CINXE.COM

Động cơ vô động lực – Wikipedia tiếng Việt

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="vi" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Động cơ vô động lực – Wikipedia tiếng Việt</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )viwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"vi normal","wgMonthNames":["","tháng 1","tháng 2","tháng 3","tháng 4","tháng 5","tháng 6","tháng 7","tháng 8","tháng 9","tháng 10","tháng 11","tháng 12"],"wgRequestId":"71251ac2-7ba2-44ab-be89-bb946fdc98cd","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Động_cơ_vô_động_lực","wgTitle":"Động cơ vô động lực","wgCurRevisionId":71657399,"wgRevisionId":71657399,"wgArticleId":19632750,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Bài có liên kết hỏng","Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả","Bài viết có văn bản tiếng Hy Lạp cổ","Bài viết có văn bản tiếng Latinh","Pages incorrectly using the quote template","Quan hệ nhân quả","Quan niệm trong siêu hình học"],"wgPageViewLanguage":"vi","wgPageContentLanguage":"vi","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName": "Động_cơ_vô_động_lực","wgRelevantArticleId":19632750,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"vi","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"vi"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":20000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q2326055","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"], "GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.charinsert-styles":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.did_you_mean","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.AVIM","ext.gadget.AVIM_portlet","ext.gadget.charinsert", "ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.purgetab","ext.gadget.switcher","ext.gadget.AdvancedSiteNotices","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&amp;modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=vi&amp;modules=startup&amp;only=scripts&amp;raw=1&amp;skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&amp;modules=ext.gadget.charinsert-styles&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&amp;modules=site.styles&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Động cơ vô động lực – Wikipedia tiếng Việt"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//vi.m.wikipedia.org/wiki/%C4%90%E1%BB%99ng_c%C6%A1_v%C3%B4_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Sửa đổi" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%99ng_c%C6%A1_v%C3%B4_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c&amp;action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (vi)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//vi.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://vi.wikipedia.org/wiki/%C4%90%E1%BB%99ng_c%C6%A1_v%C3%B4_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.vi"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Nguồn cấp Atom của Wikipedia" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_g%E1%BA%A7n_%C4%91%C3%A2y&amp;feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Động_cơ_vô_động_lực rootpage-Động_cơ_vô_động_lực skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Bước tới nội dung</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Trang Web"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Trình đơn chính" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Trình đơn chính</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Trình đơn chính</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ẩn</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Điều hướng </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Trang_Ch%C3%ADnh" title="Xem trang chính [z]" accesskey="z"><span>Trang Chính</span></a></li><li id="n-wikipedia-featuredcontent" class="mw-list-item"><a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:N%E1%BB%99i_dung_ch%E1%BB%8Dn_l%E1%BB%8Dc"><span>Nội dung chọn lọc</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ng%E1%BA%ABu_nhi%C3%AAn" title="Xem trang ngẫu nhiên [x]" accesskey="x"><span>Bài viết ngẫu nhiên</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_g%E1%BA%A7n_%C4%91%C3%A2y" title="Danh sách thay đổi gần đây trong wiki [r]" accesskey="r"><span>Thay đổi gần đây</span></a></li><li id="n-bug_in_article" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:B%C3%A1o_l%E1%BB%97i_b%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt"><span>Báo lỗi nội dung</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikipedia-interaction" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikipedia-interaction" > <div class="vector-menu-heading"> Tương tác </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-wikipedia-helppage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:S%C3%A1ch_h%C6%B0%E1%BB%9Bng_d%E1%BA%ABn"><span>Hướng dẫn</span></a></li><li id="n-aboutsite" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u"><span>Giới thiệu Wikipedia</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:C%E1%BB%99ng_%C4%91%E1%BB%93ng" title="Giới thiệu dự án, cách sử dụng và tìm kiếm thông tin ở đây"><span>Cộng đồng</span></a></li><li id="n-wikipedia-villagepump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn"><span>Thảo luận chung</span></a></li><li id="n-wikipedia-helpdesk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%C3%BAp_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_Wikipedia"><span>Giúp sử dụng</span></a></li><li id="n-contactpage" class="mw-list-item"><a href="//vi.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Liên_lạc"><span>Liên lạc</span></a></li><li id="n-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tr%C3%ACnh_t%E1%BA%A3i_l%C3%AAn_t%E1%BA%ADp_tin"><span>Tải lên tập tin</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Trang_Ch%C3%ADnh" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Bách khoa toàn thư mở" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-vi.svg" width="120" height="10" style="width: 7.5em; height: 0.625em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:T%C3%ACm_ki%E1%BA%BFm" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Tìm kiếm Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Tìm kiếm</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Tìm kiếm trên Wikipedia" aria-label="Tìm kiếm trên Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Tìm kiếm Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Đặc_biệt:Tìm_kiếm"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Tìm kiếm</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Công cụ cá nhân"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Giao diện"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page&#039;s font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Giao diện" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Giao diện</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&amp;utm_medium=sidebar&amp;utm_campaign=C13_vi.wikipedia.org&amp;uselang=vi" class=""><span>Quyên góp</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:M%E1%BB%9F_t%C3%A0i_kho%E1%BA%A3n&amp;returnto=%C4%90%E1%BB%99ng+c%C6%A1+v%C3%B4+%C4%91%E1%BB%99ng+l%E1%BB%B1c" title="Bạn được khuyến khích mở tài khoản và đăng nhập; tuy nhiên, không bắt buộc phải có tài khoản" class=""><span>Tạo tài khoản</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C4%83ng_nh%E1%BA%ADp&amp;returnto=%C4%90%E1%BB%99ng+c%C6%A1+v%C3%B4+%C4%91%E1%BB%99ng+l%E1%BB%B1c" title="Đăng nhập sẽ có lợi hơn, tuy nhiên không bắt buộc. [o]" accesskey="o" class=""><span>Đăng nhập</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Thêm tùy chọn" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Công cụ cá nhân" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Công cụ cá nhân</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Bảng chọn thành viên" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&amp;utm_medium=sidebar&amp;utm_campaign=C13_vi.wikipedia.org&amp;uselang=vi"><span>Quyên góp</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:M%E1%BB%9F_t%C3%A0i_kho%E1%BA%A3n&amp;returnto=%C4%90%E1%BB%99ng+c%C6%A1+v%C3%B4+%C4%91%E1%BB%99ng+l%E1%BB%B1c" title="Bạn được khuyến khích mở tài khoản và đăng nhập; tuy nhiên, không bắt buộc phải có tài khoản"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Tạo tài khoản</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C4%83ng_nh%E1%BA%ADp&amp;returnto=%C4%90%E1%BB%99ng+c%C6%A1+v%C3%B4+%C4%91%E1%BB%99ng+l%E1%BB%B1c" title="Đăng nhập sẽ có lợi hơn, tuy nhiên không bắt buộc. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Đăng nhập</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Trang dành cho người dùng chưa đăng nhập <a href="/wiki/Tr%E1%BB%A3_gi%C3%BAp:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u" aria-label="Tìm hiểu thêm về sửa đổi"><span>tìm hiểu thêm</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C3%B3ng_g%C3%B3p_c%E1%BB%A7a_t%C3%B4i" title="Danh sách các sửa đổi được thực hiện qua địa chỉ IP này [y]" accesskey="y"><span>Đóng góp</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_t%C3%B4i" title="Thảo luận với địa chỉ IP này [n]" accesskey="n"><span>Thảo luận cho địa chỉ IP này</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Trang Web"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Nội dung" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Nội dung</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ẩn</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Đầu</div> </a> </li> <li id="toc-Triết_học_thứ_nhất" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Triết_học_thứ_nhất"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Triết học thứ nhất</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Triết_học_thứ_nhất-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Hiện/ẩn mục Triết học thứ nhất</span> </button> <ul id="toc-Triết_học_thứ_nhất-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Thiên_cầu" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Thiên_cầu"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>Thiên cầu</span> </div> </a> <ul id="toc-Thiên_cầu-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tác_nhân_cuối_cùng_và_tác_nhân_hiệu_quả" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Tác_nhân_cuối_cùng_và_tác_nhân_hiệu_quả"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>Tác nhân cuối cùng và tác nhân hiệu quả</span> </div> </a> <ul id="toc-Tác_nhân_cuối_cùng_và_tác_nhân_hiệu_quả-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Thần_học_Aristotle" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Thần_học_Aristotle"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3</span> <span>Thần học Aristotle</span> </div> </a> <ul id="toc-Thần_học_Aristotle-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tác_nhân_đầu_tiên" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Tác_nhân_đầu_tiên"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.4</span> <span>Tác nhân đầu tiên</span> </div> </a> <ul id="toc-Tác_nhân_đầu_tiên-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Vật_chất_và_sự_thay_đổi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Vật_chất_và_sự_thay_đổi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Vật chất và sự thay đổi</span> </div> </a> <ul id="toc-Vật_chất_và_sự_thay_đổi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Số_lượng_động_cơ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Số_lượng_động_cơ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Số lượng động cơ</span> </div> </a> <ul id="toc-Số_lượng_động_cơ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Xem_thêm" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Xem_thêm"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Xem thêm</span> </div> </a> <ul id="toc-Xem_thêm-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ghi_chú_và_tham_khảo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ghi_chú_và_tham_khảo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Ghi chú và tham khảo</span> </div> </a> <ul id="toc-Ghi_chú_và_tham_khảo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Nội dung" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Đóng mở mục lục" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Đóng mở mục lục</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Động cơ vô động lực</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Xem bài viết trong ngôn ngữ khác. Bài có sẵn trong 23 ngôn ngữ" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-23" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">23 ngôn ngữ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%88%D9%84%D9%89" title="العلة الأولى – Tiếng Ả Rập" lang="ar" hreflang="ar" data-title="العلة الأولى" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Tiếng Ả Rập" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Penggerak_yang_tak_digerakkan" title="Penggerak yang tak digerakkan – Tiếng Indonesia" lang="id" hreflang="id" data-title="Penggerak yang tak digerakkan" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Tiếng Indonesia" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%85%E0%A6%9F%E0%A6%B2_%E0%A6%9A%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A6%A8%E0%A6%BE_%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A7%80" title="অটল চালনা কারী – Tiếng Bangla" lang="bn" hreflang="bn" data-title="অটল চালনা কারী" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="Tiếng Bangla" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Motor_imm%C3%B2bil" title="Motor immòbil – Tiếng Catalan" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Motor immòbil" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Tiếng Catalan" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Liikumatu_liigutaja" title="Liikumatu liigutaja – Tiếng Estonia" lang="et" hreflang="et" data-title="Liikumatu liigutaja" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Tiếng Estonia" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Unmoved_mover" title="Unmoved mover – Tiếng Anh" lang="en" hreflang="en" data-title="Unmoved mover" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Tiếng Anh" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Primer_motor_inm%C3%B3vil" title="Primer motor inmóvil – Tiếng Tây Ban Nha" lang="es" hreflang="es" data-title="Primer motor inmóvil" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Tiếng Tây Ban Nha" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Senmova_motoro" title="Senmova motoro – Tiếng Quốc Tế Ngữ" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Senmova motoro" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Tiếng Quốc Tế Ngữ" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AD%D8%B1%DA%A9_%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%AD%D8%B1%DA%A9%D8%AA" title="محرک بی‌حرکت – Tiếng Ba Tư" lang="fa" hreflang="fa" data-title="محرک بی‌حرکت" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Tiếng Ba Tư" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Premier_moteur" title="Premier moteur – Tiếng Pháp" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Premier moteur" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Tiếng Pháp" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%B6%80%EB%8F%99%EC%9D%98_%EB%8F%99%EC%9E%90" title="부동의 동자 – Tiếng Hàn" lang="ko" hreflang="ko" data-title="부동의 동자" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Tiếng Hàn" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Motore_immobile" title="Motore immobile – Tiếng Italy" lang="it" hreflang="it" data-title="Motore immobile" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Tiếng Italy" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%9E%D7%A0%D7%99%D7%A2_%D7%A8%D7%90%D7%A9%D7%95%D7%A0%D7%99" title="מניע ראשוני – Tiếng Do Thái" lang="he" hreflang="he" data-title="מניע ראשוני" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Tiếng Do Thái" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Onbewogen_beweger" title="Onbewogen beweger – Tiếng Hà Lan" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Onbewogen beweger" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="Tiếng Hà Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%8D%E5%8B%95%E3%81%AE%E5%8B%95%E8%80%85" title="不動の動者 – Tiếng Nhật" lang="ja" hreflang="ja" data-title="不動の動者" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Tiếng Nhật" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Pierwszy_poruszyciel" title="Pierwszy poruszyciel – Tiếng Ba Lan" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Pierwszy poruszyciel" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Tiếng Ba Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Motor_im%C3%B3vel" title="Motor imóvel – Tiếng Bồ Đào Nha" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Motor imóvel" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Tiếng Bồ Đào Nha" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D0%B2%D0%BE%D0%B4%D0%B2%D0%B8%D0%B3%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8C" title="Перводвигатель – Tiếng Nga" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Перводвигатель" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Tiếng Nga" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%88%D9%88%DA%B5%DB%8E%D9%86%DB%95%D8%B1%DB%8C_%D9%86%DB%95%D8%AC%D9%88%D9%88%DA%B5" title="جووڵێنەری نەجووڵ – Tiếng Kurd Miền Trung" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="جووڵێنەری نەجووڵ" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="Tiếng Kurd Miền Trung" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%B5%D0%BF%D0%BE%D0%BA%D1%80%D0%B5%D0%BD%D1%83%D1%82%D0%B8_%D0%BF%D0%BE%D0%BA%D1%80%D0%B5%D1%82%D0%B0%D1%87" title="Непокренути покретач – Tiếng Serbia" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Непокренути покретач" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Tiếng Serbia" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Nepokrenuti_pokreta%C4%8D" title="Nepokrenuti pokretač – Tiếng Serbo-Croatia" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Nepokrenuti pokretač" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Tiếng Serbo-Croatia" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D1%88%D0%BE%D0%BF%D0%BE%D1%88%D1%82%D0%BE%D0%B2%D1%85" title="Першопоштовх – Tiếng Ukraina" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Першопоштовх" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Tiếng Ukraina" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%8D%E5%8A%A8%E4%B9%8B%E5%8A%A8%E8%80%85" title="不动之动者 – Tiếng Trung" lang="zh" hreflang="zh" data-title="不动之动者" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Tiếng Trung" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q2326055#sitelinks-wikipedia" title="Sửa liên kết giữa ngôn ngữ" class="wbc-editpage">Sửa liên kết</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Không gian tên"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99ng_c%C6%A1_v%C3%B4_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c" title="Xem bài viết [c]" accesskey="c"><span>Bài viết</span></a></li><li id="ca-talk" class="new vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn:%C4%90%E1%BB%99ng_c%C6%A1_v%C3%B4_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c&amp;action=edit&amp;redlink=1" rel="discussion" class="new" title="Thảo luận về trang này (trang không tồn tại) [t]" accesskey="t"><span>Thảo luận</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Thay đổi biến thể ngôn ngữ" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Tiếng Việt</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Giao diện"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99ng_c%C6%A1_v%C3%B4_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c"><span>Đọc</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%99ng_c%C6%A1_v%C3%B4_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c&amp;veaction=edit" title="Sửa đổi trang này [v]" accesskey="v"><span>Sửa đổi</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%99ng_c%C6%A1_v%C3%B4_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c&amp;action=edit" title="Sửa đổi mã nguồn của trang này [e]" accesskey="e"><span>Sửa mã nguồn</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%99ng_c%C6%A1_v%C3%B4_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c&amp;action=history" title="Các phiên bản cũ của trang này [h]" accesskey="h"><span>Xem lịch sử</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Công cụ trang"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Công cụ" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Công cụ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Công cụ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ẩn</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Thêm tùy chọn" > <div class="vector-menu-heading"> Tác vụ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99ng_c%C6%A1_v%C3%B4_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c"><span>Đọc</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%99ng_c%C6%A1_v%C3%B4_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c&amp;veaction=edit" title="Sửa đổi trang này [v]" accesskey="v"><span>Sửa đổi</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%99ng_c%C6%A1_v%C3%B4_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c&amp;action=edit" title="Sửa đổi mã nguồn của trang này [e]" accesskey="e"><span>Sửa mã nguồn</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%99ng_c%C6%A1_v%C3%B4_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c&amp;action=history"><span>Xem lịch sử</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Chung </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_%C4%91%E1%BA%BFn_%C4%91%C3%A2y/%C4%90%E1%BB%99ng_c%C6%A1_v%C3%B4_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c" title="Các trang liên kết đến đây [j]" accesskey="j"><span>Các liên kết đến đây</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_li%C3%AAn_quan/%C4%90%E1%BB%99ng_c%C6%A1_v%C3%B4_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c" rel="nofollow" title="Thay đổi gần đây của các trang liên kết đến đây [k]" accesskey="k"><span>Thay đổi liên quan</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Trang_%C4%91%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t" title="Một danh sách chứa tất cả trang đặc biệt [q]" accesskey="q"><span>Trang đặc biệt</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%99ng_c%C6%A1_v%C3%B4_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c&amp;oldid=71657399" title="Liên kết thường trực đến phiên bản này của trang"><span>Liên kết thường trực</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%99ng_c%C6%A1_v%C3%B4_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c&amp;action=info" title="Thêm chi tiết về trang này"><span>Thông tin trang</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Tr%C3%ADch_d%E1%BA%ABn&amp;page=%C4%90%E1%BB%99ng_c%C6%A1_v%C3%B4_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c&amp;id=71657399&amp;wpFormIdentifier=titleform" title="Hướng dẫn cách trích dẫn trang này"><span>Trích dẫn trang này</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:UrlShortener&amp;url=https%3A%2F%2Fvi.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25C4%2590%25E1%25BB%2599ng_c%25C6%25A1_v%25C3%25B4_%25C4%2591%25E1%25BB%2599ng_l%25E1%25BB%25B1c"><span>Lấy URL ngắn gọn</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:QrCode&amp;url=https%3A%2F%2Fvi.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25C4%2590%25E1%25BB%2599ng_c%25C6%25A1_v%25C3%25B4_%25C4%2591%25E1%25BB%2599ng_l%25E1%25BB%25B1c"><span>Tải mã QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> In và xuất </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:S%C3%A1ch&amp;bookcmd=book_creator&amp;referer=%C4%90%E1%BB%99ng+c%C6%A1+v%C3%B4+%C4%91%E1%BB%99ng+l%E1%BB%B1c"><span>Tạo một quyển sách</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:DownloadAsPdf&amp;page=%C4%90%E1%BB%99ng_c%C6%A1_v%C3%B4_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c&amp;action=show-download-screen"><span>Tải dưới dạng PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%99ng_c%C6%A1_v%C3%B4_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c&amp;printable=yes" title="Bản để in ra của trang [p]" accesskey="p"><span>Bản để in ra</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Tại dự án khác </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q2326055" title="Liên kết đến khoản mục kết nối trong kho dữ liệu [g]" accesskey="g"><span>Khoản mục Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Công cụ trang"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Giao diện"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Giao diện</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ẩn</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Bách khoa toàn thư mở Wikipedia</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="vi" dir="ltr"><p><b>Động cơ vô động lực</b> (<a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Hy_L%E1%BA%A1p_c%E1%BB%95" class="mw-redirect" title="Tiếng Hy Lạp cổ">tiếng Hy Lạp cổ</a>: <span lang="grc">ὃ οὐ κινούμενον κινεῖ</span>, <small>chuyển&#160;tự&#160;</small><i lang="grc-Latn" title="Chuyển tự tiếng Hy Lạp cổ">ho ou kinoúmenon kineî</i>, <small><a href="/wiki/D%E1%BB%8Bch_nguy%C3%AAn_v%C4%83n" class="mw-redirect" title="Dịch nguyên văn">nguyên&#160;văn</a>&#160;</small>&#39;chuyển động mà không bị tác động&#39;) <sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">&#91;</span>1<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> hoặc <b>động cơ ban sơ</b> (<a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Latinh" title="Tiếng Latinh">tiếng Latinh</a>: <i><span lang="la">primum movens</span></i>) là một khái niệm được <a href="/wiki/Aristoteles" title="Aristoteles">Aristotle</a> phát triển để miêu tả một <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A2n_qu%E1%BA%A3_(v%E1%BA%ADt_l%C3%BD)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Nhân quả (vật lý) (trang không tồn tại)">tác nhân</a> chính (hoặc <b>tác nhân vô tác nhân</b>) <sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">&#91;</span>2<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> hoặc "<a href="/wiki/Chuy%E1%BB%83n_%C4%91%E1%BB%99ng" title="Chuyển động">động cơ</a>" của tất cả các chuyển động trong <a href="/wiki/V%C5%A9_tr%E1%BB%A5" title="Vũ trụ">vũ trụ</a>.<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">&#91;</span>3<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Như tên gọi, <i>động cơ vô động lực</i> tác động lên những thứ khác, nhưng bản thân nó không bị tác động bởi bất kỳ hành động nào trước đó. Trong Quyển 8 (<a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Hy_L%E1%BA%A1p" title="Tiếng Hy Lạp">tiếng Hy Lạp</a>: <span lang="grc" title="Văn bản tiếng Hy Lạp cổ">Λ</span>) trong cuốn <i><a href="/wiki/Si%C3%AAu_h%C3%ACnh_h%E1%BB%8Dc_(Aristotle)" title="Siêu hình học (Aristotle)">Siêu hình học</a></i> của mình, Aristotle mô tả động cơ vô động lực có vẻ đẹp hoàn mỹ, không tách rời, và chỉ có thể suy nghĩ về sự <a href="/w/index.php?title=Suy_ng%E1%BA%ABm&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Suy ngẫm (trang không tồn tại)">chiêm nghiệm</a> hoàn hảo: bản thân chiêm nghiệm. Ông đánh đồng khái niệm này với <a href="/w/index.php?title=Tr%C3%AD_tu%E1%BB%87_n%C4%83ng_%C4%91%E1%BB%99ng&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Trí tuệ năng động (trang không tồn tại)">trí tuệ năng động</a>. Khái niệm Aristotle này bắt nguồn từ lý luận về <a href="/wiki/V%C5%A9_tr%E1%BB%A5_h%E1%BB%8Dc" title="Vũ trụ học">vũ trụ học</a> của các <a href="/wiki/Tri%E1%BA%BFt_h%E1%BB%8Dc_ti%E1%BB%81n_Socrates" title="Triết học tiền Socrates">nhà triết học tiền Socrates</a> Hy Lạp cổ đại, có ảnh hưởng lớn và được thu hút rộng rãi trong giới <a href="/w/index.php?title=Tri%E1%BA%BFt_h%E1%BB%8Dc_th%E1%BB%9Di_Trung_C%E1%BB%95&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Triết học thời Trung Cổ (trang không tồn tại)">triết học thời Trung Cổ</a> và <a href="/wiki/Th%E1%BA%A7n_h%E1%BB%8Dc" title="Thần học">thần học</a>. Một ví dụ là <a href="/wiki/T%C3%B4ma_Aquin%C3%B4" title="Tôma Aquinô">Thánh Thomas Aquinas</a>, người đã trình bày chi tiết về động cơ vô động lực trong cuốn <i><span lang="la" title="Văn bản tiếng Latinh"><a href="/w/index.php?title=Quinque_viae&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Quinque viae (trang không tồn tại)">Quinque viae</a></span></i>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Triết_học_thứ_nhất"><span id="Tri.E1.BA.BFt_h.E1.BB.8Dc_th.E1.BB.A9_nh.E1.BA.A5t"></span>Triết học thứ nhất</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%99ng_c%C6%A1_v%C3%B4_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c&amp;veaction=edit&amp;section=1" title="Sửa đổi phần “Triết học thứ nhất”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%99ng_c%C6%A1_v%C3%B4_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c&amp;action=edit&amp;section=1" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Triết học thứ nhất"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Aristotle lập luận trong Quyển 8 trong <i><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_(Aristotle)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Vật lý (Aristotle) (trang không tồn tại)">Vật lý</a></i> và Quyển 12 của <i><a href="/wiki/Si%C3%AAu_h%C3%ACnh_h%E1%BB%8Dc_(Aristotle)" title="Siêu hình học (Aristotle)">Siêu hình học</a></i>: "Phải có một thực thể bất tử, bất biến, chịu trách nhiệm cuối cùng cho mọi sự toàn vẹn và trật tự trong thế giới hữu hình".<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">&#91;</span>4<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>Trong <i>Vật lý</i> (Quyển 8, 4–6), Aristotle nhận thấy "những khó khăn đáng ngạc nhiên" trong việc giải thích ngay cả các sự thay đổi thường thường, và để ủng hộ cách giải thích theo thuyết <a href="/w/index.php?title=B%E1%BB%91n_nguy%C3%AAn_nh%C3%A2n&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Bốn nguyên nhân (trang không tồn tại)">bốn tác nhân</a>, ông cần "một chút máy móc kỹ thuật".<sup id="cite_ref-Shields2007-187_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-Shields2007-187-5"><span class="cite-bracket">&#91;</span>5<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> "Máy móc" này bao gồm <a href="/w/index.php?title=Ti%E1%BB%81m_n%C4%83ng_v%C3%A0_th%E1%BB%B1c_t%E1%BA%BF&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Tiềm năng và thực tế (trang không tồn tại)">tính tiềm năng và tính hiện thực</a>, tính hylomorphism <i>(ND: thuyết cho rằng vật được tạo nên từ <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_ch%E1%BA%A5t" title="Vật chất">chất</a> và hình)</i>, lý thuyết về các phạm trù, và "một lập luận táo bạo và hấp dẫn, rằng sự tồn tại trần trụi của sự thay đổi đòi hỏi phải xác định tác nhân thứ nhất, một động cơ vô động lực mà sự tồn tại cần thiết của nó làm nền tảng cho hoạt động không ngừng trong thế giới mọi chuyển động ".<sup id="cite_ref-Shields2007-196-226_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-Shields2007-196-226-6"><span class="cite-bracket">&#91;</span>6<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> "Triết học thứ nhất" của Aristotle, hay <a href="/wiki/Si%C3%AAu_h%C3%ACnh_h%E1%BB%8Dc_(Aristotle)" title="Siêu hình học (Aristotle)"><i>Siêu hình học</i></a> (từ <i>Metaphysics</i> nghĩa là "hậu <a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_(Aristotle)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Vật lý (Aristotle) (trang không tồn tại)">Vật lý</a>") đã phát triển nên quan điểm thần học lạ thường của ông về động cơ chủ, với từ <span lang="grc" title="Văn bản tiếng Hy Lạp cổ">πρῶτον κινοῦν ἀκίνητον</span>: vật chất phi vật chất bất biến vĩnh hằng thiêng liêng tự do.<sup id="cite_ref-RossAckrill2004-109_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-RossAckrill2004-109-7"><span class="cite-bracket">&#91;</span>7<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Thiên_cầu"><span id="Thi.C3.AAn_c.E1.BA.A7u"></span><a href="/wiki/Thi%C3%AAn_c%E1%BA%A7u" title="Thiên cầu">Thiên cầu</a></h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%99ng_c%C6%A1_v%C3%B4_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c&amp;veaction=edit&amp;section=2" title="Sửa đổi phần “Thiên cầu”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%99ng_c%C6%A1_v%C3%B4_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c&amp;action=edit&amp;section=2" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Thiên cầu"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Aristotle đã dùng mô hình hình học của <a href="/wiki/Eudoxus_c%E1%BB%A7a_Cnidus" class="mw-redirect" title="Eudoxus của Cnidus">Eudoxus của Cnidus</a> để đưa ra một lời giải thích phổ quát về sự lang thang của các <a href="/wiki/H%C3%A0nh_tinh_c%E1%BB%95_%C4%91i%E1%BB%83n" title="Hành tinh cổ điển">hành tinh cổ điển</a> <i>(ND:</i> planet <i>trong tiếng Hy Lạp nghĩa là "kẻ lang thang")</i> dựa trên sự chuyển động tròn đều của các <a href="/wiki/Thi%C3%AAn_c%E1%BA%A7u" title="Thiên cầu">thiên cầu</a>.<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">&#91;</span>8<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Mặc dù số lượng quả cầu trong mô hình đó có thể thay đổi (47 hoặc 55, theo Aristole), lời giải thích của Aristotle về <a href="/w/index.php?title=Aether_(ph%E1%BA%A7n_t%E1%BB%AD_c%E1%BB%95_%C4%91i%E1%BB%83n)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Aether (phần tử cổ điển) (trang không tồn tại)">aether</a>, về <a href="/w/index.php?title=Ti%E1%BB%81m_n%C4%83ng_v%C3%A0_th%E1%BB%B1c_t%E1%BA%BF&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Tiềm năng và thực tế (trang không tồn tại)">tính tiềm năng và tính hiện thực</a>, đòi hỏi một động cơ vô động lực riêng cho mỗi thiên cầu.<sup id="cite_ref-sep-aristotle-natphil_9-0" class="reference"><a href="#cite_note-sep-aristotle-natphil-9"><span class="cite-bracket">&#91;</span>9<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Tác_nhân_cuối_cùng_và_tác_nhân_hiệu_quả"><span id="T.C3.A1c_nh.C3.A2n_cu.E1.BB.91i_c.C3.B9ng_v.C3.A0_t.C3.A1c_nh.C3.A2n_hi.E1.BB.87u_qu.E1.BA.A3"></span>Tác nhân cuối cùng và tác nhân hiệu quả</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%99ng_c%C6%A1_v%C3%B4_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c&amp;veaction=edit&amp;section=3" title="Sửa đổi phần “Tác nhân cuối cùng và tác nhân hiệu quả”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%99ng_c%C6%A1_v%C3%B4_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c&amp;action=edit&amp;section=3" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Tác nhân cuối cùng và tác nhân hiệu quả"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r68144592">.mw-parser-output .templatequote{overflow:hidden;margin:1em 0;padding:0 40px}.mw-parser-output .templatequote .templatequotecite{line-height:1.5em;text-align:left;padding-left:1.6em;margin-top:0}</style><blockquote class="templatequote"><p>Simplicius lập luận rằng động cơ vô động lực thứ nhất không chỉ là một tác nhân cuối cùng—điều mọi người cùng thời và ngày nay đều chấp nhận—mà còn là một tác nhân hiệu quả (1360. 24ff.). Thầy của ông là Ammonius đã viết một cuốn sách để bảo vệ lập luận này (ibid. 1363. 8–10). Simplicius có trích dẫn quan điểm trong cuốn Timaeus của Plato—luận cứ chẳng liên quan gì trừ phi có ai đó tin rằng Plato và Aristotle có sự hòa hợp thiết yếu (ND: quan điểm giống nhau)—và lý luận dựa trên các đồng thuận của Aristotle về vai trò của Nous (Lý trí) trong thuyết Anaxagoras, những thứ vốn rất cần được đọc kỹ lưỡng. Nhưng ông ta cũng đúng đắn khi chỉ ra rằng khái niệm động cơ vô động lực phù hợp với định nghĩa về tác nhân hiệu quả—"nơi bắt đầu mọi thay đổi và ngơi nghỉ" (<i>Phys</i>. II. 3, 194b29–30; Simpl. 1361. 12ff.). Các giả dụ mà Aristole đưa ra không chứng minh cho tính ứng dụng của động cơ vô động lực thứ nhất, và có lẽ Aristotle đã tăng sự khác biệt gấp bội (ND: trở nên không giống ai) khi không có bằng chứng gì với một khái niệm như vậy. Nhưng câu hỏi thật sự là, dựa vào định nghĩa của ông ta về tác nhân hiệu quả, thì liệu nó có bao gồm cả động cơ vô động lực hay không. Còn một sự thật thú vị: rằng Aristole chưa từng thừa nhận động cơ vô động lực là một tác nhân hiệu quả (vấn đề mà Simplicius đã quá rõ: 1363. 12–14)...<sup id="cite_ref-Graham1999_10-0" class="reference"><a href="#cite_note-Graham1999-10"><span class="cite-bracket">&#91;</span>10<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup></p><div class="templatequotecite">—&#8201;<cite>D. W. Graham, <i>Physics</i></cite></div></blockquote> <p>Bất chấp chức năng rõ ràng của chúng trong mô hình thiên thể, các động cơ vô động lực là <a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_nh%C3%A2n_cu%E1%BB%91i_c%C3%B9ng&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Nguyên nhân cuối cùng (trang không tồn tại)">tác nhân cuối cùng</a>, <i>không phải</i> là <a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_nh%C3%A2n_hi%E1%BB%87u_qu%E1%BA%A3&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Nguyên nhân hiệu quả (trang không tồn tại)">tác nhân hiệu quả</a> của chuyển động của các quả cầu;<sup id="cite_ref-Humphrey2007_11-0" class="reference"><a href="#cite_note-Humphrey2007-11"><span class="cite-bracket">&#91;</span>11<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> chúng chỉ là nguồn thúc đẩy bất biến,<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">&#91;</span>12<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> và ngay cả khi xem tác nhân hiệu quả <i>là</i> một tác nhân cuối cùng,<sup id="cite_ref-RossAckrill2004-187_13-0" class="reference"><a href="#cite_note-RossAckrill2004-187-13"><span class="cite-bracket">&#91;</span>13<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> bản chất của lời giải thích là hoàn toàn viễn tưởng.<sup id="cite_ref-Shields2007-121_14-0" class="reference"><a href="#cite_note-Shields2007-121-14"><span class="cite-bracket">&#91;</span>14<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Thần_học_Aristotle"><span id="Th.E1.BA.A7n_h.E1.BB.8Dc_Aristotle"></span>Thần học Aristotle</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%99ng_c%C6%A1_v%C3%B4_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c&amp;veaction=edit&amp;section=4" title="Sửa đổi phần “Thần học Aristotle”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%99ng_c%C6%A1_v%C3%B4_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c&amp;action=edit&amp;section=4" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Thần học Aristotle"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Nếu động cơ vô động lực tồn tại, thì hẳn phải lấp đầy khoảng không bên ngoài "�quả cầu đầy vì sao đứng yên"� <i>(ND: vũ trụ)</i>: </p> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68144592"><blockquote class="templatequote"><p>Chắc chắn là không có nơi chốn, khoảng không hay thời gian nào ở bên ngoài thiên đường. Vì thế, bất kể là thứ gì ngoài đó, về bản chất nó không chiếm dụng không gian, không chịu ảnh hưởng bởi thời gian; không có sự thay đổi của bất kỳ vật chất nào vượt qua cả chuyển động trên nhất; chúng tồn tại mà không thay đổi, biến dạng, và sống tốt bằng nguồn tự cung cấp (ND: hoàn toàn biệt lập)... Từ [sự lấp đầy của thiên đường] mà tạo ra vật chất và sự sống, dù hình thái rõ ràng hay không, để các vật chất khác ít nhiều mà tận hưởng." <sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">&#91;</span>15<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup></p><div class="templatequotecite">—&#8201;<cite>Aristotle, <i>De Caelo</i>, I.9, 279 a17–30</cite></div></blockquote> <p>Bản thân các động cơ vô động lực là vật thể phi vật chất (các vật thể riêng biệt và nằm tách biệt), không có bộ phận cũng như kích thước. Như vậy, về mặt vật lý, chúng sẽ không thể di chuyển các vật chất có kích thước thông qua việc đẩy, kéo hoặc va chạm. Đối với Aristotle, vật chất là lớp nền (<i>substratum</i>) mà ở đó tiềm năng thay đổi có thể được hiện thực hóa, bất kỳ và tất cả tiềm năng (<i>potentiality</i>) phải được hiện thực hóa (<i>actuality</i>) trong một dạng thể vĩnh cửu nhưng không đứng yên - vì hoạt động không ngừng là điều thiết yếu của mọi dạng sống. Hình thức hoạt động phi vật chất này phải có bản chất trí tuệ và không phụ thuộc vào nhận thức cảm tính để có thể duy trì được sự đồng nhất, do đó vật chất vĩnh cửu phải chỉ nghĩ đến bản thân tư duy (<i>self-thought</i>) và chỉ tồn tại bên ngoài quả cầu ngàn sao, nơi mà ngay cả khái niệm về vị trí cũng không được xác định, theo Aristotle. Ảnh hưởng của chúng đối với các thực thể thấp bé hơn hoàn toàn là kết quả của một "khát vọng hoặc mong muốn",<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">&#91;</span>16<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> và các thiên cầu trên thiên không mô phỏng những động cơ vô động lực, theo cách tốt nhất có thể, bằng cách <a href="/wiki/Chuy%E1%BB%83n_%C4%91%E1%BB%99ng_tr%C3%B2n" title="Chuyển động tròn">chuyển động tròn đều</a>. Thiên đường thứ nhất, nơi nằm bên ngoài quả cầu đầy các vì sao đứng yên, bị chuyển động bởi mong muốn bắt chước động cơ ban sơ (tác nhân thứ nhất),<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">&#91;</span>17<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">&#91;</span>18<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> kết quả là động cơ kế phụ bất đắc dĩ bị phụ thuộc. </p><p>Nhiều người cùng thời với Aristotle phản ứng việc cho rằng các vị thần vốn bị lãng quên và bất lực là không thỏa đáng.<sup id="cite_ref-RossAckrill2004-109_7-1" class="reference"><a href="#cite_note-RossAckrill2004-109-7"><span class="cite-bracket">&#91;</span>7<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Tuy nhiên, đó là một lý tưởng mà Aristotle đã nhiệt tình tán thành vì nó là lối sống đáng ghen tị và hoàn hảo nhất, khi nền tảng thần học chưa được hoàn thiện. Vì toàn bộ thiên nhiên phụ thuộc vào nguồn cảm hứng của những chuyển động vĩnh cửu không dời đổi, nên Aristotle đã quan tâm đến việc thiết lập tính cần thiết siêu hình của những chuyển động vĩnh viễn ở trên trời. Nhờ hoạt động theo mùa của Mặt trời lên các quả cầu trên mặt đất, mà các chu kỳ sinh sôi và biến đổi làm phát sinh tất cả các <i>chuyển động tự nhiên</i>, đó chính là tác nhân hiệu quả.<sup id="cite_ref-Shields2007-121_14-1" class="reference"><a href="#cite_note-Shields2007-121-14"><span class="cite-bracket">&#91;</span>14<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Trí tuệ, hay <i><a href="/wiki/Nous" title="Nous">Nous</a></i>, "hay bất cứ thứ gì khác được cho là thiên nhiên cai trị và dẫn dắt chúng ta, và nhận thức được về cái cao quý và thiêng liêng" là hoạt động cao nhất, theo Aristotle (tư duy chiêm nghiệm hay suy đoán, <i>theōrētikē</i>). Đó cũng là hoạt động tự túc, dễ chịu, bền vững nhất;<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">&#91;</span>19<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> một cái gì đó nhằm mục đích vì lợi ích riêng của nó. (Trái ngược với chính trị và chiến tranh, nó không liên quan đến những việc chúng ta không muốn làm, mà là những việc chúng ta làm lúc rảnh rỗi.) Mục đích này không hoàn toàn có tính người, để đạt được điều đó thì phải sống không phải theo suy nghĩ của người phàm, mà là một cái gì đó bất tử và thần thánh bên trong con người. Theo Aristotle, bản thân tư duy là loại hoạt động hạnh phúc duy nhất mà sẽ không hề nực cười nếu các vị thần cũng vậy. Trong tâm lý học và sinh học của Aristotle, trí tuệ là <a href="/wiki/T%C3%A2m_h%E1%BB%93n" title="Tâm hồn">linh hồn</a>, (xem thêm <i><a href="/w/index.php?title=Eudaimonia&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Eudaimonia (trang không tồn tại)">eudaimonia</a>)</i>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Tác_nhân_đầu_tiên"><span id="T.C3.A1c_nh.C3.A2n_.C4.91.E1.BA.A7u_ti.C3.AAn"></span>Tác nhân đầu tiên</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%99ng_c%C6%A1_v%C3%B4_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c&amp;veaction=edit&amp;section=5" title="Sửa đổi phần “Tác nhân đầu tiên”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%99ng_c%C6%A1_v%C3%B4_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c&amp;action=edit&amp;section=5" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Tác nhân đầu tiên"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div><p> Trong Quyển 8 của <i>Vật lý</i> <sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">&#91;</span>20<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Aristotle đã xem xét các khái niệm về biến đổi hoặc chuyển động, và chỉ ra một lập luận đầy thách thức, rằng nếu có 'trước' và 'sau' thì đòi hỏi phải có một <i>nguyên lý đầu tiên</i>. Ông lập luận rằng, lúc ban đầu, nếu vũ trụ đã ra đời, chuyển động đầu tiên của nó sẽ thiếu trạng thái tiền nghiệm, và như <a href="/wiki/Parmenides" title="Parmenides">Parmenides</a> đã nói, "<a href="/wiki/Ex_nihilo_nihil_fit" title="Ex nihilo nihil fit">không gì đến từ hư vô</a>". <a href="/w/index.php?title=L%E1%BA%ADp_lu%E1%BA%ADn_v%C5%A9_tr%E1%BB%A5_h%E1%BB%8Dc&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Lập luận vũ trụ học (trang không tồn tại)">Lập luận vũ trụ học</a>, sau này được xem là từ Aristotle, rút ra kết luận rằng Chúa tồn tại. Tuy nhiên, Aristotle lập luận, nếu vũ trụ có điểm khởi đầu, nó sẽ đòi hỏi một <b>tác nhân thứ nhất</b> có tính <a href="/w/index.php?title=B%E1%BB%91n_nguy%C3%AAn_nh%C3%A2n&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Bốn nguyên nhân (trang không tồn tại)">hiệu quả</a>, một khái niệm mà Aristotle đã sử dụng để miêu tả một lỗ hổng nghiêm trọng.<sup id="cite_ref-Brentano1978_21-0" class="reference"><a href="#cite_note-Brentano1978-21"><span class="cite-bracket">&#91;</span>21<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">&#91;</span>22<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">&#91;</span>23<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup></p><blockquote><p>Thật là một giả định sai lầm khi cho rằng có một nguyên lý thứ nhất vừa đủ dựa trên thực tế là mọi thứ vốn dĩ là thế... Do đó, <a href="/wiki/Democritos" title="Democritos">Democritus</a> đã tiêu giảm vai trò các tác nhân của vạn vật dựa trên thực tế là mọi thứ xảy ra trong quá khứ cũng vốn dĩ xảy ra ở hiện tại: nhưng ông ta không đủ sáng suốt để tìm một nguyên lý thứ nhất để giải thích cái "vốn dĩ" này... Hãy kết thúc cuộc tranh luận này bằng việc thừa nhận là chuyển động vốn dĩ tồn tại và sẽ luôn luôn tồn tại. (<i>Vật lý</i> quyển VIII, tr. 2) <sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">&#91;</span>24<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup></p></blockquote><p>Mục đích cho <a href="/w/index.php?title=L%E1%BA%ADp_lu%E1%BA%ADn_v%C5%A9_tr%E1%BB%A5_h%E1%BB%8Dc&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Lập luận vũ trụ học (trang không tồn tại)">lập luận vũ trụ học</a> của Aristotle là để chứng minh phải tồn tại ít nhất một động cơ vô động lực vĩnh cửu để hỗ trợ sự thay đổi hàng ngày.<sup id="cite_ref-Shields2007-222_25-0" class="reference"><a href="#cite_note-Shields2007-222-25"><span class="cite-bracket">&#91;</span>25<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup></p><blockquote><p>Trong những thứ <a href="/wiki/T%E1%BB%93n_t%E1%BA%A1i" title="Tồn tại">tồn tại</a>, vật chất là thứ có trước. Nhưng nếu vật chất có thể tồn tại, thì mọi thứ đều có thể chết đi... nhưng thời gian và sự thay đổi thì không. Sự thay đổi liên tục duy nhất là không gian, và sự thay đổi liên tục duy nhất của không gian là chuyển động tròn. Do đó, phải có một chuyển động tròn vĩnh cửu và điều này được khẳng định bởi các ngôi sao đứng yên mà bị tác động bởi vật chất vĩnh cửu vốn có thực (<i>actuality</i>).<sup id="cite_ref-RossAckrill2004-186_26-0" class="reference"><a href="#cite_note-RossAckrill2004-186-26"><span class="cite-bracket">&#91;</span>26<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup></p></blockquote><p>Theo ước tính của Aristotle, cần phải có một lời giải thích mà không có <a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%B1c_t%E1%BA%BF_v%C3%A0_ti%E1%BB%81m_n%C4%83ng&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Thực tế và tiềm năng (trang không tồn tại)">tính hiện thực và tính tiềm năng</a> tạm thời (ND: "tạm thời" vì chưa chứng minh được)- một chuỗi đầu máy xe lửa vô hạn cho một vũ trụ vĩnh hằng, không có điểm bắt đầu và kết thúc: một vật chất vĩnh cửu bất động mà Primum Mobile (khái niệm động cơ ban sơ của Ptolemy)<sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">&#91;</span>27<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> quay theo ngày và theo đó tất cả các chu kỳ trên mặt đất đều bị kiểm soát: ngày và đêm, các mùa trong năm, sự biến đổi của các nguyên tố, bản chất của thực vật và động vật.<sup id="cite_ref-sep-aristotle-natphil_9-1" class="reference"><a href="#cite_note-sep-aristotle-natphil-9"><span class="cite-bracket">&#91;</span>9<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Vật_chất_và_sự_thay_đổi"><span id="V.E1.BA.ADt_ch.E1.BA.A5t_v.C3.A0_s.E1.BB.B1_thay_.C4.91.E1.BB.95i"></span>Vật chất và sự thay đổi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%99ng_c%C6%A1_v%C3%B4_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c&amp;veaction=edit&amp;section=6" title="Sửa đổi phần “Vật chất và sự thay đổi”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%99ng_c%C6%A1_v%C3%B4_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c&amp;action=edit&amp;section=6" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Vật chất và sự thay đổi"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Khi Aristotle bắt đầu bằng việc mô tả vật chất, ông phân thành ba loại: cái hữu hình, nếu chia nhỏ thì thành cái suy, thuộc về môn vật lý; còn cái vĩnh cửu, thuộc về "môn khoa học khác". Ông nhấn mạnh rằng cái hữu hình có thể thay đổi và thay đổi theo tùy loại, bao gồm chất lượng và số lượng, tạo ra và phá hủy, tăng và giảm, biến đổi, và chuyển động. Thay đổi xảy ra khi một trạng thái nhất định trở thành một thứ gì đó trái ngược với nó: nghĩa là, những gì có tiềm năng tồn tại sẽ tồn tại thực sự. (Xem <a href="/w/index.php?title=Ti%E1%BB%81m_n%C4%83ng_v%C3%A0_th%E1%BB%B1c_t%E1%BA%BF&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Tiềm năng và thực tế (trang không tồn tại)">Tiềm năng và hiện thực</a>.) Do đó, "một vật [trở thành hiện thực] một cách tình cờ từ cái không thực, [và] cũng như tất cả mọi thứ biến đổi từ cái hiện thực, thì có <a href="/w/index.php?title=Ti%E1%BB%81m_n%C4%83ng&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Tiềm năng (trang không tồn tại)">tiềm năng</a>, nhưng không có thực." Cái làm thay đổi là động cơ, cái được thay đổi là vật chất, và cái mà nó trở thành là hình dạng. </p><p>Vật chất <i>phải</i> được tạo ra từ các nguyên tố khác nhau. Bằng chứng là có những vật hoàn toàn không giống nhau và vạn vật đều được cấu thành từ các nguyên tố. Vì các nguyên tố kết hợp với nhau để tạo thành các hợp chất, và bởi vì các vật chất này khác nhau nên phải các nguyên tố cũng phải khác nhau: nói cách khác, "<i>b</i> hoặc <i>a</i> không thể giống với <i>ba</i>". </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Số_lượng_động_cơ"><span id="S.E1.BB.91_l.C6.B0.E1.BB.A3ng_.C4.91.E1.BB.99ng_c.C6.A1"></span>Số lượng động cơ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%99ng_c%C6%A1_v%C3%B4_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c&amp;veaction=edit&amp;section=7" title="Sửa đổi phần “Số lượng động cơ”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%99ng_c%C6%A1_v%C3%B4_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c&amp;action=edit&amp;section=7" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Số lượng động cơ"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Gần cuối sách <i><a href="/wiki/Si%C3%AAu_h%C3%ACnh_h%E1%BB%8Dc" title="Siêu hình học">Siêu hình học</a></i>, Quyển 8 (<span lang="grc" title="Văn bản tiếng Hy Lạp cổ">Λ</span>), Aristotle đặt một câu hỏi đáng ngạc nhiên, rằng "liệu chúng ta nhất thiết phải giả sử có một [động cơ] hay nhiều hơn một, và nếu sau này, thì bao nhiêu".<sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">&#91;</span>28<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Aristotle kết luận rằng số lượng của tất cả các động cơ bằng với số lượng các chuyển động riêng biệt, và có thể tính toán ra bằng việc xem toán học gần với triết học, hay còn gọi là thiên văn học. Mặc dù các nhà toán học có con số khác nhau về số lượng chuyển động, Aristotle cho rằng số lượng <a href="/wiki/Thi%C3%AAn_c%E1%BA%A7u" title="Thiên cầu">thiên cầu</a> sẽ là 47 hoặc 55. Tuy nhiên, ông kết thúc cuốn <i>Siêu hình học</i> của mình, Quyển <span lang="grc" title="Văn bản tiếng Hy Lạp cổ">Λ</span>, với một câu trích trong <i><a href="/wiki/Iliad" title="Iliad">Iliad</a></i>: "Nhiều người cai trị là không tốt, một người thôi." <sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">&#91;</span>29<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">&#91;</span>30<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Xem_thêm"><span id="Xem_th.C3.AAm"></span>Xem thêm</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%99ng_c%C6%A1_v%C3%B4_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c&amp;veaction=edit&amp;section=8" title="Sửa đổi phần “Xem thêm”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%99ng_c%C6%A1_v%C3%B4_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c&amp;action=edit&amp;section=8" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Xem thêm"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r68144143">.mw-parser-output .div-col{margin-top:0.3em;column-width:30em}.mw-parser-output .div-col-small{font-size:90%}.mw-parser-output .div-col-rules{column-rule:1px solid #aaa}.mw-parser-output .div-col dl,.mw-parser-output .div-col ol,.mw-parser-output .div-col ul{margin-top:0}.mw-parser-output .div-col li,.mw-parser-output .div-col dd{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}</style><div class="div-col" style="column-width: 30em;"> <ul><li><a href="/wiki/V%E1%BB%A5_N%E1%BB%95_L%E1%BB%9Bn" title="Vụ Nổ Lớn">Vụ Nổ Lớn</a></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Book_of_the_24_Philosophers&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Book of the 24 Philosophers (trang không tồn tại)">Book of the 24 Philosophers</a></i></li> <li><a href="/wiki/Brahman" title="Brahman">Brahman</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Causeless_cause&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Causeless cause (trang không tồn tại)">Causeless cause</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Cosmological_argument&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Cosmological argument (trang không tồn tại)">Cosmological argument</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Dynamics_of_the_celestial_spheres&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Dynamics of the celestial spheres (trang không tồn tại)">Dynamics of the celestial spheres</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Godhead_(disambiguation)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Godhead (disambiguation) (trang không tồn tại)">Godhead (disambiguation)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Logos&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Logos (trang không tồn tại)">Logos</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Monad_(philosophy)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Monad (philosophy) (trang không tồn tại)">Monad</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Neo-Platonism&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Neo-Platonism (trang không tồn tại)">The One</a></li></ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ghi_chú_và_tham_khảo"><span id="Ghi_ch.C3.BA_v.C3.A0_tham_kh.E1.BA.A3o"></span>Ghi chú và tham khảo</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%99ng_c%C6%A1_v%C3%B4_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c&amp;veaction=edit&amp;section=9" title="Sửa đổi phần “Ghi chú và tham khảo”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%99ng_c%C6%A1_v%C3%B4_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c&amp;action=edit&amp;section=9" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Ghi chú và tham khảo"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71728118">.mw-parser-output .reflist{margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}@media screen{.mw-parser-output .reflist{font-size:90%}}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist columns references-column-width" style="-moz-column-width: 30em; -webkit-column-width: 30em; column-width: 30em; list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><b><a href="#cite_ref-1">^</a></b> <span class="reference-text">Aristotle, <i>Metaphysics</i> XII, 1072a.</span> </li> <li id="cite_note-2"><b><a href="#cite_ref-2">^</a></b> <span class="reference-text">Kai Nielsen, <i>Reason and Practice: A Modern Introduction to Philosophy</i>, Harper &amp; Row, 1971, pp. 170–2.</span> </li> <li id="cite_note-3"><b><a href="#cite_ref-3">^</a></b> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67233549">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output .citation q{quotes:"“""”""‘""’"}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#33aa33;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite class="citation encyclopaedia cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://plato.stanford.edu/entries/aristotle-natphil/#5">“Aristotle's Natural Philosophy: Movers and Unmoved Mover”</a>. <i>stanford.edu</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=bookitem&amp;rft.atitle=Aristotle%27s+Natural+Philosophy%3A+Movers+and+Unmoved+Mover&amp;rft.btitle=stanford.edu&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fplato.stanford.edu%2Fentries%2Faristotle-natphil%2F%235&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90%E1%BB%99ng+c%C6%A1+v%C3%B4+%C4%91%E1%BB%99ng+l%E1%BB%B1c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-4"><b><a href="#cite_ref-4">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFSachs" class="citation web cs1">Sachs, Joe. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.iep.utm.edu/aris-met/#H9">“Aristotle: Metaphysics”</a>. Internet Encyclopedia of Philosophy.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.btitle=Aristotle%3A+Metaphysics&amp;rft.pub=Internet+Encyclopedia+of+Philosophy&amp;rft.aulast=Sachs&amp;rft.aufirst=Joe&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.iep.utm.edu%2Faris-met%2F%23H9&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90%E1%BB%99ng+c%C6%A1+v%C3%B4+%C4%91%E1%BB%99ng+l%E1%BB%B1c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Shields2007-187-5"><b><a href="#cite_ref-Shields2007-187_5-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFShields2007" class="citation book cs1">Shields, Christopher John (2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=wOqiNUj9n-sC&amp;pg=PA187"><i>Aristotle</i></a> . Taylor &amp; Francis. tr.&#160;187. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-415-28331-1" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-415-28331-1"><bdi>978-0-415-28331-1</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Aristotle&amp;rft.pages=187&amp;rft.edition=reprint&amp;rft.pub=Taylor+%26+Francis&amp;rft.date=2007&amp;rft.isbn=978-0-415-28331-1&amp;rft.aulast=Shields&amp;rft.aufirst=Christopher+John&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DwOqiNUj9n-sC%26pg%3DPA187&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90%E1%BB%99ng+c%C6%A1+v%C3%B4+%C4%91%E1%BB%99ng+l%E1%BB%B1c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Shields2007-196-226-6"><b><a href="#cite_ref-Shields2007-196-226_6-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFShields2007" class="citation book cs1">Shields, Christopher John (2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=wOqiNUj9n-sC&amp;pg=PA196"><i>Aristotle</i></a>. tr.&#160;196, 226. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/9780203961940" title="Đặc biệt:Nguồn sách/9780203961940"><bdi>9780203961940</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Aristotle&amp;rft.pages=196%2C+226&amp;rft.date=2007&amp;rft.isbn=9780203961940&amp;rft.aulast=Shields&amp;rft.aufirst=Christopher+John&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DwOqiNUj9n-sC%26pg%3DPA196&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90%E1%BB%99ng+c%C6%A1+v%C3%B4+%C4%91%E1%BB%99ng+l%E1%BB%B1c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-RossAckrill2004-109-7">^ <a href="#cite_ref-RossAckrill2004-109_7-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-RossAckrill2004-109_7-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFRossAckrill2004" class="citation book cs1">Ross, Sir David; Ackrill, John Lloyd (2004). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=651Bg2-8xsEC&amp;pg=PA190"><i>Aristotle</i></a> (ấn bản thứ 6). Psychology Press. tr.&#160;188, 190. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-415-32857-9" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-415-32857-9"><bdi>978-0-415-32857-9</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Aristotle&amp;rft.pages=188%2C+190&amp;rft.edition=6th+ed.%2C+revised&amp;rft.pub=Psychology+Press&amp;rft.date=2004&amp;rft.isbn=978-0-415-32857-9&amp;rft.aulast=Ross&amp;rft.aufirst=Sir+David&amp;rft.au=Ackrill%2C+John+Lloyd&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3D651Bg2-8xsEC%26pg%3DPA190&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90%E1%BB%99ng+c%C6%A1+v%C3%B4+%C4%91%E1%BB%99ng+l%E1%BB%B1c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-8"><b><a href="#cite_ref-8">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFMendell2009" class="citation web cs1">Mendell, Henry (ngày 16 tháng 9 năm 2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110516145329/http://www.calstatela.edu/faculty/hmendel/Ancient%20Mathematics/Eudoxus/Astronomy/EudoxusHomocentricSpheres.htm">“Eudoxus of Cnidus: Astronomy and Homocentric Spheres”</a>. Vignettes of Ancient Mathematics. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.calstatela.edu/faculty/hmendel/Ancient%20Mathematics/Eudoxus/Astronomy/EudoxusHomocentricSpheres.htm">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 16 tháng 5 năm 2011.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.btitle=Eudoxus+of+Cnidus%3A+Astronomy+and+Homocentric+Spheres&amp;rft.series=Vignettes+of+Ancient+Mathematics&amp;rft.date=2009-09-16&amp;rft.aulast=Mendell&amp;rft.aufirst=Henry&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.calstatela.edu%2Ffaculty%2Fhmendel%2FAncient%2520Mathematics%2FEudoxus%2FAstronomy%2FEudoxusHomocentricSpheres.htm&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90%E1%BB%99ng+c%C6%A1+v%C3%B4+%C4%91%E1%BB%99ng+l%E1%BB%B1c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-sep-aristotle-natphil-9">^ <a href="#cite_ref-sep-aristotle-natphil_9-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-sep-aristotle-natphil_9-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBodnar2010" class="citation web cs1">Bodnar, Istvan (2010). Zalta, Edward N. (biên tập). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://plato.stanford.edu/entries/aristotle-natphil/notes.html#31">“Aristotle's Natural Philosophy”</a> . Stanford Encyclopedia of Philosophy. <q>In Metaphysics 12.8, Aristotle opts for both the uniqueness and the plurality of the unmoved celestial movers. Each celestial sphere possesses the unmoved mover of its own—presumably as the object of its striving, see Metaphysics 12.6—whereas the mover of the outermost celestial sphere, which carries with its diurnal rotation the fixed stars, being the first of the series of unmoved movers also guarantees the unity and uniqueness of the universe.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.btitle=Aristotle%27s+Natural+Philosophy&amp;rft.edition=Spring+2010&amp;rft.pub=Stanford+Encyclopedia+of+Philosophy&amp;rft.date=2010&amp;rft.aulast=Bodnar&amp;rft.aufirst=Istvan&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fplato.stanford.edu%2Fentries%2Faristotle-natphil%2Fnotes.html%2331&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90%E1%BB%99ng+c%C6%A1+v%C3%B4+%C4%91%E1%BB%99ng+l%E1%BB%B1c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Graham1999-10"><b><a href="#cite_ref-Graham1999_10-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFGraham1999" class="citation book cs1">Graham, D. W. (1999). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=syGrMYBM1H4C&amp;pg=PA179"><i>Physics</i></a>. Clarendon Aristotle Series. Oxford University Press, USA. tr.&#160;179. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/9780198240921" title="Đặc biệt:Nguồn sách/9780198240921"><bdi>9780198240921</bdi></a>. <a href="/wiki/S%E1%BB%91_ki%E1%BB%83m_so%C3%A1t_c%E1%BB%A7a_Th%C6%B0_vi%E1%BB%87n_Qu%E1%BB%91c_h%E1%BB%99i_M%E1%BB%B9" class="mw-redirect" title="Số kiểm soát của Thư viện Quốc hội Mỹ">LCCN</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//lccn.loc.gov/98049448">98049448</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Physics&amp;rft.series=Clarendon+Aristotle+Series&amp;rft.pages=179&amp;rft.pub=Oxford+University+Press%2C+USA&amp;rft.date=1999&amp;rft_id=info%3Alccn%2F98049448&amp;rft.isbn=9780198240921&amp;rft.aulast=Graham&amp;rft.aufirst=D.+W.&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DsyGrMYBM1H4C%26pg%3DPA179&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90%E1%BB%99ng+c%C6%A1+v%C3%B4+%C4%91%E1%BB%99ng+l%E1%BB%B1c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Humphrey2007-11"><b><a href="#cite_ref-Humphrey2007_11-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHumphrey2007" class="citation book cs1">Humphrey, P. (2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=Z2inQER--XoC&amp;pg=PA71"><i>Metaphysics of Mind: Hylomorphism and Eternality in Aristotle and Hegel</i></a>. State University of New York at Stony Brook. tr.&#160;71. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/9780549806714" title="Đặc biệt:Nguồn sách/9780549806714"><bdi>9780549806714</bdi></a>. <q>The universe has no beginning in time, no temporal first cause, so Aristotle is obviously not seeking an efficient cause in the sense of "what set it all off?" Aristotle's unmoved mover acts as final cause, as the good toward which all things strive. That is, it acts an objects of desire: "The object of desire and the object of thought move without being moved" (<i>Met.</i>, 1072a26–27).</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Metaphysics+of+Mind%3A+Hylomorphism+and+Eternality+in+Aristotle+and+Hegel&amp;rft.pages=71&amp;rft.pub=State+University+of+New+York+at+Stony+Brook&amp;rft.date=2007&amp;rft.isbn=9780549806714&amp;rft.aulast=Humphrey&amp;rft.aufirst=P.&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DZ2inQER--XoC%26pg%3DPA71&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90%E1%BB%99ng+c%C6%A1+v%C3%B4+%C4%91%E1%BB%99ng+l%E1%BB%B1c" class="Z3988"></span><sup class="noprint Inline-Template"><span style="white-space: nowrap;">&#91;<i><a href="/wiki/Wikipedia:Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_h%E1%BB%8Fng" title="Wikipedia:Liên kết hỏng"><span title="&#160;kể từ 2023-07-14">liên kết hỏng</span></a></i>&#93;</span></sup></span> </li> <li id="cite_note-12"><b><a href="#cite_ref-12">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHankinson1997" class="citation book cs1">Hankinson, R. J. (1997). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150429065738/http://shawnslayton.com/open/books/Book%20%20Cause-and-Explanation-in-Ancient-Greek-Thought.pdf"><i>Cause and Explanation in Ancient Greek Thought</i></a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. Oxford University Press. p. 125 (PDF p. 103). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://shawnslayton.com/open/books/Book%20%20Cause-and-Explanation-in-Ancient-Greek-Thought.pdf">Bản gốc</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> lưu trữ ngày 29 tháng 4 năm 2015<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 10 tháng 8 năm 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Cause+and+Explanation+in+Ancient+Greek+Thought&amp;rft.pages=p.+125+%28PDF+p.+103%29&amp;rft.pub=Oxford+University+Press&amp;rft.date=1997&amp;rft.aulast=Hankinson&amp;rft.aufirst=R.+J.&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fshawnslayton.com%2Fopen%2Fbooks%2FBook%2520%2520Cause-and-Explanation-in-Ancient-Greek-Thought.pdf&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90%E1%BB%99ng+c%C6%A1+v%C3%B4+%C4%91%E1%BB%99ng+l%E1%BB%B1c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-RossAckrill2004-187-13"><b><a href="#cite_ref-RossAckrill2004-187_13-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFRossAckrill2004" class="citation book cs1">Ross, Sir David; Ackrill, John Lloyd (2004). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=651Bg2-8xsEC&amp;pg=PA187"><i>Aristotle</i></a>. tr.&#160;187. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/9780203379530" title="Đặc biệt:Nguồn sách/9780203379530"><bdi>9780203379530</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Aristotle&amp;rft.pages=187&amp;rft.date=2004&amp;rft.isbn=9780203379530&amp;rft.aulast=Ross&amp;rft.aufirst=Sir+David&amp;rft.au=Ackrill%2C+John+Lloyd&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3D651Bg2-8xsEC%26pg%3DPA187&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90%E1%BB%99ng+c%C6%A1+v%C3%B4+%C4%91%E1%BB%99ng+l%E1%BB%B1c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Shields2007-121-14">^ <a href="#cite_ref-Shields2007-121_14-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Shields2007-121_14-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFShields2007" class="citation book cs1">Shields, Christopher John (2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=wOqiNUj9n-sC&amp;pg=PA121"><i>Aristotle</i></a>. tr.&#160;121. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/9780203961940" title="Đặc biệt:Nguồn sách/9780203961940"><bdi>9780203961940</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Aristotle&amp;rft.pages=121&amp;rft.date=2007&amp;rft.isbn=9780203961940&amp;rft.aulast=Shields&amp;rft.aufirst=Christopher+John&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DwOqiNUj9n-sC%26pg%3DPA121&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90%E1%BB%99ng+c%C6%A1+v%C3%B4+%C4%91%E1%BB%99ng+l%E1%BB%B1c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-15"><b><a href="#cite_ref-15">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFAristotle_(J._L._Stocks_trans.)2009" class="citation web cs1">Aristotle (J. L. Stocks trans.) (ngày 7 tháng 1 năm 2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://classics.mit.edu/Aristotle/heavens.1.i.html#802">“<i>De Caelo</i>”</a> &#91;On the Heavens&#93;. The Internet Classics Archive. I.9, 279 a17–30.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.btitle=De+Caelo&amp;rft.pages=I.9%2C+279+a17-30&amp;rft.pub=The+Internet+Classics+Archive&amp;rft.date=2009-01-07&amp;rft.au=Aristotle+%28J.+L.+Stocks+trans.%29&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fclassics.mit.edu%2FAristotle%2Fheavens.1.i.html%23802&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90%E1%BB%99ng+c%C6%A1+v%C3%B4+%C4%91%E1%BB%99ng+l%E1%BB%B1c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-16"><b><a href="#cite_ref-16">^</a></b> <span class="reference-text">"Cosmological Argument for the Existence of God", in <i>Macmillan Encyclopedia of Philosophy</i> (1967), Vol. 2, p. 233ff.</span> </li> <li id="cite_note-17"><b><a href="#cite_ref-17">^</a></b> <span class="reference-text">Aristotle, <i>Physics</i> VIII 6, 258 b26-259 a9.</span> </li> <li id="cite_note-18"><b><a href="#cite_ref-18">^</a></b> <span class="reference-text">Now understood as the <a href="/w/index.php?title=Earth%27s_rotation&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Earth&#39;s rotation (trang không tồn tại)">Earth's rotation</a>.</span> </li> <li id="cite_note-19"><b><a href="#cite_ref-19">^</a></b> <span class="reference-text">Aristotle, <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Aristot.+Nic.+Eth.+1177a.20">Nicomachean Ethics</a></i> X 1177 a20</span> </li> <li id="cite_note-20"><b><a href="#cite_ref-20">^</a></b> <span class="reference-text">Aristotle, <i>Physics</i> VIII, 4–6.</span> </li> <li id="cite_note-Brentano1978-21"><b><a href="#cite_ref-Brentano1978_21-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBrentanoGeorgeChisholm1978" class="citation book cs1">Brentano, F.C.; George, R.; Chisholm, R.M. (1978). <span class="cs1-lock-registration" title="Yêu cầu đăng ký miễn phí"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/aristotlehisworl0000bren"><i>Aristotle and His World View</i></a></span>. University of California Press. tr.&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/aristotlehisworl0000bren/page/56">56</a>. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/9780520033900" title="Đặc biệt:Nguồn sách/9780520033900"><bdi>9780520033900</bdi></a>. <a href="/wiki/S%E1%BB%91_ki%E1%BB%83m_so%C3%A1t_c%E1%BB%A7a_Th%C6%B0_vi%E1%BB%87n_Qu%E1%BB%91c_h%E1%BB%99i_M%E1%BB%B9" class="mw-redirect" title="Số kiểm soát của Thư viện Quốc hội Mỹ">LCCN</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//lccn.loc.gov/lc76050245">lc76050245</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Aristotle+and+His+World+View&amp;rft.pages=56&amp;rft.pub=University+of+California+Press&amp;rft.date=1978&amp;rft_id=info%3Alccn%2Flc76050245&amp;rft.isbn=9780520033900&amp;rft.aulast=Brentano&amp;rft.aufirst=F.C.&amp;rft.au=George%2C+R.&amp;rft.au=Chisholm%2C+R.M.&amp;rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Faristotlehisworl0000bren&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90%E1%BB%99ng+c%C6%A1+v%C3%B4+%C4%91%E1%BB%99ng+l%E1%BB%B1c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-22"><b><a href="#cite_ref-22">^</a></b> <span class="reference-text">Aristotle, <i>De Caelo</i> Book I Chapter 10 280a6.</span> </li> <li id="cite_note-23"><b><a href="#cite_ref-23">^</a></b> <span class="reference-text">Aristotle, <i>Physics</i> Book VIII 251–253.</span> </li> <li id="cite_note-24"><b><a href="#cite_ref-24">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFAristotle(trans._Hardie,_R._P._&amp;_Gaye,_R._K.)2009" class="citation web cs1">Aristotle; (trans. Hardie, R. P. &amp; Gaye, R. K.) (ngày 7 tháng 1 năm 2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://classics.mit.edu/Aristotle/physics.8.viii.html#172">“Physics”</a>. The Internet Classics Archive.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.btitle=Physics&amp;rft.pub=The+Internet+Classics+Archive&amp;rft.date=2009-01-07&amp;rft.au=Aristotle&amp;rft.au=%28trans.+Hardie%2C+R.+P.+%26+Gaye%2C+R.+K.%29&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fclassics.mit.edu%2FAristotle%2Fphysics.8.viii.html%23172&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90%E1%BB%99ng+c%C6%A1+v%C3%B4+%C4%91%E1%BB%99ng+l%E1%BB%B1c" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment">Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (<a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BA%A3n_l%C3%BD_CS1:_nhi%E1%BB%81u_t%C3%AAn:_danh_s%C3%A1ch_t%C3%A1c_gi%E1%BA%A3" title="Thể loại:Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả">liên kết</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-Shields2007-222-25"><b><a href="#cite_ref-Shields2007-222_25-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFShields2007" class="citation book cs1">Shields, Christopher John (2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=wOqiNUj9n-sC&amp;pg=PA222"><i>Aristotle</i></a> . Taylor &amp; Francis. tr.&#160;222. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-415-28331-1" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-415-28331-1"><bdi>978-0-415-28331-1</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Aristotle&amp;rft.pages=222&amp;rft.edition=reprint&amp;rft.pub=Taylor+%26+Francis&amp;rft.date=2007&amp;rft.isbn=978-0-415-28331-1&amp;rft.aulast=Shields&amp;rft.aufirst=Christopher+John&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DwOqiNUj9n-sC%26pg%3DPA222&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90%E1%BB%99ng+c%C6%A1+v%C3%B4+%C4%91%E1%BB%99ng+l%E1%BB%B1c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-RossAckrill2004-186-26"><b><a href="#cite_ref-RossAckrill2004-186_26-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFRossAckrill2004" class="citation book cs1">Ross, Sir David; Ackrill, John Lloyd (2004). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=651Bg2-8xsEC&amp;pg=PA186"><i>Aristotle</i></a>. tr.&#160;186. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/9780203379530" title="Đặc biệt:Nguồn sách/9780203379530"><bdi>9780203379530</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Aristotle&amp;rft.pages=186&amp;rft.date=2004&amp;rft.isbn=9780203379530&amp;rft.aulast=Ross&amp;rft.aufirst=Sir+David&amp;rft.au=Ackrill%2C+John+Lloyd&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3D651Bg2-8xsEC%26pg%3DPA186&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90%E1%BB%99ng+c%C6%A1+v%C3%B4+%C4%91%E1%BB%99ng+l%E1%BB%B1c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-27"><b><a href="#cite_ref-27">^</a></b> <span class="reference-text">The outermost celestial sphere, for Aristotle, the <a href="/w/index.php?title=Sphere_of_fixed_stars&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Sphere of fixed stars (trang không tồn tại)">sphere of fixed stars</a>.</span> </li> <li id="cite_note-28"><b><a href="#cite_ref-28">^</a></b> <span class="reference-text">Aristotle, <i>Metaphysics,</i> 1073a14–15.</span> </li> <li id="cite_note-29"><b><a href="#cite_ref-29">^</a></b> <span class="reference-text"><i>Iliad,</i> ii, 204; quoted in Aristotle, <i>Metaphysics,</i> 1076a5.</span> </li> <li id="cite_note-30"><b><a href="#cite_ref-30">^</a></b> <span class="reference-text">Harry A. Wolfson, "The Plurality of Immovable Movers in Aristotle and Averroës," <i>Harvard Studies in Classical Philology</i>, 63 (1958): 233–253.</span> </li> </ol></div> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐api‐int.codfw.main‐849f99967d‐52fbz Cached time: 20241124045607 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [vary‐revision‐sha1, show‐toc] CPU time usage: 0.424 seconds Real time usage: 0.490 seconds Preprocessor visited node count: 1477/1000000 Post‐expand include size: 40145/2097152 bytes Template argument size: 3377/2097152 bytes Highest expansion depth: 11/100 Expensive parser function count: 1/500 Unstrip recursion depth: 1/20 Unstrip post‐expand size: 64549/5000000 bytes Lua time usage: 0.271/10.000 seconds Lua memory usage: 14831524/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 0/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 451.769 1 -total 48.51% 219.136 1 Bản_mẫu:Tham_khảo 33.43% 151.017 1 Bản_mẫu:Lang-grc 18.07% 81.621 1 Bản_mẫu:Chú_thích_bách_khoa_toàn_thư 11.60% 52.421 11 Bản_mẫu:Chú_thích_sách 9.06% 40.935 2 Bản_mẫu:Quotation 7.19% 32.498 1 Bản_mẫu:Liên_kết_hỏng 5.86% 26.477 1 Bản_mẫu:Sửa_chữa 5.31% 23.985 5 Bản_mẫu:Chú_thích_web 4.94% 22.297 2 Bản_mẫu:Xử_lý_thể_loại --> <!-- Saved in parser cache with key viwiki:pcache:idhash:19632750-0!canonical and timestamp 20241124045607 and revision id 71657399. Rendering was triggered because: api-parse --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Lấy từ “<a dir="ltr" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Động_cơ_vô_động_lực&amp;oldid=71657399">https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Động_cơ_vô_động_lực&amp;oldid=71657399</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i" title="Đặc biệt:Thể loại">Thể loại</a>: <ul><li><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Pages_incorrectly_using_the_quote_template&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Thể loại:Pages incorrectly using the quote template (trang không tồn tại)">Pages incorrectly using the quote template</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Quan_h%E1%BB%87_nh%C3%A2n_qu%E1%BA%A3" title="Thể loại:Quan hệ nhân quả">Quan hệ nhân quả</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Quan_ni%E1%BB%87m_trong_si%C3%AAu_h%C3%ACnh_h%E1%BB%8Dc" title="Thể loại:Quan niệm trong siêu hình học">Quan niệm trong siêu hình học</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Thể loại ẩn: <ul><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_c%C3%B3_li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_h%E1%BB%8Fng" title="Thể loại:Bài có liên kết hỏng">Bài có liên kết hỏng</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BA%A3n_l%C3%BD_CS1:_nhi%E1%BB%81u_t%C3%AAn:_danh_s%C3%A1ch_t%C3%A1c_gi%E1%BA%A3" title="Thể loại:Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả">Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_c%C3%B3_v%C4%83n_b%E1%BA%A3n_ti%E1%BA%BFng_Hy_L%E1%BA%A1p_c%E1%BB%95" title="Thể loại:Bài viết có văn bản tiếng Hy Lạp cổ">Bài viết có văn bản tiếng Hy Lạp cổ</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_c%C3%B3_v%C4%83n_b%E1%BA%A3n_ti%E1%BA%BFng_Latinh" title="Thể loại:Bài viết có văn bản tiếng Latinh">Bài viết có văn bản tiếng Latinh</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Trang này được sửa đổi lần cuối vào ngày 30 tháng 8 năm 2024, 18:48.</li> <li id="footer-info-copyright">Văn bản được phát hành theo <a href="/wiki/Wikipedia:Nguy%C3%AAn_v%C4%83n_Gi%E1%BA%A5y_ph%C3%A9p_Creative_Commons_Ghi_c%C3%B4ng%E2%80%93Chia_s%E1%BA%BB_t%C6%B0%C6%A1ng_t%E1%BB%B1_phi%C3%AAn_b%E1%BA%A3n_4.0_Qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF" title="Wikipedia:Nguyên văn Giấy phép Creative Commons Ghi công–Chia sẻ tương tự phiên bản 4.0 Quốc tế">Giấy phép Creative Commons Ghi công–Chia sẻ tương tự</a>; có thể áp dụng điều khoản bổ sung. Với việc sử dụng trang web này, bạn chấp nhận <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/vi">Điều khoản Sử dụng</a> và <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/vi">Quy định quyền riêng tư</a>. Wikipedia® là thương hiệu đã đăng ký của <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, một tổ chức phi lợi nhuận.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Quy định quyền riêng tư</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u">Giới thiệu Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Ph%E1%BB%A7_nh%E1%BA%ADn_chung">Lời phủ nhận</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Bộ Quy tắc Ứng xử Chung</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Lập trình viên</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/vi.wikipedia.org">Thống kê</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Tuyên bố về cookie</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//vi.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%99ng_c%C6%A1_v%C3%B4_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c&amp;mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Phiên bản di động</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-5767f597fb-h27s9","wgBackendResponseTime":168,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.424","walltime":"0.490","ppvisitednodes":{"value":1477,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":40145,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":3377,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":11,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":1,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":64549,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 451.769 1 -total"," 48.51% 219.136 1 Bản_mẫu:Tham_khảo"," 33.43% 151.017 1 Bản_mẫu:Lang-grc"," 18.07% 81.621 1 Bản_mẫu:Chú_thích_bách_khoa_toàn_thư"," 11.60% 52.421 11 Bản_mẫu:Chú_thích_sách"," 9.06% 40.935 2 Bản_mẫu:Quotation"," 7.19% 32.498 1 Bản_mẫu:Liên_kết_hỏng"," 5.86% 26.477 1 Bản_mẫu:Sửa_chữa"," 5.31% 23.985 5 Bản_mẫu:Chú_thích_web"," 4.94% 22.297 2 Bản_mẫu:Xử_lý_thể_loại"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.271","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":14831524,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-api-int.codfw.main-849f99967d-52fbz","timestamp":"20241124045607","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0110\u1ed9ng c\u01a1 v\u00f4 \u0111\u1ed9ng l\u1ef1c","url":"https:\/\/vi.wikipedia.org\/wiki\/%C4%90%E1%BB%99ng_c%C6%A1_v%C3%B4_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q2326055","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q2326055","author":{"@type":"Organization","name":"Nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3ng g\u00f3p v\u00e0o c\u00e1c d\u1ef1 \u00e1n Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Qu\u1ef9 Wikimedia","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2021-08-10T15:39:15Z","dateModified":"2024-08-30T18:48:19Z","headline":"t\u00e1c nh\u00e2n cao nh\u1ea5t nghi\u1ec5m nhi\u00ean c\u1ee7a v\u1ea1n v\u1eadt trong v\u0169 tr\u1ee5"}</script> </body> </html>

Pages: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10