CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="pl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Województwo kujawsko-pomorskie – Wikipedia, wolna encyklopedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )plwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","styczeń","luty","marzec","kwiecień","maj","czerwiec","lipiec","sierpień","wrzesień","październik","listopad","grudzień"],"wgRequestId":"a6f1395e-ebcb-4520-92e7-f814f9f847ea","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Województwo_kujawsko-pomorskie","wgTitle":"Województwo kujawsko-pomorskie","wgCurRevisionId":75293438,"wgRevisionId":75293438,"wgArticleId":6921,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Strony z nienumerycznymi argumentami formatnum","Szablon cytowania czasopisma – brak numeru strony","Artykuły z brakującymi przypisami od 2012-02","Układ wielokolumnowy - 6 kolumn","Województwo kujawsko-pomorskie"],"wgPageViewLanguage":"pl","wgPageContentLanguage":"pl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Województwo_kujawsko-pomorskie","wgRelevantArticleId":6921,"wgIsProbablyEditable": true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":75293438,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"pl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"pl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":200000,"wgCoordinates":{"lat":53.066667,"lon":18.483333},"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q54153","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList", "mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.wikiflex":"ready","ext.gadget.infobox":"ready","ext.gadget.hlist":"ready","ext.gadget.darkmode-overrides":"ready","ext.gadget.small-references":"ready","ext.gadget.citation-access-info":"ready","ext.gadget.sprawdz-problemy-szablony":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.tablesorter.styles":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready", "ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","jquery.tablesorter","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.ll-script-loader","ext.gadget.veKeepParameters","ext.gadget.szablon-galeria","ext.gadget.NavFrame","ext.gadget.citoid-overrides","ext.gadget.maps","ext.gadget.padlock-indicators","ext.gadget.interwiki-langlist","ext.gadget.edit-summaries","ext.gadget.edit-first-section","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.map-toggler","ext.gadget.narrowFootnoteColumns","ext.gadget.WDsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader", "ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cjquery.tablesorter.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=pl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.gadget.citation-access-info%2Cdarkmode-overrides%2Chlist%2Cinfobox%2Csmall-references%2Csprawdz-problemy-szablony%2Cwikiflex&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Kuyavian-Pomeranian_Voivodeship_administrative_map.svg/1200px-Kuyavian-Pomeranian_Voivodeship_administrative_map.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="912"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Kuyavian-Pomeranian_Voivodeship_administrative_map.svg/800px-Kuyavian-Pomeranian_Voivodeship_administrative_map.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="608"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Kuyavian-Pomeranian_Voivodeship_administrative_map.svg/640px-Kuyavian-Pomeranian_Voivodeship_administrative_map.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="487"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Województwo kujawsko-pomorskie – Wikipedia, wolna encyklopedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//pl.m.wikipedia.org/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Edytuj" href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (pl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//pl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Kanał Atom Wikipedii" href="/w/index.php?title=Specjalna:Ostatnie_zmiany&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Województwo_kujawsko-pomorskie rootpage-Województwo_kujawsko-pomorskie skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Przejdź do zawartości</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu główne" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu główne</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu główne</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Nawigacja </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" title="Przejdź na stronę główną [z]" accesskey="z"><span>Strona główna</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Losowa_strona" title="Załaduj losową stronę [x]" accesskey="x"><span>Losuj artykuł</span></a></li><li id="n-Kategorie" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Kategorie_G%C5%82%C3%B3wne"><span>Kategorie artykułów</span></a></li><li id="n-Featured-articles" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Wyr%C3%B3%C5%BCniona_zawarto%C5%9B%C4%87_Wikipedii"><span>Najlepsze artykuły</span></a></li><li id="n-FAQ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:FAQ"><span>Częste pytania (FAQ)</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-zmiany" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-zmiany" > <div class="vector-menu-heading"> Dla czytelników </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-czytelnicy" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii"><span>O Wikipedii</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Kontakt_z_wikipedystami"><span>Kontakt</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-edytorzy" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-edytorzy" > <div class="vector-menu-heading"> Dla wikipedystów </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-pierwsze-kroki" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki"><span>Pierwsze kroki</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Portal_wikipedyst%C3%B3w" title="O projekcie – co możesz zrobić, gdzie możesz znaleźć informacje"><span>Portal wikipedystów</span></a></li><li id="n-Noticeboard" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tablica_og%C5%82osze%C5%84"><span>Ogłoszenia</span></a></li><li id="n-Guidelines" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Zasady"><span>Zasady</span></a></li><li id="n-helppage-name" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Spis_tre%C5%9Bci"><span>Pomoc</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Ostatnie_zmiany" title="Lista ostatnich zmian w Wikipedii. [r]" accesskey="r"><span>Ostatnie zmiany</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="wolna encyklopedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-pl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Specjalna:Szukaj" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Szukaj</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Przeszukaj Wikipedię" aria-label="Przeszukaj Wikipedię" autocapitalize="sentences" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Specjalna:Szukaj"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Szukaj</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Narzędzia osobiste"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Zmień rozmiar czcionki, szerokość oraz kolorystykę strony" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Wygląd" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Wygląd</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl" class=""><span>Wspomóż Wikipedię</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Wojew%C3%B3dztwo+kujawsko-pomorskie" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe." class=""><span>Utwórz konto</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Wojew%C3%B3dztwo+kujawsko-pomorskie" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o" class=""><span>Zaloguj się</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Więcej opcji" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia osobiste" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia osobiste</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu użytkownika" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl"><span>Wspomóż Wikipedię</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Wojew%C3%B3dztwo+kujawsko-pomorskie" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Utwórz konto</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Wojew%C3%B3dztwo+kujawsko-pomorskie" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Zaloguj się</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Strony dla anonimowych edytorów <a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki" aria-label="Dowiedz się więcej na temat edytowania"><span>dowiedz się więcej</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:M%C3%B3j_wk%C5%82ad" title="Lista edycji wykonanych z tego adresu IP [y]" accesskey="y"><span>Edycje</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Moja_dyskusja" title="Dyskusja użytkownika dla tego adresu IP [n]" accesskey="n"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Spis treści" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Spis treści</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ukryj</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Początek</div> </a> </li> <li id="toc-Historia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Historia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Historia</span> </div> </a> <ul id="toc-Historia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Geografia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Geografia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Geografia</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Geografia-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Geografia</span> </button> <ul id="toc-Geografia-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Położenie_administracyjne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Położenie_administracyjne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Położenie administracyjne</span> </div> </a> <ul id="toc-Położenie_administracyjne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Położenie_fizycznogeograficzne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Położenie_fizycznogeograficzne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Położenie fizycznogeograficzne</span> </div> </a> <ul id="toc-Położenie_fizycznogeograficzne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Morfologia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Morfologia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3</span> <span>Morfologia</span> </div> </a> <ul id="toc-Morfologia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Topografia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Topografia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.4</span> <span>Topografia</span> </div> </a> <ul id="toc-Topografia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Stosunki_wodne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Stosunki_wodne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.5</span> <span>Stosunki wodne</span> </div> </a> <ul id="toc-Stosunki_wodne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Klimat" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Klimat"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.6</span> <span>Klimat</span> </div> </a> <ul id="toc-Klimat-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bogactwa_naturalne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bogactwa_naturalne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.7</span> <span>Bogactwa naturalne</span> </div> </a> <ul id="toc-Bogactwa_naturalne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Gleby" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Gleby"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.8</span> <span>Gleby</span> </div> </a> <ul id="toc-Gleby-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Roślinność" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Roślinność"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.9</span> <span>Roślinność</span> </div> </a> <ul id="toc-Roślinność-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Lasy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Lasy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.10</span> <span>Lasy</span> </div> </a> <ul id="toc-Lasy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Podział_administracyjny" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Podział_administracyjny"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Podział administracyjny</span> </div> </a> <ul id="toc-Podział_administracyjny-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Urbanizacja" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Urbanizacja"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Urbanizacja</span> </div> </a> <ul id="toc-Urbanizacja-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Demografia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Demografia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Demografia</span> </div> </a> <ul id="toc-Demografia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Religia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Religia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Religia</span> </div> </a> <ul id="toc-Religia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ochrona_przyrody" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Ochrona_przyrody"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Ochrona przyrody</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Ochrona_przyrody-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Ochrona przyrody</span> </button> <ul id="toc-Ochrona_przyrody-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Zanieczyszczenie_środowiska" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Zanieczyszczenie_środowiska"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1</span> <span>Zanieczyszczenie środowiska</span> </div> </a> <ul id="toc-Zanieczyszczenie_środowiska-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Parki_krajobrazowe" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Parki_krajobrazowe"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.2</span> <span>Parki krajobrazowe</span> </div> </a> <ul id="toc-Parki_krajobrazowe-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Rezerwaty_przyrody" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Rezerwaty_przyrody"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.3</span> <span>Rezerwaty przyrody</span> </div> </a> <ul id="toc-Rezerwaty_przyrody-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Obszary_chronionego_krajobrazu" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Obszary_chronionego_krajobrazu"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.4</span> <span>Obszary chronionego krajobrazu</span> </div> </a> <ul id="toc-Obszary_chronionego_krajobrazu-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Pomniki_przyrody" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Pomniki_przyrody"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.5</span> <span>Pomniki przyrody</span> </div> </a> <ul id="toc-Pomniki_przyrody-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Sieć_Natura_2000" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Sieć_Natura_2000"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.6</span> <span>Sieć Natura 2000</span> </div> </a> <ul id="toc-Sieć_Natura_2000-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Inne_formy_ochrony_przyrody" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Inne_formy_ochrony_przyrody"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.7</span> <span>Inne formy ochrony przyrody</span> </div> </a> <ul id="toc-Inne_formy_ochrony_przyrody-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Ośrodki_akademickie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Ośrodki_akademickie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Ośrodki akademickie</span> </div> </a> <ul id="toc-Ośrodki_akademickie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Oświata" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Oświata"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Oświata</span> </div> </a> <ul id="toc-Oświata-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Transport" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Transport"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Transport</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Transport-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Transport</span> </button> <ul id="toc-Transport-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Transport_drogowy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Transport_drogowy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10.1</span> <span>Transport drogowy</span> </div> </a> <ul id="toc-Transport_drogowy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Transport_kolejowy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Transport_kolejowy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10.2</span> <span>Transport kolejowy</span> </div> </a> <ul id="toc-Transport_kolejowy-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Tabor_kolejowy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Tabor_kolejowy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10.2.1</span> <span>Tabor kolejowy</span> </div> </a> <ul id="toc-Tabor_kolejowy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Transport_lotniczy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Transport_lotniczy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10.3</span> <span>Transport lotniczy</span> </div> </a> <ul id="toc-Transport_lotniczy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Żegluga_śródlądowa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Żegluga_śródlądowa"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10.4</span> <span>Żegluga śródlądowa</span> </div> </a> <ul id="toc-Żegluga_śródlądowa-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Gospodarka" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Gospodarka"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Gospodarka</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Gospodarka-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Gospodarka</span> </button> <ul id="toc-Gospodarka-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Statystyki_gospodarcze" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Statystyki_gospodarcze"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11.1</span> <span>Statystyki gospodarcze</span> </div> </a> <ul id="toc-Statystyki_gospodarcze-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Rolnictwo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Rolnictwo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11.2</span> <span>Rolnictwo</span> </div> </a> <ul id="toc-Rolnictwo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Przemysł" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Przemysł"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11.3</span> <span>Przemysł</span> </div> </a> <ul id="toc-Przemysł-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Sektor_spożywczy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Sektor_spożywczy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11.3.1</span> <span>Sektor spożywczy</span> </div> </a> <ul id="toc-Sektor_spożywczy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Sektor_chemiczny" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Sektor_chemiczny"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11.3.2</span> <span>Sektor chemiczny</span> </div> </a> <ul id="toc-Sektor_chemiczny-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Sektor_drzewno-papierniczy_i_meblowy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Sektor_drzewno-papierniczy_i_meblowy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11.3.3</span> <span>Sektor drzewno-papierniczy i meblowy</span> </div> </a> <ul id="toc-Sektor_drzewno-papierniczy_i_meblowy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Sektor_elektromaszynowy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Sektor_elektromaszynowy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11.3.4</span> <span>Sektor elektromaszynowy</span> </div> </a> <ul id="toc-Sektor_elektromaszynowy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Sektor_elektrotechniczny_i_telekomunikacyjny" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Sektor_elektrotechniczny_i_telekomunikacyjny"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11.3.5</span> <span>Sektor elektrotechniczny i telekomunikacyjny</span> </div> </a> <ul id="toc-Sektor_elektrotechniczny_i_telekomunikacyjny-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Sektor_budowlany_i_materiałów_budowlanych" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Sektor_budowlany_i_materiałów_budowlanych"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11.3.6</span> <span>Sektor budowlany i materiałów budowlanych</span> </div> </a> <ul id="toc-Sektor_budowlany_i_materiałów_budowlanych-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Business_Process_Outsourcing" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Business_Process_Outsourcing"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11.4</span> <span>Business Process Outsourcing</span> </div> </a> <ul id="toc-Business_Process_Outsourcing-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Spółki_giełdowe_z_regionu" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Spółki_giełdowe_z_regionu"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11.5</span> <span>Spółki giełdowe z regionu</span> </div> </a> <ul id="toc-Spółki_giełdowe_z_regionu-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Kultura" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Kultura"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12</span> <span>Kultura</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Kultura-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Kultura</span> </button> <ul id="toc-Kultura-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Wydarzenia_kulturalne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Wydarzenia_kulturalne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12.1</span> <span>Wydarzenia kulturalne</span> </div> </a> <ul id="toc-Wydarzenia_kulturalne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Media" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Media"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12.2</span> <span>Media</span> </div> </a> <ul id="toc-Media-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Turystyka_i_wypoczynek" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Turystyka_i_wypoczynek"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13</span> <span>Turystyka i wypoczynek</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Turystyka_i_wypoczynek-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Turystyka i wypoczynek</span> </button> <ul id="toc-Turystyka_i_wypoczynek-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Walory_turystyczno-kulturowe" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Walory_turystyczno-kulturowe"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13.1</span> <span>Walory turystyczno-kulturowe</span> </div> </a> <ul id="toc-Walory_turystyczno-kulturowe-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Walory_przyrodniczo-krajobrazowe" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Walory_przyrodniczo-krajobrazowe"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13.2</span> <span>Walory przyrodniczo-krajobrazowe</span> </div> </a> <ul id="toc-Walory_przyrodniczo-krajobrazowe-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Certyfikowane_produkty_turystyczne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Certyfikowane_produkty_turystyczne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13.3</span> <span>Certyfikowane produkty turystyczne</span> </div> </a> <ul id="toc-Certyfikowane_produkty_turystyczne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Bezpieczeństwo_publiczne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Bezpieczeństwo_publiczne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">14</span> <span>Bezpieczeństwo publiczne</span> </div> </a> <ul id="toc-Bezpieczeństwo_publiczne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ochrona_zdrowia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Ochrona_zdrowia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">15</span> <span>Ochrona zdrowia</span> </div> </a> <ul id="toc-Ochrona_zdrowia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Wojsko" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Wojsko"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">16</span> <span>Wojsko</span> </div> </a> <ul id="toc-Wojsko-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Sport" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Sport"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">17</span> <span>Sport</span> </div> </a> <ul id="toc-Sport-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Administracja_i_polityka" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Administracja_i_polityka"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">18</span> <span>Administracja i polityka</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Administracja_i_polityka-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Administracja i polityka</span> </button> <ul id="toc-Administracja_i_polityka-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Samorząd_wojewódzki" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Samorząd_wojewódzki"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">18.1</span> <span>Samorząd wojewódzki</span> </div> </a> <ul id="toc-Samorząd_wojewódzki-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Administracja_rządowa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Administracja_rządowa"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">18.2</span> <span>Administracja rządowa</span> </div> </a> <ul id="toc-Administracja_rządowa-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Współpraca_międzynarodowa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Współpraca_międzynarodowa"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">19</span> <span>Współpraca międzynarodowa</span> </div> </a> <ul id="toc-Współpraca_międzynarodowa-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Zobacz_też" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Zobacz_też"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">20</span> <span>Zobacz też</span> </div> </a> <ul id="toc-Zobacz_też-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Przypisy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Przypisy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">21</span> <span>Przypisy</span> </div> </a> <ul id="toc-Przypisy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bibliografia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliografia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">22</span> <span>Bibliografia</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliografia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Linki_zewnętrzne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Linki_zewnętrzne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">23</span> <span>Linki zewnętrzne</span> </div> </a> <ul id="toc-Linki_zewnętrzne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Spis treści" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Przełącz stan spisu treści" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Przełącz stan spisu treści</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Województwo kujawsko-pomorskie</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Przejdź do artykułu w innym języku. Treść dostępna w 83 językach" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-83" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">83 języki</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Woiwodskap_Kujawi%C3%AB-Pommere" title="Woiwodskap Kujawië-Pommere – afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Woiwodskap Kujawië-Pommere" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D8%A9_%D9%83%D9%88%D9%8A%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%A7-%D8%A8%D9%88%D9%85%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A7" title="محافظة كويافيا-بوميرانيا – arabski" lang="ar" hreflang="ar" data-title="محافظة كويافيا-بوميرانيا" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabski" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Voivodatu_de_Cuyavia_y_Pomerania" title="Voivodatu de Cuyavia y Pomerania – asturyjski" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Voivodatu de Cuyavia y Pomerania" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%88%DB%8C-%D9%BE%D9%88%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="کویاوی-پومرانی اوستانی – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="کویاوی-پومرانی اوستانی" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ban mw-list-item"><a href="https://ban.wikipedia.org/wiki/Voivodeship_Kujawsko-Pomorskie" title="Voivodeship Kujawsko-Pomorskie – balijski" lang="ban" hreflang="ban" data-title="Voivodeship Kujawsko-Pomorskie" data-language-autonym="Basa Bali" data-language-local-name="balijski" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Bali</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Kuyavia-Pomerania_S%C3%A9ng" title="Kuyavia-Pomerania Séng – minnański" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Kuyavia-Pomerania Séng" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="minnański" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%83%D1%8F%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0-%D0%9F%D0%B0%D0%BC%D0%BE%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D0%B2%D0%B0%D1%8F%D0%B2%D0%BE%D0%B4%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Куяўска-Паморскае ваяводства – białoruski" lang="be" hreflang="be" data-title="Куяўска-Паморскае ваяводства" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="białoruski" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%83%D1%8F%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0-%D0%9F%D0%B0%D0%BC%D0%BE%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D0%B2%D0%B0%D1%8F%D0%B2%D0%BE%D0%B4%D0%B7%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Куяўска-Паморскае ваяводзтва – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Куяўска-Паморскае ваяводзтва" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%83%D1%8F%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%BE-%D0%9F%D0%BE%D0%BC%D0%BE%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D0%B2%D0%BE%D0%B9%D0%B2%D0%BE%D0%B4%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Куявско-Поморско войводство – bułgarski" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Куявско-Поморско войводство" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bułgarski" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Kujavsko-pomeransko_vojvodstvo" title="Kujavsko-pomeransko vojvodstvo – bośniacki" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Kujavsko-pomeransko vojvodstvo" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="bośniacki" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Cui%C3%A0via-Pomer%C3%A0nia" title="Cuiàvia-Pomerània – kataloński" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Cuiàvia-Pomerània" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="kataloński" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_Kujawsko-Pomorskie" title="Województwo Kujawsko-Pomorskie – cebuański" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Województwo Kujawsko-Pomorskie" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="cebuański" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Kujavsko-pomo%C5%99sk%C3%A9_vojvodstv%C3%AD" title="Kujavsko-pomořské vojvodství – czeski" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Kujavsko-pomořské vojvodství" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="czeski" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie" title="Województwo kujawsko-pomorskie – duński" lang="da" hreflang="da" data-title="Województwo kujawsko-pomorskie" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="duński" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Woiwodschaft_Kujawien-Pommern" title="Woiwodschaft Kujawien-Pommern – niemiecki" lang="de" hreflang="de" data-title="Woiwodschaft Kujawien-Pommern" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="niemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dsb mw-list-item"><a href="https://dsb.wikipedia.org/wiki/Kujawsko-pomorske_w%C3%B3jwodstwo" title="Kujawsko-pomorske wójwodstwo – dolnołużycki" lang="dsb" hreflang="dsb" data-title="Kujawsko-pomorske wójwodstwo" data-language-autonym="Dolnoserbski" data-language-local-name="dolnołużycki" class="interlanguage-link-target"><span>Dolnoserbski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Kujawy-Pomorze_vojevoodkond" title="Kujawy-Pomorze vojevoodkond – estoński" lang="et" hreflang="et" data-title="Kujawy-Pomorze vojevoodkond" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estoński" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%92%CE%BF%CE%B5%CE%B2%CE%BF%CE%B4%CE%AC%CF%84%CE%BF_%CE%9A%CE%BF%CF%85%CE%B3%CE%B9%CE%B1%CE%B2%CE%AF%CE%B1%CF%82-%CE%A0%CE%BF%CE%BC%CE%B5%CF%81%CE%B1%CE%BD%CE%AF%CE%B1%CF%82" title="Βοεβοδάτο Κουγιαβίας-Πομερανίας – grecki" lang="el" hreflang="el" data-title="Βοεβοδάτο Κουγιαβίας-Πομερανίας" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="grecki" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Kuyavian%E2%80%93Pomeranian_Voivodeship" title="Kuyavian–Pomeranian Voivodeship – angielski" lang="en" hreflang="en" data-title="Kuyavian–Pomeranian Voivodeship" data-language-autonym="English" data-language-local-name="angielski" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-myv mw-list-item"><a href="https://myv.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%83%D1%8F%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5%D0%BD%D1%8C-%D0%9F%D0%BE%D0%BC%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BD%D1%8C_%D0%B2%D0%BE%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%B4%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Куявскоень-Поморонь воеводства – erzja" lang="myv" hreflang="myv" data-title="Куявскоень-Поморонь воеводства" data-language-autonym="Эрзянь" data-language-local-name="erzja" class="interlanguage-link-target"><span>Эрзянь</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Voivodato_de_Cuyavia_y_Pomerania" title="Voivodato de Cuyavia y Pomerania – hiszpański" lang="es" hreflang="es" data-title="Voivodato de Cuyavia y Pomerania" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="hiszpański" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Kujavia-Pomeria_provinco" title="Kujavia-Pomeria provinco – esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Kujavia-Pomeria provinco" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Kujavia-Pomeraniako_voivoderria" title="Kujavia-Pomeraniako voivoderria – baskijski" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Kujavia-Pomeraniako voivoderria" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="baskijski" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%81%D8%B3%DA%A9%D9%88-%D9%BE%D9%88%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%B3%DA%A9%DB%8C" title="استان کویافسکو-پومورسکی – perski" lang="fa" hreflang="fa" data-title="استان کویافسکو-پومورسکی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="perski" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Vo%C3%AFvodie_de_Cou%C3%AFavie-Pom%C3%A9ranie" title="Voïvodie de Couïavie-Poméranie – francuski" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Voïvodie de Couïavie-Poméranie" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francuski" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/Queiggey_Kujawy-Pomorze" title="Queiggey Kujawy-Pomorze – manx" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Queiggey Kujawy-Pomorze" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="manx" class="interlanguage-link-target"><span>Gaelg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Cuiavia-Pomerania" title="Cuiavia-Pomerania – galicyjski" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Cuiavia-Pomerania" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galicyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Kujawsko-pomorskie" title="Kujawsko-pomorskie – hakka" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Kujawsko-pomorskie" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="hakka" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%BF%A0%EC%95%BC%EB%B9%84%ED%8F%AC%EB%AA%A8%EC%A0%9C%EC%A3%BC" title="쿠야비포모제주 – koreański" lang="ko" hreflang="ko" data-title="쿠야비포모제주" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="koreański" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://hsb.wikipedia.org/wiki/Kujawsko-pomorske_wojew%C3%B3dstwo" title="Kujawsko-pomorske wojewódstwo – górnołużycki" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="Kujawsko-pomorske wojewódstwo" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="górnołużycki" class="interlanguage-link-target"><span>Hornjoserbsce</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Kujavsko-pomeransko_vojvodstvo" title="Kujavsko-pomeransko vojvodstvo – chorwacki" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Kujavsko-pomeransko vojvodstvo" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Provinco_Kuyavia-Pomeria" title="Provinco Kuyavia-Pomeria – ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Provinco Kuyavia-Pomeria" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Provinsi_Kuyavia-Pomerania" title="Provinsi Kuyavia-Pomerania – indonezyjski" lang="id" hreflang="id" data-title="Provinsi Kuyavia-Pomerania" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonezyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%83%D1%8F%D0%B2%D0%B8-%D0%9F%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B9%D1%8B_%D0%B2%D0%BE%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%B4%C3%A6%D0%B9%D0%B0%D0%B4" title="Куяви-Померанийы воеводæйад – osetyjski" lang="os" hreflang="os" data-title="Куяви-Померанийы воеводæйад" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="osetyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Kujav%C3%ADska-Pommern_(h%C3%A9ra%C3%B0)" title="Kujavíska-Pommern (hérað) – islandzki" lang="is" hreflang="is" data-title="Kujavíska-Pommern (hérað)" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="islandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Voivodato_della_Cuiavia-Pomerania" title="Voivodato della Cuiavia-Pomerania – włoski" lang="it" hreflang="it" data-title="Voivodato della Cuiavia-Pomerania" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="włoski" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%99%D7%90%D7%95%D7%95%D7%99%D7%94-%D7%A4%D7%95%D7%9E%D7%A8%D7%A0%D7%99%D7%94" title="קויאוויה-פומרניה – hebrajski" lang="he" hreflang="he" data-title="קויאוויה-פומרניה" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hebrajski" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Provinsi_Kuyawia-Pomerania" title="Provinsi Kuyawia-Pomerania – jawajski" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Provinsi Kuyawia-Pomerania" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="jawajski" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%9D-%E1%83%9E%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%9D%E1%83%94%E1%83%95%E1%83%9D%E1%83%93%E1%83%9D" title="კუიავო-პომერანიის სავოევოდო – gruziński" lang="ka" hreflang="ka" data-title="კუიავო-პომერანიის სავოევოდო" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="gruziński" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-csb mw-list-item"><a href="https://csb.wikipedia.org/wiki/K%C3%B9jawsk%C3%B2-p%C3%B2m%C3%B2rscz%C3%A9_w%C3%B2jew%C3%B3dztw%C3%B2" title="Kùjawskò-pòmòrsczé wòjewództwò – kaszubski" lang="csb" hreflang="csb" data-title="Kùjawskò-pòmòrsczé wòjewództwò" data-language-autonym="Kaszëbsczi" data-language-local-name="kaszubski" class="interlanguage-link-target"><span>Kaszëbsczi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Kuj%C4%81vijas-Pomo%C5%BEes_vojevodiste" title="Kujāvijas-Pomožes vojevodiste – łotewski" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Kujāvijas-Pomožes vojevodiste" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="łotewski" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Kujavijos_Pamario_vaivadija" title="Kujavijos Pamario vaivadija – litewski" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Kujavijos Pamario vaivadija" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="litewski" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Voivodaa_de_la_Cuiavia-Pomerania" title="Voivodaa de la Cuiavia-Pomerania – lombardzki" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Voivodaa de la Cuiavia-Pomerania" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="lombardzki" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Kuj%C3%A1via-pomer%C3%A1niai_vajdas%C3%A1g" title="Kujávia-pomerániai vajdaság – węgierski" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Kujávia-pomerániai vajdaság" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="węgierski" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%83%D1%98%D0%B0%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%BE-%D0%BF%D0%BE%D0%BC%D0%BE%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D0%92%D0%BE%D1%98%D0%B2%D0%BE%D0%B4%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Кујавско-поморско Војводство – macedoński" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Кујавско-поморско Војводство" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="macedoński" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A5%81%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%95%E0%A5%8B-%E0%A4%AA%E0%A5%8B%E0%A4%AE%E0%A5%8B%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%95%E0%A4%BE_%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%A4" title="कुयास्को-पोमोर्स्का प्रांत – marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="कुयास्को-पोमोर्स्का प्रांत" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%9D-%E1%83%9E%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%A8_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%9D%E1%83%94%E1%83%95%E1%83%9D%E1%83%93%E1%83%94" title="კუიავო-პომერანიაშ სავოევოდე – megrelski" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="კუიავო-პომერანიაშ სავოევოდე" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="megrelski" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Wilayah_Kuyavian-Pomeranian" title="Wilayah Kuyavian-Pomeranian – malajski" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Wilayah Kuyavian-Pomeranian" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malajski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Woiwodschap_Koejavi%C3%AB-Pommeren" title="Woiwodschap Koejavië-Pommeren – niderlandzki" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Woiwodschap Koejavië-Pommeren" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="niderlandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%AF%E3%83%A4%E3%83%B4%E3%82%A3%EF%BC%9D%E3%83%9D%E3%83%A2%E3%83%BC%E3%82%B8%E3%82%A7%E7%9C%8C" title="クヤヴィ＝ポモージェ県 – japoński" lang="ja" hreflang="ja" data-title="クヤヴィ＝ポモージェ県" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japoński" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nap mw-list-item"><a href="https://nap.wikipedia.org/wiki/Voivodato_%27e_Cuiavia-Pomerania" title="Voivodato 'e Cuiavia-Pomerania – neapolitański" lang="nap" hreflang="nap" data-title="Voivodato 'e Cuiavia-Pomerania" data-language-autonym="Napulitano" data-language-local-name="neapolitański" class="interlanguage-link-target"><span>Napulitano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Kujaawien-Pomern_(Prowins)" title="Kujaawien-Pomern (Prowins) – północnofryzyjski" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Kujaawien-Pomern (Prowins)" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="północnofryzyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Kujaviskpommerske_voivodskap" title="Kujaviskpommerske voivodskap – norweski (bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Kujaviskpommerske voivodskap" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norweski (bokmål)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Kujaviskpommerske_voivodskap" title="Kujaviskpommerske voivodskap – norweski (nynorsk)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Kujaviskpommerske voivodskap" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="norweski (nynorsk)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Voivodat_de_Cuj%C3%A0via_e_Pomer%C3%A0nia" title="Voivodat de Cujàvia e Pomerània – oksytański" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Voivodat de Cujàvia e Pomerània" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="oksytański" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%B5%D9%88%D8%A8%DB%81_%DA%A9%D9%88%D8%AC%D8%A7%D9%88%DB%8C_-_%D9%BE%D9%88%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="صوبہ کوجاوی - پومرینیا – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="صوبہ کوجاوی - پومرینیا" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/Voivodat_di_Cuiavia-Pomerania" title="Voivodat di Cuiavia-Pomerania – papiamento" lang="pap" hreflang="pap" data-title="Voivodat di Cuiavia-Pomerania" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="papiamento" class="interlanguage-link-target"><span>Papiamentu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Woiwodschop_Kujawien-Pommern" title="Woiwodschop Kujawien-Pommern – dolnoniemiecki" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Woiwodschop Kujawien-Pommern" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="dolnoniemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Cuj%C3%A1via-Pomer%C3%A2nia" title="Cujávia-Pomerânia – portugalski" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Cujávia-Pomerânia" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugalski" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/Kuyavlar-Pomeraniya_voyevodal%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Kuyavlar-Pomeraniya voyevodalığı – krymskotatarski" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Kuyavlar-Pomeraniya voyevodalığı" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="krymskotatarski" class="interlanguage-link-target"><span>Qırımtatarca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Voievodatul_Cuiavia_%C8%99i_Pomerania" title="Voievodatul Cuiavia și Pomerania – rumuński" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Voievodatul Cuiavia și Pomerania" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumuński" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Kuyavya_wan_Pumiranya_suyu" title="Kuyavya wan Pumiranya suyu – keczua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Kuyavya wan Pumiranya suyu" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="keczua" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%83%D1%8F%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%BE-%D0%9F%D0%BE%D0%BC%D0%BE%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%B2%D0%BE%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%B4%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Куявско-Поморское воеводство – rosyjski" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Куявско-Поморское воеводство" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rosyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Kuyavian-Pomeranian_Voivodeship" title="Kuyavian-Pomeranian Voivodeship – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Kuyavian-Pomeranian Voivodeship" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Kujavsko-pomoransk%C3%A9_vojvodstvo" title="Kujavsko-pomoranské vojvodstvo – słowacki" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Kujavsko-pomoranské vojvodstvo" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="słowacki" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Kujavsko-pomorjansko_vojvodstvo" title="Kujavsko-pomorjansko vojvodstvo – słoweński" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Kujavsko-pomorjansko vojvodstvo" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="słoweński" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/Kujawsko-p%C5%AFmorske_wojew%C5%AFdztwo" title="Kujawsko-půmorske wojewůdztwo – śląski" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Kujawsko-půmorske wojewůdztwo" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="śląski" class="interlanguage-link-target"><span>Ślůnski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%BE%D1%98%D0%B2%D0%BE%D0%B4%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE_%D0%BA%D1%83%D1%98%D0%B0%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%BE-%D0%BF%D0%BE%D0%BC%D0%BE%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%BE" title="Војводство кујавско-поморско – serbski" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Војводство кујавско-поморско" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbski" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Kujavsko-pomeransko_vojvodstvo" title="Kujavsko-pomeransko vojvodstvo – serbsko-chorwacki" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Kujavsko-pomeransko vojvodstvo" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbsko-chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Kujavia-Pommerin_voivodikunta" title="Kujavia-Pommerin voivodikunta – fiński" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Kujavia-Pommerin voivodikunta" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="fiński" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Kujavien-Pommerns_vojvodskap" title="Kujavien-Pommerns vojvodskap – szwedzki" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Kujavien-Pommerns vojvodskap" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="szwedzki" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B8%81%E0%B8%B9%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%B7%E0%B8%AD-%E0%B8%9B%E0%B8%AD%E0%B8%A1%E0%B8%AD%E0%B9%81%E0%B8%8A" title="จังหวัดกูยาวือ-ปอมอแช – tajski" lang="th" hreflang="th" data-title="จังหวัดกูยาวือ-ปอมอแช" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="tajski" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Kuyavya-Pomeranya" title="Kuyavya-Pomeranya – turecki" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Kuyavya-Pomeranya" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turecki" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%83%D1%8F%D0%B2%D1%81%D1%8C%D0%BA%D0%BE-%D0%9F%D0%BE%D0%BC%D0%BE%D1%80%D1%81%D1%8C%D0%BA%D0%B5_%D0%B2%D0%BE%D1%94%D0%B2%D0%BE%D0%B4%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Куявсько-Поморське воєводство – ukraiński" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Куявсько-Поморське воєводство" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukraiński" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%88%DB%8C-%D9%BE%D9%88%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7_%D8%B5%D9%88%D8%A8%DB%81" title="کویاوی-پومرانیا صوبہ – urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="کویاوی-پومرانیا صوبہ" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Voivodato_de_%C5%82a_Cui%C3%A0via-Pomer%C3%A0nia" title="Voivodato de ła Cuiàvia-Pomerània – wenecki" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Voivodato de ła Cuiàvia-Pomerània" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="wenecki" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Kujawsko-Pomorskie" title="Kujawsko-Pomorskie – wietnamski" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Kujawsko-Pomorskie" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="wietnamski" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Kuyavya-Pomeranya_(lalawigan)" title="Kuyavya-Pomeranya (lalawigan) – waraj" lang="war" hreflang="war" data-title="Kuyavya-Pomeranya (lalawigan)" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="waraj" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%BA%93%E4%BA%9A%E7%BB%B4-%E6%B3%A2%E7%BE%8E%E6%8B%89%E5%B0%BC%E4%BA%9A%E7%9C%81" title="库亚维-波美拉尼亚省 – wu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="库亚维-波美拉尼亚省" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="wu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%BA%AB%E4%BA%9E%E7%B6%AD-%E6%B3%A2%E7%BE%8E%E6%8B%89%E5%B0%BC%E4%BA%9E%E7%9C%81" title="庫亞維-波美拉尼亞省 – kantoński" lang="yue" hreflang="yue" data-title="庫亞維-波美拉尼亞省" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="kantoński" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Kuyavya-Pomeranya" title="Kuyavya-Pomeranya – Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Kuyavya-Pomeranya" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zea mw-list-item"><a href="https://zea.wikipedia.org/wiki/Woiwodschap_Kujavi%C3%AB-Pommer%27n" title="Woiwodschap Kujavië-Pommer'n – zelandzki" lang="zea" hreflang="zea" data-title="Woiwodschap Kujavië-Pommer'n" data-language-autonym="Zeêuws" data-language-local-name="zelandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Zeêuws</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%BA%AB%E4%BA%9E%E7%B6%AD-%E6%BF%B1%E6%B5%B7%E7%9C%81" title="庫亞維-濱海省 – chiński" lang="zh" hreflang="zh" data-title="庫亞維-濱海省" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chiński" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q54153#sitelinks-wikipedia" title="Edytuj linki pomiędzy wersjami językowymi" class="wbc-editpage">Edytuj linki</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Przestrzenie nazw"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie" title="Zobacz stronę treści [c]" accesskey="c"><span>Artykuł</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Dyskusja:Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie" rel="discussion" title="Dyskusja o zawartości tej strony [t]" accesskey="t"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Zmień wariant języka" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">polski</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Widok"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=history" title="Starsze wersje tej strony [h]" accesskey="h"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Narzędzia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Więcej opcji" > <div class="vector-menu-heading"> Działania </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=history"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ogólne </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Linkuj%C4%85ce/Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie" title="Pokaż listę wszystkich stron linkujących do tej strony [j]" accesskey="j"><span>Linkujące</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Zmiany_w_linkowanych/Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie" rel="nofollow" title="Ostatnie zmiany w stronach, do których ta strona linkuje [k]" accesskey="k"><span>Zmiany w linkowanych</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Prześlij_plik" title="Prześlij pliki [u]" accesskey="u"><span>Prześlij plik</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Strony_specjalne" title="Lista wszystkich stron specjalnych [q]" accesskey="q"><span>Strony specjalne</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&oldid=75293438" title="Stały link do tej wersji tej strony"><span>Link do tej wersji</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=info" title="Więcej informacji na temat tej strony"><span>Informacje o tej stronie</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Cytuj&page=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&id=75293438&wpFormIdentifier=titleform" title="Informacja o tym jak należy cytować tę stronę"><span>Cytowanie tego artykułu</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Skr%C3%B3%C4%87_adres_URL&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FWojew%25C3%25B3dztwo_kujawsko-pomorskie"><span>Zobacz skrócony adres URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Kod_QR&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FWojew%25C3%25B3dztwo_kujawsko-pomorskie"><span>Pobierz kod QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Drukuj lub eksportuj </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCka&bookcmd=book_creator&referer=Wojew%C3%B3dztwo+kujawsko-pomorskie"><span>Utwórz książkę</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:DownloadAsPdf&page=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=show-download-screen"><span>Pobierz jako PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&printable=yes" title="Wersja do wydruku [p]" accesskey="p"><span>Wersja do druku</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> W innych projektach </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Kuyavian-Pomeranian_Voivodeship" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikinews mw-list-item"><a href="https://pl.wikinews.org/wiki/Kategoria:Kujawsko-pomorskie" hreflang="pl"><span>Wikinews</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikivoyage mw-list-item"><a href="https://pl.wikivoyage.org/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie" hreflang="pl"><span>Wikipodróże</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q54153" title="Link do powiązanego elementu w repozytorium danych [g]" accesskey="g"><span>Element Wikidanych</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Wygląd</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ukryj</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-coordinates" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span id="coordinates" class="coordinates plainlinks">Na mapach: <a class="external text" href="//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=pl&pagename=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&params=53.066666666667_N_18.483333333333_E_type:city"><span class="geo-default"><span class="geo-dms" title="Mapy, zdjęcia satelitarne i inne informacje dotyczące miejsca o współrzędnych geograficznych 53°04′N 18°29′E"><span class="latitude">53°04′N</span> <span class="longitude">18°29′E</span></span></span><span class="geo-multi-punct">/</span><span class="geo-nondefault"><span class="geo-dms" title="Mapy, zdjęcia satelitarne i inne informacje dotyczące miejsca o współrzędnych geograficznych 53,066667 18,483333"><span class="latitude">53,066667</span> <span class="longitude">18,483333</span></span></span></a></span></div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Z Wikipedii, wolnej encyklopedii</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="pl" dir="ltr"><table class="infobox"> <caption class="naglowek"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r65781301">.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex{display:flex;justify-content:flex-start;align-items:center;gap:4px}.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex>.iboxt-ikona{flex-grow:0;flex-shrink:0;font-size:7px;max-width:40px;overflow:hidden}.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex>.iboxt-tekst{flex-grow:1}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-1{font-weight:bold}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-2{font-style:italic}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-3{font-style:italic;font-size:90%}</style><div class="iboxt-1">województwo kujawsko-pomorskie</div> </caption> <tbody><tr style="background:#eee; color:black; text-align:center; font-style:italic; border-bottom:1px solid #aaa;"> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table class="iboxtab void" style="width:auto; margin-left:auto; margin-right:auto;"> <tbody><tr> <td style="text-align:right;">—</td> <td><a href="/wiki/Podzia%C5%82_administracyjny_Polski" title="Podział administracyjny Polski">województwo</a></td> <td style="text-align:left;">— </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr class="grafika iboxs"> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table class="ibox2"> <tbody><tr> <td style="text-align: center; vertical-align:middle;"><span class="mw-no-invert" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie_COA.svg" class="mw-file-description"><img alt="Herb" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/POL_wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie_COA.svg/100px-POL_wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie_COA.svg.png" decoding="async" width="100" height="123" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/POL_wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie_COA.svg/150px-POL_wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/POL_wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie_COA.svg/200px-POL_wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie_COA.svg.png 2x" data-file-width="693" data-file-height="853" /></a></span> </td> <td style="text-align: center; vertical-align:middle;"><span class="mw-image-border mw-no-invert" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie_flag.svg" class="mw-file-description"><img alt="Flaga" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/POL_wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie_flag.svg/100px-POL_wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie_flag.svg.png" decoding="async" width="100" height="63" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/POL_wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie_flag.svg/150px-POL_wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie_flag.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/POL_wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie_flag.svg/200px-POL_wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie_flag.svg.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="500" /></a></span> </td></tr> <tr> <td style="text-align: center; vertical-align:middle;"><a href="/wiki/Herb_wojew%C3%B3dztwa_kujawsko-pomorskiego" title="Herb województwa kujawsko-pomorskiego">Herb</a> </td> <td style="text-align: center; vertical-align:middle;"><a href="/wiki/Flaga_wojew%C3%B3dztwa_kujawsko-pomorskiego" title="Flaga województwa kujawsko-pomorskiego">Flaga</a> </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Pa%C5%84stwo" title="Państwo">Państwo</a> </th> <td> <p><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Flag_of_Poland.svg/22px-Flag_of_Poland.svg.png" decoding="async" width="22" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Flag_of_Poland.svg/33px-Flag_of_Poland.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Flag_of_Poland.svg/44px-Flag_of_Poland.svg.png 2x" data-file-width="640" data-file-height="400" /></span></span> </span><a href="/wiki/Polska" title="Polska">Polska</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Kod <a href="/wiki/ISO_3166-2" title="ISO 3166-2">ISO 3166-2</a> </th> <td> <p>PL-KP </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/TERYT" title="TERYT">TERYT</a> </th> <td> <p>04 </p> </td></tr> <tr> <th>Siedziba wojewody </th> <td> <p><a href="/wiki/Bydgoszcz" title="Bydgoszcz">Bydgoszcz</a> </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Wojewoda" title="Wojewoda">Wojewoda</a> </th> <td> <p><a href="/wiki/Micha%C5%82_Sztybel" title="Michał Sztybel">Michał Sztybel</a><sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1">[1]</a></sup> </p> </td></tr> <tr> <th>Siedziba sejmiku </th> <td> <p><a href="/wiki/Toru%C5%84" title="Toruń">Toruń</a> </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Marsza%C5%82ek_wojew%C3%B3dztwa" title="Marszałek województwa">Marszałek</a> </th> <td> <p><a href="/wiki/Piotr_Ca%C5%82becki" title="Piotr Całbecki">Piotr Całbecki</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Powierzchnia <small>(2015)</small> </th> <td> <p>17 971,34 km² </p> </td></tr> <tr> <th style="padding-bottom:0px;">Populacja <small>(30.06.2024)</small><br />• liczba ludności </th> <td style="padding-bottom:0px;"> <p><br />1 990 323<sup id="cite_ref-Populacja2024_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-Populacja2024-2">[2]</a></sup> </p> </td></tr> <tr> <th style="padding-top:0px;">• gęstość </th> <td style="padding-top:0px;"> <p>110,7 os./km² </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Urbanizacja" title="Urbanizacja">Urbanizacja</a> </th> <td> <p>58%<sup id="cite_ref-Populacja2024_2-1" class="reference"><a href="#cite_note-Populacja2024-2">[2]</a></sup> </p> </td></tr> <tr> <th><a href="https://pl.wikisource.org/wiki/Polskie_tablice_rejestracyjne" class="extiw" title="s:Polskie tablice rejestracyjne">Tablice rejestracyjne</a> </th> <td> <p>C </p> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="text-align:left; border-top:1px solid #aaa;"><div style="font-weight:bold;">Adres Urzędu Wojewódzkiego:</div>ul. Jagiellońska 3<br />85-950 Bydgoszcz </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="text-align:left; border-top:1px solid #aaa;"><div style="font-weight:bold;">Adres Urzędu Marszałkowskiego:</div>pl. Teatralny 2<br />87-100 Toruń </td></tr> <tr style="background:#eee; color:black; text-align:center; font-weight:bold; border-top:1px solid #aaa;"> <th colspan="2" class="naglowek" style="font-weight:bold; text-align:center; border-top:1px solid #aaa; border-bottom:1px solid #aaa;">Podział administracyjny </th></tr> <tr> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table class="iboxtab void"> <tbody><tr class="grafika iboxs"> <td colspan="2"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Kuyavian-Pomeranian_Voivodeship_administrative_map.svg" class="mw-file-description"><img alt="Plan województwa kujawsko-pomorskiego" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Kuyavian-Pomeranian_Voivodeship_administrative_map.svg/240px-Kuyavian-Pomeranian_Voivodeship_administrative_map.svg.png" decoding="async" width="240" height="182" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Kuyavian-Pomeranian_Voivodeship_administrative_map.svg/360px-Kuyavian-Pomeranian_Voivodeship_administrative_map.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Kuyavian-Pomeranian_Voivodeship_administrative_map.svg/480px-Kuyavian-Pomeranian_Voivodeship_administrative_map.svg.png 2x" data-file-width="1231" data-file-height="936" /></a></span> </td></tr> <tr> <th>Liczba <a href="/wiki/Miasto_na_prawach_powiatu" title="Miasto na prawach powiatu">miast na prawach powiatu</a> </th> <td> <p>4 </p> </td></tr> <tr> <th>Liczba <a href="/wiki/Powiat_(Polska)" title="Powiat (Polska)">powiatów</a> </th> <td> <p>19 </p> </td></tr> <tr> <th>Liczba <a href="/wiki/Gmina_miejska" title="Gmina miejska">gmin miejskich</a> </th> <td> <p>17 </p> </td></tr> <tr> <th>Liczba <a href="/wiki/Gmina_miejsko-wiejska" title="Gmina miejsko-wiejska">gmin miejsko-wiejskich</a> </th> <td> <p>39 </p> </td></tr> <tr> <th>Liczba <a href="/wiki/Gmina_wiejska" title="Gmina wiejska">gmin wiejskich</a> </th> <td> <p>88 </p> </td></tr> </tbody></table> </td></tr> <tr class="grafika iboxs"> <td colspan="2"><span style="font-weight:bold;">Położenie na mapie Polski</span><br /><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Kuyavian-Pomeranian_in_Poland_(%2Brivers).svg" class="mw-file-description"><img alt="Położenie na mapie Polski" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Kuyavian-Pomeranian_in_Poland_%28%2Brivers%29.svg/240px-Kuyavian-Pomeranian_in_Poland_%28%2Brivers%29.svg.png" decoding="async" width="240" height="233" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Kuyavian-Pomeranian_in_Poland_%28%2Brivers%29.svg/360px-Kuyavian-Pomeranian_in_Poland_%28%2Brivers%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Kuyavian-Pomeranian_in_Poland_%28%2Brivers%29.svg/480px-Kuyavian-Pomeranian_in_Poland_%28%2Brivers%29.svg.png 2x" data-file-width="861" data-file-height="837" /></a></span> </td></tr> <tr class="noprint plainlinks" style="border-top:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); text-align:center;"> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table cellpadding="4" cellspacing="0" style="width:100%; margin:0px; background:var(--background-color-base, #fff); color:inherit"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; width:30px;"><span typeof="mw:File"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Kuyavian-Pomeranian_Voivodeship" title="Commons"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/21px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="21" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/31px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/42px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> </td> <td style="vertical-align:middle;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Kuyavian-Pomeranian_Voivodeship" class="extiw" title="commons:Category:Kuyavian-Pomeranian Voivodeship">Multimedia w Wikimedia Commons</a> </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr class="noprint plainlinks" style="border-top:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); text-align:center;"> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table cellpadding="4" cellspacing="0" style="width:100%; margin:0px; background:var(--background-color-base, #fff); color:inherit"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; width:30px;"><span typeof="mw:File"><a href="https://pl.wikivoyage.org/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie" title="Wikipodróże"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg/28px-Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg.png" decoding="async" width="28" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg/42px-Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg/56px-Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg.png 2x" data-file-width="193" data-file-height="193" /></a></span> </td> <td style="vertical-align:middle;"><a href="https://pl.wikivoyage.org/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie" class="extiw" title="voy:Województwo kujawsko-pomorskie">Informacje w Wikipodróżach</a> </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="text-align:center; border-top:1px solid #aaa;"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.gov.pl/web/uw-kujawsko-pomorski/">Strona Urzędu Wojewódzkiego</a> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="text-align:center; border-top:1px solid #aaa;"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.kujawsko-pomorskie.pl/">Strona Urzędu Marszałkowskiego</a> </td></tr> </tbody></table> <table class="infobox noprint plainlinks" cellpadding="4" role="presentation"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; text-align:center; width:30px;"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/WiktionaryPl_nodesc.svg/28px-WiktionaryPl_nodesc.svg.png" decoding="async" width="28" height="27" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/WiktionaryPl_nodesc.svg/42px-WiktionaryPl_nodesc.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/WiktionaryPl_nodesc.svg/56px-WiktionaryPl_nodesc.svg.png 2x" data-file-width="122" data-file-height="117" /></span></span> </td> <td style="line-height:normal; vertical-align:middle; text-align:center; flex:unset;"><a href="https://pl.wiktionary.org/wiki/wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie" class="extiw" title="wikt:województwo kujawsko-pomorskie"><strong>Zobacz hasło</strong> <em>województwo kujawsko-pomorskie</em> w Wikisłowniku</a> </td></tr></tbody></table> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Kujawsko-pomorskie_krainy_hist-etn.PNG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d2/Kujawsko-pomorskie_krainy_hist-etn.PNG/240px-Kujawsko-pomorskie_krainy_hist-etn.PNG" decoding="async" width="240" height="175" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d2/Kujawsko-pomorskie_krainy_hist-etn.PNG/360px-Kujawsko-pomorskie_krainy_hist-etn.PNG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d2/Kujawsko-pomorskie_krainy_hist-etn.PNG/480px-Kujawsko-pomorskie_krainy_hist-etn.PNG 2x" data-file-width="800" data-file-height="583" /></a><figcaption>Krainy historyczno-etnograficzne w województwie kujawsko-pomorskim</figcaption></figure> <p><b>Województwo kujawsko-pomorskie</b> – jedno z 16 <a href="/wiki/Polska" title="Polska">polskich</a> <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo" title="Województwo">województw</a> leżące w północno-centralnej części kraju. Zostało utworzone na mocy ustawy z dnia 24 lipca 1998 w przybliżeniu z dawnych województw: <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_bydgoskie_(1975%E2%80%931998)" title="Województwo bydgoskie (1975–1998)">bydgoskiego</a>, <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_toru%C5%84skie" title="Województwo toruńskie">toruńskiego</a> i <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_w%C5%82oc%C5%82awskie" title="Województwo włocławskie">włocławskiego</a>. 30 czerwca 2023 województwo liczyło 2 001 670 mieszkańców<sup id="cite_ref-GUS2023_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-GUS2023-3">[3]</a></sup>. Urzędy i jednostki szczebla wojewódzkiego zostały rozdzielone pomiędzy dwa główne miasta regionu. Siedziba <a href="/wiki/Wojewoda" title="Wojewoda">wojewody</a> oraz większości urzędów administracji państwowej została ustanowiona w <a href="/wiki/Bydgoszcz" title="Bydgoszcz">Bydgoszczy</a>, natomiast siedziba <a href="/wiki/Sejmik_wojew%C3%B3dztwa" title="Sejmik województwa">sejmiku województwa</a>, <a href="/wiki/Marsza%C5%82ek_wojew%C3%B3dztwa" title="Marszałek województwa">marszałka</a> i <a href="/wiki/Zarz%C4%85d_wojew%C3%B3dztwa" title="Zarząd województwa">zarządu województwa</a> oraz organów administracji samorządowej w <a href="/wiki/Toru%C5%84" title="Toruń">Toruniu</a><sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4">[4]</a></sup>. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Krainy-historyczne-Polski.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/Krainy-historyczne-Polski.png/240px-Krainy-historyczne-Polski.png" decoding="async" width="240" height="240" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/Krainy-historyczne-Polski.png/360px-Krainy-historyczne-Polski.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/Krainy-historyczne-Polski.png/480px-Krainy-historyczne-Polski.png 2x" data-file-width="4961" data-file-height="4961" /></a><figcaption>Krainy historyczne woj. kujawsko-pomorskiego i Polski na tle współczesnych granic administracyjnych</figcaption></figure> <p>Patronem województwa jest św. <a href="/wiki/Jan_Pawe%C5%82_II" title="Jan Paweł II">Jan Paweł II</a>. Święto regionu, ustanowione w 2008, obchodzone jest 7 czerwca<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5">[5]</a></sup>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Historia">Historia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=1" title="Edytuj sekcję: Historia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=1" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Historia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Trzon województwa stanowią historyczne <a href="/wiki/Kujawy" title="Kujawy">Kujawy</a>, a ponadto <a href="/wiki/Ziemia_che%C5%82mi%C5%84ska" title="Ziemia chełmińska">ziemia chełmińska</a> będąca częścią Pomorza Nadwiślańskiego, <a href="/wiki/Ziemia_dobrzy%C5%84ska" title="Ziemia dobrzyńska">ziemia dobrzyńska</a> oraz fragmenty <a href="/wiki/Wielkopolska" title="Wielkopolska">Wielkopolski</a> i <a href="/wiki/Pomorze" title="Pomorze">Pomorza Gdańskiego</a>. W X–XII w. większość ziem obecnego regionu należała do państwa pierwszych <a href="/wiki/Piastowie" title="Piastowie">Piastów</a> w zasięgu prowincji <a href="/wiki/Mazowsze" title="Mazowsze">mazowieckiej</a>. Jedynie północno-zachodnie obszary podlegały kontroli <a href="/wiki/Pomorzanie" title="Pomorzanie">Pomorzan</a>, którzy do początku XII w. posiadali warownie m.in. w <a href="/wiki/Nak%C5%82o_nad_Noteci%C4%85" title="Nakło nad Notecią">Nakle</a>, <a href="/wiki/%C5%9Awiecie" title="Świecie">Świeciu</a> i <a href="/wiki/Wyszogr%C3%B3d_(Bydgoszcz)" title="Wyszogród (Bydgoszcz)">Wyszogrodzie</a>. W końcu XII w. nastąpiło wydzielenie z <a href="/wiki/Mazowsze" title="Mazowsze">Mazowsza</a> dzielnicy kujawskiej, co zapoczątkowało kształtowanie się zrębu historycznego regionu, obejmującego również tereny zawiślańskie (ziemia chełmińska i dobrzyńska). Rozdarcie spójności terytorialnej tak ukształtowanego regionu zapoczątkowało sprowadzenie w 1228 r. <a href="/wiki/Zakon_krzy%C5%BCacki" title="Zakon krzyżacki">zakonu krzyżackiego</a> przez księcia <a href="/wiki/Konrad_I_mazowiecki" title="Konrad I mazowiecki">Konrada Mazowieckiego</a>. Krzyżacy uniezależnili się na przydzielonej im ziemi chełmińskiej i rozpoczęli chrystianizację <a href="/wiki/Prusy_(kraina_historyczna)" title="Prusy (kraina historyczna)">Prus</a>, a z początkiem XIV w. – także podbój ziem polskich, m.in. <a href="/wiki/Pomorze_Gda%C5%84skie" title="Pomorze Gdańskie">Pomorza Gdańskiego</a> (1308–1466), Kujaw i ziemi dobrzyńskiej (1331–1343). <a href="/wiki/Pa%C5%84stwo_zakonu_krzy%C5%BCackiego" title="Państwo zakonu krzyżackiego">Państwo krzyżackie</a> objęło północną część obecnego województwa, a na jego terytorium powstały warowne <a href="/wiki/Zamek_krzy%C5%BCacki" title="Zamek krzyżacki">zamki</a> i liczne miasta lokowane na <a href="/wiki/Prawo_che%C5%82mi%C5%84skie" title="Prawo chełmińskie">prawie chełmińskim</a> (w tym pierwsze miasta: Toruń i <a href="/wiki/Che%C5%82mno" title="Chełmno">Chełmno</a>). Odmiennie powodziło się południowej części regionu, która pozostała we władaniu <a href="/wiki/Piastowie" title="Piastowie">książąt piastowskich</a>. W XIV wieku region kujawski uległ podziałowi na dzielnice: <a href="/w/index.php?title=Ksi%C4%99stwo_brzeskokujawskie&action=edit&redlink=1" class="new" title="Księstwo brzeskokujawskie (strona nie istnieje)">brzeską</a>, <a href="/wiki/Ksi%C4%99stwo_inowroc%C5%82awskie" title="Księstwo inowrocławskie">inowrocławską</a>, <a href="/wiki/Ksi%C4%99stwo_bydgosko-wyszogrodzkie" title="Księstwo bydgosko-wyszogrodzkie">bydgosko-wyszogrodzką</a> i <a href="/wiki/Ksi%C4%99stwo_gniewkowskie" title="Księstwo gniewkowskie">gniewkowską</a>. Za panowania <a href="/wiki/W%C5%82adys%C5%82aw_II_Jagie%C5%82%C5%82o" title="Władysław II Jagiełło">Władysława Jagiełły</a> region ten został scalony administracyjnie w dwa województwa kujawskie, nawiązujące do dawnych podziałów dzielnicowych. W 1466 r. na mocy II traktatu toruńskiego kończącego <a href="/wiki/Wojna_trzynastoletnia" title="Wojna trzynastoletnia">wojnę trzynastoletnią</a>, ziemia chełmińska oraz <a href="/wiki/Pomorze_Gda%C5%84skie" title="Pomorze Gdańskie">Pomorze Gdańskie</a> powróciły w granice państwa polskiego. Kraina ta jako <a href="/wiki/Prusy_Kr%C3%B3lewskie" title="Prusy Królewskie">Prusy Królewskie</a> zachowała jednak pewną autonomię oraz odróżniała się gospodarczo, religijnie i społecznie od reszty ziem polskich. </p><p> Pod względem administracyjnym w XV–XVIII w. ziemie obecnego regionu należały do pięciu województw <a href="/wiki/Prowincja_wielkopolska" title="Prowincja wielkopolska">prowincji wielkopolskiej</a> <a href="/wiki/Korona_Kr%C3%B3lestwa_Polskiego" title="Korona Królestwa Polskiego">Korony Królestwa Polskiego</a>, później <a href="/wiki/Rzeczpospolita_Obojga_Narod%C3%B3w" title="Rzeczpospolita Obojga Narodów">Rzeczypospolitej Obojga Narodów</a>: <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_che%C5%82mi%C5%84skie" title="Województwo chełmińskie">chełmińskiego</a>, terytorium niezależnego Torunia i <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_pomorskie_(I_Rzeczpospolita)" title="Województwo pomorskie (I Rzeczpospolita)">pomorskiego</a> (<a href="/wiki/Prusy_Kr%C3%B3lewskie" title="Prusy Królewskie">Prusy Królewskie</a>), <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_inowroc%C5%82awskie" title="Województwo inowrocławskie">inowrocławskiego</a> i <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_brzeskokujawskie" title="Województwo brzeskokujawskie">brzesko-kujawskiego</a> (Kujawy) oraz <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_kaliskie_(I_Rzeczpospolita)" title="Województwo kaliskie (I Rzeczpospolita)">kaliskiego</a> (<a href="/wiki/Krajna" title="Krajna">Krajna</a> i <a href="/wiki/Pa%C5%82uki" title="Pałuki">Pałuki</a> zaliczane do <a href="/wiki/Wielkopolska" title="Wielkopolska">Wielkopolski</a>). Ziemia dobrzyńska zachowywała odrębność samorządową należąc formalnie do <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_inowroc%C5%82awskie" title="Województwo inowrocławskie">województwa inowrocławskiego</a>.</p><figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:KPna49.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/KPna49.png/240px-KPna49.png" decoding="async" width="240" height="226" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/KPna49.png/360px-KPna49.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/KPna49.png/480px-KPna49.png 2x" data-file-width="2477" data-file-height="2331" /></a><figcaption>Województwa z lat 1975–1998</figcaption></figure><p>W XV–XVI wieku w obrębie regionu rozwinęły się miasta leżące na szlaku handlowym <a href="/wiki/Wis%C5%82a" title="Wisła">Wisły</a>, którym odbywał się transport płodów rolnych i leśnych z głębi kraju do portu gdańskiego. Dzięki rozległym przywilejom utrzymała się rola Torunia jako ważnego ośrodka handlowego (18–20 tys. mieszkańców), zaś <a href="/wiki/Grudzi%C4%85dz" title="Grudziądz">Grudziądz</a> uzyskał status siedziby parlamentu prowincjonalnego <a href="/wiki/Prusy_Kr%C3%B3lewskie" title="Prusy Królewskie">Prus Królewskich</a>. Wśród miast regionu dużą rolę gospodarczą zaczęła odgrywać Bydgoszcz (ok. 1600 r. 5 tys. mieszkańców), Inowrocław i Włocławek (po 2 tys. mieszkańców). Siedzibami biskupstw były: Włocławek i <a href="/wiki/Che%C5%82m%C5%BCa" title="Chełmża">Chełmża</a><sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6">[6]</a></sup>. Okres prosperity zahamowały wojny szwedzkie w II połowie XVII w., które przyniosły ogromne zniszczenia gospodarcze oraz wyludnienie większości miast. W 1772 r. wskutek <a href="/wiki/I_rozbi%C3%B3r_Polski" title="I rozbiór Polski">I rozbioru Polski</a>, <a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Prus" title="Królestwo Prus">Królestwo Prus</a> dokonało aneksji części ziem obecnego regionu: <a href="/wiki/Prusy_Kr%C3%B3lewskie" title="Prusy Królewskie">Prus Królewskich</a> bez Torunia, <a href="/wiki/Krajna" title="Krajna">Krajny</a> oraz części <a href="/wiki/Pa%C5%82uki" title="Pałuki">Pałuk</a> i Kujaw z Bydgoszczą i <a href="/wiki/Inowroc%C5%82aw" title="Inowrocław">Inowrocławiem</a>. <a href="/wiki/Prusy_Kr%C3%B3lewskie" title="Prusy Królewskie">Prusy Królewskie</a> przemianowano w przybliżeniu w prowincję <a href="/wiki/Prusy_Zachodnie" title="Prusy Zachodnie">Prusy Zachodnie</a>, zaś w Bydgoszczy ustanowiono siedzibę władz <a href="/wiki/Obw%C3%B3d_Nadnotecki" title="Obwód Nadnotecki">Obwodu Nadnoteckiego</a>, który objął wcielone tereny wielkopolsko-kujawskie, nie należące dawniej do Prus Królewskich. Reszta regionu znalazła się w granicach Prus po <a href="/wiki/II_rozbi%C3%B3r_Polski" title="II rozbiór Polski">II rozbiorze</a> w 1793 r., przydzielona do prowincji: <a href="/wiki/Prusy_Po%C5%82udniowe" title="Prusy Południowe">Prusy Południowe</a> i <a href="/wiki/Prusy_Nowowschodnie" title="Prusy Nowowschodnie">Prusy Nowowschodnie</a>. W latach 1807–1815 cały region, z wyjątkiem jego północno-zachodnich kresów, znajdował się w <a href="/wiki/Ksi%C4%99stwo_Warszawskie" title="Księstwo Warszawskie">Księstwie Warszawskim</a>, utworzonym pod berłem <a href="/wiki/Napoleon_Bonaparte" title="Napoleon Bonaparte">Napoleona</a>. Pod względem administracyjnym należał niemal w całości do <a href="/wiki/Departament_bydgoski" title="Departament bydgoski">departamentu bydgoskiego</a> (bez Grudziądza i ziemi dobrzyńskiej przydzielonej do <a href="/wiki/Departament_p%C5%82ocki_(Ksi%C4%99stwo_Warszawskie)" title="Departament płocki (Księstwo Warszawskie)">departamentu płockiego</a>).</p><figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Kujawsko-pomorskie_mapa_fizyczna.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Kujawsko-pomorskie_mapa_fizyczna.png/240px-Kujawsko-pomorskie_mapa_fizyczna.png" decoding="async" width="240" height="228" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Kujawsko-pomorskie_mapa_fizyczna.png/360px-Kujawsko-pomorskie_mapa_fizyczna.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Kujawsko-pomorskie_mapa_fizyczna.png/480px-Kujawsko-pomorskie_mapa_fizyczna.png 2x" data-file-width="1992" data-file-height="1895" /></a><figcaption>Mapa fizyczna</figcaption></figure><p>Klęska wojsk Napoleona w 1815 r. przesądziła o ponownym wcieleniu ziem regionu do obcych organizmów państwowych. W wyniku <a href="/wiki/Kongres_wiede%C5%84ski" title="Kongres wiedeński">kongresu wiedeńskiego</a> zachodnią i północną część regionu włączono do <a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Prus" title="Królestwo Prus">Prus</a>, zaś część wschodnia stała się częścią <a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Polskie_(kongresowe)" title="Królestwo Polskie (kongresowe)">Królestwa Kongresowego</a> związanego z <a href="/wiki/Imperium_Rosyjskie" title="Imperium Rosyjskie">Rosją</a>. W obrębie zaboru pruskiego utworzono <a href="/wiki/Rejencja_bydgoska_(1815%E2%80%931920)" title="Rejencja bydgoska (1815–1920)">rejencję bydgoską</a>, która objęła południowo-zachodnią część ziem obecnego regionu, zaś dawne tereny Prus Królewskich należały do <a href="/wiki/Rejencja_kwidzy%C5%84ska_(1815%E2%80%931920)" title="Rejencja kwidzyńska (1815–1920)">rejencji kwidzyńskiej</a> w prowincji <a href="/wiki/Prusy_Zachodnie" title="Prusy Zachodnie">Prusy Zachodnie</a>. <a href="/wiki/Rewolucja_przemys%C5%82owa" title="Rewolucja przemysłowa">Rewolucja przemysłowa</a> oraz rozwój handlu i komunikacji w II połowie XIX wieku spowodował rozwój gospodarczy zwłaszcza w <a href="/wiki/Zab%C3%B3r_pruski" title="Zabór pruski">zaborze pruskim</a>. Dużymi węzłami kolejowymi stały się m.in. Bydgoszcz (gdzie od 1849 zlokalizowana była także <a href="/wiki/Dyrekcja_Kolei_w_Bydgoszczy" title="Dyrekcja Kolei w Bydgoszczy">Królewsko-Pruska Dyrekcja Kolei Wschodniej</a>), Toruń i Inowrocław. Większość miast osiągnęła duży wzrost demograficzny, np. w 1910 r. Bydgoszcz liczyła 58 tys. mieszkańców (z przedmieściami 93 tys.), Toruń – 46 tys., Grudziądz – 40 tys., Włocławek – 36 tys., a Inowrocław – 25 tys.<sup id="cite_ref-Miastahist_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-Miastahist-7">[7]</a></sup> Pogłębiła się także różnica w rozwoju społeczno-gospodarczym ziem regionu przedzielonych granicą niemiecko-rosyjską. </p><p>Po <a href="/wiki/I_wojna_%C5%9Bwiatowa" title="I wojna światowa">I wojnie światowej</a> całe terytorium dzisiejszego województwa znalazło się w granicach odrodzonego <a href="/wiki/II_Rzeczpospolita" title="II Rzeczpospolita">państwa polskiego</a>. Południowo-zachodnia część regionu (należąca w czasach pruskich do <a href="/wiki/Prowincja_Pozna%C5%84ska" title="Prowincja Poznańska">prowincji Poznańskiej</a>) należała do <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_pozna%C5%84skie_(II_Rzeczpospolita)" title="Województwo poznańskie (II Rzeczpospolita)">województwa poznańskiego</a>, część północna (dawniej <a href="/wiki/Prusy_Zachodnie" title="Prusy Zachodnie">Prusy Zachodnie</a>) do <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_pomorskie_(II_Rzeczpospolita)" title="Województwo pomorskie (II Rzeczpospolita)">województwa pomorskiego</a>, zaś część wschodnia (dawniej <a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Polskie_(kongresowe)" title="Królestwo Polskie (kongresowe)">Królestwo Kongresowe</a>) do <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_warszawskie_(II_Rzeczpospolita)" title="Województwo warszawskie (II Rzeczpospolita)">województwa warszawskiego</a>. W 1938 roku nastąpiło poszerzenie województwa pomorskiego o Kujawy i część <a href="/wiki/Wielkopolska" title="Wielkopolska">Wielkopolski</a> (Bydgoszcz, Inowrocław, Włocławek). W <a href="/wiki/Historia_Polski_(1918%E2%80%931939)" title="Historia Polski (1918–1939)">dwudziestoleciu międzywojennym</a> siedzibą władz administracyjnych był Toruń. W 1939 roku liczba mieszkańców największych miast regionu przedstawiała się następująco: Bydgoszcz – 141 tys., Toruń – 81 tys., Włocławek – 67 tys., Grudziądz – 59 tys., Inowrocław – 40 tys.<sup id="cite_ref-Miastahist_7-1" class="reference"><a href="#cite_note-Miastahist-7">[7]</a></sup> W czasie <a href="/wiki/Okupacja_niemiecka_ziem_polskich_(1939%E2%80%931945)" title="Okupacja niemiecka ziem polskich (1939–1945)">okupacji niemieckiej</a> większość ziem obecnego regionu wcielono do <a href="/wiki/III_Rzesza" title="III Rzesza">III Rzeszy</a>. Część północna znalazła się w okręgu Rzeszy <a href="/wiki/Gda%C5%84sk-Prusy_Zachodnie" title="Gdańsk-Prusy Zachodnie">Gdańsk-Prusy Zachodnie</a> (rejencje: <a href="/wiki/Rejencja_bydgoska_(1939%E2%80%931945)" title="Rejencja bydgoska (1939–1945)">bydgoska</a> i <a href="/wiki/Rejencja_kwidzy%C5%84ska_(1939%E2%80%931945)" title="Rejencja kwidzyńska (1939–1945)">kwidzyńska</a>), zaś część południowa w <a href="/wiki/Kraj_Warty" title="Kraj Warty">Kraju Warty</a> (<a href="/wiki/Rejencja_inowroc%C5%82awska" title="Rejencja inowrocławska">rejencja inowrocławska</a>). </p><p>W lutym 1945 roku nastąpiło reaktywowanie <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_pomorskie_(1945%E2%80%931950)" title="Województwo pomorskie (1945–1950)">województwa pomorskiego</a>, tym razem ze stolicą w Bydgoszczy. <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_bydgoskie_(1950%E2%80%931975)" title="Województwo bydgoskie (1950–1975)">Województwo bydgoskie</a> w kształcie z lat 1945–1975 objęło w przybliżeniu obszar obecnego regionu kujawsko-pomorskiego. W <a href="/wiki/Reforma_administracyjna_w_Polsce_(1975)" title="Reforma administracyjna w Polsce (1975)">reformie administracyjnej 1975 r.</a> podzielono je na trzy mniejsze województwa: <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_bydgoskie_(1975%E2%80%931998)" title="Województwo bydgoskie (1975–1998)">bydgoskie</a>, <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_toru%C5%84skie" title="Województwo toruńskie">toruńskie</a> i <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_w%C5%82oc%C5%82awskie" title="Województwo włocławskie">włocławskie</a>. </p><p>Kolejne zmiany administracyjne nastąpiły w wyniku <a href="/wiki/Reforma_administracyjna_w_Polsce_(1999)" title="Reforma administracyjna w Polsce (1999)">reformy samorządowej w 1998 r.</a><span class="need_ref" style="text-decoration: underline dotted grey;" title="Te informacje wymagają podania przypisów bibliograficznych od 2012-02">W pierwotnym projekcie sejmowym region ten miał się stać częścią wielkiego <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_pomorskie" title="Województwo pomorskie">województwa pomorskiego</a>, jednak na skutek protestów mieszkańców zrezygnowano z tych planów.</span><sup class="noprint" title="Te informacje wymagają podania przypisów bibliograficznych od 2012-02">[<a href="/wiki/Pomoc:Przypisy" title="Pomoc:Przypisy">potrzebny przypis</a>]</sup> Po trwających kilka miesięcy rozmowach polityków, samorządowców i przedstawicieli lokalnych elit zdecydowano o ulokowaniu <a href="/wiki/Wojewoda" title="Wojewoda">Wojewody</a> w Bydgoszczy, zaś <a href="/wiki/Sejmik_wojew%C3%B3dztwa" title="Sejmik województwa">Sejmiku Wojewódzkiego</a> w Toruniu. </p><p>Ostatecznie województwo kujawsko-pomorskie zostało utworzone w 1999 roku z województw poprzedniego podziału administracyjnego: </p> <ul><li><a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_w%C5%82oc%C5%82awskie" title="Województwo włocławskie">włocławskiego</a> (<i>w całości</i>)</li> <li><a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_toru%C5%84skie" title="Województwo toruńskie">toruńskiego</a> (<i>oprócz gmin <a href="/wiki/Powiat_nowomiejski" title="Powiat nowomiejski">powiatu nowomiejskiego</a></i>)</li> <li><a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_bydgoskie_(1975%E2%80%931998)" title="Województwo bydgoskie (1975–1998)">bydgoskiego</a> (<i>oprócz gmin <a href="/wiki/Powiat_chojnicki" title="Powiat chojnicki">powiatu chojnickiego</a> i <a href="/wiki/Trzemeszno_(gmina)" title="Trzemeszno (gmina)">gminy Trzemeszno</a></i>).</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Geografia">Geografia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=2" title="Edytuj sekcję: Geografia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=2" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Geografia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Kujawsko-pomorskie_topo.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Kujawsko-pomorskie_topo.png/240px-Kujawsko-pomorskie_topo.png" decoding="async" width="240" height="234" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Kujawsko-pomorskie_topo.png/360px-Kujawsko-pomorskie_topo.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Kujawsko-pomorskie_topo.png/480px-Kujawsko-pomorskie_topo.png 2x" data-file-width="1968" data-file-height="1918" /></a><figcaption>Topografia województwa</figcaption></figure> <p>Województwo zajmuje obszar 17 971,34 km², co stanowi 5,7% powierzchni Polski<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8">[8]</a></sup>. Najwyżej położoną miejscowością w województwie jest Dąbrówka w powiecie sępoleńskim (188 m nad poziom morza), najniżej leżą Rozgarty w powiecie grudziądzkim (26 m n.p.m.)<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9">[9]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Położenie_administracyjne"><span id="Po.C5.82o.C5.BCenie_administracyjne"></span>Położenie administracyjne</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=3" title="Edytuj sekcję: Położenie administracyjne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=3" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Położenie administracyjne"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Województwo jest położone w północnej części centralnej Polski i graniczy z województwami<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10">[10]</a></sup>: </p> <ul><li><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_%C5%82%C3%B3dzkie" title="łódzkie"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%82%C3%B3dzkie_1_flag.svg/22px-POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%82%C3%B3dzkie_1_flag.svg.png" decoding="async" width="22" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%82%C3%B3dzkie_1_flag.svg/33px-POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%82%C3%B3dzkie_1_flag.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%82%C3%B3dzkie_1_flag.svg/44px-POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%82%C3%B3dzkie_1_flag.svg.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="500" /></a></span></span> <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_%C5%82%C3%B3dzkie" title="Województwo łódzkie">łódzkim</a> na długości 28,8 km na południowym wschodzie</li> <li><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_mazowieckie" title="mazowieckie"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/POL_wojew%C3%B3dztwo_mazowieckie_flag.svg/22px-POL_wojew%C3%B3dztwo_mazowieckie_flag.svg.png" decoding="async" width="22" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/POL_wojew%C3%B3dztwo_mazowieckie_flag.svg/33px-POL_wojew%C3%B3dztwo_mazowieckie_flag.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/POL_wojew%C3%B3dztwo_mazowieckie_flag.svg/44px-POL_wojew%C3%B3dztwo_mazowieckie_flag.svg.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="500" /></a></span></span> <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_mazowieckie" title="Województwo mazowieckie">mazowieckim</a> na długości 187,4 km na wschodzie</li> <li><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_pomorskie" title="pomorskie"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/POL_wojew%C3%B3dztwo_pomorskie_flag.svg/22px-POL_wojew%C3%B3dztwo_pomorskie_flag.svg.png" decoding="async" width="22" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/POL_wojew%C3%B3dztwo_pomorskie_flag.svg/33px-POL_wojew%C3%B3dztwo_pomorskie_flag.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/POL_wojew%C3%B3dztwo_pomorskie_flag.svg/44px-POL_wojew%C3%B3dztwo_pomorskie_flag.svg.png 2x" data-file-width="750" data-file-height="469" /></a></span></span> <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_pomorskie" title="Województwo pomorskie">pomorskim</a> na długości 238,8 km na północy</li> <li><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_warmi%C5%84sko-mazurskie" title="warmińsko-mazurskie"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/de/POL_wojew%C3%B3dztwo_warmi%C5%84sko-mazurskie_flag.svg/22px-POL_wojew%C3%B3dztwo_warmi%C5%84sko-mazurskie_flag.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/de/POL_wojew%C3%B3dztwo_warmi%C5%84sko-mazurskie_flag.svg/33px-POL_wojew%C3%B3dztwo_warmi%C5%84sko-mazurskie_flag.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/de/POL_wojew%C3%B3dztwo_warmi%C5%84sko-mazurskie_flag.svg/44px-POL_wojew%C3%B3dztwo_warmi%C5%84sko-mazurskie_flag.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="500" /></a></span></span> <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_warmi%C5%84sko-mazurskie" title="Województwo warmińsko-mazurskie">warmińsko-mazurskim</a> na długości 125,8 km na północnym wschodzie</li> <li><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_wielkopolskie" title="wielkopolskie"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/POL_wojew%C3%B3dztwo_wielkopolskie_flag.svg/22px-POL_wojew%C3%B3dztwo_wielkopolskie_flag.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/POL_wojew%C3%B3dztwo_wielkopolskie_flag.svg/33px-POL_wojew%C3%B3dztwo_wielkopolskie_flag.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/POL_wojew%C3%B3dztwo_wielkopolskie_flag.svg/44px-POL_wojew%C3%B3dztwo_wielkopolskie_flag.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="481" /></a></span></span> <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_wielkopolskie" title="Województwo wielkopolskie">wielkopolskim</a> na długości 393,0 km na południu i zachodzie</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Położenie_fizycznogeograficzne"><span id="Po.C5.82o.C5.BCenie_fizycznogeograficzne"></span>Położenie fizycznogeograficzne</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=4" title="Edytuj sekcję: Położenie fizycznogeograficzne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=4" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Położenie fizycznogeograficzne"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Region leży centralnie w północnej części Polski po obu brzegach Wisły, w jej dolnym biegu. Znajduje się między <a href="/wiki/Pojezierze_Pomorskie" title="Pojezierze Pomorskie">Pojezierzem Pomorskim</a> i <a href="/wiki/Pojezierze_Mazurskie" title="Pojezierze Mazurskie">Mazurskim</a>. </p><p>Całość obszaru województwa kujawsko-pomorskiego<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11">[11]</a></sup> znajduje się w strefie <a href="/wiki/Obszar_m%C5%82odoglacjalny" title="Obszar młodoglacjalny">krajobrazu młodoglacjalnego</a>, ukształtowanego w <a href="/wiki/Zlodowacenie_p%C3%B3%C5%82nocnopolskie" title="Zlodowacenie północnopolskie">zlodowaceniu bałtyckim</a>. Osią województwa jest rzeka Wisła, płynąca w obrębie makroregionu: <a href="/wiki/Pradolina_Toru%C5%84sko-Eberswaldzka" title="Pradolina Toruńsko-Eberswaldzka">Pradolina Toruńsko-Eberswaldzka</a>, a poniżej <a href="/wiki/Bydgoskie_zakole_Wis%C5%82y" title="Bydgoskie zakole Wisły">zakola dolnej Wisły</a> – w <a href="/wiki/Dolina_Dolnej_Wis%C5%82y" title="Dolina Dolnej Wisły">Dolinie Dolnej Wisły</a>. Obniżenie zajęte przez Wisłę otaczają <a href="/wiki/Wysoczyzna_morenowa" title="Wysoczyzna morenowa">wysoczyzny morenowe</a>, charakteryzujące się dużym zróżnicowaniem rzeźby terenu, występowaniem form pagórkowatych oraz licznych <a href="/wiki/Jezioro_polodowcowe" title="Jezioro polodowcowe">jezior polodowcowych</a>. Znajdują się one w makroregionach: <a href="/wiki/Pojezierze_Po%C5%82udniowopomorskie" title="Pojezierze Południowopomorskie">Pojezierze Południowopomorskie</a> (północny zachód), <a href="/wiki/Pojezierze_Che%C5%82mi%C5%84sko-Dobrzy%C5%84skie" title="Pojezierze Chełmińsko-Dobrzyńskie">Pojezierze Chełmińsko-Dobrzyńskie</a> (północny wschód), <a href="/wiki/Pojezierze_Wielkopolskie" title="Pojezierze Wielkopolskie">Pojezierze Wielkopolskie</a> (południe). Dzielą się one na liczne mniejsze mezoregiony – na południu: <a href="/wiki/Pojezierze_Gnie%C5%BAnie%C5%84skie" title="Pojezierze Gnieźnieńskie">Pojezierze Gnieźnieńskie</a>, <a href="/wiki/Pojezierze_Kujawskie" title="Pojezierze Kujawskie">Pojezierze Kujawskie</a>, <a href="/wiki/R%C3%B3wnina_Inowroc%C5%82awska" title="Równina Inowrocławska">Równina Inowrocławska</a>, na północy: <a href="/wiki/R%C3%B3wnina_Tucholska" title="Równina Tucholska">Równina Tucholska</a>, <a href="/wiki/Pojezierze_Kraje%C5%84skie" title="Pojezierze Krajeńskie">Pojezierze Krajeńskie</a>, <a href="/wiki/Bory_Tucholskie" title="Bory Tucholskie">Bory Tucholskie</a>, <a href="/wiki/Dolina_Brdy" title="Dolina Brdy">Dolina Brdy</a>, <a href="/wiki/Wysoczyzna_%C5%9Awiecka" title="Wysoczyzna Świecka">Wysoczyzna Świecka</a>, <a href="/wiki/Pojezierze_Che%C5%82mi%C5%84skie" title="Pojezierze Chełmińskie">Pojezierze Chełmińskie</a>, <a href="/wiki/Pojezierze_Brodnickie" title="Pojezierze Brodnickie">Pojezierze Brodnickie</a>, <a href="/wiki/Dolina_Drw%C4%99cy" title="Dolina Drwęcy">Dolina Drwęcy</a>, <a href="/wiki/Pojezierze_Dobrzy%C5%84skie" title="Pojezierze Dobrzyńskie">Pojezierze Dobrzyńskie</a>, <a href="/wiki/R%C3%B3wnina_Urszulewska" title="Równina Urszulewska">Równina Urszulewska</a>. W pradolinie, stanowiącej oś województwa wyróżnia się mezoregiony: <a href="/wiki/Kotlina_P%C5%82ocka" title="Kotlina Płocka">Kotlina Płocka</a>, <a href="/wiki/Kotlina_Toru%C5%84ska" title="Kotlina Toruńska">Kotlina Toruńska</a>, <a href="/wiki/Dolina_%C5%9Arodkowej_Noteci" title="Dolina Środkowej Noteci">Dolina Środkowej Noteci</a>, zaś w Dolinie Dolnej Wisły – <a href="/wiki/Dolina_Fordo%C5%84ska" title="Dolina Fordońska">Dolinę Fordońską</a> i <a href="/wiki/Kotlina_Grudzi%C4%85dzka" title="Kotlina Grudziądzka">Kotlinę Grudziądzką</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Morfologia">Morfologia</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=5" title="Edytuj sekcję: Morfologia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=5" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Morfologia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Na Kujawach występują płaskie i faliste <a href="/wiki/Wysoczyzna_morenowa" title="Wysoczyzna morenowa">równiny morenowe</a>, zaś na północy i wschodzie województwa tereny pagórkowate. Najbardziej urozmaiconą pod względem morfologicznym jest część północno-zachodnia, gdzie występują znaczne deniwelacje terenu, wały <a href="/wiki/Morena_czo%C5%82owa" title="Morena czołowa">moren czołowych</a>, <a href="/wiki/Oz_(geomorfologia)" title="Oz (geomorfologia)">ozy</a>, <a href="/wiki/Kem_(geomorfologia)" title="Kem (geomorfologia)">kemy</a> oraz głęboko wcięte <a href="/wiki/Rynna_polodowcowa" title="Rynna polodowcowa">rynny subglacjalne</a> (m.in. Rynna Jezior Byszewskich). Północną część województwa zajmuje piaszczysta równina <a href="/wiki/Sandr" title="Sandr">sandrowa</a> <a href="/wiki/Bory_Tucholskie" title="Bory Tucholskie">Borów Tucholskich</a>, urozmaicona licznymi jeziorami. W województwie leży jedno z większych w Polsce obszarów <a href="/wiki/Wydma_%C5%9Br%C3%B3dl%C4%85dowa" title="Wydma śródlądowa">wydm śródlądowych</a>, które zajmuje <a href="/wiki/Puszcza_Bydgoska" title="Puszcza Bydgoska">Puszcza Bydgoska</a>, zaś na wschodzie regionu w okolicy <a href="/wiki/Zb%C3%B3jno_(wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie)" title="Zbójno (województwo kujawsko-pomorskie)">Zbójna</a> znajduje się najokazalsze w Polsce <a href="/wiki/Obszar_Chronionego_Krajobrazu_Drumliny_Zb%C3%B3je%C5%84skie" title="Obszar Chronionego Krajobrazu Drumliny Zbójeńskie">pole drumlinów</a>. Unikalnym tworem natury jest także <a href="/wiki/Dolina_Dolnej_Wis%C5%82y" title="Dolina Dolnej Wisły">Dolina Dolnej Wisły</a>, stanowiąca rodzaj przełomu w wysoczyznach pojezierzy. Inicjuje ją w pobliżu Bydgoszczy – <a href="/wiki/Fordo%C5%84ski_Prze%C5%82om_Wis%C5%82y" title="Fordoński Przełom Wisły">Fordoński Przełom Wisły</a>, zaś w zboczach Doliny występują miejscami jaskinie (<a href="/wiki/Jaskinia_Bajka" title="Jaskinia Bajka">Bajka</a>, <a href="/wiki/Jaskinia_Klonowa" title="Jaskinia Klonowa">Klonowa</a>, <a href="/wiki/Jaskinia_Pod_Wierzb%C4%85" title="Jaskinia Pod Wierzbą">Pod Wierzbą</a>). </p> <div class="thumb tmulti tleft"><div class="thumbinner" style="width:1057px;max-width:1057px"><div role="heading" class="tmulti-header" style="clear:both;font-weight:bold;text-align:center">Krajobraz i przyroda</div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:229px;max-width:229px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Dolina-dolnej-wisly-2.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Dolina-dolnej-wisly-2.jpg/227px-Dolina-dolnej-wisly-2.jpg" decoding="async" width="227" height="151" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Dolina-dolnej-wisly-2.jpg/341px-Dolina-dolnej-wisly-2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Dolina-dolnej-wisly-2.jpg/454px-Dolina-dolnej-wisly-2.jpg 2x" data-file-width="3860" data-file-height="2572" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left"><a href="/wiki/Dolina_Dolnej_Wis%C5%82y" title="Dolina Dolnej Wisły">Dolina Dolnej Wisły</a></div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:204px;max-width:204px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Puszcza_Bydgoska_BialeBlota_2_07-2014.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Puszcza_Bydgoska_BialeBlota_2_07-2014.jpg/202px-Puszcza_Bydgoska_BialeBlota_2_07-2014.jpg" decoding="async" width="202" height="151" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Puszcza_Bydgoska_BialeBlota_2_07-2014.jpg/303px-Puszcza_Bydgoska_BialeBlota_2_07-2014.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Puszcza_Bydgoska_BialeBlota_2_07-2014.jpg/404px-Puszcza_Bydgoska_BialeBlota_2_07-2014.jpg 2x" data-file-width="1370" data-file-height="1024" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left"><a href="/wiki/Puszcza_Bydgoska" title="Puszcza Bydgoska">Puszcza Bydgoska</a></div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:203px;max-width:203px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Jezioro_Wierzchuci%C5%84skie_Du%C5%BCe_4.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/Jezioro_Wierzchuci%C5%84skie_Du%C5%BCe_4.jpg/201px-Jezioro_Wierzchuci%C5%84skie_Du%C5%BCe_4.jpg" decoding="async" width="201" height="151" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/Jezioro_Wierzchuci%C5%84skie_Du%C5%BCe_4.jpg/302px-Jezioro_Wierzchuci%C5%84skie_Du%C5%BCe_4.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/Jezioro_Wierzchuci%C5%84skie_Du%C5%BCe_4.jpg/402px-Jezioro_Wierzchuci%C5%84skie_Du%C5%BCe_4.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="768" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left">Krajobraz <a href="/wiki/Krajna" title="Krajna">Krajny</a></div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:208px;max-width:208px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Kujawy_krajobraz_4.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Kujawy_krajobraz_4.jpg/206px-Kujawy_krajobraz_4.jpg" decoding="async" width="206" height="151" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Kujawy_krajobraz_4.jpg/309px-Kujawy_krajobraz_4.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Kujawy_krajobraz_4.jpg/412px-Kujawy_krajobraz_4.jpg 2x" data-file-width="1046" data-file-height="768" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left">Rolniczy krajobraz Kujaw; w tle <a href="/wiki/Ciech_Soda_Polska" title="Ciech Soda Polska">Zakłady Sodowe Janikosoda</a> w <a href="/wiki/Janikowo" title="Janikowo">Janikowie</a></div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:203px;max-width:203px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Rzeczka_Prusina_2006.JPG" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Rzeczka_Prusina_2006.JPG/201px-Rzeczka_Prusina_2006.JPG" decoding="async" width="201" height="151" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Rzeczka_Prusina_2006.JPG/302px-Rzeczka_Prusina_2006.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Rzeczka_Prusina_2006.JPG/402px-Rzeczka_Prusina_2006.JPG 2x" data-file-width="1280" data-file-height="960" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left">Prusina w <a href="/wiki/Bory_Tucholskie" title="Bory Tucholskie">Borach Tucholskich</a></div></div><div style="clear:left"></div></div></div> <p><br style="clear:left;" /> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Topografia">Topografia</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=6" title="Edytuj sekcję: Topografia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=6" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Topografia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>W wymiarze północ-południe województwo rozciąga się na długości 161 km, to jest 1°27′01″. W wymiarze wschód-zachód rozpiętość województwa wynosi 168 km, co w mierze kątowej daje 2°30′51″. </p><p>Współrzędne geograficzne skrajnych punktów: </p> <ul><li>północny: 53°46′51″ <a href="/wiki/Szeroko%C5%9B%C4%87_geograficzna" title="Szerokość geograficzna">szer. geogr. N</a> – pn.-zach. narożnik <a href="/wiki/Dzia%C5%82ka_ewidencyjna" title="Działka ewidencyjna">działki ewidencyjnej</a> nr 72/4 (<a href="/wiki/Powiat_tucholski" title="Powiat tucholski">powiat tucholski</a>),</li> <li>południowy: 52°19′50″ <a href="/wiki/Szeroko%C5%9B%C4%87_geograficzna" title="Szerokość geograficzna">szer. geogr. N</a> – pd.-wsch. narożnik <a href="/wiki/Dzia%C5%82ka_ewidencyjna" title="Działka ewidencyjna">działki ewidencyjnej</a> nr 197 (<a href="/wiki/Powiat_w%C5%82oc%C5%82awski" title="Powiat włocławski">powiat włocławski</a>),</li> <li>zachodni: 17°14′50″ <a href="/wiki/D%C5%82ugo%C5%9B%C4%87_geograficzna" title="Długość geograficzna">dług. geogr. E</a> – zach. narożnik <a href="/wiki/Dzia%C5%82ka_ewidencyjna" title="Działka ewidencyjna">działki ewidencyjnej</a> nr 431 (<a href="/wiki/Powiat_s%C4%99pole%C5%84ski" title="Powiat sępoleński">powiat sępoleński</a>),</li> <li>wschodni: 19°45′41″ <a href="/wiki/D%C5%82ugo%C5%9B%C4%87_geograficzna" title="Długość geograficzna">dług. geogr. E</a> – pd.-wsch. narożnik <a href="/wiki/Dzia%C5%82ka_ewidencyjna" title="Działka ewidencyjna">działki ewidencyjnej</a> nr 7224 (<a href="/wiki/Powiat_brodnicki" title="Powiat brodnicki">powiat brodnicki</a>).</li></ul> <p>Najwyższym punktem jest wierzchołek wzniesienia <a href="/wiki/G%C3%B3ry_Obkaskie" title="Góry Obkaskie">Gór Obkaskich</a>, zwany <a href="/wiki/Czarna_G%C3%B3ra_(G%C3%B3ry_Obkaskie)" title="Czarna Góra (Góry Obkaskie)">Czarną Górą</a> o wysokości 188,8 m n.p.m. </p> <div class="thumb tmulti tleft"><div class="thumbinner" style="width:1028px;max-width:1028px"><div role="heading" class="tmulti-header" style="clear:both;font-weight:bold;text-align:center">Jeziora</div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:198px;max-width:198px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Jezioro_Gop%C5%82o.JPG" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Jezioro_Gop%C5%82o.JPG/196px-Jezioro_Gop%C5%82o.JPG" decoding="async" width="196" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Jezioro_Gop%C5%82o.JPG/294px-Jezioro_Gop%C5%82o.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Jezioro_Gop%C5%82o.JPG/392px-Jezioro_Gop%C5%82o.JPG 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1536" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left">Jezioro <a href="/wiki/Gop%C5%82o" title="Gopło">Gopło</a></div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:223px;max-width:223px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Mogilno_panorama_od_zach.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Mogilno_panorama_od_zach.jpg/221px-Mogilno_panorama_od_zach.jpg" decoding="async" width="221" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Mogilno_panorama_od_zach.jpg/332px-Mogilno_panorama_od_zach.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Mogilno_panorama_od_zach.jpg/442px-Mogilno_panorama_od_zach.jpg 2x" data-file-width="3456" data-file-height="2304" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left"><a href="/wiki/Jezioro_Mogile%C5%84skie" title="Jezioro Mogileńskie">Jezioro Mogileńskie</a></div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:198px;max-width:198px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Pla%C5%BCa_nad_Jeziorem_Rudnickim_Wielkim.JPG" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Pla%C5%BCa_nad_Jeziorem_Rudnickim_Wielkim.JPG/196px-Pla%C5%BCa_nad_Jeziorem_Rudnickim_Wielkim.JPG" decoding="async" width="196" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Pla%C5%BCa_nad_Jeziorem_Rudnickim_Wielkim.JPG/294px-Pla%C5%BCa_nad_Jeziorem_Rudnickim_Wielkim.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Pla%C5%BCa_nad_Jeziorem_Rudnickim_Wielkim.JPG/392px-Pla%C5%BCa_nad_Jeziorem_Rudnickim_Wielkim.JPG 2x" data-file-width="3072" data-file-height="2304" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left"><a href="/wiki/Jezioro_Rudnickie_Wielkie" title="Jezioro Rudnickie Wielkie">Jezioro Rudnickie Wielkie</a></div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:199px;max-width:199px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Przyjezierze_plaza_1_7-2015.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Przyjezierze_plaza_1_7-2015.jpg/197px-Przyjezierze_plaza_1_7-2015.jpg" decoding="async" width="197" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Przyjezierze_plaza_1_7-2015.jpg/296px-Przyjezierze_plaza_1_7-2015.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Przyjezierze_plaza_1_7-2015.jpg/394px-Przyjezierze_plaza_1_7-2015.jpg 2x" data-file-width="1448" data-file-height="1080" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left">Kąpielisko <a href="/wiki/Przyjezierze_(wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie)" title="Przyjezierze (województwo kujawsko-pomorskie)">Przyjezierze</a> nad <a href="/wiki/Jezioro_Ostrowskie_(kujawsko-pomorskie)" title="Jezioro Ostrowskie (kujawsko-pomorskie)">jeziorem Ostrowskim</a></div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:200px;max-width:200px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Piecki_jezJezuickie_kBydg_12_07-2013.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Piecki_jezJezuickie_kBydg_12_07-2013.jpg/198px-Piecki_jezJezuickie_kBydg_12_07-2013.jpg" decoding="async" width="198" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Piecki_jezJezuickie_kBydg_12_07-2013.jpg/297px-Piecki_jezJezuickie_kBydg_12_07-2013.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Piecki_jezJezuickie_kBydg_12_07-2013.jpg/396px-Piecki_jezJezuickie_kBydg_12_07-2013.jpg 2x" data-file-width="1379" data-file-height="1024" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left"><a href="/wiki/Jezioro_Jezuickie" title="Jezioro Jezuickie">Jezioro Jezuickie</a></div></div><div style="clear:left"></div></div></div> <p><br style="clear:left;" /> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Stosunki_wodne">Stosunki wodne</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=7" title="Edytuj sekcję: Stosunki wodne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=7" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Stosunki wodne"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Obszar województwa kujawsko-pomorskiego znajduje się w około 80% w <a href="/wiki/Dorzecze_Wis%C5%82y" title="Dorzecze Wisły">dorzeczu Wisły</a>. Tylko zachodnia i południowo-zachodnia część województwa leży w <a href="/wiki/Dorzecze_Odry" title="Dorzecze Odry">dorzeczu Odry</a> (zlewnia <a href="/wiki/Note%C4%87" title="Noteć">Noteci</a> i <a href="/wiki/We%C5%82na_(rzeka)" title="Wełna (rzeka)">Wełny</a>). Osią województwa jest rzeka Wisła, płynąca przez jego obszar na długości 206 km. Największymi jej dopływami na terenie regionu są: uchodząca we Włocławku: <a href="/wiki/Zg%C5%82owi%C4%85czka_(rzeka)" title="Zgłowiączka (rzeka)">Zgłowiączka</a> (79 km), naprzeciw <a href="/wiki/Nieszawa" title="Nieszawa">Nieszawy</a>: <a href="/wiki/Mie%C5%84_(rzeka)" title="Mień (rzeka)">Mień</a>, w <a href="/wiki/Ot%C5%82oczyn" title="Otłoczyn">Otłoczynie</a>: <a href="/wiki/T%C4%85%C5%BCyna" title="Tążyna">Tążyna</a>, w Toruniu: <a href="/wiki/Drw%C4%99ca" title="Drwęca">Drwęca</a> (117 km w regionie), w Bydgoszczy: <a href="/wiki/Brda" title="Brda">Brda</a> (111 km), w Świeciu: <a href="/wiki/Wda_(rzeka)" title="Wda (rzeka)">Wda</a> (62 km), niedaleko Grudziądza: <a href="/wiki/Osa_(rzeka)" title="Osa (rzeka)">Osa</a> (50 km), oraz w <a href="/wiki/Nowe" title="Nowe">Nowem</a>: <a href="/wiki/M%C4%85tawa" title="Mątawa">Mątawa</a> (62 km). Kolejną główną rzeką w regionie jest <a href="/wiki/Note%C4%87" title="Noteć">Noteć</a> (127 km w regionie), przepływająca przez obrzeża <a href="/wiki/Inowroc%C5%82aw" title="Inowrocław">Inowrocławia</a>, <a href="/wiki/Barcin" title="Barcin">Barcin</a> i <a href="/wiki/Nak%C5%82o_nad_Noteci%C4%85" title="Nakło nad Notecią">Nakło nad Notecią</a>. Wśród sztucznych arterii wodnych największe znaczenie ma <a href="/wiki/Kana%C5%82_Bydgoski" title="Kanał Bydgoski">Kanał Bydgoski</a> łączący Brdę z Notecią – ważny element <a href="/wiki/Droga_wodna_Wis%C5%82a-Odra" title="Droga wodna Wisła-Odra">drogi wodnej Wisła-Odra</a> oraz <a href="/wiki/Kana%C5%82_G%C3%B3rnonotecki" title="Kanał Górnonotecki">Kanał Górnonotecki</a> łączący <a href="/wiki/Gop%C5%82o" title="Gopło">Gopło</a> i system jezior pałuckich z Kanałem Bydgoskim. </p> <div class="thumb tmulti tleft"><div class="thumbinner" style="width:1060px;max-width:1060px"><div role="heading" class="tmulti-header" style="clear:both;font-weight:bold;text-align:center">Sztuczne zbiorniki wodne</div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:220px;max-width:220px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Wloclawek_Reservoir_-_photo_01.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wloclawek_Reservoir_-_photo_01.jpg/218px-Wloclawek_Reservoir_-_photo_01.jpg" decoding="async" width="218" height="145" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wloclawek_Reservoir_-_photo_01.jpg/327px-Wloclawek_Reservoir_-_photo_01.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wloclawek_Reservoir_-_photo_01.jpg/436px-Wloclawek_Reservoir_-_photo_01.jpg 2x" data-file-width="3008" data-file-height="2000" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left"><a href="/wiki/Jezioro_W%C5%82oc%C5%82awskie" title="Jezioro Włocławskie">Zalew Włocławski</a></div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:220px;max-width:220px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Zalew_Koronowski_-_Pieczyska_2023.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Zalew_Koronowski_-_Pieczyska_2023.jpg/218px-Zalew_Koronowski_-_Pieczyska_2023.jpg" decoding="async" width="218" height="145" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Zalew_Koronowski_-_Pieczyska_2023.jpg/327px-Zalew_Koronowski_-_Pieczyska_2023.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Zalew_Koronowski_-_Pieczyska_2023.jpg/436px-Zalew_Koronowski_-_Pieczyska_2023.jpg 2x" data-file-width="3840" data-file-height="2558" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left"><a href="/wiki/Jezioro_Koronowskie" title="Jezioro Koronowskie">Jezioro Koronowskie</a></div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:220px;max-width:220px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Zbiornik_Zurski.JPG" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Zbiornik_Zurski.JPG/218px-Zbiornik_Zurski.JPG" decoding="async" width="218" height="145" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Zbiornik_Zurski.JPG/327px-Zbiornik_Zurski.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Zbiornik_Zurski.JPG/436px-Zbiornik_Zurski.JPG 2x" data-file-width="676" data-file-height="449" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left"><a href="/wiki/Jezioro_%C5%BBurskie" title="Jezioro Żurskie">Jezioro Żurskie</a></div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:195px;max-width:195px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Bdg_tor_regatowy_6_7-2015.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Bdg_tor_regatowy_6_7-2015.jpg/193px-Bdg_tor_regatowy_6_7-2015.jpg" decoding="async" width="193" height="145" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Bdg_tor_regatowy_6_7-2015.jpg/290px-Bdg_tor_regatowy_6_7-2015.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Bdg_tor_regatowy_6_7-2015.jpg/386px-Bdg_tor_regatowy_6_7-2015.jpg 2x" data-file-width="1440" data-file-height="1080" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left"><a href="/wiki/Tor_regatowy_w_Bydgoszczy" title="Tor regatowy w Bydgoszczy">Tor regatowy w Bydgoszczy</a></div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:195px;max-width:195px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Zalew_Smukalski_-_marzec_2010.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Zalew_Smukalski_-_marzec_2010.jpg/193px-Zalew_Smukalski_-_marzec_2010.jpg" decoding="async" width="193" height="145" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Zalew_Smukalski_-_marzec_2010.jpg/290px-Zalew_Smukalski_-_marzec_2010.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Zalew_Smukalski_-_marzec_2010.jpg/386px-Zalew_Smukalski_-_marzec_2010.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="768" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left"><a href="/wiki/Zapora_wodna_Smuka%C5%82a#Charakterystyka" title="Zapora wodna Smukała">Zalew Smukalski</a></div></div><div style="clear:left"></div></div></div> <p><br style="clear:left;" /> <a href="/wiki/Obszar_m%C5%82odoglacjalny" title="Obszar młodoglacjalny">Młodoglacjalny krajobraz</a> województwa kujawsko-pomorskiego obfituje w naturalne zbiorniki wodne. Ogólna powierzchnia jezior wynosi 25 052 ha, co stanowi 1,4% obszaru województwa i 9% powierzchni wszystkich jezior w kraju. Przeważają akweny małe; na ogólną liczbę 1002 jezior o powierzchni ponad 1 ha, 614 nie przekracza 10 ha. Wszystkie jeziora powstały w wyniku erozyjnej działalności wód lodowcowych (<a href="/wiki/Jezioro_rynnowe" title="Jezioro rynnowe">jeziora rynnowe</a>), bądź w dnach wytopisk polodowcowych (<a href="/wiki/Jezioro_morenowe" title="Jezioro morenowe">jeziora morenowe</a>). Największym naturalnym akwenem jest <a href="/wiki/Gop%C5%82o" title="Gopło">Gopło</a> (2094 ha), a następnie: <a href="/wiki/Jezioro_G%C5%82uszy%C5%84skie" title="Jezioro Głuszyńskie">Jezioro Głuszyńskie</a> (608,5 ha) i <a href="/wiki/Jezioro_%C5%BBni%C5%84skie_Du%C5%BCe" title="Jezioro Żnińskie Duże">Jezioro Żnińskie Duże</a> (431,6 ha). 40 jezior posiada powierzchnię większą od 100 ha, a 11 jest większych niż 200 ha. Około 30% jezior posiada przynajmniej II <a href="/wiki/Klasy_czysto%C5%9Bci_w%C3%B3d_w_Polsce" title="Klasy czystości wód w Polsce">klasę czystości wód</a>, a w czterech stwierdzono I klasę czystości (Okonek, Stryszek, Stelchno, Piaseczno). </p><p>Jeziora rozmieszczone są bardzo nierównomiernie. Najwięcej z nich występuje na <a href="/wiki/Pojezierze_Brodnickie" title="Pojezierze Brodnickie">Pojezierzu Brodnickim</a>, <a href="/wiki/Pojezierze_Gnie%C5%BAnie%C5%84skie" title="Pojezierze Gnieźnieńskie">Pojezierzu Gnieźnieńskim</a>, <a href="/wiki/Pojezierze_Dobrzy%C5%84skie" title="Pojezierze Dobrzyńskie">Pojezierzu Dobrzyńskim</a> i w <a href="/wiki/Kotlina_P%C5%82ocka" title="Kotlina Płocka">Kotlinie Płockiej</a>, zaś najmniejsza jeziornością odznaczają się <a href="/wiki/Kotlina_Toru%C5%84ska" title="Kotlina Toruńska">Kotlina Toruńska</a>, <a href="/wiki/Dolina_Noteci" title="Dolina Noteci">Dolina Noteci</a> i <a href="/wiki/R%C3%B3wnina_Inowroc%C5%82awska" title="Równina Inowrocławska">Równina Inowrocławska</a>. </p><p>Spośród sztucznych zbiorników wodnych znajdujących się na obszarze województwa najintensywniej wykorzystywane są dla produkcji czystej ekologicznie energii: <a href="/wiki/Jezioro_W%C5%82oc%C5%82awskie" title="Jezioro Włocławskie">Zbiornik Włocławski</a> (na Wiśle, 70,4 km²), <a href="/wiki/Jezioro_Koronowskie" title="Jezioro Koronowskie">Zalew Koronowski</a> (na Brdzie, 13,5 km²) i <a href="/wiki/Jezioro_%C5%BBurskie" title="Jezioro Żurskie">Jezioro Żurskie</a> (na Wdzie). Zalew Koronowski i Zbiornik Żurski są zagospodarowane turystycznie i wykorzystywane na potrzeby rekreacji. </p> <div class="thumb tmulti tleft"><div class="thumbinner" style="width:1060px;max-width:1060px"><div role="heading" class="tmulti-header" style="clear:both;font-weight:bold;text-align:center">Wisła w województwie kujawsko-pomorskim</div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:197px;max-width:197px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Prom_na_Wi%C5%9Ble_w_Nieszawie._Ferry_in_Nieszawa_(Poland_-_Vistula_river)_(1).JPG" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Prom_na_Wi%C5%9Ble_w_Nieszawie._Ferry_in_Nieszawa_%28Poland_-_Vistula_river%29_%281%29.JPG/195px-Prom_na_Wi%C5%9Ble_w_Nieszawie._Ferry_in_Nieszawa_%28Poland_-_Vistula_river%29_%281%29.JPG" decoding="async" width="195" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Prom_na_Wi%C5%9Ble_w_Nieszawie._Ferry_in_Nieszawa_%28Poland_-_Vistula_river%29_%281%29.JPG/293px-Prom_na_Wi%C5%9Ble_w_Nieszawie._Ferry_in_Nieszawa_%28Poland_-_Vistula_river%29_%281%29.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Prom_na_Wi%C5%9Ble_w_Nieszawie._Ferry_in_Nieszawa_%28Poland_-_Vistula_river%29_%281%29.JPG/390px-Prom_na_Wi%C5%9Ble_w_Nieszawie._Ferry_in_Nieszawa_%28Poland_-_Vistula_river%29_%281%29.JPG 2x" data-file-width="3072" data-file-height="2304" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left">Prom na Wiśle w <a href="/wiki/Nieszawa" title="Nieszawa">Nieszawie</a></div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:221px;max-width:221px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Toru%C5%84_-_Bulwary_Wis%C5%82y_01.JPG" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Toru%C5%84_-_Bulwary_Wis%C5%82y_01.JPG/219px-Toru%C5%84_-_Bulwary_Wis%C5%82y_01.JPG" decoding="async" width="219" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Toru%C5%84_-_Bulwary_Wis%C5%82y_01.JPG/329px-Toru%C5%84_-_Bulwary_Wis%C5%82y_01.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Toru%C5%84_-_Bulwary_Wis%C5%82y_01.JPG/438px-Toru%C5%84_-_Bulwary_Wis%C5%82y_01.JPG 2x" data-file-width="3888" data-file-height="2592" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left"><a href="/wiki/Bulwar" title="Bulwar">Bulwary</a> nad Wisłą w Toruniu</div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:221px;max-width:221px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Stary_Fordon_z_mostu_2023.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/Stary_Fordon_z_mostu_2023.jpg/219px-Stary_Fordon_z_mostu_2023.jpg" decoding="async" width="219" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/Stary_Fordon_z_mostu_2023.jpg/329px-Stary_Fordon_z_mostu_2023.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/Stary_Fordon_z_mostu_2023.jpg/438px-Stary_Fordon_z_mostu_2023.jpg 2x" data-file-width="7509" data-file-height="5006" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left">Wisła w Bydgoszczy</div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:190px;max-width:190px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:DDW_Kosowo_Wisla_1_7-2015.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/DDW_Kosowo_Wisla_1_7-2015.jpg/188px-DDW_Kosowo_Wisla_1_7-2015.jpg" decoding="async" width="188" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/DDW_Kosowo_Wisla_1_7-2015.jpg/282px-DDW_Kosowo_Wisla_1_7-2015.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/DDW_Kosowo_Wisla_1_7-2015.jpg/376px-DDW_Kosowo_Wisla_1_7-2015.jpg 2x" data-file-width="1389" data-file-height="1080" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left">Wisła w <a href="/wiki/Powiat_%C5%9Bwiecki" title="Powiat świecki">powiecie świeckim</a>, w tle wieże <a href="/wiki/Che%C5%82mno" title="Chełmno">Chełmna</a></div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:221px;max-width:221px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Grudziadz_z_gory_zamkowej.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Grudziadz_z_gory_zamkowej.jpg/219px-Grudziadz_z_gory_zamkowej.jpg" decoding="async" width="219" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Grudziadz_z_gory_zamkowej.jpg/329px-Grudziadz_z_gory_zamkowej.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Grudziadz_z_gory_zamkowej.jpg/438px-Grudziadz_z_gory_zamkowej.jpg 2x" data-file-width="1536" data-file-height="1024" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left">Wisła w Grudziądzu</div></div><div style="clear:left"></div></div></div> <p><br style="clear:left;" /> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Klimat">Klimat</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=8" title="Edytuj sekcję: Klimat" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=8" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Klimat"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobne artykuły: <a href="/wiki/Klimat_w_Bydgoszczy" title="Klimat w Bydgoszczy">Klimat w Bydgoszczy</a> i <a href="/wiki/Klimat_w_Toruniu" class="mw-redirect" title="Klimat w Toruniu">Klimat w Toruniu</a>.</i></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Roczna_kujawsko-pomorskie.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Roczna_kujawsko-pomorskie.png/220px-Roczna_kujawsko-pomorskie.png" decoding="async" width="220" height="191" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Roczna_kujawsko-pomorskie.png/330px-Roczna_kujawsko-pomorskie.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Roczna_kujawsko-pomorskie.png/440px-Roczna_kujawsko-pomorskie.png 2x" data-file-width="2378" data-file-height="2068" /></a><figcaption>Średnia roczna temperatura województwa kujawsko-pomorskiego w latach 1950–2000</figcaption></figure> <p>Klimat regionu zalicza się do przejściowych, łączących klimaty pojezierzy bałtyckich na północy i Wielkich Dolin Środkowopolskich na południu. Średnia temperatura stycznia obniża się z zachodu na wschód od -2 do -3 st., zaś w lipcu wynosi średnio 18 st. Najcieplejszym rejonem województwa jest dolina Wisły (szczególnie okolice Włocławka), gdzie średnie roczne temperatury powietrza przekraczają 8 °C, zaś najchłodniejsza część północno-zachodnia i wschodnia (średnia temp. 7 °C). </p><p>Środkowo-zachodnia i południowa część województwa należy do obszarów o najniższych <a href="/wiki/Opad_atmosferyczny" title="Opad atmosferyczny">opadach atmosferycznych</a> w Polsce, sięgających miejscami poniżej 500 mm. Związane jest z tym zjawisko „<a href="/wiki/Stepowienie" title="Stepowienie">stepowienia</a>” obszaru i odczuwalny niedobór wody, zwłaszcza w rolnictwie. Wyższe opady notowane są w części północno-zachodniej (powyżej 575 mm) i wschodniej (ponad 600 mm). Minimum opadów występuje w lutym, a maksimum – w lipcu i sierpniu. Przeważają wiatry z kierunków: zachodniego i południowo-zachodniego (ponad 40% częstości). </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bogactwa_naturalne">Bogactwa naturalne</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=9" title="Edytuj sekcję: Bogactwa naturalne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=9" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Bogactwa naturalne"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Do znacznych <a href="/wiki/Zasoby_naturalne" title="Zasoby naturalne">zasobów naturalnych</a> na terenie województwa należą <a href="/wiki/Wapie%C5%84" title="Wapień">wapienie</a> <a href="/wiki/Jura" title="Jura">jurajskie</a>, eksploatowane w rejonie <a href="/wiki/Barcin" title="Barcin">Barcina</a>, <a href="/wiki/Pako%C5%9B%C4%87" title="Pakość">Pakości</a> i <a href="/wiki/Piechcin" title="Piechcin">Piechcina</a> oraz złoża <a href="/wiki/Halit" title="Halit">soli kamiennej</a> w okolicach <a href="/wiki/Inowroc%C5%82aw" title="Inowrocław">Inowrocławia</a>, <a href="/wiki/G%C3%B3ra_(powiat_inowroc%C5%82awski)" title="Góra (powiat inowrocławski)">Góry</a> i <a href="/wiki/Mogilno" title="Mogilno">Mogilna</a>. Eksploatacja soli (2,7 mln t) w województwie stanowi ponad 84% ogólnokrajowego wydobycia tego surowca. Udokumentowane pokłady soli znajdują się także na południowym wschodzie regionu (<a href="/wiki/Lubie%C5%84_Kujawski" title="Lubień Kujawski">Lubień Kujawski</a>, <a href="/wiki/Izbica_Kujawska" title="Izbica Kujawska">Izbica Kujawska</a>). Nie są eksploatowane złoża <a href="/wiki/W%C4%99giel_brunatny" title="Węgiel brunatny">węgla brunatnego</a> w okolicach <a href="/wiki/Szubin" title="Szubin">Szubina</a>, <a href="/wiki/Kcynia" title="Kcynia">Kcyni</a>, <a href="/wiki/%C5%BBnin" title="Żnin">Żnina</a>, <a href="/wiki/%C5%81abiszyn" title="Łabiszyn">Łabiszyna</a> i <a href="/wiki/Radziej%C3%B3w" title="Radziejów">Radziejowa</a>. Na terenie województwa udokumentowano także cztery złoża <a href="/w/index.php?title=Woda_mineralne&action=edit&redlink=1" class="new" title="Woda mineralne (strona nie istnieje)">wód mineralnych</a>: <a href="/wiki/Ciechocinek" title="Ciechocinek">Ciechocinek</a> (lecznicze, termalne), Inowrocław (lecznicze, termalne), <a href="/wiki/Marusza_(wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie)" title="Marusza (województwo kujawsko-pomorskie)">Marusza</a> w <a href="/wiki/Grudzi%C4%85dz_(gmina_wiejska)" title="Grudziądz (gmina wiejska)">gminie Grudziądz</a> (lecznicze, termalne) i <a href="/wiki/Wieniec_(powiat_w%C5%82oc%C5%82awski)" title="Wieniec (powiat włocławski)">Wieniec</a> w <a href="/wiki/Brze%C5%9B%C4%87_Kujawski_(gmina)" title="Brześć Kujawski (gmina)">gminie Brześć Kujawski</a> (lecznicze, mineralne). </p><p>Grupę <a href="/wiki/Kopalina" title="Kopalina">kopalin</a> pospolitych stanowią: <a href="/wiki/Kruszywo" title="Kruszywo">kruszywa</a> naturalne, <a href="/wiki/Piasek" title="Piasek">piaski kwarcowe</a>, surowce <a href="/wiki/I%C5%82_(ska%C5%82a)" title="Ił (skała)">ilaste</a>, <a href="/wiki/Wapie%C5%84" title="Wapień">wapienie</a> i <a href="/wiki/Margiel" title="Margiel">margle</a>, <a href="/wiki/Torf" title="Torf">torf</a> i <a href="/wiki/Kreda_jeziorna" title="Kreda jeziorna">kreda jeziorna</a>. </p> <div class="thumb tmulti tleft"><div class="thumbinner" style="width:1025px;max-width:1025px"><div role="heading" class="tmulti-header" style="clear:both;font-weight:bold;text-align:center">Inne rzeki i kanały</div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:203px;max-width:203px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Brda_w_Smukale.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Brda_w_Smukale.jpg/201px-Brda_w_Smukale.jpg" decoding="async" width="201" height="151" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Brda_w_Smukale.jpg/302px-Brda_w_Smukale.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Brda_w_Smukale.jpg/402px-Brda_w_Smukale.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="768" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left"><a href="/wiki/Brda" title="Brda">Brda</a> pod Bydgoszczą</div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:200px;max-width:200px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Drweca_(2).JPG" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Drweca_%282%29.JPG/198px-Drweca_%282%29.JPG" decoding="async" width="198" height="151" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Drweca_%282%29.JPG/297px-Drweca_%282%29.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Drweca_%282%29.JPG/396px-Drweca_%282%29.JPG 2x" data-file-width="1887" data-file-height="1439" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left"><a href="/wiki/Drw%C4%99ca" title="Drwęca">Drwęca</a> pod Toruniem</div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:203px;max-width:203px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Swiecie_Wda_3_7-2015.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Swiecie_Wda_3_7-2015.jpg/201px-Swiecie_Wda_3_7-2015.jpg" decoding="async" width="201" height="151" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Swiecie_Wda_3_7-2015.jpg/302px-Swiecie_Wda_3_7-2015.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Swiecie_Wda_3_7-2015.jpg/402px-Swiecie_Wda_3_7-2015.jpg 2x" data-file-width="1440" data-file-height="1080" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left"><a href="/wiki/Wda_(rzeka)" title="Wda (rzeka)">Wda</a> w <a href="/wiki/%C5%9Awiecie" title="Świecie">Świeciu</a></div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:208px;max-width:208px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Tur_rzeka_Notec_3_08-2014.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/da/Tur_rzeka_Notec_3_08-2014.jpg/206px-Tur_rzeka_Notec_3_08-2014.jpg" decoding="async" width="206" height="151" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/da/Tur_rzeka_Notec_3_08-2014.jpg/309px-Tur_rzeka_Notec_3_08-2014.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/da/Tur_rzeka_Notec_3_08-2014.jpg/412px-Tur_rzeka_Notec_3_08-2014.jpg 2x" data-file-width="1399" data-file-height="1024" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left"><a href="/wiki/Note%C4%87" title="Noteć">Noteć</a> pod <a href="/wiki/Szubin" title="Szubin">Szubinem</a></div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:201px;max-width:201px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:%C5%9Aluza_Osowa_G%C3%B3ra_4.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/%C5%9Aluza_Osowa_G%C3%B3ra_4.jpg/199px-%C5%9Aluza_Osowa_G%C3%B3ra_4.jpg" decoding="async" width="199" height="151" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/%C5%9Aluza_Osowa_G%C3%B3ra_4.jpg/299px-%C5%9Aluza_Osowa_G%C3%B3ra_4.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/%C5%9Aluza_Osowa_G%C3%B3ra_4.jpg/398px-%C5%9Aluza_Osowa_G%C3%B3ra_4.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="776" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left"><a href="/wiki/%C5%9Aluza_Osowa_G%C3%B3ra" title="Śluza Osowa Góra">Śluza Osowa Góra</a> na <a href="/wiki/Kana%C5%82_Bydgoski" title="Kanał Bydgoski">Kanale Bydgoskim</a></div></div><div style="clear:left"></div></div></div> <p><br style="clear:left;" /> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Gleby">Gleby</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=10" title="Edytuj sekcję: Gleby" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=10" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Gleby"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Bydgoskie_%C5%81%C4%85ki_Nadnoteckie_-_torf.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Bydgoskie_%C5%81%C4%85ki_Nadnoteckie_-_torf.jpg/220px-Bydgoskie_%C5%81%C4%85ki_Nadnoteckie_-_torf.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Bydgoskie_%C5%81%C4%85ki_Nadnoteckie_-_torf.jpg/330px-Bydgoskie_%C5%81%C4%85ki_Nadnoteckie_-_torf.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Bydgoskie_%C5%81%C4%85ki_Nadnoteckie_-_torf.jpg/440px-Bydgoskie_%C5%81%C4%85ki_Nadnoteckie_-_torf.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="768" /></a><figcaption><a href="/wiki/Torf" title="Torf">Torfy</a> w dolinie <a href="/wiki/Note%C4%87" title="Noteć">Noteci</a></figcaption></figure> <p>Dominującym typem <a href="/wiki/Gleba" title="Gleba">gleb</a> w województwie są <a href="/wiki/Gleby_brunatnoziemne" title="Gleby brunatnoziemne">gleby brunatnoziemne</a>, tj. <a href="/wiki/Gleby_brunatne_w%C5%82a%C5%9Bciwe" title="Gleby brunatne właściwe">brunatne</a> i <a href="/wiki/Gleby_p%C5%82owe" title="Gleby płowe">płowe</a>, zajmujące łącznie około 44% ogólnej powierzchni województwa oraz <a href="/wiki/Gleby_bielicoziemne" title="Gleby bielicoziemne">bielicoziemne</a> pokrywające około 39% powierzchni. Gleby średnie pod względem rolniczym (IV <a href="/wiki/Bonitacja_(gleboznawstwo)" title="Bonitacja (gleboznawstwo)">klasa bonitacyjna</a>) stanowią 40% powierzchni regionu, a dobre i bardzo dobre (I-III klasa bonitacyjna) – 35%. Najlepsze gleby występują na Kujawach, <a href="/wiki/Pa%C5%82uki" title="Pałuki">Pałukach</a> i ziemi chełmińskiej. <a href="/wiki/U%C5%BCytki_rolne" title="Użytki rolne">Użytki rolne</a> zajmują 57% obszaru, w tym na <a href="/wiki/Grunty_orne" title="Grunty orne">grunty orne</a> przypada 51%, a na <a href="/wiki/U%C5%BCytki_zielone" title="Użytki zielone">użytki zielone</a> 6%. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Roślinność"><span id="Ro.C5.9Blinno.C5.9B.C4.87"></span>Roślinność</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=11" title="Edytuj sekcję: Roślinność" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=11" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Roślinność"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Szata roślinna województwa kujawsko-pomorskiego jest charakterystyczna dla obszarów polodowcowych. Występuje tu najbogatsze w Polsce północnej i środkowej skupisko <a href="/wiki/Ro%C5%9Blinno%C5%9B%C4%87_stepowa" title="Roślinność stepowa">roślinności stepowej</a>. Rośliny te osiedliły się i utrzymują na stromych, silnie nasłonecznionych zboczach <a href="/wiki/Pradolina_Toru%C5%84sko-Eberswaldzka" title="Pradolina Toruńsko-Eberswaldzka">Pradoliny Toruńsko-Eberswaldzkiej</a>, doliny Wisły oraz jej dopływów. Do najstarszych składników flory należą m.in. gatunki dawnej <a href="/wiki/Tundra" title="Tundra">tundry</a> glacjalnej i postglacjalnej, które zachowały się najczęściej na <a href="/wiki/Torfowisko" title="Torfowisko">torfowiskach</a>, licznie występujących w <a href="/wiki/Bory_Tucholskie" title="Bory Tucholskie">Borach Tucholskich</a> i na <a href="/wiki/Pojezierze_Brodnickie" title="Pojezierze Brodnickie">Pojezierzu Brodnickim</a>. Do roślin rzadkich należą specyficzne pod względem warunków siedliskowych rośliny słonolubne, tzw. <a href="/wiki/Halofity" title="Halofity">halofity</a>. Teren województwa jest objęty zasięgiem większości rodzimych gatunków drzew, z tym że granice zasięgu osiągają na tym obszarze m.in. <a href="/wiki/%C5%9Awierk" title="Świerk">świerk</a>, <a href="/wiki/Buk" title="Buk">buk</a>, <a href="/wiki/Klon_(ro%C5%9Blina)" title="Klon (roślina)">klon</a>, <a href="/wiki/Cis_(ro%C5%9Blina)" title="Cis (roślina)">cis</a> i <a href="/wiki/Jarz%C4%85b_brekinia" title="Jarząb brekinia">jarząb brekinia</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Lasy">Lasy</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=12" title="Edytuj sekcję: Lasy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=12" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Lasy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Według danych z 31 grudnia 2012 r. w woj. kujawsko-pomorskim lasy obejmowały powierzchnię 420,9 tys. ha, co stanowiło 23,4% jego powierzchni<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12">[12]</a></sup>. Pod względem odsetka lasów (23%) województwo kujawsko-pomorskie należy do najsłabiej zalesionych w kraju (13. miejsce). Kompleksy leśne na terenie województwa, poza Borami Tucholskimi i doliną Wisły są niewielkie i występują w dużym rozproszeniu. Występuje duże zróżnicowanie lesistości w powiatach (<a href="/wiki/Powiat_tucholski" title="Powiat tucholski">powiat tucholski</a> – lesistość 48%, <a href="/wiki/Powiat_bydgoski" title="Powiat bydgoski">bydgoski</a> – 40%, <a href="/wiki/Powiat_che%C5%82mi%C5%84ski" title="Powiat chełmiński">chełmiński</a> – 6%, <a href="/wiki/Powiat_radziejowski" title="Powiat radziejowski">radziejowski</a> – 4%). Głównymi zwartymi obszarami leśnymi są: <a href="/wiki/Bory_Tucholskie" title="Bory Tucholskie">Bory Tucholskie</a> w północnej części regionu, <a href="/wiki/Puszcza_Bydgoska" title="Puszcza Bydgoska">Puszcza Bydgoska</a> w części centralnej oraz <a href="/wiki/Lasy_Gostyni%C5%84sko-W%C5%82oc%C5%82awskie" title="Lasy Gostynińsko-Włocławskie">Lasy Włocławsko-Gostynińskie</a> w części wschodniej. Lasy sektora publicznego zajmują 90% ogólnej powierzchni lasów. Lasy województwa kujawsko-pomorskiego na tle kraju charakteryzują się niewielkim zróżnicowaniem gatunkowym (60% stanowią <a href="/wiki/Monokultura_sosnowa" title="Monokultura sosnowa">monokultury sosnowe</a>), spowodowanym niską żyznością i wilgotnością <a href="/wiki/Siedlisko_le%C5%9Bne" title="Siedlisko leśne">siedlisk</a>. Większość lasów chroniona jest w jednostkach ochrony przyrody (rezerwaty, parki krajobrazowe, obszary chronionego krajobrazu). </p><p>Na obszarze województwa wydzielono dwa <a href="/wiki/Le%C5%9Bny_kompleks_promocyjny" title="Leśny kompleks promocyjny">Leśne Kompleksy Promocyjne</a>: <a href="/wiki/Le%C5%9Bny_Kompleks_Promocyjny_Bory_Tucholskie" title="Leśny Kompleks Promocyjny Bory Tucholskie">LKP „Bory Tucholskie”</a> i LKP „Lasy Gostynińsko-Włocławskie”, w których gospodarka leśna jest prowadzona w oparciu o podstawy ekologiczne. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Podział_administracyjny"><span id="Podzia.C5.82_administracyjny"></span>Podział administracyjny</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=13" title="Edytuj sekcję: Podział administracyjny" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=13" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Podział administracyjny"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobny artykuł: <a href="/wiki/Podzia%C5%82_administracyjny_wojew%C3%B3dztwa_kujawsko-pomorskiego" title="Podział administracyjny województwa kujawsko-pomorskiego">Podział administracyjny województwa kujawsko-pomorskiego</a>.</i></div> <div class="thumb tmulti tleft"><div class="thumbinner" style="width:1027px;max-width:1027px"><div role="heading" class="tmulti-header" style="clear:both;font-weight:bold;text-align:center">Miasta prezydenckie w województwie kujawsko-pomorskim</div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:177px;max-width:177px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Bdg_BSp%26Kat_noc_1_07-2013.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Bdg_BSp%26Kat_noc_1_07-2013.jpg/175px-Bdg_BSp%26Kat_noc_1_07-2013.jpg" decoding="async" width="175" height="132" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Bdg_BSp%26Kat_noc_1_07-2013.jpg/263px-Bdg_BSp%26Kat_noc_1_07-2013.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Bdg_BSp%26Kat_noc_1_07-2013.jpg/350px-Bdg_BSp%26Kat_noc_1_07-2013.jpg 2x" data-file-width="1361" data-file-height="1024" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left"><b>Bydgoszcz</b> (siedziba wojewody)</div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:217px;max-width:217px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Dzielnica_staromiejska_w_Toruniu_o.k.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Dzielnica_staromiejska_w_Toruniu_o.k.jpg/215px-Dzielnica_staromiejska_w_Toruniu_o.k.jpg" decoding="async" width="215" height="132" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Dzielnica_staromiejska_w_Toruniu_o.k.jpg/323px-Dzielnica_staromiejska_w_Toruniu_o.k.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Dzielnica_staromiejska_w_Toruniu_o.k.jpg/430px-Dzielnica_staromiejska_w_Toruniu_o.k.jpg 2x" data-file-width="2240" data-file-height="1378" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left"><b>Toruń</b> (siedziba sejmiku)</div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:200px;max-width:200px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Wloclawek_-_katedra_-_most_-_palac_biskupi.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Wloclawek_-_katedra_-_most_-_palac_biskupi.jpg/198px-Wloclawek_-_katedra_-_most_-_palac_biskupi.jpg" decoding="async" width="198" height="132" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Wloclawek_-_katedra_-_most_-_palac_biskupi.jpg/297px-Wloclawek_-_katedra_-_most_-_palac_biskupi.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Wloclawek_-_katedra_-_most_-_palac_biskupi.jpg/396px-Wloclawek_-_katedra_-_most_-_palac_biskupi.jpg 2x" data-file-width="2640" data-file-height="1760" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left"><b>Włocławek</b></div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:245px;max-width:245px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Grudzi%C4%85dz1.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Grudzi%C4%85dz1.jpg/243px-Grudzi%C4%85dz1.jpg" decoding="async" width="243" height="132" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Grudzi%C4%85dz1.jpg/365px-Grudzi%C4%85dz1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Grudzi%C4%85dz1.jpg/486px-Grudzi%C4%85dz1.jpg 2x" data-file-width="960" data-file-height="521" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left"><b>Grudziądz</b></div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:178px;max-width:178px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:PL_Ino_KrolowejJadwigi.JPG" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/PL_Ino_KrolowejJadwigi.JPG/176px-PL_Ino_KrolowejJadwigi.JPG" decoding="async" width="176" height="132" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/PL_Ino_KrolowejJadwigi.JPG/264px-PL_Ino_KrolowejJadwigi.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/PL_Ino_KrolowejJadwigi.JPG/352px-PL_Ino_KrolowejJadwigi.JPG 2x" data-file-width="1024" data-file-height="768" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left"><b>Inowrocław</b></div></div><div style="clear:left"></div></div></div> <p><br style="clear:left;" /> </p><p>Województwo kujawsko-pomorskie jest podzielone na 19 <a href="/wiki/Powiat_(Polska)" title="Powiat (Polska)">powiatów</a> oraz cztery <a href="/wiki/Miasto_na_prawach_powiatu" title="Miasto na prawach powiatu">miasta na prawach powiatu</a>. </p><p>Dane dotyczące powiatów według stanu z 31 grudnia 2009 r.<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13">[13]</a></sup>, liczba ludności na dzień 30 czerwca 2023<sup id="cite_ref-GUS2023_3-1" class="reference"><a href="#cite_note-GUS2023-3">[3]</a></sup>. </p> <table class="wikitable sortable" style="width: 70%; text-align:center"> <tbody><tr> <th style="width: 12.5%">Herb </th> <th style="width: 12.5%">Flaga </th> <th style="width: 25%"><a href="/wiki/Powiat_(Polska)" title="Powiat (Polska)">Powiat</a> </th> <th style="width: 12.5%"><a href="/wiki/Powierzchnia" title="Powierzchnia">Powierzchnia</a><br /><small>(km²)</small> </th> <th style="width: 12.5%"><a href="/wiki/Liczba_ludno%C5%9Bci" title="Liczba ludności">Liczba ludności</a><br /><small>(30 czerwca 2023)</small> </th> <th style="width: 12.5%"><a href="/wiki/G%C4%99sto%C5%9B%C4%87_zaludnienia" title="Gęstość zaludnienia">Gęstość zaludnienia</a><br /><small>(osób/km²)</small> </th> <th style="width: 12.5%">Pracujący<br /><small>(tys.)</small> </th> <th style="width: 12.5%">Ludność miejska<br /><small>(%)</small> </th> <th style="width: 12.5%">Zalesienie<br /><small>(% pow.)</small> </th></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Herb_powiatu_aleksandrowskiego" title="Herb powiatu aleksandrowskiego"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/POL_powiat_aleksandrowski_COA.svg/25px-POL_powiat_aleksandrowski_COA.svg.png" decoding="async" width="25" height="29" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/POL_powiat_aleksandrowski_COA.svg/38px-POL_powiat_aleksandrowski_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/POL_powiat_aleksandrowski_COA.svg/50px-POL_powiat_aleksandrowski_COA.svg.png 2x" data-file-width="740" data-file-height="854" /></a></span> </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Flaga_powiatu_aleksandrowskiego" title="Flaga powiatu aleksandrowskiego"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a7/POL_powiat_aleksandrowski_flag.svg/50px-POL_powiat_aleksandrowski_flag.svg.png" decoding="async" width="50" height="32" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a7/POL_powiat_aleksandrowski_flag.svg/75px-POL_powiat_aleksandrowski_flag.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a7/POL_powiat_aleksandrowski_flag.svg/100px-POL_powiat_aleksandrowski_flag.svg.png 2x" data-file-width="1060" data-file-height="677" /></a></span> </td> <td><a href="/wiki/Powiat_aleksandrowski" title="Powiat aleksandrowski">aleksandrowski</a> </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000475.000000">475 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000053.546000">53,546 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000113.000000">113 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000013.900000">13,9 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000043.800000">43,8 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000007.200000">7,2 </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Herb_powiatu_brodnickiego" title="Herb powiatu brodnickiego"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/POL_powiat_brodnicki_COA.svg/25px-POL_powiat_brodnicki_COA.svg.png" decoding="async" width="25" height="29" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/POL_powiat_brodnicki_COA.svg/38px-POL_powiat_brodnicki_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/POL_powiat_brodnicki_COA.svg/50px-POL_powiat_brodnicki_COA.svg.png 2x" data-file-width="744" data-file-height="877" /></a></span> </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Flaga_powiatu_brodnickiego" title="Flaga powiatu brodnickiego"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/POL_powiat_brodnicki_flag.svg/50px-POL_powiat_brodnicki_flag.svg.png" decoding="async" width="50" height="31" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/POL_powiat_brodnicki_flag.svg/75px-POL_powiat_brodnicki_flag.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/POL_powiat_brodnicki_flag.svg/100px-POL_powiat_brodnicki_flag.svg.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="500" /></a></span> </td> <td><a href="/wiki/Powiat_brodnicki" title="Powiat brodnicki">brodnicki</a> </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000001040.000000">1040 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000077.964000">77,964 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000075.000000">75 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000021.000000">21,0 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000042.900000">42,9 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000021.400000">21,4 </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Herb_Bydgoszczy" title="Herb Bydgoszczy"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/POL_Bydgoszcz_COA.svg/25px-POL_Bydgoszcz_COA.svg.png" decoding="async" width="25" height="30" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/POL_Bydgoszcz_COA.svg/38px-POL_Bydgoszcz_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/POL_Bydgoszcz_COA.svg/50px-POL_Bydgoszcz_COA.svg.png 2x" data-file-width="744" data-file-height="888" /></a></span> </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Flaga_Bydgoszczy" title="Flaga Bydgoszczy"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/POL_Bydgoszcz_flag.svg/50px-POL_Bydgoszcz_flag.svg.png" decoding="async" width="50" height="26" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/POL_Bydgoszcz_flag.svg/75px-POL_Bydgoszcz_flag.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/POL_Bydgoszcz_flag.svg/100px-POL_Bydgoszcz_flag.svg.png 2x" data-file-width="763" data-file-height="393" /></a></span> </td> <td><b><a href="/wiki/Bydgoszcz" title="Bydgoszcz">Bydgoszcz</a></b> </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000175.960000">175,96 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000328.370000">328,370 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000001866.000000">1866 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000115.700000">115,7 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000100.000000">100 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000027.200000">27,2 </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Herb_powiatu_bydgoskiego" title="Herb powiatu bydgoskiego"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/POL_powiat_bydgoski_COA.svg/25px-POL_powiat_bydgoski_COA.svg.png" decoding="async" width="25" height="31" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/POL_powiat_bydgoski_COA.svg/38px-POL_powiat_bydgoski_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/POL_powiat_bydgoski_COA.svg/50px-POL_powiat_bydgoski_COA.svg.png 2x" data-file-width="745" data-file-height="912" /></a></span> </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Flaga_powiatu_bydgoskiego" title="Flaga powiatu bydgoskiego"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/POL_powiat_bydgoski_flag_alt.svg/50px-POL_powiat_bydgoski_flag_alt.svg.png" decoding="async" width="50" height="30" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/POL_powiat_bydgoski_flag_alt.svg/75px-POL_powiat_bydgoski_flag_alt.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/POL_powiat_bydgoski_flag_alt.svg/100px-POL_powiat_bydgoski_flag_alt.svg.png 2x" data-file-width="745" data-file-height="443" /></a></span> </td> <td><a href="/wiki/Powiat_bydgoski" title="Powiat bydgoski">bydgoski</a> </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000001395.000000">1395 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000126.088000">126,088 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000090.000000">90 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000024.100000">24,1 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000020.800000">20,8 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000040.700000">40,7 </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Herb_powiatu_che%C5%82mi%C5%84skiego" title="Herb powiatu chełmińskiego"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/POL_powiat_che%C5%82mi%C5%84ski_COA.svg/25px-POL_powiat_che%C5%82mi%C5%84ski_COA.svg.png" decoding="async" width="25" height="29" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/POL_powiat_che%C5%82mi%C5%84ski_COA.svg/38px-POL_powiat_che%C5%82mi%C5%84ski_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/POL_powiat_che%C5%82mi%C5%84ski_COA.svg/50px-POL_powiat_che%C5%82mi%C5%84ski_COA.svg.png 2x" data-file-width="650" data-file-height="760" /></a></span> </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Flaga_powiatu_che%C5%82mi%C5%84skiego" title="Flaga powiatu chełmińskiego"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/POL_powiat_che%C5%82mi%C5%84ski_flag.svg/50px-POL_powiat_che%C5%82mi%C5%84ski_flag.svg.png" decoding="async" width="50" height="31" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/POL_powiat_che%C5%82mi%C5%84ski_flag.svg/75px-POL_powiat_che%C5%82mi%C5%84ski_flag.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/POL_powiat_che%C5%82mi%C5%84ski_flag.svg/100px-POL_powiat_che%C5%82mi%C5%84ski_flag.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="560" /></a></span> </td> <td><a href="/wiki/Powiat_che%C5%82mi%C5%84ski" title="Powiat chełmiński">chełmiński</a> </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000527.000000">527 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000049.427000">49,427 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000094.000000">94 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000011.300000">11,3 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000037.000000">37 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000006.800000">6,8 </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Herb_powiatu_golubsko-dobrzy%C5%84skiego" title="Herb powiatu golubsko-dobrzyńskiego"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/POL_powiat_golubsko-dobrzy%C5%84ski_COA.svg/25px-POL_powiat_golubsko-dobrzy%C5%84ski_COA.svg.png" decoding="async" width="25" height="29" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/POL_powiat_golubsko-dobrzy%C5%84ski_COA.svg/38px-POL_powiat_golubsko-dobrzy%C5%84ski_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/POL_powiat_golubsko-dobrzy%C5%84ski_COA.svg/50px-POL_powiat_golubsko-dobrzy%C5%84ski_COA.svg.png 2x" data-file-width="750" data-file-height="875" /></a></span> </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Flaga_powiatu_golubsko-dobrzy%C5%84skiego" title="Flaga powiatu golubsko-dobrzyńskiego"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7d/POL_powiat_golubsko-dobrzy%C5%84ski_flag.svg/50px-POL_powiat_golubsko-dobrzy%C5%84ski_flag.svg.png" decoding="async" width="50" height="32" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7d/POL_powiat_golubsko-dobrzy%C5%84ski_flag.svg/75px-POL_powiat_golubsko-dobrzy%C5%84ski_flag.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7d/POL_powiat_golubsko-dobrzy%C5%84ski_flag.svg/100px-POL_powiat_golubsko-dobrzy%C5%84ski_flag.svg.png 2x" data-file-width="750" data-file-height="473" /></a></span> </td> <td><a href="/wiki/Powiat_golubsko-dobrzy%C5%84ski" title="Powiat golubsko-dobrzyński">golubsko-dobrzyński</a> </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000613.000000">613 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000043.426000">43,426 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000071.000000">71 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000011.100000">11,1 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000035.600000">35,6 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000019.800000">19,8 </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Herb_Grudzi%C4%85dza" title="Herb Grudziądza"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/POL_Grudzi%C4%85dz_COA.svg/25px-POL_Grudzi%C4%85dz_COA.svg.png" decoding="async" width="25" height="29" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/POL_Grudzi%C4%85dz_COA.svg/38px-POL_Grudzi%C4%85dz_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/POL_Grudzi%C4%85dz_COA.svg/50px-POL_Grudzi%C4%85dz_COA.svg.png 2x" data-file-width="744" data-file-height="865" /></a></span> </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Flaga_Grudzi%C4%85dza" title="Flaga Grudziądza"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/POL_Grudzi%C4%85dz_flag.svg/50px-POL_Grudzi%C4%85dz_flag.svg.png" decoding="async" width="50" height="31" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/POL_Grudzi%C4%85dz_flag.svg/75px-POL_Grudzi%C4%85dz_flag.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/POL_Grudzi%C4%85dz_flag.svg/100px-POL_Grudzi%C4%85dz_flag.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="300" /></a></span> </td> <td><b><a href="/wiki/Grudzi%C4%85dz" title="Grudziądz">Grudziądz</a></b> </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000058.000000">58 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000089.081000">89,081 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000001536.000000">1536 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000021.600000">21,6 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000100.000000">100 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000020.100000">20,1 </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_powiat_grudzi%C4%85dzki_COA.svg" class="mw-file-description" title="Herb powiatu grudziądzkiego"><img alt="Herb powiatu grudziądzkiego" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/POL_powiat_grudzi%C4%85dzki_COA.svg/25px-POL_powiat_grudzi%C4%85dzki_COA.svg.png" decoding="async" width="25" height="30" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/POL_powiat_grudzi%C4%85dzki_COA.svg/38px-POL_powiat_grudzi%C4%85dzki_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/POL_powiat_grudzi%C4%85dzki_COA.svg/50px-POL_powiat_grudzi%C4%85dzki_COA.svg.png 2x" data-file-width="595" data-file-height="713" /></a></span> </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:No_flag.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/No_flag.svg/50px-No_flag.svg.png" decoding="async" width="50" height="33" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/No_flag.svg/75px-No_flag.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/No_flag.svg/100px-No_flag.svg.png 2x" data-file-width="225" data-file-height="150" /></a></span> </td> <td><a href="/wiki/Powiat_grudzi%C4%85dzki" title="Powiat grudziądzki">grudziądzki</a> </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000728.000000">728 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000039.139000">39,139 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000054.000000">54 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000009.400000">9,4 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000012.400000">12,4 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000014.400000">14,4 </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Herb_powiatu_inowroc%C5%82awskiego" title="Herb powiatu inowrocławskiego"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/POL_powiat_inowroc%C5%82awski_COA_2008.svg/25px-POL_powiat_inowroc%C5%82awski_COA_2008.svg.png" decoding="async" width="25" height="27" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/POL_powiat_inowroc%C5%82awski_COA_2008.svg/38px-POL_powiat_inowroc%C5%82awski_COA_2008.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/POL_powiat_inowroc%C5%82awski_COA_2008.svg/50px-POL_powiat_inowroc%C5%82awski_COA_2008.svg.png 2x" data-file-width="1847" data-file-height="2015" /></a></span> </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Flaga_powiatu_inowroc%C5%82awskiego" title="Flaga powiatu inowrocławskiego"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/POL_powiat_inowroc%C5%82awski_flag.svg/50px-POL_powiat_inowroc%C5%82awski_flag.svg.png" decoding="async" width="50" height="31" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/POL_powiat_inowroc%C5%82awski_flag.svg/75px-POL_powiat_inowroc%C5%82awski_flag.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/POL_powiat_inowroc%C5%82awski_flag.svg/100px-POL_powiat_inowroc%C5%82awski_flag.svg.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="500" /></a></span> </td> <td><a href="/wiki/Powiat_inowroc%C5%82awski" title="Powiat inowrocławski">inowrocławski</a> </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000001225.000000">1225 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000151.303000">151,303 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000124.000000">124 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000041.400000">41,4 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000064.100000">64,1 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000010.200000">10,2 </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Herb_powiatu_lipnowskiego" title="Herb powiatu lipnowskiego"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a6/POL_powiat_lipnowski_COA.svg/25px-POL_powiat_lipnowski_COA.svg.png" decoding="async" width="25" height="29" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a6/POL_powiat_lipnowski_COA.svg/38px-POL_powiat_lipnowski_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a6/POL_powiat_lipnowski_COA.svg/50px-POL_powiat_lipnowski_COA.svg.png 2x" data-file-width="740" data-file-height="854" /></a></span> </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Flaga_powiatu_lipnowskiego" title="Flaga powiatu lipnowskiego"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/57/POL_powiat_lipnowski_flag.svg/50px-POL_powiat_lipnowski_flag.svg.png" decoding="async" width="50" height="31" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/57/POL_powiat_lipnowski_flag.svg/75px-POL_powiat_lipnowski_flag.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/57/POL_powiat_lipnowski_flag.svg/100px-POL_powiat_lipnowski_flag.svg.png 2x" data-file-width="804" data-file-height="504" /></a></span> </td> <td><a href="/wiki/Powiat_lipnowski" title="Powiat lipnowski">lipnowski</a> </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000001016.000000">1016 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000062.826000">62,826 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000062.000000">62 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000015.600000">15,6 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000030.000000">30 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000022.200000">22,2 </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Herb_powiatu_mogile%C5%84skiego" title="Herb powiatu mogileńskiego"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/POL_powiat_mogieli%C5%84ski_COA.svg/25px-POL_powiat_mogieli%C5%84ski_COA.svg.png" decoding="async" width="25" height="29" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/POL_powiat_mogieli%C5%84ski_COA.svg/38px-POL_powiat_mogieli%C5%84ski_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/POL_powiat_mogieli%C5%84ski_COA.svg/50px-POL_powiat_mogieli%C5%84ski_COA.svg.png 2x" data-file-width="747" data-file-height="861" /></a></span> </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Flaga_powiatu_mogile%C5%84skiego" title="Flaga powiatu mogileńskiego"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Mogilno_County_Flag.svg/50px-Mogilno_County_Flag.svg.png" decoding="async" width="50" height="31" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Mogilno_County_Flag.svg/75px-Mogilno_County_Flag.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Mogilno_County_Flag.svg/100px-Mogilno_County_Flag.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="320" /></a></span> </td> <td><a href="/wiki/Powiat_mogile%C5%84ski" title="Powiat mogileński">mogileński</a> </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000675.000000">675 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000043.698000">43,698 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000065.000000">65 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000011.400000">11,4 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000037.400000">37,4 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000016.100000">16,1 </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Herb_powiatu_nakielskiego" title="Herb powiatu nakielskiego"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/POL_powiat_nakielski_COA.svg/25px-POL_powiat_nakielski_COA.svg.png" decoding="async" width="25" height="29" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/POL_powiat_nakielski_COA.svg/38px-POL_powiat_nakielski_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/POL_powiat_nakielski_COA.svg/50px-POL_powiat_nakielski_COA.svg.png 2x" data-file-width="747" data-file-height="861" /></a></span> </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Flaga_powiatu_nakielskiego" title="Flaga powiatu nakielskiego"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/POL_powiat_nakielski_flag.svg/50px-POL_powiat_nakielski_flag.svg.png" decoding="async" width="50" height="31" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/POL_powiat_nakielski_flag.svg/75px-POL_powiat_nakielski_flag.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/POL_powiat_nakielski_flag.svg/100px-POL_powiat_nakielski_flag.svg.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="500" /></a></span> </td> <td><a href="/wiki/Powiat_nakielski" title="Powiat nakielski">nakielski</a> </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000001120.000000">1120 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000082.972000">82,972 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000074.000000">74 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000016.500000">16,5 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000042.100000">42,1 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000023.000000">23,0 </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Herb_powiatu_radziejowskiego" title="Herb powiatu radziejowskiego"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/POL_powiat_radziejowski_COA.svg/25px-POL_powiat_radziejowski_COA.svg.png" decoding="async" width="25" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/POL_powiat_radziejowski_COA.svg/38px-POL_powiat_radziejowski_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/POL_powiat_radziejowski_COA.svg/50px-POL_powiat_radziejowski_COA.svg.png 2x" data-file-width="753" data-file-height="832" /></a></span> </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Flaga_powiatu_radziejowskiego" title="Flaga powiatu radziejowskiego"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/POL_powiat_radziejowski_flag.svg/50px-POL_powiat_radziejowski_flag.svg.png" decoding="async" width="50" height="31" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/POL_powiat_radziejowski_flag.svg/75px-POL_powiat_radziejowski_flag.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/POL_powiat_radziejowski_flag.svg/100px-POL_powiat_radziejowski_flag.svg.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="500" /></a></span> </td> <td><a href="/wiki/Powiat_radziejowski" title="Powiat radziejowski">radziejowski</a> </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000607.000000">607 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000038.012000">38,012 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000063.000000">63 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000011.400000">11,4 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000024.500000">24,5 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000004.700000">4,7 </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Herb_powiatu_rypi%C5%84skiego" title="Herb powiatu rypińskiego"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/POL_powiat_rypi%C5%84ski_COA.svg/25px-POL_powiat_rypi%C5%84ski_COA.svg.png" decoding="async" width="25" height="29" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/POL_powiat_rypi%C5%84ski_COA.svg/38px-POL_powiat_rypi%C5%84ski_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/POL_powiat_rypi%C5%84ski_COA.svg/50px-POL_powiat_rypi%C5%84ski_COA.svg.png 2x" data-file-width="750" data-file-height="881" /></a></span> </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Flaga_powiatu_rypi%C5%84skiego" title="Flaga powiatu rypińskiego"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/POL_powiat_rypi%C5%84ski_flag.png/50px-POL_powiat_rypi%C5%84ski_flag.png" decoding="async" width="50" height="31" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/POL_powiat_rypi%C5%84ski_flag.png/75px-POL_powiat_rypi%C5%84ski_flag.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/POL_powiat_rypi%C5%84ski_flag.png/100px-POL_powiat_rypi%C5%84ski_flag.png 2x" data-file-width="490" data-file-height="299" /></a></span> </td> <td><a href="/wiki/Powiat_rypi%C5%84ski" title="Powiat rypiński">rypiński</a> </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000586.000000">586 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000041.305000">41,305 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000070.000000">70 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000011.700000">11,7 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000037.500000">37,5 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000019.400000">19,4 </td></tr> <tr> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Herb_powiatu_s%C4%99pole%C5%84skiego" title="Herb powiatu sępoleńskiego"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/POL_powiat_s%C4%99pole%C5%84ski_COA.svg/25px-POL_powiat_s%C4%99pole%C5%84ski_COA.svg.png" decoding="async" width="25" height="31" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/POL_powiat_s%C4%99pole%C5%84ski_COA.svg/38px-POL_powiat_s%C4%99pole%C5%84ski_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/POL_powiat_s%C4%99pole%C5%84ski_COA.svg/50px-POL_powiat_s%C4%99pole%C5%84ski_COA.svg.png 2x" data-file-width="744" data-file-height="924" /></a></span> </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Flaga_powiatu_s%C4%99pole%C5%84skiego" title="Flaga powiatu sępoleńskiego"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/POL_powiat_s%C4%99pole%C5%84ski_flag.svg/50px-POL_powiat_s%C4%99pole%C5%84ski_flag.svg.png" decoding="async" width="50" height="25" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/POL_powiat_s%C4%99pole%C5%84ski_flag.svg/75px-POL_powiat_s%C4%99pole%C5%84ski_flag.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/POL_powiat_s%C4%99pole%C5%84ski_flag.svg/100px-POL_powiat_s%C4%99pole%C5%84ski_flag.svg.png 2x" data-file-width="744" data-file-height="372" /></a></span> </td> <td><a href="/wiki/Powiat_s%C4%99pole%C5%84ski" title="Powiat sępoleński">sępoleński</a> </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000791.000000">791 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000039.078000">39,078 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000049.000000">49 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000008.800000">8,8 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000043.100000">43,1 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000024.500000">24,5 </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Herb_powiatu_%C5%9Bwieckiego" title="Herb powiatu świeckiego"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/POL_powiat_%C5%9Bwiecki_COA.svg/25px-POL_powiat_%C5%9Bwiecki_COA.svg.png" decoding="async" width="25" height="29" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/POL_powiat_%C5%9Bwiecki_COA.svg/38px-POL_powiat_%C5%9Bwiecki_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/POL_powiat_%C5%9Bwiecki_COA.svg/50px-POL_powiat_%C5%9Bwiecki_COA.svg.png 2x" data-file-width="664" data-file-height="779" /></a></span> </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Flaga_powiatu_%C5%9Bwieckiego" title="Flaga powiatu świeckiego"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/POL_powiat_%C5%9Bwiecki_flag.svg/50px-POL_powiat_%C5%9Bwiecki_flag.svg.png" decoding="async" width="50" height="31" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/POL_powiat_%C5%9Bwiecki_flag.svg/75px-POL_powiat_%C5%9Bwiecki_flag.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/POL_powiat_%C5%9Bwiecki_flag.svg/100px-POL_powiat_%C5%9Bwiecki_flag.svg.png 2x" data-file-width="974" data-file-height="612" /></a></span> </td> <td><a href="/wiki/Powiat_%C5%9Bwiecki" title="Powiat świecki">świecki</a> </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000001473.000000">1473 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000095.081000">95,081 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000065.000000">65 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000025.200000">25,2 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000034.800000">34,8 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000035.500000">35,5 </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Herb_Torunia" title="Herb Torunia"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/POL_Toru%C5%84_COA.svg/25px-POL_Toru%C5%84_COA.svg.png" decoding="async" width="25" height="30" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/POL_Toru%C5%84_COA.svg/38px-POL_Toru%C5%84_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/POL_Toru%C5%84_COA.svg/50px-POL_Toru%C5%84_COA.svg.png 2x" data-file-width="558" data-file-height="672" /></a></span> </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Flaga_Torunia" title="Flaga Torunia"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/POL_Toru%C5%84_flag.svg/50px-POL_Toru%C5%84_flag.svg.png" decoding="async" width="50" height="34" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/POL_Toru%C5%84_flag.svg/75px-POL_Toru%C5%84_flag.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/POL_Toru%C5%84_flag.svg/100px-POL_Toru%C5%84_flag.svg.png 2x" data-file-width="869" data-file-height="586" /></a></span> </td> <td><b><a href="/wiki/Toru%C5%84" title="Toruń">Toruń</a></b> </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000116.000000">116 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000195.263000">195,263 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000001683.000000">1683 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000065.400000">65,4 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000100.000000">100 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000023.900000">23,9 </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Herb_powiatu_toru%C5%84skiego" title="Herb powiatu toruńskiego"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/POL_powiat_toru%C5%84ski_COA.svg/25px-POL_powiat_toru%C5%84ski_COA.svg.png" decoding="async" width="25" height="29" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/POL_powiat_toru%C5%84ski_COA.svg/38px-POL_powiat_toru%C5%84ski_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/POL_powiat_toru%C5%84ski_COA.svg/50px-POL_powiat_toru%C5%84ski_COA.svg.png 2x" data-file-width="744" data-file-height="866" /></a></span> </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Flaga_powiatu_toru%C5%84skiego" title="Flaga powiatu toruńskiego"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/62/POL_powiat_toru%C5%84ski_flag.svg/50px-POL_powiat_toru%C5%84ski_flag.svg.png" decoding="async" width="50" height="31" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/62/POL_powiat_toru%C5%84ski_flag.svg/75px-POL_powiat_toru%C5%84ski_flag.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/62/POL_powiat_toru%C5%84ski_flag.svg/100px-POL_powiat_toru%C5%84ski_flag.svg.png 2x" data-file-width="744" data-file-height="466" /></a></span> </td> <td><a href="/wiki/Powiat_toru%C5%84ski" title="Powiat toruński">toruński</a> </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000001230.000000">1230 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000113.889000">113,889 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000093.000000">93 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000021.800000">21,8 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000012.200000">12,2 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000034.000000">34,0 </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Herb_powiatu_tucholskiego" title="Herb powiatu tucholskiego"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/POL_powiat_tucholski_COA.svg/25px-POL_powiat_tucholski_COA.svg.png" decoding="async" width="25" height="30" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/POL_powiat_tucholski_COA.svg/38px-POL_powiat_tucholski_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/POL_powiat_tucholski_COA.svg/50px-POL_powiat_tucholski_COA.svg.png 2x" data-file-width="750" data-file-height="894" /></a></span> </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Flaga_powiatu_tucholskiego" title="Flaga powiatu tucholskiego"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/POL_powiat_tucholski_flag.svg/50px-POL_powiat_tucholski_flag.svg.png" decoding="async" width="50" height="31" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/POL_powiat_tucholski_flag.svg/75px-POL_powiat_tucholski_flag.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/POL_powiat_tucholski_flag.svg/100px-POL_powiat_tucholski_flag.svg.png 2x" data-file-width="750" data-file-height="470" /></a></span> </td> <td><a href="/wiki/Powiat_tucholski" title="Powiat tucholski">tucholski</a> </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000001075.000000">1075 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000047.018000">47,018 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000044.000000">44 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000011.400000">11,4 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000027.900000">27,9 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000048.500000">48,5 </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Herb_powiatu_w%C4%85brzeskiego" title="Herb powiatu wąbrzeskiego"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/POL_powiat_w%C4%85brzeski_COA.svg/25px-POL_powiat_w%C4%85brzeski_COA.svg.png" decoding="async" width="25" height="30" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/POL_powiat_w%C4%85brzeski_COA.svg/38px-POL_powiat_w%C4%85brzeski_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/POL_powiat_w%C4%85brzeski_COA.svg/50px-POL_powiat_w%C4%85brzeski_COA.svg.png 2x" data-file-width="750" data-file-height="888" /></a></span> </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Flaga_powiatu_w%C4%85brzeskiego" title="Flaga powiatu wąbrzeskiego"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/POL_powiat_w%C4%85brzeski_flag.svg/50px-POL_powiat_w%C4%85brzeski_flag.svg.png" decoding="async" width="50" height="32" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/POL_powiat_w%C4%85brzeski_flag.svg/75px-POL_powiat_w%C4%85brzeski_flag.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/POL_powiat_w%C4%85brzeski_flag.svg/100px-POL_powiat_w%C4%85brzeski_flag.svg.png 2x" data-file-width="750" data-file-height="473" /></a></span> </td> <td><a href="/wiki/Powiat_w%C4%85brzeski" title="Powiat wąbrzeski">wąbrzeski</a> </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000502.000000">502 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000032.633000">32,633 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000065.000000">65 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000009.100000">9,1 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000039.800000">39,8 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000008.200000">8,2 </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Herb_W%C5%82oc%C5%82awka" title="Herb Włocławka"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/POL_W%C5%82oc%C5%82awek_COA.svg/25px-POL_W%C5%82oc%C5%82awek_COA.svg.png" decoding="async" width="25" height="36" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/POL_W%C5%82oc%C5%82awek_COA.svg/38px-POL_W%C5%82oc%C5%82awek_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/POL_W%C5%82oc%C5%82awek_COA.svg/50px-POL_W%C5%82oc%C5%82awek_COA.svg.png 2x" data-file-width="744" data-file-height="1064" /></a></span> </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Flaga_W%C5%82oc%C5%82awka" title="Flaga Włocławka"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/88/POL_W%C5%82oc%C5%82awek_flag.svg/50px-POL_W%C5%82oc%C5%82awek_flag.svg.png" decoding="async" width="50" height="25" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/88/POL_W%C5%82oc%C5%82awek_flag.svg/75px-POL_W%C5%82oc%C5%82awek_flag.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/88/POL_W%C5%82oc%C5%82awek_flag.svg/100px-POL_W%C5%82oc%C5%82awek_flag.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> </td> <td><b><a href="/wiki/W%C5%82oc%C5%82awek" title="Włocławek">Włocławek</a></b> </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000084.000000">84 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000101.450000">101,450 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000001208.000000">1208 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000032.900000">32,9 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000100.000000">100 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000024.500000">24,5 </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Herb_powiatu_w%C5%82oc%C5%82awskiego" title="Herb powiatu włocławskiego"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/POL_powiat_w%C5%82oc%C5%82awski_COA.svg/25px-POL_powiat_w%C5%82oc%C5%82awski_COA.svg.png" decoding="async" width="25" height="31" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/POL_powiat_w%C5%82oc%C5%82awski_COA.svg/38px-POL_powiat_w%C5%82oc%C5%82awski_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/POL_powiat_w%C5%82oc%C5%82awski_COA.svg/50px-POL_powiat_w%C5%82oc%C5%82awski_COA.svg.png 2x" data-file-width="743" data-file-height="912" /></a></span> </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Flaga_powiatu_w%C5%82oc%C5%82awskiego" title="Flaga powiatu włocławskiego"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/POL_powiat_w%C5%82oc%C5%82awski_flag.svg/50px-POL_powiat_w%C5%82oc%C5%82awski_flag.svg.png" decoding="async" width="50" height="31" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/POL_powiat_w%C5%82oc%C5%82awski_flag.svg/75px-POL_powiat_w%C5%82oc%C5%82awski_flag.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/POL_powiat_w%C5%82oc%C5%82awski_flag.svg/100px-POL_powiat_w%C5%82oc%C5%82awski_flag.svg.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="500" /></a></span> </td> <td><a href="/wiki/Powiat_w%C5%82oc%C5%82awski" title="Powiat włocławski">włocławski</a> </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000001472.000000">1472 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000082.364000">82,364 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000056.000000">56 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000020.000000">20,0 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000019.500000">19,5 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000018.300000">18,3 </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Herb_powiatu_%C5%BCni%C5%84skiego" title="Herb powiatu żnińskiego"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/POL_powiat_%C5%BCni%C5%84ski_COA.svg/25px-POL_powiat_%C5%BCni%C5%84ski_COA.svg.png" decoding="async" width="25" height="29" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/POL_powiat_%C5%BCni%C5%84ski_COA.svg/38px-POL_powiat_%C5%BCni%C5%84ski_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/POL_powiat_%C5%BCni%C5%84ski_COA.svg/50px-POL_powiat_%C5%BCni%C5%84ski_COA.svg.png 2x" data-file-width="740" data-file-height="854" /></a></span> </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Flaga_powiatu_%C5%BCni%C5%84skiego" title="Flaga powiatu żnińskiego"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/POL_powiat_%C5%BCni%C5%84ski_flag.svg/50px-POL_powiat_%C5%BCni%C5%84ski_flag.svg.png" decoding="async" width="50" height="31" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/POL_powiat_%C5%BCni%C5%84ski_flag.svg/75px-POL_powiat_%C5%BCni%C5%84ski_flag.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/POL_powiat_%C5%BCni%C5%84ski_flag.svg/100px-POL_powiat_%C5%BCni%C5%84ski_flag.svg.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="503" /></a></span> </td> <td><a href="/wiki/Powiat_%C5%BCni%C5%84ski" title="Powiat żniński">żniński</a> </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000985.000000">985 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000067.737000">67,737 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000069.000000">69 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000014.800000">14,8 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000041.800000">41,8 </td> <td style="text-align: right" class="tabela-liczba" data-sort-value="&0000000000000016.900000">16,9 </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Urbanizacja">Urbanizacja</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=14" title="Edytuj sekcję: Urbanizacja" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=14" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Urbanizacja"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobny artykuł: <a href="/wiki/Miasta_w_wojew%C3%B3dztwie_kujawsko-pomorskim" title="Miasta w województwie kujawsko-pomorskim">Miasta w województwie kujawsko-pomorskim</a>.</i></div> <p>Na terenie województwa jest 56 miast, w których mieszka 58,1% mieszkańców regionu<sup id="cite_ref-GUS2023_3-2" class="reference"><a href="#cite_note-GUS2023-3">[3]</a></sup>. Największym miastem jest Bydgoszcz skupiająca 16,4% ludności regionu, w tym 28,3% ludności miejskiej<sup id="cite_ref-GUS2023_3-3" class="reference"><a href="#cite_note-GUS2023-3">[3]</a></sup>. Następnie Toruń (9,75% ludności regionu), Włocławek (5,09%), Grudziądz (4,46%) i Inowrocław (3,39%)<sup id="cite_ref-GUS2023_3-4" class="reference"><a href="#cite_note-GUS2023-3">[3]</a></sup>. Grupę miast średniej wielkości tworzy 16 ośrodków liczących od 10 do 30 tys. mieszkańców. Pod względem wielkości wyróżniają się tu: <a href="/wiki/Brodnica" title="Brodnica">Brodnica</a>, <a href="/wiki/%C5%9Awiecie" title="Świecie">Świecie</a> i <a href="/wiki/Che%C5%82mno" title="Chełmno">Chełmno</a>. Pozostałe miasta pełnią funkcję ośrodków centralnych o znaczeniu ponadlokalnym. Grupę miast małych tworzy 35 ośrodków. Są one bardzo zróżnicowane, znajdują się wśród nich zarówno miasta o funkcjach miast średnich, jak też bardzo małe miasteczka, liczące nawet poniżej 1,5 tys. mieszkańców (<a href="/wiki/G%C3%B3rzno" title="Górzno">Górzno</a> i <a href="/wiki/Lubie%C5%84_Kujawski" title="Lubień Kujawski">Lubień Kujawski</a>). </p><p>Bydgoszcz i Toruń to dwa główne regionalne ośrodki przemysłu, biznesu, nauki, kultury, sztuki, działalności badawczo-rozwojowej, a także siedziba władz lokalnych i kluczowych organizacji gospodarczych. Obszar Bydgoszczy i Torunia wraz z powiatami ziemskimi (tzw. <a href="/wiki/Aglomeracja_bydgosko-toru%C5%84ska" title="Aglomeracja bydgosko-toruńska">aglomeracja bydgosko-toruńska</a>) skupia 37% ludności województwa, ponad połowę podmiotów gospodarczych, a także zdecydowaną większość potencjału kulturalnego i szkolnictwa wyższego. Potencjał społeczno-gospodarczy aglomeracji lokuje ją na 6–7 miejscu wśród krajowych ośrodków regionalnych. </p><p>Pogrubiono nazwy miast <a href="/wiki/Powiat_(Polska)" title="Powiat (Polska)">powiatowych</a>, a dodatkowo kursywą zapisano nazwy <a href="/wiki/Miasto_na_prawach_powiatu" title="Miasto na prawach powiatu">miast na prawach powiatu</a>. </p> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r72799541">.mw-parser-output .uklad-wielokolumnowy dl,.mw-parser-output .uklad-wielokolumnowy ol,.mw-parser-output .uklad-wielokolumnowy ul{margin-top:0}.mw-parser-output .uklad-wielokolumnowy.uklad-nieprzenosny>div,.mw-parser-output .uklad-wielokolumnowy.uklad-nieprzenosny li{break-inside:avoid}</style> <div class="uklad-wielokolumnowy" style="column-count: 6; column-width: 14em;"> <ul><li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_Aleksandr%C3%B3w_Kujawski_COA.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/POL_Aleksandr%C3%B3w_Kujawski_COA.svg/17px-POL_Aleksandr%C3%B3w_Kujawski_COA.svg.png" decoding="async" width="17" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/POL_Aleksandr%C3%B3w_Kujawski_COA.svg/26px-POL_Aleksandr%C3%B3w_Kujawski_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/POL_Aleksandr%C3%B3w_Kujawski_COA.svg/34px-POL_Aleksandr%C3%B3w_Kujawski_COA.svg.png 2x" data-file-width="855" data-file-height="1000" /></a></span> <b><a href="/wiki/Aleksandr%C3%B3w_Kujawski" title="Aleksandrów Kujawski">Aleksandrów Kujawski</a></b></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_Barcin_COA.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/POL_Barcin_COA.svg/17px-POL_Barcin_COA.svg.png" decoding="async" width="17" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/POL_Barcin_COA.svg/26px-POL_Barcin_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/POL_Barcin_COA.svg/34px-POL_Barcin_COA.svg.png 2x" data-file-width="750" data-file-height="875" /></a></span> <a href="/wiki/Barcin" title="Barcin">Barcin</a></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_gmina_Bobrowniki_(powiat_lipnowski)_COA.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/POL_gmina_Bobrowniki_%28powiat_lipnowski%29_COA.svg/16px-POL_gmina_Bobrowniki_%28powiat_lipnowski%29_COA.svg.png" decoding="async" width="16" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/POL_gmina_Bobrowniki_%28powiat_lipnowski%29_COA.svg/24px-POL_gmina_Bobrowniki_%28powiat_lipnowski%29_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/POL_gmina_Bobrowniki_%28powiat_lipnowski%29_COA.svg/32px-POL_gmina_Bobrowniki_%28powiat_lipnowski%29_COA.svg.png 2x" data-file-width="750" data-file-height="936" /></a></span> <a href="/wiki/Bobrowniki_(miasto)" title="Bobrowniki (miasto)">Bobrowniki</a></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_Brodnica_COA.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/POL_Brodnica_COA.svg/17px-POL_Brodnica_COA.svg.png" decoding="async" width="17" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/POL_Brodnica_COA.svg/25px-POL_Brodnica_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/POL_Brodnica_COA.svg/33px-POL_Brodnica_COA.svg.png 2x" data-file-width="744" data-file-height="897" /></a></span> <b><a href="/wiki/Brodnica" title="Brodnica">Brodnica</a></b></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_Brze%C5%9B%C4%87_Kujawski_COA.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/POL_Brze%C5%9B%C4%87_Kujawski_COA.svg/18px-POL_Brze%C5%9B%C4%87_Kujawski_COA.svg.png" decoding="async" width="18" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/POL_Brze%C5%9B%C4%87_Kujawski_COA.svg/27px-POL_Brze%C5%9B%C4%87_Kujawski_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/POL_Brze%C5%9B%C4%87_Kujawski_COA.svg/36px-POL_Brze%C5%9B%C4%87_Kujawski_COA.svg.png 2x" data-file-width="744" data-file-height="821" /></a></span> <a href="/wiki/Brze%C5%9B%C4%87_Kujawski" title="Brześć Kujawski">Brześć Kujawski</a></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_Bydgoszcz_COA.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/POL_Bydgoszcz_COA.svg/17px-POL_Bydgoszcz_COA.svg.png" decoding="async" width="17" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/POL_Bydgoszcz_COA.svg/25px-POL_Bydgoszcz_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/POL_Bydgoszcz_COA.svg/33px-POL_Bydgoszcz_COA.svg.png 2x" data-file-width="744" data-file-height="888" /></a></span> <i><b><a href="/wiki/Bydgoszcz" title="Bydgoszcz">Bydgoszcz</a></b></i></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_Che%C5%82mno_COA.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/POL_Che%C5%82mno_COA.svg/14px-POL_Che%C5%82mno_COA.svg.png" decoding="async" width="14" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/POL_Che%C5%82mno_COA.svg/21px-POL_Che%C5%82mno_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/POL_Che%C5%82mno_COA.svg/28px-POL_Che%C5%82mno_COA.svg.png 2x" data-file-width="798" data-file-height="1135" /></a></span> <b><a href="/wiki/Che%C5%82mno" title="Chełmno">Chełmno</a></b></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_Che%C5%82m%C5%BCa_COA.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/POL_Che%C5%82m%C5%BCa_COA.svg/17px-POL_Che%C5%82m%C5%BCa_COA.svg.png" decoding="async" width="17" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/POL_Che%C5%82m%C5%BCa_COA.svg/26px-POL_Che%C5%82m%C5%BCa_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/POL_Che%C5%82m%C5%BCa_COA.svg/35px-POL_Che%C5%82m%C5%BCa_COA.svg.png 2x" data-file-width="744" data-file-height="852" /></a></span> <a href="/wiki/Che%C5%82m%C5%BCa" title="Chełmża">Chełmża</a></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_Chodecz_COA.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/POL_Chodecz_COA.svg/17px-POL_Chodecz_COA.svg.png" decoding="async" width="17" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/POL_Chodecz_COA.svg/26px-POL_Chodecz_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/POL_Chodecz_COA.svg/34px-POL_Chodecz_COA.svg.png 2x" data-file-width="750" data-file-height="875" /></a></span> <a href="/wiki/Chodecz" title="Chodecz">Chodecz</a></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_Ciechocinek_COA.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/POL_Ciechocinek_COA.svg/17px-POL_Ciechocinek_COA.svg.png" decoding="async" width="17" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/POL_Ciechocinek_COA.svg/26px-POL_Ciechocinek_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/POL_Ciechocinek_COA.svg/34px-POL_Ciechocinek_COA.svg.png 2x" data-file-width="744" data-file-height="862" /></a></span> <a href="/wiki/Ciechocinek" title="Ciechocinek">Ciechocinek</a></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_Dobrzy%C5%84_nad_Wis%C5%82%C4%85_COA.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/POL_Dobrzy%C5%84_nad_Wis%C5%82%C4%85_COA.svg/15px-POL_Dobrzy%C5%84_nad_Wis%C5%82%C4%85_COA.svg.png" decoding="async" width="15" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/POL_Dobrzy%C5%84_nad_Wis%C5%82%C4%85_COA.svg/23px-POL_Dobrzy%C5%84_nad_Wis%C5%82%C4%85_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/POL_Dobrzy%C5%84_nad_Wis%C5%82%C4%85_COA.svg/30px-POL_Dobrzy%C5%84_nad_Wis%C5%82%C4%85_COA.svg.png 2x" data-file-width="516" data-file-height="675" /></a></span> <a href="/wiki/Dobrzy%C5%84_nad_Wis%C5%82%C4%85" title="Dobrzyń nad Wisłą">Dobrzyń nad Wisłą</a></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_gmina_G%C4%85sawa_COA.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/POL_gmina_G%C4%85sawa_COA.svg/17px-POL_gmina_G%C4%85sawa_COA.svg.png" decoding="async" width="17" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/POL_gmina_G%C4%85sawa_COA.svg/25px-POL_gmina_G%C4%85sawa_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/POL_gmina_G%C4%85sawa_COA.svg/34px-POL_gmina_G%C4%85sawa_COA.svg.png 2x" data-file-width="850" data-file-height="1000" /></a></span> <a href="/wiki/G%C4%85sawa" title="Gąsawa">Gąsawa</a></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_Gniewkowo_COA.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/98/POL_Gniewkowo_COA.svg/17px-POL_Gniewkowo_COA.svg.png" decoding="async" width="17" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/98/POL_Gniewkowo_COA.svg/26px-POL_Gniewkowo_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/98/POL_Gniewkowo_COA.svg/34px-POL_Gniewkowo_COA.svg.png 2x" data-file-width="685" data-file-height="800" /></a></span> <a href="/wiki/Gniewkowo" title="Gniewkowo">Gniewkowo</a></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_Golub-Dobrzy%C5%84_COA.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/POL_Golub-Dobrzy%C5%84_COA.svg/17px-POL_Golub-Dobrzy%C5%84_COA.svg.png" decoding="async" width="17" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/POL_Golub-Dobrzy%C5%84_COA.svg/26px-POL_Golub-Dobrzy%C5%84_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/POL_Golub-Dobrzy%C5%84_COA.svg/34px-POL_Golub-Dobrzy%C5%84_COA.svg.png 2x" data-file-width="735" data-file-height="856" /></a></span> <b><a href="/wiki/Golub-Dobrzy%C5%84" title="Golub-Dobrzyń">Golub-Dobrzyń</a></b></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_G%C3%B3rzno_COA.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/POL_G%C3%B3rzno_COA.svg/16px-POL_G%C3%B3rzno_COA.svg.png" decoding="async" width="16" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/POL_G%C3%B3rzno_COA.svg/24px-POL_G%C3%B3rzno_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/POL_G%C3%B3rzno_COA.svg/32px-POL_G%C3%B3rzno_COA.svg.png 2x" data-file-width="543" data-file-height="673" /></a></span> <a href="/wiki/G%C3%B3rzno" title="Górzno">Górzno</a></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_Grudzi%C4%85dz_COA.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/POL_Grudzi%C4%85dz_COA.svg/17px-POL_Grudzi%C4%85dz_COA.svg.png" decoding="async" width="17" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/POL_Grudzi%C4%85dz_COA.svg/26px-POL_Grudzi%C4%85dz_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/POL_Grudzi%C4%85dz_COA.svg/34px-POL_Grudzi%C4%85dz_COA.svg.png 2x" data-file-width="744" data-file-height="865" /></a></span> <i><b><a href="/wiki/Grudzi%C4%85dz" title="Grudziądz">Grudziądz</a></b></i></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_Inowroc%C5%82aw_COA.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/POL_Inowroc%C5%82aw_COA.svg/17px-POL_Inowroc%C5%82aw_COA.svg.png" decoding="async" width="17" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/POL_Inowroc%C5%82aw_COA.svg/25px-POL_Inowroc%C5%82aw_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/POL_Inowroc%C5%82aw_COA.svg/34px-POL_Inowroc%C5%82aw_COA.svg.png 2x" data-file-width="744" data-file-height="884" /></a></span> <b><a href="/wiki/Inowroc%C5%82aw" title="Inowrocław">Inowrocław</a></b></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_Izbica_Kujawska_COA.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/POL_Izbica_Kujawska_COA.svg/18px-POL_Izbica_Kujawska_COA.svg.png" decoding="async" width="18" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/POL_Izbica_Kujawska_COA.svg/27px-POL_Izbica_Kujawska_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/POL_Izbica_Kujawska_COA.svg/36px-POL_Izbica_Kujawska_COA.svg.png 2x" data-file-width="542" data-file-height="599" /></a></span> <a href="/wiki/Izbica_Kujawska" title="Izbica Kujawska">Izbica Kujawska</a></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_Jab%C5%82onowo_Pomorskie_COA.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/POL_Jab%C5%82onowo_Pomorskie_COA.svg/17px-POL_Jab%C5%82onowo_Pomorskie_COA.svg.png" decoding="async" width="17" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/POL_Jab%C5%82onowo_Pomorskie_COA.svg/26px-POL_Jab%C5%82onowo_Pomorskie_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/POL_Jab%C5%82onowo_Pomorskie_COA.svg/35px-POL_Jab%C5%82onowo_Pomorskie_COA.svg.png 2x" data-file-width="744" data-file-height="851" /></a></span> <a href="/wiki/Jab%C5%82onowo_Pomorskie" title="Jabłonowo Pomorskie">Jabłonowo Pomorskie</a></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_Janikowo_COA.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/POL_Janikowo_COA.svg/17px-POL_Janikowo_COA.svg.png" decoding="async" width="17" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/POL_Janikowo_COA.svg/25px-POL_Janikowo_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/POL_Janikowo_COA.svg/34px-POL_Janikowo_COA.svg.png 2x" data-file-width="538" data-file-height="636" /></a></span> <a href="/wiki/Janikowo" title="Janikowo">Janikowo</a></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_Janowiec_Wielkopolski_COA.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/POL_Janowiec_Wielkopolski_COA.svg/15px-POL_Janowiec_Wielkopolski_COA.svg.png" decoding="async" width="15" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/POL_Janowiec_Wielkopolski_COA.svg/22px-POL_Janowiec_Wielkopolski_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/POL_Janowiec_Wielkopolski_COA.svg/29px-POL_Janowiec_Wielkopolski_COA.svg.png 2x" data-file-width="520" data-file-height="704" /></a></span> <a href="/wiki/Janowiec_Wielkopolski" title="Janowiec Wielkopolski">Janowiec Wielkopolski</a></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_Kamie%C5%84_Kraje%C5%84ski_COA.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/POL_Kamie%C5%84_Kraje%C5%84ski_COA.svg/16px-POL_Kamie%C5%84_Kraje%C5%84ski_COA.svg.png" decoding="async" width="16" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/POL_Kamie%C5%84_Kraje%C5%84ski_COA.svg/24px-POL_Kamie%C5%84_Kraje%C5%84ski_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/POL_Kamie%C5%84_Kraje%C5%84ski_COA.svg/32px-POL_Kamie%C5%84_Kraje%C5%84ski_COA.svg.png 2x" data-file-width="744" data-file-height="924" /></a></span> <a href="/wiki/Kamie%C5%84_Kraje%C5%84ski" title="Kamień Krajeński">Kamień Krajeński</a></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_Kcynia_COA.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/POL_Kcynia_COA.svg/18px-POL_Kcynia_COA.svg.png" decoding="async" width="18" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/POL_Kcynia_COA.svg/27px-POL_Kcynia_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/POL_Kcynia_COA.svg/36px-POL_Kcynia_COA.svg.png 2x" data-file-width="9064" data-file-height="10000" /></a></span> <a href="/wiki/Kcynia" title="Kcynia">Kcynia</a></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_gmina_Kik%C3%B3%C5%82_COA.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/POL_gmina_Kik%C3%B3%C5%82_COA.svg/16px-POL_gmina_Kik%C3%B3%C5%82_COA.svg.png" decoding="async" width="16" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/POL_gmina_Kik%C3%B3%C5%82_COA.svg/24px-POL_gmina_Kik%C3%B3%C5%82_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/POL_gmina_Kik%C3%B3%C5%82_COA.svg/32px-POL_gmina_Kik%C3%B3%C5%82_COA.svg.png 2x" data-file-width="450" data-file-height="554" /></a></span> <a href="/wiki/Kik%C3%B3%C5%82" title="Kikół">Kikół</a></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_Koronowo_COA.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/POL_Koronowo_COA.svg/18px-POL_Koronowo_COA.svg.png" decoding="async" width="18" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/POL_Koronowo_COA.svg/27px-POL_Koronowo_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/POL_Koronowo_COA.svg/36px-POL_Koronowo_COA.svg.png 2x" data-file-width="744" data-file-height="832" /></a></span> <a href="/wiki/Koronowo" title="Koronowo">Koronowo</a></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_Kowal_COA.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/POL_Kowal_COA.svg/17px-POL_Kowal_COA.svg.png" decoding="async" width="17" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/POL_Kowal_COA.svg/25px-POL_Kowal_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/POL_Kowal_COA.svg/34px-POL_Kowal_COA.svg.png 2x" data-file-width="744" data-file-height="878" /></a></span> <a href="/wiki/Kowal_(miasto)" title="Kowal (miasto)">Kowal</a></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_Kowalewo_Pomorskie_COA.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/POL_Kowalewo_Pomorskie_COA.svg/17px-POL_Kowalewo_Pomorskie_COA.svg.png" decoding="async" width="17" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/POL_Kowalewo_Pomorskie_COA.svg/26px-POL_Kowalewo_Pomorskie_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/POL_Kowalewo_Pomorskie_COA.svg/34px-POL_Kowalewo_Pomorskie_COA.svg.png 2x" data-file-width="744" data-file-height="868" /></a></span> <a href="/wiki/Kowalewo_Pomorskie" title="Kowalewo Pomorskie">Kowalewo Pomorskie</a></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_Kruszwica_COA.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/POL_Kruszwica_COA.svg/16px-POL_Kruszwica_COA.svg.png" decoding="async" width="16" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/POL_Kruszwica_COA.svg/25px-POL_Kruszwica_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/POL_Kruszwica_COA.svg/33px-POL_Kruszwica_COA.svg.png 2x" data-file-width="744" data-file-height="907" /></a></span> <a href="/wiki/Kruszwica" title="Kruszwica">Kruszwica</a></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_Lipno_COA.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/POL_Lipno_COA.svg/17px-POL_Lipno_COA.svg.png" decoding="async" width="17" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/POL_Lipno_COA.svg/26px-POL_Lipno_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/POL_Lipno_COA.svg/35px-POL_Lipno_COA.svg.png 2x" data-file-width="744" data-file-height="853" /></a></span> <b><a href="/wiki/Lipno" title="Lipno">Lipno</a></b></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_Lubie%C5%84_Kujawski_COA.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/POL_Lubie%C5%84_Kujawski_COA.svg/17px-POL_Lubie%C5%84_Kujawski_COA.svg.png" decoding="async" width="17" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/POL_Lubie%C5%84_Kujawski_COA.svg/25px-POL_Lubie%C5%84_Kujawski_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/POL_Lubie%C5%84_Kujawski_COA.svg/33px-POL_Lubie%C5%84_Kujawski_COA.svg.png 2x" data-file-width="409" data-file-height="492" /></a></span> <a href="/wiki/Lubie%C5%84_Kujawski" title="Lubień Kujawski">Lubień Kujawski</a></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_Lubraniec_COA.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/POL_Lubraniec_COA.svg/18px-POL_Lubraniec_COA.svg.png" decoding="async" width="18" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/POL_Lubraniec_COA.svg/27px-POL_Lubraniec_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/POL_Lubraniec_COA.svg/36px-POL_Lubraniec_COA.svg.png 2x" data-file-width="525" data-file-height="581" /></a></span> <a href="/wiki/Lubraniec" title="Lubraniec">Lubraniec</a></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_%C5%81abiszyn_COA.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/POL_%C5%81abiszyn_COA.svg/17px-POL_%C5%81abiszyn_COA.svg.png" decoding="async" width="17" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/POL_%C5%81abiszyn_COA.svg/26px-POL_%C5%81abiszyn_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/POL_%C5%81abiszyn_COA.svg/34px-POL_%C5%81abiszyn_COA.svg.png 2x" data-file-width="744" data-file-height="861" /></a></span> <a href="/wiki/%C5%81abiszyn" title="Łabiszyn">Łabiszyn</a></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_%C5%81asin_COA.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d7/POL_%C5%81asin_COA.svg/17px-POL_%C5%81asin_COA.svg.png" decoding="async" width="17" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d7/POL_%C5%81asin_COA.svg/26px-POL_%C5%81asin_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d7/POL_%C5%81asin_COA.svg/35px-POL_%C5%81asin_COA.svg.png 2x" data-file-width="516" data-file-height="593" /></a></span> <a href="/wiki/%C5%81asin" title="Łasin">Łasin</a></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_Mogilno_COA.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/POL_Mogilno_COA.svg/17px-POL_Mogilno_COA.svg.png" decoding="async" width="17" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/POL_Mogilno_COA.svg/26px-POL_Mogilno_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/POL_Mogilno_COA.svg/34px-POL_Mogilno_COA.svg.png 2x" data-file-width="744" data-file-height="867" /></a></span> <b><a href="/wiki/Mogilno" title="Mogilno">Mogilno</a></b></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_Mrocza_COA.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/da/POL_Mrocza_COA.svg/18px-POL_Mrocza_COA.svg.png" decoding="async" width="18" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/da/POL_Mrocza_COA.svg/28px-POL_Mrocza_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/da/POL_Mrocza_COA.svg/37px-POL_Mrocza_COA.svg.png 2x" data-file-width="555" data-file-height="604" /></a></span> <a href="/wiki/Mrocza" title="Mrocza">Mrocza</a></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_Nak%C5%82o_nad_Noteci%C4%85_COA.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/POL_Nak%C5%82o_nad_Noteci%C4%85_COA.svg/17px-POL_Nak%C5%82o_nad_Noteci%C4%85_COA.svg.png" decoding="async" width="17" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/POL_Nak%C5%82o_nad_Noteci%C4%85_COA.svg/25px-POL_Nak%C5%82o_nad_Noteci%C4%85_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/POL_Nak%C5%82o_nad_Noteci%C4%85_COA.svg/33px-POL_Nak%C5%82o_nad_Noteci%C4%85_COA.svg.png 2x" data-file-width="744" data-file-height="887" /></a></span> <b><a href="/wiki/Nak%C5%82o_nad_Noteci%C4%85" title="Nakło nad Notecią">Nakło nad Notecią</a></b></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_Nieszawa_COA.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/POL_Nieszawa_COA.svg/17px-POL_Nieszawa_COA.svg.png" decoding="async" width="17" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/POL_Nieszawa_COA.svg/26px-POL_Nieszawa_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/POL_Nieszawa_COA.svg/34px-POL_Nieszawa_COA.svg.png 2x" data-file-width="860" data-file-height="1000" /></a></span> <a href="/wiki/Nieszawa" title="Nieszawa">Nieszawa</a></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_Nowe_COA.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/POL_Nowe_COA.svg/17px-POL_Nowe_COA.svg.png" decoding="async" width="17" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/POL_Nowe_COA.svg/26px-POL_Nowe_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/POL_Nowe_COA.svg/34px-POL_Nowe_COA.svg.png 2x" data-file-width="744" data-file-height="871" /></a></span> <a href="/wiki/Nowe" title="Nowe">Nowe</a></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_Pako%C5%9B%C4%87_COA.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/POL_Pako%C5%9B%C4%87_COA.svg/11px-POL_Pako%C5%9B%C4%87_COA.svg.png" decoding="async" width="11" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/POL_Pako%C5%9B%C4%87_COA.svg/17px-POL_Pako%C5%9B%C4%87_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/POL_Pako%C5%9B%C4%87_COA.svg/23px-POL_Pako%C5%9B%C4%87_COA.svg.png 2x" data-file-width="744" data-file-height="1277" /></a></span> <a href="/wiki/Pako%C5%9B%C4%87" title="Pakość">Pakość</a></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_Piotrk%C3%B3w_Kujawski_COA.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/POL_Piotrk%C3%B3w_Kujawski_COA.svg/17px-POL_Piotrk%C3%B3w_Kujawski_COA.svg.png" decoding="async" width="17" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/POL_Piotrk%C3%B3w_Kujawski_COA.svg/26px-POL_Piotrk%C3%B3w_Kujawski_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/POL_Piotrk%C3%B3w_Kujawski_COA.svg/34px-POL_Piotrk%C3%B3w_Kujawski_COA.svg.png 2x" data-file-width="356" data-file-height="413" /></a></span> <a href="/wiki/Piotrk%C3%B3w_Kujawski" title="Piotrków Kujawski">Piotrków Kujawski</a></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_Pruszcz_COA.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/POL_Pruszcz_COA.svg/17px-POL_Pruszcz_COA.svg.png" decoding="async" width="17" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/POL_Pruszcz_COA.svg/25px-POL_Pruszcz_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/POL_Pruszcz_COA.svg/34px-POL_Pruszcz_COA.svg.png 2x" data-file-width="810" data-file-height="956" /></a></span> <a href="/wiki/Pruszcz" title="Pruszcz">Pruszcz</a></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_Radziej%C3%B3w_COA.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/POL_Radziej%C3%B3w_COA.svg/17px-POL_Radziej%C3%B3w_COA.svg.png" decoding="async" width="17" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/POL_Radziej%C3%B3w_COA.svg/25px-POL_Radziej%C3%B3w_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/POL_Radziej%C3%B3w_COA.svg/33px-POL_Radziej%C3%B3w_COA.svg.png 2x" data-file-width="744" data-file-height="894" /></a></span> <b><a href="/wiki/Radziej%C3%B3w" title="Radziejów">Radziejów</a></b></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_Radzy%C5%84_Che%C5%82mi%C5%84ski_COA.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/POL_Radzy%C5%84_Che%C5%82mi%C5%84ski_COA.svg/17px-POL_Radzy%C5%84_Che%C5%82mi%C5%84ski_COA.svg.png" decoding="async" width="17" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/POL_Radzy%C5%84_Che%C5%82mi%C5%84ski_COA.svg/26px-POL_Radzy%C5%84_Che%C5%82mi%C5%84ski_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/POL_Radzy%C5%84_Che%C5%82mi%C5%84ski_COA.svg/34px-POL_Radzy%C5%84_Che%C5%82mi%C5%84ski_COA.svg.png 2x" data-file-width="630" data-file-height="730" /></a></span> <a href="/wiki/Radzy%C5%84_Che%C5%82mi%C5%84ski" title="Radzyń Chełmiński">Radzyń Chełmiński</a></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_Rypin_COA.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/POL_Rypin_COA.svg/17px-POL_Rypin_COA.svg.png" decoding="async" width="17" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/POL_Rypin_COA.svg/25px-POL_Rypin_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/POL_Rypin_COA.svg/33px-POL_Rypin_COA.svg.png 2x" data-file-width="670" data-file-height="800" /></a></span> <b><a href="/wiki/Rypin" title="Rypin">Rypin</a></b></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_S%C4%99p%C3%B3lno_Kraje%C5%84skie_COA.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6a/POL_S%C4%99p%C3%B3lno_Kraje%C5%84skie_COA.svg/14px-POL_S%C4%99p%C3%B3lno_Kraje%C5%84skie_COA.svg.png" decoding="async" width="14" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6a/POL_S%C4%99p%C3%B3lno_Kraje%C5%84skie_COA.svg/21px-POL_S%C4%99p%C3%B3lno_Kraje%C5%84skie_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6a/POL_S%C4%99p%C3%B3lno_Kraje%C5%84skie_COA.svg/29px-POL_S%C4%99p%C3%B3lno_Kraje%C5%84skie_COA.svg.png 2x" data-file-width="509" data-file-height="708" /></a></span> <b><a href="/wiki/S%C4%99p%C3%B3lno_Kraje%C5%84skie" title="Sępólno Krajeńskie">Sępólno Krajeńskie</a></b></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_Sk%C4%99pe_COA.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/POL_Sk%C4%99pe_COA.svg/17px-POL_Sk%C4%99pe_COA.svg.png" decoding="async" width="17" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/POL_Sk%C4%99pe_COA.svg/25px-POL_Sk%C4%99pe_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/POL_Sk%C4%99pe_COA.svg/34px-POL_Sk%C4%99pe_COA.svg.png 2x" data-file-width="534" data-file-height="627" /></a></span> <a href="/wiki/Sk%C4%99pe" title="Skępe">Skępe</a></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_Solec_Kujawski_COA.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/09/POL_Solec_Kujawski_COA.svg/17px-POL_Solec_Kujawski_COA.svg.png" decoding="async" width="17" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/09/POL_Solec_Kujawski_COA.svg/26px-POL_Solec_Kujawski_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/09/POL_Solec_Kujawski_COA.svg/34px-POL_Solec_Kujawski_COA.svg.png 2x" data-file-width="750" data-file-height="871" /></a></span> <a href="/wiki/Solec_Kujawski" title="Solec Kujawski">Solec Kujawski</a></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_Strzelno_COA.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/POL_Strzelno_COA.svg/17px-POL_Strzelno_COA.svg.png" decoding="async" width="17" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/POL_Strzelno_COA.svg/26px-POL_Strzelno_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/POL_Strzelno_COA.svg/35px-POL_Strzelno_COA.svg.png 2x" data-file-width="525" data-file-height="605" /></a></span> <a href="/wiki/Strzelno" title="Strzelno">Strzelno</a></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_Szubin_COA.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/POL_Szubin_COA.svg/17px-POL_Szubin_COA.svg.png" decoding="async" width="17" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/POL_Szubin_COA.svg/26px-POL_Szubin_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/POL_Szubin_COA.svg/34px-POL_Szubin_COA.svg.png 2x" data-file-width="744" data-file-height="866" /></a></span> <a href="/wiki/Szubin" title="Szubin">Szubin</a></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_%C5%9Awiecie_COA.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/POL_%C5%9Awiecie_COA.svg/17px-POL_%C5%9Awiecie_COA.svg.png" decoding="async" width="17" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/POL_%C5%9Awiecie_COA.svg/25px-POL_%C5%9Awiecie_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/POL_%C5%9Awiecie_COA.svg/34px-POL_%C5%9Awiecie_COA.svg.png 2x" data-file-width="744" data-file-height="886" /></a></span> <b><a href="/wiki/%C5%9Awiecie" title="Świecie">Świecie</a></b></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_Toru%C5%84_COA.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/POL_Toru%C5%84_COA.svg/17px-POL_Toru%C5%84_COA.svg.png" decoding="async" width="17" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/POL_Toru%C5%84_COA.svg/25px-POL_Toru%C5%84_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/POL_Toru%C5%84_COA.svg/33px-POL_Toru%C5%84_COA.svg.png 2x" data-file-width="558" data-file-height="672" /></a></span> <i><b><a href="/wiki/Toru%C5%84" title="Toruń">Toruń</a></b></i></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_Tuchola_COA.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/POL_Tuchola_COA.svg/18px-POL_Tuchola_COA.svg.png" decoding="async" width="18" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/POL_Tuchola_COA.svg/27px-POL_Tuchola_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/POL_Tuchola_COA.svg/36px-POL_Tuchola_COA.svg.png 2x" data-file-width="744" data-file-height="824" /></a></span> <b><a href="/wiki/Tuchola" title="Tuchola">Tuchola</a></b></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_W%C4%85brze%C5%BAno_COA.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/POL_W%C4%85brze%C5%BAno_COA.svg/17px-POL_W%C4%85brze%C5%BAno_COA.svg.png" decoding="async" width="17" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/POL_W%C4%85brze%C5%BAno_COA.svg/26px-POL_W%C4%85brze%C5%BAno_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/POL_W%C4%85brze%C5%BAno_COA.svg/35px-POL_W%C4%85brze%C5%BAno_COA.svg.png 2x" data-file-width="680" data-file-height="780" /></a></span> <b><a href="/wiki/W%C4%85brze%C5%BAno" title="Wąbrzeźno">Wąbrzeźno</a></b></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_Wi%C4%99cbork_COA.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d2/POL_Wi%C4%99cbork_COA.svg/16px-POL_Wi%C4%99cbork_COA.svg.png" decoding="async" width="16" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d2/POL_Wi%C4%99cbork_COA.svg/24px-POL_Wi%C4%99cbork_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d2/POL_Wi%C4%99cbork_COA.svg/33px-POL_Wi%C4%99cbork_COA.svg.png 2x" data-file-width="529" data-file-height="649" /></a></span> <a href="/wiki/Wi%C4%99cbork" title="Więcbork">Więcbork</a></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_W%C5%82oc%C5%82awek_COA.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/POL_W%C5%82oc%C5%82awek_COA.svg/14px-POL_W%C5%82oc%C5%82awek_COA.svg.png" decoding="async" width="14" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/POL_W%C5%82oc%C5%82awek_COA.svg/21px-POL_W%C5%82oc%C5%82awek_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/POL_W%C5%82oc%C5%82awek_COA.svg/28px-POL_W%C5%82oc%C5%82awek_COA.svg.png 2x" data-file-width="744" data-file-height="1064" /></a></span> <i><b><a href="/wiki/W%C5%82oc%C5%82awek" title="Włocławek">Włocławek</a></b></i></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_%C5%BBnin_COA.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d7/POL_%C5%BBnin_COA.svg/17px-POL_%C5%BBnin_COA.svg.png" decoding="async" width="17" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d7/POL_%C5%BBnin_COA.svg/26px-POL_%C5%BBnin_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d7/POL_%C5%BBnin_COA.svg/34px-POL_%C5%BBnin_COA.svg.png 2x" data-file-width="500" data-file-height="580" /></a></span> <b><a href="/wiki/%C5%BBnin" title="Żnin">Żnin</a></b></li></ul></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Demografia">Demografia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=15" title="Edytuj sekcję: Demografia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=15" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Demografia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Dane z 30 czerwca 2023 roku<sup id="cite_ref-GUS2023_3-5" class="reference"><a href="#cite_note-GUS2023-3">[3]</a></sup>: </p> <table class="wikitable" border="1" cellpadding="4" style="margin: 0 0 1em 1em; background: #f9f9f9; border: 1px #aaaaaa solid; border-collapse: collapse; text-align:right;"> <tbody><tr> <th>Opis</th> <th colspan="2">Ogółem</th> <th colspan="2">Kobiety</th> <th colspan="2">Mężczyźni </th></tr> <tr> <td>Jednostka</td> <td>Osób</td> <td>%</td> <td>Osób</td> <td>%</td> <td>Osób</td> <td>% </td></tr> <tr> <td>Populacja</td> <td>2 001 670</td> <td>100</td> <td>1 033 439</td> <td>52</td> <td>968 231</td> <td>48 </td></tr> <tr> <td>Powierzchnia</td> <td colspan="6">17 971,34 km² </td></tr> <tr> <td>Gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²)</td> <td colspan="2">111</td> <td colspan="2">58</td> <td colspan="2">53 </td></tr></tbody></table> <ul><li>Piramida wieku mieszkańców W. kujawsko-pomorskiego w 2014 roku.</li></ul> <p><br /><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Piramida_wieku_Kujawsko_Pomorskie.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Piramida_wieku_Kujawsko_Pomorskie.png/600px-Piramida_wieku_Kujawsko_Pomorskie.png" decoding="async" width="600" height="480" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Piramida_wieku_Kujawsko_Pomorskie.png/900px-Piramida_wieku_Kujawsko_Pomorskie.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/0b/Piramida_wieku_Kujawsko_Pomorskie.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="800" /></a></span> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Religia">Religia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=16" title="Edytuj sekcję: Religia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=16" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Religia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobne artykuły: <a href="/wiki/Religia_w_wojew%C3%B3dztwie_kujawsko-pomorskim" title="Religia w województwie kujawsko-pomorskim">Religia w województwie kujawsko-pomorskim</a>, <a href="/wiki/Religia_w_Toruniu" title="Religia w Toruniu">Religia w Toruniu</a> i <a href="/wiki/Religia_w_Bydgoszczy" title="Religia w Bydgoszczy">Religia w Bydgoszczy</a>.</i></div> <p>Na terenie województwa działalność prowadzą: <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_katolicki_w_Polsce" title="Kościół katolicki w Polsce">Kościół rzymskokatolicki</a>, <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_greckokatolicki_w_Polsce" title="Kościół greckokatolicki w Polsce">Kościół greckokatolicki</a>, <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Polskokatolicki_w_Rzeczypospolitej_Polskiej" title="Kościół Polskokatolicki w Rzeczypospolitej Polskiej">Kościół polskokatolicki</a>, <a href="/wiki/Polski_Autokefaliczny_Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Prawos%C5%82awny" title="Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny">Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny</a>, <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Ewangelicko-Augsburski_w_Rzeczypospolitej_Polskiej" title="Kościół Ewangelicko-Augsburski w Rzeczypospolitej Polskiej">Kościół Ewangelicko-Augsburski</a>, <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Ewangelicko-Metodystyczny_w_RP" title="Kościół Ewangelicko-Metodystyczny w RP">Kościół Ewangelicko-Metodystyczny</a>, <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Chrze%C5%9Bcijan_Baptyst%C3%B3w_w_RP" title="Kościół Chrześcijan Baptystów w RP">Kościół Chrześcijan Baptystów</a>, <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Zielono%C5%9Bwi%C4%85tkowy_w_RP" title="Kościół Zielonoświątkowy w RP">Kościół Zielonoświątkowy</a>, <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Bo%C5%BCy_w_Chrystusie_(Polska)" title="Kościół Boży w Chrystusie (Polska)">Kościół Boży w Chrystusie</a>, <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%E2%80%9EChrystus_dla_wszystkich%E2%80%9D" title="Kościół „Chrystus dla wszystkich”">Kościół „Chrystus dla wszystkich”</a>, <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Chrystusowy_w_RP" title="Kościół Chrystusowy w RP">Kościół Chrystusowy</a>, <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Ewangeliczny_w_RP" title="Kościół Ewangeliczny w RP">Kościół Ewangeliczny</a>, <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Adwentyst%C3%B3w_Dnia_Si%C3%B3dmego" title="Kościół Adwentystów Dnia Siódmego">Kościół Adwentystów Dnia Siódmego</a>, <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Chrze%C5%9Bcijan_Dnia_Sobotniego" title="Kościół Chrześcijan Dnia Sobotniego">Kościół Chrześcijan Dnia Sobotniego</a>, <a href="/wiki/Mesja%C5%84skie_Zbory_Bo%C5%BCe_(Dnia_Si%C3%B3dmego)" title="Mesjańskie Zbory Boże (Dnia Siódmego)">Zbory Boże Chrześcijan Dnia Siódmego</a>, <a href="/wiki/Kwakrzy" title="Kwakrzy">Religijne Towarzystwo Przyjaciół</a>, <a href="/wiki/%C5%9Awiadkowie_Jehowy" title="Świadkowie Jehowy">Chrześcijański Zbór Świadków Jehowy</a>, <a href="/wiki/%C5%9Awiecki_Ruch_Misyjny_%E2%80%9EEpifania%E2%80%9D" title="Świecki Ruch Misyjny „Epifania”">Świecki Ruch Misyjny „Epifania”</a>, <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Jezusa_Chrystusa_%C5%9Awi%C4%99tych_w_Dniach_Ostatnich" title="Kościół Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich">Kościół Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich</a>, <a href="/wiki/Muzu%C5%82ma%C5%84ski_Zwi%C4%85zek_Religijny_w_Rzeczypospolitej_Polskiej" title="Muzułmański Związek Religijny w Rzeczypospolitej Polskiej">Muzułmański Związek Religijny</a>, <a href="/wiki/Zachodni_Zakon_Sufi_w_Polsce" title="Zachodni Zakon Sufi w Polsce">Zachodni Zakon Sufi w Polsce</a> i <a href="/wiki/Buddyjski_Zwi%C4%85zek_Diamentowej_Drogi_Linii_Karma_Kagyu" title="Buddyjski Związek Diamentowej Drogi Linii Karma Kagyu">Buddyjski Związek Diamentowej Drogi Linii Karma Kagyu</a>. </p><p>Miasta biskupie <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%82aci%C5%84ski" title="Kościół łaciński">Kościoła rzymskokatolickiego</a> na terenie województwa kujawsko-pomorskiego: </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ochrona_przyrody">Ochrona przyrody</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=17" title="Edytuj sekcję: Ochrona przyrody" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=17" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Ochrona przyrody"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Ekologiczny System Obszarów Chronionych na terenie województwa tworzą <a href="/wiki/Pomnik_przyrody" title="Pomnik przyrody">pomniki przyrody</a>, <a href="/wiki/Rezerwat_przyrody" title="Rezerwat przyrody">rezerwaty przyrody</a>, <a href="/wiki/Park_krajobrazowy" title="Park krajobrazowy">parki krajobrazowe</a>, <a href="/wiki/Obszar_chronionego_krajobrazu" title="Obszar chronionego krajobrazu">obszary chronionego krajobrazu</a>, <a href="/wiki/U%C5%BCytek_ekologiczny" title="Użytek ekologiczny">użytki ekologiczne</a>, <a href="/wiki/Zesp%C3%B3%C5%82_przyrodniczo-krajobrazowy" title="Zespół przyrodniczo-krajobrazowy">zespoły przyrodniczo-krajobrazowe</a> oraz obszary <a href="/wiki/Natura_2000" title="Natura 2000">Natura 2000</a>. Przez region przebiegają <a href="/wiki/Korytarz_ekologiczny" title="Korytarz ekologiczny">korytarze ekologiczne</a> o znaczeniu międzynarodowym: <a href="/wiki/Pradolina_Toru%C5%84sko-Eberswaldzka" title="Pradolina Toruńsko-Eberswaldzka">Pradolina Toruńsko-Eberswaldzka</a> i <a href="/wiki/Dolina_Dolnej_Wis%C5%82y" title="Dolina Dolnej Wisły">Dolina Dolnej Wisły</a> oraz szereg korytarzy o znaczeniu krajowym, którą tworzą doliny większych rzek i ciągi jezior. </p><p>Łącznie obszary chronione zajmują jedną trzecią obszaru województwa kujawsko-pomorskiego. Największy odsetek powierzchni objętej ochroną prawną występuje w północnych powiatach: <a href="/wiki/Powiat_s%C4%99pole%C5%84ski" title="Powiat sępoleński">sępoleńskim</a> (66%), <a href="/wiki/Powiat_tucholski" title="Powiat tucholski">tucholskim</a> (57%), <a href="/wiki/Powiat_brodnicki" title="Powiat brodnicki">brodnickim</a> (53%) i <a href="/wiki/Powiat_%C5%9Bwiecki" title="Powiat świecki">świeckim</a> (48%). </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Zanieczyszczenie_środowiska"><span id="Zanieczyszczenie_.C5.9Brodowiska"></span>Zanieczyszczenie środowiska</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=18" title="Edytuj sekcję: Zanieczyszczenie środowiska" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=18" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Zanieczyszczenie środowiska"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Kujawsko-pomorskie należy do obszarów o średnim poziomie zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego w kraju (9 miejsce). Z uwagi na obecność przemysłu, nieco większą skalę zanieczyszczeń powietrza notują miasta: Bydgoszcz, Toruń, Włocławek, Janikowo, Inowrocław, Świecie, Grudziądz i Kruszwica. Do najbardziej zanieczyszczonych rzek należą: <a href="/wiki/Note%C4%87" title="Noteć">Noteć</a>, Wisła, <a href="/wiki/Osa_(rzeka)" title="Osa (rzeka)">Osa</a>, <a href="/wiki/G%C4%85sawka" title="Gąsawka">Gąsawka</a>, zaś do najczystszych: <a href="/wiki/Brda" title="Brda">Brda</a> i <a href="/wiki/Wda_(rzeka)" title="Wda (rzeka)">Wda</a>. Gleby województwa charakteryzują się ogólnie niskim stopniem zanieczyszczenia. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Parki_krajobrazowe">Parki krajobrazowe</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=19" title="Edytuj sekcję: Parki krajobrazowe" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=19" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Parki krajobrazowe"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>W regionie znajduje się 10 <a href="/wiki/Park_krajobrazowy" title="Park krajobrazowy">parków krajobrazowych</a>: 2 na obszarze <a href="/wiki/Bory_Tucholskie" title="Bory Tucholskie">Borów Tucholskich</a>, 2 na <a href="/wiki/Pojezierze_Che%C5%82mi%C5%84sko-Dobrzy%C5%84skie" title="Pojezierze Chełmińsko-Dobrzyńskie">Pojezierzu Chełmińsko-Dobrzyńskim</a>, 3 w <a href="/wiki/Dolina_Dolnej_Wis%C5%82y" title="Dolina Dolnej Wisły">Dolinie Dolnej Wisły</a> i na <a href="/wiki/Pojezierze_Kraje%C5%84skie" title="Pojezierze Krajeńskie">Pojezierzu Krajeńskim</a> oraz 2 w południowej części regionu. </p> <table class="wikitable sortable"> <tbody><tr align="center"> <th width="15%">Nazwa </th> <th width="5%">Rok<br />zał. </th> <th width="5%">Pow.<br />[ha] </th> <th width="7%">Siedziba </th> <th width="68%">Opis </th></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Brodnicki_Park_Krajobrazowy" title="Brodnicki Park Krajobrazowy">Brodnicki Park Krajobrazowy</a> </td> <td>1985 </td> <td>12349 </td> <td><a href="/wiki/Grzmi%C4%99ca" title="Grzmięca">Grzmięca</a> </td> <td>Ponad 60% obszaru zajmują lasy, a 12% zbiorniki wodne; znajduje się tu około 60 jezior, w większości występujących w <a href="/wiki/Rynna_polodowcowa" title="Rynna polodowcowa">rynnach subglacjalnych</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://parki.kujawsko-pomorskie.pl/bpk">Strona</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Gostyni%C5%84sko-W%C5%82oc%C5%82awski_Park_Krajobrazowy" title="Gostynińsko-Włocławski Park Krajobrazowy">Gostynińsko-Włocławski Park Krajobrazowy</a> </td> <td>1979 </td> <td>22200 </td> <td><a href="/wiki/Kowal_(miasto)" title="Kowal (miasto)">Kowal</a> </td> <td>Położony jest w obrębie <a href="/wiki/Kotlina_P%C5%82ocka" title="Kotlina Płocka">Kotliny Płockiej</a> i Pojezierza Gostynińskiego; występują tu bogate formy morfologiczne: <a href="/wiki/Rynna_polodowcowa" title="Rynna polodowcowa">rynny subglacjalne</a>, <a href="/wiki/Oz_(geomorfologia)" title="Oz (geomorfologia)">ozy</a>, <a href="/wiki/Terasa" title="Terasa">terasy</a> oraz kompleks <a href="/wiki/Wydma_%C5%9Br%C3%B3dl%C4%85dowa" title="Wydma śródlądowa">wydm śródlądowych</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://parki.kujawsko-pomorskie.pl/gwpk">Strona</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/G%C3%B3rznie%C5%84sko-Lidzbarski_Park_Krajobrazowy" title="Górznieńsko-Lidzbarski Park Krajobrazowy">Górznieńsko-Lidzbarski Park Krajobrazowy</a> </td> <td>1990 </td> <td>13901 </td> <td><a href="/wiki/G%C3%B3rzno" title="Górzno">Górzno</a> </td> <td>Osobliwością parku jest niezwykle urozmaicona rzeźba terenu, zwłaszcza w dolinie <a href="/wiki/Brynica_(dop%C5%82yw_Drw%C4%99cy)" title="Brynica (dopływ Drwęcy)">Brynicy</a>, w okolicach <a href="/wiki/G%C3%B3rzno" title="Górzno">Górzna</a> oraz rozległe kompleksy leśne. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://parki.kujawsko-pomorskie.pl/glpk">Strona</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Kraje%C5%84ski_Park_Krajobrazowy" title="Krajeński Park Krajobrazowy">Krajeński Park Krajobrazowy</a> </td> <td>1998 </td> <td>73850 </td> <td><a href="/wiki/Wi%C4%99cbork" title="Więcbork">Więcbork</a> </td> <td>Znajduje się w centralnej części <a href="/wiki/Pojezierze_Kraje%C5%84skie" title="Pojezierze Krajeńskie">Pojezierza Krajeńskiego</a>; obejmuje teren o zróżnicowanej rzeźbie terenu: wysokich <a href="/wiki/Morena" title="Morena">wzgórzach morenowych</a>, <a href="/wiki/Oz_(geomorfologia)" title="Oz (geomorfologia)">ozach</a>, <a href="/wiki/Drumlin" title="Drumlin">drumlinach</a>, <a href="/wiki/Kem_(geomorfologia)" title="Kem (geomorfologia)">kemach</a> i <a href="/wiki/Rynna_polodowcowa" title="Rynna polodowcowa">rynnach jeziornych</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://parki.kujawsko-pomorskie.pl/kpk">Strona</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Park_Krajobrazowy_Nadgopla%C5%84ski_Park_Tysi%C4%85clecia" title="Park Krajobrazowy Nadgoplański Park Tysiąclecia">Nadgoplański Park Tysiąclecia</a> </td> <td>1992 </td> <td>9983 </td> <td><a href="/wiki/Kruszwica" title="Kruszwica">Kruszwica</a> </td> <td>Park i zarazem rezerwat obejmuje rozległe, rynnowe jezioro <a href="/wiki/Gop%C5%82o" title="Gopło">Gopło</a>; środowisko naturalne odznacza się bogactwem gatunków ptaków, w tym wielu chronionych; w otoczeniu jeziora mają swoje stanowiska rzadkie gatunki roślinności niżowej, a wśród nich <a href="/wiki/Halofity" title="Halofity">halofity</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://parki.kujawsko-pomorskie.pl/npt">Strona</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Tucholski_Park_Krajobrazowy" title="Tucholski Park Krajobrazowy">Tucholski Park Krajobrazowy</a> </td> <td>1985 </td> <td>25660 </td> <td><a href="/wiki/Tuchola" title="Tuchola">Tuchola</a> </td> <td>Położony jest w kompleksie <a href="/wiki/Bory_Tucholskie" title="Bory Tucholskie">Borów Tucholskich</a>; 72% obszaru zajmują lasy, oraz 3% – wody; oś systemu hydrograficznego parku stanowi rzeka <a href="/wiki/Brda" title="Brda">Brda</a> wraz z jej dopływami: Czerską Strugą, Bielską Strugą, Rudą, Szumionką, Kiczą i Raciąską Strugą. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://parki.kujawsko-pomorskie.pl/tpk">Strona</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Wdecki_Park_Krajobrazowy" title="Wdecki Park Krajobrazowy">Wdecki Park Krajobrazowy</a> </td> <td>1993 </td> <td>19177 </td> <td><a href="/wiki/Osie" title="Osie">Osie</a> </td> <td>Położony jest na północy województwa w kompleksie <a href="/wiki/Bory_Tucholskie" title="Bory Tucholskie">Borów Tucholskich</a>; 59% obszaru zajmują lasy; oś systemu hydrograficznego stanowi rzeka <a href="/wiki/Wda_(rzeka)" title="Wda (rzeka)">Wda</a> wraz z jej dopływami: rzeką Prusiną, Sobińską Strugą i Ryszką. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://parki.kujawsko-pomorskie.pl/wpk">Strona</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Zesp%C3%B3%C5%82_Park%C3%B3w_Krajobrazowych_nad_Doln%C4%85_Wis%C5%82%C4%85" title="Zespół Parków Krajobrazowych nad Dolną Wisłą">Zespół Parków Krajobrazowych nad Dolną Wisłą</a>: <a href="/wiki/Che%C5%82mi%C5%84ski_Park_Krajobrazowy" title="Chełmiński Park Krajobrazowy">Chełmiński</a>, <a href="/wiki/Nadwi%C5%9Bla%C5%84ski_Park_Krajobrazowy" title="Nadwiślański Park Krajobrazowy">Nadwiślański</a>, <a href="/wiki/Park_Krajobrazowy_G%C3%B3ry_%C5%81osiowe" title="Park Krajobrazowy Góry Łosiowe">Góry Łosiowe</a> </td> <td>1993 </td> <td>60502 </td> <td><a href="/wiki/%C5%9Awiecie" title="Świecie">Świecie</a> </td> <td>Obejmuje fragment <a href="/wiki/Dolina_Dolnej_Wis%C5%82y" title="Dolina Dolnej Wisły">Doliny Dolnej Wisły</a> od Bydgoszczy do <a href="/wiki/Nowe_(gmina)" title="Nowe (gmina)">gminy Nowem</a> oraz <a href="/wiki/Rog%C3%B3%C5%BAno_(gmina)" title="Rogóźno (gmina)">Rogóźno</a> i Grudziądz; obejmuje ochroną atrakcyjny krajobrazowo i przyrodniczo, naturalny krajobraz doliny Wisły wraz z łąkami, <a href="/wiki/Starorzecze" title="Starorzecze">starorzeczami</a>, <a href="/wiki/Las_%C5%82%C4%99gowy" title="Las łęgowy">łęgami</a>, zboczami, <a href="/wiki/Dolina" title="Dolina">dolinkami</a> erozyjnymi i <a href="/wiki/W%C4%85w%C3%B3z" title="Wąwóz">wąwozami</a>. </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Rezerwaty_przyrody">Rezerwaty przyrody</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=20" title="Edytuj sekcję: Rezerwaty przyrody" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=20" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Rezerwaty przyrody"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobny artykuł: <a href="/wiki/Rezerwaty_przyrody_w_wojew%C3%B3dztwie_kujawsko-pomorskim" title="Rezerwaty przyrody w województwie kujawsko-pomorskim">Rezerwaty przyrody w województwie kujawsko-pomorskim</a>.</i></div> <p>Według stanu na 2022 w województwie były 92 <a href="/wiki/Rezerwat_przyrody" title="Rezerwat przyrody">rezerwaty przyrody</a> o łącznej powierzchni 9604 ha, co stanowiło około 1% powierzchni<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14">[14]</a></sup><sup id="cite_ref-kujawsko-pomorskie_15-0" class="reference"><a href="#cite_note-kujawsko-pomorskie-15">[15]</a></sup>. Wśród nich znajduje się 48 rezerwatów leśnych, 16 torfowiskowych, 7 florystycznych, 8 faunistycznych, 7 krajobrazowych, 3 wodne, 3 stepowy, po 1 przyrody nieożywionej i słonoroślowy. Najwięcej rezerwatów znajduje się w dolinie Wisły, w <a href="/wiki/Bory_Tucholskie" title="Bory Tucholskie">Borach Tucholskich</a> i na <a href="/wiki/Pojezierze_Brodnickie" title="Pojezierze Brodnickie">Pojezierzu Brodnickim</a>. </p><p>Rezerwaty o największej powierzchni to: </p> <ul><li>krajobrazowy <a href="/wiki/Nadgopla%C5%84ski_Park_Tysi%C4%85clecia_(rezerwat_przyrody)" title="Nadgoplański Park Tysiąclecia (rezerwat przyrody)">Nadgoplański Park Tysiąclecia</a> (2313,76 ha)</li> <li>krajobrazowy <a href="/wiki/Rezerwat_przyrody_Dolina_Rzeki_Brdy" title="Rezerwat przyrody Dolina Rzeki Brdy">Rezerwat przyrody Dolina Rzeki Brdy</a> (1681,50 ha)</li> <li>faunistyczny <a href="/wiki/Rezerwat_przyrody_Rzeka_Drw%C4%99ca" title="Rezerwat przyrody Rzeka Drwęca">Rezerwat przyrody Rzeka Drwęca</a> (543,47 ha)</li> <li>torfowiskowy <a href="/wiki/Bagna_nad_St%C4%85%C5%BCk%C4%85" title="Bagna nad Stążką">Rezerwat przyrody Bagna nad Stążką</a> (478,45 ha)</li> <li>faunistyczny <a href="/wiki/Rezerwat_przyrody_Jezioro_Rakutowskie" title="Rezerwat przyrody Jezioro Rakutowskie">Rezerwat przyrody Jezioro Rakutowskie</a> (414,07 ha)</li></ul> <p>Do ścisłych rezerwatów przyrody należą: <a href="/wiki/Rezerwat_przyrody_Cisy_Staropolskie_im._Leona_Wycz%C3%B3%C5%82kowskiego" title="Rezerwat przyrody Cisy Staropolskie im. Leona Wyczółkowskiego">Cisy Staropolskie im. Leona Wyczółkowskiego</a>, <a href="/wiki/Rezerwat_przyrody_Osiny" title="Rezerwat przyrody Osiny">Osiny</a>, <a href="/wiki/Rezerwat_przyrody_Linje" title="Rezerwat przyrody Linje">Linje</a>, <a href="/wiki/Rezerwat_przyrody_Szumny_Zdr%C3%B3j_im._Kazimierza_Sulis%C5%82awskiego" title="Rezerwat przyrody Szumny Zdrój im. Kazimierza Sulisławskiego">Szumny Zdrój</a>, <a href="/wiki/Rezerwat_przyrody_P%C5%82utowo" title="Rezerwat przyrody Płutowo">Płutowo</a>, <a href="/wiki/Rezerwat_przyrody_G%C3%B3ra_%C5%9Bw._Wawrzy%C5%84ca" title="Rezerwat przyrody Góra św. Wawrzyńca">Góra Świętego Wawrzyńca</a>, <a href="/wiki/Rezerwat_przyrody_Str%C4%99szek" title="Rezerwat przyrody Stręszek">Stręszek</a>, <a href="/wiki/Rezerwat_przyrody_Czarny_Bry%C5%84sk" title="Rezerwat przyrody Czarny Bryńsk">Czarny Bryńsk</a>. </p> <div class="thumb tmulti tleft"><div class="thumbinner" style="width:1036px;max-width:1036px"><div role="heading" class="tmulti-header" style="clear:both;font-weight:bold;text-align:center">Rezerwaty przyrody w województwie kujawsko-pomorskim</div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:195px;max-width:195px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Rezerwat_przyrody_Augustowo.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Rezerwat_przyrody_Augustowo.jpg/193px-Rezerwat_przyrody_Augustowo.jpg" decoding="async" width="193" height="145" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Rezerwat_przyrody_Augustowo.jpg/290px-Rezerwat_przyrody_Augustowo.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Rezerwat_przyrody_Augustowo.jpg/386px-Rezerwat_przyrody_Augustowo.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="768" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left"><a href="/wiki/B%C3%B3r_bagienny" title="Bór bagienny">Bór bagienny</a> w <a href="/wiki/Augustowo_(rezerwat_przyrody)" title="Augustowo (rezerwat przyrody)">rezerwacie Augustowo</a></div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:220px;max-width:220px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Cisy13(js).jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/Cisy13%28js%29.jpg/218px-Cisy13%28js%29.jpg" decoding="async" width="218" height="145" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/Cisy13%28js%29.jpg/327px-Cisy13%28js%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/Cisy13%28js%29.jpg/436px-Cisy13%28js%29.jpg 2x" data-file-width="1152" data-file-height="768" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left"><a href="/wiki/Rezerwat_przyrody_Cisy_Staropolskie_im._Leona_Wycz%C3%B3%C5%82kowskiego" title="Rezerwat przyrody Cisy Staropolskie im. Leona Wyczółkowskiego">Rezerwat przyrody Cisy Staropolskie im. Leona Wyczółkowskiego</a></div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:195px;max-width:195px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Dziki_Ostr%C3%B3w_24.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Dziki_Ostr%C3%B3w_24.jpg/193px-Dziki_Ostr%C3%B3w_24.jpg" decoding="async" width="193" height="145" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Dziki_Ostr%C3%B3w_24.jpg/290px-Dziki_Ostr%C3%B3w_24.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Dziki_Ostr%C3%B3w_24.jpg/386px-Dziki_Ostr%C3%B3w_24.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="768" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left"><a href="/wiki/D%C4%85browa_(las)" title="Dąbrowa (las)">Dąbrowa świetlista</a> w <a href="/wiki/Rezerwat_przyrody_Dziki_Ostr%C3%B3w" title="Rezerwat przyrody Dziki Ostrów">rezerwacie Dziki Ostrów</a></div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:220px;max-width:220px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Torun_Mala_Wiselka_i_Kepa_Bazarowa_(2).JPG" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Torun_Mala_Wiselka_i_Kepa_Bazarowa_%282%29.JPG/218px-Torun_Mala_Wiselka_i_Kepa_Bazarowa_%282%29.JPG" decoding="async" width="218" height="145" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Torun_Mala_Wiselka_i_Kepa_Bazarowa_%282%29.JPG/327px-Torun_Mala_Wiselka_i_Kepa_Bazarowa_%282%29.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Torun_Mala_Wiselka_i_Kepa_Bazarowa_%282%29.JPG/436px-Torun_Mala_Wiselka_i_Kepa_Bazarowa_%282%29.JPG 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1360" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left"><a href="/wiki/Las_%C5%82%C4%99gowy" title="Las łęgowy">Las łęgowy</a> w <a href="/wiki/K%C4%99pa_Bazarowa" title="Kępa Bazarowa">rezerwacie Kępa Bazarowa</a></div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:196px;max-width:196px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:DDW_Ostnicowe_Parowy_k_Gruczna_7_7-2015.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/DDW_Ostnicowe_Parowy_k_Gruczna_7_7-2015.jpg/194px-DDW_Ostnicowe_Parowy_k_Gruczna_7_7-2015.jpg" decoding="async" width="194" height="145" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/DDW_Ostnicowe_Parowy_k_Gruczna_7_7-2015.jpg/291px-DDW_Ostnicowe_Parowy_k_Gruczna_7_7-2015.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/DDW_Ostnicowe_Parowy_k_Gruczna_7_7-2015.jpg/388px-DDW_Ostnicowe_Parowy_k_Gruczna_7_7-2015.jpg 2x" data-file-width="1442" data-file-height="1080" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left"><a href="/wiki/Ro%C5%9Blinno%C5%9B%C4%87_kserotermiczna" title="Roślinność kserotermiczna">Roślinność kserotermiczna</a> w <a href="/wiki/Rezerwat_przyrody_Ostnicowe_parowy_Gruczna" title="Rezerwat przyrody Ostnicowe parowy Gruczna">rezerwacie Ostnicowe Parowy Gruczna</a></div></div><div style="clear:left"></div></div></div> <p><br style="clear:left;" /> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Obszary_chronionego_krajobrazu">Obszary chronionego krajobrazu</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=21" title="Edytuj sekcję: Obszary chronionego krajobrazu" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=21" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Obszary chronionego krajobrazu"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobny artykuł: <a href="/wiki/Obszary_chronionego_krajobrazu_w_Polsce" title="Obszary chronionego krajobrazu w Polsce">Obszary chronionego krajobrazu w Polsce</a>.</i></div> <p>W granicach województwa wyznaczonych jest 31 <a href="/wiki/Obszar_chronionego_krajobrazu" title="Obszar chronionego krajobrazu">obszarów chronionego krajobrazu</a>, gdzie ochroną objęto 338 507 ha. Najwięcej tego typu form znajduje się w dolinach rzecznych: <a href="/wiki/Wis%C5%82a" title="Wisła">Wisły</a>, <a href="/wiki/Brda" title="Brda">Brdy</a>, <a href="/wiki/Drw%C4%99ca" title="Drwęca">Drwęcy</a> i <a href="/wiki/Osa_(rzeka)" title="Osa (rzeka)">Osy</a> oraz na terenie <a href="/wiki/Bory_Tucholskie" title="Bory Tucholskie">Borów Tucholskich</a>. Chroni się tutaj zarówno przyrodnicze, jak i kulturowe elementy krajobrazu<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16">[16]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Pomniki_przyrody">Pomniki przyrody</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=22" title="Edytuj sekcję: Pomniki przyrody" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=22" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Pomniki przyrody"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobne artykuły: <a href="/wiki/Pomniki_przyrody_w_Toruniu" title="Pomniki przyrody w Toruniu">Pomniki przyrody w Toruniu</a>, <a href="/wiki/Pomniki_przyrody_w_Bydgoszczy" title="Pomniki przyrody w Bydgoszczy">Pomniki przyrody w Bydgoszczy</a> i <a href="/wiki/Pomniki_przyrody_w_Grudzi%C4%85dzu" title="Pomniki przyrody w Grudziądzu">Pomniki przyrody w Grudziądzu</a>.</i></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Kamien_Jagielly,_Brda_river,_Poland.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Kamien_Jagielly%2C_Brda_river%2C_Poland.jpg/220px-Kamien_Jagielly%2C_Brda_river%2C_Poland.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Kamien_Jagielly%2C_Brda_river%2C_Poland.jpg/330px-Kamien_Jagielly%2C_Brda_river%2C_Poland.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Kamien_Jagielly%2C_Brda_river%2C_Poland.jpg/440px-Kamien_Jagielly%2C_Brda_river%2C_Poland.jpg 2x" data-file-width="3504" data-file-height="2336" /></a><figcaption>Kamień Jagiełły w <a href="/wiki/Bory_Tucholskie" title="Bory Tucholskie">Borach Tucholskich</a></figcaption></figure> <p>W 2022 r. na obszarze województwa znajdowało się 2359 <a href="/wiki/Pomnik_przyrody" title="Pomnik przyrody">pomników przyrody</a>. Wśród nich najliczniejszą grupę stanowiły pojedyncze drzewa (1589), grupy drzew (584), <a href="/wiki/G%C5%82az_narzutowy" title="Głaz narzutowy">głazy narzutowe</a> (83), aleje przydrożne (65) i 38 innych obiektów<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17">[17]</a></sup>. Do najokazalszych pomników przyrody należały m.in. <a href="/wiki/Jaskinia_Bajka" title="Jaskinia Bajka">jaskinia Bajka</a> koło <a href="/wiki/G%C4%85decz" title="Gądecz">Gądecza</a>, <a href="/wiki/Kamie%C5%84_%C5%9Bw._Wojciecha_(wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie)" title="Kamień św. Wojciecha (województwo kujawsko-pomorskie)">Kamień św. Wojciecha</a> w <a href="/wiki/Leosia_(osada)" title="Leosia (osada)">Leosi</a>, o obwodzie 24,5 m, dąb „Jan Kazimierz” w <a href="/wiki/B%C4%85kowo_(wie%C5%9B_w_powiecie_%C5%9Bwieckim)" title="Bąkowo (wieś w powiecie świeckim)">Bąkowie</a> o obwodzie 953 cm, dąb „Chrobry” we wsi <a href="/wiki/Nogat_(wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie)" title="Nogat (województwo kujawsko-pomorskie)">Nogat</a> koło <a href="/wiki/%C5%81asin" title="Łasin">Łasina</a> o obwodzie 886 cm, „Dąb Bartek” w Bydgoszczy z obwodem 656 cm<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18">[18]</a></sup>, aleja <a href="/wiki/Buk" title="Buk">bukowa</a> koło <a href="/wiki/Radomin_(wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie)" title="Radomin (województwo kujawsko-pomorskie)">Radomina</a>. Jeden z największych dębów „Dąb Rzeczypospolitej” o obwodzie 650 cm rosnący koło <a href="/wiki/G%C3%B3rzno" title="Górzno">Górzna</a> 25 grudnia 2020 roku został celowo podpalony i całkowicie zniszczony<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19">[19]</a></sup>. Najbogatszym w pomniki przyrody miastem jest <a href="/wiki/Pomniki_przyrody_w_Bydgoszczy" title="Pomniki przyrody w Bydgoszczy">Bydgoszcz</a> ([114 obiektów <a rel="nofollow" class="external free" href="https://crfop.gdos.gov.pl/CRFOP/">https://crfop.gdos.gov.pl/CRFOP/</a>]). Wiele pomnikowych drzew i skupisk drzew znajduje się w wiejskich parkach pałacowych i dworskich. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Sieć_Natura_2000"><span id="Sie.C4.87_Natura_2000"></span>Sieć Natura 2000</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=23" title="Edytuj sekcję: Sieć Natura 2000" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=23" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Sieć Natura 2000"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Do 2011 r. na obszarze województwa wyznaczono 7 <a href="/wiki/Obszar_specjalnej_ochrony_ptak%C3%B3w" title="Obszar specjalnej ochrony ptaków">Obszarów Specjalnej Ochrony Ptaków</a>: <a href="/wiki/B%C5%82ota_Rakutowskie" title="Błota Rakutowskie">Błota Rakutowskie</a>, <a href="/wiki/Bagienna_Dolina_Drw%C4%99cy" title="Bagienna Dolina Drwęcy">Bagienna Dolina Drwęcy</a>, <a href="/wiki/Dolina_Dolnej_Wis%C5%82y_(Natura_2000)" title="Dolina Dolnej Wisły (Natura 2000)">Dolina Dolnej Wisły</a>, <a href="/w/index.php?title=Ostoja_Nadgopla%C5%84ska&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ostoja Nadgoplańska (strona nie istnieje)">Ostoja Nadgoplańska</a>, <a href="/w/index.php?title=%C5%BBwirownia_Skoki&action=edit&redlink=1" class="new" title="Żwirownia Skoki (strona nie istnieje)">Żwirownia Skoki</a>, <a href="/w/index.php?title=Bory_Tucholskie_(Natura_2000)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bory Tucholskie (Natura 2000) (strona nie istnieje)">Bory Tucholskie</a>, <a href="/wiki/Dolina_%C5%9Arodkowej_Noteci_i_Kana%C5%82u_Bydgoskiego" title="Dolina Środkowej Noteci i Kanału Bydgoskiego">Dolina Środkowej Noteci i Kanału Bydgoskiego</a> oraz 34 <a href="/wiki/Obszar_maj%C4%85cy_znaczenie_dla_Wsp%C3%B3lnoty" title="Obszar mający znaczenie dla Wspólnoty">Obszary Mający Znaczenie dla Wspólnoty</a>. Większość obszarów <a href="/wiki/Natura_2000" title="Natura 2000">Natura 2000</a> znajduje się na terenach już chronionych jako parki krajobrazowe i obszary chronionego krajobrazu. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Inne_formy_ochrony_przyrody">Inne formy ochrony przyrody</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=24" title="Edytuj sekcję: Inne formy ochrony przyrody" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=24" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Inne formy ochrony przyrody"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>W 2022 r. na terenie regionu znajdowały się 2195 <a href="/wiki/U%C5%BCytek_ekologiczny" title="Użytek ekologiczny">użytków ekologicznych</a>, zajmujących powierzchnię 6020 ha (głównie <a href="/wiki/Bagno" title="Bagno">bagna</a>, <a href="/wiki/Torfowisko" title="Torfowisko">torfowiska</a>, <a href="/wiki/%C5%81%C4%85ka" title="Łąka">łąki</a>, <a href="/wiki/W%C4%85w%C3%B3z" title="Wąwóz">wąwozy</a>, skarpy, trzcinowiska, kępy zadrzewień i <a href="/wiki/Staw_ogrodowy" title="Staw ogrodowy">oczka wodne</a>), oraz 16 <a href="/wiki/Zesp%C3%B3%C5%82_przyrodniczo-krajobrazowy" title="Zespół przyrodniczo-krajobrazowy">zespołów przyrodniczo-krajobrazowych</a> o powierzchni 2623 ha (<a href="/wiki/Jar_(geografia)" title="Jar (geografia)">jary</a>, <a href="/wiki/Dolina" title="Dolina">doliny rzek</a>, obrzeża jezior, torfowiska)<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20">[20]</a></sup>. Północno-wschodnia część województwa (33 gminy) znajduje się w granicach obszaru funkcjonalnego „<a href="/wiki/Zielone_P%C5%82uca_Polski" title="Zielone Płuca Polski">Zielone Płuca Polski</a>”, zaś 13 gmin w północnej części regionu obejmuje <a href="/wiki/Rezerwat_Biosfery_Bory_Tucholskie" title="Rezerwat Biosfery Bory Tucholskie">Rezerwat biosfery Bory Tucholskie</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ośrodki_akademickie"><span id="O.C5.9Brodki_akademickie"></span>Ośrodki akademickie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=25" title="Edytuj sekcję: Ośrodki akademickie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=25" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Ośrodki akademickie"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="thumb tmulti tright"><div class="thumbinner" style="width:579px;max-width:579px"><div role="heading" class="tmulti-header" style="clear:both;font-weight:bold;text-align:center">Uniwersytety</div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:191px;max-width:191px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Rektorat_UMK_w_Toruniu1.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Rektorat_UMK_w_Toruniu1.jpg/189px-Rektorat_UMK_w_Toruniu1.jpg" decoding="async" width="189" height="142" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Rektorat_UMK_w_Toruniu1.jpg/284px-Rektorat_UMK_w_Toruniu1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Rektorat_UMK_w_Toruniu1.jpg/378px-Rektorat_UMK_w_Toruniu1.jpg 2x" data-file-width="4288" data-file-height="3216" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left"><a href="/wiki/Uniwersytet_Miko%C5%82aja_Kopernika_w_Toruniu" title="Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu">Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu</a></div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:191px;max-width:191px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Bdg_Copernicanum_nar_3a_07-2013.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/Bdg_Copernicanum_nar_3a_07-2013.jpg/189px-Bdg_Copernicanum_nar_3a_07-2013.jpg" decoding="async" width="189" height="142" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/Bdg_Copernicanum_nar_3a_07-2013.jpg/284px-Bdg_Copernicanum_nar_3a_07-2013.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/Bdg_Copernicanum_nar_3a_07-2013.jpg/378px-Bdg_Copernicanum_nar_3a_07-2013.jpg 2x" data-file-width="1363" data-file-height="1024" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left"><a href="/wiki/Uniwersytet_Kazimierza_Wielkiego_w_Bydgoszczy" title="Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy">Uniwersytet Kazimierza Wielkiego</a> w Bydgoszczy – <a href="/wiki/Copernicanum_w_Bydgoszczy" title="Copernicanum w Bydgoszczy">Collegium Copernicanum</a></div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:191px;max-width:191px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:UTP_Bydgoszcz_b1.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/UTP_Bydgoszcz_b1.jpg/189px-UTP_Bydgoszcz_b1.jpg" decoding="async" width="189" height="142" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/UTP_Bydgoszcz_b1.jpg/284px-UTP_Bydgoszcz_b1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/UTP_Bydgoszcz_b1.jpg/378px-UTP_Bydgoszcz_b1.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="768" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left"><a href="/wiki/Politechnika_Bydgoska_im._Jana_i_J%C4%99drzeja_%C5%9Aniadeckich" title="Politechnika Bydgoska im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich">Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich w Bydgoszczy</a></div></div><div style="clear:left"></div></div></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobne artykuły: <a href="/wiki/Uczelnie_i_plac%C3%B3wki_naukowe_w_Toruniu" title="Uczelnie i placówki naukowe w Toruniu">Uczelnie i placówki naukowe w Toruniu</a>, <a href="/wiki/Archiwa_w_Toruniu" title="Archiwa w Toruniu">Archiwa w Toruniu</a> i <a href="/wiki/Uczelnie_i_plac%C3%B3wki_naukowe_w_Bydgoszczy" title="Uczelnie i placówki naukowe w Bydgoszczy">Uczelnie i placówki naukowe w Bydgoszczy</a>.</i></div> <p>W 2010 r. w Kujawsko-Pomorskiem funkcjonowało 33 wyższych uczelni<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21">[21]</a></sup>. Najważniejsze z nich – takie, które oprócz kształcenia studentów mogą się pochwalić istotnym dorobkiem naukowym – to <a href="/wiki/Uniwersytet_Miko%C5%82aja_Kopernika_w_Toruniu" title="Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu">Uniwersytet Mikołaja Kopernika</a> w Toruniu wraz z funkcjonującym w Bydgoszczy <a href="/wiki/Collegium_Medicum_Uniwersytetu_Miko%C5%82aja_Kopernika" title="Collegium Medicum Uniwersytetu Mikołaja Kopernika">Collegium Medicum</a>, <a href="/wiki/Uniwersytet_Kazimierza_Wielkiego_w_Bydgoszczy" title="Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy">Uniwersytet Kazimierza Wielkiego</a> w Bydgoszczy i <a href="/wiki/Politechnika_Bydgoska_im._Jana_i_J%C4%99drzeja_%C5%9Aniadeckich" title="Politechnika Bydgoska im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich">Politechnika Bydgoska im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich</a>. W 2010 r. w regionie nauki pobierało 85 tys. studentów<sup id="cite_ref-stat.gov.pl_22-0" class="reference"><a href="#cite_note-stat.gov.pl-22">[22]</a></sup> (w tym 45 tys. w Bydgoszczy, 33 tys. w Toruniu i 5 tys. we Włocławku), zaś kadra naukowa liczyła 4,6 tys. osób<sup id="cite_ref-stat.gov.pl_22-1" class="reference"><a href="#cite_note-stat.gov.pl-22">[22]</a></sup> (w tym 1160 profesorów). </p><p>W regionie istnieje wiele instytutów resortowych, zwłaszcza Ministerstwa Rolnictwa, w Toruniu istnieją placówki badawcze i badawczo-wdrożeniowe funkcjonujące w strukturze <a href="/wiki/Polska_Akademia_Nauk" title="Polska Akademia Nauk">Polskiej Akademii Nauk</a>. Rozwój innowacyjnej gospodarki w regionie wspomagają takie placówki jak: <a href="/wiki/Regionalne_Centrum_Innowacyjno%C5%9Bci_w_Bydgoszczy" title="Regionalne Centrum Innowacyjności w Bydgoszczy">Regionalne Centrum Innowacyjności w Bydgoszczy</a>, Centrum Transferu Technologii w Toruniu, <a href="/wiki/Agencja_rozwoju_regionalnego" title="Agencja rozwoju regionalnego">Toruńska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. w Toruniu</a> oraz placówki <a href="/wiki/Federacja_Stowarzysze%C5%84_Naukowo-Technicznych_NOT" title="Federacja Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych NOT">Naczelnej Organizacji Technicznej</a> (Bydgoszcz, Toruń, Włocławek, Grudziądz, Inowrocław). </p><p>Działalność naukowo-badawczą, zwłaszcza studia regionalno-historyczne, prowadzą także towarzystwa naukowe, a wśród nich: <a href="/wiki/Bydgoskie_Towarzystwo_Naukowe" title="Bydgoskie Towarzystwo Naukowe">Bydgoskie Towarzystwo Naukowe</a>, <a href="/wiki/Towarzystwo_Naukowe_w_Toruniu" title="Towarzystwo Naukowe w Toruniu">Towarzystwo Naukowe w Toruniu</a>, <a href="/wiki/W%C5%82oc%C5%82awskie_Towarzystwo_Naukowe" title="Włocławskie Towarzystwo Naukowe">Włocławskie Towarzystwo Naukowe</a> oraz liczne stowarzyszenia społeczno-kulturalne. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Oświata"><span id="O.C5.9Bwiata"></span>Oświata</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=26" title="Edytuj sekcję: Oświata" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=26" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Oświata"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Gimnazjum_i_Liceum_Akademickie_w_Toruniu1.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Gimnazjum_i_Liceum_Akademickie_w_Toruniu1.jpg/220px-Gimnazjum_i_Liceum_Akademickie_w_Toruniu1.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Gimnazjum_i_Liceum_Akademickie_w_Toruniu1.jpg/330px-Gimnazjum_i_Liceum_Akademickie_w_Toruniu1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Gimnazjum_i_Liceum_Akademickie_w_Toruniu1.jpg/440px-Gimnazjum_i_Liceum_Akademickie_w_Toruniu1.jpg 2x" data-file-width="4288" data-file-height="3216" /></a><figcaption><a href="/wiki/Uniwersyteckie_Liceum_Og%C3%B3lnokszta%C5%82c%C4%85ce_w_Toruniu" title="Uniwersyteckie Liceum Ogólnokształcące w Toruniu">Gimnazjum i Liceum Akademickie w Toruniu</a></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:International_School_of_Bydgoszcz_4_7-2015.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/International_School_of_Bydgoszcz_4_7-2015.jpg/220px-International_School_of_Bydgoszcz_4_7-2015.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/International_School_of_Bydgoszcz_4_7-2015.jpg/330px-International_School_of_Bydgoszcz_4_7-2015.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/International_School_of_Bydgoszcz_4_7-2015.jpg/440px-International_School_of_Bydgoszcz_4_7-2015.jpg 2x" data-file-width="1440" data-file-height="1080" /></a><figcaption>International School of Bydgoszcz</figcaption></figure> <p>W 2010 r. w regionie funkcjonowało 705 <a href="/wiki/Szko%C5%82a_podstawowa" title="Szkoła podstawowa">szkół podstawowych</a>, 397 <a href="/wiki/Gimnazjum" title="Gimnazjum">gimnazjów</a>, 149 <a href="/wiki/Zasadnicza_szko%C5%82a_zawodowa" title="Zasadnicza szkoła zawodowa">zasadniczych szkół zawodowych</a>, 124 <a href="/wiki/Liceum_og%C3%B3lnokszta%C5%82c%C4%85ce" title="Liceum ogólnokształcące">licea ogólnokształcące</a>, 28 <a href="/wiki/Liceum_profilowane" title="Liceum profilowane">liceów profilowanych</a>, 153 <a href="/wiki/Technikum" title="Technikum">technika</a>, 7 średnich szkół artystycznych oraz 187 <a href="/wiki/Szko%C5%82a_policealna" title="Szkoła policealna">szkoły policealne</a><sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23">[23]</a></sup>. Nadzór prowadzi zlokalizowane w Bydgoszczy <a href="/wiki/Kurator_o%C5%9Bwiaty" title="Kurator oświaty">Kujawsko-Pomorskie Kuratorium Oświaty</a>, zaś placówki doskonalenia nauczycieli zlokalizowane są m.in. w Bydgoszczy, Toruniu, Włocławku, Inowrocławiu, Szubinie i Nakle<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24">[24]</a></sup> </p><p>W Toruniu swoją siedzibę ma jedyne w województwie i w kraju <a href="/wiki/Uniwersyteckie_Liceum_Og%C3%B3lnokszta%C5%82c%C4%85ce_w_Toruniu" title="Uniwersyteckie Liceum Ogólnokształcące w Toruniu">Gimnazjum i Liceum Akademickie</a>. Placówka powstała w 1998 r., ale jej korzenie sięgają początku lat 90. XX w., kiedy to rozpoczęto prace nad kształtem i funkcją szkoły. GiLA jest szkołą prowadzoną przez <a href="/wiki/Uniwersytet_Miko%C5%82aja_Kopernika_w_Toruniu" title="Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu">Uniwersytet Mikołaja Kopernika</a> w Toruniu. Z kolei w Bydgoszczy funkcjonuje szkoła międzynarodowa International School of Bydgoszcz, prowadzona przez <a href="/wiki/Uniwersytet_Kazimierza_Wielkiego_w_Bydgoszczy" title="Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy">Uniwersytet Kazimierza Wielkiego</a>, z językiem wykładowym <a href="/wiki/J%C4%99zyk_angielski" title="Język angielski">angielskim</a>, posiadająca uprawnienia do wystawiania świadectw uznawanych na całym świecie oraz <a href="/wiki/Matura_mi%C4%99dzynarodowa" title="Matura międzynarodowa">matury międzynarodowej</a>, założona dla dzieci oficerów wojsk <a href="/wiki/NATO" title="NATO">NATO</a>, przyjmująca również dzieci i młodzież polską<sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25">[25]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Transport">Transport</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=27" title="Edytuj sekcję: Transport" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=27" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Transport"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobne artykuły: <a href="/wiki/Transport_w_Toruniu" title="Transport w Toruniu">Transport w Toruniu</a>, <a href="/wiki/Transport_rowerowy_w_Toruniu" title="Transport rowerowy w Toruniu">Transport rowerowy w Toruniu</a> i <a href="/wiki/Transport_w_Bydgoszczy" title="Transport w Bydgoszczy">Transport w Bydgoszczy</a>.</i></div> <div class="thumb tmulti tleft"><div class="thumbinner" style="width:1027px;max-width:1027px"><div role="heading" class="tmulti-header" style="clear:both;font-weight:bold;text-align:center">Transport drogowy</div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:186px;max-width:186px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:DK5_Bydgoszcz-Stryszek_a_06-2013.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/68/DK5_Bydgoszcz-Stryszek_a_06-2013.jpg/184px-DK5_Bydgoszcz-Stryszek_a_06-2013.jpg" decoding="async" width="184" height="138" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/68/DK5_Bydgoszcz-Stryszek_a_06-2013.jpg/276px-DK5_Bydgoszcz-Stryszek_a_06-2013.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/68/DK5_Bydgoszcz-Stryszek_a_06-2013.jpg/368px-DK5_Bydgoszcz-Stryszek_a_06-2013.jpg 2x" data-file-width="1025" data-file-height="768" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left"><a href="/wiki/Droga_ekspresowa_S5_(Polska)" title="Droga ekspresowa S5 (Polska)">Droga ekspresowa S5</a> – wjazd do Bydgoszczy</div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:186px;max-width:186px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Nowy_most_w_Toruniu.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Nowy_most_w_Toruniu.jpg/184px-Nowy_most_w_Toruniu.jpg" decoding="async" width="184" height="138" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Nowy_most_w_Toruniu.jpg/276px-Nowy_most_w_Toruniu.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Nowy_most_w_Toruniu.jpg/368px-Nowy_most_w_Toruniu.jpg 2x" data-file-width="4288" data-file-height="3216" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left"><a href="/wiki/Most_gen._El%C5%BCbiety_Zawackiej_w_Toruniu" title="Most gen. Elżbiety Zawackiej w Toruniu">Most drogowy im. Elżbiety Zawackiej w Toruniu</a></div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:189px;max-width:189px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Biale_Blota_S5-S10_20_07-2014.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/Biale_Blota_S5-S10_20_07-2014.jpg/187px-Biale_Blota_S5-S10_20_07-2014.jpg" decoding="async" width="187" height="138" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/Biale_Blota_S5-S10_20_07-2014.jpg/281px-Biale_Blota_S5-S10_20_07-2014.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/Biale_Blota_S5-S10_20_07-2014.jpg/374px-Biale_Blota_S5-S10_20_07-2014.jpg 2x" data-file-width="1384" data-file-height="1024" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left">Węzeł „Białe Błota” – skrzyżowanie dróg ekspresowych <a href="/wiki/Droga_ekspresowa_S5_(Polska)" title="Droga ekspresowa S5 (Polska)">S5</a> i <a href="/wiki/Droga_ekspresowa_S10_(Polska)" title="Droga ekspresowa S10 (Polska)">S10</a></div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:209px;max-width:209px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Most_autostradowy_pod_Grudzi%C4%85dzem_2012_04_09.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Most_autostradowy_pod_Grudzi%C4%85dzem_2012_04_09.jpg/207px-Most_autostradowy_pod_Grudzi%C4%85dzem_2012_04_09.jpg" decoding="async" width="207" height="138" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Most_autostradowy_pod_Grudzi%C4%85dzem_2012_04_09.jpg/311px-Most_autostradowy_pod_Grudzi%C4%85dzem_2012_04_09.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Most_autostradowy_pod_Grudzi%C4%85dzem_2012_04_09.jpg/414px-Most_autostradowy_pod_Grudzi%C4%85dzem_2012_04_09.jpg 2x" data-file-width="3000" data-file-height="2000" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left">Most autostradowy w ciągu <a href="/wiki/Autostrada_A1_(Polska)" title="Autostrada A1 (Polska)">autostrady A1</a> pod Grudziądzem</div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:247px;max-width:247px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Autostrada_A1_w_Toruniu.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Autostrada_A1_w_Toruniu.jpg/245px-Autostrada_A1_w_Toruniu.jpg" decoding="async" width="245" height="138" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Autostrada_A1_w_Toruniu.jpg/368px-Autostrada_A1_w_Toruniu.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Autostrada_A1_w_Toruniu.jpg/490px-Autostrada_A1_w_Toruniu.jpg 2x" data-file-width="3072" data-file-height="1728" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left">Fragment <a href="/wiki/Autostrada_A1_(Polska)" title="Autostrada A1 (Polska)">autostrady A1</a> pod Toruniem</div></div><div style="clear:left"></div></div></div> <p><br style="clear:left;" /> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Transport_drogowy">Transport drogowy</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=28" title="Edytuj sekcję: Transport drogowy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=28" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Transport drogowy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Województwo znajduje się w centralnej części kraju, gdzie przebiegają ważne <a href="/wiki/Paneuropejski_korytarz_transportowy" title="Paneuropejski korytarz transportowy">paneuropejskie korytarze transportowe</a>, zwłaszcza w kierunku południkowym: </p> <ul><li>Korytarz Transportowy nr VI, w ciągu <a href="/wiki/Autostrada_A1_(Polska)" title="Autostrada A1 (Polska)">autostrady A1</a> (<a href="/wiki/E75_(trasa_europejska)" title="E75 (trasa europejska)">E75</a>), łączącej <a href="/wiki/Gda%C5%84sk" title="Gdańsk">Gdańsk</a>, Grudziądz, Toruń, Włocławek, <a href="/wiki/%C5%81%C3%B3d%C5%BA" title="Łódź">Łódź</a>, <a href="/wiki/Katowice" title="Katowice">Katowice</a>;</li> <li>Korytarz Transportowy nr VIa, w którym planowana jest budowa <a href="/wiki/Droga_ekspresowa_S5_(Polska)" title="Droga ekspresowa S5 (Polska)">drogi ekspresowej S5</a> (<a href="/wiki/E261_(trasa_europejska)" title="E261 (trasa europejska)">E261</a>), łączącej Grudziądz, Bydgoszcz, <a href="/wiki/Pozna%C5%84" title="Poznań">Poznań</a> i <a href="/wiki/Wroc%C5%82aw" title="Wrocław">Wrocław</a>;</li></ul> <p>W kierunku równoleżnikowym przebiega <a href="/wiki/Droga_krajowa_nr_10_(Polska)" title="Droga krajowa nr 10 (Polska)">droga krajowa nr 10</a>, docelowo <a href="/wiki/Droga_ekspresowa_S10_(Polska)" title="Droga ekspresowa S10 (Polska)">droga ekspresowa S10</a>, łącząca <a href="/wiki/Warszawa" title="Warszawa">Warszawę</a>, Toruń, Bydgoszcz i <a href="/wiki/Szczecin" title="Szczecin">Szczecin</a>. </p> <table class="wikitable" style="font-size: 90%;"> <caption><a href="/wiki/Drogi_krajowe_w_Polsce" title="Drogi krajowe w Polsce">Drogi krajowe</a> w województwie kujawsko-pomorskim </caption> <tbody><tr> <th>Droga </th> <th>Trasa </th> <th>Obecna długość w województwie [km] </th> <th>Uwagi </th></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Autostrada_A1_(Polska)" title="Autostrada A1 (Polska)"><span style="padding: 1px .5em; color: white; background-color: #ED2224; font-weight: bold; border-radius:0.2em">A1</span></a><a href="/wiki/E75_(trasa_europejska)" title="E75 (trasa europejska)"><span style="padding: 1px .5em; color: white; background-color: #009933; white-space: nowrap; font-weight: bold; border-radius:0.2em">E75 </span></a> </td> <td><a href="/wiki/Gda%C5%84sk" title="Gdańsk">Gdańsk</a> – <b>Grudziądz</b> – <b>Toruń</b> – <b>Włocławek</b> – <a href="/wiki/%C5%81%C3%B3d%C5%BA" title="Łódź">Łódź</a> – <a href="/wiki/Cz%C4%99stochowa" title="Częstochowa">Częstochowa</a> – <a href="/wiki/Katowice" title="Katowice">Katowice</a> – <a href="/wiki/Gorzyczki_(wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie)" title="Gorzyczki (województwo śląskie)">Gorzyczki</a> – <a href="/wiki/Uk%C5%82ad_z_Schengen" title="Układ z Schengen">granica państwa</a> z <a href="/wiki/Czechy" title="Czechy">Czechami</a> <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Czechy" title="Czechy"><img alt="Czechy" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Flag_of_the_Czech_Republic.svg/22px-Flag_of_the_Czech_Republic.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Flag_of_the_Czech_Republic.svg/33px-Flag_of_the_Czech_Republic.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Flag_of_the_Czech_Republic.svg/44px-Flag_of_the_Czech_Republic.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span> </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Droga_ekspresowa_S5_(Polska)" title="Droga ekspresowa S5 (Polska)"><span style="padding: 1px .5em; color: white; background-color: #ED2224; font-weight: bold; border-radius:0.2em">S5</span></a><a href="/wiki/E261_(trasa_europejska)" title="E261 (trasa europejska)"><span style="padding: 1px .5em; color: white; background-color: #009933; white-space: nowrap; font-weight: bold; border-radius:0.2em">E261 </span></a> </td> <td><b><a href="/wiki/Nowe_Marzy" title="Nowe Marzy">Nowe Marzy</a></b> – <b>Świecie</b> – <b>Bydgoszcz</b> – <a href="/wiki/Pozna%C5%84" title="Poznań">Poznań</a> – <a href="/wiki/Wroc%C5%82aw" title="Wrocław">Wrocław</a> – <a href="/wiki/Lubawka" title="Lubawka">Lubawka</a> – <a href="/wiki/Uk%C5%82ad_z_Schengen" title="Układ z Schengen">granica państwa</a> z <a href="/wiki/Czechy" title="Czechy">Czechami</a> <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Czechy" title="Czechy"><img alt="Czechy" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Flag_of_the_Czech_Republic.svg/22px-Flag_of_the_Czech_Republic.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Flag_of_the_Czech_Republic.svg/33px-Flag_of_the_Czech_Republic.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Flag_of_the_Czech_Republic.svg/44px-Flag_of_the_Czech_Republic.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span> </td> <td>130 </td> <td> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Droga_krajowa_nr_10_(Polska)" title="Droga krajowa nr 10 (Polska)"><span style="padding: 1px .5em; color: white; background-color: #ED2224; font-weight: bold; border-radius:0.2em">10</span></a> </td> <td><a href="/wiki/Uk%C5%82ad_z_Schengen" title="Układ z Schengen">granica państwa</a> z <a href="/wiki/Niemcy" title="Niemcy">Niemcami</a> <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Niemcy" title="Niemcy"><img alt="Niemcy" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Germany.svg/22px-Flag_of_Germany.svg.png" decoding="async" width="22" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Germany.svg/33px-Flag_of_Germany.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Germany.svg/44px-Flag_of_Germany.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></a></span></span> – <a href="/wiki/Lubieszyn_(W%C4%85welnica)" title="Lubieszyn (Wąwelnica)">Lubieszyn</a> – <a href="/wiki/Szczecin" title="Szczecin">Szczecin</a> – <a href="/wiki/Stargard" title="Stargard">Stargard</a> – <a href="/wiki/Pi%C5%82a_(miasto)" title="Piła (miasto)">Piła</a> – <b>Bydgoszcz</b> – <b>Toruń</b> – <b><a href="/wiki/Lipno" title="Lipno">Lipno</a></b> – <a href="/wiki/P%C5%82o%C5%84sk" title="Płońsk">Płońsk</a> </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Droga_krajowa_nr_15_(Polska)" title="Droga krajowa nr 15 (Polska)"><span style="padding: 1px .5em; color: white; background-color: #ED2224; font-weight: bold; border-radius:0.2em">15</span></a> </td> <td><a href="/wiki/Trzebnica" title="Trzebnica">Trzebnica</a> – <a href="/wiki/Jarocin" title="Jarocin">Jarocin</a> – <a href="/wiki/Gniezno" title="Gniezno">Gniezno</a> – <b><a href="/wiki/Inowroc%C5%82aw" title="Inowrocław">Inowrocław</a></b> – <b>Toruń</b> – <b><a href="/wiki/Brodnica" title="Brodnica">Brodnica</a></b> – <a href="/wiki/Ostr%C3%B3da" title="Ostróda">Ostróda</a> </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Droga_krajowa_nr_16_(Polska)" title="Droga krajowa nr 16 (Polska)"><span style="padding: 1px .5em; color: white; background-color: #ED2224; font-weight: bold; border-radius:0.2em">16</span></a> </td> <td><b><a href="/wiki/Dolna_Grupa" title="Dolna Grupa">Dolna Grupa</a></b> – <b>Grudziądz</b> – <b>Łasin</b> – <a href="/wiki/I%C5%82awa" title="Iława">Iława</a> – <a href="/wiki/Olsztyn" title="Olsztyn">Olsztyn</a> – <a href="/wiki/E%C5%82k" title="Ełk">Ełk</a> – <a href="/wiki/August%C3%B3w" title="Augustów">Augustów</a> – <a href="/wiki/Ogrodniki_(powiat_sejne%C5%84ski)" title="Ogrodniki (powiat sejneński)">Ogrodniki</a> – <a href="/wiki/Uk%C5%82ad_z_Schengen" title="Układ z Schengen">granica państwa</a> z <a href="/wiki/Litwa" title="Litwa">Litwą</a> <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Litwa" title="Litwa"><img alt="Litwa" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Flag_of_Lithuania.svg/22px-Flag_of_Lithuania.svg.png" decoding="async" width="22" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Flag_of_Lithuania.svg/33px-Flag_of_Lithuania.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Flag_of_Lithuania.svg/44px-Flag_of_Lithuania.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></a></span></span> </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Droga_krajowa_nr_25_(Polska)" title="Droga krajowa nr 25 (Polska)"><span style="padding: 1px .5em; color: white; background-color: #ED2224; font-weight: bold; border-radius:0.2em">25</span></a> </td> <td><a href="/wiki/Bobolice" title="Bobolice">Bobolice</a> – <a href="/wiki/Cz%C5%82uch%C3%B3w" title="Człuchów">Człuchów</a> – <b>Bydgoszcz</b> – <b>Inowrocław</b> – <a href="/wiki/Konin" title="Konin">Konin</a> – <a href="/wiki/Kalisz" title="Kalisz">Kalisz</a> – <a href="/wiki/G%C4%99sia_G%C3%B3rka" title="Gęsia Górka">Gęsia Górka</a> </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Droga_krajowa_nr_55_(Polska)" title="Droga krajowa nr 55 (Polska)"><span style="padding: 1px .5em; color: white; background-color: #ED2224; font-weight: bold; border-radius:0.2em">55</span></a> </td> <td><b>Stolno</b> – <b>Grudziądz</b> – <a href="/wiki/Kwidzyn" title="Kwidzyn">Kwidzyn</a> – <a href="/wiki/Malbork" title="Malbork">Malbork</a> – <a href="/wiki/Nowy_Dw%C3%B3r_Gda%C5%84ski" title="Nowy Dwór Gdański">Nowy Dwór Gdański</a> </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Droga_krajowa_nr_56_(Polska)" title="Droga krajowa nr 56 (Polska)"><span style="padding: 1px .5em; color: white; background-color: #ED2224; font-weight: bold; border-radius:0.2em">56</span></a> </td> <td><b>Trzeciewiec</b> – <b>Koronowo</b> </td> <td>20 </td> <td>cała w obrębie województwa </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Droga_krajowa_nr_62_(Polska)" title="Droga krajowa nr 62 (Polska)"><span style="padding: 1px .5em; color: white; background-color: #ED2224; font-weight: bold; border-radius:0.2em">62</span></a> </td> <td><b>Strzelno</b> – <b>Włocławek</b> – <a href="/wiki/P%C5%82ock" title="Płock">Płock</a> – <a href="/wiki/Nowy_Dw%C3%B3r_Mazowiecki" title="Nowy Dwór Mazowiecki">Nowy Dwór Mazowiecki</a> – <a href="/wiki/Siemiatycze" title="Siemiatycze">Siemiatycze</a> </td> <td>95 </td> <td> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Droga_krajowa_nr_67_(Polska)" title="Droga krajowa nr 67 (Polska)"><span style="padding: 1px .5em; color: white; background-color: #ED2224; font-weight: bold; border-radius:0.2em">67</span></a> </td> <td><b>Lipno</b> – <b>Włocławek</b> </td> <td>26 </td> <td>cała w obrębie województwa </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Droga_krajowa_nr_80_(Polska)" title="Droga krajowa nr 80 (Polska)"><span style="padding: 1px .5em; color: white; background-color: #ED2224; font-weight: bold; border-radius:0.2em">80</span></a> </td> <td><b><a href="/wiki/Paw%C5%82%C3%B3wek_(wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie)" title="Pawłówek (województwo kujawsko-pomorskie)">Pawłówek</a></b> – <b>Bydgoszcz</b> – <b><a href="/wiki/Z%C5%82awie%C5%9B_Wielka" title="Zławieś Wielka">Zławieś Wielka</a></b> – <b>Toruń</b> – <b><a href="/wiki/Lubicz_(wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie)" title="Lubicz (województwo kujawsko-pomorskie)">Lubicz</a></b> </td> <td>66 </td> <td>cała w obrębie województwa </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Droga_krajowa_nr_91_(Polska)" title="Droga krajowa nr 91 (Polska)"><span style="padding: 1px .5em; color: white; background-color: #ED2224; font-weight: bold; border-radius:0.2em">91</span></a> </td> <td><a href="/wiki/Gda%C5%84sk" title="Gdańsk">Gdańsk</a> – <a href="/wiki/Tczew" title="Tczew">Tczew</a> – <a href="/wiki/Nowe_Marzy" title="Nowe Marzy">Nowe Marzy</a> – <b>Świecie</b> – <b>Toruń</b> – <b>Włocławek</b> – <a href="/wiki/%C5%81%C3%B3d%C5%BA" title="Łódź">Łódź</a> – <a href="/wiki/Cz%C4%99stochowa" title="Częstochowa">Częstochowa</a> </td></tr></tbody></table> <ul><li><a href="/wiki/Szlak_rowerowy_R1" title="Szlak rowerowy R1">Międzynarodowy Szlak rowerowy R1</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Transport_kolejowy">Transport kolejowy</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=29" title="Edytuj sekcję: Transport kolejowy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=29" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Transport kolejowy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobne artykuły: <a href="/wiki/Transport_kolejowy_w_Toruniu" title="Transport kolejowy w Toruniu">Transport kolejowy w Toruniu</a> i <a href="/wiki/Transport_kolejowy_w_Bydgoszczy" title="Transport kolejowy w Bydgoszczy">Transport kolejowy w Bydgoszczy</a>.</i></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Kolej_linowa.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Kolej_linowa.jpg/220px-Kolej_linowa.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Kolej_linowa.jpg/330px-Kolej_linowa.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Kolej_linowa.jpg/440px-Kolej_linowa.jpg 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1536" /></a><figcaption><a href="/wiki/Kolej_linowa_Janikowo_%E2%80%93_Piechcin" title="Kolej linowa Janikowo – Piechcin">Kolej linowa Janikowo – Piechcin</a> użytkowana przez <a href="/wiki/Ciech_Soda_Polska" title="Ciech Soda Polska">JZS „Janikosoda”</a> w <a href="/wiki/Janikowo" title="Janikowo">Janikowie</a></figcaption></figure> <p>Kolej doprowadzono na teren regionu w 1851 r. Była to <a href="/wiki/Pruska_Kolej_Wschodnia" title="Pruska Kolej Wschodnia">Pruska Kolej Wschodnia</a>, której <a href="/wiki/Dyrekcja_Kolei_w_Bydgoszczy" title="Dyrekcja Kolei w Bydgoszczy">Dyrekcja</a> w latach 1849–1895 znajdowała się w Bydgoszczy. W 1862 r. oddano do użytku <a href="/wiki/Kolej_Warszawsko-Bydgoska" title="Kolej Warszawsko-Bydgoska">Kolej Warszawsko-Bydgoską</a>, która łączyła jako pierwsza ziemie <a href="/wiki/Zab%C3%B3r_pruski" title="Zabór pruski">zaboru pruskiego</a> i <a href="/wiki/Zab%C3%B3r_rosyjski" title="Zabór rosyjski">rosyjskiego</a>. W II połowie XIX wieku wzniesiono trzy okazałe mosty kolejowe przez Wisłę (<a href="/wiki/Most_kolejowy_im._Ernesta_Malinowskiego_w_Toruniu" title="Most kolejowy im. Ernesta Malinowskiego w Toruniu">Toruń</a>, <a href="/wiki/Most_im._Bronis%C5%82awa_Malinowskiego_w_Grudzi%C4%85dzu" title="Most im. Bronisława Malinowskiego w Grudziądzu">Grudziądz</a>, <a href="/wiki/Most_fordo%C5%84ski_im._Rudolfa_Modrzejewskiego_w_Bydgoszczy" title="Most fordoński im. Rudolfa Modrzejewskiego w Bydgoszczy">Fordon</a>), z których <a href="/wiki/Most_fordo%C5%84ski_im._Rudolfa_Modrzejewskiego_w_Bydgoszczy" title="Most fordoński im. Rudolfa Modrzejewskiego w Bydgoszczy">most fordoński</a> (dł. 1,33 km) był najdłuższą przeprawą w <a href="/wiki/Cesarstwo_Niemieckie" title="Cesarstwo Niemieckie">Rzeszy Niemieckiej</a>, a do momentu zniszczenia w 1945 r. – najdłuższym w <a href="/wiki/II_Rzeczpospolita" title="II Rzeczpospolita">Polsce</a>. W latach 1926–1933 wybudowano przebiegająca przez teren regionu <a href="/wiki/Magistrala_w%C4%99glowa" title="Magistrala węglowa">magistralę węglową</a>, stanowiącą najważniejszą linię towarową Polski międzywojennej, umożliwiającą eksport polskiego węgla przez <a href="/wiki/Port_morski_Gdynia" title="Port morski Gdynia">port w Gdyni</a>. Obecnie przez województwo przebiega w kierunku południkowym <a href="/wiki/Linia_kolejowa_nr_131" title="Linia kolejowa nr 131">linia kolejowa nr 131</a> (<a href="/wiki/Magistrala_w%C4%99glowa" title="Magistrala węglowa">magistrala węglowa</a>) ulokowana w Korytarzu Transportowym C-E65 (<a href="/wiki/Tczew" title="Tczew">Tczew</a> – Bydgoszcz – <a href="/wiki/Inowroc%C5%82aw" title="Inowrocław">Inowrocław</a> – <a href="/wiki/Zdu%C5%84ska_Wola" title="Zduńska Wola">Zduńska Wola</a> – <a href="/wiki/Tarnowskie_G%C3%B3ry" title="Tarnowskie Góry">Tarnowskie Góry</a> – <a href="/wiki/Pszczyna" title="Pszczyna">Pszczyna</a>). Do ważniejszych tras kolejowych należy również <a href="/wiki/Linia_kolejowa_nr_353" title="Linia kolejowa nr 353">linia nr 353</a> (<a href="/wiki/Pozna%C5%84" title="Poznań">Poznań</a> – Inowrocław – Toruń – <a href="/wiki/Olsztyn" title="Olsztyn">Olsztyn</a> – <a href="/wiki/Korsze" title="Korsze">Korsze</a>) oraz <a href="/wiki/Linia_kolejowa_nr_18" title="Linia kolejowa nr 18">nr 18</a> (<a href="/wiki/Pi%C5%82a_(miasto)" title="Piła (miasto)">Piła</a> – Bydgoszcz – Toruń – Włocławek – <a href="/wiki/Kutno" title="Kutno">Kutno</a>). Najważniejsze, regionalne węzły kolejowe to <a href="/wiki/Transport_kolejowy_w_Bydgoszczy" title="Transport kolejowy w Bydgoszczy">Bydgoszcz</a>, <a href="/wiki/Toru%C5%84_G%C5%82%C3%B3wny" title="Toruń Główny">Toruń</a> i <a href="/wiki/Inowroc%C5%82aw_(stacja_kolejowa)" title="Inowrocław (stacja kolejowa)">Inowrocław</a>. </p><p>Na terenie województwa działa <a href="/wiki/Kolej_linowa_Janikowo_%E2%80%93_Piechcin" title="Kolej linowa Janikowo – Piechcin">Przemysłowa-Nizinna Kolej Linowa Janikowo-Piechcin</a> należąca do <a href="/wiki/Ciech_Soda_Polska" title="Ciech Soda Polska">Janikowskich Zakładów Sodowych „Janikosoda” – Soda Polska Ciech</a> w <a href="/wiki/Janikowo" title="Janikowo">Janikowie</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Tabor_kolejowy">Tabor kolejowy</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=30" title="Edytuj sekcję: Tabor kolejowy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=30" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Tabor kolejowy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Województwo kujawsko-pomorskie jest właścicielem 45 pojazdów szynowych przejętych lub zakupionych przez urząd marszałkowski z których stanowią 26 elektrycznych zespołów trakcyjnych oraz 13 autobusów szynowych i pięć wagonów sterowniczych. Dodatkowo od 22 grudnia 2010 roku Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego jest właścicielem parowozu <a href="/wiki/Ol49" title="Ol49">Ol49-3</a>, którego nabył od spółki <a href="/wiki/PKP_Cargo" title="PKP Cargo">PKP Cargo</a>. Przewoźnikiem obsługującym regionalny ruch pasażerski na zelektryfikowanych szlakach kolejowych jest <a href="/wiki/Polregio" title="Polregio">Polregio</a>, natomiast połączenia po niezelektryfikowanych liniach kolejowych obsługuje przewoźnik <a href="/wiki/Arriva_RP" title="Arriva RP">Arriva RP</a> posiadający wyłącznie tabor spalinowy. </p> <table class="wikitable"> <tbody><tr> <th>Seria </th> <th>Typ </th> <th>Liczba </th> <th>Numery </th> <th>Producent </th> <th>Użytkownik </th> <th>Źródło </th></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Pafawag_5Bs/6Bs" title="Pafawag 5Bs/6Bs">ED72A</a> </td> <td><a href="/wiki/Pafawag_5Bs/6Bs" title="Pafawag 5Bs/6Bs">Pafawag 5Bs/6Bs</a> </td> <td>4 </td> <td>001, 003, 007, 020 </td> <td><a href="/wiki/Alstom_Pojazdy_Szynowe" title="Alstom Pojazdy Szynowe">Pafawag</a> </td> <td><a href="/wiki/Polregio" title="Polregio">Polregio</a> </td> <td> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Pesa_Elf" title="Pesa Elf">EN76</a> </td> <td><a href="/wiki/Pesa_Elf" title="Pesa Elf">22WEc</a> </td> <td>6 </td> <td>048 ÷ 053 </td> <td><a href="/wiki/Pojazdy_Szynowe_Pesa_Bydgoszcz" title="Pojazdy Szynowe Pesa Bydgoszcz">Pesa</a> </td> <td><a href="/wiki/Polregio" title="Polregio">Polregio</a> </td> <td> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Pesa_Elf" title="Pesa Elf">EN76B</a> </td> <td><a href="/wiki/Pesa_Elf" title="Pesa Elf">22WEg</a> </td> <td>5 </td> <td>015 ÷ 019 </td> <td><a href="/wiki/Pojazdy_Szynowe_Pesa_Bydgoszcz" title="Pojazdy Szynowe Pesa Bydgoszcz">Pesa</a> </td> <td><a href="/wiki/Polregio" title="Polregio">Polregio</a> </td> <td><sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26">[26]</a></sup> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Pesa_214M" title="Pesa 214M">SA106</a> </td> <td><a href="/wiki/Pesa_214M" title="Pesa 214M">214M</a> </td> <td>13 </td> <td>001 ÷ 002, 004 ÷ 006, 010, 012 ÷ 014, 016 ÷ 019 </td> <td><a href="/wiki/Pojazdy_Szynowe_Pesa_Bydgoszcz" title="Pojazdy Szynowe Pesa Bydgoszcz">Pesa</a> </td> <td><a href="/wiki/Arriva_RP" title="Arriva RP">Arriva RP</a> </td> <td> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Pesa_401M" title="Pesa 401M">SA123</a> </td> <td><a href="/wiki/Pesa_401M" title="Pesa 401M">401M</a> </td> <td>5 </td> <td>001 ÷ 005 </td> <td><a href="/wiki/Pojazdy_Szynowe_Pesa_Bydgoszcz" title="Pojazdy Szynowe Pesa Bydgoszcz">Pesa</a> </td> <td><a href="/wiki/Arriva_RP" title="Arriva RP">Arriva RP</a> </td> <td> </td></tr> <tr> <td colspan="2"><a href="/wiki/Ol49" title="Ol49">Ol49</a> </td> <td>1 </td> <td>3 </td> <td><a href="/wiki/Fablok" title="Fablok">Fablok</a> </td> <td>UM </td> <td> </td></tr></tbody></table> <div class="thumb tmulti tleft"><div class="thumbinner" style="width:1031px;max-width:1031px"><div role="heading" class="tmulti-header" style="clear:both;font-weight:bold;text-align:center">Transport kolejowy w województwie kujawsko-pomorskim</div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:185px;max-width:185px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:WK15_Bydgoszcz_(1)_Travelarz.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/62/WK15_Bydgoszcz_%281%29_Travelarz.jpg/183px-WK15_Bydgoszcz_%281%29_Travelarz.jpg" decoding="async" width="183" height="137" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/62/WK15_Bydgoszcz_%281%29_Travelarz.jpg/275px-WK15_Bydgoszcz_%281%29_Travelarz.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/62/WK15_Bydgoszcz_%281%29_Travelarz.jpg/366px-WK15_Bydgoszcz_%281%29_Travelarz.jpg 2x" data-file-width="4000" data-file-height="3000" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left">Terminal dworca <a href="/wiki/Bydgoszcz_G%C5%82%C3%B3wna" title="Bydgoszcz Główna">Bydgoszcz Główna</a></div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:246px;max-width:246px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Sk%C5%82ad_Elf_na_stacji_Toru%C5%84_G%C5%82%C3%B3wny.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Sk%C5%82ad_Elf_na_stacji_Toru%C5%84_G%C5%82%C3%B3wny.jpg/244px-Sk%C5%82ad_Elf_na_stacji_Toru%C5%84_G%C5%82%C3%B3wny.jpg" decoding="async" width="244" height="137" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Sk%C5%82ad_Elf_na_stacji_Toru%C5%84_G%C5%82%C3%B3wny.jpg/366px-Sk%C5%82ad_Elf_na_stacji_Toru%C5%84_G%C5%82%C3%B3wny.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Sk%C5%82ad_Elf_na_stacji_Toru%C5%84_G%C5%82%C3%B3wny.jpg/488px-Sk%C5%82ad_Elf_na_stacji_Toru%C5%84_G%C5%82%C3%B3wny.jpg 2x" data-file-width="3072" data-file-height="1728" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left">Elektryczny zespół trakcyjny EN76-048 na stacji <a href="/wiki/Toru%C5%84_G%C5%82%C3%B3wny" title="Toruń Główny">Toruń Główny</a></div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:220px;max-width:220px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:SA106_005_Grudziadz.JPG" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/SA106_005_Grudziadz.JPG/218px-SA106_005_Grudziadz.JPG" decoding="async" width="218" height="137" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/SA106_005_Grudziadz.JPG/327px-SA106_005_Grudziadz.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/SA106_005_Grudziadz.JPG/436px-SA106_005_Grudziadz.JPG 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1290" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left">Skład SA106 005 w Grudziądzu</div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:185px;max-width:185px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:NowaWiesWlk_stacjakolej5_7-2015.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/NowaWiesWlk_stacjakolej5_7-2015.jpg/183px-NowaWiesWlk_stacjakolej5_7-2015.jpg" decoding="async" width="183" height="137" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/NowaWiesWlk_stacjakolej5_7-2015.jpg/275px-NowaWiesWlk_stacjakolej5_7-2015.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/NowaWiesWlk_stacjakolej5_7-2015.jpg/366px-NowaWiesWlk_stacjakolej5_7-2015.jpg 2x" data-file-width="1443" data-file-height="1080" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left"><a href="/wiki/Nowa_Wie%C5%9B_Wielka_(stacja_kolejowa)" title="Nowa Wieś Wielka (stacja kolejowa)">Stacja kolejowa</a> w <a href="/wiki/Nowa_Wie%C5%9B_Wielka_(wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie)" title="Nowa Wieś Wielka (województwo kujawsko-pomorskie)">Nowej Wsi Wielkiej</a></div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:185px;max-width:185px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Leon_na_szlaku.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Leon_na_szlaku.jpg/183px-Leon_na_szlaku.jpg" decoding="async" width="183" height="137" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Leon_na_szlaku.jpg/275px-Leon_na_szlaku.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Leon_na_szlaku.jpg/366px-Leon_na_szlaku.jpg 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1536" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left"><a href="/wiki/%C5%BBni%C5%84ska_Kolej_Powiatowa" title="Żnińska Kolej Powiatowa">Żnińska Kolej Powiatowa</a></div></div><div style="clear:left"></div></div></div> <p><br style="clear:left;" /> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Transport_lotniczy">Transport lotniczy</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=31" title="Edytuj sekcję: Transport lotniczy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=31" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Transport lotniczy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Na terenie województwa zlokalizowany jest <a href="/wiki/Port_lotniczy_Bydgoszcz-Szwederowo" title="Port lotniczy Bydgoszcz-Szwederowo">Międzynarodowy Port Lotniczy im. Ignacego Jana Paderewskiego w Bydgoszczy</a>, który w 2011 r. oferował połączenia krajowe z <a href="/wiki/Warszawa" title="Warszawa">Warszawą</a>, międzynarodowe z lotniskami w <a href="/wiki/Wielka_Brytania" title="Wielka Brytania">Wielkiej Brytanii</a>, <a href="/wiki/Irlandia" title="Irlandia">Irlandii</a> i <a href="/wiki/Niemcy" title="Niemcy">Niemczech</a> oraz połączenia sezonowe z kurortami w <a href="/wiki/Turcja" title="Turcja">Turcji</a>, <a href="/wiki/Grecja" title="Grecja">Grecji</a>, <a href="/wiki/Bu%C5%82garia" title="Bułgaria">Bułgarii</a>, <a href="/wiki/Hiszpania" title="Hiszpania">Hiszpanii</a>, <a href="/wiki/Tunezja" title="Tunezja">Tunezji</a> i <a href="/wiki/Egipt" title="Egipt">Egipcie</a>. </p><p>W regionie działają także lotniska cywilne i sportowe oraz lądowiska. Najpopularniejsze z nich to: <a href="/wiki/Lotnisko_Bydgoszcz-Biedaszkowo" title="Lotnisko Bydgoszcz-Biedaszkowo">Lotnisko Bydgoszcz-Biedaszkowo</a>, <a href="/wiki/Lotnisko_Toru%C5%84" title="Lotnisko Toruń">Lotnisko Toruń-Bielany</a>, <a href="/wiki/Lotnisko_W%C5%82oc%C5%82awek-Kruszyn" title="Lotnisko Włocławek-Kruszyn">Lotnisko Włocławek-Kruszyn</a>, <a href="/wiki/Lotnisko_Grudzi%C4%85dz-Lisie_K%C4%85ty" title="Lotnisko Grudziądz-Lisie Kąty">Lotnisko Grudziądz-Lisie Kąty</a> oraz <a href="/wiki/Lotnisko_Inowroc%C5%82aw" title="Lotnisko Inowrocław">Lotnisko Inowrocław-Latkowo</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Żegluga_śródlądowa"><span id=".C5.BBegluga_.C5.9Br.C3.B3dl.C4.85dowa"></span>Żegluga śródlądowa</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=32" title="Edytuj sekcję: Żegluga śródlądowa" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=32" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Żegluga śródlądowa"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobny artykuł: <a href="/wiki/Transport_i_infrastruktura_rzeczna_w_Toruniu" title="Transport i infrastruktura rzeczna w Toruniu">Transport i infrastruktura rzeczna w Toruniu</a>.</i></div> <p>Region posiada tradycje związane z <a href="/wiki/%C5%9Ar%C3%B3dl%C4%85dowe_drogi_wodne" title="Śródlądowe drogi wodne">żeglugą śródlądową</a>. W czasach staropolskich podstawową arterią dla przewozu towarów była Wisła, a w XIX wieku także <a href="/wiki/Droga_wodna_Wis%C5%82a-Odra" title="Droga wodna Wisła-Odra">droga wodna Wisła-Odra</a> poprzez <a href="/wiki/Kana%C5%82_Bydgoski" title="Kanał Bydgoski">Kanał Bydgoski</a>. Obecnie żegluga ma znaczenie głównie turystyczne. </p><p>Przez województwo przebiegają dwie z trzech prowadzących przez Polskę międzynarodowych dróg wodnych (MDW): </p> <ul><li><a href="/wiki/E40_(mi%C4%99dzynarodowa_droga_wodna)" title="E40 (międzynarodowa droga wodna)">E40</a> – łącząca <a href="/wiki/Morze_Ba%C5%82tyckie" title="Morze Bałtyckie">Bałtyk</a> z <a href="/wiki/Morze_Czarne" title="Morze Czarne">Morzem Czarnym</a>; na obszarze regionu pokrywa się z Wisłą;</li> <li><a href="/wiki/E70_(mi%C4%99dzynarodowa_droga_wodna)" title="E70 (międzynarodowa droga wodna)">E70</a> – łącząca <a href="/wiki/Antwerpia" title="Antwerpia">Antwerpię</a> w <a href="/wiki/Belgia" title="Belgia">Belgii</a> z <a href="/wiki/K%C5%82ajpeda" title="Kłajpeda">Kłajpedą</a> na <a href="/wiki/Litwa" title="Litwa">Litwie</a>, na obszarze regionu jest to <a href="/wiki/Droga_wodna_Wis%C5%82a-Odra" title="Droga wodna Wisła-Odra">droga wodna Wisła-Odra</a>, prowadząca <a href="/wiki/Note%C4%87" title="Noteć">Notecią</a> i <a href="/wiki/Kana%C5%82_Bydgoski" title="Kanał Bydgoski">Kanałem Bydgoskim</a>, a następnie w dół Wisły.</li></ul> <p>Od 2000 r. prowadzona jest rewitalizacja szlaku wodnego E70, która doprowadziła m.in. do budowy szeregu przystani nad <a href="/wiki/Note%C4%87" title="Noteć">Notecią</a> oraz rewitalizacji <a href="/wiki/Bydgoski_W%C4%99ze%C5%82_Wodny" title="Bydgoski Węzeł Wodny">Bydgoskiego Węzła Wodnego</a>. W Bydgoszczy znajduje się <a href="/wiki/Port_rzeczny_w_Bydgoszczy" title="Port rzeczny w Bydgoszczy">port handlowy żeglugi śródlądowej</a>, zaś na <a href="/wiki/Brda" title="Brda">Brdzie</a> kursuje <a href="/wiki/Bydgoski_Tramwaj_Wodny" title="Bydgoski Tramwaj Wodny">Bydgoski Tramwaj Wodny</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Gospodarka">Gospodarka</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=33" title="Edytuj sekcję: Gospodarka" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=33" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Gospodarka"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobne artykuły: <a href="/wiki/Gospodarka_Bydgoszczy" title="Gospodarka Bydgoszczy">Gospodarka Bydgoszczy</a> i <a href="/wiki/Gospodarka_Torunia" title="Gospodarka Torunia">Gospodarka Torunia</a>.</i></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:DDW_view_from_Talerzyk_-_Celuloza_Swiecie_7-2015.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/DDW_view_from_Talerzyk_-_Celuloza_Swiecie_7-2015.jpg/220px-DDW_view_from_Talerzyk_-_Celuloza_Swiecie_7-2015.jpg" decoding="async" width="220" height="164" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/DDW_view_from_Talerzyk_-_Celuloza_Swiecie_7-2015.jpg/330px-DDW_view_from_Talerzyk_-_Celuloza_Swiecie_7-2015.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/DDW_view_from_Talerzyk_-_Celuloza_Swiecie_7-2015.jpg/440px-DDW_view_from_Talerzyk_-_Celuloza_Swiecie_7-2015.jpg 2x" data-file-width="1447" data-file-height="1080" /></a><figcaption>Mondi <a href="/wiki/%C5%9Awiecie" title="Świecie">Świecie</a> – jeden z głównych polskich producentów papieru</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Bdg_PESA_8_5-2015.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Bdg_PESA_8_5-2015.jpg/220px-Bdg_PESA_8_5-2015.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Bdg_PESA_8_5-2015.jpg/330px-Bdg_PESA_8_5-2015.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Bdg_PESA_8_5-2015.jpg/440px-Bdg_PESA_8_5-2015.jpg 2x" data-file-width="1365" data-file-height="1024" /></a><figcaption><a href="/wiki/Pojazdy_Szynowe_Pesa_Bydgoszcz" title="Pojazdy Szynowe Pesa Bydgoszcz">Pojazdy Szynowe PESA Bydgoszcz</a> – producent tramwajów, autobusów szynowych, kolei (w tym dużych prędkości)</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Toru%C5%84skie_Zak%C5%82ady_Materia%C5%82%C3%B3w_Opatrunkowych22.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Toru%C5%84skie_Zak%C5%82ady_Materia%C5%82%C3%B3w_Opatrunkowych22.jpg/220px-Toru%C5%84skie_Zak%C5%82ady_Materia%C5%82%C3%B3w_Opatrunkowych22.jpg" decoding="async" width="220" height="124" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Toru%C5%84skie_Zak%C5%82ady_Materia%C5%82%C3%B3w_Opatrunkowych22.jpg/330px-Toru%C5%84skie_Zak%C5%82ady_Materia%C5%82%C3%B3w_Opatrunkowych22.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Toru%C5%84skie_Zak%C5%82ady_Materia%C5%82%C3%B3w_Opatrunkowych22.jpg/440px-Toru%C5%84skie_Zak%C5%82ady_Materia%C5%82%C3%B3w_Opatrunkowych22.jpg 2x" data-file-width="3072" data-file-height="1728" /></a><figcaption><a href="/wiki/Toru%C5%84skie_Zak%C5%82ady_Materia%C5%82%C3%B3w_Opatrunkowych" title="Toruńskie Zakłady Materiałów Opatrunkowych">Toruńskie Zakłady Materiałów Opatrunkowych</a></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Kompleks_petrochemiczny_Orlenu_we_Wloclawku.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Kompleks_petrochemiczny_Orlenu_we_Wloclawku.jpg/220px-Kompleks_petrochemiczny_Orlenu_we_Wloclawku.jpg" decoding="async" width="220" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Kompleks_petrochemiczny_Orlenu_we_Wloclawku.jpg/330px-Kompleks_petrochemiczny_Orlenu_we_Wloclawku.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Kompleks_petrochemiczny_Orlenu_we_Wloclawku.jpg/440px-Kompleks_petrochemiczny_Orlenu_we_Wloclawku.jpg 2x" data-file-width="700" data-file-height="466" /></a><figcaption>Kompleks petrochemiczny <a href="/wiki/Orlen" title="Orlen">Orlenu</a> we Włocławku</figcaption></figure> <p>Ośrodkami gospodarczymi są miasta: Bydgoszcz, Toruń, Włocławek, wraz z Grudziądzem i Inowrocławiem. Trzonem gospodarczym regionu jest <a href="/wiki/Bydgosko-Toru%C5%84ski_Okr%C4%99g_Przemys%C5%82owy" title="Bydgosko-Toruński Okręg Przemysłowy">Bydgosko-Toruński Okręg Przemysłowy</a>. W sektorze przedsiębiorstw pracowało w 2011 r. 246,4 tys. osób, zaś liczba podmiotów gospodarczych wynosiła 185 tys.<sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27">[27]</a></sup>, co stanowiło 4,6% ogółu podmiotów w kraju. Większość z nich jest zarejestrowana na terenie miast (około 75%), w tym ponad 50% w czterech największych miastach regionu (25% w Bydgoszczy). Gminy o najwyższych wskaźnikach przedsiębiorczości to Bydgoszcz wraz z <a href="/wiki/Powiat_bydgoski" title="Powiat bydgoski">powiatem bydgoskim</a> oraz Toruń. W regionie funkcjonuje 1,7 tys. firm z kapitałem zagranicznym (10. miejsce w kraju)<sup id="cite_ref-PZG_28-0" class="reference"><a href="#cite_note-PZG-28">[28]</a></sup>. </p><p>Do dużych korporacji światowych, posiadających swoje przedsiębiorstwa w regionie należą: <a href="/wiki/Lafarge" title="Lafarge">Lafarge</a> (Piechcin), <a href="/wiki/Sharp_Corporation" title="Sharp Corporation">Sharp Corporation</a>, Orion, Sumika (Łysomice), <a href="/wiki/Alcatel-Lucent" title="Alcatel-Lucent">Alcatel-Lucent</a>, <a href="/w/index.php?title=Atos_Orgin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Atos Orgin (strona nie istnieje)">Atos Orgin</a>, <a href="/wiki/The_Coca-Cola_Company" title="The Coca-Cola Company">Coca-Cola</a>, Frosta, <a href="/wiki/JPMorgan_Chase" title="JPMorgan Chase">JPMorgan Chase</a>, <a href="/wiki/Canpack" title="Canpack">Can-Pack</a>, <a href="/wiki/Unilever" title="Unilever">Unilever</a> (Bydgoszcz), <a href="/w/index.php?title=Jabil_Global_Services&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jabil Global Services (strona nie istnieje)">Jabil Global Services</a> (Bydgoszcz), <a href="/w/index.php?title=Teleplan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Teleplan (strona nie istnieje)">Teleplan</a> (Bydgoszcz), <a href="/wiki/Cereal_Partners_Poland_Toru%C5%84_Pacific" title="Cereal Partners Poland Toruń Pacific">Nestlé</a> (Toruń), Mondi Group (Świecie), Klose (Nowe)<sup id="cite_ref-ZS_29-0" class="reference"><a href="#cite_note-ZS-29">[29]</a></sup>. </p><p>Od 2006 r. terenie województwa funkcjonują obszary włączone w skład <a href="/wiki/Pomorska_Specjalna_Strefa_Ekonomiczna" title="Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna">Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej</a> (do 30 listopada 2020 r.)<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30">[30]</a></sup>: </p> <ul><li>„Crystal Park” <a href="/wiki/%C5%81ysomice_(gmina)" title="Łysomice (gmina)">Łysomice</a> k. Torunia (177,6 ha) – mieści kompleks japońskich przedsiębiorstw elektronicznych</li> <li>Podstrefa Świecie (166 ha) – głównym inwestorem jest <a href="/w/index.php?title=Mondi_%C5%9Awiecie_S.A.&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mondi Świecie S.A. (strona nie istnieje)">Mondi Świecie S.A.</a></li> <li>Podstrefa Grudziądz (115,9 ha) – do inwestorów należy m.in. Polpak Papier Sp. z o.o.</li> <li>Podstrefa <a href="/wiki/Barcin" title="Barcin">Barcin</a> (100 ha) – głównymi inwestorami są: <a href="/wiki/Lafarge" title="Lafarge">Lafarge</a> oraz <a href="/wiki/Mapei" title="Mapei">Mapei</a></li> <li><a href="/wiki/Bydgoski_Park_Przemys%C5%82owo-Technologiczny" title="Bydgoski Park Przemysłowo-Technologiczny">Podstrefa Bydgoszcz</a> (35,9 ha)</li> <li>Podstrefa Kowalewo Pomorskie (7,8 ha)</li> <li>Podstrefa Toruń (7,2 ha)</li> <li>Podstrefa Rypin (3,7 ha)</li></ul> <p>Do głównych parków przemysłowych województwa należą<sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31">[31]</a></sup>: </p> <ul><li><a href="/wiki/Bydgoski_Park_Przemys%C5%82owo-Technologiczny" title="Bydgoski Park Przemysłowo-Technologiczny">Bydgoski Park Przemysłowo-Technologiczny</a>,</li> <li><a href="/wiki/Toru%C5%84ski_Park_Technologiczny" title="Toruński Park Technologiczny">Toruński Park Technologiczny</a>,</li> <li><a href="/wiki/Zach%C3%B3d_Przemys%C5%82owy" title="Zachód Przemysłowy">Włocławska Strefa Rozwoju Gospodarczego Park Przemysłowo-Technologiczny</a>,</li> <li><a href="/wiki/Park_Przemys%C5%82owy_w_Solcu_Kujawskim" title="Park Przemysłowy w Solcu Kujawskim">Park Przemysłowy w Solcu Kujawskim</a>,</li> <li>Grudziądzki Park Przemysłowy,</li> <li>Vistula Park <a href="/wiki/%C5%9Awiecie" title="Świecie">Świecie</a>.</li></ul> <p>Przedsiębiorczość w regionie wspierają liczne instytucje i stowarzyszenia gospodarcze, m.in. agencje rozwoju regionalnego (Toruń), izby przemysłowo-handlowe (Bydgoszcz, Toruń, Włocławek, Grudziądz) i rolnicze (Przysiek), fundusze pożyczkowe (Bydgoszcz, Toruń), zrzeszenia i związki pracodawców oraz rzemiosła (Bydgoszcz), centra i kluby eksportera (Bydgoszcz, Toruń), <a href="/wiki/Business_Centre_Club" title="Business Centre Club">Business Centre Club</a> (Bydgoszcz, Toruń). Wśród instytucji łączących gospodarkę z nauką wyróżniają się: <a href="/wiki/Regionalne_Centrum_Innowacyjno%C5%9Bci_w_Bydgoszczy" title="Regionalne Centrum Innowacyjności w Bydgoszczy">Regionalne Centrum Innowacyjności w Bydgoszczy</a> i <a href="/wiki/Interdyscyplinarne_Centrum_Nowoczesnych_Technologii_UMK_w_Toruniu" title="Interdyscyplinarne Centrum Nowoczesnych Technologii UMK w Toruniu">Interdyscyplinarne Centrum Nowoczesnych Technologii UMK w Toruniu</a><sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32">[32]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Statystyki_gospodarcze">Statystyki gospodarcze</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=34" title="Edytuj sekcję: Statystyki gospodarcze" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=34" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Statystyki gospodarcze"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>W 2012 r. <a href="/wiki/Produkt_krajowy_brutto" title="Produkt krajowy brutto">produkt krajowy brutto</a> woj. kujawsko-pomorskiego wynosił 71,5 mld zł, co stanowiło 4,4% PKB <a href="/wiki/Gospodarka_Polski" title="Gospodarka Polski">Polski</a>. <a href="/wiki/Produkt_krajowy_brutto" title="Produkt krajowy brutto">Produkt krajowy brutto na 1 mieszkańca</a> wynosił 34,1 tys. zł (81,3% średniej krajowej), co plasowało kujawsko-pomorskie na 10. miejscu w kraju<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33">[33]</a></sup>. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie mieszkańca woj. kujawsko-pomorskiego w 3. kwartale 2011 r. wynosiło 3141,02 zł, co lokowało je na 13. miejscu względem wszystkich województw<sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34">[34]</a></sup>. W końcu marca 2012 liczba zarejestrowanych bezrobotnych w województwie obejmowała ok. 149,5 tys. mieszkańców, co stanowi <a href="/wiki/Stopa_bezrobocia" title="Stopa bezrobocia">stopę bezrobocia</a> na poziomie 17,8% do aktywnych zawodowo<sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35">[35]</a></sup>. </p><p>Według danych z 2011 r. 7,4% mieszkańców w gospodarstwach domowych woj. kujawsko-pomorskiego miało wydatki poniżej granicy ubóstwa skrajnego (tzn. znajdowało się poniżej <a href="/wiki/Minimum_egzystencji" title="Minimum egzystencji">minimum egzystencji</a>)<sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36">[36]</a></sup>. </p><p>W 2011 do przedsiębiorstw o największych przychodach w województwie należały m.in.<sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37">[37]</a></sup>: <a href="/wiki/Krajowa_Sp%C3%B3%C5%82ka_Cukrowa" title="Krajowa Spółka Cukrowa">Polski Cukier</a> (zarząd w Toruniu), <a href="/wiki/Neuca" title="Neuca">Neuca</a>, <a href="/wiki/ThyssenKrupp_Energostal" title="ThyssenKrupp Energostal">ThyssenKrupp Energostal</a>, <a href="/wiki/Toru%C5%84skie_Zak%C5%82ady_Materia%C5%82%C3%B3w_Opatrunkowych" title="Toruńskie Zakłady Materiałów Opatrunkowych">Grupa TZMO S.A.</a> (Toruń), <a href="/w/index.php?title=Mondi_%C5%9Awiecie_S.A.&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mondi Świecie S.A. (strona nie istnieje)">Mondi Świecie S.A.</a>, Grupa <a href="/wiki/Polomarket" title="Polomarket">Polomarket</a> (siedziba w Giebni k. Pakości), <a href="/wiki/Zak%C5%82ady_T%C5%82uszczowe_%E2%80%9EKruszwica%E2%80%9D" title="Zakłady Tłuszczowe „Kruszwica”">Zakłady Tłuszczowe Kruszwica</a>, <a href="/wiki/Pojazdy_Szynowe_Pesa_Bydgoszcz" title="Pojazdy Szynowe Pesa Bydgoszcz">Pojazdy Szynowe PESA Bydgoszcz</a>, <a href="/wiki/Colian" title="Colian">Jutrzenka</a>, GK Lewiatan i <a href="/wiki/Anwil_(przedsi%C4%99biorstwo)" title="Anwil (przedsiębiorstwo)">Anwil S.A.</a> (Włocławek), a także <a href="/wiki/Zak%C5%82ady_Chemiczne_Zachem_w_Bydgoszczy" title="Zakłady Chemiczne Zachem w Bydgoszczy">Zakłady Chemiczne Zachem w Bydgoszczy</a>, Cereal Partners Poland Toruń-Pacific, Chemirol Mogilno i inne. W regionie swoje fabryki lub spółki posiadają także krajowe i międzynarodowe koncerny, zaliczane do firm o największych przychodach, m.in. <a href="/wiki/Enea" title="Enea">Enea</a>, Telefonika Kable, <a href="/wiki/Unilever" title="Unilever">Unilever</a>, <a href="/wiki/Sp%C3%B3%C5%82dzielnia_Mleczarska_%E2%80%9EMlekpol%E2%80%9D_w_Grajewie" title="Spółdzielnia Mleczarska „Mlekpol” w Grajewie">Mlekpol</a>, <a href="/wiki/Canpack" title="Canpack">Can-Pack</a>, Pilkington, <a href="/wiki/Grupa_Atlas" title="Grupa Atlas">Grupa Atlas</a>, Schenker (Bydgoszcz), <a href="/wiki/Boryszew_(przedsi%C4%99biorstwo)" title="Boryszew (przedsiębiorstwo)">Grupa Kapitałowa Boryszew</a>, OSM Łowicz (Toruń), <a href="/wiki/Jabil_Circuit" class="mw-redirect" title="Jabil Circuit">Jabil</a> Global Services (Bydgoszcz), Teleplan (Bydgoszcz), Pesa (Bydgoszcz), <a href="/wiki/Ciech" class="mw-redirect" title="Ciech">Ciech</a> (Bydgoszcz, Inowrocław, Janikowo), <a href="/wiki/Lafarge" title="Lafarge">Lafarge</a> (Piechcin), <a href="/wiki/Bonduelle" title="Bonduelle">Bonduelle</a> (Gniewkowo). </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Rolnictwo">Rolnictwo</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=35" title="Edytuj sekcję: Rolnictwo" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=35" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Rolnictwo"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Podstawą gospodarki rolnej w województwie kujawsko-pomorskim są korzystne dla jej rozwoju warunki przyrodnicze, w szczególności wysoki udział <a href="/wiki/Grunty_orne" title="Grunty orne">gruntów ornych</a> (57%, wobec 45% przeciętnego w kraju) oraz wysoka kultura rolna. Region dysponuje znaczącym udziałem gruntów ornych wysokich <a href="/wiki/Bonitacja_(gleboznawstwo)" title="Bonitacja (gleboznawstwo)">klas bonitacyjnych</a> – 76% ogólnej powierzchni, w tym 36,7% gleb szczególnie produktywnych i chronionych, klas od I do IIIb włącznie (<a href="/wiki/Czarne_ziemie" title="Czarne ziemie">czarne ziemie</a> na Kujawach). W rolnictwie regionu dominuje sektor prywatny (95%), który reprezentuje m.in. około 90 tys. indywidualnych gospodarstw o powierzchni co najmniej 1 ha<sup id="cite_ref-PZR_38-0" class="reference"><a href="#cite_note-PZR-38">[38]</a></sup>. </p><p>Pod względem wartości produkcji towarowej z 1 ha użytków rolnych gospodarka rolna kujawsko-pomorskiego sytuuje się na drugim miejscu w kraju. Udział rolnictwa regionu w tworzeniu rolniczego produktu globalnego brutto jest wyższy niż przeciętnie w kraju i wynosi około 10%. Wyróżnia się produkcja <a href="/wiki/Burak_cukrowy" title="Burak cukrowy">buraków cukrowych</a> (17% produkcji krajowej), <a href="/wiki/Rzepak" title="Rzepak">rzepaku</a> (13%) i <a href="/wiki/Zbo%C5%BCa" title="Zboża">zbóż</a> (9%), natomiast w produkcji zwierzęcej: pogłowie <a href="/wiki/%C5%9Awinia_domowa" title="Świnia domowa">trzody chlewnej</a> i produkcja <a href="/wiki/Mi%C4%99so" title="Mięso">mięsa</a> (2-3 miejsce w kraju)<sup id="cite_ref-PZR_38-1" class="reference"><a href="#cite_note-PZR-38">[38]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Przemysł"><span id="Przemys.C5.82"></span>Przemysł</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=36" title="Edytuj sekcję: Przemysł" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=36" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Przemysł"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>W 2010 produkcja sprzedana przemysłu w woj. kujawsko-pomorskim wynosiła 44,8 mld zł, co stanowiło 4,5% produkcji przemysłu Polski. Sprzedaż produkcji budowlano-montażowej w kujawsko-pomorskim wynosiła 6,1 mld zł, co stanowiło 3,8% tej sprzedaży Polski<sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39">[39]</a></sup>. </p><p>Przemysł województwa kujawsko-pomorskiego skupia 5,5% krajowego zatrudnienia (6. miejsce w kraju) i dostarcza 5,1% ogólnej wartości produkcji sprzedanej przemysłu (7 miejsce w kraju). Około jednej piątej produkcji sprzedanej regionu kierowane jest na <a href="/wiki/Eksport" title="Eksport">eksport</a>. 75% eksportu jest kierowane na rynek Unii Europejskiej, przy czym połowa trafia do <a href="/wiki/Niemcy" title="Niemcy">Niemiec</a> i krajów <a href="/wiki/Beneluks" title="Beneluks">Beneluksu</a>. Udział województwa w krajowym eksporcie wynosi 4,4%<sup id="cite_ref-PZG_28-1" class="reference"><a href="#cite_note-PZG-28">[28]</a></sup>. </p><p>Pod względem wartości produkcji przemysłowej dominujące miejsce zajmuje <a href="/wiki/Przemys%C5%82_spo%C5%BCywczy_w_Polsce" title="Przemysł spożywczy w Polsce">przemysł spożywczy</a> (26% wkład do krajowego przychodu przemysłu spożywczego). Dużą rolę odgrywa także <a href="/wiki/Przemys%C5%82_chemiczny_w_Polsce" title="Przemysł chemiczny w Polsce">przemysł chemiczny</a> (wkład 13%), celulozowo-papierniczy (wkład 8%), oraz <a href="/wiki/Przemys%C5%82_elektromaszynowy" title="Przemysł elektromaszynowy">elektromaszynowy</a>. Województwo zajmuje pierwsze miejsce w kraju w zakresie produkcji: <a href="/wiki/W%C4%99glan_sodu" title="Węglan sodu">sody</a> (100%), <a href="/wiki/Halit" title="Halit">soli</a> (79%), <a href="/wiki/W%C5%82%C3%B3kna_syntetyczne" title="Włókna syntetyczne">włókien syntetycznych</a> (58%), tłuszczów roślinnych (22%) i <a href="/wiki/Cukier_spo%C5%BCywczy" title="Cukier spożywczy">cukru</a> (17%). Duży udział posiada także w produkcji <a href="/wiki/Papier" title="Papier">papieru</a> (30%) i <a href="/wiki/Tektura" title="Tektura">tektury</a> (15%), wyrobów z <a href="/wiki/Tworzywa_sztuczne" title="Tworzywa sztuczne">tworzyw sztucznych</a> (25%), wyrobów chemii gospodarczej (20%) oraz <a href="/wiki/Nawozy_azotowe" title="Nawozy azotowe">nawozów azotowych</a>. Kujawsko-pomorskie charakteryzuje się także ponadprzeciętnym rozwojem inwestycji w zakresie <a href="/wiki/Odnawialne_%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a_energii" title="Odnawialne źródła energii">odnawialnych źródeł energii</a> (w 2010 r. znajdowało się tu 39% wszystkich polskich <a href="/wiki/Elektrownia_wiatrowa" title="Elektrownia wiatrowa">elektrowni wiatrowych</a>, które wytwarzały 143 MW energii elektrycznej oraz 54 <a href="/wiki/Elektrownia_wodna" title="Elektrownia wodna">elektrownie wodne</a> o łącznej mocy 211 MW)<sup id="cite_ref-PZG_28-2" class="reference"><a href="#cite_note-PZG-28">[28]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Sektor_spożywczy"><span id="Sektor_spo.C5.BCywczy"></span>Sektor spożywczy</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=37" title="Edytuj sekcję: Sektor spożywczy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=37" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Sektor spożywczy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Przemys%C5%82_spo%C5%BCywczy" title="Przemysł spożywczy">Przemysł spożywczy</a> w województwie jest dobrze powiązany z bazą surowcową. W branży tej ulokowały się liczne spółki z kapitałem zagranicznym. Do ważniejszych przedsiębiorstw tej branży należą m.in.<sup id="cite_ref-40" class="reference"><a href="#cite_note-40">[40]</a></sup>: <a href="/wiki/Krajowa_Sp%C3%B3%C5%82ka_Cukrowa" title="Krajowa Spółka Cukrowa">Polski Cukier</a> (Toruń), <a href="/wiki/Fabryka_Cukiernicza_%E2%80%9EKopernik%E2%80%9D" title="Fabryka Cukiernicza „Kopernik”">Kopernik</a> Toruń, Nestlé Toruń, Vinpol (Toruń), <a href="/wiki/Zak%C5%82ad_Mleczarski_w_Toruniu" title="Zakład Mleczarski w Toruniu">OSM Łowicz</a> (Toruń), <a href="/wiki/Bonduelle" title="Bonduelle">Bonduelle</a> Gniewkowo, Cykoria S.A. Wierzchosławice, <a href="/wiki/Zak%C5%82ady_T%C5%82uszczowe_%E2%80%9EKruszwica%E2%80%9D" title="Zakłady Tłuszczowe „Kruszwica”">Zakłady Tłuszczowe Kruszwica</a>, <a href="/wiki/Colian" title="Colian">Jutrzenka</a>, <a href="/wiki/Sp%C3%B3%C5%82dzielnia_Mleczarska_%E2%80%9EMlekpol%E2%80%9D_w_Grajewie" title="Spółdzielnia Mleczarska „Mlekpol” w Grajewie">Mlekpol</a>, Drobex, Frosta S.A., <a href="/wiki/Vobro" title="Vobro">Vobro</a> (Brodnica), Polmass, Abramczyk, Domat, Globalmalt (Bydgoszcz), <a href="/wiki/Bydgoskie_Zak%C5%82ady_Mi%C4%99sne" title="Bydgoskie Zakłady Mięsne">Bydgoskie Zakłady Mięsne</a>, <a href="/wiki/Delecta" title="Delecta">Delecta</a>, <a href="/wiki/Kujawianka" title="Kujawianka">Kujawianka</a> (Włocławek), OSM Cuiavia (Inowrocław), Wody Mineralne Ostromecko, Zakłady Mięsne w Nowem i Osiu, GM Polski Przemysł Mięsny i Drobiarski MAT S.A (Grudziądz), Brodnickie Zakłady Żelatyny, ROTR Rypin, Oerlemans Foods (Strzelno), Hage Polska (Osielsko) i inne<sup id="cite_ref-ZS_29-1" class="reference"><a href="#cite_note-ZS-29">[29]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Sektor_chemiczny">Sektor chemiczny</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=38" title="Edytuj sekcję: Sektor chemiczny" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=38" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Sektor chemiczny"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Na terenie województwa znajduje się szereg dużych przedsiębiorstw <a href="/wiki/Przemys%C5%82_chemiczny_w_Polsce" title="Przemysł chemiczny w Polsce">przemysłu chemicznego</a>, które ulokowano tu m.in. z uwagi na bogactwa naturalne (<a href="/wiki/Halit" title="Halit">sól</a>, <a href="/wiki/Wapie%C5%84" title="Wapień">wapień</a>) oraz korzystne dla wodochłonnego przemysłu warunki hydrograficzne (Wisła). Kujawsko-pomorskie wytwarza 13% przychodu krajowego przemysłu chemicznego<sup id="cite_ref-PZG_28-3" class="reference"><a href="#cite_note-PZG-28">[28]</a></sup>. Do najważniejszych przedsiębiorstw tej branży należą m.in.<sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41">[41]</a></sup>: <a href="/wiki/Anwil_(przedsi%C4%99biorstwo)" title="Anwil (przedsiębiorstwo)">Anwil S.A.</a> i <a href="/wiki/Kujawska_Fabryka_Farb_i_Lakier%C3%B3w_Nobiles" title="Kujawska Fabryka Farb i Lakierów Nobiles">Kujawska Fabryka Farb i Lakierów Nobiles</a> (Włocławek), <a href="/wiki/Zak%C5%82ady_Chemiczne_%E2%80%9ENitro-Chem%E2%80%9D" title="Zakłady Chemiczne „Nitro-Chem”">Nitrochem</a> (Bydgoszcz), <a href="/wiki/Linde_(przedsi%C4%99biorstwo)" title="Linde (przedsiębiorstwo)">Linde AG</a> (Eurogaz), <a href="/wiki/Stomil_Bydgoszcz" title="Stomil Bydgoszcz">Stomil Bydgoszcz</a> oraz <a href="/wiki/Unilever_(Bydgoszcz)" title="Unilever (Bydgoszcz)">Unilever (Bydgoszcz)</a>, <a href="/wiki/Ciech_Soda_Polska" title="Ciech Soda Polska">Soda Polska Ciech</a> (Inowrocław, Janikowo), Inowrocławskie Kopalnie Soli Solino S.A., <a href="/wiki/Boryszew_Sp%C3%B3%C5%82ka_Akcyjna_Oddzia%C5%82_Elana_w_Toruniu" title="Boryszew Spółka Akcyjna Oddział Elana w Toruniu">Elana S.A.</a>, Zakłady Laminatów Poliestrowych Trokotex (Toruń), <a href="/w/index.php?title=Mondi_%C5%9Awiecie_S.A.&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mondi Świecie S.A. (strona nie istnieje)">Mondi Świecie S.A.</a> i Kemira (Świecie) oraz szereg przedsiębiorstw z branży przetwórstwa tworzyw sztucznych, produkcji opakowań oraz form do ich wytwarzania, które zrzeszone są w <a href="/wiki/Bydgoski_Klaster_Przemys%C5%82owy" title="Bydgoski Klaster Przemysłowy">Bydgoskim Klastrze Przemysłowym</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Sektor_drzewno-papierniczy_i_meblowy">Sektor drzewno-papierniczy i meblowy</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=39" title="Edytuj sekcję: Sektor drzewno-papierniczy i meblowy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=39" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Sektor drzewno-papierniczy i meblowy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Branża drzewno-papiernicza i meblarska ma tradycje w regionie z uwagi na obecność dużych kompleksów leśnych, dostarczających surowca (<a href="/wiki/Bory_Tucholskie" title="Bory Tucholskie">Bory Tucholskie</a>, <a href="/wiki/Puszcza_Bydgoska" title="Puszcza Bydgoska">Puszcza Bydgoska</a>), jak i tradycje spławu drewna Wisłą oraz <a href="/wiki/Kana%C5%82_Bydgoski" title="Kanał Bydgoski">Kanałem Bydgoskim</a>. Niektóre z przedsiębiorstw tej branży to<sup id="cite_ref-ZS_29-2" class="reference"><a href="#cite_note-ZS-29">[29]</a></sup>: <a href="/w/index.php?title=Mondi_%C5%9Awiecie_S.A.&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mondi Świecie S.A. (strona nie istnieje)">Mondi Świecie S.A.</a>, <a href="/wiki/Bydgoskie_Fabryki_Mebli" title="Bydgoskie Fabryki Mebli">Bydgoskie Fabryki Mebli</a>, <a href="/wiki/Bydgoskie_Zak%C5%82ady_Sklejek" title="Bydgoskie Zakłady Sklejek">Bydgoskie Zakłady Sklejek</a>, Klose – Pomorska Fabryka Mebli (Nowe), Sits (Brodnica), Akcesoria Meblowe REJS (Rypin), HF Helvetia Furniture (Bydgoszcz), Gamet S.A. (Toruń), ETAP Meble (Bydgoszcz) i inne. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Sektor_elektromaszynowy">Sektor elektromaszynowy</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=40" title="Edytuj sekcję: Sektor elektromaszynowy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=40" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Sektor elektromaszynowy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>W regionie działa holding <a href="/wiki/Pojazdy_Szynowe_Pesa_Bydgoszcz" title="Pojazdy Szynowe Pesa Bydgoszcz">Pojazdy Szynowe PESA Bydgoszcz</a>, będący polskim dostawcą zespołów trakcyjnych i tramwajów. Do innych przedsiębiorstw tej branży należą m.in.<sup id="cite_ref-42" class="reference"><a href="#cite_note-42">[42]</a></sup>: <a href="/wiki/Apator" title="Apator">Apator</a>, <a href="/wiki/Toru%C5%84skie_Zak%C5%82ady_Urz%C4%85dze%C5%84_Okr%C4%99towych_%E2%80%9ETowimor%E2%80%9D" title="Toruńskie Zakłady Urządzeń Okrętowych „Towimor”">Towimor</a> (Toruń), <a href="/wiki/Makrum" title="Makrum">Makrum</a>, <a href="/wiki/Fabryka_Obrabiarek_do_Drewna" title="Fabryka Obrabiarek do Drewna">Fabryka Obrabiarek do Drewna</a>, <a href="/wiki/Bydgoskie_Zak%C5%82ady_Elektromechaniczne_%E2%80%9EBelma%E2%80%9D" title="Bydgoskie Zakłady Elektromechaniczne „Belma”">Bydgoskie Zakłady Elektromechaniczne Belma</a>, <a href="/wiki/Wojskowe_Zak%C5%82ady_Lotnicze_nr_2" title="Wojskowe Zakłady Lotnicze nr 2">Wojskowe Zakłady Lotnicze nr 2</a>, <a href="/wiki/Bydgoska_Fabryka_Narz%C4%99dzi_%E2%80%9EBefana%E2%80%9D" title="Bydgoska Fabryka Narzędzi „Befana”">Bydgoska Fabryka Narzędzi „Befana”</a>, Zakład Urządzeń Dozymetrycznych POLON-ALFA, Byfauch S.A., Tectro Polska (Bydgoszcz), <a href="/wiki/Hydrotor" title="Hydrotor">Hydrotor S.A. (Tuchola</a>), <a href="/wiki/KFMR_Krukowiak" title="KFMR Krukowiak">KFMR Krukowiak</a> (Brześć Kuj.), Kujawska Fabryka Manometrów (Włocławek), Inofama (Inowrocław), Hydro-Vacuum S.A. (Grudziądz), Kohler + Bovenkamp Polska (Żnin), Istrail (Golub-Dobrzyń), Budkrusz (Aleksandrów Kuj.), <a href="/wiki/Famor" title="Famor">Famor</a> (Bydgoszcz) i inne. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Sektor_elektrotechniczny_i_telekomunikacyjny">Sektor elektrotechniczny i telekomunikacyjny</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=41" title="Edytuj sekcję: Sektor elektrotechniczny i telekomunikacyjny" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=41" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Sektor elektrotechniczny i telekomunikacyjny"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Regionalne przedsiębiorstwa branży elektrotechnicznej i telekomunikacyjnej zlokalizowane są przede wszystkim w Bydgoszczy i „Parku Kryształowym” w <a href="/wiki/Ostaszewo_(wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie)" title="Ostaszewo (województwo kujawsko-pomorskie)">Ostaszewie</a> pod Toruniem. Przedstawiciele tego typu przedsiębiorstw w Bydgoszczy to m.in.<sup id="cite_ref-ZS_29-3" class="reference"><a href="#cite_note-ZS-29">[29]</a></sup>: <a href="/wiki/Bydgoska_Fabryka_Kabli" title="Bydgoska Fabryka Kabli">Bydgoska Fabryka Kabli</a>, <a href="/w/index.php?title=Tyco_Electronics&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tyco Electronics (strona nie istnieje)">Tyco Electronics</a>, APW Poland, <a href="/wiki/Eltra" title="Eltra">Eltra</a>, Slican, Prettl Molding Polska, Volex Poland, <a href="/wiki/Kolejowe_Zak%C5%82ady_%C5%81%C4%85czno%C5%9Bci" title="Kolejowe Zakłady Łączności">Kolejowe Zakłady Łączności</a>. W latach 2006–2009 w „Parku Kryształowym” wzniesiono zespół kilkunastu japońskich przedsiębiorstw – montowni sprzętu elektronicznego. Należą one do korporacji: <a href="/wiki/Sharp_Corporation" title="Sharp Corporation">Sharp Corporation</a>, Orion Electric, Tenscho Electric Indistries, Sumitomo Chemical Co. Ltd, Tokai Pressing Co. Ltd i in. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Sektor_budowlany_i_materiałów_budowlanych"><span id="Sektor_budowlany_i_materia.C5.82.C3.B3w_budowlanych"></span>Sektor budowlany i materiałów budowlanych</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=42" title="Edytuj sekcję: Sektor budowlany i materiałów budowlanych" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=42" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Sektor budowlany i materiałów budowlanych"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Największymi firmami budowlanymi w województwie kujawsko-pomorskim są<sup id="cite_ref-ZS_29-4" class="reference"><a href="#cite_note-ZS-29">[29]</a></sup>: Budopol S.A., Projprzem S.A., Eltor (Bydgoszcz), Erbud, Marbud i Budlex (Toruń), Hydrobudowa (Włocławek), Melbud (Grudziądz), Alstal (Inowrocław). Do ważniejszych przedsiębiorstw produkujących materiały budowlane należą m.in.<sup id="cite_ref-ZS_29-5" class="reference"><a href="#cite_note-ZS-29">[29]</a></sup>: <a href="/wiki/Lafarge" title="Lafarge">Cementownia Kujawy</a> (Bielawy), Solbet (Solec Kujawski), <a href="/wiki/Grupa_Atlas" title="Grupa Atlas">Grupa Atlas</a>, Polbet i Kamal (Bydgoszcz), <a href="/wiki/Prefabet_Bia%C5%82e_B%C5%82ota" title="Prefabet Białe Błota">Prefabet Białe Błota</a>, Baumat i Betor (Toruń), G+P Izomont (Włocławek), <a href="/wiki/Kolejowe_Zak%C5%82ady_Nawierzchniowe_Cogifer_Polska" title="Kolejowe Zakłady Nawierzchniowe Cogifer Polska">Kolejowe Zakłady Nawierzchniowe Cogifer Polska</a>, <a href="/wiki/%C5%BBegluga_Bydgoska" title="Żegluga Bydgoska">Żegluga Bydgoska</a> (Bydgoszcz). </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Business_Process_Outsourcing">Business Process Outsourcing</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=43" title="Edytuj sekcję: Business Process Outsourcing" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=43" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Business Process Outsourcing"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>W województwie znajdują się międzynarodowe przedsiębiorstwa typu Business Process Outsourcing (BPO) oraz Share Service Center (SSC). Według opracowania Kujawsko-Pomorskiego Centrum Obsługi Inwestora najważniejszymi reprezentantami tej branży w kujawsko-pomorskim są<sup id="cite_ref-43" class="reference"><a href="#cite_note-43">[43]</a></sup>: </p> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Atos_Origin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Atos Origin (strona nie istnieje)">Atos Origin</a> (Bydgoszcz), doradztwo, integracja systemów i zarządzanie infrastrukturą informatyczną<sup id="cite_ref-44" class="reference"><a href="#cite_note-44">[44]</a></sup></li> <li><a href="/wiki/Alcatel-Lucent" title="Alcatel-Lucent">Alcatel-Lucent</a> Polska Sp. z o.o. (Bydgoszcz), doradztwo i wsparcie operacyjne w zakresie systemów informatycznych<sup id="cite_ref-45" class="reference"><a href="#cite_note-45">[45]</a></sup></li> <li><a href="/wiki/JPMorgan_Chase" title="JPMorgan Chase">JPMorgan Chase</a> LTD (Bydgoszcz), zarządzanie finansami w zakresie handlu międzynarodowego i logistyki<sup id="cite_ref-46" class="reference"><a href="#cite_note-46">[46]</a></sup></li> <li>Teleplan Polska Sp. z o.o. (Bydgoszcz), usługi serwisowe sprzętu elektronicznego, komputerowego i telekomunikacyjnego<sup id="cite_ref-47" class="reference"><a href="#cite_note-47">[47]</a></sup></li> <li>Jabil Global Services (Bydgoszcz), największy w Europie aftermarket serwis, naprawa sprzętu elektronicznego, komputerowego, np.: Apple, Hp, Lenovo. W Bydgoszczy zatrudnia 810 fachowców<sup id="cite_ref-48" class="reference"><a href="#cite_note-48">[48]</a></sup>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Spółki_giełdowe_z_regionu"><span id="Sp.C3.B3.C5.82ki_gie.C5.82dowe_z_regionu"></span>Spółki giełdowe z regionu</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=44" title="Edytuj sekcję: Spółki giełdowe z regionu" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=44" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Spółki giełdowe z regionu"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>W 2021 r. na Warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych notowane były następujące firmy z regionu<sup id="cite_ref-49" class="reference"><a href="#cite_note-49">[49]</a></sup>: <a href="/wiki/Apator" title="Apator">Apator</a>, Atrem, <a href="/wiki/Dadelo" title="Dadelo">Dadelo</a>, Drozapol Profil, <a href="/wiki/Grupa_kapita%C5%82owa_Immobile" title="Grupa kapitałowa Immobile">Grupa Kapitałowa Immobile</a>, <a href="/wiki/Neuca" title="Neuca">Neuca</a>, <a href="/wiki/Oponeo.pl" title="Oponeo.pl">Oponeo.pl</a>, <a href="/wiki/Makrum" title="Makrum">Makrum</a>, <a href="/wiki/Hydrotor" title="Hydrotor">Hydrotor Przedsiębiorstwo Hydrauliki Siłowej</a>, Vivid Games. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kultura">Kultura</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=45" title="Edytuj sekcję: Kultura" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=45" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Kultura"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobne artykuły: <a href="/wiki/Kultura_w_Bydgoszczy" title="Kultura w Bydgoszczy">Kultura w Bydgoszczy</a>, <a href="/wiki/Teatry_w_Toruniu" title="Teatry w Toruniu">Teatry w Toruniu</a> i <a href="/wiki/Muzyka_w_Bydgoszczy" title="Muzyka w Bydgoszczy">Muzyka w Bydgoszczy</a>.</i></div> <p>W 2009 r. w województwie funkcjonowało 450 bibliotek<sup id="cite_ref-50" class="reference"><a href="#cite_note-50">[50]</a></sup>, 14 domów i 43 ośrodków kultury<sup id="cite_ref-autonazwa1_51-0" class="reference"><a href="#cite_note-autonazwa1-51">[51]</a></sup>, kilkanaście galerii sztuki, 16 kin, 29 muzeów<sup id="cite_ref-52" class="reference"><a href="#cite_note-52">[52]</a></sup>, 8 teatrów i instytucji muzycznych<sup id="cite_ref-53" class="reference"><a href="#cite_note-53">[53]</a></sup> oraz było 233 zespołów artystycznych z 3,6 tys. członków<sup id="cite_ref-autonazwa1_51-1" class="reference"><a href="#cite_note-autonazwa1-51">[51]</a></sup>. </p><p>Do największych instytucji kultury w województwie należą instytucje muzyczne: <a href="/wiki/Opera_Nova" title="Opera Nova">Opera Nova</a> w Bydgoszczy, <a href="/wiki/Filharmonia_Pomorska_im._Ignacego_Jana_Paderewskiego_w_Bydgoszczy" title="Filharmonia Pomorska im. Ignacego Jana Paderewskiego w Bydgoszczy">Filharmonia Pomorska</a> oraz <a href="/wiki/Akademia_Muzyczna_im._Feliksa_Nowowiejskiego_w_Bydgoszczy" title="Akademia Muzyczna im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy">Akademia Muzyczna im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy</a>. Swój wkład w rozwój kultury regionu mają także sceny teatralne: <a href="/wiki/Teatr_Polski_w_Bydgoszczy" title="Teatr Polski w Bydgoszczy">Teatru Polskiego im. Hieronima Konieczki w Bydgoszczy</a>, <a href="/wiki/Teatr_im._Wilama_Horzycy_w_Toruniu" title="Teatr im. Wilama Horzycy w Toruniu">Teatru im. Wilama Horzycy</a> i <a href="/wiki/Teatr_Baj_Pomorski_w_Toruniu" title="Teatr Baj Pomorski w Toruniu">Baju Pomorskiego</a> w Toruniu, a także <a href="/wiki/Szafarnia_(wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie)" title="Szafarnia (województwo kujawsko-pomorskie)">Ośrodek Chopinowski w Szafarni</a>. W największych miastach regionu znajdują się teatry, galerie i muzea. Do największych placówek, posiadających liczne oddziały należą muzea okręgowe: <a href="/wiki/Muzeum_Okr%C4%99gowe_w_Toruniu" title="Muzeum Okręgowe w Toruniu">w Toruniu</a> i <a href="/wiki/Muzeum_Okr%C4%99gowe_im._Leona_Wycz%C3%B3%C5%82kowskiego_w_Bydgoszczy" title="Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy">w Bydgoszczy</a>. W Bydgoszczy funkcjonuje ponadto m.in. <a href="/wiki/Muzeum_Wojsk_L%C4%85dowych" title="Muzeum Wojsk Lądowych">Muzeum Wojsk Lądowych</a> oraz <a href="/wiki/Exploseum_w_Bydgoszczy" title="Exploseum w Bydgoszczy">Eksploseum</a> na bazie reliktów <a href="/wiki/DAG_Fabrik_Bromberg" title="DAG Fabrik Bromberg">DAG Fabrik Bromberg</a>, zaś w Toruniu m.in. <a href="/wiki/Muzeum_Pi%C5%9Bmiennictwa_i_Drukarstwa" title="Muzeum Piśmiennictwa i Drukarstwa">Muzeum Piśmiennictwa i Drukarstwa</a>, <a href="/wiki/Muzeum_Artylerii_w_Toruniu" title="Muzeum Artylerii w Toruniu">Muzeum Artylerii</a>, <a href="/wiki/Centrum_Popularyzacji_Kosmosu_%E2%80%9EPlanetarium_%E2%80%93_Toru%C5%84%E2%80%9D" title="Centrum Popularyzacji Kosmosu „Planetarium – Toruń”">Planetarium</a> i inne. Od 2008 r. w Toruniu działa <a href="/wiki/Centrum_Sztuki_Wsp%C3%B3%C5%82czesnej_Znaki_Czasu" title="Centrum Sztuki Współczesnej Znaki Czasu">Centrum Sztuki Współczesnej Znaki Czasu</a>, a także od 2013 r. <a href="/wiki/Centrum_Nowoczesno%C5%9Bci_M%C5%82yn_Wiedzy_w_Toruniu" title="Centrum Nowoczesności Młyn Wiedzy w Toruniu">Centrum Nowoczesności Młyn Wiedzy</a>. </p> <div class="thumb tmulti tleft"><div class="thumbinner" style="width:1053px;max-width:1053px"><div role="heading" class="tmulti-header" style="clear:both;font-weight:bold;text-align:center">Obiekty kulturalne</div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:204px;max-width:204px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Bdg_OperaNova_noc_15_07-2013.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Bdg_OperaNova_noc_15_07-2013.jpg/202px-Bdg_OperaNova_noc_15_07-2013.jpg" decoding="async" width="202" height="151" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Bdg_OperaNova_noc_15_07-2013.jpg/303px-Bdg_OperaNova_noc_15_07-2013.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Bdg_OperaNova_noc_15_07-2013.jpg/404px-Bdg_OperaNova_noc_15_07-2013.jpg 2x" data-file-width="1367" data-file-height="1024" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left"><a href="/wiki/Opera_Nova" title="Opera Nova">Opera Nova</a> w Bydgoszczy</div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:229px;max-width:229px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Filharmonia_Pomorska_2.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Filharmonia_Pomorska_2.jpg/227px-Filharmonia_Pomorska_2.jpg" decoding="async" width="227" height="151" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Filharmonia_Pomorska_2.jpg/341px-Filharmonia_Pomorska_2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Filharmonia_Pomorska_2.jpg/454px-Filharmonia_Pomorska_2.jpg 2x" data-file-width="3860" data-file-height="2573" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left"><a href="/wiki/Filharmonia_Pomorska_im._Ignacego_Jana_Paderewskiego_w_Bydgoszczy" title="Filharmonia Pomorska im. Ignacego Jana Paderewskiego w Bydgoszczy">Filharmonia Pomorska im. Ignacego Jana Paderewskiego w Bydgoszczy</a></div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:204px;max-width:204px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Torun_Teatr_im_Wilama_Horzycy_fasada.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Torun_Teatr_im_Wilama_Horzycy_fasada.jpg/202px-Torun_Teatr_im_Wilama_Horzycy_fasada.jpg" decoding="async" width="202" height="151" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Torun_Teatr_im_Wilama_Horzycy_fasada.jpg/303px-Torun_Teatr_im_Wilama_Horzycy_fasada.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Torun_Teatr_im_Wilama_Horzycy_fasada.jpg/404px-Torun_Teatr_im_Wilama_Horzycy_fasada.jpg 2x" data-file-width="2216" data-file-height="1658" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left"><a href="/wiki/Teatr_im._Wilama_Horzycy_w_Toruniu" title="Teatr im. Wilama Horzycy w Toruniu">Teatr im. Wilama Horzycy w Toruniu</a></div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:203px;max-width:203px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Baj_Pomorski_w_Toruniu.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Baj_Pomorski_w_Toruniu.jpg/201px-Baj_Pomorski_w_Toruniu.jpg" decoding="async" width="201" height="151" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Baj_Pomorski_w_Toruniu.jpg/302px-Baj_Pomorski_w_Toruniu.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Baj_Pomorski_w_Toruniu.jpg/402px-Baj_Pomorski_w_Toruniu.jpg 2x" data-file-width="2560" data-file-height="1920" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left"><a href="/wiki/Teatr_Baj_Pomorski_w_Toruniu" title="Teatr Baj Pomorski w Toruniu">Teatr Baj Pomorski w Toruniu</a></div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:203px;max-width:203px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Teatr_impresaryjny-W%C5%82oc%C5%82awek.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Teatr_impresaryjny-W%C5%82oc%C5%82awek.jpg/201px-Teatr_impresaryjny-W%C5%82oc%C5%82awek.jpg" decoding="async" width="201" height="134" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Teatr_impresaryjny-W%C5%82oc%C5%82awek.jpg/302px-Teatr_impresaryjny-W%C5%82oc%C5%82awek.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Teatr_impresaryjny-W%C5%82oc%C5%82awek.jpg/402px-Teatr_impresaryjny-W%C5%82oc%C5%82awek.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="533" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left"><a href="/wiki/Teatr_Impresaryjny_im._W%C5%82odzimierza_Gniazdowskiego" title="Teatr Impresaryjny im. Włodzimierza Gniazdowskiego">Teatr Impresaryjny im. Włodzimierza Gniazdowskiego</a> we Włocławku</div></div><div style="clear:left"></div></div></div> <p><br style="clear:left;" /> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Wydarzenia_kulturalne">Wydarzenia kulturalne</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=46" title="Edytuj sekcję: Wydarzenia kulturalne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=46" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Wydarzenia kulturalne"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobny artykuł: <a href="/wiki/Festiwale_i_przegl%C4%85dy_w_Bydgoszczy" title="Festiwale i przeglądy w Bydgoszczy">Festiwale i przeglądy w Bydgoszczy</a>.</i></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Akt_jedno%C5%9Bci.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Akt_jedno%C5%9Bci.jpg/240px-Akt_jedno%C5%9Bci.jpg" decoding="async" width="240" height="169" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Akt_jedno%C5%9Bci.jpg/360px-Akt_jedno%C5%9Bci.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Akt_jedno%C5%9Bci.jpg/480px-Akt_jedno%C5%9Bci.jpg 2x" data-file-width="1156" data-file-height="816" /></a><figcaption>Akt Jedności podpisany podczas wystawy <a href="/w/index.php?title=AutografExpo&action=edit&redlink=1" class="new" title="AutografExpo (strona nie istnieje)">AutografExpo</a> z okazji X rocznicy powstania województwa kujawsko-pomorskiego.</figcaption></figure> <p>W każdym większym mieście regionu odbywają się cykliczne wydarzenia kulturalne oraz koncerty, lecz największe i najbardziej prestiżowe z nich odbywają się w Bydgoszczy i Toruniu. Do najstarszych festiwali należą: <a href="/wiki/Mi%C4%99dzynarodowy_Festiwal_Teatralny_%E2%80%9EKontakt%E2%80%9D" title="Międzynarodowy Festiwal Teatralny „Kontakt”">Festiwal Teatrów Polski Północnej w Toruniu</a> (1959, od 1990 r. <a href="/wiki/Mi%C4%99dzynarodowy_Festiwal_Teatralny_%E2%80%9EKontakt%E2%80%9D" title="Międzynarodowy Festiwal Teatralny „Kontakt”">Międzynarodowy Festiwal Teatralny „Kontakt”</a>), <a href="/wiki/Mi%C4%99dzynarodowy_Konkurs_Pianistyczny_im._Ignacego_Jana_Paderewskiego" title="Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Ignacego Jana Paderewskiego">Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Ignacego Jana Paderewskiego</a> w Bydgoszczy (1961), <a href="/wiki/Bydgoski_Festiwal_Muzyczny" title="Bydgoski Festiwal Muzyczny">Bydgoski Festiwal Muzyczny</a> (1962) i kongres <a href="/wiki/Musica_Antiqua_Europae_Orientalis" title="Musica Antiqua Europae Orientalis">Musica Antiqua Europae Orientalis</a> w Bydgoszczy (1966). Do najbardziej prestiżowych należy natomiast <a href="/wiki/Camerimage" title="Camerimage">Międzynarodowy Festiwal Sztuki Autorów Zdjęć Filmowych Plus Camerimage</a>, odbywający się w Toruniu (1993–1999 i od 2019). Inne bardziej znane to: <a href="/wiki/Bydgoski_Festiwal_Operowy" title="Bydgoski Festiwal Operowy">Bydgoski Festiwal Operowy</a>, <a href="/wiki/Festiwal_Prapremier" title="Festiwal Prapremier">Festiwal Prapremier</a>, <a href="/wiki/Bydgoskie_Impresje_Muzyczne" title="Bydgoskie Impresje Muzyczne">Bydgoskie Impresje Muzyczne</a>, <a href="/wiki/Camera_Obscura_(festiwal)" title="Camera Obscura (festiwal)">Camera Obscura</a>, <a href="/wiki/Artpop_Festival_Z%C5%82ote_Przeboje_Bydgoszcz" title="Artpop Festival Złote Przeboje Bydgoszcz">Artpop Festival Złote Przeboje Bydgoszcz</a>, <a href="/wiki/Mi%C4%99dzynarodowe_Toru%C5%84skie_Spotkania_Teatr%C3%B3w_Lalek" title="Międzynarodowe Toruńskie Spotkania Teatrów Lalek">Międzynarodowe Toruńskie Spotkania Teatrów Lalek</a>, <a href="/wiki/Festiwal_Muzyki_i_Sztuki_Kraj%C3%B3w_Ba%C5%82tyckich_Probaltica_w_Toruniu" title="Festiwal Muzyki i Sztuki Krajów Bałtyckich Probaltica w Toruniu">Festiwal Muzyki i Sztuki Krajów Bałtyckich Probaltica w Toruniu</a>, <a href="/wiki/Tofifest" title="Tofifest">Tofifest</a>. Wspólnym przedsięwzięciem elit kulturalnych obu miast jest <a href="/wiki/Bydgoszcz-Toru%C5%84_Harmonica_Bridge" title="Bydgoszcz-Toruń Harmonica Bridge">Toruń-Bydgoszcz Harmonica Bridge</a>, <a href="/w/index.php?title=AutografExpo&action=edit&redlink=1" class="new" title="AutografExpo (strona nie istnieje)">AutografExpo</a>. Monopol obu największych miast regionu przełamują takie imprezy jak: <a href="/w/index.php?title=Festyn_Archeologiczny_w_Biskupinie&action=edit&redlink=1" class="new" title="Festyn Archeologiczny w Biskupinie (strona nie istnieje)">Festyn Archeologiczny w Biskupinie</a>, <a href="/w/index.php?title=Festiwal_Operowo-Operetkowy_w_Ciechocinku&action=edit&redlink=1" class="new" title="Festiwal Operowo-Operetkowy w Ciechocinku (strona nie istnieje)">Festiwal Operowo-Operetkowy w Ciechocinku</a>, czy <a href="/w/index.php?title=Og%C3%B3lnopolski_Festiwal_M%C5%82odzie%C5%BCowych_Orkiestr_D%C4%99tych&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ogólnopolski Festiwal Młodzieżowych Orkiestr Dętych (strona nie istnieje)">Ogólnopolski Festiwal Młodzieżowych Orkiestr Dętych</a> w Inowrocławiu. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Media">Media</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=47" title="Edytuj sekcję: Media" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=47" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Media"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobne artykuły: <a href="/wiki/Media_w_Bydgoszczy" title="Media w Bydgoszczy">Media w Bydgoszczy</a> i <a href="/wiki/Media_w_Toruniu" title="Media w Toruniu">Media w Toruniu</a>.</i></div> <p>W województwie kujawsko-pomorskim głównymi ośrodkami skupiającym media są: Bydgoszcz<sup id="cite_ref-BTOFmedia_54-0" class="reference"><a href="#cite_note-BTOFmedia-54">[54]</a></sup>, gdzie dominują media publiczne oraz Toruń, gdzie mają siedziby media niepubliczne. W Bydgoszczy znajdują się regionalne ośrodki <a href="/wiki/Telewizja_Polska" title="Telewizja Polska">Telewizji Polskiej</a> (<a href="/wiki/TVP3_Bydgoszcz" title="TVP3 Bydgoszcz">TVP Bydgoszcz</a>) i <a href="/wiki/Polskie_Radio" title="Polskie Radio">Polskiego Radia</a> publicznego (<a href="/wiki/Polskie_Radio_Pomorza_i_Kujaw" title="Polskie Radio Pomorza i Kujaw">Polskie Radio Pomorza i Kujaw</a>). Telewizja Bydgoszcz posiada redakcję zamiejscową i studio telewizyjne w Toruniu oraz korespondenta we Włocławku, Polskie Radio PiK swoje zamiejscowe redakcje wraz ze studiem posiada w Toruniu i Włocławku oraz korespondenta w Grudziądzu<sup id="cite_ref-BTOFmedia_54-1" class="reference"><a href="#cite_note-BTOFmedia-54">[54]</a></sup>. </p><p>Zasięg wojewódzki ma jeden tytuł prasowy wychodzący w Bydgoszczy: „<a href="/wiki/Gazeta_Pomorska" title="Gazeta Pomorska">Gazeta Pomorska</a>” (nakład dzienny w 2014 r. 54 tys. egz.). Lokalnym dziennikiem obejmującym teren dawnego województwa bydgoskiego jest „<a href="/wiki/Express_Bydgoski" title="Express Bydgoski">Express Bydgoski</a>” (nakład 18 tys. egz.)<sup id="cite_ref-BTOFmedia_54-2" class="reference"><a href="#cite_note-BTOFmedia-54">[54]</a></sup> Znajduje się tu również lokalna redakcja „<a href="/wiki/Gazeta_Wyborcza" title="Gazeta Wyborcza">Gazety Wyborczej</a>”, oddział <a href="/wiki/Polska_Agencja_Prasowa" title="Polska Agencja Prasowa">Polskiej Agencji Prasowej</a><sup id="cite_ref-55" class="reference"><a href="#cite_note-55">[55]</a></sup>, a także rezydują tu korespondenci innych agencji m.in. <a href="/wiki/Katolicka_Agencja_Informacyjna" title="Katolicka Agencja Informacyjna">Katolickiej Agencji Informacyjnej</a><sup id="cite_ref-56" class="reference"><a href="#cite_note-56">[56]</a></sup>. W 2012 r. w Bydgoszczy wydano 91 tytułów gazet i czasopism w globalnym nakładzie 36,7 mln egzemplarzy, co stanowi 79% nakładu wychodzącego w województwie kujawsko-pomorskim<sup id="cite_ref-BTOFmedia_54-3" class="reference"><a href="#cite_note-BTOFmedia-54">[54]</a></sup>. </p><p>W Toruniu najpopularniejszym dziennikiem, obejmującym teren dawnych województw toruńskiego i włocławskiego są „<a href="/wiki/Nowo%C5%9Bci_(dziennik)" title="Nowości (dziennik)">Nowości</a>” (nakład dzienny 19 tys. egz.)<sup id="cite_ref-BTOFmedia_54-4" class="reference"><a href="#cite_note-BTOFmedia-54">[54]</a></sup>, w mieście lokalne redakcje mają „Gazeta Wyborcza” oraz „Gazeta Pomorska”, biura korespondentów posiadają: „<a href="/wiki/Rzeczpospolita_(gazeta)" title="Rzeczpospolita (gazeta)">Rzeczpospolia</a>”, <a href="/wiki/Polska_Agencja_Prasowa" title="Polska Agencja Prasowa">Polska Agencja Prasowa</a> i <a href="/wiki/Katolicka_Agencja_Informacyjna" title="Katolicka Agencja Informacyjna">Katolicka Agencja Informacyjna</a>. W Toruniu znajduje się siedziba prowadzonych przez redemptorystów ogólnokrajowych mediów: <a href="/wiki/Radio_Maryja" title="Radio Maryja">Radia Maryja</a> i <a href="/wiki/Telewizja_Trwam" title="Telewizja Trwam">Telewizji Trwam</a>. Ponadto istnieje tu regionalny oddział telewizji <a href="/wiki/TVN" title="TVN">TVN</a> i <a href="/wiki/TVN24" title="TVN24">TVN24</a>, lokalną stacją jest <a href="/wiki/Telewizja_Toru%C5%84" title="Telewizja Toruń">TV Toruń</a><sup id="cite_ref-BTOFmedia_54-5" class="reference"><a href="#cite_note-BTOFmedia-54">[54]</a></sup>. </p><p>Zarówno w Bydgoszczy, jak i w Toruniu, a w nieco mniejszym wymiarze także we Włocławku, Grudziądzu i Inowrocławiu znajdują się liczne redakcje stacji radiowych i siedziby internetowych portali informacyjnych<sup id="cite_ref-BTOFmedia_54-6" class="reference"><a href="#cite_note-BTOFmedia-54">[54]</a></sup>. W miejscowościach będących siedzibami gmin i powiatów wydawane się periodyki regionalne, np. Tygodnik Lokalny „Pałuki” w <a href="/wiki/%C5%BBnin" title="Żnin">Żninie</a>, „Wiadomości Krajeńskie”, „Tygodnik Tucholski”, „Czas Brodnicy” i wiele innych. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Turystyka_i_wypoczynek">Turystyka i wypoczynek</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=48" title="Edytuj sekcję: Turystyka i wypoczynek" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=48" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Turystyka i wypoczynek"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobne artykuły: <a href="/wiki/Turystyka_w_Toruniu" title="Turystyka w Toruniu">Turystyka w Toruniu</a>, <a href="/wiki/Zabytki_w_Toruniu" title="Zabytki w Toruniu">Zabytki w Toruniu</a> i <a href="/wiki/Turystyka_w_Bydgoszczy" title="Turystyka w Bydgoszczy">Turystyka w Bydgoszczy</a>.</i></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Woiwodschaft_Kujawien-Pommern.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e8/Woiwodschaft_Kujawien-Pommern.png" decoding="async" width="192" height="154" class="mw-file-element" data-file-width="192" data-file-height="154" /></a><figcaption>Logo województwa</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Walory_turystyczno-kulturowe">Walory turystyczno-kulturowe</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=49" title="Edytuj sekcję: Walory turystyczno-kulturowe" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=49" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Walory turystyczno-kulturowe"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Województwo charakteryzuje się bogactwem materialnego dziedzictwa kultowego. Wśród obiektów pozostających pod ochroną konserwatorską znajdują się<sup id="cite_ref-57" class="reference"><a href="#cite_note-57">[57]</a></sup>: obiekty budownictwa i architektury (23145 obiektów), <a href="/wiki/Cmentarz" title="Cmentarz">cmentarze</a> (1752), zabytkowa zieleń (1200), zabytki archeologiczne (41 425 <a href="/wiki/Stanowisko_archeologiczne" title="Stanowisko archeologiczne">stanowisk archeologicznych</a>, 188 <a href="/wiki/Grodzisko_(archeologia)" title="Grodzisko (archeologia)">grodzisk</a>). Według stanu z 2007 r. wpis do <a href="/wiki/Rejestr_zabytk%C3%B3w" title="Rejestr zabytków">rejestru zabytków</a> uzyskało 2742 obiektów nieruchomych w województwie<sup id="cite_ref-58" class="reference"><a href="#cite_note-58">[58]</a></sup>. </p><p>W regionie występuje kilka obszarów specyficznych pod względem cech kulturowych: </p> <ul><li>ziemia chełmińska – słynie z <a href="/wiki/Architektura_gotycka_w_Polsce" title="Architektura gotycka w Polsce">architektury gotyckiej</a>, którą reprezentują pozostawione przez <a href="/wiki/Zakon_krzy%C5%BCacki" title="Zakon krzyżacki">Krzyżaków</a> liczne <a href="/wiki/Zamek" title="Zamek">zamki obronne</a> wzniesione z czerwonej <a href="/wiki/Ceg%C5%82a" title="Cegła">cegły</a>, <a href="/wiki/Mury_miejskie" title="Mury miejskie">obwarowania miejskie</a> (Chełmno, Toruń, Grudziądz), <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_(budynek)" title="Kościół (budynek)">budowle sakralne</a> i <a href="/wiki/Ratusz" title="Ratusz">ratusze</a>. Najlepiej zachowane <a href="/wiki/Zamek_krzy%C5%BCacki" title="Zamek krzyżacki">zamki krzyżackie</a> można podziwiać w <a href="/wiki/Zamek_w_Golubiu" title="Zamek w Golubiu">Golubiu</a> (przełom XIII/XIV w.), <a href="/wiki/Zamek_w_Radzyniu_Che%C5%82mi%C5%84skim" title="Zamek w Radzyniu Chełmińskim">Radzyniu Chełmińskim</a> (pocz. XIV w.), <a href="/wiki/Zamek_Bierzg%C5%82owski" title="Zamek Bierzgłowski">Bierzgłowie</a> (XIII w.) i <a href="/wiki/Papowo_Biskupie" title="Papowo Biskupie">Papowie Biskupim</a> (koniec XIII w.) Wieże zamkowe zachowały się m.in. w <a href="/wiki/Zamek_w_Brodnicy" title="Zamek w Brodnicy">Brodnicy</a> i <a href="/wiki/Zamek_krzy%C5%BCacki_w_%C5%9Awieciu" title="Zamek krzyżacki w Świeciu">Świeciu</a>. Do najbardziej reprezentatywnych budowli świeckich należy <a href="/wiki/Ratusz_Staromiejski_w_Toruniu" title="Ratusz Staromiejski w Toruniu">Ratusz Staromiejski w Toruniu</a> (koniec XIV w.) oraz renesansowy <a href="/wiki/Ratusz_w_Che%C5%82mnie" title="Ratusz w Chełmnie">Ratusz w Chełmnie</a>. Do miejsc o najsilniej odciśniętym znamieniu gotyku z czasów krzyżackich należą Starówki w <a href="/wiki/Che%C5%82mno" title="Chełmno">Chełmnie</a> i <a href="/wiki/Zesp%C3%B3%C5%82_staromiejski_Torunia" title="Zespół staromiejski Torunia">Toruniu</a>. Osobliwością tego obszaru są także zachowane XIX-wieczne pruskie zespoły fortyfikacji twierdz w <a href="/wiki/Twierdza_Grudzi%C4%85dz" title="Twierdza Grudziądz">Grudziądzu</a>, <a href="/wiki/Twierdza_Che%C5%82mno" title="Twierdza Chełmno">Chełmnie</a> i <a href="/wiki/Twierdza_Toru%C5%84" title="Twierdza Toruń">Toruniu</a>.</li> <li>Kujawy i <a href="/wiki/Pa%C5%82uki" title="Pałuki">Pałuki</a> – obszar związany z dziedzictwem <a href="/wiki/Piastowie" title="Piastowie">Piastów</a> i zabytkami <a href="/wiki/Architektura_roma%C5%84ska_w_Polsce" title="Architektura romańska w Polsce">architektury romańskiej</a>; występują tu m.in. cmentarzyska neolityczne, w tym <a href="/wiki/Budowle_megalityczne" title="Budowle megalityczne">megalityczne</a> <a href="/wiki/Kopce_kujawskie" title="Kopce kujawskie">grobowce kujawskie</a> (rezerwaty archeologiczne w <a href="/wiki/Sarnowo_(wie%C5%9B_w_gminie_Lubraniec)" title="Sarnowo (wieś w gminie Lubraniec)">Sarnowie</a> i <a href="/wiki/Wietrzychowice_(wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie)" title="Wietrzychowice (województwo kujawsko-pomorskie)">Wietrzychowicach</a>) oraz <a href="/wiki/Biskupin_(stanowisko_archeologiczne)" title="Biskupin (stanowisko archeologiczne)">osada obronna ludności kultury łużyckiej w Biskupinie</a> uznana za <a href="/wiki/Pomnik_historii" title="Pomnik historii">Pomnik historii</a>; z zabytków <a href="/wiki/Architektura_roma%C5%84ska_w_Polsce" title="Architektura romańska w Polsce">romańskich</a> zachowały się klasztory <a href="/wiki/Benedyktyni" title="Benedyktyni">benedyktynów</a>, <a href="/wiki/Norbertanki" title="Norbertanki">norbertanek</a> i <a href="/wiki/Kanonicy_latera%C5%84scy" title="Kanonicy laterańscy">kanoników regularnych</a>, m.in. w <a href="/wiki/Mogilno" title="Mogilno">Mogilnie</a> (fundacja z 1065 r.), <a href="/wiki/Kruszwica" title="Kruszwica">Kruszwicy</a> (<a href="/wiki/Bazylika_kolegiacka_%C5%9Bw._Piotra_i_Paw%C5%82a_w_Kruszwicy" title="Bazylika kolegiacka św. Piotra i Pawła w Kruszwicy">kolegiata</a> 1120-40), <a href="/wiki/Strzelno" title="Strzelno">Strzelnie</a> (<a href="/wiki/Rotunda_%C5%9Bw._Prokopa_w_Strzelnie" title="Rotunda św. Prokopa w Strzelnie">rotunda św. Prokopa</a>, <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Awi%C4%99tej_Tr%C3%B3jcy_i_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszej_Marii_Panny_w_Strzelnie" title="Kościół Świętej Trójcy i Najświętszej Marii Panny w Strzelnie">klasztor norbertanek</a> 1180-93), które pełniły bardzo ważną rolę cywilizacyjną w czasach kształtowania się państwowości polskiej oraz kościoły parafialne w <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Imienia_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszej_Maryi_Panny_w_Inowroc%C5%82awiu" title="Kościół Imienia Najświętszej Maryi Panny w Inowrocławiu">Inowrocławiu</a> i <a href="/wiki/Parafia_%C5%9Bw._Ma%C5%82gorzaty_w_Ko%C5%9Bcielcu_Kujawskim" title="Parafia św. Małgorzaty w Kościelcu Kujawskim">Kościelcu Kujawskim</a>; rejon Kujaw i Pałuk ze względu na kultywowanie zwyczajów i obrzędów jest postrzegany jako enklawa o zachowanej tradycyjnej tożsamości lokalnej. Przez Kujawy Zachodnie i Pałuki biegnie <a href="/wiki/Szlak_Piastowski" title="Szlak Piastowski">Szlak Piastowski</a>.</li> <li><a href="/wiki/Dolina_Dolnej_Wis%C5%82y" title="Dolina Dolnej Wisły">Dolina Wisły</a> – obszar osadnictwa <a href="/wiki/Ol%C4%99drzy" title="Olędrzy">holenderskiego</a> (<a href="/wiki/Mennonici" title="Mennonici">mennonickiego</a>) z XVII i XVIII w.; obejmuje elementy krajobrazu kulturowego z systemem kanałów odwadniających, obiektów hydrotechnicznych i „olęderskim” typem zabudowy; najlepiej zachowane relikty tego typu zabudowy zachowały się w nadwiślańskich wsiach: <a href="/wiki/Wielka_Nieszawka" title="Wielka Nieszawka">Wielka Nieszawka</a>, <a href="/wiki/Przy%C5%82ubie_(wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie)" title="Przyłubie (województwo kujawsko-pomorskie)">Przyłubie</a>, <a href="/wiki/Otorowo_(wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie)" title="Otorowo (województwo kujawsko-pomorskie)">Otorowo</a>, <a href="/wiki/%C5%81%C4%99gnowo" title="Łęgnowo">Łęgnowo</a>, <a href="/wiki/Chrystkowo" title="Chrystkowo">Chrystkowo</a>, <a href="/wiki/Wielkie_Stwolno" title="Wielkie Stwolno">Wielkie Stwolno</a>, <a href="/wiki/Wielki_Lubie%C5%84" title="Wielki Lubień">Wielki Lubień</a>, <a href="/wiki/Wielkie_Zaj%C4%85czkowo" title="Wielkie Zajączkowo">Wielkie Zajączkowo</a>, <a href="/wiki/Bratwin" title="Bratwin">Bratwin</a>, <a href="/wiki/Wielki_Komorsk" title="Wielki Komorsk">Wielki Komórsk</a>, <a href="/w/index.php?title=Ma%C5%82y_Kom%C3%B3rsk&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mały Komórsk (strona nie istnieje)">Mały Komórsk</a>, <a href="/wiki/M%C4%85tawy" title="Mątawy">Mątawy</a>, <a href="/wiki/Tryl" title="Tryl">Tryl</a>, <a href="/wiki/Krusze_(wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie)" title="Krusze (województwo kujawsko-pomorskie)">Krusze</a> i innych.</li></ul> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:602945_Toru%C5%84_dzielnica_Starego_Miasta_z_kat._J._Chrzciciela_04.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/602945_Toru%C5%84_dzielnica_Starego_Miasta_z_kat._J._Chrzciciela_04.JPG/240px-602945_Toru%C5%84_dzielnica_Starego_Miasta_z_kat._J._Chrzciciela_04.JPG" decoding="async" width="240" height="160" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/602945_Toru%C5%84_dzielnica_Starego_Miasta_z_kat._J._Chrzciciela_04.JPG/360px-602945_Toru%C5%84_dzielnica_Starego_Miasta_z_kat._J._Chrzciciela_04.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/602945_Toru%C5%84_dzielnica_Starego_Miasta_z_kat._J._Chrzciciela_04.JPG/480px-602945_Toru%C5%84_dzielnica_Starego_Miasta_z_kat._J._Chrzciciela_04.JPG 2x" data-file-width="4272" data-file-height="2848" /></a><figcaption>Fragment <a href="/wiki/Zesp%C3%B3%C5%82_staromiejski_Torunia" title="Zespół staromiejski Torunia">Starego Miasta</a> w Toruniu wpisanego w 1997 roku na <a href="/wiki/Lista_%C5%9Bwiatowego_dziedzictwa_UNESCO" title="Lista światowego dziedzictwa UNESCO">Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego</a> <a href="/wiki/UNESCO" title="UNESCO">UNESCO</a></figcaption></figure> <p>Za <a href="/wiki/Pomnik_historii" title="Pomnik historii">pomniki historii</a> zostały uznane następujące obiekty<sup id="cite_ref-59" class="reference"><a href="#cite_note-59">[59]</a></sup>: </p> <ol><li><a href="/wiki/Biskupin_(stanowisko_archeologiczne)" title="Biskupin (stanowisko archeologiczne)">Biskupin</a> (1994 r.) – zrekonstruowana osada obronna ludności <a href="/wiki/Kultura_%C5%82u%C5%BCycka" title="Kultura łużycka">kultury łużyckiej</a> z okresu <a href="/wiki/Okres_halsztacki" title="Okres halsztacki">halsztackiego</a> (700 – 400 lat p.n.e.)</li> <li><a href="/wiki/Stare_Miasto_(Toru%C5%84)" title="Stare Miasto (Toruń)">Stare</a> i <a href="/wiki/Nowe_Miasto_(Toru%C5%84)" title="Nowe Miasto (Toruń)">Nowe Miasto Toruń</a> (1994 r.) – miasto średniowieczne, jedno z najbogatszych w zabytki miast polskich, w 1997 roku wpisane na listę <a href="/wiki/Lista_%C5%9Bwiatowego_dziedzictwa_UNESCO" title="Lista światowego dziedzictwa UNESCO">Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO</a>; wśród zabytków wyróżnia się <a href="/wiki/Ratusz_Staromiejski_w_Toruniu" title="Ratusz Staromiejski w Toruniu">Ratusz Staromiejski</a>, trzy gotyckie kościoły, <a href="/wiki/Mury_miejskie_w_Toruniu" title="Mury miejskie w Toruniu">mury miejskie</a>, <a href="/wiki/Spichlerz" title="Spichlerz">spichlerze</a> i kamienice oraz <a href="/wiki/Zamek_krzy%C5%BCacki_w_Toruniu" title="Zamek krzyżacki w Toruniu">ruiny zamku krzyżackiego</a>; oprócz <a href="/wiki/Zesp%C3%B3%C5%82_staromiejski_Torunia" title="Zespół staromiejski Torunia">Starówki</a> godny zwiedzenia jest również zespół fortów <a href="/wiki/Twierdza_Toru%C5%84" title="Twierdza Toruń">Twierdzy Toruń</a> oraz <a href="/wiki/Bydgoskie_Przedmie%C5%9Bcie" title="Bydgoskie Przedmieście">Bydgoskie Przedmieście</a> z XIX-wieczną neostylową zabudową;</li> <li><a href="/wiki/Che%C5%82mno" title="Chełmno">Chełmno</a> (2005 r.) – zachowane niemal w niezmienionym kształcie XIII-wieczne miasto lokacyjne, obwiedzione <a href="/wiki/Mury_miejskie_w_Che%C5%82mnie" title="Mury miejskie w Chełmnie">murami obronnymi</a>, z 7 gotyckimi kościołami oraz <a href="/wiki/Ratusz_w_Che%C5%82mnie" title="Ratusz w Chełmnie">renesansowym ratuszem</a>.</li></ol> <p><a href="/wiki/Park_kulturowy" title="Park kulturowy">Parkami kulturowymi</a> w województwie są<sup id="cite_ref-60" class="reference"><a href="#cite_note-60">[60]</a></sup>: </p> <ol><li>Park Kulturowy <a href="/wiki/Wietrzychowice_(wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie)" title="Wietrzychowice (województwo kujawsko-pomorskie)">Wietrzychowice</a> (utw. 2006) – kujawskie grobowce <a href="/wiki/Budowle_megalityczne" title="Budowle megalityczne">megalityczne</a>;</li> <li>Park Kulturowy <a href="/wiki/Kalwaria_Pakoska" title="Kalwaria Pakoska">Kalwaria Pakoska</a> (2008);</li> <li>Park Kulturowy „Kościół pw. św. Oswalda” w <a href="/wiki/P%C5%82onkowo" title="Płonkowo">Płonkowie</a> (2009);</li> <li>Park Kulturowy <a href="/wiki/Sarnowo_(wie%C5%9B_w_gminie_Lubraniec)" title="Sarnowo (wieś w gminie Lubraniec)">Sarnowo</a> (2010) – cmentarzysko grobowców kujawskich <a href="/wiki/Kultura_puchar%C3%B3w_lejkowatych" title="Kultura pucharów lejkowatych">kultury pucharów lejkowatych</a>.</li></ol> <div class="thumb tmulti tleft"><div class="thumbinner" style="width:1026px;max-width:1026px"><div role="heading" class="tmulti-header" style="clear:both;font-weight:bold;text-align:center">Zabytki na terenie województwa</div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:233px;max-width:233px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Torun_ratusz_corr.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Torun_ratusz_corr.jpg/231px-Torun_ratusz_corr.jpg" decoding="async" width="231" height="157" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Torun_ratusz_corr.jpg/347px-Torun_ratusz_corr.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Torun_ratusz_corr.jpg/462px-Torun_ratusz_corr.jpg 2x" data-file-width="1780" data-file-height="1208" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left"><a href="/wiki/Ratusz_Staromiejski_w_Toruniu" title="Ratusz Staromiejski w Toruniu">Ratusz Staromiejski w Toruniu</a></div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:193px;max-width:193px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Dzielnica_staromiejska_w_Toruniu_jpg.DSCN7296ps.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8d/Dzielnica_staromiejska_w_Toruniu_jpg.DSCN7296ps.jpg/191px-Dzielnica_staromiejska_w_Toruniu_jpg.DSCN7296ps.jpg" decoding="async" width="191" height="154" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8d/Dzielnica_staromiejska_w_Toruniu_jpg.DSCN7296ps.jpg/287px-Dzielnica_staromiejska_w_Toruniu_jpg.DSCN7296ps.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8d/Dzielnica_staromiejska_w_Toruniu_jpg.DSCN7296ps.jpg/382px-Dzielnica_staromiejska_w_Toruniu_jpg.DSCN7296ps.jpg 2x" data-file-width="1502" data-file-height="1210" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left"><a href="/wiki/Bazylika_katedralna_%C5%9Bw._Jana_Chrzciciela_i_%C5%9Bw._Jana_Ewangelisty_w_Toruniu" title="Bazylika katedralna św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty w Toruniu">Bazylika katedralna św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty w Toruniu</a></div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:207px;max-width:207px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Che%C5%82mno_Market_Square.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a6/Che%C5%82mno_Market_Square.jpg/205px-Che%C5%82mno_Market_Square.jpg" decoding="async" width="205" height="157" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a6/Che%C5%82mno_Market_Square.jpg/308px-Che%C5%82mno_Market_Square.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a6/Che%C5%82mno_Market_Square.jpg/410px-Che%C5%82mno_Market_Square.jpg 2x" data-file-width="3196" data-file-height="2448" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left"><a href="/wiki/Ratusz_w_Che%C5%82mnie" title="Ratusz w Chełmnie">Ratusz w Chełmnie</a></div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:176px;max-width:176px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Wloclawek_katedra_1.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Wloclawek_katedra_1.jpg/174px-Wloclawek_katedra_1.jpg" decoding="async" width="174" height="154" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Wloclawek_katedra_1.jpg/261px-Wloclawek_katedra_1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Wloclawek_katedra_1.jpg/348px-Wloclawek_katedra_1.jpg 2x" data-file-width="2662" data-file-height="2355" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left"><a href="/wiki/Bazylika_katedralna_Wniebowzi%C4%99cia_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszej_Maryi_Panny_we_W%C5%82oc%C5%82awku" title="Bazylika katedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny we Włocławku">Katedra we Włocławku</a></div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:207px;max-width:207px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:PL_Kruszwica_Mysia_Wieza.JPG" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/PL_Kruszwica_Mysia_Wieza.JPG/205px-PL_Kruszwica_Mysia_Wieza.JPG" decoding="async" width="205" height="154" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/PL_Kruszwica_Mysia_Wieza.JPG/308px-PL_Kruszwica_Mysia_Wieza.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/PL_Kruszwica_Mysia_Wieza.JPG/410px-PL_Kruszwica_Mysia_Wieza.JPG 2x" data-file-width="1600" data-file-height="1200" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left"><a href="/wiki/Mysia_Wie%C5%BCa" title="Mysia Wieża">Mysia Wieża w Kruszwicy</a></div></div><div style="clear:left"></div></div></div> <p><br style="clear:left;" /> Oprócz wyżej wymienionych obiektów, godne zwiedzenia są również miasta<sup id="cite_ref-61" class="reference"><a href="#cite_note-61">[61]</a></sup>: </p> <ul><li>Bydgoszcz – miasto lokowane w XIV w. słynące z symbiozy <a href="/wiki/Stare_Miasto_w_Bydgoszczy" title="Stare Miasto w Bydgoszczy">staromiejskiej zabudowy</a> z rzeką <a href="/wiki/Brda" title="Brda">Brdą</a> oraz rozległego <a href="/wiki/%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_(Bydgoszcz)" title="Śródmieście (Bydgoszcz)">Śródmieścia</a> z neostylową zabudową z przełomu wieków XIX i XX; w rejestrze zabytków znajdują się 223 obiekty, w tym w całości <a href="/wiki/Stare_Miasto_w_Bydgoszczy" title="Stare Miasto w Bydgoszczy">Stare Miasto</a>, <a href="/wiki/Wyspa_M%C5%82y%C5%84ska_w_Bydgoszczy" title="Wyspa Młyńska w Bydgoszczy">Wyspa Młyńska</a> i <a href="/wiki/Kana%C5%82_Bydgoski" title="Kanał Bydgoski">Kanał Bydgoski</a>; symbolem miasta jest <a href="/wiki/Spichrze_w_Bydgoszczy" title="Spichrze w Bydgoszczy">zespół spichrzy nad Brdą</a>, <a href="/wiki/Wenecja_Bydgoska" title="Wenecja Bydgoska">Wenecja Bydgoska</a> oraz figura <a href="/wiki/%C5%81uczniczka_(pomnik_w_Bydgoszczy)" title="Łuczniczka (pomnik w Bydgoszczy)">Łuczniczki</a> z 1910 r.</li> <li>Grudziądz – miasto średniowieczne, którego symbolem są <a href="/wiki/Spichrze_w_Grudzi%C4%85dzu" title="Spichrze w Grudziądzu">spichrze nad Wisłą</a>;</li> <li>Włocławek – miasto nad Wisłą z <a href="/wiki/Eklektyzm_(architektura)" title="Eklektyzm (architektura)">eklektyczną</a> zabudową; kluczowym zabytkiem jest <a href="/wiki/Bazylika_katedralna_Wniebowzi%C4%99cia_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszej_Maryi_Panny_we_W%C5%82oc%C5%82awku" title="Bazylika katedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny we Włocławku">bazylika katedralna Wniebowzięcia NMP</a>;</li> <li>Ciechocinek – jest jednym z najstarszych polskich <a href="/wiki/Uzdrowisko" title="Uzdrowisko">uzdrowisk</a>; kluczowym zabytkiem są <a href="/wiki/T%C4%99%C5%BCnie_w_Ciechocinku" title="Tężnie w Ciechocinku">tężnie</a> wzniesione w połowie XIX wieku, zaś <a href="/wiki/Eklektyzm_(architektura)" title="Eklektyzm (architektura)">eklektyczną</a> kurortową zabudowę otacza <a href="/wiki/Park_Zdrojowy_w_Ciechocinku" title="Park Zdrojowy w Ciechocinku">Park Zdrojowy</a>.</li> <li>Inowrocław – miasto <a href="/wiki/Uzdrowisko_Inowroc%C5%82aw" title="Uzdrowisko Inowrocław">uzdrowiskowe</a>, którego wizytówką jest <a href="/wiki/Park_Solankowy_w_Inowroc%C5%82awiu" title="Park Solankowy w Inowrocławiu">Park Solankowy</a> oraz <a href="/wiki/T%C4%99%C5%BCnie_w_Inowroc%C5%82awiu" title="Tężnie w Inowrocławiu">tężnie</a>;</li> <li>Golub-Dobrzyń – kluczowym zabytkiem jest <a href="/wiki/Zamek_w_Golubiu" title="Zamek w Golubiu">zamek krzyżacki</a>, w XVII wieku siedziba siostry króla <a href="/wiki/Zygmunt_III_Waza" title="Zygmunt III Waza">Zygmunta III</a> – <a href="/wiki/Anna_Waz%C3%B3wna" title="Anna Wazówna">Anny Wazówny</a>.</li></ul> <p>Reprezentantami <a href="/wiki/Architektura_gotycka" title="Architektura gotycka">architektury gotyckiej</a> poza ziemią chełmińską są m.in.: <a href="/wiki/Bazylika_katedralna_Wniebowzi%C4%99cia_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszej_Maryi_Panny_we_W%C5%82oc%C5%82awku" title="Bazylika katedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny we Włocławku">katedra we Włocławku</a>, <a href="/wiki/Katedra_%C5%9Bw._Marcina_i_Miko%C5%82aja_w_Bydgoszczy" title="Katedra św. Marcina i Mikołaja w Bydgoszczy">katedra w Bydgoszczy</a>, kościoły farne w <a href="/wiki/Inowroc%C5%82aw" title="Inowrocław">Inowrocławiu</a>, <a href="/wiki/Brze%C5%9B%C4%87_Kujawski" title="Brześć Kujawski">Brześciu Kujawskim</a>, <a href="/wiki/Bazylika_Wniebowzi%C4%99cia_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszej_Maryi_Panny_w_Koronowie" title="Bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Koronowie">zespół pocysterski w Koronowie</a> i inne. W regionie obecne są również zabytki <a href="/wiki/Architektura_barokowa_w_Polsce" title="Architektura barokowa w Polsce">architektury barokowej</a>: klasztory <a href="/wiki/Benedyktyni" title="Benedyktyni">benedyktynów</a> w <a href="/wiki/Bys%C5%82awek" title="Bysławek">Bysławiu</a>, <a href="/wiki/Bernardyni" title="Bernardyni">bernardynów</a> w <a href="/wiki/Sk%C4%99pe" title="Skępe">Skępem</a>, <a href="/wiki/%C5%9Awiecie" title="Świecie">Świeciu</a> i <a href="/wiki/Trutowo" title="Trutowo">Trutowie</a>, <a href="/wiki/Karmelici_bosi" title="Karmelici bosi">karmelitów bosych</a> w <a href="/wiki/Kcynia" title="Kcynia">Kcyni</a> i <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Matki_Bo%C5%BCej_Bolesnej_w_Oborach" title="Kościół Matki Bożej Bolesnej w Oborach">Oborach</a>, <a href="/wiki/Franciszkanie_reformaci" title="Franciszkanie reformaci">reformatów</a> w <a href="/wiki/Parafia_Niepokalanego_Pocz%C4%99cia_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszej_Maryi_Panny_w_Brodnicy" title="Parafia Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Brodnicy">Brodnicy</a>, <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_i_klasztor_Reformat%C3%B3w_w_Grudzi%C4%85dzu" title="Kościół i klasztor Reformatów w Grudziądzu">Grudziądzu</a>, <a href="/wiki/%C5%81abiszyn" title="Łabiszyn">Łabiszynie</a>, <a href="/wiki/Klasztor_franciszkan%C3%B3w_w_Pako%C5%9Bci" title="Klasztor franciszkanów w Pakości">Pakości</a>, <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Awi%C4%99tych_Aposto%C5%82%C3%B3w_Piotra_i_Paw%C5%82a_w_Toruniu" title="Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Toruniu">Podgórzu</a> i Włocławku oraz kolegia jezuickie w <a href="/wiki/Kolegium_jezuit%C3%B3w_w_Bydgoszczy" title="Kolegium jezuitów w Bydgoszczy">Bydgoszczy</a>, Grudziądzu i Toruniu. <a href="/wiki/Architektura_klasycystyczna" title="Architektura klasycystyczna">Architekturę klasycystyczną</a> reprezentują m.in. pałace szlacheckie: <a href="/wiki/Zesp%C3%B3%C5%82_pa%C5%82acowo-parkowy_w_Ostromecku" title="Zespół pałacowo-parkowy w Ostromecku">Mostowskich w Ostromecku</a>, Zboińskich w <a href="/wiki/Kik%C3%B3%C5%82" title="Kikół">Kikole</a>, <a href="/wiki/Pa%C5%82ac_w_Lubostroniu" title="Pałac w Lubostroniu">Skórzewskich w Lubostroniu</a> i grupy pałacowe w <a href="/wiki/Nawra_(wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie)" title="Nawra (województwo kujawsko-pomorskie)">Nawrze</a>, <a href="/wiki/Okalewo" title="Okalewo">Okalewie</a> i <a href="/wiki/Lubraniec" title="Lubraniec">Lubrańcu</a>. </p><p>Na Kujawach stosunkowo liczne są ośrodki kultu religijnego: sanktuarium Matki Bożej Królowej Pokoju w <a href="/wiki/Markowice_(wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie)" title="Markowice (województwo kujawsko-pomorskie)">Markowicach</a>, sanktuarium Matki Bożej Pani Kujaw w <a href="/wiki/Ostrow%C4%85s_(wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie)" title="Ostrowąs (województwo kujawsko-pomorskie)">Ostrowąsie</a>, <a href="/wiki/Parafia_%C5%9Bw._Miko%C5%82aja_Biskupa_Sanktuarium_Matki_Bo%C5%BCej_%C5%81askawej_w_Pieraniu" title="Parafia św. Mikołaja Biskupa Sanktuarium Matki Bożej Łaskawej w Pieraniu">Matki Bożej Łaskawej w Pieraniu</a>, <a href="/wiki/Parafia_Wszystkich_%C5%9Awi%C4%99tych_we_W%C5%82oc%C5%82awku" title="Parafia Wszystkich Świętych we Włocławku">Matki Bożej Łaskawej Niezawodnej Nadziei we Włocławku</a> oraz <a href="/wiki/Kalwaria_Pakoska" title="Kalwaria Pakoska">Kalwaria Pakoska</a> (w jej skład wchodzą 23 kaplice i barokowy <a href="/wiki/Klasztor_franciszkan%C3%B3w_w_Pako%C5%9Bci" title="Klasztor franciszkanów w Pakości">kościół Ukrzyżowania</a> z 1661 roku). Pozostałe sanktuaria katolickie to m.in.<sup id="cite_ref-62" class="reference"><a href="#cite_note-62">[62]</a></sup>: <a href="/wiki/Obraz_Matki_Bo%C5%BCej_Pi%C4%99knej_Mi%C5%82o%C5%9Bci_w_Bydgoszczy" title="Obraz Matki Bożej Pięknej Miłości w Bydgoszczy">sanktuarium Matki Bożej Pięknej Miłości w Bydgoszczy</a>, <a href="/wiki/Parafia_Wniebowzi%C4%99cia_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszej_Maryi_Panny_w_Kcyni" title="Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Kcyni">Krzyża Świętego w Kcyni</a>, <a href="/wiki/Byszewo_(wie%C5%9B_w_powiecie_bydgoskim)" title="Byszewo (wieś w powiecie bydgoskim)">NMP Królowej Krajny w Byszewie</a>, <a href="/wiki/Topolno" title="Topolno">Matki Bożej Uzdrowienia Chorych w Topolnie</a>, <a href="/wiki/Parafia_Matki_Bo%C5%BCej_Cz%C4%99stochowskiej_i_%C5%9Bw._Stanis%C5%82awa_w_%C5%9Awieciu" title="Parafia Matki Bożej Częstochowskiej i św. Stanisława w Świeciu">Matki Bożej Częstochowskiej w Świeciu</a>, <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Wniebowzi%C4%99cia_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszej_Maryi_Panny_w_Che%C5%82mnie" title="Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Chełmnie">Matki Bożej Bolesnej w Chełmnie</a>, <a href="/wiki/Bazylika_%C5%9Bw._Miko%C5%82aja_w_Grudzi%C4%85dzu" title="Bazylika św. Mikołaja w Grudziądzu">Matki Bożej Łaskawej w Grudziądzu</a>, <a href="/wiki/Juta_z_Che%C5%82m%C5%BCy" title="Juta z Chełmży">św. Juty</a> w <a href="/wiki/Bielczyny" title="Bielczyny">Bielczynach</a>, <a href="/wiki/Sanktuarium_Maryjne_w_Rywa%C5%82dzie" title="Sanktuarium Maryjne w Rywałdzie">Sanktuarium Maryjne w Rywałdzie</a>, <a href="/wiki/Sanktuarium_Matki_Bo%C5%BCej_Brzemiennej_w_W%C4%85brze%C5%BAnie" title="Sanktuarium Matki Bożej Brzemiennej w Wąbrzeźnie">Matki Bożej Brzemiennej w Wąbrzeźnie</a>, <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Matki_Bo%C5%BCej_Bolesnej_w_Oborach" title="Kościół Matki Bożej Bolesnej w Oborach">karmelitańskie w Oborach</a>, <a href="/wiki/Sanktuarium_Matki_Bo%C5%BCej_Trzykro%C4%87_Przedziwnej_w_Bydgoszczy" title="Sanktuarium Matki Bożej Trzykroć Przedziwnej w Bydgoszczy">Matki Bożej Trzykroć Przedziwnej w Bydgoszczy</a>, <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._J%C3%B3zefa_w_Toruniu" title="Kościół św. Józefa w Toruniu">Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Toruniu</a>, <a href="/wiki/Parafia_Zwiastowania_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszej_Maryi_Panny_w_Sk%C4%99pem" title="Parafia Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny w Skępem">Matki Bożej Skępskiej Pani Mazowsza i Kujaw</a>, a także sanktuaria <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Awi%C4%99tych_Polskich_Braci_M%C4%99czennik%C3%B3w_w_Bydgoszczy" title="Kościół Świętych Polskich Braci Męczenników w Bydgoszczy">Nowych Męczenników w Bydgoszczy</a>, <a href="/wiki/Sanktuarium_Kr%C3%B3lowej_M%C4%99czennik%C3%B3w,_Kalwaria_bydgoska_%E2%80%93_Golgota_XX_wieku" title="Sanktuarium Królowej Męczenników, Kalwaria bydgoska – Golgota XX wieku">Sanktuarium Królowej Męczenników, Kalwaria bydgoska – Golgota XX wieku</a> oraz <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Mi%C5%82osierdzia_Bo%C5%BCego_i_%C5%9Bw._Faustyny_Kowalskiej_w_Toruniu" title="Kościół Miłosierdzia Bożego i św. Faustyny Kowalskiej w Toruniu">Miłosierdzia Bożego w Toruniu</a>. W <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._Miko%C5%82aja_w_G%C4%85sawie" title="Kościół św. Mikołaja w Gąsawie">Gąsawie</a>, <a href="/wiki/Parafia_%C5%9Bw._Marcina_Biskupa_w_Straszewie" title="Parafia św. Marcina Biskupa w Straszewie">Straszewie</a>, <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Awi%C4%99tych_Aposto%C5%82%C3%B3w_Piotra_i_Paw%C5%82a_w_Wylatowie" title="Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Wylatowie">Wylatowie</a>, <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Podwy%C5%BCszenia_Krzy%C5%BCa_%C5%9Awi%C4%99tego_w_%C5%81owiczku" title="Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Łowiczku">Łowiczku</a>, <a href="/wiki/W%C5%82%C3%B3ki_(wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie)" title="Włóki (województwo kujawsko-pomorskie)">Włókach</a>, <a href="/wiki/Kozielec_(powiat_bydgoski)" title="Kozielec (powiat bydgoski)">Kozielcu</a> i <a href="/wiki/%C5%BBo%C5%82%C4%99dowo_(wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie)" title="Żołędowo (województwo kujawsko-pomorskie)">Żołędowie</a> znajdują się zabytkowe, XVI-XVIII-wieczne kościoły drewniane. </p><p>Dostępne do zwiedzania ruiny <a href="/wiki/Zamek" title="Zamek">zamków</a> krzyżackich i polskich znajdują się w następujących miejscowościach<sup id="cite_ref-63" class="reference"><a href="#cite_note-63">[63]</a></sup>: <a href="/wiki/Bobrowniki_(miasto)" title="Bobrowniki (miasto)">Bobrowniki</a>, <a href="/wiki/Zamek_w_Brodnicy" title="Zamek w Brodnicy">Brodnica</a>, <a href="/wiki/Zamek_w_Golubiu" title="Zamek w Golubiu">Golub</a>, <a href="/wiki/Zamek_Dyb%C3%B3w" title="Zamek Dybów">Dybów</a>, <a href="/wiki/Zamek_w_Kruszwicy" title="Zamek w Kruszwicy">Kruszwica</a>, Lipienek, <a href="/wiki/Zamek_w_Nowem_nad_Wis%C5%82%C4%85" title="Zamek w Nowem nad Wisłą">Nowe</a>, <a href="/wiki/Zamek_w_Radzyniu_Che%C5%82mi%C5%84skim" title="Zamek w Radzyniu Chełmińskim">Radzyń Chełm.</a>, <a href="/wiki/Rog%C3%B3%C5%BAno-Zamek" title="Rogóźno-Zamek">Rogóźno</a>, Papowo Biskupie, Pokrzywno, Raciążek, Radziki Duże, <a href="/wiki/Zamek_w_Szubinie" title="Zamek w Szubinie">Szubin</a>, <a href="/wiki/Zamek_krzy%C5%BCacki_w_%C5%9Awieciu" title="Zamek krzyżacki w Świeciu">Świecie</a>, <a href="/wiki/Zamek_krzy%C5%BCacki_w_Toruniu" title="Zamek krzyżacki w Toruniu">Toruń</a>, <a href="/wiki/W%C4%85brze%C5%BAno" title="Wąbrzeźno">Wąbrzeźno</a>, <a href="/wiki/Zamek_w_Wenecji" title="Zamek w Wenecji">Wenecja</a>, <a href="/wiki/Zamek_Bierzg%C5%82owski" title="Zamek Bierzgłowski">Zamek Bierzgłowski</a>, zaś ważniejsze zespoły pałacowo- i dworsko-parkowe w: <a href="/wiki/Pa%C5%82ac_w_Lubostroniu" title="Pałac w Lubostroniu">Lubostroniu</a>, <a href="/wiki/Zesp%C3%B3%C5%82_pa%C5%82acowo-parkowy_w_Ostromecku" title="Zespół pałacowo-parkowy w Ostromecku">Ostromecku</a>, <a href="/wiki/Pluskow%C4%99sy_(powiat_toru%C5%84ski)" title="Pluskowęsy (powiat toruński)">Pluskowęsach</a>, <a href="/wiki/Runowo_Kraje%C5%84skie" title="Runowo Krajeńskie">Runowie Krajeńskim</a>, <a href="/wiki/Szafarnia_(wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie)" title="Szafarnia (województwo kujawsko-pomorskie)">Szafarni</a>, <a href="/wiki/Soko%C5%82owo_(powiat_golubsko-dobrzy%C5%84ski)" title="Sokołowo (powiat golubsko-dobrzyński)">Sokołowie</a>. Wśród zabytków techniki znajdują się<sup id="cite_ref-64" class="reference"><a href="#cite_note-64">[64]</a></sup>: <a href="/wiki/Kana%C5%82_Bydgoski" title="Kanał Bydgoski">Kanał Bydgoski</a> (1774), <a href="/wiki/Kana%C5%82_Notecki" title="Kanał Notecki">Kanał Notecki</a> i <a href="/wiki/Kana%C5%82_G%C3%B3rnonotecki" title="Kanał Górnonotecki">Górnonotecki</a> (1882) wraz z systemem śluz, akwedukt <a href="/wiki/Fojutowo" title="Fojutowo">Fojutowo</a> (1848), <a href="/wiki/%C5%BBni%C5%84ska_Kolej_Powiatowa" title="Żnińska Kolej Powiatowa">Żnińska Kolej Powiatowa</a> (1893-1911), <a href="/wiki/Elektrownia_wodna" title="Elektrownia wodna">elektrownie wodne</a> z pocz. XX w. (<a href="/wiki/Gr%C3%B3dek_(wie%C5%9B_w_wojew%C3%B3dztwie_kujawsko-pomorskim)" title="Gródek (wieś w województwie kujawsko-pomorskim)">Gródek</a>, <a href="/wiki/%C5%BBur_(wie%C5%9B)" title="Żur (wieś)">Żur</a>) oraz mosty dawnych kolei wąskotorowych (<a href="/wiki/Koronowo" title="Koronowo">Koronowo</a>, <a href="/wiki/Buszkowo_(powiat_bydgoski)" title="Buszkowo (powiat bydgoski)">Buszkowo</a>). </p><p>Na terenie województwa znajdują się trzy uzdrowiska<sup id="cite_ref-65" class="reference"><a href="#cite_note-65">[65]</a></sup>: <a href="/wiki/Ciechocinek" title="Ciechocinek">Ciechocinek</a>, <a href="/wiki/Inowroc%C5%82aw" title="Inowrocław">Inowrocław</a> i <a href="/wiki/Wieniec-Zdr%C3%B3j" title="Wieniec-Zdrój">Wieniec-Zdrój</a>. Spośród imprez związanych z wydarzeniami historycznymi, corocznie urządzane są rekonstrukcje bitew polsko-krzyżackich: <a href="/wiki/Bitwa_pod_P%C5%82owcami" title="Bitwa pod Płowcami">pod Płowcami</a> (1331) i <a href="/wiki/Bitwa_pod_Koronowem" title="Bitwa pod Koronowem">pod Koronowem</a> (1410). </p><p>Kreowaniem i upowszechnianiem wizerunku województwa jako regionu atrakcyjnego turystycznie zajmuje się Kujawsko-Pomorska Organizacja Turystyczna<sup id="cite_ref-66" class="reference"><a href="#cite_note-66">[66]</a></sup>. Szczegółowa lista atrakcji turystycznych oraz zabytków znajduje się na oficjalnym portalu turystycznym województwa kujawsko-pomorskiego<sup id="cite_ref-67" class="reference"><a href="#cite_note-67">[67]</a></sup>. </p> <div class="thumb tmulti tleft"><div class="thumbinner" style="width:1031px;max-width:1031px"><div role="heading" class="tmulti-header" style="clear:both;font-weight:bold;text-align:center">Zamki w województwie kujawsko-pomorskim</div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:199px;max-width:199px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Swiecie_zamek_2_7-2015.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Swiecie_zamek_2_7-2015.jpg/197px-Swiecie_zamek_2_7-2015.jpg" decoding="async" width="197" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Swiecie_zamek_2_7-2015.jpg/296px-Swiecie_zamek_2_7-2015.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Swiecie_zamek_2_7-2015.jpg/394px-Swiecie_zamek_2_7-2015.jpg 2x" data-file-width="1446" data-file-height="1080" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left"><a href="/wiki/Zamek_krzy%C5%BCacki_w_%C5%9Awieciu" title="Zamek krzyżacki w Świeciu">Zamek krzyżacki w Świeciu</a></div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:228px;max-width:228px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Zamek_Radzyn-poland.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/Zamek_Radzyn-poland.jpg/226px-Zamek_Radzyn-poland.jpg" decoding="async" width="226" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/Zamek_Radzyn-poland.jpg/339px-Zamek_Radzyn-poland.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/Zamek_Radzyn-poland.jpg/452px-Zamek_Radzyn-poland.jpg 2x" data-file-width="2458" data-file-height="1600" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left"><a href="/wiki/Zamek_w_Radzyniu_Che%C5%82mi%C5%84skim" title="Zamek w Radzyniu Chełmińskim">Zamek w Radzyniu Chełmińskim</a></div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:198px;max-width:198px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Wie%C5%BCa_Zamku_w_Brodnicy,_ma_12_kondygnacji_i_si%C4%99ga_wysoko%C5%9Bci_54_m._-_panoramio.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Wie%C5%BCa_Zamku_w_Brodnicy%2C_ma_12_kondygnacji_i_si%C4%99ga_wysoko%C5%9Bci_54_m._-_panoramio.jpg/196px-Wie%C5%BCa_Zamku_w_Brodnicy%2C_ma_12_kondygnacji_i_si%C4%99ga_wysoko%C5%9Bci_54_m._-_panoramio.jpg" decoding="async" width="196" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Wie%C5%BCa_Zamku_w_Brodnicy%2C_ma_12_kondygnacji_i_si%C4%99ga_wysoko%C5%9Bci_54_m._-_panoramio.jpg/294px-Wie%C5%BCa_Zamku_w_Brodnicy%2C_ma_12_kondygnacji_i_si%C4%99ga_wysoko%C5%9Bci_54_m._-_panoramio.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Wie%C5%BCa_Zamku_w_Brodnicy%2C_ma_12_kondygnacji_i_si%C4%99ga_wysoko%C5%9Bci_54_m._-_panoramio.jpg/392px-Wie%C5%BCa_Zamku_w_Brodnicy%2C_ma_12_kondygnacji_i_si%C4%99ga_wysoko%C5%9Bci_54_m._-_panoramio.jpg 2x" data-file-width="4000" data-file-height="3000" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left"><a href="/wiki/Zamek_w_Brodnicy" title="Zamek w Brodnicy">Zamek w Brodnicy</a></div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:198px;max-width:198px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Eklektyczny_zamek_w_Golubiu-Dobrzyniu..JPG" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Eklektyczny_zamek_w_Golubiu-Dobrzyniu..JPG/196px-Eklektyczny_zamek_w_Golubiu-Dobrzyniu..JPG" decoding="async" width="196" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Eklektyczny_zamek_w_Golubiu-Dobrzyniu..JPG/294px-Eklektyczny_zamek_w_Golubiu-Dobrzyniu..JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Eklektyczny_zamek_w_Golubiu-Dobrzyniu..JPG/392px-Eklektyczny_zamek_w_Golubiu-Dobrzyniu..JPG 2x" data-file-width="1024" data-file-height="768" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left"><a href="/wiki/Zamek_w_Golubiu" title="Zamek w Golubiu">Zamek w Golubiu</a></div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:198px;max-width:198px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Zamek_w_Zamku_Bierzg%C5%82owskim_wps.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Zamek_w_Zamku_Bierzg%C5%82owskim_wps.jpg/196px-Zamek_w_Zamku_Bierzg%C5%82owskim_wps.jpg" decoding="async" width="196" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Zamek_w_Zamku_Bierzg%C5%82owskim_wps.jpg/294px-Zamek_w_Zamku_Bierzg%C5%82owskim_wps.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Zamek_w_Zamku_Bierzg%C5%82owskim_wps.jpg/392px-Zamek_w_Zamku_Bierzg%C5%82owskim_wps.jpg 2x" data-file-width="1600" data-file-height="1200" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left"><a href="/wiki/Zamek_Bierzg%C5%82owski_(centrum_kultury)" class="mw-redirect" title="Zamek Bierzgłowski (centrum kultury)">Zamek Bierzgłowski</a></div></div><div style="clear:left"></div></div></div> <p><br style="clear:left;" /> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Walory_przyrodniczo-krajobrazowe">Walory przyrodniczo-krajobrazowe</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=50" title="Edytuj sekcję: Walory przyrodniczo-krajobrazowe" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=50" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Walory przyrodniczo-krajobrazowe"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Oprócz zabytków kulturowych, atrakcją regionu jest przyroda. Drugim, po <a href="/wiki/Puszcza_Bia%C5%82owieska" title="Puszcza Białowieska">Puszczy Białowieskiej</a> zespołem leśnym w Polsce są <a href="/wiki/Bory_Tucholskie" title="Bory Tucholskie">Bory Tucholskie</a>, w których znajduje się 900 jezior. Atrakcyjnymi szlakami kajakowymi są: <a href="/wiki/Brda" title="Brda">Brda</a>, <a href="/wiki/Wda_(rzeka)" title="Wda (rzeka)">Wda</a> i <a href="/wiki/Drw%C4%99ca" title="Drwęca">Drwęca</a>. Pojezierne tereny województwa obfitują w zbiorniki wodne, naturalne, jak i sztuczne. Na obszarach tych znajdują się liczne ośrodki wypoczynkowe, <a href="/wiki/Kemping" title="Kemping">kempingi</a>, <a href="/wiki/K%C4%85pielisko" title="Kąpielisko">kąpieliska</a>, a także przystanie jachtowe (<a href="/wiki/Jezioro_Koronowskie" title="Jezioro Koronowskie">Zalew Koronowski</a>, <a href="/wiki/Gop%C5%82o" title="Gopło">Gopło</a>, <a href="/wiki/Jezioro_W%C5%82oc%C5%82awskie" title="Jezioro Włocławskie">Zbiornik Włocławski</a>). </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Wi%C4%99cbork_z_lotu_ptaka.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Wi%C4%99cbork_z_lotu_ptaka.jpg/250px-Wi%C4%99cbork_z_lotu_ptaka.jpg" decoding="async" width="250" height="167" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Wi%C4%99cbork_z_lotu_ptaka.jpg/375px-Wi%C4%99cbork_z_lotu_ptaka.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Wi%C4%99cbork_z_lotu_ptaka.jpg/500px-Wi%C4%99cbork_z_lotu_ptaka.jpg 2x" data-file-width="3000" data-file-height="2000" /></a><figcaption>Panorama <a href="/wiki/Wi%C4%99cbork" title="Więcbork">Więcborka</a></figcaption></figure> <p>W 2003 r. Kujawsko-Pomorskie Biuro Planowania Przestrzennego i Regionalnego we Włocławku wyróżniło 8 najatrakcyjniejszych obszarów na terenie województwa<sup id="cite_ref-PZT_68-0" class="reference"><a href="#cite_note-PZT-68">[68]</a></sup>: </p> <ol><li>Rejon <a href="/wiki/Bory_Tucholskie" title="Bory Tucholskie">Borów Tucholskich</a> z rzeką <a href="/wiki/Brda" title="Brda">Brdą</a> i jej dopływami oraz <a href="/wiki/Jezioro_Koronowskie" title="Jezioro Koronowskie">Zalewem Koronowskim</a>, rzeką <a href="/wiki/Wda_(rzeka)" title="Wda (rzeka)">Wdą</a> z <a href="/wiki/Jezioro_%C5%BBurskie" title="Jezioro Żurskie">Zalewem Żurskim</a> oraz licznymi jeziorami – obszar ten obejmuje <a href="/wiki/Powiat_tucholski" title="Powiat tucholski">powiat tucholski</a> oraz część <a href="/wiki/Powiat_%C5%9Bwiecki" title="Powiat świecki">świeckiego</a> i <a href="/wiki/Powiat_bydgoski" title="Powiat bydgoski">bydgoskiego</a>; łączna liczba miejsc noclegowych sięga 7 tys., a korzysta z nich ok. 60 tys. turystów rocznie; jest to najważniejszy rejon w województwie pod względem stanu i zainwestowania bazy turystycznej.</li> <li>Rejon <a href="/wiki/Pojezierze_Brodnickie" title="Pojezierze Brodnickie">Pojezierza Brodnickiego</a> i przylegającej do niego doliny <a href="/wiki/Drw%C4%99ca" title="Drwęca">Drwęcy</a> – obejmuje część <a href="/wiki/Powiat_brodnicki" title="Powiat brodnicki">powiatu brodnickiego</a> z licznymi jeziorami i kompleksami leśnymi; liczba miejsc noclegowych sięga 2,5 tys., a korzysta z nich ok. 18 tys. turystów rocznie.</li> <li>Rejon <a href="/wiki/Jezioro_%C5%BBni%C5%84skie_Du%C5%BCe" title="Jezioro Żnińskie Duże">Jezior Żnińskich</a> – obejmuje <a href="/wiki/%C5%BBnin_(gmina)" title="Żnin (gmina)">gminy Żnin</a> i <a href="/wiki/G%C4%85sawa_(gmina)" title="Gąsawa (gmina)">Gąsawa</a> na <a href="/wiki/Pa%C5%82uki" title="Pałuki">Pałukach</a>; ruch turystyczny koncentruje się w <a href="/wiki/Biskupin_(stanowisko_archeologiczne)" title="Biskupin (stanowisko archeologiczne)">muzeum archeologicznym w Biskupinie</a> oraz <a href="/wiki/Muzeum_Kolei_W%C4%85skotorowej_w_Wenecji" title="Muzeum Kolei Wąskotorowej w Wenecji">kolei wąskotorowej w Wenecji</a>, które łączy <a href="/wiki/%C5%BBni%C5%84ska_Kolej_Powiatowa" title="Żnińska Kolej Powiatowa">Żnińska Kolej Powiatowa</a>; niezależnie od tego rejon ten posiada 1,5 tys. miejsc noclegowych, z których korzysta 21 tys. turystów rocznie.</li> <li>Rejon <a href="/wiki/Przyjezierze_(wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie)" title="Przyjezierze (województwo kujawsko-pomorskie)">Przyjezierza</a> i jeziora <a href="/wiki/Gop%C5%82o" title="Gopło">Gopło</a> – obejmuje wschodnią część <a href="/wiki/Powiat_mogile%C5%84ski" title="Powiat mogileński">powiatu mogileńskiego</a> i południową <a href="/wiki/Powiat_inowroc%C5%82awski" title="Powiat inowrocławski">inowrocławskiego</a>; turystyczny ruch pobytowy w sezonie letnim sięga 23 tys. osób w 2,2 tys. miejsc noclegowych; 50 tys. osób rocznie zwiedza <a href="/wiki/Mysia_Wie%C5%BCa" title="Mysia Wieża">Mysią Wieżę</a> w <a href="/wiki/Kruszwica" title="Kruszwica">Kruszwicy</a>.</li> <li>Rejon podmiejski Bydgoszczy – obejmuje <a href="/wiki/Powiat_bydgoski" title="Powiat bydgoski">powiat bydgoski</a>, <a href="/wiki/Puszcza_Bydgoska" title="Puszcza Bydgoska">Puszczę Bydgoską</a>, okolice <a href="/wiki/Jezioro_Jezuickie" title="Jezioro Jezuickie">Jeziora Jezuickiego</a> i <a href="/wiki/Bor%C3%B3wno_(jezioro_na_Wysoczy%C5%BAnie_%C5%9Awieckiej)" title="Borówno (jezioro na Wysoczyźnie Świeckiej)">Borówno</a>, <a href="/wiki/Jezioro_Koronowskie" title="Jezioro Koronowskie">Zalewu Koronowskiego</a> i <a href="/wiki/Obszar_Chronionego_Krajobrazu_Rynny_Jezior_Byszewskich" title="Obszar Chronionego Krajobrazu Rynny Jezior Byszewskich">jezior byszewskich</a>; baza letniskowa i turystyczna umożliwia wypoczynek ok. 100 tys. osób; stanowi obszar rekreacji oraz wypoczynku świątecznego dla Bydgoszczy.</li> <li>Rejon <a href="/wiki/Jezioro_W%C5%82oc%C5%82awskie" title="Jezioro Włocławskie">Zalewu Włocławskiego</a> – obejmuje otoczenie <a href="/wiki/Wis%C5%82a" title="Wisła">Wisły</a> i kompleks <a href="/wiki/Lasy_Gostyni%C5%84sko-W%C5%82oc%C5%82awskie" title="Lasy Gostynińsko-Włocławskie">Lasów Gostynińsko-Włocławskich</a>; posiada słabo rozwiniętą bazę noclegową, stanowi podmiejski obszar wypoczynkowy dla Włocławka.</li> <li>Rejon <a href="/wiki/Dolina_Dolnej_Wis%C5%82y" title="Dolina Dolnej Wisły">Doliny Dolnej Wisły</a> – obszar o urozmaiconym krajobrazie z rzeźbą zboczową i bogatą roślinnością oraz licznymi grodziskami i ośrodkami krajoznawczymi; dysponuje skromną bazą noclegową, lecz bogatą siecią szlaków turystycznych, rowerowych oraz rezerwatów przyrody.</li> <li>Rejon <a href="/wiki/Pojezierze_Kraje%C5%84skie" title="Pojezierze Krajeńskie">Pojezierza Krajeńskiego</a> – obszar o bogato ukształtowanej rzeźbie terenu z licznymi jeziorami; ze skromnej bazy noclegowej korzysta rocznie ok. 5 tys. turystów.</li></ol> <p>Ponadto do atrakcyjnych obszarów turystycznych województwa KPBPPiR we Włocławku zaliczyło kolejnych 8 obszarów<sup id="cite_ref-PZT_68-1" class="reference"><a href="#cite_note-PZT-68">[68]</a></sup>: </p> <ul><li>Zespół jezior okolic <a href="/wiki/Rogowo_(powiat_%C5%BCni%C5%84ski)" title="Rogowo (powiat żniński)">Rogowa</a>, połączonych rzeką <a href="/wiki/We%C5%82na_(rzeka)" title="Wełna (rzeka)">Wełną</a> (m.in. <a href="/wiki/Jezioro_Grochowiskie" title="Jezioro Grochowiskie">jezioro Grochowiskie</a>, <a href="/wiki/Jezioro_Kaczkowskie" title="Jezioro Kaczkowskie">Kaczkowskie</a>, <a href="/wiki/Jezioro_Ko%C5%82dr%C4%85bskie" title="Jezioro Kołdrąbskie">Kołdrąbskie</a>, <a href="/wiki/Jezioro_Lubieckie" title="Jezioro Lubieckie">Lubieckie</a>, <a href="/wiki/Nied%C5%BAwiady_(jezioro)" title="Niedźwiady (jezioro)">Niedźwiady</a>, <a href="/wiki/Recz_(wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie)" title="Recz (województwo kujawsko-pomorskie)">Reckie</a>, <a href="/wiki/Jezioro_Rogowskie" title="Jezioro Rogowskie">Rogowskie</a>, <a href="/wiki/Jezioro_Tonowskie" title="Jezioro Tonowskie">Tonowskie</a>, <a href="/wiki/Jezioro_Wolskie" title="Jezioro Wolskie">Wolskie</a>, <a href="/wiki/Zio%C5%82o_(jezioro)" title="Zioło (jezioro)">Zioło</a>, <a href="/wiki/%C5%BBerniki_(powiat_%C5%BCni%C5%84ski)" title="Żerniki (powiat żniński)">Żernickie</a>).</li> <li>dolina rzeki Wisły</li> <li>dolina rzeki <a href="/wiki/Drw%C4%99ca" title="Drwęca">Drwęcy</a></li> <li>Okolice <a href="/wiki/G%C3%B3rzno" title="Górzno">Górzna</a> z licznymi wzgórzami i pagórkami, urozmaicone rynnami jeziornymi oraz lasami.</li> <li><a href="/wiki/Jezioro_G%C5%82uszy%C5%84skie" title="Jezioro Głuszyńskie">Jezioro Głuszyńskie</a> z otaczającym kompleksem leśnym.</li> <li>Okolice <a href="/wiki/Zb%C3%B3jno_(wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie)" title="Zbójno (województwo kujawsko-pomorskie)">Zbójna</a> z polem <a href="/wiki/Drumlin" title="Drumlin">drumlinów</a>.</li> <li>Południowe krańce województwa – obszar pagórkowaty z jeziorami rynnowymi: Kromszewskim, Chodeckim, Ługowskim, Borzymowskim</li> <li><a href="/wiki/R%C3%B3wnina_Urszulewska" title="Równina Urszulewska">Równina Urszulewska</a> – obszar licznych jezior otoczonych lasami.</li></ul> <div class="thumb tmulti tleft"><div class="thumbinner" style="width:1029px;max-width:1029px"><div role="heading" class="tmulti-header" style="clear:both;font-weight:bold;text-align:center">Kościoły drewniane w województwie kujawsko-pomorskim</div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:191px;max-width:191px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:G%C4%85sawa.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/G%C4%85sawa.jpg/189px-G%C4%85sawa.jpg" decoding="async" width="189" height="142" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/G%C4%85sawa.jpg/284px-G%C4%85sawa.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/G%C4%85sawa.jpg/378px-G%C4%85sawa.jpg 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1536" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left"><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._Miko%C5%82aja_w_G%C4%85sawie" title="Kościół św. Mikołaja w Gąsawie">Kościół św. Mikołaja w Gąsawie</a> (1625)</div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:202px;max-width:202px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Chrostkowo,_ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._Barbary_(WLZ14).jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Chrostkowo%2C_ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._Barbary_%28WLZ14%29.jpg/200px-Chrostkowo%2C_ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._Barbary_%28WLZ14%29.jpg" decoding="async" width="200" height="142" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Chrostkowo%2C_ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._Barbary_%28WLZ14%29.jpg/300px-Chrostkowo%2C_ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._Barbary_%28WLZ14%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Chrostkowo%2C_ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._Barbary_%28WLZ14%29.jpg/400px-Chrostkowo%2C_ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._Barbary_%28WLZ14%29.jpg 2x" data-file-width="4600" data-file-height="3264" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left">Kościół św. Barbary w <a href="/wiki/Chrostkowo_(gmina)" title="Chrostkowo (gmina)">Chrostkowie</a> (1694)</div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:243px;max-width:243px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_par._pw._%C5%9Bw._Marii_Magdaleny_W%C5%82%C3%B3ki_AW_03.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_par._pw._%C5%9Bw._Marii_Magdaleny_W%C5%82%C3%B3ki_AW_03.jpg/241px-Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_par._pw._%C5%9Bw._Marii_Magdaleny_W%C5%82%C3%B3ki_AW_03.jpg" decoding="async" width="241" height="142" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_par._pw._%C5%9Bw._Marii_Magdaleny_W%C5%82%C3%B3ki_AW_03.jpg/362px-Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_par._pw._%C5%9Bw._Marii_Magdaleny_W%C5%82%C3%B3ki_AW_03.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_par._pw._%C5%9Bw._Marii_Magdaleny_W%C5%82%C3%B3ki_AW_03.jpg/482px-Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_par._pw._%C5%9Bw._Marii_Magdaleny_W%C5%82%C3%B3ki_AW_03.jpg 2x" data-file-width="3420" data-file-height="2017" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left">Kościół św. Marii Magdaleny we <a href="/wiki/W%C5%82%C3%B3ki_(wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie)" title="Włóki (województwo kujawsko-pomorskie)">Włókach</a> (1699)</div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:191px;max-width:191px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Zoledowo_church.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4f/Zoledowo_church.jpg/189px-Zoledowo_church.jpg" decoding="async" width="189" height="142" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4f/Zoledowo_church.jpg/284px-Zoledowo_church.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4f/Zoledowo_church.jpg/378px-Zoledowo_church.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="768" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left"><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Podwy%C5%BCszenia_Krzy%C5%BCa_%C5%9Awi%C4%99tego_w_%C5%BBo%C5%82%C4%99dowie" title="Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Żołędowie">Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Żołędowie</a> (1715)</div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:192px;max-width:192px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Pieranie,_wooden_church_1732-43.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Pieranie%2C_wooden_church_1732-43.jpg/190px-Pieranie%2C_wooden_church_1732-43.jpg" decoding="async" width="190" height="142" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Pieranie%2C_wooden_church_1732-43.jpg/285px-Pieranie%2C_wooden_church_1732-43.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Pieranie%2C_wooden_church_1732-43.jpg/380px-Pieranie%2C_wooden_church_1732-43.jpg 2x" data-file-width="2288" data-file-height="1712" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left"><a href="/wiki/Parafia_%C5%9Bw._Miko%C5%82aja_Biskupa_Sanktuarium_Matki_Bo%C5%BCej_%C5%81askawej_w_Pieraniu" title="Parafia św. Mikołaja Biskupa Sanktuarium Matki Bożej Łaskawej w Pieraniu">Kościół św. Mikołaja Biskupa Sanktuarium Matki Bożej Łaskawej w Pieraniu</a> (1738)</div></div><div style="clear:left"></div></div></div> <p><br style="clear:left;" /> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Certyfikowane_produkty_turystyczne">Certyfikowane produkty turystyczne</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=51" title="Edytuj sekcję: Certyfikowane produkty turystyczne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=51" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Certyfikowane produkty turystyczne"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Torun_Skyway_Light_Paintings_2015_08_29_(2).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Torun_Skyway_Light_Paintings_2015_08_29_%282%29.jpg/240px-Torun_Skyway_Light_Paintings_2015_08_29_%282%29.jpg" decoding="async" width="240" height="182" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Torun_Skyway_Light_Paintings_2015_08_29_%282%29.jpg/360px-Torun_Skyway_Light_Paintings_2015_08_29_%282%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Torun_Skyway_Light_Paintings_2015_08_29_%282%29.jpg/480px-Torun_Skyway_Light_Paintings_2015_08_29_%282%29.jpg 2x" data-file-width="4681" data-file-height="3559" /></a><figcaption>Pokazy świetlne podczas <a href="/wiki/Bella_Skyway_Festival" title="Bella Skyway Festival">Bella Skyway Festival</a> w Toruniu</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Exploseum_in_Bydgoszcz_(5).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Exploseum_in_Bydgoszcz_%285%29.jpg/240px-Exploseum_in_Bydgoszcz_%285%29.jpg" decoding="async" width="240" height="180" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Exploseum_in_Bydgoszcz_%285%29.jpg/360px-Exploseum_in_Bydgoszcz_%285%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Exploseum_in_Bydgoszcz_%285%29.jpg/480px-Exploseum_in_Bydgoszcz_%285%29.jpg 2x" data-file-width="3648" data-file-height="2736" /></a><figcaption>Podziemna trasa turystyczna w <a href="/wiki/Exploseum_w_Bydgoszczy" title="Exploseum w Bydgoszczy">Exploseum w Bydgoszczy</a></figcaption></figure> <p>Certyfikaty przyznawane przez <a href="/wiki/Polska_Organizacja_Turystyczna" title="Polska Organizacja Turystyczna">Polską Organizację Turystyczną</a> od 2003 roku (po 10 obiektów rocznie) są gwarancją produktu turystycznego najwyższej jakości, kompleksowego i innowacyjnego. W kraju tytuł ten posiada ok. 100 atrakcji związanych z zabytkami, kulturą, wypoczynkiem, rekreacją, zabawą i nauką. Do 2017 roku Certyfikaty POT (tzw. Turystyczne Oscary) uzyskały następujące produkty turystyczne z województwa kujawsko-pomorskiego<sup id="cite_ref-69" class="reference"><a href="#cite_note-69">[69]</a></sup><sup id="cite_ref-70" class="reference"><a href="#cite_note-70">[70]</a></sup><sup id="cite_ref-71" class="reference"><a href="#cite_note-71">[71]</a></sup>: </p> <ul><li><b><a href="/wiki/Biskupin_(stanowisko_archeologiczne)" title="Biskupin (stanowisko archeologiczne)">Festyn Archeologiczny w Biskupinie</a></b> (2004 i 2015)<sup id="cite_ref-72" class="reference"><a href="#cite_note-72">[72]</a></sup> – odbywający się corocznie w trzecim tygodniu września festyn w <a href="/wiki/Biskupin_(stanowisko_archeologiczne)" title="Biskupin (stanowisko archeologiczne)">Muzeum Archeologicznym w Biskupinie</a> z udziałem grup historycznych, połączony z warsztatami, pokazami i konkursami.</li> <li><b><a href="/wiki/Che%C5%82mno" title="Chełmno">Chełmno</a></b> (2008) – niezwykle cenne architektonicznie średniowieczne miasto, zwane miastem zakochanych za sprawą przechowywanych w <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Wniebowzi%C4%99cia_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszej_Maryi_Panny_w_Che%C5%82mnie" title="Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Chełmnie">kościele farnym pw. Wniebowzięcia NMP</a> relikwii <a href="/wiki/%C5%9Awi%C4%99ty_Walenty" title="Święty Walenty">św. Walentego</a> oraz szczególnie obchodzonego od 2002 roku – <a href="/wiki/Walentynki" title="Walentynki">Dnia Świętego Walentego</a>.</li> <li><b><a href="/wiki/%C5%BBywe_Muzeum_Piernika_w_Toruniu" title="Żywe Muzeum Piernika w Toruniu">Żywe Muzeum Piernika w Toruniu</a></b> (2008, a w 2017 Złoty Certyfikat) – wyróżniające się w skali Europy interaktywne <a href="/wiki/Muzeum" title="Muzeum">muzeum</a>, w którym goście w aktywny sposób uczestniczą w pokazach wypieku średniowiecznych <a href="/wiki/Pierniki_toru%C5%84skie" title="Pierniki toruńskie">pierników toruńskich</a>.</li> <li><b><a href="/wiki/Camerimage" title="Camerimage">Camerimage</a></b> (2009) – Międzynarodowy Festiwal Sztuki Autorów Zdjęć Filmowych, poświęcony sztuce <a href="/wiki/Operator_filmowy" title="Operator filmowy">operatorów filmowych</a>; w latach 1993–1999 odbywał się w Toruniu, w 2000–2009 w <a href="/wiki/%C5%81%C3%B3d%C5%BA" title="Łódź">Łodzi</a>, a od 2010 w Bydgoszczy.</li> <li><b><a href="/wiki/Fort_IV_Twierdzy_Toru%C5%84" title="Fort IV Twierdzy Toruń">Fort IV Twierdzy Toruń</a></b> (2009) – pruski fort <a href="/wiki/Twierdza_Toru%C5%84" title="Twierdza Toruń">Twierdzy Toruń</a> zwany „Yorck Żółkiewski”, wyposażony w trasę turystyczną, miejsce organizacji imprez i wydarzeń kulturalnych.</li> <li><b><a href="/wiki/Muzeum_Kolei_W%C4%85skotorowej_w_Wenecji" title="Muzeum Kolei Wąskotorowej w Wenecji">Wenecka Noc z Parowozami</a></b> (2009) – zwiedzanie <a href="/wiki/Muzeum_Kolei_W%C4%85skotorowej_w_Wenecji" title="Muzeum Kolei Wąskotorowej w Wenecji">Muzeum Kolei Wąskotorowej w Wenecji</a> (największego skansenu tego typu w Europie) po zapadnięciu zmroku, w scenerii dymiących i podświetlonych lokomotyw; z Wenecji do <a href="/wiki/%C5%BBnin" title="Żnin">Żnina</a> i <a href="/wiki/Biskupin_(stanowisko_archeologiczne)" title="Biskupin (stanowisko archeologiczne)">Biskupina</a> kursuje zabytkowa <a href="/wiki/%C5%BBni%C5%84ska_Kolej_Powiatowa" title="Żnińska Kolej Powiatowa">Żnińska Kolej Powiatowa</a>.</li> <li><b><a href="/wiki/Centrum_Popularyzacji_Kosmosu_%E2%80%9EPlanetarium_%E2%80%93_Toru%C5%84%E2%80%9D" title="Centrum Popularyzacji Kosmosu „Planetarium – Toruń”">Centrum Popularyzacji Kosmosu „Planetarium – Toruń”</a></b> (2010) – atrakcyjne pod względem popularnonaukowym i kulturalnym centrum popularyzacji <a href="/wiki/Wszech%C5%9Bwiat" title="Wszechświat">kosmosu</a>, położone na terenie <a href="/wiki/Zesp%C3%B3%C5%82_staromiejski_Torunia" title="Zespół staromiejski Torunia">Zespołu Staromiejskiego Torunia</a>; chętnie odwiedzane przez miłośników astronomii z całego kraju i zagranicy.</li> <li><b><a href="/wiki/Wyspa_M%C5%82y%C5%84ska_w_Bydgoszczy" title="Wyspa Młyńska w Bydgoszczy">Wyspa Młyńska w Bydgoszczy</a></b> (2012) – przestrzenne i turystyczne serce Bydgoszczy, zielona enklawa pełna <a href="/wiki/Muzeum_Okr%C4%99gowe_im._Leona_Wycz%C3%B3%C5%82kowskiego_w_Bydgoszczy" title="Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy">muzeów</a>, otoczona <a href="/wiki/Bulwar" title="Bulwar">bulwarami</a>, <a href="/wiki/Jaz" title="Jaz">jazami</a> i <a href="/wiki/Mi%C4%99dzywodzie_(kana%C5%82)" title="Międzywodzie (kanał)">kaskadami wodnymi</a>, połączona kładkami ze <a href="/wiki/Stare_Miasto_w_Bydgoszczy" title="Stare Miasto w Bydgoszczy">Starym Miastem</a> i <a href="/wiki/Opera_Nova" title="Opera Nova">Operą Nova</a>.</li> <li><b><a href="/wiki/Szlak_Piastowski" title="Szlak Piastowski">Szlak Piastowski</a></b> (2012) – trasa turystyczna prowadząca przez miejscowości związane z początkami państwa polskiego: <a href="/wiki/Ostr%C3%B3w_Lednicki" title="Ostrów Lednicki">Ostrów Lednicki</a>, <a href="/wiki/Gniezno" title="Gniezno">Gniezno</a>, <a href="/wiki/Pozna%C5%84" title="Poznań">Poznań</a>, a w kujawsko-pomorskim m.in.: <a href="/wiki/Biskupin_(stanowisko_archeologiczne)" title="Biskupin (stanowisko archeologiczne)">Biskupin</a>, <a href="/wiki/Strzelno" title="Strzelno">Strzelno</a>, <a href="/wiki/Mogilno" title="Mogilno">Mogilno</a>, <a href="/wiki/Kruszwica" title="Kruszwica">Kruszwicę</a>, <a href="/wiki/P%C5%82owce_(wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie)" title="Płowce (województwo kujawsko-pomorskie)">Płowce</a>, Włocławek.</li> <li><b><a href="/wiki/Bella_Skyway_Festival" title="Bella Skyway Festival">Bella Skyway Festival</a></b> (2014) – cykliczny festiwal światła odbywający się w sierpniu w Toruniu, eksponujący jego zabytki, związki z <a href="/wiki/Astronomia" title="Astronomia">astronomią</a> oraz osiągnięcia sztuki audiowizualnej; frekwencja widzów przekracza 300 tys. rocznie</li> <li><b><a href="/wiki/Wielka_P%C4%99tla_Wielkopolski" title="Wielka Pętla Wielkopolski">Wielka Pętla Wielkopolski</a></b> (2015) – <a href="/wiki/%C5%9Ar%C3%B3dl%C4%85dowe_drogi_wodne" title="Śródlądowe drogi wodne">wodny szlak</a> turystyczny o długości 688 km, prowadzący <a href="/wiki/Warta" title="Warta">Wartą</a>, <a href="/wiki/Note%C4%87" title="Noteć">Notecią</a>, jeziorem <a href="/wiki/Gop%C5%82o" title="Gopło">Gopło</a> oraz kanałami: <a href="/wiki/Kana%C5%82_%C5%9Alesi%C5%84ski" title="Kanał Ślesiński">Ślesińskim</a>, <a href="/wiki/Kana%C5%82_G%C3%B3rnonotecki" title="Kanał Górnonotecki">Górnonoteckim</a> i <a href="/wiki/Kana%C5%82_Bydgoski" title="Kanał Bydgoski">Bydgoskim</a>, oferujący przyrodnicze i kulturowe atrakcje <a href="/wiki/Wielkopolska" title="Wielkopolska">Wielkopolski</a>, <a href="/wiki/Ziemia_lubuska" title="Ziemia lubuska">ziemi lubuskiej</a> oraz regionu <a href="/wiki/Inowroc%C5%82aw" title="Inowrocław">Inowrocławia</a>, Bydgoszczy i <a href="/wiki/Nak%C5%82o_nad_Noteci%C4%85" title="Nakło nad Notecią">Nakła</a>; wzdłuż trasy znajdują się dwa <a href="/wiki/Park_narodowy" title="Park narodowy">parki narodowe</a> i osiem <a href="/wiki/Park_krajobrazowy" title="Park krajobrazowy">krajobrazowych</a> oraz 35 marin i przystani.</li> <li><b><a href="/wiki/Exploseum_w_Bydgoszczy" title="Exploseum w Bydgoszczy">Exploseum w Bydgoszczy</a></b> (2016)<sup id="cite_ref-73" class="reference"><a href="#cite_note-73">[73]</a></sup> – innowacyjne muzeum <a href="/wiki/DAG_Fabrik_Bromberg" title="DAG Fabrik Bromberg">fabryki materiałów wybuchowych</a> <a href="/wiki/III_Rzesza" title="III Rzesza">III Rzeszy</a> wraz z podziemną trasą turystyczną prowadzoną w bunkrach zamaskowanych w <a href="/wiki/Puszcza_Bydgoska" title="Puszcza Bydgoska">Puszczy Bydgoskiej</a></li> <li><b><a href="/wiki/Muzeum_Myd%C5%82a_i_Historii_Brudu_w_Bydgoszczy" title="Muzeum Mydła i Historii Brudu w Bydgoszczy">Muzeum Mydła i Historii Brudu w Bydgoszczy</a></b> (2017) – interaktywne muzeum przedstawiające jak ludzkość radziła sobie z <a href="/wiki/Higiena_osobista" title="Higiena osobista">higieną</a> i utrzymaniem czystości; goście mogą samemu tworzyć kompozycje <a href="/wiki/Myd%C5%82a" title="Mydła">mydeł</a>.</li></ul> <p>Wyróżnienie konkursie POT otrzymał: </p> <ul><li><b><a href="/wiki/Park_Solankowy_w_Inowroc%C5%82awiu" title="Park Solankowy w Inowrocławiu">Park Solankowy w Inowrocławiu</a></b> (2013) – słynący z <a href="/wiki/T%C4%99%C5%BCnie_w_Inowroc%C5%82awiu" title="Tężnie w Inowrocławiu">tężni solankowych</a> oraz dywanów kwiatowych, rozległy <a href="/wiki/Park_zdrojowy" title="Park zdrojowy">park zdrojowy</a> położony w centrum <a href="/wiki/Uzdrowisko_Inowroc%C5%82aw" title="Uzdrowisko Inowrocław">Uzdrowiska Inowrocław</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bezpieczeństwo_publiczne"><span id="Bezpiecze.C5.84stwo_publiczne"></span>Bezpieczeństwo publiczne</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=52" title="Edytuj sekcję: Bezpieczeństwo publiczne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=52" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Bezpieczeństwo publiczne"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>W województwie kujawsko-pomorskim działa <a href="/wiki/Centrum_powiadamiania_ratunkowego" title="Centrum powiadamiania ratunkowego">centrum powiadamiania ratunkowego</a> z siedzibą w Bydgoszczy oraz oddziałem CPR w Toruniu, które obsługują zgłoszenia alarmowe kierowane do <a href="/wiki/Numer_alarmowy" title="Numer alarmowy">numerów alarmowych</a> <a href="/wiki/112_(numer_alarmowy)" title="112 (numer alarmowy)">112</a>, <a href="/wiki/Policja_(Polska)" title="Policja (Polska)">997</a>, <a href="/wiki/Pa%C5%84stwowa_Stra%C5%BC_Po%C5%BCarna" title="Państwowa Straż Pożarna">998</a> i <a href="/wiki/Pa%C5%84stwowe_Ratownictwo_Medyczne" title="Państwowe Ratownictwo Medyczne">999</a><sup id="cite_ref-74" class="reference"><a href="#cite_note-74">[74]</a></sup><sup id="cite_ref-75" class="reference"><a href="#cite_note-75">[75]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ochrona_zdrowia">Ochrona zdrowia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=53" title="Edytuj sekcję: Ochrona zdrowia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=53" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Ochrona zdrowia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobny artykuł: <a href="/wiki/Opieka_zdrowotna_w_Bydgoszczy" title="Opieka zdrowotna w Bydgoszczy">Opieka zdrowotna w Bydgoszczy</a>.</i></div> <p>W 2009 r. na obszarze województwa znajdowały się 663 <a href="/wiki/Podmiot_leczniczy" title="Podmiot leczniczy">zakłady opieki zdrowotnej</a> (72% w miastach), w tym 39 <a href="/wiki/Szpital" title="Szpital">szpitali</a> ogólnych (19 publicznych i 20 niepublicznych), 20 zakładów opiekuńczo-leczniczych, 8 zakładów pielęgnacyjno-opiekuńczych, 3 <a href="/wiki/Hospicjum" title="Hospicjum">hospicja</a>, 8 szpitali uzdrowiskowych i 21 <a href="/wiki/Sanatorium" title="Sanatorium">sanatoriów</a><sup id="cite_ref-76" class="reference"><a href="#cite_note-76">[76]</a></sup>. Miastem najbardziej wyposażonym w placówki służby zdrowia jest Bydgoszcz, gdzie funkcjonowało 134 <a href="/wiki/Podmiot_leczniczy" title="Podmiot leczniczy">zakładów opieki zdrowotnej</a>, w tym 18 publicznych i 116 niepublicznych<sup id="cite_ref-77" class="reference"><a href="#cite_note-77">[77]</a></sup>, zaś większość sanatoriów skupiona jest w <a href="/wiki/Ciechocinek" title="Ciechocinek">Ciechocinku</a> i <a href="/wiki/Inowroc%C5%82aw" title="Inowrocław">Inowrocławiu</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Wojsko">Wojsko</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=54" title="Edytuj sekcję: Wojsko" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=54" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Wojsko"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobne artykuły: <a href="/wiki/Garnizon_Toru%C5%84" title="Garnizon Toruń">Garnizon Toruń</a>, <a href="/wiki/Garnizon_Bydgoszcz" title="Garnizon Bydgoszcz">Garnizon Bydgoszcz</a> i <a href="/wiki/Garnizon_Grudzi%C4%85dz" title="Garnizon Grudziądz">Garnizon Grudziądz</a>.</i></div> <p>W kujawsko-pomorskiem najwięcej jednostek i instytucji wojskowych znajduje się w <a href="/wiki/Garnizon_Bydgoszcz" title="Garnizon Bydgoszcz">garnizonie Bydgoszcz</a>, który w 2014 roku był drugim co do wielkości <a href="/wiki/Garnizon" title="Garnizon">garnizonem</a> w Polsce<sup id="cite_ref-KPwojsko1_78-0" class="reference"><a href="#cite_note-KPwojsko1-78">[78]</a></sup>. Znajduje się tu także większość instytucji <a href="/wiki/NATO" title="NATO">NATO</a> obecnych w Polsce. </p><p>W Bydgoszczy znajdują się następujące instytucje wojskowe<sup id="cite_ref-KPwojsko2_79-0" class="reference"><a href="#cite_note-KPwojsko2-79">[79]</a></sup>: <a href="/wiki/Inspektorat_Wsparcia_Si%C5%82_Zbrojnych" title="Inspektorat Wsparcia Sił Zbrojnych">Inspektorat Wsparcia Sił Zbrojnych</a> – jednostka bezpośrednio podporządkowana <a href="/wiki/Dow%C3%B3dca_Generalny_Rodzaj%C3%B3w_Si%C5%82_Zbrojnych" title="Dowódca Generalny Rodzajów Sił Zbrojnych">Dowódcy Generalnemu Rodzajów Sił Zbrojnych</a>, <a href="/wiki/1_Brygada_Logistyczna" title="1 Brygada Logistyczna">1 Pomorska Brygada Logistyczna</a> im. Kazimierza Wielkiego, <a href="/wiki/Batalion_Dowodzenia_Inspektoratu_Wsparcia_Si%C5%82_Zbrojnych" title="Batalion Dowodzenia Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych">Batalion Dowodzenia Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych</a>, <a href="/w/index.php?title=Centrum_Doktryn_i_Szkolenia_Si%C5%82_Zbrojnych&action=edit&redlink=1" class="new" title="Centrum Doktryn i Szkolenia Sił Zbrojnych (strona nie istnieje)">Centrum Doktryn i Szkolenia Sił Zbrojnych</a>, <a href="/w/index.php?title=1_Wojskowy_Szpital_Polowy&action=edit&redlink=1" class="new" title="1 Wojskowy Szpital Polowy (strona nie istnieje)">1 Wojskowy Szpital Polowy</a> (jeden z dwóch w kraju), <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dzkie_sztaby_wojskowe" title="Wojewódzkie sztaby wojskowe">Wojewódzki sztab wojskowy</a>, <a href="/wiki/Wojskowy_komendant_uzupe%C5%82nie%C5%84" title="Wojskowy komendant uzupełnień">Wojskowa Komenda Uzupełnień</a>, <a href="/wiki/Komenda_(dow%C3%B3dztwo)" title="Komenda (dowództwo)">Komenda garnizonu</a>, 11. <a href="/wiki/Oddzia%C5%82_gospodarczy" title="Oddział gospodarczy">Wojskowy Oddział Gospodarczy</a>, <a href="/wiki/22_O%C5%9Brodek_Dowodzenia_i_Naprowadzania" title="22 Ośrodek Dowodzenia i Naprowadzania">22 Ośrodek Dowodzenia i Naprowadzania</a>, <a href="/wiki/2_Rejon_Wsparcia_Teleinformatycznego_Si%C5%82_Powietrznych" title="2 Rejon Wsparcia Teleinformatycznego Sił Powietrznych">2 Rejon Wsparcia Teleinformatycznego Sił Powietrznych</a>, <a href="/w/index.php?title=Centralna_Grupa_Dzia%C5%82a%C5%84_Psychologicznych&action=edit&redlink=1" class="new" title="Centralna Grupa Działań Psychologicznych (strona nie istnieje)">Centralna Grupa Działań Psychologicznych</a>, 2. Wojskowy Ośrodek <a href="/wiki/Metrologia" title="Metrologia">Metrologii</a>, Region Wsparcia Teleinformatycznego (obejmuje 3 województwa), Oddział <a href="/wiki/%C5%BBandarmeria_Wojskowa" title="Żandarmeria Wojskowa">Żandarmerii Wojskowej</a>, <a href="/wiki/Rejonowe_zarz%C4%85dy_infrastruktury" title="Rejonowe zarządy infrastruktury">Rejonowy Zarząd Infrastruktury</a> (obejmuje 2 województwa), Rejonowe Warsztaty Techniczne, <a href="/wiki/Wojskowa_Agencja_Mieszkaniowa" title="Wojskowa Agencja Mieszkaniowa">Wojskowa Agencja Mieszkaniowa</a> (oddział obejmujący 2 województwa), <a href="/wiki/10_Wojskowy_Szpital_Kliniczny_z_Poliklinik%C4%85_w_Bydgoszczy" title="10 Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką w Bydgoszczy">10 Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką w Bydgoszczy</a>, <a href="/wiki/Wojskowy_o%C5%9Brodek_medycyny_prewencyjnej" title="Wojskowy ośrodek medycyny prewencyjnej">Wojskowy ośrodek medycyny prewencyjnej</a> (jeden z 5 w kraju), <a href="/wiki/Wojskowa_Stra%C5%BC_Po%C5%BCarna" title="Wojskowa Straż Pożarna">Wojskowa Ochrona Pożarowa</a> (obejmuje 2 województwa), <a href="/wiki/Wojskowe_Zak%C5%82ady_Lotnicze_nr_2" title="Wojskowe Zakłady Lotnicze nr 2">Wojskowe Zakłady Lotnicze nr 2</a>, <a href="/wiki/Orkiestra_Wojskowa_w_Bydgoszczy" title="Orkiestra Wojskowa w Bydgoszczy">Orkiestra Wojskowa w Bydgoszczy</a>, <a href="/wiki/Muzeum_Wojsk_L%C4%85dowych" title="Muzeum Wojsk Lądowych">Muzeum Wojsk Lądowych</a>. </p><p>Ponadto w Bydgoszczy zlokalizowane są instytucje <a href="/wiki/NATO" title="NATO">NATO</a><sup id="cite_ref-KPwojsko2_79-1" class="reference"><a href="#cite_note-KPwojsko2-79">[79]</a></sup>: <a href="/wiki/Centrum_Szkolenia_Si%C5%82_Po%C5%82%C4%85czonych_Organizacji_Traktatu_P%C3%B3%C5%82nocnoatlantyckiego" title="Centrum Szkolenia Sił Połączonych Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego">Centrum Szkolenia Sił Połączonych <i>Joint Force Training Center</i></a>, gdzie prowadzi się szkolenia oficerów z wszystkich państw NATO oraz <a href="/wiki/Partnerstwo_Wschodnie" title="Partnerstwo Wschodnie">Partnerstwa Wschodniego</a>, 3. Batalion Łączności NATO, Centrum Eksperckie Policji Wojskowej NATO, dowództwo jednostki <a href="/w/index.php?title=Szpica_NATO&action=edit&redlink=1" class="new" title="Szpica NATO (strona nie istnieje)">Szpicy NATO</a>. </p><p>W Toruniu znajdują się następujące instytucje wojskowe<sup id="cite_ref-KPwojsko2_79-2" class="reference"><a href="#cite_note-KPwojsko2-79">[79]</a></sup>: <a href="/wiki/Centrum_Szkolenia_Artylerii_i_Uzbrojenia" title="Centrum Szkolenia Artylerii i Uzbrojenia">Centrum Szkolenia Artylerii i Uzbrojenia</a>, Ośrodek Strzelców Wyborowych, <a href="/wiki/Centrum_Szkolenia_Wojsk_Obrony_Terytorialnej" title="Centrum Szkolenia Wojsk Obrony Terytorialnej">Centrum Szkolenia Wojsk Obrony Terytorialnej</a>, 1. Baza Materiałowo-Techniczna, w tym 12. Wojskowy Oddział Gospodarczy im. <a href="/wiki/Karol_Otto_Kniaziewicz" title="Karol Otto Kniaziewicz">gen. dyw. Karola Otto Kniaziewicza</a>, Warsztaty Techniczne, 6. Samodzielny Oddział Geograficzny im. gen. dyw. Karola Otto Kniaziewicza, Wojskowa Komenda Transportu, Komenda Garnizonu, Placówka <a href="/wiki/%C5%BBandarmeria_Wojskowa" title="Żandarmeria Wojskowa">Żandarmerii Wojskowej</a>, <a href="/wiki/Budynek_Wojskowej_Komendy_Uzupe%C5%82nie%C5%84_w_Toruniu" title="Budynek Wojskowej Komendy Uzupełnień w Toruniu">Wojskowa Komenda Uzupełnień</a>, <a href="/wiki/Archiwum_Wojskowe_w_Toruniu" title="Archiwum Wojskowe w Toruniu">Archiwum Wojskowe</a>, <a href="/wiki/Orkiestra_Wojskowa_w_Toruniu" title="Orkiestra Wojskowa w Toruniu">orkiestra wojskowa</a>. Ponadto w Toruniu znajduje się <a href="/wiki/Poligon_toru%C5%84ski" title="Poligon toruński">poligon artyleryjski</a> (12400 ha) oraz zbiory muzealne wojsk artyleryjskich i rakietowych <a href="/wiki/Muzeum_Artylerii_w_Toruniu" title="Muzeum Artylerii w Toruniu">Muzeum Wojsk Lądowych</a>. </p><p>W Grudziądzu znajdują się<sup id="cite_ref-KPwojsko2_79-3" class="reference"><a href="#cite_note-KPwojsko2-79">[79]</a></sup>: <a href="/wiki/Centralny_O%C5%9Brodek_Szkolenia_M%C5%82odszych_Specjalist%C3%B3w_Logistyki" title="Centralny Ośrodek Szkolenia Młodszych Specjalistów Logistyki">Centralny Ośrodek Szkolenia Młodszych Specjalistów Logistyki</a>, <a href="/wiki/1_Okr%C4%99gowe_Warsztaty_Techniczne" title="1 Okręgowe Warsztaty Techniczne">1 Okręgowe Warsztaty Techniczne</a>, <a href="/wiki/8_Batalion_Walki_Radioelektronicznej" title="8 Batalion Walki Radioelektronicznej">8 Batalion Walki Radioelektronicznej</a>, placówka <a href="/wiki/%C5%BBandarmeria_Wojskowa" title="Żandarmeria Wojskowa">Żandarmerii Wojskowej</a>, <a href="/wiki/Wojskowy_komendant_uzupe%C5%82nie%C5%84" title="Wojskowy komendant uzupełnień">Wojskowa Komenda Uzupełnień</a>,. </p><p>W Inowrocławiu znajdują się<sup id="cite_ref-KPwojsko2_79-4" class="reference"><a href="#cite_note-KPwojsko2-79">[79]</a></sup>: <a href="/wiki/1_Brygada_Lotnictwa_Wojsk_L%C4%85dowych" title="1 Brygada Lotnictwa Wojsk Lądowych">1 Brygada Lotnictwa Wojsk Lądowych</a>, <a href="/wiki/56_Baza_Lotnicza" title="56 Baza Lotnicza">56 Baza Lotnicza</a>, <a href="/wiki/2_Inowroc%C5%82awski_Pu%C5%82k_In%C5%BCynieryjny" title="2 Inowrocławski Pułk Inżynieryjny">2. Pułk Inżynieryjny</a>, placówka <a href="/wiki/%C5%BBandarmeria_Wojskowa" title="Żandarmeria Wojskowa">Żandarmerii Wojskowej</a>, <a href="/wiki/Wojskowy_komendant_uzupe%C5%82nie%C5%84" title="Wojskowy komendant uzupełnień">Wojskowa Komenda Uzupełnień</a>. </p><p>Poza tym na terenie województwa zlokalizowany jest <a href="/wiki/3_Pu%C5%82k_Drogowo-Mostowy" title="3 Pułk Drogowo-Mostowy">3. Batalion Drogowo-Mostowy</a> w <a href="/wiki/Che%C5%82mno" title="Chełmno">Chełmnie</a>, <a href="/wiki/Wojskowy_komendant_uzupe%C5%82nie%C5%84" title="Wojskowy komendant uzupełnień">Wojskowa Komenda Uzupełnień</a> we Włocławku i <a href="/wiki/4_Pu%C5%82k_Chemiczny" title="4 Pułk Chemiczny">4 Pułk Chemiczny</a> oraz Wojskowa Komenda Uzupełnień w <a href="/wiki/Brodnica" title="Brodnica">Brodnicy</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Sport">Sport</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=55" title="Edytuj sekcję: Sport" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=55" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Sport"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobne artykuły: <a href="/wiki/Sport_w_Bydgoszczy" title="Sport w Bydgoszczy">Sport w Bydgoszczy</a> i <a href="/wiki/Sport_w_Toruniu" title="Sport w Toruniu">Sport w Toruniu</a>.</i></div> <p>Infrastrukturę sportową w województwie tworzą m.in.: <a href="/wiki/Arena_Toru%C5%84" title="Arena Toruń">Hala sportowo-widowiskowa w Toruniu</a> (ok. 9,1 tys. widzów), <a href="/wiki/Hala_sportowo-widowiskowa_%C5%81uczniczka" title="Hala sportowo-widowiskowa Łuczniczka">Hala Łuczniczka w Bydgoszczy</a> (6,1 tys. widzów), <a href="/wiki/Hala_Mistrz%C3%B3w" title="Hala Mistrzów">Hala Mistrzów Sportu we Włocławku</a> (4,2 tys.), Hala w <a href="/wiki/Inowroc%C5%82aw" title="Inowrocław">Inowrocławiu</a> (2,7 tys.), <a href="/wiki/Sisu_Arena" title="Sisu Arena">Artego Arena</a> w Bydgoszczy (1,5 tys. widzów), stadiony żużlowe w <a href="/wiki/Stadion_Miejski_im._Marsza%C5%82ka_J%C3%B3zefa_Pi%C5%82sudskiego_w_Bydgoszczy" title="Stadion Miejski im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Bydgoszczy">Bydgoszczy</a> i <a href="/wiki/Motoarena_Toru%C5%84_im._Mariana_Rosego" title="Motoarena Toruń im. Mariana Rosego">Toruniu</a>, <a href="/wiki/Stadion_im._Zdzis%C5%82awa_Krzyszkowiaka" title="Stadion im. Zdzisława Krzyszkowiaka">stadion piłkarsko-lekkoatletyczny „Zawiszy Bydgoszcz” im. Zdzisława Krzyszkowiaka</a>, a także lodowiska: <a href="/wiki/Lodowisko_Tor-Tor_im._J%C3%B3zefa_Stogowskiego_w_Toruniu" title="Lodowisko Tor-Tor im. Józefa Stogowskiego w Toruniu">Tor-Tor</a> w Toruniu i <a href="/wiki/Torbyd" title="Torbyd">Torbyd</a> w Bydgoszczy, tory regatowe w <a href="/wiki/Tor_regatowy_w_Bydgoszczy" title="Tor regatowy w Bydgoszczy">Bydgoszczy</a> i <a href="/wiki/Gop%C5%82o" title="Gopło">Kruszwicy</a> i inne. </p><p>Do liczących się klubów sportowych należy <a href="/wiki/Bydgostia_Bydgoszcz" title="Bydgostia Bydgoszcz">Bydgostia Bydgoszcz</a>, która od 25 lat (1993-2017) jest nieprzerwanie drużynowym mistrzem Polski w wioślarstwie<sup id="cite_ref-80" class="reference"><a href="#cite_note-80">[80]</a></sup>, a także zespoły grające na zapleczu najwyższych klas rozgrywkowych: <a href="/wiki/KKP_Bydgoszcz" title="KKP Bydgoszcz">KKP Bydgoszcz</a> (piłka nożna kobiet), <a href="/wiki/Astoria_Bydgoszcz_(koszyk%C3%B3wka)" title="Astoria Bydgoszcz (koszykówka)">Astoria Bydgoszcz</a> i <a href="/wiki/KSK_Note%C4%87_Inowroc%C5%82aw" title="KSK Noteć Inowrocław">KSK Noteć Inowrocław</a> (koszykówka mężczyzn), <a href="/wiki/KS_Toru%C5%84_HSA" title="KS Toruń HSA">Nesta Mires Toruń</a> (hokej na lodzie), KST Energa-Manekin Toruń, ASTS OLIMPIA-UNIA Grudziądz, LUKS AGRO-SIED Chełmno i IKTS NOTED Inowrocław (tenis stołowy), <a href="/wiki/Joker_%C5%9Awiecie" title="Joker Świecie">Joker Świecie</a> (siatkówka), <a href="/wiki/Polonia_Bydgoszcz_(%C5%BCu%C5%BCel)" title="Polonia Bydgoszcz (żużel)">Polonia Bydgoszcz</a> (żużel). </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Administracja_i_polityka">Administracja i polityka</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=56" title="Edytuj sekcję: Administracja i polityka" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=56" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Administracja i polityka"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Samorząd_wojewódzki"><span id="Samorz.C4.85d_wojew.C3.B3dzki"></span>Samorząd wojewódzki</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=57" title="Edytuj sekcję: Samorząd wojewódzki" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=57" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Samorząd wojewódzki"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Urz%C4%85d_marsza%C5%82kowski_w_Toruniu.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Urz%C4%85d_marsza%C5%82kowski_w_Toruniu.jpg/240px-Urz%C4%85d_marsza%C5%82kowski_w_Toruniu.jpg" decoding="async" width="240" height="166" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Urz%C4%85d_marsza%C5%82kowski_w_Toruniu.jpg/360px-Urz%C4%85d_marsza%C5%82kowski_w_Toruniu.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Urz%C4%85d_marsza%C5%82kowski_w_Toruniu.jpg/480px-Urz%C4%85d_marsza%C5%82kowski_w_Toruniu.jpg 2x" data-file-width="3992" data-file-height="2764" /></a><figcaption><a href="/wiki/Budynek_Urz%C4%99du_Marsza%C5%82kowskiego_w_Toruniu" title="Budynek Urzędu Marszałkowskiego w Toruniu">Siedziba Urzędu Marszałkowskiego w Toruniu</a></figcaption></figure> <p>Organem uchwałodawczym jest <a href="/wiki/Sejmik_Wojew%C3%B3dztwa_Kujawsko-Pomorskiego" title="Sejmik Województwa Kujawsko-Pomorskiego">Sejmik Województwa Kujawsko-Pomorskiego</a>, składający się z 33 radnych. W związku ze spadkiem ludności województwa poniżej 2 milionów osób, od roku 2018 sejmik liczy 30 radnych<sup id="cite_ref-81" class="reference"><a href="#cite_note-81">[81]</a></sup>. </p><p>Sejmik wybiera organ wykonawczy województwa, którym jest <a href="/wiki/Zarz%C4%85d_wojew%C3%B3dztwa" title="Zarząd województwa">zarząd województwa</a>, składający się z 5 członków z przewodniczącym mu <a href="/wiki/Marsza%C5%82ek_wojew%C3%B3dztwa" title="Marszałek województwa">marszałkiem</a>. Siedzibą sejmiku województwa jest Toruń. </p><p>W 2020 wydatki samorządu wojewódzkiego wyniosą miliard 133 miliony złotych, a dochody miliard 111 milionów złotych<sup id="cite_ref-82" class="reference"><a href="#cite_note-82">[82]</a></sup>. </p><p>Marszałkowie województwa: </p> <table class="wikitable"> <tbody><tr> <th rowspan="2">Nr</th> <th rowspan="2">Marszałek województwa</th> <th colspan="2">Okres urzędowania </th></tr> <tr> <th>Od</th> <th>Do </th></tr> <tr> <th>1 </th> <td><a href="/wiki/Waldemar_Achramowicz" title="Waldemar Achramowicz">Waldemar Achramowicz</a> (<a href="/wiki/Sojusz_Lewicy_Demokratycznej_%E2%80%93_Unia_Pracy" title="Sojusz Lewicy Demokratycznej – Unia Pracy">SLD-UP</a>)<sup id="cite_ref-83" class="reference"><a href="#cite_note-83">[83]</a></sup></td> <td>01.01.1999</td> <td>24.11.2006 </td></tr> <tr> <th>2 </th> <td><a href="/wiki/Piotr_Ca%C5%82becki" title="Piotr Całbecki">Piotr Całbecki</a> (<a href="/wiki/Platforma_Obywatelska" title="Platforma Obywatelska">PO</a>)</td> <td>24.11.2006</td> <td><i>nadal</i> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Administracja_rządowa"><span id="Administracja_rz.C4.85dowa"></span>Administracja rządowa</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=58" title="Edytuj sekcję: Administracja rządowa" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=58" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Administracja rządowa"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Bdg_UWoj_pnr_05-2013.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Bdg_UWoj_pnr_05-2013.jpg/350px-Bdg_UWoj_pnr_05-2013.jpg" decoding="async" width="350" height="135" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Bdg_UWoj_pnr_05-2013.jpg/525px-Bdg_UWoj_pnr_05-2013.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Bdg_UWoj_pnr_05-2013.jpg/700px-Bdg_UWoj_pnr_05-2013.jpg 2x" data-file-width="1600" data-file-height="615" /></a><figcaption><a href="/wiki/Budynek_Urz%C4%99du_Wojew%C3%B3dzkiego_w_Bydgoszczy" title="Budynek Urzędu Wojewódzkiego w Bydgoszczy">Siedziba Urzędu Wojewódzkiego w Bydgoszczy</a></figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Kujawsko-Pomorski_Urz%C4%85d_Wojew%C3%B3dzki,_Delegatura_w_Toruniu.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Kujawsko-Pomorski_Urz%C4%85d_Wojew%C3%B3dzki%2C_Delegatura_w_Toruniu.jpg/240px-Kujawsko-Pomorski_Urz%C4%85d_Wojew%C3%B3dzki%2C_Delegatura_w_Toruniu.jpg" decoding="async" width="240" height="135" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Kujawsko-Pomorski_Urz%C4%85d_Wojew%C3%B3dzki%2C_Delegatura_w_Toruniu.jpg/360px-Kujawsko-Pomorski_Urz%C4%85d_Wojew%C3%B3dzki%2C_Delegatura_w_Toruniu.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Kujawsko-Pomorski_Urz%C4%85d_Wojew%C3%B3dzki%2C_Delegatura_w_Toruniu.jpg/480px-Kujawsko-Pomorski_Urz%C4%85d_Wojew%C3%B3dzki%2C_Delegatura_w_Toruniu.jpg 2x" data-file-width="3072" data-file-height="1728" /></a><figcaption>Siedziba Delegatury Urzędu Wojewódzkiego w Toruniu</figcaption></figure> <p>Organem administracji rządowej jest <a href="/wiki/Wojewoda" title="Wojewoda">Wojewoda</a> Kujawsko-Pomorski, wyznaczany przez Prezesa Rady Ministrów. Siedzibą wojewody jest Bydgoszcz<sup id="cite_ref-84" class="reference"><a href="#cite_note-84">[84]</a></sup>, gdzie znajduje się <i>Kujawsko-Pomorski Urząd Wojewódzki w Bydgoszczy</i>. W ramach urzędu działają także 2 delegatury: w Toruniu i we Włocławku. </p><p>Do obszarów działania danych delegatur należą: </p> <ul><li>delegatura w Toruniu należą powiaty: brodnicki, chełmiński, golubsko-dobrzyński, grudziądzki, toruński, wąbrzeski oraz miasta na prawach powiatu: Grudziądz i Toruń.</li> <li>delegatura we Włocławku należą powiaty: aleksandrowski, lipnowski, radziejowski, rypiński, włocławski oraz Włocławek<sup id="cite_ref-85" class="reference"><a href="#cite_note-85">[85]</a></sup>.</li></ul> <p>Wojewodowie Kujawsko-Pomorscy: </p> <table class="wikitable"> <tbody><tr> <th rowspan="2">Nr</th> <th rowspan="2">Wojewoda</th> <th colspan="2">Okres urzędowania </th></tr> <tr> <th>Od</th> <th>Do </th></tr> <tr> <th>1 </th> <td><a href="/wiki/J%C3%B3zef_Rogacki" title="Józef Rogacki">Józef Rogacki</a> (<a href="/wiki/Akcja_Wyborcza_Solidarno%C5%9B%C4%87" title="Akcja Wyborcza Solidarność">AWS</a>/<a href="/wiki/Stronnictwo_Konserwatywno-Ludowe" title="Stronnictwo Konserwatywno-Ludowe">SKL</a>)</td> <td>01.01.1999</td> <td>21.10.2001 </td></tr> <tr> <th>2 </th> <td><a href="/wiki/Romuald_Kosieniak" title="Romuald Kosieniak">Romuald Kosieniak</a> (<a href="/wiki/Sojusz_Lewicy_Demokratycznej_%E2%80%93_Unia_Pracy" title="Sojusz Lewicy Demokratycznej – Unia Pracy">SLD-UP</a>)</td> <td>21.10.2001</td> <td>26.01.2006 </td></tr> <tr> <th>3 </th> <td><a href="/wiki/J%C3%B3zef_Ramlau" title="Józef Ramlau">Józef Ramlau</a> (<a href="/wiki/Prawo_i_Sprawiedliwo%C5%9B%C4%87" title="Prawo i Sprawiedliwość">PiS</a>)</td> <td>26.01.2006</td> <td>24.07.2006 </td></tr> <tr> <th> </th> <td><a href="/wiki/Marzenna_Drab" title="Marzenna Drab">Marzenna Drab</a> (<a href="/wiki/Prawo_i_Sprawiedliwo%C5%9B%C4%87" title="Prawo i Sprawiedliwość">PiS</a>) <sup>(p.o.)</sup></td> <td>24.07.2006</td> <td>07.11.2006 </td></tr> <tr> <th>4 </th> <td><a href="/wiki/Zbigniew_Hoffmann" title="Zbigniew Hoffmann">Zbigniew Hoffmann</a> (<a href="/wiki/Prawo_i_Sprawiedliwo%C5%9B%C4%87" title="Prawo i Sprawiedliwość">PiS</a>)</td> <td>07.11.2006</td> <td>29.11.2007 </td></tr> <tr> <th>5 </th> <td><a href="/wiki/Rafa%C5%82_Bruski" title="Rafał Bruski">Rafał Bruski</a> (<a href="/wiki/Platforma_Obywatelska" title="Platforma Obywatelska">PO</a>)</td> <td>29.11.2007</td> <td>13.12.2010 </td></tr> <tr> <th>6 </th> <td><a href="/wiki/Ewa_Mes" title="Ewa Mes">Ewa Mes</a> (<a href="/wiki/Polskie_Stronnictwo_Ludowe" title="Polskie Stronnictwo Ludowe">PSL</a>)</td> <td>14.12.2010</td> <td>08.12.2015 </td></tr> <tr> <th>7 </th> <td><a href="/wiki/Miko%C5%82aj_Bogdanowicz" title="Mikołaj Bogdanowicz">Mikołaj Bogdanowicz</a> (<a href="/wiki/Prawo_i_Sprawiedliwo%C5%9B%C4%87" title="Prawo i Sprawiedliwość">PiS</a>/<a href="/wiki/Porozumienie" title="Porozumienie">Porozumienie</a>)</td> <td>08.12.2015</td> <td>20.12.2023 </td></tr> <tr> <th>8 </th> <td><a href="/wiki/Micha%C5%82_Sztybel" title="Michał Sztybel">Michał Sztybel</a> (<a href="/wiki/Koalicja_Obywatelska" title="Koalicja Obywatelska">KO</a>/<a href="/wiki/Platforma_Obywatelska" title="Platforma Obywatelska">PO</a>)</td> <td>20.12.2023</td> <td><i>nadal</i> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Współpraca_międzynarodowa"><span id="Wsp.C3.B3.C5.82praca_mi.C4.99dzynarodowa"></span>Współpraca międzynarodowa</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=59" title="Edytuj sekcję: Współpraca międzynarodowa" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=59" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Współpraca międzynarodowa"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Porozumienia międzyregionalne i listy intencyjne zawarte przez województwo kujawsko-pomorskie<sup id="cite_ref-86" class="reference"><a href="#cite_note-86">[86]</a></sup>: </p> <table class="wikitable"> <tbody><tr> <th colspan="3" align="center">Regiony partnerskie </th></tr> <tr> <th>Region </th> <th>Kraj </th> <th>Data podpisania umowy </th></tr> <tr> <td> <a href="/wiki/Wenecja_Euganejska" title="Wenecja Euganejska">Wenecja Euganejska</a></td> <td><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Flag_of_Italy.svg/22px-Flag_of_Italy.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Flag_of_Italy.svg/33px-Flag_of_Italy.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Flag_of_Italy.svg/44px-Flag_of_Italy.svg.png 2x" data-file-width="1500" data-file-height="1000" /></span></span> </span><a href="/wiki/W%C5%82ochy" title="Włochy">Włochy</a></td> <td align="center">13.10.1999 </td></tr> <tr> <td> <a href="/wiki/Marche" title="Marche">Marche</a></td> <td><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Flag_of_Italy.svg/22px-Flag_of_Italy.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Flag_of_Italy.svg/33px-Flag_of_Italy.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Flag_of_Italy.svg/44px-Flag_of_Italy.svg.png 2x" data-file-width="1500" data-file-height="1000" /></span></span> </span><a href="/wiki/W%C5%82ochy" title="Włochy">Włochy</a></td> <td align="center">15.11.1999 </td></tr> <tr> <td> <a href="/wiki/Rejon_kiejda%C5%84ski" title="Rejon kiejdański">rejon kiejdański</a></td> <td><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Flag_of_Lithuania.svg/22px-Flag_of_Lithuania.svg.png" decoding="async" width="22" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Flag_of_Lithuania.svg/33px-Flag_of_Lithuania.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Flag_of_Lithuania.svg/44px-Flag_of_Lithuania.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/Litwa" title="Litwa">Litwa</a></td> <td align="center">16.02.2000 </td></tr> <tr> <td> <a href="/wiki/J%C3%B5gevamaa" title="Jõgevamaa">Jõgevamaa</a></td> <td><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Flag_of_Estonia.svg/22px-Flag_of_Estonia.svg.png" decoding="async" width="22" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Flag_of_Estonia.svg/33px-Flag_of_Estonia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Flag_of_Estonia.svg/44px-Flag_of_Estonia.svg.png 2x" data-file-width="990" data-file-height="630" /></span></span> </span><a href="/wiki/Estonia" title="Estonia">Estonia</a></td> <td align="center">23.10.2000 </td></tr> <tr> <td> <a href="/wiki/Midi-Pireneje" title="Midi-Pireneje">Midi-Pyrénées</a></td> <td><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Flag_of_France.svg/22px-Flag_of_France.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Flag_of_France.svg/33px-Flag_of_France.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Flag_of_France.svg/44px-Flag_of_France.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/Francja" title="Francja">Francja</a></td> <td align="center">25.03.2002 </td></tr> <tr> <td> <a href="/wiki/Obw%C3%B3d_chmielnicki" title="Obwód chmielnicki">Obwód chmielnicki</a></td> <td><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Flag_of_Ukraine.svg/22px-Flag_of_Ukraine.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Flag_of_Ukraine.svg/33px-Flag_of_Ukraine.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Flag_of_Ukraine.svg/44px-Flag_of_Ukraine.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" /></span></span> </span><a href="/wiki/Ukraina" title="Ukraina">Ukraina</a></td> <td align="center">24.09.2004 </td></tr> <tr> <td> <a href="/wiki/Obw%C3%B3d_%C5%BCytomierski" title="Obwód żytomierski">Obwód żytomierski</a></td> <td><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Flag_of_Ukraine.svg/22px-Flag_of_Ukraine.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Flag_of_Ukraine.svg/33px-Flag_of_Ukraine.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Flag_of_Ukraine.svg/44px-Flag_of_Ukraine.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" /></span></span> </span><a href="/wiki/Ukraina" title="Ukraina">Ukraina</a></td> <td align="center">26.09.2004 </td></tr> <tr> <td> <a href="/wiki/Styria_(Austria)" title="Styria (Austria)">Styria</a></td> <td><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_Austria.svg/22px-Flag_of_Austria.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_Austria.svg/33px-Flag_of_Austria.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_Austria.svg/44px-Flag_of_Austria.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/Austria" title="Austria">Austria</a></td> <td align="center">27.04.2005 </td></tr> <tr> <td> <a href="/wiki/Obw%C3%B3d_zachodniokazachsta%C5%84ski" title="Obwód zachodniokazachstański">Obwód zachodniokazachstański</a></td> <td><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Flag_of_Kazakhstan.svg/22px-Flag_of_Kazakhstan.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Flag_of_Kazakhstan.svg/33px-Flag_of_Kazakhstan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Flag_of_Kazakhstan.svg/44px-Flag_of_Kazakhstan.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="500" /></span></span> </span><a href="/wiki/Kazachstan" title="Kazachstan">Kazachstan</a></td> <td align="center">19.03.2007 </td></tr> <tr> <td> <a href="/wiki/Nawarra" title="Nawarra">Nawarra</a></td> <td><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Flag_of_Spain.svg/22px-Flag_of_Spain.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Flag_of_Spain.svg/33px-Flag_of_Spain.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Flag_of_Spain.svg/44px-Flag_of_Spain.svg.png 2x" data-file-width="750" data-file-height="500" /></span></span> </span><a href="/wiki/Hiszpania" title="Hiszpania">Hiszpania</a></td> <td align="center">18.06.2008 </td></tr> <tr> <th colspan="3">Listy intencyjne </th></tr> <tr> <td> <a href="/wiki/%C3%96sterg%C3%B6tland" title="Östergötland">Östergötland</a>, <a href="/wiki/S%C3%B6dermanland" title="Södermanland">Sörmland</a>, <a href="/wiki/V%C3%A4rmland" title="Värmland">Värmland</a></td> <td><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Flag_of_Sweden.svg/22px-Flag_of_Sweden.svg.png" decoding="async" width="22" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Flag_of_Sweden.svg/33px-Flag_of_Sweden.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Flag_of_Sweden.svg/44px-Flag_of_Sweden.svg.png 2x" data-file-width="1600" data-file-height="1000" /></span></span> </span><a href="/wiki/Szwecja" title="Szwecja">Szwecja</a></td> <td align="center">29.09.1999 </td></tr> <tr> <td> <a href="/wiki/Kozani" title="Kozani">Kozani</a></td> <td><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Flag_of_Greece.svg/22px-Flag_of_Greece.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Flag_of_Greece.svg/33px-Flag_of_Greece.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Flag_of_Greece.svg/44px-Flag_of_Greece.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="400" /></span></span> </span><a href="/wiki/Grecja" title="Grecja">Grecja</a></td> <td align="center">17.09.2000 </td></tr> <tr> <td> <a href="/wiki/Hubei" title="Hubei">Hubei</a></td> <td><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg/22px-Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg/33px-Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg/44px-Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/Chi%C5%84ska_Republika_Ludowa" title="Chińska Republika Ludowa">Chiny</a></td> <td align="center">26.08.2007 </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zobacz_też"><span id="Zobacz_te.C5.BC"></span>Zobacz też</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=60" title="Edytuj sekcję: Zobacz też" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=60" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Zobacz też"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Honorowi_obywatele_wojew%C3%B3dztwa_kujawsko-pomorskiego" title="Honorowi obywatele województwa kujawsko-pomorskiego">honorowi obywatele województwa kujawsko-pomorskiego</a></li> <li><a href="/wiki/Medal_Honorowy_za_zas%C5%82ugi_dla_Wojew%C3%B3dztwa_Kujawsko-Pomorskiego" title="Medal Honorowy za zasługi dla Województwa Kujawsko-Pomorskiego">Medal Honorowy za zasługi dla Województwa Kujawsko-Pomorskiego</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Przypisy">Przypisy</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=61" title="Edytuj sekcję: Przypisy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=61" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Przypisy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://bydgoszczinformuje.pl/oficjalnie-michal-sztybel-nowym-wojewoda-kujawsko-pomorskim-pierwszym-z-bydgoszczy-od-2010-roku/"><i>Oficjalnie - Michał Sztybel nowym wojewodą kujawsko-pomorskim. Pierwszym z Bydgoszczy od 2010 roku - Bydgoszcz Informuje</i></a> [online], bydgoszczinformuje.pl<span class="accessdate"> [dostęp 2024-04-26]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Oficjalnie+-+Micha%C5%82+Sztybel+nowym+wojewod%C4%85+kujawsko-pomorskim.+Pierwszym+z+Bydgoszczy+od+2010+roku+-+Bydgoszcz+Informuje&rft_id=https%3A%2F%2Fbydgoszczinformuje.pl%2Foficjalnie-michal-sztybel-nowym-wojewoda-kujawsko-pomorskim-pierwszym-z-bydgoszczy-od-2010-roku%2F" style="display:none"> </span> <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Populacja2024-2"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Populacja2024_2-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Populacja2024_2-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/ludnosc/ludnosc-stan-i-struktura-ludnosci-oraz-ruch-naturalny-w-przekroju-terytorialnym-w-2024-r-stan-w-dniu-30-06,6,37.html"><i>Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym w 2024 r. (stan w dniu 30.06)</i></a> [online], Główny Urząd Statystyczny, 15 października 2024<span class="accessdate"> [dostęp 2024-10-28]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.date=2024-10-15&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Ludno%C5%9B%C4%87.+Stan+i+struktura+ludno%C5%9Bci+oraz+ruch+naturalny+w+przekroju+terytorialnym+w+2024+r.+%28stan+w+dniu+30.06%29&rft_id=https%3A%2F%2Fstat.gov.pl%2Fobszary-tematyczne%2Fludnosc%2Fludnosc%2Fludnosc-stan-i-struktura-ludnosci-oraz-ruch-naturalny-w-przekroju-terytorialnym-w-2024-r-stan-w-dniu-30-06%2C6%2C37.html" style="display:none"> </span> <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-GUS2023-3"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-GUS2023_3-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-GUS2023_3-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-GUS2023_3-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-GUS2023_3-3">d</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-GUS2023_3-4">e</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-GUS2023_3-5">f</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><span class="cite-lastname">GUS</span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://bdl.stat.gov.pl/bdl/dane/podgrup/tablica"><i>Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 czerwca 20232 r.</i></a> [online], stat.gov.pl<span class="accessdate"> [dostęp 2024-02-03]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aulast=GUS&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Ludno%C5%9B%C4%87.+Stan+i+struktura+ludno%C5%9Bci+oraz+ruch+naturalny+w+przekroju+terytorialnym.+Stan+w+dniu+30+czerwca+20232+r.&rft_id=https%3A%2F%2Fbdl.stat.gov.pl%2Fbdl%2Fdane%2Fpodgrup%2Ftablica" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text">Art. 3. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mswia.gov.pl/portal/pl/53/1661/">Ustawy o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa – Dz.U. 1998.96.603, z dnia 28 lipca 1998 r.</a> mówi: <i>„Siedzibą wojewody i sejmiku województwa są: 2) w województwie kujawsko-pomorskim – wojewody – Bydgoszcz, <a href="/wiki/Sejmik_wojew%C3%B3dztwa" title="Sejmik województwa">sejmiku województwa</a> – Toruń”</i>.</span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Marcin</span><span class="cite-name-initials" title="Marcin" style="display:none">M.</span> </span><span class="cite-lastname">Kowalkowski</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Marcin</span><span class="cite-name-initials" title="Marcin">M.</span></span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.kujawsko-pomorskie.pl/biuro-prasowe-kontakt/informacje-prasowe/30638-papiez-dialogu-patronem-wojewodztwa"><i>Papież dialogu patronem województwa</i></a> [online], kujawsko-pomorskie.pl<span class="accessdate"> [dostęp 2017-03-27]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Marcin&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Papie%C5%BC+dialogu+patronem+wojew%C3%B3dztwa&rft.aulast=Kowalkowski&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.kujawsko-pomorskie.pl%2Fbiuro-prasowe-kontakt%2Finformacje-prasowe%2F30638-papiez-dialogu-patronem-wojewodztwa" style="display:none"> </span> <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text">Formalnie biskupi chełmińscy mieszkali na zamku w Lubawie.</span> </li> <li id="cite_note-Miastahist-7"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Miastahist_7-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Miastahist_7-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text">Województwo bydgoskie. Krajobraz, dzieje, kultura, gospodarka. <a href="/wiki/Kujawsko-Pomorskie_Towarzystwo_Kulturalne" title="Kujawsko-Pomorskie Towarzystwo Kulturalne">Kujawsko-Pomorskie Towarzystwo Kulturalne</a> w Bydgoszczy. Praca zbiorowa pod red. Antoniego Swinarskiego. Państwowe Wydawnictwo Naukowe. Oddział w Poznaniu 1973, s. 240, 241.</span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/ludnosc/powierzchnia-i-ludnosc-w-przekroju-terytorialnym-w-2014-r-,7,11.html"><em>Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2014 r.</em></a>. „Powierzchnia i Ludność w Przekroju Terytorialnym”, 2014-07-24. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny. <span class="issn"><a href="/wiki/International_Standard_Serial_Number" title="International Standard Serial Number">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/issn/1505-5507">1505-5507</a></span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Powierzchnia+i+ludno%C5%9B%C4%87+w+przekroju+terytorialnym+w+2014+r.&rft.jtitle=Powierzchnia+i+Ludno%C5%9B%C4%87+w+Przekroju+Terytorialnym&rft.date=2014-07-24&rft.issn=1505-5507&rft_id=http%3A%2F%2Fstat.gov.pl%2Fobszary-tematyczne%2Fludnosc%2Fludnosc%2Fpowierzchnia-i-ludnosc-w-przekroju-terytorialnym-w-2014-r-%2C7%2C11.html"><span style="display: none;"> </span></span><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet="">brak numeru strony</span></span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://bydgoszcz.wyborcza.pl/bydgoszcz/56,48722,20718856,goplo-najwieksze-rozgarty-ponizej-morza,,10.html">Gopło największe...</a></span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://geoportal.gov.pl/">geoportal.gov.pl</a>. geoportal.gov.pl. [dostęp 2013-07-27].</cite></span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text">Poza południowymi skrawkami, leżącymi na <a href="/w/index.php?title=Wysoczyzna_W%C5%82odawska&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wysoczyzna Włodawska (strona nie istnieje)">Wysoczyźnie Kłodawskiej</a>.</span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.lasy.gov.pl/informacje/publikacje/informacje-statystyczne-i-raporty/raport-o-stanie-lasow/raport-o-stanie-lasow-w-polsce-2012-roku/view"><em>Raport o stanie lasów w Polsce 2012</em></a>. „Raport o Stanie Lasów w Polsce”, s. 78, 2013. Warszawa: Centrum Informacyjne Lasów Państwowych. <span class="issn"><a href="/wiki/International_Standard_Serial_Number" title="International Standard Serial Number">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/issn/1641-3229">1641-3229</a></span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Raport+o+stanie+las%C3%B3w+w+Polsce+2012&rft.jtitle=Raport+o+Stanie+Las%C3%B3w+w+Polsce&rft.date=2013&rft.pages=78&rft.issn=1641-3229&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.lasy.gov.pl%2Finformacje%2Fpublikacje%2Finformacje-statystyczne-i-raporty%2Fraport-o-stanie-lasow%2Fraport-o-stanie-lasow-w-polsce-2012-roku%2Fview"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/bydgosz/ASSETS_10p00_02.pdf">Główny Urząd Statystyczny – oddział w Bydgoszczy: Wybrane dane o podregionach i powiatach</a>.</span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">GUS. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/srodowisko-energia/srodowisko/ochrona-srodowiska-2023,1,24.html"><em>Ochrona środowiska 2023</em></a>. „Ochrona Środowiska”, s. tab.181, 2023-11-30. Marta Wojciechowska. Warszawa: Zakład Wydawnictw Statystycznych. <span class="issn"><a href="/wiki/International_Standard_Serial_Number" title="International Standard Serial Number">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/issn/0867-3217">0867-3217</a></span>. [dostęp 2024-01-04]. <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Ochrona+%C5%9Brodowiska+2023&rft.jtitle=Ochrona+%C5%9Arodowiska&rft.date=2023-11-30&rft.au=GUS&rft.pages=tab.181&rft.issn=0867-3217&rft_id=https%3A%2F%2Fstat.gov.pl%2Fobszary-tematyczne%2Fsrodowisko-energia%2Fsrodowisko%2Fochrona-srodowiska-2023%2C1%2C24.html"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-kujawsko-pomorskie-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-kujawsko-pomorskie_15-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://crfop.gdos.gov.pl/CRFOP/">wyszukiwarka w Centralnym Rejestrze Form Ochrony Przyrody</a>. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2019-01-12].</cite></span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">GUS. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/srodowisko-energia/srodowisko/ochrona-srodowiska-2023,1,24.html"><em>Ochrona środowiska 2023</em></a>. „Ochrona Środowiska”, s. tab.184, 2023-11-30. Marta Wojciechowska. Warszawa: Zakład Wydawnictw Statystycznych. <span class="issn"><a href="/wiki/International_Standard_Serial_Number" title="International Standard Serial Number">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/issn/0867-3217">0867-3217</a></span>. [dostęp 2024-01-04]. <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Ochrona+%C5%9Brodowiska+2023&rft.jtitle=Ochrona+%C5%9Arodowiska&rft.date=2023-11-30&rft.au=GUS&rft.pages=tab.184&rft.issn=0867-3217&rft_id=https%3A%2F%2Fstat.gov.pl%2Fobszary-tematyczne%2Fsrodowisko-energia%2Fsrodowisko%2Fochrona-srodowiska-2023%2C1%2C24.html"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">GUS. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/srodowisko-energia/srodowisko/ochrona-srodowiska-2023,1,24.html"><em>Ochrona środowiska 2023</em></a>. „Ochrona Środowiska”, s. tab.189, 2023-11-30. Marta Wojciechowska. Warszawa: Zakład Wydawnictw Statystycznych. <span class="issn"><a href="/wiki/International_Standard_Serial_Number" title="International Standard Serial Number">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/issn/0867-3217">0867-3217</a></span>. [dostęp 2024-01-04]. <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Ochrona+%C5%9Brodowiska+2023&rft.jtitle=Ochrona+%C5%9Arodowiska&rft.date=2023-11-30&rft.au=GUS&rft.pages=tab.189&rft.issn=0867-3217&rft_id=https%3A%2F%2Fstat.gov.pl%2Fobszary-tematyczne%2Fsrodowisko-energia%2Fsrodowisko%2Fochrona-srodowiska-2023%2C1%2C24.html"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Krzysztof Borkowski: <i>Polskie Drzewa</i>. Wyd. I. Poznań: DALPO, 2014, s. 128–138. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788361766087" title="Specjalna:Książki/9788361766087">ISBN <span class="isbn">978-83-61766-08-7</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Polskie+Drzewa&rft.aulast=Borkowski&rft.aufirst=Krzysztof&rft.edition=I&rft.pub=DALPO&rft.place=Pozna%C5%84&rft.pages=128%E2%80%93138&rft.isbn=978-83-61766-08-7"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://tvn24.pl/polska/kujawsko-pomorskie-dab-rzeczypospolitej-splonal-prawdopodobne-podpalenie-4785689"><i>„Dąb Rzeczypospolitej” przetrwał wieki, spłonął.</i></a> [online], tvn24.pl<span class="accessdate"> [dostęp 2021-02-19]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=%E2%80%9ED%C4%85b+Rzeczypospolitej%E2%80%9D+przetrwa%C5%82+wieki%2C+sp%C5%82on%C4%85%C5%82.&rft_id=https%3A%2F%2Ftvn24.pl%2Fpolska%2Fkujawsko-pomorskie-dab-rzeczypospolitej-splonal-prawdopodobne-podpalenie-4785689" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">GUS. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/srodowisko-energia/srodowisko/ochrona-srodowiska-2023,1,24.html"><em>Ochrona środowiska 2023</em></a>. „Ochrona Środowiska”, s. tab.190, 2023-11-30. Marta Wojciechowska. Warszawa: Zakład Wydawnictw Statystycznych. <span class="issn"><a href="/wiki/International_Standard_Serial_Number" title="International Standard Serial Number">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/issn/0867-3217">0867-3217</a></span>. [dostęp 2024-01-04]. <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Ochrona+%C5%9Brodowiska+2023&rft.jtitle=Ochrona+%C5%9Arodowiska&rft.date=2023-11-30&rft.au=GUS&rft.pages=tab.190&rft.issn=0867-3217&rft_id=https%3A%2F%2Fstat.gov.pl%2Fobszary-tematyczne%2Fsrodowisko-energia%2Fsrodowisko%2Fochrona-srodowiska-2023%2C1%2C24.html"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/bydgosz/ASSETS_10w10_22.pdf">http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/bydgosz/ASSETS_10w10_22.pdf</a> dostęp 2011-11-17.</span> </li> <li id="cite_note-stat.gov.pl-22"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-stat.gov.pl_22-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-stat.gov.pl_22-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.stat.gov.pl">http://www.stat.gov.pl</a> dostęp 2011-11-07.</span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/bydgosz/ASSETS_10w10_01.pdf">http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/bydgosz/ASSETS_10w10_01.pdf</a> dostęp 2011-11-17.</span> </li> <li id="cite_note-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-24">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.kuratorium.bydgoszcz.uw.gov.pl/baza.php?&vselected=5386&vff=0&vsort=0&vdir=0&vfilter1=4%2C61&vfilter3=57&vnr=0">http://www.kuratorium.bydgoszcz.uw.gov.pl/baza.php?&vselected=5386&vff=0&vsort=0&vdir=0&vfilter1=4%2C61&vfilter3=57&vnr=0</a> dostęp 2015-07-21.</span> </li> <li id="cite_note-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-25">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.isob.ukw.edu.pl/www/index.php?lang=pl">http://www.isob.ukw.edu.pl/www/index.php?lang=pl</a> dostęp 2015-06-25.</span> </li> <li id="cite_note-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-26">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.rynek-kolejowy.pl/wiadomosci/nowe-elfy2-w-kujawskopomorskiem-region-chce-kupowac-pojazdy-wodorowe-110899.html"><i>Nowe Elfy 2 w Kujawsko-Pomorskiem. Region chce kupować pojazdy wodorowe - Rynek Kolejowy</i></a> [online], rynek-kolejowy.pl<span class="accessdate"> [dostęp 2024-04-26]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Nowe+Elfy+2+w+Kujawsko-Pomorskiem.+Region+chce+kupowa%C4%87+pojazdy+wodorowe+-+Rynek+Kolejowy&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.rynek-kolejowy.pl%2Fwiadomosci%2Fnowe-elfy2-w-kujawskopomorskiem-region-chce-kupowac-pojazdy-wodorowe-110899.html" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-27">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/bydgosz/ASSETS_10w23_06.pdf">http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/bydgosz/ASSETS_10w23_06.pdf</a> dostęp 2011-11-17.</span> </li> <li id="cite_note-PZG-28"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-PZG_28-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PZG_28-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PZG_28-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PZG_28-3">d</a></sup></span> <span class="reference-text">Kujawsko-Pomorskie Biuro Planowania Przestrzennego i Regionalnego we Włocławku: Plan zagospodarowania przestrzennego województwa kujawsko-pomorskiego, czerwiec 2003, s. 40–41.</span> </li> <li id="cite_note-ZS-29"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-ZS_29-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ZS_29-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ZS_29-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ZS_29-3">d</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ZS_29-4">e</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ZS_29-5">f</a></sup></span> <span class="reference-text">Złota Setka Pomorza i Kujaw. XV edycja – 2010. Najlepsze firmy i samorządy z regionu. Dodatek do Gazety Pomorskiej 23 maja 2010 r.</span> </li> <li id="cite_note-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-30">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://web.archive.org/web/20121028131002/http://www.coi.kujawsko-pomorskie.pl/static.php?lang=pl&dokument=85&pierwszy=99&dzial=">https://web.archive.org/web/20121028131002/http://www.coi.kujawsko-pomorskie.pl/static.php?lang=pl&dokument=85&pierwszy=99&dzial=</a> dostęp 2012-05-27.</span> </li> <li id="cite_note-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-31">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://web.archive.org/web/20120526023623/http://www.coi.kujawsko-pomorskie.pl/static.php?lang=pl&pierwszy=230">https://web.archive.org/web/20120526023623/http://www.coi.kujawsko-pomorskie.pl/static.php?lang=pl&pierwszy=230</a> dostęp 2012-05-27.</span> </li> <li id="cite_note-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-32">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://web.archive.org/web/20150319104616/http://www.coi.kujawsko-pomorskie.pl/static.php?lang=pl&pierwszy=64">https://web.archive.org/web/20150319104616/http://www.coi.kujawsko-pomorskie.pl/static.php?lang=pl&pierwszy=64</a> dostęp 2012-05-27.</span> </li> <li id="cite_note-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-33">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/roczniki-statystyczne/"><em>Rocznik Statystyczny Województw 2014</em></a>. „Rocznik Statystyczny Województw”, s. 625, 2015-01-12. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny. <span class="issn"><a href="/wiki/International_Standard_Serial_Number" title="International Standard Serial Number">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/issn/1230-5820">1230-5820</a></span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Rocznik+Statystyczny+Wojew%C3%B3dztw+2014&rft.jtitle=Rocznik+Statystyczny+Wojew%C3%B3dztw&rft.date=2015-01-12&rft.pages=625&rft.issn=1230-5820&rft_id=http%3A%2F%2Fstat.gov.pl%2Fobszary-tematyczne%2Froczniki-statystyczne%2F"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-34">↑</a></span> <span class="reference-text">Obwieszczenie Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 28 listopada 2011 r. (<span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WMP20111081099">M.P. z 2011 r. nr 108, poz. 1099</a></span>).</span> </li> <li id="cite_note-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-35">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://stat.gov.pl/download/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5473/2/19/4/bezrobotni_stopa_wg_powiat_03m_2014.xls">Bezrobotni oraz stopa bezrobocia według województw, podregionów i powiatów (Stan na koniec marca 2012 r.)</a>. Główny Urząd Statystyczny, 2012-04-26. [dostęp 2012-05-20].</cite></span> </li> <li id="cite_note-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-36">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/WZ_ubostwo_w_polsce_2011.pdf">Ubóstwo w Polsce w 2011r</a>. Główny Urząd Statystyczny, 2012-05-31. s. 15. [dostęp 2012-06-08].</cite></span> </li> <li id="cite_note-37"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-37">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://web.archive.org/web/20171104021211/http://www.lista500.polityka.pl/rankings/show/region:2">https://web.archive.org/web/20171104021211/http://www.lista500.polityka.pl/rankings/show/region:2</a> dostęp 2011-11-10.</span> </li> <li id="cite_note-PZR-38"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-PZR_38-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PZR_38-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text">Kujawsko-Pomorskie Biuro Planowania Przestrzennego i Regionalnego we Włocławku: Plan zagospodarowania przestrzennego województwa kujawsko-pomorskiego, czerwiec 2003, s. 41–42.</span> </li> <li id="cite_note-39"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-39">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://stat.gov.pl/download/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5515/4/8/7/rs_rocznik_stat_wojew_2013.pdf"><i>Rocznik Statystyczny Województw 2011 (wybrane tablice)</i></a>, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 24 stycznia 2012, s. 58–59<span class="issn">, <a href="/wiki/International_Standard_Serial_Number" title="International Standard Serial Number">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/issn/1230-5820">1230-5820</a></span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Rocznik+Statystyczny+Wojew%C3%B3dztw+2011+%28wybrane+tablice%29&rft.issn=1230-5820&rft.place=Warszawa&rft.pub=G%C5%82%C3%B3wny+Urz%C4%85d+Statystyczny&rft.date=2012-01-24&rft_id=http%3A%2F%2Fstat.gov.pl%2Fdownload%2Fgfx%2Fportalinformacyjny%2Fpl%2Fdefaultaktualnosci%2F5515%2F4%2F8%2F7%2Frs_rocznik_stat_wojew_2013.pdf" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-40"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-40">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.coi.kujawsko-pomorskie.pl/static.php?lang=pl&dokument=258&pierwszy=70&dzial=120">http://www.coi.kujawsko-pomorskie.pl/static.php?lang=pl&dokument=258&pierwszy=70&dzial=120</a> dostęp 2012-05-27.</span> </li> <li id="cite_note-41"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-41">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.coi.kujawsko-pomorskie.pl/static.php?lang=pl&dokument=379&pierwszy=70&dzial=121">http://www.coi.kujawsko-pomorskie.pl/static.php?lang=pl&dokument=379&pierwszy=70&dzial=121</a> dostęp 2012-05-27.</span> </li> <li id="cite_note-42"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-42">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.coi.kujawsko-pomorskie.pl/static.php?lang=pl&dokument=380&pierwszy=70&dzial=121">http://www.coi.kujawsko-pomorskie.pl/static.php?lang=pl&dokument=380&pierwszy=70&dzial=121</a> dostęp 2012-05-27.</span> </li> <li id="cite_note-43"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-43">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://web.archive.org/web/20150402103349/http://www.coi.kujawsko-pomorskie.pl/static.php?lang=pl&dokument=388&pierwszy=70&dzial=121">https://web.archive.org/web/20150402103349/http://www.coi.kujawsko-pomorskie.pl/static.php?lang=pl&dokument=388&pierwszy=70&dzial=121</a> dostęp 2012-05-27.</span> </li> <li id="cite_note-44"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-44">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080705184432/http://www.pl.atosorigin.com/">Strona Atos Origin</a>. [dostęp 2021-05-13]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.pl.atosorigin.com/">tego adresu</a> (2008-07-05)].</cite></span> </li> <li id="cite_note-45"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-45">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170912174359/http://lucent.com.pl/">Strona Alcatel-Lucent</a>. [dostęp 2021-05-13]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.lucent.com.pl/">tego adresu</a> (2017-09-12)].</cite></span> </li> <li id="cite_note-46"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-46">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jpmorgan.com">Strona JPMorgan Chase</a>.</span> </li> <li id="cite_note-47"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-47">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.teleplan.com">Strona Teleplan Polska</a>.</span> </li> <li id="cite_note-48"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-48">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jabil.com">Strona Jabil Global Services</a>.</span> </li> <li id="cite_note-49"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-49">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://pomorska.pl/te-firmy-z-kujawskopomorskiego-sa-notowane-na-gieldzie-gpw-swietuje-dzis-30lecie/ar/c3-15564400">https://pomorska.pl/te-firmy-z-kujawskopomorskiego-sa-notowane-na-gieldzie-gpw-swietuje-dzis-30lecie/ar/c3-15564400</a> dostęp 2023-12-12.</span> </li> <li id="cite_note-50"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-50">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/bydgosz/ASSETS_10w12_01.pdf">http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/bydgosz/ASSETS_10w12_01.pdf</a> dostęp 2011-11-17.</span> </li> <li id="cite_note-autonazwa1-51"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-autonazwa1_51-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-autonazwa1_51-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/bydgosz/ASSETS_10w12_07.pdf">http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/bydgosz/ASSETS_10w12_07.pdf</a> dostęp 2011-11-17.</span> </li> <li id="cite_note-52"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-52">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/bydgosz/ASSETS_10w12_02.pdf">http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/bydgosz/ASSETS_10w12_02.pdf</a> dostęp 2011-11-17.</span> </li> <li id="cite_note-53"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-53">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/bydgosz/ASSETS_10w12_04.pdf">http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/bydgosz/ASSETS_10w12_04.pdf</a> dostęp 2011-11-17.</span> </li> <li id="cite_note-BTOFmedia-54"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-BTOFmedia_54-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-BTOFmedia_54-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-BTOFmedia_54-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-BTOFmedia_54-3">d</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-BTOFmedia_54-4">e</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-BTOFmedia_54-5">f</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-BTOFmedia_54-6">g</a></sup></span> <span class="reference-text">Studium Uwarunkowań Rozwoju Przestrzennego Bydgosko-Toruńskiego Obszaru Funkcjonalnego. opr. Deloitte 2014, s. 137.</span> </li> <li id="cite_note-55"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-55">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://web.archive.org/web/20130124212956/http://www.pap.pl/palio/html.run?_Instance=cms_www.pap.pl&_PageID=1&s=kontakt.tresc&dz=kontakt.korespondenci&_CheckSum=447282877">https://web.archive.org/web/20130124212956/http://www.pap.pl/palio/html.run?_Instance=cms_www.pap.pl&_PageID=1&s=kontakt.tresc&dz=kontakt.korespondenci&_CheckSum=447282877</a> dostęp 2015-04-29.</span> </li> <li id="cite_note-56"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-56">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://system.ekai.pl/kair/?screen=redakcja">http://system.ekai.pl/kair/?screen=redakcja</a> dostęp 2015-04-28.</span> </li> <li id="cite_note-57"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-57">↑</a></span> <span class="reference-text">Kujawsko-pomorskie Biuro Planowania Przestrzennego i Regionalnego we Włocławku. Strategia rozwoju turystyki w województwie kujawsko-pomorskim. Diagnoza uwarunkowań i stanu rozwoju działalności turystycznych. 2003, s. 13.</span> </li> <li id="cite_note-58"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-58">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://web.archive.org/web/20130927080824/http://www.nid.pl/pl/Informacje_ogolne/Zabytki_w_Polsce/rejestr-zabytkow/zestawienia-zabytkow-nieruchomych/KUJ-rej.pdf">https://web.archive.org/web/20130927080824/http://www.nid.pl/pl/Informacje_ogolne/Zabytki_w_Polsce/rejestr-zabytkow/zestawienia-zabytkow-nieruchomych/KUJ-rej.pdf</a> dostęp 2012-05-27.</span> </li> <li id="cite_note-59"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-59">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://archive.ph/20120906054925/http://www.nid.pl/idm,81,lista-obiektow-uznanych-przez-prezydenta-rp-za-pomniki-historii.html">https://archive.ph/20120906054925/http://www.nid.pl/idm,81,lista-obiektow-uznanych-przez-prezydenta-rp-za-pomniki-historii.html</a> dostęp 2012-05-27.</span> </li> <li id="cite_note-60"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-60">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.nid.pl/UserFiles/File/Istniejace_Parki_Kulturowe_31_12__2011.pdf">http://www.nid.pl/UserFiles/File/Istniejace_Parki_Kulturowe_31_12__2011.pdf</a> dostęp 2012-05-27.</span> </li> <li id="cite_note-61"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-61">↑</a></span> <span class="reference-text">Bykowski Włodzimierz, Bykowski Wieńczysław: Kujawsko-pomorskie dla każdego. Przewodnik turystyczny po najciekawszych miejscach województwa. Wydawnictwo Apeiron, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8391909115" title="Specjalna:Książki/8391909115">ISBN <span class="isbn">83-919091-1-5</span></a>. Towarzystwo Przyjaciół Dolnej Wisły. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8391929957" title="Specjalna:Książki/8391929957">ISBN <span class="isbn">83-919299-5-7</span></a>. 6-8.</span> </li> <li id="cite_note-62"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-62">↑</a></span> <span class="reference-text">Kujawsko-pomorskie Biuro Planowania Przestrzennego i Regionalnego we Włocławku. Strategia rozwoju turystyki w województwie kujawsko-pomorskim. Diagnoza uwarunkowań i stanu rozwoju działalności turystycznych. 2003, s. 13–23.</span> </li> <li id="cite_note-63"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-63">↑</a></span> <span class="reference-text">Kujawsko-pomorskie Biuro Planowania Przestrzennego i Regionalnego we Włocławku. Strategia rozwoju turystyki w województwie kujawsko-pomorskim. Diagnoza uwarunkowań i stanu rozwoju działalności turystycznych. 2003, s. 16.</span> </li> <li id="cite_note-64"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-64">↑</a></span> <span class="reference-text">Kujawsko-pomorskie Biuro Planowania Przestrzennego i Regionalnego we Włocławku. Strategia rozwoju turystyki w województwie kujawsko-pomorskim. Diagnoza uwarunkowań i stanu rozwoju działalności turystycznych. 2003, s. 18.</span> </li> <li id="cite_note-65"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-65">↑</a></span> <span class="reference-text">Kujawsko-pomorskie Biuro Planowania Przestrzennego i Regionalnego we Włocławku. Strategia rozwoju turystyki w województwie kujawsko-pomorskim. Diagnoza uwarunkowań i stanu rozwoju działalności turystycznych. 2003, s. 9.</span> </li> <li id="cite_note-66"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-66">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.k-pot.pl/">http://www.k-pot.pl/</a> dostęp 2012-05-27.</span> </li> <li id="cite_note-67"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-67">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.kujawsko-pomorskie.pl/">http://www.kujawsko-pomorskie.pl/</a> dostęp 2012-05-27.</span> </li> <li id="cite_note-PZT-68"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-PZT_68-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-PZT_68-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text">Kujawsko-Pomorskie Biuro Planowania Przestrzennego i Regionalnego we Włocławku: Plan zagospodarowania przestrzennego województwa kujawsko-pomorskiego, czerwiec 2003, s. 30, 42–44.</span> </li> <li id="cite_note-69"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-69">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.radiopik.pl/2,63009,kujawsko-pomorskie-atrakcje-turystyczne-wsrod-na">http://www.radiopik.pl/2,63009,kujawsko-pomorskie-atrakcje-turystyczne-wsrod-na</a> dostęp 2017-11-24.</span> </li> <li id="cite_note-70"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-70">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://web.archive.org/web/20171201033731/https://www.polska.travel/certyfikowane/produkty-certyfikowane-w-wojewodztwie-kujawsko-pomorskim/">https://web.archive.org/web/20171201033731/https://www.polska.travel/certyfikowane/produkty-certyfikowane-w-wojewodztwie-kujawsko-pomorskim/</a> dostęp 2017-11-24.</span> </li> <li id="cite_note-71"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-71">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://web.archive.org/web/20171201030953/https://pdf.polska.travel/najlepsze_produkty_turystyczne_pl/?_ga=2.186707745.862234486.1511531536-230111086.1511531536#p=4">https://web.archive.org/web/20171201030953/https://pdf.polska.travel/najlepsze_produkty_turystyczne_pl/?_ga=2.186707745.862234486.1511531536-230111086.1511531536#p=4</a> dostęp 2017-11-24.</span> </li> <li id="cite_note-72"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-72">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.pot.gov.pl/nowosci/l/wiadomosci/wiadomosci-z-pot/znamy-laureatow-konkursu-na-najlepszy-produkt-turystyczny">https://www.pot.gov.pl/nowosci/l/wiadomosci/wiadomosci-z-pot/znamy-laureatow-konkursu-na-najlepszy-produkt-turystyczny</a> dostęp 2017-11-24.</span> </li> <li id="cite_note-73"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-73">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.pot.gov.pl/nowosci/l/wiadomosci/wiadomosci-z-pot/certyfikaty-pot-dla-najlepszych-produkt%C3%B3w-turystycznych-rozdane">https://www.pot.gov.pl/nowosci/l/wiadomosci/wiadomosci-z-pot/certyfikaty-pot-dla-najlepszych-produkt%C3%B3w-turystycznych-rozdane</a> dostęp 2017-11-24.</span> </li> <li id="cite_note-74"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-74">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/20180215143519/https://bip.uke.gov.pl/download/gfx/bip/pl/defaultaktualnosci/38/4/1/aus__al_112_tab_2_ed_36.pdf">Wykaz NKA dla lokalizacji Ab. Służb Alarmowych 112</a>. uke.gov.pl. [dostęp 2014-12-27].</cite></span> </li> <li id="cite_note-75"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-75">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bydgoszcz.uw.gov.pl/files/file/Prawo/2016_09_regulamin.pdf">Regulamin organizacyjny Kujawsko-Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego</a>. bydgoszcz.uw.gov.pl. [dostęp 2016-09-30].</cite></span> </li> <li id="cite_note-76"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-76">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/bydgosz/ASSETS_10w11_03.pdf">Strona tytulowa</a>.</span> </li> <li id="cite_note-77"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-77">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.stat.gov.pl/bdl/app/dane_cechter.display?p_id=222565&p_token=0.9736937580042309">http://www.stat.gov.pl/bdl/app/dane_cechter.display?p_id=222565&p_token=0.9736937580042309</a> dostęp 2011-11-17.</span> </li> <li id="cite_note-KPwojsko1-78"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-KPwojsko1_78-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.bydgoszcz.pl/miasto/aktualnosci/aktualnosci-2015-marzec/Wi_cej_si__sojuszniczych_w_Bydgoszczy.aspx#1">http://www.bydgoszcz.pl/miasto/aktualnosci/aktualnosci-2015-marzec/Wi_cej_si__sojuszniczych_w_Bydgoszczy.aspx#1</a> dostęp 2015-03-16.</span> </li> <li id="cite_note-KPwojsko2-79"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-KPwojsko2_79-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-KPwojsko2_79-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-KPwojsko2_79-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-KPwojsko2_79-3">d</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-KPwojsko2_79-4">e</a></sup></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160603011052/http://www.pomorska.pl/kujawsko-pomorskie/art/6473406,kto-obroni-wojewodztwo-kujawskopomorskie-w-razie-konfliktu-mapa-interaktywna,id,t.html">pomorska.pl, dostęp 2015-03-30</a>.</span> </li> <li id="cite_note-80"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-80">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bydgostia.org.pl/">Regionalne Towarzystwo Wioślarskie Bydgostia</a>.</span> </li> <li id="cite_note-81"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-81">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://bydgoszcz.wyborcza.pl/bydgoszcz/7,48722,23003114,wojewodztwo-sie-kurczy-wiec-radnych-sejmiku-bedzie-mniej.html">Województwo się kurczy, więc radnych sejmiku będzie mniej</a>.</span> </li> <li id="cite_note-82"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-82">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://bydgoszcz.wyborcza.pl/bydgoszcz/7,48722,25523964,1-mld-111-mln-zl-dochodow-rekordowy-budzet-wojewodztwa.html">1 mld 111 mln zł dochodów – rekordowy budżet województwa</a>.</span> </li> <li id="cite_note-83"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-83">↑</a></span> <span class="reference-text">2 kadencje.</span> </li> <li id="cite_note-84"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-84">↑</a></span> <span class="reference-text">(Art. 3.) Ustawa z dnia 24 lipca 1998 r. (<span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19980960603">Dz.U. z 1998 r. nr 96, poz. 603</a></span>).</span> </li> <li id="cite_note-85"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-85">↑</a></span> <span class="reference-text">(§ 5. Statut KPUW w Bydgoszczy) Zarządzenie Nr 98/2009 Wojewody Kujawsko-Pomorskiego z dnia 1 czerwca 2009 r. (Dz. Urz. Woj. Kujawsko-Pomorskiego z 2009 r., Nr 60, poz. 1219).</span> </li> <li id="cite_note-86"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-86">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book nourl"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120223095321/http://www.kujawsko-pomorskie.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=6585&Itemid=413"><i>Regiony partnerskie</i></a>, Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego<span class="accessdate"> [dostęp 2011-11-17]</span> [zarchiwizowane 2012-02-23]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Regiony+partnerskie" style="display:none"> </span> <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bibliografia">Bibliografia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=62" title="Edytuj sekcję: Bibliografia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=62" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Bibliografia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="infobox noprint plainlinks" cellpadding="4" role="presentation"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; text-align:center; width:30px;"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/21px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="21" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/31px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/42px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span> </td> <td style="line-height:normal; vertical-align:middle; text-align:center; flex:unset;"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Kuyavian-Pomeranian_Voivodeship?uselang=pl"><strong>Zobacz galerię</strong> związaną z tematem: <em>Województwo kujawsko-pomorskie</em></a> </td></tr></tbody></table> <table class="infobox noprint plainlinks" cellpadding="4" role="presentation"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; text-align:center; width:30px;"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg/28px-Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg.png" decoding="async" width="28" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg/42px-Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg/56px-Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg.png 2x" data-file-width="193" data-file-height="193" /></span></span> </td> <td style="line-height:normal; vertical-align:middle; text-align:center; flex:unset;"><b><a href="https://pl.wikivoyage.org/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie" class="extiw" title="voy:Województwo kujawsko-pomorskie">Województwo kujawsko-pomorskie</a></b> w przewodniku turystycznym <a href="/wiki/Wikipodr%C3%B3%C5%BCe" title="Wikipodróże">Wikipodróże</a> </td></tr></tbody></table> <table class="infobox noprint plainlinks" cellpadding="4" role="presentation"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; text-align:center; width:30px;"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/27px-Wikisource-logo.svg.png" decoding="async" width="27" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/40px-Wikisource-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/53px-Wikisource-logo.svg.png 2x" data-file-width="410" data-file-height="430" /></span></span> </td> <td style="line-height:normal; vertical-align:middle; text-align:center; flex:unset;">Zobacz w Wikiźródłach tekst <br /> <a href="https://pl.wikisource.org/wiki/polskie_tablice_rejestracyjne#Województwo_kujawsko-pomorskie" class="extiw" title="s:polskie tablice rejestracyjne"><b>Polskie tablice rejestracyjne</b></a> </td></tr></tbody></table> <ul><li>Biegański Zdzisław: <i>Kształt terytorialno-administracyjny regionu kujawsko-pomorskiego w XIX i XX wieku.</i>, „Prace Komisji Historii Bydgoskiego Towarzystwa Naukowego”. T. XVII. Związki Kujaw i Pomorza na przestrzeni wieków. Zbiór studiów pod red. Zdzisława Biegańskiego i Włodzimierza Jastrzębskiego.</li> <li>Kujawsko-Pomorskie Biuro Planowania Przestrzennego i Regionalnego we Włocławku: <i>Zmiana planu zagospodarowania przestrzennego województwa kujawsko-pomorskiego – opracowanie ekofizjograficzne</i>, grudzień 2007.</li> <li>Kujawsko-Pomorskie Biuro Planowania Przestrzennego i Regionalnego we Włocławku: <i>Plan zagospodarowania przestrzennego województwa kujawsko-pomorskiego</i>, czerwiec 2003.</li> <li>Sudziński Ryszard: <i>Problemy rozwoju i integracji głównych miast regionu kujawsko-pomorskiego z perspektywy historycznej</i>, „Prace Komisji Historii Bydgoskiego Towarzystwa Naukowego”. T. XVII. Związki Kujaw i Pomorza na przestrzeni wieków. Zbiór studiów pod red. Zdzisława Biegańskiego i Włodzimierza Jastrzębskiego.</li> <li>Mietz Andrzej: <i>Województwo kujawsko-pomorskie – pytanie o region</i>, „Prace Komisji Historii Bydgoskiego Towarzystwa Naukowego”. T. XVII. Związki Kujaw i Pomorza na przestrzeni wieków. Zbiór studiów pod red. Zdzisława Biegańskiego i Włodzimierza Jastrzębskiego.</li> <li>Umiński Janusz: <i>Geneza województwa kujawsko-pomorskiego</i>, „Prace Komisji Historii Bydgoskiego Towarzystwa Naukowego”. T. XVII. Związki Kujaw i Pomorza na przestrzeni wieków. Zbiór studiów pod red. Zdzisława Biegańskiego i Włodzimierza Jastrzębskiego.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Linki_zewnętrzne"><span id="Linki_zewn.C4.99trzne"></span>Linki zewnętrzne</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&veaction=edit&section=63" title="Edytuj sekcję: Linki zewnętrzne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&section=63" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Linki zewnętrzne"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bydgoszcz.uw.gov.pl/">Kujawsko-Pomorski Urząd Wojewódzki</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.kujawsko-pomorskie.pl">Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://mapa.wirtualneszlaki.pl/#zoom=9&lat=53.102&lon=18.424&layer=Mapa%20fizyczna&overlays=FFFFFTTFF">Interaktywna mapa hipsometryczna Województwa Kujawsko-Pomorskiego</a></li> <li><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.polskawliczbach.pl/kujawsko_pomorskie"><i>Województwo kujawsko-pomorskie w liczbach</i></a> [online], Polska w liczbach<span class="accessdate"> [dostęp 2015-05-20]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=unknown&rft.atitle=Wojew%C3%B3dztwo+kujawsko-pomorskie+w+liczbach&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.jtitle=Polska+w+liczbach&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.polskawliczbach.pl%2Fkujawsko_pomorskie" style="display:none"> </span>, liczba ludności na podstawie danych GUS.</cite></li></ul> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74983602">.mw-parser-output .navbox{border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);margin:auto;text-align:center;padding:3px;margin-top:1em;clear:both}.mw-parser-output table.navbox:not(.pionowy){width:100%}.mw-parser-output .navbox+.navbox{border-top:0;margin-top:0}.mw-parser-output .navbox.pionowy{width:250px;float:right;clear:right;margin:0 0 0.4em 1.4em}.mw-parser-output .navbox.pionowy .before,.mw-parser-output .navbox.pionowy .after{padding:0.5em 0;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.caption,.mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background:#ccf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox .tnavbar{font-weight:normal;font-size:xx-small;white-space:nowrap;padding:0}.mw-parser-output .navbox>.tnavbar{margin-left:1em;float:left}.mw-parser-output .navbox .below>hr+.tnavbar{margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox .below>.tnavbar:before{content:"Ten szablon: "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:after{content:" · "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:last-child:after{content:none}.mw-parser-output .navbox hr{margin:0.2em 1em}.mw-parser-output .navbox .title{background:#ddf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content:not(.grupa-szablonów-nawigacyjnych){margin-top:2px;padding:0;font-size:smaller;overflow:auto}.mw-parser-output .navbox .above+div,.mw-parser-output .navbox .above+.navbox-main-content,.mw-parser-output .navbox .below,.mw-parser-output .navbox .title+.grid{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below{background:#ddf;text-align:center;margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex{display:flex;flex-direction:row}.mw-parser-output .navbox .flex>.before,.mw-parser-output .navbox .flex>.after{align-self:center;text-align:center}.mw-parser-output .navbox .flex>.navbox-main-content{flex-grow:1}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .before{margin-right:0.5em}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .after{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox .inner-columns,.mw-parser-output .navbox .inner-group,.mw-parser-output .navbox .inner-standard{border-spacing:0;border-collapse:collapse;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis{text-align:right;vertical-align:middle}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis+.spis{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td{padding:0;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td:first-child{text-align:center}.mw-parser-output .navbox .inner-standard .inner-standard>tbody>tr>td{text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-odd,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-even{padding:0 0.3em}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>th+td{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns{table-layout:fixed}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{padding:0;border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);border-right:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{vertical-align:top}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:first-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:first-child{border-left:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:last-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:last-child{border-right:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ul,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ol,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>dl{text-align:left;column-width:24em}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+table{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.opis,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.spis{padding:0.1em 1em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-toggle,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.mw-collapsible-toggle{width:4em;text-align:right;margin-right:0.4em}.mw-parser-output .navbox>.fakebar,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.fakebar{float:left;width:4em;height:1em}.mw-parser-output .navbox .opis{background:#ddf;padding:0 1em;white-space:nowrap;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox.pionowy .opis{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-even,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-odd{background:transparent}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-odd,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-even{background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa)}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div{background:transparent}.mw-parser-output .navbox p{margin:0;padding:0.3em 0}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:gold}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:silver}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#c96}.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ul,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>dl,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ol{column-width:24em;text-align:left}.mw-parser-output .navbox ul{list-style:none}.mw-parser-output .navbox .references{background:transparent}.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dd,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dt,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist li{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox .rok{display:inline-block;width:4em;padding-right:0.5em;text-align:right}.mw-parser-output .navbox .navbox-statistics{margin-top:2px;border-top:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);text-align:center;font-size:small}.mw-parser-output .navbox-summary>.title{font-weight:bold;font-size:larger}.mw-parser-output .navbox:not(.grupa-szablonów) .navbox{margin:0;border:0;padding:0}.mw-parser-output .navbox.grupa-szablonów>.grupa-szablonów-nawigacyjnych>.navbox:first-child{margin-top:2px}@media(max-width:800px){.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.before,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.after{display:none}}.mw-parser-output .navbox .opis img,.mw-parser-output .navbox .opis .flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.image{display:none}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}</style><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:Miasta_wojew%C3%B3dztwa_kujawsko-pomorskiego" title="Szablon:Miasta województwa kujawsko-pomorskiego"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Dyskusja_szablonu:Miasta_wojew%C3%B3dztwa_kujawsko-pomorskiego&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dyskusja szablonu:Miasta województwa kujawsko-pomorskiego (strona nie istnieje)"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Miasta_wojew%C3%B3dztwa_kujawsko-pomorskiego&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption">Miasta <a class="mw-selflink selflink">województwa kujawsko-pomorskiego</a></div><div class="mw-collapsible-content flex"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><th class="navbox-group opis" scope="row">Miasta na prawach powiatu</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Bydgoszcz" title="Bydgoszcz">Bydgoszcz</a></li> <li><a href="/wiki/Grudzi%C4%85dz" title="Grudziądz">Grudziądz</a></li> <li><a href="/wiki/Toru%C5%84" title="Toruń">Toruń</a></li> <li><a href="/wiki/W%C5%82oc%C5%82awek" title="Włocławek">Włocławek</a></li></ul> </td></tr><tr class="a2"><th class="navbox-group opis" scope="row">Miasta powiatowe</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Aleksandr%C3%B3w_Kujawski" title="Aleksandrów Kujawski">Aleksandrów Kujawski</a></li> <li><a href="/wiki/Brodnica" title="Brodnica">Brodnica</a></li> <li><a href="/wiki/Che%C5%82mno" title="Chełmno">Chełmno</a></li> <li><a href="/wiki/Golub-Dobrzy%C5%84" title="Golub-Dobrzyń">Golub-Dobrzyń</a></li> <li><a href="/wiki/Inowroc%C5%82aw" title="Inowrocław">Inowrocław</a></li> <li><a href="/wiki/Lipno" title="Lipno">Lipno</a></li> <li><a href="/wiki/Mogilno" title="Mogilno">Mogilno</a></li> <li><a href="/wiki/Nak%C5%82o_nad_Noteci%C4%85" title="Nakło nad Notecią">Nakło nad Notecią</a></li> <li><a href="/wiki/Radziej%C3%B3w" title="Radziejów">Radziejów</a></li> <li><a href="/wiki/Rypin" title="Rypin">Rypin</a></li> <li><a href="/wiki/S%C4%99p%C3%B3lno_Kraje%C5%84skie" title="Sępólno Krajeńskie">Sępólno Krajeńskie</a></li> <li><a href="/wiki/Tuchola" title="Tuchola">Tuchola</a></li> <li><a href="/wiki/W%C4%85brze%C5%BAno" title="Wąbrzeźno">Wąbrzeźno</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%9Awiecie" title="Świecie">Świecie</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%BBnin" title="Żnin">Żnin</a></li></ul> </td></tr><tr class="a3"><th class="navbox-group opis" scope="row">Miasta gminne do 8 tys. mieszkańców</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Barcin" title="Barcin">Barcin</a></li> <li><a href="/wiki/Bobrowniki_(miasto)" title="Bobrowniki (miasto)">Bobrowniki</a></li> <li><a href="/wiki/Brze%C5%9B%C4%87_Kujawski" title="Brześć Kujawski">Brześć Kujawski</a></li> <li><a href="/wiki/Chodecz" title="Chodecz">Chodecz</a></li> <li><a href="/wiki/Dobrzy%C5%84_nad_Wis%C5%82%C4%85" title="Dobrzyń nad Wisłą">Dobrzyń nad Wisłą</a></li> <li><a href="/wiki/G%C4%85sawa" title="Gąsawa">Gąsawa</a></li> <li><a href="/wiki/Gniewkowo" title="Gniewkowo">Gniewkowo</a></li> <li><a href="/wiki/G%C3%B3rzno" title="Górzno">Górzno</a></li> <li><a href="/wiki/Izbica_Kujawska" title="Izbica Kujawska">Izbica Kujawska</a></li> <li><a href="/wiki/Jab%C5%82onowo_Pomorskie" title="Jabłonowo Pomorskie">Jabłonowo Pomorskie</a></li> <li><a href="/wiki/Janowiec_Wielkopolski" title="Janowiec Wielkopolski">Janowiec Wielkopolski</a></li> <li><a href="/wiki/Kamie%C5%84_Kraje%C5%84ski" title="Kamień Krajeński">Kamień Krajeński</a></li> <li><a href="/wiki/Kcynia" title="Kcynia">Kcynia</a></li> <li><a href="/wiki/Kik%C3%B3%C5%82" title="Kikół">Kikół</a></li> <li><a href="/wiki/Kowal_(miasto)" title="Kowal (miasto)">Kowal</a></li> <li><a href="/wiki/Kowalewo_Pomorskie" title="Kowalewo Pomorskie">Kowalewo Pomorskie</a></li> <li><a href="/wiki/Lubie%C5%84_Kujawski" title="Lubień Kujawski">Lubień Kujawski</a></li> <li><a href="/wiki/Lubraniec" title="Lubraniec">Lubraniec</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%81abiszyn" title="Łabiszyn">Łabiszyn</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%81asin" title="Łasin">Łasin</a></li> <li><a href="/wiki/Mrocza" title="Mrocza">Mrocza</a></li> <li><a href="/wiki/Nieszawa" title="Nieszawa">Nieszawa</a></li> <li><a href="/wiki/Nowe" title="Nowe">Nowe</a></li> <li><a href="/wiki/Pako%C5%9B%C4%87" title="Pakość">Pakość</a></li> <li><a href="/wiki/Piotrk%C3%B3w_Kujawski" title="Piotrków Kujawski">Piotrków Kujawski</a></li> <li><a href="/wiki/Pruszcz" title="Pruszcz">Pruszcz</a></li> <li><a href="/wiki/Radzy%C5%84_Che%C5%82mi%C5%84ski" title="Radzyń Chełmiński">Radzyń Chełmiński</a></li> <li><a href="/wiki/Sk%C4%99pe" title="Skępe">Skępe</a></li> <li><a href="/wiki/Strzelno" title="Strzelno">Strzelno</a></li> <li><a href="/wiki/Wi%C4%99cbork" title="Więcbork">Więcbork</a></li></ul> </td></tr><tr class="a4"><th class="navbox-group opis" scope="row">Miasta gminne powyżej 8 tys. mieszkańców</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Che%C5%82m%C5%BCa" title="Chełmża">Chełmża</a></li> <li><a href="/wiki/Ciechocinek" title="Ciechocinek">Ciechocinek</a></li> <li><a href="/wiki/Janikowo" title="Janikowo">Janikowo</a></li> <li><a href="/wiki/Koronowo" title="Koronowo">Koronowo</a></li> <li><a href="/wiki/Kruszwica" title="Kruszwica">Kruszwica</a></li> <li><a href="/wiki/Solec_Kujawski" title="Solec Kujawski">Solec Kujawski</a></li> <li><a href="/wiki/Szubin" title="Szubin">Szubin</a></li></ul> </td></tr></tbody></table><div class="navbox-after after"> <p><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie_COA.svg" class="mw-file-description" title="Herb województwa kujawsko-pomorskiego"><img alt="Herb województwa kujawsko-pomorskiego" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/POL_wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie_COA.svg/60px-POL_wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie_COA.svg.png" decoding="async" width="60" height="74" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/POL_wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie_COA.svg/90px-POL_wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/POL_wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie_COA.svg/120px-POL_wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie_COA.svg.png 2x" data-file-width="693" data-file-height="853" /></a></span> </p> </div></div></div> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r74983602"><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie" title="Szablon:Województwo kujawsko-pomorskie"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Dyskusja_szablonu:Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dyskusja szablonu:Województwo kujawsko-pomorskie (strona nie istnieje)"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption"><a class="mw-selflink selflink">Województwo kujawsko-pomorskie</a></div><div class="mw-collapsible-content flex"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Miasto_na_prawach_powiatu" title="Miasto na prawach powiatu">Miasta na prawach powiatu</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Bydgoszcz" title="Bydgoszcz">Bydgoszcz</a> <i>(siedziba wojewody)</i></li> <li><a href="/wiki/Grudzi%C4%85dz" title="Grudziądz">Grudziądz</a></li> <li><a href="/wiki/Toru%C5%84" title="Toruń">Toruń</a> <i>(siedziba sejmiku)</i></li> <li><a href="/wiki/W%C5%82oc%C5%82awek" title="Włocławek">Włocławek</a></li></ul> </td></tr><tr class="a2"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Powiat_(Polska)" title="Powiat (Polska)">Powiaty</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Powiat_aleksandrowski" title="Powiat aleksandrowski">aleksandrowski</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_brodnicki" title="Powiat brodnicki">brodnicki</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_bydgoski" title="Powiat bydgoski">bydgoski</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_che%C5%82mi%C5%84ski" title="Powiat chełmiński">chełmiński</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_golubsko-dobrzy%C5%84ski" title="Powiat golubsko-dobrzyński">golubsko-dobrzyński</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_grudzi%C4%85dzki" title="Powiat grudziądzki">grudziądzki</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_inowroc%C5%82awski" title="Powiat inowrocławski">inowrocławski</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_lipnowski" title="Powiat lipnowski">lipnowski</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_mogile%C5%84ski" title="Powiat mogileński">mogileński</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_nakielski" title="Powiat nakielski">nakielski</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_radziejowski" title="Powiat radziejowski">radziejowski</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_rypi%C5%84ski" title="Powiat rypiński">rypiński</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_s%C4%99pole%C5%84ski" title="Powiat sępoleński">sępoleński</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_%C5%9Bwiecki" title="Powiat świecki">świecki</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_toru%C5%84ski" title="Powiat toruński">toruński</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_tucholski" title="Powiat tucholski">tucholski</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_w%C4%85brzeski" title="Powiat wąbrzeski">wąbrzeski</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_w%C5%82oc%C5%82awski" title="Powiat włocławski">włocławski</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_%C5%BCni%C5%84ski" title="Powiat żniński">żniński</a></li></ul> </td></tr><tr class="a3"><th class="navbox-group opis" scope="row">Inne zagadnienia</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Podzia%C5%82_administracyjny_wojew%C3%B3dztwa_kujawsko-pomorskiego" title="Podział administracyjny województwa kujawsko-pomorskiego">Podział administracyjny</a></li> <li><a href="/wiki/Herb_wojew%C3%B3dztwa_kujawsko-pomorskiego" title="Herb województwa kujawsko-pomorskiego">Herb</a></li> <li><a href="/wiki/Flaga_wojew%C3%B3dztwa_kujawsko-pomorskiego" title="Flaga województwa kujawsko-pomorskiego">Flaga</a></li></ul> </td></tr></tbody></table><div class="navbox-after after"> <p><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Herb_wojew%C3%B3dztwa_kujawsko-pomorskiego" title="Herb województwa kujawsko-pomorskiego"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/POL_wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie_COA.svg/50px-POL_wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie_COA.svg.png" decoding="async" width="50" height="62" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/POL_wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie_COA.svg/75px-POL_wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/POL_wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie_COA.svg/100px-POL_wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie_COA.svg.png 2x" data-file-width="693" data-file-height="853" /></a></span> </p> </div></div></div> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r74983602"><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:Podzia%C5%82_administracyjny_Polski" title="Szablon:Podział administracyjny Polski"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a></li><li><a href="/wiki/Dyskusja_szablonu:Podzia%C5%82_administracyjny_Polski" title="Dyskusja szablonu:Podział administracyjny Polski"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Podzia%C5%82_administracyjny_Polski&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption"><a href="/wiki/Podzia%C5%82_administracyjny_Polski" title="Podział administracyjny Polski">Podział administracyjny Polski</a></div><div class="mw-collapsible-content flex"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><th class="navbox-group opis" scope="row">Województwa</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_dolno%C5%9Bl%C4%85skie" title="Województwo dolnośląskie">dolnośląskie</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">kujawsko-pomorskie</a></li> <li><a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_lubelskie" title="Województwo lubelskie">lubelskie</a></li> <li><a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_lubuskie" title="Województwo lubuskie">lubuskie</a></li> <li><a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_%C5%82%C3%B3dzkie" title="Województwo łódzkie">łódzkie</a></li> <li><a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_ma%C5%82opolskie" title="Województwo małopolskie">małopolskie</a></li> <li><a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_mazowieckie" title="Województwo mazowieckie">mazowieckie</a></li> <li><a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_opolskie" title="Województwo opolskie">opolskie</a></li> <li><a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_podkarpackie" title="Województwo podkarpackie">podkarpackie</a></li> <li><a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_podlaskie" title="Województwo podlaskie">podlaskie</a></li> <li><a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_pomorskie" title="Województwo pomorskie">pomorskie</a></li> <li><a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie" title="Województwo śląskie">śląskie</a></li> <li><a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bwi%C4%99tokrzyskie" title="Województwo świętokrzyskie">świętokrzyskie</a></li> <li><a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_warmi%C5%84sko-mazurskie" title="Województwo warmińsko-mazurskie">warmińsko-mazurskie</a></li> <li><a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_wielkopolskie" title="Województwo wielkopolskie">wielkopolskie</a></li> <li><a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_zachodniopomorskie" title="Województwo zachodniopomorskie">zachodniopomorskie</a></li></ul> </td></tr><tr class="a2"><th class="navbox-group opis" scope="row">Siedziby wojewodów<br />i sejmików</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Bia%C5%82ystok" title="Białystok">Białystok</a></li> <li><a href="/wiki/Bydgoszcz" title="Bydgoszcz">Bydgoszcz</a></li> <li><a href="/wiki/Gda%C5%84sk" title="Gdańsk">Gdańsk</a></li> <li><a href="/wiki/Gorz%C3%B3w_Wielkopolski" title="Gorzów Wielkopolski">Gorzów Wielkopolski</a></li> <li><a href="/wiki/Katowice" title="Katowice">Katowice</a></li> <li><a href="/wiki/Kielce" title="Kielce">Kielce</a></li> <li><a href="/wiki/Krak%C3%B3w" title="Kraków">Kraków</a></li> <li><a href="/wiki/Lublin" title="Lublin">Lublin</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%81%C3%B3d%C5%BA" title="Łódź">Łódź</a></li> <li><a href="/wiki/Olsztyn" title="Olsztyn">Olsztyn</a></li> <li><a href="/wiki/Opole" title="Opole">Opole</a></li> <li><a href="/wiki/Pozna%C5%84" title="Poznań">Poznań</a></li> <li><a href="/wiki/Rzesz%C3%B3w" title="Rzeszów">Rzeszów</a></li> <li><a href="/wiki/Szczecin" title="Szczecin">Szczecin</a></li> <li><a href="/wiki/Toru%C5%84" title="Toruń">Toruń</a></li> <li><a href="/wiki/Warszawa" title="Warszawa">Warszawa</a></li> <li><a href="/wiki/Wroc%C5%82aw" title="Wrocław">Wrocław</a></li> <li><a href="/wiki/Zielona_G%C3%B3ra" title="Zielona Góra">Zielona Góra</a></li></ul> </td></tr><tr class="a3"><th class="navbox-group opis" scope="row">Podziały administracyjne<br />województw</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Podzia%C5%82_administracyjny_wojew%C3%B3dztwa_dolno%C5%9Bl%C4%85skiego" title="Podział administracyjny województwa dolnośląskiego">dolnośląskie</a></li> <li><a href="/wiki/Podzia%C5%82_administracyjny_wojew%C3%B3dztwa_kujawsko-pomorskiego" title="Podział administracyjny województwa kujawsko-pomorskiego">kujawsko-pomorskie</a></li> <li><a href="/wiki/Podzia%C5%82_administracyjny_wojew%C3%B3dztwa_lubelskiego" title="Podział administracyjny województwa lubelskiego">lubelskie</a></li> <li><a href="/wiki/Podzia%C5%82_administracyjny_wojew%C3%B3dztwa_lubuskiego" title="Podział administracyjny województwa lubuskiego">lubuskie</a></li> <li><a href="/wiki/Podzia%C5%82_administracyjny_wojew%C3%B3dztwa_%C5%82%C3%B3dzkiego" title="Podział administracyjny województwa łódzkiego">łódzkie</a></li> <li><a href="/wiki/Podzia%C5%82_administracyjny_wojew%C3%B3dztwa_ma%C5%82opolskiego" title="Podział administracyjny województwa małopolskiego">małopolskie</a></li> <li><a href="/wiki/Podzia%C5%82_administracyjny_wojew%C3%B3dztwa_mazowieckiego" title="Podział administracyjny województwa mazowieckiego">mazowieckie</a></li> <li><a href="/wiki/Podzia%C5%82_administracyjny_wojew%C3%B3dztwa_opolskiego" title="Podział administracyjny województwa opolskiego">opolskie</a></li> <li><a href="/wiki/Podzia%C5%82_administracyjny_wojew%C3%B3dztwa_podkarpackiego" title="Podział administracyjny województwa podkarpackiego">podkarpackie</a></li> <li><a href="/wiki/Podzia%C5%82_administracyjny_wojew%C3%B3dztwa_podlaskiego" title="Podział administracyjny województwa podlaskiego">podlaskie</a></li> <li><a href="/wiki/Podzia%C5%82_administracyjny_wojew%C3%B3dztwa_pomorskiego" title="Podział administracyjny województwa pomorskiego">pomorskie</a></li> <li><a href="/wiki/Podzia%C5%82_administracyjny_wojew%C3%B3dztwa_%C5%9Bl%C4%85skiego" title="Podział administracyjny województwa śląskiego">śląskie</a></li> <li><a href="/wiki/Podzia%C5%82_administracyjny_wojew%C3%B3dztwa_%C5%9Bwi%C4%99tokrzyskiego" title="Podział administracyjny województwa świętokrzyskiego">świętokrzyskie</a></li> <li><a href="/wiki/Podzia%C5%82_administracyjny_wojew%C3%B3dztwa_warmi%C5%84sko-mazurskiego" title="Podział administracyjny województwa warmińsko-mazurskiego">warmińsko-mazurskie</a></li> <li><a href="/wiki/Podzia%C5%82_administracyjny_wojew%C3%B3dztwa_wielkopolskiego" title="Podział administracyjny województwa wielkopolskiego">wielkopolskie</a></li> <li><a href="/wiki/Podzia%C5%82_administracyjny_wojew%C3%B3dztwa_zachodniopomorskiego" title="Podział administracyjny województwa zachodniopomorskiego">zachodniopomorskie</a></li></ul> </td></tr><tr class="a4"><th class="navbox-group opis" scope="row">Herby województw</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Herb_wojew%C3%B3dztwa_dolno%C5%9Bl%C4%85skiego" title="Herb województwa dolnośląskiego">dolnośląskie</a></li> <li><a href="/wiki/Herb_wojew%C3%B3dztwa_kujawsko-pomorskiego" title="Herb województwa kujawsko-pomorskiego">kujawsko-pomorskie</a></li> <li><a href="/wiki/Herb_wojew%C3%B3dztwa_lubelskiego" title="Herb województwa lubelskiego">lubelskie</a></li> <li><a href="/wiki/Herb_wojew%C3%B3dztwa_lubuskiego" title="Herb województwa lubuskiego">lubuskie</a></li> <li><a href="/wiki/Herb_wojew%C3%B3dztwa_%C5%82%C3%B3dzkiego" title="Herb województwa łódzkiego">łódzkie</a></li> <li><a href="/wiki/Herb_wojew%C3%B3dztwa_ma%C5%82opolskiego" title="Herb województwa małopolskiego">małopolskie</a></li> <li><a href="/wiki/Herb_wojew%C3%B3dztwa_mazowieckiego" title="Herb województwa mazowieckiego">mazowieckie</a></li> <li><a href="/wiki/Herb_wojew%C3%B3dztwa_opolskiego" title="Herb województwa opolskiego">opolskie</a></li> <li><a href="/wiki/Herb_wojew%C3%B3dztwa_podkarpackiego" title="Herb województwa podkarpackiego">podkarpackie</a></li> <li><a href="/wiki/Herb_wojew%C3%B3dztwa_podlaskiego" title="Herb województwa podlaskiego">podlaskie</a></li> <li><a href="/wiki/Herb_wojew%C3%B3dztwa_pomorskiego" title="Herb województwa pomorskiego">pomorskie</a></li> <li><a href="/wiki/Herb_wojew%C3%B3dztwa_%C5%9Bl%C4%85skiego" title="Herb województwa śląskiego">śląskie</a></li> <li><a href="/wiki/Herb_wojew%C3%B3dztwa_%C5%9Bwi%C4%99tokrzyskiego" title="Herb województwa świętokrzyskiego">świętokrzyskie</a></li> <li><a href="/wiki/Herb_wojew%C3%B3dztwa_warmi%C5%84sko-mazurskiego" title="Herb województwa warmińsko-mazurskiego">warmińsko-mazurskie</a></li> <li><a href="/wiki/Herb_wojew%C3%B3dztwa_wielkopolskiego" title="Herb województwa wielkopolskiego">wielkopolskie</a></li> <li><a href="/wiki/Herb_wojew%C3%B3dztwa_zachodniopomorskiego" title="Herb województwa zachodniopomorskiego">zachodniopomorskie</a></li></ul> </td></tr><tr class="a5"><th class="navbox-group opis" scope="row">Flagi województw</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Flaga_wojew%C3%B3dztwa_dolno%C5%9Bl%C4%85skiego" title="Flaga województwa dolnośląskiego">dolnośląskie</a> (<a href="/wiki/Flagi_gmin_w_wojew%C3%B3dztwie_dolno%C5%9Bl%C4%85skim" title="Flagi gmin w województwie dolnośląskim">g</a>) (<a href="/wiki/Flagi_powiat%C3%B3w_w_wojew%C3%B3dztwie_dolno%C5%9Bl%C4%85skim" title="Flagi powiatów w województwie dolnośląskim">p</a>)</li> <li><a href="/wiki/Flaga_wojew%C3%B3dztwa_kujawsko-pomorskiego" title="Flaga województwa kujawsko-pomorskiego">kujawsko-pomorskie</a> (<a href="/wiki/Flagi_gmin_w_wojew%C3%B3dztwie_kujawsko-pomorskim" title="Flagi gmin w województwie kujawsko-pomorskim">g</a>) (<a href="/wiki/Flagi_powiat%C3%B3w_w_wojew%C3%B3dztwie_kujawsko-pomorskim" title="Flagi powiatów w województwie kujawsko-pomorskim">p</a>)</li> <li><a href="/wiki/Flaga_wojew%C3%B3dztwa_lubelskiego" title="Flaga województwa lubelskiego">lubelskie</a> (<a href="/wiki/Flagi_gmin_w_wojew%C3%B3dztwie_lubelskim" title="Flagi gmin w województwie lubelskim">g</a>) (<a href="/wiki/Flagi_powiat%C3%B3w_w_wojew%C3%B3dztwie_lubelskim" title="Flagi powiatów w województwie lubelskim">p</a>)</li> <li><a href="/wiki/Flaga_wojew%C3%B3dztwa_lubuskiego" title="Flaga województwa lubuskiego">lubuskie</a> (<a href="/wiki/Flagi_gmin_w_wojew%C3%B3dztwie_lubuskim" title="Flagi gmin w województwie lubuskim">g</a>) (<a href="/wiki/Flagi_powiat%C3%B3w_w_wojew%C3%B3dztwie_lubuskim" title="Flagi powiatów w województwie lubuskim">p</a>)</li> <li><a href="/wiki/Flaga_wojew%C3%B3dztwa_%C5%82%C3%B3dzkiego" title="Flaga województwa łódzkiego">łódzkie</a> (<a href="/wiki/Flagi_gmin_w_wojew%C3%B3dztwie_%C5%82%C3%B3dzkim" title="Flagi gmin w województwie łódzkim">g</a>) (<a href="/wiki/Flagi_powiat%C3%B3w_w_wojew%C3%B3dztwie_%C5%82%C3%B3dzkim" title="Flagi powiatów w województwie łódzkim">p</a>)</li> <li><a href="/wiki/Flaga_wojew%C3%B3dztwa_ma%C5%82opolskiego" title="Flaga województwa małopolskiego">małopolskie</a> (<a href="/wiki/Flagi_gmin_w_wojew%C3%B3dztwie_ma%C5%82opolskim" title="Flagi gmin w województwie małopolskim">g</a>) (<a href="/wiki/Flagi_powiat%C3%B3w_w_wojew%C3%B3dztwie_ma%C5%82opolskim" title="Flagi powiatów w województwie małopolskim">p</a>)</li> <li><a href="/wiki/Flaga_wojew%C3%B3dztwa_mazowieckiego" title="Flaga województwa mazowieckiego">mazowieckie</a> (<a href="/wiki/Flagi_gmin_w_wojew%C3%B3dztwie_mazowieckim" title="Flagi gmin w województwie mazowieckim">g</a>) (<a href="/wiki/Flagi_powiat%C3%B3w_w_wojew%C3%B3dztwie_mazowieckim" title="Flagi powiatów w województwie mazowieckim">p</a>)</li> <li><a href="/wiki/Flaga_wojew%C3%B3dztwa_opolskiego" title="Flaga województwa opolskiego">opolskie</a> (<a href="/wiki/Flagi_gmin_w_wojew%C3%B3dztwie_opolskim" title="Flagi gmin w województwie opolskim">g</a>) (<a href="/wiki/Flagi_powiat%C3%B3w_w_wojew%C3%B3dztwie_opolskim" title="Flagi powiatów w województwie opolskim">p</a>)</li> <li><a href="/wiki/Flaga_wojew%C3%B3dztwa_podkarpackiego" title="Flaga województwa podkarpackiego">podkarpackie</a> (<a href="/wiki/Flagi_gmin_w_wojew%C3%B3dztwie_podkarpackim" title="Flagi gmin w województwie podkarpackim">g</a>) (<a href="/wiki/Flagi_powiat%C3%B3w_w_wojew%C3%B3dztwie_podkarpackim" title="Flagi powiatów w województwie podkarpackim">p</a>)</li> <li><a href="/wiki/Flaga_wojew%C3%B3dztwa_podlaskiego" title="Flaga województwa podlaskiego">podlaskie</a> (<a href="/wiki/Flagi_gmin_w_wojew%C3%B3dztwie_podlaskim" title="Flagi gmin w województwie podlaskim">g</a>) (<a href="/wiki/Flagi_powiat%C3%B3w_w_wojew%C3%B3dztwie_podlaskim" title="Flagi powiatów w województwie podlaskim">p</a>)</li> <li><a href="/wiki/Flaga_wojew%C3%B3dztwa_pomorskiego" title="Flaga województwa pomorskiego">pomorskie</a> (<a href="/wiki/Flagi_gmin_w_wojew%C3%B3dztwie_pomorskim" title="Flagi gmin w województwie pomorskim">g</a>) (<a href="/wiki/Flagi_powiat%C3%B3w_w_wojew%C3%B3dztwie_pomorskim" title="Flagi powiatów w województwie pomorskim">p</a>)</li> <li><a href="/wiki/Flaga_wojew%C3%B3dztwa_%C5%9Bl%C4%85skiego" title="Flaga województwa śląskiego">śląskie</a> (<a href="/wiki/Flagi_gmin_w_wojew%C3%B3dztwie_%C5%9Bl%C4%85skim" title="Flagi gmin w województwie śląskim">g</a>) (<a href="/wiki/Flagi_powiat%C3%B3w_w_wojew%C3%B3dztwie_%C5%9Bl%C4%85skim" title="Flagi powiatów w województwie śląskim">p</a>)</li> <li><a href="/wiki/Flaga_wojew%C3%B3dztwa_%C5%9Bwi%C4%99tokrzyskiego" title="Flaga województwa świętokrzyskiego">świętokrzyskie</a> (<a href="/wiki/Flagi_gmin_w_wojew%C3%B3dztwie_%C5%9Bwi%C4%99tokrzyskim" title="Flagi gmin w województwie świętokrzyskim">g</a>) (<a href="/wiki/Flagi_powiat%C3%B3w_w_wojew%C3%B3dztwie_%C5%9Bwi%C4%99tokrzyskim" title="Flagi powiatów w województwie świętokrzyskim">p</a>)</li> <li><a href="/wiki/Flaga_wojew%C3%B3dztwa_warmi%C5%84sko-mazurskiego" title="Flaga województwa warmińsko-mazurskiego">warmińsko-mazurskie</a> (<a href="/wiki/Flagi_gmin_w_wojew%C3%B3dztwie_warmi%C5%84sko-mazurskim" title="Flagi gmin w województwie warmińsko-mazurskim">g</a>) (<a href="/wiki/Flagi_powiat%C3%B3w_w_wojew%C3%B3dztwie_warmi%C5%84sko-mazurskim" title="Flagi powiatów w województwie warmińsko-mazurskim">p</a>)</li> <li><a href="/wiki/Flaga_wojew%C3%B3dztwa_wielkopolskiego" title="Flaga województwa wielkopolskiego">wielkopolskie</a> (<a href="/wiki/Flagi_gmin_w_wojew%C3%B3dztwie_wielkopolskim" title="Flagi gmin w województwie wielkopolskim">g</a>) (<a href="/wiki/Flagi_powiat%C3%B3w_w_wojew%C3%B3dztwie_wielkopolskim" title="Flagi powiatów w województwie wielkopolskim">p</a>)</li> <li><a href="/wiki/Flaga_wojew%C3%B3dztwa_zachodniopomorskiego" title="Flaga województwa zachodniopomorskiego">zachodniopomorskie</a> (<a href="/wiki/Flagi_gmin_w_wojew%C3%B3dztwie_zachodniopomorskim" title="Flagi gmin w województwie zachodniopomorskim">g</a>) (<a href="/wiki/Flagi_powiat%C3%B3w_w_wojew%C3%B3dztwie_zachodniopomorskim" title="Flagi powiatów w województwie zachodniopomorskim">p</a>)</li></ul> </td></tr><tr class="a6"><th class="navbox-group opis" scope="row">Województwa proponowane</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/17._wojew%C3%B3dztwo" title="17. województwo">17. województwo</a></li> <li><a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_cz%C4%99stochowskie_(projektowane)" title="Województwo częstochowskie (projektowane)">częstochowskie</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_podbeskidzkie&action=edit&redlink=1" class="new" title="Województwo podbeskidzkie (strona nie istnieje)">podbeskidzkie</a></li> <li><a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_staropolskie" title="Województwo staropolskie">staropolskie</a></li> <li><a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Brodkowopolskie" title="Województwo środkowopolskie">środkowopolskie</a> (wschodniowielkopolskie)</li> <li><a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Brodkowopomorskie" title="Województwo środkowopomorskie">środkowopomorskie</a></li> <li><a href="/wiki/Warszawa_(projekt_wojew%C3%B3dztwa)" title="Warszawa (projekt województwa)">Warszawa</a></li></ul> </td></tr><tr class="a7"><th class="navbox-group opis" scope="row">Inne jednostki podziału</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Powiat_(Polska)" title="Powiat (Polska)">powiaty</a></li> <li><a href="/wiki/Gmina_(Polska)" title="Gmina (Polska)">gminy</a></li></ul> </td></tr></tbody></table><div class="navbox-after after"> <p><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:POL_location_map.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/POL_location_map.svg/60px-POL_location_map.svg.png" decoding="async" width="60" height="56" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/POL_location_map.svg/90px-POL_location_map.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/POL_location_map.svg/120px-POL_location_map.svg.png 2x" data-file-width="497" data-file-height="463" /></a></span> </p> </div></div></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74016753">.mw-parser-output #normdaten>div+div{margin-top:0.5em}.mw-parser-output #normdaten>div>div{background:var(--background-color-neutral,#eaecf0);padding:.2em .5em}.mw-parser-output #normdaten ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output #normdaten ul li:first-child{padding-left:.5em;border-left:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1)}</style> <div id="normdaten" class="catlinks"><div class="normdaten-typ-g"><div><a href="/wiki/Kontrola_autorytatywna" title="Kontrola autorytatywna">Kontrola autorytatywna</a> (<span class="description"><a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo" title="Województwo">województwo</a></span>):</div><ul><li><a href="/wiki/Virtual_International_Authority_File" title="Virtual International Authority File">VIAF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://viaf.org/viaf/127566385">127566385</a></span></li><li><a href="/wiki/Library_of_Congress_Control_Number" title="Library of Congress Control Number">LCCN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://lccn.loc.gov/n2001105274">n2001105274</a></span></li><li><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/4596758-1">4596758-1</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Republiki_Czeskiej" title="Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej">NKC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://aut.nkp.cz/ge116659">ge116659</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Izraela" title="Biblioteka Narodowa Izraela">J9U</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007489317805171">987007489317805171</a></span></li></ul></div><div class="normdaten-andere"><div><a href="/wiki/Encyklopedia_internetowa" title="Encyklopedia internetowa">Encyklopedie internetowe</a>:</div> <ul><li><a href="/wiki/Encyklopedia_Britannica" title="Encyklopedia Britannica">Britannica</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/place/Kujawsko-Pomorskie">place/Kujawsko-Pomorskie</a></span></li></ul> </div></div></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Źródło: „<a dir="ltr" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Województwo_kujawsko-pomorskie&oldid=75293438">https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Województwo_kujawsko-pomorskie&oldid=75293438</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Specjalna:Kategorie" title="Specjalna:Kategorie">Kategoria</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie" title="Kategoria:Województwo kujawsko-pomorskie">Województwo kujawsko-pomorskie</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Ukryte kategorie: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Strony_z_nienumerycznymi_argumentami_formatnum" title="Kategoria:Strony z nienumerycznymi argumentami formatnum">Strony z nienumerycznymi argumentami formatnum</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Szablon_cytowania_czasopisma_%E2%80%93_brak_numeru_strony" title="Kategoria:Szablon cytowania czasopisma – brak numeru strony">Szablon cytowania czasopisma – brak numeru strony</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Artyku%C5%82y_z_brakuj%C4%85cymi_przypisami_od_2012-02" title="Kategoria:Artykuły z brakującymi przypisami od 2012-02">Artykuły z brakującymi przypisami od 2012-02</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Uk%C5%82ad_wielokolumnowy_-_6_kolumn" title="Kategoria:Układ wielokolumnowy - 6 kolumn">Układ wielokolumnowy - 6 kolumn</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Tę stronę ostatnio edytowano 19 lis 2024, 09:16.</li> <li id="footer-info-copyright">Tekst udostępniany na licencji <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl">Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach</a>, z możliwością obowiązywania dodatkowych ograniczeń. Zobacz szczegółowe informacje o <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/pl">warunkach korzystania</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Polityka prywatności</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii">O Wikipedii</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Korzystasz_z_Wikipedii_tylko_na_w%C5%82asn%C4%85_odpowiedzialno%C5%9B%C4%87">Korzystasz z Wikipedii tylko na własną odpowiedzialność</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Powszechne Zasady Postępowania</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Dla deweloperów</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/pl.wikipedia.org">Statystyki</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Oświadczenie o ciasteczkach</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//pl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Wersja mobilna</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-688fc9465-cbft8","wgBackendResponseTime":235,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"1.799","walltime":"2.414","ppvisitednodes":{"value":28692,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":239717,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":56267,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":18,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":23,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":92176,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":2,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 1405.128 1 -total"," 17.40% 244.455 138 Szablon:L"," 15.67% 220.116 1 Szablon:Województwo_infobox"," 14.13% 198.595 138 Szablon:L/sortkey"," 11.90% 167.225 1 Szablon:Kontrola_autorytatywna"," 10.32% 145.013 3 Szablon:Szablon_nawigacyjny"," 10.08% 141.625 1 Szablon:Miasta_województwa_kujawsko-pomorskiego"," 5.17% 72.595 8 Szablon:Cytuj"," 4.73% 66.431 8 Szablon:Cytuj_stronę"," 4.51% 63.358 14 Szablon:Państwo"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.486","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":6069994,"limit":52428800},"limitreport-logs":"\n== selectProperty ==\nrank = nil\nloader = table#1 {\n [\"get\"] = function#1,\n}\nfilters = table#1 {\n [\"P582\"] = table#2 {\n [\"before\"] = true,\n [\"missing\"] = true,\n },\n}\nsnaktype = table#1 {\n [\"value\"] = true,\n}\n#prop A = 1\n#prop B = 1\n\n== selectProperty ==\nrank = nil\nloader = table#1 {\n [\"get\"] = function#1,\n}\nfilters = table#1 {\n [\"P582\"] = table#2 {\n [\"before\"] = true,\n [\"missing\"] = true,\n },\n}\nsnaktype = table#1 {\n [\"value\"] = true,\n}\n#prop A = 1\n#prop B = 1\n{{#invoke:Moduł:Mapa|Infobox}}\ninfobox może wyszukać współrzędne w wikidanych\nargumenty = table#1 {\n [\"category\"] = \"Województwo infobox\",\n [\"position\"] = \"auto\",\n [\"precision\"] = \"min\",\n}\nbrak punktów na mapę i współrzędnych, nadszedł czas na Wikidane\nrequired = table#1 {\n}\nWRAP: lead = \"span\"\nWRAP: tail = \"span\"\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\nrequired = table#1 {\n}\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-5dc468848-g2bmp","timestamp":"20241124190958","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Wojew\u00f3dztwo kujawsko-pomorskie","url":"https:\/\/pl.wikipedia.org\/wiki\/Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q54153","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q54153","author":{"@type":"Organization","name":"Wsp\u00f3\u0142tw\u00f3rcy projekt\u00f3w Fundacji Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2002-09-16T23:34:30Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/b\/ba\/Kuyavian-Pomeranian_Voivodeship_administrative_map.svg","headline":"wojew\u00f3dztwo w Polsce"}</script> </body> </html>