CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="mk" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Алфа-честичка — Википедија</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )mkwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","јануари","февруари","март","април","мај","јуни","јули","август","септември","октомври","ноември","декември"],"wgRequestId":"c2bef5f6-477d-41f7-832d-334b247e3742","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Алфа-честичка","wgTitle":"Алфа-честичка","wgCurRevisionId":5276514,"wgRevisionId":5276514,"wgArticleId":962531,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Страници со небројчени аргументи за форматирање на бројки","CS1-одржување: повеќе имиња: список на автори","Статии со заглавни предлошки што водат до непостоечки страници","Хелиум","Зрачење", "Радиоактивност","Јонизирачко зрачење"],"wgPageViewLanguage":"mk","wgPageContentLanguage":"mk","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Алфа-честичка","wgRelevantArticleId":962531,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":2}}},"wgStableRevisionId":5276514,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"mk","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"mk"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":40000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage", "wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q103517","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgSiteNoticeId":"2.1"};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready", "ext.wikimediaBadges":"ready","ext.dismissableSiteNotice.styles":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking","ext.dismissableSiteNotice"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=mk&modules=ext.cite.styles%7Cext.dismissableSiteNotice.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=mk&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=mk&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Alpha_Decay.svg/1200px-Alpha_Decay.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="816"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Alpha_Decay.svg/800px-Alpha_Decay.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="544"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Alpha_Decay.svg/640px-Alpha_Decay.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="435"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Алфа-честичка — Википедија"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//mk.m.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Уреди" href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Википедија (mk)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//mk.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.mk"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Атом-тековник на Википедија" href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%A1%D0%BA%D0%BE%D1%80%D0%B5%D1%88%D0%BD%D0%B8%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Алфа-честичка rootpage-Алфа-честичка skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Прејди на содржината</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Мрежно место"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Главно мени" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Главно мени</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Главно мени</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">премести во страничникот</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">скриј</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Прегледник </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%93%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B0" title="Посети главна страница [z]" accesskey="z"><span>Главна страница</span></a></li><li id="n-Што-е-Википедија?" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%92%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%B4"><span>Што е Википедија?</span></a></li><li id="n-featuredcontent" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%98%D0%B7%D0%B1%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B8"><span>Избрана содржина</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%A1%D0%BB%D1%83%D1%87%D0%B0%D1%98%D0%BD%D0%B0" title="Вчитај случајна страница [x]" accesskey="x"><span>Случајна страница</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%9F%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BB" title="За проектот, што можете да направите, каде да најдете некои работи"><span>Портал</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-interaction" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-interaction" > <div class="vector-menu-heading"> технички </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-Тековни-настани" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%A2%D0%B5%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%BD%D0%B8_%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8"><span>Тековни настани</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%A1%D0%BA%D0%BE%D1%80%D0%B5%D1%88%D0%BD%D0%B8%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8" title="Список на скорешни промени на викито. [r]" accesskey="r"><span>Скорешни промени</span></a></li><li id="n-pump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%A1%D0%B5%D0%BB%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%87%D0%B5%D1%88%D0%BC%D0%B0"><span>Селска чешма</span></a></li><li id="n-Викисредби" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D1%81%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%B1%D0%B0"><span>Викисредби</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/Special:MyLanguage/Help:Contents" title="Место каде што може да се информирате."><span>Помош</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D0%93%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B0" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Википедија" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-sr.svg" style="width: 7.8125em; height: 1.4375em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Слободна енциклопедија" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-mk.svg" width="114" height="11" style="width: 7.125em; height: 0.6875em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%91%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%98" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Пребарај низ Википедија [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Пребарај</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Пребарајте по Википедија" aria-label="Пребарајте по Википедија" autocapitalize="sentences" title="Пребарај низ Википедија [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Специјална:Барај"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Пребарај</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Лични алатки"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Изглед"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Сменете ги големината на фонтот, ширината и бојата" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Изглед" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Изглед</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_mk.wikipedia.org&uselang=mk" class=""><span>Дарување</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%A1%D0%BE%D0%B7%D0%B4%D0%B0%D1%98%D0%9A%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%81%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0%D0%A1%D0%BC%D0%B5%D1%82%D0%BA%D0%B0&returnto=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0" title="Ви препорачуваме да направите сметка и да се најавите, иако тоа не е задолжително" class=""><span>Направи сметка</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%9D%D0%B0%D1%98%D0%B0%D0%B2%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5&returnto=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0" title="Ви препорачуваме да се најавите, иако тоа не е задолжително. [o]" accesskey="o" class=""><span>Најава</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Повеќе можности" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Лични алатки" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Лични алатки</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Корисничко мени" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_mk.wikipedia.org&uselang=mk"><span>Дарување</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%A1%D0%BE%D0%B7%D0%B4%D0%B0%D1%98%D0%9A%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%81%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0%D0%A1%D0%BC%D0%B5%D1%82%D0%BA%D0%B0&returnto=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0" title="Ви препорачуваме да направите сметка и да се најавите, иако тоа не е задолжително"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Направи сметка</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%9D%D0%B0%D1%98%D0%B0%D0%B2%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5&returnto=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0" title="Ви препорачуваме да се најавите, иако тоа не е задолжително. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Најава</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Страници за одјавени уредници <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BC%D0%BE%D1%88:%D0%92%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%B4" aria-label="Дознајте повеќе за уредувањето"><span>дознајте повеќе</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%9C%D0%BE%D0%B8%D0%9F%D1%80%D0%B8%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D1%81%D0%B8" title="Список на уредувања направени од оваа IP-адреса [y]" accesskey="y"><span>Придонеси</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%9C%D0%BE%D1%98%D0%A0%D0%B0%D0%B7%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80" title="Разговор за уредувањата од оваа IP-адреса [n]" accesskey="n"><span>Разговор</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><div id="mw-dismissablenotice-anonplace"></div><script>(function(){var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node){node.outerHTML="\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice\"\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-close\"\u003E[\u003Ca tabindex=\"0\" role=\"button\"\u003Eтргни\u003C/a\u003E]\u003C/div\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-body\"\u003E\u003C!-- CentralNotice --\u003E\u003Cdiv id=\"localNotice\" data-nosnippet=\"\"\u003E\u003Cdiv class=\"anonnotice\" lang=\"mk\" dir=\"ltr\"\u003E\u003Cdiv style=\"background:white\"\u003E\n\u003Cfigure class=\"mw-halign-left\" typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:F_icon.svg\" class=\"mw-file-description\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/F_icon.svg/25px-F_icon.svg.png\" decoding=\"async\" width=\"25\" height=\"25\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/F_icon.svg/38px-F_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/F_icon.svg/50px-F_icon.svg.png 2x\" data-file-width=\"128\" data-file-height=\"128\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003Cfigcaption\u003E\u003C/figcaption\u003E\u003C/figure\u003E\n\u003Cp\u003EСледете ја Википедија на македонски јазик на \u003Cb\u003E\u003Cspan class=\"plainlinks\"\u003E\u003Ca rel=\"nofollow\" class=\"external text\" href=\"https://www.facebook.com/mk.wikipedia\"\u003EFacebook\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E\u003C/b\u003E\nи на \u003Cb\u003E\u003Cspan class=\"plainlinks\"\u003E\u003Ca rel=\"nofollow\" class=\"external text\" href=\"https://www.instagram.com/wikimedia_mkd\"\u003EInstagram\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E\u003C/b\u003E!\n\u003Cbr style=\"clear:both;\" /\u003E\n\u003C/p\u003E\n\u003Cfigure class=\"mw-halign-left\" typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Official_medallion_of_the_British_Anti-Slavery_Society_(1795).jpg\" class=\"mw-file-description\" title=\"Уредувачки ден „Аболиционизам“\"\u003E\u003Cimg alt=\"Уредувачки ден „Аболиционизам“\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Official_medallion_of_the_British_Anti-Slavery_Society_%281795%29.jpg/25px-Official_medallion_of_the_British_Anti-Slavery_Society_%281795%29.jpg\" decoding=\"async\" width=\"25\" height=\"25\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Official_medallion_of_the_British_Anti-Slavery_Society_%281795%29.jpg/38px-Official_medallion_of_the_British_Anti-Slavery_Society_%281795%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Official_medallion_of_the_British_Anti-Slavery_Society_%281795%29.jpg/50px-Official_medallion_of_the_British_Anti-Slavery_Society_%281795%29.jpg 2x\" data-file-width=\"900\" data-file-height=\"900\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003Cfigcaption\u003EУредувачки ден „Аболиционизам“\u003C/figcaption\u003E\u003C/figure\u003E\n\u003Cp\u003EСе известуваат сите заинтересирани уредници на Википедија на македонски јазик дека на 28 ноември 2024 година ќе се одржи \u003Ca href=\"/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%A3%D1%80%D0%B5%D0%B4%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B8\" title=\"Википедија:Уредувачки денови\"\u003Eуредувачки ден\u003C/a\u003E на тема „\u003Cb\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%A3%D1%80%D0%B5%D0%B4%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B8_2024#Аболиционизам\" title=\"Википедија:Уредувачки денови 2024\"\u003EАболиционизам\u003C/a\u003E\u003C/b\u003E“.\n\u003Cbr style=\"clear:both;\" /\u003E\n\u003C/p\u003E\n\u003Cfigure class=\"mw-halign-left\" typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Wikipe-tan_mopping.png\" class=\"mw-file-description\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Wikipe-tan_mopping.png/25px-Wikipe-tan_mopping.png\" decoding=\"async\" width=\"25\" height=\"30\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Wikipe-tan_mopping.png/38px-Wikipe-tan_mopping.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Wikipe-tan_mopping.png/50px-Wikipe-tan_mopping.png 2x\" data-file-width=\"1800\" data-file-height=\"2149\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003Cfigcaption\u003E\u003C/figcaption\u003E\u003C/figure\u003E\n\u003Cp\u003EСе известуваат сите заинтересирани уредници дека во периодот од 4 ноември до 3 декември 2024 година се одржува \u003Ca href=\"/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%A3%D1%80%D0%B5%D0%B4%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%B0%D1%80%D0%B8\" title=\"Википедија:Уредувачки натпревари\"\u003Eуредувачки натпревар\u003C/a\u003E за \u003Cb\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%A3%D1%80%D0%B5%D0%B4%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%B0%D1%80%D0%B8/%D0%A1%D1%80%D0%B5%D0%B4%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_(2024)\" title=\"Википедија:Уредувачки натпревари/Средување (2024)\"\u003Eсредување на статии\u003C/a\u003E\u003C/b\u003E. Прочитајте ги правилата и вклучете се!\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E";}}());</script></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Мрежно место"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Содржина" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Содржина</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">премести во страничникот</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">скриј</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Почеток</div> </a> </li> <li id="toc-Извори_на_алфа-честичките" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Извори_на_алфа-честичките"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Извори на алфа-честичките</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Извори_на_алфа-честичките-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Префрли на пододделот Извори на алфа-честичките</span> </button> <ul id="toc-Извори_на_алфа-честичките-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Алфа_делба" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Алфа_делба"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>Алфа делба</span> </div> </a> <ul id="toc-Алфа_делба-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Механизмот_на_производството_на_алфа_распаѓање" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Механизмот_на_производството_на_алфа_распаѓање"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1.1</span> <span>Механизмот на производството на алфа распаѓање</span> </div> </a> <ul id="toc-Механизмот_на_производството_на_алфа_распаѓање-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Тројно_цепење" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Тројно_цепење"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>Тројно цепење</span> </div> </a> <ul id="toc-Тројно_цепење-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ацелатори" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ацелатори"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3</span> <span>Ацелатори</span> </div> </a> <ul id="toc-Ацелатори-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Сончеви_основни_реакции" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Сончеви_основни_реакции"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.4</span> <span>Сончеви основни реакции</span> </div> </a> <ul id="toc-Сончеви_основни_реакции-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Космички_зраци" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Космички_зраци"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.5</span> <span>Космички зраци</span> </div> </a> <ul id="toc-Космички_зраци-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Енергија_и_апсорпција" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Енергија_и_апсорпција"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Енергија и апсорпција</span> </div> </a> <ul id="toc-Енергија_и_апсорпција-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Биолошки_ефекти" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Биолошки_ефекти"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Биолошки ефекти</span> </div> </a> <ul id="toc-Биолошки_ефекти-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Историја_на_откривање_и_употреба" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Историја_на_откривање_и_употреба"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Историја на откривање и употреба</span> </div> </a> <ul id="toc-Историја_на_откривање_и_употреба-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Анти-алфа-честички" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Анти-алфа-честички"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Анти-алфа-честички</span> </div> </a> <ul id="toc-Анти-алфа-честички-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Примена" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Примена"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Примена</span> </div> </a> <ul id="toc-Примена-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Алфа-зрачење_и_RAM_грешки" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Алфа-зрачење_и_RAM_грешки"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Алфа-зрачење и RAM грешки</span> </div> </a> <ul id="toc-Алфа-зрачење_и_RAM_грешки-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Поврзано" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Поврзано"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Поврзано</span> </div> </a> <ul id="toc-Поврзано-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Наводи" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Наводи"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Наводи</span> </div> </a> <ul id="toc-Наводи-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Дополнителни_информации" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Дополнителни_информации"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Дополнителни информации</span> </div> </a> <ul id="toc-Дополнителни_информации-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Надворешни_врски" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Надворешни_врски"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Надворешни врски</span> </div> </a> <ul id="toc-Надворешни_врски-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Содржина" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Прик./скр. содржина" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Прик./скр. содржина</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Алфа-честичка</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Појдете на статија на друг јазик. Достапно на 74 јазици" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-74" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">74 јазици</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Alfadeeltjie" title="Alfadeeltjie — африканс" lang="af" hreflang="af" data-title="Alfadeeltjie" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="африканс" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D8%B3%D9%8A%D9%85_%D8%A3%D9%84%D9%81%D8%A7" title="جسيم ألفا — арапски" lang="ar" hreflang="ar" data-title="جسيم ألفا" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="арапски" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Part%C3%ADcula_alfa" title="Partícula alfa — астурски" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Partícula alfa" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="астурски" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Alfa_hiss%C9%99ciyi" title="Alfa hissəciyi — азербејџански" lang="az" hreflang="az" data-title="Alfa hissəciyi" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="азербејџански" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%86%E0%A6%B2%E0%A6%AB%E0%A6%BE_%E0%A6%95%E0%A6%A3%E0%A6%BE" title="আলফা কণা — бенгалски" lang="bn" hreflang="bn" data-title="আলফা কণা" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="бенгалски" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%8C%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B0%D1%81%D1%86%D1%96%D1%86%D0%B0" title="Альфа-часціца — белоруски" lang="be" hreflang="be" data-title="Альфа-часціца" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="белоруски" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%8C%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B0%D1%81%D1%8C%D1%86%D1%96%D0%BD%D0%BA%D0%B0" title="Альфа-часьцінка — Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Альфа-часьцінка" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%86%D0%B0" title="Алфа-частица — бугарски" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Алфа-частица" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="бугарски" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%A8%E0%BD%A3%E0%BC%8B%E0%BD%95%E0%BC%8B%E0%BD%A2%E0%BE%A1%E0%BD%B4%E0%BD%A3%E0%BC%8D" title="ཨལ་ཕ་རྡུལ། — тибетски" lang="bo" hreflang="bo" data-title="ཨལ་ཕ་རྡུལ།" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="тибетски" class="interlanguage-link-target"><span>བོད་ཡིག</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Alfa_%C4%8Destica" title="Alfa čestica — босански" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Alfa čestica" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="босански" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Part%C3%ADcula_%CE%B1" title="Partícula α — каталонски" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Partícula α" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="каталонски" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%8C%D1%84%D0%B0-%D0%BF%C4%95%D1%80%D1%87%C4%95" title="Альфа-пĕрчĕ — чувашки" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Альфа-пĕрчĕ" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="чувашки" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/%C4%8C%C3%A1stice_alfa" title="Částice alfa — чешки" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Částice alfa" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="чешки" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da badge-Q70894304 mw-list-item" title=""><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Alfapartikel" title="Alfapartikel — дански" lang="da" hreflang="da" data-title="Alfapartikel" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="дански" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%AA%D9%8A%D8%AA%D8%A9_%D8%A3%D9%84%D9%81%D8%A7" title="فرتيتة ألفا — марокански арапски" lang="ary" hreflang="ary" data-title="فرتيتة ألفا" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="марокански арапски" class="interlanguage-link-target"><span>الدارجة</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de badge-Q70894304 mw-list-item" title=""><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Alphateilchen" title="Alphateilchen — германски" lang="de" hreflang="de" data-title="Alphateilchen" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="германски" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Alfaosake" title="Alfaosake — естонски" lang="et" hreflang="et" data-title="Alfaosake" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="естонски" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CF%89%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%AF%CE%B4%CE%B9%CE%BF_%CE%AC%CE%BB%CF%86%CE%B1" title="Σωματίδιο άλφα — грчки" lang="el" hreflang="el" data-title="Σωματίδιο άλφα" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="грчки" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Alpha_particle" title="Alpha particle — англиски" lang="en" hreflang="en" data-title="Alpha particle" data-language-autonym="English" data-language-local-name="англиски" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Part%C3%ADcula_alfa" title="Partícula alfa — шпански" lang="es" hreflang="es" data-title="Partícula alfa" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="шпански" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo badge-Q70893996 mw-list-item" title=""><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Alfa-partiklo" title="Alfa-partiklo — есперанто" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Alfa-partiklo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="есперанто" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Alfa_partikula" title="Alfa partikula — баскиски" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Alfa partikula" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="баскиски" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B0%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A2%D9%84%D9%81%D8%A7" title="ذرات آلفا — персиски" lang="fa" hreflang="fa" data-title="ذرات آلفا" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="персиски" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Particule_%CE%B1" title="Particule α — француски" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Particule α" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="француски" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Alfa-ch%C3%A1ithn%C3%ADn" title="Alfa-cháithnín — ирски" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Alfa-cháithnín" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="ирски" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Part%C3%ADcula_alfa" title="Partícula alfa — галициски" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Partícula alfa" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="галициски" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%95%8C%ED%8C%8C_%EC%9E%85%EC%9E%90" title="알파 입자 — корејски" lang="ko" hreflang="ko" data-title="알파 입자" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="корејски" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D5%AC%D6%86%D5%A1-%D5%B4%D5%A1%D5%BD%D5%B6%D5%AB%D5%AF" title="Ալֆա-մասնիկ — ерменски" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Ալֆա-մասնիկ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ерменски" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%B2%E0%A5%8D%E0%A4%AB%E0%A4%BE_%E0%A4%95%E0%A4%A3" title="अल्फा कण — хинди" lang="hi" hreflang="hi" data-title="अल्फा कण" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="хинди" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Alfa-%C4%8Destica" title="Alfa-čestica — хрватски" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Alfa-čestica" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="хрватски" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Partikel_Alfa" title="Partikel Alfa — индонезиски" lang="id" hreflang="id" data-title="Partikel Alfa" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="индонезиски" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Particella_%CE%B1" title="Particella α — италијански" lang="it" hreflang="it" data-title="Particella α" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="италијански" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he badge-Q70893996 mw-list-item" title=""><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%97%D7%9C%D7%A7%D7%99%D7%A7_%D7%90%D7%9C%D7%A4%D7%90" title="חלקיק אלפא — хебрејски" lang="he" hreflang="he" data-title="חלקיק אלפא" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="хебрејски" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%85%E0%B2%B2%E0%B3%8D%E0%B2%AB_%E0%B2%95%E0%B2%A3" title="ಅಲ್ಫ ಕಣ — каннада" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಅಲ್ಫ ಕಣ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="каннада" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A4%E1%83%90-%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%99%E1%83%98" title="ალფა-ნაწილაკი — грузиски" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ალფა-ნაწილაკი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="грузиски" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%8C%D1%84%D0%B0-%D0%B1%D3%A9%D0%BB%D1%88%D0%B5%D0%BA" title="Альфа-бөлшек — казашки" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Альфа-бөлшек" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="казашки" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Patikil_alfa" title="Patikil alfa — хаитски" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Patikil alfa" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="хаитски" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/T%C3%AEr%C3%AAj%C3%AAn_alfay%C3%AA" title="Tîrêjên alfayê — курдски" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Tîrêjên alfayê" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="курдски" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Alfa_da%C4%BCi%C5%86a" title="Alfa daļiņa — латвиски" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Alfa daļiņa" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="латвиски" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Alfa_dalel%C4%97" title="Alfa dalelė — литвански" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Alfa dalelė" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="литвански" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://lij.wikipedia.org/wiki/Raggi_alfa" title="Raggi alfa — лигурски" lang="lij" hreflang="lij" data-title="Raggi alfa" data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="лигурски" class="interlanguage-link-target"><span>Ligure</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%86%E0%B5%BD%E0%B4%AB%E0%B4%BE_%E0%B4%95%E0%B4%A3%E0%B4%82" title="ആൽഫാ കണം — малајалски" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ആൽഫാ കണം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="малајалски" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Zarah_alfa" title="Zarah alfa — малајски" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Zarah alfa" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="малајски" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%A1%E1%80%9A%E1%80%BA%E1%80%9C%E1%80%BA%E1%80%96%E1%80%AC%E1%80%A1%E1%80%99%E1%80%BE%E1%80%AF%E1%80%94%E1%80%BA" title="အယ်လ်ဖာအမှုန် — бурмански" lang="my" hreflang="my" data-title="အယ်လ်ဖာအမှုန်" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="бурмански" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Alfadeeltje" title="Alfadeeltje — холандски" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Alfadeeltje" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="холандски" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%A2%E3%83%AB%E3%83%95%E3%82%A1%E7%B2%92%E5%AD%90" title="アルファ粒子 — јапонски" lang="ja" hreflang="ja" data-title="アルファ粒子" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="јапонски" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Alfapartikkel" title="Alfapartikkel — норвешки букмол" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Alfapartikkel" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="норвешки букмол" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Alfapartikkel" title="Alfapartikkel — норвешки нинорск" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Alfapartikkel" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="норвешки нинорск" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Alfa-zarralar" title="Alfa-zarralar — узбечки" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Alfa-zarralar" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="узбечки" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%85%E0%A8%B2%E0%A8%AB%E0%A8%BE_%E0%A8%95%E0%A8%A3" title="ਅਲਫਾ ਕਣ — пенџапски" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਅਲਫਾ ਕਣ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="пенџапски" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%84%D9%81%D8%A7_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D9%B9%DB%8C%DA%A9%D9%84" title="ایلفا پارٹیکل — Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="ایلفا پارٹیکل" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds badge-Q70894304 mw-list-item" title=""><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Alphadeelken" title="Alphadeelken — долногермански" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Alphadeelken" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="долногермански" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl badge-Q70894304 mw-list-item" title=""><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Cz%C4%85stka_alfa" title="Cząstka alfa — полски" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Cząstka alfa" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="полски" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Part%C3%ADcula_alfa" title="Partícula alfa — португалски" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Partícula alfa" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="португалски" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Particul%C4%83_alfa" title="Particulă alfa — романски" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Particulă alfa" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="романски" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%8C%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%86%D0%B0" title="Альфа-частица — руски" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Альфа-частица" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="руски" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%87%E0%B6%BD%E0%B7%8A%E0%B7%86%E0%B7%8F_%E0%B6%85%E0%B6%82%E0%B7%81%E0%B7%94%E0%B7%80" title="ඇල්ෆා අංශුව — синхалски" lang="si" hreflang="si" data-title="ඇල්ෆා අංශුව" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="синхалски" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Alpha_particle" title="Alpha particle — Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Alpha particle" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/%C4%8Castica_alfa" title="Častica alfa — словачки" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Častica alfa" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="словачки" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Delec_alfa" title="Delec alfa — словенечки" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Delec alfa" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="словенечки" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%DB%95%D9%86%DB%86%DA%A9%DB%95%DB%8C_%D8%A6%DB%95%D9%84%D9%81%D8%A7" title="تەنۆکەی ئەلفا — централнокурдски" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="تەنۆکەی ئەلفا" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="централнокурдски" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/Alfa_%C4%8Destica" title="Alfa čestica — српски" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Alfa čestica" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="српски" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Alfa-%C4%8Destica" title="Alfa-čestica — српскохрватски" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Alfa-čestica" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="српскохрватски" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Alfahiukkanen" title="Alfahiukkanen — фински" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Alfahiukkanen" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="фински" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Alfastr%C3%A5lning" title="Alfastrålning — шведски" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Alfastrålning" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="шведски" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%86%E0%AE%B2%E0%AF%8D%E0%AE%83%E0%AE%AA%E0%AE%BE_%E0%AE%A4%E0%AF%81%E0%AE%95%E0%AE%B3%E0%AF%8D" title="ஆல்ஃபா துகள் — тамилски" lang="ta" hreflang="ta" data-title="ஆல்ஃபா துகள்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="тамилски" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B9%81%E0%B8%AD%E0%B8%A5%E0%B8%9F%E0%B8%B2" title="อนุภาคแอลฟา — тајландски" lang="th" hreflang="th" data-title="อนุภาคแอลฟา" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="тајландски" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Alfa_par%C3%A7ac%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Alfa parçacığı — турски" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Alfa parçacığı" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="турски" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%8C%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%BA%D0%B0" title="Альфа-частинка — украински" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Альфа-частинка" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="украински" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/H%E1%BA%A1t_alpha" title="Hạt alpha — виетнамски" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Hạt alpha" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="виетнамски" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Partikulo_Alpha" title="Partikulo Alpha — варајски" lang="war" hreflang="war" data-title="Partikulo Alpha" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="варајски" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%CE%91%E7%B2%92%E5%AD%90" title="Α粒子 — ву" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="Α粒子" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="ву" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E7%94%B2%E7%A8%AE%E5%B0%84%E7%B6%AB" title="甲種射綫 — кантонски" lang="yue" hreflang="yue" data-title="甲種射綫" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="кантонски" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%CE%91%E7%B2%92%E5%AD%90" title="Α粒子 — кинески" lang="zh" hreflang="zh" data-title="Α粒子" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="кинески" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q103517#sitelinks-wikipedia" title="Уредување на меѓујазични врски" class="wbc-editpage">Уреди врски</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Именски простори"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0" title="Преглед на содржинската страница [c]" accesskey="c"><span>Страница</span></a></li><li id="ca-talk" class="new vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B0%D0%B7%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80:%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0&action=edit&redlink=1" rel="discussion" class="new" title="Разговор за содржинската страница (страницата не постои) [t]" accesskey="t"><span>Разговор</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Менување на јазичната варијанта" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">македонски</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Посети"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0"><span>Читај</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0&veaction=edit" title="Уредете ја страницава [v]" accesskey="v"><span>Уреди</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0&action=edit" title="Уредување на изворниот код на страницава [e]" accesskey="e"><span>Уреди извор</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0&action=history" title="Претходни верзии на оваа страница. [h]" accesskey="h"><span>Историја</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Алатки за страници"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="алатник" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">алатник</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Алатки</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">премести во страничникот</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">скриј</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Повеќе можности" > <div class="vector-menu-heading"> Дејства </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0"><span>Читај</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0&veaction=edit" title="Уредете ја страницава [v]" accesskey="v"><span>Уреди</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0&action=edit" title="Уредување на изворниот код на страницава [e]" accesskey="e"><span>Уреди извор</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0&action=history"><span>Историја</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Општо </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%A8%D1%82%D0%BE%D0%92%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D0%9E%D0%B2%D0%B4%D0%B5/%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0" title="Список на сите викистраници што водат овде [j]" accesskey="j"><span>Што води овде</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%9F%D0%BE%D0%B2%D1%80%D0%B7%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8/%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0" rel="nofollow" title="Скорешни промени на страници со врски на оваа страница [k]" accesskey="k"><span>Поврзани промени</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B1%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%A1%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B8" title="Список на сите службени страници [q]" accesskey="q"><span>Службени страници</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0&oldid=5276514" title="Постојана врска до оваа преработка на страницата"><span>Постојана врска</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0&action=info" title="Повеќе информации за страницата"><span>Информации за страницата</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%9D%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%B4&page=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0&id=5276514&wpFormIdentifier=titleform" title="Информации како да ја наведете оваа страница"><span>Наведи ја страницава</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%A1%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%87%D0%9D%D0%B0URL&url=https%3A%2F%2Fmk.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D0%2590%25D0%25BB%25D1%2584%25D0%25B0-%25D1%2587%25D0%25B5%25D1%2581%25D1%2582%25D0%25B8%25D1%2587%25D0%25BA%25D0%25B0"><span>Дај скратена URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:QrCode&url=https%3A%2F%2Fmk.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D0%2590%25D0%25BB%25D1%2584%25D0%25B0-%25D1%2587%25D0%25B5%25D1%2581%25D1%2582%25D0%25B8%25D1%2587%25D0%25BA%25D0%25B0"><span>Преземи QR-код</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Печати/извези </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%9A%D0%BD%D0%B8%D0%B3%D0%B0&bookcmd=book_creator&referer=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0"><span>Создај книга</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:DownloadAsPdf&page=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0&action=show-download-screen"><span>Преземи како PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0&printable=yes" title="Верзија за печатење на оваа страница [p]" accesskey="p"><span>Верзија за печатење</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> На други проекти </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Alpha_particle" hreflang="en"><span>Ризница</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q103517" title="Врска до поврзаниот предмет во складиштето за податоци [g]" accesskey="g"><span>Предмет на Википодатоци</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Алатки за страници"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Изглед"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Изглед</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">премести во страничникот</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">скриј</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Од Википедија — слободната енциклопедија</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="mk" dir="ltr"><table class="infobox" style="width:22em"><caption>Укажете назив<br />Погл. <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BB%D0%BE%D1%88%D0%BA%D0%B0:%D0%98%D0%BD%D1%84%D0%BE%D0%BA%D1%83%D1%82%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%A7%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0" title="Предлошка:Инфокутија Честичка">документацијата</a></caption><tbody><tr><td colspan="2" style="text-align:center"><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Alpha_Decay.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Alpha_Decay.svg/250px-Alpha_Decay.svg.png" decoding="async" width="250" height="170" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Alpha_Decay.svg/375px-Alpha_Decay.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Alpha_Decay.svg/500px-Alpha_Decay.svg.png 2x" data-file-width="250" data-file-height="170" /></a><figcaption></figcaption></figure><div><a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BF%D0%B0%D0%B4" title="Алфа-распад">Алфа-распад</a></div></td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%D0%95%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BD%D0%B0_%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0" title="Елементарна честичка">Состав</a></th><td>2 протони, 2 неутрони</td></tr><tr><th scope="row"><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Квантна статистика (страницата не постои)">Статистика</a></th><td><a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%BD" title="Бозон">Бозон</a></td></tr><tr><th scope="row">Симбол</th><td>α, α<sup>2+</sup>, He<sup>2+</sup></td></tr><tr><th scope="row"><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%B0_%D0%BF%D1%80%D0%B8_%D0%BC%D0%B8%D1%80%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Маса при мирување (страницата не постои)">Маса</a></th><td><span class="nowrap">(6,644657230 ± (82))⋅10<sup>-27</sup> кг</span><sup id="cite_ref-NIST_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-NIST-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><br /> <p><span class="nowrap">4,001506466 ± (49) u</span><br /> </p> <span class="nowrap">3,727379508 ± (44) GeV/c<sup>2</sup></span></td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B8%D0%BD" class="mw-redirect" title="Спин">Спин</a></th><td>0<sup id="cite_ref-Krane_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-Krane-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td></tr></tbody></table> <p><b>Алфа-честичка</b> — честичка составена од два <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%BE%D0%BD" title="Протон">протони</a> и два <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B5%D1%83%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD" title="Неутрон">неутрони</a> свразни во честичка слична на <a href="/wiki/%D0%90%D1%82%D0%BE%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D1%98%D0%B0%D0%B4%D1%80%D0%BE" title="Атомско јадро">јадрото</a> на <a href="/wiki/%D0%A5%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D1%83%D0%BC" title="Хелиум">хелиумот</a>. Овие честички се добиваат при процесот на <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BF%D0%B0%D0%B4" title="Алфа-распад">алфа-распаѓањето</a>, но исто така може да се добијат и на други начини. Алфа-честичките се именувани по првата буква од <a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D1%87%D0%BA%D0%B0_%D0%B0%D0%B7%D0%B1%D1%83%D0%BA%D0%B0" title="Грчка азбука">грчката азбука</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Алфа (страницата не постои)">α</a>. Симболот за алфа-честички е α или α<sup>2+</sup>. Бидејќи тие се слични со хелиумот, може да се запишат и како <span class="chemf nowrap">He<sup>2+</sup></span> или <span class="chemf nowrap"><span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.4em; line-height:1.2em; font-size:85%; text-align:right;">4<br />2</span>He<sup>2+</sup></span>, што пак претставува хелиумов јон со полнеж +2 (недостасуваат два електрони). Ако <a href="/wiki/%D0%88%D0%BE%D0%BD" title="Јон">јонот</a> се стекне со два електрони од неговото опкружување, алфа-честичките можат да се запишат како вообичаен (електронеутрален) хелиумов атом <span class="chemf nowrap"><span style="display:inline-block; margin-bottom:-0.3em; vertical-align:-0.4em; line-height:1.2em; font-size:85%; text-align:right;">4<br />2</span>He</span>. </p><p>Некои научници користат <i>двојно јонизирани хелиумови јадра</i> (<span class="chemf nowrap">He<sup>2+</sup></span>) и <i>алфа-честички</i> како поими за употреба при описот на честичките. Номенклатурата не е добро дефинирана, па оттука не сите големобрзински хелиумови јадра се сметаат за алфа-честички од стрна на научниците. Како и кај <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%82%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0" title="Бета-честичка">бета</a> и <a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BC%D0%B0-%D0%B7%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8" class="mw-redirect" title="Гама-зраци">гама</a> зраци/честички, името што се користи за честичките, е близу поврзано со процесот на добивање и енергијата, но тие не се строго применети.<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Па така поимот алфа-честичка може слободно да се користи кога станува збор за реакции на хелиумот во ѕвездите (<a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%BE%D0%B5%D0%BD_%D0%B0%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D0%BF%D1%80%D0%BE%D1%86%D0%B5%D1%81" title="Троен алфа-процес">алфа-процеси</a>), а воедно и како компоненти на <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D0%B7%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8" class="mw-redirect" title="Космички зраци">космичките зраци</a>. Повисоко енергетскиот вид на алфа-честички добиени при алфа-распаѓањето е чест производ на невообичаен резултат на <a href="/wiki/%D0%88%D0%B0%D0%B4%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%BE_%D1%86%D0%B5%D0%BF%D0%B5%D1%9A%D0%B5" title="Јадрено цепење">јадреното цепење</a>, наречена и <a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%80%D0%BE%D1%98%D0%BD%D0%B0_%D0%B4%D0%B5%D0%BB%D0%B1%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Тројна делба (страницата не постои)">тројна делба</a>. Сепак, хелиумовите јадра добиени во забрзувачите (<a href="/wiki/%D0%A6%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD" title="Циклотрон">циклотрони</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B8%D0%BD%D1%85%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%BE%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Синхротон (страницата не постои)">синхротони</a>, и слично) постои мала веројатност да бидат наречени „алфа-честички“. </p><p>Алфа-честичките, како хелиумово јадро, имаат збирен спин еднаков на нула. Поради механизмот на нивното производство при стандарднoто алфа-<a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BE%D0%B0%D0%BA%D1%82%D0%B8%D0%B2%D0%BD%D0%BE_%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BF%D0%B0%D1%93%D0%B0%D1%9A%D0%B5" class="mw-redirect" title="Радиоактивно распаѓање">радиоактивно распаѓање</a>, алфа-честичките обично имаат кинетичка енергија од околу 5 MeV, и брзина која е скоро 5% од брзината на светлината. (Погледајте подолу во расправата за границите на овие бројки при алфа-распаѓањето.) Тие се високо <a href="/wiki/%D0%88%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Јонизација">јонизирачки</a> облици на <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BE%D0%B0%D0%BA%D1%82%D0%B8%D0%B2%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82" title="Радиоактивност">честично зрачење</a>, и (кога како резултат на алфа радиоактивното распаѓање <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0_%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BE%D0%B0%D0%BA%D1%82%D0%B8%D0%B2%D0%BD%D0%BE%D1%82%D0%BE_%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BF%D0%B0%D1%93%D0%B0%D1%9A%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Алфа радиоактивното распаѓање (страницата не постои)">алфа радиоактивното распаѓање</a>) имаат ниска <a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%BB%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%BF%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Длабочина на пенетрација (страницата не постои)">длабочина на пенетрација</a>. Тие се способни да се запрат на неколку сантиметри од воздух, или преку кожата. Сепак, т.н. <a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B5%D0%BB_%D0%B0%D0%BB%D1%84%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Дострел алфа (страницата не постои)">дострел алфа</a> честички од тројната делба се трипати повеќе енергични, и пенетрираат до трипати. Како што е наведено, јадра на хелиум, кои го формираат 10–12% од <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B8%D1%82%D0%B5_%D0%B7%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8" class="mw-redirect" title="Космичките зраци">космичките зраци</a> обично се и на многу повисока енергија од оние произведени од страна на процесите на јадрено распаѓање, и на тој начин се способни да бидат многу продорни и способни да напречат на човечкото тело и, исто така, многу метри густа цврста заштита, во зависност од нивната енергија. Во помала мера ова, исто така, важи и за многу јадра на високоенергетски хелиум во продукција на честички акцелератори. </p><p>Кога изотопите кои емитуваат алфа-честички се апсорбираат, тие се далеку поопасни од нивната стапка на распаѓање,би предложиле, поради високата <a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B2%D0%BD%D0%B0_%D0%B1%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D1%88%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D1%84%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Релативна биолошка ефикасност (страницата не постои)">релативна биолошка ефикасност</a> на алфа-зрачењето, можат да предизвикаат биолошка штета, по навлегувањето на алфа-емитирачките <a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BE%D0%B8%D0%B7%D0%BE%D1%82%D0%BE%D0%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Радиоизотоп (страницата не постои)">радиоизотопи</a> во живи клетки.<sup id="cite_ref-LittleKennedy1985_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-LittleKennedy1985-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Апсорбирачките алфа емитирачки радиоизотопи (како <a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%83%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Трансуранид (страницата не постои)">трансураниди</a> или <a href="/wiki/%D0%90%D0%BA%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%BE%D0%B8%D0%B4" class="mw-redirect" title="Актиноид">актиноиди</a>) се во просек за околу 20 пати поопасни, а во некои експерименти и до 1000 пати поопасен од еквивалентната активност на <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D1%82%D0%B0_%D0%B4%D0%B5%D0%BB%D0%B1%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Бета делба (страницата не постои)">бета емитувачки</a> или <a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%B0%D0%BC%D0%B0_%D0%B4%D0%B5%D0%BB%D0%B1%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Гама делба (страницата не постои)">гама емитувачки</a> радиоизотопи. </p><p>Во компјутерската технологија, <a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D0%BC%D0%B8%D1%87%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0_%D0%BC%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%B7%D0%B0_%D1%81%D0%BB%D1%83%D1%87%D0%B0%D0%B5%D0%BD_%D0%BF%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Динамичната меморија за случаен пристап (страницата не постои)">динамичната меморија за случаен пристап</a> (ДРАМ) "<a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B8%D1%81%D0%BA%D1%80%D0%B5%D1%82%D0%BD%D0%B8_%D0%B3%D1%80%D0%B5%D1%88%D0%BA%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Дискретни грешки (страницата не постои)">дискретни грешки</a>" се поврзани со алфа-честички во 1978 година на <a href="/wiki/%D0%98%D0%BD%D1%82%D0%B5%D0%BB" title="Интел">Интел</a> ДРАМ чипови.Ова откритие доведе до строга контрола на радиоактивни елементи во пакување на полупроводнички материјали, и проблемот во голема мера се смета дека ќе биде решен. .<sup id="cite_ref-may79softerrors_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-may79softerrors-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Извори_на_алфа-честичките"><span id=".D0.98.D0.B7.D0.B2.D0.BE.D1.80.D0.B8_.D0.BD.D0.B0_.D0.B0.D0.BB.D1.84.D0.B0-.D1.87.D0.B5.D1.81.D1.82.D0.B8.D1.87.D0.BA.D0.B8.D1.82.D0.B5"></span>Извори на алфа-честичките</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0&veaction=edit&section=1" title="Уреди го одделот „Извори на алфа-честичките“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0&action=edit&section=1" title="Уреди изворен код на одделот: Извори на алфа-честичките"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Алфа_делба"><span id=".D0.90.D0.BB.D1.84.D0.B0_.D0.B4.D0.B5.D0.BB.D0.B1.D0.B0"></span>Алфа делба</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0&veaction=edit&section=2" title="Уреди го одделот „Алфа делба“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0&action=edit&section=2" title="Уреди изворен код на одделот: Алфа делба"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Physicist_Studying_Alpha_Rays_GPN-2000-000381.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/Physicist_Studying_Alpha_Rays_GPN-2000-000381.jpg/300px-Physicist_Studying_Alpha_Rays_GPN-2000-000381.jpg" decoding="async" width="300" height="240" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/Physicist_Studying_Alpha_Rays_GPN-2000-000381.jpg/450px-Physicist_Studying_Alpha_Rays_GPN-2000-000381.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/Physicist_Studying_Alpha_Rays_GPN-2000-000381.jpg/600px-Physicist_Studying_Alpha_Rays_GPN-2000-000381.jpg 2x" data-file-width="3000" data-file-height="2400" /></a><figcaption>A physicist observes alpha particles from the decay of a polonium source in a <a href="/w/index.php?title=Cloud_chamber&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cloud chamber (страницата не постои)">cloud chamber</a></figcaption></figure> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r4650192">.mw-parser-output .hatnote{font-style:italic}.mw-parser-output div.hatnote{padding-left:1.6em;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .hatnote i{font-style:normal}.mw-parser-output .hatnote+link+.hatnote{margin-top:-0.5em}</style><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Главна статија: <a href="/w/index.php?title=Alpha_decay&action=edit&redlink=1" class="new" title="Alpha decay (страницата не постои)">Alpha decay</a></div> <p>Најпознатиот извор на алфа-честички е <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0_%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BF%D0%B0%D1%93%D0%B0%D1%9A%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Алфа распаѓање (страницата не постои)">алфа распаѓањето</a> на потешки (> 106 <b>u</b> атомска маса) атоми. Кога еден <a href="/wiki/%D0%90%D1%82%D0%BE%D0%BC" title="Атом">атом</a> зрачи алфа-честички во алфа распаѓањето, атомскиот <a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BD_%D0%B1%D1%80%D0%BE%D1%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="Масен број (страницата не постои)">масен број</a> се намалува за четири поради загубата на четирите <a href="/wiki/%D0%9D%D1%83%D0%BA%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%BD" title="Нуклеон">нуклеони</a> во алфа-честичката. <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%82%D0%BE%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%BE%D1%82_%D0%B1%D1%80%D0%BE%D1%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="Атомскиот број (страницата не постои)">Атомскиот број</a> на атомот се намалува по точно две години, како резултат на губењето на два протони – атомот станува нов елемент. Примери за овој вид на <a href="/w/index.php?title=%D0%88%D0%B0%D0%B4%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%B0_%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BC%D1%83%D1%82%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Јадрена трансмутација (страницата не постои)">јадрена трансмутација</a> се кога <a href="/wiki/%D0%A3%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%83%D0%BC" title="Ураниум">ураниум</a> станува <a href="/wiki/%D0%A2%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%83%D0%BC" title="Ториум">ториум</a>, или <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D1%83%D0%BC" title="Радиум">радиум</a> станува <a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="Радонов (страницата не постои)">радонов</a> гас, поради алфа распаѓањето. </p><p>Алфа-честичките обично се зрачат од сите поголеми <a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BE%D0%B0%D0%BA%D1%82%D0%B8%D0%B2%D0%BD%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Радиоактивни (страницата не постои)">радиоактивни</a> јадра како што се <a href="/wiki/%D0%A3%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%83%D0%BC" title="Ураниум">ураниум</a>, <a href="/wiki/%D0%A2%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%83%D0%BC" title="Ториум">ториум</a>, <a href="/wiki/%D0%90%D0%BA%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D1%83%D0%BC" title="Актиниум">актиниум</a>, и <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D1%83%D0%BC" title="Радиум">радиум</a>, како и <a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%83%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Трансуранички (страницата не постои)">трансуранички</a> елементи. За разлика од другите видови на распаѓање, алфа распаѓањето како процес мора да има минимална големина на атомското јадро кои ќе може да го издржи.Најмалото јадро кое треба временски да биде најдено да биде способно од алфа-зрачењето се најлесните <a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D1%83%D0%BA%D0%BB%D0%B8%D0%B4%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Нуклиди (страницата не постои)">нуклиди</a> на <a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D1%80%D0%B8%D1%83%D0%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Телириум (страницата не постои)">телириум</a> (елемент 52), со масен број помеѓу 106 и 110. Процесот на алфа распаѓање понекогаш го остава јадрото во <a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D0%B7%D0%B1%D1%83%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%98%D0%B1%D0%B0" title="Возбудена состојба">возбудена состојба</a>, при што емисијата на <a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BC%D0%B0-%D0%B7%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8" class="mw-redirect" title="Гама-зраци">гама-зраците</a> тогаш го отстранува вишокот на <a href="/wiki/%D0%95%D0%BD%D0%B5%D1%80%D0%B3%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Енергија">енергија</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Механизмот_на_производството_на_алфа_распаѓање"><span id=".D0.9C.D0.B5.D1.85.D0.B0.D0.BD.D0.B8.D0.B7.D0.BC.D0.BE.D1.82_.D0.BD.D0.B0_.D0.BF.D1.80.D0.BE.D0.B8.D0.B7.D0.B2.D0.BE.D0.B4.D1.81.D1.82.D0.B2.D0.BE.D1.82.D0.BE_.D0.BD.D0.B0_.D0.B0.D0.BB.D1.84.D0.B0_.D1.80.D0.B0.D1.81.D0.BF.D0.B0.D1.93.D0.B0.D1.9A.D0.B5"></span>Механизмот на производството на алфа распаѓање</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0&veaction=edit&section=3" title="Уреди го одделот „Механизмот на производството на алфа распаѓање“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0&action=edit&section=3" title="Уреди изворен код на одделот: Механизмот на производството на алфа распаѓање"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>За разлика од <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D1%82%D0%B0_%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BF%D0%B0%D1%93%D0%B0%D1%9A%D0%B5%D1%82%D0%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="Бета распаѓањето (страницата не постои)">бета распаѓањето</a>,<a href="/w/index.php?title=%D0%A4%D1%83%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B8%D1%82%D0%B5_%D0%B8%D0%BD%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BA%D1%86%D0%B8%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Фундаменталните интеракции (страницата не постои)">фундаменталните интеракции</a> кои се одговорни за алфа распаѓањето се рамнотежа меѓу <a href="/w/index.php?title=%D0%95%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D0%B3%D0%BD%D0%B5%D1%82%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0_%D1%81%D0%B8%D0%BB%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Електромагнетната сила (страницата не постои)">електромагнетната сила</a> и <a href="/w/index.php?title=%D0%88%D0%B0%D0%B4%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0_%D1%81%D0%B8%D0%BB%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Јадрената сила (страницата не постои)">јадрената сила</a>. Алфа распаѓањето резултира од <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%83%D0%BB%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D0%BE%D1%82_%D0%B7%D0%B0%D0%BA%D0%BE%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кулоновиот закон (страницата не постои)">Кулонова одбивност</a><sup id="cite_ref-Krane_2-1" class="reference"><a href="#cite_note-Krane-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> помеѓу алфа-честички и остатокот од јадрото, така што и двете имаат позитивен <a href="/wiki/%D0%95%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%82%D1%80%D0%B8%D1%87%D0%B5%D0%BD_%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D0%BD%D0%B5%D0%B6" class="mw-redirect" title="Електричен полнеж">електричен полнеж</a>, но кој се држи под контрола од страна на <a href="/wiki/%D0%88%D0%B0%D0%B4%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D0%B8%D0%BB%D0%B0" title="Јадрена сила">јадрена сила</a>. Во <a href="/w/index.php?title=%D0%A4%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%B2%D0%BE_%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D1%81%D0%B8%D1%87%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Физика во класичната граница (страницата не постои)">класичната физика</a>, алфа-честичките немаат доволно енергија да ја избегнат <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0_%D1%98%D0%B0%D0%BC%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Потенцијалната јама (страницата не постои)">потенцијалната јама</a> од јаката сила во јадрото (ова го вклучува ослободувањето на јаката сила да се искачи нагоре од една страна на изворот, што е проследено со електромагнетна сила која предизвикува одбивно оттурнување на другата страна). </p><p>Сепак, <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%BD%D0%BE_%D1%82%D1%83%D0%BD%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D1%80%D0%B0%D1%9A%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Квантно тунелирање (страницата не постои)">квантноto тунелирање</a> дозволува алфа-честичките да се ослободат, иако тие немаат доволно енергија за надминување на <a href="/w/index.php?title=%D0%88%D0%B0%D0%B4%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0_%D1%81%D0%B8%D0%BB%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Јадрената сила (страницата не постои)">јадрената сила</a>.Ова е дозволено од страна на брановата природа на материјата, која им овозможува на алфа-честичките да поминат дел од времето во регионот подалеку од јадрото, така што потенцијалот од одбивни електромагнетни сили целосно да го задоволува привлекувањето на јадрената сила. Во тој момент, алфа-честичките може да избегаат,а во квантната механика, по извесно време, тие навистина ќе избегаат. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Тројно_цепење"><span id=".D0.A2.D1.80.D0.BE.D1.98.D0.BD.D0.BE_.D1.86.D0.B5.D0.BF.D0.B5.D1.9A.D0.B5"></span>Тројно цепење</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0&veaction=edit&section=4" title="Уреди го одделот „Тројно цепење“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0&action=edit&section=4" title="Уреди изворен код на одделот: Тројно цепење"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Особено енергичните алфа-честички кои се добиени од јадрените процеси се произведуваат во релативно ретките (по еден во неколку стотини) процеси на <a href="/wiki/%D0%88%D0%B0%D0%B4%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%BE_%D1%86%D0%B5%D0%BF%D0%B5%D1%9A%D0%B5" title="Јадрено цепење">јадреното цепење</a> од <a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%80%D0%BE%D1%98%D0%BD%D0%BE_%D1%86%D0%B5%D0%BF%D0%B5%D1%9A%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Тројно цепење (страницата не постои)">тројното цепење</a>. Во овој процес, наместо две вообичаени се добиени три наелектризинарани честички, честички со најмала јонизирачка моќ (90% веројатност) се алфа-честички. Овие алфа-честички се нарекуваат "алфа-честички со голем дострел", и имаат енергија од 16 MeV, тие се со далеку повисока енергија отколку што некогаш произведено од алфа распаѓањето. Тројното цепење се случува и во неутронски поттикнато цепење (<a href="/w/index.php?title=%D0%88%D0%B0%D0%B4%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0_%D1%80%D0%B5%D0%B0%D0%BA%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Јадрената реакција (страницата не постои)">јадрената реакција</a> што се случува во јадрениот реактор), а исто така и кога <a href="/w/index.php?title=%D0%A4%D0%B8%D1%81%D0%B8%D0%BB%D0%BD%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Фисилни (страницата не постои)">фисилните</a> и <a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B5%D0%BB%D0%BB%D0%B8%D0%B2%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Делливи (страницата не постои)">делливи</a> <a href="/wiki/%D0%90%D0%BA%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%BE%D0%B8%D0%B4" class="mw-redirect" title="Актиноид">актиноиди</a> нуклиди (односно, тешки атоми способни за цепење) подложат на <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%BE%D0%BD%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%BE_%D1%86%D0%B5%D0%BF%D0%B5%D1%9A%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Спонтано цепење (страницата не постои)">спонтано цепење</a> како форма на радиоактивното распаѓање. Во двете индуцирани и спонтани цепења, повисоката енергија достапна во тешките јадра резултира во алфа-честички со голем дострел кои се на повисока енергија, отколку оние од алфа распаѓањето. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ацелатори"><span id=".D0.90.D1.86.D0.B5.D0.BB.D0.B0.D1.82.D0.BE.D1.80.D0.B8"></span>Ацелатори</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0&veaction=edit&section=5" title="Уреди го одделот „Ацелатори“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0&action=edit&section=5" title="Уреди изворен код на одделот: Ацелатори"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Енергетските хелиум јадра може да бидат произведени од страна на <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD" title="Циклотрон">циклотрони</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B8%D0%BD%D1%85%D0%BE%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Синхотрон (страницата не постои)">синхотрони</a>, и други <a href="/w/index.php?title=%D0%A7%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D0%B0%D0%BA%D1%86%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Честички акцелератор (страницата не постои)">честички акцелератори</a>, но тие обично не се нарекуваат "алфа-честички." </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Сончеви_основни_реакции"><span id=".D0.A1.D0.BE.D0.BD.D1.87.D0.B5.D0.B2.D0.B8_.D0.BE.D1.81.D0.BD.D0.BE.D0.B2.D0.BD.D0.B8_.D1.80.D0.B5.D0.B0.D0.BA.D1.86.D0.B8.D0.B8"></span>Сончеви основни реакции</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0&veaction=edit&section=6" title="Уреди го одделот „Сончеви основни реакции“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0&action=edit&section=6" title="Уреди изворен код на одделот: Сончеви основни реакции"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Како што е наведено, хелиумот може да учествува во јадрените реакции во ѕвездите, а повремено, историски тие биле нарекувани како алфа реакции (види на пример <a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%BE%D0%B5%D0%BD_%D0%B0%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D0%BF%D1%80%D0%BE%D1%86%D0%B5%D1%81" title="Троен алфа-процес">троен алфа-процес</a>). </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Космички_зраци"><span id=".D0.9A.D0.BE.D1.81.D0.BC.D0.B8.D1.87.D0.BA.D0.B8_.D0.B7.D1.80.D0.B0.D1.86.D0.B8"></span>Космички зраци</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0&veaction=edit&section=7" title="Уреди го одделот „Космички зраци“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0&action=edit&section=7" title="Уреди изворен код на одделот: Космички зраци"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Покрај тоа, хелиумските јадра со многу висока енергија, понекогаш се нарекуваат и алфа-честички кои сочинуваат околу 10-12% од <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D0%B7%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8" class="mw-redirect" title="Космички зраци">космичките зраци</a>. Механизмите на производство на космичките зраци и понатаму се испитуваат. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Енергија_и_апсорпција"><span id=".D0.95.D0.BD.D0.B5.D1.80.D0.B3.D0.B8.D1.98.D0.B0_.D0.B8_.D0.B0.D0.BF.D1.81.D0.BE.D1.80.D0.BF.D1.86.D0.B8.D1.98.D0.B0"></span>Енергија и апсорпција</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0&veaction=edit&section=8" title="Уреди го одделот „Енергија и апсорпција“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0&action=edit&section=8" title="Уреди изворен код на одделот: Енергија и апсорпција"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Енергијата на алфа-честичката емитирана при алфа-распад благо зависи од <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%83%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BF%D0%B0%D0%B4" class="mw-redirect" title="Полураспад">полураспадот</a> на емисиониот процес, со редици разлики во величината на полураспадот поврзани со енергетски промени од помалку од 50% (погледајте <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0_%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BF%D0%B0%D1%93%D0%B0%D1%9A%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Алфа распаѓање (страницата не постои)">алфа распаѓање</a>). </p><p>Енергијата на алфа-честичките кои се емитирани варира, алфа-честичките со повисока енергија се емитирани од поголемите јадра, но повеќето алфа-честички имаат енергија од 3 до 7 <a href="/wiki/MeV" class="mw-redirect" title="MeV">MeV</a> (мега-електрон-волти), што одговара соодветно на многу долг и исклучително краток полураспад од алфа-емитирачките нуклиди. </p><p>Оваа енергија е значајна количина на енергија за една честичка, но нивната голема маса значи дека алфа-честичките имаат помал број на вртежи (со типична кинетичката енергија од 5 MeV; брзината е 15,000 км/с, што е 5% од брзината на светлината) од било кој друг заеднички тип на зрачење (<a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%82%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0" title="Бета-честичка">β честички</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B5%D1%83%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD_%D0%B7%D1%80%D0%B0%D1%87%D0%B5%D1%9A%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Неутрон зрачење (страницата не постои)">неутрони</a>, итн.)<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Поради нивната голема маса, алфа-честичките лесно се апсорбираат од страна на материјалите, и тие можат да патуваат само неколку сантиметри во воздух. Тие може да се апсорбираат од тенка хартија или од надворешните слоеви на човечката кожа (околу 40 <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B8%D0%BA%D1%80%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%B8" class="mw-redirect" title="Микрометри">микрометри</a>,што е еквивалентно на неколку <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%BB%D0%B5%D1%82%D0%BA%D0%B8_(%D0%B1%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%98%D0%B0)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Клетки (биологија) (страницата не постои)">клетки</a> длабоко). </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Биолошки_ефекти"><span id=".D0.91.D0.B8.D0.BE.D0.BB.D0.BE.D1.88.D0.BA.D0.B8_.D0.B5.D1.84.D0.B5.D0.BA.D1.82.D0.B8"></span>Биолошки ефекти</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0&veaction=edit&section=9" title="Уреди го одделот „Биолошки ефекти“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0&action=edit&section=9" title="Уреди изворен код на одделот: Биолошки ефекти"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BB%D0%BE%D1%88%D0%BA%D0%B0:%D0%9E%D1%81%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%BD%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Предлошка:Основни (страницата не постои)">Предлошка:Основни</a> </p><p>Поради краткиот опсег на апсорпција и неможноста за пробивање на надворешните слоеви на кожата, алфа-честичките во принцип не се опасни по живот, освен ако изворот е проголтан или вдишан, во кој случај тие стануваат исклучително опасни.<sup id="cite_ref-Christensen2014_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-Christensen2014-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Поради оваа голема маса и силна апсорпција, ако алфа-емитирачките радионуклиди навлезат во телото (се вдишат, проголтаат или инјектираат или навлезат при употреба на Торострат за висококвалитетните рендгенски слики од пред 1950 година), алфа зрачењето е најдеструктивна форма на <a href="/w/index.php?title=%D0%88%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D1%80%D0%B0%D1%87%D0%BA%D0%BE_%D0%B7%D1%80%D0%B0%D1%87%D0%B5%D1%9A%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Јонизирачко зрачење (страницата не постои)">јонизирачко зрачење</a>. Тоа е најсилно јонизирачко зрачење и во доволно големи дози може да предизвика некои симптоми на <a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%80%D1%83%D0%B5%D1%9A%D0%B5_%D1%81%D0%BE_%D0%B7%D1%80%D0%B0%D1%87%D0%B5%D1%9A%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Труење со зрачење (страницата не постои)">труење со зрачење</a>. Се проценува дека <a href="/wiki/%D0%A5%D1%80%D0%BE%D0%BC%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%BC" title="Хромозом">хромозомското</a> оштетување од алфа-честичките е 10-1000 пати поголемо (просечно 20 пати) од она предизвикано од иста количина бета или гама-зрачење. Се претпоставува дека моќниот алфа емитер <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%83%D0%BC-210&action=edit&redlink=1" class="new" title="Полониум-210 (страницата не постои)">полониум-210</a> (еден милиграм <sup>210</sup>Po емитира онолку алфа-честички во секунда колку и 4.215 грама на <a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D1%83%D0%BC-226&action=edit&redlink=1" class="new" title="Радиум-226 (страницата не постои)"><sup>226</sup>Ra</a>) предизвикува <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%BA_%D0%BD%D0%B0_%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D1%82%D0%B5_%D0%B4%D1%80%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D0%B2%D0%B8" title="Рак на белите дробови">рак на белите дробови</a> и <a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B0%D0%BA_%D0%BD%D0%B0_%D0%BC%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%B8%D0%BE%D1%82_%D0%BC%D0%B5%D1%83%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Рак на мочниот меур (страницата не постои)">рак на мочниот меур</a>, преку <a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%83%D1%82%D1%83%D0%BD_%D0%B8_%D0%B7%D0%B4%D1%80%D0%B0%D0%B2%D1%98%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Тутун и здравје (страницата не постои)">пушењето тутун</a>.<sup id="cite_ref-Science_v143_no3603_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-Science_v143_no3603-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <sup>210</sup> Полониумот бил употребен за да се убие рускиот дисидент и поранешен припадник на <a href="/w/index.php?title=%D0%A4%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%BE_%D0%B1%D0%B8%D1%80%D0%BE_%D0%B7%D0%B0_%D0%B1%D0%B5%D0%B7%D0%B1%D0%B5%D0%B4%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82_%D0%BD%D0%B0_%D0%A0%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%B0_%D1%84%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Федерално биро за безбедност на Руската федерација (страницата не постои)">ФББ</a>, офицерот <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%80_%D0%9B%D0%B8%D1%82%D0%B2%D0%B8%D0%BD%D0%B5%D0%BD%D0%BA%D0%BE" title="Александар Литвиненко">Александар Литвиненко</a> во 2006 година.<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Историја_на_откривање_и_употреба"><span id=".D0.98.D1.81.D1.82.D0.BE.D1.80.D0.B8.D1.98.D0.B0_.D0.BD.D0.B0_.D0.BE.D1.82.D0.BA.D1.80.D0.B8.D0.B2.D0.B0.D1.9A.D0.B5_.D0.B8_.D1.83.D0.BF.D0.BE.D1.82.D1.80.D0.B5.D0.B1.D0.B0"></span>Историја на откривање и употреба</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0&veaction=edit&section=10" title="Уреди го одделот „Историја на откривање и употреба“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0&action=edit&section=10" title="Уреди изворен код на одделот: Историја на откривање и употреба"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Alfa_beta_gamma_radiation.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Alfa_beta_gamma_radiation.svg/220px-Alfa_beta_gamma_radiation.svg.png" decoding="async" width="220" height="293" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Alfa_beta_gamma_radiation.svg/330px-Alfa_beta_gamma_radiation.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Alfa_beta_gamma_radiation.svg/440px-Alfa_beta_gamma_radiation.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="800" /></a><figcaption>Алфа-зрачењето се состои од јадра на <a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D1%83%D0%BC-4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Хелиум-4 (страницата не постои)">хелиум-4</a> кои лесно се впииваат во лист хартија. Бета-зрачењето, кое се состои од <a href="/wiki/%D0%95%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD" title="Електрон">електрони</a> го запира алуминиумската плоча. Гама-зрачењето се впива на крајот кога ќе навлезе во густ материјал. <a href="/wiki/%D0%9E%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%BE" title="Олово">Оловото</a> добро го впива гама-зрачењето, поради неговата густина.</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Alphaparticlemagnetic_mk.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/Alphaparticlemagnetic_mk.svg/220px-Alphaparticlemagnetic_mk.svg.png" decoding="async" width="220" height="119" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/Alphaparticlemagnetic_mk.svg/330px-Alphaparticlemagnetic_mk.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/Alphaparticlemagnetic_mk.svg/440px-Alphaparticlemagnetic_mk.svg.png 2x" data-file-width="291" data-file-height="157" /></a><figcaption>Алфа-честичка одбиена од <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B3%D0%BD%D0%B5%D1%82%D0%BD%D0%BE_%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D0%B5" title="Магнетно поле">магнетно поле</a></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:%D0%A0%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B0%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D0%BD%D0%B0_%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%BA_%D0%BC%D0%B5%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BD_%D0%BB%D0%B8%D1%81%D1%82.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/%D0%A0%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B0%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D0%BD%D0%B0_%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%BA_%D0%BC%D0%B5%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BD_%D0%BB%D0%B8%D1%81%D1%82.jpg/220px-%D0%A0%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B0%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D0%BD%D0%B0_%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%BA_%D0%BC%D0%B5%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BD_%D0%BB%D0%B8%D1%81%D1%82.jpg" decoding="async" width="220" height="131" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/%D0%A0%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B0%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D0%BD%D0%B0_%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%BA_%D0%BC%D0%B5%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BD_%D0%BB%D0%B8%D1%81%D1%82.jpg/330px-%D0%A0%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B0%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D0%BD%D0%B0_%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%BA_%D0%BC%D0%B5%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BD_%D0%BB%D0%B8%D1%81%D1%82.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/%D0%A0%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B0%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D0%BD%D0%B0_%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%BA_%D0%BC%D0%B5%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BD_%D0%BB%D0%B8%D1%81%D1%82.jpg/440px-%D0%A0%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B0%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D0%BD%D0%B0_%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%BA_%D0%BC%D0%B5%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BD_%D0%BB%D0%B8%D1%81%D1%82.jpg 2x" data-file-width="885" data-file-height="525" /></a><figcaption>Дисперзија на алфа-честички на тенка метална плочка</figcaption></figure> <p>Во 1899 и 1900 г. физичарите <a href="/wiki/%D0%95%D1%80%D0%BD%D0%B5%D1%81%D1%82_%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D0%B5%D1%80%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%B4" title="Ернест Радерфорд">Ернест Радерфорд</a> (кој работел на универзитетот Мекгил во Монтреал, Канада) и <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BE%D0%BB_%D0%92%D0%B8%D0%BB%D0%B0%D1%80%D0%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Пол Вилард (страницата не постои)">Пол Вилард</a> (кој работел во Париз) го поделиле зрачењето на три вида, подоцна именувани алфа, бета и гама од страна на Радерфорд, врз основа на продорноста во предметите и девијациите од магнетното поле.<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Алфа-зраците беа дефинирани од страна на Радерфорд како зрачење со најмала продорна моќ низ обични предмети. </p><p>Работата на Радерфорд вклучува и мерења на соодносот на масата на алфа-честичките и нивниот полнеж, што го доведе до хипотезата дека алфа-честичките се двојно наелектризирани хелиум јони (подоцна се покажа дека се голи хелиумови јадра).<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Во 1907, <a href="/wiki/%D0%95%D1%80%D0%BD%D0%B5%D1%81%D1%82_%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D0%B5%D1%80%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%B4" title="Ернест Радерфорд">Ернест Радерфорд</a> и <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BE%D0%BB_%D0%92%D0%B8%D0%BB%D0%B0%D1%80%D0%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Пол Вилард (страницата не постои)">Пол Вилард</a> конечно докажаа дека алфа-честичките навистина се хелиумови јони.<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> За таа цел, тие дозволиле алфа-честички да поминат низ тенкиот стаклен ѕид на евакуирана цевка, при што во цевката се заробиле голем број од хипотетичките хелиумови јони. Тие предизвикале појава на електрична искра во цевката, при што се формирал „дожд“ од електрони, кои заедно со јоните формирале неутрални атоми гас. Подоцнежна студија на спектарот на резултантниот гас покажа дека гасот е хелиум и дека алфа-честичките се навистина хипотетичките хелиумови јони. </p><p>Бидејќи алфа-честичките ги има во природата, а може да имаат <a href="/wiki/%D0%95%D0%BD%D0%B5%D1%80%D0%B3%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Енергија">енергија</a> доволно висока за да учествуваат во <a href="/wiki/%D0%88%D0%B0%D0%B4%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%B0_%D1%80%D0%B5%D0%B0%D0%BA%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Јадрена реакција">јадрени реакции</a>, со нивното проучување се дошло до многу од првичните сознанија во <a href="/wiki/%D0%88%D0%B0%D0%B4%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%B0_%D1%84%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Јадрена физика">јадрената физика</a>. Радерфорд користел алфа-честички кои се емитираат од <a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D1%83%D0%BC_%D0%B1%D1%80%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D0%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Радиум бромид (страницата не постои)">радиум бромид</a> со цел да ги посочи суштинските недостатоци на <a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D0%BE%D0%BC%D1%81%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%B2_%D0%BC%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D0%BB_%D0%BD%D0%B0_%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%BC%D0%BE%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Томсонов модел на атомот (страницата не постои)">Томсоновиот модел на атомот</a>. Во <a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%B0%D1%98%D0%B3%D0%B5%D1%80-%D0%9C%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%B2_%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Гајгер-Марсденов експеримент (страницата не постои)">експериментот на Радерфорд со златна фолија</a>, извршен од страна на неговите студенти <a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D0%B0%D0%BD%D1%81_%D0%93%D0%B0%D1%98%D0%B3%D0%B5%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ханс Гајгер (страницата не постои)">Ханс Гајгер</a> и <a href="/w/index.php?title=%D0%95%D1%80%D0%BD%D0%B5%D1%81%D1%82_%D0%9C%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%B4%D0%B5%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ернест Марсден (страницата не постои)">Ернест Марсден</a>, тенок зрак од алфа-честички е пуштен да помине низ многу тенка златна фолија (од неколку стотици атоми). Алфа-честичките биле детектирани на екран од <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B8%D0%BD%D0%BA_%D1%81%D1%83%D0%BB%D1%84%D0%B8%D0%B4" title="Цинк сулфид">цинк сулфид</a>, кој емитува блесок на светлина при судирот со алфа-честички. Радерфорд претпоставил дека кога Томсоновиот атомски модел би бил точен, позитивно наелектризираните алфа-честички ќе бидат само малку отклонети, ако и воопшто, од предвидениот дисперзиран позитивен полнеж. </p><p>Се покажало дека некои од алфа-честичките се отклониле за многу поголеми агли отколку што се очекувало, а некои дури и речиси директно се одбиле назад. Иако повеќето од алфа-честичките се однесувале онака како што се очекувало, Радерфорд дал мислење дека неколку честички кои се отклонети се слични на фрлањето петнаесет инчна школка кон тенок лист хартија од кој школката ќе се одбие, со што повторно би се потврдила точноста на Томсоновата теорија за атомот.Се утврдило дека позитивниот полнеж на атомот бил сконцентриран во мала област во неговиот центар, со што позитивниот полнеж бил доволно густ за да ги одврати сите позитивно наелектризирани алфа -честички кои дошле во близина на она што подоцна било наречено јадро. </p><p>Забелешка: Пред ова откритие, не било познато дека алфа-честичките се всушност атомски јадра, ниту пак се знаело за постоењето на протоните и неутроните. По ова откритие, моделот на Џ.Џ.Томсон бил напуштен, а експериментот на Радерфорд довел до создавање на познатиот <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B2_%D0%BC%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D0%BB_%D0%BD%D0%B0_%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%BC%D0%BE%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Боров модел на атомот (страницата не постои)">Боров модел на атомот</a> (именуван по <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B8%D0%BB%D1%81_%D0%91%D0%BE%D1%80" title="Нилс Бор">Нилс Бор</a>), а подоцна и на современиот браново-механички модел на атомот. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Bragg_Curve_for_Alphas_in_Air-PT-en.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Bragg_Curve_for_Alphas_in_Air-PT-en.svg/220px-Bragg_Curve_for_Alphas_in_Air-PT-en.svg.png" decoding="async" width="220" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Bragg_Curve_for_Alphas_in_Air-PT-en.svg/330px-Bragg_Curve_for_Alphas_in_Air-PT-en.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Bragg_Curve_for_Alphas_in_Air-PT-en.svg/440px-Bragg_Curve_for_Alphas_in_Air-PT-en.svg.png 2x" data-file-width="719" data-file-height="478" /></a><figcaption>Енергетската загуба (<a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%80%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%B0_%D0%BA%D1%80%D0%B8%D0%B2%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Брегова крива (страницата не постои)">Брегова крива</a>) во воздухот на вообичаените алфа-честички кои се емитираат преку радиоактивното распаѓање.</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:WolfhartFig1a.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/2d/WolfhartFig1a.JPG" decoding="async" width="218" height="174" class="mw-file-element" data-file-width="218" data-file-height="174" /></a><figcaption>Трагата на една алфа-честичка добиена од јадрениот физичар Волфхарт Вилимцик во својата искричава комора специјално направена за откривање на алфа-честички.</figcaption></figure> <p>Радерфорд, користејќи ги алфа-честичките, во 1917 година случајно дошол до сознание за нешто што подоцна било наречено насочена <a href="/w/index.php?title=%D0%88%D0%B0%D0%B4%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%B0_%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BC%D1%83%D1%82%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Јадрена трансмутација (страницата не постои)">јадрена трансмутација</a> од еден елемент на друг. За трансмутацијата од еден во друг елемент како резултат на природното <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BE%D0%B0%D0%BA%D1%82%D0%B8%D0%B2%D0%BD%D0%BE_%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BF%D0%B0%D1%93%D0%B0%D1%9A%D0%B5" class="mw-redirect" title="Радиоактивно распаѓање">радиоактивно распаѓање</a> се знаело уште од 1901 година, но кога Радерфорд проектирал алфа-честички од алфа-распаѓање во воздухот, тој открил дека се произведува нов тип на зрачење - од водородните јадра, кои Радерфорд ги именувал <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%B8" class="mw-redirect" title="Протони">протони</a>. Понатамошните експерименти покажале дека протоните потекнувале од азотната компонента на воздухот, а споменатата реакција претставувала процес на трансмутација на азотот во кислород: </p> <dl><dd><sup>14</sup>N + α → <sup>17</sup>O + <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%BE%D0%BD" title="Протон">p</a> </dd></dl> <p>Ова е првата откриена <a href="/wiki/%D0%88%D0%B0%D0%B4%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%B0_%D1%80%D0%B5%D0%B0%D0%BA%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Јадрена реакција">јадрена реакција</a>. </p><p>На сликата на десна страна: Според Бреговата крива за губиток на енергија, очигледно е дека алфа-честичките губат навистина повеќе енергија на крајот на трагата.<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Анти-алфа-честички"><span id=".D0.90.D0.BD.D1.82.D0.B8-.D0.B0.D0.BB.D1.84.D0.B0-.D1.87.D0.B5.D1.81.D1.82.D0.B8.D1.87.D0.BA.D0.B8"></span>Анти-алфа-честички</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0&veaction=edit&section=11" title="Уреди го одделот „Анти-алфа-честички“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0&action=edit&section=11" title="Уреди изворен код на одделот: Анти-алфа-честички"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Во 2011, членовите на меѓународната <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%A2%D0%90%D0%A0_%D1%81%D0%BE%D1%80%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D1%82%D0%BA%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="СТАР соработка (страницата не постои)">СТАР соработка</a> користејќи го <a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B2%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D1%81%D1%83%D0%B4%D0%B8%D1%80%D0%B0%D1%87_%D0%BD%D0%B0_%D1%82%D0%B5%D1%88%D0%BA%D0%B8_%D1%98%D0%BE%D0%BD%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Релативистички судирач на тешки јони (страницата не постои)">Релативистичкиот судирач на тешки јони</a> во Брукхејвенската национална лабораторија при одделот за енергија на САД каде бил откриен <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Антиматерија">антиматериски</a> сродник на јадрото на хелиум, кој е познат како анти-алфа. Нивниот резултат бил објавен на 24 април 2011 година во списанието <i>Nature</i>.<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> При експериментот биле употребени златни јони кои се движеле речиси со брзина на светлината и се судирале создавајќи ја античестичката.<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Примена"><span id=".D0.9F.D1.80.D0.B8.D0.BC.D0.B5.D0.BD.D0.B0"></span>Примена</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0&veaction=edit&section=12" title="Уреди го одделот „Примена“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0&action=edit&section=12" title="Уреди изворен код на одделот: Примена"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Некои <a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B5%D1%82%D0%B5%D0%BA%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8_%D0%BD%D0%B0_%D1%87%D0%B0%D0%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Детектори на чад (страницата не постои)">детектори на чад</a> содржат мала количина на алфа-оддавачот америциум-241. Алфа- честичките го <a href="/wiki/%D0%88%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Јонизација">јонизираат</a> воздухот на мали растојанија. Преку јонизираниот воздух може да се пренесе и слаба <a href="/wiki/%D0%95%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%82%D1%80%D0%B8%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D1%83%D1%98%D0%B0" title="Електрична струја">струја</a>. Честичките од чадот кои се наоѓаат во јазот го намалуваат протокот на струјата, активирајќи го алармот. Изотопот е крајно опасен ако се вдише или проголта, но опасноста е минимална, ако изворот се чува затворен. Многу општини имаат воспоставено програми со цел да се соберат и безбедно складираат старите детектори за чад, односно да се отстранат од вообичаениот тек на отпадот.</li> <li>Алфа-распаѓањето може да се искористи и како извор на енергија за <a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BE%D0%B8%D0%B7%D0%BE%D1%82%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%BD_%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%BE%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%82%D1%80%D0%B8%D1%87%D0%B5%D0%BD_%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Радиоизотопен термоелектричен генератор (страницата не постои)">радиоизотопен термоелектричен генератор</a> кој би се користел кај <a href="/w/index.php?title=%D0%92%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D1%81%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Вселенски сонди (страницата не постои)">вселенските сонди</a> и <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B5%D1%98%D1%81%D0%BC%D0%B5%D1%98%D0%BA%D0%B5%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Пејсмејкер (страницата не постои)">срцевите пејсмејкери</a>. Начинот за заштита од алфа-распадите е многу полесен од оние на другите видови на радиоактивно распаѓање. <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BB%D1%83%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%83%D0%BC-238&action=edit&redlink=1" class="new" title="Плутониум-238 (страницата не постои)">Плутониум-238</a>, е извор на алфа-честички, а за да се заштитиме потребни се само 2,5 mm на штит изработен од <a href="/wiki/%D0%9E%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%BE" title="Олово">олово</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BD%D1%82%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D1%83%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Антистатички уреди (страницата не постои)">Статичките отстранувачи</a> обично користат <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%83%D0%BC-210&action=edit&redlink=1" class="new" title="Полониум-210 (страницата не постои)">полониум-210</a>, алфа-оддавач, за да го јонизираат воздухот, дозволувајќи му на „<a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B8%D0%BE%D1%82_%D0%B4%D1%80%D0%B6%D0%B0%D1%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Статичкиот држач (страницата не постои)">статичкиот држач</a>“ побрзо да го распредели јонизираниот воздух.</li> <li>Истражувачите се обиделе да ја искористат штетноста на алфа-оддавачките радионуклиди во внатрешноста на телото, преку насочување на мали количества кон <a href="/wiki/%D0%A2%D1%83%D0%BC%D0%BE%D1%80" title="Тумор">туморот</a>. Алфа-честичките го оштетуваат туморот и го запираат неговиот раст, додека нивната мала продорност го спречува <a href="/w/index.php?title=%D0%A8%D1%82%D0%B5%D1%82%D0%BD%D0%BE%D1%82%D0%BE_%D0%B7%D1%80%D0%B0%D1%87%D0%B5%D1%9A%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Штетното зрачење (страницата не постои)">штетното зрачење</a> на околните здрави ткива. Овој вид на зрачна терапија врз <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%BA_(%D0%B1%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D1%81%D1%82)" title="Рак (болест)">ракот</a> се нарекува <a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B5%D0%B7%D0%B0%D1%88%D1%82%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%B0_%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BE%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BF%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Незаштитена радиотерапија (страницата не постои)">незаштитена радиотерапија</a>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Алфа-зрачење_и_RAM_грешки"><span id=".D0.90.D0.BB.D1.84.D0.B0-.D0.B7.D1.80.D0.B0.D1.87.D0.B5.D1.9A.D0.B5_.D0.B8_RAM_.D0.B3.D1.80.D0.B5.D1.88.D0.BA.D0.B8"></span>Алфа-зрачење и RAM грешки</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0&veaction=edit&section=13" title="Уреди го одделот „Алфа-зрачење и RAM грешки“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0&action=edit&section=13" title="Уреди изворен код на одделот: Алфа-зрачење и RAM грешки"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4650192"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Главна статија: <a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D0%BB%D0%B8_%D0%B3%D1%80%D0%B5%D1%88%D0%BA%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Мали грешки (страницата не постои)">Мали грешки § Распаѓање на алфа-честичките</a></div> <p>Во 1978 година во компјутерската технологија, <a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D0%BC%D0%B8%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D0%BC%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%B7%D0%B0_%D1%81%D0%BB%D1%83%D1%87%D0%B0%D0%B5%D0%BD_%D0%BF%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Динамична меморија за случаен пристап (страницата не постои)">динамичната меморија за случаен пристап</a> (ДРАМ) се појхавувале „<a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D0%BB%D0%B8_%D0%B3%D1%80%D0%B5%D1%88%D0%BA%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Мали грешки (страницата не постои)">мали грешки</a>“ чии предизвикувач биле алфа-честичките во ДРАМ чиповите на <a href="/wiki/%D0%98%D0%BD%D1%82%D0%B5%D0%BB" title="Интел">Интел</a>. Ова откритие доведело до строга контрола за присуство на радиоактивни елементи во пакувањата на полупроводничките материјали, со што се смета дека е надминат проблемот.<sup id="cite_ref-may79softerrors_5-1" class="reference"><a href="#cite_note-may79softerrors-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Поврзано"><span id=".D0.9F.D0.BE.D0.B2.D1.80.D0.B7.D0.B0.D0.BD.D0.BE"></span>Поврзано</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0&veaction=edit&section=14" title="Уреди го одделот „Поврзано“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0&action=edit&section=14" title="Уреди изворен код на одделот: Поврзано"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%82%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B8" class="mw-redirect" title="Бета-честички">бета-честички</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D0%B7%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8" class="mw-redirect" title="Космички зраци">космички зраци</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BE%D0%BD_(%D1%85%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%98%D0%B0)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Хелион (хемија) (страницата не постои)">Хелион</a>, јадрото на <a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D1%83%D0%BC-3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Хелиум-3 (страницата не постои)">хелиум-3</a>, наместо јадрото на <a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D1%83%D0%BC-4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Хелиум-4 (страницата не постои)">хелиум-4</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%BE%D0%BA_%D0%BD%D0%B0_%D0%B0%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D0%BE%D0%B4%D0%B4%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Список на алфа-оддавачки материјали (страницата не постои)">Список на алфа-оддавачки материјали</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%88%D0%B0%D0%B4%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%B0_%D1%84%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Јадрена физика">Јадрена физика</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A7%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D1%84%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Честична физика">Честична физика</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D1%83%D0%BA%D0%BB%D0%B8%D0%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Радионуклид (страницата не постои)">Радиоактивен изотоп</a></li> <li>Зраци: <ul><li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%82%D0%B0-%D0%B7%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8" class="mw-redirect" title="Бета-зраци">β (бета) зраци</a></li> <li>γ <a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BC%D0%B0-%D0%B7%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8" class="mw-redirect" title="Гама-зраци">Гама-зраци</a></li> <li>δ <a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B5%D0%BB%D1%82%D0%B0-%D0%B7%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Делта-зраци (страницата не постои)">Делта-зраци</a></li> <li>ε <a href="/w/index.php?title=%D0%95%D0%BF%D1%81%D0%B8%D0%BB%D0%BE%D0%BD_%D0%B7%D1%80%D0%B0%D1%87%D0%B5%D1%9A%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Епсилон зрачење (страницата не постои)">Епсилон зрачење</a></li></ul></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Наводи"><span id=".D0.9D.D0.B0.D0.B2.D0.BE.D0.B4.D0.B8"></span>Наводи</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0&veaction=edit&section=15" title="Уреди го одделот „Наводи“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0&action=edit&section=15" title="Уреди изворен код на одделот: Наводи"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"> <div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-NIST-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-NIST_1-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://physics.nist.gov/cgi-bin/cuu/Value?mal">„CODATA Value: маса на алфа-честичките“</a>. NIST<span class="reference-accessdate">. Посетено на <span class="nowrap">2011-09-15</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=CODATA+Value%3A+%D0%BC%D0%B0%D1%81%D0%B0+%D0%BD%D0%B0+%D0%B0%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B8%D1%82%D0%B5&rft.pub=NIST&rft_id=http%3A%2F%2Fphysics.nist.gov%2Fcgi-bin%2Fcuu%2FValue%3Fmal&rfr_id=info%3Asid%2Fmk.wikipedia.org%3A%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0" class="Z3988"></span><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r5289462">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background-image:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png");background-image:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg");background-repeat:no-repeat;background-size:9px;background-position:right .1em center}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background-image:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg/9px-Lock-gray-alt-2.svg.png");background-image:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg");background-repeat:no-repeat;background-size:9px;background-position:right .1em center}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background-image:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Lock-red-alt-2.svg/9px-Lock-red-alt-2.svg.png");background-image:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg");background-repeat:no-repeat;background-size:9px;background-position:right .1em center}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:var(--color-subtle,#54595d)}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background-image:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/12px-Wikisource-logo.svg.png");background-image:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg");background-repeat:no-repeat;background-size:12px;background-position:right .1em center}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:inherit;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#33aa33;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration,.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style></span> </li> <li id="cite_note-Krane-2"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Krane_2-0">2,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Krane_2-1">2,1</a></sup></span> <span class="reference-text"> <cite id="CITEREFKrane1988" class="citation book">Krane, Kenneth S. (1988). <i>Вовед во јадрена физика</i>. John Wiley & Sons. стр. 246–269. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%9F%D0%B5%D1%87%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%98%D0%B7%D0%B2%D0%BE%D1%80/0-471-80553-X" title="Специјална:ПечатенИзвор/0-471-80553-X"><bdi>0-471-80553-X</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D0%92%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%B4+%D0%B2%D0%BE+%D1%98%D0%B0%D0%B4%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%B0+%D1%84%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%BA%D0%B0&rft.pages=246-269&rft.pub=John+Wiley+%26+Sons&rft.date=1988&rft.isbn=0-471-80553-X&rft.aulast=Krane&rft.aufirst=Kenneth+S.&rfr_id=info%3Asid%2Fmk.wikipedia.org%3A%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r5289462"></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"> <cite id="CITEREFDarling2001" class="citation journal">Darling, David (2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20101214053417/http://daviddarling.info/encyclopedia/A/alphapart.html">„Алфа-честичка“</a>. <i>Encyclopedia of Science</i>. Архивирано од <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.daviddarling.info/encyclopedia/A/alphapart.html">изворникот</a> на 14 December 2010<span class="reference-accessdate">. Посетено на <span class="nowrap">2010-12-07</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Encyclopedia+of+Science&rft.atitle=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0&rft.date=2001&rft.aulast=Darling&rft.aufirst=David&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.daviddarling.info%2Fencyclopedia%2FA%2Falphapart.html&rfr_id=info%3Asid%2Fmk.wikipedia.org%3A%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r5289462"></span> </li> <li id="cite_note-LittleKennedy1985-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-LittleKennedy1985_4-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFLittleKennedyMcGandy1985" class="citation journal">Little, John B.; Kennedy, Ann R.; McGandy, Robert B. (1985). „Effect of Dose Rate on the Induction of Experimental Lung Cancer in Hamsters by α Radiation“. <i>Radiation Research</i>. <b>103</b> (2): 293. <a href="/wiki/Doi" class="mw-redirect" title="Doi">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.2307%2F3576584">10.2307/3576584</a>. <a href="/wiki/ISSN" title="ISSN">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0033-7587">0033-7587</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Radiation+Research&rft.atitle=Effect+of+Dose+Rate+on+the+Induction+of+Experimental+Lung+Cancer+in+Hamsters+by+%CE%B1+Radiation&rft.volume=103&rft.issue=2&rft.pages=293&rft.date=1985&rft_id=info%3Adoi%2F10.2307%2F3576584&rft.issn=0033-7587&rft.aulast=Little&rft.aufirst=John+B.&rft.au=Kennedy%2C+Ann+R.&rft.au=McGandy%2C+Robert+B.&rfr_id=info%3Asid%2Fmk.wikipedia.org%3A%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r5289462"></span> </li> <li id="cite_note-may79softerrors-5"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-may79softerrors_5-0">5,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-may79softerrors_5-1">5,1</a></sup></span> <span class="reference-text"> <cite id="CITEREFMayWoods1979" class="citation journal">May, T. C.; Woods, M. H. (1979). „Алфа-честички индуцирани од мали грешки во динамичната меморија“. <i><a href="/w/index.php?title=IEEE_Transactions_on_Electron_Devices&action=edit&redlink=1" class="new" title="IEEE Transactions on Electron Devices (страницата не постои)">IEEE Transactions on Electron Devices</a></i>. <b>26</b> (1): 2–9. <a href="/wiki/Doi" class="mw-redirect" title="Doi">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1109%2FT-ED.1979.19370">10.1109/T-ED.1979.19370</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=IEEE+Transactions+on+Electron+Devices&rft.atitle=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B8+%D0%B8%D0%BD%D0%B4%D1%83%D1%86%D0%B8%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8+%D0%BE%D0%B4+%D0%BC%D0%B0%D0%BB%D0%B8+%D0%B3%D1%80%D0%B5%D1%88%D0%BA%D0%B8+%D0%B2%D0%BE+%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D0%BC%D0%B8%D1%87%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0+%D0%BC%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0&rft.volume=26&rft.issue=1&rft.pages=2-9&rft.date=1979&rft_id=info%3Adoi%2F10.1109%2FT-ED.1979.19370&rft.aulast=May&rft.aufirst=T.+C.&rft.au=Woods%2C+M.+H.&rfr_id=info%3Asid%2Fmk.wikipedia.org%3A%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r5289462"></span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text">N.B. Гама-зраците се движат со брзина на светлината (<i>c</i>). Бета-честичките многу често се движат со голема фракција <i>c</i>, и надминуваат 0.5 <i>c</i> кога нивната енергија е > 64 keV. Неутронската брзина од јадрените реакции во опсег од околу 0.06 <i>c</i> за цепење колку што е 0.17 <i>c</i> .</span> </li> <li id="cite_note-Christensen2014-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Christensen2014_7-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFChristensen_DM,_Iddins_CJ,_Sugarman_SL2014" class="citation journal">Christensen DM, Iddins CJ, Sugarman SL (February 2014). „Ionizing radiation injuries and illnesses“. <i>Emerg Med Clin North Am</i>. <b>32</b> (1): 245–65. <a href="/wiki/Doi" class="mw-redirect" title="Doi">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2Fj.emc.2013.10.002">10.1016/j.emc.2013.10.002</a>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24275177">24275177</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Emerg+Med+Clin+North+Am&rft.atitle=Ionizing+radiation+injuries+and+illnesses&rft.volume=32&rft.issue=1&rft.pages=245-65&rft.date=2014-02&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fj.emc.2013.10.002&rft_id=info%3Apmid%2F24275177&rft.au=Christensen+DM%2C+Iddins+CJ%2C+Sugarman+SL&rfr_id=info%3Asid%2Fmk.wikipedia.org%3A%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment">CS1-одржување: повеќе имиња: список на автори (<a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0:CS1-%D0%BE%D0%B4%D1%80%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5:_%D0%BF%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%9C%D0%B5_%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%9A%D0%B0:_%D1%81%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%BE%D0%BA_%D0%BD%D0%B0_%D0%B0%D0%B2%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8" title="Категорија:CS1-одржување: повеќе имиња: список на автори">link</a>)</span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r5289462"></span> </li> <li id="cite_note-Science_v143_no3603-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Science_v143_no3603_8-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFRadfordHunt1964" class="citation journal">Radford, Edward P.; Hunt, Vilma R. (1964). „Polonium-210: A Volatile Radioelement in Cigarettes“. <i>Science</i>. <b>143</b> (3603): 247–249. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1964Sci...143..247R">1964Sci...143..247R</a>. <a href="/wiki/Doi" class="mw-redirect" title="Doi">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1126%2Fscience.143.3603.247">10.1126/science.143.3603.247</a>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/14078362">14078362</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Science&rft.atitle=Polonium-210%3A+A+Volatile+Radioelement+in+Cigarettes&rft.volume=143&rft.issue=3603&rft.pages=247-249&rft.date=1964&rft_id=info%3Apmid%2F14078362&rft_id=info%3Adoi%2F10.1126%2Fscience.143.3603.247&rft_id=info%3Abibcode%2F1964Sci...143..247R&rft.aulast=Radford&rft.aufirst=Edward+P.&rft.au=Hunt%2C+Vilma+R.&rfr_id=info%3Asid%2Fmk.wikipedia.org%3A%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r5289462"></span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFCowell2006" class="citation news">Cowell, Alan (24 November 2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nytimes.com/2006/11/24/world/europe/25spycnd.html?scp=1&sq=Radiation%20Poisoning%20Killed%20Ex-Russian%20Spy&st=cse">„Radiation Poisoning Killed Ex-Russian Spy“</a>. <i>The New York Times</i><span class="reference-accessdate">. Посетено на <span class="nowrap">2011-09-15</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+New+York+Times&rft.atitle=Radiation+Poisoning+Killed+Ex-Russian+Spy&rft.date=2006-11-24&rft.aulast=Cowell&rft.aufirst=Alan&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.nytimes.com%2F2006%2F11%2F24%2Fworld%2Feurope%2F25spycnd.html%3Fscp%3D1%26sq%3DRadiation%2520Poisoning%2520Killed%2520Ex-Russian%2520Spy%26st%3Dcse&rfr_id=info%3Asid%2Fmk.wikipedia.org%3A%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r5289462"></span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text">Радерфорд ги истакнува и ги именува како α и β зраци на страна 116 од: Е. Радерфорд (1899) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=ipMOAAAAIAAJ&pg=PA109#v=onepage&q&f=false">"Ураниумското зрачење и електричната спроводливост произведена од истите,"</a> <i>Филозофско списание</i>, Серија 5, vol. 47, бр. 284, страни 109-163. Рдерфорд ги нарекол γ здраци на страна 177 во: Е. Радерфорд (1903) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=otXPAAAAMAAJ&pg=PA177#v=onepage&q&f=false">"Магнетните и електрични девијацијии на лесно апсорбираните зраци на радиум,"</a> <i>Филозофски магазин</i>, Серија 6, vol. 5, бр. 26, страни 177-187.</span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFHellemansBunch1988" class="citation book">Hellemans, Alexander; Bunch, Bryan (1988). <i>The Timetables of Science</i>. New York, New York: Simon and Schuster. стр. 411. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%9F%D0%B5%D1%87%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%98%D0%B7%D0%B2%D0%BE%D1%80/0671621300" title="Специјална:ПечатенИзвор/0671621300"><bdi>0671621300</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Timetables+of+Science&rft.place=New+York%2C+New+York&rft.pages=411&rft.pub=Simon+and+Schuster&rft.date=1988&rft.isbn=0671621300&rft.aulast=Hellemans&rft.aufirst=Alexander&rft.au=Bunch%2C+Bryan&rfr_id=info%3Asid%2Fmk.wikipedia.org%3A%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r5289462"></span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text">E. Rutherford and T. Royds (1908) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=hYTyA7h4FAsC&pg=PA313#v=onepage&q&f=false">"Spectrum of the radium emanation,"</a> <i>Philosophical Magazine</i>, Series 6, vol. 16, pages 313-317.</span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text">Magazine "nuclear energy" (III/18 (203) special edition, Volume 10, Issue 2 /1967.</span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text"> <cite id="CITEREFХ.2011" class="citation journal">Х., Агакишиев; и др. (2011). „Набљудување на антиматерија хелиум-4 јадро“. <i>Nature</i>. <b>473</b> (7347): 353–6. <a href="/wiki/ArXiv" title="ArXiv">arXiv</a>:<span class="cs1-lock-free" title="Слободен пристап"><a rel="nofollow" class="external text" href="//arxiv.org/abs/1103.3312">1103.3312</a></span>. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2011Natur.473..353T">2011Natur.473..353T</a>. <a href="/wiki/Doi" class="mw-redirect" title="Doi">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1038%2Fnature10079">10.1038/nature10079</a>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21516103">21516103</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Nature&rft.atitle=%D0%9D%D0%B0%D0%B1%D1%99%D1%83%D0%B4%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5+%D0%BD%D0%B0+%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0+%D1%85%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D1%83%D0%BC-4+%D1%98%D0%B0%D0%B4%D1%80%D0%BE&rft.volume=473&rft.issue=7347&rft.pages=353-6&rft.date=2011&rft_id=info%3Aarxiv%2F1103.3312&rft_id=info%3Apmid%2F21516103&rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2Fnature10079&rft_id=info%3Abibcode%2F2011Natur.473..353T&rft.aulast=%D0%A5.&rft.aufirst=%D0%90%D0%B3%D0%B0%D0%BA%D0%B8%D1%88%D0%B8%D0%B5%D0%B2&rfr_id=info%3Asid%2Fmk.wikipedia.org%3A%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r5289462">. Исто така погледајте <cite class="citation journal">„Ератум“. <i>Nature</i>. <b>475</b> (7356): 412. 2011. <a href="/wiki/Doi" class="mw-redirect" title="Doi">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1038%2Fnature10264">10.1038/nature10264</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Nature&rft.atitle=%D0%95%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83%D0%BC&rft.volume=475&rft.issue=7356&rft.pages=412&rft.date=2011&rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2Fnature10264&rfr_id=info%3Asid%2Fmk.wikipedia.org%3A%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r5289462"></span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text"> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.physorg.com/news/2011-04-antihelium-physicists-nab-heaviest-antimatter.html">„Антихелиум-4: Физичарите постигнуваат нов рекорд за откривање на најтешкита антиматерија“</a>. PhysOrg. 24 April 2011<span class="reference-accessdate">. Посетено на <span class="nowrap">2011-11-15</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D0%90%D0%BD%D1%82%D0%B8%D1%85%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D1%83%D0%BC-4%3A+%D0%A4%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D1%87%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%82%D0%B5+%D0%BF%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%B3%D0%BD%D1%83%D0%B2%D0%B0%D0%B0%D1%82+%D0%BD%D0%BE%D0%B2+%D1%80%D0%B5%D0%BA%D0%BE%D1%80%D0%B4+%D0%B7%D0%B0+%D0%BE%D1%82%D0%BA%D1%80%D0%B8%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5+%D0%BD%D0%B0+%D0%BD%D0%B0%D1%98%D1%82%D0%B5%D1%88%D0%BA%D0%B8%D1%82%D0%B0+%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0&rft.pub=PhysOrg&rft.date=2011-04-24&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.physorg.com%2Fnews%2F2011-04-antihelium-physicists-nab-heaviest-antimatter.html&rfr_id=info%3Asid%2Fmk.wikipedia.org%3A%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r5289462"></span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Дополнителни_информации"><span id=".D0.94.D0.BE.D0.BF.D0.BE.D0.BB.D0.BD.D0.B8.D1.82.D0.B5.D0.BB.D0.BD.D0.B8_.D0.B8.D0.BD.D1.84.D0.BE.D1.80.D0.BC.D0.B0.D1.86.D0.B8.D0.B8"></span>Дополнителни информации</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0&veaction=edit&section=16" title="Уреди го одделот „Дополнителни информации“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0&action=edit&section=16" title="Уреди изворен код на одделот: Дополнителни информации"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><cite id="CITEREFТиплерLlewellyn2002" class="citation book">Типлер, Пол; Llewellyn, Ralph (2002). В. Х. Фриман (уред.). <i>Современа физика</i>. <b>4та</b>. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%9F%D0%B5%D1%87%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%98%D0%B7%D0%B2%D0%BE%D1%80/0-7167-4345-0" title="Специјална:ПечатенИзвор/0-7167-4345-0"><bdi>0-7167-4345-0</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D1%80%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B0+%D1%84%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%BA%D0%B0&rft.date=2002&rft.isbn=0-7167-4345-0&rft.aulast=%D0%A2%D0%B8%D0%BF%D0%BB%D0%B5%D1%80&rft.aufirst=%D0%9F%D0%BE%D0%BB&rft.au=Llewellyn%2C+Ralph&rfr_id=info%3Asid%2Fmk.wikipedia.org%3A%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r5289462"></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Надворешни_врски"><span id=".D0.9D.D0.B0.D0.B4.D0.B2.D0.BE.D1.80.D0.B5.D1.88.D0.BD.D0.B8_.D0.B2.D1.80.D1.81.D0.BA.D0.B8"></span>Надворешни врски</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0&veaction=edit&section=17" title="Уреди го одделот „Надворешни врски“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0&action=edit&section=17" title="Уреди изворен код на одделот: Надворешни врски"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="navbox" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td style="padding:2px"><table class="nowraplinks collapsible uncollapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-преглед"><a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BB%D0%BE%D1%88%D0%BA%D0%B0:%D0%97%D1%80%D0%B0%D1%87%D0%B5%D1%9A%D0%B5" title="Предлошка:Зрачење"><abbr title="Преглед на предлошкава" style=";;background:none transparent;border:none;">п</abbr></a></li><li class="nv-разговор"><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B7%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80_%D0%B7%D0%B0_%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BB%D0%BE%D1%88%D0%BA%D0%B0:%D0%97%D1%80%D0%B0%D1%87%D0%B5%D1%9A%D0%B5" title="Разговор за предлошка:Зрачење"><abbr title="Разговор за предлошкава" style=";;background:none transparent;border:none;">р</abbr></a></li><li class="nv-уреди"><a class="external text" href="https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%9F%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BB%D0%BE%D1%88%D0%BA%D0%B0:%D0%97%D1%80%D0%B0%D1%87%D0%B5%D1%9A%D0%B5&action=edit"><abbr title="Уредување на предлошкава" style=";;background:none transparent;border:none;">у</abbr></a></li></ul></div><div style="font-size:110%"><a href="/wiki/%D0%97%D1%80%D0%B0%D1%87%D0%B5%D1%9A%D0%B5" title="Зрачење">Зрачење</a></div></th></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group">Главни статии</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B5%D1%98%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D1%80%D0%B0%D1%87%D0%BA%D0%BE_%D0%B7%D1%80%D0%B0%D1%87%D0%B5%D1%9A%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Нејонизирачко зрачење (страницата не постои)">Нејонизирачко зрачење</a></div></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BA%D1%83%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D0%B7%D1%80%D0%B0%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D0%B8%D0%BB%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Акустична зрачна сила (страницата не постои)">Акустична зрачна сила</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%98%D0%BD%D1%84%D1%80%D0%B0%D1%86%D1%80%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D0%BE_%D0%B7%D1%80%D0%B0%D1%87%D0%B5%D1%9A%D0%B5" title="Инфрацрвено зрачење">Инфрацрвено</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Светлина">Светлина</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B8%D0%BA%D1%80%D0%BE%D0%B1%D1%80%D0%B0%D0%BD" class="mw-redirect" title="Микробран">Микробраново</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BE%D0%B1%D1%80%D0%B0%D0%BD" class="mw-redirect" title="Радиобран">Радиобранови</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A3%D0%BB%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B2%D0%BE_%D0%B7%D1%80%D0%B0%D1%87%D0%B5%D1%9A%D0%B5" title="Ултравиолетово зрачење">Ултравиолетово</a></li></ul> </div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/w/index.php?title=%D0%88%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D1%80%D0%B0%D1%87%D0%BA%D0%BE_%D0%B7%D1%80%D0%B0%D1%87%D0%B5%D1%9A%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Јонизирачко зрачење (страницата не постои)">Јонизирачко зрачење</a></div></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a class="mw-selflink selflink">Алфа-честичка</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A8%D1%83%D0%BC_(%D0%B7%D1%80%D0%B0%D1%87%D0%B5%D1%9A%D0%B5)" title="Шум (зрачење)">Шум</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%82%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0" title="Бета-честичка">Бета-честичка</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%BE_%D0%B7%D1%80%D0%B0%D1%87%D0%B5%D1%9A%D0%B5" title="Космичко зрачење">Космичко</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BC%D0%B0-%D0%B7%D1%80%D0%B0%D1%87%D0%B5%D1%9A%D0%B5" title="Гама-зрачење">Гама</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%88%D0%B0%D0%B4%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%BE_%D1%86%D0%B5%D0%BF%D0%B5%D1%9A%D0%B5" title="Јадрено цепење">Јадрено цепење</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%88%D0%B0%D0%B4%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%BE_%D1%81%D0%BE%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5" title="Јадрено соединување">Јадрено соединување</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BE%D0%B0%D0%BA%D1%82%D0%B8%D0%B2%D0%B5%D0%BD_%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BF%D0%B0%D0%B4" class="mw-redirect" title="Радиоактивен распад">Радиоактивен распад</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%88%D0%B0%D0%B4%D1%80%D0%B5%D0%BD_%D1%80%D0%B5%D0%B0%D0%BA%D1%82%D0%BE%D1%80" title="Јадрен реактор">Јадрен реактор</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%88%D0%B0%D0%B4%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%BE_%D0%BE%D1%80%D1%83%D0%B6%D1%98%D0%B5" title="Јадрено оружје">Јадрено оружје</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%B1%D1%80%D0%B7%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%87_%D0%BD%D0%B0_%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B8" title="Забрзувач на честички">Забрзувач на честички</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D1%83%D0%BA%D0%BB%D0%B8%D0%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Радионуклид (страницата не постои)">Радиоактивни материјали</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D0%B7%D1%80%D0%B0%D1%87%D0%B5%D1%9A%D0%B5" class="mw-redirect" title="Рендгенско зрачење">Рендгенско</a></li></ul> </div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%97%D0%B5%D0%BC%D1%98%D0%B8%D0%BD%D0%B0_%D1%82%D0%BE%D0%BF%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%BD%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%B6%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Земјина топлинска рамнотежа (страницата не постои)">Земјина топлинска рамнотежа</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%95%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D0%B3%D0%BD%D0%B5%D1%82%D0%BD%D0%BE_%D0%B7%D1%80%D0%B0%D1%87%D0%B5%D1%9A%D0%B5" title="Електромагнетно зрачење">Електромагнетно зрачење</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A2%D0%BE%D0%BF%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D0%B7%D1%80%D0%B0%D1%87%D0%B5%D1%9A%D0%B5" title="Топлинско зрачење">Топлинско зрачење</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group">Здравје</th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%97%D0%B4%D1%80%D0%B0%D0%B2%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D0%B0_%D1%84%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%BA%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Здравствена физика (страницата не постои)">Здравствена физика</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%94%D0%BE%D0%B7%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Дозиметрија">Дозиметрија</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%95%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D0%B3%D0%BD%D0%B5%D1%82%D0%BD%D0%BE%D1%82%D0%BE_%D0%B7%D1%80%D0%B0%D1%87%D0%B5%D1%9A%D0%B5_%D0%B8_%D0%B7%D0%B4%D1%80%D0%B0%D0%B2%D1%98%D0%B5%D1%82%D0%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="Електромагнетното зрачење и здравјето (страницата не постои)">Електромагнетното зрачење и здравјето</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%B7%D0%B1%D0%B5%D0%B4%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82_%D1%81%D0%BE_%D0%BB%D0%B0%D1%81%D0%B5%D1%80%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Безбедност со ласери (страницата не постои)">Безбедност со ласери</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Радиографија (страницата не постои)">Радиографија</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%BE%D0%B1%D0%B8%D0%BB%D0%BD%D0%B8%D1%82%D0%B5_%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%84%D0%BE%D0%BD%D0%B8_%D0%B8_%D0%B7%D0%B4%D1%80%D0%B0%D0%B2%D1%98%D0%B5%D1%82%D0%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="Мобилните телефони и здравјето (страницата не постои)">Мобилните телефони и здравјето</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D1%81%D1%82_%D0%BE%D0%B4_%D0%BE%D0%B7%D1%80%D0%B0%D1%87%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Болест од озрачување (страницата не постои)">Болест од озрачување</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BE%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BF%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Радиотерапија (страницата не постои)">Радиотерапија</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BE%D0%B0%D0%BA%D1%82%D0%B8%D0%B2%D0%BD%D0%BE_%D0%B7%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%B4%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Радиоактивно загадување (страницата не постои)">Радиоактивно загадување</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BE%D0%B1%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Радиобиологија">Радиобиологија</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%82" title="Сиверт">Единици и количини за биолошка доза</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%B7%D0%B6%D0%B8%D1%87%D0%BD%D0%B8_%D1%83%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%B8_%D0%B8_%D0%B7%D0%B4%D1%80%D0%B0%D0%B2%D1%98%D0%B5%D1%82%D0%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="Безжични уреди и здравјето (страницата не постои)">Безжични уреди и здравјето</a></li></ul> </div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group">Поврзано</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BE%D0%B4_%D0%BD%D0%B0_%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%83%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BF%D0%B0%D0%B4" title="Период на полураспад">Полураспад</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%88%D0%B0%D0%B4%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%B0_%D1%84%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Јадрена физика">Јадрена физика</a></li></ul> </div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div><div class="hatnote selfreference">Погл. и: категориите <wbr /><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BE%D0%B0%D0%BA%D1%82%D0%B8%D0%B2%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82" title="Категорија:Радиоактивност">Радиоактивност</a> и <wbr /><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BE%D0%B1%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Категорија:Радиобиологија">Радиобиологија</a>.</div></div></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table> <table role="presentation" class="mbox-small plainlinks sistersitebox" style="background-color:var(--background-color-neutral-subtle, #f8f9fa);border:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1);color:inherit"> <tbody><tr> <td class="mbox-image"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></td> <td class="mbox-text plainlist">„<span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0?uselang=mk">Алфа-честичка</a>“ на Ризницата <sup><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B8%D0%B7%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B0_(%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0)" title="Ризница (Викимедија)">?</a></sup></span></td></tr></tbody></table></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Преземено од „<a dir="ltr" href="https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Алфа-честичка&oldid=5276514">https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Алфа-честичка&oldid=5276514</a>“</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B8" title="Специјална:Категории">Категории</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%A5%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D1%83%D0%BC" title="Категорија:Хелиум">Хелиум</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%97%D1%80%D0%B0%D1%87%D0%B5%D1%9A%D0%B5" title="Категорија:Зрачење">Зрачење</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BE%D0%B0%D0%BA%D1%82%D0%B8%D0%B2%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82" title="Категорија:Радиоактивност">Радиоактивност</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%88%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D1%80%D0%B0%D1%87%D0%BA%D0%BE_%D0%B7%D1%80%D0%B0%D1%87%D0%B5%D1%9A%D0%B5" title="Категорија:Јонизирачко зрачење">Јонизирачко зрачење</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Скриени категории: <ul><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%A1%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B8_%D1%81%D0%BE_%D0%BD%D0%B5%D0%B1%D1%80%D0%BE%D1%98%D1%87%D0%B5%D0%BD%D0%B8_%D0%B0%D1%80%D0%B3%D1%83%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B8_%D0%B7%D0%B0_%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%80%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B1%D1%80%D0%BE%D1%98%D0%BA%D0%B8" title="Категорија:Страници со небројчени аргументи за форматирање на бројки">Страници со небројчени аргументи за форматирање на бројки</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0:CS1-%D0%BE%D0%B4%D1%80%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5:_%D0%BF%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%9C%D0%B5_%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%9A%D0%B0:_%D1%81%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%BE%D0%BA_%D0%BD%D0%B0_%D0%B0%D0%B2%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8" title="Категорија:CS1-одржување: повеќе имиња: список на автори">CS1-одржување: повеќе имиња: список на автори</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B8_%D1%81%D0%BE_%D0%B7%D0%B0%D0%B3%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%B8_%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BB%D0%BE%D1%88%D0%BA%D0%B8_%D1%88%D1%82%D0%BE_%D0%B2%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82_%D0%B4%D0%BE_%D0%BD%D0%B5%D0%BF%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%B5%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B8" title="Категорија:Статии со заглавни предлошки што водат до непостоечки страници">Статии со заглавни предлошки што водат до непостоечки страници</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Последната промена на страницава е извршена на 25 септември 2024 г. во 08:36 ч.</li> <li id="footer-info-copyright">Текстот е достапен под условите на лиценцата <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/">Криејтив комонс Наведи извор-Сподели под исти услови</a>. Може да важат и дополнителни услови. За повеќе информации, погледајте ги <a class="external text" href="https://mk.wikipedia.org/wiki/Википедија:Услови_на_употреба">Условите на употреба</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Заштита на личните податоци</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%97%D0%B0_%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0">За Википедија</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%9E%D0%B4%D1%80%D0%B5%D0%BA%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BE%D0%B4_%D0%BE%D0%B4%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82">Одрекување од одговорност</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Правилник на однесување</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Програмери</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/mk.wikipedia.org">Статистика</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Согласност за колачиња</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//mk.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Мобилен изглед</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-6b8d669998-7btdt","wgBackendResponseTime":187,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.343","walltime":"0.453","ppvisitednodes":{"value":2435,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":61033,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":3138,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":15,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":2,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":58255,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 348.266 1 -total"," 48.17% 167.750 1 Предлошка:Reflist"," 25.71% 89.529 2 Предлошка:Наведена_мрежна_страница"," 16.09% 56.046 1 Предлошка:Infobox_particle"," 13.18% 45.908 1 Предлошка:Инфокутија"," 9.47% 32.988 7 Предлошка:Наведено_списание"," 9.38% 32.651 1 Предлошка:Зрачење"," 9.20% 32.047 2 Предлошка:Главна"," 8.39% 29.225 1 Предлошка:Navbox"," 8.14% 28.355 4 Предлошка:Хем"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.134","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":3094456,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-757f7495fb-w2d8x","timestamp":"20241105055554","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0410\u043b\u0444\u0430-\u0447\u0435\u0441\u0442\u0438\u0447\u043a\u0430","url":"https:\/\/mk.wikipedia.org\/wiki\/%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0-%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q103517","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q103517","author":{"@type":"Organization","name":"\u0423\u0447\u0435\u0441\u043d\u0438\u0446\u0438 \u043d\u0430 \u0412\u0438\u043a\u0438\u043c\u0435\u0434\u0438\u0438\u043d\u0438 \u043f\u0440\u043e\u0435\u043a\u0442\u0438"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"\u0424\u043e\u043d\u0434\u0430\u0446\u0438\u0458\u0430 \u0412\u0438\u043a\u0438\u043c\u0435\u0434\u0438\u0458\u0430","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2012-01-21T13:15:41Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/7\/79\/Alpha_Decay.svg","headline":"\u0445\u0435\u043c\u0438\u0441\u043a\u043e \u0441\u043e\u0435\u0434\u0438\u043d\u0435\u043d\u0438\u0435"}</script> </body> </html>