CINXE.COM
江戸時代 - Wikipedia
<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="ja" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>江戸時代 - Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )jawikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":["",""],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"ja", "wgMonthNames":["","1月","2月","3月","4月","5月","6月","7月","8月","9月","10月","11月","12月"],"wgRequestId":"66f8c30e-caf5-4dbf-ac40-ea2f6f5977d1","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"江戸時代","wgTitle":"江戸時代","wgCurRevisionId":103717213,"wgRevisionId":103717213,"wgArticleId":2740,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["出典を必要とする記述のある記事/2023年2月","Div colで4列以上を指定しているページ","GND識別子が指定されている記事","J9U識別子が指定されている記事","LCCN識別子が指定されている記事","NDL識別子が指定されている記事","日本の歴史 (時代別)","江戸時代","17世紀の日本","18世紀の日本","19世紀の日本"],"wgPageViewLanguage":"ja","wgPageContentLanguage":"ja","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName": "江戸時代","wgRelevantArticleId":2740,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"ja","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"ja"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":100000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q184963","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false, "wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.PDFLinkIcon":"ready","ext.gadget.RedirectColor":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.NormalizeCharWidth","ext.gadget.suppressEnterAtSummaryBox","ext.gadget.checkSignature", "ext.gadget.charinsert","ext.gadget.WikiMiniAtlas","ext.gadget.switcher","ext.gadget.protectionIndicator","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ja&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=ja&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ja&modules=ext.gadget.PDFLinkIcon%2CRedirectColor&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ja&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.15"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Mitsubaaoi.svg/1200px-Mitsubaaoi.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1200"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Mitsubaaoi.svg/800px-Mitsubaaoi.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="800"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Mitsubaaoi.svg/640px-Mitsubaaoi.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="640"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="江戸時代 - Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//ja.m.wikipedia.org/wiki/%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="編集" href="/w/index.php?title=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (ja)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//ja.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ja"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipediaの Atom フィード" href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%9C%80%E8%BF%91%E3%81%AE%E6%9B%B4%E6%96%B0&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-江戸時代 rootpage-江戸時代 skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">コンテンツにスキップ</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="サイト"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="メインメニュー" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="メインメニュー" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">メインメニュー</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">メインメニュー</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">サイドバーに移動</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">非表示</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> 案内 </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E3%83%A1%E3%82%A4%E3%83%B3%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8" title="メインページに移動する[z]" accesskey="z"><span>メインページ</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:%E3%82%B3%E3%83%9F%E3%83%A5%E3%83%8B%E3%83%86%E3%82%A3%E3%83%BB%E3%83%9D%E3%83%BC%E3%82%BF%E3%83%AB" title="このプロジェクトについて、できること、情報を入手する場所"><span>コミュニティ・ポータル</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:%E6%9C%80%E8%BF%91%E3%81%AE%E5%87%BA%E6%9D%A5%E4%BA%8B" title="最近の出来事の背景を知る"><span>最近の出来事</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%B0%E3%81%97%E3%81%84%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8" title="最近新規に作成されたページの一覧"><span>新しいページ</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%9C%80%E8%BF%91%E3%81%AE%E6%9B%B4%E6%96%B0" title="このウィキにおける最近の更新の一覧[r]" accesskey="r"><span>最近の更新</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%81%8A%E3%81%BE%E3%81%8B%E3%81%9B%E8%A1%A8%E7%A4%BA" title="無作為に選択されたページを読み込む[x]" accesskey="x"><span>おまかせ表示</span></a></li><li id="n-sandbox" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:%E3%82%B5%E3%83%B3%E3%83%89%E3%83%9C%E3%83%83%E3%82%AF%E3%82%B9" title="練習用のページ"><span>練習用ページ</span></a></li><li id="n-commonsupload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=ja" title="画像やメディアファイルをウィキメディア・コモンズにアップロード"><span>アップロード (ウィキメディア・コモンズ)</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-help" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-help" > <div class="vector-menu-heading"> ヘルプ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Help:%E7%9B%AE%E6%AC%A1" title="情報を得る場所"><span>ヘルプ</span></a></li><li id="n-villagepump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:%E4%BA%95%E6%88%B8%E7%AB%AF" title="プロジェクトについての意見交換"><span>井戸端</span></a></li><li id="n-notice" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:%E3%81%8A%E7%9F%A5%E3%82%89%E3%81%9B" title="プロジェクトについてのお知らせ"><span>お知らせ</span></a></li><li id="n-bugreportspage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:%E3%83%90%E3%82%B0%E3%81%AE%E5%A0%B1%E5%91%8A" title="ウィキペディア・ソフトウェアのバグ報告"><span>バグの報告</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:%E9%80%A3%E7%B5%A1%E5%85%88" title="ウィキペディアやウィキメディア財団に関する連絡先"><span>ウィキペディアに関するお問い合わせ</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%E3%83%A1%E3%82%A4%E3%83%B3%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-ja.svg" style="width: 7.5em; height: 1.25em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-ja.svg" width="100" height="14" style="width: 6.25em; height: 0.875em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%A4%9C%E7%B4%A2" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Wikipedia内を検索[f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>検索</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Wikipedia内を検索" aria-label="Wikipedia内を検索" autocapitalize="sentences" title="Wikipedia内を検索[f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="特別:検索"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">検索</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="個人用ツール"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="表示"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="ページのフォントサイズ、幅、色の外観を変更する" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="表示" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">表示</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=ja.wikipedia.org&uselang=ja" class=""><span>寄付</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%82%A2%E3%82%AB%E3%82%A6%E3%83%B3%E3%83%88%E4%BD%9C%E6%88%90&returnto=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3" title="アカウントを作成してログインすることをお勧めしますが、必須ではありません" class=""><span>アカウント作成</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%83%AD%E3%82%B0%E3%82%A4%E3%83%B3&returnto=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3" title="ログインすることを推奨します。ただし、必須ではありません。[o]" accesskey="o" class=""><span>ログイン</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="その他の操作" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="個人用ツール" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">個人用ツール</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="利用者メニュー" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=ja.wikipedia.org&uselang=ja"><span>寄付</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%82%A2%E3%82%AB%E3%82%A6%E3%83%B3%E3%83%88%E4%BD%9C%E6%88%90&returnto=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3" title="アカウントを作成してログインすることをお勧めしますが、必須ではありません"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>アカウント作成</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%83%AD%E3%82%B0%E3%82%A4%E3%83%B3&returnto=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3" title="ログインすることを推奨します。ただし、必須ではありません。[o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>ログイン</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> ログアウトした編集者のページ <a href="/wiki/Wikipedia:%E3%82%A6%E3%82%A3%E3%82%AD%E3%83%9A%E3%83%87%E3%82%A3%E3%82%A2%E3%81%B8%E3%82%88%E3%81%86%E3%81%93%E3%81%9D" aria-label="編集の詳細"><span>もっと詳しく</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E8%87%AA%E5%88%86%E3%81%AE%E6%8A%95%E7%A8%BF%E8%A8%98%E9%8C%B2" title="このIPアドレスからなされた編集の一覧[y]" accesskey="y"><span>投稿記録</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%83%88%E3%83%BC%E3%82%AF%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8" title="このIPアドレスからなされた編集についての議論[n]" accesskey="n"><span>トーク</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="サイト"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="目次" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">目次</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">サイドバーに移動</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">非表示</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">ページ先頭</div> </a> </li> <li id="toc-時代区分" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#時代区分"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>時代区分</span> </div> </a> <ul id="toc-時代区分-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-沿革" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#沿革"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>沿革</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-沿革-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>沿革サブセクションを切り替えます</span> </button> <ul id="toc-沿革-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-初期・前期(1603年_-_1690年ごろ)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#初期・前期(1603年_-_1690年ごろ)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>初期・前期(1603年 - 1690年ごろ)</span> </div> </a> <ul id="toc-初期・前期(1603年_-_1690年ごろ)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-中期(1690年ごろ_-_1780年ごろ)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#中期(1690年ごろ_-_1780年ごろ)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>中期(1690年ごろ - 1780年ごろ)</span> </div> </a> <ul id="toc-中期(1690年ごろ_-_1780年ごろ)-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-元禄期_-_正徳期" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#元禄期_-_正徳期"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2.1</span> <span>元禄期 - 正徳期</span> </div> </a> <ul id="toc-元禄期_-_正徳期-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-徳川吉宗の幕政(享保の改革)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#徳川吉宗の幕政(享保の改革)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2.2</span> <span>徳川吉宗の幕政(享保の改革)</span> </div> </a> <ul id="toc-徳川吉宗の幕政(享保の改革)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-田沼意次の幕政(田沼時代)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#田沼意次の幕政(田沼時代)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2.3</span> <span>田沼意次の幕政(田沼時代)</span> </div> </a> <ul id="toc-田沼意次の幕政(田沼時代)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-後期(1780年ごろ_-_1850年ごろ)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#後期(1780年ごろ_-_1850年ごろ)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3</span> <span>後期(1780年ごろ - 1850年ごろ)</span> </div> </a> <ul id="toc-後期(1780年ごろ_-_1850年ごろ)-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-松平定信の幕政(寛政の改革)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#松平定信の幕政(寛政の改革)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3.1</span> <span>松平定信の幕政(寛政の改革)</span> </div> </a> <ul id="toc-松平定信の幕政(寛政の改革)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-文化・文政期(大御所時代)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#文化・文政期(大御所時代)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3.2</span> <span>文化・文政期(大御所時代)</span> </div> </a> <ul id="toc-文化・文政期(大御所時代)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-動乱の天保期" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#動乱の天保期"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3.3</span> <span>動乱の天保期</span> </div> </a> <ul id="toc-動乱の天保期-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-幕末期(1853年_-_1868年)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#幕末期(1853年_-_1868年)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.4</span> <span>幕末期(1853年 - 1868年)</span> </div> </a> <ul id="toc-幕末期(1853年_-_1868年)-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-開国・日米和親条約" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#開国・日米和親条約"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.4.1</span> <span>開国・日米和親条約</span> </div> </a> <ul id="toc-開国・日米和親条約-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-文久の国内政治" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#文久の国内政治"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.4.2</span> <span>文久の国内政治</span> </div> </a> <ul id="toc-文久の国内政治-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-第一次・第二次長州征伐、兵庫開港問題" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#第一次・第二次長州征伐、兵庫開港問題"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.4.3</span> <span>第一次・第二次長州征伐、兵庫開港問題</span> </div> </a> <ul id="toc-第一次・第二次長州征伐、兵庫開港問題-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-大政奉還_、王政復古" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#大政奉還_、王政復古"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.4.4</span> <span>大政奉還 、王政復古</span> </div> </a> <ul id="toc-大政奉還_、王政復古-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-政治制度" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#政治制度"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>政治制度</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-政治制度-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>政治制度サブセクションを切り替えます</span> </button> <ul id="toc-政治制度-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-幕藩体制" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#幕藩体制"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>幕藩体制</span> </div> </a> <ul id="toc-幕藩体制-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-藩" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#藩"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>藩</span> </div> </a> <ul id="toc-藩-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-地方支配" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#地方支配"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span>地方支配</span> </div> </a> <ul id="toc-地方支配-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-社会" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#社会"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>社会</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-社会-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>社会サブセクションを切り替えます</span> </button> <ul id="toc-社会-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-災害" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#災害"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>災害</span> </div> </a> <ul id="toc-災害-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-経済" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#経済"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>経済</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-経済-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>経済サブセクションを切り替えます</span> </button> <ul id="toc-経済-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-通貨政策" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#通貨政策"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>通貨政策</span> </div> </a> <ul id="toc-通貨政策-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-財政" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#財政"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2</span> <span>財政</span> </div> </a> <ul id="toc-財政-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-対外関係・外交" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#対外関係・外交"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>対外関係・外交</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-対外関係・外交-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>対外関係・外交サブセクションを切り替えます</span> </button> <ul id="toc-対外関係・外交-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-外交" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#外交"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1</span> <span>外交</span> </div> </a> <ul id="toc-外交-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-宗教" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#宗教"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>宗教</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-宗教-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>宗教サブセクションを切り替えます</span> </button> <ul id="toc-宗教-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-儒教" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#儒教"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1</span> <span>儒教</span> </div> </a> <ul id="toc-儒教-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-仏教" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#仏教"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.2</span> <span>仏教</span> </div> </a> <ul id="toc-仏教-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-神道" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#神道"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.3</span> <span>神道</span> </div> </a> <ul id="toc-神道-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-耶蘇教(キリスト教)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#耶蘇教(キリスト教)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.4</span> <span>耶蘇教(キリスト教)</span> </div> </a> <ul id="toc-耶蘇教(キリスト教)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-学問・思想" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#学問・思想"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>学問・思想</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-学問・思想-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>学問・思想サブセクションを切り替えます</span> </button> <ul id="toc-学問・思想-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-儒学" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#儒学"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.1</span> <span>儒学</span> </div> </a> <ul id="toc-儒学-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-国学" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#国学"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.2</span> <span>国学</span> </div> </a> <ul id="toc-国学-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-文化・芸術・風俗" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#文化・芸術・風俗"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>文化・芸術・風俗</span> </div> </a> <ul id="toc-文化・芸術・風俗-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-人物" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#人物"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>人物</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-人物-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>人物サブセクションを切り替えます</span> </button> <ul id="toc-人物-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-江戸時代生まれの最後の生き残り" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#江戸時代生まれの最後の生き残り"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10.1</span> <span>江戸時代生まれの最後の生き残り</span> </div> </a> <ul id="toc-江戸時代生まれの最後の生き残り-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-脚注" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#脚注"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>脚注</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-脚注-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>脚注サブセクションを切り替えます</span> </button> <ul id="toc-脚注-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-注釈" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#注釈"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11.1</span> <span>注釈</span> </div> </a> <ul id="toc-注釈-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-出典" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#出典"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11.2</span> <span>出典</span> </div> </a> <ul id="toc-出典-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-参考文献" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#参考文献"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12</span> <span>参考文献</span> </div> </a> <ul id="toc-参考文献-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-関連文献" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#関連文献"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13</span> <span>関連文献</span> </div> </a> <ul id="toc-関連文献-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-関連項目" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#関連項目"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">14</span> <span>関連項目</span> </div> </a> <ul id="toc-関連項目-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-外部リンク" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#外部リンク"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">15</span> <span>外部リンク</span> </div> </a> <ul id="toc-外部リンク-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="目次" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="目次" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="目次の表示・非表示を切り替え" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">目次の表示・非表示を切り替え</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">江戸時代</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="特定の記事の別の言語版に移動します。 利用可能な言語62件" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-62" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">62の言語版</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D8%AA%D8%B1%D8%A9_%D8%A5%D9%8A%D8%AF%D9%88" title="アラビア語: فترة إيدو" lang="ar" hreflang="ar" data-title="فترة إيدو" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="アラビア語" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Periodu_Edo" title="アストゥリアス語: Periodu Edo" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Periodu Edo" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="アストゥリアス語" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Edo_d%C3%B6vr%C3%BC" title="アゼルバイジャン語: Edo dövrü" lang="az" hreflang="az" data-title="Edo dövrü" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="アゼルバイジャン語" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F%D0%B4_%D0%AD%D0%B4%D0%B0" title="ベラルーシ語: Перыяд Эда" lang="be" hreflang="be" data-title="Перыяд Эда" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="ベラルーシ語" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D0%B4%D0%BE_(%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BE%D0%B4)" title="ブルガリア語: Едо (период)" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Едо (период)" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="ブルガリア語" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%8F%E0%A6%A6%E0%A7%8B_%E0%A6%AF%E0%A7%81%E0%A6%97" title="ベンガル語: এদো যুগ" lang="bn" hreflang="bn" data-title="এদো যুগ" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="ベンガル語" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%A8%E0%BD%BA%E0%BC%8B%E0%BD%91%E0%BD%BC%E0%BD%A0%E0%BD%B2%E0%BC%8B%E0%BD%91%E0%BD%B4%E0%BD%A6%E0%BC%8B%E0%BD%A6%E0%BE%90%E0%BD%96%E0%BD%A6%E0%BC%8D" title="チベット語: ཨེ་དོའི་དུས་སྐབས།" lang="bo" hreflang="bo" data-title="ཨེ་དོའི་དུས་སྐབས།" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="チベット語" class="interlanguage-link-target"><span>བོད་ཡིག</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Marevezh_Edo" title="ブルトン語: Marevezh Edo" lang="br" hreflang="br" data-title="Marevezh Edo" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="ブルトン語" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Per%C3%ADode_Edo" title="カタロニア語: Període Edo" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Període Edo" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="カタロニア語" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%DB%95%D8%B1%D8%AF%DB%95%D9%85%DB%8C_%D8%A6%DB%8E%D8%AF%DB%86" title="中央クルド語: سەردەمی ئێدۆ" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="سەردەمی ئێدۆ" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="中央クルド語" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Obdob%C3%AD_Edo" title="チェコ語: Období Edo" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Období Edo" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="チェコ語" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D0%B4%D0%BE_%D1%82%D0%B0%D0%BF%D1%85%C4%83%D1%80%C4%95" title="チュヴァシ語: Эдо тапхăрĕ" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Эдо тапхăрĕ" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="チュヴァシ語" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Edo-perioden" title="デンマーク語: Edo-perioden" lang="da" hreflang="da" data-title="Edo-perioden" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="デンマーク語" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Edo-Zeit" title="ドイツ語: Edo-Zeit" lang="de" hreflang="de" data-title="Edo-Zeit" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="ドイツ語" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Edo_period" title="英語: Edo period" lang="en" hreflang="en" data-title="Edo period" data-language-autonym="English" data-language-local-name="英語" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Epoko_de_Edo" title="エスペラント語: Epoko de Edo" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Epoko de Edo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="エスペラント語" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Per%C3%ADodo_Edo" title="スペイン語: Período Edo" lang="es" hreflang="es" data-title="Período Edo" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="スペイン語" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Edo_ajastu" title="エストニア語: Edo ajastu" lang="et" hreflang="et" data-title="Edo ajastu" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="エストニア語" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Edo_Aroa" title="バスク語: Edo Aroa" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Edo Aroa" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="バスク語" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%AF%D9%88" title="ペルシア語: دوره ادو" lang="fa" hreflang="fa" data-title="دوره ادو" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="ペルシア語" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Edo-kausi" title="フィンランド語: Edo-kausi" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Edo-kausi" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="フィンランド語" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89poque_d%27Edo" title="フランス語: Époque d'Edo" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Époque d'Edo" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="フランス語" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Per%C3%ADodo_Edo" title="ガリシア語: Período Edo" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Período Edo" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="ガリシア語" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%AA%D7%A7%D7%95%D7%A4%D7%AA_%D7%90%D7%93%D7%95" title="ヘブライ語: תקופת אדו" lang="he" hreflang="he" data-title="תקופת אדו" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="ヘブライ語" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%8F%E0%A4%A6%E0%A5%8B_%E0%A4%85%E0%A4%B5%E0%A4%A7%E0%A5%80" title="ヒンディー語: एदो अवधी" lang="hi" hreflang="hi" data-title="एदो अवधी" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="ヒンディー語" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Edo_(razdoblje)" title="クロアチア語: Edo (razdoblje)" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Edo (razdoblje)" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="クロアチア語" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Edo-kor" title="ハンガリー語: Edo-kor" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Edo-kor" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="ハンガリー語" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Zaman_Edo" title="インドネシア語: Zaman Edo" lang="id" hreflang="id" data-title="Zaman Edo" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="インドネシア語" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Jed%C3%B3t%C3%ADmabili%C3%B0" title="アイスランド語: Jedótímabilið" lang="is" hreflang="is" data-title="Jedótímabilið" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="アイスランド語" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Periodo_Edo" title="イタリア語: Periodo Edo" lang="it" hreflang="it" data-title="Periodo Edo" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="イタリア語" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Jaman_%C3%89do" title="ジャワ語: Jaman Édo" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Jaman Édo" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="ジャワ語" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%97%90%EB%8F%84_%EC%8B%9C%EB%8C%80" title="韓国語: 에도 시대" lang="ko" hreflang="ko" data-title="에도 시대" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="韓国語" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Edo_laikotarpis" title="リトアニア語: Edo laikotarpis" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Edo laikotarpis" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="リトアニア語" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Edo_periods" title="ラトビア語: Edo periods" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Edo periods" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="ラトビア語" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D0%B4%D0%BE_(%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BE%D0%B4)" title="マケドニア語: Едо (период)" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Едо (период)" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="マケドニア語" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D0%B4%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D0%B9%D0%BD_%D1%8D%D1%80%D0%B8%D0%BD" title="モンゴル語: Эдогийн эрин" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Эдогийн эрин" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="モンゴル語" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Zaman_Edo" title="マレー語: Zaman Edo" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Zaman Edo" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="マレー語" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Edoperiode" title="オランダ語: Edoperiode" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Edoperiode" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="オランダ語" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Edotida" title="ノルウェー語(ニーノシュク): Edotida" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Edotida" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="ノルウェー語(ニーノシュク)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Peri%C3%B2de_Edo" title="オック語: Periòde Edo" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Periòde Edo" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="オック語" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Edo_(okres)" title="ポーランド語: Edo (okres)" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Edo (okres)" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="ポーランド語" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Per%C3%ADodo_Edo" title="ポルトガル語: Período Edo" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Período Edo" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="ポルトガル語" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Perioada_Edo" title="ルーマニア語: Perioada Edo" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Perioada Edo" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="ルーマニア語" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BE%D0%B4_%D0%AD%D0%B4%D0%BE" title="ロシア語: Период Эдо" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Период Эдо" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="ロシア語" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Edo_period" title="シンプル英語: Edo period" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Edo period" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="シンプル英語" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Obdobie_Edo" title="スロバキア語: Obdobie Edo" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Obdobie Edo" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="スロバキア語" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Obdobje_Edo" title="スロベニア語: Obdobje Edo" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Obdobje Edo" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="スロベニア語" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Periudha_Edo" title="アルバニア語: Periudha Edo" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Periudha Edo" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="アルバニア語" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D0%B4%D0%BE_%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BE%D0%B4" title="セルビア語: Едо период" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Едо период" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="セルビア語" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/P%C3%A9riode_Edo" title="スンダ語: Période Edo" lang="su" hreflang="su" data-title="Période Edo" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="スンダ語" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Edoperioden" title="スウェーデン語: Edoperioden" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Edoperioden" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="スウェーデン語" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%84%E0%B9%80%E0%B8%AD%E0%B9%82%E0%B8%94%E0%B8%B0" title="タイ語: ยุคเอโดะ" lang="th" hreflang="th" data-title="ยุคเอโดะ" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="タイ語" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Panahong_Edo" title="タガログ語: Panahong Edo" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Panahong Edo" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="タガログ語" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Edo_D%C3%B6nemi" title="トルコ語: Edo Dönemi" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Edo Dönemi" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="トルコ語" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="秀逸な記事"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D1%96%D0%BE%D0%B4_%D0%95%D0%B4%D0%BE" title="ウクライナ語: Період Едо" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Період Едо" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ウクライナ語" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%DB%8C%DA%88%D9%88_%D8%AF%D9%88%D8%B1" title="ウルドゥー語: ایڈو دور" lang="ur" hreflang="ur" data-title="ایڈو دور" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="ウルドゥー語" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Th%E1%BB%9Di_k%E1%BB%B3_Edo" title="ベトナム語: Thời kỳ Edo" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Thời kỳ Edo" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="ベトナム語" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Panahon_Edo" title="ワライ語: Panahon Edo" lang="war" hreflang="war" data-title="Panahon Edo" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="ワライ語" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E6%B1%9F%E6%88%B6%E6%99%82%E4%BB%A3" title="呉語: 江戶時代" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="江戶時代" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="呉語" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B1%9F%E6%88%B7%E6%97%B6%E4%BB%A3" title="中国語: 江户时代" lang="zh" hreflang="zh" data-title="江户时代" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="中国語" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Edo_s%C3%AE-t%C4%81i" title="閩南語: Edo sî-tāi" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Edo sî-tāi" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="閩南語" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E6%B1%9F%E6%88%B6%E6%99%82%E4%BB%A3" title="広東語: 江戶時代" lang="yue" hreflang="yue" data-title="江戶時代" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="広東語" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q184963#sitelinks-wikipedia" title="言語間リンクを編集" class="wbc-editpage">リンクを編集</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="名前空間"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3" title="本文を閲覧[c]" accesskey="c"><span>ページ</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E3%83%8E%E3%83%BC%E3%83%88:%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3" rel="discussion" title="本文ページについての議論[t]" accesskey="t"><span>ノート</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="別の言語に切り替える" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">日本語</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="表示"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3"><span>閲覧</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3&action=edit" title="このページのソースコードを編集する[e]" accesskey="e"><span>編集</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3&action=history" title="このページの過去の版[h]" accesskey="h"><span>履歴を表示</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ページツール"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ツール" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ツール</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ツール</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">サイドバーに移動</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">非表示</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="その他の操作" > <div class="vector-menu-heading"> 操作 </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3"><span>閲覧</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3&action=edit" title="このページのソースコードを編集する[e]" accesskey="e"><span>編集</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3&action=history"><span>履歴を表示</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> 全般 </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%83%AA%E3%83%B3%E3%82%AF%E5%85%83/%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3" title="ここにリンクしている全ウィキページの一覧[j]" accesskey="j"><span>リンク元</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E9%96%A2%E9%80%A3%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8%E3%81%AE%E6%9B%B4%E6%96%B0%E7%8A%B6%E6%B3%81/%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3" rel="nofollow" title="このページからリンクしているページの最近の更新[k]" accesskey="k"><span>関連ページの更新状況</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//ja.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:ファイルのアップロード" title="ファイルをアップロードする[u]" accesskey="u"><span>ファイルをアップロード</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E7%89%B9%E5%88%A5%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8%E4%B8%80%E8%A6%A7" title="特別ページの一覧[q]" accesskey="q"><span>特別ページ</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3&oldid=103717213" title="このページのこの版への固定リンク"><span>この版への固定リンク</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3&action=info" title="このページについての詳細情報"><span>ページ情報</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%81%93%E3%81%AE%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8%E3%82%92%E5%BC%95%E7%94%A8&page=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3&id=103717213&wpFormIdentifier=titleform" title="このページの引用方法"><span>このページを引用</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fja.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E6%25B1%259F%25E6%2588%25B8%25E6%2599%2582%25E4%25BB%25A3"><span>短縮URLを取得する</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:QrCode&url=https%3A%2F%2Fja.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E6%25B1%259F%25E6%2588%25B8%25E6%2599%2582%25E4%25BB%25A3"><span>QRコードをダウンロード</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> 印刷/書き出し </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%83%96%E3%83%83%E3%82%AF&bookcmd=book_creator&referer=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3"><span>ブックの新規作成</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:DownloadAsPdf&page=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3&action=show-download-screen"><span>PDF 形式でダウンロード</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3&printable=yes" title="このページの印刷用ページ[p]" accesskey="p"><span>印刷用バージョン</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> 他のプロジェクト </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Edo_period" hreflang="en"><span>コモンズ</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibooks mw-list-item"><a href="https://ja.wikibooks.org/wiki/%E6%97%A5%E6%9C%AC%E5%8F%B2/%E8%BF%91%E4%B8%96/%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3" hreflang="ja"><span>ウィキブックス</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q184963" title="関連付けられたデータリポジトリ項目へのリンク[g]" accesskey="g"><span>ウィキデータ項目</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ページツール"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="表示"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">表示</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">サイドバーに移動</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">非表示</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">出典: フリー百科事典『ウィキペディア(Wikipedia)』</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="ja" dir="ltr"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r103029389">.mw-parser-output .sidebar{width:auto;max-width:22em;float:right;clear:right;margin:0.5em 0 1em 1em;background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);padding:0.2em;text-align:center;line-height:1.4em;font-size:88%;border-collapse:collapse;display:table}body.skin-minerva .mw-parser-output .sidebar{display:table!important;float:right!important;margin:0.5em 0 1em 1em!important}.mw-parser-output .sidebar-subgroup{width:100%;margin:0;border-spacing:0}.mw-parser-output .sidebar-left{float:left;clear:left;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-none{float:none;clear:both;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-outer-title{padding:0 0.4em 0.2em;font-size:125%;line-height:1.2em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-top-image{padding:0.4em}.mw-parser-output .sidebar-top-caption,.mw-parser-output .sidebar-pretitle-with-top-image,.mw-parser-output .sidebar-caption{padding:0.2em 0.4em 0;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-pretitle{padding:0.4em 0.4em 0;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title,.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding:0.2em 0.8em;font-size:145%;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding:0.1em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-image{padding:0.2em 0.4em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-heading{padding:0.1em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-content{padding:0 0.5em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-content-with-subgroup{padding:0.1em 0.4em 0.2em}.mw-parser-output .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-below{padding:0.3em 0.8em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-below{border-top:1px solid #aaa;border-bottom:1px solid #aaa}.mw-parser-output .sidebar-navbar{text-align:right;font-size:107%;padding:0 0.4em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-list-title{padding:0 0.4em;text-align:left;font-weight:bold;line-height:1.6em;font-size:105%}.mw-parser-output .sidebar-list-title-c{padding:0 0.4em;text-align:center;margin:0 3.3em}@media(max-width:640px){body.mediawiki .mw-parser-output .sidebar{width:100%!important;clear:both;float:none!important;margin-left:0!important;margin-right:0!important}}body.skin--responsive .mw-parser-output .sidebar a>img{max-width:none!important}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-list-title,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle{background:transparent!important}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle a{color:var(--color-progressive)!important}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-list-title,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle{background:transparent!important}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle a{color:var(--color-progressive)!important}}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .sidebar{display:none!important}}</style><table class="sidebar nomobile nowraplinks" style="border-collapse:collapse"><tbody><tr><th class="sidebar-title" style="border:1px solid #AAAAAA;padding:.2em;font-weight:bold"><a href="/wiki/%E6%97%A5%E6%9C%AC%E3%81%AE%E6%AD%B4%E5%8F%B2" title="日本の歴史">日本の歴史</a></th></tr><tr><td class="sidebar-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Mitsubaaoi.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Mitsubaaoi.svg/200px-Mitsubaaoi.svg.png" decoding="async" width="200" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Mitsubaaoi.svg/300px-Mitsubaaoi.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Mitsubaaoi.svg/400px-Mitsubaaoi.svg.png 2x" data-file-width="256" data-file-height="256" /></a></span><div class="sidebar-caption">徳川家の<a href="/wiki/%E5%AE%B6%E7%B4%8B" title="家紋">家紋</a>「<a href="/wiki/%E8%91%B5%E7%B4%8B#三つ葉葵" title="葵紋">丸に三つ葉葵</a>」</div></td></tr><tr><td class="sidebar-content" style="border:1px solid #AAAAAA;padding:.2em .8em;font-size:90%"> <table style="width:100%;border-collapse:collapse;border-spacing:0px 0px;border:none"><tbody><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"><a href="/wiki/%E6%97%A5%E6%9C%AC%E5%88%97%E5%B3%B6%E3%81%AE%E6%97%A7%E7%9F%B3%E5%99%A8%E6%99%82%E4%BB%A3" title="日本列島の旧石器時代">旧石器時代</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">– 紀元前14000年頃</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"><a href="/wiki/%E7%B8%84%E6%96%87%E6%99%82%E4%BB%A3" title="縄文時代">縄文時代</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">前14000年頃 – 前10世紀頃</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"><a href="/wiki/%E5%BC%A5%E7%94%9F%E6%99%82%E4%BB%A3" title="弥生時代">弥生時代</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">前10世紀頃 – 後3世紀中頃</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"><a href="/wiki/%E5%8F%A4%E5%A2%B3%E6%99%82%E4%BB%A3" title="古墳時代">古墳時代</a>(<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E5%92%8C%E6%99%82%E4%BB%A3" title="大和時代">大和時代</a>)</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">3世紀中頃 – 7世紀頃</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"><a href="/wiki/%E9%A3%9B%E9%B3%A5%E6%99%82%E4%BB%A3" title="飛鳥時代">飛鳥時代</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"><span style="speak:none;visibility:hidden;color:transparent">0</span>592年 – <span style="speak:none;visibility:hidden;color:transparent">0</span>710年</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"><a href="/wiki/%E5%A5%88%E8%89%AF%E6%99%82%E4%BB%A3" title="奈良時代">奈良時代</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"><span style="speak:none;visibility:hidden;color:transparent">0</span>710年 – <span style="speak:none;visibility:hidden;color:transparent">0</span>794年</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"><a href="/wiki/%E5%B9%B3%E5%AE%89%E6%99%82%E4%BB%A3" title="平安時代">平安時代</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"><span style="speak:none;visibility:hidden;color:transparent">0</span>794年 – 1185年</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/%E7%8E%8B%E6%9C%9D%E5%9B%BD%E5%AE%B6" title="王朝国家">王朝国家</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">10世紀初頭 – 12世紀後期</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/%E5%B9%B3%E6%B0%8F%E6%94%BF%E6%A8%A9" title="平氏政権">平氏政権</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">1167年 – 1185年</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"><a href="/wiki/%E9%8E%8C%E5%80%89%E6%99%82%E4%BB%A3" title="鎌倉時代">鎌倉時代</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">12世紀末 – 1333年</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"><a href="/wiki/%E5%BB%BA%E6%AD%A6%E3%81%AE%E6%96%B0%E6%94%BF" title="建武の新政">建武の新政</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">1333年 – 1336年</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"><a href="/wiki/%E5%AE%A4%E7%94%BA%E6%99%82%E4%BB%A3" title="室町時代">室町時代</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">1336年 – 1573年</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/%E5%8D%97%E5%8C%97%E6%9C%9D%E6%99%82%E4%BB%A3_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)" title="南北朝時代 (日本)">南北朝時代</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">1337年 – 1392年</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/%E6%88%A6%E5%9B%BD%E6%99%82%E4%BB%A3_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)" title="戦国時代 (日本)">戦国時代</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">1467年/1493年 – 1573年</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"><a href="/wiki/%E5%AE%89%E5%9C%9F%E6%A1%83%E5%B1%B1%E6%99%82%E4%BB%A3" title="安土桃山時代">安土桃山時代</a>(織豊時代)</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">1573年 – 1603年</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"><a class="mw-selflink selflink">江戸時代</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">1603年 – 1868年</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/%E9%8E%96%E5%9B%BD" title="鎖国">鎖国</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">1639年 – 1854年</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/%E5%B9%95%E6%9C%AB" title="幕末">幕末</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">1853年 – 1868年</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"><a href="/wiki/%E6%98%8E%E6%B2%BB%E6%99%82%E4%BB%A3" class="mw-redirect" title="明治時代">明治時代</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">1868年 – 1912年</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"><a href="/wiki/%E5%A4%A7%E6%AD%A3%E6%99%82%E4%BB%A3" class="mw-redirect" title="大正時代">大正時代</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">1912年 – 1926年</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"><a href="/wiki/%E6%98%AD%E5%92%8C%E6%99%82%E4%BB%A3" class="mw-redirect" title="昭和時代">昭和時代</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">1926年 – 1989年</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/%E6%88%A6%E5%89%8D#日本における「戦前」" title="戦前">戦前</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">1926年 – 1945年</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/%E6%88%A6%E5%BE%8C#日本における「戦後」" title="戦後">戦後</a>(<a href="/wiki/%E9%80%A3%E5%90%88%E5%9B%BD%E8%BB%8D%E5%8D%A0%E9%A0%98%E4%B8%8B%E3%81%AE%E6%97%A5%E6%9C%AC" title="連合国軍占領下の日本">占領下</a>・<a href="/wiki/%E9%80%A3%E5%90%88%E5%9B%BD%E8%BB%8D%E5%8D%A0%E9%A0%98%E6%9C%9F%E5%BE%8C%E3%81%AE%E6%97%A5%E6%9C%AC" title="連合国軍占領期後の日本">占領期後</a>)</td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">1945年 – 1989年</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"><a href="/wiki/%E5%B9%B3%E6%88%90%E6%99%82%E4%BB%A3" class="mw-redirect" title="平成時代">平成時代</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">1989年 – 2019年</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"><a href="/wiki/%E4%BB%A4%E5%92%8C%E6%99%82%E4%BB%A3" class="mw-redirect" title="令和時代">令和時代</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">2019年 – <span style="speak:none;visibility:hidden;color:transparent">0000</span> ​</td></tr></tbody></table></td> </tr><tr><td class="sidebar-content" style="border:1px solid #AAAAAA;padding:.2em .8em;font-size:90%"> <ul><li><a href="/wiki/%E5%8F%A4%E5%A2%B3%E6%99%82%E4%BB%A3" title="古墳時代">古墳時代</a>から<a href="/wiki/%E5%B9%B3%E5%AE%89%E6%99%82%E4%BB%A3" title="平安時代">平安時代</a>までを<a href="/wiki/%E7%8E%8B%E6%9C%9D%E6%99%82%E4%BB%A3" title="王朝時代">王朝時代</a>と呼ぶこともある。</li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%B1%E4%BA%AC%E5%A5%A0%E9%83%BD" title="東京奠都">東京奠都</a>以降を<a href="/wiki/%E6%9D%B1%E4%BA%AC%E6%99%82%E4%BB%A3" title="東京時代">東京時代</a>(1868年 – )とする説もある。</li></ul></td> </tr><tr><td class="sidebar-content" style="border:1px solid #AAAAAA;padding:.2em .8em;font-size:90%"> 各時代の始期・終期は諸説ある。各記事を参照のこと。</td> </tr><tr><td class="sidebar-content" style="border:1px solid #AAAAAA;padding:.2em .8em;font-size:90%"> <a href="/wiki/Category:%E6%97%A5%E6%9C%AC%E3%81%AE%E3%83%86%E3%83%BC%E3%83%9E%E5%8F%B2" title="Category:日本のテーマ史">Category:日本のテーマ史</a></td> </tr><tr><td class="sidebar-navbar"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r103358373">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline-block;word-break:keep-all}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd:after,.mw-parser-output .hlist li:after{content:" ·\a0 ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist-pipe dd:after,.mw-parser-output .hlist-pipe li:after{content:" |\a0 ";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist-hyphen dd:after,.mw-parser-output .hlist-hyphen li:after{content:" -\a0 ";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist-comma dd:after,.mw-parser-output .hlist-comma li:after{content:"、";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist-slash dd:after,.mw-parser-output .hlist-slash li:after{content:" /\a0 ";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd:last-child:after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child:after,.mw-parser-output .hlist li:last-child:after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child:before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child:before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child:before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child:before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child:before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child:before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child:before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child:before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child:before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child:after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child:after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child:after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child:after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child:after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child:after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child:after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child:after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child:after{content:")\a0 ";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li:before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child:before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child:before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child:before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r96787822">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:75%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:left;text-align:left}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-right:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-left:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:88%}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:88%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/Template:%E6%97%A5%E6%9C%AC%E3%81%AE%E6%AD%B4%E5%8F%B2" title="Template:日本の歴史"><abbr title="参照先のページを表示します。">表</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/wiki/Template%E2%80%90%E3%83%8E%E3%83%BC%E3%83%88:%E6%97%A5%E6%9C%AC%E3%81%AE%E6%AD%B4%E5%8F%B2" title="Template‐ノート:日本の歴史"><abbr title="参照先のノートを表示します。">話</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template:%E6%97%A5%E6%9C%AC%E3%81%AE%E6%AD%B4%E5%8F%B2&action=edit"><abbr title="参照先のページを編集します。">編</abbr></a></li><li class="nv-hist"><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template:%E6%97%A5%E6%9C%AC%E3%81%AE%E6%AD%B4%E5%8F%B2&action=history"><abbr title="参照先のページの履歴を表示します。">歴</abbr></a></li></ul></div></td></tr></tbody></table> <p><b>江戸時代</b>(えどじだい)は、<a href="/wiki/%E6%97%A5%E6%9C%AC%E3%81%AE%E6%AD%B4%E5%8F%B2" title="日本の歴史">日本の歴史</a>の内<b><a href="/wiki/%E6%B1%9F%E6%88%B8%E5%B9%95%E5%BA%9C" title="江戸幕府">江戸幕府</a></b>(<b>徳川幕府</b>)の<a href="/wiki/%E7%B5%B1%E6%B2%BB" class="mw-redirect" title="統治">統治</a>時代を指す時代区分である。他の呼称として<b>徳川時代</b>、<b>徳川日本</b><sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>、<b>旧幕時代</b>、<b>藩政時代</b>(藩領のみ)などがある。江戸時代という名は、<b><a href="/wiki/%E6%B1%9F%E6%88%B8" title="江戸">江戸</a></b>に<a href="/wiki/%E5%B0%86%E8%BB%8D" title="将軍">将軍</a>が<a href="/wiki/%E5%B8%B8%E9%A7%90" class="mw-disambig" title="常駐">常駐</a>していたためである。 </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="時代区分"><span id=".E6.99.82.E4.BB.A3.E5.8C.BA.E5.88.86"></span>時代区分</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3&action=edit&section=1" title="節を編集: 時代区分"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="thumb tnone" style="margin-left: auto; margin-right:auto width:99%;"> <div class="thumbinner" style="margin-left: auto; margin-right:auto; max-width:1208px;"><div class="noresize" style="overflow:auto;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Edo_Panorama_old_Tokyo_color_photochrom.jpg" class="mw-file-description" title="1865年(慶応元年)または1866年(慶応2年)にフェリーチェ・ベアトが愛宕山より撮影した江戸のパノラマ。人工着色した5枚の写真をつなげて制作された。"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/Edo_Panorama_old_Tokyo_color_photochrom.jpg/1200px-Edo_Panorama_old_Tokyo_color_photochrom.jpg" decoding="async" width="1200" height="182" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/Edo_Panorama_old_Tokyo_color_photochrom.jpg/1800px-Edo_Panorama_old_Tokyo_color_photochrom.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/Edo_Panorama_old_Tokyo_color_photochrom.jpg/2400px-Edo_Panorama_old_Tokyo_color_photochrom.jpg 2x" data-file-width="2962" data-file-height="450" /></a></span></div><div class="thumbcaption"><div class="magnify"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Edo_Panorama_old_Tokyo_color_photochrom.jpg" title="ファイル:Edo Panorama old Tokyo color photochrom.jpg"> </a></div><a href="/wiki/1865%E5%B9%B4" title="1865年">1865年</a>(<a href="/wiki/%E6%85%B6%E5%BF%9C" title="慶応">慶応</a>元年)または<a href="/wiki/1866%E5%B9%B4" title="1866年">1866年</a>(慶応2年)に<a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A7%E3%83%AA%E3%83%BC%E3%83%81%E3%82%A7%E3%83%BB%E3%83%99%E3%82%A2%E3%83%88" title="フェリーチェ・ベアト">フェリーチェ・ベアト</a>が<a href="/wiki/%E6%84%9B%E5%AE%95%E5%B1%B1_(%E6%B8%AF%E5%8C%BA)" class="mw-redirect" title="愛宕山 (港区)">愛宕山</a>より撮影した江戸のパノラマ。人工着色した5枚の写真をつなげて制作された。</div> </div></div> <p>日本史上の<a href="/wiki/%E6%99%82%E4%BB%A3%E5%8C%BA%E5%88%86" title="時代区分">時代区分</a>としては、<a href="/wiki/%E5%AE%89%E5%9C%9F%E6%A1%83%E5%B1%B1%E6%99%82%E4%BB%A3" title="安土桃山時代">安土桃山時代</a>(または<a href="/wiki/%E8%B1%8A%E8%87%A3%E6%94%BF%E6%A8%A9" title="豊臣政権">豊臣政権</a>時代)と合わせて「<b><a href="/wiki/%E6%97%A5%E6%9C%AC%E8%BF%91%E4%B8%96%E5%8F%B2" title="日本近世史">近世</a></b>」とされる。 </p><p>江戸時代の期間は、一般的には<a href="/wiki/1603%E5%B9%B4" title="1603年">1603年</a><a href="/wiki/3%E6%9C%8824%E6%97%A5" title="3月24日">3月24日</a>(<a href="/wiki/%E6%85%B6%E9%95%B7" title="慶長">慶長</a>8年<a href="/wiki/2%E6%9C%8812%E6%97%A5_(%E6%97%A7%E6%9A%A6)" title="2月12日 (旧暦)">2月12日</a>)に<a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E5%AE%B6%E5%BA%B7" title="徳川家康">徳川家康</a>が<a href="/wiki/%E5%BE%81%E5%A4%B7%E5%A4%A7%E5%B0%86%E8%BB%8D" title="征夷大将軍">征夷大将軍</a>に任命されて<b><a href="/wiki/%E6%B1%9F%E6%88%B8" title="江戸">江戸</a></b>(現在の<a href="/wiki/%E6%9D%B1%E4%BA%AC" title="東京">東京</a>)に<a href="/wiki/%E5%B9%95%E5%BA%9C" title="幕府">幕府</a>を樹立してから<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>注釈 1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>、<a href="/wiki/1868%E5%B9%B4" title="1868年">1868年</a><a href="/wiki/10%E6%9C%8823%E6%97%A5" title="10月23日">10月23日</a>(<a href="/wiki/%E6%85%B6%E5%BF%9C" title="慶応">慶応</a>4年/<a href="/wiki/%E6%98%8E%E6%B2%BB%E5%85%83%E5%B9%B4" class="mw-redirect" title="明治元年">明治元年</a><a href="/wiki/9%E6%9C%888%E6%97%A5_(%E6%97%A7%E6%9A%A6)" title="9月8日 (旧暦)">9月8日</a>)の「<a href="/wiki/%E4%B8%80%E4%B8%96%E4%B8%80%E5%85%83%E3%81%AE%E8%A9%94" title="一世一元の詔">一世一元の詔</a>」の発布(<a href="/wiki/%E4%B8%80%E4%B8%96%E4%B8%80%E5%85%83%E3%81%AE%E5%88%B6" title="一世一元の制">一世一元</a>への移行)に伴い、慶応から<a href="/wiki/%E6%98%8E%E6%B2%BB" title="明治">明治</a>に<a href="/wiki/%E6%94%B9%E5%85%83" title="改元">改元</a>されるまでの265年間である<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>注釈 2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="沿革"><span id=".E6.B2.BF.E9.9D.A9"></span>沿革</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3&action=edit&section=2" title="節を編集: 沿革"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="初期・前期(1603年_-_1690年ごろ)"><span id=".E5.88.9D.E6.9C.9F.E3.83.BB.E5.89.8D.E6.9C.9F.EF.BC.881603.E5.B9.B4_-_1690.E5.B9.B4.E3.81.94.E3.82.8D.EF.BC.89"></span>初期・前期(1603年 - 1690年ごろ)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3&action=edit&section=3" title="節を編集: 初期・前期(1603年 - 1690年ごろ)"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→「<a href="/wiki/%E6%AD%A6%E6%96%AD%E6%94%BF%E6%B2%BB" title="武断政治">武断政治</a>」および「<a href="/wiki/%E6%96%87%E6%B2%BB%E6%94%BF%E6%B2%BB" title="文治政治">文治政治</a>」も参照</div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Tokugawa_Ieyasu2_full.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Tokugawa_Ieyasu2_full.JPG/220px-Tokugawa_Ieyasu2_full.JPG" decoding="async" width="220" height="439" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Tokugawa_Ieyasu2_full.JPG/330px-Tokugawa_Ieyasu2_full.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Tokugawa_Ieyasu2_full.JPG/440px-Tokugawa_Ieyasu2_full.JPG 2x" data-file-width="1769" data-file-height="3527" /></a><figcaption><a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E5%AE%B6%E5%BA%B7" title="徳川家康">徳川家康</a></figcaption></figure> <p><a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E5%AE%B6%E5%BA%B7" title="徳川家康">徳川家康</a>は<a href="/wiki/%E5%BE%81%E5%A4%B7%E5%A4%A7%E5%B0%86%E8%BB%8D" title="征夷大将軍">征夷大将軍</a>に就くと、領地である江戸に<a href="/wiki/%E5%B9%95%E5%BA%9C" title="幕府">幕府</a>を開き、ここに<a href="/wiki/%E6%B1%9F%E6%88%B8%E5%B9%95%E5%BA%9C" title="江戸幕府">江戸幕府</a>(徳川幕府)が誕生する。<a href="/wiki/%E8%B1%8A%E8%87%A3%E7%A7%80%E5%90%89" title="豊臣秀吉">豊臣秀吉</a>死後の政局の混乱を収め、産業・教育の振興その他の施策に力を入れるとともに、<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E5%9D%82%E3%81%AE%E9%99%A3" title="大坂の陣">大坂の陣</a>(大坂の役)により<a href="/wiki/%E8%B1%8A%E8%87%A3%E6%B0%8F" title="豊臣氏">豊臣氏</a>勢力を一掃。その後の<a href="/wiki/%E5%B3%B6%E5%8E%9F%E3%81%AE%E4%B9%B1" title="島原の乱">島原の乱</a>も鎮圧することで、<a href="/wiki/%E5%B9%B3%E5%AE%89%E6%99%82%E4%BB%A3" title="平安時代">平安時代</a>以降、700年近く続いた政局不安は終焉を迎えた。以後200年以上長期安定政権の基盤を確立し、「<a href="/wiki/%E5%85%83%E5%92%8C%E5%81%83%E6%AD%A6" title="元和偃武">元和偃武</a>」とよばれる平和状態が日本にもたらされた<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>設立当初の幕府の運営体制は「庄屋仕立て」と評される、徳川家の家政を踏襲したものとなったが、<a href="/wiki/%E5%AF%9B%E6%B0%B8" title="寛永">寛永</a>10年ごろに「<a href="/wiki/%E8%80%81%E4%B8%AD" title="老中">老中</a>」「<a href="/wiki/%E8%8B%A5%E5%B9%B4%E5%AF%84" title="若年寄">若年寄</a>」などの末期まで続く制度が確立した<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。かつて徳川家康と豊臣政権の同僚だった大名は、<a href="/wiki/%E5%A4%96%E6%A7%98%E5%A4%A7%E5%90%8D" title="外様大名">外様大名</a>として扱われ、広大な領土を持つ者もいたが、関東や近畿地方などの要地からは遠ざけられ、従前の武家政権のように幕政に関与することはなくなった。徳川氏一門の<a href="/wiki/%E8%A6%AA%E8%97%A9" title="親藩">親藩大名</a>は大領を持ったが幕政には関与せず、<a href="/wiki/%E9%96%A2%E3%83%B6%E5%8E%9F%E3%81%AE%E6%88%A6%E3%81%84" title="関ヶ原の戦い">関ヶ原の戦い</a>以前から徳川家に仕えていた<a href="/wiki/%E8%AD%9C%E4%BB%A3%E5%A4%A7%E5%90%8D" title="譜代大名">譜代大名</a>・<a href="/wiki/%E6%97%97%E6%9C%AC" title="旗本">旗本</a>によって幕政は運営された。<a href="/wiki/%E6%AD%A6%E5%AE%B6%E8%AB%B8%E6%B3%95%E5%BA%A6" title="武家諸法度">武家諸法度</a>によって大名は厳しく統制され、大名も<a href="/wiki/%E6%94%B9%E6%98%93" title="改易">改易</a>処分となり大領を失うことがしばしば発生した。<a href="/wiki/%E4%BA%AC%E9%83%BD" title="京都">京都</a>・<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E5%9D%82" class="mw-redirect" title="大坂">大坂</a>・<a href="/wiki/%E9%95%B7%E5%B4%8E%E5%B8%82" title="長崎市">長崎</a>といった全国の要所は直轄領(<a href="/wiki/%E5%A4%A9%E9%A0%98" title="天領">天領</a>)として大名を置かず、 幕府の役人が統治を行った。<a href="/wiki/%E6%9C%9D%E5%BB%B7_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)" title="朝廷 (日本)">朝廷</a>に対しては<a href="/wiki/%E7%A6%81%E4%B8%AD%E4%B8%A6%E5%85%AC%E5%AE%B6%E8%AB%B8%E6%B3%95%E5%BA%A6" title="禁中並公家諸法度">禁中並公家諸法度</a>や<a href="/wiki/%E4%BA%AC%E9%83%BD%E6%89%80%E5%8F%B8%E4%BB%A3" title="京都所司代">京都所司代</a>による統制が行われ、自立した対外行動をとることはできなくなった。 </p> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:KokyoTowerM1108.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/KokyoTowerM1108.jpg/250px-KokyoTowerM1108.jpg" decoding="async" width="250" height="240" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/KokyoTowerM1108.jpg/375px-KokyoTowerM1108.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/KokyoTowerM1108.jpg/500px-KokyoTowerM1108.jpg 2x" data-file-width="1400" data-file-height="1346" /></a><figcaption><a href="/wiki/%E7%9A%87%E5%B1%85" title="皇居">皇居</a>(旧・<a href="/wiki/%E6%B1%9F%E6%88%B8%E5%9F%8E" title="江戸城">江戸城</a>)富士見櫓、<a href="/wiki/1659%E5%B9%B4" title="1659年">1659年</a>(万治2年)築造。</figcaption></figure> <p>また、平和が招来されたことにより、大量の兵士(武士)が非生産的な軍事活動から行政的活動に転じ、広域的な<a href="/wiki/%E6%96%B0%E7%94%B0%E9%96%8B%E7%99%BA" class="mw-redirect" title="新田開発">新田開発</a>が各地で行われたため、<a href="/wiki/%E6%88%A6%E5%9B%BD%E6%99%82%E4%BB%A3_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)" title="戦国時代 (日本)">戦国時代</a>から<a href="/wiki/%E5%AE%89%E5%9C%9F%E6%A1%83%E5%B1%B1%E6%99%82%E4%BB%A3" title="安土桃山時代">安土桃山時代</a>へと長い成長を続けていた経済は爆発的に発展し、高度成長時代が始まった。 </p> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Dutch-Japanese_trading_pass_1609.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Dutch-Japanese_trading_pass_1609.jpg/250px-Dutch-Japanese_trading_pass_1609.jpg" decoding="async" width="250" height="176" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Dutch-Japanese_trading_pass_1609.jpg/375px-Dutch-Japanese_trading_pass_1609.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Dutch-Japanese_trading_pass_1609.jpg/500px-Dutch-Japanese_trading_pass_1609.jpg 2x" data-file-width="7914" data-file-height="5580" /></a><figcaption><a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E5%AE%B6%E5%BA%B7" title="徳川家康">徳川家康</a>の名で発行されたオランダとの通商許可証(<a href="/wiki/%E6%85%B6%E9%95%B7" title="慶長">慶長</a>14年<a href="/wiki/%E6%97%A7%E6%9A%A67%E6%9C%8825%E6%97%A5" class="mw-redirect" title="旧暦7月25日">7月25日</a>(<a href="/wiki/1609%E5%B9%B4" title="1609年">1609年</a><a href="/wiki/8%E6%9C%8824%E6%97%A5" title="8月24日">8月24日</a>)付)</figcaption></figure> <p>また江戸時代には、対外的には長崎<a href="/wiki/%E5%87%BA%E5%B3%B6" title="出島">出島</a>での<a href="/wiki/%E4%B8%AD%E5%9B%BD" title="中国">中国</a>(<a href="/wiki/%E6%98%8E" title="明">明</a>・<a href="/wiki/%E6%B8%85" title="清">清</a>)・<a href="/wiki/%E3%82%AA%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%83%80" title="オランダ">オランダ</a>との交流と<a href="/wiki/%E5%AF%BE%E9%A6%AC%E8%97%A9" class="mw-redirect" title="対馬藩">対馬藩</a>を介しての<a href="/wiki/%E6%9D%8E%E6%B0%8F%E6%9C%9D%E9%AE%AE" title="李氏朝鮮">李氏朝鮮</a>との交流以外は外国との交流を禁止する<a href="/wiki/%E9%8E%96%E5%9B%BD" title="鎖国">鎖国</a>政策を採った(ただし、実際には薩摩に支配された<a href="/wiki/%E7%90%89%E7%90%83%E7%8E%8B%E5%9B%BD" title="琉球王国">琉球王国</a>による対中国交易や<a href="/wiki/%E6%B8%A1%E5%B3%B6%E5%8D%8A%E5%B3%B6" title="渡島半島">渡島半島</a>の<a href="/wiki/%E8%A0%A3%E5%B4%8E%E6%B0%8F" title="蠣崎氏">松前氏</a>による北方交易が存在した)。<a href="/wiki/%E3%83%90%E3%83%86%E3%83%AC%E3%83%B3%E8%BF%BD%E6%94%BE%E4%BB%A4" title="バテレン追放令">バテレン追放令</a>は、すでに豊臣秀吉が発令していたが、鎖国の直接的契機となったのは<a href="/wiki/%E5%B3%B6%E5%8E%9F%E3%81%AE%E4%B9%B1" title="島原の乱">島原の乱</a>で、<a href="/wiki/%E3%82%AD%E3%83%AA%E3%82%B9%E3%83%88%E6%95%99" title="キリスト教">キリスト教</a>と<a href="/wiki/%E4%B8%80%E6%8F%86" title="一揆">一揆</a>(中世の<a href="/wiki/%E5%9B%BD%E4%BA%BA%E4%B8%80%E6%8F%86" class="mw-redirect" title="国人一揆">国人一揆</a>と近世の<a href="/wiki/%E7%99%BE%E5%A7%93%E4%B8%80%E6%8F%86" class="mw-redirect" title="百姓一揆">百姓一揆</a>の中間的な性格を持つもの)が結びついたことにより、その鎮圧が困難であったため、キリスト教の危険性が強く認識されたからであると言われる。またこの間、オランダが日本貿易を独占するため、<a href="/wiki/%E3%82%B9%E3%83%9A%E3%82%A4%E3%83%B3" title="スペイン">スペイン</a>などの<a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%83%88%E3%83%AA%E3%83%83%E3%82%AF%E6%95%99%E4%BC%9A" title="カトリック教会">カトリック</a>国に日本<a href="/wiki/%E6%A4%8D%E6%B0%91%E5%9C%B0%E5%8C%96" class="mw-redirect" title="植民地化">植民地化</a>の意図があり、危険であると幕府に助言したことも影響している。中国では同様の政策を<a href="/wiki/%E6%B5%B7%E7%A6%81%E6%94%BF%E7%AD%96" class="mw-redirect" title="海禁政策">海禁政策</a>と呼ぶが、中国の場合は主として沿海地域の<a href="/wiki/%E5%80%AD%E5%AF%87" title="倭寇">倭寇</a>をも含む海賊からの防衛および海上での密貿易を禁止することが目的とされており、日本の鎖国と事情が異なる面もあった。しかし、日本の鎖国も中国の海禁と同じとして、鎖国より海禁とする方が適当とする見解もある。鎖国政策が実施される以前には、日本人の海外進出は著しく、<a href="/wiki/%E6%9D%B1%E5%8D%97%E3%82%A2%E3%82%B8%E3%82%A2" title="東南アジア">東南アジア</a>に多くの<a href="/wiki/%E6%97%A5%E6%9C%AC%E7%94%BA" class="mw-redirect" title="日本町">日本町</a>が形成された。また<a href="/wiki/%E3%82%BF%E3%82%A4%E7%8E%8B%E5%9B%BD" title="タイ王国">タイ</a>に渡った<a href="/wiki/%E5%B1%B1%E7%94%B0%E9%95%B7%E6%94%BF" title="山田長政">山田長政</a>のように、その国で重用される例も見られた。<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>しかし鎖国後は、もっぱら国内重視の政策がとられ、基本的に国内自給経済が形成された。そのため<a href="/wiki/%E4%B8%89%E9%83%BD" title="三都">三都</a>を中軸とする全国経済と各地の<a href="/wiki/%E5%9F%8E%E4%B8%8B%E7%94%BA" title="城下町">城下町</a>を中心とする<a href="/wiki/%E8%97%A9" title="藩">藩</a>経済との複合的な経済システムが形成され、各地の特産物がおもに大坂に集中し(<a href="/wiki/%E5%A4%A9%E4%B8%8B%E3%81%AE%E5%8F%B0%E6%89%80" title="天下の台所">天下の台所</a>と呼ばれた)<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>そこから全国に拡散した。農業生産力の発展を基盤として、経済的な繁栄が見られたのが<a href="/wiki/%E5%85%83%E7%A6%84" title="元禄">元禄</a>時代であり、この時代には文学や絵画の面でも、<a href="/wiki/%E4%BA%95%E5%8E%9F%E8%A5%BF%E9%B6%B4" title="井原西鶴">井原西鶴</a>の<a href="/wiki/%E6%B5%AE%E4%B8%96%E8%8D%89%E5%AD%90" title="浮世草子">浮世草子</a>、<a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B0%BE%E8%8A%AD%E8%95%89" title="松尾芭蕉">松尾芭蕉</a>の<a href="/wiki/%E4%BF%B3%E8%AB%A7" title="俳諧">俳諧</a>、<a href="/wiki/%E8%BF%91%E6%9D%BE%E9%96%80%E5%B7%A6%E8%A1%9B%E9%96%80" title="近松門左衛門">近松門左衛門</a>の<a href="/wiki/%E6%B5%84%E7%91%A0%E7%92%83" title="浄瑠璃">浄瑠璃</a>、<a href="/wiki/%E8%8F%B1%E5%B7%9D%E5%B8%AB%E5%AE%A3" title="菱川師宣">菱川師宣</a>の<a href="/wiki/%E6%B5%AE%E4%B8%96%E7%B5%B5" title="浮世絵">浮世絵</a>などが誕生していく。これらの文化は京、大坂をはじめとする関西地域から生まれた。また、この元禄期に花開いた文化は<a href="/wiki/%E5%85%83%E7%A6%84%E6%96%87%E5%8C%96" title="元禄文化">元禄文化</a>と呼ばれる<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="中期(1690年ごろ_-_1780年ごろ)"><span id=".E4.B8.AD.E6.9C.9F.EF.BC.881690.E5.B9.B4.E3.81.94.E3.82.8D_-_1780.E5.B9.B4.E3.81.94.E3.82.8D.EF.BC.89"></span>中期(1690年ごろ - 1780年ごろ)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3&action=edit&section=4" title="節を編集: 中期(1690年ごろ - 1780年ごろ)"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:%E3%81%88%E3%81%A1%E3%81%94%E5%B1%8B%E5%BA%83%E5%91%8A%E3%83%81%E3%83%A9%E3%82%B7.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/%E3%81%88%E3%81%A1%E3%81%94%E5%B1%8B%E5%BA%83%E5%91%8A%E3%83%81%E3%83%A9%E3%82%B7.JPG/130px-%E3%81%88%E3%81%A1%E3%81%94%E5%B1%8B%E5%BA%83%E5%91%8A%E3%83%81%E3%83%A9%E3%82%B7.JPG" decoding="async" width="130" height="185" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/%E3%81%88%E3%81%A1%E3%81%94%E5%B1%8B%E5%BA%83%E5%91%8A%E3%83%81%E3%83%A9%E3%82%B7.JPG/195px-%E3%81%88%E3%81%A1%E3%81%94%E5%B1%8B%E5%BA%83%E5%91%8A%E3%83%81%E3%83%A9%E3%82%B7.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/%E3%81%88%E3%81%A1%E3%81%94%E5%B1%8B%E5%BA%83%E5%91%8A%E3%83%81%E3%83%A9%E3%82%B7.JPG/260px-%E3%81%88%E3%81%A1%E3%81%94%E5%B1%8B%E5%BA%83%E5%91%8A%E3%83%81%E3%83%A9%E3%82%B7.JPG 2x" data-file-width="431" data-file-height="613" /></a><figcaption>ゑちご屋チラシ</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="元禄期_-_正徳期"><span id=".E5.85.83.E7.A6.84.E6.9C.9F_-_.E6.AD.A3.E5.BE.B3.E6.9C.9F"></span>元禄期 - 正徳期</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3&action=edit&section=5" title="節を編集: 元禄期 - 正徳期"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<a href="/wiki/%E6%AD%A3%E5%BE%B3%E3%81%AE%E6%B2%BB" title="正徳の治">正徳の治</a>」を参照</div> <p>元禄時代の経済の急成長により、<a href="/wiki/%E8%B2%A8%E5%B9%A3%E7%B5%8C%E6%B8%88" title="貨幣経済">貨幣経済</a>が農村にも浸透し、四木(<a href="/wiki/%E3%82%AF%E3%83%AF" title="クワ">桑</a>・<a href="/wiki/%E6%BC%86" title="漆">漆</a>・<a href="/wiki/%E3%83%92%E3%83%8E%E3%82%AD" title="ヒノキ">檜</a>・<a href="/wiki/%E3%82%B3%E3%82%A6%E3%82%BE" title="コウゾ">楮</a>)・三草(<a href="/wiki/%E3%83%99%E3%83%8B%E3%83%90%E3%83%8A" title="ベニバナ">紅花</a>・<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%82%A4_(%E6%A4%8D%E7%89%A9)" title="アイ (植物)">藍</a>・<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%82%B5" title="アサ">麻</a>または<a href="/wiki/%E6%9C%A8%E7%B6%BF" title="木綿">木綿</a>)など<b><a href="/wiki/%E5%95%86%E5%93%81%E4%BD%9C%E7%89%A9" title="商品作物">商品作物</a></b>の栽培が進み、漁業では上方漁法が全国に広まり、<a href="/wiki/%E7%80%AC%E6%88%B8%E5%86%85%E6%B5%B7" title="瀬戸内海">瀬戸内海</a>の沿岸では<a href="/wiki/%E5%85%A5%E6%B5%9C%E5%BC%8F%E5%A1%A9%E7%94%B0" class="mw-redirect" title="入浜式塩田">入浜式塩田</a>が拓かれて<a href="/wiki/%E5%A1%A9" title="塩">塩</a>の量産体制が整い各地に流通した。<a href="/wiki/%E6%89%8B%E5%B7%A5%E6%A5%AD" class="mw-disambig" title="手工業">手工業</a>では<a href="/wiki/%E7%B6%BF%E7%B9%94%E7%89%A9" title="綿織物">綿織物</a>が発達し、伝統的な<a href="/wiki/%E7%B5%B9%E7%B9%94%E7%89%A9" title="絹織物">絹織物</a>では高級品の<a href="/wiki/%E8%A5%BF%E9%99%A3%E7%B9%94" title="西陣織">西陣織</a>が作られ、また、<a href="/wiki/%E7%81%98%E4%BA%94%E9%83%B7" title="灘五郷">灘五郷</a>や<a href="/wiki/%E4%BC%8A%E4%B8%B9%E5%B8%82" title="伊丹市">伊丹</a>の<a href="/wiki/%E9%85%92%E9%80%A0%E6%A5%AD" class="mw-redirect" title="酒造業">酒造業</a>、<a href="/wiki/%E6%9C%89%E7%94%B0%E7%94%BA" title="有田町">有田</a>や<a href="/wiki/%E7%80%AC%E6%88%B8%E5%B8%82" title="瀬戸市">瀬戸</a>の<a href="/wiki/%E7%AA%AF%E6%A5%AD" title="窯業">窯業</a>も発展した。やがて、<a href="/wiki/18%E4%B8%96%E7%B4%80" title="18世紀">18世紀</a>には農村工業として<a href="/wiki/%E5%95%8F%E5%B1%8B%E5%88%B6%E5%AE%B6%E5%86%85%E5%B7%A5%E6%A5%AD" title="問屋制家内工業">問屋制家内工業</a>が各地に勃興した。 </p><p>人と物の流れが活発になる中で、<a href="/wiki/%E5%9F%8E%E4%B8%8B%E7%94%BA" title="城下町">城下町</a>・<a href="/wiki/%E6%B8%AF%E7%94%BA" class="mw-redirect mw-disambig" title="港町">港町</a>・<a href="/wiki/%E5%AE%BF%E5%A0%B4%E7%94%BA" class="mw-redirect" title="宿場町">宿場町</a>・<a href="/wiki/%E9%96%80%E5%89%8D%E7%94%BA" title="門前町">門前町</a>・<a href="/wiki/%E9%B3%A5%E5%B1%85%E5%89%8D%E7%94%BA" class="mw-redirect" title="鳥居前町">鳥居前町</a>・鉱山町など、さまざまな性格の都市が各地に生まれた。その意味で江戸時代の日本は「都市の時代」であったという評価があり、「全世界の歴史を見渡してみても、日本の江戸時代ほど都市が計画的に、しかも大量に作られ、その新しく作った都市が社会構造の中で中心になった例は、ほかに見られない」とされている<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 。18世紀初頭の<a href="/wiki/%E4%BA%AC%E9%83%BD%E5%B8%82" title="京都市">京都</a>と<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E9%98%AA%E5%B8%82" title="大阪市">大坂(大阪)</a>はともに40万近い<a href="/wiki/%E4%BA%BA%E5%8F%A3" title="人口">人口</a>を抱えていた。同期の江戸は、人口100万人前後に達しており、日本最大の消費都市であるばかりでなく、世界最大の都市でもあった。当時の江戸と大坂を結ぶ<a href="/wiki/%E6%9D%B1%E6%B5%B7%E9%81%93" title="東海道">東海道</a>が、18世紀には世界で一番人通りの多い道だったといわれている<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Hiroshige_le_pont_Nihonbashi_%C3%A0_l%27aube.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Hiroshige_le_pont_Nihonbashi_%C3%A0_l%27aube.jpg/250px-Hiroshige_le_pont_Nihonbashi_%C3%A0_l%27aube.jpg" decoding="async" width="250" height="167" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Hiroshige_le_pont_Nihonbashi_%C3%A0_l%27aube.jpg/375px-Hiroshige_le_pont_Nihonbashi_%C3%A0_l%27aube.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Hiroshige_le_pont_Nihonbashi_%C3%A0_l%27aube.jpg/500px-Hiroshige_le_pont_Nihonbashi_%C3%A0_l%27aube.jpg 2x" data-file-width="1618" data-file-height="1080" /></a><figcaption><a href="/wiki/%E6%AD%8C%E5%B7%9D%E5%BA%83%E9%87%8D" title="歌川広重">歌川広重</a>『<a href="/wiki/%E6%9D%B1%E6%B5%B7%E9%81%93%E4%BA%94%E5%8D%81%E4%B8%89%E6%AC%A1" title="東海道五十三次">東海道五十三次</a>』より「<a href="/wiki/%E6%97%A5%E6%9C%AC%E6%A9%8B_(%E6%9D%B1%E4%BA%AC%E9%83%BD%E4%B8%AD%E5%A4%AE%E5%8C%BA)" title="日本橋 (東京都中央区)">日本橋</a>」</figcaption></figure> <p>このような経済の発展は、<a href="/wiki/%E9%99%A2%E5%86%85%E9%8A%80%E5%B1%B1" title="院内銀山">院内銀山</a>などの鉱山開発が進んで<a href="/wiki/%E9%87%91" title="金">金</a>・<a href="/wiki/%E9%8A%80" title="銀">銀</a>・<a href="/wiki/%E9%8A%85" title="銅">銅</a>が大量に生産され、それと引き替えに日本国外の物資が大量に日本に入り込んだためでもあったが、18世紀に入ると減産、枯渇の傾向が見られるようになった。それに対応したのが、<a href="/wiki/%E6%96%B0%E4%BA%95%E7%99%BD%E7%9F%B3" title="新井白石">新井白石</a>の<a href="/wiki/%E6%B5%B7%E8%88%B6%E4%BA%92%E5%B8%82%E6%96%B0%E4%BE%8B" title="海舶互市新例">海舶互市新例</a>(長崎新令)であった。彼は、幕府開設から元禄までの間、<a href="/wiki/%E9%95%B7%E5%B4%8E%E8%B2%BF%E6%98%93" title="長崎貿易">長崎貿易</a>の決済のために、<a href="/wiki/%E9%87%91%E8%B2%A8" title="金貨">金貨</a>国内通貨量のうちの4分の1、<a href="/wiki/%E9%8A%80%E8%B2%A8" title="銀貨">銀貨</a>は4分の3が失われたとし、<a href="/wiki/%E9%95%B7%E5%B4%8E%E5%A5%89%E8%A1%8C" title="長崎奉行">長崎奉行</a><a href="/wiki/%E5%A4%A7%E5%B2%A1%E6%B8%85%E7%9B%B8" title="大岡清相">大岡清相</a>からの意見書を参考にして、この法令を出した。その骨子は輸入規制と商品の国産化推進であり、長崎に入る異国船の数と貿易額に制限を加えるものであった。清国船は年間30艘、交易額は銀6,000貫にまで、オランダ船は年間2隻、貿易額は3,000貫に制限され、従来は輸入品であった綿布、<a href="/wiki/%E7%B5%B9" title="絹">生糸</a>、<a href="/wiki/%E7%A0%82%E7%B3%96" title="砂糖">砂糖</a>、<a href="/wiki/%E7%9A%AE%E9%9D%A9" title="皮革">鹿皮</a>、絹織物などの国産化を奨励した<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="徳川吉宗の幕政(享保の改革)"><span id=".E5.BE.B3.E5.B7.9D.E5.90.89.E5.AE.97.E3.81.AE.E5.B9.95.E6.94.BF.EF.BC.88.E4.BA.AB.E4.BF.9D.E3.81.AE.E6.94.B9.E9.9D.A9.EF.BC.89"></span>徳川吉宗の幕政(享保の改革)</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3&action=edit&section=6" title="節を編集: 徳川吉宗の幕政(享保の改革)"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<a href="/wiki/%E4%BA%AB%E4%BF%9D%E3%81%AE%E6%94%B9%E9%9D%A9" title="享保の改革">享保の改革</a>」を参照</div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Tokugawa_Yoshimune.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/Tokugawa_Yoshimune.jpg/250px-Tokugawa_Yoshimune.jpg" decoding="async" width="250" height="244" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/Tokugawa_Yoshimune.jpg/375px-Tokugawa_Yoshimune.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/Tokugawa_Yoshimune.jpg/500px-Tokugawa_Yoshimune.jpg 2x" data-file-width="2616" data-file-height="2550" /></a><figcaption><a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E5%90%89%E5%AE%97" title="徳川吉宗">徳川吉宗</a></figcaption></figure> <p>8代将軍となった<a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E5%90%89%E5%AE%97" title="徳川吉宗">徳川吉宗</a>は、<a href="/wiki/%E7%B4%80%E5%B7%9E%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E5%AE%B6" title="紀州徳川家">紀州徳川家</a>の出身であり、それまで幕政を主導してきた譜代大名に対して遠慮することなく大胆に、農本主義に立脚した政治改革を行った(<a href="/wiki/%E4%BA%AB%E4%BF%9D%E3%81%AE%E6%94%B9%E9%9D%A9" title="享保の改革">享保の改革</a>)。吉宗がもっとも心を砕いたのは米価の安定であった。貨幣経済の進展にともない、諸物価の基準であった米価は下落を続け(米価安の諸色高)、それを俸禄の単位としていた<a href="/wiki/%E6%97%97%E6%9C%AC" title="旗本">旗本</a>・<a href="/wiki/%E5%BE%A1%E5%AE%B6%E4%BA%BA" title="御家人">御家人</a>の困窮が顕著なものとなったからである。そのため彼は<a href="/wiki/%E5%80%B9%E7%B4%84%E4%BB%A4" class="mw-redirect" title="倹約令">倹約令</a>で消費を抑える一方、<a href="/wiki/%E6%96%B0%E7%94%B0" title="新田">新田</a>開発による米の増産、<a href="/wiki/%E5%AE%9A%E5%85%8D%E6%B3%95" title="定免法">定免法</a>採用による収入の安定、<a href="/wiki/%E4%B8%8A%E7%B1%B3%E4%BB%A4" class="mw-redirect" title="上米令">上米令</a>、<a href="/wiki/%E5%A0%82%E5%B3%B6%E7%B1%B3%E4%BC%9A%E6%89%80" title="堂島米会所">堂島米会所</a>の公認などを行った<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。「米将軍」と称された所以である。それ以外にも、財政支出を抑えながら有為な人材を登用する<a href="/wiki/%E8%B6%B3%E9%AB%98%E3%81%AE%E5%88%B6" title="足高の制">足高の制</a>、漢訳洋書禁輸の緩和や<a href="/wiki/%E3%82%B5%E3%83%84%E3%83%9E%E3%82%A4%E3%83%A2" title="サツマイモ">甘藷</a>栽培の奨励、<a href="/wiki/%E7%9B%AE%E5%AE%89%E7%AE%B1" title="目安箱">目安箱</a>の設置などの改革を行った。幕府財政は一部で健全化し、<a href="/wiki/1744%E5%B9%B4" title="1744年">1744年</a>(延享元年)には江戸時代を通じて最高の税収となったが、年貢税率の固定化や貢租の重課や厳重な取り立てとなり、また、行きすぎた倹約により百姓・町民からの不満を招き、折からの<a href="/wiki/%E4%BA%AB%E4%BF%9D%E3%81%AE%E5%A4%A7%E9%A3%A2%E9%A5%89" title="享保の大飢饉">享保の大飢饉</a>(享保6年(信州浅間山噴火)、同7年、同17年)もあって、<a href="/wiki/%E7%99%BE%E5%A7%93%E4%B8%80%E6%8F%86" class="mw-redirect" title="百姓一揆">百姓一揆</a>や<a href="/wiki/%E6%89%93%E3%81%A1%E3%81%93%E3%82%8F%E3%81%97" title="打ちこわし">打ちこわし</a>が頻発した。それらに対し、享保6年(1721年)6月、「村民須知」、享保19年(1734年)8月、代官への御触書などによる法令で取り締まった。宝暦(1704 - 1710年)から享保(1716 - 1735年)までの間に40回ほどに及んだ(実際はもっと多い。平均して1年に約2回)<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。このように、土地資本を基盤とする反面、土地所有者ではない支配者層という独自な立場に立たされた武士の生活の安定と、安定成長政策とは必ずしも上手く融合できずに、金融引き締め的な経済圧迫政策が打ち出されて不況が慢性化した。 </p><p>なお、「<a href="/wiki/%E6%9C%B1%E5%AD%90%E5%AD%A6" title="朱子学">朱子学</a>は憶測にもとづく虚妄の説にすぎない」と朱子学批判を行った<a href="/wiki/%E8%8D%BB%E7%94%9F%E5%BE%82%E5%BE%A0" title="荻生徂徠">荻生徂徠</a>が<a href="/wiki/1726%E5%B9%B4" title="1726年">1726年</a>(享保11年)ごろに吉宗に提出した政治改革論『政談』には、徂徠の政治思想が具体的に示されており、これは日本思想史の中で政治と宗教道徳の分離を推し進める画期的な著作でもあり、こののち<a href="/wiki/%E7%B5%8C%E4%B8%96%E8%AB%96" title="経世論">経世論</a>が本格化する。一方、<a href="/wiki/1724%E5%B9%B4" title="1724年">1724年</a>(享保9年)には大坂の豪商が朱子学を中心に<a href="/wiki/%E5%84%92%E5%AD%A6" class="mw-redirect" title="儒学">儒学</a>を学ぶ<a href="/wiki/%E6%87%90%E5%BE%B3%E5%A0%82" title="懐徳堂">懐徳堂</a>を設立して、のちに幕府官許の<a href="/wiki/%E5%AD%A6%E5%95%8F%E6%89%80" title="学問所">学問所</a>として<a href="/wiki/%E6%98%8E%E6%B2%BB" title="明治">明治</a>初年まで続いている。<a href="/wiki/1730%E5%B9%B4" title="1730年">1730年</a>(享保15年)、<a href="/wiki/%E7%9F%B3%E7%94%B0%E6%A2%85%E5%B2%A9" title="石田梅岩">石田梅岩</a>は日本独自の道徳哲学<a href="/wiki/%E7%9F%B3%E9%96%80%E5%BF%83%E5%AD%A6" title="石門心学">心学</a>(石門心学)を唱えた。<a href="/wiki/%E4%BA%AB%E4%BF%9D" title="享保">享保</a>年間は、このように、学問・思想の上でも新しい展開の見られた時代でもあった<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="田沼意次の幕政(田沼時代)"><span id=".E7.94.B0.E6.B2.BC.E6.84.8F.E6.AC.A1.E3.81.AE.E5.B9.95.E6.94.BF.EF.BC.88.E7.94.B0.E6.B2.BC.E6.99.82.E4.BB.A3.EF.BC.89"></span>田沼意次の幕政(田沼時代)</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3&action=edit&section=7" title="節を編集: 田沼意次の幕政(田沼時代)"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<a href="/wiki/%E7%94%B0%E6%B2%BC%E6%99%82%E4%BB%A3" title="田沼時代">田沼時代</a>」を参照</div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Tanuma_Okitsugu2.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/Tanuma_Okitsugu2.jpg/250px-Tanuma_Okitsugu2.jpg" decoding="async" width="250" height="252" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/Tanuma_Okitsugu2.jpg/375px-Tanuma_Okitsugu2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/Tanuma_Okitsugu2.jpg/500px-Tanuma_Okitsugu2.jpg 2x" data-file-width="636" data-file-height="642" /></a><figcaption><a href="/wiki/%E7%94%B0%E6%B2%BC%E6%84%8F%E6%AC%A1" title="田沼意次">田沼意次</a></figcaption></figure> <p>幕府財政は、享保の改革での<a href="/wiki/%E5%B9%B4%E8%B2%A2" title="年貢">年貢</a>増徴策によって年貢収入は増加したが、<a href="/wiki/%E5%AE%9D%E6%9A%A6" title="宝暦">宝暦</a>年間(<a href="/wiki/1751%E5%B9%B4" title="1751年">1751年</a> - <a href="/wiki/1763%E5%B9%B4" title="1763年">1763年</a>)には頭打ちとなり、再び行き詰まりを見せた。農村では厳しい年貢収奪に苦しみ村で食っていけなくなった貧農は遊民化し江戸などの大都市に流れ込んで無宿者と化した。さらに拍車をかけたのが田沼時代を通して繰り返し引き起こされた天災飢餓の続出だった。 </p><p>これらに対応すべく田沼意次らの田沼時代の幕臣達は倹約令や経費削減、大奥の縮小、拝借金の制限などの緊縮政策で財政赤字に対処しつつ、発展してきた商品生産・流通に新たな財源を見出し米以外からの税収の確立を試みた。商品生産・流通を掌握し、物価を引き下げるため手工業者の仲間組織を<a href="/wiki/%E6%A0%AA%E4%BB%B2%E9%96%93" title="株仲間">株仲間</a>として公認・奨励して、そこに<a href="/wiki/%E9%81%8B%E4%B8%8A" title="運上">運上</a>・<a href="/wiki/%E5%86%A5%E5%8A%A0" title="冥加">冥加</a>などを課税した。<a href="/wiki/%E5%B0%82%E5%A3%B2%E5%88%B6" title="専売制">専売制</a>実施の足がかりとして、<a href="/wiki/%E5%BA%A7" title="座">座</a>と呼ばれる組織を複数設置し、各分野ごとの販売独占権を<a href="/wiki/%E7%9C%9F%E9%8D%AE%E5%BA%A7" title="真鍮座">真鍮座</a>などの座に与えた<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>田沼意次の政策は幕府財政を第一に置いたものであったが、それは権力と商人資本の密着度を強め町人と幕府役人との癒着につながった。一方で一般民衆の生活基盤は弱まった。田沼時代の収入増加策の立案、運用は実のところ場当たり的なものも多く、利益よりも弊害の方が目立つようになって撤回に追い込まれるケースも多々あったのである。そして幕府に<a href="/wiki/%E9%81%8B%E4%B8%8A%E9%87%91" class="mw-redirect" title="運上金">運上金</a>、<a href="/wiki/%E5%86%A5%E5%8A%A0%E9%87%91" class="mw-redirect" title="冥加金">冥加金</a>の上納を餌に自らの利益をもくろんで献策を行う町人が増え、結果的に幕府も庶民も得にならなかった政策を採用することもあった。そのような町人の献策を幕府内での出世を目当てに採用していく幕府役人が現れた。町人と幕府役人との癒着も目立つようになった。このような風潮は「山師、運上」という言葉で語られ、利益追求型で場当たり的な面が多く、腐敗も目立ってきた田沼意次の政策に対する批判が強まっていた<sup id="cite_ref-:0_17-0" class="reference"><a href="#cite_note-:0-17"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>大規模な開発策や大胆な金融政策など、開明的で革新的な経済政策と呼ばれる意次の政策は、いわば大山師的な政策だった。この時代、利益追求の場を求め民間から様々な献策が盛んに行われ、民間の利益追求と幕府の御益追求政治とが結びつき、かなり大胆な発想と構想の政策が立案・執行された。同時に田沼時代の代名詞である賄賂の横行や幕府と諸藩との利益の衝突、負担を押し付けられた民衆との間に深刻な矛盾も生じさせた<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>最終的に<a href="/wiki/%E5%A4%A9%E6%98%8E%E3%81%AE%E5%A4%A7%E9%A3%A2%E9%A5%89" title="天明の大飢饉">天明の大飢饉</a>による<a href="/wiki/%E7%99%BE%E5%A7%93%E4%B8%80%E6%8F%86" class="mw-redirect" title="百姓一揆">百姓一揆</a>や<a href="/wiki/%E6%89%93%E3%81%A1%E3%81%93%E3%82%8F%E3%81%97" title="打ちこわし">打ちこわし</a>と田沼を重用した10代<a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E5%AE%B6%E6%B2%BB" title="徳川家治">家治</a>の死を契機とした御三家、門閥譜代大名層らによる反田沼活動により田沼は失脚し田沼時代は終了する<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="後期(1780年ごろ_-_1850年ごろ)"><span id=".E5.BE.8C.E6.9C.9F.EF.BC.881780.E5.B9.B4.E3.81.94.E3.82.8D_-_1850.E5.B9.B4.E3.81.94.E3.82.8D.EF.BC.89"></span>後期(1780年ごろ - 1850年ごろ)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3&action=edit&section=8" title="節を編集: 後期(1780年ごろ - 1850年ごろ)"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="松平定信の幕政(寛政の改革)"><span id=".E6.9D.BE.E5.B9.B3.E5.AE.9A.E4.BF.A1.E3.81.AE.E5.B9.95.E6.94.BF.EF.BC.88.E5.AF.9B.E6.94.BF.E3.81.AE.E6.94.B9.E9.9D.A9.EF.BC.89"></span>松平定信の幕政(寛政の改革)</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3&action=edit&section=9" title="節を編集: 松平定信の幕政(寛政の改革)"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<a href="/wiki/%E5%AF%9B%E6%94%BF%E3%81%AE%E6%94%B9%E9%9D%A9" title="寛政の改革">寛政の改革</a>」を参照</div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Matsudaira_Sadanobu.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/Matsudaira_Sadanobu.jpg/200px-Matsudaira_Sadanobu.jpg" decoding="async" width="200" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/Matsudaira_Sadanobu.jpg/300px-Matsudaira_Sadanobu.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/Matsudaira_Sadanobu.jpg/400px-Matsudaira_Sadanobu.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="800" /></a><figcaption><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E5%AE%9A%E4%BF%A1" title="松平定信">松平定信</a></figcaption></figure> <p>続いて田沼政治を批判した<a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E5%AE%9A%E4%BF%A1" title="松平定信">松平定信</a>が<a href="/wiki/1787%E5%B9%B4" title="1787年">1787年</a>(天明7年)に登場し、<a href="/wiki/%E5%AF%9B%E6%94%BF%E3%81%AE%E6%94%B9%E9%9D%A9" title="寛政の改革">寛政の改革</a>を推進した。天明の大飢饉により農業人口が140万人も減少し、幕府財政は百万両の赤字が予想されていた。 </p><p>当時、現在のような税を取る対価として行政サービスを施すという考えはなかった。しかし、農村への救済策が不十分な田沼の政策により荒廃の一途を辿っていた農村と、天明の大飢饉の致命的な打撃を受け、このころから不完全ながらも世を経綸し、人民を救うという「経世済民」の思想にもとづいた行政がうまれようとしていた<sup id="cite_ref-:3_20-0" class="reference"><a href="#cite_note-:3-20"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup class="reference" style="white-space:nowrap;">(p44)</sup>。 </p><p><a href="/wiki/%E5%A4%A9%E6%98%8E%E3%81%AE%E5%A4%A7%E9%A3%A2%E9%A5%89" title="天明の大飢饉">天明の大飢饉</a>直後の時期である「寛政の改革」は年貢増徴をおこなえる状況ではなく、「小農経営を中核とする村の維持と再建」に力を注くこととなり、農民の負担を軽減する目的でさまざまな減税・復興政策をおこなった。寛政の改革ではこれまでの収奪一辺倒だった政策を改め、民を救うための政治へと断行した。定信は飢餓対策に取り組み、都市・農村問わず凶作や自然災害に備え米や金銭を貯える備荒貯蓄政策を推進した。そのような増税が厳しい状況であった為、定信は即効性のある厳しい緊縮政策を実行し財政再建に努めることとなる。最終的に6年たった定信失脚のころには備蓄金も20万両程に貯蓄することができており、幕府の赤字財政は黒字となっていた。しかし、倹約令や風俗統制令を頻発したために江戸が不景気になり、市民から強い反発を受けたため、各種の法令を乱発することになった<sup id="cite_ref-:62_21-0" class="reference"><a href="#cite_note-:62-21"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup class="reference" style="white-space:nowrap;">(p102)</sup>。 </p><p>通説では松平定信は田沼意次の経済政策をことごとく覆したとされるが、近年ではむしろ寛政の改革には田沼政権との連続面があったと指摘される<sup id="cite_ref-:02_22-0" class="reference"><a href="#cite_note-:02-22"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。幕府が改革において講じた経済政策は田沼時代のものをほぼ全て継承しており、株仲間や冥加金、南鐐二朱判、公金貸付など、実は田沼政権のそれを継承したものが多かった<sup id="cite_ref-:6_23-0" class="reference"><a href="#cite_note-:6-23"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup class="reference" style="white-space:nowrap;">(p90)</sup>。 </p><p><a href="/wiki/1793%E5%B9%B4" title="1793年">1793年</a>(寛政5年)7月、定信は突然<a href="/wiki/%E8%80%81%E4%B8%AD" title="老中">老中</a>を解任されることとなり寛政の改革はわずか六年で幕を閉じた。その背景として<a href="/wiki/%E5%B0%8A%E5%8F%B7%E4%B8%80%E4%BB%B6" title="尊号一件">尊号一件</a>などにより、<a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E5%AE%B6%E6%96%89" title="徳川家斉">家斉</a>等と定信との対立、その他、大奥の予算の大幅削減や不良女中を厳しく罰するなどと定信と大奥との対立の深刻化などが挙げられる。 </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="文化・文政期(大御所時代)"><span id=".E6.96.87.E5.8C.96.E3.83.BB.E6.96.87.E6.94.BF.E6.9C.9F.EF.BC.88.E5.A4.A7.E5.BE.A1.E6.89.80.E6.99.82.E4.BB.A3.EF.BC.89"></span>文化・文政期(大御所時代)</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3&action=edit&section=10" title="節を編集: 文化・文政期(大御所時代)"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→「<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E5%BE%A1%E6%89%80%E6%99%82%E4%BB%A3" title="大御所時代">大御所時代</a>」も参照</div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Tokugawa_Ienari.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Tokugawa_Ienari.jpg/230px-Tokugawa_Ienari.jpg" decoding="async" width="230" height="225" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Tokugawa_Ienari.jpg/345px-Tokugawa_Ienari.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Tokugawa_Ienari.jpg/460px-Tokugawa_Ienari.jpg 2x" data-file-width="2578" data-file-height="2524" /></a><figcaption><a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E5%AE%B6%E6%96%89" title="徳川家斉">徳川家斉</a></figcaption></figure> <p>松平定信の辞任後<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>注釈 3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>、<a href="/wiki/%E6%96%87%E5%8C%96_(%E5%85%83%E5%8F%B7)" title="文化 (元号)">文化</a>・<a href="/wiki/%E6%96%87%E6%94%BF" title="文政">文政</a>時代から<a href="/wiki/%E5%A4%A9%E4%BF%9D" title="天保">天保</a>年間にかけての約50年間、政治の実権は11代将軍<a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E5%AE%B6%E6%96%89" title="徳川家斉">徳川家斉</a>が握った。家斉は将軍職を子の<a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E5%AE%B6%E6%85%B6" title="徳川家慶">家慶</a>に譲ったあとも実権を握り続けたため、この政治は「<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E5%BE%A1%E6%89%80_(%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3)" title="大御所 (江戸時代)">大御所</a>政治」と呼ばれている。家斉の治世は、当初は質素倹約の政策が引き継がれたが、貨幣悪鋳による<a href="/wiki/%E5%87%BA%E7%9B%AE" class="mw-redirect" title="出目">出目</a>の収益で幕府財政がいったん潤うと、<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E5%A5%A5" title="大奥">大奥</a>での華美な生活に流れ、幕政は放漫経営に陥った。上述の異国船打払令も家斉時代に発布されたものである。一方で、商人の経済活動が活発化し、都市を中心に庶民文化(<a href="/wiki/%E5%8C%96%E6%94%BF%E6%96%87%E5%8C%96" title="化政文化">化政文化</a>)が栄えた。しかし、農村では貧富の差が拡大して各地で百姓一揆や村方騒動が頻発し、治安も悪化した。<a href="/wiki/1805%E5%B9%B4" title="1805年">1805年</a>(文化2年)には<a href="/wiki/%E9%96%A2%E6%9D%B1%E5%8F%96%E7%B7%A0%E5%87%BA%E5%BD%B9" title="関東取締出役">関東取締出役</a>が置かれた。水野忠邦はこれまでの世の中になかった変化の兆しを感じていた。各地の農民や町人による一揆、打ちこわし、強訴は例年起こっていた。<a href="/wiki/1823%E5%B9%B4" title="1823年">1823年</a>(文政6年)には摂津・河内・和泉1,307か村による国訴は、綿の自由売りさばき、菜種の自由売りさばきを要求して、空前の規模の訴えとなり、これまでの経済の有り様を変えるものであった<sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>発展し続ける経済活動と土地資本体制の行政官である武士を過剰に抱える各政府(各藩)との構造的な軋轢を内包しつつも、「泰平の世」を謳歌していた江戸時代も<a href="/wiki/19%E4%B8%96%E7%B4%80" title="19世紀">19世紀</a>を迎えると、急速に<a href="/w/index.php?title=%E5%88%B6%E5%BA%A6%E7%96%B2%E5%8A%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="制度疲労 (存在しないページ)">制度疲労</a>による硬直化が目立ち始める。また、このころより昭和の前半までは国内が<a href="/wiki/%E5%B0%8F%E6%B0%B7%E6%9C%9F" title="小氷期">小氷期</a>に入り、<a href="/wiki/1822%E5%B9%B4" title="1822年">1822年</a>(<a href="/wiki/%E6%96%87%E6%94%BF" title="文政">文政</a>5年)には<a href="/wiki/%E9%9A%85%E7%94%B0%E5%B7%9D" title="隅田川">隅田川</a>が凍結した。 </p><p>それに加えて、18世紀後半の<a href="/wiki/%E7%94%A3%E6%A5%AD%E9%9D%A9%E5%91%BD" title="産業革命">産業革命</a>によって<a href="/wiki/%E6%AC%A7%E7%B1%B3" title="欧米">欧米</a>諸国は急速に<a href="/wiki/%E8%BF%91%E4%BB%A3%E5%8C%96" title="近代化">近代化</a>しており、それぞれの政治経済的事情から<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E8%88%AA%E6%B5%B7%E6%99%82%E4%BB%A3" title="大航海時代">大航海時代</a>の単なる「冒険」ではなく、自らの産業のために<a href="/wiki/%E8%B3%87%E6%BA%90" title="資源">資源</a>と<a href="/wiki/%E5%B8%82%E5%A0%B4" title="市場">市場</a>を求めて世界各地に<a href="/wiki/%E6%A4%8D%E6%B0%91%E5%9C%B0" title="植民地">植民地</a>獲得のための進出を始めた。<a href="/wiki/%E6%A5%B5%E6%9D%B1" title="極東">極東</a>地域、日本近海にも欧米の船が出没する回数が多くなった。たとえば、<a href="/wiki/1771%E5%B9%B4" title="1771年">1771年</a>(明和8年)、ペニュフスキーが阿波・奄美大島に漂流、<a href="/wiki/1778%E5%B9%B4" title="1778年">1778年</a>(安永7年)、ロシア船が蝦夷地厚岸に来航して松前藩に通商を求める、<a href="/wiki/1792%E5%B9%B4" title="1792年">1792年</a>(寛政4年)、ロシア使節ラクスマンが伊勢の漂流民大黒屋光太夫等を護送して根室に来航し、通商を求めるなどが挙げられる。幕府は日本との外交ルートを模索する外国使節や外国船の接触に対し、<a href="/wiki/1825%E5%B9%B4" title="1825年">1825年</a>(文政8年)には<a href="/wiki/%E7%95%B0%E5%9B%BD%E8%88%B9%E6%89%93%E6%89%95%E4%BB%A4" title="異国船打払令">異国船打払令</a>を実行するなど、鎖国政策の継続を行った。<a href="/wiki/1819%E5%B9%B4" title="1819年">1819年</a>(文政2年)、幕府は、浦賀奉行を2名に増員した<sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="動乱の天保期"><span id=".E5.8B.95.E4.B9.B1.E3.81.AE.E5.A4.A9.E4.BF.9D.E6.9C.9F"></span>動乱の天保期</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3&action=edit&section=11" title="節を編集: 動乱の天保期"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r94202605">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:#f9f9f9;display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-right{clear:right;float:right;margin-left:1em}.mw-parser-output .side-box-left{margin-right:1em}}</style><div class="side-box side-box-right plainlinks sistersitebox noprint" style="width:22em;"> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/38px-Wikisource-logo.svg.png" decoding="async" width="38" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/57px-Wikisource-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/76px-Wikisource-logo.svg.png 2x" data-file-width="410" data-file-height="430" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist" style="font-size:100%;">ウィキソースに<b><a href="https://ja.wikisource.org/wiki/%E6%B5%AE%E4%B8%96%E3%81%AE%E6%9C%89%E6%A7%98" class="extiw" title="s:浮世の有様">浮世の有様</a></b>の原文があります。</div></div> </div> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→「<a href="/wiki/%E5%A4%A9%E4%BF%9D%E3%81%AE%E5%A4%A7%E9%A3%A2%E9%A5%89" title="天保の大飢饉">天保の大飢饉</a>」および「<a href="/wiki/%E5%A4%A9%E4%BF%9D%E3%81%AE%E6%94%B9%E9%9D%A9" title="天保の改革">天保の改革</a>」も参照</div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Mizuno_Tadakuni.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ab/Mizuno_Tadakuni.jpg/250px-Mizuno_Tadakuni.jpg" decoding="async" width="250" height="211" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ab/Mizuno_Tadakuni.jpg/375px-Mizuno_Tadakuni.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ab/Mizuno_Tadakuni.jpg/500px-Mizuno_Tadakuni.jpg 2x" data-file-width="1037" data-file-height="876" /></a><figcaption><a href="/wiki/%E6%B0%B4%E9%87%8E%E5%BF%A0%E9%82%A6" title="水野忠邦">水野忠邦</a></figcaption></figure> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:%E5%A4%A7%E5%A1%A9%E5%B9%B3%E5%85%AB%E9%83%8E%E7%B5%82%E7%84%89%E3%81%AE%E5%9C%B0%E7%A2%91.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/%E5%A4%A7%E5%A1%A9%E5%B9%B3%E5%85%AB%E9%83%8E%E7%B5%82%E7%84%89%E3%81%AE%E5%9C%B0%E7%A2%91.JPG/240px-%E5%A4%A7%E5%A1%A9%E5%B9%B3%E5%85%AB%E9%83%8E%E7%B5%82%E7%84%89%E3%81%AE%E5%9C%B0%E7%A2%91.JPG" decoding="async" width="240" height="160" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/%E5%A4%A7%E5%A1%A9%E5%B9%B3%E5%85%AB%E9%83%8E%E7%B5%82%E7%84%89%E3%81%AE%E5%9C%B0%E7%A2%91.JPG/360px-%E5%A4%A7%E5%A1%A9%E5%B9%B3%E5%85%AB%E9%83%8E%E7%B5%82%E7%84%89%E3%81%AE%E5%9C%B0%E7%A2%91.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/af/%E5%A4%A7%E5%A1%A9%E5%B9%B3%E5%85%AB%E9%83%8E%E7%B5%82%E7%84%89%E3%81%AE%E5%9C%B0%E7%A2%91.JPG 2x" data-file-width="480" data-file-height="320" /></a><figcaption><a href="/wiki/%E5%A4%A7%E5%A1%A9%E5%B9%B3%E5%85%AB%E9%83%8E" title="大塩平八郎">大塩平八郎</a>終焉の地</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/1832%E5%B9%B4" title="1832年">1832年</a>(天保3年)から始まった<a href="/wiki/%E5%A4%A9%E4%BF%9D%E3%81%AE%E5%A4%A7%E9%A3%A2%E9%A5%89" title="天保の大飢饉">天保の大飢饉</a>は全国に広がり、都市でも農村でも困窮した人々があふれ、餓死者も多く現れた。<a href="/wiki/1837%E5%B9%B4" title="1837年">1837年</a>(天保8年)、幕府の無策に憤って<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E5%9D%82%E7%94%BA%E5%A5%89%E8%A1%8C%E6%89%80" class="mw-redirect" title="大坂町奉行所">大坂町奉行所</a>の元与力<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E5%A1%A9%E5%B9%B3%E5%85%AB%E9%83%8E" title="大塩平八郎">大塩平八郎</a>が大坂で武装蜂起した。大塩に従った農民も多く、地方にも飛び火して幕府や諸藩に大きな衝撃を与えた。このような危機に対応すべく、家斉死後の<a href="/wiki/1841%E5%B9%B4" title="1841年">1841年</a>(天保12年)、老中<a href="/wiki/%E6%B0%B4%E9%87%8E%E5%BF%A0%E9%82%A6" title="水野忠邦">水野忠邦</a>が幕府権力の強化のために<a href="/wiki/%E5%A4%A9%E4%BF%9D%E3%81%AE%E6%94%B9%E9%9D%A9" title="天保の改革">天保の改革</a>と呼ばれる<a href="/wiki/%E8%B2%A1%E6%94%BF%E5%86%8D%E5%BB%BA" title="財政再建">財政再建</a>のための諸政策を実施したが<sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>注釈 4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>、いずれも効果は薄く、特に<a href="/wiki/%E4%B8%8A%E7%9F%A5%E4%BB%A4" title="上知令">上知令</a>は幕府財政の安定と国防の充実との両方を狙う意欲的な政策であったが、社会各層からの猛反対を浴びて頓挫し、忠邦もわずか3年で失脚した<sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">[</span>注釈 5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。幕府は、天保の改革の一環として、幕領に対して<b>御料所改革</b>を打ち出している。この改革案は、代官に幕領の全耕地を再調査させ、年貢の増収を図ろうとするものであった。この改革案に対して、現地の実情を知る代官らにとっては迷惑なことであると受け取られた<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>忠邦はまた、<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%98%E3%83%B3%E6%88%A6%E4%BA%89" title="アヘン戦争">アヘン戦争</a>(<a href="/wiki/1840%E5%B9%B4" title="1840年">1840年</a>)における<a href="/wiki/%E6%B8%85" title="清">清</a>の敗北により、<a href="/wiki/1842%E5%B9%B4" title="1842年">1842年</a>(天保13年)7月、従来の外国船に対する異国船打払令を改めて<a href="/wiki/%E8%96%AA%E6%B0%B4%E7%B5%A6%E4%B8%8E%E4%BB%A4" title="薪水給与令">薪水給与令</a>を発令して柔軟路線に転換する。同年6月には、英軍艦の来日計画がオランダより報告されている。 </p><p>同月には<a href="/wiki/%E6%B1%9F%E5%B7%9D%E8%8B%B1%E9%BE%8D" title="江川英龍">江川英龍</a>や<a href="/wiki/%E9%AB%98%E5%B3%B6%E7%A7%8B%E5%B8%86" title="高島秋帆">高島秋帆</a>に西洋流<a href="/wiki/%E7%A0%B2%E8%A1%93" title="砲術">砲術</a>を導入させ、近代軍備を整えさせた。アヘン戦争の衝撃は、日本各地を駆けめぐり、<a href="/wiki/%E9%AD%8F%E6%BA%90" title="魏源">魏源</a>の『<a href="/w/index.php?title=%E6%B5%B7%E5%9B%BD%E5%9B%B3%E5%BF%97&action=edit&redlink=1" class="new" title="海国図志 (存在しないページ)">海国図志</a>』は多数印刷されて幕末の政局に強い影響を与えた<sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite-bracket">[</span>注釈 6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Haiguotuzhi.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Haiguotuzhi.jpg/120px-Haiguotuzhi.jpg" decoding="async" width="120" height="158" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Haiguotuzhi.jpg/180px-Haiguotuzhi.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Haiguotuzhi.jpg/240px-Haiguotuzhi.jpg 2x" data-file-width="1158" data-file-height="1528" /></a><figcaption>『海国図志』</figcaption></figure> <p>中国は、アヘン戦争の敗北により、<a href="/wiki/1843%E5%B9%B4" title="1843年">1843年</a>(天保14年)には、広州・厦門・上海・寧波・福州の5港を開港し、翌<a href="/wiki/1844%E5%B9%B4" title="1844年">1844年</a>(天保15年)7月には清米修好通商協定(<a href="/wiki/%E6%9C%9B%E5%8E%A6%E6%9D%A1%E7%B4%84" title="望厦条約">望厦条約</a>)締結、10月には清仏通商協定(<a href="/wiki/%E9%BB%84%E5%9F%94%E6%9D%A1%E7%B4%84" title="黄埔条約">黄埔条約</a>)を締結している。一方、米国は通商を拡大するため、日本・朝鮮との国交を樹立することを目的に使節を派遣することを決めた。<a href="/wiki/1846%E5%B9%B4" title="1846年">1846年</a>(弘化3年)閏5月27日、東インド艦隊司令長官<a href="/wiki/%E3%82%B8%E3%82%A7%E3%83%BC%E3%83%A0%E3%82%BA%E3%83%BB%E3%83%93%E3%83%89%E3%83%AB" title="ジェームズ・ビドル">ビッドル</a>は2隻の軍艦を率いて江戸湾に入った。浦賀奉行の下役との交渉で、日本政府(幕府)は貿易のため開港する用意がないことを確かめて6月7日に退去した<sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>こうしたなか、<a href="/wiki/%E8%96%A9%E6%91%A9%E8%97%A9" title="薩摩藩">薩摩藩</a>や<a href="/wiki/%E9%95%B7%E5%B7%9E%E8%97%A9" title="長州藩">長州藩</a>など「<a href="/wiki/%E9%9B%84%E8%97%A9" title="雄藩">雄藩</a>」と呼ばれる有力藩では財政改革に成功し、幕末期の政局で強い発言力を持つことになった。 </p><p>経済面では、<a href="/wiki/%E5%9C%B0%E4%B8%BB" title="地主">地主</a>や問屋商人の中には<a href="/wiki/%E5%B7%A5%E5%A0%B4" title="工場">工場</a>を設けて分業や協業によって工場制手工業生産を行う<a href="/wiki/%E3%83%9E%E3%83%8B%E3%83%A5%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%AF%E3%83%81%E3%83%A5%E3%82%A2" title="マニュファクチュア">マニュファクチュア</a>が天保期には現れている。マニュファクチュア生産は、大坂周辺や<a href="/wiki/%E5%B0%BE%E5%BC%B5%E5%9B%BD" title="尾張国">尾張</a>の綿織物業、<a href="/wiki/%E6%A1%90%E7%94%9F%E5%B8%82" title="桐生市">桐生</a>・<a href="/wiki/%E8%B6%B3%E5%88%A9%E5%B8%82" title="足利市">足利</a>・<a href="/wiki/%E7%B5%90%E5%9F%8E%E5%B8%82" title="結城市">結城</a>など<a href="/wiki/%E5%8C%97%E9%96%A2%E6%9D%B1" title="北関東">北関東</a>地方の<a href="/wiki/%E7%B5%B9%E7%B9%94%E7%89%A9" title="絹織物">絹織物</a>業などで行われた。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="幕末期(1853年_-_1868年)"><span id=".E5.B9.95.E6.9C.AB.E6.9C.9F.EF.BC.881853.E5.B9.B4_-_1868.E5.B9.B4.EF.BC.89"></span>幕末期(1853年 - 1868年)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3&action=edit&section=12" title="節を編集: 幕末期(1853年 - 1868年)"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<a href="/wiki/%E5%B9%95%E6%9C%AB" title="幕末">幕末</a>」を参照</div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="開国・日米和親条約"><span id=".E9.96.8B.E5.9B.BD.E3.83.BB.E6.97.A5.E7.B1.B3.E5.92.8C.E8.A6.AA.E6.9D.A1.E7.B4.84"></span>開国・日米和親条約</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3&action=edit&section=13" title="節を編集: 開国・日米和親条約"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Commodore_Matthew_Calbraith_Perry.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Commodore_Matthew_Calbraith_Perry.jpg/180px-Commodore_Matthew_Calbraith_Perry.jpg" decoding="async" width="180" height="217" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Commodore_Matthew_Calbraith_Perry.jpg/270px-Commodore_Matthew_Calbraith_Perry.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Commodore_Matthew_Calbraith_Perry.jpg/360px-Commodore_Matthew_Calbraith_Perry.jpg 2x" data-file-width="2064" data-file-height="2484" /></a><figcaption><a href="/wiki/%E3%83%9E%E3%82%B7%E3%83%A5%E3%83%BC%E3%83%BB%E3%83%9A%E3%83%AA%E3%83%BC" title="マシュー・ペリー">ペリー</a></figcaption></figure> <p><a href="/wiki/1853%E5%B9%B4" title="1853年">1853年</a>(嘉永6年)、長崎の出島への折衝のみを前提としてきた幕府のこれまでの方針に反して、江戸湾の目と鼻の先である浦賀に<a href="/wiki/%E9%BB%92%E8%88%B9" title="黒船">黒船</a>で強行上陸した<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%A1%E3%83%AA%E3%82%AB%E5%90%88%E8%A1%86%E5%9B%BD" title="アメリカ合衆国">アメリカ合衆国</a>の<a href="/wiki/%E3%83%9E%E3%82%B7%E3%83%A5%E3%83%BC%E3%83%BB%E3%83%9A%E3%83%AA%E3%83%BC" title="マシュー・ペリー">マシュー・ペリー</a>と交渉した幕府は、翌年の来航時には江戸湾への強行突入の構えを見せたペリー艦隊の威力に屈し、<a href="/wiki/%E6%97%A5%E7%B1%B3%E5%92%8C%E8%A6%AA%E6%9D%A1%E7%B4%84" title="日米和親条約">日米和親条約</a>を締結、その後、米国の例に倣って高圧的に接触してきた西欧諸国ともうやむやのうちに同様の条約を締結、事実上「<a href="/wiki/%E9%96%8B%E5%9B%BD#日本の開国" title="開国">開国</a>」しなければならないこととなった。同年6月22日、12代将軍・<a href="/wiki/%E5%AE%B6%E6%85%B6" class="mw-redirect" title="家慶">家慶</a>が「今後の政治は<a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E6%96%89%E6%98%AD" title="徳川斉昭">徳川斉昭</a>と<a href="/wiki/%E9%98%BF%E9%83%A8%E6%AD%A3%E5%BC%98" title="阿部正弘">阿部正弘</a>に委ねる」と言い残して61歳で亡くなった。同年7月1日、幕府、国書を諸大名に示し意見を問い、3日には<a href="/wiki/%E3%81%8A%E7%9B%AE%E8%A6%8B%E3%81%88" class="mw-redirect" title="お目見え">お目見え</a>以上の幕吏にも意見を問うた。260年間「知らしむべからず、由らしむべし」を大法則としてきた幕府にとっては大方向転換であった<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>開国後は日本のどの沿岸・海岸に外国船が来航するかも知れない事態となり、1853年(嘉永6年)8月から江戸湾のお台場建設を始めた。そして、同年9月15日、幕府は、大型船建造を許可することになった<sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">[</span>注釈 7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。さらにオランダに軍艦・鉄砲・兵書などを注文した。 </p> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Ii_Naosuke_Portrait_by_Ii_Naoyasu.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Ii_Naosuke_Portrait_by_Ii_Naoyasu.jpg/200px-Ii_Naosuke_Portrait_by_Ii_Naoyasu.jpg" decoding="async" width="200" height="269" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Ii_Naosuke_Portrait_by_Ii_Naoyasu.jpg/300px-Ii_Naosuke_Portrait_by_Ii_Naoyasu.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Ii_Naosuke_Portrait_by_Ii_Naoyasu.jpg/400px-Ii_Naosuke_Portrait_by_Ii_Naoyasu.jpg 2x" data-file-width="1500" data-file-height="2015" /></a><figcaption><a href="/wiki/%E4%BA%95%E4%BC%8A%E7%9B%B4%E5%BC%BC" title="井伊直弼">井伊直弼</a></figcaption></figure> <p>その後、さらに1858年(安政5年)4月、<a href="/wiki/%E4%BA%95%E4%BC%8A%E7%9B%B4%E5%BC%BC" title="井伊直弼">井伊直弼</a>が大老に就任する。米・蘭・露・英・仏の5か国と修好通商条約と貿易章程、いわゆる<a href="/wiki/%E5%AE%89%E6%94%BF%E4%BA%94%E3%82%AB%E5%9B%BD%E6%9D%A1%E7%B4%84" title="安政五カ国条約">安政五カ国条約</a>(<a href="/wiki/%E4%B8%8D%E5%B9%B3%E7%AD%89%E6%9D%A1%E7%B4%84" title="不平等条約">不平等条約</a>)を締結し、日本の経済は大打撃を受けた。8月、<a href="/wiki/%E5%A4%96%E5%9B%BD%E5%A5%89%E8%A1%8C" title="外国奉行">外国奉行</a>を設置する。同月<a href="/wiki/%E5%AD%9D%E6%98%8E%E5%A4%A9%E7%9A%87" title="孝明天皇">孝明天皇</a>が条約締結に不満の勅諚(<a href="/wiki/%E6%88%8A%E5%8D%88%E3%81%AE%E5%AF%86%E5%8B%85" title="戊午の密勅">戊午の密勅</a>)を水戸藩などに下す。また、幕府にも下す。この年の7月に13代・<a href="/wiki/%E5%AE%B6%E5%AE%9A" class="mw-redirect" title="家定">家定</a>が没し、10月25日に14代・<a href="/wiki/%E5%AE%B6%E8%8C%82" class="mw-redirect" title="家茂">家茂</a>が征夷大将軍・<a href="/wiki/%E5%86%85%E5%A4%A7%E8%87%A3" title="内大臣">内大臣</a>に任ぜられる。翌年6月から横浜・長崎・箱館の3港で露・仏・英・蘭・米5か国との自由貿易が始まった。取引は、日本内地での活動が条約で禁止されていたため、外国人が居住・営業を認められていた<a href="/wiki/%E5%A4%96%E5%9B%BD%E4%BA%BA%E5%B1%85%E7%95%99%E5%9C%B0" title="外国人居留地">居留地</a>で行われた。輸出の中心は生糸・茶であった<sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite-bracket">[</span>注釈 8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。輸出の増大は国内の物資の不足を招き、価格を高騰させた。他方、機械性の大工業で生産された安価な欧米の綿織物や毛織物などが流入してきた。横浜港で輸出が94.5パーセント、輸出が86.8パーセント行われ、相手国では英が88.2パーセント、仏が9.6パーセント、ついで米、蘭への輸出であり、輸入では英が88.7パーセントを占め次いで蘭、仏、米、プロシア、露へであり、輸出入とも英との取引が主であった。また、国内の銀価格に対する金価格が欧米より低かったため、おびただしい量の金貨が海外へ流失した。こうして開港による経済的変動は下層の農民や都市民の没落に拍車をかけていった<sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>下級武士や<a href="/wiki/%E7%9F%A5%E8%AD%98%E4%BA%BA" title="知識人">知識人</a>階級を中心に、「鎖国は日本開闢以来の祖法」であるという説に反したとされ、その外交政策に猛烈に反発する世論が沸き起こり、「<a href="/wiki/%E6%94%98%E5%A4%B7" class="mw-redirect" title="攘夷">攘夷</a>」運動として朝野を圧した。<a href="/wiki/%E4%B8%96%E8%AB%96" title="世論">世論</a>が沸き起こること自体、<a href="/wiki/%E5%B9%95%E8%97%A9%E4%BD%93%E5%88%B6" title="幕藩体制">幕藩体制</a>が堅牢なころには起こり得ないことであったが、この「世論」の精神的支柱として、<a href="/wiki/%E4%BA%AC%E9%83%BD" title="京都">京都</a>の<a href="/wiki/%E5%A4%A9%E7%9A%87" title="天皇">天皇</a>=帝(みかど)の存在がクローズアップされる。このため永い間、幕府の方針もあり、政治的には静かな都として過ごしてきた京都がにわかに騒然となっていき、有名な「<a href="/wiki/%E5%B9%95%E6%9C%AB" title="幕末">幕末</a>の騒乱」が巻き起こる。 </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="文久の国内政治"><span id=".E6.96.87.E4.B9.85.E3.81.AE.E5.9B.BD.E5.86.85.E6.94.BF.E6.B2.BB"></span>文久の国内政治</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3&action=edit&section=14" title="節を編集: 文久の国内政治"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Tokugawa_Iemochi_by_Kawamura_Kiyoo_(Tokugawa_Memorial_Foundation).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Tokugawa_Iemochi_by_Kawamura_Kiyoo_%28Tokugawa_Memorial_Foundation%29.jpg/180px-Tokugawa_Iemochi_by_Kawamura_Kiyoo_%28Tokugawa_Memorial_Foundation%29.jpg" decoding="async" width="180" height="259" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Tokugawa_Iemochi_by_Kawamura_Kiyoo_%28Tokugawa_Memorial_Foundation%29.jpg/270px-Tokugawa_Iemochi_by_Kawamura_Kiyoo_%28Tokugawa_Memorial_Foundation%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Tokugawa_Iemochi_by_Kawamura_Kiyoo_%28Tokugawa_Memorial_Foundation%29.jpg/360px-Tokugawa_Iemochi_by_Kawamura_Kiyoo_%28Tokugawa_Memorial_Foundation%29.jpg 2x" data-file-width="1491" data-file-height="2145" /></a><figcaption><a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E5%AE%B6%E8%8C%82" title="徳川家茂">徳川家茂</a></figcaption></figure><p>一時は大老・<a href="/wiki/%E4%BA%95%E4%BC%8A%E7%9B%B4%E5%BC%BC" title="井伊直弼">井伊直弼</a>の強行弾圧路線(<a href="/wiki/%E5%AE%89%E6%94%BF%E3%81%AE%E5%A4%A7%E7%8D%84" title="安政の大獄">安政の大獄</a>)もあり、不満「世論」も沈静化するかに思われたが、1860年(安政7年)3月3日の<a href="/wiki/%E6%A1%9C%E7%94%B0%E9%96%80%E5%A4%96%E3%81%AE%E5%A4%89" title="桜田門外の変">桜田門外の変</a>後、<a href="/wiki/%E5%B0%86%E8%BB%8D%E5%BE%8C%E7%B6%99%E5%95%8F%E9%A1%8C" class="mw-redirect" title="将軍後継問題">将軍後継問題</a>で幕府が揺れる間に事態は急速に変化する。 </p><p>これより先に1860年(安政7年)1月には<a href="/wiki/%E5%8B%9D%E6%B5%B7%E8%88%9F" title="勝海舟">勝海舟</a>らが<a href="/wiki/%E5%92%B8%E8%87%A8%E4%B8%B8" title="咸臨丸">咸臨丸</a>で米国に向かっている。1862年(文久2年)1月15日、老中・<a href="/wiki/%E5%AE%89%E8%97%A4%E4%BF%A1%E6%AD%A3" title="安藤信正">安藤信正</a>が水戸浪士ら6人に襲われ負傷する<a href="/wiki/%E5%9D%82%E4%B8%8B%E9%96%80%E5%A4%96%E3%81%AE%E5%A4%89" title="坂下門外の変">坂下門外の変</a>が起こっている。同年2月11日、将軍・家茂と<a href="/wiki/%E5%92%8C%E5%AE%AE%E8%A6%AA%E5%AD%90%E5%86%85%E8%A6%AA%E7%8E%8B" title="和宮親子内親王">和宮</a>との婚儀が江戸城で盛大に挙行される。同年7月6日、幕府は<a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E6%85%B6%E5%96%9C" title="徳川慶喜">徳川慶喜</a>を<a href="/wiki/%E5%B0%86%E8%BB%8D%E5%BE%8C%E8%A6%8B%E8%81%B7" title="将軍後見職">将軍後見職</a>とし、同月9日に<a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E6%85%B6%E6%B0%B8" class="mw-redirect" title="松平慶永">松平慶永</a>を<a href="/wiki/%E6%94%BF%E4%BA%8B%E7%B7%8F%E8%A3%81%E8%81%B7" title="政事総裁職">政事総裁職</a>、閏8月1日に<a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E5%AE%B9%E4%BF%9D" title="松平容保">松平容保</a>を<a href="/wiki/%E4%BA%AC%E9%83%BD%E5%AE%88%E8%AD%B7%E8%81%B7" title="京都守護職">京都守護職</a>に就ける。先の7月には諸藩の艦船購入を許している。一方、開国で開市・開港が続くなかで、浪士などにより1861年(文久元年)と翌年に、第1次・2次の<a href="/wiki/%E6%9D%B1%E7%A6%85%E5%AF%BA%E4%BA%8B%E4%BB%B6" title="東禅寺事件">東禅寺事件</a>が起こっている。<a href="/wiki/%E8%96%A9%E6%91%A9%E8%97%A9" title="薩摩藩">薩摩藩</a>では、<a href="/wiki/%E5%B3%B6%E6%B4%A5%E6%96%89%E5%BD%AC" title="島津斉彬">島津斉彬</a>が没したあと、後を継いだ藩主<a href="/wiki/%E5%B3%B6%E6%B4%A5%E5%BF%A0%E7%BE%A9" title="島津忠義">島津忠義</a>の父である<a href="/wiki/%E5%B3%B6%E6%B4%A5%E4%B9%85%E5%85%89" title="島津久光">島津久光</a>が<a href="/wiki/%E9%95%B7%E5%B7%9E%E8%97%A9" title="長州藩">長州藩</a>を牽制すべく<a href="/wiki/%E5%85%AC%E6%AD%A6%E5%90%88%E4%BD%93%E9%81%8B%E5%8B%95" class="mw-redirect" title="公武合体運動">公武合体運動</a>を展開し、同年4月藩内の攘夷派を粛清(<a href="/wiki/%E5%AF%BA%E7%94%B0%E5%B1%8B%E4%BA%8B%E4%BB%B6" title="寺田屋事件">寺田屋騒動</a>)し、幕府に改革を要求した(<a href="/wiki/%E6%96%87%E4%B9%85%E3%81%AE%E6%94%B9%E9%9D%A9" title="文久の改革">文久の改革</a>)。1862年(文久2年)、島津久光は江戸から薩摩への帰路、<a href="/wiki/%E7%94%9F%E9%BA%A6%E4%BA%8B%E4%BB%B6" title="生麦事件">生麦事件</a>を引き起こし<sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37"><span class="cite-bracket">[</span>注釈 9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>、翌年<a href="/wiki/%E8%96%A9%E8%8B%B1%E6%88%A6%E4%BA%89" title="薩英戦争">薩英戦争</a>で攘夷の無謀さを悟ることになる。 </p><p>1862年(文久2年)閏8月、幕府は参勤交代制度を緩和し、3年目ごとに1回、100日限りの在府とし、大名の負担を軽減し国力増強のためとした<sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite-bracket">[</span>注釈 10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。同年9月7日、明年2月をもって将軍上洛する旨が公布された。<a href="/wiki/%E5%85%AC%E6%AD%A6%E5%90%88%E4%BD%93" title="公武合体">公武合体</a>の強化策である。同年12月、幕府は兵制度を制定した<sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41"><span class="cite-bracket">[</span>注釈 11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>尊皇攘夷派と公武合体派が藩政の主導権を争っていた長州藩では、尊王攘夷派が主導権を握るようになり、京都公家と結託し幕府に攘夷の実行を迫った<sup id="cite_ref-43" class="reference"><a href="#cite_note-43"><span class="cite-bracket">[</span>注釈 12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。その結果、幕府は<a href="/wiki/1863%E5%B9%B4" title="1863年">1863年</a>(文久3年)5月10日を<b>攘夷実行の日</b>とすることを約束した<sup id="cite_ref-44" class="reference"><a href="#cite_note-44"><span class="cite-bracket">[</span>注釈 13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。長州藩では下関海峡を通る外国船を砲撃した<sup id="cite_ref-46" class="reference"><a href="#cite_note-46"><span class="cite-bracket">[</span>注釈 14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。ところが長州藩では、外国船砲撃の翌日、<a href="/wiki/%E4%BA%95%E4%B8%8A%E8%81%9E%E5%A4%9A" class="mw-redirect" title="井上聞多">井上聞多</a>・<a href="/wiki/%E9%87%8E%E6%9D%91%E5%BC%A5%E5%90%89" class="mw-redirect" title="野村弥吉">野村弥吉</a>・<a href="/wiki/%E9%81%A0%E8%97%A4%E8%AC%B9%E5%8A%A9" title="遠藤謹助">遠藤謹助</a>・<a href="/wiki/%E4%BC%8A%E8%97%A4%E5%8D%9A%E6%96%87" title="伊藤博文">伊藤俊輔</a>・<a href="/wiki/%E5%B1%B1%E5%B0%BE%E5%BA%B8%E4%B8%89" title="山尾庸三">山尾庸三</a>らを英艦キロセッキ号で、12日に横浜からイギリスに向けて出港させている。この計画の指導者は<a href="/wiki/%E5%91%A8%E5%B8%83%E6%94%BF%E4%B9%8B%E5%8A%A9" title="周布政之助">周布政之助</a>で、攘夷のあとには各国との交流・交易の日が必然的にやってくることを見越し、西洋事情に通じておかねば日本の一大不利益と考えて、彼らを渡航させたのである<sup id="cite_ref-FOOTNOTE田中200746–47_47-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE田中200746–47-47"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-48" class="reference"><a href="#cite_note-48"><span class="cite-bracket">[</span>注釈 15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>これらの攘夷実行に対して、京都では会津・薩摩藩らの勢力によって<a href="/wiki/1863%E5%B9%B4" title="1863年">1863年</a>(文久3年)8月18日、尊王攘夷派の公卿を京都から排除した。<a href="/wiki/%E5%85%AB%E6%9C%88%E5%8D%81%E5%85%AB%E6%97%A5%E3%81%AE%E6%94%BF%E5%A4%89" title="八月十八日の政変">八月十八日の政変</a>である。翌日、<a href="/wiki/%E4%B8%89%E6%9D%A1%E5%AE%9F%E7%BE%8E" title="三条実美">三条実美</a>らの<a href="/wiki/%E4%B8%83%E5%8D%BF%E8%90%BD%E3%81%A1" title="七卿落ち">七卿落ち</a>。長州藩主・<a href="/wiki/%E6%AF%9B%E5%88%A9%E6%85%B6%E8%A6%AA" class="mw-redirect" title="毛利慶親">毛利慶親</a>の世子・<a href="/wiki/%E6%AF%9B%E5%88%A9%E5%AE%9A%E5%BA%83" class="mw-redirect" title="毛利定広">定弘</a>が都落ちした<a href="/wiki/%E4%B8%89%E6%9D%A1%E5%AE%9F%E7%BE%8E" title="三条実美">三条実美</a>たちを擁して上洛してくると言う風評が京都では広まっていた。その目的は<a href="/wiki/%E4%B8%AD%E5%B7%9D%E5%AE%AE" class="mw-redirect" title="中川宮">中川宮</a>・五摂家筆頭の近衛家・会津藩・薩摩藩などの排除であった。<a href="/wiki/1864%E5%B9%B4" title="1864年">1864年</a>(元治元年)6月5日、<a href="/wiki/%E6%96%B0%E6%92%B0%E7%B5%84" class="mw-redirect" title="新撰組">新撰組</a>が<a href="/wiki/%E6%B1%A0%E7%94%B0%E5%B1%8B%E4%BA%8B%E4%BB%B6" title="池田屋事件">池田屋</a>を襲撃した。6月24日、<a href="/wiki/%E4%B9%85%E5%9D%82%E7%8E%84%E7%91%9E" title="久坂玄瑞">久坂玄瑞</a>が藩兵を率いて<a href="/wiki/%E5%A4%A9%E7%8E%8B%E5%B1%B1" title="天王山">天王山</a>に陣取り、27日には<a href="/wiki/%E6%9D%A5%E5%B3%B6%E5%8F%88%E5%85%B5%E8%A1%9B" title="来島又兵衛">来島又兵衛</a>率いる藩兵が<a href="/wiki/%E5%A4%A9%E9%BE%8D%E5%AF%BA" title="天龍寺">天龍寺</a>に入った。7月19日、長州藩は京都諸門で幕軍(薩摩藩・<a href="/wiki/%E4%BC%9A%E6%B4%A5%E8%97%A9" title="会津藩">会津藩</a>・<a href="/wiki/%E6%A1%91%E5%90%8D%E8%97%A9" title="桑名藩">桑名藩</a>)と交戦する(<a href="/wiki/%E7%A6%81%E9%96%80%E3%81%AE%E5%A4%89" title="禁門の変">禁門の変</a>)。同年11月、長州藩は禁門の変責任者3家老に自刃を命令する<sup id="cite_ref-49" class="reference"><a href="#cite_note-49"><span class="cite-bracket">[</span>34<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="第一次・第二次長州征伐、兵庫開港問題"><span id=".E7.AC.AC.E4.B8.80.E6.AC.A1.E3.83.BB.E7.AC.AC.E4.BA.8C.E6.AC.A1.E9.95.B7.E5.B7.9E.E5.BE.81.E4.BC.90.E3.80.81.E5.85.B5.E5.BA.AB.E9.96.8B.E6.B8.AF.E5.95.8F.E9.A1.8C"></span>第一次・第二次長州征伐、兵庫開港問題</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3&action=edit&section=15" title="節を編集: 第一次・第二次長州征伐、兵庫開港問題"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>禁門の変を理由に幕府は、<a href="/wiki/%E7%AC%AC%E4%B8%80%E6%AC%A1%E9%95%B7%E5%B7%9E%E5%BE%81%E4%BC%90" class="mw-redirect" title="第一次長州征伐">第一次長州征伐</a>(7月24日)を決行。同時期に英米仏蘭4か国艦隊の反撃に遭い、上陸され砲台を占拠された(<a href="/wiki/%E5%9B%9B%E5%9B%BD%E8%89%A6%E9%9A%8A%E4%B8%8B%E9%96%A2%E7%A0%B2%E6%92%83%E4%BA%8B%E4%BB%B6" class="mw-redirect" title="四国艦隊下関砲撃事件">四国艦隊下関砲撃事件</a>)(8月5日)。同14日、長州藩は4国艦隊と講和5条件を結ぶ。その後、<a href="/wiki/%E9%AB%98%E6%9D%89%E6%99%8B%E4%BD%9C" title="高杉晋作">高杉晋作</a>、<a href="/wiki/%E6%9C%A8%E6%88%B8%E5%AD%9D%E5%85%81" title="木戸孝允">木戸孝允</a>らが藩政を掌握した。 </p><p>禁門の変での長州朝敵化に幕府の権威回復と錯覚し<sup id="cite_ref-FOOTNOTE宮地2012423_50-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE宮地2012423-50"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>、1864年(元治元年)9月1日、<a href="/wiki/%E5%8F%82%E5%8B%A4%E4%BA%A4%E4%BB%A3" title="参勤交代">参勤交代</a>の制を1862年の改正(閏8月22日3年に1回出府などに緩和)以前に戻す。9月11日、大坂の宿舎で、西郷と勝が会合した。西郷は、勝から「共和政治」(雄藩諸侯の合議制による連合政権)について聞き、感心する。 </p><p><a href="/wiki/1865%E5%B9%B4" title="1865年">1865年</a>(元治2年)<a href="/wiki/5%E6%9C%8816%E6%97%A5" title="5月16日">5月16日</a>、将軍江戸を出立し、閏5月22日に入京・参内、同25日大坂城に入城した。同年9月15日、将軍は大阪を発ち同月16日入京し、長州追討の勅許を奏請した。 </p><p>このような情勢下、<a href="/wiki/1866%E5%B9%B4" title="1866年">1866年</a>(慶応2年)1月21日、薩摩、長州ら政争を繰り返していた西国雄藩は<a href="/wiki/%E5%9D%82%E6%9C%AC%E9%BE%8D%E9%A6%AC" title="坂本龍馬">坂本龍馬</a>、<a href="/wiki/%E4%B8%AD%E5%B2%A1%E6%85%8E%E5%A4%AA%E9%83%8E" title="中岡慎太郎">中岡慎太郎</a>の周旋により、西郷と桂との間で口頭の抗幕同盟が密約(<a href="/wiki/%E8%96%A9%E9%95%B7%E5%90%8C%E7%9B%9F" title="薩長同盟">薩長同盟</a>)された。1866年(慶応2年)6月7日、幕府は<a href="/wiki/%E7%AC%AC%E4%BA%8C%E6%AC%A1%E9%95%B7%E5%B7%9E%E5%BE%81%E4%BC%90" class="mw-redirect" title="第二次長州征伐">第二次長州征伐</a>を決行するが、<a href="/wiki/%E9%AB%98%E6%9D%89%E6%99%8B%E4%BD%9C" title="高杉晋作">高杉晋作</a>の組織した<a href="/wiki/%E5%A5%87%E5%85%B5%E9%9A%8A" title="奇兵隊">奇兵隊</a>などの士庶民混成軍の活躍に阻まれ、また、総指揮者である将軍・<a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E5%AE%B6%E8%8C%82" title="徳川家茂">徳川家茂</a>が7月20日に<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E5%9D%82%E5%9F%8E" title="大坂城">大坂城</a>で病没するなどもあり、8月21日、将軍死去のため征長停止の沙汰書が出され、9月2日に幕長休戦を協定する。12月25日、天皇が疱瘡のため36歳で没する<sup id="cite_ref-51" class="reference"><a href="#cite_note-51"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。<a href="/wiki/%E8%AB%A1" title="諡">諡</a>(おくりな)を孝明天皇と定められた。 </p> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Tokugawa_yoshinobu.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Tokugawa_yoshinobu.jpg/190px-Tokugawa_yoshinobu.jpg" decoding="async" width="190" height="234" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Tokugawa_yoshinobu.jpg/285px-Tokugawa_yoshinobu.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Tokugawa_yoshinobu.jpg/380px-Tokugawa_yoshinobu.jpg 2x" data-file-width="1000" data-file-height="1233" /></a><figcaption><a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E6%85%B6%E5%96%9C" title="徳川慶喜">徳川慶喜</a></figcaption></figure> <p>折から幕法に反して京都に藩邸を置く諸大名を制御できず、京都の治安維持さえ独力でおぼつかない江戸幕府と、幕藩体制の根幹である「武士」の武力に対する信頼とその権威は、この敗北によって急速になくなっていった。薩長は、<a href="/wiki/%E5%9C%9F%E4%BD%90%E8%97%A9" title="土佐藩">土佐藩</a>、<a href="/wiki/%E4%BD%90%E8%B3%80%E8%97%A9" title="佐賀藩">肥前藩</a>をも巻き込み、開国以来の<a href="/wiki/%E9%81%95%E5%8B%85" title="違勅">違勅</a>条約に対する反対論と外国人排撃を主張、実行に移そうとする「攘夷」を、<a href="/wiki/%E5%9B%BD%E5%AD%A6" title="国学">国学</a>の進展などにより江戸時代後期から広がっていた国家元首問題としての<a href="/wiki/%E5%B0%8A%E7%8E%8B%E8%AB%96" title="尊王論">尊王論</a>とを結びつけ、「<a href="/wiki/%E5%B0%8A%E7%8E%8B%E6%94%98%E5%A4%B7" title="尊王攘夷">尊王攘夷</a>」を旗頭に「倒幕」の世論を形成していった。 </p><p>14代将軍・家茂が没してから約4か月後の1866年(慶応2年)12月5日、将軍宣下式が挙行され、慶喜が15代将軍となった。この期間を「将軍空位期」と呼ぶ。慶喜は、早速幕府人事の改革に取り組み、若年寄りや老中などの幕閣を責任分担する制度に改めた。また、仏国駐日公使<a href="/wiki/%E3%83%AC%E3%82%AA%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%83%AD%E3%83%83%E3%82%B7%E3%83%A5" title="レオン・ロッシュ">ロッシュ</a>の助言を参照し幕軍体制の近代化、外交権の掌握<sup id="cite_ref-52" class="reference"><a href="#cite_note-52"><span class="cite-bracket">[</span>注釈 16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>などを行った<sup id="cite_ref-FOOTNOTE宮地201239–40_53-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE宮地201239–40-53"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>一方、国内状況では、この年(1866年(慶応2年))、全国的に農民一揆・打ちこわしなど未曾有に多発・激化した<sup id="cite_ref-54" class="reference"><a href="#cite_note-54"><span class="cite-bracket">[</span>注釈 17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="大政奉還_、王政復古"><span id=".E5.A4.A7.E6.94.BF.E5.A5.89.E9.82.84_.E3.80.81.E7.8E.8B.E6.94.BF.E5.BE.A9.E5.8F.A4"></span>大政奉還 、王政復古</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3&action=edit&section=16" title="節を編集: 大政奉還 、王政復古"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→「<a href="/wiki/%E7%8E%8B%E6%94%BF%E5%BE%A9%E5%8F%A4_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)" title="王政復古 (日本)">王政復古 (日本)</a>」、「<a href="/wiki/%E6%88%8A%E8%BE%B0%E6%88%A6%E4%BA%89" title="戊辰戦争">戊辰戦争</a>」、および「<a href="/wiki/%E6%98%8E%E6%B2%BB%E7%B6%AD%E6%96%B0" title="明治維新">明治維新</a>」も参照</div><p><a href="/wiki/1867%E5%B9%B4" title="1867年">1867年</a>(慶応3年)1月9日、<a href="/wiki/%E6%98%8E%E6%B2%BB%E5%A4%A9%E7%9A%87" title="明治天皇">明治天皇</a>が<a href="/wiki/%E8%B7%B5%E7%A5%9A" title="践祚">践祚</a>した。天皇の外祖父で親長州派の<a href="/wiki/%E4%B8%AD%E5%B1%B1%E5%BF%A0%E8%83%BD" title="中山忠能">中山忠能</a>は、禁門の変後に出仕・他人面会を禁じられた。この関係だけで否処罰公家たちの復権が行われたわけではない。1867年(慶応3年)1月15日に<a href="/wiki/%E6%9C%89%E6%A0%96%E5%B7%9D%E5%AE%AE%E5%B9%9F%E4%BB%81%E8%A6%AA%E7%8E%8B" title="有栖川宮幟仁親王">有栖川幟仁親王</a>と元関白<a href="/wiki/%E4%B9%9D%E6%9D%A1%E5%B0%9A%E5%BF%A0" title="九条尚忠">九条尚忠</a>、同月25日に<a href="/wiki/%E6%9C%89%E6%A0%96%E5%B7%9D%E5%AE%AE%E7%86%BE%E4%BB%81%E8%A6%AA%E7%8E%8B" title="有栖川宮熾仁親王">有栖川熾仁親王</a>と中山忠能が宥免された<sup id="cite_ref-FOOTNOTE宮地201240_55-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE宮地201240-55"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。5月21日、薩摩の西郷と長州の桂との間で、「倒幕」の密約が交わされた<sup id="cite_ref-57" class="reference"><a href="#cite_note-57"><span class="cite-bracket">[</span>注釈 18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。6月、坂本龍馬が、今後の政体構想の基本となる案を考え出した。これは、のちに<a href="/wiki/%E8%88%B9%E4%B8%AD%E5%85%AB%E7%AD%96" title="船中八策">船中八策</a>と言われるものである。 </p><figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Taisei_H%C5%8Dkan.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e2/Taisei_H%C5%8Dkan.jpg/210px-Taisei_H%C5%8Dkan.jpg" decoding="async" width="210" height="230" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e2/Taisei_H%C5%8Dkan.jpg/315px-Taisei_H%C5%8Dkan.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e2/Taisei_H%C5%8Dkan.jpg/420px-Taisei_H%C5%8Dkan.jpg 2x" data-file-width="912" data-file-height="1000" /></a><figcaption>「<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E6%94%BF%E5%A5%89%E9%82%84" title="大政奉還">大政奉還</a>図」 <a href="/wiki/%E9%82%A8%E7%94%B0%E4%B8%B9%E9%99%B5" title="邨田丹陵">邨田丹陵</a> 筆</figcaption></figure> <p>同年8月、東海地方に伊勢神宮のお札が降ったことから喜んだ民衆は仮装して<a href="/wiki/%E3%81%88%E3%81%88%E3%81%98%E3%82%83%E3%81%AA%E3%81%84%E3%81%8B" title="ええじゃないか">ええじゃないか</a>と謳いながら乱舞した。これは、夏から秋にかけて、近畿・四国から関東に及ぶ広範囲な地域に波及した。このさなかの<a href="/wiki/1867%E5%B9%B4" title="1867年">1867年</a><a href="/wiki/11%E6%9C%889%E6%97%A5" title="11月9日">11月9日</a>(慶応3年10月14日)に、15代将軍・<a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E6%85%B6%E5%96%9C" title="徳川慶喜">徳川慶喜</a>は起死回生の策として<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E6%94%BF%E5%A5%89%E9%82%84" title="大政奉還">大政奉還</a>を上奏し、15日、勅許の沙汰書を得る。そして24日、将軍職を辞した。武力によって完全に江戸幕府を倒そうとしていた倒幕勢力は攻撃の名目を一時的に失ったため、先手を取られた形となったが、薩長をはじめとする倒幕派は大政奉還の同日に<a href="/wiki/%E5%80%92%E5%B9%95%E3%81%AE%E5%AF%86%E5%8B%85" class="mw-redirect" title="倒幕の密勅">倒幕の密勅</a>を獲得するなど、あくまで幕府を滅亡させる姿勢を崩さなかった。<a href="/wiki/1868%E5%B9%B4" title="1868年">1868年</a><a href="/wiki/1%E6%9C%883%E6%97%A5" title="1月3日">1月3日</a>(慶応3年12月9日)には<a href="/wiki/%E5%B2%A9%E5%80%89%E5%85%B7%E8%A6%96" title="岩倉具視">岩倉具視</a>・西郷隆盛・<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E4%B9%85%E4%BF%9D%E5%88%A9%E9%80%9A" title="大久保利通">大久保利通</a>と結んで<a href="/wiki/%E7%8E%8B%E6%94%BF%E5%BE%A9%E5%8F%A4%E3%81%AE%E5%A4%A7%E5%8F%B7%E4%BB%A4" class="mw-redirect" title="王政復古の大号令">王政復古の大号令</a>が発せられ、摂関・将軍を廃し三職が設置される<a href="/wiki/%E5%A4%AA%E6%94%BF%E5%AE%98_(%E6%98%8E%E6%B2%BB%E6%99%82%E4%BB%A3)#明治の太政官制" title="太政官 (明治時代)">太政官</a>制度が発足した。この日の<a href="/wiki/%E5%B0%8F%E5%BE%A1%E6%89%80%E4%BC%9A%E8%AD%B0" title="小御所会議">小御所会議</a>で慶喜に対して内大臣の辞職と領土の一部献上が命令され、新政府と旧幕府の対立は明らかとなり、この号令のもとに、徳川幕府討伐が進んでいった。 </p><p>慶応4年1月3、4日の<a href="/wiki/%E9%B3%A5%E7%BE%BD%E3%83%BB%E4%BC%8F%E8%A6%8B%E3%81%AE%E6%88%A6%E3%81%84" title="鳥羽・伏見の戦い">鳥羽・伏見の戦い</a>を機に<a href="/wiki/%E6%88%8A%E8%BE%B0%E6%88%A6%E4%BA%89" title="戊辰戦争">戊辰戦争</a>が勃発。そして、<a href="/wiki/1868%E5%B9%B4" title="1868年">1868年</a><a href="/wiki/5%E6%9C%883%E6%97%A5" title="5月3日">5月3日</a>(慶応4年/明治元年4月11日)、<a href="/wiki/%E5%8B%9D%E6%B5%B7%E8%88%9F" title="勝海舟">勝海舟</a>と<a href="/wiki/%E8%A5%BF%E9%83%B7%E9%9A%86%E7%9B%9B" title="西郷隆盛">西郷隆盛</a>の交渉の結果、<a href="/wiki/%E6%B1%9F%E6%88%B8%E9%96%8B%E5%9F%8E" title="江戸開城">江戸城が新政府軍に明け渡され</a>、慶喜は水戸に蟄居したことにより、江戸幕府は名実ともに消滅した。慶応4年1月15日、<a href="/wiki/%E6%94%BF%E4%BD%93%E6%9B%B8" title="政体書">3職7科の制</a>を定める。3月14日、<a href="/wiki/%E4%BA%94%E7%AE%87%E6%9D%A1%E3%81%AE%E5%BE%A1%E8%AA%93%E6%96%87" title="五箇条の御誓文">五か条の誓文</a>、「<a href="/wiki/%E5%AE%B8%E7%BF%B0" title="宸翰">宸翰</a>」<sup id="cite_ref-59" class="reference"><a href="#cite_note-59"><span class="cite-bracket">[</span>注釈 19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>、同15日、<a href="/wiki/%E4%BA%94%E6%A6%9C%E3%81%AE%E6%8E%B2%E7%A4%BA" title="五榜の掲示">五榜の提示</a>など新政府の施策が次々に実施されていった。1868年(明治元年)9月8日、<a href="/wiki/%E4%B8%80%E4%B8%96%E4%B8%80%E5%85%83%E3%81%AE%E5%88%B6" title="一世一元の制">一世一元の制</a>を定められたうえで、<a href="/wiki/%E6%98%8E%E6%B2%BB" title="明治">明治</a>と改元された。以降は<a href="/wiki/%E6%98%8E%E6%B2%BB%E6%99%82%E4%BB%A3" class="mw-redirect" title="明治時代">明治時代</a>と呼ばれる。 </p><p>江戸幕府が崩壊したあとも、一部の幕府残存兵や親幕府大名が<a href="/wiki/%E9%96%A2%E6%9D%B1%E5%9C%B0%E6%96%B9" title="関東地方">関東地方</a>および<a href="/wiki/%E6%9D%B1%E5%8C%97%E5%9C%B0%E6%96%B9" title="東北地方">東北地方</a>(5月3日<a href="/wiki/%E5%A5%A5%E7%BE%BD%E8%B6%8A%E5%88%97%E8%97%A9%E5%90%8C%E7%9B%9F" title="奥羽越列藩同盟">奥羽越列藩同盟</a>成立)などで抵抗したが、<a href="/wiki/1869%E5%B9%B4" title="1869年">1869年</a><a href="/wiki/5%E6%9C%8817%E6%97%A5" title="5月17日">5月17日</a>の<a href="/wiki/%E4%BA%94%E7%A8%9C%E9%83%AD" title="五稜郭">五稜郭</a>の陥落により(<a href="/wiki/%E7%AE%B1%E9%A4%A8%E6%88%A6%E4%BA%89" title="箱館戦争">箱館戦争</a>)、<a href="/wiki/%E6%88%8A%E8%BE%B0%E6%88%A6%E4%BA%89" title="戊辰戦争">戊辰戦争</a>は終結。これによって7世紀以上にわたって続いた武士の時代が名実ともに終了した。武士は<a href="/wiki/%E8%8F%AF%E6%97%8F" title="華族">華族</a>や<a href="/wiki/%E5%A3%AB%E6%97%8F" title="士族">士族</a>といった称号を獲得したものの、特権や禄を失い、<a href="/wiki/%E5%A3%AB%E6%97%8F%E5%8F%8D%E4%B9%B1" title="士族反乱">反乱もすべて失敗したことにより</a>、一般の国民に吸収されていった。 </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="政治制度"><span id=".E6.94.BF.E6.B2.BB.E5.88.B6.E5.BA.A6"></span>政治制度</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3&action=edit&section=17" title="節を編集: 政治制度"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="幕藩体制"><span id=".E5.B9.95.E8.97.A9.E4.BD.93.E5.88.B6"></span>幕藩体制</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3&action=edit&section=18" title="節を編集: 幕藩体制"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>江戸時代の統治体制は<b><a href="/wiki/%E5%B9%95%E8%97%A9%E4%BD%93%E5%88%B6" title="幕藩体制">幕藩体制</a>(幕藩制)</b>と呼ばれ、<b><a href="/wiki/%E5%B0%86%E8%BB%8D%E5%AE%B6" title="将軍家">将軍家</a></b>(幕府)のもとに、<b><a href="/wiki/%E5%A4%A7%E5%90%8D" title="大名">大名</a>家</b>(<a href="/wiki/%E8%97%A9" title="藩">藩</a>)、<a href="/wiki/%E6%97%97%E6%9C%AC" title="旗本">旗本</a>・<a href="/wiki/%E5%BE%A1%E5%AE%B6%E4%BA%BA" title="御家人">御家人</a>が服属する体制である。直轄地は<a href="/wiki/%E5%B9%95%E9%A0%98" class="mw-redirect" title="幕領">幕領</a>・<a href="/wiki/%E5%A4%A9%E9%A0%98" title="天領">天領</a>と呼ばれ、重要地点には<a href="/wiki/%E5%9F%8E%E4%BB%A3" title="城代">城代</a>・<a href="/wiki/%E6%89%80%E5%8F%B8%E4%BB%A3" title="所司代">所司代</a>・<a href="/wiki/%E7%94%BA%E5%A5%89%E8%A1%8C" title="町奉行">町奉行</a>・<a href="/wiki/%E9%81%A0%E5%9B%BD%E5%A5%89%E8%A1%8C" title="遠国奉行">遠国奉行</a>などが派遣、その他の幕領にも<a href="/wiki/%E9%83%A1%E4%BB%A3" title="郡代">郡代</a>・<a href="/wiki/%E4%BB%A3%E5%AE%98" title="代官">代官</a>が置かれ、支配に当たった。 </p><p>江戸時代は<a href="/wiki/%E5%BE%81%E5%A4%B7%E5%A4%A7%E5%B0%86%E8%BB%8D" title="征夷大将軍">征夷大将軍</a><a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E6%B0%8F" title="徳川氏">徳川氏</a>を中心として、<a href="/wiki/%E6%AD%A6%E5%A3%AB" title="武士">武士</a>階級が支配していた<a href="/wiki/%E5%B0%81%E5%BB%BA%E7%A4%BE%E4%BC%9A" class="mw-redirect" title="封建社会">封建社会</a>であった。おもな<a href="/wiki/%E8%BA%AB%E5%88%86%E5%88%B6" class="mw-redirect" title="身分制">身分制</a>度は、支配階層の<a href="/wiki/%E6%AD%A6%E5%A3%AB" title="武士">武士</a>と被支配階層である<a href="/wiki/%E7%99%BE%E5%A7%93" title="百姓">百姓</a>・<a href="/wiki/%E7%94%BA%E4%BA%BA" title="町人">町人</a>の以上3つの身分を基礎としていた。それまで武士と<a href="/wiki/%E8%BE%B2%E6%B0%91" title="農民">農民</a>は分離していなかったが、<a href="/wiki/%E8%B1%8A%E8%87%A3%E7%A7%80%E5%90%89" title="豊臣秀吉">豊臣秀吉</a>の<a href="/wiki/%E5%88%80%E7%8B%A9%E3%82%8A" class="mw-redirect" title="刀狩り">刀狩り</a>と武士は<a href="/wiki/%E5%9F%8E%E4%B8%8B" class="mw-disambig" title="城下">城下</a>・<a href="/wiki/%E7%94%BA%E4%BA%BA" title="町人">町人</a>は町屋・農民は村落と住居が固定されるなどにより、武士階級と農民が明確に分離された(<a href="/wiki/%E5%85%B5%E8%BE%B2%E5%88%86%E9%9B%A2" title="兵農分離">兵農分離</a>)。しかし江戸時代の各階層にある程度の流動性も見られる。特に江戸には<a href="/wiki/%E9%A3%A2%E9%A5%89" title="飢饉">飢饉</a>などにより地方から流入してきた農民も多く、幕府はしばしば<a href="/w/index.php?title=%E5%B8%B0%E8%BE%B2%E4%BB%A4&action=edit&redlink=1" class="new" title="帰農令 (存在しないページ)">帰農令</a>を出している。また、全国の<a href="/wiki/%E8%AB%B8%E8%97%A9" class="mw-redirect" title="諸藩">諸藩</a>には、<a href="/wiki/%E9%83%B7%E5%A3%AB" title="郷士">郷士</a>と呼ばれる自活する武士も存在した。彼らは<a href="/wiki/%E5%9F%8E%E4%B8%8B" class="mw-disambig" title="城下">城下</a>に住み<a href="/wiki/%E8%97%A9%E4%B8%BB" class="mw-redirect" title="藩主">藩主</a>から<a href="/wiki/%E4%BF%B8%E7%A6%84" class="mw-redirect" title="俸禄">俸禄</a>をもらっていた武士である<a href="/wiki/%E8%97%A9%E5%A3%AB" title="藩士">藩士</a>とは明確に区別され、また一段下の身分として<a href="/wiki/%E5%B7%AE%E5%88%A5" title="差別">差別</a>されることもあった。幕末に活躍した人々には、<a href="/wiki/%E5%8B%A4%E7%8E%8B" title="勤王">勤王</a>方、幕府方を問わず、<a href="/w/index.php?title=%E4%B8%8B%E7%B4%9A%E8%97%A9%E5%A3%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="下級藩士 (存在しないページ)">下級藩士</a>・<a href="/wiki/%E9%83%B7%E5%A3%AB" title="郷士">郷士</a>・<a href="/wiki/%E7%94%BA%E4%BA%BA" title="町人">町人</a>など<a href="/w/index.php?title=%E8%BB%BD%E8%BC%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="軽輩 (存在しないページ)">軽輩</a>階層出身者であった者が多い。 </p><p>幕府と朝廷の関係については諸説ある<sup id="cite_ref-60" class="reference"><a href="#cite_note-60"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。<a href="/wiki/%E9%96%A2%E7%99%BD" title="関白">関白</a>・<a href="/wiki/%E5%A4%AA%E6%94%BF%E5%A4%A7%E8%87%A3" title="太政大臣">太政大臣</a>を務めた豊臣秀吉と同様、徳川家康も征夷大将軍に就任、<a href="/wiki/%E5%A4%96%E6%88%9A%E9%96%A2%E4%BF%82" class="mw-redirect" title="外戚関係">外戚関係</a>を結ぶことで朝廷の権威を利用した。戦国時代以来、領国の一円的領域支配を行った<a href="/wiki/%E5%85%AC%E6%A8%A9%E5%8A%9B" title="公権力">公権力</a>を<a href="/wiki/%E5%85%AC%E5%84%80" title="公儀">公儀</a>と言い、特に<a href="/wiki/%E5%A4%A9%E7%9A%87" title="天皇">天皇</a>の権威と一体化して全国支配を達成した徳川幕府を指す。幕府は<a href="/wiki/%E7%A6%81%E4%B8%AD%E4%B8%A6%E5%85%AC%E5%AE%B6%E8%AB%B8%E6%B3%95%E5%BA%A6" title="禁中並公家諸法度">禁中並公家諸法度</a>の制定、<a href="/wiki/%E7%B4%AB%E8%A1%A3%E4%BA%8B%E4%BB%B6" title="紫衣事件">紫衣事件</a>などを通じて朝廷支配を強めていった。<a href="/wiki/%E6%96%B0%E4%BA%95%E7%99%BD%E7%9F%B3" title="新井白石">新井白石</a>は『<a href="/wiki/%E8%AA%AD%E5%8F%B2%E4%BD%99%E8%AB%96" title="読史余論">読史余論</a>』で江戸幕府成立を<a href="/wiki/%E6%9C%B1%E5%AD%90%E5%AD%A6" title="朱子学">朱子学</a>に基づき革命と捉え、幕府の正当性を主張した。<a href="/wiki/%E6%9C%AC%E5%B1%85%E5%AE%A3%E9%95%B7" title="本居宣長">本居宣長</a>や<a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E5%AE%9A%E4%BF%A1" title="松平定信">松平定信</a>は<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E6%94%BF%E5%A7%94%E4%BB%BB%E8%AB%96" title="大政委任論">大政委任論</a>を唱えたが、それは幕府権力を肯定する立場に立ったものだった(松平定信は<a href="/wiki/%E5%B0%8A%E5%8F%B7%E4%B8%80%E4%BB%B6" title="尊号一件">尊号一件</a>で朝廷と対立した)。<a href="/wiki/%E5%AE%9D%E6%9A%A6%E4%BA%8B%E4%BB%B6" title="宝暦事件">宝暦事件</a>の<a href="/wiki/%E7%AB%B9%E5%86%85%E6%95%AC%E6%8C%81" title="竹内敬持">竹内式部</a>や、<a href="/wiki/%E6%98%8E%E5%92%8C%E4%BA%8B%E4%BB%B6" title="明和事件">明和事件</a>の<a href="/wiki/%E5%B1%B1%E7%9C%8C%E5%A4%A7%E5%BC%90" title="山県大弐">山県大弐</a>、<a href="/wiki/%E9%9C%8A%E5%85%83%E5%A4%A9%E7%9A%87" title="霊元天皇">霊元天皇</a>など、朝廷の権力を取り戻そうとする者もいた。『<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E6%97%A5%E6%9C%AC%E5%8F%B2" title="大日本史">大日本史</a>』編纂の過程で成立した<a href="/wiki/%E6%B0%B4%E6%88%B8%E5%AD%A6" title="水戸学">水戸学</a>や<a href="/wiki/%E5%90%89%E7%94%B0%E6%9D%BE%E9%99%B0" title="吉田松陰">吉田松陰</a>などの思想家は天皇による支配の正統性を説き、<a href="/wiki/%E5%80%92%E5%B9%95%E9%81%8B%E5%8B%95" title="倒幕運動">倒幕運動</a>・<a href="/wiki/%E6%98%8E%E6%B2%BB%E7%B6%AD%E6%96%B0" title="明治維新">明治維新</a>の志士に学ばれた。 </p><p>幕府は江戸、<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E5%9D%82" class="mw-redirect" title="大坂">大坂</a>、<a href="/wiki/%E4%BA%AC%E9%83%BD" title="京都">京都</a>に<a href="/wiki/%E7%94%BA%E5%A5%89%E8%A1%8C" title="町奉行">町奉行</a>・<a href="/wiki/%E6%89%80%E5%8F%B8%E4%BB%A3" title="所司代">所司代</a>を置き重視したが、そのほか<a href="/wiki/%E4%BC%8A%E8%B1%86%E5%9B%BD" title="伊豆国">伊豆</a>・<a href="/wiki/%E6%97%A5%E7%94%B0%E5%B8%82" title="日田市">日田</a>・<a href="/wiki/%E9%95%B7%E5%B4%8E%E5%B8%82" title="長崎市">長崎</a>・<a href="/wiki/%E6%96%B0%E6%BD%9F%E7%9C%8C" title="新潟県">新潟</a>・<a href="/wiki/%E9%A3%9B%E9%A8%A8%E5%9B%BD" title="飛騨国">飛騨</a>や重要な<a href="/wiki/%E9%89%B1%E5%B1%B1" title="鉱山">鉱山</a>に<a href="/wiki/%E4%BB%A3%E5%AE%98" title="代官">代官</a>を配置し支配した。これらの支配力は単に一都市に限らず、<a href="/wiki/%E4%BA%AC%E9%83%BD%E6%89%80%E5%8F%B8%E4%BB%A3" title="京都所司代">京都所司代</a>は<a href="/wiki/%E5%B1%B1%E5%9F%8E%E5%9B%BD" title="山城国">山城</a>・<a href="/wiki/%E4%B8%B9%E6%B3%A2%E5%9B%BD" title="丹波国">丹波</a>・<a href="/wiki/%E8%BF%91%E6%B1%9F%E5%9B%BD" title="近江国">近江</a>など、<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E5%9D%82%E7%94%BA%E5%A5%89%E8%A1%8C" title="大坂町奉行">大坂町奉行</a>は<a href="/wiki/%E8%A5%BF%E6%97%A5%E6%9C%AC" title="西日本">西日本</a>諸国の<a href="/wiki/%E5%A4%A9%E9%A0%98" title="天領">天領</a>の<a href="/wiki/%E9%87%87%E9%85%8D" title="采配">采配</a>がそれぞれ許されるなど、<a href="/wiki/%E7%AE%A1%E8%BD%84" title="管轄">管轄</a>地の諸大名を監察する役目もあった(<a href="/wiki/%E4%BA%AC%E9%83%BD%E6%89%80%E5%8F%B8%E4%BB%A3" title="京都所司代">京都所司代</a>は<a href="/wiki/%E6%9C%9D%E5%BB%B7_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)" title="朝廷 (日本)">朝廷</a>も監視していた)。ただし、彼らの用いる兵力はほとんどなく、18世紀初頭の<a href="/wiki/%E9%95%B7%E5%B4%8E%E5%A5%89%E8%A1%8C" title="長崎奉行">長崎奉行</a>は10数人、幕末の<a href="/wiki/%E4%BA%94%E6%A2%9D%E4%BB%A3%E5%AE%98%E6%89%80" title="五條代官所">五条代官所</a>でも30人しかいなかった。 </p><p>幕府は政治力と経済力を分け隔てている。幕閣となりうる譜代大名には、そのほとんどが5万石から10万石程度の低い石高しか充てられなかったのに対し、幕政に関与することを決して許さなかった外様大名の多くには数十万石の大封と<a href="/wiki/%E5%9B%BD%E6%8C%81%E5%A4%A7%E5%90%8D" class="mw-redirect" title="国持大名">国持大名</a>の格式が与えられた。しかもその幕閣ですら、<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E8%80%81" title="大老">大老</a>の特例を除き、定員4 - 5名の<a href="/wiki/%E8%80%81%E4%B8%AD" title="老中">老中</a>が重要案件は合議で、日常案件は月番制で決裁を行うという権力の分散が比較的早い時期に図られている。これは室町幕府において<a href="/wiki/%E4%B8%89%E7%AE%A1%E9%A0%98" class="mw-redirect" title="三管領">三管領</a>の一家であり、かつ複数の大国の<a href="/wiki/%E5%AE%88%E8%AD%B7" title="守護">守護</a>を兼ねた<a href="/wiki/%E7%B4%B0%E5%B7%9D%E6%B0%8F" title="細川氏">細川氏</a>が、やがては管領職を独占するほどの世襲権力となって足利将軍家をも圧倒するようになったことに対する反省である<sup id="cite_ref-61" class="reference"><a href="#cite_note-61"><span class="cite-bracket">[</span>42<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="藩"><span id=".E8.97.A9"></span>藩</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3&action=edit&section=19" title="節を編集: 藩"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>江戸幕府より統治の許可を得た諸大名が、原則的には一代に限り土地統治を認められた<a href="/wiki/%E5%B0%81%E5%BB%BA%E5%88%B6" title="封建制">封建体制</a>である。領土の支配体制は各大名の規模によってかなり異なるが、ほぼ幕府の支配機構体制に準ずる形をとった。身分制についても同様である。ただ、大名は支配土地を自由自在に支配できたわけではなく、幕府からは<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E7%9B%AE%E4%BB%98" title="大目付">大目付</a>が発する監察使にその行政を監視規制されていた。このため<a href="/wiki/%E6%AD%A6%E5%AE%B6%E8%AB%B8%E6%B3%95%E5%BA%A6" title="武家諸法度">武家諸法度</a>違反で相当数の大名が<a href="/wiki/%E6%94%B9%E6%98%93" title="改易">改易</a>・<a href="/wiki/%E6%B8%9B%E5%B0%81" title="減封">減封</a>処分を受けたが、この処罰は親藩・譜代・外様の別なく行われた<sup id="cite_ref-62" class="reference"><a href="#cite_note-62"><span class="cite-bracket">[</span>43<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>大名には幕府によりその格式に定められた<a href="/wiki/%E5%8F%82%E5%8B%A4%E4%BA%A4%E4%BB%A3" title="参勤交代">参勤交代</a>と御手伝いの義務が課せられた。これが大名貧困化の大きな原因となった。これを打開するために<a href="/wiki/%E8%97%A9%E6%94%BF%E6%94%B9%E9%9D%A9" title="藩政改革">藩政改革</a>が18 - 19世紀にかけて各藩で実施される(早いところでは土佐藩が<a href="/wiki/17%E4%B8%96%E7%B4%80" title="17世紀">17世紀</a>半ばに行った)。初期は倹約と<a href="/wiki/%E8%97%A9%E6%9C%AD" title="藩札">藩札</a>発布が主であったが、18世紀中盤になると塩・陶器などの土地産物の<a href="/wiki/%E5%B0%82%E5%A3%B2%E5%88%B6" title="専売制">専売制</a>がかなりの藩で実施される。変わったところでは、<a href="/wiki/%E7%B4%80%E5%B7%9E%E8%97%A9" title="紀州藩">紀州藩</a>の「<a href="/w/index.php?title=%E7%86%8A%E9%87%8E%E4%B8%89%E5%B1%B1%E5%AF%84%E4%BB%98%E8%B2%B8%E4%BB%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="熊野三山寄付貸付 (存在しないページ)">熊野三山寄付貸付</a>」があり、大名自らが金融業者になり利子を取るということまでしている。また、<a href="/wiki/%E4%BB%99%E5%8F%B0%E8%97%A9" title="仙台藩">仙台藩</a>が大坂の升屋の<a href="/wiki/%E7%95%AA%E9%A0%AD" title="番頭">番頭</a>である<a href="/wiki/%E5%B1%B1%E7%89%87%E8%9F%A0%E6%A1%83" title="山片蟠桃">山片蟠桃</a>に藩財政を総覧させたように、財政を商人に任せるような藩も出てきた<sup id="cite_ref-63" class="reference"><a href="#cite_note-63"><span class="cite-bracket">[</span>44<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>一部の<a href="/wiki/%E5%9B%BD%E4%B8%BB" title="国主">国持大名</a>の藩を除いて、藩の領地は中心城と城下町周辺と、その他は少し離れた<a href="/wiki/%E9%A3%9B%E3%81%B3%E5%9C%B0" class="mw-redirect" title="飛び地">飛び地</a>を持っていた(<a href="/wiki/%E7%9B%B8%E7%B5%A6" title="相給">相給</a>)。この傾向は特に10万石前後の譜代大名に多く見られる。京都付近の<a href="/wiki/%E6%B7%80%E8%97%A9" title="淀藩">淀藩</a>は、山城など近畿のほか遠く上総まで所領を持っていた。 </p><p>大名の支配方法としては、戦時の軍役が参勤交代と<a href="/wiki/%E5%A4%A9%E4%B8%8B%E6%99%AE%E8%AB%8B" title="天下普請">天下普請</a>への参加義務という形で残されたほか、有力大名には将軍の子女を養子や嫁として送り込むことにより身内化するという、事実上のお家乗っ取りに近い手段までが講じられた。 </p><p>なお、一部の例外を除いて、各藩は藩士への<a href="/wiki/%E7%9F%A5%E8%A1%8C" title="知行">知行</a>体制を18世紀初頭までに<a href="/wiki/%E5%9C%B0%E6%96%B9%E7%9F%A5%E8%A1%8C%E5%88%B6" class="mw-redirect" title="地方知行制">地方知行制</a>(藩主が領地の一部を藩士に与え、そこから上がる年貢収入はその藩士のものとすることを許す)から俸禄制(藩主の領地から上がる年貢収入はいったんすべて藩の蔵に入れ、そこから藩士に蔵米を年俸として支給する)へと変遷させている。 </p><p>江戸時代初期、各藩は隣接する藩との間で境界争いが盛んとなった。有名なところでは<a href="/wiki/%E4%B9%85%E4%BF%9D%E7%94%B0%E8%97%A9" title="久保田藩">久保田藩</a>と<a href="/wiki/%E7%9B%9B%E5%B2%A1%E8%97%A9" title="盛岡藩">盛岡藩</a>が干戈を交えるところまで発展した鹿角領争いであるが、これ以外にも<a href="/wiki/%E4%BB%99%E5%8F%B0%E8%97%A9" title="仙台藩">仙台藩</a>と<a href="/wiki/%E7%9B%B8%E9%A6%AC%E4%B8%AD%E6%9D%91%E8%97%A9" title="相馬中村藩">相馬中村藩</a>、<a href="/wiki/%E8%90%A9%E8%97%A9" class="mw-redirect" title="萩藩">萩藩</a>と<a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B1%B1%E8%97%A9" title="徳山藩">徳山藩</a>などがある。これらは中期ごろまでにおおむね解決し、このとき決定した境界は現在にも引き継がれている。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="地方支配"><span id=".E5.9C.B0.E6.96.B9.E6.94.AF.E9.85.8D"></span>地方支配</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3&action=edit&section=20" title="節を編集: 地方支配"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>幕府・大名の拠点のある城を中心とした町(<a href="/wiki/%E5%9F%8E%E4%B8%8B%E7%94%BA" title="城下町">城下町</a>)のほかは基本的に農村と考えられていた。このため港の利益や鉱山の鉱物なども収入を米に換算していた。大名たちは上納金を貢いでくれる城下町が栄えることは、自らの発展と同義と考え保護政策を行った。 </p><p>しかし江戸時代中期に入り、港町や宿場町などの発展、換金性の高い綿が栽培され始めるなど農村部に<a href="/wiki/%E8%B3%87%E6%9C%AC%E4%B8%BB%E7%BE%A9" title="資本主義">資本主義</a>が流入され、また大名への献金が過重になり過ぎて商家の一部が潰れるなど、城下町の衰退が目立つようになった。この農民の商売熱を冷まそうと幕府は<a href="/wiki/%E7%94%B0%E7%95%91%E6%B0%B8%E4%BB%A3%E5%A3%B2%E8%B2%B7%E7%A6%81%E6%AD%A2%E4%BB%A4" title="田畑永代売買禁止令">田畑永代売買禁止令</a>や<a href="/w/index.php?title=%E5%B8%B0%E8%BE%B2%E4%BB%A4&action=edit&redlink=1" class="new" title="帰農令 (存在しないページ)">帰農令</a>などを発布するも効果がなかった。 </p><p>農村では<a href="/wiki/%E5%90%8D%E4%B8%BB" title="名主">名主</a>、<a href="/wiki/%E5%BA%84%E5%B1%8B" title="庄屋">庄屋</a>が幕府・大名と農村の橋渡しとして存在し、原則的に武士は農村にいなかったとされる(<a href="/wiki/%E5%9C%B0%E6%96%B9%E7%9F%A5%E8%A1%8C%E5%88%B6" class="mw-redirect" title="地方知行制">地方知行制</a>を温存した仙台藩など例外はある)。この<a href="/wiki/%E5%90%8D%E4%B8%BB" title="名主">名主</a>、<a href="/wiki/%E5%BA%84%E5%B1%8B" title="庄屋">庄屋</a>は昔から土地を所有している有力農民や土着した武士の末裔などがなる場合が多く、<a href="/wiki/%E8%8B%97%E5%AD%97%E5%B8%AF%E5%88%80" title="苗字帯刀">苗字帯刀</a>あるいは諸役御免の特権を持つ者や郷士に列せられる者も多かった。また大きな村では複数名の名主、庄屋が<a href="/wiki/%E5%AF%84%E5%90%88" title="寄合">寄合</a>を開いて村を治めた。彼らは、年貢を滞りなく収めるようにするだけでなく、施政者の命令を下達する役目もあった。諸藩により違いはあるものの、百姓が困っている場合には彼らを代表して施政者に伝え、一揆の際には農村側に立って先導するような百姓側の代表としての意識の強いものと、支配機構の末端を担う下級官吏の面が強く一揆などの際に標的となる場合もあった。困窮した零細農民の土地を集積するなど地主的な側面の強くなる近世後期には後者の面を持つものが多くなった。 </p><p>読み書きを中心とした<a href="/wiki/%E5%AF%BA%E5%AD%90%E5%B1%8B" title="寺子屋">寺子屋</a>や<a href="/wiki/%E7%A7%81%E5%A1%BE" title="私塾">私塾</a>、農村部における<a href="/wiki/%E9%83%B7%E5%AD%A6" title="郷学">郷学</a>(郷校)が設置された。このようなことが<a href="/wiki/%E6%9C%80%E4%B8%8A%E5%BE%B3%E5%86%85" title="最上徳内">最上徳内</a>や<a href="/wiki/%E9%96%93%E5%AE%AE%E6%9E%97%E8%94%B5" title="間宮林蔵">間宮林蔵</a>などの農村出身者の活躍に一役買っているといえる<sup id="cite_ref-64" class="reference"><a href="#cite_note-64"><span class="cite-bracket">[</span>45<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。また岡山藩の<a href="/wiki/%E9%96%91%E8%B0%B7%E5%AD%A6%E6%A0%A1" title="閑谷学校">閑谷学校</a>を嚆矢として、あちこちの藩・旗本が郷民でも入校できる学校を作った。 </p><p><a href="/wiki/%E8%AD%98%E5%AD%97%E7%8E%87" class="mw-redirect" title="識字率">識字率</a>については明治になってからの調査しかないため、よくわかっていない。<a href="/wiki/%E8%BF%91%E6%B1%9F%E5%95%86%E4%BA%BA" title="近江商人">近江商人</a>の地である滋賀県では非常に高く、岡山県が中間、<a href="/wiki/%E8%A5%BF%E5%8D%97%E6%88%A6%E4%BA%89" title="西南戦争">西南戦争</a>を経た鹿児島県では極めて低かった<sup id="cite_ref-65" class="reference"><a href="#cite_note-65"><span class="cite-bracket">[</span>46<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>幕府により大名の大幅な配置換えが実施された江戸時代は、同時に日本中で活発な文化交流が行われた時代でもあった。たとえば、三河の<a href="/wiki/%E6%B0%B4%E9%87%8E%E6%B0%8F" title="水野氏">水野氏</a>が備後福山に立藩したため三河の言語が備後地域に流入し、福山地方の方言に三河方言が混ざっている。また、信濃を統治していた<a href="/wiki/%E4%BB%99%E7%9F%B3%E6%B0%8F" title="仙石氏">仙石氏</a>が但馬出石に転封した際、信濃の<a href="/wiki/%E8%95%8E%E9%BA%A6" title="蕎麦">蕎麦</a>を出石に持ち込んだため、<a href="/wiki/%E5%87%BA%E7%9F%B3%E3%81%9D%E3%81%B0" title="出石そば">出石そば</a>が発祥した<sup id="cite_ref-66" class="reference"><a href="#cite_note-66"><span class="cite-bracket">[</span>47<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。このような物の交流は各地で起こっているが、これが現在の名産物になっている地域も多い。 </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="社会"><span id=".E7.A4.BE.E4.BC.9A"></span>社会</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3&action=edit&section=21" title="節を編集: 社会"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="div-col columns column-count column-count-5" style="-moz-column-count:5; -webkit-column-count:5; column-count:5; -moz-column-width: 18em; -webkit-column-width: 18em; column-width: 18em;"> <ul><li><a href="/wiki/%E4%BA%94%E4%BA%BA%E7%B5%84_(%E6%97%A5%E6%9C%AC%E5%8F%B2)" title="五人組 (日本史)">五人組</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%85%B6%E5%AE%89%E5%BE%A1%E8%A7%A6%E6%9B%B8" title="慶安御触書">慶安御触書</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%94%B0%E7%95%91%E6%B0%B8%E4%BB%A3%E5%A3%B2%E8%B2%B7%E7%A6%81%E6%AD%A2%E4%BB%A4" title="田畑永代売買禁止令">田畑永代売買禁止令</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%A3%AB%E8%BE%B2%E5%B7%A5%E5%95%86" title="士農工商">士農工商</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%B5%A4%E7%A9%82%E4%BA%8B%E4%BB%B6" title="赤穂事件">赤穂事件</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%99%BE%E5%A7%93%E4%B8%80%E6%8F%86" class="mw-redirect" title="百姓一揆">百姓一揆</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%89%93%E3%81%A1%E3%81%93%E3%82%8F%E3%81%97" title="打ちこわし">打ちこわし</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%A7%E5%A1%A9%E5%B9%B3%E5%85%AB%E9%83%8E%E3%81%AE%E4%B9%B1" title="大塩平八郎の乱">大塩平八郎の乱</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%89%A3%E8%A1%93%E9%81%93%E5%A0%B4" class="mw-redirect" title="剣術道場">剣術道場</a></li></ul> </div><p>江戸時代には遠方の<a href="/wiki/%E5%AF%BA%E7%A4%BE" title="寺社">寺社</a>への巡礼、参拝が盛んになった。これは多分に娯楽的な意味を持ち、民衆が<a href="/wiki/%E6%97%85%E8%A1%8C" title="旅行">旅行</a>するようになった起源とも言われる。中には旅行代理業者や案内業も現れ、寺社の側に<a href="/wiki/%E6%AD%93%E6%A5%BD%E8%A1%97" title="歓楽街">歓楽街</a>ができたところもある。また、現在の旅行ガイドブックのような案内書も刊行されている。この遠方への巡礼の背景には、<a href="/wiki/%E4%BA%94%E8%A1%97%E9%81%93" title="五街道">五街道</a>や<a href="/wiki/%E5%AE%BF%E5%A0%B4" title="宿場">宿場</a>町の整備、治安の良化などのインフラが整ったことがある。これらの代表的なものには、<a href="/wiki/%E8%A5%BF%E5%9B%BD%E4%B8%89%E5%8D%81%E4%B8%89%E6%89%80" title="西国三十三所">西国三十三所</a>や<a href="/wiki/%E5%9B%9B%E5%9B%BD%E5%85%AB%E5%8D%81%E5%85%AB%E7%AE%87%E6%89%80" title="四国八十八箇所">四国八十八箇所</a>巡礼などがある。また、江戸時代末期には、<a href="/wiki/%E5%A4%A9%E7%90%86%E6%95%99" title="天理教">天理教</a>や<a href="/wiki/%E9%87%91%E5%85%89%E6%95%99" title="金光教">金光教</a>などの神道系の新宗教が現れている。 </p><p>身分制度は大きく分けると、<a href="/wiki/%E6%AD%A6%E5%A3%AB" title="武士">武士</a>などの支配階級と、被支配階級である<a href="/wiki/%E7%94%BA%E4%BA%BA" title="町人">町人</a>・<a href="/wiki/%E7%99%BE%E5%A7%93" title="百姓">百姓</a>・水呑・借家人などがあったが、有力な町人や百姓が武士の株を買い取ることもあるなど、身分間にはある程度の流動性もあった。これらのほか、<a href="/wiki/%E5%85%AC%E5%AE%B6" title="公家">公家</a>、<a href="/wiki/%E6%A4%9C%E6%A0%A1" title="検校">検校</a>、役者、神官、<a href="/wiki/%E9%95%B7%E5%90%8F_(%E8%B3%8E%E6%B0%91)" title="長吏 (賎民)">長吏</a>、<a href="/wiki/%E7%A9%A2%E5%A4%9A" title="穢多">穢多</a>、<a href="/wiki/%E9%9D%9E%E4%BA%BA" title="非人">非人</a>などさまざまな階級があったが、別々の地域で同じ名前で呼ばれる階級が事実上別の実態を持っていたり、ある地域では別の階級とみなされている階級がほかの地域では同一視されているなど、地域・時期により錯綜した状況を呈する。被差別階級とされる長吏、穢多、非人などは皮革の製造加工、<a href="/wiki/%E6%AD%BB%E5%88%91" title="死刑">死刑</a>執行人・牛馬の死体の掃除など人の嫌がる仕事を割り当てられ、ほかの階級から差別されたが、それらの職種を独占したために経済的にはある程度安定していた<sup id="cite_ref-67" class="reference"><a href="#cite_note-67"><span class="cite-bracket">[</span>48<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。のちに<a href="/wiki/%E6%98%8E%E6%B2%BB%E7%B6%AD%E6%96%B0" title="明治維新">明治維新</a>で行われた四民平等政策により、制度的差別は廃止され彼らは<a href="/wiki/%E5%B9%B3%E6%B0%91" title="平民">平民</a>となるが、それにより<a href="/wiki/%E6%AD%BB%E7%89%9B%E9%A6%AC%E5%8F%96%E5%BE%97%E6%A8%A9" title="死牛馬取得権">死牛馬取得権</a>などの<a href="/wiki/%E7%89%B9%E6%A8%A9" class="mw-disambig" title="特権">特権</a>を失いかえって困窮する者が多く出た。民間では社会的な差別は依然として残り<sup id="cite_ref-68" class="reference"><a href="#cite_note-68"><span class="cite-bracket">[</span>49<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>、近現代の<a href="/wiki/%E9%83%A8%E8%90%BD%E8%A7%A3%E6%94%BE%E9%81%8B%E5%8B%95" class="mw-redirect" title="部落解放運動">部落解放運動</a>につながった(<a href="/wiki/%E9%83%A8%E8%90%BD%E5%95%8F%E9%A1%8C" title="部落問題">部落問題</a>)。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="災害"><span id=".E7.81.BD.E5.AE.B3"></span>災害</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3&action=edit&section=22" title="節を編集: 災害"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>江戸時代もまた数々の大災害に見舞われた時代であった。幕府による災害復旧の御普請はほぼ天領に限られ、各大名領に対する救恤は多くが貸付金という形であった<sup id="cite_ref-Kitahara2016_69-0" class="reference"><a href="#cite_note-Kitahara2016-69"><span class="cite-bracket">[</span>50<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>中でも18世紀初頭の元禄から宝永期は巨大災害が立て続けに起こり<sup id="cite_ref-Kitahara2016_69-1" class="reference"><a href="#cite_note-Kitahara2016-69"><span class="cite-bracket">[</span>50<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>、富士山の宝永噴火後の1708年には高100石に付金2両を徴収する「諸国高役金令」を出し、幕府始まって以来の全国的課税となった<sup id="cite_ref-70" class="reference"><a href="#cite_note-70"><span class="cite-bracket">[</span>51<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。領地からの収入増を目的として元禄ごろまで盛んに行われてきた新田開発は、宝永津波をきっかけに転換を迫られることとなり、以後の開発面積は激減することになる<sup id="cite_ref-Isoda2012_71-0" class="reference"><a href="#cite_note-Isoda2012-71"><span class="cite-bracket">[</span>52<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。慶長期から増加し続けてきた人口はその後停滞期に入り、享保の大飢饉および天明の大飢饉ごろは減少局面も見られ、幕末までほとんど人口は増加しなかった<sup id="cite_ref-Isoda2012_71-1" class="reference"><a href="#cite_note-Isoda2012-71"><span class="cite-bracket">[</span>52<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <dl><dt><a href="/wiki/%E9%A3%A2%E9%A5%89" title="飢饉">大飢饉</a> 死者1万人以上</dt></dl> <ul><li><a href="/wiki/%E5%AF%9B%E6%B0%B8%E3%81%AE%E5%A4%A7%E9%A3%A2%E9%A5%89" title="寛永の大飢饉">寛永の大飢饉</a>、<a href="/wiki/%E4%BA%AB%E4%BF%9D%E3%81%AE%E5%A4%A7%E9%A3%A2%E9%A5%89" title="享保の大飢饉">享保の大飢饉</a>、<a href="/wiki/%E5%A4%A9%E6%98%8E%E3%81%AE%E5%A4%A7%E9%A3%A2%E9%A5%89" title="天明の大飢饉">天明の大飢饉</a>、<a href="/wiki/%E5%A4%A9%E4%BF%9D%E3%81%AE%E5%A4%A7%E9%A3%A2%E9%A5%89" title="天保の大飢饉">天保の大飢饉</a></li></ul> <dl><dt><a href="/wiki/%E7%81%AB%E7%81%BD" title="火災">大火</a> 死者1万人以上</dt></dl> <ul><li><a href="/wiki/%E6%98%8E%E6%9A%A6%E3%81%AE%E5%A4%A7%E7%81%AB" title="明暦の大火">明暦の大火</a>、<a href="/wiki/%E5%85%83%E7%A6%84%E5%9C%B0%E9%9C%87" title="元禄地震">水戸様火事</a>、<a href="/wiki/%E6%98%8E%E5%92%8C%E3%81%AE%E5%A4%A7%E7%81%AB" title="明和の大火">明和の大火</a>、</li></ul> <dl><dt><a href="/wiki/%E5%9C%B0%E9%9C%87" title="地震">大地震</a> <a href="/wiki/%E3%83%9E%E3%82%B0%E3%83%8B%E3%83%81%E3%83%A5%E3%83%BC%E3%83%89" title="マグニチュード">Mw</a>8.5以上、かつ死者1万人程度以上</dt></dl> <ul><li><a href="/wiki/%E6%85%B6%E9%95%B7%E5%A4%A7%E5%9C%B0%E9%9C%87" title="慶長大地震">慶長の大地震</a>、<a href="/wiki/%E5%85%83%E7%A6%84%E5%9C%B0%E9%9C%87" title="元禄地震">元禄の大地震</a>、<a href="/wiki/%E5%AE%9D%E6%B0%B8%E5%9C%B0%E9%9C%87" title="宝永地震">宝永の大地震</a>、<a href="/wiki/%E5%85%AB%E9%87%8D%E5%B1%B1%E5%9C%B0%E9%9C%87" title="八重山地震">八重山の大津波</a>、<a href="/wiki/%E5%AE%89%E6%94%BF%E3%81%AE%E5%A4%A7%E5%9C%B0%E9%9C%87" title="安政の大地震">安政の大地震</a></li></ul> <dl><dt><a href="/wiki/%E5%99%B4%E7%81%AB" title="噴火">大噴火</a>、および火山災害 <a href="/wiki/%E7%81%AB%E5%B1%B1%E7%88%86%E7%99%BA%E6%8C%87%E6%95%B0" title="火山爆発指数">火山爆発指数</a>VEI4以上レベル、あるいは死者1万人以上</dt></dl> <ul><li><a href="/wiki/%E5%AE%9D%E6%B0%B8%E5%A4%A7%E5%99%B4%E7%81%AB" title="宝永大噴火">宝永大噴火</a>、<a href="/wiki/%E5%A4%A9%E6%98%8E%E5%A4%A7%E5%99%B4%E7%81%AB" title="天明大噴火">天明大噴火</a>、<a href="/wiki/%E5%AE%89%E6%B0%B8%E5%A4%A7%E5%99%B4%E7%81%AB" title="安永大噴火">安永大噴火</a>、<a href="/wiki/%E5%B3%B6%E5%8E%9F%E5%A4%A7%E5%A4%89%E8%82%A5%E5%BE%8C%E8%BF%B7%E6%83%91" title="島原大変肥後迷惑">島原大変肥後迷惑</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="経済"><span id=".E7.B5.8C.E6.B8.88"></span>経済</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3&action=edit&section=23" title="節を編集: 経済"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>超長期の政権安定、特に前半の百数十年は経済成長基調のもと、町人層が発展し、さまざまな分野の活動が活発化した。江戸時代は経済的には目まぐるしい発展を遂げ、その資本の蓄積は、<a href="/wiki/%E6%98%8E%E6%B2%BB%E7%B6%AD%E6%96%B0" title="明治維新">明治維新</a>以降の経済発展の原動力となる。 </p><p>各地の諸大名は、江戸藩邸や参勤交代の費用を捻出するために自藩産出の米や魚農産物を大阪で売ったため、大阪は諸大名の<a href="/wiki/%E8%94%B5%E5%B1%8B%E6%95%B7" title="蔵屋敷">蔵屋敷</a>が置かれ、全国の特産品が並び、活況を呈した。また、参勤交代やお手伝い普請で多くの諸大名が街道筋の宿屋・旅籠に泊まったため、経済の流通が活発化したのである。江戸幕府は<a href="/wiki/%E6%A0%AA%E4%BB%B2%E9%96%93" title="株仲間">株仲間</a>を結成させて特定商人の独占を認めることで商業統制を行おうとした。しかし、実際には江戸時代も後期に入ると、都市・地方ともに新興商人の台頭が始まり、活発な展開を見せるようになる。幕府はこうした経済発展の動きに十分な対応が取れず、物価変動による社会的混乱を鎮められずに幕府が動揺する一因となった。 </p><p><a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%B3%E3%82%AC%E3%82%B9%E3%83%BB%E3%83%9E%E3%83%87%E3%82%A3%E3%82%BD%E3%83%B3" title="アンガス・マディソン">アンガス・マディソン</a>によれば、<a href="/wiki/1820%E5%B9%B4" title="1820年">1820年</a>(<a href="/wiki/%E4%BA%AB%E4%BF%9D" title="享保">享保</a>年間)時点の<a href="/wiki/GDP" class="mw-redirect" title="GDP">GDP</a>は、<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%A1%E3%83%AA%E3%82%AB%E5%90%88%E8%A1%86%E5%9B%BD" title="アメリカ合衆国">アメリカ</a>を1とした場合、日本はその1.75倍、<a href="/wiki/%E3%82%AA%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%83%80" title="オランダ">オランダ</a>は0.3倍、<a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%82%AE%E3%83%AA%E3%82%B9" title="イギリス">イギリス</a>は2.8倍であり、<a href="/wiki/1850%E5%B9%B4" title="1850年">1850年</a>になり、アメリカが日本の2倍近くに達する<sup id="cite_ref-72" class="reference"><a href="#cite_note-72"><span class="cite-bracket">[</span>53<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。江戸期における1人あたりの生産量は、アメリカの0.15%である<sup id="cite_ref-73" class="reference"><a href="#cite_note-73"><span class="cite-bracket">[</span>54<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>対外政策としては幕府は<a href="/wiki/%E6%B5%B7%E7%A6%81" title="海禁">海禁</a>(いわゆる<a href="/wiki/%E9%8E%96%E5%9B%BD" title="鎖国">鎖国</a>)政策を布いていた。しかし、将軍代替りの際に来府した<a href="/wiki/%E6%9C%9D%E9%AE%AE%E9%80%9A%E4%BF%A1%E4%BD%BF" title="朝鮮通信使">朝鮮通信使</a>によって清国の動向を、またやはりたびたび来府した<a href="/wiki/%E3%82%AA%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%83%80%E5%95%86%E9%A4%A8%E9%95%B7" class="mw-redirect" title="オランダ商館長">オランダ商館長</a>によって欧州の動向を、ある程度においては把握していたといわれている(<a href="/wiki/%E3%82%AA%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%83%80%E9%A2%A8%E8%AA%AC%E6%9B%B8" title="オランダ風説書">オランダ風説書</a>)。たとえば天保の改革を行った老中・<a href="/wiki/%E6%B0%B4%E9%87%8E%E5%BF%A0%E9%82%A6" title="水野忠邦">水野忠邦</a>は、清国でアヘン戦争が起こると、ただちに異国船打払令を撤回させているが、これも英国をはじめとした西洋列強の清国に対する外交姿勢を把握していたからこその対処だった。なお、長崎鳴滝に西洋医術の塾(<a href="/wiki/%E9%B3%B4%E6%BB%9D%E5%A1%BE" title="鳴滝塾">鳴滝塾</a>)を開いた<a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A3%E3%83%AA%E3%83%83%E3%83%97%E3%83%BB%E3%83%95%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%83%84%E3%83%BB%E3%83%95%E3%82%A9%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%82%B7%E3%83%BC%E3%83%9C%E3%83%AB%E3%83%88" title="フィリップ・フランツ・フォン・シーボルト">シーボルト</a>のもとには多数の日本人が修学しており、限られた範囲で西洋人と日本人との交流は行われていた。 </p> <dl><dt>農業・林業</dt> <dd>農業技術:農業器具の進歩、<a href="/wiki/%E5%8D%83%E6%AD%AF%E6%89%B1%E3%81%8D" title="千歯扱き">千歯扱き</a>・<a href="/wiki/%E5%82%99%E4%B8%AD%E9%8D%AC" title="備中鍬">備中鍬</a>、<a href="/wiki/%E8%82%A5%E6%96%99" title="肥料">金肥</a>料(<a href="/wiki/%E5%B9%B2%E9%B0%AF" title="干鰯">干鰯</a>、<a href="/wiki/%E6%B2%B9%E7%B2%95" title="油粕">油粕</a>)、<a href="/wiki/%E5%8B%A4%E5%8B%89%E9%9D%A9%E5%91%BD" title="勤勉革命">勤勉革命</a></dd> <dd>農学:<a href="/wiki/%E4%BA%8C%E5%AE%AE%E5%B0%8A%E5%BE%B3" title="二宮尊徳">二宮尊徳</a></dd> <dt>水産業</dt> <dd><a href="/wiki/%E4%BF%B5%E7%89%A9" title="俵物">俵物</a>:煎海鼠、(<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%AF%E3%83%93" title="アワビ">干鮑</a>、<a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%AB%E3%83%92%E3%83%AC" class="mw-redirect" title="フカヒレ">フカヒレ</a>…いずれも<a href="/wiki/%E4%B8%AD%E8%8F%AF%E6%96%99%E7%90%86" title="中華料理">中華料理</a>の高級食材)</dd> <dt>鉱業</dt> <dd><a href="/wiki/%E4%BD%90%E6%B8%A1%E9%87%91%E5%B1%B1" title="佐渡金山">佐渡金山</a>、<a href="/wiki/%E7%94%9F%E9%87%8E%E9%8A%80%E5%B1%B1" title="生野銀山">生野銀山</a>、<a href="/wiki/%E7%9F%B3%E8%A6%8B%E9%8A%80%E5%B1%B1" title="石見銀山">石見銀山</a>、<a href="/wiki/%E5%88%A5%E5%AD%90%E9%8A%85%E5%B1%B1" title="別子銅山">別子銅山</a></dd> <dt>手工業</dt> <dd><a href="/wiki/%E5%95%86%E5%93%81%E4%BD%9C%E7%89%A9" title="商品作物">商品作物</a>、<a href="/wiki/%E3%83%9E%E3%83%8B%E3%83%A5%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%AF%E3%83%81%E3%83%A5%E3%82%A2" title="マニュファクチュア">マニュファクチュア</a></dd> <dt>交通</dt> <dd>陸上交通:<a href="/wiki/%E4%BA%94%E8%A1%97%E9%81%93" title="五街道">五街道</a>(<a href="/wiki/%E6%9D%B1%E6%B5%B7%E9%81%93" title="東海道">東海道</a>、<a href="/wiki/%E4%B8%AD%E5%B1%B1%E9%81%93" title="中山道">中山道</a>、<a href="/wiki/%E6%97%A5%E5%85%89%E8%A1%97%E9%81%93" title="日光街道">日光街道</a>、<a href="/wiki/%E7%94%B2%E5%B7%9E%E8%A1%97%E9%81%93" title="甲州街道">甲州街道</a>、<a href="/wiki/%E5%A5%A5%E5%B7%9E%E8%A1%97%E9%81%93" title="奥州街道">奥州街道</a>)</dd> <dd>水上交通:<a href="/wiki/%E5%BC%81%E6%89%8D%E8%88%B9" title="弁才船">弁才船</a>、<a href="/wiki/%E8%A7%92%E5%80%89%E4%BA%86%E4%BB%A5" title="角倉了以">角倉了以</a>、<a href="/wiki/%E6%B2%B3%E6%9D%91%E7%91%9E%E8%B3%A2" title="河村瑞賢">河村瑞賢</a>、<a href="/wiki/%E6%9D%B1%E5%BB%BB%E6%B5%B7%E9%81%8B" title="東廻海運">東廻海運</a>、<a href="/wiki/%E8%A5%BF%E5%BB%BB%E6%B5%B7%E9%81%8B" title="西廻海運">西廻海運</a></dd> <dd>通信:<a href="/wiki/%E9%A3%9B%E8%84%9A" title="飛脚">飛脚</a>制度</dd> <dt>都市</dt> <dd><a href="/wiki/%E4%B8%89%E9%83%BD" title="三都">三都</a>:江戸・大坂・京都、<a href="/wiki/%E5%9F%8E%E4%B8%8B%E7%94%BA" title="城下町">城下町</a>、<a href="/wiki/%E5%AE%BF%E5%A0%B4%E7%94%BA" class="mw-redirect" title="宿場町">宿場町</a>、<a href="/wiki/%E9%96%80%E5%89%8D%E7%94%BA" title="門前町">門前町</a>(<a href="/wiki/%E9%95%B7%E9%87%8E%E5%B8%82" title="長野市">長野</a>、<a href="/wiki/%E4%BC%8A%E5%8B%A2%E5%B8%82" title="伊勢市">山田</a>など)</dd></dl> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Keicho-chogin2.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Keicho-chogin2.jpg/80px-Keicho-chogin2.jpg" decoding="async" width="80" height="188" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Keicho-chogin2.jpg/120px-Keicho-chogin2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Keicho-chogin2.jpg/160px-Keicho-chogin2.jpg 2x" data-file-width="640" data-file-height="1500" /></a><figcaption>慶長丁銀</figcaption></figure> <dl><dt>商人</dt> <dd>江戸商人、上方商人(大坂商人・<a href="/wiki/%E8%BF%91%E6%B1%9F%E5%95%86%E4%BA%BA" title="近江商人">近江商人</a>)、<a href="/wiki/%E4%BC%8A%E5%8B%A2%E5%95%86%E4%BA%BA" title="伊勢商人">伊勢商人</a></dd></dl> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="通貨政策"><span id=".E9.80.9A.E8.B2.A8.E6.94.BF.E7.AD.96"></span>通貨政策</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3&action=edit&section=24" title="節を編集: 通貨政策"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→「<a href="/wiki/%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3%E3%81%AE%E4%B8%89%E8%B2%A8%E5%88%B6%E5%BA%A6" title="江戸時代の三貨制度">江戸時代の三貨制度</a>」も参照</div><p>江戸幕府は、大量に蓄積された金銀を原資に貨幣制度の改革を行った。幕府創立前の<a href="/wiki/1601%E5%B9%B4" title="1601年">1601年</a>(慶長6年)に<a href="/wiki/%E9%87%91%E5%BA%A7" title="金座">金座</a>(小判座)および<a href="/wiki/%E9%8A%80%E5%BA%A7_(%E6%AD%B4%E5%8F%B2)" title="銀座 (歴史)">銀座</a>を設立し、<a href="/wiki/%E6%85%B6%E9%95%B7%E5%B0%8F%E5%88%A4" title="慶長小判">慶長金</a><a href="/wiki/%E6%85%B6%E9%95%B7%E4%B8%81%E9%8A%80" title="慶長丁銀">銀</a>の鋳造を命じた。慶長から<a href="/wiki/%E5%AF%9B%E6%B0%B8" title="寛永">寛永</a>期ごろまでは各地の<a href="/wiki/%E9%87%91%E9%89%B1%E5%B1%B1" class="mw-redirect" title="金鉱山">金山</a>および<a href="/wiki/%E9%8A%80%E5%B1%B1" title="銀山">銀山</a>の産出が世界有数の規模であり、5代将軍・<a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E7%B6%B1%E5%90%89" title="徳川綱吉">徳川綱吉</a>のころまでは江戸城御金蔵の金銀の蓄えも潤沢であった。そして輸入品であった<a href="/wiki/%E6%B0%B8%E6%A5%BD%E9%8A%AD" class="mw-redirect" title="永楽銭">永楽銭</a>などに代わり、<a href="/wiki/1636%E5%B9%B4" title="1636年">1636年</a>(寛永13年)、<a href="/wiki/%E9%8A%AD%E5%BA%A7" title="銭座">銭座</a>を設けて<a href="/wiki/%E5%AF%9B%E6%B0%B8%E9%80%9A%E5%AE%9D" title="寛永通宝">寛永通宝</a>などの国内貨幣を鋳造し、流通させた。 </p><figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Keicho-koban2.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4d/Keicho-koban2.jpg/80px-Keicho-koban2.jpg" decoding="async" width="80" height="135" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4d/Keicho-koban2.jpg/120px-Keicho-koban2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4d/Keicho-koban2.jpg/160px-Keicho-koban2.jpg 2x" data-file-width="640" data-file-height="1080" /></a><figcaption>慶長小判</figcaption></figure> <p>しかしながら、高額貨幣は、<a href="/wiki/%E6%9D%B1%E6%97%A5%E6%9C%AC" title="東日本">東日本</a>は<a href="/wiki/%E9%87%91%E8%B2%A8" title="金貨">金貨</a>(<a href="/wiki/%E5%B0%8F%E5%88%A4" title="小判">小判</a>)が、<a href="/wiki/%E8%A5%BF%E6%97%A5%E6%9C%AC" title="西日本">西日本</a>は<a href="/wiki/%E9%8A%80%E8%B2%A8" title="銀貨">銀貨</a>(<a href="/wiki/%E4%B8%81%E9%8A%80" title="丁銀">丁銀</a>)が流通の基本となっており、その<a href="/wiki/%E7%9B%B8%E5%A0%B4" class="mw-disambig" title="相場">相場</a>も日々変動したため、<a href="/wiki/%E4%B8%A1%E6%9B%BF%E5%95%86" title="両替商">両替商</a>などの<a href="/wiki/%E9%87%91%E8%9E%8D%E6%A5%AD" class="mw-redirect" title="金融業">金融業</a>が発達した。また大量の貨幣を運ぶのを避けるため、<a href="/wiki/%E6%89%8B%E5%BD%A2" title="手形">手形</a>取引も発達した。また、<a href="/wiki/1620%E5%B9%B4" title="1620年">1620年</a>(<a href="/wiki/%E5%85%83%E5%92%8C_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)" title="元和 (日本)">元和</a>6年)ごろから世界に先駆けて<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E5%9D%82" class="mw-redirect" title="大坂">大坂</a>(大阪)の<a href="/wiki/%E5%A0%82%E5%B3%B6" title="堂島">堂島</a>において<a href="/wiki/%E5%85%88%E7%89%A9%E5%8F%96%E5%BC%95" title="先物取引">先物取引</a>が行われていた。経済が発展するとともに大量の物資輸送の必要が出たため、<a href="/wiki/%E5%BC%81%E6%89%8D%E8%88%B9" title="弁才船">弁才船</a>による日本沿海を周回する物資流通が大きく発達した。 </p> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Ko-kaneitsuho.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/Ko-kaneitsuho.jpg/80px-Ko-kaneitsuho.jpg" decoding="async" width="80" height="80" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/Ko-kaneitsuho.jpg/120px-Ko-kaneitsuho.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/Ko-kaneitsuho.jpg/160px-Ko-kaneitsuho.jpg 2x" data-file-width="240" data-file-height="240" /></a><figcaption>寛永通寳</figcaption></figure> <p>また寛永期を過ぎると、金銀の産出に陰りが見え始めたのに対し、<a href="/wiki/%E4%BA%BA%E5%8F%A3" title="人口">人口</a>が次第に増加し経済が発展して幕府の支出が増大したため財政難に陥るようになり、金銀の備蓄も底が見え始め、<a href="/wiki/1695%E5%B9%B4" title="1695年">1695年</a>(元禄8年)の<a href="/wiki/%E5%85%83%E7%A6%84%E5%B0%8F%E5%88%A4" title="元禄小判">元禄金</a><a href="/wiki/%E5%85%83%E7%A6%84%E4%B8%81%E9%8A%80" title="元禄丁銀">銀</a>の発行を発端に、出目獲得および通貨拡大のため品位を低下させる改鋳が行われるようになる<sup id="cite_ref-74" class="reference"><a href="#cite_note-74"><span class="cite-bracket">[</span>55<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <div class="navbox" aria-labelledby="江戸時代の貨幣" style="border-collapse:collapse;padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="background:transparent;color:inherit;min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div style="float:left;width:6em;text-align:left"><div class="noprint plainlinks navbar hlist" style="white-space:nowrap;font-size:60%;font-weight:normal;background-color:transparent;padding:0;color:#000;;border:none;"><ul style="display:inline"><li><a href="/wiki/Template:%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3%E3%81%AE%E8%B2%A8%E5%B9%A3" title="Template:江戸時代の貨幣"><span title="このテンプレートを表示します" style="font-size:125%;;;border:none;">表</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Template%E2%80%90%E3%83%8E%E3%83%BC%E3%83%88:%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3%E3%81%AE%E8%B2%A8%E5%B9%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Template‐ノート:江戸時代の貨幣 (存在しないページ)"><span title="このテンプレートのノートを表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">話</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3%E3%81%AE%E8%B2%A8%E5%B9%A3&action=edit"><span title="このテンプレートを編集します。保存の前にプレビューを忘れずに。" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">編</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3%E3%81%AE%E8%B2%A8%E5%B9%A3&action=history"><span title="このテンプレートの過去の版を表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">歴</span></a></li></ul></div></div><div id="江戸時代の貨幣" style="font-size:110%;margin:0 6em"><a class="mw-selflink selflink">江戸時代</a>の<a href="/wiki/%E8%B2%A8%E5%B9%A3" title="貨幣">貨幣</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E5%A4%A7%E5%88%A4" title="大判">大判</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E6%85%B6%E9%95%B7%E5%A4%A7%E5%88%A4" title="慶長大判">慶長大判</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E5%85%83%E7%A6%84%E5%A4%A7%E5%88%A4" title="元禄大判">元禄大判</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E4%BA%AB%E4%BF%9D%E5%A4%A7%E5%88%A4" title="享保大判">享保大判</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%A9%E4%BF%9D%E5%A4%A7%E5%88%A4" title="天保大判">天保大判</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%87%E5%BB%B6%E5%A4%A7%E5%88%A4" title="万延大判">万延大判</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E5%B0%8F%E5%88%A4" title="小判">小判</a>・<a href="/wiki/%E4%B8%80%E5%88%86%E5%88%A4" class="mw-redirect" title="一分判">一分判</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E6%85%B6%E9%95%B7%E5%B0%8F%E5%88%A4" title="慶長小判">慶長小判</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E5%85%83%E7%A6%84%E5%B0%8F%E5%88%A4" title="元禄小判">元禄小判</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E5%AE%9D%E6%B0%B8%E5%B0%8F%E5%88%A4" title="宝永小判">宝永小判</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E6%AD%A3%E5%BE%B3%E5%B0%8F%E5%88%A4" title="正徳小判">正徳小判</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E4%BA%AB%E4%BF%9D%E5%B0%8F%E5%88%A4" title="享保小判">享保小判</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E5%85%83%E6%96%87%E5%B0%8F%E5%88%A4" title="元文小判">元文小判</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E6%96%87%E6%94%BF%E5%B0%8F%E5%88%A4" title="文政小判">文政小判</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%A9%E4%BF%9D%E5%B0%8F%E5%88%A4" title="天保小判">天保小判</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E5%AE%89%E6%94%BF%E5%B0%8F%E5%88%A4" title="安政小判">安政小判</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%87%E5%BB%B6%E5%B0%8F%E5%88%A4" title="万延小判">万延小判</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E5%AE%9A%E4%BD%8D%E8%B2%A8%E5%B9%A3" title="定位貨幣">定位貨幣</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E4%BA%94%E4%B8%A1%E5%88%A4" title="五両判">五両判</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E4%BA%8C%E5%88%86%E9%87%91" title="二分金">二分判</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E4%BA%8C%E6%9C%B1%E9%87%91" title="二朱金">二朱判</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%80%E6%9C%B1%E9%87%91" title="一朱金">一朱判</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E4%BA%94%E5%8C%81%E9%8A%80" title="五匁銀">五匁銀</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E5%8D%97%E9%90%90%E4%BA%8C%E6%9C%B1%E9%8A%80" title="南鐐二朱銀">南鐐二朱銀</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%80%E5%88%86%E9%8A%80" title="一分銀">一分銀</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%80%E6%9C%B1%E9%8A%80" title="一朱銀">一朱銀</a><small></small> | <a href="/wiki/%E4%BA%8C%E6%9C%B1%E9%8A%80" title="二朱銀">二朱銀</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E6%94%B9%E4%B8%89%E5%88%86%E5%AE%9A%E9%8A%80" title="改三分定銀">改三分定銀</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E4%B8%81%E9%8A%80" title="丁銀">丁銀</a>・<a href="/wiki/%E8%B1%86%E6%9D%BF%E9%8A%80" title="豆板銀">豆板銀</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E6%85%B6%E9%95%B7%E4%B8%81%E9%8A%80" title="慶長丁銀">慶長丁銀</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E5%85%83%E7%A6%84%E4%B8%81%E9%8A%80" title="元禄丁銀">元禄丁銀</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E5%AE%9D%E6%B0%B8%E4%BA%8C%E3%83%84%E5%AE%9D%E4%B8%81%E9%8A%80" title="宝永二ツ宝丁銀">二ツ宝丁銀</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E5%AE%9D%E6%B0%B8%E6%B0%B8%E5%AD%97%E4%B8%81%E9%8A%80" title="宝永永字丁銀">永字丁銀</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E5%AE%9D%E6%B0%B8%E4%B8%89%E3%83%84%E5%AE%9D%E4%B8%81%E9%8A%80" title="宝永三ツ宝丁銀">三ツ宝丁銀</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E5%AE%9D%E6%B0%B8%E5%9B%9B%E3%83%84%E5%AE%9D%E4%B8%81%E9%8A%80" title="宝永四ツ宝丁銀">四ツ宝丁銀</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E4%BA%AB%E4%BF%9D%E4%B8%81%E9%8A%80" title="享保丁銀">正徳・享保丁銀</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E5%85%83%E6%96%87%E4%B8%81%E9%8A%80" title="元文丁銀">元文丁銀</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E6%96%87%E6%94%BF%E4%B8%81%E9%8A%80" title="文政丁銀">文政丁銀</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%A9%E4%BF%9D%E4%B8%81%E9%8A%80" title="天保丁銀">天保丁銀</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E5%AE%89%E6%94%BF%E4%B8%81%E9%8A%80" title="安政丁銀">安政丁銀</a><small></small> | <a href="/wiki/%E4%BA%BA%E5%8F%82%E4%BB%A3%E5%BE%80%E5%8F%A4%E9%8A%80" title="人参代往古銀">人参代往古銀</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E5%AE%9D%E6%B0%B8%E6%AD%A3%E5%AD%97%E4%B8%81%E9%8A%80" title="宝永正字丁銀">正字丁銀</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E9%8A%AD%E8%B2%A8" title="銭貨">銭貨</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E6%85%B6%E9%95%B7%E9%80%9A%E5%AE%9D" title="慶長通宝">慶長通寳</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E5%85%83%E5%92%8C%E9%80%9A%E5%AE%9D" title="元和通宝">元和通寳</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E5%AF%9B%E6%B0%B8%E9%80%9A%E5%AE%9D" title="寛永通宝">寛永通寳</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E5%AE%9D%E6%B0%B8%E9%80%9A%E5%AE%9D" title="宝永通宝">寳永通寳</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E5%AF%9B%E6%B0%B8%E9%80%9A%E5%AE%9D" title="寛永通宝">寛永通寳當四</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%A9%E4%BF%9D%E9%80%9A%E5%AE%9D" title="天保通宝">天保通寳</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E6%96%87%E4%B9%85%E6%B0%B8%E5%AE%9D" title="文久永宝">文久永寳</a><small></small> | <a href="/wiki/%E9%95%B7%E5%B4%8E%E8%B2%BF%E6%98%93%E9%8A%AD" title="長崎貿易銭">長崎貿易銭</a> | <a href="/wiki/%E5%B9%B3%E5%AE%89%E9%80%9A%E5%AE%9D" title="平安通宝">平安通寳</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E5%9C%B0%E6%96%B9%E8%B2%A8%E5%B9%A3" title="地方貨幣">地方貨幣</a>・<a href="/wiki/%E7%B4%99%E5%B9%A3" title="紙幣">札</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E9%A0%98%E5%9B%BD%E8%B2%A8%E5%B9%A3" title="領国貨幣">領国貨幣</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E5%9C%B0%E6%96%B9%E8%B2%A8%E5%B9%A3" title="地方貨幣">地方貨幣</a><small></small> | <a href="/wiki/%E7%BE%BD%E6%9B%B8" title="羽書">羽書</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E8%97%A9%E6%9C%AD" title="藩札">藩札</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E6%97%97%E6%9C%AC%E6%9C%AD" title="旗本札">旗本札</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E7%82%BA%E6%9B%BF%E6%89%8B%E5%BD%A2" title="為替手形">為替手形</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E7%B1%B3%E5%88%87%E6%89%8B" title="米切手">米切手</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E9%80%9A%E8%B2%A8%E5%8D%98%E4%BD%8D" title="通貨単位">貨幣単位</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E4%B8%A1" title="両">両</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%8C%81" title="匁">匁</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%96%87_(%E9%80%9A%E8%B2%A8%E5%8D%98%E4%BD%8D)" title="文 (通貨単位)">文</a> | <a href="/wiki/%E5%88%86_(%E6%95%B0)" title="分 (数)">分(ぶ)</a> - <a href="/wiki/%E5%88%86_(%E6%95%B0)" title="分 (数)">分(ふん)</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%B2%AB" title="貫">貫</a> - <a href="/wiki/%E8%B2%AB" title="貫">貫文</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%9C%B1" class="mw-disambig" title="朱">朱</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%B0%B8" title="永">永</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">関連項目</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E5%A4%A7%E5%88%A4%E5%BA%A7" title="大判座">大判座</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%87%91%E5%BA%A7" title="金座">金座</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%8A%80%E5%BA%A7_(%E6%AD%B4%E5%8F%B2)" title="銀座 (歴史)">銀座</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%8A%AD%E5%BA%A7" title="銭座">銭座</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%8A%85%E5%BA%A7" title="銅座">銅座</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%8C%85%E9%87%91%E9%8A%80" title="包金銀">包金銀</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%8B%98%E5%AE%9A%E6%89%80" title="勘定所">勘定所</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%A1%E6%9B%BF%E5%95%86" title="両替商">両替屋</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%BE%A1%E5%AE%9A%E7%9B%B8%E5%A0%B4" title="御定相場">御定相場</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3%E3%81%AE%E4%B8%89%E8%B2%A8%E5%88%B6%E5%BA%A6" title="江戸時代の三貨制度">三貨制度</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%87%91%E9%81%A3" title="金遣">金遣</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%8A%80%E9%81%A3" title="銀遣">銀遣</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%8A%80%E7%9B%AE" title="銀目">銀目</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%8C%81%E9%8A%AD" title="匁銭">匁銭</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%B2%A8%E5%B9%A3%E6%94%B9%E9%8B%B3" title="貨幣改鋳">貨幣改鋳</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B9%95%E6%9C%AB%E3%81%AE%E9%80%9A%E8%B2%A8%E5%95%8F%E9%A1%8C" title="幕末の通貨問題">幕末の通貨問題</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%97%A5%E6%9C%AC%E3%81%AE%E8%B2%A8%E5%B9%A3%E5%8F%B2" title="日本の貨幣史">日本の貨幣史</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Folder_Hexagonal_Icon.svg" class="mw-file-description" title="カテゴリ"><img alt="カテゴリ" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/16px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png" decoding="async" width="16" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/24px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/32px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png 2x" data-file-width="36" data-file-height="31" /></a></span> <a href="/wiki/Category:%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3%E3%81%AE%E8%B2%A8%E5%B9%A3" title="Category:江戸時代の貨幣">カテゴリ</a></td></tr></tbody></table></div> <p><a href="/wiki/1772%E5%B9%B4" title="1772年">1772年</a>(安永元年)の南鐐二朱銀発行以降、次第に<a href="/wiki/%E4%B8%A1" title="両">両</a>を基軸とする、分、朱の単位を持つ計数銀貨が増加し始め、<a href="/wiki/1837%E5%B9%B4" title="1837年">1837年</a>(天保8年)の<a href="/wiki/%E4%B8%80%E5%88%86%E9%8A%80" title="一分銀">一分銀</a>発行に至って、丁銀のような<a href="/wiki/%E7%A7%A4%E9%87%8F%E9%8A%80%E8%B2%A8" title="秤量銀貨">秤量銀貨</a>を凌駕するようになり、銀貨は小判の通貨体系に組み込まれることになった。 </p><p>幕府は元禄期以降、金銀貨の比率を変更する<a href="/wiki/%E8%B2%A8%E5%B9%A3%E6%94%B9%E9%8B%B3" title="貨幣改鋳">貨幣改鋳</a>をたびたび行っている<sup id="cite_ref-FOOTNOTE大塚199974_75-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE大塚199974-75"><span class="cite-bracket">[</span>56<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。これは幕府の財政を改善させることを主目的とする政策であり、米価を調整することや、貨幣の中に含まれる金を減らし、貨幣の発行量を多くすることによって貨幣発行益を上げることで財政改善を行おうというものであったが、一方でこの政策には市場の通貨量を増加させる目的や、金銀相場の内外調整という目的もあった<sup id="cite_ref-FOOTNOTE大塚199973_76-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE大塚199973-76"><span class="cite-bracket">[</span>57<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。<a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E7%B6%B1%E5%90%89" title="徳川綱吉">徳川綱吉</a>時代の<a href="/wiki/%E5%85%83%E7%A6%84%E5%B0%8F%E5%88%A4" title="元禄小判">元禄改鋳</a>は<a href="/wiki/%E3%83%AA%E3%83%95%E3%83%AC%E3%83%BC%E3%82%B7%E3%83%A7%E3%83%B3" title="リフレーション">リフレ</a>効果をもたらして景気を改善したが<sup id="cite_ref-FOOTNOTE大塚199983_77-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE大塚199983-77"><span class="cite-bracket">[</span>58<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>、<a href="/wiki/%E5%AE%9D%E6%B0%B8%E6%B0%B8%E5%AD%97%E4%B8%81%E9%8A%80" title="宝永永字丁銀">宝永の改鋳</a>では米価が83パーセントも上昇するなど急激なインフレを招いた<sup id="cite_ref-FOOTNOTE大塚199984-85_78-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE大塚199984-85-78"><span class="cite-bracket">[</span>59<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。<a href="/wiki/%E6%96%B0%E4%BA%95%E7%99%BD%E7%9F%B3" title="新井白石">新井白石</a>主導による<a href="/wiki/%E4%BA%AB%E4%BF%9D%E4%B8%81%E9%8A%80" title="享保丁銀">正徳の改鋳</a>は通貨流通量が減少してデフレを招いた<sup id="cite_ref-FOOTNOTE大塚199986_79-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE大塚199986-79"><span class="cite-bracket">[</span>60<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。このあと<a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E5%90%89%E5%AE%97" title="徳川吉宗">徳川吉宗</a>によって行われた<a href="/wiki/%E5%85%83%E6%96%87%E5%B0%8F%E5%88%A4" title="元文小判">元文改鋳</a>は、デフレ対策を目的として行われ、米価を80年間にわたって安定させることとなった<sup id="cite_ref-FOOTNOTE大塚199987_80-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE大塚199987-80"><span class="cite-bracket">[</span>61<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。<a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E5%AE%B6%E6%96%89" title="徳川家斉">徳川家斉</a>時代には幕府財政が困窮したために大規模な改鋳が行われ、貨幣の流通量が40パーセント増大した<sup id="cite_ref-FOOTNOTE大塚199987-88_81-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE大塚199987-88-81"><span class="cite-bracket">[</span>62<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。またこの文政改鋳と、<a href="/wiki/%E6%B0%B4%E9%87%8E%E5%BF%A0%E9%82%A6" title="水野忠邦">水野忠邦</a>主導による<a href="/wiki/%E5%A4%A9%E4%BF%9D%E5%B0%8F%E5%88%A4" title="天保小判">天保の改鋳</a>は、金銀貨を額面通り交換したため、幕府は大きな収益を得ることになった。この結果、幕府の貨幣支出が増大し、元文期よりはゆるやかであるが、経済に刺激を与えるインフレーションをもたらしたと評価する説(<a href="/wiki/%E6%96%B0%E4%BF%9D%E5%8D%9A" title="新保博">新保博</a>)もある<sup id="cite_ref-FOOTNOTE大塚199989_82-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE大塚199989-82"><span class="cite-bracket">[</span>63<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。開国後には内外の金銀価格差を調整するために安政・<a href="/wiki/%E4%B8%87%E5%BB%B6%E5%B0%8F%E5%88%A4" title="万延小判">万延の改鋳</a>が行われたが、これはさらに名目的な貨幣流通量増大をもたらし、経済は劇的なインフレーションに見舞われることとなった<sup id="cite_ref-FOOTNOTE大塚199991_83-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE大塚199991-83"><span class="cite-bracket">[</span>64<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="財政"><span id=".E8.B2.A1.E6.94.BF"></span>財政</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3&action=edit&section=25" title="節を編集: 財政"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Gold_oban_050918_163354.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/Gold_oban_050918_163354.jpg/110px-Gold_oban_050918_163354.jpg" decoding="async" width="110" height="186" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/Gold_oban_050918_163354.jpg/165px-Gold_oban_050918_163354.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/Gold_oban_050918_163354.jpg/220px-Gold_oban_050918_163354.jpg 2x" data-file-width="276" data-file-height="467" /></a><figcaption>万延大判</figcaption></figure> <p>徳川家康は武士の支配構造の基本として、士分の収入を<a href="/wiki/%E7%B1%B3" title="米">米</a>に依存していた<sup id="cite_ref-84" class="reference"><a href="#cite_note-84"><span class="cite-bracket">[</span>65<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。そのため、幕府の経済政策の主力は米相場を安定させることが中心になった。しかしながら、収入を増やすために米の生産量を増やすと米価が下がるというようになかなか思うようにはいかず、また武士階級を困窮させることになり、幾度も<a href="/wiki/%E5%80%B9%E7%B4%84%E4%BB%A4" class="mw-redirect" title="倹約令">倹約令</a>や<a href="/wiki/%E5%BE%B3%E6%94%BF%E4%BB%A4" title="徳政令">徳政令</a>が出されることになる。こうした要因によって商人たちが経済の主導権を握るようになった。 </p><p>18世紀に入ると日本は飢饉が頻発するようになり、<a href="/wiki/%E5%A4%A9%E4%BF%9D%E3%81%AE%E5%A4%A7%E9%A3%A2%E9%A5%89" title="天保の大飢饉">天保の大飢饉</a>になると藩によっては収穫ゼロ(<a href="/wiki/%E6%B4%A5%E8%BB%BD%E8%97%A9" class="mw-redirect" title="津軽藩">津軽藩</a>など)のところも出てくるようになる。これを見て<a href="/wiki/%E7%94%B0%E6%B2%BC%E6%84%8F%E6%AC%A1" title="田沼意次">田沼意次</a>は<a href="/wiki/%E9%87%8D%E5%95%86%E4%B8%BB%E7%BE%A9" title="重商主義">重商主義</a>政策を取り入れようとしたが、反対勢力によって失敗に終わっている。また財政を改善させることを主目的とする、<a href="/wiki/%E8%B2%A8%E5%B9%A3%E6%94%B9%E9%8B%B3" title="貨幣改鋳">貨幣改鋳</a>をたびたび行っている<sup id="cite_ref-FOOTNOTE大塚199974_75-1" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE大塚199974-75"><span class="cite-bracket">[</span>56<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="対外関係・外交"><span id=".E5.AF.BE.E5.A4.96.E9.96.A2.E4.BF.82.E3.83.BB.E5.A4.96.E4.BA.A4"></span>対外関係・外交</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3&action=edit&section=26" title="節を編集: 対外関係・外交"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <dl><dd>「鎖国」(<a href="/wiki/%E6%B5%B7%E7%A6%81" title="海禁">海禁</a>)政策<sup id="cite_ref-87" class="reference"><a href="#cite_note-87"><span class="cite-bracket">[</span>注釈 20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>のもとで、<a href="/wiki/%E9%95%B7%E5%B4%8E%E5%B8%82" title="長崎市">長崎</a>の<a href="/wiki/%E5%94%90%E4%BA%BA%E5%B1%8B%E6%95%B7" title="唐人屋敷">唐人屋敷</a>における清、長崎<a href="/wiki/%E5%87%BA%E5%B3%B6" title="出島">出島</a>におけるオランダとの交易が幕府によって行われた。</dd> <dd>日清貿易においては、<a href="/wiki/1715%E5%B9%B4" title="1715年">1715年</a>(<a href="/wiki/%E6%AD%A3%E5%BE%B3_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)" title="正徳 (日本)">正徳</a>5年)に貿易制限令(<a href="/wiki/%E9%95%B7%E5%B4%8E%E6%96%B0%E4%BB%A4" class="mw-redirect" title="長崎新令">長崎新令</a>)を出し、入港を認める清船を年間70隻から30隻に削減、先着順に<a href="/wiki/%E4%BF%A1%E7%89%8C" title="信牌">信牌</a>(しんぱい)(貿易許可証)を配布し、「来年以降、必ず持参するように」と申し渡した。受け取れなかった清の商人が「日本の年号が入った許可証をもらい、臣従した商人がいる」と訴えたので、清朝は信牌を没収したが、翌年、信牌を持たずに入港した清船は幕府に追い払われて、日清貿易は断絶した。しかし清では基軸通貨である銅銭の原料の過半が日本からの輸入銅を用いていたため、交易を再開・継続する必要に迫られ、清朝は信牌を商人たちに返却した<sup id="cite_ref-88" class="reference"><a href="#cite_note-88"><span class="cite-bracket">[</span>68<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。</dd> <dd><a href="/wiki/%E3%82%AA%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%83%80%E5%95%86%E9%A4%A8%E9%95%B7" class="mw-redirect" title="オランダ商館長">オランダ商館長</a>が江戸幕府に提出した<a href="/wiki/%E3%82%AA%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%83%80%E9%A2%A8%E8%AA%AC%E6%9B%B8" title="オランダ風説書">オランダ風説書</a>、中国船がもたらし幕府がまとめた唐船風説書は、海外事情を知る手掛かりとなった<sup id="cite_ref-89" class="reference"><a href="#cite_note-89"><span class="cite-bracket">[</span>69<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-90" class="reference"><a href="#cite_note-90"><span class="cite-bracket">[</span>70<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。</dd> <dd>また、<a href="/wiki/%E5%AF%BE%E9%A6%AC%E8%97%A9" class="mw-redirect" title="対馬藩">対馬藩</a>を仲介した<a href="/wiki/%E6%9D%8E%E6%B0%8F%E6%9C%9D%E9%AE%AE" title="李氏朝鮮">李氏朝鮮</a>との<a href="/wiki/%E5%80%AD%E9%A4%A8" title="倭館">倭館</a>での交易も幕府の公認を受けたものだった。幕府による公式の貿易関係ではないが、<a href="/wiki/%E8%96%A9%E6%91%A9%E8%97%A9" title="薩摩藩">薩摩藩</a>の支配下にあった<a href="/wiki/%E7%90%89%E7%90%83%E7%8E%8B%E5%9B%BD" title="琉球王国">琉球王国</a>を通じ清国・東南アジアとの仲介貿易、<a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%89%8D%E8%97%A9" title="松前藩">松前藩</a>の勢力下にあった<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%82%A4%E3%83%8C" title="アイヌ">アイヌ</a>との交易なども行われていた。</dd> <dd>以上四箇所を「<a href="/wiki/%E5%9B%9B%E3%81%A4%E3%81%AE%E5%8F%A3" title="四つの口">四つの口</a>」と呼ぶこともある。</dd> <dd>交易とは違うが、天候不順により海外へ難破した者もいた。今に知られている漂流者らは、一様に外国の手厚い保護を受け、外国の知識を得て日本に帰国した。18世紀末にロシアに漂流し、女帝<a href="/wiki/%E3%82%A8%E3%82%AB%E3%83%81%E3%82%A7%E3%83%AA%E3%83%BC%E3%83%8A2%E4%B8%96_(%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E7%9A%87%E5%B8%9D)" title="エカチェリーナ2世 (ロシア皇帝)">エカチェリーナ2世</a>に謁見した<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E9%BB%92%E5%B1%8B%E5%85%89%E5%A4%AA%E5%A4%AB" title="大黒屋光太夫">大黒屋光太夫</a>や、アメリカで教育を受けて幕末に活躍する中浜万次郎(<a href="/wiki/%E3%82%B8%E3%83%A7%E3%83%B3%E4%B8%87%E6%AC%A1%E9%83%8E" title="ジョン万次郎">ジョン万次郎</a>)などがその例である。</dd> <dd>国交については、江戸幕府は唯一、<a href="/wiki/%E6%9D%8E%E6%B0%8F%E6%9C%9D%E9%AE%AE" title="李氏朝鮮">李氏朝鮮</a>とは正式な国交を持つ状態が長らく続いた<sup id="cite_ref-91" class="reference"><a href="#cite_note-91"><span class="cite-bracket">[</span>71<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。</dd> <dd><a href="/wiki/1854%E5%B9%B4" title="1854年">1854年</a>(嘉永7年)の<a href="/wiki/%E6%97%A5%E7%B1%B3%E5%92%8C%E8%A6%AA%E6%9D%A1%E7%B4%84" title="日米和親条約">日米和親条約</a>の締結により「鎖国」は終了した<sup id="cite_ref-92" class="reference"><a href="#cite_note-92"><span class="cite-bracket">[</span>72<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。</dd></dl> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="外交"><span id=".E5.A4.96.E4.BA.A4"></span>外交</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3&action=edit&section=27" title="節を編集: 外交"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%E6%9C%9D%E9%AE%AE%E9%80%9A%E4%BF%A1%E4%BD%BF" title="朝鮮通信使">朝鮮通信使</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%97%A5%E9%9C%B2%E9%96%A2%E4%BF%82%E5%8F%B2" title="日露関係史">日露関係史</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%97%A5%E6%9C%9D%E9%96%A2%E4%BF%82%E5%8F%B2" title="日朝関係史">日朝関係史</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%97%A5%E8%98%AD%E9%96%A2%E4%BF%82" title="日蘭関係">日蘭関係</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="宗教"><span id=".E5.AE.97.E6.95.99"></span>宗教</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3&action=edit&section=28" title="節を編集: 宗教"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="儒教"><span id=".E5.84.92.E6.95.99"></span>儒教</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3&action=edit&section=29" title="節を編集: 儒教"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%E5%84%92%E6%95%99" title="儒教">儒教</a>は日本においてはむしろ儒学として発展し、江戸時代初期から中期にかけて<a href="/wiki/%E6%9C%B1%E5%AD%90%E5%AD%A6" title="朱子学">朱子学</a>や<a href="/wiki/%E9%99%BD%E6%98%8E%E5%AD%A6" title="陽明学">陽明学</a>が盛んになった<sup id="cite_ref-93" class="reference"><a href="#cite_note-93"><span class="cite-bracket">[</span>73<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="仏教"><span id=".E4.BB.8F.E6.95.99"></span>仏教</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3&action=edit&section=30" title="節を編集: 仏教"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>全ての国民が、家族単位で、いずれかの仏教寺院のメンバー(檀家)にならなければならない<a href="/wiki/%E6%AA%80%E5%AE%B6%E5%88%B6%E5%BA%A6" title="檀家制度">檀家制度</a>が制定され、これによって幕府は国民の動向を個々人のレベルでほぼ完全に把握、統制できるようになった。出生、死亡、結婚、旅行、移住などの個人情報が寺院に集約されることにより、幕府にとって仏教寺院は、政権維持のために必要不可欠な統制機関として重要視された。幕府にとって<a href="/wiki/%E6%AA%80%E5%AE%B6%E5%88%B6%E5%BA%A6" title="檀家制度">檀家制度</a>はキリスト教徒の探索と排除としても機能した<sup id="cite_ref-94" class="reference"><a href="#cite_note-94"><span class="cite-bracket">[</span>74<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 。 仏教内部も腐敗して「葬式仏教」が成立して堕落したとする戦前の<a href="/wiki/%E8%BE%BB%E5%96%84%E4%B9%8B%E5%8A%A9" title="辻善之助">辻善之助</a>に代表される「近世仏教堕落論」は、戦後になって多くの批判が行われた。一方で近世仏教思想の研究は、未だに道半ばな状況にある。 </p><p>江戸時代の仏教は、僧侶による教理研究が盛んに行われ、旗本出身である<a href="/wiki/%E9%88%B4%E6%9C%A8%E6%AD%A3%E4%B8%89" title="鈴木正三">鈴木正三</a>や独力で<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E8%94%B5%E7%B5%8C" class="mw-redirect" title="大蔵経">大蔵経</a>を刊行した<a href="/wiki/%E9%89%84%E7%9C%BC%E9%81%93%E5%85%89" title="鉄眼道光">鉄眼道光</a>、<a href="/wiki/%E3%82%B5%E3%83%B3%E3%82%B9%E3%82%AF%E3%83%AA%E3%83%83%E3%83%88" title="サンスクリット">サンスクリット</a>研究、戒律復興を提唱した<a href="/wiki/%E6%85%88%E9%9B%B2" title="慈雲">慈雲</a>、<a href="/wiki/%E8%87%A8%E6%B8%88%E5%AE%97" title="臨済宗">臨済宗</a>中興の祖と称される<a href="/wiki/%E7%99%BD%E9%9A%A0" class="mw-redirect" title="白隠">白隠</a>などの僧侶がいた。また大衆による仏教信仰は<a href="/wiki/%E7%B8%81%E6%97%A5" title="縁日">縁日</a>・<a href="/wiki/%E9%96%8B%E5%B8%B3" title="開帳">開帳</a>・<a href="/wiki/%E5%8B%A7%E9%80%B2" title="勧進">勧進</a>といった<a href="/wiki/%E7%A5%AD%E7%A4%BC" class="mw-redirect" title="祭礼">祭礼</a>の隆盛に繋がった。更には<a href="/wiki/%E8%BF%91%E4%B8%96%E6%96%87%E5%AD%A6" class="mw-redirect" title="近世文学">近世文学</a>には仏教の<a href="/wiki/%E6%B3%95%E8%A9%B1" title="法話">法話</a>を参考にしたものも多く、江戸文化の根底の一つであった。 </p><p>織田政権や江戸幕府より邪宗とされた<a href="/wiki/%E6%97%A5%E8%93%AE%E5%AE%97%E4%B8%8D%E5%8F%97%E4%B8%8D%E6%96%BD%E6%B4%BE" title="日蓮宗不受不施派">日蓮宗不受不施派</a>は徹底的に弾圧された<sup id="cite_ref-95" class="reference"><a href="#cite_note-95"><span class="cite-bracket">[</span>75<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="神道"><span id=".E7.A5.9E.E9.81.93"></span>神道</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3&action=edit&section=31" title="節を編集: 神道"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%E7%A5%9E%E9%81%93" title="神道">神道</a>では、幕府や諸藩の儒教奨励にともなって神道と儒教が習合した神儒一致の<a href="/wiki/%E5%9E%82%E5%8A%A0%E7%A5%9E%E9%81%93" title="垂加神道">垂加神道</a>などの儒教神道が現れた。次いで<a href="/wiki/%E5%9B%BD%E5%AD%A6" title="国学">国学</a>の隆盛にともない儒仏を廃した復古神道が唱えられ、一部では神仏分離が始まった復古神道は儒教や仏教の教えを排除したが、一方では、垂加神道や復古神道は幕末の<a href="/wiki/%E5%B0%8A%E7%8E%8B%E8%AB%96" title="尊王論">尊王思想</a>にも影響を与え<sup id="cite_ref-96" class="reference"><a href="#cite_note-96"><span class="cite-bracket">[</span>76<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>、明治期の政策にも影響を与えた。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="耶蘇教(キリスト教)"><span id=".E8.80.B6.E8.98.87.E6.95.99.EF.BC.88.E3.82.AD.E3.83.AA.E3.82.B9.E3.83.88.E6.95.99.EF.BC.89"></span>耶蘇教(キリスト教)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3&action=edit&section=32" title="節を編集: 耶蘇教(キリスト教)"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>豊臣秀吉によるバテレン追放令の流れを受け、耶蘇教と呼ばれた<a href="/wiki/%E3%82%AD%E3%83%AA%E3%82%B9%E3%83%88%E6%95%99" title="キリスト教">キリスト教</a>は江戸時代のほとんどを通じて徹底した取り締まりを受けた。 </p><p>江戸時代初期は交易国であった<a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%82%AE%E3%83%AA%E3%82%B9" title="イギリス">イギリス</a>や<a href="/wiki/%E3%83%9D%E3%83%AB%E3%83%88%E3%82%AC%E3%83%AB" title="ポルトガル">ポルトガル</a>などからもキリスト教が伝えられたため、禁止令も徹底されなかった。しかし<a href="/wiki/%E9%8E%96%E5%9B%BD" title="鎖国">鎖国</a>政策を強めるにつれてキリスト教の弾圧が強化された。 </p> <ul><li>1622年(<a href="/wiki/%E5%85%83%E5%92%8C_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)" title="元和 (日本)">元和</a>8年)には長崎西坂で<a href="/wiki/%E5%85%83%E5%92%8C%E3%81%AE%E5%A4%A7%E6%AE%89%E6%95%99" title="元和の大殉教">元和の大殉教</a>として知られる大量処刑が行われた<sup id="cite_ref-97" class="reference"><a href="#cite_note-97"><span class="cite-bracket">[</span>77<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。この3代将軍<a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E5%AE%B6%E5%85%89" title="徳川家光">徳川家光</a>の時代には、封建制度の確立、貿易・出入国の管理・統制の強化(「鎖国」の徹底)、<a href="/wiki/%E3%82%AD%E3%83%AA%E3%82%B7%E3%82%BF%E3%83%B3" title="キリシタン">キリシタン</a>の禁止が三大政策となり、キリスト教徒は殉教か棄教のいずれかを選択せざるを得なくなった。</li> <li>1635年(<a href="/wiki/%E5%AF%9B%E6%B0%B8" title="寛永">寛永</a>12年)長崎奉行に対する職務規定(「第三次鎖国令」)で、日本人の東南アジア方面との往来を禁止することで、<a href="/wiki/%E5%AE%A3%E6%95%99%E5%B8%AB" title="宣教師">宣教師</a>の密航の手段として利用された朱印船貿易を廃止した。</li> <li>1637年(寛永14年)<a href="/wiki/%E5%B3%B6%E5%8E%9F%E3%81%AE%E4%B9%B1" title="島原の乱">島原の乱</a>が発生。この後は、全国でキリシタン取り締まりが徹底され、寺請制度などの制度によってキリシタンを摘発した。わずかに残った教徒は<a href="/wiki/%E9%9A%A0%E3%82%8C%E3%82%AD%E3%83%AA%E3%82%B7%E3%82%BF%E3%83%B3" title="隠れキリシタン">隠れキリシタン</a>として幕末まで信仰を持続した<sup id="cite_ref-98" class="reference"><a href="#cite_note-98"><span class="cite-bracket">[</span>78<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。</li> <li>1865年(<a href="/wiki/%E6%85%B6%E5%BF%9C" title="慶応">慶応</a>元年)には隠れキリシタンたちがフランス人宣教師に信仰を告白して世界的ニュースとなった。彼らはその後、明治政府に弾圧された(<a href="/wiki/%E6%B5%A6%E4%B8%8A%E5%9B%9B%E7%95%AA%E5%B4%A9%E3%82%8C" title="浦上四番崩れ">浦上四番崩れ</a>)<sup id="cite_ref-99" class="reference"><a href="#cite_note-99"><span class="cite-bracket">[</span>79<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="学問・思想"><span id=".E5.AD.A6.E5.95.8F.E3.83.BB.E6.80.9D.E6.83.B3"></span>学問・思想</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3&action=edit&section=33" title="節を編集: 学問・思想"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>江戸時代には、戦乱が静まり社会が安定し平和になったことと<a href="/wiki/%E7%B5%8C%E6%B8%88" title="経済">経済</a>活動が活発になったことにより、人々の言論活動も活発になり、多様な<a href="/wiki/%E5%AD%A6%E5%95%8F" title="学問">学問</a>が開花した。また経済の発展による<a href="/wiki/%E5%BA%B6%E6%B0%91" title="庶民">庶民</a>の台頭は、学問の担い手を生むこととなった。江戸時代の学問の特徴としては、研究者個人の直感的・連想的な思考を軸とする<a href="/wiki/%E4%B8%AD%E4%B8%96" title="中世">中世</a>的な発想で研究を進めるのではなく、文献などに基づき実証的に研究するという態度が現れたことが挙げられる。また一部には<a href="/wiki/%E8%BA%AB%E5%88%86" title="身分">身分</a>制度を否定したりする思想が現れた。このように、中世を離れ<a href="/wiki/%E8%BF%91%E4%BB%A3" title="近代">近代</a>に近い時期として、江戸時代は歴史の上で<a href="/wiki/%E8%BF%91%E4%B8%96" title="近世">近世</a>と定義されている<sup id="cite_ref-100" class="reference"><a href="#cite_note-100"><span class="cite-bracket">[</span>80<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>江戸時代中期になると、藩政改革の一環としての<a href="/wiki/%E8%97%A9%E6%A0%A1" title="藩校">藩校</a>開学が各地で行われるようになる。基本的には藩士の子弟に朱子学や<a href="/wiki/%E5%89%A3%E8%A1%93" title="剣術">剣術</a>を奨励・徹底するものだが、一部には医術や西洋技術を講義し、さらに庶民までも受講対象となるところもあった。庶民レベルでは、<a href="/wiki/%E5%83%A7" title="僧">僧侶</a>ら知識階級が庶民らの子どもを集めて基本的な読み書きを教えた。この<a href="/wiki/%E5%AF%BA%E5%AD%90%E5%B1%8B" title="寺子屋">寺子屋</a>が増えていったことで日本の識字率が高まっていき、幕末から明治にかけての近代化を支える原動力となった。また、京都や大坂などの大きな町では江戸時代初期から<a href="/wiki/%E4%BC%8A%E8%97%A4%E4%BB%81%E6%96%8E" title="伊藤仁斎">伊藤仁斎</a>が<a href="/wiki/%E5%8F%A4%E7%BE%A9%E5%A0%82" title="古義堂">古義堂</a>を開くなど、<a href="/wiki/%E7%A7%81%E5%A1%BE" title="私塾">私塾</a>を構えるところもあったが、江戸中期から郷村で村塾といわれる私塾が出てきた。 </p><p>鎖国否定論者でもある<a href="/wiki/%E5%92%8C%E8%BE%BB%E5%93%B2%E9%83%8E" title="和辻哲郎">和辻哲郎</a>は、「<a href="/wiki/%E6%85%B6%E9%95%B7" title="慶長">慶長</a>から<a href="/wiki/%E5%85%83%E7%A6%84" title="元禄">元禄</a>へかけて、すなわち十七世紀の間は、前代の余勢でまだ剛宕な精神や冒険的な精神が残っているが、その後は目に見えて日本人の創造活動が萎縮してくる」、「<a href="/wiki/%E4%B8%AD%E6%B1%9F%E8%97%A4%E6%A8%B9" title="中江藤樹">中江藤樹</a>、<a href="/wiki/%E7%86%8A%E6%B2%A2%E8%95%83%E5%B1%B1" title="熊沢蕃山">熊沢蕃山</a>、<a href="/wiki/%E5%B1%B1%E9%B9%BF%E7%B4%A0%E8%A1%8C" title="山鹿素行">山鹿素行</a>、<a href="/wiki/%E4%BC%8A%E8%97%A4%E4%BB%81%E6%96%8E" title="伊藤仁斎">伊藤仁斎</a>、やや遅れて<a href="/wiki/%E6%96%B0%E4%BA%95%E7%99%BD%E7%9F%B3" title="新井白石">新井白石</a>、<a href="/wiki/%E8%8D%BB%E7%94%9F%E5%BE%82%E5%BE%A0" title="荻生徂徠">荻生徂徠</a>などの示しているところを見れば、それはむしろ非常に優秀である。これらの学者がもし広い眼界の中で自由にのびのびとした教養を受けることができたのであったら、十七世紀の日本の思想界は、十分ヨーロッパのそれに伍することができたであろう。それを思うと、<a href="/wiki/%E6%9E%97%E7%BE%85%E5%B1%B1" title="林羅山">林羅山</a>などが文教の権を握ったということは、何とも名状のしようのない不愉快なことである」と評している<sup id="cite_ref-101" class="reference"><a href="#cite_note-101"><span class="cite-bracket">[</span>81<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <ul><li><a href="/wiki/%E5%B0%8A%E7%8E%8B%E8%AB%96" title="尊王論">尊王論</a>、<a href="/wiki/%E5%AE%9D%E6%9A%A6%E4%BA%8B%E4%BB%B6" title="宝暦事件">宝暦事件</a>、<a href="/wiki/%E6%98%8E%E5%92%8C%E4%BA%8B%E4%BB%B6" title="明和事件">明和事件</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%9F%B3%E9%96%80%E5%BF%83%E5%AD%A6" title="石門心学">心学</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%B0%B4%E6%88%B8%E5%AD%A6" title="水戸学">水戸学</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%98%AD%E5%AD%A6" title="蘭学">蘭学</a>、<a href="/wiki/%E5%AF%9B%E6%94%BF%E7%95%B0%E5%AD%A6%E3%81%AE%E7%A6%81" title="寛政異学の禁">寛政異学の禁</a>、<a href="/wiki/%E3%82%B7%E3%83%BC%E3%83%9C%E3%83%AB%E3%83%88%E4%BA%8B%E4%BB%B6" title="シーボルト事件">シーボルト事件</a>、<a href="/wiki/%E8%9B%AE%E7%A4%BE%E3%81%AE%E7%8D%84" title="蛮社の獄">蛮社の獄</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%92%8C%E7%AE%97" title="和算">和算</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="儒学"><span id=".E5.84.92.E5.AD.A6"></span>儒学</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3&action=edit&section=34" title="節を編集: 儒学"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%E8%AB%96%E8%AA%9E" title="論語">論語</a>をはじめとする儒教経典は、古代から仏教経典とともに日本に伝来しており、<a href="/wiki/%E5%AE%A4%E7%94%BA%E6%99%82%E4%BB%A3" title="室町時代">室町時代</a>には<a href="/wiki/%E4%BA%94%E5%B1%B1" title="五山">五山</a>の僧により読まれていた。<a href="/wiki/%E8%B1%8A%E8%87%A3%E7%A7%80%E5%90%89" title="豊臣秀吉">豊臣秀吉</a>の<a href="/wiki/%E6%96%87%E7%A6%84%E3%83%BB%E6%85%B6%E9%95%B7%E3%81%AE%E5%BD%B9" title="文禄・慶長の役">朝鮮出兵</a>の際、<a href="/wiki/%E5%A7%9C%E6%B2%86" title="姜沆">姜沆</a>らの朱子学者が連れ帰られたこと、また、徳川家康が論語を愛し、<a href="/wiki/%E8%97%A4%E5%8E%9F%E6%83%BA%E7%AA%A9" title="藤原惺窩">藤原惺窩</a>とその弟子<a href="/wiki/%E6%9E%97%E7%BE%85%E5%B1%B1" title="林羅山">林羅山</a>を重用したことで<a href="/wiki/%E6%9C%B1%E5%AD%90%E5%AD%A6" title="朱子学">朱子学</a>の研究が本格化した。幕府は<a href="/wiki/%E6%98%8C%E5%B9%B3%E5%9D%82%E5%AD%A6%E5%95%8F%E6%89%80" title="昌平坂学問所">昌平坂学問所</a>を徳川家私設の学問所として設立した。民間では「近江聖人」と呼ばれた<a href="/wiki/%E4%B8%AD%E6%B1%9F%E8%97%A4%E6%A8%B9" title="中江藤樹">中江藤樹</a>や、朱子の「祖述」を旨とした<a href="/wiki/%E5%B1%B1%E5%B4%8E%E9%97%87%E6%96%8E" title="山崎闇斎">山崎闇斎</a>の学派が存在し、民間にも朱子学は伝わっていった。<a href="/wiki/%E3%83%98%E3%83%AB%E3%83%9E%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%82%AA%E3%83%BC%E3%83%A0%E3%82%B9" title="ヘルマン・オームス">ヘルマン・オームス</a>は朱子学と神道を統合した闇斎学派によって「徳川イデオロギー」が完成したとする<sup id="cite_ref-102" class="reference"><a href="#cite_note-102"><span class="cite-bracket">[</span>82<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。<a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E5%AE%9A%E4%BF%A1" title="松平定信">松平定信</a>は<a href="/wiki/%E5%AF%9B%E6%94%BF%E7%95%B0%E5%AD%A6%E3%81%AE%E7%A6%81" title="寛政異学の禁">寛政異学の禁</a>で昌平坂学問所での朱子学以外の講義を禁じ、大坂の町人学問所である<a href="/wiki/%E6%87%90%E5%BE%B3%E5%A0%82" title="懐徳堂">懐徳堂</a>を公認した。<a href="/wiki/%E9%99%BD%E6%98%8E%E5%AD%A6" title="陽明学">陽明学</a>は中江藤樹の弟子である<a href="/wiki/%E7%86%8A%E6%B2%A2%E8%95%83%E5%B1%B1" title="熊沢蕃山">熊沢蕃山</a>が学んでいたほか、<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E5%A1%A9%E5%B9%B3%E5%85%AB%E9%83%8E" title="大塩平八郎">大塩平八郎</a>や<a href="/wiki/%E5%90%89%E7%94%B0%E6%9D%BE%E9%99%B0" title="吉田松陰">吉田松陰</a>ら幕末の<a href="/wiki/%E5%BF%97%E5%A3%AB" title="志士">志士</a>にも学ばれた。 </p> <ul><li><a href="/wiki/%E5%8F%A4%E5%AD%A6" title="古学">古学</a>、<a href="/wiki/%E5%8F%A4%E7%BE%A9%E5%AD%A6" title="古義学">古義学</a>、<a href="/wiki/%E5%8F%A4%E6%96%87%E8%BE%9E%E5%AD%A6" title="古文辞学">古文辞学</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="国学"><span id=".E5.9B.BD.E5.AD.A6"></span>国学</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3&action=edit&section=35" title="節を編集: 国学"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:%E5%A5%91%E6%B2%96%E3%80%81%E8%B3%80%E8%8C%82%E7%9C%9F%E6%B7%B5%E3%80%81%E6%9C%AC%E5%B1%85%E5%AE%A3%E9%95%B7%E5%AF%BE%E5%BA%A7%E7%94%BB%E5%83%8F.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/%E5%A5%91%E6%B2%96%E3%80%81%E8%B3%80%E8%8C%82%E7%9C%9F%E6%B7%B5%E3%80%81%E6%9C%AC%E5%B1%85%E5%AE%A3%E9%95%B7%E5%AF%BE%E5%BA%A7%E7%94%BB%E5%83%8F.jpg/300px-%E5%A5%91%E6%B2%96%E3%80%81%E8%B3%80%E8%8C%82%E7%9C%9F%E6%B7%B5%E3%80%81%E6%9C%AC%E5%B1%85%E5%AE%A3%E9%95%B7%E5%AF%BE%E5%BA%A7%E7%94%BB%E5%83%8F.jpg" decoding="async" width="300" height="211" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/%E5%A5%91%E6%B2%96%E3%80%81%E8%B3%80%E8%8C%82%E7%9C%9F%E6%B7%B5%E3%80%81%E6%9C%AC%E5%B1%85%E5%AE%A3%E9%95%B7%E5%AF%BE%E5%BA%A7%E7%94%BB%E5%83%8F.jpg/450px-%E5%A5%91%E6%B2%96%E3%80%81%E8%B3%80%E8%8C%82%E7%9C%9F%E6%B7%B5%E3%80%81%E6%9C%AC%E5%B1%85%E5%AE%A3%E9%95%B7%E5%AF%BE%E5%BA%A7%E7%94%BB%E5%83%8F.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/%E5%A5%91%E6%B2%96%E3%80%81%E8%B3%80%E8%8C%82%E7%9C%9F%E6%B7%B5%E3%80%81%E6%9C%AC%E5%B1%85%E5%AE%A3%E9%95%B7%E5%AF%BE%E5%BA%A7%E7%94%BB%E5%83%8F.jpg/600px-%E5%A5%91%E6%B2%96%E3%80%81%E8%B3%80%E8%8C%82%E7%9C%9F%E6%B7%B5%E3%80%81%E6%9C%AC%E5%B1%85%E5%AE%A3%E9%95%B7%E5%AF%BE%E5%BA%A7%E7%94%BB%E5%83%8F.jpg 2x" data-file-width="998" data-file-height="701" /></a><figcaption><a href="/wiki/%E5%9B%BD%E5%AD%A6#主な国学者" title="国学">国学の三哲</a>(左から<a href="/wiki/%E6%9C%AC%E5%B1%85%E5%AE%A3%E9%95%B7" title="本居宣長">本居宣長</a>、<a href="/wiki/%E5%A5%91%E6%B2%96" title="契沖">契沖</a>、<a href="/wiki/%E8%B3%80%E8%8C%82%E7%9C%9F%E6%B7%B5" title="賀茂真淵">賀茂真淵</a>)</figcaption></figure> <p>こうした<a href="/wiki/%E5%84%92%E6%95%99" title="儒教">儒学</a>に対抗する形で、江戸時代中期に<a href="/wiki/%E5%9B%BD%E5%AD%A6" title="国学">国学</a>が発生した。後世の文献や外国の思想に依拠することなく、日本古典を通じて日本固有の文化を明らかにしようとする学問である<sup id="cite_ref-FOOTNOTE國學院大學日本文化研究所編20221_103-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE國學院大學日本文化研究所編20221-103"><span class="cite-bracket">[</span>83<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。<a href="/wiki/%E5%A5%91%E6%B2%96" title="契沖">契沖</a>に始まり、<a href="/wiki/%E8%8D%B7%E7%94%B0%E6%98%A5%E6%BA%80" title="荷田春満">荷田春満</a>が学問として確立して以降、<a href="/wiki/%E8%B3%80%E8%8C%82%E7%9C%9F%E6%B7%B5" title="賀茂真淵">賀茂真淵</a>が江戸の町人たちに広め、<a href="/wiki/%E6%9C%AC%E5%B1%85%E5%AE%A3%E9%95%B7" title="本居宣長">本居宣長</a>が大成させた後、<a href="/wiki/%E5%B9%B3%E7%94%B0%E7%AF%A4%E8%83%A4" title="平田篤胤">平田篤胤</a>によって昇華された<sup id="cite_ref-FOOTNOTE中澤200626–37_104-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE中澤200626–37-104"><span class="cite-bracket">[</span>84<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。こうした歴史的進展に伴い、神道、歴史、有職故実、官職、文学などの諸学問全般にまで及んだ<sup id="cite_ref-FOOTNOTE中澤200612–13_105-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE中澤200612–13-105"><span class="cite-bracket">[</span>85<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>なお、国学という術語が一般化するのは明治以降で、江戸時代には「和学」や「古学」という呼称も使用されていた<sup id="cite_ref-FOOTNOTE中澤200616–17_106-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE中澤200616–17-106"><span class="cite-bracket">[</span>86<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="文化・芸術・風俗"><span id=".E6.96.87.E5.8C.96.E3.83.BB.E8.8A.B8.E8.A1.93.E3.83.BB.E9.A2.A8.E4.BF.97"></span>文化・芸術・風俗</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3&action=edit&section=36" title="節を編集: 文化・芸術・風俗"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>いくつかの地方では女性の平均的な結婚年齢は24歳で、男性は28歳だった。最初の子どもが生まれるのは結婚して3年というのが平均的だった。結婚した夫婦の半数は子ども2人以下で、あとの半数は1夫婦あたり4人から5人の出生数(養育数)だった<sup id="cite_ref-108" class="reference"><a href="#cite_note-108"><span class="cite-bracket">[</span>注釈 21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <ul><li><a href="/wiki/%E5%AF%9B%E6%B0%B8%E6%96%87%E5%8C%96" title="寛永文化">寛永文化</a>、<a href="/wiki/%E5%85%83%E7%A6%84%E6%96%87%E5%8C%96" title="元禄文化">元禄文化</a>、<a href="/wiki/%E5%A4%A9%E6%98%8E%E6%96%87%E5%8C%96" class="mw-redirect" title="天明文化">天明文化</a>、<a href="/wiki/%E5%8C%96%E6%94%BF%E6%96%87%E5%8C%96" title="化政文化">化政文化</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E7%94%BA%E4%BA%BA%E6%96%87%E5%8C%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="町人文化 (存在しないページ)">町人文化</a>、<a href="/wiki/%E4%B8%8A%E6%96%B9" title="上方">上方</a>と江戸、<a href="/wiki/%E3%81%84%E3%81%8D" title="いき">粋</a>(いき)と<a href="/wiki/%E9%80%9A" class="mw-disambig" title="通">通</a>(つう)</li> <li><a href="/wiki/%E6%B1%9F%E6%88%B8%E3%81%A3%E5%AD%90" title="江戸っ子">江戸っ子</a></li></ul> <dl><dt><a href="/wiki/%E6%96%87%E8%8A%B8" class="mw-disambig" title="文芸">文芸</a></dt></dl> <ul><li><b><a href="/wiki/%E4%BF%B3%E8%AB%A7" title="俳諧">俳諧</a></b>:<a href="/wiki/%E6%9D%BE%E6%B0%B8%E8%B2%9E%E5%BE%B3" title="松永貞徳">松永貞徳</a>(貞門俳諧)、<a href="/wiki/%E8%A5%BF%E5%B1%B1%E5%AE%97%E5%9B%A0" title="西山宗因">西山宗因</a>(談林俳諧)、<a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B0%BE%E8%8A%AD%E8%95%89" title="松尾芭蕉">松尾芭蕉</a>(蕉風俳諧)、<a href="/wiki/%E4%B8%8E%E8%AC%9D%E8%95%AA%E6%9D%91" title="与謝蕪村">与謝蕪村</a>、<a href="/wiki/%E5%B0%8F%E6%9E%97%E4%B8%80%E8%8C%B6" title="小林一茶">小林一茶</a></li> <li><b><a href="/wiki/%E6%88%AF%E4%BD%9C" title="戯作">戯作</a></b> <ul><li><b><a href="/wiki/%E8%8D%89%E5%8F%8C%E7%B4%99" title="草双紙">草双紙</a></b>:<a href="/wiki/%E6%B5%85%E4%BA%95%E4%BA%86%E6%84%8F" title="浅井了意">浅井了意</a>・<a href="/wiki/%E9%88%B4%E6%9C%A8%E6%AD%A3%E4%B8%89" title="鈴木正三">鈴木正三</a>ほか『<a href="/wiki/%E4%BB%AE%E5%90%8D%E8%8D%89%E5%AD%90" title="仮名草子">仮名草子</a>』、<a href="/wiki/%E4%BA%95%E5%8E%9F%E8%A5%BF%E9%B6%B4" title="井原西鶴">井原西鶴</a>『<a href="/wiki/%E6%B5%AE%E4%B8%96%E8%8D%89%E5%AD%90" title="浮世草子">浮世草子</a>』</li> <li><b><a href="/wiki/%E8%AB%87%E7%BE%A9%E6%9C%AC" title="談義本">談義本</a></b>・<b><a href="/wiki/%E6%BB%91%E7%A8%BD%E6%9C%AC" title="滑稽本">滑稽本</a></b>:<a href="/wiki/%E5%8D%81%E8%BF%94%E8%88%8E%E4%B8%80%E4%B9%9D" title="十返舎一九">十返舎一九</a>『<a href="/wiki/%E6%9D%B1%E6%B5%B7%E9%81%93%E4%B8%AD%E8%86%9D%E6%A0%97%E6%AF%9B" title="東海道中膝栗毛">東海道中膝栗毛</a>』、<a href="/wiki/%E5%BC%8F%E4%BA%AD%E4%B8%89%E9%A6%AC" title="式亭三馬">式亭三馬</a>『<a href="/wiki/%E6%B5%AE%E4%B8%96%E9%A2%A8%E5%91%82" title="浮世風呂">浮世風呂</a>』</li> <li><b><a href="/wiki/%E8%AA%AD%E6%9C%AC" title="読本">読本</a></b>:<a href="/wiki/%E4%B8%8A%E7%94%B0%E7%A7%8B%E6%88%90" title="上田秋成">上田秋成</a>『<a href="/wiki/%E9%9B%A8%E6%9C%88%E7%89%A9%E8%AA%9E" title="雨月物語">雨月物語</a>』、<a href="/wiki/%E6%9B%B2%E4%BA%AD%E9%A6%AC%E7%90%B4" title="曲亭馬琴">曲亭馬琴</a>『<a href="/wiki/%E5%8D%97%E7%B7%8F%E9%87%8C%E8%A6%8B%E5%85%AB%E7%8A%AC%E4%BC%9D" title="南総里見八犬伝">南総里見八犬伝</a>』</li> <li><b><a href="/wiki/%E6%B4%92%E8%90%BD%E6%9C%AC" title="洒落本">洒落本</a></b>:<a href="/wiki/%E5%B1%B1%E6%9D%B1%E4%BA%AC%E4%BC%9D" title="山東京伝">山東京伝</a>『<a href="/w/index.php?title=%E4%BB%95%E6%87%B8%E6%96%87%E5%BA%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="仕懸文庫 (存在しないページ)">仕懸文庫</a>』</li> <li><b><a href="/wiki/%E9%BB%84%E8%A1%A8%E7%B4%99" title="黄表紙">黄表紙</a></b>:<a href="/wiki/%E6%81%8B%E5%B7%9D%E6%98%A5%E7%94%BA" title="恋川春町">恋川春町</a>『<a href="/w/index.php?title=%E9%87%91%E3%80%85%E5%85%88%E7%94%9F%E6%A0%84%E8%8F%AF%E5%A4%A2&action=edit&redlink=1" class="new" title="金々先生栄華夢 (存在しないページ)">金々先生栄華夢</a>』</li> <li><b><a href="/wiki/%E4%BA%BA%E6%83%85%E6%9C%AC" title="人情本">人情本</a></b>:<a href="/wiki/%E7%82%BA%E6%B0%B8%E6%98%A5%E6%B0%B4" title="為永春水">為永春水</a>『<a href="/wiki/%E6%98%A5%E8%89%B2%E6%A2%85%E5%85%90%E8%AA%89%E7%BE%8E" title="春色梅児誉美">春色梅児誉美</a>』</li> <li><b><a href="/wiki/%E5%90%88%E5%B7%BB" title="合巻">合巻</a></b>:<a href="/wiki/%E6%9F%B3%E4%BA%AD%E7%A8%AE%E5%BD%A6" title="柳亭種彦">柳亭種彦</a>『<a href="/wiki/%E5%81%90%E7%B4%AB%E7%94%B0%E8%88%8E%E6%BA%90%E6%B0%8F" title="偐紫田舎源氏">偐紫田舎源氏</a>』</li></ul></li></ul> <dl><dt><a href="/wiki/%E8%8A%B8%E8%83%BD" title="芸能">芸能</a></dt></dl> <ul><li><b><a href="/wiki/%E6%96%87%E6%A5%BD" title="文楽">人形浄瑠璃</a></b>:<a href="/wiki/%E8%BF%91%E6%9D%BE%E9%96%80%E5%B7%A6%E8%A1%9B%E9%96%80" title="近松門左衛門">近松門左衛門</a>、<a href="/wiki/%E7%B4%80%E6%B5%B7%E9%9F%B3" title="紀海音">紀海音</a>、<a href="/wiki/%E7%AB%B9%E6%9C%AC%E7%BE%A9%E5%A4%AA%E5%A4%AB" title="竹本義太夫">竹本義太夫</a>、<a href="/wiki/%E8%B1%8A%E7%AB%B9%E8%8B%A5%E5%A4%A7%E5%A4%AB" class="mw-redirect" title="豊竹若大夫">豊竹若大夫</a>、<a href="/wiki/%E7%AB%B9%E7%94%B0%E5%87%BA%E9%9B%B2" title="竹田出雲">二代目竹田出雲</a></li> <li><b><a href="/wiki/%E6%AD%8C%E8%88%9E%E4%BC%8E" title="歌舞伎">歌舞伎</a></b> <ul><li>役者:<a href="/wiki/%E5%B8%82%E5%B7%9D%E5%9C%98%E5%8D%81%E9%83%8E" title="市川團十郎">初代・二代目・四代目・七代目 市川團十郎</a>、<a href="/wiki/%E5%B5%90%E4%B8%89%E5%8F%B3%E8%A1%9B%E9%96%80_(%E5%88%9D%E4%BB%A3)" title="嵐三右衛門 (初代)">初代嵐三右衛門</a>、<a href="/wiki/%E5%9D%82%E7%94%B0%E8%97%A4%E5%8D%81%E9%83%8E_(%E5%88%9D%E4%BB%A3)" title="坂田藤十郎 (初代)">初代坂田藤十郎</a>、<a href="/wiki/%E7%80%AC%E5%B7%9D%E8%8F%8A%E4%B9%8B%E4%B8%9E_(3%E4%BB%A3%E7%9B%AE)" title="瀬川菊之丞 (3代目)">三代目瀬川菊之丞</a>、<a href="/wiki/%E4%B8%AD%E6%9D%91%E5%AF%8C%E5%8D%81%E9%83%8E_(%E5%88%9D%E4%BB%A3)" title="中村富十郎 (初代)">初代中村富十郎</a>、<a href="/wiki/%E5%B0%BE%E4%B8%8A%E8%8F%8A%E4%BA%94%E9%83%8E_(3%E4%BB%A3%E7%9B%AE)" title="尾上菊五郎 (3代目)">三代目尾上菊五郎</a>、<a href="/wiki/%E4%B8%AD%E6%9D%91%E6%AD%8C%E5%8F%B3%E8%A1%9B%E9%96%80_(3%E4%BB%A3%E7%9B%AE)" title="中村歌右衛門 (3代目)">三代目中村歌右衛門</a>、<a href="/wiki/%E6%9D%BE%E6%9C%AC%E5%B9%B8%E5%9B%9B%E9%83%8E_(5%E4%BB%A3%E7%9B%AE)" title="松本幸四郎 (5代目)">五代目松本幸四郎</a></li> <li>作者:<a href="/wiki/%E4%B8%A6%E6%9C%A8%E4%BA%94%E7%93%B6" title="並木五瓶">初代並木五瓶</a>、<a href="/wiki/%E4%B8%A6%E6%9C%A8%E5%AE%97%E8%BC%94" title="並木宗輔">並木宗輔</a>、<a href="/w/index.php?title=%E4%B8%A6%E6%9C%A8%E6%AD%A3%E4%B8%89&action=edit&redlink=1" class="new" title="並木正三 (存在しないページ)">並木正三</a>、<a href="/wiki/%E9%B6%B4%E5%B1%8B%E5%8D%97%E5%8C%97_(4%E4%BB%A3%E7%9B%AE)" title="鶴屋南北 (4代目)">四代目鶴屋南北</a>、<a href="/wiki/%E6%B2%B3%E7%AB%B9%E9%BB%99%E9%98%BF%E5%BC%A5" title="河竹黙阿弥">二代目河竹新七(黙阿弥)</a></li></ul></li> <li><b><a href="/wiki/%E6%97%A5%E6%9C%AC%E8%88%9E%E8%B8%8A" title="日本舞踊">舞踊</a></b> <ul><li><b><a href="/wiki/%E8%88%9E" title="舞">舞</a></b>:<a href="/wiki/%E8%83%BD%E6%A5%BD" title="能楽">能楽</a>を除き、徐々に衰えた。</li> <li><b><a href="/wiki/%E8%B8%8A%E3%82%8A" title="踊り">踊</a></b>:<a href="/wiki/%E5%BF%B5%E4%BB%8F%E8%B8%8A%E3%82%8A" title="念仏踊り">念仏踊り</a>、<a href="/wiki/%E7%9B%86%E8%B8%8A%E3%82%8A" title="盆踊り">盆踊り</a></li> <li><b><a href="/wiki/%E6%97%A5%E6%9C%AC%E8%88%9E%E8%B8%8A#振り" title="日本舞踊">振</a></b>:<a href="/wiki/%E6%AD%8C%E8%88%9E%E4%BC%8E%E8%88%9E%E8%B8%8A" title="歌舞伎舞踊">歌舞伎舞踊</a>、<a href="/wiki/%E4%B8%8A%E6%96%B9%E8%88%9E" title="上方舞">上方舞</a></li></ul></li> <li><b><a href="/wiki/%E6%BC%94%E8%8A%B8" title="演芸">演芸</a></b> <ul><li><b><a href="/wiki/%E8%90%BD%E8%AA%9E" title="落語">落語</a></b>:<a href="/wiki/%E9%B9%BF%E9%87%8E%E6%AD%A6%E5%B7%A6%E8%A1%9B%E9%96%80" title="鹿野武左衛門">鹿野武左衛門</a>、<a href="/wiki/%E9%9C%B2%E3%81%AE%E4%BA%94%E9%83%8E%E5%85%B5%E8%A1%9B#初代" title="露の五郎兵衛">初代露の五郎兵衛</a>、<a href="/wiki/%E7%B1%B3%E6%B2%A2%E5%BD%A6%E5%85%AB#初代" title="米沢彦八">初代米沢彦八</a>、<a href="/wiki/%E4%B8%89%E9%81%8A%E4%BA%AD%E5%9C%93%E6%9C%9D#初代" title="三遊亭圓朝">初代三遊亭圓朝</a></li> <li><b><a href="/wiki/%E8%AC%9B%E8%AB%87" title="講談">講談</a></b></li> <li><b><a href="/wiki/%E6%B0%B4%E8%8A%B8" title="水芸">水芸</a></b></li> <li><b><a href="/wiki/%E7%B4%99%E5%88%87%E3%82%8A" title="紙切り">紙切</a></b></li></ul></li></ul> <dl><dt>音楽</dt></dl> <ul><li><b><a href="/w/index.php?title=%E4%B8%89%E5%91%B3%E7%B7%9A%E9%9F%B3%E6%A5%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="三味線音楽 (存在しないページ)">三味線音楽</a></b> <ul><li><a href="/wiki/%E6%AD%8C%E3%81%84%E3%82%82%E3%81%AE" title="歌いもの">歌いもの</a> <ul><li><b><a href="/wiki/%E5%9C%B0%E6%AD%8C" title="地歌">地歌</a></b> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%E4%B8%89%E5%91%B3%E7%B7%9A%E7%B5%84%E6%AD%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="三味線組歌 (存在しないページ)">三味線組歌</a>:<a href="/wiki/%E7%9F%B3%E6%9D%91%E6%A4%9C%E6%A0%A1" title="石村検校">石村検校</a>『<a href="/w/index.php?title=%E7%90%89%E7%90%83%E7%B5%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="琉球組 (存在しないページ)">琉球組</a>』、<a href="/wiki/%E9%87%8E%E5%B7%9D%E6%A4%9C%E6%A0%A1" title="野川検校">野川検校</a>、<a href="/wiki/%E6%9F%B3%E5%B7%9D%E6%A4%9C%E6%A0%A1" title="柳川検校">柳川検校</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E8%8A%9D%E5%B1%85%E6%AD%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="芝居歌 (存在しないページ)">芝居歌</a>:<a href="/w/index.php?title=%E5%B2%B8%E9%87%8E%E6%B2%BB%E6%9C%97%E5%B7%A6&action=edit&redlink=1" class="new" title="岸野治朗左 (存在しないページ)">岸野治朗左</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E9%95%B7%E6%AD%8C%E7%89%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="長歌物 (存在しないページ)">長歌物</a>:<a href="/wiki/%E4%BD%90%E5%B1%B1%E6%A4%9C%E6%A0%A1" title="佐山検校">佐山検校</a>『<a href="/wiki/%E8%BA%91%E8%BA%85#音楽" class="mw-redirect" title="躑躅">躑躅</a>』、<a href="/w/index.php?title=%E6%B5%85%E5%88%A9%E6%A4%9C%E6%A0%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="浅利検校 (存在しないページ)">浅利検校</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E7%AB%AF%E6%AD%8C%E7%89%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="端歌物 (存在しないページ)">端歌物</a>:<a href="/w/index.php?title=%E8%97%A4%E6%B0%B8%E6%A4%9C%E6%A0%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="藤永検校 (存在しないページ)">藤永検校</a>、<a href="/wiki/%E6%94%BF%E5%B3%B6%E6%A4%9C%E6%A0%A1" title="政島検校">政島検校</a>、<a href="/w/index.php?title=%E9%B6%B4%E5%B1%B1%E5%8B%BE%E5%BD%93&action=edit&redlink=1" class="new" title="鶴山勾当 (存在しないページ)">鶴山勾当</a>、<a href="/wiki/%E5%B3%B0%E5%B4%8E%E5%8B%BE%E5%BD%93" title="峰崎勾当">峰崎勾当</a>『<a href="/w/index.php?title=%E9%9B%AA_(%E5%9C%B0%E6%AD%8C)&action=edit&redlink=1" class="new" title="雪 (地歌) (存在しないページ)">雪</a>』『<a href="/w/index.php?title=%E8%A2%96%E9%A6%99%E7%82%89&action=edit&redlink=1" class="new" title="袖香炉 (存在しないページ)">袖香炉</a>』</li> <li><a href="/wiki/%E8%AC%A1%E6%9B%B2" title="謡曲">謡曲物</a>:<a href="/w/index.php?title=%E8%97%A4%E5%B0%BE%E5%8B%BE%E5%BD%93&action=edit&redlink=1" class="new" title="藤尾勾当 (存在しないページ)">藤尾勾当</a>『<a href="/w/index.php?title=%E5%B1%8B%E5%B3%B6_(%E5%9C%B0%E6%AD%8C)&action=edit&redlink=1" class="new" title="屋島 (地歌) (存在しないページ)">屋島</a>』『<a href="/wiki/%E8%99%AB%E3%81%AE%E9%9F%B3" title="虫の音">虫の音</a>』『<a href="/wiki/%E9%89%84%E8%BC%AA" title="鉄輪">鉄輪</a>』</li> <li><a href="/wiki/%E6%89%8B%E4%BA%8B%E7%89%A9" title="手事物">手事物</a>:<a href="/w/index.php?title=%E6%B7%B1%E8%8D%89%E6%A4%9C%E6%A0%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="深草検校 (存在しないページ)">深草検校</a>『<a href="/w/index.php?title=%E3%81%95%E3%82%89%E3%81%97_(%E5%9C%B0%E6%AD%8C)&action=edit&redlink=1" class="new" title="さらし (地歌) (存在しないページ)">さらし</a>』 <ul><li><a href="/wiki/%E5%B3%B0%E5%B4%8E%E5%8B%BE%E5%BD%93" title="峰崎勾当">峰崎勾当</a>:『<a href="/wiki/%E6%AE%8B%E6%9C%88" title="残月">残月</a>』『<a href="/wiki/%E8%B6%8A%E5%BE%8C%E7%8D%85%E5%AD%90" title="越後獅子">越後獅子</a>』『<a href="/w/index.php?title=%E5%90%BE%E5%A6%BB%E7%8D%85%E5%AD%90&action=edit&redlink=1" class="new" title="吾妻獅子 (存在しないページ)">吾妻獅子</a>』『<a href="/wiki/%E7%8E%89%E6%A4%BF" class="mw-disambig" title="玉椿">玉椿</a>』</li> <li><a href="/w/index.php?title=%E6%9D%BE%E5%B3%B6%E6%A4%9C%E6%A0%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="松島検校 (存在しないページ)">松島検校</a>:『<a href="/w/index.php?title=%E6%A4%BF%E5%B0%BD%E3%81%97&action=edit&redlink=1" class="new" title="椿尽し (存在しないページ)">椿尽し</a>』</li> <li><a href="/w/index.php?title=%E8%8F%8A%E5%B4%8E%E6%A4%9C%E6%A0%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="菊崎検校 (存在しないページ)">菊崎検校</a>:『<a href="/wiki/%E8%A5%BF%E8%A1%8C%E6%A1%9C" title="西行桜">西行桜</a>』</li> <li><a href="/w/index.php?title=%E5%9B%BD%E5%B1%B1%E5%8B%BE%E5%BD%93&action=edit&redlink=1" class="new" title="国山勾当 (存在しないページ)">国山勾当</a>:『<a href="/wiki/%E7%8E%89%E5%B7%9D" class="mw-disambig" title="玉川">玉川</a>』</li> <li><a href="/w/index.php?title=%E4%B8%89%E3%81%A4%E6%A9%8B%E5%8B%BE%E5%BD%93&action=edit&redlink=1" class="new" title="三つ橋勾当 (存在しないページ)">三つ橋勾当</a>:『<a href="/wiki/%E6%9D%BE%E7%AB%B9%E6%A2%85" title="松竹梅">松竹梅</a>』『<a href="/w/index.php?title=%E6%A0%B9%E6%9B%B3%E3%81%AE%E6%9D%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="根曳の松 (存在しないページ)">根曳の松</a>』</li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E6%B5%A6%E6%A4%9C%E6%A0%A1" title="松浦検校">松浦検校</a>:『<a href="/w/index.php?title=%E5%9B%9B%E5%AD%A3%E3%81%AE%E7%9C%BA&action=edit&redlink=1" class="new" title="四季の眺 (存在しないページ)">四季の眺</a>』『<a href="/w/index.php?title=%E6%B7%B1%E5%A4%9C%E3%81%AE%E6%9C%88&action=edit&redlink=1" class="new" title="深夜の月 (存在しないページ)">深夜の月</a>』『<a href="/w/index.php?title=%E5%9B%9B%E3%81%A4%E3%81%AE%E6%B0%91&action=edit&redlink=1" class="new" title="四つの民 (存在しないページ)">四つの民</a>』『<a href="/w/index.php?title=%E5%AE%87%E6%B2%BB%E5%B7%A1%E3%82%8A&action=edit&redlink=1" class="new" title="宇治巡り (存在しないページ)">宇治巡り</a>』『<a href="/w/index.php?title=%E7%8E%89%E3%81%AE%E5%8F%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="玉の台 (存在しないページ)">玉の台</a>』『<a href="/w/index.php?title=%E6%96%B0%E6%B5%AE%E8%88%9F&action=edit&redlink=1" class="new" title="新浮舟 (存在しないページ)">新浮舟</a>』『<a href="/wiki/%E8%8B%A5%E8%8F%9C" class="mw-disambig" title="若菜">若菜</a>』『<a href="/w/index.php?title=%E9%87%8C%E3%81%AE%E6%98%A5&action=edit&redlink=1" class="new" title="里の春 (存在しないページ)">里の春</a>』『<a href="/w/index.php?title=%E6%9C%AB%E3%81%AE%E5%A5%91&action=edit&redlink=1" class="new" title="末の契 (存在しないページ)">末の契</a>』『<a href="/w/index.php?title=%E6%96%B0%E6%9D%BE%E5%B0%BD%E3%81%97&action=edit&redlink=1" class="new" title="新松尽し (存在しないページ)">新松尽し</a>』『<a href="/w/index.php?title=%E4%B8%89%E3%81%A4%E6%81%8B%E6%85%95&action=edit&redlink=1" class="new" title="三つ恋慕 (存在しないページ)">三つ恋慕</a>』『<a href="/w/index.php?title=%E9%87%8C%E3%81%AE%E6%9A%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="里の暁 (存在しないページ)">里の暁</a>』『<a href="/w/index.php?title=%E9%B3%A5%E8%BF%BD_(%E5%9C%B0%E6%AD%8C)&action=edit&redlink=1" class="new" title="鳥追 (地歌) (存在しないページ)">鳥追</a>』</li> <li><a href="/wiki/%E7%9F%B3%E5%B7%9D%E5%8B%BE%E5%BD%93" title="石川勾当">石川勾当</a>:『<a href="/wiki/%E5%85%AB%E9%87%8D%E8%A1%A3" title="八重衣">八重衣</a>』『<a href="/w/index.php?title=%E6%96%B0%E9%9D%92%E6%9F%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="新青柳 (存在しないページ)">新青柳</a>』『<a href="/wiki/%E8%9E%8D" title="融">融</a>』『<a href="/w/index.php?title=%E6%96%B0%E5%A8%98%E9%81%93%E6%88%90%E5%AF%BA&action=edit&redlink=1" class="new" title="新娘道成寺 (存在しないページ)">新娘道成寺</a>』</li> <li><a href="/wiki/%E8%8F%8A%E5%B2%A1%E6%A4%9C%E6%A0%A1" title="菊岡検校">菊岡検校</a>:『<a href="/w/index.php?title=%E5%BE%A1%E5%B1%B1%E7%8D%85%E5%AD%90&action=edit&redlink=1" class="new" title="御山獅子 (存在しないページ)">御山獅子</a>』『<a href="/wiki/%E8%8C%B6%E9%9F%B3%E9%A0%AD" title="茶音頭">茶音頭</a>』『<a href="/w/index.php?title=%E6%A5%AB%E6%9E%95&action=edit&redlink=1" class="new" title="楫枕 (存在しないページ)">楫枕</a>』『<a href="/w/index.php?title=%E4%BB%8A%E5%B0%8F%E7%94%BA&action=edit&redlink=1" class="new" title="今小町 (存在しないページ)">今小町</a>』『<a href="/w/index.php?title=%E7%A3%AF%E5%8D%83%E9%B3%A5&action=edit&redlink=1" class="new" title="磯千鳥 (存在しないページ)">磯千鳥</a>』『<a href="/wiki/%E5%A4%95%E9%A1%94_(%E5%9C%B0%E6%AD%8C)" title="夕顔 (地歌)">夕顔</a>』『<a href="/w/index.php?title=%E7%AC%B9%E3%81%AE%E9%9C%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="笹の露 (存在しないページ)">笹の露</a>』『<a href="/w/index.php?title=%E9%95%B7%E7%AD%89%E3%81%AE%E6%98%A5&action=edit&redlink=1" class="new" title="長等の春 (存在しないページ)">長等の春</a>』『<a href="/w/index.php?title=%E8%8A%A5%E5%AD%90%E3%81%AE%E8%8A%B1_(%E5%9C%B0%E6%AD%8C)&action=edit&redlink=1" class="new" title="芥子の花 (地歌) (存在しないページ)">芥子の花</a>』『<a href="/w/index.php?title=%E6%A2%85%E3%81%AE%E6%98%A5&action=edit&redlink=1" class="new" title="梅の春 (存在しないページ)">梅の春</a>』『<a href="/w/index.php?title=%E5%9C%92%E3%81%AE%E7%A7%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="園の秋 (存在しないページ)">園の秋</a>』『<a href="/w/index.php?title=%E3%81%BE%E3%81%BE%E3%81%AE%E5%B7%9D&action=edit&redlink=1" class="new" title="ままの川 (存在しないページ)">ままの川</a>』『<a href="/w/index.php?title=%E8%88%9F%E3%81%AE%E5%A4%A2&action=edit&redlink=1" class="new" title="舟の夢 (存在しないページ)">舟の夢</a>』</li> <li><a href="/wiki/%E5%85%89%E5%B4%8E%E6%A4%9C%E6%A0%A1" title="光崎検校">光崎検校</a>:『<a href="/w/index.php?title=%E6%A1%9C%E5%B7%9D_(%E5%9C%B0%E6%AD%8C)&action=edit&redlink=1" class="new" title="桜川 (地歌) (存在しないページ)">桜川</a>』『<a href="/wiki/%E4%B8%83%E5%B0%8F%E7%94%BA" title="七小町">七小町</a>』『<a href="/w/index.php?title=%E5%88%9D%E9%9F%B3_(%E5%9C%B0%E6%AD%8C)&action=edit&redlink=1" class="new" title="初音 (地歌) (存在しないページ)">初音</a>』『<a href="/w/index.php?title=%E5%8D%83%E4%BB%A3%E3%81%AE%E9%B6%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="千代の鶯 (存在しないページ)">千代の鶯</a>』『<a href="/w/index.php?title=%E5%A4%9C%E3%80%85%E3%81%AE%E6%98%9F&action=edit&redlink=1" class="new" title="夜々の星 (存在しないページ)">夜々の星</a>』『<a href="/w/index.php?title=%E6%A1%82%E7%94%B7_(%E5%9C%B0%E6%AD%8C)&action=edit&redlink=1" class="new" title="桂男 (地歌) (存在しないページ)">桂男</a>』</li> <li><a href="/w/index.php?title=%E5%9C%A8%E5%8E%9F%E5%8B%BE%E5%BD%93&action=edit&redlink=1" class="new" title="在原勾当 (存在しないページ)">在原勾当</a>:『<a href="/w/index.php?title=%E3%81%95%E3%82%80%E3%81%97%E3%82%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="さむしろ (存在しないページ)">さむしろ</a>』『<a href="/w/index.php?title=%E6%9D%BE%E3%81%AE%E5%AF%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="松の寿 (存在しないページ)">松の寿</a>』</li> <li><a href="/w/index.php?title=%E8%8F%8A%E5%B1%B1%E6%A4%9C%E6%A0%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="菊山検校 (存在しないページ)">菊山検校</a>:『<a href="/w/index.php?title=%E6%98%A5%E3%81%AE%E6%9B%99&action=edit&redlink=1" class="new" title="春の曙 (存在しないページ)">春の曙</a>』</li> <li><a href="/wiki/%E5%90%89%E6%B2%A2%E6%A4%9C%E6%A0%A1" title="吉沢検校">吉沢検校</a>:『<a href="/w/index.php?title=%E7%8E%89%E3%81%8F%E3%81%97%E3%81%92&action=edit&redlink=1" class="new" title="玉くしげ (存在しないページ)">玉くしげ</a>』『<a href="/w/index.php?title=%E6%B7%B1%E5%B1%B1%E6%9C%A8&action=edit&redlink=1" class="new" title="深山木 (存在しないページ)">深山木</a>』『<a href="/w/index.php?title=%E8%8A%B1%E3%81%AE%E7%B8%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="花の縁 (存在しないページ)">花の縁</a>』『<a href="/w/index.php?title=%E6%96%B0%E5%B1%B1%E5%A7%A5&action=edit&redlink=1" class="new" title="新山姥 (存在しないページ)">新山姥</a>』『<a href="/w/index.php?title=%E5%A4%8F%E8%A1%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="夏衣 (存在しないページ)">夏衣</a>』</li> <li><a href="/w/index.php?title=%E5%B9%BE%E5%B1%B1%E6%A4%9C%E6%A0%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="幾山検校 (存在しないページ)">幾山検校</a>:『<a href="/w/index.php?title=%E8%90%A9%E3%81%AE%E9%9C%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="萩の露 (存在しないページ)">萩の露</a>』『<a href="/w/index.php?title=%E6%89%93%E7%9B%A4&action=edit&redlink=1" class="new" title="打盤 (存在しないページ)">打盤</a>』『<a href="/wiki/%E6%A8%AA%E6%A7%8C" class="mw-redirect" title="横槌">横槌</a>』『<a href="/w/index.php?title=%E6%96%B0%E7%8E%89%E9%AC%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="新玉鬘 (存在しないページ)">新玉鬘</a>』『<a href="/w/index.php?title=%E5%9B%9B%E5%AD%A3%E3%81%AE%E5%AF%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="四季の寿 (存在しないページ)">四季の寿</a>』『<a href="/w/index.php?title=%E5%B7%9D%E5%8D%83%E9%B3%A5&action=edit&redlink=1" class="new" title="川千鳥 (存在しないページ)">川千鳥</a>』『<a href="/w/index.php?title=%E7%A3%AF%E3%81%AE%E6%98%A5&action=edit&redlink=1" class="new" title="磯の春 (存在しないページ)">磯の春</a>』</li> <li><a href="/wiki/%E8%91%9B%E5%8E%9F%E5%8B%BE%E5%BD%93" title="葛原勾当">葛原勾当</a>:『<a href="/w/index.php?title=%E8%8A%B1%E5%BD%A2%E8%A6%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="花形見 (存在しないページ)">花形見</a>』</li> <li><a href="/w/index.php?title=%E5%85%89%E7%80%AC%E9%83%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="光瀬都 (存在しないページ)">光瀬都</a></li></ul></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%E9%95%B7%E5%94%84" title="長唄">長唄</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%AD%8C%E6%B2%A2" class="mw-redirect" title="歌沢">歌沢</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%AB%AF%E5%94%84" title="端唄">端唄</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B0%8F%E5%94%84" title="小唄">小唄</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%E6%B5%84%E7%91%A0%E7%92%83" title="浄瑠璃">浄瑠璃</a>(<a href="/wiki/%E8%AA%9E%E3%82%8A%E7%89%A9" class="mw-redirect" title="語り物">語り物</a>) <ul><li><a href="/wiki/%E7%BE%A9%E5%A4%AA%E5%A4%AB%E7%AF%80" title="義太夫節">義太夫節</a>、<a href="/w/index.php?title=%E8%B1%8A%E5%BE%8C%E7%AF%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="豊後節 (存在しないページ)">豊後節</a>、<a href="/wiki/%E5%B8%B8%E7%A3%90%E6%B4%A5%E7%AF%80" title="常磐津節">常磐津節</a>、<a href="/wiki/%E6%B8%85%E5%85%83%E7%AF%80" title="清元節">清元節</a>、<a href="/w/index.php?title=%E5%8D%8A%E5%A4%AA%E5%A4%AB%E7%AF%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="半太夫節 (存在しないページ)">半太夫節</a>、<a href="/wiki/%E6%B2%B3%E6%9D%B1%E7%AF%80" title="河東節">河東節</a>、<a href="/wiki/%E5%AE%AE%E5%9C%92%E7%AF%80" class="mw-redirect" title="宮園節">宮園節</a>、<a href="/wiki/%E4%B8%80%E4%B8%AD%E7%AF%80" title="一中節">一中節</a>、<a href="/wiki/%E5%AF%8C%E6%9C%AC%E7%AF%80" title="富本節">富本節</a>、<a href="/wiki/%E6%96%B0%E5%86%85%E7%AF%80" title="新内節">新内節</a>、<a href="/w/index.php?title=%E7%B9%81%E5%A4%AA%E5%A4%AB%E7%AF%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="繁太夫節 (存在しないページ)">繁太夫節</a>、<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E8%96%A9%E6%91%A9%E7%AF%80" class="mw-redirect" title="大薩摩節">大薩摩節</a>、<a href="/wiki/%E8%8D%BB%E6%B1%9F%E7%AF%80" title="荻江節">荻江節</a></li></ul></li></ul></li> <li><b><a href="/wiki/%E4%B8%89%E6%9B%B2" title="三曲">三曲</a></b> <ul><li>地歌</li> <li><b><a href="/wiki/%E7%AE%8F%E6%9B%B2" title="箏曲">箏曲</a></b> <ul><li><b><a href="/w/index.php?title=%E7%AD%91%E7%B4%AB%E7%AE%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="筑紫箏 (存在しないページ)">筑紫箏</a></b>:<a href="/wiki/%E8%B3%A2%E9%A0%86" title="賢順">賢順</a>、<a href="/w/index.php?title=%E6%B3%95%E6%B0%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="法水 (存在しないページ)">法水</a></li> <li><b><a href="/w/index.php?title=%E5%85%AB%E6%A9%8B%E6%B5%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="八橋流 (存在しないページ)">八橋流</a></b>:<a href="/wiki/%E5%85%AB%E6%A9%8B%E6%A4%9C%E6%A0%A1" title="八橋検校">八橋検校</a>、<a href="/wiki/%E5%8C%97%E5%B3%B6%E6%A4%9C%E6%A0%A1" title="北島検校">北島検校</a></li> <li><b><a href="/wiki/%E7%94%9F%E7%94%B0%E6%B5%81" class="mw-redirect" title="生田流">生田流</a></b>系諸派:<a href="/wiki/%E7%94%9F%E7%94%B0%E6%A4%9C%E6%A0%A1" title="生田検校">生田検校</a>、<a href="/w/index.php?title=%E7%B6%99%E6%A9%8B%E6%A4%9C%E6%A0%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="継橋検校 (存在しないページ)">継橋検校</a>、<a href="/wiki/%E4%B8%89%E6%A9%8B%E6%A4%9C%E6%A0%A1" title="三橋検校">三橋検校</a>、<a href="/w/index.php?title=%E5%B8%82%E6%B5%A6%E6%A4%9C%E6%A0%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="市浦検校 (存在しないページ)">市浦検校</a>、松浦検校、<a href="/w/index.php?title=%E6%B5%A6%E5%B4%8E%E6%A4%9C%E6%A0%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="浦崎検校 (存在しないページ)">浦崎検校</a>、<a href="/wiki/%E5%85%AB%E9%87%8D%E5%B4%8E%E6%A4%9C%E6%A0%A1" title="八重崎検校">八重崎検校</a>、光崎検校、吉沢検校、幾山検校、葛原勾当</li> <li><b><a href="/wiki/%E5%B1%B1%E7%94%B0%E6%B5%81" class="mw-redirect" title="山田流">山田流</a></b>:<a href="/wiki/%E5%B1%B1%E7%94%B0%E6%A4%9C%E6%A0%A1" title="山田検校">山田検校</a>、<a href="/w/index.php?title=%E5%B1%B1%E7%99%BB%E6%A4%9C%E6%A0%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="山登検校 (存在しないページ)">山登検校</a>、<a href="/w/index.php?title=%E5%B1%B1%E5%8B%A2%E6%A4%9C%E6%A0%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="山勢検校 (存在しないページ)">山勢検校</a>、<a href="/w/index.php?title=%E5%B1%B1%E6%9C%A8%E6%A4%9C%E6%A0%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="山木検校 (存在しないページ)">山木検校</a>、<a href="/w/index.php?title=%E5%8D%83%E4%BB%A3%E7%94%B0%E6%A4%9C%E6%A0%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="千代田検校 (存在しないページ)">千代田検校</a></li></ul></li> <li><b><a href="/wiki/%E8%83%A1%E5%BC%93" title="胡弓">胡弓楽</a></b>:八橋検校、<a href="/w/index.php?title=%E8%97%A4%E6%A4%8D%E6%A4%9C%E6%A0%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="藤植検校 (存在しないページ)">藤植検校</a>、政島検校、<a href="/w/index.php?title=%E8%85%95%E5%B4%8E%E6%A4%9C%E6%A0%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="腕崎検校 (存在しないページ)">腕崎検校</a>、吉沢検校</li> <li><b><a href="/wiki/%E5%B0%BA%E5%85%AB" title="尺八">尺八楽</a></b> <ul><li><a href="/wiki/%E4%B8%80%E7%AF%80%E5%88%87" title="一節切">一節切</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%99%AE%E5%8C%96" title="普化">普化</a>尺八</li> <li><b><a href="/wiki/%E7%90%B4%E5%8F%A4%E6%B5%81" class="mw-redirect" title="琴古流">琴古流</a></b>:<a href="/wiki/%E9%BB%92%E6%B2%A2%E7%90%B4%E5%8F%A4" title="黒沢琴古">黒沢琴古</a></li></ul></li></ul></li> <li><b><a href="/wiki/%E6%98%8E%E6%B8%85%E6%A5%BD" title="明清楽">明清楽</a></b> <ul><li><a href="/wiki/%E6%98%8E%E6%A5%BD" title="明楽">明楽</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%B8%85%E6%A5%BD" title="清楽">清楽</a></li></ul></li> <li><b><a href="/wiki/%E4%B8%80%E7%B5%83%E7%90%B4" class="mw-redirect" title="一絃琴">一絃琴</a></b></li> <li><b><a href="/wiki/%E4%BA%8C%E7%B5%83%E7%90%B4" class="mw-redirect" title="二絃琴">二絃琴</a></b>:<a href="/w/index.php?title=%E4%B8%AD%E5%B1%B1%E7%90%B4%E4%B8%BB&action=edit&redlink=1" class="new" title="中山琴主 (存在しないページ)">中山琴主</a></li> <li><b><a href="/w/index.php?title=%E7%90%B5%E7%90%B6%E6%A5%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="琵琶楽 (存在しないページ)">琵琶</a></b> <ul><li><a href="/wiki/%E7%90%B5%E7%90%B6" title="琵琶">薩摩琵琶</a>:<a href="/wiki/%E6%B7%B5%E8%84%87%E4%BA%86%E5%85%AC" title="淵脇了公">淵脇了公</a></li></ul></li> <li>その他 <ul><li><a href="/wiki/%E4%B8%8B%E5%BA%A7%E9%9F%B3%E6%A5%BD" title="下座音楽">下座音楽</a>、<a href="/wiki/%E9%96%80%E4%BB%98" title="門付">門付</a>、はやり歌、<a href="/wiki/%E9%83%BD%E3%80%85%E9%80%B8" title="都々逸">都々逸</a>、<a href="/wiki/%E3%81%A1%E3%82%87%E3%81%BC%E3%81%8F%E3%82%8C" class="mw-redirect" title="ちょぼくれ">ちょぼくれ</a>、<a href="/wiki/%E6%B0%91%E8%AC%A1" title="民謡">民謡</a></li></ul></li></ul> <dl><dt>建築</dt></dl> <ul><li><b>城郭</b>:社会の安定と幕府による規制のため、急激に衰えた。</li> <li><b>寺社</b>:<a href="/wiki/%E6%B8%85%E6%B0%B4%E5%AF%BA" title="清水寺">清水寺</a>本堂、<a href="/wiki/%E6%9D%B1%E5%AF%BA" title="東寺">東寺</a>の<a href="/wiki/%E4%BA%94%E9%87%8D%E5%A1%94" title="五重塔">五重塔</a>、<a href="/wiki/%E8%90%AC%E7%A6%8F%E5%AF%BA" title="萬福寺">萬福寺</a>、<a href="/wiki/%E5%96%84%E5%85%89%E5%AF%BA" title="善光寺">善光寺</a>本堂、<a href="/wiki/%E6%9D%B1%E5%A4%A7%E5%AF%BA" title="東大寺">東大寺</a>大仏殿、<a href="/wiki/%E5%87%BA%E9%9B%B2%E5%A4%A7%E7%A4%BE" title="出雲大社">出雲大社</a>本殿、<a href="/wiki/%E6%98%A5%E6%97%A5%E7%A5%9E%E7%A4%BE" class="mw-disambig" title="春日神社">春日神社</a>本殿の改築</li> <li><b><a href="/wiki/%E9%9C%8A%E5%BB%9F" class="mw-redirect" title="霊廟">霊廟</a></b>:<a href="/wiki/%E6%97%A5%E5%85%89%E6%9D%B1%E7%85%A7%E5%AE%AE" title="日光東照宮">日光東照宮</a></li> <li><b><a href="/wiki/%E5%BE%A1%E6%89%80" title="御所">御所</a></b>:<a href="/wiki/%E4%BA%AC%E9%83%BD%E5%BE%A1%E6%89%80" title="京都御所">京都御所</a>再建、<a href="/wiki/%E6%A1%82%E9%9B%A2%E5%AE%AE" title="桂離宮">桂離宮</a>、<a href="/wiki/%E4%BF%AE%E5%AD%A6%E9%99%A2%E9%9B%A2%E5%AE%AE" title="修学院離宮">修学院離宮</a></li> <li><b><a href="/wiki/%E6%95%B0%E5%A5%87%E5%B1%8B" class="mw-redirect" title="数奇屋">数奇屋</a></b>:<a href="/wiki/%E9%BE%8D%E5%85%89%E9%99%A2_(%E4%BA%AC%E9%83%BD%E5%B8%82%E5%8C%97%E5%8C%BA)" title="龍光院 (京都市北区)">龍光院</a>密庵、<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E5%BE%B3%E5%AF%BA" title="大徳寺">大徳寺</a><a href="/wiki/%E5%AD%A4%E7%AF%B7%E5%BA%B5" title="孤篷庵">孤篷庵</a>の忘筌</li></ul> <dl><dt>美術</dt></dl> <ul><li><b>絵画</b> <ul><li><b><a href="/wiki/%E7%8B%A9%E9%87%8E%E6%B4%BE" title="狩野派">狩野派</a></b>:<a href="/wiki/%E7%8B%A9%E9%87%8E%E6%8E%A2%E5%B9%BD" title="狩野探幽">狩野探幽</a></li> <li><b><a href="/wiki/%E7%90%B3%E6%B4%BE" title="琳派">琳派</a></b>:<a href="/wiki/%E4%BF%B5%E5%B1%8B%E5%AE%97%E9%81%94" title="俵屋宗達">俵屋宗達</a>、<a href="/wiki/%E5%B0%BE%E5%BD%A2%E5%85%89%E7%90%B3" title="尾形光琳">尾形光琳</a>、<a href="/wiki/%E9%85%92%E4%BA%95%E6%8A%B1%E4%B8%80" title="酒井抱一">酒井抱一</a></li> <li><b><a href="/wiki/%E5%9C%9F%E4%BD%90%E6%B4%BE" title="土佐派">土佐派</a></b>:<a href="/wiki/%E5%9C%9F%E4%BD%90%E5%85%89%E8%B5%B7" title="土佐光起">土佐光起</a></li> <li><b><a href="/wiki/%E6%96%87%E4%BA%BA%E7%94%BB" title="文人画">文人画</a></b>(<a href="/wiki/%E5%8D%97%E7%94%BB" title="南画">南画</a>):<a href="/wiki/%E6%B1%A0%E5%A4%A7%E9%9B%85" title="池大雅">池大雅</a>、<a href="/wiki/%E4%B8%8E%E8%AC%9D%E8%95%AA%E6%9D%91" title="与謝蕪村">与謝蕪村</a>、<a href="/wiki/%E6%B5%A6%E4%B8%8A%E7%8E%89%E5%A0%82" title="浦上玉堂">浦上玉堂</a>、<a href="/wiki/%E9%9D%92%E6%9C%A8%E6%9C%A8%E7%B1%B3" title="青木木米">青木木米</a>、<a href="/wiki/%E7%94%B0%E8%83%BD%E6%9D%91%E7%AB%B9%E7%94%B0" title="田能村竹田">田能村竹田</a>、<a href="/wiki/%E6%B8%A1%E8%BE%BA%E5%B4%8B%E5%B1%B1" title="渡辺崋山">渡辺崋山</a></li> <li><b><a href="/wiki/%E6%B5%AE%E4%B8%96%E7%B5%B5" title="浮世絵">浮世絵</a></b>:<a href="/wiki/%E8%8F%B1%E5%B7%9D%E5%B8%AB%E5%AE%A3" title="菱川師宣">菱川師宣</a>、<a href="/wiki/%E9%88%B4%E6%9C%A8%E6%98%A5%E4%BF%A1" title="鈴木春信">鈴木春信</a>、<a href="/wiki/%E9%B3%A5%E5%B1%85%E6%B8%85%E9%95%B7" title="鳥居清長">鳥居清長</a>、<a href="/wiki/%E5%96%9C%E5%A4%9A%E5%B7%9D%E6%AD%8C%E9%BA%BF" title="喜多川歌麿">喜多川歌麿</a>、<a href="/wiki/%E6%9D%B1%E6%B4%B2%E6%96%8E%E5%86%99%E6%A5%BD" title="東洲斎写楽">東洲斎写楽</a>、<a href="/wiki/%E8%91%9B%E9%A3%BE%E5%8C%97%E6%96%8E" title="葛飾北斎">葛飾北斎</a>、<a href="/wiki/%E6%AD%8C%E5%B7%9D%E5%BA%83%E9%87%8D" title="歌川広重">歌川広重</a>、<a href="/wiki/%E6%AD%8C%E5%B7%9D%E8%B1%8A%E5%9B%BD" title="歌川豊国">歌川豊国</a>、<a href="/wiki/%E6%AD%8C%E5%B7%9D%E5%9B%BD%E8%B2%9E" title="歌川国貞">歌川国貞</a></li> <li><b>円山四条派</b>:<a href="/wiki/%E5%86%86%E5%B1%B1%E5%BF%9C%E6%8C%99" title="円山応挙">円山応挙</a>、<a href="/wiki/%E5%91%89%E6%98%A5" title="呉春">呉春</a></li> <li><b>洋風画</b>:<a href="/wiki/%E5%B9%B3%E8%B3%80%E6%BA%90%E5%86%85" title="平賀源内">平賀源内</a>、<a href="/wiki/%E5%8F%B8%E9%A6%AC%E6%B1%9F%E6%BC%A2" title="司馬江漢">司馬江漢</a>、<a href="/wiki/%E4%BA%9C%E6%AC%A7%E5%A0%82%E7%94%B0%E5%96%84" title="亜欧堂田善">亜欧堂田善</a>、<a href="/wiki/%E5%B0%8F%E7%94%B0%E9%87%8E%E7%9B%B4%E6%AD%A6" title="小田野直武">小田野直武</a>、<a href="/wiki/%E4%BD%90%E7%AB%B9%E6%9B%99%E5%B1%B1" class="mw-redirect" title="佐竹曙山">佐竹曙山</a>、<a href="/wiki/%E4%BD%90%E7%AB%B9%E7%BE%A9%E8%BA%AC" title="佐竹義躬">佐竹義躬</a></li></ul></li> <li><b>工芸</b> <ul><li><b><a href="/wiki/%E9%99%B6%E7%A3%81%E5%99%A8" title="陶磁器">陶磁器</a></b>:<a href="/wiki/%E4%BC%8A%E4%B8%87%E9%87%8C%E7%84%BC" title="伊万里焼">伊万里焼</a>(<a href="/wiki/%E9%85%92%E4%BA%95%E7%94%B0%E6%9F%BF%E5%8F%B3%E8%A1%9B%E9%96%80" title="酒井田柿右衛門">酒井田柿右衛門</a>)、<a href="/wiki/%E4%BA%AC%E7%84%BC" title="京焼">京焼</a>(<a href="/wiki/%E9%87%8E%E3%80%85%E6%9D%91%E4%BB%81%E6%B8%85" title="野々村仁清">野々村仁清</a>)、<a href="/wiki/%E4%B9%9D%E8%B0%B7%E7%84%BC" title="九谷焼">九谷焼</a>、<a href="/wiki/%E7%80%AC%E6%88%B8%E7%84%BC" title="瀬戸焼">瀬戸焼</a>、<a href="/wiki/%E8%90%A9%E7%84%BC" title="萩焼">萩焼</a></li> <li><b><a href="/wiki/%E6%9F%93%E7%89%A9" class="mw-redirect" title="染物">染織物</a></b>:<a href="/wiki/%E5%8F%8B%E7%A6%85%E6%9F%93" class="mw-disambig" title="友禅染">友禅染</a>、<a href="/w/index.php?title=%E5%B0%8F%E7%B4%8B%E6%9F%93&action=edit&redlink=1" class="new" title="小紋染 (存在しないページ)">小紋染</a>、<a href="/wiki/%E8%B1%8A%E5%BE%8C%E7%B5%9E%E3%82%8A" title="豊後絞り">豊後絞り</a></li> <li><b><a href="/wiki/%E3%82%AC%E3%83%A9%E3%82%B9%E7%B4%B0%E5%B7%A5" class="mw-redirect" title="ガラス細工">硝子工芸</a></b>:<a href="/wiki/%E3%81%BD%E3%81%B4%E3%82%93" title="ぽぴん">ぽっぺん</a>、<a href="/wiki/%E6%B1%9F%E6%88%B8%E5%88%87%E5%AD%90" title="江戸切子">江戸切子</a>、<a href="/wiki/%E8%96%A9%E6%91%A9%E5%88%87%E5%AD%90" title="薩摩切子">薩摩切子</a>、<a href="/wiki/%E4%B8%83%E5%AE%9D%E7%84%BC" title="七宝焼">七宝焼</a></li> <li><b><a href="/wiki/%E6%97%A5%E6%9C%AC%E3%81%AE%E6%BC%86%E5%99%A8" title="日本の漆器">漆器</a></b></li> <li><b><a href="/wiki/%E5%8D%B0%E7%B1%A0" title="印籠">印籠</a></b></li> <li><b><a href="/wiki/%E6%A0%B9%E4%BB%98" title="根付">根付</a></b></li></ul></li></ul> <dl><dt>園芸</dt></dl> <ul><li><b>花卉</b>:<a href="/wiki/%E3%83%84%E3%83%90%E3%82%AD" title="ツバキ">椿</a>、<a href="/wiki/%E3%82%B5%E3%82%AF%E3%83%A9" title="サクラ">桜</a>、<a href="/wiki/%E3%83%9C%E3%82%BF%E3%83%B3_(%E6%A4%8D%E7%89%A9)" title="ボタン (植物)">牡丹</a>、<a href="/wiki/%E3%82%B7%E3%83%A3%E3%82%AF%E3%83%A4%E3%82%AF" title="シャクヤク">芍薬</a>、<a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%83%A1" title="ウメ">梅</a>、<a href="/wiki/%E3%83%84%E3%83%84%E3%82%B8" title="ツツジ">躑躅</a>、<a href="/wiki/%E3%82%AD%E3%82%AF" title="キク">菊</a>、<a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%82%A8%E3%83%87" title="カエデ">楓</a>、<a href="/wiki/%E3%83%8A%E3%83%87%E3%82%B7%E3%82%B3" title="ナデシコ">撫子</a>、<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%82%B5%E3%82%AC%E3%82%AA" title="アサガオ">朝顔</a>、<a href="/wiki/%E3%82%BB%E3%83%B3%E3%83%8E%E3%82%A6%E5%B1%9E" title="センノウ属">仙翁</a>、<a href="/wiki/%E3%82%B5%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%BD%E3%82%A6" title="サクラソウ">桜草</a>、<a href="/wiki/%E3%83%8F%E3%83%8A%E3%82%B7%E3%83%A7%E3%82%A6%E3%83%96" title="ハナショウブ">花菖蒲</a>、<a href="/wiki/%E3%82%AA%E3%83%A2%E3%83%88" title="オモト">万年青</a>、<a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%83%A9%E3%82%BF%E3%83%81%E3%83%90%E3%83%8A" title="カラタチバナ">唐橘</a>、<a href="/wiki/%E3%83%9E%E3%83%B3%E3%83%AA%E3%83%A7%E3%82%A6" title="マンリョウ">万両</a>、<a href="/wiki/%E3%83%A4%E3%83%96%E3%82%B3%E3%82%A6%E3%82%B8" title="ヤブコウジ">藪柑子</a>、<a href="/wiki/%E6%9D%BE%E8%91%89%E8%98%AD" title="松葉蘭">松葉蘭</a>、<a href="/wiki/%E9%95%B7%E7%94%9F%E8%98%AD" title="長生蘭">長生蘭</a>、<a href="/wiki/%E5%AF%8C%E8%B2%B4%E8%98%AD" title="富貴蘭">富貴蘭</a>、<a href="/wiki/%E3%82%B7%E3%83%8E%E3%83%96" title="シノブ">軒忍</a>、<a href="/wiki/%E7%B4%B0%E8%BE%9B" class="mw-redirect" title="細辛">細辛</a>、<a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%AF%E3%82%B8%E3%83%A5%E3%82%BD%E3%82%A6" title="フクジュソウ">福寿草</a>、<a href="/wiki/%E3%82%BF%E3%83%B3%E3%83%9D%E3%83%9D" title="タンポポ">蒲公英</a>、<a href="/wiki/%E3%83%9B%E3%82%AA%E3%82%BA%E3%82%AD" title="ホオズキ">酸漿</a></li> <li><b><a href="/wiki/%E7%9B%86%E6%A0%BD" title="盆栽">盆栽</a></b></li></ul> <dl><dt>風俗</dt></dl> <ul><li><b>娯楽</b>:<a href="/wiki/%E8%8A%B1%E8%A6%8B" title="花見">花見</a>、<a href="/wiki/%E6%BD%AE%E5%B9%B2%E7%8B%A9%E3%82%8A" title="潮干狩り">潮干狩り</a>、<a href="/wiki/%E9%87%91%E9%AD%9A" class="mw-redirect" title="金魚">金魚売り</a>、<a href="/wiki/%E8%99%AB%E5%A3%B2%E3%82%8A" title="虫売り">虫売り</a>、<a href="/wiki/%E8%8A%B1%E7%81%AB#日本" title="花火">両国川開き</a>、<a href="/wiki/%E7%B4%85%E8%91%89#紅葉狩り" title="紅葉">紅葉狩り</a>、<a href="/wiki/%E6%B1%9F%E6%88%B8%E4%B8%89%E5%BA%A7" title="江戸三座">芝居見物</a>(<a href="/wiki/%E6%AD%8C%E8%88%9E%E4%BC%8E" title="歌舞伎">歌舞伎</a>、<a href="/wiki/%E4%BA%BA%E5%BD%A2%E6%B5%84%E7%91%A0%E7%92%83" class="mw-redirect" title="人形浄瑠璃">人形浄瑠璃</a>)、<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E7%9B%B8%E6%92%B2" title="大相撲">相撲見物</a>、<a href="/wiki/%E8%90%BD%E8%AA%9E" title="落語">落語</a>、<a href="/wiki/%E8%AC%9B%E8%AB%87" title="講談">講談</a>、<a href="/wiki/%E6%88%90%E7%94%B0%E5%8F%82%E8%A9%A3" title="成田参詣">成田詣で</a>、<a href="/wiki/%E3%81%8A%E4%BC%8A%E5%8B%A2%E5%8F%82%E3%82%8A" class="mw-redirect" title="お伊勢参り">お伊勢参り</a>、<a href="/wiki/%E5%AF%8C%E5%A3%AB%E8%A9%A3%E3%82%8A" title="富士詣り">富士詣り</a></li> <li><b><a href="/wiki/%E8%8C%B6%E5%B1%8B" title="茶屋">茶屋</a></b>:<a href="/wiki/%E6%B0%B4%E8%8C%B6%E5%B1%8B" title="水茶屋">水茶屋</a>、<a href="/wiki/%E8%8A%9D%E5%B1%85%E8%8C%B6%E5%B1%8B" title="芝居茶屋">芝居茶屋</a>、<a href="/wiki/%E7%9B%B8%E6%92%B2%E8%8C%B6%E5%B1%8B" title="相撲茶屋">相撲茶屋</a>、<a href="/wiki/%E5%BE%85%E5%90%88%E8%8C%B6%E5%B1%8B" title="待合茶屋">待合茶屋</a>、<a href="/wiki/%E9%99%B0%E9%96%93%E8%8C%B6%E5%B1%8B" title="陰間茶屋">陰間茶屋</a></li> <li><b><a href="/wiki/%E9%81%8A%E5%BB%93" title="遊廓">遊廓</a></b>:<a href="/wiki/%E5%90%89%E5%8E%9F%E9%81%8A%E5%BB%93" title="吉原遊廓">吉原</a>、<a href="/wiki/%E5%B3%B6%E5%8E%9F_(%E4%BA%AC%E9%83%BD)" title="島原 (京都)">島原</a>、<a href="/wiki/%E6%96%B0%E7%94%BA%E9%81%8A%E9%83%AD" class="mw-redirect" title="新町遊郭">新町</a>、<a href="/wiki/%E5%B2%A1%E5%A0%B4%E6%89%80" title="岡場所">岡場所</a>、<a href="/wiki/%E9%A3%AF%E7%9B%9B%E5%A5%B3" title="飯盛女">飯盛女</a></li> <li><b><a href="/wiki/%E8%B3%AD%E5%8D%9A" title="賭博">賭博</a></b>:<a href="/wiki/%E5%AF%8C%E7%B1%A4" title="富籤">富籤</a>、<a href="/wiki/%E7%84%A1%E5%B0%BD" title="無尽">無尽</a>(頼母子講)、<a href="/wiki/%E8%B3%BD%E5%AD%90" class="mw-redirect" title="賽子">賽子</a>、<a href="/wiki/%E8%8A%B1%E6%9C%AD" title="花札">花札</a></li></ul> <dl><dt>食文化</dt></dl> <ul><li><b><a href="/wiki/%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%96%99%E7%90%86" title="江戸料理">江戸料理</a></b></li> <li><a href="/wiki/%E8%95%8E%E9%BA%A6" title="蕎麦">蕎麦</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%8F%A1%E3%82%8A%E5%AF%BF%E5%8F%B8" title="握り寿司">握り寿司</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%B1%9F%E6%88%B8%E5%89%8D%E5%AF%BF%E5%8F%B8" title="江戸前寿司">江戸前寿司</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%88%BA%E8%BA%AB" title="刺身">刺身</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%B5%B7%E8%8B%94%E5%B7%BB%E3%81%8D" title="海苔巻き">海苔巻き</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%B5%85%E8%8D%89%E6%B5%B7%E8%8B%94" class="mw-redirect" title="浅草海苔">浅草海苔</a>(板海苔)</li> <li><a href="/wiki/%E3%81%86%E3%81%AA%E3%81%8E" class="mw-redirect" title="うなぎ">うなぎ</a>の<a href="/wiki/%E8%92%B2%E7%84%BC" title="蒲焼">蒲焼</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%BD%83%E7%85%AE" title="佃煮">佃煮</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%B0" title="フグ">ふぐ</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%83%84%E3%82%AA" title="カツオ">初鰹</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%A9%E3%81%B7%E3%82%89" title="天ぷら">天ぷら</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%B1%86%E8%85%90" title="豆腐">豆腐</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%91%B3%E5%99%8C%E7%94%B0%E6%A5%BD" title="味噌田楽">味噌田楽</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%B4%8D%E8%B1%86%E6%B1%81" title="納豆汁">納豆汁</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%9C%AC%E8%86%B3%E6%96%99%E7%90%86" title="本膳料理">本膳料理</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%81%99%E3%81%8D%E7%84%BC%E3%81%8D" title="すき焼き">肉鍋</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%A7%E5%88%A4%E7%84%BC" class="mw-redirect" title="大判焼">大判焼</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%A0%82%E7%B3%96" title="砂糖">砂糖</a>を使った<a href="/wiki/%E8%8F%93%E5%AD%90" title="菓子">菓子</a></li> <li>砂糖漬け</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="人物"><span id=".E4.BA.BA.E7.89.A9"></span>人物</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3&action=edit&section=37" title="節を編集: 人物"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3%E3%81%AE%E4%BA%BA%E7%89%A9%E4%B8%80%E8%A6%A7" title="江戸時代の人物一覧">江戸時代の人物一覧</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E5%B0%86%E8%BB%8D%E4%B8%80%E8%A6%A7" title="徳川将軍一覧">徳川将軍一覧</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%A7%E8%80%81" title="大老">大老</a>・<a href="/wiki/%E8%80%81%E4%B8%AD" title="老中">老中</a>・<a href="/wiki/%E5%81%B4%E7%94%A8%E4%BA%BA" title="側用人">側用人</a>の一覧</li> <li><a href="/wiki/%E7%94%BA%E5%A5%89%E8%A1%8C" title="町奉行">町奉行</a>・<a href="/wiki/%E5%8B%98%E5%AE%9A%E5%A5%89%E8%A1%8C" title="勘定奉行">勘定奉行</a>の一覧</li> <li><a href="/wiki/%E9%95%B7%E5%B4%8E%E5%A5%89%E8%A1%8C" title="長崎奉行">長崎奉行</a>・<a href="/wiki/%E5%A4%96%E5%9B%BD%E5%A5%89%E8%A1%8C" title="外国奉行">外国奉行</a>・<a href="/wiki/%E8%BB%8D%E8%89%A6%E5%A5%89%E8%A1%8C" title="軍艦奉行">軍艦奉行</a>の一覧</li> <li><a href="/wiki/%E4%BA%AC%E9%83%BD%E6%89%80%E5%8F%B8%E4%BB%A3" title="京都所司代">京都所司代</a>・<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E5%9D%82%E5%9F%8E%E4%BB%A3" title="大坂城代">大坂城代</a>の一覧</li> <li><a href="/wiki/%E5%B9%95%E6%9C%AB%E3%81%AE%E4%BA%BA%E7%89%A9%E4%B8%80%E8%A6%A7" title="幕末の人物一覧">幕末の人物一覧</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%98%8E%E6%B2%BB%E7%B6%AD%E6%96%B0%E4%BB%A5%E5%89%8D%E3%81%AB%E6%97%A5%E6%9C%AC%E3%81%AB%E5%85%A5%E5%9B%BD%E3%81%97%E3%81%9F%E6%AC%A7%E7%B1%B3%E4%BA%BA%E3%81%AE%E4%B8%80%E8%A6%A7" title="明治維新以前に日本に入国した欧米人の一覧">明治維新以前に日本に入国した欧米人の一覧</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="江戸時代生まれの最後の生き残り"><span id=".E6.B1.9F.E6.88.B8.E6.99.82.E4.BB.A3.E7.94.9F.E3.81.BE.E3.82.8C.E3.81.AE.E6.9C.80.E5.BE.8C.E3.81.AE.E7.94.9F.E3.81.8D.E6.AE.8B.E3.82.8A"></span>江戸時代生まれの最後の生き残り</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3&action=edit&section=38" title="節を編集: 江戸時代生まれの最後の生き残り"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>1868年(慶応4年)生まれが96歳となる<a href="/wiki/1960%E5%B9%B4%E4%BB%A3" title="1960年代">1960年代</a>の時期の<a href="/wiki/1964%E5%B9%B4" title="1964年">1964年</a>(昭和39年ごろ)より江戸時代生まれの男性がゼロになった県が出ていた<sup id="cite_ref-109" class="reference"><a href="#cite_note-109"><span class="cite-bracket">[</span>88<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。市部では1950年代後半ごろで江戸時代生まれの男性がゼロ、女性も1~2人という自治体もみられる<sup id="cite_ref-110" class="reference"><a href="#cite_note-110"><span class="cite-bracket">[</span>89<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。100歳となる<a href="/wiki/1968%E5%B9%B4" title="1968年">1968年</a>(<a href="/wiki/%E6%98%8E%E6%B2%BB100%E5%91%A8%E5%B9%B4%E8%A8%98%E5%BF%B5%E5%BC%8F%E5%85%B8" class="mw-redirect" title="明治100周年記念式典">明治100周年記念式典</a>のころ)より江戸時代生まれの人物が女性を含めてゼロになった県が出ていた。1968年9月時点では1868年9月以前の生まれの人口が山形県、栃木県、群馬県、埼玉県が1人で青森県、富山県、石川県、奈良県が2人であった<sup id="cite_ref-111" class="reference"><a href="#cite_note-111"><span class="cite-bracket">[</span>90<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 <a href="/wiki/1970%E5%B9%B4" title="1970年">1970年</a>時点での江戸時代生まれの人物は100人台、うち男性は19人であった。1973年9月時点では江戸時代生まれの人物は10人、<a href="/wiki/1975%E5%B9%B4" title="1975年">1975年</a>時点では6人であった。 大政奉還以前生まれ最後の人物は<a href="/wiki/1976%E5%B9%B4" title="1976年">1976年</a><a href="/wiki/11%E6%9C%8816%E6%97%A5" title="11月16日">11月16日</a>に死去した<a href="/wiki/%E6%B2%B3%E6%9C%AC%E3%81%AB%E3%82%8F" title="河本にわ">河本にわ</a>で、うち男性は<a href="/wiki/1973%E5%B9%B4" title="1973年">1973年</a><a href="/wiki/8%E6%9C%881%E6%97%A5" title="8月1日">8月1日</a>に死去した<a href="/w/index.php?title=%E5%BE%8C%E8%97%A4%E9%95%B7%E6%AC%A1%E9%83%8E&action=edit&redlink=1" class="new" title="後藤長次郎 (存在しないページ)">後藤長次郎</a>(<a href="/wiki/1866%E5%B9%B4" title="1866年">1866年</a><a href="/wiki/7%E6%9C%884%E6%97%A5" title="7月4日">7月4日</a>生まれ、岐阜県)であった。 明治改元以前生まれ最後の人物は<a href="/wiki/1977%E5%B9%B4" title="1977年">1977年</a><a href="/wiki/5%E6%9C%8827%E6%97%A5" title="5月27日">5月27日</a>に死去した<a href="/wiki/%E4%B8%AD%E5%B1%B1%E3%82%A4%E3%82%B5" title="中山イサ">中山イサ</a>で、うち男性は1976年<a href="/wiki/1%E6%9C%882%E6%97%A5" title="1月2日">1月2日</a>に死去した吉川与三太郎あった。 </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="脚注"><span id=".E8.84.9A.E6.B3.A8"></span>脚注</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3&action=edit&section=39" title="節を編集: 脚注"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint" style="float:right; font-size:90%;">[<a href="/wiki/Help:%E8%84%9A%E6%B3%A8/%E8%AA%AD%E8%80%85%E5%90%91%E3%81%91" title="Help:脚注/読者向け"><span title="この欄の操作法">脚注の使い方</span></a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="注釈"><span id=".E6.B3.A8.E9.87.88"></span>注釈</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3&action=edit&section=40" title="節を編集: 注釈"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-2"><b><a href="#cite_ref-2">^</a></b> <span class="reference-text">始期については、<a href="/wiki/%E8%B1%8A%E8%87%A3%E7%A7%80%E5%90%89" title="豊臣秀吉">豊臣秀吉</a>が薨じた<a href="/wiki/1598%E5%B9%B4" title="1598年">1598年</a>(<a href="/wiki/%E6%85%B6%E9%95%B7" title="慶長">慶長</a>3年)や<a href="/wiki/%E9%96%A2%E3%83%B6%E5%8E%9F%E3%81%AE%E6%88%A6%E3%81%84" title="関ヶ原の戦い">関ヶ原の戦い</a>で徳川家康が勝利した<a href="/wiki/1600%E5%B9%B4" title="1600年">1600年</a><a href="/wiki/10%E6%9C%8821%E6%97%A5" title="10月21日">10月21日</a>(慶長5年<a href="/wiki/9%E6%9C%8815%E6%97%A5_(%E6%97%A7%E6%9A%A6)" title="9月15日 (旧暦)">9月15日</a>)、あるいは<a href="/wiki/%E8%B1%8A%E8%87%A3%E6%B0%8F" title="豊臣氏">豊臣氏</a>滅亡の<a href="/wiki/1615%E5%B9%B4" title="1615年">1615年</a>(<a href="/wiki/%E5%85%83%E5%92%8C_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)" title="元和 (日本)">元和</a>元年)を始まりとする見方もある<sup class="noprint Template-Fact">[<i><a href="/wiki/Wikipedia:%E3%80%8C%E8%A6%81%E5%87%BA%E5%85%B8%E3%80%8D%E3%82%92%E3%82%AF%E3%83%AA%E3%83%83%E3%82%AF%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%9F%E6%96%B9%E3%81%B8" title="Wikipedia:「要出典」をクリックされた方へ"><span title="この記述には信頼できる情報源の提示が求められています。(2023年2月)">要出典</span></a></i>]</sup>。</span> </li> <li id="cite_note-4"><b><a href="#cite_ref-4">^</a></b> <span class="reference-text">終期については、<a href="/wiki/%E9%BB%92%E8%88%B9%E6%9D%A5%E8%88%AA" title="黒船来航">ペリーが来航</a>した<a href="/wiki/1853%E5%B9%B4" title="1853年">1853年</a>(<a href="/wiki/%E5%98%89%E6%B0%B8" title="嘉永">嘉永</a>6年)や<a href="/wiki/%E6%A1%9C%E7%94%B0%E9%96%80%E5%A4%96%E3%81%AE%E5%A4%89" title="桜田門外の変">桜田門外の変</a>があった<a href="/wiki/1860%E5%B9%B4" title="1860年">1860年</a>(<a href="/wiki/%E4%B8%87%E5%BB%B6" title="万延">万延</a>元年)、<a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E6%85%B6%E5%96%9C" title="徳川慶喜">徳川慶喜</a>が<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E6%94%BF%E5%A5%89%E9%82%84" title="大政奉還">大政奉還</a>を明治天皇に上奏した<a href="/wiki/1867%E5%B9%B4" title="1867年">1867年</a><a href="/wiki/11%E6%9C%889%E6%97%A5" title="11月9日">11月9日</a>(慶応3年<a href="/wiki/10%E6%9C%8814%E6%97%A5_(%E6%97%A7%E6%9A%A6)" title="10月14日 (旧暦)">10月14日</a>)とする見方や、<a href="/wiki/%E7%8E%8B%E6%94%BF%E5%BE%A9%E5%8F%A4%E3%81%AE%E5%A4%A7%E5%8F%B7%E4%BB%A4" class="mw-redirect" title="王政復古の大号令">王政復古の大号令</a>によって明治政府樹立を宣言した<a href="/wiki/1868%E5%B9%B4" title="1868年">1868年</a><a href="/wiki/1%E6%9C%883%E6%97%A5" title="1月3日">1月3日</a>(慶応3年<a href="/wiki/12%E6%9C%889%E6%97%A5_(%E6%97%A7%E6%9A%A6)" title="12月9日 (旧暦)">12月9日</a>)、<a href="/wiki/%E6%B1%9F%E6%88%B8%E9%96%8B%E5%9F%8E" title="江戸開城">江戸開城</a>された<a href="/wiki/1868%E5%B9%B4" title="1868年">1868年</a><a href="/wiki/5%E6%9C%883%E6%97%A5" title="5月3日">5月3日</a>(慶応4年<a href="/wiki/4%E6%9C%8811%E6%97%A5_(%E6%97%A7%E6%9A%A6)" title="4月11日 (旧暦)">4月11日</a>)、あるいは<a href="/wiki/%E5%BB%83%E8%97%A9%E7%BD%AE%E7%9C%8C" title="廃藩置県">廃藩置県</a>が断行された<a href="/wiki/1871%E5%B9%B4" title="1871年">1871年</a>(明治4年)とする見方も存在する<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。</span> </li> <li id="cite_note-24"><b><a href="#cite_ref-24">^</a></b> <span class="reference-text">幕府の反対により典仁親王の尊号宣下を見合わせた「<a href="/wiki/%E5%B0%8A%E5%8F%B7%E4%B8%80%E4%BB%B6" title="尊号一件">尊号一件</a>」で寛政5年(1793年)に辞職する。</span> </li> <li id="cite_note-27"><b><a href="#cite_ref-27">^</a></b> <span class="reference-text">同年5月22日に、江戸市中に告げられた。市中の奢侈な風俗の取締、贅沢の禁止、質素倹約が強行された。</span> </li> <li id="cite_note-28"><b><a href="#cite_ref-28">^</a></b> <span class="reference-text">しかし、1814年(天保15年)6月、忠邦、再び老中となった。</span> </li> <li id="cite_note-31"><b><a href="#cite_ref-31">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="/wiki/%E6%BA%90%E4%BA%86%E5%9C%93" title="源了圓">源了圓</a>は、「『海国図志』の日中韓の読み方の違い」において、後に洋務派と変法派を生みつつも刊行当時は正しく評価されなかった清国、『海国図志』への反応が鈍かった朝鮮、翻刻本23種(うち和訳本16種)が刊行され、国民一般に公開されて、きわめて関心が高かった日本を比較している<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。</span> </li> <li id="cite_note-34"><b><a href="#cite_ref-34">^</a></b> <span class="reference-text">8年後の1861年、幕府は庶民の大船建造・外国船購入を許可する。</span> </li> <li id="cite_note-35"><b><a href="#cite_ref-35">^</a></b> <span class="reference-text">第1位の生糸が輸出額の50-80%、第2位の茶が5-17%を占めていた。</span> </li> <li id="cite_note-37"><b><a href="#cite_ref-37">^</a></b> <span class="reference-text">1863年(文久3年)11月、薩摩藩は英公使に10万ドルを交付して<a href="/wiki/%E7%94%9F%E9%BA%A6%E4%BA%8B%E4%BB%B6" title="生麦事件">生麦事件</a>を解決している。</span> </li> <li id="cite_note-38"><b><a href="#cite_ref-38">^</a></b> <span class="reference-text">嫡子の在国が許された。大名の妻子に対しての帰国が許可された。</span> </li> <li id="cite_note-41"><b><a href="#cite_ref-41">^</a></b> <span class="reference-text">旗本に対し、3000石に付き10人、1000石に付き3人、500石に付き1人の人提出を、500石以下は金納にし、この人数で歩兵組を編成した<sup id="cite_ref-FOOTNOTE宮地2012321_40-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE宮地2012321-40"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。</span> </li> <li id="cite_note-43"><b><a href="#cite_ref-43">^</a></b> <span class="reference-text">長州が公家たちを懐柔し、天皇の詔勅であるといってつぎつぎにいろいろな命令を出すと、天皇には覚えがないと言った「偽詔勅事件」が次々に起こってくる。これを「下より出る叡慮」ともいう<sup id="cite_ref-42" class="reference"><a href="#cite_note-42"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。</span> </li> <li id="cite_note-44"><b><a href="#cite_ref-44">^</a></b> <span class="reference-text">全大名に命じたが、実行した藩はほとんどなかった。</span> </li> <li id="cite_note-46"><b><a href="#cite_ref-46">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="/wiki/%E9%A6%AC%E9%96%A2%E6%B5%B7%E5%B3%A1" class="mw-redirect" title="馬関海峡">馬関海峡</a>を航行中の外国船(米船ペムブローク号、300トン)を自藩製の大砲で攻撃して「攘夷」を決行した。<a href="/wiki/%E5%BA%9A%E7%94%B3%E4%B8%B8" title="庚申丸">庚申丸</a>から砲撃し、たまたま馬関に向かっていた<a href="/wiki/%E7%99%B8%E4%BA%A5%E4%B8%B8" title="癸亥丸">癸亥丸</a>も砲撃に加わった。しかし、米船は全速力で逃げ、両船は速力の差が明白すぎて、追跡できなかった。意気の上がった長州側は、5月23日仏軍艦キンシャン号を、26日には蘭艦メジュサ号を砲撃した<sup id="cite_ref-FOOTNOTE田中200746_45-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE田中200746-45"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。</span> </li> <li id="cite_note-48"><b><a href="#cite_ref-48">^</a></b> <span class="reference-text">3年後の1866年(慶応2年)4月7日には、幕府、学術・商業のための海外渡航を許可している。</span> </li> <li id="cite_note-52"><b><a href="#cite_ref-52">^</a></b> <span class="reference-text">大坂に、各国駐日代表を引見した。3月25日にパークスと、26日にオランダ総領事と、27日ロッシュと、28日に英仏蘭三国代表と、4月1日に米駐日公使ファルケンブルグと会見した。</span> </li> <li id="cite_note-54"><b><a href="#cite_ref-54">^</a></b> <span class="reference-text">5月、西宮・大坂・堺・兵庫・江戸に打ちこわし。6月、武蔵一円打ち毀し(武州世直し一揆)、陸奥信達両郡で打ち毀し(信達騒動)。7月、伊予大洲藩、出羽村山郡で打ち毀し。8月、小倉藩で、長州戦争の混乱から一揆。幕府、諸国凶作・米価高騰につき庶民の外国米販売・交友を許可。11月、江戸の窮民増加。幕府、窮民中の強壮者を兵に採用と布告。</span> </li> <li id="cite_note-57"><b><a href="#cite_ref-57">^</a></b> <span class="reference-text">6ヶ条にわたる密約、協定は主として、第二次征長について、薩摩が長州藩のために政治的に援助することを決めたものだった。5条には、幕府が、朝廷を擁し正義をこばみ、周旋尽力の道を遮るときは、さつまはばくふと「遂に決戦に及び候ほかこれ無きこと」という文句を入れた。中味は防衛的な同盟であったが、この中では場合によっては倒幕もあり得ることを初めて示した<sup id="cite_ref-56" class="reference"><a href="#cite_note-56"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。</span> </li> <li id="cite_note-59"><b><a href="#cite_ref-59">^</a></b> <span class="reference-text">1868年(慶応4年)3月14日、明治天皇は、京都御所の紫宸殿に於いて、神前で五つのことを誓った。このとき御誓文とともに、明治天皇自らの信念の発表があった。これは「宸翰」(しんかん)と呼ばれた。(天皇このとき数えで16歳、満で15歳)書いたのは木戸孝允と言われている。 <table style="position: relative; left: -3px; top: -3px; margin: 5px; padding: 5px; background: #F9F9F9; border-color: #2F6FAB; border-width: 1px; border-style: solid; box-shadow: 3px 3px 1px gray; justify-content: space-between; display: flex; width: ;"><tbody><tr><td> <p>「宸翰 </p> <dl><dd>朕幼弱をもってにわかに大統(たいとう)を紹(つ)ぎ爾来何をもって万国に対立し、列祖につかえ奉らんやと朝夕恐懼にたえざるなり。</dd> <dd>ひそかに考えるに中葉朝政衰えてより武家権をもっぱらにし、表は朝廷を推尊して実は敬いしてこれを遠ざけ、億兆の父母として絶えて赤子(せきし)の情を知ることあたわざるより計りなし、ついに億兆の君たるもただ名のみになり果て、それがために今日朝廷の尊重は古に倍せしがごとくして朝威は倍衰え、上下(しょうか)相離るること霄譲(しょうじょう)のごとし。かかる形勢にて何をもって天下に君臨せんや。</dd> <dd>今般朝政一新の時にあたり天下億兆一人もその所を得ざる時は、皆朕が罪なれば今日の事朕自身骨を労し、心志を苦しめ、艱難の先に立ち、古え列祖の尽きさせ給いしあとをふみ、治蹟をすすめてこそ、はじめて天職を奉じて億兆の君たる所にそむかざるべし。</dd> <dd>往昔列祖万機を親(みずか)らし不臣(ふしん)のものあればみずから将としてこれを征したまい、朝廷の政すべて簡易にしてかくのごとく尊重ならざるゆえ、君臣相したしみて上下相愛し徳沢(とくたく)天下にあまねく国威海外に耀きしなり。</dd> <dd>しかるに近来宇内大いに開け各国四方に相雄飛するの時にあたり、ひとり我国のみ世界の形勢にうとく、旧習を固守し、一新の効を計らず、朕いたずらに九重中に安居し、一日の安きをぬすみ、百年の憂いを忘るるときはついに各国の凌侮を受け、上に列祖をはずかしめ奉り、下は億兆を苦しめんことをおそる。ゆえに朕ここに百巻諸侯と広く相誓い列祖の御偉業を継述し、一身の艱難辛苦を問わず、みずから四方を経営し汝億兆を安撫し、ついには万里の波濤を開拓し、国威を四方に宣布し、天下を富岳の安きに置かんことを欲す。汝億兆旧来の陋習になれ、尊重のみを朝廷のこととなし、神州の危急を知らず。朕一たび足を挙げれば非常に驚き、種々の疑惑を生じ、万口紛紜として朕が志をなさざらしむる時は、これ朕をして君たる道を失わしむるのみならず、従って列祖の天下を失わしむるなり。</dd> <dd>汝億兆よくよく朕が志を体認し、相率いて私見を去り、公議をとり、朕が業を助けて神州を保全し、列祖の神霊を慰し奉らしめば生前の幸甚ならん。」</dd></dl></td></tr></tbody></table><sup id="cite_ref-58" class="reference"><a href="#cite_note-58"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></span> </li> <li id="cite_note-87"><b><a href="#cite_ref-87">^</a></b> <span class="reference-text">江戸幕府の対外関係は「鎖国」と呼ばれてきたが、対ヨーロッパ貿易をオランダに制限しただけで、清や朝鮮などとは貿易を行っていたため、「海禁」と呼ぶべきだという主張がある<sup id="cite_ref-85" class="reference"><a href="#cite_note-85"><span class="cite-bracket">[</span>66<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-86" class="reference"><a href="#cite_note-86"><span class="cite-bracket">[</span>67<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。</span> </li> <li id="cite_note-108"><b><a href="#cite_ref-108">^</a></b> <span class="reference-text">「人口構成の正確な状況を把握するために、いくつかの村の膨大な古い記録を調べてみたことがある」として。松原久子『驕れる白人と闘うための日本近代史』(育てるのは二人か三人、下百姓は二人あるいは一人<sup id="cite_ref-107" class="reference"><a href="#cite_note-107"><span class="cite-bracket">[</span>87<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="出典"><span id=".E5.87.BA.E5.85.B8"></span>出典</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3&action=edit&section=41" title="節を編集: 出典"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="reflist" style="-moz-column-count:auto; -webkit-column-count:auto; column-count:auto; -moz-column-width: 20em; -webkit-column-width: 20em; column-width: 20em; list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><b><a href="#cite_ref-1">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal" class="citation book">芳賀徹『文明としての徳川日本』筑摩書房、2017年。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E6%96%87%E6%98%8E%E3%81%A8%E3%81%97%E3%81%A6%E3%81%AE%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E6%97%A5%E6%9C%AC&rft.aulast=%E8%8A%B3%E8%B3%80%E5%BE%B9&rft.au=%E8%8A%B3%E8%B3%80%E5%BE%B9&rft.date=2017&rft.pub=%E7%AD%91%E6%91%A9%E6%9B%B8%E6%88%BF&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-3"><b><a href="#cite_ref-3">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal" class="citation" id="CITEREF蔵並省自1977">蔵並省自 編『近世日本の展開』八千代出版、1977年、2-3頁。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E8%BF%91%E4%B8%96%E6%97%A5%E6%9C%AC%E3%81%AE%E5%B1%95%E9%96%8B&rft.date=1977&rft.pages=2-3%E9%A0%81&rft.pub=%E5%85%AB%E5%8D%83%E4%BB%A3%E5%87%BA%E7%89%88&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-5"><b><a href="#cite_ref-5">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">三訂版,世界大百科事典内言及, 精選版 日本国語大辞典,デジタル大辞泉,ブリタニカ国際大百科事典 小項目事典,日本大百科全書(ニッポニカ),山川 日本史小辞典 改訂新版,百科事典マイペディア,旺文社日本史事典. “<a rel="nofollow" class="external text" href="https://kotobank.jp/word/%E5%85%83%E5%92%8C%E5%81%83%E6%AD%A6-60979">元和偃武(げんなえんぶ)とは? 意味や使い方</a>”. <i>コトバンク</i>. <span title="">2024年4月13日</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-6"><b><a href="#cite_ref-6">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal" class="citation journal"><a href="/wiki/%E5%A4%A7%E7%9F%B3%E6%85%8E%E4%B8%89%E9%83%8E" title="大石慎三郎">大石慎三郎</a>「<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.gakushuin.ac.jp/univ/eco/gakkai/pdf_files/keizai_ronsyuu/contents/1001/1001-17oishi.pdf">江戸幕府の行政機構</a>」『学習院大学経済論集』10巻1号、1973年。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E5%B9%95%E5%BA%9C%E3%81%AE%E8%A1%8C%E6%94%BF%E6%A9%9F%E6%A7%8B&rft.jtitle=%E5%AD%A6%E7%BF%92%E9%99%A2%E5%A4%A7%E5%AD%A6%E7%B5%8C%E6%B8%88%E8%AB%96%E9%9B%86&rft.aulast=%E5%A4%A7%E7%9F%B3%E6%85%8E%E4%B8%89%E9%83%8E&rft.au=%E5%A4%A7%E7%9F%B3%E6%85%8E%E4%B8%89%E9%83%8E&rft.volume=10%E5%B7%BB&rft.issue=1%E5%8F%B7&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.gakushuin.ac.jp%2Funiv%2Feco%2Fgakkai%2Fpdf_files%2Fkeizai_ronsyuu%2Fcontents%2F1001%2F1001-17oishi.pdf&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-7"><b><a href="#cite_ref-7">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">“<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dictionary.goo.ne.jp/word/%E6%97%A5%E6%9C%AC%E7%94%BA/">日本町(にほんまち)とは? 意味・読み方・使い方をわかりやすく解説 - goo国語辞書</a>”. <i>goo辞書</i>. <span title="">2024年4月13日</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-8"><b><a href="#cite_ref-8">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">“<a rel="nofollow" class="external text" href="https://kids.gakken.co.jp/jiten/dictionary04400255/">てんかのだいどころ【天下の台所】 | て | 辞典</a>”. <i>学研キッズネット</i>. <span title="">2024年4月13日</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-9"><b><a href="#cite_ref-9">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">三訂版,世界大百科事典内言及, 日本大百科全書(ニッポニカ),百科事典マイペディア,ブリタニカ国際大百科事典 小項目事典,旺文社日本史事典. “<a rel="nofollow" class="external text" href="https://kotobank.jp/word/%E5%85%83%E7%A6%84%E6%96%87%E5%8C%96-61192">元禄文化(げんろくぶんか)とは? 意味や使い方</a>”. <i>コトバンク</i>. <span title="">2024年4月13日</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-10"><b><a href="#cite_ref-10">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal" class="citation book"><a href="/wiki/%E6%9E%97%E7%8E%B2%E5%AD%90" title="林玲子">林玲子</a>、大石慎三郎『新書・江戸時代5 流通列島の誕生』〈<a href="/wiki/%E8%AC%9B%E8%AB%87%E7%A4%BE%E7%8F%BE%E4%BB%A3%E6%96%B0%E6%9B%B8" title="講談社現代新書">講談社現代新書</a>〉1995年。<style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r101121245">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation.cs-ja1 q,.mw-parser-output .citation.cs-ja2 q{quotes:"「""」""『""』"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:var(--color-success,#3a3);margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/4-06-149261-6" title="特別:文献資料/4-06-149261-6">4-06-149261-6</a>。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E6%96%B0%E6%9B%B8%E3%83%BB%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A35+%E6%B5%81%E9%80%9A%E5%88%97%E5%B3%B6%E3%81%AE%E8%AA%95%E7%94%9F&rft.aulast=%E6%9E%97%E7%8E%B2%E5%AD%90&rft.au=%E6%9E%97%E7%8E%B2%E5%AD%90&rft.au=%E5%A4%A7%E7%9F%B3%E6%85%8E%E4%B8%89%E9%83%8E&rft.date=1995&rft.series=%5B%5B%E8%AC%9B%E8%AB%87%E7%A4%BE%E7%8F%BE%E4%BB%A3%E6%96%B0%E6%9B%B8%5D%5D&rft.isbn=4-06-149261-6&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-11"><b><a href="#cite_ref-11">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal" class="citation book"><a href="/wiki/%E4%BD%90%E8%97%A4%E8%AA%A0%E4%B8%89%E9%83%8E" title="佐藤誠三郎">佐藤誠三郎</a>、<a href="/wiki/%E5%B2%A1%E5%B4%8E%E4%B9%85%E5%BD%A6" title="岡崎久彦">岡崎久彦</a>『日本の失敗と成功—近代160年の教訓』<a href="/wiki/%E6%89%B6%E6%A1%91%E7%A4%BE" title="扶桑社">扶桑社</a>、2000年。<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/4-594-02917-5" title="特別:文献資料/4-594-02917-5">4-594-02917-5</a>。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E6%97%A5%E6%9C%AC%E3%81%AE%E5%A4%B1%E6%95%97%E3%81%A8%E6%88%90%E5%8A%9F%E2%80%94%E8%BF%91%E4%BB%A3160%E5%B9%B4%E3%81%AE%E6%95%99%E8%A8%93&rft.aulast=%E4%BD%90%E8%97%A4%E8%AA%A0%E4%B8%89%E9%83%8E&rft.au=%E4%BD%90%E8%97%A4%E8%AA%A0%E4%B8%89%E9%83%8E&rft.au=%E5%B2%A1%E5%B4%8E%E4%B9%85%E5%BD%A6&rft.date=2000&rft.pub=%5B%5B%E6%89%B6%E6%A1%91%E7%A4%BE%5D%5D&rft.isbn=4-594-02917-5&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-12"><b><a href="#cite_ref-12">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">“<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.hitachi-systems.com/report/specialist/edo/04/">第4回 江戸時代の貿易:株式会社日立システムズ</a>”. <i>www.hitachi-systems.com</i>. <span title="">2024年4月24日</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-13"><b><a href="#cite_ref-13">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">三訂版,世界大百科事典内言及, 精選版 日本国語大辞典,改訂新版 世界大百科事典,日本大百科全書(ニッポニカ),ブリタニカ国際大百科事典 小項目事典,山川 日本史小辞典 改訂新版,旺文社日本史事典. “<a rel="nofollow" class="external text" href="https://kotobank.jp/word/%E5%A0%82%E5%B3%B6%E7%B1%B3%E5%B8%82%E5%A0%B4-103668">堂島米市場(どうじまこめいちば)とは? 意味や使い方</a>”. <i>コトバンク</i>. <span title="">2024年4月15日</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-14"><b><a href="#cite_ref-14">^</a></b> <span class="reference-text">丸山真男『丸山真男講義録 第一冊 日本政治思想史 1948 』 東京大学出版会、 1998年、 151ページ</span> </li> <li id="cite_note-15"><b><a href="#cite_ref-15">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">“<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.let.osaka-u.ac.jp/ja/about/facility/wttcfu">懐徳堂研究センター</a>”. <i>大阪大学文学部</i>. <span title="">2024年4月24日</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-16"><b><a href="#cite_ref-16">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">改訂新版, デジタル大辞泉,精選版 日本国語大辞典,改訂新版 世界大百科事典,百科事典マイペディア,日本大百科全書(ニッポニカ),山川 日本史小辞典. “<a rel="nofollow" class="external text" href="https://kotobank.jp/word/%E9%89%84%E5%BA%A7-576174">鉄座(テツザ)とは? 意味や使い方</a>”. <i>コトバンク</i>. <span title="">2024年4月24日</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-:0-17"><b><a href="#cite_ref-:0_17-0">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal" class="citation book"> <i>日本近世の歴史4 田沼時代</i>. 吉川弘文館. (2012/5/1)</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E6%97%A5%E6%9C%AC%E8%BF%91%E4%B8%96%E3%81%AE%E6%AD%B4%E5%8F%B24%E3%80%80%E7%94%B0%E6%B2%BC%E6%99%82%E4%BB%A3&rft.date=2012%2F5%2F1&rft.pub=%E5%90%89%E5%B7%9D%E5%BC%98%E6%96%87%E9%A4%A8&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-18"><b><a href="#cite_ref-18">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal" class="citation book">藤田 覚『田沼意次:御不審を蒙ること、身に覚えなし』ミネルヴァ書房、2007年7月10日、253-254頁。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E7%94%B0%E6%B2%BC%E6%84%8F%E6%AC%A1%3A%E5%BE%A1%E4%B8%8D%E5%AF%A9%E3%82%92%E8%92%99%E3%82%8B%E3%81%93%E3%81%A8%E3%80%81%E8%BA%AB%E3%81%AB%E8%A6%9A%E3%81%88%E3%81%AA%E3%81%97&rft.aulast=%E8%97%A4%E7%94%B0+%E8%A6%9A&rft.au=%E8%97%A4%E7%94%B0+%E8%A6%9A&rft.date=2007%2F7%2F10&rft.pages=253-254%E9%A0%81&rft.pub=%E3%83%9F%E3%83%8D%E3%83%AB%E3%83%B4%E3%82%A1%E6%9B%B8%E6%88%BF&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-19"><b><a href="#cite_ref-19">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">“<a rel="nofollow" class="external text" href="https://president.jp/articles/-/78296">それは一種のクーデターだった…田沼意次が10代将軍家治の死と同時に政権トップの座を追われたワケ 時代を先取りした政策への批判と"異例の出世"への嫉妬 (4ページ目)</a>”. <i>PRESIDENT Online(プレジデントオンライン)</i> (2024年2月9日). <span title="">2024年4月15日</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-:3-20"><b><a href="#cite_ref-:3_20-0">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal" class="citation book">磯田 道史『NHKさかのぼり日本史(6) 江戸“天下泰平"の礎』NHK出版、2012年1月26日。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=NHK%E3%81%95%E3%81%8B%E3%81%AE%E3%81%BC%E3%82%8A%E6%97%A5%E6%9C%AC%E5%8F%B2%286%29+%E6%B1%9F%E6%88%B8%E2%80%9C%E5%A4%A9%E4%B8%8B%E6%B3%B0%E5%B9%B3%22%E3%81%AE%E7%A4%8E&rft.aulast=%E7%A3%AF%E7%94%B0+%E9%81%93%E5%8F%B2&rft.au=%E7%A3%AF%E7%94%B0+%E9%81%93%E5%8F%B2&rft.date=2012%2F1%2F26&rft.pub=NHK%E5%87%BA%E7%89%88&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-:62-21"><b><a href="#cite_ref-:62_21-0">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal" class="citation book">高澤憲治 著、日本歴史学会 編『『松平定信』〈人物叢書〉』吉川弘文館、2012年9月1日。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E3%80%8E%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E5%AE%9A%E4%BF%A1%E3%80%8F%E3%80%88%E4%BA%BA%E7%89%A9%E5%8F%A2%E6%9B%B8%E3%80%89&rft.aulast=%E9%AB%98%E6%BE%A4%E6%86%B2%E6%B2%BB&rft.au=%E9%AB%98%E6%BE%A4%E6%86%B2%E6%B2%BB&rft.date=2012%2F9%2F1&rft.pub=%E5%90%89%E5%B7%9D%E5%BC%98%E6%96%87%E9%A4%A8&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-:02-22"><b><a href="#cite_ref-:02_22-0">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal" class="citation book">高木 久史 (2016). <i>通貨の日本史 - 無文銀銭、富本銭から電子マネーまで</i>. 中公新書</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E9%80%9A%E8%B2%A8%E3%81%AE%E6%97%A5%E6%9C%AC%E5%8F%B2+-+%E7%84%A1%E6%96%87%E9%8A%80%E9%8A%AD%E3%80%81%E5%AF%8C%E6%9C%AC%E9%8A%AD%E3%81%8B%E3%82%89%E9%9B%BB%E5%AD%90%E3%83%9E%E3%83%8D%E3%83%BC%E3%81%BE%E3%81%A7&rft.aulast=%E9%AB%98%E6%9C%A8+%E4%B9%85%E5%8F%B2&rft.au=%E9%AB%98%E6%9C%A8+%E4%B9%85%E5%8F%B2&rft.date=2016&rft.pub=%E4%B8%AD%E5%85%AC%E6%96%B0%E6%9B%B8&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-:6-23"><b><a href="#cite_ref-:6_23-0">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal" class="citation book">高澤憲治 著、日本歴史学会 編『『松平定信』〈人物叢書〉』吉川弘文館、2012年9月1日。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E3%80%8E%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E5%AE%9A%E4%BF%A1%E3%80%8F%E3%80%88%E4%BA%BA%E7%89%A9%E5%8F%A2%E6%9B%B8%E3%80%89&rft.aulast=%E9%AB%98%E6%BE%A4%E6%86%B2%E6%B2%BB&rft.au=%E9%AB%98%E6%BE%A4%E6%86%B2%E6%B2%BB&rft.date=2012%2F9%2F1&rft.pub=%E5%90%89%E5%B7%9D%E5%BC%98%E6%96%87%E9%A4%A8&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-25"><b><a href="#cite_ref-25">^</a></b> <span class="reference-text">藤沢周平『藤沢周平全集 第17巻』文藝春秋、 1993年、420ページ</span> </li> <li id="cite_note-26"><b><a href="#cite_ref-26">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">“<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.tama.ac.jp/guide/inter_seminar/img/120630-keikaku/120630-tamagaku.pdf">江戸幕府においての貿易と海防の変換〜浦賀奉公を題材に〜</a>”.  多摩大学. <span title="">2024年4月24日</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-29"><b><a href="#cite_ref-29">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal" class="citation book">藤田覚『泰平のしくみ-江戸の行政と社会』岩波書店、2012年、202頁。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E6%B3%B0%E5%B9%B3%E3%81%AE%E3%81%97%E3%81%8F%E3%81%BF%EF%BC%8D%E6%B1%9F%E6%88%B8%E3%81%AE%E8%A1%8C%E6%94%BF%E3%81%A8%E7%A4%BE%E4%BC%9A&rft.aulast=%E8%97%A4%E7%94%B0%E8%A6%9A&rft.au=%E8%97%A4%E7%94%B0%E8%A6%9A&rft.date=2012&rft.pages=202%E9%A0%81&rft.pub=%E5%B2%A9%E6%B3%A2%E6%9B%B8%E5%BA%97&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-30"><b><a href="#cite_ref-30">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal" class="citation book">源了圓 著「「海国図志」の日中韓の読み方の違い」、西尾幹二 編『江戸時代が可能にした明治維新』産経新聞ニュースサービス〈地球日本史3〉、1999年。<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/4-594-02665-6" title="特別:文献資料/4-594-02665-6">4-594-02665-6</a>。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.btitle=%E3%80%8C%E6%B5%B7%E5%9B%BD%E5%9B%B3%E5%BF%97%E3%80%8D%E3%81%AE%E6%97%A5%E4%B8%AD%E9%9F%93%E3%81%AE%E8%AA%AD%E3%81%BF%E6%96%B9%E3%81%AE%E9%81%95%E3%81%84&rft.atitle=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3%E3%81%8C%E5%8F%AF%E8%83%BD%E3%81%AB%E3%81%97%E3%81%9F%E6%98%8E%E6%B2%BB%E7%B6%AD%E6%96%B0&rft.aulast=%E6%BA%90%E4%BA%86%E5%9C%93&rft.au=%E6%BA%90%E4%BA%86%E5%9C%93&rft.date=1999&rft.series=%E5%9C%B0%E7%90%83%E6%97%A5%E6%9C%AC%E5%8F%B23&rft.pub=%E7%94%A3%E7%B5%8C%E6%96%B0%E8%81%9E%E3%83%8B%E3%83%A5%E3%83%BC%E3%82%B9%E3%82%B5%E3%83%BC%E3%83%93%E3%82%B9&rft.isbn=4-594-02665-6&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-32"><b><a href="#cite_ref-32">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">三訂版, デジタル大辞泉,山川 日本史小辞典 改訂新版,旺文社日本史事典. “<a rel="nofollow" class="external text" href="https://kotobank.jp/word/%E3%83%93%E3%83%83%E3%83%89%E3%83%AB-610992">ビッドルとは? 意味や使い方</a>”. <i>コトバンク</i>. <span title="">2024年5月7日</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-33"><b><a href="#cite_ref-33">^</a></b> <span class="reference-text">半藤一利『 幕末史 』新潮社、 2008年、 50-51ページ</span> </li> <li id="cite_note-36"><b><a href="#cite_ref-36">^</a></b> <span class="reference-text">宮地正人監修、大日方純夫・山田朗・山田敬男・吉田裕『日本近現代史を読む』新日本出版社、 2010年、 17ページ</span> </li> <li id="cite_note-39"><b><a href="#cite_ref-39">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">“<a rel="nofollow" class="external text" href="https://adeac.jp/minato-city/text-list/d110021/ht001010#:~:text=%E5%98%89%E6%B0%B8%E5%85%AD%E5%B9%B4%EF%BC%88%E4%B8%80,%E3%82%92%E5%B9%95%E5%BA%9C%E3%81%AB%E7%8C%AE%E7%AD%96%E3%81%97%E3%81%9F%E3%80%82">テキスト / 参勤交代の緩和</a>”. <i>adeac.jp</i>. <span title="">2024年5月9日</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE宮地2012321-40"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE宮地2012321_40-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF宮地2012">宮地 (2012)</a>, p. 321.</span> </li> <li id="cite_note-42"><b><a href="#cite_ref-42">^</a></b> <span class="reference-text">半藤一利『 幕末史』新潮社、 2008年、 157ページ</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE田中200746-45"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE田中200746_45-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF田中2007">田中 (2007)</a>, p. 46.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE田中200746–47-47"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE田中200746–47_47-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF田中2007">田中 (2007)</a>, pp. 46–47.</span> </li> <li id="cite_note-49"><b><a href="#cite_ref-49">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">“<a rel="nofollow" class="external text" href="https://adeac.jp/ube-city-boe/text-list/d200030/ht000100">テキスト / 長州征討への動きと三家老の幽閉</a>”. <i>adeac.jp</i>. <span title="">2024年5月9日</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE宮地2012423-50"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE宮地2012423_50-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF宮地2012">宮地 (2012)</a>, p. 423.</span> </li> <li id="cite_note-51"><b><a href="#cite_ref-51">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">三訂版,367日誕生日大事典,世界大百科事典内言及, デジタル大辞泉,精選版 日本国語大辞典,日本大百科全書(ニッポニカ),百科事典マイペディア,朝日日本歴史人物事典,改訂新版 世界大百科事典,ブリタニカ国際大百科事典 小項目事典,デジタル版 日本人名大辞典+Plus,山川 日本史小辞典 改訂新版,旺文社日本史事典. “<a rel="nofollow" class="external text" href="https://kotobank.jp/word/%E5%AD%9D%E6%98%8E%E5%A4%A9%E7%9A%87-16349">孝明天皇(コウメイテンノウ)とは? 意味や使い方</a>”. <i>コトバンク</i>. <span title="">2024年5月7日</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE宮地201239–40-53"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE宮地201239–40_53-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF宮地2012">宮地 (2012)</a>, pp. 39–40.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE宮地201240-55"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE宮地201240_55-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF宮地2012">宮地 (2012)</a>, p. 40.</span> </li> <li id="cite_note-56"><b><a href="#cite_ref-56">^</a></b> <span class="reference-text">藤沢周平『藤沢周平全集 第7巻』文藝春秋、 1993年、 77ページ</span> </li> <li id="cite_note-58"><b><a href="#cite_ref-58">^</a></b> <span class="reference-text">鶴見俊輔『 御一新の嵐 』 <鶴見俊輔集・続-2> 筑摩書房、 2001年、 152-153ページ</span> </li> <li id="cite_note-60"><b><a href="#cite_ref-60">^</a></b> <span class="reference-text">以下は尾藤正英『江戸時代とはなにか』による。</span> </li> <li id="cite_note-61"><b><a href="#cite_ref-61">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">“<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.mlit.go.jp/kokudokeikaku/iten/onlinelecture/lec68.html">「歴史に見る都の移転と分散」 - 国会等の移転ホームページ - 国土交通省</a>”. <i>www.mlit.go.jp</i>. <span title="">2024年5月9日</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-62"><b><a href="#cite_ref-62">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">三訂版,世界大百科事典内言及, デジタル大辞泉,精選版 日本国語大辞典,改訂新版 世界大百科事典,日本大百科全書(ニッポニカ),百科事典マイペディア,山川 日本史小辞典 改訂新版,ブリタニカ国際大百科事典 小項目事典,旺文社日本史事典. “<a rel="nofollow" class="external text" href="https://kotobank.jp/word/%E6%AD%A6%E5%AE%B6%E8%AB%B8%E6%B3%95%E5%BA%A6-124230">武家諸法度(ブケショハット)とは? 意味や使い方</a>”. <i>コトバンク</i>. <span title="">2024年6月2日</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-63"><b><a href="#cite_ref-63">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">Inc, NetAdvance Inc NetAdvance. “<a rel="nofollow" class="external text" href="https://japanknowledge.com/introduction/keyword.html?i=2248">天保の改革|国史大辞典・日本大百科全書・世界大百科事典|ジャパンナレッジ</a>”. <i>JapanKnowledge</i>. <span title="">2024年5月16日</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-64"><b><a href="#cite_ref-64">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">“<a rel="nofollow" class="external text" href="https://gendai.media/articles/-/105988">江戸時代の「日本の教育水準」、実は「世界最高ランク」だった…!(播田 安弘)</a>”. <i>ブルーバックス | 講談社</i>. <span title="">2024年5月12日</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-65"><b><a href="#cite_ref-65">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://ir.lib.hiroshima-u.ac.jp/00034410">識字能力・識字率の歴史的推移 : 日本の経験 - 広島大学 学術情報リポジトリ</a></span> </li> <li id="cite_note-66"><b><a href="#cite_ref-66">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">“<a rel="nofollow" class="external text" href="https://daytrip-izushi.jp/soba/#:~:text=%E5%87%BA%E7%9F%B3%E3%81%9D%E3%81%B0%E3%81%AE%E8%B5%B7%E6%BA%90%E3%81%AF,%E3%81%AB%E5%8F%97%E3%81%91%E7%B6%99%E3%81%8C%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%81%BE%E3%81%99%E3%80%82">”和尚5人衆”が教える出石そば案内 | 日本の小さな城下町 丹波・丹後・但馬の小京都・出石の観光案内 DAYTRIP出石</a>”. <i>daytrip-izushi.jp</i>. <span title="">2024年6月4日</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-67"><b><a href="#cite_ref-67">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">“<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.pref.nara.jp/9206.htm">「部落史の見直し」と部落問題学習/奈良県公式ホームページ</a>”. <i>www.pref.nara.jp</i>. <span title="">2024年5月12日</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-68"><b><a href="#cite_ref-68">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">“<a rel="nofollow" class="external text" href="https://gakusyu.shizuoka-c.ed.jp/society/kyoutsu/meiji/08_meiji_mibunseido.html">明治政府による新しい国づくり</a>”. <i>gakusyu.shizuoka-c.ed.jp</i>. <span title="">2024年5月12日</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-Kitahara2016-69">^ <a href="#cite_ref-Kitahara2016_69-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Kitahara2016_69-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal" class="citation book">北原糸子『日本災害史』吉川弘文館、2016年。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E6%97%A5%E6%9C%AC%E7%81%BD%E5%AE%B3%E5%8F%B2&rft.aulast=%E5%8C%97%E5%8E%9F%E7%B3%B8%E5%AD%90&rft.au=%E5%8C%97%E5%8E%9F%E7%B3%B8%E5%AD%90&rft.date=2016&rft.pub=%E5%90%89%E5%B7%9D%E5%BC%98%E6%96%87%E9%A4%A8&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-70"><b><a href="#cite_ref-70">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal" class="citation book">久光重平『日本貨幣物語』毎日新聞社、1976年。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E6%97%A5%E6%9C%AC%E8%B2%A8%E5%B9%A3%E7%89%A9%E8%AA%9E&rft.aulast=%E4%B9%85%E5%85%89%E9%87%8D%E5%B9%B3&rft.au=%E4%B9%85%E5%85%89%E9%87%8D%E5%B9%B3&rft.date=1976&rft.pub=%E6%AF%8E%E6%97%A5%E6%96%B0%E8%81%9E%E7%A4%BE&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Isoda2012-71">^ <a href="#cite_ref-Isoda2012_71-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Isoda2012_71-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal" class="citation book"><a href="/wiki/%E7%A3%AF%E7%94%B0%E9%81%93%E5%8F%B2" title="磯田道史">磯田道史</a>『江戸“天下泰平”の礎』日本放送協会出版〈NHKさかのぼり日本史 6〉、2012年。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E2%80%9C%E5%A4%A9%E4%B8%8B%E6%B3%B0%E5%B9%B3%E2%80%9D%E3%81%AE%E7%A4%8E&rft.aulast=%E7%A3%AF%E7%94%B0%E9%81%93%E5%8F%B2&rft.au=%E7%A3%AF%E7%94%B0%E9%81%93%E5%8F%B2&rft.date=2012&rft.series=NHK%E3%81%95%E3%81%8B%E3%81%AE%E3%81%BC%E3%82%8A%E6%97%A5%E6%9C%AC%E5%8F%B2+6&rft.pub=%E6%97%A5%E6%9C%AC%E6%94%BE%E9%80%81%E5%8D%94%E4%BC%9A%E5%87%BA%E7%89%88&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-72"><b><a href="#cite_ref-72">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="/wiki/%E7%A3%AF%E7%94%B0%E9%81%93%E5%8F%B2" title="磯田道史">磯田道史</a>『日本史の内幕』 <a href="/wiki/%E4%B8%AD%E5%85%AC%E6%96%B0%E6%9B%B8" title="中公新書">中公新書</a>、10版2018年、 pp.195 - 196.</span> </li> <li id="cite_note-73"><b><a href="#cite_ref-73">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="/wiki/%E9%AB%98%E5%B3%B6%E6%AD%A3%E6%86%B2" title="高島正憲">高島正憲</a>『経済成長の日本史』2017年</span> </li> <li id="cite_note-74"><b><a href="#cite_ref-74">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">“<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.imes.boj.or.jp/cm/history/content/">日本貨幣史 本文 - 貨幣博物館</a>”. <i>www.imes.boj.or.jp</i>. <span title="">2024年5月12日</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE大塚199974-75">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTE大塚199974_75-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTE大塚199974_75-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF大塚1999">大塚 (1999)</a>, p. 74.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE大塚199973-76"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE大塚199973_76-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF大塚1999">大塚 (1999)</a>, p. 73.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE大塚199983-77"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE大塚199983_77-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF大塚1999">大塚 (1999)</a>, p. 83.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE大塚199984-85-78"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE大塚199984-85_78-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF大塚1999">大塚 (1999)</a>, p. 84-85.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE大塚199986-79"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE大塚199986_79-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF大塚1999">大塚 (1999)</a>, p. 86.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE大塚199987-80"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE大塚199987_80-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF大塚1999">大塚 (1999)</a>, p. 87.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE大塚199987-88-81"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE大塚199987-88_81-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF大塚1999">大塚 (1999)</a>, p. 87-88.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE大塚199989-82"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE大塚199989_82-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF大塚1999">大塚 (1999)</a>, p. 89.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE大塚199991-83"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE大塚199991_83-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF大塚1999">大塚 (1999)</a>, p. 91.</span> </li> <li id="cite_note-84"><b><a href="#cite_ref-84">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">“<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ro-yu.com/column/edo/7422.html">武士と米事情~給料を米でもらい、派手な生活で借金も… 連載54 | 孫に伝えたい 江戸人のこころ | 日本老友新聞 [ro-yu.com]</a>” (2021年1月27日). <span title="">2024年5月9日</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-85"><b><a href="#cite_ref-85">^</a></b> <span class="reference-text">荒野泰典『近世日本と東アジア』東京大学出版会、1988年</span> </li> <li id="cite_note-86"><b><a href="#cite_ref-86">^</a></b> <span class="reference-text">ロナルド・P・ トビ著・ 速水融・ 川勝平太・ 永積洋子翻訳『近世日本の国家形成と外交』(創文社、1990年)</span> </li> <li id="cite_note-88"><b><a href="#cite_ref-88">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">“<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.hitachi-systems.com/report/specialist/edo/04/">第4回 江戸時代の貿易:株式会社日立システムズ</a>”. <i>www.hitachi-systems.com</i>.  <a href="/wiki/%E6%97%A5%E7%AB%8B%E3%82%B7%E3%82%B9%E3%83%86%E3%83%A0%E3%82%BA" title="日立システムズ">日立システムズ</a>. <span title="">2024年6月6日</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-89"><b><a href="#cite_ref-89">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">三訂版,世界大百科事典内言及, デジタル大辞泉,精選版 日本国語大辞典,改訂新版 世界大百科事典,日本大百科全書(ニッポニカ),百科事典マイペディア,山川 日本史小辞典 改訂新版,旺文社日本史事典. “<a rel="nofollow" class="external text" href="https://kotobank.jp/word/%E3%82%AA%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%83%80%E9%A2%A8%E8%AA%AC%E6%9B%B8-455185">オランダ風説書(オランダフウセツガキ)とは? 意味や使い方</a>”. <i>コトバンク</i>. <span title="">2024年6月6日</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-90"><b><a href="#cite_ref-90">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">小項目事典, ブリタニカ国際大百科事典. “<a rel="nofollow" class="external text" href="https://kotobank.jp/word/%E5%94%90%E8%88%B9%E9%A2%A8%E8%AA%AC%E6%9B%B8-103813">唐船風説書(とうせんふうせつがき)とは? 意味や使い方</a>”. <i>コトバンク</i>. <span title="">2024年6月6日</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-91"><b><a href="#cite_ref-91">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">“<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ktr.mlit.go.jp/yokohama/tokaido/02_tokaido/04_qa/index5/answer4.htm#:~:text=%E9%8E%96%E5%9B%BD%E6%94%BF%E7%AD%96%E3%81%8C%E3%81%A8%E3%82%89%E3%82%8C,%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%81%9F%E3%81%AE%E3%81%A7%E3%81%99%E3%80%82">江戸時代に東海道を通ったという朝鮮通信使について教えてください。</a>”. <i>www.ktr.mlit.go.jp</i>. <span title="">2024年5月9日</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-92"><b><a href="#cite_ref-92">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">“<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ndl.go.jp/nichiran/s1/s1_4.html">第1部 4. 日本の開国と日蘭関係 | 江戸時代の日蘭交流</a>”. <i>www.ndl.go.jp</i>.  <a href="/wiki/%E5%9B%BD%E7%AB%8B%E5%9B%BD%E4%BC%9A%E5%9B%B3%E6%9B%B8%E9%A4%A8" title="国立国会図書館">国立国会図書館</a>. <span title="">2024年6月6日</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-93"><b><a href="#cite_ref-93">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">“<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.mext.go.jp/b_menu/hakusho/html/others/detail/1317577.htm">一 幕末期の教育:文部科学省</a>”. <i>www.mext.go.jp</i>. <span title="">2024年4月24日</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-94"><b><a href="#cite_ref-94">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">“<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nippon.com/ja/japan-topics/b09408/">第8回:徳川幕府の政治体制に組み込まれた仏教</a>”. <i>nippon.com</i> (2023年6月29日). <span title="">2024年4月24日</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-95"><b><a href="#cite_ref-95">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">“<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.asahi-net.or.jp/~wj8t-okmt/007-06edofmiginitiren.htm">日蓮宗不受不施派の弾圧</a>”.  asahi-net.or.jp. <span title="">2024年4月24日</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-96"><b><a href="#cite_ref-96">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">三訂版,世界大百科事典内言及, デジタル大辞泉,精選版 日本国語大辞典,日本大百科全書(ニッポニカ),改訂新版 世界大百科事典,百科事典マイペディア,ブリタニカ国際大百科事典 小項目事典,山川 日本史小辞典 改訂新版,旺文社日本史事典. “<a rel="nofollow" class="external text" href="https://kotobank.jp/word/%E5%9E%82%E5%8A%A0%E7%A5%9E%E9%81%93-82827">垂加神道(スイカシントウ)とは? 意味や使い方</a>”. <i>コトバンク</i>. <span title="">2024年5月9日</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-97"><b><a href="#cite_ref-97">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">改訂新版, デジタル大辞泉,日本大百科全書(ニッポニカ),改訂新版 世界大百科事典,ブリタニカ国際大百科事典 小項目事典,百科事典マイペディア,山川 日本史小辞典. “<a rel="nofollow" class="external text" href="https://kotobank.jp/word/%E5%85%83%E5%92%8C%E5%A4%A7%E6%AE%89%E6%95%99-60983">元和大殉教(ゲンナダイジュンキョウ)とは? 意味や使い方</a>”. <i>コトバンク</i>. <span title="">2024年5月9日</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-98"><b><a href="#cite_ref-98">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">“<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.yomiuri.co.jp/fukayomi/20180413-OYT8T50005/">「信教の自由」の扉開いた流刑地の隠れキリシタン</a>”. <i>読売新聞オンライン</i> (2018年4月15日). <span title="">2024年5月9日</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-99"><b><a href="#cite_ref-99">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">改訂新版, デジタル大辞泉,改訂新版 世界大百科事典,百科事典マイペディア,山川 日本史小辞典. “<a rel="nofollow" class="external text" href="https://kotobank.jp/word/%E6%B5%A6%E4%B8%8A%E5%B4%A9%E3%82%8C-441762">浦上崩れ(ウラカミクズレ)とは? 意味や使い方</a>”. <i>コトバンク</i>. <span title="">2024年5月9日</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-100"><b><a href="#cite_ref-100">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">日本大百科全書(ニッポニカ). “<a rel="nofollow" class="external text" href="https://kotobank.jp/word/%E6%97%A5%E6%9C%AC%E3%81%AB%E3%81%8A%E3%81%91%E3%82%8B%E3%81%8A%E3%82%82%E3%81%AA%E6%99%82%E4%BB%A3%E5%8C%BA%E5%88%86-1614546">日本におけるおもな時代区分(にほんにおけるおもなじだいくぶん)とは? 意味や使い方</a>”. <i>コトバンク</i>. <span title="">2024年6月2日</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-101"><b><a href="#cite_ref-101">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.aozora.gr.jp/cards/001395/files/49881_46723.html">和辻哲郎 埋もれた日本 ――キリシタン渡来文化前後における日本の思想的情況――</a> (<a href="/wiki/%E9%9D%92%E7%A9%BA%E6%96%87%E5%BA%AB" title="青空文庫">青空文庫</a>)</span> </li> <li id="cite_note-102"><b><a href="#cite_ref-102">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal" class="citation book">ヘルマン・オームス 著、黒住真、清水正之、沢一、頼住光子 訳『徳川イデオロギー』ぺりかん社、1990年。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E3%82%A4%E3%83%87%E3%82%AA%E3%83%AD%E3%82%AE%E3%83%BC&rft.aulast=%E3%83%98%E3%83%AB%E3%83%9E%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%82%AA%E3%83%BC%E3%83%A0%E3%82%B9&rft.au=%E3%83%98%E3%83%AB%E3%83%9E%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%82%AA%E3%83%BC%E3%83%A0%E3%82%B9&rft.date=1990&rft.pub=%E3%81%BA%E3%82%8A%E3%81%8B%E3%82%93%E7%A4%BE&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE國學院大學日本文化研究所編20221-103"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE國學院大學日本文化研究所編20221_103-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF國學院大學日本文化研究所編2022">國學院大學日本文化研究所編 (2022)</a>, p. 1.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE中澤200626–37-104"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE中澤200626–37_104-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF中澤2006">中澤 (2006)</a>, pp. 26–37.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE中澤200612–13-105"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE中澤200612–13_105-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF中澤2006">中澤 (2006)</a>, pp. 12–13.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE中澤200616–17-106"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE中澤200616–17_106-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF中澤2006">中澤 (2006)</a>, pp. 16–17.</span> </li> <li id="cite_note-107"><b><a href="#cite_ref-107">^</a></b> <span class="reference-text">児玉幸多『近世農民生活史―江戸時代の農民生活―』吉川弘文館、1951年</span> </li> <li id="cite_note-109"><b><a href="#cite_ref-109">^</a></b> <span class="reference-text">1965年9月14日の毎日新聞秋田版「あす老人の日」によると、秋田県は97歳の男性が最高齢であった。</span> </li> <li id="cite_note-110"><b><a href="#cite_ref-110">^</a></b> <span class="reference-text">佐賀県<a href="/wiki/%E9%B3%A5%E6%A0%96%E5%B8%82" title="鳥栖市">鳥栖市</a>の<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.city.tosu.lg.jp/uploaded/attachment/6944.pdf">鳥栖市報(1958年9月25日発行)</a>によると、1958年8月時点で最高齢者は慶応元年生の93歳女性、男性の最高齢者は89歳(明治元年~2年生)であった。</span> </li> <li id="cite_note-111"><b><a href="#cite_ref-111">^</a></b> <span class="reference-text">明治百年記念関係行事等概況「明治百年記念100歳以上の高齢者の慶祝」より</span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="参考文献"><span id=".E5.8F.82.E8.80.83.E6.96.87.E7.8C.AE"></span>参考文献</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3&action=edit&section=42" title="節を編集: 参考文献"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><cite style="font-style:normal" class="citation book"><a href="/wiki/%E5%B0%BE%E8%97%A4%E6%AD%A3%E8%8B%B1" title="尾藤正英">尾藤正英</a>『江戸時代とはなにか:日本史上の近世と近代』〈<a href="/wiki/%E5%B2%A9%E6%B3%A2%E7%8F%BE%E4%BB%A3%E6%96%87%E5%BA%AB" title="岩波現代文庫">岩波現代文庫</a>〉2006年。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3%E3%81%A8%E3%81%AF%E3%81%AA%E3%81%AB%E3%81%8B%EF%BC%9A%E6%97%A5%E6%9C%AC%E5%8F%B2%E4%B8%8A%E3%81%AE%E8%BF%91%E4%B8%96%E3%81%A8%E8%BF%91%E4%BB%A3&rft.aulast=%E5%B0%BE%E8%97%A4%E6%AD%A3%E8%8B%B1&rft.au=%E5%B0%BE%E8%97%A4%E6%AD%A3%E8%8B%B1&rft.date=2006&rft.series=%5B%5B%E5%B2%A9%E6%B3%A2%E7%8F%BE%E4%BB%A3%E6%96%87%E5%BA%AB%5D%5D&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation book" id="CITEREF田中2007">田中彰『近代天皇制への道程』吉川弘文館、2007年(原著1979年)。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E8%BF%91%E4%BB%A3%E5%A4%A9%E7%9A%87%E5%88%B6%E3%81%B8%E3%81%AE%E9%81%93%E7%A8%8B&rft.aulast=%E7%94%B0%E4%B8%AD%E5%BD%B0&rft.au=%E7%94%B0%E4%B8%AD%E5%BD%B0&rft.date=2007&rft.pub=%E5%90%89%E5%B7%9D%E5%BC%98%E6%96%87%E9%A4%A8&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation journal" id="CITEREF大塚1999">大塚英樹「<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.imes.boj.or.jp/research/abstracts/japanese/kk18-4-2.html">江戸時代における改鋳の歴史とその評価</a>」『金融研究』第18巻第4号、<a href="/wiki/%E6%97%A5%E6%9C%AC%E9%8A%80%E8%A1%8C%E9%87%91%E8%9E%8D%E7%A0%94%E7%A9%B6%E6%89%80" title="日本銀行金融研究所">日本銀行金融研究所</a>、1999年。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3%E3%81%AB%E3%81%8A%E3%81%91%E3%82%8B%E6%94%B9%E9%8B%B3%E3%81%AE%E6%AD%B4%E5%8F%B2%E3%81%A8%E3%81%9D%E3%81%AE%E8%A9%95%E4%BE%A1&rft.jtitle=%E9%87%91%E8%9E%8D%E7%A0%94%E7%A9%B6&rft.aulast=%E5%A4%A7%E5%A1%9A%E8%8B%B1%E6%A8%B9&rft.au=%E5%A4%A7%E5%A1%9A%E8%8B%B1%E6%A8%B9&rft.date=1999&rft.volume=18&rft.issue=4&rft.pub=%5B%5B%E6%97%A5%E6%9C%AC%E9%8A%80%E8%A1%8C%E9%87%91%E8%9E%8D%E7%A0%94%E7%A9%B6%E6%89%80%5D%5D&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.imes.boj.or.jp%2Fresearch%2Fabstracts%2Fjapanese%2Fkk18-4-2.html&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation book">宮地正人『幕末維新変革史』 下、岩波書店、2012年。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E5%B9%95%E6%9C%AB%E7%B6%AD%E6%96%B0%E5%A4%89%E9%9D%A9%E5%8F%B2&rft.aulast=%E5%AE%AE%E5%9C%B0%E6%AD%A3%E4%BA%BA&rft.au=%E5%AE%AE%E5%9C%B0%E6%AD%A3%E4%BA%BA&rft.date=2012&rft.pub=%E5%B2%A9%E6%B3%A2%E6%9B%B8%E5%BA%97&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation book">山口啓二『鎖国と開国』岩波書店、2006年。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E9%8E%96%E5%9B%BD%E3%81%A8%E9%96%8B%E5%9B%BD&rft.aulast=%E5%B1%B1%E5%8F%A3%E5%95%93%E4%BA%8C&rft.au=%E5%B1%B1%E5%8F%A3%E5%95%93%E4%BA%8C&rft.date=2006&rft.pub=%E5%B2%A9%E6%B3%A2%E6%9B%B8%E5%BA%97&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation book" id="CITEREF中澤2006">中澤伸弘『やさしく読む国学』<a href="/wiki/%E6%88%8E%E5%85%89%E7%A5%A5%E5%87%BA%E7%89%88" title="戎光祥出版">戎光祥出版</a>、2006年。<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/4-900901-70-9" title="特別:文献資料/4-900901-70-9">4-900901-70-9</a>。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E3%82%84%E3%81%95%E3%81%97%E3%81%8F%E8%AA%AD%E3%82%80%E5%9B%BD%E5%AD%A6&rft.aulast=%E4%B8%AD%E6%BE%A4%E4%BC%B8%E5%BC%98&rft.au=%E4%B8%AD%E6%BE%A4%E4%BC%B8%E5%BC%98&rft.date=2006&rft.pub=%5B%5B%E6%88%8E%E5%85%89%E7%A5%A5%E5%87%BA%E7%89%88%5D%5D&rft.isbn=4-900901-70-9&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation book" id="CITEREF國學院大學日本文化研究所編2022">國學院大學日本文化研究所編『歴史で読む国学』<a href="/wiki/%E3%81%BA%E3%82%8A%E3%81%8B%E3%82%93%E7%A4%BE" title="ぺりかん社">ぺりかん社</a>、2022年3月。<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/978-4-8315-1611-4" title="特別:文献資料/978-4-8315-1611-4">978-4-8315-1611-4</a>。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E6%AD%B4%E5%8F%B2%E3%81%A7%E8%AA%AD%E3%82%80%E5%9B%BD%E5%AD%A6&rft.aulast=%E5%9C%8B%E5%AD%B8%E9%99%A2%E5%A4%A7%E5%AD%B8%E6%97%A5%E6%9C%AC%E6%96%87%E5%8C%96%E7%A0%94%E7%A9%B6%E6%89%80%E7%B7%A8&rft.au=%E5%9C%8B%E5%AD%B8%E9%99%A2%E5%A4%A7%E5%AD%B8%E6%97%A5%E6%9C%AC%E6%96%87%E5%8C%96%E7%A0%94%E7%A9%B6%E6%89%80%E7%B7%A8&rft.date=2022-3&rft.pub=%5B%5B%E3%81%BA%E3%82%8A%E3%81%8B%E3%82%93%E7%A4%BE%5D%5D&rft.isbn=978-4-8315-1611-4&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3"><span style="display: none;"> </span></span></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="関連文献"><span id=".E9.96.A2.E9.80.A3.E6.96.87.E7.8C.AE"></span>関連文献</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3&action=edit&section=43" title="節を編集: 関連文献"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="NavFrame" style="border: none; text-align: left; font-size: 100%"> <div class="NavHead" style="background: transparent; text-align: left; font-weight: normal"><i>リストを見るには、右の[表示]をクリック</i> </div> <div class="NavContent"> <ul><li><a href="/wiki/%E3%83%89%E3%83%8A%E3%83%AB%E3%83%89%E3%83%BB%E3%82%AD%E3%83%BC%E3%83%B3" title="ドナルド・キーン">ドナルド・キーン</a> 著、徳岡孝夫 訳『日本文学史(近世篇1〜3)』中央公論新社〈中公文庫〉、2011年(原著1995年)。</li> <li><a href="/wiki/%E4%BC%8A%E8%97%A4%E8%81%A1" title="伊藤聡">伊藤聡</a>『日本像の起源:つくられる「日本的なるもの」』<a href="/wiki/KADOKAWA" title="KADOKAWA">KADOKAWA</a>〈角川選書〉、2021年。<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/9784047036055" title="特別:文献資料/9784047036055">9784047036055</a></li> <li>伊藤愼吾『近世国語学史』立川文明堂、1928年。</li> <li><a href="/wiki/%E4%BA%95%E4%B8%8A%E6%B3%B0%E8%87%B3" title="井上泰至">井上泰至</a>・<a href="/wiki/%E7%94%B0%E4%B8%AD%E5%BA%B7%E4%BA%8C" title="田中康二">田中康二</a>編『江戸の文学史と思想史』ぺりかん社、2011年。<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/9784831513007" title="特別:文献資料/9784831513007">9784831513007</a></li> <li>井上泰至・田中康二編『江戸文学を選び直す:現代語訳付き名文案内』<a href="/wiki/%E7%AC%A0%E9%96%93%E6%9B%B8%E9%99%A2" title="笠間書院">笠間書院</a>、2014年。<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/9784305707352" title="特別:文献資料/9784305707352">9784305707352</a></li> <li>磯田道史『近世大名家臣団の社会構造』文春学芸ライブラリー、2013年(原著2003年)。<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/9784168130083" title="特別:文献資料/9784168130083">9784168130083</a></li> <li>遠藤佳那子『近世後期テニヲハ論の展開と活用研究』<a href="/wiki/%E5%8B%89%E8%AA%A0%E5%87%BA%E7%89%88" title="勉誠出版">勉誠出版</a>、2019年。<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/9784585280477" title="特別:文献資料/9784585280477">9784585280477</a></li> <li>丸井貴史『白話小説の時代:日本近世中期文学の研究』<a href="/wiki/%E6%B1%B2%E5%8F%A4%E6%9B%B8%E9%99%A2" title="汲古書院">汲古書院</a>、2019年。<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/9784762936418" title="特別:文献資料/9784762936418">9784762936418</a></li> <li>岸川雅範『江戸の祭礼』KADOKAWA〈角川選書〉、2020年。<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/9784047036413" title="特別:文献資料/9784047036413">9784047036413</a></li> <li>宮本陽佳『近世における唐話学の展開』汲古書院、2024年。<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/9784762936906" title="特別:文献資料/9784762936906">9784762936906</a></li> <li>黒羽英男『日本の近世文学』文化書房、1965年。</li> <li><a href="/wiki/%E6%BA%90%E4%BA%86%E5%9C%93" title="源了圓">源了圓</a>『徳川思想小史』中央公論社〈中公新書〉、1973年。</li> <li><a href="/wiki/%E4%BB%8A%E9%87%8E%E7%9C%9F%E4%BA%8C" title="今野真二">今野真二</a>『江戸の知をよむ:古典中国からの離脱と近代日本の始まり』<a href="/wiki/%E6%B2%B3%E5%87%BA%E6%9B%B8%E6%88%BF%E6%96%B0%E7%A4%BE" title="河出書房新社">河出書房新社</a>、2023年。<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/9784309231402" title="特別:文献資料/9784309231402">9784309231402</a></li> <li>佐々政一『近世国文学史』聚精堂、1911年(改訂版、太陽堂、1923年)</li> <li>佐藤貴裕『近世節用集史の研究』<a href="/wiki/%E6%AD%A6%E8%94%B5%E9%87%8E%E6%9B%B8%E9%99%A2" title="武蔵野書院">武蔵野書院</a>、2019年。<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/9784838607174" title="特別:文献資料/9784838607174">9784838607174</a></li> <li>佐藤至子『江戸の絵入小説:合巻の世界』ぺりかん社、2001年。<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/4831509914" title="特別:文献資料/4831509914">4831509914</a></li> <li>佐藤至子『江戸の出版統制:弾圧に翻弄された戯作者たち』吉川弘文館〈歴史文化ライブラリー〉、2017年。<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/9784642058568" title="特別:文献資料/9784642058568">9784642058568</a></li> <li>佐藤至子『幕末の合巻:江戸文学の終焉と転生』岩波書店、2024年。<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/9784000616287" title="特別:文献資料/9784000616287">9784000616287</a></li> <li>三上参次『江戸時代史(上下巻)』講談社学術文庫、1992年(原著1943-44)。</li> <li>山泰幸『江戸の思想闘争』KADOKAWA〈角川選書〉、2019年。<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/9784047036468" title="特別:文献資料/9784047036468">9784047036468</a></li> <li>山本嘉孝『詩文と経世:幕府儒臣の十八世紀』<a href="/wiki/%E5%90%8D%E5%8F%A4%E5%B1%8B%E5%A4%A7%E5%AD%A6%E5%87%BA%E7%89%88%E4%BC%9A" title="名古屋大学出版会">名古屋大学出版会</a>、2021年。<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/9784815810436" title="特別:文献資料/9784815810436">9784815810436</a></li> <li>周瑛『江戸期の裁判説話と『棠陰比事』』汲古書院、2015年。<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/9784762936180" title="特別:文献資料/9784762936180">9784762936180</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%87%8D%E5%8F%8B%E6%AF%85" title="重友毅">重友毅</a>『近世国文学考説』積文館、1933年。</li> <li>重友毅『日本近世文学史』岩波書店〈岩波全書〉、1950年。</li> <li>重友毅『近世文学史の諸問題』<a href="/wiki/%E6%98%8E%E6%B2%BB%E6%9B%B8%E9%99%A2" title="明治書院">明治書院</a>、1963年。</li> <li>松崎仁、白石悌三、谷脇理史 編『年表資料近世文学史』笠間書院、1977年。(新装版、2013年。<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/9784305603104" title="特別:文献資料/9784305603104">9784305603104</a>)</li> <li><a href="/wiki/%E6%A3%AE%E5%92%8C%E4%B9%9F" title="森和也">森和也</a>『神道・儒教・仏教:江戸思想史のなかの三教』筑摩書房〈ちくま新書1325〉、2018年。<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/9784480071392" title="特別:文献資料/9784480071392">9784480071392</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%A5%9E%E4%BD%9C%E7%A0%94%E4%B8%80" title="神作研一">神作研一</a>『近世和歌史の研究』角川学芸出版、2013年。<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/9784046214102" title="特別:文献資料/9784046214102">9784046214102</a></li> <li>水谷三公『江戸は夢か』筑摩書房〈ちくま学芸文庫〉、2004年(原著1992年)。<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/4480088091" title="特別:文献資料/4480088091">4480088091</a></li> <li>杉森哲也『日本の近世』放送大学教材、2020年。<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/9784595321900" title="特別:文献資料/9784595321900">9784595321900</a></li> <li>速水香織『近世前期江戸出版文化史』<a href="/wiki/%E6%96%87%E5%AD%A6%E9%80%9A%E4%BF%A1" title="文学通信">文学通信</a>、2020年。<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/9784909658241" title="特別:文献資料/9784909658241">9784909658241</a></li> <li>孫琳淨『日本近世における白話小説の受容:曲亭馬琴と『水滸傳』』汲古書院、2021年。<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/9784762936579" title="特別:文献資料/9784762936579">9784762936579</a></li> <li>大沼宜規『考証の世紀:十九世紀日本の国学考証派』吉川弘文館、2021年。<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/9784642043373" title="特別:文献資料/9784642043373">9784642043373</a></li> <li>大石嘉一郎『江戸時代』中央公論社〈中公新書〉、1977年。<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/4121004760" title="特別:文献資料/4121004760">4121004760</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%BE%BB%E6%9C%AC%E9%9B%85%E5%8F%B2" title="辻本雅史">辻本雅史</a>『江戸の学びと思想家たち』岩波書店〈岩波新書〉、2021年。<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/9784004319030" title="特別:文献資料/9784004319030">9784004319030</a></li> <li>長島弘明編『「奇」と「妙」の江戸文学事典』文学通信、2019年。<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/9784909658135" title="特別:文献資料/9784909658135">9784909658135</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%87%98%E8%B2%AB%E4%BA%A8" title="釘貫亨">釘貫亨</a>『近世仮名遣い論の研究:五十音図と古代日本語音声の発見』名古屋大学出版会、2007年。<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/9784815805708" title="特別:文献資料/9784815805708">9784815805708</a></li> <li>中村綾『日本近世白話小説受容の研究』汲古書院、2011年。<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/9784762935862" title="特別:文献資料/9784762935862">9784762935862</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%94%B0%E5%B0%BB%E7%A5%90%E4%B8%80%E9%83%8E" title="田尻祐一郎">田尻祐一郎</a>『江戸の思想史:人物・方法・連環』中央公論新社〈中公新書〉、2011年。<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/9784121020970" title="特別:文献資料/9784121020970">9784121020970</a></li> <li>田中康二『江戸派の研究』汲古書院、2010年。<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/9784762935732" title="特別:文献資料/9784762935732">9784762935732</a></li> <li>田中仁『江戸の長歌:『万葉集』の享受と創造』森話社、2012年。<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/9784864050326" title="特別:文献資料/9784864050326">9784864050326</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%97%A4%E6%9D%91%E4%BD%9C" title="藤村作">藤村作</a>『近世国文学序説』雄山閣、1927年</li> <li><a href="/wiki/%E9%88%B4%E6%9C%A8%E5%81%A5%E4%B8%80_(%E6%97%A5%E6%9C%AC%E6%96%87%E5%AD%A6%E8%80%85)" title="鈴木健一 (日本文学者)">鈴木健一</a>『近世文学史論:古典知の継承と展開』岩波書店、2023年。<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/9784000615808" title="特別:文献資料/9784000615808">9784000615808</a></li> <li>鈴木健一『江戸古典学の論』汲古書院、2011年。<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/9784762935855" title="特別:文献資料/9784762935855">9784762935855</a></li> <li>鈴木健一・杉田昌彦・田中康二・西田正宏・山下久夫編『江戸の学問と文藝世界』森話社、2018年。<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/9784864051262" title="特別:文献資料/9784864051262">9784864051262</a></li> <li>鈴木健一編『江戸の「知」:近世注釈の世界』森話社、2010年。<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/9784864050159" title="特別:文献資料/9784864050159">9784864050159</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%88%B4%E6%9C%A8%E6%B7%B3_(%E6%AD%B4%E5%8F%B2%E5%AD%A6%E8%80%85)" title="鈴木淳 (歴史学者)">鈴木淳</a>『江戸和学論考』<a href="/wiki/%E3%81%B2%E3%81%A4%E3%81%98%E6%9B%B8%E6%88%BF" title="ひつじ書房">ひつじ書房</a>、1997年。<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/4938669803" title="特別:文献資料/4938669803">4938669803</a></li> <li>彌富破摩雄『近世国文学之研究』素人社書屋、1933年</li></ul> </div> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="関連項目"><span id=".E9.96.A2.E9.80.A3.E9.A0.85.E7.9B.AE"></span>関連項目</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3&action=edit&section=44" title="節を編集: 関連項目"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%E6%97%A5%E6%9C%AC%E3%81%AE%E6%AD%B4%E5%8F%B2" title="日本の歴史">日本の歴史</a>、<a href="/wiki/%E6%97%A5%E6%9C%AC%E5%8F%B2%E6%99%82%E4%BB%A3%E5%8C%BA%E5%88%86%E8%A1%A8" title="日本史時代区分表">日本史時代区分表</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%97%A5%E6%9C%AC%E8%BF%91%E4%B8%96%E5%8F%B2" title="日本近世史">日本近世史</a>、<a href="/wiki/%E6%97%A5%E6%9C%AC%E3%81%AE%E8%BF%91%E4%B8%96%E6%96%87%E5%AD%A6%E5%8F%B2" title="日本の近世文学史">日本の近世文学史</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%A7%E5%9D%82%E3%81%AE%E9%99%A3" title="大坂の陣">大坂の陣</a>、<a href="/wiki/%E5%8F%82%E5%8B%A4%E4%BA%A4%E4%BB%A3" title="参勤交代">参勤交代</a>、<a href="/wiki/%E6%AD%A6%E5%AE%B6%E8%AB%B8%E6%B3%95%E5%BA%A6" title="武家諸法度">武家諸法度</a>、<a href="/wiki/%E6%AD%A6%E6%96%AD%E6%94%BF%E6%B2%BB" title="武断政治">武断政治</a>、<a href="/wiki/%E5%B3%B6%E5%8E%9F%E3%81%AE%E4%B9%B1" title="島原の乱">島原の乱</a>、<a href="/wiki/%E9%8E%96%E5%9B%BD" title="鎖国">鎖国</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%85%83%E7%A6%84" title="元禄">元禄時代</a>、<a href="/wiki/%E6%96%87%E6%B2%BB%E6%94%BF%E6%B2%BB" title="文治政治">文治政治</a>、<a href="/wiki/%E5%81%B4%E7%94%A8%E4%BA%BA" title="側用人">側用人</a><a href="/wiki/%E6%94%BF%E6%B2%BB" title="政治">政治</a>、<a href="/wiki/%E8%B5%A4%E7%A9%82%E4%BA%8B%E4%BB%B6" title="赤穂事件">赤穂事件</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%AD%A3%E5%BE%B3%E3%81%AE%E6%B2%BB" title="正徳の治">正徳の治</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B9%95%E6%94%BF%E6%94%B9%E9%9D%A9" title="幕政改革">幕政改革</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%BA%AB%E4%BF%9D%E3%81%AE%E6%94%B9%E9%9D%A9" title="享保の改革">享保の改革</a>、<a href="/wiki/%E7%94%B0%E6%B2%BC%E6%99%82%E4%BB%A3" title="田沼時代">田沼時代</a>、<a href="/wiki/%E5%AF%9B%E6%94%BF%E3%81%AE%E6%94%B9%E9%9D%A9" title="寛政の改革">寛政の改革</a>、<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E5%BE%A1%E6%89%80%E6%99%82%E4%BB%A3" title="大御所時代">大御所時代</a>、<a href="/wiki/%E5%A4%A9%E4%BF%9D%E3%81%AE%E6%94%B9%E9%9D%A9" title="天保の改革">天保の改革</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B9%95%E6%9C%AB" title="幕末">幕末</a>、<a href="/wiki/%E9%BB%92%E8%88%B9%E6%9D%A5%E8%88%AA" title="黒船来航">黒船来航</a>、<a href="/wiki/%E5%AE%89%E6%94%BF%E3%81%AE%E5%A4%A7%E7%8D%84" title="安政の大獄">安政の大獄</a>、<a href="/wiki/%E6%88%8A%E8%BE%B0%E6%88%A6%E4%BA%89" title="戊辰戦争">戊辰戦争</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%B1%E4%BA%AC%E6%99%82%E4%BB%A3" title="東京時代">東京時代</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%97%A5%E6%9C%AC%E8%BF%91%E4%B8%96%E6%96%87%E5%AD%A6%E4%BC%9A" title="日本近世文学会">日本近世文学会</a>、<a href="/wiki/%E9%88%B4%E5%B1%8B%E5%AD%A6%E4%BC%9A" title="鈴屋学会">鈴屋学会</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="外部リンク"><span id=".E5.A4.96.E9.83.A8.E3.83.AA.E3.83.B3.E3.82.AF"></span>外部リンク</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3&action=edit&section=45" title="節を編集: 外部リンク"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r94202605"><div class="side-box side-box-right plainlinks sistersitebox noprint" style="width:22em;"> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist" style="font-size:100%;">ウィキメディア・コモンズには、<b><span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Edo_period?uselang=ja">江戸時代</a></span></b>に関連するカテゴリがあります。</div></div> </div> <ul><li>『<a rel="nofollow" class="external text" href="//kotobank.jp/word/%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3">江戸時代</a>』 - <a href="/wiki/%E3%82%B3%E3%83%88%E3%83%90%E3%83%B3%E3%82%AF" title="コトバンク">コトバンク</a></li> <li>「<a rel="nofollow" class="external text" href="https://japanknowledge.com/introduction/keyword.html?i=1931">江戸時代</a>」 - <a href="/wiki/%E3%82%B8%E3%83%A3%E3%83%91%E3%83%B3%E3%83%8A%E3%83%AC%E3%83%83%E3%82%B8" title="ジャパンナレッジ">ジャパンナレッジ</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.library.metro.tokyo.lg.jp/portals/0/edo/tokyo_library/">江戸・東京デジタルミュージアム~古きをたずねて、新しきを知る。</a> - <a href="/wiki/%E6%9D%B1%E4%BA%AC%E9%83%BD%E7%AB%8B%E5%9B%B3%E6%9B%B8%E9%A4%A8" title="東京都立図書館">東京都立図書館</a>Webサイトより</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.kodomo.go.jp/gallery/edoehon/index.html">江戸絵本とジャポニズム</a> - <a href="/wiki/%E5%9B%BD%E7%AB%8B%E5%9B%BD%E4%BC%9A%E5%9B%B3%E6%9B%B8%E9%A4%A8" title="国立国会図書館">国立国会図書館</a><a href="/wiki/%E5%9B%BD%E9%9A%9B%E5%AD%90%E3%81%A9%E3%82%82%E5%9B%B3%E6%9B%B8%E9%A4%A8" title="国際子ども図書館">国際子ども図書館</a>Webサイトより</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://codh.rois.ac.jp/edomi/">edomi - 江戸をみる/みせるデータポータル</a> - ROIS-DS人文学オープンデータ共同利用センター(CODH)Webサイトより</li></ul> <p><br /> </p> <div class="navbox" aria-labelledby="江戸時代" style="border-collapse:collapse;padding:3px"><table class="nowraplinks hlist hlist-hyphen navbox-inner" style="background:transparent;color:inherit;min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div style="float:left;width:6em;text-align:left"><div class="noprint plainlinks navbar hlist" style="white-space:nowrap;font-size:60%;font-weight:normal;background-color:transparent;padding:0;color:#000;;border:none;"><ul style="display:inline"><li><a href="/wiki/Template:%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3" title="Template:江戸時代"><span title="このテンプレートを表示します" style="font-size:125%;;;border:none;">表</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Template%E2%80%90%E3%83%8E%E3%83%BC%E3%83%88:%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Template‐ノート:江戸時代 (存在しないページ)"><span title="このテンプレートのノートを表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">話</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3&action=edit"><span title="このテンプレートを編集します。保存の前にプレビューを忘れずに。" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">編</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3&action=history"><span title="このテンプレートの過去の版を表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">歴</span></a></li></ul></div></div><div id="江戸時代" style="font-size:110%;margin:0 6em"><a class="mw-selflink selflink">江戸時代</a></div></th></tr><tr><td class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;;padding:0px;width:auto;;;;"><div><table class="nowraplinks hlist hlist-hyphen mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="background:transparent;color:inherit;min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="width:auto;;;"><div style="float:left;width:6em"> </div><div id="歴史・体制" style="font-size:110%;margin:0 6em">歴史・体制</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px;width:auto;;;"><div style="padding:0em 0.25em"> </div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">政治史</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> </div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E5%AE%B6%E5%BA%B7" title="徳川家康"><span style="font-size:xx-small;">初 </span>家康</a> - <a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E5%AE%B6%E5%85%89" title="徳川家光"><span style="font-size:xx-small;">3 </span>家光</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E6%AD%A6%E6%96%AD%E6%94%BF%E6%B2%BB" title="武断政治">武断政治</a><span style="font-size:x-small;">(1603 - 1651)</span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E5%AE%B6%E7%B6%B1" title="徳川家綱"><span style="font-size:xx-small;">4 </span>家綱</a> - <a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E5%AE%B6%E7%B6%99" title="徳川家継"><span style="font-size:xx-small;">7 </span>家継</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E6%96%87%E6%B2%BB%E6%94%BF%E6%B2%BB" title="文治政治">文治政治</a><span style="font-size:x-small;">(1651 - 1716)</span></li> <li><a href="/wiki/%E6%AD%A3%E5%BE%B3%E3%81%AE%E6%B2%BB" title="正徳の治">正徳の治</a><span style="font-size:x-small;">(1709 - 1716)</span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E5%90%89%E5%AE%97" title="徳川吉宗"><span style="font-size:xx-small;">8 </span>吉宗</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E4%BA%AB%E4%BF%9D%E3%81%AE%E6%94%B9%E9%9D%A9" title="享保の改革">享保の改革</a><span style="font-size:x-small;">(1716 - 1745)</span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E5%AE%B6%E9%87%8D" title="徳川家重"><span style="font-size:xx-small;">9 </span>家重</a> - <a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E5%AE%B6%E6%B2%BB" title="徳川家治"><span style="font-size:xx-small;">10 </span>家治</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E7%94%B0%E6%B2%BC%E6%99%82%E4%BB%A3" title="田沼時代">田沼時代 / 宝暦・天明期</a><span style="font-size:x-small;">(1751 - 1789)</span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E5%AE%B6%E6%96%89" title="徳川家斉"><span style="font-size:xx-small;">11 </span>家斉</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E5%AF%9B%E6%94%BF%E3%81%AE%E6%94%B9%E9%9D%A9" title="寛政の改革">寛政の改革</a><span style="font-size:x-small;">(1787 - 1793)</span></li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%A7%E5%BE%A1%E6%89%80%E6%99%82%E4%BB%A3" title="大御所時代">大御所時代 / 文化・文政期</a><span style="font-size:x-small;">(1804 - 1841)</span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E5%AE%B6%E6%85%B6" title="徳川家慶"><span style="font-size:xx-small;">12 </span>家慶</a> - <a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E6%85%B6%E5%96%9C" title="徳川慶喜"><span style="font-size:xx-small;">15 </span>慶喜</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> </div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E5%A4%A9%E4%BF%9D" title="天保">天保</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E5%A4%A9%E4%BF%9D%E3%81%AE%E6%94%B9%E9%9D%A9" title="天保の改革">天保の改革</a><span style="font-size:x-small;">(1830 - 1843)</span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E5%B9%95%E6%9C%AB" title="幕末">幕末</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E5%AE%89%E6%94%BF%E3%81%AE%E6%94%B9%E9%9D%A9" title="安政の改革">安政の改革</a><span style="font-size:x-small;">(1853 - 1857)</span></li> <li><a href="/wiki/%E6%96%87%E4%B9%85%E3%81%AE%E6%94%B9%E9%9D%A9" title="文久の改革">文久の改革</a><span style="font-size:x-small;">(1862)</span></li> <li><a href="/wiki/%E6%85%B6%E5%BF%9C%E3%81%AE%E6%94%B9%E9%9D%A9" title="慶応の改革">慶応の改革</a><span style="font-size:x-small;">(1866 - 1868)</span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div> </div></td></tr></tbody></table><div> </div></td><td class="navbox-image" rowspan="4" style="width:1px;padding:0px 0px 0px 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Mitsubaaoi.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Mitsubaaoi.svg/85px-Mitsubaaoi.svg.png" decoding="async" width="85" height="85" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Mitsubaaoi.svg/128px-Mitsubaaoi.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Mitsubaaoi.svg/170px-Mitsubaaoi.svg.png 2x" data-file-width="256" data-file-height="256" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">文化史</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E5%AF%9B%E6%B0%B8%E6%96%87%E5%8C%96" title="寛永文化">寛永文化</a><span style="font-size:x-small;"> 寛永期前後(1624 - 1645)</span></li> <li><a href="/wiki/%E5%85%83%E7%A6%84%E6%96%87%E5%8C%96" title="元禄文化">元禄文化</a><span style="font-size:x-small;"> 元禄期前後(1688 - 1704)</span></li> <li><a href="/wiki/%E5%AE%9D%E6%9A%A6%E3%83%BB%E5%A4%A9%E6%98%8E%E6%96%87%E5%8C%96" title="宝暦・天明文化">宝暦・天明文化</a><span style="font-size:x-small;"> 宝暦・天明期(1751 - 1789)</span></li> <li><a href="/wiki/%E5%8C%96%E6%94%BF%E6%96%87%E5%8C%96" title="化政文化">化政文化</a><span style="font-size:x-small;"> 文化・文政期(1804 - 1831)</span></li> <li><a href="/wiki/%E5%B9%95%E6%9C%AB%E6%9C%9F%E3%81%AE%E6%96%87%E5%8C%96" title="幕末期の文化">幕末期の文化</a><span style="font-size:x-small;">(1854 - 1868)</span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">体制</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E6%B1%9F%E6%88%B8%E5%B9%95%E5%BA%9C" title="江戸幕府">江戸幕府</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E5%B0%86%E8%BB%8D%E4%B8%80%E8%A6%A7" title="徳川将軍一覧">徳川将軍</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B9%95%E8%97%A9%E4%BD%93%E5%88%B6" title="幕藩体制">幕藩体制</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B9%95%E6%94%BF%E6%94%B9%E9%9D%A9" title="幕政改革">幕政改革</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%97%A9%E6%94%BF%E6%94%B9%E9%9D%A9" title="藩政改革">藩政改革</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%80%92%E5%B9%95%E9%81%8B%E5%8B%95" title="倒幕運動">倒幕運動</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%85%AC%E6%AD%A6%E5%90%88%E4%BD%93" title="公武合体">公武合体</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%A7%E6%94%BF%E5%A5%89%E9%82%84" title="大政奉還">大政奉還</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">一覧記事</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E8%97%A9%E3%81%AE%E4%B8%80%E8%A6%A7" title="藩の一覧">藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3%E3%81%AE%E4%BA%BA%E7%89%A9%E4%B8%80%E8%A6%A7" title="江戸時代の人物一覧">江戸時代人物</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B3%B6%E5%8E%9F%E3%81%AE%E4%B9%B1%E3%81%AB%E3%81%8A%E3%81%91%E3%82%8B%E4%B8%80%E6%8F%86%E5%8B%A2%E3%81%AE%E4%B8%BB%E8%A6%81%E4%BA%BA%E7%89%A9" title="島原の乱における一揆勢の主要人物">島原一揆勢</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%B5%A4%E7%A9%82%E4%BA%8B%E4%BB%B6%E3%81%AE%E4%BA%BA%E7%89%A9%E4%B8%80%E8%A6%A7" title="赤穂事件の人物一覧">赤穂事件人物</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%B1%9F%E6%88%B8%E3%81%AE%E7%81%AB%E4%BA%8B" title="江戸の火事">江戸の火事</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%B1%9F%E6%88%B8%E5%9B%9B%E5%A4%A7%E9%A3%A2%E9%A5%89" title="江戸四大飢饉">江戸四大飢饉</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B9%95%E6%9C%AB%E3%81%AE%E4%BA%BA%E7%89%A9%E4%B8%80%E8%A6%A7" title="幕末の人物一覧">幕末人物</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B9%95%E6%9C%AB%E3%81%AE%E7%A0%B2%E8%89%A6%E5%A4%96%E4%BA%A4" title="幕末の砲艦外交">幕末の砲艦外交</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B9%95%E6%9C%AB%E3%81%AE%E5%A4%96%E5%9B%BD%E4%BA%BA%E8%A5%B2%E6%92%83%E3%83%BB%E6%AE%BA%E5%AE%B3%E4%BA%8B%E4%BB%B6" title="幕末の外国人襲撃・殺害事件">外国人との衝突</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div> </div></td></tr></tbody></table></div></td></tr><tr><td class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;;padding:0px;width:auto;;;;;;"><div><table class="nowraplinks hlist hlist-hyphen mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="background:transparent;color:inherit;min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="width:auto;;;"><div style="float:left;width:6em"> </div><div id="関連項目" style="font-size:110%;margin:0 6em">関連項目</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px;width:auto;;;;;"><div style="padding:0em 0.25em"> </div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E5%B9%95%E8%97%A9%E4%BD%93%E5%88%B6" title="幕藩体制">幕藩体制</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> </div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E6%B1%9F%E6%88%B8%E5%B9%95%E5%BA%9C" title="江戸幕府">幕府</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <div class="navbox" aria-labelledby="江戸幕府将軍" style="border-collapse:collapse;padding:3px"><table class="nowraplinks hlist hlist-pipe mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="background:transparent;color:inherit;min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div style="float:left;width:6em;text-align:left"><div class="noprint plainlinks navbar hlist" style="white-space:nowrap;font-size:60%;font-weight:normal;background-color:transparent;padding:0;color:#000;;border:none;"><ul style="display:inline"><li><a href="/wiki/Template:%E6%B1%9F%E6%88%B8%E5%B9%95%E5%BA%9C%E5%B0%86%E8%BB%8D" title="Template:江戸幕府将軍"><span title="このテンプレートを表示します" style="font-size:125%;;;border:none;">表</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Template%E2%80%90%E3%83%8E%E3%83%BC%E3%83%88:%E6%B1%9F%E6%88%B8%E5%B9%95%E5%BA%9C%E5%B0%86%E8%BB%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="Template‐ノート:江戸幕府将軍 (存在しないページ)"><span title="このテンプレートのノートを表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">話</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E6%B1%9F%E6%88%B8%E5%B9%95%E5%BA%9C%E5%B0%86%E8%BB%8D&action=edit"><span title="このテンプレートを編集します。保存の前にプレビューを忘れずに。" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">編</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E6%B1%9F%E6%88%B8%E5%B9%95%E5%BA%9C%E5%B0%86%E8%BB%8D&action=history"><span title="このテンプレートの過去の版を表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">歴</span></a></li></ul></div></div><div id="江戸幕府将軍" style="font-size:110%;margin:0 6em"><a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E5%B0%86%E8%BB%8D%E4%B8%80%E8%A6%A7" title="徳川将軍一覧">江戸幕府将軍</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E5%AE%B6%E5%BA%B7" title="徳川家康">徳川家康</a><small>1603-1605</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E7%A7%80%E5%BF%A0" title="徳川秀忠">徳川秀忠</a><small>1605-1623</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E5%AE%B6%E5%85%89" title="徳川家光">徳川家光</a><small>1623-1651</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E5%AE%B6%E7%B6%B1" title="徳川家綱">徳川家綱</a><small>1651-1680</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E7%B6%B1%E5%90%89" title="徳川綱吉">徳川綱吉</a><small>1680-1709</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E5%AE%B6%E5%AE%A3" title="徳川家宣">徳川家宣</a><small>1709-1712</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E5%AE%B6%E7%B6%99" title="徳川家継">徳川家継</a><small>1713-1716</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E5%90%89%E5%AE%97" title="徳川吉宗">徳川吉宗</a><small>1716-1745</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E5%AE%B6%E9%87%8D" title="徳川家重">徳川家重</a><small>1745-1760</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E5%AE%B6%E6%B2%BB" title="徳川家治">徳川家治</a><small>1760-1786</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E5%AE%B6%E6%96%89" title="徳川家斉">徳川家斉</a><small>1787-1837</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E5%AE%B6%E6%85%B6" title="徳川家慶">徳川家慶</a><small>1837-1853</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E5%AE%B6%E5%AE%9A" title="徳川家定">徳川家定</a><small>1853-1858</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E5%AE%B6%E8%8C%82" title="徳川家茂">徳川家茂</a><small>1858-1866</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E6%85%B6%E5%96%9C" title="徳川慶喜">徳川慶喜</a><small>1867-1868</small></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Folder_Hexagonal_Icon.svg" class="mw-file-description" title="カテゴリ"><img alt="カテゴリ" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/16px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png" decoding="async" width="16" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/24px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/32px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png 2x" data-file-width="36" data-file-height="31" /></a></span> <a href="/wiki/Category:%E6%B1%9F%E6%88%B8%E5%B9%95%E5%BA%9C%E3%81%AE%E5%BE%81%E5%A4%B7%E5%A4%A7%E5%B0%86%E8%BB%8D" title="Category:江戸幕府の征夷大将軍">カテゴリ</a></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox" aria-labelledby="江戸幕府大老" style="border-collapse:collapse;padding:3px"><table class="nowraplinks hlist hlist-pipe mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="background:transparent;color:inherit;min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div style="float:left;width:6em;text-align:left"><div class="noprint plainlinks navbar hlist" style="white-space:nowrap;font-size:60%;font-weight:normal;background-color:transparent;padding:0;color:#000;;border:none;"><ul style="display:inline"><li><a href="/wiki/Template:%E6%B1%9F%E6%88%B8%E5%B9%95%E5%BA%9C%E5%A4%A7%E8%80%81" title="Template:江戸幕府大老"><span title="このテンプレートを表示します" style="font-size:125%;;;border:none;">表</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Template%E2%80%90%E3%83%8E%E3%83%BC%E3%83%88:%E6%B1%9F%E6%88%B8%E5%B9%95%E5%BA%9C%E5%A4%A7%E8%80%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Template‐ノート:江戸幕府大老 (存在しないページ)"><span title="このテンプレートのノートを表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">話</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E6%B1%9F%E6%88%B8%E5%B9%95%E5%BA%9C%E5%A4%A7%E8%80%81&action=edit"><span title="このテンプレートを編集します。保存の前にプレビューを忘れずに。" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">編</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E6%B1%9F%E6%88%B8%E5%B9%95%E5%BA%9C%E5%A4%A7%E8%80%81&action=history"><span title="このテンプレートの過去の版を表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">歴</span></a></li></ul></div></div><div id="江戸幕府大老" style="font-size:110%;margin:0 6em"><a href="/wiki/%E6%B1%9F%E6%88%B8%E5%B9%95%E5%BA%9C" title="江戸幕府">江戸幕府</a><a href="/wiki/%E5%A4%A7%E8%80%81" title="大老">大老</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E4%BA%95%E4%BC%8A%E7%9B%B4%E5%AD%9D" title="井伊直孝">井伊直孝</a><small>1632頃-?</small></li> <li><a href="/wiki/%E9%85%92%E4%BA%95%E5%BF%A0%E4%B8%96" title="酒井忠世">酒井忠世</a><small>1636</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%9C%9F%E4%BA%95%E5%88%A9%E5%8B%9D" title="土井利勝">土井利勝</a><small>1638-1644</small></li> <li><a href="/wiki/%E9%85%92%E4%BA%95%E5%BF%A0%E5%8B%9D_(%E5%B0%8F%E6%B5%9C%E8%97%A9%E4%B8%BB)" title="酒井忠勝 (小浜藩主)">酒井忠勝</a><small>1638-1656</small></li> <li><a href="/wiki/%E9%85%92%E4%BA%95%E5%BF%A0%E6%B8%85" title="酒井忠清">酒井忠清</a><small>1666-1680</small></li> <li><a href="/wiki/%E4%BA%95%E4%BC%8A%E7%9B%B4%E6%BE%84" title="井伊直澄">井伊直澄</a><small>1668-1676</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%A0%80%E7%94%B0%E6%AD%A3%E4%BF%8A" title="堀田正俊">堀田正俊</a><small>1681-1684</small></li> <li><a href="/wiki/%E4%BA%95%E4%BC%8A%E7%9B%B4%E8%88%88" title="井伊直興">井伊直興</a><small>1697-1700</small></li> <li><a href="/wiki/%E4%BA%95%E4%BC%8A%E7%9B%B4%E8%88%88" title="井伊直興">井伊直該<small>(再任)</small></a><small>1711-1714</small></li> <li><a href="/wiki/%E4%BA%95%E4%BC%8A%E7%9B%B4%E5%B9%B8" title="井伊直幸">井伊直幸</a><small>1784-1787</small></li> <li><a href="/wiki/%E4%BA%95%E4%BC%8A%E7%9B%B4%E4%BA%AE" title="井伊直亮">井伊直亮</a><small>1835-1841</small></li> <li><a href="/wiki/%E4%BA%95%E4%BC%8A%E7%9B%B4%E5%BC%BC" title="井伊直弼">井伊直弼</a><small>1858-1860</small></li> <li><a href="/wiki/%E9%85%92%E4%BA%95%E5%BF%A0%E7%B8%BE" title="酒井忠績">酒井忠績</a><small>1865</small></li> <li><small>(幕府廃止により廃職)</small></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Folder_Hexagonal_Icon.svg" class="mw-file-description" title="カテゴリ"><img alt="カテゴリ" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/16px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png" decoding="async" width="16" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/24px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/32px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png 2x" data-file-width="36" data-file-height="31" /></a></span> <a href="/wiki/Category:%E6%B1%9F%E6%88%B8%E5%B9%95%E5%BA%9C%E5%A4%A7%E8%80%81" title="Category:江戸幕府大老">カテゴリ</a></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox" aria-labelledby="江戸幕府老中首座" style="border-collapse:collapse;padding:3px"><table class="nowraplinks hlist hlist-pipe mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="background:transparent;color:inherit;min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div style="float:left;width:6em;text-align:left"><div class="noprint plainlinks navbar hlist" style="white-space:nowrap;font-size:60%;font-weight:normal;background-color:transparent;padding:0;color:#000;;border:none;"><ul style="display:inline"><li><a href="/wiki/Template:%E6%B1%9F%E6%88%B8%E5%B9%95%E5%BA%9C%E8%80%81%E4%B8%AD%E9%A6%96%E5%BA%A7" title="Template:江戸幕府老中首座"><span title="このテンプレートを表示します" style="font-size:125%;;;border:none;">表</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Template%E2%80%90%E3%83%8E%E3%83%BC%E3%83%88:%E6%B1%9F%E6%88%B8%E5%B9%95%E5%BA%9C%E8%80%81%E4%B8%AD%E9%A6%96%E5%BA%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="Template‐ノート:江戸幕府老中首座 (存在しないページ)"><span title="このテンプレートのノートを表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">話</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E6%B1%9F%E6%88%B8%E5%B9%95%E5%BA%9C%E8%80%81%E4%B8%AD%E9%A6%96%E5%BA%A7&action=edit"><span title="このテンプレートを編集します。保存の前にプレビューを忘れずに。" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">編</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E6%B1%9F%E6%88%B8%E5%B9%95%E5%BA%9C%E8%80%81%E4%B8%AD%E9%A6%96%E5%BA%A7&action=history"><span title="このテンプレートの過去の版を表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">歴</span></a></li></ul></div></div><div id="江戸幕府老中首座" style="font-size:110%;margin:0 6em"><a href="/wiki/%E6%B1%9F%E6%88%B8%E5%B9%95%E5%BA%9C" title="江戸幕府">江戸幕府</a><a href="/wiki/%E8%80%81%E4%B8%AD" title="老中">老中首座</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">徳川家康時代</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E6%9C%AC%E5%A4%9A%E6%AD%A3%E4%BF%A1" title="本多正信">本多正信</a>(1603 - 1616)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">徳川秀忠時代</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E6%9C%AC%E5%A4%9A%E6%AD%A3%E4%BF%A1" title="本多正信">本多正信</a>(1603 - 1616)</li> <li><a href="/wiki/%E9%85%92%E4%BA%95%E5%BF%A0%E4%B8%96" title="酒井忠世">酒井忠世</a>(1616 - 1634)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">徳川家光時代</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E9%85%92%E4%BA%95%E5%BF%A0%E4%B8%96" title="酒井忠世">酒井忠世</a>(1616 - 1634)</li> <li><a href="/wiki/%E5%9C%9F%E4%BA%95%E5%88%A9%E5%8B%9D" title="土井利勝">土井利勝</a>(1634 - 1638)</li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E4%BF%A1%E7%B6%B1" title="松平信綱">松平信綱</a>(1638 - 1653)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">徳川家綱時代</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E4%BF%A1%E7%B6%B1" title="松平信綱">松平信綱</a>(1638 - 1653)</li> <li><a href="/wiki/%E9%85%92%E4%BA%95%E5%BF%A0%E6%B8%85" title="酒井忠清">酒井忠清</a>(1653 - 1666)</li> <li><a href="/wiki/%E9%98%BF%E9%83%A8%E5%BF%A0%E7%A7%8B" title="阿部忠秋">阿部忠秋</a>(1666 - 1671)</li> <li><a href="/wiki/%E7%A8%B2%E8%91%89%E6%AD%A3%E5%89%87" title="稲葉正則">稲葉正則</a>(1671 - 1681)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">徳川綱吉時代</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E7%A8%B2%E8%91%89%E6%AD%A3%E5%89%87" title="稲葉正則">稲葉正則</a>(1671 - 1681)</li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%A7%E4%B9%85%E4%BF%9D%E5%BF%A0%E6%9C%9D" title="大久保忠朝">大久保忠朝</a>(1681 - 1698)</li> <li><a href="/wiki/%E9%98%BF%E9%83%A8%E6%AD%A3%E6%AD%A6" title="阿部正武">阿部正武</a>(1698 - 1704)</li> <li><a href="/wiki/%E5%9C%9F%E5%B1%8B%E6%94%BF%E7%9B%B4" title="土屋政直">土屋政直</a>(1704 - 1718)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">徳川家宣・家継時代</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E5%9C%9F%E5%B1%8B%E6%94%BF%E7%9B%B4" title="土屋政直">土屋政直</a>(1704 - 1718)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">徳川吉宗時代</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E5%9C%9F%E5%B1%8B%E6%94%BF%E7%9B%B4" title="土屋政直">土屋政直</a>(1704 - 1718)</li> <li><a href="/wiki/%E4%BA%95%E4%B8%8A%E6%AD%A3%E5%B2%91" title="井上正岑">井上正岑</a>(1718 - 1722)</li> <li><a href="/wiki/%E6%88%B8%E7%94%B0%E5%BF%A0%E7%9C%9F" title="戸田忠真">戸田忠真</a>(1722 - 1729)</li> <li><a href="/wiki/%E6%B0%B4%E9%87%8E%E5%BF%A0%E4%B9%8B" title="水野忠之">水野忠之</a>(1729 - 1730)</li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E4%B9%97%E9%82%91" title="松平乗邑">松平乗邑</a>(1730 - 1745)</li> <li><a href="/wiki/%E9%85%92%E4%BA%95%E5%BF%A0%E6%81%AD" title="酒井忠恭">酒井忠恭</a>(1745 - 1749)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">徳川家重時代</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E9%85%92%E4%BA%95%E5%BF%A0%E6%81%AD" title="酒井忠恭">酒井忠恭</a>(1745 - 1749)</li> <li><a href="/wiki/%E5%A0%80%E7%94%B0%E6%AD%A3%E4%BA%AE" title="堀田正亮">堀田正亮</a>(1749 - 1761)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">徳川家治時代</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E5%A0%80%E7%94%B0%E6%AD%A3%E4%BA%AE" title="堀田正亮">堀田正亮</a>(1749 - 1761)</li> <li><a href="/wiki/%E9%85%92%E4%BA%95%E5%BF%A0%E5%AF%84" title="酒井忠寄">酒井忠寄</a>(1761 - 1764)</li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E6%AD%A6%E5%85%83" title="松平武元">松平武元</a>(1764 - 1779)</li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E8%BC%9D%E9%AB%98" title="松平輝高">松平輝高</a>(1779 - 1781)</li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E5%BA%B7%E7%A6%8F" title="松平康福">松平康福</a>(1781 - 1787)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">徳川家斉時代</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E5%AE%9A%E4%BF%A1" title="松平定信">松平定信</a>(1787 - 1793)</li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E4%BF%A1%E6%98%8E_(%E4%B8%89%E6%B2%B3%E5%90%89%E7%94%B0%E8%97%A9%E4%B8%BB)" title="松平信明 (三河吉田藩主)">松平信明</a>(1793 - 1803)</li> <li><a href="/wiki/%E6%88%B8%E7%94%B0%E6%B0%8F%E6%95%99" title="戸田氏教">戸田氏教</a>(1803 - 1806)</li> <li><a href="/wiki/%E7%89%A7%E9%87%8E%E5%BF%A0%E7%B2%BE" title="牧野忠精">牧野忠精</a>(1806)</li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E4%BF%A1%E6%98%8E_(%E4%B8%89%E6%B2%B3%E5%90%89%E7%94%B0%E8%97%A9%E4%B8%BB)" title="松平信明 (三河吉田藩主)">松平信明</a>(1806 - 1817)</li> <li><a href="/wiki/%E5%9C%9F%E4%BA%95%E5%88%A9%E5%8E%9A" title="土井利厚">土井利厚</a>(1817 - 1822)</li> <li><a href="/wiki/%E9%9D%92%E5%B1%B1%E5%BF%A0%E8%A3%95" title="青山忠裕">青山忠裕</a>(1822 - 1835)</li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%A7%E4%B9%85%E4%BF%9D%E5%BF%A0%E7%9C%9F" title="大久保忠真">大久保忠真</a>(1835 - 1837)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">徳川家慶時代</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E4%B9%97%E5%AF%9B" title="松平乗寛">松平乗寛</a>(1837 - 1839)</li> <li><a href="/wiki/%E6%B0%B4%E9%87%8E%E5%BF%A0%E9%82%A6" title="水野忠邦">水野忠邦</a>(1839 - 1843)</li> <li><a href="/wiki/%E5%9C%9F%E4%BA%95%E5%88%A9%E4%BD%8D" title="土井利位">土井利位</a>(1843 - 1844)</li> <li><a href="/wiki/%E6%B0%B4%E9%87%8E%E5%BF%A0%E9%82%A6" title="水野忠邦">水野忠邦</a>(1844 - 1845)</li> <li><a href="/wiki/%E9%98%BF%E9%83%A8%E6%AD%A3%E5%BC%98" title="阿部正弘">阿部正弘</a>(1845 - 1855)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">徳川家定時代</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E9%98%BF%E9%83%A8%E6%AD%A3%E5%BC%98" title="阿部正弘">阿部正弘</a>(1845 - 1855)</li> <li><a href="/wiki/%E5%A0%80%E7%94%B0%E6%AD%A3%E7%9D%A6" title="堀田正睦">堀田正睦</a>(1855 - 1858)</li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%AA%E7%94%B0%E8%B3%87%E5%A7%8B" title="太田資始">太田資始</a>(1858 - 1859)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">徳川家茂時代</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E5%A4%AA%E7%94%B0%E8%B3%87%E5%A7%8B" title="太田資始">太田資始</a>(1858 - 1859)</li> <li><a href="/wiki/%E9%96%93%E9%83%A8%E8%A9%AE%E5%8B%9D" title="間部詮勝">間部詮勝</a>(1859)</li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E4%B9%97%E5%85%A8" title="松平乗全">松平乗全</a>(1859 - 1860)</li> <li><a href="/wiki/%E4%B9%85%E4%B8%96%E5%BA%83%E5%91%A8" title="久世広周">久世広周</a>(1860 - 1862)</li> <li><a href="/wiki/%E8%84%87%E5%9D%82%E5%AE%89%E5%AE%85" title="脇坂安宅">脇坂安宅</a>(1862)</li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E4%BF%A1%E7%BE%A9_(%E4%B8%B9%E6%B3%A2%E4%BA%80%E5%B1%B1%E8%97%A9%E4%B8%BB)" title="松平信義 (丹波亀山藩主)">松平信義</a>(1862 - 1863)</li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%AA%E7%94%B0%E8%B3%87%E5%A7%8B" title="太田資始">太田資始</a>(1863)</li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E4%BF%A1%E7%BE%A9_(%E4%B8%B9%E6%B3%A2%E4%BA%80%E5%B1%B1%E8%97%A9%E4%B8%BB)" title="松平信義 (丹波亀山藩主)">松平信義</a>(1863)</li> <li><a href="/wiki/%E9%85%92%E4%BA%95%E5%BF%A0%E7%B8%BE" title="酒井忠績">酒井忠績</a>(1863 - 1864)</li> <li><a href="/wiki/%E6%B0%B4%E9%87%8E%E5%BF%A0%E7%B2%BE" title="水野忠精">水野忠精</a>(1864)</li> <li><a href="/wiki/%E6%9C%AC%E5%A4%9A%E5%BF%A0%E6%B0%91" title="本多忠民">本多忠民</a>(1864 - 1865)</li> <li><a href="/wiki/%E6%B0%B4%E9%87%8E%E5%BF%A0%E7%B2%BE" title="水野忠精">水野忠精</a>(1865 - 1866)</li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BF%E5%80%89%E5%8B%9D%E9%9D%99" title="板倉勝静">板倉勝静</a>(1866 - 1867)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">徳川慶喜時代</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E6%9D%BF%E5%80%89%E5%8B%9D%E9%9D%99" title="板倉勝静">板倉勝静</a>(1866 - 1867)</li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E5%AE%9A%E6%98%AD" title="松平定昭">松平定昭</a>(1867)</li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BF%E5%80%89%E5%8B%9D%E9%9D%99" title="板倉勝静">板倉勝静</a>(1867)</li> <li><a href="/wiki/%E9%85%92%E4%BA%95%E5%BF%A0%E6%83%87" title="酒井忠惇">酒井忠惇</a>(1867 - 1868)</li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox" aria-labelledby="江戸幕府の御側御用人" style="border-collapse:collapse;padding:3px"><table class="nowraplinks hlist hlist-pipe mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="background:transparent;color:inherit;min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div style="float:left;width:6em;text-align:left"><div class="noprint plainlinks navbar hlist" style="white-space:nowrap;font-size:60%;font-weight:normal;background-color:transparent;padding:0;color:#000;;border:none;"><ul style="display:inline"><li><a href="/wiki/Template:%E6%B1%9F%E6%88%B8%E5%B9%95%E5%BA%9C%E5%81%B4%E7%94%A8%E4%BA%BA" title="Template:江戸幕府側用人"><span title="このテンプレートを表示します" style="font-size:125%;;;border:none;">表</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Template%E2%80%90%E3%83%8E%E3%83%BC%E3%83%88:%E6%B1%9F%E6%88%B8%E5%B9%95%E5%BA%9C%E5%81%B4%E7%94%A8%E4%BA%BA&action=edit&redlink=1" class="new" title="Template‐ノート:江戸幕府側用人 (存在しないページ)"><span title="このテンプレートのノートを表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">話</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E6%B1%9F%E6%88%B8%E5%B9%95%E5%BA%9C%E5%81%B4%E7%94%A8%E4%BA%BA&action=edit"><span title="このテンプレートを編集します。保存の前にプレビューを忘れずに。" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">編</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E6%B1%9F%E6%88%B8%E5%B9%95%E5%BA%9C%E5%81%B4%E7%94%A8%E4%BA%BA&action=history"><span title="このテンプレートの過去の版を表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">歴</span></a></li></ul></div></div><div id="江戸幕府の御側御用人" style="font-size:110%;margin:0 6em"><a href="/wiki/%E5%81%B4%E7%94%A8%E4%BA%BA#江戸幕府の御側御用人" title="側用人">江戸幕府の御側御用人</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E7%89%A7%E9%87%8E%E6%88%90%E8%B2%9E" title="牧野成貞">牧野成貞</a><span style="font-size:smaller;">1681-1695</span></li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E5%BF%A0%E5%91%A8" title="松平忠周">松平忠周</a><span style="font-size:smaller;">1685-1689</span></li> <li><a href="/wiki/%E5%96%9C%E5%A4%9A%E8%A6%8B%E9%87%8D%E6%94%BF" title="喜多見重政">喜多見重政</a><span style="font-size:smaller;">1685-1689</span></li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%AA%E7%94%B0%E8%B3%87%E7%9B%B4" title="太田資直">太田資直</a><span style="font-size:smaller;">1686</span></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E5%AE%AE%E5%8E%9F%E9%87%8D%E6%B8%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="宮原重清 (存在しないページ)">宮原重清</a><span style="font-size:smaller;">1688</span></li> <li><a href="/wiki/%E7%89%A7%E9%87%8E%E5%BF%A0%E8%B2%B4" title="牧野忠貴">牧野忠貴</a><span style="font-size:smaller;">1688</span></li> <li><a href="/wiki/%E5%8D%97%E9%83%A8%E7%9B%B4%E6%94%BF" title="南部直政">南部直政</a><span style="font-size:smaller;">1688-1689</span></li> <li><a href="/wiki/%E6%9F%B3%E6%B2%A2%E5%90%89%E4%BF%9D" title="柳沢吉保">柳沢保明</a><span style="font-size:smaller;">1688-1709</span></li> <li><a href="/wiki/%E9%87%91%E6%A3%AE%E9%A0%BC%E6%97%B9" title="金森頼旹">金森頼旹</a><span style="font-size:smaller;">1689-1690</span></li> <li><a href="/wiki/%E7%9B%B8%E9%A6%AC%E6%98%8C%E8%83%A4" title="相馬昌胤">相馬昌胤</a><span style="font-size:smaller;">1689</span></li> <li><a href="/wiki/%E7%95%A0%E5%B1%B1%E5%9F%BA%E7%8E%84" title="畠山基玄">畠山基玄</a><span style="font-size:smaller;">1689-1691</span></li> <li><a href="/wiki/%E9%85%92%E4%BA%95%E5%BF%A0%E7%9C%9F" title="酒井忠真">酒井忠真</a><span style="font-size:smaller;">1693</span></li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E8%BC%9D%E8%B2%9E" title="松平輝貞">松平輝貞</a><span style="font-size:smaller;">1694-1709</span></li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E4%BF%A1%E5%BA%B8_(%E7%AF%A0%E5%B1%B1%E8%97%A9%E4%B8%BB)" title="松平信庸 (篠山藩主)">松平信庸</a><span style="font-size:smaller;">1696-1697</span></li> <li><a href="/wiki/%E6%88%B8%E7%94%B0%E5%BF%A0%E6%99%82" title="戸田忠時">戸田忠時</a><span style="font-size:smaller;">1704-1706</span></li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E5%BF%A0%E5%91%A8" title="松平忠周">松平忠周<span style="font-size:smaller;">(再任)</span></a><span style="font-size:smaller;">1705-1709</span></li> <li><a href="/wiki/%E9%96%93%E9%83%A8%E8%A9%AE%E6%88%BF" title="間部詮房">間部詮房</a><span style="font-size:smaller;">1709-1716</span></li> <li><a href="/wiki/%E6%9C%AC%E5%A4%9A%E5%BF%A0%E8%89%AF" title="本多忠良">本多忠良</a><span style="font-size:smaller;">1710-1716</span></li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E8%BC%9D%E8%B2%9E" title="松平輝貞">松平輝貞<span style="font-size:smaller;">(再任)</span></a><span style="font-size:smaller;">1717-1730</span></li> <li><a href="/wiki/%E7%9F%B3%E5%B7%9D%E7%B7%8F%E8%8C%82" title="石川総茂">石川総茂</a><span style="font-size:smaller;">1725-1733</span></li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%A7%E5%B2%A1%E5%BF%A0%E5%85%89" title="大岡忠光">大岡忠光</a><span style="font-size:smaller;">1756-1760</span></li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BF%E5%80%89%E5%8B%9D%E6%B8%85" title="板倉勝清">板倉勝清</a><span style="font-size:smaller;">1760-1767</span></li> <li><a href="/wiki/%E7%94%B0%E6%B2%BC%E6%84%8F%E6%AC%A1" title="田沼意次">田沼意次</a><span style="font-size:smaller;">1767-1772</span></li> <li><a href="/wiki/%E6%B0%B4%E9%87%8E%E5%BF%A0%E5%8F%8B" title="水野忠友">水野忠友</a><span style="font-size:smaller;">1777-1785</span></li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E4%BF%A1%E6%98%8E_(%E4%B8%89%E6%B2%B3%E5%90%89%E7%94%B0%E8%97%A9%E4%B8%BB)" title="松平信明 (三河吉田藩主)">松平信明</a><span style="font-size:smaller;">1788</span></li> <li><a href="/wiki/%E6%9C%AC%E5%A4%9A%E5%BF%A0%E7%B1%8C" title="本多忠籌">本多忠籌</a><span style="font-size:smaller;">1788-1790</span></li> <li><a href="/wiki/%E6%88%B8%E7%94%B0%E6%B0%8F%E6%95%99" title="戸田氏教">戸田氏教</a><span style="font-size:smaller;">1790</span></li> <li><a href="/wiki/%E6%B0%B4%E9%87%8E%E5%BF%A0%E6%88%90" title="水野忠成">水野忠成</a><span style="font-size:smaller;">1812-1818</span></li> <li><a href="/wiki/%E7%94%B0%E6%B2%BC%E6%84%8F%E6%AD%A3" title="田沼意正">田沼意正</a><span style="font-size:smaller;">1825-1834</span></li> <li><a href="/wiki/%E5%A0%80%E8%A6%AA%E5%AF%9A" title="堀親寚">堀親寚</a><span style="font-size:smaller;">1841-1845</span></li> <li><a href="/wiki/%E6%B0%B4%E9%87%8E%E5%BF%A0%E5%AF%9B" title="水野忠寛">水野忠寛</a><span style="font-size:smaller;">1859-1862</span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox" aria-labelledby="京都所司代" style="border-collapse:collapse;padding:3px"><table class="nowraplinks hlist hlist-pipe mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="background:transparent;color:inherit;min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div style="float:left;width:6em;text-align:left"><div class="noprint plainlinks navbar hlist" style="white-space:nowrap;font-size:60%;font-weight:normal;background-color:transparent;padding:0;color:#000;;border:none;"><ul style="display:inline"><li><a href="/wiki/Template:%E4%BA%AC%E9%83%BD%E6%89%80%E5%8F%B8%E4%BB%A3" title="Template:京都所司代"><span title="このテンプレートを表示します" style="font-size:125%;;;border:none;">表</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Template%E2%80%90%E3%83%8E%E3%83%BC%E3%83%88:%E4%BA%AC%E9%83%BD%E6%89%80%E5%8F%B8%E4%BB%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Template‐ノート:京都所司代 (存在しないページ)"><span title="このテンプレートのノートを表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">話</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E4%BA%AC%E9%83%BD%E6%89%80%E5%8F%B8%E4%BB%A3&action=edit"><span title="このテンプレートを編集します。保存の前にプレビューを忘れずに。" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">編</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E4%BA%AC%E9%83%BD%E6%89%80%E5%8F%B8%E4%BB%A3&action=history"><span title="このテンプレートの過去の版を表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">歴</span></a></li></ul></div></div><div id="京都所司代" style="font-size:110%;margin:0 6em"><a href="/wiki/%E4%BA%AC%E9%83%BD%E6%89%80%E5%8F%B8%E4%BB%A3" title="京都所司代">京都所司代</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">17世紀</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E5%A5%A5%E5%B9%B3%E4%BF%A1%E6%98%8C" title="奥平信昌">奥平信昌</a><small>1600-1601</small></li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BF%E5%80%89%E5%8B%9D%E9%87%8D" title="板倉勝重">板倉勝重</a><small>1601-1619</small></li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BF%E5%80%89%E9%87%8D%E5%AE%97" title="板倉重宗">板倉重宗</a><small>1619-1654</small></li> <li><a href="/wiki/%E7%89%A7%E9%87%8E%E8%A6%AA%E6%88%90" title="牧野親成">牧野親成</a><small>1654-1668</small></li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BF%E5%80%89%E9%87%8D%E7%9F%A9" title="板倉重矩">板倉重矩</a><small>1668-1670</small></li> <li><a href="/wiki/%E6%B0%B8%E4%BA%95%E5%B0%9A%E5%BA%B8" title="永井尚庸">永井尚庸</a><small>1670-1676</small></li> <li><a href="/wiki/%E6%88%B8%E7%94%B0%E5%BF%A0%E6%98%8C" title="戸田忠昌">戸田忠昌</a><small>1676-1681</small></li> <li><a href="/wiki/%E7%A8%B2%E8%91%89%E6%AD%A3%E5%BE%80" title="稲葉正往">稲葉正往</a><small>1681-1685</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%9C%9F%E5%B1%8B%E6%94%BF%E7%9B%B4" title="土屋政直">土屋政直</a><small>1685-1687</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%86%85%E8%97%A4%E9%87%8D%E9%A0%BC" title="内藤重頼">内藤重頼</a><small>1687-1690</small></li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E4%BF%A1%E8%88%88" title="松平信興">松平信興</a><small>1690-1691</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%B0%8F%E7%AC%A0%E5%8E%9F%E9%95%B7%E9%87%8D" title="小笠原長重">小笠原長重</a><small>1691-1697</small></li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E4%BF%A1%E5%BA%B8_(%E7%AF%A0%E5%B1%B1%E8%97%A9%E4%B8%BB)" title="松平信庸 (篠山藩主)">松平信庸</a><small>1697-1714</small></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">18世紀</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E6%B0%B4%E9%87%8E%E5%BF%A0%E4%B9%8B" title="水野忠之">水野忠之</a><small>1714-1717</small></li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E5%BF%A0%E5%91%A8" title="松平忠周">松平忠周</a><small>1717-1724</small></li> <li><a href="/wiki/%E7%89%A7%E9%87%8E%E8%8B%B1%E6%88%90" title="牧野英成">牧野英成</a><small>1724-1734</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%9C%9F%E5%B2%90%E9%A0%BC%E7%A8%94" title="土岐頼稔">土岐頼稔</a><small>1734-1742</small></li> <li><a href="/wiki/%E7%89%A7%E9%87%8E%E8%B2%9E%E9%80%9A" title="牧野貞通">牧野貞通</a><small>1742-1749</small></li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E8%B3%87%E8%A8%93" title="松平資訓">松平資訓</a><small>1749-1752</small></li> <li><a href="/wiki/%E9%85%92%E4%BA%95%E5%BF%A0%E7%94%A8" title="酒井忠用">酒井忠用</a><small>1752-1756</small></li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E8%BC%9D%E9%AB%98" title="松平輝高">松平輝高</a><small>1756-1758</small></li> <li><a href="/wiki/%E4%BA%95%E4%B8%8A%E6%AD%A3%E7%B5%8C" title="井上正経">井上正経</a><small>1758-1760</small></li> <li><a href="/wiki/%E9%98%BF%E9%83%A8%E6%AD%A3%E5%8F%B3" title="阿部正右">阿部正右</a><small>1760-1764</small></li> <li><a href="/wiki/%E9%98%BF%E9%83%A8%E6%AD%A3%E5%85%81" title="阿部正允">阿部正允</a><small>1764-1768</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%9C%9F%E4%BA%95%E5%88%A9%E9%87%8C" title="土井利里">土井利里</a><small>1769-1777</small></li> <li><a href="/wiki/%E4%B9%85%E4%B8%96%E5%BA%83%E6%98%8E" title="久世広明">久世広明</a><small>1777-1781</small></li> <li><a href="/wiki/%E7%89%A7%E9%87%8E%E8%B2%9E%E9%95%B7" title="牧野貞長">牧野貞長</a><small>1781-1784</small></li> <li><a href="/wiki/%E6%88%B8%E7%94%B0%E5%BF%A0%E5%AF%9B" title="戸田忠寛">戸田忠寛</a><small>1784-1789</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%AA%E7%94%B0%E8%B3%87%E6%84%9B" title="太田資愛">太田資愛</a><small>1789-1792</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%A0%80%E7%94%B0%E6%AD%A3%E9%A0%86" title="堀田正順">堀田正順</a><small>1792-1798</small></li> <li><a href="/wiki/%E7%89%A7%E9%87%8E%E5%BF%A0%E7%B2%BE" title="牧野忠精">牧野忠精</a><small>1798-1801</small></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">19世紀</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E5%9C%9F%E4%BA%95%E5%88%A9%E5%8E%9A" title="土井利厚">土井利厚</a><small>1801-1802</small></li> <li><a href="/wiki/%E9%9D%92%E5%B1%B1%E5%BF%A0%E8%A3%95" title="青山忠裕">青山忠裕</a><small>1802-1804</small></li> <li><a href="/wiki/%E7%A8%B2%E8%91%89%E6%AD%A3%E8%AB%B6" title="稲葉正諶">稲葉正謖</a><small>1804-1806</small></li> <li><a href="/wiki/%E9%98%BF%E9%83%A8%E6%AD%A3%E7%94%B1" title="阿部正由">阿部正由</a><small>1806-1808</small></li> <li><a href="/wiki/%E9%85%92%E4%BA%95%E5%BF%A0%E9%80%B2" title="酒井忠進">酒井忠進</a><small>1808-1815</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%A7%E4%B9%85%E4%BF%9D%E5%BF%A0%E7%9C%9F" title="大久保忠真">大久保忠真</a><small>1815-1818</small></li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E4%B9%97%E5%AF%9B" title="松平乗寛">松平乗寛</a><small>1818-1822</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%86%85%E8%97%A4%E4%BF%A1%E6%95%A6" title="内藤信敦">内藤信敦</a><small>1823-1825</small></li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E5%BA%B7%E4%BB%BB" title="松平康任">松平康任</a><small>1825-1826</small></li> <li><a href="/wiki/%E6%B0%B4%E9%87%8E%E5%BF%A0%E9%82%A6" title="水野忠邦">水野忠邦</a><small>1826-1828</small></li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E5%AE%97%E7%99%BA" title="松平宗発">松平宗発</a><small>1828-1832</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%AA%E7%94%B0%E8%B3%87%E5%A7%8B" title="太田資始">太田資始</a><small>1832-1834</small></li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E4%BF%A1%E9%A0%86" title="松平信順">松平信順</a><small>1834-1837</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%9C%9F%E4%BA%95%E5%88%A9%E4%BD%8D" title="土井利位">土井利位</a><small>1837-1838</small></li> <li><a href="/wiki/%E9%96%93%E9%83%A8%E8%A9%AE%E5%8B%9D" title="間部詮勝">間部詮勝</a><small>1838-1840</small></li> <li><a href="/wiki/%E7%89%A7%E9%87%8E%E5%BF%A0%E9%9B%85" title="牧野忠雅">牧野忠雅</a><small>1840-1843</small></li> <li><a href="/wiki/%E9%85%92%E4%BA%95%E5%BF%A0%E7%BE%A9_(%E5%B0%8F%E6%B5%9C%E8%97%A9%E4%B8%BB)" title="酒井忠義 (小浜藩主)">酒井忠義</a><small>1843-1850</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%86%85%E8%97%A4%E4%BF%A1%E8%A6%AA" title="内藤信親">内藤信親</a><small>1850-1851</small></li> <li><a href="/wiki/%E8%84%87%E5%9D%82%E5%AE%89%E5%AE%85" title="脇坂安宅">脇坂安宅</a><small>1851-1857</small></li> <li><a href="/wiki/%E6%9C%AC%E5%A4%9A%E5%BF%A0%E6%B0%91" title="本多忠民">本多忠民</a><small>1857-1858</small></li> <li><a href="/wiki/%E9%85%92%E4%BA%95%E5%BF%A0%E7%BE%A9_(%E5%B0%8F%E6%B5%9C%E8%97%A9%E4%B8%BB)" title="酒井忠義 (小浜藩主)">酒井忠義</a><small>1858-1862</small></li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E5%AE%97%E7%A7%80" title="松平宗秀">松平宗秀</a><small>1862</small></li> <li><a href="/wiki/%E7%89%A7%E9%87%8E%E5%BF%A0%E6%81%AD" title="牧野忠恭">牧野忠恭</a><small>1862-1863</small></li> <li><a href="/wiki/%E7%A8%B2%E8%91%89%E6%AD%A3%E9%82%A6" title="稲葉正邦">稲葉正邦</a><small>1863-1864</small></li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E5%AE%9A%E6%95%AC" title="松平定敬">松平定敬</a><small>1864-1867</small></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox" aria-labelledby="大坂城代" style="border-collapse:collapse;padding:3px"><table class="nowraplinks hlist hlist-pipe mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="background:transparent;color:inherit;min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div style="float:left;width:6em;text-align:left"><div class="noprint plainlinks navbar hlist" style="white-space:nowrap;font-size:60%;font-weight:normal;background-color:transparent;padding:0;color:#000;;border:none;"><ul style="display:inline"><li><a href="/wiki/Template:%E5%A4%A7%E5%9D%82%E5%9F%8E%E4%BB%A3" title="Template:大坂城代"><span title="このテンプレートを表示します" style="font-size:125%;;;border:none;">表</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Template%E2%80%90%E3%83%8E%E3%83%BC%E3%83%88:%E5%A4%A7%E5%9D%82%E5%9F%8E%E4%BB%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Template‐ノート:大坂城代 (存在しないページ)"><span title="このテンプレートのノートを表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">話</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E5%A4%A7%E5%9D%82%E5%9F%8E%E4%BB%A3&action=edit"><span title="このテンプレートを編集します。保存の前にプレビューを忘れずに。" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">編</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E5%A4%A7%E5%9D%82%E5%9F%8E%E4%BB%A3&action=history"><span title="このテンプレートの過去の版を表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">歴</span></a></li></ul></div></div><div id="大坂城代" style="font-size:110%;margin:0 6em"><a href="/wiki/%E5%A4%A7%E5%9D%82%E5%9F%8E%E4%BB%A3" title="大坂城代">大坂城代</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">17世紀</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E5%86%85%E8%97%A4%E4%BF%A1%E6%AD%A3" title="内藤信正">内藤信正</a><small>1619-1626</small></li> <li><a href="/wiki/%E9%98%BF%E9%83%A8%E6%AD%A3%E6%AC%A1" title="阿部正次">阿部正次</a><small>1626-1647</small></li> <li><a href="/wiki/%E6%B0%B8%E4%BA%95%E7%9B%B4%E6%B8%85" title="永井直清">永井直清</a><small>1648</small></li> <li><a href="/wiki/%E7%A8%B2%E5%9E%A3%E9%87%8D%E7%B6%B1" title="稲垣重綱">稲垣重綱</a><small>1648-1649</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%86%85%E8%97%A4%E4%BF%A1%E7%85%A7" title="内藤信照">内藤信照</a><small>1649-1652</small></li> <li><a href="/wiki/%E6%B0%B4%E9%87%8E%E5%BF%A0%E8%81%B7" title="水野忠職">水野忠職</a><small>1652-1654</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%86%85%E8%97%A4%E5%BF%A0%E8%88%88" title="内藤忠興">内藤忠興</a><small>1654-1656</small></li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E5%85%89%E9%87%8D_(%E6%88%B8%E7%94%B0%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E5%AE%B6)" title="松平光重 (戸田松平家)">松平光重</a><small>1656-1658</small></li> <li><a href="/wiki/%E6%B0%B4%E9%87%8E%E5%BF%A0%E8%81%B7" title="水野忠職">水野忠職</a><small>1658-1659</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%86%85%E8%97%A4%E5%BF%A0%E8%88%88" title="内藤忠興">内藤忠興</a><small>1659-1660</small></li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E5%85%89%E9%87%8D_(%E6%88%B8%E7%94%B0%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E5%AE%B6)" title="松平光重 (戸田松平家)">松平光重</a><small>1660-1661</small></li> <li><a href="/wiki/%E6%B0%B4%E9%87%8E%E5%BF%A0%E8%81%B7" title="水野忠職">水野忠職</a><small>1661-1662</small></li> <li><a href="/wiki/%E9%9D%92%E5%B1%B1%E5%AE%97%E4%BF%8A" title="青山宗俊">青山宗俊</a><small>1662-1678</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%AA%E7%94%B0%E8%B3%87%E6%AC%A1" title="太田資次">太田資次</a><small>1678-1684</small></li> <li><a href="/wiki/%E6%B0%B4%E9%87%8E%E5%BF%A0%E6%98%A5" title="水野忠春">水野忠春</a><small>1684</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%9C%9F%E5%B1%8B%E6%94%BF%E7%9B%B4" title="土屋政直">土屋政直</a><small>1684-1685</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%86%85%E8%97%A4%E9%87%8D%E9%A0%BC" title="内藤重頼">内藤重頼</a><small>1685-1687</small></li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E4%BF%A1%E8%88%88" title="松平信興">松平信興</a><small>1687-1690</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%9C%9F%E5%B2%90%E9%A0%BC%E6%AE%B7" title="土岐頼殷">土岐頼殷</a><small>1691-1712</small></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">18世紀</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E5%86%85%E8%97%A4%E5%BC%8C%E4%BF%A1" title="内藤弌信">内藤弌信</a><small>1712-1718</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%AE%89%E8%97%A4%E4%BF%A1%E5%8F%8B" title="安藤信友">安藤信友</a><small>1718-1722</small></li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E4%B9%97%E9%82%91" title="松平乗邑">松平乗邑</a><small>1722-1723</small></li> <li><a href="/wiki/%E9%85%92%E4%BA%95%E5%BF%A0%E9%9F%B3" title="酒井忠音">酒井忠音</a><small>1723-1728</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%A0%80%E7%94%B0%E6%AD%A3%E8%99%8E" title="堀田正虎">堀田正虎</a><small>1728-1729</small></li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E4%BF%A1%E7%A5%9D" title="松平信祝">松平信祝</a><small>1729-1730</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%9C%9F%E5%B2%90%E9%A0%BC%E7%A8%94" title="土岐頼稔">土岐頼稔</a><small>1730-1734</small></li> <li><a href="/wiki/%E7%A8%B2%E8%91%89%E6%AD%A3%E8%A6%AA" title="稲葉正親">稲葉正親</a><small>1734</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%AA%E7%94%B0%E8%B3%87%E6%99%B4" title="太田資晴">太田資晴</a><small>1734-1740</small></li> <li><a href="/wiki/%E9%85%92%E4%BA%95%E5%BF%A0%E6%81%AD" title="酒井忠恭">酒井忠恭</a><small>1740-1744</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%A0%80%E7%94%B0%E6%AD%A3%E4%BA%AE" title="堀田正亮">堀田正亮</a><small>1744-1745</small></li> <li><a href="/wiki/%E9%98%BF%E9%83%A8%E6%AD%A3%E7%A6%8F" title="阿部正福">阿部正福</a><small>1745-1747</small></li> <li><a href="/wiki/%E9%85%92%E4%BA%95%E5%BF%A0%E7%94%A8" title="酒井忠用">酒井忠用</a><small>1747-1752</small></li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E8%BC%9D%E9%AB%98" title="松平輝高">松平輝高</a><small>1752-1756</small></li> <li><a href="/wiki/%E4%BA%95%E4%B8%8A%E6%AD%A3%E7%B5%8C" title="井上正経">井上正経</a><small>1756-1758</small></li> <li><a href="/wiki/%E9%9D%92%E5%B1%B1%E5%BF%A0%E6%9C%9D" title="青山忠朝">青山忠朝</a><small>1758-1760</small></li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E5%BA%B7%E7%A6%8F" title="松平康福">松平康福</a><small>1760-1762</small></li> <li><a href="/wiki/%E9%98%BF%E9%83%A8%E6%AD%A3%E5%85%81" title="阿部正允">阿部正允</a><small>1762-1764</small></li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E4%B9%97%E7%A5%90" title="松平乗祐">松平乗祐</a><small>1764-1769</small></li> <li><a href="/wiki/%E4%B9%85%E4%B8%96%E5%BA%83%E6%98%8E" title="久世広明">久世広明</a><small>1769-1777</small></li> <li><a href="/wiki/%E7%89%A7%E9%87%8E%E8%B2%9E%E9%95%B7" title="牧野貞長">牧野貞長</a><small>1777-1781</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%9C%9F%E5%B2%90%E5%AE%9A%E7%B5%8C" title="土岐定経">土岐定経</a><small>1781-1782</small></li> <li><a href="/wiki/%E6%88%B8%E7%94%B0%E5%BF%A0%E5%AF%9B" title="戸田忠寛">戸田忠寛</a><small>1782-1784</small></li> <li><a href="/wiki/%E9%98%BF%E9%83%A8%E6%AD%A3%E6%95%8F" title="阿部正敏">阿部正敏</a><small>1784-1787</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%A0%80%E7%94%B0%E6%AD%A3%E9%A0%86" title="堀田正順">堀田正順</a><small>1787-1792</small></li> <li><a href="/wiki/%E7%89%A7%E9%87%8E%E5%BF%A0%E7%B2%BE" title="牧野忠精">牧野忠精</a><small>1792-1798</small></li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E8%BC%9D%E5%92%8C" title="松平輝和">松平輝和</a><small>1798-1800</small></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">19世紀</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E9%9D%92%E5%B1%B1%E5%BF%A0%E8%A3%95" title="青山忠裕">青山忠裕</a><small>1800-1802</small></li> <li><a href="/wiki/%E7%A8%B2%E8%91%89%E6%AD%A3%E8%AB%B6" title="稲葉正諶">稲葉正謁</a><small>1802-1804</small></li> <li><a href="/wiki/%E9%98%BF%E9%83%A8%E6%AD%A3%E7%94%B1" title="阿部正由">阿部正由</a><small>1804-1806</small></li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E4%B9%97%E4%BF%9D" title="松平乗保">松平乗保</a><small>1806-1810</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%A7%E4%B9%85%E4%BF%9D%E5%BF%A0%E7%9C%9F" title="大久保忠真">大久保忠真</a><small>1810-1815</small></li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E8%BC%9D%E5%BB%B6" title="松平輝延">松平輝延</a><small>1815-1822</small></li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E5%BA%B7%E4%BB%BB" title="松平康任">松平康任</a><small>1822-1825</small></li> <li><a href="/wiki/%E6%B0%B4%E9%87%8E%E5%BF%A0%E9%82%A6" title="水野忠邦">水野忠邦</a><small>1825-1826</small></li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E5%AE%97%E7%99%BA" title="松平宗発">松平宗発</a><small>1826-1828</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%AA%E7%94%B0%E8%B3%87%E5%A7%8B" title="太田資始">太田資始</a><small>1828-1831</small></li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E4%BF%A1%E9%A0%86" title="松平信順">松平信順</a><small>1831-1834</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%9C%9F%E4%BA%95%E5%88%A9%E4%BD%8D" title="土井利位">土井利位</a><small>1834-1837</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%A0%80%E7%94%B0%E6%AD%A3%E7%9D%A6" title="堀田正睦">堀田正篤</a><small>1837</small></li> <li><a href="/wiki/%E9%96%93%E9%83%A8%E8%A9%AE%E5%8B%9D" title="間部詮勝">間部詮勝</a><small>1837-1838</small></li> <li><a href="/wiki/%E4%BA%95%E4%B8%8A%E6%AD%A3%E6%98%A5" title="井上正春">井上正春</a><small>1838-1840</small></li> <li><a href="/wiki/%E9%9D%92%E5%B1%B1%E5%BF%A0%E8%89%AF" title="青山忠良">青山忠良</a><small>1840-1844</small></li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E4%B9%97%E5%85%A8" title="松平乗全">松平乗全</a><small>1844-1845</small></li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E5%BF%A0%E5%9B%BA" title="松平忠固">松平忠優</a><small>1845-1848</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%86%85%E8%97%A4%E4%BF%A1%E8%A6%AA" title="内藤信親">内藤信親</a><small>1848-1850</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%9C%9F%E5%B1%8B%E5%AF%85%E7%9B%B4" title="土屋寅直">土屋寅直</a><small>1850-1858</small></li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E4%BF%A1%E7%BE%A9_(%E4%B8%B9%E6%B3%A2%E4%BA%80%E5%B1%B1%E8%97%A9%E4%B8%BB)" title="松平信義 (丹波亀山藩主)">松平信篤</a><small>1858-1860</small></li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E5%AE%97%E7%A7%80" title="松平宗秀">松平宗秀</a><small>1860-1862</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%A7%E6%B2%B3%E5%86%85%E4%BF%A1%E5%8F%A4" title="大河内信古">松平信古</a><small>1862-1865</small></li> <li><a href="/wiki/%E7%89%A7%E9%87%8E%E8%B2%9E%E7%9B%B4" title="牧野貞直">牧野貞明</a><small>1864-1868</small></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Folder_Hexagonal_Icon.svg" class="mw-file-description" title="カテゴリ"><img alt="カテゴリ" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/16px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png" decoding="async" width="16" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/24px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/32px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png 2x" data-file-width="36" data-file-height="31" /></a></span> <a href="/wiki/Category:%E5%A4%A7%E5%9D%82%E5%9F%8E%E4%BB%A3" title="Category:大坂城代">カテゴリ</a></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox" aria-labelledby="江戸町奉行" style="border-collapse:collapse;padding:3px"><table class="nowraplinks hlist hlist-pipe mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="background:transparent;color:inherit;min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div style="float:left;width:6em;text-align:left"><div class="noprint plainlinks navbar hlist" style="white-space:nowrap;font-size:60%;font-weight:normal;background-color:transparent;padding:0;color:#000;;border:none;"><ul style="display:inline"><li><a href="/wiki/Template:%E6%B1%9F%E6%88%B8%E7%94%BA%E5%A5%89%E8%A1%8C" title="Template:江戸町奉行"><span title="このテンプレートを表示します" style="font-size:125%;;;border:none;">表</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Template%E2%80%90%E3%83%8E%E3%83%BC%E3%83%88:%E6%B1%9F%E6%88%B8%E7%94%BA%E5%A5%89%E8%A1%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="Template‐ノート:江戸町奉行 (存在しないページ)"><span title="このテンプレートのノートを表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">話</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E6%B1%9F%E6%88%B8%E7%94%BA%E5%A5%89%E8%A1%8C&action=edit"><span title="このテンプレートを編集します。保存の前にプレビューを忘れずに。" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">編</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E6%B1%9F%E6%88%B8%E7%94%BA%E5%A5%89%E8%A1%8C&action=history"><span title="このテンプレートの過去の版を表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">歴</span></a></li></ul></div></div><div id="江戸町奉行" style="font-size:110%;margin:0 6em"><a href="/wiki/%E6%B1%9F%E6%88%B8" title="江戸">江戸</a><a href="/wiki/%E7%94%BA%E5%A5%89%E8%A1%8C" title="町奉行">町奉行</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:A09BD8;text-align:center;">一奉行</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E5%A4%A9%E9%87%8E%E5%BA%B7%E6%99%AF" title="天野康景">天野康景</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E7%A5%9E%E7%94%B0%E6%94%BF%E9%AB%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="神田政高 (存在しないページ)">神田政高</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E5%B2%B8%E6%AD%A3%E4%B9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="岸正久 (存在しないページ)">岸正久</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BF%E5%80%89%E5%8B%9D%E9%87%8D" title="板倉勝重">板倉勝重</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%BD%A6%E5%9D%82%E5%85%83%E6%AD%A3" title="彦坂元正">彦坂元正</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%9D%92%E5%B1%B1%E5%BF%A0%E6%88%90" title="青山忠成">青山忠成</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%86%85%E8%97%A4%E6%B8%85%E6%88%90" title="内藤清成">内藤清成</a></li> <li>(北町・南町に分割)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:A09BD8;text-align:center;">北町奉行</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E7%B1%B3%E6%B4%A5%E7%94%B0%E6%94%BF" title="米津田政">米津田政</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%A0%80%E7%9B%B4%E4%B9%8B" title="堀直之">堀直之</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E9%85%92%E4%BA%95%E5%BF%A0%E7%9F%A5&action=edit&redlink=1" class="new" title="酒井忠知 (存在しないページ)">酒井忠知</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%9C%9D%E5%80%89%E5%9C%A8%E9%87%8D_(%E7%9F%B3%E8%A6%8B%E5%AE%88)" title="朝倉在重 (石見守)">朝倉在重</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%9F%B3%E8%B0%B7%E8%B2%9E%E6%B8%85" title="石谷貞清">石谷貞清</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E6%9D%91%E8%B6%8A%E5%90%89%E5%8B%9D&action=edit&redlink=1" class="new" title="村越吉勝 (存在しないページ)">村越吉勝</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B3%B6%E7%94%B0%E5%AE%88%E6%94%BF" title="島田守政">島田守政</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%8C%97%E6%9D%A1%E6%B0%8F%E5%B9%B3" title="北条氏平">北条氏平</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B7%9D%E5%8F%A3%E5%AE%97%E6%81%92" title="川口宗恒">川口宗恒</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E4%BF%9D%E7%94%B0%E5%AE%97%E9%83%B7&action=edit&redlink=1" class="new" title="保田宗郷 (存在しないページ)">保田宗郷</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E6%9D%BE%E9%87%8E%E5%8A%A9%E7%BE%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="松野助義 (存在しないページ)">松野助義</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%B9%E7%BE%BD%E9%95%B7%E5%AE%88" title="丹羽長守">丹羽長守</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E4%B8%AD%E5%B1%B1%E6%99%82%E6%98%A5&action=edit&redlink=1" class="new" title="中山時春 (存在しないページ)">中山時春</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%AB%8F%E8%A8%AA%E9%A0%BC%E7%AF%A4_(%E7%BE%8E%E6%BF%83%E5%AE%88)" title="諏訪頼篤 (美濃守)">諏訪頼篤</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%A8%B2%E7%94%9F%E6%AD%A3%E6%AD%A6" title="稲生正武">稲生正武</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%9F%B3%E6%B2%B3%E6%94%BF%E6%9C%9D" title="石河政朝">石河政朝</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%83%BD%E5%8B%A2%E9%A0%BC%E4%B8%80" title="能勢頼一">能勢頼一</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%BE%9D%E7%94%B0%E6%94%BF%E6%AC%A1" title="依田政次">依田政次</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%9B%B2%E6%B7%B5%E6%99%AF%E6%BC%B8" title="曲淵景漸">曲淵景漸</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%9F%B3%E6%B2%B3%E6%94%BF%E6%AD%A6" title="石河政武">石河政武</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%9F%B3%E7%94%9F%E4%B9%85%E9%80%9A" title="柳生久通">柳生久通</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%88%9D%E9%B9%BF%E9%87%8E%E4%BF%A1%E8%88%88" title="初鹿野信興">初鹿野信興</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B0%8F%E7%94%B0%E5%88%87%E7%9B%B4%E5%B9%B4" title="小田切直年">小田切直年</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%B0%B8%E7%94%B0%E6%AD%A3%E9%81%93" title="永田正道">永田正道</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%A6%8A%E5%8E%9F%E5%BF%A0%E4%B9%8B" title="榊原忠之">榊原忠之</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%A7%E8%8D%89%E9%AB%98%E5%A5%BD" title="大草高好">大草高好</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%81%A0%E5%B1%B1%E6%99%AF%E5%85%83" title="遠山景元">遠山景元</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%98%BF%E9%83%A8%E6%AD%A3%E8%94%B5" title="阿部正蔵">阿部正蔵</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%8D%8B%E5%B3%B6%E7%9B%B4%E5%AD%9D" title="鍋島直孝">鍋島直孝</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E7%89%A7%E9%87%8E%E6%88%90%E7%B6%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="牧野成綱 (存在しないページ)">牧野成綱</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%BA%95%E6%88%B8%E8%A6%9A%E5%BC%98" title="井戸覚弘">井戸覚弘</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%B7%A1%E9%83%A8%E8%89%AF%E5%BC%BC" title="跡部良弼">跡部良弼</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%9F%B3%E8%B0%B7%E7%A9%86%E6%B8%85" title="石谷穆清">石谷穆清</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B0%8F%E7%AC%A0%E5%8E%9F%E9%95%B7%E5%B8%B8" title="小笠原長常">小笠原長常</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%B5%85%E9%87%8E%E9%95%B7%E7%A5%9A" title="浅野長祚">浅野長祚</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%BD%90%E3%80%85%E6%9C%A8%E9%A1%95%E7%99%BA" title="佐々木顕発">佐々木顕発</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%98%BF%E9%83%A8%E6%AD%A3%E5%A4%96" title="阿部正外">阿部正外</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%83%BD%E7%AD%91%E5%B3%AF%E6%9A%89" title="都筑峯暉">都筑峯暉</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%B1%A0%E7%94%B0%E9%A0%BC%E6%96%B9" title="池田頼方">池田頼方</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%BA%95%E4%B8%8A%E6%B8%85%E7%9B%B4" title="井上清直">井上清直</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E6%9D%89%E6%B5%A6%E7%9F%A5%E5%91%A8&action=edit&redlink=1" class="new" title="杉浦知周 (存在しないページ)">杉浦知周</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B0%8F%E5%87%BA%E7%A7%80%E5%AE%9F" title="小出秀実">小出秀実</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%9F%B3%E5%B7%9D%E5%88%A9%E6%94%BF" title="石川利政">石川利政</a></li> <li>(明治維新により廃止)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:A09BD8;text-align:center;">南町奉行</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E5%9C%9F%E5%B1%8B%E9%87%8D%E6%88%90" title="土屋重成">土屋重成</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B3%B6%E7%94%B0%E5%88%A9%E6%AD%A3" title="島田利正">島田利正</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%8A%A0%E8%B3%80%E7%88%AA%E5%BF%A0%E6%BE%84" title="加賀爪忠澄">加賀爪忠澄</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%A5%9E%E5%B0%BE%E5%85%83%E5%8B%9D" title="神尾元勝">神尾元勝</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E6%B8%A1%E8%BE%BA%E7%B6%B1%E8%B2%9E&action=edit&redlink=1" class="new" title="渡辺綱貞 (存在しないページ)">渡辺綱貞</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E5%AE%AE%E5%B4%8E%E9%87%8D%E6%88%90&action=edit&redlink=1" class="new" title="宮崎重成 (存在しないページ)">宮崎重成</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E5%BF%A0%E5%86%AC" title="松平忠冬">松平忠冬</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%94%B2%E6%96%90%E5%BA%84%E6%AD%A3%E8%A6%AA" title="甲斐庄正親">甲斐庄正親</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E8%83%BD%E5%8B%A2%E9%A0%BC%E7%9B%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="能勢頼相 (存在しないページ)">能勢頼相</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%89%8D%E5%98%89%E5%BA%83" title="松前嘉広">松前嘉広</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E6%9E%97%E5%BF%A0%E5%92%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="林忠和 (存在しないページ)">林忠和</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%9D%AA%E5%86%85%E5%AE%9A%E9%91%91" title="坪内定鑑">坪内定鑑</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E6%9D%BE%E9%87%8E%E5%8A%A9%E7%BE%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="松野助義 (存在しないページ)">松野助義</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%A7%E5%B2%A1%E5%BF%A0%E7%9B%B8" title="大岡忠相">大岡忠相</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E6%B3%A2%E6%AD%A3%E6%98%A5" title="松波正春">松波正春</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E6%B0%B4%E9%87%8E%E5%8B%9D%E5%BD%A6&action=edit&redlink=1" class="new" title="水野勝彦 (存在しないページ)">水野勝彦</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E5%B3%B6%E7%A5%A5%E6%AD%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="島祥正 (存在しないページ)">島祥正</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E9%A6%AC%E5%A0%B4%E5%B0%9A%E7%B9%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="馬場尚繁 (存在しないページ)">馬場尚繁</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E5%B1%B1%E7%94%B0%E5%88%A9%E5%BB%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="山田利延 (存在しないページ)">山田利延</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%9C%9F%E5%B1%8B%E6%AD%A3%E6%96%B9" title="土屋正方">土屋正方</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%89%A7%E9%87%8E%E6%88%90%E8%B3%A2" title="牧野成賢">牧野成賢</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B1%B1%E6%9D%91%E8%89%AF%E6%97%BA" title="山村良旺">山村良旺</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%B1%A0%E7%94%B0%E9%95%B7%E6%81%B5" title="池田長恵">池田長恵</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E5%9D%82%E9%83%A8%E5%BA%83%E9%AB%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="坂部広高 (存在しないページ)">坂部広高</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%91%E4%B8%8A%E7%BE%A9%E7%A4%BC" title="村上義礼">村上義礼</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%A0%B9%E5%B2%B8%E9%8E%AE%E8%A1%9B" title="根岸鎮衛">根岸鎮衛</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E5%B2%A9%E7%80%AC%E6%B0%8F%E7%B4%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="岩瀬氏紀 (存在しないページ)">岩瀬氏紀</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E8%8D%92%E5%B0%BE%E6%88%90%E7%AB%A0_(%E6%97%97%E6%9C%AC)&action=edit&redlink=1" class="new" title="荒尾成章 (旗本) (存在しないページ)">荒尾成章</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%AD%92%E4%BA%95%E6%94%BF%E6%86%B2" title="筒井政憲">筒井政憲</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%9F%A2%E9%83%A8%E5%AE%9A%E8%AC%99" title="矢部定謙">矢部定謙</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%B3%A5%E5%B1%85%E8%80%80%E8%94%B5" title="鳥居耀蔵">鳥居耀蔵</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%B7%A1%E9%83%A8%E8%89%AF%E5%BC%BC" title="跡部良弼">跡部良弼</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%81%A0%E5%B1%B1%E6%99%AF%E5%85%83" title="遠山景元">遠山景元</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%B1%A0%E7%94%B0%E9%A0%BC%E6%96%B9" title="池田頼方">池田頼方</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%BC%8A%E6%B2%A2%E6%94%BF%E7%BE%A9" title="伊沢政義">伊沢政義</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%B1%A0%E7%94%B0%E9%A0%BC%E6%96%B9" title="池田頼方">池田頼方</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%BB%92%E5%B7%9D%E7%9B%9B%E6%B3%B0" title="黒川盛泰">黒川盛泰</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B0%8F%E6%A0%97%E5%BF%A0%E9%A0%86" title="小栗忠順">小栗忠順</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%BA%95%E4%B8%8A%E6%B8%85%E7%9B%B4" title="井上清直">井上清直</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%BD%90%E3%80%85%E6%9C%A8%E9%A1%95%E7%99%BA" title="佐々木顕発">佐々木顕発</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E5%BA%B7%E8%8B%B1" title="松平康英">松平康英</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%9C%89%E9%A6%AC%E5%89%87%E7%AF%A4" title="有馬則篤">有馬則篤</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%A0%B9%E5%B2%B8%E8%A1%9B%E5%A5%AE" title="根岸衛奮">根岸衛奮</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B1%B1%E5%8F%A3%E7%9B%B4%E6%AF%85" title="山口直毅">山口直毅</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%9C%89%E9%A6%AC%E5%89%87%E7%AF%A4" title="有馬則篤">有馬則篤</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%A7%92%E4%BA%95%E4%BF%A1%E8%88%88" title="駒井信興">駒井信興</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%9C%9D%E6%AF%94%E5%A5%88%E6%98%8C%E5%BA%83" title="朝比奈昌広">朝比奈昌広</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%BB%92%E5%B7%9D%E7%9B%9B%E6%B3%B0" title="黒川盛泰">黒川盛泰</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E6%9D%BE%E6%B5%A6%E4%BF%A1%E5%AF%94&action=edit&redlink=1" class="new" title="松浦信寔 (存在しないページ)">松浦信寔</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E4%BD%90%E4%B9%85%E9%96%93%E4%BF%A1%E7%BE%A9_(%E7%94%BA%E5%A5%89%E8%A1%8C)&action=edit&redlink=1" class="new" title="佐久間信義 (町奉行) (存在しないページ)">佐久間信義</a></li> <li>(<a href="/wiki/%E6%98%8E%E6%B2%BB%E7%B6%AD%E6%96%B0" title="明治維新">明治維新</a>により廃止)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:A09BD8;text-align:center;">中町奉行</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E4%B8%B9%E7%BE%BD%E9%95%B7%E5%AE%88" title="丹羽長守">丹羽長守</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%9D%AA%E5%86%85%E5%AE%9A%E9%91%91" title="坪内定鑑">坪内定鑑</a></li> <li>(廃止)</li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Folder_Hexagonal_Icon.svg" class="mw-file-description" title="カテゴリ"><img alt="カテゴリ" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/16px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png" decoding="async" width="16" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/24px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/32px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png 2x" data-file-width="36" data-file-height="31" /></a></span> <a href="/wiki/Category:%E6%B1%9F%E6%88%B8%E5%B9%95%E5%BA%9C%E7%94%BA%E5%A5%89%E8%A1%8C" title="Category:江戸幕府町奉行">カテゴリ</a></td></tr></tbody></table></div> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E8%97%A9" title="藩">藩</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <div class="navbox" aria-labelledby="大政奉還から廃藩置県までの間に存在した藩_慶応3年(1867年)旧暦10月_-_明治4年(1871年)旧暦7月" style="border-collapse:collapse;text-align:left; background:#f9f9f9;padding:3px"><table class="nowraplinks hlist hlist-pipe mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="background:transparent;color:inherit;min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><div style="float:left;width:6em;text-align:left"><div class="noprint plainlinks navbar hlist" style="white-space:nowrap;font-size:60%;font-weight:normal;background-color:transparent;padding:0;color:#000;;border:none;"><ul style="display:inline"><li><a href="/wiki/Template:%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3%E3%81%AE%E8%97%A9" title="Template:江戸時代の藩"><span title="このテンプレートを表示します" style="font-size:125%;;;border:none;">表</span></a></li><li><a href="/wiki/Template%E2%80%90%E3%83%8E%E3%83%BC%E3%83%88:%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3%E3%81%AE%E8%97%A9" title="Template‐ノート:江戸時代の藩"><span title="このテンプレートのノートを表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">話</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3%E3%81%AE%E8%97%A9&action=edit"><span title="このテンプレートを編集します。保存の前にプレビューを忘れずに。" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">編</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3%E3%81%AE%E8%97%A9&action=history"><span title="このテンプレートの過去の版を表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">歴</span></a></li></ul></div></div><div id="大政奉還から廃藩置県までの間に存在した藩_慶応3年(1867年)旧暦10月_-_明治4年(1871年)旧暦7月" style="font-size:110%;margin:0 6em"><a href="/wiki/%E5%A4%A7%E6%94%BF%E5%A5%89%E9%82%84" title="大政奉還">大政奉還</a>から<a href="/wiki/%E5%BB%83%E8%97%A9%E7%BD%AE%E7%9C%8C" title="廃藩置県">廃藩置県</a>までの間に存在した<a href="/wiki/%E8%97%A9" title="藩">藩</a><br /> <span style="font-size:smaller;"><a href="/wiki/%E6%85%B6%E5%BF%9C" title="慶応">慶応</a>3年(<a href="/wiki/1867%E5%B9%B4" title="1867年">1867年</a>)旧暦10月 - <a href="/wiki/%E6%98%8E%E6%B2%BB" title="明治">明治</a>4年(<a href="/wiki/1871%E5%B9%B4" title="1871年">1871年</a>)旧暦7月</span></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:center; background:#efefef">北海道地方</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#fcfcfc"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%89%8D%E8%97%A9" title="松前藩">松前藩</a>(館藩)</li></ul> </div></td><td class="navbox-image" rowspan="10" style="width:1px;padding:0px 0px 0px 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Japan_large_full.svg" class="mw-file-description" title="日本地図"><img alt="日本地図" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Japan_large_full.svg/125px-Japan_large_full.svg.png" decoding="async" width="125" height="143" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Japan_large_full.svg/188px-Japan_large_full.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Japan_large_full.svg/250px-Japan_large_full.svg.png 2x" data-file-width="1397" data-file-height="1593" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:center; background:#efefef">東北地方</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E9%BB%92%E7%9F%B3%E8%97%A9" class="mw-redirect" title="黒石藩">黒石藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%BC%98%E5%89%8D%E8%97%A9" title="弘前藩">弘前藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%85%AB%E6%88%B8%E8%97%A9" title="八戸藩">八戸藩</a></li> <li>●○<a href="/wiki/%E7%9B%9B%E5%B2%A1%E8%97%A9" title="盛岡藩">盛岡藩</a>(白石藩 → 盛岡藩)</li> <li>盛岡新田藩(<a href="/wiki/%E4%B8%83%E6%88%B8%E8%97%A9" title="七戸藩">七戸藩</a>)</li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%80%E9%96%A2%E8%97%A9" title="一関藩">一関藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%B9%85%E4%BF%9D%E7%94%B0%E8%97%A9" title="久保田藩">久保田藩</a>(秋田藩)</li> <li>秋田新田藩(<a href="/wiki/%E5%B2%A9%E5%B4%8E%E8%97%A9" class="mw-redirect" title="岩崎藩">岩崎藩</a>)</li> <li><a href="/wiki/%E4%BA%80%E7%94%B0%E8%97%A9" title="亀田藩">亀田藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%9C%AC%E8%8D%98%E8%97%A9" title="本荘藩">本荘藩</a></li> <li>★<a href="/wiki/%E7%9F%A2%E5%B3%B6%E8%97%A9" title="矢島藩">矢島藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%87%BA%E7%BE%BD%E6%9D%BE%E5%B1%B1%E8%97%A9" class="mw-redirect" title="出羽松山藩">出羽松山藩</a>(松嶺藩)</li> <li><a href="/wiki/%E4%BB%99%E5%8F%B0%E8%97%A9" title="仙台藩">仙台藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%BA%84%E5%86%85%E8%97%A9" title="庄内藩">鶴岡藩</a>(大泉藩)</li> <li><a href="/wiki/%E6%96%B0%E5%BA%84%E8%97%A9" title="新庄藩">新庄藩</a></li> <li>○<a href="/wiki/%E9%95%B7%E7%80%9E%E8%97%A9" title="長瀞藩">長瀞藩</a>(<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E7%B6%B2%E8%97%A9" title="大網藩">大網藩</a> → <a href="/wiki/%E9%BE%8D%E3%83%B6%E5%B4%8E%E8%97%A9" title="龍ヶ崎藩">龍ヶ崎藩</a>)</li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%A9%E7%AB%A5%E8%97%A9" title="天童藩">天童藩</a></li> <li>○<a href="/wiki/%E5%B1%B1%E5%BD%A2%E8%97%A9" title="山形藩">山形藩</a>(朝日山藩)</li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%8A%E5%B1%B1%E8%97%A9" title="上山藩">上山藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%B1%B3%E6%B2%A2%E8%97%A9" title="米沢藩">米沢藩</a></li> <li>▲<a href="/wiki/%E7%B1%B3%E6%B2%A2%E6%96%B0%E7%94%B0%E8%97%A9" class="mw-redirect" title="米沢新田藩">米沢新田藩</a>(<i>米沢藩</i>)</li> <li>○<a href="/wiki/%E7%A6%8F%E5%B3%B6%E8%97%A9" title="福島藩">福島藩</a>(<a href="/wiki/%E9%87%8D%E5%8E%9F%E8%97%A9" title="重原藩">重原藩</a>)</li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%8B%E6%89%8B%E6%B8%A1%E8%97%A9" title="下手渡藩">下手渡藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%BA%8C%E6%9C%AC%E6%9D%BE%E8%97%A9" title="二本松藩">二本松藩</a></li> <li>○<a href="/wiki/%E4%BC%9A%E6%B4%A5%E8%97%A9" title="会津藩">会津藩</a>(斗南藩)</li> <li><a href="/wiki/%E7%9B%B8%E9%A6%AC%E4%B8%AD%E6%9D%91%E8%97%A9" title="相馬中村藩">中村藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%89%E6%98%A5%E8%97%A9" title="三春藩">三春藩</a></li> <li>○<a href="/wiki/%E5%AE%88%E5%B1%B1%E8%97%A9" title="守山藩">守山藩</a>(<a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B7%9D%E8%97%A9" title="松川藩">松川藩</a>)</li> <li><a href="/wiki/%E7%A3%90%E5%9F%8E%E5%B9%B3%E8%97%A9" title="磐城平藩">磐城平藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%B9%AF%E9%95%B7%E8%B0%B7%E8%97%A9" title="湯長谷藩">湯長谷藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%B3%89%E8%97%A9" title="泉藩">泉藩</a></li> <li>○<a href="/wiki/%E7%99%BD%E6%B2%B3%E8%97%A9" title="白河藩">白河藩</a>(<a href="/wiki/%E6%A3%9A%E5%80%89%E8%97%A9" title="棚倉藩">棚倉藩</a>)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:center; background:#efefef">関東地方</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#fcfcfc"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E6%B2%BC%E7%94%B0%E8%97%A9" title="沼田藩">沼田藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%A4%A8%E6%9E%97%E8%97%A9" title="館林藩">館林藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%BC%8A%E5%8B%A2%E5%B4%8E%E8%97%A9" title="伊勢崎藩">伊勢崎藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%89%8D%E6%A9%8B%E8%97%A9" title="前橋藩">前橋藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%AB%98%E5%B4%8E%E8%97%A9" title="高崎藩">高崎藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%AE%89%E4%B8%AD%E8%97%A9" title="安中藩">安中藩</a></li> <li>●<a href="/wiki/%E5%90%89%E4%BA%95%E8%97%A9" title="吉井藩">吉井藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%83%E6%97%A5%E5%B8%82%E8%97%A9" title="七日市藩">七日市藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B0%8F%E5%B9%A1%E8%97%A9" title="小幡藩">小幡藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%A7%E7%94%B0%E5%8E%9F%E8%97%A9" title="大田原藩">大田原藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%BB%92%E7%BE%BD%E8%97%A9" title="黒羽藩">黒羽藩</a></li> <li>○<a href="/wiki/%E9%AB%98%E5%BE%B3%E8%97%A9" title="高徳藩">高徳藩</a>(<a href="/wiki/%E6%9B%BE%E6%88%91%E9%87%8E%E8%97%A9" title="曾我野藩">曾我野藩</a>)</li> <li>●<a href="/wiki/%E5%96%9C%E9%80%A3%E5%B7%9D%E8%97%A9" title="喜連川藩">喜連川藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%83%8F%E5%B1%B1%E8%97%A9" title="烏山藩">烏山藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%AE%87%E9%83%BD%E5%AE%AE%E8%97%A9" title="宇都宮藩">宇都宮藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%A3%AC%E7%94%9F%E8%97%A9" title="壬生藩">壬生藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%90%B9%E4%B8%8A%E8%97%A9" title="吹上藩">吹上藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%BD%90%E9%87%8E%E8%97%A9" title="佐野藩">佐野藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%B6%B3%E5%88%A9%E8%97%A9" title="足利藩">足利藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%B0%B4%E6%88%B8%E8%97%A9" title="水戸藩">水戸藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B8%B8%E9%99%B8%E5%AE%8D%E6%88%B8%E8%97%A9" title="常陸宍戸藩">宍戸藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%AC%A0%E9%96%93%E8%97%A9" title="笠間藩">笠間藩</a></li> <li>★<a href="/wiki/%E5%B8%B8%E9%99%B8%E6%9D%BE%E5%B2%A1%E8%97%A9" title="常陸松岡藩">松岡藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%8B%E9%A4%A8%E8%97%A9" title="下館藩">下館藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%8B%E5%A6%BB%E8%97%A9" title="下妻藩">下妻藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B8%B8%E9%99%B8%E5%BA%9C%E4%B8%AD%E8%97%A9" title="常陸府中藩">常陸府中藩</a>(石岡藩)</li> <li>★<a href="/wiki/%E5%BF%97%E7%AD%91%E8%97%A9" title="志筑藩">志筑藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%9C%9F%E6%B5%A6%E8%97%A9" title="土浦藩">土浦藩</a></li> <li>○<a href="/wiki/%E8%B0%B7%E7%94%B0%E9%83%A8%E8%97%A9" title="谷田部藩">谷田部藩</a>(<a href="/wiki/%E8%8C%82%E6%9C%A8%E8%97%A9" title="茂木藩">茂木藩</a>)</li> <li><a href="/wiki/%E7%89%9B%E4%B9%85%E8%97%A9" title="牛久藩">牛久藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%BA%BB%E7%94%9F%E8%97%A9" title="麻生藩">麻生藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%B5%90%E5%9F%8E%E8%97%A9" title="結城藩">結城藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%8F%A4%E6%B2%B3%E8%97%A9" title="古河藩">古河藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%96%A2%E5%AE%BF%E8%97%A9" title="関宿藩">関宿藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%AB%98%E5%B2%A1%E8%97%A9" title="高岡藩">高岡藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B0%8F%E8%A6%8B%E5%B7%9D%E8%97%A9" title="小見川藩">小見川藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%9A%E5%8F%A4%E8%97%A9" title="多古藩">多古藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%BD%90%E5%80%89%E8%97%A9" title="佐倉藩">佐倉藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%94%9F%E5%AE%9F%E8%97%A9" title="生実藩">生実藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%B6%B4%E7%89%A7%E8%97%A9" title="鶴牧藩">鶴牧藩</a></li> <li>●<a href="/wiki/%E8%AB%8B%E8%A5%BF%E8%97%A9" title="請西藩">請西藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%80%E5%AE%AE%E8%97%A9" title="一宮藩">一宮藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%A7%E5%A4%9A%E5%96%9C%E8%97%A9" title="大多喜藩">大多喜藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%B9%85%E7%95%99%E9%87%8C%E8%97%A9" title="久留里藩">久留里藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%A3%AF%E9%87%8E%E8%97%A9" title="飯野藩">飯野藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%BD%90%E8%B2%AB%E8%97%A9" title="佐貫藩">佐貫藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%AE%89%E6%88%BF%E5%8B%9D%E5%B1%B1%E8%97%A9" title="安房勝山藩">安房勝山藩</a>(加知山藩)</li> <li><a href="/wiki/%E9%A4%A8%E5%B1%B1%E8%97%A9" title="館山藩">館山藩</a></li> <li>●<a href="/wiki/%E8%88%B9%E5%BD%A2%E8%97%A9" title="船形藩">船形藩</a></li> <li>○<a href="/wiki/%E5%B2%A1%E9%83%A8%E8%97%A9" title="岡部藩">岡部藩</a>(半原藩)</li> <li><a href="/wiki/%E5%BF%8D%E8%97%A9" title="忍藩">忍藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B2%A9%E6%A7%BB%E8%97%A9" title="岩槻藩">岩槻藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B7%9D%E8%B6%8A%E8%97%A9" title="川越藩">川越藩</a></li> <li>金沢藩(<a href="/wiki/%E5%85%AD%E6%B5%A6%E8%97%A9" title="六浦藩">六浦藩</a>)</li> <li><a href="/wiki/%E8%8D%BB%E9%87%8E%E5%B1%B1%E4%B8%AD%E8%97%A9" title="荻野山中藩">荻野山中藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B0%8F%E7%94%B0%E5%8E%9F%E8%97%A9" title="小田原藩">小田原藩</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:center; background:#efefef">北陸・甲信地方</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E6%9D%91%E4%B8%8A%E8%97%A9" title="村上藩">村上藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%BB%92%E5%B7%9D%E8%97%A9" title="黒川藩">黒川藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%89%E6%97%A5%E5%B8%82%E8%97%A9" title="三日市藩">三日市藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%96%B0%E7%99%BA%E7%94%B0%E8%97%A9" title="新発田藩">新発田藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%91%E6%9D%BE%E8%97%A9" title="村松藩">村松藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%89%E6%A0%B9%E5%B1%B1%E8%97%A9" title="三根山藩">三根山藩</a>(峰岡藩)</li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%8E%E6%9D%BF%E8%97%A9" title="与板藩">与板藩</a></li> <li>●<a href="/wiki/%E8%B6%8A%E5%BE%8C%E9%95%B7%E5%B2%A1%E8%97%A9" title="越後長岡藩">長岡藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%A4%8E%E8%B0%B7%E8%97%A9" title="椎谷藩">椎谷藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%AB%98%E7%94%B0%E8%97%A9" title="高田藩">高田藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%B3%B8%E9%AD%9A%E5%B7%9D%E8%97%A9" title="糸魚川藩">糸魚川藩</a>(清崎藩)</li> <li><a href="/wiki/%E9%A3%AF%E5%B1%B1%E8%97%A9" title="飯山藩">飯山藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%A0%88%E5%9D%82%E8%97%A9" title="須坂藩">須坂藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E4%BB%A3%E8%97%A9" title="松代藩">松代藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%8A%E7%94%B0%E8%97%A9" title="上田藩">上田藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B0%8F%E8%AB%B8%E8%97%A9" title="小諸藩">小諸藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B2%A9%E6%9D%91%E7%94%B0%E8%97%A9" title="岩村田藩">岩村田藩</a></li> <li>●<a href="/wiki/%E5%A5%A5%E6%AE%BF%E8%97%A9" title="奥殿藩">田野口藩</a>(竜岡藩)</li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E6%9C%AC%E8%97%A9" title="松本藩">松本藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%AB%8F%E8%A8%AA%E8%97%A9" title="諏訪藩">諏訪藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%AB%98%E9%81%A0%E8%97%A9" title="高遠藩">高遠藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%BF%A1%E6%BF%83%E9%A3%AF%E7%94%B0%E8%97%A9" title="信濃飯田藩">飯田藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%AF%8C%E5%B1%B1%E8%97%A9" title="富山藩">富山藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%8A%A0%E8%B3%80%E8%97%A9" title="加賀藩">加賀藩</a>(金沢藩)</li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%A7%E8%81%96%E5%AF%BA%E8%97%A9" title="大聖寺藩">大聖寺藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%B6%8A%E5%89%8D%E5%8B%9D%E5%B1%B1%E8%97%A9" title="越前勝山藩">越前勝山藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%A7%E9%87%8E%E8%97%A9" title="大野藩">大野藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%B8%E5%B2%A1%E8%97%A9" title="丸岡藩">丸岡藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%A6%8F%E4%BA%95%E8%97%A9" title="福井藩">福井藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%AF%96%E6%B1%9F%E8%97%A9" title="鯖江藩">鯖江藩</a></li> <li>●<a href="/wiki/%E6%95%A6%E8%B3%80%E8%97%A9" title="敦賀藩">敦賀藩</a>(鞠山藩 → <i>小浜藩</i>)</li> <li><a href="/wiki/%E5%B0%8F%E6%B5%9C%E8%97%A9" title="小浜藩">小浜藩</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:center; background:#efefef">中部地方</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#fcfcfc"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li>○<a href="/wiki/%E6%B2%BC%E6%B4%A5%E8%97%A9" title="沼津藩">沼津藩</a>(<a href="/wiki/%E8%8F%8A%E9%96%93%E8%97%A9" title="菊間藩">菊間藩</a>)</li> <li>○<a href="/wiki/%E5%B0%8F%E5%B3%B6%E8%97%A9" title="小島藩">小島藩</a>(<a href="/wiki/%E8%AB%8B%E8%A5%BF%E8%97%A9" title="請西藩">桜井藩</a>)</li> <li>★<a href="/wiki/%E9%A7%BF%E5%BA%9C%E8%97%A9" title="駿府藩">駿河府中藩</a>(静岡藩)</li> <li>○<a href="/wiki/%E7%94%B0%E4%B8%AD%E8%97%A9" title="田中藩">田中藩</a>(<a href="/wiki/%E9%95%B7%E5%B0%BE%E8%97%A9" title="長尾藩">長尾藩</a>)</li> <li>○<a href="/wiki/%E7%9B%B8%E8%89%AF%E8%97%A9" title="相良藩">相良藩</a>(<a href="/wiki/%E5%B0%8F%E4%B9%85%E4%BF%9D%E8%97%A9" title="小久保藩">小久保藩</a>)</li> <li>○<a href="/wiki/%E6%8E%9B%E5%B7%9D%E8%97%A9" title="掛川藩">掛川藩</a>(柴山藩 → <a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B0%BE%E8%97%A9" title="松尾藩">松尾藩</a>)</li> <li>○<a href="/wiki/%E6%A8%AA%E9%A0%88%E8%B3%80%E8%97%A9" title="横須賀藩">横須賀藩</a>(<a href="/wiki/%E8%8A%B1%E6%88%BF%E8%97%A9" title="花房藩">花房藩</a>)</li> <li>○<a href="/wiki/%E6%B5%9C%E6%9D%BE%E8%97%A9" title="浜松藩">浜松藩</a>(<a href="/wiki/%E9%B6%B4%E8%88%9E%E8%97%A9" title="鶴舞藩">鶴舞藩</a>)</li> <li>★<a href="/wiki/%E5%A0%80%E6%B1%9F%E8%97%A9" title="堀江藩">堀江藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%89%E6%B2%B3%E5%90%89%E7%94%B0%E8%97%A9" title="三河吉田藩">三河吉田藩</a>(豊橋藩)</li> <li><a href="/wiki/%E7%94%B0%E5%8E%9F%E8%97%A9" title="田原藩">田原藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B2%A1%E5%B4%8E%E8%97%A9" title="岡崎藩">岡崎藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%A5%BF%E5%A4%A7%E5%B9%B3%E8%97%A9" title="西大平藩">西大平藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%8C%99%E6%AF%8D%E8%97%A9" title="挙母藩">挙母藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%88%88%E8%B0%B7%E8%97%A9" title="刈谷藩">刈谷藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%A5%BF%E7%AB%AF%E8%97%A9" title="西端藩">西端藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%A5%BF%E5%B0%BE%E8%97%A9" title="西尾藩">西尾藩</a></li> <li>★<a href="/wiki/%E7%8A%AC%E5%B1%B1%E8%97%A9" title="犬山藩">犬山藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B0%BE%E5%BC%B5%E8%97%A9" title="尾張藩">尾張藩</a>(名古屋藩)</li> <li><a href="/wiki/%E8%8B%97%E6%9C%A8%E8%97%A9" title="苗木藩">苗木藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B2%A9%E6%9D%91%E8%97%A9" title="岩村藩">岩村藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%83%A1%E4%B8%8A%E8%97%A9" title="郡上藩">郡上藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%AB%98%E5%AF%8C%E8%97%A9" title="高富藩">高富藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%8A%A0%E7%B4%8D%E8%97%A9" title="加納藩">加納藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%A7%E5%9E%A3%E8%97%A9" title="大垣藩">大垣藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%A7%E5%9E%A3%E6%96%B0%E7%94%B0%E8%97%A9" title="大垣新田藩">大垣新田藩</a>(<a href="/wiki/%E9%87%8E%E6%9D%91%E8%97%A9" title="野村藩">野村藩</a>)</li> <li>★<a href="/wiki/%E4%BB%8A%E5%B0%BE%E8%97%A9" title="今尾藩">今尾藩</a></li> <li>●<a href="/wiki/%E9%AB%98%E9%A0%88%E8%97%A9" title="高須藩">高須藩</a>(<i>名古屋藩</i>)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:center; background:#efefef">近畿地方</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E9%95%B7%E5%B3%B6%E8%97%A9" title="長島藩">長島藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%A1%91%E5%90%8D%E8%97%A9" title="桑名藩">桑名藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%8F%B0%E9%87%8E%E8%97%A9" title="菰野藩">菰野藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%A5%9E%E6%88%B8%E8%97%A9" title="神戸藩">神戸藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%BC%8A%E5%8B%A2%E4%BA%80%E5%B1%B1%E8%97%A9" title="伊勢亀山藩">伊勢亀山藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%B4%A5%E8%97%A9" title="津藩">津藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%B9%85%E5%B1%85%E8%97%A9" class="mw-redirect" title="久居藩">久居藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%B3%A5%E7%BE%BD%E8%97%A9" title="鳥羽藩">鳥羽藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%BF%91%E6%B1%9F%E5%AE%AE%E5%B7%9D%E8%97%A9" title="近江宮川藩">宮川藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%BD%A6%E6%A0%B9%E8%97%A9" title="彦根藩">彦根藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B1%B1%E4%B8%8A%E8%97%A9" title="山上藩">山上藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%BB%81%E6%AD%A3%E5%AF%BA%E8%97%A9" title="仁正寺藩">西大路藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%B0%B4%E5%8F%A3%E8%97%A9" title="水口藩">水口藩</a></li> <li>○<a href="/wiki/%E4%B8%89%E4%B8%8A%E8%97%A9" title="三上藩">三上藩</a>(<a href="/wiki/%E5%90%89%E8%A6%8B%E8%97%A9" title="吉見藩">吉見藩</a>)</li> <li><a href="/wiki/%E8%86%B3%E6%89%80%E8%97%A9" title="膳所藩">膳所藩</a></li> <li>●<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E6%BA%9D%E8%97%A9" title="大溝藩">大溝藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%B7%80%E8%97%A9" title="淀藩">淀藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%9F%B3%E7%94%9F%E8%97%A9" title="柳生藩">柳生藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%83%A1%E5%B1%B1%E8%97%A9" title="郡山藩">郡山藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B0%8F%E6%B3%89%E8%97%A9" title="小泉藩">小泉藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%9F%B3%E6%9C%AC%E8%97%A9" title="柳本藩">柳本藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%8A%9D%E6%9D%91%E8%97%A9" title="芝村藩">芝村藩</a></li> <li>★<a href="/wiki/%E7%94%B0%E5%8E%9F%E6%9C%AC%E8%97%A9" title="田原本藩">田原本藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%AB%9B%E7%BE%85%E8%97%A9" title="櫛羅藩">櫛羅藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%AB%98%E5%8F%96%E8%97%A9" title="高取藩">高取藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%B4%80%E5%B7%9E%E8%97%A9" title="紀州藩">紀州藩</a>(和歌山藩)</li> <li>★<a href="/wiki/%E7%B4%80%E4%BC%8A%E7%94%B0%E8%BE%BA%E8%97%A9" title="紀伊田辺藩">紀伊田辺藩</a></li> <li>★<a href="/wiki/%E7%B4%80%E4%BC%8A%E6%96%B0%E5%AE%AE%E8%97%A9" title="紀伊新宮藩">紀伊新宮藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B3%B0%E5%B1%B1%E8%97%A9" title="峰山藩">峰山藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%AE%AE%E6%B4%A5%E8%97%A9" title="宮津藩">宮津藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%B9%E5%BE%8C%E7%94%B0%E8%BE%BA%E8%97%A9" title="丹後田辺藩">丹後田辺藩</a>(舞鶴藩)</li> <li><a href="/wiki/%E7%B6%BE%E9%83%A8%E8%97%A9" title="綾部藩">綾部藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B1%B1%E5%AE%B6%E8%97%A9" title="山家藩">山家藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%A6%8F%E7%9F%A5%E5%B1%B1%E8%97%A9" title="福知山藩">福知山藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%9F%8F%E5%8E%9F%E8%97%A9" title="柏原藩">柏原藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%AF%A0%E5%B1%B1%E8%97%A9" title="篠山藩">篠山藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%9C%92%E9%83%A8%E8%97%A9" title="園部藩">園部藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%B9%E6%B3%A2%E4%BA%80%E5%B1%B1%E8%97%A9" title="丹波亀山藩">丹波亀山藩</a>(亀岡藩)</li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%89%E7%94%B0%E8%97%A9" title="三田藩">三田藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%AB%98%E6%A7%BB%E8%97%A9" title="高槻藩">高槻藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%BA%BB%E7%94%B0%E8%97%A9" title="麻田藩">麻田藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B0%BC%E5%B4%8E%E8%97%A9" title="尼崎藩">尼崎藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%B9%E5%8D%97%E8%97%A9" title="丹南藩">丹南藩</a></li> <li>●<a href="/wiki/%E7%8B%AD%E5%B1%B1%E8%97%A9" title="狭山藩">狭山藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%BC%AF%E5%A4%AA%E8%97%A9" title="伯太藩">伯太藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B2%B8%E5%92%8C%E7%94%B0%E8%97%A9" title="岸和田藩">岸和田藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%B1%8A%E5%B2%A1%E8%97%A9" title="豊岡藩">豊岡藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%87%BA%E7%9F%B3%E8%97%A9" title="出石藩">出石藩</a></li> <li>★<a href="/wiki/%E6%9D%91%E5%B2%A1%E8%97%A9" title="村岡藩">村岡藩</a></li> <li>★●<a href="/wiki/%E7%A6%8F%E6%9C%AC%E8%97%A9" title="福本藩">福本藩</a>(<i>鳥取藩</i>)</li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%89%E8%8D%89%E8%97%A9" title="三草藩">三草藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B0%8F%E9%87%8E%E8%97%A9" title="小野藩">小野藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%98%8E%E7%9F%B3%E8%97%A9" title="明石藩">明石藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%AE%89%E5%BF%97%E8%97%A9" title="安志藩">安志藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B1%B1%E5%B4%8E%E8%97%A9" title="山崎藩">山崎藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%89%E6%97%A5%E6%9C%88%E8%97%A9" title="三日月藩">三日月藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%9E%97%E7%94%B0%E8%97%A9" title="林田藩">林田藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%BE%8D%E9%87%8E%E8%97%A9" title="龍野藩">龍野藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%A7%AB%E8%B7%AF%E8%97%A9" title="姫路藩">姫路藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%B5%A4%E7%A9%82%E8%97%A9" title="赤穂藩">赤穂藩</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:center; background:#efefef">中国地方</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#fcfcfc"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E9%B3%A5%E5%8F%96%E8%97%A9" title="鳥取藩">鳥取藩</a></li> <li>▲<a href="/wiki/%E9%B9%BF%E5%A5%B4%E8%97%A9" title="鹿奴藩">鹿奴藩</a>(<i>鳥取藩</i>)</li> <li>▲<a href="/wiki/%E8%8B%A5%E6%A1%9C%E8%97%A9" title="若桜藩">若桜藩</a>(<i>鳥取藩</i>)</li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E6%B1%9F%E8%97%A9" title="松江藩">松江藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%BA%83%E7%80%AC%E8%97%A9" title="広瀬藩">広瀬藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%AF%8D%E9%87%8C%E8%97%A9" title="母里藩">母里藩</a></li> <li>●<a href="/wiki/%E6%B4%A5%E5%92%8C%E9%87%8E%E8%97%A9" title="津和野藩">津和野藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B2%A1%E5%B1%B1%E8%97%A9" title="岡山藩">岡山藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%B4%A5%E5%B1%B1%E8%97%A9" title="津山藩">津山藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%BE%8E%E4%BD%9C%E5%8B%9D%E5%B1%B1%E8%97%A9" title="美作勝山藩">勝山藩</a>(真島藩)</li> <li><a href="/wiki/%E9%B6%B4%E7%94%B0%E8%97%A9" title="鶴田藩">鶴田藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%B5%85%E5%B0%BE%E8%97%A9" title="浅尾藩">浅尾藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%BA%AD%E7%80%AC%E8%97%A9" title="庭瀬藩">庭瀬藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B2%A1%E7%94%B0%E8%97%A9" title="岡田藩">岡田藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%B6%B3%E5%AE%88%E8%97%A9" title="足守藩">足守藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%96%B0%E8%A6%8B%E8%97%A9" title="新見藩">新見藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%82%99%E4%B8%AD%E6%9D%BE%E5%B1%B1%E8%97%A9" title="備中松山藩">備中松山藩</a>(高梁藩)</li> <li>★<a href="/wiki/%E6%88%90%E7%BE%BD%E8%97%A9" title="成羽藩">成羽藩</a></li> <li>岡山新田藩(<a href="/wiki/%E9%B4%A8%E6%96%B9%E8%97%A9" title="鴨方藩">鴨方藩</a>)</li> <li>岡山新田藩(<a href="/wiki/%E7%94%9F%E5%9D%82%E8%97%A9" title="生坂藩">生坂藩</a>)</li> <li><a href="/wiki/%E5%82%99%E5%BE%8C%E7%A6%8F%E5%B1%B1%E8%97%A9" title="備後福山藩">福山藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%BA%83%E5%B3%B6%E8%97%A9" title="広島藩">広島藩</a></li> <li>▲<a href="/wiki/%E5%BA%83%E5%B3%B6%E6%96%B0%E7%94%B0%E8%97%A9" title="広島新田藩">広島新田藩</a>(<i>広島藩</i>)</li> <li><a href="/wiki/%E9%95%B7%E5%B7%9E%E8%97%A9" title="長州藩">長州藩</a></li> <li>★<a href="/wiki/%E5%B2%A9%E5%9B%BD%E8%97%A9" title="岩国藩">岩国藩</a></li> <li>●<a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B1%B1%E8%97%A9" title="徳山藩">徳山藩</a>(<i>山口藩</i>)</li> <li><a href="/wiki/%E6%B8%85%E6%9C%AB%E8%97%A9" title="清末藩">清末藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%95%B7%E5%BA%9C%E8%97%A9" title="長府藩">長門府中藩</a>(豊浦藩)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:center; background:#efefef">四国地方</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E9%AB%98%E6%9D%BE%E8%97%A9" title="高松藩">高松藩</a></li> <li>●<a href="/wiki/%E4%B8%B8%E4%BA%80%E8%97%A9" title="丸亀藩">丸亀藩</a></li> <li>●<a href="/wiki/%E5%A4%9A%E5%BA%A6%E6%B4%A5%E8%97%A9" title="多度津藩">多度津藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B3%B6%E8%97%A9" title="徳島藩">徳島藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%9C%9F%E4%BD%90%E8%97%A9" title="土佐藩">土佐藩</a>(高知藩)</li> <li>▲<a href="/wiki/%E5%9C%9F%E4%BD%90%E6%96%B0%E7%94%B0%E8%97%A9" title="土佐新田藩">土佐新田藩</a>(<i>高知藩</i>)</li> <li><a href="/wiki/%E8%A5%BF%E6%9D%A1%E8%97%A9" title="西条藩">西条藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B0%8F%E6%9D%BE%E8%97%A9" title="小松藩">小松藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%BB%8A%E6%B2%BB%E8%97%A9" title="今治藩">今治藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%BC%8A%E4%BA%88%E6%9D%BE%E5%B1%B1%E8%97%A9" title="伊予松山藩">伊予松山藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%96%B0%E8%B0%B7%E8%97%A9" title="新谷藩">新谷藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%A7%E6%B4%B2%E8%97%A9" title="大洲藩">大洲藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%BC%8A%E4%BA%88%E5%90%89%E7%94%B0%E8%97%A9" title="伊予吉田藩">伊予吉田藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%AE%87%E5%92%8C%E5%B3%B6%E8%97%A9" title="宇和島藩">宇和島藩</a> </li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:center; background:#efefef">九州地方</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#fcfcfc"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li>○<a href="/wiki/%E5%B0%8F%E5%80%89%E8%97%A9" title="小倉藩">小倉藩</a>(香春藩 → 豊津藩)</li> <li><a href="/wiki/%E5%B0%8F%E5%80%89%E6%96%B0%E7%94%B0%E8%97%A9" title="小倉新田藩">小倉新田藩</a>(千束藩)</li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%AD%E6%B4%A5%E8%97%A9" title="中津藩">中津藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%B5%E7%AF%89%E8%97%A9" title="杵築藩">杵築藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%97%A5%E5%87%BA%E8%97%A9" title="日出藩">日出藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%A3%AE%E8%97%A9" title="森藩">森藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%BA%9C%E5%86%85%E8%97%A9" title="府内藩">府内藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%87%BC%E6%9D%B5%E8%97%A9" title="臼杵藩">臼杵藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%BD%90%E4%BC%AF%E8%97%A9" title="佐伯藩">佐伯藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B2%A1%E8%97%A9" title="岡藩">岡藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%BB%B6%E5%B2%A1%E8%97%A9" title="延岡藩">延岡藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%AB%98%E9%8D%8B%E8%97%A9" title="高鍋藩">高鍋藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%BD%90%E5%9C%9F%E5%8E%9F%E8%97%A9" title="佐土原藩">佐土原藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%A3%AB%E8%82%A5%E8%97%A9" title="飫肥藩">飫肥藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%A6%8F%E5%B2%A1%E8%97%A9" title="福岡藩">福岡藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%A7%8B%E6%9C%88%E8%97%A9" title="秋月藩">秋月藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%B9%85%E7%95%99%E7%B1%B3%E8%97%A9" title="久留米藩">久留米藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%9F%B3%E6%B2%B3%E8%97%A9" title="柳河藩">柳河藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%89%E6%B1%A0%E8%97%A9" title="三池藩">三池藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%93%AE%E6%B1%A0%E8%97%A9" title="蓮池藩">蓮池藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%BD%90%E8%B3%80%E8%97%A9" title="佐賀藩">佐賀藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B0%8F%E5%9F%8E%E8%97%A9" title="小城藩">小城藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%94%90%E6%B4%A5%E8%97%A9" title="唐津藩">唐津藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B9%B3%E6%88%B8%E8%97%A9" title="平戸藩">平戸藩</a></li> <li>▲<a href="/wiki/%E5%B9%B3%E6%88%B8%E6%96%B0%E7%94%B0%E8%97%A9" title="平戸新田藩">平戸新田藩</a>(<i>平戸藩</i>)</li> <li><a href="/wiki/%E9%B9%BF%E5%B3%B6%E8%97%A9" title="鹿島藩">鹿島藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%A7%E6%9D%91%E8%97%A9" title="大村藩">大村藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B3%B6%E5%8E%9F%E8%97%A9" title="島原藩">島原藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%A6%8F%E6%B1%9F%E8%97%A9" title="福江藩">福江藩</a></li> <li>▲<a href="/wiki/%E5%AF%8C%E6%B1%9F%E8%97%A9" class="mw-redirect" title="富江藩">富江藩</a>(<i>福江藩</i>)</li> <li><a href="/wiki/%E5%AF%BE%E9%A6%AC%E5%BA%9C%E4%B8%AD%E8%97%A9" title="対馬府中藩">対馬府中藩</a>(厳原藩)</li> <li>○▲<a href="/wiki/%E8%82%A5%E5%BE%8C%E6%96%B0%E7%94%B0%E8%97%A9" title="肥後新田藩">肥後新田藩</a>(高瀬藩 → <i>熊本藩</i>)</li> <li><a href="/wiki/%E7%86%8A%E6%9C%AC%E8%97%A9" title="熊本藩">熊本藩</a></li> <li>▲<a href="/wiki/%E5%AE%87%E5%9C%9F%E8%97%A9" title="宇土藩">宇土藩</a>(<i>熊本藩</i>)</li> <li><a href="/wiki/%E4%BA%BA%E5%90%89%E8%97%A9" title="人吉藩">人吉藩</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%96%A9%E6%91%A9%E8%97%A9" title="薩摩藩">薩摩藩</a>(鹿児島藩)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:center; background:#efefef">関連項目</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <p><a href="/wiki/%E8%97%A9%E3%81%AE%E4%B8%80%E8%A6%A7" title="藩の一覧">藩の一覧</a> - <a href="/wiki/%E5%BB%83%E8%97%A9%E7%BD%AE%E7%9C%8C" title="廃藩置県">廃藩置県</a> - ★<a href="/wiki/%E7%90%89%E7%90%83%E8%97%A9" title="琉球藩">琉球藩</a> </p> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="3" style="text-align:center; background:#efefef"> 藩庁の置かれた地域を基準に分類しているが、他の地方に移転している藩もある。順番は『<a href="/w/index.php?title=%E4%B8%89%E7%99%BE%E8%97%A9%E6%88%8A%E8%BE%B0%E6%88%A6%E4%BA%89%E4%BA%8B%E5%85%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="三百藩戊辰戦争事典 (存在しないページ)">三百藩戊辰戦争事典</a>』による。<br />明治期の変更: ★=新設、●=廃止、○=移転・改称、▲=任知藩事前に<i>本藩</i>に併合。()内は移転・改称・併合後の藩名。()のないものは県に編入。</td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox" aria-labelledby="出羽国の藩" style="border-collapse:collapse;padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="background:transparent;color:inherit;min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div style="float:left;width:6em;text-align:left"><div class="noprint plainlinks navbar hlist" style="white-space:nowrap;font-size:60%;font-weight:normal;background-color:transparent;padding:0;color:#000;;border:none;"><ul style="display:inline"><li><a href="/wiki/Template:%E5%87%BA%E7%BE%BD%E5%9B%BD%E3%81%AE%E8%97%A9" title="Template:出羽国の藩"><span title="このテンプレートを表示します" style="font-size:125%;;;border:none;">表</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Template%E2%80%90%E3%83%8E%E3%83%BC%E3%83%88:%E5%87%BA%E7%BE%BD%E5%9B%BD%E3%81%AE%E8%97%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Template‐ノート:出羽国の藩 (存在しないページ)"><span title="このテンプレートのノートを表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">話</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E5%87%BA%E7%BE%BD%E5%9B%BD%E3%81%AE%E8%97%A9&action=edit"><span title="このテンプレートを編集します。保存の前にプレビューを忘れずに。" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">編</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E5%87%BA%E7%BE%BD%E5%9B%BD%E3%81%AE%E8%97%A9&action=history"><span title="このテンプレートの過去の版を表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">歴</span></a></li></ul></div></div><div id="出羽国の藩" style="font-size:110%;margin:0 6em"><a href="/wiki/%E5%87%BA%E7%BE%BD%E5%9B%BD" title="出羽国">出羽国</a>の<a href="/wiki/%E8%97%A9" title="藩">藩</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E7%BE%BD%E5%89%8D%E5%9B%BD" title="羽前国">羽前国</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <p><a href="/wiki/%E5%BA%84%E5%86%85%E8%97%A9" title="庄内藩">庄内藩</a>(鶴岡藩、大泉藩) | <a href="/wiki/%E5%BA%84%E5%86%85%E8%97%A9" title="庄内藩">出羽松山藩</a>(庄内藩支藩) | <a href="/wiki/%E6%96%B0%E5%BA%84%E8%97%A9" title="新庄藩">新庄藩</a> | <a href="/wiki/%E5%B1%B1%E5%BD%A2%E8%97%A9" title="山形藩">山形藩</a> | <a href="/wiki/%E4%B8%8A%E5%B1%B1%E8%97%A9" title="上山藩">上山藩</a> | <a href="/wiki/%E5%A4%A9%E7%AB%A5%E8%97%A9" title="天童藩">天童藩</a> | <a href="/wiki/%E9%95%B7%E7%80%9E%E8%97%A9" title="長瀞藩">長瀞藩</a> | <a href="/wiki/%E7%B1%B3%E6%B2%A2%E8%97%A9" title="米沢藩">米沢藩</a> |<a href="/wiki/%E7%B1%B3%E6%B2%A2%E8%97%A9" title="米沢藩">米沢新田藩</a>(米沢藩支藩) | <a href="/wiki/%E5%BA%84%E5%86%85%E8%97%A9" title="庄内藩">大山藩</a>(庄内藩支藩) | <a href="/wiki/%E5%BA%84%E5%86%85%E8%97%A9" title="庄内藩">左沢藩</a> | <a href="/wiki/%E5%87%BA%E7%BE%BD%E4%B8%B8%E5%B2%A1%E8%97%A9" title="出羽丸岡藩">出羽丸岡藩</a> | <a href="/wiki/%E6%9D%91%E5%B1%B1%E8%97%A9" title="村山藩">村山藩</a> | <a href="/wiki/%E9%AB%98%E7%95%A0%E8%97%A9" title="高畠藩">高畠藩</a> </p> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E7%BE%BD%E5%BE%8C%E5%9B%BD" title="羽後国">羽後国</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <p><a href="/wiki/%E4%B9%85%E4%BF%9D%E7%94%B0%E8%97%A9" title="久保田藩">久保田藩</a>(秋田藩) | <a href="/wiki/%E6%9C%AC%E8%8D%98%E8%97%A9" title="本荘藩">本荘藩</a> | <a href="/wiki/%E4%BA%80%E7%94%B0%E8%97%A9" title="亀田藩">亀田藩</a> | <a href="/wiki/%E4%BB%81%E8%B3%80%E4%BF%9D%E8%97%A9" title="仁賀保藩">仁賀保藩</a> | <a href="/wiki/%E7%9F%A2%E5%B3%B6%E8%97%A9" title="矢島藩">矢島藩</a> | <a href="/wiki/%E4%B9%85%E4%BF%9D%E7%94%B0%E8%97%A9#岩崎藩" title="久保田藩">岩崎藩</a>(久保田藩支藩) | <a href="/wiki/%E4%B9%85%E4%BF%9D%E7%94%B0%E8%97%A9#久保田新田藩" title="久保田藩">久保田新田藩</a>(久保田藩支藩) </p> </div></td></tr></tbody></table></div> </div></td></tr></tbody></table><div> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">貨幣</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <div class="navbox" aria-labelledby="大判" style="border-collapse:collapse;padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="background:transparent;color:inherit;min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div style="float:left;width:6em;text-align:left"><div class="noprint plainlinks navbar hlist" style="white-space:nowrap;font-size:60%;font-weight:normal;background-color:transparent;padding:0;color:#000;;border:none;"><ul style="display:inline"><li><a href="/wiki/Template:%E5%A4%A7%E5%88%A4" title="Template:大判"><span title="このテンプレートを表示します" style="font-size:125%;;;border:none;">表</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Template%E2%80%90%E3%83%8E%E3%83%BC%E3%83%88:%E5%A4%A7%E5%88%A4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Template‐ノート:大判 (存在しないページ)"><span title="このテンプレートのノートを表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">話</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E5%A4%A7%E5%88%A4&action=edit"><span title="このテンプレートを編集します。保存の前にプレビューを忘れずに。" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">編</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E5%A4%A7%E5%88%A4&action=history"><span title="このテンプレートの過去の版を表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">歴</span></a></li></ul></div></div><div id="大判" style="font-size:110%;margin:0 6em"><a href="/wiki/%E5%A4%A7%E5%88%A4" title="大判">大判</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E5%A4%A9%E6%AD%A3%E5%A4%A7%E5%88%A4" title="天正大判">天正大判</a><small>1588年/天正16年</small></li> <li><a href="/wiki/%E6%85%B6%E9%95%B7%E5%A4%A7%E5%88%A4" title="慶長大判">慶長大判</a><small>1601年/慶長6年</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%85%83%E7%A6%84%E5%A4%A7%E5%88%A4" title="元禄大判">元禄大判</a><small>1695年/元禄8年</small></li> <li><a href="/wiki/%E4%BA%AB%E4%BF%9D%E5%A4%A7%E5%88%A4" title="享保大判">享保大判</a><small>1725年/享保10年</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%A9%E4%BF%9D%E5%A4%A7%E5%88%A4" title="天保大判">天保大判</a><small>1838年/天保9年</small></li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%87%E5%BB%B6%E5%A4%A7%E5%88%A4" title="万延大判">万延大判</a><small>1860年/万延元年</small></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox" aria-labelledby="江戸時代の貨幣" style="border-collapse:collapse;padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="background:transparent;color:inherit;min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div style="float:left;width:6em;text-align:left"><div class="noprint plainlinks navbar hlist" style="white-space:nowrap;font-size:60%;font-weight:normal;background-color:transparent;padding:0;color:#000;;border:none;"><ul style="display:inline"><li><a href="/wiki/Template:%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3%E3%81%AE%E8%B2%A8%E5%B9%A3" title="Template:江戸時代の貨幣"><span title="このテンプレートを表示します" style="font-size:125%;;;border:none;">表</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Template%E2%80%90%E3%83%8E%E3%83%BC%E3%83%88:%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3%E3%81%AE%E8%B2%A8%E5%B9%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Template‐ノート:江戸時代の貨幣 (存在しないページ)"><span title="このテンプレートのノートを表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">話</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3%E3%81%AE%E8%B2%A8%E5%B9%A3&action=edit"><span title="このテンプレートを編集します。保存の前にプレビューを忘れずに。" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">編</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3%E3%81%AE%E8%B2%A8%E5%B9%A3&action=history"><span title="このテンプレートの過去の版を表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">歴</span></a></li></ul></div></div><div id="江戸時代の貨幣" style="font-size:110%;margin:0 6em"><a class="mw-selflink selflink">江戸時代</a>の<a href="/wiki/%E8%B2%A8%E5%B9%A3" title="貨幣">貨幣</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E5%A4%A7%E5%88%A4" title="大判">大判</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E6%85%B6%E9%95%B7%E5%A4%A7%E5%88%A4" title="慶長大判">慶長大判</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E5%85%83%E7%A6%84%E5%A4%A7%E5%88%A4" title="元禄大判">元禄大判</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E4%BA%AB%E4%BF%9D%E5%A4%A7%E5%88%A4" title="享保大判">享保大判</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%A9%E4%BF%9D%E5%A4%A7%E5%88%A4" title="天保大判">天保大判</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%87%E5%BB%B6%E5%A4%A7%E5%88%A4" title="万延大判">万延大判</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E5%B0%8F%E5%88%A4" title="小判">小判</a>・<a href="/wiki/%E4%B8%80%E5%88%86%E5%88%A4" class="mw-redirect" title="一分判">一分判</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E6%85%B6%E9%95%B7%E5%B0%8F%E5%88%A4" title="慶長小判">慶長小判</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E5%85%83%E7%A6%84%E5%B0%8F%E5%88%A4" title="元禄小判">元禄小判</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E5%AE%9D%E6%B0%B8%E5%B0%8F%E5%88%A4" title="宝永小判">宝永小判</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E6%AD%A3%E5%BE%B3%E5%B0%8F%E5%88%A4" title="正徳小判">正徳小判</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E4%BA%AB%E4%BF%9D%E5%B0%8F%E5%88%A4" title="享保小判">享保小判</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E5%85%83%E6%96%87%E5%B0%8F%E5%88%A4" title="元文小判">元文小判</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E6%96%87%E6%94%BF%E5%B0%8F%E5%88%A4" title="文政小判">文政小判</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%A9%E4%BF%9D%E5%B0%8F%E5%88%A4" title="天保小判">天保小判</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E5%AE%89%E6%94%BF%E5%B0%8F%E5%88%A4" title="安政小判">安政小判</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%87%E5%BB%B6%E5%B0%8F%E5%88%A4" title="万延小判">万延小判</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E5%AE%9A%E4%BD%8D%E8%B2%A8%E5%B9%A3" title="定位貨幣">定位貨幣</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E4%BA%94%E4%B8%A1%E5%88%A4" title="五両判">五両判</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E4%BA%8C%E5%88%86%E9%87%91" title="二分金">二分判</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E4%BA%8C%E6%9C%B1%E9%87%91" title="二朱金">二朱判</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%80%E6%9C%B1%E9%87%91" title="一朱金">一朱判</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E4%BA%94%E5%8C%81%E9%8A%80" title="五匁銀">五匁銀</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E5%8D%97%E9%90%90%E4%BA%8C%E6%9C%B1%E9%8A%80" title="南鐐二朱銀">南鐐二朱銀</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%80%E5%88%86%E9%8A%80" title="一分銀">一分銀</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%80%E6%9C%B1%E9%8A%80" title="一朱銀">一朱銀</a><small></small> | <a href="/wiki/%E4%BA%8C%E6%9C%B1%E9%8A%80" title="二朱銀">二朱銀</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E6%94%B9%E4%B8%89%E5%88%86%E5%AE%9A%E9%8A%80" title="改三分定銀">改三分定銀</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E4%B8%81%E9%8A%80" title="丁銀">丁銀</a>・<a href="/wiki/%E8%B1%86%E6%9D%BF%E9%8A%80" title="豆板銀">豆板銀</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E6%85%B6%E9%95%B7%E4%B8%81%E9%8A%80" title="慶長丁銀">慶長丁銀</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E5%85%83%E7%A6%84%E4%B8%81%E9%8A%80" title="元禄丁銀">元禄丁銀</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E5%AE%9D%E6%B0%B8%E4%BA%8C%E3%83%84%E5%AE%9D%E4%B8%81%E9%8A%80" title="宝永二ツ宝丁銀">二ツ宝丁銀</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E5%AE%9D%E6%B0%B8%E6%B0%B8%E5%AD%97%E4%B8%81%E9%8A%80" title="宝永永字丁銀">永字丁銀</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E5%AE%9D%E6%B0%B8%E4%B8%89%E3%83%84%E5%AE%9D%E4%B8%81%E9%8A%80" title="宝永三ツ宝丁銀">三ツ宝丁銀</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E5%AE%9D%E6%B0%B8%E5%9B%9B%E3%83%84%E5%AE%9D%E4%B8%81%E9%8A%80" title="宝永四ツ宝丁銀">四ツ宝丁銀</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E4%BA%AB%E4%BF%9D%E4%B8%81%E9%8A%80" title="享保丁銀">正徳・享保丁銀</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E5%85%83%E6%96%87%E4%B8%81%E9%8A%80" title="元文丁銀">元文丁銀</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E6%96%87%E6%94%BF%E4%B8%81%E9%8A%80" title="文政丁銀">文政丁銀</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%A9%E4%BF%9D%E4%B8%81%E9%8A%80" title="天保丁銀">天保丁銀</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E5%AE%89%E6%94%BF%E4%B8%81%E9%8A%80" title="安政丁銀">安政丁銀</a><small></small> | <a href="/wiki/%E4%BA%BA%E5%8F%82%E4%BB%A3%E5%BE%80%E5%8F%A4%E9%8A%80" title="人参代往古銀">人参代往古銀</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E5%AE%9D%E6%B0%B8%E6%AD%A3%E5%AD%97%E4%B8%81%E9%8A%80" title="宝永正字丁銀">正字丁銀</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E9%8A%AD%E8%B2%A8" title="銭貨">銭貨</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E6%85%B6%E9%95%B7%E9%80%9A%E5%AE%9D" title="慶長通宝">慶長通寳</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E5%85%83%E5%92%8C%E9%80%9A%E5%AE%9D" title="元和通宝">元和通寳</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E5%AF%9B%E6%B0%B8%E9%80%9A%E5%AE%9D" title="寛永通宝">寛永通寳</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E5%AE%9D%E6%B0%B8%E9%80%9A%E5%AE%9D" title="宝永通宝">寳永通寳</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E5%AF%9B%E6%B0%B8%E9%80%9A%E5%AE%9D" title="寛永通宝">寛永通寳當四</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%A9%E4%BF%9D%E9%80%9A%E5%AE%9D" title="天保通宝">天保通寳</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E6%96%87%E4%B9%85%E6%B0%B8%E5%AE%9D" title="文久永宝">文久永寳</a><small></small> | <a href="/wiki/%E9%95%B7%E5%B4%8E%E8%B2%BF%E6%98%93%E9%8A%AD" title="長崎貿易銭">長崎貿易銭</a> | <a href="/wiki/%E5%B9%B3%E5%AE%89%E9%80%9A%E5%AE%9D" title="平安通宝">平安通寳</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E5%9C%B0%E6%96%B9%E8%B2%A8%E5%B9%A3" title="地方貨幣">地方貨幣</a>・<a href="/wiki/%E7%B4%99%E5%B9%A3" title="紙幣">札</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E9%A0%98%E5%9B%BD%E8%B2%A8%E5%B9%A3" title="領国貨幣">領国貨幣</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E5%9C%B0%E6%96%B9%E8%B2%A8%E5%B9%A3" title="地方貨幣">地方貨幣</a><small></small> | <a href="/wiki/%E7%BE%BD%E6%9B%B8" title="羽書">羽書</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E8%97%A9%E6%9C%AD" title="藩札">藩札</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E6%97%97%E6%9C%AC%E6%9C%AD" title="旗本札">旗本札</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E7%82%BA%E6%9B%BF%E6%89%8B%E5%BD%A2" title="為替手形">為替手形</a><small></small></li> <li><a href="/wiki/%E7%B1%B3%E5%88%87%E6%89%8B" title="米切手">米切手</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E9%80%9A%E8%B2%A8%E5%8D%98%E4%BD%8D" title="通貨単位">貨幣単位</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E4%B8%A1" title="両">両</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%8C%81" title="匁">匁</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%96%87_(%E9%80%9A%E8%B2%A8%E5%8D%98%E4%BD%8D)" title="文 (通貨単位)">文</a> | <a href="/wiki/%E5%88%86_(%E6%95%B0)" title="分 (数)">分(ぶ)</a> - <a href="/wiki/%E5%88%86_(%E6%95%B0)" title="分 (数)">分(ふん)</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%B2%AB" title="貫">貫</a> - <a href="/wiki/%E8%B2%AB" title="貫">貫文</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%9C%B1" class="mw-disambig" title="朱">朱</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%B0%B8" title="永">永</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">関連項目</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E5%A4%A7%E5%88%A4%E5%BA%A7" title="大判座">大判座</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%87%91%E5%BA%A7" title="金座">金座</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%8A%80%E5%BA%A7_(%E6%AD%B4%E5%8F%B2)" title="銀座 (歴史)">銀座</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%8A%AD%E5%BA%A7" title="銭座">銭座</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%8A%85%E5%BA%A7" title="銅座">銅座</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%8C%85%E9%87%91%E9%8A%80" title="包金銀">包金銀</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%8B%98%E5%AE%9A%E6%89%80" title="勘定所">勘定所</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%A1%E6%9B%BF%E5%95%86" title="両替商">両替屋</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%BE%A1%E5%AE%9A%E7%9B%B8%E5%A0%B4" title="御定相場">御定相場</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3%E3%81%AE%E4%B8%89%E8%B2%A8%E5%88%B6%E5%BA%A6" title="江戸時代の三貨制度">三貨制度</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%87%91%E9%81%A3" title="金遣">金遣</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%8A%80%E9%81%A3" title="銀遣">銀遣</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%8A%80%E7%9B%AE" title="銀目">銀目</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%8C%81%E9%8A%AD" title="匁銭">匁銭</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%B2%A8%E5%B9%A3%E6%94%B9%E9%8B%B3" title="貨幣改鋳">貨幣改鋳</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B9%95%E6%9C%AB%E3%81%AE%E9%80%9A%E8%B2%A8%E5%95%8F%E9%A1%8C" title="幕末の通貨問題">幕末の通貨問題</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%97%A5%E6%9C%AC%E3%81%AE%E8%B2%A8%E5%B9%A3%E5%8F%B2" title="日本の貨幣史">日本の貨幣史</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Folder_Hexagonal_Icon.svg" class="mw-file-description" title="カテゴリ"><img alt="カテゴリ" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/16px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png" decoding="async" width="16" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/24px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/32px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png 2x" data-file-width="36" data-file-height="31" /></a></span> <a href="/wiki/Category:%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3%E3%81%AE%E8%B2%A8%E5%B9%A3" title="Category:江戸時代の貨幣">カテゴリ</a></td></tr></tbody></table></div> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">文化・思想</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <div class="navbox" aria-labelledby="border&#124;25x20px&#124;日本の旗_浮世絵" style="border-collapse:collapse;padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="background:transparent;color:inherit;min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div style="float:left;width:6em;text-align:left"><div class="noprint plainlinks navbar hlist" style="white-space:nowrap;font-size:60%;font-weight:normal;background-color:transparent;padding:0;color:#000;;border:none;"><ul style="display:inline"><li><a href="/wiki/Template:%E6%B5%AE%E4%B8%96%E7%B5%B5" title="Template:浮世絵"><span title="このテンプレートを表示します" style="font-size:125%;;;border:none;">表</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Template%E2%80%90%E3%83%8E%E3%83%BC%E3%83%88:%E6%B5%AE%E4%B8%96%E7%B5%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Template‐ノート:浮世絵 (存在しないページ)"><span title="このテンプレートのノートを表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">話</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E6%B5%AE%E4%B8%96%E7%B5%B5&action=edit"><span title="このテンプレートを編集します。保存の前にプレビューを忘れずに。" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">編</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E6%B5%AE%E4%B8%96%E7%B5%B5&action=history"><span title="このテンプレートの過去の版を表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">歴</span></a></li></ul></div></div><div id="border&#124;25x20px&#124;日本の旗_浮世絵" style="font-size:110%;margin:0 6em"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Japan.svg" class="mw-file-description" title="日本の旗"><img alt="日本の旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/Flag_of_Japan.svg/25px-Flag_of_Japan.svg.png" decoding="async" width="25" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/Flag_of_Japan.svg/38px-Flag_of_Japan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/Flag_of_Japan.svg/50px-Flag_of_Japan.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E6%B5%AE%E4%B8%96%E7%B5%B5" title="浮世絵">浮世絵</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E7%89%88%E7%94%BB" title="版画">版画</a></th><td class="navbox-list navbox-odd hlist hlist-hyphen" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E5%A2%A8%E6%91%BA%E7%B5%B5" title="墨摺絵">墨摺絵</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%B9%E7%B5%B5" title="丹絵">丹絵</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%B4%85%E7%B5%B5" title="紅絵">紅絵</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%BC%86%E7%B5%B5" title="漆絵">漆絵</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%B4%85%E6%91%BA%E7%B5%B5" title="紅摺絵">紅摺絵</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%8C%A6%E7%B5%B5" title="錦絵">錦絵</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%90%88%E7%BE%BD%E6%91%BA" title="合羽摺">合羽摺</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%9F%B3%E6%91%BA%E7%B5%B5" title="石摺絵">石摺絵</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E8%82%89%E7%AD%86%E6%B5%AE%E4%B8%96%E7%B5%B5" title="肉筆浮世絵">肉筆浮世絵</a></th><td class="navbox-list navbox-even hlist hlist-hyphen" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E5%B1%8F%E9%A2%A8%E7%B5%B5" class="mw-redirect" title="屏風絵">屏風絵</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%B5%B5%E5%B7%BB" class="mw-redirect" title="絵巻">絵巻</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%94%BB%E5%B8%96" title="画帖">画帖</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%8E%9B%E7%89%A9%E7%B5%B5" class="mw-redirect" title="掛物絵">掛物絵</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%89%87%E7%B5%B5" title="扇絵">扇絵</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%B5%B5%E9%A6%AC" title="絵馬">絵馬</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%94%BB%E7%A8%BF" class="mw-redirect" title="画稿">画稿</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%89%88%E4%B8%8B%E7%B5%B5" class="mw-redirect" title="版下絵">版下絵</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">主要画題1</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist hlist-hyphen" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E7%BE%8E%E4%BA%BA%E7%94%BB" title="美人画">美人画</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%BD%B9%E8%80%85%E7%B5%B5" title="役者絵">役者絵</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%8A%9D%E5%B1%85%E7%B5%B5" title="芝居絵">芝居絵</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%9B%B8%E6%92%B2%E7%B5%B5" title="相撲絵">相撲絵</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%AD%B4%E5%8F%B2%E7%B5%B5" class="mw-redirect" title="歴史絵">歴史絵</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%AD%A6%E8%80%85%E7%B5%B5" title="武者絵">武者絵</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%88%A6%E4%BA%89%E7%B5%B5" title="戦争絵">戦争絵</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%8A%B1%E9%B3%A5%E7%94%BB_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)" title="花鳥画 (日本)">花鳥画</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%A2%A8%E6%99%AF%E7%94%BB" title="風景画">風景画</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%90%8D%E6%89%80%E7%B5%B5" title="名所絵">名所絵</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%B5%AE%E7%B5%B5" title="浮絵">浮絵</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%81%82%E3%81%B6%E3%81%AA%E7%B5%B5" title="あぶな絵">あぶな絵</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%96%8B%E5%8C%96%E7%B5%B5" title="開化絵">開化絵</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%AD%90%E4%BE%9B%E7%B5%B5" title="子供絵">子供絵</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%AD%BB%E7%B5%B5" title="死絵">死絵</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%88%AF%E7%94%BB" title="戯画">戯画</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%96%B1%E7%98%A1%E7%B5%B5" class="mw-redirect" title="疱瘡絵">疱瘡絵</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%AF%B0%E7%B5%B5" title="鯰絵">鯰絵</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%95%99%E8%A8%93%E7%B5%B5" title="教訓絵">教訓絵</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%BA%83%E5%91%8A%E7%B5%B5" title="広告絵">広告絵</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%8E%A9%E5%85%B7%E7%B5%B5" title="玩具絵">玩具絵</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%BA%90%E6%B0%8F%E7%B5%B5" title="源氏絵">源氏絵</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%BC%B5%E4%BA%A4%E7%B5%B5" title="張交絵">張交絵</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%9B%A3%E6%89%87%E7%B5%B5" title="団扇絵">団扇絵</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%8C%A6%E7%B5%B5%E6%96%B0%E8%81%9E" title="錦絵新聞">錦絵新聞</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%9D%E3%83%B3%E3%83%81%E7%B5%B5" title="ポンチ絵">ポンチ絵</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%9C%89%E5%8D%A6%E7%B5%B5" title="有卦絵">有卦絵</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%85%8E%E7%B5%B5" title="兎絵">兎絵</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%98%A5%E7%94%BB" title="春画">春画</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">主要画題2</th><td class="navbox-list navbox-even hlist hlist-hyphen" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E6%A8%AA%E6%B5%9C%E7%B5%B5" title="横浜絵">横浜絵</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%8A%E6%96%B9%E7%B5%B5" title="上方絵">上方絵</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%95%B7%E5%B4%8E%E7%B5%B5" title="長崎絵">長崎絵</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%AF%8C%E5%B1%B1%E7%B5%B5" title="富山絵">富山絵</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%9D%A6%E5%A4%B7%E7%B5%B5" class="mw-redirect" title="蝦夷絵">蝦夷絵</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%B5%B5%E9%87%91" class="mw-redirect" title="絵金">絵金</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E6%B5%AE%E4%B8%96%E7%B5%B5%E5%B8%AB" title="浮世絵師">浮世絵師</a></th><td class="navbox-list navbox-odd hlist hlist-hyphen" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E6%B5%AE%E4%B8%96%E7%B5%B5%E5%B8%AB%E4%B8%80%E8%A6%A7" title="浮世絵師一覧">浮世絵師一覧</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%87%90%E6%9C%88%E5%A0%82%E6%B4%BE" title="懐月堂派">懐月堂派</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%AD%8C%E5%B7%9D%E6%B4%BE" title="歌川派">歌川派</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%91%9B%E9%A3%BE%E6%B4%BE" class="mw-disambig" title="葛飾派">葛飾派</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">関連項目</th><td class="navbox-list navbox-even hlist hlist-hyphen" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E5%9C%B0%E6%9C%AC%E5%95%8F%E5%B1%8B" title="地本問屋">地本問屋</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%B5%AE%E4%B8%96%E7%B5%B5%E5%B8%AB" title="浮世絵師">浮世絵師</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%BD%AB%E5%B8%AB" title="彫師">彫師</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%91%BA%E5%B8%AB" title="摺師">摺師</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">実用品</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist hlist-hyphen" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E7%93%A6%E7%89%88" title="瓦版">瓦版</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%8D%83%E7%A4%BE%E6%9C%AD" title="千社札">千社札</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%BC%95%E3%81%8D%E6%9C%AD" title="引き札">引き札</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%8D%83%E4%BB%A3%E7%B4%99" title="千代紙">千代紙</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E8%BF%91%E4%BB%A3" title="近代">近代</a><a href="/wiki/%E6%9C%A8%E7%89%88%E7%94%BB" title="木版画">木版画</a></th><td class="navbox-list navbox-even hlist hlist-hyphen" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E5%8F%A3%E7%B5%B5" title="口絵">木版口絵</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%96%B0%E7%89%88%E7%94%BB" title="新版画">新版画</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Folder_Hexagonal_Icon.svg" class="mw-file-description" title="カテゴリ"><img alt="カテゴリ" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/16px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png" decoding="async" width="16" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/24px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/32px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png 2x" data-file-width="36" data-file-height="31" /></a></span> <a href="/wiki/Category:%E6%B5%AE%E4%B8%96%E7%B5%B5" title="Category:浮世絵">カテゴリ</a></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox" aria-labelledby="復古神道" style="border-collapse:collapse;padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="background:transparent;color:inherit;min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div style="float:left;width:6em;text-align:left"><div class="noprint plainlinks navbar hlist" style="white-space:nowrap;font-size:60%;font-weight:normal;background-color:transparent;padding:0;color:#000;;border:none;"><ul style="display:inline"><li><a href="/wiki/Template:%E5%BE%A9%E5%8F%A4%E7%A5%9E%E9%81%93" title="Template:復古神道"><span title="このテンプレートを表示します" style="font-size:125%;;;border:none;">表</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Template%E2%80%90%E3%83%8E%E3%83%BC%E3%83%88:%E5%BE%A9%E5%8F%A4%E7%A5%9E%E9%81%93&action=edit&redlink=1" class="new" title="Template‐ノート:復古神道 (存在しないページ)"><span title="このテンプレートのノートを表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">話</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E5%BE%A9%E5%8F%A4%E7%A5%9E%E9%81%93&action=edit"><span title="このテンプレートを編集します。保存の前にプレビューを忘れずに。" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">編</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E5%BE%A9%E5%8F%A4%E7%A5%9E%E9%81%93&action=history"><span title="このテンプレートの過去の版を表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">歴</span></a></li></ul></div></div><div id="復古神道" style="font-size:110%;margin:0 6em"><a href="/wiki/%E5%BE%A9%E5%8F%A4%E7%A5%9E%E9%81%93" title="復古神道">復古神道</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">人物</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> </div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding:0 0.75em;"><a href="/wiki/%E5%9B%BD%E5%AD%A6" title="国学">国学</a>の四大人</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <p><a href="/wiki/%E8%8D%B7%E7%94%B0%E6%98%A5%E6%BA%80" title="荷田春満">荷田春満</a> <b>·</b> <a href="/wiki/%E8%B3%80%E8%8C%82%E7%9C%9F%E6%B7%B5" title="賀茂真淵">賀茂真淵</a> <b>·</b> <a href="/wiki/%E6%9C%AC%E5%B1%85%E5%AE%A3%E9%95%B7" title="本居宣長">本居宣長</a> <b>·</b> <a href="/wiki/%E5%B9%B3%E7%94%B0%E7%AF%A4%E8%83%A4" title="平田篤胤">平田篤胤</a> </p> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding:0 0.75em;">平田家当主</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <p>篤胤 <b>·</b> <a href="/wiki/%E5%B9%B3%E7%94%B0%E9%8A%95%E8%83%A4" class="mw-redirect" title="平田銕胤">平田銕胤</a> <b>·</b> <a href="/wiki/%E5%B9%B3%E7%94%B0%E5%BB%B6%E8%83%A4" title="平田延胤">平田延胤</a> <b>·</b> <a href="/wiki/%E5%B9%B3%E7%94%B0%E7%9B%9B%E8%83%A4" title="平田盛胤">平田盛胤</a> </p> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding:0 0.75em;">主要<a href="/wiki/%E6%B0%97%E5%90%B9%E8%88%8E" title="気吹舎">気吹舎</a>門人</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <p><a href="/wiki/%E5%A4%A7%E5%9B%BD%E9%9A%86%E6%AD%A3" title="大国隆正">大国隆正</a> <b>·</b> <a href="/wiki/%E7%BE%BD%E7%94%B0%E9%87%8E%E6%95%AC%E9%9B%84" title="羽田野敬雄">羽田野敬雄</a> <b>·</b> <a href="/wiki/%E6%A8%A9%E7%94%B0%E7%9B%B4%E5%8A%A9" title="権田直助">権田直助</a> <b>·</b> <a href="/wiki/%E7%9F%A2%E9%87%8E%E7%8E%84%E9%81%93" title="矢野玄道">矢野玄道</a> </p> </div></td></tr></tbody></table><div> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">歴史事象</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <p><a href="/wiki/%E7%8E%8B%E6%94%BF%E5%BE%A9%E5%8F%A4%E3%81%AE%E5%A4%A7%E5%8F%B7%E4%BB%A4" class="mw-redirect" title="王政復古の大号令">王政復古の大号令</a> <b>·</b> <a href="/wiki/%E7%A5%9E%E4%BB%8F%E5%88%A4%E7%84%B6%E4%BB%A4" class="mw-redirect" title="神仏判然令">神仏判然令</a> <b>·</b> <a href="/wiki/%E5%BB%83%E4%BB%8F%E6%AF%80%E9%87%88" title="廃仏毀釈">廃仏毀釈</a> </p> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">関連項目</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <p><a href="/wiki/%E5%8F%A4%E7%A5%9E%E9%81%93" title="古神道">古神道</a> <b>·</b> <a href="/wiki/%E5%9B%BD%E5%AE%B6%E7%A5%9E%E9%81%93" title="国家神道">国家神道</a> <b>·</b> <a href="/wiki/%E6%95%99%E6%B4%BE%E7%A5%9E%E9%81%93" title="教派神道">教派神道</a> </p> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Folder_Hexagonal_Icon.svg" class="mw-file-description" title="カテゴリ"><img alt="カテゴリ" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/16px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png" decoding="async" width="16" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/24px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/32px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png 2x" data-file-width="36" data-file-height="31" /></a></span> <a href="/wiki/Category:%E5%BE%A9%E5%8F%A4%E7%A5%9E%E9%81%93" title="Category:復古神道">カテゴリ</a></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox" aria-labelledby="江戸の六上水" style="border-collapse:collapse;padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="background:transparent;color:inherit;min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background:#4394d0; color:#fff"><div style="float:left;width:6em;text-align:left"><div class="noprint plainlinks navbar hlist" style="white-space:nowrap;font-size:60%;font-weight:normal;background-color:transparent;padding:0;color:#000;background:#4394d0; color:#fff;border:none;"><ul style="display:inline"><li><a href="/wiki/Template:%E6%B1%9F%E6%88%B8%E3%81%AE%E5%85%AD%E4%B8%8A%E6%B0%B4" title="Template:江戸の六上水"><span title="このテンプレートを表示します" style="font-size:125%;;background:#4394d0; color:#fff;border:none;">表</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Template%E2%80%90%E3%83%8E%E3%83%BC%E3%83%88:%E6%B1%9F%E6%88%B8%E3%81%AE%E5%85%AD%E4%B8%8A%E6%B0%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Template‐ノート:江戸の六上水 (存在しないページ)"><span title="このテンプレートのノートを表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;background:#4394d0; color:#fff;border:none;">話</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E6%B1%9F%E6%88%B8%E3%81%AE%E5%85%AD%E4%B8%8A%E6%B0%B4&action=edit"><span title="このテンプレートを編集します。保存の前にプレビューを忘れずに。" style="font-size:125%;color:#002bb8;;background:#4394d0; color:#fff;border:none;">編</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E6%B1%9F%E6%88%B8%E3%81%AE%E5%85%AD%E4%B8%8A%E6%B0%B4&action=history"><span title="このテンプレートの過去の版を表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;background:#4394d0; color:#fff;border:none;">歴</span></a></li></ul></div></div><div id="江戸の六上水" style="font-size:110%;margin:0 6em"><a href="/wiki/%E6%B1%9F%E6%88%B8%E3%81%AE%E5%85%AD%E4%B8%8A%E6%B0%B4" title="江戸の六上水"><span style="color:#fff">江戸の六上水</span></a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd hlist hlist-pipe" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E7%A5%9E%E7%94%B0%E4%B8%8A%E6%B0%B4" title="神田上水">神田上水</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%8E%89%E5%B7%9D%E4%B8%8A%E6%B0%B4" title="玉川上水">玉川上水</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%9C%AC%E6%89%80%E4%B8%8A%E6%B0%B4" title="本所上水">本所上水</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%9D%92%E5%B1%B1%E4%B8%8A%E6%B0%B4" title="青山上水">青山上水</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%89%E7%94%B0%E7%94%A8%E6%B0%B4" title="三田用水">三田上水</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%8D%83%E5%B7%9D%E4%B8%8A%E6%B0%B4" title="千川上水">千川上水</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">事件</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <div class="navbox" aria-labelledby="忠臣蔵・赤穂事件" style="border-collapse:collapse;padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="background:transparent;color:inherit;min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div style="float:left;width:6em;text-align:left"><div class="noprint plainlinks navbar hlist" style="white-space:nowrap;font-size:60%;font-weight:normal;background-color:transparent;padding:0;color:#000;;border:none;"><ul style="display:inline"><li><a href="/wiki/Template:%E8%B5%A4%E7%A9%82%E6%B5%AA%E5%A3%AB" title="Template:赤穂浪士"><span title="このテンプレートを表示します" style="font-size:125%;;;border:none;">表</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Template%E2%80%90%E3%83%8E%E3%83%BC%E3%83%88:%E8%B5%A4%E7%A9%82%E6%B5%AA%E5%A3%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Template‐ノート:赤穂浪士 (存在しないページ)"><span title="このテンプレートのノートを表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">話</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E8%B5%A4%E7%A9%82%E6%B5%AA%E5%A3%AB&action=edit"><span title="このテンプレートを編集します。保存の前にプレビューを忘れずに。" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">編</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E8%B5%A4%E7%A9%82%E6%B5%AA%E5%A3%AB&action=history"><span title="このテンプレートの過去の版を表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">歴</span></a></li></ul></div></div><div id="忠臣蔵・赤穂事件" style="font-size:110%;margin:0 6em"><a href="/wiki/%E5%BF%A0%E8%87%A3%E8%94%B5" title="忠臣蔵">忠臣蔵</a>・<a href="/wiki/%E8%B5%A4%E7%A9%82%E4%BA%8B%E4%BB%B6" title="赤穂事件">赤穂事件</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E8%B5%A4%E7%A9%82%E8%97%A9" title="赤穂藩">赤穂藩</a></th><td class="navbox-list navbox-odd hlist hlist-hyphen" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E6%B5%85%E9%87%8E%E9%95%B7%E7%9F%A9" title="浅野長矩">浅野内匠頭</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%91%A4%E6%B3%89%E9%99%A2" title="瑤泉院">瑤泉院</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%B5%85%E9%87%8E%E9%95%B7%E5%BA%83" title="浅野長広">浅野大学</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%A7%E9%87%8E%E7%9F%A5%E6%88%BF" title="大野知房">大野九郎兵衛</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%AE%89%E4%BA%95%E5%BD%A6%E5%8F%B3%E8%A1%9B%E9%96%80" title="安井彦右衛門">安井彦右衛門</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%97%A4%E4%BA%95%E5%AE%97%E8%8C%82" title="藤井宗茂">藤井又左衛門</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%BF%91%E8%97%A4%E6%AD%A3%E6%86%B2" title="近藤正憲">近藤源八正憲</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B2%A1%E6%9E%97%E7%9B%B4%E4%B9%8B" title="岡林直之">岡林杢之助直之</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%AF%BA%E4%BA%95%E7%8E%84%E6%B8%93" title="寺井玄渓">寺井玄渓</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">吉良家</th><td class="navbox-list navbox-even hlist hlist-hyphen" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E5%90%89%E8%89%AF%E7%BE%A9%E5%A4%AE" title="吉良義央">吉良上野介</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%A2%85%E5%B6%BA%E9%99%A2" title="梅嶺院">上杉富子</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%90%89%E8%89%AF%E7%BE%A9%E5%91%A8" title="吉良義周">吉良左兵衛</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%B8%85%E6%B0%B4%E4%B8%80%E5%AD%A6" title="清水一学">清水一学</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B1%B1%E5%90%89%E7%9B%9B%E4%BE%8D" title="山吉盛侍">山吉新八郎</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B0%8F%E6%9E%97%E5%B9%B3%E5%85%AB%E9%83%8E" title="小林平八郎">小林平八郎</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B7%A6%E5%8F%B3%E7%94%B0%E5%AD%AB%E5%85%B5%E8%A1%9B" title="左右田孫兵衛">左右田孫兵衛</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%96%8E%E8%97%A4%E5%AE%AE%E5%86%85" title="斎藤宮内">斎藤宮内</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%B3%A5%E5%B1%85%E5%88%A9%E5%8F%B3%E8%A1%9B%E9%96%80" title="鳥居利右衛門">鳥居利右衛門</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E8%B5%A4%E7%A9%82%E4%BA%8B%E4%BB%B6%E3%81%AE%E4%BA%BA%E7%89%A9%E4%B8%80%E8%A6%A7" title="赤穂事件の人物一覧">赤穂四十七士</a></th><td class="navbox-list navbox-odd hlist hlist-hyphen" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E5%A4%A7%E7%9F%B3%E8%89%AF%E9%9B%84" title="大石良雄">大石内蔵助</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%A7%E7%9F%B3%E8%89%AF%E9%87%91" title="大石良金">大石主税</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%8E%9F%E5%85%83%E8%BE%B0" title="原元辰">原惣右衛門</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%89%87%E5%B2%A1%E9%AB%98%E6%88%BF" title="片岡高房">片岡源五右衛門</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%A0%80%E9%83%A8%E9%87%91%E4%B8%B8" title="堀部金丸">堀部弥兵衛</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%A0%80%E9%83%A8%E6%AD%A6%E5%BA%B8" title="堀部武庸">堀部安兵衛</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%90%89%E7%94%B0%E5%85%BC%E4%BA%AE" title="吉田兼亮">吉田忠左衛門</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%90%89%E7%94%B0%E5%85%BC%E8%B2%9E" title="吉田兼貞">吉田沢右衛門</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%BF%91%E6%9D%BE%E8%A1%8C%E9%87%8D" title="近松行重">近松勘六</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%96%93%E7%80%AC%E6%AD%A3%E6%98%8E" title="間瀬正明">間瀬久太夫</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%96%93%E7%80%AC%E6%AD%A3%E8%BE%B0" title="間瀬正辰">間瀬孫九郎</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%B5%A4%E5%9F%B4%E9%87%8D%E8%B3%A2" title="赤埴重賢">赤埴源蔵</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%BD%AE%E7%94%B0%E9%AB%98%E6%95%99" title="潮田高教">潮田又之丞</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%AF%8C%E6%A3%AE%E6%AD%A3%E5%9B%A0" title="富森正因">富森助右衛門</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%8D%E7%A0%B4%E6%AD%A3%E7%A8%AE" title="不破正種">不破数右衛門</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B2%A1%E9%87%8E%E5%8C%85%E7%A7%80" title="岡野包秀">岡野金右衛門</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B0%8F%E9%87%8E%E5%AF%BA%E7%A7%80%E5%92%8C" title="小野寺秀和">小野寺十内</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B0%8F%E9%87%8E%E5%AF%BA%E7%A7%80%E5%AF%8C" title="小野寺秀富">小野寺幸右衛門</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%9C%A8%E6%9D%91%E8%B2%9E%E8%A1%8C" title="木村貞行">木村岡右衛門</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%A5%A5%E7%94%B0%E9%87%8D%E7%9B%9B" title="奥田重盛">奥田孫太夫</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%A5%A5%E7%94%B0%E8%A1%8C%E9%AB%98" title="奥田行高">奥田貞右衛門</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%97%A9%E6%B0%B4%E6%BA%80%E5%B0%AD" title="早水満尭">早水藤左衛門</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%9F%A2%E7%94%B0%E5%8A%A9%E6%AD%A6" title="矢田助武">矢田五郎右衛門</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%A7%E7%9F%B3%E4%BF%A1%E6%B8%85" title="大石信清">大石瀬左衛門</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%A4%92%E8%B2%9D%E6%AD%A3%E4%B9%85" title="礒貝正久">礒貝十郎左衛門</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%96%93%E5%85%89%E5%BB%B6" title="間光延">間喜兵衛</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%96%93%E5%85%89%E8%88%88" title="間光興">間十次郎</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%96%93%E5%85%89%E9%A2%A8" title="間光風">間新六</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%AD%E6%9D%91%E6%AD%A3%E8%BE%B0" title="中村正辰">中村勘助</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%8D%83%E9%A6%AC%E5%85%89%E5%BF%A0" title="千馬光忠">千馬三郎兵衛</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%8F%85%E8%B0%B7%E6%94%BF%E5%88%A9" title="菅谷政利">菅谷半之丞</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%91%E6%9D%BE%E7%A7%80%E7%9B%B4" title="村松秀直">村松喜兵衛</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%91%E6%9D%BE%E9%AB%98%E7%9B%B4" title="村松高直">村松三太夫</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%80%89%E6%A9%8B%E6%AD%A6%E5%B9%B8" title="倉橋武幸">倉橋伝助</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B2%A1%E5%B3%B6%E5%B8%B8%E6%A8%B9" title="岡島常樹">岡島八十右衛門</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%A7%E9%AB%98%E5%BF%A0%E9%9B%84" title="大高忠雄">大高源吾</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%9F%A2%E9%A0%AD%E6%95%99%E5%85%BC" title="矢頭教兼">矢頭右衛門七</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%8B%9D%E7%94%B0%E6%AD%A6%E5%B0%AD" title="勝田武尭">勝田新左衛門</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%AD%A6%E6%9E%97%E9%9A%86%E9%87%8D" title="武林隆重">武林唯七</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%89%8D%E5%8E%9F%E5%AE%97%E6%88%BF" title="前原宗房">前原伊助</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%B2%9D%E8%B3%80%E5%8F%8B%E4%BF%A1" title="貝賀友信">貝賀弥左衛門</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%89%E9%87%8E%E6%AC%A1%E6%88%BF" title="杉野次房">杉野十平次</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%A5%9E%E5%B4%8E%E5%89%87%E4%BC%91" title="神崎則休">神崎与五郎</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%89%E6%9D%91%E5%8C%85%E5%B8%B8" title="三村包常">三村次郎左衛門</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%A8%AA%E5%B7%9D%E5%AE%97%E5%88%A9" title="横川宗利">横川勘平</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%8C%85%E9%87%8E%E5%B8%B8%E6%88%90" title="茅野常成">茅野和助</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%AF%BA%E5%9D%82%E4%BF%A1%E8%A1%8C" title="寺坂信行">寺坂吉右衛門</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">脱盟者</th><td class="navbox-list navbox-even hlist hlist-hyphen" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E5%B0%8F%E5%B1%B1%E8%89%AF%E5%B8%AB" title="小山良師">小山源五左衛門</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B2%A1%E6%9C%AC%E9%87%8D%E4%B9%8B" title="岡本重之">岡本次郎左衛門</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%A5%A5%E9%87%8E%E5%AE%9A%E8%89%AF" title="奥野定良">奥野将監</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B0%8F%E5%B1%B1%E7%94%B0%E5%BA%84%E5%B7%A6%E8%A1%9B%E9%96%80" title="小山田庄左衛門">小山田庄左衛門</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%90%B1%E9%87%8E%E9%87%8D%E5%AE%9F" title="萱野重実">萱野三平</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%80%B2%E8%97%A4%E4%BF%8A%E5%BC%8F" title="進藤俊式">進藤源四郎</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%80%AC%E5%B0%BE%E5%AD%AB%E5%B7%A6%E8%A1%9B%E9%96%80" title="瀬尾孫左衛門">瀬尾孫左衛門</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%AB%98%E7%94%B0%E9%83%A1%E5%85%B5%E8%A1%9B" title="高田郡兵衛">高田郡兵衛</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%9A%E5%B7%9D%E4%B9%9D%E5%B7%A6%E8%A1%9B%E9%96%80" title="多川九左衛門">多川九左衛門</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%94%B0%E4%B8%AD%E8%B2%9E%E5%9B%9B%E9%83%8E" title="田中貞四郎">田中貞四郎</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%A9%8B%E6%9C%AC%E5%B9%B3%E5%B7%A6%E8%A1%9B%E9%96%80" title="橋本平左衛門">橋本平左衛門</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%AF%9B%E5%88%A9%E5%B0%8F%E5%B9%B3%E5%A4%AA" title="毛利小平太">毛利小平太</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%9F%A2%E9%87%8E%E4%BC%8A%E5%8A%A9" title="矢野伊助">矢野伊助</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">上杉家</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist hlist-hyphen" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E4%B8%8A%E6%9D%89%E7%B6%B1%E6%86%B2" title="上杉綱憲">上杉綱憲</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%89%B2%E9%83%A8%E5%AE%89%E9%95%B7" title="色部安長">色部又四郎</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%8D%83%E5%9D%82%E9%AB%98%E6%88%BF" title="千坂高房">千坂兵部</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">幕府</th><td class="navbox-list navbox-even hlist hlist-hyphen" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E7%B6%B1%E5%90%89" title="徳川綱吉">徳川綱吉</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%9F%B3%E6%B2%A2%E5%90%89%E4%BF%9D" title="柳沢吉保">柳沢吉保</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%BA%84%E7%94%B0%E5%AE%89%E5%88%A9" title="庄田安利">庄田三左衛門</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%9A%E9%96%80%E9%87%8D%E5%85%B1" title="多門重共">多門伝八郎</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%A7%E4%B9%85%E4%BF%9D%E5%BF%A0%E9%8E%AE" title="大久保忠鎮">大久保権左衛門</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%9E%97%E9%B3%B3%E5%B2%A1" title="林鳳岡">林鳳岡</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%8D%BB%E7%94%9F%E5%BE%82%E5%BE%A0" title="荻生徂徠">荻生徂徠</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">諸大名</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist hlist-hyphen" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E8%84%87%E5%9D%82%E5%AE%89%E7%85%A7" title="脇坂安照">脇坂淡路守</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%94%B0%E6%9D%91%E5%BB%BA%E9%A1%95" title="田村建顕">田村右京大夫</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%B4%B0%E5%B7%9D%E7%B6%B1%E5%88%A9" title="細川綱利">細川越中守</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%B0%B4%E9%87%8E%E5%BF%A0%E4%B9%8B" title="水野忠之">水野監物</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E5%AE%9A%E7%9B%B4" title="松平定直">松平隠岐守</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%AF%9B%E5%88%A9%E7%B6%B1%E5%85%83" title="毛利綱元">毛利甲斐守</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">その他関係者</th><td class="navbox-list navbox-even hlist hlist-hyphen" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E6%A2%B6%E5%B7%9D%E9%A0%BC%E7%85%A7" title="梶川頼照">梶川与惣兵衛</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%9C%9F%E5%B1%8B%E9%80%B5%E7%9B%B4" title="土屋逵直">土屋主税</a></li> <li>堀内伝右衛門</li> <li><a href="/wiki/%E5%AE%9D%E4%BA%95%E5%85%B6%E8%A7%92" title="宝井其角">宝井其角</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%A9%E9%87%8E%E5%B1%8B%E5%88%A9%E5%85%B5%E8%A1%9B" title="天野屋利兵衛">天野屋利兵衛</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">関係箇所</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist hlist-hyphen" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E6%B3%89%E5%B2%B3%E5%AF%BA" title="泉岳寺">泉岳寺</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%8A%B1%E5%B2%B3%E5%AF%BA" title="花岳寺">花岳寺</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%9C%AC%E6%89%80%E6%9D%BE%E5%9D%82%E7%94%BA%E5%85%AC%E5%9C%92" title="本所松坂町公園">本所松坂町公園</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%90%AC%E6%98%8C%E9%99%A2%E5%8A%9F%E9%81%8B%E5%AF%BA" title="萬昌院功運寺">萬昌院功運寺</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%8F%AF%E8%94%B5%E5%AF%BA_(%E8%A5%BF%E5%B0%BE%E5%B8%82)" title="華蔵寺 (西尾市)">華蔵寺</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%A7%E7%9F%B3%E7%A5%9E%E7%A4%BE" title="大石神社">大石神社</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%B5%A4%E7%A9%82%E5%9F%8E" title="赤穂城">赤穂城</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%A5%E8%BF%8E%E9%99%A2_(%E4%BA%AC%E9%83%BD%E5%B8%82%E6%9D%B1%E5%B1%B1%E5%8C%BA)" title="来迎院 (京都市東山区)">来迎院</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B2%A9%E5%B1%8B%E5%AF%BA_(%E4%BA%AC%E9%83%BD%E5%B8%82)" title="岩屋寺 (京都市)">岩屋寺</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">関係項目</th><td class="navbox-list navbox-even hlist hlist-hyphen" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E8%B5%A4%E7%A9%82%E4%BA%8B%E4%BB%B6%E3%81%AE%E4%BA%BA%E7%89%A9%E4%B8%80%E8%A6%A7" title="赤穂事件の人物一覧">赤穂事件の人物一覧</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%B5%A4%E7%A9%82%E4%BA%8B%E4%BB%B6%E3%82%92%E9%A1%8C%E6%9D%90%E3%81%A8%E3%81%97%E3%81%9F%E4%BD%9C%E5%93%81" title="赤穂事件を題材とした作品">赤穂事件を題材とした作品</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E5%B9%95%E6%9C%AB" title="幕末">幕末</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> </div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">開港五港</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <div class="navbox" aria-labelledby="安政五カ国条約による開港五港" style="border-collapse:collapse;padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="background:transparent;color:inherit;min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div style="float:left;width:6em;text-align:left"><div class="noprint plainlinks navbar hlist" style="white-space:nowrap;font-size:60%;font-weight:normal;background-color:transparent;padding:0;color:#000;;border:none;"><ul style="display:inline"><li><a href="/wiki/Template:%E9%96%8B%E6%B8%AF%E4%BA%94%E6%B8%AF" title="Template:開港五港"><span title="このテンプレートを表示します" style="font-size:125%;;;border:none;">表</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Template%E2%80%90%E3%83%8E%E3%83%BC%E3%83%88:%E9%96%8B%E6%B8%AF%E4%BA%94%E6%B8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Template‐ノート:開港五港 (存在しないページ)"><span title="このテンプレートのノートを表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">話</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E9%96%8B%E6%B8%AF%E4%BA%94%E6%B8%AF&action=edit"><span title="このテンプレートを編集します。保存の前にプレビューを忘れずに。" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">編</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E9%96%8B%E6%B8%AF%E4%BA%94%E6%B8%AF&action=history"><span title="このテンプレートの過去の版を表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">歴</span></a></li></ul></div></div><div id="安政五カ国条約による開港五港" style="font-size:110%;margin:0 6em"><a href="/wiki/%E5%AE%89%E6%94%BF%E4%BA%94%E3%82%AB%E5%9B%BD%E6%9D%A1%E7%B4%84" title="安政五カ国条約">安政五カ国条約</a>による開港五港</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <p><a href="/wiki/%E5%87%BD%E9%A4%A8%E6%B8%AF" title="函館港">函館港</a> - <a href="/wiki/%E6%A8%AA%E6%B5%9C%E6%B8%AF" title="横浜港">横浜港</a> - <a href="/wiki/%E9%95%B7%E5%B4%8E%E6%B8%AF" title="長崎港">長崎港</a> - <a href="/wiki/%E7%A5%9E%E6%88%B8%E6%B8%AF" title="神戸港">神戸港</a> - <a href="/wiki/%E6%96%B0%E6%BD%9F%E6%B8%AF" title="新潟港">新潟港</a> </p> </div></td></tr></tbody></table></div> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E6%96%B0%E9%81%B8%E7%B5%84" title="新選組">新選組</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <div class="navbox" aria-labelledby="壬生浪士" style="border-collapse:collapse;padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="background:transparent;color:inherit;min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div style="float:left;width:6em;text-align:left"><div class="noprint plainlinks navbar hlist" style="white-space:nowrap;font-size:60%;font-weight:normal;background-color:transparent;padding:0;color:#000;;border:none;"><ul style="display:inline"><li><a href="/wiki/Template:%E5%A3%AC%E7%94%9F%E6%B5%AA%E5%A3%AB" title="Template:壬生浪士"><span title="このテンプレートを表示します" style="font-size:125%;;;border:none;">表</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Template%E2%80%90%E3%83%8E%E3%83%BC%E3%83%88:%E5%A3%AC%E7%94%9F%E6%B5%AA%E5%A3%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Template‐ノート:壬生浪士 (存在しないページ)"><span title="このテンプレートのノートを表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">話</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E5%A3%AC%E7%94%9F%E6%B5%AA%E5%A3%AB&action=edit"><span title="このテンプレートを編集します。保存の前にプレビューを忘れずに。" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">編</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E5%A3%AC%E7%94%9F%E6%B5%AA%E5%A3%AB&action=history"><span title="このテンプレートの過去の版を表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">歴</span></a></li></ul></div></div><div id="壬生浪士" style="font-size:110%;margin:0 6em"><a href="/wiki/%E5%A3%AC%E7%94%9F%E6%B5%AA%E5%A3%AB" title="壬生浪士">壬生浪士</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <p><b>筆頭局長</b>:<a href="/wiki/%E8%8A%B9%E6%B2%A2%E9%B4%A8" title="芹沢鴨">芹沢鴨</a>(生年不明 - 1863年) <b>局長</b>:<a href="/wiki/%E8%BF%91%E8%97%A4%E5%8B%87" title="近藤勇">近藤勇</a>(1834年 - 1868年) <b>局長</b>:<a href="/wiki/%E6%96%B0%E8%A6%8B%E9%8C%A6" title="新見錦">新見錦</a>(1836年 - 1863年) </p> </div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <p><b>副長</b>:<a href="/wiki/%E5%B1%B1%E5%8D%97%E6%95%AC%E5%8A%A9" title="山南敬助">山南敬助</a>(1833年 - 1865年) <b>副長</b>:<a href="/wiki/%E5%9C%9F%E6%96%B9%E6%AD%B3%E4%B8%89" title="土方歳三">土方歳三</a>(1835年 - 1869年) </p> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox" aria-labelledby="25x20px_新選組" style="border-collapse:collapse;padding:3px"><table class="nowraplinks hlist hlist-hyphen mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="background:transparent;color:inherit;min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><div style="float:left;width:6em;text-align:left"><div class="noprint plainlinks navbar hlist" style="white-space:nowrap;font-size:60%;font-weight:normal;background-color:transparent;padding:0;color:#000;;border:none;"><ul style="display:inline"><li><a href="/wiki/Template:%E6%96%B0%E9%81%B8%E7%B5%84" title="Template:新選組"><span title="このテンプレートを表示します" style="font-size:125%;;;border:none;">表</span></a></li><li><a href="/wiki/Template%E2%80%90%E3%83%8E%E3%83%BC%E3%83%88:%E6%96%B0%E9%81%B8%E7%B5%84" title="Template‐ノート:新選組"><span title="このテンプレートのノートを表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">話</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E6%96%B0%E9%81%B8%E7%B5%84&action=edit"><span title="このテンプレートを編集します。保存の前にプレビューを忘れずに。" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">編</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E6%96%B0%E9%81%B8%E7%B5%84&action=history"><span title="このテンプレートの過去の版を表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">歴</span></a></li></ul></div></div><div id="25x20px_新選組" style="font-size:110%;margin:0 6em"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Shinsengumi.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/Flag_of_Shinsengumi.svg/15px-Flag_of_Shinsengumi.svg.png" decoding="async" width="15" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/Flag_of_Shinsengumi.svg/22px-Flag_of_Shinsengumi.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/Flag_of_Shinsengumi.svg/30px-Flag_of_Shinsengumi.svg.png 2x" data-file-width="580" data-file-height="775" /></a></span> <a href="/wiki/%E6%96%B0%E9%81%B8%E7%B5%84" title="新選組">新選組</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">人物</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> </div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:center;">局長</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;width:auto;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E8%8A%B9%E6%B2%A2%E9%B4%A8" title="芹沢鴨">芹沢鴨</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%BF%91%E8%97%A4%E5%8B%87" title="近藤勇">近藤勇</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:center;">副長</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;width:auto;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E5%9C%9F%E6%96%B9%E6%AD%B3%E4%B8%89" title="土方歳三">土方歳三</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:center;">総長(元副長)</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;width:auto;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E5%B1%B1%E5%8D%97%E6%95%AC%E5%8A%A9" title="山南敬助">山南敬助</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:center;">参謀</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;width:auto;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E4%BC%8A%E6%9D%B1%E7%94%B2%E5%AD%90%E5%A4%AA%E9%83%8E" title="伊東甲子太郎">伊東甲子太郎</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%AD%A6%E7%94%B0%E8%A6%B3%E6%9F%B3%E6%96%8E" title="武田観柳斎">武田観柳斎</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:center;">組長・<a href="/wiki/%E5%89%AF%E9%95%B7%E5%8A%A9%E5%8B%A4" title="副長助勤">副長助勤</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;width:auto;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li>一番隊:<a href="/wiki/%E6%B2%96%E7%94%B0%E7%B7%8F%E5%8F%B8" title="沖田総司">沖田総司</a></li> <li>二番隊:<a href="/wiki/%E6%B0%B8%E5%80%89%E6%96%B0%E5%85%AB" title="永倉新八">永倉新八</a></li> <li>三番隊:<a href="/wiki/%E6%96%8E%E8%97%A4%E4%B8%80" title="斎藤一">斎藤一</a></li> <li>四番隊:<a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%8E%9F%E5%BF%A0%E5%8F%B8" title="松原忠司">松原忠司</a></li> <li>五番隊:<a href="/wiki/%E6%AD%A6%E7%94%B0%E8%A6%B3%E6%9F%B3%E6%96%8E" title="武田観柳斎">武田観柳斎</a></li> <li>六番隊:<a href="/wiki/%E4%BA%95%E4%B8%8A%E6%BA%90%E4%B8%89%E9%83%8E" title="井上源三郎">井上源三郎</a></li> <li>七番隊:<a href="/wiki/%E8%B0%B7%E4%B8%89%E5%8D%81%E9%83%8E" title="谷三十郎">谷三十郎</a></li> <li>八番隊:<a href="/wiki/%E8%97%A4%E5%A0%82%E5%B9%B3%E5%8A%A9" title="藤堂平助">藤堂平助</a></li> <li>九番隊:<a href="/wiki/%E9%88%B4%E6%9C%A8%E4%B8%89%E6%A8%B9%E4%B8%89%E9%83%8E" title="鈴木三樹三郎">鈴木三樹三郎</a></li> <li>十番隊:<a href="/wiki/%E5%8E%9F%E7%94%B0%E5%B7%A6%E4%B9%8B%E5%8A%A9" title="原田左之助">原田左之助</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:center;"><a href="/wiki/Category:%E6%96%B0%E9%81%B8%E7%B5%84%E9%9A%8A%E5%A3%AB" title="Category:新選組隊士">隊士</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;width:auto;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E6%96%B0%E9%81%B8%E7%B5%84%E9%9A%8A%E5%86%85%E3%81%AB%E3%81%8A%E3%81%84%E3%81%A6%E7%B2%9B%E6%B8%85%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%9F%E9%9A%8A%E5%A3%AB" title="新選組隊内において粛清された隊士">隊内において粛清された隊士</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%96%B0%E9%81%B8%E7%B5%84_%E6%88%8A%E8%BE%B0%E6%88%A6%E4%BA%89%E6%88%A6%E6%AD%BB%E8%80%85" title="新選組 戊辰戦争戦死者">戊辰戦争戦死者</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div> </div></td><td class="navbox-image" rowspan="5" style="width:1px;padding:0px 0px 0px 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Shinsengumi.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/Flag_of_Shinsengumi.svg/100px-Flag_of_Shinsengumi.svg.png" decoding="async" width="100" height="134" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/Flag_of_Shinsengumi.svg/150px-Flag_of_Shinsengumi.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/Flag_of_Shinsengumi.svg/200px-Flag_of_Shinsengumi.svg.png 2x" data-file-width="580" data-file-height="775" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">歴史</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> </div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align: center;">結成期</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;width: auto;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E8%A7%92%E5%B1%8B%E3%81%A7%E3%81%AE%E6%9A%B4%E6%8C%99" title="角屋での暴挙">角屋での暴挙</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align: center;">発展期</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;width: auto;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E6%B1%A0%E7%94%B0%E5%B1%8B%E4%BA%8B%E4%BB%B6" title="池田屋事件">池田屋事件</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%98%8E%E4%BF%9D%E9%87%8E%E4%BA%AD%E4%BA%8B%E4%BB%B6" title="明保野亭事件">明保野亭事件</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%81%9C%E3%82%93%E3%81%96%E3%81%84%E5%B1%8B%E4%BA%8B%E4%BB%B6" title="ぜんざい屋事件">ぜんざい屋事件</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%89%E6%9D%A1%E5%88%B6%E6%9C%AD%E4%BA%8B%E4%BB%B6" title="三条制札事件">三条制札事件</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%B2%B9%E5%B0%8F%E8%B7%AF%E4%BA%8B%E4%BB%B6" title="油小路事件">油小路事件</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%A9%E6%BA%80%E5%B1%8B%E4%BA%8B%E4%BB%B6" title="天満屋事件">天満屋事件</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align: center;"><a href="/wiki/%E6%88%8A%E8%BE%B0%E6%88%A6%E4%BA%89" title="戊辰戦争">戊辰戦争</a>期</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;width: auto;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E9%B3%A5%E7%BE%BD%E3%83%BB%E4%BC%8F%E8%A6%8B%E3%81%AE%E6%88%A6%E3%81%84" title="鳥羽・伏見の戦い">鳥羽・伏見の戦い</a> <ul><li><a href="/wiki/%E6%96%B0%E9%81%B8%E7%B5%84_%E9%B3%A5%E7%BE%BD%E3%83%BB%E4%BC%8F%E8%A6%8B%E3%81%AE%E6%88%A6%E3%81%84%E6%88%A6%E6%AD%BB%E8%80%85" title="新選組 鳥羽・伏見の戦い戦死者">戦死者</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%E7%94%B2%E5%B7%9E%E5%8B%9D%E6%B2%BC%E3%81%AE%E6%88%A6%E3%81%84" title="甲州勝沼の戦い">甲州勝沼の戦い</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">関連団体</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E5%A3%AC%E7%94%9F%E6%B5%AA%E5%A3%AB" title="壬生浪士">壬生浪士</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%BE%A1%E9%99%B5%E8%A1%9B%E5%A3%AB" title="御陵衛士">御陵衛士</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%94%B2%E9%99%BD%E9%8E%AE%E6%92%AB%E9%9A%8A" title="甲陽鎮撫隊">甲陽鎮撫隊</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%9D%96%E5%85%B5%E9%9A%8A" title="靖兵隊">靖兵隊</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%AE%88%E8%A1%9B%E6%96%B0%E9%81%B8%E7%B5%84" title="守衛新選組">守衛新選組</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">関連施設</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E5%85%AB%E6%9C%A8%E9%82%B8" title="八木邸">八木邸</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%96%B0%E5%BE%B3%E5%AF%BA_(%E4%BA%AC%E9%83%BD%E5%B8%82)" title="新徳寺 (京都市)">新徳寺</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%A5%BF%E6%9C%AC%E9%A1%98%E5%AF%BA" title="西本願寺">西本願寺</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%BF%91%E8%97%A4%E5%8B%87%E9%99%A3%E5%B1%8B%E8%B7%A1" title="近藤勇陣屋跡">近藤勇陣屋跡</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B0%8F%E5%B3%B6%E8%B3%87%E6%96%99%E9%A4%A8" title="小島資料館">小島資料館</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%9C%9F%E6%96%B9%E6%AD%B3%E4%B8%89%E8%B3%87%E6%96%99%E9%A4%A8" title="土方歳三資料館">土方歳三資料館</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%97%A5%E9%87%8E%E5%B8%82%E7%AB%8B%E6%96%B0%E9%81%B8%E7%B5%84%E3%81%AE%E3%81%B5%E3%82%8B%E3%81%95%E3%81%A8%E6%AD%B4%E5%8F%B2%E9%A4%A8" title="日野市立新選組のふるさと歴史館">日野市立新選組のふるさと歴史館</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Category:%E6%96%B0%E9%81%B8%E7%B5%84%E3%82%92%E9%A1%8C%E6%9D%90%E3%81%A8%E3%81%97%E3%81%9F%E4%BD%9C%E5%93%81" title="Category:新選組を題材とした作品">作品カテゴリ</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Category:%E6%96%B0%E9%81%B8%E7%B5%84%E3%82%92%E9%A1%8C%E6%9D%90%E3%81%A8%E3%81%97%E3%81%9F%E3%82%A2%E3%83%8B%E3%83%A1%E4%BD%9C%E5%93%81" title="Category:新選組を題材としたアニメ作品">アニメ</a></li> <li><a href="/wiki/Category:%E6%96%B0%E9%81%B8%E7%B5%84%E3%82%92%E9%A1%8C%E6%9D%90%E3%81%A8%E3%81%97%E3%81%9F%E6%98%A0%E7%94%BB%E4%BD%9C%E5%93%81" title="Category:新選組を題材とした映画作品">映画</a></li> <li><a href="/wiki/Category:%E6%96%B0%E9%81%B8%E7%B5%84%E3%82%92%E9%A1%8C%E6%9D%90%E3%81%A8%E3%81%97%E3%81%9F%E3%82%B3%E3%83%B3%E3%83%94%E3%83%A5%E3%83%BC%E3%82%BF%E3%82%B2%E3%83%BC%E3%83%A0" title="Category:新選組を題材としたコンピュータゲーム">ゲーム</a></li> <li><a href="/wiki/Category:%E6%96%B0%E9%81%B8%E7%B5%84%E3%82%92%E9%A1%8C%E6%9D%90%E3%81%A8%E3%81%97%E3%81%9F%E5%B0%8F%E8%AA%AC" title="Category:新選組を題材とした小説">小説</a></li> <li><a href="/wiki/Category:%E6%96%B0%E9%81%B8%E7%B5%84%E3%82%92%E9%A1%8C%E6%9D%90%E3%81%A8%E3%81%97%E3%81%9F%E3%83%86%E3%83%AC%E3%83%93%E3%83%89%E3%83%A9%E3%83%9E" title="Category:新選組を題材としたテレビドラマ">テレビドラマ</a></li> <li><a href="/wiki/Category:%E6%96%B0%E9%81%B8%E7%B5%84%E3%82%92%E9%A1%8C%E6%9D%90%E3%81%A8%E3%81%97%E3%81%9F%E6%BC%AB%E7%94%BB%E4%BD%9C%E5%93%81" title="Category:新選組を題材とした漫画作品">漫画</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E6%88%8A%E8%BE%B0%E6%88%A6%E4%BA%89" title="戊辰戦争">戊辰戦争</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <div class="navbox" aria-labelledby="25x20px_奥羽越列藩同盟" style="border-collapse:collapse;padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="background:transparent;color:inherit;min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div style="float:left;width:6em;text-align:left"><div class="noprint plainlinks navbar hlist" style="white-space:nowrap;font-size:60%;font-weight:normal;background-color:transparent;padding:0;color:#000;;border:none;"><ul style="display:inline"><li><a href="/wiki/Template:%E5%A5%A5%E7%BE%BD%E8%B6%8A%E5%88%97%E8%97%A9%E5%90%8C%E7%9B%9F" title="Template:奥羽越列藩同盟"><span title="このテンプレートを表示します" style="font-size:125%;;;border:none;">表</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Template%E2%80%90%E3%83%8E%E3%83%BC%E3%83%88:%E5%A5%A5%E7%BE%BD%E8%B6%8A%E5%88%97%E8%97%A9%E5%90%8C%E7%9B%9F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Template‐ノート:奥羽越列藩同盟 (存在しないページ)"><span title="このテンプレートのノートを表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">話</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E5%A5%A5%E7%BE%BD%E8%B6%8A%E5%88%97%E8%97%A9%E5%90%8C%E7%9B%9F&action=edit"><span title="このテンプレートを編集します。保存の前にプレビューを忘れずに。" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">編</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E5%A5%A5%E7%BE%BD%E8%B6%8A%E5%88%97%E8%97%A9%E5%90%8C%E7%9B%9F&action=history"><span title="このテンプレートの過去の版を表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">歴</span></a></li></ul></div></div><div id="25x20px_奥羽越列藩同盟" style="font-size:110%;margin:0 6em"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Ouetsu_Reppan_Domei_or_the_Northern_Alliance_in_Japan.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b1/Flag_of_Ouetsu_Reppan_Domei_or_the_Northern_Alliance_in_Japan.svg/20px-Flag_of_Ouetsu_Reppan_Domei_or_the_Northern_Alliance_in_Japan.svg.png" decoding="async" width="20" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b1/Flag_of_Ouetsu_Reppan_Domei_or_the_Northern_Alliance_in_Japan.svg/30px-Flag_of_Ouetsu_Reppan_Domei_or_the_Northern_Alliance_in_Japan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b1/Flag_of_Ouetsu_Reppan_Domei_or_the_Northern_Alliance_in_Japan.svg/40px-Flag_of_Ouetsu_Reppan_Domei_or_the_Northern_Alliance_in_Japan.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E5%A5%A5%E7%BE%BD%E8%B6%8A%E5%88%97%E8%97%A9%E5%90%8C%E7%9B%9F" title="奥羽越列藩同盟">奥羽越列藩同盟</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E7%99%BD%E7%9F%B3%E4%BC%9A%E8%AD%B0" title="白石会議">白石会議</a>より参加した藩</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <p><a href="/wiki/%E4%BB%99%E5%8F%B0%E8%97%A9" title="仙台藩">仙台藩</a>|<a href="/wiki/%E7%B1%B3%E6%B2%A2%E8%97%A9" title="米沢藩">米沢藩</a>|<a href="/wiki/%E4%BA%8C%E6%9C%AC%E6%9D%BE%E8%97%A9" title="二本松藩">二本松藩</a>|<a href="/wiki/%E6%B9%AF%E9%95%B7%E8%B0%B7%E8%97%A9" title="湯長谷藩">湯長谷藩</a>|<a href="/wiki/%E6%A3%9A%E5%80%89%E8%97%A9" title="棚倉藩">棚倉藩</a>|<a href="/wiki/%E4%BA%80%E7%94%B0%E8%97%A9" title="亀田藩">亀田藩</a>|<a href="/wiki/%E7%9B%B8%E9%A6%AC%E4%B8%AD%E6%9D%91%E8%97%A9" title="相馬中村藩">中村藩</a>|<a href="/wiki/%E5%B1%B1%E5%BD%A2%E8%97%A9" title="山形藩">山形藩</a>|<a href="/wiki/%E7%A6%8F%E5%B3%B6%E8%97%A9" title="福島藩">福島藩</a>|<a href="/wiki/%E4%B8%8A%E5%B1%B1%E8%97%A9" title="上山藩">上山藩</a>|<a href="/wiki/%E4%B8%80%E9%96%A2%E8%97%A9" title="一関藩">一関藩</a>|<a href="/wiki/%E7%9F%A2%E5%B3%B6%E8%97%A9" title="矢島藩">矢島藩</a>|<a href="/wiki/%E7%9B%9B%E5%B2%A1%E8%97%A9" title="盛岡藩">盛岡藩</a>|<a href="/wiki/%E4%B8%89%E6%98%A5%E8%97%A9" title="三春藩">三春藩</a> </p> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">白石会議以降の参加藩</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <p><a href="/wiki/%E4%B9%85%E4%BF%9D%E7%94%B0%E8%97%A9" title="久保田藩">久保田藩</a>|<a href="/wiki/%E5%BC%98%E5%89%8D%E8%97%A9" title="弘前藩">弘前藩</a>|<a href="/wiki/%E5%AE%88%E5%B1%B1%E8%97%A9" title="守山藩">守山藩</a>|<a href="/wiki/%E6%96%B0%E5%BA%84%E8%97%A9" title="新庄藩">新庄藩</a>|<a href="/wiki/%E5%85%AB%E6%88%B8%E8%97%A9" title="八戸藩">八戸藩</a>|<a href="/wiki/%E7%A3%90%E5%9F%8E%E5%B9%B3%E8%97%A9" title="磐城平藩">磐城平藩</a>|<a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%89%8D%E8%97%A9" title="松前藩">松前藩</a>|<a href="/wiki/%E6%9C%AC%E8%8D%98%E8%97%A9" title="本荘藩">本荘藩</a>|<a href="/wiki/%E6%B3%89%E8%97%A9" title="泉藩">泉藩</a>|<a href="/wiki/%E4%B8%89%E6%B1%A0%E8%97%A9#関連項目" title="三池藩">下手渡藩</a>|<a href="/wiki/%E5%A4%A9%E7%AB%A5%E8%97%A9" title="天童藩">天童藩</a> </p> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">後に参加した北越の藩</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <p><a href="/wiki/%E8%B6%8A%E5%BE%8C%E9%95%B7%E5%B2%A1%E8%97%A9" title="越後長岡藩">長岡藩</a>|<a href="/wiki/%E6%96%B0%E7%99%BA%E7%94%B0%E8%97%A9" title="新発田藩">新発田藩</a>|<a href="/wiki/%E6%9D%91%E4%B8%8A%E8%97%A9" title="村上藩">村上藩</a>|<a href="/wiki/%E6%9D%91%E6%9D%BE%E8%97%A9" title="村松藩">村松藩</a>|<a href="/wiki/%E4%B8%89%E6%A0%B9%E5%B1%B1%E8%97%A9" title="三根山藩">三根山藩</a>|<a href="/wiki/%E9%BB%92%E5%B7%9D%E8%97%A9" title="黒川藩">黒川藩</a> </p> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">途中脱退した藩</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <p><a href="/wiki/%E6%96%B0%E5%BA%84%E8%97%A9" title="新庄藩">新庄藩</a>|<a href="/wiki/%E4%B9%85%E4%BF%9D%E7%94%B0%E8%97%A9" title="久保田藩">久保田藩</a>|<a href="/wiki/%E6%9C%AC%E8%8D%98%E8%97%A9" title="本荘藩">本荘藩</a>|<a href="/wiki/%E4%BA%80%E7%94%B0%E8%97%A9" title="亀田藩">亀田藩</a>|<a href="/wiki/%E5%B1%B1%E5%BD%A2%E8%97%A9" title="山形藩">山形藩</a>|<a href="/wiki/%E6%96%B0%E7%99%BA%E7%94%B0%E8%97%A9" title="新発田藩">新発田藩</a> </p> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E6%88%8A%E8%BE%B0%E6%88%A6%E4%BA%89" title="戊辰戦争">戊辰戦争</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <p><a href="/wiki/%E4%BC%9A%E6%B4%A5%E6%88%A6%E4%BA%89" title="会津戦争">会津戦争</a>|<a href="/wiki/%E7%A3%90%E5%9F%8E%E3%81%AE%E6%88%A6%E3%81%84" title="磐城の戦い">磐城平戦争・中村戦争</a>|<a href="/wiki/%E4%BA%8C%E6%9C%AC%E6%9D%BE%E3%81%AE%E6%88%A6%E3%81%84" title="二本松の戦い">二本松戦争</a>|<a href="/wiki/%E5%8C%97%E8%B6%8A%E6%88%A6%E4%BA%89" title="北越戦争">北越戦争</a>|<a href="/wiki/%E7%A7%8B%E7%94%B0%E6%88%A6%E4%BA%89" title="秋田戦争">秋田戦争</a>|<a href="/wiki/%E9%87%8E%E8%BE%BA%E5%9C%B0%E6%88%A6%E4%BA%89" title="野辺地戦争">野辺地戦争</a> </p> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox" aria-labelledby="秋田戦争(秋田・庄内戊辰戦争)" style="border-collapse:collapse;padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="background:transparent;color:inherit;min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background:#38b48b"><div style="float:left;width:6em;text-align:left"><div class="noprint plainlinks navbar hlist" style="white-space:nowrap;font-size:60%;font-weight:normal;background-color:transparent;padding:0;color:#000;background:#38b48b;;border:none;"><ul style="display:inline"><li><a href="/wiki/Template:%E7%A7%8B%E7%94%B0%E6%88%A6%E4%BA%89" title="Template:秋田戦争"><span title="このテンプレートを表示します" style="font-size:125%;;background:#38b48b;;border:none;">表</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Template%E2%80%90%E3%83%8E%E3%83%BC%E3%83%88:%E7%A7%8B%E7%94%B0%E6%88%A6%E4%BA%89&action=edit&redlink=1" class="new" title="Template‐ノート:秋田戦争 (存在しないページ)"><span title="このテンプレートのノートを表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;background:#38b48b;;border:none;">話</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E7%A7%8B%E7%94%B0%E6%88%A6%E4%BA%89&action=edit"><span title="このテンプレートを編集します。保存の前にプレビューを忘れずに。" style="font-size:125%;color:#002bb8;;background:#38b48b;;border:none;">編</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E7%A7%8B%E7%94%B0%E6%88%A6%E4%BA%89&action=history"><span title="このテンプレートの過去の版を表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;background:#38b48b;;border:none;">歴</span></a></li></ul></div></div><div id="秋田戦争(秋田・庄内戊辰戦争)" style="font-size:110%;margin:0 6em"><a href="/wiki/%E7%A7%8B%E7%94%B0%E6%88%A6%E4%BA%89" title="秋田戦争">秋田戦争</a>(秋田・庄内戊辰戦争)</div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#38b48b;width:1%"><a href="/wiki/%E5%BA%84%E5%86%85%E6%88%8A%E8%BE%B0%E6%88%A6%E4%BA%89%E6%98%A5%E3%81%AE%E9%99%A3" title="庄内戊辰戦争春の陣">春の陣</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <p><a href="/wiki/%E6%9F%B4%E6%A9%8B%E4%BA%8B%E4%BB%B6" title="柴橋事件">柴橋事件</a>|<a href="/wiki/%E5%A4%A9%E7%AB%A5%E3%81%AE%E6%88%A6%E3%81%84" title="天童の戦い">天童の戦い</a>|<a href="/wiki/%E5%85%A5%E9%96%93%E6%A3%AE%E7%95%91%E3%81%AE%E6%88%A6%E3%81%84" title="入間森畑の戦い">入間森畑の戦い</a>|<a href="/wiki/%E7%A7%8B%E7%94%B0%E5%8F%A3%E3%81%AE%E6%88%A6%E3%81%84" title="秋田口の戦い">秋田口の戦い</a> </p> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#38b48b;width:1%">山道口</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <p><a href="/wiki/%E9%87%91%E5%B1%B1%E3%81%AE%E6%88%A6%E3%81%84" title="金山の戦い">金山の戦い</a>|<a href="/wiki/%E6%B8%85%E5%B7%9D%E5%8F%A3%E3%81%AE%E6%88%A6%E3%81%84" title="清川口の戦い">清川口の戦い</a>|<a href="/wiki/%E8%88%9F%E5%BD%A2%E3%81%AE%E6%88%A6%E3%81%84" title="舟形の戦い">舟形の戦い</a>|<a href="/wiki/%E6%96%B0%E5%BA%84%E3%81%AE%E6%88%A6%E3%81%84" title="新庄の戦い">新庄の戦い</a>|<a href="/wiki/%E9%8A%80%E5%B1%B1%E8%B6%8A%E3%81%AE%E6%88%A6%E3%81%84" title="銀山越の戦い">銀山越の戦い</a>|<a href="/wiki/%E4%B8%AD%E6%9D%91%E8%B6%8A%E3%81%AE%E6%88%A6%E3%81%84" title="中村越の戦い">中村越の戦い</a>|<a href="/wiki/%E6%B9%AF%E6%B2%A2%E3%81%AE%E6%88%A6%E3%81%84" title="湯沢の戦い">湯沢の戦い</a>|<a href="/wiki/%E6%A8%AA%E6%89%8B%E3%81%AE%E6%88%A6%E3%81%84" title="横手の戦い">横手の戦い</a>|<a href="/wiki/%E8%A7%92%E9%96%93%E5%B7%9D%E3%81%AE%E6%88%A6%E3%81%84" title="角間川の戦い">角間川の戦い</a>|<a href="/wiki/%E7%A5%9E%E5%AE%AE%E5%AF%BA%E3%81%AE%E6%88%A6%E3%81%84" title="神宮寺の戦い">神宮寺の戦い</a>|<a href="/wiki/%E8%8A%B1%E9%A4%A8%E3%81%AE%E6%88%A6%E3%81%84" title="花館の戦い">花館の戦い</a>|<a href="/wiki/%E8%A7%92%E9%A4%A8%E3%81%AE%E6%88%A6%E3%81%84" title="角館の戦い">角館の戦い</a> </p> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#38b48b;width:1%">海道口</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <p><a href="/wiki/%E4%B8%89%E5%B4%8E%E5%B3%A0%E3%81%AE%E6%88%A6%E3%81%84" title="三崎峠の戦い">三崎峠の戦い</a>|<a href="/wiki/%E9%9B%84%E7%89%A9%E5%B7%9D%E6%B8%A1%E6%B2%B3%E4%BD%9C%E6%88%A6" title="雄物川渡河作戦">雄物川渡河作戦</a>|<a href="/wiki/%E5%88%88%E5%92%8C%E9%87%8E%E3%81%AE%E6%88%A6%E3%81%84" title="刈和野の戦い">刈和野の戦い</a>|<a href="/wiki/%E6%A4%BF%E5%8F%B0%E3%81%AE%E5%A4%A7%E4%BC%9A%E6%88%A6" title="椿台の大会戦">椿台の大会戦</a>|<a href="/wiki/%E5%88%88%E5%92%8C%E9%87%8E%E5%A5%AA%E5%9B%9E%E6%88%A6" title="刈和野奪回戦">刈和野奪回戦</a> </p> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#38b48b;width:1%">南部・秋田戦線</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <p><a href="/wiki/%E5%8D%81%E4%BA%8C%E6%89%80%E3%81%AE%E6%88%A6%E3%81%84" title="十二所の戦い">十二所の戦い</a>|<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E9%A4%A8%E5%9F%8E%E6%94%BB%E5%9F%8E%E6%88%A6" title="大館城攻城戦">大館城攻城戦</a>|<a href="/wiki/%E3%81%8D%E3%81%BF%E3%81%BE%E3%81%A1%E9%98%AA%E5%91%A8%E8%BE%BA%E3%81%AE%E6%88%A6%E3%81%84" title="きみまち阪周辺の戦い">きみまち阪周辺の戦い</a>|<a href="/wiki/%E5%B2%A9%E7%80%AC%E4%BC%9A%E6%88%A6" title="岩瀬会戦">岩瀬会戦</a>|<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E9%A4%A8%E5%91%A8%E8%BE%BA%E3%81%AE%E6%88%A6%E3%81%84" title="大館周辺の戦い">大館周辺の戦い</a>|<a href="/wiki/%E7%94%9F%E4%BF%9D%E5%86%85%E5%8F%A3%E3%81%AE%E6%88%A6%E3%81%84" title="生保内口の戦い">生保内口の戦い</a>|<a href="/wiki/%E9%9B%AB%E7%9F%B3%E3%83%BB%E6%A9%8B%E5%A0%B4%E5%8F%A3%E3%81%AE%E6%88%A6%E3%81%84" title="雫石・橋場口の戦い">雫石・橋場口の戦い</a> </p> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#38b48b;width:1%">その他</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <p><a href="/wiki/%E9%95%B7%E5%B2%A1%E5%B1%B1%E3%81%AE%E6%88%A6%E3%81%84" title="長岡山の戦い">長岡山の戦い</a>|<a href="/wiki/%E6%BF%81%E5%B7%9D%E7%84%BC%E8%A8%8E%E3%81%A1%E4%BA%8B%E4%BB%B6" title="濁川焼討ち事件">濁川焼討ち事件</a>|<a href="/wiki/%E9%87%8E%E8%BE%BA%E5%9C%B0%E6%88%A6%E4%BA%89" title="野辺地戦争">野辺地戦争</a> </p> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#38b48b;width:1%">関連項目</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <p><a href="/wiki/%E7%99%BD%E7%9F%B3%E4%BC%9A%E8%AD%B0" title="白石会議">白石会議</a>|<a href="/wiki/Template:%E5%A5%A5%E7%BE%BD%E8%B6%8A%E5%88%97%E8%97%A9%E5%90%8C%E7%9B%9F" title="Template:奥羽越列藩同盟">奥羽越列藩同盟</a> </p> </div></td></tr></tbody></table></div> </div></td></tr></tbody></table><div> </div></td></tr></tbody></table><div> </div></td></tr></tbody></table></div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Folder_Hexagonal_Icon.svg" class="mw-file-description" title="カテゴリ"><img alt="カテゴリ" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/16px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png" decoding="async" width="16" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/24px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/32px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png 2x" data-file-width="36" data-file-height="31" /></a></span> <a href="/wiki/Category:%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3" title="Category:江戸時代">カテゴリ</a></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox" aria-labelledby="江戸幕府将軍" style="border-collapse:collapse;padding:3px"><table class="nowraplinks hlist hlist-pipe mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="background:transparent;color:inherit;min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div style="float:left;width:6em;text-align:left"><div class="noprint plainlinks navbar hlist" style="white-space:nowrap;font-size:60%;font-weight:normal;background-color:transparent;padding:0;color:#000;;border:none;"><ul style="display:inline"><li><a href="/wiki/Template:%E6%B1%9F%E6%88%B8%E5%B9%95%E5%BA%9C%E5%B0%86%E8%BB%8D" title="Template:江戸幕府将軍"><span title="このテンプレートを表示します" style="font-size:125%;;;border:none;">表</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Template%E2%80%90%E3%83%8E%E3%83%BC%E3%83%88:%E6%B1%9F%E6%88%B8%E5%B9%95%E5%BA%9C%E5%B0%86%E8%BB%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="Template‐ノート:江戸幕府将軍 (存在しないページ)"><span title="このテンプレートのノートを表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">話</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E6%B1%9F%E6%88%B8%E5%B9%95%E5%BA%9C%E5%B0%86%E8%BB%8D&action=edit"><span title="このテンプレートを編集します。保存の前にプレビューを忘れずに。" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">編</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E6%B1%9F%E6%88%B8%E5%B9%95%E5%BA%9C%E5%B0%86%E8%BB%8D&action=history"><span title="このテンプレートの過去の版を表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">歴</span></a></li></ul></div></div><div id="江戸幕府将軍" style="font-size:110%;margin:0 6em"><a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E5%B0%86%E8%BB%8D%E4%B8%80%E8%A6%A7" title="徳川将軍一覧">江戸幕府将軍</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E5%AE%B6%E5%BA%B7" title="徳川家康">徳川家康</a><small>1603-1605</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E7%A7%80%E5%BF%A0" title="徳川秀忠">徳川秀忠</a><small>1605-1623</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E5%AE%B6%E5%85%89" title="徳川家光">徳川家光</a><small>1623-1651</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E5%AE%B6%E7%B6%B1" title="徳川家綱">徳川家綱</a><small>1651-1680</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E7%B6%B1%E5%90%89" title="徳川綱吉">徳川綱吉</a><small>1680-1709</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E5%AE%B6%E5%AE%A3" title="徳川家宣">徳川家宣</a><small>1709-1712</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E5%AE%B6%E7%B6%99" title="徳川家継">徳川家継</a><small>1713-1716</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E5%90%89%E5%AE%97" title="徳川吉宗">徳川吉宗</a><small>1716-1745</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E5%AE%B6%E9%87%8D" title="徳川家重">徳川家重</a><small>1745-1760</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E5%AE%B6%E6%B2%BB" title="徳川家治">徳川家治</a><small>1760-1786</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E5%AE%B6%E6%96%89" title="徳川家斉">徳川家斉</a><small>1787-1837</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E5%AE%B6%E6%85%B6" title="徳川家慶">徳川家慶</a><small>1837-1853</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E5%AE%B6%E5%AE%9A" title="徳川家定">徳川家定</a><small>1853-1858</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E5%AE%B6%E8%8C%82" title="徳川家茂">徳川家茂</a><small>1858-1866</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%BE%B3%E5%B7%9D%E6%85%B6%E5%96%9C" title="徳川慶喜">徳川慶喜</a><small>1867-1868</small></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Folder_Hexagonal_Icon.svg" class="mw-file-description" title="カテゴリ"><img alt="カテゴリ" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/16px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png" decoding="async" width="16" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/24px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/32px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png 2x" data-file-width="36" data-file-height="31" /></a></span> <a href="/wiki/Category:%E6%B1%9F%E6%88%B8%E5%B9%95%E5%BA%9C%E3%81%AE%E5%BE%81%E5%A4%B7%E5%A4%A7%E5%B0%86%E8%BB%8D" title="Category:江戸幕府の征夷大将軍">カテゴリ</a></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox" aria-labelledby="江戸幕府大老" style="border-collapse:collapse;padding:3px"><table class="nowraplinks hlist hlist-pipe mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="background:transparent;color:inherit;min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div style="float:left;width:6em;text-align:left"><div class="noprint plainlinks navbar hlist" style="white-space:nowrap;font-size:60%;font-weight:normal;background-color:transparent;padding:0;color:#000;;border:none;"><ul style="display:inline"><li><a href="/wiki/Template:%E6%B1%9F%E6%88%B8%E5%B9%95%E5%BA%9C%E5%A4%A7%E8%80%81" title="Template:江戸幕府大老"><span title="このテンプレートを表示します" style="font-size:125%;;;border:none;">表</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Template%E2%80%90%E3%83%8E%E3%83%BC%E3%83%88:%E6%B1%9F%E6%88%B8%E5%B9%95%E5%BA%9C%E5%A4%A7%E8%80%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Template‐ノート:江戸幕府大老 (存在しないページ)"><span title="このテンプレートのノートを表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">話</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E6%B1%9F%E6%88%B8%E5%B9%95%E5%BA%9C%E5%A4%A7%E8%80%81&action=edit"><span title="このテンプレートを編集します。保存の前にプレビューを忘れずに。" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">編</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E6%B1%9F%E6%88%B8%E5%B9%95%E5%BA%9C%E5%A4%A7%E8%80%81&action=history"><span title="このテンプレートの過去の版を表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">歴</span></a></li></ul></div></div><div id="江戸幕府大老" style="font-size:110%;margin:0 6em"><a href="/wiki/%E6%B1%9F%E6%88%B8%E5%B9%95%E5%BA%9C" title="江戸幕府">江戸幕府</a><a href="/wiki/%E5%A4%A7%E8%80%81" title="大老">大老</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E4%BA%95%E4%BC%8A%E7%9B%B4%E5%AD%9D" title="井伊直孝">井伊直孝</a><small>1632頃-?</small></li> <li><a href="/wiki/%E9%85%92%E4%BA%95%E5%BF%A0%E4%B8%96" title="酒井忠世">酒井忠世</a><small>1636</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%9C%9F%E4%BA%95%E5%88%A9%E5%8B%9D" title="土井利勝">土井利勝</a><small>1638-1644</small></li> <li><a href="/wiki/%E9%85%92%E4%BA%95%E5%BF%A0%E5%8B%9D_(%E5%B0%8F%E6%B5%9C%E8%97%A9%E4%B8%BB)" title="酒井忠勝 (小浜藩主)">酒井忠勝</a><small>1638-1656</small></li> <li><a href="/wiki/%E9%85%92%E4%BA%95%E5%BF%A0%E6%B8%85" title="酒井忠清">酒井忠清</a><small>1666-1680</small></li> <li><a href="/wiki/%E4%BA%95%E4%BC%8A%E7%9B%B4%E6%BE%84" title="井伊直澄">井伊直澄</a><small>1668-1676</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%A0%80%E7%94%B0%E6%AD%A3%E4%BF%8A" title="堀田正俊">堀田正俊</a><small>1681-1684</small></li> <li><a href="/wiki/%E4%BA%95%E4%BC%8A%E7%9B%B4%E8%88%88" title="井伊直興">井伊直興</a><small>1697-1700</small></li> <li><a href="/wiki/%E4%BA%95%E4%BC%8A%E7%9B%B4%E8%88%88" title="井伊直興">井伊直該<small>(再任)</small></a><small>1711-1714</small></li> <li><a href="/wiki/%E4%BA%95%E4%BC%8A%E7%9B%B4%E5%B9%B8" title="井伊直幸">井伊直幸</a><small>1784-1787</small></li> <li><a href="/wiki/%E4%BA%95%E4%BC%8A%E7%9B%B4%E4%BA%AE" title="井伊直亮">井伊直亮</a><small>1835-1841</small></li> <li><a href="/wiki/%E4%BA%95%E4%BC%8A%E7%9B%B4%E5%BC%BC" title="井伊直弼">井伊直弼</a><small>1858-1860</small></li> <li><a href="/wiki/%E9%85%92%E4%BA%95%E5%BF%A0%E7%B8%BE" title="酒井忠績">酒井忠績</a><small>1865</small></li> <li><small>(幕府廃止により廃職)</small></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Folder_Hexagonal_Icon.svg" class="mw-file-description" title="カテゴリ"><img alt="カテゴリ" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/16px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png" decoding="async" width="16" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/24px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/32px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png 2x" data-file-width="36" data-file-height="31" /></a></span> <a href="/wiki/Category:%E6%B1%9F%E6%88%B8%E5%B9%95%E5%BA%9C%E5%A4%A7%E8%80%81" title="Category:江戸幕府大老">カテゴリ</a></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox" aria-labelledby="江戸幕府老中首座" style="border-collapse:collapse;padding:3px"><table class="nowraplinks hlist hlist-pipe mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="background:transparent;color:inherit;min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div style="float:left;width:6em;text-align:left"><div class="noprint plainlinks navbar hlist" style="white-space:nowrap;font-size:60%;font-weight:normal;background-color:transparent;padding:0;color:#000;;border:none;"><ul style="display:inline"><li><a href="/wiki/Template:%E6%B1%9F%E6%88%B8%E5%B9%95%E5%BA%9C%E8%80%81%E4%B8%AD%E9%A6%96%E5%BA%A7" title="Template:江戸幕府老中首座"><span title="このテンプレートを表示します" style="font-size:125%;;;border:none;">表</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Template%E2%80%90%E3%83%8E%E3%83%BC%E3%83%88:%E6%B1%9F%E6%88%B8%E5%B9%95%E5%BA%9C%E8%80%81%E4%B8%AD%E9%A6%96%E5%BA%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="Template‐ノート:江戸幕府老中首座 (存在しないページ)"><span title="このテンプレートのノートを表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">話</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E6%B1%9F%E6%88%B8%E5%B9%95%E5%BA%9C%E8%80%81%E4%B8%AD%E9%A6%96%E5%BA%A7&action=edit"><span title="このテンプレートを編集します。保存の前にプレビューを忘れずに。" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">編</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E6%B1%9F%E6%88%B8%E5%B9%95%E5%BA%9C%E8%80%81%E4%B8%AD%E9%A6%96%E5%BA%A7&action=history"><span title="このテンプレートの過去の版を表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">歴</span></a></li></ul></div></div><div id="江戸幕府老中首座" style="font-size:110%;margin:0 6em"><a href="/wiki/%E6%B1%9F%E6%88%B8%E5%B9%95%E5%BA%9C" title="江戸幕府">江戸幕府</a><a href="/wiki/%E8%80%81%E4%B8%AD" title="老中">老中首座</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">徳川家康時代</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E6%9C%AC%E5%A4%9A%E6%AD%A3%E4%BF%A1" title="本多正信">本多正信</a>(1603 - 1616)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">徳川秀忠時代</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E6%9C%AC%E5%A4%9A%E6%AD%A3%E4%BF%A1" title="本多正信">本多正信</a>(1603 - 1616)</li> <li><a href="/wiki/%E9%85%92%E4%BA%95%E5%BF%A0%E4%B8%96" title="酒井忠世">酒井忠世</a>(1616 - 1634)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">徳川家光時代</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E9%85%92%E4%BA%95%E5%BF%A0%E4%B8%96" title="酒井忠世">酒井忠世</a>(1616 - 1634)</li> <li><a href="/wiki/%E5%9C%9F%E4%BA%95%E5%88%A9%E5%8B%9D" title="土井利勝">土井利勝</a>(1634 - 1638)</li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E4%BF%A1%E7%B6%B1" title="松平信綱">松平信綱</a>(1638 - 1653)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">徳川家綱時代</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E4%BF%A1%E7%B6%B1" title="松平信綱">松平信綱</a>(1638 - 1653)</li> <li><a href="/wiki/%E9%85%92%E4%BA%95%E5%BF%A0%E6%B8%85" title="酒井忠清">酒井忠清</a>(1653 - 1666)</li> <li><a href="/wiki/%E9%98%BF%E9%83%A8%E5%BF%A0%E7%A7%8B" title="阿部忠秋">阿部忠秋</a>(1666 - 1671)</li> <li><a href="/wiki/%E7%A8%B2%E8%91%89%E6%AD%A3%E5%89%87" title="稲葉正則">稲葉正則</a>(1671 - 1681)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">徳川綱吉時代</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E7%A8%B2%E8%91%89%E6%AD%A3%E5%89%87" title="稲葉正則">稲葉正則</a>(1671 - 1681)</li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%A7%E4%B9%85%E4%BF%9D%E5%BF%A0%E6%9C%9D" title="大久保忠朝">大久保忠朝</a>(1681 - 1698)</li> <li><a href="/wiki/%E9%98%BF%E9%83%A8%E6%AD%A3%E6%AD%A6" title="阿部正武">阿部正武</a>(1698 - 1704)</li> <li><a href="/wiki/%E5%9C%9F%E5%B1%8B%E6%94%BF%E7%9B%B4" title="土屋政直">土屋政直</a>(1704 - 1718)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">徳川家宣・家継時代</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E5%9C%9F%E5%B1%8B%E6%94%BF%E7%9B%B4" title="土屋政直">土屋政直</a>(1704 - 1718)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">徳川吉宗時代</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E5%9C%9F%E5%B1%8B%E6%94%BF%E7%9B%B4" title="土屋政直">土屋政直</a>(1704 - 1718)</li> <li><a href="/wiki/%E4%BA%95%E4%B8%8A%E6%AD%A3%E5%B2%91" title="井上正岑">井上正岑</a>(1718 - 1722)</li> <li><a href="/wiki/%E6%88%B8%E7%94%B0%E5%BF%A0%E7%9C%9F" title="戸田忠真">戸田忠真</a>(1722 - 1729)</li> <li><a href="/wiki/%E6%B0%B4%E9%87%8E%E5%BF%A0%E4%B9%8B" title="水野忠之">水野忠之</a>(1729 - 1730)</li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E4%B9%97%E9%82%91" title="松平乗邑">松平乗邑</a>(1730 - 1745)</li> <li><a href="/wiki/%E9%85%92%E4%BA%95%E5%BF%A0%E6%81%AD" title="酒井忠恭">酒井忠恭</a>(1745 - 1749)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">徳川家重時代</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E9%85%92%E4%BA%95%E5%BF%A0%E6%81%AD" title="酒井忠恭">酒井忠恭</a>(1745 - 1749)</li> <li><a href="/wiki/%E5%A0%80%E7%94%B0%E6%AD%A3%E4%BA%AE" title="堀田正亮">堀田正亮</a>(1749 - 1761)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">徳川家治時代</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E5%A0%80%E7%94%B0%E6%AD%A3%E4%BA%AE" title="堀田正亮">堀田正亮</a>(1749 - 1761)</li> <li><a href="/wiki/%E9%85%92%E4%BA%95%E5%BF%A0%E5%AF%84" title="酒井忠寄">酒井忠寄</a>(1761 - 1764)</li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E6%AD%A6%E5%85%83" title="松平武元">松平武元</a>(1764 - 1779)</li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E8%BC%9D%E9%AB%98" title="松平輝高">松平輝高</a>(1779 - 1781)</li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E5%BA%B7%E7%A6%8F" title="松平康福">松平康福</a>(1781 - 1787)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">徳川家斉時代</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E5%AE%9A%E4%BF%A1" title="松平定信">松平定信</a>(1787 - 1793)</li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E4%BF%A1%E6%98%8E_(%E4%B8%89%E6%B2%B3%E5%90%89%E7%94%B0%E8%97%A9%E4%B8%BB)" title="松平信明 (三河吉田藩主)">松平信明</a>(1793 - 1803)</li> <li><a href="/wiki/%E6%88%B8%E7%94%B0%E6%B0%8F%E6%95%99" title="戸田氏教">戸田氏教</a>(1803 - 1806)</li> <li><a href="/wiki/%E7%89%A7%E9%87%8E%E5%BF%A0%E7%B2%BE" title="牧野忠精">牧野忠精</a>(1806)</li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E4%BF%A1%E6%98%8E_(%E4%B8%89%E6%B2%B3%E5%90%89%E7%94%B0%E8%97%A9%E4%B8%BB)" title="松平信明 (三河吉田藩主)">松平信明</a>(1806 - 1817)</li> <li><a href="/wiki/%E5%9C%9F%E4%BA%95%E5%88%A9%E5%8E%9A" title="土井利厚">土井利厚</a>(1817 - 1822)</li> <li><a href="/wiki/%E9%9D%92%E5%B1%B1%E5%BF%A0%E8%A3%95" title="青山忠裕">青山忠裕</a>(1822 - 1835)</li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%A7%E4%B9%85%E4%BF%9D%E5%BF%A0%E7%9C%9F" title="大久保忠真">大久保忠真</a>(1835 - 1837)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">徳川家慶時代</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E4%B9%97%E5%AF%9B" title="松平乗寛">松平乗寛</a>(1837 - 1839)</li> <li><a href="/wiki/%E6%B0%B4%E9%87%8E%E5%BF%A0%E9%82%A6" title="水野忠邦">水野忠邦</a>(1839 - 1843)</li> <li><a href="/wiki/%E5%9C%9F%E4%BA%95%E5%88%A9%E4%BD%8D" title="土井利位">土井利位</a>(1843 - 1844)</li> <li><a href="/wiki/%E6%B0%B4%E9%87%8E%E5%BF%A0%E9%82%A6" title="水野忠邦">水野忠邦</a>(1844 - 1845)</li> <li><a href="/wiki/%E9%98%BF%E9%83%A8%E6%AD%A3%E5%BC%98" title="阿部正弘">阿部正弘</a>(1845 - 1855)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">徳川家定時代</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E9%98%BF%E9%83%A8%E6%AD%A3%E5%BC%98" title="阿部正弘">阿部正弘</a>(1845 - 1855)</li> <li><a href="/wiki/%E5%A0%80%E7%94%B0%E6%AD%A3%E7%9D%A6" title="堀田正睦">堀田正睦</a>(1855 - 1858)</li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%AA%E7%94%B0%E8%B3%87%E5%A7%8B" title="太田資始">太田資始</a>(1858 - 1859)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">徳川家茂時代</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E5%A4%AA%E7%94%B0%E8%B3%87%E5%A7%8B" title="太田資始">太田資始</a>(1858 - 1859)</li> <li><a href="/wiki/%E9%96%93%E9%83%A8%E8%A9%AE%E5%8B%9D" title="間部詮勝">間部詮勝</a>(1859)</li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E4%B9%97%E5%85%A8" title="松平乗全">松平乗全</a>(1859 - 1860)</li> <li><a href="/wiki/%E4%B9%85%E4%B8%96%E5%BA%83%E5%91%A8" title="久世広周">久世広周</a>(1860 - 1862)</li> <li><a href="/wiki/%E8%84%87%E5%9D%82%E5%AE%89%E5%AE%85" title="脇坂安宅">脇坂安宅</a>(1862)</li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E4%BF%A1%E7%BE%A9_(%E4%B8%B9%E6%B3%A2%E4%BA%80%E5%B1%B1%E8%97%A9%E4%B8%BB)" title="松平信義 (丹波亀山藩主)">松平信義</a>(1862 - 1863)</li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%AA%E7%94%B0%E8%B3%87%E5%A7%8B" title="太田資始">太田資始</a>(1863)</li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E4%BF%A1%E7%BE%A9_(%E4%B8%B9%E6%B3%A2%E4%BA%80%E5%B1%B1%E8%97%A9%E4%B8%BB)" title="松平信義 (丹波亀山藩主)">松平信義</a>(1863)</li> <li><a href="/wiki/%E9%85%92%E4%BA%95%E5%BF%A0%E7%B8%BE" title="酒井忠績">酒井忠績</a>(1863 - 1864)</li> <li><a href="/wiki/%E6%B0%B4%E9%87%8E%E5%BF%A0%E7%B2%BE" title="水野忠精">水野忠精</a>(1864)</li> <li><a href="/wiki/%E6%9C%AC%E5%A4%9A%E5%BF%A0%E6%B0%91" title="本多忠民">本多忠民</a>(1864 - 1865)</li> <li><a href="/wiki/%E6%B0%B4%E9%87%8E%E5%BF%A0%E7%B2%BE" title="水野忠精">水野忠精</a>(1865 - 1866)</li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BF%E5%80%89%E5%8B%9D%E9%9D%99" title="板倉勝静">板倉勝静</a>(1866 - 1867)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">徳川慶喜時代</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E6%9D%BF%E5%80%89%E5%8B%9D%E9%9D%99" title="板倉勝静">板倉勝静</a>(1866 - 1867)</li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BE%E5%B9%B3%E5%AE%9A%E6%98%AD" title="松平定昭">松平定昭</a>(1867)</li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%BF%E5%80%89%E5%8B%9D%E9%9D%99" title="板倉勝静">板倉勝静</a>(1867)</li> <li><a href="/wiki/%E9%85%92%E4%BA%95%E5%BF%A0%E6%83%87" title="酒井忠惇">酒井忠惇</a>(1867 - 1868)</li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox" aria-labelledby="日本の歴史_(1603年-1868年)" style="border-collapse:collapse;padding:3px"><table class="nowraplinks hlist hlist-pipe mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="background:transparent;color:inherit;min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div style="float:left;width:6em;text-align:left"><div class="noprint plainlinks navbar hlist" style="white-space:nowrap;font-size:60%;font-weight:normal;background-color:transparent;padding:0;color:#000;;border:none;"><ul style="display:inline"><li><a href="/wiki/Template:%E6%97%A5%E6%9C%AC%E3%81%AE%E6%AD%B4%E5%8F%B2%E4%B8%80%E8%A6%A7" title="Template:日本の歴史一覧"><span title="このテンプレートを表示します" style="font-size:125%;;;border:none;">表</span></a></li><li><a href="/wiki/Template%E2%80%90%E3%83%8E%E3%83%BC%E3%83%88:%E6%97%A5%E6%9C%AC%E3%81%AE%E6%AD%B4%E5%8F%B2%E4%B8%80%E8%A6%A7" title="Template‐ノート:日本の歴史一覧"><span title="このテンプレートのノートを表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">話</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E6%97%A5%E6%9C%AC%E3%81%AE%E6%AD%B4%E5%8F%B2%E4%B8%80%E8%A6%A7&action=edit"><span title="このテンプレートを編集します。保存の前にプレビューを忘れずに。" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">編</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E6%97%A5%E6%9C%AC%E3%81%AE%E6%AD%B4%E5%8F%B2%E4%B8%80%E8%A6%A7&action=history"><span title="このテンプレートの過去の版を表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">歴</span></a></li></ul></div></div><div id="日本の歴史_(1603年-1868年)" style="font-size:110%;margin:0 6em"><a href="/wiki/%E6%97%A5%E6%9C%AC%E3%81%AE%E6%AD%B4%E5%8F%B2" title="日本の歴史">日本の歴史</a> (1603年-1868年)</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E6%97%A5%E6%9C%AC%E5%88%97%E5%B3%B6%E3%81%AE%E6%97%A7%E7%9F%B3%E5%99%A8%E6%99%82%E4%BB%A3" title="日本列島の旧石器時代">旧石器時代</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%B8%84%E6%96%87%E6%99%82%E4%BB%A3" title="縄文時代">縄文時代</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%BC%A5%E7%94%9F%E6%99%82%E4%BB%A3" title="弥生時代">弥生時代</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%8F%A4%E5%A2%B3%E6%99%82%E4%BB%A3" title="古墳時代">古墳時代</a> <ul><li><a href="/wiki/%E5%A4%A7%E5%92%8C%E6%99%82%E4%BB%A3" title="大和時代">大和時代</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%E9%A3%9B%E9%B3%A5%E6%99%82%E4%BB%A3" title="飛鳥時代">飛鳥時代</a><small>:592年-710年</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%A5%88%E8%89%AF%E6%99%82%E4%BB%A3" title="奈良時代">奈良時代</a><small>:710年-794年</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%B9%B3%E5%AE%89%E6%99%82%E4%BB%A3" title="平安時代">平安時代</a><small>:794年-1185年</small></li> <li><a href="/wiki/%E9%8E%8C%E5%80%89%E6%99%82%E4%BB%A3" title="鎌倉時代">鎌倉時代</a><small>:1185年-1333年</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%BB%BA%E6%AD%A6%E3%81%AE%E6%96%B0%E6%94%BF" title="建武の新政">建武の新政</a><small>:1333年-1336年</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%AE%A4%E7%94%BA%E6%99%82%E4%BB%A3" title="室町時代">室町時代</a><small>:1336年-1573年</small> <ul><li><a href="/wiki/%E5%8D%97%E5%8C%97%E6%9C%9D%E6%99%82%E4%BB%A3_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)" title="南北朝時代 (日本)">南北朝時代</a><small>:1337年-1392年</small></li> <li><a href="/wiki/%E6%88%A6%E5%9B%BD%E6%99%82%E4%BB%A3_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)" title="戦国時代 (日本)">戦国時代</a><small>:1467年/1493年-1573年</small></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%E5%AE%89%E5%9C%9F%E6%A1%83%E5%B1%B1%E6%99%82%E4%BB%A3" title="安土桃山時代">安土桃山時代</a><small>:1573年-1603年</small></li> <li><a class="mw-selflink selflink">江戸時代</a><small>:1603年-1868年</small> <ul><li><a href="/wiki/%E5%B9%95%E6%9C%AB" title="幕末">幕末</a><small>:1853年-1868年</small></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%E6%98%8E%E6%B2%BB" title="明治">明治時代</a><small>:1868年-1912年</small></li> <li><a href="/wiki/%E5%A4%A7%E6%AD%A3" title="大正">大正時代</a><small>:1912年-1926年</small></li> <li><a href="/wiki/%E6%98%AD%E5%92%8C" title="昭和">昭和時代</a><small>:1926年-1989年</small> <ul><li><a href="/wiki/%E9%80%A3%E5%90%88%E5%9B%BD%E8%BB%8D%E5%8D%A0%E9%A0%98%E4%B8%8B%E3%81%AE%E6%97%A5%E6%9C%AC" title="連合国軍占領下の日本">連合国軍占領下</a><small>:1945年-1952年</small></li> <li><a href="/wiki/%E9%80%A3%E5%90%88%E5%9B%BD%E8%BB%8D%E5%8D%A0%E9%A0%98%E6%9C%9F%E5%BE%8C%E3%81%AE%E6%97%A5%E6%9C%AC" title="連合国軍占領期後の日本">連合国軍占領後</a><small>:1952年-1989年</small></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%E5%B9%B3%E6%88%90" title="平成">平成時代</a><small>:1989年-2019年</small></li> <li><a href="/wiki/%E4%BB%A4%E5%92%8C" title="令和">令和時代</a><small>:2019年-</small></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Folder_Hexagonal_Icon.svg" class="mw-file-description" title="カテゴリ"><img alt="カテゴリ" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/16px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png" decoding="async" width="16" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/24px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/32px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png 2x" data-file-width="36" data-file-height="31" /></a></span> <a href="/wiki/Category:%E6%97%A5%E6%9C%AC%E3%81%AE%E6%AD%B4%E5%8F%B2_(%E6%99%82%E4%BB%A3%E5%88%A5)" title="Category:日本の歴史 (時代別)">カテゴリ</a></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox authority-control" aria-label="Navbox" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Help:%E5%85%B8%E6%8B%A0%E7%AE%A1%E7%90%86" title="Help:典拠管理">典拠管理データベース</a>: 国立図書館 <span class="mw-valign-text-top noprint" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q184963#identifiers" title="ウィキデータを編集"><img alt="ウィキデータを編集" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/15px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/20px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4241588-3">ドイツ</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007529236105171">イスラエル</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/sh85069473">アメリカ</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00568291">日本</a></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐api‐ext.codfw.main‐6c5f746459‐8slwn Cached time: 20250212083315 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 1.757 seconds Real time usage: 1.992 seconds Preprocessor visited node count: 48135/1000000 Post‐expand include size: 1292332/2097152 bytes Template argument size: 81466/2097152 bytes Highest expansion depth: 26/100 Expensive parser function count: 5/500 Unstrip recursion depth: 1/20 Unstrip post‐expand size: 158643/5000000 bytes Lua time usage: 0.334/10.000 seconds Lua memory usage: 3647477/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 1/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 1319.836 1 -total 40.46% 534.042 2 Template:Reflist 25.17% 332.196 21 Template:Cite_book 23.78% 313.867 20 Template:Citation/core-ja-jp 22.41% 295.777 33 Template:Navbox 14.43% 190.480 36 Template:Cite_web 13.38% 176.601 37 Template:ISBN 10.58% 139.587 1 Template:江戸時代 10.36% 136.793 1 Template:Navbox_with_collapsible_groups 8.57% 113.152 42 Template:Catalog_lookup_link --> <!-- Saved in parser cache with key jawiki:pcache:2740:|#|:idhash:canonical and timestamp 20250212083348 and revision id 103717213. Rendering was triggered because: page-edit --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">「<a dir="ltr" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=江戸時代&oldid=103717213">https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=江戸時代&oldid=103717213</a>」から取得</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%82%AB%E3%83%86%E3%82%B4%E3%83%AA" title="特別:カテゴリ">カテゴリ</a>: <ul><li><a href="/wiki/Category:%E6%97%A5%E6%9C%AC%E3%81%AE%E6%AD%B4%E5%8F%B2_(%E6%99%82%E4%BB%A3%E5%88%A5)" title="Category:日本の歴史 (時代別)">日本の歴史 (時代別)</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3" title="Category:江戸時代">江戸時代</a></li><li><a href="/wiki/Category:17%E4%B8%96%E7%B4%80%E3%81%AE%E6%97%A5%E6%9C%AC" title="Category:17世紀の日本">17世紀の日本</a></li><li><a href="/wiki/Category:18%E4%B8%96%E7%B4%80%E3%81%AE%E6%97%A5%E6%9C%AC" title="Category:18世紀の日本">18世紀の日本</a></li><li><a href="/wiki/Category:19%E4%B8%96%E7%B4%80%E3%81%AE%E6%97%A5%E6%9C%AC" title="Category:19世紀の日本">19世紀の日本</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">隠しカテゴリ: <ul><li><a href="/wiki/Category:%E5%87%BA%E5%85%B8%E3%82%92%E5%BF%85%E8%A6%81%E3%81%A8%E3%81%99%E3%82%8B%E8%A8%98%E8%BF%B0%E3%81%AE%E3%81%82%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B/2023%E5%B9%B42%E6%9C%88" title="Category:出典を必要とする記述のある記事/2023年2月">出典を必要とする記述のある記事/2023年2月</a></li><li><a href="/wiki/Category:Div_col%E3%81%A74%E5%88%97%E4%BB%A5%E4%B8%8A%E3%82%92%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%97%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8" title="Category:Div colで4列以上を指定しているページ">Div colで4列以上を指定しているページ</a></li><li><a href="/wiki/Category:GND%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:GND識別子が指定されている記事">GND識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:J9U%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:J9U識別子が指定されている記事">J9U識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:LCCN%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:LCCN識別子が指定されている記事">LCCN識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:NDL%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:NDL識別子が指定されている記事">NDL識別子が指定されている記事</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> 最終更新 2025年2月12日 (水) 08:33 (日時は<a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E5%80%8B%E4%BA%BA%E8%A8%AD%E5%AE%9A#mw-prefsection-rendering" title="特別:個人設定">個人設定</a>で未設定ならば<a href="/wiki/%E5%8D%94%E5%AE%9A%E4%B8%96%E7%95%8C%E6%99%82" title="協定世界時">UTC</a>)。</li> <li id="footer-info-copyright">テキストは<a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ja">クリエイティブ・コモンズ 表示-継承ライセンス</a>のもとで利用できます。追加の条件が適用される場合があります。詳細については<a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">利用規約</a>を参照してください。</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/ja">プライバシー・ポリシー</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:%E3%82%A6%E3%82%A3%E3%82%AD%E3%83%9A%E3%83%87%E3%82%A3%E3%82%A2%E3%81%AB%E3%81%A4%E3%81%84%E3%81%A6">ウィキペディアについて</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:%E5%85%8D%E8%B2%AC%E4%BA%8B%E9%A0%85">免責事項</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">行動規範</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">開発者</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/ja.wikipedia.org">統計</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookieに関する声明</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//ja.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">モバイルビュー</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>検索</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Wikipedia内を検索"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="特別:検索"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">検索</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="目次" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="目次の表示・非表示を切り替え" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">目次の表示・非表示を切り替え</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">江戸時代</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>62の言語版</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>話題追加</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-6cbb6cdfc4-nzthm","wgBackendResponseTime":135,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"1.757","walltime":"1.992","ppvisitednodes":{"value":48135,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":1292332,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":81466,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":26,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":5,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":158643,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 1319.836 1 -total"," 40.46% 534.042 2 Template:Reflist"," 25.17% 332.196 21 Template:Cite_book"," 23.78% 313.867 20 Template:Citation/core-ja-jp"," 22.41% 295.777 33 Template:Navbox"," 14.43% 190.480 36 Template:Cite_web"," 13.38% 176.601 37 Template:ISBN"," 10.58% 139.587 1 Template:江戸時代"," 10.36% 136.793 1 Template:Navbox_with_collapsible_groups"," 8.57% 113.152 42 Template:Catalog_lookup_link"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.334","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":3647477,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-api-ext.codfw.main-6c5f746459-8slwn","timestamp":"20250212083315","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u6c5f\u6238\u6642\u4ee3","url":"https:\/\/ja.wikipedia.org\/wiki\/%E6%B1%9F%E6%88%B8%E6%99%82%E4%BB%A3","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q184963","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q184963","author":{"@type":"Organization","name":"\u30a6\u30a3\u30ad\u30e1\u30c7\u30a3\u30a2\u30d7\u30ed\u30b8\u30a7\u30af\u30c8\u3078\u306e\u8ca2\u732e\u8005"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"\u30a6\u30a3\u30ad\u30e1\u30c7\u30a3\u30a2\u8ca1\u56e3","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2003-02-23T03:27:01Z","dateModified":"2025-02-12T08:33:13Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/4\/4a\/Mitsubaaoi.svg","headline":"\u65e5\u672c\u306e\u6b74\u53f2\u306b\u304a\u3044\u3066\u5fb3\u5ddd\u5c06\u8ecd\u5bb6\u304c\u65e5\u672c\u3092\u7d71\u6cbb\u3057\u3066\u3044\u305f\u6642\u4ee3\uff081603 - 1867\uff09"}</script> </body> </html>