CINXE.COM
Bière — Wikipédia
<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="fr" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Bière — Wikipédia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )frwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","janvier","février","mars","avril","mai","juin","juillet","août","septembre","octobre","novembre","décembre"],"wgRequestId":"fc92f844-a3b7-4642-a2d3-b3617827ecdc","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Bière","wgTitle":"Bière","wgCurRevisionId":222264386,"wgRevisionId":222264386,"wgArticleId":17752,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Page utilisant une frise chronologique","Article contenant un appel à traduction en anglais","Page utilisant le modèle op. cit.","Article contenant un appel à traduction en allemand","Article à référence insuffisante","Article à référence nécessaire","Catégorie Commons avec lien local identique sur Wikidata","Article de Wikipédia avec notice d'autorité","Page utilisant P1417","Page utilisant P5019","Page utilisant P8313","Page utilisant P902","Page utilisant P1296","Page utilisant P7305","Page utilisant P3222","Page utilisant P4342","Page utilisant P4854","Page pointant vers des bases externes","Page pointant vers des dictionnaires ou encyclopédies généralistes","Page utilisant P486","Page utilisant P1748","Page utilisant P4235","Page pointant vers des bases relatives à la santé","Page utilisant P5905","Page pointant vers des bases relatives à la bande dessinée","Page utilisant P9346","Page pointant vers des bases relatives à l'audiovisuel","Article contenant un appel à traduction en italien","Portail:Bière/Articles liés","Portail:Alcool/Articles liés","Portail:Boisson/Articles liés","Portail:Alimentation et gastronomie/Articles liés","Portail:Psychotrope/Articles liés","Portail:Cuisine belge/Articles liés","Portail:Belgique/Articles liés","Portail:Europe/Articles liés","Portail:Cuisine allemande/Articles liés","Portail:Allemagne/Articles liés","Article de qualité en catalan","Bon article en anglais","Article de qualité en polonais","Article de qualité en basque","Article de qualité en slovène","Article de qualité en limbourgeois","Bière","Dérivé de céréale"],"wgPageViewLanguage":"fr","wgPageContentLanguage":"fr","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Bière","wgRelevantArticleId":17752,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fr","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"fr"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":60000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q44","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false}; RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","mediawiki.page.gallery.styles":"ready","ext.timeline.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.tablesorter.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.gallery","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.tablesorter","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ArchiveLinks","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fr&modules=ext.cite.styles%7Cext.timeline.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.tablesorter.styles%7Cmediawiki.page.gallery.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fr&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fr&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.21"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Beer_mug_transparent.png/1200px-Beer_mug_transparent.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1200"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Beer_mug_transparent.png/800px-Beer_mug_transparent.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="800"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Beer_mug_transparent.png/640px-Beer_mug_transparent.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="640"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Bière — Wikipédia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fr.m.wikipedia.org/wiki/Bi%C3%A8re"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Modifier" href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipédia (fr)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fr.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Bi%C3%A8re"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Flux Atom de Wikipédia" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Bière rootpage-Bière skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Aller au contenu</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="Menu principal" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu principal" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu principal</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu principal</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">masquer</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigation </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal" title="Accueil général [z]" accesskey="z"><span>Page d’accueil</span></a></li><li id="n-thema" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portail:Accueil" title="Regroupements d'articles par thématiques"><span>Portails thématiques</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard" title="Affiche un article au hasard [x]" accesskey="x"><span>Article au hasard</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact" title="Qui contacter"><span>Contact</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-Contribuer" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-Contribuer" > <div class="vector-menu-heading"> Contribuer </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-aboutwp" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Aide:D%C3%A9buter" title="Guide pour apprendre à contribuer à Wikipédia"><span>Débuter sur Wikipédia</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Aide:Accueil" title="Accès à l’aide"><span>Aide</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9" title="À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations"><span>Communauté</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales" title="Outils pour contribuer à Wikipédia"><span>Pages spéciales</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes" title="Liste des modifications récentes sur le wiki [r]" accesskey="r"><span>Modifications récentes</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipédia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg" style="width: 7.4375em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="l'encyclopédie libre" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Rechercher sur Wikipédia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Rechercher</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Rechercher sur Wikipédia" aria-label="Rechercher sur Wikipédia" autocapitalize="sentences" title="Rechercher sur Wikipédia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Spécial:Recherche"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Rechercher</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Outils personnels"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Apparence"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Modifier l'apparence de la taille, de la largeur et de la couleur de la police de la page" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Apparence" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Apparence</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=fr.wikipedia.org&uselang=fr" class=""><span>Faire un don</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Bi%C3%A8re" title="Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire." class=""><span>Créer un compte</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Bi%C3%A8re" title="Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]" accesskey="o" class=""><span>Se connecter</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Plus d’options" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Outils personnels" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Outils personnels</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu utilisateur" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=fr.wikipedia.org&uselang=fr"><span>Faire un don</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Bi%C3%A8re" title="Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Créer un compte</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Bi%C3%A8re" title="Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Se connecter</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pages pour les contributeurs déconnectés <a href="/wiki/Aide:Premiers_pas" aria-label="En savoir plus sur la contribution"><span>en savoir plus</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions" title="Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]" accesskey="y"><span>Contributions</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions" title="La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]" accesskey="n"><span>Discussion</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Sommaire" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Sommaire</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">masquer</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Début</div> </a> </li> <li id="toc-Histoire" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Histoire"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Histoire</span> </div> </a> <ul id="toc-Histoire-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Usages" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Usages"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Usages</span> </div> </a> <ul id="toc-Usages-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Élaboration" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Élaboration"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Élaboration</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Élaboration-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Élaboration</span> </button> <ul id="toc-Élaboration-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Ingrédients" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ingrédients"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Ingrédients</span> </div> </a> <ul id="toc-Ingrédients-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Processus" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Processus"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Processus</span> </div> </a> <ul id="toc-Processus-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Fermentation" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Fermentation"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2.1</span> <span>Fermentation</span> </div> </a> <ul id="toc-Fermentation-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Caractéristiques" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Caractéristiques"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Caractéristiques</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Caractéristiques-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Caractéristiques</span> </button> <ul id="toc-Caractéristiques-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Degré_d'alcool" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Degré_d'alcool"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Degré d'alcool</span> </div> </a> <ul id="toc-Degré_d'alcool-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Couleur" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Couleur"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Couleur</span> </div> </a> <ul id="toc-Couleur-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Mousse" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Mousse"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.3</span> <span>Mousse</span> </div> </a> <ul id="toc-Mousse-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Goût" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Goût"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.4</span> <span>Goût</span> </div> </a> <ul id="toc-Goût-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Caractéristiques_nutritives" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Caractéristiques_nutritives"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.5</span> <span>Caractéristiques nutritives</span> </div> </a> <ul id="toc-Caractéristiques_nutritives-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Effets_de_la_bière_sur_la_santé" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Effets_de_la_bière_sur_la_santé"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Effets de la bière sur la santé</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Effets_de_la_bière_sur_la_santé-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Effets de la bière sur la santé</span> </button> <ul id="toc-Effets_de_la_bière_sur_la_santé-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Croyances_passées" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Croyances_passées"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>Croyances passées</span> </div> </a> <ul id="toc-Croyances_passées-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Effets" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Effets"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2</span> <span>Effets</span> </div> </a> <ul id="toc-Effets-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Classification" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Classification"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Classification</span> </div> </a> <ul id="toc-Classification-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Contenants" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Contenants"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Contenants</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Contenants-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Contenants</span> </button> <ul id="toc-Contenants-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Verres" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Verres"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1</span> <span>Verres</span> </div> </a> <ul id="toc-Verres-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bouteilles" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bouteilles"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.2</span> <span>Bouteilles</span> </div> </a> <ul id="toc-Bouteilles-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Économie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Économie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Économie</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Économie-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Économie</span> </button> <ul id="toc-Économie-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Production" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Production"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.1</span> <span>Production</span> </div> </a> <ul id="toc-Production-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Consommation" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Consommation"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.2</span> <span>Consommation</span> </div> </a> <ul id="toc-Consommation-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Parts_de_marché_en_France" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Parts_de_marché_en_France"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.2.1</span> <span>Parts de marché en France</span> </div> </a> <ul id="toc-Parts_de_marché_en_France-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Brasseurs_industriels" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Brasseurs_industriels"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.3</span> <span>Brasseurs industriels</span> </div> </a> <ul id="toc-Brasseurs_industriels-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Palmarès_par_année" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Palmarès_par_année"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.3.1</span> <span>Palmarès par année</span> </div> </a> <ul id="toc-Palmarès_par_année-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Innovation_autour_de_la_bière" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Innovation_autour_de_la_bière"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.4</span> <span>Innovation autour de la bière</span> </div> </a> <ul id="toc-Innovation_autour_de_la_bière-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Bière_antique" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Bière_antique"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.4.1</span> <span>Bière antique</span> </div> </a> <ul id="toc-Bière_antique-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Notes_et_références" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Notes_et_références"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Notes et références</span> </div> </a> <ul id="toc-Notes_et_références-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Voir_aussi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Voir_aussi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Voir aussi</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Voir_aussi-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Voir aussi</span> </button> <ul id="toc-Voir_aussi-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Bibliographie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliographie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10.1</span> <span>Bibliographie</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliographie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Liens_externes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Liens_externes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10.2</span> <span>Liens externes</span> </div> </a> <ul id="toc-Liens_externes-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Sommaire" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="Table des matières" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Basculer la table des matières" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Basculer la table des matières</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Bière</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Aller à un article dans une autre langue. Disponible en 186 langues." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-186" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">186 langues</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Bier" title="Bier – afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Bier" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Bier" title="Bier – alémanique" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Bier" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="alémanique" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%A2%E1%88%AB" title="ቢራ – amharique" lang="am" hreflang="am" data-title="ቢራ" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="amharique" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Biera" title="Biera – aragonais" lang="an" hreflang="an" data-title="Biera" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="aragonais" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://ang.wikipedia.org/wiki/B%C4%93or" title="Bēor – ancien anglais" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Bēor" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="ancien anglais" class="interlanguage-link-target"><span>Ænglisc</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-anp mw-list-item"><a href="https://anp.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AF%E0%A4%B5%E0%A4%B8%E0%A5%81%E0%A4%B0%E0%A4%BE" title="यवसुरा – angika" lang="anp" hreflang="anp" data-title="यवसुरा" data-language-autonym="अंगिका" data-language-local-name="angika" class="interlanguage-link-target"><span>अंगिका</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D8%B9%D8%A9" title="جعة – arabe" lang="ar" hreflang="ar" data-title="جعة" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabe" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%8A%D8%B1%D9%87" title="بيره – arabe égyptien" lang="arz" hreflang="arz" data-title="بيره" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="arabe égyptien" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A7%87%E0%A7%B0" title="বিয়েৰ – assamais" lang="as" hreflang="as" data-title="বিয়েৰ" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="assamais" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Cerveza" title="Cerveza – asturien" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Cerveza" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturien" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-atj mw-list-item"><a href="https://atj.wikipedia.org/wiki/Ickoteapo" title="Ickoteapo – atikamekw" lang="atj" hreflang="atj" data-title="Ickoteapo" data-language-autonym="Atikamekw" data-language-local-name="atikamekw" class="interlanguage-link-target"><span>Atikamekw</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Piv%C9%99" title="Pivə – azerbaïdjanais" lang="az" hreflang="az" data-title="Pivə" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbaïdjanais" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%87" title="پیوه – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="پیوه" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D2%BA%D1%8B%D1%80%D0%B0" title="Һыра – bachkir" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Һыра" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="bachkir" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Bia" title="Bia – bavarois" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Bia" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="bavarois" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Alos" title="Alos – samogitien" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Alos" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="samogitien" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Serbesa" title="Serbesa – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Serbesa" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%96%D0%B2%D0%B0" title="Піва – biélorusse" lang="be" hreflang="be" data-title="Піва" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="biélorusse" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%96%D0%B2%D0%B0" title="Піва – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Піва" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B8%D1%80%D0%B0" title="Бира – bulgare" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Бира" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bulgare" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AC%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%B0" title="बियर – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="बियर" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%B0" title="বিয়ার – bengali" lang="bn" hreflang="bn" data-title="বিয়ার" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="bengali" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%A6%E0%BE%A6%E0%BD%B2%E0%BC%8B%E0%BD%A2%E0%BD%82" title="སྦི་རག – tibétain" lang="bo" hreflang="bo" data-title="སྦི་རག" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="tibétain" class="interlanguage-link-target"><span>བོད་ཡིག</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Bier" title="Bier – breton" lang="br" hreflang="br" data-title="Bier" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="breton" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Pivo" title="Pivo – bosniaque" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Pivo" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="bosniaque" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B8%D0%B2%D1%8D" title="Пивэ – Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Пивэ" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="article de qualité"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Cervesa" title="Cervesa – catalan" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Cervesa" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="catalan" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/B%C3%AC-ci%C5%AB" title="Bì-ciū – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Bì-ciū" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%99%D0%B8%D0%B9" title="Йий – tchétchène" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Йий" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="tchétchène" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Serbesa" title="Serbesa – cebuano" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Serbesa" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="cebuano" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-chy mw-list-item"><a href="https://chy.wikipedia.org/wiki/H%C3%A9esevo%27tamahpe" title="Héesevo'tamahpe – cheyenne" lang="chy" hreflang="chy" data-title="Héesevo'tamahpe" data-language-autonym="Tsetsêhestâhese" data-language-local-name="cheyenne" class="interlanguage-link-target"><span>Tsetsêhestâhese</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%DB%8C%D8%B1%DB%95" title="بیرە – sorani" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="بیرە" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="sorani" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Pivo" title="Pivo – tchèque" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Pivo" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="tchèque" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-csb mw-list-item"><a href="https://csb.wikipedia.org/wiki/Piw%C3%B2" title="Piwò – kachoube" lang="csb" hreflang="csb" data-title="Piwò" data-language-autonym="Kaszëbsczi" data-language-local-name="kachoube" class="interlanguage-link-target"><span>Kaszëbsczi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%C4%83%D1%80%D0%B0" title="Сăра – tchouvache" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Сăра" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="tchouvache" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Cwrw" title="Cwrw – gallois" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Cwrw" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="gallois" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/%C3%98l" title="Øl – danois" lang="da" hreflang="da" data-title="Øl" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="danois" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Bier" title="Bier – allemand" lang="de" hreflang="de" data-title="Bier" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="allemand" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Bira" title="Bira – Dimli" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Bira" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Dimli" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dsb mw-list-item"><a href="https://dsb.wikipedia.org/wiki/Piwo" title="Piwo – bas-sorabe" lang="dsb" hreflang="dsb" data-title="Piwo" data-language-autonym="Dolnoserbski" data-language-local-name="bas-sorabe" class="interlanguage-link-target"><span>Dolnoserbski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dty mw-list-item"><a href="https://dty.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AC%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%B0" title="बियर – Doteli" lang="dty" hreflang="dty" data-title="बियर" data-language-autonym="डोटेली" data-language-local-name="Doteli" class="interlanguage-link-target"><span>डोटेली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CF%80%CE%AF%CF%81%CE%B1" title="Μπίρα – grec" lang="el" hreflang="el" data-title="Μπίρα" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="grec" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="bon article"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Beer" title="Beer – anglais" lang="en" hreflang="en" data-title="Beer" data-language-autonym="English" data-language-local-name="anglais" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Biero" title="Biero – espéranto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Biero" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="espéranto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Cerveza" title="Cerveza – espagnol" lang="es" hreflang="es" data-title="Cerveza" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="espagnol" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/%C3%95lu" title="Õlu – estonien" lang="et" hreflang="et" data-title="Õlu" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estonien" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="article de qualité"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Garagardo" title="Garagardo – basque" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Garagardo" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="basque" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/Cerveza" title="Cerveza – estrémègne" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Cerveza" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="estrémègne" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D8%A8%D8%AC%D9%88" title="آبجو – persan" lang="fa" hreflang="fa" data-title="آبجو" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="persan" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Olut" title="Olut – finnois" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Olut" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="finnois" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Oluq" title="Oluq – võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Oluq" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fj mw-list-item"><a href="https://fj.wikipedia.org/wiki/Bia" title="Bia – fidjien" lang="fj" hreflang="fj" data-title="Bia" data-language-autonym="Na Vosa Vakaviti" data-language-local-name="fidjien" class="interlanguage-link-target"><span>Na Vosa Vakaviti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%98l" title="Øl – féroïen" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Øl" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="féroïen" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Biir" title="Biir – frison septentrional" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Biir" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="frison septentrional" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fur mw-list-item"><a href="https://fur.wikipedia.org/wiki/Bire" title="Bire – frioulan" lang="fur" hreflang="fur" data-title="Bire" data-language-autonym="Furlan" data-language-local-name="frioulan" class="interlanguage-link-target"><span>Furlan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Bier" title="Bier – frison occidental" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Bier" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="frison occidental" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Beoir" title="Beoir – irlandais" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Beoir" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="irlandais" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gan mw-list-item"><a href="https://gan.wikipedia.org/wiki/%E5%95%A4%E9%85%92" title="啤酒 – gan" lang="gan" hreflang="gan" data-title="啤酒" data-language-autonym="贛語" data-language-local-name="gan" class="interlanguage-link-target"><span>贛語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Laby%C3%A8" title="Labyè – créole guyanais" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Labyè" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="créole guyanais" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Leann" title="Leann – gaélique écossais" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Leann" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="gaélique écossais" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Cervexa" title="Cervexa – galicien" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Cervexa" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galicien" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Kaguyj%C3%BAi" title="Kaguyjúi – guarani" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Kaguyjúi" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="guarani" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-got mw-list-item"><a href="https://got.wikipedia.org/wiki/%F0%90%8C%B0%F0%90%8C%BB%F0%90%8C%BF" title="𐌰𐌻𐌿 – gotique" lang="got" hreflang="got" data-title="𐌰𐌻𐌿" data-language-autonym="𐌲𐌿𐍄𐌹𐍃𐌺" data-language-local-name="gotique" class="interlanguage-link-target"><span>𐌲𐌿𐍄𐌹𐍃𐌺</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%AC%E0%AB%80%E0%AA%AF%E0%AA%B0" title="બીયર – goudjarati" lang="gu" hreflang="gu" data-title="બીયર" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="goudjarati" class="interlanguage-link-target"><span>ગુજરાતી</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/Lhune" title="Lhune – mannois" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Lhune" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="mannois" class="interlanguage-link-target"><span>Gaelg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Giya" title="Giya – haoussa" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Giya" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="haoussa" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Ph%C3%AE-lu" title="Phî-lu – hakka" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Phî-lu" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="hakka" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%91%D7%99%D7%A8%D7%94" title="בירה – hébreu" lang="he" hreflang="he" data-title="בירה" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hébreu" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AC%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%B0" title="बियर – hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="बियर" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Beer" title="Beer – hindi fidjien" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Beer" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="hindi fidjien" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Pivo" title="Pivo – croate" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Pivo" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="croate" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://hsb.wikipedia.org/wiki/Piwo" title="Piwo – haut-sorabe" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="Piwo" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="haut-sorabe" class="interlanguage-link-target"><span>Hornjoserbsce</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/By%C3%A8" title="Byè – créole haïtien" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Byè" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="créole haïtien" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/S%C3%B6r" title="Sör – hongrois" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Sör" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="hongrois" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B3%D5%A1%D6%80%D5%A5%D5%BB%D5%B8%D6%82%D6%80" title="Գարեջուր – arménien" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Գարեջուր" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="arménien" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D4%B3%D5%A1%D6%80%D5%A5%D5%BB%D5%B8%D6%82%D6%80" title="Գարեջուր – arménien occidental" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Գարեջուր" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="arménien occidental" class="interlanguage-link-target"><span>Արեւմտահայերէն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Bira" title="Bira – interlingua" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Bira" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="interlingua" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Bir" title="Bir – indonésien" lang="id" hreflang="id" data-title="Bir" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonésien" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Bir" title="Bir – interlingue" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Bir" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="interlingue" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Biro" title="Biro – ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Biro" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Bj%C3%B3r" title="Bjór – islandais" lang="is" hreflang="is" data-title="Bjór" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="islandais" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Birra" title="Birra – italien" lang="it" hreflang="it" data-title="Birra" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="italien" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%93%E3%83%BC%E3%83%AB" title="ビール – japonais" lang="ja" hreflang="ja" data-title="ビール" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japonais" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jbo mw-list-item"><a href="https://jbo.wikipedia.org/wiki/birje" title="birje – lojban" lang="jbo" hreflang="jbo" data-title="birje" data-language-autonym="La .lojban." data-language-local-name="lojban" class="interlanguage-link-target"><span>La .lojban.</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Bir" title="Bir – javanais" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Bir" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="javanais" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%93%E1%83%98" title="ლუდი – géorgien" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ლუდი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="géorgien" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/P%C9%A9y%C9%9B%C9%9Br%C9%A9" title="Pɩyɛɛrɩ – Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Pɩyɛɛrɩ" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target"><span>Kabɩyɛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%8B%D1%80%D0%B0" title="Сыра – kazakh" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Сыра" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="kazakh" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%AC%E0%B2%BF%E0%B2%AF%E0%B2%B0%E0%B3%8D" title="ಬಿಯರ್ – kannada" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಬಿಯರ್" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="kannada" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%A7%A5%EC%A3%BC" title="맥주 – coréen" lang="ko" hreflang="ko" data-title="맥주" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="coréen" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-krc mw-list-item"><a href="https://krc.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%8B%D1%80%D0%B0" title="Сыра – karatchaï balkar" lang="krc" hreflang="krc" data-title="Сыра" data-language-autonym="Къарачай-малкъар" data-language-local-name="karatchaï balkar" class="interlanguage-link-target"><span>Къарачай-малкъар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ksh mw-list-item"><a href="https://ksh.wikipedia.org/wiki/Bier_(f%C3%B6r_ze_drinke)" title="Bier (för ze drinke) – kölsch" lang="ksh" hreflang="ksh" data-title="Bier (för ze drinke)" data-language-autonym="Ripoarisch" data-language-local-name="kölsch" class="interlanguage-link-target"><span>Ripoarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/B%C3%AEra" title="Bîra – kurde" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Bîra" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="kurde" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kv mw-list-item"><a href="https://kv.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80" title="Сур – komi" lang="kv" hreflang="kv" data-title="Сур" data-language-autonym="Коми" data-language-local-name="komi" class="interlanguage-link-target"><span>Коми</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Korev" title="Korev – cornique" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Korev" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="cornique" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%8B%D1%80%D0%B0" title="Сыра – kirghize" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Сыра" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="kirghize" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Cervesia" title="Cervesia – latin" lang="la" hreflang="la" data-title="Cervesia" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="latin" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/Bira" title="Bira – ladino" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Bira" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="ladino" class="interlanguage-link-target"><span>Ladino</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/B%C3%A9ier_(Gedr%C3%A9nks)" title="Béier (Gedrénks) – luxembourgeois" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Béier (Gedrénks)" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="luxembourgeois" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Bir" title="Bir – lingua franca nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Bir" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="lingua franca nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="article de qualité"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Beer" title="Beer – limbourgeois" lang="li" hreflang="li" data-title="Beer" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="limbourgeois" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://lij.wikipedia.org/wiki/B%C3%AFra" title="Bïra – ligure" lang="lij" hreflang="lij" data-title="Bïra" data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="ligure" class="interlanguage-link-target"><span>Ligure</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Bira" title="Bira – lombard" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Bira" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="lombard" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BB%80%E0%BA%9A%E0%BA%8D" title="ເບຍ – lao" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ເບຍ" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="lao" class="interlanguage-link-target"><span>ລາວ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Alus" title="Alus – lituanien" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Alus" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="lituanien" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Alus" title="Alus – letton" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Alus" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="letton" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mai mw-list-item"><a href="https://mai.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AC%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%B0" title="बियर – maïthili" lang="mai" hreflang="mai" data-title="बियर" data-language-autonym="मैथिली" data-language-local-name="maïthili" class="interlanguage-link-target"><span>मैथिली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-map-bms mw-list-item"><a href="https://map-bms.wikipedia.org/wiki/Bir" title="Bir – Banyumasan" lang="jv-x-bms" hreflang="jv-x-bms" data-title="Bir" data-language-autonym="Basa Banyumasan" data-language-local-name="Banyumasan" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Banyumasan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Labiera" title="Labiera – malgache" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Labiera" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="malgache" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mhr mw-list-item"><a href="https://mhr.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%8B%D1%80%D0%B0" title="Сыра – Eastern Mari" lang="mhr" hreflang="mhr" data-title="Сыра" data-language-autonym="Олык марий" data-language-local-name="Eastern Mari" class="interlanguage-link-target"><span>Олык марий</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B8%D0%B2%D0%BE" title="Пиво – macédonien" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Пиво" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="macédonien" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%AC%E0%B4%BF%E0%B4%AF%E0%B5%BC" title="ബിയർ – malayalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ബിയർ" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="malayalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%A8%D0%B0%D1%80_%D0%B0%D0%B9%D1%80%D0%B0%D0%B3" title="Шар айраг – mongol" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Шар айраг" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="mongol" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AC%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%B0" title="बियर – marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="बियर" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mrj mw-list-item"><a href="https://mrj.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%8B%D1%80%D0%B0" title="Сыра – mari occidental" lang="mrj" hreflang="mrj" data-title="Сыра" data-language-autonym="Кырык мары" data-language-local-name="mari occidental" class="interlanguage-link-target"><span>Кырык мары</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Bir" title="Bir – malais" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Bir" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malais" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%98%E1%80%AE%E1%80%9A%E1%80%AC" title="ဘီယာ – birman" lang="my" hreflang="my" data-title="ဘီယာ" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="birman" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Beer_(Drunk)" title="Beer (Drunk) – bas-allemand" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Beer (Drunk)" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="bas-allemand" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Bier" title="Bier – bas-saxon néerlandais" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Bier" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="bas-saxon néerlandais" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AC%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%B0" title="बियर – népalais" lang="ne" hreflang="ne" data-title="बियर" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="népalais" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Bier" title="Bier – néerlandais" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Bier" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="néerlandais" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/%C3%98l" title="Øl – norvégien nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Øl" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="norvégien nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/%C3%98l" title="Øl – norvégien bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Øl" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norvégien bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nrm mw-list-item"><a href="https://nrm.wikipedia.org/wiki/Bi%C3%A9the" title="Biéthe – Norman" lang="nrf" hreflang="nrf" data-title="Biéthe" data-language-autonym="Nouormand" data-language-local-name="Norman" class="interlanguage-link-target"><span>Nouormand</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Bi%C3%A8rra" title="Bièrra – occitan" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Bièrra" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="occitan" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-or mw-list-item"><a href="https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%AC%E0%AC%BF%E0%AC%85%E0%AC%B0" title="ବିଅର – odia" lang="or" hreflang="or" data-title="ବିଅର" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="odia" class="interlanguage-link-target"><span>ଓଡ଼ିଆ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%91%C3%A6%D0%B3%C3%A6%D0%BD%D1%8B" title="Бæгæны – ossète" lang="os" hreflang="os" data-title="Бæгæны" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="ossète" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%AC%E0%A9%80%E0%A8%85%E0%A8%B0" title="ਬੀਅਰ – pendjabi" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਬੀਅਰ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="pendjabi" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pcd mw-list-item"><a href="https://pcd.wikipedia.org/wiki/Bi%C3%A9re" title="Biére – picard" lang="pcd" hreflang="pcd" data-title="Biére" data-language-autonym="Picard" data-language-local-name="picard" class="interlanguage-link-target"><span>Picard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pfl mw-list-item"><a href="https://pfl.wikipedia.org/wiki/Bier_(Getr%C3%A4nk)" title="Bier (Getränk) – allemand palatin" lang="pfl" hreflang="pfl" data-title="Bier (Getränk)" data-language-autonym="Pälzisch" data-language-local-name="allemand palatin" class="interlanguage-link-target"><span>Pälzisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="article de qualité"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Piwo" title="Piwo – polonais" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Piwo" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="polonais" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Bira" title="Bira – piémontais" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Bira" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="piémontais" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%DB%8C%D8%A6%D8%B1" title="بیئر – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="بیئر" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%8A%D8%B1" title="بير – pachto" lang="ps" hreflang="ps" data-title="بير" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="pachto" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Cerveja" title="Cerveja – portugais" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Cerveja" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugais" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Sirwisa" title="Sirwisa – quechua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Sirwisa" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="quechua" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Bere" title="Bere – roumain" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Bere" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="roumain" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-rup mw-list-item"><a href="https://roa-rup.wikipedia.org/wiki/Bir%C3%A2" title="Birâ – aroumain" lang="rup" hreflang="rup" data-title="Birâ" data-language-autonym="Armãneashti" data-language-local-name="aroumain" class="interlanguage-link-target"><span>Armãneashti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B8%D0%B2%D0%BE" title="Пиво – russe" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Пиво" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="russe" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B8%D0%B2%D0%BE" title="Пиво – ruthène" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Пиво" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="ruthène" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rw mw-list-item"><a href="https://rw.wikipedia.org/wiki/Inzoga" title="Inzoga – kinyarwanda" lang="rw" hreflang="rw" data-title="Inzoga" data-language-autonym="Ikinyarwanda" data-language-local-name="kinyarwanda" class="interlanguage-link-target"><span>Ikinyarwanda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B8%D0%B8%D0%B1%D1%8D" title="Пиибэ – iakoute" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Пиибэ" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="iakoute" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Birra" title="Birra – sarde" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Birra" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="sarde" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Birra" title="Birra – sicilien" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Birra" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="sicilien" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Beer" title="Beer – écossais" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Beer" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="écossais" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-se mw-list-item"><a href="https://se.wikipedia.org/wiki/Vuola" title="Vuola – same du Nord" lang="se" hreflang="se" data-title="Vuola" data-language-autonym="Davvisámegiella" data-language-local-name="same du Nord" class="interlanguage-link-target"><span>Davvisámegiella</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Pivo" title="Pivo – serbo-croate" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Pivo" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbo-croate" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%B6%E0%B7%92%E0%B6%BA%E0%B6%BB%E0%B7%8A" title="බියර් – cingalais" lang="si" hreflang="si" data-title="බියර්" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="cingalais" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Beer" title="Beer – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Beer" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Pivo" title="Pivo – slovaque" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Pivo" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="slovaque" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="article de qualité"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Pivo" title="Pivo – slovène" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Pivo" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="slovène" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/Doro" title="Doro – shona" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Doro" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="shona" class="interlanguage-link-target"><span>ChiShona</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Birra" title="Birra – albanais" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Birra" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="albanais" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B8%D0%B2%D0%BE" title="Пиво – serbe" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Пиво" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbe" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Bjoor" title="Bjoor – saterlandais" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Bjoor" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="saterlandais" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Bir" title="Bir – soundanais" lang="su" hreflang="su" data-title="Bir" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="soundanais" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/%C3%96l" title="Öl – suédois" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Öl" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="suédois" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Bia" title="Bia – swahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Bia" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="swahili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/Bjyr" title="Bjyr – silésien" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Bjyr" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="silésien" class="interlanguage-link-target"><span>Ślůnski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%AA%E0%AE%BF%E0%AE%AF%E0%AE%B0%E0%AF%8D" title="பியர் – tamoul" lang="ta" hreflang="ta" data-title="பியர்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="tamoul" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%AC%E0%B1%80%E0%B0%B0%E0%B1%81" title="బీరు – télougou" lang="te" hreflang="te" data-title="బీరు" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="télougou" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%B1%D0%B8_%D2%B7%D0%B0%D0%B2" title="Оби ҷав – tadjik" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Оби ҷав" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="tadjik" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%9A%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%A3%E0%B9%8C" title="เบียร์ – thaï" lang="th" hreflang="th" data-title="เบียร์" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="thaï" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Serbesa" title="Serbesa – tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Serbesa" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Bira" title="Bira – turc" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Bira" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turc" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ts mw-list-item"><a href="https://ts.wikipedia.org/wiki/Byala" title="Byala – tsonga" lang="ts" hreflang="ts" data-title="Byala" data-language-autonym="Xitsonga" data-language-local-name="tsonga" class="interlanguage-link-target"><span>Xitsonga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%8B%D1%80%D0%B0" title="Сыра – tatar" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Сыра" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="tatar" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D9%89%DB%8B%D8%A7" title="پىۋا – ouïghour" lang="ug" hreflang="ug" data-title="پىۋا" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="ouïghour" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B8%D0%B2%D0%BE" title="Пиво – ukrainien" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Пиво" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukrainien" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%DB%8C%D8%A6%D8%B1" title="بیئر – ourdou" lang="ur" hreflang="ur" data-title="بیئر" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="ourdou" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Pivo" title="Pivo – ouzbek" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Pivo" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ouzbek" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Bira" title="Bira – vénitien" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Bira" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="vénitien" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Olud" title="Olud – vepse" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Olud" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="vepse" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Bia_(th%E1%BB%A9c_u%E1%BB%91ng)" title="Bia (thức uống) – vietnamien" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Bia (thức uống)" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="vietnamien" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vls mw-list-item"><a href="https://vls.wikipedia.org/wiki/Bier" title="Bier – flamand occidental" lang="vls" hreflang="vls" data-title="Bier" data-language-autonym="West-Vlams" data-language-local-name="flamand occidental" class="interlanguage-link-target"><span>West-Vlams</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/Bir" title="Bir – volapük" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Bir" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="volapük" class="interlanguage-link-target"><span>Volapük</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Bire" title="Bire – wallon" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Bire" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="wallon" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Serbisa" title="Serbisa – waray" lang="war" hreflang="war" data-title="Serbisa" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="waray" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%95%A4%E9%85%92" title="啤酒 – wu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="啤酒" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="wu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%91%D7%99%D7%A8" title="ביר – yiddish" lang="yi" hreflang="yi" data-title="ביר" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="yiddish" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Laeujbizciuj" title="Laeujbizciuj – zhuang" lang="za" hreflang="za" data-title="Laeujbizciuj" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="zhuang" class="interlanguage-link-target"><span>Vahcuengh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%95%A4%E9%85%92" title="啤酒 – chinois" lang="zh" hreflang="zh" data-title="啤酒" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chinois" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E5%95%A4%E9%85%92" title="啤酒 – chinois littéraire" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="啤酒" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="chinois littéraire" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/B%C3%AC-luh" title="Bì-luh – minnan" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Bì-luh" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="minnan" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%95%A4%E9%85%92" title="啤酒 – cantonais" lang="yue" hreflang="yue" data-title="啤酒" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="cantonais" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://zu.wikipedia.org/wiki/Ubhiya" title="Ubhiya – zoulou" lang="zu" hreflang="zu" data-title="Ubhiya" data-language-autonym="IsiZulu" data-language-local-name="zoulou" class="interlanguage-link-target"><span>IsiZulu</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q44#sitelinks-wikipedia" title="Modifier les liens interlangues" class="wbc-editpage">Modifier les liens</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Espaces de noms"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Bi%C3%A8re" title="Voir le contenu de la page [c]" accesskey="c"><span>Article</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Discussion:Bi%C3%A8re" rel="discussion" title="Discussion au sujet de cette page de contenu [t]" accesskey="t"><span>Discussion</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Modifier la variante de langue" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">français</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Affichages"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Bi%C3%A8re"><span>Lire</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&veaction=edit" title="Modifier cette page [v]" accesskey="v"><span>Modifier</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&action=edit" title="Modifier le wikicode de cette page [e]" accesskey="e"><span>Modifier le code</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&action=history" title="Historique des versions de cette page [h]" accesskey="h"><span>Voir l’historique</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Outils de la page"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Outils" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Outils</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Outils</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">masquer</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Plus d’options" > <div class="vector-menu-heading"> Actions </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Bi%C3%A8re"><span>Lire</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&veaction=edit" title="Modifier cette page [v]" accesskey="v"><span>Modifier</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&action=edit" title="Modifier le wikicode de cette page [e]" accesskey="e"><span>Modifier le code</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&action=history"><span>Voir l’historique</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Général </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/Bi%C3%A8re" title="Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]" accesskey="j"><span>Pages liées</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/Bi%C3%A8re" rel="nofollow" title="Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]" accesskey="k"><span>Suivi des pages liées</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//fr.wikipedia.org/wiki/Aide:Importer_un_fichier" title="Téléverser des fichiers [u]" accesskey="u"><span>Téléverser un fichier</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&oldid=222264386" title="Adresse permanente de cette version de cette page"><span>Lien permanent</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&action=info" title="Davantage d’informations sur cette page"><span>Informations sur la page</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&page=Bi%C3%A8re&id=222264386&wpFormIdentifier=titleform" title="Informations sur la manière de citer cette page"><span>Citer cette page</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FBi%25C3%25A8re"><span>Obtenir l'URL raccourcie</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FBi%25C3%25A8re"><span>Télécharger le code QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Imprimer / exporter </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&bookcmd=book_creator&referer=Bi%C3%A8re"><span>Créer un livre</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&page=Bi%C3%A8re&action=show-download-screen"><span>Télécharger comme PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&printable=yes" title="Version imprimable de cette page [p]" accesskey="p"><span>Version imprimable</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Dans d’autres projets </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Beer" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q44" title="Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]" accesskey="g"><span>Élément Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Outils de la page"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Apparence"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Apparence</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">masquer</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Un article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="fr" dir="ltr"><div class="bandeau-container metadata homonymie hatnote"><div class="bandeau-cell bandeau-icone" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Aide:Homonymie" title="Aide:Homonymie"><img alt="Page d’aide sur l’homonymie" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/20px-Logo_disambig.svg.png" decoding="async" width="20" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/30px-Logo_disambig.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/40px-Logo_disambig.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="375" /></a></span></div><div class="bandeau-cell" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"> <p>Pour les articles homonymes, voir <a href="/wiki/Bi%C3%A8re_(homonymie)" class="mw-disambig" title="Bière (homonymie)">Bière (homonymie)</a>. </p> </div></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Beer_mug_transparent.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Beer_mug_transparent.png/220px-Beer_mug_transparent.png" decoding="async" width="220" height="220" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Beer_mug_transparent.png/330px-Beer_mug_transparent.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Beer_mug_transparent.png/440px-Beer_mug_transparent.png 2x" data-file-width="1725" data-file-height="1725" /></a><figcaption>Une chope de bière.</figcaption></figure> <p>La <b>bière</b> est une <a href="/wiki/Boisson_alcoolis%C3%A9e" title="Boisson alcoolisée">boisson alcoolisée</a> obtenue par <a href="/wiki/Fermentation_alcoolique" title="Fermentation alcoolique">fermentation alcoolique</a> d'un <a href="/wiki/Mo%C3%BBt" title="Moût">moût</a> de produits végétaux <a href="/wiki/Amidon" title="Amidon">amylacés</a> tels que l'<a href="/wiki/Orge_commune" title="Orge commune">orge</a>, le <a href="/wiki/Ma%C3%AFs" title="Maïs">maïs</a>, le <a href="/wiki/Riz" title="Riz">riz</a>, la <a href="/wiki/Banane" title="Banane">banane</a>, le <a href="/wiki/Manioc" title="Manioc">manioc</a>… Ce moût est obtenu à l'issue d'une étape importante de la <a href="/wiki/Fabrication_de_la_bi%C3%A8re" title="Fabrication de la bière">fabrication de la bière</a>, le <a href="/wiki/Brassage" title="Brassage">brassage</a>, opération à l'origine des vocables <a href="/wiki/Ma%C3%AEtre_brasseur" title="Maître brasseur">brasseur</a> et <a href="/wiki/Brasserie" title="Brasserie">brasserie</a>. C'est la plus ancienne boisson alcoolisée connue au <a href="/wiki/Monde_(univers)" title="Monde (univers)">monde</a> et la boisson la plus consommée après l'<a href="/wiki/Eau" title="Eau">eau</a> et le <a href="/wiki/Th%C3%A9" title="Thé">thé</a><sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Two_pints_of_beer.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/Two_pints_of_beer.jpg/170px-Two_pints_of_beer.jpg" decoding="async" width="170" height="243" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/Two_pints_of_beer.jpg/255px-Two_pints_of_beer.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/Two_pints_of_beer.jpg/340px-Two_pints_of_beer.jpg 2x" data-file-width="360" data-file-height="514" /></a><figcaption>Deux pintes de bière.</figcaption></figure> <p>La bière actuelle (à partir du <a href="/wiki/Moyen_%C3%82ge" title="Moyen Âge">Moyen Âge</a>) est généralement produite à partir d’<a href="/wiki/Eau" title="Eau">eau</a>, de <a href="/wiki/Malt" title="Malt">malt</a> d'<a href="/wiki/Orge_commune" title="Orge commune">orge</a> (parfois additionnée d'autres céréales) et de <a href="/wiki/Houblon" title="Houblon">houblon</a>. Ce dernier, en particulier, apporte un parfum et de l'amertume à la bière et agit comme <a href="/wiki/Conservateur_(chimie)" title="Conservateur (chimie)">conservateur</a>. Cette boisson est consommée <a href="/wiki/Bi%C3%A8re_%C3%A0_la_pression" title="Bière à la pression">à la pression</a>, en bouteille ou en <a href="/wiki/Canette_(alimentaire)" title="Canette (alimentaire)">canette</a>. La <a href="/wiki/Fabrication_de_la_bi%C3%A8re" title="Fabrication de la bière">production de bière</a> est réalisée industriellement ou artisanalement dans une <a href="/wiki/Brasserie" title="Brasserie">brasserie</a>, tout en étant possible par le particulier. En Europe francophone, les régions traditionnelles de la bière sont l'<a href="/wiki/Alsace" title="Alsace">Alsace</a>, le <a href="/wiki/Cuisine_et_sp%C3%A9cialit%C3%A9s_du_Nord-Pas-de-Calais" title="Cuisine et spécialités du Nord-Pas-de-Calais">Nord-Pas-de-Calais</a> et la <a href="/wiki/Belgique" title="Belgique">Belgique</a>. </p><p>La consommation de bière est à l'origine de nombreux évènements festifs tels que la <a href="/wiki/F%C3%AAte_de_la_bi%C3%A8re" title="Fête de la bière">Fête de la bière</a>, le <a href="/wiki/Mondial_de_la_bi%C3%A8re" title="Mondial de la bière">Mondial de la bière</a>, la <a href="/wiki/Journ%C3%A9e_internationale_de_la_bi%C3%A8re" title="Journée internationale de la bière">Journée internationale de la bière</a> ; et suscite également de nombreux <a href="/wiki/Jeu_%C3%A0_boire" title="Jeu à boire">jeux à boire</a> comme le <a href="/wiki/Bi%C3%A8re-pong" title="Bière-pong">bière-pong</a>, le <a href="/w/index.php?title=Flip_cup&action=edit&redlink=1" class="new" title="Flip cup (page inexistante)">Flip cup</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Flip_cup" class="extiw" title="en:Flip cup"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Flip cup »">(en)</span></a>, le <a href="/w/index.php?title=Bong_%C3%A0_bi%C3%A8re&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bong à bière (page inexistante)">bong à bière</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Beer_bong" class="extiw" title="en:Beer bong"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Beer bong »">(en)</span></a>, la <a href="/w/index.php?title=Botte_de_bi%C3%A8re&action=edit&redlink=1" class="new" title="Botte de bière (page inexistante)">botte de bière</a> <a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Stiefel_(Trinkgef%C3%A4%C3%9F)" class="extiw" title="de:Stiefel (Trinkgefäß)"><span class="indicateur-langue" title="Article en allemand : « Stiefel (Trinkgefäß) »">(de)</span></a> ou le <a href="/wiki/Barathon" title="Barathon">barathon</a>. Des versions très faiblement alcoolisées (variant de 2<a href="/wiki/Degr%C3%A9_d%27alcool" title="Degré d'alcool">°</a> à 0°) sont présentes sur le marché. Contrairement aux autres boissons « sans alcool », elles sont élaborées par les mêmes procédés que la bière classique. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Histoire">Histoire</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&veaction=edit&section=1" title="Modifier la section : Histoire" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&action=edit&section=1" title="Modifier le code source de la section : Histoire"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé : <a href="/wiki/Histoire_de_la_bi%C3%A8re" title="Histoire de la bière">Histoire de la bière</a>.</div></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:EMS-89615-Rosecrucian-Egyptian-BeerMaking.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/EMS-89615-Rosecrucian-Egyptian-BeerMaking.jpg/220px-EMS-89615-Rosecrucian-Egyptian-BeerMaking.jpg" decoding="async" width="220" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/EMS-89615-Rosecrucian-Egyptian-BeerMaking.jpg/330px-EMS-89615-Rosecrucian-Egyptian-BeerMaking.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/EMS-89615-Rosecrucian-Egyptian-BeerMaking.jpg/440px-EMS-89615-Rosecrucian-Egyptian-BeerMaking.jpg 2x" data-file-width="3008" data-file-height="2000" /></a><figcaption>Figurines en bois représentant des brasseurs et des fabricants de bière de l'<a href="/wiki/%C3%89gypte_antique" title="Égypte antique">Égypte antique</a> (<i>Rosicrucian Egyptian Muséum</i>, <a href="/wiki/San_Jos%C3%A9_(Californie)" title="San José (Californie)">San Jose</a>, <a href="/wiki/Californie" title="Californie">Californie</a>).</figcaption></figure> <p>L'histoire de la bière est intimement liée à celle de ses <a href="/wiki/Ingr%C3%A9dient" class="mw-redirect" title="Ingrédient">ingrédients</a>, ainsi qu'aux avancées technologiques qui firent de cette boisson le breuvage que l'on connaît aujourd’hui. Les premières cultures de <a href="/wiki/C%C3%A9r%C3%A9ale" title="Céréale">céréales</a>, notamment de l'<a href="/wiki/Orge_commune" title="Orge commune">orge</a> et de l'<a href="/wiki/%C3%89peautre" title="Épeautre">épeautre</a> (une céréale proche du <a href="/wiki/Bl%C3%A9" title="Blé">blé</a>), ont été attestées en 8000 <abbr class="abbr nowrap" title="avant Jésus-Christ">av. J.-C.</abbr> en <a href="/wiki/M%C3%A9sopotamie" title="Mésopotamie">Mésopotamie</a><sup id="cite_ref-:0_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-:0-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Tous les ingrédients étant disponibles dès cette époque, la bière pouvait donc exister et l'on estime son invention/découverte à 6000 <abbr class="abbr nowrap" title="avant Jésus-Christ">av. J.-C.</abbr> Cependant, les preuves formelles de son existence, découvertes dans la province de <a href="/wiki/Sumer" title="Sumer">Sumer</a>, remontent au <abbr class="abbr" title="4ᵉ millénaire">IV<sup>e</sup></abbr> millénaire <abbr class="abbr nowrap" title="avant Jésus-Christ">av. J.-C.</abbr> À cette époque, la bière, alors appelée « <i><a href="/wiki/Sikaru" title="Sikaru">sikaru</a></i> »<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> (dont la traduction littérale est « pain liquide ») était à la base de l'<a href="/wiki/Alimentation" title="Alimentation">alimentation</a> quotidienne. On la fabriquait par cuisson de galettes à base d'<a href="/wiki/%C3%89peautre" title="Épeautre">épeautre</a> et d'<a href="/wiki/Orge_commune" title="Orge commune">orge</a> que l'on mettait à tremper dans de l'<a href="/wiki/Eau" title="Eau">eau</a>, afin de déclencher la <a href="/wiki/Fermentation_de_la_bi%C3%A8re" title="Fermentation de la bière">fermentation</a> nécessaire à la production d'<a href="/wiki/Boisson_alcoolis%C3%A9e" title="Boisson alcoolisée">alcool</a>, et que l'on assaisonnait avec de la <a href="/wiki/Cannelle_(%C3%A9corce)" class="mw-redirect" title="Cannelle (écorce)">cannelle</a>, du <a href="/wiki/Miel" title="Miel">miel</a> ou toutes autres <a href="/wiki/%C3%89pice" title="Épice">épices</a> en fonction des préférences des clients. La bière, connue des peuples de <a href="/wiki/Chald%C3%A9e" title="Chaldée">Chaldée</a> (maintenant <a href="/wiki/Irak" title="Irak">Irak</a>, <a href="/wiki/Kowe%C3%AFt" title="Koweït">Koweït</a>) et d'<a href="/wiki/Assyrie" title="Assyrie">Assyrie</a> (<a href="/wiki/Irak" title="Irak">Irak</a>, <a href="/wiki/Syrie" title="Syrie">Syrie</a>, <a href="/wiki/Liban" title="Liban">Liban</a>, <a href="/wiki/Isra%C3%ABl" title="Israël">Israël</a><sup id="cite_ref-:1_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-:1-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-:0_2-1" class="reference"><a href="#cite_note-:0-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>), devenue monnaie d'échange, commença sa dissémination. Des recherches archéologiques ont pu démontrer que les <a href="/wiki/Proven%C3%A7aux" title="Provençaux">Provençaux</a> brassaient déjà leur bière au <abbr class="abbr" title="5ᵉ siècle"><span class="romain">V</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle <abbr class="abbr nowrap" title="avant Jésus-Christ">av. J.-C.</abbr><sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Dionysus_Qingdao_beer.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Dionysus_Qingdao_beer.jpg/220px-Dionysus_Qingdao_beer.jpg" decoding="async" width="220" height="110" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Dionysus_Qingdao_beer.jpg/330px-Dionysus_Qingdao_beer.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Dionysus_Qingdao_beer.jpg/440px-Dionysus_Qingdao_beer.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="400" /></a><figcaption><a href="/wiki/Dionysos" title="Dionysos">Dionysos</a> buvant une bière, musée de la bière de <a href="/wiki/Qingdao" title="Qingdao">Qingdao</a>.</figcaption></figure> <p>Consommée en famille et utilisée comme moyen de paiement à <a href="/wiki/Babylone" title="Babylone">Babylone</a>, boisson des dieux en <a href="/wiki/%C3%89gypte" title="Égypte">Égypte</a> (où on l'appelait <i>heneqet</i>), la bière devint dans la <a href="/wiki/Gr%C3%A8ce_antique" title="Grèce antique">Grèce antique</a> (<a href="/wiki/Diodore_de_Sicile" title="Diodore de Sicile">Diodore de Sicile</a> dit qu'elle fut inventée par <a href="/wiki/Dionysos" title="Dionysos">Dionysos</a><sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>) et dans l’<a href="/wiki/Empire_romain" title="Empire romain">Empire romain</a> celle du pauvre, et le <a href="/wiki/Vin" title="Vin">vin</a> celle des dieux. Elle resta cependant la boisson de choix des peuples du <a href="/wiki/Nord" title="Nord">Nord</a>, <a href="/wiki/Celtes" title="Celtes">Celtes</a> et <a href="/wiki/Peuples_germaniques" class="mw-redirect" title="Peuples germaniques">Germains</a>. La préférence pour le vin se confirma dans l’<a href="/wiki/Europe" title="Europe">Europe</a> <a href="/wiki/Christianisme" title="Christianisme">chrétienne</a> au début du <a href="/wiki/Moyen_%C3%82ge" title="Moyen Âge">Moyen Âge</a>, notamment grâce au concile d’Aix-la-Chapelle de <a href="/wiki/816" title="816">816</a> qui encouragea les viticultures épiscopales et monastiques dans le but de célébrer l’<a href="/wiki/Eucharistie" title="Eucharistie">eucharistie</a>. Il fallut attendre le <a href="/wiki/VIIIe_si%C3%A8cle" title="VIIIe siècle"><abbr class="abbr" title="8ᵉ siècle"><span class="romain">VIII</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle</a> pour voir le brassage de la bière y reprendre de l’importance, en particulier en <a href="/wiki/Bavi%C3%A8re" title="Bavière">Bavière</a>. Par la suite, aux environs du <a href="/wiki/XIIe_si%C3%A8cle" title="XIIe siècle"><abbr class="abbr" title="12ᵉ siècle"><span class="romain">XII</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle</a>, certains monastères (par exemple en Alsace et en <a href="/wiki/Bavi%C3%A8re" title="Bavière">Bavière</a>) se spécialisèrent dans le brassage de la bière, bue par la population à la place d’une <a href="/wiki/Eau" title="Eau">eau</a> souvent non potable. </p><p>Aujourd’hui, la bière jouit d’un succès mondial en tant que boisson désaltérante et de dégustation. Ce succès remonte au <a href="/wiki/XIXe_si%C3%A8cle" title="XIXe siècle"><abbr class="abbr" title="19ᵉ siècle"><span class="romain">XIX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle</a> où la maîtrise de la <a href="/wiki/Fermentation_de_la_bi%C3%A8re" title="Fermentation de la bière">fermentation basse</a> grâce à la <a href="/wiki/R%C3%A9frig%C3%A9ration" title="Réfrigération">réfrigération</a> et la <a href="/wiki/Pasteurisation" title="Pasteurisation">pasteurisation</a> permirent la production de nouvelles variétés de bière ainsi que leur exportation. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Usages">Usages</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&veaction=edit&section=2" title="Modifier la section : Usages" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&action=edit&section=2" title="Modifier le code source de la section : Usages"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé : <a href="/wiki/Cuisine_%C3%A0_la_bi%C3%A8re" title="Cuisine à la bière">Cuisine à la bière</a>.</div></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Jeton_de_la_corporation_des_brasseurs_du_Nord.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/Jeton_de_la_corporation_des_brasseurs_du_Nord.jpg/220px-Jeton_de_la_corporation_des_brasseurs_du_Nord.jpg" decoding="async" width="220" height="109" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/Jeton_de_la_corporation_des_brasseurs_du_Nord.jpg/330px-Jeton_de_la_corporation_des_brasseurs_du_Nord.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/Jeton_de_la_corporation_des_brasseurs_du_Nord.jpg/440px-Jeton_de_la_corporation_des_brasseurs_du_Nord.jpg 2x" data-file-width="1200" data-file-height="592" /></a><figcaption>Jeton de la corporation des brasseurs du Nord.</figcaption></figure> <p>La bière est une boisson qui intervient également dans de nombreuses recettes de <a href="/wiki/Cuisine_%C3%A0_la_bi%C3%A8re" title="Cuisine à la bière">cuisine à la bière</a> comme ingrédient premier (exemple : <a href="/wiki/Soupe_%C3%A0_la_bi%C3%A8re" title="Soupe à la bière">soupe à la bière</a>) ou secondaire apportant une caractéristique particulière au mets (exemple : <a href="/wiki/Carbonade_flamande" title="Carbonade flamande">carbonade flamande</a>). </p><p>La bière est utilisée pour le lavage ou l’affinage de certains fromages (exemple : le Cochon 'nez et le <a href="/wiki/Bergues_(fromage)" title="Bergues (fromage)">Bergues</a>). Elle a aussi été utilisée pour la <a href="/wiki/Conservation_de_la_viande" title="Conservation de la viande">conservation de la viande</a>. Elle peut aussi être <a href="/wiki/Distillation" title="Distillation">distillée</a> afin de faire de l'<a href="/wiki/Eau-de-vie_de_bi%C3%A8re" title="Eau-de-vie de bière">eau-de-vie de bière</a>. </p><p>Elle sert de badigeon après <a href="/wiki/Chaulage" title="Chaulage">chaulage</a> des murs. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Élaboration"><span id=".C3.89laboration"></span>Élaboration</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&veaction=edit&section=3" title="Modifier la section : Élaboration" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&action=edit&section=3" title="Modifier le code source de la section : Élaboration"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Diagramme_fabrication_bi%C3%A8re.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Diagramme_fabrication_bi%C3%A8re.svg/220px-Diagramme_fabrication_bi%C3%A8re.svg.png" decoding="async" width="220" height="206" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Diagramme_fabrication_bi%C3%A8re.svg/330px-Diagramme_fabrication_bi%C3%A8re.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Diagramme_fabrication_bi%C3%A8re.svg/440px-Diagramme_fabrication_bi%C3%A8re.svg.png 2x" data-file-width="779" data-file-height="731" /></a><figcaption>Diagramme de fabrication.</figcaption></figure> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé : <a href="/wiki/Fabrication_de_la_bi%C3%A8re" title="Fabrication de la bière">Fabrication de la bière</a>.</div></div> <p>L'élaboration de la bière a évolué à travers les âges. Ce que l’on considérait comme de la bière il y a 8 000 ans est sans aucun doute très éloigné de ce que nous connaissons aujourd’hui. Les « migrations » de ce breuvage à travers le monde et le temps ont obligé les brasseurs à adapter le mode de fabrication en fonction des évolutions techniques et des matières premières disponibles. Ce qui n’était autrefois qu’une sorte de « bouillie » alcoolisée, plus proche des aliments solides que des boissons, est devenu, notamment grâce aux progrès de la microbiologie et des techniques industrielles au <a href="/wiki/XIXe_si%C3%A8cle" title="XIXe siècle"><abbr class="abbr" title="19ᵉ siècle"><span class="romain">XIX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle</a>, la boisson limpide que l’on connaît aujourd’hui. Les méthodes de fabrication actuelles sont cependant très proches de celles de ces derniers siècles ce qui dénote une normalisation dans le processus de fabrication. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ingrédients"><span id="Ingr.C3.A9dients"></span>Ingrédients</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&veaction=edit&section=4" title="Modifier la section : Ingrédients" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&action=edit&section=4" title="Modifier le code source de la section : Ingrédients"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Pour produire de la bière, il faut certaines matières premières qui vont être transformées tout au long du processus de fabrication. Il est nécessaire de disposer : </p> <ul><li>d’eau de bonne qualité : l’eau constitue de 85 à 95 % de la bière (le solde après fermentation, décantation et filtration étant essentiellement constitué d'<a href="/wiki/Alcool_%C3%A9thylique" class="mw-redirect" title="Alcool éthylique">alcool éthylique</a> (<a href="/wiki/%C3%89thanol" title="Éthanol">éthanol</a>) et de <a href="/wiki/Sucre" title="Sucre">sucre</a>). La qualité de l'eau est importante et affecte le goût de la bière. Le rôle de l'eau comme solvant permet au malt et au houblon de libérer leurs sucres et leurs arômes ;</li> <li>de <a href="/wiki/Malt" title="Malt">malt</a> (essentiellement d’<a href="/wiki/Orge_commune" title="Orge commune">orge</a> mais également de <a href="/wiki/Froment_(flore)" class="mw-redirect" title="Froment (flore)">froment</a> pour la <a href="/wiki/Weizenbier" title="Weizenbier">Weizenbier</a>, et parfois d'<a href="/wiki/Avoine" class="mw-redirect" title="Avoine">avoine</a>, surtout à titre de complément. Plusieurs autres céréales, maltées ou non, peuvent également être utilisés, souvent en combinaison avec du malt d'orge ) ;</li> <li>de <a href="/wiki/Houblon" title="Houblon">houblon</a> : il contient des <a href="/wiki/Acide" title="Acide">acides</a> — <a href="/wiki/Isohumulone" title="Isohumulone">isohumulone</a> et <a href="/wiki/Lupulone" title="Lupulone">lupulone</a> — qui stabilisent la bière et lui procurent son <a href="/wiki/Amertume" title="Amertume">amertume</a>, ainsi que des <a href="/wiki/Huiles_essentielles" class="mw-redirect" title="Huiles essentielles">huiles essentielles</a> qui enrichissent ses arômes. En outre, le houblon est un conservateur naturel ;</li> <li>et finalement de <a href="/wiki/Levure" title="Levure">levures</a> (champignons microscopiques), micro-organismes à la base même du processus de <a href="/wiki/Fermentation" title="Fermentation">fermentation</a>.</li></ul> <p>D’autre part, on peut aussi utiliser : </p> <ul><li>des grains crus (non maltés mais cuits, notamment du froment pour la <a href="/wiki/Bi%C3%A8re_blanche" title="Bière blanche">bière blanche</a> et le <a href="/wiki/Lambic" title="Lambic">lambic</a>, du riz pour la <a href="/wiki/Budweiser" title="Budweiser">budweiser</a>) ;</li> <li>des épices telles que la <a href="/wiki/Coriandre" title="Coriandre">coriandre</a>, l’écorce d’orange, le <a href="/wiki/Chanvre" title="Chanvre">chanvre</a>, le <a href="/wiki/Miel" title="Miel">miel</a>, le caramel, etc. ;</li> <li>depuis peu existent des bières sans gluten à base de malt de riz, de sorgho malté ou non malté (la Redbridge) et de sarrasin (bière « La Messagère ») ;</li> <li>des protéines issues de <a href="/wiki/Vessie_natatoire" title="Vessie natatoire">vessies natatoires</a> de <a href="/wiki/Poisson" title="Poisson">poisson</a> pour clarifier l'apparence (<a href="/wiki/Collage_(boisson)" title="Collage (boisson)">collage</a>)<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</li></ul> <p>Selon le <a href="/wiki/Reinheitsgebot" title="Reinheitsgebot">Reinheitsgebot</a> édicté le <time class="nowrap" datetime="1516-05-03" data-sort-value="1516-05-03">23 avril 1516</time>, les brasseurs allemands ne pouvaient utiliser que l'orge, le houblon et l'eau. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Processus">Processus</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&veaction=edit&section=5" title="Modifier la section : Processus" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&action=edit&section=5" title="Modifier le code source de la section : Processus"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Mus%C3%A9e_Europ%C3%A9en_de_la_Bi%C3%A8re_pic-005.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Mus%C3%A9e_Europ%C3%A9en_de_la_Bi%C3%A8re_pic-005.JPG/250px-Mus%C3%A9e_Europ%C3%A9en_de_la_Bi%C3%A8re_pic-005.JPG" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Mus%C3%A9e_Europ%C3%A9en_de_la_Bi%C3%A8re_pic-005.JPG/330px-Mus%C3%A9e_Europ%C3%A9en_de_la_Bi%C3%A8re_pic-005.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Mus%C3%A9e_Europ%C3%A9en_de_la_Bi%C3%A8re_pic-005.JPG/500px-Mus%C3%A9e_Europ%C3%A9en_de_la_Bi%C3%A8re_pic-005.JPG 2x" data-file-width="4608" data-file-height="3456" /></a><figcaption>Équipement au <a href="/wiki/Mus%C3%A9e_de_la_Bi%C3%A8re" title="Musée de la Bière">Musée européen de la Bière</a>, <a href="/wiki/Stenay" title="Stenay">Stenay</a> (<a href="/wiki/Meuse_(d%C3%A9partement)" title="Meuse (département)">Meuse</a>).</figcaption></figure> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé : <a href="/wiki/Fabrication_de_la_bi%C3%A8re" title="Fabrication de la bière">Fabrication de la bière</a>.</div></div> <p>Pour transformer ces matières premières par voies enzymatiques et microbiologiques, on utilise diverses techniques de chauffage et de trempage, ainsi que des <a href="/wiki/Levure" title="Levure">levures</a> afin de permettre la fermentation du moût (production d’<a href="/wiki/%C3%89thanol" title="Éthanol">alcool</a>). </p><p>Les étapes sont les suivantes : </p> <ol><li><b>le maltage</b> : c'est la base d'une bière. Il s'agit de faire germer une céréale (généralement de l'orge) pour obtenir du malt, duquel sera extrait le sucre nécessaire à la fermentation. Pour obtenir du malt, il faut tremper l'orge, le faire germer, le faire sécher et enfin le nettoyer. Il est possible de le torréfier en fin de processus, pour obtenir un malt coloré et avec des arômes de café qui servira à brasser des bières plus noires.</li> <li><b>l'empâtage</b> : c'est lors de cette étape que le sucre naturellement présent dans le malt (amidon) va être transformé en sucre (saccharification), assimilable par les levures. Le moût monte en température afin d'activer des enzymes naturels, qui vont apporter de l'alcool et du corps à la bière.</li> <li><b>le rinçage</b> : lors de cette étape, le moût est rincé avec de l'eau chaude. Aucune eau n'est perdue : on rajoute de l'eau au moût par le haut, pendant que l'on laisse de l'eau s'écouler par le bas. L'eau passe ainsi via les drêches (malt cuit) déposées en fond de cuve, pour en extraire le maximum de molécules de sucre.</li> <li><b>l’ébullition</b> (également appelée « houblonnage ») : est l'étape pendant laquelle le houblon va être rajouté à la préparation, souvent en plusieurs fois. L'ébullition va à la fois faire brunir le moût et le stériliser.</li> <li><b>le refroidissement</b> : cette étape est technique, puisqu'il s'agit de refroidir le moût le plus rapidement possible, et ce afin d'arrêter toute réaction chimique et ne pas altérer le goût de la bière. En brassage amateur, elle se fait généralement avec un serpentin relié à une arrivée d'eau, plongé dans le cuve.</li> <li>l<b>a fermentation</b> : c'est durant cette étape que l'on va ensemencer le moût avec des levures. En fonction des levures (de fermentation haute ou basse), la température de fermentation ne sera pas la même. Cette étape dure généralement plusieurs semaines (trois semaines pour une PILS), et on peut observer du gaz carbonique s'échapper via un barboteur.</li> <li><b>la mise en bouteille, et la garde</b> : lors de la mise en bouteille, on va diluer un certain grammage de sucre dans de l'eau chaude (sirop), et la rajouter à la bière (6 <abbr class="abbr" title="gramme">g</abbr>/L pour une PILS par exemple). Ce sucre sera consommé par les levures et produira du gaz carbonique. Une bière doit se conserver plusieurs semaines en bouteille avant d'être dégustée. Certains types de bières devront être dégustés rapidement (IPA, NEIPA), alors que d'autres types de bières peuvent se garder des années et se bonifieront avec le temps (Imperial Stout, bières Trappistes)<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ol> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Fermentation">Fermentation</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&veaction=edit&section=6" title="Modifier la section : Fermentation" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&action=edit&section=6" title="Modifier le code source de la section : Fermentation"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé : <a href="/wiki/Fermentation_de_la_bi%C3%A8re" title="Fermentation de la bière">Fermentation de la bière</a>.</div></div> <p>On distingue quatre types de fermentations : </p> <ul><li>les bières de <a href="/wiki/Fermentation_de_la_bi%C3%A8re#Fermentation_basse" title="Fermentation de la bière">fermentation basse</a> sont couramment appelées <i><a href="/wiki/Lager" title="Lager">lagers</a></i>. On les appelle souvent <i><a href="/wiki/Pils_(bi%C3%A8re)" title="Pils (bière)">pils</a></i> bien que cela soit un abus de langage, la <i>pils</i> étant en fait elle-même une <i>lager</i> ;</li> <li>les bières de <a href="/wiki/Fermentation_de_la_bi%C3%A8re#Fermentation_haute" title="Fermentation de la bière">fermentation haute</a> sont appelées <i><a href="/wiki/Ale" title="Ale">ales</a></i>. Ces dernières ont des arômes plus complexes et peuvent atteindre un degré d’alcool plus élevé. Les ales et les lagers sont généralement fermentées grâce à des <a href="/wiki/Levure" title="Levure">levures</a> de cultures ;</li> <li>les bières de <a href="/wiki/Fermentation_de_la_bi%C3%A8re#Fermentation_spontanée" title="Fermentation de la bière">fermentation spontanée</a> sont par contre fermentées grâce à des levures sauvages présentes naturellement dans l’air environnant. Le <i><a href="/wiki/Lambic" title="Lambic">lambic</a></i> est une des principales bières encore produites de cette manière dans les pays développés. Il sert ensuite de base pour la fabrication du <i><a href="/wiki/Faro_(bi%C3%A8re)" title="Faro (bière)">faro</a></i>, de la <i><a href="/wiki/Gueuze" title="Gueuze">gueuze</a></i> et de bières fruitées et aromatisées telle la <i><a href="/wiki/Kriek" title="Kriek">kriek</a></i> ;</li> <li>les bières de <a href="/wiki/Fermentation_de_la_bi%C3%A8re#Fermentation_mixte" title="Fermentation de la bière">fermentation mixte</a> combinent la fermentation haute et la fermentation spontanée.</li></ul> <p>Certaines bières, notamment en <a href="/wiki/Belgique" title="Belgique">Belgique</a>, subissent une nouvelle fermentation après la mise en bouteille. Une levure, potentiellement différente de la première, peut être ajoutée à cette occasion. </p><p>Il existe des bières triples ou <i>tripel</i>, qui ne sont pas des bières ayant subi une triple fermentation, mais des bières pour lesquelles on a ajouté du sucre par rapport à une bière classique, cela vaut aussi pour les bières doubles ou <i>dubbel</i>. Ces bières atteignent généralement un pourcentage relativement élevé d'alcool (plus de 7 %). Cette appellation de "bière triple" provient d'une tradition datant du <abbr class="abbr" title="8ᵉ siècle"><span class="romain">VIII</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle où les moines préparaient trois jus différents à partir des mêmes céréales. La première bière fabriquée à partir du premier jus était plus concentrée en céréales donc en sucre. Elle était appelée la triple ou la "Prima melior". La double appelée la secunda, faite à partir du second jus, était donc deux fois moins forte. Et la dernière issue du troisième rinçage était appelée la tertia, la bière la moins prestigieuse et la plus légère en alcool. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Caractéristiques"><span id="Caract.C3.A9ristiques"></span>Caractéristiques</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&veaction=edit&section=7" title="Modifier la section : Caractéristiques" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&action=edit&section=7" title="Modifier le code source de la section : Caractéristiques"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Canya_cervesa2.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Canya_cervesa2.jpg/170px-Canya_cervesa2.jpg" decoding="async" width="170" height="237" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Canya_cervesa2.jpg/255px-Canya_cervesa2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Canya_cervesa2.jpg/340px-Canya_cervesa2.jpg 2x" data-file-width="428" data-file-height="596" /></a><figcaption>Une chope de bière fraîche.</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Degré_d'alcool"><span id="Degr.C3.A9_d.27alcool"></span>Degré d'alcool</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&veaction=edit&section=8" title="Modifier la section : Degré d'alcool" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&action=edit&section=8" title="Modifier le code source de la section : Degré d'alcool"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>En <a href="/wiki/France" title="France">France</a>, on note généralement la bière par son <a href="/wiki/Degr%C3%A9_d%27alcool" title="Degré d'alcool">degré d’alcool</a>, mais également par d’autres degrés indiquant la proportion de céréales dans le moût : </p> <ul><li>le <i><a href="/wiki/Degr%C3%A9_d%27alcool" title="Degré d'alcool">degré d’alcool</a></i> correspond au pourcentage d’<a href="/wiki/%C3%89thanol" title="Éthanol">éthanol</a> en volume contenu dans la boisson ;</li> <li>le <i><a href="/wiki/Degr%C3%A9_Balling" title="Degré Balling">degré Balling</a></i> correspond au pourcentage d’extrait sec du moût avant fermentation (utilisé en <a href="/wiki/Allemagne" title="Allemagne">Allemagne</a> et dans certains pays d’<a href="/wiki/Europe_centrale" title="Europe centrale">Europe centrale</a> pour déterminer l’impôt sur la bière) ;</li> <li>le <i>degré Régie</i> français correspond à la densité du moût avant fermentation : une densité de 1,10 équivaut à 10° Régie.</li></ul> <p>Il ne faut pas confondre ces degrés entre eux. Par exemple, l’Eku 28 titre 28° Balling et environ 11° d’alcool. On peut retenir que le degré alcoolique est généralement un peu plus du tiers du degré Balling. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Couleur">Couleur</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&veaction=edit&section=9" title="Modifier la section : Couleur" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&action=edit&section=9" title="Modifier le code source de la section : Couleur"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>La couleur<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> résulte des types de malts de spécialité utilisés. À peine 10 % de malt <i>black patent</i>, mélangé à un malt de base, est suffisant pour produire une bière noire comme l’ébène : </p> <ul><li>les <a href="/wiki/Bi%C3%A8re_blonde" title="Bière blonde">blondes</a> sont brassées avec des malts blonds très pâles, donnant des arômes fruités et floraux. La plupart des <i><a href="/wiki/Lager" title="Lager">lagers</a></i> sont des bières blondes ;</li> <li>les <a href="/wiki/Bi%C3%A8re_ambr%C3%A9e" title="Bière ambrée">ambrées</a> et les <a href="/wiki/Bi%C3%A8re_rousse" title="Bière rousse">rousses</a> sont brassées avec du malt légèrement torréfié, donnant une couleur oscillant entre l’or cuivré et le roux franc, procurant des saveurs caramélisées, des notes de réglisse et de noisette ;</li> <li>les <a href="/wiki/Bi%C3%A8re_brune" title="Bière brune">brunes</a> font généralement intervenir un malt torréfié, de couleur foncée variant du brun acajou au noir ébène. Au goût, un équilibre entre l’amertume des sucres caramélisés et celle du houblon ;</li> <li>les <a href="/wiki/Bi%C3%A8re_noire" title="Bière noire">noires</a> (principalement les <a href="/wiki/Stout" title="Stout">stouts</a>) sont à base de malts très torréfiés (malt noir de 1 000 <a href="/wiki/European_Brewery_Convention" title="European Brewery Convention">EBC</a>, voire plus) ;</li> <li>les <a href="/wiki/Bi%C3%A8re_blanche" title="Bière blanche">blanches</a>, souvent non filtrées, doivent leur aspect à l’utilisation de froment (malté ou cru) et à la levure en suspension.</li></ul> <p>Les bières sont naturellement troubles, cependant, la tendance actuelle tend à généraliser la filtration de la bière en post-fermentation, ce qui explique la limpidité de nos boissons actuelles. C’est notamment le cas des <i><a href="/wiki/Pils_(bi%C3%A8re)" title="Pils (bière)">pils</a></i> ou de la <i><a href="/wiki/K%C3%B6lsch_(bi%C3%A8re)" title="Kölsch (bière)">Kölsch</a></i>. À l’opposé de cette logique de marché, certains brasseurs continuent de produire des bières non (ou peu) filtrées. Les <a href="/wiki/Bi%C3%A8re_trappiste" class="mw-redirect" title="Bière trappiste">bières trappistes</a>, qui sont fermentées une nouvelle fois durant leur période de garde, font partie de ces bières troubles. Une garde prolongée sans filtration permet d’obtenir une bière parfaitement limpide sans toutefois occasionner la perte de saveurs souvent obtenue lors de la filtration. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Mousse">Mousse</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&veaction=edit&section=10" title="Modifier la section : Mousse" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&action=edit&section=10" title="Modifier le code source de la section : Mousse"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Les consommateurs attachent de l'importance aux propriétés de la mousse. La présence d'une mousse stable sur la bière influence par avance le consommateur sur sa saveur, mais les consommateurs diffèrent quant aux critères qu'ils appliquent pour juger de la qualité de cette mousse : certains préfèrent une couche stable d'épaisseur modérée et qui ne laisse aucun résidu après avoir bu, alors que d'autres trouvent attrayants les résidus de mousse<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>L'assurance d'une mousse stable et attrayante nécessite la compréhension et l'application de plusieurs principes <a href="/wiki/Physique" title="Physique">physiques</a> et <a href="/wiki/Chimie" title="Chimie">chimiques</a>. Au plan physique, il est essentiel que la mousse soit produite efficacement : la présence de sites de <a href="/wiki/Nucl%C3%A9ation" title="Nucléation">nucléation</a> est importante, les déterminants majeurs étant la <a href="/wiki/Temp%C3%A9rature_thermodynamique" title="Température thermodynamique">température</a> et le niveau de <a href="/wiki/Carbonatation" title="Carbonatation">carbonatation</a>. La principale force motrice de l'instabilité de la mousse est la disproportion, dans laquelle l'effondrement des bulles est provoqué par le passage du <a href="/wiki/Dioxyde_de_carbone" title="Dioxyde de carbone">dioxyde de carbone</a> des bulles plus petites aux plus grosses. Comme l'<a href="/wiki/Diazote" title="Diazote">azote</a> ne permet pas facilement ce passage, ce gaz permet d'obtenir des mousses beaucoup plus stables. La stabilité de la mousse dépend de l'équilibre des composants moussants favorables à la mousse (<a href="/wiki/Polypeptide" title="Polypeptide">polypeptides</a>, <a href="/wiki/Acide" title="Acide">acides</a> <a href="/wiki/Amertume" title="Amertume">amers</a> du <a href="/wiki/Houblon" title="Houblon">houblon</a>, <a href="/wiki/Ion" title="Ion">ions</a> métalliques, <a href="/wiki/M%C3%A9lano%C3%AFdine" title="Mélanoïdine">mélanoïdines</a>) par rapport aux entités antimoussantes, défavorables (<a href="/wiki/%C3%89thanol" title="Éthanol">éthanol</a>, <a href="/wiki/Lipide" title="Lipide">lipides</a>, <a href="/wiki/D%C3%A9tergent" title="Détergent">détergents</a>). Les principales <a href="/wiki/Prot%C3%A9ine" title="Protéine">protéines</a> stabilisatrices de mousse apportées par l'<a href="/wiki/Hordeum" title="Hordeum">orge</a> <a href="/wiki/Malt" title="Malt">maltée</a> sont la protéine Z4 et la <a href="/wiki/Prot%C3%A9ine_de_transfert_de_lipides" title="Protéine de transfert de lipides">protéine de transfert de lipides</a> (LTP1), mais les fragments d'<a href="/wiki/Hord%C3%A9ine" title="Hordéine">hordéine</a> produits par <a href="/wiki/Prot%C3%A9olyse" title="Protéolyse">protéolyse</a> lors du maltage et peut-être du <a href="/wiki/Brassage" title="Brassage">brassage</a> ont une plus grande capacité à pénétrer dans la mousse mais présentent une capacité moindre à stabiliser les bulles. Ils sont en concurrence avec la protéine Z et la LTP1 qui induisent moins de moussabilité mais une plus grande stabilité de la mousse. Les <a href="/wiki/Glucide" title="Glucide">glucides</a> complexés aux protéines peuvent avoir un rôle important à jouer, et c'est potentiellement la raison des avantages apportés à la mousse par le <a href="/wiki/Bl%C3%A9" title="Blé">blé</a>. Des modèles <a href="/wiki/Cin%C3%A9tique_chimique" title="Cinétique chimique">cinétiques</a> analogues à ceux employés dans l'étude de la <a href="/wiki/Cin%C3%A9tique_enzymatique" title="Cinétique enzymatique">cinétique enzymatique</a> sont utiles pour interpréter les systèmes moussants, tout comme les systèmes modèles<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>En 2023, une étude expérimentale — confortée par une <a href="/wiki/Simulation_informatique" title="Simulation informatique">simulation numérique</a> — montre que pour un type de bière et un récipient donnés la quantité de mousse (le rapport des volumes de mousse et de liquide) augmente avec la pression d'injection et avec la température, mais que la stabilité de la mousse est maximale pour une température intermédiaire<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Goût"><span id="Go.C3.BBt"></span>Goût</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&veaction=edit&section=11" title="Modifier la section : Goût" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&action=edit&section=11" title="Modifier le code source de la section : Goût"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé : <a href="/wiki/D%C3%A9gustation_de_la_bi%C3%A8re" title="Dégustation de la bière">Dégustation de la bière</a>.</div></div> <p>On peut regrouper les bières par structure de <a href="/wiki/Go%C3%BBt" title="Goût">goût</a><sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> : </p> <ul><li>les douces ;</li> <li>les amères ;</li> <li>les <a href="/wiki/Bi%C3%A8re_acidul%C3%A9e" title="Bière acidulée">acides</a> ;</li> <li>les liquoreuses ;</li> <li>les saugrenues (surprenantes et inclassables).</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Caractéristiques_nutritives"><span id="Caract.C3.A9ristiques_nutritives"></span>Caractéristiques nutritives</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&veaction=edit&section=12" title="Modifier la section : Caractéristiques nutritives" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&action=edit&section=12" title="Modifier le code source de la section : Caractéristiques nutritives"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé : <a href="/wiki/Caract%C3%A9ristique_nutritive_de_la_bi%C3%A8re" title="Caractéristique nutritive de la bière">caractéristique nutritive de la bière</a>.</div></div> <p>La bière en tant qu'aliment possède à la fois une valeur nutritive et énergétique qui dépend du <a href="/wiki/Classification_des_bi%C3%A8res" title="Classification des bières">type de bière</a> et du type de consommation qui en est fait : boisson ou ingrédient culinaire. </p><p>Issue de l'<a href="/wiki/Orge_commune" title="Orge commune">orge commune</a>, une <a href="/wiki/C%C3%A9r%C3%A9ale" title="Céréale">céréale</a> peu panifiable, la bière a toujours eu ce caractère nutritif de pain liquide<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> depuis son usage par les moines lors du <a href="/wiki/Car%C3%AAme" title="Carême">carême</a>, ou encore sa confection domestique par des ménagères telle que <a href="/wiki/Katharina_von_Bora" class="mw-redirect" title="Katharina von Bora">Katharina von Bora</a> au Moyen Âge<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Certains <a href="/wiki/Ma%C3%AEtre_brasseur" title="Maître brasseur">brasseurs</a> perpétuent cette tradition en refusant toute filtration et en proposant ainsi des bières plus rustiques (<a href="/wiki/Kellerbier" class="mw-redirect" title="Kellerbier">Kellerbier</a>, <a href="/wiki/Zwickelbier" title="Zwickelbier">Zwickelbier</a>, <a href="/wiki/Zoigl" class="mw-redirect" title="Zoigl">Zoigl</a>). </p><p>Une tendance récente, représentée notamment par le gastronome suisse Harry Schraemli<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> favorise en outre le développement de la <a href="/wiki/Cuisine_%C3%A0_la_bi%C3%A8re" title="Cuisine à la bière">cuisine à la bière</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Effets_de_la_bière_sur_la_santé"><span id="Effets_de_la_bi.C3.A8re_sur_la_sant.C3.A9"></span>Effets de la bière sur la santé</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&veaction=edit&section=13" title="Modifier la section : Effets de la bière sur la santé" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&action=edit&section=13" title="Modifier le code source de la section : Effets de la bière sur la santé"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé : <a href="/wiki/Effet_de_la_bi%C3%A8re_sur_la_sant%C3%A9" title="Effet de la bière sur la santé">Effet de la bière sur la santé</a>.</div></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Croyances_passées"><span id="Croyances_pass.C3.A9es"></span>Croyances passées</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&veaction=edit&section=14" title="Modifier la section : Croyances passées" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&action=edit&section=14" title="Modifier le code source de la section : Croyances passées"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Pictographs_Recording_the_Allocation_of_Beer_(London,_England).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Pictographs_Recording_the_Allocation_of_Beer_%28London%2C_England%29.jpg/250px-Pictographs_Recording_the_Allocation_of_Beer_%28London%2C_England%29.jpg" decoding="async" width="220" height="140" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Pictographs_Recording_the_Allocation_of_Beer_%28London%2C_England%29.jpg/330px-Pictographs_Recording_the_Allocation_of_Beer_%28London%2C_England%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Pictographs_Recording_the_Allocation_of_Beer_%28London%2C_England%29.jpg/500px-Pictographs_Recording_the_Allocation_of_Beer_%28London%2C_England%29.jpg 2x" data-file-width="3332" data-file-height="2121" /></a><figcaption>Allocation de bière en 3000 av J-C.</figcaption></figure> <p>En <a href="/wiki/%C3%89gypte" title="Égypte">Égypte</a> ancienne, les femmes utilisaient la bière à des fins cosmétiques ou <a href="/wiki/Dermatologie" title="Dermatologie">dermatologiques</a> (cette tradition est toujours vivante en République tchèque sous forme de bain de bière). En <a href="/wiki/Gr%C3%A8ce_antique" title="Grèce antique">Grèce antique</a>, <a href="/wiki/Hippocrate" title="Hippocrate">Hippocrate</a> utilisait la bière pour faciliter la <a href="/wiki/Diur%C3%A8se" title="Diurèse">diurèse</a> et combattre la fièvre. <a href="/wiki/Ar%C3%A9t%C3%A9e" class="mw-redirect" title="Arétée">Arétée</a> la conseillait en cas de <a href="/wiki/Diab%C3%A8te_sucr%C3%A9" title="Diabète sucré">diabète</a> et de <a href="/wiki/Migraine" title="Migraine">migraine</a>. </p><p>Au <a href="/wiki/Moyen_%C3%82ge" title="Moyen Âge">Moyen Âge</a>, cet alcool était réputé pour stimuler l’humeur et l’appétit, calmer et favoriser le sommeil. La bière remplaçait aussi avantageusement l'eau souvent contaminée en ce temps, et jusqu'aux réformes des hygiénistes au <abbr class="abbr" title="19ᵉ siècle"><span class="romain">XIX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle, car les germes infectieux étaient détruits lors du <a href="/wiki/Brassage" title="Brassage">brassage</a>. </p><p>Au <abbr class="abbr" title="19ᵉ siècle"><span class="romain">XIX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle, la bière était encore fabriquée et vendue en pharmacie, additionnée de plantes telles que le <a href="/wiki/Gruit" title="Gruit">gruit</a> aux vertus diverses<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Effets">Effets</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&veaction=edit&section=15" title="Modifier la section : Effets" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&action=edit&section=15" title="Modifier le code source de la section : Effets"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Au <abbr class="abbr" title="20ᵉ siècle"><span class="romain">XX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle, la médecine établit la <a href="/wiki/Effets_de_l%27alcool_sur_la_sant%C3%A9" title="Effets de l'alcool sur la santé">nocivité de l’alcool sur la santé</a>, et dément tout effet thérapeutique de l'alcool. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Classification">Classification</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&veaction=edit&section=16" title="Modifier la section : Classification" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&action=edit&section=16" title="Modifier le code source de la section : Classification"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Articles détaillés : <a href="/wiki/Classification_des_bi%C3%A8res" title="Classification des bières">Classification des bières</a> et <a href="/wiki/Liste_des_marques_de_bi%C3%A8res" title="Liste des marques de bières">Liste des marques de bières</a>.</div></div> <p>Pour des raisons pratiques, les consommateurs ont rapidement classé les bières afin de s’y retrouver parmi le nombre important de bières sur le marché. Il existe deux types principaux de classement : le « classement par couleur », et le « classement par fermentation ». Le « classement par couleur » correspond <i>uniquement</i> à la couleur de la bière, indépendamment de sa méthode de fabrication, de sa composition, ou de sa provenance. Au contraire, le « classement par fermentation » correspond au type de fermentation de la bière, ainsi que, dans certains cas, de la couleur. </p><p>Certaines catégories sont sans rapport avec les caractéristiques intrinsèques de la bière : </p> <ul><li>l’appellation <a href="/wiki/Trappiste_(bi%C3%A8re)" title="Trappiste (bière)">bière trappiste</a> est strictement réservée aux bières brassées sous la supervision de monastères ayant adopté la règle de l’<a href="/wiki/Ordre_cistercien_de_la_stricte_observance" class="mw-redirect" title="Ordre cistercien de la stricte observance">ordre cistercien de la stricte observance</a>. Il est à remarquer que les bières trappistes peuvent être brassées par des laïcs, à condition qu’elles le soient sous supervision trappiste ;</li> <li>la <a href="/wiki/Bi%C3%A8re_d%27abbaye" title="Bière d'abbaye">bière d’abbaye</a> porte le nom d’une abbaye mais est de nos jours généralement fabriquée en dehors de celle-ci. Certaines abbayes prêtant leur nom à ces bières n’existent plus, ou n’ont même jamais existé ;</li> <li>la <a href="/wiki/Bi%C3%A8re_de_saison" title="Bière de saison">bière de saison</a>, qui se distingue du <a href="/wiki/Classification_des_bi%C3%A8res" title="Classification des bières">style saison</a>, est produite à l’occasion d’un événement particulier de l’année (bière de Noël, bière de la Saint-Sylvestre, bière de mars, etc.).</li></ul> <p>Certains spécialistes ainsi que diverses associations ont tenté d’établir un classement le plus complet possible des différents types de bières existants (voir <a href="/wiki/Classification_des_bi%C3%A8res" title="Classification des bières">article détaillé</a>). Le classement créé conjointement par le Beer Judge Certification Program (BJCP) et l’Institut de la bière décrit par exemple 23 types et 78 sous-types de bières. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Contenants">Contenants</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&veaction=edit&section=17" title="Modifier la section : Contenants" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&action=edit&section=17" title="Modifier le code source de la section : Contenants"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Metre_biere.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Metre_biere.jpg/170px-Metre_biere.jpg" decoding="async" width="170" height="319" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/8a/Metre_biere.jpg 1.5x" data-file-width="213" data-file-height="400" /></a><figcaption>Une « girafe » de bière bue au robinet.</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Verres">Verres</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&veaction=edit&section=18" title="Modifier la section : Verres" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&action=edit&section=18" title="Modifier le code source de la section : Verres"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé : <a href="/wiki/Verre_%C3%A0_bi%C3%A8re" title="Verre à bière">Verre à bière</a>.</div></div> <p>Il existe sept grands types de <a href="/wiki/Verre_(r%C3%A9cipient)" title="Verre (récipient)">verres</a>. Les flûtes pour servir les <i>pils</i>, les verres calices pour servir les bières d’abbaye et trappistes, les godets de différentes grosseur pour la witbier, le lambic (<span class="lang-en" lang="en">straight</span> et gueuze) pour les ales britanniques, les chopes (ou bocks) pour les ales anglaises et pour le service de grandes quantités de bières lors de festivals, les tulipes pour certaines blanches, les ballons pour les bières liquoreuses et les verres fantaisistes (verre de cocher, verre en forme de botte, <abbr class="abbr" title="et cetera">etc.</abbr>). </p><p>La contenance des verres à bière oscille entre <span title="0,000 125 m³ ou 4,226 75 fl.oz." style="cursor:help">12,5</span> <abbr class="abbr" title="centilitre">cl</abbr> et <span title="0,002 m³ ou 67,628 fl.oz." style="cursor:help">2</span> <abbr class="abbr" title="litre">l</abbr>. La contenance standard varie d’une région à l’autre, tout comme les appellations que l’on donne aux différentes contenances. </p><p>La bière est parfois servie au mètre : un présentoir de 1 mètre de long est percé de façon à pouvoir y présenter une douzaine de verres de <span title="0,000 25 m³ ou 8,453 5 fl.oz." style="cursor:help">25</span> <abbr class="abbr" title="centilitre">cl</abbr> (<span title="0,000 25 m³ ou 8,453 5 fl.oz." style="cursor:help">0,25</span> <abbr class="abbr" title="litre">l</abbr>). Dans les pubs et les bars, on peut également trouver un mode de service original : la « girafe » (<abbr class="abbr" title="confer (reportez-vous à/comparez avec)">cf.</abbr> photo ci-contre). La « girafe » est un cylindre transparent, d’une contenance de <span class="nowrap"><span title="0,002 5 m³ ou 84,54 fl. oz.">2,5</span>  à  <span title="0,005 m³ ou 169,07 fl. oz.">5</span> <span title="Litre">l</span></span>, monté sur un présentoir et muni d’un robinet pour assurer le service. Bien que le mot soit une expression entrée dans le langage courant, elle est en fait une marque déposée par la société PMP Innovation. </p><p>Il existe également des verres « trompeurs » en forme de botte, de spirale, <abbr class="abbr" title="et cetera">etc.</abbr>, que l’on peut trouver en Allemagne par exemple et qui sont utilisés lors des fêtes de la bière. Le contenu du verre se renverse sur le buveur si celui-ci n’y prend pas garde. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bouteilles">Bouteilles</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&veaction=edit&section=19" title="Modifier la section : Bouteilles" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&action=edit&section=19" title="Modifier le code source de la section : Bouteilles"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Photo0340.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Photo0340.jpg/250px-Photo0340.jpg" decoding="async" width="220" height="87" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Photo0340.jpg/330px-Photo0340.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Photo0340.jpg/500px-Photo0340.jpg 2x" data-file-width="1885" data-file-height="749" /></a><figcaption>Collection de bouteilles de bière.</figcaption></figure> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé : <a href="/wiki/Bouteille_de_bi%C3%A8re" title="Bouteille de bière">Bouteille de bière</a>.</div></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r194021218">.mw-parser-output .autres-projets>.titre{text-align:center;margin:0.2em 0}.mw-parser-output .autres-projets>ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .autres-projets>ul>li{list-style:none;margin:0.2em 0;text-indent:0;padding-left:24px;min-height:20px;text-align:left;display:block}.mw-parser-output .autres-projets>ul>li>a{font-style:italic}@media(max-width:720px){.mw-parser-output .autres-projets{float:none}}</style><div class="autres-projets boite-grise boite-a-droite noprint js-interprojets"> <p class="titre">Sur les autres projets Wikimedia :</p> <ul class="noarchive plainlinks"> <li class="wiktionary"><a href="https://fr.wiktionary.org/wiki/canette" class="extiw" title="wikt:canette">canette</a>, <span class="nowrap">sur le <span class="project">Wiktionnaire</span></span></li> </ul> </div> <p>Depuis l’origine de la bière, le problème majeur a été de conserver et transporter ce liquide fragile. Au début, les Égyptiens et les Romains utilisaient des <a href="/wiki/Amphore" title="Amphore">amphores</a> en terre cuite, ce qui a permis le commerce de la « bière ». Mais le transport était délicat du fait de la relative fragilité de la <a href="/wiki/Terre_cuite" title="Terre cuite">terre cuite</a>. L’utilisation par la suite du <a href="/wiki/Tonneau_(r%C3%A9cipient)" title="Tonneau (récipient)">tonneau</a> en <a href="/wiki/Bois" title="Bois">bois</a> inventé par les <a href="/wiki/Peuples_gaulois" class="mw-redirect" title="Peuples gaulois">Gaulois</a> permit d’améliorer la transportabilité. </p><p>Par la suite, les moyens de stockage n’ont guère évolué jusqu’au <abbr class="abbr" title="19ᵉ siècle"><span class="romain">XIX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle où les premiers fûts métalliques furent utilisés. Les fûts métalliques sont toujours utilisés par les débitants de boissons (de <span class="nowrap"><span title="0,02 m³ ou 676,28 fl. oz.">20</span>  à  <span title="0,06 m³ ou 2 028,84 fl. oz.">60</span> <span title="Litre">l</span></span>) et par certaines brasseries pour les périodes de garde (jusqu’à <span title="0,4 m³ ou 13 525,6 fl.oz." style="cursor:help">400</span> <abbr class="abbr" title="litre">l</abbr>). </p><p>Le véritable engouement pour la consommation à domicile de la bière est arrivé grâce à l’invention de la <a href="/wiki/Bouteille" title="Bouteille">bouteille</a> de <span title="0,000 33 m³ ou 11,158 62 fl.oz." style="cursor:help">33</span> <abbr class="abbr" title="centilitre">cl</abbr> en <a href="/wiki/1949" title="1949">1949</a> suivi de près par la bouteille de <span title="0,000 25 m³ ou 8,453 5 fl.oz." style="cursor:help">25</span> <abbr class="abbr" title="centilitre">cl</abbr> et de la <a href="/wiki/Canette_%C3%A0_boisson" class="mw-redirect" title="Canette à boisson">canette</a> métallique en <a href="/wiki/1953" title="1953">1953</a>. Mais, il existe de nombreuses autres déclinaisons de ces contenants individuels qui sont parfois endémiques à certaines régions du globe. </p><p>La <a href="/wiki/Bouteille_de_bi%C3%A8re" title="Bouteille de bière">bouteille de bière</a> s’appelle également une <a href="/wiki/Canette_(alimentaire)" title="Canette (alimentaire)">canette</a>. </p><p>La lumière, en provoquant la <a href="/wiki/Photolyse" title="Photolyse">photolyse</a> des isomères de l’<a href="/wiki/Humulone" title="Humulone">humulone</a> (un composé du houblon) contenu dans la bière, donne à cette dernière une odeur de <a href="/wiki/Mouffette" title="Mouffette">mouffette</a><sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Seul un contenant de verre coloré ou – mieux encore – opaque, protège la bière adéquatement contre ce phénomène, ce qui explique la coloration de la plupart des bouteilles. </p><p>La chimie ayant permis la production de dérivés du houblon plus stables à la lumière, certaines marques vendent désormais leurs produits dans des bouteilles transparentes<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, dans le but de développer un <a href="/wiki/Marketing" title="Marketing">marketing</a> plus efficace. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Économie"><span id=".C3.89conomie"></span>Économie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&veaction=edit&section=20" title="Modifier la section : Économie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&action=edit&section=20" title="Modifier le code source de la section : Économie"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Production">Production</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&veaction=edit&section=21" title="Modifier la section : Production" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&action=edit&section=21" title="Modifier le code source de la section : Production"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Berber_limited_Edition,_2019.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Berber_limited_Edition%2C_2019.jpg/220px-Berber_limited_Edition%2C_2019.jpg" decoding="async" width="220" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Berber_limited_Edition%2C_2019.jpg/330px-Berber_limited_Edition%2C_2019.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Berber_limited_Edition%2C_2019.jpg/440px-Berber_limited_Edition%2C_2019.jpg 2x" data-file-width="4194" data-file-height="2784" /></a><figcaption>Bière <i>Berber</i> de Tunisie.</figcaption></figure> <p>Évolution des principaux pays producteurs de bière entre 2002 et 2013 en millions d'hectolitres<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> : </p> <table class="wikitable gauche alternance"> <caption>Production mondiale en 2002 </caption> <tbody><tr> <th scope="col">Rang </th> <th scope="col">Pays </th> <th scope="col">Production </th> <th scope="col">% mondial </th></tr> <tr> <th scope="row">1 </th> <td><a href="/wiki/Chine" title="Chine">Chine</a> </td> <td align="right">240 715 </td> <td align="right">17,1 </td></tr> <tr> <th scope="row">2 </th> <td><a href="/wiki/%C3%89tats-Unis" title="États-Unis">États-Unis</a> </td> <td align="right">235 150 </td> <td align="right">16,7 </td></tr> <tr> <th scope="row">3 </th> <td><a href="/wiki/Allemagne" title="Allemagne">Allemagne</a> </td> <td align="right">102 136 </td> <td align="right">7,3 </td></tr> <tr> <th scope="row">4 </th> <td><a href="/wiki/Br%C3%A9sil" title="Brésil">Brésil</a> </td> <td align="right">79 883 </td> <td align="right">5,7 </td></tr> <tr> <th scope="row">5 </th> <td><a href="/wiki/Russie" title="Russie">Russie</a> </td> <td align="right">70 030 </td> <td align="right">5,0 </td></tr> <tr> <th scope="row">6 </th> <td><a href="/wiki/Mexique" title="Mexique">Mexique</a> </td> <td align="right">63 700 </td> <td align="right">4,5 </td></tr> <tr> <th scope="row">7 </th> <td><a href="/wiki/Royaume-Uni" title="Royaume-Uni">Royaume-Uni</a> </td> <td align="right">56 672 </td> <td align="right">4,0 </td></tr> <tr> <th scope="row">8 </th> <td><a href="/wiki/Japon" title="Japon">Japon</a> </td> <td align="right">42 707 </td> <td align="right">3,0 </td></tr> <tr> <th scope="row">9 </th> <td><a href="/wiki/Espagne" title="Espagne">Espagne</a> </td> <td align="right">28 631 </td> <td align="right">2,0 </td></tr> <tr> <th scope="row">10 </th> <td><a href="/wiki/Pologne" title="Pologne">Pologne</a> </td> <td align="right">26 875 </td> <td align="right">1,9 </td></tr> <tr> <th scope="row">11 </th> <td><a href="/wiki/Afrique_du_Sud" title="Afrique du Sud">Afrique du Sud</a> </td> <td align="right">25 802 </td> <td align="right">1,8 </td></tr> <tr> <th scope="row">12 </th> <td><a href="/wiki/Canada" title="Canada">Canada</a> </td> <td align="right">25 567 </td> <td align="right">1,8 </td></tr> <tr> <th scope="row">13 </th> <td><a href="/wiki/Pays-Bas" title="Pays-Bas">Pays-Bas</a> </td> <td align="right">24 760 </td> <td align="right">1,8 </td></tr> <tr> <th scope="row">14 </th> <td><a href="/wiki/Cor%C3%A9e_du_Sud" title="Corée du Sud">Corée du Sud</a> </td> <td align="right">18 224 </td> <td align="right">1,3 </td></tr> <tr> <th scope="row">15 </th> <td><a href="/wiki/Tch%C3%A9quie" title="Tchéquie">Tchéquie</a> </td> <td align="right">17 987 </td> <td align="right">1,3 </td></tr> <tr> <th scope="row">16 </th> <td><a href="/wiki/Australie" title="Australie">Australie</a> </td> <td align="right">17 270 </td> <td align="right">1,2 </td></tr> <tr> <th scope="row">17 </th> <td><a href="/wiki/Venezuela" title="Venezuela">Venezuela</a> </td> <td align="right">17 194 </td> <td align="right">1,2 </td></tr> <tr> <th scope="row">18 </th> <td><a href="/wiki/France" title="France">France</a> </td> <td align="right">15 360 </td> <td align="right">1,1 </td></tr> <tr> <th scope="row">19 </th> <td><a href="/wiki/Belgique" title="Belgique">Belgique</a> </td> <td align="right">15 060 </td> <td align="right">1,1 </td></tr> <tr> <th scope="row">20 </th> <td><a href="/wiki/Ukraine" title="Ukraine">Ukraine</a> </td> <td align="right">15 000 </td> <td align="right">1,1 </td></tr> <tr> <td colspan="2"><b>Total monde</b> </td> <td align="right"><b>1 404 823</b> </td> <td align="right"><b>100</b> </td></tr></tbody></table> <table class="wikitable gauche alternance"> <caption>Production mondiale en 2013 </caption> <tbody><tr> <th scope="col">Rang </th> <th scope="col">Pays </th> <th scope="col">Production </th> <th scope="col">% mondial </th></tr> <tr> <th scope="row">1 </th> <td><a href="/wiki/Chine" title="Chine">Chine</a> </td> <td align="right">506 912 </td> <td align="right">26,8 </td></tr> <tr> <th scope="row">2 </th> <td><a href="/wiki/%C3%89tats-Unis" title="États-Unis">États-Unis</a> </td> <td align="right">224 093 </td> <td align="right">11,9 </td></tr> <tr> <th scope="row">3 </th> <td><a href="/wiki/Br%C3%A9sil" title="Brésil">Brésil</a> </td> <td align="right">135 500 </td> <td align="right">7,2 </td></tr> <tr> <th scope="row">4 </th> <td><a href="/wiki/Russie" title="Russie">Russie</a> </td> <td align="right">89 359 </td> <td align="right">4,7 </td></tr> <tr> <th scope="row">5 </th> <td><a href="/wiki/Allemagne" title="Allemagne">Allemagne</a> </td> <td align="right">86 504 </td> <td align="right">4,6 </td></tr> <tr> <th scope="row">6 </th> <td><a href="/wiki/Mexique" title="Mexique">Mexique</a> </td> <td align="right">85 210 </td> <td align="right">4,5 </td></tr> <tr> <th scope="row">7 </th> <td><a href="/wiki/Royaume-Uni" title="Royaume-Uni">Royaume-Uni</a> </td> <td align="right">42 420 </td> <td align="right">2,2 </td></tr> <tr> <th scope="row">8 </th> <td><a href="/wiki/Pologne" title="Pologne">Pologne</a> </td> <td align="right">39 563 </td> <td align="right">2,1 </td></tr> <tr> <th scope="row">9 </th> <td><a href="/wiki/Espagne" title="Espagne">Espagne</a> </td> <td align="right">32 673 </td> <td align="right">1,7 </td></tr> <tr> <th scope="row">10 </th> <td><a href="/wiki/Afrique_du_Sud" title="Afrique du Sud">Afrique du Sud</a> </td> <td align="right">31 500 </td> <td align="right">1,7 </td></tr> <tr> <th scope="row">11 </th> <td><a href="/wiki/Japon" title="Japon">Japon</a> </td> <td align="right">30 040 </td> <td align="right">1,6 </td></tr> <tr> <th scope="row">12 </th> <td><a href="/wiki/Ukraine" title="Ukraine">Ukraine</a> </td> <td align="right">27 397 </td> <td align="right">1,4 </td></tr> <tr> <th scope="row">13 </th> <td><a href="/wiki/Nigeria" title="Nigeria">Nigeria</a> </td> <td align="right">26 500 </td> <td align="right">1,4 </td></tr> <tr> <th scope="row">14 </th> <td><a href="/wiki/Pays-Bas" title="Pays-Bas">Pays-Bas</a> </td> <td align="right">24 272 </td> <td align="right">1,3 </td></tr> <tr> <th scope="row">15 </th> <td><a href="/wiki/Colombie" title="Colombie">Colombie</a> </td> <td align="right">23 350 </td> <td align="right">1,2 </td></tr> <tr> <th scope="row">16 </th> <td><a href="/wiki/Tha%C3%AFlande" title="Thaïlande">Thaïlande</a> </td> <td align="right">22 725 </td> <td align="right">1,2 </td></tr> <tr> <th scope="row">17 </th> <td><a href="/wiki/Venezuela" title="Venezuela">Venezuela</a> </td> <td align="right">22 420 </td> <td align="right">1,2 </td></tr> <tr> <th scope="row">18 </th> <td><a href="/wiki/Cor%C3%A9e_du_Sud" title="Corée du Sud">Corée du Sud</a> </td> <td align="right">20 920 </td> <td align="right">1,1 </td></tr> <tr> <th scope="row">19 </th> <td><a href="/wiki/Canada" title="Canada">Canada</a> </td> <td align="right">19 167 </td> <td align="right">1,0 </td></tr> <tr> <th scope="row">20 </th> <td><a href="/wiki/Autriche" title="Autriche">Autriche</a> </td> <td align="right">18 600 </td> <td align="right">1,0 </td></tr> <tr> <td colspan="2"><b>Total monde</b> </td> <td align="right"><b>1 890 971</b> </td> <td align="right"><b>100</b> </td></tr></tbody></table> <div class="clear" style="clear:both;"></div> <p>La France est le cinquième producteur européen de bière avec une production de 16,8 millions d’hectolitres en 2004 dont elle exporte 10 %. Le secteur brassicole génère près de 2 milliards d’euros de chiffre d’affaires annuel et entretient plus de 4 500 emplois. L’essentiel de la production est assurée dans les régions <a href="/wiki/Grand_Est" title="Grand Est">Grand-Est</a> et <a href="/wiki/Hauts-de-France" title="Hauts-de-France">Hauts-de-France</a>, particulièrement en <a href="/wiki/Alsace" title="Alsace">Alsace</a> (60 % de la production française) ainsi que dans le <a href="/wiki/Nord-Pas-de-Calais" title="Nord-Pas-de-Calais">Nord-Pas-de-Calais</a> (voir la liste des <a href="/wiki/Liste_de_brasseries_du_Nord-Pas-de-Calais" title="Liste de brasseries du Nord-Pas-de-Calais">brasseries du Nord-Pas-de-Calais</a>). Dans une moindre mesure la production est également importante en <a href="/wiki/Lorraine" title="Lorraine">Lorraine</a>, en <a href="/wiki/Bretagne" title="Bretagne">Bretagne</a> et en <a href="/wiki/Bourgogne_(ancienne_r%C3%A9gion_administrative)" title="Bourgogne (ancienne région administrative)">Bourgogne</a>. En 2010, quatre entreprises (<a href="/wiki/Brasseries_Kronenbourg" title="Brasseries Kronenbourg">Kronenbourg</a>, <a href="/wiki/Brasseries_Heineken_en_France" title="Brasseries Heineken en France">Heineken</a>, <a href="/wiki/Brasserie_de_Champigneulles" title="Brasserie de Champigneulles">Champigneulles</a>, <a href="/wiki/Brasserie_de_Saint-Omer" title="Brasserie de Saint-Omer">Saint-Omer</a>) dépassent la production annuelle du million d'hectolitre et cumulent ensemble 88,6 % de la production nationale avec 15,6 millions d’hectolitres. </p><p>Malgré un marché de petite taille et une forte tradition vinicole, plus de 300 bières différentes sont produites sur le sol français. Il faut également noter qu’au <abbr class="abbr" title="20ᵉ siècle"><span class="romain">XX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle, plus de 4 500 brasseries ont existé en France, dont au moins 1 500 rien que pour la région Nord/Pas-de-Calais. Avec les 5,4 millions d’hectolitres d’importation en 2004, la consommation moyenne par an et par habitant atteint les <span title="0,033 7 m³ ou 1 139,531 8 fl.oz." style="cursor:help">33,7</span> <abbr class="abbr" title="litre">l</abbr><sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ce qui situe les Français parmi les plus faibles consommateurs de bière d’Europe. </p><p>La Belgique est souvent reconnue comme étant le pays de la bière. Il s’y produit plus de mille bières différentes dont six des dix <a href="/wiki/Trappiste_(bi%C3%A8re)" title="Trappiste (bière)">bières trappistes</a> reprenant le logo officiel : <a href="/wiki/Orval_(bi%C3%A8re)" title="Orval (bière)">Orval</a>, <a href="/wiki/Chimay_(bi%C3%A8re)" title="Chimay (bière)">Chimay</a>, <a href="/wiki/Westvleteren_(bi%C3%A8re)" title="Westvleteren (bière)">Westvleteren</a>, <a href="/wiki/Rochefort_(bi%C3%A8re)" title="Rochefort (bière)">Rochefort</a>, <a href="/wiki/Westmalle_(bi%C3%A8re)" title="Westmalle (bière)">Westmalle</a> et <a href="/wiki/Achel_(bi%C3%A8re)" title="Achel (bière)">Achel</a>. La consommation annuelle par habitant est de <span title="0,096 2 m³ ou 3 252,906 8 fl.oz." style="cursor:help">96,2</span> <abbr class="abbr" title="litre">l</abbr> en <a href="/wiki/2003" title="2003">2003</a>. Le plus important brasseur en quantité est : <a href="/wiki/Anheuser-Busch_InBev" title="Anheuser-Busch InBev">Anheuser-Busch InBev</a> (souvent appelé AB InBev) issu de la fusion de <a href="/wiki/Anheuser-Busch" title="Anheuser-Busch">Anheuser-Busch</a> et <a href="/wiki/InBev" title="InBev">InBev</a>. </p> <ul class="gallery mw-gallery-packed"> <li class="gallerycaption">Bières belges représentées sur des peintures murales de la gare de Louvain-la-Neuve</li> <li class="gallerybox" style="width: 302px"> <div class="thumb" style="width: 300px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Belgique_-_Louvain-la-Neuve_-_Gare_-_Quai_-_Belgian_beers_-_02.jpg" class="mw-file-description" title="Bouteilles de Chimay."><img alt="Bouteilles de Chimay." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Belgique_-_Louvain-la-Neuve_-_Gare_-_Quai_-_Belgian_beers_-_02.jpg/500px-Belgique_-_Louvain-la-Neuve_-_Gare_-_Quai_-_Belgian_beers_-_02.jpg" decoding="async" width="300" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Belgique_-_Louvain-la-Neuve_-_Gare_-_Quai_-_Belgian_beers_-_02.jpg/960px-Belgique_-_Louvain-la-Neuve_-_Gare_-_Quai_-_Belgian_beers_-_02.jpg 1.5x" data-file-width="3776" data-file-height="2517" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><div class="center">Bouteilles de Chimay.</div></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 138.66666666667px"> <div class="thumb" style="width: 136.66666666667px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Belgique_-_Louvain-la-Neuve_-_Gare_-_Quai_-_Belgian_beers_-_03.jpg" class="mw-file-description" title="Canette de Cara Pils."><img alt="Canette de Cara Pils." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Belgique_-_Louvain-la-Neuve_-_Gare_-_Quai_-_Belgian_beers_-_03.jpg/205px-Belgique_-_Louvain-la-Neuve_-_Gare_-_Quai_-_Belgian_beers_-_03.jpg" decoding="async" width="137" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Belgique_-_Louvain-la-Neuve_-_Gare_-_Quai_-_Belgian_beers_-_03.jpg/307px-Belgique_-_Louvain-la-Neuve_-_Gare_-_Quai_-_Belgian_beers_-_03.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Belgique_-_Louvain-la-Neuve_-_Gare_-_Quai_-_Belgian_beers_-_03.jpg/409px-Belgique_-_Louvain-la-Neuve_-_Gare_-_Quai_-_Belgian_beers_-_03.jpg 2x" data-file-width="2387" data-file-height="3498" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><div class="center">Canette de Cara Pils.</div></div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Consommation">Consommation</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&veaction=edit&section=22" title="Modifier la section : Consommation" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&action=edit&section=22" title="Modifier le code source de la section : Consommation"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Si l'on regarde plus loin que la <a href="/wiki/Consommation_annuelle_de_bi%C3%A8re_par_habitant_par_pays" title="Consommation annuelle de bière par habitant par pays">Consommation annuelle de bière par habitant par pays</a>, la production mondiale, bien qu’en baisse ces dernières années, avoisine actuellement les 1 900 millions d’hectolitres, dont près de 507 millions d´hectolitres consommés en Chine. Cette production est aux mains d’un nombre de plus en plus réduit de firmes internationales. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Map_of_world_by_beer_consumption.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Map_of_world_by_beer_consumption.png/220px-Map_of_world_by_beer_consumption.png" decoding="async" width="220" height="113" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Map_of_world_by_beer_consumption.png/330px-Map_of_world_by_beer_consumption.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Map_of_world_by_beer_consumption.png/440px-Map_of_world_by_beer_consumption.png 2x" data-file-width="2000" data-file-height="1027" /></a><figcaption>Carte de la consommation mondiale de bière par habitant et par pays (2012).</figcaption></figure> <table class="wikitable sortable left"> <tbody><tr> <th>Rang </th> <th>Pays </th> <th>Consommation en litres par an et par habitant en <a href="/wiki/2012" title="2012">2012</a><sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </th></tr> <tr> <td>01</td> <td><a href="/wiki/R%C3%A9publique_tch%C3%A8que" class="mw-redirect" title="République tchèque">République tchèque</a></td> <td>148,6 </td></tr> <tr> <td>02</td> <td><a href="/wiki/Autriche" title="Autriche">Autriche</a></td> <td>107,8 </td></tr> <tr> <td>03</td> <td><a href="/wiki/Allemagne" title="Allemagne">Allemagne</a></td> <td>106,1 </td></tr> <tr> <td>04</td> <td><a href="/wiki/Estonie" title="Estonie">Estonie</a></td> <td>102,4 </td></tr> <tr> <td>05</td> <td><a href="/wiki/Pologne" title="Pologne">Pologne</a></td> <td>98,5 </td></tr> <tr> <td>06</td> <td><a href="/wiki/Irlande_(pays)" title="Irlande (pays)">Irlande</a></td> <td>98,3 </td></tr> <tr> <td>07</td> <td><a href="/wiki/Croatie" title="Croatie">Croatie</a></td> <td>85,9 </td></tr> <tr> <td>08</td> <td><a href="/wiki/Venezuela" title="Venezuela">Venezuela</a></td> <td>85,5 </td></tr> <tr> <td>09</td> <td><a href="/wiki/Finlande" title="Finlande">Finlande</a></td> <td>84,2 </td></tr> <tr> <td>10</td> <td><a href="/wiki/Roumanie" title="Roumanie">Roumanie</a></td> <td>83,2 </td></tr> <tr> <td>11</td> <td><a href="/wiki/Australie" title="Australie">Australie</a></td> <td>83,1 </td></tr> <tr> <td>12</td> <td><a href="/wiki/Panama" title="Panama">Panama</a></td> <td>82,3 </td></tr> <tr> <td>13</td> <td><a href="/wiki/Slov%C3%A9nie" title="Slovénie">Slovénie</a></td> <td>80,1 </td></tr> <tr> <td>14</td> <td><a href="/wiki/%C3%89tats-Unis" title="États-Unis">États-Unis</a></td> <td>77,1 </td></tr> <tr> <td>15</td> <td><a href="/wiki/Bulgarie" title="Bulgarie">Bulgarie</a></td> <td>76,8 </td></tr> <tr> <td>16</td> <td><a href="/wiki/Pays-Bas" title="Pays-Bas">Pays-Bas</a></td> <td>75,7 </td></tr> <tr> <td>17</td> <td><a href="/wiki/Russie" title="Russie">Russie</a></td> <td>74,1 </td></tr> <tr> <td>18</td> <td><a href="/wiki/Belgique" title="Belgique">Belgique</a></td> <td>74 </td></tr> <tr> <td>19</td> <td><a href="/wiki/Lituanie" title="Lituanie">Lituanie</a></td> <td>72,5 </td></tr> <tr> <td>20</td> <td><a href="/wiki/Hongrie" title="Hongrie">Hongrie</a></td> <td>71,3 </td></tr> </tbody></table> <table class="wikitable sortable right"> <caption>consommation en l/an/<abbr class="abbr" title="habitants">hab.</abbr> en <a href="/wiki/2003" title="2003">2003</a><sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </caption> <tbody><tr> <th>Pays </th> <th>Consommation </th></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Allemagne" title="Allemagne">Allemagne</a> </td> <td align="center">161,5 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/R%C3%A9publique_tch%C3%A8que" class="mw-redirect" title="République tchèque">République tchèque</a> </td> <td align="center">157,0 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Irlande_(pays)" title="Irlande (pays)">Irlande</a> </td> <td align="center">141,2 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Autriche" title="Autriche">Autriche</a> </td> <td align="center">110,6 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Luxembourg_(pays)" class="mw-redirect" title="Luxembourg (pays)">Luxembourg</a> </td> <td align="center">101,6 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Royaume-Uni" title="Royaume-Uni">Royaume-Uni</a> </td> <td align="center">101,5 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Belgique" title="Belgique">Belgique</a> </td> <td align="center">96,2 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Danemark" title="Danemark">Danemark</a> </td> <td align="center">96,2 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Australie" title="Australie">Australie</a> </td> <td align="center">91,5 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Slovaquie" title="Slovaquie">Slovaquie</a> </td> <td align="center">88,4 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Venezuela" title="Venezuela">Venezuela</a> </td> <td align="center">82,1 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%C3%89tats-Unis" title="États-Unis">États-Unis</a> </td> <td align="center">81,6 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Finlande" title="Finlande">Finlande</a> </td> <td align="center">80,2 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Pologne" title="Pologne">Pologne</a> </td> <td align="center">79,0 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Portugal" title="Portugal">Portugal</a> </td> <td align="center">78.9 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Pays-Bas" title="Pays-Bas">Pays-Bas</a> </td> <td align="center">78,7 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Estonie" title="Estonie">Estonie</a> </td> <td align="center">75,0 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Nouvelle-Z%C3%A9lande" title="Nouvelle-Zélande">Nouvelle-Zélande</a> </td> <td align="center">72,8 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Hongrie" title="Hongrie">Hongrie</a> </td> <td align="center">72,2 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Espagne" title="Espagne">Espagne</a> </td> <td align="center">68,4 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Suisse" title="Suisse">Suisse</a><sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td> <td align="center">58,2 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Norv%C3%A8ge" title="Norvège">Norvège</a> </td> <td align="center">50,5 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Br%C3%A9sil" title="Brésil">Brésil</a> </td> <td align="center">49,7 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/France" title="France">France</a> </td> <td align="center">35,4 </td></tr> </tbody></table> <table border="0"> <tbody><tr> <td valign="top"> <div class="timeline-wrapper"><map name="timeline_3eivqwaqt1dxj2596f86wroyac6ccix"><area shape="rect" href="/wiki/France" coords="25,363,94,384" title="France" alt="France" /><area shape="rect" href="/wiki/Br%C3%A9sil" coords="25,347,100,368" title="Brésil" alt="Brésil" /><area shape="rect" href="/wiki/Norv%C3%A8ge" coords="25,332,105,352" title="Norvège" alt="Norvège" /><area shape="rect" href="/wiki/Canada" coords="25,316,94,337" title="Canada" alt="Canada" /><area shape="rect" href="/wiki/Espagne" coords="25,300,100,321" title="Espagne" alt="Espagne" /><area shape="rect" href="/wiki/Hongrie" coords="25,285,100,306" title="Hongrie" alt="Hongrie" /><area shape="rect" href="/wiki/Nouvelle%2DZ%C3%A9lande" coords="25,269,155,290" title="Nouvelle-Zélande" alt="Nouvelle-Zélande" /><area shape="rect" href="/wiki/Estonie" coords="25,254,100,274" title="Estonie" alt="Estonie" /><area shape="rect" href="/wiki/Pays%2DBas" coords="25,238,105,259" title="Pays-Bas" alt="Pays-Bas" /><area shape="rect" href="/wiki/Pologne" coords="25,222,100,243" title="Pologne" alt="Pologne" /><area shape="rect" href="/wiki/Finlande" coords="25,207,105,227" title="Finlande" alt="Finlande" /><area shape="rect" href="/wiki/%C3%89tats%2DUnis" coords="25,191,122,212" title="États-Unis" alt="États-Unis" /><area shape="rect" href="/wiki/Venezuela" coords="25,175,111,196" title="Venezuela" alt="Venezuela" /><area shape="rect" href="/wiki/Slovaquie" coords="25,160,111,180" title="Slovaquie" alt="Slovaquie" /><area shape="rect" href="/wiki/Australie" coords="25,144,111,165" title="Australie" alt="Australie" /><area shape="rect" href="/wiki/Belgique" coords="25,128,105,149" title="Belgique" alt="Belgique" /><area shape="rect" href="/wiki/Danemark" coords="25,113,105,133" title="Danemark" alt="Danemark" /><area shape="rect" href="/wiki/Royaume%2DUni" coords="25,97,122,118" title="Royaume-Uni" alt="Royaume-Uni" /><area shape="rect" href="/wiki/Luxembourg" coords="25,81,116,102" title="Luxembourg" alt="Luxembourg" /><area shape="rect" href="/wiki/Autriche" coords="25,66,105,86" title="Autriche" alt="Autriche" /><area shape="rect" href="/wiki/Irlande_(pays)" coords="25,50,100,71" title="Irlande (pays)" alt="Irlande (pays)" /><area shape="rect" href="/wiki/R%C3%A9publique_tch%C3%A8que" coords="25,34,172,55" title="République tchèque" alt="République tchèque" /><area shape="rect" href="/wiki/Allemagne" coords="25,19,111,39" title="Allemagne" alt="Allemagne" /></map><img usemap="#timeline_3eivqwaqt1dxj2596f86wroyac6ccix" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/fr/timeline/3eivqwaqt1dxj2596f86wroyac6ccix.png" /></div> </td> <td><figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Beer_consumption_map.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/46/Beer_consumption_map.png/220px-Beer_consumption_map.png" decoding="async" width="220" height="102" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/46/Beer_consumption_map.png/330px-Beer_consumption_map.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/46/Beer_consumption_map.png/440px-Beer_consumption_map.png 2x" data-file-width="1357" data-file-height="628" /></a><figcaption>Consommation annuelle de bière par habitant (2007): <div class="legende-bloc legende-bloc-vertical"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r160408543">.mw-parser-output .legende-bloc-centre{display:table;margin:0 auto;text-align:left}.mw-parser-output .legende-bloc ul li{font-size:90%}.mw-parser-output .legende-bloc-vertical ul li{list-style:none;margin:1px 0 0 -1.5em}.mw-parser-output .legende-bloc-vertical ul li li{list-style:none;margin:1px 0 0 -1.0em}</style><ul> <li><span class="legende" style="margin-right:.3em;display:inline-block;width:1.3em;height:1.3em;webkit-print-color-adjust:exact;color-adjust:exact;background:#eeeeee;border:1px solid gray;vertical-align:middle"></span>moins de <span title="0,001 m³ ou 33,814 fl.oz." style="cursor:help">1</span> litre, ou pas de données disponibles.</li> <li><span class="legende" style="margin-right:.3em;display:inline-block;width:1.3em;height:1.3em;webkit-print-color-adjust:exact;color-adjust:exact;background:#ffffb2;border:1px solid gray;vertical-align:middle"></span>de 10 à <span title="0,05 m³ ou 1 690,7 fl.oz." style="cursor:help">50</span> litres.</li> <li><span class="legende" style="margin-right:.3em;display:inline-block;width:1.3em;height:1.3em;webkit-print-color-adjust:exact;color-adjust:exact;background:#ffd52f;border:1px solid gray;vertical-align:middle"></span>de 50 à <span title="0,075 m³ ou 2 536,05 fl.oz." style="cursor:help">75</span> litres.</li> <li><span class="legende" style="margin-right:.3em;display:inline-block;width:1.3em;height:1.3em;webkit-print-color-adjust:exact;color-adjust:exact;background:#ef9620;border:1px solid gray;vertical-align:middle"></span>de 75 à <span title="0,11 m³ ou 3 719,54 fl.oz." style="cursor:help">110</span> litres.</li> <li><span class="legende" style="margin-right:.3em;display:inline-block;width:1.3em;height:1.3em;webkit-print-color-adjust:exact;color-adjust:exact;background:#cd5405;border:1px solid gray;vertical-align:middle"></span>Plus de <span title="0,11 m³ ou 3 719,54 fl.oz." style="cursor:help">110</span> litres.</li> </ul></div> </figcaption></figure> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Parts_de_marché_en_France"><span id="Parts_de_march.C3.A9_en_France"></span>Parts de marché en France</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&veaction=edit&section=23" title="Modifier la section : Parts de marché en France" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&action=edit&section=23" title="Modifier le code source de la section : Parts de marché en France"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>En 2009, les ventes de bières en grande distribution se concentrent sur les marques suivantes<sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> : </p> <ul><li><a href="/wiki/Heineken" title="Heineken">Heineken</a> : 18,50 %</li> <li><a href="/wiki/Kronenbourg" title="Kronenbourg">Kronenbourg</a> (marque detenue par le groupe <a href="/wiki/Carlsberg" title="Carlsberg">Carlsberg</a> depuis 2008) : 18,40 %</li> <li><a href="/wiki/1664_(bi%C3%A8re)" title="1664 (bière)">1664</a> (marque detenue par le groupe <a href="/wiki/Carlsberg" title="Carlsberg">Carlsberg</a> depuis 2008) : 10,90 %</li> <li><a href="/wiki/Leffe_(bi%C3%A8re)" title="Leffe (bière)">Leffe</a> (marque du groupe <a href="/wiki/Anheuser-Busch_InBev" title="Anheuser-Busch InBev">Anheuser-Busch InBev</a>) : 7,70 %</li> <li><a href="/wiki/Desperados_(bi%C3%A8re)" title="Desperados (bière)">Desperados</a> (marque du groupe <a href="/wiki/Heineken" title="Heineken">Heineken</a>) : 6,70 %</li> <li>MDD et premiers prix : 4,00 %</li> <li><a href="/wiki/33_Export" title="33 Export">33 Export</a> (marque du groupe <a href="/wiki/Heineken" title="Heineken">Heineken</a>) : 3,90 %</li> <li><a href="/wiki/Pelforth" title="Pelforth">Pelforth</a> (marque du groupe <a href="/wiki/Heineken" title="Heineken">Heineken</a>) : 2,80 %</li> <li><a href="/wiki/Bavaria_(bi%C3%A8re)" class="mw-redirect" title="Bavaria (bière)">Bavaria</a> (marque du groupe hollandais <a href="/wiki/Swinkels_Family_Brewers" class="mw-redirect" title="Swinkels Family Brewers">Swinkels Family Brewers</a>) : 2,00 %</li> <li><a href="/wiki/Grimbergen_(bi%C3%A8re)" title="Grimbergen (bière)">Grimbergen</a> (marque detenue par le groupe <a href="/wiki/Carlsberg" title="Carlsberg">Carlsberg</a> depuis 2008): 2,10 %</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Brasseurs_industriels">Brasseurs industriels</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&veaction=edit&section=24" title="Modifier la section : Brasseurs industriels" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&action=edit&section=24" title="Modifier le code source de la section : Brasseurs industriels"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Palmarès_par_année"><span id="Palmar.C3.A8s_par_ann.C3.A9e"></span>Palmarès par année</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&veaction=edit&section=25" title="Modifier la section : Palmarès par année" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&action=edit&section=25" title="Modifier le code source de la section : Palmarès par année"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Pietra_bi%C3%A8re_02.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Pietra_bi%C3%A8re_02.jpg/220px-Pietra_bi%C3%A8re_02.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Pietra_bi%C3%A8re_02.jpg/330px-Pietra_bi%C3%A8re_02.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Pietra_bi%C3%A8re_02.jpg/440px-Pietra_bi%C3%A8re_02.jpg 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1536" /></a><figcaption>Bière <a href="/wiki/Brasserie_Pietra" title="Brasserie Pietra">Pietra</a> corse.</figcaption></figure> <p>En 2021<sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> : </p> <ol><li><a href="/wiki/Anheuser-Busch_InBev" title="Anheuser-Busch InBev">Anheuser-Busch InBev</a> (Belgique) - 581,7 millions d’hectolitres</li> <li><a href="/wiki/Heineken" title="Heineken">Heineken</a> (Pays-Bas) - 231,2 millions d’hectolitres</li> <li><a href="/wiki/Carlsberg" title="Carlsberg">Carlsberg</a> (Danemark) - 119,6 millions d’hectolitres</li> <li><a href="/wiki/China_Resources" title="China Resources">China Resources</a> (Chine) - 112,2 millions d’hectolitres</li> <li><a href="/wiki/Molson_Coors" title="Molson Coors">Molson Coors</a> (états-unis/canada) - 84 millions d’hectolitres</li></ol> <p>En 2014<sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> : </p> <ol><li><a href="/wiki/Anheuser-Busch_InBev" title="Anheuser-Busch InBev">Anheuser-Busch InBev</a> (Belgique) - 411,5 millions d’hectolitres</li> <li><a href="/wiki/SABMiller" title="SABMiller">SABMiller</a> (Royaume-Uni) - 187,8 millions d’hectolitres</li> <li><a href="/wiki/Heineken" title="Heineken">Heineken</a> (Pays-Bas) - 181,3 millions d’hectolitres</li> <li><a href="/wiki/Carlsberg" title="Carlsberg">Carlsberg</a> (Danemark) - 122,8 millions d’hectolitres</li> <li><a href="/wiki/China_Resources" title="China Resources">China Resources</a> (Chine) - 118,4 millions d’hectolitres</li></ol> <p>En 2007<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <ol><li><a href="/wiki/InBev" title="InBev">InBev</a> (marques Stella Artois, Leffe) - 14,4 milliards d'euros de chiffre d’affaires (BE-BR) ;</li> <li><a href="/wiki/Heineken" title="Heineken">Heineken</a> - 12,6 milliards (NL) ;</li> <li><a href="/wiki/SABMiller" title="SABMiller">SABMiller</a> - 11 milliards (US-ZA) ;</li> <li><a href="/wiki/Anheuser-Busch" title="Anheuser-Busch">Anheuser-Busch</a> (marque Budweiser) - 10,8 milliards (US) ;</li> <li><a href="/wiki/Carlsberg" title="Carlsberg">Carlsberg</a> - 6 milliards (DK) ;</li> <li><a href="/wiki/Scottish_%26_Newcastle" title="Scottish & Newcastle">Scottish & Newcastle</a> - 3,8 milliards (UK).</li></ol> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Bi%C3%A8re_Peroni.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/da/Bi%C3%A8re_Peroni.JPG/170px-Bi%C3%A8re_Peroni.JPG" decoding="async" width="170" height="281" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/da/Bi%C3%A8re_Peroni.JPG/255px-Bi%C3%A8re_Peroni.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/da/Bi%C3%A8re_Peroni.JPG/340px-Bi%C3%A8re_Peroni.JPG 2x" data-file-width="1752" data-file-height="2901" /></a><figcaption><a href="/wiki/Birra_Peroni" title="Birra Peroni">Bière Peroni</a> italienne.</figcaption></figure> <p>En <a href="/wiki/2005" title="2005">2005</a> : </p> <ol><li><a href="/wiki/InBev" title="InBev">InBev</a> - 235,6<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup class="need_ref_tag" style="padding-left:2px;"><a href="/wiki/Aide:Source_insuffisante" title="Aide:Source insuffisante">[source insuffisante]</a></sup> millions d’hectolitres (BE-BR)</li></ol> <p><span class="need_ref" title="Ce passage nécessite une référence (demandé le juillet 2012)." style="cursor:help;">En <a href="/wiki/2004" title="2004">2004</a></span><sup class="need_ref_tag" style="padding-left:2px;"><a href="/wiki/Aide:R%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Aide:Référence nécessaire">[réf. nécessaire]</a></sup> : </p> <ol><li><a href="/wiki/InBev" title="InBev">InBev</a> - 233,5 millions d’hectolitres (BE-BR) ;</li> <li><a href="/wiki/Anheuser-Busch" title="Anheuser-Busch">Anheuser-Busch</a> - 152 millions d’hectolitres (US) ;</li> <li><a href="/wiki/SABMiller" title="SABMiller">SABMiller</a> - 135 millions d’hectolitres (US-ZA) ;</li> <li><a href="/wiki/Heineken" title="Heineken">Heineken</a> - 107 millions d’hectolitres (NL) ;</li> <li><a href="/wiki/Carlsberg" title="Carlsberg">Carlsberg</a> - 78 millions d’hectolitres (DK) ;</li> <li><a href="/wiki/Scottish_%26_Newcastle" title="Scottish & Newcastle">Scottish & Newcastle</a> - 52 millions d’hectolitres (UK).</li></ol> <p><span class="need_ref" title="Ce passage nécessite une référence (demandé le juillet 2012)." style="cursor:help;">En <a href="/wiki/2000" title="2000">2000</a></span><sup class="need_ref_tag" style="padding-left:2px;"><a href="/wiki/Aide:R%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Aide:Référence nécessaire">[réf. nécessaire]</a></sup> : </p> <ol><li><a href="/wiki/Anheuser-Busch" title="Anheuser-Busch">Anheuser-Busch</a> - 121 millions d’hectolitres (US) ;</li> <li><a href="/wiki/Heineken" title="Heineken">Heineken</a> - 74 millions d’hectolitres (NL) ;</li> <li><a href="/wiki/InBev" title="InBev">Ambev</a> - 63 millions d’hectolitres (BR) ;</li> <li><a href="/wiki/SABMiller" title="SABMiller">Miller Brewing</a> - 53 millions d’hectolitres (US) ;</li> <li><a href="/wiki/SABMiller" title="SABMiller">SAB</a> (<span class="lang-en" lang="en"><i>South Africa Breweries</i></span>) - 43 millions d’hectolitres (ZA) ;</li> <li><a href="/wiki/Interbrew" class="mw-redirect" title="Interbrew">Interbrew</a> - 37 millions d’hectolitres (BE).</li></ol> <p>Compte tenu de la baisse de consommation dans les pays développés, le secteur connaît une opération de concentration rapide : </p> <ul><li>en <time class="nowrap" datetime="2008-01" data-sort-value="2008-01">janvier 2008</time>, <a href="/wiki/Heineken" title="Heineken">Heineken</a> et <a href="/wiki/Carlsberg" title="Carlsberg">Carlsberg</a> ont offert 10 milliards d'euros pour racheter <a href="/wiki/Scottish_%26_Newcastle" title="Scottish & Newcastle">Scottish & Newcastle</a> et s'en partager les actifs<sup id="cite_ref-Tribune_2008,_page_5_31-0" class="reference"><a href="#cite_note-Tribune_2008,_page_5-31"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</li> <li>en <time class="nowrap" datetime="2008-06" data-sort-value="2008-06">juin 2008</time>, <a href="/wiki/InBev" title="InBev">Inbev</a> a proposé le rachat d'<a href="/wiki/Anheuser-Busch" title="Anheuser-Busch">Anheuser-Busch</a> pour 30 milliards d'euros<sup id="cite_ref-Tribune_2008,_page_5_31-1" class="reference"><a href="#cite_note-Tribune_2008,_page_5-31"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</li> <li>en <time class="nowrap" datetime="2015-10" data-sort-value="2015-10">octobre 2015</time>, <a href="/wiki/SABMiller" title="SABMiller">SABMiller</a> annonce avoir accepté l'offre d'acquisition de <a href="/wiki/Anheuser-Busch_InBev" title="Anheuser-Busch InBev">Anheuser-Busch InBev</a> de 96 milliards d'euros.</li></ul> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Beer_brewer-E_25212-IMG_4500-gradient.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/be/Beer_brewer-E_25212-IMG_4500-gradient.jpg/250px-Beer_brewer-E_25212-IMG_4500-gradient.jpg" decoding="async" width="220" height="220" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/be/Beer_brewer-E_25212-IMG_4500-gradient.jpg/330px-Beer_brewer-E_25212-IMG_4500-gradient.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/be/Beer_brewer-E_25212-IMG_4500-gradient.jpg/500px-Beer_brewer-E_25212-IMG_4500-gradient.jpg 2x" data-file-width="4000" data-file-height="4000" /></a><figcaption>Terre cuite représentant un brasseur de bière, Égypte, - 2200 av. J.-C.</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Innovation_autour_de_la_bière"><span id="Innovation_autour_de_la_bi.C3.A8re"></span>Innovation autour de la bière</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&veaction=edit&section=26" title="Modifier la section : Innovation autour de la bière" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&action=edit&section=26" title="Modifier le code source de la section : Innovation autour de la bière"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>L'industrie de la bière connaît de nombreuses innovations, tant sur le produit, que sur le <a href="/wiki/Packaging" title="Packaging">packaging</a>. Concernant les innovations autour du produit, les bières sans alcool ont vu le jour en 2000<sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, les bières aromatisées (ex. la Pietra rouge en juillet 2014)<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> et le concentré en sachet en février 2014<sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">[</span>34<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Concernant les innovations autour du packaging il y a eu les tonnelets sous pression et le kit de préparation à domicile<sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Bière_antique"><span id="Bi.C3.A8re_antique"></span>Bière antique</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&veaction=edit&section=27" title="Modifier la section : Bière antique" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&action=edit&section=27" title="Modifier le code source de la section : Bière antique"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>En mai 2019, des chercheurs et microbiologistes israéliens parviennent à recréer une bière dite « bière des pharaons »<sup id="cite_ref-:0_2-2" class="reference"><a href="#cite_note-:0-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> avec une teneur en alcool de 6 % et un <a href="/wiki/Hydromel" title="Hydromel">hydromel</a> à 14 % à partir de souches de levures datant d'il y a environ 3 000 ans et retrouvées dans des <a href="/wiki/Jarre_(r%C3%A9cipient)" title="Jarre (récipient)">jarres</a> antiques découvertes sur des sites archéologiques dans le centre d'<a href="/wiki/Isra%C3%ABl" title="Israël">Israël</a> (près du lieu de combat de <a href="/wiki/David_(roi_d%27Isra%C3%ABl)" title="David (roi d'Israël)">David</a> et <a href="/wiki/Goliath_(Bible)" title="Goliath (Bible)">Goliath</a> raconté dans la <a href="/wiki/Bible_H%C3%A9bra%C3%AFque" class="mw-redirect" title="Bible Hébraïque">Bible hébraïque</a>), dans la région de <a href="/wiki/J%C3%A9rusalem" title="Jérusalem">Jérusalem</a>, à <a href="/wiki/Tel_Aviv-Jaffa" title="Tel Aviv-Jaffa">Tel Aviv</a><sup id="cite_ref-:1_4-1" class="reference"><a href="#cite_note-:1-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ainsi que dans le <a href="/wiki/D%C3%A9sert_du_N%C3%A9guev" class="mw-redirect" title="Désert du Néguev">désert du Néguev</a> (faisant partie anciennement de l'<a href="/wiki/Egypte_pharaonique" class="mw-redirect" title="Egypte pharaonique">Égypte des pharaons</a>), qu'ils ont brassées selon les méthodes modernes<sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Les chercheurs de l'<a href="/wiki/Autorit%C3%A9_des_antiquit%C3%A9s_d%27Isra%C3%ABl" title="Autorité des antiquités d'Israël">Autorité des antiquités israéliennes</a> et les trois universités du pays qui ont participé à l'expérience se sont aperçus que l'une des levures découvertes ressemblait à celle utilisée dans la bière traditionnelle du <a href="/wiki/Zimbabwe" title="Zimbabwe">Zimbabwe</a> et une autre à celle utilisée dans la fabrication du <i>Tedj</i>, un hydromel <a href="/wiki/%C3%89thiopie" title="Éthiopie">éthiopien</a><sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-:2_38-0" class="reference"><a href="#cite_note-:2-38"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. C'est la première fois au monde que des chercheurs parviennent à recréer des aliments à partir d'ingrédients de cette époque antique<sup id="cite_ref-:2_38-1" class="reference"><a href="#cite_note-:2-38"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Notes_et_références"><span id="Notes_et_r.C3.A9f.C3.A9rences"></span>Notes et références</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&veaction=edit&section=28" title="Modifier la section : Notes et références" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&action=edit&section=28" title="Modifier le code source de la section : Notes et références"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="references-small decimal" style="column-width:25em;"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Nelson2005"><span class="ouvrage" id="Max_Nelson2005"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Max Nelson, <cite class="italique" lang="en">The Barbarian's Beverage : A History of Beer in Ancient Europe</cite>, Taylor & Francis, <time>2005</time>, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr> 1<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Barbarian%27s+Beverage&rft.pub=Taylor+%26+Francis&rft.stitle=A+History+of+Beer+in+Ancient+Europe&rft.aulast=Nelson&rft.aufirst=Max&rft.date=2005&rft.pages=1&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ABi%C3%A8re"></span></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-:0-2"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-:0_2-0">a</a> <a href="#cite_ref-:0_2-1">b</a> et <a href="#cite_ref-:0_2-2">c</a></sup> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="2018">« <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.lci.fr/sciences/la-plus-vieille-biere-du-monde-decouverte-en-israel-2098943.html"><cite style="font-style:normal;">La plus vieille bière du monde découverte en Israël</cite></a> », sur <span class="italique">LCI</span>, <time class="nowrap" datetime="2018-09-20" data-sort-value="2018-09-20">20 septembre 2018</time> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2019-05-27" data-sort-value="2019-05-27">27 mai 2019</time>)</small></span></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a> </span><span class="reference-text"><a href="/wiki/Ninkasi" title="Ninkasi">Ninkasi</a> en était la déesse.</span> </li> <li id="cite_note-:1-4"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-:1_4-0">a</a> et <a href="#cite_ref-:1_4-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Lesman_/_André_Darmon2016"><span class="ouvrage" id="Elsa_Lesman_/_André_Darmon2016">Elsa Lesman / André Darmon, « <a rel="nofollow" class="external text" href="http://israelmagazine.co.il/5000-buvait-biere-tel-aviv/"><cite style="font-style:normal;">Il y a 5000 ans on buvait déjà de la bière à Tel Aviv – Magazine9</cite></a> », <i>Israel magazine</i>, <time class="nowrap" datetime="2016-01-05" data-sort-value="2016-01-05">5 janvier 2016</time> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2019-05-27" data-sort-value="2019-05-27">27 mai 2019</time>)</small></span></span></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="2011">« <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.lepoint.fr/insolite/la-biere-etait-populaire-en-provence-voici-2-500-ans-14-06-2011-1341843_48.php"><cite style="font-style:normal;">La bière était populaire en Provence voici 2.500 ans</cite></a> », sur <span class="italique"><a href="/wiki/Le_Point" title="Le Point">lepoint.fr</a></span>, <time class="nowrap" datetime="2011-06-14" data-sort-value="2011-06-14">14 juin 2011</time></span>.</span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a> </span><span class="reference-text">Diodore de Sicile, <i>Bibliothèque historique</i>, livre IV, 2 : <span class="citation">« C'est lui [Dionysos] qui inventa aussi la boisson préparée à base d'orge, qui est appelée par certains « zythos », et qui, pour son parfum, ne le cède pas de beaucoup au vin. Il l'enseigna à ceux qui possédaient des terres qui ne pouvaient pas accueillir la culture de la vigne. »</span> (traduction d'Anahita Bianquis, <a href="/wiki/Les_Belles_Lettres" title="Les Belles Lettres">Les Belles Lettres</a>, collection « La Roue à livres », 2004, <abbr class="abbr" title="page(s)">p.</abbr> 17).</span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">« <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bioalaune.com/fr/actualite-bio/31042/vous-pensez-votre-biere-vegan-vous-vous-trompez"><cite style="font-style:normal;">Vous pensez que votre bière est vegan ? Vous vous trompez.</cite></a> », sur <span class="italique">Bio à la une</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2019-06-27" data-sort-value="2019-06-27">27 juin 2019</time>)</small></span></span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">« <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.planete-houblon.fr/guide/brasser-biere-pils"><cite style="font-style:normal;">Brasser sa bière en amateur : recette de bière PILS</cite></a> », sur <span class="italique">planete-houblon.fr</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2022-08-11" data-sort-value="2022-08-11">11 août 2022</time>)</small></span></span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a> </span><span class="reference-text">La couleur d’une bière peut être mesurée de façon standard telle que défini par l’EBC (<span class="lang-en" lang="en"><i>European Brewery Convention</i></span>) par <a href="/wiki/Spectrophotom%C3%A9trie" title="Spectrophotométrie">spectrophotométrie</a> à 420 <abbr class="abbr" title="nanomètre">nm</abbr>.</span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Bamforth2000"><span class="ouvrage" id="C._W._Bamforth2000"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> C. W. Bamforth, « <cite style="font-style:normal" lang="en">Perceptions of Beer Foam</cite> », <i><span class="lang-en" lang="en"><a href="/w/index.php?title=Journal_of_the_Institute_of_Brewing&action=edit&redlink=1" class="new" title="Journal of the Institute of Brewing (page inexistante)">Journal of the Institute of Brewing</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Journal_of_the_Institute_of_Brewing" class="extiw" title="en:Journal of the Institute of Brewing"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Journal of the Institute of Brewing »">(en)</span></a></span></i>, <abbr class="abbr" title="volume">vol.</abbr> 106, <abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr> 4,‎ <time class="nowrap" datetime="2000-04" data-sort-value="2000-04">avril 2000</time>, <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <span class="nowrap">229-238</span> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Serial_Number" title="International Standard Serial Number">ISSN</a> <span class="plainlinks noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://portal.issn.org/resource/issn/0046-9750">0046-9750</a></span>, <a href="/wiki/Digital_Object_Identifier" title="Digital Object Identifier">DOI</a> <span class="plainlinks noarchive nowrap"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1002/j.2050-0416.2000.tb00062.x">10.1002/j.2050-0416.2000.tb00062.x</a></span>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Perceptions+of+Beer+Foam&rft.jtitle=%3AJournal+of+the+Institute+of+Brewing%C2%A0%28en%29Cat%C3%A9gorie%3AArticle+contenant+un+appel+%C3%A0+traduction+en+anglais&rft.issue=4&rft.aulast=Bamforth&rft.aufirst=C.+W.&rft.date=2000-04&rft.volume=106&rft.pages=229-238&rft.issn=0046-9750&rft_id=info%3Adoi%2F10.1002%2Fj.2050-0416.2000.tb00062.x&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ABi%C3%A8re"></span></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a> </span><span class="reference-text"><a href="#Bamforth2022">Bamforth (2022)</a>.</span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Hill2023"><span class="ouvrage" id="Heather_M._Hill2023"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Heather M. Hill, « <cite style="font-style:normal" lang="en">The rise and fall of beer foam</cite> », <i><span class="lang-en" lang="en"><a href="/wiki/Physics_Today" title="Physics Today">Physics Today</a></span></i>,‎ <time class="nowrap" datetime="2023-03-07" data-sort-value="2023-03-07">7 mars 2023</time> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/Digital_Object_Identifier" title="Digital Object Identifier">DOI</a> <span class="plainlinks noarchive nowrap"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1063/PT.6.1.20230307a">10.1063/PT.6.1.20230307a</a></span> <span class="skin-invert-image" typeof="mw:File"><span title="Accès libre au document"><img alt="Accès libre" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png" decoding="async" width="9" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/14px-Lock-green.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/18px-Lock-green.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="813" /></span></span>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=The+rise+and+fall+of+beer+foam&rft.jtitle=Physics+Today&rft.aulast=Hill&rft.aufirst=Heather+M.&rft.date=2023-03-07&rft_id=info%3Adoi%2F10.1063%2FPT.6.1.20230307a&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ABi%C3%A8re"></span></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="LyuBauerJahnGatternig2023"><span class="ouvrage" id="Wenjing_LyuTizian_BauerAlexander_JahnBernhard_Gatternig2023"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Wenjing Lyu, Tizian Bauer, Alexander Jahn, Bernhard Gatternig, Antonio Delgado et Thomas E. Schellin, « <cite style="font-style:normal" lang="en">Experimental and numerical investigation of beer foam</cite> », <i><span class="lang-en" lang="en"><a href="/wiki/Physics_of_Fluids" title="Physics of Fluids">Physics of Fluids</a></span></i>, <abbr class="abbr" title="volume">vol.</abbr> 35, <abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr> 2,‎ <time class="nowrap" datetime="2023-02-14" data-sort-value="2023-02-14">14 février 2023</time>, article <abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr> 023318 <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/Digital_Object_Identifier" title="Digital Object Identifier">DOI</a> <span class="plainlinks noarchive nowrap"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1063/5.0132657">10.1063/5.0132657</a></span>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Experimental+and+numerical+investigation+of+beer+foam&rft.jtitle=Physics+of+Fluids&rft.issue=2&rft.aulast=Lyu&rft.aufirst=Wenjing&rft.au=Tizian+Bauer&rft.au=Alexander+Jahn&rft.au=Bernhard+Gatternig&rft.au=Antonio+Delgado&rft.au=Thomas+E.+Schellin&rft.date=2023-02-14&rft.volume=35&rft_id=info%3Adoi%2F10.1063%2F5.0132657&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ABi%C3%A8re"></span></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="D’Eer2000"><span class="ouvrage" id="Mario_D’Eer2000">Mario <span class="nom_auteur">D’Eer</span>, <cite class="italique">Épousailles bières et fromages : guide d’accords et de dégustation</cite>, Outremont, <a href="/wiki/Tr%C3%A9carr%C3%A9" class="mw-redirect" title="Trécarré">Trécarré</a>, <time>2000</time>, 256 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-89249-853-0" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-2-89249-853-0"><span class="nowrap">978-2-89249-853-0</span></a> et <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-89249-853-8" title="Spécial:Ouvrages de référence/2-89249-853-8"><span class="nowrap">2-89249-853-8</span></a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%C3%89pousailles+bi%C3%A8res+et+fromages&rft.place=Outremont&rft.pub=Tr%C3%A9carr%C3%A9&rft.stitle=guide+d%E2%80%99accords+et+de+d%C3%A9gustation&rft.aulast=D%E2%80%99Eer&rft.aufirst=Mario&rft.date=2000&rft.tpages=256&rft.isbn=978-2-89249-853-0&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ABi%C3%A8re"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> C. W. Bamforth, <i>Beer as liquid bread: Overlapping science</i>, World Grains Summit 2006: Foods and Beverages, San Francisco, California, USA, 17 septembre 2006.</span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Hébert_&_D._Griffon2010"><span class="ouvrage" id="J-P_Hébert_&_D._Griffon2010">J-P Hébert & D. Griffon, <cite class="italique">Toutes les bières moussent-elles ?</cite>, éditions Quae, <time>2010</time>, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr> 21<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Toutes+les+bi%C3%A8res+moussent-elles+%3F&rft.pub=%C3%A9ditions+Quae&rft.au=J-P+H%C3%A9bert+%26+D.+Griffon&rft.date=2010&rft.pages=21&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ABi%C3%A8re"></span></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Schraemli1974"><span class="ouvrage" id="Harry_Schraemli1974">Harry <span class="nom_auteur">Schraemli</span>, <cite class="italique">La bière en fait la saveur</cite>, Meggen, Gastropress, <time>1974</time><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=La+bi%C3%A8re+en+fait+la+saveur&rft.place=Meggen&rft.pub=Gastropress&rft.aulast=Schraemli&rft.aufirst=Harry&rft.date=1974&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ABi%C3%A8re"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.gruitale.com/intro_fr.htm">La renaissance de la cervoise de gruit</a></span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="De_Keukeleire2000"><span class="ouvrage" id="Denis_De_Keukeleire2000"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Denis <span class="nom_auteur">De Keukeleire</span>, « <cite style="font-style:normal" lang="en">Fundamentals of beer and hop chemistry</cite> », <i><span class="lang-en" lang="en">Química Nova</span></i>, <abbr class="abbr" title="volume">vol.</abbr> 23,‎ <time class="nowrap" datetime="2000-02" data-sort-value="2000-02">février 2000</time>, <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <span class="nowrap">108–112</span> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Serial_Number" title="International Standard Serial Number">ISSN</a> <span class="plainlinks noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://portal.issn.org/resource/issn/0100-4042">0100-4042</a></span> et <span class="plainlinks noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://portal.issn.org/resource/issn/1678-7064">1678-7064</a></span>, <a href="/wiki/Digital_Object_Identifier" title="Digital Object Identifier">DOI</a> <span class="plainlinks noarchive nowrap"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1590/S0100-40422000000100019">10.1590/S0100-40422000000100019</a></span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.scielo.br/j/qn/a/WVXzmHWpjQ5MfN6r35H6GwF/?lang=en">lire en ligne</a>, consulté le <time class="nowrap" datetime="2024-04-22" data-sort-value="2024-04-22">22 avril 2024</time>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Fundamentals+of+beer+and+hop+chemistry&rft.jtitle=Qu%C3%ADmica+Nova&rft.aulast=De+Keukeleire&rft.aufirst=Denis&rft.date=2000-02&rft.volume=23&rft.pages=108%E2%80%93112&rft.issn=0100-4042&rft_id=info%3Adoi%2F10.1590%2FS0100-40422000000100019&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ABi%C3%A8re"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a> </span><span class="reference-text">Denis De Keukeleire, <abbr class="abbr nowrap italique" title="opere citato (« dans l'ouvrage cité »)">op. cit.</abbr></span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">« <a rel="nofollow" class="external text" href="http://faostat3.fao.org/browse/Q/QD/F"><cite style="font-style:normal;">FAOSTAT</cite></a> », sur <span class="italique">faostat3.fao.org</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2016-11-04" data-sort-value="2016-11-04">4 novembre 2016</time>)</small></span></span> </li> <li id="cite_note-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-22">↑</a> </span><span class="reference-text">Selon l’association des <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.brasseurs-de-france.com">Brasseurs de France</a>. Chiffres 2004.</span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="2012">« <cite style="font-style:normal">Bièrarchie: Quel pays est le plus gros consommateur de bière ?</cite> », <i>Bonial.fr</i>,‎ <time>2012</time> <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bonial.fr/info/bierarchie/">lire en ligne</a>, consulté le <time class="nowrap" datetime="2016-12-21" data-sort-value="2016-12-21">21 décembre 2016</time>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Bi%C3%A8rarchie%3A+Quel+pays+est+le+plus+gros+consommateur+de+bi%C3%A8re+%3F&rft.jtitle=Bonial.fr&rft.date=2012&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ABi%C3%A8re"></span></span></span> </li> <li id="cite_note-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-24">↑</a> </span><span class="reference-text">Selon le <i><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ias.org.uk/publications/warc/warc_worlddrinks2005.html"><span class="lang-en" lang="en">World Drink Trends</span> 2005</a></i>. Chiffres 2003.</span> </li> <li id="cite_note-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-25">↑</a> </span><span class="reference-text">Selon l’<i><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bier.ch/sites/de/medien2.php?3_MedienID=3">Association suisse des brasseries</a></i>. Chiffres 2003.</span> </li> <li id="cite_note-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-26">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">« <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.rayon-boissons.com/Chiffres-du-marche/Parts-de-marche-des-marques-de-bieres-en-GMS-8521"><cite style="font-style:normal;">Parts de marché des marques de bières en GMS</cite></a> », sur <span class="italique">boissons.com</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2020-08-31" data-sort-value="2020-08-31">31 août 2020</time>)</small></span>.</span> </li> <li id="cite_note-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-27">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">« <a rel="nofollow" class="external text" href="https://fr.statista.com/statistiques/888066/brasseries-par-volume-monde/"><cite style="font-style:normal;">Classement des dix plus grands producteurs de bière dans le monde en 2022, selon le volume de production</cite></a> », sur <span class="italique">Statista</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2024-03-09" data-sort-value="2024-03-09">9 mars 2024</time>)</small></span></span> </li> <li id="cite_note-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-28">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.barthhaasgroup.com/images/pdfs/reports/2015/BarthReport_2014-2015_EN.pdf">The Barth Report 2014-2015</a></span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-29">↑</a> </span><span class="reference-text"><i>La Tribune</i>, 13 juin 2008, page 5.</span> </li> <li id="cite_note-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-30">↑</a> </span><span class="reference-text">Chiffres officiels InBev.</span> </li> <li id="cite_note-Tribune_2008,_page_5-31"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-Tribune_2008,_page_5_31-0">a</a> et <a href="#cite_ref-Tribune_2008,_page_5_31-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"><i>La Tribune</i>, 13 juin 2008, p. 5</span> </li> <li id="cite_note-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-32">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">« <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.journaldunet.com/economie/face-a-face/kronenbourg-heineken-biere/3-innovation-produits-bouteille-beertender.shtml"><cite style="font-style:normal;">Bière, innovation produit</cite></a> », sur <span class="italique">journaldunet.com</span></span></span> </li> <li id="cite_note-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-33">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="2014">« <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.usinenouvelle.com/article/corse-la-biere-pietra-prend-des-couleurs.N271784"><cite style="font-style:normal;">la bière Pietra prend des couleurs</cite></a> », sur <span class="italique">usinenouvelle.com</span>, <time class="nowrap" datetime="2014-07-03" data-sort-value="2014-07-03">3 juillet 2014</time></span></span> </li> <li id="cite_note-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-34">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="2014">« <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.influencia.net/fr/actualites/in,audace,concentre-nouvelle-facon-boire-biere,4163.html"><cite style="font-style:normal;">le concentré, la nouvelle façon de boire une bière</cite></a> », sur <span class="italique">influencia.net</span>, <time class="nowrap" datetime="2014-02-17" data-sort-value="2014-02-17">17 février 2014</time></span></span> </li> <li id="cite_note-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-35">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">« <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bieresdumonde.fr/95-equipement-brasseur-amateur"><cite style="font-style:normal;">équipement brasseur amateur</cite></a> », sur <span class="italique">bieresdumonde.fr</span></span></span> </li> <li id="cite_note-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-36">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Stassinet_&_l'AFP2019"><span class="ouvrage" id="Léa_Stassinet_&_l'AFP2019">Léa Stassinet & l'AFP, « <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.rtl.fr/actu/international/israel-des-chercheurs-recreent-la-biere-des-pharaons-avec-une-levure-de-3-000-ans-7797687722"><cite style="font-style:normal;">VIDÉO - Des chercheurs recréent "la bière des pharaons", avec une levure de 3.000 ans</cite></a> », sur <span class="italique">RTL.fr</span>, <time class="nowrap" datetime="2019-05-23" data-sort-value="2019-05-23">23 mai 2019</time> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2019-05-27" data-sort-value="2019-05-27">27 mai 2019</time>)</small></span></span></span> </li> <li id="cite_note-37"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-37">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Paz_(AFP)2019"><span class="ouvrage" id="Yitzhak_Paz_(AFP)2019">Yitzhak Paz (AFP), « <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.francetvinfo.fr/culture/patrimoine/histoire/des-chercheurs-israeliens-recreent-la-biere-des-pharaons-avec-une-levure-vieille-de-3-000-ans_3455451.html"><cite style="font-style:normal;">Des chercheurs israéliens recréent la "bière des pharaons" avec une levure vieille de 3 000 ans</cite></a> », sur <span class="italique">Franceinfo</span>, <time class="nowrap" datetime="2019-05-22" data-sort-value="2019-05-22">22 mai 2019</time> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2019-05-27" data-sort-value="2019-05-27">27 mai 2019</time>)</small></span></span></span> </li> <li id="cite_note-:2-38"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-:2_38-0">a</a> et <a href="#cite_ref-:2_38-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="2019">« <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.rfi.fr/culture/20190522-israel-une-biere-faite-une-levure-vieille-5000-ans-antiquite-pharaons-egypte"><cite style="font-style:normal;">Israël: une bière faite avec une levure vieille de 5000 ans</cite></a> », sur <span class="italique">RFI</span>, <time class="nowrap" datetime="2019-05-23" data-sort-value="2019-05-23">23 mai 2019</time> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2019-05-27" data-sort-value="2019-05-27">27 mai 2019</time>)</small></span></span> </li> </ol> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Voir_aussi">Voir aussi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&veaction=edit&section=29" title="Modifier la section : Voir aussi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&action=edit&section=29" title="Modifier le code source de la section : Voir aussi"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r194021218" /><div class="autres-projets boite-grise boite-a-droite noprint js-interprojets"> <p class="titre">Sur les autres projets Wikimedia :</p> <ul class="noarchive plainlinks"> <li class="commons"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Beer?uselang=fr">Bière</a>, sur <span class="project">Wikimedia Commons</span></li><li class="wiktionary"><a href="https://fr.wiktionary.org/wiki/bi%C3%A8re" class="extiw" title="wikt:bière">bière</a>, <span class="nowrap">sur le <span class="project">Wiktionnaire</span></span> (<a href="https://fr.wiktionary.org/wiki/Th%C3%A9saurus:bi%C3%A8re_(boisson)/fran%C3%A7ais" class="extiw" title="wikt:Thésaurus:bière (boisson)/français">thésaurus</a>)</li> </ul> </div> <div class="noprint boite-grise boite-a-droite" style="text-align:left;"> <div style="float:left;"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Circle-icons-frames.svg/45px-Circle-icons-frames.svg.png" decoding="async" width="45" height="45" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Circle-icons-frames.svg/68px-Circle-icons-frames.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Circle-icons-frames.svg/90px-Circle-icons-frames.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></span></span></div> <div style="margin-left:60px;">Une <a href="/wiki/Aide:Cat%C3%A9gorie" title="Aide:Catégorie">catégorie</a> est consacrée à ce sujet : <i><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Bi%C3%A8re" title="Catégorie:Bière">Bière</a></i>.</div> <div style="clear:left;"></div> </div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bibliographie">Bibliographie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&veaction=edit&section=30" title="Modifier la section : Bibliographie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&action=edit&section=30" title="Modifier le code source de la section : Bibliographie"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><span class="ouvrage" id="Ronteltap1989"><span class="ouvrage" id="A._D._Ronteltap1989"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> A. D. Ronteltap, <cite class="italique" lang="en">Beer Foam Physics</cite> (<i><span class="lang-en" lang="en">Research ProQuest Dissertation</span></i> de l'<a href="/wiki/Universit%C3%A9_de_Wageningue" title="Université de Wageningue">université de Wageningue</a>), <time>1989</time>, 24 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="https://library.wur.nl/WebQuery/wurpubs/fulltext/202245">lire en ligne</a> <abbr class="abbr indicateur-format format-pdf" title="Document au format Portable Document Format (PDF) d'Adobe">[PDF]</abbr>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Beer+Foam+Physics&rft.aulast=Ronteltap&rft.aufirst=A.+D.&rft.date=1989&rft.tpages=24&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ABi%C3%A8re"></span></span></span></li> <li><a href="/w/index.php?title=Claude_Bourgeois&action=edit&redlink=1" class="new" title="Claude Bourgeois (page inexistante)">Claude Bourgeois</a>, <i>La Bière et la brasserie</i>, <a href="/wiki/Presses_universitaires_de_France" title="Presses universitaires de France">PUF</a>, 1998. <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2130489117" title="Spécial:Ouvrages de référence/2130489117"><span class="nowrap">2130489117</span></a>)</small></li> <li><a href="/w/index.php?title=Katherine_Khodorowsky&action=edit&redlink=1" class="new" title="Katherine Khodorowsky (page inexistante)">Katherine Khodorowsky</a> et <a href="/w/index.php?title=Herv%C3%A9_Robert&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hervé Robert (page inexistante)">Hervé Robert</a>, <i>La Bière</i>, 2002.</li> <li>Robert Dutin, <i>Dictionnaire historique de la Brasserie française au <abbr class="abbr" title="20ᵉ siècle"><span class="romain">XX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle</i>, ErCéDé Éditions, 2003. <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-9520409-0-7" title="Spécial:Ouvrages de référence/2-9520409-0-7"><span class="nowrap">2-9520409-0-7</span></a>)</small></li> <li><span class="ouvrage" id="2005">Claude Boivin, <cite class="italique">La Bière. Son histoire, sa fabrication et sa dégustation</cite>, Lac Beauport, Arion Éditions, <time>2005</time>, 133 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-923300-11-5" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-2-923300-11-5"><span class="nowrap">978-2-923300-11-5</span></a> et <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2923300114" title="Spécial:Ouvrages de référence/2923300114"><span class="nowrap">2923300114</span></a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=La+Bi%C3%A8re.+Son+histoire%2C+sa+fabrication+et+sa+d%C3%A9gustation&rft.place=Lac+Beauport&rft.pub=Arion+%C3%89ditions&rft.date=2005&rft.tpages=133&rft.isbn=978-2-923300-11-5&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ABi%C3%A8re"></span></span></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mario_D%E2%80%99Eer&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mario D’Eer (page inexistante)">Mario D’Eer</a>, <i>Atlas mondial de la bière</i>, Trécarré, 2005. <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2895682739" title="Spécial:Ouvrages de référence/2895682739"><span class="nowrap">2895682739</span></a>)</small></li> <li><a href="/wiki/Kilien_Stengel" title="Kilien Stengel">Kilien Stengel</a>, <i>Le Grand Quiz de la bière</i>, Éditions Lanore Delagrave, (<a href="/wiki/Groupe_Flammarion" title="Groupe Flammarion">Groupe Flammarion</a>), 2008. <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2862684066" title="Spécial:Ouvrages de référence/2862684066"><span class="nowrap">2862684066</span></a>)</small> (<a href="/wiki/Gourmand_World_Cookbook_Awards" title="Gourmand World Cookbook Awards">Gourmand Cookbook Awards 2010</a>, catégorie Beerbook)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Robert_Dutin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Robert Dutin (page inexistante)">Robert Dutin</a>, <i>Annuaire 2008 des Brasseries françaises</i>, ErCéDé Éditions, 2008. <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-9520409-1-5" title="Spécial:Ouvrages de référence/2-9520409-1-5"><span class="nowrap">2-9520409-1-5</span></a>)</small></li> <li><a href="/wiki/Bertrand_Hell" title="Bertrand Hell">Bertrand Hell</a>, <i>Bière & Alchimie</i>, Paris, <a href="/wiki/L%27%C5%92il_d%27or" title="L'Œil d'or">L'Œil d'or</a>, Paris, 2015, 240 pages <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-913661-69-1" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-2-913661-69-1"><span class="nowrap">978-2-913661-69-1</span></a>)</small></li> <li><span class="ouvrage" id="Bamforth2022"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Charles W. Bamforth, « <cite style="font-style:normal" lang="en">The physics and chemistry of beer foam: a review</cite> », <i><span class="lang-en" lang="en"><a href="/w/index.php?title=European_Food_Research_and_Technology&action=edit&redlink=1" class="new" title="European Food Research and Technology (page inexistante)">European Food Research and Technology</a> <a href="https://de.wikipedia.org/wiki/European_Food_Research_and_Technology" class="extiw" title="de:European Food Research and Technology"><span class="indicateur-langue" title="Article en allemand : « European Food Research and Technology »">(de)</span></a></span></i>, <abbr class="abbr" title="volume">vol.</abbr> 249, <abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr> 1,‎ <time class="nowrap" datetime="2022-10-21" data-sort-value="2022-10-21">21 octobre 2022</time>, <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <span class="nowrap">3-11</span> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/Digital_Object_Identifier" title="Digital Object Identifier">DOI</a> <span class="plainlinks noarchive nowrap"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1007/s00217-022-04134-4">10.1007/s00217-022-04134-4</a></span>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=The+physics+and+chemistry+of+beer+foam%3A+a+review&rft.jtitle=%3AEuropean+Food+Research+and+Technology%C2%A0%28de%29Cat%C3%A9gorie%3AArticle+contenant+un+appel+%C3%A0+traduction+en+allemand&rft.issue=1&rft.au=Charles+W.+Bamforth&rft.date=2022&rft.volume=249&rft.pages=3-11&rft_id=info%3Adoi%2F10.1007%2Fs00217-022-04134-4&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ABi%C3%A8re"></span></span></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Liens_externes">Liens externes</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&veaction=edit&section=31" title="Modifier la section : Liens externes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&action=edit&section=31" title="Modifier le code source de la section : Liens externes"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><div class="liste-horizontale"><span class="wd_identifiers"><a href="/wiki/Autorit%C3%A9_(sciences_de_l%27information)" title="Autorité (sciences de l'information)">Notices d'autorité</a><span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q44?uselang=fr#identifiers" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span> : <ul><li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb11965887d">BnF</a></span> (<span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb11965887d">données</a></span>)</li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.loc.gov/authorities/sh85012832">LCCN</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/4006537-6">GND</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00560674">Japon</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007282427005171">Israël</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ph137949">Tchéquie</a></span></li> </ul></div></li> <li><div class="liste-horizontale"><span class="wd_identifiers">Notices dans des dictionnaires ou encyclopédies généralistes<span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q44?uselang=fr#identifiers" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span> : <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/topic/beer"><i>Britannica</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://brockhaus.de/ecs/enzy/article/bier-20"><i>Brockhaus</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://denstoredanske.lex.dk//%C3%B8l/"><i>Den Store Danske Encyklopædi</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.hls-dhs-dss.ch/textes/f/F013991.php"><i>Dictionnaire historique de la Suisse</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.enciclopedia.cat/EC-GEC-0090200.xml"><i>Gran Enciclopèdia Catalana</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/;3957808"><i>Internetowa encyklopedia PWN</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ne.se/uppslagsverk/encyklopedi/lång/%C3%B6l"><i>Nationalencyklopedin</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://snl.no/%C3%B8l"><i>Store norske leksikon</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://uppslagsverket.fi/sv/sok/view-170045-Oel"><i>Uppslagsverket Finland</i></a></li> </ul></div></li> <li><span class="liste-horizontale noarchive"><span class="wd_identifiers">Ressources relatives à la santé<span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q44?uselang=fr#identifiers" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span> : <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://meshb.nlm.nih.gov/record/ui?ui=D001515"><span class="lang-en" lang="en">Medical Subject Headings</span></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://ncit.nci.nih.gov/ncitbrowser/ConceptReport.jsp?dictionary=NCI%20Thesaurus&code=C66824"><span class="lang-en" lang="en">NCI Thesaurus</span></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.patientslikeme.com/treatments/show/beer"><span class="lang-en" lang="en">PatientLikeMe</span></a></li> </ul></span></li> <li><span class="liste-horizontale noarchive"><span class="wd_identifiers">Ressource relative à la bande dessinée<span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q44?uselang=fr#identifiers" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span> : <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://comicvine.gamespot.com/wd/4055-58100/"><span class="lang-en" lang="en">Comic Vine</span></a></li> </ul></span></li> <li><span class="liste-horizontale noarchive"><span class="wd_identifiers">Ressource relative à l'audiovisuel<span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q44?uselang=fr#identifiers" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span> : <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.france24.com/fr/tag/bi%C3%A8re/">France 24</a></li> </ul></span></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.franceinter.fr/emissions/sur-les-epaules-de-darwin/sur-les-epaules-de-darwin-10-novembre-2018">"Aux origines de la bière", Sur les épaules de Darwin, France Inter, 10 novembre 2018.</a></li></ul> <div class="navbox-container" style="clear:both;"> <table class="navbox collapsible noprint collapsed" style=""> <tbody><tr><th class="navbox-title" colspan="2" style=""><div style="float:left; width:6em; text-align:left"><div class="noprint plainlinks nowrap tnavbar" style="padding:0; font-size:xx-small; color:var(--color-emphasized, #000000);"><a href="/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Cuisine_italienne" title="Modèle:Palette Cuisine italienne"><abbr class="abbr" title="Voir ce modèle.">v</abbr></a> · <a class="external text" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mod%C3%A8le:Palette_Cuisine_italienne&action=edit"><abbr class="abbr" title="Modifier ce modèle. Merci de prévisualiser avant de sauvegarder.">m</abbr></a></div></div><div style="font-size:110%"><a href="/wiki/Cuisine_italienne" title="Cuisine italienne">Cuisine italienne</a></div></th> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Régions</th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Cuisine_abruzzaise" title="Cuisine abruzzaise">Cuisine abruzzaise</a></li> <li><a href="/wiki/Cuisine_arber%C3%A8che" title="Cuisine arberèche">Cuisine arberèche</a></li> <li><a href="/wiki/Cuisine_ligure" title="Cuisine ligure">Cuisine ligure</a></li> <li><a href="/wiki/Cuisine_lombarde" title="Cuisine lombarde">Cuisine lombarde</a></li> <li><a href="/wiki/Cuisine_lucanienne" title="Cuisine lucanienne">Cuisine lucanienne</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Cuisine_des_Marches&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cuisine des Marches (page inexistante)">Cuisine des Marches</a> <a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Cucina_marchigiana" class="extiw" title="it:Cucina marchigiana"><span class="indicateur-langue" title="Article en italien : « Cucina marchigiana »">(it)</span></a></li> <li><a href="/wiki/Cuisine_napolitaine" title="Cuisine napolitaine">Cuisine napolitaine</a></li> <li><a href="/wiki/Cuisine_des_Pouilles" title="Cuisine des Pouilles">Cuisine des Pouilles</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Cuisine_de_Rome&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cuisine de Rome (page inexistante)">Cuisine de Rome</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Roman_cuisine" class="extiw" title="en:Roman cuisine"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Roman cuisine »">(en)</span></a> (<a href="/wiki/Cuisine_de_la_Rome_antique" title="Cuisine de la Rome antique">cuisine de la Rome antique</a>)</li> <li><a href="/wiki/Cuisine_sarde" title="Cuisine sarde">Cuisine sarde</a></li> <li><a href="/wiki/Cuisine_sicilienne" title="Cuisine sicilienne">Cuisine sicilienne</a></li> <li><a href="/wiki/Cuisine_toscane" title="Cuisine toscane">Cuisine toscane</a></li> <li><a href="/wiki/Cuisine_v%C3%A9nitienne" title="Cuisine vénitienne">Cuisine vénitienne</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Listes</th> <td class="navbox-list navbox-even" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Liste_de_p%C3%A2tes" title="Liste de pâtes">Liste de pâtes</a></li> <li><a href="/wiki/Liste_de_fromages_italiens" title="Liste de fromages italiens">Liste de fromages italiens</a></li> <li><a href="/wiki/Viticulture_en_Italie" title="Viticulture en Italie">Viticulture en Italie</a> (<a href="/wiki/Denominazione_di_origine_controllata_e_garantita" title="Denominazione di origine controllata e garantita">DOCG</a>)</li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/Pizza" title="Pizza">Pizzas</a></th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Arancini" title="Arancini">Arancini</a></li> <li><i><a href="/wiki/Arrosticini" title="Arrosticini">Arrosticini</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Crocch%C3%A8" title="Crocchè">Crocchè</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Calzone" title="Calzone">Calzone</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Farinata" title="Farinata">Farinata</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Focaccia" title="Focaccia">Focaccia</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Frittola" title="Frittola">Frittola</a></i></li> <li><a href="/wiki/Pissaladi%C3%A8re" title="Pissaladière">Pissaladière</a></li> <li><a href="/wiki/Pizza_napoletana" title="Pizza napoletana">Pizza napolitaine</a></li> <li><a href="/wiki/Pizza_sicilienne" title="Pizza sicilienne">Pizza sicilienne</a></li> <li><i><a href="/wiki/Panelle" title="Panelle">Panelle</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Panzerotti" title="Panzerotti">Panzerotti</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Pani_c%C3%A2_m%C3%A8usa" title="Pani câ mèusa">Pani câ mèusa</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Panino" title="Panino">Panino</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Piadina" title="Piadina">Piadina</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Sardenaira" title="Sardenaira">Sardenaira</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Scaccia" title="Scaccia">Scaccia</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Suppl%C3%AC" title="Supplì">Supplì</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Tramezzino" title="Tramezzino">Tramezzino</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Zippuli" title="Zippuli">Zippuli</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/U%27_pastizz_%27rtunnar" title="U' pastizz 'rtunnar">U' pastizz 'rtunnar</a></i></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/P%C3%A2tes_alimentaires" title="Pâtes alimentaires">Pâtes/<i>pastas</i></a> et <a href="/wiki/Sauce" title="Sauce">sauces</a></th> <td class="navbox-list navbox-even" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><i><a href="/wiki/Amatriciana" title="Amatriciana">Amatriciana</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Cacio_e_pepe" title="Cacio e pepe">Cacio e pepe</a></i></li> <li><a href="/wiki/P%C3%A2tes_%C3%A0_la_carbonara" title="Pâtes à la carbonara">Carbonara</a></li> <li><a href="/wiki/Fettuccine_Alfredo" title="Fettuccine Alfredo">Fettuccine Alfredo</a></li> <li><i><a href="/wiki/Pasta_alla_Norma" title="Pasta alla Norma">Pasta alla Norma</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Pasta_con_i_peperoni_cruschi" title="Pasta con i peperoni cruschi">Pasta con i peperoni cruschi</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Pasta_con_le_sarde" title="Pasta con le sarde">Pasta con le sarde</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Pasta_all%27ortolana" title="Pasta all'ortolana">Pasta all'Ortolana</a></i></li> <li><a href="/wiki/Pesto" title="Pesto">Pesto</a></li> <li><i><a href="/wiki/Rago%C3%BBt_napolitain" title="Ragoût napolitain">Ragù alla napoletana</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Rigatoni_con_la_pajata" title="Rigatoni con la pajata">Rigatoni con la pajata</a></i></li> <li><a href="/wiki/Sauce_arrabbiata" title="Sauce arrabbiata">Sauce arrabbiata</a></li> <li><a href="/wiki/Sauce_marinara" title="Sauce marinara">Sauce marinara</a></li> <li><a href="/wiki/Sauce_g%C3%A9noise" title="Sauce génoise">Sauce génoise</a></li> <li><a href="/wiki/Sauce_bolognaise" title="Sauce bolognaise">Sauce bolognaise</a></li> <li><a href="/wiki/Sauce_checca" title="Sauce checca">Sauce checca</a></li> <li><i><a href="/wiki/Spaghetti_aglio_e_olio" title="Spaghetti aglio e olio">Spaghetti aglio e olio</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Spaghetti_alla_puttanesca" title="Spaghetti alla puttanesca">Spaghetti alla puttanesca</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Spaghetti_alle_vongole" title="Spaghetti alle vongole">Spaghetti alle vongole</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Tumact_me_tulez" title="Tumact me tulez">Tumacë me tulë</a></i></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Autres plats</th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><i><a href="/wiki/Bagna_cauda" title="Bagna cauda">Bagna càuda</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Brageole" title="Brageole">Braciola</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Bruschetta" title="Bruschetta">Bruschetta</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Cotoletta" title="Cotoletta">Cotoletta</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Crostini" title="Crostini">Crostino</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Bollito_misto" title="Bollito misto">Bollito misto</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Baccal%C3%A0_alla_lucana" title="Baccalà alla lucana">Baccalà alla lucana</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Baccal%C3%A0_alla_vicentina" title="Baccalà alla vicentina">Baccalà alla vicentina</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Cacciucco" title="Cacciucco">Cacciucco</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Caponata" title="Caponata">Caponata</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Cappon_magro" title="Cappon magro">Cappon magro</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Carciofi_alla_romana" title="Carciofi alla romana">Carciofi alla romana</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Carpaccio" title="Carpaccio">Carpaccio</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Carne_pizzaiola" title="Carne pizzaiola">Carne pizzaiola</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Cassoeula" title="Cassoeula">Cassoeula</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Ciambotta" title="Ciambotta">Ciambotta</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Ciccioli_della_Val_Leogra" title="Ciccioli della Val Leogra">Ciccioli</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Coda_alla_vaccinara" title="Coda alla vaccinara">Coda alla vaccinara</a></i></li> <li><a href="/wiki/Escalope_%C3%A0_la_milanaise" title="Escalope à la milanaise">Escalope à la milanaise</a></li> <li><a href="/wiki/Fondue" title="Fondue">Fondue</a></li> <li><i><a href="/wiki/Frico" title="Frico">Frico</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Frittata" title="Frittata">Frittata</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Frittole" title="Frittole">Frìttuli</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Lampredotto" title="Lampredotto">Lampredotto</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Polenta" title="Polenta">Polenta</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Porchetta" title="Porchetta">Porchetta</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Panzanella" title="Panzanella">Panzanella</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Parmigiana" title="Parmigiana">Parmigiana</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Osso_buco" title="Osso buco">Osso buco</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Orzotto" title="Orzotto">Orzotto</a></i></li> <li><a href="/wiki/Poulet_%C3%A0_la_cacciatore" title="Poulet à la cacciatore">Poulet à la cacciatore</a></li> <li><i><a href="/wiki/Rafanata" title="Rafanata">Rafanata</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Risotto" title="Risotto">Risotto</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Rollatini" title="Rollatini">Rollatini</a></i></li> <li><a href="/wiki/Salade_caprese" title="Salade caprese">Salade caprese</a></li> <li><i><a href="/wiki/Saltimbocca" title="Saltimbocca">Saltimbocca</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Scaloppine" title="Scaloppine">Scaloppine</a></i></li> <li><a href="/wiki/Soupe_aux_haricots" title="Soupe aux haricots">Soupe aux haricots</a></li> <li><i><a href="/wiki/Timballo" title="Timballo">Timballo</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Vitello_tonnato" title="Vitello tonnato">Vitello tonnato</a></i></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Pains</th> <td class="navbox-list navbox-even" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><i><a href="/wiki/Borlengo" title="Borlengo">Borlengo</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Coppia_ferrarese" title="Coppia ferrarese">Coppia ferrarese</a></i></li> <li><a href="/wiki/Gressin" title="Gressin">Gressin</a></li> <li><i><a href="/wiki/Michetta" title="Michetta">Michetta</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Pane_carasau" title="Pane carasau">Pane carasau</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Pane_di_Altamura" title="Pane di Altamura">Pane di Altamura</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Pane_sciocco" title="Pane sciocco">Pane sciocco</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Sgabeo" title="Sgabeo">Sgabeo</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Tarallo" title="Tarallo">Taralli</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Vaste%E1%B8%8D%E1%B8%8Da" title="Vasteḍḍa">Vastedda</a></i></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Desserts et pâtisseries</th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><i><a href="/wiki/Biscotti_salati_all%27anice" title="Biscotti salati all'anice">Biscotti salati all'anice</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Bocconotto" title="Bocconotto">Bocconotto</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Bombolone" title="Bombolone">Bombolone</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Brutti_ma_buoni" title="Brutti ma buoni">Bruttiboni</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Buccellato" title="Buccellato">Buccellato</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Budino" title="Budino">Budino</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Cannolo" title="Cannolo">Cannolo</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Biscuits_de_Prato" title="Biscuits de Prato">Cantuccini</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Cassata" title="Cassata">Cassata</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Cassatella_di_sant%27Agata" title="Cassatella di sant'Agata">Cassatella di sant'Agata</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Castagnaccio" title="Castagnaccio">Castagnaccio</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Cavallucci" title="Cavallucci">Cavallucci</a></i></li> <li><a href="/wiki/Colombe_de_P%C3%A2ques" title="Colombe de Pâques">Colombe de Pâques</a></li> <li><i><a href="/wiki/Crostata" title="Crostata">Crostata</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Crocetta_de_Caltanissetta" title="Crocetta de Caltanissetta">Crocetta de Caltanissetta</a></i></li> <li><a href="/wiki/Sponge_cake" title="Sponge cake">Gâteau-éponge</a></li> <li><i><a href="/wiki/Gelato_(cr%C3%A8me_glac%C3%A9e)" title="Gelato (crème glacée)">Gelato</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Granita" title="Granita">Granita</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Grattachecca" title="Grattachecca">Grattachecca</a></i></li> <li><a href="/wiki/Massepain" title="Massepain">Massepain</a></li> <li><i><a href="/wiki/Mustacciuoli" title="Mustacciuoli">Mustacciuoli</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Neccio" title="Neccio">Neccio</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Pandoro" title="Pandoro">Pandoro</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Panettone" title="Panettone">Panettone</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Panforte" title="Panforte">Panforte</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Panna_cotta" title="Panna cotta">Panna cotta</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Pampepato" title="Pampepato">Pampepato</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Parrozzo" title="Parrozzo">Parrozzo</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Pastiera" title="Pastiera">Pastiera</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Pignolata" title="Pignolata">Pignolata</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Ferratella" title="Ferratella">Pizzelle</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Ricciarelli_di_Siena" title="Ricciarelli di Siena">Ricciarelli</a></i></li> <li><a href="/wiki/Sabayon" title="Sabayon">Sabayon</a> (<i>zabaione</i>)</li> <li><i><a href="/wiki/Seada" title="Seada">Seada</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Semifreddo" title="Semifreddo">Semifreddo</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Sfogliatella" title="Sfogliatella">Sfogliatella</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Sorbet" title="Sorbet">Sorbetto</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Spumone" title="Spumone">Spumoni</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Struffoli" title="Struffoli">Struffoli</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Tartufo_di_Pizzo" title="Tartufo di Pizzo">Tartufo</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Tiramisu" title="Tiramisu">Tiramisu</a></i></li> <li><a href="/wiki/Touron" title="Touron">Touron</a></li> <li><i><a href="/wiki/Torta_caprese" title="Torta caprese">Torta caprese</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Zeppole" title="Zeppole">Zeppole</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Zuccotto" title="Zuccotto">Zuccotto</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Zuppa_inglese" title="Zuppa inglese">Zuppa inglese</a></i></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Boissons alcoolisées</th> <td class="navbox-list navbox-even" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Alkerm%C3%A8s" title="Alkermès">Alkermès</a></li> <li><a href="/wiki/Amaro_(liqueur)" title="Amaro (liqueur)">Amaro</a></li> <li><i><a href="/wiki/Amaretto" title="Amaretto">Amaretto</a></i></li> <li><a href="/wiki/Aperol" title="Aperol">Aperol</a></li> <li><a href="/wiki/Aurum_(liqueur)" title="Aurum (liqueur)">Aurum</a></li> <li><a href="/wiki/Prunelle_(fruit)#Bargnolino" title="Prunelle (fruit)">Bargnolino</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Bière</a></li> <li><a href="/wiki/Campari" title="Campari">Campari</a></li> <li><a href="/wiki/Centerbe" title="Centerbe">Centerbe</a></li> <li><a href="/wiki/Cynar" title="Cynar">Cynar</a></li> <li><a href="/wiki/Fernet_(boisson)" title="Fernet (boisson)">Fernet</a></li> <li><a href="/wiki/Frangelico" title="Frangelico">Frangelico</a></li> <li><a href="/wiki/Galliano_(liqueur)" title="Galliano (liqueur)">Galliano</a></li> <li><a href="/wiki/Grappa" title="Grappa">Grappa</a></li> <li><i><a href="/wiki/Limoncello" title="Limoncello">Limoncello</a></i></li> <li><a href="/wiki/Marasquin" title="Marasquin">Marasquin</a></li> <li><a href="/wiki/Nocino" title="Nocino">Nocino</a></li> <li><a href="/wiki/Liqueur_de_myrte" title="Liqueur de myrte">Mirto</a></li> <li><a href="/wiki/Rosolio" title="Rosolio">Rosolio</a></li> <li><a href="/wiki/Sambuca" title="Sambuca">Sambuca</a></li> <li><a href="/wiki/Sassolino" title="Sassolino">Sassolino</a></li> <li><a href="/wiki/Select_(boisson)" title="Select (boisson)">Select</a></li> <li><a href="/wiki/Strega" title="Strega">Strega</a></li> <li><a href="/wiki/Spritz" title="Spritz">Spritz</a></li> <li><a href="/wiki/Vermouth" title="Vermouth">Vermouth</a></li></ul> </div></td> </tr> </tbody></table> <table class="navbox collapsible noprint collapsed" style=""> <tbody><tr><th class="navbox-title" colspan="2" style=""><div style="float:left; width:6em; text-align:left"><div class="noprint plainlinks nowrap tnavbar" style="padding:0; font-size:xx-small; color:var(--color-emphasized, #000000);"><a href="/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Bi%C3%A8re" title="Modèle:Palette Bière"><abbr class="abbr" title="Voir ce modèle.">v</abbr></a> · <a class="external text" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mod%C3%A8le:Palette_Bi%C3%A8re&action=edit"><abbr class="abbr" title="Modifier ce modèle. Merci de prévisualiser avant de sauvegarder.">m</abbr></a></div></div><div style="font-size:110%"><a class="mw-selflink selflink">Bière</a></div></th> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Généralités</th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Bi%C3%A9rologie" title="Biérologie">Biérologie</a></li> <li><a href="/wiki/Caract%C3%A9ristique_nutritive_de_la_bi%C3%A8re" title="Caractéristique nutritive de la bière">Caractéristique nutritive de la bière</a></li> <li><a href="/wiki/Classification_des_bi%C3%A8res" title="Classification des bières">Classification des bières</a></li> <li><a href="/wiki/Cervalob%C3%A9lophilie" title="Cervalobélophilie">Cervalobélophilie</a></li> <li><a href="/wiki/Consommation_annuelle_de_bi%C3%A8re_par_habitant_par_pays" title="Consommation annuelle de bière par habitant par pays">Consommation annuelle</a></li> <li><a href="/wiki/Cuisine_%C3%A0_la_bi%C3%A8re" title="Cuisine à la bière">Cuisine à la bière</a></li> <li><a href="/wiki/D%C3%A9gustation_de_la_bi%C3%A8re" title="Dégustation de la bière">Dégustation de la bière</a></li> <li><a href="/wiki/Effet_de_la_bi%C3%A8re_sur_la_sant%C3%A9" title="Effet de la bière sur la santé">Effet sur la santé</a></li> <li><a href="/wiki/Histoire_de_la_bi%C3%A8re" title="Histoire de la bière">Histoire de la bière</a></li> <li><a href="/wiki/T%C3%A9gestophilie" title="Tégestophilie">Tégestophilie</a></li> <li><a href="/wiki/Bi%C3%A8re_%C3%A0_la_pression" title="Bière à la pression">Bière à la pression</a></li> <li><a href="/wiki/Bi%C3%A8re_artisanale" title="Bière artisanale">Bière artisanale</a></li> <li><a href="/wiki/Bi%C3%A8re_traditionnelle" title="Bière traditionnelle">Bière traditionnelle</a></li> <li><a href="/wiki/Reinheitsgebot" title="Reinheitsgebot">Reinheitsgebot</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/Fabrication_de_la_bi%C3%A8re" title="Fabrication de la bière">Fabrication</a></th> <td class="navbox-list navbox-even" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Malt" title="Malt">Maltage</a> : <a href="/wiki/Torr%C3%A9faction" title="Torréfaction">Torréfaction</a>, <a href="/wiki/Touraillage" title="Touraillage">Touraillage</a></li> <li><a href="/wiki/Brassage" title="Brassage">Brassage</a> : <a href="/wiki/D%C3%A9coction" title="Décoction">Décoction</a>/<a href="/wiki/Infusion" title="Infusion">Infusion</a>, <a href="/wiki/Saccharification" title="Saccharification">Saccharification</a>, <a href="/wiki/Mo%C3%BBt_(brasserie)" title="Moût (brasserie)">Moût</a>, <a href="/wiki/Houblonnage" title="Houblonnage">Houblonnage</a></li> <li><a href="/wiki/Fermentation_de_la_bi%C3%A8re" title="Fermentation de la bière">Fermentation de la bière</a></li> <li><a href="/wiki/Pasteurisation" title="Pasteurisation">Pasteurisation</a></li> <li><a href="/wiki/Soutirage" title="Soutirage">Soutirage</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Accessoires</th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/BeerTender" title="BeerTender">BeerTender</a></li> <li><a href="/wiki/Bock" title="Bock">Bock</a></li> <li><a href="/wiki/Bouchon_de_bouteille" title="Bouchon de bouteille">Bouchon de bouteille</a></li> <li><a href="/wiki/Bouchon_m%C3%A9canique" title="Bouchon mécanique">Bouchon mécanique</a></li> <li><a href="/wiki/Bouteille_de_bi%C3%A8re" title="Bouteille de bière">Bouteille de bière</a></li> <li><a href="/wiki/Canette_(alimentaire)" title="Canette (alimentaire)">Canette</a></li> <li><a href="/wiki/Capsule_(bouteille)" title="Capsule (bouteille)">Capsule</a></li> <li><a href="/wiki/Capsule_%C3%A0_vis" title="Capsule à vis">Capsule à vis</a></li> <li><a href="/wiki/Chope" title="Chope">Chope</a></li> <li><a href="/wiki/Chopine" title="Chopine">Chopine</a></li> <li><a href="/wiki/Collerette_(bi%C3%A8re)" title="Collerette (bière)">Collerette</a></li> <li><a href="/wiki/Cuve-mati%C3%A8re" title="Cuve-matière">Cuve-matière</a></li> <li><a href="/wiki/D%C3%A9capsuleur" title="Décapsuleur">Décapsuleur</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%89tiquette_de_bi%C3%A8re" title="Étiquette de bière">Étiquette de bière</a></li> <li><a href="/wiki/Fl%C3%BBte_(verre)" title="Flûte (verre)">Flûte</a></li> <li><a href="/wiki/Foudre_(r%C3%A9cipient)" title="Foudre (récipient)">Foudre</a></li> <li><a href="/wiki/Fourquet_(brasserie)" title="Fourquet (brasserie)">Fourquet</a></li> <li><a href="/wiki/F%C3%BBt_(bi%C3%A8re)" title="Fût (bière)">Fût</a></li> <li><a href="/wiki/Kit_de_bi%C3%A8re" title="Kit de bière">Kit de bière</a></li> <li><a href="/wiki/Mass" title="Mass">Maß</a></li> <li><a href="/wiki/Paille_(ustensile)" title="Paille (ustensile)">Paille</a></li> <li><a href="/wiki/Capsule_de_champagne" title="Capsule de champagne">Plaque de muselet</a></li> <li><a href="/wiki/Sous-bock" title="Sous-bock">Sous-bock</a></li> <li><a href="/wiki/Spatule_%C3%A0_bi%C3%A8re" title="Spatule à bière">Spatule à bière</a></li> <li><a href="/wiki/Tireuse_%C3%A0_bi%C3%A8re" title="Tireuse à bière">Tireuse</a></li> <li><a href="/wiki/Tonneau_(r%C3%A9cipient)" title="Tonneau (récipient)">Tonneau</a></li> <li><a href="/wiki/Verre_%C3%A0_bi%C3%A8re" title="Verre à bière">Verre à bière</a></li> <li><a href="/wiki/Yard_glass" title="Yard glass">Yard glass</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Mesures</th> <td class="navbox-list navbox-even" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Degr%C3%A9_Balling" title="Degré Balling">Degré Balling</a></li> <li><a href="/wiki/Degr%C3%A9_d%27alcool" title="Degré d'alcool">Degré d'alcool</a></li> <li><a href="/wiki/Degr%C3%A9_Lovibond" title="Degré Lovibond">Degré Lovibond</a></li> <li><a href="/wiki/Degr%C3%A9_Plato" title="Degré Plato">Degré Plato</a></li> <li><a href="/wiki/Densit%C3%A9_primitive_de_mo%C3%BBt" title="Densité primitive de moût">Densité primitive de moût</a></li> <li><i><a href="/wiki/International_Bitterness_Unit" title="International Bitterness Unit">International Bitterness Unit</a></i></li> <li><a href="/wiki/Pinte" title="Pinte">Pinte</a></li> <li><a href="/wiki/Shilling" title="Shilling">Shilling</a></li> <li><a href="/wiki/Unit%C3%A9_d%27alcool" title="Unité d'alcool">Unité d'alcool</a></li> <li><a href="/wiki/European_Brewery_Convention" title="European Brewery Convention">EBC</a></li> <li><a href="/wiki/Croix_de_saint_Andr%C3%A9_(bi%C3%A8res)" title="Croix de saint André (bières)">Croix de saint André (bières)</a></li> <li><a href="/wiki/Bi%C3%A8re_simple,_double,_triple_ou_quadruple" title="Bière simple, double, triple ou quadruple">Simple/double/triple</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Recyclages</th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Dr%C3%AAche" title="Drêche">Drêche</a></li> <li><a href="/wiki/Levure_de_bi%C3%A8re" title="Levure de bière">Levure de bière</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Lieux</th> <td class="navbox-list navbox-even" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Bar_(%C3%A9tablissement)" title="Bar (établissement)">Bar</a></li> <li><a href="/wiki/Biergarten" title="Biergarten">Biergarten</a></li> <li><a href="/wiki/Bierpalast" title="Bierpalast">Bierpalast</a></li> <li><a href="/wiki/Bistro" title="Bistro">Bistro</a></li> <li><a href="/wiki/Brasserie" title="Brasserie">Brasserie</a></li> <li><a href="/wiki/Brasserie_(restaurant)" title="Brasserie (restaurant)">Brasserie (restaurant)</a></li> <li><a href="/wiki/Bistrot-brasserie" title="Bistrot-brasserie">Broue-pub</a></li> <li><a href="/wiki/Estaminet" title="Estaminet">Estaminet</a></li> <li><a href="/wiki/Glaci%C3%A8re" title="Glacière">Glacière</a></li> <li><a href="/wiki/Izakaya" title="Izakaya">Izakaya</a></li> <li><a href="/wiki/Maison_de_bi%C3%A8re_dans_l%27%C3%89gypte_antique" title="Maison de bière dans l'Égypte antique">Maison de bière</a></li> <li><a href="/wiki/Malterie" title="Malterie">Malterie</a></li> <li><a href="/wiki/Microbrasserie" title="Microbrasserie">Microbrasserie</a></li> <li><a href="/wiki/Pub_(%C3%A9tablissement)" title="Pub (établissement)">Pub</a></li> <li><a href="/wiki/Tachinomi" title="Tachinomi">Tachinomi</a></li> <li><a href="/wiki/Taverne_(%C3%A9tablissement)" title="Taverne (établissement)">Taverne</a></li> <li><a href="/wiki/Touraille" title="Touraille">Touraille</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/F%C3%AAte_de_la_bi%C3%A8re" title="Fête de la bière">Fêtes</a></th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Journ%C3%A9e_internationale_de_la_bi%C3%A8re" title="Journée internationale de la bière">Journée internationale de la bière</a></li> <li><a href="/wiki/Cannstatter_Volksfest" title="Cannstatter Volksfest">Cannstatter Volksfest</a></li> <li><a href="/wiki/Cranger_Kirmes" title="Cranger Kirmes">Cranger Kirmes</a></li> <li><a href="/wiki/D%C3%A9cibulles" title="Décibulles">Décibulles</a></li> <li><a href="/wiki/Festival_de_la_bi%C3%A8re_de_Belgrade" title="Festival de la bière de Belgrade">Festival de la bière de Belgrade</a></li> <li><a href="/wiki/Great_British_Beer_Festival" title="Great British Beer Festival">Great British Beer Festival</a></li> <li><a href="/wiki/Mondial_de_la_bi%C3%A8re" title="Mondial de la bière">Mondial de la bière</a></li> <li><span typeof="mw:File"><span title="Bon article"><img alt="Bon article" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Bon_article.svg/20px-Bon_article.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Bon_article.svg/24px-Bon_article.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></span></span> <a href="/wiki/Oktoberfest" title="Oktoberfest">Oktoberfest</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Musées</th> <td class="navbox-list navbox-even" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Bier-_und_Oktoberfestmuseum" title="Bier- und Oktoberfestmuseum">Bier- und Oktoberfestmuseum</a></li> <li><a href="/wiki/Deutsches_Brauereimuseum" title="Deutsches Brauereimuseum">Deutsches Brauereimuseum</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%89comus%C3%A9e_vosgien_de_la_brasserie" title="Écomusée vosgien de la brasserie">Écomusée vosgien de la brasserie</a></li> <li><a href="/wiki/Tour_Henninger" title="Tour Henninger">Frankfurter Brauereimuseum</a></li> <li><a href="/wiki/Mus%C3%A9e_bruxellois_de_la_gueuze" title="Musée bruxellois de la gueuze">Musée bruxellois de la gueuze</a></li> <li><a href="/wiki/Mus%C3%A9e_de_la_bi%C3%A8re_Cardinal" title="Musée de la bière Cardinal">Musée de la bière Cardinal</a></li> <li><a href="/wiki/Pilsner_Urquell" title="Pilsner Urquell">Musée de la brasserie (Pilsen)</a></li> <li><a href="/wiki/Mus%C3%A9e_de_la_Bi%C3%A8re" title="Musée de la Bière">Musée de la Bière</a></li> <li><a href="/wiki/Mus%C3%A9e_fran%C3%A7ais_de_la_brasserie" title="Musée français de la brasserie">Musée français de la brasserie</a></li> <li><a href="/wiki/Mus%C3%A9e_schaerbeekois_de_la_bi%C3%A8re" title="Musée schaerbeekois de la bière">Musée schaerbeekois de la bière</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Pays / régions</th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Bi%C3%A8re_allemande" title="Bière allemande">Allemagne</a></li> <li><a href="/wiki/Bi%C3%A8re_belge" title="Bière belge">Belgique</a></li> <li><a href="/wiki/Bi%C3%A8re_en_%C3%89thiopie" title="Bière en Éthiopie">Éthiopie</a></li> <li><a href="/wiki/Bi%C3%A8re_japonaise" title="Bière japonaise">Japon</a></li> <li>France <ul><li><a href="/wiki/Bi%C3%A8re_d%27Alsace" title="Bière d'Alsace">Alsace</a></li> <li><a href="/wiki/Bi%C3%A8re_de_Bretagne" title="Bière de Bretagne">Bretagne</a></li> <li><a href="/wiki/Bi%C3%A8re_de_Lorraine" title="Bière de Lorraine">Lorraine</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Bi%C3%A8re_du_Qu%C3%A9bec" title="Bière du Québec">Québec</a></li> <li><a href="/wiki/Bi%C3%A8re_britannique" title="Bière britannique">Royaume-Uni</a></li> <li><a href="/wiki/Bi%C3%A8re_tch%C3%A8que" title="Bière tchèque">Tchéquie</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Marques</th> <td class="navbox-list navbox-even" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Liste_des_marques_de_bi%C3%A8res" title="Liste des marques de bières">Liste des marques de bières</a></li> <li><a href="/wiki/Liste_de_marques_de_bi%C3%A8res_brass%C3%A9es_en_France" title="Liste de marques de bières brassées en France">Liste de marques de bières brassées en France</a></li> <li><a href="/wiki/Liste_de_microbrasseries_au_Qu%C3%A9bec" title="Liste de microbrasseries au Québec">Liste de microbrasseries au Québec</a></li></ul> </div></td> </tr> </tbody></table> <table class="navbox collapsible noprint autocollapse" style=""> <tbody><tr><th class="navbox-title" colspan="2" style=""><div style="float:left; width:6em; text-align:left"><div class="noprint plainlinks nowrap tnavbar" style="padding:0; font-size:xx-small; color:var(--color-emphasized, #000000);"><a href="/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Boissons_alcoolis%C3%A9es" title="Modèle:Palette Boissons alcoolisées"><abbr class="abbr" title="Voir ce modèle.">v</abbr></a> · <a class="external text" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mod%C3%A8le:Palette_Boissons_alcoolis%C3%A9es&action=edit"><abbr class="abbr" title="Modifier ce modèle. Merci de prévisualiser avant de sauvegarder.">m</abbr></a></div></div><div style="font-size:110%"><a href="/wiki/Boisson_alcoolis%C3%A9e" title="Boisson alcoolisée">Boissons alcoolisées</a></div></th> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/Fermentation_alcoolique" title="Fermentation alcoolique">Fermentées</a></th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li>Céréales <ul><li><a class="mw-selflink selflink">Bière</a></li> <li><a href="/wiki/Bi%C3%A8re_de_mil" title="Bière de mil">Bière de mil</a></li> <li><a href="/wiki/Chicha_(boisson)" title="Chicha (boisson)">Chicha</a></li> <li><a href="/wiki/Horilka" title="Horilka">Horilka</a></li> <li><a href="/wiki/Huangjiu" title="Huangjiu">Huangjiu</a></li> <li><a href="/wiki/Kvas" title="Kvas">Kvas</a></li> <li><a href="/wiki/Makgeolli" title="Makgeolli">Makgeolli</a></li> <li><a href="/wiki/Sak%C3%A9" title="Saké">Saké</a></li></ul></li> <li>Feuilles <ul><li><a href="/wiki/Fr%C3%AAnette" title="Frênette">Frênette</a></li></ul></li> <li>Fruits <ul><li><a href="/wiki/Bi%C3%A8re_de_banane" title="Bière de banane">Bière de banane</a></li> <li><a href="/wiki/Ch%C3%A8vre_(boisson)" title="Chèvre (boisson)">Chèvre</a></li> <li><a href="/wiki/Cidre" title="Cidre">Cidre</a></li> <li><a href="/wiki/Poir%C3%A9" title="Poiré">Poiré</a></li> <li><a href="/wiki/Corm%C3%A9_(boisson)" title="Cormé (boisson)">Cormé</a></li> <li><a href="/wiki/Vin" title="Vin">Vin</a></li> <li><a href="/wiki/Vin_de_cerises" title="Vin de cerises">Vin de cerises</a></li> <li>Vin de <a href="/wiki/Cornus_mas" title="Cornus mas">cornouille</a></li> <li><a href="/wiki/Vin_de_fruits" title="Vin de fruits">Vin de fruits</a></li> <li><a href="/wiki/Vin_de_grenade" title="Vin de grenade">Vin de grenade</a></li> <li><a href="/wiki/Vin_de_groseilles" title="Vin de groseilles">Vin de groseilles</a></li> <li><a href="/wiki/Vin_d%27orange" title="Vin d'orange">Vin d'orange</a></li> <li><a href="/wiki/Vin_de_palme" title="Vin de palme">Vin de palme</a></li> <li><a href="/wiki/Vin_de_p%C3%AAche" title="Vin de pêche">Vin de pêche</a></li> <li><a href="/wiki/Maesil-ju" title="Maesil-ju">Vin de prune</a></li> <li><a href="/wiki/Vin_de_sureau" title="Vin de sureau">Vin de sureau</a></li></ul></li> <li>Miel <ul><li><a href="/wiki/Chouchen" title="Chouchen">Chouchen</a></li> <li><a href="/wiki/Hydromel" title="Hydromel">Hydromel</a></li></ul></li> <li>Agave <ul><li><a href="/wiki/Pulque" title="Pulque">Pulque</a></li></ul></li> <li>Lait <ul><li><a href="/wiki/Koumis" title="Koumis">Koumis</a></li></ul></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/Distillation" title="Distillation">Distillées</a></th> <td class="navbox-list navbox-even" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li>Céréales <ul><li><a href="/wiki/Awamori" title="Awamori">Awamori</a></li> <li><a href="/wiki/Baijiu" title="Baijiu">Baijiu</a></li> <li><a href="/wiki/Whisky" title="Whisky">Whisky</a></li></ul></li> <li>Fruits <ul><li><a href="/wiki/Abricotine" title="Abricotine">Abricotine</a></li> <li><a href="/wiki/Armagnac_(eau-de-vie)" title="Armagnac (eau-de-vie)">Armagnac</a></li> <li><a href="/wiki/Boukha" title="Boukha">Boukha</a></li> <li><a href="/wiki/Brandy_(alcool)" title="Brandy (alcool)">Brandy</a></li> <li><a href="/wiki/Calvados_(eau-de-vie)" title="Calvados (eau-de-vie)">Calvados</a></li> <li><a href="/wiki/Cognac_(eau-de-vie)" title="Cognac (eau-de-vie)">Cognac</a></li> <li><a href="/wiki/Damassine" title="Damassine">Damassine</a></li> <li><a href="/wiki/Kirsch" title="Kirsch">Kirsch</a></li> <li><a href="/wiki/Lambig" title="Lambig">Lambig</a></li> <li><a href="/wiki/Marasquin" title="Marasquin">Marasquin</a></li> <li><a href="/wiki/Midori_(liqueur)" title="Midori (liqueur)">Midori</a></li> <li><a href="/wiki/Mirabelle_de_Lorraine_(eau_de_vie)" title="Mirabelle de Lorraine (eau de vie)">Mirabelle</a></li> <li><a href="/wiki/P%C3%A1linka" title="Pálinka">Pálinka</a></li> <li><a href="/wiki/Pisco" title="Pisco">Pisco</a></li> <li><a href="/wiki/Singani_(eau-de-vie)" title="Singani (eau-de-vie)">Singani</a></li> <li><a href="/wiki/Slivovitz" title="Slivovitz">Slivovitz</a></li> <li><a href="/wiki/Rakija" title="Rakija">Rakija</a></li> <li><a href="/wiki/Schnaps" title="Schnaps">Schnaps</a></li> <li><a href="/wiki/Williamine" title="Williamine">Williamine</a></li></ul></li> <li>Sucre de canne/mélasse <ul><li><a href="/wiki/Aguardiente" title="Aguardiente">Aguardiente</a></li> <li><a href="/wiki/Cacha%C3%A7a" title="Cachaça">Cachaça</a></li> <li><a href="/wiki/Clairin" title="Clairin">Clairin</a></li> <li><a href="/wiki/Grogue" title="Grogue">Grogue</a></li> <li><a href="/wiki/Rhum" title="Rhum">Rhum</a> <ul><li><a href="/wiki/Cr%C3%A9masse" title="Crémasse">Crémasse</a></li></ul></li></ul></li> <li>Agave <ul><li><a href="/wiki/Mezcal" title="Mezcal">Mezcal</a></li> <li><a href="/wiki/Tequila" title="Tequila">Tequila</a></li> <li><a href="/wiki/Raicilla" title="Raicilla">Raicilla</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Marc_de_raisin" title="Marc de raisin">Marc de raisin</a> <ul><li><a href="/wiki/Grappa" title="Grappa">Grappa</a></li> <li><a href="/wiki/Marc_(eau-de-vie)" title="Marc (eau-de-vie)">Marc</a></li> <li><a href="/wiki/Ts%C3%ADpouro" title="Tsípouro">Tsípouro</a></li> <li><a href="/wiki/Zivan%C3%ADa" title="Zivanía">Zivanía</a></li></ul></li> <li>Divers <ul><li><a href="/wiki/Acerum" title="Acerum">Acerum</a></li> <li><a href="/wiki/Arrack" title="Arrack">Arrack</a></li> <li><a href="/wiki/Br%C3%A4nnvin" title="Brännvin">Brännvin</a></li> <li><a href="/wiki/H%C3%A4rd%C3%B6pfeler" title="Härdöpfeler">Härdöpfeler</a></li> <li><a href="/wiki/Poteen" title="Poteen">Poteen</a></li> <li><a href="/wiki/Sh%C5%8Dch%C5%AB_(boisson)" title="Shōchū (boisson)">Shōchū</a></li> <li><a href="/wiki/Vodka" title="Vodka">Vodka</a></li></ul></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Distillées<br />aromatisées</th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li>Agrumes <ul><li><a href="/wiki/C%C3%A9dratine" title="Cédratine">Cédratine</a></li></ul></li> <li>Anis <ul><li><a href="/wiki/Absinthe_(spiritueux)" title="Absinthe (spiritueux)">Absinthe</a></li> <li><a href="/wiki/Arak_(boisson)" title="Arak (boisson)">Arak</a></li> <li><a href="/wiki/Mastika" title="Mastika">Mastika</a></li> <li><a href="/wiki/Ouzo" title="Ouzo">Ouzo</a></li> <li><a href="/wiki/Pastis" title="Pastis">Pastis</a></li> <li><a href="/wiki/Pontarlier_(ap%C3%A9ritif)" title="Pontarlier (apéritif)">Pontarlier</a></li> <li><a href="/wiki/Rak%C4%B1" title="Rakı">Rakı</a></li> <li><a href="/wiki/Sambuca" title="Sambuca">Sambuca</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Carvi" title="Carvi">Carvi</a> <ul><li><a href="/wiki/Aquavit" title="Aquavit">Aquavit</a></li> <li><a href="/wiki/Brenniv%C3%ADn" title="Brennivín">Brennivín</a></li></ul></li> <li>Baie de genévrier <ul><li><a href="/wiki/Geni%C3%A8vre_(boisson)" title="Genièvre (boisson)">Genièvre</a></li> <li><a href="/wiki/Gin" title="Gin">Gin</a></li> <li><a href="/wiki/Peket" title="Peket">Peket</a></li></ul></li> <li>Orange <ul><li><a href="/wiki/Cura%C3%A7ao_(liqueur)" title="Curaçao (liqueur)">Curaçao</a></li> <li><a href="/wiki/Triple_sec" title="Triple sec">Triple sec</a></li></ul></li> <li>Prune <ul><li><a href="/wiki/Maesil-ju" title="Maesil-ju">Maesil-ju</a></li> <li><a href="/wiki/%C8%9Auic%C4%83" title="Țuică">Tsouïca</a></li> <li><a href="/wiki/Umeshu" title="Umeshu">Umeshu</a></li></ul></li> <li>Mélange de plantes <ul><li><a href="/wiki/Hypocras" title="Hypocras">Hypocras</a></li> <li><a href="/wiki/Thibarine" title="Thibarine">Thibarine</a></li></ul></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Autres boissons</th> <td class="navbox-list navbox-even" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Cocktail" title="Cocktail">Cocktail</a></li> <li><a href="/wiki/Jacqueline_(boisson)" title="Jacqueline (boisson)">Jacqueline</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%89lixir_(liqueur)" title="Élixir (liqueur)">Élixir</a></li> <li><a href="/wiki/Liqueur" title="Liqueur">Liqueur</a></li> <li><a href="/wiki/Vin_de_liqueur" title="Vin de liqueur">Mistelle</a></li> <li><a href="/wiki/Pr%C3%A9mix" title="Prémix">Prémix</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <td class="navbox-banner" style="" colspan="2"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Alcoolisme" title="Alcoolisme">Alcoolisme</a></li> <li><a href="/wiki/Ap%C3%A9ritif" title="Apéritif">Apéritif</a></li> <li><a href="/wiki/Brasserie" title="Brasserie">Brasserie</a></li> <li><a href="/wiki/Distillerie" title="Distillerie">Distillerie</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%89thanol" title="Éthanol">Éthanol</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%89thylotest" title="Éthylotest">Éthylotest</a></li> <li><a href="/wiki/Gueule_de_bois" title="Gueule de bois">Gueule de bois</a></li> <li><a href="/wiki/Ivresse" title="Ivresse">Ivresse</a></li> <li><a href="/wiki/Trinquer" title="Trinquer">Trinquer</a></li> <li><a href="/wiki/Vinification" title="Vinification">Vinification</a></li> <li><i><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:L%C3%A9gislation_sur_l%27alcool" title="Catégorie:Législation sur l'alcool">Catégorie : Législation sur l'alcool</a></i></li></ul> </div></td></tr></tbody></table> </div> <ul id="bandeau-portail" class="bandeau-portail"><li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Bi%C3%A8re" title="Portail de la bière"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Emoji_u1f37a.svg/24px-Emoji_u1f37a.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Emoji_u1f37a.svg/36px-Emoji_u1f37a.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Emoji_u1f37a.svg/48px-Emoji_u1f37a.svg.png 2x" data-file-width="128" data-file-height="128" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Bi%C3%A8re" title="Portail:Bière">Portail de la bière</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Cuisine_belge" title="Portail de la cuisine belge"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Belgian_cooking_icon.svg/33px-Belgian_cooking_icon.svg.png" decoding="async" width="33" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Belgian_cooking_icon.svg/50px-Belgian_cooking_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Belgian_cooking_icon.svg/66px-Belgian_cooking_icon.svg.png 2x" data-file-width="146" data-file-height="106" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Cuisine_belge" title="Portail:Cuisine belge">Portail de la cuisine belge</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Cuisine_allemande" title="Portail de la cuisine allemande"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/German_cooking_icon.svg/40px-German_cooking_icon.svg.png" decoding="async" width="33" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/German_cooking_icon.svg/60px-German_cooking_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/German_cooking_icon.svg/120px-German_cooking_icon.svg.png 2x" data-file-width="146" data-file-height="106" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Cuisine_allemande" title="Portail:Cuisine allemande">Portail de la cuisine allemande</a></span> </span></li> </ul> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.eqiad.main‐9fdbc9b66‐8s7f7 Cached time: 20250324193406 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 0.753 seconds Real time usage: 1.091 seconds Preprocessor visited node count: 8409/1000000 Post‐expand include size: 221555/2097152 bytes Template argument size: 39312/2097152 bytes Highest expansion depth: 17/100 Expensive parser function count: 7/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 39000/5000000 bytes Lua time usage: 0.245/10.000 seconds Lua memory usage: 6633447/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 1/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 810.273 1 -total 15.67% 126.956 1 Modèle:Bases 14.76% 119.576 1 Modèle:Références 6.18% 50.047 1 Modèle:Palette 5.47% 44.319 47 Modèle:Nombre 4.42% 35.834 2 Modèle:Autres_projets 4.39% 35.581 3 Modèle:Méta_palette_de_navigation 3.82% 30.975 6 Modèle:Ouvrage 3.59% 29.096 1 Modèle:Portail 3.42% 27.685 2 Modèle:Unité/2 --> <!-- Saved in parser cache with key frwiki:pcache:17752:|#|:idhash:canonical and timestamp 20250324193406 and revision id 222264386. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Ce document provient de « <a dir="ltr" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Bière&oldid=222264386">https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Bière&oldid=222264386</a> ».</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil" title="Catégorie:Accueil">Catégories</a> : <ul><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Bi%C3%A8re" title="Catégorie:Bière">Bière</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:D%C3%A9riv%C3%A9_de_c%C3%A9r%C3%A9ale" title="Catégorie:Dérivé de céréale">Dérivé de céréale</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Catégories cachées : <ul><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_une_frise_chronologique" title="Catégorie:Page utilisant une frise chronologique">Page utilisant une frise chronologique</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_contenant_un_appel_%C3%A0_traduction_en_anglais" title="Catégorie:Article contenant un appel à traduction en anglais">Article contenant un appel à traduction en anglais</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_le_mod%C3%A8le_op._cit." title="Catégorie:Page utilisant le modèle op. cit.">Page utilisant le modèle op. cit.</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_contenant_un_appel_%C3%A0_traduction_en_allemand" title="Catégorie:Article contenant un appel à traduction en allemand">Article contenant un appel à traduction en allemand</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_%C3%A0_r%C3%A9f%C3%A9rence_insuffisante" title="Catégorie:Article à référence insuffisante">Article à référence insuffisante</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_%C3%A0_r%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Catégorie:Article à référence nécessaire">Article à référence nécessaire</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Cat%C3%A9gorie_Commons_avec_lien_local_identique_sur_Wikidata" title="Catégorie:Catégorie Commons avec lien local identique sur Wikidata">Catégorie Commons avec lien local identique sur Wikidata</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_de_Wikip%C3%A9dia_avec_notice_d%27autorit%C3%A9" title="Catégorie:Article de Wikipédia avec notice d'autorité">Article de Wikipédia avec notice d'autorité</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P1417" title="Catégorie:Page utilisant P1417">Page utilisant P1417</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P5019" title="Catégorie:Page utilisant P5019">Page utilisant P5019</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P8313" title="Catégorie:Page utilisant P8313">Page utilisant P8313</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P902" title="Catégorie:Page utilisant P902">Page utilisant P902</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P1296" title="Catégorie:Page utilisant P1296">Page utilisant P1296</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P7305" title="Catégorie:Page utilisant P7305">Page utilisant P7305</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P3222" title="Catégorie:Page utilisant P3222">Page utilisant P3222</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P4342" title="Catégorie:Page utilisant P4342">Page utilisant P4342</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P4854" title="Catégorie:Page utilisant P4854">Page utilisant P4854</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_externes" title="Catégorie:Page pointant vers des bases externes">Page pointant vers des bases externes</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_dictionnaires_ou_encyclop%C3%A9dies_g%C3%A9n%C3%A9ralistes" title="Catégorie:Page pointant vers des dictionnaires ou encyclopédies généralistes">Page pointant vers des dictionnaires ou encyclopédies généralistes</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P486" title="Catégorie:Page utilisant P486">Page utilisant P486</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P1748" title="Catégorie:Page utilisant P1748">Page utilisant P1748</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P4235" title="Catégorie:Page utilisant P4235">Page utilisant P4235</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_relatives_%C3%A0_la_sant%C3%A9" title="Catégorie:Page pointant vers des bases relatives à la santé">Page pointant vers des bases relatives à la santé</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P5905" title="Catégorie:Page utilisant P5905">Page utilisant P5905</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_relatives_%C3%A0_la_bande_dessin%C3%A9e" title="Catégorie:Page pointant vers des bases relatives à la bande dessinée">Page pointant vers des bases relatives à la bande dessinée</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P9346" title="Catégorie:Page utilisant P9346">Page utilisant P9346</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_relatives_%C3%A0_l%27audiovisuel" title="Catégorie:Page pointant vers des bases relatives à l'audiovisuel">Page pointant vers des bases relatives à l'audiovisuel</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_contenant_un_appel_%C3%A0_traduction_en_italien" title="Catégorie:Article contenant un appel à traduction en italien">Article contenant un appel à traduction en italien</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Bi%C3%A8re/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Bière/Articles liés">Portail:Bière/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Alcool/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Alcool/Articles liés">Portail:Alcool/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Boisson/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Boisson/Articles liés">Portail:Boisson/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Alimentation_et_gastronomie/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Alimentation et gastronomie/Articles liés">Portail:Alimentation et gastronomie/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Psychotrope/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Psychotrope/Articles liés">Portail:Psychotrope/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Cuisine_belge/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Cuisine belge/Articles liés">Portail:Cuisine belge/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Belgique/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Belgique/Articles liés">Portail:Belgique/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Europe/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Europe/Articles liés">Portail:Europe/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Cuisine_allemande/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Cuisine allemande/Articles liés">Portail:Cuisine allemande/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Allemagne/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Allemagne/Articles liés">Portail:Allemagne/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_de_qualit%C3%A9_en_catalan" title="Catégorie:Article de qualité en catalan">Article de qualité en catalan</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Bon_article_en_anglais" title="Catégorie:Bon article en anglais">Bon article en anglais</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_de_qualit%C3%A9_en_polonais" title="Catégorie:Article de qualité en polonais">Article de qualité en polonais</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_de_qualit%C3%A9_en_basque" title="Catégorie:Article de qualité en basque">Article de qualité en basque</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_de_qualit%C3%A9_en_slov%C3%A8ne" title="Catégorie:Article de qualité en slovène">Article de qualité en slovène</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_de_qualit%C3%A9_en_limbourgeois" title="Catégorie:Article de qualité en limbourgeois">Article de qualité en limbourgeois</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> La dernière modification de cette page a été faite le 20 janvier 2025 à 21:28.</li> <li id="footer-info-copyright"><span style="white-space: normal"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia" title="Wikipédia:Citation et réutilisation du contenu de Wikipédia">Droit d'auteur</a> : les textes sont disponibles sous <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr">licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions</a> ; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr">conditions d’utilisation</a> pour plus de détails, ainsi que les <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques" title="Wikipédia:Crédits graphiques">crédits graphiques</a>. En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/Bi%C3%A8re" title="Spécial:Citer/Bière">comment citer les auteurs et mentionner la licence</a>.<br /> Wikipedia® est une marque déposée de la <a rel="nofollow" class="external text" href="https://wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, organisation de bienfaisance régie par le paragraphe <a href="/wiki/501c" title="501c">501(c)(3)</a> du code fiscal des États-Unis.</span><br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr">Politique de confidentialité</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia">À propos de Wikipédia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux">Avertissements</a></li> <li id="footer-places-contact"><a href="//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact">Contact</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code de conduite</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Développeurs</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org">Statistiques</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Déclaration sur les témoins (cookies)</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Bi%C3%A8re&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Version mobile</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://www.wikimedia.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29"><img src="/static/images/footer/wikimedia.svg" width="25" height="25" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></picture></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" lang="en" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Rechercher</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Rechercher sur Wikipédia"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Spécial:Recherche"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Rechercher</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="Sommaire" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Basculer la table des matières" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Basculer la table des matières</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">Bière</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>186 langues</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>Ajouter un sujet</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="mw-portlet mw-portlet-dock-bottom emptyPortlet" id="p-dock-bottom"> <ul> </ul> </div> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.eqiad.main-5b7d47cbb-bbs6r","wgBackendResponseTime":241,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.753","walltime":"1.091","ppvisitednodes":{"value":8409,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":221555,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":39312,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":17,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":7,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":39000,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 810.273 1 -total"," 15.67% 126.956 1 Modèle:Bases"," 14.76% 119.576 1 Modèle:Références"," 6.18% 50.047 1 Modèle:Palette"," 5.47% 44.319 47 Modèle:Nombre"," 4.42% 35.834 2 Modèle:Autres_projets"," 4.39% 35.581 3 Modèle:Méta_palette_de_navigation"," 3.82% 30.975 6 Modèle:Ouvrage"," 3.59% 29.096 1 Modèle:Portail"," 3.42% 27.685 2 Modèle:Unité/2"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.245","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":6633447,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-9fdbc9b66-8s7f7","timestamp":"20250324193406","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Bi\u00e8re","url":"https:\/\/fr.wikipedia.org\/wiki\/Bi%C3%A8re","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q44","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q44","author":{"@type":"Organization","name":"Contributeurs aux projets Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Fondation Wikimedia, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2003-05-29T11:31:01Z","dateModified":"2025-01-20T20:28:20Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/6\/6e\/Beer_mug_transparent.png","headline":"boisson alcoolis\u00e9e"}</script> </body> </html>