CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="be" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Імперыя Цын — Вікіпедыя</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )bewikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","студзень","люты","сакавік","красавік","Май","чэрвень","ліпень","жнівень","верасень","кастрычнік","лістапад","снежань"],"wgRequestId":"9f3b1abc-2374-4691-8d48-639ca6a84f6e","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Імперыя_Цын","wgTitle":"Імперыя Цын","wgCurRevisionId":4812249,"wgRevisionId":4812249,"wgArticleId":72589,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Вікіпедыя:Спасылкі на Беларускую энцыклапедыю з нумарамі старонак","Вікіпедыя:Спасылкі на Беларускую энцыклапедыю з назвай артыкула","Вікіпедыя:Спасылкі на Беларускую энцыклапедыю без аўтара", "Вікіпедыя:Артыкулы з непрацоўнымі спасылкамі","Вікіпедыя:Істотныя артыкулы","Старонкі, на якіх ужыты чароўныя спасылкі ISBN","З’явіліся ў 1636 годзе","Зніклі ў 1912 годзе","Гісторыя Кітая","Імперыя Цын"],"wgPageViewLanguage":"be","wgPageContentLanguage":"be","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Імперыя_Цын","wgRelevantArticleId":72589,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":4812249,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"be","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"be"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{ "search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":50000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q8733","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.tmh.player.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons": "ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.tmh.player","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.edittop","ext.gadget.collapserefs","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.navboxNavigation","ext.gadget.directLinkToCommons","ext.gadget.Statistics","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions", "wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=be&modules=ext.flaggedRevs.basic%7Cext.tmh.player.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=be&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=be&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Flag_of_China_%281889%E2%80%931912%29.svg/1200px-Flag_of_China_%281889%E2%80%931912%29.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="799"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Flag_of_China_%281889%E2%80%931912%29.svg/800px-Flag_of_China_%281889%E2%80%931912%29.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="533"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Flag_of_China_%281889%E2%80%931912%29.svg/640px-Flag_of_China_%281889%E2%80%931912%29.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="426"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Імперыя Цын — Вікіпедыя"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//be.m.wikipedia.org/wiki/%D0%86%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%A6%D1%8B%D0%BD"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Правіць" href="/w/index.php?title=%D0%86%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%A6%D1%8B%D0%BD&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Вікіпедыя (be)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//be.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%86%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%A6%D1%8B%D0%BD"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.be"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Вікіпедыя струмень Atom" href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:RecentChanges&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Імперыя_Цын rootpage-Імперыя_Цын skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Перайсці да зместу</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Праект"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Галоўнае меню" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Галоўнае меню</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Галоўнае меню</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">перанесці да бакавой панэлі</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">схаваць</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Навігацыя </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D0%B0" title="Адкрыць Галоўную старонку [z]" accesskey="z"><span>Галоўная старонка</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%A1%D1%83%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%86%D1%8C" title="Пра праект, чым можна заняцца, дзе што шукаць"><span>Супольнасць</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:RecentChanges" title="Пералік нядаўніх змяненняў у віксе. [r]" accesskey="r"><span>Апошнія змены</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:NewPages"><span>Новыя старонкі</span></a></li><li id="n-Village-pump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%A4%D0%BE%D1%80%D1%83%D0%BC"><span>Форум</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:Random" title="Паказаць выпадковую старонку [x]" accesskey="x"><span>Выпадковая старонка</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%94%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%B4%D0%BA%D0%B0" title="Дзе можна атрымаць тлумачэнні."><span>Даведка</span></a></li><li id="n-bug_in_article" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%9F%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%B4%D0%B0%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%96_%D0%BF%D1%80%D0%B0_%D0%BF%D0%B0%D0%BC%D1%8B%D0%BB%D0%BA%D1%96"><span>Паведаміць пра памылку</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D0%B0" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Вікіпедыя" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-be.svg" style="width: 7.625em; height: 1.3125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-be.svg" width="117" height="12" style="width: 7.3125em; height: 0.75em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:Search" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Знайсці ў Вікіпедыі [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Пошук</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Шукаць у Вікіпедыі" aria-label="Шукаць у Вікіпедыі" autocapitalize="sentences" title="Знайсці ў Вікіпедыі [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Адмысловае:Search"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Пошук</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Асабістыя інструменты"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Выгляд"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Выгляд" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Выгляд</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_be.wikipedia.org&uselang=be" class=""><span>Ахвяраваць</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:CreateAccount&returnto=%D0%86%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F+%D0%A6%D1%8B%D0%BD" title="Вам прапануецца стварыць уліковы запіс і ўвайсці ў сістэму, але гэта не абавязкова" class=""><span>Стварыць уліковы запіс</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:UserLogin&returnto=%D0%86%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F+%D0%A6%D1%8B%D0%BD" title="Вам прапануецца ўвайсці ў сістэму, але гэта неабавязкова. [o]" accesskey="o" class=""><span>Увайсці</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Больш магчымасцей" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Асабістыя інструменты" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Асабістыя інструменты</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Меню ўдзельніка" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_be.wikipedia.org&uselang=be"><span>Ахвяраваць</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:CreateAccount&returnto=%D0%86%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F+%D0%A6%D1%8B%D0%BD" title="Вам прапануецца стварыць уліковы запіс і ўвайсці ў сістэму, але гэта не абавязкова"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Стварыць уліковы запіс</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:UserLogin&returnto=%D0%86%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F+%D0%A6%D1%8B%D0%BD" title="Вам прапануецца ўвайсці ў сістэму, але гэта неабавязкова. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Увайсці</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Старонкі для ананімных рэдактараў <a href="/wiki/%D0%94%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%B4%D0%BA%D0%B0:%D0%94%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%B4%D0%BA%D0%B0" aria-label="Даведацца больш пра праўку"><span>даведацца больш</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:MyContributions" title="Спіс правак, зробленых з гэтага IP-адраса [y]" accesskey="y"><span>Уклад</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:MyTalk" title="Размовы пра праўкі, зробленыя з гэтага IP-адраса [n]" accesskey="n"><span>Размовы</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Праект"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Змест" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Змест</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">перанесці да бакавой панэлі</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">схаваць</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Пачатак</div> </a> </li> <li id="toc-Гісторыя" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Гісторыя"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Гісторыя</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Гісторыя-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Змяніць стан падраздзелу Гісторыя</span> </button> <ul id="toc-Гісторыя-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Узнікненне_маньчжурскай_дзяржавы" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Узнікненне_маньчжурскай_дзяржавы"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>Узнікненне маньчжурскай дзяржавы</span> </div> </a> <ul id="toc-Узнікненне_маньчжурскай_дзяржавы-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Заняпад_імперыі_Мін" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Заняпад_імперыі_Мін"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>Заняпад імперыі Мін</span> </div> </a> <ul id="toc-Заняпад_імперыі_Мін-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Маньчжурскае_заваяванне_Кітая" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Маньчжурскае_заваяванне_Кітая"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3</span> <span>Маньчжурскае заваяванне Кітая</span> </div> </a> <ul id="toc-Маньчжурскае_заваяванне_Кітая-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Перыяд_праўлення_Даагуана" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Перыяд_праўлення_Даагуана"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.4</span> <span>Перыяд праўлення Даагуана</span> </div> </a> <ul id="toc-Перыяд_праўлення_Даагуана-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Армія_і_чынавенства" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Армія_і_чынавенства"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.4.1</span> <span>Армія і чынавенства</span> </div> </a> <ul id="toc-Армія_і_чынавенства-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Унутрыпалітычнае_«хваляванне»_у_імперыі_пры_Даогуане" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Унутрыпалітычнае_«хваляванне»_у_імперыі_пры_Даогуане"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.4.2</span> <span>Унутрыпалітычнае «хваляванне» у імперыі пры Даогуане</span> </div> </a> <ul id="toc-Унутрыпалітычнае_«хваляванне»_у_імперыі_пры_Даогуане-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Знешняя_палітыка_да_1830-х_гадоў_(канфлікт_у_Кашгарыі)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Знешняя_палітыка_да_1830-х_гадоў_(канфлікт_у_Кашгарыі)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.4.3</span> <span>Знешняя палітыка да 1830-х гадоў (канфлікт у Кашгарыі)</span> </div> </a> <ul id="toc-Знешняя_палітыка_да_1830-х_гадоў_(канфлікт_у_Кашгарыі)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Наспяванне_опіюмнага_канфлікту" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Наспяванне_опіюмнага_канфлікту"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.4.4</span> <span>Наспяванне опіюмнага канфлікту</span> </div> </a> <ul id="toc-Наспяванне_опіюмнага_канфлікту-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Літаратура" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Літаратура"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Літаратура</span> </div> </a> <ul id="toc-Літаратура-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Спасылкі" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Спасылкі"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Спасылкі</span> </div> </a> <ul id="toc-Спасылкі-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Змест" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Пераключыць змест" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Пераключыць змест</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Імперыя Цын</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Перайсці да артыкула на іншай мове. Даступны на 130 мовах." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-130" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">130 моў</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Qing-dinastie" title="Qing-dinastie – афрыкаанс" lang="af" hreflang="af" data-title="Qing-dinastie" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="афрыкаанс" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Qing-Dynastie" title="Qing-Dynastie – швейцарская нямецкая" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Qing-Dynastie" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="швейцарская нямецкая" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-alt mw-list-item"><a href="https://alt.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D0%BB%D1%83_%D0%A7%D0%B8%D2%A5_%D0%BA%D0%B0%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8B%D0%BA" title="Улу Чиҥ каандык – паўднёваалтайская" lang="alt" hreflang="alt" data-title="Улу Чиҥ каандык" data-language-autonym="Алтай тил" data-language-local-name="паўднёваалтайская" class="interlanguage-link-target"><span>Алтай тил</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8C%AA%E1%8A%95%E1%8C%8D_%E1%88%A5%E1%88%AD%E1%8B%88_%E1%88%98%E1%8A%95%E1%8C%8D%E1%88%A5%E1%89%B5" title="የጪንግ ሥርወ መንግሥት – амхарская" lang="am" hreflang="am" data-title="የጪንግ ሥርወ መንግሥት" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="амхарская" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Dinast%C3%ADa_Qing" title="Dinastía Qing – арагонская" lang="an" hreflang="an" data-title="Dinastía Qing" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="арагонская" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-anp mw-list-item"><a href="https://anp.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%82%E0%A4%97_%E0%A4%B5%E0%A4%82%E0%A4%B6" title="किंग वंश – ангіка" lang="anp" hreflang="anp" data-title="किंग वंश" data-language-autonym="अंगिका" data-language-local-name="ангіка" class="interlanguage-link-target"><span>अंगिका</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%84%D8%A9_%D8%AA%D8%B4%D9%8A%D9%86%D8%BA_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D9%83%D9%85%D8%A9" title="سلالة تشينغ الحاكمة – арабская" lang="ar" hreflang="ar" data-title="سلالة تشينغ الحاكمة" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="арабская" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Dinast%C3%ADa_Qing" title="Dinastía Qing – астурыйская" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Dinastía Qing" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="астурыйская" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Tzin_s%C3%BClal%C9%99si" title="Tzin sülaləsi – азербайджанская" lang="az" hreflang="az" data-title="Tzin sülaləsi" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="азербайджанская" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%DA%86%DB%8C%D9%86%D9%82_%D8%B3%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D8%B3%DB%8C" title="چینق سولاله‌سی – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="چینق سولاله‌سی" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%A6%D0%B8%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B" title="Цин империяһы – башкірская" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Цин империяһы" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="башкірская" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/%C4%8Cing_dinast%C4%97j%C4%97" title="Čing dinastėjė – Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Čing dinastėjė" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Dinastiyang_Qing" title="Dinastiyang Qing – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Dinastiyang Qing" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D1%8B%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D1%8F_%D0%A6%D1%8B%D0%BD" title="Дынастыя Цын – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Дынастыя Цын" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A6%D0%B8%D0%BD_(17_%E2%80%93_20_%D0%B2%D0%B5%D0%BA)" title="Цин (17 – 20 век) – балгарская" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Цин (17 – 20 век)" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="балгарская" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%9B%E0%A6%BF%E0%A6%82_%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%9C%E0%A7%8D%E0%A6%AF" title="ছিং সাম্রাজ্য – бенгальская" lang="bn" hreflang="bn" data-title="ছিং সাম্রাজ্য" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="бенгальская" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%86%E0%BD%B2%E0%BD%84%E0%BC%8B%E0%BD%A2%E0%BE%92%E0%BE%B1%E0%BD%A3%E0%BC%8B%E0%BD%A2%E0%BD%96%E0%BD%A6%E0%BC%8D" title="ཆིང་རྒྱལ་རབས། – тыбецкая" lang="bo" hreflang="bo" data-title="ཆིང་རྒྱལ་རབས།" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="тыбецкая" class="interlanguage-link-target"><span>བོད་ཡིག</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Tierniezh_Qing" title="Tierniezh Qing – брэтонская" lang="br" hreflang="br" data-title="Tierniezh Qing" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="брэтонская" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Dinastija_Qing" title="Dinastija Qing – баснійская" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Dinastija Qing" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="баснійская" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D0%B6%D1%8B%D0%BD_%D0%B3%D2%AF%D1%80%D1%8D%D0%BD" title="Манжын гүрэн – Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Манжын гүрэн" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Dinastia_Qing" title="Dinastia Qing – каталанская" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Dinastia Qing" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="каталанская" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/Ch%C4%ADng-di%C3%A8u" title="Chĭng-dièu – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Chĭng-dièu" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%A6%D0%B8%D0%B9%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8" title="Цийн импери – чачэнская" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Цийн импери" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="чачэнская" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%DB%8C%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DB%86%D8%B1%DB%8C%DB%95%D8%AA%DB%8C%DB%8C_%DA%86%DB%8C%D9%86%DA%AF" title="ئیمپراتۆریەتیی چینگ – цэнтральнакурдская" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="ئیمپراتۆریەتیی چینگ" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="цэнтральнакурдская" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/%C3%87i%C3%B1_s%C3%BCl%C3%A2lesi" title="Çiñ sülâlesi – Crimean Tatar" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Çiñ sülâlesi" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="Crimean Tatar" class="interlanguage-link-target"><span>Qırımtatarca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/%C5%98%C3%AD%C5%A1e_%C4%8Cching" title="Říše Čching – чэшская" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Říše Čching" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="чэшская" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A6%D0%B8%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%B9%C4%95" title="Цин империйĕ – чувашская" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Цин империйĕ" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="чувашская" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Brenhinllin_Qing" title="Brenhinllin Qing – валійская" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Brenhinllin Qing" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="валійская" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Qing-dynastiet" title="Qing-dynastiet – дацкая" lang="da" hreflang="da" data-title="Qing-dynastiet" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="дацкая" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Qing-Dynastie" title="Qing-Dynastie – нямецкая" lang="de" hreflang="de" data-title="Qing-Dynastie" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="нямецкая" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%94%CF%85%CE%BD%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B5%CE%AF%CE%B1_%CE%A4%CF%83%CE%B9%CE%BD%CE%B3%CE%BA" title="Δυναστεία Τσινγκ – грэчаская" lang="el" hreflang="el" data-title="Δυναστεία Τσινγκ" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="грэчаская" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Qing_dynasty" title="Qing dynasty – англійская" lang="en" hreflang="en" data-title="Qing dynasty" data-language-autonym="English" data-language-local-name="англійская" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Dinastio_Qing" title="Dinastio Qing – эсперанта" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Dinastio Qing" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="эсперанта" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Dinast%C3%ADa_Qing" title="Dinastía Qing – іспанская" lang="es" hreflang="es" data-title="Dinastía Qing" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="іспанская" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Qingi_d%C3%BCnastia" title="Qingi dünastia – эстонская" lang="et" hreflang="et" data-title="Qingi dünastia" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="эстонская" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Qing_dinastia" title="Qing dinastia – баскская" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Qing dinastia" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="баскская" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86_%DA%86%DB%8C%D9%86%DA%AF" title="دودمان چینگ – фарсі" lang="fa" hreflang="fa" data-title="دودمان چینگ" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="фарсі" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Qing-dynastia" title="Qing-dynastia – фінская" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Qing-dynastia" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="фінская" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Qingi_d%C3%BCnastia" title="Qingi dünastia – Võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Qingi dünastia" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="Võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Dynastie_Qing" title="Dynastie Qing – французская" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Dynastie Qing" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="французская" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Qing-D%C3%BCnastii" title="Qing-Dünastii – паўночнафрызская" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Qing-Dünastii" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="паўночнафрызская" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gan mw-list-item"><a href="https://gan.wikipedia.org/wiki/%E6%B8%85" title="清 – Gan" lang="gan" hreflang="gan" data-title="清" data-language-autonym="贛語" data-language-local-name="Gan" class="interlanguage-link-target"><span>贛語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Dinast%C3%ADa_Qing" title="Dinastía Qing – галісійская" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Dinastía Qing" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="галісійская" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Qing_%C3%B1emo%C3%B1anga" title="Qing ñemoñanga – гуарані" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Qing ñemoñanga" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="гуарані" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Chh%C3%AEn-chh%C3%A8u" title="Chhîn-chhèu – Hakka Chinese" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Chhîn-chhèu" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="Hakka Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A9%D7%95%D7%A9%D7%9C%D7%AA_%D7%A6%27%D7%99%D7%A0%D7%92" title="שושלת צ'ינג – іўрыт" lang="he" hreflang="he" data-title="שושלת צ'ינג" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="іўрыт" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9A%E0%A4%BF%E0%A4%82%E0%A4%97_%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A4%B5%E0%A4%82%E0%A4%B6" title="चिंग राजवंश – хіндзі" lang="hi" hreflang="hi" data-title="चिंग राजवंश" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="хіндзі" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Qing_Dynasty" title="Qing Dynasty – Fiji Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Qing Dynasty" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Fiji Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Dinastija_Qing" title="Dinastija Qing – харвацкая" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Dinastija Qing" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="харвацкая" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Dinasti_Qing" title="Dinasti Qing – гаіцянская крэольская" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Dinasti Qing" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="гаіцянская крэольская" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Csing-dinasztia" title="Csing-dinasztia – венгерская" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Csing-dinasztia" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="венгерская" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%91%D5%AB%D5%B6_%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%BD%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Ցին կայսրություն – армянская" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Ցին կայսրություն" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="армянская" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Dinasti_Qing" title="Dinasti Qing – інданезійская" lang="id" hreflang="id" data-title="Dinasti Qing" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="інданезійская" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Qing_a_Dinastia" title="Qing a Dinastia – ілакана" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Qing a Dinastia" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="ілакана" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Dinastio_Qing" title="Dinastio Qing – іда" lang="io" hreflang="io" data-title="Dinastio Qing" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="іда" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Tjingveldi%C3%B0" title="Tjingveldið – ісландская" lang="is" hreflang="is" data-title="Tjingveldið" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="ісландская" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Dinastia_Qing" title="Dinastia Qing – італьянская" lang="it" hreflang="it" data-title="Dinastia Qing" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="італьянская" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E6%B8%85" title="清 – японская" lang="ja" hreflang="ja" data-title="清" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="японская" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Wangsa_Qing" title="Wangsa Qing – яванская" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Wangsa Qing" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="яванская" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%90" title="ცინგის დინასტია – грузінская" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ცინგის დინასტია" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="грузінская" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/Ki%C5%8B_Kewiya%C9%A3_K%C9%A9%C9%96%C9%9Bza%C9%A3" title="Kiŋ Kewiyaɣ Kɩɖɛzaɣ – Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Kiŋ Kewiyaɣ Kɩɖɛzaɣ" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target"><span>Kabɩyɛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A6%D0%B8%D0%BD%D1%8C_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D1%81%D1%8B" title="Цинь империясы – казахская" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Цинь империясы" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="казахская" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%9A%E1%9E%B6%E1%9E%87%E1%9E%9C%E1%9E%84%E1%9F%92%E1%9E%9F%E1%9E%88%E1%9E%B8%E1%9E%84" title="រាជវង្សឈីង – кхмерская" lang="km" hreflang="km" data-title="រាជវង្សឈីង" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="кхмерская" class="interlanguage-link-target"><span>ភាសាខ្មែរ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%B2%AD%EB%82%98%EB%9D%BC" title="청나라 – карэйская" lang="ko" hreflang="ko" data-title="청나라" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="карэйская" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-krc mw-list-item"><a href="https://krc.wikipedia.org/wiki/%D0%A6%D0%B8%D0%BD_%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%8F" title="Цин династия – карачай-балкарская" lang="krc" hreflang="krc" data-title="Цин династия" data-language-autonym="Къарачай-малкъар" data-language-local-name="карачай-балкарская" class="interlanguage-link-target"><span>Къарачай-малкъар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Xanedana_Qing" title="Xanedana Qing – курдская" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Xanedana Qing" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="курдская" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Ternieth_Qing" title="Ternieth Qing – корнская" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Ternieth Qing" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="корнская" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%A6%D0%B8%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D1%81%D1%8B" title="Цин империясы – кіргізская" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Цин империясы" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="кіргізская" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Familia_Cim" title="Familia Cim – лацінская" lang="la" hreflang="la" data-title="Familia Cim" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="лацінская" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Dinastia_Qing" title="Dinastia Qing – Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Dinastia Qing" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lld mw-list-item"><a href="https://lld.wikipedia.org/wiki/Dinastia_Qing" title="Dinastia Qing – Ladin" lang="lld" hreflang="lld" data-title="Dinastia Qing" data-language-autonym="Ladin" data-language-local-name="Ladin" class="interlanguage-link-target"><span>Ladin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Dinastia_Qing" title="Dinastia Qing – Lombard" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Dinastia Qing" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Lombard" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BA%A5%E0%BA%B2%E0%BA%8A%E0%BA%B0%E0%BA%A7%E0%BA%BB%E0%BA%87%E0%BA%8A%E0%BA%B4%E0%BA%87" title="ລາຊະວົງຊິງ – лаоская" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ລາຊະວົງຊິງ" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="лаоская" class="interlanguage-link-target"><span>ລາວ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="добры артыкул"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/%C4%8Cing%C5%B3_dinastija" title="Čingų dinastija – літоўская" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Čingų dinastija" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="літоўская" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Cjinu_dinastija" title="Cjinu dinastija – латышская" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Cjinu dinastija" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="латышская" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A7%D1%98%D0%B8%D0%BD%D0%B3_(%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%98%D0%B0)" title="Чјинг (династија) – македонская" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Чјинг (династија)" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="македонская" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%9A%E0%B4%BF%E0%B4%99%E0%B5%8D_%E0%B4%B0%E0%B4%BE%E0%B4%9C%E0%B4%B5%E0%B4%82%E0%B4%B6%E0%B4%82" title="ചിങ് രാജവംശം – малаялам" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ചിങ് രാജവംശം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="малаялам" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%A7%D0%B8%D0%BD_%D1%83%D0%BB%D1%81" title="Чин улс – мангольская" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Чин улс" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="мангольская" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mni mw-list-item"><a href="https://mni.wikipedia.org/wiki/%EA%AF%80%EA%AF%A4%EA%AF%A1_%EA%AF%97%EA%AF%A5%EA%AF%8F%EA%AF%85%EA%AF%A5%EA%AF%81%EA%AF%AD%EA%AF%87%EA%AF%A4" title="ꯀꯤꯡ ꯗꯥꯏꯅꯥꯁ꯭ꯇꯤ – мейтэй" lang="mni" hreflang="mni" data-title="ꯀꯤꯡ ꯗꯥꯏꯅꯥꯁ꯭ꯇꯤ" data-language-autonym="ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ" data-language-local-name="мейтэй" class="interlanguage-link-target"><span>ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9B%E0%A4%BF%E0%A4%82%E0%A4%97_%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A4%B5%E0%A4%82%E0%A4%B6" title="छिंग राजवंश – маратхі" lang="mr" hreflang="mr" data-title="छिंग राजवंश" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="маратхі" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Dinasti_Qing" title="Dinasti Qing – малайская" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Dinasti Qing" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="малайская" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9B%E1%80%BE%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%90%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%95%E1%80%BC%E1%80%8A%E1%80%BA" title="ရှင်းတိုင်းပြည် – бірманская" lang="my" hreflang="my" data-title="ရှင်းတိုင်းပြည်" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="бірманская" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%DA%86%DB%8C%D9%86%DA%AF_%D8%B3%D9%84%D8%B3%D9%84%D9%87" title="چینگ سلسله – мазандэранская" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="چینگ سلسله" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="мазандэранская" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Qing-Dynastie" title="Qing-Dynastie – ніжненямецкая" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Qing-Dynastie" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="ніжненямецкая" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9A%E0%A4%BF%E0%A4%99_%E0%A4%B5%E0%A4%82%E0%A4%B6" title="चिङ वंश – непальская" lang="ne" hreflang="ne" data-title="चिङ वंश" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="непальская" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9A%E0%A4%BF%E0%A4%99%E0%A5%8D%E0%A4%97_%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A4%B5%E0%A4%82%E0%A4%B6" title="चिङ्ग राजवंश – неўары" lang="new" hreflang="new" data-title="चिङ्ग राजवंश" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="неўары" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Qing-dynastie" title="Qing-dynastie – нідэрландская" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Qing-dynastie" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="нідэрландская" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Qing" title="Qing – нарвежская (нюношк)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Qing" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="нарвежская (нюношк)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="добры артыкул"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Qing-dynastiet" title="Qing-dynastiet – нарвежская (букмол)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Qing-dynastiet" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="нарвежская (букмол)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Dinastia_Qing" title="Dinastia Qing – аксітанская" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Dinastia Qing" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="аксітанская" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%9A%E0%A8%BF%E0%A9%B0%E0%A8%97_%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%9C%E0%A8%B5%E0%A9%B0%E0%A8%B8%E0%A8%BC" title="ਚਿੰਗ ਰਾਜਵੰਸ਼ – панджабі" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਚਿੰਗ ਰਾਜਵੰਸ਼" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="панджабі" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Dynastia_Qing" title="Dynastia Qing – польская" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Dynastia Qing" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="польская" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%DA%86%D9%86%DA%AF_%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%AA" title="چنگ سلطنت – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="چنگ سلطنت" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%AF_%DA%86%DB%8C%D9%86%DA%AB_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D9%86%DB%8D" title="د چینګ کورنۍ – пушту" lang="ps" hreflang="ps" data-title="د چینګ کورنۍ" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="пушту" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Dinastia_Qing" title="Dinastia Qing – партугальская" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Dinastia Qing" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="партугальская" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Dinastia_Qing" title="Dinastia Qing – румынская" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Dinastia Qing" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="румынская" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F_%D0%A6%D0%B8%D0%BD" title="Империя Цин – руская" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Империя Цин" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="руская" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%A6%D0%B8%D0%BD_%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%8F" title="Цин династия – якуцкая" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Цин династия" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="якуцкая" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Dinastija_Qing" title="Dinastija Qing – сербскахарвацкая" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Dinastija Qing" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="сербскахарвацкая" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%A0%E0%B7%92%E0%B6%82_%E0%B6%BB%E0%B7%8F%E0%B6%A2%E0%B7%80%E0%B6%82%E0%B7%81%E0%B6%BA" title="චිං රාජවංශය – сінгальская" lang="si" hreflang="si" data-title="චිං රාජවංශය" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="сінгальская" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Qing_dynasty" title="Qing dynasty – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Qing dynasty" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/%C4%8Cching" title="Čching – славацкая" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Čching" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="славацкая" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Dinastija_%C4%8Cing" title="Dinastija Čing – славенская" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Dinastija Čing" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="славенская" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Dinastia_Qing" title="Dinastia Qing – албанская" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Dinastia Qing" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="албанская" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%8B%D0%B8%D0%BD%D0%B3" title="Династија Ћинг – сербская" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Династија Ћинг" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="сербская" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv badge-Q17559452 badge-recommendedarticle mw-list-item" title="якасны артыкул"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Qingdynastin" title="Qingdynastin – шведская" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Qingdynastin" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="шведская" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Nasaba_ya_Qing" title="Nasaba ya Qing – суахілі" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Nasaba ya Qing" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="суахілі" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/Dynastyj%C5%8F_Qing" title="Dynastyjŏ Qing – Silesian" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Dynastyjŏ Qing" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="Silesian" class="interlanguage-link-target"><span>Ślůnski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%9A%E0%AE%BF%E0%AE%99%E0%AF%8D_%E0%AE%85%E0%AE%B0%E0%AE%9A%E0%AE%AE%E0%AE%B0%E0%AE%AA%E0%AF%81" title="சிங் அரசமரபு – тамільская" lang="ta" hreflang="ta" data-title="சிங் அரசமரபு" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="тамільская" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8A%E0%B8%B4%E0%B8%87" title="ราชวงศ์ชิง – тайская" lang="th" hreflang="th" data-title="ราชวงศ์ชิง" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="тайская" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/Sin_nasil%C5%9Falygy" title="Sin nasilşalygy – туркменская" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Sin nasilşalygy" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="туркменская" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Dinastiyang_Qing" title="Dinastiyang Qing – Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Dinastiyang Qing" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%87ing_Hanedan%C4%B1" title="Çing Hanedanı – турэцкая" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Çing Hanedanı" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="турэцкая" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%A7%D0%B8%D2%A3_%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%8F%D1%81%D0%B5" title="Чиң династиясе – татарская" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Чиң династиясе" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="татарская" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tyv mw-list-item"><a href="https://tyv.wikipedia.org/wiki/%D0%A6%D0%B8%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D0%B7%D1%8B" title="Цин империязы – тувінская" lang="tyv" hreflang="tyv" data-title="Цин империязы" data-language-autonym="Тыва дыл" data-language-local-name="тувінская" class="interlanguage-link-target"><span>Тыва дыл</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%DA%86%D9%89%DA%AD_%D8%B3%DB%87%D9%84%D8%A7%D9%84%D9%89%D8%B3%D9%89" title="چىڭ سۇلالىسى – уйгурская" lang="ug" hreflang="ug" data-title="چىڭ سۇلالىسى" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="уйгурская" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%96%D1%8F_%D0%A6%D1%96%D0%BD" title="Династія Цін – украінская" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Династія Цін" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="украінская" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%DA%86%D9%86%DA%AF_%D8%B4%D8%A7%DB%81%DB%8C_%D8%B3%D9%84%D8%B3%D9%84%DB%81" title="چنگ شاہی سلسلہ – урду" lang="ur" hreflang="ur" data-title="چنگ شاہی سلسلہ" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="урду" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Sin_(sulola)" title="Sin (sulola) – узбекская" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Sin (sulola)" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="узбекская" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Dinastia_Qing" title="Dinastia Qing – Venetian" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Dinastia Qing" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="Venetian" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Nh%C3%A0_Thanh" title="Nhà Thanh – в’етнамская" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Nhà Thanh" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="в’етнамская" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Dinastiya_Qing" title="Dinastiya Qing – варай" lang="war" hreflang="war" data-title="Dinastiya Qing" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="варай" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E6%B8%85%E6%9C%9D" title="清朝 – ву" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="清朝" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="ву" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A8_%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%90" title="ცინიშ დინასტია – Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ცინიშ დინასტია" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%98%D7%A9%D7%99%D7%A0%D7%92_%D7%93%D7%99%D7%A0%D7%90%D7%A1%D7%98%D7%99%D7%A2" title="טשינג דינאסטיע – ідыш" lang="yi" hreflang="yi" data-title="טשינג דינאסטיע" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="ідыш" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Cingciuz" title="Cingciuz – Zhuang" lang="za" hreflang="za" data-title="Cingciuz" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="Zhuang" class="interlanguage-link-target"><span>Vahcuengh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B8%85%E6%9C%9D" title="清朝 – кітайская" lang="zh" hreflang="zh" data-title="清朝" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="кітайская" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E6%B8%85" title="清 – Literary Chinese" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="清" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="Literary Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Chheng-kok" title="Chheng-kok – Minnan" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Chheng-kok" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Minnan" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%A4%A7%E6%B8%85" title="大清 – кантонскі дыялект кітайскай" lang="yue" hreflang="yue" data-title="大清" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="кантонскі дыялект кітайскай" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q8733#sitelinks-wikipedia" title="Правіць міжмоўныя спасылкі" class="wbc-editpage">Правіць спасылкі</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Прасторы назваў"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%86%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%A6%D1%8B%D0%BD" title="Паказаць уласна змест старонкі [c]" accesskey="c"><span>Старонка</span></a></li><li id="ca-talk" class="new vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D1%8B:%D0%86%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%A6%D1%8B%D0%BD&action=edit&redlink=1" rel="discussion" class="new" title="Размовы пра змест гэтай старонкі (няма такой старонкі) [t]" accesskey="t"><span>Размовы</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Змяніць моўны варыянт" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">беларуская</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Віды"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%86%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%A6%D1%8B%D0%BD"><span>Чытаць</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%86%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%A6%D1%8B%D0%BD&veaction=edit" title="Правіць старонку [v]" accesskey="v"><span>Правіць</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%86%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%A6%D1%8B%D0%BD&action=edit" title="Правіць зыходны код гэтай старонкі [e]" accesskey="e"><span>Правіць зыходнік</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%86%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%A6%D1%8B%D0%BD&action=history" title="Ранейшыя версіі гэтай старонкі. [h]" accesskey="h"><span>Паказаць гісторыю</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Інструменты" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Інструменты</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Інструменты</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">перанесці да бакавой панэлі</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">схаваць</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Больш магчымасцей" > <div class="vector-menu-heading"> Дзеянні </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%86%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%A6%D1%8B%D0%BD"><span>Чытаць</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%86%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%A6%D1%8B%D0%BD&veaction=edit" title="Правіць старонку [v]" accesskey="v"><span>Правіць</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%86%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%A6%D1%8B%D0%BD&action=edit" title="Правіць зыходны код гэтай старонкі [e]" accesskey="e"><span>Правіць зыходнік</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%86%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%A6%D1%8B%D0%BD&action=history"><span>Паказаць гісторыю</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Агульныя </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:WhatLinksHere/%D0%86%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%A6%D1%8B%D0%BD" title="Спіс вікістаронак, якія спасылаюцца сюды [j]" accesskey="j"><span>Сюды спасылаюцца</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:RecentChangesLinked/%D0%86%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%A6%D1%8B%D0%BD" rel="nofollow" title="Нядаўнія змены ў старонках, на якія спасылаецца гэтая старонка [k]" accesskey="k"><span>Звязаныя праўкі</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:SpecialPages" title="Пералік усіх адмысловых старонак [q]" accesskey="q"><span>Адмысловыя старонкі</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%86%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%A6%D1%8B%D0%BD&oldid=4812249" title="Нязменная спасылка на гэтую версію гэтай старонкі"><span>Нязменная спасылка</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%86%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%A6%D1%8B%D0%BD&action=info" title="Больш звестак пра гэту старонку"><span>Звесткі пра старонку</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:CiteThisPage&page=%D0%86%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%A6%D1%8B%D0%BD&id=4812249&wpFormIdentifier=titleform" title="Інфармацыя пра тое, як цытаваць гэтую старонку"><span>Цытаваць гэту старонку</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fbe.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D0%2586%25D0%25BC%25D0%25BF%25D0%25B5%25D1%2580%25D1%258B%25D1%258F_%25D0%25A6%25D1%258B%25D0%25BD"><span>Атрымаць скарочаны URL-адрас</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:QrCode&url=https%3A%2F%2Fbe.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D0%2586%25D0%25BC%25D0%25BF%25D0%25B5%25D1%2580%25D1%258B%25D1%258F_%25D0%25A6%25D1%258B%25D0%25BD"><span>Спампаваць QR-код</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Друк/экспарт </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:Book&bookcmd=book_creator&referer=%D0%86%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F+%D0%A6%D1%8B%D0%BD"><span>Стварыць кнігу</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:DownloadAsPdf&page=%D0%86%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%A6%D1%8B%D0%BD&action=show-download-screen"><span>Спампаваць як PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%86%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%A6%D1%8B%D0%BD&printable=yes" title="Друкавальная версія гэтай старонкі [p]" accesskey="p"><span>Для друку</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> У іншых праектах </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/%E6%B8%85%E6%9C%9D" hreflang="en"><span>Вікісховішча</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q8733" title="Спасылка на звязаны элемент рэпазітара даных [g]" accesskey="g"><span>Элемент Вікіданых</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Выгляд"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Выгляд</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">перанесці да бакавой панэлі</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">схаваць</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="be" dir="ltr"><table class="infobox infobox-04369e8a4ff90c94 vcard" style="min-width: 27em;" data-name="Гістарычная дзяржава"><tbody><tr><td colspan="2" class="" style="text-align:center;"><a href="/wiki/%D0%86%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F" title="Імперыя">Імперыя</a></td></tr><tr><th colspan="2" scope="colgroup" class="infobox-above" style="background:#eaecf0;">Дзяржава Вялікая Цын</th></tr><tr><td colspan="2" class="" style="text-align:center;"><span data-wikidata-property-id="P1705" class="no-wikidata"><a href="/wiki/%D0%9A%D1%96%D1%82%D0%B0%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Кітайская мова">кіт.</a> <a href="/wiki/%D0%9A%D1%96%D1%82%D0%B0%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%96%D1%81%D1%8C%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%86%D1%8C#Поўныя_і_спрошчаныя_іерогліфы" class="mw-redirect" title="Кітайская пісьменнасць">трад.</a> <span lang="zh" style="font-size: 110%">大清國</span></span></td></tr> <tr> <td colspan="2" class="plainlist" style="text-align:center;"> <table style="background:inherit; border-collapse:collapse; width:100%; display:table; text-align:center;"> <tbody><tr> <td style="vertical-align: middle"><span data-wikidata-property-id="P94" class="no-wikidata"><span typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Seal_of_Qing_dynasty.svg" class="mw-file-description"><img alt="Імператарская пячатка" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Seal_of_Qing_dynasty.svg/90px-Seal_of_Qing_dynasty.svg.png" decoding="async" width="90" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Seal_of_Qing_dynasty.svg/135px-Seal_of_Qing_dynasty.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Seal_of_Qing_dynasty.svg/180px-Seal_of_Qing_dynasty.svg.png 2x" data-file-width="500" data-file-height="500" /></a></span></span></td> <td style="vertical-align: middle"><span data-wikidata-property-id="P41" class="no-wikidata"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_China_(1889%E2%80%931912).svg" class="mw-file-description"><img alt="Сцяг" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Flag_of_China_%281889%E2%80%931912%29.svg/160px-Flag_of_China_%281889%E2%80%931912%29.svg.png" decoding="async" width="160" height="107" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Flag_of_China_%281889%E2%80%931912%29.svg/240px-Flag_of_China_%281889%E2%80%931912%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Flag_of_China_%281889%E2%80%931912%29.svg/320px-Flag_of_China_%281889%E2%80%931912%29.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="341" /></a></span></span></td> </tr> <tr> <td>Імператарская пячатка</td> <td>Сцяг</td> </tr></tbody></table></td> </tr> <tr> <td colspan="2" class="plainlist" style="text-align:center;"> <div data-wikidata-property-id="P85" class="no-wikidata"> <a href="/wiki/%D0%94%D0%B7%D1%8F%D1%80%D0%B6%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D1%8B_%D0%B3%D1%96%D0%BC%D0%BD" title="Дзяржаўны гімн">Гімн</a>: <i></i><div data-wikidata-property-id="P85" class="no-wikidata"><i></i> «<a href="/w/index.php?title=%D0%97%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%82%D1%8B_%D0%BA%D1%83%D0%B1%D0%B0%D0%BA,_%D0%B3%D1%96%D0%BC%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Залаты кубак, гімн (няма такой старонкі)">Залаты кубак</a>»<br /><div align="center"><span typeof="mw:File"><span><audio id="mwe_player_0" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="100" style="width:100px;" data-durationhint="51" data-mwtitle="Gǒng_Jīn'ōu.ogg" data-mwprovider="wikimediacommons"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/06/G%C7%92ng_J%C4%ABn%27%C5%8Du.ogg" type="audio/ogg; codecs="vorbis"" data-width="0" data-height="0" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/0/06/G%C7%92ng_J%C4%ABn%27%C5%8Du.ogg/G%C7%92ng_J%C4%ABn%27%C5%8Du.ogg.mp3" type="audio/mpeg" data-transcodekey="mp3" data-width="0" data-height="0" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AG%C7%92ng_J%C4%ABn%27%C5%8Du.ogg&lang=bn&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="bn" label="বাংলা ‪(bn)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AG%C7%92ng_J%C4%ABn%27%C5%8Du.ogg&lang=en&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="en" label="English ‪(en)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AG%C7%92ng_J%C4%ABn%27%C5%8Du.ogg&lang=es&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="es" label="español ‪(es)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AG%C7%92ng_J%C4%ABn%27%C5%8Du.ogg&lang=id&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="id" label="Bahasa Indonesia ‪(id)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AG%C7%92ng_J%C4%ABn%27%C5%8Du.ogg&lang=ja&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ja" label="日本語 ‪(ja)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AG%C7%92ng_J%C4%ABn%27%C5%8Du.ogg&lang=ko&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ko" label="한국어 ‪(ko)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AG%C7%92ng_J%C4%ABn%27%C5%8Du.ogg&lang=pt-br&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="pt-BR" label="português do Brasil ‪(pt-br)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AG%C7%92ng_J%C4%ABn%27%C5%8Du.ogg&lang=ru&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ru" label="русский ‪(ru)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AG%C7%92ng_J%C4%ABn%27%C5%8Du.ogg&lang=sl&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="sl" label="slovenščina ‪(sl)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AG%C7%92ng_J%C4%ABn%27%C5%8Du.ogg&lang=th&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="th" label="ไทย ‪(th)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AG%C7%92ng_J%C4%ABn%27%C5%8Du.ogg&lang=vi&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="vi" label="Tiếng Việt ‪(vi)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AG%C7%92ng_J%C4%ABn%27%C5%8Du.ogg&lang=zh-cn&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="zh-Hans-CN" label="中文（中国大陆） ‪(zh-cn)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AG%C7%92ng_J%C4%ABn%27%C5%8Du.ogg&lang=zh-hant&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="zh-Hant" label="中文（繁體） ‪(zh-hant)‬" data-dir="ltr" /></audio></span></span></div></div><i></i></div></td> </tr> <tr> <td colspan="2" class="plainlist" style="text-align:center;"> <span data-wikidata-property-id="P242" class="no-wikidata"><span typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Empire_of_the_Great_Qing_(orthographic_projection).svg" class="mw-file-description" title="Імперыя Цын у 1890 — 1912 гадах"><img alt="Імперыя Цын у 1890 — 1912 гадах" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/Empire_of_the_Great_Qing_%28orthographic_projection%29.svg/300px-Empire_of_the_Great_Qing_%28orthographic_projection%29.svg.png" decoding="async" width="300" height="300" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/Empire_of_the_Great_Qing_%28orthographic_projection%29.svg/450px-Empire_of_the_Great_Qing_%28orthographic_projection%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/Empire_of_the_Great_Qing_%28orthographic_projection%29.svg/600px-Empire_of_the_Great_Qing_%28orthographic_projection%29.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span><br /><span data-wikidata-qualifier-id="P2096" class="media-caption" style="display:block">Імперыя Цын у <a href="/wiki/1890" title="1890">1890</a> — <a href="/wiki/1912" title="1912">1912</a> гадах</span></span></td> </tr> <tr> <th colspan="2" style="text-align:center;background:#eaecf0;"><div style="float:left; margin-right:0.5em; text-align:left; width:4em;"><span style="white-space: nowrap;"><a href="/wiki/%D0%86%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%9C%D1%96%D0%BD" title="Імперыя Мін"><</a> <span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%86%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%9C%D1%96%D0%BD" title="Імперыя Мін"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Flag_of_Ming_Dynasty_%28fictitious%29.svg/30px-Flag_of_Ming_Dynasty_%28fictitious%29.svg.png" decoding="async" width="30" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Flag_of_Ming_Dynasty_%28fictitious%29.svg/45px-Flag_of_Ming_Dynasty_%28fictitious%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Flag_of_Ming_Dynasty_%28fictitious%29.svg/60px-Flag_of_Ming_Dynasty_%28fictitious%29.svg.png 2x" data-file-width="1128" data-file-height="564" /></a></span></span><br /><span style="white-space: nowrap;"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B7%D0%BD%D1%8F%D1%8F_%D0%A6%D0%B7%D1%96%D0%BD%D1%8C" title="Позняя Цзінь"><</a> <span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_None.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Flag_of_None.svg/30px-Flag_of_None.svg.png" decoding="async" width="30" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Flag_of_None.svg/45px-Flag_of_None.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Flag_of_None.svg/60px-Flag_of_None.svg.png 2x" data-file-width="225" data-file-height="150" /></a></span></span></div> <div style="float:right; margin-left:0.5em; text-align:right; width:4em;"><span style="white-space: nowrap;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%9A%D1%96%D1%82%D0%B0%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%A0%D1%8D%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0_(%D0%91%D1%8D%D0%B9%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%9E%D1%80%D0%B0%D0%B4)" title="Кітайская Рэспубліка (Бэйянскі ўрад)"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Flag_of_China_%281912%E2%80%931928%29.svg/30px-Flag_of_China_%281912%E2%80%931928%29.svg.png" decoding="async" width="30" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Flag_of_China_%281912%E2%80%931928%29.svg/45px-Flag_of_China_%281912%E2%80%931928%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Flag_of_China_%281912%E2%80%931928%29.svg/60px-Flag_of_China_%281912%E2%80%931928%29.svg.png 2x" data-file-width="960" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%D0%9A%D1%96%D1%82%D0%B0%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%A0%D1%8D%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0_(%D0%91%D1%8D%D0%B9%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%9E%D1%80%D0%B0%D0%B4)" class="mw-redirect" title="Кітайская Рэспубліка (Бэйянскі ўрад)">></a></span><br /><span style="white-space: nowrap;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D0%BE%D0%BB%D1%96%D1%8F_(1911%E2%80%941924)" title="Манголія (1911—1924)"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Flag_of_Mongolia_%281911%E2%80%941921%29.svg/30px-Flag_of_Mongolia_%281911%E2%80%941921%29.svg.png" decoding="async" width="30" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Flag_of_Mongolia_%281911%E2%80%941921%29.svg/45px-Flag_of_Mongolia_%281911%E2%80%941921%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Flag_of_Mongolia_%281911%E2%80%941921%29.svg/60px-Flag_of_Mongolia_%281911%E2%80%941921%29.svg.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="480" /></a></span> <a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D0%BE%D0%BB%D1%96%D1%8F_(1911%E2%80%941924)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Манголія (1911—1924) (няма такой старонкі)">></a></span><br /><span style="white-space: nowrap;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A2%D1%8B%D0%B1%D0%B5%D1%82_(1912%E2%80%941951)" title="Тыбет (1912—1951)"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4b/Flag_of_Tibet_1920-1925.svg/30px-Flag_of_Tibet_1920-1925.svg.png" decoding="async" width="30" height="26" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4b/Flag_of_Tibet_1920-1925.svg/45px-Flag_of_Tibet_1920-1925.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4b/Flag_of_Tibet_1920-1925.svg/60px-Flag_of_Tibet_1920-1925.svg.png 2x" data-file-width="700" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%8B%D0%B1%D0%B5%D1%82_(1912%E2%80%941951)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Тыбет (1912—1951) (няма такой старонкі)">></a></span></div> <div style="margin:0 4em;"><span style="white-space: nowrap;"><span data-wikidata-property-id="P571" class="no-wikidata"><a href="/wiki/1636" title="1636">1636</a></span> —</span> <span style="white-space: nowrap;"><span data-wikidata-property-id="P576" class="no-wikidata"><a href="/wiki/1912" title="1912">1912</a></span></span></div> <br style="clear: both" /></th> </tr> <tr> <th class="plainlist"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%96%D1%86%D0%B0" title="Сталіца">Сталіца</a></th> <td class="plainlist"> <span data-wikidata-property-id="P36" class="no-wikidata"><a href="/wiki/%D0%9C%D1%83%D0%BA%D0%B4%D1%8D%D0%BD" class="mw-redirect" title="Мукдэн">Мукдэн</a> (<a href="/wiki/1636" title="1636">1636</a> — <a href="/wiki/1644" title="1644">1644</a>) <br /><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D0%BA%D1%96%D0%BD" title="Пекін">Пекін</a> (<a href="/wiki/1644" title="1644">1644</a> — <a href="/wiki/1912" title="1912">1912</a>)</span></td> </tr> <tr> <th class="plainlist">Мова(ы)</th> <td class="plainlist"> <span data-wikidata-property-id="P2936" class="no-wikidata"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D1%8C%D1%87%D0%B6%D1%83%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Маньчжурская мова">маньчжурская</a>, <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Мангольская мова">мангольская</a>, <a href="/wiki/%D0%9A%D1%96%D1%82%D0%B0%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Кітайская мова">кітайская</a>, <a href="/wiki/%D0%A2%D1%8B%D0%B1%D0%B5%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Тыбецкая мова">тыбецкая</a></span></td> </tr> <tr> <th class="plainlist">Афіцыйная мова</th> <td class="plainlist"> <span data-wikidata-claim-id="Q8733$9240e702-44ca-4456-6146-e7f96f28387f" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P37"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D1%8C%D1%87%D0%B6%D1%83%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Маньчжурская мова">Маньчжурская мова</a></span></span>, <span data-wikidata-claim-id="Q8733$3103ef40-442a-4bc6-bbca-3eac7294f9b0" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P37"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Мангольская мова">мангольская мова</a></span></span>, <span data-wikidata-claim-id="Q8733$13fcf728-4276-472f-d49c-49b05789a16d" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P37"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/%D0%9A%D1%96%D1%82%D0%B0%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Кітайская мова">кітайская мова</a></span></span> і <span data-wikidata-claim-id="Q8733$8986fd03-4f6d-29ab-acdd-842d577b9384" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P37"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/%D0%A2%D1%8B%D0%B1%D0%B5%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Тыбецкая мова">Тыбецкая мова</a></span></span></td> </tr> <tr> <th class="plainlist"><a href="/wiki/%D0%A0%D1%8D%D0%BB%D1%96%D0%B3%D1%96%D1%8F" title="Рэлігія">Рэлігія</a></th> <td class="plainlist"> <span data-wikidata-property-id="P3075" class="no-wikidata"><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D1%84%D1%83%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Канфуцыянства">Канфуцыянства</a>, <a href="/wiki/%D0%94%D0%B0%D0%B0%D1%81%D1%96%D0%B7%D0%BC" title="Даасізм">Даасізм</a>, <a href="/wiki/%D0%91%D1%83%D0%B4%D1%8B%D0%B7%D0%BC" title="Будызм">Будызм</a></span></td> </tr> <tr> <th class="plainlist">Грашовая адзінка</th> <td class="plainlist"> <span data-wikidata-property-id="P38" class="no-wikidata"><a href="/w/index.php?title=%D0%AF%D0%BC%D0%B1,_%D0%B7%D0%BB%D1%96%D1%82%D0%B0%D0%BA_%D1%81%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%B1%D1%80%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ямб, злітак серабра (няма такой старонкі)">Сярэбраны лян</a> (<a href="/wiki/1636" title="1636">1636</a> — <a href="/wiki/1835" title="1835">1835</a>)<br /> <a href="/wiki/%D0%9A%D1%96%D1%82%D0%B0%D0%B9%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%8E%D0%B0%D0%BD%D1%8C" title="Кітайскі юань">Кітайскі юань</a> (<a href="/wiki/1835" title="1835">1835</a> — <a href="/wiki/1912" title="1912">1912</a>)</span></td> </tr> <tr> <th class="plainlist">Плошча</th> <td class="plainlist"> <span data-wikidata-property-id="P2046" class="no-wikidata">14,7 млн. км² (1790 год)</span></td> </tr> <tr> <th class="plainlist">Насельніцтва</th> <td class="plainlist"> <span data-wikidata-property-id="P1082" class="no-wikidata">383 100 000</span></td> </tr> <tr> <th class="plainlist">Форма кіравання</th> <td class="plainlist"> <span data-wikidata-claim-id="Q8733$d09cfd9f-42c7-a575-357f-4aaeaf2b49df" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P122"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B1%D1%81%D0%B0%D0%BB%D1%8E%D1%82%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%80%D1%85%D1%96%D1%8F" title="Абсалютная манархія">абсалютная манархія</a></span></span></td> </tr> <tr> <th class="plainlist">Дынастыя</th> <td class="plainlist"> <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B9%D1%81%D1%96%D0%BD_%D0%93%D1%91%D1%80%D0%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="Айсін Гёро (няма такой старонкі)">Айсін Гёро</a></td> </tr><tr><td colspan="2" class="" style="text-align:center;;background:#eaecf0;"><span data-wikidata-claim-id="q8733$D500C49C-3D3F-43E7-A452-3A6904C2BDE6" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P373"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><span typeof="mw:File"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Qing_Dynasty" title="commons:Category:Qing Dynasty"><img alt="Лагатып Вікісховішча" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/15px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="15" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/23px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Qing_Dynasty" class="extiw" title="commons:Category:Qing Dynasty">Медыяфайлы на Вікісховішчы</a></span></span></td></tr> </tbody></table> <p><b>Дынастыя Цын</b> ці <b>Імперыя Цын</b> (<a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D1%8C%D1%87%D0%B6%D1%83%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Маньчжурская мова">па-маньчжурску</a>: <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Daicing_gurun.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Daicing_gurun.png/10px-Daicing_gurun.png" decoding="async" width="10" height="37" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Daicing_gurun.png/15px-Daicing_gurun.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Daicing_gurun.png/20px-Daicing_gurun.png 2x" data-file-width="39" data-file-height="144" /></a></span>, <a href="/wiki/%D0%9A%D1%96%D1%82%D0%B0%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Кітайская мова">кіт.</a>: <span style="font-style: italic;" lang="zh">清朝</span>) — шматнацыянальная імперыя, якая была створана <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D1%8C%D1%87%D0%B6%D1%83%D1%80%D1%8B" title="Маньчжуры">маньчжурамі</a> і імі кіравалася. Згодна з традыцыйнай кітайскай гістарыяграфіяй — апошняя дынастыя манархічнага <a href="/wiki/%D0%9A%D1%96%D1%82%D0%B0%D0%B9" title="Кітай">Кітая</a>. Была заснавана ў <a href="/wiki/1616" title="1616">1616</a> годзе маньчжурскім кланам <a href="/wiki/%D0%90%D0%B9%D1%81%D1%96%D0%BD%D1%8C_%D0%93%D1%91%D1%80%D0%BE" title="Айсінь Гёро">Айсінь Гёро</a> на тэрыторыі <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D1%8C%D1%87%D0%B6%D1%83%D1%80%D1%8B%D1%8F" title="Маньчжурыя">Маньчжурыі</a>, сёння яна называецца <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%B0-%D0%A3%D1%81%D1%85%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%96_%D0%9A%D1%96%D1%82%D0%B0%D0%B9" title="Паўночна-Усходні Кітай">паўночна-ўсходнім Кітаем</a>. Менш чым праз 30 гадоў пад яе ўладаю аказаўся ўвесь Кітай і частка <a href="/wiki/%D0%A1%D1%8F%D1%80%D1%8D%D0%B4%D0%BD%D1%8F%D1%8F_%D0%90%D0%B7%D1%96%D1%8F" title="Сярэдняя Азія">Сярэдняй Азіі</a>. </p><p>Першапачаткова дынастыя называлася «Цзінь» (金 — золата), але пазней у <a href="/wiki/1636" title="1636">1636</a> годзе назва была зменена на «Цын» (清 — «чысты»). У першай палавіне <a href="/wiki/18_%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B4%D0%B7%D0%B5" class="mw-redirect" title="18 стагоддзе">XVIII стагоддзя</a> цынскаму ўраду ўдалося наладзіць дастаткова эфектыўнае кіраванне краінай, адным з вынікаў гэтага было тое, што Кітай быў краінай з найвышэйшым паказчыкам павелічэння колькасці насельніцтва. Цынскі двор праводзіў <a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D0%B0%D0%B9%D1%86%D1%8B%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Хайцын (няма такой старонкі)">палітыку самаізаляцыі</a>, што, нарэшце, прывяло да таго, што ў <a href="/wiki/19_%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B4%D0%B7%D0%B5" class="mw-redirect" title="19 стагоддзе">XIX стагоддзі</a> Кітай, які ўваходзіў у склад імперыі, быў сілаю адкрыты заходнім дзяржавам і ператварыўся ў паўкаланіяльную краіну. </p><p>Пазней супрацоўніцтва з заходнімі дзяржавамі дапамагло дынастыі пазбегнуць паражэння ў часы <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B5_%D1%82%D0%B0%D0%B9%D0%BF%D1%96%D0%BD%D0%B0%D1%9E" class="mw-redirect" title="Паўстанне тайпінаў">паўстання тайпінаў</a>, праводзіць адносна паспяховую мадэрнізацыю краіны і такім чынам праіснаваць да пачатку <a href="/wiki/20_%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B4%D0%B7%D0%B5" class="mw-redirect" title="20 стагоддзе">XX стагоддзя</a>, аднак і стала чыннікам росту нацыяналістычных (антыманчжурскіх) настрояў. </p><p>У выніку <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%96%D0%BD%D1%8C%D1%85%D0%B0%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D1%8D%D0%B2%D0%B0%D0%BB%D1%8E%D1%86%D1%8B%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Сіньхайская рэвалюцыя (няма такой старонкі)">Сіньхайскай рэвалюцыі</a>, якая пачалася ў 1911 годзе, імператрыца <a href="/wiki/%D0%A6%D1%8B%D1%81%D1%96" title="Цысі">Цысі</a> <a href="/wiki/12_%D0%BB%D1%8E%D1%82%D0%B0%D0%B3%D0%B0" title="12 лютага">12 лютага</a> <a href="/wiki/1912" title="1912">1912</a> года адмовілася ад стальца ад імя свайго малалетняга сына <a href="/wiki/%D0%9F%D1%83_%D0%86" title="Пу І">Пу І</a>, імперыя Цын была ліквідавана. Кітай стаў рэспублікай, а краіны, якія ўваходзілі ў былую імперыю, атрымалі права на самавызначэнне. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Гісторыя"><span id=".D0.93.D1.96.D1.81.D1.82.D0.BE.D1.80.D1.8B.D1.8F"></span>Гісторыя</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%86%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%A6%D1%8B%D0%BD&veaction=edit&section=1" title="Правіць раздзел: Гісторыя" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%86%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%A6%D1%8B%D0%BD&action=edit&section=1" title="Правіць зыходнік раздзела: Гісторыя"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Узнікненне_маньчжурскай_дзяржавы"><span id=".D0.A3.D0.B7.D0.BD.D1.96.D0.BA.D0.BD.D0.B5.D0.BD.D0.BD.D0.B5_.D0.BC.D0.B0.D0.BD.D1.8C.D1.87.D0.B6.D1.83.D1.80.D1.81.D0.BA.D0.B0.D0.B9_.D0.B4.D0.B7.D1.8F.D1.80.D0.B6.D0.B0.D0.B2.D1.8B"></span>Узнікненне маньчжурскай дзяржавы</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%86%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%A6%D1%8B%D0%BD&veaction=edit&section=2" title="Правіць раздзел: Узнікненне маньчжурскай дзяржавы" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%86%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%A6%D1%8B%D0%BD&action=edit&section=2" title="Правіць зыходнік раздзела: Узнікненне маньчжурскай дзяржавы"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>У пачатку XVII ст. правадыр аселых <a href="/wiki/%D0%A7%D0%B6%D1%83%D1%80%D1%87%D0%B6%D1%8D%D0%BD%D1%96" title="Чжурчжэні">чжурчжэняў</a> <a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D1%83%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%86%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Нурхацы (няма такой старонкі)">Нурхацы</a> (1559—1626), якія жылі ў Маньчжурыі, здолеў не толькі згуртаваць пад сваім пачаткам некалькі дзясяткаў разрозненых плямёнаў, але і закласці асновы палітычнай арганізацыі. Прэтэндуючы на сваяцтва з чжурчжэньскай дынастыяй <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B7%D1%96%D0%BD%D1%8C_(1115%E2%80%941234)" title="Цзінь (1115—1234)">Цзінь</a>, Нурхацы абвясціў свой клан «Залатым родам» (Айсінь Гёро). Роду Нурхацы належала валоданне <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D1%8C%D1%87%D0%B6%D1%83%D1%80%D1%8B%D1%8F" title="Маньчжурыя">Маньчжоу</a>, якое знаходзілася за паўночнай мяжой Кітая. </p><p>У 1585—1589 гадах Нурхацы, падпарадкаваўшы плямёны <a href="/wiki/%D0%86%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%9C%D1%96%D0%BD" title="Імперыя Мін">мінскага</a> <a href="/w/index.php?title=%D0%92%D1%8D%D0%B9_%D0%A6%D0%B7%D1%8F%D0%BD%D1%8C%D1%87%D0%B6%D0%BE%D1%83&action=edit&redlink=1" class="new" title="Вэй Цзяньчжоу (няма такой старонкі)">Вэя Цзяньчжоу</a> (сваіх непасрэдных суседзяў), аб’яднаў іх з насельніцтвам Маньчжоу. Затым ён прыступіў да захопу зямель суседніх плямёнаў. За два дзесяцігоддзі маньчжуры здзейснілі каля 20 ваенных экспедыцый супраць суседзяў. Для ўмацавання свайго становішча Нурхацы распачаў паездку ў <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D0%BA%D1%96%D0%BD" title="Пекін">Пекін</a>, дзе быў прадстаўлены на аўдыенцыі імператару Ваньлі. </p><p>У 1589 годзе Нурхацы абвясціў сябе ванам (вялікім князем), а ў 1596 — ванам дзяржавы Цзяньчжоу. Яго саюзнікі — усходнемангольскія князі — паднеслі яму у 1606 годзе тытул Кундулэн-хана. У 1616 годзе Нурхацы абвясціў аднаўленне чжурчжэньскай дзяржавы Цзінь (у гісторыі стала вядома як «<a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B7%D0%BD%D1%8F%D1%8F_%D0%A6%D0%B7%D1%96%D0%BD%D1%8C" title="Позняя Цзінь">Позняя Цзінь</a>»), а сябе абвясціў яго <a href="/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%BD" class="mw-disambig" title="Хан">ханам</a>. Сталіцай гэтай дзяржавы стаў горад <a href="/wiki/%D0%A1%D1%96%D0%BD%D1%8C%D1%86%D0%B7%D1%8F%D0%BD-%D0%A3%D0%B9%D0%B3%D1%83%D1%80%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%B0%D1%9E%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%BD%D1%8B_%D1%80%D0%B0%D1%91%D0%BD" title="Сіньцзян-Уйгурскі аўтаномны раён">Сіньцзян</a>. Дзякуючы дыпламатычнай і ваеннай актыўнасці Нурхацы, да 1619 года ў рамках новай дзяржавы было аб’яднана большасць чжурчжэньских плямёнаў. </p><p>У 1621 годзе маньчжуры ўварваліся ў Ляадун і разбілі кітайскія войскі. Нурхацы аблажыў і ўзяў штурмам горад <a href="/wiki/%D0%A8%D1%8D%D0%BD%D1%8C%D1%8F%D0%BD" title="Шэньян">Шэньян</a> (які атрымаў маньчжурскую назву «Мукдэн»), і горад <a href="/wiki/%D0%9B%D1%8F%D0%B0%D1%8F%D0%BD" title="Ляаян">Ляаян</a>. Увесь гэты край апынуўся ў руках хана Нурхацы. Вырашыўшы трывала замацавацца на захопленай тэрыторыі, ён не стаў зганяць заваяванае насельніцтва ў Маньчжоу, пакінуўшы яго і сваё войска ў Ляадуне, а сталіцу з Сіньцзяна перанёс у 1625 годзе ў <a href="/wiki/%D0%A8%D1%8D%D0%BD%D1%8C%D1%8F%D0%BD" title="Шэньян">Мукдэн</a>. </p><p>Пасля смерці Нурхацы ў 1626 годзе яго ўспадкаваў сын <a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D1%83%D0%BD%D1%82%D0%B0%D0%B9%D0%B4%D0%B7%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Хунтайдзы (няма такой старонкі)">Абахай</a> (вядомы таксама як Хунтайджы або Хуантайцзы). Працягваючы справу бацькі, Абахай падпарадкаваў чжурчжэньских правадыроў, якія яшчэ заставаліся незалежнымі. З 1629 па пачатак 40-х гадоў XVII стагоддзя Абахай здзейсніў каля дзесяці паходаў на суседнія плямёны. Пры гэтым ён працягваў будаваць дзяржаву: ў 1629 годзе была ўведзена кітайская экзаменацыйная сістэма для будучых чыноўнікаў і военачальнікаў, арганізаваны Сакратарыят, вядучы дзяржаўнае справаводства, а ў 1631 годзе — сістэма «шасці ведамстваў», аналагічная якой існавала ў той час у Кітаі. На шэраг пасад былі прызначаныя кітайскія чыноўнікі-перабежчыкі. </p><p>Паход на Кітай у 1627 годзе пад кіраўніцтвам самога Абахая не даў адчувальных вынікаў. Паколькі <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D1%8D%D1%8F" title="Карэя">Карэя</a>, як васал Кітая, усяляк падтрымлівала дынастыю Мін, маньчжуры ўварваліся ў гэтую краіну, пачаліся масавыя забойствы і рабаванні. Карэйскі ван быў вымушаны саступіць сіле, заключыць мір з Маньчжоу, выплаціць яму даніну і наладзіць гандаль з пераможцамі. </p><p>У сувязі з умацаваннем кітайскай абароны, для заваявання паўночнага Кітая трэба было абысці рэгіён Ляасі (частка Ляанін на захад ад ракі <a href="/wiki/%D0%9B%D1%8F%D0%B0%D1%85%D1%8D" title="Ляахэ">Ляахэ</a>), а гэта было магчыма толькі праз Паўднёвую Манголію. Абахай прыцягнуў на свой бок многіх мангольскіх кіраўнікоў і падтрымаў іх у барацьбе супраць Лігдан-хана — кіраўніка Чахара, які спрабаваў аднавіць імперыю Чынгіс-хана. У абмен на гэта Абахай абавязаў мангольскіх кіраўнікоў ўдзельнічаць у вайне супраць Кітая. Ужо ў 1629 годзе <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F" title="Кавалерыя">конніца</a> Абахая абыйшла крэпасці Ляасі з захаду, прарвалася праз <a href="/wiki/%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%9A%D1%96%D1%82%D0%B0%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%86%D1%8F%D0%BD%D0%B0" title="Вялікая Кітайская сцяна">Вялікую сцяну</a> і апынулася перад сценамі Пекіна, дзе пачалася паніка. З багатай здабычай войскі Абахая сышлі дадому. Акрамя таго, пасля разгрому Чахара, Абахай заявіў, што ён завалодаў імператарскай пячаткай мангольскай дынастыі Юань, якая называлася «Пячатка Чынгіс-хана». </p><p>У 1636 годзе Абахай даў дынастыі новае імя — «Цын», а падданых загадаў называць не «чжурчжэнямі», а «маньчжурамі». Новая дзяржава маньчжураў з гэтага часу стала называцца Цын (Вялікае Чыстае Дзяржава — Да Цын-го) — па найменні дынастыі. Да тытула «імператар» Абахай далучыў яго мангольскі аналаг «багдахан», бо ў склад маньчжурскай імперыі ўвайшла частка Паўднёвай Манголіі. Гадам свайго кіравання ён даў дэвіз «Чундэ». У 1637 годзе маньчжурская армія разграміла Карэю, якая была вымушаная скарыцца, стаць «даннікам» цынскай імперыі і разарваць адносіны з Кітаем. </p><p>З гэтага часу маньчжурская конніца стала здзяйсняць рэгулярныя набегі на Кітай, рабуючы і вязучы ў палон, ператвараючы ў рабоў сотні тысяч кітайцаў. Усё гэта вымусіла мінскіх імператараў не проста сцягнуць войскі да Шаньхайгуаня, але і сканцэнтраваць тут ці ледзь не лепшую, найбуйнейшую і найбольш баяздольную з усіх сваіх армій на чале з <a href="/wiki/%D0%A3_%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D1%8C%D0%B3%D1%83%D0%B9" title="У Саньгуй">У Саньгуем</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Заняпад_імперыі_Мін"><span id=".D0.97.D0.B0.D0.BD.D1.8F.D0.BF.D0.B0.D0.B4_.D1.96.D0.BC.D0.BF.D0.B5.D1.80.D1.8B.D1.96_.D0.9C.D1.96.D0.BD"></span>Заняпад імперыі Мін</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%86%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%A6%D1%8B%D0%BD&veaction=edit&section=3" title="Правіць раздзел: Заняпад імперыі Мін" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%86%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%A6%D1%8B%D0%BD&action=edit&section=3" title="Правіць зыходнік раздзела: Заняпад імперыі Мін"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D0%B6_%D1%83%D0%BB%D1%81.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d7/%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D0%B6_%D1%83%D0%BB%D1%81.jpg/220px-%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D0%B6_%D1%83%D0%BB%D1%81.jpg" decoding="async" width="220" height="219" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d7/%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D0%B6_%D1%83%D0%BB%D1%81.jpg/330px-%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D0%B6_%D1%83%D0%BB%D1%81.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d7/%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D0%B6_%D1%83%D0%BB%D1%81.jpg/440px-%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D0%B6_%D1%83%D0%BB%D1%81.jpg 2x" data-file-width="1319" data-file-height="1311" /></a><figcaption></figcaption></figure> <p>Заняпад Мін стаў відавочным у сувязі з <a href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%85%D0%B0" title="Засуха">засухамі</a>, <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B5%D1%9E%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B6%D0%B0%D0%B9" class="mw-redirect" title="Неўраджай">неўраджаем</a>, <a href="/wiki/%D0%AD%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%BC%D1%96%D1%87%D0%BD%D1%8B_%D0%BA%D1%80%D1%8B%D0%B7%D1%96%D1%81" title="Эканамічны крызіс">эканамічным крызісам</a>, <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D1%83%D0%BF%D1%86%D1%8B%D1%8F" title="Карупцыя">карупцыяй</a> і самаўпраўнасцю чыноўнікаў і вайной з маньчжурамі (1618—1644). Гэтыя катастрафічныя падзеі вымусілі сялян ўзяцца за зброю. У 1628 годзе ў правінцыі <a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D0%BD%D1%8C%D1%81%D1%96" title="Шаньсі">Шэньсі</a> разрозненыя паўразбойныя групы сталі ствараць паўстанцкія атрады і абіраць правадыроў. З гэтага моманту ў паўночна-ўсходнім Кітаі пачалася сялянская вайна, якая працягвалася 19 гадоў (1628—1647). </p><p>У 1640-х гадах сялян больш не палохала аслабелая армія, якая пацярпела паразу за паразай. Рэгулярныя войскі трапілі ў абцугі паміж маньчжурскімі войскамі на поўначы і паўсталымі правінцыямі, у іх ўзмацнілася разлажэнне і <a href="/wiki/%D0%94%D1%8D%D0%B7%D0%B5%D1%80%D1%86%D1%96%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Дэзерцірства">дэзерцірства</a>. Армія, пазбаўленая грошай і харчавання, пацярпела паражэнне ад правадыра паўстанцаў сялян <a href="/wiki/%D0%9B%D1%96_%D0%A6%D0%B7%D1%8B%D1%87%D1%8D%D0%BD" title="Лі Цзычэн">Лі Цзычэня</a>. Сталіца была пакінутая практычна без барацьбы (<a href="/wiki/%D0%90%D0%B1%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B0" title="Аблога">аблога</a> доўжылася ўсяго два дні). Здраднікі адкрылі вароты перад войскамі Лі, і тыя бесперашкодна змаглі ўвайсці ўнутр. У красавіку 1644 Пекін скарыўся паўсталым; апошні мінскі імператар Чунчжэнь скончыў жыццё <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D0%B3%D1%83%D0%B1%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Самагубства">самагубствам</a>, павесіўшыся на дрэве ў імператарскім садзе. </p><p>Гэтым скарысталіся маньчжуры. Маньчжурская армія пад кіраўніцтвам князя <a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B0%D1%80%D0%B3%D0%BE%D0%BD%D1%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="Даргонь (няма такой старонкі)">Даргоня</a>, злучыўшыся з войскамі У Саньгуя, разбіла паўстанцаў ля Шаньхайгуаня і ўслед за тым падышла да сталіцы. 4 чэрвеня 1644 года Лі Цзычэнь, пакінуўшы сталіцу, у замяшанні адступіў. Праз 2 дні маньчжуры разам з генералам У занялі горад і абвясцілі імператарам юнага Айсіньгёро Фуліня. Войскі паўстанцаў пацярпелі яшчэ адну параўзу ад маньчжурскага войска ў <a href="/wiki/%D0%A1%D1%96%D1%8F%D0%BD%D1%8C" title="Сіянь">Сіяні</a> і вымушаныя былі адступіцца па цячэнні ракі <a href="/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%BD%D1%8C%D1%88%D1%83%D0%B9" title="Ханьшуй">Ханьшуй</a> аж да <a href="/wiki/%D0%A3%D1%85%D0%B0%D0%BD%D1%8C" title="Ухань">Уханя</a>, потым уздоўж паўночнай мяжы правінцыі <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B7%D1%8F%D0%BD%D1%81%D1%83" title="Цзянсу">Цзянсу</a>. Тут Лі Цзычэн памёр. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Маньчжурскае_заваяванне_Кітая"><span id=".D0.9C.D0.B0.D0.BD.D1.8C.D1.87.D0.B6.D1.83.D1.80.D1.81.D0.BA.D0.B0.D0.B5_.D0.B7.D0.B0.D0.B2.D0.B0.D1.8F.D0.B2.D0.B0.D0.BD.D0.BD.D0.B5_.D0.9A.D1.96.D1.82.D0.B0.D1.8F"></span>Маньчжурскае заваяванне Кітая</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%86%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%A6%D1%8B%D0%BD&veaction=edit&section=4" title="Правіць раздзел: Маньчжурскае заваяванне Кітая" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%86%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%A6%D1%8B%D0%BD&action=edit&section=4" title="Правіць зыходнік раздзела: Маньчжурскае заваяванне Кітая"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Ачагі супраціўлення Маньчжурыі, дзе яшчэ кіравалі нашчадкі мінскіх імператараў, у прыватнасці, царства <a href="/w/index.php?title=%D0%A7%D0%B6%D1%8D%D0%BD_%D0%A7%D1%8D%D0%BD%D0%B3%D1%83%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Чжэн Чэнгун (няма такой старонкі)">Чжэн Чэнгун</a> у <a href="/wiki/%D0%A4%D1%83%D1%86%D0%B7%D1%8F%D0%BD%D1%8C" title="Фуцзянь">Фуцзяні</a> існавала яшчэ доўгі час. Нягледзячы на страту сталіцы і смерць імператара, мінскі Кітай ўсе яшчэ не быў пераможаны. <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D1%96%D0%BD" title="Нанкін">Нанкін</a>, <a href="/wiki/%D0%A4%D1%83%D1%86%D0%B7%D1%8F%D0%BD%D1%8C" title="Фуцзянь">Фуцзянь</a>, <a href="/wiki/%D0%93%D1%83%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%83%D0%BD" title="Гуандун">Гуандун</a>, <a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D0%BD%D1%8C%D1%81%D1%96" title="Шаньсі">Шаньсі</a> і <a href="/wiki/%D0%AE%D0%BD%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D0%BD%D1%8C" title="Юньнань">Юньнань</a> ўсё яшчэ заставаліся верныя звергнутай дынастыі. Аднак на трон прэтэндавала адразу некалькі князёў і іх сілы апынуліся раздробленымі. Адзін за адным гэтыя апошнія агмені супраціўлення падпадалі пад уладу Цын, і ў 1662 годзе разам з гібеллю Чжу Юлана, знікла апошняя надзея на <a href="/wiki/%D0%A0%D1%8D%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E%D1%80%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_(%D0%B7%D0%BD%D0%B0%D1%87%D1%8D%D0%BD%D0%BD%D1%96)" class="mw-disambig" title="Рэстаўрацыя (значэнні)">рэстаўрацыю</a> Мін (хоць на <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%B9%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D1%8C" title="Тайвань">Тайвані</a> аж да 1682 года існавала дзяржава, якая ваявала з маньчжурамі пад сцягам імперыі Мін). </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Перыяд_праўлення_Даагуана"><span id=".D0.9F.D0.B5.D1.80.D1.8B.D1.8F.D0.B4_.D0.BF.D1.80.D0.B0.D1.9E.D0.BB.D0.B5.D0.BD.D0.BD.D1.8F_.D0.94.D0.B0.D0.B0.D0.B3.D1.83.D0.B0.D0.BD.D0.B0"></span>Перыяд праўлення Даагуана</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%86%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%A6%D1%8B%D0%BD&veaction=edit&section=5" title="Правіць раздзел: Перыяд праўлення Даагуана" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%86%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%A6%D1%8B%D0%BD&action=edit&section=5" title="Правіць зыходнік раздзела: Перыяд праўлення Даагуана"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Армія_і_чынавенства"><span id=".D0.90.D1.80.D0.BC.D1.96.D1.8F_.D1.96_.D1.87.D1.8B.D0.BD.D0.B0.D0.B2.D0.B5.D0.BD.D1.81.D1.82.D0.B2.D0.B0"></span>Армія і чынавенства</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%86%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%A6%D1%8B%D0%BD&veaction=edit&section=6" title="Правіць раздзел: Армія і чынавенства" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%86%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%A6%D1%8B%D0%BD&action=edit&section=6" title="Правіць зыходнік раздзела: Армія і чынавенства"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Аднак да пачатку XIX стагоддзя імперыя Цын ўсё больш і больш адчувала ціск з боку еўрапейскіх дзяржаў. Нацыянальныя ўнутрыпалітычныя праблемы імперыі асабліва моцна сталі выяўляцца, калі на імператарскі прастол узышоў Айсіньгёро Мяньнін. У пачатку яго кіравання выявілася вельмі моцная пагроза разлажэння «васьмісцягавых» маньчжураў і іх асіміляцыі кітайцамі. Маньчжуры, для якіх самым галоўным былі <a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D1%80%D1%85%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D1%8F%D0%B7%D0%B4%D0%B0" title="Верхавая язда">верхавая язда</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%B1%D0%B0_%D0%B7_%D0%BB%D1%83%D0%BA%D0%B0" title="Стральба з лука">стральба з лука</a> і веданне роднай мовы, сталі ўсё больш пераходзіць да чыста кітайскай шкалы грамадскіх каштоўнасцей — вывучэнню <a href="/wiki/%D0%92%D1%8D%D0%BD%D1%8C%D1%8F%D0%BD%D1%8C" title="Вэньянь">вэньяня</a>, атрыманню класічнай <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D1%84%D1%83%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Канфуцыянства">канфуцыянскай</a> адукацыі, здачы экзаменаў на навуковую ступень, ператварэння ў шэньшы і цывільнай чыноўнай кар’еры. Першы час ўрад як мог змагаўся з гэтай небяспекай. Так, у 1822 годзе імператар адмовіў у грашовай субсідыі школе для маньчжураў, якія вывучалі кітайскую класіку, у 1833 годзе рэкамендаваў не навучаць «сцягавых» нічому іншаму, акрамя верхавой язды і стральбы з лука, у 1836 годзе абрынуў пакаранне на шэраг вышэйшых «сцягамі» камандзіраў за допуск падначаленага да іспытаў на навуковую ступень без папярэдніх выпрабаванняў па гэтых двух відах ваеннай падрыхтоўкі. </p><p>Збядненне салдат і ніжэйшых <a href="/wiki/%D0%90%D1%84%D1%96%D1%86%D1%8D%D1%80" title="Афіцэр">афіцэраў</a> станавілася масавай з’явай, што рэзка знізіла баяздольнасць арміі. Пры гэтым яе колькасць і, адпаведна, ваенныя выдаткі, пастаянна раслі. Павялічваліся штат чынавенства і сродкі на яго ўтрыманне. Яшчэ хутчэй ўзрастала колькасць імператарскага двара. Выдаткі па змесце дзяржаўнага і ваенна-адміністрацыйнага апарата цяжкім грузам клаліся на казну. Сітуацыя ўскладнялася далейшым скарачэннем <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%BA" title="Падатак">падатковых</a> паступленняў з землеўладальнікаў — драбнеючыя сялянскія гаспадаркі ўжо не маглі выплачваць зямельна-падушны падатак у яго ранейшых памерах. У выніку ўсё больш расла як агульная запазычанасць насельніцтва казне, так і штогадовая сума нядоімак. У пошуках выхаду ўрад ўводзіла новыя падаткі, брала пазыкі ў найбуйнейшых ліхвярскіх «перакладных кантор» і банкірскіх дамоў Шаньсі, павялічвала <a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BA%D0%B0_%D0%BF%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BA%D1%83" title="Стаўка падатку">стаўкі</a> салянага падаткаабкладання. Нарастанне нядоімак і ўзмацненне сацыяльнай напружанасці прымусілі імператара Міньніна і Мучжану ў 1830 годзе выдаць указ аб прабачэнні старых нядоімак. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Унутрыпалітычнае_«хваляванне»_у_імперыі_пры_Даогуане"><span id=".D0.A3.D0.BD.D1.83.D1.82.D1.80.D1.8B.D0.BF.D0.B0.D0.BB.D1.96.D1.82.D1.8B.D1.87.D0.BD.D0.B0.D0.B5_.C2.AB.D1.85.D0.B2.D0.B0.D0.BB.D1.8F.D0.B2.D0.B0.D0.BD.D0.BD.D0.B5.C2.BB_.D1.83_.D1.96.D0.BC.D0.BF.D0.B5.D1.80.D1.8B.D1.96_.D0.BF.D1.80.D1.8B_.D0.94.D0.B0.D0.BE.D0.B3.D1.83.D0.B0.D0.BD.D0.B5"></span>Унутрыпалітычнае «хваляванне» у імперыі пры Даогуане</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%86%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%A6%D1%8B%D0%BD&veaction=edit&section=7" title="Правіць раздзел: Унутрыпалітычнае «хваляванне» у імперыі пры Даогуане" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%86%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%A6%D1%8B%D0%BD&action=edit&section=7" title="Правіць зыходнік раздзела: Унутрыпалітычнае «хваляванне» у імперыі пры Даогуане"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>У краіне працягвала павялічвацца маса беднякоў, валацугаў і жабракоў. Усё больш абяздоленых і незадаволеных ўступала ў шэрагі таемных таварыстваў. Паўстанні правінцый сталі звычайнай з’явай; падаўленыя ў адным раёне, яны ўспыхвалі ў іншым. У 1823 годзе адбылося паўстанне ў правінцыі Шаньдун, у 1830—1832 гг. — у правінцыі <a href="/wiki/%D0%93%D1%83%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%83%D0%BD" title="Гуандун">Гуандун</a> і на востраве <a href="/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B0%D0%BD%D1%8C" title="Хайнань">Хайнань</a>, у 1833 — у правінцыях <a href="/wiki/%D0%A1%D1%8B%D1%87%D1%83%D0%B0%D0%BD%D1%8C" title="Сычуань">Сычуань</a> і <a href="/wiki/%D0%A5%D1%83%D0%B1%D1%8D%D0%B9" title="Хубэй">Хубэй</a>, а ў 1835 — у <a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D0%BD%D1%8C%D1%81%D1%96" title="Шаньсі">Шаньсі</a>. З 1836 годзе пачалася паласа паўстанняў у <a href="/wiki/%D0%A5%D1%83%D0%BD%D0%B0%D0%BD%D1%8C" title="Хунань">Хунані</a>, у 1839 — у <a href="/wiki/%D0%93%D1%83%D0%B9%D1%87%D0%B6%D0%BE%D1%83" title="Гуйчжоу">Гуйчжоу</a>. </p><p>Зноў ўскладнілася сітуацыя на Тайвані. Аграрныя хваляванні з-за незаконнага размеркавання зямель чыноўнікамі ў Цзяі выліліся ў 1830 годзе ў масавае выступленне, якое хутка ахапіла ўсю паўднёвую частку вострава. Яго ўзначалілі мясцовыя «<a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D1%8B%D1%8F%D0%B4%D0%B0_(%D0%B0%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F)" title="Трыяда (арганізацыя)">Трыяды</a>». Паўсталыя адціснулі мясцовыя войскі і <a href="/wiki/%D0%91%D1%8E%D1%80%D0%B0%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%8B%D1%8F" title="Бюракратыя">бюракратыю</a> ў паўночныя раёны, усталяваўшы ў паўднёвай частцы вострава антыманьчжурскую ўладу, якая пратрымалася тут больш за два гады. Для яе ліквідацыі з мацерыка былі дасланыя карныя часткі і ваенная эскадра. З вялікай цяжкасцю ім атрымалася ў 1833 годзе аднавіць маньчжурскае панаванне на Тайвані. Тым не менш з 1834 года новыя паўстанні хвалямі пракатваліся па ўсім востраве і былі падушаныя толькі да 1844 года. </p><p>Далейшы наплыў кітайскіх перасяленцаў, падатковы гнет і чыноўнае самавольства выклікалі ў 30-х гадах XIX стагоддзя новыя паўстанні неханьскіх народнасцей у Паўднёва-Заходнім Кітаі. У пачатку 1832 года на поўдні Хунаня супраць цынскай ўлады паднялася народнасць <a href="/wiki/%D0%AF%D0%BE" title="Яо">яо</a> на чале з Чжаа Цзіньлунам. Урад накіраваў туды карныя войскі пад камандаваннем Хай Лін’а (ваеннага губернатара Хунаня), але яны былі цалкам знішчаныя. Затым да паўстанцаў далучыліся яа паўночных раёнаў правінцыі Гуандун. Супраць іх былі кінутыя буйныя сілы на чале з Ло Сыцзюем (ваенным губернатарам правінцыі Хубэй). Яны доўга не маглі справіцца з яа, ўмацаванымі ў гарах. Толькі пасля цяжкіх баёў, выцесніўшы паўстанцаў на раўніну, цынскія войскі ўзялі штурмам іх крэпасць Янцюань і пакаралі смерцю кіраўніка абароны Чжаа Цзыньлуна. Новае паўстанне яа ўспыхнула на паўднёвым захадзе Хунань ў 1836 годзе. Кіраваў ім тайны саюз «<a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D1%83%D0%BD%D1%85%D1%83%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Лунхуа (няма такой старонкі)">Лунхуа</a>» — адгалінаванне «<a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D1%8B_%D0%BB%D0%BE%D1%82%D0%B0%D1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Белы лотас (няма такой старонкі)">Белага лотаса</a>», узначаліў яго Лань Чжэнцзун (Хункуан), які прыняў напярэдадні паўстання княскі тытул Вэй-вана. Рух пасля велізарных высілкаў быў задушаны, а яго кіраўнікі пакараныя. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Знешняя_палітыка_да_1830-х_гадоў_(канфлікт_у_Кашгарыі)"><span id=".D0.97.D0.BD.D0.B5.D1.88.D0.BD.D1.8F.D1.8F_.D0.BF.D0.B0.D0.BB.D1.96.D1.82.D1.8B.D0.BA.D0.B0_.D0.B4.D0.B0_1830-.D1.85_.D0.B3.D0.B0.D0.B4.D0.BE.D1.9E_.28.D0.BA.D0.B0.D0.BD.D1.84.D0.BB.D1.96.D0.BA.D1.82_.D1.83_.D0.9A.D0.B0.D1.88.D0.B3.D0.B0.D1.80.D1.8B.D1.96.29"></span>Знешняя палітыка да 1830-х гадоў (канфлікт у Кашгарыі)</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%86%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%A6%D1%8B%D0%BD&veaction=edit&section=8" title="Правіць раздзел: Знешняя палітыка да 1830-х гадоў (канфлікт у Кашгарыі)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%86%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%A6%D1%8B%D0%BD&action=edit&section=8" title="Правіць зыходнік раздзела: Знешняя палітыка да 1830-х гадоў (канфлікт у Кашгарыі)"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>У пачатку XIX стагоддзя рэзка абвастрылася сацыяльна-палітычнае становішча ў <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%88%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кашгарыя (няма такой старонкі)">Кашгарыі</a>. Карыстаючыся адсутнасцю кантролю з боку намесніка Сіньцзяна, маньчжурскія і кітайскія чыноўнікі без сарамлівасці выкарыстоўвалі сваё службовае становішча для хуткага асабістага ўзбагачэння. Акрамя таго, насельніцтва неміласэрна абіралі кітайскія купцы, танна скупаючы мясцовыя прадукты і вырабы, але ўтрая даражэй сбываючы прывазныя, асабліва <a href="/wiki/%D0%A7%D0%B0%D0%B9" title="Чай">чай</a>. Усё гэта адбывалася на фоне складаных узаемаадносін цынскай імперыі з суседнім какандскім ханствам. Какандскія ханы, даючы прытулак змагарам супраць маньчжурскіх заваёўнікаў, умела выкарыстоўвалі іх для ціску на Цынскі ўрад, і вялі ў гэтым краі складаную палітыку. </p><p>Сыны Сарымсака Хаджа <a href="/wiki/%D0%94%D0%B6%D0%B0%D1%85%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D1%96%D1%80" title="Джахангір">Джахангір</a> і <a href="/w/index.php?title=%D0%AE%D1%81%D1%83%D1%84-%D0%A5%D0%B0%D0%B4%D0%B6%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Юсуф-Хаджа (няма такой старонкі)">Юсуф-Хаджа</a> — нашчадкі былых кіраўнікоў Кашгарыі — усталі на чале руху за аднаўленне незалежнасці краю. Улетку 1820 года Джахангір «бег» з <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%B4" title="Каканд">Каканда</a> да кіргізаў, дзе сабраў конны атрад у некалькі соцень шабляў, і ўвосень прарваўся праз цынскія заслоны. Насельніцтва сустрэла Джыхангіра як вызваліцеля. На чале паўстанцаў ён рушыў на <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%88%D0%B3%D0%B0%D1%80" title="Кашгар">Кашгар</a>, але цынскія войскі не падпусцілі яго да горада. Яны ўчынілі над паўстанцамі крывавую расправу. Адступіўшы ў вярхоўі <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%80%D1%8B%D0%BD" title="Нарын">Нарына</a>, Джахангір стварыў новы атрад з какандцаў, горных <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%B4%D0%B6%D1%8B%D0%BA%D1%96" title="Таджыкі">таджыкаў</a> і <a href="/wiki/%D0%9A%D1%96%D1%80%D0%B3%D1%96%D0%B7%D1%8B" title="Кіргізы">кіргізаў</a>. У наступныя гады конніца Джахангіра неаднаразова атакавала цынскія пасты і каравулы на мяжы. Джахангір прыцягнуў на свой бок какандскага хана <a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%B4-%D0%90%D0%BB%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Мамед-Алі (няма такой старонкі)">Мамеда-Алі</a>, абяцаўшы яму ў выпадку поспеху Кашгар і палову здабычы. </p><p>Улетку 1826 года Джахангір на чале пяці сотняў коннікаў зноў перайшоў мяжу, заклікаючы уйгураў на «святую вайну». Да сцен Кашгарыі ён падышоў ужо з вялізным войскам. Паўсталае насельніцтва адкрыла вароты горада. Імкнучыся аднавіць былую <a href="/wiki/%D0%A2%D1%8D%D0%B0%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%8B%D1%8F" title="Тэакратыя">тэакратычную</a> дзяржаву белагорскіх ходжаў, Джахангір пасля ўзяцця Кашгара абвясціў сябе Сеід-Султанам. У Кашгар са сваім войскам прыбыў Мамед-Алі, аднак у яго ўзніклі спрэчкі з Джахангірам, і ён з большай часткай войскі вярнуўся ў Каканд. Паўстанцы рушылі на іншыя гарады, і на дзесяць месяцаў Джахангір апынуўся кіраўніком большай частцы Кашгарыі. Паўсюдна паўстанцы забівалі цынскіх чыноўнікаў, афіцэраў і салдат, а таксама кітайскіх купцоў і ліхвяроў. Аднак новы <a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%BB%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Султан">султан</a> так і не стаў сапраўдным народным правадыром. Ён пакінуў без змен саму сістэму <a href="/wiki/%D0%A4%D0%B5%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%BC" title="Феадалізм">феадальнага прыгнёту</a>. Дэкхане, рамеснікі і дробныя гандляры ўсё больш адыходзілі ад Джахангіра. У яго Султанаце абвастрылася рэлігійная варожасць паміж белагорскімі і чарнагорскімі муламі. Узмацнілася нацыянальная варожасць — паміж уйгурамі, з аднаго боку, і прышэльцамі з Сярэдняй Азіі, якія служылі ў войску Джахангіра — з другога. Новаму султану даводзілася ўсё больш і больш спадзявацца на сваё войска. </p><p>У цынскім лагеры спачатку панавала разгубленасць, ваенныя няўдачы прывялі да хуткай змене аднаго за адным двух кіраўнікоў Кашгарыі. Нарэшце падаўленне паўстання было ўскладзена на новага намесніка Сіньцзяна — «сцягавага» мангола <a href="/w/index.php?title=%D0%A7%D0%B0%D0%BD%D0%BB%D1%96%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Чанлін (няма такой старонкі)">Чанлін</a>, скаардынаваць усе неабходныя экстраныя дзеянні. Джахангір як ваенны кіраўнік апынуўся не на вышыні. Калі ў кастрычніку 1826 года цынскі войскі прыйшлі на дапамогу асаджаным у гарнізонах Аксу і Уч-Турфана, наступіў пералом у ваенных дзеяннях у карысць урада. Бязлітаснымі карамі і ў той жа час адменай на год пазямельнага падатку уладам удалося раскалоць адзінства уйгураў і прыцягнуць на свой бок частка мясцовых феадалаў. Пасля паразы галоўных сіл Джахангір яго прыхільнікі здалі Кашгар. Заняўшы горад, карнікі наладзілі там масавую разню. У красавіку 1827 года яны ўзялі штурмам кашгарскую цытадэль і разбурылі мусульманскую частку горада. Да лета 1827 года асноўныя ачагі паўстання былі падушаныя, Джахангір бег за мяжу — пад абарону кіргізскіх старшын. У студзені 1828 года цынскім военачальнікам атрымалася прывабіць Джахангіра і яго паўтысячны атрад на сваю тэрыторыю, дзе ён быў разбіты. Джахангір быў схоплены, дастаўлены ў Пекін і ў 1828 годзе пакараны смерцю. </p><p>Падаўленне уйгурскага паўстання 1826—1827 гадоў і наступная барацьба з Джахангірам абышліся цынскаму ўраду ў 10 мільёнаў лянаў. Гэта паўстанне ўзрушыла саму аснову цынскага панавання ў Кашгарыі, а зверствы карнікаў стваралі глебу для новага мусульманскага выступу. Усе надзеі цяпер ўскладаліся на <a href="/w/index.php?title=%D0%AE%D1%81%D1%83%D1%84-%D0%A5%D0%B0%D0%B4%D0%B6%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Юсуф-Хаджа (няма такой старонкі)">Юсуфа-Хаджа</a> — брата Джахангіра. На выступ яго ўзмоцнена падбіваў і хан Каканд. </p><p>Восенню 1830 годзе Юсуф са сваім атрадам перайшоў мяжу і быў радасна сустрэты белагорцамі. Памятаючы пра ўрокі паўстання Джахангіра, Юсуф шчодра раздаваў абяцанні народу і пры яго падтрымцы ўступіў у Кашгар. Аднак у Яркендзе штурм цытадэлі скончыўся няўдачай, паўсталыя пацярпелі там буйную паразу, пасля чаго наступіў пералом і паўстанне пайшло на спад. Насельніцтва падтрымлівала паўстанне значна менш, чым у 1826—1827 гадах, рабаванні войскаў Юсуфа таксама аднавілі супраць Хаджы мірных жыхароў. Вельмі прахалодна сустрэла белогорскага хаджу чарнагорская секта. Цынскія ўлады ўмела выкарыстоўвалі рэлігійную варожасць двух ісламскіх сект. У кастрычніку 1830 года намеснік Чанлін пачаў наступ на паўстанцаў. У канцы 1830 года Юсуф-Хаджа з некалькімі тысячамі прыхільнікаў-белагорцамі і палоннымі адступіў да мяжы і сышоў на какандскую тэрыторыю. Падаўленне абышлося казне ў 8 мільёнаў лянаў. </p><p>Заключыўшы з Какандам у 1832 годзе фактычнае гандлёвае пагадненне, Пекін разрадзіў абстаноўку на мяжы, але не ў самой Кашгарыі. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Наспяванне_опіюмнага_канфлікту"><span id=".D0.9D.D0.B0.D1.81.D0.BF.D1.8F.D0.B2.D0.B0.D0.BD.D0.BD.D0.B5_.D0.BE.D0.BF.D1.96.D1.8E.D0.BC.D0.BD.D0.B0.D0.B3.D0.B0_.D0.BA.D0.B0.D0.BD.D1.84.D0.BB.D1.96.D0.BA.D1.82.D1.83"></span>Наспяванне опіюмнага канфлікту</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%86%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%A6%D1%8B%D0%BD&veaction=edit&section=9" title="Правіць раздзел: Наспяванне опіюмнага канфлікту" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%86%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%A6%D1%8B%D0%BD&action=edit&section=9" title="Правіць зыходнік раздзела: Наспяванне опіюмнага канфлікту"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:China_divided_1901.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/China_divided_1901.jpg/220px-China_divided_1901.jpg" decoding="async" width="220" height="178" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/China_divided_1901.jpg/330px-China_divided_1901.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/China_divided_1901.jpg/440px-China_divided_1901.jpg 2x" data-file-width="1000" data-file-height="810" /></a><figcaption>Сферы ўплыву вялікіх дзяржаў на Далёкім Усходзе . 1900 год</figcaption></figure> <p>Пад націскам Пекіна ўлады правінцыі Гуандун ў 1820 годзе запатрабавалі прыбраць замежныя <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BA_%D1%81%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B2%D0%BE%D1%80%D0%BD%D1%8B" title="Мак снатворны">опіумныя</a> караблі з кітайскіх вод. Тады англійскія гандляры перабазаваліся на востраў <a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D1%96%D0%BD%D0%B4%D0%B7%D1%96%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ліндзін (няма такой старонкі)">Ліндзін</a> ў заліве <a href="/w/index.php?title=%D0%A7%D0%B6%D1%83%D1%86%D0%B7%D1%8F%D0%BD%D0%BA%D0%BE%D1%9E&action=edit&redlink=1" class="new" title="Чжуцзянкоў (няма такой старонкі)">Чжуцзянкоў</a> (у вусці ракі Чжуцзян), і адтуль наркотык расцякаўся ва ўнутраныя раёны. Па загадзе з Пекіна вартавыя караблі правінцыі Гуандун ўсталявалі кантроль над прылеглай да вострава Ліндзін <a href="/wiki/%D0%90%D0%BA%D0%B2%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F" title="Акваторыя">акваторыяй</a>. Але <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0" title="Кантрабанда">кантрабандысты</a> сталі плаваць да загадзя ўмоўленых стаянак ля берага, дзе і перагружалі тавар на мясцовыя <a href="/wiki/%D0%94%D0%B6%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D0%B0" title="Джонка">джонкі</a>. Цінскі ўрадавыя ціхаходныя ваенныя <a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BD%D1%96%D0%BA&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ветразнік (няма такой старонкі)">ветразнікі</a> нічога не маглі зрабіць з хуткаходнымі і добра ўзброенымі <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BB%D1%96%D0%BF%D0%B5%D1%80" title="Кліпер">кліперамі</a> англічан і амерыканцаў. Неўзабаве чыноўнікі і афіцэры патрульнай марской службы ператварылі барацьбу з опіумнай кантрабандай ў прыбытковы для сябе промысел. Таемна збіраючы з кантрабандыстаў і гандляроў зборы, хабары і адчэпныя, яны прапускалі «тавар» на бераг. Удзел патрульных судоў у опіумнай кантрабандзе стала настолькі відавочным, што Лю Кунь, прызначаны ў 1832 годзе намеснікам <a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D1%8F%D0%BD%D0%B3%D1%83%D0%B0%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Лянгуан (няма такой старонкі)">Лянгуана</a> (у гэты намесніцтва ўваходзілі правінцыі Гуандун і Гуансі), быў вымушаны скараціць іх лік. Тым не менш, у 1836 годзе патрульны флот быў адноўлены ў ранейшым складзе і працягнуў сваё садзейнічанне таемнай дастаўцы наркотыку ў імперыю Цын. </p><p>Пагроза змяншэння запасаў <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%B1%D1%80%D0%BE" title="Серабро">срэбра</a>, узмацненне карупцыі дзяржапарату, маральная і фізічная дэградацыя афіцэраў і салдат пад уздзеяннем наркотыку прымушалі ўрад рабіць больш жорсткімі антыопіумную палітыку. З 1822 па 1834 гады было выдадзена пяць законаў, якімі Мяньнін і Мучжана беспаспяхова спрабавалі спыніць рост <a href="/wiki/%D0%86%D0%BC%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%82" title="Імпарт">імпарту</a> гэтага наркотыку і <a href="/wiki/%D0%9A%D1%83%D1%80%D1%8D%D0%BD%D0%BD%D0%B5" title="Курэнне">курэння</a> опіума. Пастаянна абвяшчалася ва ўказах імператара і ўсталёўваліся законамі забарона на ўвоз і перапродаж опіуму. Аднак яны выкарыстоўваўся чыноўнікамі ўсіх рангаў ў якасці падставы для вымагання яшчэ большых хабароў у кітайскіх і замежных гандляроў. Фактычна, у краіне ўтварылася «<a href="/wiki/%D0%9F%D1%8F%D1%82%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D0%BD%D0%B0" title="Пятая калона">пятая калона</a>» з наркагандляроў і чыноўнікаў, якія нажываліся на хабарах за кантрабанду. Да канца 1830-х гадоў наркотык распаўсюджваўся фактычна па ўсёй краіне. Опіумныя «канторы» з’явіліся не толькі ў маленькіх павятовых і гандлёва-рамесных гарадах, але і ў буйных вёсках. Наркотык, трубкі і прылады для палення прадаваліся амаль адкрыта. </p><p>Пасля правалу забароннай палітыкі ўрада, частка бюракратыі і шэньшы на чале з гуандунскім чыноўнікам Сюй Найцзі мелі намер любой цаной спыніць уцечку срэбра з Кітая, бачачы ў ёй галоўную небяспеку. Гэтая групоўка прапаноўвала легалізаваць опіумны гандаль, спаганяць з замежнага зелля увазную пошліну, але не плаціць срэбрам за сам наркотык, а абменьваць яго на гарбату, <a href="/wiki/%D0%A8%D0%BE%D1%9E%D0%BA" title="Шоўк">шоўк</a> і іншыя кітайскія тавары. Ахвяруючы здароўем народа, яны мелі намер выратаваць казну і дзяржапарат, пазбегнуўшы пры гэтым канфлікту з Англіяй. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Літаратура"><span id=".D0.9B.D1.96.D1.82.D0.B0.D1.80.D0.B0.D1.82.D1.83.D1.80.D0.B0"></span>Літаратура</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%86%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%A6%D1%8B%D0%BD&veaction=edit&section=10" title="Правіць раздзел: Літаратура" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%86%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%A6%D1%8B%D0%BD&action=edit&section=10" title="Правіць зыходнік раздзела: Літаратура"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><span class="citation" id="CITEREFБелЭн2003">Цын // <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8D%D0%BD%D1%86%D1%8B%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F" title="Беларуская энцыклапедыя">Беларуская энцыклапедыя</a>: У 18 т. Т. 17: Хвінявічы — Шчытні / Рэдкал.: <a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D0%B4%D0%B7%D1%8C_%D0%9F%D1%8F%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%B2%D1%96%D1%87_%D0%9F%D0%B0%D1%88%D0%BA%D0%BE%D1%9E" title="Генадзь Пятровіч Пашкоў">Г. П. Пашкоў</a> і інш. — <span style="border-bottom:1px dotted gray; cursor:default;" title="Мінск">Мн.</span> : <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%AD%D0%BD%D1%86%D1%8B%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F_%D1%96%D0%BC%D1%8F_%D0%9F%D0%B5%D1%82%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8F_%D0%91%D1%80%D0%BE%D1%9E%D0%BA%D1%96" title="Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі">БелЭн</a>, 2003. — Т. 17. — С. 146. — <span style="white-space: nowrap;">10 000 экз.</span> — <a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:BookSources/9851100358" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 985-11-0035-8</a>. — <a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:BookSources/9851102792" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 985-11-0279-2</a> (т. 17).</span></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Спасылкі"><span id=".D0.A1.D0.BF.D0.B0.D1.81.D1.8B.D0.BB.D0.BA.D1.96"></span>Спасылкі</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%86%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%A6%D1%8B%D0%BD&veaction=edit&section=11" title="Правіць раздзел: Спасылкі" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%86%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%A6%D1%8B%D0%BD&action=edit&section=11" title="Правіць зыходнік раздзела: Спасылкі"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D1%81%D1%85%D0%BE%D0%B2%D1%96%D1%88%D1%87%D0%B0" title="Лагатып Вікісховішча"><img alt="Лагатып Вікісховішча" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/12px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="12" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/18px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/24px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> На <a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D1%81%D1%85%D0%BE%D0%B2%D1%96%D1%88%D1%87%D0%B0" title="Вікісховішча">Вікісховішчы</a> ёсць медыяфайлы па тэме <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Qing_Dynasty" class="extiw" title="commons:Category:Qing Dynasty">Імперыя Цын</a></li> <li>Compton’s Living Encyclopedia (1995—2008). «<a rel="nofollow" class="external text" href="http://academic.brooklyn.cuny.edu/core9/phalsall/texts/chinhist.html">Chinese Cultural Studies: Concise Political History of China</a>.» <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="англійскай мовай">(англ.)</span></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www-chaos.umd.edu/history/toc.html">«History of China» from the University of Maryland web site</a>. <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="англійскай мовай">(англ.)</span></li> <li>«<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.cosmopolis.ch/english/art/68/qing_art.htm">Qing art of the reigns of the Kangxi, Yongzhen and Qianlong Emperors</a><span class="ref-info" style="margin-left:0.2em">(недаступная спасылка)</span>.» <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="англійскай мовай">(англ.)</span></li> <li>Section on the Ming and Qing dynasties of «<a rel="nofollow" class="external text" href="http://afe.easia.columbia.edu/china/geog/population.htm#2b">China’s Population: Readings and Maps</a> <small><span style="white-space: nowrap;"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110719173803/http://afe.easia.columbia.edu/china/geog/population.htm#2b">Архівавана</a> 19 ліпеня 2011.</span></small>.» <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="англійскай мовай">(англ.)</span></li> <li>«<a rel="nofollow" class="external text" href="http://drben.net/ChinaReport/Sources/History/Qing/Descendancy_Summary_Qing_Dynasty_1644-1911AD.html">Short History & Time-Line of the Qing Dynasty</a>.» <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="англійскай мовай">(англ.)</span></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.history-of-china.com/qing-dynasty/kangxi-emperor.htm">Kangxi Emperor</a> <small><span style="white-space: nowrap;"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20101227144758/http://www.history-of-china.com/qing-dynasty/kangxi-emperor.htm">Архівавана</a> 27 снежня 2010.</span></small> <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="англійскай мовай">(англ.)</span></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://freespace.virgin.net/bob.ellerton/WMesney.htm">Extensive notes on William Mesny, Qing general, author and plant collector, and his family tree</a> <small><span style="white-space: nowrap;"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080422212304/http://freespace.virgin.net/bob.ellerton/WMesney.htm">Архівавана</a> 22 красавіка 2008.</span></small> <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="англійскай мовай">(англ.)</span></li></ul> <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r4785216">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#ccf}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#ddf}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e6e6ff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f7f7f7}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}body.skin--responsive .mw-parser-output .navbox-image img{max-width:none!important}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Імперыя_Цын" data-name="Імперыя Цын" style="padding:3px"><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><span class="navbox-gear" style="float:left;text-align:left;width:5em;margin-right:0.5em"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D0%B1%D0%BB%D0%BE%D0%BD:%D0%86%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%A6%D1%8B%D0%BD" title="Прагляд гэтага шаблона"><img alt="⛭" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/14px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/21px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/28px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 2x" data-file-width="14" data-file-height="14" /></a></span></span><div id="Імперыя_Цын" style="font-size:114%;margin:0 5em"><a class="mw-selflink selflink">Імперыя Цын</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Пярэдадне імперыі</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist hlist-items-nowrap" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%8F%D0%BB%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B0_%D1%9E_%D0%9A%D1%96%D1%82%D0%B0%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Сялянская вайна ў Кітаі (няма такой старонкі)">Сялянская вайна ў Кітаі</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9B%D1%96_%D0%A6%D0%B7%D1%8B%D1%87%D1%8D%D0%BD" title="Лі Цзычэн">Лі Цзычэн</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A3_%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D1%8C%D0%B3%D1%83%D0%B9" title="У Саньгуй">У Саньгуй</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D1%8C%D1%87%D0%B6%D1%83%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D0%B7%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%8F%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B5_%D0%9A%D1%96%D1%82%D0%B0%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Маньчжурскае заваяванне Кітая (няма такой старонкі)">Маньчжурскае заваяванне Кітая</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B5%D1%80%D1%88%D0%B0%D1%8F_%D0%B0%D0%B9%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%BA%D0%B0-%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%8C%D1%87%D0%B6%D1%83%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Першая айрацка-маньчжурская вайна (няма такой старонкі)">Першая айрацка-маньчжурская вайна</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px"><a href="/w/index.php?title=%D0%86%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B_%D0%B4%D1%8B%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D1%96_%D0%A6%D1%8B%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Імператары дынастыі Цын (няма такой старонкі)">Імператары</a></th><td class="navbox-list navbox-even hlist hlist-items-nowrap" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B9%D1%81%D1%96%D0%BD%D1%8C%D0%B3%D1%96%D1%91%D1%80%D0%B0_%D0%9D%D1%83%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%86%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Айсіньгіёра Нурхаці (няма такой старонкі)">Нурхаці</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B9%D1%81%D1%96%D0%BD%D1%8C%D0%B3%D1%96%D1%91%D1%80%D0%B0_%D0%90%D0%B1%D0%B0%D1%85%D0%B0%D0%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Айсіньгіёра Абахай (няма такой старонкі)">Абахай</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%86%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%80_%D0%A8%D1%83%D0%BD%D1%8C%D1%87%D0%B6%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Імператар Шуньчжы (няма такой старонкі)">Фулінь</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%96" title="Кансі">Кансі</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%AE%D0%BD%D1%87%D0%B6%D1%8D%D0%BD" title="Юнчжэн">Іньчжэнь</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A6%D1%8F%D0%BD%D1%8C%D0%BB%D1%83%D0%BD" title="Цяньлун">Хунлі</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%86%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%80_%D0%A6%D0%B7%D1%8F%D1%86%D1%8B%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Імператар Цзяцын (няма такой старонкі)">Юн’янь</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%86%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%80_%D0%94%D0%B0%D0%B0%D0%B3%D1%83%D0%B0%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Імператар Даагуан (няма такой старонкі)">Мяньнін</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B9%D1%81%D1%96%D0%BD%D1%8C%D0%B3%D1%96%D1%91%D1%80%D0%B0_%D0%86%D1%87%D0%B6%D1%83&action=edit&redlink=1" class="new" title="Айсіньгіёра Ічжу (няма такой старонкі)">Ічжу</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B9%D1%81%D1%96%D0%BD%D1%8C%D0%B3%D1%96%D1%91%D1%80%D0%B0_%D0%A6%D0%B7%D0%B0%D0%B9%D1%87%D1%83%D0%BD%D1%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="Айсіньгіёра Цзайчунь (няма такой старонкі)">Цзайчунь</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%86%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%80_%D0%93%D1%83%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%8E%D0%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Імператар Гуансюй (няма такой старонкі)">Гуансюй</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D1%83_%D0%86" title="Пу І">Пу І</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Асобы</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist hlist-items-nowrap" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%9B%D1%96_%D0%A5%D1%83%D0%BD%D1%87%D0%B6%D0%B0%D0%BD" title="Лі Хунчжан">Лі Хунчжан</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%AF%D0%BD_%D0%92%D1%8D%D0%BD%D1%8C%D1%85%D1%83%D1%8D%D0%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ян Вэньхуэй (няма такой старонкі)">Ян Вэньхуэй</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A6%D0%B7%D1%8D%D0%BD_%D0%A6%D0%B7%D1%96%D1%86%D0%B7%D1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="Цзэн Цзіцзэ (няма такой старонкі)">Цзэн Цзіцзэ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A6%D0%B7%D1%8D%D0%BD_%D0%93%D0%BE%D1%84%D0%B0%D0%BD%D1%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="Цзэн Гофань (няма такой старонкі)">Цзэн Гофань</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A6%D0%B7%D0%BE_%D0%A6%D0%B7%D1%83%D0%BD%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Цзо Цзунтан (няма такой старонкі)">Цзо Цзунтан</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D1%8D%D0%B9_%D0%AE%D0%B0%D0%BD%D1%8C" title="Вэй Юань">Вэй Юань</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BD_%D0%AE%D0%B2%D1%8D%D0%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кан Ювэй (няма такой старонкі)">Кан Ювэй</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D1%96%D0%BD%D1%8C_%D0%A6%D0%B7%D1%8D%D1%81%D1%8E%D0%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Лінь Цзэсюй (няма такой старонкі)">Лінь Цзэсюй</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D1%8F%D0%BD_%D0%A6%D1%8B%D1%87%D0%B0%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Лян Цычаа (няма такой старонкі)">Лян Цычаа</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Унутраная палітыка</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist hlist-items-nowrap" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px"><center><a href="/wiki/%D0%86%D1%85%D1%8D%D1%82%D1%83%D0%B0%D0%BD%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D0%BF%D0%B0%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B5" title="Іхэтуаньскае паўстанне">Іхэтуаньскае паўстанне</a></center></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;width:auto;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%B0%D1%80%D1%84%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%B5%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BD%D0%BE%D1%87_%D1%83_%D0%9F%D0%B5%D0%BA%D1%96%D0%BD%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Варфаламееўская ноч у Пекіне (няма такой старонкі)">Варфаламееўская ноч у Пекіне</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%96%D1%82%D0%B0%D0%B9%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%BD%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%BC%D1%83%D1%87%D0%B0%D0%BD%D1%96%D0%BA%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кітайскія навамучанікі (няма такой старонкі)">Кітайскія навамучанікі</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%90%D0%B1%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B0_%D0%9F%D0%B0%D1%81%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B3%D0%B0_%D0%BA%D0%B2%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B0_%D1%9E_%D0%9F%D0%B5%D0%BA%D1%96%D0%BD%D0%B5" title="Аблога Пасольскага квартала ў Пекіне">Аблога Пасольскага квартала</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%97%D0%B0%D0%BA%D0%BB%D1%8E%D1%87%D0%BD%D1%8B_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%BA%D0%BE%D0%BB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Заключны пратакол (няма такой старонкі)">Заключны пратакол</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px"><center><a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%B9%D0%BF%D1%96%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D0%BF%D0%B0%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B5" title="Тайпінскае паўстанне">Паўстанне тайпінаў</a></center></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;width:auto;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D1%83%D0%BD_%D0%A1%D1%8E%D1%86%D1%8E%D0%B0%D0%BD%D1%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="Хун Сюцюань (няма такой старонкі)">Хун Сюцюань</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%AF%D0%BD_%D0%A1%D1%8E%D1%86%D1%8B%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ян Сюцын (няма такой старонкі)">Ян Сюцын</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A8%D1%8B_%D0%94%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D0%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Шы Дакай (няма такой старонкі)">Шы Дакай</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D1%83%D0%BD_%D0%96%D1%8D%D0%BD%D1%8C%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D1%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="Хун Жэньгань (няма такой старонкі)">Хун Жэньгань</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B5_%D0%BD%D1%8F%D0%BD%D1%8C%D1%86%D0%B7%D1%8E%D0%BD%D0%B5%D0%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Паўстанне няньцзюней (няма такой старонкі)">Паўстанне няньцзюней</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B5_%D1%87%D1%8B%D1%80%D0%B2%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D1%8B%D1%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="Паўстанне чырвонагаловых (няма такой старонкі)">Паўстанне чырвонагаловых</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Знешняя палітыка</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist hlist-items-nowrap" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px"><center>Антыімперыялістычныя <br /> войны</center></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;width:auto;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B5%D1%80%D1%88%D0%B0%D1%8F_%D0%9E%D0%BF%D1%96%D1%83%D0%BC%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Першая Опіумная вайна (няма такой старонкі)">Першая Опіумная вайна</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%94%D1%80%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%8F_%D0%BE%D0%BF%D1%96%D1%83%D0%BC%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B0" title="Другая опіумная вайна">Другая Опіумная вайна</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D0%B0-%D0%BA%D1%96%D1%82%D0%B0%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Франка-кітайская вайна (няма такой старонкі)">Франка-кітайская вайна</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D1%88%D0%B0%D1%8F_%D1%8F%D0%BF%D0%BE%D0%BD%D0%B0-%D0%BA%D1%96%D1%82%D0%B0%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B0" title="Першая япона-кітайская вайна">Япона-кітайская вайна</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px"><center><a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D1%8F%D1%80%D0%BE%D1%9E%D0%BD%D1%8B%D1%8F_%D0%B4%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D1%80%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Няроўныя дагаворы (няма такой старонкі)">Няроўныя дагаворы</a></center></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;width:auto;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D1%96%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%B4%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D1%80" title="Нанкінскі дагавор">Нанкінскі дагавор</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D1%83%D0%BC%D1%8D%D0%BD%D1%8C%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%B4%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Хумэньскі дагавор (няма такой старонкі)">Хумэньскі дагавор</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%8F%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%B4%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Вансяскі дагавор (няма такой старонкі)">Вансяскі дагавор</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D1%80_%D0%A5%D1%83%D0%B0%D0%BD%D0%BF%D1%83&action=edit&redlink=1" class="new" title="Дагавор Хуанпу (няма такой старонкі)">Дагавор Хуанпу</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A6%D1%8F%D0%BD%D1%8C%D1%86%D0%B7%D1%96%D0%BD%D1%8C%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%B4%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Цяньцзіньскі дагавор (няма такой старонкі)">Цяньцзіньскі дагавор</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B5%D0%BA%D1%96%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BA%D1%82%D0%B0%D1%82_(1860)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Пекінскі трактат (1860) (няма такой старонкі)">Пекінскі дагавор</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A7%D0%B6%D1%8B%D1%84%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%B4%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Чжыфускі дагавор (няма такой старонкі)">Чжыфускі дагавор</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D1%96%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%B4%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D1%80" title="Сіманасекскі дагавор">Сіманасекскі дагавор</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D1%8E%D0%B7%D0%BD%D1%8B_%D0%B4%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D1%80_%D0%BF%D0%B0%D0%BC%D1%96%D0%B6_%D0%A0%D0%B0%D1%81%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B9_%D1%96%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F%D0%B9_%D1%96_%D0%9A%D1%96%D1%82%D0%B0%D0%B5%D0%BC_(1896)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Саюзны дагавор паміж Расійскай імперыяй і Кітаем (1896) (няма такой старонкі)">Саюзны дагавор паміж Расійскай імперыяй і Кітаем</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px"><center>Іншае</center></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;width:auto;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D0%B1%D0%B0%D0%B7%D1%96%D0%BD%D1%86%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Албазінцы (няма такой старонкі)">Албазінцы</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%B0%D1%81%D1%8C%D0%BC%D1%96%D1%81%D1%86%D1%8F%D0%B6%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B0%D1%80%D0%BC%D1%96%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Васьмісцяжная армія (няма такой старонкі)">Васьмісцяжная армія</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B4%D1%83%D1%85%D0%BE%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D1%96%D1%81%D1%96%D1%8F_%D1%9E_%D0%9F%D0%B5%D0%BA%D1%96%D0%BD%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Руская духоўная місія ў Пекіне (няма такой старонкі)">Руская духоўная місія ў Пекіне</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%94%D1%83%D0%BD%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D0%BF%D0%B0%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Дунганскае паўстанне (няма такой старонкі)">Дунганскае паўстанне</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B6%D0%BE%D1%80%D0%B4%D0%B6_%D0%9C%D0%B0%D0%BA-%D0%9A%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%BD%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Джордж Мак-Картні (няма такой старонкі)">Джордж Мак-Картні</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%95%D1%82%D1%8B%D1%88%D0%B0%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Етышар (няма такой старонкі)">Етышар</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%96%D0%B0%D0%B7%D0%B5%D1%84-%D0%90%D0%BD%D0%BD-%D0%9C%D0%B0%D1%80%D1%8B_%D0%94%D1%8D_%D0%9C%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%8F%D0%BA_%D0%B4%D1%8D_%D0%9C%D0%B0%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Жазеф-Анн-Мары Дэ Марыяк дэ Мая (няма такой старонкі)">дэ Марыяк дэ Мая</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Навука і філасофія</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist hlist-items-nowrap" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D0%BE%D1%9E%D0%BD%D1%96%D0%BA_%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%96" title="Слоўнік Кансі">Слоўнік Кансі</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%8B%D0%BA%D1%83_%D1%86%D1%8E%D0%B0%D0%BD%D1%8C%D1%88%D1%83&action=edit&redlink=1" class="new" title="Сыку цюаньшу (няма такой старонкі)">Сыку цюаньшу</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D1%8C%D1%87%D0%B6%D1%83%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D0%BF%D1%96%D1%81%D1%8C%D0%BC%D0%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="Маньчжурскае пісьмо (няма такой старонкі)">Маньчжурскае пісьмо</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Мастацтва</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist hlist-items-nowrap" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px"><center>Выяўленчае мастацтва</center></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;width:auto;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%94%D0%B6%D1%83%D0%B7%D1%8D%D0%BF%D1%8D_%D0%9A%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D0%BB%D1%8C%D1%91%D0%BD%D1%8D" title="Джузэпэ Кастыльёнэ">Джузэпэ Кастыльёнэ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A3_%D0%9B%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="У Лі (няма такой старонкі)">У Лі</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A7%D0%B6%D1%83_%D0%94%D0%B0" title="Чжу Да">Чжу Да</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A8%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Шытаа (няма такой старонкі)">Шытаа</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px"><center>Літаратура</center></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;width:auto;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li>«<a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%BD_%D1%83_%D1%87%D1%8B%D1%80%D0%B2%D0%BE%D0%BD%D1%8B%D0%BC_%D1%86%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B5" title="Сон у чырвоным цераме"><i>Сон у чырвоным цераме</i></a>» <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B0%D0%B0_%D0%A1%D1%8E%D1%8D%D1%86%D1%8B%D0%BD%D1%8C" title="Цаа Сюэцынь">Цаа Сюэцыня</a></li> <li>«<a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B5%D0%B0%D1%84%D1%96%D1%86%D1%8B%D0%B9%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%96%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D1%84%D1%83%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BD%D1%86%D0%B0%D1%9E&action=edit&redlink=1" class="new" title="Неафіцыйная гісторыя канфуцыянцаў (няма такой старонкі)"><i>Гісторыя канфуцыянцаў</i></a>» <a href="/wiki/%D0%A3_%D0%A6%D0%B7%D1%96%D0%BD%D1%86%D0%B7%D1%8B" title="У Цзінцзы">У Цзінцзы</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%83_%D0%A1%D1%83%D0%BD%D0%BB%D1%96%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Пу Сунлін (няма такой старонкі)">Пу Сунлін</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%83_%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D1%8C%D1%88%D1%83&action=edit&redlink=1" class="new" title="Су Маньшу (няма такой старонкі)">Су Маньшу</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px"><center>Архітэктура</center></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;width:auto;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%93%D0%BE%D1%80%D0%BD%D1%8B_%D0%BF%D1%80%D1%8B%D1%82%D1%83%D0%BB%D0%B0%D0%BA_%D0%B0%D0%B4_%D0%BB%D0%B5%D1%82%D0%BD%D1%8F%D0%B9_%D1%81%D0%BF%D1%91%D0%BA%D1%96" title="Горны прытулак ад летняй спёкі">Горны прытулак</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%80%D1%8D%D0%BF%D0%B0%D1%81%D1%86%D1%96_%D0%94%D0%B0%D0%B3%D1%83&action=edit&redlink=1" class="new" title="Крэпасці Дагу (няма такой старонкі)">Крэпасці Дагу</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%B5%D1%82%D0%BD%D1%96_%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%86_(%D0%9F%D0%B5%D0%BA%D1%96%D0%BD)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Летні палац (Пекін) (няма такой старонкі)">Летні палац</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D1%83%D0%BA%D0%B4%D1%8D%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="Мукдэнскі палац (няма такой старонкі)">Мукдэнскі палац</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%83%D1%82%D0%B0%D1%86%D0%B7%D1%83%D0%BD%D1%87%D1%8D%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Путацзунчэн (няма такой старонкі)">Путацзунчэн</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%AE%D0%B0%D0%BD%D1%8C%D0%BC%D1%96%D0%BD%E2%80%99%D1%8E%D0%B0%D0%BD%D1%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="Юаньмін’юань (няма такой старонкі)">Юаньмін’юань</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Падзенне імперыі</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist hlist-items-nowrap" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%A3%D1%87%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D0%BF%D0%B0%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Учанскае паўстанне (няма такой старонкі)">Учанскае паўстанне</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%96%D0%BD%D1%8C%D1%85%D0%B0%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D1%8D%D0%B2%D0%B0%D0%BB%D1%8E%D1%86%D1%8B%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Сіньхайская рэвалюцыя (няма такой старонкі)">Сіньхайская рэвалюцыя</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%AE%D0%B0%D0%BD%D1%8C_%D0%A8%D1%8B%D0%BA%D0%B0%D0%B9" title="Юань Шыкай">Юань Шыкай</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%BD%D1%8C_%D0%AF%D1%82%D1%81%D0%B5%D0%BD" title="Сунь Ятсен">Сунь Ятсен</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4785216"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-label="Навігацыйны шаблон" data-name="External links" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist toCollapsibleCount navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px"><div style="padding: 0px 18px 0px 0px; width: 100%;"><div style="float: left;"><span class="noprint plainlinks nowrap" style="font-size:85%;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D0%B1%D0%BB%D0%BE%D0%BD:%D0%92%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D0%B0%D0%B2%D1%8B%D1%8F_%D1%81%D0%BF%D0%B0%D1%81%D1%8B%D0%BB%D0%BA%D1%96" title="Прагляд гэтага шаблона"><img alt="⚙️" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/14px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/21px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/28px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 2x" data-file-width="14" data-file-height="14" /></a></span> </span></div>  Слоўнікі і энцыклапедыі</div></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://old.bigenc.ru/text/4677481">Вялікая расійская (старая версія)</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://bigenc.ru/c/tsin-imperiia-f6f520">Вялікая расійская (навукова-адукацыйны партал)</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.larousse.fr/encyclopedie/groupe-personnage/Qing/139941">Ларуса</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/topic/Qing-dynasty">Britannica (онлайн)</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.universalis.fr/encyclopedie/dynastie-qing/">Universalis</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.universalis.fr/encyclopedie/dynastie-qing-reperes-chronologiques/">Universalis</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.universalis.fr/encyclopedie/qing-ts-ing-les-dynastie-mandchoue/">Universalis</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px"><a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B%D1%9E%D0%BD%D1%8B_%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BB%D1%8C" title="Нарматыўны кантроль">Нарматыўны кантроль</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/4088875-7">4088875-7</a> · <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B_%D0%BD%D1%83%D0%BC%D0%B0%D1%80_%D0%91%D1%96%D0%B1%D0%BB%D1%96%D1%8F%D1%82%D1%8D%D0%BA%D1%96_%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D1%80%D1%8D%D1%81%D0%B0" title="Кантрольны нумар Бібліятэкі Кангрэса">LCCN</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.loc.gov/authorities/sh85024078">sh85024078</a> · <span title="Нацыянальная бібліятэка Чэхіі" style="border-bottom: 1px dotted; cursor: help;">NKC</span>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://aut.nkp.cz/jo2010606910">jo2010606910</a> · <a href="/wiki/Virtual_International_Authority_File" title="Virtual International Authority File">VIAF</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://viaf.org/viaf/6754150325545110090002">6754150325545110090002</a></div></td></tr></tbody></table></div></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Узята з "<a dir="ltr" href="https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Імперыя_Цын&oldid=4812249">https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Імперыя_Цын&oldid=4812249</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:Categories" title="Адмысловае:Categories">Катэгорыі</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%97%E2%80%99%D1%8F%D0%B2%D1%96%D0%BB%D1%96%D1%81%D1%8F_%D1%9E_1636_%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B7%D0%B5" title="Катэгорыя:З’явіліся ў 1636 годзе">З’явіліся ў 1636 годзе</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%97%D0%BD%D1%96%D0%BA%D0%BB%D1%96_%D1%9E_1912_%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B7%D0%B5" title="Катэгорыя:Зніклі ў 1912 годзе">Зніклі ў 1912 годзе</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%93%D1%96%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%9A%D1%96%D1%82%D0%B0%D1%8F" title="Катэгорыя:Гісторыя Кітая">Гісторыя Кітая</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%86%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%A6%D1%8B%D0%BD" title="Катэгорыя:Імперыя Цын">Імперыя Цын</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Схаваныя катэгорыі: <ul><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%A1%D0%BF%D0%B0%D1%81%D1%8B%D0%BB%D0%BA%D1%96_%D0%BD%D0%B0_%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%83%D1%8E_%D1%8D%D0%BD%D1%86%D1%8B%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8E_%D0%B7_%D0%BD%D1%83%D0%BC%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BC%D1%96_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BA" title="Катэгорыя:Вікіпедыя:Спасылкі на Беларускую энцыклапедыю з нумарамі старонак">Вікіпедыя:Спасылкі на Беларускую энцыклапедыю з нумарамі старонак</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%A1%D0%BF%D0%B0%D1%81%D1%8B%D0%BB%D0%BA%D1%96_%D0%BD%D0%B0_%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%83%D1%8E_%D1%8D%D0%BD%D1%86%D1%8B%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8E_%D0%B7_%D0%BD%D0%B0%D0%B7%D0%B2%D0%B0%D0%B9_%D0%B0%D1%80%D1%82%D1%8B%D0%BA%D1%83%D0%BB%D0%B0" title="Катэгорыя:Вікіпедыя:Спасылкі на Беларускую энцыклапедыю з назвай артыкула">Вікіпедыя:Спасылкі на Беларускую энцыклапедыю з назвай артыкула</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%A1%D0%BF%D0%B0%D1%81%D1%8B%D0%BB%D0%BA%D1%96_%D0%BD%D0%B0_%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%83%D1%8E_%D1%8D%D0%BD%D1%86%D1%8B%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8E_%D0%B1%D0%B5%D0%B7_%D0%B0%D1%9E%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0" title="Катэгорыя:Вікіпедыя:Спасылкі на Беларускую энцыклапедыю без аўтара">Вікіпедыя:Спасылкі на Беларускую энцыклапедыю без аўтара</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%90%D1%80%D1%82%D1%8B%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8B_%D0%B7_%D0%BD%D0%B5%D0%BF%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%BE%D1%9E%D0%BD%D1%8B%D0%BC%D1%96_%D1%81%D0%BF%D0%B0%D1%81%D1%8B%D0%BB%D0%BA%D0%B0%D0%BC%D1%96" title="Катэгорыя:Вікіпедыя:Артыкулы з непрацоўнымі спасылкамі">Вікіпедыя:Артыкулы з непрацоўнымі спасылкамі</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%86%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%BD%D1%8B%D1%8F_%D0%B0%D1%80%D1%82%D1%8B%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8B" title="Катэгорыя:Вікіпедыя:Істотныя артыкулы">Вікіпедыя:Істотныя артыкулы</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D1%96,_%D0%BD%D0%B0_%D1%8F%D0%BA%D1%96%D1%85_%D1%83%D0%B6%D1%8B%D1%82%D1%8B_%D1%87%D0%B0%D1%80%D0%BE%D1%9E%D0%BD%D1%8B%D1%8F_%D1%81%D0%BF%D0%B0%D1%81%D1%8B%D0%BB%D0%BA%D1%96_ISBN" title="Катэгорыя:Старонкі, на якіх ужыты чароўныя спасылкі ISBN">Старонкі, на якіх ужыты чароўныя спасылкі ISBN</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Апошняе змяненне старонкі адбылося 00:52, 30 ліпеня 2024.</li> <li id="footer-info-copyright">Тэкст даступны на ўмовах <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.be">ліцэнзіі Creative Commons Attribution-ShareAlike</a>, у асобных выпадках могуць дзейнічаць дадатковыя ўмовы. Падрабязней гл. <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Умовы_выкарыстання">Умовы выкарыстання</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Палітыка прыватнасці</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%A8%D1%82%D0%BE_%D1%82%D0%B0%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D1%81%D0%B2%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%8D%D0%BD%D1%86%D1%8B%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F">Пра Вікіпедыю</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%90%D0%B4%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0_%D0%B0%D0%B4_%D0%B0%D0%B4%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%86%D1%96">Адмова ад адказнасці</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code of Conduct</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Распрацоўшчыкі</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/be.wikipedia.org">Статыстыка</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Заява пра cookie</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//be.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%86%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%A6%D1%8B%D0%BD&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Мабільная версія</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-rhwrx","wgBackendResponseTime":177,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.480","walltime":"0.682","ppvisitednodes":{"value":3721,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":92892,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":12048,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":20,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":5,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":4142,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 566.194 1 -total"," 64.84% 367.104 1 Шаблон:Гістарычная_дзяржава"," 57.64% 326.344 1 Шаблон:Картка"," 22.59% 127.885 21 Шаблон:Wikidata"," 11.97% 67.758 1 Шаблон:Імперыя_Цын"," 10.87% 61.536 1 Шаблон:Бібліяінфармацыя"," 9.91% 56.095 1 Шаблон:Картка/арыгінальная_назва"," 9.34% 52.896 1 Шаблон:Навігацыйная_табліца"," 6.47% 36.638 1 Шаблон:Картка/Вікісховішча"," 6.01% 34.029 1 Шаблон:Крыніцы/БелЭн"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.260","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":5962073,"limit":52428800},"limitreport-logs":"Loaded datatype wikibase-item of P85 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P85 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P2936 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P3075 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P38 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P122 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-58c654d589-wtlfc","timestamp":"20241108052500","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0406\u043c\u043f\u0435\u0440\u044b\u044f \u0426\u044b\u043d","url":"https:\/\/be.wikipedia.org\/wiki\/%D0%86%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%A6%D1%8B%D0%BD","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q8733","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q8733","author":{"@type":"Organization","name":"\u0423\u0434\u0437\u0435\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a\u0456 \u043f\u0440\u0430\u0435\u043a\u0442\u0430\u045e \u0412\u0456\u043a\u0456\u043c\u0435\u0434\u044b\u044f"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2011-02-09T20:10:39Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/b\/b6\/Flag_of_China_%281889%E2%80%931912%29.svg","headline":"\u0433\u0456\u0441\u0442\u0430\u0440\u044b\u0447\u043d\u0430\u044f \u043a\u0456\u0442\u0430\u0439\u0441\u043a\u0430\u044f \u0434\u0437\u044f\u0440\u0436\u0430\u0432\u0430 (1636\u20141912)"}</script> </body> </html>