CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs" lang="nl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"/> <title>Zuid-Korea - Wikikids</title> <script>document.documentElement.className="client-js";RLCONF={"wgBreakFrames":!1,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","januari","februari","maart","april","mei","juni","juli","augustus","september","oktober","november","december"],"wgRequestId":"5bc17511eefd2c0f398d8e69","wgCSPNonce":!1,"wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":!1,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Zuid-Korea","wgTitle":"Zuid-Korea","wgCurRevisionId":922412,"wgRevisionId":922412,"wgArticleId":22506,"wgIsArticle":!0,"wgIsRedirect":!1,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Landen van Azië"],"wgPageContentLanguage":"nl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Zuid-Korea","wgRelevantArticleId":22506,"wgIsProbablyEditable":!1,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":!1,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"nl", "pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"nl"},"wgEditSubmitButtonLabelPublish":!1};RLSTATE={"site.styles":"ready","noscript":"ready","user.styles":"ready","user":"ready","user.options":"loading","skins.vector.styles.legacy":"ready","mediawiki.toc.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready"};RLPAGEMODULES=["site","mediawiki.page.startup","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.legacy.js","ext.gadget.EditCount2","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.implement("user.options@1hzgi",function($,jQuery,require,module){/*@nomin*/mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"});mw.user.options.set({"variant":"nl"}); });});</script> <link rel="stylesheet" href="/load.php?lang=nl&modules=ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cmediawiki.toc.styles%7Cskins.vector.styles.legacy&only=styles&skin=vector"/> <script async="" src="/load.php?lang=nl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""/> <link rel="stylesheet" href="/load.php?lang=nl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector"/> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.35.13"/> <link rel="shortcut icon" href="/favicon.ico"/> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/opensearch_desc.php" title="Wikikids (nl)"/> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="https://wikikids.nl/api.php?action=rsd"/> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikikids Atom-feed" href="/index.php?title=Speciaal:RecenteWijzigingen&feed=atom"/>  </head> <body class="mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject page-Zuid-Korea rootpage-Zuid-Korea skin-vector action-view skin-vector-legacy"> <div id="mw-page-base" class="noprint"></div> <div id="mw-head-base" class="noprint"></div> <div id="content" class="mw-body" role="main"> <a id="top"></a> <div id="siteNotice" class="mw-body-content"><div id="localNotice" lang="nl" dir="ltr"><p><span class="plainlinks"><b><a href="/Speciaal:GebruikerAanmaken" title="Speciaal:GebruikerAanmaken">Verbeter WikiKids vandaag nog!</a></b></span> </p></div></div> <div class="mw-indicators mw-body-content"> </div> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading" lang="nl">Zuid-Korea</h1> <div id="bodyContent" class="mw-body-content"> <div id="siteSub" class="noprint">Uit Wikikids</div> <div id="contentSub"></div> <div id="contentSub2"></div> <div id="jump-to-nav"></div> <a class="mw-jump-link" href="#mw-head">Naar navigatie springen</a> <a class="mw-jump-link" href="#searchInput">Naar zoeken springen</a> <div id="mw-content-text" lang="nl" dir="ltr" class="mw-content-ltr"><div class="mw-parser-output"><table width="300" align="right" rules="all" cellpadding="2" style="border: 0px solid #999; background-color: #CEDAF2; margin-left: 15px;"> <tbody><tr> <th bgcolor="#6295DA" colspan="2"><span style="font-size: 120%;">Republiek Korea<br /><i><span dir="ltr" lang="ko">대한민국</span><br />(Daehan Minguk)</i></span> <p><a href="/Bestand:Flag_of_South_Korea.svg" class="image"><img alt="Flag of South Korea.svg" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/09/Flag_of_South_Korea.svg/langnl-140px-Flag_of_South_Korea.svg.png" decoding="async" width="140" height="93" srcset="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/09/Flag_of_South_Korea.svg/langnl-210px-Flag_of_South_Korea.svg.png 1.5x, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/09/Flag_of_South_Korea.svg/langnl-280px-Flag_of_South_Korea.svg.png 2x" /></a> <a href="/Bestand:Emblem_of_South_Korea.svg" class="image"><img alt="Emblem of South Korea.svg" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Emblem_of_South_Korea.svg/langnl-110px-Emblem_of_South_Korea.svg.png" decoding="async" width="110" height="111" srcset="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Emblem_of_South_Korea.svg/langnl-165px-Emblem_of_South_Korea.svg.png 1.5x, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Emblem_of_South_Korea.svg/langnl-220px-Emblem_of_South_Korea.svg.png 2x" /></a> <a href="/Bestand:South_Korea_(orthographic_projection).svg" class="image"><img alt="South Korea (orthographic projection).svg" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/South_Korea_%28orthographic_projection%29.svg/langnl-300px-South_Korea_%28orthographic_projection%29.svg.png" decoding="async" width="300" height="300" srcset="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/South_Korea_%28orthographic_projection%29.svg/langnl-450px-South_Korea_%28orthographic_projection%29.svg.png 1.5x, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/South_Korea_%28orthographic_projection%29.svg/langnl-600px-South_Korea_%28orthographic_projection%29.svg.png 2x" /></a> </p> </th></tr> <tr> <td>Hoofdstad </td> <td><a href="/Seoel" title="Seoel">Seoel</a> </td></tr> <tr> <td>Aantal inwoners </td> <td>51.671.569 <small>(2021)</small> </td></tr> <tr> <td>Oppervlakte </td> <td>100.210 <a href="/Km%C2%B2" class="mw-redirect" title="Km²">km²</a> </td></tr> <tr> <td>Regeringsvorm </td> <td>Presidentiële <a href="/Republiek" title="Republiek">republiek</a> </td></tr> <tr> <td>President </td> <td><a href="/index.php?title=Moon_Jae-in&action=edit&redlink=1" class="new" title="Moon Jae-in (de pagina bestaat niet)">Moon Jae-in</a> <small>(sinds 2017)</small> </td></tr> <tr> <td>Premier </td> <td><a href="/index.php?title=Kim_Boo-kyum&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kim Boo-kyum (de pagina bestaat niet)">Kim Boo-kyum</a> <small>(sinds 2021)</small> </td></tr> <tr> <td>Godsdienst </td> <td>Geen religie (56,1%) <br /> <a href="/Christendom" title="Christendom">Christendom</a> (27,6%) <br /> <a href="/Boeddhisme" title="Boeddhisme">Boeddhisme</a> (15,5%) <br /> Overig (0,8%) </td></tr> <tr> <td>Taal </td> <td><a href="/Koreaans" title="Koreaans">Koreaans</a> (<span dir="ltr" lang="ko">한국말</span>) </td></tr> <tr> <td>Munteenheid </td> <td><a href="/Zuid-Koreaanse_won" title="Zuid-Koreaanse won">Zuid-Koreaanse won</a> </td></tr> <tr> <td>Volkslied </td> <td><a href="/index.php?title=Aegukga&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aegukga (de pagina bestaat niet)">Aegukga</a> </td></tr> <tr> <td>Landcode </td> <td>KOR </td></tr> </tbody></table> <div class="thumb tright"><div class="thumbinner" style="width:302px;"><a href="/Bestand:Korean_Peninsula_bathymetry.png" class="image"><img alt="" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Korean_Peninsula_bathymetry.png/300px-Korean_Peninsula_bathymetry.png" decoding="async" width="300" height="223" class="thumbimage" srcset="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Korean_Peninsula_bathymetry.png/450px-Korean_Peninsula_bathymetry.png 1.5x, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Korean_Peninsula_bathymetry.png/600px-Korean_Peninsula_bathymetry.png 2x" /></a> <div class="thumbcaption"><div class="magnify"><a href="/Bestand:Korean_Peninsula_bathymetry.png" class="internal" title="Groter"></a></div>Een satellietfoto van Zuid-Korea</div></div></div> <p><b>Zuid-Korea</b> is een land in <a href="/Azi%C3%AB" title="Azië">Azië</a> met als hoofdstad <a href="/Seoel" title="Seoel">Seoel</a>. Zuid-Korea ligt op het <a href="/index.php?title=Koreaans_schiereiland&action=edit&redlink=1" class="new" title="Koreaans schiereiland (de pagina bestaat niet)">Koreaans schiereiland</a> en grenst alleen via land aan <a href="/Noord-Korea" title="Noord-Korea">Noord-Korea</a>. Via de <a href="/Japanse_Zee" title="Japanse Zee">Japanse Zee</a> kan men <a href="/Japan" title="Japan">Japan</a> en <a href="/Rusland" title="Rusland">Rusland</a> bereiken en via de <a href="/Gele_Zee" title="Gele Zee">Gele Zee</a> <a href="/China" class="mw-redirect" title="China">China</a>. Het kleine stukje water tussen Zuid-Korea en Japan heet de <a href="/index.php?title=Straat_Korea&action=edit&redlink=1" class="new" title="Straat Korea (de pagina bestaat niet)">Straat Korea</a>. Zuid-Korea heeft zo'n 3.000 eilanden, waarvan <a href="/index.php?title=Jeju&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jeju (de pagina bestaat niet)">Jeju</a> het bekendste en grootste is. De meeste van deze eilanden liggen in het westen en zuiden. </p><p>Zuid-Korea bestaat pas sinds 1945, nadat het onafhankelijk werd van Japan. Voor de Japanse bezetting in 1910 vormde het land samen met Noord-Korea het land <a href="/Korea" title="Korea">Korea</a>. Na de Tweede Wereldoorlog verloor Japan haar bezittingen in Azië, maar de vraag bleef wat men met Korea wilde doen. Men koos om het op te splitsen in twee delen. Het ene deel ging naar de <a href="/Sovjet-Unie" title="Sovjet-Unie">Sovjet-Unie</a> en werd communistisch (Noord-Korea) en het andere deel naar de <a href="/Verenigde_Staten" title="Verenigde Staten">Verenigde Staten</a> en werd kapitalistisch (Zuid-Korea). Na drie jaar werden de landen onafhankelijk, maar werden wel beïnvloed door hun bondgenoten. Hierdoor brak ook in 1950 de <a href="/index.php?title=Koreaanse_oorlog&action=edit&redlink=1" class="new" title="Koreaanse oorlog (de pagina bestaat niet)">Koreaanse oorlog</a> uit, die drie jaar duurde. Nog steeds zijn de twee landen formeel met elkaar oorlog, maar er bestaat een wens voor beide landen om zich te verenigen tot één Korea. </p><p>In tegenstelling tot Noord-Korea is Zuid-Korea een democratie. Zuid-Korea staat bekend als een rijk land in Azië. In de jaren 80 en 90 van de vorige eeuw groeide economie in korte tijd heel snel. Samen met <a href="/Singapore" title="Singapore">Singapore</a>, <a href="/Taiwan" title="Taiwan">Taiwan</a> en <a href="/Hongkong" title="Hongkong">Hongkong</a> vormt Zuid-Korea de <a href="/index.php?title=Aziatische_Tijgers&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aziatische Tijgers (de pagina bestaat niet)">Aziatische Tijgers</a>. In Zuid-Korea wordt veel technologie gemaakt (auto's, telefoons, computers, etc.), maar ook textiel en schoenen zijn belangrijk. De laatste jaren is Zuid-Korea om haar make-uptrends. Een ander exportproduct van de laatste jaren zijn films, muziek en televisieseries, die met open armen in Azië (en daar buiten) ontvangen worden. Een bekend voorbeeld daarvan is de zanger <a href="/PSY" title="PSY">PSY</a>. </p><p>De president van Zuid-Korea is <a href="/index.php?title=Moon_Jae-in&action=edit&redlink=1" class="new" title="Moon Jae-in (de pagina bestaat niet)">Moon Jae-in</a> sinds 2017. </p><p><br /> </p> <div id="toc" class="toc" role="navigation" aria-labelledby="mw-toc-heading"><input type="checkbox" role="button" id="toctogglecheckbox" class="toctogglecheckbox" style="display:none" /><div class="toctitle" lang="nl" dir="ltr"><h2 id="mw-toc-heading">Inhoud</h2><span class="toctogglespan"><label class="toctogglelabel" for="toctogglecheckbox"></label></span></div> <ul> <li class="toclevel-1 tocsection-1"><a href="#Geschiedenis"><span class="tocnumber">1</span> <span class="toctext">Geschiedenis</span></a> <ul> <li class="toclevel-2 tocsection-2"><a href="#Prehistorie_en_oudheid"><span class="tocnumber">1.1</span> <span class="toctext">Prehistorie en oudheid</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-3"><a href="#Periode_van_drie_koninkrijken"><span class="tocnumber">1.2</span> <span class="toctext">Periode van drie koninkrijken</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-4"><a href="#Gezamenlijk_Korea"><span class="tocnumber">1.3</span> <span class="toctext">Gezamenlijk Korea</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-5"><a href="#Japanse_bezetting"><span class="tocnumber">1.4</span> <span class="toctext">Japanse bezetting</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-6"><a href="#Korea-oorlog"><span class="tocnumber">1.5</span> <span class="toctext">Korea-oorlog</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-7"><a href="#Zuid-Korea_sindsdien"><span class="tocnumber">1.6</span> <span class="toctext">Zuid-Korea sindsdien</span></a></li> </ul> </li> <li class="toclevel-1 tocsection-8"><a href="#Geografie"><span class="tocnumber">2</span> <span class="toctext">Geografie</span></a> <ul> <li class="toclevel-2 tocsection-9"><a href="#Landschap"><span class="tocnumber">2.1</span> <span class="toctext">Landschap</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-10"><a href="#Klimaat"><span class="tocnumber">2.2</span> <span class="toctext">Klimaat</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-11"><a href="#Grote_steden"><span class="tocnumber">2.3</span> <span class="toctext">Grote steden</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-12"><a href="#Bestuurlijke_indeling"><span class="tocnumber">2.4</span> <span class="toctext">Bestuurlijke indeling</span></a></li> </ul> </li> <li class="toclevel-1 tocsection-13"><a href="#Bevolking"><span class="tocnumber">3</span> <span class="toctext">Bevolking</span></a> <ul> <li class="toclevel-2 tocsection-14"><a href="#Bevolkingssamenstelling"><span class="tocnumber">3.1</span> <span class="toctext">Bevolkingssamenstelling</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-15"><a href="#Taal"><span class="tocnumber">3.2</span> <span class="toctext">Taal</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-16"><a href="#Religie"><span class="tocnumber">3.3</span> <span class="toctext">Religie</span></a></li> </ul> </li> <li class="toclevel-1 tocsection-17"><a href="#De_Koreaanse_cultuur"><span class="tocnumber">4</span> <span class="toctext">De Koreaanse cultuur</span></a> <ul> <li class="toclevel-2 tocsection-18"><a href="#Koreaanse_keuken"><span class="tocnumber">4.1</span> <span class="toctext">Koreaanse keuken</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-19"><a href="#Moderne_cultuur"><span class="tocnumber">4.2</span> <span class="toctext">Moderne cultuur</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-20"><a href="#Werelderfgoed"><span class="tocnumber">4.3</span> <span class="toctext">Werelderfgoed</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-21"><a href="#Sport"><span class="tocnumber">4.4</span> <span class="toctext">Sport</span></a></li> </ul> </li> <li class="toclevel-1 tocsection-22"><a href="#Politiek"><span class="tocnumber">5</span> <span class="toctext">Politiek</span></a> <ul> <li class="toclevel-2 tocsection-23"><a href="#Staatsinrichting"><span class="tocnumber">5.1</span> <span class="toctext">Staatsinrichting</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-24"><a href="#Internationale_relaties"><span class="tocnumber">5.2</span> <span class="toctext">Internationale relaties</span></a></li> </ul> </li> <li class="toclevel-1 tocsection-25"><a href="#Economie"><span class="tocnumber">6</span> <span class="toctext">Economie</span></a></li> </ul> </div> <h2><span class="mw-headline" id="Geschiedenis">Geschiedenis</span></h2> <h3><span class="mw-headline" id="Prehistorie_en_oudheid">Prehistorie en oudheid</span></h3> <div class="thumb tright"><div class="thumbinner" style="width:302px;"><a href="/Bestand:Korea-Bronze.age-Jinju-Pot-01.jpg" class="image"><img alt="" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Korea-Bronze.age-Jinju-Pot-01.jpg/300px-Korea-Bronze.age-Jinju-Pot-01.jpg" decoding="async" width="300" height="225" class="thumbimage" srcset="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Korea-Bronze.age-Jinju-Pot-01.jpg/450px-Korea-Bronze.age-Jinju-Pot-01.jpg 1.5x, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Korea-Bronze.age-Jinju-Pot-01.jpg/600px-Korea-Bronze.age-Jinju-Pot-01.jpg 2x" /></a> <div class="thumbcaption"><div class="magnify"><a href="/Bestand:Korea-Bronze.age-Jinju-Pot-01.jpg" class="internal" title="Groter"></a></div>Een vaas uit de Koreaanse prehistorie</div></div></div> <p>Korea wordt al zo'n 700.000 jaar bewoond. De mensen die er toen woonden waren aanvankelijk <a href="/Nomade" class="mw-redirect" title="Nomade">nomade</a> en leefden van de jacht, de visserij en het verzamelen van bessen. Wel hadden de bewoners al vuur en leefden in grotten. Uit latere tijdperken zijn aardewerk en stenen werktuigen gevonden. </p><p>De eerste Koreaanse dynastie zou de Hwanguk geweest zijn. De tweede dynastie, de Gojoseon, omvatte <a href="/Mantsjoerije" title="Mantsjoerije">Mantsjoerije</a> en noordelijk Korea. Het volk stond bekend om zijn aardewerk met schilderachtige patronen. Tijdens het bronzen tijdperk zouden de inwoners spullen als spiegels en wapens hebben. Er werden rijst en sojabonen verbouwd en de eerste bewijzen van ommuurde gemeenschappen zouden er zijn geweest. Tijdens de ijzeren periode wisten de inwoners de volken uit China meer naar het zuiden te verdringen. Er is weinig informatie over deze periode, maar we weten dat er goede contacten waren met Japan en China. In de 1e eeuw v.Chr. viel het Gojoseon uiteindelijk uiteen. Informatie uit het tijdperk kan wat onbetrouwbaar zijn en veel verschillende bronnen spreken elkaar soms tegen. </p> <h3><span class="mw-headline" id="Periode_van_drie_koninkrijken">Periode van drie koninkrijken</span></h3> <div class="thumb tleft"><div class="thumbinner" style="width:252px;"><a href="/Bestand:Baekje_Diadem_King_2.jpg" class="image"><img alt="" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Baekje_Diadem_King_2.jpg/250px-Baekje_Diadem_King_2.jpg" decoding="async" width="250" height="375" class="thumbimage" srcset="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Baekje_Diadem_King_2.jpg/375px-Baekje_Diadem_King_2.jpg 1.5x, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Baekje_Diadem_King_2.jpg/500px-Baekje_Diadem_King_2.jpg 2x" /></a> <div class="thumbcaption"><div class="magnify"><a href="/Bestand:Baekje_Diadem_King_2.jpg" class="internal" title="Groter"></a></div>Een gouden diadeem van de koning van Paekche</div></div></div> <p>Vanaf de 3e eeuw n.Chr. tot 668 na Chr. was Korea verdeeld onder drie koninkrijken. Deze periode heet daarom de periode van drie koninkrijken. De koninkrijken waren Koguryo, Paekche en Silla. Daarnaast waren er nog een aantal kleinere koninkrijken, maar die waren minder belangrijk. De drie koninkrijken waren in veel verschillende oorlogen met elkaar verbonden, maar ze vochten ook samen tegen China. Tijdens de periode van de drie koninkrijken deed het <a href="/Boeddhisme" title="Boeddhisme">boeddhisme</a> een intrede in Korea. Daarnaast komen de ijzerverwerking, de keramiekproductie en begrafenisrituelen uit deze tijd. In 668 na Chr. werden de drie koninkrijken verenigd onder de naam Verenigd Silla. Silla won namelijk van de andere twee koninkrijken. </p><p>Verenigd Silla had een bloeiende cultuur en wist snel het grondgebied uit te breiden. De militaire traditie in het land zorgde voor vrede en stabiliteit. Ook groeide de economie. Rond het jaar 780 begonnen echter politieke problemen in Verenigd Silla. De koningen van Verenigd Silla werden vermoord door verzetsstrijders. Dit leidde tot de splitsing van Korea in een noordelijk en zuidelijk deel. Het noordelijke deel werd Goguryeo en in het zuidelijke deel heette Baekje. Goguryeo ging later over in Goryeo. </p> <h3><span class="mw-headline" id="Gezamenlijk_Korea">Gezamenlijk Korea</span></h3> <div class="thumb tright"><div class="thumbinner" style="width:302px;"><a href="/Bestand:Korean_map_in_1899.jpg" class="image"><img alt="" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Korean_map_in_1899.jpg/300px-Korean_map_in_1899.jpg" decoding="async" width="300" height="421" class="thumbimage" srcset="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Korean_map_in_1899.jpg/450px-Korean_map_in_1899.jpg 1.5x, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Korean_map_in_1899.jpg/600px-Korean_map_in_1899.jpg 2x" /></a> <div class="thumbcaption"><div class="magnify"><a href="/Bestand:Korean_map_in_1899.jpg" class="internal" title="Groter"></a></div>Een kaart van Korea in 1899</div></div></div> <p>In 1392 zou de Koreaanse generaal Yi Seonggye naar China gaan voor een campagne tegen de <a href="/Ming-dynastie" title="Ming-dynastie">Ming-dynastie</a>. Echter, hij ging naar Goryeo en versloeg de koning van Goryeo. Hij stichtte zelf een nieuwe dynastie, de <a href="/index.php?title=Joseondynastie&action=edit&redlink=1" class="new" title="Joseondynastie (de pagina bestaat niet)">Joseondynastie</a>. Hij veranderde zijn naam in <a href="/index.php?title=Taejo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Taejo (de pagina bestaat niet)">Taejo</a>, verplaatste de hoofdstad naar <a href="/Seoel" title="Seoel">Seoel</a> en maakte van het <a href="/Confucianisme" title="Confucianisme">confucianisme</a> een officiële staatsgodsdienst. Dit zorgde voor veel instabiliteit, aangezien Korea boeddhistisch was. Het land ging wel op wetenschappelijk en cultureel vlak vooruit. Ook werd het <a href="/index.php?title=Hangul&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hangul (de pagina bestaat niet)">Hangul</a> geïntroduceerd als het alfabet voor de Koreaanse taal. </p><p>Het leven tijdens de Joseonperiode was niet prettig. Straffen waren erg streng, het hof had de complete controle over de economie en ook werden veel ambtenaren geëxecuteerd. Aanvankelijk waren er daarom een paar pogingen tot revolutie, maar deze faalden allen. De derde koning van Korea verbande ook nog eens privélegers en gaf minder macht aan de ambtenaren en het leger. Hierdoor was het ook moeilijk om in revolutie te komen. De economie was echter wel erg stabiel en groeide verbluffend. Door de Japanse invasies tussen 1592 en 1598 begon de economie in te zakken. Er was veel <a href="/Corruptie" title="Corruptie">corruptie</a>, schandalen en hoge belastingen. Het land kenmerkte zich door een strikt <a href="/Kastenstelsel" title="Kastenstelsel">kastenstelsel</a>. Deze bestond uit 3 rangen. De eerste rang was voor edelen, geleerden, ambtenaren en generaals, de twee rang voor handelaren en ambachtslieden en de laatste rang voor boeren en slaven. 30% van de bevolking was slaaf toentertijd. </p><p>In de 19e eeuw sloot Korea al haar grenzen, behalve met China. De <a href="/Verenigde_Staten" title="Verenigde Staten">Verenigde Staten</a> dreigden met een oorlog, maar trokken zich in 1871 terug. Japan wist wel havens te openen in Korea. De Japanners deden pogingen om hun invloed in Korea te vergroten. In 1895 vermoordden de Japanners zelfs de Koreaanse keizerin, omdat zij hulp zocht bij Rusland tegen de Japanners. Rusland probeerde Korea te helpen, maar trok zich terug. In 1897 werd Korea een keizerrijk. Dit keizerrijk duurde niet lang. In 1907 werd Korea een protectoraat van Japan en in 1910 een onderdeel van Japan. </p> <h3><span class="mw-headline" id="Japanse_bezetting">Japanse bezetting</span></h3> <div class="thumb tleft"><div class="thumbinner" style="width:302px;"><a href="/Bestand:1947_at_the_Soviet-US_Committee.jpg" class="image"><img alt="" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/1947_at_the_Soviet-US_Committee.jpg/300px-1947_at_the_Soviet-US_Committee.jpg" decoding="async" width="300" height="204" class="thumbimage" srcset="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/1947_at_the_Soviet-US_Committee.jpg/450px-1947_at_the_Soviet-US_Committee.jpg 1.5x, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/b4/1947_at_the_Soviet-US_Committee.jpg 2x" /></a> <div class="thumbcaption"><div class="magnify"><a href="/Bestand:1947_at_the_Soviet-US_Committee.jpg" class="internal" title="Groter"></a></div>De commissie over de toekomst van Korea.</div></div></div> <p>Zuid- en Noord-Korea vormden lange tijd een gezamenlijk land, genaamd <a href="/Korea" title="Korea">Korea</a>. Formeel bleef dit land tot 1953 bestaan, maar in feite stopte de zelfstandigheid al in 1910. Toen werd Korea bezet door <a href="/Japan" title="Japan">Japan</a>, wat voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog steeds meer gebieden in Azië veroverde. Toen Korea bevrijd was kozen de <a href="/Verenigde_Naties" title="Verenigde Naties">Verenigde Naties</a> ervoor om Korea in tweeën te splitsen. Het noorden werd bestuurd door de <a href="/Sovjet-Unie" title="Sovjet-Unie">Sovjet-Unie</a> en het zuiden door de <a href="/Verenigde_Staten" title="Verenigde Staten">Verenigde Staten</a>. Het was aanvankelijk tijdelijk; de Sovjet-Unie, de Verenigde Staten, het <a href="/Verenigd_Koninkrijk" title="Verenigd Koninkrijk">Verenigd Koninkrijk</a> en <a href="/China" class="mw-redirect" title="China">China</a> wilden op deze manier samen tot een oplossing komen en een betrouwbare regering voor het land zoeken. Echter toen Japan zich over gaf later dat jaar; kwam er een voorlopige regering die vanuit China bestuurde, terwijl Amerikaanse troepen de boel rustig hielden. In Korea was het echter zo'n grote chaos, zowel op politiek als op economisch vlak, dat dat geen zin had. Er waren verschillende pogingen over hoe het lot van Korea eruit moest zien, wat niet lukte. Uiteindelijk besloot de VN dat er verkiezingen moesten komen, maar deze werden alleen in het zuiden gehouden. </p> <h3><span class="mw-headline" id="Korea-oorlog">Korea-oorlog</span></h3> <div class="thumb tright"><div class="thumbinner" style="width:302px;"><a href="/Bestand:KoreanWar_recover_Seoul.jpg" class="image"><img alt="" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/KoreanWar_recover_Seoul.jpg/300px-KoreanWar_recover_Seoul.jpg" decoding="async" width="300" height="239" class="thumbimage" srcset="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/KoreanWar_recover_Seoul.jpg/450px-KoreanWar_recover_Seoul.jpg 1.5x, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/KoreanWar_recover_Seoul.jpg/600px-KoreanWar_recover_Seoul.jpg 2x" /></a> <div class="thumbcaption"><div class="magnify"><a href="/Bestand:KoreanWar_recover_Seoul.jpg" class="internal" title="Groter"></a></div>Straatgevechten tijdens de <a href="/index.php?title=Korea-oorlog&action=edit&redlink=1" class="new" title="Korea-oorlog (de pagina bestaat niet)">Korea-oorlog</a></div></div></div> <p>In 1948 riep het noorden de republiek uit en ging verder als het (nog altijd) communistische Noord-Korea. Als reactie hierop riep het zuiden ook de republiek uit en ging verder als Zuid-Korea. Zuid-Korea was bang voor het communistische Noord-Korea en ook voor Japan (al werd dit snel minder) en zocht daarom hulp bij de VS. De VS, ook bang voor het communisme, besloot Zuid-Korea te helpen en gaf al snel steun voor de wederopbouw. Ook maakte het land gebruik van de Amerikaanse militaire steun. Zuid-Korea wilde echter weer met Noord-Korea een land vormen, zo nodig met militair geweld. In 1950 leidde dit tot de <a href="/Koreaanse_Oorlog" title="Koreaanse Oorlog">Koreaanse Oorlog</a>. Zuid-Korea werd tijdens de Koreaanse Oorlog gesteund door de VS en een alliantie van 16 andere landen, waaronder Nederland. Noord-Korea werd echter gesteund door China wat een enorm leger stuurde en de Zuid-Koreaanse troepen uit Noord-Korea haalde en haast de zee in dreven. In 1951 eindigde de oorlog waar het begon en men sloot een wapenstilstand en maakte een demilitaire zone bij de grens, wat betekend dat daar geen militaire activiteiten mochten plaatsvinden om de vrede te bewaken. Tot op de dag van vandaag er formeel nog steeds oorlog tussen de twee landen en laait het conflict soms op, maar een echte oorlog is er sindsdien niet meer geweest. </p> <h3><span class="mw-headline" id="Zuid-Korea_sindsdien">Zuid-Korea sindsdien</span></h3> <p>In 1960 werd Zuid-Korea een stuk democratischer. Het land werd lange tijd onderdrukt door de leider <a href="/index.php?title=Syngman_Rhee&action=edit&redlink=1" class="new" title="Syngman Rhee (de pagina bestaat niet)">Syngman Rhee</a>; hij pakte onder meer politici waar hij het niet mee eens was op. Nadat Rhee vertrokken was, was er ruimte voor democratie en werden duizenden ondemocratische en corrupte politici en politieagenten opgepakt. Economisch had het land het erg zwaar, alleen al de munt halverende in waarde binnen een jaar. In 1963 begon Zuid-Korea met het hervormen van de economie. Het land ging zich meer op de export richten; er kwam industrie en modernisering. In 1965 besloot Japan om te betalen voor de oorlogsschade en bood goedkope leningen aan. </p><p>Ondertussen greep weer een president de macht, <a href="/index.php?title=Park_Chung-hee&action=edit&redlink=1" class="new" title="Park Chung-hee (de pagina bestaat niet)">Park Chung-hee</a>. De Amerikaanse president <a href="/Richard_Nixon" title="Richard Nixon">Richard Nixon</a> was hier echter niet zo heel erg blij mee en stelde Park voor een keuze, maar Park wist toch permanent president te worden. Park bouwde het land economisch verder op, maar erg rustig was het niet in land, waardoor hij een aantal keer de noodtoestand uitriep. Uiteindelijk werd Park vermoord en 6 dagen later pleegde het leger een staatsgreep. In 1980 was er een strijd tussen het leger en de democratie, waardoor zelfs een bloedbad ontstond. Vanaf 1980 werd Zuid-Korea weer democratisch. Vanaf de jaren 80 beleefde de economie zijn hoogtepunt. Veel elektronica en auto's werden in het land gemaakt. </p> <div class="thumb tright"><div class="thumbinner" style="width:302px;"><a href="/Bestand:Sampungdept46.jpg" class="image"><img alt="" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/Sampungdept46.jpg/300px-Sampungdept46.jpg" decoding="async" width="300" height="208" class="thumbimage" srcset="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/Sampungdept46.jpg/450px-Sampungdept46.jpg 1.5x, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/Sampungdept46.jpg/600px-Sampungdept46.jpg 2x" /></a> <div class="thumbcaption"><div class="magnify"><a href="/Bestand:Sampungdept46.jpg" class="internal" title="Groter"></a></div>De instorting van de Sampoong Department Store; een van de grootste Zuid-Koreaanse rampen.</div></div></div> <p>Ondertussen werden de banden met Japan aangehaald, ging het land zich op cultureel vlak ontwikkelen en vonden de Olympische Zomerspelen zelfs in 1988 de hoofdstad Seoel plaats. Ook was er een plan om van Korea weer land te maken, maar dan met zowel een kapitalistisch als een communistisch systeem. Families werden zelfs herenigd. In de jaren 90 werd het land echter door verschillende rampen getroffen, waaronder het instorten van een warenhuis waardoor 501 mensen om het leven kwamen. In 1997 kwam het land in de crisis, maar wist hier uit te komen door middel van goud in te zamelen en buitenlandse investeerders te zoeken. In 2002 werd tevens het wereldkampioenschap voetbal gehouden in Zuid-Korea, die het samen met Japan organiseerde. </p><p>Tegenwoordig heet het land een gespannen relatie met Noord-Korea. In 2018 organiseerde het land voor het eerst de <a href="/Olympische_Winterspelen_2018" title="Olympische Winterspelen 2018">Olympische Winterspelen</a>. </p> <h2><span class="mw-headline" id="Geografie">Geografie</span></h2> <div class="thumb tleft"><div class="thumbinner" style="width:302px;"><a href="/Bestand:Gotjawal_Forest_on_Jeju_Island-01.jpg" class="image"><img alt="" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Gotjawal_Forest_on_Jeju_Island-01.jpg/300px-Gotjawal_Forest_on_Jeju_Island-01.jpg" decoding="async" width="300" height="200" class="thumbimage" srcset="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Gotjawal_Forest_on_Jeju_Island-01.jpg/450px-Gotjawal_Forest_on_Jeju_Island-01.jpg 1.5x, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Gotjawal_Forest_on_Jeju_Island-01.jpg/600px-Gotjawal_Forest_on_Jeju_Island-01.jpg 2x" /></a> <div class="thumbcaption"><div class="magnify"><a href="/Bestand:Gotjawal_Forest_on_Jeju_Island-01.jpg" class="internal" title="Groter"></a></div>Het landschap op het eiland <a href="/index.php?title=Jeju&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jeju (de pagina bestaat niet)">Jeju</a>.</div></div></div> <h3><span class="mw-headline" id="Landschap">Landschap</span></h3> <p>Qua landschap bestaat Zuid-Korea eigenlijk uit vier delen. In het oosten zijn vooral smalle kusten en hoge bergen te vinden, terwijl in het westen juist brede kusten zijn. In het zuidwesten zijn vooral veel bergen en dalen. Het zuidoosten wordt echter grotendeels beïnvloed door het stroomgebied van de rivier de <a href="/index.php?title=Nakdong&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nakdong (de pagina bestaat niet)">Nakdong</a>. Het land heeft daarnaast nog drieduizend eilanden; waarvan <a href="/index.php?title=Jeju&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jeju (de pagina bestaat niet)">Jeju</a> het grootste is. Ook heeft Zuid-Korea veel inpolderingen; waarvan <a href="/index.php?title=Saemangeum&action=edit&redlink=1" class="new" title="Saemangeum (de pagina bestaat niet)">Saemangeum</a> het grootste is (net iets kleiner dan <a href="/Zuidelijk_Flevoland" title="Zuidelijk Flevoland">Zuidelijk Flevoland</a>). Deze polder heeft een dijk die langer is dan de Nederlandse <a href="/Afsluitdijk" title="Afsluitdijk">Afsluitdijk</a>. Zuid-Korea is een land dat voor ongeveer 70% bestaat uit berglandschap. De hoogste berg is de Hallasan in de provincie Cheju-do met een top van 1950 meter. Veel steden zijn aardig gemoderniseerd en staan vol met wolkenkrabbers. </p> <h3><span class="mw-headline" id="Klimaat">Klimaat</span></h3> <p>Zuid-Korea heeft een gematigd klimaat en een subtropisch klimaat. De temperaturen liggen tijdens de wintermaanden rond de 0 tot 5 graden en tijdens de zomermaanden rond de 30 graden. Het land heeft ook te maken met de <a href="/index.php?title=Moeson&action=edit&redlink=1" class="new" title="Moeson (de pagina bestaat niet)">moeson</a>, waardoor er tussen juni en juli een kort regenseizoen is. De zomers zijn er sowieso regenachtig en de lente is hierdoor aangenamer. Echter heeft men in de lente ook te maken met stof dat de wind vanuit de <a href="/index.php?title=Gobiwoestijn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gobiwoestijn (de pagina bestaat niet)">Gobiwoestijn</a> in China meevoert. </p> <h3><span class="mw-headline" id="Grote_steden">Grote steden</span></h3> <table class="infobox" style="text-align:center; width:97%; margin-right:10px; font-size:90%"> <tbody><tr> <th colspan="11" align="center">10 grootste steden van het land </th></tr> <tr> <th rowspan="23"><br /> <p><a href="/Bestand:Seoul_sykline.jpg" class="image"><img alt="Seoul sykline.jpg" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/Seoul_sykline.jpg/200px-Seoul_sykline.jpg" decoding="async" width="200" height="150" srcset="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/Seoul_sykline.jpg/300px-Seoul_sykline.jpg 1.5x, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/Seoul_sykline.jpg/400px-Seoul_sykline.jpg 2x" /></a><br /><a href="/Seoel" title="Seoel">Seoel</a><br /> <a href="/Bestand:Busan.jpg" class="image"><img alt="Busan.jpg" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/Busan.jpg/200px-Busan.jpg" decoding="async" width="200" height="150" srcset="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/Busan.jpg/300px-Busan.jpg 1.5x, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/Busan.jpg/400px-Busan.jpg 2x" /></a><br /><a href="/Busan" title="Busan">Busan</a><br /> <a href="/Bestand:Suwon_view_on_city_wall_and_city.jpg" class="image"><img alt="Suwon view on city wall and city.jpg" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Suwon_view_on_city_wall_and_city.jpg/200px-Suwon_view_on_city_wall_and_city.jpg" decoding="async" width="200" height="150" srcset="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Suwon_view_on_city_wall_and_city.jpg/300px-Suwon_view_on_city_wall_and_city.jpg 1.5x, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Suwon_view_on_city_wall_and_city.jpg/400px-Suwon_view_on_city_wall_and_city.jpg 2x" /></a><br /><a href="/Suwon" title="Suwon">Suwon</a><br /> </p> </th> <th align="center" style="background:#f5f5f5;">Nummer </th> <th align="center" style="background:#f5f5f5;">Stad </th> <th align="center" style="background:#f5f5f5;">Inwoners </th> <th rowspan="23"> <p><a href="/Bestand:Jayuwalkway.jpg" class="image"><img alt="Jayuwalkway.jpg" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8d/Jayuwalkway.jpg/200px-Jayuwalkway.jpg" decoding="async" width="200" height="150" srcset="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8d/Jayuwalkway.jpg/300px-Jayuwalkway.jpg 1.5x, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8d/Jayuwalkway.jpg/400px-Jayuwalkway.jpg 2x" /></a><br /><a href="/Incheon" title="Incheon">Incheon</a><br /> <a href="/Bestand:Daegu_from_Migliore.jpg" class="image"><img alt="Daegu from Migliore.jpg" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Daegu_from_Migliore.jpg/200px-Daegu_from_Migliore.jpg" decoding="async" width="200" height="150" srcset="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Daegu_from_Migliore.jpg/300px-Daegu_from_Migliore.jpg 1.5x, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Daegu_from_Migliore.jpg/400px-Daegu_from_Migliore.jpg 2x" /></a><br /><a href="/Daegu" title="Daegu">Daegu</a><br /> <a href="/Bestand:Bundang_Jeongja.jpg" class="image"><img alt="Bundang Jeongja.jpg" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cc/Bundang_Jeongja.jpg/200px-Bundang_Jeongja.jpg" decoding="async" width="200" height="150" srcset="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cc/Bundang_Jeongja.jpg/300px-Bundang_Jeongja.jpg 1.5x, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cc/Bundang_Jeongja.jpg/400px-Bundang_Jeongja.jpg 2x" /></a><br /><a href="/index.php?title=Seongnam&action=edit&redlink=1" class="new" title="Seongnam (de pagina bestaat niet)">Seongnam</a><br /> </p> </th></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">1</td> <td align="center"><b><a href="/Seoel" title="Seoel">Seoel</a></b></td> <td align="center">10.183.700 </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">2</td> <td align="center"><b><a href="/Busan" title="Busan">Busan</a></b></td> <td align="center">3.655.350 </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">3</td> <td align="center"><b><a href="/Incheon" title="Incheon">Incheon</a></b></td> <td align="center">2.590.860 </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">4</td> <td align="center"><b><a href="/Daegu" title="Daegu">Daegu</a></b></td> <td align="center">2.520.680 </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">5</td> <td align="center"><b><a href="/Daejeon" title="Daejeon">Daejeon</a></b></td> <td align="center">1.451.790 </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">6</td> <td align="center"><b><a href="/Gwangju" title="Gwangju">Gwangju</a></b></td> <td align="center">1.402.450 </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">7</td> <td align="center"><b><a href="/Ulsan" title="Ulsan">Ulsan</a></b></td> <td align="center">1.084.880 </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">8</td> <td align="center"><b><a href="/Suwon" title="Suwon">Suwon</a></b></td> <td align="center">1.034.730 </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">9</td> <td align="center"><b><a href="/index.php?title=Seongnam&action=edit&redlink=1" class="new" title="Seongnam (de pagina bestaat niet)">Seongnam</a></b></td> <td align="center">984.260 </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">10</td> <td align="center"><b><a href="/index.php?title=Goyang&action=edit&redlink=1" class="new" title="Goyang (de pagina bestaat niet)">Goyang</a></b></td> <td align="center">893.370 </td></tr></tbody></table> <h3><span class="mw-headline" id="Bestuurlijke_indeling">Bestuurlijke indeling</span></h3> <p>Zuid-Korea is verdeeld in negen provincies (eindigen op <i>do</i>), zes grote steden en een bijzonder stad (<a href="/Seoel" title="Seoel">Seoel</a>): </p> <div class="editmode" style="width:30%; float:left; padding:0 3% 0 0; border:none; overflow:hidden; clear:left;"> <p><b>Bijzondere en grote steden</b> </p> <ol><li><a href="/Seoel" title="Seoel">Seoel</a>; bijzondere stad</li> <li><a href="/Busan" title="Busan">Busan</a></li> <li><a href="/Daegu" title="Daegu">Daegu</a></li> <li><a href="/Incheon" title="Incheon">Incheon</a></li> <li><a href="/Gwangju" title="Gwangju">Gwangju</a></li> <li><a href="/Daejeon" title="Daejeon">Daejeon</a></li> <li><a href="/Ulsan" title="Ulsan">Ulsan</a></li></ol> </div> <div class="editmode" style="width:30%; float:left; padding:0 3% 0 0; border:none; overflow:hidden;"> <p><b>Provincies</b><br /> 8. <a href="/index.php?title=Gyeonggi-do&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gyeonggi-do (de pagina bestaat niet)">Gyeonggi-do</a><br /> 9. <a href="/index.php?title=Gangwon-do&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gangwon-do (de pagina bestaat niet)">Gangwon-do</a><br /> 10. <a href="/index.php?title=Chungcheongbuk-do&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chungcheongbuk-do (de pagina bestaat niet)">Chungcheongbuk-do</a><br /> 11. <a href="/index.php?title=Chungcheongnam-do&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chungcheongnam-do (de pagina bestaat niet)">Chungcheongnam-do</a><br /> 12. <a href="/index.php?title=Jeollabuk-do&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jeollabuk-do (de pagina bestaat niet)">Jeollabuk-do</a><br /> 13. <a href="/index.php?title=Jeollanam-do&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jeollanam-do (de pagina bestaat niet)">Jeollanam-do</a><br /> 14. <a href="/index.php?title=Gyeongsangbuk-do&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gyeongsangbuk-do (de pagina bestaat niet)">Gyeongsangbuk-do</a><br /> 15. <a href="/index.php?title=Gyeongsangnam-do&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gyeongsangnam-do (de pagina bestaat niet)">Gyeongsangnam-do</a><br /> 16. <a href="/index.php?title=Jeju-do&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jeju-do (de pagina bestaat niet)">Jeju-do</a><br /> </p> </div> <div class="editmode" style="width:30%; float:left; padding:0 3% 0 0; border:none; overflow:hidden;"> <div class="floatright"><a href="/Bestand:Provinces_of_South_Korea.svg" class="image"><img alt="Provinces of South Korea.svg" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Provinces_of_South_Korea.svg/langnl-300px-Provinces_of_South_Korea.svg.png" decoding="async" width="300" height="283" srcset="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Provinces_of_South_Korea.svg/langnl-450px-Provinces_of_South_Korea.svg.png 1.5x, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Provinces_of_South_Korea.svg/langnl-600px-Provinces_of_South_Korea.svg.png 2x" /></a></div> </div><p><br clear="left" /> </p><h2><span class="mw-headline" id="Bevolking">Bevolking</span></h2> <h3><span class="mw-headline" id="Bevolkingssamenstelling">Bevolkingssamenstelling</span></h3> <div class="thumb tright"><div class="thumbinner" style="width:302px;"><a href="/Bestand:Total_population_in_korea.png" class="image"><img alt="" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/Total_population_in_korea.png/300px-Total_population_in_korea.png" decoding="async" width="300" height="186" class="thumbimage" srcset="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/Total_population_in_korea.png/450px-Total_population_in_korea.png 1.5x, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/97/Total_population_in_korea.png 2x" /></a> <div class="thumbcaption"><div class="magnify"><a href="/Bestand:Total_population_in_korea.png" class="internal" title="Groter"></a></div>De groei van de Zuid-Koreaanse bevolking</div></div></div> <p>We weten niet van welk volk de Koreanen afstammen, maar waarschijnlijk zijn het de Mongolen. Deze vestigden zich in de 3e millennium v.Chr. in Korea. Tussen de Noord- en Zuid-Koreanen is over het algemeen qua volk geen verschil, hoogstens wat lokale dialecten, tradities en gebruiken. Zuid-Korea heeft een hele gelijke bevolking. De Koreanen zelf zijn met 99,8% de grootste bevolkingsgroep. De meeste buitenlanders komen uit <a href="/Myanmar" title="Myanmar">Myanmar</a>, <a href="/Bangladesh" title="Bangladesh">Bangladesh</a> en <a href="/Sri_Lanka" title="Sri Lanka">Sri Lanka</a>. </p><p>De groei van de bevolking is lang erg klein gebleven. Aan het begin van de 20e eeuw begon de bevolking echter snel te groeien, doordat de hygiëne en gezondheidszorg verbeterde. Hierdoor stierven er minder mensen aan ziekten en leefden mensen bovendien langer. In de tweede helft van de 20e eeuw werd ook de levenstandaard verhoogd. Tussen 1958 en 2001 verdubbelde het aantal inwoners. Mensen leefden langer door de toegenomen welvaart. Waar in de jaren 60 een gezin nog bestond uit 6 kinderen, bestond dit in de jaren 90 uit 2 kinderen. In 2020 wordt het maximum van de Zuid-Koreaanse bevolking verwacht. </p> <h3><span class="mw-headline" id="Taal">Taal</span></h3> <div class="thumb tleft"><div class="thumbinner" style="width:252px;"><a href="/Bestand:Busy_streetcorner_(2533065543).jpg" class="image"><img alt="" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Busy_streetcorner_%282533065543%29.jpg/250px-Busy_streetcorner_%282533065543%29.jpg" decoding="async" width="250" height="192" class="thumbimage" srcset="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Busy_streetcorner_%282533065543%29.jpg/375px-Busy_streetcorner_%282533065543%29.jpg 1.5x, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Busy_streetcorner_%282533065543%29.jpg/500px-Busy_streetcorner_%282533065543%29.jpg 2x" /></a> <div class="thumbcaption"><div class="magnify"><a href="/Bestand:Busy_streetcorner_(2533065543).jpg" class="internal" title="Groter"></a></div>Koreaanse teksten bij een restaurant</div></div></div> <p><a href="/Koreaans" title="Koreaans">Koreaans</a> is de officiële taal in Zuid-Korea. Koreaans is een zogeheten isolaat. Dit betekent dat de taal vrijwel geen overeenkomsten lijkt te tonen met andere talen. Voor Zuid-Koreanen is het om andere talen te leren, zoals <a href="/Engels" title="Engels">Engels</a>. Het Koreaans kent bijvoorbeeld geen R en geen F. Hierdoor wordt de R als een L uitgesproken en de F als een P. Het alfabet wat men in het Koreaans gebruikt heet het <i>Hangul</i> en lijkt een beetje op het Chinese alfabet. In tegenstelling tot het Chinees is er echter in het Koreaans niet voor elk woord een apart tekentje. De woorden zijn net als in het Nederlands uit verschillende letters opgebouwd. In totaal zijn er 24 letters. Het Chinees heeft wel invloed gehad op het Koreaans, zo komt 50% van de woordenschat uit het Chinees. </p> <div class="thumb tright"><div class="thumbinner" style="width:302px;"><a href="/Bestand:Ansan_May_2014_05.JPG" class="image"><img alt="" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Ansan_May_2014_05.JPG/300px-Ansan_May_2014_05.JPG" decoding="async" width="300" height="225" class="thumbimage" srcset="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Ansan_May_2014_05.JPG/450px-Ansan_May_2014_05.JPG 1.5x, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Ansan_May_2014_05.JPG/600px-Ansan_May_2014_05.JPG 2x" /></a> <div class="thumbcaption"><div class="magnify"><a href="/Bestand:Ansan_May_2014_05.JPG" class="internal" title="Groter"></a></div>Een kerk en een boeddhistische tempel naast elkaar</div></div></div> <p>Overigens zijn er verschillende dialecten in het Koreaans. </p> <h3><span class="mw-headline" id="Religie">Religie</span></h3> <p>Zuid-Korea is één van meest atheïstische landen ter wereld. Zo'n 46% zegt geen religie aan te hangen of niet in een specifieke religie te geloven. Hieronder vallen zowel mensen die het idee van geloof helemaal verweren als mensen in "iets" geloven. De twee grootste religieuze groepen zijn de christen (29%) en boeddhisten (23%). Het christendom bestaat sinds 1780 in Zuid-Korea en werd naar Zuid-Korea gebracht door Europese handelaren. De meeste christenen in Zuid-Korea zijn protestants of katholiek. </p><p>Er is daarnaast nog een kleine gemeenschap die overige religies, zoals de <a href="/Islam" title="Islam">islam</a> en het <a href="/Confucianisme" title="Confucianisme">confucianisme</a>, aanhangt. </p> <h2><span class="mw-headline" id="De_Koreaanse_cultuur">De Koreaanse cultuur</span></h2> <h3><span class="mw-headline" id="Koreaanse_keuken">Koreaanse keuken</span></h3> <div class="thumb tright"><div class="thumbinner" style="width:302px;"><a href="/Bestand:Banchans.jpg" class="image"><img alt="" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Banchans.jpg/300px-Banchans.jpg" decoding="async" width="300" height="225" class="thumbimage" srcset="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Banchans.jpg/450px-Banchans.jpg 1.5x, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Banchans.jpg/600px-Banchans.jpg 2x" /></a> <div class="thumbcaption"><div class="magnify"><a href="/Bestand:Banchans.jpg" class="internal" title="Groter"></a></div>Diverse gerechtjes, die deel uitmaken van de <a href="/Banchan" title="Banchan">banchan</a></div></div></div> <p>Er bestaan veel gerechten die eigen zijn voor de Koreaanse keuken. Er zijn veel regionale gerechten. Rijst, noedels, tofoe, groenten, vis en vlees zijn belangrijk voor de Koreaanse keuken. De traditionele keuken van Zuid-Korea staat bekend om het grote aantal bijgerechten. Dit wordt <a href="/Banchan" title="Banchan">banchan</a> genoemd en is de Koreaanse versie van <a href="/Tapas" title="Tapas">tapas</a>. Het bestaat uit allerlei kleine gerechtjes, die samen met rijst een maaltijd vormen. Elke maaltijd bestaat uit veel van dit soort kleine gerechtjes. <a href="/index.php?title=Kimchi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kimchi (de pagina bestaat niet)">Kimchi</a> is het bekendste Koreaanse gerecht en bestaat uit pittige groenten. Het is geliefd door het gehele land en is waarschijnlijk het meest gegeten gerecht in Zuid-Korea. </p><p>Soepen zijn erg belangrijk in de Koreaanse keuken. Ze worden meestal als voorgerecht, nagerecht of als deel van het hoofdgerecht geserveerd. <a href="/index.php?title=Kimchi_jjigae&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kimchi jjigae (de pagina bestaat niet)">Kimchi jjigae</a> in een bekende pittige soep uit het land en bestaat uit uien, tofoe, varkensvlees of vis. <a href="/Sojasaus" title="Sojasaus">Sojasaus</a>, <a href="/Gember" title="Gember">gember</a>, knoflook, zout en <a href="/index.php?title=Sesamolie&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sesamolie (de pagina bestaat niet)">sesamolie</a> worden vaak gebruikt om gerechten te kruiden. </p> <h3><span class="mw-headline" id="Moderne_cultuur">Moderne cultuur</span></h3> <div class="thumb tleft"><div class="thumbinner" style="width:302px;"><a href="/Bestand:BTS_at_the_31st_Golden_Disk_Awards.jpg" class="image"><img alt="" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/BTS_at_the_31st_Golden_Disk_Awards.jpg/300px-BTS_at_the_31st_Golden_Disk_Awards.jpg" decoding="async" width="300" height="200" class="thumbimage" srcset="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/BTS_at_the_31st_Golden_Disk_Awards.jpg/450px-BTS_at_the_31st_Golden_Disk_Awards.jpg 1.5x, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/BTS_at_the_31st_Golden_Disk_Awards.jpg/600px-BTS_at_the_31st_Golden_Disk_Awards.jpg 2x" /></a> <div class="thumbcaption"><div class="magnify"><a href="/Bestand:BTS_at_the_31st_Golden_Disk_Awards.jpg" class="internal" title="Groter"></a></div><a href="/BTS" title="BTS">BTS</a>, één van de bekendste bands uit Zuid-Korea</div></div></div> <p>Aan het einde van de vorige eeuw vond de zogeheten <a href="/index.php?title=Korean_Wave&action=edit&redlink=1" class="new" title="Korean Wave (de pagina bestaat niet)">Korean Wave</a> plaats. Dit was een grote populariteit van de Koreaanse cultuur in veel landen, voornamelijk in Azië. Het begon allemaal met Koreaanse soapseries, waardoor veel Zuid-Koreaanse sterren in het buitenland bekend werden. </p><p>Nog steeds is de cultuur van Zuid-Korea bekend. Een goed voorbeeld is zanger <a href="/PSY" title="PSY">PSY</a>, die een wereldhit kreeg in 2012 met het nummer <i><a href="/Gangnam_Style" title="Gangnam Style">Gangnam Style</a></i>. Hij is een goed voorbeeld van de zogeheten <a href="/K-pop" title="K-pop">K-pop</a>, die de laatste jaren opkomt. Dit is muziek uit Zuid-Korea, wat een combinatie is van verschillende genres in de muziek, zoals hiphop, r&b, pop en rock. Vooral veel boybands doen aan K-pop, zoals BTS, maar ook meidengroepen, zoals <a href="/index.php?title=Girls%27_Generation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Girls' Generation (de pagina bestaat niet)">Girls' Generation</a> en <a href="/BLACKPINK" class="mw-redirect" title="BLACKPINK">BLACKPINK</a>. Ook <a href="/Stray_Kids" title="Stray Kids">Stray Kids</a> is een bekende K-pop groep. </p><p>K-popmuziek is tevens in veel andere landen populair, waaronder de Verenigde Staten, Europa en veel Aziatische landen. </p> <h3><span class="mw-headline" id="Werelderfgoed">Werelderfgoed</span></h3> <div class="thumb tright"><div class="thumbinner" style="width:302px;"><a href="/Bestand:Juhamnu-001.jpg" class="image"><img alt="" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Juhamnu-001.jpg/300px-Juhamnu-001.jpg" decoding="async" width="300" height="225" class="thumbimage" srcset="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Juhamnu-001.jpg/450px-Juhamnu-001.jpg 1.5x, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Juhamnu-001.jpg/600px-Juhamnu-001.jpg 2x" /></a> <div class="thumbcaption"><div class="magnify"><a href="/Bestand:Juhamnu-001.jpg" class="internal" title="Groter"></a></div>Het <a href="/index.php?title=Changdeokgung&action=edit&redlink=1" class="new" title="Changdeokgung (de pagina bestaat niet)">Changdeokgung</a>, een groot paleizencomplex</div></div></div> <p>De volgende Zuid-Koreaanse monumenten en plaatsen staan op de <a href="/Werelderfgoedlijst" title="Werelderfgoedlijst">Werelderfgoedlijst</a> van de <a href="/UNESCO" title="UNESCO">UNESCO</a>: </p> <ul><li><a href="/index.php?title=Seokguramgrot_en_Bulguksatempel&action=edit&redlink=1" class="new" title="Seokguramgrot en Bulguksatempel (de pagina bestaat niet)">Seokguramgrot en Bulguksatempel</a></li> <li><a href="/index.php?title=Haeinsatempel_Janggyeong_Panjeon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Haeinsatempel Janggyeong Panjeon (de pagina bestaat niet)">Haeinsatempel Janggyeong Panjeon</a></li> <li><a href="/index.php?title=Jongmyo-heiligdom&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jongmyo-heiligdom (de pagina bestaat niet)">Jongmyo-heiligdom</a></li> <li><a href="/index.php?title=Changdeokgung&action=edit&redlink=1" class="new" title="Changdeokgung (de pagina bestaat niet)">Changdeokgung</a></li> <li><a href="/index.php?title=Hwaseong-vesting&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hwaseong-vesting (de pagina bestaat niet)">Hwaseong-vesting</a></li> <li><a href="/index.php?title=Hunebedplaatsen_Gochang,_Hwasun_en_Ganghwa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hunebedplaatsen Gochang, Hwasun en Ganghwa (de pagina bestaat niet)">Hunebedplaatsen Gochang, Hwasun en Ganghwa</a></li> <li><a href="/index.php?title=Historische_gebieden_van_Gyeongju&action=edit&redlink=1" class="new" title="Historische gebieden van Gyeongju (de pagina bestaat niet)">Historische gebieden van Gyeongju</a></li> <li>Vulkanisch eiland <a href="/index.php?title=Jeju&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jeju (de pagina bestaat niet)">Jeju</a> met lavagrotten</li> <li><a href="/index.php?title=Koninklijke_tombes_van_de_Joseondynastie&action=edit&redlink=1" class="new" title="Koninklijke tombes van de Joseondynastie (de pagina bestaat niet)">Koninklijke tombes van de Joseondynastie</a></li> <li><a href="/index.php?title=Hahoe_en_Yangdong&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hahoe en Yangdong (de pagina bestaat niet)">Hahoe en Yangdong</a></li> <li><a href="/index.php?title=Namhansanseong&action=edit&redlink=1" class="new" title="Namhansanseong (de pagina bestaat niet)">Namhansanseong</a></li> <li><a href="/index.php?title=Historische_gebieden_van_Paekche&action=edit&redlink=1" class="new" title="Historische gebieden van Paekche (de pagina bestaat niet)">Historische gebieden van Paekche</a></li></ul> <h3><span class="mw-headline" id="Sport">Sport</span></h3> <div class="thumb tleft"><div class="thumbinner" style="width:202px;"><a href="/Bestand:Exhibicion_dollyo_chagui_con_apoyo.jpg" class="image"><img alt="" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Exhibicion_dollyo_chagui_con_apoyo.jpg/200px-Exhibicion_dollyo_chagui_con_apoyo.jpg" decoding="async" width="200" height="194" class="thumbimage" srcset="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Exhibicion_dollyo_chagui_con_apoyo.jpg/300px-Exhibicion_dollyo_chagui_con_apoyo.jpg 1.5x, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Exhibicion_dollyo_chagui_con_apoyo.jpg/400px-Exhibicion_dollyo_chagui_con_apoyo.jpg 2x" /></a> <div class="thumbcaption"><div class="magnify"><a href="/Bestand:Exhibicion_dollyo_chagui_con_apoyo.jpg" class="internal" title="Groter"></a></div><a href="/Teakwondo" class="mw-redirect" title="Teakwondo">Teakwondo</a></div></div></div> <p>De bekendste sport uit Zuid-Korea is de vechtsport <a href="/Taekwondo" title="Taekwondo">taekwondo</a>. In de jaren 50 en 60 werd dit één van bekendere vechtsporten en in 2000 een officiële Olympische sport. Uit het land komen ook andere vechtsporten, zoals <a href="/index.php?title=Taekgyeon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Taekgyeon (de pagina bestaat niet)">taekgyeon</a> en <a href="/Hapkido" title="Hapkido">hapkido</a>. </p><p>Voetbal is de populairste sport van het land. 40% van de bevolking beschouwt zich als voetbalfan. Het land zich als eerste Aziatische land de halve finale te halen in het wereldkampioenschap voetbal. Ook organiseerde het land in 2002 samen met Japan het wereldkampioenschap. </p><p>Ook <a href="/Honkbal" title="Honkbal">honkbal</a>, <a href="/index.php?title=Langbaanschaatsen&action=edit&redlink=1" class="new" title="Langbaanschaatsen (de pagina bestaat niet)">langbaanschaatsen</a> en <a href="/Shorttrack" class="mw-redirect" title="Shorttrack">shorttrack</a> zijn populaire sporten in het land </p> <h2><span class="mw-headline" id="Politiek">Politiek</span></h2> <h3><span class="mw-headline" id="Staatsinrichting">Staatsinrichting</span></h3> <div class="thumb tright"><div class="thumbinner" style="width:302px;"><a href="/Bestand:National_Assembly_Building_of_the_Republic_of_Korea.png" class="image"><img alt="" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/National_Assembly_Building_of_the_Republic_of_Korea.png/300px-National_Assembly_Building_of_the_Republic_of_Korea.png" decoding="async" width="300" height="169" class="thumbimage" srcset="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/National_Assembly_Building_of_the_Republic_of_Korea.png/450px-National_Assembly_Building_of_the_Republic_of_Korea.png 1.5x, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/National_Assembly_Building_of_the_Republic_of_Korea.png/600px-National_Assembly_Building_of_the_Republic_of_Korea.png 2x" /></a> <div class="thumbcaption"><div class="magnify"><a href="/Bestand:National_Assembly_Building_of_the_Republic_of_Korea.png" class="internal" title="Groter"></a></div>Het parlementgebouw, waar de <a href="/index.php?title=Gukhoe&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gukhoe (de pagina bestaat niet)">Gukhoe</a> vergadert, in <a href="/Seoel" title="Seoel">Seoel</a>.</div></div></div> <p>Zuid-Korea is een parlementaire democratie en een republiek. Dit betekent dat het land een president heeft. De huidige president van Zuid-Korea is <a href="/index.php?title=Moon_Jae-in&action=edit&redlink=1" class="new" title="Moon Jae-in (de pagina bestaat niet)">Moon Jae-in</a>. De president van Zuid-Korea wordt voor een periode van 5 jaar gekozen in verkiezingen. </p><p>Het parlement van Zuid-Korea is de <a href="/index.php?title=Gukhoe&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gukhoe (de pagina bestaat niet)">Gukhoe</a>. Deze bestaat uit één kamer met dezelfde naam. Deze kamer bevat 299 leden, die worden gekozen voor een periode van 4 jaar. In Zuid-Korea zijn er meerdere politieke partijen en is de Gukhoe ook verdeeld onder meerdere politieke partijen. </p> <h3><span class="mw-headline" id="Internationale_relaties">Internationale relaties</span></h3> <p>Zuid-Korea heeft goede banden met de meeste westerse landen. Het land is goed bevriend met de landen van de <a href="/Europese_Unie" title="Europese Unie">Europese Unie</a>, het <a href="/Verenigd_Koninkrijk" title="Verenigd Koninkrijk">Verenigd Koninkrijk</a>, de <a href="/Verenigde_Staten" title="Verenigde Staten">Verenigde Staten</a> en <a href="/Rusland" title="Rusland">Rusland</a>. De Verenigde Staten vormen een goede militaire vriend, die Zuid-Korea altijd zal beschermen. Het land heeft handelsverdragen met deze landen en organisaties en ook met Latijns-Amerikaanse landen, zoals <a href="/Peru" title="Peru">Peru</a>, <a href="/Colombia" title="Colombia">Colombia</a> en <a href="/Chili" title="Chili">Chili</a>. In Azië zelf is Zuid-Korea altijd een goede bondgenoot geweest van <a href="/Taiwan" title="Taiwan">Taiwan</a>, maar sinds 1992 erkent het land de <a href="/Volksrepubliek_China" title="Volksrepubliek China">Volksrepubliek China</a> als het "echte China". Dit zorgde voor slechtere banden met Taiwan, maar betere banden met China. China en Zuid-Korea werken op economisch vlak vaak samen. De relatie met <a href="/Japan" title="Japan">Japan</a> is erg stroef, aangezien Japan Zuid-Korea bezette tijdens de Tweede Wereldoorlog. Verwijzingen naar de Japanse cultuur, zoals ninjas, worden in Zuid-Korea gecensureerd. Zuid-Korea is nog altijd boos over de Japanse bezetting, waar Japan nooit zijn volledige excuses heeft aangeboden. In 2019 waren de twee landen in een handelsconflict verwikkeld. </p><p>De banden met <a href="/Noord-Korea" title="Noord-Korea">Noord-Korea</a> zijn erg ingewikkeld. Zuid-Korea erkent Noord-Korea niet als land, Noord-Korea erkent Zuid-Korea niet als land. Twee landen zijn elkaars tegenpolen in veel vlakken. Er is altijd spanning tussen de twee landen, maar 58% van de bevolking denkt niet dat er een oorlog zal uitbreken. Tijdens de <a href="/Olympische_Winterspelen_2018" title="Olympische Winterspelen 2018">Olympische Winterspelen 2018</a> in Zuid-Korea was er een verbetering in de band met Noord-Korea. De twee landen speelden in een gezamenlijk team op de spelen. Ook werd het voor Zuid-Koreanen makkelijker om hun familie in Noord-Korea te bezoeken. </p> <h2><span class="mw-headline" id="Economie">Economie</span></h2> <div class="thumb tleft"><div class="thumbinner" style="width:302px;"><a href="/Bestand:Korea-Uiseong_County-Changgilri-Garlic_storage-01.jpg" class="image"><img alt="" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Korea-Uiseong_County-Changgilri-Garlic_storage-01.jpg/300px-Korea-Uiseong_County-Changgilri-Garlic_storage-01.jpg" decoding="async" width="300" height="200" class="thumbimage" srcset="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Korea-Uiseong_County-Changgilri-Garlic_storage-01.jpg/450px-Korea-Uiseong_County-Changgilri-Garlic_storage-01.jpg 1.5x, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Korea-Uiseong_County-Changgilri-Garlic_storage-01.jpg/600px-Korea-Uiseong_County-Changgilri-Garlic_storage-01.jpg 2x" /></a> <div class="thumbcaption"><div class="magnify"><a href="/Bestand:Korea-Uiseong_County-Changgilri-Garlic_storage-01.jpg" class="internal" title="Groter"></a></div>Een traditionele wijze om <a href="/Knoflook" title="Knoflook">knoflook</a> te laten drogen.</div></div></div> <p>Zuid-Korea is lange tijd een agrarisch land geweest. Dit betekent dat Zuid-Korea lange tijd van de landbouw en visserij afhankelijk is geweest. In de jaren 60 moest Zuid-Korea na de oorlog weer worden opgebouwd. In een hoog tempo kwamen er industriële centra. Veel mensen verhuisden toen naar de grote steden en ook ontstond er een grote dienstensector. In de jaren 80 en 90 was Zuid-Korea zelfs een van de grootste economieën ter wereld! Echter voor de eeuwwisseling kwam dit tot een eind. Toch blijft Zuid-Korea een belangrijke economie en speelt op wereldniveau nog altijd een belangrijke rol. Tegenwoordig werkt 8% van de bevolking in de landbouw. <a href="/index.php?title=Sojabonen&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sojabonen (de pagina bestaat niet)">Sojabonen</a>, <a href="/Gerst" title="Gerst">gerst</a>, <a href="/Watermeloen" title="Watermeloen">watermeloenen</a>, <a href="/Knoflook" title="Knoflook">knoflook</a> en <a href="/Ui" title="Ui">ui</a> zijn hierin bekende producten. Op het gebied van fruit worden <a href="/Perzik" title="Perzik">perziken</a>, <a href="/Appel" title="Appel">appels</a>, <a href="/Sinaasappel" title="Sinaasappel">sinaasappelen</a> en <a href="/index.php?title=Dadelpruim&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dadelpruim (de pagina bestaat niet)">dadelpruimen</a> veel geteeld. Ook <a href="/Katoen" title="Katoen">katoen</a>, <a href="/Zijde" class="mw-redirect" title="Zijde">zijde</a> en <a href="/Hennep" class="mw-redirect" title="Hennep">hennep</a> komen er van het land. Weekdieren en tonijn zijn belangrijke soorten uit de visserij en geiten, runderen en varkens uit de veeteelt. Ook het gebied van mijnbouw is <a href="/index.php?title=Kalksteen&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kalksteen (de pagina bestaat niet)">kalksteen</a> het belangrijkst. </p><p>Op het gebied van industrie produceert Zuid-Korea veel telecommunicatieapparatuur (telefoons, computers, etc.) en vervoermiddelen. Van alle is de scheepsbouw het belangrijkst, maar ook het maken van textiel, levensmiddelen en chemische producten zijn belangrijk. In Zuid-Korea betaald men met de <a href="/Zuid-Koreaanse_won" title="Zuid-Koreaanse won">Zuid-Koreaanse won</a>; 1000 won is gelijk aan 73 eurocent. </p><p><br /> </p> <table class="navigatiesjabloon" style="width:100%; clear:both; margin-top:1em; margin-bottom:-7px; border:1px solid #aaaaaa; background-color:#f8f8f8;" cellpadding="0"> <tbody><tr> <th> </th> <th style="width:100%; font-size:12px; padding:3px 0; text-align:center; background-color:#ccccff; color:black;">Landen, afhankelijke gebieden en niet-erkende staten in <a href="/Azi%C3%AB" title="Azië">Azië</a> </th> <th><a href="/Bestand:LocationAsia.png" class="image"><img alt="LocationAsia.png" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/LocationAsia.png/50px-LocationAsia.png" decoding="async" width="50" height="25" srcset="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/LocationAsia.png/75px-LocationAsia.png 1.5x, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/LocationAsia.png/100px-LocationAsia.png 2x" /></a> </th></tr> <tr> <td align="center" style="font-size:12px; padding:3px 0;" colspan="3"><a href="/Afghanistan" title="Afghanistan">Afghanistan</a> · <i><a href="/Armeni%C3%AB" title="Armenië">Armenië</a></i> · <i><a href="/Azerbeidzjan" title="Azerbeidzjan">Azerbeidzjan</a></i> · <a href="/Bahrein" title="Bahrein">Bahrein</a> · <a href="/Bangladesh" title="Bangladesh">Bangladesh</a> · <a href="/Bhutan" title="Bhutan">Bhutan</a> · <a href="/Brunei" title="Brunei">Brunei</a> · <a href="/Cambodja" title="Cambodja">Cambodja</a> · <a href="/Volksrepubliek_China" title="Volksrepubliek China">China</a> · <i><a href="/Cyprus" title="Cyprus">Cyprus</a></i> · <i><a href="/Egypte_(land)" class="mw-redirect" title="Egypte (land)">Egypte</a></i> · <a href="/Filipijnen" title="Filipijnen">Filipijnen</a> · <i><a href="/Georgi%C3%AB" title="Georgië">Georgië</a></i> · <a href="/India" title="India">India</a> · <i><a href="/Indonesi%C3%AB" title="Indonesië">Indonesië</a></i> · <a href="/Irak" title="Irak">Irak</a> · <a href="/Iran" title="Iran">Iran</a> · <a href="/Isra%C3%ABl" title="Israël">Israël</a> · <a href="/Japan" title="Japan">Japan</a> · <a href="/Jemen" title="Jemen">Jemen</a> · <a href="/Jordani%C3%AB" title="Jordanië">Jordanië</a> · <a href="/Kazachstan" title="Kazachstan">Kazachstan</a> · <a href="/Kirgizi%C3%AB" title="Kirgizië">Kirgizië</a> · <a href="/Koeweit" title="Koeweit">Koeweit</a> · <a href="/Laos" title="Laos">Laos</a> · <a href="/Libanon" title="Libanon">Libanon</a> · <a href="/Maldiven" title="Maldiven">Maldiven</a> · <a href="/Maleisi%C3%AB" title="Maleisië">Maleisië</a> · <a href="/Mongoli%C3%AB" title="Mongolië">Mongolië</a> · <a href="/Myanmar" title="Myanmar">Myanmar</a> · <a href="/Nepal" title="Nepal">Nepal</a> · <a href="/Noord-Korea" title="Noord-Korea">Noord-Korea</a> · <a href="/Oezbekistan" title="Oezbekistan">Oezbekistan</a> · <a href="/Oman" title="Oman">Oman</a> · <i><a href="/Oost-Timor" title="Oost-Timor">Oost-Timor</a></i> · <a href="/Pakistan" title="Pakistan">Pakistan</a> · <a href="/Staat_Palestina" title="Staat Palestina">Palestina</a> · <a href="/Qatar" title="Qatar">Qatar</a> · <i><a href="/Rusland" title="Rusland">Rusland</a></i> · <a href="/Saoedi-Arabi%C3%AB" title="Saoedi-Arabië">Saoedi-Arabië</a> · <a href="/Singapore" title="Singapore">Singapore</a> · <a href="/Sri_Lanka" title="Sri Lanka">Sri Lanka</a> · <a href="/Syri%C3%AB" title="Syrië">Syrië</a> · <a href="/Tadzjikistan" title="Tadzjikistan">Tadzjikistan</a> · <a href="/Thailand" title="Thailand">Thailand</a> · <i><a href="/Turkije" title="Turkije">Turkije</a></i> · <a href="/Turkmenistan" title="Turkmenistan">Turkmenistan</a> · <a href="/Verenigde_Arabische_Emiraten" title="Verenigde Arabische Emiraten">Verenigde Arabische Emiraten</a> · <a href="/Vietnam" title="Vietnam">Vietnam</a> · <a class="mw-selflink selflink">Zuid-Korea</a> <br /> <p><b>Afhankelijke gebieden:</b> <a href="/Hongkong" title="Hongkong">Hongkong</a> · <a href="/Macau" title="Macau">Macau</a><br /> <b>Niet-erkende staten:</b> <a href="/Abchazi%C3%AB" title="Abchazië">Abchazië</a> · <a href="/Taiwan" title="Taiwan">Taiwan</a> · <a href="/Turkse_Republiek_Noord-Cyprus" title="Turkse Republiek Noord-Cyprus">Turkse Republiek Noord-Cyprus</a> · <a href="/Zuid-Osseti%C3%AB" title="Zuid-Ossetië">Zuid-Ossetië</a> </p> </td> <td valign="top"> </td></tr></tbody></table>    </div></div><div class="printfooter">Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "<a dir="ltr" href="https://wikikids.nl/index.php?title=Zuid-Korea&oldid=922412">https://wikikids.nl/index.php?title=Zuid-Korea&oldid=922412</a>"</div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/Speciaal:Categorie%C3%ABn" title="Speciaal:Categorieën">Categorie</a>: <ul><li><a href="/Categorie:Landen_van_Azi%C3%AB" title="Categorie:Landen van Azië">Landen van Azië</a></li></ul></div></div> </div> </div> <div id="mw-navigation"> <h2>Navigatiemenu</h2> <div id="mw-head">  <nav id="p-personal" class="vector-menu" aria-labelledby="p-personal-label" role="navigation" > <h3 id="p-personal-label"> <span>Persoonlijke hulpmiddelen</span> </h3>  <div class="body vector-menu-content">  <ul class="vector-menu-content-list"><li id="pt-createaccount"><a href="/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Zuid-Korea" title="Registreer je om een bijdrage toe te voegen aan WikiKids.">Account aanmaken</a></li><li id="pt-login"><a href="/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Zuid-Korea" title="Meld je aan om een bijdrage toe te voegen aan WikiKids. [o]" accesskey="o">Inloggen</a></li></ul> </div> </nav> <div id="left-navigation">  <nav id="p-namespaces" class="vector-menu vector-menu-tabs vectorTabs" aria-labelledby="p-namespaces-label" role="navigation" > <h3 id="p-namespaces-label"> <span>Naamruimten</span> </h3>  <div class="body vector-menu-content">  <ul class="vector-menu-content-list"><li id="ca-nstab-main" class="selected"><a href="/Zuid-Korea" title="Inhoudspagina bekijken [c]" accesskey="c">Artikel</a></li><li id="ca-talk" class="new"><a href="/index.php?title=Overleg:Zuid-Korea&action=edit&redlink=1" rel="discussion" title="Overleg over deze pagina (de pagina bestaat niet) [t]" accesskey="t">Overleg</a></li></ul> </div> </nav>  <nav id="p-variants" class="vector-menu-empty emptyPortlet vector-menu vector-menu-dropdown vectorMenu" aria-labelledby="p-variants-label" role="navigation" > <input type="checkbox" class="vector-menu-checkbox vectorMenuCheckbox" aria-labelledby="p-variants-label" /> <h3 id="p-variants-label"> <span>Varianten</span> </h3>  <div class="body vector-menu-content">  <ul class="menu vector-menu-content-list"></ul> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation">  <nav id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs vectorTabs" aria-labelledby="p-views-label" role="navigation" > <h3 id="p-views-label"> <span>Weergaven</span> </h3>  <div class="body vector-menu-content">  <ul class="vector-menu-content-list"><li id="ca-view" class="collapsible selected"><a href="/Zuid-Korea">Lezen</a></li><li id="ca-viewsource" class="collapsible"><a href="/index.php?title=Zuid-Korea&action=edit" title="Deze pagina is beveiligd.
U kunt wel de broncode bekijken. [e]" accesskey="e">Brontekst bekijken</a></li><li id="ca-history" class="collapsible"><a href="/index.php?title=Zuid-Korea&action=history" title="Eerdere versies van deze pagina [h]" accesskey="h">Geschiedenis</a></li></ul> </div> </nav>  <nav id="p-cactions" class="vector-menu-empty emptyPortlet vector-menu vector-menu-dropdown vectorMenu" aria-labelledby="p-cactions-label" role="navigation" > <input type="checkbox" class="vector-menu-checkbox vectorMenuCheckbox" aria-labelledby="p-cactions-label" /> <h3 id="p-cactions-label"> <span>Meer</span> </h3>  <div class="body vector-menu-content">  <ul class="menu vector-menu-content-list"></ul> </div> </nav> <div id="p-search" role="search"> <h3 > <label for="searchInput">Zoeken</label> </h3> <form action="/index.php" id="searchform"> <div id="simpleSearch"> <input type="search" name="search" placeholder="Doorzoek Wikikids" title="Doorzoek Wikikids [f]" accesskey="f" id="searchInput"/> <input type="hidden" name="title" value="Speciaal:Zoeken"> <input type="submit" name="fulltext" value="Zoeken" title="Alle pagina's op deze tekst doorzoeken" id="mw-searchButton" class="searchButton mw-fallbackSearchButton"/> <input type="submit" name="go" value="OK" title="Naar een pagina met deze naam gaan als deze bestaat" id="searchButton" class="searchButton"/> </div> </form> </div> </div> </div> <div id="mw-panel"> <div id="p-logo" role="banner"> <a title="Naar de hoofdpagina gaan" class="mw-wiki-logo" href="/Hoofdpagina"></a> </div>  <nav id="p-Knoppen" class="vector-menu vector-menu-portal portal portal-first" aria-labelledby="p-Knoppen-label" role="navigation" > <h3 id="p-Knoppen-label"> <span>Knoppen</span> </h3>  <div class="body vector-menu-content">  <ul class="vector-menu-content-list"><li id="n-De-Boomhut"><a href="/Wikikids:Boomhut">De Boomhut</a></li><li id="n-Help"><a href="/Wikikids:Alarm">Hulp</a></li></ul> </div> </nav>  <nav id="p-Kids" class="vector-menu vector-menu-portal portal" aria-labelledby="p-Kids-label" role="navigation" > <h3 id="p-Kids-label"> <span>Kids</span> </h3>  <div class="body vector-menu-content">  <ul class="vector-menu-content-list"><li id="n-KidsPortaal"><a href="/Portaal:Kids">KidsPortaal</a></li><li id="n-Nieuw-artikel-maken"><a href="/Wikikids:Meehelpen-NieuwePagina">Nieuw artikel maken</a></li><li id="n-Plaatje-uploaden"><a href="/Wikikids:Uploaden">Plaatje uploaden</a></li></ul> </div> </nav>  <nav id="p-Volwassenen" class="vector-menu vector-menu-portal portal" aria-labelledby="p-Volwassenen-label" role="navigation" > <h3 id="p-Volwassenen-label"> <span>Volwassenen</span> </h3>  <div class="body vector-menu-content">  <ul class="vector-menu-content-list"><li id="n-HulpPortaal"><a href="/Portaal:Hulp">HulpPortaal</a></li><li id="n-Nieuwe-artikelen"><a href="/Speciaal:NieuwePaginas">Nieuwe artikelen</a></li><li id="n-Recente-Wijzigingen"><a href="/Speciaal:RecenteWijzigingen">Recente Wijzigingen</a></li></ul> </div> </nav>  <nav id="p-Moderators" class="vector-menu vector-menu-portal portal" aria-labelledby="p-Moderators-label" role="navigation" > <h3 id="p-Moderators-label"> <span>Moderators</span> </h3>  <div class="body vector-menu-content">  <ul class="vector-menu-content-list"><li id="n-Controleer-wijzigingen"><a href="https://wikikids.nl/index.php?hidebots=1&reviewStatus=unpatrolled&limit=50&days=90&tagfilter__Filter%3A+Experimenteren_color=c5&tagfilter__Filter%3A+Leeghalen_color=c5&tagfilter__Filter%3A+Onjuist+blokverzoek_color=c5&tagfilter__Filter%3A+Schuttingtaal_color=c5&tagfilter__Filter%3A+Weghalen+categorie%C3%ABn+_color=c5&title=Speciaal:RecenteWijzigingen&urlversion=2" rel="nofollow">Controleer wijzigingen</a></li><li id="n-Filterlogboek"><a href="https://wikikids.nl/Speciaal:Filterlogboek?wpSearchUser=&wpSearchTitle=&wpSearchFilter=1%7C2%7C3%7C4%7C5%7C6%7C7%7C8%7C9%7C11%7C12%7C13%7C15%7C16%7C18%7C20%7C21%7C22%7C23%7C24%7C25%7C26%7C28%7C34" rel="nofollow">Filterlogboek</a></li><li id="n-Richtlijnen"><a href="/Wikikids:Richtlijnen_voor_moderatoren">Richtlijnen</a></li><li id="n-Blokkaderichtlijnen"><a href="/Wikikids:Richtlijnen_voor_moderatoren/blokkades">Blokkaderichtlijnen</a></li><li id="n-CheckUser-verzoek"><a href="/Wikikids:CUVerzoek">CheckUser-verzoek</a></li><li id="n-Blokverzoek"><a href="/Wikikids:Blokverzoek">Blokverzoek</a></li><li id="n-Uploaden"><a href="/Speciaal:WizardUploaden">Uploaden</a></li></ul> </div> </nav>  <nav id="p-tb" class="vector-menu vector-menu-portal portal" aria-labelledby="p-tb-label" role="navigation" > <h3 id="p-tb-label"> <span>Hulpmiddelen</span> </h3>  <div class="body vector-menu-content">  <ul class="vector-menu-content-list"><li id="t-whatlinkshere"><a href="/Speciaal:VerwijzingenNaarHier/Zuid-Korea" title="Lijst met alle pagina's die naar deze pagina verwijzen [j]" accesskey="j">Links naar deze pagina</a></li><li id="t-recentchangeslinked"><a href="/Speciaal:RecenteWijzigingenGelinkt/Zuid-Korea" rel="nofollow" title="Recente wijzigingen in pagina's waar deze pagina naar verwijst [k]" accesskey="k">Gerelateerde wijzigingen</a></li><li id="t-specialpages"><a href="/Speciaal:SpecialePaginas" title="Lijst met alle speciale pagina's [q]" accesskey="q">Speciale pagina's</a></li><li id="t-print"><a href="javascript:print();" rel="alternate" title="Printvriendelijke versie van deze pagina [p]" accesskey="p">Afdrukversie</a></li><li id="t-permalink"><a href="/index.php?title=Zuid-Korea&oldid=922412" title="Permanente koppeling naar deze versie van de pagina">Permanente koppeling</a></li><li id="t-info"><a href="/index.php?title=Zuid-Korea&action=info" title="Meer informatie over deze pagina">Paginagegevens</a></li></ul> </div> </nav>  <nav id="p-lang" class="vector-menu vector-menu-portal portal" aria-labelledby="p-lang-label" role="navigation" > <h3 id="p-lang-label"> <span>In andere talen</span> </h3>  <div class="body vector-menu-content">  <ul class="vector-menu-content-list"><li class="interlanguage-link interwiki-en"><a href="http://en.vikidia.org/wiki/South_Korea" title="South Korea – English" lang="en" hreflang="en" class="interlanguage-link-target">English</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr"><a href="http://fr.vikidia.org/wiki/Cor%C3%A9e_du_Sud" title="Corée du Sud – français" lang="fr" hreflang="fr" class="interlanguage-link-target">Français</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es"><a href="http://es.vikidia.org/wiki/Corea_del_Sur" title="Corea del Sur – español" lang="es" hreflang="es" class="interlanguage-link-target">Español</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru"><a href="http://ru.vikidia.org/wiki/%D0%AE%D0%B6%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%9A%D0%BE%D1%80%D0%B5%D1%8F" title="Южная Корея – русский" lang="ru" hreflang="ru" class="interlanguage-link-target">Русский</a></li></ul> </div> </nav> </div> </div> <footer id="footer" class="mw-footer" role="contentinfo" > <ul id="footer-info" > <li id="footer-info-lastmod"> Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 25 feb 2025 om 16:31.</li> </ul> <ul id="footer-places" > <li id="footer-places-privacy"><a href="/Wikikids:Privacybeleid" title="Wikikids:Privacybeleid">Privacybeleid</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/Wikikids:Info" title="Wikikids:Info">Over Wikikids</a></li> <li id="footer-places-disclaimer"><a href="/Wikikids:Algemene_disclaimer" class="mw-redirect" title="Wikikids:Algemene disclaimer">Disclaimers</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/"><img src="/resources/assets/poweredby_mediawiki_88x31.png" alt="Powered by MediaWiki" srcset="/resources/assets/poweredby_mediawiki_132x47.png 1.5x, /resources/assets/poweredby_mediawiki_176x62.png 2x" width="88" height="31" loading="lazy"/></a></li> </ul> <div style="clear: both;"></div> </footer> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.083","walltime":"0.114","ppvisitednodes":{"value":446,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":5410,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":1761,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":8,"limit":40},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":100},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":0,"limit":5000000},"timingprofile":["100.00% 10.021 1 -total"," 55.82% 5.594 1 Sjabloon:Zuid-Korea"," 37.55% 3.763 2 Sjabloon:Lang"," 27.40% 2.746 1 Sjabloon:Navigatie_landen_Azië"," 18.15% 1.819 4 Sjabloon:Lang/dir"," 14.59% 1.462 1 Sjabloon:Kolommen3"," 12.01% 1.203 1 Sjabloon:Navigatie"]},"cachereport":{"timestamp":"20250225153125","ttl":3600,"transientcontent":false}}});});</script> <script> (function(i,s,o,g,r,a,m){i['GoogleAnalyticsObject']=r;i[r]=i[r]||function(){ (i[r].q=i[r].q||[]).push(arguments)},i[r].l=1*new Date();a=s.createElement(o), m=s.getElementsByTagName(o)[0];a.async=1;a.src=g;m.parentNode.insertBefore(a,m) })(window,document,'script','//www.google-analytics.com/analytics.js','ga'); ga('create', 'UA-383337-35', 'auto'); ga('set', 'anonymizeIp', true); ga('send', 'pageview'); </script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgBackendResponseTime":32});});</script></body> </html>