CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="th" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>การเกิดสปีชีส์ - วิกิพีเดีย</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )thwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":["",""],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat": "thai","wgMonthNames":["","มกราคม","กุมภาพันธ์","มีนาคม","เมษายน","พฤษภาคม","มิถุนายน","กรกฎาคม","สิงหาคม","กันยายน","ตุลาคม","พฤศจิกายน","ธันวาคม"],"wgRequestId":"a4bb8469-e576-40c7-958e-d76fd97da525","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"การเกิดสปีชีส์","wgTitle":"การเกิดสปีชีส์","wgCurRevisionId":11906955,"wgRevisionId":11906955,"wgArticleId":934519,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Pages using the EasyTimeline extension","CS1: Julian–Gregorian uncertainty","CS1 maint: multiple names: authors list","บทความที่มีข้อความภาษาอังกฤษ","CS1: long volume value", "แม่แบบคอมมอนส์หมวดหมู่ลิงก์ตรงกับวิกิสนเทศ","บทความที่มีตัวระบุ GND","บทความที่มีตัวระบุ J9U","บทความที่มีตัวระบุ LCCN","บทความที่มีตัวระบุ LNB","บทความที่มีตัวระบุ NKC","บทความที่มีตัวระบุ EMU","CS1 maint: uses authors parameter","นิเวศวิทยา","ชีววิทยาวิวัฒนาการ","การเกิดสปีชีส์","การคัดเลือกทางเพศ"],"wgPageViewLanguage":"th","wgPageContentLanguage":"th","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"การเกิดสปีชีส์","wgRelevantArticleId":934519,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[], "wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"th","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"th"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":100000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q39350","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={ "ext.gadget.charinsert-styles":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","ext.timeline.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.switcher","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups" ,"ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=th&modules=ext.cite.styles%7Cext.timeline.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=th&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=th&modules=ext.gadget.charinsert-styles&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=th&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/CollapsedtreeLabels-simplified.svg/1200px-CollapsedtreeLabels-simplified.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="792"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/CollapsedtreeLabels-simplified.svg/800px-CollapsedtreeLabels-simplified.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="528"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/CollapsedtreeLabels-simplified.svg/640px-CollapsedtreeLabels-simplified.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="422"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="การเกิดสปีชีส์ - วิกิพีเดีย"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//th.m.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="แก้ไข" href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="วิกิพีเดีย (th)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//th.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.th"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="ฟีดอะตอม วิกิพีเดีย" href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%87%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%94&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-การเกิดสปีชีส์ rootpage-การเกิดสปีชีส์ skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">ข้ามไปเนื้อหา</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="ไซต์"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="เมนูหลัก" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">เมนูหลัก</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">เมนูหลัก</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">ย้ายเมนูไปที่แถบด้านข้าง</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ซ่อน</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> การนำทาง </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%81" title="เยี่ยมชมหน้าหลัก [z]" accesskey="z"><span>หน้าหลัก</span></a></li><li id="n-ask" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B8%96%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%84%E0%B8%B3%E0%B8%96%E0%B8%B2%E0%B8%A1"><span>ถามคำถาม</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%96%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%A2:%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%95%E0%B8%B8%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B9%8C%E0%B8%9B%E0%B8%B1%E0%B8%88%E0%B8%88%E0%B8%B8%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%99" title="ค้นหาข้อมูลเบื้องหลังในเหตุการณ์ปัจจุบัน"><span>เหตุการณ์ปัจจุบัน</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B9%88%E0%B8%A1" title="โหลดหน้าแบบสุ่ม [x]" accesskey="x"><span>สุ่มบทความ</span></a></li><li id="n-about" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B8%81%E0%B8%B1%E0%B8%9A" title="ทำความรู้จักวิกิพีเดีย"><span>เกี่ยวกับวิกิพีเดีย</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%95%E0%B9%88%E0%B8%AD" title="วิธีการติดต่อวิกิพีเดีย"><span>ติดต่อเรา</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-interaction" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-interaction" > <div class="vector-menu-heading"> มีส่วนร่วม </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%B5%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89:%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%8D" title="ข้อแนะนำการใช้และแก้ไขวิกิพีเดีย"><span>คำอธิบาย</span></a></li><li id="n-introduction" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B8%AA%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B8%B2%E0%B8%99"><span>เริ่มต้นเขียน</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%A1" title="เกี่ยวกับโครงการ สิ่งที่คุณทำได้ และวิธีการค้นหา"><span>ศาลาประชาคม</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%87%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%94" title="รายการเปลี่ยนแปลงล่าสุดในวิกินี้ [r]" accesskey="r"><span>ปรับปรุงล่าสุด</span></a></li><li id="n-discord" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%84%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%94"><span>ดิสคอร์ด</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%81" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="วิกิพีเดีย" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-th.svg" style="width: 6.4375em; height: 1.6875em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="สารานุกรมเสรี" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-th.svg" width="100" height="18" style="width: 6.25em; height: 1.125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%84%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%AB%E0%B8%B2" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="ค้นหาวิกิ [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>ค้นหา</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="ค้นหาใน วิกิพีเดีย" aria-label="ค้นหาใน วิกิพีเดีย" autocapitalize="sentences" title="ค้นหาวิกิ [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="พิเศษ:ค้นหา"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">ค้นหา</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="เครื่องมือส่วนตัว"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="หน้าตา"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="หน้าตา" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">หน้าตา</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_th.wikipedia.org&uselang=th" class=""><span>บริจาคให้วิกิพีเดีย</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%AA%E0%B8%A3%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%8D%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%9C%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89%E0%B9%83%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B9%88&returnto=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" title="แนะนำให้คุณสร้างบัญชีและเข้าสู่ระบบ แต่ไม่บังคับ" class=""><span>สร้างบัญชี</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%A5%E0%B9%87%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%99&returnto=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" title="แนะนำให้คุณเข้าสู่ระบบ แต่ไม่บังคับ [o]" accesskey="o" class=""><span>เข้าสู่ระบบ</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="ตัวเลือกเพิ่มเติม" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="เครื่องมือส่วนตัว" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">เครื่องมือส่วนตัว</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="เมนูผู้ใช้" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_th.wikipedia.org&uselang=th"><span>บริจาคให้วิกิพีเดีย</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%AA%E0%B8%A3%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%8D%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%9C%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89%E0%B9%83%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B9%88&returnto=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" title="แนะนำให้คุณสร้างบัญชีและเข้าสู่ระบบ แต่ไม่บังคับ"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>สร้างบัญชี</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%A5%E0%B9%87%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%99&returnto=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" title="แนะนำให้คุณเข้าสู่ระบบ แต่ไม่บังคับ [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>เข้าสู่ระบบ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> หน้าสำหรับผู้แก้ไขที่ออกจากระบบ <a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%B5%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89:%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%99%E0%B8%B3" aria-label="เรียนรู้เพิ่มเกี่ยวกับการแก้ไข"><span>เรียนรู้เพิ่มเติม</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%89%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%82%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%99" title="รายการการแก้ไขจากเลขที่อยู่ไอพีนี้ [y]" accesskey="y"><span>ส่วนร่วม</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B8%B9%E0%B8%94%E0%B8%84%E0%B8%B8%E0%B8%A2%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%89%E0%B8%B1%E0%B8%99" title="อภิปรายเกี่ยวกับการแก้ไขจากเลขที่อยู่ไอพีนี้ [n]" accesskey="n"><span>คุย</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="ไซต์"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="สารบัญ" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">สารบัญ</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">ย้ายเมนูไปที่แถบด้านข้าง</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ซ่อน</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">บทนำ</div> </a> </li> <li id="toc-รูปแบบ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#รูปแบบ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>รูปแบบ</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-รูปแบบ-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Toggle รูปแบบ subsection</span> </button> <ul id="toc-รูปแบบ-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-การเกิดสปีชีส์ต่างบริเวณ_(allopatric_speciation)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#การเกิดสปีชีส์ต่างบริเวณ_(allopatric_speciation)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>การเกิดสปีชีส์ต่างบริเวณ (allopatric speciation)</span> </div> </a> <ul id="toc-การเกิดสปีชีส์ต่างบริเวณ_(allopatric_speciation)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-การเกิดสปีชีส์รอบบริเวณ_(peripatric_speciation)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#การเกิดสปีชีส์รอบบริเวณ_(peripatric_speciation)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>การเกิดสปีชีส์รอบบริเวณ (peripatric speciation)</span> </div> </a> <ul id="toc-การเกิดสปีชีส์รอบบริเวณ_(peripatric_speciation)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-การเกิดสปีชีส์ข้างบริเวณ_(parapatric_speciation)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#การเกิดสปีชีส์ข้างบริเวณ_(parapatric_speciation)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3</span> <span>การเกิดสปีชีส์ข้างบริเวณ (parapatric speciation)</span> </div> </a> <ul id="toc-การเกิดสปีชีส์ข้างบริเวณ_(parapatric_speciation)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-การเกิดสปีชีส์ร่วมบริเวณ_(sympatric_speciation)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#การเกิดสปีชีส์ร่วมบริเวณ_(sympatric_speciation)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.4</span> <span>การเกิดสปีชีส์ร่วมบริเวณ (sympatric speciation)</span> </div> </a> <ul id="toc-การเกิดสปีชีส์ร่วมบริเวณ_(sympatric_speciation)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-การเสริมแรง_(Reinforcement)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#การเสริมแรง_(Reinforcement)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.5</span> <span>การเสริมแรง (Reinforcement)</span> </div> </a> <ul id="toc-การเสริมแรง_(Reinforcement)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-การเกิดสปีชีส์เหตุนิเวศน์_(ecological_speciation)_และการเกิดสปีชีส์ขนาน" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#การเกิดสปีชีส์เหตุนิเวศน์_(ecological_speciation)_และการเกิดสปีชีส์ขนาน"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.6</span> <span>การเกิดสปีชีส์เหตุนิเวศน์ (ecological speciation) และการเกิดสปีชีส์ขนาน</span> </div> </a> <ul id="toc-การเกิดสปีชีส์เหตุนิเวศน์_(ecological_speciation)_และการเกิดสปีชีส์ขนาน-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-การคัดเลือกทางเพศ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#การคัดเลือกทางเพศ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.7</span> <span>การคัดเลือกทางเพศ</span> </div> </a> <ul id="toc-การคัดเลือกทางเพศ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-การเกิดสปีชีส์โดยทำขึ้น" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#การเกิดสปีชีส์โดยทำขึ้น"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.8</span> <span>การเกิดสปีชีส์โดยทำขึ้น</span> </div> </a> <ul id="toc-การเกิดสปีชีส์โดยทำขึ้น-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-ยีน" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ยีน"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>ยีน</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-ยีน-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Toggle ยีน subsection</span> </button> <ul id="toc-ยีน-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-การเกิดสปีชีส์ผ่าน_polyploidization" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#การเกิดสปีชีส์ผ่าน_polyploidization"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>การเกิดสปีชีส์ผ่าน polyploidization</span> </div> </a> <ul id="toc-การเกิดสปีชีส์ผ่าน_polyploidization-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-การเกิดสปีชีส์โดยลูกผสม" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#การเกิดสปีชีส์โดยลูกผสม"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>การเกิดสปีชีส์โดยลูกผสม</span> </div> </a> <ul id="toc-การเกิดสปีชีส์โดยลูกผสม-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-การย้ายตำแหน่งของยีน_(Gene_transposition)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#การย้ายตำแหน่งของยีน_(Gene_transposition)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3</span> <span>การย้ายตำแหน่งของยีน (Gene transposition)</span> </div> </a> <ul id="toc-การย้ายตำแหน่งของยีน_(Gene_transposition)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-ประวัติและพื้นเพ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ประวัติและพื้นเพ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>ประวัติและพื้นเพ</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-ประวัติและพื้นเพ-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Toggle ประวัติและพื้นเพ subsection</span> </button> <ul id="toc-ประวัติและพื้นเพ-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-ปัญหาของดาร์วิน_ทำไมจึงมีสปีชีส์" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ปัญหาของดาร์วิน_ทำไมจึงมีสปีชีส์"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>ปัญหาของดาร์วิน ทำไมจึงมีสปีชีส์</span> </div> </a> <ul id="toc-ปัญหาของดาร์วิน_ทำไมจึงมีสปีชีส์-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ผลของการสืบพันธุ์ทางเพศ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ผลของการสืบพันธุ์ทางเพศ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>ผลของการสืบพันธุ์ทางเพศ</span> </div> </a> <ul id="toc-ผลของการสืบพันธุ์ทางเพศ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-อัตราการเกิดสปีชีส์" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#อัตราการเกิดสปีชีส์"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>อัตราการเกิดสปีชีส์</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-อัตราการเกิดสปีชีส์-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Toggle อัตราการเกิดสปีชีส์ subsection</span> </button> <ul id="toc-อัตราการเกิดสปีชีส์-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-วิวัฒนาการเป็นพัก_ๆ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#วิวัฒนาการเป็นพัก_ๆ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>วิวัฒนาการเป็นพัก ๆ</span> </div> </a> <ul id="toc-วิวัฒนาการเป็นพัก_ๆ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-ดูเพิ่ม" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ดูเพิ่ม"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>ดูเพิ่ม</span> </div> </a> <ul id="toc-ดูเพิ่ม-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-เชิงอรรถ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#เชิงอรรถ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>เชิงอรรถ</span> </div> </a> <ul id="toc-เชิงอรรถ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-อ้างอิง" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#อ้างอิง"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>อ้างอิง</span> </div> </a> <ul id="toc-อ้างอิง-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-บรรณานุกรม" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#บรรณานุกรม"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>บรรณานุกรม</span> </div> </a> <ul id="toc-บรรณานุกรม-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-อ่านเพิ่ม" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#อ่านเพิ่ม"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>อ่านเพิ่ม</span> </div> </a> <ul id="toc-อ่านเพิ่ม-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-แหล่งข้อมูลอื่น" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#แหล่งข้อมูลอื่น"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>แหล่งข้อมูลอื่น</span> </div> </a> <ul id="toc-แหล่งข้อมูลอื่น-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="สารบัญ" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Toggle the table of contents" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Toggle the table of contents</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">การเกิดสปีชีส์</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="ไปที่บทความในภาษาอื่น ซึ่งมีใน 59 ภาษา" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-59" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">59 ภาษา</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Spesievorming" title="Spesievorming – แอฟริกานส์" lang="af" hreflang="af" data-title="Spesievorming" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="แอฟริกานส์" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%88%D8%A7%D8%B9" title="انتواع – อาหรับ" lang="ar" hreflang="ar" data-title="انتواع" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="อาหรับ" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/N%C3%B6vl%C9%99%C5%9Fm%C9%99" title="Növləşmə – อาเซอร์ไบจาน" lang="az" hreflang="az" data-title="Növləşmə" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="อาเซอร์ไบจาน" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%B4%D0%BE%D0%BE%D0%B1%D1%80%D0%B0%D0%B7%D1%83%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B5" title="Видообразуване – บัลแกเรีย" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Видообразуване" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="บัลแกเรีย" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%9C%E0%A6%BE%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%BE%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%A8" title="প্রজাত্যায়ন – บังกลา" lang="bn" hreflang="bn" data-title="প্রজাত্যায়ন" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="บังกลา" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Specijacija" title="Specijacija – บอสเนีย" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Specijacija" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="บอสเนีย" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Especiaci%C3%B3" title="Especiació – คาตาลัน" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Especiació" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="คาตาลัน" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Speciace" title="Speciace – เช็ก" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Speciace" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="เช็ก" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%C4%95%D1%81%D1%81%D0%B5%D0%BC_%D0%BF%D1%83%D0%BB%D1%81%D0%B0_%D0%BA%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B8_(%D0%B1%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8)" title="Тĕссем пулса кайни (биологи) – ชูวัช" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Тĕссем пулса кайни (биологи)" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="ชูวัช" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Artsdannelse" title="Artsdannelse – เดนมาร์ก" lang="da" hreflang="da" data-title="Artsdannelse" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="เดนมาร์ก" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Artbildung" title="Artbildung – เยอรมัน" lang="de" hreflang="de" data-title="Artbildung" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="เยอรมัน" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CE%B9%CE%B4%CE%BF%CE%B3%CE%AD%CE%BD%CE%B5%CF%83%CE%B7" title="Ειδογένεση – กรีก" lang="el" hreflang="el" data-title="Ειδογένεση" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="กรีก" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Speciation" title="Speciation – อังกฤษ" lang="en" hreflang="en" data-title="Speciation" data-language-autonym="English" data-language-local-name="อังกฤษ" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Speciigo" title="Speciigo – เอสเปรันโต" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Speciigo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="เอสเปรันโต" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Especiaci%C3%B3n" title="Especiación – สเปน" lang="es" hreflang="es" data-title="Especiación" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="สเปน" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Liigiteke" title="Liigiteke – เอสโตเนีย" lang="et" hreflang="et" data-title="Liigiteke" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="เอสโตเนีย" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Espeziazio" title="Espeziazio – บาสก์" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Espeziazio" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="บาสก์" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%D9%88%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%B2%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="گونه‌زایی – เปอร์เซีย" lang="fa" hreflang="fa" data-title="گونه‌زایی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="เปอร์เซีย" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Lajiutuminen" title="Lajiutuminen – ฟินแลนด์" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Lajiutuminen" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="ฟินแลนด์" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Sp%C3%A9ciation" title="Spéciation – ฝรั่งเศส" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Spéciation" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="ฝรั่งเศส" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Especiaci%C3%B3n" title="Especiación – กาลิเซีย" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Especiación" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="กาลิเซีย" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%94%D7%99%D7%95%D7%95%D7%A6%D7%A8%D7%95%D7%AA_%D7%94%D7%9E%D7%99%D7%A0%D7%99%D7%9D" title="היווצרות המינים – ฮิบรู" lang="he" hreflang="he" data-title="היווצרות המינים" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="ฮิบรู" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9C%E0%A4%BE%E0%A4%A4%E0%A4%BF%E0%A4%89%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%AD%E0%A4%B5%E0%A4%A8" title="जातिउद्भवन – ฮินดี" lang="hi" hreflang="hi" data-title="जातिउद्भवन" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="ฮินดี" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Specijacija" title="Specijacija – โครเอเชีย" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Specijacija" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="โครเอเชีย" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Espesyasyon" title="Espesyasyon – เฮติครีโอล" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Espesyasyon" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="เฮติครีโอล" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Fajk%C3%A9pz%C5%91d%C3%A9s" title="Fajképződés – ฮังการี" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Fajképződés" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="ฮังการี" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8F%D5%A5%D5%BD%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%BB%D5%A1%D6%81%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Տեսակառաջացում – อาร์เมเนีย" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Տեսակառաջացում" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="อาร์เมเนีย" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Speciation" title="Speciation – อินเตอร์ลิงกัว" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Speciation" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="อินเตอร์ลิงกัว" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Spesiasi" title="Spesiasi – อินโดนีเซีย" lang="id" hreflang="id" data-title="Spesiasi" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="อินโดนีเซีย" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Speciazione_(evoluzione)" title="Speciazione (evoluzione) – อิตาลี" lang="it" hreflang="it" data-title="Speciazione (evoluzione)" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="อิตาลี" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E7%A8%AE%E5%88%86%E5%8C%96" title="種分化 – ญี่ปุ่น" lang="ja" hreflang="ja" data-title="種分化" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ญี่ปุ่น" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D2%AF%D1%80_%D1%82%D2%AF%D0%B7%D1%96%D0%BB%D1%83" title="Түр түзілу – คาซัค" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Түр түзілу" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="คาซัค" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9C%E0%B2%BE%E0%B2%A4%E0%B3%80%E0%B2%95%E0%B2%B0%E0%B2%A3" title="ಜಾತೀಕರಣ – กันนาดา" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಜಾತೀಕರಣ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="กันนาดา" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%A2%85%EB%B6%84%ED%99%94" title="종분화 – เกาหลี" lang="ko" hreflang="ko" data-title="종분화" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="เกาหลี" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%B4%D0%BE%D0%BE%D0%B1%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%B1%D0%B0" title="Видообразба – มาซิโดเนีย" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Видообразба" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="มาซิโดเนีย" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Penspesiesan" title="Penspesiesan – มาเลย์" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Penspesiesan" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="มาเลย์" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Soortvorming" title="Soortvorming – ดัตช์" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Soortvorming" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="ดัตช์" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Artsdanning" title="Artsdanning – นอร์เวย์นีนอสก์" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Artsdanning" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="นอร์เวย์นีนอสก์" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Powstawanie_gatunk%C3%B3w" title="Powstawanie gatunków – โปแลนด์" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Powstawanie gatunków" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="โปแลนด์" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%BE%DB%90%D8%B3%D9%8A%DB%90%D8%B4%D9%86/_%D8%AF_%DA%89%D9%88%D9%84%D9%88%D9%86%D9%88_%D8%B1%D8%A7%D9%85%D9%86%DA%81%D8%AA%D9%87_%DA%A9%DB%90%D8%AF%D9%84" title="سپېسيېشن/ د ډولونو رامنځته کېدل – พัชโต" lang="ps" hreflang="ps" data-title="سپېسيېشن/ د ډولونو رامنځته کېدل" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="พัชโต" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Especia%C3%A7%C3%A3o" title="Especiação – โปรตุเกส" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Especiação" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="โปรตุเกส" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Specia%C8%9Bie" title="Speciație – โรมาเนีย" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Speciație" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="โรมาเนีย" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%B4%D0%BE%D0%BE%D0%B1%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B5" title="Видообразование – รัสเซีย" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Видообразование" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="รัสเซีย" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Specijacija" title="Specijacija – เซอร์โบ-โครเอเชีย" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Specijacija" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="เซอร์โบ-โครเอเชีย" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B7%80%E0%B7%92%E0%B7%81%E0%B7%9A%E0%B7%82_%E0%B6%B4%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B6%BB%E0%B7%8F%E0%B6%B4%E0%B7%8A%E0%B6%AD%E0%B7%92%E0%B6%BA" title="විශේෂ ප්‍රාප්තිය – สิงหล" lang="si" hreflang="si" data-title="විශේෂ ප්‍රාප්තිය" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="สิงหล" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Speciation" title="Speciation – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Speciation" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Speci%C3%A1cia" title="Speciácia – สโลวัก" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Speciácia" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="สโลวัก" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/Specijacija" title="Specijacija – เซอร์เบีย" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Specijacija" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="เซอร์เบีย" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Artbildning" title="Artbildning – สวีเดน" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Artbildning" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="สวีเดน" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%9A%E0%AE%BF%E0%AE%B1%E0%AF%8D%E0%AE%B1%E0%AE%BF%E0%AE%A9%E0%AE%A4%E0%AF%8D%E0%AE%A4%E0%AF%8B%E0%AE%B1%E0%AF%8D%E0%AE%B1%E0%AE%AE%E0%AF%8D" title="சிற்றினத்தோற்றம் – ทมิฬ" lang="ta" hreflang="ta" data-title="சிற்றினத்தோற்றம்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="ทมิฬ" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Espesyasyon" title="Espesyasyon – ตากาล็อก" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Espesyasyon" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="ตากาล็อก" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrle%C5%9Fme" title="Türleşme – ตุรกี" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Türleşme" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="ตุรกี" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%B4%D0%BE%D1%83%D1%82%D0%B2%D0%BE%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%8F" title="Видоутворення – ยูเครน" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Видоутворення" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ยูเครน" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Turlanish_(biologiya)" title="Turlanish (biologiya) – อุซเบก" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Turlanish (biologiya)" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="อุซเบก" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/H%C3%ACnh_th%C3%A0nh_lo%C3%A0i" title="Hình thành loài – เวียดนาม" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Hình thành loài" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="เวียดนาม" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E7%89%A9%E7%A7%8D%E5%BD%A2%E6%88%90" title="物种形成 – จีนอู๋" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="物种形成" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="จีนอู๋" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xh mw-list-item"><a href="https://xh.wikipedia.org/wiki/I-Speciation" title="I-Speciation – คะห์โอซา" lang="xh" hreflang="xh" data-title="I-Speciation" data-language-autonym="IsiXhosa" data-language-local-name="คะห์โอซา" class="interlanguage-link-target"><span>IsiXhosa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%89%A9%E7%A7%8D%E5%BD%A2%E6%88%90" title="物种形成 – จีน" lang="zh" hreflang="zh" data-title="物种形成" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="จีน" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E7%89%A9%E7%A8%AE%E5%BD%A2%E6%88%90" title="物種形成 – กวางตุ้ง" lang="yue" hreflang="yue" data-title="物種形成" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="กวางตุ้ง" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q39350#sitelinks-wikipedia" title="แก้ไขลิงก์ข้ามภาษา" class="wbc-editpage">แก้ไขลิงก์</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="เนมสเปซ"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" title="ดูหน้าเนื้อหา [c]" accesskey="c"><span>บทความ</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B9%E0%B8%94%E0%B8%84%E0%B8%B8%E0%B8%A2:%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" rel="discussion" title="อภิปรายเกี่ยวกับหน้าเนื้อหา [t]" accesskey="t"><span>อภิปราย</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="เปลี่ยนรูปแบบภาษา" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ไทย</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="ดู"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C"><span>อ่าน</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C&action=edit" title="แก้ไขรหัสต้นฉบับของหน้านี้ [e]" accesskey="e"><span>แก้ไข</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C&action=history" title="แก้ไขเก่าของหน้านี้ [h]" accesskey="h"><span>ดูประวัติ</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="หน้าเครื่องมือ"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="เครื่องมือ" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">เครื่องมือ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">เครื่องมือ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">ย้ายเมนูไปที่แถบด้านข้าง</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ซ่อน</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="ตัวเลือกเพิ่มเติม" > <div class="vector-menu-heading"> การกระทำ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C"><span>อ่าน</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C&action=edit" title="แก้ไขรหัสต้นฉบับของหน้านี้ [e]" accesskey="e"><span>แก้ไข</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C&action=history"><span>ดูประวัติ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> ทั่วไป </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B9%82%E0%B8%A2%E0%B8%87%E0%B8%A1%E0%B8%B2/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" title="รายการหน้าวิกิทุกหน้าที่ลิงก์มาที่นี่ [j]" accesskey="j"><span>หน้าที่ลิงก์มา</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B9%82%E0%B8%A2%E0%B8%87%E0%B8%A1%E0%B8%B2/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" rel="nofollow" title="รายการเปลี่ยนแปลงล่าสุดในหน้าที่ลิงก์จากหน้านี้ [k]" accesskey="k"><span>การเปลี่ยนแปลงที่เกี่ยวโยง</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%9B%E0%B9%82%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%94" title="อัปโหลดไฟล์ [u]" accesskey="u"><span>อัปโหลดไฟล์</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9" title="รายการหน้าพิเศษทั้งหมด [q]" accesskey="q"><span>หน้าพิเศษ</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C&oldid=11906955" title="ลิงก์ถาวรมารุ่นนี้ของหน้านี้"><span>ลิงก์ถาวร</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C&action=info" title="ข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับหน้านี้"><span>สารสนเทศหน้า</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%AD%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%87&page=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C&id=11906955&wpFormIdentifier=titleform" title="สารสนเทศเกี่ยวกับวิธีการอ้างอิงหน้านี้"><span>อ้างอิงบทความนี้</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fth.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E0%25B8%2581%25E0%25B8%25B2%25E0%25B8%25A3%25E0%25B9%2580%25E0%25B8%2581%25E0%25B8%25B4%25E0%25B8%2594%25E0%25B8%25AA%25E0%25B8%259B%25E0%25B8%25B5%25E0%25B8%258A%25E0%25B8%25B5%25E0%25B8%25AA%25E0%25B9%258C"><span>รับยูอาร์แอลแบบสั้น</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:QrCode&url=https%3A%2F%2Fth.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E0%25B8%2581%25E0%25B8%25B2%25E0%25B8%25A3%25E0%25B9%2580%25E0%25B8%2581%25E0%25B8%25B4%25E0%25B8%2594%25E0%25B8%25AA%25E0%25B8%259B%25E0%25B8%25B5%25E0%25B8%258A%25E0%25B8%25B5%25E0%25B8%25AA%25E0%25B9%258C"><span>ดาวน์โหลดคิวอาร์โค้ด</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> พิมพ์/ส่งออก </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD&bookcmd=book_creator&referer=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C"><span>สร้างหนังสือ</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:DownloadAsPdf&page=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C&action=show-download-screen"><span>ดาวน์โหลดเป็น PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C&printable=yes" title="รุ่นที่พร้อมพิมพ์ของหน้านี้ [p]" accesskey="p"><span>รุ่นพร้อมพิมพ์</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> ในโครงการอื่น </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Speciation" hreflang="en"><span>วิกิมีเดียคอมมอนส์</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q39350" title="ลิงก์ไปยังสิ่งนี้ในคลังซึ่งเชื่อมโยงข้อมูลต่าง ๆ เข้าด้วยกัน [g]" accesskey="g"><span>สิ่งนี้ในวิกิสนเทศ</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="หน้าเครื่องมือ"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="หน้าตา"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">หน้าตา</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">ย้ายเมนูไปที่แถบด้านข้าง</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ซ่อน</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="th" dir="ltr"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r9909451">.mw-parser-output .sidebar{width:22em;float:right;clear:right;margin:0.5em 0 1em 1em;background:#f8f9fa;border:1px solid #aaa;padding:0.2em;text-align:center;line-height:1.4em;font-size:88%;border-collapse:collapse;display:table}body.skin-minerva .mw-parser-output .sidebar{display:table!important;float:right!important;margin:0.5em 0 1em 1em!important}.mw-parser-output .sidebar-subgroup{width:100%;margin:0;border-spacing:0}.mw-parser-output .sidebar-left{float:left;clear:left;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-none{float:none;clear:both;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-outer-title{padding:0 0.4em 0.2em;font-size:125%;line-height:1.2em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-top-image{padding:0.4em}.mw-parser-output .sidebar-top-caption,.mw-parser-output .sidebar-pretitle-with-top-image,.mw-parser-output .sidebar-caption{padding:0.2em 0.4em 0;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-pretitle{padding:0.4em 0.4em 0;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title,.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding:0.2em 0.8em;font-size:145%;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding:0.1em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-image{padding:0.2em 0.4em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-heading{padding:0.1em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-content{padding:0 0.5em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-content-with-subgroup{padding:0.1em 0.4em 0.2em}.mw-parser-output .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-below{padding:0.3em 0.8em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-below{border-top:1px solid #aaa;border-bottom:1px solid #aaa}.mw-parser-output .sidebar-navbar{text-align:right;font-size:115%;padding:0 0.4em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-list-title{padding:0 0.4em;text-align:left;font-weight:bold;line-height:1.6em;font-size:105%}.mw-parser-output .sidebar-list-title-c{padding:0 0.4em;text-align:center;margin:0 3.3em}@media(max-width:720px){body.mediawiki .mw-parser-output .sidebar{width:100%!important;clear:both;float:none!important;margin-left:0!important;margin-right:0!important}}</style><table class="sidebar sidebar-collapse nomobile nowraplinks"><tbody><tr><td class="sidebar-pretitle">ส่วนหนึ่งของชุดบทความเรื่อง</td></tr><tr><th class="sidebar-title-with-pretitle"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3" title="วิวัฒนาการ">ชีววิทยาวิวัฒนาการ</a></th></tr><tr><td class="sidebar-image" style="border-top:1px solid #aaa;padding-bottom:0;"><span typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:CollapsedtreeLabels-simplified.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/CollapsedtreeLabels-simplified.svg/200px-CollapsedtreeLabels-simplified.svg.png" decoding="async" width="200" height="132" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/CollapsedtreeLabels-simplified.svg/300px-CollapsedtreeLabels-simplified.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/CollapsedtreeLabels-simplified.svg/400px-CollapsedtreeLabels-simplified.svg.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="528" /></a></span><div class="sidebar-caption" style="padding:0 0 0.8em;border-bottom:1px solid #aaa;font-size:90%;">ผังแสดง<a href="/w/index.php?title=Genetic_divergence&action=edit&redlink=1" class="new" title="Genetic divergence (ไม่มีหน้านี้)">การเบนออกทางพันธุกรรม</a>ของ<a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%B2%E0%B8%99" title="อนุกรมวิธาน">กลุ่ม</a><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%95" title="สิ่งมีชีวิต">สิ่งมีชีวิต</a>ต่าง ๆ จาก<a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%9A%E0%B9%80%E0%B8%8A%E0%B8%B7%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%A3%E0%B9%88%E0%B8%A7%E0%B8%A1%E0%B8%81%E0%B8%B1%E0%B8%99" title="การสืบเชื้อสายร่วมกัน">การสืบเชื้อสายร่วมกัน</a></div></td></tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title">ประเด็นหลัก</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content plainlist"> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%9A%E0%B8%B7%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%95%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3" class="mw-redirect" title="บทความเบื้องต้นเรื่องวิวัฒนาการ">บทความเบื้องต้นเรื่องวิวัฒนาการ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%9A%E0%B9%80%E0%B8%8A%E0%B8%B7%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%A3%E0%B9%88%E0%B8%A7%E0%B8%A1%E0%B8%81%E0%B8%B1%E0%B8%99" title="การสืบเชื้อสายร่วมกัน">การสืบเชื้อสายร่วมกัน</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%90%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%9A%E0%B9%80%E0%B8%8A%E0%B8%B7%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%A3%E0%B9%88%E0%B8%A7%E0%B8%A1%E0%B8%81%E0%B8%B1%E0%B8%99&action=edit&redlink=1" class="new" title="หลักฐานการสืบเชื้อสายร่วมกัน (ไม่มีหน้านี้)">หลักฐานการสืบเชื้อสายร่วมกัน</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title">กระบวนการและผล</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content plainlist"><div class="hlist"> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%98%E0%B8%B8%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%A3" title="พันธุศาสตร์ประชากร">พันธุศาสตร์ประชากร</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%81%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%9C%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%9E%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%98%E0%B8%B8%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" title="การแปรผันทางพันธุกรรม">การแปรผันทางพันธุกรรม</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%97%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%9E%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%98%E0%B8%B8%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" title="ความหลากหลายทางพันธุกรรม">ความหลากหลายทางพันธุกรรม</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%9E%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%98%E0%B8%B8%E0%B9%8C" title="การกลายพันธุ์">การกลายพันธุ์</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%84%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B9%82%E0%B8%94%E0%B8%A2%E0%B8%98%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%95%E0%B8%B4" title="การคัดเลือกโดยธรรมชาติ">การคัดเลือกโดยธรรมชาติ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7_(%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A7%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2)" title="การปรับตัว (ชีววิทยา)">การปรับตัว</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%B0%E0%B8%9E%E0%B8%AB%E0%B8%B8%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%93%E0%B8%90%E0%B8%B2%E0%B8%99_(%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A7%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2)" title="ภาวะพหุสัณฐาน (ชีววิทยา)">ภาวะพหุสัณฐาน</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%96%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A2%E0%B8%B5%E0%B8%99%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B9%84%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B8%B2%E0%B8%B0%E0%B8%88%E0%B8%87" title="การเปลี่ยนความถี่ยีนอย่างไม่เจาะจง">การเปลี่ยนความถี่ยีนอย่างไม่เจาะจง</a></li> <li><a href="/wiki/Gene_flow" class="mw-redirect" title="Gene flow">การโอนยีน</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">การเกิดสปีชีส์</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%81%E0%B8%9C%E0%B9%88%E0%B8%82%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7" title="การแผ่ขยายของการปรับตัว">การแผ่ขยายของการปรับตัว</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Co-operation_(evolution)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Co-operation (evolution) (ไม่มีหน้านี้)">การร่วมมือ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Coevolution&action=edit&redlink=1" class="new" title="Coevolution (ไม่มีหน้านี้)">วิวัฒนาการร่วม</a></li> <li><a href="/wiki/Divergent_evolution" class="mw-redirect" title="Divergent evolution">วิวัฒนาการเบนออก</a></li> <li><a href="/wiki/Convergent_evolution" class="mw-redirect" title="Convergent evolution">วิวัฒนาการเบนเข้า</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Parallel_evolution&action=edit&redlink=1" class="new" title="Parallel evolution (ไม่มีหน้านี้)">วิวัฒนาการขนาน</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%AA%E0%B8%B9%E0%B8%8D%E0%B8%9E%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%98%E0%B8%B8%E0%B9%8C" title="การสูญพันธุ์">การสูญพันธุ์</a></li></ul> </div></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title"><a href="/wiki/%E0%B8%98%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2" title="ธรรมชาติวิทยา">ธรรมชาติวิทยา</a></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content plainlist"><div class="hlist"> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B3%E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B8%88%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%84%E0%B8%A3%E0%B9%89%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%95" title="กำเนิดชีวิตจากสิ่งไร้ชีวิต">กำเนิดชีวิต</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Evolutionary_history_of_life&action=edit&redlink=1" class="new" title="Evolutionary history of life (ไม่มีหน้านี้)">ประวัติสิ่งมีชีวิต</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Timeline_of_evolutionary_history_of_life&action=edit&redlink=1" class="new" title="Timeline of evolutionary history of life (ไม่มีหน้านี้)">กาลานุกรมวิวัฒนาการ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%A1%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B8%A9%E0%B8%A2%E0%B9%8C" title="วิวัฒนาการของมนุษย์">วิวัฒนาการของมนุษย์</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Phylogenetic_tree&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phylogenetic tree (ไม่มีหน้านี้)">วิวัฒนาการชาติพันธุ์</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%97%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A7%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%9E" title="ความหลากหลายทางชีวภาพ">ความหลากหลายทางชีวภาพ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%B2%E0%B8%99" title="อนุกรมวิธาน">หมวดหมู่</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Evolutionary_taxonomy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Evolutionary taxonomy (ไม่มีหน้านี้)">อนุกรมวิธานทางวิวัฒนาการ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%84%E0%B8%A5%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%AA%E0%B9%8C" title="แคลดิสติกส์">แคลดิสติกส์</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%8B%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%94%E0%B8%B6%E0%B8%81%E0%B8%94%E0%B8%B3%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%9E%E0%B9%8C%E0%B8%8A%E0%B9%88%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B8%AA%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%9E" title="ซากดึกดำบรรพ์ช่วงเปลี่ยนสภาพ">ซากดึกดำบรรพ์ช่วงเปลี่ยนสภาพ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Extinction_event&action=edit&redlink=1" class="new" title="Extinction event (ไม่มีหน้านี้)">เหตุการณ์การสูญพันธุ์</a></li></ul> </div></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title">ประวัติทฤษฎีวิวัฒนาการ</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content plainlist"><div class="hlist"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=History_of_evolutionary_thought&action=edit&redlink=1" class="new" title="History of evolutionary thought (ไม่มีหน้านี้)">ภาพรวม</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Evolutionary_ideas_of_the_Renaissance_and_Enlightenment&action=edit&redlink=1" class="new" title="Evolutionary ideas of the Renaissance and Enlightenment (ไม่มีหน้านี้)">สมัยฟื้นฟูศิลปวิทยา</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Transmutation_of_species&action=edit&redlink=1" class="new" title="Transmutation of species (ไม่มีหน้านี้)">ก่อนดาร์วิน</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%AA%E0%B9%8C_%E0%B8%94%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%99" title="ชาลส์ ดาร์วิน">ดาร์วิน</a></li> <li><i><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B3%E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" title="กำเนิดสปีชีส์">กำเนิดสปีชีส์</a></i></li> <li><a href="/w/index.php?title=The_eclipse_of_Darwinism&action=edit&redlink=1" class="new" title="The eclipse of Darwinism (ไม่มีหน้านี้)">ก่อนการสังเคราะห์</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Modern_synthesis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Modern synthesis (ไม่มีหน้านี้)">วิวัฒนาการสังเคราะห์</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=History_of_molecular_evolution&action=edit&redlink=1" class="new" title="History of molecular evolution (ไม่มีหน้านี้)">วิวัฒนาการระดับโมเลกุล</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Evolutionary_developmental_biology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Evolutionary developmental biology (ไม่มีหน้านี้)">ชีววิทยาวิวัฒนาการ-พัฒนาการ</a></li> <li><a href="/wiki/Evolutionary_biology#Current_research_topics" class="mw-redirect" title="Evolutionary biology">การวิจัยปัจจุบัน</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=History_of_paleontology&action=edit&redlink=1" class="new" title="History of paleontology (ไม่มีหน้านี้)">ประวัติบรรพชีวินวิทยา</a> (<a href="/w/index.php?title=Timeline_of_paleontology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Timeline of paleontology (ไม่มีหน้านี้)">กาลานุกรม</a>)</li></ul> </div></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title">การประยุกต์ใช้</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content plainlist"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Applications_of_evolution&action=edit&redlink=1" class="new" title="Applications of evolution (ไม่มีหน้านี้)">การประยุกต์ทฤษฎีวิวัฒนาการ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Biosocial_criminology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Biosocial criminology (ไม่มีหน้านี้)">อาชญาวิทยาชีวภาพ-สังคม</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ecological_genetics&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ecological genetics (ไม่มีหน้านี้)">พันธุศาสตร์นิเวศ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Evolutionary_aesthetics&action=edit&redlink=1" class="new" title="Evolutionary aesthetics (ไม่มีหน้านี้)">สุนทรียภาพเชิงวิวัฒนาการ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Evolutionary_anthropology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Evolutionary anthropology (ไม่มีหน้านี้)">มานุษยวิทยาวิวัฒนาการ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Evolutionary_computation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Evolutionary computation (ไม่มีหน้านี้)">การคำนวณเชิงวิวัฒนาการ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Evolutionary_ecology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Evolutionary ecology (ไม่มีหน้านี้)">นิเวศวิทยาวิวัฒนาการ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Evolutionary_economics&action=edit&redlink=1" class="new" title="Evolutionary economics (ไม่มีหน้านี้)">เศรษฐศาสตร์วิวัฒนาการ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Evolutionary_epistemology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Evolutionary epistemology (ไม่มีหน้านี้)">ญาณวิทยาวิวัฒนาการ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Evolutionary_ethics&action=edit&redlink=1" class="new" title="Evolutionary ethics (ไม่มีหน้านี้)">จริยศาสตร์วิวัฒนาการ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Evolutionary_game_theory&action=edit&redlink=1" class="new" title="Evolutionary game theory (ไม่มีหน้านี้)">ทฤษฎีเกมเชิงวิวัฒนาการ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Evolutionary_linguistics&action=edit&redlink=1" class="new" title="Evolutionary linguistics (ไม่มีหน้านี้)">ภาษาศาสตร์วิวัฒนาการ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Evolutionary_medicine&action=edit&redlink=1" class="new" title="Evolutionary medicine (ไม่มีหน้านี้)">การแพทย์วิวัฒนาการ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Evolutionary_neuroscience&action=edit&redlink=1" class="new" title="Evolutionary neuroscience (ไม่มีหน้านี้)">ประสาทวิทยาศาสตร์วิวัฒนาการ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Evolutionary_physiology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Evolutionary physiology (ไม่มีหน้านี้)">สรีรวิทยาวิวัฒนาการ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Evolutionary_psychology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Evolutionary psychology (ไม่มีหน้านี้)">จิตวิทยาวิวัฒนาการ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Experimental_evolution&action=edit&redlink=1" class="new" title="Experimental evolution (ไม่มีหน้านี้)">วิวัฒนาการเชิงการทดลอง</a></li> <li><a href="/wiki/Phylogenetics" class="mw-redirect" title="Phylogenetics">วิวัฒนาการชาติพันธุ์</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%9E%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2" title="บรรพชีวินวิทยา">บรรพชีวินวิทยา</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%84%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B8%9E%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%98%E0%B8%B8%E0%B9%8C" title="การคัดเลือกพันธุ์">การคัดเลือกพันธุ์</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Systematics&action=edit&redlink=1" class="new" title="Systematics (ไม่มีหน้านี้)">Systematics</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Universal_Darwinism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Universal Darwinism (ไม่มีหน้านี้)">ดาร์วินนิยมทั่วไป</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title">ผลทางสังคม</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content plainlist"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Evolution_as_fact_and_theory&action=edit&redlink=1" class="new" title="Evolution as fact and theory (ไม่มีหน้านี้)">วิวัฒนาการโดยความจริงและทฤษฎี</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Social_effects_of_evolutionary_theory&action=edit&redlink=1" class="new" title="Social effects of evolutionary theory (ไม่มีหน้านี้)">ผลทางสังคม</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Objections_to_evolution&action=edit&redlink=1" class="new" title="Objections to evolution (ไม่มีหน้านี้)">ข้อคัดค้านต่อทฤษฎีวิวัฒนาการ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Level_of_support_for_evolution&action=edit&redlink=1" class="new" title="Level of support for evolution (ไม่มีหน้านี้)">ระดับหลักฐาน</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-navbar"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r10552737">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r10552732">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:left;text-align:left}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-right:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-left:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar a>span,.mw-parser-output .navbar a>abbr{text-decoration:inherit}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-ดู"><a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A:%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A7%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3" title="แม่แบบ:ชีววิทยาวิวัฒนาการ"><abbr title="ดูแม่แบบนี้">ด</abbr></a></li><li class="nv-คุย"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%84%E0%B8%B8%E0%B8%A2%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A:%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A7%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="คุยเรื่องแม่แบบ:ชีววิทยาวิวัฒนาการ (ไม่มีหน้านี้)"><abbr title="อภิปรายแม่แบบนี้">ค</abbr></a></li><li class="nv-แก้"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:EditPage/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A:%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A7%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3" title="พิเศษ:EditPage/แม่แบบ:ชีววิทยาวิวัฒนาการ"><abbr title="แก้ไขแม่แบบนี้">ก</abbr></a></li></ul></div></td></tr></tbody></table> <p><b>การเกิดสปีชีส์</b> หรือ <b>การเกิดชนิด</b><sup id="cite_ref-RoyalDict_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-RoyalDict-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> (<a href="/wiki/%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A4%E0%B8%A9" title="ภาษาอังกฤษ">อังกฤษ</a>: <span lang="en">speciation</span>) เป็นกระบวนการทาง<a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3" title="วิวัฒนาการ">วิวัฒนาการ</a>ที่<a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%B8%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%A3" class="mw-redirect" title="กลุ่มประชากร">กลุ่มประชากร</a><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%95" title="สิ่งมีชีวิต">สิ่งมีชีวิต</a>วิวัฒนาการเป็น<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" title="สปีชีส์">สปีชีส์</a>ต่าง ๆ กัน <a href="/wiki/%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A7%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2" title="นักชีววิทยา">นักชีววิทยา</a>ชาวอเมริกันออเรเตอร์ เอฟ คุก (Orator F. Cook) ได้บัญญัติคำ<a href="/wiki/%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A4%E0%B8%A9" title="ภาษาอังกฤษ">ภาษาอังกฤษ</a>ว่า speciation ในปี 1906 โดยหมายการแยกสายพันธุ์แบบ cladogenesis (วิวัฒนาการแบบแยกสาย) ไม่ใช่ anagenesis (วิวัฒนาการแบบสายตรง) หรือ phyletic evolution ซึ่งเป็นวิวัฒนาการแบบในสายพันธุ์<sup id="cite_ref-Berlocher98_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-Berlocher98-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%AA%E0%B9%8C_%E0%B8%94%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%99" title="ชาลส์ ดาร์วิน">ชาลส์ ดาร์วิน</a>เป็นบุคคลแรกที่กล่าวถึงบทบาทของ<a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%84%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B9%82%E0%B8%94%E0%B8%A2%E0%B8%98%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%95%E0%B8%B4" title="การคัดเลือกโดยธรรมชาติ">การคัดเลือกโดยธรรมชาติ</a>ต่อการเกิดสปีชีส์ใหม่ในหนังสือปี 1859 ของเขา คือ <i>กำเนิดสปีชีส์ (The Origin of Species)</i><sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> เขายังได้ระบุการคัดเลือกทางเพศ (sexual selection) ว่าเป็นกลไกหนึ่งที่เป็นไปได้ แต่ก็พบปัญหาต่าง ๆ เกี่ยวกับมัน </p><p>มีการเกิดสปีชีส์ตามภูมิภาค 4 ประเภทใน<a href="/wiki/%E0%B8%98%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%95%E0%B8%B4" title="ธรรมชาติ">ธรรมชาติ</a> ขึ้นอยู่กับระดับที่กลุ่มประชากรที่กำลังเกิดสปีชีส์อยู่แยกจากกัน คือ การเกิดสปีชีส์ต่างบริเวณ (allopatric speciation), การเกิดสปีชีส์รอบบริเวณ (peripatric speciation), การเกิดสปีชีส์ข้างบริเวณ (parapatric speciation), และการเกิดสปีชีส์ร่วมบริเวณ (sympatric speciation) การเกิดสปีชีส์สามารถทำขึ้นได้ผ่านการทดลองทาง<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%A7%E0%B8%9A%E0%B8%B2%E0%B8%A5" title="สัตวบาล">สัตวบาล</a> ทาง<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" title="เกษตรกรรม">เกษตรกรรม</a> และทาง<a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3" title="ห้องปฏิบัติการ">ห้องปฏิบัติการ</a> ยังไม่ชัดเจนว่า <a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%96%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A2%E0%B8%B5%E0%B8%99%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B9%84%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B8%B2%E0%B8%B0%E0%B8%88%E0%B8%87" title="การเปลี่ยนความถี่ยีนอย่างไม่เจาะจง">การเปลี่ยนความถี่ยีนอย่างไม่เจาะจง</a>มีบทบาทสำคัญหรือไม่ในกระบวนการเกิดสปีชีส์ </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="รูปแบบ"><span id=".E0.B8.A3.E0.B8.B9.E0.B8.9B.E0.B9.81.E0.B8.9A.E0.B8.9A"></span>รูปแบบ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C&action=edit&section=1" title="แก้ไขส่วน: รูปแบบ"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Speciation_modes.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Speciation_modes.svg/400px-Speciation_modes.svg.png" decoding="async" width="400" height="366" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Speciation_modes.svg/600px-Speciation_modes.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Speciation_modes.svg/800px-Speciation_modes.svg.png 2x" data-file-width="350" data-file-height="320" /></a><figcaption> การเปรียบเทียบการเกิดสปีชีส์แบบต่าง ๆ รวมทั้ง allopatric speciation, peripatric speciation, parapatric speciation และ sympatric speciation <b>(แถวแรก)</b> กลุ่มประชากรเริ่มต้น <b>(แถวสอง)</b> ขั้นแรกของการเกิดสปีชีส์ <b>(แถวสาม)</b> การแยกเอกเทศทางการสืบพันธุ์ <b>(แถวสี่)</b> สปีชีส์ใหม่หลังเกิดดุลยภาพ</figcaption></figure> <p>แม้รูปแบบการเกิดสปีชีส์ที่กล่าวถึงทั้งหมดจะมีจริง ๆ ตามธรรมชาติ แต่นักวิทยาศาสตร์ก็ยังไม่เห็นพ้องร่วมกันว่า กลไกไหนสำคัญโดยเปรียบเทียบเพื่อให้เกิด<a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%97%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A7%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%9E" title="ความหลากหลายทางชีวภาพ">ความหลากหลายทางชีวภาพ</a><sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>ตัวอย่างที่แสดงการเกิดสปีชีส์ตามธรรมชาติอย่างหนึ่งก็คือ ความหลากหลายทางชีวภาพของ<a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B3%E0%B9%80%E0%B8%84%E0%B9%87%E0%B8%A1" title="ปลาน้ำเค็ม">ปลาน้ำเค็ม</a> <i>Gasterosteus aculeatus</i> (three-spined stickleback) ที่หลังจาก<a href="/wiki/%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%84%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B3%E0%B9%81%E0%B8%82%E0%B9%87%E0%B8%87" title="ยุคน้ำแข็ง">ยุคน้ำแข็ง</a>สุดท้าย ได้เกิดสปีชีส์เป็นปลาน้ำจืดหลายกลุ่มในแหล่งน้ำที่อยู่เป็นเอกเทศในที่ต่าง ๆ ภายใน 10,000 ยุคปลาตามที่ประเมิน ปลาได้เกิดความแตกต่างทางโครงสร้างมากกว่าที่เห็นแม้ในปลา<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%81%E0%B8%B8%E0%B8%A5_(%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A7%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2)" title="สกุล (ชีววิทยา)">สกุล</a>ต่าง ๆ กัน โครงสร้างรวมทั้งครีบ, จำนวนหรือขนาดของ dermal plate, ขากรรไกร, และสี<sup id="cite_ref-sciamstickleback_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-sciamstickleback-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><span id="allopatric"></span> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="การเกิดสปีชีส์ต่างบริเวณ_(allopatric_speciation)"><span id=".E0.B8.81.E0.B8.B2.E0.B8.A3.E0.B9.80.E0.B8.81.E0.B8.B4.E0.B8.94.E0.B8.AA.E0.B8.9B.E0.B8.B5.E0.B8.8A.E0.B8.B5.E0.B8.AA.E0.B9.8C.E0.B8.95.E0.B9.88.E0.B8.B2.E0.B8.87.E0.B8.9A.E0.B8.A3.E0.B8.B4.E0.B9.80.E0.B8.A7.E0.B8.93_.28allopatric_speciation.29"></span>การเกิดสปีชีส์ต่างบริเวณ (allopatric speciation)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C&action=edit&section=2" title="แก้ไขส่วน: การเกิดสปีชีส์ต่างบริเวณ (allopatric speciation)"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ในช่วงการเกิดสปีชีส์ต่างบริเวณ (allopatric speciation จากคำกรีกว่า <i>allos</i> แปลว่า อื่น และ <i>patrā</i> แปลว่า ปิตุภูมิ) กลุ่มประชากรหนึ่งจะแยกออกเป็นสองกลุ่มที่อยู่แยกจากกันโดยภูมิภาค เช่นการแยกที่อยู่เนื่องจากการเกิดภูเขา กลุ่มประชากรที่แยกจากกันก็จะเกิดการเบนออกทาง<a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B5%E0%B9%82%E0%B8%99%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%9B%E0%B9%8C" class="mw-redirect" title="จีโนไทป์">จีโนไทป์</a>หรือทาง<a href="/wiki/%E0%B8%9F%E0%B8%B5%E0%B9%82%E0%B8%99%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%9B%E0%B9%8C" class="mw-redirect" title="ฟีโนไทป์">ฟีโนไทป์</a> เพราะ </p> <ol><li>อยู่ใต้แรงกดดันคัดเลือกที่ต่างกัน</li> <li>เกิด<a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%96%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A2%E0%B8%B5%E0%B8%99%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B9%84%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B8%B2%E0%B8%B0%E0%B8%88%E0%B8%87" title="การเปลี่ยนความถี่ยีนอย่างไม่เจาะจง">การเปลี่ยนความถี่ยีนอย่างไม่เจาะจง</a>ที่เป็นอิสระจากกันและกัน</li> <li>มี<a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%9E%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%98%E0%B8%B8%E0%B9%8C" title="การกลายพันธุ์">การกลายพันธุ์</a>ที่เกิดขึ้นต่างกัน</li></ol> <p>แม้เมื่อกลุ่มทั้งสองกลับมารวมกันอีก แต่ก็ได้วิวัฒนาการจนกระทั่งได้แยกเอกเทศทางการสืบพันธุ์ (reproductive isolation) แล้ว และไม่สามารถแลกเปลี่ยน<a href="/wiki/%E0%B8%A2%E0%B8%B5%E0%B8%99" title="ยีน">ยีน</a>กันได้อีก </p><p>Island genetics เป็นคำที่ใช้หมายถึงความโน้มเอียงในการมี<a href="/wiki/%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%93%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%9A%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%9E%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%98%E0%B8%B8%E0%B9%8C" class="mw-redirect" title="ลักษณะสืบสายพันธุ์">ลักษณะสืบสายพันธุ์</a>ที่แปลก ซึ่งเกิดขึ้นเนื่องจากการมีกองยีนที่เล็กและอยู่แยกต่างหาก ตัวอย่างรวมทั้งสภาพแคระในเกาะ (insular dwarfism) และความเปลี่ยนแปลงที่สุดโต่งดังที่พบในกลุ่มเกาะที่มีชื่อเสียงรวมทั้งเกาะโกโมโด ในเรื่องนี้ <a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%B0%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%9B%E0%B8%B2%E0%B9%82%E0%B8%81%E0%B8%AA" title="หมู่เกาะกาลาปาโกส">หมู่เกาะกาลาปาโกส</a>เด่นเป็นพิเศษเพราะมีอิทธิพลต่อแนวคิดของดาร์วิน เมื่อเขาอยู่ที่นั่นเป็นเวลา 5 สัปดาห์ เขาได้ยินว่าเต่ากาลาปาโกสต่าง ๆ สามารถระบุได้ตามเกาะ และก็ได้สังเกตว่า นกฟินช์ต่างกันไปตามเกาะ แต่ต้องใช้เวลาอีก 9 อาทิตย์ก่อนที่เขาจะพิจารณาว่า ตามข้อมูลเช่นนี้ สปีชีส์ต่าง ๆ สามารถเปลี่ยนไปได้ เมื่อเขากลับไปยังประเทศอังกฤษ แนวคิดทางวิวัฒนาการของเขาก็ยิ่งลึกขึ้นหลังจากมีผู้ชำนาญการที่บอกเขาว่า สัตว์เหล่านั้นเป็นสัตว์ต่างสปีชีส์ ไม่ใช่เพียงแค่มีลักษณะต่างกัน และนกกาลาปาโกสที่ต่าง ๆ กันล้วนแต่เป็นสปีชีส์ต่าง ๆ ของนกฟินช์ แม้นกจะไม่ค่อยสำคัญต่อดาร์วิน แต่งานวิจัยต่อมาได้แสดงว่า นกที่ปัจจุบันเรียกว่า นกฟินช์ของดาร์วิน เป็นตัวอย่างคลาสสิกของ<a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%81%E0%B8%9C%E0%B9%88%E0%B8%82%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7" title="การแผ่ขยายของการปรับตัว">การแผ่ขยายของการปรับตัว</a>ทางวิวัฒนาการ<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><span id="peripatric"></span> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="การเกิดสปีชีส์รอบบริเวณ_(peripatric_speciation)"><span id=".E0.B8.81.E0.B8.B2.E0.B8.A3.E0.B9.80.E0.B8.81.E0.B8.B4.E0.B8.94.E0.B8.AA.E0.B8.9B.E0.B8.B5.E0.B8.8A.E0.B8.B5.E0.B8.AA.E0.B9.8C.E0.B8.A3.E0.B8.AD.E0.B8.9A.E0.B8.9A.E0.B8.A3.E0.B8.B4.E0.B9.80.E0.B8.A7.E0.B8.93_.28peripatric_speciation.29"></span>การเกิดสปีชีส์รอบบริเวณ (peripatric speciation)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C&action=edit&section=3" title="แก้ไขส่วน: การเกิดสปีชีส์รอบบริเวณ (peripatric speciation)"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ในการเกิดสปีชีส์รอบบริเวณ (peripatric speciation) ซึ่งเป็นรูปแบบย่อยของการเกิดสปีชีส์ต่างบริเวณ สปีชีส์ใหม่ ๆ จะเกิดขึ้นจากกลุ่มประชากรรอบ ๆ ที่เล็กกว่าและอยู่แยกต่างหาก ซึ่งมีการขัดขวางไม่ให้แลกเปลี่ยนยีนกับกลุ่มประชากรหลัก มันสัมพันธ์กับแนวคิดของ<a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%8F%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B9%8C%E0%B8%9C%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B8%81%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%87" class="mw-redirect" title="ปรากฏการณ์ผู้ก่อตั้ง">ปรากฏการณ์ผู้ก่อตั้ง</a> (founder effect) เพราะกลุ่มประชากรเล็ก ๆ มักจะเกิด<a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%AD%E0%B8%84%E0%B8%AD%E0%B8%94%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%A3" class="mw-redirect" title="คอคอดประชากร">คอคอดประชากร</a> (population bottleneck) <a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%96%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A2%E0%B8%B5%E0%B8%99%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B9%84%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B8%B2%E0%B8%B0%E0%B8%88%E0%B8%87" title="การเปลี่ยนความถี่ยีนอย่างไม่เจาะจง">การเปลี่ยนความถี่ยีนอย่างไม่เจาะจง</a>บ่อยครั้งเสนอว่ามีบทบาทสำคัญต่อการเกิดสปีชีส์รอบบริเวณ </p><p>กรณีศึกษารวมทั้ง </p> <ul><li>Mayr bird fauna<sup id="cite_ref-Mayr1992_9-0" class="reference"><a href="#cite_note-Mayr1992-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>นกออสเตรเลีย <i>Petroica multicolor</i> (Norfolk robin)</li> <li>การแยกเอกเทศทางการสืบพันธุ์ (reproductive isolation) ที่เกิดขึ้นในกลุ่มประชากรของแมลงวันสกุล <i>Drosophila</i> ซึ่งทำให้ตกอยู่ใต้เหตุการณ์คอคอดประชากร</li></ul> <p><span id="parapatric"></span> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="การเกิดสปีชีส์ข้างบริเวณ_(parapatric_speciation)"><span id=".E0.B8.81.E0.B8.B2.E0.B8.A3.E0.B9.80.E0.B8.81.E0.B8.B4.E0.B8.94.E0.B8.AA.E0.B8.9B.E0.B8.B5.E0.B8.8A.E0.B8.B5.E0.B8.AA.E0.B9.8C.E0.B8.82.E0.B9.89.E0.B8.B2.E0.B8.87.E0.B8.9A.E0.B8.A3.E0.B8.B4.E0.B9.80.E0.B8.A7.E0.B8.93_.28parapatric_speciation.29"></span>การเกิดสปีชีส์ข้างบริเวณ (parapatric speciation)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C&action=edit&section=4" title="แก้ไขส่วน: การเกิดสปีชีส์ข้างบริเวณ (parapatric speciation)"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ในการเกิดสปีชีส์แบบนี้ จะมีการแยกออกเป็นบางส่วนเท่านั้นของกลุ่มประชากรสองกลุ่มเพราะเหตุของภูมิภาค สิ่งมีชีวิตแต่ละหน่วยของสปีชีส์ทั้งสองอาจมาเจอกันหรือข้ามเปลี่ยนที่อยู่เป็นบางครั้งบางคราว แต่<a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%A1" title="ความเหมาะสม">ความเหมาะสม</a>ที่ลดลงของเฮเทอโรไซโกต (heterozygote) ก็จะทำให้เกิดการคัดเลือกพฤติกรรมหรือกลไกที่ป้องกันไม่ให้ผสมพันธุ์กันระหว่างสายพันธุ์ </p><p>การเกิดสปีชีส์แบบนี้มักจะจำลองเป็นความต่าง ๆ ของสิ่งมีชีวิตที่สืบต่อกันภายในแหล่งที่อยู่ซึ่งเชื่อมต่อกันเป็น "แหล่งเดียว" โดยเป็นเหตุหนึ่งของการคัดเลือกโดยธรรมชาติ และไม่ใช่เป็นผลของการแยกแหล่งที่อยู่เป็นเอกเทศเหมือนกับในการเกิดสปีชีส์ต่างบริเวณและรอบบริเวณ </p><p>การเกิดสปีชีส์แบบนี้อาจสัมพันธ์กับการคัดเลือกที่ขึ้นอยู่กับภูมิภาพที่ต่างกัน แม้จะมี <a href="/wiki/Gene_flow" class="mw-redirect" title="Gene flow">Gene flow</a> ระหว่างกลุ่มประชากรสองกลุ่ม แต่การคัดเลือกที่ต่างกันอย่างสำคัญอาจขัดขวางการผสมรวมยีนเข้าด้วยกัน และในที่สุด สปีชีส์ที่ต่างกันก็จะพัฒนาเกิดขึ้น<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ความแตกต่างของแหล่งที่อยู่อาจสำคัญต่อการพัฒนาเกิดขึ้นของการแยกเอกเทศทางการสืบพันธุ์ มากกว่าเวลาที่แยกจากกัน </p><p>ยกตัวอย่างเช่น จิ้งเหลนน้อยหางยาวพันธุ์ <i>Darevskia rudis</i>, <i>D. valentini</i> และ <i>D. portschinskii</i> สามารถผสมพันธุ์สร้างลูกผสมในโซนลูกผสม (hybrid zone) ของตน ๆ แต่การสร้างลูกผสมระหว่างจิ้งเหลน <i>D. portschinskii</i> และ <i>D. rudis</i> ซึ่งแยกสายพันธุ์ก่อนกว่าแต่อยู่ในแหล่งที่อยู่ซึ่งคล้ายกัน จะมีผลดีกว่าการสร้างลูกผสมระหว่าง <i>D. valentini</i> กับสปีชีส์สองอย่างอื่น ๆ ซึ่งความจริงแยกสายพันธุ์ทีหลังแต่อยู่ในที่อยู่ซึ่งภูมิอากาศต่างกัน<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A7%E0%B8%A8%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2" class="mw-redirect" title="นักนิเวศวิทยา">นักนิเวศวิทยา</a>จะพูดถึงการเกิดสปีชีส์แบบ parapatric และ peripatric ตามการมีวิถีชีวิตเฉพาะนิเวศน์ (ecological niche) คือจะต้องมีวิถีชีวิตเฉพาะที่เป็นไปได้เพื่อที่สปีชีส์ใหม่จะอยู่รอดได้ Ring species<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>A<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> เช่น นกนางนวล (<i>Larus</i>) ได้อ้างว่า แสดงการเกิดสปีชีส์ที่กำลังเป็นไปอยู่ แม้สถานการณ์จริง ๆ อาจซับซ้อนกว่าตามที่ว่า<sup id="cite_ref-Liebers_13-0" class="reference"><a href="#cite_note-Liebers-13"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ส่วนหญ้า <i>Anthoxanthum odoratum</i> อาจกำลังเกิดสปีชีส์เช่นนี้ในบริเวณที่เหมืองได้สร้าง<a href="/wiki/%E0%B8%A1%E0%B8%A5%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%B0" class="mw-redirect" title="มลภาวะ">มลภาวะ</a><sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><span id="sympatric"></span> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="การเกิดสปีชีส์ร่วมบริเวณ_(sympatric_speciation)"><span id=".E0.B8.81.E0.B8.B2.E0.B8.A3.E0.B9.80.E0.B8.81.E0.B8.B4.E0.B8.94.E0.B8.AA.E0.B8.9B.E0.B8.B5.E0.B8.8A.E0.B8.B5.E0.B8.AA.E0.B9.8C.E0.B8.A3.E0.B9.88.E0.B8.A7.E0.B8.A1.E0.B8.9A.E0.B8.A3.E0.B8.B4.E0.B9.80.E0.B8.A7.E0.B8.93_.28sympatric_speciation.29"></span>การเกิดสปีชีส์ร่วมบริเวณ (sympatric speciation)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C&action=edit&section=5" title="แก้ไขส่วน: การเกิดสปีชีส์ร่วมบริเวณ (sympatric speciation)"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Freshwater_angelfish_biodome.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Freshwater_angelfish_biodome.jpg/220px-Freshwater_angelfish_biodome.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Freshwater_angelfish_biodome.jpg/330px-Freshwater_angelfish_biodome.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Freshwater_angelfish_biodome.jpg/440px-Freshwater_angelfish_biodome.jpg 2x" data-file-width="640" data-file-height="480" /></a><figcaption> ปลาน้ำจืดสกุล <i>Pterophyllum</i> (freshwater angelfish) ซึ่งเป็นปลาหมอสีชนิดหนึ่ง </figcaption></figure> <p>การเกิดสปีชีส์ร่วมบริเวณ (Sympatric speciation) หมายถึงการเกิดสปีชีส์ลูกหลานสองสปีชีส์หรือมากกว่านั้น จากสปีชีส์บรรพบุรุษเดียวโดยทั้งหมดอยู่ในภูมิภาคเดียวกัน ตัวอย่างที่อ้างบ่อยครั้งที่สุดก็คือ แมลงที่กลายมาอาศัยพืชต่าง ๆ กันแม้อยู่ในบริเวณเดียวกัน<sup id="cite_ref-rhagoletis1_15-0" class="reference"><a href="#cite_note-rhagoletis1-15"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-hostplant1_16-0" class="reference"><a href="#cite_note-hostplant1-16"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> อย่างไรก็ดี การเกิดสปีชีส์ร่วมบริเวณมีจริง ๆ หรือไม่ ก็ยังเป็นเรื่องที่ยังไม่ชัดเจน<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>ตัวอย่างที่ดีที่สุดก็คือ<a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%AD%E0%B8%AA%E0%B8%B5" class="mw-redirect" title="ปลาหมอสี">ปลาหมอสี</a>ใน<a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%AD%E0%B8%9F%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%95%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%AD%E0%B8%AD%E0%B8%81" title="แอฟริกาตะวันออก">แอฟริกาตะวันออก</a> ซึ่งอยู่ใน<a href="/wiki/%E0%B8%97%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%9A" title="ทะเลสาบ">ทะเลสาบ</a>ริฟต์แวล์ลีย์ โดยเฉพาะ<a href="/wiki/%E0%B8%97%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%9A%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%95%E0%B8%AD%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2" title="ทะเลสาบวิกตอเรีย">ทะเลสาบวิกตอเรีย</a> <a href="/wiki/%E0%B8%97%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%9A%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%B5" title="ทะเลสาบมาลาวี">ทะเลสาบมาลาวี</a> และ<a href="/wiki/%E0%B8%97%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%9A%E0%B9%81%E0%B8%97%E0%B8%99%E0%B8%81%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%A2%E0%B8%B5%E0%B8%81%E0%B8%B2" title="ทะเลสาบแทนกันยีกา">ทะเลสาบแทนกันยีกา</a> โดยได้ค้นพบแล้วกว่า 800 สปีชีส์ และโดยการประเมินบางงาน อาจมีถึง 1,600 สปีชีส์ในแถบนั้น วิวัฒนาการของปลาอ้างว่าเป็นตัวอย่างของทั้งการคัดเลือกโดยธรรมชาติและการคัดเลือกทางเพศ<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>งานศึกษาแสดงว่า การเกิดสปีชีส์ร่วมบริเวณอาจได้เกิดขึ้นใน<a href="/wiki/%E0%B8%8B%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C" title="ซาลาแมนเดอร์">ซาลาแมนเดอร์</a>ถ้ำเทนเนสซี (<i>Gyrinophilus palleucus</i>)<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> การเกิดสปีชีส์ร่วมบริเวณโดยอาศัยปัจจัยจาก<a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%9A%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A7%E0%B8%A8" title="ระบบนิเวศ">ระบบนิเวศ</a> ยังอาจอธิบายความหลากหลายอย่างไม่น่าเชื่อของ<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%A7%E0%B9%8C%E0%B8%9E%E0%B8%A7%E0%B8%81%E0%B8%81%E0%B8%B8%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B8%9B%E0%B8%B9" title="สัตว์พวกกุ้งกั้งปู">สัตว์พวกกุ้งกั้งปู</a>ที่อยู่ในระดับความลึกต่าง ๆ ของ<a href="/wiki/%E0%B8%97%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%9A%E0%B9%84%E0%B8%9A%E0%B8%84%E0%B8%B2%E0%B8%A5" title="ทะเลสาบไบคาล">ทะเลสาบไบคาล</a>ใน<a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%8B%E0%B8%9A%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2" title="ไซบีเรีย">ไซบีเรีย</a><sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Budding speciation (การเกิดสปีชีส์แบบแตกหน่อ) ยังได้เสนอว่าเป็นรูปแบบโดยเฉพาะหนึ่ง ๆ ของการเกิดสปีชีส์ร่วมบริเวณ ที่กลุ่มเล็ก ๆ ของประชากรได้แยกเป็นเอกเทศจากกลุ่มบรรพบุรุษเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ โดยเลือกผสมพันธุ์ในพวกของตนเอง การเกิดสปีชีส์เช่นนี้จะผลักดันโดยประโยชน์ต่าง ๆ ที่มารวมกันจากการผสมพันธุ์ภายในกลุ่มหลายอย่าง เช่น <a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%81%E0%B8%AA%E0%B8%94%E0%B8%87%E0%B8%AD%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%A2%E0%B8%B5%E0%B8%99" title="การแสดงออกของยีน">การแสดงออก</a>ของ<a href="/wiki/%E0%B8%9F%E0%B8%B5%E0%B9%82%E0%B8%99%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%9B%E0%B9%8C" class="mw-redirect" title="ฟีโนไทป์">ฟีโนไทป์</a>แบบด้อยที่มีประโยชน์เป็นต้น การรวมประโยชน์ที่ลดความแตกต่างของ<a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%A1" title="ความเหมาะสม">ความเหมาะสม</a>เนื่องจาก<a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A1%E0%B8%81%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B9%83%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%A2%E0%B8%B5%E0%B8%99" title="การรวมกันใหม่ของยีน">การรวมกันใหม่ของยีน</a> (recombination load) และลดราคาของ<a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%9A%E0%B8%9E%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%98%E0%B8%B8%E0%B9%8C%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%A8%E0%B8%B1%E0%B8%A2%E0%B9%80%E0%B8%9E%E0%B8%A8" title="การสืบพันธุ์แบบอาศัยเพศ">การสืบพันธุ์แบบอาศัยเพศ</a><sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Rhagoletis_pomonella.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Rhagoletis_pomonella.jpg/220px-Rhagoletis_pomonella.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Rhagoletis_pomonella.jpg/330px-Rhagoletis_pomonella.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Rhagoletis_pomonella.jpg/440px-Rhagoletis_pomonella.jpg 2x" data-file-width="3071" data-file-height="2055" /></a><figcaption> แมลงวันฮอว์ธอร์น (<i>Rhagoletis pomonella</i>) </figcaption></figure> <p>แมลงวันฮอว์ธอร์น (<i>Rhagoletis pomonella</i>) หรือเรียกอีกอย่างว่า แมลงวันหนอนแอปเปิล ดูเหมือนกำลังจะเกิดสปีชีส์ร่วมบริเวณ<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> เพราะกลุ่มประชากรต่าง ๆ ของแมลงวันกินผลไม้ที่แตกต่างกัน กลุ่มประชากรโดยเฉพาะได้เกิดใน<a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B7%E0%B8%AD" class="mw-redirect" title="อเมริกาเหนือ">อเมริกาเหนือ</a>ในคริสต์ศตวรรษที่ 19 สักช่วงหนึ่งหลังจากมีการนำแอปเปิลซึ่งไม่ใช่พืชพื้นที่เข้ามาปลูก กลุ่มที่กินแอปเปิลปกติจะกินแต่แอปเปิล และไม่กินอาหารของบรรพบุรุษคือผลฮอว์ธอร์น (สกุล <i>Crataegus</i>) และกลุ่มที่กินฮอว์ธอร์นปกติก็จะไม่กินแอปเปิล หลักฐานบางอย่าง รวมทั้งการมี<a href="/wiki/%E0%B9%82%E0%B8%A5%E0%B8%84%E0%B8%B1%E0%B8%AA_(%E0%B8%9E%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%98%E0%B8%B8%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C)" title="โลคัส (พันธุศาสตร์)">โลคัส</a> allozyme ที่ต่างกัน 6 ตำแหน่งจาก 13 ตำแหน่ง การโตช้ากว่าตามฤดูของแมลงที่กินผลฮอว์ธอร์นและโตใช้เวลานานกว่าแมลงวันที่กินแอปเปิล และการไม่ผสมพันธุ์กันระหว่างสายพันธุ์ (นักวิจัยได้พบอัตราลูกผสมที่ 4-6%) ล้วนแต่ชี้ว่า การเกิดสปีชีส์ร่วมบริเวณกำลังเกิดขึ้น<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="การเสริมแรง_(Reinforcement)"><span id=".E0.B8.81.E0.B8.B2.E0.B8.A3.E0.B9.80.E0.B8.AA.E0.B8.A3.E0.B8.B4.E0.B8.A1.E0.B9.81.E0.B8.A3.E0.B8.87_.28Reinforcement.29"></span>การเสริมแรง (Reinforcement)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C&action=edit&section=6" title="แก้ไขส่วน: การเสริมแรง (Reinforcement)"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>การเสริมแรง หรือเรียกอีกอย่างว่า ปรากฏการณ์วอลเลซ (Wallace effect) เป็นกระบวนการที่การคัดเลือกโดยธรรมชาติจะเพิ่มการแยกเอกเทศทางการสืบพันธุ์ (reproductive isolation)<sup id="cite_ref-tutorial_online_25-0" class="reference"><a href="#cite_note-tutorial_online-25"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ซึ่งอาจเกิดขึ้นเมื่อกลุ่มประชากรสองกลุ่มของสปีชีส์เดียวกันแยกจากกันแล้วกลับมาอยู่ร่วมกันอีก ถ้าการแยกเอกเทศทางการสืบพันธุ์ได้เกิดอย่างสมบูรณ์แบบ พวกมันก็จะได้กลายเป็นสองสปีชีส์ที่เข้ากันไม่ได้แล้ว แต่ถ้ายังไม่สมบูรณ์ การผสมพันธุ์ระหว่างกลุ่มก็จะสร้างลูกผสม ซึ่งอาจจะสืบทอดสายพันธุ์ต่อไปได้หรือไม่ได้ ถ้าสืบทอดสายพันธุ์ต่อไปไม่ได้ หรือว่าได้แต่มีความเหมาะสมน้อยกว่าบรรพบุรุษ ก็จะทำให้แยกเอกเทศทางการสืบพันธุ์เพิ่มขึ้น และดังนั้น จึงจัดได้ว่าการเกิดสปีชีส์ได้สำเร็จแล้ว (ดังในกรณี<a href="/wiki/%E0%B8%A1%E0%B9%89%E0%B8%B2" title="ม้า">ม้า</a>และ<a href="/wiki/%E0%B8%A5%E0%B8%B2" title="ลา">ลา</a>) </p><p>เหตุผลในเรื่องนี้ก็คือว่า ถ้าพ่อแม่ของลูกผสมต่างก็มีลักษณะสืบสายพันธุ์ที่คัดเลือกโดยธรรมชาติเพื่อให้เหมาะสมกับสิ่งแวดล้อมบางอย่าง ลูกผสมก็จะมีลักษณะจากทั้งพ่อแม่ และดังนั้น จึงไม่เหมาะสมกับวิถีชีวิตเฉพาะนิเวศน์ทั้งสองเท่ากับพ่อแม่ ความเหมาะสมที่ต่ำกว่าของลูกผสมก็จะทำให้เกิดการคัดเลือกให้ผสมพันธุ์กับสัตว์ที่มีลักษณะบางอย่างคล้ายตนมากกว่า (assortative mating) ซึ่งก็จะจำกัดลักษณะลูกผสมไปในตัว เป็นปรากฏการณ์ที่บางครั้งเรียกว่า ปรากฏการณ์วอลเลซ ตามนักชีววิทยาวิวัฒนาการ<a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%A5%E0%B9%80%E0%B8%9F%E0%B8%A3%E0%B8%94_%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%AA%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%A5_%E0%B8%A7%E0%B8%AD%E0%B8%A5%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B8%8B" title="อัลเฟรด รัสเซล วอลเลซ">อัลเฟรด รัสเซล วอลเลซ</a> ผู้เสนอในปลายคริสต์ศตวรรษที่ 19 ว่า นี่อาจเป็นปัจจัยสำคัญของการเกิดสปีชีส์<sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ในนัยตรงข้าม ถ้าลูกผสมเหมาะสมมากกว่าพ่อแม่ กลุ่มทั้งสองก็จะรวมกันเป็นสปีชีส์เดียวกันอีกภายในบริเวณที่อยู่ร่วมกัน </p><p>การเสริมแรงให้แยกเอกเทศทางการสืบพันธุ์ จำเป็นสำหรับการเกิดสปีชีส์ทั้งแบบข้างบริเวณ (parapatric) และแบบร่วมบริเวณ (sympatric) เพราะถ้าไม่มีการเสริมแรง โซนลูกผสม (hybrid zone) ซึ่งเป็นเขตทางภูมิภาคที่สปีชีส์เดียวกันแต่มีรูปแบบต่าง ๆ กันอยู่ร่วมกันก็จะไม่กลายเป็นเขตแบ่งสปีชีส์ที่ต่างกัน โซนลูกผสมเป็นเขตที่กลุ่มประชากรที่เบนออกจากกันมาเจอกันแล้วผสมพันธุ์ระหว่างสายพันธุ์ ลูกผสมจะสามัญมากในเขตเช่นนี้ แต่ถ้าไม่มีการเสริมแรง สปีชีส์ทั้งสองก็จะผสมพันธุ์กันอย่างไม่เลือก การเสริมแรงอาจทำขึ้นในการทดลองดังจะกล่าวต่อไป </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="การเกิดสปีชีส์เหตุนิเวศน์_(ecological_speciation)_และการเกิดสปีชีส์ขนาน"><span id=".E0.B8.81.E0.B8.B2.E0.B8.A3.E0.B9.80.E0.B8.81.E0.B8.B4.E0.B8.94.E0.B8.AA.E0.B8.9B.E0.B8.B5.E0.B8.8A.E0.B8.B5.E0.B8.AA.E0.B9.8C.E0.B9.80.E0.B8.AB.E0.B8.95.E0.B8.B8.E0.B8.99.E0.B8.B4.E0.B9.80.E0.B8.A7.E0.B8.A8.E0.B8.99.E0.B9.8C_.28ecological_speciation.29_.E0.B9.81.E0.B8.A5.E0.B8.B0.E0.B8.81.E0.B8.B2.E0.B8.A3.E0.B9.80.E0.B8.81.E0.B8.B4.E0.B8.94.E0.B8.AA.E0.B8.9B.E0.B8.B5.E0.B8.8A.E0.B8.B5.E0.B8.AA.E0.B9.8C.E0.B8.82.E0.B8.99.E0.B8.B2.E0.B8.99"></span>การเกิดสปีชีส์เหตุนิเวศน์ (ecological speciation) และการเกิดสปีชีส์ขนาน</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C&action=edit&section=7" title="แก้ไขส่วน: การเกิดสปีชีส์เหตุนิเวศน์ (ecological speciation) และการเกิดสปีชีส์ขนาน"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>การคัดเลือกทางนิเวศน์ก็คือ "ปฏิสัมพันธ์ระหว่างสิ่งมีชีวิตหนึ่ง ๆ กับสิ่งแวดล้อมเมื่อหาทรัพยากร"<sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> การคัดเลือกโดยธรรมชาติจะมีบทบาทต่อกระบวนการเกิดสปีชีส์+โดยที่ "ภายใต้การเกิดสปีชีส์เหตุนิเวศน์ (ecological speciation) กลุ่มประชากรในสิ่งแวดล้อมที่ต่างกัน หรือกลุ่มประชากรที่หาประโยชน์จากสิ่งแวดล้อมที่ต่างกัน จะประสบกับแรงกดดันคัดเลือกโดยธรรมชาติที่ต่างกัน เป็นแรงกดดันต่อลักษณะสืบสายพันธุ์ซึ่งทำให้วิวัฒนาการเป็นการแยกเอกเทศทางการสืบพันธุ์ไม่ว่าจะโดยตรงหรือโดยอ้อม"<sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> หลักฐานของบทบาทที่ระบบนิเวศมีต่อกระบวนการเกิดสปีชีส์ก็มีอยู่ งานศึกษาใน<a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%87%E0%B8%81%E0%B9%83%E0%B8%99" title="ปลาเหล็กใน">ปลาเหล็กใน</a> (<a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C_(%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A7%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2)" title="วงศ์ (ชีววิทยา)">วงศ์</a> Gasterosteidae) สนับสนุนการเกิดสปีชีส์โดยเป็นผลข้างเคียงของความกดดันทางนิเวศน์<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>ส่วนการเกิดสปีชีส์แบบขนาน (parallel speciation) เป็น "การแยกเอกเทศทางการสืบพันธุ์ซึ่งได้วิวัฒนาการขึ้นอย่างซ้ำ ๆ ระหว่างกลุ่มประชากรต่างหาก ๆ ที่ปรับตัวเข้ากับสิ่งแวดล้อมที่ต่างกัน ในระดับที่สูงกว่ากลุ่มประชากรต่างหาก ๆ ที่ปรับตัวเข้ากับสิ่งแวดล้อมคล้าย ๆ กัน"<sup id="cite_ref-DolphSchluter_30-0" class="reference"><a href="#cite_note-DolphSchluter-30"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>หลักฐานยืนยันแล้วว่า การเกิดสปีชีส์เหตุนิเวศน์มีจริง ๆ โดยหลักฐานโดยมาก "สะสมจากงานศึกษาบนลงล่าง (top-down) ของการปรับตัวและการแยกเอกเทศทางการสืบพันธุ์"<sup id="cite_ref-DolphSchluter_30-1" class="reference"><a href="#cite_note-DolphSchluter-30"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="การคัดเลือกทางเพศ"><span id=".E0.B8.81.E0.B8.B2.E0.B8.A3.E0.B8.84.E0.B8.B1.E0.B8.94.E0.B9.80.E0.B8.A5.E0.B8.B7.E0.B8.AD.E0.B8.81.E0.B8.97.E0.B8.B2.E0.B8.87.E0.B9.80.E0.B8.9E.E0.B8.A8"></span>การคัดเลือกทางเพศ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C&action=edit&section=8" title="แก้ไขส่วน: การคัดเลือกทางเพศ"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>เป็นเรื่องที่ยอมรับอย่างกว้างขวางว่า การคัดเลือกทางเพศ (sexual selection) อาจเป็นตัวขับการเกิดสปีชีส์ในสิ่งมีชีวิตหลาย<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%84%E0%B8%A5%E0%B8%94" title="เคลด">เคลด</a> โดยเกิดต่างหากจากการคัดเลือกโดยธรรมชาติ<sup id="cite_ref-Panhuis_31-0" class="reference"><a href="#cite_note-Panhuis-31"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> อย่างไรก็ดี คำว่า การเกิดสปีชีส์ ในบริบทนี้ มักจะใช้ในสองความหมายที่ไม่ได้แยกขาดจากกัน ความหมายแรกหมายถึงการเกิดสปีชีส์ใหม่ ซึ่งก็คือ การแตกสายพันธุ์ของสปีชีส์ที่มีอยู่แล้วออกเป็นสองสปีชีส์ หรือการแตกหน่อของสปีชีส์ใหม่จากสปีชีส์บรรพบุรุษ ทั้งสองผลักดันโดย "ความนิยมทางแฟชั่น" คือการชอบใจลักษณะต่าง ๆ ในเพศตรงกันข้ามที่ไม่จำเป็นต้องมีคุณสมบัติทางการปรับตัว<sup id="cite_ref-Panhuis_31-1" class="reference"><a href="#cite_note-Panhuis-31"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>ความหมายที่สองหมายถึงความโน้มเอียงที่มีอย่างกว้างขวางของสัตว์มีเพศ ในการแบ่งกลุ่มออกเป็นสปีชีส์ที่กำหนดได้อย่างชัดเจน<sup id="cite_ref-FOOTNOTEGould1980[httpsarchiveorgdetailspandasthumb000steppage204_204–213]"A_Quahog_is_a_Quahog"_35-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEGould1980[httpsarchiveorgdetailspandasthumb000steppage204_204–213]"A_Quahog_is_a_Quahog"-35"><span class="cite-bracket">[</span>34<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Maynard_36-0" class="reference"><a href="#cite_note-Maynard-36"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> แทนที่จะเป็นฟีโนไทป์ที่ต่างแบบแต่สืบเนื่องกันทั้งโดยเวลาและพื้นที่ ซึ่งจริง ๆ เป็นผลที่เข้าใจได้ง่ายกว่าหรือสมเหตุผลมากกว่าในการคัดเลือกโดยธรรมชาติ เป็นเรื่องที่<a href="/wiki/%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%AA%E0%B9%8C_%E0%B8%94%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%99" title="ชาลส์ ดาร์วิน">ชาลส์ ดาร์วิน</a>เข้าใจว่าเป็นปัญหา และได้เขียนไว้ในหนังสือ <i>กำเนิดสปีชีส์ (On the Origin of Species)</i> ภายใต้หัวข้อ "ปัญหาของทฤษฎี (Difficulties with the Theory)"<sup id="cite_ref-OofS_37-0" class="reference"><a href="#cite_note-OofS-37"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> มีการเสนอสมมติฐานหลายอย่างว่าการเลือกคู่ (mate choice) อาจมีบทบาทสำคัญในการแก้ปัญหาที่ดาร์วินกล่าวไว้<sup id="cite_ref-Maynard_36-1" class="reference"><a href="#cite_note-Maynard-36"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Bernstein85_38-0" class="reference"><a href="#cite_note-Bernstein85-38"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Koeslag,_1990_39-0" class="reference"><a href="#cite_note-Koeslag,_1990-39"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Koeslag,_1995_40-0" class="reference"><a href="#cite_note-Koeslag,_1995-40"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Unnikrishnan_41-0" class="reference"><a href="#cite_note-Unnikrishnan-41"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-miller_42-0" class="reference"><a href="#cite_note-miller-42"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Mouflon_in_zoo.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Mouflon_in_zoo.jpg/240px-Mouflon_in_zoo.jpg" decoding="async" width="240" height="160" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Mouflon_in_zoo.jpg/360px-Mouflon_in_zoo.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Mouflon_in_zoo.jpg/480px-Mouflon_in_zoo.jpg 2x" data-file-width="3456" data-file-height="2304" /></a><figcaption> แกะยุโรป (<i>Ovis aries musimon</i>) </figcaption></figure> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Drosophila_pseudoobscura-Male.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Drosophila_pseudoobscura-Male.png/240px-Drosophila_pseudoobscura-Male.png" decoding="async" width="240" height="107" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/cb/Drosophila_pseudoobscura-Male.png 1.5x" data-file-width="256" data-file-height="114" /></a><figcaption> แมลงวัน <i>Drosophila pseudoobscura</i> ตัวผู้ เป็นพ้นธุ์ที่ใช้อย่างกว้างขวางเพื่อศึกษากระบวนการวิวัฒนาการ </figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="การเกิดสปีชีส์โดยทำขึ้น"><span id=".E0.B8.81.E0.B8.B2.E0.B8.A3.E0.B9.80.E0.B8.81.E0.B8.B4.E0.B8.94.E0.B8.AA.E0.B8.9B.E0.B8.B5.E0.B8.8A.E0.B8.B5.E0.B8.AA.E0.B9.8C.E0.B9.82.E0.B8.94.E0.B8.A2.E0.B8.97.E0.B8.B3.E0.B8.82.E0.B8.B6.E0.B9.89.E0.B8.99"></span>การเกิดสปีชีส์โดยทำขึ้น</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C&action=edit&section=9" title="แก้ไขส่วน: การเกิดสปีชีส์โดยทำขึ้น"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>สปีชีส์ใหม่ได้สร้างขึ้นโดยวิธิการทาง<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%A7%E0%B8%9A%E0%B8%B2%E0%B8%A5" title="สัตวบาล">สัตวบาล</a> แต่การเริ่มสร้างสปีชีส์อย่างนี้ก็ยังมีจุดเริ่มต้นและวิธีเริ่มต้นที่ไม่ชัดเจน บ่อยครั้ง สัตว์เลี้ยงที่สืบสายมาจากสัตว์ป่าก็ยังสามารถผสมพันธุ์ระหว่างสายพันธุ์ และมีลูกที่สืบพันธ์ต่อไปได้ เหมือนกับ<a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A2" class="mw-redirect" title="วัวควาย">วัวควาย</a>ที่เลี้ยง ซึ่งสามารถพิจารณาว่าเป็นสปีชีส์เดียวกันกับวัวป่า <a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%97%E0%B8%B4%E0%B8%87" title="กระทิง">กระทิง</a>ป่า <a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B5" title="จามรี">จามรี</a>ป่า เป็นต้น หรือ<a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%81%E0%B8%B0" title="แกะ">แกะ</a>เลี้ยงที่ยังสามารถผสมพันธุ์ระหว่างสายพันธุ์กับแกะป่า เช่น <i>Ovis aries musimon</i><sup id="cite_ref-43" class="reference"><a href="#cite_note-43"><span class="cite-bracket">[</span>42<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-pmid12028771_44-0" class="reference"><a href="#cite_note-pmid12028771-44"><span class="cite-bracket">[</span>43<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>การสร้างสปีชีส์ใหม่ในห้องปฏิบัติการที่บันทึกไว้ดีที่สุดก็คือที่ทำในปลายคริสต์ทศวรรษ 1980 นักวิชาการคู่หนึ่ง (William R. Rice และ George W. Salt) ได้เลี้ยงแมลงวันทอง (<i><a href="/wiki/Drosophila_melanogaster" class="mw-redirect" title="Drosophila melanogaster">Drosophila melanogaster</a></i>) โดยใช้วงกตที่แบ่งเป็นแหล่งที่อยู่โดยมีทางเลือก 3 อย่าง คือ มืด/สว่าง บน/ล่าง มีกลิ่น acetaldehyde/<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%AD%E0%B8%97%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%AD%E0%B8%A5" title="เอทานอล">เอทานอล</a> แมลงวันแต่ละยุคจะใส่ไว้ในวงกต และแมลงวันที่ออกมาจากทางออก 2 ทางออกใน 8 ก็จะจับให้ผสมพันธุ์กันในกลุ่มของตน หลังจาก 35 ชั่วยุค กลุ่มสองกลุ่มนี้และลูก ๆ ได้แยกเอกเทศทางการสืบพันธุ์เพราะชอบแหล่งที่อยู่โดยเฉพาะ ๆ อย่างมีกำลัง จะผสมพันธุ์ภายในบริเวณที่อยู่ที่ตนชอบใจเท่านั้น และไม่ผสมพันธุ์กับแมลงวันซึ่งชอบที่อยู่อื่น<sup id="cite_ref-45" class="reference"><a href="#cite_note-45"><span class="cite-bracket">[</span>44<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ประวัติของการสร้างสปีชีส์เช่นนี้ได้บรรยายไว้ในงานปี 1993<sup id="cite_ref-46" class="reference"><a href="#cite_note-46"><span class="cite-bracket">[</span>45<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-pmid14628909_47-0" class="reference"><a href="#cite_note-pmid14628909-47"><span class="cite-bracket">[</span>46<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><span class="mw-default-size" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Drosophila_speciation_experiment.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Drosophila_speciation_experiment.svg/600px-Drosophila_speciation_experiment.svg.png" decoding="async" width="600" height="235" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Drosophila_speciation_experiment.svg/900px-Drosophila_speciation_experiment.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Drosophila_speciation_experiment.svg/1200px-Drosophila_speciation_experiment.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="235" /></a></span> </p> <div style="clear:both;"></div> <p>งานปี 1989 ได้ใช้การทดลองในห้องปฏิบัติการเพื่อแสดงว่า การแยกเอกเทศทางการสืบพันธุ์สามารถวิวัฒนาการขึ้นในแมลงวัน <i>Drosophila pseudoobscura</i> หลายชั่วยุคแมลง หลังจากใส่พวกมันในสื่อที่ต่างกัน คือ สื่อที่สมบูรณ์ด้วยแป้งหรือด้วยมอลโทส<sup id="cite_ref-48" class="reference"><a href="#cite_note-48"><span class="cite-bracket">[</span>47<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ซึ่งเป็นงานที่ทำซ้ำได้ง่าย ๆ กับแมลงวันประเภทอื่น ๆ และอาหารอื่น ๆ<sup id="cite_ref-49" class="reference"><a href="#cite_note-49"><span class="cite-bracket">[</span>48<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> งานวิจัยปี 2005 ได้แสดงว่า วิวัฒนาการเป็นการแยกเอกเทศทางการสืบพันธุ์ที่รวดเร็วเช่นนี้ อาจเป็นเค้าที่หลงเหลืออยู่ของเหตุการณ์ติดเชื้อ<a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%84%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2" title="แบคทีเรีย">แบคทีเรีย</a> <i>Wolbachia</i> ของแมลงวัน<sup id="cite_ref-pmid16568634_50-0" class="reference"><a href="#cite_note-pmid16568634-50"><span class="cite-bracket">[</span>49<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>อีกนัยหนึ่ง ผลที่พบเหล่านี้เข้ากับไอเดียว่า สัตว์มีเพศโดยธรรมชาติจะไม่อยากสืบพันธุ์กับสัตว์อื่น ๆ ที่มีรูปปรากฏและพฤติกรรมต่างจากปกติ เพราะเสี่ยงสูงมากว่า ลักษณะเบี่ยงเบนเช่นนี้เกิดจาก<a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B9%84%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%94%E0%B8%B5" title="การปรับตัวไม่ดี">การปรับตัวไม่ดี</a>ที่สืบทอดได้ ดังนั้น ถ้าสัตว์มีเพศ ผู้ไม่สามารถพยากรณ์ทิศทางของการคัดเลือกโดยธรรมชาติในอนาคตได้ ได้รับการวางเงื่อนไขให้สร้างลูกหลานซึ่งเหมาะสมที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ มันก็จะเลี่ยงคู่สืบพันธุ์ที่มีนิสัยหรือรูปร่างแปลก ๆ<sup id="cite_ref-51" class="reference"><a href="#cite_note-51"><span class="cite-bracket">[</span>50<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Langlois_&_Roggman,_1990_52-0" class="reference"><a href="#cite_note-Langlois_&_Roggman,_1990-52"><span class="cite-bracket">[</span>51<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Koeslag,_1990_39-1" class="reference"><a href="#cite_note-Koeslag,_1990-39"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Koeslag,_1995_40-1" class="reference"><a href="#cite_note-Koeslag,_1995-40"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Unnikrishnan_41-1" class="reference"><a href="#cite_note-Unnikrishnan-41"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ดังนั้น สัตว์มีเพศจึงมักจัดกลุ่มตัวเองเข้าเป็นสปีชีส์ที่แยกเป็นเอกเทศทางการสืบพันธุ์อย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้<sup id="cite_ref-Koeslag,_1995_40-2" class="reference"><a href="#cite_note-Koeslag,_1995-40"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ยีน"><span id=".E0.B8.A2.E0.B8.B5.E0.B8.99"></span>ยีน</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C&action=edit&section=10" title="แก้ไขส่วน: ยีน"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>มีการพบยีนเกี่ยวกับการเกิดสปีชีส์น้อยมาก ซึ่งมักจะเกี่ยวข้องกับกระบวนการเสริมแรงในระยะหลัง ๆ ของการเกิดสปีชีส์ ในปี 2008 มีการรายงานยีนการเกิดสปีชีส์ที่เป็นเหตุของการแยกเอกเทศทางการสืบพันธุ์<sup id="cite_ref-53" class="reference"><a href="#cite_note-53"><span class="cite-bracket">[</span>52<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> คือทำให้ลูกผสมกับสปีชีส์ที่เกี่ยวข้องกันเป็นหมัน ลำดับการเกิดสปีชีส์ของกลุ่ม 3 กลุ่มที่มาจากบรรพบุรุษเดียวกันอาจไม่ชัดเจนหรือไม่สามารถรู้ได้ กลุ่มสปีชีส์สามอย่างเช่นนี้จะเรียกว่า trichotomy </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="การเกิดสปีชีส์ผ่าน_polyploidization"><span id=".E0.B8.81.E0.B8.B2.E0.B8.A3.E0.B9.80.E0.B8.81.E0.B8.B4.E0.B8.94.E0.B8.AA.E0.B8.9B.E0.B8.B5.E0.B8.8A.E0.B8.B5.E0.B8.AA.E0.B9.8C.E0.B8.9C.E0.B9.88.E0.B8.B2.E0.B8.99_polyploidization"></span>การเกิดสปีชีส์ผ่าน polyploidization</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C&action=edit&section=11" title="แก้ไขส่วน: การเกิดสปีชีส์ผ่าน polyploidization"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Polyploidy คือการมี<a href="/wiki/%E0%B9%82%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B9%82%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%8B%E0%B8%A1" title="โครโมโซม">โครโมโซม</a>มากกว่าคู่ เป็นกลไกที่ทำให้เกิดสปีชีส์อย่างรวดเร็วแม้อยู่ร่วมกัน เพราะลูกของสิ่งมีชีวิตเช่นนี้ เช่นที่เกิดจากการผสมพันธุ์ระหว่าง tetraploid และ diploid บ่อยครั้งมีผลเป็นลูกแบบ triploid ที่เป็นหมัน<sup id="cite_ref-54" class="reference"><a href="#cite_note-54"><span class="cite-bracket">[</span>53<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> อย่างไรก็ดี polyploid ทั้งหมดก็ไม่ได้แยกเอกเทศทางเพศจากพืชที่เป็นพ่อแม่ และ <a href="/wiki/Gene_flow" class="mw-redirect" title="Gene flow">gene flow</a> ก็ยังอาจเกิดขึ้น เช่น ผ่านการผสมพันธุ์ระหว่าง triploid hybrid และ diploid ที่ให้ลูกแบบ tetraploid, หรือการผสมพันธุ์ระหว่าง<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%A5%E0%B8%A5%E0%B9%8C%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%9A%E0%B8%9E%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%98%E0%B8%B8%E0%B9%8C" title="เซลล์สืบพันธุ์">เซลล์สืบพันธุ์</a>แบบ meiotically unreduced จาก diploid กับเซลล์สืบพันธุ์จาก tetraploid (ดูหัวข้อ "<a href="#Hybrid_speciation">การเกิดสปีชีส์โดยลูกผสม</a>" ด้วย) </p><p>มีการเสนอว่า พืชจำนวนมากและสัตว์โดยมากเคยเกิด polyploid ขึ้นในประวัติวิวัฒนาการของตน ๆ<sup id="cite_ref-55" class="reference"><a href="#cite_note-55"><span class="cite-bracket">[</span>54<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Comai_2005_56-0" class="reference"><a href="#cite_note-Comai_2005-56"><span class="cite-bracket">[</span>55<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> การสืบพันธุ์ของสปีชีส์แบบ polyploid ที่อยู่รอดได้มักจะเป็นแบบ<a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%9A%E0%B8%9E%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%98%E0%B8%B8%E0%B9%8C%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A%E0%B9%84%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%A8%E0%B8%B1%E0%B8%A2%E0%B9%80%E0%B8%9E%E0%B8%A8" title="การสืบพันธุ์แบบไม่อาศัยเพศ">ไม่อาศัยเพศ</a> ผ่าน parthenogenesis หรือ apomixis และแม้จะยังไม่ทราบเหตุผล สิ่งมีชีวิตที่ไม่สืบพันธุ์ทางเพศก็มักจะเป็น polyploid มีสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมน้อยกรณีที่เป็น polyploid แต่โดยมากก็จะตายก่อนเกิด </p><p><span id="Hybrid_speciation"></span> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="การเกิดสปีชีส์โดยลูกผสม"><span id=".E0.B8.81.E0.B8.B2.E0.B8.A3.E0.B9.80.E0.B8.81.E0.B8.B4.E0.B8.94.E0.B8.AA.E0.B8.9B.E0.B8.B5.E0.B8.8A.E0.B8.B5.E0.B8.AA.E0.B9.8C.E0.B9.82.E0.B8.94.E0.B8.A2.E0.B8.A5.E0.B8.B9.E0.B8.81.E0.B8.9C.E0.B8.AA.E0.B8.A1"></span>การเกิดสปีชีส์โดยลูกผสม</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C&action=edit&section=12" title="แก้ไขส่วน: การเกิดสปีชีส์โดยลูกผสม"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ลูกผสมระหว่างสองสปีชีส์บางครั้งมีฟีโนไทป์พิเศษ ซึ่งอาจมีความเหมาะสมดีกว่าพ่อแม่ และดังนั้น การคัดเลือกโดยธรรมชาติก็อาจคัดเลือกสิ่งมีชีวิตเช่นนั้น ถ้าเกิดการแยกเอกเทศทางการสืบพันธุ์ ก็อาจทำให้เกิดสปีชีส์ใหม่ แต่การแยกเอกเทศทางการสืบพันธุ์ระหว่างลูกผสมกับสปีชีส์พ่อแม่ก็เป็นเรื่องยากมาก และดังนั้น จึงพิจารณาว่าเกิดน้อยมาก โดยมี<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B9%87%E0%B8%94%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B8%A5%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%94" title="เป็ดแมลลาร์ด">เป็ดแมลลาร์ด</a>ที่เชื่อว่ามาจากการเกิดสปีชีส์โดยลูกผสม </p><p>การเกิดลูกผสมเป็นวิธีการเกิดสปีชีส์ที่สำคัญในพืช เพราะ polyploid เกิดในพืชมากกว่าในสัตว์<sup id="cite_ref-Wendel_57-0" class="reference"><a href="#cite_note-Wendel-57"><span class="cite-bracket">[</span>56<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Semon_58-0" class="reference"><a href="#cite_note-Semon-58"><span class="cite-bracket">[</span>57<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> polyploidy สำคัญในลูกผสมก็เพราะทำให้ผสมพันธุ์ได้ คือเพราะมีโครโมโซมสองเซต แต่ละเซตจึงสามารถจับคู่กับโครโมโซมที่เหมือนกันในช่วง<a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%AD%E0%B8%8B%E0%B8%B4%E0%B8%AA" title="ไมโอซิส">ไมโอซิส</a><sup id="cite_ref-Comai_2005_56-1" class="reference"><a href="#cite_note-Comai_2005-56"><span class="cite-bracket">[</span>55<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> สิ่งมีชีวิตแบบ Polyploid ยังมี<a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%97%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%9E%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%98%E0%B8%B8%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" title="ความหลากหลายทางพันธุกรรม">ความหลากหลายทางพันธุกรรม</a>มากกว่า ซึ่งช่วยให้หลีกเลี่ยงเหตุการณ์ inbreeding depression คือความเหมาะสมที่ลดลงเนื่องจากผสมพันธุ์ในสายพันธุ์ภายในกลุ่มประชากรเล็ก ๆ<sup id="cite_ref-59" class="reference"><a href="#cite_note-59"><span class="cite-bracket">[</span>58<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>การเกิดลูกผสมโดยไม่เปลี่ยนจำนวนโครโมโซมเรียกว่า homoploid hybrid speciation ซึ่งพิจารณาว่ามีน้อยมาก แต่ก็พบใน<a href="/wiki/%E0%B8%9C%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B9%89%E0%B8%AD_(%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B8%A5%E0%B8%87)" title="ผีเสื้อ (แมลง)">ผีเสื้อ</a>สกุล <i>Heliconius</i><sup id="cite_ref-Mavarez2006_60-0" class="reference"><a href="#cite_note-Mavarez2006-60"><span class="cite-bracket">[</span>59<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> และในต้น<a href="/wiki/%E0%B8%97%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%99" title="ทานตะวัน">ทานตะวัน</a> การเกิดสปีชีส์ที่เปลี่ยนจำนวนโครโมโซมคือ polyploid speciation เป็นปรากฏการณ์ที่สามัญกว่า โดยเฉพาะในพืช </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="การย้ายตำแหน่งของยีน_(Gene_transposition)"><span id=".E0.B8.81.E0.B8.B2.E0.B8.A3.E0.B8.A2.E0.B9.89.E0.B8.B2.E0.B8.A2.E0.B8.95.E0.B8.B3.E0.B9.81.E0.B8.AB.E0.B8.99.E0.B9.88.E0.B8.87.E0.B8.82.E0.B8.AD.E0.B8.87.E0.B8.A2.E0.B8.B5.E0.B8.99_.28Gene_transposition.29"></span>การย้ายตำแหน่งของยีน (Gene transposition)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C&action=edit&section=13" title="แก้ไขส่วน: การย้ายตำแหน่งของยีน (Gene transposition)"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>นักพันธุศาสตร์ชาวยูเครน-อเมริกัน Theodosius Dobzhansky ผู้ศึกษาแมลงวันทองในยุคต้น ๆ ของงานวิจัยเกี่ยวกับยีนในคริสต์ทศวรรษ 1930 คาดว่า ส่วนของโครโมโซมที่เปลี่ยนตำแหน่งไปยังอีกที่หนึ่ง อาจทำให้สิ่งมีชีวิตแยกออกเป็นสองสปีชีส์ เขาได้แสดงรายละเอียดว่า ส่วนของโครโมโซมจะเปลี่ยนที่ไปได้อย่างไรภายใน<a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B5%E0%B9%82%E0%B8%99%E0%B8%A1" title="จีโนม">จีโนม</a> แต่ส่วนที่เคลื่อนไปได้เช่นนี้ ก็สามารถทำให้ลูกผสมระหว่างสายพันธุ์เป็นหมัน ซึ่งสร้างแรงกดดันเพื่อเกิดสปีชีส์ใหม่ โดยทฤษฎีแล้ว แนวคิดของเขาดี แต่นักวิทยาศาสตร์ก็ได้ถกเถียงกันนานว่า เป็นสิ่งที่เกิดขึ้นจริง ๆ ในธรรมชาติหรือเปล่า ในที่สุด ทฤษฎีที่แข่งขันกันซึ่งระบุการค่อย ๆ สะสมการกลายพันธุ์ ก็มีหลักฐานว่าเกิดขึ้นบ่อยจนกระทั่งว่า นักพันธุศาสตร์โดยมากได้ทอดทิ้งสมมติฐานยีนที่เคลื่อนได้<sup id="cite_ref-61" class="reference"><a href="#cite_note-61"><span class="cite-bracket">[</span>60<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>แต่งานปี 2006 ก็ได้แสดงว่า ยีนที่กระโดดจากตำแหน่งหนึ่งไปยังอีกที่หนึ่งอาจมีส่วนร่วมในการเกิดสปีชีส์ใหม่<sup id="cite_ref-62" class="reference"><a href="#cite_note-62"><span class="cite-bracket">[</span>61<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> และยืนยันพิสูจน์กลไกการแยกเอกเทศทางการสืบพันธุ์ ซึ่งเป็นองค์ประกอบกุญแจสำคัญในการเกิดสปีชีส์<sup id="cite_ref-63" class="reference"><a href="#cite_note-63"><span class="cite-bracket">[</span>62<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ประวัติและพื้นเพ"><span id=".E0.B8.9B.E0.B8.A3.E0.B8.B0.E0.B8.A7.E0.B8.B1.E0.B8.95.E0.B8.B4.E0.B9.81.E0.B8.A5.E0.B8.B0.E0.B8.9E.E0.B8.B7.E0.B9.89.E0.B8.99.E0.B9.80.E0.B8.9E"></span>ประวัติและพื้นเพ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C&action=edit&section=14" title="แก้ไขส่วน: ประวัติและพื้นเพ"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>เรื่องกำเนิดสปีชีส์มีประเด็นหลัก ๆ สองอย่าง คือ </p> <ol><li>อะไรเป็นกลไกทางวิวัฒนาการให้เกิดสปีชีส์</li> <li>เหตุไรสปีชีส์จึงแยกจากกันออกต่างหาก ๆ</li></ol> <p>เริ่มตั้งแต่ชาลส์ ดาร์วิน ความพยายามเพื่อเข้าใจสปีชีส์ต่าง ๆ โดยหลักจะมุ่งไปในประเด็นที่หนึ่ง และบัดนี้ก็มีความเห็นพ้องทั่วไปว่า ปัจจัยที่ขาดไม่ได้ในการเกิดสปีชีส์ใหม่ก็คือการแยกเอกเทศทางการสืบพันธุ์<sup id="cite_ref-64" class="reference"><a href="#cite_note-64"><span class="cite-bracket">[</span>63<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ต่อไปบทความจะกล่าวถึงปัญหาในประเด็นที่สอง </p><p><span id="Darwin's_dilemma"></span> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ปัญหาของดาร์วิน_ทำไมจึงมีสปีชีส์"><span id=".E0.B8.9B.E0.B8.B1.E0.B8.8D.E0.B8.AB.E0.B8.B2.E0.B8.82.E0.B8.AD.E0.B8.87.E0.B8.94.E0.B8.B2.E0.B8.A3.E0.B9.8C.E0.B8.A7.E0.B8.B4.E0.B8.99_.E0.B8.97.E0.B8.B3.E0.B9.84.E0.B8.A1.E0.B8.88.E0.B8.B6.E0.B8.87.E0.B8.A1.E0.B8.B5.E0.B8.AA.E0.B8.9B.E0.B8.B5.E0.B8.8A.E0.B8.B5.E0.B8.AA.E0.B9.8C"></span>ปัญหาของดาร์วิน ทำไมจึงมีสปีชีส์</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C&action=edit&section=15" title="แก้ไขส่วน: ปัญหาของดาร์วิน ทำไมจึงมีสปีชีส์"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ในหนังสือ <i>กำเนิดสปีชีส์ (On the Origin of Species)</i> ดาร์วินได้ตีความวิวัฒนาการทางชีวภาพสืบเนื่องกับการคัดเลือกโดยธรรมชาติ แต่ก็ยังงงว่า ทำไมสิ่งมีชีวิตจึงรวมกลุ่มเป็นสปีชีส์<sup id="cite_ref-OofS_37-1" class="reference"><a href="#cite_note-OofS-37"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> บทที่ 6 ของหนังสือมีหัวเรื่องว่า "ปัญหาของทฤษฎี (Difficulties of the Theory)" ซึ่งเขาได้ให้ข้อสังเกตว่า "ก่อนอื่น ทำไม หากสปีชีส์ได้สืบสายมาจากสปีชีส์อื่น ๆ โดยการเปลี่ยนแปลงช้า ๆ และละเอียดอย่างสังเกตเห็นไม่ได้ เราจึงไม่เห็นในทุกหนแห่งรูปแบบในระหว่าง ๆ ที่มากจนนับไม่ได้ ? ทำไม ธรรมชาติทั้งหมดจึงไม่มั่วสับสน แต่สปีชีส์ตามที่เราเห็นกลับระบุได้อย่างชัดเจน ?" ปัญหานี้ สามารถกำหนดได้ว่า เป็นการขาดหรือมีน้อยของรูปแบบช่วงเปลี่ยนสภาพต่าง ๆ ของสิ่งมีชีวิต<i>ตามแหล่งที่อยู่</i>ต่าง ๆ<sup id="cite_ref-65" class="reference"><a href="#cite_note-65"><span class="cite-bracket">[</span>64<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>ปัญหาอีกอย่าง<sup id="cite_ref-66" class="reference"><a href="#cite_note-66"><span class="cite-bracket">[</span>65<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ซึ่งเกี่ยวข้องกับปัญหาแรก คือการไม่มีหรือมีน้อยของ<a href="/wiki/%E0%B8%8B%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%94%E0%B8%B6%E0%B8%81%E0%B8%94%E0%B8%B3%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%9E%E0%B9%8C%E0%B8%8A%E0%B9%88%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B8%AA%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%9E" title="ซากดึกดำบรรพ์ช่วงเปลี่ยนสภาพ">รูปแบบช่วงเปลี่ยนสภาพ </a> ดาร์วินชี้ว่า ตามทฤษฎีการคัดเลือกโดยธรรมชาติ "รูปแบบช่วงเปลี่ยนสภาพที่มากจนนับไม่ได้จะต้องเคยมีอยู่" และสงสัยว่า "ทำไม เราจึงไม่พบพวกมันเป็นจำนวนนับไม่ได้ใน<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B9%82%E0%B8%A5%E0%B8%81" title="เปลือกโลก">เปลือกโลก</a>" เพราะสปีชีส์ที่กำหนดได้อย่างชัดเจนมีจริง ๆ ในธรรมชาติทั้งโดยพื้นที่และเวลา ซึ่งแสดงนัยว่า มีลักษณะบางอย่างของการคัดเลือกโดยธรรมชาติที่ทำงานเพื่อสร้างและธำรงสปีชีส์ต่าง ๆ<sup id="cite_ref-OofS_37-2" class="reference"><a href="#cite_note-OofS-37"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ผลของการสืบพันธุ์ทางเพศ"><span id=".E0.B8.9C.E0.B8.A5.E0.B8.82.E0.B8.AD.E0.B8.87.E0.B8.81.E0.B8.B2.E0.B8.A3.E0.B8.AA.E0.B8.B7.E0.B8.9A.E0.B8.9E.E0.B8.B1.E0.B8.99.E0.B8.98.E0.B8.B8.E0.B9.8C.E0.B8.97.E0.B8.B2.E0.B8.87.E0.B9.80.E0.B8.9E.E0.B8.A8"></span>ผลของการสืบพันธุ์ทางเพศ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C&action=edit&section=16" title="แก้ไขส่วน: ผลของการสืบพันธุ์ทางเพศ"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>มีการเสนอว่า การแก้ปัญหาแรกของดาร์วินจะขึ้นอยู่กับความจริงว่า การสืบพันธุ์ทางเพศนอกสายพันธุ์จะมีราคาในตนเองเพราะทำให้หายาก<sup id="cite_ref-Bernstein85_38-1" class="reference"><a href="#cite_note-Bernstein85-38"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Hopf85_67-0" class="reference"><a href="#cite_note-Hopf85-67"><span class="cite-bracket">[</span>66<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Bernsteinbook_68-0" class="reference"><a href="#cite_note-Bernsteinbook-68"><span class="cite-bracket">[</span>67<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Michod95_69-0" class="reference"><a href="#cite_note-Michod95-69"><span class="cite-bracket">[</span>68<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Michod99_70-0" class="reference"><a href="#cite_note-Michod99-70"><span class="cite-bracket">[</span>69<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> โดยจะเกิดดังต่อไปนี้ คือ ตามความลาดชัน (gradient) ของทรัพยากร หากมีสปีชีส์ต่างหาก ๆ จำนวนมากที่วิวัฒนาการเกิดขึ้น โดยแต่ละสปีชีส์ปรับตัวเข้าได้อย่างเฉพาะเจาะจงในส่วนแคบ ๆ ของความลาดชันนั้น แต่ละสปีชีส์ก็จำเป็นต้องมีสมาชิกเพียงไม่กี่หน่วย การหาคู่ภายใต้สถานการณ์นี้อาจยากเพราะหน่วยสิ่งมีชีวิตที่อยู่ใกล้ ๆ เป็นสมาชิกของสปีชีส์อื่น แต่ถ้าภายใต้สถานการณ์เช่นนี้ สปีชีส์หนึ่งเกิดมีสมาชิกเพิ่มขึ้นโดยบังเอิญ (โดยมีผลเสียต่อสปีชีส์ข้าง ๆ ถ้าทรัพยากรถูกใช้จนหมด) นี่ก็จะทำให้หาคู่ได้ง่ายอย่างทันทีทันใด ส่วนสมาชิกของสปีชีส์ข้าง ๆ ที่จำนวนได้ลดลง ก็จะมีปัญหามากขึ้นในการหาคู่ และดังนั้น ก็จะจับคู่ได้บ่อยครั้งน้อยกว่าสปีชีส์ที่มีจำนวนมากกว่า ซึ่งมีผลบานปลาย คือสปีชีส์ที่ใหญ่กว่าจะใหญ่ขึ้นโดยเป็นผลเสียของสปีชีส์ที่มีจำนวนน้อยกว่า ซึ่งในที่สุดก็จะสูญพันธุ์ ในที่สุด ก็จะเหลือสปีชีส์เพียงไม่กี่ชนิด แต่ละชนิดล้วนต่างจากสปีชีส์อื่น ๆ<sup id="cite_ref-Bernstein85_38-2" class="reference"><a href="#cite_note-Bernstein85-38"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Hopf85_67-1" class="reference"><a href="#cite_note-Hopf85-67"><span class="cite-bracket">[</span>66<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Michod95_69-1" class="reference"><a href="#cite_note-Michod95-69"><span class="cite-bracket">[</span>68<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ความหายากไม่ใช่มีผลเพียงแต่การไม่สามารถหาคู่ได้ แต่ยังมีราคาโดยอ้อมอื่น ๆ เช่นราคาของการสื่อสารเพื่อหาคู่เมื่อมีกลุ่มประชากรที่หนาแน่นน้อย </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Flickr_-_Rainbirder_-_African_pygmy-kingfisher_(Ceyx_pictus).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Flickr_-_Rainbirder_-_African_pygmy-kingfisher_%28Ceyx_pictus%29.jpg/220px-Flickr_-_Rainbirder_-_African_pygmy-kingfisher_%28Ceyx_pictus%29.jpg" decoding="async" width="220" height="144" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Flickr_-_Rainbirder_-_African_pygmy-kingfisher_%28Ceyx_pictus%29.jpg/330px-Flickr_-_Rainbirder_-_African_pygmy-kingfisher_%28Ceyx_pictus%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Flickr_-_Rainbirder_-_African_pygmy-kingfisher_%28Ceyx_pictus%29.jpg/440px-Flickr_-_Rainbirder_-_African_pygmy-kingfisher_%28Ceyx_pictus%29.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="522" /></a><figcaption> นกกระเต็นน้อยพันธุ์ <i>Ispidina picta</i> (African pygmy kingfisher) นกโตแล้วมีสีแทบไม่เพี้ยนต่างจากกัน<sup id="cite_ref-71" class="reference"><a href="#cite_note-71"><span class="cite-bracket">[</span>70<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </figcaption></figure> <p>ความหายากยังมีราคาอื่น ๆ ลักษณะที่มีน้อยไม่ค่อยจะมีประโยชน์ ในกรณีโดยมาก นี่เป็นการกลายพันธุ์ที่แสดงออก ซึ่งเกือบแน่นอนว่าจะมีผลลบ ดังนั้น สัตว์มีเพศจึงจำเป็นต้องหลีกเลี่ยงคู่ที่มีลักษณะที่น้อยหรือแปลก<sup id="cite_ref-Koeslag,_1990_39-2" class="reference"><a href="#cite_note-Koeslag,_1990-39"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Koeslag,_1995_40-3" class="reference"><a href="#cite_note-Koeslag,_1995-40"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> และกลุ่มประชากรสิ่งมีชีวิตที่มีเพศจึงละทิ้งลักษณะฟีโนไทป์ที่น้อยหรือไม่สำคัญ ทำให้รูปร่างภายนอกปรากฏเหมือน ๆ กัน เช่นดังที่พบในนกกระเต็นน้อยพันธุ์ <i>Ispidina picta</i> (ตามรูป) </p><p>ความเหมือน ๆ กันที่น่าทึ่งระหว่างสัตว์ที่โตแล้วในสปีชีส์ที่มีเพศ จึงสามารถทำให้เขียนหนังสือระบุนก สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม สัตว์เลื้อยคลาน แมลง และอื่น ๆ ที่อาจแสดงสปีชีส์ที่กล่าวถึงในรูปเดียว (หรือสองรูป ถ้าตัวผู้ตัวเมียต่างกัน) เมื่อกลุ่มประชากรได้กลายเป็นเหมือน ๆ กันซึ่งเป็นเรื่องปกติในสปีชีส์โดยมาก สมาชิกในสปีชีส์ก็จะเลี่ยงผสมพันธุ์กับสมาชิกกลุ่มอื่น ๆ ที่มีลักษณะรูปร่างต่างจากตนเอง<sup id="cite_ref-Unnikrishnan_41-2" class="reference"><a href="#cite_note-Unnikrishnan-41"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ดังนั้น การหลีกเลี่ยงคู่ที่แสดงลักษณะทางฟีโนไทป์ที่มีน้อยหรือแปลกในที่สุดก็จะนำไปสู่การแยกเอกเทศทางการสืบพันธุ์ ซึ่งเป็นหลักสำคัญหนึ่งในการเกิดสปีชีส์<sup id="cite_ref-tutorial_online_25-1" class="reference"><a href="#cite_note-tutorial_online-25"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Maynard_36-2" class="reference"><a href="#cite_note-Maynard-36"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-72" class="reference"><a href="#cite_note-72"><span class="cite-bracket">[</span>71<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-73" class="reference"><a href="#cite_note-73"><span class="cite-bracket">[</span>72<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>เทียบกับสิ่งมีชีวิตที่สืบพันธุ์โดยไม่อาศัยเพศ ซึ่งไม่มีราคาเนื่องกับความหายาก จึงได้ประโยชน์จากการปรับตัวแบบละเอียด ดังนั้น สิ่งมีชีวิตที่ไม่มีเพศบ่อยครั้งจะมีความแตกต่างที่สืบต่อกัน (บ่อยครั้งในทิศทางต่าง ๆ กัน) ที่ดาร์วินคิดว่า กระบวนการวิวัฒนาการควรจะสร้าง เป็นสิ่งมีชีวิตที่จัดกลุ่มเป็นสปีชีส์ได้ยากมาก<sup id="cite_ref-Bernstein85_38-3" class="reference"><a href="#cite_note-Bernstein85-38"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Koeslag,_1990_39-3" class="reference"><a href="#cite_note-Koeslag,_1990-39"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Koeslag,_1995_40-4" class="reference"><a href="#cite_note-Koeslag,_1995-40"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-74" class="reference"><a href="#cite_note-74"><span class="cite-bracket">[</span>73<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-75" class="reference"><a href="#cite_note-75"><span class="cite-bracket">[</span>74<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-76" class="reference"><a href="#cite_note-76"><span class="cite-bracket">[</span>75<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="อัตราการเกิดสปีชีส์"><span id=".E0.B8.AD.E0.B8.B1.E0.B8.95.E0.B8.A3.E0.B8.B2.E0.B8.81.E0.B8.B2.E0.B8.A3.E0.B9.80.E0.B8.81.E0.B8.B4.E0.B8.94.E0.B8.AA.E0.B8.9B.E0.B8.B5.E0.B8.8A.E0.B8.B5.E0.B8.AA.E0.B9.8C"></span>อัตราการเกิดสปีชีส์</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C&action=edit&section=17" title="แก้ไขส่วน: อัตราการเกิดสปีชีส์"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Punctuated-equilibrium.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Punctuated-equilibrium.svg/250px-Punctuated-equilibrium.svg.png" decoding="async" width="250" height="333" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Punctuated-equilibrium.svg/375px-Punctuated-equilibrium.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Punctuated-equilibrium.svg/500px-Punctuated-equilibrium.svg.png 2x" data-file-width="360" data-file-height="480" /></a><figcaption> <b> (ภาพบน)</b> <b>วิวัฒนาการในสายพันธุ์แบบค่อยเป็นค่อยไป</b> (phyletic gradualism) เป็นการเปลี่ยนแปลงช้า ๆ ตามธรณีกาล <b> (ภาพล่าง)</b> <b>ดุลยภาพเป็นพัก ๆ</b> (punctuated equilibrium) เป็นระยะเสถียรภาพทางสัณฐาน แล้วตามด้วยการระเบิดเกิดความเปลี่ยนแปลงทางวิวัฒนาการในระยะสั้น ๆ (โดยเปรียบเทียบ) ที่มีน้อย </figcaption></figure> <p>มีข้อถกเถียงที่ยังไม่ยุติว่า การเกิดสปีชีส์มีอัตราเท่าไรตามธรณีกาล นักชีววิทยาวิวัฒนาการเป็นบางส่วนอ้างว่า จะเป็นไปค่อนข้างสม่ำเสมอและค่อยเป็นค่อยไปตามเวลา เป็น<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%A1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%90%E0%B8%B2%E0%B8%99" title="สมมติฐาน">สมมติฐาน</a>ที่เรียกว่า <b>วิวัฒนาการในสายพันธุ์แบบค่อยเป็นค่อยไป</b> (phyletic gradualism) </p><p>แต่ก็มี<a href="/wiki/%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%9E%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2" class="mw-redirect" title="นักบรรพชีวินวิทยา">นักบรรพชีวินวิทยา</a>อื่น ๆ<sup id="cite_ref-Gould&Eldredge1977_77-0" class="reference"><a href="#cite_note-Gould&Eldredge1977-77"><span class="cite-bracket">[</span>76<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ที่อ้างว่า สปีชีส์ต่าง ๆ จะไม่ค่อยเปลี่ยนเป็นระยะเวลานาน ๆ และการเกิดสปีชีส์จะระเบิดขึ้นในช่วงเวลาค่อนข้างสั้น ๆ เป็นสมมติฐานที่เรียกว่า <b>ดุลยภาพเป็นพัก ๆ</b> (punctuated equilibrium) (ดูรูป และดูเพิ่มที่หัวข้อ "<a href="#Darwin's_dilemma">ปัญหาของดาร์วิน ทำไมจึงมีสปีชีส์</a>") </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="วิวัฒนาการเป็นพัก_ๆ"><span id=".E0.B8.A7.E0.B8.B4.E0.B8.A7.E0.B8.B1.E0.B8.92.E0.B8.99.E0.B8.B2.E0.B8.81.E0.B8.B2.E0.B8.A3.E0.B9.80.E0.B8.9B.E0.B9.87.E0.B8.99.E0.B8.9E.E0.B8.B1.E0.B8.81_.E0.B9.86"></span>วิวัฒนาการเป็นพัก ๆ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C&action=edit&section=18" title="แก้ไขส่วน: วิวัฒนาการเป็นพัก ๆ"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>วิวัฒนาการสามารถเกิดขึ้นอย่างรวดเร็วมาก ดังที่พบในการสร้าง<a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B9%87%E0%B8%99%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%A7%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B8%B5%E0%B9%89%E0%B8%A2%E0%B8%87" title="การปรับตัวเป็นสัตว์เลี้ยง">สัตว์และพืชเลี้ยง</a>ในช่วงระยะสั้นมากเทียบกับ<a href="/wiki/%E0%B8%98%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%B5%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A5" title="ธรณีกาล">ธรณีกาล</a> เพราะเป็นเพียงแค่ไม่กี่หมื่นปี ตัวอย่างเช่น <a href="/wiki/%E0%B8%82%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B9%82%E0%B8%9E%E0%B8%94" title="ข้าวโพด">ข้าวโพด</a> (<i>Zea mays</i>) ได้สร้างขึ้นจากข้าวโพดป่าใน<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B9%87%E0%B8%81%E0%B8%8B%E0%B8%B4%E0%B9%82%E0%B8%81" class="mw-redirect" title="เม็กซิโก">เม็กซิโก</a>ภายในไม่กี่พันปี เริ่มเมื่อประมาณ 7,000-12,000 ปีก่อน<sup id="cite_ref-78" class="reference"><a href="#cite_note-78"><span class="cite-bracket">[</span>77<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ความรวดเร็วเช่นนี้จึงสร้างปัญหาว่า อัตราวิวัฒนาการในระยะยาวทำไมจึงช้ากว่าเท่าที่จะเป็นไปได้ตามทฤษฎีอย่างมาก<sup id="cite_ref-williams_1992b_79-0" class="reference"><a href="#cite_note-williams_1992b-79"><span class="cite-bracket">[</span>78<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-EldredgeN_80-0" class="reference"><a href="#cite_note-EldredgeN-80"><span class="cite-bracket">[</span>79<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-mayr_1954_81-0" class="reference"><a href="#cite_note-mayr_1954-81"><span class="cite-bracket">[</span>80<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-82" class="reference"><a href="#cite_note-82"><span class="cite-bracket">[</span>81<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r8843471/mw-parser-output/.tmulti">.mw-parser-output .tmulti .thumbinner{display:flex;flex-direction:column}.mw-parser-output .tmulti .trow{display:flex;flex-direction:row;clear:left;flex-wrap:wrap;width:100%;box-sizing:border-box}.mw-parser-output .tmulti .tsingle{margin:1px;float:left}.mw-parser-output .tmulti .theader{clear:both;font-weight:bold;text-align:center;align-self:center;background-color:transparent;width:100%}.mw-parser-output .tmulti .thumbcaption{text-align:left;background-color:transparent}.mw-parser-output .tmulti .thumbcaption-center{text-align:center;background-color:transparent}.mw-parser-output .tmulti .text-align-left{text-align:left}.mw-parser-output .tmulti .text-align-right{text-align:right}.mw-parser-output .tmulti .text-align-center{text-align:center}@media all and (max-width:720px){.mw-parser-output .tmulti .thumbinner{width:100%!important;box-sizing:border-box;max-width:none!important;align-items:center}.mw-parser-output .tmulti .trow{justify-content:center}.mw-parser-output .tmulti .tsingle{float:none!important;max-width:100%!important;box-sizing:border-box;text-align:center}.mw-parser-output .tmulti .thumbcaption{text-align:center}}</style><div class="thumb tmulti tleft"><div class="thumbinner" style="width:254px;max-width:254px"><div class="trow"><div class="theader">พืชและสัตว์เลี้ยงอาจต่างจากบรรพบุรุษป่าอย่างชัดเจน</div></div><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:252px;max-width:252px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Maize-teosinte.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Maize-teosinte.jpg/250px-Maize-teosinte.jpg" decoding="async" width="250" height="155" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Maize-teosinte.jpg/375px-Maize-teosinte.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Maize-teosinte.jpg/500px-Maize-teosinte.jpg 2x" data-file-width="1037" data-file-height="643" /></a></span></div><div class="thumbcaption"><b> (บน)</b> บรรพบุรุษป่าของข้าวโพด คือ teosinte <p><b> (กลาง)</b> ลูกผสม ข้าวโพด-teosinte </p> <b> (ล่าง)</b> <a href="/wiki/%E0%B8%82%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B9%82%E0%B8%9E%E0%B8%94" title="ข้าวโพด">ข้าวโพด</a></div></div></div></div></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r8843471/mw-parser-output/.tmulti"><div class="thumb tmulti tleft"><div class="thumbinner" style="width:258px;max-width:258px"><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:127px;max-width:127px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Brassica_oleracea0.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Brassica_oleracea0.jpg/125px-Brassica_oleracea0.jpg" decoding="async" width="125" height="94" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Brassica_oleracea0.jpg/188px-Brassica_oleracea0.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Brassica_oleracea0.jpg/250px-Brassica_oleracea0.jpg 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1536" /></a></span></div><div class="thumbcaption">กะหล่ำป่าที่เป็นบรรพบุรุษ</div></div><div class="tsingle" style="width:127px;max-width:127px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Woolworths-cauliflower.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Woolworths-cauliflower.jpg/125px-Woolworths-cauliflower.jpg" decoding="async" width="125" height="94" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Woolworths-cauliflower.jpg/188px-Woolworths-cauliflower.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Woolworths-cauliflower.jpg/250px-Woolworths-cauliflower.jpg 2x" data-file-width="2592" data-file-height="1944" /></a></span></div><div class="thumbcaption">กะหล่ำดอกที่เป็นพืชเลี้ยง</div></div></div></div></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r8843471/mw-parser-output/.tmulti"><div class="thumb tmulti tleft"><div class="thumbinner" style="width:258px;max-width:258px"><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:144px;max-width:144px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Carassius_gibelio_2008_G2.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Carassius_gibelio_2008_G2.jpg/142px-Carassius_gibelio_2008_G2.jpg" decoding="async" width="142" height="80" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Carassius_gibelio_2008_G2.jpg/213px-Carassius_gibelio_2008_G2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Carassius_gibelio_2008_G2.jpg/284px-Carassius_gibelio_2008_G2.jpg 2x" data-file-width="3712" data-file-height="2088" /></a></span></div><div class="thumbcaption">บรรพบุรุษที่เป็นปลาคาร์ปรัสเซีย</div></div><div class="tsingle" style="width:110px;max-width:110px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Gullfiskur.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b7/Gullfiskur.jpg/108px-Gullfiskur.jpg" decoding="async" width="108" height="82" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b7/Gullfiskur.jpg/162px-Gullfiskur.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b7/Gullfiskur.jpg/216px-Gullfiskur.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="777" /></a></span></div><div class="thumbcaption"><a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AD%E0%B8%87" title="ปลาทอง">ปลาทอง</a>เลี้ยงที่เป็นลูกหลาน</div></div></div></div></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r8843471/mw-parser-output/.tmulti"><div class="thumb tmulti tleft"><div class="thumbinner" style="width:258px;max-width:258px"><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:119px;max-width:119px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Ovis_orientalis_LC0267.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Ovis_orientalis_LC0267.jpg/117px-Ovis_orientalis_LC0267.jpg" decoding="async" width="117" height="88" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Ovis_orientalis_LC0267.jpg/176px-Ovis_orientalis_LC0267.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Ovis_orientalis_LC0267.jpg/234px-Ovis_orientalis_LC0267.jpg 2x" data-file-width="2134" data-file-height="1600" /></a></span></div><div class="thumbcaption">แกะป่าบรรพบุรุษ</div></div><div class="tsingle" style="width:135px;max-width:135px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Pair_of_Icelandic_Sheep.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/Pair_of_Icelandic_Sheep.jpg/133px-Pair_of_Icelandic_Sheep.jpg" decoding="async" width="133" height="89" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/Pair_of_Icelandic_Sheep.jpg/200px-Pair_of_Icelandic_Sheep.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/Pair_of_Icelandic_Sheep.jpg/266px-Pair_of_Icelandic_Sheep.jpg 2x" data-file-width="3872" data-file-height="2592" /></a></span></div><div class="thumbcaption"><a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%81%E0%B8%B0" title="แกะ">แกะ</a>เลี้ยง</div></div></div></div></div> <p>กระบวนการวิวัฒนาการเป็นสิ่งที่เกิดขึ้นต่อ<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" title="สปีชีส์">สปีชีส์</a>หรือต่อกลุ่ม ไม่ใช่เป็นสิ่งที่วางแผนหรือต้องพยายามทำเหมือนใน<a href="/wiki/%E0%B8%97%E0%B8%A4%E0%B8%A9%E0%B8%8E%E0%B8%B5%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%81" title="ทฤษฎีของลามาร์ก">ทฤษฎีของลามาร์ก</a><sup id="cite_ref-GouldHopefulMonster_83-0" class="reference"><a href="#cite_note-GouldHopefulMonster-83"><span class="cite-bracket">[</span>82<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%9E%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%98%E0%B8%B8%E0%B9%8C" title="การกลายพันธุ์">การกลายพันธุ์</a>ที่กระบวนการอาศัยเป็นเหตุการณ์สุ่ม และนอกจากการกลายพันธุ์เงียบ (silent mutation) ซึ่งไม่มีผลต่อระบบการทำงานหรือรูปลักษณ์ของสิ่งมีชีวิต ปกติก็จะมีผลเสีย และโอกาสมีประโยชน์ในอนาคตก็น้อยมาก ดังนั้น แม้สปีชีส์หรือกลุ่มอาจได้ประโยชน์จากสมรรถภาพใน<a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7" class="mw-disambig" title="การปรับตัว">การปรับตัว</a>ให้เข้ากับ<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%81%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%A5%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%A1" class="mw-disambig" title="สิ่งแวดล้อม">สิ่งแวดล้อม</a>ใหม่โดยสะสม<a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%81%E0%B8%95%E0%B8%81%E0%B8%95%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%9E%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%98%E0%B8%B8%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" class="mw-redirect" title="ความแตกต่างทางพันธุกรรม">ความแตกต่างทางพันธุกรรม</a>จำนวนมาก แต่นี่กลับเป็นความเสียหายต่อสิ่งมีชีวิตโดยเฉพาะ ๆ ผู้ต้องสืบทอดการกลายพันธุ์เช่นนี้จนกระทั่งการกลายพันธุ์ส่วนน้อยที่พยากรณ์ไม่ได้ ในที่สุดช่วยในการปรับตัวดังที่ว่า ดังนั้น วิวัฒนาการจึงต้องคัดเลือกกลุ่ม (group selection) ซึ่งเป็นไอเดียที่นักชีววิทยาบางท่านไม่เห็นด้วยรวมทั้ง George C. Williams<sup id="cite_ref-84" class="reference"><a href="#cite_note-84"><span class="cite-bracket">[</span>83<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, John Maynard Smith<sup id="cite_ref-85" class="reference"><a href="#cite_note-85"><span class="cite-bracket">[</span>84<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, และ<a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%94_%E0%B8%94%E0%B8%AD%E0%B8%A7%E0%B9%8C%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%AA%E0%B9%8C" title="ริชาร์ด ดอว์กินส์">ริชาร์ด ดอว์กินส์</a><sup id="cite_ref-River_Out_of_Eden_86-0" class="reference"><a href="#cite_note-River_Out_of_Eden-86"><span class="cite-bracket">[</span>85<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-dawkins_87-0" class="reference"><a href="#cite_note-dawkins-87"><span class="cite-bracket">[</span>86<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-dennet_88-0" class="reference"><a href="#cite_note-dennet-88"><span class="cite-bracket">[</span>87<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-pinker_89-0" class="reference"><a href="#cite_note-pinker-89"><span class="cite-bracket">[</span>88<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ว่ามีผลเสียทางการคัดเลือกต่อสิ่งมีชีวิตที่มีโดยเฉพาะ ๆ </p><p>ดังนั้น การแก้<a href="#Darwin's_dilemma">ปัญหาที่สองของดาร์วิน</a>ก็อาจเป็นดังนี้ ถ้าสิ่งมีชีวิตที่มีเพศเสียประโยชน์เมื่อสืบทอดการกลายพันธุ์ไปยังลูกหลาน มันก็จะหลีกเลี่ยงคู่ซึ่งอาจกลายพันธุ์เพราะมีลักษณะที่แปลกหรือไม่ปกติ<sup id="cite_ref-Langlois_&_Roggman,_1990_52-1" class="reference"><a href="#cite_note-Langlois_&_Roggman,_1990-52"><span class="cite-bracket">[</span>51<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Koeslag,_1990_39-4" class="reference"><a href="#cite_note-Koeslag,_1990-39"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Koeslag,_1995_40-5" class="reference"><a href="#cite_note-Koeslag,_1995-40"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-miller_42-1" class="reference"><a href="#cite_note-miller-42"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> การกลายพันธุ์ที่มีผลต่อรูปลักษณ์ภายนอกจึงไม่ค่อยสืบทอดไปยังรุ่นต่อไป ดังนั้น จึงไม่ต้องสอบผ่านการคัดเลือกโดยธรรมชาติ และวิวัฒนาการก็จะหยุดหรือลดลงอย่างสำคัญโดยปริยาย ตาม<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%A1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%90%E0%B8%B2%E0%B8%99" title="สมมติฐาน">สมมติฐาน</a>นี้ การกลายพันธุ์ที่สามารถสะสมในกลุ่มประชากร ก็คือแบบที่ไม่มีผลซึ่งเห็นได้ต่อรูปลักษณ์ภายนอกหรือต่อการใช้ชีวิต (คือเป็นการกลายพันธุ์เงียบหรือที่ไม่ให้ผลได้ผลเสีย) เป็นการกลายพันธุ์ซึ่งสามารถใช้สืบร่องรอยความสัมพันธ์และเวลาที่เกิดขึ้นของ<a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%88%E0%B8%B3%E0%B9%81%E0%B8%99%E0%B8%81%E0%B8%8A%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C" title="การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์">กลุ่มสิ่งมีชีวิต</a>และ<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" title="สปีชีส์">สปีชีส์</a><sup id="cite_ref-Koeslag,_1990_39-5" class="reference"><a href="#cite_note-Koeslag,_1990-39"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Campbell_90-0" class="reference"><a href="#cite_note-Campbell-90"><span class="cite-bracket">[</span>89<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>สมมติฐานนี้โดยนัยแสดงว่า วิวัฒนาการจะเกิดขึ้นก็ต่อเมื่อไม่สามารถเลี่ยงคู่ที่กลายพันธุ์เช่น เมื่อมีคู่ให้เลือกน้อยมาก ซึ่งมีโอกาสเกิดขึ้นมากที่สุดในกลุ่มประชากรที่เล็กและอยู่แยกต่างหาก และสามัญที่สุดใน<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%B0" title="เกาะ">เกาะ</a>เล็ก ๆ ในหุบเขา <a href="/wiki/%E0%B8%97%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%9A" title="ทะเลสาบ">ทะเลสาบ</a> <a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B3" title="แหล่งน้ำ">ระบบน้ำ</a> หรือ<a href="/wiki/%E0%B8%96%E0%B9%89%E0%B8%B3" title="ถ้ำ">ถ้ำ</a>ที่อยู่ไกล ๆ<sup id="cite_ref-ayala_91-0" class="reference"><a href="#cite_note-ayala-91"><span class="cite-bracket">[</span>90<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> หรือในช่วงหลังเหตุการณ์<a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%AA%E0%B8%B9%E0%B8%8D%E0%B8%9E%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%98%E0%B8%B8%E0%B9%8C%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B9%83%E0%B8%AB%E0%B8%8D%E0%B9%88" title="การสูญพันธุ์ครั้งใหญ่">การสูญพันธุ์ครั้งใหญ่</a><sup id="cite_ref-Campbell_90-1" class="reference"><a href="#cite_note-Campbell-90"><span class="cite-bracket">[</span>89<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ภายใต้สถานการณ์เหล่านี้ ไม่ใช่แต่จะเลือกคู่ได้จำกัดเท่านั้น เพราะ<a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%AD%E0%B8%84%E0%B8%AD%E0%B8%94%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%A3" class="mw-redirect" title="คอคอดประชากร">คอคอดประชากร</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%8F%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B9%8C%E0%B8%9C%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B8%81%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%87" class="mw-redirect" title="ปรากฏการณ์ผู้ก่อตั้ง">ปรากฏการณ์ผู้ก่อตั้ง</a> <a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%96%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A2%E0%B8%B5%E0%B8%99%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B9%84%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B8%B2%E0%B8%B0%E0%B8%88%E0%B8%87" title="การเปลี่ยนความถี่ยีนอย่างไม่เจาะจง">การเปลี่ยนความถี่ยีนอย่างไม่เจาะจง</a> ก็ล้วนแต่เป็นเหตุให้เกิดความเปลี่ยนแปลงแบบสุ่มอย่างรวดเร็วในกลุ่มยีนของประชากรที่อยู่แยกต่างหาก<sup id="cite_ref-ayala_91-1" class="reference"><a href="#cite_note-ayala-91"><span class="cite-bracket">[</span>90<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> นอกจากนั้น การมีลูกผสมกับสปีชีส์ที่สัมพันธ์กันและติดอยู่ในแหล่งที่อยู่เดียวกันยังอาจเพิ่มการเปลี่ยนแปลงของยีน ถ้ากลุ่มประชากรที่แยกอยู่เช่นนี้ รอดชีวิตจากเหตุการณ์วุ่นวาย แล้วต่อมาแพร่พันธุ์เข้าไปในวิถีชีวิตในนิเวศน์ที่ไม่มีสัตว์อื่นอยู่ หรือในวิถีชีวิตที่มันได้เปรียบคู่แข่งขัน ก็จัดได้ว่าเป็นสปีชีส์ใหม่หรือสปีชีส์ย่อยที่ได้เกิดขึ้นแล้ว </p><p>นี่จะเป็นเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นอย่างฉับพลันถ้ามองไกลเป็นธรณีกาล ต่อมา การกลับมาหลีกเลี่ยงคู่ที่กลายพันธุ์ ก็จะมีผลระงับกระบวนการวิวัฒนาการอีก<sup id="cite_ref-Gould&Eldredge1977_77-1" class="reference"><a href="#cite_note-Gould&Eldredge1977-77"><span class="cite-bracket">[</span>76<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-EldredgeN_80-1" class="reference"><a href="#cite_note-EldredgeN-80"><span class="cite-bracket">[</span>79<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> โดยดูเหมือนจะยืนยันสมมติฐานดุลยภาพเป็นพัก ๆ บันทึก<a href="/wiki/%E0%B8%8B%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%94%E0%B8%B6%E0%B8%81%E0%B8%94%E0%B8%B3%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%9E%E0%B9%8C" title="ซากดึกดำบรรพ์">ซากดึกดำบรรพ์</a>ของการเปลี่ยนสภาพทางวิวัฒนาการปกติจะเป็นสปีชีส์ที่อยู่ดี ๆ ก็ปรากฏขึ้น แล้วในที่สุดก็หายไปหลังเกิดเป็นแสน ๆ หรือล้าน ๆ ปี โดยไม่ปรากฏความเปลี่ยนแปลงทางภายนอกในระหว่าง<sup id="cite_ref-Gould&Eldredge1977_77-2" class="reference"><a href="#cite_note-Gould&Eldredge1977-77"><span class="cite-bracket">[</span>76<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Campbell_90-2" class="reference"><a href="#cite_note-Campbell-90"><span class="cite-bracket">[</span>89<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-McCarthy_92-0" class="reference"><a href="#cite_note-McCarthy-92"><span class="cite-bracket">[</span>91<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>หากแสดงเป็นกราฟ สปีชีส์ซากดึกดำบรรพ์เหล่านี้สามารถแสดงเป็นเส้นแนวนอน ที่ความยาวแสดงว่าแต่ละสปีชีส์อยู่ได้นานขนาดไหน แนวนอนของเส้นจะระบุความไม่เปลี่ยนแปลงของลักษณะภายนอกของสปีชีส์นั้นในกราฟ ในช่วงที่สปีชีส์หนึ่งยังมีชีวิตอยู่ สปีชีส์ใหม่ ๆ ก็จะปรากฏเป็นระยะ ๆ โดยสุ่ม แต่ละสปีชีส์จะดำรงอยู่เป็นแสน ๆ ปีก่อนจะหายไปโดยที่ไม่ได้เปลี่ยนรูปแบบภายนอก ความสัมพันธ์ระหว่างสปีชีส์ที่อยู่ร่วมกันโดยทั่วไปจะกำหนดไม่ได้ นี่ก็เห็นได้ใน<a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%A1%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B8%A9%E0%B8%A2%E0%B9%8C/%E0%B9%81%E0%B8%9C%E0%B8%99%E0%B8%A0%E0%B8%B9%E0%B8%A1%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C%E0%B8%95%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B9%80%E0%B8%A7%E0%B8%A5%E0%B8%B2" title="วิวัฒนาการของมนุษย์/แผนภูมิสปีชีส์ตามกาลเวลา">แผนภูมิวิวัฒนาการสปีชีส์มนุษย์ตามกาลเวลา</a> เริ่มตั้งแต่มนุษย์แยกออกจากสายพันธุ์ที่ต่อมาวิวัฒนาการเป็นไพรเมตที่ใกล้ชิดสุด คือ <a href="/wiki/%E0%B8%8A%E0%B8%B4%E0%B8%A1%E0%B9%81%E0%B8%9B%E0%B8%99%E0%B8%8B%E0%B8%B5" title="ชิมแปนซี">ชิมแปนซี</a><sup id="cite_ref-McCarthy_92-1" class="reference"><a href="#cite_note-McCarthy-92"><span class="cite-bracket">[</span>91<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <table border="0" cellspacing="2" cellpadding="0" width="800" style="font-size:smaller; clear:both;"> <caption style="font-size:larger;"> <b><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" title="สปีชีส์">สปีชีส์</a>ต่าง ๆ ของสายพันธุ์มนุษย์ (hominin) ตามลำดับกาลเวลา</b> <span style="float:right;"><small class="editlink noprint plainlinks"><a class="external text" href="https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=Human_evolution/Species_chart&action=edit">edit</a></small></span> </caption> <tbody><tr> <td> <div class="timeline-wrapper"><map name="timeline_ore6zoxm9jx4ed2c1b1fhchmn2xg1k8"><area shape="rect" href="/wiki/H._sapiens" coords="480,499,571,520" title="H. sapiens" alt="H. sapiens" /><area shape="rect" href="/wiki/H._heidelbergensis" coords="314,464,450,484" title="H. heidelbergensis" alt="H. heidelbergensis" /><area shape="rect" href="/wiki/H._erectus" coords="321,440,413,461" title="H. erectus" alt="H. erectus" /><area shape="rect" href="/wiki/H._ergaster" coords="563,416,660,437" title="H. ergaster" alt="H. ergaster" /><area shape="rect" href="/wiki/A._garhi" coords="464,346,545,366" title="A. garhi" alt="A. garhi" /><area shape="rect" href="/wiki/A._afarensis" coords="428,275,530,295" title="A. afarensis" alt="A. afarensis" /><area shape="rect" href="/wiki/A._anamensis" coords="323,251,426,272" title="A. anamensis" alt="A. anamensis" /><area shape="rect" href="/wiki/Ar._ramidus" coords="282,227,379,248" title="Ar. ramidus" alt="Ar. ramidus" /><area shape="rect" href="/wiki/Pleistocene" coords="584,58,681,79" title="Pleistocene" alt="Pleistocene" /><area shape="rect" href="/wiki/Pliocene" coords="315,58,395,79" title="Pliocene" alt="Pliocene" /><area shape="rect" href="/wiki/Miocene" coords="46,58,121,79" title="Miocene" alt="Miocene" /></map><img usemap="#timeline_ore6zoxm9jx4ed2c1b1fhchmn2xg1k8" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/th/timeline/ore6zoxm9jx4ed2c1b1fhchmn2xg1k8.png" /></div> </td></tr></tbody></table> <div style="clear:both;"></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ดูเพิ่ม"><span id=".E0.B8.94.E0.B8.B9.E0.B9.80.E0.B8.9E.E0.B8.B4.E0.B9.88.E0.B8.A1"></span>ดูเพิ่ม</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C&action=edit&section=19" title="แก้ไขส่วน: ดูเพิ่ม"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%AA%E0%B8%B9%E0%B8%8D%E0%B8%9E%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%98%E0%B8%B8%E0%B9%8C" title="การสูญพันธุ์">การสูญพันธุ์</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%9A%E0%B8%9E%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%98%E0%B8%B8%E0%B9%8C%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%A8%E0%B8%B1%E0%B8%A2%E0%B9%80%E0%B8%9E%E0%B8%A8" title="การสืบพันธุ์แบบอาศัยเพศ">การสืบพันธุ์แบบอาศัยเพศ</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="เชิงอรรถ"><span id=".E0.B9.80.E0.B8.8A.E0.B8.B4.E0.B8.87.E0.B8.AD.E0.B8.A3.E0.B8.A3.E0.B8.96"></span>เชิงอรรถ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C&action=edit&section=20" title="แก้ไขส่วน: เชิงอรรถ"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="reflist columns references-column-width" style="-moz-column-width: 30em; -webkit-column-width: 30em; column-width: 30em; list-style-type: upper-alpha;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text"><figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Ring_species_diagram.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Ring_species_diagram.svg/200px-Ring_species_diagram.svg.png" decoding="async" width="200" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Ring_species_diagram.svg/300px-Ring_species_diagram.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Ring_species_diagram.svg/400px-Ring_species_diagram.svg.png 2x" data-file-width="404" data-file-height="333" /></a><figcaption>ring species ในกลุ่ม C</figcaption></figure> <p>ใน<a href="/wiki/%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A7%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2" title="ชีววิทยา">ชีววิทยา</a> ring species หมายถึงกลุ่มประชากรเพื่อนบ้านที่อยู่เชื่อมต่อกันเป็นอนุกรม แต่ละชนิดจะสามารถผสมพันธุ์ระหว่างสายพันธ์กับเพื่อนบ้านที่อยู่ติดกัน แต่จะมีกลุ่มประชากรสองกลุ่มในที่สุด (end) ของอนุกรม ซึ่งห่างเกินที่จะผสมพันธุ์ระหว่างสายพันธุ์ได้แม้จะสัมพันธ์กันทางกรรมพันธุ์ กลุ่มในที่สุดเช่นนี้อาจอยู่ในภูมิภาคใกล้ ๆ กัน ดังนั้น จึงเป็นการปิด "วงแหวน" </p> </span></li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="อ้างอิง"><span id=".E0.B8.AD.E0.B9.89.E0.B8.B2.E0.B8.87.E0.B8.AD.E0.B8.B4.E0.B8.87"></span>อ้างอิง</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C&action=edit&section=21" title="แก้ไขส่วน: อ้างอิง"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="reflist columns references-column-width" style="-moz-column-width: 30em; -webkit-column-width: 30em; column-width: 30em; list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-RoyalDict-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-RoyalDict_1-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r10205087">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:#d33}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:#d33}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#3a3;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite class="citation cs2">"Speciation", <i>ศัพท์บัญญัติอังกฤษ-ไทย, ไทย-อังกฤษ ฉบับราชบัณฑิตยสถาน (คอมพิวเตอร์) รุ่น ๑.๑ ฉบับ ๒๕๔๕</i>, <q>(สัตววิทยา) การเกิดชนิด, การเกิดสปีชีส์</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=%E0%B8%A8%E0%B8%B1%E0%B8%9E%E0%B8%97%E0%B9%8C%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%8D%E0%B8%8D%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A4%E0%B8%A9-%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2%2C+%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2-%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A4%E0%B8%A9+%E0%B8%89%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%93%E0%B8%91%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B8%A2%E0%B8%AA%E0%B8%96%E0%B8%B2%E0%B8%99+%28%E0%B8%84%E0%B8%AD%E0%B8%A1%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B9%80%E0%B8%95%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C%29+%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B9%88%E0%B8%99+%E0%B9%91.%E0%B9%91+%E0%B8%89%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%9A+%E0%B9%92%E0%B9%95%E0%B9%94%E0%B9%95&rft.atitle=Speciation&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Berlocher98-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Berlocher98_2-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <a href="#CITEREFBerlocher1998">Berlocher 1998</a>, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=pLzY1-wyOKwC&pg=PA3&lpg=PA3&dq#v=onepage&q&f=false">3</a></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFCook1906" class="citation journal cs1 cs1-prop-jul-greg-uncertainty">Cook, Orator F. (1906-03-30). "Factors of species-formation". <i>Science</i>. Washington, D.C.: American Association for the Advancement of Science. <b>23</b> (587): 506–507. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1126%2Fscience.23.587.506">10.1126/science.23.587.506</a>. <a href="/wiki/ISSN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISSN (identifier)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0036-8075">0036-8075</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17789700">17789700</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Science&rft.atitle=Factors+of+species-formation&rft.volume=23&rft.issue=587&rft.pages=506-507&rft.date=1906-03-30&rft.issn=0036-8075&rft_id=info%3Apmid%2F17789700&rft_id=info%3Adoi%2F10.1126%2Fscience.23.587.506&rft.aulast=Cook&rft.aufirst=Orator+F.&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFCook1908" class="citation journal cs1">Cook, Orator F. (November 1908). "Evolution Without Isolation". <i>The American Naturalist</i>. Chicago, IL: University of Chicago Press on behalf of the American Society of Naturalists. <b>42</b> (503): 727–731. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1086%2F279001">10.1086/279001</a>. <a href="/wiki/ISSN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISSN (identifier)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0003-0147">0003-0147</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+American+Naturalist&rft.atitle=Evolution+Without+Isolation&rft.volume=42&rft.issue=503&rft.pages=727-731&rft.date=1908-11&rft_id=info%3Adoi%2F10.1086%2F279001&rft.issn=0003-0147&rft.aulast=Cook&rft.aufirst=Orator+F.&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFVia2009" class="citation journal cs1">Via, Sara (2009-06-16). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.pnas.org/content/106/Supplement_1/9939.full.pdf">"Natural selection in action during speciation"</a> <span class="cs1-format">(<a href="/wiki/PDF" class="mw-redirect" title="PDF">PDF</a>)</span>. <i>Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A</i>. Washington, D.C.: National Academy of Sciences. <b>106</b> (Suppl 1): 9939–9946. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1073%2Fpnas.0901397106">10.1073/pnas.0901397106</a>. <a href="/wiki/ISSN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISSN (identifier)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0027-8424">0027-8424</a>. <a href="/wiki/PMC_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMC (identifier)">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="เข้าถึงได้ฟรี"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2702801">2702801</a></span>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19528641">19528641</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Proc.+Natl.+Acad.+Sci.+U.S.A.&rft.atitle=Natural+selection+in+action+during+speciation&rft.volume=106&rft.issue=Suppl+1&rft.pages=9939-9946&rft.date=2009-06-16&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC2702801%23id-name%3DPMC&rft.issn=0027-8424&rft_id=info%3Apmid%2F19528641&rft_id=info%3Adoi%2F10.1073%2Fpnas.0901397106&rft.aulast=Via&rft.aufirst=Sara&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.pnas.org%2Fcontent%2F106%2FSupplement_1%2F9939.full.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFBaker2005" class="citation journal cs1">Baker, Jason M. (June 2005). "Adaptive speciation: The role of natural selection in mechanisms of geographic and non-geographic speciation". <i>Studies in History and Philosophy of Science Part C: Studies in History and Philosophy of Biological and Biomedical Sciences</i>. Amsterdam, the Netherlands: Elsevier. <b>36</b> (2): 303–326. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2Fj.shpsc.2005.03.005">10.1016/j.shpsc.2005.03.005</a>. <a href="/wiki/ISSN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISSN (identifier)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/1369-8486">1369-8486</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19260194">19260194</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Studies+in+History+and+Philosophy+of+Science+Part+C%3A+Studies+in+History+and+Philosophy+of+Biological+and+Biomedical+Sciences&rft.atitle=Adaptive+speciation%3A+The+role+of+natural+selection+in+mechanisms+of+geographic+and+non-geographic+speciation&rft.volume=36&rft.issue=2&rft.pages=303-326&rft.date=2005-06&rft.issn=1369-8486&rft_id=info%3Apmid%2F19260194&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fj.shpsc.2005.03.005&rft.aulast=Baker&rft.aufirst=Jason+M.&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-sciamstickleback-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-sciamstickleback_7-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFKingsley2009" class="citation journal cs1">Kingsley, David M. (January 2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.scientificamerican.com/article/from-atoms-to-traits/">"Diversity Revealed: From Atoms to Traits"</a>. <i>Scientific American</i>. Stuttgart: Georg von Holtzbrinck Publishing Group. <b>300</b> (1): 52–59. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1038%2Fscientificamerican0109-52">10.1038/scientificamerican0109-52</a>. <a href="/wiki/ISSN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISSN (identifier)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0036-8733">0036-8733</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Scientific+American&rft.atitle=Diversity+Revealed%3A+From+Atoms+to+Traits&rft.volume=300&rft.issue=1&rft.pages=52-59&rft.date=2009-01&rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2Fscientificamerican0109-52&rft.issn=0036-8733&rft.aulast=Kingsley&rft.aufirst=David+M.&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.scientificamerican.com%2Farticle%2Ffrom-atoms-to-traits%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFSulloway1982" class="citation journal cs1">Sulloway, Frank J. (1982-09-30). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://darwin-online.org.uk/content/frameset?viewtype=text&itemID=A86&pageseq=1">"The <i>Beagle</i> collections of Darwin's finches (Geospizinae)"</a>. <i>Bulletin of the British Museum (Natural History). Zoology</i>. London: British Museum (Natural History). <b>43</b> (2): 49–58. <a href="/wiki/ISSN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISSN (identifier)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0007-1498">0007-1498</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Bulletin+of+the+British+Museum+%28Natural+History%29.+Zoology&rft.atitle=The+Beagle+collections+of+Darwin%27s+finches+%28Geospizinae%29&rft.volume=43&rft.issue=2&rft.pages=49-58&rft.date=1982-09-30&rft.issn=0007-1498&rft.aulast=Sulloway&rft.aufirst=Frank+J.&rft_id=http%3A%2F%2Fdarwin-online.org.uk%2Fcontent%2Fframeset%3Fviewtype%3Dtext%26itemID%3DA86%26pageseq%3D1&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Mayr1992-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Mayr1992_9-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFMayr1992">Mayr 1992</a>, pp. 21–53</span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFEndler1977">Endler 1977</a></span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFTarkhnishviliMurtskhvaladzeGavashelishvili2013" class="citation journal cs1">Tarkhnishvili, David; Murtskhvaladze, Marine; Gavashelishvili, Alexander (August 2013). "Speciation in Caucasian lizards: climatic dissimilarity of the habitats is more important than isolation time". <i>Biological Journal of the Linnean Society</i>. Hoboken, NJ: Wiley-Blackwell on behalf of the Linnean Society of London. <b>109</b> (4): 876–892. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1111%2Fbij.12092">10.1111/bij.12092</a>. <a href="/wiki/ISSN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISSN (identifier)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0024-4074">0024-4074</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Biological+Journal+of+the+Linnean+Society&rft.atitle=Speciation+in+Caucasian+lizards%3A+climatic+dissimilarity+of+the+habitats+is+more+important+than+isolation+time&rft.volume=109&rft.issue=4&rft.pages=876-892&rft.date=2013-08&rft_id=info%3Adoi%2F10.1111%2Fbij.12092&rft.issn=0024-4074&rft.aulast=Tarkhnishvili&rft.aufirst=David&rft.au=Murtskhvaladze%2C+Marine&rft.au=Gavashelishvili%2C+Alexander&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Liebers-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Liebers_13-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFLiebersKnijffHelbig2004" class="citation journal cs1">Liebers, Dorit; Knijff, Peter de; Helbig, Andreas J. (2004). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1691675">"The herring gull complex is not a ring species"</a>. <i>Proc Biol Sci</i>. <b>271</b> (1542): 893–901. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1098%2Frspb.2004.2679">10.1098/rspb.2004.2679</a>. <a href="/wiki/PMC_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMC (identifier)">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="เข้าถึงได้ฟรี"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1691675">1691675</a></span>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15255043">15255043</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Proc+Biol+Sci&rft.atitle=The+herring+gull+complex+is+not+a+ring+species&rft.volume=271&rft.issue=1542&rft.pages=893-901&rft.date=2004&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC1691675%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F15255043&rft_id=info%3Adoi%2F10.1098%2Frspb.2004.2679&rft.aulast=Liebers&rft.aufirst=Dorit&rft.au=Knijff%2C+Peter+de&rft.au=Helbig%2C+Andreas+J.&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC1691675&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://evolution.berkeley.edu/evolibrary/article/_0/speciationmodes_04">"Parapatric speciation"</a>. University of California Berkeley<span class="reference-accessdate">. สืบค้นเมื่อ <span class="nowrap">2017-04-03</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Parapatric+speciation&rft.pub=University+of+California+Berkeley&rft_id=http%3A%2F%2Fevolution.berkeley.edu%2Fevolibrary%2Farticle%2F_0%2Fspeciationmodes_04&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-rhagoletis1-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-rhagoletis1_15-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFFederXianfa_XieRullVelez2005" class="citation journal cs1">Feder, Jeffrey L.; Xianfa Xie; Rull, Juan; และคณะ (2005-05-03). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.pnas.org/content/102/suppl_1/6573.full.pdf">"Mayr, Dobzhansky, and Bush and the complexities of sympatric speciation in <i>Rhagoletis</i>"</a> <span class="cs1-format">(<a href="/wiki/PDF" class="mw-redirect" title="PDF">PDF</a>)</span>. <i>Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A</i>. Washington, D.C.: National Academy of Sciences. <b>102</b> (Suppl 1): 6573–6580. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1073%2Fpnas.0502099102">10.1073/pnas.0502099102</a>. <a href="/wiki/ISSN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISSN (identifier)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0027-8424">0027-8424</a>. <a href="/wiki/PMC_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMC (identifier)">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="เข้าถึงได้ฟรี"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1131876">1131876</a></span>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15851672">15851672</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Proc.+Natl.+Acad.+Sci.+U.S.A.&rft.atitle=Mayr%2C+Dobzhansky%2C+and+Bush+and+the+complexities+of+sympatric+speciation+in+Rhagoletis&rft.volume=102&rft.issue=Suppl+1&rft.pages=6573-6580&rft.date=2005-05-03&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC1131876%23id-name%3DPMC&rft.issn=0027-8424&rft_id=info%3Apmid%2F15851672&rft_id=info%3Adoi%2F10.1073%2Fpnas.0502099102&rft.aulast=Feder&rft.aufirst=Jeffrey+L.&rft.au=Xianfa+Xie&rft.au=Rull%2C+Juan&rft.au=Velez%2C+Sebastian&rft.au=Forbes%2C+Andrew&rft.au=Leung%2C+Brian&rft.au=Dambroski%2C+Hattie&rft.au=Filchak%2C+Kenneth+E.&rft.au=Aluja%2C+Martin&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.pnas.org%2Fcontent%2F102%2Fsuppl_1%2F6573.full.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-hostplant1-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-hostplant1_16-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFBerlocherFeder2002" class="citation journal cs1">Berlocher, Stewart H.; Feder, Jeffrey L. (January 2002). "Sympatric Speciation in Phytophagous Insects: Moving Beyond Controversy?". <i>Annual Review of Entomology</i>. Palo Alto, CA: Annual Reviews. <b>47</b>: 773–815. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1146%2Fannurev.ento.47.091201.145312">10.1146/annurev.ento.47.091201.145312</a>. <a href="/wiki/ISSN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISSN (identifier)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0066-4170">0066-4170</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11729091">11729091</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Annual+Review+of+Entomology&rft.atitle=Sympatric+Speciation+in+Phytophagous+Insects%3A+Moving+Beyond+Controversy%3F&rft.volume=47&rft.pages=773-815&rft.date=2002-01&rft.issn=0066-4170&rft_id=info%3Apmid%2F11729091&rft_id=info%3Adoi%2F10.1146%2Fannurev.ento.47.091201.145312&rft.aulast=Berlocher&rft.aufirst=Stewart+H.&rft.au=Feder%2C+Jeffrey+L.&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFBolnick,_Daniel_I;_Fitzpatrick,_Benjamin_M2007" class="citation cs2">Bolnick, Daniel I; Fitzpatrick, Benjamin M (2007), "Sympatric Speciation: Models and Empirical Evidence", <i>Annual Review of Ecology, Evolution, and Systematics</i>, <b>38</b>: 459–487, <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1146%2Fannurev.ecolsys.38.091206.095804">10.1146/annurev.ecolsys.38.091206.095804</a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Annual+Review+of+Ecology%2C+Evolution%2C+and+Systematics&rft.atitle=Sympatric+Speciation%3A+Models+and+Empirical+Evidence&rft.volume=38&rft.pages=459-487&rft.date=2007&rft_id=info%3Adoi%2F10.1146%2Fannurev.ecolsys.38.091206.095804&rft.au=Bolnick%2C+Daniel+I%3B+Fitzpatrick%2C+Benjamin+M&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A:Citation" title="แม่แบบ:Citation">citation</a>}}</code>: CS1 maint: multiple names: authors list (<a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:CS1_maint:_multiple_names:_authors_list" title="หมวดหมู่:CS1 maint: multiple names: authors list">ลิงก์</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFMachadoPollenHofmannRenn2009" class="citation journal cs1">Machado, Heather E.; Pollen, Alexander A.; Hofmann, Hans A.; และคณะ (December 2009). "Interspecific profiling of gene expression informed by comparative genomic hybridization: A review and a novel approach in African cichlid fishes". <i>Integrative and Comparative Biology</i>. Oxford, UK: Oxford University Press for the Society for Integrative and Comparative Biology. <b>49</b> (6): 644–659. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1093%2Ficb%2Ficp080">10.1093/icb/icp080</a>. <a href="/wiki/ISSN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISSN (identifier)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/1557-7023">1557-7023</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21665847">21665847</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Integrative+and+Comparative+Biology&rft.atitle=Interspecific+profiling+of+gene+expression+informed+by+comparative+genomic+hybridization%3A+A+review+and+a+novel+approach+in+African+cichlid+fishes&rft.volume=49&rft.issue=6&rft.pages=644-659&rft.date=2009-12&rft.issn=1557-7023&rft_id=info%3Apmid%2F21665847&rft_id=info%3Adoi%2F10.1093%2Ficb%2Ficp080&rft.aulast=Machado&rft.aufirst=Heather+E.&rft.au=Pollen%2C+Alexander+A.&rft.au=Hofmann%2C+Hans+A.&rft.au=Renn%2C+Suzy+C.+P.&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a></span> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFFanElmerMeyer2012" class="citation journal cs1">Fan, Shaohua; Elmer, Kathryn R.; Meyer, Axel (2012-02-05). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3233715">"Genomics of adaptation and speciation in cichlid fishes: recent advances and analyses in African and Neotropical lineages"</a>. <i>Philosophical Transactions of the Royal Society B</i>. London: Royal Society. <b>367</b> (1587): 385–394. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1098%2Frstb.2011.0247">10.1098/rstb.2011.0247</a>. <a href="/wiki/ISSN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISSN (identifier)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0962-8436">0962-8436</a>. <a href="/wiki/PMC_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMC (identifier)">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="เข้าถึงได้ฟรี"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3233715">3233715</a></span>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22201168">22201168</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Philosophical+Transactions+of+the+Royal+Society+B&rft.atitle=Genomics+of+adaptation+and+speciation+in+cichlid+fishes%3A+recent+advances+and+analyses+in+African+and+Neotropical+lineages&rft.volume=367&rft.issue=1587&rft.pages=385-394&rft.date=2012-02-05&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3233715%23id-name%3DPMC&rft.issn=0962-8436&rft_id=info%3Apmid%2F22201168&rft_id=info%3Adoi%2F10.1098%2Frstb.2011.0247&rft.aulast=Fan&rft.aufirst=Shaohua&rft.au=Elmer%2C+Kathryn+R.&rft.au=Meyer%2C+Axel&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3233715&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFNiemillerFitzpatrickMiller2008" class="citation journal cs1">Niemiller, Matthew L.; Fitzpatrick, Benjamin M.; Miller, Brian T. (May 2008). "Recent divergence with gene flow in Tennessee cave salamanders (Plethodontidae: <i>Gyrinophilus</i>) inferred from gene genealogies". <i>Molecular Ecology</i>. Hoboken, NJ: Wiley-Blackwell. <b>17</b> (9): 2258–2275. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1111%2Fj.1365-294X.2008.03750.x">10.1111/j.1365-294X.2008.03750.x</a>. <a href="/wiki/ISSN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISSN (identifier)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0962-1083">0962-1083</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18410292">18410292</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Molecular+Ecology&rft.atitle=Recent+divergence+with+gene+flow+in+Tennessee+cave+salamanders+%28Plethodontidae%3A+Gyrinophilus%29+inferred+from+gene+genealogies&rft.volume=17&rft.issue=9&rft.pages=2258-2275&rft.date=2008-05&rft.issn=0962-1083&rft_id=info%3Apmid%2F18410292&rft_id=info%3Adoi%2F10.1111%2Fj.1365-294X.2008.03750.x&rft.aulast=Niemiller&rft.aufirst=Matthew+L.&rft.au=Fitzpatrick%2C+Benjamin+M.&rft.au=Miller%2C+Brian+T.&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFMartens1997" class="citation journal cs1">Martens, Koen (May 1997). "Speciation in ancient lakes". <i>Trends in Ecology & Evolution</i>. <b>12</b> (5): 177–182. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2FS0169-5347%2897%2901039-2">10.1016/S0169-5347(97)01039-2</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Trends+in+Ecology+%26+Evolution&rft.atitle=Speciation+in+ancient+lakes&rft.volume=12&rft.issue=5&rft.pages=177-182&rft.date=1997-05&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2FS0169-5347%2897%2901039-2&rft.aulast=Martens&rft.aufirst=Koen&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-22">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFJoly2011" class="citation journal cs1">Joly, E (2011-12-09). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3275546">"The existence of species rests on a metastable equilibrium between inbreeding and outbreeding. An essay on the close relationship between speciation, inbreeding and recessive mutations"</a>. <i>Biology direct</i>. <b>6</b>: 62. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1186%2F1745-6150-6-62">10.1186/1745-6150-6-62</a>. <a href="/wiki/PMC_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMC (identifier)">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="เข้าถึงได้ฟรี"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3275546">3275546</a></span>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22152499">22152499</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Biology+direct&rft.atitle=The+existence+of+species+rests+on+a+metastable+equilibrium+between+inbreeding+and+outbreeding.+An+essay+on+the+close+relationship+between+speciation%2C+inbreeding+and+recessive+mutations.&rft.volume=6&rft.pages=62&rft.date=2011-12-09&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3275546%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F22152499&rft_id=info%3Adoi%2F10.1186%2F1745-6150-6-62&rft.aulast=Joly&rft.aufirst=E&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3275546&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFFederRoetheleFilchakNiedbalski2003" class="citation journal cs1">Feder, Jeffrey L.; Roethele, Joseph B.; Filchak, Kenneth; และคณะ (March 2003). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.genetics.org/content/163/3/939.long">"Evidence for inversion polymorphism related to sympatric host race formation in the apple maggot fly, <i>Rhagoletis pomonella</i>"</a>. <i>Genetics</i>. Bethesda, MD: Genetics Society of America. <b>163</b> (3): 939–953. <a href="/wiki/ISSN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISSN (identifier)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0016-6731">0016-6731</a>. <a href="/wiki/PMC_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMC (identifier)">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="เข้าถึงได้ฟรี"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1462491">1462491</a></span>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12663534">12663534</a><span class="reference-accessdate">. สืบค้นเมื่อ <span class="nowrap">2015-09-07</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Genetics&rft.atitle=Evidence+for+inversion+polymorphism+related+to+sympatric+host+race+formation+in+the+apple+maggot+fly%2C+Rhagoletis+pomonella&rft.volume=163&rft.issue=3&rft.pages=939-953&rft.date=2003-03&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC1462491%23id-name%3DPMC&rft.issn=0016-6731&rft_id=info%3Apmid%2F12663534&rft.aulast=Feder&rft.aufirst=Jeffrey+L.&rft.au=Roethele%2C+Joseph+B.&rft.au=Filchak%2C+Kenneth&rft.au=Niedbalski%2C+Julie&rft.au=Romero-Severson%2C+Jeanne&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.genetics.org%2Fcontent%2F163%2F3%2F939.long&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-24">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFBerlocherBush1982" class="citation journal cs1">Berlocher, Stewart H.; Bush, Guy L. (June 1982). "An electrophoretic analysis of Rhagoletis (Diptera: Tephritidae) phylogeny". <i>Systematic Zoology</i>. Taylor & Francis, Ltd., on behalf of the Society of Systematic Biologists. <b>31</b> (2): 136–155. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.2307%2F2413033">10.2307/2413033</a>. <a href="/wiki/JSTOR_(identifier)" class="mw-redirect" title="JSTOR (identifier)">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/2413033">2413033</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Systematic+Zoology&rft.atitle=An+electrophoretic+analysis+of+Rhagoletis+%28Diptera%3A+Tephritidae%29+phylogeny&rft.volume=31&rft.issue=2&rft.pages=136-155&rft.date=1982-06&rft_id=info%3Adoi%2F10.2307%2F2413033&rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F2413033%23id-name%3DJSTOR&rft.aulast=Berlocher&rft.aufirst=Stewart+H.&rft.au=Bush%2C+Guy+L.&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-tutorial_online-25"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-tutorial_online_25-0">24.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-tutorial_online_25-1">24.1</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFRidley" class="citation web cs1">Ridley, Mark. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.blackwellpublishing.com/ridley/tutorials/Speciation15.asp">"Speciation - What is the role of reinforcement in speciation?"</a><span class="reference-accessdate">. สืบค้นเมื่อ <span class="nowrap">2015-09-07</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Speciation+-+What+is+the+role+of+reinforcement+in+speciation%3F&rft.aulast=Ridley&rft.aufirst=Mark&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.blackwellpublishing.com%2Fridley%2Ftutorials%2FSpeciation15.asp&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span> Adapted from <i>Evolution</i> (2004), 3rd edition (Malden, MA: Blackwell Publishing), <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-1-4051-0345-9" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-1-4051-0345-9">978-1-4051-0345-9</a>.</span> </li> <li id="cite_note-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-26">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFOllerton2005" class="citation journal cs1">Ollerton, Jeff (September 2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070605063504/http://oldweb.northampton.ac.uk/aps/env/lbrg/journals/papers/OllertonHeredityCommentary2005.pdf">"Speciation: Flowering time and the Wallace Effect"</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. <i>Heridity</i>. London: Nature Publishing Group for The Genetics Society. <b>95</b> (3): 181–182. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1038%2Fsj.hdy.6800718">10.1038/sj.hdy.6800718</a>. <a href="/wiki/ISSN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISSN (identifier)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0018-067X">0018-067X</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16077739">16077739</a>. คลังข้อมูลเก่าเก็บจาก<a rel="nofollow" class="external text" href="http://oldweb.northampton.ac.uk/aps/env/lbrg/journals/papers/OllertonHeredityCommentary2005.pdf">แหล่งเดิม</a> <span class="cs1-format">(<a href="/wiki/PDF" class="mw-redirect" title="PDF">PDF</a>)</span>เมื่อ 2007-06-05<span class="reference-accessdate">. สืบค้นเมื่อ <span class="nowrap">2015-09-07</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Heridity&rft.atitle=Speciation%3A+Flowering+time+and+the+Wallace+Effect&rft.volume=95&rft.issue=3&rft.pages=181-182&rft.date=2005-09&rft.issn=0018-067X&rft_id=info%3Apmid%2F16077739&rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2Fsj.hdy.6800718&rft.aulast=Ollerton&rft.aufirst=Jeff&rft_id=http%3A%2F%2Foldweb.northampton.ac.uk%2Faps%2Fenv%2Flbrg%2Fjournals%2Fpapers%2FOllertonHeredityCommentary2005.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-27">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFRundle,_Howard_D;_Nosil,_Patrik2005" class="citation cs2">Rundle, Howard D; Nosil, Patrik (2005), "Ecological speciation", <i>Ecology Letters</i>, <b>8</b>: 336–352, <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1111%2Fj.1461-0248.2004.00715.x">10.1111/j.1461-0248.2004.00715.x</a>, <q>the interaction of individuals with their environment during resource acquisition</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Ecology+Letters&rft.atitle=Ecological+speciation&rft.volume=8&rft.pages=336-352&rft.date=2005&rft_id=info%3Adoi%2F10.1111%2Fj.1461-0248.2004.00715.x&rft.au=Rundle%2C+Howard+D%3B+Nosil%2C+Patrik&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A:Citation" title="แม่แบบ:Citation">citation</a>}}</code>: CS1 maint: multiple names: authors list (<a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:CS1_maint:_multiple_names:_authors_list" title="หมวดหมู่:CS1 maint: multiple names: authors list">ลิงก์</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-28">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFSchluter,_Dolph2001" class="citation cs2">Schluter, Dolph (2001), "Ecology and the origin of species", <i>Trends in Ecology and Evolution</i>, <b>16</b> (7), <q>under ecological speciation, populations in different environments, or populations exploiting different resources, experience contrasting natural selection pressures on the traits that directly or indirectly bring about the evolution of reproductive isolation</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Trends+in+Ecology+and+Evolution&rft.atitle=Ecology+and+the+origin+of+species&rft.volume=16&rft.issue=7&rft.date=2001&rft.au=Schluter%2C+Dolph&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-29">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFMcKinnon,_Jeffrey_S2004" class="citation cs2">McKinnon, Jeffrey S; และคณะ (2004), "Evidence for ecology's role in speciation", <i>Nature</i>, <b>429</b>: 294–298, <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1038%2Fnature02556">10.1038/nature02556</a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Nature&rft.atitle=Evidence+for+ecology%E2%80%99s+role+in+speciation&rft.volume=429&rft.pages=294-298&rft.date=2004&rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2Fnature02556&rft.au=McKinnon%2C+Jeffrey+S&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-DolphSchluter-30"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-DolphSchluter_30-0">29.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-DolphSchluter_30-1">29.1</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFSchluter,_Dolph2009" class="citation cs2">Schluter, Dolph (2009), "Evidence for Ecological Speciation and Its Alternative", <i>Science</i>, <b>326</b>: 737–740, <q>greater reproductive isolation repeatedly evolves between independent populations adapting to contrasting environments than between independent populations adapting to similar environments</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Science&rft.atitle=Evidence+for+Ecological+Speciation+and+Its+Alternative&rft.volume=326&rft.pages=737-740&rft.date=2009&rft.au=Schluter%2C+Dolph&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Panhuis-31"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Panhuis_31-0">30.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Panhuis_31-1">30.1</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFPanhuisButlinZukTregenza2001" class="citation journal cs1">Panhuis, Tami M.; Butlin, Roger; Zuk, Marlene; และคณะ (July 2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.selfishgene.org/Tom/Papers/TMPetal_TREE01.pdf">"Sexual selection and speciation"</a> <span class="cs1-format">(<a href="/wiki/PDF" class="mw-redirect" title="PDF">PDF</a>)</span>. <i>Trends in Ecology & Evolution</i>. Cambridge, MA: Cell Press. <b>16</b> (7): 364–371. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2Fs0169-5347%2801%2902160-7">10.1016/s0169-5347(01)02160-7</a>. <a href="/wiki/ISSN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISSN (identifier)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0169-5347">0169-5347</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11403869">11403869</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Trends+in+Ecology+%26+Evolution&rft.atitle=Sexual+selection+and+speciation&rft.volume=16&rft.issue=7&rft.pages=364-371&rft.date=2001-07&rft.issn=0169-5347&rft_id=info%3Apmid%2F11403869&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fs0169-5347%2801%2902160-7&rft.aulast=Panhuis&rft.aufirst=Tami+M.&rft.au=Butlin%2C+Roger&rft.au=Zuk%2C+Marlene&rft.au=Tregenza%2C+Tom&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.selfishgene.org%2FTom%2FPapers%2FTMPetal_TREE01.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-32">↑</a></span> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFDarwinWallace,_AR1858" class="citation journal cs1">Darwin, Charles; Wallace, AR (1858). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://darwin-online.org.uk/converted/pdf/1858_species_F350.pdf">"On the Tendency of Species to form Varieties; and on the Perpetuation of Varieties and Species by Natural Means of Selection"</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. <i>Journal of the Proceedings of the Linnean Society of London. Zoology</i>. <b>3</b>: 46–50. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1111%2Fj.1096-3642.1858.tb02500.x">10.1111/j.1096-3642.1858.tb02500.x</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+the+Proceedings+of+the+Linnean+Society+of+London.+Zoology&rft.atitle=On+the+Tendency+of+Species+to+form+Varieties%3B+and+on+the+Perpetuation+of+Varieties+and+Species+by+Natural+Means+of+Selection&rft.volume=3&rft.pages=46-50&rft.date=1858&rft_id=info%3Adoi%2F10.1111%2Fj.1096-3642.1858.tb02500.x&rft.aulast=Darwin&rft.aufirst=Charles&rft.au=Wallace%2C+AR&rft_id=http%3A%2F%2Fdarwin-online.org.uk%2Fconverted%2Fpdf%2F1858_species_F350.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-33">↑</a></span> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite class="citation book cs1">Darwin, Charles (1859). "4". <a rel="nofollow" class="external text" href="http://darwin-online.org.uk/content/frameset?viewtype=side&itemID=F373&pageseq=12"><i>On the Origin of Species</i></a> (1st ed.). p. 89.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=4&rft.btitle=On+the+Origin+of+Species&rft.pages=89&rft.edition=1st&rft.date=1859&rft_id=http%3A%2F%2Fdarwin-online.org.uk%2Fcontent%2Fframeset%3Fviewtype%3Dside%26itemID%3DF373%26pageseq%3D12&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A:Cite_book" title="แม่แบบ:Cite book">cite book</a>}}</code>: CS1 maint: uses authors parameter (<a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:CS1_maint:_uses_authors_parameter&action=edit&redlink=1" class="new" title="หมวดหมู่:CS1 maint: uses authors parameter (ไม่มีหน้านี้)">ลิงก์</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-34">↑</a></span> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite class="citation book cs1">Eberhard, W. G. (1985). <i>Sexual Selection and Animal Genitalia</i>. Cambridge, Mass: Harvard University Press.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Sexual+Selection+and+Animal+Genitalia&rft.place=Cambridge%2C+Mass&rft.pub=Harvard+University+Press&rft.date=1985&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A:Cite_book" title="แม่แบบ:Cite book">cite book</a>}}</code>: CS1 maint: uses authors parameter (<a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:CS1_maint:_uses_authors_parameter&action=edit&redlink=1" class="new" title="หมวดหมู่:CS1 maint: uses authors parameter (ไม่มีหน้านี้)">ลิงก์</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGould1980[httpsarchiveorgdetailspandasthumb000steppage204_204–213]"A_Quahog_is_a_Quahog"-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGould1980[httpsarchiveorgdetailspandasthumb000steppage204_204–213]"A_Quahog_is_a_Quahog"_35-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFGould1980">Gould 1980</a>, pp. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/pandasthumb000step/page/204">204–213</a>, "A Quahog is a Quahog".</span> </li> <li id="cite_note-Maynard-36"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Maynard_36-0">35.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Maynard_36-1">35.1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Maynard_36-2">35.2</a></sup></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFMaynard_Smith1989">Maynard Smith 1989</a>, pp. 275–280</span> </li> <li id="cite_note-OofS-37"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-OofS_37-0">36.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-OofS_37-1">36.1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-OofS_37-2">36.2</a></sup></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFDarwin1859">Darwin 1859</a></span> </li> <li id="cite_note-Bernstein85-38"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Bernstein85_38-0">37.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Bernstein85_38-1">37.1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Bernstein85_38-2">37.2</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Bernstein85_38-3">37.3</a></sup></span> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFBernsteinByerlyHopfMichod1985" class="citation journal cs1">Bernstein, Harris; Byerly, Henry C.; Hopf, Frederic A.; และคณะ (1985-12-21). "Sex and the emergence of species". <i>Journal of Theoretical Biology</i>. Amsterdam, the Netherlands: Elsevier. <b>117</b> (4): 665–690. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2FS0022-5193%2885%2980246-0">10.1016/S0022-5193(85)80246-0</a>. <a href="/wiki/ISSN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISSN (identifier)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0022-5193">0022-5193</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/4094459">4094459</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+Theoretical+Biology&rft.atitle=Sex+and+the+emergence+of+species&rft.volume=117&rft.issue=4&rft.pages=665-690&rft.date=1985-12-21&rft.issn=0022-5193&rft_id=info%3Apmid%2F4094459&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2FS0022-5193%2885%2980246-0&rft.aulast=Bernstein&rft.aufirst=Harris&rft.au=Byerly%2C+Henry+C.&rft.au=Hopf%2C+Frederic+A.&rft.au=Michod%2C+Richard+E.&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Koeslag,_1990-39"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Koeslag,_1990_39-0">38.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Koeslag,_1990_39-1">38.1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Koeslag,_1990_39-2">38.2</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Koeslag,_1990_39-3">38.3</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Koeslag,_1990_39-4">38.4</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Koeslag,_1990_39-5">38.5</a></sup></span> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFKoeslag1990" class="citation journal cs1">Koeslag, Johan H. (1990-05-10). "Koinophilia groups sexual creatures into species, promotes stasis, and stabilizes social behaviour". <i>Journal of Theoretical Biology</i>. Amsterdam, the Netherlands: Elsevier. <b>144</b> (1): 15–35. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2Fs0022-5193%2805%2980297-8">10.1016/s0022-5193(05)80297-8</a>. <a href="/wiki/ISSN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISSN (identifier)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0022-5193">0022-5193</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/2200930">2200930</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+Theoretical+Biology&rft.atitle=Koinophilia+groups+sexual+creatures+into+species%2C+promotes+stasis%2C+and+stabilizes+social+behaviour&rft.volume=144&rft.issue=1&rft.pages=15-35&rft.date=1990-05-10&rft.issn=0022-5193&rft_id=info%3Apmid%2F2200930&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fs0022-5193%2805%2980297-8&rft.aulast=Koeslag&rft.aufirst=Johan+H.&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Koeslag,_1995-40"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Koeslag,_1995_40-0">39.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Koeslag,_1995_40-1">39.1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Koeslag,_1995_40-2">39.2</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Koeslag,_1995_40-3">39.3</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Koeslag,_1995_40-4">39.4</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Koeslag,_1995_40-5">39.5</a></sup></span> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFKoeslag1995" class="citation journal cs1">Koeslag, Johan H. (1995-12-21). "On the Engine of Speciation". <i>Journal of Theoretical Biology</i>. Amsterdam, the Netherlands: Elsevier. <b>177</b> (4): 401–409. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1006%2Fjtbi.1995.0256">10.1006/jtbi.1995.0256</a>. <a href="/wiki/ISSN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISSN (identifier)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0022-5193">0022-5193</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+Theoretical+Biology&rft.atitle=On+the+Engine+of+Speciation&rft.volume=177&rft.issue=4&rft.pages=401-409&rft.date=1995-12-21&rft_id=info%3Adoi%2F10.1006%2Fjtbi.1995.0256&rft.issn=0022-5193&rft.aulast=Koeslag&rft.aufirst=Johan+H.&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Unnikrishnan-41"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Unnikrishnan_41-0">40.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Unnikrishnan_41-1">40.1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Unnikrishnan_41-2">40.2</a></sup></span> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFPoelstraVijayBossuLantz2014" class="citation journal cs1">Poelstra, Jelmer W.; Vijay, Nagarjun; Bossu, Christen M.; และคณะ (2014-06-20). "The genomic landscape underlying phenotypic integrity in the face of gene flow in crows". <i>Science</i>. Washington, D.C.: American Association for the Advancement of Science. <b>344</b> (6190): 1410–1414. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1126%2Fscience.1253226">10.1126/science.1253226</a>. <a href="/wiki/ISSN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISSN (identifier)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0036-8075">0036-8075</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24948738">24948738</a>. <q>The Phenotypic Differences between Carrion and Hooded Crows across the Hybridization Zone in Europe are Unlikely to be due to Assortative Mating.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Science&rft.atitle=The+genomic+landscape+underlying+phenotypic+integrity+in+the+face+of+gene+flow+in+crows&rft.volume=344&rft.issue=6190&rft.pages=1410-1414&rft.date=2014-06-20&rft.issn=0036-8075&rft_id=info%3Apmid%2F24948738&rft_id=info%3Adoi%2F10.1126%2Fscience.1253226&rft.aulast=Poelstra&rft.aufirst=Jelmer+W.&rft.au=Vijay%2C+Nagarjun&rft.au=Bossu%2C+Christen+M.&rft.au=Lantz%2C+Henrik&rft.au=Ryll%2C+Bettina&rft.au=M%3Fller%2C+Inge&rft.au=Baglione%2C+Vittorio&rft.au=Unneberg%2C+Per&rft.au=Wikelski%2C+Martin&rft.au=Grabherr%2C+Manfred+G.&rft.au=Wolf%2C+Jochen+B.+W.&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span> — Commentary by Mazhuvancherry K. Unnikrishnan and H. S. Akhila</span> </li> <li id="cite_note-miller-42"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-miller_42-0">41.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-miller_42-1">41.1</a></sup></span> <span class="reference-text"> <a href="#CITEREFMiller2013">Miller 2013</a>, pp. 177, 395–396</span> </li> <li id="cite_note-43"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-43">↑</a></span> <span class="reference-text"> <a href="#CITEREFNowak1999">Nowak 1999</a></span> </li> <li id="cite_note-pmid12028771-44"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-pmid12028771_44-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFHiendlederKaupeWassmuthJanke2002" class="citation journal cs1">Hiendleder, Stefan; Kaupe, Bernhard; Wassmuth, Rudolf; และคณะ (2002-05-07). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1690972">"Molecular analysis of wild and domestic sheep questions current nomenclature and provides evidence for domestication from two different subspecies"</a>. <i>Proceedings of the Royal Society B</i>. London: Royal Society. <b>269</b> (1494): 893–904. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1098%2Frspb.2002.1975">10.1098/rspb.2002.1975</a>. <a href="/wiki/ISSN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISSN (identifier)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0962-8452">0962-8452</a>. <a href="/wiki/PMC_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMC (identifier)">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="เข้าถึงได้ฟรี"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1690972">1690972</a></span>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12028771">12028771</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Proceedings+of+the+Royal+Society+B&rft.atitle=Molecular+analysis+of+wild+and+domestic+sheep+questions+current+nomenclature+and+provides+evidence+for+domestication+from+two+different+subspecies&rft.volume=269&rft.issue=1494&rft.pages=893-904&rft.date=2002-05-07&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC1690972%23id-name%3DPMC&rft.issn=0962-8452&rft_id=info%3Apmid%2F12028771&rft_id=info%3Adoi%2F10.1098%2Frspb.2002.1975&rft.aulast=Hiendleder&rft.aufirst=Stefan&rft.au=Kaupe%2C+Bernhard&rft.au=Wassmuth%2C+Rudolf&rft.au=Janke%2C+Axel&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC1690972&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-45"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-45">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFRiceSalt1988" class="citation journal cs1">Rice, William R.; Salt, George W. (June 1988). "Speciation Via Disruptive Selection on Habitat Preference: Experimental Evidence". <i>The American Naturalist</i>. Chicago, IL: University of Chicago Press on behalf of the American Society of Naturalists. <b>131</b> (6): 911–917. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1086%2F284831">10.1086/284831</a>. <a href="/wiki/ISSN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISSN (identifier)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0003-0147">0003-0147</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+American+Naturalist&rft.atitle=Speciation+Via+Disruptive+Selection+on+Habitat+Preference%3A+Experimental+Evidence&rft.volume=131&rft.issue=6&rft.pages=911-917&rft.date=1988-06&rft_id=info%3Adoi%2F10.1086%2F284831&rft.issn=0003-0147&rft.aulast=Rice&rft.aufirst=William+R.&rft.au=Salt%2C+George+W.&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-46"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-46">↑</a></span> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFRiceHostert1993" class="citation journal cs1">Rice, William R.; Hostert, Ellen E. (December 1993). "Laboratory Experiments on Speciation: What Have We Learned in 40 Years?". <i>Evolution</i>. Hoboken, NJ: John Wiley & Sons for the Society for the Study of Evolution. <b>47</b> (6): 1637–1653. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.2307%2F2410209">10.2307/2410209</a>. <a href="/wiki/ISSN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISSN (identifier)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0014-3820">0014-3820</a>. <a href="/wiki/JSTOR_(identifier)" class="mw-redirect" title="JSTOR (identifier)">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/2410209">2410209</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Evolution&rft.atitle=Laboratory+Experiments+on+Speciation%3A+What+Have+We+Learned+in+40+Years%3F&rft.volume=47&rft.issue=6&rft.pages=1637-1653&rft.date=1993-12&rft.issn=0014-3820&rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F2410209%23id-name%3DJSTOR&rft_id=info%3Adoi%2F10.2307%2F2410209&rft.aulast=Rice&rft.aufirst=William+R.&rft.au=Hostert%2C+Ellen+E.&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-pmid14628909-47"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-pmid14628909_47-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFGavrilets2003" class="citation journal cs1">Gavrilets, Sergey (October 2003). "Perspective: Models of Speciation: What Have We Learned in 40 Years?". <i>Evolution</i>. Hoboken, NJ: John Wiley & Sons for the Society for the Study of Evolution. <b>57</b> (10): 2197–2215. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1554%2F02-727">10.1554/02-727</a>. <a href="/wiki/ISSN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISSN (identifier)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0014-3820">0014-3820</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/14628909">14628909</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Evolution&rft.atitle=Perspective%3A+Models+of+Speciation%3A+What+Have+We+Learned+in+40+Years%3F&rft.volume=57&rft.issue=10&rft.pages=2197-2215&rft.date=2003-10&rft.issn=0014-3820&rft_id=info%3Apmid%2F14628909&rft_id=info%3Adoi%2F10.1554%2F02-727&rft.aulast=Gavrilets&rft.aufirst=Sergey&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-48"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-48">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFDodd1989" class="citation journal cs1">Dodd, Diane M. B. (September 1989). "reproductive Isolation as a Consequence of Adaptive Divergence in <i>Drosophila pseudoobscura</i>". <i>Evolution</i>. Hoboken, NJ: John Wiley & Sons for the Society for the Study of Evolution. <b>43</b> (6): 1308–1311. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.2307%2F2409365">10.2307/2409365</a>. <a href="/wiki/ISSN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISSN (identifier)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0014-3820">0014-3820</a>. <a href="/wiki/JSTOR_(identifier)" class="mw-redirect" title="JSTOR (identifier)">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/2409365">2409365</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Evolution&rft.atitle=reproductive+Isolation+as+a+Consequence+of+Adaptive+Divergence+in+Drosophila+pseudoobscura&rft.volume=43&rft.issue=6&rft.pages=1308-1311&rft.date=1989-09&rft.issn=0014-3820&rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F2409365%23id-name%3DJSTOR&rft_id=info%3Adoi%2F10.2307%2F2409365&rft.aulast=Dodd&rft.aufirst=Diane+M.+B.&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-49"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-49">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFKirkpatrickRavign?2002" class="citation journal cs1">Kirkpatrick, Mark; Ravign?, Virginie (March 2002). "Speciation by Natural and Sexual Selection: Models and Experiments". <i>The American Naturalist</i>. Chicago, IL: University of Chicago Press on behalf of the American Society of Naturalists. <b>159</b> (S3): S22–S35. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1086%2F338370">10.1086/338370</a>. <a href="/wiki/ISSN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISSN (identifier)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0003-0147">0003-0147</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18707367">18707367</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+American+Naturalist&rft.atitle=Speciation+by+Natural+and+Sexual+Selection%3A+Models+and+Experiments&rft.volume=159&rft.issue=S3&rft.pages=S22-S35&rft.date=2002-03&rft.issn=0003-0147&rft_id=info%3Apmid%2F18707367&rft_id=info%3Adoi%2F10.1086%2F338370&rft.aulast=Kirkpatrick&rft.aufirst=Mark&rft.au=Ravign%3F%2C+Virginie&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-pmid16568634-50"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-pmid16568634_50-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFKoukouPavlikakiKiliasWerren2006" class="citation journal cs1">Koukou, Katerina; Pavlikaki, Haris; Kilias, George; และคณะ (January 2006). "Influence of Antibiotic Treatment and <i>Wolbachia</i> Curing on Sexual Isolation Among <i>Drosophila melanogaster</i> Cage Populations". <i>Evolution</i>. Hoboken, NJ: John Wiley & Sons for the Society for the Study of Evolution. <b>60</b> (1): 87–96. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1554%2F05-374.1">10.1554/05-374.1</a>. <a href="/wiki/ISSN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISSN (identifier)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0014-3820">0014-3820</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16568634">16568634</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Evolution&rft.atitle=Influence+of+Antibiotic+Treatment+and+Wolbachia+Curing+on+Sexual+Isolation+Among+Drosophila+melanogaster+Cage+Populations&rft.volume=60&rft.issue=1&rft.pages=87-96&rft.date=2006-01&rft.issn=0014-3820&rft_id=info%3Apmid%2F16568634&rft_id=info%3Adoi%2F10.1554%2F05-374.1&rft.aulast=Koukou&rft.aufirst=Katerina&rft.au=Pavlikaki%2C+Haris&rft.au=Kilias%2C+George&rft.au=Werren%2C+John+H.&rft.au=Bourtzis%2C+Kostas&rft.au=Alahiotis%2C+Stamatis+N.&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-51"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-51">↑</a></span> <span class="reference-text"> <a href="#CITEREFSymons1979">Symons 1979</a></span> </li> <li id="cite_note-Langlois_&_Roggman,_1990-52"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Langlois_&_Roggman,_1990_52-0">51.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Langlois_&_Roggman,_1990_52-1">51.1</a></sup></span> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFLangloisRoggman1990" class="citation journal cs1">Langlois, Judith H.; Roggman, Lori A. (March 1990). "Attractive Faces Are Only Average". <i>Psychological Science</i>. Thousand Oaks, CA: Sage Publications. <b>1</b> (2): 115–121. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1111%2Fj.1467-9280.1990.tb00079.x">10.1111/j.1467-9280.1990.tb00079.x</a>. <a href="/wiki/ISSN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISSN (identifier)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0956-7976">0956-7976</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Psychological+Science&rft.atitle=Attractive+Faces+Are+Only+Average&rft.volume=1&rft.issue=2&rft.pages=115-121&rft.date=1990-03&rft_id=info%3Adoi%2F10.1111%2Fj.1467-9280.1990.tb00079.x&rft.issn=0956-7976&rft.aulast=Langlois&rft.aufirst=Judith+H.&rft.au=Roggman%2C+Lori+A.&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-53"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-53">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFPhadnisOrr2009" class="citation journal cs1">Phadnis, Nitin; Orr, H. Allen (2009-01-16). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2628965">"A Single Gene Causes Both Male Sterility and Segregation Distortion in <i>Drosophila</i> Hybrids"</a>. <i>Science</i>. Washington, D.C.: American Association for the Advancement of Science. <b>323</b> (5912): 376–379. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1126%2Fscience.1163934">10.1126/science.1163934</a>. <a href="/wiki/ISSN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISSN (identifier)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0036-8075">0036-8075</a>. <a href="/wiki/PMC_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMC (identifier)">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="เข้าถึงได้ฟรี"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2628965">2628965</a></span>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19074311">19074311</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Science&rft.atitle=A+Single+Gene+Causes+Both+Male+Sterility+and+Segregation+Distortion+in+Drosophila+Hybrids&rft.volume=323&rft.issue=5912&rft.pages=376-379&rft.date=2009-01-16&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC2628965%23id-name%3DPMC&rft.issn=0036-8075&rft_id=info%3Apmid%2F19074311&rft_id=info%3Adoi%2F10.1126%2Fscience.1163934&rft.aulast=Phadnis&rft.aufirst=Nitin&rft.au=Orr%2C+H.+Allen&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC2628965&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-54"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-54">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFRamseySchemske1998" class="citation journal cs1">Ramsey, Justin; Schemske, Douglas W. (November 1998). "Pathways, Mechanisms, and Rates of Polyploid Formation in Flowering Plants". <i>Annual Review of Ecology and Systematics</i>. Palo Alto, CA: Annual Reviews. <b>29</b>: 467–501. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1146%2Fannurev.ecolsys.29.1.467">10.1146/annurev.ecolsys.29.1.467</a>. <a href="/wiki/ISSN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISSN (identifier)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/1545-2069">1545-2069</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Annual+Review+of+Ecology+and+Systematics&rft.atitle=Pathways%2C+Mechanisms%2C+and+Rates+of+Polyploid+Formation+in+Flowering+Plants&rft.volume=29&rft.pages=467-501&rft.date=1998-11&rft_id=info%3Adoi%2F10.1146%2Fannurev.ecolsys.29.1.467&rft.issn=1545-2069&rft.aulast=Ramsey&rft.aufirst=Justin&rft.au=Schemske%2C+Douglas+W.&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-55"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-55">↑</a></span> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFOttoWhitton2000" class="citation journal cs1">Otto, Sarah P.; Whitton, Jeannette (December 2000). "Polyploid Incidence and Evolution". <i>Annual Review of Genetics</i>. Palo Alto, CA: Annual Reviews. <b>34</b>: 401–437. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1146%2Fannurev.genet.34.1.401">10.1146/annurev.genet.34.1.401</a>. <a href="/wiki/ISSN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISSN (identifier)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0066-4197">0066-4197</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11092833">11092833</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Annual+Review+of+Genetics&rft.atitle=Polyploid+Incidence+and+Evolution&rft.volume=34&rft.pages=401-437&rft.date=2000-12&rft.issn=0066-4197&rft_id=info%3Apmid%2F11092833&rft_id=info%3Adoi%2F10.1146%2Fannurev.genet.34.1.401&rft.aulast=Otto&rft.aufirst=Sarah+P.&rft.au=Whitton%2C+Jeannette&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Comai_2005-56"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Comai_2005_56-0">55.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Comai_2005_56-1">55.1</a></sup></span> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFComai2005" class="citation journal cs1">Comai, Luca (November 2005). "The advantages and disadvantages of being polyploid". <i>Nature Reviews Genetics</i>. London: Nature Publishing Group. <b>6</b> (11): 836–846. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1038%2Fnrg1711">10.1038/nrg1711</a>. <a href="/wiki/ISSN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISSN (identifier)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/1471-0056">1471-0056</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16304599">16304599</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Nature+Reviews+Genetics&rft.atitle=The+advantages+and+disadvantages+of+being+polyploid&rft.volume=6&rft.issue=11&rft.pages=836-846&rft.date=2005-11&rft.issn=1471-0056&rft_id=info%3Apmid%2F16304599&rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2Fnrg1711&rft.aulast=Comai&rft.aufirst=Luca&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Wendel-57"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Wendel_57-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFWendel2000" class="citation journal cs1">Wendel, Jonathan F. (January 2000). "Genome evolution in polyploids". <i>Plant Molecular Biology</i>. Kluwer Academic Publishers. <b>42</b> (1): 225–249. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1023%2FA%3A1006392424384">10.1023/A:1006392424384</a>. <a href="/wiki/ISSN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISSN (identifier)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0167-4412">0167-4412</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10688139">10688139</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Plant+Molecular+Biology&rft.atitle=Genome+evolution+in+polyploids&rft.volume=42&rft.issue=1&rft.pages=225-249&rft.date=2000-01&rft.issn=0167-4412&rft_id=info%3Apmid%2F10688139&rft_id=info%3Adoi%2F10.1023%2FA%3A1006392424384&rft.aulast=Wendel&rft.aufirst=Jonathan+F.&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Semon-58"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Semon_58-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFS?monWolfe2007" class="citation journal cs1">S?mon, Marie; Wolfe, Kenneth H. (December 2007). "Consequences of genome duplication". <i>Current Opinion in Genetics & Development</i>. Amsterdam, the Netherlands: Elsevier. <b>17</b> (6): 505–512. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2Fj.gde.2007.09.007">10.1016/j.gde.2007.09.007</a>. <a href="/wiki/ISSN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISSN (identifier)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0959-437X">0959-437X</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18006297">18006297</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Current+Opinion+in+Genetics+%26+Development&rft.atitle=Consequences+of+genome+duplication&rft.volume=17&rft.issue=6&rft.pages=505-512&rft.date=2007-12&rft.issn=0959-437X&rft_id=info%3Apmid%2F18006297&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fj.gde.2007.09.007&rft.aulast=S%3Fmon&rft.aufirst=Marie&rft.au=Wolfe%2C+Kenneth+H.&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-59"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-59">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFSoltisSoltis2000" class="citation journal cs1">Soltis, Pamela S.; Soltis, Douglas E. (2000-06-20). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC34383">"The role of genetic and genomic attributes in the success of polyploids"</a>. <i>Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A</i>. Washington, D.C.: National Academy of Sciences. <b>97</b> (13): 7051–7057. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1073%2Fpnas.97.13.7051">10.1073/pnas.97.13.7051</a>. <a href="/wiki/ISSN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISSN (identifier)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0027-8424">0027-8424</a>. <a href="/wiki/PMC_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMC (identifier)">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="เข้าถึงได้ฟรี"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC34383">34383</a></span>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10860970">10860970</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Proc.+Natl.+Acad.+Sci.+U.S.A.&rft.atitle=The+role+of+genetic+and+genomic+attributes+in+the+success+of+polyploids&rft.volume=97&rft.issue=13&rft.pages=7051-7057&rft.date=2000-06-20&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC34383%23id-name%3DPMC&rft.issn=0027-8424&rft_id=info%3Apmid%2F10860970&rft_id=info%3Adoi%2F10.1073%2Fpnas.97.13.7051&rft.aulast=Soltis&rft.aufirst=Pamela+S.&rft.au=Soltis%2C+Douglas+E.&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC34383&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Mavarez2006-60"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Mavarez2006_60-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFMavarezSalazarBerminghamSalcedo2006" class="citation journal cs1">Mavarez, Jes?s; Salazar, Camilo A.; Bermingham, Eldredge; และคณะ (2006-06-15). "Speciation by hybridization in <i>Heliconius</i> butterflies". <i>Nature</i>. London: Nature Publishing Group. <b>441</b> (7095): 868–871. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1038%2Fnature04738">10.1038/nature04738</a>. <a href="/wiki/ISSN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISSN (identifier)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0028-0836">0028-0836</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16778888">16778888</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Nature&rft.atitle=Speciation+by+hybridization+in+Heliconius+butterflies&rft.volume=441&rft.issue=7095&rft.pages=868-871&rft.date=2006-06-15&rft.issn=0028-0836&rft_id=info%3Apmid%2F16778888&rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2Fnature04738&rft.aulast=Mavarez&rft.aufirst=Jes%3Fs&rft.au=Salazar%2C+Camilo+A.&rft.au=Bermingham%2C+Eldredge&rft.au=Salcedo%2C+Christian&rft.au=Jiggins%2C+Chris+D.&rft.au=Linares%2C+Mauricio&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-61"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-61">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFSherwood2006" class="citation pressrelease cs1">Sherwood, Jonathan (2006-09-08). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.rochester.edu/news/show.php?id=2603">"Genetic Surprise Confirms Neglected 70-Year-Old Evolutionary Theory"</a> (Press release). University of Rochester<span class="reference-accessdate">. สืบค้นเมื่อ <span class="nowrap">2015-09-10</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Genetic+Surprise+Confirms+Neglected+70-Year-Old+Evolutionary+Theory&rft.pub=University+of+Rochester&rft.date=2006-09-08&rft.aulast=Sherwood&rft.aufirst=Jonathan&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.rochester.edu%2Fnews%2Fshow.php%3Fid%3D2603&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-62"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-62">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFMaslyJonesMohamedLocke2006" class="citation journal cs1">Masly, John P.; Jones, Corbin D.; Mohamed, A. F. Noor; และคณะ (2006-09-08). "Gene Transposition as a Cause of Hybrid Sterility in <i>Drosophila</i>". <i>Science</i>. Washington, D.C.: American Association for the Advancement of Science. <b>313</b> (5792): 1448–1450. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1126%2Fscience.1128721">10.1126/science.1128721</a>. <a href="/wiki/ISSN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISSN (identifier)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0036-8075">0036-8075</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16960009">16960009</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Science&rft.atitle=Gene+Transposition+as+a+Cause+of+Hybrid+Sterility+in+Drosophila&rft.volume=313&rft.issue=5792&rft.pages=1448-1450&rft.date=2006-09-08&rft.issn=0036-8075&rft_id=info%3Apmid%2F16960009&rft_id=info%3Adoi%2F10.1126%2Fscience.1128721&rft.aulast=Masly&rft.aufirst=John+P.&rft.au=Jones%2C+Corbin+D.&rft.au=Mohamed%2C+A.+F.+Noor&rft.au=Locke%2C+John&rft.au=Orr%2C+H.+Allen&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-63"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-63">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFMinkel2006" class="citation journal cs1">Minkel, J. R. (2006-09-08). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.scientificamerican.com/article/wandering-fly-gene-suppor/">"Wandering Fly Gene Supports New Model of Speciation"</a>. <i>Scientific American</i>. Stuttgart: Georg von Holtzbrinck Publishing Group. <a href="/wiki/ISSN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISSN (identifier)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0036-8733">0036-8733</a><span class="reference-accessdate">. สืบค้นเมื่อ <span class="nowrap">2015-09-11</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Scientific+American&rft.atitle=Wandering+Fly+Gene+Supports+New+Model+of+Speciation&rft.date=2006-09-08&rft.issn=0036-8733&rft.aulast=Minkel&rft.aufirst=J.+R.&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.scientificamerican.com%2Farticle%2Fwandering-fly-gene-suppor%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-64"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-64">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFMayr1982">Mayr 1982</a>, p. 273</span> </li> <li id="cite_note-65"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-65">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFSepkoski2012" class="citation book cs1">Sepkoski, David (2012). "1. Darwin's Dilemma: Paleontology, the Fossil Record, and Evolutionary Theory". <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=jNfJyXKSDRcC&pg=PA9"><i>Rereading the Fossil Record: The Growth of Paleobiology as an Evolutionary Discipline</i></a>. University of Chicago Press. pp. 9–50. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0-226-74858-0" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0-226-74858-0"><bdi>978-0-226-74858-0</bdi></a>. <q>One of his greatest anxieties was that the "incompleteness" of the fossil record would be used to criticize his thory: that the apparent "gaps" in fossil succession could be cited as negative evidence, at the very least, for his proposal that all organisms have descended by minute and gradual modifications from a common ancestor.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=1.+Darwin%27s+Dilemma%3A+Paleontology%2C+the+Fossil+Record%2C+and+Evolutionary+Theory&rft.btitle=Rereading+the+Fossil+Record%3A+The+Growth+of+Paleobiology+as+an+Evolutionary+Discipline&rft.pages=9-50&rft.pub=University+of+Chicago+Press&rft.date=2012&rft.isbn=978-0-226-74858-0&rft.aulast=Sepkoski&rft.aufirst=David&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DjNfJyXKSDRcC%26pg%3DPA9&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-66"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-66">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFStower2013" class="citation journal cs1">Stower, Hannah (2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nature.com/nrg/journal/v14/n11/full/nrg3614.html">"Resolving Darwin's Dilemma"</a>. <i>Nature Reviews Genetics</i>. <b>14</b> (747). <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1038%2Fnrg3614">10.1038/nrg3614</a>. <q>The near-simultaneous appearance of most modern animal body plans in the Cambrian explosion suggests a brief interval of rapid phenotypic and genetic evolution, which Darwin believed were too fast to be explained by natural selection.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Nature+Reviews+Genetics&rft.atitle=Resolving+Darwin%27s+Dilemma&rft.volume=14&rft.issue=747&rft.date=2013&rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2Fnrg3614&rft.aulast=Stower&rft.aufirst=Hannah&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.nature.com%2Fnrg%2Fjournal%2Fv14%2Fn11%2Ffull%2Fnrg3614.html&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Hopf85-67"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Hopf85_67-0">66.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Hopf85_67-1">66.1</a></sup></span> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFHopfHopf1985" class="citation journal cs1">Hopf, Frederic A.; Hopf, F. W. (February 1985). "The role of the Allee effect in species packing". <i>Theoretical Population Biology</i>. Amsterdam, the Netherlands: Elsevier. <b>27</b> (1): 27–50. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2F0040-5809%2885%2990014-0">10.1016/0040-5809(85)90014-0</a>. <a href="/wiki/ISSN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISSN (identifier)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0040-5809">0040-5809</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Theoretical+Population+Biology&rft.atitle=The+role+of+the+Allee+effect+in+species+packing&rft.volume=27&rft.issue=1&rft.pages=27-50&rft.date=1985-02&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2F0040-5809%2885%2990014-0&rft.issn=0040-5809&rft.aulast=Hopf&rft.aufirst=Frederic+A.&rft.au=Hopf%2C+F.+W.&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Bernsteinbook-68"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Bernsteinbook_68-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <a href="#CITEREFBernsteinBernstein1991">Bernstein & Bernstein 1991</a></span> </li> <li id="cite_note-Michod95-69"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Michod95_69-0">68.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Michod95_69-1">68.1</a></sup></span> <span class="reference-text"> <a href="#CITEREFMichod1995">Michod 1995</a></span> </li> <li id="cite_note-Michod99-70"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Michod99_70-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <a href="#CITEREFMichod1999">Michod 1999</a></span> </li> <li id="cite_note-71"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-71">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFHockeyDeanRyan2005">Hockey, Dean & Ryan 2005</a>, pp. 176, 193</span> </li> <li id="cite_note-72"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-72">↑</a></span> <span class="reference-text"> <a href="#CITEREFMayr1988">Mayr 1988</a></span> </li> <li id="cite_note-73"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-73">↑</a></span> <span class="reference-text"> <a href="#CITEREFWilliams1992">Williams 1992</a>, p. 118</span> </li> <li id="cite_note-74"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-74">↑</a></span> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFMaynard_Smith1983" class="citation journal cs1">Maynard Smith, John (December 1983). "The Genetics of Stasis and Punctuation". <i>Annual Review of Genetics</i>. Palo Alto, CA: Annual Reviews. <b>17</b>: 11–25. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1146%2Fannurev.ge.17.120183.000303">10.1146/annurev.ge.17.120183.000303</a>. <a href="/wiki/ISSN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISSN (identifier)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0066-4197">0066-4197</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/6364957">6364957</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Annual+Review+of+Genetics&rft.atitle=The+Genetics+of+Stasis+and+Punctuation&rft.volume=17&rft.pages=11-25&rft.date=1983-12&rft.issn=0066-4197&rft_id=info%3Apmid%2F6364957&rft_id=info%3Adoi%2F10.1146%2Fannurev.ge.17.120183.000303&rft.aulast=Maynard+Smith&rft.aufirst=John&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-75"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-75">↑</a></span> <span class="reference-text"> <a href="#CITEREFClaphamTutinWarburg1952">Clapham, Tutin & Warburg 1952</a></span> </li> <li id="cite_note-76"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-76">↑</a></span> <span class="reference-text"> <a href="#CITEREFGrant1971">Grant 1971</a></span> </li> <li id="cite_note-Gould&Eldredge1977-77"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Gould&Eldredge1977_77-0">76.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Gould&Eldredge1977_77-1">76.1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Gould&Eldredge1977_77-2">76.2</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFGouldEldredge1977" class="citation journal cs1">Gould, Stephen Jay; Eldredge, Niles (Spring 1977). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140624060126/http://www.nileseldredge.com/pdf_files/Punctuated_Equilibria_Gould_Eldredge_1977.pdf">"Punctuated equilibria: the tempo and mode of evolution reconsidered"</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. <i>Paleobiology</i>. Boulder, CO: Paleontological Society. <b>3</b> (2): 115–151. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1017%2Fs0094837300005224">10.1017/s0094837300005224</a>. <a href="/wiki/ISSN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISSN (identifier)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0094-8373">0094-8373</a>. <a href="/wiki/JSTOR_(identifier)" class="mw-redirect" title="JSTOR (identifier)">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/2400177">2400177</a>. คลังข้อมูลเก่าเก็บจาก<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nileseldredge.com/pdf_files/Punctuated_Equilibria_Gould_Eldredge_1977.pdf">แหล่งเดิม</a> <span class="cs1-format">(<a href="/wiki/PDF" class="mw-redirect" title="PDF">PDF</a>)</span>เมื่อ 2014-06-24<span class="reference-accessdate">. สืบค้นเมื่อ <span class="nowrap">2015-09-15</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Paleobiology&rft.atitle=Punctuated+equilibria%3A+the+tempo+and+mode+of+evolution+reconsidered&rft.ssn=spring&rft.volume=3&rft.issue=2&rft.pages=115-151&rft.date=1977&rft.issn=0094-8373&rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F2400177%23id-name%3DJSTOR&rft_id=info%3Adoi%2F10.1017%2Fs0094837300005224&rft.aulast=Gould&rft.aufirst=Stephen+Jay&rft.au=Eldredge%2C+Niles&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.nileseldredge.com%2Fpdf_files%2FPunctuated_Equilibria_Gould_Eldredge_1977.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-78"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-78">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFLaws2010">Laws 2010</a>, pp. 210–215</span> </li> <li id="cite_note-williams_1992b-79"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-williams_1992b_79-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <a href="#CITEREFWilliams1992">Williams 1992</a>, chpt. 9</span> </li> <li id="cite_note-EldredgeN-80"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-EldredgeN_80-0">79.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-EldredgeN_80-1">79.1</a></sup></span> <span class="reference-text"> <a href="#CITEREFEldredgeGould1972">Eldredge & Gould 1972</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.blackwellpublishing.com/ridley/classictexts/eldredge.asp">chpt. 5</a></span> </li> <li id="cite_note-mayr_1954-81"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-mayr_1954_81-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <a href="#CITEREFMayr1954">Mayr 1954</a>, pp. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.blackwellpublishing.com/ridley/classictexts/mayr.asp">157-180</a></span> </li> <li id="cite_note-82"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-82">↑</a></span> <span class="reference-text"> <a href="#CITEREFMaynard_Smith1989">Maynard Smith 1989</a>, p. 281</span> </li> <li id="cite_note-GouldHopefulMonster-83"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-GouldHopefulMonster_83-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFGould1980">Gould 1980</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.stephenjaygould.org/library/gould_hopeful-monsters.html">pt. 4, chpt. 18</a></span> </li> <li id="cite_note-84"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-84">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFWilliams1974">Williams 1974</a></span> </li> <li id="cite_note-85"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-85">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFMaynard_Smith1964" class="citation journal cs1">Maynard Smith, John (1964-03-14). "Group Selection and Kin Selection". <i>Nature</i>. London: Nature Publishing Group. <b>201</b> (4924): 1145–1147. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1038%2F2011145a0">10.1038/2011145a0</a>. <a href="/wiki/ISSN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISSN (identifier)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0028-0836">0028-0836</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Nature&rft.atitle=Group+Selection+and+Kin+Selection&rft.volume=201&rft.issue=4924&rft.pages=1145-1147&rft.date=1964-03-14&rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2F2011145a0&rft.issn=0028-0836&rft.aulast=Maynard+Smith&rft.aufirst=John&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-River_Out_of_Eden-86"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-River_Out_of_Eden_86-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <a href="#CITEREFDawkins1995">Dawkins 1995</a>, chpt. 4</span> </li> <li id="cite_note-dawkins-87"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-dawkins_87-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFDawkins1994" class="citation journal cs1">Dawkins, Richard (December 1994). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20060915085010/http://www.simonyi.ox.ac.uk/dawkins/WorldOfDawkins-archive/Dawkins/Work/Articles/1994burying_the_vehicle.shtml">"Burying the Vehicle"</a>. <i>Behavioural and Brain Sciences</i>. Cambridge, UK: Cambridge University Press. <b>17</b> (4): 616–617. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1017%2FS0140525X00036207">10.1017/S0140525X00036207</a>. <a href="/wiki/ISSN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISSN (identifier)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0140-525X">0140-525X</a>. คลังข้อมูลเก่าเก็บจาก<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.simonyi.ox.ac.uk/dawkins/WorldOfDawkins-archive/Dawkins/Work/Articles/1994burying_the_vehicle.shtml">แหล่งเดิม</a>เมื่อ 2006-09-15<span class="reference-accessdate">. สืบค้นเมื่อ <span class="nowrap">2015-09-15</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Behavioural+and+Brain+Sciences&rft.atitle=Burying+the+Vehicle&rft.volume=17&rft.issue=4&rft.pages=616-617&rft.date=1994-12&rft_id=info%3Adoi%2F10.1017%2FS0140525X00036207&rft.issn=0140-525X&rft.aulast=Dawkins&rft.aufirst=Richard&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.simonyi.ox.ac.uk%2Fdawkins%2FWorldOfDawkins-archive%2FDawkins%2FWork%2FArticles%2F1994burying_the_vehicle.shtml&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span> "Remarks on an earlier article by [Elliot] Sober [sic] and David Sloan Wilson, who made a more extended argument in their recent book <i>Unto Others : The Evolution and Psychology of Unselfish Behavior</i>"</span> </li> <li id="cite_note-dennet-88"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-dennet_88-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFDennett1994" class="citation journal cs1">Dennett, Daniel C. (December 1994). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20071227065311/http://cogprints.org/281/0/wilsonso.htm">"E Pluribus Unum?"</a>. <i>Behavioural and Brain Sciences</i>. Cambridge, UK: Cambridge University Press. <b>17</b> (4): 617–618. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1017%2FS0140525X00036219">10.1017/S0140525X00036219</a>. <a href="/wiki/ISSN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISSN (identifier)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0140-525X">0140-525X</a>. คลังข้อมูลเก่าเก็บจาก<a rel="nofollow" class="external text" href="http://cogprints.org/281/0/wilsonso.htm">แหล่งเดิม</a>เมื่อ 2007-12-27.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Behavioural+and+Brain+Sciences&rft.atitle=E+Pluribus+Unum%3F&rft.volume=17&rft.issue=4&rft.pages=617-618&rft.date=1994-12&rft_id=info%3Adoi%2F10.1017%2FS0140525X00036219&rft.issn=0140-525X&rft.aulast=Dennett&rft.aufirst=Daniel+C.&rft_id=http%3A%2F%2Fcogprints.org%2F281%2F0%2Fwilsonso.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span> "Commentary on Wilson & Sober: Group Selection."</span> </li> <li id="cite_note-pinker-89"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-pinker_89-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFPinker2012" class="citation web cs1">Pinker, Steven (2012-06-18). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://edge.org/conversation/the-false-allure-of-group-selection">"The False Allure of Group Selection"</a>. <i>edge.org</i>. Edge Foundation, Inc<span class="reference-accessdate">. สืบค้นเมื่อ <span class="nowrap">2015-09-15</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=edge.org&rft.atitle=The+False+Allure+of+Group+Selection&rft.date=2012-06-18&rft.aulast=Pinker&rft.aufirst=Steven&rft_id=http%3A%2F%2Fedge.org%2Fconversation%2Fthe-false-allure-of-group-selection&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Campbell-90"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Campbell_90-0">89.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Campbell_90-1">89.1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Campbell_90-2">89.2</a></sup></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFCampbell1990">Campbell 1990</a>, pp. 450–451, 487–490, 499–501</span> </li> <li id="cite_note-ayala-91"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-ayala_91-0">90.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ayala_91-1">90.1</a></sup></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFAyala1982">Ayala 1982</a>, pp. 73–83, 182–190, 198–215</span> </li> <li id="cite_note-McCarthy-92"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-McCarthy_92-0">91.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-McCarthy_92-1">91.1</a></sup></span> <span class="reference-text"> <a href="#CITEREFMcCarthyRubidge2005">McCarthy & Rubidge 2005</a></span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="บรรณานุกรม"><span id=".E0.B8.9A.E0.B8.A3.E0.B8.A3.E0.B8.93.E0.B8.B2.E0.B8.99.E0.B8.B8.E0.B8.81.E0.B8.A3.E0.B8.A1"></span>บรรณานุกรม</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C&action=edit&section=22" title="แก้ไขส่วน: บรรณานุกรม"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r8938631">.mw-parser-output .refbegin{font-size:90%;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents>ul{list-style-type:none;margin-left:0}.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents>ul>li,.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents>dl>dd{margin-left:0;padding-left:3.2em;text-indent:-3.2em;list-style:none}.mw-parser-output .refbegin-100{font-size:100%}</style><div class="refbegin refbegin-columns references-column-width" style="column-width: 30em"> <ul><li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFAyala1982" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Francisco_J._Ayala&action=edit&redlink=1" class="new" title="Francisco J. Ayala (ไม่มีหน้านี้)">Ayala, Francisco J.</a> (1982). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/populationevolut00ayal"><i>Population and Evolutionary Genetics</i></a>. Benjamin/Cummings Series in the Life Sciences. Menlo Park, CA: <a href="/w/index.php?title=Benjamin_Cummings&action=edit&redlink=1" class="new" title="Benjamin Cummings (ไม่มีหน้านี้)">Benjamin/Cummings Pub. Co.</a> <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0-8053-0315-5" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0-8053-0315-5"><bdi>978-0-8053-0315-5</bdi></a>. <a href="/wiki/LCCN_(identifier)" class="mw-redirect" title="LCCN (identifier)">LCCN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//lccn.loc.gov/81021623">81021623</a>. <a href="/wiki/OCLC_(identifier)" class="mw-redirect" title="OCLC (identifier)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/8034790">8034790</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Population+and+Evolutionary+Genetics&rft.place=Menlo+Park%2C+CA&rft.series=Benjamin%2FCummings+Series+in+the+Life+Sciences&rft.pub=Benjamin%2FCummings+Pub.+Co.&rft.date=1982&rft_id=info%3Aoclcnum%2F8034790&rft_id=info%3Alccn%2F81021623&rft.isbn=978-0-8053-0315-5&rft.aulast=Ayala&rft.aufirst=Francisco+J.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fpopulationevolut00ayal&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFBerlocher1998" class="citation book cs1">Berlocher, Stewart H. (1998). <span class="cs1-lock-registration" title="ต้องสมัครสมาชิกแบบฟรี"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/endlessformsspec0000unse">"Origins: A Brief History of Research on Speciation"</a></span>. ใน Howard, Daniel J.; Berlocher, Stewart H. (บ.ก.). <i>Endless Forms: Species and Speciation</i>. New York: <a href="/w/index.php?title=Oxford_University_Press&action=edit&redlink=1" class="new" title="Oxford University Press (ไม่มีหน้านี้)">Oxford University Press</a>. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0-19-510901-6" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0-19-510901-6"><bdi>978-0-19-510901-6</bdi></a>. <a href="/wiki/LCCN_(identifier)" class="mw-redirect" title="LCCN (identifier)">LCCN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//lccn.loc.gov/97031461">97031461</a>. <a href="/wiki/OCLC_(identifier)" class="mw-redirect" title="OCLC (identifier)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/37545522">37545522</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Origins%3A+A+Brief+History+of+Research+on+Speciation&rft.btitle=Endless+Forms%3A+Species+and+Speciation&rft.place=New+York&rft.pub=Oxford+University+Press&rft.date=1998&rft_id=info%3Aoclcnum%2F37545522&rft_id=info%3Alccn%2F97031461&rft.isbn=978-0-19-510901-6&rft.aulast=Berlocher&rft.aufirst=Stewart+H.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fendlessformsspec0000unse&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFBernsteinBernstein1991" class="citation book cs1">Bernstein, Carol; Bernstein, Harris (1991). <span class="cs1-lock-registration" title="ต้องสมัครสมาชิกแบบฟรี"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/agingsexdnarepai0000bern"><i>Aging, Sex, and DNA Repair</i></a></span>. San Diego, CA: <a href="/w/index.php?title=Academic_Press&action=edit&redlink=1" class="new" title="Academic Press (ไม่มีหน้านี้)">Academic Press</a>. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0-12-092860-6" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0-12-092860-6"><bdi>978-0-12-092860-6</bdi></a>. <a href="/wiki/LCCN_(identifier)" class="mw-redirect" title="LCCN (identifier)">LCCN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//lccn.loc.gov/90014467">90014467</a>. <a href="/wiki/OCLC_(identifier)" class="mw-redirect" title="OCLC (identifier)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/22542921">22542921</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Aging%2C+Sex%2C+and+DNA+Repair&rft.place=San+Diego%2C+CA&rft.pub=Academic+Press&rft.date=1991&rft_id=info%3Aoclcnum%2F22542921&rft_id=info%3Alccn%2F90014467&rft.isbn=978-0-12-092860-6&rft.aulast=Bernstein&rft.aufirst=Carol&rft.au=Bernstein%2C+Harris&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fagingsexdnarepai0000bern&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFCampbell1990" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Neil_Campbell_(scientist)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Neil Campbell (scientist) (ไม่มีหน้านี้)">Campbell, Neil A.</a> (1990). <i>Biology</i> (2nd ed.). Redwood City, CA: Benjamin/Cummings Pub. Co. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0-8053-1800-5" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0-8053-1800-5"><bdi>978-0-8053-1800-5</bdi></a>. <a href="/wiki/LCCN_(identifier)" class="mw-redirect" title="LCCN (identifier)">LCCN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//lccn.loc.gov/89017952">89017952</a>. <a href="/wiki/OCLC_(identifier)" class="mw-redirect" title="OCLC (identifier)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/20352649">20352649</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Biology&rft.place=Redwood+City%2C+CA&rft.edition=2nd&rft.pub=Benjamin%2FCummings+Pub.+Co.&rft.date=1990&rft_id=info%3Aoclcnum%2F20352649&rft_id=info%3Alccn%2F89017952&rft.isbn=978-0-8053-1800-5&rft.aulast=Campbell&rft.aufirst=Neil+A.&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFClaphamTutinWarburg1952" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Arthur_Roy_Clapham&action=edit&redlink=1" class="new" title="Arthur Roy Clapham (ไม่มีหน้านี้)">Clapham, Arthur Roy</a>; <a href="/w/index.php?title=Tom_Tutin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tom Tutin (ไม่มีหน้านี้)">Tutin, Thomas G.</a>; <a href="/w/index.php?title=E._F._Warburg&action=edit&redlink=1" class="new" title="E. F. Warburg (ไม่มีหน้านี้)">Warburg, Edmund F.</a> (1952). <i>Flora of the British Isles</i>. Cambridge, UK: <a href="/w/index.php?title=Cambridge_University_Press&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cambridge University Press (ไม่มีหน้านี้)">Cambridge University Press</a>. <a href="/wiki/LCCN_(identifier)" class="mw-redirect" title="LCCN (identifier)">LCCN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//lccn.loc.gov/52008880">52008880</a>. <a href="/wiki/OCLC_(identifier)" class="mw-redirect" title="OCLC (identifier)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/1084058">1084058</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Flora+of+the+British+Isles&rft.place=Cambridge%2C+UK&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=1952&rft_id=info%3Aoclcnum%2F1084058&rft_id=info%3Alccn%2F52008880&rft.aulast=Clapham&rft.aufirst=Arthur+Roy&rft.au=Tutin%2C+Thomas+G.&rft.au=Warburg%2C+Edmund+F.&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFCoyneOrr2004" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Jerry_Coyne&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jerry Coyne (ไม่มีหน้านี้)">Coyne, Jerry A.</a>; <a href="/w/index.php?title=H._Allen_Orr&action=edit&redlink=1" class="new" title="H. Allen Orr (ไม่มีหน้านี้)">Orr, H. Allen</a> (2004). <i>Speciation</i>. Sunderlands, MA: <a href="/w/index.php?title=Sinauer_Associates&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sinauer Associates (ไม่มีหน้านี้)">Sinauer Associates</a>. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0-87893-089-0" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0-87893-089-0"><bdi>978-0-87893-089-0</bdi></a>. <a href="/wiki/LCCN_(identifier)" class="mw-redirect" title="LCCN (identifier)">LCCN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//lccn.loc.gov/2004009505">2004009505</a>. <a href="/wiki/OCLC_(identifier)" class="mw-redirect" title="OCLC (identifier)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/55078441">55078441</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Speciation&rft.place=Sunderlands%2C+MA&rft.pub=Sinauer+Associates&rft.date=2004&rft_id=info%3Aoclcnum%2F55078441&rft_id=info%3Alccn%2F2004009505&rft.isbn=978-0-87893-089-0&rft.aulast=Coyne&rft.aufirst=Jerry+A.&rft.au=Orr%2C+H.+Allen&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFDarwin1859" class="citation book cs1"><a href="/wiki/Charles_Darwin" class="mw-redirect" title="Charles Darwin">Darwin, Charles</a> (1859). <a href="/wiki/On_the_Origin_of_Species" class="mw-redirect" title="On the Origin of Species"><i>On the Origin of Species by Means of Natural Selection, or the Preservation of Favoured Races in the Struggle for Life</i></a> (1st ed.). London: <a href="/w/index.php?title=John_Murray_(publishing_house)&action=edit&redlink=1" class="new" title="John Murray (publishing house) (ไม่มีหน้านี้)">John Murray</a>. <a href="/wiki/LCCN_(identifier)" class="mw-redirect" title="LCCN (identifier)">LCCN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//lccn.loc.gov/06017473">06017473</a>. <a href="/wiki/OCLC_(identifier)" class="mw-redirect" title="OCLC (identifier)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/741260650">741260650</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=On+the+Origin+of+Species+by+Means+of+Natural+Selection%2C+or+the+Preservation+of+Favoured+Races+in+the+Struggle+for+Life&rft.place=London&rft.edition=1st&rft.pub=John+Murray&rft.date=1859&rft_id=info%3Aoclcnum%2F741260650&rft_id=info%3Alccn%2F06017473&rft.aulast=Darwin&rft.aufirst=Charles&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span> The book is available from <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite class="citation cs2">John van Wyhe, บ.ก. (2002), <a rel="nofollow" class="external text" href="http://darwin-online.org.uk/content/frameset?pageseq=1&itemID=F373&viewtype=side"><i>The Complete Work of Charles Darwin Online</i></a><span class="reference-accessdate">, สืบค้นเมื่อ <span class="nowrap">2015-09-12</span></span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Complete+Work+of+Charles+Darwin+Online&rft.date=2002&rft_id=http%3A%2F%2Fdarwin-online.org.uk%2Fcontent%2Fframeset%3Fpageseq%3D1%26itemID%3DF373%26viewtype%3Dside&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span>.</li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFDawkins1995" class="citation book cs1"><a href="/wiki/Richard_Dawkins" class="mw-redirect" title="Richard Dawkins">Dawkins, Richard</a> (1995). <a href="/w/index.php?title=River_Out_of_Eden&action=edit&redlink=1" class="new" title="River Out of Eden (ไม่มีหน้านี้)"><i>River Out of Eden: A Darwinian View of Life</i></a>. Science Masters Series. New York: <a href="/w/index.php?title=Basic_Books&action=edit&redlink=1" class="new" title="Basic Books (ไม่มีหน้านี้)">Basic Books</a>. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0-465-01606-8" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0-465-01606-8"><bdi>978-0-465-01606-8</bdi></a>. <a href="/wiki/LCCN_(identifier)" class="mw-redirect" title="LCCN (identifier)">LCCN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//lccn.loc.gov/94037146">94037146</a>. <a href="/wiki/OCLC_(identifier)" class="mw-redirect" title="OCLC (identifier)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/31376584">31376584</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=River+Out+of+Eden%3A+A+Darwinian+View+of+Life&rft.place=New+York&rft.series=Science+Masters+Series&rft.pub=Basic+Books&rft.date=1995&rft_id=info%3Aoclcnum%2F31376584&rft_id=info%3Alccn%2F94037146&rft.isbn=978-0-465-01606-8&rft.aulast=Dawkins&rft.aufirst=Richard&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFEldredgeGould1972" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Niles_Eldredge&action=edit&redlink=1" class="new" title="Niles Eldredge (ไม่มีหน้านี้)">Eldredge, Niles</a>; <a href="/w/index.php?title=Stephen_Jay_Gould&action=edit&redlink=1" class="new" title="Stephen Jay Gould (ไม่มีหน้านี้)">Gould, Stephen Jay</a> (1972). "Punctuated Equilibria: An Alternative to Phyletic Gradualism". ใน Schopf, Thomas J. M. (บ.ก.). <i>Models in Paleobiology</i>. San Francisco, CA: Freeman Cooper & Co. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0-87735-325-6" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0-87735-325-6"><bdi>978-0-87735-325-6</bdi></a>. <a href="/wiki/LCCN_(identifier)" class="mw-redirect" title="LCCN (identifier)">LCCN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//lccn.loc.gov/72078387">72078387</a>. <a href="/wiki/OCLC_(identifier)" class="mw-redirect" title="OCLC (identifier)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/572084">572084</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Punctuated+Equilibria%3A+An+Alternative+to+Phyletic+Gradualism&rft.btitle=Models+in+Paleobiology&rft.place=San+Francisco%2C+CA&rft.pub=Freeman+Cooper+%26+Co.&rft.date=1972&rft_id=info%3Aoclcnum%2F572084&rft_id=info%3Alccn%2F72078387&rft.isbn=978-0-87735-325-6&rft.aulast=Eldredge&rft.aufirst=Niles&rft.au=Gould%2C+Stephen+Jay&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span> Reprinted in <a href="#CITEREFEldredge1985">Eldredge 1985</a>, pp. 193–223</li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFEldredge1985" class="citation book cs1">Eldredge, Niles (1985). <span class="cs1-lock-registration" title="ต้องสมัครสมาชิกแบบฟรี"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/timeframesrethin0000eldr"><i>Time Frames: The Rethinking of Darwinian Evolution and the Theory of Punctuated Equilibria</i></a></span>. New York: <a href="/w/index.php?title=Simon_%26_Schuster&action=edit&redlink=1" class="new" title="Simon & Schuster (ไม่มีหน้านี้)">Simon & Schuster</a>. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0-671-49555-8" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0-671-49555-8"><bdi>978-0-671-49555-8</bdi></a>. <a href="/wiki/LCCN_(identifier)" class="mw-redirect" title="LCCN (identifier)">LCCN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//lccn.loc.gov/84023632">84023632</a>. <a href="/wiki/OCLC_(identifier)" class="mw-redirect" title="OCLC (identifier)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/11443805">11443805</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Time+Frames%3A+The+Rethinking+of+Darwinian+Evolution+and+the+Theory+of+Punctuated+Equilibria&rft.place=New+York&rft.pub=Simon+%26+Schuster&rft.date=1985&rft_id=info%3Aoclcnum%2F11443805&rft_id=info%3Alccn%2F84023632&rft.isbn=978-0-671-49555-8&rft.aulast=Eldredge&rft.aufirst=Niles&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Ftimeframesrethin0000eldr&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFEndler1977" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=John_Endler&action=edit&redlink=1" class="new" title="John Endler (ไม่มีหน้านี้)">Endler, John A.</a> (1977). <i>Geographic Variation, Speciation, and Clines</i>. Monographs in Population Biology. Vol. 10. Princeton, NJ: <a href="/w/index.php?title=Princeton_University_Press&action=edit&redlink=1" class="new" title="Princeton University Press (ไม่มีหน้านี้)">Princeton University Press</a>. pp. 1–246. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0-691-08187-8" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0-691-08187-8"><bdi>978-0-691-08187-8</bdi></a>. <a href="/wiki/LCCN_(identifier)" class="mw-redirect" title="LCCN (identifier)">LCCN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//lccn.loc.gov/76045896">76045896</a>. <a href="/wiki/OCLC_(identifier)" class="mw-redirect" title="OCLC (identifier)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/2645720">2645720</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/409931">409931</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Geographic+Variation%2C+Speciation%2C+and+Clines&rft.place=Princeton%2C+NJ&rft.series=Monographs+in+Population+Biology&rft.pages=1-246&rft.pub=Princeton+University+Press&rft.date=1977&rft_id=info%3Aoclcnum%2F2645720&rft_id=info%3Apmid%2F409931&rft_id=info%3Alccn%2F76045896&rft.isbn=978-0-691-08187-8&rft.aulast=Endler&rft.aufirst=John+A.&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFGould1980" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Stephen_Jay_Gould&action=edit&redlink=1" class="new" title="Stephen Jay Gould (ไม่มีหน้านี้)">Gould, Stephen Jay</a> (1980). <a href="/w/index.php?title=The_Panda%27s_Thumb_(book)&action=edit&redlink=1" class="new" title="The Panda's Thumb (book) (ไม่มีหน้านี้)"><i>The Panda's Thumb: More Reflections in Natural History</i></a> (1st ed.). New York: <a href="/w/index.php?title=W._W._Norton_%26_Company&action=edit&redlink=1" class="new" title="W. W. Norton & Company (ไม่มีหน้านี้)">W. W. Norton & Company</a>. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0-393-01380-1" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0-393-01380-1"><bdi>978-0-393-01380-1</bdi></a>. <a href="/wiki/LCCN_(identifier)" class="mw-redirect" title="LCCN (identifier)">LCCN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//lccn.loc.gov/80015952">80015952</a>. <a href="/wiki/OCLC_(identifier)" class="mw-redirect" title="OCLC (identifier)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/6331415">6331415</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Panda%27s+Thumb%3A+More+Reflections+in+Natural+History&rft.place=New+York&rft.edition=1st&rft.pub=W.+W.+Norton+%26+Company&rft.date=1980&rft_id=info%3Aoclcnum%2F6331415&rft_id=info%3Alccn%2F80015952&rft.isbn=978-0-393-01380-1&rft.aulast=Gould&rft.aufirst=Stephen+Jay&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/pandasthumb000step">1982 edition</a> via Archive.org.</li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFGrant1971" class="citation book cs1">Grant, Verne (1971). <span class="cs1-lock-registration" title="ต้องสมัครสมาชิกแบบฟรี"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/plantspeciation0000gran"><i>Plant Speciation</i></a></span>. New York: <a href="/w/index.php?title=Columbia_University_Press&action=edit&redlink=1" class="new" title="Columbia University Press (ไม่มีหน้านี้)">Columbia University Press</a>. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0-231-03208-7" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0-231-03208-7"><bdi>978-0-231-03208-7</bdi></a>. <a href="/wiki/LCCN_(identifier)" class="mw-redirect" title="LCCN (identifier)">LCCN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//lccn.loc.gov/75125620">75125620</a>. <a href="/wiki/OCLC_(identifier)" class="mw-redirect" title="OCLC (identifier)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/139834">139834</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Plant+Speciation&rft.place=New+York&rft.pub=Columbia+University+Press&rft.date=1971&rft_id=info%3Aoclcnum%2F139834&rft_id=info%3Alccn%2F75125620&rft.isbn=978-0-231-03208-7&rft.aulast=Grant&rft.aufirst=Verne&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fplantspeciation0000gran&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFHockeyDeanRyan2005" class="citation book cs1">Hockey, Phil A. R.; Dean, W. Richard J.; Ryan, Peter G., บ.ก. (2005). <i>Roberts Birds of Southern Africa</i> (7th ed.). Cape Town, South Africa: Trustees of the J. Voelcker Bird Book Fund. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0-620-34053-3" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0-620-34053-3"><bdi>978-0-620-34053-3</bdi></a>. <a href="/wiki/LCCN_(identifier)" class="mw-redirect" title="LCCN (identifier)">LCCN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//lccn.loc.gov/2006376728">2006376728</a>. <a href="/wiki/OCLC_(identifier)" class="mw-redirect" title="OCLC (identifier)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/65978899">65978899</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Roberts+Birds+of+Southern+Africa&rft.place=Cape+Town%2C+South+Africa&rft.edition=7th&rft.pub=Trustees+of+the+J.+Voelcker+Bird+Book+Fund&rft.date=2005&rft_id=info%3Aoclcnum%2F65978899&rft_id=info%3Alccn%2F2006376728&rft.isbn=978-0-620-34053-3&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFLaws2010" class="citation book cs1">Laws, Bill (2010). <i>Fifty Plants that Changed the Course of History</i>. Buffalo, NY: Firefly Books. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-1-55407-798-4" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-1-55407-798-4"><bdi>978-1-55407-798-4</bdi></a>. <a href="/wiki/LCCN_(identifier)" class="mw-redirect" title="LCCN (identifier)">LCCN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//lccn.loc.gov/2011414731">2011414731</a>. <a href="/wiki/OCLC_(identifier)" class="mw-redirect" title="OCLC (identifier)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/711609823">711609823</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Fifty+Plants+that+Changed+the+Course+of+History&rft.place=Buffalo%2C+NY&rft.pub=Firefly+Books&rft.date=2010&rft_id=info%3Aoclcnum%2F711609823&rft_id=info%3Alccn%2F2011414731&rft.isbn=978-1-55407-798-4&rft.aulast=Laws&rft.aufirst=Bill&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFMaynard_Smith1989" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=John_Maynard_Smith&action=edit&redlink=1" class="new" title="John Maynard Smith (ไม่มีหน้านี้)">Maynard Smith, John</a> (1989). <i>Evolutionary Genetics</i>. Oxford; New York: Oxford University Press. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0-19-854215-5" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0-19-854215-5"><bdi>978-0-19-854215-5</bdi></a>. <a href="/wiki/LCCN_(identifier)" class="mw-redirect" title="LCCN (identifier)">LCCN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//lccn.loc.gov/88017041">88017041</a>. <a href="/wiki/OCLC_(identifier)" class="mw-redirect" title="OCLC (identifier)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/18069049">18069049</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Evolutionary+Genetics&rft.place=Oxford%3B+New+York&rft.pub=Oxford+University+Press&rft.date=1989&rft_id=info%3Aoclcnum%2F18069049&rft_id=info%3Alccn%2F88017041&rft.isbn=978-0-19-854215-5&rft.aulast=Maynard+Smith&rft.aufirst=John&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFMayr1954" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Ernst_Mayr&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ernst Mayr (ไม่มีหน้านี้)">Mayr, Ernst</a> (1954). "Change of Genetic Environment and Evolution". ใน <a href="/w/index.php?title=Julian_Huxley&action=edit&redlink=1" class="new" title="Julian Huxley (ไม่มีหน้านี้)">Huxley, Julian</a>; <a href="/w/index.php?title=Alister_Hardy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Alister Hardy (ไม่มีหน้านี้)">Hardy, Alister C.</a>; <a href="/w/index.php?title=E._B._Ford&action=edit&redlink=1" class="new" title="E. B. Ford (ไม่มีหน้านี้)">Ford, Edmund B.</a> (บ.ก.). <i>Evolution as a Process</i>. London: <a href="/w/index.php?title=Allen_%26_Unwin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Allen & Unwin (ไม่มีหน้านี้)">Allen & Unwin</a>. <a href="/wiki/LCCN_(identifier)" class="mw-redirect" title="LCCN (identifier)">LCCN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//lccn.loc.gov/54001781">54001781</a>. <a href="/wiki/OCLC_(identifier)" class="mw-redirect" title="OCLC (identifier)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/974739">974739</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Change+of+Genetic+Environment+and+Evolution&rft.btitle=Evolution+as+a+Process&rft.place=London&rft.pub=Allen+%26+Unwin&rft.date=1954&rft_id=info%3Aoclcnum%2F974739&rft_id=info%3Alccn%2F54001781&rft.aulast=Mayr&rft.aufirst=Ernst&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFMayr1982" class="citation book cs1">Mayr, Ernst (1982). <a href="/w/index.php?title=The_Growth_of_Biological_Thought&action=edit&redlink=1" class="new" title="The Growth of Biological Thought (ไม่มีหน้านี้)"><i>The Growth of Biological Thought: Diversity, Evolution, and Inheritance</i></a>. Cambridge, Massachusetts: <a href="/w/index.php?title=Harvard_University_Press&action=edit&redlink=1" class="new" title="Harvard University Press (ไม่มีหน้านี้)">Belknap Press of Harvard University Press</a>. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0-674-36445-5" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0-674-36445-5"><bdi>978-0-674-36445-5</bdi></a>. <a href="/wiki/LCCN_(identifier)" class="mw-redirect" title="LCCN (identifier)">LCCN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//lccn.loc.gov/81013204">81013204</a>. <a href="/wiki/OCLC_(identifier)" class="mw-redirect" title="OCLC (identifier)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/7875904">7875904</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Growth+of+Biological+Thought%3A+Diversity%2C+Evolution%2C+and+Inheritance&rft.place=Cambridge%2C+Massachusetts&rft.pub=Belknap+Press+of+Harvard+University+Press&rft.date=1982&rft_id=info%3Aoclcnum%2F7875904&rft_id=info%3Alccn%2F81013204&rft.isbn=978-0-674-36445-5&rft.aulast=Mayr&rft.aufirst=Ernst&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFMayr1988" class="citation book cs1">Mayr, Ernst (1988). <a href="/w/index.php?title=Toward_a_New_Philosophy_of_Biology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Toward a New Philosophy of Biology (ไม่มีหน้านี้)"><i>Toward a New Philosophy of Biology: Observations of an Evolutionist</i></a>. Cambridge, Massachusetts: Belknap Press of Harvard University Press. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0-674-89665-9" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0-674-89665-9"><bdi>978-0-674-89665-9</bdi></a>. <a href="/wiki/LCCN_(identifier)" class="mw-redirect" title="LCCN (identifier)">LCCN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//lccn.loc.gov/87031892">87031892</a>. <a href="/wiki/OCLC_(identifier)" class="mw-redirect" title="OCLC (identifier)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/17108004">17108004</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Toward+a+New+Philosophy+of+Biology%3A+Observations+of+an+Evolutionist&rft.place=Cambridge%2C+Massachusetts&rft.pub=Belknap+Press+of+Harvard+University+Press&rft.date=1988&rft_id=info%3Aoclcnum%2F17108004&rft_id=info%3Alccn%2F87031892&rft.isbn=978-0-674-89665-9&rft.aulast=Mayr&rft.aufirst=Ernst&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFMayr1992" class="citation book cs1">Mayr, Ernst (1992). "Speciational Evolution or Punctuated Equilibrium". ใน Somit, Albert; Peterson, Steven A. (บ.ก.). <i>Dynamics of Evolution: The Punctuated Equilibrium Debate in the Natural and Social Sciences</i>. Ithaca, NY: <a href="/w/index.php?title=Cornell_University_Press&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cornell University Press (ไม่มีหน้านี้)">Cornell University Press</a>. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0-8014-9763-6" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0-8014-9763-6"><bdi>978-0-8014-9763-6</bdi></a>. <a href="/wiki/LCCN_(identifier)" class="mw-redirect" title="LCCN (identifier)">LCCN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//lccn.loc.gov/91055569">91055569</a>. <a href="/wiki/OCLC_(identifier)" class="mw-redirect" title="OCLC (identifier)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/24374091">24374091</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Speciational+Evolution+or+Punctuated+Equilibrium&rft.btitle=Dynamics+of+Evolution%3A+The+Punctuated+Equilibrium+Debate+in+the+Natural+and+Social+Sciences&rft.place=Ithaca%2C+NY&rft.pub=Cornell+University+Press&rft.date=1992&rft_id=info%3Aoclcnum%2F24374091&rft_id=info%3Alccn%2F91055569&rft.isbn=978-0-8014-9763-6&rft.aulast=Mayr&rft.aufirst=Ernst&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFMcCarthyRubidge2005" class="citation book cs1">McCarthy, Terence; Rubidge, Bruce (2005). <i>The Story of Earth & Life: A Southern African Perspective on a 4.6-Billion-Year Journey</i>. Cape Town, South Africa: Struik Publishers. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-1-77007-148-3" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-1-77007-148-3"><bdi>978-1-77007-148-3</bdi></a>. <a href="/wiki/LCCN_(identifier)" class="mw-redirect" title="LCCN (identifier)">LCCN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//lccn.loc.gov/2006376206">2006376206</a>. <a href="/wiki/OCLC_(identifier)" class="mw-redirect" title="OCLC (identifier)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/62098231">62098231</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Story+of+Earth+%26+Life%3A+A+Southern+African+Perspective+on+a+4.6-Billion-Year+Journey&rft.place=Cape+Town%2C+South+Africa&rft.pub=Struik+Publishers&rft.date=2005&rft_id=info%3Aoclcnum%2F62098231&rft_id=info%3Alccn%2F2006376206&rft.isbn=978-1-77007-148-3&rft.aulast=McCarthy&rft.aufirst=Terence&rft.au=Rubidge%2C+Bruce&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFMichod1995" class="citation book cs1">Michod, Richard E. (1995). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/erosevolutionnat0000mich"><i>Eros and Evolution: A Natural Philosophy of Sex</i></a>. Helix Books. Reading, MA: <a href="/w/index.php?title=Addison-Wesley&action=edit&redlink=1" class="new" title="Addison-Wesley (ไม่มีหน้านี้)">Addison-Wesley</a>. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0-201-40754-9" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0-201-40754-9"><bdi>978-0-201-40754-9</bdi></a>. <a href="/wiki/LCCN_(identifier)" class="mw-redirect" title="LCCN (identifier)">LCCN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//lccn.loc.gov/94013158">94013158</a>. <a href="/wiki/OCLC_(identifier)" class="mw-redirect" title="OCLC (identifier)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/30625193">30625193</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Eros+and+Evolution%3A+A+Natural+Philosophy+of+Sex&rft.place=Reading%2C+MA&rft.series=Helix+Books&rft.pub=Addison-Wesley&rft.date=1995&rft_id=info%3Aoclcnum%2F30625193&rft_id=info%3Alccn%2F94013158&rft.isbn=978-0-201-40754-9&rft.aulast=Michod&rft.aufirst=Richard+E.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Ferosevolutionnat0000mich&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFMichod1999" class="citation book cs1">Michod, Richard E. (1999). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/darwiniandynamic00mich"><i>Darwinian Dynamics: Evolutionary Transitions in Fitness and Individuality</i></a>. Princeton, NJ: Princeton University Press. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0-691-02699-2" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0-691-02699-2"><bdi>978-0-691-02699-2</bdi></a>. <a href="/wiki/LCCN_(identifier)" class="mw-redirect" title="LCCN (identifier)">LCCN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//lccn.loc.gov/98004166">98004166</a>. <a href="/wiki/OCLC_(identifier)" class="mw-redirect" title="OCLC (identifier)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/38948118">38948118</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Darwinian+Dynamics%3A+Evolutionary+Transitions+in+Fitness+and+Individuality&rft.place=Princeton%2C+NJ&rft.pub=Princeton+University+Press&rft.date=1999&rft_id=info%3Aoclcnum%2F38948118&rft_id=info%3Alccn%2F98004166&rft.isbn=978-0-691-02699-2&rft.aulast=Michod&rft.aufirst=Richard+E.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fdarwiniandynamic00mich&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFMiller2013" class="citation book cs1">Miller, William B. Jr. (2013). <i>The Microcosm Within: Evolution and Extinction in the Hologenome</i>. Boca Raton, FL: <a href="/w/index.php?title=Universal_Publishers_(United_States)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Universal Publishers (United States) (ไม่มีหน้านี้)">Universal-Publishers</a>. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-1-61233-277-2" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-1-61233-277-2"><bdi>978-1-61233-277-2</bdi></a>. <a href="/wiki/LCCN_(identifier)" class="mw-redirect" title="LCCN (identifier)">LCCN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//lccn.loc.gov/2013033832">2013033832</a>. <a href="/wiki/OCLC_(identifier)" class="mw-redirect" title="OCLC (identifier)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/859168474">859168474</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Microcosm+Within%3A+Evolution+and+Extinction+in+the+Hologenome&rft.place=Boca+Raton%2C+FL&rft.pub=Universal-Publishers&rft.date=2013&rft_id=info%3Aoclcnum%2F859168474&rft_id=info%3Alccn%2F2013033832&rft.isbn=978-1-61233-277-2&rft.aulast=Miller&rft.aufirst=William+B.+Jr.&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFNowak1999" class="citation book cs1">Nowak, Ronald M. (1999). <span class="cs1-lock-registration" title="ต้องสมัครสมาชิกแบบฟรี"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/walkersmammalsof0001nowa"><i>Walker's Mammals of the World</i></a></span> (6th ed.). Baltimore, MD: <a href="/w/index.php?title=Johns_Hopkins_University_Press&action=edit&redlink=1" class="new" title="Johns Hopkins University Press (ไม่มีหน้านี้)">Johns Hopkins University Press</a>. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0-8018-5789-8" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0-8018-5789-8"><bdi>978-0-8018-5789-8</bdi></a>. <a href="/wiki/LCCN_(identifier)" class="mw-redirect" title="LCCN (identifier)">LCCN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//lccn.loc.gov/98023686">98023686</a>. <a href="/wiki/OCLC_(identifier)" class="mw-redirect" title="OCLC (identifier)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/39045218">39045218</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Walker%27s+Mammals+of+the+World&rft.place=Baltimore%2C+MD&rft.edition=6th&rft.pub=Johns+Hopkins+University+Press&rft.date=1999&rft_id=info%3Aoclcnum%2F39045218&rft_id=info%3Alccn%2F98023686&rft.isbn=978-0-8018-5789-8&rft.aulast=Nowak&rft.aufirst=Ronald+M.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fwalkersmammalsof0001nowa&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFSymons1979" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Donald_Symons&action=edit&redlink=1" class="new" title="Donald Symons (ไม่มีหน้านี้)">Symons, Donald</a> (1979). <a href="/w/index.php?title=The_Evolution_of_Human_Sexuality&action=edit&redlink=1" class="new" title="The Evolution of Human Sexuality (ไม่มีหน้านี้)"><i>The Evolution of Human Sexuality</i></a>. New York: Oxford University Press. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0-19-502535-4" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0-19-502535-4"><bdi>978-0-19-502535-4</bdi></a>. <a href="/wiki/LCCN_(identifier)" class="mw-redirect" title="LCCN (identifier)">LCCN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//lccn.loc.gov/78023361">78023361</a>. <a href="/wiki/OCLC_(identifier)" class="mw-redirect" title="OCLC (identifier)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/4494283">4494283</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Evolution+of+Human+Sexuality&rft.place=New+York&rft.pub=Oxford+University+Press&rft.date=1979&rft_id=info%3Aoclcnum%2F4494283&rft_id=info%3Alccn%2F78023361&rft.isbn=978-0-19-502535-4&rft.aulast=Symons&rft.aufirst=Donald&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFWilliams1974" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=George_C._Williams_(biologist)&action=edit&redlink=1" class="new" title="George C. Williams (biologist) (ไม่มีหน้านี้)">Williams, George C.</a> (1974) [Originally published 1966]. <a href="/w/index.php?title=Adaptation_and_Natural_Selection&action=edit&redlink=1" class="new" title="Adaptation and Natural Selection (ไม่มีหน้านี้)"><i>Adaptation and Natural Selection: A Critique of Some Current Evolutionary Thought</i></a>. Princeton Science Library. Princeton, NJ: Princeton University Press. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0-691-02357-1" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0-691-02357-1"><bdi>978-0-691-02357-1</bdi></a>. <a href="/wiki/LCCN_(identifier)" class="mw-redirect" title="LCCN (identifier)">LCCN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//lccn.loc.gov/65017164">65017164</a>. <a href="/wiki/OCLC_(identifier)" class="mw-redirect" title="OCLC (identifier)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/8500898">8500898</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Adaptation+and+Natural+Selection%3A+A+Critique+of+Some+Current+Evolutionary+Thought&rft.place=Princeton%2C+NJ&rft.series=Princeton+Science+Library&rft.pub=Princeton+University+Press&rft.date=1974&rft_id=info%3Aoclcnum%2F8500898&rft_id=info%3Alccn%2F65017164&rft.isbn=978-0-691-02357-1&rft.aulast=Williams&rft.aufirst=George+C.&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFWilliams1992" class="citation book cs1">Williams, George C. (1992). <i>Natural Selection: Domains, Levels, and Challenges</i>. Oxford Series in Ecology and Evolution. New York: Oxford University Press. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0-19-506933-4" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0-19-506933-4"><bdi>978-0-19-506933-4</bdi></a>. <a href="/wiki/LCCN_(identifier)" class="mw-redirect" title="LCCN (identifier)">LCCN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//lccn.loc.gov/91038938">91038938</a>. <a href="/wiki/OCLC_(identifier)" class="mw-redirect" title="OCLC (identifier)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/228136567">228136567</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Natural+Selection%3A+Domains%2C+Levels%2C+and+Challenges&rft.place=New+York&rft.series=Oxford+Series+in+Ecology+and+Evolution&rft.pub=Oxford+University+Press&rft.date=1992&rft_id=info%3Aoclcnum%2F228136567&rft_id=info%3Alccn%2F91038938&rft.isbn=978-0-19-506933-4&rft.aulast=Williams&rft.aufirst=George+C.&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></li></ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="อ่านเพิ่ม"><span id=".E0.B8.AD.E0.B9.88.E0.B8.B2.E0.B8.99.E0.B9.80.E0.B8.9E.E0.B8.B4.E0.B9.88.E0.B8.A1"></span>อ่านเพิ่ม</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C&action=edit&section=23" title="แก้ไขส่วน: อ่านเพิ่ม"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r8938631"><div class="refbegin" style=""> <ul><li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Sergey_Gavrilets&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sergey Gavrilets (ไม่มีหน้านี้)">Gavrilets, S.</a> (2004). <i>Fitness Landscapes and the Origin of Species</i>. Princeton University Press. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0691119830" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0691119830"><bdi>978-0691119830</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Fitness+Landscapes+and+the+Origin+of+Species&rft.pub=Princeton+University+Press&rft.date=2004&rft.isbn=978-0691119830&rft.aulast=Gavrilets&rft.aufirst=S.&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite class="citation book cs1">Grant, Verne (1981). <i>Plant Speciation</i> (2nd ed.). New York: <a href="/w/index.php?title=Columbia_University_Press&action=edit&redlink=1" class="new" title="Columbia University Press (ไม่มีหน้านี้)">Columbia University Press</a>. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0-231-05112-5" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0-231-05112-5"><bdi>978-0-231-05112-5</bdi></a>. <a href="/wiki/LCCN_(identifier)" class="mw-redirect" title="LCCN (identifier)">LCCN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//lccn.loc.gov/81006159">81006159</a>. <a href="/wiki/OCLC_(identifier)" class="mw-redirect" title="OCLC (identifier)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/7552165">7552165</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Plant+Speciation&rft.place=New+York&rft.edition=2nd&rft.pub=Columbia+University+Press&rft.date=1981&rft_id=info%3Aoclcnum%2F7552165&rft_id=info%3Alccn%2F81006159&rft.isbn=978-0-231-05112-5&rft.aulast=Grant&rft.aufirst=Verne&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite class="citation encyclopaedia cs1 cs1-prop-long-vol">Marko, Peter B. (2008). "Allopatry". ใน <a href="/w/index.php?title=Sven_Erik_J%C3%B8rgensen&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sven Erik Jørgensen (ไม่มีหน้านี้)">Jørgensen, Sven Erik</a>; Fath, Brian (บ.ก.). <i>Encyclopedia of Ecology</i>. Vol. 1, A–C (1st ed.). Oxford, UK: <a href="/wiki/Elsevier" class="mw-redirect" title="Elsevier">Elsevier</a>. pp. 131–138. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0-444-52033-3" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0-444-52033-3"><bdi>978-0-444-52033-3</bdi></a>. <a href="/wiki/LCCN_(identifier)" class="mw-redirect" title="LCCN (identifier)">LCCN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//lccn.loc.gov/2008923435">2008923435</a>. <a href="/wiki/OCLC_(identifier)" class="mw-redirect" title="OCLC (identifier)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/173240026">173240026</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Allopatry&rft.btitle=Encyclopedia+of+Ecology&rft.place=Oxford%2C+UK&rft.pages=131-138&rft.edition=1st&rft.pub=Elsevier&rft.date=2008&rft_id=info%3Aoclcnum%2F173240026&rft_id=info%3Alccn%2F2008923435&rft.isbn=978-0-444-52033-3&rft.aulast=Marko&rft.aufirst=Peter+B.&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Ernst_Mayr&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ernst Mayr (ไม่มีหน้านี้)">Mayr, Ernst</a> (1963). <span class="cs1-lock-registration" title="ต้องสมัครสมาชิกแบบฟรี"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/animalspeciesevo00mayr"><i>Animal Species and Evolution</i></a></span>. Cambridge, Massachusetts: <a href="/w/index.php?title=Harvard_University_Press&action=edit&redlink=1" class="new" title="Harvard University Press (ไม่มีหน้านี้)">Belknap Press of Harvard University Press</a>. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0-674-03750-2" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0-674-03750-2"><bdi>978-0-674-03750-2</bdi></a>. <a href="/wiki/LCCN_(identifier)" class="mw-redirect" title="LCCN (identifier)">LCCN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//lccn.loc.gov/63009552">63009552</a>. <a href="/wiki/OCLC_(identifier)" class="mw-redirect" title="OCLC (identifier)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/899044868">899044868</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Animal+Species+and+Evolution&rft.place=Cambridge%2C+Massachusetts&rft.pub=Belknap+Press+of+Harvard+University+Press&rft.date=1963&rft_id=info%3Aoclcnum%2F899044868&rft_id=info%3Alccn%2F63009552&rft.isbn=978-0-674-03750-2&rft.aulast=Mayr&rft.aufirst=Ernst&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fanimalspeciesevo00mayr&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Menno_Schilthuizen&action=edit&redlink=1" class="new" title="Menno Schilthuizen (ไม่มีหน้านี้)">Schilthuizen, Menno</a> (2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/frogsfliesdandel00schi"><i>Frogs, Flies, and Dandelions: The Making of Species</i></a>. Oxford; New York: <a href="/w/index.php?title=Oxford_University_Press&action=edit&redlink=1" class="new" title="Oxford University Press (ไม่มีหน้านี้)">Oxford University Press</a>. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0-19-850393-4" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0-19-850393-4"><bdi>978-0-19-850393-4</bdi></a>. <a href="/wiki/LCCN_(identifier)" class="mw-redirect" title="LCCN (identifier)">LCCN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//lccn.loc.gov/2001270180">2001270180</a>. <a href="/wiki/OCLC_(identifier)" class="mw-redirect" title="OCLC (identifier)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/46729094">46729094</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Frogs%2C+Flies%2C+and+Dandelions%3A+The+Making+of+Species&rft.place=Oxford%3B+New+York&rft.pub=Oxford+University+Press&rft.date=2001&rft_id=info%3Aoclcnum%2F46729094&rft_id=info%3Alccn%2F2001270180&rft.isbn=978-0-19-850393-4&rft.aulast=Schilthuizen&rft.aufirst=Menno&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Ffrogsfliesdandel00schi&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite class="citation journal cs1">Shapiro, J. B.; Leducq, J-B.; <a href="/w/index.php?title=James_Mallet&action=edit&redlink=1" class="new" title="James Mallet (ไม่มีหน้านี้)">Mallet, J.</a> (2016). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4816541">"What is Speciation?"</a>. <i>PLOS Genetics</i>. <b>12</b> (3): e1005860. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<span class="cs1-lock-free" title="เข้าถึงได้ฟรี"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1371%2Fjournal.pgen.1005860">10.1371/journal.pgen.1005860</a></span>. <a href="/wiki/PMC_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMC (identifier)">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="เข้าถึงได้ฟรี"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4816541">4816541</a></span>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27030977">27030977</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=PLOS+Genetics&rft.atitle=What+is+Speciation%3F&rft.volume=12&rft.issue=3&rft.pages=e1005860&rft.date=2016&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC4816541%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F27030977&rft_id=info%3Adoi%2F10.1371%2Fjournal.pgen.1005860&rft.au=Shapiro%2C+J.+B.&rft.au=Leducq%2C+J-B.&rft.au=Mallet%2C+J.&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC4816541&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFWhite1978" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Michael_J._D._White&action=edit&redlink=1" class="new" title="Michael J. D. White (ไม่มีหน้านี้)">White, Michael J. D.</a> (1978). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/modesofspeciatio00whit"><i>Modes of Speciation</i></a>. A Series of Books in Biology. San Francisco, CA: <a href="/w/index.php?title=W._H._Freeman_and_Company&action=edit&redlink=1" class="new" title="W. H. Freeman and Company (ไม่มีหน้านี้)">W. H. Freeman and Company</a>. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0-7167-0284-9" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0-7167-0284-9"><bdi>978-0-7167-0284-9</bdi></a>. <a href="/wiki/LCCN_(identifier)" class="mw-redirect" title="LCCN (identifier)">LCCN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//lccn.loc.gov/77010955">77010955</a>. <a href="/wiki/OCLC_(identifier)" class="mw-redirect" title="OCLC (identifier)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/3203453">3203453</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Modes+of+Speciation&rft.place=San+Francisco%2C+CA&rft.series=A+Series+of+Books+in+Biology&rft.pub=W.+H.+Freeman+and+Company&rft.date=1978&rft_id=info%3Aoclcnum%2F3203453&rft_id=info%3Alccn%2F77010955&rft.isbn=978-0-7167-0284-9&rft.aulast=White&rft.aufirst=Michael+J.+D.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fmodesofspeciatio00whit&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></li></ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="แหล่งข้อมูลอื่น"><span id=".E0.B9.81.E0.B8.AB.E0.B8.A5.E0.B9.88.E0.B8.87.E0.B8.82.E0.B9.89.E0.B8.AD.E0.B8.A1.E0.B8.B9.E0.B8.A5.E0.B8.AD.E0.B8.B7.E0.B9.88.E0.B8.99"></span>แหล่งข้อมูลอื่น</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C&action=edit&section=24" title="แก้ไขส่วน: แหล่งข้อมูลอื่น"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r10827797">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:#f9f9f9;display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-right{clear:right;float:right;margin-left:1em}.mw-parser-output .side-box-left{margin-right:1em}}</style><div class="side-box side-box-right plainlinks sistersitebox"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r9259874">.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none none;margin:0}.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}body.skin-minerva .mw-parser-output .plainlist ul{list-style:none;padding-left:0}</style> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:Search" class="extiw" title="commons:Special:Search">วิกิมีเดียคอมมอนส์</a>มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ <b><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Speciation?setlang=th">การเกิดสปีชีส์</a></b></div></div> </div> <ul><li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFBoxhorn1995" class="citation web cs1">Boxhorn, Joseph (September 1, 1995). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.talkorigins.org/faqs/faq-speciation.html">"Observed Instances of Speciation"</a>. <i><a href="/w/index.php?title=TalkOrigins_Archive&action=edit&redlink=1" class="new" title="TalkOrigins Archive (ไม่มีหน้านี้)">TalkOrigins Archive</a></i>. Houston, TX: The TalkOrigins Foundation, Inc.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=TalkOrigins+Archive&rft.atitle=Observed+Instances+of+Speciation&rft.date=1995-09-01&rft.aulast=Boxhorn&rft.aufirst=Joseph&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.talkorigins.org%2Ffaqs%2Ffaq-speciation.html&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFHawks2005" class="citation web cs1"><a href="/w/index.php?title=John_D._Hawks&action=edit&redlink=1" class="new" title="John D. Hawks (ไม่มีหน้านี้)">Hawks, John D.</a> (February 9, 2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://johnhawks.net/weblog/topics/phylogeny/speciation.html">"Speciation"</a>. <i>John Hawks Weblog</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=John+Hawks+Weblog&rft.atitle=Speciation&rft.date=2005-02-09&rft.aulast=Hawks&rft.aufirst=John+D.&rft_id=http%3A%2F%2Fjohnhawks.net%2Fweblog%2Ftopics%2Fphylogeny%2Fspeciation.html&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://evolution.berkeley.edu/evolibrary/article/0_0_0/evo_40">"Speciation"</a>. University of California, Berkeley. 13 March 2021.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Speciation&rft.pub=University+of+California%2C+Berkeley&rft.date=2021-03-13&rft_id=http%3A%2F%2Fevolution.berkeley.edu%2Fevolibrary%2Farticle%2F0_0_0%2Fevo_40&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" class="Z3988"></span></li></ul> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10552737"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r10791470">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#ccf}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#ddf}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e6e6ff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f7f7f7}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="ชีววิทยาวิวัฒนาการ" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3" style="text-align:center;"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10552737"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10552732"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-ดู"><a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A:%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3" title="แม่แบบ:วิวัฒนาการ"><abbr title="ดูแม่แบบนี้" style="text-align:center;;;background:none transparent;border:none;box-shadow:none;padding:0;">ด</abbr></a></li><li class="nv-คุย"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%84%E0%B8%B8%E0%B8%A2%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A:%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="คุยเรื่องแม่แบบ:วิวัฒนาการ (ไม่มีหน้านี้)"><abbr title="อภิปรายแม่แบบนี้" style="text-align:center;;;background:none transparent;border:none;box-shadow:none;padding:0;">ค</abbr></a></li><li class="nv-แก้"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:EditPage/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A:%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3" title="พิเศษ:EditPage/แม่แบบ:วิวัฒนาการ"><abbr title="แก้ไขแม่แบบนี้" style="text-align:center;;;background:none transparent;border:none;box-shadow:none;padding:0;">ก</abbr></a></li></ul></div><div id="ชีววิทยาวิวัฒนาการ" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A7%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3" title="ชีววิทยาวิวัฒนาการ">ชีววิทยาวิวัฒนาการ</a></div></th></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="3" style="text-align:center;"><div> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%95" title="ประวัติศาสตร์วิวัฒนาการของสิ่งมีชีวิต">ประวัติศาสตร์วิวัฒนาการของสิ่งมีชีวิต</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%94%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%8A%E0%B8%99%E0%B8%B5%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B8%81%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A7%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="ดรรชนีบทความเกี่ยวกับชีววิทยาวิวัฒนาการ (ไม่มีหน้านี้)">ดรรชนีบทความเกี่ยวกับชีววิทยาวิวัฒนาการ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Outline_of_evolution&action=edit&redlink=1" class="new" title="Outline of evolution (ไม่มีหน้านี้)">วิวัฒนาการโดยสังเขป</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Timeline_of_evolution&action=edit&redlink=1" class="new" title="Timeline of evolution (ไม่มีหน้านี้)">กาลานุกรมวิวัฒนาการ</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="text-align:center;;width:1%"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3" title="วิวัฒนาการ">วิวัฒนาการ</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B3%E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B8%88%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%84%E0%B8%A3%E0%B9%89%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%95" title="กำเนิดชีวิตจากสิ่งไร้ชีวิต">กำเนิดชีวิตจากสิ่งไร้ชีวิต</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7_(%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A7%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2)" title="การปรับตัว (ชีววิทยา)">การปรับตัว</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%9A%E0%B9%80%E0%B8%8A%E0%B8%B7%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%A3%E0%B9%88%E0%B8%A7%E0%B8%A1%E0%B8%81%E0%B8%B1%E0%B8%99" title="การสืบเชื้อสายร่วมกัน">การสืบเชื้อสายร่วมกัน</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%90%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%9A%E0%B9%80%E0%B8%8A%E0%B8%B7%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%A3%E0%B9%88%E0%B8%A7%E0%B8%A1%E0%B8%81%E0%B8%B1%E0%B8%99&action=edit&redlink=1" class="new" title="หลักฐานการสืบเชื้อสายร่วมกัน (ไม่มีหน้านี้)">หลักฐานการสืบเชื้อสายร่วมกัน</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%AA%E0%B8%B9%E0%B8%8D%E0%B8%9E%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%98%E0%B8%B8%E0%B9%8C" title="การสูญพันธุ์">การสูญพันธุ์</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%9E%E0%B8%9A%E0%B8%B8%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%A9%E0%B8%A3%E0%B9%88%E0%B8%A7%E0%B8%A1%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B9%83%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B9%89%E0%B8%81%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%94%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B8%9A%E0%B8%99%E0%B9%82%E0%B8%A5%E0%B8%81" title="บรรพบุรุษร่วมที่ใกล้กันที่สุดของสิ่งมีชีวิตบนโลก">บรรพบุรุษร่วมที่ใกล้กันที่สุดของสิ่งมีชีวิตบนโลก</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Macroevolution&action=edit&redlink=1" class="new" title="Macroevolution (ไม่มีหน้านี้)">วิวัฒนาการระดับมหภาค</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Microevolution&action=edit&redlink=1" class="new" title="Microevolution (ไม่มีหน้านี้)">วิวัฒนาการระดับจุลภาค</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Panspermia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Panspermia (ไม่มีหน้านี้)">แพนสเปอร์เมีย</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">การเกิดสปีชีส์</a></li></ul> </div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="10" style="width:1px;padding:0 0 0 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:CollapsedtreeLabels-simplified.svg" class="mw-file-description" title="Divergence of modern taxonomic groups from their common ancestor"><img alt="Divergence of modern taxonomic groups from their common ancestor" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/CollapsedtreeLabels-simplified.svg/140px-CollapsedtreeLabels-simplified.svg.png" decoding="async" width="140" height="92" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/CollapsedtreeLabels-simplified.svg/210px-CollapsedtreeLabels-simplified.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/CollapsedtreeLabels-simplified.svg/280px-CollapsedtreeLabels-simplified.svg.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="528" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="text-align:center;;width:1%"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%98%E0%B8%B8%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%A3" title="พันธุศาสตร์ประชากร">พันธุศาสตร์ประชากร</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%96%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B5%E0%B8%99" title="การถ่ายเทยีน">การถ่ายเทยีน</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%96%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A2%E0%B8%B5%E0%B8%99%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B9%84%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B8%B2%E0%B8%B0%E0%B8%88%E0%B8%87" title="การเปลี่ยนความถี่ยีนอย่างไม่เจาะจง">การเปลี่ยนความถี่ยีนอย่างไม่เจาะจง</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%9E%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%98%E0%B8%B8%E0%B9%8C" title="การกลายพันธุ์">การกลายพันธุ์</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%84%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B9%82%E0%B8%94%E0%B8%A2%E0%B8%98%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%95%E0%B8%B4" title="การคัดเลือกโดยธรรมชาติ">การคัดเลือกโดยธรรมชาติ</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="text-align:center;;width:1%">พัฒนาการ</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Canalisation_(genetics)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Canalisation (genetics) (ไม่มีหน้านี้)">Canalisation</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A7%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%8A%E0%B8%B4%E0%B8%87%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="ชีววิทยาพัฒนาการเชิงวิวัฒนาการ (ไม่มีหน้านี้)">ชีววิทยาพัฒนาการเชิงวิวัฒนาการ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Inversion_(evolutionary_biology)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Inversion (evolutionary biology) (ไม่มีหน้านี้)">กระบวนการต่อสลับ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Modularity_(biology)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Modularity (biology) (ไม่มีหน้านี้)">Modularity</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%A2%E0%B8%B7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B9%88%E0%B8%99%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%93%E0%B8%B0%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="ความยืดหยุ่นของลักษณะปรากฏ (ไม่มีหน้านี้)">ความยืดหยุ่นของลักษณะปรากฏ</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="text-align:center;;width:1%">วิวัฒนาการของ<a href="/wiki/Taxon" class="mw-redirect" title="Taxon">อนุกรมวิธาน</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%99%E0%B8%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="วิวัฒนาการของนก (ไม่มีหน้านี้)">นก</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%95%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%81%E0%B8%B3%E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%99%E0%B8%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="ต้นกำเนิดของนก (ไม่มีหน้านี้)">ต้นกำเนิด</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%84%E0%B8%B4%E0%B9%82%E0%B8%AD%E0%B8%9E%E0%B8%AD%E0%B8%94&action=edit&redlink=1" class="new" title="ประวัติศาสตร์วิวัฒนาการของแบรคิโอพอด (ไม่มีหน้านี้)">แบรคิโอพอด</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%9F%E0%B8%B2%E0%B9%82%E0%B8%A5%E0%B8%9E%E0%B8%AD%E0%B8%94&action=edit&redlink=1" class="new" title="ประวัติศาสตร์วิวัฒนาการของเซฟาโลพอด (ไม่มีหน้านี้)">เซฟาโลพอด</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%84%E0%B8%94%E0%B9%82%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="วิวัฒนาการของไดโนเสาร์ (ไม่มีหน้านี้)">ไดโนเสาร์</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E0%B8%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="วิวัฒนาการของปลา (ไม่มีหน้านี้)">ปลา</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B9%87%E0%B8%94%E0%B8%A3%E0%B8%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="วิวัฒนาการของเห็ดรา (ไม่มีหน้านี้)">เห็ดรา</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B8%A5%E0%B8%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="วิวัฒนาการของแมลง (ไม่มีหน้านี้)">แมลง</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%9C%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B9%89%E0%B8%AD&action=edit&redlink=1" class="new" title="วิวัฒนาการของผีเสื้อ (ไม่มีหน้านี้)">ผีเสื้อ</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%95&action=edit&redlink=1" class="new" title="ประวัติศาสตร์วิวัฒนาการของชีวิต (ไม่มีหน้านี้)">ชีวิต</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%A7%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B8%B5%E0%B9%89%E0%B8%A2%E0%B8%87%E0%B8%A5%E0%B8%B9%E0%B8%81%E0%B8%94%E0%B9%89%E0%B8%A7%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B8%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="วิวัฒนาการของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม (ไม่มีหน้านี้)">สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Cat_gap&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cat gap (ไม่มีหน้านี้)">ช่องว่างวิวัฒนาการของแมว</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%95%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%81%E0%B8%B3%E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%82%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B8%B5%E0%B9%89%E0%B8%A2%E0%B8%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="ต้นกำเนิดของสุนัขเลี้ยง (ไม่มีหน้านี้)">สุนัขเลี้ยง</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Evolution_of_cetaceans&action=edit&redlink=1" class="new" title="Evolution of cetaceans (ไม่มีหน้านี้)">โลมาและวาฬ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%A1%E0%B9%89%E0%B8%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="วิวัฒนาการของม้า (ไม่มีหน้านี้)">ม้า</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%A1%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B8%A9%E0%B8%A2%E0%B9%8C" title="วิวัฒนาการของมนุษย์">มนุษย์</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%A5%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="ประวัติศาสตร์วิวัฒนาการของลีเมอร์ (ไม่มีหน้านี้)">ลีเมอร์</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%9E%E0%B8%B0%E0%B8%A2%E0%B8%B9%E0%B8%99&action=edit&redlink=1" class="new" title="วิวัฒนาการของพะยูน (ไม่มีหน้านี้)">พะยูน</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%A1%E0%B8%AD%E0%B8%A5%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%AA%E0%B8%81%E0%B8%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="วิวัฒนาการของมอลลัสกา (ไม่มีหน้านี้)">มอลลัสกา</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%9E%E0%B8%B7%E0%B8%8A&action=edit&redlink=1" class="new" title="วิวัฒนาการของพืช (ไม่มีหน้านี้)">พืช</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%A7%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B8%B7%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%84%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%99&action=edit&redlink=1" class="new" title="วิวัฒนาการของสัตว์เลื้อยคลาน (ไม่มีหน้านี้)">สัตว์เลื้อยคลาน</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B8%87%E0%B8%A1%E0%B8%B8%E0%B8%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="วิวัฒนาการของแมงมุม (ไม่มีหน้านี้)">แมงมุม</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%A7%E0%B9%8C%E0%B8%AA%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B9%89%E0%B8%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="วิวัฒนาการของสัตว์สี่เท้า (ไม่มีหน้านี้)">สัตว์สี่เท้า</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%84%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="วิวัฒนาการของไวรัส (ไม่มีหน้านี้)">ไวรัส</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%84%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%AA%E0%B9%84%E0%B8%82%E0%B9%89%E0%B8%AB%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B9%83%E0%B8%AB%E0%B8%8D%E0%B9%88&action=edit&redlink=1" class="new" title="วิวัฒนาการของไวรัสไข้หวัดใหญ่ (ไม่มีหน้านี้)">ไวรัสไข้หวัดใหญ่</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="text-align:center;;width:1%">วิวัฒนาการของ<a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B8%B0" title="อวัยวะ">อวัยวะ</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%A5%E0%B8%A5%E0%B9%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="วิวัฒนาการของเซลล์ (ไม่มีหน้านี้)">เซลล์</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A%E0%B8%88%E0%B8%B3%E0%B8%A5%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%AD%E0%B9%87%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%AD&action=edit&redlink=1" class="new" title="แบบจำลองวิวัฒนาการของดีเอ็นเอ (ไม่มีหน้านี้)">ดีเอ็นเอ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%81%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B8%A5%E0%B8%A5%E0%B8%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="วิวัฒนาการของแฟลเจลลา (ไม่มีหน้านี้)">แฟลเจลลา</a></li> <li>ในยูแคริโอต <ul><li><a href="/wiki/Eukaryote#Origin_of_eukaryotes" class="mw-redirect" title="Eukaryote">ยูแคริโอต</a></li> <li><a href="/wiki/Chromosome#Evolution_of_eukaryotic_chromosome" class="mw-redirect" title="Chromosome">โครโมโซม</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Endomembrane_system&action=edit&redlink=1" class="new" title="Endomembrane system (ไม่มีหน้านี้)">ระบบเยื่อหุ้มภายในเซลล์</a></li> <li><a href="/wiki/Mitochondrion#Origin" class="mw-redirect" title="Mitochondrion">ไมโทคอนเดรีย</a></li> <li><a href="/wiki/Cell_nucleus#Evolution" class="mw-redirect" title="Cell nucleus">นิวเคลียส</a></li> <li><a href="/wiki/Plastid#Origin_of_plastids" class="mw-redirect" title="Plastid">พลาสติด</a></li></ul></li> <li>ใน<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%A7%E0%B9%8C" title="สัตว์">สัตว์</a> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%95%E0%B8%B2" title="วิวัฒนาการของตา">ตา</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Evolution_of_hair&action=edit&redlink=1" class="new" title="Evolution of hair (ไม่มีหน้านี้)">เส้นขน</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%94%E0%B8%B9%E0%B8%81%E0%B8%AB%E0%B8%B9%E0%B8%AA%E0%B8%B3%E0%B8%AB%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B9%84%E0%B8%94%E0%B9%89%E0%B8%A2%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%A7%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B8%B5%E0%B9%89%E0%B8%A2%E0%B8%87%E0%B8%A5%E0%B8%B9%E0%B8%81%E0%B8%94%E0%B9%89%E0%B8%A7%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B8%A1" title="วิวัฒนาการกระดูกหูสำหรับได้ยินของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม">กระดูกหู</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Evolution_of_nervous_systems&action=edit&redlink=1" class="new" title="Evolution of nervous systems (ไม่มีหน้านี้)">ระบบประสาท</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Evolution_of_the_brain&action=edit&redlink=1" class="new" title="Evolution of the brain (ไม่มีหน้านี้)">สมอง</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="text-align:center;;width:1%">วิวัฒนาการของ<a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%A7%E0%B8%99%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%97%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A7%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2" title="กระบวนการทางชีววิทยา">ชีวกระบวนการ</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Evolution_of_ageing&action=edit&redlink=1" class="new" title="Evolution of ageing (ไม่มีหน้านี้)">การสูงอายุ</a> <ul><li><a href="/wiki/Death#Evolution_of_aging_and_mortality" class="mw-redirect" title="Death">ความตาย</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Programmed_cell_death&action=edit&redlink=1" class="new" title="Programmed cell death (ไม่มีหน้านี้)">การตายของเซลล์อย่างเป็นระบบ</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Origin_of_avian_flight&action=edit&redlink=1" class="new" title="Origin of avian flight (ไม่มีหน้านี้)">การบินของสัตว์ปีก</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Evolution_of_biological_complexity&action=edit&redlink=1" class="new" title="Evolution of biological complexity (ไม่มีหน้านี้)">ความซับซ้อนทางชีววิทยา</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Co-operation_(evolution)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Co-operation (evolution) (ไม่มีหน้านี้)">Cooperation</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B9%87%E0%B8%99%E0%B8%AA%E0%B8%B5" title="วิวัฒนาการของการเห็นสี">การเห็นสี</a> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B9%87%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B9%87%E0%B8%99%E0%B8%AA%E0%B8%B5%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B9%84%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%95" title="วิวัฒนาการของการเห็นเป็นสีในไพรเมต">ในไพรเมต</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Evolution_of_emotion&action=edit&redlink=1" class="new" title="Evolution of emotion (ไม่มีหน้านี้)">Emotion</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B9%88%E0%B8%A7%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B8%AA%E0%B8%B6%E0%B8%81" title="ความร่วมรู้สึก">ความร่วมรู้สึก</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Evolutionary_ethics&action=edit&redlink=1" class="new" title="Evolutionary ethics (ไม่มีหน้านี้)">วิวัฒนาการของจริยธรรม</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Evolution_of_eusociality&action=edit&redlink=1" class="new" title="Evolution of eusociality (ไม่มีหน้านี้)">ระบบสังคมแบบพึ่งพาอาศัย</a></li> <li><a href="/wiki/Immune_system#Other_mechanisms_and_evolution" class="mw-redirect" title="Immune system">ระบบภูมิคุ้มกัน</a></li> <li><a href="/wiki/Metabolism#Evolution" class="mw-redirect" title="Metabolism">เมแทบอลิซึม</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Monogamous_pairing_in_animals&action=edit&redlink=1" class="new" title="Monogamous pairing in animals (ไม่มีหน้านี้)">ระบบคู่ผสมพันธุ์เดียว</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Evolution_of_morality&action=edit&redlink=1" class="new" title="Evolution of morality (ไม่มีหน้านี้)">วิวัฒนาการของศีลธรรม</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mosaic_evolution&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mosaic evolution (ไม่มีหน้านี้)">Mosaic evolution</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Evolution_of_multicellularity&action=edit&redlink=1" class="new" title="Evolution of multicellularity (ไม่มีหน้านี้)">Multicellularity</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Evolution_of_sexual_reproduction&action=edit&redlink=1" class="new" title="Evolution of sexual reproduction (ไม่มีหน้านี้)">การสืบพันธุ์แบบอาศัยเพศ</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Anisogamy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anisogamy (ไม่มีหน้านี้)">ความแตกต่างของเซลล์สืบพันธุ์/เพศ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Biological_life_cycle&action=edit&redlink=1" class="new" title="Biological life cycle (ไม่มีหน้านี้)">วงจรชีวิต/ระยะการแบ่งนิวเคลียส</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mating_type&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mating type (ไม่มีหน้านี้)">Mating types</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%81%E0%B8%B3%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%94%E0%B9%80%E0%B8%9E%E0%B8%A8" title="การกำหนดเพศ">การกำหนดเพศ</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="text-align:center;;width:1%"><a href="/w/index.php?title=Tempo_and_Mode_in_Evolution&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tempo and Mode in Evolution (ไม่มีหน้านี้)">กระแสชีวิตและแบบจำลอง</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li>จังหวะเวลา <ul><li><a href="/w/index.php?title=Phyletic_gradualism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phyletic gradualism (ไม่มีหน้านี้)">วิวัฒนาการในสายพันธุ์แบบค่อยเป็นค่อยไป</a>/<a href="/w/index.php?title=Punctuated_equilibrium&action=edit&redlink=1" class="new" title="Punctuated equilibrium (ไม่มีหน้านี้)">การเว้นวรรคของดุลภาพ</a></li></ul></li> <li>รูปแบบ <ul><li><a href="/w/index.php?title=Gradualism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gradualism (ไม่มีหน้านี้)">gradualism</a>/<a href="/w/index.php?title=Saltationism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Saltationism (ไม่มีหน้านี้)">saltationism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Micromutation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Micromutation (ไม่มีหน้านี้)">micromutation</a>/<a href="/w/index.php?title=Macromutation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Macromutation (ไม่มีหน้านี้)">macromutation</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Uniformitarianism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Uniformitarianism (ไม่มีหน้านี้)">เอกรูปนิยม</a>/<a href="/w/index.php?title=Catastrophism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Catastrophism (ไม่มีหน้านี้)">ทฤษฎีมหาวิบัติ</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="text-align:center;;width:1%">แบบจำลอง<a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%9E%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%98%E0%B8%B8%E0%B9%8C%E0%B9%83%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B9%88&action=edit&redlink=1" class="new" title="สายพันธุ์ใหม่ (ไม่มีหน้านี้)">สายพันธุ์ใหม่</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a class="mw-selflink-fragment" href="#การเกิดสปีชีส์ต่างบริเวณ_(allopatric_speciation)">การเกิดสปีชีส์ต่างบริเวณ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Anagenesis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anagenesis (ไม่มีหน้านี้)">Anagenesis</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Catagenesis_(biology)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Catagenesis (biology) (ไม่มีหน้านี้)">Catagenesis</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Cladogenesis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cladogenesis (ไม่มีหน้านี้)">Cladogenesis</a></li> <li><a class="mw-selflink-fragment" href="#การเกิดสปีชีส์โดยลูกผสม">โดยลูกผสม</a></li> <li><a class="mw-selflink-fragment" href="#การเกิดสปีชีส์ข้างบริเวณ_(parapatric_speciation)">การเกิดสปีชีส์ข้างบริเวณ</a></li> <li><a class="mw-selflink-fragment" href="#การเกิดสปีชีส์รอบบริเวณ_(peripatric_speciation)">การเกิดสปีชีส์รอบบริเวณ</a></li> <li><a class="mw-selflink-fragment" href="#การเกิดสปีชีส์ร่วมบริเวณ_(sympatric_speciation)">การเกิดสปีชีส์ร่วมบริเวณ</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="text-align:center;;width:1%">บทความที่เกี่ยวข้อง</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Ecological_genetics&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ecological genetics (ไม่มีหน้านี้)">พันธุศาสตร์นิเวศ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Molecular_evolution&action=edit&redlink=1" class="new" title="Molecular evolution (ไม่มีหน้านี้)">วิวัฒนาการเชิงโมเลกุล</a></li> <li><a href="/wiki/Phylogenetics" class="mw-redirect" title="Phylogenetics">Phylogenetics</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Polymorphism_(biology)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Polymorphism (biology) (ไม่มีหน้านี้)">ความแปรผันหลากหลาย</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Protocell&action=edit&redlink=1" class="new" title="Protocell (ไม่มีหน้านี้)">เซลล์เริ่มแรก</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Systematics&action=edit&redlink=1" class="new" title="Systematics (ไม่มีหน้านี้)">Systematics</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="text-align:center;;width:1%">ประวัติชีวศาสตร์</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Biological_classification&action=edit&redlink=1" class="new" title="Biological classification (ไม่มีหน้านี้)">การจัดหมวดหมู่ทางชีววิทยา</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%AA%E0%B9%8C_%E0%B8%94%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%99" title="ชาลส์ ดาร์วิน">ชาลส์ ดาร์วิน</a> <ul><li><i><a href="/wiki/On_the_Origin_of_Species" class="mw-redirect" title="On the Origin of Species">กำเนิดสปีชีส์</a></i></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gene-centered_view_of_evolution&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gene-centered view of evolution (ไม่มีหน้านี้)">มุมมองที่มียีนเป็นศูนย์กลาง</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=History_of_evolutionary_thought&action=edit&redlink=1" class="new" title="History of evolutionary thought (ไม่มีหน้านี้)">ประวัติของแนวคิดวิวัฒนาการ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Modern_evolutionary_synthesis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Modern evolutionary synthesis (ไม่มีหน้านี้)">ทฤษฎีวิวัฒนาการสังเคราะห์ยุคใหม่</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="3" style="text-align:center;"><div> <ul><li><span typeof="mw:File"><span title="หมวดหมู่"><img alt="หมวดหมู่" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/16px-Symbol_category_class.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/23px-Symbol_category_class.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/31px-Symbol_category_class.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></span></span> <b><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A7%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3" title="หมวดหมู่:ชีววิทยาวิวัฒนาการ">หมวดหมู่</a></b></li> <li><span typeof="mw:File"><span title="หน้าคอมมอนส์"><img alt="หน้าคอมมอนส์" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/12px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="12" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/18px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/24px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span> <b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Evolutionary_biology" class="extiw" title="commons:Category:Evolutionary biology">คอมมอนส์</a></b></li> <li><span typeof="mw:File"><span title="สถานีย่อย"><img alt="สถานีย่อย" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e2/Symbol_portal_class.svg/16px-Symbol_portal_class.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e2/Symbol_portal_class.svg/23px-Symbol_portal_class.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e2/Symbol_portal_class.svg/31px-Symbol_portal_class.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></span></span> <b><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AA%E0%B8%96%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%A2:%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A7%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="สถานีย่อย:ชีววิทยา (ไม่มีหน้านี้)">สถานีย่อย</a></b></li> <li><span typeof="mw:File"><span title="หน้าโครงการวิกิ"><img alt="หน้าโครงการวิกิ" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/People_icon.svg/16px-People_icon.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/People_icon.svg/24px-People_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/People_icon.svg/32px-People_icon.svg.png 2x" data-file-width="100" data-file-height="100" /></span></span> <b><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B9%82%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A7%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2" title="วิกิพีเดีย:โครงการวิกิชีววิทยา">โครงการวิกิ</a></b></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10552737"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10791470"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r11619334">.mw-parser-output .tooltip-dotted{border-bottom:1px dotted;cursor:help}</style><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r11619334"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r11619334"></div><div role="navigation" class="navbox authority-control" aria-labelledby="ฐานข้อมูลการควบคุมรายการหลักฐาน_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=แก้ไขสิ่งนี้ที่วิกิสนเทศ&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q39350#identifiers&#124;class=noprint&#124;แก้ไขสิ่งนี้ที่วิกิสนเทศ" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="ฐานข้อมูลการควบคุมรายการหลักฐาน_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=แก้ไขสิ่งนี้ที่วิกิสนเทศ&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q39350#identifiers&#124;class=noprint&#124;แก้ไขสิ่งนี้ที่วิกิสนเทศ" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%B5%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89:%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%9A%E0%B8%84%E0%B8%B8%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%90%E0%B8%B2%E0%B8%99" title="วิธีใช้:การควบคุมรายการหลักฐาน">ฐานข้อมูลการควบคุมรายการหลักฐาน</a> <span class="mw-valign-text-top noprint" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q39350#identifiers" title="แก้ไขสิ่งนี้ที่วิกิสนเทศ"><img alt="แก้ไขสิ่งนี้ที่วิกิสนเทศ" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/15px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/20px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">ประจำชาติ</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4135327-4">เยอรมนี</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://uli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007565726705171">อิสราเอล</a></span></li> <li><span class="uid"><span class="rt-commentedText tooltip tooltip-dotted" title="Species"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/sh85126387">สหรัฐ</a></span></span></li> <li><span class="uid"><span class="rt-commentedText tooltip tooltip-dotted" title="Sugas"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://kopkatalogs.lv/F?func=direct&local_base=lnc10&doc_number=000071191&P_CON_LNG=ENG">ลัตเวีย</a></span></span></li> <li><span class="uid"><span class="rt-commentedText tooltip tooltip-dotted" title="vznik druhů"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ph426847&CON_LNG=ENG">เช็กเกีย</a></span></span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">อื่น ๆ</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://esu.com.ua/search_articles.php?id=33954">สารานุกรมของยูเครนสมัยใหม่</a></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1&useformat=desktop" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">เข้าถึงจาก "<a dir="ltr" href="https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=การเกิดสปีชีส์&oldid=11906955">https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=การเกิดสปีชีส์&oldid=11906955</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88" title="พิเศษ:หมวดหมู่">หมวดหมู่</a>: <ul><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:CS1_maint:_uses_authors_parameter&action=edit&redlink=1" class="new" title="หมวดหมู่:CS1 maint: uses authors parameter (ไม่มีหน้านี้)">CS1 maint: uses authors parameter</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A7%E0%B8%A8%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2" title="หมวดหมู่:นิเวศวิทยา">นิเวศวิทยา</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A7%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3" title="หมวดหมู่:ชีววิทยาวิวัฒนาการ">ชีววิทยาวิวัฒนาการ</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C" title="หมวดหมู่:การเกิดสปีชีส์">การเกิดสปีชีส์</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%84%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B8%97%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%9E%E0%B8%A8&action=edit&redlink=1" class="new" title="หมวดหมู่:การคัดเลือกทางเพศ (ไม่มีหน้านี้)">การคัดเลือกทางเพศ</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">หมวดหมู่ที่ซ่อนอยู่: <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:Pages_using_the_EasyTimeline_extension" title="หมวดหมู่:Pages using the EasyTimeline extension">Pages using the EasyTimeline extension</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:CS1:_Julian%E2%80%93Gregorian_uncertainty" title="หมวดหมู่:CS1: Julian–Gregorian uncertainty">CS1: Julian–Gregorian uncertainty</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:CS1_maint:_multiple_names:_authors_list" title="หมวดหมู่:CS1 maint: multiple names: authors list">CS1 maint: multiple names: authors list</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%82%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A4%E0%B8%A9" title="หมวดหมู่:บทความที่มีข้อความภาษาอังกฤษ">บทความที่มีข้อความภาษาอังกฤษ</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:CS1:_long_volume_value" title="หมวดหมู่:CS1: long volume value">CS1: long volume value</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A%E0%B8%84%E0%B8%AD%E0%B8%A1%E0%B8%A1%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%AA%E0%B9%8C%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88%E0%B8%A5%E0%B8%B4%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B9%8C%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8" title="หมวดหมู่:แม่แบบคอมมอนส์หมวดหมู่ลิงก์ตรงกับวิกิสนเทศ">แม่แบบคอมมอนส์หมวดหมู่ลิงก์ตรงกับวิกิสนเทศ</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%B8_GND" title="หมวดหมู่:บทความที่มีตัวระบุ GND">บทความที่มีตัวระบุ GND</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%B8_J9U" title="หมวดหมู่:บทความที่มีตัวระบุ J9U">บทความที่มีตัวระบุ J9U</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%B8_LCCN" title="หมวดหมู่:บทความที่มีตัวระบุ LCCN">บทความที่มีตัวระบุ LCCN</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%B8_LNB" title="หมวดหมู่:บทความที่มีตัวระบุ LNB">บทความที่มีตัวระบุ LNB</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%B8_NKC" title="หมวดหมู่:บทความที่มีตัวระบุ NKC">บทความที่มีตัวระบุ NKC</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%B8_EMU" title="หมวดหมู่:บทความที่มีตัวระบุ EMU">บทความที่มีตัวระบุ EMU</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> หน้านี้แก้ไขล่าสุดเมื่อวันที่ 8 พฤศจิกายน 2567 เวลา 22:27 น.</li> <li id="footer-info-copyright"><div>อนุญาตให้เผยแพร่ภายใต้<a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/">สัญญาอนุญาตครีเอทีฟคอมมอนส์ แบบแสดงที่มา-อนุญาตแบบเดียวกัน</a> และอาจมีเงื่อนไขเพิ่มเติม ดูรายละเอียดที่ <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/th">ข้อกำหนดการใช้งาน</a><br /> Wikipedia® เป็นเครื่องหมายการค้าจดทะเบียนของ<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org">มูลนิธิวิกิมีเดีย</a> องค์กรไม่แสวงผลกำไร</div> <div class="noprint"><br /><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%95%E0%B9%88%E0%B8%AD" title="วิกิพีเดีย:ติดต่อ">ติดต่อเรา</a></div></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">นโยบายความเป็นส่วนตัว</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B8%81%E0%B8%B1%E0%B8%9A">เกี่ยวกับวิกิพีเดีย</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B8%82%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%98%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%9C%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%8A%E0%B8%AD%E0%B8%9A">ข้อปฏิเสธความรับผิดชอบ</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">จรรยาบรรณ</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">ผู้พัฒนา</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/th.wikipedia.org">สถิติ</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">นโยบายการใช้คุกกี้</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//th.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">มุมมองสำหรับอุปกรณ์เคลื่อนที่</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-5c59558b9d-x2z9l","wgBackendResponseTime":168,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"1.563","walltime":"1.875","ppvisitednodes":{"value":7469,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":345779,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":4173,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":16,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":6,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":341280,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 1500.548 1 -total"," 37.92% 569.015 1 แม่แบบ:รายการอ้างอิง"," 19.73% 296.027 50 แม่แบบ:Cite_journal"," 11.81% 177.266 36 แม่แบบ:Cite_book"," 8.47% 127.080 7 แม่แบบ:Citation"," 7.48% 112.220 1 แม่แบบ:Sfn"," 7.22% 108.363 1 แม่แบบ:Langx"," 7.18% 107.734 1 แม่แบบ:ชีววิทยาวิวัฒนาการ"," 6.93% 103.918 1 แม่แบบ:Sidebar_with_collapsible_lists"," 5.09% 76.358 1 วิวัฒนาการของมนุษย์/แผนภูมิสปีชีส์ตามกาลเวลา"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.985","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":16521627,"limit":52428800},"limitreport-logs":"anchor_id_list = table#1 {\n [\"CITEREFAyala1982\"] = 1,\n [\"CITEREFBaker2005\"] = 1,\n [\"CITEREFBerlocher1998\"] = 1,\n [\"CITEREFBerlocherBush1982\"] = 1,\n [\"CITEREFBerlocherFeder2002\"] = 1,\n [\"CITEREFBernsteinBernstein1991\"] = 1,\n [\"CITEREFBernsteinByerlyHopfMichod1985\"] = 1,\n [\"CITEREFBolnick,_Daniel_I;_Fitzpatrick,_Benjamin_M2007\"] = 1,\n [\"CITEREFBoxhorn1995\"] = 1,\n [\"CITEREFCampbell1990\"] = 1,\n [\"CITEREFClaphamTutinWarburg1952\"] = 1,\n [\"CITEREFComai2005\"] = 1,\n [\"CITEREFCook1906\"] = 1,\n [\"CITEREFCook1908\"] = 1,\n [\"CITEREFCoyneOrr2004\"] = 1,\n [\"CITEREFDarwin1859\"] = 1,\n [\"CITEREFDarwinWallace,_AR1858\"] = 1,\n [\"CITEREFDawkins1994\"] = 1,\n [\"CITEREFDawkins1995\"] = 1,\n [\"CITEREFDennett1994\"] = 1,\n [\"CITEREFDodd1989\"] = 1,\n [\"CITEREFEldredge1985\"] = 1,\n [\"CITEREFEldredgeGould1972\"] = 1,\n [\"CITEREFEndler1977\"] = 1,\n [\"CITEREFFanElmerMeyer2012\"] = 1,\n [\"CITEREFFederRoetheleFilchakNiedbalski2003\"] = 1,\n [\"CITEREFFederXianfa_XieRullVelez2005\"] = 1,\n [\"CITEREFGavrilets2003\"] = 1,\n [\"CITEREFGould1980\"] = 1,\n [\"CITEREFGouldEldredge1977\"] = 1,\n [\"CITEREFGrant1971\"] = 1,\n [\"CITEREFHawks2005\"] = 1,\n [\"CITEREFHiendlederKaupeWassmuthJanke2002\"] = 1,\n [\"CITEREFHockeyDeanRyan2005\"] = 1,\n [\"CITEREFHopfHopf1985\"] = 1,\n [\"CITEREFJoly2011\"] = 1,\n [\"CITEREFKingsley2009\"] = 1,\n [\"CITEREFKirkpatrickRavign?2002\"] = 1,\n [\"CITEREFKoeslag1990\"] = 1,\n [\"CITEREFKoeslag1995\"] = 1,\n [\"CITEREFKoukouPavlikakiKiliasWerren2006\"] = 1,\n [\"CITEREFLangloisRoggman1990\"] = 1,\n [\"CITEREFLaws2010\"] = 1,\n [\"CITEREFLiebersKnijffHelbig2004\"] = 1,\n [\"CITEREFMachadoPollenHofmannRenn2009\"] = 1,\n [\"CITEREFMartens1997\"] = 1,\n [\"CITEREFMaslyJonesMohamedLocke2006\"] = 1,\n [\"CITEREFMavarezSalazarBerminghamSalcedo2006\"] = 1,\n [\"CITEREFMaynard_Smith1964\"] = 1,\n [\"CITEREFMaynard_Smith1983\"] = 1,\n [\"CITEREFMaynard_Smith1989\"] = 1,\n [\"CITEREFMayr1954\"] = 1,\n [\"CITEREFMayr1982\"] = 1,\n [\"CITEREFMayr1988\"] = 1,\n [\"CITEREFMayr1992\"] = 1,\n [\"CITEREFMcCarthyRubidge2005\"] = 1,\n [\"CITEREFMcKinnon,_Jeffrey_S2004\"] = 1,\n [\"CITEREFMichod1995\"] = 1,\n [\"CITEREFMichod1999\"] = 1,\n [\"CITEREFMiller2013\"] = 1,\n [\"CITEREFMinkel2006\"] = 1,\n [\"CITEREFNiemillerFitzpatrickMiller2008\"] = 1,\n [\"CITEREFNowak1999\"] = 1,\n [\"CITEREFOllerton2005\"] = 1,\n [\"CITEREFOttoWhitton2000\"] = 1,\n [\"CITEREFPanhuisButlinZukTregenza2001\"] = 1,\n [\"CITEREFPhadnisOrr2009\"] = 1,\n [\"CITEREFPinker2012\"] = 1,\n [\"CITEREFPoelstraVijayBossuLantz2014\"] = 1,\n [\"CITEREFRamseySchemske1998\"] = 1,\n [\"CITEREFRiceHostert1993\"] = 1,\n [\"CITEREFRiceSalt1988\"] = 1,\n [\"CITEREFRidley\"] = 1,\n [\"CITEREFRundle,_Howard_D;_Nosil,_Patrik2005\"] = 1,\n [\"CITEREFS?monWolfe2007\"] = 1,\n [\"CITEREFSchluter,_Dolph2001\"] = 1,\n [\"CITEREFSchluter,_Dolph2009\"] = 1,\n [\"CITEREFSepkoski2012\"] = 1,\n [\"CITEREFSherwood2006\"] = 1,\n [\"CITEREFSoltisSoltis2000\"] = 1,\n [\"CITEREFStower2013\"] = 1,\n [\"CITEREFSulloway1982\"] = 1,\n [\"CITEREFSymons1979\"] = 1,\n [\"CITEREFTarkhnishviliMurtskhvaladzeGavashelishvili2013\"] = 1,\n [\"CITEREFVia2009\"] = 1,\n [\"CITEREFWendel2000\"] = 1,\n [\"CITEREFWhite1978\"] = 1,\n [\"CITEREFWilliams1974\"] = 1,\n [\"CITEREFWilliams1992\"] = 1,\n [\"Darwin\u0026#039;s_dilemma\"] = 1,\n [\"Hybrid_speciation\"] = 1,\n [\"allopatric\"] = 1,\n [\"parapatric\"] = 1,\n [\"peripatric\"] = 1,\n [\"sympatric\"] = 1,\n}\ntemplate_list = table#1 {\n [\":วิวัฒนาการของมนุษย์/แผนภูมิสปีชีส์ตามกาลเวลา\"] = 1,\n [\"Anchor\"] = 6,\n [\"Authority control\"] = 1,\n [\"Citation\"] = 7,\n [\"Cite book\"] = 36,\n [\"Cite encyclopedia\"] = 1,\n [\"Cite journal\"] = 50,\n [\"Cite press release\"] = 1,\n [\"Cite web\"] = 6,\n [\"Clear\"] = 2,\n [\"Commons category\"] = 1,\n [\"Efn-ua\"] = 1,\n [\"Harvnb\"] = 30,\n [\"ISBN\"] = 1,\n [\"Langx\"] = 1,\n [\"Multiple image\"] = 4,\n [\"Notelist\"] = 1,\n [\"Refbegin\"] = 2,\n [\"Refend\"] = 2,\n [\"Sfn\"] = 1,\n [\"ชีววิทยาวิวัฒนาการ\"] = 1,\n [\"รายการอ้างอิง\"] = 1,\n [\"วิวัฒนาการ\"] = 1,\n}\narticle_whitelist = table#1 {\n}\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-66695f89d8-9r2pz","timestamp":"20241119185945","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0e01\u0e32\u0e23\u0e40\u0e01\u0e34\u0e14\u0e2a\u0e1b\u0e35\u0e0a\u0e35\u0e2a\u0e4c","url":"https:\/\/th.wikipedia.org\/wiki\/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%8C","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q39350","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q39350","author":{"@type":"Organization","name":"\u0e1c\u0e39\u0e49\u0e21\u0e35\u0e2a\u0e48\u0e27\u0e19\u0e23\u0e48\u0e27\u0e21\u0e01\u0e31\u0e1a\u0e42\u0e04\u0e23\u0e07\u0e01\u0e32\u0e23\u0e27\u0e34\u0e01\u0e34\u0e21\u0e35\u0e40\u0e14\u0e35\u0e22"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2018-04-09T04:03:42Z","dateModified":"2024-11-08T15:27:55Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/1\/12\/CollapsedtreeLabels-simplified.svg"}</script> </body> </html>