CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="vi" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Sinh vật – Wikipedia tiếng Việt</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )viwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"vi normal","wgMonthNames":["","tháng 1","tháng 2","tháng 3","tháng 4","tháng 5","tháng 6","tháng 7","tháng 8","tháng 9","tháng 10","tháng 11","tháng 12"],"wgRequestId":"ffe69bdb-0827-4cfd-9c3b-d564c4b28f97","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Sinh_vật","wgTitle":"Sinh vật","wgCurRevisionId":71751264,"wgRevisionId":71751264,"wgArticleId":5710,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Bản mẫu webarchive dùng liên kết wayback","Lỗi CS1: tham số không rõ","Lỗi CS1: thiếu tên","Bài cơ bản","Bài viết chứa nhận dạng GND","Bài viết chứa nhận dạng LCCN","Bài viết chứa nhận dạng NARA","Bài viết chứa nhận dạng NDL","Bài viết chứa nhận dạng NKC","Taxonbars without from parameter", "Trang thẻ đơn vị phân loại không có ID đơn vị phân loại tại Wikidata","Thẻ đơn vị phân loại trên trang có thể không là đơn vị phân loại","Bài cơ bản dài trung bình","Sinh vật","Sự sống"],"wgPageViewLanguage":"vi","wgPageContentLanguage":"vi","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Sinh_vật","wgRelevantArticleId":5710,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"vi","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"vi"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":20000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false, "wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q7239","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.charinsert-styles":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","mediawiki.action.styles":"ready","mediawiki.interface.helpers.styles":"ready","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles" :"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.did_you_mean","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.AVIM","ext.gadget.AVIM_portlet","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.purgetab","ext.gadget.switcher","ext.gadget.AdvancedSiteNotices","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions", "wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cmediawiki.action.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cmediawiki.interface.helpers.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=vi&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=ext.gadget.charinsert-styles&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="noindex,nofollow,max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/E._coli_Bacteria_%287316101966%29.jpg/1200px-E._coli_Bacteria_%287316101966%29.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1009"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/E._coli_Bacteria_%287316101966%29.jpg/800px-E._coli_Bacteria_%287316101966%29.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="673"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/E._coli_Bacteria_%287316101966%29.jpg/640px-E._coli_Bacteria_%287316101966%29.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="538"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Sinh vật – Wikipedia tiếng Việt"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//vi.m.wikipedia.org/wiki/Sinh_v%E1%BA%ADt"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Sửa đổi" href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (vi)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//vi.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Sinh_v%E1%BA%ADt"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.vi"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Nguồn cấp Atom của Wikipedia" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_g%E1%BA%A7n_%C4%91%C3%A2y&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Sinh_vật rootpage-Sinh_vật skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Bước tới nội dung</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Trang Web"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Trình đơn chính" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Trình đơn chính</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Trình đơn chính</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ẩn</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Điều hướng </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Trang_Ch%C3%ADnh" title="Xem trang chính [z]" accesskey="z"><span>Trang Chính</span></a></li><li id="n-wikipedia-featuredcontent" class="mw-list-item"><a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:N%E1%BB%99i_dung_ch%E1%BB%8Dn_l%E1%BB%8Dc"><span>Nội dung chọn lọc</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ng%E1%BA%ABu_nhi%C3%AAn" title="Xem trang ngẫu nhiên [x]" accesskey="x"><span>Bài viết ngẫu nhiên</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_g%E1%BA%A7n_%C4%91%C3%A2y" title="Danh sách thay đổi gần đây trong wiki [r]" accesskey="r"><span>Thay đổi gần đây</span></a></li><li id="n-bug_in_article" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:B%C3%A1o_l%E1%BB%97i_b%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt"><span>Báo lỗi nội dung</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikipedia-interaction" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikipedia-interaction" > <div class="vector-menu-heading"> Tương tác </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-wikipedia-helppage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:S%C3%A1ch_h%C6%B0%E1%BB%9Bng_d%E1%BA%ABn"><span>Hướng dẫn</span></a></li><li id="n-aboutsite" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u"><span>Giới thiệu Wikipedia</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:C%E1%BB%99ng_%C4%91%E1%BB%93ng" title="Giới thiệu dự án, cách sử dụng và tìm kiếm thông tin ở đây"><span>Cộng đồng</span></a></li><li id="n-wikipedia-villagepump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn"><span>Thảo luận chung</span></a></li><li id="n-wikipedia-helpdesk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%C3%BAp_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_Wikipedia"><span>Giúp sử dụng</span></a></li><li id="n-contactpage" class="mw-list-item"><a href="//vi.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Liên_lạc"><span>Liên lạc</span></a></li><li id="n-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tr%C3%ACnh_t%E1%BA%A3i_l%C3%AAn_t%E1%BA%ADp_tin"><span>Tải lên tập tin</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Trang_Ch%C3%ADnh" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Bách khoa toàn thư mở" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-vi.svg" width="120" height="10" style="width: 7.5em; height: 0.625em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:T%C3%ACm_ki%E1%BA%BFm" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Tìm kiếm Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Tìm kiếm</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Tìm kiếm trên Wikipedia" aria-label="Tìm kiếm trên Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Tìm kiếm Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Đặc_biệt:Tìm_kiếm"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Tìm kiếm</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Công cụ cá nhân"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Giao diện"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Giao diện" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Giao diện</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_vi.wikipedia.org&uselang=vi" class=""><span>Quyên góp</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:M%E1%BB%9F_t%C3%A0i_kho%E1%BA%A3n&returnto=Sinh+v%E1%BA%ADt&returntoquery=oldid%3D71751264" title="Bạn được khuyến khích mở tài khoản và đăng nhập; tuy nhiên, không bắt buộc phải có tài khoản" class=""><span>Tạo tài khoản</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C4%83ng_nh%E1%BA%ADp&returnto=Sinh+v%E1%BA%ADt&returntoquery=oldid%3D71751264" title="Đăng nhập sẽ có lợi hơn, tuy nhiên không bắt buộc. [o]" accesskey="o" class=""><span>Đăng nhập</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Thêm tùy chọn" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Công cụ cá nhân" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Công cụ cá nhân</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Bảng chọn thành viên" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_vi.wikipedia.org&uselang=vi"><span>Quyên góp</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:M%E1%BB%9F_t%C3%A0i_kho%E1%BA%A3n&returnto=Sinh+v%E1%BA%ADt&returntoquery=oldid%3D71751264" title="Bạn được khuyến khích mở tài khoản và đăng nhập; tuy nhiên, không bắt buộc phải có tài khoản"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Tạo tài khoản</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C4%83ng_nh%E1%BA%ADp&returnto=Sinh+v%E1%BA%ADt&returntoquery=oldid%3D71751264" title="Đăng nhập sẽ có lợi hơn, tuy nhiên không bắt buộc. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Đăng nhập</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Trang dành cho người dùng chưa đăng nhập <a href="/wiki/Tr%E1%BB%A3_gi%C3%BAp:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u" aria-label="Tìm hiểu thêm về sửa đổi"><span>tìm hiểu thêm</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C3%B3ng_g%C3%B3p_c%E1%BB%A7a_t%C3%B4i" title="Danh sách các sửa đổi được thực hiện qua địa chỉ IP này [y]" accesskey="y"><span>Đóng góp</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_t%C3%B4i" title="Thảo luận với địa chỉ IP này [n]" accesskey="n"><span>Thảo luận cho địa chỉ IP này</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Trang Web"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Nội dung" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Nội dung</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ẩn</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Đầu</div> </a> </li> <li id="toc-Hóa_học" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Hóa_học"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Hóa học</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Hóa_học-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Hiện/ẩn mục Hóa học</span> </button> <ul id="toc-Hóa_học-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Đại_phân_tử" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Đại_phân_tử"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>Đại phân tử</span> </div> </a> <ul id="toc-Đại_phân_tử-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Cấu_trúc" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Cấu_trúc"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Cấu trúc</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Cấu_trúc-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Hiện/ẩn mục Cấu trúc</span> </button> <ul id="toc-Cấu_trúc-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Tế_bào" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Tế_bào"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Tế bào</span> </div> </a> <ul id="toc-Tế_bào-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Tiến_hóa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Tiến_hóa"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Tiến hóa</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Tiến_hóa-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Hiện/ẩn mục Tiến hóa</span> </button> <ul id="toc-Tiến_hóa-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Tổ_tiên_chung_gần_nhất" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Tổ_tiên_chung_gần_nhất"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Tổ tiên chung gần nhất</span> </div> </a> <ul id="toc-Tổ_tiên_chung_gần_nhất-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Chuyển_gen_ngang" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Chuyển_gen_ngang"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Chuyển gen ngang</span> </div> </a> <ul id="toc-Chuyển_gen_ngang-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tương_lai_của_sự_sống" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Tương_lai_của_sự_sống"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span>Tương lai của sự sống</span> </div> </a> <ul id="toc-Tương_lai_của_sự_sống-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Tổ_chức_sinh_học" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Tổ_chức_sinh_học"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Tổ chức sinh học</span> </div> </a> <ul id="toc-Tổ_chức_sinh_học-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Phân_loại_học" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Phân_loại_học"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Phân loại học</span> </div> </a> <ul id="toc-Phân_loại_học-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Virus" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Virus"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Virus</span> </div> </a> <ul id="toc-Virus-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tuổi_thọ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Tuổi_thọ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Tuổi thọ</span> </div> </a> <ul id="toc-Tuổi_thọ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Xem_thêm" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Xem_thêm"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Xem thêm</span> </div> </a> <ul id="toc-Xem_thêm-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Chú_thích" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Chú_thích"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Chú thích</span> </div> </a> <ul id="toc-Chú_thích-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Liên_kết_ngoài" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Liên_kết_ngoài"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Liên kết ngoài</span> </div> </a> <ul id="toc-Liên_kết_ngoài-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Nội dung" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Đóng mở mục lục" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Đóng mở mục lục</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Sinh vật</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Xem bài viết trong ngôn ngữ khác. Bài có sẵn trong 153 ngôn ngữ" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-153" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">153 ngôn ngữ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Organisme" title="Organisme – Tiếng Afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Organisme" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="Tiếng Afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Lebewesen" title="Lebewesen – Tiếng Đức (Thụy Sĩ)" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Lebewesen" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="Tiếng Đức (Thụy Sĩ)" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%83%D8%A7%D8%A6%D9%86_%D8%AD%D9%8A" title="كائن حي – Tiếng Ả Rập" lang="ar" hreflang="ar" data-title="كائن حي" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Tiếng Ả Rập" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Organismo" title="Organismo – Tiếng Aragon" lang="an" hreflang="an" data-title="Organismo" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="Tiếng Aragon" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-rup mw-list-item"><a href="https://roa-rup.wikipedia.org/wiki/Hiin%C8%9B%C3%A2" title="Hiințâ – Tiếng Aromania" lang="rup" hreflang="rup" data-title="Hiințâ" data-language-autonym="Armãneashti" data-language-local-name="Tiếng Aromania" class="interlanguage-link-target"><span>Armãneashti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frp mw-list-item"><a href="https://frp.wikipedia.org/wiki/Organismo" title="Organismo – Tiếng Arpitan" lang="frp" hreflang="frp" data-title="Organismo" data-language-autonym="Arpetan" data-language-local-name="Tiếng Arpitan" class="interlanguage-link-target"><span>Arpetan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%9C%E0%A7%80%E0%A7%B1" title="জীৱ – Tiếng Assam" lang="as" hreflang="as" data-title="জীৱ" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="Tiếng Assam" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Ser_vivu" title="Ser vivu – Tiếng Asturias" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Ser vivu" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Tiếng Asturias" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Orqanizm" title="Orqanizm – Tiếng Azerbaijan" lang="az" hreflang="az" data-title="Orqanizm" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Tiếng Azerbaijan" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D9%84%D8%A7%D8%B1" title="جانلی‌لار – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="جانلی‌لار" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gor mw-list-item"><a href="https://gor.wikipedia.org/wiki/Makhluk_hidup" title="Makhluk hidup – Tiếng Gorontalo" lang="gor" hreflang="gor" data-title="Makhluk hidup" data-language-autonym="Bahasa Hulontalo" data-language-local-name="Tiếng Gorontalo" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Hulontalo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Makhluk_hidup" title="Makhluk hidup – Tiếng Indonesia" lang="id" hreflang="id" data-title="Makhluk hidup" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Tiếng Indonesia" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Organisma" title="Organisma – Tiếng Mã Lai" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Organisma" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Tiếng Mã Lai" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%9C%E0%A7%80%E0%A6%AC" title="জীব – Tiếng Bangla" lang="bn" hreflang="bn" data-title="জীব" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="Tiếng Bangla" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/S%C3%A8%E2%81%BF-mi%C4%81-th%C3%A9" title="Sèⁿ-miā-thé – Tiếng Mân Nam" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Sèⁿ-miā-thé" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Tiếng Mân Nam" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="bài viết tốt"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Организм – Tiếng Bashkir" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Организм" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="Tiếng Bashkir" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D1%96%D0%B7%D0%BC" title="Арганізм – Tiếng Belarus" lang="be" hreflang="be" data-title="Арганізм" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Tiếng Belarus" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D1%96%D0%B7%D0%BC" title="Арганізм – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Арганізм" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Organismo" title="Organismo – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Organismo" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Lebewesn" title="Lebewesn – Tiếng Bavaria" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Lebewesn" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="Tiếng Bavaria" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Organizam_(biologija)" title="Organizam (biologija) – Tiếng Bosnia" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Organizam (biologija)" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="Tiếng Bosnia" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D1%8A%D0%BC" title="Организъм – Tiếng Bulgaria" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Организъм" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Tiếng Bulgaria" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D0%B4" title="Махабад – Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Махабад" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Organisme" title="Organisme – Tiếng Catalan" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Organisme" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Tiếng Catalan" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Organismo" title="Organismo – Tiếng Cebuano" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Organismo" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="Tiếng Cebuano" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Организм – Tiếng Chuvash" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Организм" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="Tiếng Chuvash" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Organismus" title="Organismus – Tiếng Séc" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Organismus" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Tiếng Séc" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Organeb_byw" title="Organeb byw – Tiếng Wales" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Organeb byw" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="Tiếng Wales" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Organisme" title="Organisme – Tiếng Đan Mạch" lang="da" hreflang="da" data-title="Organisme" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Tiếng Đan Mạch" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D9%83%D8%A7%D8%A6%D9%86_%D8%AD%D9%8A" title="كائن حي – Moroccan Arabic" lang="ary" hreflang="ary" data-title="كائن حي" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="Moroccan Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>الدارجة</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-se mw-list-item"><a href="https://se.wikipedia.org/wiki/Eal%C3%A1n" title="Ealán – Tiếng Sami Miền Bắc" lang="se" hreflang="se" data-title="Ealán" data-language-autonym="Davvisámegiella" data-language-local-name="Tiếng Sami Miền Bắc" class="interlanguage-link-target"><span>Davvisámegiella</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Lebewesen" title="Lebewesen – Tiếng Đức" lang="de" hreflang="de" data-title="Lebewesen" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Tiếng Đức" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Organism" title="Organism – Tiếng Estonia" lang="et" hreflang="et" data-title="Organism" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Tiếng Estonia" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9F%CF%81%CE%B3%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82_(%CE%B2%CE%B9%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1)" title="Οργανισμός (βιολογία) – Tiếng Hy Lạp" lang="el" hreflang="el" data-title="Οργανισμός (βιολογία)" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Tiếng Hy Lạp" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="bài viết tốt"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Organism" title="Organism – Tiếng Anh" lang="en" hreflang="en" data-title="Organism" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Tiếng Anh" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Ser_vivo" title="Ser vivo – Tiếng Tây Ban Nha" lang="es" hreflang="es" data-title="Ser vivo" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Tiếng Tây Ban Nha" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Organismo" title="Organismo – Tiếng Quốc Tế Ngữ" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Organismo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Tiếng Quốc Tế Ngữ" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/Organismu" title="Organismu – Tiếng Extremadura" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Organismu" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="Tiếng Extremadura" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Organismo" title="Organismo – Tiếng Basque" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Organismo" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Tiếng Basque" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1" title="جاندار – Tiếng Ba Tư" lang="fa" hreflang="fa" data-title="جاندار" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Tiếng Ba Tư" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Jiu" title="Jiu – Tiếng Fiji Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Jiu" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Tiếng Fiji Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Organisme_(physiologie)" title="Organisme (physiologie) – Tiếng Pháp" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Organisme (physiologie)" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Tiếng Pháp" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Organisme" title="Organisme – Tiếng Frisia" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Organisme" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="Tiếng Frisia" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Org%C3%A1nach" title="Orgánach – Tiếng Ireland" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Orgánach" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="Tiếng Ireland" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/Bioag" title="Bioag – Tiếng Manx" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Bioag" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="Tiếng Manx" class="interlanguage-link-target"><span>Gaelg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Ser_vivo" title="Ser vivo – Tiếng Galician" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Ser vivo" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Tiếng Galician" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-inh mw-list-item"><a href="https://inh.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Организм – Tiếng Ingush" lang="inh" hreflang="inh" data-title="Организм" data-language-autonym="ГӀалгӀай" data-language-local-name="Tiếng Ingush" class="interlanguage-link-target"><span>ГӀалгӀай</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ki mw-list-item"><a href="https://ki.wikipedia.org/wiki/K%C4%A9%C5%A9mbe" title="Kĩũmbe – Tiếng Kikuyu" lang="ki" hreflang="ki" data-title="Kĩũmbe" data-language-autonym="Gĩkũyũ" data-language-local-name="Tiếng Kikuyu" class="interlanguage-link-target"><span>Gĩkũyũ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/S%C3%A2ng-vu%CC%8Dt" title="Sâng-vu̍t – Tiếng Khách Gia" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Sâng-vu̍t" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="Tiếng Khách Gia" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%83%9D%EB%AC%BC" title="생물 – Tiếng Hàn" lang="ko" hreflang="ko" data-title="생물" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Tiếng Hàn" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%95%D6%80%D5%A3%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%A6%D5%B4" title="Օրգանիզմ – Tiếng Armenia" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Օրգանիզմ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Tiếng Armenia" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9C%E0%A5%80%E0%A4%B5" title="जीव – Tiếng Hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="जीव" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Tiếng Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Organizam_(biologija)" title="Organizam (biologija) – Tiếng Croatia" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Organizam (biologija)" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Tiếng Croatia" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Organismo" title="Organismo – Tiếng Ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Organismo" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="Tiếng Ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Organismo" title="Organismo – Tiếng Iloko" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Organismo" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="Tiếng Iloko" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Organismo" title="Organismo – Tiếng Khoa Học Quốc Tế" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Organismo" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="Tiếng Khoa Học Quốc Tế" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xh mw-list-item"><a href="https://xh.wikipedia.org/wiki/I-organism" title="I-organism – Tiếng Xhosa" lang="xh" hreflang="xh" data-title="I-organism" data-language-autonym="IsiXhosa" data-language-local-name="Tiếng Xhosa" class="interlanguage-link-target"><span>IsiXhosa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://zu.wikipedia.org/wiki/IziPhili" title="IziPhili – Tiếng Zulu" lang="zu" hreflang="zu" data-title="IziPhili" data-language-autonym="IsiZulu" data-language-local-name="Tiếng Zulu" class="interlanguage-link-target"><span>IsiZulu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADfvera" title="Lífvera – Tiếng Iceland" lang="is" hreflang="is" data-title="Lífvera" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="Tiếng Iceland" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Organismo_vivente" title="Organismo vivente – Tiếng Italy" lang="it" hreflang="it" data-title="Organismo vivente" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Tiếng Italy" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%90%D7%95%D7%A8%D7%92%D7%A0%D7%99%D7%96%D7%9D" title="אורגניזם – Tiếng Do Thái" lang="he" hreflang="he" data-title="אורגניזם" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Tiếng Do Thái" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Organisme" title="Organisme – Tiếng Java" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Organisme" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="Tiếng Java" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%B8%E0%B2%BE%E0%B2%B5%E0%B2%AF%E0%B2%B5" title="ಸಾವಯವ – Tiếng Kannada" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಸಾವಯವ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="Tiếng Kannada" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%9B%E1%83%98" title="ორგანიზმი – Tiếng Georgia" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ორგანიზმი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Tiếng Georgia" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D2%93%D0%B7%D0%B0" title="Ағза – Tiếng Kazakh" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Ағза" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="Tiếng Kazakh" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Organedh" title="Organedh – Tiếng Cornwall" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Organedh" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="Tiếng Cornwall" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Организм – Tiếng Kyrgyz" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Организм" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="Tiếng Kyrgyz" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Kiumbehai" title="Kiumbehai – Tiếng Swahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Kiumbehai" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="Tiếng Swahili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/%C3%92ganis" title="Òganis – Tiếng Haiti" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Òganis" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="Tiếng Haiti" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Organism_(fizyoloji)" title="Organism (fizyoloji) – Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Organism (fizyoloji)" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Organ%C3%AEzm" title="Organîzm – Tiếng Kurd" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Organîzm" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="Tiếng Kurd" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BA%AA%E0%BA%B4%E0%BB%88%E0%BA%87%E0%BA%A1%E0%BA%B5%E0%BA%8A%E0%BA%B5%E0%BA%A7%E0%BA%B4%E0%BA%94" title="ສິ່ງມີຊີວິດ – Tiếng Lào" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ສິ່ງມີຊີວິດ" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="Tiếng Lào" class="interlanguage-link-target"><span>ລາວ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Organismus" title="Organismus – Tiếng La-tinh" lang="la" hreflang="la" data-title="Organismus" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Tiếng La-tinh" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Organisms" title="Organisms – Tiếng Latvia" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Organisms" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Tiếng Latvia" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Liewewiesen" title="Liewewiesen – Tiếng Luxembourg" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Liewewiesen" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="Tiếng Luxembourg" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Organizmas" title="Organizmas – Tiếng Litva" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Organizmas" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Tiếng Litva" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jbo mw-list-item"><a href="https://jbo.wikipedia.org/wiki/jmive" title="jmive – Tiếng Lojban" lang="jbo" hreflang="jbo" data-title="jmive" data-language-autonym="La .lojban." data-language-local-name="Tiếng Lojban" class="interlanguage-link-target"><span>La .lojban.</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/%C3%89l%C5%91l%C3%A9ny" title="Élőlény – Tiếng Hungary" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Élőlény" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Tiếng Hungary" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D0%BC" title="Организам – Tiếng Macedonia" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Организам" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Tiếng Macedonia" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Zavamananaina" title="Zavamananaina – Tiếng Malagasy" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Zavamananaina" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="Tiếng Malagasy" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%9C%E0%B5%80%E0%B4%B5%E0%B4%BF" title="ജീവി – Tiếng Malayalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ജീവി" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="Tiếng Malayalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%9C%E0%A5%80%E0%A4%B5" title="सजीव – Tiếng Marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="सजीव" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="Tiếng Marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%9B%E1%83%98" title="ორგანიზმი – Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ორგანიზმი" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%83%D8%A7%D8%A6%D9%86_%D8%AD%D9%89" title="كائن حى – Tiếng Ả Rập Ai Cập" lang="arz" hreflang="arz" data-title="كائن حى" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Tiếng Ả Rập Ai Cập" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/S%C4%95ng-%C5%ADk" title="Sĕng-ŭk – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Sĕng-ŭk" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Организм – Tiếng Mông Cổ" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Организм" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="Tiếng Mông Cổ" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9E%E1%80%80%E1%80%BA%E1%80%9B%E1%80%BE%E1%80%AD%E1%80%9B%E1%80%AF%E1%80%95%E1%80%BA%E1%80%85%E1%80%AF" title="သက်ရှိရုပ်စု – Tiếng Miến Điện" lang="my" hreflang="my" data-title="သက်ရှိရုပ်စု" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="Tiếng Miến Điện" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Organisme" title="Organisme – Tiếng Hà Lan" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Organisme" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="Tiếng Hà Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%A3%E0%A5%80" title="प्राणी – Tiếng Nepal" lang="ne" hreflang="ne" data-title="प्राणी" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="Tiếng Nepal" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%A3%E0%A5%80" title="प्राणी – Tiếng Newari" lang="new" hreflang="new" data-title="प्राणी" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="Tiếng Newari" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E7%94%9F%E7%89%A9" title="生物 – Tiếng Nhật" lang="ja" hreflang="ja" data-title="生物" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Tiếng Nhật" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nap mw-list-item"><a href="https://nap.wikipedia.org/wiki/Organismo" title="Organismo – Tiếng Napoli" lang="nap" hreflang="nap" data-title="Organismo" data-language-autonym="Napulitano" data-language-local-name="Tiếng Napoli" class="interlanguage-link-target"><span>Napulitano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr badge-Q70894304 mw-list-item" title=""><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Organismus" title="Organismus – Tiếng Frisia Miền Bắc" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Organismus" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="Tiếng Frisia Miền Bắc" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Organisme" title="Organisme – Tiếng Na Uy (Bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Organisme" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Tiếng Na Uy (Bokmål)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Organisme" title="Organisme – Tiếng Na Uy (Nynorsk)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Organisme" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Tiếng Na Uy (Nynorsk)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Organisme_vivent" title="Organisme vivent – Tiếng Occitan" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Organisme vivent" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="Tiếng Occitan" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-om mw-list-item"><a href="https://om.wikipedia.org/wiki/Micirjirtii" title="Micirjirtii – Tiếng Oromo" lang="om" hreflang="om" data-title="Micirjirtii" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="Tiếng Oromo" class="interlanguage-link-target"><span>Oromoo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Organizm" title="Organizm – Tiếng Uzbek" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Organizm" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="Tiếng Uzbek" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%AA%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%A3%E0%A9%80" title="ਪ੍ਰਾਣੀ – Tiếng Punjab" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਪ੍ਰਾਣੀ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="Tiếng Punjab" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D8%B1%DA%AF%D9%86%D8%B2%D9%85" title="آرگنزم – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="آرگنزم" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/Organismo" title="Organismo – Tiếng Papiamento" lang="pap" hreflang="pap" data-title="Organismo" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="Tiếng Papiamento" class="interlanguage-link-target"><span>Papiamentu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B1%DA%AB%D8%A7%D9%86%DB%90%D8%B2%D9%85" title="ارګانېزم – Tiếng Pashto" lang="ps" hreflang="ps" data-title="ارګانېزم" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="Tiếng Pashto" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Aaganizim" title="Aaganizim – Tiếng Anh Jamaica Creole" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Aaganizim" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Tiếng Anh Jamaica Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9A%E1%9E%96%E1%9E%B6%E1%9E%84%E1%9F%92%E1%9E%82%E1%9E%80%E1%9E%B6%E1%9E%99" title="សារពាង្គកាយ – Tiếng Khmer" lang="km" hreflang="km" data-title="សារពាង្គកាយ" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="Tiếng Khmer" class="interlanguage-link-target"><span>ភាសាខ្មែរ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Organismus_(Biologie)" title="Organismus (Biologie) – Tiếng Hạ Giéc-man" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Organismus (Biologie)" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="Tiếng Hạ Giéc-man" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Organizm" title="Organizm – Tiếng Ba Lan" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Organizm" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Tiếng Ba Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Organismo" title="Organismo – Tiếng Bồ Đào Nha" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Organismo" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Tiếng Bồ Đào Nha" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Organizm" title="Organizm – Tiếng Kara-Kalpak" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Organizm" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="Tiếng Kara-Kalpak" class="interlanguage-link-target"><span>Qaraqalpaqsha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Organism" title="Organism – Tiếng Romania" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Organism" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Tiếng Romania" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Kawsaq" title="Kawsaq – Tiếng Quechua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Kawsaq" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="Tiếng Quechua" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%80%D2%91%D0%B0%D0%BD%D1%96%D0%B7%D0%BC" title="Орґанізм – Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Орґанізм" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Организм – Tiếng Nga" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Организм" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Tiếng Nga" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Организм – Tiếng Sakha" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Организм" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="Tiếng Sakha" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szy mw-list-item"><a href="https://szy.wikipedia.org/wiki/mauzipay" title="mauzipay – Sakizaya" lang="szy" hreflang="szy" data-title="mauzipay" data-language-autonym="Sakizaya" data-language-local-name="Sakizaya" class="interlanguage-link-target"><span>Sakizaya</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Organizmi" title="Organizmi – Tiếng Albania" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Organizmi" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="Tiếng Albania" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Urganismu" title="Urganismu – Tiếng Sicilia" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Urganismu" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="Tiếng Sicilia" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%A2%E0%B7%93%E0%B7%80%E0%B7%93%E0%B6%BA%E0%B7%8F" title="ජීවීයා – Tiếng Sinhala" lang="si" hreflang="si" data-title="ජීවීයා" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="Tiếng Sinhala" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Organism" title="Organism – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Organism" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%87%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%88" title="ساهوارو – Tiếng Sindhi" lang="sd" hreflang="sd" data-title="ساهوارو" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="Tiếng Sindhi" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/%C5%BDiv%C3%A1_bytos%C5%A5" title="Živá bytosť – Tiếng Slovak" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Živá bytosť" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Tiếng Slovak" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Organizem" title="Organizem – Tiếng Slovenia" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Organizem" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Tiếng Slovenia" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%DB%86%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B2%D9%85" title="ئۆرگانیزم – Tiếng Kurd Miền Trung" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="ئۆرگانیزم" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="Tiếng Kurd Miền Trung" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D0%BC" title="Организам – Tiếng Serbia" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Организам" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Tiếng Serbia" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Organizam" title="Organizam – Tiếng Serbo-Croatia" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Organizam" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Tiếng Serbo-Croatia" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Organismeu" title="Organismeu – Tiếng Sunda" lang="su" hreflang="su" data-title="Organismeu" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="Tiếng Sunda" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Eli%C3%B6" title="Eliö – Tiếng Phần Lan" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Eliö" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Tiếng Phần Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Organism" title="Organism – Tiếng Thụy Điển" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Organism" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Tiếng Thụy Điển" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Organismo" title="Organismo – Tiếng Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Organismo" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tiếng Tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%89%E0%AE%AF%E0%AE%BF%E0%AE%B0%E0%AE%BF%E0%AE%A9%E0%AE%AE%E0%AF%8D" title="உயிரினம் – Tiếng Tamil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="உயிரினம்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="Tiếng Tamil" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Amuddir" title="Amuddir – Tiếng Kabyle" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Amuddir" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="Tiếng Kabyle" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Организм – Tiếng Tatar" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Организм" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="Tiếng Tatar" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%9C%E0%B1%80%E0%B0%B5%E0%B0%BF" title="జీవి – Tiếng Telugu" lang="te" hreflang="te" data-title="జీవి" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="Tiếng Telugu" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%95" title="สิ่งมีชีวิต – Tiếng Thái" lang="th" hreflang="th" data-title="สิ่งมีชีวิต" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Tiếng Thái" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%BC%D0%B3%D0%BE%D0%BD" title="Андомгон – Tiếng Tajik" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Андомгон" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="Tiếng Tajik" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-chr mw-list-item"><a href="https://chr.wikipedia.org/wiki/%E1%8E%AC%E1%8F%83%E1%8F%97" title="ᎬᏃᏗ – Tiếng Cherokee" lang="chr" hreflang="chr" data-title="ᎬᏃᏗ" data-language-autonym="ᏣᎳᎩ" data-language-local-name="Tiếng Cherokee" class="interlanguage-link-target"><span>ᏣᎳᎩ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Canl%C4%B1" title="Canlı – Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Canlı" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/Organizm" title="Organizm – Tiếng Turkmen" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Organizm" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="Tiếng Turkmen" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D1%96%D0%B7%D0%BC" title="Організм – Tiếng Ukraina" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Організм" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Tiếng Ukraina" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D8%A7%D9%85%DB%8C%DB%81" title="نامیہ – Tiếng Urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="نامیہ" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="Tiếng Urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Swnghvuz" title="Swnghvuz – Tiếng Choang" lang="za" hreflang="za" data-title="Swnghvuz" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="Tiếng Choang" class="interlanguage-link-target"><span>Vahcuengh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Organizm" title="Organizm – Veps" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Organizm" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="Veps" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/Nogan" title="Nogan – Tiếng Volapük" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Nogan" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="Tiếng Volapük" class="interlanguage-link-target"><span>Volapük</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Elolin%C3%B5" title="Elolinõ – Võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Elolinõ" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="Võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E7%94%9F%E7%89%A9" title="生物 – Literary Chinese" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="生物" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="Literary Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vls mw-list-item"><a href="https://vls.wikipedia.org/wiki/Organisme" title="Organisme – West Flemish" lang="vls" hreflang="vls" data-title="Organisme" data-language-autonym="West-Vlams" data-language-local-name="West Flemish" class="interlanguage-link-target"><span>West-Vlams</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Organismo" title="Organismo – Tiếng Waray" lang="war" hreflang="war" data-title="Organismo" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="Tiếng Waray" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E7%94%9F%E7%89%A9" title="生物 – Tiếng Ngô" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="生物" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Tiếng Ngô" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%90%D7%A8%D7%92%D7%90%D7%A0%D7%99%D7%96%D7%9D" title="ארגאניזם – Tiếng Yiddish" lang="yi" hreflang="yi" data-title="ארגאניזם" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="Tiếng Yiddish" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/%E1%BA%B8l%E1%BA%B9%CC%81%E1%BA%B9%CC%80m%C3%ADn" title="Ẹlẹ́ẹ̀mín – Tiếng Yoruba" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Ẹlẹ́ẹ̀mín" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="Tiếng Yoruba" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E7%94%9F%E7%89%A9" title="生物 – Tiếng Quảng Đông" lang="yue" hreflang="yue" data-title="生物" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Tiếng Quảng Đông" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Gani" title="Gani – Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Gani" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Uorgan%C4%97zmos" title="Uorganėzmos – Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Uorganėzmos" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%94%9F%E7%89%A9" title="生物 – Tiếng Trung" lang="zh" hreflang="zh" data-title="生物" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Tiếng Trung" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q7239#sitelinks-wikipedia" title="Sửa liên kết giữa ngôn ngữ" class="wbc-editpage">Sửa liên kết</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Không gian tên"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Sinh_v%E1%BA%ADt" title="Xem bài viết [c]" accesskey="c"><span>Bài viết</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn:Sinh_v%E1%BA%ADt" rel="discussion" title="Thảo luận về trang này [t]" accesskey="t"><span>Thảo luận</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Thay đổi biến thể ngôn ngữ" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Tiếng Việt</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Giao diện"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Sinh_v%E1%BA%ADt"><span>Đọc</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt&veaction=edit" title="Sửa đổi trang này [v]" accesskey="v"><span>Sửa đổi</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt&action=edit" title="Sửa đổi mã nguồn của trang này [e]" accesskey="e"><span>Sửa mã nguồn</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt&action=history" title="Các phiên bản cũ của trang này [h]" accesskey="h"><span>Xem lịch sử</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Công cụ trang"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Công cụ" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Công cụ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Công cụ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ẩn</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Thêm tùy chọn" > <div class="vector-menu-heading"> Tác vụ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Sinh_v%E1%BA%ADt"><span>Đọc</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt&veaction=edit" title="Sửa đổi trang này [v]" accesskey="v"><span>Sửa đổi</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt&action=edit" title="Sửa đổi mã nguồn của trang này [e]" accesskey="e"><span>Sửa mã nguồn</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt&action=history"><span>Xem lịch sử</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Chung </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_%C4%91%E1%BA%BFn_%C4%91%C3%A2y/Sinh_v%E1%BA%ADt" title="Các trang liên kết đến đây [j]" accesskey="j"><span>Các liên kết đến đây</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_li%C3%AAn_quan/Sinh_v%E1%BA%ADt" rel="nofollow" title="Thay đổi gần đây của các trang liên kết đến đây [k]" accesskey="k"><span>Thay đổi liên quan</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Trang_%C4%91%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t" title="Một danh sách chứa tất cả trang đặc biệt [q]" accesskey="q"><span>Trang đặc biệt</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt&oldid=71751264" title="Liên kết thường trực đến phiên bản này của trang"><span>Liên kết thường trực</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt&action=info" title="Thêm chi tiết về trang này"><span>Thông tin trang</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Tr%C3%ADch_d%E1%BA%ABn&page=Sinh_v%E1%BA%ADt&id=71751264&wpFormIdentifier=titleform" title="Hướng dẫn cách trích dẫn trang này"><span>Trích dẫn trang này</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fvi.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DSinh_v%25E1%25BA%25ADt%26oldid%3D71751264"><span>Lấy URL ngắn gọn</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:QrCode&url=https%3A%2F%2Fvi.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DSinh_v%25E1%25BA%25ADt%26oldid%3D71751264"><span>Tải mã QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> In và xuất </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:S%C3%A1ch&bookcmd=book_creator&referer=Sinh+v%E1%BA%ADt"><span>Tạo một quyển sách</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:DownloadAsPdf&page=Sinh_v%E1%BA%ADt&action=show-download-screen"><span>Tải dưới dạng PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt&printable=yes" title="Bản để in ra của trang [p]" accesskey="p"><span>Bản để in ra</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Tại dự án khác </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Organisms" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q7239" title="Liên kết đến khoản mục kết nối trong kho dữ liệu [g]" accesskey="g"><span>Khoản mục Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Công cụ trang"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Giao diện"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Giao diện</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ẩn</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-1000BCB" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikipedia:Danh_s%C3%A1ch_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n_n%C3%AAn_c%C3%B3" title="Đây là một bài viết cơ bản. Nhấn vào đây để biết thêm thông tin."><img alt="Đây là một bài viết cơ bản. Nhấn vào đây để biết thêm thông tin." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg/20px-1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg.png" decoding="async" width="20" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg/30px-1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg/40px-1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg.png 2x" data-file-width="103" data-file-height="94" /></a></span></div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Bách khoa toàn thư mở Wikipedia</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"><div class="cdx-message cdx-message--block cdx-message--warning mw-revision"><span class="cdx-message__icon"></span><div class="cdx-message__content"><div id="mw-revision-info-current"><p><b>Đây là <a href="/wiki/Wikipedia:L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_trang" title="Wikipedia:Lịch sử trang">phiên bản hiện hành</a> của trang này do <span id="mw-revision-name"><a href="/wiki/Th%C3%A0nh_vi%C3%AAn:InternetArchiveBot" class="mw-userlink" title="Thành viên:InternetArchiveBot" data-mw-revid="71751264"><bdi>InternetArchiveBot</bdi></a> <span class="mw-usertoollinks">(<a href="/wiki/Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_Th%C3%A0nh_vi%C3%AAn:InternetArchiveBot" class="mw-usertoollinks-talk" title="Thảo luận Thành viên:InternetArchiveBot">thảo luận</a> | <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C3%B3ng_g%C3%B3p/InternetArchiveBot" class="mw-usertoollinks-contribs" title="Đặc biệt:Đóng góp/InternetArchiveBot">đóng góp</a>)</span></span> sửa đổi vào lúc <span id="mw-revision-date">01:04, ngày 14 tháng 9 năm 2024</span><span id="mw-revision-summary"> <span class="comment">(Đã cứu 1 nguồn và đánh dấu 0 nguồn là hỏng.) #IABot (v2.0.9.5)</span></span>. <a href="/wiki/URL" title="URL">Địa chỉ URL</a> hiện tại là một liên kết vĩnh viễn đến phiên bản này của trang.</b></p><div id="revision-info-current-plain" style="display: none;">Phiên bản vào lúc 01:04, ngày 14 tháng 9 năm 2024 của <a href="/wiki/Th%C3%A0nh_vi%C3%AAn:InternetArchiveBot" class="mw-userlink" title="Thành viên:InternetArchiveBot" data-mw-revid="71751264"><bdi>InternetArchiveBot</bdi></a> <span class="mw-usertoollinks">(<a href="/wiki/Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_Th%C3%A0nh_vi%C3%AAn:InternetArchiveBot" class="mw-usertoollinks-talk" title="Thảo luận Thành viên:InternetArchiveBot">thảo luận</a> | <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C3%B3ng_g%C3%B3p/InternetArchiveBot" class="mw-usertoollinks-contribs" title="Đặc biệt:Đóng góp/InternetArchiveBot">đóng góp</a>)</span> <span class="comment">(Đã cứu 1 nguồn và đánh dấu 0 nguồn là hỏng.) #IABot (v2.0.9.5)</span></div></div><div id="mw-revision-nav">(<a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt&diff=prev&oldid=71751264" title="Sinh vật">khác</a>) <a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt&direction=prev&oldid=71751264" title="Sinh vật">← Phiên bản cũ</a> | Phiên bản mới nhất (khác) | Phiên bản mới → (khác)</div></div></div></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="vi" dir="ltr"><p class="mw-empty-elt"> </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:E._coli_Bacteria_(7316101966).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/E._coli_Bacteria_%287316101966%29.jpg/220px-E._coli_Bacteria_%287316101966%29.jpg" decoding="async" width="220" height="185" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/E._coli_Bacteria_%287316101966%29.jpg/330px-E._coli_Bacteria_%287316101966%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/E._coli_Bacteria_%287316101966%29.jpg/440px-E._coli_Bacteria_%287316101966%29.jpg 2x" data-file-width="2100" data-file-height="1766" /></a><figcaption><i><a href="/wiki/Escherichia_coli" title="Escherichia coli">Escherichia coli</a></i> là một sinh vật đơn bào vi mô, cũng như một <a href="/wiki/Prokaryote" class="mw-redirect" title="Prokaryote">prokaryote</a>.</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Amoeba_(Am%C3%B6be)_01.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2e/Amoeba_%28Am%C3%B6be%29_01.jpg/220px-Amoeba_%28Am%C3%B6be%29_01.jpg" decoding="async" width="220" height="204" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2e/Amoeba_%28Am%C3%B6be%29_01.jpg/330px-Amoeba_%28Am%C3%B6be%29_01.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2e/Amoeba_%28Am%C3%B6be%29_01.jpg/440px-Amoeba_%28Am%C3%B6be%29_01.jpg 2x" data-file-width="2244" data-file-height="2082" /></a><figcaption><a href="/wiki/Amip" title="Amip">Amip</a> (Amoeba) là các sinh vật đơn bào <a href="/wiki/Eukaryote" class="mw-redirect" title="Eukaryote">eukaryote</a></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Fungi_in_Borneo.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Fungi_in_Borneo.jpg/180px-Fungi_in_Borneo.jpg" decoding="async" width="180" height="241" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Fungi_in_Borneo.jpg/270px-Fungi_in_Borneo.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Fungi_in_Borneo.jpg/360px-Fungi_in_Borneo.jpg 2x" data-file-width="449" data-file-height="600" /></a><figcaption>Nấm <a href="/w/index.php?title=Polypore&action=edit&redlink=1" class="new" title="Polypore (trang không tồn tại)">polypore</a> và <a href="/wiki/Th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt_c%C3%B3_hoa" title="Thực vật có hoa">thực vật có hoa</a> (angiosperm) là các sinh vật đa bào eukaryotes.</figcaption></figure><p>Trong <a href="/wiki/Sinh_h%E1%BB%8Dc" title="Sinh học">sinh học</a> và <a href="/wiki/Sinh_th%C3%A1i_h%E1%BB%8Dc" title="Sinh thái học">sinh thái học</a>, <b>sinh vật</b> (organism), <b>dạng sống</b> (lifeform) hay <b>dạng sinh học</b> (biological form) là một <a href="/wiki/Th%E1%BB%B1c_th%E1%BB%83" title="Thực thể">thực thể</a> bất kỳ thể hiện đầy đủ (exhibit) <a href="/wiki/C%C3%A1c_bi%E1%BB%83u_hi%E1%BB%87n_c%E1%BB%A7a_s%E1%BB%B1_s%E1%BB%91ng" class="mw-redirect" title="Các biểu hiện của sự sống">các biểu hiện của sự sống</a>. Các sinh vật được phân loại theo đơn vị phân loại thành các nhóm xác định như <a href="/wiki/Sinh_v%E1%BA%ADt_%C4%91a_b%C3%A0o" title="Sinh vật đa bào">sinh vật đa bào</a> (multicellular organism), <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99ng_v%E1%BA%ADt" title="Động vật">động vật</a>, <a href="/wiki/Th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt" title="Thực vật">thực vật</a> và <a href="/wiki/N%E1%BA%A5m" title="Nấm">nấm</a> (fungi); hoặc các <a href="/wiki/Sinh_v%E1%BA%ADt_%C4%91%C6%A1n_b%C3%A0o" title="Sinh vật đơn bào">sinh vật đơn bào</a> (unicellular organism) như <a href="/wiki/Sinh_v%E1%BA%ADt_nguy%C3%AAn_sinh" title="Sinh vật nguyên sinh">sinh vật nguyên sinh</a> (protist), <a href="/wiki/Vi_khu%E1%BA%A9n" title="Vi khuẩn">vi khuẩn</a> (bacteria) và <a href="/wiki/Vi_khu%E1%BA%A9n_c%E1%BB%95" class="mw-redirect" title="Vi khuẩn cổ">vi khuẩn cổ</a> (archaea).<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Tất cả các loại sinh vật đều có khả năng đặc trưng như <a href="/wiki/Trao_%C4%91%E1%BB%95i_ch%E1%BA%A5t" title="Trao đổi chất">trao đổi chất</a> (metabolism), <a href="/wiki/C%C3%A2n_b%E1%BA%B1ng_n%E1%BB%99i_m%C3%B4i" title="Cân bằng nội môi">cân bằng nội môi</a> (homeostasis), <a href="/wiki/Sinh_tr%C6%B0%E1%BB%9Fng_ph%C3%A1t_tri%E1%BB%83n" class="mw-redirect" title="Sinh trưởng phát triển">sinh trưởng phát triển</a> (developmental biology), <a href="/wiki/Sinh_s%E1%BA%A3n" title="Sinh sản">sinh sản</a> (reproduction) và một số mức độ <a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%A3n_%E1%BB%A9ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phản ứng (trang không tồn tại)">phản ứng</a> (response) đối với các <a href="/wiki/K%C3%ADch_th%C3%ADch_sinh_l%C3%BD" class="mw-redirect" title="Kích thích sinh lý">kích thích sinh lý</a> (stimulus) bên ngoài. Tuy nhiên, không phải mọi sinh vật đều mang đầy đủ các đặc trưng trên. Nhiều sinh vật không có khả năng tự chuyển động và phản ứng trực tiếp đối với môi trường hoặc không có khả năng tự sinh sản. <a href="/wiki/Con_ng%C6%B0%E1%BB%9Di" class="mw-redirect" title="Con người">Con người</a> là động vật đa bào gồm hàng nghìn tỷ (trillions) <a href="/wiki/T%E1%BA%BF_b%C3%A0o_bi%E1%BB%87t_h%C3%B3a" class="mw-redirect" title="Tế bào biệt hóa">tế bào biệt hóa</a> (cellular differentiation) trong quá trình <a href="/wiki/Sinh_h%E1%BB%8Dc_ph%C3%A1t_tri%E1%BB%83n" title="Sinh học phát triển">sinh học phát triển</a> thành các <a href="/wiki/M%C3%B4" title="Mô">mô</a> và <a href="/wiki/C%C6%A1_quan_sinh_h%E1%BB%8Dc" class="mw-redirect" title="Cơ quan sinh học">cơ quan sinh học</a> chuyên biệt. </p><p>Một sinh vật có thể là một <a href="/wiki/Sinh_v%E1%BA%ADt_nh%C3%A2n_s%C6%A1" title="Sinh vật nhân sơ">sinh vật nhân sơ</a> (prokaryote) hoặc một <a href="/wiki/Sinh_v%E1%BA%ADt_nh%C3%A2n_th%E1%BB%B1c" title="Sinh vật nhân thực">sinh vật nhân thực</a> (eukaryote). Các sinh vật nhân sơ được đại diện bởi hai vực riêng biệt (trong <a href="/wiki/H%E1%BB%87_th%E1%BB%91ng_ba_v%E1%BB%B1c" title="Hệ thống ba vực">hệ thống ba vực</a> - Three-domain system) đó là vực <a href="/wiki/Vi_khu%E1%BA%A9n" title="Vi khuẩn">vi khuẩn</a> và vực <a href="/wiki/C%E1%BB%95_khu%E1%BA%A9n" title="Cổ khuẩn">cổ khuẩn</a>. Sinh vật nhân chuẩn được đặc trưng bởi sự hiện diện của <a href="/wiki/Nh%C3%A2n_t%E1%BA%BF_b%C3%A0o" title="Nhân tế bào">nhân tế bào</a> bị ràng buộc gắn với <a href="/wiki/M%C3%A0ng_t%E1%BA%BF_b%C3%A0o" title="Màng tế bào">màng tế bào</a> (membrane-bound) và có thêm các ngăn liên kết màng được gọi là các <a href="/wiki/B%C3%A0o_quan" title="Bào quan">bào quan</a> (organelle) chẳng hạn như <a href="/wiki/Ty_th%E1%BB%83" title="Ty thể">ty thể</a> (mitochondria) ở động vật và thực vật hay <a href="/wiki/L%E1%BA%A1p_th%E1%BB%83" title="Lạp thể">lạp thể</a> (plastid) trong thực vật và <a href="/wiki/T%E1%BA%A3o" title="Tảo">tảo</a>, tất cả thường được coi là có nguồn gốc từ <a href="/wiki/Thuy%E1%BA%BFt_n%E1%BB%99i_c%E1%BB%99ng_sinh" title="Thuyết nội cộng sinh">thuyết nội cộng sinh</a> (symbiogenesis, endosymbiotic) vi khuẩn.<sup id="cite_ref-cavaliersmith1987_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-cavaliersmith1987-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Ước tính số lượng loài hiện tại của <a href="/wiki/Tr%C3%A1i_%C4%90%E1%BA%A5t" title="Trái Đất">Trái Đất</a> dao động từ 10 triệu đến 14 triệu,<sup id="cite_ref-MillerSpoolman2012_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-MillerSpoolman2012-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> trong đó chỉ có khoảng 1,2 triệu đã được ghi nhận.<sup id="cite_ref-PLoS-20110823_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-PLoS-20110823-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Hơn 99% tất cả các loài, chiếm hơn 5 tỷ loài,<sup id="cite_ref-Book-Biology_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-Book-Biology-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> đã từng sống được ước tính là <a href="/wiki/Tuy%E1%BB%87t_ch%E1%BB%A7ng" title="Tuyệt chủng">tuyệt chủng</a>.<sup id="cite_ref-StearnsStearns2000_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-StearnsStearns2000-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-NYT-20141108-MJN_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-NYT-20141108-MJN-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Trong năm <a href="/wiki/2016" title="2016">2016</a>, một bộ 355 <a href="/wiki/Gen" title="Gen">gen</a> từ <a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%95_ti%C3%AAn_chung_ph%E1%BB%95_bi%E1%BA%BFn_cu%E1%BB%91i_c%C3%B9ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tổ tiên chung phổ biến cuối cùng (trang không tồn tại)">tổ tiên chung phổ biến cuối cùng</a> (last universal common ancestor - LUCA) của tất cả các sinh vật đã được xác định.<sup id="cite_ref-Weissetal_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-Weissetal-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-NYT-20160725_9-0" class="reference"><a href="#cite_note-NYT-20160725-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Hóa_học"><span id="H.C3.B3a_h.E1.BB.8Dc"></span>Hóa học</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt&veaction=edit&section=1" title="Sửa đổi phần “Hóa học”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt&action=edit&section=1" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Hóa học"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Sinh vật là những hệ thống hóa học phức tạp, được tổ chức theo cách thúc đẩy sự sinh sản và một số biện pháp phát triển bền vững hoặc sinh tồn. Các quy luật giống nhau chi phối hóa học sinh vật không sự sống (ví dụ như đá, nước, không khí) cũng áp dụng cho các quá trình hoá học sinh vật có sự sống. Nó là một hiện tượng của toàn thể sinh vật, Nói chung đây là những hiện tượng của toàn bộ sinh vật xác định thể lực của chúng trong một môi trường và do đó khả năng sống sót của các <a href="/wiki/Gen" title="Gen">gen</a> dựa trên <a href="/wiki/DNA" title="DNA">DNA</a>. </p><p>Nguyên tố hóa học cơ bản trong các hợp chất này là <a href="/wiki/Cacbon" class="mw-redirect" title="Cacbon">cacbon</a>. Các tính chất hóa học của nguyên tố này như mối liên kết với các nguyên tử nhỏ khác, và kích thước nhỏ của nó làm cho nó có thể tạo nhiều liên kết, làm nó là đặc điểm cơ bản của sự sống hữu cơ. Nó có thể tạo thành các hợp chất 3 nguyên tử nhỏ như <a href="/wiki/Cacbon_dioxide" class="mw-redirect" title="Cacbon dioxide">cacbon dioxide</a>), cũng như các chuỗi lớn hàng ngàn nguyên tử chứa các dữ liệu (<a href="/wiki/Ax%C3%ADt_nucleic" class="mw-redirect" title="Axít nucleic">axít nucleic</a>), giữ các tế bào cùng nhau, và truyền thông tin (protein). </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Đại_phân_tử"><span id=".C4.90.E1.BA.A1i_ph.C3.A2n_t.E1.BB.AD"></span>Đại phân tử</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt&veaction=edit&section=2" title="Sửa đổi phần “Đại phân tử”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt&action=edit&section=2" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Đại phân tử"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Các hợp chất cấu tạo nên các sinh vật có thể được chia thành các <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_ph%C3%A2n_t%E1%BB%AD" title="Đại phân tử">đại phân tử</a> và các phân tử nhỏ khác. 4 nhóm đại phân tử là <a href="/wiki/Axit_nucleic" class="mw-redirect" title="Axit nucleic">axit nucleic</a>, <a href="/wiki/Protein" title="Protein">protein</a>, <a href="/wiki/Cacbohydrat" class="mw-redirect" title="Cacbohydrat">cacbohydrat</a> và <a href="/wiki/Lipid" title="Lipid">lipid</a>. Các axit nucleic (đặc biệt là axit deoxyribonucleic, hay DNA) lưu trữ dữ liệu di truyền ở dạng các chuỗi <a href="/wiki/Nucleotide" title="Nucleotide">nucleotide</a>. Các chuỗi nucleotide có bốn loại khác nhau (<a href="/wiki/Adenin" title="Adenin">adenin</a>, <a href="/w/index.php?title=Cytosi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cytosi (trang không tồn tại)">cytosi</a>, <a href="/wiki/Guanin" title="Guanin">guanin</a>, và <a href="/wiki/Thymin" title="Thymin">thymin</a>) ra lệnh nhiều đặc điểm tạo thành sinh vật. Chuỗi được chia thành các <a href="/w/index.php?title=Codon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Codon (trang không tồn tại)">codon</a>, mỗi codon là một chuỗi đặc biệt của 3 nucleotide và tương ứng với một <a href="/wiki/Amino_acid" title="Amino acid">amino acid</a> đặc biệt. Do đó, chuỗi <a href="/wiki/DNA" title="DNA">DNA</a> mã hóa một protein nhất định, do các tính chất hóa học của các amino acid cấu tạo nên nó, quá trình <a href="/wiki/Cu%E1%BB%99n_g%E1%BA%ADp_protein" title="Cuộn gập protein">cuộn gập protein</a> theo một cách cụ thể và do đó thực hiện một chức năng cụ thể. </p><p>Các chức năng của protein được ghi nhận: </p> <ol><li><a href="/wiki/Enzyme" title="Enzyme">Enzyme</a>, xúc tác tất cả các phản ứng của quá trình trao đổi chất</li> <li>Protein cấu trúc, như <a href="/w/index.php?title=Tubulin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tubulin (trang không tồn tại)">tubulin</a>, hay <a href="/wiki/Collagen" title="Collagen">collagen</a></li> <li>Protein điều hòa, như Regulatory proteins, chẳng hạn như các yếu tố phiên mã hoặc cyclins điều hòa chu kỳ tế bào</li> <li>Các phân tử tín hiệu hoặc các thụ thể như một số <a href="/wiki/Hormone" class="mw-redirect" title="Hormone">hormone</a> và các thụ thể của chúng</li> <li>Protein bảo vệ, có thể bao gồm mọi thứ từ <a href="/wiki/Kh%C3%A1ng_th%E1%BB%83" title="Kháng thể">kháng thể</a> của <a href="/wiki/H%E1%BB%87_mi%E1%BB%85n_d%E1%BB%8Bch" title="Hệ miễn dịch">hệ miễn dịch</a>, đến toxins (như <a href="/wiki/Dendrotoxin" title="Dendrotoxin">dendrotoxin</a> của rắn), đến protein bao gồm các amino acid bất thường như <a href="/w/index.php?title=Canavanin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Canavanin (trang không tồn tại)">canavanin</a></li></ol> <p>Một lớp <a href="/wiki/Phospholipid" title="Phospholipid">phospholipid</a> kép tạo thành màng tế bào cấu tạo nên một rào chắn, chứa mọi thứ bên trong tế bào và bảo vệ các hợp chất di chuyển tự do vào và ra khỏi tế bào. Do sự thấm chọn lọc (selective permeability) của màng phospholipid chỉ cho phép một số phân tử cụ thể mới có thể đi qua nó. Ở một số sinh vật đa bào, chúng có vai trò lưu trữ năng lượng và thông tin trung gian giữa các tế bào. Cacbohydrat thì dễ vỡ hơn so với các lipid và sinh nhiều năng lượng hơn so với các lipid và protein. Trong thực tế, các cacbohydrat là một nguồn năng lượng lớn cho tất cả sinh vật sống. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Cấu_trúc"><span id="C.E1.BA.A5u_tr.C3.BAc"></span>Cấu trúc</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt&veaction=edit&section=3" title="Sửa đổi phần “Cấu trúc”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt&action=edit&section=3" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Cấu trúc"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Tất cả các sinh vật cấu tạo bởi các đơn vị monomer được gọi là <a href="/wiki/T%E1%BA%BF_b%C3%A0o" title="Tế bào">tế bào</a>; một số chỉ có một tế bào (đơn bào) và số khác có nhiều tế bào (đa bào). Các sinh vật đa bào có thể biệt hóa các tế bào để thực hiện các chức năng khác nhau. Một nhóm các tế bào như thế gọi là mô, và ở động vật có 4 nhóm gồm <a href="/wiki/Bi%E1%BB%83u_m%C3%B4" title="Biểu mô">biểu mô</a>, <a href="/wiki/M%C3%B4_th%E1%BA%A7n_kinh" title="Mô thần kinh">mô thần kinh</a>, <a href="/wiki/C%C6%A1" class="mw-disambig" title="Cơ">mô cơ</a>, và <a href="/wiki/M%C3%B4_li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt" title="Mô liên kết">mô liên kết</a>. Nhiều kiểu mô hoạt động cùng nhau hình thành <a href="/wiki/C%C6%A1_quan_(sinh_h%E1%BB%8Dc)" title="Cơ quan (sinh học)">cơ quan</a> có các chức năng riêng biệt (như bơm máu từ tim, hoặc bảo vệ tác hại từ môi trường như <a href="/wiki/Da" title="Da">da</a>). Cấu trúc này tiếp tục ở cấp độ cao hơn với nhiều cơ quan tập hợp thành hệ cơ quan cho phép động vật sinh sản, tiêu hóa,.... Nhiều sinh vật đa bào có nhiều hệ cơ quan, phối hợp với nhau cho phép sự sống tồn tại. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Tế_bào"><span id="T.E1.BA.BF_b.C3.A0o"></span>Tế bào</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt&veaction=edit&section=4" title="Sửa đổi phần “Tế bào”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt&action=edit&section=4" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Tế bào"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Thuy%E1%BA%BFt_t%E1%BA%BF_b%C3%A0o" class="mw-redirect" title="Thuyết tế bào">Thuyết tế bào</a> được phát triển đầu tiên năm 1839 bởi <a href="/wiki/Matthias_Jakob_Schleiden" title="Matthias Jakob Schleiden">Schleiden</a> và <a href="/wiki/Theodor_Schwann" title="Theodor Schwann">Schwann</a>, chỉ ra rằng tất cả sinh vật được cấu tạo bởi một hoặc nhiều tế bào; tất cả các chức năng quan trọng của một sinh vật xảy ra bên trong các tế bào, và các tế bào chứa các <a href="/wiki/Di_truy%E1%BB%81n_h%E1%BB%8Dc" title="Di truyền học">thông tin di truyền</a> cần thiết cho việc quy định chức năng tế bào và để truyền thông tin cho các thế hệ tiếp theo của các tế bào. </p><p>Có hai loại tế bào gồm nhân chuẩn và nhân sơ. Các tế bào nhân sơ thường tồn tại riêng biệt, trong khi các tế bào nhân chuẩn thường được tìm thấy ở sinh vật đa bào. Các tế bào nhân sơ thiếu màng nhân vì vậy <a href="/wiki/DNA" title="DNA">DNA</a> không bị ràng buộc bên trong tế bào; tế bào nhân chuẩn có màng nhân. </p><p>Tất cả tế bào có màng tế bào bao bọc bên ngoài, tách biệt thành phần bên trong với môi trường của nó, quy định những gì đi vào và ra, và duy trì điện thế của tế bào. Bên trong màng, <a href="/wiki/T%E1%BA%BF_b%C3%A0o_ch%E1%BA%A5t" title="Tế bào chất">tế bào chất</a> chứa muối chiếm hầu hết thể tích tế bào. Tất cả tế bào đều có <a href="/wiki/DNA" title="DNA">DNA</a>, vật liệu di truyền của <a href="/wiki/Gen" title="Gen">gen</a>, và <a href="/wiki/RNA" title="RNA">RNA</a>, chứa thông tin cần thiết để tạo thành nhiều loại protein khác nhau như <a href="/wiki/Enzyme" title="Enzyme">enzyme</a>, bộ máy nguyên thủy của tế bào. Cũng có những loại phân tử sinh học khác trong tế bào. </p><p>Tất cả các tế bào có chung nhiều đặc điểm:<sup id="cite_ref-AlbertsCh1_10-0" class="reference"><a href="#cite_note-AlbertsCh1-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <ul><li>Sinh sản bằng cách <a href="/wiki/Ph%C3%A2n_b%C3%A0o" title="Phân bào">phân bào</a>.</li> <li>Sử dụng <a href="/wiki/Enzyme" title="Enzyme">enzyme</a> và các protein khác được mã hóa bởi các gen <a href="/wiki/DNA" title="DNA">DNA</a> và thông qua <a href="/wiki/MRNA" class="mw-redirect" title="MRNA">mRNA</a> trung gian và các <a href="/wiki/Ribosome" title="Ribosome">ribosome</a>.</li> <li><a href="/wiki/Trao_%C4%91%E1%BB%95i_ch%E1%BA%A5t" title="Trao đổi chất">Trao đổi chất</a> bao gồm cả việc lấy vật liệu thô để tạo nên các thành phần của tế bào, chuyển hóa năng lượng, giải phóng các sản phẩm phụ. Chức năng của tế bào phụ thuộc vào khả năng lấy và sử dụng năng lượng hóa học được chứa trong các phân tử hữu cơ. Năng lượng này có nguồn gốc từ quá trình trao đổi chất.</li> <li>Phản ứng lại các kích thích bên ngoài và bên trong như thay đổi nhiệt độ, pH, hoặc hàm lượng dinh dưỡng.</li> <li>Các thành phần tế bào được chứa bên trong <a href="/wiki/M%C3%A0ng_t%E1%BA%BF_b%C3%A0o" title="Màng tế bào">màng bề mặt tế bào</a>, màng này chứa các protein và lớp lipid kép.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tiến_hóa"><span id="Ti.E1.BA.BFn_h.C3.B3a"></span>Tiến hóa</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt&veaction=edit&section=5" title="Sửa đổi phần “Tiến hóa”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt&action=edit&section=5" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Tiến hóa"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Xem thêm: <a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%95_ti%C3%AAn_chung&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tổ tiên chung (trang không tồn tại)">Tổ tiên chung</a> và <a href="/wiki/Ngu%E1%BB%93n_g%E1%BB%91c_s%E1%BB%B1_s%E1%BB%91ng" class="mw-redirect" title="Nguồn gốc sự sống">Nguồn gốc sự sống</a></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Tổ_tiên_chung_gần_nhất"><span id="T.E1.BB.95_ti.C3.AAn_chung_g.E1.BA.A7n_nh.E1.BA.A5t"></span><a href="/wiki/T%E1%BB%95_ti%C3%AAn_chung_g%E1%BA%A7n_nh%E1%BA%A5t" title="Tổ tiên chung gần nhất">Tổ tiên chung gần nhất</a></h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt&veaction=edit&section=6" title="Sửa đổi phần “Tổ tiên chung gần nhất”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt&action=edit&section=6" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Tổ tiên chung gần nhất"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/T%E1%BB%95_ti%C3%AAn_chung_g%E1%BA%A7n_nh%E1%BA%A5t" title="Tổ tiên chung gần nhất">Tổ tiên chung gần nhất</a></div> <p><a href="/wiki/T%E1%BB%95_ti%C3%AAn_chung_g%E1%BA%A7n_nh%E1%BA%A5t" title="Tổ tiên chung gần nhất">Tổ tiên chung gần nhất</a> là những sinh vật gần đây nhất hiện sống trên Trái Đất có cùng tổ tiên.<sup id="cite_ref-theobald_11-0" class="reference"><a href="#cite_note-theobald-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> LUCA được ước tính xuất hiện vào khoảng 3,5 đến 3,8 tỉ năm trước (đôi khi trong <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_C%E1%BB%95_Th%C3%A1i_c%E1%BB%95" class="mw-redirect" title="Đại Cổ Thái cổ">Đại Cổ Thái cổ</a>).<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Thông tin về sự phát triển trước đây của sự sống bao gồm nhiều lĩnh vực khác nhau, kể cả <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Ba_ch%E1%BA%A5t_h%E1%BB%8Dc" title="Địa chất học">địa chất học</a> và <a href="/wiki/Khoa_h%E1%BB%8Dc_h%C3%A0nh_tinh" title="Khoa học hành tinh">khoa học hành tinh</a>. Các ngành khoa học này cung cấp thông tin về lịch sử của Trái Đất và những thay đổi được tạo ra bởi sự sống. Tuy nhiên, việc tiếp cận những thông tin về Trái Đất trước đây đã bị phá hủy bởi các quá trình địa chất qua nhiều giai đoạn khác nhau. </p><p>Trong sinh học, học thuyết <a href="/w/index.php?title=V%C5%A9_tr%E1%BB%A5_c%C3%B3_chung_ngu%E1%BB%93n_g%E1%BB%91c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vũ trụ có chung nguồn gốc (trang không tồn tại)">vũ trụ có chung nguồn gốc</a> đề xuất rằng tất cả sinh vật trên Trái Đất đều xuất phát từ tổ tiên chung. Bằng chứng về tổ tiên chung có thể được tìm thấy trong những đặc điểm chung giữa tất cả các sinh vật sống. Trong thời kỳ Darwin, bằng chứng về những đặc điểm chung chỉ dưa trên quan sát tương đồng về hình thái, chẳng hạn như tất cả các loài chim đều có cánh, thậm chí không thể bay. </p><p>Ngày nay, có bằng chứng mạnh mẽ từ <a href="/wiki/Gen" title="Gen">gen</a> cho thấy rằng tất cả sinh vật có cùng một tổ tiên. Ví dụ như mỗi tế bào sinh vật sống sử dụng các axit nucleic là vật liệu di truyền của nó, và sử dụng cùng 20 aminoaxit khi tạo thành các khối <a href="/wiki/Protein" title="Protein">protein</a>. Tất cả sinh vật dùng chung <a href="/wiki/M%C3%A3_di_truy%E1%BB%81n" title="Mã di truyền">mã di truyền</a> để phiên dịch chuỗi axit nucleic vào trong các protein. Tính phổ quát của những đặc điểm này cho thấy tổ tiên chung mạnh mẽ, bởi vì sự chọn lọc của rất nhiều những đặc điểm này có vẻ như tùy ý. </p><p>Tranh cãi về nguồn gốc tổ tiên chung được thúc đẩy trong một bài bào của Ford Doolittle năm 2000<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> bài báo này thảo luận những biến đổi trong mã di truyền. Đặc biệt nó đề xuất rằng sự chuyển <a href="/wiki/Gen" title="Gen">gen</a> ngang có thể tạo ra vấn đề trong việc phân tích về nguồn gốc tổ tiên này. Tuy nhiên, năm 2010, một thử nghiệm toán học chính thức về giả thiết xác định chuyển <a href="/wiki/Gen" title="Gen">gen</a> ngang không thể bác bỏ sự tồn tại của một tổ tiên chung; nó chỉ đẩy lùi ngày khi mà tổ tiên này bắt đầu xuất hiện. Theobald (2010) đã tính toán từ dữ liệu di truyền (và đặc biệt là việc sử dụng phổ quát của cùng mã di truyền, cùng một nucleotide và các amino acid giống nhau), yếu tố có lợi cho sự tồn tại tổ tiên chung là 10^2489.<sup id="cite_ref-theo_15-0" class="reference"><a href="#cite_note-theo-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Chuyển_gen_ngang"><span id="Chuy.E1.BB.83n_gen_ngang"></span><a href="/wiki/Chuy%E1%BB%83n_gen_ngang" title="Chuyển gen ngang">Chuyển gen ngang</a></h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt&veaction=edit&section=7" title="Sửa đổi phần “Chuyển gen ngang”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt&action=edit&section=7" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Chuyển gen ngang"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/Chuy%E1%BB%83n_gen_ngang" title="Chuyển gen ngang">Chuyển gen ngang</a></div> <p>Tổ tiên của các sinh vật sống được xây dựng lại theo phương pháp truyền thống từ hình thái, nhưng ngày càng được bổ sung tái cấu trúc-phát sinh loài của bằng cách trao đổi các gen (DNA). </p><p>Nhà sinh học Gogarten cho rằng: "Ẩn dụ ban đầu của <a href="/wiki/C%C3%A2y_ph%C3%A1t_sinh_s%E1%BB%B1_s%E1%BB%91ng" title="Cây phát sinh sự sống">cây phát sinh sự sống</a> không còn phù hợp với dữ liệu nghiên cứu bộ <a href="/wiki/Gen" title="Gen">gen</a> gần đây", mặc dù "các nhà sinh học (nên) sử dụng sự kết hợp "<a href="/wiki/%E1%BA%A8n_d%E1%BB%A5" title="Ẩn dụ">ẩn dụ</a>" (metaphor) sinh học để miêu tả những lịch sử khác nhau được kết hợp trong các bộ <a href="/wiki/Gen" title="Gen">gen</a> riêng biệt và sử dụng mạng lưới metaphor để hình dung sự trao đổi phong phú và những hiệu quả liên kết của <a href="/wiki/Chuy%E1%BB%83n_gen_ngang" title="Chuyển gen ngang">chuyển gen ngang</a> trong vi sinh vật."<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Tương_lai_của_sự_sống"><span id="T.C6.B0.C6.A1ng_lai_c.E1.BB.A7a_s.E1.BB.B1_s.E1.BB.91ng"></span>Tương lai của sự sống</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt&veaction=edit&section=8" title="Sửa đổi phần “Tương lai của sự sống”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt&action=edit&section=8" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Tương lai của sự sống"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Theo các thuật ngữ hiện đại, nhóm <a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt_nh%C3%A2n_b%E1%BA%A3n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sinh vật nhân bản (trang không tồn tại)">sinh vật nhân bản</a> đề cập đến việc tạo ra các sinh vật đa bào mới giống hệt về mặt di truyền với sinh vật khác. Tuy nhiên, những công nghệ được sử dụng để nhân bản có khả năng tạo ra những loài mới hoàn toàn. Nhân bản sinh vật là chủ đề của nhiều tranh cãi về yếu tố đạo đức. </p><p>Năm 2008, <a href="/w/index.php?title=Vi%E1%BB%87n_J._Craig_Venter&action=edit&redlink=1" class="new" title="Viện J. Craig Venter (trang không tồn tại)">Viện J. Craig Venter</a> đã lắp ráp một hệ gen <a href="/w/index.php?title=Bi_khu%E1%BA%A9n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bi khuẩn (trang không tồn tại)">bi khuẩn</a> tổng hợp của <i><a href="/w/index.php?title=Mycoplasma_genitalium&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mycoplasma genitalium (trang không tồn tại)">Mycoplasma genitalium</a></i> bằng cách sử dụng sự tái tổ hợp trong men của 25 mảnh <a href="/wiki/DNA" title="DNA">DNA</a> chồng lắp trong một bước cơ bản. <i>Việc sử dụng tái tổ hợp men đã đơn giản hóa việc lắp ráp các phân tử <a href="/wiki/DNA" title="DNA">DNA</a> lớn từ các mảnh tổng hợp và tự nhiên.</i><sup id="cite_ref-Venter_17-0" class="reference"><a href="#cite_note-Venter-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tổ_chức_sinh_học"><span id="T.E1.BB.95_ch.E1.BB.A9c_sinh_h.E1.BB.8Dc"></span>Tổ chức sinh học</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt&veaction=edit&section=9" title="Sửa đổi phần “Tổ chức sinh học”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt&action=edit&section=9" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Tổ chức sinh học"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><b>Các cấp độ tổ chức sinh học</b> </p> <ul><li><a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" title="Nguyên tử">Nguyên tử</a> <ul><li><a href="/wiki/Ph%C3%A2n_t%E1%BB%AD" title="Phân tử">Phân tử</a> <ul><li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_ph%C3%A2n_t%E1%BB%AD" title="Đại phân tử">Đại phân tử</a> <ul><li><a href="/wiki/B%C3%A0o_quan" title="Bào quan">Bào quan</a> <ul><li><a href="/wiki/T%E1%BA%BF_b%C3%A0o" title="Tế bào">Tế bào</a> <ul><li><a href="/wiki/M%C3%B4" title="Mô">Mô</a> <ul><li><a href="/wiki/C%C6%A1_quan" class="mw-disambig" title="Cơ quan">Cơ quan</a> <ul><li><a href="/wiki/H%E1%BB%87_c%C6%A1_quan" title="Hệ cơ quan">Hệ cơ quan</a> <ul><li>Cơ thể (sinh vật)</li></ul></li></ul></li></ul></li></ul></li></ul></li></ul></li></ul></li></ul></li></ul> <p><b>Các cấp độ tổ chức trên cá thể</b> </p> <ul><li><a href="/wiki/Qu%E1%BA%A7n_th%E1%BB%83" class="mw-disambig" title="Quần thể">Quần thể</a> <ul><li><a href="/wiki/Qu%E1%BA%A7n_x%C3%A3_sinh_v%E1%BA%ADt" class="mw-redirect" title="Quần xã sinh vật">Quần xã</a> <ul><li><a href="/wiki/H%E1%BB%87_sinh_th%C3%A1i" title="Hệ sinh thái">Hệ sinh thái</a> <ul><li><a href="/wiki/Sinh_quy%E1%BB%83n" title="Sinh quyển">Sinh quyển</a></li></ul></li></ul></li></ul></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Phân_loại_học"><span id="Ph.C3.A2n_lo.E1.BA.A1i_h.E1.BB.8Dc"></span>Phân loại học</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt&veaction=edit&section=10" title="Sửa đổi phần “Phân loại học”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt&action=edit&section=10" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Phân loại học"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><i>Xem thêm nữa</i> </p> <ul><li><a href="/wiki/Ph%C3%A2n_lo%E1%BA%A1i_sinh_h%E1%BB%8Dc" title="Phân loại sinh học">Phân loại khoa học</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Danh_ph%C3%A1p_ph%C3%A2n_lo%E1%BA%A1i&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danh pháp phân loại (trang không tồn tại)">Danh pháp phân loại</a></li> <li><a href="/wiki/Lo%C3%A0i" title="Loài">Loài</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Virus">Virus</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt&veaction=edit&section=11" title="Sửa đổi phần “Virus”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt&action=edit&section=11" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Virus"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Virus" title="Virus">Virus</a> không được coi là những sinh vật điển hình vì chúng không có khả năng tự <a href="/wiki/Sinh_s%E1%BA%A3n" title="Sinh sản">sinh sản</a> và <a href="/wiki/Trao_%C4%91%E1%BB%95i_ch%E1%BA%A5t" title="Trao đổi chất">trao đổi chất</a>. Điều này cũng gây tranh cãi khi một số "vật ký sinh" và "nội cộng sinh" cũng không có khả năng <i>sống</i> độc lập. Dù rằng virus cũng có một số <a href="/wiki/Enzym" class="mw-redirect" title="Enzym">enzyme</a> và phân tử đặc trưng của các sinh vật sống, nhưng chúng không có khả năng sống bên ngoài tế bào của <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_ch%E1%BB%A7" title="Vật chủ">vật chủ</a>. Virus phải sử dụng bộ máy trao đổi chất và bộ máy di truyền của sinh vật chủ. Nguồn gốc của virus hiện nay vẫn chưa được khẳng định. Một số nhà khoa học cho rằng, virus có nguồn gốc từ chính các vật chủ của nó. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tuổi_thọ"><span id="Tu.E1.BB.95i_th.E1.BB.8D"></span>Tuổi thọ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt&veaction=edit&section=12" title="Sửa đổi phần “Tuổi thọ”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt&action=edit&section=12" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Tuổi thọ"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Một trong những thông số cơ bản của sinh vật là <a href="/wiki/Tu%E1%BB%95i_th%E1%BB%8D" title="Tuổi thọ">tuổi thọ</a>. Một vài loài động vật chỉ sống trong 1 ngày, trong khi một vài loài thực vật lại sống hàng ngàn năm. Quá trình <a href="/wiki/L%C3%A3o_h%C3%B3a" title="Lão hóa">lão hóa</a> là một quá trình quan trọng vì nó quyết định tuổi thọ của mọi sinh vật, vi khuẩn, virus thậm chí là các <a href="/wiki/Viroid_v%C3%A0_Prion" class="mw-redirect" title="Viroid và Prion">prion</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Xem_thêm"><span id="Xem_th.C3.AAm"></span>Xem thêm</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt&veaction=edit&section=13" title="Sửa đổi phần “Xem thêm”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt&action=edit&section=13" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Xem thêm"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_tr%C3%ACnh_ti%E1%BA%BFn_h%C3%B3a_c%E1%BB%A7a_s%E1%BB%B1_s%E1%BB%91ng" class="mw-redirect" title="Lịch trình tiến hóa của sự sống">Lịch trình tiến hóa của sự sống</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Chú_thích"><span id="Ch.C3.BA_th.C3.ADch"></span>Chú thích</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt&veaction=edit&section=14" title="Sửa đổi phần “Chú thích”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt&action=edit&section=14" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Chú thích"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71728118">.mw-parser-output .reflist{margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}@media screen{.mw-parser-output .reflist{font-size:90%}}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist columns references-column-width" style="-moz-column-width: 30em; -webkit-column-width: 30em; column-width: 30em; list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><b><a href="#cite_ref-1">^</a></b> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67233549">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output .citation q{quotes:"“""”""‘""’"}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#33aa33;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite id="CITEREFHine2008" class="citation book cs1">Hine, RS. (2008). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/dictionaryofbiol0000unse_t7m3"><i>A dictionary of biology</i></a> (ấn bản thứ 6). Oxford: Oxford University Press. tr. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/dictionaryofbiol0000unse_t7m3/page/461">461</a>. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-19-920462-5" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-19-920462-5"><bdi>978-0-19-920462-5</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+dictionary+of+biology&rft.place=Oxford&rft.pages=461&rft.edition=6th&rft.pub=Oxford+University+Press&rft.date=2008&rft.isbn=978-0-19-920462-5&rft.aulast=Hine&rft.aufirst=RS.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fdictionaryofbiol0000unse_t7m3&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ASinh+v%E1%BA%ADt" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-cavaliersmith1987-2"><b><a href="#cite_ref-cavaliersmith1987_2-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFCavalier-Smith_T.1987" class="citation journal cs1">Cavalier-Smith T. (1987). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sim_annals-of-the-new-york-academy-of-sciences_1987_503/page/17">“The origin of eukaryotic and archaebacterial cells”</a>. <i>Annals of the New York Academy of Sciences</i>. <b>503</b>: 17–54. <a href="/wiki/Bibcode_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="Bibcode (định danh)">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1987NYASA.503...17C">1987NYASA.503...17C</a>. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1111%2Fj.1749-6632.1987.tb40596.x">10.1111/j.1749-6632.1987.tb40596.x</a>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/3113314">3113314</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Annals+of+the+New+York+Academy+of+Sciences&rft.atitle=The+origin+of+eukaryotic+and+archaebacterial+cells&rft.volume=503&rft.pages=17-54&rft.date=1987&rft_id=info%3Apmid%2F3113314&rft_id=info%3Adoi%2F10.1111%2Fj.1749-6632.1987.tb40596.x&rft_id=info%3Abibcode%2F1987NYASA.503...17C&rft.au=Cavalier-Smith+T.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsim_annals-of-the-new-york-academy-of-sciences_1987_503%2Fpage%2F17&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ASinh+v%E1%BA%ADt" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-MillerSpoolman2012-3"><b><a href="#cite_ref-MillerSpoolman2012_3-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFG._MillerScott_Spoolman2012" class="citation book cs1">G. Miller; Scott Spoolman (2012). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=NYEJAAAAQBAJ&pg=PA62"><i>Environmental Science - Biodiversity Is a Crucial Part of the Earth's Natural Capital</i></a>. <a href="/wiki/Cengage_Learning" class="mw-redirect" title="Cengage Learning">Cengage Learning</a>. tr. 62. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/1-133-70787-4" title="Đặc biệt:Nguồn sách/1-133-70787-4"><bdi>1-133-70787-4</bdi></a><span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 27 tháng 12 năm 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Environmental+Science+-+Biodiversity+Is+a+Crucial+Part+of+the+Earth%27s+Natural+Capital&rft.pages=62&rft.pub=Cengage+Learning&rft.date=2012&rft.isbn=1-133-70787-4&rft.au=G.+Miller&rft.au=Scott+Spoolman&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DNYEJAAAAQBAJ%26pg%3DPA62&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ASinh+v%E1%BA%ADt" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-PLoS-20110823-4"><b><a href="#cite_ref-PLoS-20110823_4-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFMoraTittensorAdlSimpson2011" class="citation journal cs1">Mora, C.; Tittensor, D.P.; Adl, S.; Simpson, A.G.; Worm, B. (ngày 23 tháng 8 năm 2011). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3160336">“How many species are there on Earth and in the ocean?”</a>. <i><a href="/w/index.php?title=PLOS_Biology&action=edit&redlink=1" class="new" title="PLOS Biology (trang không tồn tại)">PLOS Biology</a></i>. <b>9</b> (8): e1001127. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1371%2Fjournal.pbio.1001127">10.1371/journal.pbio.1001127</a>. <a href="/wiki/PMC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="PMC (định danh)">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Truy cập mở"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3160336">3160336</a></span>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21886479">21886479</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=PLOS+Biology&rft.atitle=How+many+species+are+there+on+Earth+and+in+the+ocean%3F&rft.volume=9&rft.issue=8&rft.pages=e1001127&rft.date=2011-08-23&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3160336%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F21886479&rft_id=info%3Adoi%2F10.1371%2Fjournal.pbio.1001127&rft.aulast=Mora&rft.aufirst=C.&rft.au=Tittensor%2C+D.P.&rft.au=Adl%2C+S.&rft.au=Simpson%2C+A.G.&rft.au=Worm%2C+B.&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3160336&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ASinh+v%E1%BA%ADt" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Book-Biology-5"><b><a href="#cite_ref-Book-Biology_5-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFKunin,_W.E.Gaston,_Kevin1996" class="citation book cs1">Kunin, W.E.; Gaston, Kevin biên tập (ngày 31 tháng 12 năm 1996). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=4LHnCAAAQBAJ&pg=PA110&lpg=PA110&dq#v=onepage&q&f=false"><i>The Biology of Rarity: Causes and consequences of rare—common differences</i></a>. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0412633805" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0412633805"><bdi>978-0412633805</bdi></a><span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 26 tháng 5 năm 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Biology+of+Rarity%3A+Causes+and+consequences+of+rare%E2%80%94common+differences&rft.date=1996-12-31&rft.isbn=978-0412633805&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3D4LHnCAAAQBAJ%26pg%3DPA110%26lpg%3DPA110%26dq%23v%3Donepage%26q%26f%3Dfalse&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ASinh+v%E1%BA%ADt" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-StearnsStearns2000-6"><b><a href="#cite_ref-StearnsStearns2000_6-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFStearnsStearnsStearns2000" class="citation book cs1">Stearns, Beverly Peterson; Stearns, S. C.; Stearns, Stephen C. (2000). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=0BHeC-tXIB4C&q=99%20percent#v=onepage&q=99%20percent&f=false"><i>Watching, from the Edge of Extinction</i></a>. <a href="/w/index.php?title=Yale_University_Press&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yale University Press (trang không tồn tại)">Yale University Press</a>. tr. preface x. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-300-08469-6" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-300-08469-6"><bdi>978-0-300-08469-6</bdi></a><span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 30 tháng 5 năm 2017</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Watching%2C+from+the+Edge+of+Extinction&rft.pages=preface+x&rft.pub=Yale+University+Press&rft.date=2000&rft.isbn=978-0-300-08469-6&rft.aulast=Stearns&rft.aufirst=Beverly+Peterson&rft.au=Stearns%2C+S.+C.&rft.au=Stearns%2C+Stephen+C.&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3D0BHeC-tXIB4C%26q%3D99%2520percent%23v%3Donepage%26q%3D99%2520percent%26f%3Dfalse&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ASinh+v%E1%BA%ADt" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-NYT-20141108-MJN-7"><b><a href="#cite_ref-NYT-20141108-MJN_7-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFNovacek2014" class="citation news cs1">Novacek, Michael J. (ngày 8 tháng 11 năm 2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nytimes.com/2014/11/09/opinion/sunday/prehistorys-brilliant-future.html">“Prehistory's Brilliant Future”</a>. <i><a href="/wiki/New_York_Times" class="mw-redirect" title="New York Times">New York Times</a></i><span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 25 tháng 12 năm 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=New+York+Times&rft.atitle=Prehistory%27s+Brilliant+Future&rft.date=2014-11-08&rft.aulast=Novacek&rft.aufirst=Michael+J.&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nytimes.com%2F2014%2F11%2F09%2Fopinion%2Fsunday%2Fprehistorys-brilliant-future.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ASinh+v%E1%BA%ADt" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Weissetal-8"><b><a href="#cite_ref-Weissetal_8-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFWeissSousaMrnjavacNeukirchen2016" class="citation journal cs1">Weiss, Madeline C.; Sousa, Filipa L.; Mrnjavac, Natalia; Neukirchen, Sinje; Roettger, Mayo; Nelson-Sathi, Shijulal; Martin, William F. (2016). “The physiology and habitat of the last universal common ancestor”. <i>Nature Microbiology</i>. <b>1</b> (9): 16116. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1038%2Fnmicrobiol.2016.116">10.1038/nmicrobiol.2016.116</a>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27562259">27562259</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Nature+Microbiology&rft.atitle=The+physiology+and+habitat+of+the+last+universal+common+ancestor&rft.volume=1&rft.issue=9&rft.pages=16116&rft.date=2016&rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2Fnmicrobiol.2016.116&rft_id=info%3Apmid%2F27562259&rft.aulast=Weiss&rft.aufirst=Madeline+C.&rft.au=Sousa%2C+Filipa+L.&rft.au=Mrnjavac%2C+Natalia&rft.au=Neukirchen%2C+Sinje&rft.au=Roettger%2C+Mayo&rft.au=Nelson-Sathi%2C+Shijulal&rft.au=Martin%2C+William+F.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ASinh+v%E1%BA%ADt" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-NYT-20160725-9"><b><a href="#cite_ref-NYT-20160725_9-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFWade2016" class="citation news cs1"><a href="/w/index.php?title=Nicholas_Wade&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nicholas Wade (trang không tồn tại)">Wade, Nicholas</a> (ngày 25 tháng 7 năm 2016). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nytimes.com/2016/07/26/science/last-universal-ancestor.html">“Meet Luca, the Ancestor of All Living Things”</a>. <i><a href="/wiki/New_York_Times" class="mw-redirect" title="New York Times">New York Times</a></i><span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 25 tháng 7 năm 2016</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=New+York+Times&rft.atitle=Meet+Luca%2C+the+Ancestor+of+All+Living+Things&rft.date=2016-07-25&rft.aulast=Wade&rft.aufirst=Nicholas&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nytimes.com%2F2016%2F07%2F26%2Fscience%2Flast-universal-ancestor.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ASinh+v%E1%BA%ADt" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-AlbertsCh1-10"><b><a href="#cite_ref-AlbertsCh1_10-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/query.fcgi?cmd=Search&db=books&doptcmdl=GenBookHL&term=%22all+cells%22+AND+mboc4%5Bbook%5D+AND+372023%5Buid%5D&rid=mboc4.section.4#23">The Universal Features of Cells on Earth</a> in Chapter 1 of <i><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/query.fcgi?cmd=Search&db=books&doptcmdl=GenBookHL&term=cell+biology+AND+mboc4%5Bbook%5D+AND+373693%5Buid%5D&rid=mboc4">Molecular Biology of the Cell</a></i> fourth edition, edited by Bruce Alberts (2002) published by Garland Science.</span> </li> <li id="cite_note-theobald-11"><b><a href="#cite_ref-theobald_11-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFTheobald2010" class="citation cs2">Theobald, D. L.I (2010), “A formal test of the theory of universal common ancestry”, <i><a href="/wiki/Nature_(journal)" class="mw-redirect" title="Nature (journal)">Nature</a></i>, <b>465</b> (7295): 219–22, <a href="/wiki/Bibcode_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="Bibcode (định danh)">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2010Natur.465..219T">2010Natur.465..219T</a>, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1038%2Fnature09014">10.1038/nature09014</a>, <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20463738">20463738</a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Nature&rft.atitle=A+formal+test+of+the+theory+of+universal+common+ancestry&rft.volume=465&rft.issue=7295&rft.pages=219-22&rft.date=2010&rft_id=info%3Apmid%2F20463738&rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2Fnature09014&rft_id=info%3Abibcode%2F2010Natur.465..219T&rft.aulast=Theobald&rft.aufirst=D.+L.I&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ASinh+v%E1%BA%ADt" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-12"><b><a href="#cite_ref-12">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFDoolittle2000" class="citation cs2">Doolittle, W. F. (2000), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.webcitation.org/5w9oPfm4a?url=http://shiva.msu.montana.edu/courses/mb437_537_2005_fall/docs/uprooting.pdf">“Uprooting the tree of life”</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>, <i><a href="/wiki/Scientific_American" title="Scientific American">Scientific American</a></i>, <b>282</b> (6): 90–95, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1038%2Fscientificamerican0200-90">10.1038/scientificamerican0200-90</a>, <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10710791">10710791</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://shiva.msu.montana.edu/courses/mb437_537_2005_fall/docs/uprooting.pdf">Bản gốc</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> lưu trữ ngày 31 tháng 1 năm 2011<span class="reference-accessdate">, truy cập ngày 24 tháng 12 năm 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Scientific+American&rft.atitle=Uprooting+the+tree+of+life&rft.volume=282&rft.issue=6&rft.pages=90-95&rft.date=2000&rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2Fscientificamerican0200-90&rft_id=info%3Apmid%2F10710791&rft.aulast=Doolittle&rft.aufirst=W.+F.&rft_id=http%3A%2F%2Fshiva.msu.montana.edu%2Fcourses%2Fmb437_537_2005_fall%2Fdocs%2Fuprooting.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ASinh+v%E1%BA%ADt" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-13"><b><a href="#cite_ref-13">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFGlansdorffXuLabedan2008" class="citation cs2">Glansdorff, N.; Xu, Y; Labedan, B. (2008), “The Last Universal Common Ancestor: Emergence, constitution and genetic legacy of an elusive forerunner”, <i><a href="/w/index.php?title=Biology_Direct&action=edit&redlink=1" class="new" title="Biology Direct (trang không tồn tại)">Biology Direct</a></i>, <b>3</b>: 29, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1186%2F1745-6150-3-29">10.1186/1745-6150-3-29</a>, <a href="/wiki/PMC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="PMC (định danh)">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Truy cập mở"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2478661">2478661</a></span>, <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18613974">18613974</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Biology+Direct&rft.atitle=The+Last+Universal+Common+Ancestor%3A+Emergence%2C+constitution+and+genetic+legacy+of+an+elusive+forerunner&rft.volume=3&rft.pages=29&rft.date=2008&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC2478661%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F18613974&rft_id=info%3Adoi%2F10.1186%2F1745-6150-3-29&rft.aulast=Glansdorff&rft.aufirst=N.&rft.au=Xu%2C+Y&rft.au=Labedan%2C+B.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ASinh+v%E1%BA%ADt" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-14"><b><a href="#cite_ref-14">^</a></b> <span class="reference-text">Doolittle, W. Ford (February 2000). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://shiva.msu.montana.edu/courses/mb437_537_2004_fall/docs/uprooting.pdf">Uprooting the tree of life</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20060907081933/http://shiva.msu.montana.edu/courses/mb437_537_2004_fall/docs/uprooting.pdf">Lưu trữ</a> 2006-09-07 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>. Scientific American 282 (6): 90–95.</span> </li> <li id="cite_note-theo-15"><b><a href="#cite_ref-theo_15-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation cs2"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nature.com/nature/journal/v465/n7295/full/465168a.html">“A formal test of the theory of universal common ancestry”</a>, <i>Nature</i>, London: Macmillan Publishers Limited, <b>465</b> (7295): 219–22, ngày 13 tháng 5 năm 2010, <a href="/wiki/Bibcode_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="Bibcode (định danh)">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2010Natur.465..219T">2010Natur.465..219T</a>, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1038%2Fnature09014">10.1038/nature09014</a>, <a href="/wiki/M%C3%A3_s%E1%BB%91_ti%C3%AAu_chu%E1%BA%A9n_qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF_cho_xu%E1%BA%A5t_b%E1%BA%A3n_ph%E1%BA%A9m_nhi%E1%BB%81u_k%E1%BB%B3" class="mw-redirect" title="Mã số tiêu chuẩn quốc tế cho xuất bản phẩm nhiều kỳ">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0028-0836">0028-0836</a>, <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20463738">20463738</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Nature&rft.atitle=A+formal+test+of+the+theory+of+universal+common+ancestry&rft.volume=465&rft.issue=7295&rft.pages=219-22&rft.date=2010-05-13&rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2Fnature09014&rft.issn=0028-0836&rft_id=info%3Apmid%2F20463738&rft_id=info%3Abibcode%2F2010Natur.465..219T&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.nature.com%2Fnature%2Fjournal%2Fv465%2Fn7295%2Ffull%2F465168a.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ASinh+v%E1%BA%ADt" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error error citation-comment">Đã bỏ qua tham số không rõ <code class="cs1-code">|c last=</code> (<a href="/wiki/Tr%E1%BB%A3_gi%C3%BAp:L%E1%BB%97i_CS1#parameter_ignored" title="Trợ giúp:Lỗi CS1">trợ giúp</a>); </span><span class="cs1-visible-error error citation-comment"><code class="cs1-code">|first=</code> thiếu <code class="cs1-code">|last=</code> (<a href="/wiki/Tr%E1%BB%A3_gi%C3%BAp:L%E1%BB%97i_CS1#first_missing_last" title="Trợ giúp:Lỗi CS1">trợ giúp</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-16"><b><a href="#cite_ref-16">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFPeter_Gogarten" class="citation web cs1">Peter Gogarten. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120721232310/http://www.esalenctr.org/display/confpage.cfm?confid=10&pageid=105&pgtype=1">“Horizontal Gene Transfer - A New Paradigm for Biology”</a>. esalenctr.org. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.esalenctr.org/display/confpage.cfm?confid=10&pageid=105&pgtype=1">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 21 tháng 7 năm 2012<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 20 tháng 8 năm 2011</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Horizontal+Gene+Transfer+-+A+New+Paradigm+for+Biology&rft.pub=esalenctr.org&rft.au=Peter+Gogarten&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.esalenctr.org%2Fdisplay%2Fconfpage.cfm%3Fconfid%3D10%26pageid%3D105%26pgtype%3D1&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ASinh+v%E1%BA%ADt" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Venter-17"><b><a href="#cite_ref-Venter_17-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFGibsona,_Daniel_G.Benders,_Gwynedd_A.Axelroda,_Kevin_C.2008" class="citation journal cs1">Gibsona, Daniel G.; Benders, Gwynedd A.; Axelroda, Kevin C. (2008). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.pnas.org/content/105/51/20404.full.pdf">“One-step assembly in yeast of 25 overlapping DNA fragments to form a complete synthetic Mycoplasma genitalium genome”</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. <i>PNAS</i>. <b>105</b> (51): 20404–20409. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1073%2Fpnas.0811011106">10.1073/pnas.0811011106</a>. <a href="/wiki/PMC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="PMC (định danh)">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Truy cập mở"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2600582">2600582</a></span>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19073939">19073939</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=PNAS&rft.atitle=One-step+assembly+in+yeast+of+25+overlapping+DNA+fragments+to+form+a+complete+synthetic+Mycoplasma+genitalium+genome&rft.volume=105&rft.issue=51&rft.pages=20404-20409&rft.date=2008&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC2600582%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F19073939&rft_id=info%3Adoi%2F10.1073%2Fpnas.0811011106&rft.au=Gibsona%2C+Daniel+G.&rft.au=Benders%2C+Gwynedd+A.&rft.au=Axelroda%2C+Kevin+C.&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.pnas.org%2Fcontent%2F105%2F51%2F20404.full.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ASinh+v%E1%BA%ADt" class="Z3988"></span></span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Liên_kết_ngoài"><span id="Li.C3.AAn_k.E1.BA.BFt_ngo.C3.A0i"></span>Liên kết ngoài</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt&veaction=edit&section=15" title="Sửa đổi phần “Liên kết ngoài”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt&action=edit&section=15" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Liên kết ngoài"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71936381">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:var(--background-color-interactive-subtle,#f8f9fa);display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1;min-width:0}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-right{clear:right;float:right;margin-left:1em}.mw-parser-output .side-box-left{margin-right:1em}}</style><div class="side-box side-box-right plainlinks sistersitebox"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r70981351">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist">Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về <i><b><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Organisms?uselang=vi">Sinh vật</a></b></i>.</div></div> </div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.britannica.com/EBchecked/topic/344848">Living things</a> tại <i><a href="/wiki/Encyclop%C3%A6dia_Britannica" title="Encyclopædia Britannica">Encyclopædia Britannica</a></i> <b style="font-size: 0.95em; color:var(--color-subtle,#555);">(tiếng Anh)</b></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/Taxonomy/Browser/wwwtax.cgi?mode=Root">Taxonomy browser (root)</a> Danh mục phân loại trên <a href="/wiki/NCBI" class="mw-redirect" title="NCBI">NCBI</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.species2000.org/">Species 2000 Danh mục các loài sinh vật trên Website Species 2000</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160303192953/http://www.species2000.org/">Lưu trữ</a> 2016-03-03 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://tolweb.org/tree/phylogeny.html">Dự án The Tree of Life của Đại học Arizona</a>.</li></ul> <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r70958518">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71573313">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#ccf}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#ddf}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e6e6ff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f7f7f7}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}body.skin--responsive .mw-parser-output .navbox-image img{max-width:none!important}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .navbox{display:none!important}}</style></div><div role="navigation" class="navbox authority-control" aria-labelledby="Tiêu_đề_chuẩn_frameless_&#124;text-top_&#124;10px_&#124;alt=Sửa_dữ_liệu_tại_Wikidata_&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q7239#identifiers&#124;Sửa_dữ_liệu_tại_Wikidata" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th id="Tiêu_đề_chuẩn_frameless_&#124;text-top_&#124;10px_&#124;alt=Sửa_dữ_liệu_tại_Wikidata_&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q7239#identifiers&#124;Sửa_dữ_liệu_tại_Wikidata" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Ki%E1%BB%83m_so%C3%A1t_t%C3%ADnh_nh%E1%BA%A5t_qu%C3%A1n" title="Kiểm soát tính nhất quán">Tiêu đề chuẩn</a> <span class="mw-valign-text-top" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q7239#identifiers" title="Sửa dữ liệu tại Wikidata"><img alt="Sửa dữ liệu tại Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/15px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/20px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4043831-4">4043831-4</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/LCCN" title="LCCN">LCCN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/subjects/sh2003007697">sh2003007697</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/NARA_(identifier)" class="extiw" title="en:NARA (identifier)">NARA</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalog.archives.gov/id/10676357">10676357</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/NDL_(identifier)" class="extiw" title="en:NDL (identifier)">NDL</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00570259">00570259</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/NKC_(identifier)" class="extiw" title="en:NKC (identifier)">NKC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ph128048&CON_LNG=ENG">ph128048</a></span></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70958518"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r71573313"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Phân_ngành_sinh_học" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-xem"><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Ph%C3%A2n_ng%C3%A0nh_sinh_h%E1%BB%8Dc" title="Bản mẫu:Phân ngành sinh học"><abbr title="Xem bản mẫu này">x</abbr></a></li><li class="nv-thảo luận"><a href="/wiki/Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Ph%C3%A2n_ng%C3%A0nh_sinh_h%E1%BB%8Dc" title="Thảo luận Bản mẫu:Phân ngành sinh học"><abbr title="Thảo luận bản mẫu này">t</abbr></a></li><li class="nv-sửa"><a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Ph%C3%A2n_ng%C3%A0nh_sinh_h%E1%BB%8Dc&action=edit"><abbr title="Sửa bản mẫu này">s</abbr></a></li></ul></div><div id="Phân_ngành_sinh_học" style="font-size:114%;margin:0 4em">Phân ngành <a href="/wiki/Sinh_h%E1%BB%8Dc" title="Sinh học">sinh học</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%8Ba_ch%E1%BA%A5t_sinh_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Địa chất sinh học (trang không tồn tại)">Địa chất sinh học</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Ba_l%C3%BD_sinh_h%E1%BB%8Dc" title="Địa lý sinh học">Địa lý sinh học</a></li> <li><a href="/wiki/B%E1%BB%87nh_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc" title="Bệnh lý học">Bệnh lý học</a></li> <li><a href="/wiki/C%E1%BB%95_sinh_v%E1%BA%ADt_h%E1%BB%8Dc" title="Cổ sinh vật học">Cổ sinh vật học</a></li> <li><a href="/wiki/C%C3%B4ng_ngh%E1%BB%87_sinh_h%E1%BB%8Dc" title="Công nghệ sinh học">Công nghệ sinh học</a></li> <li><a href="/wiki/Di_truy%E1%BB%81n_h%E1%BB%8Dc" title="Di truyền học">Di truyền học</a> (<a href="/wiki/Di_truy%E1%BB%81n_h%E1%BB%8Dc_bi%E1%BB%83u_sinh" title="Di truyền học biểu sinh">Di truyền học biểu sinh</a>, <a href="/wiki/Di_truy%E1%BB%81n_h%E1%BB%8Dc_t%E1%BA%BF_b%C3%A0o" title="Di truyền học tế bào">Di truyền học tế bào</a>. <a href="/wiki/Di_truy%E1%BB%81n_h%E1%BB%8Dc_sinh_th%C3%A1i" title="Di truyền học sinh thái">Di truyền học sinh thái</a>)</li> <li><a href="/wiki/D%E1%BB%8Bch_t%E1%BB%85_h%E1%BB%8Dc" title="Dịch tễ học">Dịch tễ học</a></li> <li><a href="/wiki/Dinh_d%C6%B0%E1%BB%A1ng" title="Dinh dưỡng">Dinh dưỡng</a></li> <li><a href="/wiki/D%C6%B0%E1%BB%A3c_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc" title="Dược lý học">Dược lý học</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99c_ch%E1%BA%A5t_h%E1%BB%8Dc" title="Độc chất học">Độc chất học</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99ng_v%E1%BA%ADt_h%E1%BB%8Dc" title="Động vật học">Động vật học</a> (<a href="/wiki/B%C3%B2_s%C3%A1t-l%C6%B0%E1%BB%A1ng_c%C6%B0_h%E1%BB%8Dc" title="Bò sát-lưỡng cư học">Bò sát-lưỡng cư học</a>)</li> <li><a href="/wiki/Gi%E1%BA%A3i_ph%E1%BA%ABu_h%E1%BB%8Dc" title="Giải phẫu học">Giải phẫu học</a></li> <li><a href="/wiki/H%E1%BB%87_gen_h%E1%BB%8Dc" title="Hệ gen học">Hệ gen học</a></li> <li><a href="/wiki/H%E1%BB%87_th%E1%BB%91ng_h%C3%B3a_(sinh_h%E1%BB%8Dc)" title="Hệ thống hóa (sinh học)">Hệ thống sinh học</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hi%E1%BB%87n_sinh_v%E1%BA%ADt_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hiện sinh vật học (trang không tồn tại)">Hiện sinh vật học</a></li> <li><a href="/wiki/H%C3%B3a_sinh" title="Hóa sinh">Hóa sinh</a></li> <li><a href="/wiki/Khoa_h%E1%BB%8Dc_th%E1%BA%A7n_kinh" title="Khoa học thần kinh">Khoa học thần kinh</a></li> <li><a href="/wiki/K%C3%BD_sinh_tr%C3%B9ng_h%E1%BB%8Dc" title="Ký sinh trùng học">Ký sinh trùng học</a></li> <li><a href="/wiki/K%E1%BB%B9_thu%E1%BA%ADt_sinh_h%E1%BB%8Dc" title="Kỹ thuật sinh học">Kỹ thuật sinh học</a></li> <li><a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_sinh_h%E1%BB%8Dc" title="Lịch sử sinh học">Lịch sử sinh học</a></li> <li><a href="/wiki/L%C3%BD_sinh_h%E1%BB%8Dc" title="Lý sinh học">Lý sinh học</a> (<a href="/wiki/C%C6%A1_sinh_h%E1%BB%8Dc" title="Cơ sinh học">Cơ sinh học</a>)</li> <li><a href="/wiki/Mi%E1%BB%85n_d%E1%BB%8Bch_h%E1%BB%8Dc" title="Miễn dịch học">Miễn dịch học</a></li> <li><a href="/wiki/M%C3%B4_h%E1%BB%8Dc" title="Mô học">Mô học</a></li> <li><a href="/wiki/N%E1%BA%A5m_h%E1%BB%8Dc" title="Nấm học">Nấm học</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%C3%B4i_thai_h%E1%BB%8Dc" title="Phôi thai học">Phôi thai học</a></li> <li><a href="/wiki/Qu%C3%A1i_thai_h%E1%BB%8Dc" title="Quái thai học">Quái thai học</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sinh_%C4%91%E1%BB%8Ba_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sinh địa học (trang không tồn tại)">Sinh địa học</a></li> <li><a href="/wiki/Sinh_h%E1%BB%8Dc_b%E1%BA%A3o_t%E1%BB%93n" title="Sinh học bảo tồn">Sinh học bảo tồn</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sinh_h%E1%BB%8Dc_b%C4%83ng_quy%E1%BB%83n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sinh học băng quyển (trang không tồn tại)">Sinh học băng quyển</a></li> <li><a href="/wiki/Sinh_h%E1%BB%8Dc_bi%E1%BB%83n" title="Sinh học biển">Sinh học biển</a></li> <li><a href="/wiki/Sinh_h%E1%BB%8Dc_c%E1%BA%A5u_tr%C3%BAc" title="Sinh học cấu trúc">Sinh học cấu trúc</a></li> <li><a href="/wiki/Sinh_h%E1%BB%8Dc_h%E1%BB%87_th%E1%BB%91ng" title="Sinh học hệ thống">Sinh học hệ thống</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sinh_h%E1%BB%8Dc_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sinh học hóa học (trang không tồn tại)">Sinh học hóa học</a></li> <li><a href="/wiki/Sinh_h%E1%BB%8Dc_kh%C3%B4ng_kh%C3%AD" title="Sinh học không khí">Sinh học không khí</a></li> <li><a href="/wiki/Sinh_h%E1%BB%8Dc_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Sinh học lượng tử">Sinh học lượng tử</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sinh_h%E1%BB%8Dc_ngo%E1%BA%A1i_vi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sinh học ngoại vi (trang không tồn tại)">Sinh học ngoại vi</a></li> <li><a href="/wiki/Sinh_h%E1%BB%8Dc_ng%C6%B0%E1%BB%9Di" title="Sinh học người">Sinh học người</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sinh_h%E1%BB%8Dc_n%C6%B0%E1%BB%9Bc_ng%E1%BB%8Dt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sinh học nước ngọt (trang không tồn tại)">Sinh học nước ngọt</a></li> <li><a href="/wiki/Sinh_h%E1%BB%8Dc_ph%C3%A1t_tri%E1%BB%83n" title="Sinh học phát triển">Sinh học phát triển</a></li> <li><a href="/wiki/Sinh_h%E1%BB%8Dc_ph%C3%A2n_t%E1%BB%AD" title="Sinh học phân tử">Sinh học phân tử</a></li> <li><a href="/wiki/Sinh_h%E1%BB%8Dc_t%E1%BA%BF_b%C3%A0o" title="Sinh học tế bào">Sinh học tế bào</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sinh_h%E1%BB%8Dc_th%E1%BB%9Di_gian&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sinh học thời gian (trang không tồn tại)">Sinh học thời gian</a></li> <li><a href="/wiki/Sinh_h%E1%BB%8Dc_ti%E1%BA%BFn_h%C3%B3a" title="Sinh học tiến hóa">Sinh học tiến hóa</a> (<a href="/wiki/C%E1%BB%99i_ngu%E1%BB%93n_s%E1%BB%B1_s%E1%BB%91ng" title="Cội nguồn sự sống">Cội nguồn sự sống</a>, <a href="/wiki/Ph%C3%A1t_sinh_ch%E1%BB%A7ng_lo%E1%BA%A1i_h%E1%BB%8Dc" title="Phát sinh chủng loại học">Phát sinh chủng loại học</a>, <a href="/wiki/Ph%C3%A2n_lo%E1%BA%A1i_sinh_h%E1%BB%8Dc" title="Phân loại sinh học">Phân loại sinh học</a>)</li> <li><a href="/wiki/Sinh_h%E1%BB%8Dc_t%C3%ADnh_to%C3%A1n" title="Sinh học tính toán">Sinh học tính toán</a></li> <li><a href="/wiki/Sinh_h%E1%BB%8Dc_t%E1%BB%95ng_h%E1%BB%A3p" title="Sinh học tổng hợp">Sinh học tổng hợp</a></li> <li><a href="/wiki/Sinh_h%E1%BB%8Dc_v%C5%A9_tr%E1%BB%A5" title="Sinh học vũ trụ">Sinh học vũ trụ</a></li> <li><a href="/wiki/Sinh_h%E1%BB%8Dc_x%C3%A3_h%E1%BB%99i" title="Sinh học xã hội">Sinh học xã hội</a></li> <li><a href="/wiki/Sinh_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc" title="Sinh lý học">Sinh lý học</a></li> <li><a href="/wiki/Sinh_th%C3%A1i_h%E1%BB%8Dc" title="Sinh thái học">Sinh thái học</a></li> <li><a href="/wiki/T%E1%BA%A3o_h%E1%BB%8Dc" title="Tảo học">Tảo học</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%91ng_k%C3%AA_sinh_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thống kê sinh học (trang không tồn tại)">Thống kê sinh học</a></li> <li><a href="/wiki/Th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt_h%E1%BB%8Dc" title="Thực vật học">Thực vật học</a></li> <li><a href="/wiki/Tin_sinh_h%E1%BB%8Dc" title="Tin sinh học">Tin sinh học</a></li> <li><a href="/wiki/To%C3%A1n_sinh_h%E1%BB%8Dc" title="Toán sinh học">Toán sinh học</a></li> <li><a href="/wiki/Vi_sinh_v%E1%BA%ADt_h%E1%BB%8Dc" title="Vi sinh vật học">Vi sinh vật học</a> (<a href="/w/index.php?title=Vi_sinh_h%E1%BB%8Dc_t%E1%BA%BF_b%C3%A0o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vi sinh học tế bào (trang không tồn tại)">Vi sinh học tế bào</a>)</li> <li><a href="/wiki/Virus_h%E1%BB%8Dc" title="Virus học">Virus học</a> (<a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_virus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vật lý virus (trang không tồn tại)">Vật lý virus</a>)</li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70958518"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r71573313"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Tổ_chức_sinh_học" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-xem"><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:T%E1%BB%95_ch%E1%BB%A9c_sinh_h%E1%BB%8Dc" title="Bản mẫu:Tổ chức sinh học"><abbr title="Xem bản mẫu này">x</abbr></a></li><li class="nv-thảo luận"><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:T%E1%BB%95_ch%E1%BB%A9c_sinh_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thảo luận Bản mẫu:Tổ chức sinh học (trang không tồn tại)"><abbr title="Thảo luận bản mẫu này">t</abbr></a></li><li class="nv-sửa"><a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:T%E1%BB%95_ch%E1%BB%A9c_sinh_h%E1%BB%8Dc&action=edit"><abbr title="Sửa bản mẫu này">s</abbr></a></li></ul></div><div id="Tổ_chức_sinh_học" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/T%E1%BB%95_ch%E1%BB%A9c_sinh_h%E1%BB%8Dc" title="Tổ chức sinh học">Tổ chức sinh học</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Sinh_quy%E1%BB%83n" title="Sinh quyển">Sinh quyển</a> > <a href="/wiki/H%E1%BB%87_sinh_th%C3%A1i" title="Hệ sinh thái">Hệ sinh thái</a> > <a href="/wiki/Qu%E1%BA%A7n_x%C3%A3_sinh_v%E1%BA%ADt" class="mw-redirect" title="Quần xã sinh vật">Quần xã sinh vật</a> > <a href="/wiki/Qu%E1%BA%A7n_th%E1%BB%83_(sinh_h%E1%BB%8Dc)" title="Quần thể (sinh học)">Quần thể</a> > <a class="mw-selflink selflink">Sinh vật</a> > <a href="/wiki/H%E1%BB%87_c%C6%A1_quan" title="Hệ cơ quan">Hệ cơ quan</a> > <a href="/wiki/C%C6%A1_quan_(sinh_h%E1%BB%8Dc)" title="Cơ quan (sinh học)">Cơ quan</a> > <a href="/wiki/M%C3%B4" title="Mô">Mô</a> > <a href="/wiki/T%E1%BA%BF_b%C3%A0o" title="Tế bào">Tế bào</a> > <a href="/wiki/B%C3%A0o_quan" title="Bào quan">Bào quan</a> > <a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BB%A9c_h%E1%BB%87_ph%C3%A2n_t%E1%BB%AD_sinh_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phức hệ phân tử sinh học (trang không tồn tại)">Phức hệ phân tử</a> > <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_ph%C3%A2n_t%E1%BB%AD" title="Đại phân tử">Đại phân tử</a> > <a href="/wiki/Ph%C3%A2n_t%E1%BB%AD_sinh_h%E1%BB%8Dc" title="Phân tử sinh học">Phân tử sinh học</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70958518"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r71573313"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Các_thành_phần_tự_nhiên" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-xem"><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:C%C3%A1c_th%C3%A0nh_ph%E1%BA%A7n_t%E1%BB%B1_nhi%C3%AAn" title="Bản mẫu:Các thành phần tự nhiên"><abbr title="Xem bản mẫu này">x</abbr></a></li><li class="nv-thảo luận"><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:C%C3%A1c_th%C3%A0nh_ph%E1%BA%A7n_t%E1%BB%B1_nhi%C3%AAn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thảo luận Bản mẫu:Các thành phần tự nhiên (trang không tồn tại)"><abbr title="Thảo luận bản mẫu này">t</abbr></a></li><li class="nv-sửa"><a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:C%C3%A1c_th%C3%A0nh_ph%E1%BA%A7n_t%E1%BB%B1_nhi%C3%AAn&action=edit"><abbr title="Sửa bản mẫu này">s</abbr></a></li></ul></div><div id="Các_thành_phần_tự_nhiên" style="font-size:114%;margin:0 4em">Các thành phần <a href="/wiki/T%E1%BB%B1_nhi%C3%AAn" title="Tự nhiên">tự nhiên</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/V%C5%A9_tr%E1%BB%A5" title="Vũ trụ">Vũ trụ</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Kh%C3%B4ng_gian" title="Không gian">Không gian</a></li> <li><a href="/wiki/Th%E1%BB%9Di_gian" title="Thời gian">Thời gian</a></li> <li><a href="/wiki/N%C4%83ng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng" title="Năng lượng">Năng lượng</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_ch%E1%BA%A5t" title="Vật chất">Vật chất</a> <ul><li><a href="/wiki/H%E1%BA%A1t_(v%E1%BA%ADt_l%C3%BD)" title="Hạt (vật lý)">các hạt</a></li> <li><a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%91_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Nguyên tố hóa học">các nguyên tố hóa học</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/To%C3%A1n_h%E1%BB%8Dc#Sự_thay_đổi" title="Toán học">Sự thay đổi</a></li></ul> </div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="5" style="width:1px;padding:0 0 0 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:NASA-HS201427a-HubbleUltraDeepField2014-20140603.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/NASA-HS201427a-HubbleUltraDeepField2014-20140603.jpg/100px-NASA-HS201427a-HubbleUltraDeepField2014-20140603.jpg" decoding="async" width="100" height="91" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/NASA-HS201427a-HubbleUltraDeepField2014-20140603.jpg/150px-NASA-HS201427a-HubbleUltraDeepField2014-20140603.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/NASA-HS201427a-HubbleUltraDeepField2014-20140603.jpg/200px-NASA-HS201427a-HubbleUltraDeepField2014-20140603.jpg 2x" data-file-width="2300" data-file-height="2100" /></a></span><br /><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:The_Blue_Marble.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/The_Blue_Marble.jpg/100px-The_Blue_Marble.jpg" decoding="async" width="100" height="104" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/The_Blue_Marble.jpg/150px-The_Blue_Marble.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/The_Blue_Marble.jpg/200px-The_Blue_Marble.jpg 2x" data-file-width="2320" data-file-height="2407" /></a></span><br /><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Global_tropical_cyclone_tracks-edit2.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Global_tropical_cyclone_tracks-edit2.jpg/100px-Global_tropical_cyclone_tracks-edit2.jpg" decoding="async" width="100" height="50" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Global_tropical_cyclone_tracks-edit2.jpg/150px-Global_tropical_cyclone_tracks-edit2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Global_tropical_cyclone_tracks-edit2.jpg/200px-Global_tropical_cyclone_tracks-edit2.jpg 2x" data-file-width="8000" data-file-height="4000" /></a></span><br /><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:M%C6%B0%E1%BB%9Dng_Thanh_Valley.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/M%C6%B0%E1%BB%9Dng_Thanh_Valley.jpg/100px-M%C6%B0%E1%BB%9Dng_Thanh_Valley.jpg" decoding="async" width="100" height="62" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/M%C6%B0%E1%BB%9Dng_Thanh_Valley.jpg/150px-M%C6%B0%E1%BB%9Dng_Thanh_Valley.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/M%C6%B0%E1%BB%9Dng_Thanh_Valley.jpg/200px-M%C6%B0%E1%BB%9Dng_Thanh_Valley.jpg 2x" data-file-width="3000" data-file-height="1868" /></a></span><br /><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Eukaryota_diversity_1.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Eukaryota_diversity_1.JPG/100px-Eukaryota_diversity_1.JPG" decoding="async" width="100" height="133" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Eukaryota_diversity_1.JPG/150px-Eukaryota_diversity_1.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Eukaryota_diversity_1.JPG/200px-Eukaryota_diversity_1.JPG 2x" data-file-width="5271" data-file-height="7021" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Tr%C3%A1i_%C4%90%E1%BA%A5t" title="Trái Đất">Trái Đất</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Khoa_h%E1%BB%8Dc_Tr%C3%A1i_%C4%90%E1%BA%A5t" title="Khoa học Trái Đất">Khoa học Trái Đất</a></li> <li><a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Tr%C3%A1i_%C4%90%E1%BA%A5t" title="Lịch sử Trái Đất">Lịch sử</a> (<a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_%C4%91%E1%BB%8Ba_ch%E1%BA%A5t_Tr%C3%A1i_%C4%90%E1%BA%A5t" title="Lịch sử địa chất Trái Đất">địa chất</a>)</li> <li><a href="/wiki/C%E1%BA%A5u_tr%C3%BAc_Tr%C3%A1i_%C4%90%E1%BA%A5t" title="Cấu trúc Trái Đất">Cấu trúc Trái Đất</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Ba_ch%E1%BA%A5t_h%E1%BB%8Dc" title="Địa chất học">Địa chất học</a></li> <li><a href="/wiki/Ki%E1%BA%BFn_t%E1%BA%A1o_m%E1%BA%A3ng" title="Kiến tạo mảng">Kiến tạo mảng</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_d%C6%B0%C6%A1ng" title="Đại dương">Đại dương</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gi%E1%BA%A3_thuy%E1%BA%BFt_Gaia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Giả thuyết Gaia (trang không tồn tại)">Giả thuyết Gaia</a></li> <li><a href="/wiki/T%C6%B0%C6%A1ng_lai_c%E1%BB%A7a_Tr%C3%A1i_%C4%90%E1%BA%A5t" title="Tương lai của Trái Đất">Tương lai của Trái Đất</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Th%E1%BB%9Di_ti%E1%BA%BFt" title="Thời tiết">Thời tiết</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Kh%C3%AD_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_h%E1%BB%8Dc" title="Khí tượng học">Khí tượng học</a></li> <li><a href="/wiki/Kh%C3%AD_quy%E1%BB%83n_Tr%C3%A1i_%C4%90%E1%BA%A5t" title="Khí quyển Trái Đất">Khí quyển <span style="font-size:90%;">(Trái Đất)</span></a></li> <li><a href="/wiki/Kh%C3%AD_h%E1%BA%ADu" title="Khí hậu">Khí hậu</a></li> <li><a href="/wiki/M%C3%A2y" title="Mây">Mây</a></li> <li><a href="/wiki/M%C6%B0a" title="Mưa">Mưa</a></li> <li><a href="/wiki/Tuy%E1%BA%BFt" title="Tuyết">Tuyết</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%81nh_s%C3%A1ng_M%E1%BA%B7t_Tr%E1%BB%9Di" title="Ánh sáng Mặt Trời">Ánh sáng Mặt Trời</a></li> <li><a href="/wiki/Th%E1%BB%A7y_tri%E1%BB%81u" title="Thủy triều">Thủy triều</a></li> <li><a href="/wiki/Gi%C3%B3" title="Gió">Gió</a> <ul><li><a href="/wiki/L%E1%BB%91c_xo%C3%A1y" class="mw-redirect" title="Lốc xoáy">lốc xoáy</a></li> <li><a href="/wiki/Xo%C3%A1y_thu%E1%BA%ADn_nhi%E1%BB%87t_%C4%91%E1%BB%9Bi" title="Xoáy thuận nhiệt đới">xoáy thuận nhiệt đới</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/B%E1%BB%A9c_x%E1%BA%A1_M%E1%BA%B7t_Tr%E1%BB%9Di" title="Bức xạ Mặt Trời">Bức xạ Mặt Trời</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/M%C3%B4i_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng_t%E1%BB%B1_nhi%C3%AAn" title="Môi trường tự nhiên">Môi trường <br />tự nhiên</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Sinh_th%C3%A1i_h%E1%BB%8Dc" title="Sinh thái học">Sinh thái học</a></li> <li><a href="/wiki/H%E1%BB%87_sinh_th%C3%A1i" title="Hệ sinh thái">Hệ sinh thái</a></li> <li><a href="/wiki/Tr%C6%B0%E1%BB%9Dng_(v%E1%BA%ADt_l%C3%BD)" title="Trường (vật lý)">Trường</a></li> <li><a href="/wiki/B%E1%BB%A9c_x%E1%BA%A1" title="Bức xạ">Bức xạ</a></li> <li><a href="/wiki/V%C3%B9ng_hoang_d%C3%A3" title="Vùng hoang dã">Vùng hoang dã</a></li> <li><a href="/wiki/Ch%C3%A1y_r%E1%BB%ABng" title="Cháy rừng">Cháy rừng</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/S%E1%BB%B1_s%E1%BB%91ng" title="Sự sống">Sự sống</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Ph%C3%A1t_sinh_phi_sinh_h%E1%BB%8Dc" title="Phát sinh phi sinh học">Nguồn gốc <span style="font-size:90%;">(phát sinh phi sinh học)</span></a></li> <li><a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_ti%E1%BA%BFn_h%C3%B3a_c%E1%BB%A7a_s%E1%BB%B1_s%E1%BB%91ng" class="mw-redirect" title="Lịch sử tiến hóa của sự sống">Lịch sử tiến hóa</a></li> <li><a href="/wiki/Sinh_quy%E1%BB%83n" title="Sinh quyển">Sinh quyển</a></li> <li><a href="/wiki/T%E1%BB%95_ch%E1%BB%A9c_sinh_h%E1%BB%8Dc" title="Tổ chức sinh học">Tổ chức sinh học</a></li> <li><a href="/wiki/Sinh_h%E1%BB%8Dc" title="Sinh học">Sinh học</a> (<a href="/wiki/Sinh_h%E1%BB%8Dc_v%C5%A9_tr%E1%BB%A5" title="Sinh học vũ trụ">sinh học vũ trụ</a>)</li> <li><a href="/wiki/%C4%90a_d%E1%BA%A1ng_sinh_h%E1%BB%8Dc" title="Đa dạng sinh học">Đa dạng sinh học</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Sinh vật</a></li> <li><a href="/wiki/Sinh_v%E1%BA%ADt_nh%C3%A2n_th%E1%BB%B1c" title="Sinh vật nhân thực">Sinh vật nhân thực</a> <ul><li><a href="/wiki/H%E1%BB%87_th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt" title="Hệ thực vật">hệ thực vật</a> <ul><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt" title="Thực vật">thực vật</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/H%E1%BB%87_%C4%91%E1%BB%99ng_v%E1%BA%ADt" title="Hệ động vật">hệ động vật</a> <ul><li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99ng_v%E1%BA%ADt" title="Động vật">động vật</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/N%E1%BA%A5m" title="Nấm">nấm</a></li> <li><a href="/wiki/Sinh_v%E1%BA%ADt_nguy%C3%AAn_sinh" title="Sinh vật nguyên sinh">sinh vật nguyên sinh</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Sinh_v%E1%BA%ADt_nh%C3%A2n_s%C6%A1" title="Sinh vật nhân sơ">sinh vật nhân sơ</a> <ul><li><a href="/wiki/C%E1%BB%95_khu%E1%BA%A9n" title="Cổ khuẩn">cổ khuẩn</a></li> <li><a href="/wiki/Vi_khu%E1%BA%A9n" title="Vi khuẩn">vi khuẩn</a></li></ul></li> <li><i><a href="/wiki/Virus" title="Virus">Virus</a></i></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="3"><div> <ul><li><span typeof="mw:File"><span title="Thể loại"><img alt="Thể loại" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/16px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png" decoding="async" width="16" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/24px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/32px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png 2x" data-file-width="36" data-file-height="31" /></span></span> <a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:T%E1%BB%B1_nhi%C3%AAn" title="Thể loại:Tự nhiên">Thể loại</a></li> <li><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Symbol_question.svg/16px-Symbol_question.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Symbol_question.svg/23px-Symbol_question.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Symbol_question.svg/31px-Symbol_question.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></span></span> <a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:Thi%C3%AAn_nhi%C3%AAn" title="Cổng thông tin:Thiên nhiên">Thiên nhiên</a></li> <li><span typeof="mw:File"><span title="Trang Commons"><img alt="Trang Commons" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/12px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="12" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/18px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/24px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span> <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Nature" class="extiw" title="commons:Category:Nature">Hình ảnh</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Lấy từ “<a dir="ltr" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Sinh_vật&oldid=71751264">https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Sinh_vật&oldid=71751264</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i" title="Đặc biệt:Thể loại">Thể loại</a>: <ul><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Sinh_v%E1%BA%ADt" title="Thể loại:Sinh vật">Sinh vật</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:S%E1%BB%B1_s%E1%BB%91ng" title="Thể loại:Sự sống">Sự sống</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Thể loại ẩn: <ul><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_webarchive_d%C3%B9ng_li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_wayback" title="Thể loại:Bản mẫu webarchive dùng liên kết wayback">Bản mẫu webarchive dùng liên kết wayback</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_CS1:_tham_s%E1%BB%91_kh%C3%B4ng_r%C3%B5" title="Thể loại:Lỗi CS1: tham số không rõ">Lỗi CS1: tham số không rõ</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_CS1:_thi%E1%BA%BFu_t%C3%AAn" title="Thể loại:Lỗi CS1: thiếu tên">Lỗi CS1: thiếu tên</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n" title="Thể loại:Bài cơ bản">Bài cơ bản</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_GND" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng GND">Bài viết chứa nhận dạng GND</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_LCCN" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng LCCN">Bài viết chứa nhận dạng LCCN</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_NARA" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng NARA">Bài viết chứa nhận dạng NARA</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_NDL" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng NDL">Bài viết chứa nhận dạng NDL</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_NKC" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng NKC">Bài viết chứa nhận dạng NKC</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Taxonbars_without_from_parameter" title="Thể loại:Taxonbars without from parameter">Taxonbars without from parameter</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Trang_th%E1%BA%BB_%C4%91%C6%A1n_v%E1%BB%8B_ph%C3%A2n_lo%E1%BA%A1i_kh%C3%B4ng_c%C3%B3_ID_%C4%91%C6%A1n_v%E1%BB%8B_ph%C3%A2n_lo%E1%BA%A1i_t%E1%BA%A1i_Wikidata" title="Thể loại:Trang thẻ đơn vị phân loại không có ID đơn vị phân loại tại Wikidata">Trang thẻ đơn vị phân loại không có ID đơn vị phân loại tại Wikidata</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Th%E1%BA%BB_%C4%91%C6%A1n_v%E1%BB%8B_ph%C3%A2n_lo%E1%BA%A1i_tr%C3%AAn_trang_c%C3%B3_th%E1%BB%83_kh%C3%B4ng_l%C3%A0_%C4%91%C6%A1n_v%E1%BB%8B_ph%C3%A2n_lo%E1%BA%A1i" title="Thể loại:Thẻ đơn vị phân loại trên trang có thể không là đơn vị phân loại">Thẻ đơn vị phân loại trên trang có thể không là đơn vị phân loại</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n_d%C3%A0i_trung_b%C3%ACnh" title="Thể loại:Bài cơ bản dài trung bình">Bài cơ bản dài trung bình</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Trang này được sửa đổi lần cuối vào ngày 14 tháng 9 năm 2024, 01:04.</li> <li id="footer-info-copyright">Văn bản được phát hành theo <a href="/wiki/Wikipedia:Nguy%C3%AAn_v%C4%83n_Gi%E1%BA%A5y_ph%C3%A9p_Creative_Commons_Ghi_c%C3%B4ng%E2%80%93Chia_s%E1%BA%BB_t%C6%B0%C6%A1ng_t%E1%BB%B1_phi%C3%AAn_b%E1%BA%A3n_4.0_Qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF" title="Wikipedia:Nguyên văn Giấy phép Creative Commons Ghi công–Chia sẻ tương tự phiên bản 4.0 Quốc tế">Giấy phép Creative Commons Ghi công–Chia sẻ tương tự</a>; có thể áp dụng điều khoản bổ sung. Với việc sử dụng trang web này, bạn chấp nhận <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/vi">Điều khoản Sử dụng</a> và <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/vi">Quy định quyền riêng tư</a>. Wikipedia® là thương hiệu đã đăng ký của <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, một tổ chức phi lợi nhuận.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Quy định quyền riêng tư</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u">Giới thiệu Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Ph%E1%BB%A7_nh%E1%BA%ADn_chung">Lời phủ nhận</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Bộ Quy tắc Ứng xử Chung</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Lập trình viên</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/vi.wikipedia.org">Thống kê</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Tuyên bố về cookie</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//vi.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt&oldid=71751264&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Phiên bản di động</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-b2n64","wgBackendResponseTime":193,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.494","walltime":"0.681","ppvisitednodes":{"value":1484,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":77988,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":680,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":11,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":5,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":76309,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 553.682 1 -total"," 37.42% 207.186 1 Bản_mẫu:Tham_khảo"," 19.49% 107.932 1 Bản_mẫu:Kiểm_soát_tính_nhất_quán"," 17.08% 94.553 4 Bản_mẫu:Chú_thích_sách"," 14.02% 77.646 1 Bản_mẫu:Thể_loại_Commons"," 12.69% 70.273 1 Bản_mẫu:1000_bài_cơ_bản"," 12.28% 67.977 1 Bản_mẫu:Top_icon"," 10.39% 57.513 1 Bản_mẫu:Xử_lý_thể_loại"," 9.54% 52.821 1 Bản_mẫu:If_then_show"," 5.57% 30.816 4 Bản_mẫu:Citation"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.287","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":5739204,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-pqfbt","timestamp":"20241122195221","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Sinh v\u1eadt","url":"https:\/\/vi.wikipedia.org\/wiki\/Sinh_v%E1%BA%ADt","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q7239","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q7239","author":{"@type":"Organization","name":"Nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3ng g\u00f3p v\u00e0o c\u00e1c d\u1ef1 \u00e1n Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Qu\u1ef9 Wikimedia","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2005-05-06T21:56:35Z","dateModified":"2024-09-14T01:04:17Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/3\/3a\/E._coli_Bacteria_%287316101966%29.jpg","headline":"th\u1ef1c th\u1ec3 th\u1ec3 hi\u1ec7n \u0111\u1ea7y \u0111\u1ee7 c\u00e1c bi\u1ec3u hi\u1ec7n c\u1ee7a s\u1ef1 s\u1ed1ng"}</script> </body> </html>