CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="vi" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Vật lý học – Wikipedia tiếng Việt</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )viwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"vi normal","wgMonthNames":["","tháng 1","tháng 2","tháng 3","tháng 4","tháng 5","tháng 6","tháng 7","tháng 8","tháng 9","tháng 10","tháng 11","tháng 12"],"wgRequestId":"748bf9d9-81c6-435c-b50b-b9a756afd741","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Vật_lý_học","wgTitle":"Vật lý học","wgCurRevisionId":71588104,"wgRevisionId":71588104,"wgArticleId":1419,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả","Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả","Lỗi CS1: thiếu tạp chí","Quản lý CS1: bot: trạng thái URL ban đầu không rõ","Quản lý CS1: văn bản dư: danh sách tác giả","Bản mẫu webarchive dùng liên kết wayback","Trang sử dụng liên kết tự động ISBN","Bài cơ bản","Bài viết chứa liên kết DMOZ", "Bài viết chứa nhận dạng BNF","Bài viết chứa nhận dạng GND","Bài viết chứa nhận dạng HDS","Bài viết chứa nhận dạng LCCN","Bài viết chứa nhận dạng NARA","Bài viết chứa nhận dạng NDL","Bài viết chứa nhận dạng NKC","Bài viết Wikipedia chứa nhận dạng NLK sai","Bài viết chọn lọc","Vật lý học"],"wgPageViewLanguage":"vi","wgPageContentLanguage":"vi","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Vật_lý_học","wgRelevantArticleId":1419,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":["sysop"],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"vi","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"vi"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true}, "wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":90000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q413","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.charinsert-styles":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","ext.math.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons": "ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.did_you_mean","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.AVIM","ext.gadget.AVIM_portlet","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.purgetab","ext.gadget.switcher","ext.gadget.AdvancedSiteNotices","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface", "ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=ext.cite.styles%7Cext.math.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=vi&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=ext.gadget.charinsert-styles&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/9a/CollageFisica.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="866"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/CollageFisica.jpg/800px-CollageFisica.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="578"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/CollageFisica.jpg/640px-CollageFisica.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="462"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Vật lý học – Wikipedia tiếng Việt"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//vi.m.wikipedia.org/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Sửa đổi" href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (vi)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//vi.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://vi.wikipedia.org/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.vi"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Nguồn cấp Atom của Wikipedia" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_g%E1%BA%A7n_%C4%91%C3%A2y&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Vật_lý_học rootpage-Vật_lý_học skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Bước tới nội dung</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Trang Web"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Trình đơn chính" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Trình đơn chính</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Trình đơn chính</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ẩn</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Điều hướng </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Trang_Ch%C3%ADnh" title="Xem trang chính [z]" accesskey="z"><span>Trang Chính</span></a></li><li id="n-wikipedia-featuredcontent" class="mw-list-item"><a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:N%E1%BB%99i_dung_ch%E1%BB%8Dn_l%E1%BB%8Dc"><span>Nội dung chọn lọc</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ng%E1%BA%ABu_nhi%C3%AAn" title="Xem trang ngẫu nhiên [x]" accesskey="x"><span>Bài viết ngẫu nhiên</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_g%E1%BA%A7n_%C4%91%C3%A2y" title="Danh sách thay đổi gần đây trong wiki [r]" accesskey="r"><span>Thay đổi gần đây</span></a></li><li id="n-bug_in_article" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:B%C3%A1o_l%E1%BB%97i_b%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt"><span>Báo lỗi nội dung</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikipedia-interaction" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikipedia-interaction" > <div class="vector-menu-heading"> Tương tác </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-wikipedia-helppage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:S%C3%A1ch_h%C6%B0%E1%BB%9Bng_d%E1%BA%ABn"><span>Hướng dẫn</span></a></li><li id="n-aboutsite" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u"><span>Giới thiệu Wikipedia</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:C%E1%BB%99ng_%C4%91%E1%BB%93ng" title="Giới thiệu dự án, cách sử dụng và tìm kiếm thông tin ở đây"><span>Cộng đồng</span></a></li><li id="n-wikipedia-villagepump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn"><span>Thảo luận chung</span></a></li><li id="n-wikipedia-helpdesk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%C3%BAp_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_Wikipedia"><span>Giúp sử dụng</span></a></li><li id="n-contactpage" class="mw-list-item"><a href="//vi.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Liên_lạc"><span>Liên lạc</span></a></li><li id="n-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tr%C3%ACnh_t%E1%BA%A3i_l%C3%AAn_t%E1%BA%ADp_tin"><span>Tải lên tập tin</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Trang_Ch%C3%ADnh" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Bách khoa toàn thư mở" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-vi.svg" width="120" height="10" style="width: 7.5em; height: 0.625em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:T%C3%ACm_ki%E1%BA%BFm" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Tìm kiếm Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Tìm kiếm</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Tìm kiếm trên Wikipedia" aria-label="Tìm kiếm trên Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Tìm kiếm Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Đặc_biệt:Tìm_kiếm"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Tìm kiếm</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Công cụ cá nhân"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Giao diện"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Giao diện" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Giao diện</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_vi.wikipedia.org&uselang=vi" class=""><span>Quyên góp</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:M%E1%BB%9F_t%C3%A0i_kho%E1%BA%A3n&returnto=V%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" title="Bạn được khuyến khích mở tài khoản và đăng nhập; tuy nhiên, không bắt buộc phải có tài khoản" class=""><span>Tạo tài khoản</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C4%83ng_nh%E1%BA%ADp&returnto=V%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" title="Đăng nhập sẽ có lợi hơn, tuy nhiên không bắt buộc. [o]" accesskey="o" class=""><span>Đăng nhập</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Thêm tùy chọn" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Công cụ cá nhân" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Công cụ cá nhân</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Bảng chọn thành viên" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_vi.wikipedia.org&uselang=vi"><span>Quyên góp</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:M%E1%BB%9F_t%C3%A0i_kho%E1%BA%A3n&returnto=V%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" title="Bạn được khuyến khích mở tài khoản và đăng nhập; tuy nhiên, không bắt buộc phải có tài khoản"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Tạo tài khoản</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C4%83ng_nh%E1%BA%ADp&returnto=V%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" title="Đăng nhập sẽ có lợi hơn, tuy nhiên không bắt buộc. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Đăng nhập</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Trang dành cho người dùng chưa đăng nhập <a href="/wiki/Tr%E1%BB%A3_gi%C3%BAp:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u" aria-label="Tìm hiểu thêm về sửa đổi"><span>tìm hiểu thêm</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C3%B3ng_g%C3%B3p_c%E1%BB%A7a_t%C3%B4i" title="Danh sách các sửa đổi được thực hiện qua địa chỉ IP này [y]" accesskey="y"><span>Đóng góp</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_t%C3%B4i" title="Thảo luận với địa chỉ IP này [n]" accesskey="n"><span>Thảo luận cho địa chỉ IP này</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Trang Web"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Nội dung" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Nội dung</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ẩn</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Đầu</div> </a> </li> <li id="toc-Lịch_sử" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Lịch_sử"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Lịch sử</span> </div> </a> <ul id="toc-Lịch_sử-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Triết_học_vật_lí" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Triết_học_vật_lí"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Triết học vật lí</span> </div> </a> <ul id="toc-Triết_học_vật_lí-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Những_lí_thuyết_cốt_lõi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Những_lí_thuyết_cốt_lõi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Những lí thuyết cốt lõi</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Những_lí_thuyết_cốt_lõi-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Hiện/ẩn mục Những lí thuyết cốt lõi</span> </button> <ul id="toc-Những_lí_thuyết_cốt_lõi-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Vật_lí_cổ_điển" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Vật_lí_cổ_điển"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Vật lí cổ điển</span> </div> </a> <ul id="toc-Vật_lí_cổ_điển-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Vật_lí_hiện_đại" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Vật_lí_hiện_đại"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Vật lí hiện đại</span> </div> </a> <ul id="toc-Vật_lí_hiện_đại-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Sự_khác_nhau_giữa_vật_lí_cổ_điển_và_vật_lí_hiện_đại" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Sự_khác_nhau_giữa_vật_lí_cổ_điển_và_vật_lí_hiện_đại"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span>Sự khác nhau giữa vật lí cổ điển và vật lí hiện đại</span> </div> </a> <ul id="toc-Sự_khác_nhau_giữa_vật_lí_cổ_điển_và_vật_lí_hiện_đại-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Liên_hệ_với_những_lĩnh_vực_khác" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Liên_hệ_với_những_lĩnh_vực_khác"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Liên hệ với những lĩnh vực khác</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Liên_hệ_với_những_lĩnh_vực_khác-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Hiện/ẩn mục Liên hệ với những lĩnh vực khác</span> </button> <ul id="toc-Liên_hệ_với_những_lĩnh_vực_khác-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Tiền_đề" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Tiền_đề"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Tiền đề</span> </div> </a> <ul id="toc-Tiền_đề-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ứng_dụng_và_ảnh_hưởng" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ứng_dụng_và_ảnh_hưởng"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Ứng dụng và ảnh hưởng</span> </div> </a> <ul id="toc-Ứng_dụng_và_ảnh_hưởng-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Nghiên_cứu" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Nghiên_cứu"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Nghiên cứu</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Nghiên_cứu-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Hiện/ẩn mục Nghiên cứu</span> </button> <ul id="toc-Nghiên_cứu-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Phương_pháp_khoa_học" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Phương_pháp_khoa_học"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>Phương pháp khoa học</span> </div> </a> <ul id="toc-Phương_pháp_khoa_học-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Lí_thuyết_và_thực_nghiệm" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Lí_thuyết_và_thực_nghiệm"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2</span> <span>Lí thuyết và thực nghiệm</span> </div> </a> <ul id="toc-Lí_thuyết_và_thực_nghiệm-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Phạm_vi_và_mục_đích" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Phạm_vi_và_mục_đích"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.3</span> <span>Phạm vi và mục đích</span> </div> </a> <ul id="toc-Phạm_vi_và_mục_đích-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Lĩnh_vực_nghiên_cứu" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Lĩnh_vực_nghiên_cứu"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.4</span> <span>Lĩnh vực nghiên cứu</span> </div> </a> <ul id="toc-Lĩnh_vực_nghiên_cứu-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Vật_chất_ngưng_tụ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Vật_chất_ngưng_tụ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.4.1</span> <span>Vật chất ngưng tụ</span> </div> </a> <ul id="toc-Vật_chất_ngưng_tụ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Vật_lí_nguyên_tử,_phân_tử,_và_quang_học" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Vật_lí_nguyên_tử,_phân_tử,_và_quang_học"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.4.2</span> <span>Vật lí nguyên tử, phân tử, và quang học</span> </div> </a> <ul id="toc-Vật_lí_nguyên_tử,_phân_tử,_và_quang_học-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Vật_lí_năng_lượng_cao_(vật_lí_hạt)_và_vật_lí_hạt_nhân" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Vật_lí_năng_lượng_cao_(vật_lí_hạt)_và_vật_lí_hạt_nhân"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.4.3</span> <span>Vật lí năng lượng cao (vật lí hạt) và vật lí hạt nhân</span> </div> </a> <ul id="toc-Vật_lí_năng_lượng_cao_(vật_lí_hạt)_và_vật_lí_hạt_nhân-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Vật_lí_thiên_văn" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Vật_lí_thiên_văn"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.4.4</span> <span>Vật lí thiên văn</span> </div> </a> <ul id="toc-Vật_lí_thiên_văn-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Nghiên_cứu_hiện_tại" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Nghiên_cứu_hiện_tại"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Nghiên cứu hiện tại</span> </div> </a> <ul id="toc-Nghiên_cứu_hiện_tại-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Xem_thêm" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Xem_thêm"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Xem thêm</span> </div> </a> <ul id="toc-Xem_thêm-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tham_khảo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Tham_khảo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Tham khảo</span> </div> </a> <ul id="toc-Tham_khảo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Nguồn_tham_khảo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Nguồn_tham_khảo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Nguồn tham khảo</span> </div> </a> <ul id="toc-Nguồn_tham_khảo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Liên_kết_ngoài" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Liên_kết_ngoài"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Liên kết ngoài</span> </div> </a> <ul id="toc-Liên_kết_ngoài-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Nội dung" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Đóng mở mục lục" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Đóng mở mục lục</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Vật lý học</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Xem bài viết trong ngôn ngữ khác. Bài có sẵn trong 243 ngôn ngữ" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-243" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">243 ngôn ngữ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ace mw-list-item"><a href="https://ace.wikipedia.org/wiki/Fisika" title="Fisika – Tiếng Achinese" lang="ace" hreflang="ace" data-title="Fisika" data-language-autonym="Acèh" data-language-local-name="Tiếng Achinese" class="interlanguage-link-target"><span>Acèh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Fisika" title="Fisika – Tiếng Afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Fisika" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="Tiếng Afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Physik" title="Physik – Tiếng Đức (Thụy Sĩ)" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Physik" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="Tiếng Đức (Thụy Sĩ)" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%89%B0%E1%8D%88%E1%8C%A5%E1%88%AE_%E1%88%95%E1%8C%8D%E1%8C%8B%E1%89%B5_%E1%8C%A5%E1%8A%93%E1%89%B5" title="የተፈጥሮ ሕግጋት ጥናት – Tiếng Amharic" lang="am" hreflang="am" data-title="የተፈጥሮ ሕግጋት ጥናት" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="Tiếng Amharic" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-anp mw-list-item"><a href="https://anp.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9C%E0%A5%80%E0%A4%B5-%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%9E%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="जीव-विज्ञान – Tiếng Angika" lang="anp" hreflang="anp" data-title="जीव-विज्ञान" data-language-autonym="अंगिका" data-language-local-name="Tiếng Angika" class="interlanguage-link-target"><span>अंगिका</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="bài viết tốt"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D8%A7%D8%A1" title="فيزياء – Tiếng Ả Rập" lang="ar" hreflang="ar" data-title="فيزياء" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Tiếng Ả Rập" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Fisica" title="Fisica – Tiếng Aragon" lang="an" hreflang="an" data-title="Fisica" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="Tiếng Aragon" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arc mw-list-item"><a href="https://arc.wikipedia.org/wiki/%DC%A6%DC%9D%DC%A3%DC%9D%DC%9F" title="ܦܝܣܝܟ – Tiếng Aramaic" lang="arc" hreflang="arc" data-title="ܦܝܣܝܟ" data-language-autonym="ܐܪܡܝܐ" data-language-local-name="Tiếng Aramaic" class="interlanguage-link-target"><span>ܐܪܡܝܐ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-rup mw-list-item"><a href="https://roa-rup.wikipedia.org/wiki/Fizic%C3%A2" title="Fizicâ – Tiếng Aromania" lang="rup" hreflang="rup" data-title="Fizicâ" data-language-autonym="Armãneashti" data-language-local-name="Tiếng Aromania" class="interlanguage-link-target"><span>Armãneashti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frp mw-list-item"><a href="https://frp.wikipedia.org/wiki/Fesica" title="Fesica – Tiếng Arpitan" lang="frp" hreflang="frp" data-title="Fesica" data-language-autonym="Arpetan" data-language-local-name="Tiếng Arpitan" class="interlanguage-link-target"><span>Arpetan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AA%E0%A6%A6%E0%A6%BE%E0%A7%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A5_%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%9C%E0%A7%8D%E0%A6%9E%E0%A6%BE%E0%A6%A8" title="পদাৰ্থ বিজ্ঞান – Tiếng Assam" lang="as" hreflang="as" data-title="পদাৰ্থ বিজ্ঞান" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="Tiếng Assam" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/F%C3%ADsica" title="Física – Tiếng Asturias" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Física" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Tiếng Asturias" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-awa mw-list-item"><a href="https://awa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AD%E0%A5%8C%E0%A4%A4%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%B6%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0" title="भौतिक शास्त्र – Tiếng Awadhi" lang="awa" hreflang="awa" data-title="भौतिक शास्त्र" data-language-autonym="अवधी" data-language-local-name="Tiếng Awadhi" class="interlanguage-link-target"><span>अवधी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Mba%27erekokuaa" title="Mba'erekokuaa – Tiếng Guarani" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Mba'erekokuaa" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="Tiếng Guarani" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Fizika" title="Fizika – Tiếng Azerbaijan" lang="az" hreflang="az" data-title="Fizika" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Tiếng Azerbaijan" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="فیزیک – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="فیزیک" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gor mw-list-item"><a href="https://gor.wikipedia.org/wiki/Fisika" title="Fisika – Tiếng Gorontalo" lang="gor" hreflang="gor" data-title="Fisika" data-language-autonym="Bahasa Hulontalo" data-language-local-name="Tiếng Gorontalo" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Hulontalo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Fisika" title="Fisika – Tiếng Indonesia" lang="id" hreflang="id" data-title="Fisika" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Tiếng Indonesia" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Fizik" title="Fizik – Tiếng Mã Lai" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Fizik" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Tiếng Mã Lai" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AA%E0%A6%A6%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A5%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%9C%E0%A7%8D%E0%A6%9E%E0%A6%BE%E0%A6%A8" title="পদার্থবিজ্ঞান – Tiếng Bangla" lang="bn" hreflang="bn" data-title="পদার্থবিজ্ঞান" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="Tiếng Bangla" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bjn mw-list-item"><a href="https://bjn.wikipedia.org/wiki/Pisika" title="Pisika – Tiếng Banjar" lang="bjn" hreflang="bjn" data-title="Pisika" data-language-autonym="Banjar" data-language-local-name="Tiếng Banjar" class="interlanguage-link-target"><span>Banjar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Bu%CC%8Dt-l%C3%AD-ha%CC%8Dk" title="Bu̍t-lí-ha̍k – Tiếng Mân Nam" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Bu̍t-lí-ha̍k" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Tiếng Mân Nam" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-map-bms mw-list-item"><a href="https://map-bms.wikipedia.org/wiki/Fisika" title="Fisika – Banyumasan" lang="jv-x-bms" hreflang="jv-x-bms" data-title="Fisika" data-language-autonym="Basa Banyumasan" data-language-local-name="Banyumasan" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Banyumasan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Физика – Tiếng Bashkir" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Физика" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="Tiếng Bashkir" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BA%D0%B0" title="Фізіка – Tiếng Belarus" lang="be" hreflang="be" data-title="Фізіка" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Tiếng Belarus" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D1%96%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B0" title="Фізыка – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Фізыка" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mad mw-list-item"><a href="https://mad.wikipedia.org/wiki/Fisika" title="Fisika – Tiếng Madura" lang="mad" hreflang="mad" data-title="Fisika" data-language-autonym="Madhurâ" data-language-local-name="Tiếng Madura" class="interlanguage-link-target"><span>Madhurâ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AD%E0%A5%8C%E0%A4%A4%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A5%80" title="भौतिकी – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="भौतिकी" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Pisika" title="Pisika – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Pisika" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Physik" title="Physik – Tiếng Bavaria" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Physik" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="Tiếng Bavaria" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%91%E0%BD%84%E0%BD%BC%E0%BD%A6%E0%BC%8B%E0%BD%81%E0%BD%98%E0%BD%A6%E0%BC%8B%E0%BD%A2%E0%BD%B2%E0%BD%82%E0%BC%8B%E0%BD%94%E0%BC%8B" title="དངོས་ཁམས་རིག་པ་ – Tiếng Tây Tạng" lang="bo" hreflang="bo" data-title="དངོས་ཁམས་རིག་པ་" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="Tiếng Tây Tạng" class="interlanguage-link-target"><span>བོད་ཡིག</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Fizika" title="Fizika – Tiếng Bosnia" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Fizika" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="Tiếng Bosnia" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Fizik" title="Fizik – Tiếng Breton" lang="br" hreflang="br" data-title="Fizik" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="Tiếng Breton" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bug mw-list-item"><a href="https://bug.wikipedia.org/wiki/%E1%A8%84%E1%A8%97%E1%A8%94%E1%A8%97%E1%A8%80" title="ᨄᨗᨔᨗᨀ – Tiếng Bugin" lang="bug" hreflang="bug" data-title="ᨄᨗᨔᨗᨀ" data-language-autonym="Basa Ugi" data-language-local-name="Tiếng Bugin" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Ugi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Физика – Tiếng Bulgaria" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Физика" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Tiếng Bulgaria" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%BA%D1%8D" title="Физикэ – Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Физикэ" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/F%C3%ADsica" title="Física – Tiếng Catalan" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Física" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Tiếng Catalan" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Pisika" title="Pisika – Tiếng Cebuano" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Pisika" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="Tiếng Cebuano" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Физика – Tiếng Chuvash" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Физика" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="Tiếng Chuvash" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Fyzika" title="Fyzika – Tiếng Séc" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Fyzika" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Tiếng Séc" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/Fundoyetsimba" title="Fundoyetsimba – Tiếng Shona" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Fundoyetsimba" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="Tiếng Shona" class="interlanguage-link-target"><span>ChiShona</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tum mw-list-item"><a href="https://tum.wikipedia.org/wiki/Fisiks" title="Fisiks – Tiếng Tumbuka" lang="tum" hreflang="tum" data-title="Fisiks" data-language-autonym="ChiTumbuka" data-language-local-name="Tiếng Tumbuka" class="interlanguage-link-target"><span>ChiTumbuka</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-co mw-list-item"><a href="https://co.wikipedia.org/wiki/Fisica" title="Fisica – Tiếng Corsica" lang="co" hreflang="co" data-title="Fisica" data-language-autonym="Corsu" data-language-local-name="Tiếng Corsica" class="interlanguage-link-target"><span>Corsu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Ffiseg" title="Ffiseg – Tiếng Wales" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Ffiseg" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="Tiếng Wales" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Fysik" title="Fysik – Tiếng Đan Mạch" lang="da" hreflang="da" data-title="Fysik" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Tiếng Đan Mạch" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D9%83" title="فيزيك – Moroccan Arabic" lang="ary" hreflang="ary" data-title="فيزيك" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="Moroccan Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>الدارجة</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Physik" title="Physik – Tiếng Đức" lang="de" hreflang="de" data-title="Physik" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Tiếng Đức" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dv mw-list-item"><a href="https://dv.wikipedia.org/wiki/%DE%8A%DE%A9%DE%92%DE%A8%DE%94%DE%A7%DE%87%DE%A9_%DE%87%DE%A8%DE%8D%DE%B0%DE%89%DE%AA" title="ފީޒިޔާއީ އިލްމު – Tiếng Divehi" lang="dv" hreflang="dv" data-title="ފީޒިޔާއީ އިލްމު" data-language-autonym="ދިވެހިބަސް" data-language-local-name="Tiếng Divehi" class="interlanguage-link-target"><span>ދިވެހިބަސް</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dsb mw-list-item"><a href="https://dsb.wikipedia.org/wiki/Fyzika" title="Fyzika – Tiếng Hạ Sorbia" lang="dsb" hreflang="dsb" data-title="Fyzika" data-language-autonym="Dolnoserbski" data-language-local-name="Tiếng Hạ Sorbia" class="interlanguage-link-target"><span>Dolnoserbski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dz mw-list-item"><a href="https://dz.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%91%E0%BD%84%E0%BD%BC%E0%BD%A6%E0%BC%8B%E0%BD%81%E0%BD%98%E0%BD%A6%E0%BC%8B%E0%BD%A2%E0%BD%B2%E0%BD%82%E0%BC%8B%E0%BD%94" title="དངོས་ཁམས་རིག་པ – Tiếng Dzongkha" lang="dz" hreflang="dz" data-title="དངོས་ཁམས་རིག་པ" data-language-autonym="ཇོང་ཁ" data-language-local-name="Tiếng Dzongkha" class="interlanguage-link-target"><span>ཇོང་ཁ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/F%C3%BC%C3%BCsika" title="Füüsika – Tiếng Estonia" lang="et" hreflang="et" data-title="Füüsika" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Tiếng Estonia" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A6%CF%85%CF%83%CE%B9%CE%BA%CE%AE" title="Φυσική – Tiếng Hy Lạp" lang="el" hreflang="el" data-title="Φυσική" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Tiếng Hy Lạp" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eml mw-list-item"><a href="https://eml.wikipedia.org/wiki/F%C3%AEsica" title="Fîsica – Emiliano-Romagnolo" lang="egl" hreflang="egl" data-title="Fîsica" data-language-autonym="Emiliàn e rumagnòl" data-language-local-name="Emiliano-Romagnolo" class="interlanguage-link-target"><span>Emiliàn e rumagnòl</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Physics" title="Physics – Tiếng Anh" lang="en" hreflang="en" data-title="Physics" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Tiếng Anh" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-myv mw-list-item"><a href="https://myv.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Физика – Tiếng Erzya" lang="myv" hreflang="myv" data-title="Физика" data-language-autonym="Эрзянь" data-language-local-name="Tiếng Erzya" class="interlanguage-link-target"><span>Эрзянь</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="bài viết tốt"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/F%C3%ADsica" title="Física – Tiếng Tây Ban Nha" lang="es" hreflang="es" data-title="Física" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Tiếng Tây Ban Nha" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Fiziko" title="Fiziko – Tiếng Quốc Tế Ngữ" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Fiziko" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Tiếng Quốc Tế Ngữ" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/F%C3%ADsica" title="Física – Tiếng Extremadura" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Física" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="Tiếng Extremadura" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Fisika" title="Fisika – Tiếng Basque" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Fisika" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Tiếng Basque" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="فیزیک – Tiếng Ba Tư" lang="fa" hreflang="fa" data-title="فیزیک" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Tiếng Ba Tư" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Bhautik_vigyan" title="Bhautik vigyan – Tiếng Fiji Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Bhautik vigyan" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Tiếng Fiji Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Alisfr%C3%B8%C3%B0i" title="Alisfrøði – Tiếng Faroe" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Alisfrøði" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="Tiếng Faroe" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Physique" title="Physique – Tiếng Pháp" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Physique" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Tiếng Pháp" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Natuerkunde" title="Natuerkunde – Tiếng Frisia" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Natuerkunde" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="Tiếng Frisia" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fur mw-list-item"><a href="https://fur.wikipedia.org/wiki/Fisiche" title="Fisiche – Tiếng Friulian" lang="fur" hreflang="fur" data-title="Fisiche" data-language-autonym="Furlan" data-language-local-name="Tiếng Friulian" class="interlanguage-link-target"><span>Furlan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Fisic" title="Fisic – Tiếng Ireland" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Fisic" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="Tiếng Ireland" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/Fishig" title="Fishig – Tiếng Manx" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Fishig" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="Tiếng Manx" class="interlanguage-link-target"><span>Gaelg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sm mw-list-item"><a href="https://sm.wikipedia.org/wiki/Fisiki" title="Fisiki – Tiếng Samoa" lang="sm" hreflang="sm" data-title="Fisiki" data-language-autonym="Gagana Samoa" data-language-local-name="Tiếng Samoa" class="interlanguage-link-target"><span>Gagana Samoa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Fiosaig" title="Fiosaig – Tiếng Gael Scotland" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Fiosaig" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="Tiếng Gael Scotland" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/F%C3%ADsica" title="Física – Tiếng Galician" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Física" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Tiếng Galician" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gan mw-list-item"><a href="https://gan.wikipedia.org/wiki/%E7%89%A9%E7%90%86%E5%AD%B8" title="物理學 – Tiếng Cám" lang="gan" hreflang="gan" data-title="物理學" data-language-autonym="贛語" data-language-local-name="Tiếng Cám" class="interlanguage-link-target"><span>贛語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ki mw-list-item"><a href="https://ki.wikipedia.org/wiki/Physics" title="Physics – Tiếng Kikuyu" lang="ki" hreflang="ki" data-title="Physics" data-language-autonym="Gĩkũyũ" data-language-local-name="Tiếng Kikuyu" class="interlanguage-link-target"><span>Gĩkũyũ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%AD%E0%AB%8C%E0%AA%A4%E0%AA%BF%E0%AA%95%E0%AA%B6%E0%AA%BE%E0%AA%B8%E0%AB%8D%E0%AA%A4%E0%AB%8D%E0%AA%B0" title="ભૌતિકશાસ્ત્ર – Tiếng Gujarati" lang="gu" hreflang="gu" data-title="ભૌતિકશાસ્ત્ર" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="Tiếng Gujarati" class="interlanguage-link-target"><span>ગુજરાતી</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Vu%CC%8Dt-l%C3%AE-ho%CC%8Dk" title="Vu̍t-lî-ho̍k – Tiếng Khách Gia" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Vu̍t-lî-ho̍k" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="Tiếng Khách Gia" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xal mw-list-item"><a href="https://xal.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Физика – Tiếng Kalmyk" lang="xal" hreflang="xal" data-title="Физика" data-language-autonym="Хальмг" data-language-local-name="Tiếng Kalmyk" class="interlanguage-link-target"><span>Хальмг</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%AC%BC%EB%A6%AC%ED%95%99" title="물리학 – Tiếng Hàn" lang="ko" hreflang="ko" data-title="물리학" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Tiếng Hàn" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-haw mw-list-item"><a href="https://haw.wikipedia.org/wiki/K%C4%81laik%C5%ABlohea" title="Kālaikūlohea – Tiếng Hawaii" lang="haw" hreflang="haw" data-title="Kālaikūlohea" data-language-autonym="Hawaiʻi" data-language-local-name="Tiếng Hawaii" class="interlanguage-link-target"><span>Hawaiʻi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%96%D5%AB%D5%A6%D5%AB%D5%AF%D5%A1" title="Ֆիզիկա – Tiếng Armenia" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Ֆիզիկա" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Tiếng Armenia" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AD%E0%A5%8C%E0%A4%A4%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%B6%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0" title="भौतिक शास्त्र – Tiếng Hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="भौतिक शास्त्र" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Tiếng Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://hsb.wikipedia.org/wiki/Fyzika" title="Fyzika – Tiếng Thượng Sorbia" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="Fyzika" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="Tiếng Thượng Sorbia" class="interlanguage-link-target"><span>Hornjoserbsce</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Fizika" title="Fizika – Tiếng Croatia" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Fizika" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Tiếng Croatia" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Fiziko" title="Fiziko – Tiếng Ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Fiziko" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="Tiếng Ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ig mw-list-item"><a href="https://ig.wikipedia.org/wiki/%E1%BB%8C%CC%80m%E1%BB%A5%CC%80nt%E1%BB%A5d%E1%BB%8B" title="Ọ̀mụ̀ntụdị – Tiếng Igbo" lang="ig" hreflang="ig" data-title="Ọ̀mụ̀ntụdị" data-language-autonym="Igbo" data-language-local-name="Tiếng Igbo" class="interlanguage-link-target"><span>Igbo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Pisika" title="Pisika – Tiếng Iloko" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Pisika" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="Tiếng Iloko" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bpy mw-list-item"><a href="https://bpy.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AA%E0%A6%A6%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A5%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%9C%E0%A7%8D%E0%A6%9E%E0%A6%BE%E0%A6%A8" title="পদার্থবিজ্ঞান – Tiếng Bishnupriya" lang="bpy" hreflang="bpy" data-title="পদার্থবিজ্ঞান" data-language-autonym="বিষ্ণুপ্রিয়া মণিপুরী" data-language-local-name="Tiếng Bishnupriya" class="interlanguage-link-target"><span>বিষ্ণুপ্রিয়া মণিপুরী</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Physica" title="Physica – Tiếng Khoa Học Quốc Tế" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Physica" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="Tiếng Khoa Học Quốc Tế" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Fisica" title="Fisica – Tiếng Interlingue" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Fisica" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="Tiếng Interlingue" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-iu mw-list-item"><a href="https://iu.wikipedia.org/wiki/%E1%90%86%E1%92%AB%E1%91%A6%E1%93%B1%E1%93%95%E1%95%86%E1%93%82%E1%96%85/umatsuliriniq" title="ᐆᒫᑦᓱᓕᕆᓂᖅ/umatsuliriniq – Tiếng Inuktitut" lang="iu" hreflang="iu" data-title="ᐆᒫᑦᓱᓕᕆᓂᖅ/umatsuliriniq" data-language-autonym="ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ / inuktitut" data-language-local-name="Tiếng Inuktitut" class="interlanguage-link-target"><span>ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ / inuktitut</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%BA%C3%A6" title="Физикæ – Tiếng Ossetic" lang="os" hreflang="os" data-title="Физикæ" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="Tiếng Ossetic" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xh mw-list-item"><a href="https://xh.wikipedia.org/wiki/Ifiziki" title="Ifiziki – Tiếng Xhosa" lang="xh" hreflang="xh" data-title="Ifiziki" data-language-autonym="IsiXhosa" data-language-local-name="Tiếng Xhosa" class="interlanguage-link-target"><span>IsiXhosa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://zu.wikipedia.org/wiki/Umchazandalo" title="Umchazandalo – Tiếng Zulu" lang="zu" hreflang="zu" data-title="Umchazandalo" data-language-autonym="IsiZulu" data-language-local-name="Tiếng Zulu" class="interlanguage-link-target"><span>IsiZulu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/E%C3%B0lisfr%C3%A6%C3%B0i" title="Eðlisfræði – Tiếng Iceland" lang="is" hreflang="is" data-title="Eðlisfræði" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="Tiếng Iceland" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Fisica" title="Fisica – Tiếng Italy" lang="it" hreflang="it" data-title="Fisica" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Tiếng Italy" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A4%D7%99%D7%96%D7%99%D7%A7%D7%94" title="פיזיקה – Tiếng Do Thái" lang="he" hreflang="he" data-title="פיזיקה" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Tiếng Do Thái" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Fisika" title="Fisika – Tiếng Java" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Fisika" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="Tiếng Java" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kl mw-list-item"><a href="https://kl.wikipedia.org/wiki/Uumaatsulerineq" title="Uumaatsulerineq – Tiếng Kalaallisut" lang="kl" hreflang="kl" data-title="Uumaatsulerineq" data-language-autonym="Kalaallisut" data-language-local-name="Tiếng Kalaallisut" class="interlanguage-link-target"><span>Kalaallisut</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%AD%E0%B3%8C%E0%B2%A4%E0%B2%B6%E0%B2%BE%E0%B2%B8%E0%B3%8D%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0" title="ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರ – Tiếng Kannada" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="Tiếng Kannada" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pam mw-list-item"><a href="https://pam.wikipedia.org/wiki/F%C3%ADsika" title="Físika – Tiếng Pampanga" lang="pam" hreflang="pam" data-title="Físika" data-language-autonym="Kapampangan" data-language-local-name="Tiếng Pampanga" class="interlanguage-link-target"><span>Kapampangan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A4%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90" title="ფიზიკა – Tiếng Georgia" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ფიზიკა" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Tiếng Georgia" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://ks.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D8%B1%D9%9B%D8%A7%DB%8C%D9%8F%D8%AA" title="ترٛایُت – Tiếng Kashmir" lang="ks" hreflang="ks" data-title="ترٛایُت" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="Tiếng Kashmir" class="interlanguage-link-target"><span>कॉशुर / کٲشُر</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-csb mw-list-item"><a href="https://csb.wikipedia.org/wiki/Fizyka" title="Fizyka – Tiếng Kashubia" lang="csb" hreflang="csb" data-title="Fizyka" data-language-autonym="Kaszëbsczi" data-language-local-name="Tiếng Kashubia" class="interlanguage-link-target"><span>Kaszëbsczi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Физика – Tiếng Kazakh" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Физика" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="Tiếng Kazakh" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Fysegieth" title="Fysegieth – Tiếng Cornwall" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Fysegieth" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="Tiếng Cornwall" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Fizikia" title="Fizikia – Tiếng Swahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Fizikia" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="Tiếng Swahili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-avk mw-list-item"><a href="https://avk.wikipedia.org/wiki/Altelopa" title="Altelopa – Kotava" lang="avk" hreflang="avk" data-title="Altelopa" data-language-autonym="Kotava" data-language-local-name="Kotava" class="interlanguage-link-target"><span>Kotava</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Fizik" title="Fizik – Tiếng Haiti" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Fizik" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="Tiếng Haiti" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Fizik" title="Fizik – Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Fizik" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Fiz%C3%AEk" title="Fizîk – Tiếng Kurd" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Fizîk" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="Tiếng Kurd" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lld mw-list-item"><a href="https://lld.wikipedia.org/wiki/Fisica" title="Fisica – Ladin" lang="lld" hreflang="lld" data-title="Fisica" data-language-autonym="Ladin" data-language-local-name="Ladin" class="interlanguage-link-target"><span>Ladin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/Fisika" title="Fisika – Tiếng Ladino" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Fisika" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="Tiếng Ladino" class="interlanguage-link-target"><span>Ladino</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BA%9F%E0%BA%B5%E0%BA%8A%E0%BA%B4%E0%BA%81%E0%BA%AA%E0%BB%8C" title="ຟີຊິກສ໌ – Tiếng Lào" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ຟີຊິກສ໌" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="Tiếng Lào" class="interlanguage-link-target"><span>ລາວ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Physica" title="Physica – Tiếng La-tinh" lang="la" hreflang="la" data-title="Physica" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Tiếng La-tinh" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Fizika" title="Fizika – Tiếng Latvia" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Fizika" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Tiếng Latvia" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-to mw-list-item"><a href="https://to.wikipedia.org/wiki/Fisiki" title="Fisiki – Tiếng Tonga" lang="to" hreflang="to" data-title="Fisiki" data-language-autonym="Lea faka-Tonga" data-language-local-name="Tiếng Tonga" class="interlanguage-link-target"><span>Lea faka-Tonga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Physik" title="Physik – Tiếng Luxembourg" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Physik" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="Tiếng Luxembourg" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lez mw-list-item"><a href="https://lez.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Физика – Tiếng Lezghian" lang="lez" hreflang="lez" data-title="Физика" data-language-autonym="Лезги" data-language-local-name="Tiếng Lezghian" class="interlanguage-link-target"><span>Лезги</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Fizika" title="Fizika – Tiếng Litva" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Fizika" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Tiếng Litva" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://lij.wikipedia.org/wiki/Fixica" title="Fixica – Ligurian" lang="lij" hreflang="lij" data-title="Fixica" data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="Ligurian" class="interlanguage-link-target"><span>Ligure</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Natuurkunde" title="Natuurkunde – Tiếng Limburg" lang="li" hreflang="li" data-title="Natuurkunde" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="Tiếng Limburg" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ln mw-list-item"><a href="https://ln.wikipedia.org/wiki/F%C3%ADz%C3%ADk%C3%AD" title="Fízíkí – Tiếng Lingala" lang="ln" hreflang="ln" data-title="Fízíkí" data-language-autonym="Lingála" data-language-local-name="Tiếng Lingala" class="interlanguage-link-target"><span>Lingála</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Fisica" title="Fisica – Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Fisica" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jbo mw-list-item"><a href="https://jbo.wikipedia.org/wiki/termu%27eske" title="termu'eske – Tiếng Lojban" lang="jbo" hreflang="jbo" data-title="termu'eske" data-language-autonym="La .lojban." data-language-local-name="Tiếng Lojban" class="interlanguage-link-target"><span>La .lojban.</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lg mw-list-item"><a href="https://lg.wikipedia.org/wiki/Ebyobuzimbe" title="Ebyobuzimbe – Tiếng Ganda" lang="lg" hreflang="lg" data-title="Ebyobuzimbe" data-language-autonym="Luganda" data-language-local-name="Tiếng Ganda" class="interlanguage-link-target"><span>Luganda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Fisica" title="Fisica – Tiếng Lombard" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Fisica" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Tiếng Lombard" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Fizika" title="Fizika – Tiếng Hungary" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Fizika" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Tiếng Hungary" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mai mw-list-item"><a href="https://mai.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AD%E0%A5%8C%E0%A4%A4%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%B6%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E2%80%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0" title="भौतिक शास्‍त्र – Tiếng Maithili" lang="mai" hreflang="mai" data-title="भौतिक शास्‍त्र" data-language-autonym="मैथिली" data-language-local-name="Tiếng Maithili" class="interlanguage-link-target"><span>मैथिली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Физика – Tiếng Macedonia" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Физика" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Tiếng Macedonia" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Fizika" title="Fizika – Tiếng Malagasy" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Fizika" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="Tiếng Malagasy" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%AD%E0%B5%97%E0%B4%A4%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B4%B6%E0%B4%BE%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%82" title="ഭൗതികശാസ്ത്രം – Tiếng Malayalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ഭൗതികശാസ്ത്രം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="Tiếng Malayalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mt mw-list-item"><a href="https://mt.wikipedia.org/wiki/Fi%C5%BCika" title="Fiżika – Tiếng Malta" lang="mt" hreflang="mt" data-title="Fiżika" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="Tiếng Malta" class="interlanguage-link-target"><span>Malti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AD%E0%A5%8C%E0%A4%A4%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%B6%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0" title="भौतिकशास्त्र – Tiếng Marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="भौतिकशास्त्र" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="Tiếng Marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A4%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90" title="ფიზიკა – Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ფიზიკა" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D8%A7" title="فيزيا – Tiếng Ả Rập Ai Cập" lang="arz" hreflang="arz" data-title="فيزيا" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Tiếng Ả Rập Ai Cập" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="فزیک – Tiếng Mazanderani" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="فزیک" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="Tiếng Mazanderani" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Fisika" title="Fisika – Tiếng Minangkabau" lang="min" hreflang="min" data-title="Fisika" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="Tiếng Minangkabau" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/%C5%ACk-l%C4%AB" title="Ŭk-lī – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Ŭk-lī" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/F%C3%ADsica" title="Física – Tiếng Miranda" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Física" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="Tiếng Miranda" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mdf mw-list-item"><a href="https://mdf.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8C" title="Физикась – Tiếng Moksha" lang="mdf" hreflang="mdf" data-title="Физикась" data-language-autonym="Мокшень" data-language-local-name="Tiếng Moksha" class="interlanguage-link-target"><span>Мокшень</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%BA" title="Физик – Tiếng Mông Cổ" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Физик" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="Tiếng Mông Cổ" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9B%E1%80%B0%E1%80%95%E1%80%97%E1%80%B1%E1%80%92" title="ရူပဗေဒ – Tiếng Miến Điện" lang="my" hreflang="my" data-title="ရူပဗေဒ" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="Tiếng Miến Điện" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fj mw-list-item"><a href="https://fj.wikipedia.org/wiki/Fisiki" title="Fisiki – Tiếng Fiji" lang="fj" hreflang="fj" data-title="Fisiki" data-language-autonym="Na Vosa Vakaviti" data-language-local-name="Tiếng Fiji" class="interlanguage-link-target"><span>Na Vosa Vakaviti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Natuurkunde" title="Natuurkunde – Tiếng Hà Lan" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Natuurkunde" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="Tiếng Hà Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Netuurkunde" title="Netuurkunde – Tiếng Hạ Saxon" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Netuurkunde" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="Tiếng Hạ Saxon" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AD%E0%A5%8C%E0%A4%A4%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%B6%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0" title="भौतिक शास्त्र – Tiếng Nepal" lang="ne" hreflang="ne" data-title="भौतिक शास्त्र" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="Tiếng Nepal" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AD%E0%A5%8C%E0%A4%A4%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%B6%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0" title="भौतिक शास्त्र – Tiếng Newari" lang="new" hreflang="new" data-title="भौतिक शास्त्र" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="Tiếng Newari" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E7%89%A9%E7%90%86%E5%AD%A6" title="物理学 – Tiếng Nhật" lang="ja" hreflang="ja" data-title="物理学" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Tiếng Nhật" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nap mw-list-item"><a href="https://nap.wikipedia.org/wiki/F%C3%ADseca" title="Físeca – Tiếng Napoli" lang="nap" hreflang="nap" data-title="Físeca" data-language-autonym="Napulitano" data-language-local-name="Tiếng Napoli" class="interlanguage-link-target"><span>Napulitano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Физика – Tiếng Chechen" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Физика" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="Tiếng Chechen" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/F%C3%BCsiik" title="Füsiik – Tiếng Frisia Miền Bắc" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Füsiik" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="Tiếng Frisia Miền Bắc" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pih mw-list-item"><a href="https://pih.wikipedia.org/wiki/Fisiks" title="Fisiks – Norfuk / Pitkern" lang="pih" hreflang="pih" data-title="Fisiks" data-language-autonym="Norfuk / Pitkern" data-language-local-name="Norfuk / Pitkern" class="interlanguage-link-target"><span>Norfuk / Pitkern</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Fysikk" title="Fysikk – Tiếng Na Uy (Bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Fysikk" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Tiếng Na Uy (Bokmål)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Fysikk" title="Fysikk – Tiếng Na Uy (Nynorsk)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Fysikk" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Tiếng Na Uy (Nynorsk)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nrm mw-list-item"><a href="https://nrm.wikipedia.org/wiki/Ph%C5%B7sique" title="Phŷsique – Norman" lang="nrf" hreflang="nrf" data-title="Phŷsique" data-language-autonym="Nouormand" data-language-local-name="Norman" class="interlanguage-link-target"><span>Nouormand</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nov mw-list-item"><a href="https://nov.wikipedia.org/wiki/Fisike" title="Fisike – Novial" lang="nov" hreflang="nov" data-title="Fisike" data-language-autonym="Novial" data-language-local-name="Novial" class="interlanguage-link-target"><span>Novial</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Fisica" title="Fisica – Tiếng Occitan" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Fisica" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="Tiếng Occitan" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mhr mw-list-item"><a href="https://mhr.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%BA%D0%B5" title="Физике – Eastern Mari" lang="mhr" hreflang="mhr" data-title="Физике" data-language-autonym="Олык марий" data-language-local-name="Eastern Mari" class="interlanguage-link-target"><span>Олык марий</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-or mw-list-item"><a href="https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%AA%E0%AC%A6%E0%AC%BE%E0%AC%B0%E0%AD%8D%E0%AC%A5_%E0%AC%AC%E0%AC%BF%E0%AC%9C%E0%AD%8D%E0%AC%9E%E0%AC%BE%E0%AC%A8" title="ପଦାର୍ଥ ବିଜ୍ଞାନ – Tiếng Odia" lang="or" hreflang="or" data-title="ପଦାର୍ଥ ବିଜ୍ଞାନ" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="Tiếng Odia" class="interlanguage-link-target"><span>ଓଡ଼ିଆ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-om mw-list-item"><a href="https://om.wikipedia.org/wiki/Fiiziksii" title="Fiiziksii – Tiếng Oromo" lang="om" hreflang="om" data-title="Fiiziksii" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="Tiếng Oromo" class="interlanguage-link-target"><span>Oromoo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Fizika" title="Fizika – Tiếng Uzbek" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Fizika" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="Tiếng Uzbek" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%AD%E0%A9%8C%E0%A8%A4%E0%A8%BF%E0%A8%95_%E0%A8%B5%E0%A8%BF%E0%A8%97%E0%A8%BF%E0%A8%86%E0%A8%A8" title="ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ – Tiếng Punjab" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="Tiếng Punjab" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D8%B2%DA%A9%D8%B3" title="فزکس – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="فزکس" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-blk mw-list-item"><a href="https://blk.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9B%E1%80%B0%E1%80%95%E1%80%97%E1%80%B1%E1%80%92" title="ရူပဗေဒ – Pa'O" lang="blk" hreflang="blk" data-title="ရူပဗေဒ" data-language-autonym="ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ" data-language-local-name="Pa'O" class="interlanguage-link-target"><span>ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="فزیک – Tiếng Pashto" lang="ps" hreflang="ps" data-title="فزیک" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="Tiếng Pashto" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Fizix" title="Fizix – Tiếng Anh Jamaica Creole" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Fizix" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Tiếng Anh Jamaica Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%9A%E1%9E%BC%E1%9E%94%E1%9E%9C%E1%9E%B7%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%99%E1%9E%B6" title="រូបវិទ្យា – Tiếng Khmer" lang="km" hreflang="km" data-title="រូបវិទ្យា" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="Tiếng Khmer" class="interlanguage-link-target"><span>ភាសាខ្មែរ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shn mw-list-item"><a href="https://shn.wikipedia.org/wiki/%E1%80%95%E1%81%A2%E1%82%86%E1%80%B8%E1%82%81%E1%81%A2%E1%80%84%E1%80%BA%E1%82%88" title="ပၢႆးႁၢင်ႈ – Tiếng Shan" lang="shn" hreflang="shn" data-title="ပၢႆးႁၢင်ႈ" data-language-autonym="ၽႃႇသႃႇတႆး " data-language-local-name="Tiếng Shan" class="interlanguage-link-target"><span>ၽႃႇသႃႇတႆး </span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pcd mw-list-item"><a href="https://pcd.wikipedia.org/wiki/Fisike" title="Fisike – Picard" lang="pcd" hreflang="pcd" data-title="Fisike" data-language-autonym="Picard" data-language-local-name="Picard" class="interlanguage-link-target"><span>Picard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/F%C3%ACsica" title="Fìsica – Piedmontese" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Fìsica" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="Piedmontese" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Physik" title="Physik – Tiếng Hạ Giéc-man" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Physik" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="Tiếng Hạ Giéc-man" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Fizyka" title="Fizyka – Tiếng Ba Lan" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Fizyka" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Tiếng Ba Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/F%C3%ADsica" title="Física – Tiếng Bồ Đào Nha" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Física" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Tiếng Bồ Đào Nha" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/Fizika" title="Fizika – Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ Crimean" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Fizika" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ Crimean" class="interlanguage-link-target"><span>Qırımtatarca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Fizic%C4%83" title="Fizică – Tiếng Romania" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Fizică" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Tiếng Romania" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Pachaykamay" title="Pachaykamay – Tiếng Quechua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Pachaykamay" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="Tiếng Quechua" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D1%96%D0%B7%D1%96%D0%BA%D0%B0" title="Фізіка – Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Фізіка" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Физика – Tiếng Nga" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Физика" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Tiếng Nga" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Физика – Tiếng Sakha" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Физика" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="Tiếng Sakha" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sa mw-list-item"><a href="https://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AD%E0%A5%8C%E0%A4%A4%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%B6%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%AE%E0%A5%8D" title="भौतिकशास्त्रम् – Tiếng Phạn" lang="sa" hreflang="sa" data-title="भौतिकशास्त्रम्" data-language-autonym="संस्कृतम्" data-language-local-name="Tiếng Phạn" class="interlanguage-link-target"><span>संस्कृतम्</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-skr mw-list-item"><a href="https://skr.wikipedia.org/wiki/%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C%D8%A7%D8%AA_(%D9%81%D8%B2%DA%A9%D8%B3)" title="طبیعیات (فزکس) – Saraiki" lang="skr" hreflang="skr" data-title="طبیعیات (فزکس)" data-language-autonym="سرائیکی" data-language-local-name="Saraiki" class="interlanguage-link-target"><span>سرائیکی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/F%C3%ACsica" title="Fìsica – Tiếng Sardinia" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Fìsica" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="Tiếng Sardinia" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Naitural_philosophy" title="Naitural philosophy – Tiếng Scots" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Naitural philosophy" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="Tiếng Scots" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Physik" title="Physik – Saterland Frisian" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Physik" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="Saterland Frisian" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-st mw-list-item"><a href="https://st.wikipedia.org/wiki/Fisiksi" title="Fisiksi – Tiếng Sotho Miền Nam" lang="st" hreflang="st" data-title="Fisiksi" data-language-autonym="Sesotho" data-language-local-name="Tiếng Sotho Miền Nam" class="interlanguage-link-target"><span>Sesotho</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nso mw-list-item"><a href="https://nso.wikipedia.org/wiki/Fisika" title="Fisika – Tiếng Sotho Miền Bắc" lang="nso" hreflang="nso" data-title="Fisika" data-language-autonym="Sesotho sa Leboa" data-language-local-name="Tiếng Sotho Miền Bắc" class="interlanguage-link-target"><span>Sesotho sa Leboa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Fizika" title="Fizika – Tiếng Albania" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Fizika" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="Tiếng Albania" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/F%C3%ACsica" title="Fìsica – Tiếng Sicilia" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Fìsica" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="Tiếng Sicilia" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%B7%E0%B7%9E%E0%B6%AD%E0%B7%92%E0%B6%9A_%E0%B7%80%E0%B7%92%E0%B6%AF%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B6%BA%E0%B7%8F%E0%B7%80" title="භෞතික විද්‍යාව – Tiếng Sinhala" lang="si" hreflang="si" data-title="භෞතික විද්‍යාව" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="Tiếng Sinhala" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Physics" title="Physics – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Physics" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D8%B7%D8%A8%D9%8A%D8%B9%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="طبيعيات – Tiếng Sindhi" lang="sd" hreflang="sd" data-title="طبيعيات" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="Tiếng Sindhi" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Fyzika" title="Fyzika – Tiếng Slovak" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Fyzika" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Tiếng Slovak" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Fizika" title="Fizika – Tiếng Slovenia" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Fizika" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Tiếng Slovenia" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/Fizyka" title="Fizyka – Silesian" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Fizyka" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="Silesian" class="interlanguage-link-target"><span>Ślůnski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Fiisigis" title="Fiisigis – Tiếng Somali" lang="so" hreflang="so" data-title="Fiisigis" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="Tiếng Somali" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="فیزیک – Tiếng Kurd Miền Trung" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="فیزیک" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="Tiếng Kurd Miền Trung" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-srn mw-list-item"><a href="https://srn.wikipedia.org/wiki/Sabi_fu_natru" title="Sabi fu natru – Tiếng Sranan Tongo" lang="srn" hreflang="srn" data-title="Sabi fu natru" data-language-autonym="Sranantongo" data-language-local-name="Tiếng Sranan Tongo" class="interlanguage-link-target"><span>Sranantongo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Физика – Tiếng Serbia" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Физика" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Tiếng Serbia" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Fizika" title="Fizika – Tiếng Serbo-Croatia" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Fizika" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Tiếng Serbo-Croatia" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Fisika" title="Fisika – Tiếng Sunda" lang="su" hreflang="su" data-title="Fisika" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="Tiếng Sunda" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="bài viết tốt"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Fysiikka" title="Fysiikka – Tiếng Phần Lan" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Fysiikka" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Tiếng Phần Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Fysik" title="Fysik – Tiếng Thụy Điển" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Fysik" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Tiếng Thụy Điển" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shi mw-list-item"><a href="https://shi.wikipedia.org/wiki/Tasngama" title="Tasngama – Tiếng Tachelhit" lang="shi" hreflang="shi" data-title="Tasngama" data-language-autonym="Taclḥit" data-language-local-name="Tiếng Tachelhit" class="interlanguage-link-target"><span>Taclḥit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Pisika" title="Pisika – Tiếng Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Pisika" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tiếng Tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%87%E0%AE%AF%E0%AE%B1%E0%AF%8D%E0%AE%AA%E0%AE%BF%E0%AE%AF%E0%AE%B2%E0%AF%8D" title="இயற்பியல் – Tiếng Tamil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="இயற்பியல்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="Tiếng Tamil" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Tasengama" title="Tasengama – Tiếng Kabyle" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Tasengama" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="Tiếng Kabyle" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Физика – Tiếng Tatar" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Физика" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="Tiếng Tatar" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%AD%E0%B1%8C%E0%B0%A4%E0%B0%BF%E0%B0%95_%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82" title="భౌతిక శాస్త్రం – Tiếng Telugu" lang="te" hreflang="te" data-title="భౌతిక శాస్త్రం" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="Tiếng Telugu" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-din mw-list-item"><a href="https://din.wikipedia.org/wiki/Pi%C3%B6%C3%B6ckat%C9%94%C9%94r" title="Piööckatɔɔr – Tiếng Dinka" lang="din" hreflang="din" data-title="Piööckatɔɔr" data-language-autonym="Thuɔŋjäŋ" data-language-local-name="Tiếng Dinka" class="interlanguage-link-target"><span>Thuɔŋjäŋ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9F%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%AA%E0%B9%8C" title="ฟิสิกส์ – Tiếng Thái" lang="th" hreflang="th" data-title="ฟิสิกส์" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Tiếng Thái" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ti mw-list-item"><a href="https://ti.wikipedia.org/wiki/%E1%8D%8A%E1%8B%9A%E1%8A%AD%E1%88%B5" title="ፊዚክስ – Tiếng Tigrinya" lang="ti" hreflang="ti" data-title="ፊዚክስ" data-language-autonym="ትግርኛ" data-language-local-name="Tiếng Tigrinya" class="interlanguage-link-target"><span>ትግርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Физика – Tiếng Tajik" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Физика" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="Tiếng Tajik" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tcy mw-list-item"><a href="https://tcy.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%AD%E0%B3%8C%E0%B2%A4_%E0%B2%B6%E0%B2%BE%E0%B2%B8%E0%B3%8D%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0" title="ಭೌತ ಶಾಸ್ತ್ರ – Tulu" lang="tcy" hreflang="tcy" data-title="ಭೌತ ಶಾಸ್ತ್ರ" data-language-autonym="ತುಳು" data-language-local-name="Tulu" class="interlanguage-link-target"><span>ತುಳು</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Fizik" title="Fizik – Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Fizik" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/Fizika" title="Fizika – Tiếng Turkmen" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Fizika" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="Tiếng Turkmen" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kcg mw-list-item"><a href="https://kcg.wikipedia.org/wiki/Fizik" title="Fizik – Tiếng Tyap" lang="kcg" hreflang="kcg" data-title="Fizik" data-language-autonym="Tyap" data-language-local-name="Tiếng Tyap" class="interlanguage-link-target"><span>Tyap</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tyv mw-list-item"><a href="https://tyv.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Физика – Tiếng Tuvinian" lang="tyv" hreflang="tyv" data-title="Физика" data-language-autonym="Тыва дыл" data-language-local-name="Tiếng Tuvinian" class="interlanguage-link-target"><span>Тыва дыл</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-udm mw-list-item"><a href="https://udm.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Физика – Tiếng Udmurt" lang="udm" hreflang="udm" data-title="Физика" data-language-autonym="Удмурт" data-language-local-name="Tiếng Udmurt" class="interlanguage-link-target"><span>Удмурт</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="bài viết tốt"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D1%96%D0%B7%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Фізика – Tiếng Ukraina" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Фізика" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Tiếng Ukraina" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="طبیعیات – Tiếng Urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="طبیعیات" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="Tiếng Urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D9%89%D8%B2%D9%89%D9%83%D8%A7" title="فىزىكا – Tiếng Uyghur" lang="ug" hreflang="ug" data-title="فىزىكا" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="Tiếng Uyghur" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Vuzlij" title="Vuzlij – Tiếng Choang" lang="za" hreflang="za" data-title="Vuzlij" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="Tiếng Choang" class="interlanguage-link-target"><span>Vahcuengh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Fizega" title="Fizega – Venetian" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Fizega" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="Venetian" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Fizik" title="Fizik – Veps" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Fizik" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="Veps" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/F%C3%BCs%C3%BCd" title="Füsüd – Tiếng Volapük" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Füsüd" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="Tiếng Volapük" class="interlanguage-link-target"><span>Volapük</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/F%C3%BC%C3%BCsiga" title="Füüsiga – Võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Füüsiga" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="Võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Fizike" title="Fizike – Tiếng Walloon" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Fizike" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="Tiếng Walloon" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E7%89%A9%E7%90%86%E5%AD%B8" title="物理學 – Literary Chinese" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="物理學" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="Literary Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Fisika" title="Fisika – Tiếng Waray" lang="war" hreflang="war" data-title="Fisika" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="Tiếng Waray" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-guc mw-list-item"><a href="https://guc.wikipedia.org/wiki/At%C3%BCjia" title="Atüjia – Wayuu" lang="guc" hreflang="guc" data-title="Atüjia" data-language-autonym="Wayuunaiki" data-language-local-name="Wayuu" class="interlanguage-link-target"><span>Wayuunaiki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wo mw-list-item"><a href="https://wo.wikipedia.org/wiki/J%C3%ABmm" title="Jëmm – Tiếng Wolof" lang="wo" hreflang="wo" data-title="Jëmm" data-language-autonym="Wolof" data-language-local-name="Tiếng Wolof" class="interlanguage-link-target"><span>Wolof</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E7%89%A9%E7%90%86%E5%AD%A6" title="物理学 – Tiếng Ngô" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="物理学" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Tiếng Ngô" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ts mw-list-item"><a href="https://ts.wikipedia.org/wiki/Ntivo-Ntumbuluko" title="Ntivo-Ntumbuluko – Tiếng Tsonga" lang="ts" hreflang="ts" data-title="Ntivo-Ntumbuluko" data-language-autonym="Xitsonga" data-language-local-name="Tiếng Tsonga" class="interlanguage-link-target"><span>Xitsonga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%A4%D7%99%D7%96%D7%99%D7%A7" title="פיזיק – Tiếng Yiddish" lang="yi" hreflang="yi" data-title="פיזיק" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="Tiếng Yiddish" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/F%C3%ADs%C3%ADks%C3%AC" title="Físíksì – Tiếng Yoruba" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Físíksì" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="Tiếng Yoruba" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E7%89%A9%E7%90%86%E5%AD%B8" title="物理學 – Tiếng Quảng Đông" lang="yue" hreflang="yue" data-title="物理學" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Tiếng Quảng Đông" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Fizik" title="Fizik – Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Fizik" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zea mw-list-item"><a href="https://zea.wikipedia.org/wiki/Natuurkunde" title="Natuurkunde – Zeelandic" lang="zea" hreflang="zea" data-title="Natuurkunde" data-language-autonym="Zeêuws" data-language-local-name="Zeelandic" class="interlanguage-link-target"><span>Zeêuws</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Fiz%C4%97ka" title="Fizėka – Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Fizėka" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%89%A9%E7%90%86%E5%AD%A6" title="物理学 – Tiếng Trung" lang="zh" hreflang="zh" data-title="物理学" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Tiếng Trung" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bew mw-list-item"><a href="https://bew.wikipedia.org/wiki/%C3%88lmu_tab%C3%A8at" title="Èlmu tabèat – Tiếng Betawi" lang="bew" hreflang="bew" data-title="Èlmu tabèat" data-language-autonym="Betawi" data-language-local-name="Tiếng Betawi" class="interlanguage-link-target"><span>Betawi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dtp mw-list-item"><a href="https://dtp.wikipedia.org/wiki/Pijik" title="Pijik – Tiếng Dusun Miền Trung" lang="dtp" hreflang="dtp" data-title="Pijik" data-language-autonym="Kadazandusun" data-language-local-name="Tiếng Dusun Miền Trung" class="interlanguage-link-target"><span>Kadazandusun</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-iba mw-list-item"><a href="https://iba.wikipedia.org/wiki/Fizik" title="Fizik – Tiếng Iban" lang="iba" hreflang="iba" data-title="Fizik" data-language-autonym="Jaku Iban" data-language-local-name="Tiếng Iban" class="interlanguage-link-target"><span>Jaku Iban</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tly mw-list-item"><a href="https://tly.wikipedia.org/wiki/Fizik%C9%99" title="Fizikə – Talysh" lang="tly" hreflang="tly" data-title="Fizikə" data-language-autonym="Tolışi" data-language-local-name="Talysh" class="interlanguage-link-target"><span>Tolışi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zgh mw-list-item"><a href="https://zgh.wikipedia.org/wiki/%E2%B5%9C%E2%B4%B0%E2%B5%99%E2%B5%8F%E2%B4%B3%E2%B4%B0%E2%B5%8E%E2%B4%B0" title="ⵜⴰⵙⵏⴳⴰⵎⴰ – Tiếng Tamazight Chuẩn của Ma-rốc" lang="zgh" hreflang="zgh" data-title="ⵜⴰⵙⵏⴳⴰⵎⴰ" data-language-autonym="ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ" data-language-local-name="Tiếng Tamazight Chuẩn của Ma-rốc" class="interlanguage-link-target"><span>ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q413#sitelinks-wikipedia" title="Sửa liên kết giữa ngôn ngữ" class="wbc-editpage">Sửa liên kết</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Không gian tên"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc" title="Xem bài viết [c]" accesskey="c"><span>Bài viết</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn:V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc" rel="discussion" title="Thảo luận về trang này [t]" accesskey="t"><span>Thảo luận</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Thay đổi biến thể ngôn ngữ" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Tiếng Việt</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Giao diện"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc"><span>Đọc</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc&veaction=edit" title="Sửa đổi trang này [v]" accesskey="v"><span>Sửa đổi</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc&action=edit" title="Sửa đổi mã nguồn của trang này [e]" accesskey="e"><span>Sửa mã nguồn</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc&action=history" title="Các phiên bản cũ của trang này [h]" accesskey="h"><span>Xem lịch sử</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Công cụ trang"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Công cụ" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Công cụ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Công cụ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ẩn</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Thêm tùy chọn" > <div class="vector-menu-heading"> Tác vụ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc"><span>Đọc</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc&veaction=edit" title="Sửa đổi trang này [v]" accesskey="v"><span>Sửa đổi</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc&action=edit" title="Sửa đổi mã nguồn của trang này [e]" accesskey="e"><span>Sửa mã nguồn</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc&action=history"><span>Xem lịch sử</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Chung </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_%C4%91%E1%BA%BFn_%C4%91%C3%A2y/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc" title="Các trang liên kết đến đây [j]" accesskey="j"><span>Các liên kết đến đây</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_li%C3%AAn_quan/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc" rel="nofollow" title="Thay đổi gần đây của các trang liên kết đến đây [k]" accesskey="k"><span>Thay đổi liên quan</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Trang_%C4%91%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t" title="Một danh sách chứa tất cả trang đặc biệt [q]" accesskey="q"><span>Trang đặc biệt</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc&oldid=71588104" title="Liên kết thường trực đến phiên bản này của trang"><span>Liên kết thường trực</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc&action=info" title="Thêm chi tiết về trang này"><span>Thông tin trang</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Tr%C3%ADch_d%E1%BA%ABn&page=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc&id=71588104&wpFormIdentifier=titleform" title="Hướng dẫn cách trích dẫn trang này"><span>Trích dẫn trang này</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fvi.wikipedia.org%2Fwiki%2FV%25E1%25BA%25ADt_l%25C3%25BD_h%25E1%25BB%258Dc"><span>Lấy URL ngắn gọn</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:QrCode&url=https%3A%2F%2Fvi.wikipedia.org%2Fwiki%2FV%25E1%25BA%25ADt_l%25C3%25BD_h%25E1%25BB%258Dc"><span>Tải mã QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> In và xuất </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:S%C3%A1ch&bookcmd=book_creator&referer=V%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc"><span>Tạo một quyển sách</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:DownloadAsPdf&page=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc&action=show-download-screen"><span>Tải dưới dạng PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc&printable=yes" title="Bản để in ra của trang [p]" accesskey="p"><span>Bản để in ra</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Tại dự án khác </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Physics" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q413" title="Liên kết đến khoản mục kết nối trong kho dữ liệu [g]" accesskey="g"><span>Khoản mục Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Công cụ trang"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Giao diện"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Giao diện</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ẩn</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-1000BCB" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikipedia:Danh_s%C3%A1ch_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n_n%C3%AAn_c%C3%B3" title="Đây là một bài viết cơ bản. Nhấn vào đây để biết thêm thông tin."><img alt="Đây là một bài viết cơ bản. Nhấn vào đây để biết thêm thông tin." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg/20px-1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg.png" decoding="async" width="20" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg/30px-1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg/40px-1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg.png 2x" data-file-width="103" data-file-height="94" /></a></span></div></div> <div id="mw-indicator-featured-star" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikipedia:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%8Dn_l%E1%BB%8Dc" title="Đây là một bài viết chọn lọc. Nhấn vào đây để biết thêm thông tin."><img alt="Đây là một bài viết chọn lọc. Nhấn vào đây để biết thêm thông tin." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/19px-Symbol_star_gold.svg.png" decoding="async" width="19" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/29px-Symbol_star_gold.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/39px-Symbol_star_gold.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a></span></div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Bách khoa toàn thư mở Wikipedia</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="vi" dir="ltr"><p class="mw-empty-elt"> </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:CollageFisica.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/CollageFisica.jpg/300px-CollageFisica.jpg" decoding="async" width="300" height="217" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/CollageFisica.jpg/450px-CollageFisica.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/CollageFisica.jpg/600px-CollageFisica.jpg 2x" data-file-width="831" data-file-height="600" /></a><figcaption>Một số hiện tượng, ứng dụng và lĩnh vực nghiên cứu của vật lý học. Từ trên, bên trái, theo chiều kim đồng hồ:<br />1. <a href="/wiki/Kh%C3%BAc_x%E1%BA%A1" title="Khúc xạ">Khúc xạ</a><br />2. Tia <a href="/wiki/Laser" title="Laser">laser</a><br />3. <a href="/wiki/Khinh_kh%C3%AD_c%E1%BA%A7u" class="mw-redirect" title="Khinh khí cầu">Khinh khí cầu</a><br />4. <a href="/wiki/%C4%90%C3%A1nh_quay" title="Đánh quay">Con quay</a><br />5. <a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_c%E1%BB%95_%C4%91i%E1%BB%83n" title="Cơ học cổ điển">Va chạm không đàn hồi</a><br />6. <a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Cơ học lượng tử">Nguyên tử Hiđrô</a><br />7. <a href="/wiki/Bom_hydro" class="mw-redirect" title="Bom hydro">Bom H</a><br />8. <a href="/wiki/Tia_s%C3%A9t" title="Tia sét">Tia sét</a><br />9. Giữa: <a href="/wiki/Thi%C3%AAn_h%C3%A0" title="Thiên hà">Thiên hà</a> <a href="/w/index.php?title=UDF_423&action=edit&redlink=1" class="new" title="UDF 423 (trang không tồn tại)">UDF 423</a></figcaption></figure> <table class="vertical-navbox nowraplinks hlist" style="float:right;clear:right;width:22.0em;margin:0 0 1.0em 1.0em;background:#f9f9f9;border:1px solid #aaa;padding:0.2em;border-spacing:0.4em 0;text-align:center;line-height:1.4em;font-size:88%;width: 20em"><tbody><tr><th class="navbox-abovebelow" style="padding:0.2em 0.4em 0.2em;font-size:145%;line-height:1.2em;font-size:175%"><a href="/wiki/Khoa_h%E1%BB%8Dc" title="Khoa học">Khoa học</a></th></tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <div class="NavFrame collapsed" style="border:none;padding:0"><div class="NavHead" style="font-size:105%;background:transparent;text-align:left;text-align:left;"><a href="/wiki/Khoa_h%E1%BB%8Dc_h%C3%ACnh_th%E1%BB%A9c" title="Khoa học hình thức">Khoa học hình thức</a></div><div class="NavContent" style="font-size:105%;padding:0.2em 0 0.4em;text-align:center"> <ul><li><a href="/wiki/Logic" title="Logic">Logic</a></li> <li><a href="/wiki/To%C3%A1n_h%E1%BB%8Dc" title="Toán học">Toán học</a></li> <li><a href="/wiki/Logic_to%C3%A1n" title="Logic toán">Logic toán</a></li> <li><a href="/wiki/Th%E1%BB%91ng_k%C3%AA_to%C3%A1n_h%E1%BB%8Dc" title="Thống kê toán học">Thống kê toán học</a></li> <li><a href="/wiki/Khoa_h%E1%BB%8Dc_m%C3%A1y_t%C3%ADnh_l%C3%BD_thuy%E1%BA%BFt" title="Khoa học máy tính lý thuyết">Khoa học máy tính lý thuyết</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <div class="NavFrame collapsed" style="border:none;padding:0"><div class="NavHead" style="font-size:105%;background:transparent;text-align:left;text-align:left;"><a class="mw-selflink selflink">Khoa học vật lý</a></div><div class="NavContent" style="font-size:105%;padding:0.2em 0 0.4em;text-align:center"> <ul><li><b><a class="mw-selflink selflink">Vật lý học</a></b></li></ul> <ul><li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_c%E1%BB%95_%C4%91i%E1%BB%83n" title="Vật lý cổ điển">Vật lý cổ điển</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_hi%E1%BB%87n_%C4%91%E1%BA%A1i" title="Vật lý hiện đại">Vật lý hiện đại</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_%E1%BB%A9ng_d%E1%BB%A5ng" title="Vật lý ứng dụng">Vật lý ứng dụng</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_th%E1%BB%B1c_nghi%E1%BB%87m" title="Vật lý thực nghiệm">Vật lý thực nghiệm</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_l%C3%BD_thuy%E1%BA%BFt" title="Vật lý lý thuyết">Vật lý lý thuyết</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_t%C3%ADnh_to%C3%A1n" title="Vật lý tính toán">Vật lý tính toán</a></li> <li><a href="/wiki/Nhi%E1%BB%87t_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c_h%E1%BB%8Dc" title="Nhiệt động lực học">Nhiệt động lực học</a></li> <li><a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc" title="Cơ học">Cơ học</a></li> <li><a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_v%E1%BA%ADt_r%E1%BA%AFn" title="Cơ học vật rắn">Cơ học vật rắn</a></li> <li><a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_c%E1%BB%95_%C4%91i%E1%BB%83n" title="Cơ học cổ điển">Cơ học cổ điển</a></li> <li><a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_m%C3%B4i_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng_li%C3%AAn_t%E1%BB%A5c" title="Cơ học môi trường liên tục">Cơ học môi trường liên tục</a></li> <li><a href="/wiki/L%C6%B0u_bi%E1%BA%BFn_h%E1%BB%8Dc" title="Lưu biến học">Lưu biến học</a></li> <li><a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_ch%E1%BA%A5t_l%C6%B0u" title="Cơ học chất lưu">Cơ học chất lưu</a></li> <li><a href="/wiki/Plasma" title="Plasma">Plasma</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" title="Vật lý nguyên tử">Vật lý nguyên tử</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_v%E1%BA%ADt_ch%E1%BA%A5t_ng%C6%B0ng_t%E1%BB%A5" title="Vật lý vật chất ngưng tụ">Vật lý vật chất ngưng tụ</a></li> <li><a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Cơ học lượng tử">Cơ học lượng tử</a> (<a href="/w/index.php?title=Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u_c%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Giới thiệu cơ học lượng tử (trang không tồn tại)">giới thiệu</a>)</li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n" title="Vật lý hạt nhân">Vật lý hạt nhân</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BA%A1t" title="Vật lý hạt">Vật lý hạt</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_thi%C3%AAn_v%C4%83n" title="Vật lý thiên văn">Vật lý thiên văn</a></li> <li><a href="/wiki/L%C3%BD_sinh_h%E1%BB%8Dc" title="Lý sinh học">Lý sinh học</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_k%E1%BB%B9_thu%E1%BA%ADt" title="Vật lý kỹ thuật">Vật lý kỹ thuật</a></li> <li><a href="/wiki/Thuy%E1%BA%BFt_t%C6%B0%C6%A1ng_%C4%91%E1%BB%91i_h%E1%BA%B9p" title="Thuyết tương đối hẹp">Thuyết tương đối hẹp</a></li> <li><a href="/wiki/L%C3%BD_thuy%E1%BA%BFt_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Lý thuyết trường lượng tử">Lý thuyết trường lượng tử</a></li> <li><a href="/wiki/Thuy%E1%BA%BFt_t%C6%B0%C6%A1ng_%C4%91%E1%BB%91i_r%E1%BB%99ng" title="Thuyết tương đối rộng">Thuyết tương đối rộng</a></li> <li><a href="/wiki/L%C3%BD_thuy%E1%BA%BFt_d%C3%A2y" title="Lý thuyết dây">Lý thuyết dây</a></li></ul> <ul><li><b><a href="/wiki/H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Hóa học">Hóa học</a></b></li></ul> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%A3n_%E1%BB%A9ng_trung_h%C3%B2a&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phản ứng trung hòa (trang không tồn tại)">Phản ứng trung hòa</a></li> <li><a href="/wiki/Gi%E1%BA%A3_kim_thu%E1%BA%ADt" title="Giả kim thuật">Giả kim thuật</a></li> <li><a href="/wiki/H%C3%B3a_ph%C3%A2n_t%C3%ADch" title="Hóa phân tích">Hóa phân tích</a></li> <li><a href="/wiki/H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_v%C5%A9_tr%E1%BB%A5" title="Hóa học vũ trụ">Hóa học vũ trụ</a></li> <li><a href="/wiki/H%C3%B3a_sinh" title="Hóa sinh">Hóa sinh</a></li> <li><a href="/wiki/Tinh_th%E1%BB%83_h%E1%BB%8Dc" title="Tinh thể học">Tinh thể học</a></li> <li><a href="/wiki/H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_m%C3%B4i_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng" title="Hóa học môi trường">Hóa học môi trường</a></li> <li><a href="/wiki/H%C3%B3a_th%E1%BB%B1c_ph%E1%BA%A9m" title="Hóa thực phẩm">Hóa thực phẩm</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Ba_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Địa hóa học">Địa hóa học</a></li> <li><a href="/wiki/H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_xanh" title="Hóa học xanh">Hóa học xanh</a></li> <li><a href="/wiki/H%C3%B3a_v%C3%B4_c%C6%A1" title="Hóa vô cơ">Hóa vô cơ</a></li> <li><a href="/wiki/Khoa_h%E1%BB%8Dc_v%E1%BA%ADt_li%E1%BB%87u" title="Khoa học vật liệu">Khoa học vật liệu</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_ph%C3%A2n_t%E1%BB%AD" title="Vật lý phân tử">Vật lý phân tử</a></li> <li><a href="/wiki/H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_h%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n" title="Hóa học hạt nhân">Hóa học hạt nhân</a></li> <li><a href="/wiki/H%C3%B3a_h%E1%BB%AFu_c%C6%A1" title="Hóa hữu cơ">Hữu cơ</a></li> <li><a href="/wiki/Quang_h%C3%B3a" class="mw-redirect" title="Quang hóa">Quang hóa</a></li> <li><a href="/wiki/H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_v%E1%BA%ADt_l%C3%BD" class="mw-redirect" title="Hóa học vật lý">Hóa lý</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_ph%C3%B3ng_x%E1%BA%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hóa phóng xạ (trang không tồn tại)">Phóng xạ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_v%E1%BA%ADt_li%E1%BB%87u_r%E1%BA%AFn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hóa học vật liệu rắn (trang không tồn tại)">Vật liệu rắn</a></li> <li><a href="/wiki/H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_l%E1%BA%ADp_th%E1%BB%83" title="Hóa học lập thể">3D</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_si%C3%AAu_ph%C3%A2n_t%E1%BB%AD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hóa học siêu phân tử (trang không tồn tại)">Siêu phân tử</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_b%E1%BB%81_m%E1%BA%B7t&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hóa học bề mặt (trang không tồn tại)">Hóa học bề mặt</a></li> <li><a href="/wiki/H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_l%C3%BD_thuy%E1%BA%BFt" title="Hóa học lý thuyết">Lý thuyết</a></li></ul> <ul><li><b><a href="/wiki/Thi%C3%AAn_v%C4%83n_h%E1%BB%8Dc" title="Thiên văn học">Thiên văn học</a></b></li></ul> <ul><li><a href="/wiki/V%C5%A9_tr%E1%BB%A5_h%E1%BB%8Dc" title="Vũ trụ học">Vũ trụ học</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Thi%C3%AAn_h%C3%A0_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thiên hà học (trang không tồn tại)">Thiên hà học</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Ba_ch%E1%BA%A5t_h%E1%BB%8Dc_h%C3%A0nh_tinh" title="Địa chất học hành tinh">Địa chất học hành tinh</a></li> <li><a href="/wiki/Khoa_h%E1%BB%8Dc_h%C3%A0nh_tinh" title="Khoa học hành tinh">Khoa học hành tinh</a></li> <li><a href="/wiki/Sao" title="Sao">Sao</a></li></ul> <ul><li><b><a href="/wiki/Khoa_h%E1%BB%8Dc_Tr%C3%A1i_%C4%90%E1%BA%A5t" title="Khoa học Trái Đất">Khoa học Trái Đất</a></b></li></ul> <ul><li><a href="/wiki/Kh%C3%AD_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_h%E1%BB%8Dc" title="Khí tượng học">Khí tượng học</a></li> <li><a href="/wiki/Kh%C3%AD_h%E1%BA%ADu_h%E1%BB%8Dc" title="Khí hậu học">Khí hậu học</a></li> <li><a href="/wiki/Sinh_th%C3%A1i_h%E1%BB%8Dc" title="Sinh thái học">Sinh thái học</a></li> <li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Khoa_h%E1%BB%8Dc_m%C3%B4i_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng" title="Thể loại:Khoa học môi trường">Khoa học môi trường</a></li> <li><a href="/wiki/Tr%E1%BA%AFc_%C4%91%E1%BB%8Ba" title="Trắc địa">Trắc địa</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Ba_l%C3%BD" title="Địa lý">Địa lý</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Ba_ch%E1%BA%A5t_h%E1%BB%8Dc" title="Địa chất học">Địa chất học</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Ba_m%E1%BA%A1o_h%E1%BB%8Dc" title="Địa mạo học">Địa mạo học</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Ba_v%E1%BA%ADt_l%C3%BD" title="Địa vật lý">Địa vật lý</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Ba_l%C3%BD_sinh_h%E1%BB%8Dc" title="Địa lý sinh học">Địa lý sinh học</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=B%C4%83ng_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Băng học (trang không tồn tại)">Băng học</a></li> <li><a href="/wiki/Th%E1%BB%A7y_v%C4%83n_h%E1%BB%8Dc" title="Thủy văn học">Thủy văn học</a></li> <li><a href="/wiki/H%E1%BB%93_h%E1%BB%8Dc" title="Hồ học">Hồ học</a></li> <li><a href="/wiki/H%E1%BA%A3i_d%C6%B0%C6%A1ng_h%E1%BB%8Dc" title="Hải dương học">Hải dương học</a></li> <li><a href="/wiki/C%E1%BB%95_kh%C3%AD_h%E1%BA%ADu_h%E1%BB%8Dc" title="Cổ khí hậu học">Cổ khí hậu học</a></li> <li><a href="/wiki/C%E1%BB%95_sinh_th%C3%A1i_h%E1%BB%8Dc" title="Cổ sinh thái học">Cổ sinh thái học</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%E1%BA%A5n_hoa_h%E1%BB%8Dc" title="Phấn hoa học">Phấn hoa học</a></li> <li><a href="/wiki/Khoa_h%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BA%A5t" title="Khoa học đất">Khoa học đất</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Edaphology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Edaphology (trang không tồn tại)">Edaphology</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Ba_l%C3%BD_t%E1%BB%B1_nhi%C3%AAn" title="Địa lý tự nhiên">Địa lý tự nhiên</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Outline_of_space_science&action=edit&redlink=1" class="new" title="Outline of space science (trang không tồn tại)">Outline of space science</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <div class="NavFrame collapsed" style="border:none;padding:0"><div class="NavHead" style="font-size:105%;background:transparent;text-align:left;text-align:left;"><a href="/wiki/Khoa_h%E1%BB%8Dc_s%E1%BB%B1_s%E1%BB%91ng" title="Khoa học sự sống">Khoa học sự sống</a></div><div class="NavContent" style="font-size:105%;padding:0.2em 0 0.4em;text-align:center"> <ul><li><b><a href="/wiki/Sinh_h%E1%BB%8Dc" title="Sinh học">Sinh học</a></b></li></ul> <ul><li><a href="/wiki/Gi%E1%BA%A3i_ph%E1%BA%ABu_h%E1%BB%8Dc" title="Giải phẫu học">Giải phẫu học</a></li> <li><a href="/wiki/Sinh_h%E1%BB%8Dc_v%C5%A9_tr%E1%BB%A5" title="Sinh học vũ trụ">Sinh học vũ trụ</a></li> <li><a href="/wiki/Th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt_h%E1%BB%8Dc" title="Thực vật học">Thực vật học</a></li> <li><a href="/wiki/T%E1%BA%BF_b%C3%A0o_h%E1%BB%8Dc" class="mw-redirect" title="Tế bào học">Tế bào học</a></li> <li><a href="/wiki/Sinh_h%E1%BB%8Dc_b%E1%BA%A3o_t%E1%BB%93n" title="Sinh học bảo tồn">Bảo tồn</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Cryobiology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cryobiology (trang không tồn tại)">Cryobiology</a></li> <li><a href="/wiki/Sinh_h%E1%BB%8Dc_ph%C3%A1t_tri%E1%BB%83n" title="Sinh học phát triển">Phát triển</a></li> <li><a href="/wiki/Sinh_th%C3%A1i_h%E1%BB%8Dc" title="Sinh thái học">Sinh thái học</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ethnobiology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ethnobiology (trang không tồn tại)">Ethnobiology</a></li> <li><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_t%C3%ADnh_h%E1%BB%8Dc" title="Tập tính học">Tập tính học</a></li> <li><a href="/wiki/Sinh_h%E1%BB%8Dc_ti%E1%BA%BFn_h%C3%B3a" title="Sinh học tiến hóa">Tiến hóa</a> (<a href="/w/index.php?title=Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u_v%E1%BB%81_ti%E1%BA%BFn_h%C3%B3a&action=edit&redlink=1" class="new" title="Giới thiệu về tiến hóa (trang không tồn tại)">Giới thiệu về tiến hóa</a>)</li> <li><a href="/wiki/Di_truy%E1%BB%81n_h%E1%BB%8Dc" title="Di truyền học">Di truyền học</a> (<a href="/w/index.php?title=Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u_v%E1%BB%81_di_truy%E1%BB%81n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Giới thiệu về di truyền (trang không tồn tại)">Giới thiệu về di truyền</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Gerontology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gerontology (trang không tồn tại)">Gerontology</a></li> <li><a href="/wiki/Mi%E1%BB%85n_d%E1%BB%8Bch_h%E1%BB%8Dc" title="Miễn dịch học">Miễn dịch học</a></li> <li><a href="/wiki/H%E1%BB%93_h%E1%BB%8Dc" title="Hồ học">Hồ học</a></li> <li><a href="/wiki/Sinh_h%E1%BB%8Dc_bi%E1%BB%83n" title="Sinh học biển">Sinh học biển</a></li> <li><a href="/wiki/Vi_sinh_v%E1%BA%ADt_h%E1%BB%8Dc" title="Vi sinh vật học">Vi sinh vật học</a></li> <li><a href="/wiki/Sinh_h%E1%BB%8Dc_ph%C3%A2n_t%E1%BB%AD" title="Sinh học phân tử">Phân tử</a></li> <li><a href="/wiki/Khoa_h%E1%BB%8Dc_th%E1%BA%A7n_kinh" title="Khoa học thần kinh">Khoa học thần kinh</a></li> <li><a href="/wiki/C%E1%BB%95_sinh_v%E1%BA%ADt_h%E1%BB%8Dc" title="Cổ sinh vật học">Cổ sinh vật học</a></li> <li><a href="/wiki/K%C3%BD_sinh_tr%C3%B9ng_h%E1%BB%8Dc" title="Ký sinh trùng học">Ký sinh trùng học</a></li> <li><a href="/wiki/Sinh_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc" title="Sinh lý học">Sinh lý học</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Radiobiology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Radiobiology (trang không tồn tại)">Radiobiology</a></li> <li><a href="/wiki/Sinh_h%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BA%A5t" title="Sinh học đất">Đất</a></li> <li><a href="/wiki/Sinh_h%E1%BB%8Dc_x%C3%A3_h%E1%BB%99i" title="Sinh học xã hội">Xã hội</a></li> <li><a href="/wiki/H%E1%BB%87_th%E1%BB%91ng_h%C3%B3a_(sinh_h%E1%BB%8Dc)" title="Hệ thống hóa (sinh học)">Hệ thống hóa</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99c_ch%E1%BA%A5t_h%E1%BB%8Dc" title="Độc chất học">Độc chất học</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99ng_v%E1%BA%ADt_h%E1%BB%8Dc" title="Động vật học">Động vật học</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <div class="NavFrame collapsed" style="border:none;padding:0"><div class="NavHead" style="font-size:105%;background:transparent;text-align:left;text-align:left;"><a href="/wiki/Khoa_h%E1%BB%8Dc_x%C3%A3_h%E1%BB%99i" title="Khoa học xã hội">Khoa học xã hội</a></div><div class="NavContent" style="font-size:105%;padding:0.2em 0 0.4em;text-align:center"> <ul><li><a href="/wiki/Nh%C3%A2n_ch%E1%BB%A7ng_h%E1%BB%8Dc" class="mw-redirect" title="Nhân chủng học">Nhân chủng học</a></li> <li><a href="/wiki/Kh%E1%BA%A3o_c%E1%BB%95_h%E1%BB%8Dc" title="Khảo cổ học">Khảo cổ học</a></li> <li><a href="/wiki/T%E1%BB%99i_ph%E1%BA%A1m_h%E1%BB%8Dc" title="Tội phạm học">Tội phạm học</a></li> <li><a href="/wiki/Nh%C3%A2n_kh%E1%BA%A9u_h%E1%BB%8Dc" title="Nhân khẩu học">Nhân khẩu học</a></li> <li><a href="/wiki/Kinh_t%E1%BA%BF_h%E1%BB%8Dc" title="Kinh tế học">Kinh tế học</a></li> <li><a href="/wiki/Gi%C3%A1o_d%E1%BB%A5c" title="Giáo dục">Giáo dục</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Ba_l%C3%BD_nh%C3%A2n_v%C4%83n" title="Địa lý nhân văn">Địa lý nhân văn</a></li> <li><a href="/wiki/Quan_h%E1%BB%87_qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF" title="Quan hệ quốc tế">Quan hệ quốc tế</a></li> <li><a href="/wiki/Lu%E1%BA%ADt_ph%C3%A1p" title="Luật pháp">Luật pháp</a></li> <li><a href="/wiki/Ng%C3%B4n_ng%E1%BB%AF_h%E1%BB%8Dc" title="Ngôn ngữ học">Ngôn ngữ học</a></li> <li><a href="/wiki/Ch%C3%ADnh_tr%E1%BB%8B_h%E1%BB%8Dc" class="mw-redirect" title="Chính trị học">Chính trị học</a></li> <li><a href="/wiki/T%C3%A2m_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc" title="Tâm lý học">Tâm lý học</a></li> <li><a href="/wiki/T%C3%A2m_l%C3%BD_sinh_h%E1%BB%8Dc" title="Tâm lý sinh học">Tâm lý sinh học</a></li> <li><a href="/wiki/T%C3%A2m_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc_ti%E1%BA%BFn_h%C3%B3a" title="Tâm lý học tiến hóa">Tâm lý học tiến hóa</a></li> <li><a href="/wiki/X%C3%A3_h%E1%BB%99i_h%E1%BB%8Dc" title="Xã hội học">Xã hội học</a></li> <li><a href="/wiki/C%C3%B4ng_t%C3%A1c_x%C3%A3_h%E1%BB%99i" title="Công tác xã hội">Công tác xã hội</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gi%C3%A1o_d%E1%BB%A5c_khoa_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Giáo dục khoa học (trang không tồn tại)">Giáo dục khoa học</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <div class="NavFrame collapsed" style="border:none;padding:0"><div class="NavHead" style="font-size:105%;background:transparent;text-align:left;text-align:left;"><a href="/wiki/Khoa_h%E1%BB%8Dc_%E1%BB%A9ng_d%E1%BB%A5ng" title="Khoa học ứng dụng">Khoa học ứng dụng</a></div><div class="NavContent" style="font-size:105%;padding:0.2em 0 0.4em;text-align:center"> <ul><li><b><a href="/wiki/K%E1%BB%B9_thu%E1%BA%ADt" title="Kỹ thuật">Kỹ thuật</a></b></li></ul> <ul><li><a href="/wiki/K%E1%BB%B9_thu%E1%BA%ADt_h%C3%A0ng_kh%C3%B4ng_v%C5%A9_tr%E1%BB%A5" title="Kỹ thuật hàng không vũ trụ">Hàng không vũ trụ</a></li> <li><a href="/wiki/K%E1%BB%B9_thu%E1%BA%ADt_n%C3%B4ng_nghi%E1%BB%87p" title="Kỹ thuật nông nghiệp">Nông nghiệp</a></li> <li><a href="/wiki/K%E1%BB%B9_thu%E1%BA%ADt_y_sinh" title="Kỹ thuật y sinh">Y sinh</a></li> <li><a href="/wiki/K%E1%BB%B9_thu%E1%BA%ADt_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Kỹ thuật hóa học">Hóa học</a></li> <li><a href="/wiki/K%E1%BB%B9_thu%E1%BA%ADt_sinh_h%E1%BB%8Dc" title="Kỹ thuật sinh học">Sinh học</a></li> <li><a href="/wiki/K%C4%A9_thu%E1%BA%ADt_x%C3%A2y_d%E1%BB%B1ng_d%C3%A2n_d%E1%BB%A5ng" class="mw-redirect" title="Kĩ thuật xây dựng dân dụng">Xây dựng dân dụng</a></li> <li><a href="/wiki/Khoa_h%E1%BB%8Dc_m%C3%A1y_t%C3%ADnh" title="Khoa học máy tính">Khoa học máy tính</a></li> <li><a href="/wiki/K%E1%BB%B9_thu%E1%BA%ADt_m%C3%A1y_t%C3%ADnh" title="Kỹ thuật máy tính">Kỹ thuật máy tính</a></li> <li><a href="/wiki/K%E1%BB%B9_thu%E1%BA%ADt_%C4%91i%E1%BB%87n" title="Kỹ thuật điện">Điện</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=K%E1%BB%B9_thu%E1%BA%ADt_ph%C3%B2ng_ch%C3%A1y_ch%E1%BB%AFa_ch%C3%A1y&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kỹ thuật phòng cháy chữa cháy (trang không tồn tại)">Phòng cháy chữa cháy</a></li> <li><a href="/wiki/K%C4%A9_thu%E1%BA%ADt_di_truy%E1%BB%81n" class="mw-redirect" title="Kĩ thuật di truyền">Di truyền</a></li> <li><a href="/wiki/K%E1%BB%B9_thu%E1%BA%ADt_c%C3%B4ng_nghi%E1%BB%87p" title="Kỹ thuật công nghiệp">Công nghiệp</a></li> <li><a href="/wiki/K%E1%BB%B9_thu%E1%BA%ADt_c%C6%A1_kh%C3%AD" title="Kỹ thuật cơ khí">Cơ khí</a></li> <li><a href="/wiki/C%C3%B4ng_binh" title="Công binh">Công binh</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=K%E1%BB%B9_thu%E1%BA%ADt_khai_th%C3%A1c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kỹ thuật khai thác (trang không tồn tại)">Khai thác</a></li> <li><a href="/wiki/K%E1%BB%B9_thu%E1%BA%ADt_h%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n" title="Kỹ thuật hạt nhân">Hạt nhân</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADn_tr%C3%B9_h%E1%BB%8Dc" title="Vận trù học">Vận trù học</a></li> <li><a href="/wiki/Robot_h%E1%BB%8Dc" title="Robot học">Robot học</a></li> <li><a href="/wiki/C%C3%B4ng_ngh%E1%BB%87_sinh_h%E1%BB%8Dc" title="Công nghệ sinh học">Công nghệ sinh học</a></li> <li><a href="/wiki/C%C3%B4ng_ngh%E1%BB%87_ph%E1%BA%A7n_m%E1%BB%81m" title="Công nghệ phần mềm">Công nghệ phần mềm</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=K%E1%BB%B9_thu%E1%BA%ADt_Web&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kỹ thuật Web (trang không tồn tại)">Web</a></li></ul> <ul><li><b><a href="/wiki/Khoa_h%E1%BB%8Dc_ch%C4%83m_s%C3%B3c_s%E1%BB%A9c_kh%E1%BB%8Fe" class="mw-redirect" title="Khoa học chăm sóc sức khỏe">Khoa học chăm sóc sức khỏe</a></b></li></ul> <ul><li><a href="/wiki/K%E1%BB%B9_thu%E1%BA%ADt_sinh_h%E1%BB%8Dc" title="Kỹ thuật sinh học">Kỹ thuật sinh học</a></li> <li><a href="/wiki/Nha_khoa" title="Nha khoa">Nha khoa</a></li> <li><a href="/wiki/D%E1%BB%8Bch_t%E1%BB%85_h%E1%BB%8Dc" title="Dịch tễ học">Dịch tễ học</a></li> <li><a href="/wiki/Y_t%E1%BA%BF" title="Y tế">Y tế</a></li> <li><a href="/wiki/Y_h%E1%BB%8Dc" title="Y học">Y học</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%81u_d%C6%B0%E1%BB%A1ng" title="Điều dưỡng">Điều dưỡng</a></li> <li><a href="/wiki/D%C6%B0%E1%BB%A3c" title="Dược">Dược</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Medical_Social_work&action=edit&redlink=1" class="new" title="Medical Social work (trang không tồn tại)">Medical Social work</a></li> <li><a href="/wiki/Th%C3%BA_y" title="Thú y">Thú y</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <div class="NavFrame collapsed" style="border:none;padding:0"><div class="NavHead" style="font-size:105%;background:transparent;text-align:left;text-align:left;"><a href="/wiki/Li%C3%AAn_ng%C3%A0nh" title="Liên ngành">Liên ngành</a></div><div class="NavContent" style="font-size:105%;padding:0.2em 0 0.4em;text-align:center"> <ul><li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_k%E1%BB%B9_thu%E1%BA%ADt" title="Vật lý kỹ thuật">Vật lý kỹ thuật</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_%E1%BB%A9ng_d%E1%BB%A5ng" title="Vật lý ứng dụng">Vật lý ứng dụng</a></li> <li><a href="/wiki/Tr%C3%AD_tu%E1%BB%87_nh%C3%A2n_t%E1%BA%A1o" title="Trí tuệ nhân tạo">Trí tuệ nhân tạo</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1o_%C4%91%E1%BB%A9c_sinh_h%E1%BB%8Dc" title="Đạo đức sinh học">Đạo đức sinh học</a></li> <li><a href="/wiki/Tin_sinh_h%E1%BB%8Dc" title="Tin sinh học">Tin sinh học</a></li> <li><a href="/wiki/K%E1%BB%B9_thu%E1%BA%ADt_y_sinh" title="Kỹ thuật y sinh">Kỹ thuật y sinh</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%91ng_k%C3%AA_sinh_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thống kê sinh học (trang không tồn tại)">Thống kê sinh học</a></li> <li><a href="/wiki/Khoa_h%E1%BB%8Dc_nh%E1%BA%ADn_th%E1%BB%A9c" title="Khoa học nhận thức">Khoa học nhận thức</a></li> <li><a href="/wiki/H%E1%BB%87_th%E1%BB%91ng_ph%E1%BB%A9c_t%E1%BA%A1p" title="Hệ thống phức tạp">Hệ thống phức tạp</a></li> <li><a href="/wiki/Ng%C3%B4n_ng%E1%BB%AF_h%E1%BB%8Dc_t%C3%ADnh_to%C3%A1n" title="Ngôn ngữ học tính toán">Ngôn ngữ học tính toán</a></li> <li><a href="/wiki/Nghi%C3%AAn_c%E1%BB%A9u_v%C4%83n_h%C3%B3a" title="Nghiên cứu văn hóa">Nghiên cứu văn hóa</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%81u_khi%E1%BB%83n_h%E1%BB%8Dc" title="Điều khiển học">Điều khiển học</a></li> <li><a href="/wiki/Khoa_h%E1%BB%8Dc_m%C3%B4i_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng" title="Khoa học môi trường">Khoa học môi trường</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Khoa_h%E1%BB%8Dc_x%C3%A3_h%E1%BB%99i_m%C3%B4i_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Khoa học xã hội môi trường (trang không tồn tại)">Khoa học xã hội môi trường</a></li> <li><a href="/wiki/Nghi%C3%AAn_c%E1%BB%A9u_m%C3%B4i_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng" title="Nghiên cứu môi trường">Nghiên cứu môi trường</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ethnic_studies&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ethnic studies (trang không tồn tại)">Ethnic studies</a></li> <li><a href="/wiki/L%C3%A2m_nghi%E1%BB%87p" title="Lâm nghiệp">Lâm nghiệp</a></li> <li><a href="/wiki/S%E1%BB%A9c_kh%E1%BB%8Fe" title="Sức khỏe">Sức khỏe</a></li> <li><a href="/wiki/Khoa_h%E1%BB%8Dc_th%C6%B0_vi%E1%BB%87n" title="Khoa học thư viện">Khoa học thư viện</a></li> <li><a href="/wiki/To%C3%A1n_sinh_h%E1%BB%8Dc" title="Toán sinh học">Toán sinh học</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_to%C3%A1n_h%E1%BB%8Dc" title="Vật lý toán học">Vật lý toán học</a></li> <li><a href="/wiki/Khoa_h%E1%BB%8Dc_qu%C3%A2n_s%E1%BB%B1" title="Khoa học quân sự">Khoa học quân sự</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Khoa_h%E1%BB%8Dc_m%E1%BA%A1ng_l%C6%B0%E1%BB%9Bi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Khoa học mạng lưới (trang không tồn tại)">Khoa học mạng lưới</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=K%E1%BB%B9_thu%E1%BA%ADt_neural&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kỹ thuật neural (trang không tồn tại)">Kỹ thuật neural</a></li> <li><a href="/wiki/Khoa_h%E1%BB%8Dc_th%E1%BA%A7n_kinh" title="Khoa học thần kinh">Khoa học thần kinh</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nghi%C3%AAn_c%E1%BB%A9u_khoa_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nghiên cứu khoa học (trang không tồn tại)">Nghiên cứu khoa học</a></li> <li><a href="/wiki/Khoa_h%E1%BB%8Dc,_c%C3%B4ng_ngh%E1%BB%87_v%C3%A0_x%C3%A3_h%E1%BB%99i" title="Khoa học, công nghệ và xã hội">Khoa học, công nghệ và xã hội</a></li> <li><a href="/wiki/Sa_b%C3%A0n" title="Sa bàn">Sa bàn</a></li> <li><a href="/wiki/K%C3%BD_hi%E1%BB%87u_h%E1%BB%8Dc" title="Ký hiệu học">Ký hiệu học</a></li> <li><a href="/wiki/Sinh_h%E1%BB%8Dc_x%C3%A3_h%E1%BB%99i" title="Sinh học xã hội">Sinh học xã hội</a></li> <li><a href="/wiki/Th%E1%BB%91ng_k%C3%AA" title="Thống kê">Thống kê</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Khoa_h%E1%BB%8Dc_h%E1%BB%87_th%E1%BB%91ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Khoa học hệ thống (trang không tồn tại)">Khoa học hệ thống</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Transdisciplinarity&action=edit&redlink=1" class="new" title="Transdisciplinarity (trang không tồn tại)">Transdisciplinarity</a></li> <li><a href="/wiki/Quy_ho%E1%BA%A1ch_%C4%91%C3%B4_th%E1%BB%8B" title="Quy hoạch đô thị">Quy hoạch đô thị</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Khoa_h%E1%BB%8Dc_web&action=edit&redlink=1" class="new" title="Khoa học web (trang không tồn tại)">Khoa học web</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <div class="NavFrame collapsed" style="border:none;padding:0"><div class="NavHead" style="font-size:105%;background:transparent;text-align:left;text-align:left;">Khoa học lịch sử và triết học</div><div class="NavContent" style="font-size:105%;padding:0.2em 0 0.4em;text-align:center"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Khoa_h%E1%BB%8Dc_c%C3%B4ng_d%C3%A2n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Khoa học công dân (trang không tồn tại)">Công dân</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Fringe_science&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fringe science (trang không tồn tại)">Fringe science</a></li> <li><a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_khoa_h%E1%BB%8Dc" title="Lịch sử khoa học">Lịch sử</a></li> <li><a href="/wiki/Tri%E1%BA%BFt_h%E1%BB%8Dc_khoa_h%E1%BB%8Dc" title="Triết học khoa học">Triết học</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Protoscience&action=edit&redlink=1" class="new" title="Protoscience (trang không tồn tại)">Protoscience</a></li> <li><a href="/wiki/Ng%E1%BB%A5y_khoa_h%E1%BB%8Dc" title="Ngụy khoa học">Ngụy khoa học</a></li> <li><a href="/wiki/T%E1%BB%B1_do_h%E1%BB%8Dc_thu%E1%BA%ADt" title="Tự do học thuật">Tự do học thuật</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ch%C3%ADnh_s%C3%A1ch_khoa_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chính sách khoa học (trang không tồn tại)">Chính sách</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%C6%B0%C6%A1ng_ph%C3%A1p_khoa_h%E1%BB%8Dc" title="Phương pháp khoa học">Phương pháp</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Khoa_h%E1%BB%8Dc_c%C3%B4ng_ngh%E1%BB%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Khoa học công nghệ (trang không tồn tại)">Công nghệ</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td style="padding:0.3em 0.4em 0.3em;font-weight:bold;border-top: 1px solid #aaa; border-bottom: 1px solid #aaa;"> <ul><li><span class="nowrap"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Nuvola_apps_kalzium.svg" class="mw-file-description"><img alt="icon" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Nuvola_apps_kalzium.svg/28px-Nuvola_apps_kalzium.svg.png" decoding="async" width="28" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Nuvola_apps_kalzium.svg/42px-Nuvola_apps_kalzium.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Nuvola_apps_kalzium.svg/56px-Nuvola_apps_kalzium.svg.png 2x" data-file-width="128" data-file-height="128" /></a></span> </span><a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:Khoa_h%E1%BB%8Dc" title="Cổng thông tin:Khoa học">Cổng thông tin Khoa học</a></li> <li><span typeof="mw:File"><span title="Thể loại"><img alt="Thể loại" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/16px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png" decoding="async" width="16" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/24px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/32px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png 2x" data-file-width="36" data-file-height="31" /></span></span><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Khoa_h%E1%BB%8Dc" title="Thể loại:Khoa học">Thể loại</a></li></ul></td></tr><tr><td style="text-align:right;font-size:115%;padding-top: 0.6em;"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-xem"><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Khoa_h%E1%BB%8Dc" title="Bản mẫu:Khoa học"><abbr title="Xem bản mẫu này">x</abbr></a></li><li class="nv-thảo luận"><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Khoa_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thảo luận Bản mẫu:Khoa học (trang không tồn tại)"><abbr title="Thảo luận bản mẫu này">t</abbr></a></li><li class="nv-sửa"><a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Khoa_h%E1%BB%8Dc&action=edit"><abbr title="Sửa bản mẫu này">s</abbr></a></li></ul></div></td></tr></tbody></table> <p><b>Vật lý học</b> hay <b>vật lý</b> (gọi tắt là <b>lý</b> hay <b>lí</b>) (<a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Anh" title="Tiếng Anh">tiếng Anh</a>: <i>physics</i>, từ <a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Hy_L%E1%BA%A1p_c%E1%BB%95" class="mw-redirect" title="Tiếng Hy Lạp cổ">tiếng Hi Lạp cổ</a>: <i>φύσις</i> có nghĩa là <i>kiến thức về tự nhiên</i>) là một môn <a href="/wiki/Khoa_h%E1%BB%8Dc_t%E1%BB%B1_nhi%C3%AAn" title="Khoa học tự nhiên">khoa học tự nhiên</a> tập trung vào sự nghiên cứu <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_ch%E1%BA%A5t" title="Vật chất">vật chất</a><sup id="cite_ref-feynman2_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-feynman2-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> và <a href="/wiki/Chuy%E1%BB%83n_%C4%91%E1%BB%99ng" title="Chuyển động">chuyển động</a> của nó trong <a href="/wiki/Kh%C3%B4ng_gian" title="Không gian">không gian</a> và <a href="/wiki/Th%E1%BB%9Di_gian" title="Thời gian">thời gian</a>, cùng với những khái niệm liên quan như <a href="/wiki/N%C4%83ng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng" title="Năng lượng">năng lượng</a> và <a href="/wiki/L%E1%BB%B1c" title="Lực">lực</a>.<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Vật lí học là một trong những bộ môn <a href="/wiki/Khoa_h%E1%BB%8Dc" title="Khoa học">khoa học</a> lâu đời nhất, với mục đích tìm hiểu sự <a href="/wiki/V%E1%BA%ADn_%C4%91%E1%BB%99ng_(tri%E1%BA%BFt_h%E1%BB%8Dc_Marx_-_Lenin)" title="Vận động (triết học Marx - Lenin)">vận động</a> của <a href="/wiki/V%C5%A9_tr%E1%BB%A5" title="Vũ trụ">vũ trụ</a>.<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Vật lí là một trong những ngành hàn lâm sớm nhất, và có lẽ là sớm nhất khi tính chung với <a href="/wiki/Thi%C3%AAn_v%C4%83n_h%E1%BB%8Dc" title="Thiên văn học">thiên văn học</a>.<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Trong hai thiên niên kỷ vừa qua, vật lí là một phần của <a href="/wiki/Tri%E1%BA%BFt_h%E1%BB%8Dc_t%E1%BB%B1_nhi%C3%AAn" title="Triết học tự nhiên">triết học tự nhiên</a> cùng với <a href="/wiki/H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Hóa học">hóa học</a>, vài nhánh cụ thể của <a href="/wiki/To%C3%A1n_h%E1%BB%8Dc" title="Toán học">toán học</a> và <a href="/wiki/Sinh_h%E1%BB%8Dc" title="Sinh học">sinh học</a>, nhưng trong cuộc <a href="/wiki/C%C3%A1ch_m%E1%BA%A1ng_khoa_h%E1%BB%8Dc" title="Cách mạng khoa học">Cách mạng khoa học</a> bắt đầu từ thế kỷ XVII, các môn <a href="/wiki/Khoa_h%E1%BB%8Dc_t%E1%BB%B1_nhi%C3%AAn" title="Khoa học tự nhiên">khoa học tự nhiên</a> nổi lên như các ngành nghiên cứu riêng độc lập với nhau.<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Vật lí học giao nhau với nhiều lĩnh vực nghiên cứu liên môn ngành khác nhau, như <a href="/wiki/L%C3%BD_sinh_h%E1%BB%8Dc" title="Lý sinh học">vật lí sinh học</a> và <a href="/wiki/H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Hóa học lượng tử">hóa học lượng tử</a>, giới hạn của vật lí cũng không rõ ràng. Các phát hiện mới trong vật lí thường giải thích những cơ chế cơ bản của các môn khoa học khác đồng thời mở ra những hướng nghiên cứu mới trong các lĩnh vực như <a href="/wiki/To%C3%A1n_h%E1%BB%8Dc" title="Toán học">toán học</a> hoặc <a href="/wiki/Tri%E1%BA%BFt_h%E1%BB%8Dc" title="Triết học">triết học</a>. </p><p>Vật lí học cũng có những đóng góp quan trọng qua sự tiến bộ các <a href="/wiki/C%C3%B4ng_ngh%E1%BB%87" title="Công nghệ">công nghệ</a> mới đạt được do những phát kiến lí thuyết trong vật lí. Ví dụ, sự tiến bộ trong hiểu biết về <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AB_h%E1%BB%8Dc" title="Điện từ học">điện từ học</a> hoặc <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n" title="Vật lý hạt nhân">vật lí hạt nhân</a> đã trực tiếp dẫn đến sự phát minh và phát triển những sản phẩm mới, thay đổi đáng kể bộ mặt xã hội ngày nay, như <a href="/wiki/Ti_vi" class="mw-redirect" title="Ti vi">ti vi</a>, <a href="/wiki/M%C3%A1y_vi_t%C3%ADnh" title="Máy vi tính">máy vi tính</a>, <a href="/wiki/Laser" title="Laser">laser</a>, <a href="/wiki/Internet" title="Internet">internet</a>, các <a href="/wiki/Thi%E1%BA%BFt_b%E1%BB%8B_gia_d%E1%BB%A5ng" title="Thiết bị gia dụng">thiết bị gia dụng</a>, hay là <a href="/wiki/V%C5%A9_kh%C3%AD_h%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n" title="Vũ khí hạt nhân">vũ khí hạt nhân</a>; những tiến bộ trong <a href="/wiki/Nhi%E1%BB%87t_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c_h%E1%BB%8Dc" title="Nhiệt động lực học">nhiệt động lực học</a> dẫn tới sự phát triển <a href="/wiki/C%C3%A1ch_m%E1%BA%A1ng_c%C3%B4ng_nghi%E1%BB%87p" class="mw-redirect" title="Cách mạng công nghiệp">cách mạng công nghiệp</a>; và sự phát triển của ngành <a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc" title="Cơ học">cơ học</a> thúc đẩy sự phát triển <a href="/wiki/Vi_t%C3%ADch_ph%C3%A2n" title="Vi tích phân">phép tính vi tích phân</a>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Lịch_sử"><span id="L.E1.BB.8Bch_s.E1.BB.AD"></span>Lịch sử</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc&veaction=edit&section=1" title="Sửa đổi phần “Lịch sử”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc&action=edit&section=1" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Lịch sử"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_v%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc" title="Lịch sử vật lý học">Lịch sử vật lý học</a></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:GodfreyKneller-IsaacNewton-1689.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/39/GodfreyKneller-IsaacNewton-1689.jpg/170px-GodfreyKneller-IsaacNewton-1689.jpg" decoding="async" width="170" height="239" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/39/GodfreyKneller-IsaacNewton-1689.jpg/255px-GodfreyKneller-IsaacNewton-1689.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/39/GodfreyKneller-IsaacNewton-1689.jpg/340px-GodfreyKneller-IsaacNewton-1689.jpg 2x" data-file-width="1364" data-file-height="1916" /></a><figcaption><a href="/wiki/Isaac_Newton" title="Isaac Newton">Sir Isaac Newton</a> (1643–1727)</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Einstein1921_by_F_Schmutzer_2.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Einstein1921_by_F_Schmutzer_2.jpg/170px-Einstein1921_by_F_Schmutzer_2.jpg" decoding="async" width="170" height="212" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Einstein1921_by_F_Schmutzer_2.jpg/255px-Einstein1921_by_F_Schmutzer_2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Einstein1921_by_F_Schmutzer_2.jpg/340px-Einstein1921_by_F_Schmutzer_2.jpg 2x" data-file-width="1182" data-file-height="1475" /></a><figcaption><a href="/wiki/Albert_Einstein" title="Albert Einstein">Albert Einstein</a> (1879–1955)</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Max_Planck_(Nobel_1918).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/Max_Planck_%28Nobel_1918%29.jpg/170px-Max_Planck_%28Nobel_1918%29.jpg" decoding="async" width="170" height="240" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/Max_Planck_%28Nobel_1918%29.jpg/255px-Max_Planck_%28Nobel_1918%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/42/Max_Planck_%28Nobel_1918%29.jpg 2x" data-file-width="280" data-file-height="396" /></a><figcaption><a href="/wiki/Max_Planck" title="Max Planck">Max Planck</a> (1858–1947)</figcaption></figure> <p><b><a href="/wiki/Tri%E1%BA%BFt_h%E1%BB%8Dc_t%E1%BB%B1_nhi%C3%AAn" title="Triết học tự nhiên">Triết học tự nhiên</a></b> được đề cập đến trong nhiều nền văn minh khác nhau. Trong giai đoạn 650 TCN – 480 TCN, khi các nhà triết học Hi Lạp trước <a href="/wiki/Sokrates" title="Sokrates">Sokrates</a> như <a href="/wiki/Thales" title="Thales">Thales</a> phản đối cách giải thích <a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_t%E1%BB%B1_nhi%C3%AAn_(tri%E1%BA%BFt_h%E1%BB%8Dc)" title="Chủ nghĩa tự nhiên (triết học)">chủ quan duy ý chí</a> cho các hiện tượng tự nhiên và ông cho rằng mọi sự kiện phải có nguyên nhân từ <a href="/wiki/T%E1%BB%B1_nhi%C3%AAn" title="Tự nhiên">tự nhiên</a>.<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Họ đề xuất ra những ý tưởng nhằm lí giải các quan sát và hiện tượng, và nhiều giả thuyết của họ đã được chứng minh thành công bằng thí nghiệm,<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ví dụ như <a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD#Nguyên_tử_luận" title="Nguyên tử">Nguyên tử luận</a>. </p><p><b><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_c%E1%BB%95_%C4%91i%E1%BB%83n" title="Vật lý cổ điển">Vật lí cổ điển</a></b> trở thành khoa học riêng khi người châu Âu cận đại sử dụng các phương pháp thực nghiệm và định lượng nhằm phát hiện ra các quy luật mà ngày nay gọi là các <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_lu%E1%BA%ADt_v%E1%BA%ADt_l%C3%BD" title="Định luật vật lý">định luật vật lí</a>.<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Johannes_Kepler" title="Johannes Kepler">Johannes Kepler</a>, <a href="/wiki/Galileo_Galilei" title="Galileo Galilei">Galileo Galilei</a> và <a href="/wiki/Isaac_Newton" title="Isaac Newton">Isaac Newton</a> đã phát hiện và thống nhất nhiều định luật chuyển động khác nhau.<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Trong thời gian diễn ra cuộc cách mạng công nghiệp, khi mà các thiết bị cần tiêu thụ nhiều năng lượng hơn, do vậy các nhà vật lí đã tiến hành nghiên cứu và phát hiện ra những định luật mới của <a href="/wiki/Nhi%E1%BB%87t_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c_h%E1%BB%8Dc" title="Nhiệt động lực học">nhiệt động lực học</a>, <a href="/wiki/H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Hóa học">hóa học</a> và <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AB_h%E1%BB%8Dc" title="Điện từ học">điện từ học</a>. </p><p><b><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_hi%E1%BB%87n_%C4%91%E1%BA%A1i" title="Vật lý hiện đại">Vật lí hiện đại</a></b> bao gồm <a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Cơ học lượng tử">thuyết lượng tử</a> do <a href="/wiki/Max_Planck" title="Max Planck">Max Planck</a> khai sinh và <a href="/wiki/Albert_Einstein" title="Albert Einstein">Albert Einstein</a> với <a href="/wiki/Thuy%E1%BA%BFt_t%C6%B0%C6%A1ng_%C4%91%E1%BB%91i" title="Thuyết tương đối">thuyết tương đối</a>, và những người tiên phong trong <a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Cơ học lượng tử">cơ học lượng tử</a> như <a href="/wiki/Werner_Heisenberg" title="Werner Heisenberg">Werner Heisenberg</a>, <a href="/wiki/Erwin_Schr%C3%B6dinger" title="Erwin Schrödinger">Erwin Schrödinger</a>, <a href="/wiki/Paul_Dirac" title="Paul Dirac">Paul Dirac</a> và rất nhiều nhà khoa học lớn khác. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Triết_học_vật_lí"><span id="Tri.E1.BA.BFt_h.E1.BB.8Dc_v.E1.BA.ADt_l.C3.AD"></span>Triết học vật lí</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc&veaction=edit&section=2" title="Sửa đổi phần “Triết học vật lí”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc&action=edit&section=2" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Triết học vật lí"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Theo nhiều cách, vật lí học bắt nguồn từ Triết học Hi Lạp cổ đại. Từ những cố gắng đầu tiên của <a href="/wiki/Thales" title="Thales">Thales</a> nhằm phân loại vật chất, cho đến lập luận của <a href="/wiki/Democritos" title="Democritos">Democritus</a> về vật chất cấu tạo bởi những hạt nhỏ không thể phân chia được, mô hình <a href="/wiki/Thuy%E1%BA%BFt_%C4%91%E1%BB%8Ba_t%C3%A2m" title="Thuyết địa tâm">địa tâm của Ptolemy</a> trong đó bầu trời là mái vòm đặc, và đến cuốn sách <i>Vật lí</i> của <a href="/wiki/Aristoteles" title="Aristoteles">Aristotle</a> (một trong những cuốn sách đầu tiên về vật lí, với nội dung mô tả và phân tích các chuyển động theo quan điểm triết học), và nhiều nhà triết học Hi Lạp khác đã tự phát triển những lí thuyết khác nhau về tự nhiên. Vật lí được coi là một ngành của triết học tự nhiên cho đến tận cuối thế kỷ XVIII.<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Cho đến thế kỷ XIX, vật lí đã tách ra khỏi triết học và trở thành một ngành khoa học riêng. Vật lí, cũng như các ngành khoa học khác, dựa trên triết học của khoa học để đưa ra những miêu tả phù hợp cho phương pháp khoa học.<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Ph%C6%B0%C6%A1ng_ph%C3%A1p_khoa_h%E1%BB%8Dc" title="Phương pháp khoa học">Phương pháp khoa học</a> áp dụng lí luận <i><a href="/wiki/Ti%C3%AAn_nghi%E1%BB%87m" title="Tiên nghiệm">tiên nghiệm</a></i> và <i><a href="/w/index.php?title=Ch%E1%BB%A9ng_c%E1%BB%A9_th%E1%BB%B1c_nghi%E1%BB%87m&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chứng cứ thực nghiệm (trang không tồn tại)">hậu nghiệm</a></i> và sử dụng <a href="/wiki/Suy_lu%E1%BA%ADn_Bayes" title="Suy luận Bayes">suy luận Bayes</a> trong đó các quan sát hay bằng chứng được dùng để cập nhật hoặc suy luận ra xác suất cho việc xem xét một giả thuyết có thể là đúng hay không.<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Sự phát triển của vật lí học đã mang lại câu trả lời cho nhiều câu hỏi của các nhà triết học trước đây, nhưng cũng đặt ra nhiều câu hỏi mới. Các vấn đề của triết học trong vật lí, triết học của vật lí, bao gồm bản chất của <a href="/wiki/Kh%C3%B4ng_gian" title="Không gian">không gian</a> và <a href="/wiki/Th%E1%BB%9Di_gian" title="Thời gian">thời gian</a>, <a href="/w/index.php?title=Quy%E1%BA%BFt_%C4%91%E1%BB%8Bnh_lu%E1%BA%ADn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quyết định luận (trang không tồn tại)">quyết định luận</a>, và những lí thuyết trừu tượng như <a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_kinh_nghi%E1%BB%87m" title="Chủ nghĩa kinh nghiệm">chủ nghĩa kinh nghiệm</a>, <a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_t%E1%BB%B1_nhi%C3%AAn_(tri%E1%BA%BFt_h%E1%BB%8Dc)" title="Chủ nghĩa tự nhiên (triết học)">chủ nghĩa tự nhiên</a> và <a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%B1c_t%E1%BA%A1i_lu%E1%BA%ADn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thực tại luận (trang không tồn tại)">thực tại luận</a>.<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Nhiều nhà vật lí cũng đã viết về ý nghĩa triết học trong các công trình của họ, như <a href="/wiki/Pierre-Simon_Laplace" title="Pierre-Simon Laplace">Laplace</a>, người đưa ra học thuyết quyết định luận nhân quả,<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> và <a href="/wiki/Erwin_Schr%C3%B6dinger" title="Erwin Schrödinger">Erwin Schrödinger</a>, khi ông viết về ý nghĩa thực tại của <a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Cơ học lượng tử">cơ học lượng tử</a>.<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Stephen_Hawking" title="Stephen Hawking">Stephen Hawking</a> đã gọi nhà toán lí <a href="/wiki/Roger_Penrose" title="Roger Penrose">Roger Penrose</a> là người theo chủ nghĩa Plato.<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Trong thảo luận ở cuốn sách của Penrose, <i>The Road to Reality</i>.<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Hawking coi Penrose là "người theo chủ nghĩa giản lược không biết đến xấu hổ" và không đồng tình với những quan điểm của Penrose.<sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Những_lí_thuyết_cốt_lõi"><span id="Nh.E1.BB.AFng_l.C3.AD_thuy.E1.BA.BFt_c.E1.BB.91t_l.C3.B5i"></span>Những lí thuyết cốt lõi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc&veaction=edit&section=3" title="Sửa đổi phần “Những lí thuyết cốt lõi”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc&action=edit&section=3" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Những lí thuyết cốt lõi"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Mặc dù vật lí bao hàm rất nhiều hiện tượng trong tự nhiên, nhưng các nhà vật lí chỉ cần một số lí thuyết để miêu tả những hiện tượng này. Những lí thuyết này không những được kiểm tra bằng thực nghiệm rất nhiều lần với kết quả đúng xấp xỉ trong những phạm vi nhất định mà còn mang lại nhiều ứng dụng cho xã hội. Ví dụ, cơ học cổ điển miêu tả chính xác chuyển động của những vật vĩ mô lớn hơn <a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" title="Nguyên tử">nguyên tử</a> nhiều lần và di chuyển với vận tốc nhỏ hơn nhiều <a href="/wiki/T%E1%BB%91c_%C4%91%E1%BB%99_%C3%A1nh_s%C3%A1ng" title="Tốc độ ánh sáng">tốc độ ánh sáng</a>.<sup id="cite_ref-Hooft_23-0" class="reference"><a href="#cite_note-Hooft-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Những lí thuyết này vẫn còn được nghiên cứu áp dụng cho tới ngày nay, và một nhánh của cơ học cổ điển là <a href="/wiki/L%C3%BD_thuy%E1%BA%BFt_h%E1%BB%97n_lo%E1%BA%A1n" title="Lý thuyết hỗn loạn">lí thuyết hỗn loạn</a> mới chỉ hình thành từ thế kỷ XX, ba thế kỷ sau khi cơ học cổ điển ra đời từ những công trình của <a href="/wiki/Isaac_Newton" title="Isaac Newton">Isaac Newton</a> (1642–1727). </p><p>Những lí thuyết trung tâm này là công cụ quan trọng cho nghiên cứu những vấn đề cụ thể, và đối với bất kỳ nhà vật lí nào, không kể họ quan tâm tới lĩnh vực nghiên cứu nào, cũng đều được học những lí thuyết này ở trường đại học. Chúng bao gồm <a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_c%E1%BB%95_%C4%91i%E1%BB%83n" title="Cơ học cổ điển">cơ học cổ điển</a>, <a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Cơ học lượng tử">cơ học lượng tử</a>, <a href="/wiki/Nhi%E1%BB%87t_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c_h%E1%BB%8Dc" title="Nhiệt động lực học">nhiệt động lực học</a> và <a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_th%E1%BB%91ng_k%C3%AA" title="Cơ học thống kê">cơ học thống kê</a>, <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AB_h%E1%BB%8Dc" title="Điện từ học">điện từ học</a>, và <a href="/wiki/Thuy%E1%BA%BFt_t%C6%B0%C6%A1ng_%C4%91%E1%BB%91i_h%E1%BA%B9p" title="Thuyết tương đối hẹp">thuyết tương đối hẹp</a>.<sup id="cite_ref-Hooft_23-1" class="reference"><a href="#cite_note-Hooft-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Vật_lí_cổ_điển"><span id="V.E1.BA.ADt_l.C3.AD_c.E1.BB.95_.C4.91i.E1.BB.83n"></span>Vật lí cổ điển</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc&veaction=edit&section=4" title="Sửa đổi phần “Vật lí cổ điển”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc&action=edit&section=4" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Vật lí cổ điển"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Triple_expansion_engine_animation.gif" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Triple_expansion_engine_animation.gif/220px-Triple_expansion_engine_animation.gif" decoding="async" width="220" height="161" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/8a/Triple_expansion_engine_animation.gif 1.5x" data-file-width="320" data-file-height="234" /></a><figcaption>Minh họa động cơ hơi nước 3 giai đoạn.</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_c%E1%BB%95_%C4%91i%E1%BB%83n" title="Vật lý cổ điển">Vật lí cổ điển</a> bao gồm những nhánh và chủ đề truyền thống đã được công nhận và phát triển hoàn thiện trước thế kỷ XX—<a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_c%E1%BB%95_%C4%91i%E1%BB%83n" title="Cơ học cổ điển">cơ học cổ điển</a>, <a href="/wiki/%C3%82m_h%E1%BB%8Dc" title="Âm học">âm học</a>, <a href="/wiki/Quang_h%E1%BB%8Dc" title="Quang học">quang học</a>, <a href="/wiki/Nhi%E1%BB%87t_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c_h%E1%BB%8Dc" title="Nhiệt động lực học">nhiệt động lực học</a>, và <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AB_h%E1%BB%8Dc" title="Điện từ học">điện từ học</a>. </p><p><a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_c%E1%BB%95_%C4%91i%E1%BB%83n" title="Cơ học cổ điển">Cơ học cổ điển</a> nghiên cứu vật thể chịu tác dụng của <a href="/wiki/L%E1%BB%B1c" title="Lực">lực</a> cũng như trạng thái <a href="/wiki/Chuy%E1%BB%83n_%C4%91%E1%BB%99ng" title="Chuyển động">chuyển động</a> của chúng; và có thể chia ra thành môn <a href="/wiki/T%C4%A9nh_h%E1%BB%8Dc" title="Tĩnh học">tĩnh học</a> (nghiên cứu trạng thái đứng yên của vật), <a href="/wiki/Chuy%E1%BB%83n_%C4%91%E1%BB%99ng_h%E1%BB%8Dc" title="Chuyển động học">động học</a> (nghiên cứu chuyển động của vật mà không xét tới nguyên nhân gây ra chuyển động), và <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c_h%E1%BB%8Dc" title="Động lực học">động lực học</a> (nghiên cứu chuyển động và lực ảnh hưởng lên vật); <a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc" title="Cơ học">cơ học</a> cũng có thể chia thành các môn <a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_v%E1%BA%ADt_r%E1%BA%AFn" title="Cơ học vật rắn">cơ học vật rắn</a> và <a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_ch%E1%BA%A5t_l%C6%B0u" title="Cơ học chất lưu">cơ học chất lưu</a> (cả hai môn này thuộc về <a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_m%C3%B4i_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng_li%C3%AAn_t%E1%BB%A5c" title="Cơ học môi trường liên tục">cơ học môi trường liên tục</a>), và cơ học chất lưu có những nhánh con như <a href="/wiki/Th%E1%BB%A7y_t%C4%A9nh_h%E1%BB%8Dc" title="Thủy tĩnh học">thủy tĩnh học</a>, <a href="/wiki/Th%E1%BB%A7y_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c_h%E1%BB%8Dc" class="mw-redirect" title="Thủy động lực học">thủy động lực học</a>, <a href="/wiki/Kh%C3%AD_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c_h%E1%BB%8Dc" title="Khí động lực học">khí động lực học</a>, và <a href="/wiki/Kh%C3%AD_n%C3%A9n_h%E1%BB%8Dc" title="Khí nén học">khí nén học</a> (pneumatics).<sup id="cite_ref-Hooft_23-2" class="reference"><a href="#cite_note-Hooft-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/%C3%82m_h%E1%BB%8Dc" title="Âm học">Âm học,</a> ngành nghiên cứu <a href="/wiki/%C3%82m_thanh" title="Âm thanh">âm thanh</a>, mà các nhà vật lí thường coi là một nhánh của cơ học bởi vì âm thanh là do chuyển động của các hạt hay phân tử trong không khí hoặc trong môi trường khác gây ra <a href="/wiki/S%C3%B3ng_%C3%A2m" class="mw-redirect" title="Sóng âm">sóng âm</a> và do đó có thể giải thích theo các định luật của cơ học. Một trong những nhánh quan trọng của âm học là <a href="/wiki/Si%C3%AAu_%C3%A2m" title="Siêu âm">siêu âm</a> học, nghiên cứu sóng siêu âm với tần số cao hơn tần số nghe của con người. </p><p><a href="/wiki/Quang_h%E1%BB%8Dc" title="Quang học">Quang học</a>, bộ môn nghiên cứu chuyển động của <a href="/wiki/%C3%81nh_s%C3%A1ng" title="Ánh sáng">ánh sáng</a>, không những chỉ nghiên cứu ánh sáng khả kiến mà còn bao gồm <a href="/wiki/B%E1%BB%A9c_x%E1%BA%A1_%C4%91i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AB" title="Bức xạ điện từ">bức xạ</a> <a href="/wiki/H%E1%BB%93ng_ngo%E1%BA%A1i" class="mw-redirect" title="Hồng ngoại">hồng ngoại</a> và <a href="/wiki/T%E1%BB%AD_ngo%E1%BA%A1i" title="Tử ngoại">tử ngoại</a>, mà có tính chất tương tự như ánh sáng ngoại trừ <a href="/wiki/M%E1%BA%AFt" title="Mắt">mắt</a> người không thể thấy được, như tính <a href="/wiki/Ph%E1%BA%A3n_x%E1%BA%A1" title="Phản xạ">phản xạ</a>, <a href="/wiki/Kh%C3%BAc_x%E1%BA%A1" title="Khúc xạ">khúc xạ</a>, <a href="/wiki/Giao_thoa" title="Giao thoa">giao thoa</a>, <a href="/wiki/Nhi%E1%BB%85u_x%E1%BA%A1" title="Nhiễu xạ">nhiễu xạ</a>, <a href="/wiki/Ph%C3%A2n_c%E1%BB%B1c" title="Phân cực">phân cực</a> và khuếch tán ánh sáng. </p><p><a href="/wiki/Nhi%E1%BB%87t_n%C4%83ng" title="Nhiệt năng">Nhiệt lượng</a> là một dạng <a href="/wiki/N%C4%83ng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng" title="Năng lượng">năng lượng</a> dự trữ trong vật chất nhờ vào chuyển động nhiệt hỗn loạn của các hạt cấu tạo nên vật chất; <a href="/wiki/Nhi%E1%BB%87t_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c_h%E1%BB%8Dc" title="Nhiệt động lực học">nhiệt động lực học</a> nghiên cứu các mối liên hệ giữa nhiệt lượng và những dạng năng lượng khác hoặc với các khái niệm như <a href="/wiki/Entropy" title="Entropy">entropy</a> và môn này có liên hệ mật thiết với <a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_th%E1%BB%91ng_k%C3%AA" title="Cơ học thống kê">cơ học thống kê</a>. </p><p><a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_h%E1%BB%8Dc" title="Điện học">Điện học</a> và <a href="/wiki/T%E1%BB%AB_h%E1%BB%8Dc" title="Từ học">từ học</a> trở thành một ngành riêng của vật lí kể từ những khám phá mới liên quan đến chúng vào đầu thế kỷ XIX; với quy luật <a href="/wiki/D%C3%B2ng_%C4%91i%E1%BB%87n" title="Dòng điện">dòng điện</a> chạy qua dây dẫn sinh ra <a href="/wiki/T%E1%BB%AB_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng" title="Từ trường">từ trường</a> và một từ trường biến đổi sinh ra dòng điện cảm ứng. <a href="/wiki/T%C4%A9nh_%C4%91i%E1%BB%87n_h%E1%BB%8Dc" title="Tĩnh điện học">Tĩnh điện học</a> nghiên cứu các hạt <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_t%C3%ADch" title="Điện tích">điện tích</a> đứng yên, <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AB_h%E1%BB%8Dc_c%E1%BB%95_%C4%91i%E1%BB%83n" title="Điện từ học cổ điển">Điện động lực học</a> nghiên cứu hành xử của các điện tích chuyển động, và <a href="/wiki/T%C4%A9nh_t%E1%BB%AB_h%E1%BB%8Dc" title="Tĩnh từ học">tĩnh từ học</a> nghiên cứu các cực từ đứng yên, như <a href="/wiki/Nam_ch%C3%A2m" title="Nam châm">nam châm</a>.<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Vật_lí_hiện_đại"><span id="V.E1.BA.ADt_l.C3.AD_hi.E1.BB.87n_.C4.91.E1.BA.A1i"></span>Vật lí hiện đại</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc&veaction=edit&section=5" title="Sửa đổi phần “Vật lí hiện đại”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc&action=edit&section=5" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Vật lí hiện đại"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_hi%E1%BB%87n_%C4%91%E1%BA%A1i" title="Vật lý hiện đại">Vật lý hiện đại</a></div> <table class="vertical-navbox nowraplinks" style="float:right;clear:right;width:22.0em;margin:0 0 1.0em 1.0em;background:#f9f9f9;border:1px solid #aaa;padding:0.2em;border-spacing:0.4em 0;text-align:center;line-height:1.4em;font-size:88%"><tbody><tr><th style="padding:0.2em 0.4em 0.2em;font-size:145%;line-height:1.2em"><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_hi%E1%BB%87n_%C4%91%E1%BA%A1i" title="Vật lý hiện đại">Vật lý hiện đại</a></th></tr><tr><td style="padding:0.2em 0 0.4em"><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {i\hbar {\frac {\partial }{\partial t}}\Psi (\mathbf {r} ,\,t)={\hat {H}}\Psi (\mathbf {r} ,\,t)}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>i</mi> <mi class="MJX-variant">ℏ</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mi mathvariant="normal">∂</mi> <mrow> <mi mathvariant="normal">∂</mi> <mi>t</mi> </mrow> </mfrac> </mrow> <mi mathvariant="normal">Ψ</mi> <mo stretchy="false">(</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="bold">r</mi> </mrow> <mo>,</mo> <mspace width="thinmathspace" /> <mi>t</mi> <mo stretchy="false">)</mo> <mo>=</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>H</mi> <mo stretchy="false">^</mo> </mover> </mrow> </mrow> <mi mathvariant="normal">Ψ</mi> <mo stretchy="false">(</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="bold">r</mi> </mrow> <mo>,</mo> <mspace width="thinmathspace" /> <mi>t</mi> <mo stretchy="false">)</mo> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {i\hbar {\frac {\partial }{\partial t}}\Psi (\mathbf {r} ,\,t)={\hat {H}}\Psi (\mathbf {r} ,\,t)}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/503b458788e712d04e8a8aeb8d5a1fde79bf27d9" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -2.005ex; width:24.225ex; height:5.509ex;" alt="{\displaystyle {i\hbar {\frac {\partial }{\partial t}}\Psi (\mathbf {r} ,\,t)={\hat {H}}\Psi (\mathbf {r} ,\,t)}}"></span><div style="padding-top:0.2em;line-height:1.2em"><a href="/wiki/Ph%C6%B0%C6%A1ng_tr%C3%ACnh_Schr%C3%B6dinger" title="Phương trình Schrödinger">Phương trình Schrödinger</a></div></td></tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_v%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc" title="Lịch sử vật lý học">Lịch sử vật lý hiện đại</a></td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <div class="NavFrame collapsed" style="border:none;padding:0"><div class="NavHead" style="font-size:105%;background:transparent;text-align:left">Người khởi xướng</div><div class="NavContent" style="font-size:105%;padding:0.2em 0 0.4em;text-align:center"><a href="/wiki/Max_Planck" title="Max Planck">Max Planck</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/Albert_Einstein" title="Albert Einstein">Albert Einstein</a></div></div></td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <div class="NavFrame collapsed" style="border:none;padding:0"><div class="NavHead" style="font-size:105%;background:transparent;text-align:left">Các ngành</div><div class="NavContent" style="font-size:105%;padding:0.2em 0 0.4em;text-align:center"><a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Cơ học lượng tử">Cơ học lượng tử</a><br /> <a href="/wiki/Thuy%E1%BA%BFt_s%E1%BA%AFc_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c_h%E1%BB%8Dc_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Thuyết sắc động lực học lượng tử">QCD</a><br /> <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c_h%E1%BB%8Dc_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Điện động lực học lượng tử">QED</a> <br /> <a href="/w/index.php?title=C%C3%B3_h%E1%BB%8Dc_th%E1%BB%91ng_k%C3%AA_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Có học thống kê lượng tử (trang không tồn tại)">Có học thống kê lượng tử</a> <br /> <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_ch%E1%BA%A5t_r%E1%BA%AFn" title="Vật lý chất rắn">Vật lý chất rắn</a> <br /> <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n" title="Vật lý hạt nhân">Vật lý hạt nhân</a> <br /> <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BA%A1t" title="Vật lý hạt">Vật lý hạt</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" title="Vật lý nguyên tử">Vật lý nguyên tử</a> <br /> <a href="/wiki/Thuy%E1%BA%BFt_t%C6%B0%C6%A1ng_%C4%91%E1%BB%91i_r%E1%BB%99ng" title="Thuyết tương đối rộng">Thuyết tương đối rộng</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Thuy%E1%BA%BFt_t%C6%B0%C6%A1ng_%C4%91%E1%BB%91i_h%E1%BA%B9p" title="Thuyết tương đối hẹp">Thuyết tương đối hẹp</a></div></div></td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <div class="NavFrame collapsed" style="border:none;padding:0"><div class="NavHead" style="font-size:105%;background:transparent;text-align:left">Khoa học gia</div><div class="NavContent" style="font-size:105%;padding:0.2em 0 0.4em;text-align:center"><a href="/wiki/Wilhelm_R%C3%B6ntgen" title="Wilhelm Röntgen">Röntgen</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Henri_Becquerel" title="Henri Becquerel">Becquerel</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Hendrik_Lorentz" title="Hendrik Lorentz">Lorentz</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Max_Planck" title="Max Planck">Planck</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Pierre_Curie" title="Pierre Curie">Curie</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Wilhelm_Wien" title="Wilhelm Wien">Wien</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Marie_Curie" title="Marie Curie">Skłodowska-Curie</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Arnold_Sommerfeld" title="Arnold Sommerfeld">Sommerfeld</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Ernest_Rutherford" title="Ernest Rutherford">Rutherford</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Frederick_Soddy" title="Frederick Soddy">Soddy</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Heike_Kamerlingh_Onnes" title="Heike Kamerlingh Onnes">Onnes</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Albert_Einstein" title="Albert Einstein">Einstein</a> <b>·</b> <a href="/wiki/Frank_Wilczek" title="Frank Wilczek">Wilczek</a> <b>·</b> <a href="/wiki/Max_Born" title="Max Born">Born</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Hermann_Weyl" title="Hermann Weyl">Weyl</a> <b>·</b> <a href="/wiki/Niels_Bohr" title="Niels Bohr">Bohr</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Erwin_Schr%C3%B6dinger" title="Erwin Schrödinger">Schrödinger</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Louis_de_Broglie" title="Louis de Broglie">de Broglie</a> <b>·</b> <a href="/wiki/Max_von_Laue" title="Max von Laue">Laue</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Satyendra_Nath_Bose" title="Satyendra Nath Bose">Bose</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Arthur_Compton" title="Arthur Compton">Compton</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Wolfgang_Pauli" class="mw-redirect" title="Wolfgang Pauli">Pauli</a> <b>·</b> <a href="/wiki/Ernest_Walton" title="Ernest Walton">Walton</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Enrico_Fermi" title="Enrico Fermi">Fermi</a> <b>·</b> <a href="/wiki/Johannes_Diderik_van_der_Waals" title="Johannes Diderik van der Waals">Waals</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Werner_Heisenberg" title="Werner Heisenberg">Heisenberg</a> <b>·</b> <a href="/w/index.php?title=Freeman_Dyson&action=edit&redlink=1" class="new" title="Freeman Dyson (trang không tồn tại)">Dyson</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Pieter_Zeeman" title="Pieter Zeeman">Zeeman</a> <b>·</b> <a href="/w/index.php?title=Henry_Moseley&action=edit&redlink=1" class="new" title="Henry Moseley (trang không tồn tại)">Moseley</a> <b>·</b> <a href="/wiki/David_Hilbert" title="David Hilbert">Hilbert</a> <b>·</b> <a href="/wiki/Kurt_G%C3%B6del" title="Kurt Gödel">Gödel</a> <b>·</b> <a href="/w/index.php?title=Pascual_Jordan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pascual Jordan (trang không tồn tại)">Jordan</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Paul_Dirac" title="Paul Dirac">Dirac</a> <b>·</b> <a href="/wiki/Eugene_Wigner" title="Eugene Wigner">Wigner</a> <b>·</b> <a href="/wiki/Stephen_Hawking" title="Stephen Hawking">Hawking</a> <b>·</b> <a href="/wiki/Philip_Warren_Anderson" title="Philip Warren Anderson">P.W Anderson</a> <b>·</b> <a href="/w/index.php?title=Sir_George_Paget_Thomson&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sir George Paget Thomson (trang không tồn tại)">Thomson</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Henri_Poincar%C3%A9" title="Henri Poincaré">Poincaré</a> <b>·</b> <a href="/wiki/John_Archibald_Wheeler" title="John Archibald Wheeler">Wheeler</a> <b>·</b> <a href="/wiki/Max_von_Laue" title="Max von Laue">Laue</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Roger_Penrose" title="Roger Penrose">Penrose</a> <b>·</b> <a href="/wiki/Robert_A._Millikan" class="mw-redirect" title="Robert A. Millikan">Millikan</a> <b>·</b> <a href="/wiki/Yoichiro_Nambu" class="mw-redirect" title="Yoichiro Nambu">Nambu</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/John_von_Neumann" title="John von Neumann">von Neumann</a> <b>·</b> <a href="/wiki/Peter_Higgs" title="Peter Higgs">Higgs</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Otto_Hahn" title="Otto Hahn">Hahn</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Richard_Feynman" title="Richard Feynman">Feynman</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Tsung-Dao_Lee" class="mw-redirect" title="Tsung-Dao Lee">Lee</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Philipp_Lenard" title="Philipp Lenard">Lenard</a> <b>·</b> <a href="/wiki/Abdus_Salam" title="Abdus Salam">Salam</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Gerard_%27t_Hooft" title="Gerard 't Hooft">'t Hooft</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/John_Stewart_Bell" title="John Stewart Bell">Bell</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Murray_Gell-Mann" title="Murray Gell-Mann">Gell-Mann</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/J._J._Thomson" class="mw-redirect" title="J. J. Thomson">J. J. Thomson</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/C._V._Raman" class="mw-redirect" title="C. V. Raman">Raman</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/William_Lawrence_Bragg" title="William Lawrence Bragg">Bragg</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/John_Bardeen" title="John Bardeen">Bardeen</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/William_Shockley" title="William Shockley">Shockley</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/James_Chadwick" title="James Chadwick">Chadwick</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Ernest_O._Lawrence" class="mw-redirect" title="Ernest O. Lawrence">Lawrence</a></div></div></td> </tr><tr><td style="text-align:right;font-size:115%;padding-top: 0.6em;"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-xem"><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_hi%E1%BB%87n_%C4%91%E1%BA%A1i" title="Bản mẫu:Vật lý hiện đại"><abbr title="Xem bản mẫu này">x</abbr></a></li><li class="nv-thảo luận"><a href="/wiki/Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_hi%E1%BB%87n_%C4%91%E1%BA%A1i" title="Thảo luận Bản mẫu:Vật lý hiện đại"><abbr title="Thảo luận bản mẫu này">t</abbr></a></li><li class="nv-sửa"><a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_hi%E1%BB%87n_%C4%91%E1%BA%A1i&action=edit"><abbr title="Sửa bản mẫu này">s</abbr></a></li></ul></div></td></tr></tbody></table> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Solvay_conference_1927.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Solvay_conference_1927.jpg/220px-Solvay_conference_1927.jpg" decoding="async" width="220" height="159" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Solvay_conference_1927.jpg/330px-Solvay_conference_1927.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Solvay_conference_1927.jpg/440px-Solvay_conference_1927.jpg 2x" data-file-width="3000" data-file-height="2171" /></a><figcaption><a href="/wiki/H%E1%BB%99i_ngh%E1%BB%8B_Solvay" title="Hội nghị Solvay">Hội nghị Solvay</a> năm 1927, với sự tham gia của các nhà vật lí nổi tiếng như <a href="/wiki/Albert_Einstein" title="Albert Einstein">Albert Einstein</a>, <a href="/wiki/Werner_Heisenberg" title="Werner Heisenberg">Werner Heisenberg</a>, <a href="/wiki/Max_Planck" title="Max Planck">Max Planck</a>, <a href="/wiki/Hendrik_Lorentz" title="Hendrik Lorentz">Hendrik Lorentz</a>, <a href="/wiki/Niels_Bohr" title="Niels Bohr">Niels Bohr</a>, <a href="/wiki/Marie_Curie" title="Marie Curie">Marie Curie</a>, <a href="/wiki/Erwin_Schr%C3%B6dinger" title="Erwin Schrödinger">Erwin Schrödinger</a> và <a href="/wiki/Paul_Dirac" title="Paul Dirac">Paul Dirac</a>.</figcaption></figure> <p>Vật lí cổ điển nói chung nghiên cứu vật chất và chuyển động ở phạm vi mà con người có thể quan sát và tiếp cận hàng ngày, trong khi <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_hi%E1%BB%87n_%C4%91%E1%BA%A1i" title="Vật lý hiện đại">vật lí hiện đại</a> nghiên cứu hành trạng của vật chất và tương tác ở những khoảng cách vi mô và vĩ mô. Ví dụ, <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" title="Vật lý nguyên tử">vật lí nguyên tử</a> và <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n" title="Vật lý hạt nhân">hạt nhân</a> nghiên cứu vật chất ở cấp độ vi mô mà tại đó các <a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%91_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Nguyên tố hóa học">nguyên tố hóa học</a> được phân loại một cách cơ bản. <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BA%A1t" title="Vật lý hạt">Vật lí hạt cơ bản</a> nghiên cứu ở khoảng cách nhỏ hơn nữa về những thành phần cơ bản nhất của vật chất; nhánh vật lí này cũng được gọi là vật lí năng lượng cao bởi vì các nhà khoa học sử dụng <a href="/wiki/M%C3%A1y_gia_t%E1%BB%91c" class="mw-redirect" title="Máy gia tốc">máy gia tốc</a> cho các hạt có năng lượng cao va chạm vào nhau để tìm hiểu hành trạng và tính chất của hạt cơ bản. Ở thang khoảng cách vi mô này, những khái niệm thông thường theo trực giác hàng ngày không còn đúng nữa. </p><p>Hai lí thuyết trụ cột của vật lí hiện đại miêu tả các khái niệm về không gian, thời gian và vật chất khác với bức tranh miêu tả của vật lí cổ điển. <a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Cơ học lượng tử">Cơ học lượng tử</a> miêu tả các hạt rời rạc, bản chất của nhiều hiệu ứng cấp nguyên tử và hạ nguyên tử, chi phối bởi <a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_l%C3%BD_b%E1%BA%A5t_%C4%91%E1%BB%8Bnh" title="Nguyên lý bất định">nguyên lí bất định</a> và <a href="/wiki/L%C6%B0%E1%BB%A1ng_t%C3%ADnh_s%C3%B3ng_h%E1%BA%A1t" class="mw-redirect" title="Lưỡng tính sóng hạt">lưỡng tính sóng hạt</a>. <a href="/wiki/Thuy%E1%BA%BFt_t%C6%B0%C6%A1ng_%C4%91%E1%BB%91i" title="Thuyết tương đối">Thuyết tương đối</a> miêu tả các hiện tượng xảy ra trong những <a href="/wiki/H%E1%BB%87_quy_chi%E1%BA%BFu" title="Hệ quy chiếu">hệ quy chiếu</a> khác nhau chuyển động so với người quan sát; trong đó <a href="/wiki/Thuy%E1%BA%BFt_t%C6%B0%C6%A1ng_%C4%91%E1%BB%91i_h%E1%BA%B9p" title="Thuyết tương đối hẹp">thuyết tương đối hẹp</a> miêu tả các hệ quy chiếu chuyển động quán tính và <a href="/wiki/Thuy%E1%BA%BFt_t%C6%B0%C6%A1ng_%C4%91%E1%BB%91i_r%E1%BB%99ng" title="Thuyết tương đối rộng">thuyết tương đối tổng quát</a> miêu tả hệ quy chiếu chuyển động gia tốc và <a href="/wiki/T%C6%B0%C6%A1ng_t%C3%A1c_h%E1%BA%A5p_d%E1%BA%ABn" title="Tương tác hấp dẫn">tương tác hấp dẫn</a> là do độ cong của không thời gian. Cả lí thuyết lượng tử và thuyết tương đối đều có nhiều ứng dụng trong mọi ngành của vật lí hiện đại và trong đời sống hàng ngày như <a href="/wiki/Laser" title="Laser">laser</a>, <a href="/wiki/M%C3%A1y_t%C3%ADnh" title="Máy tính">máy tính</a> hoặc <a href="/wiki/H%E1%BB%87_th%E1%BB%91ng_%C4%91%E1%BB%8Bnh_v%E1%BB%8B_to%C3%A0n_c%E1%BA%A7u" class="mw-redirect" title="Hệ thống định vị toàn cầu">GPS</a>... </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Sự_khác_nhau_giữa_vật_lí_cổ_điển_và_vật_lí_hiện_đại"><span id="S.E1.BB.B1_kh.C3.A1c_nhau_gi.E1.BB.AFa_v.E1.BA.ADt_l.C3.AD_c.E1.BB.95_.C4.91i.E1.BB.83n_v.C3.A0_v.E1.BA.ADt_l.C3.AD_hi.E1.BB.87n_.C4.91.E1.BA.A1i"></span>Sự khác nhau giữa vật lí cổ điển và vật lí hiện đại</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc&veaction=edit&section=6" title="Sửa đổi phần “Sự khác nhau giữa vật lí cổ điển và vật lí hiện đại”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc&action=edit&section=6" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Sự khác nhau giữa vật lí cổ điển và vật lí hiện đại"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Modernphysicsfields.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Modernphysicsfields.svg/350px-Modernphysicsfields.svg.png" decoding="async" width="350" height="158" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Modernphysicsfields.svg/525px-Modernphysicsfields.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Modernphysicsfields.svg/700px-Modernphysicsfields.svg.png 2x" data-file-width="787" data-file-height="355" /></a><figcaption>Các lĩnh vực cơ bản của vật lí</figcaption></figure> <p>Trong khi vật lí học hướng đến phát hiện ra những định luật tổng quát miêu tả và giải thích các hiện tượng, thì các lí thuyết của nó áp dụng và đúng cho những phạm vi cụ thể. Nói một cách ngắn gọn, các định luật của vật lí cổ điển miêu tả chính xác những hệ thống có khoảng cách lớn hơn thang đo <a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" title="Nguyên tử">nguyên tử</a> và chuyển động với vận tốc rất nhỏ so với <a href="/wiki/T%E1%BB%91c_%C4%91%E1%BB%99_%C3%A1nh_s%C3%A1ng" title="Tốc độ ánh sáng">tốc độ ánh sáng</a>. Bên ngoài phạm vi này, những quan sát thực nghiệm không còn đúng với tiên đoán của cơ học cổ điển. <a href="/wiki/Albert_Einstein" title="Albert Einstein">Albert Einstein</a> đóng góp vào khuôn khổ của <a href="/wiki/Thuy%E1%BA%BFt_t%C6%B0%C6%A1ng_%C4%91%E1%BB%91i_h%E1%BA%B9p" title="Thuyết tương đối hẹp">thuyết tương đối hẹp</a>, thay thế một không gian và thời gian tuyệt đối bằng <a href="/wiki/Kh%C3%B4ng_th%E1%BB%9Di_gian" class="mw-redirect" title="Không thời gian">không thời gian</a> phụ thuộc vào tốc độ của hệ quy chiếu và miêu tả chính xác những hệ có vận tốc xấp xỉ tốc độ ánh sáng. <a href="/wiki/Max_Planck" title="Max Planck">Max Planck</a>, <a href="/wiki/Erwin_Schr%C3%B6dinger" title="Erwin Schrödinger">Erwin Schrödinger</a>, và những nhà khoa học khác khai phá <a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Cơ học lượng tử">cơ học lượng tử</a>, với khái niệm phân bố xác suất liên quan đến các tính chất của hạt cũng như tương tác trao đổi giữa chúng và lí thuyết miêu tả một cách chính xác hành trạng của thế giới nguyên tử và hạt hạ nguyên tử. Sau đó, <a href="/wiki/L%C3%BD_thuy%E1%BA%BFt_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Lý thuyết trường lượng tử">lí thuyết trường lượng tử</a> thống nhất <a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Cơ học lượng tử">cơ học lượng tử</a> và <a href="/wiki/Thuy%E1%BA%BFt_t%C6%B0%C6%A1ng_%C4%91%E1%BB%91i_h%E1%BA%B9p" title="Thuyết tương đối hẹp">thuyết tương đối hẹp</a> miêu tả các hạt vi mô chuyển động gần và bằng tốc độ ánh sáng. <a href="/wiki/Thuy%E1%BA%BFt_t%C6%B0%C6%A1ng_%C4%91%E1%BB%91i_r%E1%BB%99ng" title="Thuyết tương đối rộng">Thuyết tương đối rộng</a> tổng quát thuyết tương đối hẹp, miêu tả không thời gian cong có tính động lực và phụ thuộc vào sự có mặt và tính chất của vật chất, nó miêu tả những vật thể khối lượng lớn và cấu trúc vĩ mô của toàn <a href="/wiki/V%C5%A9_tr%E1%BB%A5" title="Vũ trụ">vũ trụ</a> cũng như tiên đoán phù hợp với thực nghiệm về sự tiến hóa của vũ trụ. Các nhà vật lí lí thuyết vẫn chưa thống nhất được thuyết tương đối tổng quát miêu tả trường hấp dẫn với ba tương tác cơ bản miêu tả bởi cơ học lượng tử: <a href="/wiki/T%C6%B0%C6%A1ng_t%C3%A1c_m%E1%BA%A1nh" title="Tương tác mạnh">tương tác mạnh</a>, <a href="/wiki/T%C6%B0%C6%A1ng_t%C3%A1c_y%E1%BA%BFu" title="Tương tác yếu">tương tác yếu</a> và <a href="/wiki/T%C6%B0%C6%A1ng_t%C3%A1c_%C4%91i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AB" title="Tương tác điện từ">tương tác điện từ</a>; và một vài lí thuyết về <a href="/wiki/H%E1%BA%A5p_d%E1%BA%ABn_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Hấp dẫn lượng tử">hấp dẫn lượng tử</a> đã được đề xuất.<sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Liên_hệ_với_những_lĩnh_vực_khác"><span id="Li.C3.AAn_h.E1.BB.87_v.E1.BB.9Bi_nh.E1.BB.AFng_l.C4.A9nh_v.E1.BB.B1c_kh.C3.A1c"></span>Liên hệ với những lĩnh vực khác</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc&veaction=edit&section=7" title="Sửa đổi phần “Liên hệ với những lĩnh vực khác”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc&action=edit&section=7" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Liên hệ với những lĩnh vực khác"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Pahoeoe_fountain_original.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Pahoeoe_fountain_original.jpg/220px-Pahoeoe_fountain_original.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Pahoeoe_fountain_original.jpg/330px-Pahoeoe_fountain_original.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Pahoeoe_fountain_original.jpg/440px-Pahoeoe_fountain_original.jpg 2x" data-file-width="3072" data-file-height="2048" /></a><figcaption>Luồng <a href="/wiki/Dung_nham" title="Dung nham">dung nham</a> phun ra hình <a href="/wiki/Parabol" title="Parabol">parabol</a> - minh họa ứng dụng của <a href="/wiki/To%C3%A1n_h%E1%BB%8Dc" title="Toán học">toán học</a> vào vật lí, trong trường hợp này là định luật rơi tự do của Galileo.</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Physics_and_other_sciences.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/86/Physics_and_other_sciences.png" decoding="async" width="106" height="368" class="mw-file-element" data-file-width="106" data-file-height="368" /></a><figcaption>Toán học và <a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_th%E1%BB%83_lu%E1%BA%ADn" title="Bản thể luận">bản thể luận</a> được sử dụng trong vật lí. Vật lí học được sử dụng trong hóa học và vũ trụ học.</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Tiền_đề"><span id="Ti.E1.BB.81n_.C4.91.E1.BB.81"></span>Tiền đề</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc&veaction=edit&section=8" title="Sửa đổi phần “Tiền đề”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc&action=edit&section=8" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Tiền đề"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Toán học là ngôn ngữ để miêu tả một cách gọn gàng và <a href="/wiki/Logic" title="Logic">logic</a> thứ bậc trong tự nhiên, đặc biệt là các định luật của vật lí. Điều này được chú ý và ủng hộ bởi <a href="/wiki/Pythagoras" title="Pythagoras">Pythagoras</a>,<sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Plato" class="mw-redirect" title="Plato">Plato</a>,<sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Galileo_Galilei" title="Galileo Galilei">Galileo</a>,<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> và <a href="/wiki/Isaac_Newton" title="Isaac Newton">Newton</a>. </p><p>Các lí thuyết vật lí sử dụng ngôn ngữ toán học<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Feynman2_31-0" class="reference"><a href="#cite_note-Feynman2-31"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> để nhận được những công thức chính xác miêu tả các đại lượng vật lí, thu được những nghiệm chính xác hay những giá trị ước lượng và tiên đoán những hệ quả. Những kết quả thí nghiệm hay thực nghiệm của vật lí đều biểu hiện bằng giá trị số. Những công nghệ dựa trên toán học và máy tính, như <a href="/wiki/Khoa_h%E1%BB%8Dc_t%C3%ADnh_to%C3%A1n" title="Khoa học tính toán">khoa học tính toán</a> đã đưa ngành <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_t%C3%ADnh_to%C3%A1n" title="Vật lý tính toán">vật lí tính toán</a> trở thành lĩnh vực nhiều triển vọng.<sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Mathematical_Physics_and_other_sciences.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/Mathematical_Physics_and_other_sciences.png/220px-Mathematical_Physics_and_other_sciences.png" decoding="async" width="220" height="161" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d8/Mathematical_Physics_and_other_sciences.png 1.5x" data-file-width="265" data-file-height="194" /></a><figcaption>Sự khác biệt giữa toán học và vật lí học đôi khi không rõ ràng, đặc biệt trong ngành toán lí.</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_th%E1%BB%83_lu%E1%BA%ADn" title="Bản thể luận">Bản thể luận</a> là một lí thuyết tiên quyết cho vật lí học, nhưng không phải cho toán học. Điều đó có nghĩa là vật lí hoàn toàn chỉ mô tả thế giới thực tại, trong khi toán học phát triển đưa ra nhiều ngành trừu tượng, thậm chí vượt khỏi phạm vi thế giới thực. Do vậy những phát biểu vật lí mang tính tổng hợp, trong khi các phát biểu toán học mang tính phân tích. Toán học chứa những tiên đề và giả thuyết, trong khi vật lí học dựa trên những định luật, các nguyên lí cơ bản và công cụ toán học. Các phát biểu toán học chỉ cần thỏa mãn về mặt <a href="/wiki/Logic" title="Logic">logic</a>, trong khi các tiên đoán của phát biểu vật lí phải phù hợp với dữ liệu quan sát và thực nghiệm. </p><p>Sự khác biệt giữa hai khoa học là rõ ràng, nhưng không phải lúc nào cũng vậy. Ví dụ, ngành vật lí toán áp dụng các công cụ toán học vào vật lí. Phương pháp nghiên cứu của nó bằng toán học, nhưng các đối tượng quan tâm thuộc về vật lí học.<sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">[</span>34<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Vấn đề trong ngành này bắt đầu bằng "<a href="/w/index.php?title=B%C3%A0i_to%C3%A1n_%C4%91i%E1%BB%81u_ki%E1%BB%87n_bi%C3%AAn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bài toán điều kiện biên (trang không tồn tại)">mô hình hóa toán học một hệ vật lí</a>" và "miêu tả các định luật vật lí bằng toán học". Mỗi phát biểu toán học cho mỗi lời giải thường khó tìm được ý nghĩa vật lí trong đó. Lời giải toán học cuối cùng phải thể hiện ý nghĩa vật lí một cách dễ hiểu hơn bởi nó là điều mà người giải đang tìm. </p><p>Vật lí là một ngành <a href="/w/index.php?title=Khoa_h%E1%BB%8Dc_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Khoa học cơ bản (trang không tồn tại)">khoa học cơ bản</a>, không phải là <a href="/wiki/Khoa_h%E1%BB%8Dc_%E1%BB%A9ng_d%E1%BB%A5ng" title="Khoa học ứng dụng">khoa học ứng dụng</a>.<sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Nó là "khoa học cơ bản" bởi vì lĩnh vực nghiên cứu của mọi ngành <a href="/wiki/Khoa_h%E1%BB%8Dc_t%E1%BB%B1_nhi%C3%AAn" title="Khoa học tự nhiên">khoa học tự nhiên</a> như hóa học, thiên văn học, địa chất học, sinh học... đều bị chi phối bởi các <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_lu%E1%BA%ADt_v%E1%BA%ADt_l%C3%BD" title="Định luật vật lý">định luật vật lí</a>.<sup id="cite_ref-Feynman_lectures_36-0" class="reference"><a href="#cite_note-Feynman_lectures-36"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ví dụ, hóa học nghiên cứu tính chất, cấu trúc và <a href="/wiki/Ph%E1%BA%A3n_%E1%BB%A9ng_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Phản ứng hóa học">phản ứng</a> của vật chất (hóa học tập trung nghiên cứu thang nguyên tử và phân tử). Những cấu trúc và hợp chất hóa học hình thành và tuân theo <a href="/wiki/T%C6%B0%C6%A1ng_t%C3%A1c_%C4%91i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AB" title="Tương tác điện từ">tương tác điện từ</a>, cũng như các định luật bảo toàn năng lượng, khối lượng và điện tích. </p> <div style="clear:both;"></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ứng_dụng_và_ảnh_hưởng"><span id=".E1.BB.A8ng_d.E1.BB.A5ng_v.C3.A0_.E1.BA.A3nh_h.C6.B0.E1.BB.9Fng"></span>Ứng dụng và ảnh hưởng</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc&veaction=edit&section=9" title="Sửa đổi phần “Ứng dụng và ảnh hưởng”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc&action=edit&section=9" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Ứng dụng và ảnh hưởng"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Erdfunkstelle_Raisting_2.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Erdfunkstelle_Raisting_2.jpg/200px-Erdfunkstelle_Raisting_2.jpg" decoding="async" width="200" height="180" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Erdfunkstelle_Raisting_2.jpg/300px-Erdfunkstelle_Raisting_2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Erdfunkstelle_Raisting_2.jpg/400px-Erdfunkstelle_Raisting_2.jpg 2x" data-file-width="2219" data-file-height="2000" /></a><figcaption>Một ăng ten ở trạm thu phát tín hiệu vệ tinh.</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Lasertests.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Lasertests.jpg/200px-Lasertests.jpg" decoding="async" width="200" height="247" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Lasertests.jpg/300px-Lasertests.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Lasertests.jpg/400px-Lasertests.jpg 2x" data-file-width="1319" data-file-height="1627" /></a><figcaption>Ứng dụng của laser.</figcaption></figure> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_%E1%BB%A9ng_d%E1%BB%A5ng" title="Vật lý ứng dụng">Vật lý ứng dụng</a></div> <p>Vật lí ứng dụng là một ngành nghiên cứu áp dụng vật lí học cho mục đích và yêu cầu của con người. Vật lí ứng dụng thường chứa một vài lĩnh vực vật lí lí thuyết, như địa chất học hay <a href="/wiki/K%E1%BB%B9_thu%E1%BA%ADt_%C4%91i%E1%BB%87n" title="Kỹ thuật điện">kỹ thuật điện</a>. Ngành này thường khác với ngành <a href="/wiki/Khoa_h%E1%BB%8Dc_k%C4%A9_thu%E1%BA%ADt" class="mw-redirect" title="Khoa học kĩ thuật">kĩ thuật</a> ở chỗ nhà vật lí ứng dụng không hẳn thiết kế một thiết bị gì mới, mà họ sử dụng kiến thức vật lí để thực hiện các nghiên cứu hỗ trợ cho những công nghệ mới hoặc giải quyết một vấn đề kĩ thuật nào đó.<sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Cách tiếp cận này giống với <a href="/wiki/To%C3%A1n_h%E1%BB%8Dc_%E1%BB%A9ng_d%E1%BB%A5ng" title="Toán học ứng dụng">toán học ứng dụng</a>. Các nhà vật lí ứng dụng cũng quan tâm cách ứng dụng vật lí cho nghiên cứu khoa học. Ví dụ, những kĩ sư tham gia thiết kế và vận hành <a href="/wiki/M%C3%A1y_gia_t%E1%BB%91c" class="mw-redirect" title="Máy gia tốc">máy gia tốc</a> thường có mục đích nâng cao hiệu năng hoạt động của máy dò hạt nhằm phục vụ cho vật lí lí thuyết. </p><p>Vật lí kĩ thuật dựa nhiều vào cơ sở vật lí học. Ví dụ, <a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_v%E1%BA%ADt_r%E1%BA%AFn" title="Cơ học vật rắn">cơ học vật rắn</a>, <a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BA%A5t" title="Cơ học đất">cơ học đất</a> và <a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_k%E1%BA%BFt_c%E1%BA%A5u" title="Cơ học kết cấu">cơ học kết cấu</a>... là lí thuyết nền tảng cho các kĩ sư thiết kế công trình xây dựng. Bộ môn vật lí kiến trúc bao gồm lí thuyết về <a href="/wiki/%C3%82m_h%E1%BB%8Dc" title="Âm học">âm học</a>, <a href="/wiki/%C3%81nh_s%C3%A1ng" title="Ánh sáng">ánh sáng</a>, nhiệt... giúp thiết kế công trình một cách tối ưu, chống tiếng ồn, nâng cao khả năng cách nhiệt và bố trí đèn chiếu sáng hiệu quả. Ngành khí động lực học giúp các kĩ sư hàng không thiết kế máy bay tốt hơn cũng như thực hiện các mô phỏng trước khi cho sản xuất hàng loạt. Trong lĩnh vực giải trí, hình ảnh ti vi và máy tính đạt <a href="/wiki/Truy%E1%BB%81n_h%C3%ACnh_%C4%91%E1%BB%99_n%C3%A9t_cao" title="Truyền hình độ nét cao">chuẩn nét cao</a> là nhờ <a href="/wiki/C%C3%B4ng_ngh%E1%BB%87_nano" title="Công nghệ nano">công nghệ nano</a> và điện tử học... </p><p>Đa số các nhà vật lí hiện nay chấp nhận rằng các định luật vật lí cũng như các hằng số vật lí là phổ quát và không thay đổi theo <a href="/wiki/Th%E1%BB%9Di_gian" title="Thời gian">thời gian</a>, do vậy những ứng dụng vật lí có thể áp dụng trong nhiều tình huống giả định trước và ở nhiều nơi trên địa cầu. Ví dụ, trong nghiên cứu về <a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Tr%C3%A1i_%C4%90%E1%BA%A5t" title="Lịch sử Trái Đất">lịch sử Trái Đất</a>, các nhà khoa học có thể mô hình hóa <a href="/wiki/Kh%E1%BB%91i_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_Tr%C3%A1i_%C4%90%E1%BA%A5t" title="Khối lượng Trái Đất">khối lượng</a>, <a href="/wiki/Nhi%E1%BB%87t_%C4%91%E1%BB%99" title="Nhiệt độ">nhiệt độ</a>, tốc độ tự quay... của <a href="/wiki/H%C3%A0nh_tinh" title="Hành tinh">hành tinh</a> theo thời gian tiến hóa của nó. Vật lí học cũng mang lại những tiến triển không ngừng của sự phát triển các công nghệ mới, giảm thiểu tiêu thụ năng lượng, tiết kiệm vật liệu cũng như chi phí sản xuất. </p><p>Cũng có những ngành nghiên cứu tổng hợp từ nhiều lĩnh vực khác nhau trong đó có vật lí học, như vật lí kinh tế (<i>econophysics</i>) hay vật lí xã hội (<i>sociophysics</i>). </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Nghiên_cứu"><span id="Nghi.C3.AAn_c.E1.BB.A9u"></span>Nghiên cứu</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc&veaction=edit&section=10" title="Sửa đổi phần “Nghiên cứu”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc&action=edit&section=10" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Nghiên cứu"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Phương_pháp_khoa_học"><span id="Ph.C6.B0.C6.A1ng_ph.C3.A1p_khoa_h.E1.BB.8Dc"></span>Phương pháp khoa học</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc&veaction=edit&section=11" title="Sửa đổi phần “Phương pháp khoa học”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc&action=edit&section=11" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Phương pháp khoa học"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Các nhà vật lí sử dụng các <a href="/wiki/Ph%C6%B0%C6%A1ng_ph%C3%A1p_khoa_h%E1%BB%8Dc" title="Phương pháp khoa học">phương pháp khoa học</a> để kiểm chứng một <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_l%C3%BD_thuy%E1%BA%BFt" title="Vật lý lý thuyết">lí thuyết vật lí</a> là đúng hay bác bỏ nó, sử dụng cách tiếp cận phương thức luận nhằm so sánh kết quả tiên đoán của lí thuyết với những giá trị thu được từ <a href="/wiki/Th%C3%AD_nghi%E1%BB%87m" title="Thí nghiệm">thí nghiệm</a> hay quan trắc kiểm chứng nó; và do vậy hỗ trợ các nhà khoa học đi đến quyết định lí thuyết đó là đúng trong một phạm vi nhất định hay phải loại bỏ nó và đi tìm một lí thuyết khác lí giải các kết quả thực nghiệm. </p><p>Một định luật khoa học là một phát biểu súc tích hoặc thể hiện dưới công thức toán học liên hệ các đại lượng trong một nguyên lí cơ bản của lí thuyết, như định luật vạn vật hấp dẫn của Newton.<sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Lí_thuyết_và_thực_nghiệm"><span id="L.C3.AD_thuy.E1.BA.BFt_v.C3.A0_th.E1.BB.B1c_nghi.E1.BB.87m"></span>Lí thuyết và thực nghiệm</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc&veaction=edit&section=12" title="Sửa đổi phần “Lí thuyết và thực nghiệm”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc&action=edit&section=12" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Lí thuyết và thực nghiệm"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_l%C3%BD_thuy%E1%BA%BFt" title="Vật lý lý thuyết">Vật lý lý thuyết</a> và <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_th%E1%BB%B1c_nghi%E1%BB%87m" title="Vật lý thực nghiệm">Vật lý thực nghiệm</a></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Bruce_McCandless_II_during_EVA_in_1984.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Bruce_McCandless_II_during_EVA_in_1984.jpg/200px-Bruce_McCandless_II_during_EVA_in_1984.jpg" decoding="async" width="200" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Bruce_McCandless_II_during_EVA_in_1984.jpg/300px-Bruce_McCandless_II_during_EVA_in_1984.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Bruce_McCandless_II_during_EVA_in_1984.jpg/400px-Bruce_McCandless_II_during_EVA_in_1984.jpg 2x" data-file-width="3072" data-file-height="3072" /></a><figcaption><a href="/wiki/Nh%C3%A0_du_h%C3%A0nh_v%C5%A9_tr%E1%BB%A5" title="Nhà du hành vũ trụ">Nhà du hành vũ trụ</a> và <a href="/wiki/Tr%C3%A1i_%C4%90%E1%BA%A5t" title="Trái Đất">Trái Đất</a> trong trạng thái <a href="/wiki/R%C6%A1i_t%E1%BB%B1_do" title="Rơi tự do">rơi tự do</a>.</figcaption></figure> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Lightning_cloud_to_cloud_(aka).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/Lightning_cloud_to_cloud_%28aka%29.jpg/250px-Lightning_cloud_to_cloud_%28aka%29.jpg" decoding="async" width="250" height="141" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/Lightning_cloud_to_cloud_%28aka%29.jpg/375px-Lightning_cloud_to_cloud_%28aka%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/Lightning_cloud_to_cloud_%28aka%29.jpg/500px-Lightning_cloud_to_cloud_%28aka%29.jpg 2x" data-file-width="2000" data-file-height="1130" /></a><figcaption><a href="/wiki/Tia_s%C3%A9t" title="Tia sét">Tia sét</a> là hiện tượng <a href="/wiki/D%C3%B2ng_%C4%91i%E1%BB%87n" title="Dòng điện">phóng điện</a> giữa hai vùng điện áp.</figcaption></figure> <p>Các nhà vật lí hướng tới phát triển những <a href="/wiki/M%C3%B4_h%C3%ACnh_to%C3%A1n_h%E1%BB%8Dc" title="Mô hình toán học">mô hình toán học</a> không những thỏa mãn kết quả của những thí nghiệm đã có mà còn tiên đoán thành công những kết quả mới hay những hiện tượng mới;<sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> trong khi đó các nhà vật lí thực nghiệm không những thiết kế và lắp đặt những thí nghiệm kiểm chứng kết quả lí thuyết mà họ còn thực hiện những thí nghiệm mới cho kết quả không phù hợp với những lí thuyết hiện tại hoặc phát hiện ra hiện tượng hay hiệu ứng mới. Mặc dù lí thuyết và thực nghiệm được phát triển tách biệt nhau, chúng lại phụ thuộc mạnh vào lẫn nhau.<sup id="cite_ref-Feynman2_31-1" class="reference"><a href="#cite_note-Feynman2-31"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Sự tiến triển của vật lí học thường bước sang chương mới khi các nhà thực nghiệm phát hiện ra những hiện tượng mới, hoặc khi một lí thuyết mới tiên đoán kết quả mà các nhà thực nghiệm có thể thực hiện được các thí nghiệm kiểm chứng mang lại kết quả ủng hộ lí thuyết mới.<sup id="cite_ref-EinsteinInfeld1971_40-0" class="reference"><a href="#cite_note-EinsteinInfeld1971-40"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Cũng có những nhà vật lí nghiên cứu trên cả hai phạm vi lí thuyết và thực nghiệm, nhà hiện tượng học, họ khai phá những kết quả thí nghiệm phức tạp và tìm cách liên hệ chúng với lí thuyết cơ sở.<sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Về mặt lịch sử, vật lí lí thuyết có cảm hứng xuất phát từ triết học; như điện từ học được thống nhất từ quan điểm triết học.<sup id="cite_ref-42" class="reference"><a href="#cite_note-42"><span class="cite-bracket">[</span>42<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ngoài những hiện tượng đã biết trong vũ trụ, lĩnh vực vật lí lí thuyết cũng đặt ra những giả thuyết,<sup id="cite_ref-43" class="reference"><a href="#cite_note-43"><span class="cite-bracket">[</span>43<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ví dụ giả thuyết <a href="/wiki/%C4%90a_v%C5%A9_tr%E1%BB%A5" title="Đa vũ trụ">vũ trụ song song</a>, một vũ trụ có nhiều hơn 3 chiều không gian. Các nhà lí thuyết đưa ra những giả thuyết như vậy để hi vọng giải quyết được những vấn đề hóc búa trong vật lí học. Sau đó họ khám phá ra những hệ quả của giả thuyết và tìm kiếm những kết quả tiên đoán của nó mà có thể kiểm chứng được. </p><p>Vật lí thực nghiệm mang lại cơ sở và thông tin cũng như nhận lại từ ngành kĩ thuật và <a href="/wiki/C%C3%B4ng_ngh%E1%BB%87" title="Công nghệ">công nghệ</a>. Các nhà vật lí thực nghiệm tham gia vào những nghiên cứu cơ bản nhằm thiết kế và thực hiện các thí nghiệm với các thiết bị tiên tiến như <a href="/wiki/M%C3%A1y_gia_t%E1%BB%91c" class="mw-redirect" title="Máy gia tốc">máy gia tốc</a> hạt và <a href="/wiki/Laser" title="Laser">laser</a>, cũng như họ tham gia vào nghiên cứu ứng dụng trong <a href="/wiki/C%C3%B4ng_nghi%E1%BB%87p" title="Công nghiệp">công nghiệp</a>, phát triển các công nghệ mới như <a href="/wiki/Ch%E1%BB%A5p_c%E1%BB%99ng_h%C6%B0%E1%BB%9Fng_t%E1%BB%AB" title="Chụp cộng hưởng từ">chụp ảnh cộng hưởng từ</a> (MRI) và thiết kế <a href="/wiki/Tranzito" class="mw-redirect" title="Tranzito">transistor</a> và <a href="/wiki/Vi_m%E1%BA%A1ch" title="Vi mạch">vi mạch</a>. Nhà vật lí lí thuyết <a href="/wiki/Richard_Feynman" title="Richard Feynman">Feynman</a> từng nói rằng các nhà thực nghiệm thường thích làm thí nghiệm trên những phạm vi chưa được hiểu tốt bởi các nhà lí thuyết.<sup id="cite_ref-44" class="reference"><a href="#cite_note-44"><span class="cite-bracket">[</span>44<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div style="clear:both;"></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Phạm_vi_và_mục_đích"><span id="Ph.E1.BA.A1m_vi_v.C3.A0_m.E1.BB.A5c_.C4.91.C3.ADch"></span>Phạm vi và mục đích</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc&veaction=edit&section=13" title="Sửa đổi phần “Phạm vi và mục đích”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc&action=edit&section=13" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Phạm vi và mục đích"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Acceleration_components.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Acceleration_components.JPG/220px-Acceleration_components.JPG" decoding="async" width="220" height="195" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Acceleration_components.JPG/330px-Acceleration_components.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Acceleration_components.JPG/440px-Acceleration_components.JPG 2x" data-file-width="621" data-file-height="551" /></a><figcaption>Vật lí mô hình hóa thế giới tự nhiên bằng các đại lượng. Ví dụ ở đây, quỹ đạo của hạt trong <a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc" title="Cơ học">cơ học</a> được miêu tả bằng phép tính <a href="/wiki/Vi_t%C3%ADch_ph%C3%A2n" title="Vi tích phân">vi tích phân</a>.</figcaption></figure> <p>Vật lí học nghiên cứu nhiều hiện tượng, từ các <a href="/wiki/H%E1%BA%A1t_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n" class="mw-redirect" title="Hạt cơ bản">hạt cơ bản</a> (như <a href="/wiki/Quark" title="Quark">quark</a>, <a href="/wiki/Neutrino" title="Neutrino">neutrino</a> và <a href="/wiki/Electron" title="Electron">electron</a>) cho đến những <a href="/wiki/Si%C3%AAu_%C4%91%C3%A1m_thi%C3%AAn_h%C3%A0" title="Siêu đám thiên hà">siêu đám</a> <a href="/wiki/Thi%C3%AAn_h%C3%A0" title="Thiên hà">thiên hà</a>. Bao quát những hiện tượng và vật chất cơ bản này là những thứ cấu thành lên mọi sự vật và hiện tượng khác. Do vậy vật lí còn được gọi là "khoa học cơ bản".<sup id="cite_ref-Feynman_lectures_36-1" class="reference"><a href="#cite_note-Feynman_lectures-36"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Vật lí học có mục đích miêu tả càng nhiều hiện tượng khác nhau trong <a href="/wiki/T%E1%BB%B1_nhi%C3%AAn" title="Tự nhiên">tự nhiên</a> chỉ bằng một số nhỏ các quy luật đơn giản nhất. Do vậy, vật lí học nhằm mục đích liên hệ những thứ mà con người quan sát được với nguyên nhân gây ra chúng, và sau đó kết nối những nguyên nhân này với nhau. </p><p>Ví dụ, người Hi Lạp cổ đại đã biết rằng những vật như <a href="/wiki/H%E1%BB%95_ph%C3%A1ch" title="Hổ phách">hổ phách</a> khi chà vào lông thú có thể khiến hai vật hút nhau. Hiệu ứng này lần đầu tiên được nghiên cứu vào thế kỷ XVII, và gọi là <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_h%E1%BB%8Dc" title="Điện học">điện học</a>. Trong khi đó, từ lâu người ta cũng biết có những cục nam châm có thể hút thanh sắt và sử dụng làm <a href="/wiki/La_b%C3%A0n" title="La bàn">la bàn</a>, hay môn <a href="/wiki/T%E1%BB%AB_h%E1%BB%8Dc" title="Từ học">từ học</a>. Do vậy, vật lí có mục đích hiểu được bản chất của hai hiện tượng theo một số nguyên nhân nào đó. Tuy vậy, những nghiên cứu sâu hơn trong thế kỷ XIX cho thấy hai lực này chỉ là những khía cạnh khác nhau của cùng một lực—<a href="/wiki/L%E1%BB%B1c_%C4%91i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AB" class="mw-redirect" title="Lực điện từ">lực điện từ</a>. Quá trình "thống nhất" các lực vẫn còn tiếp tục cho đến ngày nay, và lực điện từ và <a href="/wiki/T%C6%B0%C6%A1ng_t%C3%A1c_y%E1%BA%BFu" title="Tương tác yếu">lực hạt nhân yếu</a> hiện nay được thống nhất thành <a href="/wiki/T%C6%B0%C6%A1ng_t%C3%A1c_%C4%91i%E1%BB%87n_y%E1%BA%BFu" title="Tương tác điện yếu">tương tác điện yếu</a>. Các nhà vật lí hy vọng cuối cùng sẽ tìm ra được lí thuyết thống nhất được cả bốn tương tác cơ bản trong tự nhiên (xem <i><a href="#Nghiên_cứu_hiện_tại">Nghiên cứu hiện tại</a></i> ở dưới). </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Lĩnh_vực_nghiên_cứu"><span id="L.C4.A9nh_v.E1.BB.B1c_nghi.C3.AAn_c.E1.BB.A9u"></span>Lĩnh vực nghiên cứu</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc&veaction=edit&section=14" title="Sửa đổi phần “Lĩnh vực nghiên cứu”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc&action=edit&section=14" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Lĩnh vực nghiên cứu"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Những nghiên cứu hiện nay có thể chia thành một số lĩnh vực chính như <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_v%E1%BA%ADt_ch%E1%BA%A5t_ng%C6%B0ng_t%E1%BB%A5" title="Vật lý vật chất ngưng tụ">vật lí vật chất ngưng tụ</a>; vật lí nhiệt độ thấp, vật lí <a href="/wiki/Plasma" title="Plasma">plasma</a>; vật lí <a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" title="Nguyên tử">nguyên tử</a>, <a href="/wiki/Ph%C3%A2n_t%E1%BB%AD" title="Phân tử">phân tử</a>, <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_li%E1%BB%87u_nano" title="Vật liệu nano">nano</a>, <a href="/wiki/Quang_h%E1%BB%8Dc" title="Quang học">quang học</a>, <a href="/wiki/Laser" title="Laser">laser</a>, vật lí <a href="/wiki/Ch%E1%BA%A5t_b%C3%A1n_d%E1%BA%ABn" title="Chất bán dẫn">bán dẫn</a>; <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BA%A1t" title="Vật lý hạt">vật lí hạt</a>; <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_thi%C3%AAn_v%C4%83n" title="Vật lý thiên văn">vật lí thiên văn</a>; <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Ba_v%E1%BA%ADt_l%C3%BD" title="Địa vật lý">địa vật lí</a> và <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_sinh_h%E1%BB%8Dc" class="mw-redirect" title="Vật lý sinh học">vật lí sinh học</a>... Một số nhà vật lí cũng tham gia nghiên cứu trong giáo dục vật lí học. </p><p>Từ thế kỷ XX, nhiều lĩnh vực vật lí mới xuất hiện và ngày càng chuyên biệt hóa hơn, và ngày nay đa số các nhà vật lí chỉ nghiên cứu trong lĩnh vực hẹp trong toàn sự nghiệp của họ. Những "nhà bác học" như <a href="/wiki/Albert_Einstein" title="Albert Einstein">Albert Einstein</a> (1879–1955), <a href="/wiki/Enrico_Fermi" title="Enrico Fermi">Enrico Fermi</a> (1901-1954), <a href="/wiki/Lev_Landau" class="mw-redirect" title="Lev Landau">Lev Landau</a> (1908–1968),... mà họ nghiên cứu trong nhiều lĩnh vực của vật lí học, hiện nay là rất hiếm.<sup id="cite_ref-45" class="reference"><a href="#cite_note-45"><span class="cite-bracket">[</span>45<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-collapsible mw-collapsed" style="box-sizing:border-box;width:100%;font-size:95%;padding:4px;border:none;"><div style="font-size:100%;line-height:1.6;font-weight:bold;background:transparent;text-align:center;;border: 1px #aaa solid; background:#f2f2f2">Bảng các ngành chính của vật lí học, cùng với những nhánh nhỏ và lý thuyết nền tảng</div><div class="mw-collapsible-content" style="background:transparent;text-align:left;;"> <p>Bảng dưới nêu một số ngành và ngành nhỏ của vật lý học, bên cạnh đó đưa ra một số lý thuyết chủ đạo và một vài khái niệm liên quan, và không hoàn toàn đủ các khái niệm cơ bản nêu ở đây. </p> <table class="wikitable"> <tbody><tr> <th>Ngành</th> <th>Phân ngành</th> <th>Các lý thuyết chính</th> <th>Khái niệm </th></tr> <tr> <td><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_thi%C3%AAn_v%C4%83n" title="Vật lý thiên văn">Vật lý thiên văn</a> </td> <td><a href="/wiki/Thi%C3%AAn_v%C4%83n_h%E1%BB%8Dc" title="Thiên văn học">Thiên văn học</a>, <a href="/wiki/Tr%E1%BA%AFc_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_h%E1%BB%8Dc_thi%C3%AAn_th%E1%BB%83" title="Trắc lượng học thiên thể">Trắc lượng học thiên thể</a>, <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_v%C5%A9_tr%E1%BB%A5_h%E1%BB%8Dc" class="mw-redirect" title="Vật lý vũ trụ học">Vũ trụ học</a>, <a href="/wiki/T%C6%B0%C6%A1ng_t%C3%A1c_h%E1%BA%A5p_d%E1%BA%ABn" title="Tương tác hấp dẫn">Vật lý hấp dẫn</a>, <a href="/wiki/Thi%C3%AAn_v%C4%83n_h%E1%BB%8Dc_n%C4%83ng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_cao" title="Thiên văn học năng lượng cao">Vật lý thiên văn năng lượng cao</a>, <a href="/wiki/Khoa_h%E1%BB%8Dc_h%C3%A0nh_tinh" title="Khoa học hành tinh">Khoa học hành tinh</a>, <a href="/wiki/Plasma" title="Plasma">Vật lý plasma</a>, <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_M%E1%BA%B7t_Tr%E1%BB%9Di" title="Vật lý Mặt Trời">Vật lý Mặt Trời</a>, <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_kh%C3%B4ng_gian" title="Vật lý không gian">Vật lý không gian</a>, <a href="/wiki/Thi%C3%AAn_v%C4%83n_h%E1%BB%8Dc" title="Thiên văn học">Nghiên cứu sao</a> </td> <td><a href="/wiki/V%E1%BB%A5_N%E1%BB%95_L%E1%BB%9Bn" title="Vụ Nổ Lớn">Vụ Nổ Lớn</a>, <a href="/wiki/V%C5%A9_tr%E1%BB%A5_gi%C3%A3n_n%E1%BB%9F" title="Vũ trụ giãn nở">Vũ trụ giãn nở</a>, <a href="/wiki/Thuy%E1%BA%BFt_t%C6%B0%C6%A1ng_%C4%91%E1%BB%91i_r%E1%BB%99ng" title="Thuyết tương đối rộng">Thuyết tương đối rộng</a>, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_lu%E1%BA%ADt_v%E1%BA%A1n_v%E1%BA%ADt_h%E1%BA%A5p_d%E1%BA%ABn_c%E1%BB%A7a_Newton" title="Định luật vạn vật hấp dẫn của Newton">Định luật vạn vật hấp dẫn của Newton</a>, <a href="/w/index.php?title=M%C3%B4_h%C3%ACnh_Lambda-CDM&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mô hình Lambda-CDM (trang không tồn tại)">Mô hình Lambda-CDM</a>, <a href="/wiki/T%E1%BB%AB_th%E1%BB%A7y_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c_h%E1%BB%8Dc" title="Từ thủy động lực học">Từ thủy động lực học</a> </td> <td><a href="/wiki/L%E1%BB%97_%C4%91en" title="Lỗ đen">Lỗ đen</a>, <a href="/wiki/B%E1%BB%A9c_x%E1%BA%A1_ph%C3%B4ng_vi_s%C3%B3ng_v%C5%A9_tr%E1%BB%A5" title="Bức xạ phông vi sóng vũ trụ">Bức xạ phông vi sóng vũ trụ</a>, <a href="/w/index.php?title=D%C3%A2y_v%C5%A9_tr%E1%BB%A5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dây vũ trụ (trang không tồn tại)">Dây vũ trụ</a>, <a href="/wiki/V%C5%A9_tr%E1%BB%A5_h%E1%BB%8Dc" title="Vũ trụ học">Vũ trụ học</a>, <a href="/wiki/N%C4%83ng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%91i" title="Năng lượng tối">Năng lượng tối</a>, <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_ch%E1%BA%A5t_t%E1%BB%91i" title="Vật chất tối">Vật chất tối</a>, <a href="/wiki/Thi%C3%AAn_h%C3%A0" title="Thiên hà">Thiên hà</a>, <a href="/wiki/T%C6%B0%C6%A1ng_t%C3%A1c_h%E1%BA%A5p_d%E1%BA%ABn" title="Tương tác hấp dẫn">tương tác hấp dẫn</a>, <a href="/wiki/S%C3%B3ng_h%E1%BA%A5p_d%E1%BA%ABn" title="Sóng hấp dẫn">Sóng hấp dẫn</a>, <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%83m_k%C3%AC_d%E1%BB%8B_kh%C3%B4ng-th%E1%BB%9Di_gian" class="mw-redirect" title="Điểm kì dị không-thời gian">Điểm kì dị không-thời gian</a>, <a href="/wiki/H%C3%A0nh_tinh" title="Hành tinh">Hành tinh</a>, <a href="/wiki/H%E1%BB%87_M%E1%BA%B7t_Tr%E1%BB%9Di" title="Hệ Mặt Trời">Hệ Mặt Trời</a>, <a href="/wiki/Sao" title="Sao">Sao</a>, <a href="/wiki/Si%C3%AAu_t%C3%A2n_tinh" title="Siêu tân tinh">Siêu tân tinh</a>, <a href="/wiki/V%C5%A9_tr%E1%BB%A5" title="Vũ trụ">Vũ trụ</a>, <a href="/wiki/T%E1%BB%91c_%C4%91%E1%BB%99_%C3%A1nh_s%C3%A1ng" title="Tốc độ ánh sáng">Tốc độ ánh sáng</a>, <a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_l%C3%BD_t%C6%B0%C6%A1ng_%C4%91%C6%B0%C6%A1ng" title="Nguyên lý tương đương">Nguyên lý tương đương</a>, Các <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_lu%E1%BA%ADt_b%E1%BA%A3o_to%C3%A0n" title="Định luật bảo toàn">định luật bảo toàn</a> </td></tr> <tr> <td>Vật lý <a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" title="Nguyên tử">nguyên tử</a>, <a href="/wiki/Ph%C3%A2n_t%E1%BB%AD" title="Phân tử">phân tử</a>, <a href="/wiki/Quang_h%E1%BB%8Dc" title="Quang học">quang học</a> </td> <td><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" title="Vật lý nguyên tử">Vật lý nguyên tử</a>, <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_ph%C3%A2n_t%E1%BB%AD" title="Vật lý phân tử">Vật lý phân tử</a>, <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_thi%C3%AAn_v%C4%83n_nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD_v%C3%A0_ph%C3%A2n_t%E1%BB%AD" title="Vật lý thiên văn nguyên tử và phân tử">Vật lý thiên văn nguyên tử và phân tử</a>, <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Vật lý hóa học">Hóa lý</a>, <a href="/wiki/Quang_h%E1%BB%8Dc" title="Quang học">Quang học</a>, <a href="/wiki/Quang_t%E1%BB%AD_h%E1%BB%8Dc" title="Quang tử học">Quang tử học</a> </td> <td><a href="/wiki/Quang_h%E1%BB%8Dc_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Quang học lượng tử">Quang học lượng tử</a>, <a href="/wiki/H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Hóa học lượng tử">Hóa học lượng tử</a>, <a href="/wiki/Khoa_h%E1%BB%8Dc_th%C3%B4ng_tin_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Khoa học thông tin lượng tử">Khoa học thông tin lượng tử</a> </td> <td><a href="/wiki/Photon" title="Photon">Photon</a>, <a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" title="Nguyên tử">Nguyên tử</a>, <a href="/wiki/Ph%C3%A2n_t%E1%BB%AD" title="Phân tử">Phân tử</a>, <a href="/wiki/Nhi%E1%BB%85u_x%E1%BA%A1" title="Nhiễu xạ">Nhiễu xạ</a>, <a href="/wiki/Giao_thoa" title="Giao thoa">Giao thoa</a>, <a href="/wiki/B%E1%BB%A9c_x%E1%BA%A1_%C4%91i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AB" title="Bức xạ điện từ">Bức xạ điện từ</a>, <a href="/wiki/Laser" title="Laser">Laser</a>, <a href="/wiki/Ph%C3%A2n_c%E1%BB%B1c" title="Phân cực">Phân cực</a>, <a href="/wiki/Ph%E1%BB%95_%C4%91i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AB" title="Phổ điện từ">Phổ điện từ</a>, <a href="/w/index.php?title=Hi%E1%BB%87u_%E1%BB%A9ng_Casimir&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hiệu ứng Casimir (trang không tồn tại)">Hiệu ứng Casimir</a>, <a href="/wiki/V%C6%B0%E1%BB%9Bng_m%E1%BA%AFc_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Vướng mắc lượng tử">Vướng mắc lượng tử</a>, <a href="/wiki/M%E1%BA%ADt_m%C3%A3_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Mật mã lượng tử">Mật mã lượng tử</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BA%A1t" title="Vật lý hạt">Vật lý hạt</a> </td> <td><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n" title="Vật lý hạt nhân">Vật lý hạt nhân</a>, <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_thi%C3%AAn_v%C4%83n_h%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n" title="Vật lý thiên văn hạt nhân">Vật lý thiên văn hạt nhân</a>, Vật lý hạt phân tích các sự kiện va chạm </td> <td><a href="/wiki/M%C3%B4_h%C3%ACnh_Chu%E1%BA%A9n" title="Mô hình Chuẩn">Mô hình Chuẩn</a>, <a href="/wiki/L%C3%BD_thuy%E1%BA%BFt_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Lý thuyết trường lượng tử">Lý thuyết trường lượng tử</a>, <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c_h%E1%BB%8Dc_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Điện động lực học lượng tử">Điện động lực học lượng tử</a>, <a href="/wiki/Thuy%E1%BA%BFt_s%E1%BA%AFc_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c_h%E1%BB%8Dc_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Thuyết sắc động lực học lượng tử">Thuyết sắc động lực học lượng tử</a>, <a href="/wiki/T%C6%B0%C6%A1ng_t%C3%A1c_y%E1%BA%BFu" title="Tương tác yếu">Tương tác yếu</a>, <a href="/w/index.php?title=L%C3%BD_thuy%E1%BA%BFt_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng_h%E1%BB%AFu_hi%E1%BB%87u&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lý thuyết trường hữu hiệu (trang không tồn tại)">Lý thuyết trường hữu hiệu</a>, <a href="/w/index.php?title=L%C3%BD_thuy%E1%BA%BFt_d%C3%A0n_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lý thuyết dàn trường (trang không tồn tại)">Lý thuyết dàn trường</a>, <a href="/w/index.php?title=L%C3%BD_thuy%E1%BA%BFt_gauge&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lý thuyết gauge (trang không tồn tại)">Lý thuyết gauge</a>, <a href="/wiki/Si%C3%AAu_%C4%91%E1%BB%91i_x%E1%BB%A9ng" title="Siêu đối xứng">Siêu đối xứng</a>, <a href="/wiki/L%C3%BD_thuy%E1%BA%BFt_th%E1%BB%91ng_nh%E1%BA%A5t_l%E1%BB%9Bn" title="Lý thuyết thống nhất lớn">Lý thuyết thống nhất lớn</a>, <a href="/wiki/L%C3%BD_thuy%E1%BA%BFt_d%C3%A2y" title="Lý thuyết dây">Lý thuyết dây</a>, <a href="/wiki/Thuy%E1%BA%BFt_M" title="Thuyết M">Thuyết M</a>, <a href="/wiki/L%C3%BD_thuy%E1%BA%BFt_h%E1%BA%A5p_d%E1%BA%ABn_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD_v%C3%B2ng" title="Lý thuyết hấp dẫn lượng tử vòng">Lý thuyết hấp dẫn lượng tử vòng</a> </td> <td><a href="/wiki/T%C6%B0%C6%A1ng_t%C3%A1c_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n" title="Tương tác cơ bản">Tương tác cơ bản</a> (<a href="/wiki/T%C6%B0%C6%A1ng_t%C3%A1c_h%E1%BA%A5p_d%E1%BA%ABn" title="Tương tác hấp dẫn">hấp dẫn</a>, <a href="/wiki/T%C6%B0%C6%A1ng_t%C3%A1c_%C4%91i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AB" title="Tương tác điện từ">điện từ</a>, <a href="/wiki/T%C6%B0%C6%A1ng_t%C3%A1c_y%E1%BA%BFu" title="Tương tác yếu">yếu</a>, <a href="/wiki/T%C6%B0%C6%A1ng_t%C3%A1c_m%E1%BA%A1nh" title="Tương tác mạnh">mạnh</a>), <a href="/wiki/H%E1%BA%A1t_s%C6%A1_c%E1%BA%A5p" title="Hạt sơ cấp">Hạt sơ cấp</a>, <a href="/wiki/Spin" title="Spin">Spin</a>, <a href="/wiki/Ph%E1%BA%A3n_v%E1%BA%ADt_ch%E1%BA%A5t" title="Phản vật chất">Phản vật chất</a>, <a href="/w/index.php?title=Ph%C3%A1_v%E1%BB%A1_%C4%91%E1%BB%91i_x%E1%BB%A9ng_t%E1%BB%B1_ph%C3%A1t&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phá vỡ đối xứng tự phát (trang không tồn tại)">Phá vỡ đối xứng tự phát</a>, <a href="/w/index.php?title=Dao_%C4%91%E1%BB%99ng_neutrino&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dao động neutrino (trang không tồn tại)">Dao động neutrino</a>, <a href="/w/index.php?title=C%C6%A1_ch%E1%BA%BF_Seesaw&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cơ chế Seesaw (trang không tồn tại)">Cơ chế Seesaw</a>, <a href="/wiki/H%E1%BA%A5p_d%E1%BA%ABn_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Hấp dẫn lượng tử">Hấp dẫn lượng tử</a>, <a href="/wiki/T%C3%A1i_chu%E1%BA%A9n_h%C3%B3a" title="Tái chuẩn hóa">Tái chuẩn hóa</a>, <a href="/wiki/Thuy%E1%BA%BFt_v%E1%BA%A1n_v%E1%BA%ADt" title="Thuyết vạn vật">Thuyết vạn vật</a>, <a href="/wiki/N%C4%83ng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_ch%C3%A2n_kh%C3%B4ng" title="Năng lượng chân không">Năng lượng chân không</a>, <a href="/wiki/S%C6%A1_%C4%91%E1%BB%93_Feynman" title="Sơ đồ Feynman">Sơ đồ Feynman</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_v%E1%BA%ADt_ch%E1%BA%A5t_ng%C6%B0ng_t%E1%BB%A5" title="Vật lý vật chất ngưng tụ">Vật lý vật chất ngưng tụ</a> </td> <td><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_ch%E1%BA%A5t_r%E1%BA%AFn" title="Vật lý chất rắn">Vật lý chất rắn</a>, <a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_%C3%A1p_su%E1%BA%A5t_cao&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vật lý áp suất cao (trang không tồn tại)">Vật lý áp suất cao</a>, <a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_nhi%E1%BB%87t_%C4%91%E1%BB%99_th%E1%BA%A5p&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vật lý nhiệt độ thấp (trang không tồn tại)">Vật lý nhiệt độ thấp</a>, <a href="/w/index.php?title=Khoa_h%E1%BB%8Dc_b%E1%BB%81_m%E1%BA%B7t&action=edit&redlink=1" class="new" title="Khoa học bề mặt (trang không tồn tại)">Vật lý bề mặt</a>, <a href="/wiki/C%C3%B4ng_ngh%E1%BB%87_nano" title="Công nghệ nano">Vật lý cấp nano và lĩnh vực liên quan</a>, <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_polymer" title="Vật lý polymer">Vật lý polymer</a> </td> <td><a href="/wiki/L%C3%BD_thuy%E1%BA%BFt_BCS" title="Lý thuyết BCS">Lý thuyết BCS</a>, <a href="/w/index.php?title=S%C3%B3ng_Bloch&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sóng Bloch (trang không tồn tại)">Sóng Bloch</a>, <a href="/wiki/L%C3%BD_thuy%E1%BA%BFt_phi%E1%BA%BFm_h%C3%A0m_m%E1%BA%ADt_%C4%91%E1%BB%99" title="Lý thuyết phiếm hàm mật độ">Lý thuyết phiếm hàm mật độ</a>, <a href="/w/index.php?title=Kh%C3%AD_Fermi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Khí Fermi (trang không tồn tại)">Khí Fermi</a>, <a href="/w/index.php?title=Ch%E1%BA%A5t_l%E1%BB%8Fng_Fermi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chất lỏng Fermi (trang không tồn tại)">Chất lỏng Fermi</a>, <a href="/w/index.php?title=L%C3%BD_thuy%E1%BA%BFt_nhi%E1%BB%81u_v%E1%BA%ADt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lý thuyết nhiều vật (trang không tồn tại)">Lý thuyết nhiều vật</a>, <a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_th%E1%BB%91ng_k%C3%AA" title="Cơ học thống kê">Cơ học thống kê</a> </td> <td><a href="/wiki/Pha_(v%E1%BA%ADt_ch%E1%BA%A5t)" title="Pha (vật chất)">Pha</a> (<a href="/wiki/Ch%E1%BA%A5t_kh%C3%AD" title="Chất khí">khí</a>, <a href="/wiki/Ch%E1%BA%A5t_l%E1%BB%8Fng" title="Chất lỏng">lỏng</a>, <a href="/wiki/Ch%E1%BA%A5t_r%E1%BA%AFn" title="Chất rắn">rắn</a>), <a href="/wiki/Ng%C6%B0ng_t%E1%BB%A5_Bose-Einstein" title="Ngưng tụ Bose-Einstein">Ngưng tụ Bose-Einstein</a>, <a href="/wiki/D%E1%BA%ABn_%C4%91i%E1%BB%87n" title="Dẫn điện">Dẫn điện</a>, <a href="/wiki/Phonon" title="Phonon">Phonon</a>, <a href="/wiki/Nam_ch%C3%A2m" title="Nam châm">Nam châm</a>, <a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%B1_t%E1%BB%95_ch%E1%BB%A9c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tự tổ chức (trang không tồn tại)">Tự tổ chức</a>, <a href="/wiki/Ch%E1%BA%A5t_b%C3%A1n_d%E1%BA%ABn" title="Chất bán dẫn">Chất bán dẫn</a>, <a href="/wiki/Si%C3%AAu_d%E1%BA%ABn" title="Siêu dẫn">Siêu dẫn</a>, <a href="/wiki/Si%C3%AAu_l%E1%BB%8Fng" title="Siêu lỏng">Siêu lỏng</a>, <a href="/wiki/S%E1%BA%AFt_t%E1%BB%AB" title="Sắt từ">Sắt từ</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_%E1%BB%A9ng_d%E1%BB%A5ng" title="Vật lý ứng dụng">Vật lý ứng dụng</a> </td> <td colspan="3"><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_m%C3%A1y_gia_t%E1%BB%91c" title="Vật lý máy gia tốc">Vật lý máy gia tốc</a>, <a href="/wiki/%C3%82m_h%E1%BB%8Dc" title="Âm học">Âm học</a>, <a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_n%C3%B4ng_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vật lý nông học (trang không tồn tại)">Vật lý nông học</a>, <a href="/wiki/L%C3%BD_sinh_h%E1%BB%8Dc" title="Lý sinh học">Lý sinh học</a>, <a href="/wiki/H%C3%B3a_l%C3%BD" title="Hóa lý">Hóa lý</a>, <a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_th%C3%B4ng_tin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vật lý thông tin (trang không tồn tại)">Vật lý thông tin</a>, <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_k%E1%BB%B9_thu%E1%BA%ADt" title="Vật lý kỹ thuật">Vật lý kỹ thuật</a>, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c_h%E1%BB%8Dc_ch%E1%BA%A5t_l%C6%B0u" title="Động lực học chất lưu">Động lực học chất lưu</a>, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Ba_v%E1%BA%ADt_l%C3%BD" title="Địa vật lý">Địa vật lý</a>, <a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_laser&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vật lý laser (trang không tồn tại)">Vật lý laser</a>, <a href="/wiki/Khoa_h%E1%BB%8Dc_v%E1%BA%ADt_li%E1%BB%87u" title="Khoa học vật liệu">Khoa học vật liệu</a>, <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_y_khoa" title="Vật lý y khoa">Vật lý y khoa</a>, <a href="/wiki/C%C3%B4ng_ngh%E1%BB%87_nano" title="Công nghệ nano">Công nghệ nano</a>, <a href="/wiki/Quang_h%E1%BB%8Dc" title="Quang học">Quang học</a>, <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_m%E1%BA%B7t_tr%E1%BB%9Di" class="mw-redirect" title="Điện mặt trời">Quang điện học</a>, <a href="/wiki/Quang_t%E1%BB%AD_h%E1%BB%8Dc" title="Quang tử học">Quang tử học</a>, <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_m%E1%BA%B7t_tr%E1%BB%9Di" class="mw-redirect" title="Điện mặt trời">Điện mặt trời</a>, <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_t%C3%ADnh_to%C3%A1n" title="Vật lý tính toán">Vật lý tính toán</a>, <a href="/wiki/Plasma" title="Plasma">Plasma</a>, <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_ch%E1%BA%A5t_r%E1%BA%AFn" title="Vật lý chất rắn">Vật lý chất rắn</a>, <a href="/wiki/H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Hóa học lượng tử">Hóa học lượng tử</a>, <a href="/wiki/Quang_h%E1%BB%8Dc_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Quang học lượng tử">Điện tử học lượng tử</a>, <a href="/wiki/Khoa_h%E1%BB%8Dc_th%C3%B4ng_tin_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Khoa học thông tin lượng tử">Khoa học thông tin lượng tử</a>, <a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c_h%E1%BB%8Dc_xe_c%E1%BB%99&action=edit&redlink=1" class="new" title="Động lực học xe cộ (trang không tồn tại)">Động lực học xe cộ</a> </td></tr></tbody></table></div></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Vật_chất_ngưng_tụ"><span id="V.E1.BA.ADt_ch.E1.BA.A5t_ng.C6.B0ng_t.E1.BB.A5"></span>Vật chất ngưng tụ</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc&veaction=edit&section=15" title="Sửa đổi phần “Vật chất ngưng tụ”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc&action=edit&section=15" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Vật chất ngưng tụ"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_v%E1%BA%ADt_ch%E1%BA%A5t_ng%C6%B0ng_t%E1%BB%A5" title="Vật lý vật chất ngưng tụ">Vật lý vật chất ngưng tụ</a></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Bose_Einstein_condensate.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Bose_Einstein_condensate.png/350px-Bose_Einstein_condensate.png" decoding="async" width="350" height="230" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Bose_Einstein_condensate.png/525px-Bose_Einstein_condensate.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/af/Bose_Einstein_condensate.png 2x" data-file-width="651" data-file-height="428" /></a><figcaption>Dữ liệu phân bố vận tốc của các nguyên tử khí <a href="/wiki/Rubi%C4%91i" class="mw-redirect" title="Rubiđi">rubidium</a>, xác nhận phát hiện ra một pha mới của vật chất, <a href="/wiki/Ng%C6%B0ng_t%E1%BB%A5_Bose%E2%80%93Einstein" class="mw-redirect" title="Ngưng tụ Bose–Einstein">ngưng tụ Bose–Einstein</a>.</figcaption></figure> <p>Vật lí vật chất ngưng tụ là một ngành của vật lí học nghiên cứu các tính chất vật lí vĩ mô của vật chất.<sup id="cite_ref-Taylor2002_46-0" class="reference"><a href="#cite_note-Taylor2002-46"><span class="cite-bracket">[</span>46<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Đặc biệt, nó xét đến các <a href="/wiki/Pha_(v%E1%BA%ADt_ch%E1%BA%A5t)" title="Pha (vật chất)">pha</a> "ngưng tụ" xuất hiện bất cứ khi nào số hạt trong hệ là rất lớn và tương tác giữa chúng là mạnh.<sup id="cite_ref-Cohen2008_47-0" class="reference"><a href="#cite_note-Cohen2008-47"><span class="cite-bracket">[</span>47<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Những ví dụ quen thuộc nhất của pha ngưng tụ đó là <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_ch%E1%BA%A5t_r%E1%BA%AFn" title="Vật lý chất rắn">chất rắn</a> và <a href="/wiki/Ch%E1%BA%A5t_l%E1%BB%8Fng" title="Chất lỏng">chất lỏng</a>, chúng xuất hiện do <a href="/wiki/T%C6%B0%C6%A1ng_t%C3%A1c_%C4%91i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AB" title="Tương tác điện từ">lực điện từ</a> liên kết giữa các <a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" title="Nguyên tử">nguyên tử</a>.<sup id="cite_ref-Moore2011_48-0" class="reference"><a href="#cite_note-Moore2011-48"><span class="cite-bracket">[</span>48<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Những pha ngưng tụ kỳ lạ bao gồm <a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BA%A1ng_th%C3%A1i_si%C3%AAu_ch%E1%BA%A3y&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trạng thái siêu chảy (trang không tồn tại)">trạng thái siêu chảy</a><sup id="cite_ref-Leggett1999_49-0" class="reference"><a href="#cite_note-Leggett1999-49"><span class="cite-bracket">[</span>49<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> và <a href="/wiki/Ng%C6%B0ng_t%E1%BB%A5_Bose%E2%80%93Einstein" class="mw-redirect" title="Ngưng tụ Bose–Einstein">ngưng tụ Bose–Einstein</a><sup id="cite_ref-50" class="reference"><a href="#cite_note-50"><span class="cite-bracket">[</span>50<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> xuất hiện trong những hệ nguyên tử cụ thể ở <a href="/wiki/Nhi%E1%BB%87t_%C4%91%E1%BB%99" title="Nhiệt độ">nhiệt độ</a> rất thấp gần 0 K, pha <a href="/wiki/Si%C3%AAu_d%E1%BA%ABn" title="Siêu dẫn">siêu dẫn</a> thể hiện bởi các electron dẫn trong một số vật liệu,<sup id="cite_ref-51" class="reference"><a href="#cite_note-51"><span class="cite-bracket">[</span>51<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> và vật liệu <a href="/wiki/S%E1%BA%AFt_t%E1%BB%AB" title="Sắt từ">sắt từ</a> và <a href="/wiki/Ph%E1%BA%A3n_s%E1%BA%AFt_t%E1%BB%AB" title="Phản sắt từ">phản sắt từ</a> do tính chất <a href="/wiki/Spin" title="Spin">spin</a> trong <a href="/wiki/C%E1%BA%A5u_tr%C3%BAc_tinh_th%E1%BB%83" title="Cấu trúc tinh thể">mạng tinh thể nguyên tử</a>.<sup id="cite_ref-Mattis2006_52-0" class="reference"><a href="#cite_note-Mattis2006-52"><span class="cite-bracket">[</span>52<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Vật lí vật chất ngưng tụ là một trong những ngành lớn nhất của vật lí học hiện nay.<sup id="cite_ref-53" class="reference"><a href="#cite_note-53"><span class="cite-bracket">[</span>53<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Về mặt lịch sử, ngành này bắt đầu trưởng thành từ ngành <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_ch%E1%BA%A5t_r%E1%BA%AFn" title="Vật lý chất rắn">vật lí trạng thái rắn</a>, và hiện nay được các nhà khoa học coi là chủ đề chính của vật lí vật chất ngưng tụ.<sup id="cite_ref-CMPatAPS_54-0" class="reference"><a href="#cite_note-CMPatAPS-54"><span class="cite-bracket">[</span>54<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Thuật ngữ <i>vật lí vật chất ngưng tụ</i> do <a href="/wiki/Philip_Warren_Anderson" title="Philip Warren Anderson">Philip Anderson</a> nêu ra khi ông đổi tên nhóm nghiên cứu của ông—trước đó là <i>lí thuyết trạng thái rắn</i>—vào năm 1967.<sup id="cite_ref-55" class="reference"><a href="#cite_note-55"><span class="cite-bracket">[</span>55<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Năm 1978, Nhóm Vật lí Trạng thái Rắn của <a href="/wiki/H%E1%BB%99i_V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_M%E1%BB%B9" class="mw-redirect" title="Hội Vật lý Mỹ">Hội Vật lí Mỹ</a> đổi tên thành Nhóm Vật lí Vật chất Ngưng tụ.<sup id="cite_ref-CMPatAPS_54-1" class="reference"><a href="#cite_note-CMPatAPS-54"><span class="cite-bracket">[</span>54<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ngành này bao quát rất nhiều lĩnh vực bao gồm <a href="/wiki/H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Hóa học">hóa học</a>, <a href="/wiki/Khoa_h%E1%BB%8Dc_v%E1%BA%ADt_li%E1%BB%87u" title="Khoa học vật liệu">khoa học vật liệu</a>, <a href="/wiki/C%C3%B4ng_ngh%E1%BB%87_nano" title="Công nghệ nano">công nghệ nano</a> và <a href="/wiki/Khoa_h%E1%BB%8Dc_k%E1%BB%B9_thu%E1%BA%ADt" title="Khoa học kỹ thuật">kỹ thuật</a>.<sup id="cite_ref-Cohen2008_47-1" class="reference"><a href="#cite_note-Cohen2008-47"><span class="cite-bracket">[</span>47<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Vật_lí_nguyên_tử,_phân_tử,_và_quang_học"><span id="V.E1.BA.ADt_l.C3.AD_nguy.C3.AAn_t.E1.BB.AD.2C_ph.C3.A2n_t.E1.BB.AD.2C_v.C3.A0_quang_h.E1.BB.8Dc"></span>Vật lí nguyên tử, phân tử, và quang học</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc&veaction=edit&section=16" title="Sửa đổi phần “Vật lí nguyên tử, phân tử, và quang học”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc&action=edit&section=16" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Vật lí nguyên tử, phân tử, và quang học"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Plasma-lamp.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Plasma-lamp.jpg/250px-Plasma-lamp.jpg" decoding="async" width="250" height="188" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Plasma-lamp.jpg/375px-Plasma-lamp.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Plasma-lamp.jpg/500px-Plasma-lamp.jpg 2x" data-file-width="2272" data-file-height="1704" /></a><figcaption>Đèn plasma.</figcaption></figure> <p>Vật lí <a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" title="Nguyên tử">nguyên tử</a>, <a href="/wiki/Ph%C3%A2n_t%E1%BB%AD" title="Phân tử">phân tử</a>, và <a href="/wiki/Quang_h%E1%BB%8Dc" title="Quang học">quang học</a> (AMO) nghiên cứu tương tác giữa <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_ch%E1%BA%A5t" title="Vật chất">vật chất</a>–vật chất và <a href="/wiki/%C3%81nh_s%C3%A1ng" title="Ánh sáng">ánh sáng</a>–vật chất trên cấp độ nguyên tử và phân tử. Cả ba ngành này có sự trao đổi qua lại lẫn nhau, chúng có thể sử dụng phương pháp nghiên cứu tương tự nhau, giống nhau về mức <a href="/wiki/N%C4%83ng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng" title="Năng lượng">năng lượng</a> của hệ nghiên cứu. Cả ba ngành đều có cách tiếp cận bao gồm của vật lí cổ điển, bán cổ điển và <a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Cơ học lượng tử">lượng tử</a>; các nhà vật lí có thể xét ba lĩnh vực này từ cấp độ vi mô (ngược với quan điểm vĩ mô). </p><p><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" title="Vật lý nguyên tử">Vật lí nguyên tử</a> nghiên cứu các lớp vỏ <a href="/wiki/Electron" title="Electron">electron</a> trong nguyên tử. Những nghiên cứu hiện tại tập trung vào điều khiển lượng tử, làm lạnh và bẫy nguyên tử và <a href="/wiki/Ion" title="Ion">ion</a>, động lực học va chạm giữa những hệ nhiệt độ thấp và hiệu ứng tương quan eletron trên cấu trúc và động lực của hệ.<sup id="cite_ref-Wineland_56-0" class="reference"><a href="#cite_note-Wineland-56"><span class="cite-bracket">[</span>56<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Vật lí nguyên tử cũng bị ảnh hưởng bởi kết quả nghiên cứu của <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n" title="Vật lý hạt nhân">vật lí hạt nhân</a> (ví dụ như, <a href="/w/index.php?title=C%E1%BA%A5u_tr%C3%BAc_si%C3%AAu_tinh_t%E1%BA%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cấu trúc siêu tinh tế (trang không tồn tại)">cấu trúc siêu tinh tế</a><sup id="cite_ref-Lamb_57-0" class="reference"><a href="#cite_note-Lamb-57"><span class="cite-bracket">[</span>57<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>), nhưng các hiệu ứng liên hạt nhân như <a href="/wiki/Ph%E1%BA%A3n_%E1%BB%A9ng_ph%C3%A2n_h%E1%BA%A1ch_h%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n" class="mw-redirect" title="Phản ứng phân hạch hạt nhân">phân hạch</a> và <a href="/wiki/Ph%E1%BA%A3n_%E1%BB%A9ng_t%E1%BB%95ng_h%E1%BB%A3p_h%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n" title="Phản ứng tổng hợp hạt nhân">tổng hợp</a> hạt nhân được xem là thuộc về lĩnh vực <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BA%A1t" title="Vật lý hạt">vật lí năng lượng cao</a>. </p><p><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_ph%C3%A2n_t%E1%BB%AD" title="Vật lý phân tử">Vật lí phân tử</a> tập trung vào các cấu trúc đa nguyên tử và những tương tác nội và ngoại phân tử với vật chất và ánh sáng. <a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_quang_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vật lý quang học (trang không tồn tại)">Vật lí quang học</a> và ngành con <a href="/wiki/Quang_h%E1%BB%8Dc_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Quang học lượng tử">quang học lượng tử</a> khác với <a href="/wiki/Quang_h%E1%BB%8Dc" title="Quang học">quang học</a> cổ điển đó là nó không nghiên cứu cách điều khiển trường ánh sáng bằng phương pháp vĩ mô, thay vào đó là nghiên cứu các tính chất cơ bản của trường quang học và tương tác của chúng với vật chất trong thang vi mô.<sup id="cite_ref-Glauber_58-0" class="reference"><a href="#cite_note-Glauber-58"><span class="cite-bracket">[</span>58<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Vật_lí_năng_lượng_cao_(vật_lí_hạt)_và_vật_lí_hạt_nhân"><span id="V.E1.BA.ADt_l.C3.AD_n.C4.83ng_l.C6.B0.E1.BB.A3ng_cao_.28v.E1.BA.ADt_l.C3.AD_h.E1.BA.A1t.29_v.C3.A0_v.E1.BA.ADt_l.C3.AD_h.E1.BA.A1t_nh.C3.A2n"></span>Vật lí năng lượng cao (vật lí hạt) và vật lí hạt nhân</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc&veaction=edit&section=17" title="Sửa đổi phần “Vật lí năng lượng cao (vật lí hạt) và vật lí hạt nhân”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc&action=edit&section=17" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Vật lí năng lượng cao (vật lí hạt) và vật lí hạt nhân"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BA%A1t" title="Vật lý hạt">Vật lý hạt</a> và <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n" title="Vật lý hạt nhân">Vật lý hạt nhân</a></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Candidate_Higgs_Events_in_ATLAS_and_CMS.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Candidate_Higgs_Events_in_ATLAS_and_CMS.png/220px-Candidate_Higgs_Events_in_ATLAS_and_CMS.png" decoding="async" width="220" height="286" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Candidate_Higgs_Events_in_ATLAS_and_CMS.png/330px-Candidate_Higgs_Events_in_ATLAS_and_CMS.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Candidate_Higgs_Events_in_ATLAS_and_CMS.png/440px-Candidate_Higgs_Events_in_ATLAS_and_CMS.png 2x" data-file-width="720" data-file-height="937" /></a><figcaption>Các sự kiện ghi tại máy dò CMS (ở trên) và ATLAS (ở dưới) ghi lại sự kiện va chạm hạt tại <a href="/wiki/M%C3%A1y_gia_t%E1%BB%91c_h%E1%BA%A1t_l%E1%BB%9Bn" title="Máy gia tốc hạt lớn">Máy gia tốc hạt lớn</a> LHC, của một trong những khả năng xuất hiện <a href="/wiki/Boson_Higgs" class="mw-redirect" title="Boson Higgs">boson Higgs</a>.</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Elementary_particle_interactions.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Elementary_particle_interactions.svg/220px-Elementary_particle_interactions.svg.png" decoding="async" width="220" height="158" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Elementary_particle_interactions.svg/330px-Elementary_particle_interactions.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Elementary_particle_interactions.svg/440px-Elementary_particle_interactions.svg.png 2x" data-file-width="775" data-file-height="555" /></a><figcaption><a href="/wiki/M%C3%B4_h%C3%ACnh_chu%E1%BA%A9n" class="mw-redirect" title="Mô hình chuẩn">Mô hình chuẩn</a> miêu tả các hạt và tương tác giữa chúng; những đường nối thể hiện các hạt có tương tác với nhau (hoặc với chính nó).</figcaption></figure> <p>Vật lí hạt nghiên cứu các hạt cơ bản cấu tạo nên <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_ch%E1%BA%A5t" title="Vật chất">vật chất</a> và <a href="/wiki/N%C4%83ng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng" title="Năng lượng">năng lượng</a>, cũng như tương tác giữa chúng.<sup id="cite_ref-59" class="reference"><a href="#cite_note-59"><span class="cite-bracket">[</span>59<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Thêm vào đó, các nhà vật lí hạt cùng phối hợp với các kỹ sư nhằm thiết kế và lắp đặt các máy gia tốc,<sup id="cite_ref-Halpern2010_60-0" class="reference"><a href="#cite_note-Halpern2010-60"><span class="cite-bracket">[</span>60<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> máy dò hạt,<sup id="cite_ref-61" class="reference"><a href="#cite_note-61"><span class="cite-bracket">[</span>61<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> và các chương trình phần mềm chạy trên <a href="/wiki/Si%C3%AAu_m%C3%A1y_t%C3%ADnh" title="Siêu máy tính">siêu máy tính</a> nhằm phân tích dữ liệu thu được.<sup id="cite_ref-62" class="reference"><a href="#cite_note-62"><span class="cite-bracket">[</span>62<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ngành này còn được gọi là "vật lí năng lượng cao" bởi vì nhiều hạt cơ bản không xuất hiện hay tồn tại "lâu" trong tự nhiên, và để nghiên cứu chúng các nhà vật lí phải bắn những hạt có năng lượng cao va chạm với nhau để sinh ra những hạt này.<sup id="cite_ref-63" class="reference"><a href="#cite_note-63"><span class="cite-bracket">[</span>63<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Hiện nay, các tương tác của những hạt cơ bản và trường được miêu tả khá hoàn chỉnh trong <a href="/wiki/M%C3%B4_h%C3%ACnh_chu%E1%BA%A9n" class="mw-redirect" title="Mô hình chuẩn">Mô hình chuẩn</a>.<sup id="cite_ref-Oerter2006_64-0" class="reference"><a href="#cite_note-Oerter2006-64"><span class="cite-bracket">[</span>64<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Trong mô hình này có 12 hạt cơ bản cấu thành lên thế giới vật chất (<a href="/wiki/Quark" title="Quark">quark</a> và <a href="/wiki/Lepton" title="Lepton">lepton</a>), chúng tương tác với nhau thông qua các hạt truyền tương tác của ba loại <a href="/wiki/T%C6%B0%C6%A1ng_t%C3%A1c_m%E1%BA%A1nh" title="Tương tác mạnh">tương tác mạnh</a>, <a href="/wiki/T%C6%B0%C6%A1ng_t%C3%A1c_y%E1%BA%BFu" title="Tương tác yếu">yếu</a>, và <a href="/wiki/T%C6%B0%C6%A1ng_t%C3%A1c_%C4%91i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AB" title="Tương tác điện từ">điện từ</a>.<sup id="cite_ref-oerter2006_65-0" class="reference"><a href="#cite_note-oerter2006-65"><span class="cite-bracket">[</span>65<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Những tính chất của các tương này được miêu tả bởi các hạt trao đổi <a href="/wiki/Boson_gauge" title="Boson gauge">boson gauge</a> (tương ứng các <a href="/wiki/Gluon" title="Gluon">gluon</a>, <a href="/wiki/Boson_W" title="Boson W">boson W</a> và <a href="/wiki/Boson_Z" title="Boson Z">Z</a>, và <a href="/wiki/Photon" title="Photon">photon</a>).<sup id="cite_ref-Gribbin1998_66-0" class="reference"><a href="#cite_note-Gribbin1998-66"><span class="cite-bracket">[</span>66<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Mô hình chuẩn cũng tiên đoán tồn tại hạt <a href="/wiki/Boson_Higgs" class="mw-redirect" title="Boson Higgs">boson Higgs</a>,<sup id="cite_ref-oerter2006_65-1" class="reference"><a href="#cite_note-oerter2006-65"><span class="cite-bracket">[</span>65<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> hạt có vai trò giải thích tại sao các hạt cơ bản lại có khối lượng thông qua "cơ chế phá vỡ đối xứng tự phát". Ngày 4 tháng 7 năm 2012, cơ quan <a href="/wiki/CERN" title="CERN">CERN</a>, phòng thí nghiệm châu Âu về vật lí hạt, thông báo phát hiện một hạt có những tính chất giống với boson Higgs, và dường như đây chính là hạt mà bấy lâu nay các nhà thực nghiệm vật lí hạt săn lùng.<sup id="cite_ref-67" class="reference"><a href="#cite_note-67"><span class="cite-bracket">[</span>67<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Vật lí hạt nhân là ngành nghiên cứu thành phần cấu tạo nên <a href="/wiki/H%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n_nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" title="Hạt nhân nguyên tử">hạt nhân nguyên tử</a> như <a href="/wiki/Proton" title="Proton">proton</a>, <a href="/wiki/Neutron" title="Neutron">neutron</a> và tương tác giữa các hạt nhân. Ứng dụng được biết đến nhiều nhất của ngành này đó là <a href="/wiki/N%C4%83ng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_h%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n" title="Năng lượng hạt nhân">năng lượng hạt nhân</a> sinh ra trong các <a href="/wiki/L%C3%B2_ph%E1%BA%A3n_%E1%BB%A9ng_h%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n" title="Lò phản ứng hạt nhân">lò phản ứng hạt nhân</a> và công nghệ <a href="/wiki/V%C5%A9_kh%C3%AD_nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" class="mw-redirect" title="Vũ khí nguyên tử">vũ khí nguyên tử</a>, nhưng nó cũng xuất hiện trong những ngành khác như xạ trị ung thư trong <a href="/wiki/Y_h%E1%BB%8Dc_h%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n" title="Y học hạt nhân">y học hạt nhân</a>, <a href="/wiki/Ch%E1%BB%A5p_c%E1%BB%99ng_h%C6%B0%E1%BB%9Fng_t%E1%BB%AB" title="Chụp cộng hưởng từ">chụp cộng hưởng từ</a>, cấy ghép ion trong khoa học vật liệu, phương pháp xác định niên đại bằng các nguyên tố phóng xạ trong <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Ba_ch%E1%BA%A5t" class="mw-redirect" title="Địa chất">địa chất</a> và <a href="/wiki/Kh%E1%BA%A3o_c%E1%BB%95_h%E1%BB%8Dc" title="Khảo cổ học">khảo cổ học</a>, nghiên cứu tạo ra các nguyên tố siêu urani và <a href="/wiki/H%C3%B2n_%C4%91%E1%BA%A3o_%E1%BB%95n_%C4%91%E1%BB%8Bnh" title="Hòn đảo ổn định">đảo bền</a> những nguyên tố này. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Vật_lí_thiên_văn"><span id="V.E1.BA.ADt_l.C3.AD_thi.C3.AAn_v.C4.83n"></span>Vật lí thiên văn</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc&veaction=edit&section=18" title="Sửa đổi phần “Vật lí thiên văn”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc&action=edit&section=18" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Vật lí thiên văn"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_thi%C3%AAn_v%C4%83n" title="Vật lý thiên văn">Vật lý thiên văn</a> và <a href="/wiki/V%C5%A9_tr%E1%BB%A5_h%E1%BB%8Dc_v%E1%BA%ADt_l%C3%BD" title="Vũ trụ học vật lý">Vũ trụ học vật lý</a></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Hubble_ultra_deep_field_high_rez_edit1.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Hubble_ultra_deep_field_high_rez_edit1.jpg/220px-Hubble_ultra_deep_field_high_rez_edit1.jpg" decoding="async" width="220" height="220" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Hubble_ultra_deep_field_high_rez_edit1.jpg/330px-Hubble_ultra_deep_field_high_rez_edit1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Hubble_ultra_deep_field_high_rez_edit1.jpg/440px-Hubble_ultra_deep_field_high_rez_edit1.jpg 2x" data-file-width="6200" data-file-height="6200" /></a><figcaption>Bức ảnh chụp những thiên hà xa xôi trong quá khứ của <a href="/wiki/V%C5%A9_tr%E1%BB%A5" title="Vũ trụ">vũ trụ</a>, ảnh của <a href="/wiki/K%C3%ADnh_vi%E1%BB%85n_v%E1%BB%8Dng_kh%C3%B4ng_gian_Hubble" title="Kính viễn vọng không gian Hubble">Hubble</a>.</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/Thi%C3%AAn_v%C4%83n_h%E1%BB%8Dc" title="Thiên văn học">Thiên văn học</a> và <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_thi%C3%AAn_v%C4%83n" title="Vật lý thiên văn">thiên văn vật lí</a> là một ngành ứng dụng các lí thuyết và phương pháp của vật lí học để nghiên cứu <a href="/wiki/C%E1%BA%A5u_tr%C3%BAc_sao" title="Cấu trúc sao">cấu trúc sao</a>, <a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFn_h%C3%B3a_sao" title="Tiến hóa sao">tiến hóa sao</a>, <a href="/wiki/Tinh_v%C3%A2n_M%E1%BA%B7t_Tr%E1%BB%9Di" class="mw-redirect" title="Tinh vân Mặt Trời">nguồn gốc và sự hình thành</a> <a href="/wiki/H%E1%BB%87_M%E1%BA%B7t_Tr%E1%BB%9Di" title="Hệ Mặt Trời">Hệ Mặt Trời</a>, sự hình thành các hành tinh, <a href="/wiki/Thi%C3%AAn_h%C3%A0" title="Thiên hà">thiên hà</a>, cho đến những cấu trúc lớn trong vũ trụ. Nó cũng nghiên cứu lịch sử <a href="/wiki/V%E1%BB%A5_N%E1%BB%95_L%E1%BB%9Bn" title="Vụ Nổ Lớn">khởi đầu</a> và kết thúc của vũ trụ...<sup id="cite_ref-68" class="reference"><a href="#cite_note-68"><span class="cite-bracket">[</span>68<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Thiên văn vật lí là một ngành rộng, các nhà vật lí thiên văn phải áp dụng nhiều nhánh của vật lí học bao gồm <a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_thi%C3%AAn_th%E1%BB%83" title="Cơ học thiên thể">cơ học thiên thể</a>, <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AB_h%E1%BB%8Dc" title="Điện từ học">điện từ học</a>, <a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_th%E1%BB%91ng_k%C3%AA" title="Cơ học thống kê">cơ học thống kê</a>, <a href="/wiki/Nhi%E1%BB%87t_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c_h%E1%BB%8Dc" title="Nhiệt động lực học">nhiệt động lực học</a>, <a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Cơ học lượng tử">cơ học lượng tử</a>, <a href="/wiki/Thuy%E1%BA%BFt_t%C6%B0%C6%A1ng_%C4%91%E1%BB%91i" title="Thuyết tương đối">thuyết tương đối</a>, <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BA%A1t" title="Vật lý hạt">vật lí hạt</a>... </p><p>Thiên văn học ban đầu gồm những nghiên cứu quan sát qua kính thiên văn mặt đất với hạn chế trong độ phân giải và phạm vi hẹp của bước sóng quang học. Năm 1931 nhà thiên văn <a href="/w/index.php?title=Karl_Jansky&action=edit&redlink=1" class="new" title="Karl Jansky (trang không tồn tại)">Karl Jansky</a> phát hiện ra tín hiệu vô tuyến có nguồn gốc từ các thiên thể trên bầu trời và mở đầu cho một ngành mới là <a href="/wiki/Thi%C3%AAn_v%C4%83n_v%C3%B4_tuy%E1%BA%BFn" title="Thiên văn vô tuyến">thiên văn vô tuyến</a>.<sup id="cite_ref-69" class="reference"><a href="#cite_note-69"><span class="cite-bracket">[</span>69<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Trong những thập niên gần đây, tiền phương của thiên văn học đã được mở rộng hơn khi con người bước vào kỷ nguyên <a href="/w/index.php?title=Th%C3%A1m_hi%E1%BB%83m_v%C5%A9_tr%E1%BB%A5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thám hiểm vũ trụ (trang không tồn tại)">thám hiểm vũ trụ</a> với các công nghệ tiên tiến áp dụng từ những ngành khác của vật lí học cho phép xây dựng được những <a href="/wiki/K%C3%ADnh_thi%C3%AAn_v%C4%83n_kh%C3%B4ng_gian" class="mw-redirect" title="Kính thiên văn không gian">kính thiên văn không gian</a>, tàu thăm dò liên hành tinh, và <a href="/wiki/Tr%E1%BA%A1m_v%C5%A9_tr%E1%BB%A5_Qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF" title="Trạm vũ trụ Quốc tế">Trạm vũ trụ Quốc tế</a> ISS. Không những thế, phạm vi bước sóng quan sát đã được thực hiện trên toàn miền bước sóng điện từ, <a href="/wiki/S%C3%B3ng_v%C3%B4_tuy%E1%BA%BFn" title="Sóng vô tuyến">vô tuyến</a>, <a href="/wiki/H%E1%BB%93ng_ngo%E1%BA%A1i" class="mw-redirect" title="Hồng ngoại">hồng ngoại</a>, <a href="/wiki/Quang_h%E1%BB%8Dc" title="Quang học">quang học</a>, <a href="/wiki/T%E1%BB%AD_ngo%E1%BA%A1i" title="Tử ngoại">tử ngoại</a>, <a href="/wiki/Tia_X" title="Tia X">tia X</a> cho đến <a href="/wiki/Tia_gamma" title="Tia gamma">tia gamma</a>. Thậm chí các nhà thiên văn vật lí thực nghiệm đang xây dựng những đài quan trắc <a href="/wiki/Neutrino" title="Neutrino">neutrino</a>, máy dò <a href="/wiki/Tia_v%C5%A9_tr%E1%BB%A5" title="Tia vũ trụ">tia vũ trụ</a> như <a href="/wiki/M%C3%A1y_%C4%91o_ph%E1%BB%95_t%E1%BB%AB_Alpha" title="Máy đo phổ từ Alpha">AMS-02</a>, hay thậm chí là cơ sở mặt đất cũng như thiết bị không gian thăm dò <a href="/wiki/S%C3%B3ng_h%E1%BA%A5p_d%E1%BA%ABn" title="Sóng hấp dẫn">sóng hấp dẫn</a>.<sup id="cite_ref-70" class="reference"><a href="#cite_note-70"><span class="cite-bracket">[</span>70<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_v%C5%A9_tr%E1%BB%A5_h%E1%BB%8Dc" class="mw-redirect" title="Vật lý vũ trụ học">Vật lí vũ trụ học</a> nghiên cứu sự hình thành và tiến hóa của vũ trụ trên phạm vi lớn nhất của nó. Trong lĩnh vực này <a href="/wiki/Thuy%E1%BA%BFt_t%C6%B0%C6%A1ng_%C4%91%E1%BB%91i_r%E1%BB%99ng" title="Thuyết tương đối rộng">thuyết tương đối rộng</a> của Albert Einstein đóng vai trò trung tâm của các lí thuyết vũ trụ học hiện đại. Đầu thế kỷ XX, các khám phá của <a href="/wiki/Edwin_Hubble" title="Edwin Hubble">Hubble</a> cùng một số nhà khoa học khác cho thấy vũ trụ đang giãn nở, như được chỉ ra bằng <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_lu%E1%BA%ADt_Hubble" title="Định luật Hubble">định luật Hubble</a>. Khám phá này cùng với phát hiện về <a href="/wiki/B%E1%BB%A9c_x%E1%BA%A1_ph%C3%B4ng_vi_s%C3%B3ng_v%C5%A9_tr%E1%BB%A5" title="Bức xạ phông vi sóng vũ trụ">bức xạ phông vi sóng vũ trụ</a> là một trong những chứng cứ mạnh mẽ ủng hộ thuyết <a href="/wiki/V%E1%BB%A5_N%E1%BB%95_L%E1%BB%9Bn" title="Vụ Nổ Lớn">Vụ Nổ Lớn</a> về sử khởi đầu của vũ trụ và loại bỏ lí thuyết trạng thái dừng của vũ trụ. Cuối thế kỷ XX, dựa trên quan sát các <a href="/wiki/Si%C3%AAu_t%C3%A2n_tinh" title="Siêu tân tinh">siêu tân tinh</a> <a href="/wiki/Si%C3%AAu_t%C3%A2n_tinh_lo%E1%BA%A1i_Ia" title="Siêu tân tinh loại Ia">loại Ia</a> các nhà vật lí thiên văn đã bất ngờ phát hiện ra vũ trụ không những đang giãn nở mà sự giãn nở đang tăng tốc, không như trước đây cho rằng sự giãn nở này phải chậm lại.<sup id="cite_ref-Nobel2011_71-0" class="reference"><a href="#cite_note-Nobel2011-71"><span class="cite-bracket">[</span>71<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:ISS_Aug2005.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/ISS_Aug2005.jpg/250px-ISS_Aug2005.jpg" decoding="async" width="250" height="169" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/ISS_Aug2005.jpg/375px-ISS_Aug2005.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/ISS_Aug2005.jpg/500px-ISS_Aug2005.jpg 2x" data-file-width="2932" data-file-height="1980" /></a><figcaption>Trạm vũ trụ quốc tế chụp từ <a href="/wiki/T%C3%A0u_con_thoi_Discovery" title="Tàu con thoi Discovery">tàu con thoi Discovery</a> năm 2005 trong giai đoạn xây dựng.</figcaption></figure> <p>Lí thuyết Big Bang trở lên thành công với những tiên đoán của sự sinh ra các nguyên tố nhẹ trong tổng hợp hạt nhân Vụ Nổ Lớn, về bức xạ tàn dư vi ba phát hiện năm 1964 và về cấu trúc lớn của <a href="/wiki/V%C5%A9_tr%E1%BB%A5_quan_s%C3%A1t_%C4%91%C6%B0%E1%BB%A3c" title="Vũ trụ quan sát được">vũ trụ quan sát được</a>. Mô hình Vụ Nổ Lớn dựa trên hai trụ cột chính: <a href="/wiki/Thuy%E1%BA%BFt_t%C6%B0%C6%A1ng_%C4%91%E1%BB%91i_r%E1%BB%99ng" title="Thuyết tương đối rộng">thuyết tương đối tổng quát</a> của <a href="/wiki/Albert_Einstein" title="Albert Einstein">Albert Einstein</a> và <a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_l%C3%BD_v%C5%A9_tr%E1%BB%A5_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nguyên lý vũ trụ học (trang không tồn tại)">nguyên lí vũ trụ học</a>. Các nhà vũ trụ học hiện nay đưa ra <a href="/w/index.php?title=M%C3%B4_h%C3%ACnh_Lambda-CDM&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mô hình Lambda-CDM (trang không tồn tại)">mô hình ΛCDM</a>, mô hình bao gồm Vụ Nổ Lớn như là điểm khởi đầu khai sinh vũ trụ - hay mô hình chuẩn của vũ trụ học. Mô hình miêu tả về sự tiến hóa và thành phần của vũ trụ cũng như trạng thái tối hậu của nó, với các lí thuyết phụ thêm như <a href="/wiki/V%C5%A9_tr%E1%BB%A5_l%E1%BA%A1m_ph%C3%A1t" class="mw-redirect" title="Vũ trụ lạm phát">vũ trụ lạm phát</a> ở thời điểm Big Bang; các thành phần <a href="/wiki/N%C4%83ng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%91i" title="Năng lượng tối">năng lượng tối</a>, <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_ch%E1%BA%A5t_t%E1%BB%91i" title="Vật chất tối">vật chất tối</a> và vật chất <a href="/wiki/Baryon" title="Baryon">baryon</a>.<sup id="cite_ref-Nobel2011_71-1" class="reference"><a href="#cite_note-Nobel2011-71"><span class="cite-bracket">[</span>71<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Nhiều khám phá mới xuất phát từ việc thu thập dữ liệu và phân tích chúng do những kính thiên văn không gian gửi về. Ví dụ dữ liệu từ Kính thiên văn không gian tia gamma Fermi quan sát trong nhiều năm mang lại cho các nhà vật lí thiên văn cái nhìn mới về hoạt động của vũ trụ và cho phép họ đánh giá những mô hình lí thuyết trong vật lí vũ trụ học.<sup id="cite_ref-72" class="reference"><a href="#cite_note-72"><span class="cite-bracket">[</span>72<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-73" class="reference"><a href="#cite_note-73"><span class="cite-bracket">[</span>73<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Đặc biệt hơn, với những dự án kính thiên văn mặt đất và trong không gian mới khi đi vào hoạt động sẽ giúp các nhà khoa học vén được bức màn bí ẩn của vật chất tối và năng lượng tối trong thập niên tới.<sup id="cite_ref-74" class="reference"><a href="#cite_note-74"><span class="cite-bracket">[</span>74<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Kính thiên văn Fermi cũng như máy đo phổ kế từ alpha AMS-02 sẽ tìm kiếm manh mối tồn tại của những hạt khối lượng lớn tương tác rất yếu với vật chất baryon, bên cạnh đó dữ liệu bổ sung từ ngành vật lí hạt ở các thí nghiệm trên các máy gia tốc như <a href="/wiki/Large_Hadron_Collider" class="mw-redirect" title="Large Hadron Collider">LHC</a> và những máy dò khác sẽ mang lại cái nhìn bao quát cho các nhà vật lí từ cấp vi mô đến vĩ mô. Khi <a href="/wiki/K%C3%ADnh_thi%C3%AAn_v%C4%83n_kh%C3%B4ng_gian_James_Webb" class="mw-redirect" title="Kính thiên văn không gian James Webb">kính thiên văn không gian James Webb</a> được phóng lên, nó sẽ nhìn xa hơn vào quá khứ của vũ trụ và các nhà khoa học sẽ tìm hiểu được tốt hơn lịch sử sơ khai của vũ trụ.<sup id="cite_ref-75" class="reference"><a href="#cite_note-75"><span class="cite-bracket">[</span>75<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Trong phạm vi Hệ Mặt Trời, các tàu thăm dò đã viếng thăm gần hết các hành tinh chính và đang hành trình đến những vùng rìa Hệ Mặt Trời và không gian liên sao. Một số tàu như <a href="/wiki/Voyager_1" title="Voyager 1">Voyager 1</a> đã gửi về những dữ liệu quý giá về vùng nhật quyển và gió Mặt Trời ở những nơi xa nhất, giúp cho các nhà vật lí thiết lập mô hình chính xác hơn về cấu trúc hệ Mặt Trời ở phạm vi ngoài xa xôi.<sup id="cite_ref-76" class="reference"><a href="#cite_note-76"><span class="cite-bracket">[</span>76<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Nghiên_cứu_hiện_tại"><span id="Nghi.C3.AAn_c.E1.BB.A9u_hi.E1.BB.87n_t.E1.BA.A1i"></span>Nghiên cứu hiện tại</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc&veaction=edit&section=19" title="Sửa đổi phần “Nghiên cứu hiện tại”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc&action=edit&section=19" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Nghiên cứu hiện tại"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Xem thêm: <a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_nh%E1%BB%AFng_v%E1%BA%A5n_%C4%91%E1%BB%81_ch%C6%B0a_gi%E1%BA%A3i_%C4%91%C6%B0%E1%BB%A3c_trong_v%E1%BA%ADt_l%C3%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danh sách những vấn đề chưa giải được trong vật lý (trang không tồn tại)">Danh sách những vấn đề chưa giải được trong vật lý</a></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Feynman%27sDiagram.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/Feynman%27sDiagram.JPG/220px-Feynman%27sDiagram.JPG" decoding="async" width="220" height="160" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/Feynman%27sDiagram.JPG/330px-Feynman%27sDiagram.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/Feynman%27sDiagram.JPG/440px-Feynman%27sDiagram.JPG 2x" data-file-width="642" data-file-height="468" /></a><figcaption><a href="/wiki/Bi%E1%BB%83u_%C4%91%E1%BB%93_Feynman" class="mw-redirect" title="Biểu đồ Feynman">Biểu đồ Feynman</a> với chữ ký của <a href="/wiki/Richard_Feynman" title="Richard Feynman">R.P. Feynman</a>.</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Levitation_superconductivity.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ab/Levitation_superconductivity.JPG/220px-Levitation_superconductivity.JPG" decoding="async" width="220" height="293" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ab/Levitation_superconductivity.JPG/330px-Levitation_superconductivity.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ab/Levitation_superconductivity.JPG/440px-Levitation_superconductivity.JPG 2x" data-file-width="2112" data-file-height="2816" /></a><figcaption>Một hiệu ứng điển hình của vật lí: <a href="/wiki/Nam_ch%C3%A2m" title="Nam châm">nam châm</a> treo lơ lửng trên một <a href="/wiki/Ch%E1%BA%A5t_si%C3%AAu_d%E1%BA%ABn" class="mw-redirect" title="Chất siêu dẫn">chất siêu dẫn</a>, hay <a href="/wiki/Hi%E1%BB%87u_%E1%BB%A9ng_Meissner" title="Hiệu ứng Meissner">hiệu ứng Meissner</a>.</figcaption></figure> <p>Những tiến trình phát triển của vật lí tiếp tục với những vấn đề chưa giải được và nhu cầu thúc đẩy các tiến bộ công nghệ mới. </p><p>Trong vật lí vật chất ngưng tụ, một vấn đề lí thuyết quan trọng chưa giải được đó là giải thích hiệu ứng <a href="/wiki/Si%C3%AAu_d%E1%BA%ABn_nhi%E1%BB%87t_%C4%91%E1%BB%99_cao" title="Siêu dẫn nhiệt độ cao">siêu dẫn nhiệt độ cao</a> ở một số vật liệu gốm và tìm cách ứng dụng hiện tượng này tiến sát tới siêu dẫn ở nhiệt độ khí quyển. Một số thí nghiệm vật lí đang hướng đến tạo ra thành công <a href="/wiki/M%C3%A1y_t%C3%ADnh_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Máy tính lượng tử">máy tính lượng tử</a> đầu tiên hay tạo ra các <a href="/w/index.php?title=Linh_ki%E1%BB%87n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Linh kiện (trang không tồn tại)">linh kiện</a> mới dựa trên việc điều khiển và thao tác <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AD_h%E1%BB%8Dc_spin" title="Điện tử học spin">spin</a> của <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AD" class="mw-redirect" title="Điện tử">điện tử</a>. Các nhà thực nghiệm lượng tử cũng đang cố gắng hiện thực hóa được quá trình <a href="/wiki/Vi%E1%BB%85n_t%E1%BA%A3i_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Viễn tải lượng tử">viễn tải lượng tử</a> trên những khoảng cách lớn và không những đối với <a href="/wiki/Photon" title="Photon">photon</a> mà với cả hệ nhiều nguyên tử dựa trên sự <a href="/wiki/V%C6%B0%E1%BB%9Bng_v%C3%ADu_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" class="mw-redirect" title="Vướng víu lượng tử">vướng víu lượng tử</a>.<sup id="cite_ref-77" class="reference"><a href="#cite_note-77"><span class="cite-bracket">[</span>77<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-78" class="reference"><a href="#cite_note-78"><span class="cite-bracket">[</span>78<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Trong vật lí hạt, những thí nghiệm mang lại manh mối đầu tiên về nền vật lí bên ngoài <a href="/wiki/M%C3%B4_h%C3%ACnh_chu%E1%BA%A9n" class="mw-redirect" title="Mô hình chuẩn">Mô hình chuẩn</a> đang dần hé lộ. Một trong những chứng cứ nổi bật nhất đó là <a href="/wiki/Neutrino" title="Neutrino">neutrino</a> có <a href="/wiki/Kh%E1%BB%91i_l%C6%B0%E1%BB%A3ng" title="Khối lượng">khối lượng</a> khác 0 nhưng rất nhỏ. Việc hạt neutrino có khối lượng giúp giải quyết nghịch lí từ lâu về vấn đề neutrino Mặt Trời, trong đó các nhà vật lí thực nghiệm chỉ đếm được 1/3 số hạt như Mô hình chuẩn tiên đoán, và thực chất <a href="/wiki/Neutrino" title="Neutrino">neutrino</a> có thể biến đổi thành hai loại neutrino khác. Các máy gia tốc đã đạt đến mức năng lượng gia tốc các hạt tới năng lượng <a href="/wiki/Electronvolt" title="Electronvolt">TeV</a>, và họ đã tìm thấy hạt có tính chất tương tự như <a href="/wiki/H%E1%BA%A1t_Higgs" title="Hạt Higgs">hạt Higgs</a> cũng như đang ráo riết săn lùng những hạt siêu đối xứng của các hạt cơ bản.<sup id="cite_ref-79" class="reference"><a href="#cite_note-79"><span class="cite-bracket">[</span>79<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Trên lĩnh vực lí thuyết, mục đích của nhiều nhà vật lí lí thuyết đó là tìm ra được thuyết <a href="/wiki/H%E1%BA%A5p_d%E1%BA%ABn_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Hấp dẫn lượng tử">hấp dẫn lượng tử</a> thống nhất cơ học lượng tử và thuyết tương đối tổng quát, một mong muốn xuất phát từ những năm 1920 khi Einstein muốn thống nhất thuyết của ông với thuyết điện từ cổ điển, và quá trình này đang tiến triển rất năng động. Một số lí thuyết nổi bật lên đó là <a href="/wiki/Thuy%E1%BA%BFt_M" title="Thuyết M">thuyết M</a>, <a href="/wiki/L%C3%BD_thuy%E1%BA%BFt_d%C3%A2y" title="Lý thuyết dây">lí thuyết dây</a> và <a href="/wiki/H%E1%BA%A5p_d%E1%BA%ABn_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD_v%C3%B2ng" class="mw-redirect" title="Hấp dẫn lượng tử vòng">hấp dẫn lượng tử vòng</a>.<sup id="cite_ref-80" class="reference"><a href="#cite_note-80"><span class="cite-bracket">[</span>80<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Nhiều hiện tượng trong thiên văn học và vũ trụ học đang dần dần được giải thích, bao gồm sự xuất hiện của những <a href="/wiki/Tia_v%C5%A9_tr%E1%BB%A5" title="Tia vũ trụ">tia vũ trụ</a> năng lượng rất cao, những nguồn <a href="/wiki/Quasar" class="mw-redirect" title="Quasar">quasar</a> bức xạ mạnh, dị thường hấp dẫn của tàu Pioneer. Và các nhà vũ trụ học đang tìm kiếm và giải thích vật chất tối chịu trách nhiệm cho tốc độ tự quay bất thường ở vùng rìa trong mỗi thiên hà. Sự kiện phát hiện ra vũ trụ đang giãn nở gia tốc cũng là khám phá mới cho thấy vũ trụ còn rất nhiều điều bí ẩn.<sup id="cite_ref-Baez_81-0" class="reference"><a href="#cite_note-Baez-81"><span class="cite-bracket">[</span>81<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Tuy đã có nhiều thành tự từ cơ học lượng tử cho đến vật lí thiên văn, ngay cả những hiệu ứng và hiện tượng hàng ngày vẫn còn chưa được hiểu đầy đủ như những hệ phức tạp, <a href="/wiki/L%C3%BD_thuy%E1%BA%BFt_h%E1%BB%97n_lo%E1%BA%A1n" title="Lý thuyết hỗn loạn">hỗn loạn</a>, hay <a href="/w/index.php?title=Nhi%E1%BB%85u_lo%E1%BA%A1n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhiễu loạn (trang không tồn tại)">nhiễu loạn</a> trong môi trường chất lưu...<sup id="cite_ref-Baez_81-1" class="reference"><a href="#cite_note-Baez-81"><span class="cite-bracket">[</span>81<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Những vấn đề phức hợp tưởng như chúng có thể giải bằng cách khéo léo áp dụng các <a href="/wiki/Ph%C6%B0%C6%A1ng_tr%C3%ACnh_vi_ph%C3%A2n" title="Phương trình vi phân">phương trình vi phân</a> cơ học động lực vẫn chưa giải quyết được; ví dụ như sự hình thành những đốm sáng khi cho sóng âm kích thích nước lỏng, hình dạng của các giọt nước, cơ chế phá hủy sức căng bề mặt các chất lỏng, hay thậm chí các nhà khí tượng học chưa thể tiên đoán chính xác hoạt động thời tiết của khí quyển nếu quá ba ngày với những kiến thức liên quan về vật lí hiện nay.<sup id="cite_ref-Baez_81-2" class="reference"><a href="#cite_note-Baez-81"><span class="cite-bracket">[</span>81<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Những hiện tượng phức hợp này nhận được sự chú ý từ thập niên 1970 vì một vài lí do, bao gồm sự ra đời của <a href="/wiki/M%C3%A1y_t%C3%ADnh" title="Máy tính">máy tính</a> điện từ và các phương pháp <a href="/wiki/To%C3%A1n_h%E1%BB%8Dc" title="Toán học">toán học</a> mới, cho phép các nhà vật lí thực hiện được mô phỏng chúng trên máy tính nhằm phát hiện những tính chất và hành trạng của các hệ phức hợp này. Phương pháp mô phỏng trên máy tính cần sự hợp tác của nhiều nhà khoa học trên nhiều lĩnh vực khác nhau, từ những lập trình viên cho đến các chuyên gia trong một lĩnh vực riêng, như nghiên cứu tính nhiễu loạn trong khí động lực học của máy bay hay sự hình thành tế bào trong sinh học. Năm 1932, <a href="/w/index.php?title=Horace_Lamb&action=edit&redlink=1" class="new" title="Horace Lamb (trang không tồn tại)">Horace Lamb</a> viết:<sup id="cite_ref-82" class="reference"><a href="#cite_note-82"><span class="cite-bracket">[</span>82<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <blockquote><p>Bây giờ tôi đã cao tuổi, một khi tôi qua đời và lên thiên đàng có hai điều mà tôi hi vọng muốn được làm sáng tỏ. Một là điện động lực học lượng tử, và hai là chuyển động nhiễu loạn của chất lưu. Và về những thứ khác tôi tin tưởng lạc quan hơn.</p></blockquote> <p>Năm <a href="/wiki/2005" title="2005">2005</a> là năm được tổ chức <a href="/wiki/T%E1%BB%95_ch%E1%BB%A9c_Gi%C3%A1o_d%E1%BB%A5c,_Khoa_h%E1%BB%8Dc_v%C3%A0_V%C4%83n_h%C3%B3a_Li%C3%AAn_H%E1%BB%A3p_Qu%E1%BB%91c" title="Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hợp Quốc">UNESCO</a> của <a href="/wiki/Li%C3%AAn_H%E1%BB%A3p_Qu%E1%BB%91c" title="Liên Hợp Quốc">Liên Hợp Quốc</a> chọn làm <a href="/wiki/N%C4%83m_v%E1%BA%ADt_l%C3%BD_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi" class="mw-redirect" title="Năm vật lý thế giới">Năm vật lí thế giới</a>. Đây là một hoạt động nhằm kỉ niệm và tôn vinh những thành tựu quan trọng của vật lí đã đạt được đối với khoa học cũng như đối với cuộc sống thường ngày trong những năm qua. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Xem_thêm"><span id="Xem_th.C3.AAm"></span>Xem thêm</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc&veaction=edit&section=20" title="Sửa đổi phần “Xem thêm”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc&action=edit&section=20" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Xem thêm"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_c%C3%A1c_nh%C3%A0_v%E1%BA%ADt_l%C3%AD_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danh sách các nhà vật lí học (trang không tồn tại)">Danh sách các nhà vật lí học</a></li></ul> <dl><dt>Lĩnh vực chính</dt></dl> <ul><li><a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_c%E1%BB%95_%C4%91i%E1%BB%83n" title="Cơ học cổ điển">Cơ học cổ điển</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_h%E1%BB%8Dc" title="Điện học">Điện học</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AB_h%E1%BB%8Dc" title="Điện từ học">Điện từ học</a></li> <li><a href="/wiki/Quang_h%E1%BB%8Dc" title="Quang học">Quang học</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%82m_h%E1%BB%8Dc" title="Âm học">Âm học</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_hi%E1%BB%87n_%C4%91%E1%BA%A1i" title="Vật lý hiện đại">Vật lí hiện đại</a></li> <li><a href="/wiki/Nhi%E1%BB%87t_h%E1%BB%8Dc" title="Nhiệt học">Nhiệt học</a></li> <li><a href="/wiki/Nhi%E1%BB%87t_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c_h%E1%BB%8Dc" title="Nhiệt động lực học">Nhiệt động lực học</a></li> <li><a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Cơ học lượng tử">Cơ học lượng tử</a></li></ul> <dl><dt>Những ngành liên quan</dt></dl> <ul><li><a href="/wiki/Thi%C3%AAn_v%C4%83n_h%E1%BB%8Dc" title="Thiên văn học">Thiên văn học</a></li> <li><a href="/wiki/H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Hóa học">Hóa học</a></li> <li><a href="/wiki/Khoa_h%E1%BB%8Dc_k%E1%BB%B9_thu%E1%BA%ADt" title="Khoa học kỹ thuật">Kỹ thuật</a></li> <li><a href="/wiki/To%C3%A1n_h%E1%BB%8Dc" title="Toán học">Toán học</a></li> <li><a href="/wiki/Khoa_h%E1%BB%8Dc" title="Khoa học">Khoa học</a></li></ul> <dl><dt>Một số ngành ứng dụng và liên quan</dt></dl> <ul><li><a href="/wiki/C%C3%B4ng_ngh%E1%BB%87_nano" title="Công nghệ nano">Công nghệ nano</a></li> <li><a href="/wiki/L%C3%BD_sinh_h%E1%BB%8Dc" title="Lý sinh học">Lý sinh học</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tham_khảo"><span id="Tham_kh.E1.BA.A3o"></span>Tham khảo</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc&veaction=edit&section=21" title="Sửa đổi phần “Tham khảo”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc&action=edit&section=21" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Tham khảo"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71728118">.mw-parser-output .reflist{margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}@media screen{.mw-parser-output .reflist{font-size:90%}}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist columns references-column-width" style="-moz-column-width: 30em; -webkit-column-width: 30em; column-width: 30em; list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-feynman2-1"><b><a href="#cite_ref-feynman2_1-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="/wiki/Richard_Feynman" title="Richard Feynman">Richard Feynman</a> mở đầu trong <a href="/wiki/The_Feynman_Lectures_on_Physics" class="mw-redirect" title="The Feynman Lectures on Physics">cuốn <i>Bài giảng</i> của ông</a> về <a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" title="Nguyên tử">giả thuyết nguyên tử</a>, với phát biểu ngắn gọn nhất của ông về mọi tri thức khoa học: "Nếu có một thảm họa mà mọi kiến thức <a href="/wiki/Khoa_h%E1%BB%8Dc" title="Khoa học">khoa học</a> bị phá hủy, và chúng ta chỉ được phép truyền lại một câu để lại cho thế hệ tương lai..., vậy thì câu nào sẽ chứa nhiều thông tin với ít từ nhất? Tôi tin rằng đó là... <i>mọi thứ có cấu tạo từ nguyên tử – những hạt nhỏ chuyển động vĩnh cửu, hút lẫn nhau khi chúng hơi rời xa nhau, nhưng lại đẩy nhau khi nén chúng lại....</i>" <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67233549">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output .citation q{quotes:"“""”""‘""’"}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#33aa33;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite id="CITEREFR.P._Feynman,_R.B._Leighton,_M._Sands1963" class="citation book cs1">R.P. Feynman, R.B. Leighton, M. Sands (1963). <i><a href="/wiki/The_Feynman_Lectures_on_Physics" class="mw-redirect" title="The Feynman Lectures on Physics">The Feynman Lectures on Physics</a></i>. <b>1</b>. tr. I-2. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-201-02116-1" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-201-02116-1"><bdi>0-201-02116-1</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Feynman+Lectures+on+Physics&rft.pages=I-2&rft.date=1963&rft.isbn=0-201-02116-1&rft.au=R.P.+Feynman%2C+R.B.+Leighton%2C+M.+Sands&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment">Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (<a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BA%A3n_l%C3%BD_CS1:_nhi%E1%BB%81u_t%C3%AAn:_danh_s%C3%A1ch_t%C3%A1c_gi%E1%BA%A3" title="Thể loại:Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả">liên kết</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-2"><b><a href="#cite_ref-2">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFJ.C._Maxwell1878" class="citation book cs1">J.C. Maxwell (1878). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/?id=noRgWP0_UZ8C&printsec=titlepage&dq=matter+and+motion"><i>Matter and Motion</i></a>. D. Van Nostrand. tr. 9. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-486-66895-9" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-486-66895-9"><bdi>0-486-66895-9</bdi></a>. <q>Khoa học vật lý là một kho tàng kiến thức liên quan đến thứ bậc trong tự nhiên, hay theo cách khác, đến trình tự của các sự kiện xảy ra.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Matter+and+Motion&rft.pages=9&rft.pub=D.+Van+Nostrand&rft.date=1878&rft.isbn=0-486-66895-9&rft.au=J.C.+Maxwell&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2F%3Fid%3DnoRgWP0_UZ8C%26printsec%3Dtitlepage%26dq%3Dmatter%2Band%2Bmotion&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-3"><b><a href="#cite_ref-3">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFH.D._Young,_R.A._Freedman2004" class="citation book cs1">H.D. Young, R.A. Freedman (2004). <i>University Physics with Modern Physics</i> (ấn bản thứ 11). <a href="/w/index.php?title=Addison_Wesley&action=edit&redlink=1" class="new" title="Addison Wesley (trang không tồn tại)">Addison Wesley</a>. tr. 2. <q>Vật lý là ngành khoa học <i>thực nghiệm</i>. Các nhà vật lý quan sát các hiện tượng trong tự nhiên và cố tìm ra những bản chất và nguyên lý ẩn sau mỗi hiện tượng này. Những nguyên lý này thuộc về các lý thuyết vật lý, khi chúng được xác lập và sử dụng rộng rãi, chúng trở thành các định luật vật lý.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=University+Physics+with+Modern+Physics&rft.pages=2&rft.edition=11&rft.pub=Addison+Wesley&rft.date=2004&rft.au=H.D.+Young%2C+R.A.+Freedman&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-4"><b><a href="#cite_ref-4">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFS._Holzner2006" class="citation book cs1">S. Holzner (2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com.vn/books/about/Physics_For_Dummies.html?id=FrRNO6t51DMC&redir_esc=y"><i>Physics for Dummies</i></a>. <a href="/wiki/John_Wiley_%26_Sons" class="mw-redirect" title="John Wiley & Sons">Wiley</a>. tr. 7. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-470-61841-8" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-470-61841-8"><bdi>0-470-61841-8</bdi></a>. <q>Vật lý nghiên cứu thế giới của bạn và thế giới cũng như vũ trụ xung quanh bạn.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Physics+for+Dummies&rft.pages=7&rft.pub=Wiley&rft.date=2006&rft.isbn=0-470-61841-8&rft.au=S.+Holzner&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com.vn%2Fbooks%2Fabout%2FPhysics_For_Dummies.html%3Fid%3DFrRNO6t51DMC%26redir_esc%3Dy&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-5"><b><a href="#cite_ref-5">^</a></b> <span class="reference-text">Chú ý: Thuật ngữ 'vũ trụ' nói đến mọi thực thể tồn tại khách quan: toàn bộ không gian và thời gian, mọi dạng vật chất, năng lượng và động lượng, và các định luật vật lý cũng như các hằng số chi phối chúng. Đôi khi thuật ngữ 'vũ trụ' có thể hiểu theo cách khác, nó nhắc đến <a href="/wiki/V%C5%A9_tr%E1%BB%A5" title="Vũ trụ">vũ trụ học</a> hay thế giới triết học.</span> </li> <li id="cite_note-6"><b><a href="#cite_ref-6">^</a></b> <span class="reference-text">Những nền văn minh cổ đại có từ trước 3000 TCN, như văn minh <a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Sumer" class="mw-redirect" title="Người Sumer">Sumer</a>, <a href="/wiki/Ai_C%E1%BA%ADp_c%E1%BB%95_%C4%91%E1%BA%A1i" title="Ai Cập cổ đại">Ai Cập cổ đại</a>, <a href="/wiki/V%C4%83n_minh_l%C6%B0u_v%E1%BB%B1c_s%C3%B4ng_%E1%BA%A4n" title="Văn minh lưu vực sông Ấn">văn minh lưu vực sông Ấn</a>, văn minh lúa nước và Trung Hoa cổ đại, họ đã có những hiểu biết cơ bản về chuyển động của Mặt Trời, Mặt Trăng và các sao cũng như tiên đoán được nhật thực và nguyệt thực.</span> </li> <li id="cite_note-7"><b><a href="#cite_ref-7">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="/wiki/Francis_Bacon" title="Francis Bacon">Francis Bacon</a> trong cuốn <i>Novum Organum</i> 1620 đã phê bình về các phương pháp khoa học.</span> </li> <li id="cite_note-8"><b><a href="#cite_ref-8">^</a></b> <span class="reference-text">Singer, C. <i>A Short History of Science to the 19th century.</i> Streeter Press, 2008. p. 35.</span> </li> <li id="cite_note-9"><b><a href="#cite_ref-9">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFLloyd1970" class="citation book cs1">Lloyd, Geoffrey (1970). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/earlygreekscienc00gerl"><i>Early Greek Science: Thales to Aristotle</i></a>. Luân Đôn; New York: Chatto and Windus; W. W. Norton & Company. tr. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/earlygreekscienc00gerl/page/108">108</a>–109. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-393-00583-6" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-393-00583-6"><bdi>0-393-00583-6</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Early+Greek+Science%3A+Thales+to+Aristotle&rft.place=Lu%C3%A2n+%C4%90%C3%B4n%3B+New+York&rft.pages=108-109&rft.pub=Chatto+and+Windus%3B+W.+W.+Norton+%26+Company&rft.date=1970&rft.isbn=0-393-00583-6&rft.aulast=Lloyd&rft.aufirst=Geoffrey&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fearlygreekscienc00gerl&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-10"><b><a href="#cite_ref-10">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBen-Chaim2004" class="citation book cs1">Ben-Chaim, Michael (2004). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/experimentalphil0000benc"><i>Experimental Philosophy and the Birth of Empirical Science: Boyle, Locke and Newton</i></a>. Aldershot: Ashgate. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-7546-4091-4" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-7546-4091-4"><bdi>0-7546-4091-4</bdi></a>. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/53887772">53887772</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Experimental+Philosophy+and+the+Birth+of+Empirical+Science%3A+Boyle%2C+Locke+and+Newton&rft.place=Aldershot&rft.pub=Ashgate&rft.date=2004&rft_id=info%3Aoclcnum%2F53887772&rft.isbn=0-7546-4091-4&rft.aulast=Ben-Chaim&rft.aufirst=Michael&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fexperimentalphil0000benc&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-11"><b><a href="#cite_ref-11">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFWeidhorn2005" class="citation book cs1">Weidhorn, Manfred (2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/personofmillenni0000weid"><i>The Person of the Millennium: The Unique Impact of Galileo on World History</i></a>. iUniverse. tr. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/personofmillenni0000weid/page/155">155</a>. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-595-36877-8" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-595-36877-8"><bdi>0-595-36877-8</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Person+of+the+Millennium%3A+The+Unique+Impact+of+Galileo+on+World+History&rft.pages=155&rft.pub=iUniverse&rft.date=2005&rft.isbn=0-595-36877-8&rft.aulast=Weidhorn&rft.aufirst=Manfred&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fpersonofmillenni0000weid&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span> Weidhorn Introduces Galili as the "father of modern Physics"</span> </li> <li id="cite_note-12"><b><a href="#cite_ref-12">^</a></b> <span class="reference-text">Guicciardini, Niccolò (1999), Reading the Principia: The Debate on Newton's Methods for Natural Philosophy from 1687 to 1736, New York: Cambridge University Press.</span> </li> <li id="cite_note-13"><b><a href="#cite_ref-13">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFWalter_Noll_(Department_of_Mathematical_Sciences)" class="citation web cs1">Walter Noll (Department of Mathematical Sciences). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.math.cmu.edu/~wn0g/noll/PFNP.pdf">“On the Past and Future of Natural Philosophy”</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. Carnegie Mellon University<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 23 tháng 4 năm 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=On+the+Past+and+Future+of+Natural+Philosophy&rft.pub=Carnegie+Mellon+University&rft.au=Walter+Noll+%28Department+of+Mathematical+Sciences%29&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.math.cmu.edu%2F~wn0g%2Fnoll%2FPFNP.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-14"><b><a href="#cite_ref-14">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBernd_A._Berg_(Department_of_Physics)" class="citation web cs1">Bernd A. Berg (Department of Physics). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.hep.fsu.edu/~berg/teach/phy1090/HistoryPhys.pdf">“A Short History of Physics”</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. Florida State University<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 23 tháng 4 năm 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=A+Short+History+of+Physics&rft.pub=Florida+State+University&rft.au=Bernd+A.+Berg+%28Department+of+Physics%29&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.hep.fsu.edu%2F~berg%2Fteach%2Fphy1090%2FHistoryPhys.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-15"><b><a href="#cite_ref-15">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFRosenberg2006" class="citation book cs1">Rosenberg, Alex (2006). <i>Philosophy of Science</i>. Routledge. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-415-34317-8" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-415-34317-8"><bdi>0-415-34317-8</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Philosophy+of+Science&rft.pub=Routledge&rft.date=2006&rft.isbn=0-415-34317-8&rft.aulast=Rosenberg&rft.aufirst=Alex&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span> Xem Chương 1 về sự cần thiết của triết học khoa học.</span> </li> <li id="cite_note-16"><b><a href="#cite_ref-16">^</a></b> <span class="reference-text">Peter Godfrey-Smith (2003), Chương 14 "Bayesianism and Modern Theories of Evidence" <i>Theory and Reality: an introduction to the philosophy of science</i> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0226300633" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-226-30063-3</a></span> </li> <li id="cite_note-17"><b><a href="#cite_ref-17">^</a></b> <span class="reference-text">Peter Godfrey-Smith (2003), Chương 15 "Empiricism, Naturalism, and Scientific Realism?" <i>Theory and Reality: an introduction to the philosophy of science</i> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0226300633" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-226-30063-3</a></span> </li> <li id="cite_note-18"><b><a href="#cite_ref-18">^</a></b> <span class="reference-text">Xem Laplace, Pierre Simon, <i>A Philosophical Essay on Probabilities</i>, bản dịch tiếng Pháp lần 6 của Frederick Wilson Truscott và Frederick Lincoln Emory, Dover Publications (New York, 1951)</span> </li> <li id="cite_note-19"><b><a href="#cite_ref-19">^</a></b> <span class="reference-text">Xem "The Interpretation of Quantum Mechanics" Ox Bow Press (1995) <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/1881987094" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 1-881987-09-4</a>. và "My View of the World" Ox Bow Press (1983) <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0918024307" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-918024-30-7</a>.</span> </li> <li id="cite_note-20"><b><a href="#cite_ref-20">^</a></b> <span class="reference-text">Stephen Hawking and Roger Penrose (1996), <i>The Nature of Space and Time</i> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0691050848" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-691-05084-8</a> p.4 "I think that Roger is a Platonist at heart but he must answer for himself."</span> </li> <li id="cite_note-21"><b><a href="#cite_ref-21">^</a></b> <span class="reference-text">Roger Penrose, <i>The Road to Reality</i> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0679454438" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-679-45443-8</a></span> </li> <li id="cite_note-22"><b><a href="#cite_ref-22">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation book cs1">Roger Penrose & Abner Shimony, Nancy Cartwright, Stephen Hawking (1997). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/largesmallhumanm0000unse"><i>The Large, the Small and the Human Mind</i></a>. Cambridge University Press. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-521-78572-3" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-521-78572-3"><bdi>0-521-78572-3</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Large%2C+the+Small+and+the+Human+Mind&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=1997&rft.isbn=0-521-78572-3&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Flargesmallhumanm0000unse&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment">Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả (<a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BA%A3n_l%C3%BD_CS1:_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_tham_s%E1%BB%91_t%C3%A1c_gi%E1%BA%A3" title="Thể loại:Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả">liên kết</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-Hooft-23">^ <a href="#cite_ref-Hooft_23-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Hooft_23-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Hooft_23-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFGerard_'t_Hooft" class="citation web cs1"><a href="/wiki/Gerard_%27t_Hooft" title="Gerard 't Hooft">Gerard 't Hooft</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.staff.science.uu.nl/~hooft101/theorist.html">“How to become a good theoretical physicsit”</a>. <i>Universiteit Utrecht</i><span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 23 tháng 4 năm 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Universiteit+Utrecht&rft.atitle=How+to+become+a+good+theoretical+physicsit&rft.au=Gerard+%27t+Hooft&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.staff.science.uu.nl%2F~hooft101%2Ftheorist.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-24"><b><a href="#cite_ref-24">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFStaff2011" class="citation web cs1">Staff (2011). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120616014254/http://curiosity.discovery.com/question/classical-physics">“What is classical physics?”</a>. Science Channel. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://curiosity.discovery.com/question/classical-physics">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 16 tháng 6 năm 2012<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 23 tháng 4 năm 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=What+is+classical+physics%3F&rft.pub=Science+Channel&rft.date=2011&rft.au=Staff&rft_id=http%3A%2F%2Fcuriosity.discovery.com%2Fquestion%2Fclassical-physics&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-25"><b><a href="#cite_ref-25">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFSteven_Pollock2009" class="citation web cs1">Steven Pollock (ngày 10 tháng 8 năm 2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.thegreatcourses.com/tgc/courses/course_detail.aspx?cid=1295">“Great Ideas of Classical Physics (<i>course</i>)”</a>. <i>University of Colorado at Boulder</i>. thegreatcourses.com<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 24 tháng 4 năm 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=University+of+Colorado+at+Boulder&rft.atitle=Great+Ideas+of+Classical+Physics+%28course%29&rft.date=2009-08-10&rft.au=Steven+Pollock&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.thegreatcourses.com%2Ftgc%2Fcourses%2Fcourse_detail.aspx%3Fcid%3D1295&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-26"><b><a href="#cite_ref-26">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFMarkus_Pössel2011" class="citation web cs1">Markus Pössel (ngày 12 tháng 10 năm 2011). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130511073528/http://www.einstein-online.info/elementary/quantum">“Relativity and the quantum”</a>. <i>Max Planck Instituts für Gravitationsphysik (Albert Einstein Institut)</i>. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.einstein-online.info/elementary/quantum">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 11 tháng 5 năm 2013<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 24 tháng 1 năm 2016</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Max+Planck+Instituts+f%C3%BCr+Gravitationsphysik+%28Albert+Einstein+Institut%29&rft.atitle=Relativity+and+the+quantum&rft.date=2011-10-12&rft.au=Markus+P%C3%B6ssel&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.einstein-online.info%2Felementary%2Fquantum&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-27"><b><a href="#cite_ref-27">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com.vn/books/about/The_Mechanization_of_the_World_Picture.html?id=TP1gQgAACAAJ&redir_esc=y">“Dijksterhuis (1986) The mechanization of the world picture: Pythagoras to Newton”</a>. Princeton University Press. ngày 27 tháng 2 năm 2002<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 15 tháng 6 năm 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Dijksterhuis+%281986%29+The+mechanization+of+the+world+picture%3A+Pythagoras+to+Newton&rft.pub=Princeton+University+Press&rft.date=2002-02-27&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com.vn%2Fbooks%2Fabout%2FThe_Mechanization_of_the_World_Picture.html%3Fid%3DTP1gQgAACAAJ%26redir_esc%3Dy&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-28"><b><a href="#cite_ref-28">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.storyofmathematics.com/greek_plato.html">“The story of mathematics”</a>. <q>Mặc dù ngày nay người ta nhớ đến ông như là một nhà triết học, Plato cũng là một trong những người ủng hộ toán học quan trọng nhất của Hy Lạp cổ đại. Thúc đẩy bởi Pythagoras, ông lập ra Viện hàn lâm ở Athens năm 387 TCN, nơi ông nhấn mạnh toán học là công cụ quan trọng để hiểu thực tại. Đặc biệt, ông kết luận rằng hình học là chìa khóa giải mã những bí ẩn của vũ trụ. Biểu tượng bên trên cổng vào của Viện hàn lâm ghi: "Không cho phép ai phủ nhận hình học bước qua đây."</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+story+of+mathematics&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.storyofmathematics.com%2Fgreek_plato.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-29"><b><a href="#cite_ref-29">^</a></b> <span class="reference-text">"Triết học được viết ra trong những cuốn sách lớn nhưng lại lừa dối con mắt chúng ta. Ý tôi là vũ trụ, vì chúng ta không thể hiểu nó nếu đầu tiên chúng ta không học ngôn ngữ và nắm bắt được những ký hiệu viết ra bằng toán học. Quyển sách này viết theo ngôn ngữ toán học, và ký hiệu là những tam giác, hình tròn và những hình khác, nếu không có chúng con người không thể hiểu chỉ bằng từ ngữ, và không có chúng chúng ta giống như một người đi lạc trong mê cung tối." – <a href="/wiki/Galileo_Galilei" title="Galileo Galilei">Galileo Galilei</a> (1623), <i>The Assayer</i>, trích dẫn bởi G. Toraldo Di Francia (1976), <i>The Investigation of the Physical World</i> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/052129925X" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-521-29925-X</a> p.10</span> </li> <li id="cite_note-30"><b><a href="#cite_ref-30">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/19990203003145/http://www.math.niu.edu/~rusin/known-math/index/tour_sci.html">“Applications (Mathematics) to the sciences”</a>. Math.niu.edu. ngày 25 tháng 1 năm 2000. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.math.niu.edu/~rusin/known-math/index/tour_sci.html">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 3 tháng 2 năm 1999<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 30 tháng 1 năm 2012</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Applications+%28Mathematics%29+to+the+sciences&rft.pub=Math.niu.edu&rft.date=2000-01-25&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.math.niu.edu%2F~rusin%2Fknown-math%2Findex%2Ftour_sci.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Feynman2-31">^ <a href="#cite_ref-Feynman2_31-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Feynman2_31-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFRichard_Feynman1994" class="citation book cs1">Richard Feynman (1994). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/characterofphysi0000feyn_d1r6"><i>The character of physical laws</i></a>. Modern Library. tr. Chương 2: The relation of mathematics and physics. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0679601272" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0679601272"><bdi>978-0679601272</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+character+of+physical+laws&rft.pages=Ch%C6%B0%C6%A1ng+2%3A+The+relation+of+mathematics+and+physics&rft.pub=Modern+Library&rft.date=1994&rft.isbn=978-0679601272&rft.au=Richard+Feynman&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fcharacterofphysi0000feyn_d1r6&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-32"><b><a href="#cite_ref-32">^</a></b> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFThijssen2007" class="citation book cs1">Thijssen, Joseph (2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/computationalphy0000thij"><i>Computational Physics</i></a>. Cambridge University Press. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0521833469" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0521833469"><bdi>0521833469</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Computational+Physics&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=2007&rft.isbn=0521833469&rft.aulast=Thijssen&rft.aufirst=Joseph&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fcomputationalphy0000thij&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-33"><b><a href="#cite_ref-33">^</a></b> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFAnninos1998" class="citation journal cs1">Anninos, Peter (1998). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://relativity.livingreviews.org/Articles/lrr-1998-2/">“Physical and Relativistic Numerical Cosmology”</a>. Living Review Relativity. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.12942%2Flrr-1998-2">10.12942/lrr-1998-2</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Physical+and+Relativistic+Numerical+Cosmology&rft.date=1998&rft_id=info%3Adoi%2F10.12942%2Flrr-1998-2&rft.aulast=Anninos&rft.aufirst=Peter&rft_id=http%3A%2F%2Frelativity.livingreviews.org%2FArticles%2Flrr-1998-2%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span> <span class="cs1-hidden-error error citation-comment">Chú thích journal cần <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/Tr%E1%BB%A3_gi%C3%BAp:L%E1%BB%97i_CS1#missing_periodical" title="Trợ giúp:Lỗi CS1">trợ giúp</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-34"><b><a href="#cite_ref-34">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFStaff" class="citation web cs1">Staff. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131121063950/http://scitation.aip.org/content/aip/journal/jmp">“Focus and Coverage”</a>. Journal of Mathematical Physics. Lưu trữ bản gốc ngày 21 tháng 11 năm 2013<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 25 tháng 4 năm 2013</span>. <q>Ứng dụng của toán học vào các vấn đề vật lý và sự phát triển các phương pháp thích hợp cho những ứng dụng và lý thuyết vật lý. Định nghĩa từ tạp chí</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Focus+and+Coverage&rft.pub=Journal+of+Mathematical+Physics&rft.au=Staff&rft_id=http%3A%2F%2Fscitation.aip.org%2Fcontent%2Faip%2Fjournal%2Fjmp&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment">Quản lý CS1: bot: trạng thái URL ban đầu không rõ (<a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BA%A3n_l%C3%BD_CS1:_bot:_tr%E1%BA%A1ng_th%C3%A1i_URL_ban_%C4%91%E1%BA%A7u_kh%C3%B4ng_r%C3%B5" title="Thể loại:Quản lý CS1: bot: trạng thái URL ban đầu không rõ">liên kết</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-35"><b><a href="#cite_ref-35">^</a></b> <span class="reference-text">American Association for the Advancement of Science, <a href="/wiki/Science" title="Science">Science</a>. 1917. Tr 645</span> </li> <li id="cite_note-Feynman_lectures-36">^ <a href="#cite_ref-Feynman_lectures_36-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Feynman_lectures_36-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><i>The Feynman Lectures on Physics</i> Volume I. Feynman, Leighton and Sands. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0201021153" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-201-02115-3</a> Xem chương 3: "The Relation of Physics to Other Sciences".</span> </li> <li id="cite_note-37"><b><a href="#cite_ref-37">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://scitation.aip.org/content/aip/journal/jap">“Journal of Applied Physics”</a>. American Institute of Physics<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 25 tháng 4 năm 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Journal+of+Applied+Physics&rft.pub=American+Institute+of+Physics&rft_id=http%3A%2F%2Fscitation.aip.org%2Fcontent%2Faip%2Fjournal%2Fjap&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-38"><b><a href="#cite_ref-38">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHonderich1995" class="citation book cs1">Honderich, edited by Ted (1995). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/cambridgehandboo00morr"><i>The Oxford companion to philosophy</i></a> (ấn bản thứ 1). Oxford: Oxford University Press. tr. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/cambridgehandboo00morr/page/n469">474</a>–476. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-19-866132-0" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-19-866132-0"><bdi>0-19-866132-0</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Oxford+companion+to+philosophy&rft.place=Oxford&rft.pages=474-476&rft.edition=1&rft.pub=Oxford+University+Press&rft.date=1995&rft.isbn=0-19-866132-0&rft.aulast=Honderich&rft.aufirst=edited+by+Ted&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fcambridgehandboo00morr&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment">Quản lý CS1: văn bản dư: danh sách tác giả (<a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BA%A3n_l%C3%BD_CS1:_v%C4%83n_b%E1%BA%A3n_d%C6%B0:_danh_s%C3%A1ch_t%C3%A1c_gi%E1%BA%A3" title="Thể loại:Quản lý CS1: văn bản dư: danh sách tác giả">liên kết</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-39"><b><a href="#cite_ref-39">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFPatricia_Schwarz2012" class="citation web cs1">Patricia Schwarz (2012). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20081007215605/http://www.superstringtheory.com/basics/basic1.html">“What is theoretical physics?”</a>. Caltech. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.superstringtheory.com/basics/basic1.html">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 7 tháng 10 năm 2008<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 1 tháng 5 năm 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=What+is+theoretical+physics%3F&rft.pub=Caltech&rft.date=2012&rft.au=Patricia+Schwarz&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.superstringtheory.com%2Fbasics%2Fbasic1.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-EinsteinInfeld1971-40"><b><a href="#cite_ref-EinsteinInfeld1971_40-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation book cs1">Albert Einstein; Leopold Infeld (1971). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=rSg4AAAAIAAJ&pg=PA92"><i>The Evolution of Physics: The Growth of Ideas from Early Concepts to Relativity and Quanta</i></a>. CUP Archive. tr. 92–. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-521-09687-4" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-521-09687-4"><bdi>978-0-521-09687-4</bdi></a><span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 25 tháng 4 năm 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Evolution+of+Physics%3A+The+Growth+of+Ideas+from+Early+Concepts+to+Relativity+and+Quanta&rft.pages=92-&rft.pub=CUP+Archive&rft.date=1971&rft.isbn=978-0-521-09687-4&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DrSg4AAAAIAAJ%26pg%3DPA92&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment">Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả (<a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BA%A3n_l%C3%BD_CS1:_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_tham_s%E1%BB%91_t%C3%A1c_gi%E1%BA%A3" title="Thể loại:Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả">liên kết</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-41"><b><a href="#cite_ref-41">^</a></b> <span class="reference-text">Thewlis, J. (Ed.) (1973). Concise Dictionary of Physics. Oxford: Pergamon Press, tr. 248.</span> </li> <li id="cite_note-42"><b><a href="#cite_ref-42">^</a></b> <span class="reference-text">Xem, ví dụ, sự ảnh hưởng của <a href="/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant">Kant</a> và <a href="/wiki/Johann_Wilhelm_Ritter" title="Johann Wilhelm Ritter">Ritter</a> về khám phá của <a href="/wiki/Hans_Christian_%C3%98rsted" title="Hans Christian Ørsted">Oersted</a>.</span> </li> <li id="cite_note-43"><b><a href="#cite_ref-43">^</a></b> <span class="reference-text">Khái niệm gọi là <i>giả thuyết</i> có thể thay đổi theo thời gian. Ví dụ, <a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" title="Nguyên tử">nguyên tử</a> trong thế kỷ XIX bị phản đối bởi nhiều người, bao gồm các phê phán của <a href="/wiki/Ernst_Mach" title="Ernst Mach">Ernst Mach</a> về hình thức luận trong công trình về <a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_th%E1%BB%91ng_k%C3%AA" title="Cơ học thống kê">cơ học thống kê</a> của <a href="/wiki/Ludwig_Boltzmann" title="Ludwig Boltzmann">Ludwig Boltzmann</a>. Cho đến cuối <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_hai" class="mw-redirect" title="Chiến tranh thế giới lần thứ hai">chiến tranh thế giới lần thứ hai</a>, nguyên tử không còn là một giả thuyết nữa.</span> </li> <li id="cite_note-44"><b><a href="#cite_ref-44">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFFeynman1965" class="citation book cs1"><a href="/wiki/Richard_Feynman" title="Richard Feynman">Feynman, Richard</a> (1965). <i>The Character of Physical Law</i>. tr. tr.157. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-262-56003-8" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-262-56003-8"><bdi>0-262-56003-8</bdi></a>. <q>Thực tế các nhà thực nghiệm có một cá tính nhất định. Họ... thường thực hiện các thí nghiệm trong vùng mà nhà lý thuyết vẫn chưa tiên đoán gì.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Character+of+Physical+Law&rft.pages=tr.157&rft.date=1965&rft.isbn=0-262-56003-8&rft.aulast=Feynman&rft.aufirst=Richard&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-45"><b><a href="#cite_ref-45">^</a></b> <span class="reference-text">Tuy vậy, xu hướng phổ quát cũng được khích lệ trong văn hóa vật lý. Ví dụ, với sự ra đời của <a href="/wiki/World_Wide_Web" title="World Wide Web">World Wide Web</a> tại <a href="/wiki/CERN" title="CERN">CERN</a> do <a href="/wiki/Tim_Berners-Lee" title="Tim Berners-Lee">Tim Berners-Lee</a> phát minh nhằm tạo ra cơ sở hạ tầng máy tính cho CERN, đã giúp không chỉ các nhà vật lý liên lạc với nhau mà còn chia sẻ được dữ liệu và bài báo nghiên cứu. Trang <a href="/wiki/ArXiv.org" class="mw-redirect" title="ArXiv.org">arXiv.org</a> cũng có mục đích tương tự; và mạng internet giúp mọi người trên thế giới kết nối với nhau dễ dàng hơn.</span> </li> <li id="cite_note-Taylor2002-46"><b><a href="#cite_ref-Taylor2002_46-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFTaylorOlle_Heinonen2002" class="citation book cs1">Taylor, Philip L.; Olle Heinonen (2002). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=hyx6BjEX4U8C"><i>A Quantum Approach to Condensed Matter Physics</i></a>. Cambridge University Press. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-521-77827-5" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-521-77827-5"><bdi>978-0-521-77827-5</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+Quantum+Approach+to+Condensed+Matter+Physics&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=2002&rft.isbn=978-0-521-77827-5&rft.aulast=Taylor&rft.aufirst=Philip+L.&rft.au=Olle+Heinonen&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3Dhyx6BjEX4U8C&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Cohen2008-47">^ <a href="#cite_ref-Cohen2008_47-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Cohen2008_47-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFCohen2008" class="citation journal cs1">Cohen, Marvin L. (2008). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://journals.aps.org/prl/edannounce/PhysRevLett.101.250001">“Fifty Years of Condensed Matter Physics”</a>. <i>Physical Review Letters</i>. <b>101</b> (5): 25001 (5 pages). <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1103%2FPhysRevLett.101.250001">10.1103/PhysRevLett.101.250001</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Physical+Review+Letters&rft.atitle=Fifty+Years+of+Condensed+Matter+Physics&rft.volume=101&rft.issue=5&rft.pages=25001+%285+pages%29&rft.date=2008&rft_id=info%3Adoi%2F10.1103%2FPhysRevLett.101.250001&rft.aulast=Cohen&rft.aufirst=Marvin+L.&rft_id=http%3A%2F%2Fjournals.aps.org%2Fprl%2Fedannounce%2FPhysRevLett.101.250001&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Moore2011-48"><b><a href="#cite_ref-Moore2011_48-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFMoore2011" class="citation book cs1">Moore, John T. (2011). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=TRuP-BbS9xoC"><i>Chemistry For Dummies</i></a> (ấn bản thứ 2). John Wiley & Sons. tr. 255–258. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-1-118-00730-3" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-1-118-00730-3"><bdi>978-1-118-00730-3</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Chemistry+For+Dummies&rft.pages=255-258&rft.edition=2&rft.pub=John+Wiley+%26+Sons&rft.date=2011&rft.isbn=978-1-118-00730-3&rft.aulast=Moore&rft.aufirst=John+T.&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DTRuP-BbS9xoC&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Leggett1999-49"><b><a href="#cite_ref-Leggett1999_49-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFLeggett1999" class="citation journal cs1">Leggett, Anthony J. (1999). “Superfluidity”. <i>Reviews of Modern Physics</i>. <b>71</b> (2): S318–S323. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1103%2FRevModPhys.71.S318">10.1103/RevModPhys.71.S318</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Reviews+of+Modern+Physics&rft.atitle=Superfluidity&rft.volume=71&rft.issue=2&rft.pages=S318-S323&rft.date=1999&rft_id=info%3Adoi%2F10.1103%2FRevModPhys.71.S318&rft.aulast=Leggett&rft.aufirst=Anthony+J.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-50"><b><a href="#cite_ref-50">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFLevy2001" class="citation journal cs1">Levy, Barbara G. (2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://physicstoday.scitation.org/doi/10.1063/1.1445529">“Cornell, Ketterle, and Wieman Share Nobel Prize for Bose-Einstein Condensates”</a>. <i>Physics Today</i>. <b>54</b> (12): 14. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1063%2F1.1445529">10.1063/1.1445529</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Physics+Today&rft.atitle=Cornell%2C+Ketterle%2C+and+Wieman+Share+Nobel+Prize+for+Bose-Einstein+Condensates&rft.volume=54&rft.issue=12&rft.pages=14&rft.date=2001&rft_id=info%3Adoi%2F10.1063%2F1.1445529&rft.aulast=Levy&rft.aufirst=Barbara+G.&rft_id=https%3A%2F%2Fphysicstoday.scitation.org%2Fdoi%2F10.1063%2F1.1445529&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-51"><b><a href="#cite_ref-51">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation journal cs1">Jelena Stajic & Robert Coontz, Ian Osborne (ngày 8 tháng 4 năm 2011). “Happy 100th, Superconductivity!”. <i>Science</i>. <b>332</b> (6026): 189. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1126%2Fscience.332.6026.189">10.1126/science.332.6026.189</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Science&rft.atitle=Happy+100th%2C+Superconductivity%21&rft.volume=332&rft.issue=6026&rft.pages=189&rft.date=2011-04-08&rft_id=info%3Adoi%2F10.1126%2Fscience.332.6026.189&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment">Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả (<a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BA%A3n_l%C3%BD_CS1:_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_tham_s%E1%BB%91_t%C3%A1c_gi%E1%BA%A3" title="Thể loại:Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả">liên kết</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-Mattis2006-52"><b><a href="#cite_ref-Mattis2006_52-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFMattis2006" class="citation book cs1">Mattis, Daniel Charles (2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=VkNBAQAAIAAJ"><i>The Theory of Magnetism Made Simple</i></a>. World Scientific. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-981-238-579-6" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-981-238-579-6"><bdi>978-981-238-579-6</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Theory+of+Magnetism+Made+Simple&rft.pub=World+Scientific&rft.date=2006&rft.isbn=978-981-238-579-6&rft.aulast=Mattis&rft.aufirst=Daniel+Charles&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DVkNBAQAAIAAJ&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-53"><b><a href="#cite_ref-53">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.aps.org/units/dcmp/history.cfm">“History of Condensed Matter Physics”</a>. American Physical Society<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 15 tháng 6 năm 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=History+of+Condensed+Matter+Physics&rft.pub=American+Physical+Society&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.aps.org%2Funits%2Fdcmp%2Fhistory.cfm&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-CMPatAPS-54">^ <a href="#cite_ref-CMPatAPS_54-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-CMPatAPS_54-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.aps.org/units/dcmp/index.cfm">“Division of Condensed Matter Physics”</a>. American Physical Society<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 14 tháng 10 năm 2012</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Division+of+Condensed+Matter+Physics&rft.pub=American+Physical+Society&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.aps.org%2Funits%2Fdcmp%2Findex.cfm&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-55"><b><a href="#cite_ref-55">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://phy.princeton.edu/people/philip-anderson">“Philip Anderson”</a>. <i>Physics Faculty</i>. Princeton University<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 15 tháng 10 năm 2012</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Physics+Faculty&rft.atitle=Philip+Anderson&rft_id=https%3A%2F%2Fphy.princeton.edu%2Fpeople%2Fphilip-anderson&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Wineland-56"><b><a href="#cite_ref-Wineland_56-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFD._J._Wineland2012" class="citation web cs1">D. J. Wineland (2012). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/2012/wineland-lecture_slides.pdf">“Superposition, Entanglement, and Raising Schrödinger's Cat”</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. Nobel Foundation.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Superposition%2C+Entanglement%2C+and+Raising+Schr%C3%B6dinger%E2%80%99s+Cat&rft.pub=Nobel+Foundation&rft.date=2012&rft.au=D.+J.+Wineland&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.nobelprize.org%2Fnobel_prizes%2Fphysics%2Flaureates%2F2012%2Fwineland-lecture_slides.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Lamb-57"><b><a href="#cite_ref-Lamb_57-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFWillis_E._Lamb1955" class="citation web cs1">Willis E. Lamb (1955). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/1955/lamb-lecture.pdf">“Fine structure of the hydrogen atom”</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. Nobel Foundation.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Fine+structure+of+the+hydrogen+atom&rft.pub=Nobel+Foundation&rft.date=1955&rft.au=Willis+E.+Lamb&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.nobelprize.org%2Fnobel_prizes%2Fphysics%2Flaureates%2F1955%2Flamb-lecture.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Glauber-58"><b><a href="#cite_ref-Glauber_58-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFRoy_J._Glauber2005" class="citation web cs1">Roy J. Glauber (2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/2005/glauber-lecture.pdf">“One hundred years of light quanta”</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. Nobel Foundation.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=One+hundred+years+of+light+quanta&rft.pub=Nobel+Foundation&rft.date=2005&rft.au=Roy+J.+Glauber&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.nobelprize.org%2Fnobel_prizes%2Fphysics%2Flaureates%2F2005%2Fglauber-lecture.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-59"><b><a href="#cite_ref-59">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.aps.org/units/dpf/index.cfm">“Division of Particles & Fields”</a>. American Physical Society<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 18 tháng 10 năm 2012</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Division+of+Particles+%26+Fields&rft.pub=American+Physical+Society&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.aps.org%2Funits%2Fdpf%2Findex.cfm&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Halpern2010-60"><b><a href="#cite_ref-Halpern2010_60-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHalpern2010" class="citation book cs1">Halpern, Paul (2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=JAxLVY96sqsC"><i>Collider: The Search for the World's Smallest Particles</i></a>. John Wiley & Sons. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-470-64391-4" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-470-64391-4"><bdi>978-0-470-64391-4</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Collider%3A+The+Search+for+the+World%27s+Smallest+Particles&rft.pub=John+Wiley+%26+Sons&rft.date=2010&rft.isbn=978-0-470-64391-4&rft.aulast=Halpern&rft.aufirst=Paul&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DJAxLVY96sqsC&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-61"><b><a href="#cite_ref-61">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFGrupen1999" class="citation journal cs1">Grupen, Klaus (ngày 28 tháng 6 năm 1999). “Instrumentation in Elementary Particle Physics:VIII ICFA School”. <i>AIP Conference Proceedings</i>. <b>536</b>: 3–34. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1063%2F1.1361756">10.1063/1.1361756</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=AIP+Conference+Proceedings&rft.atitle=Instrumentation+in+Elementary+Particle+Physics%3AVIII+ICFA+School&rft.volume=536&rft.pages=3-34&rft.date=1999-06-28&rft_id=info%3Adoi%2F10.1063%2F1.1361756&rft.aulast=Grupen&rft.aufirst=Klaus&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-62"><b><a href="#cite_ref-62">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFWalsh2012" class="citation web cs1">Walsh, Karen McNulty (ngày 1 tháng 6 năm 2012). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bnl.gov/newsroom/news.php?a=23098">“Plotting the Future for Computing in High-Energy and Nuclear Physics”</a>. Brookhaven National Laboratory<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 18 tháng 10 năm 2012</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Plotting+the+Future+for+Computing+in+High-Energy+and+Nuclear+Physics&rft.pub=Brookhaven+National+Laboratory&rft.date=2012-06-01&rft.aulast=Walsh&rft.aufirst=Karen+McNulty&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.bnl.gov%2Fnewsroom%2Fnews.php%3Fa%3D23098&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-63"><b><a href="#cite_ref-63">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.iop.org/activity/groups/subject/hepp/index.html">“High Energy Particle Physics Group”</a>. Institute of Physics<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 18 tháng 10 năm 2012</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=High+Energy+Particle+Physics+Group&rft.pub=Institute+of+Physics&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.iop.org%2Factivity%2Fgroups%2Fsubject%2Fhepp%2Findex.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Oerter2006-64"><b><a href="#cite_ref-Oerter2006_64-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFOerter2006" class="citation book cs1">Oerter, Robert (2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=1KHuAAAAMAAJ"><i>The Theory of Almost Everything: The Standard Model, the Unsung Triumph of Modern Physics</i></a>. Pi Press. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-13-236678-6" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-13-236678-6"><bdi>978-0-13-236678-6</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Theory+of+Almost+Everything%3A+The+Standard+Model%2C+the+Unsung+Triumph+of+Modern+Physics&rft.pub=Pi+Press&rft.date=2006&rft.isbn=978-0-13-236678-6&rft.aulast=Oerter&rft.aufirst=Robert&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3D1KHuAAAAMAAJ&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-oerter2006-65">^ <a href="#cite_ref-oerter2006_65-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-oerter2006_65-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFOerter2006">Oerter 2006</a></span> </li> <li id="cite_note-Gribbin1998-66"><b><a href="#cite_ref-Gribbin1998_66-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFGribbinMary_GribbinJonathan_Gribbin1998" class="citation book cs1">Gribbin, John R.; Mary Gribbin; Jonathan Gribbin (1998). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=WzwbAQAAIAAJ"><i>Q is for Quantum: An Encyclopedia of Particle Physics</i></a>. Free Press. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-684-85578-3" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-684-85578-3"><bdi>978-0-684-85578-3</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Q+is+for+Quantum%3A+An+Encyclopedia+of+Particle+Physics&rft.pub=Free+Press&rft.date=1998&rft.isbn=978-0-684-85578-3&rft.aulast=Gribbin&rft.aufirst=John+R.&rft.au=Mary+Gribbin&rft.au=Jonathan+Gribbin&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DWzwbAQAAIAAJ&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-67"><b><a href="#cite_ref-67">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20121114084952/http://press-archived.web.cern.ch/press-archived/PressReleases/Releases2012/PR17.12E.html">“CERN experiments observe particle consistent with long-sought Higgs boson”</a>. European Organization for Nuclear Research. ngày 4 tháng 7 năm 2012. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://press-archived.web.cern.ch/press-archived/PressReleases/Releases2012/PR17.12E.html">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 14 tháng 11 năm 2012<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 18 tháng 10 năm 2012</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=CERN+experiments+observe+particle+consistent+with+long-sought+Higgs+boson&rft.pub=European+Organization+for+Nuclear+Research&rft.date=2012-07-04&rft_id=http%3A%2F%2Fpress-archived.web.cern.ch%2Fpress-archived%2FPressReleases%2FReleases2012%2FPR17.12E.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-68"><b><a href="#cite_ref-68">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.aanda.org/index.php?option=com_content&view=article&id=98&Itemid=110">“About Astronomy and Astrophysics”</a>. <i>Staff</i>. EDP Science<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 27 tháng 4 năm 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Staff&rft.atitle=About+Astronomy+and+Astrophysics&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.aanda.org%2Findex.php%3Foption%3Dcom_content%26view%3Darticle%26id%3D98%26Itemid%3D110&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-69"><b><a href="#cite_ref-69">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bigear.org/vol1no4/jansky.htm">“My Brother Karl Jansky and His Discovery of Radio Waves from Beyond the Earth”</a>. <i>C. M. Jansky, Jr</i>. North American AstroPhysical Observatory<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 27 tháng 4 năm 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=C.+M.+Jansky%2C+Jr&rft.atitle=My+Brother+Karl+Jansky+and+His+Discovery+of+Radio+Waves+from+Beyond+the+Earth&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.bigear.org%2Fvol1no4%2Fjansky.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-70"><b><a href="#cite_ref-70">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFSchutz,_Bernard_F2009" class="citation book cs1">Schutz, Bernard F (2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/firstcourseingen00bern_0"><i>A First Course in General Relativity</i></a> (ấn bản thứ 2). Cambridge University Press. tr. Chương 12. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-521-88705-4" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-521-88705-4"><bdi>0-521-88705-4</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+First+Course+in+General+Relativity&rft.pages=Ch%C6%B0%C6%A1ng+12&rft.edition=2&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=2009&rft.isbn=0-521-88705-4&rft.au=Schutz%2C+Bernard+F&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Ffirstcourseingen00bern_0&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Nobel2011-71">^ <a href="#cite_ref-Nobel2011_71-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Nobel2011_71-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/1921/einstein-bio.html">“Nobel Prize Biography”</a>. <i>Nobel Prize Biography</i>. Nobel Foundation<span class="reference-accessdate">. Truy cập 25 tháng 2 năm 2011</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Nobel+Prize+Biography&rft.atitle=Nobel+Prize+Biography&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.nobelprize.org%2Fnobel_prizes%2Fphysics%2Flaureates%2F1921%2Feinstein-bio.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-72"><b><a href="#cite_ref-72">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090425121001/http://www.nasa.gov/mission_pages/GLAST/main/questions_answers.html">“NASA - Q&A on the GLAST Mission”</a>. <i>Nasa: Fermi Gamma-ray Space Telescope</i>. <a href="/wiki/NASA" title="NASA">NASA</a>. ngày 28 tháng 8 năm 2008. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nasa.gov/mission_pages/GLAST/main/questions_answers.html">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 25 tháng 4 năm 2009<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 29 tháng 4 năm 2009</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Nasa%3A+Fermi+Gamma-ray+Space+Telescope&rft.atitle=NASA+-+Q%26A+on+the+GLAST+Mission&rft.date=2008-08-28&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.nasa.gov%2Fmission_pages%2FGLAST%2Fmain%2Fquestions_answers.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-73"><b><a href="#cite_ref-73">^</a></b> <span class="reference-text">See also <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nasa.gov/mission_pages/GLAST/science/index.html">Nasa - Fermi Science</a> and <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nasa.gov/mission_pages/GLAST/science/unidentified_sources.html">NASA - Scientists Predict Major Discoveries for GLAST</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170525222653/http://www.nasa.gov/mission_pages/GLAST/science/unidentified_sources.html">Lưu trữ</a> 2017-05-25 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>.</span> </li> <li id="cite_note-74"><b><a href="#cite_ref-74">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120113060142/http://www.nasa.gov/mission_pages/GLAST/science/dark_matter.html">“Dark Matter”</a>. Nasa.gov. ngày 28 tháng 8 năm 2008. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nasa.gov/mission_pages/GLAST/science/dark_matter.html">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 13 tháng 1 năm 2012<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 30 tháng 1 năm 2012</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Dark+Matter&rft.pub=Nasa.gov&rft.date=2008-08-28&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.nasa.gov%2Fmission_pages%2FGLAST%2Fscience%2Fdark_matter.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-75"><b><a href="#cite_ref-75">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFStaff" class="citation web cs1">Staff. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.jwst.nasa.gov/">“JWST homepage at NASA”</a>. NASA<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 29 tháng 4 năm 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=JWST+homepage+at+NASA&rft.pub=NASA&rft.au=Staff&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.jwst.nasa.gov%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-76"><b><a href="#cite_ref-76">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFRichard_A._Kerr2009" class="citation news cs1">Richard A. Kerr (16 tháng 10 năm 2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sciencemag.org/content/326/5951/350.1">“Tying Up the Solar System With a Ribbon of Charged Particles”</a>. <i>Science</i>. <b>326</b> (5951). tr. 350–351<span class="reference-accessdate">. Truy cập 27 tháng 11 năm 2009</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Science&rft.atitle=Tying+Up+the+Solar+System+With+a+Ribbon+of+Charged+Particles&rft.volume=326&rft.issue=5951&rft.pages=350-351&rft.date=2009-10-16&rft.au=Richard+A.+Kerr&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.sciencemag.org%2Fcontent%2F326%2F5951%2F350.1&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span> <a href="/wiki/DOI" title="DOI">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1126%2Fscience.326_350a">10.1126/science.326_350a</a></span> </li> <li id="cite_note-77"><b><a href="#cite_ref-77">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHamish_Johnston2013" class="citation web cs1">Hamish Johnston (ngày 23 tháng 4 năm 2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://physicsworld.com/cws/article/news/2013/apr/23/third-bell-loophole-closed-for-photons">“Third Bell loophole closed for photons”</a>. Institute of Physics<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 1 tháng 5 năm 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Third+Bell+loophole+closed+for+photons&rft.pub=Institute+of+Physics&rft.date=2013-04-23&rft.au=Hamish+Johnston&rft_id=http%3A%2F%2Fphysicsworld.com%2Fcws%2Farticle%2Fnews%2F2013%2Fapr%2F23%2Fthird-bell-loophole-closed-for-photons&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-78"><b><a href="#cite_ref-78">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFGiustina2013" class="citation journal cs1">Giustina, Marissa (2013). “Bell violation using entangled photons without the fair-sampling assumption”. <i>Nature</i>. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1038%2Fnature12012">10.1038/nature12012</a>. <a href="/wiki/M%C3%A3_s%E1%BB%91_ti%C3%AAu_chu%E1%BA%A9n_qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF_cho_xu%E1%BA%A5t_b%E1%BA%A3n_ph%E1%BA%A9m_nhi%E1%BB%81u_k%E1%BB%B3" class="mw-redirect" title="Mã số tiêu chuẩn quốc tế cho xuất bản phẩm nhiều kỳ">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0028-0836">0028-0836</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Nature&rft.atitle=Bell+violation+using+entangled+photons+without+the+fair-sampling+assumption&rft.date=2013&rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2Fnature12012&rft.issn=0028-0836&rft.aulast=Giustina&rft.aufirst=Marissa&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-79"><b><a href="#cite_ref-79">^</a></b> <span class="reference-text">584 co-authors <a rel="nofollow" class="external text" href="http://arxiv.org/abs/0706.1690v2">"Direct observation of the strange 'b' baryon <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \Xi _{b}^{-}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msubsup> <mi mathvariant="normal">Ξ</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>b</mi> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo>−</mo> </mrow> </msubsup> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \Xi _{b}^{-}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/ee3ccc044358bfb1e6a97a5edf7817ff7bce1cf7" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -1.005ex; width:3.061ex; height:3.176ex;" alt="{\displaystyle \Xi _{b}^{-}}"></span>"</a> Fermilab-Pub-07/196-E, ngày 12 tháng 6 năm 2007 finds a mass of 5.774 GeV for the <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \Xi _{b}^{-}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msubsup> <mi mathvariant="normal">Ξ</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>b</mi> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo>−</mo> </mrow> </msubsup> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \Xi _{b}^{-}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/ee3ccc044358bfb1e6a97a5edf7817ff7bce1cf7" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -1.005ex; width:3.061ex; height:3.176ex;" alt="{\displaystyle \Xi _{b}^{-}}"></span> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://arxiv.org/pdf/0706.1690v2.pdf">Pdf</a></span> </li> <li id="cite_note-80"><b><a href="#cite_ref-80">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130507005520/http://www.einstein-online.info/dictionary?search_letter=q&set_language=en#quantum_gravity">“Dictionary - Quantum gravity”</a>. <i>Staff</i>. Albert Einstein Institute. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.einstein-online.info/dictionary?search_letter=q&set_language=en#quantum_gravity">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 7 tháng 5 năm 2013<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 1 tháng 5 năm 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Staff&rft.atitle=Dictionary+-+Quantum+gravity&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.einstein-online.info%2Fdictionary%3Fsearch_letter%3Dq%26set_language%3Den%23quantum_gravity&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Baez-81">^ <a href="#cite_ref-Baez_81-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Baez_81-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Baez_81-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFJohn_Baez2012" class="citation web cs1">John Baez (2012). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://math.ucr.edu/home/baez/physics/General/open_questions.html#big">“Open Questions in Physics”</a>. University of California, Riverside<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 1 tháng 5 năm 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Open+Questions+in+Physics&rft.pub=University+of+California%2C+Riverside&rft.date=2012&rft.au=John+Baez&rft_id=http%3A%2F%2Fmath.ucr.edu%2Fhome%2Fbaez%2Fphysics%2FGeneral%2Fopen_questions.html%23big&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-82"><b><a href="#cite_ref-82">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFGoldstein1969" class="citation journal cs1">Goldstein, Sydney (1969). “Fluid Mechanics in the First Half of this Century”. <i>Annual Reviews in Fluid Mechanics</i>. <b>1</b>: 1–28. <a href="/wiki/Bibcode_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="Bibcode (định danh)">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1969AnRFM...1....1G">1969AnRFM...1....1G</a>. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1146%2Fannurev.fl.01.010169.000245">10.1146/annurev.fl.01.010169.000245</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Annual+Reviews+in+Fluid+Mechanics&rft.atitle=Fluid+Mechanics+in+the+First+Half+of+this+Century&rft.volume=1&rft.pages=1-28&rft.date=1969&rft_id=info%3Adoi%2F10.1146%2Fannurev.fl.01.010169.000245&rft_id=info%3Abibcode%2F1969AnRFM...1....1G&rft.aulast=Goldstein&rft.aufirst=Sydney&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Nguồn_tham_khảo"><span id="Ngu.E1.BB.93n_tham_kh.E1.BA.A3o"></span>Nguồn tham khảo</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc&veaction=edit&section=22" title="Sửa đổi phần “Nguồn tham khảo”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc&action=edit&section=22" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Nguồn tham khảo"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><b style="font-size: 0.95em; color:var(--color-subtle,#555);">(tiếng Việt)</b> </p> <ul><li>Từ điển bách khoa nhà vật lí trẻ. A.B. Migdal, Yu.V. Vasiliev, V.I. Goldanski; Người dịch: Hoàng Quý. Nhà xuất bản Giáo dục, 2001- 507tr</li> <li>Vật lí đại chúng. D.G. Orir; Người dịch: Tấn Hưng. Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật, 2001, 171tr</li> <li>Vật lí cơ sở hiện đại phổ thông. Biên khảo: Nguyễn Xuân Chánh, Lê Băng Sương. Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật, 2000, 223tr</li> <li>Vật lí đại cương: Thuyết tương đối hẹp, lí thuyết lượng tử, Vật lí nguyên tử, Hạt nhân nguyên tử. Phạm Duy Lác. Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật, 2000, 173tr</li></ul> <p><b style="font-size: 0.95em; color:var(--color-subtle,#555);">(tiếng Anh)</b> </p> <dl><dt>Phổ thông</dt></dl> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r41642734">.mw-parser-output .refbegin{font-size:90%;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents>ul{list-style-type:none;margin-left:0}.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents>ul>li,.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents>dl>dd{margin-left:0;padding-left:3.2em;text-indent:-3.2em;list-style:none}.mw-parser-output .refbegin-100{font-size:100%}</style><div class="refbegin" style=""> <ul><li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFFeynman,_Richard1994" class="citation book cs1"><a href="/wiki/Richard_Feynman" title="Richard Feynman">Feynman, Richard</a> (1994). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/characterofphysi0000feyn_d1r6"><i>Character of Physical Law</i></a>. Random House. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-679-60127-9" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-679-60127-9"><bdi>0-679-60127-9</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Character+of+Physical+Law&rft.pub=Random+House&rft.date=1994&rft.isbn=0-679-60127-9&rft.au=Feynman%2C+Richard&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fcharacterofphysi0000feyn_d1r6&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBrian_Greene2000" class="citation book cs1">Brian Greene (2000). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/elegantuniverses0000gree_h4h0"><i>The Elegant Universe: Superstrings, Hidden Dimensions, and the Quest for the Ultimate Theory</i></a>. Vintage. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-375-70811-1" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-375-70811-1"><bdi>0-375-70811-1</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Elegant+Universe%3A+Superstrings%2C+Hidden+Dimensions%2C+and+the+Quest+for+the+Ultimate+Theory&rft.pub=Vintage&rft.date=2000&rft.isbn=0-375-70811-1&rft.au=Brian+Greene&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Felegantuniverses0000gree_h4h0&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHawking,_Stephen1988" class="citation book cs1"><a href="/wiki/Stephen_Hawking" title="Stephen Hawking">Hawking, Stephen</a> (1988). <i><a href="/wiki/L%C6%B0%E1%BB%A3c_s%E1%BB%AD_th%E1%BB%9Di_gian" title="Lược sử thời gian">A Brief History of Time</a></i>. Bantam. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-553-10953-7" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-553-10953-7"><bdi>0-553-10953-7</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+Brief+History+of+Time&rft.pub=Bantam&rft.date=1988&rft.isbn=0-553-10953-7&rft.au=Hawking%2C+Stephen&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFKaku,_Michio1995" class="citation book cs1"><a href="/wiki/Michio_Kaku" title="Michio Kaku">Kaku, Michio</a> (1995). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/hyperspacescient00kaku"><i>Hyperspace: A Scientific Odyssey Through Parallel Universes, Time Warps, and the 10th Dimension</i></a>. Anchor. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-385-47705-8" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-385-47705-8"><bdi>0-385-47705-8</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Hyperspace%3A+A+Scientific+Odyssey+Through+Parallel+Universes%2C+Time+Warps%2C+and+the+10th+Dimension&rft.pub=Anchor&rft.date=1995&rft.isbn=0-385-47705-8&rft.au=Kaku%2C+Michio&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fhyperspacescient00kaku&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFLeggett,_Anthony1988" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Anthony_Leggett&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anthony Leggett (trang không tồn tại)">Leggett, Anthony</a> (1988). <i>The Problems of Physics</i>. Oxford University Press. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-19-289186-3" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-19-289186-3"><bdi>0-19-289186-3</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Problems+of+Physics&rft.pub=Oxford+University+Press&rft.date=1988&rft.isbn=0-19-289186-3&rft.au=Leggett%2C+Anthony&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFKakalios,_James2005" class="citation book cs1">Kakalios, James (2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/physicsofsuperhe0000kaka_u1i5"><i>The physics of superheroes</i></a>. Gotham books. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/1-59240-242-9" title="Đặc biệt:Nguồn sách/1-59240-242-9"><bdi>1-59240-242-9</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+physics+of+superheroes&rft.pub=Gotham+books&rft.date=2005&rft.isbn=1-59240-242-9&rft.au=Kakalios%2C+James&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fphysicsofsuperhe0000kaka_u1i5&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFRogers,_Eric1960" class="citation book cs1">Rogers, Eric (1960). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/physicsforinquir00roge"><i>Physics for the Inquiring Mind: The Methods, Nature, and Philosophy of Physical Science</i></a>. Princeton University Press. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-691-08016-X" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-691-08016-X"><bdi>0-691-08016-X</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Physics+for+the+Inquiring+Mind%3A+The+Methods%2C+Nature%2C+and+Philosophy+of+Physical+Science&rft.pub=Princeton+University+Press&rft.date=1960&rft.isbn=0-691-08016-X&rft.au=Rogers%2C+Eric&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fphysicsforinquir00roge&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFWalker,_Jearl1977" class="citation book cs1">Walker, Jearl (1977). <i>The Flying Circus of Physics</i>. Wiley. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-471-02984-X" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-471-02984-X"><bdi>0-471-02984-X</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Flying+Circus+of+Physics&rft.pub=Wiley&rft.date=1977&rft.isbn=0-471-02984-X&rft.au=Walker%2C+Jearl&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFFontanella,_John2006" class="citation book cs1">Fontanella, John (2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/physicsofbasketb0000font"><i>The Physics of Basketball</i></a>. Johns Hopkins University Press. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-8018-8513-2" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-8018-8513-2"><bdi>0-8018-8513-2</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Physics+of+Basketball&rft.pub=Johns+Hopkins+University+Press&rft.date=2006&rft.isbn=0-8018-8513-2&rft.au=Fontanella%2C+John&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fphysicsofbasketb0000font&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></li></ul> </div> <dl><dt>Sách giáo khoa</dt></dl> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r41642734"><div class="refbegin" style=""> <ul><li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFCrowell,_Benjamin2011" class="citation book cs1">Crowell, Benjamin (2011). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.lightandmatter.com/"><i>Light and matter</i></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Light+and+matter&rft.date=2011&rft.au=Crowell%2C+Benjamin&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.lightandmatter.com%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span> (<i>free ebook</i>)</li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFSchiller,_Christoph2013" class="citation book cs1">Schiller, Christoph (2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.motionmountain.net/"><i>Motion Mountain: The Free Physics Textbook</i></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Motion+Mountain%3A+The+Free+Physics+Textbook&rft.date=2013&rft.au=Schiller%2C+Christoph&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.motionmountain.net%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span> (<i>free ebook</i>)</li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFFeynman,_Richard;_Leighton,_Robert;_Sands,_Matthew1989" class="citation book cs1">Feynman, Richard; Leighton, Robert; Sands, Matthew (1989). <i>The Feynman Lectures on Physics</i>. Addison-Wesley. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-201-51003-0" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-201-51003-0"><bdi>0-201-51003-0</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Feynman+Lectures+on+Physics&rft.pub=Addison-Wesley&rft.date=1989&rft.isbn=0-201-51003-0&rft.au=Feynman%2C+Richard%3B+Leighton%2C+Robert%3B+Sands%2C+Matthew&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment">Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (<a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BA%A3n_l%C3%BD_CS1:_nhi%E1%BB%81u_t%C3%AAn:_danh_s%C3%A1ch_t%C3%A1c_gi%E1%BA%A3" title="Thể loại:Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả">liên kết</a>)</span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFFeynman,_Richard" class="citation book cs1">Feynman, Richard. <i>Exercises for Feynman Lectures Volumes 1-3</i>. Caltech. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/2-35648-789-1" title="Đặc biệt:Nguồn sách/2-35648-789-1"><bdi>2-35648-789-1</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Exercises+for+Feynman+Lectures+Volumes+1-3&rft.pub=Caltech&rft.isbn=2-35648-789-1&rft.au=Feynman%2C+Richard&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFKnight,_Randall2004" class="citation book cs1">Knight, Randall (2004). <i>Physics for Scientists and Engineers: A Strategic Approach</i>. Benjamin Cummings. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-8053-8685-8" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-8053-8685-8"><bdi>0-8053-8685-8</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Physics+for+Scientists+and+Engineers%3A+A+Strategic+Approach&rft.pub=Benjamin+Cummings&rft.date=2004&rft.isbn=0-8053-8685-8&rft.au=Knight%2C+Randall&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHalliday,_David;_Resnick,_Robert;_Walker,_Jearl" class="citation book cs1">Halliday, David; Resnick, Robert; Walker, Jearl. <i>Fundamentals of Physics 8th ed</i>. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-471-75801-3" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-471-75801-3"><bdi>978-0-471-75801-3</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Fundamentals+of+Physics+8th+ed&rft.isbn=978-0-471-75801-3&rft.au=Halliday%2C+David%3B+Resnick%2C+Robert%3B+Walker%2C+Jearl&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment">Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (<a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BA%A3n_l%C3%BD_CS1:_nhi%E1%BB%81u_t%C3%AAn:_danh_s%C3%A1ch_t%C3%A1c_gi%E1%BA%A3" title="Thể loại:Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả">liên kết</a>)</span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHewitt,_Paul2001" class="citation book cs1">Hewitt, Paul (2001). <i>Conceptual Physics with Practicing Physics Workbook (9th ed.)</i>. Addison Wesley. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-321-05202-1" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-321-05202-1"><bdi>0-321-05202-1</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Conceptual+Physics+with+Practicing+Physics+Workbook+%289th+ed.%29&rft.pub=Addison+Wesley&rft.date=2001&rft.isbn=0-321-05202-1&rft.au=Hewitt%2C+Paul&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFGiancoli,_Douglas2005" class="citation book cs1">Giancoli, Douglas (2005). <i>Physics: Principles with Applications (6th ed.)</i>. Prentice Hall. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-13-060620-0" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-13-060620-0"><bdi>0-13-060620-0</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Physics%3A+Principles+with+Applications+%286th+ed.%29&rft.pub=Prentice+Hall&rft.date=2005&rft.isbn=0-13-060620-0&rft.au=Giancoli%2C+Douglas&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFSerway,_Raymond_A.;_Jewett,_John_W.2004" class="citation book cs1">Serway, Raymond A.; Jewett, John W. (2004). <i>Physics for Scientists and Engineers (6th ed.)</i>. Brooks/Cole. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-534-40842-7" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-534-40842-7"><bdi>0-534-40842-7</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Physics+for+Scientists+and+Engineers+%286th+ed.%29&rft.pub=Brooks%2FCole&rft.date=2004&rft.isbn=0-534-40842-7&rft.au=Serway%2C+Raymond+A.%3B+Jewett%2C+John+W.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment">Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (<a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BA%A3n_l%C3%BD_CS1:_nhi%E1%BB%81u_t%C3%AAn:_danh_s%C3%A1ch_t%C3%A1c_gi%E1%BA%A3" title="Thể loại:Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả">liên kết</a>)</span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFTipler,_Paul2004" class="citation book cs1">Tipler, Paul (2004). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/physicsforscient0002tipl"><i>Physics for Scientists and Engineers: Mechanics, Oscillations and Waves, Thermodynamics (5th ed.)</i></a>. W. H. Freeman. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-7167-0809-4" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-7167-0809-4"><bdi>0-7167-0809-4</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Physics+for+Scientists+and+Engineers%3A+Mechanics%2C+Oscillations+and+Waves%2C+Thermodynamics+%285th+ed.%29&rft.pub=W.+H.+Freeman&rft.date=2004&rft.isbn=0-7167-0809-4&rft.au=Tipler%2C+Paul&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fphysicsforscient0002tipl&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFTipler,_Paul2004" class="citation book cs1">Tipler, Paul (2004). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/physicsforscient0002tipl"><i>Physics for Scientists and Engineers: Electricity, Magnetism, Light, and Elementary Modern Physics (5th ed.)</i></a>. W. H. Freeman. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-7167-0810-8" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-7167-0810-8"><bdi>0-7167-0810-8</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Physics+for+Scientists+and+Engineers%3A+Electricity%2C+Magnetism%2C+Light%2C+and+Elementary+Modern+Physics+%285th+ed.%29&rft.pub=W.+H.+Freeman&rft.date=2004&rft.isbn=0-7167-0810-8&rft.au=Tipler%2C+Paul&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fphysicsforscient0002tipl&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFWilson,_Jerry;_Buffa,_Anthony2002" class="citation book cs1">Wilson, Jerry; Buffa, Anthony (2002). <i>College Physics (5th ed.)</i>. Prentice Hall. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-13-067644-6" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-13-067644-6"><bdi>0-13-067644-6</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=College+Physics+%285th+ed.%29&rft.pub=Prentice+Hall&rft.date=2002&rft.isbn=0-13-067644-6&rft.au=Wilson%2C+Jerry%3B+Buffa%2C+Anthony&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment">Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (<a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BA%A3n_l%C3%BD_CS1:_nhi%E1%BB%81u_t%C3%AAn:_danh_s%C3%A1ch_t%C3%A1c_gi%E1%BA%A3" title="Thể loại:Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả">liên kết</a>)</span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFVerma2005" class="citation book cs1">Verma, H. C. (2005). <i>Concepts of Physics</i>. Bharti Bhavan. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/81-7709-187-5" title="Đặc biệt:Nguồn sách/81-7709-187-5"><bdi>81-7709-187-5</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Concepts+of+Physics&rft.pub=Bharti+Bhavan&rft.date=2005&rft.isbn=81-7709-187-5&rft.aulast=Verma&rft.aufirst=H.+C.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AV%E1%BA%ADt+l%C3%BD+h%E1%BB%8Dc" class="Z3988"></span></li></ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Liên_kết_ngoài"><span id="Li.C3.AAn_k.E1.BA.BFt_ngo.C3.A0i"></span>Liên kết ngoài</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc&veaction=edit&section=23" title="Sửa đổi phần “Liên kết ngoài”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc&action=edit&section=23" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Liên kết ngoài"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71936381">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:var(--background-color-interactive-subtle,#f8f9fa);display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1;min-width:0}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-right{clear:right;float:right;margin-left:1em}.mw-parser-output .side-box-left{margin-right:1em}}</style><div class="side-box side-box-right plainlinks sistersitebox"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r70981351">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Wikibooks-logo-en-noslogan.svg/40px-Wikibooks-logo-en-noslogan.svg.png" decoding="async" width="40" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Wikibooks-logo-en-noslogan.svg/60px-Wikibooks-logo-en-noslogan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Wikibooks-logo-en-noslogan.svg/80px-Wikibooks-logo-en-noslogan.svg.png 2x" data-file-width="400" data-file-height="400" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist"><a href="/wiki/Wikibooks" title="Wikibooks">Wikibooks</a> tiếng Anh có chủ đề về <i><b><a href="https://en.wikibooks.org/wiki/Physics" class="extiw" title="wikibooks:Physics">Physics</a></b></i></div></div> </div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r71936381"><div class="side-box side-box-right plainlinks sistersitebox"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70981351"> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Wikibooks-logo-en-noslogan.svg/40px-Wikibooks-logo-en-noslogan.svg.png" decoding="async" width="40" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Wikibooks-logo-en-noslogan.svg/60px-Wikibooks-logo-en-noslogan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Wikibooks-logo-en-noslogan.svg/80px-Wikibooks-logo-en-noslogan.svg.png 2x" data-file-width="400" data-file-height="400" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist"><a href="/wiki/Wikibooks" title="Wikibooks">Wikibooks</a> tiếng Anh có chủ đề về <i><b><a href="https://en.wikibooks.org/wiki/Physics_Study_Guide" class="extiw" title="wikibooks:Physics Study Guide">Physics Study Guide</a></b></i></div></div> </div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r71936381"><div class="side-box side-box-right plainlinks sistersitebox"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70981351"> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Wikibooks-logo-en-noslogan.svg/40px-Wikibooks-logo-en-noslogan.svg.png" decoding="async" width="40" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Wikibooks-logo-en-noslogan.svg/60px-Wikibooks-logo-en-noslogan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Wikibooks-logo-en-noslogan.svg/80px-Wikibooks-logo-en-noslogan.svg.png 2x" data-file-width="400" data-file-height="400" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist"><a href="/wiki/Wikibooks" title="Wikibooks">Wikibooks</a> tiếng Anh có chủ đề về <i><b><a href="https://en.wikibooks.org/wiki/FHSST_Physics" class="extiw" title="wikibooks:FHSST Physics">FHSST Physics</a></b></i></div></div> </div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r71936381"><div class="side-box side-box-right plainlinks sistersitebox"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70981351"> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/38px-Wikisource-logo.svg.png" decoding="async" width="38" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/57px-Wikisource-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/76px-Wikisource-logo.svg.png 2x" data-file-width="410" data-file-height="430" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist"><b><a href="/wiki/Wikisource" title="Wikisource">Wikisource</a></b> có văn bản gốc Anh ngữ liên quan với bài: <div style="margin-left: 10px;"><i><b><a href="https://vi.wikisource.org/wiki/en:Category:Physics" class="extiw" title="s:en:Category:Physics">Physics</a></b></i></div></div></div> </div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r71936381"><div class="side-box side-box-right plainlinks sistersitebox"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70981351"> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist">Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về <i><b><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Physics?uselang=vi">Vật lý học</a></b></i>.</div></div> </div> <p><b style="font-size: 0.95em; color:var(--color-subtle,#555);">(tiếng Anh)</b> </p> <dl><dt>Tổng quan</dt></dl> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.britannica.com/EBchecked/topic/458757">Vật lý học</a> tại <i><a href="/wiki/Encyclop%C3%A6dia_Britannica" title="Encyclopædia Britannica">Encyclopædia Britannica</a></i> <b style="font-size: 0.95em; color:var(--color-subtle,#555);">(tiếng Anh)</b></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.scholarpedia.org/article/Encyclopedia_of_physics">Encyclopedia of Physics</a> at Scholarpedia</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.physicscentral.com/">PhysicsCentral</a> – Web portal run by the <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.aps.org/">American Physical Society</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.physics.org/">Physics.org</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20040902123039/http://physics.org/">Lưu trữ</a> 2004-09-02 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> – Web portal run by the <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.iop.org/">Institute of Physics</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190521010833/http://www.iop.org/">Lưu trữ</a> 2019-05-21 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://musr.physics.ubc.ca/~jess/hr/skept/"><i>The Skeptic's Guide to Physics</i></a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160207124645/http://musr.physics.ubc.ca/~jess/hr/skept/">Lưu trữ</a> 2016-02-07 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://math.ucr.edu/home/baez/physics/">Usenet Physics FAQ</a> – A FAQ compiled by sci.physics and other physics newsgroups</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/physics/">Website of the Nobel Prize in physics</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://scienceworld.wolfram.com/physics/">World of Physics</a> An online encyclopedic dictionary of physics</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nature.com/nphys/index.html"><i>Nature</i>: Physics</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://physics.aps.org/">Physics</a> announced ngày 17 tháng 7 năm 2008 by the American Physical Society</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://dmoztools.net//Science/Physics/Publications/">Physics/Publications</a> trên <a href="/wiki/DMOZ" title="DMOZ">DMOZ</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://physicsworld.com/">Physicsworld.com</a> – News website from <a href="/wiki/IOP_Publishing" title="IOP Publishing">IOP Publishing</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://physlib.com/">Physics Central</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130624055123/http://physlib.com/">Lưu trữ</a> 2013-06-24 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> – includes articles on astronomy, particle physics, and mathematics.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.vega.org.uk/">The Vega Science Trust</a> – science videos, including physics</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.archive.org/details/JustinMorganPhysicsLightningTour/">Video: Physics "Lightning" Tour with Justin Morgan</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.learner.org/resources/series42.html">52-part video course: The Mechanical Universe...and Beyond</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130322020457/http://www.learner.org/resources/series42.html">Lưu trữ</a> 2013-03-22 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://hyperphysics.phy-astr.gsu.edu/Hbase/hframe.html">HyperPhysics website</a> – HyperPhysics, a physics and astronomy mind-map from Georgia State University</li></ul> <dl><dt>Các tổ chức</dt></dl> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.aip.org/">AIP.org</a> – Website of the American Institute of Physics</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.aps.org/">APS.org</a> – Website of the American Physical Society</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.iop.org/">IOP.org</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190521010833/http://www.iop.org/">Lưu trữ</a> 2019-05-21 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> – Website of the Institute of Physics</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20051017041604/http://planetphysics.org/">PlanetPhysics.org</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://royalsociety.org/">Royal Society</a> – Although not exclusively a physics institution, it has a strong history of physics</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.spsnational.org/">SPS National</a> – Website of the Society of Physics Students</li></ul> <dl><dt><b style="font-size: 0.95em; color:var(--color-subtle,#555);">(tiếng Việt)</b></dt></dl> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://bachkhoatoanthu.vass.gov.vn/noidung/tudien/Lists/GiaiNghia/View_Detail.aspx?ItemID=3726">Vật lí học</a> tại <a href="/wiki/T%E1%BB%AB_%C4%91i%E1%BB%83n_b%C3%A1ch_khoa_Vi%E1%BB%87t_Nam" title="Từ điển bách khoa Việt Nam">Từ điển bách khoa Việt Nam</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://iop.vast.ac.vn/">Viện Vật lí</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130512014630/http://www.iop.vast.ac.vn/">Lưu trữ</a> 2013-05-12 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> Việt Nam</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://vienvatly-hcm.ac.vn/vi/Default.aspx">Viện Vật lí thành phố Hồ Chí Minh</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130523103446/http://www.vienvatly-hcm.ac.vn/vi/Default.aspx">Lưu trữ</a> 2013-05-23 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li></ul> <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r70958518">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71573313">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#ccf}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#ddf}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e6e6ff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f7f7f7}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}body.skin--responsive .mw-parser-output .navbox-image img{max-width:none!important}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .navbox{display:none!important}}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Các_ngành_của_vật_lý_học" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-xem"><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:V%E1%BA%ADt_l%C3%BD" title="Bản mẫu:Vật lý"><abbr title="Xem bản mẫu này">x</abbr></a></li><li class="nv-thảo luận"><a href="/wiki/Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:V%E1%BA%ADt_l%C3%BD" title="Thảo luận Bản mẫu:Vật lý"><abbr title="Thảo luận bản mẫu này">t</abbr></a></li><li class="nv-sửa"><a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:V%E1%BA%ADt_l%C3%BD&action=edit"><abbr title="Sửa bản mẫu này">s</abbr></a></li></ul></div><div id="Các_ngành_của_vật_lý_học" style="font-size:114%;margin:0 4em">Các ngành của <a class="mw-selflink selflink">vật lý học</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:center">Phạm vi</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_%E1%BB%A9ng_d%E1%BB%A5ng" title="Vật lý ứng dụng">Vật lý ứng dụng</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_th%E1%BB%B1c_nghi%E1%BB%87m" title="Vật lý thực nghiệm">Vật lý thực nghiệm</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_l%C3%BD_thuy%E1%BA%BFt" title="Vật lý lý thuyết">Vật lý lý thuyết</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:center"><a href="/wiki/N%C4%83ng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng" title="Năng lượng">Năng lượng</a>,<br /><a href="/wiki/Chuy%E1%BB%83n_%C4%91%E1%BB%99ng" title="Chuyển động">Chuyển động</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_c%E1%BB%95_%C4%91i%E1%BB%83n" title="Cơ học cổ điển">Cơ học cổ điển</a> <ul><li><a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_Lagrange" title="Cơ học Lagrange">Cơ học Lagrange</a></li> <li><a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_Hamilton" title="Cơ học Hamilton">Cơ học Hamilton</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_m%C3%B4i_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng_li%C3%AAn_t%E1%BB%A5c" title="Cơ học môi trường liên tục">Cơ học môi trường liên tục</a></li> <li><a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_thi%C3%AAn_th%E1%BB%83" title="Cơ học thiên thể">Cơ học thiên thể</a></li> <li><a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_th%E1%BB%91ng_k%C3%AA" title="Cơ học thống kê">Cơ học thống kê</a></li> <li><a href="/wiki/Nhi%E1%BB%87t_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c_h%E1%BB%8Dc" title="Nhiệt động lực học">Nhiệt động lực học</a></li> <li><a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_ch%E1%BA%A5t_l%C6%B0u" title="Cơ học chất lưu">Cơ học chất lưu</a></li> <li><a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Cơ học lượng tử">Cơ học lượng tử</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:center"><a href="/wiki/S%C3%B3ng" title="Sóng">Sóng</a> và <a href="/wiki/Tr%C6%B0%E1%BB%9Dng_(v%E1%BA%ADt_l%C3%BD)" title="Trường (vật lý)">Trường</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/T%C6%B0%C6%A1ng_t%C3%A1c_h%E1%BA%A5p_d%E1%BA%ABn" title="Tương tác hấp dẫn">Trường hấp dẫn</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AB_h%E1%BB%8Dc" title="Điện từ học">Trường điện từ</a></li> <li><a href="/wiki/L%C3%BD_thuy%E1%BA%BFt_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Lý thuyết trường lượng tử">Lý thuyết trường lượng tử</a></li> <li><a href="/wiki/Thuy%E1%BA%BFt_t%C6%B0%C6%A1ng_%C4%91%E1%BB%91i" title="Thuyết tương đối">Thuyết tương đối</a> <ul><li><a href="/wiki/Thuy%E1%BA%BFt_t%C6%B0%C6%A1ng_%C4%91%E1%BB%91i_h%E1%BA%B9p" title="Thuyết tương đối hẹp">Thuyết tương đối hẹp</a></li> <li><a href="/wiki/Thuy%E1%BA%BFt_t%C6%B0%C6%A1ng_%C4%91%E1%BB%91i_r%E1%BB%99ng" title="Thuyết tương đối rộng">Thuyết tương đối rộng</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:center"><div style="padding:0.1em 0;line-height:1.2em;">Khoa học <br />vật lý và <br /><a href="/wiki/To%C3%A1n_h%E1%BB%8Dc" title="Toán học">Toán học</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_m%C3%A1y_gia_t%E1%BB%91c" title="Vật lý máy gia tốc">Vật lý máy gia tốc</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%82m_h%E1%BB%8Dc" title="Âm học">Âm học</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_thi%C3%AAn_v%C4%83n" title="Vật lý thiên văn">Vật lý thiên văn</a> <ul><li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_M%E1%BA%B7t_Tr%E1%BB%9Di" title="Vật lý Mặt Trời">Vật lý Mặt Trời</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_thi%C3%AAn_v%C4%83n_h%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n" title="Vật lý thiên văn hạt nhân">Vật lý thiên văn hạt nhân</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_kh%C3%B4ng_gian" title="Vật lý không gian">Vật lý không gian</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_sao" class="mw-redirect" title="Vật lý sao">Vật lý sao</a></li></ul></li> <li>Vật lý <a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" title="Nguyên tử">nguyên tử</a>, <a href="/wiki/Ph%C3%A2n_t%E1%BB%AD" title="Phân tử">phân tử</a>, và <a href="/wiki/Quang_h%E1%BB%8Dc" title="Quang học">quang học</a></li> <li><a href="/wiki/H%C3%B3a_l%C3%BD" title="Hóa lý">Hóa lý</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_t%C3%ADnh_to%C3%A1n" title="Vật lý tính toán">Vật lý tính toán</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_v%E1%BA%ADt_ch%E1%BA%A5t_ng%C6%B0ng_t%E1%BB%A5" title="Vật lý vật chất ngưng tụ">Vật lý vật chất ngưng tụ</a> <ul><li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_ch%E1%BA%A5t_r%E1%BA%AFn" title="Vật lý chất rắn">Vật lý chất rắn</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_k%E1%BB%B9_thu%E1%BA%ADt_s%E1%BB%91" title="Vật lý kỹ thuật số">Vật lý kỹ thuật số</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_k%E1%BB%B9_thu%E1%BA%ADt" title="Vật lý kỹ thuật">Vật lý kỹ thuật</a></li> <li><a href="/wiki/Khoa_h%E1%BB%8Dc_v%E1%BA%ADt_li%E1%BB%87u" title="Khoa học vật liệu">Vật lý vật liệu</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_to%C3%A1n" class="mw-redirect" title="Vật lý toán">Vật lý toán</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n" title="Vật lý hạt nhân">Vật lý hạt nhân</a></li> <li><a href="/wiki/Quang_h%E1%BB%8Dc" title="Quang học">Quang học</a> <ul><li><a href="/wiki/Quang_h%E1%BB%8Dc_phi_tuy%E1%BA%BFn" title="Quang học phi tuyến">Quang học phi tuyến</a></li> <li><a href="/wiki/Quang_h%E1%BB%8Dc_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Quang học lượng tử">Quang học lượng tử</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BA%A1t" title="Vật lý hạt">Vật lý hạt</a> <ul><li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BA%A1t_thi%C3%AAn_v%C4%83n" title="Vật lý hạt thiên văn">Vật lý hạt thiên văn</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Phenomenology_(particle_physics)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phenomenology (particle physics) (trang không tồn tại)">Phenomenology</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Plasma" title="Plasma">Plasma</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_polymer" title="Vật lý polymer">Vật lý polymer</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_th%E1%BB%91ng_k%C3%AA" title="Vật lý thống kê">Vật lý thống kê</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:center"><div style="padding:0.1em 0;line-height:1.2em;">Vật lý /<br /> <a href="/wiki/Sinh_h%E1%BB%8Dc" title="Sinh học">Sinh học</a> / <br /><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Ba_ch%E1%BA%A5t_h%E1%BB%8Dc" title="Địa chất học">Địa chất học</a> / <br /><a href="/wiki/Kinh_t%E1%BA%BF_h%E1%BB%8Dc" title="Kinh tế học">Kinh tế học</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/L%C3%BD_sinh_h%E1%BB%8Dc" title="Lý sinh học">Lý sinh học</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_sinh_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cơ học sinh học (trang không tồn tại)">Cơ học sinh học</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_y_khoa" title="Vật lý y khoa">Vật lý y khoa</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_th%E1%BA%A7n_kinh" title="Vật lý thần kinh">Vật lý thần kinh</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_n%C3%B4ng_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vật lý nông học (trang không tồn tại)">Vật lý nông học</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_%C4%91%E1%BA%A5t&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vật lý đất (trang không tồn tại)">Vật lý đất</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_kh%C3%AD_quy%E1%BB%83n" title="Vật lý khí quyển">Vật lý khí quyển</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_%C4%91%C3%A1m_m%C3%A2y" title="Vật lý đám mây">Vật lý đám mây</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_kinh_t%E1%BA%BF" title="Vật lý kinh tế">Vật lý kinh tế</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_x%C3%A3_h%E1%BB%99i" title="Vật lý xã hội">Vật lý xã hội</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Ba_v%E1%BA%ADt_l%C3%BD" title="Địa vật lý">Địa vật lý</a></li> <li><a href="/wiki/T%C3%A2m_v%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc" title="Tâm vật lý học">Tâm vật lý học</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70958518"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r71573313"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Các_lực_cơ_bản_trong_vật_lý" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-xem"><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:L%E1%BB%B1c_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n" title="Bản mẫu:Lực cơ bản"><abbr title="Xem bản mẫu này">x</abbr></a></li><li class="nv-thảo luận"><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:L%E1%BB%B1c_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thảo luận Bản mẫu:Lực cơ bản (trang không tồn tại)"><abbr title="Thảo luận bản mẫu này">t</abbr></a></li><li class="nv-sửa"><a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:L%E1%BB%B1c_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n&action=edit"><abbr title="Sửa bản mẫu này">s</abbr></a></li></ul></div><div id="Các_lực_cơ_bản_trong_vật_lý" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/T%C6%B0%C6%A1ng_t%C3%A1c_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n" title="Tương tác cơ bản">Các lực cơ bản</a> trong <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD" class="mw-redirect" title="Vật lý">vật lý</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/L%E1%BB%B1c" title="Lực">Lực</a> vật lý</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/T%C6%B0%C6%A1ng_t%C3%A1c_m%E1%BA%A1nh" title="Tương tác mạnh">Tương tác mạnh</a> <ul><li><ul><li><a href="/wiki/Gluon" title="Gluon">Gluon</a></li></ul></li> <li>Cơ bản</li> <li><a href="/wiki/L%E1%BB%B1c_h%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n" title="Lực hạt nhân">Tàn dư</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/T%C6%B0%C6%A1ng_t%C3%A1c_%C4%91i%E1%BB%87n_y%E1%BA%BFu" title="Tương tác điện yếu">Tương tác điện yếu</a> <ul><li><a href="/wiki/T%C6%B0%C6%A1ng_t%C3%A1c_y%E1%BA%BFu" title="Tương tác yếu">Tương tác yếu</a> <ul><li><a href="/wiki/Boson_W_v%C3%A0_Z" title="Boson W và Z">Boson W và Z</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/T%C6%B0%C6%A1ng_t%C3%A1c_%C4%91i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AB" title="Tương tác điện từ">Tương tác điện từ</a> <ul><li><a href="/wiki/Photon" title="Photon">Photon</a></li></ul></li></ul></li> <li><a href="/wiki/T%C6%B0%C6%A1ng_t%C3%A1c_h%E1%BA%A5p_d%E1%BA%ABn" title="Tương tác hấp dẫn">Tương tác hấp dẫn</a> <ul><li><ul><li><a href="/wiki/Graviton" title="Graviton">Graviton</a></li></ul></li></ul></li></ul> </div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="3" style="width:1px;padding:0 0 0 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Particle_overview.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Particle_overview.svg/250px-Particle_overview.svg.png" decoding="async" width="250" height="145" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Particle_overview.svg/375px-Particle_overview.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Particle_overview.svg/500px-Particle_overview.svg.png 2x" data-file-width="1280" data-file-height="743" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/B%E1%BB%A9c_x%E1%BA%A1" title="Bức xạ">Bức xạ</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/B%E1%BB%A9c_x%E1%BA%A1_%C4%91i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AB" title="Bức xạ điện từ">Bức xạ điện từ</a></li> <li><a href="/wiki/S%C3%B3ng_h%E1%BA%A5p_d%E1%BA%ABn" title="Sóng hấp dẫn">Bức xạ hấp dẫn</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Tương tác <br />phỏng đoán</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/L%E1%BB%B1c_th%E1%BB%A9_n%C4%83m" title="Lực thứ năm">Lực thứ năm</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%91_th%E1%BB%A9_n%C4%83m_(v%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nguyên tố thứ năm (vật lý học) (trang không tồn tại)">Nguyên tố thứ năm</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="3"><div> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_thu%E1%BA%ADt_ng%E1%BB%AF_v%E1%BA%ADt_l%C3%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danh sách thuật ngữ vật lý (trang không tồn tại)">Danh sách thuật ngữ vật lý</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BA%A1t" title="Vật lý hạt">Vật lý hạt</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tri%E1%BA%BFt_h%E1%BB%8Dc_v%E1%BA%ADt_l%C3%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Triết học vật lý (trang không tồn tại)">Triết học vật lý</a></li> <li><a href="/wiki/V%C5%A9_tr%E1%BB%A5" title="Vũ trụ">Vũ trụ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Weakless_Universe&action=edit&redlink=1" class="new" title="Weakless Universe (trang không tồn tại)">Weakless Universe</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70958518"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r71573313"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Khoa_học_tự_nhiên" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-xem"><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Khoa_h%E1%BB%8Dc_t%E1%BB%B1_nhi%C3%AAn" title="Bản mẫu:Khoa học tự nhiên"><abbr title="Xem bản mẫu này">x</abbr></a></li><li class="nv-thảo luận"><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Khoa_h%E1%BB%8Dc_t%E1%BB%B1_nhi%C3%AAn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thảo luận Bản mẫu:Khoa học tự nhiên (trang không tồn tại)"><abbr title="Thảo luận bản mẫu này">t</abbr></a></li><li class="nv-sửa"><a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Khoa_h%E1%BB%8Dc_t%E1%BB%B1_nhi%C3%AAn&action=edit"><abbr title="Sửa bản mẫu này">s</abbr></a></li></ul></div><div id="Khoa_học_tự_nhiên" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/Khoa_h%E1%BB%8Dc_t%E1%BB%B1_nhi%C3%AAn" title="Khoa học tự nhiên">Khoa học tự nhiên</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/To%C3%A1n_h%E1%BB%8Dc" title="Toán học">Toán học</a> • <a class="mw-selflink selflink">Vật lý học</a> • <a href="/wiki/H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Hóa học">Hóa học</a> • <a href="/wiki/Sinh_h%E1%BB%8Dc" title="Sinh học">Sinh học</a> • <a href="/wiki/Khoa_h%E1%BB%8Dc_Tr%C3%A1i_%C4%90%E1%BA%A5t" title="Khoa học Trái Đất">Khoa học Trái Đất</a> • <a href="/wiki/Thi%C3%AAn_v%C4%83n_h%E1%BB%8Dc" title="Thiên văn học">Thiên văn học</a></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70958518"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r71573313"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Khoa_học_môi_trường" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-xem"><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Khoa_h%E1%BB%8Dc_m%C3%B4i_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng" title="Bản mẫu:Khoa học môi trường"><abbr title="Xem bản mẫu này">x</abbr></a></li><li class="nv-thảo luận"><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Khoa_h%E1%BB%8Dc_m%C3%B4i_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thảo luận Bản mẫu:Khoa học môi trường (trang không tồn tại)"><abbr title="Thảo luận bản mẫu này">t</abbr></a></li><li class="nv-sửa"><a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Khoa_h%E1%BB%8Dc_m%C3%B4i_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng&action=edit"><abbr title="Sửa bản mẫu này">s</abbr></a></li></ul></div><div id="Khoa_học_môi_trường" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/Khoa_h%E1%BB%8Dc_m%C3%B4i_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng" title="Khoa học môi trường">Khoa học môi trường</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Lĩnh vực chính</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Khoa_h%E1%BB%8Dc_kh%C3%AD_quy%E1%BB%83n" title="Khoa học khí quyển">Khoa học khí quyển</a></li> <li><a href="/wiki/Sinh_th%C3%A1i_h%E1%BB%8Dc" title="Sinh thái học">Sinh thái học</a></li> <li><a href="/wiki/Khoa_h%E1%BB%8Dc_Tr%C3%A1i_%C4%90%E1%BA%A5t" title="Khoa học Trái Đất">Khoa học Trái Đất</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Khoa_h%E1%BB%8Dc_m%C3%B4i_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng_%C4%91%E1%BA%A5t&action=edit&redlink=1" class="new" title="Khoa học môi trường đất (trang không tồn tại)">Khoa học môi trường đất</a></li> <li><a href="/wiki/Th%E1%BB%A7y_v%C4%83n_h%E1%BB%8Dc" title="Thủy văn học">Thủy văn học</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Lĩnh vực <br />liên quan</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Sinh_h%E1%BB%8Dc" title="Sinh học">Sinh học</a></li> <li><a href="/wiki/H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Hóa học">Hóa học</a></li> <li><a href="/wiki/Thi%E1%BA%BFt_k%E1%BA%BF_m%C3%B4i_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng" title="Thiết kế môi trường">Thiết kế môi trường</a></li> <li><a href="/wiki/Kinh_t%E1%BA%BF_h%E1%BB%8Dc_m%C3%B4i_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng" title="Kinh tế học môi trường">Kinh tế học môi trường</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A1o_%C4%91%E1%BB%A9c_m%C3%B4i_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đạo đức môi trường (trang không tồn tại)">Đạo đức môi trường</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_m%C3%B4i_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lịch sử môi trường (trang không tồn tại)">Lịch sử môi trường</a></li> <li><a href="/wiki/Lu%E1%BA%ADt_m%C3%B4i_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng" title="Luật môi trường">Luật môi trường</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ch%C3%ADnh_tr%E1%BB%8B_m%C3%B4i_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chính trị môi trường (trang không tồn tại)">Chính trị môi trường</a></li> <li><a href="/wiki/X%C3%A3_h%E1%BB%99i_h%E1%BB%8Dc_m%C3%B4i_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng" title="Xã hội học môi trường">Xã hội học môi trường</a></li> <li><a href="/wiki/Nghi%C3%AAn_c%E1%BB%A9u_m%C3%B4i_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng" title="Nghiên cứu môi trường">Nghiên cứu môi trường</a></li> <li><a href="/wiki/T%C3%A1c_%C4%91%E1%BB%99ng_c%E1%BB%A7a_con_ng%C6%B0%E1%BB%9Di_%C4%91%E1%BA%BFn_m%C3%B4i_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng" title="Tác động của con người đến môi trường">Tác động của con người đến môi trường</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Vật lý học</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%94_nhi%E1%BB%85m_m%C3%B4i_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng" title="Ô nhiễm môi trường">Ô nhiễm môi trường</a></li> <li><a href="/wiki/B%E1%BB%81n_v%E1%BB%AFng" title="Bền vững">Bền vững</a></li> <li><a href="/wiki/Qu%E1%BA%A3n_l%C3%BD_ch%E1%BA%A5t_th%E1%BA%A3i" title="Quản lý chất thải">Quản lý chất thải</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/C%C3%B4ng_ngh%E1%BB%87_m%C3%B4i_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng" title="Công nghệ môi trường">Công nghệ <br />môi trường</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/T%C3%A1i_ch%E1%BA%BF" title="Tái chế">Tái chế</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%E1%BB%A5c_h%E1%BB%93i_m%C3%B4i_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng" title="Phục hồi môi trường">Phục hồi môi trường</a></li> <li><a href="/wiki/X%E1%BB%AD_l%C3%BD_n%C6%B0%E1%BB%9Bc_th%E1%BA%A3i" title="Xử lý nước thải">Xử lý nước thải</a></li> <li><a href="/wiki/L%E1%BB%8Dc_s%E1%BA%A1ch_n%C6%B0%E1%BB%9Bc" title="Lọc sạch nước">Lọc sạch nước</a></li> <li><a href="/wiki/Qu%E1%BA%A3n_l%C3%BD_ch%E1%BA%A5t_th%E1%BA%A3i" title="Quản lý chất thải">Quản lý chất thải</a></li> <li><a href="/wiki/B%E1%BA%A3o_t%E1%BB%93n_n%C4%83ng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng" title="Bảo tồn năng lượng">Bảo tồn năng lượng</a></li> <li><a href="/wiki/N%C4%83ng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%C3%A1i_t%E1%BA%A1o" title="Năng lượng tái tạo">Năng lượng tái tạo</a></li> <li><a href="/wiki/Sinh_h%E1%BB%8Dc_b%E1%BA%A3o_t%E1%BB%93n" title="Sinh học bảo tồn">Sinh học bảo tồn</a></li> <li><a href="/wiki/B%E1%BA%A3o_t%E1%BB%93n_thi%C3%AAn_nhi%C3%AAn" title="Bảo tồn thiên nhiên">Bảo tồn thiên nhiên</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70958518"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r71573313"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Tensor" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-xem"><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Tensor" title="Bản mẫu:Tensor"><abbr title="Xem bản mẫu này">x</abbr></a></li><li class="nv-thảo luận"><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Tensor&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thảo luận Bản mẫu:Tensor (trang không tồn tại)"><abbr title="Thảo luận bản mẫu này">t</abbr></a></li><li class="nv-sửa"><a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Tensor&action=edit"><abbr title="Sửa bản mẫu này">s</abbr></a></li></ul></div><div id="Tensor" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/Tenx%C6%A1" title="Tenxơ">Tensor</a></div></th></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div><i><a href="/w/index.php?title=Glossary_of_tensor_theory&action=edit&redlink=1" class="new" title="Glossary of tensor theory (trang không tồn tại)">Glossary of tensor theory</a></i></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Scope</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;font-weight:normal;"><a href="/wiki/To%C3%A1n_h%E1%BB%8Dc" title="Toán học">Toán học</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/H%E1%BB%87_t%E1%BB%8Da_%C4%91%E1%BB%99" title="Hệ tọa độ">Hệ tọa độ</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_s%E1%BB%91_%C4%91a_tuy%E1%BA%BFn_t%C3%ADnh" title="Đại số đa tuyến tính">Đại số đa tuyến tính</a></li> <li><a href="/wiki/H%C3%ACnh_h%E1%BB%8Dc_Euclid" title="Hình học Euclid">Hình học Euclid</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A1i_s%E1%BB%91_tensor&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đại số tensor (trang không tồn tại)">Đại số tensor</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Dyadic&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dyadic (trang không tồn tại)">dyadic</a></li> <li><a href="/wiki/H%C3%ACnh_h%E1%BB%8Dc_vi_ph%C3%A2n" title="Hình học vi phân">Hình học vi phân</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gi%E1%BA%A3i_t%C3%ADch_b%C3%AAn_ngo%C3%A0i&action=edit&redlink=1" class="new" title="Giải tích bên ngoài (trang không tồn tại)">Giải tích bên ngoài</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Vi_t%C3%ADch_ph%C3%A2n_tensor&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vi tích phân tensor (trang không tồn tại)">Vi tích phân tensor</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;font-weight:normal;"><div class="hlist"><ul><li><a class="mw-selflink selflink">Vật lý học</a></li><li><a href="/wiki/K%E1%BB%B9_thu%E1%BA%ADt" title="Kỹ thuật">Kỹ thuật</a></li></ul></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_m%C3%B4i_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng_li%C3%AAn_t%E1%BB%A5c" title="Cơ học môi trường liên tục">Cơ học môi trường liên tục</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AB_h%E1%BB%8Dc" title="Điện từ học">Điện từ học</a></li> <li><a href="/wiki/Hi%E1%BB%87n_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_v%E1%BA%ADn_chuy%E1%BB%83n" title="Hiện tượng vận chuyển">Hiện tượng vận chuyển</a></li> <li><a href="/wiki/Thuy%E1%BA%BFt_t%C6%B0%C6%A1ng_%C4%91%E1%BB%91i_r%E1%BB%99ng" title="Thuyết tương đối rộng">Thuyết tương đối rộng</a></li> <li><a href="/wiki/Th%E1%BB%8B_gi%C3%A1c_m%C3%A1y_t%C3%ADnh" title="Thị giác máy tính">Thị giác máy tính</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Ký hiệu</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=K%C3%BD_hi%E1%BB%87u_ch%E1%BB%89_s%E1%BB%91&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ký hiệu chỉ số (trang không tồn tại)">Ký hiệu chỉ số</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=K%C3%BD_hi%E1%BB%87u_%C4%91a_ch%E1%BB%89_s%E1%BB%91&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ký hiệu đa chỉ số (trang không tồn tại)">Ký hiệu đa chỉ số</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=K%C3%BD_hi%E1%BB%87u_Einstein&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ký hiệu Einstein (trang không tồn tại)">Ký hiệu Einstein</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Vi_t%C3%ADch_ph%C3%A2n_Ricci&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vi tích phân Ricci (trang không tồn tại)">Vi tích phân Ricci</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=K%C3%BD_hi%E1%BB%87u_%C4%91%E1%BB%93_h%E1%BB%8Da_Penrose&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ký hiệu đồ họa Penrose (trang không tồn tại)">Ký hiệu đồ họa Penrose</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=K%C3%BD_hi%E1%BB%87u_Voigt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ký hiệu Voigt (trang không tồn tại)">Ký hiệu Voigt</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=K%C3%BD_hi%E1%BB%87u_ch%E1%BB%89_s%E1%BB%91_tr%E1%BB%ABu_t%C6%B0%E1%BB%A3ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ký hiệu chỉ số trừu tượng (trang không tồn tại)">Ký hiệu chỉ số trừu tượng</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tetrad_(k%C3%BD_hi%E1%BB%87u_ch%E1%BB%89_s%E1%BB%91)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tetrad (ký hiệu chỉ số) (trang không tồn tại)">Tetrad (ký hiệu chỉ số)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=K%C3%BD_hi%E1%BB%87u_Van_der_Waerden&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ký hiệu Van der Waerden (trang không tồn tại)">Ký hiệu Van der Waerden</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Tensor<br />Các định nghĩa</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Tensor_(intrinsic_definition)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tensor (intrinsic definition) (trang không tồn tại)">tensor (intrinsic definition)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tensor_field&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tensor field (trang không tồn tại)">tensor field</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tensor_density&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tensor density (trang không tồn tại)">tensor density</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tensors_in_curvilinear_coordinates&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tensors in curvilinear coordinates (trang không tồn tại)">tensors in curvilinear coordinates</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mixed_tensor&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mixed tensor (trang không tồn tại)">mixed tensor</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Antisymmetric_tensor&action=edit&redlink=1" class="new" title="Antisymmetric tensor (trang không tồn tại)">antisymmetric tensor</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Symmetric_tensor&action=edit&redlink=1" class="new" title="Symmetric tensor (trang không tồn tại)">symmetric tensor</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tensor_operator&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tensor operator (trang không tồn tại)">tensor operator</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tensor_bundle&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tensor bundle (trang không tồn tại)">tensor bundle</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Các <a href="/wiki/Ph%C3%A9p_to%C3%A1n" title="Phép toán">Phép toán</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Tensor_product&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tensor product (trang không tồn tại)">tensor product</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Exterior_product&action=edit&redlink=1" class="new" title="Exterior product (trang không tồn tại)">exterior product</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tensor_contraction&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tensor contraction (trang không tồn tại)">tensor contraction</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Transpose&action=edit&redlink=1" class="new" title="Transpose (trang không tồn tại)">transpose (2nd-order tensors)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Raising_and_lowering_indices&action=edit&redlink=1" class="new" title="Raising and lowering indices (trang không tồn tại)">raising and lowering indices</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hodge_star_operator&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hodge star operator (trang không tồn tại)">Hodge star operator</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Covariant_derivative&action=edit&redlink=1" class="new" title="Covariant derivative (trang không tồn tại)">covariant derivative</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Exterior_derivative&action=edit&redlink=1" class="new" title="Exterior derivative (trang không tồn tại)">exterior derivative</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Exterior_covariant_derivative&action=edit&redlink=1" class="new" title="Exterior covariant derivative (trang không tồn tại)">exterior covariant derivative</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Lie_derivative&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lie derivative (trang không tồn tại)">Lie derivative</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Related<br />abstractions</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Chi%E1%BB%81u" title="Chiều">Chiều</a></li> <li><a href="/wiki/C%C6%A1_s%E1%BB%9F_(%C4%91%E1%BA%A1i_s%E1%BB%91_tuy%E1%BA%BFn_t%C3%ADnh)" title="Cơ sở (đại số tuyến tính)">Cơ sở</a></li> <li><a href="/wiki/Vect%C6%A1_(to%C3%A1n_h%E1%BB%8Dc_v%C3%A0_v%E1%BA%ADt_l%C3%BD)" title="Vectơ (toán học và vật lý)">Vectơ</a>, <a href="/wiki/Kh%C3%B4ng_gian_vect%C6%A1" title="Không gian vectơ">không gian vectơ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Multivector&action=edit&redlink=1" class="new" title="Multivector (trang không tồn tại)">multivector</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Covariance_and_contravariance_of_vectors&action=edit&redlink=1" class="new" title="Covariance and contravariance of vectors (trang không tồn tại)">covariance and contravariance of vectors</a></li> <li><a href="/wiki/Bi%E1%BA%BFn_%C4%91%E1%BB%95i_tuy%E1%BA%BFn_t%C3%ADnh" title="Biến đổi tuyến tính">Biến đổi tuyến tính</a></li> <li><a href="/wiki/Ma_tr%E1%BA%ADn_(to%C3%A1n_h%E1%BB%8Dc)" title="Ma trận (toán học)">Ma trận</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Spinor&action=edit&redlink=1" class="new" title="Spinor (trang không tồn tại)">spinor</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Cartan_formalism_(physics)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cartan formalism (physics) (trang không tồn tại)">Cartan formalism (physics)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=D%E1%BA%A1ng_vi_ph%C3%A2n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dạng vi phân (trang không tồn tại)">Dạng vi phân</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Connection_form&action=edit&redlink=1" class="new" title="Connection form (trang không tồn tại)">connection form</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%C6%B0%E1%BB%9Dng_tr%E1%BA%AFc_%C4%91%E1%BB%8Ba" title="Đường trắc địa">Đường trắc địa</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90a_t%E1%BA%A1p" title="Đa tạp">Đa tạp</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%C3%A2n_th%E1%BB%9B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phân thớ (trang không tồn tại)">Phân thớ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Levi-Civita_connection&action=edit&redlink=1" class="new" title="Levi-Civita connection (trang không tồn tại)">Levi-Civita connection</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Affine_connection&action=edit&redlink=1" class="new" title="Affine connection (trang không tồn tại)">affine connection</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Notable tensors</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;font-weight:normal;">Toán học</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Kronecker_delta" title="Kronecker delta">Kronecker delta</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Levi-Civita_symbol&action=edit&redlink=1" class="new" title="Levi-Civita symbol (trang không tồn tại)">Levi-Civita symbol</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Metric_tensor&action=edit&redlink=1" class="new" title="Metric tensor (trang không tồn tại)">metric tensor</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nonmetricity_tensor&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nonmetricity tensor (trang không tồn tại)">nonmetricity tensor</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Christoffel_symbols&action=edit&redlink=1" class="new" title="Christoffel symbols (trang không tồn tại)">Christoffel symbols</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ricci_curvature&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ricci curvature (trang không tồn tại)">Ricci curvature</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Riemann_curvature_tensor&action=edit&redlink=1" class="new" title="Riemann curvature tensor (trang không tồn tại)">Riemann curvature tensor</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Weyl_tensor&action=edit&redlink=1" class="new" title="Weyl tensor (trang không tồn tại)">Weyl tensor</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Torsion_tensor&action=edit&redlink=1" class="new" title="Torsion tensor (trang không tồn tại)">torsion tensor</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;font-weight:normal;">Vật lý học</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Moment_of_inertia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Moment of inertia (trang không tồn tại)">moment of inertia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Angular_momentum&action=edit&redlink=1" class="new" title="Angular momentum (trang không tồn tại)">angular momentum tensor</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Spin_tensor&action=edit&redlink=1" class="new" title="Spin tensor (trang không tồn tại)">spin tensor</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Cauchy_stress_tensor&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cauchy stress tensor (trang không tồn tại)">Cauchy stress tensor</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Stress%E2%80%93energy_tensor&action=edit&redlink=1" class="new" title="Stress–energy tensor (trang không tồn tại)">stress–energy tensor</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Electromagnetic_tensor&action=edit&redlink=1" class="new" title="Electromagnetic tensor (trang không tồn tại)">EM tensor</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gluon_field_strength_tensor&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gluon field strength tensor (trang không tồn tại)">gluon field strength tensor</a></li> <li><a href="/wiki/Einstein_tensor" class="mw-redirect" title="Einstein tensor">Einstein tensor</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Metric_tensor_(general_relativity)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Metric tensor (general relativity) (trang không tồn tại)">metric tensor (GR)</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Nh%C3%A0_to%C3%A1n_h%E1%BB%8Dc" title="Nhà toán học">Nhà toán học</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Leonhard_Euler" title="Leonhard Euler">Leonhard Euler</a></li> <li><a href="/wiki/Carl_Friedrich_Gauss" class="mw-redirect" title="Carl Friedrich Gauss">Carl Friedrich Gauss</a></li> <li><a href="/wiki/Augustin-Louis_Cauchy" title="Augustin-Louis Cauchy">Augustin-Louis Cauchy</a></li> <li><a href="/wiki/Hermann_Grassmann" title="Hermann Grassmann">Hermann Grassmann</a></li> <li><a href="/wiki/Gregorio_Ricci-Curbastro" title="Gregorio Ricci-Curbastro">Gregorio Ricci-Curbastro</a></li> <li><a href="/wiki/Tullio_Levi-Civita" title="Tullio Levi-Civita">Tullio Levi-Civita</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Jan_Arnoldus_Schouten&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jan Arnoldus Schouten (trang không tồn tại)">Jan Arnoldus Schouten</a></li> <li><a href="/wiki/Bernhard_Riemann" title="Bernhard Riemann">Bernhard Riemann</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Elwin_Bruno_Christoffel&action=edit&redlink=1" class="new" title="Elwin Bruno Christoffel (trang không tồn tại)">Elwin Bruno Christoffel</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Woldemar_Voigt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Woldemar Voigt (trang không tồn tại)">Woldemar Voigt</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%89lie_Cartan" title="Élie Cartan">Élie Cartan</a></li> <li><a href="/wiki/Hermann_Weyl" title="Hermann Weyl">Hermann Weyl</a></li> <li><a href="/wiki/Albert_Einstein" title="Albert Einstein">Albert Einstein</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71915089">.mw-parser-output .portal-bar{font-size:88%;font-weight:bold;display:flex;justify-content:center;align-items:baseline}.mw-parser-output .portal-bar-bordered{padding:0 2em;background-color:#fdfdfd;border:1px solid #a2a9b1;clear:both;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .portal-bar-related{font-size:100%;justify-content:flex-start}.mw-parser-output .portal-bar-unbordered{padding:0 1.7em;margin-left:0}.mw-parser-output .portal-bar-header{margin:0 1em 0 0.5em;flex:0 0 auto;min-height:24px}.mw-parser-output .portal-bar-content{display:flex;flex-flow:row wrap;flex:0 1 auto;padding:0.15em 0;column-gap:1em;align-items:baseline;margin:0;list-style:none}.mw-parser-output .portal-bar-content-related{margin:0;list-style:none}.mw-parser-output .portal-bar-item{display:inline-block;margin:0.15em 0.2em;min-height:24px;line-height:24px}@media screen and (max-width:768px){.mw-parser-output .portal-bar{font-size:88%;font-weight:bold;display:flex;flex-flow:column wrap;align-items:baseline}.mw-parser-output .portal-bar-header{text-align:center;flex:0;padding-left:0.5em;margin:0 auto}.mw-parser-output .portal-bar-related{font-size:100%;align-items:flex-start}.mw-parser-output .portal-bar-content{display:flex;flex-flow:row wrap;align-items:center;flex:0;column-gap:1em;border-top:1px solid #a2a9b1;margin:0 auto;list-style:none}.mw-parser-output .portal-bar-content-related{border-top:none;margin:0;list-style:none}}.mw-parser-output .navbox+link+.portal-bar,.mw-parser-output .navbox+style+.portal-bar,.mw-parser-output .navbox+link+.portal-bar-bordered,.mw-parser-output .navbox+style+.portal-bar-bordered,.mw-parser-output .sister-bar+link+.portal-bar,.mw-parser-output .sister-bar+style+.portal-bar,.mw-parser-output .portal-bar+.navbox-styles+.navbox,.mw-parser-output .portal-bar+.navbox-styles+.sister-bar{margin-top:-1px}</style><div class="portal-bar noprint metadata noviewer portal-bar-bordered" role="navigation" aria-label="Cổng thông tin"><span class="portal-bar-header"><a href="/wiki/Wikipedia:Danh_s%C3%A1ch_c%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin" title="Wikipedia:Danh sách cổng thông tin">Cổng thông tin</a>:</span><ul class="portal-bar-content"><li class="portal-bar-item"><span class="nowrap"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Stylised_atom_with_three_Bohr_model_orbits_and_stylised_nucleus.svg" class="mw-file-description"><img alt="icon" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Stylised_atom_with_three_Bohr_model_orbits_and_stylised_nucleus.svg/17px-Stylised_atom_with_three_Bohr_model_orbits_and_stylised_nucleus.svg.png" decoding="async" width="17" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Stylised_atom_with_three_Bohr_model_orbits_and_stylised_nucleus.svg/26px-Stylised_atom_with_three_Bohr_model_orbits_and_stylised_nucleus.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Stylised_atom_with_three_Bohr_model_orbits_and_stylised_nucleus.svg/34px-Stylised_atom_with_three_Bohr_model_orbits_and_stylised_nucleus.svg.png 2x" data-file-width="530" data-file-height="600" /></a></span> </span><a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:V%E1%BA%ADt_l%C3%BD" title="Cổng thông tin:Vật lý">Vật lý</a></li><li class="portal-bar-item"><span class="nowrap"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Nuvola_apps_kalzium.svg" class="mw-file-description"><img alt="icon" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Nuvola_apps_kalzium.svg/19px-Nuvola_apps_kalzium.svg.png" decoding="async" width="19" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Nuvola_apps_kalzium.svg/29px-Nuvola_apps_kalzium.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Nuvola_apps_kalzium.svg/38px-Nuvola_apps_kalzium.svg.png 2x" data-file-width="128" data-file-height="128" /></a></span> </span><a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:Khoa_h%E1%BB%8Dc" title="Cổng thông tin:Khoa học">Khoa học</a></li><li class="portal-bar-item"><span class="nowrap"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Crab_Nebula.jpg/19px-Crab_Nebula.jpg" decoding="async" width="19" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Crab_Nebula.jpg/29px-Crab_Nebula.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Crab_Nebula.jpg/38px-Crab_Nebula.jpg 2x" data-file-width="3864" data-file-height="3864" /></span></span> </span><a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:Thi%C3%AAn_v%C4%83n_h%E1%BB%8Dc" title="Cổng thông tin:Thiên văn học">Thiên văn học</a></li><li class="portal-bar-item"><span class="nowrap"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Nuvola_apps_edu_mathematics_blue-p.svg" class="mw-file-description"><img alt="icon" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/Nuvola_apps_edu_mathematics_blue-p.svg/19px-Nuvola_apps_edu_mathematics_blue-p.svg.png" decoding="async" width="19" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/Nuvola_apps_edu_mathematics_blue-p.svg/29px-Nuvola_apps_edu_mathematics_blue-p.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/Nuvola_apps_edu_mathematics_blue-p.svg/38px-Nuvola_apps_edu_mathematics_blue-p.svg.png 2x" data-file-width="128" data-file-height="128" /></a></span> </span><a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:To%C3%A1n_h%E1%BB%8Dc" title="Cổng thông tin:Toán học">Toán học</a></li><li class="portal-bar-item"><span class="nowrap"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Songbird.png" class="mw-file-description"><img alt="icon" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Songbird.png/19px-Songbird.png" decoding="async" width="19" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Songbird.png/29px-Songbird.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Songbird.png/38px-Songbird.png 2x" data-file-width="256" data-file-height="256" /></a></span> </span><a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:Thi%C3%AAn_nhi%C3%AAn" title="Cổng thông tin:Thiên nhiên">Thiên nhiên</a></li><li class="portal-bar-item"><span class="nowrap"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Noun-technology.svg" class="mw-file-description"><img alt="icon" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Noun-technology.svg/19px-Noun-technology.svg.png" decoding="async" width="19" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Noun-technology.svg/30px-Noun-technology.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Noun-technology.svg/39px-Noun-technology.svg.png 2x" data-file-width="90" data-file-height="88" /></a></span> </span><a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:C%C3%B4ng_ngh%E1%BB%87" title="Cổng thông tin:Công nghệ">Công nghệ</a></li><li class="portal-bar-item"><span class="nowrap"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Latin-Cross-in-Zapf-Dingbats.svg" class="mw-file-description"><img alt="icon" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Latin-Cross-in-Zapf-Dingbats.svg/11px-Latin-Cross-in-Zapf-Dingbats.svg.png" decoding="async" width="11" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Latin-Cross-in-Zapf-Dingbats.svg/18px-Latin-Cross-in-Zapf-Dingbats.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Latin-Cross-in-Zapf-Dingbats.svg/23px-Latin-Cross-in-Zapf-Dingbats.svg.png 2x" data-file-width="51" data-file-height="83" /></a></span> </span><a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:C%C6%A1_%C4%90%E1%BB%91c_gi%C3%A1o" title="Cổng thông tin:Cơ Đốc giáo">Cơ Đốc giáo</a></li></ul></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70958518"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r71573313"></div><div role="navigation" class="navbox authority-control" aria-labelledby="Tiêu_đề_chuẩn_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=Sửa_dữ_liệu_tại_Wikidata&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q413#identifiers&#124;class=noprint&#124;Sửa_dữ_liệu_tại_Wikidata" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th id="Tiêu_đề_chuẩn_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=Sửa_dữ_liệu_tại_Wikidata&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q413#identifiers&#124;class=noprint&#124;Sửa_dữ_liệu_tại_Wikidata" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Ki%E1%BB%83m_so%C3%A1t_t%C3%ADnh_nh%E1%BA%A5t_qu%C3%A1n" title="Kiểm soát tính nhất quán">Tiêu đề chuẩn</a> <span class="mw-valign-text-top noprint" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q413#identifiers" title="Sửa dữ liệu tại Wikidata"><img alt="Sửa dữ liệu tại Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/15px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/20px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Th%C6%B0_vi%E1%BB%87n_Qu%E1%BB%91c_gia_Ph%C3%A1p" title="Thư viện Quốc gia Pháp">BNF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb11933127h">cb11933127h</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb11933127h">(data)</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4045956-1">4045956-1</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/T%E1%BB%AB_%C4%91i%E1%BB%83n_l%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Th%E1%BB%A5y_S%C4%A9" title="Từ điển lịch sử Thụy Sĩ">HDS</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://hls-dhs-dss.ch/fr/articles/008284">008284</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/LCCN" title="LCCN">LCCN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/subjects/sh85101653">sh85101653</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/NARA_(identifier)" class="extiw" title="en:NARA (identifier)">NARA</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalog.archives.gov/id/10644534">10644534</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/NDL_(identifier)" class="extiw" title="en:NDL (identifier)">NDL</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00561121">00561121</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/NKC_(identifier)" class="extiw" title="en:NKC (identifier)">NKC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ph114601&CON_LNG=ENG">ph114601</a></span></span></li> <li><span class="error">NLK id KSH1998014364 không hợp lệ.</span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <p class="mw-empty-elt"> </p>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Lấy từ “<a dir="ltr" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Vật_lý_học&oldid=71588104">https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Vật_lý_học&oldid=71588104</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i" title="Đặc biệt:Thể loại">Thể loại</a>: <ul><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc" title="Thể loại:Vật lý học">Vật lý học</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Thể loại ẩn: <ul><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BA%A3n_l%C3%BD_CS1:_nhi%E1%BB%81u_t%C3%AAn:_danh_s%C3%A1ch_t%C3%A1c_gi%E1%BA%A3" title="Thể loại:Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả">Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BA%A3n_l%C3%BD_CS1:_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_tham_s%E1%BB%91_t%C3%A1c_gi%E1%BA%A3" title="Thể loại:Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả">Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_CS1:_thi%E1%BA%BFu_t%E1%BA%A1p_ch%C3%AD" title="Thể loại:Lỗi CS1: thiếu tạp chí">Lỗi CS1: thiếu tạp chí</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BA%A3n_l%C3%BD_CS1:_bot:_tr%E1%BA%A1ng_th%C3%A1i_URL_ban_%C4%91%E1%BA%A7u_kh%C3%B4ng_r%C3%B5" title="Thể loại:Quản lý CS1: bot: trạng thái URL ban đầu không rõ">Quản lý CS1: bot: trạng thái URL ban đầu không rõ</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BA%A3n_l%C3%BD_CS1:_v%C4%83n_b%E1%BA%A3n_d%C6%B0:_danh_s%C3%A1ch_t%C3%A1c_gi%E1%BA%A3" title="Thể loại:Quản lý CS1: văn bản dư: danh sách tác giả">Quản lý CS1: văn bản dư: danh sách tác giả</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_webarchive_d%C3%B9ng_li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_wayback" title="Thể loại:Bản mẫu webarchive dùng liên kết wayback">Bản mẫu webarchive dùng liên kết wayback</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Trang_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_t%E1%BB%B1_%C4%91%E1%BB%99ng_ISBN" title="Thể loại:Trang sử dụng liên kết tự động ISBN">Trang sử dụng liên kết tự động ISBN</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n" title="Thể loại:Bài cơ bản">Bài cơ bản</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_DMOZ" title="Thể loại:Bài viết chứa liên kết DMOZ">Bài viết chứa liên kết DMOZ</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_BNF" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng BNF">Bài viết chứa nhận dạng BNF</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_GND" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng GND">Bài viết chứa nhận dạng GND</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_HDS" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng HDS">Bài viết chứa nhận dạng HDS</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_LCCN" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng LCCN">Bài viết chứa nhận dạng LCCN</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_NARA" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng NARA">Bài viết chứa nhận dạng NARA</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_NDL" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng NDL">Bài viết chứa nhận dạng NDL</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_NKC" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng NKC">Bài viết chứa nhận dạng NKC</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_Wikipedia_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_NLK_sai" title="Thể loại:Bài viết Wikipedia chứa nhận dạng NLK sai">Bài viết Wikipedia chứa nhận dạng NLK sai</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%8Dn_l%E1%BB%8Dc" title="Thể loại:Bài viết chọn lọc">Bài viết chọn lọc</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Trang này được sửa đổi lần cuối vào ngày 7 tháng 8 năm 2024, 13:14.</li> <li id="footer-info-copyright">Văn bản được phát hành theo <a href="/wiki/Wikipedia:Nguy%C3%AAn_v%C4%83n_Gi%E1%BA%A5y_ph%C3%A9p_Creative_Commons_Ghi_c%C3%B4ng%E2%80%93Chia_s%E1%BA%BB_t%C6%B0%C6%A1ng_t%E1%BB%B1_phi%C3%AAn_b%E1%BA%A3n_4.0_Qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF" title="Wikipedia:Nguyên văn Giấy phép Creative Commons Ghi công–Chia sẻ tương tự phiên bản 4.0 Quốc tế">Giấy phép Creative Commons Ghi công–Chia sẻ tương tự</a>; có thể áp dụng điều khoản bổ sung. Với việc sử dụng trang web này, bạn chấp nhận <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/vi">Điều khoản Sử dụng</a> và <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/vi">Quy định quyền riêng tư</a>. Wikipedia® là thương hiệu đã đăng ký của <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, một tổ chức phi lợi nhuận.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Quy định quyền riêng tư</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u">Giới thiệu Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Ph%E1%BB%A7_nh%E1%BA%ADn_chung">Lời phủ nhận</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Bộ Quy tắc Ứng xử Chung</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Lập trình viên</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/vi.wikipedia.org">Thống kê</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Tuyên bố về cookie</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//vi.m.wikipedia.org/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Phiên bản di động</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-5cd4cd96d5-7d9sm","wgBackendResponseTime":167,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"1.365","walltime":"1.673","ppvisitednodes":{"value":5282,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":277028,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":6706,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":11,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":15,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":292325,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 1248.322 1 -total"," 46.11% 575.638 1 Bản_mẫu:Tham_khảo"," 25.92% 323.553 43 Bản_mẫu:Chú_thích_sách"," 12.82% 160.048 31 Bản_mẫu:Chú_thích_web"," 9.41% 117.450 6 Bản_mẫu:Hộp_điều_hướng"," 6.73% 83.959 1 Bản_mẫu:Vật_lý"," 4.90% 61.163 1 Bản_mẫu:Thể_loại_Commons"," 4.40% 54.949 1 Bản_mẫu:If_then_show"," 4.22% 52.642 1 Bản_mẫu:Harvnb"," 4.06% 50.623 1 Bản_mẫu:Thanh_cổng_thông_tin"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.745","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":6694266,"limit":52428800},"limitreport-logs":"table#1 {\n}\nanchor_id_list = table#1 {\n [\"CITEREFAnninos1998\"] = 1,\n [\"CITEREFBen-Chaim2004\"] = 1,\n [\"CITEREFBernd_A._Berg_(Department_of_Physics)\"] = 1,\n [\"CITEREFBrian_Greene2000\"] = 1,\n [\"CITEREFCohen2008\"] = 1,\n [\"CITEREFCrowell,_Benjamin2011\"] = 1,\n [\"CITEREFD._J._Wineland2012\"] = 1,\n [\"CITEREFFeynman,_Richard\"] = 1,\n [\"CITEREFFeynman,_Richard1994\"] = 1,\n [\"CITEREFFeynman,_Richard;_Leighton,_Robert;_Sands,_Matthew1989\"] = 1,\n [\"CITEREFFeynman1965\"] = 1,\n [\"CITEREFFontanella,_John2006\"] = 1,\n [\"CITEREFGerard_\u0026#039;t_Hooft\"] = 1,\n [\"CITEREFGiancoli,_Douglas2005\"] = 1,\n [\"CITEREFGiustina2013\"] = 1,\n [\"CITEREFGoldstein1969\"] = 1,\n [\"CITEREFGribbinMary_GribbinJonathan_Gribbin1998\"] = 1,\n [\"CITEREFGrupen1999\"] = 1,\n [\"CITEREFH.D._Young,_R.A._Freedman2004\"] = 1,\n [\"CITEREFHalliday,_David;_Resnick,_Robert;_Walker,_Jearl\"] = 1,\n [\"CITEREFHalpern2010\"] = 1,\n [\"CITEREFHamish_Johnston2013\"] = 1,\n [\"CITEREFHawking,_Stephen1988\"] = 1,\n [\"CITEREFHewitt,_Paul2001\"] = 1,\n [\"CITEREFHonderich1995\"] = 1,\n [\"CITEREFJ.C._Maxwell1878\"] = 1,\n [\"CITEREFJohn_Baez2012\"] = 1,\n [\"CITEREFKakalios,_James2005\"] = 1,\n [\"CITEREFKaku,_Michio1995\"] = 1,\n [\"CITEREFKnight,_Randall2004\"] = 1,\n [\"CITEREFLeggett,_Anthony1988\"] = 1,\n [\"CITEREFLeggett1999\"] = 1,\n [\"CITEREFLevy2001\"] = 1,\n [\"CITEREFLloyd1970\"] = 1,\n [\"CITEREFMarkus_Pössel2011\"] = 1,\n [\"CITEREFMattis2006\"] = 1,\n [\"CITEREFMoore2011\"] = 1,\n [\"CITEREFOerter2006\"] = 1,\n [\"CITEREFPatricia_Schwarz2012\"] = 1,\n [\"CITEREFR.P._Feynman,_R.B._Leighton,_M._Sands1963\"] = 1,\n [\"CITEREFRichard_Feynman1994\"] = 1,\n [\"CITEREFRogers,_Eric1960\"] = 1,\n [\"CITEREFRosenberg2006\"] = 1,\n [\"CITEREFRoy_J._Glauber2005\"] = 1,\n [\"CITEREFS._Holzner2006\"] = 1,\n [\"CITEREFSchiller,_Christoph2013\"] = 1,\n [\"CITEREFSchutz,_Bernard_F2009\"] = 1,\n [\"CITEREFSerway,_Raymond_A.;_Jewett,_John_W.2004\"] = 1,\n [\"CITEREFStaff\"] = 2,\n [\"CITEREFStaff2011\"] = 1,\n [\"CITEREFSteven_Pollock2009\"] = 1,\n [\"CITEREFTaylorOlle_Heinonen2002\"] = 1,\n [\"CITEREFThijssen2007\"] = 1,\n [\"CITEREFTipler,_Paul2004\"] = 2,\n [\"CITEREFVerma2005\"] = 1,\n [\"CITEREFWalker,_Jearl1977\"] = 1,\n [\"CITEREFWalsh2012\"] = 1,\n [\"CITEREFWalter_Noll_(Department_of_Mathematical_Sciences)\"] = 1,\n [\"CITEREFWeidhorn2005\"] = 1,\n [\"CITEREFWillis_E._Lamb1955\"] = 1,\n [\"CITEREFWilson,_Jerry;_Buffa,_Anthony2002\"] = 1,\n}\ntemplate_list = table#1 {\n [\"1000 bài cơ bản\"] = 1,\n [\"Britannica\"] = 1,\n [\"Chính\"] = 7,\n [\"Chú thích báo\"] = 1,\n [\"Chú thích sách\"] = 43,\n [\"Chú thích tạp chí\"] = 8,\n [\"Chú thích web\"] = 31,\n [\"Clear\"] = 2,\n [\"Cuối tham khảo\"] = 2,\n [\"Các ngành của vật lý học\"] = 1,\n [\"Dmoz\"] = 1,\n [\"Doi\"] = 1,\n [\"En\"] = 2,\n [\"Harvnb\"] = 1,\n [\"Hidden\"] = 1,\n [\"Khoa học\"] = 1,\n [\"Khoa học môi trường\"] = 1,\n [\"Khoa học tự nhiên\"] = 1,\n [\"Kiểm soát tính nhất quán\"] = 1,\n [\"Lực cơ bản\"] = 1,\n [\"Sao chọn lọc\"] = 1,\n [\"Tensor\"] = 1,\n [\"Tham khảo\"] = 1,\n [\"Thanh cổng thông tin\"] = 1,\n [\"Thể loại Commons\"] = 1,\n [\"TĐBKVN\"] = 1,\n [\"Vi\"] = 2,\n [\"Vật lý\"] = 1,\n [\"Vật lý hiện đại\"] = 1,\n [\"Webarchive\"] = 9,\n [\"Wikibooks-en\"] = 3,\n [\"Wikisource-en\"] = 1,\n [\"Xem thêm\"] = 1,\n [\"Đầu tham khảo\"] = 2,\n}\narticle_whitelist = table#1 {\n}\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-5cd4cd96d5-tp5ql","timestamp":"20241127021507","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"V\u1eadt l\u00fd h\u1ecdc","url":"https:\/\/vi.wikipedia.org\/wiki\/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q413","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q413","author":{"@type":"Organization","name":"Nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3ng g\u00f3p v\u00e0o c\u00e1c d\u1ef1 \u00e1n Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Qu\u1ef9 Wikimedia","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2004-11-01T21:56:09Z","dateModified":"2024-08-07T13:14:47Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/9\/9a\/CollageFisica.jpg","headline":"ng\u00e0nh khoa h\u1ecdc t\u1ef1 nhi\u00ean t\u1eadp trung v\u00e0o s\u1ef1 nghi\u00ean c\u1ee9u v\u1eadt ch\u1ea5t v\u00e0 chuy\u1ec3n \u0111\u1ed9ng c\u1ee7a n\u00f3 trong kh\u00f4ng gian v\u00e0 th\u1eddi gian"}</script> </body> </html>