CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="vi" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Sinh vật lạp thể cổ – Wikipedia tiếng Việt</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )viwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"vi normal","wgMonthNames":["","tháng 1","tháng 2","tháng 3","tháng 4","tháng 5","tháng 6","tháng 7","tháng 8","tháng 9","tháng 10","tháng 11","tháng 12"],"wgRequestId":"d7750b54-20c2-43fe-908b-19006f4bbe8f","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Sinh_vật_lạp_thể_cổ","wgTitle":"Sinh vật lạp thể cổ","wgCurRevisionId":71679966,"wgRevisionId":71679966,"wgArticleId":1110632,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả","Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả","Lỗi CS1: tham số thừa","Lỗi CS1: thiếu tên","Bản mẫu webarchive dùng liên kết wayback","Sinh vật lạp thể cổ"],"wgPageViewLanguage":"vi","wgPageContentLanguage":"vi","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Sinh_vật_lạp_thể_cổ","wgRelevantArticleId": 1110632,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"vi","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"vi"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":30000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q879246","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false, "wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.charinsert-styles":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.did_you_mean","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.AVIM","ext.gadget.AVIM_portlet","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.refToolbar", "ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.purgetab","ext.gadget.switcher","ext.gadget.AdvancedSiteNotices","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=vi&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=ext.gadget.charinsert-styles&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.6"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/7d/Laurencia.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="963"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7d/Laurencia.jpg/800px-Laurencia.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="642"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7d/Laurencia.jpg/640px-Laurencia.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="513"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Sinh vật lạp thể cổ – Wikipedia tiếng Việt"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//vi.m.wikipedia.org/wiki/Sinh_v%E1%BA%ADt_l%E1%BA%A1p_th%E1%BB%83_c%E1%BB%95"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Sửa đổi" href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt_l%E1%BA%A1p_th%E1%BB%83_c%E1%BB%95&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (vi)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//vi.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Sinh_v%E1%BA%ADt_l%E1%BA%A1p_th%E1%BB%83_c%E1%BB%95"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.vi"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Nguồn cấp Atom của Wikipedia" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_g%E1%BA%A7n_%C4%91%C3%A2y&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Sinh_vật_lạp_thể_cổ rootpage-Sinh_vật_lạp_thể_cổ skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Bước tới nội dung</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Trang Web"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Trình đơn chính" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Trình đơn chính</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Trình đơn chính</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ẩn</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Điều hướng </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Trang_Ch%C3%ADnh" title="Xem trang chính [z]" accesskey="z"><span>Trang Chính</span></a></li><li id="n-wikipedia-featuredcontent" class="mw-list-item"><a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:N%E1%BB%99i_dung_ch%E1%BB%8Dn_l%E1%BB%8Dc"><span>Nội dung chọn lọc</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ng%E1%BA%ABu_nhi%C3%AAn" title="Xem trang ngẫu nhiên [x]" accesskey="x"><span>Bài viết ngẫu nhiên</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_g%E1%BA%A7n_%C4%91%C3%A2y" title="Danh sách thay đổi gần đây trong wiki [r]" accesskey="r"><span>Thay đổi gần đây</span></a></li><li id="n-bug_in_article" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:B%C3%A1o_l%E1%BB%97i_b%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt"><span>Báo lỗi nội dung</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikipedia-interaction" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikipedia-interaction" > <div class="vector-menu-heading"> Tương tác </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-wikipedia-helppage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:S%C3%A1ch_h%C6%B0%E1%BB%9Bng_d%E1%BA%ABn"><span>Hướng dẫn</span></a></li><li id="n-aboutsite" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u"><span>Giới thiệu Wikipedia</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:C%E1%BB%99ng_%C4%91%E1%BB%93ng" title="Giới thiệu dự án, cách sử dụng và tìm kiếm thông tin ở đây"><span>Cộng đồng</span></a></li><li id="n-wikipedia-villagepump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn"><span>Thảo luận chung</span></a></li><li id="n-wikipedia-helpdesk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%C3%BAp_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_Wikipedia"><span>Giúp sử dụng</span></a></li><li id="n-contactpage" class="mw-list-item"><a href="//vi.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Liên_lạc"><span>Liên lạc</span></a></li><li id="n-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tr%C3%ACnh_t%E1%BA%A3i_l%C3%AAn_t%E1%BA%ADp_tin"><span>Tải lên tập tin</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Trang_Ch%C3%ADnh" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Bách khoa toàn thư mở" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-vi.svg" width="120" height="10" style="width: 7.5em; height: 0.625em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:T%C3%ACm_ki%E1%BA%BFm" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Tìm kiếm Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Tìm kiếm</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Tìm kiếm trên Wikipedia" aria-label="Tìm kiếm trên Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Tìm kiếm Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Đặc_biệt:Tìm_kiếm"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Tìm kiếm</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Công cụ cá nhân"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Giao diện"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Giao diện" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Giao diện</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=vi.wikipedia.org&uselang=vi" class=""><span>Quyên góp</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:M%E1%BB%9F_t%C3%A0i_kho%E1%BA%A3n&returnto=Sinh+v%E1%BA%ADt+l%E1%BA%A1p+th%E1%BB%83+c%E1%BB%95" title="Bạn được khuyến khích mở tài khoản và đăng nhập; tuy nhiên, không bắt buộc phải có tài khoản" class=""><span>Tạo tài khoản</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C4%83ng_nh%E1%BA%ADp&returnto=Sinh+v%E1%BA%ADt+l%E1%BA%A1p+th%E1%BB%83+c%E1%BB%95" title="Đăng nhập sẽ có lợi hơn, tuy nhiên không bắt buộc. [o]" accesskey="o" class=""><span>Đăng nhập</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Thêm tùy chọn" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Công cụ cá nhân" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Công cụ cá nhân</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Bảng chọn thành viên" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=vi.wikipedia.org&uselang=vi"><span>Quyên góp</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:M%E1%BB%9F_t%C3%A0i_kho%E1%BA%A3n&returnto=Sinh+v%E1%BA%ADt+l%E1%BA%A1p+th%E1%BB%83+c%E1%BB%95" title="Bạn được khuyến khích mở tài khoản và đăng nhập; tuy nhiên, không bắt buộc phải có tài khoản"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Tạo tài khoản</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C4%83ng_nh%E1%BA%ADp&returnto=Sinh+v%E1%BA%ADt+l%E1%BA%A1p+th%E1%BB%83+c%E1%BB%95" title="Đăng nhập sẽ có lợi hơn, tuy nhiên không bắt buộc. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Đăng nhập</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Trang dành cho người dùng chưa đăng nhập <a href="/wiki/Tr%E1%BB%A3_gi%C3%BAp:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u" aria-label="Tìm hiểu thêm về sửa đổi"><span>tìm hiểu thêm</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C3%B3ng_g%C3%B3p_c%E1%BB%A7a_t%C3%B4i" title="Danh sách các sửa đổi được thực hiện qua địa chỉ IP này [y]" accesskey="y"><span>Đóng góp</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_t%C3%B4i" title="Thảo luận với địa chỉ IP này [n]" accesskey="n"><span>Thảo luận cho địa chỉ IP này</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Trang Web"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Nội dung" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Nội dung</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ẩn</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Đầu</div> </a> </li> <li id="toc-Phân_loại" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Phân_loại"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Phân loại</span> </div> </a> <ul id="toc-Phân_loại-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Hình_thái_học" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Hình_thái_học"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Hình thái học</span> </div> </a> <ul id="toc-Hình_thái_học-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Nội_cộng_sinh" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Nội_cộng_sinh"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Nội cộng sinh</span> </div> </a> <ul id="toc-Nội_cộng_sinh-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Hóa_thạch" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Hóa_thạch"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Hóa thạch</span> </div> </a> <ul id="toc-Hóa_thạch-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tham_khảo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Tham_khảo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Tham khảo</span> </div> </a> <ul id="toc-Tham_khảo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Liên_kết_ngoài" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Liên_kết_ngoài"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Liên kết ngoài</span> </div> </a> <ul id="toc-Liên_kết_ngoài-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Nội dung" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Đóng mở mục lục" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Đóng mở mục lục</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Sinh vật lạp thể cổ</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Xem bài viết trong ngôn ngữ khác. Bài có sẵn trong 38 ngôn ngữ" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-38" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">38 ngôn ngữ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Archaeplastida" title="Archaeplastida – Tiếng Đức (Thụy Sĩ)" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Archaeplastida" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="Tiếng Đức (Thụy Sĩ)" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D8%AA_%D8%A3%D8%B5%D9%84%D9%8A%D8%A9" title="نباتات أصلية – Tiếng Ả Rập" lang="ar" hreflang="ar" data-title="نباتات أصلية" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Tiếng Ả Rập" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Arxeplastidl%C9%99r" title="Arxeplastidlər – Tiếng Azerbaijan" lang="az" hreflang="az" data-title="Arxeplastidlər" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Tiếng Azerbaijan" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Archaeplastida" title="Archaeplastida – Tiếng Indonesia" lang="id" hreflang="id" data-title="Archaeplastida" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Tiếng Indonesia" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/Archaeplastida" title="Archaeplastida – Tiếng Belarus" lang="be" hreflang="be" data-title="Archaeplastida" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Tiếng Belarus" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Archaeplastida" title="Archaeplastida – Tiếng Bosnia" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Archaeplastida" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="Tiếng Bosnia" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/Archaeplastida" title="Archaeplastida – Tiếng Bulgaria" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Archaeplastida" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Tiếng Bulgaria" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Arquepl%C3%A0stids" title="Arqueplàstids – Tiếng Catalan" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Arqueplàstids" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Tiếng Catalan" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Archaeplastida" title="Archaeplastida – Tiếng Đan Mạch" lang="da" hreflang="da" data-title="Archaeplastida" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Tiếng Đan Mạch" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Archaeplastida" title="Archaeplastida – Tiếng Đức" lang="de" hreflang="de" data-title="Archaeplastida" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Tiếng Đức" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Archaeplastida" title="Archaeplastida – Tiếng Anh" lang="en" hreflang="en" data-title="Archaeplastida" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Tiếng Anh" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Archaeplastida" title="Archaeplastida – Tiếng Tây Ban Nha" lang="es" hreflang="es" data-title="Archaeplastida" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Tiếng Tây Ban Nha" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Archaeplastida" title="Archaeplastida – Tiếng Quốc Tế Ngữ" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Archaeplastida" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Tiếng Quốc Tế Ngữ" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="باستان‌گیاهیان – Tiếng Ba Tư" lang="fa" hreflang="fa" data-title="باستان‌گیاهیان" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Tiếng Ba Tư" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Archaeplastida" title="Archaeplastida – Tiếng Pháp" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Archaeplastida" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Tiếng Pháp" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Archaeplastida" title="Archaeplastida – Tiếng Ireland" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Archaeplastida" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="Tiếng Ireland" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Arquepl%C3%A1stidos" title="Arqueplástidos – Tiếng Galician" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Arqueplástidos" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Tiếng Galician" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%9B%90%EC%8B%9C%EC%83%89%EC%86%8C%EC%B2%B4%EC%83%9D%EB%AC%BC" title="원시색소체생물 – Tiếng Hàn" lang="ko" hreflang="ko" data-title="원시색소체생물" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Tiếng Hàn" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%86%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%95%E0%A5%80%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B2%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%9F%E0%A4%BF%E0%A4%A1%E0%A4%BE" title="आर्कीप्लास्टिडा – Tiếng Hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="आर्कीप्लास्टिडा" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Tiếng Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Arheplastidi" title="Arheplastidi – Tiếng Croatia" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Arheplastidi" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Tiếng Croatia" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Archaeplastida" title="Archaeplastida – Tiếng Iloko" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Archaeplastida" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="Tiếng Iloko" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Archaeplastida" title="Archaeplastida – Tiếng Italy" lang="it" hreflang="it" data-title="Archaeplastida" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Tiếng Italy" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%90%D7%A8%D7%9B%D7%90%D7%A4%D7%9C%D7%A1%D7%98%D7%99%D7%93%D7%94" title="ארכאפלסטידה – Tiếng Do Thái" lang="he" hreflang="he" data-title="ארכאפלסטידה" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Tiếng Do Thái" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Archaeplastida" title="Archaeplastida – Tiếng Kurd" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Archaeplastida" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="Tiếng Kurd" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Archaeplastida" title="Archaeplastida – Tiếng Hungary" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Archaeplastida" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Tiếng Hungary" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Archaeplastida" title="Archaeplastida – Tiếng Hà Lan" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Archaeplastida" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="Tiếng Hà Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%A2%E3%83%BC%E3%82%B1%E3%83%97%E3%83%A9%E3%82%B9%E3%83%81%E3%83%80" title="アーケプラスチダ – Tiếng Nhật" lang="ja" hreflang="ja" data-title="アーケプラスチダ" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Tiếng Nhật" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Archaeplastida" title="Archaeplastida – Tiếng Bồ Đào Nha" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Archaeplastida" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Tiếng Bồ Đào Nha" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D1%85%D0%B5%D0%BF%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%B4%D1%8B" title="Архепластиды – Tiếng Nga" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Архепластиды" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Tiếng Nga" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Archaeplastida" title="Archaeplastida – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Archaeplastida" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/Archaeplastida" title="Archaeplastida – Tiếng Serbia" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Archaeplastida" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Tiếng Serbia" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Archaeplastida" title="Archaeplastida – Tiếng Phần Lan" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Archaeplastida" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Tiếng Phần Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Archaeplastida" title="Archaeplastida – Tiếng Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Archaeplastida" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tiếng Tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%AE%E0%AF%81%E0%AE%B1%E0%AF%8D%E0%AE%95%E0%AE%BE%E0%AE%B2_%E0%AE%95%E0%AE%A9%E0%AE%BF%E0%AE%95%E0%AE%A4%E0%AF%8D%E0%AE%A4%E0%AE%BE%E0%AE%B5%E0%AE%B0%E0%AE%AE%E0%AF%8D" title="முற்கால கனிகத்தாவரம் – Tiếng Tamil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="முற்கால கனிகத்தாவரம்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="Tiếng Tamil" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Archaeplastida" title="Archaeplastida – Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Archaeplastida" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D1%85%D0%B5%D0%BF%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%B4%D0%B8" title="Архепластиди – Tiếng Ukraina" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Архепластиди" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Tiếng Ukraina" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Archaeplastida" title="Archaeplastida – Tiếng Waray" lang="war" hreflang="war" data-title="Archaeplastida" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="Tiếng Waray" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8E%9F%E5%A7%8B%E8%89%B2%E7%B4%A0%E9%AB%94%E7%94%9F%E7%89%A9" title="原始色素體生物 – Tiếng Trung" lang="zh" hreflang="zh" data-title="原始色素體生物" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Tiếng Trung" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q879246#sitelinks-wikipedia" title="Sửa liên kết giữa ngôn ngữ" class="wbc-editpage">Sửa liên kết</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Không gian tên"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Sinh_v%E1%BA%ADt_l%E1%BA%A1p_th%E1%BB%83_c%E1%BB%95" title="Xem bài viết [c]" accesskey="c"><span>Bài viết</span></a></li><li id="ca-talk" class="new vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn:Sinh_v%E1%BA%ADt_l%E1%BA%A1p_th%E1%BB%83_c%E1%BB%95&action=edit&redlink=1" rel="discussion" class="new" title="Thảo luận về trang này (trang không tồn tại) [t]" accesskey="t"><span>Thảo luận</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Thay đổi biến thể ngôn ngữ" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Tiếng Việt</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Giao diện"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Sinh_v%E1%BA%ADt_l%E1%BA%A1p_th%E1%BB%83_c%E1%BB%95"><span>Đọc</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt_l%E1%BA%A1p_th%E1%BB%83_c%E1%BB%95&veaction=edit" title="Sửa đổi trang này [v]" accesskey="v"><span>Sửa đổi</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt_l%E1%BA%A1p_th%E1%BB%83_c%E1%BB%95&action=edit" title="Sửa đổi mã nguồn của trang này [e]" accesskey="e"><span>Sửa mã nguồn</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt_l%E1%BA%A1p_th%E1%BB%83_c%E1%BB%95&action=history" title="Các phiên bản cũ của trang này [h]" accesskey="h"><span>Xem lịch sử</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Công cụ trang"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Công cụ" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Công cụ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Công cụ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ẩn</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Thêm tùy chọn" > <div class="vector-menu-heading"> Tác vụ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Sinh_v%E1%BA%ADt_l%E1%BA%A1p_th%E1%BB%83_c%E1%BB%95"><span>Đọc</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt_l%E1%BA%A1p_th%E1%BB%83_c%E1%BB%95&veaction=edit" title="Sửa đổi trang này [v]" accesskey="v"><span>Sửa đổi</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt_l%E1%BA%A1p_th%E1%BB%83_c%E1%BB%95&action=edit" title="Sửa đổi mã nguồn của trang này [e]" accesskey="e"><span>Sửa mã nguồn</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt_l%E1%BA%A1p_th%E1%BB%83_c%E1%BB%95&action=history"><span>Xem lịch sử</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Chung </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_%C4%91%E1%BA%BFn_%C4%91%C3%A2y/Sinh_v%E1%BA%ADt_l%E1%BA%A1p_th%E1%BB%83_c%E1%BB%95" title="Các trang liên kết đến đây [j]" accesskey="j"><span>Các liên kết đến đây</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_li%C3%AAn_quan/Sinh_v%E1%BA%ADt_l%E1%BA%A1p_th%E1%BB%83_c%E1%BB%95" rel="nofollow" title="Thay đổi gần đây của các trang liên kết đến đây [k]" accesskey="k"><span>Thay đổi liên quan</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Trang_%C4%91%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t" title="Một danh sách chứa tất cả trang đặc biệt [q]" accesskey="q"><span>Trang đặc biệt</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt_l%E1%BA%A1p_th%E1%BB%83_c%E1%BB%95&oldid=71679966" title="Liên kết thường trực đến phiên bản này của trang"><span>Liên kết thường trực</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt_l%E1%BA%A1p_th%E1%BB%83_c%E1%BB%95&action=info" title="Thêm chi tiết về trang này"><span>Thông tin trang</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Tr%C3%ADch_d%E1%BA%ABn&page=Sinh_v%E1%BA%ADt_l%E1%BA%A1p_th%E1%BB%83_c%E1%BB%95&id=71679966&wpFormIdentifier=titleform" title="Hướng dẫn cách trích dẫn trang này"><span>Trích dẫn trang này</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:UrlQ%C4%B1sald%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1&url=https%3A%2F%2Fvi.wikipedia.org%2Fwiki%2FSinh_v%25E1%25BA%25ADt_l%25E1%25BA%25A1p_th%25E1%25BB%2583_c%25E1%25BB%2595"><span>Lấy URL ngắn gọn</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:QrKodu&url=https%3A%2F%2Fvi.wikipedia.org%2Fwiki%2FSinh_v%25E1%25BA%25ADt_l%25E1%25BA%25A1p_th%25E1%25BB%2583_c%25E1%25BB%2595"><span>Tải mã QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> In và xuất </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:S%C3%A1ch&bookcmd=book_creator&referer=Sinh+v%E1%BA%ADt+l%E1%BA%A1p+th%E1%BB%83+c%E1%BB%95"><span>Tạo một quyển sách</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:DownloadAsPdf&page=Sinh_v%E1%BA%ADt_l%E1%BA%A1p_th%E1%BB%83_c%E1%BB%95&action=show-download-screen"><span>Tải dưới dạng PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt_l%E1%BA%A1p_th%E1%BB%83_c%E1%BB%95&printable=yes" title="Bản để in ra của trang [p]" accesskey="p"><span>Bản để in ra</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Tại dự án khác </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Archaeplastida" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-species mw-list-item"><a href="https://species.wikimedia.org/wiki/Archaeplastida" hreflang="en"><span>Wikispecies</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q879246" title="Liên kết đến khoản mục kết nối trong kho dữ liệu [g]" accesskey="g"><span>Khoản mục Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Công cụ trang"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Giao diện"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Giao diện</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ẩn</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Bách khoa toàn thư mở Wikipedia</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="vi" dir="ltr"><table class="infobox taxobox" style="width:22em"><tbody><tr><th colspan="2" style="padding:12px;text-align:center;vertical-align:middle;line-height:1.1em;font-size:135%;font-weight:bold;color:black;background: lightgreen;">Sinh vật lạp thể cổ</th></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center">Thời điểm hóa thạch: 1600–0 Ma <div id="Timeline-row" style="margin: 4px auto 0; clear:both; width:250px; padding:0px; height:18px; overflow:visible; border:1px #666; border-style:solid none; font-size:small; position:relative; z-index:0;"> <div style="position:absolute; height:6px; text-align:center; background-color:rgb(203,3,129); left:0px; width:32.608695652174px;"><a href="/wiki/Hadean" class="mw-redirect" title="Hadean">Had'n</a></div> <div style="position:absolute; height:12px; top:6px; text-align:center; background-color:rgb(238,0,125); left:32.608695652174px; width:21.739130434783px;"></div> <div style="position:absolute; height:12px; top:6px; text-align:center; background-color:rgb(254,91,151); left:54.347826086957px; width:21.739130434783px;"></div> <div style="position:absolute; height:12px; top:6px; text-align:center; background-color:rgb(254,124,163); left:76.086956521739px; width:21.739130434783px;"></div> <div style="position:absolute; height:12px; top:6px; text-align:center; background-color:rgb(254,166,186); left:97.826086956522px; width:16.304347826087px;"></div> <div style="position:absolute; height:6px; text-align:center; background-color:rgb(254,0,124); left:32.608695652174px; width:81.521739130435px;"><a href="/wiki/Archean" class="mw-redirect" title="Archean">Archean</a></div> <div style="position:absolute; height:12px; top:6px; text-align:center; background-color:rgb(254,91,113); left:114.13043478261px; width:48.913043478261px;"></div> <div style="position:absolute; height:12px; top:6px; text-align:center; background-color:rgb(254,184,114); left:163.04347826087px; width:32.608695652174px;"></div> <div style="position:absolute; height:12px; top:6px; text-align:center; background-color:rgb(254,183,87); left:195.65217391304px; width:24.945652173913px;"></div> <div style="position:absolute; height:6px; text-align:center; background-color:rgb(254,76,104); left:114.13043478261px; width:106.46739130435px;"><a href="/wiki/Proterozoic" class="mw-redirect" title="Proterozoic">Proterozoic</a></div> <div style="position:absolute; height:12px; top:6px; text-align:center; background-color:rgb(146,195,160); left:220.59782608696px; width:15.711847826087px;"></div> <div style="position:absolute; height:12px; top:6px; text-align:center; background-color:rgb(7,202,234); left:236.30967391304px; width:10.103369565217px;"></div> <div style="position:absolute; height:12px; top:6px; text-align:center; background-color:rgb(246,236,57); left:246.41304347826px; width:3.5869565217391px;"></div> <div style="position:absolute; height:6px; text-align:center; background-color:rgb(111,218,237); left:220.59782608696px; width:29.402173913043px;"><a href="/wiki/Phanerozoic" class="mw-redirect" title="Phanerozoic">Pha.</a></div> <div id="end-border" style="position:absolute; height:100%; background-color:#666; width:1px; left:249px"></div><div style="margin:0 auto; line-height:0; clear:both; width:250px; padding:0px; height:8px; overflow:visible; background-color:transparent; position:relative; top:-4px; z-index:100;"><div id="Range-border" style="position:absolute; height:8px; left:163.04347826087px; width:86.95652173913px; background-color:#360; opacity:0.42; filter:alpha(opacity=42);"></div> <div id="Range-border" style="position:absolute; height:8px; left:163.04347826087px; width:86.95652173913px; background-color:#360; opacity:0.{{{3}}}; filter:alpha(opacity={{{3}}});"></div> <div id="Range-Marker" style="position:absolute; height:6px; top:1px; left:164.04347826087px; width:84.95652173913px; background-color:#6c3;"></div> </div> </div> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_Trung_Nguy%C3%AAn_Sinh" title="Đại Trung Nguyên Sinh">Đại Trung Nguyên Sinh</a> – gần đây</td></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Laurencia.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7d/Laurencia.jpg/280px-Laurencia.jpg" decoding="async" width="280" height="225" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7d/Laurencia.jpg/420px-Laurencia.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7d/Laurencia.jpg/560px-Laurencia.jpg 2x" data-file-width="900" data-file-height="722" /></a></span><div style="padding:5px">Tảo đỏ <i>Laurencia</i></div></td></tr><tr><th colspan="2" style="text-align:center;padding:5px;background: lightgreen;"><a href="/wiki/Ph%C3%A2n_lo%E1%BA%A1i_sinh_h%E1%BB%8Dc" title="Phân loại sinh học">Phân loại khoa học</a></th></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/V%E1%BB%B1c_(sinh_h%E1%BB%8Dc)" title="Vực (sinh học)">Vực</a> <small>(<i>domain</i>)</small></th><td><a href="/wiki/Sinh_v%E1%BA%ADt_nh%C3%A2n_chu%E1%BA%A9n" class="mw-redirect" title="Sinh vật nhân chuẩn">Eukaryota</a></td></tr><tr><th scope="row"><span style="font-weight: normal;">(không phân hạng)</span></th><td><b>Archaeplastida</b><br /><span style="font-variant: small-caps;">Adl <a href="/wiki/2005" title="2005">2005</a></span></td></tr><tr><th colspan="2" style="text-align:center;padding:5px;background: lightgreen;">Các phân nhóm</th></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center"><div align="left"> <ul><li><a href="/wiki/T%E1%BA%A3o_%C4%91%E1%BB%8F" title="Tảo đỏ">Tảo đỏ</a></li> <li><a href="/wiki/T%E1%BA%A3o_l%E1%BB%A5c_lam" title="Tảo lục lam">Glaucophyta</a></li> <li><a href="/wiki/Th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt" title="Thực vật">Plantae</a> (<a href="/wiki/Th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt_c%C3%B3_ph%C3%B4i" title="Thực vật có phôi">thực vật có phôi</a> và <a href="/wiki/T%E1%BA%A3o_l%E1%BB%A5c" title="Tảo lục">tảo lục</a>)</li></ul></div> </td></tr></tbody></table> <p><b>Sinh vật lạp thể cổ</b> (<a href="/wiki/Danh_ph%C3%A1p" title="Danh pháp">danh pháp khoa học</a>: <i><b>Archaeplastida</b></i> (hay <b>Plantae</b> <i><a href="/wiki/Sensu" title="Sensu">sensu lato</a></i>) là một nhóm chính trong <a href="/wiki/Sinh_v%E1%BA%ADt_nh%C3%A2n_chu%E1%BA%A9n" class="mw-redirect" title="Sinh vật nhân chuẩn">sinh vật nhân chuẩn</a>, bao gồm <a href="/wiki/T%E1%BA%A3o_%C4%91%E1%BB%8F" title="Tảo đỏ">tảo đỏ</a> (Rhodophyta), <a href="/wiki/T%E1%BA%A3o_l%E1%BB%A5c" title="Tảo lục">tảo lục</a> (Chlorophyta và Charophyta), <a href="/wiki/Th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt_c%C3%B3_ph%C3%B4i" title="Thực vật có phôi">thực vật có phôi</a> (Embryophyta), cùng một nhóm nhỏ gọi là <a href="/wiki/T%E1%BA%A3o_l%E1%BB%A5c_lam" title="Tảo lục lam">tảo lục lam</a> (Glaucophyta)<sup id="cite_ref-pmid21220783_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-pmid21220783-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Các <a href="/wiki/L%E1%BA%A1p_th%E1%BB%83" title="Lạp thể">lạp thể</a> (<a href="/wiki/L%E1%BB%A5c_l%E1%BA%A1p" title="Lục lạp">lục lạp</a>) của tất cả các sinh vật này đều được bao quanh bởi hai màng, gợi ý rằng chúng đã phát triển trực tiếp từ <a href="/wiki/Vi_khu%E1%BA%A9n_lam" title="Vi khuẩn lam">vi khuẩn lam</a> nội cộng sinh. Trong tất cả các nhóm khác, các lạp thể được bao quanh bởi 3 hay 4 màng, gợi ý rằng chúng có được ở dạng thứ cấp từ tảo đỏ hay tảo lục. </p><p>Mặc dù nhiều nghiên cứu đã gợi ý rằng Archaeplastida tạo thành một nhóm <a href="/wiki/%C4%90%C6%A1n_ng%C3%A0nh" title="Đơn ngành">đơn ngành</a><sup id="cite_ref-pmid20952597_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-pmid20952597-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, nhưng một bài báo năm 2009 lại cho rằng trên thực tế chúng là nhóm <a href="/wiki/C%E1%BA%ADn_ng%C3%A0nh" title="Cận ngành">cận ngành</a><sup id="cite_ref-pmid19698794_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-pmid19698794-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Sự làm phong phú của các gen tảo đỏ mới lạ trong một nghiên cứu gần đây biểu lộ một dấu hiệu mạnh cho tính đơn ngành của Plantae (Archaeplastida) và một dấu hiệu mạnh tương đương cho lịch sử chia sẻ gen giữa tảo đỏ/tảo lục và các dòng dõi khác<sup id="cite_ref-Chan_CX_2011_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-Chan_CX_2011-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, góp phần làm sáng tỏ nhiều điều phức tạp trong tiến hóa của sinh vật nhân chuẩn. </p><p>Các tế bào của Archaeplastida thông thường thiếu <a href="/wiki/Trung_t%E1%BB%AD" title="Trung tử">trung tử</a> và có các <a href="/wiki/Ti_th%E1%BB%83" class="mw-redirect" title="Ti thể">ti thể</a> với các <a href="/w/index.php?title=N%E1%BA%BFp_m%C3%A0ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nếp màng (trang không tồn tại)">nếp màng</a> phẳng. Thường thì <a href="/wiki/V%C3%A1ch_t%E1%BA%BF_b%C3%A0o" class="mw-redirect" title="Vách tế bào">vách tế bào</a> của chúng chứa <a href="/wiki/Cellulose" title="Cellulose">xenluloza</a>, và thức ăn được lưu giữ dưới dạng <a href="/wiki/Tinh_b%E1%BB%99t" title="Tinh bột">tinh bột</a>. Tuy nhiên, các đặc trưng này cũng chia sẻ với các sinh vật nhân chuẩn khác. Chứng cứ chính chứng tỏ Archaeplastida tạo thành một nhóm đơn ngành đến từ các nghiên cứu di truyền, trong đó chỉ ra rằng các lạp thể của chúng có lẽ có nguồn gốc duy nhất. Chứng cứ này hiện vẫn bị tranh cãi<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-kim_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-kim-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Các thành viên của Archaeplastida được chia thành 2 dòng tiến hóa chính. Tảo đỏ được nhuộm màu bởi chất <a href="/wiki/Di%E1%BB%87p_l%E1%BB%A5c" title="Diệp lục">diệp lục</a> <i><a href="/w/index.php?title=Chlorophyll_a&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chlorophyll a (trang không tồn tại)">a</a></i> và các <a href="/w/index.php?title=Phycobiliprotein&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phycobiliprotein (trang không tồn tại)">phycobiliprotein</a>, như phần lớn các vi khuẩn lam. Tảo lục và thực vật có phôi (thực vật trên cạn) – cùng nhau hợp lại gọi là <a href="/wiki/Viridiplantae" title="Viridiplantae">Viridiplantae</a> (tiếng Latinh để chỉ "thực vật xanh") hay Chloroplastida – được nhuộm màu bởi các chất diệp lục Chlorophyll <i>a</i> và <i><a href="/w/index.php?title=Chlorophyll_b&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chlorophyll b (trang không tồn tại)">b</a></i>, nhưng không chứa phycobiliprotein. Glaucophyta có các sắc tố điển hình của vi khuẩn lam, và là bất thường ở chỗ giữ lại một vách tế bào bên trong các lạp thể của chúng là các tiểu thể màu lam (cyanelle)<sup id="cite_ref-Adl2005_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-Adl2005-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Phân_loại"><span id="Ph.C3.A2n_lo.E1.BA.A1i"></span>Phân loại</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt_l%E1%BA%A1p_th%E1%BB%83_c%E1%BB%95&veaction=edit&section=1" title="Sửa đổi phần “Phân loại”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt_l%E1%BA%A1p_th%E1%BB%83_c%E1%BB%95&action=edit&section=1" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Phân loại"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Sự đồng thuận năm 2005, khi nhóm bao hàm Glaucophyta, tảo đỏ, tảo lục và thực vật có phôi được đặt tên là 'Archaeoplastida', là ở chỗ nó được coi là một nhánh đơn tố, nghĩa là <a href="/wiki/%C4%90%C6%A1n_ng%C3%A0nh" title="Đơn ngành">đơn ngành</a>. Nhiều nghiên cứu đã công bố kể từ đó đã cung cấp chứng cứ ủng hộ cho luận cứ này<sup id="cite_ref-Burki2007_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-Burki2007-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Burki2009_9-0" class="reference"><a href="#cite_note-Burki2009-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-CavalierSmith2009_10-0" class="reference"><a href="#cite_note-CavalierSmith2009-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Ngược lại, những nghiên cứu khác lại gợi ý rằng nhóm này là <a href="/wiki/C%E1%BA%ADn_ng%C3%A0nh" title="Cận ngành">cận ngành</a><sup id="cite_ref-KimGraham2008_12-0" class="reference"><a href="#cite_note-KimGraham2008-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Cho tới nay, tình hình dường như vẫn chưa được giải quyết, nhưng một dấu hiệu mạnh cho tính đơn ngành của Plantae (Archaeplastida) đã được thể hiện trong một nghiên cứu gần đây (với sự làm phong phú thêm của các gen tảo đỏ)<sup id="cite_ref-Chan_CX_2011_4-1" class="reference"><a href="#cite_note-Chan_CX_2011-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Giả định trong bài này coi Archaeplastida là một nhánh đơn tố hợp lệ. </p> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Xem thêm: <a href="/wiki/Sinh_v%E1%BA%ADt_nh%C3%A2n_chu%E1%BA%A9n#Phát_sinh_chủng_loài" class="mw-redirect" title="Sinh vật nhân chuẩn">Sinh vật nhân chuẩn § Phát sinh chủng loài</a></div> <p>Các tên gọi khác nhau đã từng được đặt cho nhóm này. Một vài tác giả chỉ đơn giản gọi nhóm này là thực vật hay Plantae<sup id="cite_ref-7-or-9_14-0" class="reference"><a href="#cite_note-7-or-9-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Tuy nhiên, tên gọi Plantae là mơ hồ, do nó cũng được dùng để chỉ các nhánh đơn tố bao hàm hẹp hơn, như <a href="/wiki/Viridiplantae" title="Viridiplantae">Viridiplantae</a> và <a href="/wiki/Th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt_c%C3%B3_ph%C3%B4i" title="Thực vật có phôi">Embryophyta</a>. Để phân biệt, nhóm lớn hơn này đôi khi được gọi là Plantae <i>sensu lato</i> ("thực vật theo nghĩa rộng"). </p><p>Để tránh sự mơ hồ, các tên gọi khác cũng đã được đề xuất. Primoplantae, tên gọi xuất hiện năm 2004, dường như là tên gọi mới lần đầu tiên được đề xuất cho nhóm này<sup id="cite_ref-palmer_16-0" class="reference"><a href="#cite_note-palmer-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Một tên gọi khác từng được áp dụng cho nhóm này là Plastida, được định nghĩa như là một nhánh đơn tố chia sẻ "các lạp thể nguồn gốc nguyên thủy (sinh vật nhân sơ trực tiếp) [như] ở <i><a href="/wiki/Magnolia_virginiana" title="Magnolia virginiana">Magnolia virginiana</a></i> Linnaeus 1753"<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Tên gọi Archaeplastida được một nhóm các tác giả (Adl và ctv.) đề xuất năm 2005, những người cố gắng đưa ra một hệ thống phân loại <a href="/wiki/Sinh_v%E1%BA%ADt_nh%C3%A2n_chu%E1%BA%A9n" class="mw-redirect" title="Sinh vật nhân chuẩn">sinh vật nhân chuẩn</a> có tính toán tới các yếu tố hình thái học, hóa sinh học và di truyền phát sinh chủng loài học, sao cho nó có "độ ổn định nhất định trong ngắn hạn". Họ phủ nhận việc sử dụng các cấp bậc phân loại học chính thức (họ, bộ, lớp v.v.) mà sử dụng sự sắp xếp theo cấu trúc thứ bậc, trong đó các tên gọi nhánh đơn tố không biểu thị một cấp bậc nào. Vì thế tên gọi ngành 'Glaucophyta' và tên gọi lớp 'Rhodophyceae' xuất hiện trên cùng một mức độ trong phân loại của họ. Các phân chia được đề xuất cho Archaeplastida được chỉ ra dưới đây dưới dạng bảng biểu và sơ đồ<sup id="cite_ref-Adl2005_7-1" class="reference"><a href="#cite_note-Adl2005-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Archaeplastida: </p> <ul><li><a href="/wiki/T%E1%BA%A3o_l%E1%BB%A5c_lam" title="Tảo lục lam">Glaucophyta</a> <small>Skuja 1954</small> (Glaucocystophyta <small>Kies & Kremer 1986</small>) – tảo lục lam</li></ul> <dl><dd><dl><dd>Tảo lục lam (Glaucophyta) là một nhóm nhỏ các loài tảo đơn bào sống trong môi trường nước ngọt. Các lục lạp của chúng, gọi là <i>cyanelle</i> (lam tử hay tiểu thể màu lam), có lớp <a href="/wiki/Murein" title="Murein">peptidoglycan</a>, làm cho chúng tương tự như vi khuẩn lam hơn là như phần còn lại của Archaeplastida.</dd></dl></dd></dl> <ul><li><a href="/wiki/T%E1%BA%A3o_%C4%91%E1%BB%8F" title="Tảo đỏ">Rhodophyceae</a> <small>Thuret 1855, sửa của Rabenhorst 1863, sửa của Adl 2005</small> (Rhodophyta <small>Wettstein 1901</small>) – tảo đỏ</li></ul> <dl><dd><dl><dd>Tảo đỏ tạo thành một trong những nhóm tảo lớn nhất. Phần lớn là các loại rong biển, là sinh vật đa bào sống trong môi trường biển. Màu đỏ của chúng là do các <a href="/w/index.php?title=Phycobiliprotein&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phycobiliprotein (trang không tồn tại)">phycobiliprotein</a>, được sử dụng như là các <a href="/w/index.php?title=S%E1%BA%AFc_t%E1%BB%91_ph%E1%BB%A5_tr%E1%BB%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sắc tố phụ trợ (trang không tồn tại)">sắc tố phụ trợ</a> trong việc bắt giữ ánh sáng phục vụ cho quang hợp.</dd></dl></dd></dl> <ul><li><a href="/wiki/Viridiplantae" title="Viridiplantae">Chloroplastida</a> <small>Adl 2005</small> (Viridiplantae <small>Cavalier-Smith 1981</small>; Chlorobionta <small>Jeffrey 1982, sửa của Bremer 1985, sửa của Lewis & McCourt 2004</small>; Chlorobiota <small>Kendrick & Crane 1997</small>)</li></ul> <dl><dd><dl><dd>Chloroplastida là thuật ngữ do Adl chọn cho nhóm bao gồm tảo lục và thực vật trên cạn (thực vật có phôi). Ngoại trừ những loài nào bị mất đi ở dạng thứ cấp, tất cả các loài đều có các lục lạp không chứa lớp peptidoglycan và không có phycobiliprotein.</dd></dl> <ul><li><a href="/wiki/Chlorophyta" title="Chlorophyta">Chlorophyta</a> <small>Pascher 1914, sửa của Lewis & Mc Court 2004</small> – tảo lục (một phần)</li></ul> <dl><dd><dl><dd>Adl sử dụng định nghĩa hẹp hơn cho Chlorophyta; những nguồn khác gộp cả Chlorodendrales và Prasinophytae, những nhóm tự bản thân chúng cũng có thể được kết hợp.</dd></dl> <ul><li><a href="/wiki/Ulvophyceae" title="Ulvophyceae">Ulvophyceae</a> <small>Mattox & Stewart 1984</small></li> <li><a href="/w/index.php?title=Trebouxiophyceae&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trebouxiophyceae (trang không tồn tại)">Trebouxiophyceae</a> <small>Friedl 1995</small> (Pleurastrophyceae <small>Mattox 1984</small>; Microthamniales <small>Melkonian 1990</small>)</li> <li><a href="/wiki/L%E1%BB%9Bp_T%E1%BA%A3o_l%E1%BB%A5c" title="Lớp Tảo lục">Chlorophyceae</a> <small>Christensen 1994</small></li></ul></dd></dl> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Chlorodendrales&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chlorodendrales (trang không tồn tại)">Chlorodendrales</a> <small>Fritsch 1917</small> – green algae (part)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Prasinophytae&action=edit&redlink=1" class="new" title="Prasinophytae (trang không tồn tại)">Prasinophytae</a> <small>Cavalier-Smith 1998, sửa của Lewis & McCourt 2004</small> – tảo lục (một phần)</li> <li><i><a href="/wiki/Mesostigma" title="Mesostigma">Mesostigma</a></i> <small>Lauterborn 1894, sửa của McCourt trong Adl 2005</small> (Mesostigmata <small>Turmel, Otis & Lemieux 2002</small>)</li> <li><a href="/wiki/Ng%C3%A0nh_Lu%C3%A2n_t%E1%BA%A3o" title="Ngành Luân tảo">Charophyta</a> <small>Karol 2001, sửa của Lewis & McCourt 2004</small> (Charophyceae <small>Smith 1938, sửa của Mattox & Stewart 1984</small>) – tảo lục (một phần) và thực vật trên cạn</li></ul> <dl><dd><dl><dd>Charophyta <i>sensu lato</i>, như Adl sử dụng, là nhóm đơn ngành, bao gồm một phần tảo lục, như stoneworts (Charophyta <i>sensu stricto</i>), cũng như thực vật trên cạn (thực vật có phôi).</dd></dl> <ul><li>Các phân chia nhỏ hơn không phải Streptophytina (dưới đây) thì Adl không đưa ra</li></ul> <dl><dd><dl><dd>Các nguồn khác có thể gộp cả các nhóm tảo lục như <a href="/w/index.php?title=Chlorokybales&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chlorokybales (trang không tồn tại)">Chlorokybales</a>, <a href="/w/index.php?title=Klebsormidiales&action=edit&redlink=1" class="new" title="Klebsormidiales (trang không tồn tại)">Klebsormidiales</a>, <a href="/wiki/B%E1%BB%99_Song_tinh_t%E1%BA%A3o" title="Bộ Song tinh tảo">Zygnematales</a> và <a href="/w/index.php?title=Coleochaetales&action=edit&redlink=1" class="new" title="Coleochaetales (trang không tồn tại)">Coleochaetales</a><sup id="cite_ref-pmid16236178_18-0" class="reference"><a href="#cite_note-pmid16236178-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</dd></dl></dd></dl> <ul><li><a href="/wiki/Streptophytina" title="Streptophytina">Streptophytina</a> <small>Lewis & McCourt 2004</small> – tảo vòng và thực vật trên cạn</li></ul> <dl><dd><ul><li><a href="/w/index.php?title=Charales&action=edit&redlink=1" class="new" title="Charales (trang không tồn tại)">Charales</a> <small>Lindley 1836</small> (Charophytae <small>Engler 1887</small>) – tảo vòng</li> <li><a href="/wiki/Th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt" title="Thực vật">Plantae</a> <small>Haeckel 1866</small> (Cormophyta <small>Endlicher 1836</small>; Embryophyta <small>Endlicher 1836, sửa của Lewis & McCourt 2004</small>) – thực vật trên cạn (thực vật có phôi)</li></ul></dd></dl></dd></dl></dd></dl> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r68144032">.mw-parser-output table.clade{border-spacing:0;margin:0;font-size:100%;line-height:100%;border-collapse:separate;width:auto}.mw-parser-output table.clade table.clade{width:100%}.mw-parser-output table.clade td.clade-label{width:0.7em;padding:0 0.15em;vertical-align:bottom;text-align:center;border-left:1px solid;border-bottom:1px solid;white-space:nowrap}.mw-parser-output table.clade td.clade-fixed-width{overflow:hidden;text-overflow:ellipsis}.mw-parser-output table.clade td.clade-fixed-width:hover{overflow:visible}.mw-parser-output table.clade td.clade-label.first{border-left:none;border-right:none}.mw-parser-output table.clade td.clade-label.reverse{border-left:none;border-right:1px solid}.mw-parser-output table.clade td.clade-slabel{padding:0 0.15em;vertical-align:top;text-align:center;border-left:1px solid;white-space:nowrap}.mw-parser-output table.clade td.clade-slabel:hover{overflow:visible}.mw-parser-output table.clade td.clade-slabel.last{border-left:none;border-right:none}.mw-parser-output table.clade td.clade-slabel.reverse{border-left:none;border-right:1px solid}.mw-parser-output table.clade td.clade-bar{vertical-align:middle;text-align:left;padding:0 0.5em;position:relative}.mw-parser-output table.clade td.clade-bar.reverse{text-align:right;position:relative}.mw-parser-output table.clade td.clade-leaf{border:0;padding:0;text-align:left}.mw-parser-output table.clade td.clade-leafR{border:0;padding:0;text-align:right}.mw-parser-output table.clade td.clade-leaf.reverse{text-align:right}.mw-parser-output table.clade:hover span.linkA{background-color:yellow}.mw-parser-output table.clade:hover span.linkB{background-color:green}</style> <table class="clade"> <tbody><tr> <td class="clade-label first">Archaeplastida </td> <td rowspan="2" class="clade-leaf"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68144032"> <table class="clade"> <tbody><tr> <td class="clade-label first">  </td> <td rowspan="2" class="clade-leaf"> <p><a href="/wiki/T%E1%BA%A3o_l%E1%BB%A5c_lam" title="Tảo lục lam">Glaucophyta</a> </p> </td></tr> <tr> <td class="clade-slabel">  </td></tr> <tr> <td class="clade-label">  </td> <td rowspan="2" class="clade-leaf"> <p><a href="/w/index.php?title=Rhodophyceae&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rhodophyceae (trang không tồn tại)">Rhodophyceae</a> </p> </td></tr> <tr> <td class="clade-slabel">  </td></tr> <tr> <td class="clade-label">  </td> <td rowspan="2" class="clade-leaf"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68144032"> <table class="clade"> <tbody><tr> <td class="clade-label first"><a href="/wiki/Viridiplantae" title="Viridiplantae">Chloroplastida</a> </td> <td rowspan="2" class="clade-leaf"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68144032"> <table class="clade"> <tbody><tr> <td class="clade-label first">  </td> <td rowspan="2" class="clade-leaf"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68144032"> <table class="clade"> <tbody><tr> <td class="clade-label first"><a href="/wiki/Chlorophyta" title="Chlorophyta">Chlorophyta</a> </td> <td rowspan="2" class="clade-leaf"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68144032"> <table class="clade"> <tbody><tr> <td class="clade-label first">  </td> <td rowspan="2" class="clade-leaf"> <p><a href="/wiki/Ulvophyceae" title="Ulvophyceae">Ulvophyceae</a> </p> </td></tr> <tr> <td class="clade-slabel">  </td></tr> <tr> <td class="clade-label">  </td> <td rowspan="2" class="clade-leaf"> <p><a href="/w/index.php?title=Trebouxiophyceae&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trebouxiophyceae (trang không tồn tại)">Trebouxiophyceae</a> </p> </td></tr> <tr> <td class="clade-slabel">  </td></tr> <tr> <td class="clade-label">  </td> <td rowspan="2" class="clade-leaf"> <p><a href="/wiki/L%E1%BB%9Bp_T%E1%BA%A3o_l%E1%BB%A5c" title="Lớp Tảo lục">Chlorophyceae</a> </p> </td></tr> <tr> <td class="clade-slabel last">  </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr> <td class="clade-slabel last">  </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr> <td class="clade-slabel">  </td></tr> <tr> <td class="clade-label">  </td> <td rowspan="2" class="clade-leaf"> <p><a href="/w/index.php?title=Chlorodendrales&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chlorodendrales (trang không tồn tại)">Chlorodendrales</a> </p> </td></tr> <tr> <td class="clade-slabel">  </td></tr> <tr> <td class="clade-label">  </td> <td rowspan="2" class="clade-leaf"> <p><a href="/w/index.php?title=Prasinophytae&action=edit&redlink=1" class="new" title="Prasinophytae (trang không tồn tại)">Prasinophytae</a> </p> </td></tr> <tr> <td class="clade-slabel">  </td></tr> <tr> <td class="clade-label">  </td> <td rowspan="2" class="clade-leaf"> <p><a href="/wiki/Mesostigma" title="Mesostigma">Mesostigma</a> </p> </td></tr> <tr> <td class="clade-slabel">  </td></tr> <tr> <td class="clade-label">  </td> <td rowspan="2" class="clade-leaf"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68144032"> <table class="clade"> <tbody><tr> <td class="clade-label first"><a href="/wiki/Ng%C3%A0nh_Lu%C3%A2n_t%E1%BA%A3o" title="Ngành Luân tảo">Charophyta</a> </td> <td rowspan="2" class="clade-leaf"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68144032"> <table class="clade"> <tbody><tr> <td class="clade-label first">  </td> <td rowspan="2" class="clade-leaf"> <p>các nhóm khác </p> </td></tr> <tr> <td class="clade-slabel">  </td></tr> <tr> <td class="clade-label">  </td> <td rowspan="2" class="clade-leaf"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68144032"> <table class="clade"> <tbody><tr> <td class="clade-label first"><a href="/wiki/Streptophytina" title="Streptophytina">Streptophytina</a> </td> <td rowspan="2" class="clade-leaf"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68144032"> <table class="clade"> <tbody><tr> <td class="clade-label first">  </td> <td rowspan="2" class="clade-leaf"> <p><a href="/w/index.php?title=Charales&action=edit&redlink=1" class="new" title="Charales (trang không tồn tại)">Charales</a> </p> </td></tr> <tr> <td class="clade-slabel">  </td></tr> <tr> <td class="clade-label">  </td> <td rowspan="2" class="clade-leaf"> <p><a href="/wiki/Th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt" title="Thực vật">Plantae</a> </p> </td></tr> <tr> <td class="clade-slabel last">  </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr> <td class="clade-slabel last">  </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr> <td class="clade-slabel last">  </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr> <td class="clade-slabel last">  </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr> <td class="clade-slabel last">  </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr> <td class="clade-slabel last">  </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr> <td class="clade-slabel last">  </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr> <td class="clade-slabel last">  </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Hình_thái_học"><span id="H.C3.ACnh_th.C3.A1i_h.E1.BB.8Dc"></span>Hình thái học</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt_l%E1%BA%A1p_th%E1%BB%83_c%E1%BB%95&veaction=edit&section=2" title="Sửa đổi phần “Hình thái học”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt_l%E1%BA%A1p_th%E1%BB%83_c%E1%BB%95&action=edit&section=2" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Hình thái học"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Tất cả các thành viên của Archaeplastida đều có các lạp thể (lục lạp) thực hiện chức năng quang hợp và được người ta tin rằng chúng có nguồn gốc từ các vi khuẩn lam bị bắt giữ. Ở các loài tảo lục lam (Glaucophyta), các thành viên có lẽ là nguyên thủy nhất của nhóm, lục lạp được gọi là <i>cyanelle</i> (lam tử hay tiểu thể màu lam) và chia sẻ một vài đặc trưng với các vi khuẩn lam, bao gồm một vách tế bào peptidoglycan, nhưng không được duy trì ở các thành viên khác của nhóm. Sự tương tự của các tiểu thể màu lam với các vi khuẩn lam hỗ trợ <a href="/wiki/Thuy%E1%BA%BFt_n%E1%BB%99i_c%E1%BB%99ng_sinh" title="Thuyết nội cộng sinh">thuyết nội cộng sinh</a>. </p><p>Các tế bào của phần lớn các loài Archaeplastida đều có vách tế bào, nói chung (nhưng không phải luôn luôn) có cấu tạo từ <a href="/wiki/Cellulose" title="Cellulose">xenluloza</a>. </p><p>Các loài Archaeplastida có sự biến thiên mạnh trong sự tổ chức tế bào của chúng, từ các tế bào cô lập tới các sợi hay các tập đoàn tế bào cho tới các sinh vật đa bào. Các thành viên xuất hiện sớm nhất là đơn bào, và nhiều nhóm vẫn còn duy trì như vậy cho tới ngày nay. Tính đa bào đã tiến hóa tách biệt trong một vài nhóm, bao gồm tảo đỏ, <a href="/wiki/Ulvophyceae" title="Ulvophyceae">tảo lục ulvophyte</a>, và trong nhóm tảo lục đã sinh ra các loài <a href="/w/index.php?title=T%E1%BA%A3o_v%C3%B2ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tảo vòng (trang không tồn tại)">tảo vòng</a> và thực vật trên cạn. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Nội_cộng_sinh"><span id="N.E1.BB.99i_c.E1.BB.99ng_sinh"></span>Nội cộng sinh</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt_l%E1%BA%A1p_th%E1%BB%83_c%E1%BB%95&veaction=edit&section=3" title="Sửa đổi phần “Nội cộng sinh”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt_l%E1%BA%A1p_th%E1%BB%83_c%E1%BB%95&action=edit&section=3" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Nội cộng sinh"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/Thuy%E1%BA%BFt_n%E1%BB%99i_c%E1%BB%99ng_sinh" title="Thuyết nội cộng sinh">Thuyết nội cộng sinh</a></div> <p>Do loài Archaeplastida tổ tiên được cho là đã thu được các lục lạp của nó trực tiếp bằng cách <a href="/wiki/Nh%E1%BA%ADp_b%C3%A0o" title="Nhập bào">thực bào</a> các <a href="/wiki/Vi_khu%E1%BA%A9n_lam" title="Vi khuẩn lam">vi khuẩn lam</a>, sự kiện được biết đến như là <i>nội cộng sinh sơ cấp</i> (như được phản ánh trong tên gọi được chọn cho nhóm 'Archaeplastida' nghĩa là 'lạp thể cổ'). Chứng cứ cho sự nội cộng sinh sơ cấp bao gồm sự hiện diện của một màng kép xung quanh các lục lạp; một màng thuộc về vi khuẩn, còn màng kia thuộc về sinh vật nhân chuẩn đã bắt giữ vi khuẩn. Theo thời gian, nhiều gen từ lục lạp đã được chuyển cho nhân của tế bào chủ. Sự hiện diện của các gen như vậy trong các nhân của các sinh vật nhân chuẩn mà không có lục lạp gợi ý rằng sự chuyển nhượng này đã xảy ra khá sớm trong quá trình tiến hóa của nhóm<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Các sinh vật nhân chuẩn khác với các lục lạp dường như đã thu được chúng bằng cách nhận chìm một archaeplastida đơn bào với các lục lạp có nguồn gốc từ vi khuẩn của chính nó. Do các sự kiện này liên quan tới sự nội cộng sinh của các tế bào có các tác nhân nội cộng sinh của chính chúng, nên quá trình này được gọi là <i>nội cộng sinh thứ cấp</i>. Các lục lạp của các sinh vật nhân chuẩn như vậy được bao quanh rất điển hình là trên 2 màng, phản ánh một lịch sử nhận chìm nhiều lần. Các lục lạp của <a href="/wiki/Tr%C3%B9ng_roi_xanh" title="Trùng roi xanh">trùng roi xanh</a> (Euglenoidea) và <a href="/w/index.php?title=T%E1%BA%A3o_l%E1%BB%A5c_ph%E1%BB%A9c_t%E1%BA%A1p&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tảo lục phức tạp (trang không tồn tại)">tảo lục phức tạp</a> (Chlorarachnea) dường như là tảo lục bị bắt giữ, trong khi các lục lạp của các sinh vật nhân chuẩn có khả năng quang hợp khác, như các loài <a href="/w/index.php?title=T%E1%BA%A3o_l%C3%B4ng_roi_kh%C3%B4ng_%C4%91%E1%BB%81u&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tảo lông roi không đều (trang không tồn tại)">tảo lông roi không đều</a> (Heterokontophyta), <a href="/w/index.php?title=%E1%BA%A8n_t%E1%BA%A3o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ẩn tảo (trang không tồn tại)">ẩn tảo</a> (Cryptophyta), <a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%8Bnh_ti%C3%AAn_t%E1%BA%A3o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Định tiên tảo (trang không tồn tại)">định tiên tảo</a> (Haptophyta), và <a href="/w/index.php?title=Gi%C3%A1p_t%E1%BA%A3o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Giáp tảo (trang không tồn tại)">giáp tảo</a> (Dinoflagellata), dường như lại là tảo đỏ bị bắt giữ. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Hóa_thạch"><span id="H.C3.B3a_th.E1.BA.A1ch"></span>Hóa thạch</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt_l%E1%BA%A1p_th%E1%BB%83_c%E1%BB%95&veaction=edit&section=4" title="Sửa đổi phần “Hóa thạch”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt_l%E1%BA%A1p_th%E1%BB%83_c%E1%BB%95&action=edit&section=4" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Hóa thạch"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Có lẽ các dấu tích cổ xưa nhất của Archaeplastida là các <a href="/wiki/H%C3%B3a_th%E1%BA%A1ch" title="Hóa thạch">vi hóa thạch</a> có ở nhóm Roper tại miền bắc Australia. Cấu trúc của các hóa thạch đơn bào này tương tự như của tảo lục ngày nay. Chúng có niên đại tới tận <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_Trung_Nguy%C3%AAn_Sinh" title="Đại Trung Nguyên Sinh">đại Trung Nguyên Sinh</a>, khoảng 1,5 tới 1,3 tỷ năm trước<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Các hóa thạch này phù hợp với một nghiên cứu <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%93ng_h%E1%BB%93_ph%C3%A2n_t%E1%BB%AD" title="Đồng hồ phân tử">đồng hồ phân tử</a> đã tính toán rằng nhánh đơn tố này đã phân tỏa khoảng 1.500 Ma<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Hóa thạch cổ nhất có thể gán được vào một nhóm hiện đại cụ thể là loại tảo đỏ <i><a href="/w/index.php?title=Bangiomorpha&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bangiomorpha (trang không tồn tại)">Bangiomorpha</a></i>, có niên đại khoảng 1.200 Ma<sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Vào cuối <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_T%C3%A2n_Nguy%C3%AAn_Sinh" title="Đại Tân Nguyên Sinh">đại Tân Nguyên Sinh</a>, các hóa thạch tảo đã trở nên nhiều và đa dạng hơn. Cuối cùng, trong <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_C%E1%BB%95_Sinh" class="mw-redirect" title="Đại Cổ Sinh">đại Cổ Sinh</a>, thực vật đã xuất hiện trên đất liền và vẫn tiếp tục phát triển thịnh vượng cho tới ngày nay. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tham_khảo"><span id="Tham_kh.E1.BA.A3o"></span>Tham khảo</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt_l%E1%BA%A1p_th%E1%BB%83_c%E1%BB%95&veaction=edit&section=5" title="Sửa đổi phần “Tham khảo”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt_l%E1%BA%A1p_th%E1%BB%83_c%E1%BB%95&action=edit&section=5" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Tham khảo"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71728118">.mw-parser-output .reflist{margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}@media screen{.mw-parser-output .reflist{font-size:90%}}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist columns references-column-width" style="-moz-column-width: 30em; -webkit-column-width: 30em; column-width: 30em; list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-pmid21220783-1"><b><a href="#cite_ref-pmid21220783_1-0">^</a></b> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67233549">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output .citation q{quotes:"“""”""‘""’"}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#33aa33;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite id="CITEREFBall_S,_Colleoni_C,_Cenci_U,_Raj_JN,_Tirtiaux_C2011" class="citation journal cs1">Ball S, Colleoni C, Cenci U, Raj JN, Tirtiaux C (2011). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20130113034004/http://jexbot.oxfordjournals.org/cgi/pmidlookup?view=long&pmid=21220783">“The evolution of glycogen and starch metabolism in eukaryotes gives molecular clues to understand the establishment of plastid endosymbiosis”</a>. <i>J Exp Bot</i>. <b>62</b> (6): 1775–1801. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1093%2Fjxb%2Ferq411">10.1093/jxb/erq411</a>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21220783">21220783</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://jexbot.oxfordjournals.org/cgi/pmidlookup?view=long&pmid=21220783">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 13 tháng 1 năm 2013<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 8 tháng 3 năm 2012</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=J+Exp+Bot&rft.atitle=The+evolution+of+glycogen+and+starch+metabolism+in+eukaryotes+gives+molecular+clues+to+understand+the+establishment+of+plastid+endosymbiosis&rft.volume=62&rft.issue=6&rft.pages=1775-1801&rft.date=2011&rft_id=info%3Adoi%2F10.1093%2Fjxb%2Ferq411&rft_id=info%3Apmid%2F21220783&rft.au=Ball+S%2C+Colleoni+C%2C+Cenci+U%2C+Raj+JN%2C+Tirtiaux+C&rft_id=http%3A%2F%2Fjexbot.oxfordjournals.org%2Fcgi%2Fpmidlookup%3Fview%3Dlong%26pmid%3D21220783&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ASinh+v%E1%BA%ADt+l%E1%BA%A1p+th%E1%BB%83+c%E1%BB%95" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment">Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (<a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BA%A3n_l%C3%BD_CS1:_nhi%E1%BB%81u_t%C3%AAn:_danh_s%C3%A1ch_t%C3%A1c_gi%E1%BA%A3" title="Thể loại:Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả">liên kết</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-pmid20952597-2"><b><a href="#cite_ref-pmid20952597_2-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFVinogradov_SN,_Fernández_I,_Hoogewijs_D,_Arredondo-Peter_R2010" class="citation journal cs1">Vinogradov SN, Fernández I, Hoogewijs D, Arredondo-Peter R (2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20121209075522/http://mplant.oxfordjournals.org/cgi/pmidlookup?view=long&pmid=20952597">“Phylogenetic Relationships of 3/3 and 2/2 Hemoglobins in Archaeplastida Genomes to Bacterial and Other Eukaryote Hemoglobins”</a>. <i>Mol Plant</i>. <b>4</b> (1): 42–58. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1093%2Fmp%2Fssq040">10.1093/mp/ssq040</a>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20952597">20952597</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://mplant.oxfordjournals.org/cgi/pmidlookup?view=long&pmid=20952597">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 9 tháng 12 năm 2012<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 8 tháng 3 năm 2012</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Mol+Plant&rft.atitle=Phylogenetic+Relationships+of+3%2F3+and+2%2F2+Hemoglobins+in+Archaeplastida+Genomes+to+Bacterial+and+Other+Eukaryote+Hemoglobins&rft.volume=4&rft.issue=1&rft.pages=42-58&rft.date=2010&rft_id=info%3Adoi%2F10.1093%2Fmp%2Fssq040&rft_id=info%3Apmid%2F20952597&rft.au=Vinogradov+SN%2C+Fern%C3%A1ndez+I%2C+Hoogewijs+D%2C+Arredondo-Peter+R&rft_id=http%3A%2F%2Fmplant.oxfordjournals.org%2Fcgi%2Fpmidlookup%3Fview%3Dlong%26pmid%3D20952597&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ASinh+v%E1%BA%ADt+l%E1%BA%A1p+th%E1%BB%83+c%E1%BB%95" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment">Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (<a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BA%A3n_l%C3%BD_CS1:_nhi%E1%BB%81u_t%C3%AAn:_danh_s%C3%A1ch_t%C3%A1c_gi%E1%BA%A3" title="Thể loại:Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả">liên kết</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-pmid19698794-3"><b><a href="#cite_ref-pmid19698794_3-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFNozaki_H,_Maruyama_S,_Matsuzaki_M,_Nakada_T,_Kato_S,_Misawa_K2009" class="citation journal cs1">Nozaki H, Maruyama S, Matsuzaki M, Nakada T, Kato S, Misawa K (2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S1055-7903(09)00341-8">“Phylogenetic positions of Glaucophyta, green plants (Archaeplastida) and Haptophyta (Chromalveolata) as deduced from slowly evolving nuclear genes”</a>. <i>Mol. Phylogenet. Evol</i>. <b>53</b> (3): 872–80. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2Fj.ympev.2009.08.015">10.1016/j.ympev.2009.08.015</a>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19698794">19698794</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Mol.+Phylogenet.+Evol.&rft.atitle=Phylogenetic+positions+of+Glaucophyta%2C+green+plants+%28Archaeplastida%29+and+Haptophyta+%28Chromalveolata%29+as+deduced+from+slowly+evolving+nuclear+genes&rft.volume=53&rft.issue=3&rft.pages=872-80&rft.date=2009&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fj.ympev.2009.08.015&rft_id=info%3Apmid%2F19698794&rft.au=Nozaki+H%2C+Maruyama+S%2C+Matsuzaki+M%2C+Nakada+T%2C+Kato+S%2C+Misawa+K&rft_id=http%3A%2F%2Flinkinghub.elsevier.com%2Fretrieve%2Fpii%2FS1055-7903%2809%2900341-8&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ASinh+v%E1%BA%ADt+l%E1%BA%A1p+th%E1%BB%83+c%E1%BB%95" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment">Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (<a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BA%A3n_l%C3%BD_CS1:_nhi%E1%BB%81u_t%C3%AAn:_danh_s%C3%A1ch_t%C3%A1c_gi%E1%BA%A3" title="Thể loại:Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả">liên kết</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-Chan_CX_2011-4">^ <a href="#cite_ref-Chan_CX_2011_4-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Chan_CX_2011_4-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFChan_CX,_Yang_EC,_Banerjee_T,_Yoon_HS,_Martone_PT,_Estevez_JM,_Bhattacharya_D2011" class="citation journal cs1">Chan CX, Yang EC, Banerjee T, Yoon HS, Martone PT, Estevez JM, Bhattacharya D (2011). “Red and green algal monophyly and extensive gene sharing found in a rich repertoire of red algal genes”. <i>Current Biology</i>. <b>21</b> (4): 328–333. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2Fj.cub.2011.01.037">10.1016/j.cub.2011.01.037</a>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21315598">21315598</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Current+Biology&rft.atitle=Red+and+green+algal+monophyly+and+extensive+gene+sharing+found+in+a+rich+repertoire+of+red+algal+genes&rft.volume=21&rft.issue=4&rft.pages=328-333&rft.date=2011&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fj.cub.2011.01.037&rft_id=info%3Apmid%2F21315598&rft.au=Chan+CX%2C+Yang+EC%2C+Banerjee+T%2C+Yoon+HS%2C+Martone+PT%2C+Estevez+JM%2C+Bhattacharya+D&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ASinh+v%E1%BA%ADt+l%E1%BA%A1p+th%E1%BB%83+c%E1%BB%95" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment">Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (<a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BA%A3n_l%C3%BD_CS1:_nhi%E1%BB%81u_t%C3%AAn:_danh_s%C3%A1ch_t%C3%A1c_gi%E1%BA%A3" title="Thể loại:Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả">liên kết</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-5"><b><a href="#cite_ref-5">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFParfrey_LW,_Barbero_E,_Lasser_E2006" class="citation journal cs1">Parfrey LW, Barbero E, Lasser E (2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1713255">“Evaluating support for the current classification of eukaryotic diversity”</a>. <i>PLoS Genet</i>. <b>2</b> (12): e220. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1371%2Fjournal.pgen.0020220">10.1371/journal.pgen.0020220</a>. <a href="/wiki/PMC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="PMC (định danh)">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Truy cập mở"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1713255">1713255</a></span>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17194223">17194223</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=PLoS+Genet.&rft.atitle=Evaluating+support+for+the+current+classification+of+eukaryotic+diversity&rft.volume=2&rft.issue=12&rft.pages=e220&rft.date=2006&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC1713255%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F17194223&rft_id=info%3Adoi%2F10.1371%2Fjournal.pgen.0020220&rft.au=Parfrey+LW%2C+Barbero+E%2C+Lasser+E&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC1713255&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ASinh+v%E1%BA%ADt+l%E1%BA%A1p+th%E1%BB%83+c%E1%BB%95" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment">Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (<a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BA%A3n_l%C3%BD_CS1:_nhi%E1%BB%81u_t%C3%AAn:_danh_s%C3%A1ch_t%C3%A1c_gi%E1%BA%A3" title="Thể loại:Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả">liên kết</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-kim-6"><b><a href="#cite_ref-kim_6-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFKim_E;_Graham_Le2008" class="citation journal cs1">Kim E; Graham Le (2008). Redfield, Rosemary Jeanne (biên tập). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.plosone.org/article/info:doi/10.1371/journal.pone.0002621">“EEF2 analysis challenges the monophyly of Archaeplastida and Chromalveolata”</a>. <i>PLoS ONE</i>. <b>3</b> (7): e2621. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1371%2Fjournal.pone.0002621">10.1371/journal.pone.0002621</a>. <a href="/wiki/PMC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="PMC (định danh)">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Truy cập mở"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2440802">2440802</a></span>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18612431">18612431</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=PLoS+ONE&rft.atitle=EEF2+analysis+challenges+the+monophyly+of+Archaeplastida+and+Chromalveolata&rft.volume=3&rft.issue=7&rft.pages=e2621&rft.date=2008&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC2440802%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F18612431&rft_id=info%3Adoi%2F10.1371%2Fjournal.pone.0002621&rft.au=Kim+E%3B+Graham+Le&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.plosone.org%2Farticle%2Finfo%3Adoi%2F10.1371%2Fjournal.pone.0002621&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ASinh+v%E1%BA%ADt+l%E1%BA%A1p+th%E1%BB%83+c%E1%BB%95" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment">Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (<a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BA%A3n_l%C3%BD_CS1:_nhi%E1%BB%81u_t%C3%AAn:_danh_s%C3%A1ch_t%C3%A1c_gi%E1%BA%A3" title="Thể loại:Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả">liên kết</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-Adl2005-7">^ <a href="#cite_ref-Adl2005_7-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Adl2005_7-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation cs2">Sina M. Adl (2005), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1111/j.1550-7408.2005.00053.x">“The New Higher Level Classification of Eukaryotes with Emphasis on the Taxonomy of Protists”</a>, <i>Journal of Eukaryotic Microbiology</i>, <b>52</b> (5): 399, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1111%2Fj.1550-7408.2005.00053.x">10.1111/j.1550-7408.2005.00053.x</a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+Eukaryotic+Microbiology&rft.atitle=The+New+Higher+Level+Classification+of+Eukaryotes+with+Emphasis+on+the+Taxonomy+of+Protists&rft.volume=52&rft.issue=5&rft.pages=399&rft.date=2005&rft_id=info%3Adoi%2F10.1111%2Fj.1550-7408.2005.00053.x&rft_id=http%3A%2F%2Fdoi.org%2F10.1111%2Fj.1550-7408.2005.00053.x&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ASinh+v%E1%BA%ADt+l%E1%BA%A1p+th%E1%BB%83+c%E1%BB%95" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment">Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả (<a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BA%A3n_l%C3%BD_CS1:_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_tham_s%E1%BB%91_t%C3%A1c_gi%E1%BA%A3" title="Thể loại:Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả">liên kết</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-Burki2007-8"><b><a href="#cite_ref-Burki2007_8-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFFabien_Burki,_Kamran_Shalchian-Tabrizi,_Marianne_Minge,_Åsmund_Skjæveland,_Sergey_I._Nikolaev,_Kjetill_S._Jakobsen,_Jan_Pawlowski2007" class="citation journal cs1">Fabien Burki, Kamran Shalchian-Tabrizi, Marianne Minge, Åsmund Skjæveland, Sergey I. Nikolaev, Kjetill S. Jakobsen, Jan Pawlowski (2007). Butler, Geraldine (biên tập). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.plosone.org/article/info%3Adoi%2F10.1371%2Fjournal.pone.0000790">“Phylogenomics Reshuffles the Eukaryotic Supergroups”</a>. <i>PLoS ONE</i>. <b>2</b> (8): e790. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1371%2Fjournal.pone.0000790">10.1371/journal.pone.0000790</a>. <a href="/wiki/PMC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="PMC (định danh)">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Truy cập mở"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1949142">1949142</a></span>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17726520">17726520</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=PLoS+ONE&rft.atitle=Phylogenomics+Reshuffles+the+Eukaryotic+Supergroups&rft.volume=2&rft.issue=8&rft.pages=e790&rft.date=2007&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC1949142%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F17726520&rft_id=info%3Adoi%2F10.1371%2Fjournal.pone.0000790&rft.au=Fabien+Burki%2C+Kamran+Shalchian-Tabrizi%2C+Marianne+Minge%2C+%C3%85smund+Skj%C3%A6veland%2C+Sergey+I.+Nikolaev%2C+Kjetill+S.+Jakobsen%2C+Jan+Pawlowski&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.plosone.org%2Farticle%2Finfo%253Adoi%252F10.1371%252Fjournal.pone.0000790&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ASinh+v%E1%BA%ADt+l%E1%BA%A1p+th%E1%BB%83+c%E1%BB%95" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment">Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (<a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BA%A3n_l%C3%BD_CS1:_nhi%E1%BB%81u_t%C3%AAn:_danh_s%C3%A1ch_t%C3%A1c_gi%E1%BA%A3" title="Thể loại:Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả">liên kết</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-Burki2009-9"><b><a href="#cite_ref-Burki2009_9-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBurkiInagakiBrateArchibald2009" class="citation journal cs1">Burki, F.; Inagaki, Y.; Brate, J.; Archibald, J. M.; Keeling, P. J.; Cavalier-Smith, T.; Sakaguchi, M.; Hashimoto, T.; Horak, A. (2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2817417">“Large-Scale Phylogenomic Analyses Reveal That Two Enigmatic Protist Lineages, Telonemia and Centroheliozoa, Are Related to Photosynthetic Chromalveolates”</a>. <i>Genome Biology and Evolution</i>. <b>1</b>: 231–8. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1093%2Fgbe%2Fevp022">10.1093/gbe/evp022</a>. <a href="/wiki/PMC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="PMC (định danh)">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Truy cập mở"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2817417">2817417</a></span>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20333193">20333193</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Genome+Biology+and+Evolution&rft.atitle=Large-Scale+Phylogenomic+Analyses+Reveal+That+Two+Enigmatic+Protist+Lineages%2C+Telonemia+and+Centroheliozoa%2C+Are+Related+to+Photosynthetic+Chromalveolates&rft.volume=1&rft.pages=231-8&rft.date=2009&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC2817417%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F20333193&rft_id=info%3Adoi%2F10.1093%2Fgbe%2Fevp022&rft.aulast=Burki&rft.aufirst=F.&rft.au=Inagaki%2C+Y.&rft.au=Brate%2C+J.&rft.au=Archibald%2C+J.+M.&rft.au=Keeling%2C+P.+J.&rft.au=Cavalier-Smith%2C+T.&rft.au=Sakaguchi%2C+M.&rft.au=Hashimoto%2C+T.&rft.au=Horak%2C+A.&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC2817417&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ASinh+v%E1%BA%ADt+l%E1%BA%A1p+th%E1%BB%83+c%E1%BB%95" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-CavalierSmith2009-10"><b><a href="#cite_ref-CavalierSmith2009_10-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFCavalier-Smith2009" class="citation journal cs1"><a href="/w/index.php?title=Thomas_Cavalier-Smith&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thomas Cavalier-Smith (trang không tồn tại)">Cavalier-Smith, Thomas</a> (2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2880060">“Kingdoms Protozoa and Chromista and the eozoan root of the eukaryotic tree”</a>. <i>Biology Letters</i>. <b>6</b> (3): 342–5. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1098%2Frsbl.2009.0948">10.1098/rsbl.2009.0948</a>. <a href="/wiki/PMC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="PMC (định danh)">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Truy cập mở"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2880060">2880060</a></span>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20031978">20031978</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Biology+Letters&rft.atitle=Kingdoms+Protozoa+and+Chromista+and+the+eozoan+root+of+the+eukaryotic+tree&rft.volume=6&rft.issue=3&rft.pages=342-5&rft.date=2009&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC2880060%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F20031978&rft_id=info%3Adoi%2F10.1098%2Frsbl.2009.0948&rft.aulast=Cavalier-Smith&rft.aufirst=Thomas&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC2880060&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ASinh+v%E1%BA%ADt+l%E1%BA%A1p+th%E1%BB%83+c%E1%BB%95" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-11"><b><a href="#cite_ref-11">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFRogozinBasuCsürösKoonin2009" class="citation journal cs1">Rogozin, I.B.; Basu, M.K.; Csürös, M. & Koonin, E.V. (2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2817406">“Analysis of Rare Genomic Changes Does Not Support the Unikont–Bikont Phylogeny and Suggests Cyanobacterial Symbiosis as the Point of Primary Radiation of Eukaryotes”</a>. <i>Genome Biology and Evolution</i>. <b>1</b>: 99–113. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1093%2Fgbe%2Fevp011">10.1093/gbe/evp011</a>. <a href="/wiki/PMC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="PMC (định danh)">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Truy cập mở"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2817406">2817406</a></span>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20333181">20333181</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Genome+Biology+and+Evolution&rft.atitle=Analysis+of+Rare+Genomic+Changes+Does+Not+Support+the+Unikont%E2%80%93Bikont+Phylogeny+and+Suggests+Cyanobacterial+Symbiosis+as+the+Point+of+Primary+Radiation+of+Eukaryotes&rft.volume=1&rft.pages=99-113&rft.date=2009&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC2817406%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F20333181&rft_id=info%3Adoi%2F10.1093%2Fgbe%2Fevp011&rft.aulast=Rogozin&rft.aufirst=I.B.&rft.au=Basu%2C+M.K.&rft.au=Cs%C3%BCr%C3%B6s%2C+M.&rft.au=Koonin%2C+E.V.&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC2817406&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ASinh+v%E1%BA%ADt+l%E1%BA%A1p+th%E1%BB%83+c%E1%BB%95" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-KimGraham2008-12"><b><a href="#cite_ref-KimGraham2008_12-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFKimGrahamGraham2008" class="citation journal cs1">Kim, E.; Graham, L.E. & Graham, Linda E. (2008). Redfield, Rosemary Jeanne (biên tập). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2440802">“EEF2 analysis challenges the monophyly of Archaeplastida and Chromalveolata”</a>. <i>PLoS ONE</i>. <b>3</b> (7): e2621. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1371%2Fjournal.pone.0002621">10.1371/journal.pone.0002621</a>. <a href="/wiki/PMC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="PMC (định danh)">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Truy cập mở"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2440802">2440802</a></span>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18612431">18612431</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=PLoS+ONE&rft.atitle=EEF2+analysis+challenges+the+monophyly+of+Archaeplastida+and+Chromalveolata&rft.volume=3&rft.issue=7&rft.pages=e2621&rft.date=2008&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC2440802%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F18612431&rft_id=info%3Adoi%2F10.1371%2Fjournal.pone.0002621&rft.aulast=Kim&rft.aufirst=E.&rft.au=Graham%2C+L.E.&rft.au=Graham%2C+Linda+E.&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC2440802&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ASinh+v%E1%BA%ADt+l%E1%BA%A1p+th%E1%BB%83+c%E1%BB%95" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-13"><b><a href="#cite_ref-13">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFMaruyamaMatsuzakiNakada2009" class="citation journal cs1">Maruyama, S.; Matsuzaki, M.; Nakada, T. (2009). “Phylogenetic positions of Glaucophyta, green plants (Archaeplastida) and Haptophyta (Chromalveolata) as deduced from slowly evolving nuclear genes”. <i>Molecular Phylogenetics and Evolution</i>. <b>53</b> (3): 872–880. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2Fj.ympev.2009.08.015">10.1016/j.ympev.2009.08.015</a>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19698794">19698794</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Molecular+Phylogenetics+and+Evolution&rft.atitle=Phylogenetic+positions+of+Glaucophyta%2C+green+plants+%28Archaeplastida%29+and+Haptophyta+%28Chromalveolata%29+as+deduced+from+slowly+evolving+nuclear+genes&rft.volume=53&rft.issue=3&rft.pages=872-880&rft.date=2009&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fj.ympev.2009.08.015&rft_id=info%3Apmid%2F19698794&rft.aulast=Maruyama&rft.aufirst=S.&rft.au=Matsuzaki%2C+M.&rft.au=Nakada%2C+T.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ASinh+v%E1%BA%ADt+l%E1%BA%A1p+th%E1%BB%83+c%E1%BB%95" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error error citation-comment">Đã định rõ hơn một tham số trong author-name-list parameters (<a href="/wiki/Tr%E1%BB%A3_gi%C3%BAp:L%E1%BB%97i_CS1#redundant_parameters" title="Trợ giúp:Lỗi CS1">trợ giúp</a>); </span><span class="cs1-visible-error error citation-comment"><code class="cs1-code">|author1=</code> bị thiếu (<a href="/wiki/Tr%E1%BB%A3_gi%C3%BAp:L%E1%BB%97i_CS1#missing_name" title="Trợ giúp:Lỗi CS1">trợ giúp</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-7-or-9-14"><b><a href="#cite_ref-7-or-9_14-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFT._Cavalier-Smith1981" class="citation journal cs1">T. Cavalier-Smith (1981). “Eukaryote Kingdoms: Seven or Nine?”. <i>BioSystems</i>. <b>14</b> (3–4): 461–481. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2F0303-2647%2881%2990050-2">10.1016/0303-2647(81)90050-2</a>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/7337818">7337818</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=BioSystems&rft.atitle=Eukaryote+Kingdoms%3A+Seven+or+Nine%3F&rft.volume=14&rft.issue=3%E2%80%934&rft.pages=461-481&rft.date=1981&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2F0303-2647%2881%2990050-2&rft_id=info%3Apmid%2F7337818&rft.au=T.+Cavalier-Smith&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ASinh+v%E1%BA%ADt+l%E1%BA%A1p+th%E1%BB%83+c%E1%BB%95" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-15"><b><a href="#cite_ref-15">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation journal cs1">Debashish Bhattacharya; Yoon, Hwan Su; Hackett, Jeremiah (2003). “Photosynthetic eukaryotes unite: endosymbiosis connects the dots”. <i>BioEssays</i>. <b>26</b> (1): 50–60. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1002%2Fbies.10376">10.1002/bies.10376</a>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/14696040">14696040</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=BioEssays&rft.atitle=Photosynthetic+eukaryotes+unite%3A+endosymbiosis+connects+the+dots&rft.volume=26&rft.issue=1&rft.pages=50-60&rft.date=2003&rft_id=info%3Adoi%2F10.1002%2Fbies.10376&rft_id=info%3Apmid%2F14696040&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ASinh+v%E1%BA%ADt+l%E1%BA%A1p+th%E1%BB%83+c%E1%BB%95" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment">Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả (<a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BA%A3n_l%C3%BD_CS1:_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_tham_s%E1%BB%91_t%C3%A1c_gi%E1%BA%A3" title="Thể loại:Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả">liên kết</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-palmer-16"><b><a href="#cite_ref-palmer_16-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFPalmer_Jeffrey_D.;_Soltis_Douglas_E.;_&_Chase_Mark_W.2004" class="citation journal cs1">Palmer Jeffrey D.; Soltis Douglas E.; & Chase Mark W. (2004). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20101009220630/http://www.amjbot.org/cgi/content/full/91/10/1437">“The plant tree of life: an overview and some points of view”</a>. <i>American Journal of Botany</i>. <b>91</b> (10): 1437–1445. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.3732%2Fajb.91.10.1437">10.3732/ajb.91.10.1437</a>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21652302">21652302</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.amjbot.org/cgi/content/full/91/10/1437">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 9 tháng 10 năm 2010<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 8 tháng 3 năm 2012</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=American+Journal+of+Botany&rft.atitle=The+plant+tree+of+life%3A+an+overview+and+some+points+of+view&rft.volume=91&rft.issue=10&rft.pages=1437-1445&rft.date=2004&rft_id=info%3Adoi%2F10.3732%2Fajb.91.10.1437&rft_id=info%3Apmid%2F21652302&rft.au=Palmer+Jeffrey+D.%3B+Soltis+Douglas+E.%3B+%26+Chase+Mark+W.&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.amjbot.org%2Fcgi%2Fcontent%2Ffull%2F91%2F10%2F1437&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ASinh+v%E1%BA%ADt+l%E1%BA%A1p+th%E1%BB%83+c%E1%BB%95" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment">Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (<a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BA%A3n_l%C3%BD_CS1:_nhi%E1%BB%81u_t%C3%AAn:_danh_s%C3%A1ch_t%C3%A1c_gi%E1%BA%A3" title="Thể loại:Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả">liên kết</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-17"><b><a href="#cite_ref-17">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFSimpson2004" class="citation journal cs1">Simpson, A.G.B. (2004). “Highest-level taxa within Eukaryotes”. <i>First International Phylogenetic Nomenclature Meeting. Paris, July 6–9, 2004</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=First+International+Phylogenetic+Nomenclature+Meeting.+Paris%2C+July+6%E2%80%939%2C+2004.&rft.atitle=Highest-level+taxa+within+Eukaryotes&rft.date=2004&rft.aulast=Simpson&rft.aufirst=A.G.B.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ASinh+v%E1%BA%ADt+l%E1%BA%A1p+th%E1%BB%83+c%E1%BB%95" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-pmid16236178-18"><b><a href="#cite_ref-pmid16236178_18-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFTurmel_M,_Otis_C,_Lemieux_C2005" class="citation journal cs1">Turmel M, Otis C, Lemieux C (2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.biomedcentral.com/1741-7007/3/22">“The complete chloroplast DNA sequences of the charophycean green algae Staurastrum and Zygnema reveal that the chloroplast genome underwent extensive changes during the evolution of the Zygnematales”</a>. <i>BMC Biol</i>. <b>3</b>: 22. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1186%2F1741-7007-3-22">10.1186/1741-7007-3-22</a>. <a href="/wiki/PMC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="PMC (định danh)">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Truy cập mở"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1277820">1277820</a></span>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16236178">16236178</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=BMC+Biol.&rft.atitle=The+complete+chloroplast+DNA+sequences+of+the+charophycean+green+algae+Staurastrum+and+Zygnema+reveal+that+the+chloroplast+genome+underwent+extensive+changes+during+the+evolution+of+the+Zygnematales&rft.volume=3&rft.pages=22&rft.date=2005&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC1277820%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F16236178&rft_id=info%3Adoi%2F10.1186%2F1741-7007-3-22&rft.au=Turmel+M%2C+Otis+C%2C+Lemieux+C&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.biomedcentral.com%2F1741-7007%2F3%2F22&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ASinh+v%E1%BA%ADt+l%E1%BA%A1p+th%E1%BB%83+c%E1%BB%95" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment">Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (<a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BA%A3n_l%C3%BD_CS1:_nhi%E1%BB%81u_t%C3%AAn:_danh_s%C3%A1ch_t%C3%A1c_gi%E1%BA%A3" title="Thể loại:Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả">liên kết</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-19"><b><a href="#cite_ref-19">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation journal cs1">Jan O. Andersson & & Roger, Andrew J. (2002). “A cyanobacterial gene in non-photosynthetic protists--An early chloroplast acquisition in eukaryotes?”. <i>Current Biology</i>. <b>12</b> (2): 115–119. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2FS0960-9822%2801%2900649-2">10.1016/S0960-9822(01)00649-2</a>. <a href="/wiki/M%C3%A3_s%E1%BB%91_ti%C3%AAu_chu%E1%BA%A9n_qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF_cho_xu%E1%BA%A5t_b%E1%BA%A3n_ph%E1%BA%A9m_nhi%E1%BB%81u_k%E1%BB%B3" class="mw-redirect" title="Mã số tiêu chuẩn quốc tế cho xuất bản phẩm nhiều kỳ">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0960-9822">0960-9822</a>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11818061">11818061</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Current+Biology&rft.atitle=A+cyanobacterial+gene+in+non-photosynthetic+protists--An+early+chloroplast+acquisition+in+eukaryotes%3F&rft.volume=12&rft.issue=2&rft.pages=115-119.&rft.date=2002&rft.issn=0960-9822&rft_id=info%3Apmid%2F11818061&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2FS0960-9822%2801%2900649-2&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ASinh+v%E1%BA%ADt+l%E1%BA%A1p+th%E1%BB%83+c%E1%BB%95" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment">Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả (<a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BA%A3n_l%C3%BD_CS1:_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_tham_s%E1%BB%91_t%C3%A1c_gi%E1%BA%A3" title="Thể loại:Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả">liên kết</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-20"><b><a href="#cite_ref-20">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation journal cs1">Emmanuelle J Javaux & Knoll Andrew H, & Walter Malcolm R. (2004). “TEM evidence for eukaryotic diversity in mid-Proterozoic oceans”. <i>Geobiology</i>. <b>2</b> (3): 121–132. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1111%2Fj.1472-4677.2004.00027.x">10.1111/j.1472-4677.2004.00027.x</a>. <a href="/wiki/M%C3%A3_s%E1%BB%91_ti%C3%AAu_chu%E1%BA%A9n_qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF_cho_xu%E1%BA%A5t_b%E1%BA%A3n_ph%E1%BA%A9m_nhi%E1%BB%81u_k%E1%BB%B3" class="mw-redirect" title="Mã số tiêu chuẩn quốc tế cho xuất bản phẩm nhiều kỳ">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/1472-4677">1472-4677</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Geobiology&rft.atitle=TEM+evidence+for+eukaryotic+diversity+in+mid-Proterozoic+oceans&rft.volume=2&rft.issue=3&rft.pages=121-132&rft.date=2004&rft_id=info%3Adoi%2F10.1111%2Fj.1472-4677.2004.00027.x&rft.issn=1472-4677&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ASinh+v%E1%BA%ADt+l%E1%BA%A1p+th%E1%BB%83+c%E1%BB%95" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment">Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả (<a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BA%A3n_l%C3%BD_CS1:_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_tham_s%E1%BB%91_t%C3%A1c_gi%E1%BA%A3" title="Thể loại:Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả">liên kết</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-21"><b><a href="#cite_ref-21">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation journal cs1">Hwan Su Yoon; Hackett Jeremiah D., Ciniglia Claudia; Pinto Gabriele; & Bhattacharya Debashish (2004). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sim_molecular-biology-and-evolution_2004-05_21_5/page/809">“A molecular timeline for the origin of photosynthetic eukaryotes”</a>. <i>Molecular Biology & Evolution</i>. <b>21</b> (5): 809–818. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1093%2Fmolbev%2Fmsh075">10.1093/molbev/msh075</a>. <a href="/wiki/M%C3%A3_s%E1%BB%91_ti%C3%AAu_chu%E1%BA%A9n_qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF_cho_xu%E1%BA%A5t_b%E1%BA%A3n_ph%E1%BA%A9m_nhi%E1%BB%81u_k%E1%BB%B3" class="mw-redirect" title="Mã số tiêu chuẩn quốc tế cho xuất bản phẩm nhiều kỳ">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0737-4038">0737-4038</a>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/14963099">14963099</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Molecular+Biology+%26+Evolution&rft.atitle=A+molecular+timeline+for+the+origin+of+photosynthetic+eukaryotes&rft.volume=21&rft.issue=5&rft.pages=809-818&rft.date=2004&rft.issn=0737-4038&rft_id=info%3Apmid%2F14963099&rft_id=info%3Adoi%2F10.1093%2Fmolbev%2Fmsh075&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsim_molecular-biology-and-evolution_2004-05_21_5%2Fpage%2F809&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ASinh+v%E1%BA%ADt+l%E1%BA%A1p+th%E1%BB%83+c%E1%BB%95" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment">Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả (<a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BA%A3n_l%C3%BD_CS1:_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_tham_s%E1%BB%91_t%C3%A1c_gi%E1%BA%A3" title="Thể loại:Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả">liên kết</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-22"><b><a href="#cite_ref-22">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFButterfield2000" class="citation journal cs1">Butterfield, Nicholas J. (2000). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sim_paleobiology_summer-2000_26_3/page/386">“<i>Bangiomorpha pubescens</i> n. gen., n. sp.: implications for the evolution of sex, multicellularity, and the Mesoproterozoic/Neoproterozoic radiation of eukaryotes”</a>. <i>Paleobiology</i>. <b>26</b> (3): 386–404. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1666%2F0094-8373%282000%29026%3C0386%3ABPNGNS%3E2.0.CO%3B2">10.1666/0094-8373(2000)026<0386:BPNGNS>2.0.CO;2</a>. <a href="/wiki/M%C3%A3_s%E1%BB%91_ti%C3%AAu_chu%E1%BA%A9n_qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF_cho_xu%E1%BA%A5t_b%E1%BA%A3n_ph%E1%BA%A9m_nhi%E1%BB%81u_k%E1%BB%B3" class="mw-redirect" title="Mã số tiêu chuẩn quốc tế cho xuất bản phẩm nhiều kỳ">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0094-8373">0094-8373</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Paleobiology&rft.atitle=Bangiomorpha+pubescens+n.+gen.%2C+n.+sp.%3A+implications+for+the+evolution+of+sex%2C+multicellularity%2C+and+the+Mesoproterozoic%2FNeoproterozoic+radiation+of+eukaryotes&rft.volume=26&rft.issue=3&rft.pages=386-404&rft.date=2000&rft_id=info%3Adoi%2F10.1666%2F0094-8373%282000%29026%3C0386%3ABPNGNS%3E2.0.CO%3B2&rft.issn=0094-8373&rft.aulast=Butterfield&rft.aufirst=Nicholas+J.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsim_paleobiology_summer-2000_26_3%2Fpage%2F386&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ASinh+v%E1%BA%ADt+l%E1%BA%A1p+th%E1%BB%83+c%E1%BB%95" class="Z3988"></span></span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Liên_kết_ngoài"><span id="Li.C3.AAn_k.E1.BA.BFt_ngo.C3.A0i"></span>Liên kết ngoài</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt_l%E1%BA%A1p_th%E1%BB%83_c%E1%BB%95&veaction=edit&section=6" title="Sửa đổi phần “Liên kết ngoài”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt_l%E1%BA%A1p_th%E1%BB%83_c%E1%BB%95&action=edit&section=6" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Liên kết ngoài"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://tolweb.org/Eukaryotes/3">Tree of Life Eukaryotes</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120129074456/http://tolweb.org/Eukaryotes/3">Lưu trữ</a> 2012-01-29 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li></ul> <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r70958518">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71573313">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#ccf}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#ddf}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e6e6ff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f7f7f7}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}body.skin--responsive .mw-parser-output .navbox-image img{max-width:none!important}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .navbox{display:none!important}}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Eukaryota" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-xem"><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Eukaryota" title="Bản mẫu:Eukaryota"><abbr title="Xem bản mẫu này">x</abbr></a></li><li class="nv-thảo luận"><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Eukaryota&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thảo luận Bản mẫu:Eukaryota (trang không tồn tại)"><abbr title="Thảo luận bản mẫu này">t</abbr></a></li><li class="nv-sửa"><a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Eukaryota&action=edit"><abbr title="Sửa bản mẫu này">s</abbr></a></li></ul></div><div id="Eukaryota" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/Sinh_v%E1%BA%ADt_nh%C3%A2n_th%E1%BB%B1c" title="Sinh vật nhân thực">Eukaryota</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0;background:#e0e0ff; font-size:small"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/V%E1%BB%B1c_(sinh_h%E1%BB%8Dc)" title="Vực (sinh học)">Vực</a>: <a href="/wiki/Vi_khu%E1%BA%A9n_c%E1%BB%95" class="mw-redirect" title="Vi khuẩn cổ">Archaea</a> •  <a href="/wiki/Vi_khu%E1%BA%A9n" title="Vi khuẩn">Bacteria</a> •  <a href="/wiki/Sinh_v%E1%BA%ADt_nh%C3%A2n_th%E1%BB%B1c" title="Sinh vật nhân thực">Eukaryota</a></div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="4" style="width:1px;padding:0 0 0 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Osmia_rufa_couple_(aka).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Osmia_rufa_couple_%28aka%29.jpg/150px-Osmia_rufa_couple_%28aka%29.jpg" decoding="async" width="150" height="106" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Osmia_rufa_couple_%28aka%29.jpg/225px-Osmia_rufa_couple_%28aka%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Osmia_rufa_couple_%28aka%29.jpg/300px-Osmia_rufa_couple_%28aka%29.jpg 2x" data-file-width="1200" data-file-height="846" /></a></span><br /><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Boletus_edulis_(Tillegem).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Boletus_edulis_%28Tillegem%29.jpg/150px-Boletus_edulis_%28Tillegem%29.jpg" decoding="async" width="150" height="113" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Boletus_edulis_%28Tillegem%29.jpg/225px-Boletus_edulis_%28Tillegem%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Boletus_edulis_%28Tillegem%29.jpg/300px-Boletus_edulis_%28Tillegem%29.jpg 2x" data-file-width="1365" data-file-height="1024" /></a></span><br /><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Eudorina_elegans_EPA.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Eudorina_elegans_EPA.jpg/150px-Eudorina_elegans_EPA.jpg" decoding="async" width="150" height="113" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Eudorina_elegans_EPA.jpg/225px-Eudorina_elegans_EPA.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Eudorina_elegans_EPA.jpg/300px-Eudorina_elegans_EPA.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="769" /></a></span><br /><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Lightmatter_chimp.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Lightmatter_chimp.jpg/150px-Lightmatter_chimp.jpg" decoding="async" width="150" height="100" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Lightmatter_chimp.jpg/225px-Lightmatter_chimp.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Lightmatter_chimp.jpg/300px-Lightmatter_chimp.jpg 2x" data-file-width="720" data-file-height="480" /></a></span><br /><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Ranunculus_asiaticus4LEST.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Ranunculus_asiaticus4LEST.jpg/150px-Ranunculus_asiaticus4LEST.jpg" decoding="async" width="150" height="113" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Ranunculus_asiaticus4LEST.jpg/225px-Ranunculus_asiaticus4LEST.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Ranunculus_asiaticus4LEST.jpg/300px-Ranunculus_asiaticus4LEST.jpg 2x" data-file-width="720" data-file-height="540" /></a></span><br /><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Isotricha_intestinalis.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/de/Isotricha_intestinalis.jpg/150px-Isotricha_intestinalis.jpg" decoding="async" width="150" height="112" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/de/Isotricha_intestinalis.jpg/225px-Isotricha_intestinalis.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/de/Isotricha_intestinalis.jpg/300px-Isotricha_intestinalis.jpg 2x" data-file-width="2000" data-file-height="1489" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Sinh_v%E1%BA%ADt_hai_l%C3%B4ng_roi" title="Sinh vật hai lông roi">B<br />i<br />k<br />o<br />n<br />t<br />a</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="AH/SAR" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Diaphoretickes" title="Diaphoretickes">AH/SAR</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#90EE90;"><a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A1nh_th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt%2BHC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhánh thực vật+HC (trang không tồn tại)">AH</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="Archaeplastida,_hay_Plantae_sensu_lato" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#90EE90;"><a class="mw-selflink selflink">Archaeplastida</a>, hay <a href="/wiki/Th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt" title="Thực vật">Plantae sensu lato</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/Viridiplantae" title="Viridiplantae">Viridiplantae</a>/<a href="/wiki/Th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt" title="Thực vật">Plantae sensu stricto</a> •  <a href="/wiki/T%E1%BA%A3o_%C4%91%E1%BB%8F" title="Tảo đỏ">Rhodophyta</a> •  <a href="/wiki/T%E1%BA%A3o_l%E1%BB%A5c_lam" title="Tảo lục lam">Glaucocystophyceae</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#ADFF2F;"><a href="/w/index.php?title=Hacrobia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hacrobia (trang không tồn tại)">Hacrobia</a>, hay <a href="/wiki/Chromalveolata" title="Chromalveolata">Chromalveolata</a> <a href="/wiki/Chromalveolata#Hacrobia" title="Chromalveolata">phi SAR</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/w/index.php?title=Haptophyta&action=edit&redlink=1" class="new" title="Haptophyta (trang không tồn tại)">Haptophyta</a> •  <a href="/w/index.php?title=Cryptophyta&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cryptophyta (trang không tồn tại)">Cryptophyta</a> •  <a href="/w/index.php?title=Centrohelida&action=edit&redlink=1" class="new" title="Centrohelida (trang không tồn tại)">Centroheliozoa</a></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#ADFF2F;"><a href="/w/index.php?title=Si%C3%AAu_nh%C3%B3m_SAR&action=edit&redlink=1" class="new" title="Siêu nhóm SAR (trang không tồn tại)">SAR</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="Halvaria" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#ADFF2F;"><a href="/w/index.php?title=Halvaria&action=edit&redlink=1" class="new" title="Halvaria (trang không tồn tại)">Halvaria</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#ADFF2F;"><a href="/wiki/Heterokont" title="Heterokont">Heterokonta</a> ("S")</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/w/index.php?title=Ochrophyta&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ochrophyta (trang không tồn tại)">Ochrophyta</a> •  <a href="/w/index.php?title=Bigyra&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bigyra (trang không tồn tại)">Bigyra</a> •  <a href="/w/index.php?title=Pseudofungi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pseudofungi (trang không tồn tại)">Pseudofungi</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#ADFF2F;"><a href="/w/index.php?title=Alveolata&action=edit&redlink=1" class="new" title="Alveolata (trang không tồn tại)">Alveolata</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/Tr%C3%B9ng_l%C3%B4ng" title="Trùng lông">Ciliophora</a> •  <a href="/w/index.php?title=Myzozoa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Myzozoa (trang không tồn tại)">Myzozoa</a> (<a href="/wiki/Apicomplexa" title="Apicomplexa">Apicomplexa</a>, <a href="/wiki/Dinoflagellata" title="Dinoflagellata">Dinoflagellata</a>)</div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#E6E6FA;"><a href="/w/index.php?title=Rhizaria&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rhizaria (trang không tồn tại)">Rhizaria</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/Cercozoa" title="Cercozoa">Cercozoa</a> •  <a href="/w/index.php?title=Retaria&action=edit&redlink=1" class="new" title="Retaria (trang không tồn tại)">Retaria</a> (<a href="/wiki/Tr%C3%B9ng_l%E1%BB%97" title="Trùng lỗ">Foraminifera</a>, <a href="/wiki/Tr%C3%B9ng_tia" title="Trùng tia">Radiolaria</a>)</div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#F0E68C;"><a href="/wiki/Excavata" title="Excavata">Excavata</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/w/index.php?title=Discoba&action=edit&redlink=1" class="new" title="Discoba (trang không tồn tại)">Discoba</a> (<a href="/w/index.php?title=Euglenozoa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Euglenozoa (trang không tồn tại)">Euglenozoa</a>, <a href="/w/index.php?title=Percolozoa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Percolozoa (trang không tồn tại)">Percolozoa</a>) •  <a href="/w/index.php?title=Metamonada&action=edit&redlink=1" class="new" title="Metamonada (trang không tồn tại)">Metamonada</a> •  <i><a href="/wiki/Malawimonas" title="Malawimonas">Malawimonas</a></i></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Sinh_v%E1%BA%ADt_m%E1%BB%99t_l%C3%B4ng_roi" title="Sinh vật một lông roi">U<br />n<br />i<br />k<br />o<br />n<br />t<br />a</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=Apusozoa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Apusozoa (trang không tồn tại)">Apusozoa</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/w/index.php?title=Apusomonadida&action=edit&redlink=1" class="new" title="Apusomonadida (trang không tồn tại)">Apusomonadida</a> (<i><a href="/w/index.php?title=Apusomonas&action=edit&redlink=1" class="new" title="Apusomonas (trang không tồn tại)">Apusomonas</a></i>, <i><a href="/w/index.php?title=Amastigomonas&action=edit&redlink=1" class="new" title="Amastigomonas (trang không tồn tại)">Amastigomonas</a></i>) •  <a href="/w/index.php?title=Ancyromonadida&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ancyromonadida (trang không tồn tại)">Ancyromonadida</a> (<i><a href="/w/index.php?title=Ancyromonas&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ancyromonas (trang không tồn tại)">Ancyromonas</a></i>) •  <a href="/w/index.php?title=Hemimastigida&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hemimastigida (trang không tồn tại)">Hemimastigida</a> (<i><a href="/w/index.php?title=Hemimastix&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hemimastix (trang không tồn tại)">Hemimastix</a></i>, <i><a href="/w/index.php?title=Spironema&action=edit&redlink=1" class="new" title="Spironema (trang không tồn tại)">Spironema</a></i>, <i><a href="/w/index.php?title=Stereonema&action=edit&redlink=1" class="new" title="Stereonema (trang không tồn tại)">Stereonema</a></i>)</div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#FFC8A0;"><a href="/w/index.php?title=Amoebozoa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Amoebozoa (trang không tồn tại)">Amoebozoa</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/w/index.php?title=Lobosea&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lobosea (trang không tồn tại)">Lobosea</a> •  <a href="/w/index.php?title=Conosa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Conosa (trang không tồn tại)">Conosa</a> •  <i><a href="/w/index.php?title=Phalansterium&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phalansterium (trang không tồn tại)">Phalansterium</a></i> •  <i><a href="/w/index.php?title=Breviata&action=edit&redlink=1" class="new" title="Breviata (trang không tồn tại)">Breviata</a></i></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Sinh_v%E1%BA%ADt_l%C3%B4ng_roi_sau" title="Sinh vật lông roi sau">O<br />p<br />i<br />s<br />t<br />h<br />o<br />k<br />o<br />n<br />t<br />a</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#D3D3A4;"><a href="/wiki/Holozoa" title="Holozoa">Holozoa</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#D3D3A4;"><a href="/wiki/Mesomycetozoea" title="Mesomycetozoea">Mesomycetozoea</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/w/index.php?title=Dermocystida&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dermocystida (trang không tồn tại)">Dermocystida</a> •  <a href="/w/index.php?title=Ichthyophonida&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ichthyophonida (trang không tồn tại)">Ichthyophonida</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#D3D3A4;"><a href="/wiki/Filozoa" title="Filozoa">Filozoa</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#D3D3A4;"><a href="/wiki/Filasterea" title="Filasterea">Filasterea</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><i><a href="/wiki/Capsaspora" title="Capsaspora">Capsaspora</a></i> •  <i><a href="/wiki/Ministeria" title="Ministeria">Ministeria</a></i></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#D3D3A4;"><a href="/wiki/Choanoflagellatea" title="Choanoflagellatea">Choanoflagellatea</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/Codonosigidae" title="Codonosigidae">Codonosigidae</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#D3D3A4;"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99ng_v%E1%BA%ADt" title="Động vật">Metazoa<br />hay "Animalia"</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/Eumetazoa" title="Eumetazoa">Eumetazoa</a> (<a href="/wiki/Bilateria" class="mw-redirect" title="Bilateria">Bilateria</a>, <a href="/wiki/Ng%C3%A0nh_Th%C3%ADch_ty_b%C3%A0o" title="Ngành Thích ty bào">Cnidaria</a>, <a href="/wiki/S%E1%BB%A9a_l%C6%B0%E1%BB%A3c" title="Sứa lược">Ctenophora</a>) •  <a href="/w/index.php?title=Mesozoa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mesozoa (trang không tồn tại)">Mesozoa</a> •  <a href="/wiki/Parazoa" title="Parazoa">Parazoa</a> (<a href="/wiki/Placozoa" title="Placozoa">Placozoa</a>, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99ng_v%E1%BA%ADt_th%C3%A2n_l%E1%BB%97" title="Động vật thân lỗ">Porifera</a>)</div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#ADD8E6;"><a href="/wiki/Holomycota" title="Holomycota">Holomycota</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#ADD8E6;"><a href="/wiki/N%E1%BA%A5m" title="Nấm">Fungi</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/Dikarya" title="Dikarya">Dikarya</a> (<a href="/wiki/Ascomycota" title="Ascomycota">Ascomycota</a>, <a href="/wiki/Ng%C3%A0nh_N%E1%BA%A5m_%C4%91%E1%BA%A3m" title="Ngành Nấm đảm">Basidiomycota</a>) •  <a href="/wiki/Glomeromycota" title="Glomeromycota">Glomeromycota</a> •  <a href="/wiki/Zygomycota" title="Zygomycota">Zygomycota</a> •  <a href="/wiki/Blastocladiomycota" title="Blastocladiomycota">Blastocladiomycota</a> •  <a href="/wiki/Chytridiomycota" title="Chytridiomycota">Chytridiomycota</a>/<a href="/wiki/Neocallimastigomycota" title="Neocallimastigomycota">Neocallimastigomycota</a> •  <a href="/wiki/Microsporidia" title="Microsporidia">Microsporidia</a><br /></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#ADD8E6;"><a href="/wiki/Nucleariida" title="Nucleariida">Nucleariidae</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><i><a href="/w/index.php?title=Nuclearia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nuclearia (trang không tồn tại)">Nuclearia</a></i> •  <i><a href="/w/index.php?title=Micronuclearia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Micronuclearia (trang không tồn tại)">Micronuclearia</a></i> •  <i><a href="/w/index.php?title=Rabdiophrys&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rabdiophrys (trang không tồn tại)">Rabdiophrys</a></i> •  <i><a href="/w/index.php?title=Pinaciophora&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pinaciophora (trang không tồn tại)">Pinaciophora</a></i> •  <i><a href="/w/index.php?title=Pompholyxophrys&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pompholyxophrys (trang không tồn tại)">Pompholyxophrys</a></i> •  <i><a href="/w/index.php?title=Fonticula&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fonticula (trang không tồn tại)">Fonticula</a></i></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Incertae_sedis" title="Incertae sedis">Incertae <br />sedis</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Acritarch&action=edit&redlink=1" class="new" title="Acritarch (trang không tồn tại)">Acritarch</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Rangeomorpha&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rangeomorpha (trang không tồn tại)">Rangeomorpha</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Rangea&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rangea (trang không tồn tại)">Rangea</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Grypania&action=edit&redlink=1" class="new" title="Grypania (trang không tồn tại)">Grypania</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gunflint&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gunflint (trang không tồn tại)">Gunflint</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Chitinozoan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chitinozoan (trang không tồn tại)">Chitinozoan</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70958518"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r71573313"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r68144546">.mw-parser-output .nobold{font-weight:normal}</style><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70958518"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70958518"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Thực_vật_học" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background: #90EE90;"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-xem"><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt" title="Bản mẫu:Thực vật"><abbr title="Xem bản mẫu này">x</abbr></a></li><li class="nv-thảo luận"><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thảo luận Bản mẫu:Thực vật (trang không tồn tại)"><abbr title="Thảo luận bản mẫu này">t</abbr></a></li><li class="nv-sửa"><a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt&action=edit"><abbr title="Sửa bản mẫu này">s</abbr></a></li></ul></div><div id="Thực_vật_học" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/Th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt_h%E1%BB%8Dc" title="Thực vật học">Thực vật học</a></div></th></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2" style="background: #90EE90;"><div><a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt_h%E1%BB%8Dc" title="Lịch sử thực vật học">Lịch sử thực vật học</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #90EE90;;width:1%">Phân ngành</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=H%E1%BB%87_th%E1%BB%91ng_h%E1%BB%8Dc_th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hệ thống học thực vật (trang không tồn tại)">Hệ thống học thực vật</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt_d%C3%A2n_t%E1%BB%99c_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thực vật dân tộc học (trang không tồn tại)">Thực vật dân tộc học</a></li> <li><a href="/wiki/C%E1%BB%95_th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt_h%E1%BB%8Dc" title="Cổ thực vật học">Cổ thực vật học</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gi%E1%BA%A3i_ph%E1%BA%ABu_h%E1%BB%8Dc_th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Giải phẫu học thực vật (trang không tồn tại)">Giải phẫu học thực vật</a></li> <li><a href="/wiki/Sinh_th%C3%A1i_h%E1%BB%8Dc_th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt" title="Sinh thái học thực vật">Sinh thái học thực vật</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%8Ba_l%C3%BD_th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Địa lý thực vật học (trang không tồn tại)">Địa lý thực vật học</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%8Ba_th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Địa thực vật học (trang không tồn tại)">Địa thực vật học</a></li> <li><a href="/wiki/H%E1%BB%87_th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt" title="Hệ thực vật">Hệ thực vật</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=H%C3%B3a_th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hóa thực vật học (trang không tồn tại)">Hóa thực vật học</a></li> <li><a href="/wiki/B%E1%BB%87nh_h%E1%BB%8Dc_th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt" title="Bệnh học thực vật">Bệnh học thực vật</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=R%C3%AAu_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rêu học (trang không tồn tại)">Rêu học</a></li> <li><a href="/wiki/T%E1%BA%A3o_h%E1%BB%8Dc" title="Tảo học">Tảo học</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sinh_h%E1%BB%8Dc_ph%C3%A1t_tri%E1%BB%83n_ti%E1%BA%BFn_h%C3%B3a_th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sinh học phát triển tiến hóa thực vật (trang không tồn tại)">Sinh học phát triển tiến hóa thực vật</a></li> <li><a href="/wiki/Sinh_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc_th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt" title="Sinh lý học thực vật">Sinh lý học thực vật</a></li> <li><a href="/wiki/Th%E1%BB%A5_m%E1%BB%99c_h%E1%BB%8Dc" title="Thụ mộc học">Thụ mộc học</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #90EE90;;width:1%">Các nhóm thực vật</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/T%E1%BA%A3o" title="Tảo">Tảo</a></li> <li><a href="/wiki/R%C3%AAu" title="Rêu">Rêu</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Sinh vật lạp thể cổ</a></li> <li><a href="/wiki/Th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt_t%E1%BA%A3n" title="Thực vật tản">Thực vật tản</a></li> <li><a href="/wiki/Th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt_kh%C3%B4ng_m%E1%BA%A1ch" title="Thực vật không mạch">Thực vật không mạch</a> <ul><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt_hoa_%E1%BA%A9n" title="Thực vật hoa ẩn">Thực vật hoa ẩn</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt_c%C3%B3_ph%C3%B4i" title="Thực vật có phôi">Thực vật có phôi</a> <ul><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt_th%C3%A2n%E2%80%93r%E1%BB%85" title="Thực vật thân–rễ">Thực vật thân–rễ</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt_c%C3%B3_m%E1%BA%A1ch" title="Thực vật có mạch">Thực vật có mạch</a></li> <li><a href="/wiki/Th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt_c%C3%B3_h%E1%BA%A1t" title="Thực vật có hạt">Thực vật có hạt</a></li> <li><a href="/wiki/Ng%C3%A0nh_D%C6%B0%C6%A1ng_x%E1%BB%89" title="Ngành Dương xỉ">Dương xỉ & Quyết</a></li> <li><a href="/wiki/Th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt_h%E1%BA%A1t_tr%E1%BA%A7n" title="Thực vật hạt trần">Thực vật hạt trần</a></li> <li><a href="/wiki/Th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt_c%C3%B3_hoa" title="Thực vật có hoa">Thực vật hạt kín</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #90EE90;;width:1%"><div style="padding:0.1em 0;line-height:1.2em;line-height:1.2em"><a href="/wiki/H%C3%ACnh_th%C3%A1i_h%E1%BB%8Dc_th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt" title="Hình thái học thực vật">Hình thái học</a><br /><span class="nobold">(<a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%AB_v%E1%BB%B1ng_h%C3%ACnh_th%C3%A1i_h%E1%BB%8Dc_th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Từ vựng hình thái học thực vật (trang không tồn tại)">từ vựng</a>)</span></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #90EE90;;width:1%"><a href="/wiki/T%E1%BA%BF_b%C3%A0o_th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt" title="Tế bào thực vật">Tế bào</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/V%C3%A1ch_t%E1%BA%BF_b%C3%A0o" class="mw-redirect" title="Vách tế bào">Vách tế bào</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%83_v%C3%A1ch&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thể vách (trang không tồn tại)">Thể vách</a></li> <li><a href="/wiki/L%E1%BA%A1p_th%E1%BB%83" title="Lạp thể">Lạp thể</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=C%E1%BA%A7u_sinh_ch%E1%BA%A5t&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cầu sinh chất (trang không tồn tại)">Cầu sinh chất</a></li> <li><a href="/wiki/Kh%C3%B4ng_b%C3%A0o" title="Không bào">Không bào</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #90EE90;;width:1%"><a href="/wiki/M%C3%B4" title="Mô">Mô</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/M%C3%B4_ph%C3%A2n_sinh" title="Mô phân sinh">Mô phân sinh</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=M%C3%B4_d%E1%BA%ABn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mô dẫn (trang không tồn tại)">Mô dẫn</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=B%C3%B3_m%E1%BA%A1ch&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bó mạch (trang không tồn tại)">Bó mạch</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=M%C3%B4_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mô cơ bản (trang không tồn tại)">Mô cơ bản</a> <ul><li><a href="/wiki/L%C3%A1#Thịt_lá" title="Lá">Thịt lá</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/T%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BA%A7ng" title="Tượng tầng">Tượng tầng</a> <ul><li><a href="/wiki/T%E1%BA%A7ng_sinh_b%E1%BA%A7n" title="Tầng sinh bần">Tầng sinh bần</a></li> <li><a href="/wiki/T%E1%BA%A7ng_sinh_m%E1%BA%A1ch" title="Tầng sinh mạch">Tầng sinh mạch</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/G%E1%BB%97" title="Gỗ">Gỗ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=C%C6%A1_quan_d%E1%BB%B1_tr%E1%BB%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cơ quan dự trữ (trang không tồn tại)">Cơ quan dự trữ</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #90EE90;;width:1%"><a href="/w/index.php?title=C%C6%A1_quan_sinh_d%C6%B0%E1%BB%A1ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cơ quan sinh dưỡng (trang không tồn tại)">Sinh dưỡng</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/R%E1%BB%85" title="Rễ">Rễ</a></li> <li><a href="/wiki/R%E1%BB%85_gi%E1%BA%A3" title="Rễ giả">Rễ giả</a></li> <li><a href="/wiki/Th%C3%A2n_h%C3%A0nh" title="Thân hành">Thân hành</a></li> <li><a href="/wiki/Th%C3%A2n_r%E1%BB%85" title="Thân rễ">Thân rễ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=C%C6%A1_quan_kh%C3%AD_sinh&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cơ quan khí sinh (trang không tồn tại)">Cơ quan khí sinh</a> <ul><li><a href="/wiki/Th%C3%A2n_(th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt)" title="Thân (thực vật)">Thân</a></li> <li><a href="/wiki/L%C3%A1" title="Lá">Lá</a> <ul><li><a href="/wiki/Cu%E1%BB%91ng_l%C3%A1" title="Cuống lá">Cuống lá</a></li> <li><a href="/wiki/L%C3%A1_k%C3%A8m" title="Lá kèm">Lá kèm</a></li> <li><a href="/wiki/Tr%E1%BA%A1ng_th%C3%A1i_hoa_h%E1%BB%93ng" title="Trạng thái hoa hồng">Trạng thái hoa hồng</a></li> <li><a href="/wiki/Kh%C3%B4ng_cu%E1%BB%91ng" title="Không cuống">Không cuống</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ch%E1%BB%93i&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chồi (trang không tồn tại)">Chồi</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #90EE90;;width:1%"><a href="/w/index.php?title=C%C6%A1_quan_sinh_s%E1%BA%A3n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cơ quan sinh sản (trang không tồn tại)">Sinh sản</a><br />(Bào tử, Hoa)</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/L%C3%A1_b%C3%A0o_t%E1%BB%AD" title="Lá bào tử">Lá bào tử</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=S%E1%BB%B1_ph%C3%A1t_tri%E1%BB%83n_c%E1%BB%A7a_hoa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sự phát triển của hoa (trang không tồn tại)">Sự phát triển của hoa</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%A5m_hoa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cụm hoa (trang không tồn tại)">Cụm hoa</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%A5m_hoa_v%C3%B4_h%E1%BA%A1n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cụm hoa vô hạn (trang không tồn tại)">Cụm hoa vô hạn</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%A5m_hoa_h%E1%BB%AFu_h%E1%BA%A1n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cụm hoa hữu hạn (trang không tồn tại)">Cụm hoa hữu hạn</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=L%C3%A1_b%E1%BA%AFc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lá bắc (trang không tồn tại)">Lá bắc</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BB%A5c_hoa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trục hoa (trang không tồn tại)">Trục hoa</a></li> <li><a href="/wiki/Hoa" title="Hoa">Hoa</a> <ul><li><a href="/wiki/Ti%E1%BB%81n_khai_hoa" title="Tiền khai hoa">Tiền khai hoa</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=V%C3%B2ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vòng (trang không tồn tại)">Vòng</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=T%C3%ADnh_%C4%91%E1%BB%91i_x%E1%BB%A9ng_c%E1%BB%A7a_hoa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tính đối xứng của hoa (trang không tồn tại)">Tính đối xứng của hoa</a></li> <li><a href="/wiki/Hoa_%C4%91%E1%BB%93" title="Hoa đồ">Hoa đồ</a></li> <li><a href="/wiki/Hoa_th%E1%BB%A9c" title="Hoa thức">Hoa thức</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_hoa" title="Đế hoa">Đế hoa</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_hoa_r%E1%BB%99ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đế hoa rộng (trang không tồn tại)">Đế hoa rộng</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Bao_hoa" title="Bao hoa">Bao hoa</a> <ul><li><a href="/wiki/C%C3%A1nh_hoa" title="Cánh hoa">Tràng hoa</a> <ul><li><a href="/wiki/C%C3%A1nh_m%C3%B4i" title="Cánh môi">Cánh môi</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/L%C3%A1_%C4%91%C3%A0i" title="Lá đài">Đài hoa</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/B%E1%BB%99_nh%E1%BB%A5y" title="Bộ nhụy">Bộ nhụy</a> <ul><li><a href="/wiki/B%E1%BA%A7u_nh%E1%BB%A5y" title="Bầu nhụy">Bầu nhụy</a> <ul><li><a href="/wiki/No%C3%A3n" title="Noãn">Noãn</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A7u_nh%E1%BB%A5y" title="Đầu nhụy">Đầu nhụy</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/T%C3%BAi_giao_t%E1%BB%AD_c%C3%A1i" title="Túi giao tử cái">Túi giao tử cái</a></li> <li><a href="/wiki/Nh%E1%BB%8B_(th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt)" title="Nhị (thực vật)">Bộ nhị</a> <ul><li><a href="/wiki/Nh%E1%BB%8B_(th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt)" title="Nhị (thực vật)">Nhị</a></li> <li><a href="/wiki/Nh%E1%BB%8B_l%C3%A9p" title="Nhị lép">Nhị lép</a></li> <li><a href="/wiki/Bao_ph%E1%BA%A5n" title="Bao phấn">Bao phấn</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Kh%E1%BB%91i_ph%E1%BA%A5n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Khối phấn (trang không tồn tại)">Khối phấn</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bu%E1%BB%93ng_ph%E1%BA%A5n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Buồng phấn (trang không tồn tại)">Buồng phấn</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Trung_%C4%91%E1%BB%9Bi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trung đới (trang không tồn tại)">Trung đới</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=H%E1%BA%A1t_ph%E1%BA%A5n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hạt phấn (trang không tồn tại)">Hạt phấn</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=T%E1%BA%A7ng_nu%C3%B4i_d%C6%B0%E1%BB%A1ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tầng nuôi dưỡng (trang không tồn tại)">Tầng nuôi dưỡng</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Tr%E1%BB%A5_nh%E1%BB%8B_nh%E1%BB%A5y" title="Trụ nhị nhụy">Trụ nhị nhụy</a></li> <li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_giao_t%E1%BB%AD" title="Thể giao tử">Thể giao tử</a></li> <li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_b%C3%A0o_t%E1%BB%AD" title="Thể bào tử">Thể bào tử</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%C3%B4i" title="Phôi">Phôi</a></li> <li><a href="/wiki/Qu%E1%BA%A3" title="Quả">Quả</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Gi%E1%BA%A3i_ph%E1%BA%ABu_qu%E1%BA%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Giải phẫu quả (trang không tồn tại)">Giải phẫu quả</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Qu%E1%BA%A3_%C4%91%C6%A1n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quả đơn (trang không tồn tại)">Quả đơn</a></li> <li><a href="/wiki/Qu%E1%BA%A3_k%C3%A9p" title="Quả kép">Quả kép</a></li> <li><a href="/wiki/Qu%E1%BA%A3_ph%E1%BB%A9c" title="Quả phức">Quả phức</a></li> <li><a href="/wiki/Qu%E1%BA%A3_gi%E1%BA%A3" title="Quả giả">Quả giả</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Thai_sinh&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thai sinh (trang không tồn tại)">Thai sinh</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=B%C3%A1n_thai_sinh&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bán thai sinh (trang không tồn tại)">Bán thai sinh</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/H%E1%BA%A1t" title="Hạt">Hạt</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=S%E1%BB%B1_h%C3%ACnh_th%C3%A0nh_h%E1%BA%A1t&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sự hình thành hạt (trang không tồn tại)">Sự hình thành hạt</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=S%E1%BB%B1_ph%C3%A1t_t%C3%A1n_h%E1%BA%A1t&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sự phát tán hạt (trang không tồn tại)">Sự phát tán hạt</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #90EE90;;width:1%">Cấu trúc bề mặt</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Cutin" title="Cutin">Lớp cutin</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%9Bp_s%C3%A1p&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lớp sáp (trang không tồn tại)">Lớp sáp</a></li> <li><a href="/wiki/Bi%E1%BB%83u_b%C3%AC" class="mw-disambig" title="Biểu bì">Biểu bì</a></li> <li><a href="/wiki/Kh%C3%AD_kh%E1%BB%95ng" title="Khí khổng">Khí khổng</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tuy%E1%BA%BFn_m%E1%BA%ADt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tuyến mật (trang không tồn tại)">Tuyến mật</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=H%E1%BB%87_th%E1%BB%91ng_ti%E1%BA%BFt_(th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt_h%E1%BB%8Dc)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hệ thống tiết (thực vật học) (trang không tồn tại)">Hệ thống tiết</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=L%C3%B4ng,_gai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lông, gai (trang không tồn tại)">Lông, gai</a></li> <li><a href="/wiki/T%C3%BAm_l%C3%B4ng" title="Túm lông">Túm lông</a> <ul><li><a href="/wiki/L%C3%B4ng_ti%E1%BA%BFt_keo" title="Lông tiết keo">Lông tiết keo</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #90EE90;;width:1%"><div class="hlist"><ul><li><a href="/wiki/Sinh_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc_th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt" title="Sinh lý học thực vật">Sinh lý học thực vật</a></li><li><br />Nguyên liệu</li></ul></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Dinh_d%C6%B0%E1%BB%A1ng_th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dinh dưỡng thực vật (trang không tồn tại)">Dinh dưỡng</a></li> <li><a href="/wiki/Quang_h%E1%BB%A3p" title="Quang hợp">Quang hợp</a> <ul><li><a href="/wiki/Di%E1%BB%87p_l%E1%BB%A5c" title="Diệp lục">Diệp lục</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Hormone_th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt" title="Hormone thực vật">Hormone thực vật</a></li> <li><a href="/wiki/Tho%C3%A1t_h%C6%A1i_n%C6%B0%E1%BB%9Bc" title="Thoát hơi nước">Thoát hơi nước</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C3%81p_su%E1%BA%A5t_tr%C6%B0%C6%A1ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Áp suất trương (trang không tồn tại)">Áp suất trương</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=D%C3%B2ng_kh%E1%BB%91i_n%E1%BB%99i_b%C3%A0o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dòng khối nội bào (trang không tồn tại)">Dòng khối nội bào</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=H%E1%BA%A1t_aleurone&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hạt aleurone (trang không tồn tại)">Hạt aleurone</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Phytomelanin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phytomelanin (trang không tồn tại)">Phytomelanin</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%C6%B0%E1%BB%9Dng_(th%E1%BB%B1c_ph%E1%BA%A9m)" title="Đường (thực phẩm)">Đường</a></li> <li><a href="/wiki/Nh%E1%BB%B1a_c%C3%A2y" title="Nhựa cây">Nhựa cây</a></li> <li><a href="/wiki/Tinh_b%E1%BB%99t" title="Tinh bột">Tinh bột</a></li> <li><a href="/wiki/Xenlulose" class="mw-redirect" title="Xenlulose">Xenlulose</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #90EE90;;width:1%">Phát triển thực vật <br />và dạng sống</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Sinh_tr%C6%B0%E1%BB%9Fng_th%E1%BB%A9_c%E1%BA%A5p" title="Sinh trưởng thứ cấp">Sinh trưởng thứ cấp</a></li> <li><a href="/wiki/Th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt_th%C3%A2n_g%E1%BB%97" title="Thực vật thân gỗ">Thực vật thân gỗ</a></li> <li><a href="/wiki/Th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt_th%C3%A2n_th%E1%BA%A3o" title="Thực vật thân thảo">Thực vật thân thảo</a></li> <li><a href="/wiki/D%E1%BA%A1ng_s%E1%BB%91ng" class="mw-redirect" title="Dạng sống">Dạng sống</a> <ul><li><a href="/wiki/D%C3%A2y_leo" title="Dây leo">Dây leo</a> <ul><li><a href="/wiki/Th%C3%A2n_leo" title="Thân leo">Thân leo</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/C%C3%A2y_b%E1%BB%A5i" title="Cây bụi">Cây bụi</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=B%E1%BB%A5i_l%C3%B9n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bụi lùn (trang không tồn tại)">Bụi lùn</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/C%C3%A2y" title="Cây">Cây</a></li> <li><a href="/wiki/Th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt_m%E1%BB%8Dng_n%C6%B0%E1%BB%9Bc" title="Thực vật mọng nước">Thực vật mọng nước</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #90EE90;;width:1%"><a href="/w/index.php?title=Sinh_s%E1%BA%A3n_%E1%BB%9F_th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sinh sản ở thực vật (trang không tồn tại)">Sinh sản</a> <div class="hlist"><ul><li><a href="/w/index.php?title=Ti%E1%BA%BFn_h%C3%B3a_%E1%BB%9F_th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tiến hóa ở thực vật (trang không tồn tại)">Tiến hóa</a></li><li><br /><a href="/wiki/Sinh_th%C3%A1i_h%E1%BB%8Dc_th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt" title="Sinh thái học thực vật">Sinh thái học</a></li></ul></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Xen_k%E1%BA%BD_th%E1%BA%BF_h%E1%BB%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Xen kẽ thế hệ (trang không tồn tại)">Xen kẽ thế hệ</a></li> <li><a href="/wiki/Nang_b%C3%A0o_t%E1%BB%AD" title="Nang bào tử">Nang bào tử</a> <ul><li><a href="/wiki/B%C3%A0o_t%E1%BB%AD" title="Bào tử">Bào tử</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nang_vi_b%C3%A0o_t%E1%BB%AD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nang vi bào tử (trang không tồn tại)">Nang vi bào tử</a> <ul><li><a href="/wiki/Vi_b%C3%A0o_t%E1%BB%AD" title="Vi bào tử">Vi bào tử</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Nang_b%C3%A0o_t%E1%BB%AD" title="Nang bào tử">Nang đại bào tử</a> <ul><li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_b%C3%A0o_t%E1%BB%AD" title="Đại bào tử">Đại bào tử</a></li></ul></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Th%E1%BB%A5_ph%E1%BA%A5n" title="Thụ phấn">Thụ phấn</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%99ng_v%E1%BA%ADt_giao_ph%E1%BA%A5n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Động vật giao phấn (trang không tồn tại)">Động vật giao phấn</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E1%BB%90ng_ph%E1%BA%A5n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ống phấn (trang không tồn tại)">Ống phấn</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Th%E1%BB%A5_tinh_k%C3%A9p" title="Thụ tinh kép">Thụ tinh kép</a></li> <li><a href="/wiki/N%E1%BA%A3y_m%E1%BA%A7m" class="mw-redirect" title="Nảy mầm">Nảy mầm</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sinh_h%E1%BB%8Dc_ph%C3%A1t_tri%E1%BB%83n_ti%E1%BA%BFn_h%C3%B3a_th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sinh học phát triển tiến hóa thực vật (trang không tồn tại)">Phát triển tiến hóa</a></li> <li><a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_ti%E1%BA%BFn_h%C3%B3a_c%E1%BB%A7a_th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt" title="Lịch sử tiến hóa của thực vật">Lịch sử tiến hóa</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Ni%C3%AAn_bi%E1%BB%83u_ti%E1%BA%BFn_h%C3%B3a_th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Niên biểu tiến hóa thực vật (trang không tồn tại)">Niên biểu</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #90EE90;;width:1%"><a href="/wiki/Ph%C3%A2n_lo%E1%BA%A1i_th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt" title="Phân loại thực vật">Phân loại thực vật</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_ph%C3%A2n_lo%E1%BA%A1i_th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lịch sử phân loại thực vật (trang không tồn tại)">Lịch sử phân loại thực vật</a></li> <li><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_m%E1%BA%ABu_c%C3%A2y" title="Tập mẫu cây">Tập mẫu cây</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%C3%A2n_lo%E1%BA%A1i_sinh_h%E1%BB%8Dc" title="Phân loại sinh học">Phân loại sinh học</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Danh_ph%C3%A1p_th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danh pháp thực vật (trang không tồn tại)">Danh pháp thực vật</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=T%C3%AAn_th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tên thực vật (trang không tồn tại)">Tên thực vật</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=T%C3%AAn_ch%C3%ADnh_x%C3%A1c_(th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt_h%E1%BB%8Dc)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tên chính xác (thực vật học) (trang không tồn tại)">Tên chính xác</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tr%C3%ADch_d%E1%BA%ABn_t%C3%A1c_gi%E1%BA%A3_(th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt_h%E1%BB%8Dc)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trích dẫn tác giả (thực vật học) (trang không tồn tại)">Trích dẫn tác giả</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=M%C3%A3_danh_ph%C3%A1p_qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF_cho_t%E1%BA%A3o,_n%E1%BA%A5m_v%C3%A0_th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mã danh pháp quốc tế cho tảo, nấm và thực vật (trang không tồn tại)">Quy tắc Danh pháp của Quốc tế cho tảo, nấm và thực vật (ICN)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=B%E1%BB%99_lu%E1%BA%ADt_Danh_ph%C3%A1p_c%E1%BB%A7a_Qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF_cho_C%C3%A2y_Tr%E1%BB%93ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bộ luật Danh pháp của Quốc tế cho Cây Trồng (trang không tồn tại)">- cho Cây Trồng (ICNCP)</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/B%E1%BA%ADc_ph%C3%A2n_lo%E1%BA%A1i" title="Bậc phân loại">Bậc phân loại</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hi%E1%BB%87p_h%E1%BB%99i_cho_Ph%C3%A2n_lo%E1%BA%A1i_Th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt_Qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hiệp hội cho Phân loại Thực vật Quốc tế (trang không tồn tại)">Hiệp hội cho Phân loại Thực vật Quốc tế (IAPT)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_c%E1%BB%A7a_c%C3%A1c_h%E1%BB%87_th%E1%BB%91ng_c%E1%BB%A7a_ph%C3%A2n_lo%E1%BA%A1i_th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danh sách của các hệ thống của phân loại thực vật (trang không tồn tại)">Hệ thống phân loại thực vật</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%C3%A2n_lo%E1%BA%A1i_th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt_%C4%91%C6%B0%E1%BB%A3c_gieo_tr%E1%BB%93ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phân loại thực vật được gieo trồng (trang không tồn tại)">Phân loại thực vật được gieo trồng</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Ph%C3%A2n_lo%E1%BA%A1i_cam_chanh&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phân loại cam chanh (trang không tồn tại)">Phân loại cam chanh</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_tr%E1%BB%93ng_tr%E1%BB%8Dt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Người trồng trọt (trang không tồn tại)">người trồng trọt</a> <ul><li><a href="/wiki/Gi%E1%BB%91ng_c%C3%A2y_tr%E1%BB%93ng" title="Giống cây trồng">Giống cây trồng</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nh%C3%B3m_c%C3%A2y_tr%E1%BB%93ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhóm cây trồng (trang không tồn tại)">Nhóm</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Grex_(l%C3%A0m_v%C6%B0%E1%BB%9Dn)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Grex (làm vườn) (trang không tồn tại)">grex (kiểu làm vườn)</a></li></ul></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #90EE90;;width:1%">Từ điển</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/w/index.php?title=Thu%E1%BA%ADt_ng%E1%BB%AF_th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thuật ngữ thực vật học (trang không tồn tại)">Thuật ngữ thực vật học</a>  •  <a href="/w/index.php?title=Thu%E1%BA%ADt_ng%E1%BB%AF_h%C3%ACnh_th%C3%A1i_th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thuật ngữ hình thái thực vật học (trang không tồn tại)">Thuật ngữ hình thái thực vật học</a></div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2" style="background: #90EE90;"><div><b><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt_h%E1%BB%8Dc" title="Thể loại:Thực vật học">Thể loại</a></b></div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Lấy từ “<a dir="ltr" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Sinh_vật_lạp_thể_cổ&oldid=71679966">https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Sinh_vật_lạp_thể_cổ&oldid=71679966</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i" title="Đặc biệt:Thể loại">Thể loại</a>: <ul><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Sinh_v%E1%BA%ADt_l%E1%BA%A1p_th%E1%BB%83_c%E1%BB%95" title="Thể loại:Sinh vật lạp thể cổ">Sinh vật lạp thể cổ</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Thể loại ẩn: <ul><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BA%A3n_l%C3%BD_CS1:_nhi%E1%BB%81u_t%C3%AAn:_danh_s%C3%A1ch_t%C3%A1c_gi%E1%BA%A3" title="Thể loại:Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả">Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BA%A3n_l%C3%BD_CS1:_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_tham_s%E1%BB%91_t%C3%A1c_gi%E1%BA%A3" title="Thể loại:Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả">Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_CS1:_tham_s%E1%BB%91_th%E1%BB%ABa" title="Thể loại:Lỗi CS1: tham số thừa">Lỗi CS1: tham số thừa</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_CS1:_thi%E1%BA%BFu_t%C3%AAn" title="Thể loại:Lỗi CS1: thiếu tên">Lỗi CS1: thiếu tên</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_webarchive_d%C3%B9ng_li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_wayback" title="Thể loại:Bản mẫu webarchive dùng liên kết wayback">Bản mẫu webarchive dùng liên kết wayback</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Trang này được sửa đổi lần cuối vào ngày 3 tháng 9 năm 2024, 13:31.</li> <li id="footer-info-copyright">Văn bản được phát hành theo <a href="/wiki/Wikipedia:Nguy%C3%AAn_v%C4%83n_Gi%E1%BA%A5y_ph%C3%A9p_Creative_Commons_Ghi_c%C3%B4ng%E2%80%93Chia_s%E1%BA%BB_t%C6%B0%C6%A1ng_t%E1%BB%B1_phi%C3%AAn_b%E1%BA%A3n_4.0_Qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF" title="Wikipedia:Nguyên văn Giấy phép Creative Commons Ghi công–Chia sẻ tương tự phiên bản 4.0 Quốc tế">Giấy phép Creative Commons Ghi công–Chia sẻ tương tự</a>; có thể áp dụng điều khoản bổ sung. Với việc sử dụng trang web này, bạn chấp nhận <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/vi">Điều khoản Sử dụng</a> và <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/vi">Quy định quyền riêng tư</a>. Wikipedia® là thương hiệu đã đăng ký của <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, một tổ chức phi lợi nhuận.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Quy định quyền riêng tư</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u">Giới thiệu Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Ph%E1%BB%A7_nh%E1%BA%ADn_chung">Lời phủ nhận</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Bộ Quy tắc Ứng xử Chung</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Lập trình viên</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/vi.wikipedia.org">Thống kê</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Tuyên bố về cookie</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//vi.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Sinh_v%E1%BA%ADt_l%E1%BA%A1p_th%E1%BB%83_c%E1%BB%95&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Phiên bản di động</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-746fb5b8df-8mfqv","wgBackendResponseTime":1115,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.759","walltime":"0.940","ppvisitednodes":{"value":13437,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":245888,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":11512,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":25,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":117796,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 722.905 1 -total"," 47.17% 340.988 10 Bản_mẫu:Clade"," 37.89% 273.944 1 Bản_mẫu:Bảng_phân_loại"," 34.55% 249.756 1 Bản_mẫu:Hộp_thông_tin"," 29.37% 212.330 1 Bản_mẫu:Tham_khảo"," 26.38% 190.684 1 Bản_mẫu:Long_fossil_range"," 23.83% 172.250 13 Bản_mẫu:Hộp_điều_hướng"," 23.49% 169.795 1 Bản_mẫu:All_time_250px"," 23.40% 169.155 21 Bản_mẫu:Chú_thích_tạp_chí"," 22.96% 165.956 14 Bản_mẫu:Long_fossil_range/bar_250"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.354","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":4494868,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-746fb5b8df-8mfqv","timestamp":"20241213195259","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Sinh v\u1eadt l\u1ea1p th\u1ec3 c\u1ed5","url":"https:\/\/vi.wikipedia.org\/wiki\/Sinh_v%E1%BA%ADt_l%E1%BA%A1p_th%E1%BB%83_c%E1%BB%95","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q879246","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q879246","author":{"@type":"Organization","name":"Nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3ng g\u00f3p v\u00e0o c\u00e1c d\u1ef1 \u00e1n Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Qu\u1ef9 Wikimedia","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2012-03-08T05:42:55Z","dateModified":"2024-09-03T13:31:16Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/7\/7d\/Laurencia.jpg"}</script> </body> </html>