CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-disabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-not-available" lang="br" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Gwelet an tarzh evit Ardamezouriezh - Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-disabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-not-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )brwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":true,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","Genver","C'hwevrer","Meurzh","Ebrel","Mae","Mezheven","Gouere","Eost","Gwengolo","Here","Du","Kerzu"],"wgRequestId":"fcd358fd-b12b-4835-9991-be9bf124e5f7","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Ardamezouriezh","wgTitle":"Ardamezouriezh","wgCurRevisionId":2094121,"wgRevisionId":0,"wgArticleId":17195,"wgIsArticle":false,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"edit","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":[],"wgPageViewLanguage":"br","wgPageContentLanguage":"br","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Ardamezouriezh","wgRelevantArticleId":17195,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"br","pageLanguageDir": "ltr","pageVariantFallbacks":"br"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":40000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready", "ext.charinsert.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["mediawiki.action.edit.collapsibleFooter","site","mediawiki.page.ready","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.charinsert","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=br&modules=ext.charinsert.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=br&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=br&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="noindex,nofollow,max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/1b/Hyghalmen_Roll_Late_1400s.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1797"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Hyghalmen_Roll_Late_1400s.jpg/800px-Hyghalmen_Roll_Late_1400s.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="1198"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Hyghalmen_Roll_Late_1400s.jpg/640px-Hyghalmen_Roll_Late_1400s.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="958"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Gwelet an tarzh evit Ardamezouriezh - Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//br.m.wikipedia.org/wiki/Ardamezouriezh"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Kemmañ" href="/w/index.php?title=Ardamezouriezh&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (br)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//br.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://br.wikipedia.org/wiki/Ardamezouriezh"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.br"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Lanv Atom evit Wikipedia" href="/w/index.php?title=Dibar:Kemmo%C3%B9Diwezha%C3%B1&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Ardamezouriezh rootpage-Ardamezouriezh skin-vector-2022 action-edit"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Mont d’an endalc’had</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Lec'hienn"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Meuziad pennañ" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Meuziad pennañ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Meuziad pennañ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">mont d’ar varrenn gostez</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">kuzhat</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Merdeiñ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Degemer" title="Diskouez ar Bajenn bennañ [z]" accesskey="z"><span>Degemer</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Dibar:Kemmo%C3%B9Diwezha%C3%B1" title="Roll ar c'hemmoù diwezhañ c'hoarvezet war ar wiki. [r]" accesskey="r"><span>Kemmoù diwezhañ</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Dibar:DreZegouezh" title="Diskwel ur bajenn dre zegouezh [x]" accesskey="x"><span>Ur bajenn dre zegouezh</span></a></li><li id="n-Meneger-hollek" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Dibar:AnHollBajenno%C3%B9"><span>Meneger hollek</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-Kemer_perzh" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-Kemer_perzh" > <div class="vector-menu-heading"> Kemer perzh </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/Special:MyLanguage/Help:Contents" title="Skoazell."><span>Skoazell</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Porched_ar_gumuniezh" title="Diwar-benn ar raktres, ar pezh a c'hallit ober, pelec'h kavout an traoù"><span>Porched ar gumuniezh</span></a></li><li id="n-Tavarn" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Kumuniezh/An_davarn"><span>Tavarn</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Degemer" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-br.svg" width="119" height="13" style="width: 7.4375em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Dibar:Klask" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Klaskit er wiki-mañ [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Klask</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Klask e Wikipedia" aria-label="Klask e Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Klaskit er wiki-mañ [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Dibar:Klask"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Klask</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Ostilhoù personel"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Neuz"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Neuz" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Neuz</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_br.wikipedia.org&uselang=br" class=""><span>Reiñ</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Dibar:Kroui%C3%B1Kont&returnto=Ardamezouriezh&returntoquery=action%3Dedit" title="Erbedet eo deoc'h krouiñ ur gont ha kevreañ ; n'eo ket ret koulskoude." class=""><span>Krouiñ ur gont</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Dibar:Kevrea%C3%B1Implijer&returnto=Ardamezouriezh&returntoquery=action%3Dedit" title="Daoust ma n'eo ket ret, ec'h aliomp deoc'h kevreañ [o]" accesskey="o" class=""><span>Kevreañ</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Muioc'h a zibaboù" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ostilhoù personel" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Ostilhoù personel</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal" title="Lañser implijer" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_br.wikipedia.org&uselang=br"><span>Reiñ</span></a></li><li id="pt-contribute" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Dibar:Contribute"><span class="vector-icon mw-ui-icon-edit mw-ui-icon-wikimedia-edit"></span> <span>Kemer perzh</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Dibar:Kroui%C3%B1Kont&returnto=Ardamezouriezh&returntoquery=action%3Dedit" title="Erbedet eo deoc'h krouiñ ur gont ha kevreañ ; n'eo ket ret koulskoude."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Krouiñ ur gont</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Dibar:Kevrea%C3%B1Implijer&returnto=Ardamezouriezh&returntoquery=action%3Dedit" title="Daoust ma n'eo ket ret, ec'h aliomp deoc'h kevreañ [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Kevreañ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pajennoù evit implijerien digevreet <a href="/wiki/Skoazell:Introduction" aria-label="Gouzout hiroc’h a-zivout degas kemmoù"><span>gouzout hiroc'h</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Dibar:MaC%27haozeadenno%C3%B9" title="Kaozeadennoù diwar-benn ar c'hemmoù graet adal ar chomlec'h-mañ [n]" accesskey="n"><span>Kaozeal</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Lec'hienn"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading">Gwelet an tarzh evit Ardamezouriezh</h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="N’eus eus ar pennad-mañ nemet er yezh-mañ. Ouzhpennit ar pennad e yezhoù all." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-0" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Ouzhpennañ yezhoù</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="uls-after-portlet-link"></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Esaouennoù anv"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Ardamezouriezh" title="Gwelet ar pennad [c]" accesskey="c"><span>Pajenn</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Kaozeal:Ardamezouriezh" rel="discussion" title="Kaozeadennoù diwar-benn ar pennad [t]" accesskey="t"><span>Kaozeadenn</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Kemmañ adstumm yezh" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">brezhoneg</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Gweladennoù"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Ardamezouriezh"><span>Lenn</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Ardamezouriezh&veaction=edit" title="Kemmañ ar bajenn-mañ [v]" accesskey="v"><span>Kemmañ</span></a></li><li id="ca-edit" class="selected collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Ardamezouriezh&action=edit" title="Kemmañ kod mammennoù ar bajenn-mañ"><span>Kemmañ ar vammenn</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Ardamezouriezh&action=history" title="Stummoù kozh ar bajenn-mañ gant an aozerien anezhi. [h]" accesskey="h"><span>Gwelet an istor</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Ostilhoù evit ar pajennoù"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ostilhoù" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Ostilhoù</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Ostilhoù</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">mont d’ar varrenn gostez</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">kuzhat</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Muioc'h a zibarzhioù" > <div class="vector-menu-heading"> Oberoù </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Ardamezouriezh"><span>Lenn</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Ardamezouriezh&veaction=edit" title="Kemmañ ar bajenn-mañ [v]" accesskey="v"><span>Kemmañ</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="selected collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Ardamezouriezh&action=edit" title="Kemmañ kod mammennoù ar bajenn-mañ [e]" accesskey="e"><span>Kemmañ ar vammenn</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Ardamezouriezh&action=history"><span>Gwelet an istor</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Hollek </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Dibar:PetraGasBetekAma%C3%B1/Ardamezouriezh" title="Roll ar pajennoù liammet ouzh ar bajenn-mañ [j]" accesskey="j"><span>Pajennoù liammet</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Dibar:Kemmo%C3%B9Kar/Ardamezouriezh" rel="nofollow" title="Roll ar c'hemmoù diwezhañ war ar pajennoù liammet ouzh ar bajenn-mañ [k]" accesskey="k"><span>Heuliañ ar pajennoù liammet</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=br" title="Enporzhiañ ur skeudenn pe ur restr media war ar servijer [u]" accesskey="u"><span>Kargañ war ar servijer</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Dibar:Pajenno%C3%B9Dibar" title="Roll an holl bajennoù dibar [q]" accesskey="q"><span>Pajennoù dibar</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Ardamezouriezh&action=info" title="Titouroù ouzhpenn a-zivout ar bajenn-mañ"><span>Titouroù ar bajenn</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Dibar:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fbr.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DArdamezouriezh%26action%3Dedit"><span>Kaout URL berraet</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Dibar:QrCode&url=https%3A%2F%2Fbr.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DArdamezouriezh%26action%3Dedit"><span>Pellgargañ kod QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> E raktresoù all </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q18336" title="Liamm war-zu elfenn gevreet kavlec'h ar roadennoù [g]" accesskey="g"><span>Elfenn Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Ostilhoù evit ar pajennoù"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Neuz"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Neuz</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">mont d’ar varrenn gostez</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">kuzhat</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle">← <a href="/wiki/Ardamezouriezh" title="Ardamezouriezh">Ardamezouriezh</a></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><p>N'oc'h ket aotreet da kemmañ ar bajenn-mañ, evit an abeg-mañ : </p> <div class="permissions-errors"><div class="mw-permissionerror-globalblocking-blockedtext-range"><b>Your IP address is in a range that has been <a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Global_blocks" class="extiw" title="m:Special:MyLanguage/Global blocks">blocked on all Wikimedia Foundation wikis</a>.</b> <p>The block was made by <a href="/wiki/Implijer:Jon_Kolbert" title="Implijer:Jon Kolbert">‪Jon Kolbert‬</a>. The reason given is <i><a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/NOP" class="extiw" title="m:Special:MyLanguage/NOP">Open proxy/Webhost</a>: See the <a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/WM:OP/H" class="extiw" title="m:WM:OP/H">help page</a> if you are affected </i>. </p> <ul><li>Start of block: 27 Eos 2023 da 15:12</li> <li>Expiry of block: 27 Eos 2028 da 15:12</li></ul> <p>Your current IP address is 8.222.208.146. The blocked range is 8.222.128.0/17. </p><p>Menegit an holl ditouroù a-us e pep goulenn savet ganeoc’h mar plij. If you believe you were blocked by mistake, you can find additional information and instructions in the <a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/No_open_proxies" class="extiw" title="m:Special:MyLanguage/No open proxies">No open proxies</a> global policy. </p> Otherwise, to discuss the block please <a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/Steward_requests/Global" class="extiw" title="m:Steward requests/Global">post a request for review on Meta-Wiki</a>. You could also send an email to the <a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Stewards" class="extiw" title="m:Special:MyLanguage/Stewards">stewards</a> <a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/VRT" class="extiw" title="m:Special:MyLanguage/VRT">VRT</a> queue at <kbd>stewards@wikimedia.org</kbd> including all above details.</div></div><hr /> <p>Gallout a rit gwelet hag eilañ mammenn ar bajenn-mañ. </p><textarea readonly="" accesskey="," id="wpTextbox1" cols="80" rows="25" style="" class="mw-editfont-monospace" lang="br" dir="ltr" name="wpTextbox1">[[Restr:Hyghalmen Roll Late 1400s.jpg|thumb|250px|<div style="text-align:center;">Ur bajenn eus roll [[Roll Hyghalmen|Hyghalmen]]<br>Ardamezeg [[Germania|c'herman]], [[1447]]-[[1455]]</div>]] [[Restr:Great coat of arms of Belgium.svg|thumb|250px|<div style="text-align:center;">Ardamezioù [[Belgia]] en o fezh</div>]] Ur reizhiad arouezioù a zo stag ouzh an dud, an tiegezhioù hag ar galloudoù eo an '''ardamezouriezh'''. Deskrivañ a ra, dre ur c'heriaoueg arbennik, an tresadennoù hag an arouezioù a vez diskouezet war ur [[skoed-ardamez]], en ur zelc'her kont eus o lec'hiadur, eus o stumm hag eus o liv. N'eo ket an ardamezouriezh tra ar vrientinien, tra an holl dud eo : a-viskoazh en deus gallet pep den kaout e ardamezioù hag o diskouez war ur skoed a zo dezhañ pe dezhi. En [[Europa]], war-dro an {{XIIvet kantved}}, e voe ganet an ardamezouriezh hag er {{XVvet kantved}} e voe staliet mat he reolennoù. Implijet eo hiziv en un doare prevez (tud, tiegezhioù, embregerezhioù hag all) pe ofisiel (kêrioù, rannvroioù, Stadoù) hervez reolennoù a vez diouzh ar vro-mañ-bro. Bev-buhezek eo an ardamezouriezh hiziv an deiz c'hoazh, pa vez aozet ardamezioù nevez bemdez evit ar c'hêrioù, an embregerezhioù, ar c'hluboù [[sport]] ha kevredigezhioù liesdoare. Daoust dezhi bezañ lieskantvedel e klot an ardamezouriezh ouzh hon amzer, hini ar skeudennoù arouezius savet diwar tresadennoù eeun ha braslinennek o livioù a sko diouzhtu da zaoulagad an dud. War ar skoed e kaver an tresadennoù arouezel-se an aliesañ, hogen kinkladurioù a vez en-dro dezhañ a-wechoù : ur [[kurunenn|gurunenn]] hag ur gribenn a-us dezhañ, ur ger-ardamez dindanañ pe a-us dezhañ ivez, loened ouzh e gostezioù, hag ur vantell tro-dro dezhañ alies. Liesdoare eo stummoù ar skoedoù : ar re ront pe vegek o lodenn izelañ a zeu eus mare ar [[marc'heg|varc'heien]] er [[Krennamzer|Grennamzer]] pa veze implij pennañ an ardamezioù livet war ar skoedoù lakaat an emgannerien da vezañ anavezet, en abeg ma oa kuzhet o dremm gant o [[tokarn|zokarn]]. Un ''ardamezeg'' a reer eus un dastumad ardamezioù a denn d'an dachenn-mañ-tachenn : tiegezhioù Breizh, kêrioù [[Normandi]], kleuboù [[melldroad]] hag all. "Dafar evit ur c'heriaoueg a'n ardamezouriezh" gant Yellen hag abEnnez eo al labour kentañ war an ardamezouriezh e brezhoneg a zo bet embannet, er gazetenn ''[[Gwenedour (kazetenn)|Gwenedour]]'' e [[1965]]<ref>''Gwenedour'' niv. 18-19, in 8, 40 pajenn.</ref>. == Istor an ardamezouriezh == [[Restr:Greek-Persian-2.jpg|thumb|left|220px|<div style="text-align:center;">Ur brezelour henc'hresian<br><small>Pempvet kantved kent J.-K.</small></div>]] Kerkent hag ijinet ar skoedoù gant ar vrezelourien e voent kinklet ganto. Da vare [[Henc'hres]] e voe treset [[doue]]ed pe loened war ar skoedoù ; ar [[Kelted|Gelted]] ivez a zouge arouezioù pa 'z aent d'an emgann, evit fromañ ha spontañ o enebourien. Diwezhatoc'h, etre [[1095]] ha [[1291]], da vare [[Kroaziadegoù|Brezelioù ar Groaz]], e voe ganet an ardamezouriezh a zo hiziv c'hoazh — [[Islam|Muzulmiz]] a zouge dija skoedoù kinklet gant kreskennoù [[loar]], loened, flourdilizoù hag all, a voe degaset da Europa. Un doare c'hoari e oa kinklañ ar skoedoù europat en deroù ; buan avat ne voe mui tu da ziforc'hañ etre mignoned hag enebourien en abeg d'o zokarnoù, ha ne oa unwisk ebet en armeadoù c'hoazh. Ret-mat e voe neuze diskouez [[banniel]]où ha skoedoù dibar, a dalvezas da zisheñvelout ar c'hantadoù a dud a oa en emgannoù. [[Restr:Banniel Breizh 1.0.svg|thumb|150px|<div style="text-align:center;">Kentañ banniel Breizh</div>]] *Hervez an hengoun e voe ar Breizhad [[Alan IV]] (~[[1060]]-[[1119]]) a savas banniel kentañ an Istor : ur groaz du war ur foñs gwenn<ref>Philippe Rault, ''Les drapeaux bretons, des origines à nos jours'', Coop Breizh, 2006, ISBN 978-2-84346-088-3.</ref> — ''en argant e groaz en sabel'' e yezh an ardamezouriezh neuze, evel ma vo gwelet amañ pelloc'h. Tamm-ha-tamm e teuas an ardamezioù da vezañ pouezusoc'h-pouezusañ e buhez an dud, o sinadur e oant, ha tremenet e vezent a rumm da rumm, betek an deiz a hiziv e tiegezhioù kozh evel an tiegezh [[Ardamezouriezh kêrioù Breizh|Korle]] e Breizh ([[1293]]). Pelloc'h e voe savet skoedoù-ardamez evit kêrioù ha broioù.<br> Da arbennik-kenañ e troas an ardamezouriezh, gant he c'heriaoueg dibar deuet eus an [[arabeg]], ar [[brezhoneg]] kozh, ar [[galleg]] kozh, ar [[perseg]] hag ar [[rusianeg]] a-douez yezhoù all. *''Kanus'' e oa an darn vrasañ eus skoedoù ar Grennamzer, da lavaret eo e tiskouezent ul lodenn eus anv an den a oa perc'henn warno : delioù [[Kelenn (gwez)|kelenn]] evit an tiegezh Kelenn, penn ur [[marc'h]] evit an tiegezh Penmarc'h, ul [[leon]] evit [[Bro-Leon]], hag all. == Stummoù ar skoedoù == <q>&nbsp;Kant bro, kant giz&nbsp;</q>, kement-se a dalvez ivez evit ar skoedoù. Setu amañ stummoù skoedoù hervez hengoun un nebeud broioù. <gallery mode="packed" heights="100px"> Allemand.png|[[Alamagn|Alaman]] Français ancien.png|[[Bro-C'hall|Gall kozh]] Français moderne.png|Gall arnevez Forme de blason Italien.png|[[Italia]]n Polonais.png|[[Polonia|Polonat]] Forme de blason Anglais.png|[[Bro-Saoz|Saoz]] Espagnol.png|[[Spagn]]ol Forme de blason suisse.png|[[Suis]] Forme de blason Dame.png|Itron Forme de blason Demoiselle.png|Dimezell </gallery> Gant red an amzer e kemmas ar gizioù, an doareoù d'en em gannañ, e teuas c'hoarioù evel ar stourmadennoù hag an tournamantoù. Tamm-ha-tamm e vihanaas ar skoedoù, lod a voe bolzennet, lod all a voe toullet da lezel tremen d'ar [[goaf]]. == Tachennoù ar skoedoù == [[Restr:Skoed_melezour.png|thumb|250px|<div style="text-align:center;">Tachennoù ur skoed</div>]] Pep marc'heg ar Grennamzer a veze atav ambrouget gant un denjentil a raed "skoedour" anezhañ peogwir e touge tres skoed ar marc'heg war e vruched. Dre e gefridi e c'halle ar skoedour bezañ kannad ar marc'heg pa oa ezvezant hennezh. Diwar tammoù korf ar skoedour gwelet a-dal, gant ar skoed war e vruched, e teu anvioù pemp tachenn bennañ ar skoed : *''kab'', ar c'hab, a reer eus al lodenn uhelañ (penn ar skoedour) ; *''kondon'', ar c'hondon, a reer eus ar c'hreiz (kalon ar skoedour) ; *''lez dehoù'' a reer eus tu kleiz ar skoed gwelet a-dal (kostez dehoù ar skoedour) ; *''lez kleiz'' a reer eus tu dehoù ar skoed gwelet a-dal (kostez kleiz ar skoedour) ; *ar ''beg'' a reer eus an traoñ (treid ar skoedour). Ar ''maez'' eo foñs ar skoed, livet pe get, m'emañ ar c'hinkladurioù. ;Ar c'hantonioù Dre nav ''c'hanton'' e ranner ur skoed ; a zehoù da gleiz hag a gab da veg e vezont deskrivet. *Tri c'hanton zo er c'hab : :''kanton dehoù ar c'hab'' – ''poent ar c'hab'' – ''kanton kleiz ar c'hab'' ; *Tri zo er c'hreiz ivez : :''kostez dehoù'' – ''kondon'', ''kalon'' pe ''islonk'' – ''kostez kleiz'' ; *Tri all zo er beg : :''kanton dehoù ar beg'' – ''beg ar beg'' – ''kanton kleiz ar beg. == Livioù ar skoedoù == Diwar [[koad|goad]] pe [[metal|vetal]] e veze fardet ar skoedoù gwechall ; livet e veze ar re goad, pe c'hoazh goloet gant [[feur]]ioù loened ; gant un doare [[prigwer]] e veze gwisket ar re vetal. Un aspadenn eus an amzer-se zo hiziv c'hoazh, evel a weler pa seller ouzh an tri doare livioù a vez implijet en ardamezouriezh evit kinklañ ur skoed : ar ''feurioù'', ar ''metaloù'' hag ar ''prigwerennoù''. *Ar ''feurioù'', da lavaret eo tresadennoù a dalvez da aroueziañ feurioù loened <q>&nbsp;nobl&nbsp;</q> ; ar feurioù pennañ eo : :• feur [[gwiñver]] glas [[Rusia]], anvet ''brizh'' en ardamezouriezh, hag a zo aroueziet dre [[kloc'h|gleierigoù]] glas ha gwenn peurliesañ evit diskouez liv kein ha kof al loen ; ''brizheg'' a lavarer pa ne vez ket glas ha gwenn livioù ar feur-se ; :• feur an [[erminig]], a weler war skoed [[Breizh]], anezhañ skeudennadur penn al lost du a zoug al loen er goañv staget e kreiz kein e feur wenn gant tri c'hraf du evit kreñvaat gwenn kentañ ar feur. An tri c'hraf o voud un arouez a drinded (evel an tri zach a gaver dindan al lizherennoù IHS en heol ar [[Kompagnunezh Jezuz|Jezuisted]]), ha penn al lost o voud e-unan un arouez a gempouez en enebiezh ar gwenn hag an du. ;Feurioù pennañ <gallery mode="packed" heights="100px" style="text-align:left;"> Vair en pal.svg|Brizh Blason ville fr Sainte-Hermine (Vendée).svg|Erminig </gallery> ;Feurioù eilrenk Eilpennet e vez al livioù a-wechoù, ar pezh a ro feurioù eilrenk : <gallery mode="packed" heights="100px" style="text-align:left;"> Contre-vair.svg|Ginvrizh Contre-hermine.svg|Ginerminig </gallery> Pa ne c'heller ket diskouez al livioù – pa vez kizellet ar skoed war [[maen|vaen]], da skouer — e reer gant pikoùigoù pe linennoù eeun.<br>Setu amañ al livioù war skoedoù : war tu dehoù pep skoed emañ al liv plaen, war e du kleiz emañ al liv aroueziet e gwenn-ha-du. {| style="border:1px solid #aaa;" |- |rowspan="2" | [[Restr:Nepal road sign B36.svg|40px]] |width="5px"| |Merkit e vez tuet ar skoed evel pa vefe gwelet en ur melezour : bepred e vez sellet ouzh ur skoed-ardamez evel pa vefe dalc'het gant ar skoedour. |- |} *Ar ''metaloù'' eo an [[aour]] hag an [[argant]] – melen ha gwenn e vezont war ar skoedoù a-vremañ. <gallery mode="packed" heights="100px" style="text-align:left;"> Heraldic Shield Or.svg|Aour Heraldic Shield Argent.svg|Argant </gallery> *Ar ''prigwerennoù'' a reer eus al livioù all. ;Prigwerennoù pennañ <gallery mode="packed" heights="100px" style="text-align:left;"> Heraldic Shield Azure.svg|Glazur Heraldic Shield Vert.svg|Geoteg<ref>''Geoted'' hervez [[OPAB]] /''sinople''.</ref> Heraldic Shield Gules.svg|Gul Heraldic Shield Sable.svg|Sabel </gallery> ;Prigwerennoù eilrenk <gallery mode="packed" heights="100px" style="text-align:left;"> Heraldic Shield Cendrée.svg|Dir/Houarn/Ludueg Heraldic Shield Carnation.svg|En-gwirion Heraldic Shield Sanguine.svg|Gwadeg Heraldic Shield Purpure.svg|Limestra Heraldic Shield Murrey.svg|Mouareg Heraldic Shield Orange.svg|Orañjezeg Heraldic Shield Tenné.svg|Tanneg </gallery> *Merkit e vez graet gant gerioù all evit envel al livioù — eus ar perseg e teu ''glazur'' ''(lâzaward, ''"glas"'')'' evit "glas", eus ar galleg ''gueule'' ("genoù") e teu ''gul'' en abeg ma oa ur feur er penn-kentañ, graet diwar tammoùigoù kroc'hen bet tennet eus gouzoug ul loen ; eus ar [[poloneg]] ''soból'' hag ar [[rusianeg]] ''Соболь / soboly'', an daou c'her o talvezout kement ha [[sebelinez]], e teu ''sabel'' – ur feur e oa ''sabel'' e deroù an ardamezouriezh eta, kent treiñ da brigwerenn. *Tri liv hepken a veze implijet er penn-kentañ : ''geoteg'', ''glazur'' ha ''gul''. {| style="border:1px solid #aaa;" |- |rowspan="2" | [[Restr:Nepal road sign B36.svg|40px]] |width="5px"| |Hervez lezennoù an ardamezouriezh ez eo arabat lakaat metal war vetal, prigwer war brigwer, feur war feur. Mar kaver brizh e-kichen erminig, aour e-kichen argant, pe glazur e-kichen ul liv all e c'haller kendastum diarvar ez eus bet unvanet daou skoed-ardamez en unan, ar pezh a c'hoarvez dibaot a wech e bed an ardamezouriezh. |} == Lodennoù ar skoedoù == [[Restr:Armoiries Bretagne - Arms of Brittany.svg|thumb|upright=0.6|<div style="text-align:center;">Skoed Breizh</div>]] Dibaot ivez eo ar skoedoù ul liv hepken warno, tra ken ; ''plaen'' pe ''leun'' a reer anezho. An abeg da gement-se eo n'eus ket kalz livioù da zibab ; skoedoù tiegezhioù pe vroioù kozh-tre o deus skoedoù plaen, Breizh en o zouez : ''en erminig plaen'' eo skoed Breizh<ref>Ha hini [[Sainte-Hermine]] e [[Vande (departamant)|Vendée]] e Bro-C'hall, met un diforc'hig zo etrezo.</ref>. ''Lodennet'' eo ar pep niverusañ eus ar skoedoù neuze. ;Lodennoù diazez Hervez merk an taolioù kleze war ar c'hoad pe ar metal e vez lodennet ar skoed plaen : un taol hepken a vez merket er c'hondon pe a droc'h ar skoed dre an hanter bewech ; etre krommelloù emañ an niver a daolioù kleze o deus lodennet ar skoed. * En gul eo diskouezet al lodennoù, hogen e forzh pe feur, metal pe brigwerenn e c'hallont bezañ, evel-just. <gallery mode="packed" heights="120px"> Gueules-neutre.jpg|Plaen (0) Abime.jpg|Kondon (1) Parti-neutre.jpg|Rannet (1) Coupe-neutre.jpg|Troc'het (1) Taille-neutre.jpg|Skejet (1) Tranche-neutre.jpg|Benet (1) </gallery> ;Lodennoù eilrenk Pa vez kenstrollet meur a lodennadur diazez, muioc'h eget un taol kleze neuze, e vez savet lodennadurioù all. Setu amañ al lodennoù eilrenk, o verkañ mui-ouzh-mui a daolioù kleze war ar skoed. <gallery mode="packed" heights="120px"> Ecartele-neutre.jpg|Palefarzhet (2) Ecartele-en-sautoir-neutre.jpg|Treuzpalefarzhet (2) Skoed kabellet.png|Kabellet (2) Skoed lavreget.png|Lavreget (2) Skoed briadennet.png|Briadennet (2) Skoed kembaret.png|Kembaret (3) Gironne-neutre.jpg|Barlennet (4) Fusele-neutre.jpg|Gwerzhidet (8) Echiquete-neutre.jpg|Gwezboellek (11) Losange-1-neutre.jpg|Talbennanet (12) </gallery> == Kargoù ar skoedoù == ''Kargoù'' a reer e yezh an ardamezouriezh eus an traezoù a vez dikouezet war ur skoed. Tri doare kargoù zo : *ar ''pezhioù briel'', a vez linennek bepred ; ar c'hargoù koshañ int ; eus geriaoueg ar [[Kilvizerezh|c'hilvizerezh]] e teu ar pep niverusañ eus o anvioù, pa ne gemmont ket lec'h a skoed da skoed : framm ur skoed-ardamez ez int. *an ''traezoù'', a zo lunioù [[mentoniezh|mentoniel]] ; *ar ''skeudennoù'', a zo tresadennoù loened, plant, tammoù tud... kement tra n'eo na pezhioù briel na traezoù eta. N'eus lec'h resis ebet deverket d'an traezoù ha d'ar skeudennoù war ur skoed. === Ar pezhioù briel === Deveret diwar al lodennoù eo ar pezhioù briel, met n'eus anezho nemet un drederenn pe ur c'hard eus gorread ar skoed. <gallery mode="packed" heights="150px"> Skoed barlennet.png|Barlenn Bevenn.png|Bevenn Bordure-componee.jpg|Bevenn genframmek Jumelles-pal.jpg|Eilenn beuliek Jumelles-fasce.jpg|Eilenn dreustellek Jumelles-barre.jpg|Eilenn sourinet |Eilenn wifrellet Chef-neutre.jpg|Kab Chevron-neutre.jpg|Kebrenn 2-chevrons-neutre.jpg|Div gebrenn 3-chevrons-neutre.jpg|Teir c'hebrenn Pairle-neutre.jpg|Kembar Canton-neutre.jpg|Konk Koñson.png|Koñson Skoed krennbalefarzhet.png|Krennbalefarzh Croix-neutre.jpg|Kroaz Barre-neutre.jpg|Gwifrell Skoed gwisket.png|Gwiskad Sautoir-neutre.jpg|Lammell Skoed milginet.png|Milgin Skoed ourlet.png|Ourl Pal-neutre.jpg|Peul Frette-neutre.jpg|Plezhek Skouerell.png|Skouerell Bande-neutre.jpg|Sourin Bande-bastillee.jpg|S. amgrannellet Bande-denchee.jpg|S. dentek Bande-dentelee.jpg|S. c'harzentek Bande-engrelee.jpg|S. goñchek Tostal.png|Tostal Fasce-neutre.jpg|Treustell Fasce-bastillee.jpg|T. granellet Fasce-crenelee.jpg|T. amgranellet Fasce-bretessee.jpg|T. c'hourc'hranellet Fasce-contre-bretessee.jpg|T. c'hinc'hourc'hranellet Treustellan.png|Treustellan Burele-neutre.jpg|Goudreustell Bureles-neutre.jpg|Goudreustellaouek </gallery> Setu amañ un nebeud resisadennoù a-fed geriaoueg an ardamezouriezh a-zivout ar pezhioù briel. :''Erion'' a reer eus ar ''vevenn'' pa vez moan. :''Nein'' eo anv ar ''c'hab'' pa vez moanoc'h eget un drederenn eus ar skoed. :''Krennbalefarzh'' a reer eus ar ''c'honk'' pa vez ken bras hag ur c'hard eus ar skoed. :''Tintenn'' a reer eus ar ''gebrenn'' pa vez moan. :Ar ''peul'' a dro da ''balouer'' pa vez moan, ha da ''c'houbalouer'' pa vez moan-moan. ::*Ur ''peul'' lakaet da gejañ ouzh un ''dreustell'' eo ar ''groaz'', anvet ''gougroaz'' pa vez moan. :Ar ''sourin'' a dro da ''sourinan'' pa vez moan, da ''c'housourin'' pa vez moanoc'h c'hoazh. ::*Ur ''wifrell'' lakaet da gejañ ouzh ur ''sourin'' eo al ''lammell'', anvet ''goulammell'' pa vez moan ; "kroaz Sant-Andrev" a reer ivez eus al lammell, a weler war skoed-ardamez [[Bro-Skos]], a zo ''en glazur e c'houlammell argant''. :An ''tostal'' a dro da ''dostalan'' pa vez moan. :An ''dreustell'' a dro da ''dreustellan'' pa vez moan, ha da '' c'houdreustell'' pa vez moanoc'h c'hoazh. ''Gorreet'' e vez ur pezh briel pa vez lakaet tostoc'h da gab ar skoed eget d'e veg, ''gouzizet'' e vez pa vez lakaet tostoc'h d'ar beg eget d'ar c'hab. ''Divouedet'' e vez ur pezh briel pa vez krennet, da lavaret eo pa ne stok ket ouzh lez ar skoed. === An traezoù === Evel-just ez eus anvioù arbennik e yezh an ardamezouriezh evit lod traezoù, da lavaret eo al lunioù mentoniel. <gallery mode="packed" heights="100px"> Bezantenn.png|Bezantenn Kanochenn.png|Kanochenn Karrell.png|Karrell Croissant-neutre.jpg|Kreskenn Macle-neutre.jpg|Mailhenn Annelet-neutre.jpg|Ruilhenn Etoile5-neutre.jpg|Steredenn Losange-neutre.jpg|Talbennan </gallery> Arouez ur [[moneiz|pezh-moneiz]] eus [[Bizantion (keoded)|Bizantion]] eo ar ''vezantenn'', alese hec'h anv. *''Toullet'' e vez an traezoù pa vez un toull bihan en o c'hreiz, ha ''dileuniet'' e vezont pa vez bras an toull — ur vezantenn dileuniet eo ar ''ruilhenn'' neuze, hag un talbennan dileuniet eo ar ''vailhenn''. *Metalek (aour, argant, dir) e vez ar ''vezantenn'' ; ''torzhell'' a reer eus an hevelep traez pa ne vez ket (gul, sabel hag all). === Ar skeudennoù === Kalz skeudennoù a bep doare a c'haller gwelet war ar skoedoù-armadamez ; setu amañ ar re baotañ – en livioù all e c'hallont bezañ, evel-just. ==== Tud ==== <gallery mode="packed" heights="150px"> Ange-neutre.jpg|Ael Tete-maure-neutre.jpg|Penn Morian </gallery> ==== Loened ==== <gallery mode="packed" heights="150px"> Ours-neutre.jpg|Arzh rampant Castor-neutre1.jpg|Avank Brochet-neutre.jpg|Beked Loup-passant-neutre.jpg|Bleiz tremenant Corbeau-neutre.jpg|Bran en-gwirion Bars-adosses.jpg|Braoged kein-ouzh-kein Vache-passante-clarinee.jpg|Buoc'h tremenant ourouleret Brebis-neutre.jpg|Dañvadez Dauphin-neutre.jpg|Delfin Daim-passant-neutre.jpg|Demm tremenant Barbeau-neutre.jpg|Draeneg Boeuf-neutre.jpg|Ejen tremenant Aigle-profil-neutre.jpg|Erez a-letu Aigle-neutre.jpg|Erez dispak Aigle-bicephale-neutre.jpg|Erez daoubennek Aigle-bicephale-couronnee-n.jpg|Erez daoubennek kurunennet Aigle-couronne-neutre.jpg|Erez kurunennet Aigle-vol-surbaisse-neutre.jpg|Erez e zivaskell<br>ouzh beg Aigle-barbeau.jpg|Erez o tagañ<br>un draeneg Aiglette-neutre.jpg|Erezig Aiglette2-neutre.jpg|Erezig Hermine-colletee-neutre.jpg|Erminig gwakoliet Levrette-neutre.jpg|Gadgiez gwakoliet Ecrevisse-neutre.jpg|Gevrenn Abeille1-neutre.jpg|Gwenanenn Biche-neutre.jpg|Heizez Aigrette-neutre.jpg|Herlegon Belette-passante-neutre.jpg|Kaerell dremenant Rencontre-cerf-neutre.jpg|Arbenn karv Sanglier-neutre.jpg|Gouezhoc'h Cerf1.jpg|Karv tremenant Chouette1-neutre.jpg|Kaouenn Chat-passant-neutre.jpg|Kazh tremenant Coq-barbe-neutre.jpg|Kilhog Caille-neutre.jpg|Koailh Griffes d'aigle.jpg|Krabanoù erez Lion-neutre.jpg|Leon Lion-morne-neutre.jpg|Leon kudennek Lions-adosses.jpg|Leoned kein-ouzh-kein Lions-affrontes-neutre.jpg|Leoned tal-ouzh-tal Lion-hermine.jpg|Leon erminiget Lion-saint-marc.jpg|Leon Sant Mark Leopard2-neutre.jpg|Leonparzh Chauve souris.jpg|Logodenn-dall Cheval-courant-neutre.jpg|Marc'h redant Bisse1.jpg|Naer Bisse2.jpg|Naer Bisses-entrelacees.jpg|Naered enweet Bisses-semis.jpg|Naered hadet Bisses-adossees.jpg|Naered kein-ouzh-kein Bisses-affrontees.jpg|Naered tal-ouzh-tal Agneau-neutre.jpg|Oan gourvezet Agneau-pascal-neutre.jpg|Oan-fask Chabot-neutre.jpg|Penndog Pie-neutre.jpg|Pig en-gwirion Pelican3-neutre.jpg|Pilikant Autruche-neutre.jpg|Struskañval Belier-passant-neutre.jpg|Tourc'h tremenant Bélier passant.png|Tourc'h tremenant </gallery> ==== Arouezioù mojennel ==== <gallery mode="packed" heights="150px"> Amphiptere-neutre.jpg|Adannaer Dragon1-neutre.jpg|Aerouant Amphisbene-neutre.jpg|Amfennaer Centaure-neutre.jpg|Denvarc'h Sirene-f1-neutre.jpg|Morwreg Hydre-neutre.jpg|Naer-dour </gallery> ==== Plant ha frouezh ==== <gallery mode="packed" heights="150px"> Chardon-neutre.jpg|Askolenn Genet-neutre.jpg|Banal Branche-houx.jpg|Barr kelenenn Grappe-neutre.jpg|Blokad greunwin Feuille-chene-neutre.jpg|Delienn derv en gwirion Fleur-de-lys-neutre.jpg|Flourdilizenn Fleurdelise100.jpg|Flourdiliziek Arbre-neutre.jpg|Gwezenn Semis-pensees1.jpg|Hadeg louzoù-an-Dreinded Pensee-neutre.jpg|Louzaouenn-an-Dreinded Gerbe-neutre.jpg|Manal ereet Trefle-neutre.jpg|Melionenn Trefle-seme-neutre.jpg|Melionek Ancolie-neutre.jpg|Merveskenn Ancolie2.jpg|Merveskenn Ancolie3.jpg|Merveskenn Ancolie4.jpg|Merveskenn Gland-neutre.jpg|Mezenn Quintefeuille-neutre.jpg|Pempdiliaouenn </gallery> ==== Skeudennoù all ==== <gallery mode="packed" heights="150px"> Clefs-sautoir-neutre.jpg|Alc'hwezioù lammellet Askell-neutre.jpg|Askell Bombe-allumee-neutre.jpg|Bombezenn danet Bonnet-albanais-neutre.jpg|Boned albaniat Anille-neutre.jpg|Branell Bras1-neutre.jpg|Brec'h ouzh kleiz Foi-neutre.jpg|Daou zorn start Lambel3-neutre.jpg|Drailhenn tri fezh Ancre de Marine.png|Eor Fermail1-neutre.jpg|Fremailh Fermail2-neutre.jpg|Fremailh Fermail3-neutre.jpg|Fremailh Arbalete1-neutre.jpg|Fustwareg Coeur-enflamme.jpg|Kalon entanet Coeur-croix-neutre.jpg|Kalon gant he c'hroaz Coeur-couronne-neutre.jpg|Kalon gurunennet Coeur-semis-neutre.jpg|Kalonoù hadet Coeur-fleche1-neutre.jpg|Kalon treuzet gant<br>ur saezh Coeur-fleche2-neutre.jpg|Kalon treuzet gant<br>div saezh Billette-neutre.jpg|Kanochenn Billette-percee-neutre.jpg|Kanochenn doull Roue-ste-catherine-neutre.jpg|Katellrodenn Epée barre basse.png|Kleze gwifrellet<br>ouzh beg Epée barre haute.png|Kleze gwrifrellet<br>ouzh kab Epée basse.png|Kleze peuliek<br>ouzh beg Epée haute.png|Kleze peuliet<br>ouzh kab Epée bande basse.png|Kleze sourinet<br>ouzh beg Epée bande haute.png|Kleze sourinet<br>ouzh kab Epées sautoir basses.png|Klezeier lammellet<br>ouzh beg Épées sautoir hautes.png|Klezeier lammellet<br>ouzh kab Herse-neutre.jpg|Klouedenn Coquille1-neutre.jpg|Kregilhenn Croix-annillee-neutre.jpg|Kroaz branellek Croix-perronnee-neutre.jpg|Kroaz dereziaouek Croix-ancree-neutre.jpg|Kroaz eoriek Croix-jerusalem-neutre.jpg|Kroaz Jerusalem Croix-crossee-neutre.jpg|Kroaz kroaziganek Croix-latine-neutre.jpg|Kroaz latin Croix-de-malte.jpg|Kroaz Malta Croix-toulouse-neutre.jpg|Kroaz Toloza Badelaire1-neutre.jpg|Krommgleze Couronne-roi-fermee-neutre.jpg|Kurunenn roue volzek Couronne-roi-ouverte-neutre.jpg|Kurunenn roue zigor Bateau-neutre.jpg|Lestr Macle-semis.jpg|Mailhennek Balance-neutre.jpg|Mentel Caducee-neutre.jpg|[[Kaduse|Naerwialenn]] Roue-neutre.jpg|Rod Annelets9-333.jpg|Ruilhennoù, 3, 3, 3 Escarboucle1.jpg|Skarbouklenn Accouple-neutre.jpg|Stroll kon </gallery> == Ar c'hinkladurioù diavaez == <div class="infobox" style="position:relative;float:right;margin-left:15px;width:250px;background:white;"> <div style="position:relative;font-weight:bold;"> <div style="font-size:130%; position:absolute; left:92px; top:215px; padding:0; color:#000000;"> Skoed </div> <div style="font-size:smaller; position:absolute; left:8px; top:150px; padding:0; color:#ff00ff;"> Dalc'her<br>dehoù</div> <div style="font-size:smaller; position:absolute; left:180px; top:150px; padding:0; color:#ff00ff;"> Dalc'her kleiz</div> <div style="font-size:smaller; position:absolute; left:110px; top:0px; padding:0; color:#ff00ff;"> Lugan</div> <div style="font-size:normal; position:absolute; left:108px; top:18px; padding:0; color:#ff00ff;"> Briger</div> <div style="font-size:smaller; position:absolute; left:155px; top:90px; padding:0; color:#ff00ff;"> Lambrikin</div> <div style="font-size:normal; position:absolute; left:91px; top:95px; padding:0; color:#ff00ff;"> Arskoed</div> <div style="font-size:smaller; position:absolute; left:160px; top:265px; padding:0; color:#ff00ff;"> Skor</div> <div style="font-size:smaller; position:absolute; left:107px; top:260px; padding:0; color:#ff00ff;"> Urzh</div> <div style="font-size:smaller; position:absolute; left:106px; top:282px; padding:0; color:#ff00ff;"> Sturiad</div> <div style="font-size:smaller; position:absolute; left:5px; top:5px; padding:0; color:#000000;"> DEHOÙ</div> <div style="font-size:smaller; position:absolute; left:210px; top:5px; padding:0; color:#000000;"> KLEIZ</div> [[Restr:Elementy herbu.jpg|250px]] </div> <div style="text-align:center;">Ur skouer eus ardamezioù en o fezh</div> </div> [[Restr:Armoiries du duché de Bretagne.png|thumb|220px|<div style="text-align:center;">Ardamezioù duged Breizh</div>]] A-feur ma tremenas an amzer e voe lakaet kinkladurioù tro-dro d'ar skoedoù-ardamez, evit diskouez lodennoù all eus merkoù ar berc'henned. *Un ''arskoed'' a voe lakaet a-us ar skoed. :Ur gurunenn e oa evit un ezel eus an noblañs, un ''helm'' – tokarn ar Grennamzer – evit ur marc'heg, ur ''mintr'' evit un den a [[Iliz katolik roman|Iliz]], ur ''vur'' evit ur gêr, pe un dra bennak all, hervez dere pe vicher perc'henn ar skoed. *Ur ''briger'' a voe lakaet a-us an arskoed. :Unan eus pezhioù ar skoed e vez peurliesañ : ul leon kurunennet e oa war ardamezioù duged Breizh adalek [[1316]] betek [[1514]], evel ma weler war ar skeudenn amañ a-zehoù. *''Lambrikinoù'', da lavaret eo bandennoù danvez pe c'hoazh delioù, a vez lakaet alies da ziskenn eus kostezioù ar briger betek ar skoed. *A-us ar briger emañ al ''lugan'', skrivet war ul ''lietenn''. :Ur youc'hadenn-vrezel eo al lugan, evit kalonekaat ar vrezelourien war an dachenn-emgann. ''<q>&nbsp;Malo au riche duc !&nbsp;</q>'' e oa hini duged Breizh, ha ''<q>&nbsp;Torr e benn !&nbsp;</q>'' hini ar Vretoned e-pad [[Emsavadeg ar Bonedoù ruz]] e [[1675]]. :''<q>&nbsp;Montjoie ! Saint-Denis !&nbsp;</q>'' e oa hini ar C'hallaoued ha ''<q>&nbsp;Saint George !&nbsp;</q>'' hini ar [[Bro-Saoz|Saozon]]. *''Dalc'herien'' a voe lakaet da c'houde, a zo skeudennoù tud, loened pe draoù a zalc'h ar skoed en e sav. :"Dalc'herien" eo ar ger hollek, hogen evit tud e talvez ''dalc'herien'' ez-resis ; ''dalc'hered'' a lavarer pa vez loened, ha ''dalc'herioù'' pa vez traezoù. :N'eo ket ret e vefe dalc'her an tu dehoù heñvel ouzh hini an tu kleiz. *Alies e vez an dalc'herien war ur ''skor'', a c'hall bezañ un treust evel war ardamezioù Belgia, pe ur bradenn, pe traezoù all. *Dindan ar skoed, ouzh ar skor alies, e kaver a-wechoù un ''urzh'', da lavaret eo ur vedalenn ofisiel bet grataet da berc'henn ar skoed gant e vestr pe gant penn ar Stad evit e enoriñ a-c'houde ur gur pe un emzalc'h a zelleze bezañ garedonet ez-ofisiel. *E traoñ an ardamezioù emañ ''sturiad'' perc'henned ar skoed ; ''ger-stur'' pe ''ger-ardamez'' a lavarer ivez. :Ul lavarenn a zispleg dre verr doare ar perc'henn da ren e vuhez eo ar sturiad. E [[latin]] e veze alies er Grennamzer. :''<q>&nbsp;Kentoc’h mervel eget bezañ saotret&nbsp;</q>'' eo sturiad Breizh, a ra dave da feur gwenn-kann an erminig er goañv. '' :''<q>&nbsp;Liberté, égalité, fraternité&nbsp;</q>'' eo ger-stur Bro-C'hall abaoe [[1790]], goude an [[Dispac'h gall]] (skarzhet e oa bet gant [[Napoleone Buonaparte]] da vare an [[Impalaeriezh C'hall Kentañ]], hag adlakaet goude e ziskar) ; e galleg, ''<q>&nbsp;Dieu et mon droit&nbsp;</q>'' eo hini ar Saozon. *Ur vantell a vez o wiskañ ar skoed hag e zalc'herien alies, evel war ardamezioù Belgia c'hoazh. == A skoed da skoed == [[Restr:Blason ville fr Sainte-Hermine (Vendée).svg|thumb|180px|<div style="text-align:center;">Skoed Sainte-Hermine (Vendée)</div>]] Pa 'z eo pep skoed tra e berc'henn(ez) hepken ez eo berzet diskouez unan a zo heñvel-mik ouzh ur skoed bet diskouezet kentoc'h. Dre ma ne c'haller ket anaout kement skoed a zo er bed e c'hoarvez a-wechoù e vefe kinniget unan a zo dija : en degouezh-se ez eo ar skoed koshañ a vir e zoareoù, hag an hini nevesañ a rankor kemmañ. *Un diforc'h zo etre skoed Sainte-Hermine ha hini Breizh, daoust d'an daou bezañ ''en erminig plaen'' : 36 brizhenn erminig war 7 renkennad zo en hini nevez, 38 war 8 renkennad zo en hini Breizh. En un tiegezh e tremen ar skoed a rumm da rumm, dre ar bugel henañ. Mar fell da c'hoar pe vreur kaout ur skoed ivez e rank degas ''diforc'hioù'' er skoed nevez dre gemmañ ul liv, ur pezh briel pe ur c'harg. Alies-tre e talvez ar c'hargoù da zoujañ d'ar reolenn-se : kemmañ, lemel pe ouzhpennañ unan zo mat, ha trawalc'h eo lakaat un dreustell da c'houdreustell evit ma vefe degemeret ar skoed nevez. Aotreet eo unvaniñ daou skoed a-benn sevel unan nevez, a reer ur ''pennon'' anezhañ neuze. Ur pennon eo skoed kêr [[Lannerell]]. == Lenn ur skoed-ardamez == Resis-kenañ eo yezh an ardamezouriezh. Pa zeskriver ur skoed neuze e ranker heuliañ un urzh strizh hag implijout ar gerioù a zere, evit ma c'hallfe forzh pe zen a gompren ar yezh bezañ gouest da <q>&nbsp;welet&nbsp;</q> ar skoed dre spered hag e dresañ difazi mard eo ret. Bewech e kroger dre al lodennadur : ''palefarzhet'', ''rannet'', ''troc'het''... heuliet gant al livioù en ur gregiñ gant ar re ziazez, ar pezhioù briel da c'houde, hag all. Hollret eo bezañ klok ha resis evit ma ne vefe tamm kammveizadur ebet. Goude bezañ deskrivet ar skoed e c'haller kendelc'her gant e ginkladur : helm, kurunenn, dalc'herien hag all, kement tra a zo en ardamezioù a venner displegañ. Da echuiñ e veneger ar sturiad hag al lugan. *Atav e vez graet gant ''en'' dirak al livioù, evit diforc'hañ diouzh ar perc'hennañ ''e'' : ''en gul e ruilhenn en aour'', da skouer. Setu amañ deskrivadur skoedoù kêrioù-penn an nav bro a ya da sevel Breizh – skoed Breizh a ouzit deskrivañ dija : ''en erminig plaen''. {| |- |align="center" |'''[[Dol]]''' |- |align="center" |[[Restr:Blason ville fr Dol-de Bretagne (Ille-et-Vilaine).svg|110px]] |rowspan="2" width="15px" | |rowspan="2"|''En aour e deir zalbennan en glazur, karget pep hini gant ur ganochenn en argant, adkarget gant ur vrizhenn erminig en sabel ; e gab en glazur karget gant teir flourdilizenn en aour.'' |- |} <div style="width:125px;"><hr></div> {| |align="center" |'''[[Gwened]]''' |- |align="center" |[[Restr:COA fr Vannes 56.svg|110px]] |rowspan="2" width="15px" | |rowspan="2"|''En gul e garell tremenant en argant, gwakoliet etre aour hag erminoù.'' |- |} <div style="width:125px;"><hr></div> {| |align="center" |'''[[Kastell-Paol]]''' |- |align="center" |[[Restr:Blason (fr) Saint-Pol de Léon.svg|110px]] |rowspan="2" width="15px" | |rowspan="2"|''Rannet : ouzh 1 en aour e leon kudennek o terc'hel ur gammell eskob en gul ; ouzh 2 en erminoù karget gant ur gouezhoc'h en sabel lagadet ha stilhonet en argant, gwakoliet gant ur gurunenn en aour, o skorañ un tour en gul tourigellet a dri fezh ouzh konk a-zehoù.'' |- |} <div style="width:125px;"><hr></div> {| |align="center" |'''[[Kemper]]''' |- |align="center" |[[Restr:Blason ville fr Quimper (Finistère).svg|110px]] |rowspan="2" width="15px" | |rowspan="2"|''En glazur e dourc'h tremenant en argant, kernielet ha krabanet en aour ; en gab en erminoù.'' |- |} <div style="width:125px;"><hr></div> {| |align="center" |'''[[Landreger]]''' |- |align="center" |[[Restr:Blason de la ville de Tréguier (Côtes-d'Armor).svg|110px]] |rowspan="2" width="15px" | |rowspan="2"|''En glazur e lestr en argant e ouelioù dispak, mordoant war ur mor kevliv, eilet ouzh kab ouzh dehoù gant ur skoedig en glazur e deir flourdilizenn en aour, 2, 1 hag ouzh kleiz gant ur skoedig en erminoù.'' |- |} <div style="width:125px;"><hr></div> {| |align="center" |'''[[Naoned]]''' |- |align="center" |[[Restr:Blason Nantes.svg|110px]] |rowspan="2" width="15px" | |rowspan="2"|''En gul e lestr greet en aour, gouelet en erminig, mordoant war ur mor geotet ; e gab en erminoù.'' |- |} <div style="width:125px;"><hr></div> {| |align="center" |'''[[Roazhon]]''' |- |align="center" |[[Restr:Blason Rennes.svg|110px]] |rowspan="2" width="15px" | |rowspan="2"|''Peuliet en argant ha sabel a c'hwec'h pezh ; e gab en argant karget gant pemp brizhenn erminoù.'' |- |} <div style="width:125px;"><hr></div> {| |align="center" |'''[[Sant-Brieg]]''' |- |align="center" |[[Restr:Blason Saint-Brieuc.svg|110px]] |rowspan="2" width="15px" | |rowspan="2"|''En glazur e leonerer en aour, krabanet ha teodet en gul.'' |- |} <div style="width:125px;"><hr></div> {| |align="center" |'''[[Sant-Maloù]]''' |- |align="center" |[[Restr:Blason ville fr Saint-Malo.svg|110px]] |rowspan="2" width="15px" | |rowspan="2"|''En gul e oged en aour o tifoupañ diouzh ar beg ha diouzh al lezioù, leinet gant un erminig tremenant en gwirion, gwakoliet etre aour hag erminoù.'' |- |} == Sevel ur skoed-ardamez == Gwir en deus pep den da sevel e skoed-ardamez, ha da sevel kinkladurioù tro-dro dezhañ mar fell dezhañ. Ret eo avat doujañ da reolennoù an ardamezouriezh evit en ober, ha gwiriañ hag-eñ n'eus ket bet enrollet ur skoed heñvel-mik ouzh an hini a venner sevel. Implijout kargoù anavezet a c'haller ober, pe ijinañ reoù all a glot gwelloc'h gant ar pezh a venner displegañ : netra ne vir ouzh un den anvet "Lagadeg" a lakaat ur mell lagad e kondon e skoed. Heñvel eo gant al livioù : gant ar milionoù a livioù a zo e c'haller dibab unan resis, da skouer <span style="background-color:#c1cdc1; color:#c1cdc1;">WWWW</span>, a zo #c1cdc1 en [[HTML]] ha 193 205 193 en RGG (RuzGwerGlas, ''RGB'' e saozneg ha ''RVB'' e galleg, ''HoneyDew3'' o vezañ e anv etrebroadel). Evel-just, dibab ar pezh a vo war ar skoed eo ar pep diaesañ. Tu zo da c'hoari gant anv an den, evel "Lagadeg", pe gant ar pezh a blij dezhañ (ur steredenn evit un den a zo tomm ouzh ar [[steredoniezh]], ur barr-livañ evit ul livour, hag all), pe c'hoazh gant ar pezh en deus graet, evel ur pezh [[echedoù]] mard en deus gounezet ur c'hampionad echedoù. Al lec'h m'emañ o chom, istor e familh, pep tra a c'hall bezañ un andon. Gwell eo sevel meur a raktres, en ur zelc'her soñj eus ur reolenn diazez : seul eeunoc'h ar skoed-ardamez, seul vravoc'h, seul aesoc'h da gounaat... ha seul aesoc'h da zeskrivañ. ===Disklêriañ ur skoed-ardamez=== E [[Gwir (lezenn)|gwir]] Bro-C'hall e vez sellet ouzh ar skoedoù evel oberennoù [[arz]]el, ha lezennoù Bro-C'hall eo a vez lakaet da dalvezout evit Breizh ivez. Evit enrollañ ur skoed-ardamez evel oberenn arzel ha chom perc'henn(ez) warnañ e ranker neuze e zisklêriañ ez-ofisiel en ''Institut National de la Propriété Intellectuelle ([https://web.archive.org/web/20150920091509/http://www.inpi.fr/fr/accueil.html INPI])''. == Notennoù == {{Daveoù}} == Levrlennadur == * {{br}} Yellen hag Abennez : ''Dafar evit ur c'heriaoueg a'n Ardamezourieh'', Akademiezh Vreizh, 1965. * {{br}} [[Divi Kervella]], ''An ardamezouriezh'', er gazetenn ''[[Talabao (kazetenn)|Talabao]]'', niv. 4, Gouere/Eost 1987, pp.&nbsp;13–20, embannet gant [[An Here]]. * {{fr}} Aozer dianav (e-tro 1450). [https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k15123180/f3.item ''Le Blason des couleurs en armes, livrées et devises''] :{{fr}} Nîmes : Éditions Lacour, 2010 ; 126 pajenn {{ISBN|978-2-7504-2534-0}} * {{fr}} Boudreau, Claire. ''L'héritage symbolique des Hérauts d'armes – Dictionnaire encyclopédique de l'enseignement du blason ancien (XIVe-XVIe siècle)''. Paris : Les Éditions Le Léopard d'or, 2006 ; 3 levrenn, 1 592 pajenn {{ISBN|978-2-86377-204-1}}. == Liammoù diavaez == {{Commons|Category:Heraldry}} * {{br}} [http://www.banniel.com/www/banniel/bre/ Kevredigezh bannielouriezh hag ardamezouriezh Breizh] * {{fr}} [http://www.heraldique-blasons-armoiries.com/armoriaux/hozier/blasons_bretagne_B.html Ardamezeg Breizh] savet gant [[Charles d'Hozier]] ([[1640]]-[[1732]]) * {{fr}} [http://www.mundusheraldicus.fr/Chifflet.php?id=136 ''Mundus Heraldicus''] == Pennadoù kar == * [[Ardamezouriezh familhoù Breizh|Ardamezeg familhoù Breizh]] * [[Ardamezouriezh kêrioù Breizh|Ardamezeg kêrioù Breizh]] * [[Ardamezouriezh mojenn ar Roue Arzhur]] [[Rummad:Ardamezouriezh]] </textarea><div class="templatesUsed"><div class="mw-templatesUsedExplanation"><p>Patromoù implijet war ar bajenn-mañ : </p></div><ul> <li><a href="/wiki/Patrom:Br" title="Patrom:Br">Patrom:Br</a> (<a href="/w/index.php?title=Patrom:Br&action=edit" title="Patrom:Br">kemmañ</a>) </li><li><a href="/wiki/Patrom:Commons" title="Patrom:Commons">Patrom:Commons</a> (<a href="/w/index.php?title=Patrom:Commons&action=edit" title="Patrom:Commons">kemmañ</a>) </li><li><a href="/wiki/Patrom:Daveo%C3%B9" title="Patrom:Daveoù">Patrom:Daveoù</a> (<a href="/w/index.php?title=Patrom:Daveo%C3%B9&action=edit" title="Patrom:Daveoù">kemmañ</a>) </li><li><a href="/wiki/Patrom:Fr" title="Patrom:Fr">Patrom:Fr</a> (<a href="/w/index.php?title=Patrom:Fr&action=edit" title="Patrom:Fr">kemmañ</a>) </li><li><a href="/wiki/Patrom:ISBN" title="Patrom:ISBN">Patrom:ISBN</a> (<a href="/w/index.php?title=Patrom:ISBN&action=edit" title="Patrom:ISBN">kemmañ</a>) </li><li><a href="/wiki/Patrom:Meneger_yezh" title="Patrom:Meneger yezh">Patrom:Meneger yezh</a> (<a href="/w/index.php?title=Patrom:Meneger_yezh&action=edit" title="Patrom:Meneger yezh">kemmañ</a>) </li><li><a href="/wiki/Patrom:XIIvet_kantved" title="Patrom:XIIvet kantved">Patrom:XIIvet kantved</a> (<a href="/w/index.php?title=Patrom:XIIvet_kantved&action=edit" title="Patrom:XIIvet kantved">kemmañ</a>) </li><li><a href="/wiki/Patrom:XVvet_kantved" title="Patrom:XVvet kantved">Patrom:XVvet kantved</a> (<a href="/w/index.php?title=Patrom:XVvet_kantved&action=edit" title="Patrom:XVvet kantved">kemmañ</a>) </li></ul></div><p id="mw-returnto">Distreiñ d'ar bajenn <a href="/wiki/Ardamezouriezh" title="Ardamezouriezh">Ardamezouriezh</a>.</p> <noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1&useformat=desktop" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Adtapet diwar « <a dir="ltr" href="https://br.wikipedia.org/wiki/Ardamezouriezh">https://br.wikipedia.org/wiki/Ardamezouriezh</a> »</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks catlinks-allhidden" data-mw="interface"></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Reolennoù prevezded</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:Diwar-benn">Diwar-benn Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Kemenn_hollek">Kemennoù</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Kod emzalc’h</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Diorroerien</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/br.wikipedia.org">Stadegoù</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Disklêriadur war an toupinoù</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//br.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Ardamezouriezh&action=edit&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Gwel evit an hezoug</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-79d9bc49cc-ltr6z","wgBackendResponseTime":205,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.005","walltime":"0.007","ppvisitednodes":{"value":17,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":708,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":0,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":2,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":0,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 0.000 1 -total"]},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-79d9bc49cc-ltr6z","timestamp":"20241203014530","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> </body> </html>