кызыл аскалар менен жашыл ыраң тоолорду да көрүп, сиз өзүнчө эле бир жомоктор дүйнөсүнө туш келгендей болосуз. </p><p>Көлдүн “Сары-Челек” деген аты ага күзүндө гана жарашат. Бул убакта бак-дарактардын жалбырактары сары, кызыл түскө боёлуп, көл бал сузган чаканы элестетет. Жылдын калган бардык мезгилинде көлдөгү суу бир аз жашыл ыраң аралаган көк түстө болот. Көлдүн атына бир кооз уламышты байланыштырып жүрүшөт. Ал көл жээгинде аарынын уюгун кармаган балчы жөнүндө. Күндөрдүн биринде ал балды челекке куюп жатып, балдын түсү ага ушунчалык жагып калат да, көлдү “Сары-Челек” деп атап коюптур. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Билим_берүү"><span id=".D0.91.D0.B8.D0.BB.D0.B8.D0.BC_.D0.B1.D0.B5.D1.80.D2.AF.D2.AF"></span>Билим берүү</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=39" title="«Билим берүү‎» бөлүмүн түзөтүү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=39" title="Edit section's source code: Билим берүү"><span>булагын түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <dl><dd><div class="noprint"><i>Негизги макала</i>: <i><b><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8B%D0%BD_%D0%B1%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D0%BC_%D0%B1%D0%B5%D1%80%D2%AF%D2%AF%D1%81%D2%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кыргызстандын билим берүүсү (мындай барак жок)">Кыргызстандын билим берүүсү</a></b></i></div><div style="border-radius:8px;border:1px #00AE9C solid;margin-bottom:15px; box-shadow:1px 3px 35px rgba(3, 3, 36, 0.28);"></div></dd></dl> <div style="text-align:center;font-weight:300;" id="stub"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Wiki_letter_w.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Wiki_letter_w.svg/30px-Wiki_letter_w.svg.png" decoding="async" width="30" height="30" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Wiki_letter_w.svg/45px-Wiki_letter_w.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Wiki_letter_w.svg/60px-Wiki_letter_w.svg.png 2x" data-file-width="44" data-file-height="44" /></a></span> Бул бөлүмдү <a class="external text" href="https://ky.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit">жакшыртуу</a> керек. Википедия көмөгүңүзгө муктаж.</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Жогорку_окуу_жайлар"><span id=".D0.96.D0.BE.D0.B3.D0.BE.D1.80.D0.BA.D1.83_.D0.BE.D0.BA.D1.83.D1.83_.D0.B6.D0.B0.D0.B9.D0.BB.D0.B0.D1.80"></span>Жогорку окуу жайлар</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=40" title="«Жогорку окуу жайлар‎» бөлүмүн түзөтүү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=40" title="Edit section's source code: Жогорку окуу жайлар"><span>булагын түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Кыргыз авиациялык институту</li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D0%BC%D1%83%D0%B4_%D0%9A%D0%B0%D1%88%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%B3%D1%8B_%D0%A7%D1%8B%D0%B3%D1%8B%D1%88_%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82%D0%B8_(%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7-%D0%9A%D1%83%D0%B2%D0%B5%D0%B9%D1%82_%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82%D0%B8)" class="mw-redirect" title="Махмуд Кашгари атындагы Чыгыш университети (Кыргыз-Кувейт университети)">Чыгыш университети</a></li> <li><a href="/wiki/%C2%AB%D0%90%D0%BB%D0%B0-%D0%A2%D0%BE%D0%BE%C2%BB_%D0%AD%D0%BB_%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D0%BA_%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82%D0%B8" title="«Ала-Тоо» Эл аралык университети">«Ала-Тоо» эл аралык университети</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%B1%D0%BE%D1%80%D0%B4%D1%83%D0%BA_%D0%90%D0%B7%D0%B8%D1%8F%D0%B4%D0%B0%D0%B3%D1%8B_%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82%D0%B8" title="Борбордук Азиядагы Америка университети">Борбордук Азиядагы Америка университети</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%AD%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%B6%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%B8%D1%88%D0%BA%D0%B5%D1%80%D0%B4%D0%B8%D0%BA_%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82%D0%B8" class="mw-redirect" title="Экономика жана ишкердик университети">Экономика жана ишкердик университети</a></li> <li>Бишкек каржы-экономикалык академиясы</li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D1%88%D0%BA%D0%B5%D0%BA_%D0%B3%D1%83%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B4%D1%8B%D0%BA_%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82%D0%B8" class="mw-redirect" title="Бишкек гуманитардык университети">Бишкек гуманитардык университети</a></li> <li>Кыргыз экономикалык университети</li> <li>Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнө караштуу Кыргыз мамлекеттик юридикалык академиясы</li> <li><a href="/wiki/K%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7_%D0%BC%D0%B0%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B8%D0%BA_%D0%BC%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%86%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D0%BA_%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F%D1%81%D1%8B" title="Kыргыз мамлекеттик медициналык академиясы">Кыргыз мамлекеттик медициналык академиясы</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7_%D0%BC%D0%B0%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B8%D0%BA_%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%B5_%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B1%D0%B8%D1%8F_%D0%B6%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D0%BF%D0%BE%D1%80%D1%82_%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F%D1%81%D1%8B_(%D0%9A%D0%9C%D0%94%D0%A2%D0%A1%D0%90)" title="Кыргыз мамлекеттик дене тарбия жана спорт академиясы (КМДТСА)">Кыргыз мамлекеттик дене-тарбия жана спорт академиясы</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7_%D1%83%D0%BB%D1%83%D1%82%D1%82%D1%83%D0%BA_%D0%B0%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%80%D0%B4%D1%8B%D0%BA_%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82%D0%B8" title="Кыргыз улуттук агрардык университети">Кыргыз улуттук агрардык университети</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%AB%D1%81%D1%8B%D0%BA-%D0%9A%D3%A9%D0%BB_%D0%BC%D0%B0%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B8%D0%BA_%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82%D0%B8" title="Ысык-Көл мамлекеттик университети">Ысык-Көл мамлекеттик университети</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7_%D0%BC%D0%B0%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B8%D0%BA_%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D0%BA_%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82%D0%B8" title="Кыргыз мамлекеттик педагогикалык университети">Кыргыз мамлекеттик педагогикалык университети</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%80%D1%8B%D0%BD_%D0%BC%D0%B0%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B8%D0%BA_%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82%D0%B8" title="Нарын мамлекеттик университети">Нарын мамлекеттик университети</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9E%D1%88_%D0%BC%D0%B0%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B8%D0%BA_%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82%D0%B8" title="Ош мамлекеттик университети">Ош мамлекеттик университети</a></li> <li>Ош технологиялык универститети</li> <li>Ош педагогикалык институту</li> <li>Ош мамлекеттик социалдык университети</li> <li>МГСУ Ош филиалы</li> <li>Ош Борбордук Азия Университети</li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7_%D0%BC%D0%B0%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B8%D0%BA_%D1%8E%D1%80%D0%B8%D0%B4%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D0%BA_%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F%D1%81%D1%8B" title="Кыргыз мамлекеттик юридикалык академиясы">Кыргыз мамлекеттик юридикалык академиясы</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7_%D0%BC%D0%B0%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B8%D0%BA_%D0%BA%D1%83%D1%80%D1%83%D0%BB%D1%83%D1%88,_%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BF%D0%BE%D1%80%D1%82_%D0%B6%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BA%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0_%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82%D0%B8" title="Кыргыз мамлекеттик курулуш, транспорт жана архитектура университети">Кыргыз мамлекеттик курулуш, транспорт жана архитектура университети</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7_%D1%83%D0%BB%D1%83%D1%82%D1%82%D1%83%D0%BA_%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82%D0%B8" class="mw-redirect" title="Кыргыз улуттук университети">Кыргыз улуттук университети</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7-%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%8F_%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD_%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82%D0%B8_%D0%91._%D0%95%D0%BB%D1%8C%D1%86%D0%B8%D0%BD_%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%B3%D1%8B_(%D0%9A%D0%A0%D0%A1%D0%A3)" title="Кыргыз-Россия славян университети Б. Ельцин атындагы (КРСУ)">Кыргыз-Россия славян университети</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7_%D0%BC%D0%B0%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B8%D0%BA_%D1%82%D0%B5%D1%85%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D0%BA_%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82%D0%B8" title="Кыргыз мамлекеттик техникалык университети">Кыргыз мамлекеттик техникалык университети</a></li> <li>Борбордук Азиядагы эл аралык университети</li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D1%8D%D0%BB_%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D0%BA_%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82%D0%B8" title="Кыргызстан эл аралык университети">Кыргызстан эл аралык университети</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7-%D0%A2%D2%AF%D1%80%D0%BA_%22%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%81%22_%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82%D0%B8" title="Кыргыз-Түрк "Манас" университети">Кыргыз-Түрк «Манас» университети</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%96%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BB-%D0%90%D0%B1%D0%B0%D0%B4_%D0%BC%D0%B0%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B8%D0%BA_%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82%D0%B8" title="Жалал-Абад мамлекеттик университети">Жалал-Абад мамлекеттик университети</a></li> <li>Т.Садыков атындагы көркөм сүрөт академиясы</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Маданият"><span id=".D0.9C.D0.B0.D0.B4.D0.B0.D0.BD.D0.B8.D1.8F.D1.82"></span>Маданият</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=41" title="«Маданият‎» бөлүмүн түзөтүү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=41" title="Edit section's source code: Маданият"><span>булагын түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <dl><dd><div class="noprint"><i>Негизги макала</i>: <i><b><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8B%D0%BD_%D0%BC%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F%D1%82%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кыргызстандын маданияты (мындай барак жок)">Кыргызстандын маданияты</a></b></i></div></dd></dl> <div style="border-radius:8px;border:1px #00AE9C solid;margin-bottom:15px; box-shadow:1px 3px 35px rgba(3, 3, 36, 0.28);"> <div style="text-align:center;font-weight:300;" id="stub"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Wiki_letter_w.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Wiki_letter_w.svg/30px-Wiki_letter_w.svg.png" decoding="async" width="30" height="30" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Wiki_letter_w.svg/45px-Wiki_letter_w.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Wiki_letter_w.svg/60px-Wiki_letter_w.svg.png 2x" data-file-width="44" data-file-height="44" /></a></span> Бул бөлүмдү <a class="external text" href="https://ky.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit">жакшыртуу</a> керек. Википедия көмөгүңүзгө муктаж.</div></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Майрам_күндөрү"><span id=".D0.9C.D0.B0.D0.B9.D1.80.D0.B0.D0.BC_.D0.BA.D2.AF.D0.BD.D0.B4.D3.A9.D1.80.D2.AF"></span>Майрам күндөрү</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=42" title="«Майрам күндөрү‎» бөлүмүн түзөтүү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=42" title="Edit section's source code: Майрам күндөрү"><span>булагын түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="wikitable"> <caption><b>Майрам күндөрү</b><sup id="cite_ref-69" class="reference"><a href="#cite_note-69"><span class="cite-bracket">[</span>69<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </caption> <tbody><tr> <th>Датасы </th> <th>Майрам </th></tr> <tr> <td>1-январь </td> <td><a href="/wiki/%D0%96%D0%B0%D2%A3%D1%8B_%D0%B6%D1%8B%D0%BB" title="Жаңы жыл">Жаңы жыл</a> </td></tr> <tr> <td>7-январь </td> <td>Иса пайгамбардын туулган күнү </td></tr> <tr> <td>23-февраль </td> <td>Ата-Журтту коргоочунун күнү </td></tr> <tr> <td>8-март </td> <td><a href="/wiki/%D0%90%D1%8F%D0%BB%D0%B4%D0%B0%D1%80%D0%B4%D1%8B%D0%BD_%D1%8D%D0%BB_%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D0%BA_%D0%BC%D0%B0%D0%B9%D1%80%D0%B0%D0%BC%D1%8B" title="Аялдардын эл аралык майрамы">Аялдардын эл аралык күнү</a> </td></tr> <tr> <td>21-март </td> <td><a href="/wiki/%D0%9D%D0%BE%D0%BE%D1%80%D1%83%D0%B7" title="Нооруз">Нооруз</a> </td></tr> <tr> <td>7-апрель </td> <td><a href="/wiki/%D0%90%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%BB%D1%8C_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D1%8F%D1%81%D1%8B" title="Апрель революциясы">Элдик Апрель революциясы күнү</a> </td></tr> <tr> <td>1-май </td> <td><a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D1%80%D0%B8%D0%BD%D1%87%D0%B8_%D0%BC%D0%B0%D0%B9" title="Биринчи май">Эмгек майрамы</a> </td></tr> <tr> <td>5-май </td> <td>Кыргыз Республикасынын Конституциясы күнү </td></tr> <tr> <td>9-май </td> <td><a href="/wiki/%D0%96%D0%B5%D2%A3%D0%B8%D1%88_%D0%BA%D2%AF%D0%BD%D2%AF" class="mw-redirect" title="Жеңиш күнү">Жеңиш күнү</a> </td></tr> <tr> <td>31-август </td> <td>Кыргыз Республикасынын көз карандысыздыгы күнү </td></tr> <tr> <td rowspan="2"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B9_%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Ай календары">Ай календары</a> менен аныкталат </td> <td><a href="/wiki/%D0%9E%D1%80%D0%BE%D0%B7%D0%BE_%D0%B0%D0%B9%D1%82" title="Орозо айт">Орозо айт</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D0%9A%D1%83%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%90%D0%B9%D1%82" title="Курман Айт">Курман айт</a> </td></tr> <tr> <td>7 жана 8-ноябрь </td> <td>Тарых жана ата-бабаларды эскерүү күндөрү </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Транспорт"><span id=".D0.A2.D1.80.D0.B0.D0.BD.D1.81.D0.BF.D0.BE.D1.80.D1.82"></span>Транспорт</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=43" title="«Транспорт‎» бөлүмүн түзөтүү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=43" title="Edit section's source code: Транспорт"><span>булагын түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Аба_майдандар"><span id=".D0.90.D0.B1.D0.B0_.D0.BC.D0.B0.D0.B9.D0.B4.D0.B0.D0.BD.D0.B4.D0.B0.D1.80"></span>Аба майдандар</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=44" title="«Аба майдандар‎» бөлүмүн түзөтүү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=44" title="Edit section's source code: Аба майдандар"><span>булагын түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Кеңештер мезгилинин аягында Кыргызстанда 50гө жакын абабекет жана учуу-конуу тилкелери бар болчу, алардын көпчүлүгү негизинен Кытайга жакын жайгашкан чек ара аймагындагы аскердик максаттар үчүн курулган<sup>[<i><a href="/w/index.php?title=%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%91%D1%83%D0%BB%D0%B0%D0%BA%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B3%D0%B0_%D1%88%D0%B8%D0%BB%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Уикипедия:Булактарга шилтемелер (мындай барак жок)">булак?</a></i>]</sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Темир_жол_байланышы"><span id=".D0.A2.D0.B5.D0.BC.D0.B8.D1.80_.D0.B6.D0.BE.D0.BB_.D0.B1.D0.B0.D0.B9.D0.BB.D0.B0.D0.BD.D1.8B.D1.88.D1.8B"></span>Темир жол байланышы</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=45" title="«Темир жол байланышы‎» бөлүмүн түзөтүү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=45" title="Edit section's source code: Темир жол байланышы"><span>булагын түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Коңшу өлкөлөр менен темир жол байланышы: </p> <ul><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BA%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Казакстан">Казакстан</a> менен бар — Бишкек бутагы;</li> <li><a href="/wiki/%D3%A8%D0%B7%D0%B1%D0%B5%D0%BA%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Өзбекстан">Өзбекстан</a> менен бар — Ош бутагы;</li> <li><a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%B6%D0%B8%D0%BA%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Тажикстан">Тажикстан</a> менен жок;</li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%B9" title="Кытай">Кытай</a> менен жок.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Жолдор"><span id=".D0.96.D0.BE.D0.BB.D0.B4.D0.BE.D1.80"></span>Жолдор</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=46" title="«Жолдор‎» бөлүмүн түзөтүү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=46" title="Edit section's source code: Жолдор"><span>булагын түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Азия өнүктүрүү банкынын колдоосу менен жакында түндүктү жана түштүк-батышты байланыштырган <a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D1%88%D0%BA%D0%B5%D0%BA" title="Бишкек">Бишкектен</a> <a href="/wiki/%D0%9E%D1%88" title="Ош">Ошко</a> маанилүү жол аяктап калды. Бул өлкөнүн эки негизги калктуу пункттарынын — түндүктөгү <a href="/wiki/%D0%A7%D2%AF%D0%B9_%D3%A9%D1%80%D3%A9%D3%A9%D0%BD%D2%AF" title="Чүй өрөөнү">Чүй өрөөнүнүн</a> жана түштүктөгү <a href="/wiki/%D0%A4%D0%B5%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D3%A9%D1%80%D3%A9%D3%A9%D0%BD%D2%AF" title="Фергана өрөөнү">Фергана өрөөнүнүн</a> ортосундагы байланышты кыйла жеңилдетет. Бул жолдун кесиндиси узундугу 3500 метр болгон <a href="/wiki/%D0%90%D1%88%D1%83%D1%83" title="Ашуу">ашуудан</a> кийин түндүк-батышта <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%81_%D3%A9%D1%80%D3%A9%D3%A9%D0%BD%D2%AF" title="Талас өрөөнү">Талас өрөөнүнө</a> бөлүнүп чыгат<sup>[<i><a href="/w/index.php?title=%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%91%D1%83%D0%BB%D0%B0%D0%BA%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B3%D0%B0_%D1%88%D0%B8%D0%BB%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Уикипедия:Булактарга шилтемелер (мындай барак жок)">булак?</a></i>]</sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Булактар"><span id=".D0.91.D1.83.D0.BB.D0.B0.D0.BA.D1.82.D0.B0.D1.80"></span>Булактар</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=47" title="«Булактар‎» бөлүмүн түзөтүү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=47" title="Edit section's source code: Булактар"><span>булагын түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="references-small" style=""> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://cbd.minjust.gov.kg/act/view/ky-kg/202913">Биринчи бɵлүм. Конституциялык түзүлүштүн негиздери. 10-берене</a>.</span></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span style="color:red"></span> .</span></span> </li> <li id="cite_note-Калк-3"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Калк_3-0">3.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Калк_3-1">3.1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Калк_3-2">3.2</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Калк_3-3">3.3</a></sup></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://view.officeapps.live.com/op/view.aspx?src=https%3A%2F%2Fwww.stat.gov.kg%2Fkg%2Fstatistics%2Fdownload%2Foperational%2F825%2F&wdOrigin=BROWSELINK">Кыргыз Республикасынын облустарынын, райондорунун, шаарларынын, шаарчаларынын, айыл аймактарынын жана айылдарынын калкынын саны</a>.</span></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2023/April/weo-report">Report for Selected Countries and Subjects</a> <span class="ref-info" title="[[Англис тили|англис]] тилинде" style="font-size:85%; cursor:help; color:#888;">(англ.)</span>.</span></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.imf.org/external/datamapper//export/excel.php?indicator=NGDPDPC">World Economic Outlook Database-October 2021</a><span style="font-size:85%; margin-left:0.2em; color:#888">(жеткиликсиз шилтеме — <a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/*/https://www.imf.org/external/datamapper//export/excel.php?indicator=NGDPDPC">'тарыхы<i></i></a><i>)</i></span><i>.  <a href="/w/index.php?title=International_Monetary_Fund&action=edit&redlink=1" class="new" title="International Monetary Fund (мындай барак жок)">International Monetary Fund</a> (30 -октябрь (тогуздун айы) 2021). <small>Текшерилген күнү 4 -сентябрь (аяк оона) 2023.</small> <small><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20211030072015/https://www.imf.org/external/datamapper//export/excel.php?indicator=NGDPDPC">Түп булактан архивделген күнү 30 -октябрь (тогуздун айы) 2021</a>.</small></i></span></span> </li> <li id="cite_note-АДӨИ-6"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-АДӨИ_6-0">6.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-АДӨИ_6-1">6.1</a></sup></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2020_ru.pdf">Доклад о человеческом развитии 2020: Следующий рубеж - Человеческое развитие и антропоцен</a> <span class="ref-info" title="[[Орус тили|орус]] тилинде" style="font-size:85%; cursor:help; color:#888;">(орусча)</span>.  <a href="/wiki/%D0%91%D0%A3%D0%A3%D0%BD%D1%83%D0%BD_%D3%A8%D0%BD%D2%AF%D0%BA%D1%82%D2%AF%D1%80%D2%AF%D2%AF_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%BC%D0%B0%D1%81%D1%8B" title="БУУнун Өнүктүрүү программасы">БУУнун Өнүктүрүү программасы</a>.</span></span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://gtmarket.ru/ratings/world-population">https://gtmarket.ru/ratings/world-population</a></span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.super.kg/kabar/news/130615/&pg=0">https://www.super.kg/kabar/news/130615/&pg=0</a></span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://kyrgyzstan.iom.int/ru/news/%D1%82%D0%B5%D0%BA%D1%83%D1%89%D0%B0%D1%8F-%D0%BC%D0%B8%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D1%8F-%D1%81%D0%B8%D1%82%D1%83%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F-%D0%B8-%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%B8-%D0%B2-%D0%BA%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B5">архив көчүрмөсү</a>. <small>Текшерилген күнү 15 -август (баш оона) 2021.</small> <small><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210815123544/https://kyrgyzstan.iom.int/ru/news/%D1%82%D0%B5%D0%BA%D1%83%D1%89%D0%B0%D1%8F-%D0%BC%D0%B8%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D1%8F-%D1%81%D0%B8%D1%82%D1%83%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F-%D0%B8-%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%B8-%D0%B2-%D0%BA%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B5">Түп булактан архивделген күнү 15 -август (баш оона) 2021</a>.</small></span></span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://ssm.gov.kg/%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%B7%D0%BD%D0%B0%D1%8F-%D0%B8%D0%BD%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F/%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0/">архив көчүрмөсү</a>. <small>Текшерилген күнү 15 -август (баш оона) 2021.</small> <small><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210815123535/http://ssm.gov.kg/%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%B7%D0%BD%D0%B0%D1%8F-%D0%B8%D0%BD%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F/%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0/">Түп булактан архивделген күнү 15 -август (баш оона) 2021</a>.</small></span></span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://inosmi.ru/sngbaltia/20141118/224333439.html">https://inosmi.ru/sngbaltia/20141118/224333439.html</a></span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.prlib.ru/history/619088">https://www.prlib.ru/history/619088</a></span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://kstu.kg/fileadmin/user_upload/istorija_kyrgyzstana_9_kl.pdf">https://kstu.kg/fileadmin/user_upload/istorija_kyrgyzstana_9_kl.pdf</a></span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://kstu.kg/fileadmin/user_upload/istorija_kyrgyzstana_9_kl.pdf">https://kstu.kg/fileadmin/user_upload/istorija_kyrgyzstana_9_kl.pdf</a></span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.hist.msu.ru/ER/Etext/DEKRET/IIsiezd.htm">Рабочим, солдатам и крестьянам</a>.  www.hist.msu.ru. <small>Текшерилген күнү 4 -июль (теке) 2019.</small></span></span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://kuznetsov.ucoz.org/books/sovetskie_konstitucii_1.pdf">Советские конституции. Хрестоматия. В 4 частях. Часть 1. Первые советские республики, 1918-1922 гг.</a>. <small>Текшерилген күнү 14 -июль (теке) 2019.</small></span></span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D0%BF:%D0%9A%D0%BD%D0%B8%D0%B3%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Калып:Книга (мындай барак жок)">Калып:Книга</a></span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D0%BF:%D0%9A%D0%BD%D0%B8%D0%B3%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Калып:Книга (мындай барак жок)">Калып:Книга</a></span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><i>akipress.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://kghistory.akipress.org/unews/un_post:1689">На пути возрождения кыргызской государственности</a> <span class="ref-info" title="[[Орус тили|орус]] тилинде" style="font-size:85%; cursor:help; color:#888;">(орусча)</span>.  <a rel="nofollow" class="external free" href="http://kghistory.akipress.org.+">http://kghistory.akipress.org.+</a><small>Текшерилген күнү 2 -август (баш оона) 2019.</small></span></span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://cyberpedia.su/6x9bae.html">Попытка создания Горной Кыргызской области. — КиберПедия</a>.  cyberpedia.su. <small>Текшерилген күнү 2 -август (баш оона) 2019.</small></span></span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://cyberleninka.ru/article/n/prosvetiteli-i-sozdanie-avtonomnoy-oblasti-kyrgyzov">https://cyberleninka.ru/article/n/prosvetiteli-i-sozdanie-avtonomnoy-oblasti-kyrgyzov</a></span> </li> <li id="cite_note-bse-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-bse_22-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D0%BF:%D0%9A%D0%BD%D0%B8%D0%B3%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Калып:Книга (мындай барак жок)">Калып:Книга</a></span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><i>Шаназаров А.С., Айсаева Ш.Ю., Глушкова М.Ю.</i> [<a rel="nofollow" class="external free" href="https://cyberleninka.ru/article/v/prirodno-geograficheskie-i-bioklimaticheskie-osobennosti-gornyh-territoriy-kyrgyzstana">https://cyberleninka.ru/article/v/prirodno-geograficheskie-i-bioklimaticheskie-osobennosti-gornyh-territoriy-kyrgyzstana</a> Кыргызстандын тоолу аймактарынын табигый-географиялык жана биоклиматикалык өзгөчүлүктөрү<div style="overflow:auto"><div class="NavFrame collapsed" style="border:0px solid #F5F5F5"> <div class="NavHead" style="text-align:left;color:#808080"><i>Түп нуска текст</i>  <span class="ref-info" title="[[Орус тили|орус]] тилинде" style="font-size:85%; cursor:help; color:#888;">(орусча)</span>  </div> <div class="NavContent" style="text-align: left"> <p><span lang="ru"><i>Природно-географические и биоклиматические особенности горных территорий Кыргызстана</i></span> </p> </div></div></div>] <span class="ref-info" title="[[Орус тили|орус]] тилинде" style="font-size:85%; cursor:help; color:#888;">(орусча)</span> 60 б.  Ульяновсктогу медико-биологиялык журнал (2011).</span></span> </li> <li id="cite_note-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-24">↑</a></span> <span class="reference-text">Смирнов Ю. Н. Архитектурное формирование природно-антропогенной среды Киргизии // Аналитика культурологии. — 2015. — № 2 (32). — С. 144.</span> </li> <li id="cite_note-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-25">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://cbd.minjust.gov.kg/12079/edition/862587/kg?anchor=p2">Астана шаарында 2017-жылдын 25-декабрында кол коюлган Кыргыз Республикасы менен Казакстан Республикасынын ортосундагы Кыргыз-казакстан мамлекеттик чек арасын демаркациялоо жөнүндө келишимге Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн корутундусу</a></span> </li> <li id="cite_note-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-26">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://cyberleninka.ru/article/n/gosudarstvennye-granitsy-kyrgyzstana/viewer">https://cyberleninka.ru/article/n/gosudarstvennye-granitsy-kyrgyzstana/viewer</a></span> </li> <li id="cite_note-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-27">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://ru.sputnik.kg/columnists/20180221/1037847693/moskvich-uzbekskoe-selo-kyrgyzstan.html">https://ru.sputnik.kg/columnists/20180221/1037847693/moskvich-uzbekskoe-selo-kyrgyzstan.html</a></span> </li> <li id="cite_note-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-28">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.azattyk.org/a/kyrgyzstan_uzbekstan_barak/29434656.html">https://www.azattyk.org/a/kyrgyzstan_uzbekstan_barak/29434656.html</a></span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-29">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://sputnik.kg/politics/20190828/1045547323/kyrgyzstanda-kancha-talash-tilke-bar.html">https://sputnik.kg/politics/20190828/1045547323/kyrgyzstanda-kancha-talash-tilke-bar.html</a></span> </li> <li id="cite_note-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-30">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.super.kg/kabar/news/419309">Тажикстандын кол салуусу: Каза болгондордун саны 63кө жетти (super.kg)</a></span> </li> <li id="cite_note-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-31">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://rus.gateway.kg/geografiya-kyrgyzstana/">Кыргызстандын географиясы - Kyrgyzstan Review</a> <span class="ref-info" title="[[Орус тили|орус]] тилинде" style="font-size:85%; cursor:help; color:#888;">(орусча)</span>. <small>Текшерилген күнү 30 -январь (үчтүн айы) 2018.</small></span></span> </li> <li id="cite_note-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-32">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.kg.undp.org/content/kyrgyzstan/ru/home/library/environment_energy/climate-profile-of-the-kyrgyz-republic.html">Кыргыз Республикасынын климаттык профили</a> <span class="ref-info" title="[[Орус тили|орус]] тилинде" style="font-size:85%; cursor:help; color:#888;">(орусча)</span>.  Кыргыз Республикасындагы БУУнун Өнүктүрүү программасы. <small><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180127204005/http://www.kg.undp.org/content/kyrgyzstan/ru/home/library/environment_energy/climate-profile-of-the-kyrgyz-republic.html">Түп булактан архивделген күнү 27 -январь (үчтүн айы) 2018</a>.</small></span></span> </li> <li id="cite_note-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-33">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.open.kg/about-kyrgyzstan/nature/mountains-and-glaciers/glaciers/1404-ledniki-kyrgyzstana.html">Кыргызстандын мөңгүлөрү</a>.</span></span> </li> <li id="cite_note-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-34">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><i>Anur Tour Uzbekistan.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.tourstokyrgyzstan.com/ru/blog/priroda-kyrgyzstana/ledniki-kyrgyzstana.html">Кыргызстандын мөңгүлөрү, Кыргызстандын табияты, Кыргызстан тууралу кызыктуу фактылар</a>.  www.tourstokyrgyzstan.com.</span></span> </li> <li id="cite_note-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-35">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.stat.kg/kg/news/osnovnye-pokazateli-raboty-elektroenergetiki-kyrgyzskoj-respubliki-v-2019-godu/">http://www.stat.kg/kg/news/osnovnye-pokazateli-raboty-elektroenergetiki-kyrgyzskoj-respubliki-v-2019-godu/</a></span> </li> <li id="cite_note-ККСМ-36"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-ККСМ_36-0">36.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ККСМ_36-1">36.1</a></sup></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://stat.kg/media/publicationarchive/6845b0b4-f860-468e-aa05-b5d47d4f6ac4.pdf">"Кыргызстан" кыскача статистикалык маалымдамасы</a>.  Кыргыз Республикасынын Улуттук статистика комитети (2018).</span></span> </li> <li id="cite_note-37"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-37">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.open.kg/about-kyrgyzstan/nature/water-resources/river/1401-reki-kyrgyzstana.html">Кыргызстандын дарыялары</a>.</span></span> </li> <li id="cite_note-38"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-38">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://kyrgyzstan.orexca.com/rus/rivers_lakes_kyrgyzstan.shtml">Кыргызстандагы дарыялар жана көлдөр:: Кыргызстандагы аба ырайы. Кыргызстандагы жыл мезгилдери</a> <span class="ref-info" title="[[Орус тили|орус]] тилинде" style="font-size:85%; cursor:help; color:#888;">(орусча)</span>.  kyrgyzstan.orexca.com.</span></span> </li> <li id="cite_note-39"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-39">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://rus.gateway.kg/geografiya-kyrgyzstana/reki-kyrgyzstana/">Кыргызстандын дарыялары - Kyrgyzstan Review</a> <span class="ref-info" title="[[Орус тили|орус]] тилинде" style="font-size:85%; cursor:help; color:#888;">(орусча)</span>.</span></span> </li> <li id="cite_note-40"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-40">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.advantour.com/rus/kyrgyzstan/nature/rivers.htm">Кыргызстандын дарыялары</a> <span class="ref-info" title="[[Орус тили|орус]] тилинде" style="font-size:85%; cursor:help; color:#888;">(орусча)</span>.  www.advantour.com.</span></span> </li> <li id="cite_note-41"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-41">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.advantour.com/rus/kyrgyzstan/nature/lakes.htm">Кыргызстандын көлдөрү</a> <span class="ref-info" title="[[Орус тили|орус]] тилинде" style="font-size:85%; cursor:help; color:#888;">(орусча)</span>.  www.advantour.com.</span></span> </li> <li id="cite_note-42"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-42">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.open.kg/about-kyrgyzstan/nature/water-resources/reservoir/1403-obschaya-informaciya-o-vodohranilischah-kyrgyzstana.html">https://www.open.kg/about-kyrgyzstan/nature/water-resources/reservoir/1403-obschaya-informaciya-o-vodohranilischah-kyrgyzstana.html</a></span> </li> <li id="cite_note-Ежегодник-43"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Ежегодник_43-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><i>Ч. Турдубаева, Н. Власова.</i> А. Султанованын редакциясында: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.stat.kg/media/publicationarchive/837df7b9-aa2c-41ad-acce-792c04cfd9d1.pdf">Кыргыз Республикасынын статистикалык жылдыгы 2012-2016</a> 30 б. (2017).</span></span> </li> <li id="cite_note-44"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-44">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ecology.gov.kg/page/view/id/201">Өзгөчө корголуучу жаратылыш аймактар</a> <span class="ref-info" title="[[Орус тили|орус]] тилинде" style="font-size:85%; cursor:help; color:#888;">(орусча)</span>.  www.ecology.gov.kg. <small>Текшерилген күнү 12 -май (бугу) 2021.</small> <small><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210512202424/http://www.ecology.gov.kg/page/view/id/201">Түп булактан архивделген күнү 12 -май (бугу) 2021</a>.</small></span></span> </li> <li id="cite_note-45"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-45">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://cbd.minjust.gov.kg/act/view/ky-kg/202913">Төртүнчү бөлүм. Кыргыз Республикасынын мыйзам чыгаруу бийлиги. 70-берене</a>.</span></span> </li> <li id="cite_note-46"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-46">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://cbd.minjust.gov.kg/act/view/ky-kg/112213?cl=ky-kg">Кыргыз Республикасынын Конституциясы. 66—69-берене</a>.  Кыргыз Республикасынын Юстиция министрлиги.</span></span> </li> <li id="cite_note-47"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-47">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation">А. Осмоналиевдин редакциясында: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.stat.kg/media/publicationarchive/5b9a991d-7133-4f31-85b5-84ba6c206e3e.pdf">Кыргыз Республикасынын статистикалык жылдыгы</a> 474 б.  Кыргыз Республикасынын Улуттук статистика комитети (2016).</span></span> </li> <li id="cite_note-48"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-48">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://cbd.minjust.gov.kg/act/view/ky-kg/202276">2008-жылдын 25-апрелиндеги № 65 "Кыргыз Республикасынын администрациялык-аймактык түзүлүшү тууралу" Кыргыз Республикасынын Мыйзамы</a>.  Кыргыз Республикасынын Юстиция министрлиги. <small>Текшерилген күнү 21 -январь (үчтүн айы) 2018.</small></span></span> </li> <li id="cite_note-ДЖ-49"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-ДЖ_49-0">49.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ДЖ_49-1">49.1</a></sup></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.stat.kg/media/publicationarchive/b87b13d4-7bc2-43bf-b4cc-6d1f12619db8.rar">Кыргыз Республикасынын демографиялык жылдыгы</a>.</span></span> </li> <li id="cite_note-50"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-50">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.stat.kg/ru/gorod-bishkek">Бишкек шаары</a><span style="font-size:85%; margin-left:0.2em; color:#888">(жеткиликсиз шилтеме — <a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/*/http://www.stat.kg/ru/gorod-bishkek">'тарыхы<i></i></a><i>)</i></span><i>.  Кыргыз Республикасынын Улуттук статистика комитети. <small>Текшерилген күнү 19 -октябрь (тогуздун айы) 2020.</small></i></span></span> </li> <li id="cite_note-51"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-51">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.stat.kg/ru/gorod-osh">Ош шаары</a><span style="font-size:85%; margin-left:0.2em; color:#888">(жеткиликсиз шилтеме — <a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/*/http://www.stat.kg/ru/gorod-osh">'тарыхы<i></i></a><i>)</i></span><i>.  Кыргыз Республикасынын Улуттук статистика комитети. <small>Текшерилген күнү 19 -октябрь (тогуздун айы) 2020.</small></i></span></span> </li> <li id="cite_note-52"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-52">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.president.kg/ru/kyrgyzstan/administrativno_territorialnoe_delenie/">Кыргыз Республикасынын Президентинин расмий сайты. Административдик-аймактык бөлүшү</a>. <small>Текшерилген күнү 23 -январь (үчтүн айы) 2016.</small> <small><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20151208163055/http://www.president.kg/ru/kyrgyzstan/administrativno_territorialnoe_delenie/">Түп булактан архивделген күнү 8 -декабрь (бештин айы) 2015</a>.</small></span></span> </li> <li id="cite_note-53"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-53">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.stat.kg/ru/chujskaya-oblast">Чүй облусу</a><span style="font-size:85%; margin-left:0.2em; color:#888">(жеткиликсиз шилтеме — <a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/*/http://www.stat.kg/ru/chujskaya-oblast">'тарыхы<i></i></a><i>)</i></span><i>.  Кыргыз Республикасынын Улуттук статистика комитети. <small>Текшерилген күнү 19 -октябрь (тогуздун айы) 2020.</small></i></span></span> </li> <li id="cite_note-54"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-54">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.stat.kg/ru/issyk-kulskaya-oblast">Ысык-Көл облусу</a><span style="font-size:85%; margin-left:0.2em; color:#888">(жеткиликсиз шилтеме — <a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/*/http://www.stat.kg/ru/issyk-kulskaya-oblast">'тарыхы<i></i></a><i>)</i></span><i>.  Кыргыз Республикасынын Улуттук статистика комитети. <small>Текшерилген күнү 19 -октябрь (тогуздун айы) 2020.</small></i></span></span> </li> <li id="cite_note-55"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-55">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.stat.kg/ru/talasskaya-oblast">Талас облусу</a><span style="font-size:85%; margin-left:0.2em; color:#888">(жеткиликсиз шилтеме — <a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/*/http://www.stat.kg/ru/talasskaya-oblast">'тарыхы<i></i></a><i>)</i></span><i>.  Кыргыз Республикасынын Улуттук статистика комитети. <small>Текшерилген күнү 19 -октябрь (тогуздун айы) 2020.</small></i></span></span> </li> <li id="cite_note-56"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-56">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.stat.kg/ru/narynskaya-oblast1">Нарын облусу</a><span style="font-size:85%; margin-left:0.2em; color:#888">(жеткиликсиз шилтеме — <a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/*/http://www.stat.kg/ru/narynskaya-oblast1">'тарыхы<i></i></a><i>)</i></span><i>.  Кыргыз Республикасынын Улуттук статистика комитети. <small>Текшерилген күнү 19 -октябрь (тогуздун айы) 2020.</small></i></span></span> </li> <li id="cite_note-57"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-57">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.stat.kg/ru/dzhalal-abadskaya-oblast">Жалал-Абад облусу</a><span style="font-size:85%; margin-left:0.2em; color:#888">(жеткиликсиз шилтеме — <a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/*/http://www.stat.kg/ru/dzhalal-abadskaya-oblast">'тарыхы<i></i></a><i>)</i></span><i>.  Кыргыз Репсубликасынын Улуттук статистика комитети. <small>Текшерилген күнү 19 -октябрь (тогуздун айы) 2020.</small></i></span></span> </li> <li id="cite_note-vb-58"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-vb_58-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.vb.kg/doc/305199_geraldika_i_simvolika_v_kyrgyzstane.html">Кыргызстандагы геральдика и символика. 3-март 2015</a>.  "<a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D1%87%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B8%D0%B9_%D0%91%D0%B8%D1%88%D0%BA%D0%B5%D0%BA" title="Вечерний Бишкек">Вечерний Бишкек</a>" гезити. <small>Текшерилген күнү 26 -декабрь (бештин айы) 2015.</small></span></span> </li> <li id="cite_note-59"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-59">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.stat.kg/ru/oshskaya-oblast">Ош облусу</a><span style="font-size:85%; margin-left:0.2em; color:#888">(жеткиликсиз шилтеме — <a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/*/http://www.stat.kg/ru/oshskaya-oblast">'тарыхы<i></i></a><i>)</i></span><i>.  Кыргыз Республикасынын Улуттук статистика комитети. <small>Текшерилген күнү 19 -октябрь (тогуздун айы) 2020.</small></i></span></span> </li> <li id="cite_note-60"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-60">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.stat.kg/ru/batkenskaya-oblast">Баткен облусу</a><span style="font-size:85%; margin-left:0.2em; color:#888">(жеткиликсиз шилтеме — <a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/*/http://www.stat.kg/ru/batkenskaya-oblast">'тарыхы<i></i></a><i>)</i></span><i>.  Кыргыз Республикасынын Улуттук статистика комитети. <small>Текшерилген күнү 19 -октябрь (тогуздун айы) 2020.</small></i></span></span> </li> <li id="cite_note-61"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-61">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.calend.ru/holidays/0/0/1961/">https://www.calend.ru/holidays/0/0/1961/</a></span> </li> <li id="cite_note-62"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-62">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://cbd.minjust.gov.kg/act/view/ky-kg/112213?cl=ky-kg">Кыргыз Республикасынын Конституциясы. 11-берене</a>.  Кыргыз Республикасынын Юстиция министрлиги.</span></span> </li> <li id="cite_note-63"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-63">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://cbd.minjust.gov.kg/act/view/ky-kg/202668?cl=ky-kg">2009-жылдын 24-июлдагы № 242 "Коргоо жана Кыргыз Республикасынын Куралдуу Күчтөрү жөнүндө" Кыргыз Республикасынын Мыйзамы. 6, 10-берене</a>.  Кыргыз Республикасынын Юстиция министрлиги.</span></span> </li> <li id="cite_note-Улуттук_курам-64"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Улуттук_курам_64-0">64.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Улуттук_курам_64-1">64.1</a></sup></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.stat.kg/kg/opendata/category/312/">Калктын улуттук курамы</a>.</span></span> </li> <li id="cite_note-65"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-65">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.stat.kg/kg/statistics/download/dynamic/315/">http://www.stat.kg/kg/statistics/download/dynamic/315/</a></span> </li> <li id="cite_note-66"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-66">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://cbd.minjust.gov.kg/act/view/ky-kg/9620/10?cl=ky-kg&mode=tekst">2013-жылдын 28-ноябрындагы № 12-р Кыргыз Республикасынын Жогорку сотунун Конституциялык палатасынын чечими</a>.  Кыргыз Республикасынын Юстиция министрлиги.</span></span> </li> <li id="cite_note-67"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-67">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.pushkin.institute/news/index1.pdf">архив көчүрмөсү</a>. <small>Текшерилген күнү 27 -май (бугу) 2021.</small> <small><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210527131852/https://www.pushkin.institute/news/index1.pdf">Түп булактан архивделген күнү 27 -май (бугу) 2021</a>.</small></span></span> </li> <li id="cite_note-68"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-68">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://cabar.asia/ru/polozhenie-russkogo-yazyka-v-stranah-tsentralnoj-azii#_ftn38">https://cabar.asia/ru/polozhenie-russkogo-yazyka-v-stranah-tsentralnoj-azii#_ftn38</a></span> </li> <li id="cite_note-69"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-69">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://cbd.minjust.gov.kg/act/view/ky-kg/1505/310?cl=ky-kg">11-Глава. Эс алуу убактысы. 113-берене</a>.</span></span> </li> </ol> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Тышкы_шилтемелер"><span id=".D0.A2.D1.8B.D1.88.D0.BA.D1.8B_.D1.88.D0.B8.D0.BB.D1.82.D0.B5.D0.BC.D0.B5.D0.BB.D0.B5.D1.80"></span>Тышкы шилтемелер</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=48" title="«Тышкы шилтемелер‎» бөлүмүн түзөтүү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=48" title="Edit section's source code: Тышкы шилтемелер"><span>булагын түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Мамлекеттик_сайттар"><span id=".D0.9C.D0.B0.D0.BC.D0.BB.D0.B5.D0.BA.D0.B5.D1.82.D1.82.D0.B8.D0.BA_.D1.81.D0.B0.D0.B9.D1.82.D1.82.D0.B0.D1.80"></span>Мамлекеттик сайттар</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=49" title="«Мамлекеттик сайттар‎» бөлүмүн түзөтүү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=49" title="Edit section's source code: Мамлекеттик сайттар"><span>булагын түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://kenesh.kg/">Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин расмий сайты</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20201129115900/http://kenesh.kg/">Archived</a> 2020-11-29 at the <a href="/w/index.php?title=Wayback_Machine&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wayback Machine (мындай барак жок)">Wayback Machine</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.president.kg/kg/">Кыргыз Республикасынын Президентинин расмий сайты</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200304083107/http://president.kg/kg/">Archived</a> 2020-03-04 at the <a href="/w/index.php?title=Wayback_Machine&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wayback Machine (мындай барак жок)">Wayback Machine</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.gov.kg/ky">Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн расмий сайты</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20121222125830/http://www.gov.kg/?page_id=263">Archived</a> 2012-12-22 at the <a href="/w/index.php?title=Wayback_Machine&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wayback Machine (мындай барак жок)">Wayback Machine</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://sot.kg">Кыргыз Республикасынын Жогорку сотунун расмий сайты</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.stat.kg/kg/">Кыргыз Республикасынын Улуттук статистика комитетинин расмий сайты</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Жалпы_маалымат"><span id=".D0.96.D0.B0.D0.BB.D0.BF.D1.8B_.D0.BC.D0.B0.D0.B0.D0.BB.D1.8B.D0.BC.D0.B0.D1.82"></span>Жалпы маалымат</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&veaction=edit&section=50" title="«Жалпы маалымат‎» бөлүмүн түзөтүү" class="mw-editsection-visualeditor"><span>түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit&section=50" title="Edit section's source code: Жалпы маалымат"><span>булагын түзөтүү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a rel="nofollow" class="external text" href="http://kyrgyzinfo.ru/tekst/kyrgyzstandyn-gerbi-gerb-kyrgyzstana.html">kyrgyzinfo.ru</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140110025242/http://kyrgyzinfo.ru/tekst/kyrgyzstandyn-gerbi-gerb-kyrgyzstana.html">Archived</a> 2014-01-10 at the <a href="/w/index.php?title=Wayback_Machine&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wayback Machine (мындай барак жок)">Wayback Machine</a> </p> <table class="navbox collapsible collapsed nowraplinks" style="margin:auto;;"> <tbody><tr><th colspan="2" style="text-align:center;width:100%;background:#ccccff;"><span class="noprint plainlinksneverexpand" style="white-space:nowrap;font-size:xx-small;float:left;text-align:left;width:3.8em"> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D0%BF:%D0%A2%D2%AF%D1%80%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%82%D0%B8%D0%BB%D0%B4%D2%AF%D2%AF_%D0%BC%D0%B0%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80" title="Бул калыпты көрүү"><img alt="Бул калыпты көрүү" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/14px-Searchtool.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/21px-Searchtool.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/28px-Searchtool.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span> </span><span style="font-size:110%">Түркий тилдүү мамлекеттер</span></th></tr><tr><td colspan="2" style="width:100%"> <center><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_Kyrgyzstan.svg" class="mw-file-description" title="Кыргызстан"><img alt="Кыргызстан" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Flag_of_Kyrgyzstan.svg/20px-Flag_of_Kyrgyzstan.svg.png" decoding="async" width="20" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Flag_of_Kyrgyzstan.svg/30px-Flag_of_Kyrgyzstan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Flag_of_Kyrgyzstan.svg/40px-Flag_of_Kyrgyzstan.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></a></span></span> <a class="mw-selflink selflink">Кыргызстан</a> • <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_Azerbaijan.svg" class="mw-file-description" title="Азербайжан"><img alt="Азербайжан" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Azerbaijan.svg/20px-Flag_of_Azerbaijan.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Azerbaijan.svg/30px-Flag_of_Azerbaijan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Azerbaijan.svg/40px-Flag_of_Azerbaijan.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%90%D0%B7%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B0%D0%B9%D0%B6%D0%B0%D0%BD" title="Азербайжан">Азербайжан</a> • <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_Kazakhstan.svg" class="mw-file-description" title="Казакстан"><img alt="Казакстан" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Flag_of_Kazakhstan.svg/20px-Flag_of_Kazakhstan.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Flag_of_Kazakhstan.svg/30px-Flag_of_Kazakhstan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Flag_of_Kazakhstan.svg/40px-Flag_of_Kazakhstan.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="500" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BA%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Казакстан">Казакстан</a> • <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_Turkey.svg" class="mw-file-description" title="Түркия"><img alt="Түркия" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Flag_of_Turkey.svg/20px-Flag_of_Turkey.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Flag_of_Turkey.svg/30px-Flag_of_Turkey.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Flag_of_Turkey.svg/40px-Flag_of_Turkey.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%A2%D2%AF%D1%80%D0%BA%D0%B8%D1%8F" title="Түркия">Түркия</a> • <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_Turkmenistan.svg" class="mw-file-description" title="Түркмөнстан"><img alt="Түркмөнстан" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Turkmenistan.svg/20px-Flag_of_Turkmenistan.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Turkmenistan.svg/30px-Flag_of_Turkmenistan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Turkmenistan.svg/40px-Flag_of_Turkmenistan.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%A2%D2%AF%D1%80%D0%BA%D0%BC%D3%A9%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Түркмөнстан">Түркмөнстан</a> • <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_Uzbekistan.svg" class="mw-file-description" title="Өзбекстан"><img alt="Өзбекстан" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Flag_of_Uzbekistan.svg/20px-Flag_of_Uzbekistan.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Flag_of_Uzbekistan.svg/30px-Flag_of_Uzbekistan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Flag_of_Uzbekistan.svg/40px-Flag_of_Uzbekistan.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="500" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D3%A8%D0%B7%D0%B1%D0%B5%D0%BA%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Өзбекстан">Өзбекстан</a></center></td></tr></tbody></table> <table class="navbox collapsible collapsed nowraplinks" style="margin:auto;;"> <tbody><tr><th colspan="3" style="text-align:center;width:100%;background:#ccccff"><span class="noprint plainlinksneverexpand" style="white-space:nowrap;font-size:xx-small;float:left;text-align:left;width:3.8em"> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D0%BF:%D0%90%D0%B7%D0%B8%D1%8F_%D3%A9%D0%BB%D0%BA%D3%A9%D0%BB%D3%A9%D1%80%D2%AF" title="Бул калыпты көрүү"><img alt="Бул калыпты көрүү" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/14px-Searchtool.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/21px-Searchtool.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/28px-Searchtool.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span> </span><span style="font-size:110%"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B7%D0%B8%D1%8F_%D3%A9%D0%BB%D0%BA%D3%A9%D0%BB%D3%A9%D1%80%D2%AF%D0%BD%D2%AF%D0%BD_%D0%B6%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%BA%D3%A9%D0%B7_%D0%BA%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8B_%D0%B0%D0%B9%D0%BC%D0%B0%D0%BA%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B%D0%BD%D1%8B%D0%BD_%D1%82%D0%B8%D0%B7%D0%BC%D0%B5%D1%81%D0%B8" title="Азия өлкөлөрүнүн жана көз каранды аймактарынын тизмеси">Азия өлкөлөрү</a></span></th></tr><tr><th style="white-space:nowrap;background:#ccccff">Эгемендүү<br />мамлекеттер</th><td style="width:100%"> <a href="/wiki/%D0%90%D0%B7%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B0%D0%B9%D0%B6%D0%B0%D0%BD" title="Азербайжан">Азербайжан</a><sup>1</sup> • <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Армения">Арменистан</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B5%D1%88" title="Бангладеш">Бангладеш</a> • <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B0%D1%85%D1%80%D0%B5%D0%B9%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Бахрейн (мындай барак жок)">Бахрейн</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%BA%D0%B5%D0%BD_%D0%90%D1%80%D0%B0%D0%B1_%D0%AD%D0%BC%D0%B8%D1%80%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B8" title="Бириккен Араб Эмирликтери">Бириккен Араб Эмирликтери</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D1%80%D1%83%D0%BD%D0%B5%D0%B9" title="Бруней">Бруней</a> • <a href="/wiki/%D0%91%D1%83%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Бутан">Бутан</a> • <a href="/wiki/%D0%92%D1%8C%D0%B5%D1%82%D0%BD%D0%B0%D0%BC" title="Вьетнам">Ветнам</a> • <a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D1%83%D0%B7%D0%B8%D1%8F" title="Грузия">Гуржистан</a><sup>1</sup> • <a href="/wiki/%D0%96%D0%B0%D0%BF%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Жапония">Жапон</a> • <a href="/wiki/%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C" title="Израиль">Ысрайыл</a> • <a href="/wiki/%D0%98%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D1%8F" title="Индия">Индустан</a> • <a href="/wiki/%D0%98%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D0%B7%D0%B8%D1%8F" title="Индонезия">Индонезия</a><sup>3</sup> • <a href="/wiki/%D0%98%D0%BE%D1%80%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Иордания">Иордан</a> • <a href="/wiki/%D0%98%D1%80%D0%B0%D0%BA" title="Ирак">Ирак</a> • <a href="/wiki/%D0%98%D1%80%D0%B0%D0%BD" title="Иран">Иран</a> • <a href="/wiki/%D0%99%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD" title="Йемен">Йемен</a><sup>2</sup> • <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BA%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Казакстан">Казакстан</a><sup>1</sup> • <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BC%D0%B1%D0%BE%D0%B6%D0%B0" class="mw-redirect" title="Камбожа">Камбожа</a> • <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%80" title="Катар">Катар</a> • <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B8%D0%BF%D1%80" title="Кипр">Кипр</a><sup>1</sup> • <a href="/wiki/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8B" class="mw-redirect" title="Кыргыз Республикасы">Кыргыз Республикасы</a> • <a href="/wiki/%D0%9A%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%B9" title="Кытай">Кытай</a> • <a href="/wiki/%D0%A2%D2%AF%D0%BD%D0%B4%D2%AF%D0%BA_%D0%9A%D0%BE%D1%80%D0%B5%D1%8F" class="mw-redirect" title="Түндүк Корея">Түндүк Корея</a> • <a href="/wiki/%D0%A2%D2%AF%D1%88%D1%82%D2%AF%D0%BA_%D0%9A%D0%BE%D1%80%D0%B5%D1%8F" title="Түштүк Корея">Түштүк Корея</a> • <a href="/wiki/%D0%9A%D1%83%D0%B2%D0%B5%D0%B9%D1%82" title="Кувейт">Кувейт</a> • <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B0%D0%BE%D1%81" title="Лаос">Лаос</a> • <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B8%D0%B2%D0%B0%D0%BD" title="Ливан">Ливан</a> • <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%B9%D0%B7%D0%B8%D1%8F" title="Малайзия">Малайзия</a> • <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%B4%D0%B8%D0%B2%D0%B4%D0%B5%D1%80" class="mw-redirect" title="Мальдивдер">Малдив</a> • <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B8%D1%81%D0%B8%D1%80" class="mw-redirect" title="Мисир">Мисир</a><sup>2</sup> • <a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D2%A3%D0%B3%D0%BE%D0%BB%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" class="mw-redirect" title="Моңголстан">Моңголстан</a> • <a href="/wiki/%D0%9C%D1%8C%D1%8F%D0%BD%D0%BC%D0%B0" title="Мьянма">Мянма</a> • <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B5%D0%BF%D0%B0%D0%BB" title="Непал">Непал</a> • <a href="/wiki/%D0%9E%D0%BC%D0%B0%D0%BD" title="Оман">Оман</a> • <a href="/wiki/%D0%9E%D0%BE%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Ооганстан">Ооганстан</a> • <a href="/wiki/%D0%9E%D1%80%D1%83%D1%81%D0%B8%D1%8F" title="Орусия">Орусия</a><sup>4</sup> • <a href="/wiki/%D3%A8%D0%B7%D0%B1%D0%B5%D0%BA%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Өзбекстан">Өзбекстан</a> • <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BA%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Пакистан">Пакистан</a> • <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%83%D0%B4_%D0%90%D1%80%D0%B0%D0%B1%D0%B8%D1%8F%D1%81%D1%8B" title="Сауд Арабиясы">Сауд Арабистан</a> • <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%BD%D0%B3%D0%B0%D0%BF%D1%83%D1%80" title="Сингапур">Сингапур</a> • <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B8%D1%80%D0%B8%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Сирия (мындай барак жок)">Сурия</a> • <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%B6%D0%B8%D0%BA%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Тажикстан">Тажикстан</a> • <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4" title="Тайланд">Тайланд</a> • <a href="/wiki/%D0%A2%D2%AF%D1%80%D0%BA%D0%BC%D3%A9%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Түркмөнстан">Түркмөнстан</a> • <a href="/wiki/%D0%A2%D2%AF%D1%80%D0%BA%D0%B8%D1%8F" title="Түркия">Түркия</a><sup>4</sup> • <a href="/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D0%BF%D0%BF%D0%B8%D0%BD" title="Филиппин">Филиппин</a> • <a href="/wiki/%D0%A7%D1%8B%D0%B3%D1%8B%D1%88_%D0%A2%D0%B8%D0%BC%D0%BE%D1%80" title="Чыгыш Тимор">Чыгыш Тимор</a> • <a href="/w/index.php?title=%D0%A8%D1%80%D0%B8-%D0%9B%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Шри-Ланка (мындай барак жок)">Шри-Ланка</a></td><td rowspan="3" style="vertical-align:middle;padding-left:7px;width:0%;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Asia_(orthographic_projection).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Asia_%28orthographic_projection%29.svg/100px-Asia_%28orthographic_projection%29.svg.png" decoding="async" width="100" height="100" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Asia_%28orthographic_projection%29.svg/150px-Asia_%28orthographic_projection%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Asia_%28orthographic_projection%29.svg/200px-Asia_%28orthographic_projection%29.svg.png 2x" data-file-width="541" data-file-height="541" /></a></span></td></tr><tr><th style="white-space:nowrap;background:#ccccff">Таанылбаган жана<br />жарым-жартылай<br />таанылган мамлекеттер</th><td style="width:100%"> <a href="/wiki/%D0%90%D0%B1%D1%85%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D1%8F" title="Абхазия">Абхазия</a> • <a href="/wiki/%D0%A2%D2%AF%D1%88%D1%82%D2%AF%D0%BA_%D0%9A%D2%AF%D1%80%D0%B4%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Түштүк Күрдстан">Түштүк Күрдстан</a> • <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%B0_%D0%BC%D0%B0%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D0%B8" title="Палестина мамлекети">Палестин</a>  • <a href="/wiki/%D0%9A%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%B9_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8B" class="mw-redirect" title="Кытай Республикасы">Тайван</a> • <a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D2%AF%D0%BD%D0%B4%D2%AF%D0%BA_%D0%9A%D0%B8%D0%BF%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Түндүк Кипр (мындай барак жок)">Түндүк Кипр</a> • <a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D2%AF%D1%88%D1%82%D2%AF%D0%BA_%D0%9E%D1%81%D0%B5%D1%82%D0%B8%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Түштүк Осетия (мындай барак жок)">Түштүк Осетия</a></td></tr><tr><th style="white-space:nowrap;background:#ccccff">Көз каранды<br />аймактар</th><td style="width:100%"> <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BA%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%B8%D1%80%D0%B8_%D0%B6%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%94%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Акротири жана Декелия (мындай барак жок)">Акротири жана Декелия</a> • <a href="/wiki/%D0%93%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%B3" title="Гонконг">Гонконг</a> • <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D0%BE" title="Макао">Макао</a></td></tr><tr><td style="text-align:center;" colspan="3"> <sup>1</sup>Европа менен Азиянын ортосундагы чек аранын өтүшүнө байланыштуу, жарым-жартылай Европада же толугу менен Азияда. <sup>2</sup>Ошондой эле Африкада. <sup>3</sup>Ошондой эле Океанияда. <sup>4</sup>ошондой эле Европада.</td></tr></tbody></table> <p><br /> </p> <table class="navbox collapsible collapsed nowraplinks" style="margin:auto;;"> <tbody><tr><th colspan="2" style="text-align:center;width:100%;background:#ccccff;"><span class="noprint plainlinksneverexpand" style="white-space:nowrap;font-size:xx-small;float:left;text-align:left;width:3.8em"> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D0%BF:%D0%A2%D2%AF%D1%80%D0%BA_%D0%BA%D0%B5%D2%A3%D0%B5%D1%88%D0%B8" title="Бул калыпты көрүү"><img alt="Бул калыпты көрүү" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/14px-Searchtool.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/21px-Searchtool.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/28px-Searchtool.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span> </span><span style="font-size:110%"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_the_Organization_of_Turkic_States.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e2/Flag_of_the_Organization_of_Turkic_States.svg/22px-Flag_of_the_Organization_of_Turkic_States.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e2/Flag_of_the_Organization_of_Turkic_States.svg/33px-Flag_of_the_Organization_of_Turkic_States.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e2/Flag_of_the_Organization_of_Turkic_States.svg/44px-Flag_of_the_Organization_of_Turkic_States.svg.png 2x" data-file-width="2560" data-file-height="1704" /></a></span> <a href="/wiki/%D0%A2%D2%AF%D1%80%D0%BA_%D0%BA%D0%B5%D2%A3%D0%B5%D1%88%D0%B8" class="mw-redirect" title="Түрк кеңеши">Түрк кеңеши</a></span></th></tr><tr><th style="white-space:nowrap;background:#ccccff;">Мүчөлөрү</th><td style="width:100%"> <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_Azerbaijan.svg" class="mw-file-description" title="Азербайжан"><img alt="Азербайжан" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Azerbaijan.svg/20px-Flag_of_Azerbaijan.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Azerbaijan.svg/30px-Flag_of_Azerbaijan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Azerbaijan.svg/40px-Flag_of_Azerbaijan.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%90%D0%B7%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B0%D0%B9%D0%B6%D0%B0%D0%BD" title="Азербайжан">Азербайжан</a> • <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_Kyrgyzstan.svg" class="mw-file-description" title="Кыргызстан"><img alt="Кыргызстан" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Flag_of_Kyrgyzstan.svg/20px-Flag_of_Kyrgyzstan.svg.png" decoding="async" width="20" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Flag_of_Kyrgyzstan.svg/30px-Flag_of_Kyrgyzstan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Flag_of_Kyrgyzstan.svg/40px-Flag_of_Kyrgyzstan.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></a></span></span> <a class="mw-selflink selflink">Кыргызстан</a> • <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_Kazakhstan.svg" class="mw-file-description" title="Казакстан"><img alt="Казакстан" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Flag_of_Kazakhstan.svg/20px-Flag_of_Kazakhstan.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Flag_of_Kazakhstan.svg/30px-Flag_of_Kazakhstan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Flag_of_Kazakhstan.svg/40px-Flag_of_Kazakhstan.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="500" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BA%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Казакстан">Казакстан</a> • <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_Turkey.svg" class="mw-file-description" title="Түркия"><img alt="Түркия" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Flag_of_Turkey.svg/20px-Flag_of_Turkey.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Flag_of_Turkey.svg/30px-Flag_of_Turkey.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Flag_of_Turkey.svg/40px-Flag_of_Turkey.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%A2%D2%AF%D1%80%D0%BA%D0%B8%D1%8F" title="Түркия">Түркия</a></td></tr><tr><th style="white-space:nowrap;background:#ccccff;">Байкоочулар</th><td style="width:100%"> <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_Hungary.svg" class="mw-file-description" title="Венгрия"><img alt="Венгрия" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Flag_of_Hungary.svg/20px-Flag_of_Hungary.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Flag_of_Hungary.svg/30px-Flag_of_Hungary.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Flag_of_Hungary.svg/40px-Flag_of_Hungary.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B6%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Мажарстан">Мажарстан</a> • <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_Turkmenistan.svg" class="mw-file-description" title="Түркмөнстан"><img alt="Түркмөнстан" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Turkmenistan.svg/20px-Flag_of_Turkmenistan.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Turkmenistan.svg/30px-Flag_of_Turkmenistan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Turkmenistan.svg/40px-Flag_of_Turkmenistan.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%A2%D2%AF%D1%80%D0%BA%D0%BC%D3%A9%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Түркмөнстан">Түркмөнстан</a></td></tr></tbody></table> <table class="navbox collapsible collapsed nowraplinks" style="margin:auto;;"> <tbody><tr><th colspan="2" style="text-align:center;width:100%;background:#ccccff;"><span class="noprint plainlinksneverexpand" style="white-space:nowrap;font-size:xx-small;float:left;text-align:left;width:3.8em"> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D0%BF:%D0%9F%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%81%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B8%D0%BA_%D0%B0%D0%B9%D0%BC%D0%B0%D0%BA%D1%82%D1%8B%D0%BD_%D0%BC%D0%B0%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B8" title="Бул калыпты көрүү"><img alt="Бул калыпты көрүү" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/14px-Searchtool.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/21px-Searchtool.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/28px-Searchtool.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span> </span><span style="font-size:110%">Постсоветтик аймактын мамлекеттери</span></th></tr><tr><th style="white-space:nowrap;background:#ccccff;"><a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%BA%D0%B5%D0%BD_%D0%A3%D0%BB%D1%83%D1%82%D1%82%D0%B0%D1%80_%D0%A3%D1%8E%D0%BC%D1%83" title="Бириккен Улуттар Уюму">БУУ</a> мүчөлөрү</th><td style="width:100%"> <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_Azerbaijan.svg" class="mw-file-description" title="Азербайжан"><img alt="Азербайжан" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Azerbaijan.svg/20px-Flag_of_Azerbaijan.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Azerbaijan.svg/30px-Flag_of_Azerbaijan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Azerbaijan.svg/40px-Flag_of_Azerbaijan.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%90%D0%B7%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B0%D0%B9%D0%B6%D0%B0%D0%BD" title="Азербайжан">Азербайжан</a> • <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_Armenia.svg" class="mw-file-description" title="Армения"><img alt="Армения" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/22px-Flag_of_Armenia.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/33px-Flag_of_Armenia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/44px-Flag_of_Armenia.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Армения">Армения</a> • <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_Belarus.svg" class="mw-file-description" title="Беларусь"><img alt="Беларусь" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Flag_of_Belarus.svg/20px-Flag_of_Belarus.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Flag_of_Belarus.svg/30px-Flag_of_Belarus.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Flag_of_Belarus.svg/40px-Flag_of_Belarus.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8C" title="Беларусь">Беларусь</a> • <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_Georgia.svg" class="mw-file-description" title="Грузия"><img alt="Грузия" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Flag_of_Georgia.svg/20px-Flag_of_Georgia.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Flag_of_Georgia.svg/30px-Flag_of_Georgia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Flag_of_Georgia.svg/40px-Flag_of_Georgia.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D1%83%D0%B7%D0%B8%D1%8F" title="Грузия">Грузия</a> • <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_Kazakhstan.svg" class="mw-file-description" title="Казакстан"><img alt="Казакстан" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Flag_of_Kazakhstan.svg/20px-Flag_of_Kazakhstan.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Flag_of_Kazakhstan.svg/30px-Flag_of_Kazakhstan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Flag_of_Kazakhstan.svg/40px-Flag_of_Kazakhstan.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="500" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BA%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Казакстан">Казакстан</a> • <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_Kyrgyzstan.svg" class="mw-file-description" title="Кыргызстан"><img alt="Кыргызстан" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Flag_of_Kyrgyzstan.svg/20px-Flag_of_Kyrgyzstan.svg.png" decoding="async" width="20" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Flag_of_Kyrgyzstan.svg/30px-Flag_of_Kyrgyzstan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Flag_of_Kyrgyzstan.svg/40px-Flag_of_Kyrgyzstan.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></a></span></span> <a class="mw-selflink selflink">Кыргызстан</a> • <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_Latvia.svg" class="mw-file-description" title="Латвия"><img alt="Латвия" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Flag_of_Latvia.svg/20px-Flag_of_Latvia.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Flag_of_Latvia.svg/30px-Flag_of_Latvia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Flag_of_Latvia.svg/40px-Flag_of_Latvia.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%82%D0%B2%D0%B8%D1%8F" title="Латвия">Латвия</a> • <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_Lithuania.svg" class="mw-file-description" title="Литва"><img alt="Литва" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Flag_of_Lithuania.svg/22px-Flag_of_Lithuania.svg.png" decoding="async" width="22" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Flag_of_Lithuania.svg/33px-Flag_of_Lithuania.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Flag_of_Lithuania.svg/44px-Flag_of_Lithuania.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B8%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Литва">Литва</a> • <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_Moldova.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_Moldova.svg/20px-Flag_of_Moldova.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_Moldova.svg/30px-Flag_of_Moldova.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_Moldova.svg/40px-Flag_of_Moldova.svg.png 2x" data-file-width="1800" data-file-height="900" /></a></span> <a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D0%BB%D0%B4%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Молдова">Молдова</a> • <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_Russia.svg" class="mw-file-description" title="Орусия"><img alt="Орусия" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/20px-Flag_of_Russia.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/30px-Flag_of_Russia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/40px-Flag_of_Russia.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%9E%D1%80%D1%83%D1%81%D0%B8%D1%8F" title="Орусия">Орусия</a> • <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_Tajikistan.svg" class="mw-file-description" title="Тажикстан"><img alt="Тажикстан" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Flag_of_Tajikistan.svg/20px-Flag_of_Tajikistan.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Flag_of_Tajikistan.svg/30px-Flag_of_Tajikistan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Flag_of_Tajikistan.svg/40px-Flag_of_Tajikistan.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%B6%D0%B8%D0%BA%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Тажикстан">Тажикстан</a> • <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_Turkmenistan.svg" class="mw-file-description" title="Түркмөнстан"><img alt="Түркмөнстан" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Turkmenistan.svg/20px-Flag_of_Turkmenistan.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Turkmenistan.svg/30px-Flag_of_Turkmenistan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Turkmenistan.svg/40px-Flag_of_Turkmenistan.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%A2%D2%AF%D1%80%D0%BA%D0%BC%D3%A9%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Түркмөнстан">Түркмөнстан</a> • <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_Uzbekistan.svg" class="mw-file-description" title="Өзбекстан"><img alt="Өзбекстан" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Flag_of_Uzbekistan.svg/20px-Flag_of_Uzbekistan.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Flag_of_Uzbekistan.svg/30px-Flag_of_Uzbekistan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Flag_of_Uzbekistan.svg/40px-Flag_of_Uzbekistan.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="500" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D3%A8%D0%B7%D0%B1%D0%B5%D0%BA%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Өзбекстан">Өзбекстан</a> • <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_Ukraine.svg" class="mw-file-description" title="Украина"><img alt="Украина" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Flag_of_Ukraine.svg/22px-Flag_of_Ukraine.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Flag_of_Ukraine.svg/33px-Flag_of_Ukraine.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Flag_of_Ukraine.svg/44px-Flag_of_Ukraine.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Украина">Украина</a> • <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_Estonia.svg" class="mw-file-description" title="Эстония"><img alt="Эстония" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Flag_of_Estonia.svg/22px-Flag_of_Estonia.svg.png" decoding="async" width="22" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Flag_of_Estonia.svg/33px-Flag_of_Estonia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Flag_of_Estonia.svg/44px-Flag_of_Estonia.svg.png 2x" data-file-width="990" data-file-height="630" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%AD%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Эстония">Эстония</a></td></tr><tr><th style="white-space:nowrap;background:#ccccff;">Жарым-жартылай таанылган<br />мамлекеттер</th><td style="width:100%"> <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_the_Republic_of_Abkhazia.svg" class="mw-file-description" title="Абхазия"><img alt="Абхазия" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/Flag_of_the_Republic_of_Abkhazia.svg/20px-Flag_of_the_Republic_of_Abkhazia.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/Flag_of_the_Republic_of_Abkhazia.svg/30px-Flag_of_the_Republic_of_Abkhazia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/Flag_of_the_Republic_of_Abkhazia.svg/40px-Flag_of_the_Republic_of_Abkhazia.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="300" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D0%90%D0%B1%D1%85%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D1%8F" title="Абхазия">Абхазия</a> • <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_South_Ossetia.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Flag_of_South_Ossetia.svg/20px-Flag_of_South_Ossetia.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Flag_of_South_Ossetia.svg/30px-Flag_of_South_Ossetia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Flag_of_South_Ossetia.svg/40px-Flag_of_South_Ossetia.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D2%AF%D1%88%D1%82%D2%AF%D0%BA_%D0%9E%D1%81%D0%B5%D1%82%D0%B8%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Түштүк Осетия (мындай барак жок)">Түштүк Осетия</a></td></tr><tr><th style="white-space:nowrap;background:#ccccff;">Таанылбаган мамлекеттер</th><td style="width:100%"> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_Transnistria_(state).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Flag_of_Transnistria_%28state%29.svg/20px-Flag_of_Transnistria_%28state%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Flag_of_Transnistria_%28state%29.svg/30px-Flag_of_Transnistria_%28state%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Flag_of_Transnistria_%28state%29.svg/40px-Flag_of_Transnistria_%28state%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B8%D0%B4%D0%BD%D0%B5%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%B2_%D0%9C%D0%BE%D0%BB%D0%B4%D0%BE%D0%B2%D0%B0_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8B" title="Приднестров Молдова Республикасы">Приднестров Молдова Республикасы</a></td></tr><tr><th style="white-space:nowrap;background:#ccccff;">Жоюлган,<br />жарым-жартылай таанылган мамлекеттер</th><td style="width:100%"> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_Donetsk_People%27s_Republic.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Flag_of_Donetsk_People%27s_Republic.svg/20px-Flag_of_Donetsk_People%27s_Republic.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Flag_of_Donetsk_People%27s_Republic.svg/30px-Flag_of_Donetsk_People%27s_Republic.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Flag_of_Donetsk_People%27s_Republic.svg/40px-Flag_of_Donetsk_People%27s_Republic.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="341" /></a></span> <a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D1%86%D0%BA_%D0%AD%D0%BB_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Донецк Эл Республикасы (мындай барак жок)">ДЭР</a> • <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_Crimea.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Flag_of_Crimea.svg/20px-Flag_of_Crimea.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Flag_of_Crimea.svg/30px-Flag_of_Crimea.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Flag_of_Crimea.svg/40px-Flag_of_Crimea.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%80%D1%8B%D0%BC_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8B_(2014)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Крым Республикасы (2014) (мындай барак жок)">Крым Республикасы (2014)</a> • <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_the_Luhansk_People%27s_Republic.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/04/Flag_of_the_Luhansk_People%27s_Republic.svg/20px-Flag_of_the_Luhansk_People%27s_Republic.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/04/Flag_of_the_Luhansk_People%27s_Republic.svg/30px-Flag_of_the_Luhansk_People%27s_Republic.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/04/Flag_of_the_Luhansk_People%27s_Republic.svg/40px-Flag_of_the_Luhansk_People%27s_Republic.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D1%83%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA_%D0%AD%D0%BB_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Луганск Эл Республикасы (мындай барак жок)">ЛЭР</a></td></tr><tr><th style="white-space:nowrap;background:#ccccff;">Жоюлган, <br />таанылбаган мамлекеттер</th><td style="width:100%"> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_the_Gagauz_people.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Flag_of_the_Gagauz_people.svg/20px-Flag_of_the_Gagauz_people.svg.png" decoding="async" width="20" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Flag_of_the_Gagauz_people.svg/30px-Flag_of_the_Gagauz_people.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Flag_of_the_Gagauz_people.svg/40px-Flag_of_the_Gagauz_people.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D1%83%D0%B7%D0%B8%D1%8F_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Гагаузия Республикасы (мындай барак жок)">Гагаузия Республикасы</a> • <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_Artsakh.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Flag_of_Artsakh.svg/20px-Flag_of_Artsakh.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Flag_of_Artsakh.svg/30px-Flag_of_Artsakh.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Flag_of_Artsakh.svg/40px-Flag_of_Artsakh.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D0%BE%D0%BE%D0%BB%D1%83%D1%83_%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D0%BA_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Тоолуу Карабак Республикасы (мындай барак жок)">Тоолуу Карабак Республикасы</a> • <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_Chechen_Republic_of_Ichkeria.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Flag_of_Chechen_Republic_of_Ichkeria.svg/20px-Flag_of_Chechen_Republic_of_Ichkeria.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Flag_of_Chechen_Republic_of_Ichkeria.svg/30px-Flag_of_Chechen_Republic_of_Ichkeria.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Flag_of_Chechen_Republic_of_Ichkeria.svg/40px-Flag_of_Chechen_Republic_of_Ichkeria.svg.png 2x" data-file-width="1100" data-file-height="700" /></a></span> <a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%87%D0%BA%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F_%D0%A7%D0%B5%D1%87%D0%B5%D0%BD_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ичкерия Чечен Республикасы (мындай барак жок)">Ичкерия Чечен Республикасы</a></td></tr><tr><th style="white-space:nowrap;background:#ccccff;">Жоюлган, <br />таанылбаган автономиялар</th><td style="width:100%"> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_Gorno-Badakhshan.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Flag_of_Gorno-Badakhshan.svg/20px-Flag_of_Gorno-Badakhshan.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Flag_of_Gorno-Badakhshan.svg/30px-Flag_of_Gorno-Badakhshan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Flag_of_Gorno-Badakhshan.svg/40px-Flag_of_Gorno-Badakhshan.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D1%85%D1%88%D0%B0%D0%BD_%D0%B0%D0%B2%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D1%83%D1%83_%D1%80%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Бадахшан автономиялуу республикасы (мындай барак жок)">Бадахшан автономиялуу республикасы</a> • <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_Crimea.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Flag_of_Crimea.svg/20px-Flag_of_Crimea.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Flag_of_Crimea.svg/30px-Flag_of_Crimea.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Flag_of_Crimea.svg/40px-Flag_of_Crimea.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%80%D1%8B%D0%BC_%D0%B0%D0%B2%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D1%83%D1%83_%D1%80%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Крым автономиялуу республикасы (мындай барак жок)">Крым автономиялуу республикасы</a> • <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_the_Talysh_National_Movement.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/de/Flag_of_the_Talysh_National_Movement.svg/20px-Flag_of_the_Talysh_National_Movement.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/de/Flag_of_the_Talysh_National_Movement.svg/30px-Flag_of_the_Talysh_National_Movement.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/de/Flag_of_the_Talysh_National_Movement.svg/40px-Flag_of_the_Talysh_National_Movement.svg.png 2x" data-file-width="3543" data-file-height="2362" /></a></span> <a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D1%88-%D0%9C%D1%83%D0%B3%D0%B0%D0%BD_%D0%B0%D0%B2%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D1%83%D1%83_%D1%80%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Талыш-Муган автономиялуу республикасы (мындай барак жок)">Талыш-Муган автономиялуу республикасы</a> • <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_Ural.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Flag_of_Ural.svg/20px-Flag_of_Ural.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Flag_of_Ural.svg/30px-Flag_of_Ural.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Flag_of_Ural.svg/40px-Flag_of_Ural.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/w/index.php?title=%D0%A3%D1%80%D0%B0%D0%BB_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Урал Республикасы (мындай барак жок)">Урал Республикасы</a></td></tr><tr><th style="white-space:nowrap;background:#ccccff;">Эл аралык уюмдар</th><td style="width:100%"> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_the_CIS.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Flag_of_the_CIS.svg/20px-Flag_of_the_CIS.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Flag_of_the_CIS.svg/30px-Flag_of_the_CIS.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Flag_of_the_CIS.svg/40px-Flag_of_the_CIS.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%D0%9A%D3%A9%D0%B7_%D0%BA%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8B%D1%81%D1%8B%D0%B7_%D0%9C%D0%B0%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B4%D0%B8%D0%BD_%D0%A8%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D1%82%D0%B5%D1%88%D1%82%D0%B8%D0%B3%D0%B8" title="Көз карандысыз Мамлекеттердин Шериктештиги">КМШ</a> • <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Logo_MAK3.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Logo_MAK3.jpg/20px-Logo_MAK3.jpg" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Logo_MAK3.jpg/30px-Logo_MAK3.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Logo_MAK3.jpg/40px-Logo_MAK3.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="674" /></a></span> <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80_%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D0%BA_%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82%D0%B8" title="Мамлекеттер аралык авиация комитети">МААК</a> • <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_the_Collective_Security_Treaty_Organization.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Flag_of_the_Collective_Security_Treaty_Organization.svg/20px-Flag_of_the_Collective_Security_Treaty_Organization.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Flag_of_the_Collective_Security_Treaty_Organization.svg/30px-Flag_of_the_Collective_Security_Treaty_Organization.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Flag_of_the_Collective_Security_Treaty_Organization.svg/40px-Flag_of_the_Collective_Security_Treaty_Organization.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%D0%96%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%82%D1%8B%D0%BA_%D0%BA%D0%BE%D0%BE%D0%BF%D1%81%D1%83%D0%B7%D0%B4%D1%83%D0%BA_%D0%B6%D3%A9%D0%BD%D2%AF%D0%BD%D0%B4%D3%A9_%D0%BA%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D1%88%D0%B8%D0%BC_%D1%83%D1%8E%D0%BC%D1%83" title="Жаматтык коопсуздук жөнүндө келишим уюму">ЖККУ</a> • <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Emblem_of_the_Eurasian_Economic_Union.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Emblem_of_the_Eurasian_Economic_Union.svg/20px-Emblem_of_the_Eurasian_Economic_Union.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Emblem_of_the_Eurasian_Economic_Union.svg/30px-Emblem_of_the_Eurasian_Economic_Union.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Emblem_of_the_Eurasian_Economic_Union.svg/40px-Emblem_of_the_Eurasian_Economic_Union.svg.png 2x" data-file-width="700" data-file-height="451" /></a></span> <a href="/wiki/%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D1%8B%D0%BA_%D1%8D%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D0%BA_%D0%B1%D0%B8%D1%80%D0%B8%D0%BC%D0%B4%D0%B8%D0%BA" class="mw-redirect" title="Евразиялык экономикалык биримдик">ЕЭК</a></td></tr></tbody></table>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">"<a dir="ltr" href="https://ky.wikipedia.org/w/index.php?title=Кыргызстан&oldid=494730">https://ky.wikipedia.org/w/index.php?title=Кыргызстан&oldid=494730</a>" булагынан алынды</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D0%90%D1%82%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BD:Categories" title="Атайын:Categories">Категория</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:Pages_using_duplicate_arguments_in_template_calls" title="Категория:Pages using duplicate arguments in template calls">Pages using duplicate arguments in template calls</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D0%BF%D1%82%D0%B0%D1%80_%D1%82%D1%83%D1%83%D1%80%D0%B0_%D1%8D%D0%BC%D0%B5%D1%81_%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%83%D0%BB%D0%B3%D0%B0%D0%BD_%D0%B1%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BA%D1%82%D0%B0%D1%80:Cite_web&action=edit&redlink=1" class="new" title="Категория:Википедия:Калыптар туура эмес колдонулган барактар:Cite web (мындай барак жок)">Википедия:Калыптар туура эмес колдонулган барактар:Cite web</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A8%D0%B8%D0%BB%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D1%81%D0%B8_%D0%B6%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BA%D1%81%D1%8B%D0%B7_%D0%B1%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BA%D1%82%D0%B0%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Категория:Уикипедия:Шилтемеси жараксыз барактар (мындай барак жок)">Уикипедия:Шилтемеси жараксыз барактар</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%9C%D0%B0%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80_%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%BF_%D0%B1%D0%BE%D1%8E%D0%BD%D1%87%D0%B0" title="Категория:Мамлекеттер арип боюнча">Мамлекеттер арип боюнча</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%91%D1%83%D0%BB%D0%B0%D0%BA%D1%81%D1%8B%D0%B7_%D1%8B%D1%80%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D1%80%D1%83_%D0%B1%D0%B0%D1%80_%D0%BC%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Категория:Уикипедия:Булаксыз ырастоолору бар макалалар (мындай барак жок)">Уикипедия:Булаксыз ырастоолору бар макалалар</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:Webarchive_template_wayback_links&action=edit&redlink=1" class="new" title="Категория:Webarchive template wayback links (мындай барак жок)">Webarchive template wayback links</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Категория:Кыргызстан">Кыргызстан</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D1%8F" title="Категория:Евразия">Евразия</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%90%D0%B7%D0%B8%D1%8F_%D3%A9%D0%BB%D0%BA%D3%A9%D0%BB%D3%A9%D1%80%D2%AF" title="Категория:Азия өлкөлөрү">Азия өлкөлөрү</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%B1%D0%BE%D1%80%D0%B4%D1%83%D0%BA_%D0%90%D0%B7%D0%B8%D1%8F" title="Категория:Борбордук Азия">Борбордук Азия</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%A3%D0%BD%D0%B8%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B4%D1%8B%D0%BA_%D1%80%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Категория:Унитардык республикалар">Унитардык республикалар</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D0%B4%D0%B0%D1%80" title="Категория:Кыргыздар">Кыргыздар</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%9F%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%81%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B8%D0%BA_%D0%B0%D0%B9%D0%BC%D0%B0%D0%BA%D1%82%D1%8B%D0%BD_%D0%BC%D0%B0%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B8" title="Категория:Постсоветтик аймактын мамлекеттери">Постсоветтик аймактын мамлекеттери</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Бул барак соңку жолу 24 ноябрь 2024, саат 15:24 өзгөртүлгөн.</li> <li id="footer-info-copyright">Текст <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/">Creative Commons Attribution-ShareAlike лицензиясынын</a> алкагында жеткиликтүү; кошумча шарттар колдонулушу мүмкүн. Кеңири маалымат үчүн <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">Колдонуу шарттарын</a> караңыз.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Купуялык саясаты</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D0%94%D0%BE%D0%BB%D0%B1%D0%BE%D0%BE%D1%80:_%D1%82%D1%83%D1%83%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%83%D1%83">Википедия тууралуу</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%96%D0%BE%D0%BE%D0%BF%D0%BA%D0%B5%D1%80%D1%87%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D1%82%D0%B5%D0%BD_%D0%B1%D0%B0%D1%88_%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%82%D1%83%D1%83">Жоопкерчиликтен баш тартуу</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Жүрүм-турум кодекси</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Иштеп чыгуучулар</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/ky.wikipedia.org">Статистика</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookie тууралуу билдирүү</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//ky.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Мобилдик көрүнүш</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-rnwnx","wgBackendResponseTime":191,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.578","walltime":"0.812","ppvisitednodes":{"value":11432,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":169794,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":94528,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":24,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":2,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":65999,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 512.586 1 -total"," 29.18% 149.550 1 Калып:Эскертүүлөр"," 22.59% 115.804 47 Калып:Cite_web"," 20.45% 104.833 4 Калып:Багыттоочу_жадыбал"," 18.72% 95.955 1 Калып:Мамлекет"," 17.82% 91.342 92 Калып:Багыттоо_таблицасы/сап"," 13.27% 67.995 27 Калып:Желек"," 9.25% 47.413 1 Калып:Постсоветтик_аймактын_мамлекеттери"," 8.12% 41.598 1 Калып:Түркий_мамлекеттер"," 4.39% 22.526 1 Калып:Кошумча_караңыз"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.012","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":1001848,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-44cqd","timestamp":"20241124163509","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u041a\u044b\u0440\u0433\u044b\u0437\u0441\u0442\u0430\u043d","url":"https:\/\/ky.wikipedia.org\/wiki\/%D0%9A%D1%8B%D1%80%D0%B3%D1%8B%D0%B7%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q813","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q813","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"\u0412\u0438\u043a\u0438\u043c\u0435\u0434\u0438\u0430 \u0444\u043e\u043d\u0434\u0443","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2005-04-13T15:25:28Z","dateModified":"2024-11-24T15:24:23Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/c\/c7\/Flag_of_Kyrgyzstan.svg","headline":"\u0411\u043e\u0440\u0431\u043e\u0440\u0434\u0443\u043a \u0410\u0437\u0438\u044f\u0434\u0430\u0433\u044b \u04e9\u043b\u043a\u04e9"}</script> </body> </html>