CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="mk" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Далечна страна на Месечината — Википедија</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )mkwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","јануари","февруари","март","април","мај","јуни","јули","август","септември","октомври","ноември","декември"],"wgRequestId":"f8c71922-e271-49bf-b8db-bd82bb564b53","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Далечна_страна_на_Месечината","wgTitle":"Далечна страна на Месечината","wgCurRevisionId":5013242,"wgRevisionId":5013242,"wgArticleId":1285250,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Статии со извори на англиски (en)","Месечина"],"wgPageViewLanguage":"mk","wgPageContentLanguage":"mk","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Далечна_страна_на_Месечината","wgRelevantArticleId":1285250,"wgIsProbablyEditable":true, "wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":2}}},"wgStableRevisionId":5013242,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"mk","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"mk"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":40000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q816838","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true, "wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgSiteNoticeId":"2.1"};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready","ext.dismissableSiteNotice.styles":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.urlShortener.toolbar", "ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking","ext.dismissableSiteNotice"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=mk&modules=ext.cite.styles%7Cext.dismissableSiteNotice.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=mk&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=mk&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="noindex,nofollow,max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4f/Back_side_of_the_Moon_AS16-3021.jpg/1200px-Back_side_of_the_Moon_AS16-3021.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1193"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4f/Back_side_of_the_Moon_AS16-3021.jpg/800px-Back_side_of_the_Moon_AS16-3021.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="795"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4f/Back_side_of_the_Moon_AS16-3021.jpg/640px-Back_side_of_the_Moon_AS16-3021.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="636"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Далечна страна на Месечината — Википедија"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//mk.m.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Уреди" href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Википедија (mk)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//mk.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.mk"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Атом-тековник на Википедија" href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%A1%D0%BA%D0%BE%D1%80%D0%B5%D1%88%D0%BD%D0%B8%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Далечна_страна_на_Месечината rootpage-Далечна_страна_на_Месечината skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Прејди на содржината</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Мрежно место"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Главно мени" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Главно мени</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Главно мени</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">премести во страничникот</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">скриј</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Прегледник </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%93%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B0" title="Посети главна страница [z]" accesskey="z"><span>Главна страница</span></a></li><li id="n-Што-е-Википедија?" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%92%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%B4"><span>Што е Википедија?</span></a></li><li id="n-featuredcontent" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%98%D0%B7%D0%B1%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B8"><span>Избрана содржина</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%A1%D0%BB%D1%83%D1%87%D0%B0%D1%98%D0%BD%D0%B0" title="Вчитај случајна страница [x]" accesskey="x"><span>Случајна страница</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%9F%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BB" title="За проектот, што можете да направите, каде да најдете некои работи"><span>Портал</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-interaction" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-interaction" > <div class="vector-menu-heading"> технички </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-Тековни-настани" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%A2%D0%B5%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%BD%D0%B8_%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8"><span>Тековни настани</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%A1%D0%BA%D0%BE%D1%80%D0%B5%D1%88%D0%BD%D0%B8%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8" title="Список на скорешни промени на викито. [r]" accesskey="r"><span>Скорешни промени</span></a></li><li id="n-pump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%A1%D0%B5%D0%BB%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%87%D0%B5%D1%88%D0%BC%D0%B0"><span>Селска чешма</span></a></li><li id="n-Викисредби" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D1%81%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%B1%D0%B0"><span>Викисредби</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/Special:MyLanguage/Help:Contents" title="Место каде што може да се информирате."><span>Помош</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D0%93%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B0" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Википедија" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-sr.svg" style="width: 7.8125em; height: 1.4375em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Слободна енциклопедија" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-mk.svg" width="114" height="11" style="width: 7.125em; height: 0.6875em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%91%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%98" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Пребарај низ Википедија [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Пребарај</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Пребарајте по Википедија" aria-label="Пребарајте по Википедија" autocapitalize="sentences" title="Пребарај низ Википедија [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Специјална:Барај"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Пребарај</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Лични алатки"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Изглед"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Сменете ги големината на фонтот, ширината и бојата" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Изглед" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Изглед</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_mk.wikipedia.org&uselang=mk" class=""><span>Дарување</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%A1%D0%BE%D0%B7%D0%B4%D0%B0%D1%98%D0%9A%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%81%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0%D0%A1%D0%BC%D0%B5%D1%82%D0%BA%D0%B0&returnto=%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0+%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0+%D0%BD%D0%B0+%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&returntoquery=veaction%3Dedit" title="Ви препорачуваме да направите сметка и да се најавите, иако тоа не е задолжително" class=""><span>Направи сметка</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%9D%D0%B0%D1%98%D0%B0%D0%B2%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5&returnto=%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0+%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0+%D0%BD%D0%B0+%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&returntoquery=veaction%3Dedit" title="Ви препорачуваме да се најавите, иако тоа не е задолжително. [o]" accesskey="o" class=""><span>Најава</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Повеќе можности" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Лични алатки" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Лични алатки</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Корисничко мени" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_mk.wikipedia.org&uselang=mk"><span>Дарување</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%A1%D0%BE%D0%B7%D0%B4%D0%B0%D1%98%D0%9A%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%81%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0%D0%A1%D0%BC%D0%B5%D1%82%D0%BA%D0%B0&returnto=%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0+%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0+%D0%BD%D0%B0+%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&returntoquery=veaction%3Dedit" title="Ви препорачуваме да направите сметка и да се најавите, иако тоа не е задолжително"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Направи сметка</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%9D%D0%B0%D1%98%D0%B0%D0%B2%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5&returnto=%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0+%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0+%D0%BD%D0%B0+%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&returntoquery=veaction%3Dedit" title="Ви препорачуваме да се најавите, иако тоа не е задолжително. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Најава</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Страници за одјавени уредници <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BC%D0%BE%D1%88:%D0%92%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%B4" aria-label="Дознајте повеќе за уредувањето"><span>дознајте повеќе</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%9C%D0%BE%D0%B8%D0%9F%D1%80%D0%B8%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D1%81%D0%B8" title="Список на уредувања направени од оваа IP-адреса [y]" accesskey="y"><span>Придонеси</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%9C%D0%BE%D1%98%D0%A0%D0%B0%D0%B7%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80" title="Разговор за уредувањата од оваа IP-адреса [n]" accesskey="n"><span>Разговор</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><div id="mw-dismissablenotice-anonplace"></div><script>(function(){var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node){node.outerHTML="\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice\"\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-close\"\u003E[\u003Ca tabindex=\"0\" role=\"button\"\u003Eтргни\u003C/a\u003E]\u003C/div\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-body\"\u003E\u003C!-- CentralNotice --\u003E\u003Cdiv id=\"localNotice\" data-nosnippet=\"\"\u003E\u003Cdiv class=\"anonnotice\" lang=\"mk\" dir=\"ltr\"\u003E\u003Cdiv style=\"background:white\"\u003E\n\u003Cfigure class=\"mw-halign-left\" typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:F_icon.svg\" class=\"mw-file-description\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/F_icon.svg/25px-F_icon.svg.png\" decoding=\"async\" width=\"25\" height=\"25\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/F_icon.svg/38px-F_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/F_icon.svg/50px-F_icon.svg.png 2x\" data-file-width=\"128\" data-file-height=\"128\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003Cfigcaption\u003E\u003C/figcaption\u003E\u003C/figure\u003E\n\u003Cp\u003EСледете ја Википедија на македонски јазик на \u003Cb\u003E\u003Cspan class=\"plainlinks\"\u003E\u003Ca rel=\"nofollow\" class=\"external text\" href=\"https://www.facebook.com/mk.wikipedia\"\u003EFacebook\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E\u003C/b\u003E\nи на \u003Cb\u003E\u003Cspan class=\"plainlinks\"\u003E\u003Ca rel=\"nofollow\" class=\"external text\" href=\"https://www.instagram.com/wikimedia_mkd\"\u003EInstagram\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E\u003C/b\u003E!\n\u003Cbr style=\"clear:both;\" /\u003E\n\u003C/p\u003E\n\u003Cfigure class=\"mw-halign-left\" typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Flag_of_Cape_Verde.svg\" class=\"mw-file-description\" title=\"Уредувачки викенд „Зелен ’Рт“\"\u003E\u003Cimg alt=\"Уредувачки викенд „Зелен ’Рт“\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Flag_of_Cape_Verde.svg/35px-Flag_of_Cape_Verde.svg.png\" decoding=\"async\" width=\"35\" height=\"21\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Flag_of_Cape_Verde.svg/53px-Flag_of_Cape_Verde.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Flag_of_Cape_Verde.svg/70px-Flag_of_Cape_Verde.svg.png 2x\" data-file-width=\"1020\" data-file-height=\"600\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003Cfigcaption\u003EУредувачки викенд „Зелен ’Рт“\u003C/figcaption\u003E\u003C/figure\u003E\n\u003Cp\u003EСе известуваат сите заинтересирани уредници на Википедија на македонски јазик дека во периодот 30 ноември - 1 декември 2024 година ќе се одржи \u003Ca href=\"/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%A3%D1%80%D0%B5%D0%B4%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D0%B2%D0%B8%D0%BA%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B8\" title=\"Википедија:Уредувачки викенди\"\u003Eуредувачки викенд\u003C/a\u003E на тема „\u003Cb\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%A3%D1%80%D0%B5%D0%B4%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D0%B2%D0%B8%D0%BA%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B8_2024#Зелен_’Рт\" title=\"Википедија:Уредувачки викенди 2024\"\u003EЗелен ’Рт\u003C/a\u003E\u003C/b\u003E“.\n\u003Cbr style=\"clear:both;\" /\u003E\n\u003C/p\u003E\n\u003Cfigure class=\"mw-halign-left\" typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Wikipe-tan_mopping.png\" class=\"mw-file-description\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Wikipe-tan_mopping.png/25px-Wikipe-tan_mopping.png\" decoding=\"async\" width=\"25\" height=\"30\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Wikipe-tan_mopping.png/38px-Wikipe-tan_mopping.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Wikipe-tan_mopping.png/50px-Wikipe-tan_mopping.png 2x\" data-file-width=\"1800\" data-file-height=\"2149\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003Cfigcaption\u003E\u003C/figcaption\u003E\u003C/figure\u003E\n\u003Cp\u003EСе известуваат сите заинтересирани уредници дека во периодот од 4 ноември до 3 декември 2024 година се одржува \u003Ca href=\"/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%A3%D1%80%D0%B5%D0%B4%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%B0%D1%80%D0%B8\" title=\"Википедија:Уредувачки натпревари\"\u003Eуредувачки натпревар\u003C/a\u003E за \u003Cb\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%A3%D1%80%D0%B5%D0%B4%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%B0%D1%80%D0%B8/%D0%A1%D1%80%D0%B5%D0%B4%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_(2024)\" title=\"Википедија:Уредувачки натпревари/Средување (2024)\"\u003Eсредување на статии\u003C/a\u003E\u003C/b\u003E. Прочитајте ги правилата и вклучете се!\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E";}}());</script></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Мрежно место"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Содржина" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Содржина</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">премести во страничникот</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">скриј</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Почеток</div> </a> </li> <li id="toc-Дефиниција" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Дефиниција"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Дефиниција</span> </div> </a> <ul id="toc-Дефиниција-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Разлики" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Разлики"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Разлики</span> </div> </a> <ul id="toc-Разлики-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Истражување" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Истражување"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Истражување</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Истражување-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Префрли на пододделот Истражување</span> </button> <ul id="toc-Истражување-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Рано_истражување" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Рано_истражување"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Рано истражување</span> </div> </a> <ul id="toc-Рано_истражување-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Понатамошна_мисија_за_истражување" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Понатамошна_мисија_за_истражување"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Понатамошна мисија за истражување</span> </div> </a> <ul id="toc-Понатамошна_мисија_за_истражување-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Меко_слетување" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Меко_слетување"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span>Меко слетување</span> </div> </a> <ul id="toc-Меко_слетување-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Потенцијал" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Потенцијал"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Потенцијал</span> </div> </a> <ul id="toc-Потенцијал-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Наводи" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Наводи"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Наводи</span> </div> </a> <ul id="toc-Наводи-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Надворешни_врски" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Надворешни_врски"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Надворешни врски</span> </div> </a> <ul id="toc-Надворешни_врски-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Содржина" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Прик./скр. содржина" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Прик./скр. содржина</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Далечна страна на Месечината</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Појдете на статија на друг јазик. Достапно на 45 јазици" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-45" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">45 јазици</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%A7%D9%86%D8%A8_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B9%D9%8A%D8%AF_%D9%85%D9%86_%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%85%D8%B1" title="الجانب البعيد من القمر — арапски" lang="ar" hreflang="ar" data-title="الجانب البعيد من القمر" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="арапски" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%9A%E0%A6%BE%E0%A6%81%E0%A6%A6%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%A6%E0%A7%82%E0%A6%B0%E0%A6%AA%E0%A7%83%E0%A6%B7%E0%A7%8D%E0%A6%A0" title="চাঁদের দূরপৃষ্ঠ — бенгалски" lang="bn" hreflang="bn" data-title="চাঁদের দূরপৃষ্ঠ" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="бенгалски" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Goe%CC%8Dh-ni%C3%BB_t%C3%B2-b%C4%ABn" title="Goe̍h-niû tò-bīn — јужномински" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Goe̍h-niû tò-bīn" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="јужномински" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%B1%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9B%D1%83%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0" title="Обратна страна на Луната — бугарски" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Обратна страна на Луната" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="бугарски" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Cara_oculta_de_la_Lluna" title="Cara oculta de la Lluna — каталонски" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Cara oculta de la Lluna" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="каталонски" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Odvr%C3%A1cen%C3%A1_strana_M%C4%9Bs%C3%ADce" title="Odvrácená strana Měsíce — чешки" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Odvrácená strana Měsíce" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="чешки" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/M%C3%A5nens_bagside" title="Månens bagside — дански" lang="da" hreflang="da" data-title="Månens bagside" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="дански" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Mondr%C3%BCckseite" title="Mondrückseite — германски" lang="de" hreflang="de" data-title="Mondrückseite" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="германски" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Kuu_tagak%C3%BClg" title="Kuu tagakülg — естонски" lang="et" hreflang="et" data-title="Kuu tagakülg" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="естонски" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Far_side_of_the_Moon" title="Far side of the Moon — англиски" lang="en" hreflang="en" data-title="Far side of the Moon" data-language-autonym="English" data-language-local-name="англиски" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Cara_oculta_de_la_Luna" title="Cara oculta de la Luna — шпански" lang="es" hreflang="es" data-title="Cara oculta de la Luna" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="шпански" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Ka%C5%9Dita_flanko_de_la_luno" title="Kaŝita flanko de la luno — есперанто" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Kaŝita flanko de la luno" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="есперанто" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Ilargiaren_alde_ezkutua" title="Ilargiaren alde ezkutua — баскиски" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Ilargiaren alde ezkutua" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="баскиски" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%85%D8%AA_%D9%BE%D9%86%D9%87%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%A7%D9%87" title="سمت پنهان ماه — персиски" lang="fa" hreflang="fa" data-title="سمت پنهان ماه" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="персиски" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Face_cach%C3%A9e_de_la_Lune" title="Face cachée de la Lune — француски" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Face cachée de la Lune" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="француски" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Cara_oculta_da_L%C3%BAa" title="Cara oculta da Lúa — галициски" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Cara oculta da Lúa" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="галициски" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%8B%AC%EC%9D%98_%EB%92%B7%EB%A9%B4" title="달의 뒷면 — корејски" lang="ko" hreflang="ko" data-title="달의 뒷면" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="корејски" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%B6%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%AF_%D5%AF%D5%B8%D5%B2%D5%B4" title="Լուսնի հակառակ կողմ — ерменски" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Լուսնի հակառակ կողմ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ерменски" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9A%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%AE%E0%A4%BE_%E0%A4%95%E0%A4%BE_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%96_%E0%A4%AB%E0%A4%B2%E0%A4%95" title="चंद्रमा का विमुख फलक — хинди" lang="hi" hreflang="hi" data-title="चंद्रमा का विमुख फलक" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="хинди" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Sisi_jauh_Bulan" title="Sisi jauh Bulan — индонезиски" lang="id" hreflang="id" data-title="Sisi jauh Bulan" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="индонезиски" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Faccia_nascosta_della_Luna" title="Faccia nascosta della Luna — италијански" lang="it" hreflang="it" data-title="Faccia nascosta della Luna" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="италијански" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%94%D7%A6%D7%93_%D7%94%D7%A8%D7%97%D7%95%D7%A7_%D7%A9%D7%9C_%D7%94%D7%99%D7%A8%D7%97" title="הצד הרחוק של הירח — хебрејски" lang="he" hreflang="he" data-title="הצד הרחוק של הירח" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="хебрејски" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Moundr%C3%A9cks%C3%A4it" title="Moundrécksäit — луксембуршки" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Moundrécksäit" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="луксембуршки" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/A_Hold_s%C3%B6t%C3%A9t_oldala" title="A Hold sötét oldala — унгарски" lang="hu" hreflang="hu" data-title="A Hold sötét oldala" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="унгарски" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Sisi_jauh_(Bulan)" title="Sisi jauh (Bulan) — малајски" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Sisi jauh (Bulan)" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="малајски" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%80%D0%BD%D1%8B_%D1%86%D0%B0%D0%B0%D0%B4_%D1%82%D0%B0%D0%BB" title="Сарны цаад тал — монголски" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Сарны цаад тал" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="монголски" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Achterkant_van_de_maan" title="Achterkant van de maan — холандски" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Achterkant van de maan" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="холандски" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E6%9C%88%E3%81%AE%E8%A3%8F" title="月の裏 — јапонски" lang="ja" hreflang="ja" data-title="月の裏" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="јапонски" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/M%C3%A5nens_bakside" title="Månens bakside — норвешки букмол" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Månens bakside" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="норвешки букмол" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/F%C3%A0cia_amagada_de_la_Luna" title="Fàcia amagada de la Luna — окситански" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Fàcia amagada de la Luna" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="окситански" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Niewidoczna_strona_Ksi%C4%99%C5%BCyca" title="Niewidoczna strona Księżyca — полски" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Niewidoczna strona Księżyca" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="полски" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Lado_oculto_da_Lua" title="Lado oculto da Lua — португалски" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Lado oculto da Lua" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="португалски" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Fa%C8%9Ba_ascuns%C4%83_a_Lunii" title="Fața ascunsă a Lunii — романски" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Fața ascunsă a Lunii" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="романски" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%B1%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%B0_%D0%9B%D1%83%D0%BD%D1%8B" title="Обратная сторона Луны — руски" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Обратная сторона Луны" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="руски" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B7%83%E0%B6%B3%E0%B7%99%E0%B7%84%E0%B7%92_%E0%B6%AF%E0%B7%94%E0%B6%BB_%E0%B6%B4%E0%B7%90%E0%B6%AD%E0%B7%8A%E0%B6%AD" title="සඳෙහි දුර පැත්ත — синхалски" lang="si" hreflang="si" data-title="සඳෙහි දුර පැත්ත" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="синхалски" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Odvr%C3%A1ten%C3%A1_strana_Mesiaca" title="Odvrátená strana Mesiaca — словачки" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Odvrátená strana Mesiaca" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="словачки" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Oddaljena_stran_Lune" title="Oddaljena stran Lune — словенечки" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Oddaljena stran Lune" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="словенечки" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%88%DB%8C_%D9%86%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%85%D8%A7%D9%86%DA%AF" title="دیوی نادیاری مانگ — централнокурдски" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="دیوی نادیاری مانگ" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="централнокурдски" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D0%B4%D0%B0%D1%99%D0%B5%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D1%98%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%86%D0%B0" title="Удаљена страна Мјесеца — српски" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Удаљена страна Мјесеца" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="српски" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Kuun_Maahan_n%C3%A4kym%C3%A4t%C3%B6n_puoli" title="Kuun Maahan näkymätön puoli — фински" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Kuun Maahan näkymätön puoli" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="фински" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/M%C3%A5nens_baksida" title="Månens baksida — шведски" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Månens baksida" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="шведски" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Ay%27%C4%B1n_uzak_y%C3%BCz%C3%BC" title="Ay'ın uzak yüzü — турски" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Ay'ın uzak yüzü" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="турски" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%B2%D0%BE%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%BD%D0%B8%D0%B9_%D0%B1%D1%96%D0%BA_%D0%9C%D1%96%D1%81%D1%8F%D1%86%D1%8F" title="Зворотний бік Місяця — украински" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Зворотний бік Місяця" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="украински" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/N%E1%BB%ADa_kh%C3%B4ng_nh%C3%ACn_th%E1%BA%A5y_%C4%91%C6%B0%E1%BB%A3c_c%E1%BB%A7a_M%E1%BA%B7t_Tr%C4%83ng" title="Nửa không nhìn thấy được của Mặt Trăng — виетнамски" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Nửa không nhìn thấy được của Mặt Trăng" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="виетнамски" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%9C%88%E7%90%83%E8%83%8C%E9%9D%A2" title="月球背面 — кинески" lang="zh" hreflang="zh" data-title="月球背面" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="кинески" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q816838#sitelinks-wikipedia" title="Уредување на меѓујазични врски" class="wbc-editpage">Уреди врски</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Именски простори"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0" title="Преглед на содржинската страница [c]" accesskey="c"><span>Страница</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B7%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80:%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0" rel="discussion" title="Разговор за содржинската страница [t]" accesskey="t"><span>Разговор</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Менување на јазичната варијанта" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">македонски</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Посети"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0"><span>Читај</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&veaction=edit" title="Уредете ја страницава [v]" accesskey="v"><span>Уреди</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit" title="Уредување на изворниот код на страницава [e]" accesskey="e"><span>Уреди извор</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=history" title="Претходни верзии на оваа страница. [h]" accesskey="h"><span>Историја</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Алатки за страници"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="алатник" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">алатник</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Алатки</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">премести во страничникот</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">скриј</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Повеќе можности" > <div class="vector-menu-heading"> Дејства </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0"><span>Читај</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&veaction=edit" title="Уредете ја страницава [v]" accesskey="v"><span>Уреди</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit" title="Уредување на изворниот код на страницава [e]" accesskey="e"><span>Уреди извор</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=history"><span>Историја</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Општо </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%A8%D1%82%D0%BE%D0%92%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D0%9E%D0%B2%D0%B4%D0%B5/%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0" title="Список на сите викистраници што водат овде [j]" accesskey="j"><span>Што води овде</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%9F%D0%BE%D0%B2%D1%80%D0%B7%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8/%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0" rel="nofollow" title="Скорешни промени на страници со врски на оваа страница [k]" accesskey="k"><span>Поврзани промени</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B1%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%A1%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B8" title="Список на сите службени страници [q]" accesskey="q"><span>Службени страници</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&oldid=5013242" title="Постојана врска до оваа преработка на страницата"><span>Постојана врска</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=info" title="Повеќе информации за страницата"><span>Информации за страницата</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%9D%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%B4&page=%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&id=5013242&wpFormIdentifier=titleform" title="Информации како да ја наведете оваа страница"><span>Наведи ја страницава</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%A1%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%87%D0%9D%D0%B0URL&url=https%3A%2F%2Fmk.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3D%25D0%2594%25D0%25B0%25D0%25BB%25D0%25B5%25D1%2587%25D0%25BD%25D0%25B0_%25D1%2581%25D1%2582%25D1%2580%25D0%25B0%25D0%25BD%25D0%25B0_%25D0%25BD%25D0%25B0_%25D0%259C%25D0%25B5%25D1%2581%25D0%25B5%25D1%2587%25D0%25B8%25D0%25BD%25D0%25B0%25D1%2582%25D0%25B0%26veaction%3Dedit"><span>Дај скратена URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:QrCode&url=https%3A%2F%2Fmk.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3D%25D0%2594%25D0%25B0%25D0%25BB%25D0%25B5%25D1%2587%25D0%25BD%25D0%25B0_%25D1%2581%25D1%2582%25D1%2580%25D0%25B0%25D0%25BD%25D0%25B0_%25D0%25BD%25D0%25B0_%25D0%259C%25D0%25B5%25D1%2581%25D0%25B5%25D1%2587%25D0%25B8%25D0%25BD%25D0%25B0%25D1%2582%25D0%25B0%26veaction%3Dedit"><span>Преземи QR-код</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Печати/извези </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%9A%D0%BD%D0%B8%D0%B3%D0%B0&bookcmd=book_creator&referer=%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0+%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0+%D0%BD%D0%B0+%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0"><span>Создај книга</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:DownloadAsPdf&page=%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=show-download-screen"><span>Преземи како PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&printable=yes" title="Верзија за печатење на оваа страница [p]" accesskey="p"><span>Верзија за печатење</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> На други проекти </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Far_side_of_the_Moon" hreflang="en"><span>Ризница</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q816838" title="Врска до поврзаниот предмет во складиштето за податоци [g]" accesskey="g"><span>Предмет на Википодатоци</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Алатки за страници"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Изглед"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Изглед</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">премести во страничникот</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">скриј</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Од Википедија — слободната енциклопедија</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="mk" dir="ltr"><figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Back_side_of_the_Moon_AS16-3021.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4f/Back_side_of_the_Moon_AS16-3021.jpg/220px-Back_side_of_the_Moon_AS16-3021.jpg" decoding="async" width="220" height="219" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4f/Back_side_of_the_Moon_AS16-3021.jpg/330px-Back_side_of_the_Moon_AS16-3021.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4f/Back_side_of_the_Moon_AS16-3021.jpg/440px-Back_side_of_the_Moon_AS16-3021.jpg 2x" data-file-width="2400" data-file-height="2386" /></a><figcaption> Далечната страна на Месечината, фотографирана од Аполо 16</figcaption></figure> <p><b>Далечната страна на Месечината</b> — <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Месечина">месечева</a> <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%83%D1%82%D0%BE%D0%BF%D0%BA%D0%B0" class="mw-redirect" title="Полутопка">полутопка</a> која секогаш гледа подалеку од <a href="/wiki/%D0%97%D0%B5%D0%BC%D1%98%D0%B0_(%D0%BF%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B5%D1%82%D0%B0)" title="Земја (планета)">Земјата</a>, спротивна од блиската страна. Во споредба со <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%BB%D0%B8%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Блиска страна на Месечината (страницата не постои)">блиската страна</a>, теренот на далечната страна е нерамен, со мноштво ударни кратери и релативно малку рамни и темни месечеви „<i>мориња</i>“, што и дава изглед поблиску до другите пусти места во <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%BD%D1%87%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D0%BE%D1%82_%D0%A1%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%BC" class="mw-redirect" title="Сончевиот Систем">Сончевиот Систем</a>, како што се <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D1%80%D0%BA%D1%83%D1%80_(%D0%BF%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B5%D1%82%D0%B0)" title="Меркур (планета)">Меркур</a> и <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0_(%D0%BC%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0)" title="Калиста (месечина)">Калиста</a>. Има еден од најголемите кратери во <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%BD%D1%87%D0%B5%D0%B2_%D0%A1%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%BC" title="Сончев Систем">Сончевиот Систем</a>, сливот Јужен Пол-Ајткен. Полутопката понекогаш се нарекува „<b>темна страна на Месечината</b>“, каде што „темна“ значи „<i>непозната</i>“ наместо „<i>недостиг на сончева светлина</i>“ – двете страни на <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Месечина">Месечината</a> доживуваат две недели <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%BD%D1%87%D0%B5%D0%B2%D0%BE_%D0%B7%D1%80%D0%B0%D1%87%D0%B5%D1%9A%D0%B5" title="Сончево зрачење">сончева светлина,</a> додека спротивната страна доживува две недели ноќ.<sup id="cite_ref-Etymology-Sigurdsson_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-Etymology-Sigurdsson-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Etymology-O'Conner_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-Etymology-O'Conner-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Etymology-Messer_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-Etymology-Messer-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Etymology-Falin_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-Etymology-Falin-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Околу 18 проценти од далечната страна е повремено видлива од Земјата поради <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B8%D0%B1%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Либрација">либерациjа</a>. Останатите 82 отсто останале незабележани до 1959 година, кога биле фотографирани од советската вселенска сонда <a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D1%83%D0%BD%D0%B0_3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Луна 3 (страницата не постои)">Луна 3</a>. Советската академија на науките го објавила првиот атлас на далечната страна во 1960 година. Астронаутите на Аполо 8 биле првите луѓе кои лично ја виделе далечната страна кога орбитирале околу Месечината во 1968 година. Сите меки слетувања со екипаж и беспилотни слетувања се случиле на блиската страна на Месечината, до 3 јануари 2019 година кога вселенското летало Чанге 4 го направило првото слетување на далечната страна.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Астрономите предложиле да се инсталира голем радио телескоп на далечната страна, каде што Месечината ќе ја заштити од можни радио пречки од Земјата.<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Дефиниција"><span id=".D0.94.D0.B5.D1.84.D0.B8.D0.BD.D0.B8.D1.86.D0.B8.D1.98.D0.B0"></span>Дефиниција</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&veaction=edit&section=1" title="Уреди го одделот „Дефиниција“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit&section=1" title="Уреди изворен код на одделот: Дефиниција"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Synchronous_rotation.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/Synchronous_rotation.svg/220px-Synchronous_rotation.svg.png" decoding="async" width="220" height="216" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/Synchronous_rotation.svg/330px-Synchronous_rotation.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/Synchronous_rotation.svg/440px-Synchronous_rotation.svg.png 2x" data-file-width="829" data-file-height="814" /></a><figcaption>Поради заклучување на плимата и осеката, жителите на централното тело (Земјата) никогаш нема да можат да ја видат зелената површина на сателитот (Месечината).</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BB%D0%B8%D0%BC%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D0%B8%D0%BB%D0%B0" title="Плимна сила">Плимните сили</a> од <a href="/wiki/%D0%97%D0%B5%D0%BC%D1%98%D0%B0_(%D0%BF%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B5%D1%82%D0%B0)" title="Земја (планета)">Земјата</a> ја забавиле ротацијата на Месечината до точка каде што истата страна е секогаш свртена кон Земјата - феномен наречен <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%BD%D1%85%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE_%D0%B2%D1%80%D1%82%D0%B5%D1%9A%D0%B5" title="Синхроно вртење">плимно заклучување</a>. Другото лице, од кое поголемиот дел никогаш не е видливо од Земјата, се нарекува „далечна страна на Месечината“. Со текот на времето, некои рабови во облик на полумесечина на далечната страна може да се видат поради <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B8%D0%B1%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Либрација">либерацијата</a>. Севкупно, 59 отсто од површината на Месечината е видлива од Земјата во одредено време. Корисното набљудување на деловите од далечната страна на Месечината повремено видливи од Земјата е тешко поради нискиот агол на гледање од Земјата (тие не можат да се набљудуваат „целосно“). </p><p>Честа заблуда е дека Месечината не ротира околу својата оска. Да е така, целата Месечина би била видлива за Земјата во текот на нејзината орбита. Наместо тоа, нејзиниот вртежен период се совпаѓа со нејзиниот орбитален период, што значи дека се врти еднаш за секоја орбита што ја прави: во однос на Земјата, може да се каже дека нејзиниот ден и година имаат иста должина. Ова е, како што е наведено, резултат на заклучување на плимата и осеката. </p><p>Фразата „темна страна на Месечината“ не се однесува на „темна“ како во отсуство на светлина, туку на „темна“ како во непознатото: додека луѓето не успеале да испратат вселенски летала околу Месечината, оваа област никогаш не била видена.<sup id="cite_ref-Etymology-Sigurdsson_1-1" class="reference"><a href="#cite_note-Etymology-Sigurdsson-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Etymology-O'Conner_2-1" class="reference"><a href="#cite_note-Etymology-O'Conner-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Etymology-Messer_3-1" class="reference"><a href="#cite_note-Etymology-Messer-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Etymology-Falin_4-1" class="reference"><a href="#cite_note-Etymology-Falin-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Додека многумина погрешно го толкуваат ова мислејќи дека „темната страна“ прима малку или воопшто не прима сончева светлина, во реалноста, и блиската и далечната страна добиваат (во просек) речиси еднакви количества светлина директно од <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%BD%D1%86%D0%B5%D1%82%D0%BE" class="mw-redirect" title="Сонцето">Сонцето</a>. Меѓутоа, блиската страна исто така прима сончева светлина рефлектирана од Земјата, позната како <a href="/wiki/%D0%97%D0%B5%D0%BC%D1%98%D0%B8%D1%88%D1%82%D0%B5" class="mw-redirect mw-disambig" title="Земјиште">Земјина светлина</a>. Земјината светлина не допира до областа на далечната страна што не може да се види од Земјата.<sup id="cite_ref-hop_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-hop-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Ноќе под „полна Земја“ блиската страна на Месечината добива од редот на 10 <a href="/wiki/%D0%9B%D1%83%D0%BA%D1%81" title="Лукс">лукс</a> на осветлување (околу она што го добива градскиот тротоар под улични светла; ова е 34 пати повеќе светлина отколку што се прима на Земјата при полна Месечина) додека темната страна на Месечината во текот на месечевата ноќ добива само околу 0,001 лукс ѕвездена светлина.<sup id="cite_ref-hop_7-1" class="reference"><a href="#cite_note-hop-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Само за време на полна Месечина (гледано од Земјата) целата далечна страна на Месечината е темна. Зборот „темно“ се проширил во употреба и се однесува и на фактот што комуникацијата со вселенските летала може да биде блокирана додека леталото е на далечната страна на Месечината, на пример за време на вселенските мисии на Аполо.<sup id="cite_ref-dark_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-dark-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Разлики"><span id=".D0.A0.D0.B0.D0.B7.D0.BB.D0.B8.D0.BA.D0.B8"></span>Разлики</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&veaction=edit&section=2" title="Уреди го одделот „Разлики“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit&section=2" title="Уреди изворен код на одделот: Разлики"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Moon_Farside_LRO.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/04/Moon_Farside_LRO.jpg/220px-Moon_Farside_LRO.jpg" decoding="async" width="220" height="220" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/04/Moon_Farside_LRO.jpg/330px-Moon_Farside_LRO.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/04/Moon_Farside_LRO.jpg/440px-Moon_Farside_LRO.jpg 2x" data-file-width="18000" data-file-height="18000" /></a><figcaption> Детален приказ на Месечевиот извидувачки орбитер (LRO)</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Dscovrepicmoontransitfull.gif" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/Dscovrepicmoontransitfull.gif/220px-Dscovrepicmoontransitfull.gif" decoding="async" width="220" height="220" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/Dscovrepicmoontransitfull.gif/330px-Dscovrepicmoontransitfull.gif 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/Dscovrepicmoontransitfull.gif/440px-Dscovrepicmoontransitfull.gif 2x" data-file-width="1080" data-file-height="1080" /></a><figcaption> Месечината транзитира низ Земјата како што ја гледа сателитот DSCOVR, со нејзината далечна страна целосно видлива</figcaption></figure> <p>Двете полутопки на Месечината имаат изразито различен изглед, со блиската страна покриена со повеќекратна, голема <i><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B5%D0%B2%D0%BE_%D0%BC%D0%BE%D1%80%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Месечево море (страницата не постои)">марија</a></i> (латински „мориња“, бидејќи најраните астрономи погрешно мислеле дека овие рамнини се мориња со месечева вода). Далечната страна има разбиен, густо кратерски изглед со малку <i>марија</i>. Само 1% од површината на далечната страна е покриена со <i>марија</i>,<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> во споредба со 31,2% на блиската страна. Едно општо прифатено објаснување за оваа разлика е поврзано со поголема концентрација на елементи што произведуваат топлина на блиската полутопка, како што е докажано со геохемиските карти добиени од спектрометарот гама-зраци на <a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B5%D0%B2_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D1%81%D0%BF%D0%B5%D0%BA%D1%82%D0%BE%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Месечев проспектор (страницата не постои)">Лунар Проспектор</a>. Додека други фактори, како што височина на површината, исто така, може да влијаат на <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BB%D1%82" title="Базалт">базалтска</a> ерупција, тие не можат да објаснат зошто на далечната страна на Јужниот Пол-Ејткански слив нема вулкански активности како на блиската страна. </p><p>Исто така, било предложено дека разликите помеѓу двете полутопки можеби се предизвикани од судир со помала придружна месечина која исто така потекнува од <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B5%D1%82%D0%BF%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B2%D0%BA%D0%B0_%D0%B7%D0%B0_%D1%9F%D0%B8%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D1%83%D0%B4%D0%B0%D1%80" title="Претпоставка за џиновски удар">судирот на Теја</a>.<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Во овој модел, ударот довел до насобирање на купа наместо кратер, што придонело за полутопкичен слој со обем и дебелина што може да биде во согласност со димензиите на далечните странични висорамнини. Сепак, хемискиот состав на далечната страна не е во согласност со овој модел. </p><p>Далечната страна има повеќе видливи кратери. Се сметало дека ова е резултат на ефектите на месечевите текови на <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B0%D0%B2%D0%B0" title="Лава">лава</a>, кои ги покриваат и прикриваат кратерите, наместо заштитниот ефект од Земјата. <a href="/wiki/%D0%9D%D0%90%D0%A1%D0%90" title="НАСА">НАСА</a> пресметува дека Земјата прикрива само околу 4 <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B2%D0%B0%D0%B4%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BD_%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%BF%D0%B5%D0%BD" title="Квадратен степен">квадратни степени</a> од 41.000 квадратни степени на небото како што се гледа од Месечината. „Ова ја прави Земјата занемарлива како штит за Месечината [и] веројатно е дека секоја страна на Месечината добила еднаков број на удари, но повторното излегување на лавината на површината резултирало со помалку кратери видливи на блиската страна отколку на далечната страна. иако двете страни добија ист број на удари“.<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Поновите истражувања сугерираат дека топлината од Земјата во времето кога била формирана Месечината е причината поради која блиската страна има помалку ударни кратери. Месечевата кора првенствено се состои од плагиокласи формирани кога <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%83%D0%BC%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D1%83%D0%BC" title="Алуминиум">алуминиум</a> и <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%86%D0%B8%D1%83%D0%BC" title="Калциум">калциум</a> кои се кондензираат и се комбинираат со <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%82" title="Силикат">силикати</a> во <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BB%D0%B0%D1%88%D1%82_(%D0%B3%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%98%D0%B0)" title="Плашт (геологија)">плаштот</a>. Поладната страна доживеала кондензација на овие елементи порано и така формирала подебела кора; <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D1%82%D0%B5%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B8%D0%B4" title="Метеороид">ударите на метеороидите</a> на блиската страна понекогаш би навлегле во потенката кора и ослободувајќи базалтичка лава што ја создала маријата, но ретко би го направила тоа на далечната страна.<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Истражување"><span id=".D0.98.D1.81.D1.82.D1.80.D0.B0.D0.B6.D1.83.D0.B2.D0.B0.D1.9A.D0.B5"></span>Истражување</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&veaction=edit&section=3" title="Уреди го одделот „Истражување“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit&section=3" title="Уреди изворен код на одделот: Истражување"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Рано_истражување"><span id=".D0.A0.D0.B0.D0.BD.D0.BE_.D0.B8.D1.81.D1.82.D1.80.D0.B0.D0.B6.D1.83.D0.B2.D0.B0.D1.9A.D0.B5"></span>Рано истражување</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&veaction=edit&section=4" title="Уреди го одделот „Рано истражување“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit&section=4" title="Уреди изворен код на одделот: Рано истражување"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Luna_3_moon.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Luna_3_moon.jpg/220px-Luna_3_moon.jpg" decoding="async" width="220" height="169" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Luna_3_moon.jpg/330px-Luna_3_moon.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Luna_3_moon.jpg/440px-Luna_3_moon.jpg 2x" data-file-width="1502" data-file-height="1156" /></a><figcaption> Слика направена од страна на Луна 3 на 7 октомври 1959 година, која за прв пат ја открила далечната страна на Месечината</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Luna_3_grainy_photo_restoration_and_comparison_with_LRO.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Luna_3_grainy_photo_restoration_and_comparison_with_LRO.png/220px-Luna_3_grainy_photo_restoration_and_comparison_with_LRO.png" decoding="async" width="220" height="209" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Luna_3_grainy_photo_restoration_and_comparison_with_LRO.png/330px-Luna_3_grainy_photo_restoration_and_comparison_with_LRO.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Luna_3_grainy_photo_restoration_and_comparison_with_LRO.png/440px-Luna_3_grainy_photo_restoration_and_comparison_with_LRO.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="569" /></a><figcaption>Кога првата слика од далечната страна на Месечината (А) е обновена со помош на напредни техники за отстранување бучава (Б) и во споредба со подоцнежната мисија LRO од НАСА (C), важните точки на одлика се јасно видливи, забележливо е мапирањето на видливите одлики.</figcaption></figure> <p>До крајот на 1950-тите, малку се знаело за далечната страна на Месечината. Либрациите периодично дозволувале ограничени погледи на одлики во близина на месечевиот екстремитет на далечната страна, но само до 59% од вкупната површина на Месечината.<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Овие одлики, сепак, биле видени од низок агол, што го попречува корисното набљудување (се покажало тешко да се разликува кратер од планински венец). Останатите 82% од површината на далечната страна останале непознати, а нејзините својства биле предмет на многу шпекулации. </p><p>Пример за далечна странична одлика што може да се види преку <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B8%D0%B1%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Либрација">либрација</a> е Маре Ориентале, која е истакнат ударен слив кој опфаќа речиси 1,000 километри, но ова не било ниту именувано како одлика до 1906 година, од Јулиј Франц во <i>Дер Монд</i>. Вистинската природа на басенот била откриена во 1960-тите кога исправените слики биле проектирани на глобус. Сливот бил фотографиран со фини детали од <a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B5%D0%B2_%D0%BE%D1%80%D0%B1%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%80_4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Месечев орбитер 4 (страницата не постои)">Лунар Орбитер 4</a> во 1967 година. </p><p>Пред да започне истражувањето на вселената, астрономите не очекувале дека далечната страна ќе се разликува од онаа што е видлива за Земјата. На <a href="/wiki/7_%D0%BE%D0%BA%D1%82%D0%BE%D0%BC%D0%B2%D1%80%D0%B8" title="7 октомври">7 октомври</a> <a href="/wiki/1959" title="1959">1959</a> година, <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%A1%D0%BE%D1%98%D1%83%D0%B7" title="Советски Сојуз">советската</a> сонда <a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D1%83%D0%BD%D0%B0_3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Луна 3 (страницата не постои)">Луна 3</a> ги направила првите фотографии од далечната страна на Месечината, од кои осумнаесет може да се решат,<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <sup id="cite_ref-ley196604_15-0" class="reference"><a href="#cite_note-ley196604-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> покривајќи една третина од површината невидлива од Земјата.<sup id="cite_ref-GSE_16-0" class="reference"><a href="#cite_note-GSE-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Сликите биле анализирани, а првиот атлас на далечната страна на Месечината бил објавен од страна на <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BA%D0%B0%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%BD%D0%B0%D1%83%D0%BA%D0%B8%D1%82%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%A1%D0%A1%D0%A1%D0%A0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Академија на науките на СССР (страницата не постои)">Академијата на науките</a> на <a href="/wiki/%D0%A1%D0%A1%D0%A1%D0%A0" class="mw-redirect" title="СССР">СССР</a> на <a href="/wiki/6_%D0%BD%D0%BE%D0%B5%D0%BC%D0%B2%D1%80%D0%B8" title="6 ноември">6 ноември</a> <a href="/wiki/1960" title="1960">1960</a> година <sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Вклучувал каталог од 500 истакнати одлики на пејзажот. </p><p>Во <a href="/wiki/1961" title="1961">1961</a> година, првиот глобус (1:<span class="nowrap">13.600.000</span>) кој содржи месечеви одлики невидливи од Земјата, бил објавен во <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%A1%D0%BE%D1%98%D1%83%D0%B7" title="Советски Сојуз">СССР</a>, врз основа на сликите од Луна 3.<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> На 20 јули 1965 година, друга советска сонда, <a href="/w/index.php?title=%D0%97%D0%BE%D0%BD%D0%B4_3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Зонд 3 (страницата не постои)">Зонд 3</a>, пренела 25 слики со многу добар квалитет од далечната страна на Месечината,<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> со многу подобра резолуција од оние од Луна 3. Особено, тие откриле синџири од кратери, во должина од стотици километри,<sup id="cite_ref-GSE_16-1" class="reference"><a href="#cite_note-GSE-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> но, неочекувано, немало рамнини како оние видливи од Земјата со голо око.<sup id="cite_ref-ley196604_15-1" class="reference"><a href="#cite_note-ley196604-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Во 1967 година, вториот дел од <i>Атласот на далечната страна на Месечината</i> бил објавен во <a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D1%81%D0%BA%D0%B2%D0%B0" title="Москва">Москва</a>,<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> врз основа на податоците од Зонд 3, при што каталогот вклучувал 4.000 новооткриени одлики на пејзажот на далечната страна на Месечината.<sup id="cite_ref-GSE_16-2" class="reference"><a href="#cite_note-GSE-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Во истата година, првата <i>Комплетна карта на Месечината</i> (размер 1: <span class="nowrap">5.000.000</span> ) и ажурираниот глобус (1: <span class="nowrap">10.000.000</span>),<sup id="cite_ref-SAI_23-0" class="reference"><a href="#cite_note-SAI-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> биле објавени во Советскиот Сојуз.<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Со оглед на тоа што многу истакнати пејзажни одлики на далечната страна биле откриени од советските вселенски сонди, советските научници избрале имиња за нив. Ова предизвикало некои контроверзии, а <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D1%93%D1%83%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D0%BD_%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D1%81%D0%BE%D1%98%D1%83%D0%B7" title="Меѓународен астрономски сојуз">Меѓународниот астрономски сојуз</a>, оставајќи многу од тие имиња недопрени, подоцна ја презел улогата на именување на месечевите одлики на оваа полутопка. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Понатамошна_мисија_за_истражување"><span id=".D0.9F.D0.BE.D0.BD.D0.B0.D1.82.D0.B0.D0.BC.D0.BE.D1.88.D0.BD.D0.B0_.D0.BC.D0.B8.D1.81.D0.B8.D1.98.D0.B0_.D0.B7.D0.B0_.D0.B8.D1.81.D1.82.D1.80.D0.B0.D0.B6.D1.83.D0.B2.D0.B0.D1.9A.D0.B5"></span>Понатамошна мисија за истражување</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&veaction=edit&section=5" title="Уреди го одделот „Понатамошна мисија за истражување“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit&section=5" title="Уреди изворен код на одделот: Понатамошна мисија за истражување"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>На <a href="/wiki/26_%D0%B0%D0%BF%D1%80%D0%B8%D0%BB" title="26 април">26 април</a> <a href="/wiki/1962" title="1962">1962</a> година, вселенската сонда <a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D0%BD%D1%9F%D0%B5%D1%80_4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ренџер 4 (страницата не постои)">„Ренџер 4“</a> на <a href="/wiki/%D0%9D%D0%90%D0%A1%D0%90" title="НАСА">НАСА</a> станала првото вселенско летало што удрило на далечната страна на Месечината, иако не успела да врати никакви научни податоци пред ударот.<sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Првото навистина сеопфатно и детално мапирање на далечната страна било спроведено од американската програма без екипаж, Месечев орбитер, лансирана од <a href="/wiki/%D0%9D%D0%90%D0%A1%D0%90" title="НАСА">НАСА</a> од 1966 до 1967 година. Најголем дел од покривањето на далечната страна било обезбедено од последната сонда во серијата, <a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B5%D0%B2_%D0%BE%D1%80%D0%B1%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%80_5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Месечев орбитер 5 (страницата не постои)">Лунар Орбитер 5</a>. </p><p> Далечната страна првпат била видена директно од човечки очи за време на <a href="/wiki/%D0%90%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D0%BE_8" title="Аполо 8">мисијата Аполо 8</a> во 1968 година. Астронаутот Вилијам Андерс го опишал погледот:</p><blockquote><p>„Задната страна изгледа како куп песок во кој моите деца си играат некое време. Сето тоа е без дефиниција, со многу испакнатини и дупки“.</p></blockquote><p>Оттогаш е видена од сите членови на екипажот на <a href="/wiki/%D0%90%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D0%BE_8" title="Аполо 8">Аполо 8</a> и <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D0%BE_10&action=edit&redlink=1" class="new" title="Аполо 10 (страницата не постои)">Аполо 10</a> преку <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D0%BE_17&action=edit&redlink=1" class="new" title="Аполо 17 (страницата не постои)">мисиите Аполо 17</a> и фотографирана од повеќе месечеви сонди. Вселенските летала што минувале зад Месечината биле надвор од директна радио комуникација со Земјата и морале да чекаат додека орбитата не дозволи пренос. За време на мисиите на Аполо, главниот мотор на сервисниот модул бил запален кога леталото било зад Месечината, предизвикувајќи некои напнати моменти во контролата на мисијата пред леталото повторно да се појави. </p><p>Геологот-астронаут <a href="/wiki/%D0%A5%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%81%D0%BE%D0%BD_%D0%A8%D0%BC%D0%B8%D1%82" title="Харисон Шмит">Харисон Шмит</a>, кој станал последниот што зачекорил на Месечината, агресивно лобирал неговото слетување да биде на далечната страна на Месечината, таргетирајќи го кратерот исполнет со лава <a href="/w/index.php?title=%D0%A6%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B8_(%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B5%D1%80)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Циолковски (кратер) (страницата не постои)">Циолковски</a>. Амбициозниот предлог на Шмит вклучувал специјален комуникациски сателит базиран на постојните сателити ТИРОС кој требало да биде лансиран во орбитата на Фаркухар-Лисаж околу точката L2 за да се одржи контакт со астронаутите за време на нивното спуштање со електрична енергија и операциите на површината на Месечината. Администраторите на НАСА ги отфрлиле овие планови врз основа на дополнителен ризик и недостаток на финансии. </p><p>Идејата за користење Земја-Месечина L за комуникациски сателит што ја покрива далечната страна на Месечината е реализирана, бидејќи кинеската <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B8%D0%BD%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BD%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%83%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0" title="Кинеска национална вселенска управа">Национална вселенска администрација</a> го лансирала релејниот сателит Queqiao во 2018 година. Оттогаш се користи за комуникација помеѓу лендерот Чанге 4 и роверот Јуту 2 кои успешно слетале на почетокот на 2019 година на далечната страна на Месечината и копнените станици на Земјата. И L2 се предлага да биде „идеална локација“ за складиште за гориво како дел од предложената архитектура за вселенски транспорт заснована на депо.<sup id="cite_ref-aiaa20100902_p4_26-0" class="reference"><a href="#cite_note-aiaa20100902_p4-26"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/w/index.php?title=%D0%A7%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%B0%D1%98%D0%B0%D0%BD-2&action=edit&redlink=1" class="new" title="Чандрајан-2 (страницата не постои)">Чандрајан-2</a>, втората индиска месечева сонда во 2019 година, направила снимки од далечни странични терени, Џексон (кратер) и половите на Месечината.<sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Меко_слетување"><span id=".D0.9C.D0.B5.D0.BA.D0.BE_.D1.81.D0.BB.D0.B5.D1.82.D1.83.D0.B2.D0.B0.D1.9A.D0.B5"></span>Меко слетување</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&veaction=edit&section=6" title="Уреди го одделот „Меко слетување“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit&section=6" title="Уреди изворен код на одделот: Меко слетување"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:ChangE-4_-_PCAM.png" class="mw-file-description"><img alt="The Chang'e-4 lander imaged by the Yutu-2 rover on the lunar far side." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/ChangE-4_-_PCAM.png/220px-ChangE-4_-_PCAM.png" decoding="async" width="220" height="132" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/ChangE-4_-_PCAM.png/330px-ChangE-4_-_PCAM.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/ChangE-4_-_PCAM.png/440px-ChangE-4_-_PCAM.png 2x" data-file-width="5324" data-file-height="3204" /></a><figcaption> Лендерот Chang'e-4 снимен од роверот Јуту-2 на далечната страна на Месечината.</figcaption></figure> <p><i>Чанг'е 4</i> на кинеската <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B8%D0%BD%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BD%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%83%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0" title="Кинеска национална вселенска управа">Национална вселенска администрација</a> го направила првото меко слетување на далечната страна на Месечината на <a href="/wiki/3_%D1%98%D0%B0%D0%BD%D1%83%D0%B0%D1%80%D0%B8" title="3 јануари">3 јануари</a> <a href="/wiki/2019" title="2019">2019</a> година и го распоредила месечиноодот <i>Јуту-2</i> на далечната месечева површина.<sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Леталото вклучувало лендер опремен со нискофреквентен радио спектрограф и алатки за геолошки истражувања.<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Далечната страна на Месечината обезбедува добра средина за <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BE%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Радиоастрономија">радиоастрономија</a> бидејќи пречките од Земјата се блокирани од Месечината. </p><p> Во февруари 2020 година, кинеските астрономи објавиле, за прв пат, слика со висока резолуција на <a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0" title="Геологија на Месечината">месечева секвенца од исфрлање</a>, и, исто така, директна анализа на нејзината внатрешна архитектура. Овие биле засновани на набљудувања направени од Месечевиот продорен радар (LPR) на роверот <i>Јуту-2.</i> <sup id="cite_ref-NYT-20200226_30-0" class="reference"><a href="#cite_note-NYT-20200226-30"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-SA-20200226_31-0" class="reference"><a href="#cite_note-SA-20200226-31"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></p><div class="thumb tnone" style="margin-left:auto;margin-right:auto;overflow:hidden;width:auto;max-width:1008px"><div class="thumbinner"><div class="noresize" style="overflow:auto"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:The_first_panorama_from_the_far_side_of_the_moon.jpg" class="mw-file-description" title="Првата панорама од далечната страна на Месечината направена од Chang'e 4"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/The_first_panorama_from_the_far_side_of_the_moon.jpg/1000px-The_first_panorama_from_the_far_side_of_the_moon.jpg" decoding="async" width="1000" height="123" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/The_first_panorama_from_the_far_side_of_the_moon.jpg/1500px-The_first_panorama_from_the_far_side_of_the_moon.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/The_first_panorama_from_the_far_side_of_the_moon.jpg/2000px-The_first_panorama_from_the_far_side_of_the_moon.jpg 2x" data-file-width="10000" data-file-height="1229" /></a></span></div><div class="thumbcaption"><div class="magnify"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:The_first_panorama_from_the_far_side_of_the_moon.jpg" title="Податотека:The first panorama from the far side of the moon.jpg"> </a></div>Првата панорама од далечната страна на Месечината направена од <a href="/w/index.php?title=Chang%27e_4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chang'e 4 (страницата не постои)">Chang'e 4</a></div></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Потенцијал"><span id=".D0.9F.D0.BE.D1.82.D0.B5.D0.BD.D1.86.D0.B8.D1.98.D0.B0.D0.BB"></span>Потенцијал</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&veaction=edit&section=7" title="Уреди го одделот „Потенцијал“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit&section=7" title="Уреди изворен код на одделот: Потенцијал"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Craters_of_the_Far_Side_of_the_Moon.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Craters_of_the_Far_Side_of_the_Moon.jpg/220px-Craters_of_the_Far_Side_of_the_Moon.jpg" decoding="async" width="220" height="248" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Craters_of_the_Far_Side_of_the_Moon.jpg/330px-Craters_of_the_Far_Side_of_the_Moon.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Craters_of_the_Far_Side_of_the_Moon.jpg/440px-Craters_of_the_Far_Side_of_the_Moon.jpg 2x" data-file-width="918" data-file-height="1035" /></a><figcaption>Некои од одликите на географијата на далечната страна на Месечината се означени на оваа слика</figcaption></figure> <p>Бидејќи далечната страна на Месечината е заштитена од радио преноси од Земјата, таа се смета за добра локација за поставување <a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Радиотелескоп (страницата не постои)">радиотелескопи</a> за употреба од страна на <a href="/wiki/%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC" title="Астроном">астрономите</a>. Малите кратери во облик на чинија обезбедуваат природна формација за стационарен <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%BF" title="Телескоп">телескоп</a> сличен на Аресибо во <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%BE" title="Порторико">Порторико</a>. За телескопи од многу поголеми размери, пречникот од 100 километтри на кратерот Дедалус се наоѓа во близина на центарот на далечната страна. Друг потенцијален кандидат за радио телескоп е кратерот Саха.<sup id="cite_ref-cnn_stenger_32-0" class="reference"><a href="#cite_note-cnn_stenger-32"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Пред да се распоредат радиотелескопи на далечната страна, мора да се надминат неколку проблеми. Ситната месечева прашина може да ја загади опремата, возилата и вселенските одела. Спроводните материјали што се користат за радио садовите, исто така, мора да бидат внимателно заштитени од ефектите на <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%BD%D1%87%D0%B5%D0%B2_%D0%B1%D0%BB%D0%B5%D1%81%D0%BE%D0%BA" title="Сончев блесок">сончевите изливи</a>. Конечно, областа околу телескопите мора да биде заштитена од контаминација од други радиоизвори. </p><p>L2 Лагранжовата точка на системот Земја-Месечина се наоѓа на околу 62,800 километри над далечната страна, која исто така е предложена како локација за иден радио телескоп кој би извршил Лисахосова орбита околу Лагранжовата точка. </p><p>Една од мисиите на НАСА на Месечината што е предмет на студијата ќе испрати лендер за враќање на примерокот до басенот Јужен Пол-Ејткен, локацијата на големиот удар што создал формација од речиси 2,400 километри. Силата на овој удар создала длабока пенетрација во површината на Месечината, а примерокот вратен од оваа локација може да се анализира за информации во врска со внатрешноста на Месечината.<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Бидејќи блиската страна е делумно заштитена од <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%BD%D1%87%D0%B5%D0%B2_%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%B0%D1%80" title="Сончев ветар">сончевиот ветер</a> од страна на Земјата, се очекува далечната страна на Марија да има најголема концентрација на хелиум-3 на површината на Месечината.<sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">[</span>34<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Овој <a href="/wiki/%D0%98%D0%B7%D0%BE%D1%82%D0%BE%D0%BF" title="Изотоп">изотоп</a> е релативно редок на Земјата, но има добар потенцијал за употреба како гориво во реактори за <a href="/wiki/%D0%88%D0%B0%D0%B4%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%BE_%D1%81%D0%BE%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5" title="Јадрено соединување">соединување</a>. Поддржувачите на месечевото населување го навеле присуството на овој материјал како причина за развој на база на Месечината.<sup id="cite_ref-Jack_Schmitt's_Moon_base_35-0" class="reference"><a href="#cite_note-Jack_Schmitt's_Moon_base-35"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Наводи"><span id=".D0.9D.D0.B0.D0.B2.D0.BE.D0.B4.D0.B8"></span>Наводи</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&veaction=edit&section=8" title="Уреди го одделот „Наводи“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit&section=8" title="Уреди изворен код на одделот: Наводи"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"> <div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-Etymology-Sigurdsson-1"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Etymology-Sigurdsson_1-0">1,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Etymology-Sigurdsson_1-1">1,1</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFSigurdsson2014" class="citation web">Sigurdsson, Steinn (2014-06-09). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://scienceblogs.com/catdynamics/2014/06/09/the-dark-side-of-the-moon-a-short-history/">„The Dark Side of the Moon: a Short History“</a><span class="reference-accessdate">. Посетено на <span class="nowrap">2017-09-16</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Dark+Side+of+the+Moon%3A+a+Short+History&rft.date=2014-06-09&rft.aulast=Sigurdsson&rft.aufirst=Steinn&rft_id=http%3A%2F%2Fscienceblogs.com%2Fcatdynamics%2F2014%2F06%2F09%2Fthe-dark-side-of-the-moon-a-short-history%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fmk.wikipedia.org%3A%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0+%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0+%D0%BD%D0%B0+%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0" class="Z3988"></span><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r5289462">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background-image:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png");background-image:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg");background-repeat:no-repeat;background-size:9px;background-position:right .1em center}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background-image:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg/9px-Lock-gray-alt-2.svg.png");background-image:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg");background-repeat:no-repeat;background-size:9px;background-position:right .1em center}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background-image:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Lock-red-alt-2.svg/9px-Lock-red-alt-2.svg.png");background-image:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg");background-repeat:no-repeat;background-size:9px;background-position:right .1em center}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:var(--color-subtle,#54595d)}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background-image:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/12px-Wikisource-logo.svg.png");background-image:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg");background-repeat:no-repeat;background-size:12px;background-position:right .1em center}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:inherit;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#33aa33;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration,.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style></span> </li> <li id="cite_note-Etymology-O'Conner-2"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Etymology-O'Conner_2-0">2,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Etymology-O'Conner_2-1">2,1</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFO'ConnerKellerman2011" class="citation web">O'Conner, Patricia T.; Kellerman, Stewart (2011-09-06). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.grammarphobia.com/blog/2011/09/dark-side-of-the-moon.html">„The Dark Side of the Moon“</a><span class="reference-accessdate">. Посетено на <span class="nowrap">2017-09-16</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Dark+Side+of+the+Moon&rft.date=2011-09-06&rft.aulast=O%27Conner&rft.aufirst=Patricia+T.&rft.au=Kellerman%2C+Stewart&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.grammarphobia.com%2Fblog%2F2011%2F09%2Fdark-side-of-the-moon.html&rfr_id=info%3Asid%2Fmk.wikipedia.org%3A%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0+%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0+%D0%BD%D0%B0+%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r5289462"></span> </li> <li id="cite_note-Etymology-Messer-3"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Etymology-Messer_3-0">3,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Etymology-Messer_3-1">3,1</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFMesser2014" class="citation news">Messer, A'ndrea Elyse (2014-06-09). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://news.psu.edu/story/317841/2014/06/09/research/55-year-old-dark-side-moon-mystery-solved">„55-year-old dark side of the moon mystery solved“</a>. Penn State News<span class="reference-accessdate">. Посетено на <span class="nowrap">2017-09-16</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=55-year-old+dark+side+of+the+moon+mystery+solved&rft.date=2014-06-09&rft.aulast=Messer&rft.aufirst=A%27ndrea+Elyse&rft_id=http%3A%2F%2Fnews.psu.edu%2Fstory%2F317841%2F2014%2F06%2F09%2Fresearch%2F55-year-old-dark-side-moon-mystery-solved&rfr_id=info%3Asid%2Fmk.wikipedia.org%3A%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0+%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0+%D0%BD%D0%B0+%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r5289462"></span> </li> <li id="cite_note-Etymology-Falin-4"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Etymology-Falin_4-0">4,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Etymology-Falin_4-1">4,1</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFFalin2015" class="citation web">Falin, Lee (2015-01-05). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20181130124604/https://www.quickanddirtytips.com/education/science/what%E2%80%99s-on-the-dark-side-of-the-moon">„What's on the Dark Side of the Moon?“</a>. Архивирано од <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.quickanddirtytips.com/education/science/what%E2%80%99s-on-the-dark-side-of-the-moon">изворникот</a> на 2018-11-30<span class="reference-accessdate">. Посетено на <span class="nowrap">2017-09-16</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=What%27s+on+the+Dark+Side+of+the+Moon%3F&rft.date=2015-01-05&rft.aulast=Falin&rft.aufirst=Lee&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.quickanddirtytips.com%2Feducation%2Fscience%2Fwhat%25E2%2580%2599s-on-the-dark-side-of-the-moon&rfr_id=info%3Asid%2Fmk.wikipedia.org%3A%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0+%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0+%D0%BD%D0%B0+%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r5289462"></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://apnews.com/c4dc6858a32b4b61bdbc6aebf5459a91">„Chinese spacecraft makes first landing on moon's far side“</a>. <i>AP NEWS</i>. 2019-01-03<span class="reference-accessdate">. Посетено на <span class="nowrap">2019-01-03</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=AP+NEWS&rft.atitle=Chinese+spacecraft+makes+first+landing+on+moon%27s+far+side&rft.date=2019-01-03&rft_id=https%3A%2F%2Fapnews.com%2Fc4dc6858a32b4b61bdbc6aebf5459a91&rfr_id=info%3Asid%2Fmk.wikipedia.org%3A%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0+%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0+%D0%BD%D0%B0+%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r5289462"></span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFKenneth_Silber" class="citation news">Kenneth Silber. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.scientificamerican.com/article/canceled-apollo-missions">„Down to Earth: The Apollo Moon Missions That Never Were“</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Down+to+Earth%3A+The+Apollo+Moon+Missions+That+Never+Were&rft.au=Kenneth+Silber&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.scientificamerican.com%2Farticle%2Fcanceled-apollo-missions&rfr_id=info%3Asid%2Fmk.wikipedia.org%3A%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0+%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0+%D0%BD%D0%B0+%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r5289462"></span> </li> <li id="cite_note-hop-7"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-hop_7-0">7,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-hop_7-1">7,1</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://hopsblog-hop.blogspot.com/2013/01/the-dark-side-of-moon.html">„The Dark Side of the Moon“</a>. 18 January 2013.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Dark+Side+of+the+Moon&rft.date=2013-01-18&rft_id=http%3A%2F%2Fhopsblog-hop.blogspot.com%2F2013%2F01%2Fthe-dark-side-of-moon.html&rfr_id=info%3Asid%2Fmk.wikipedia.org%3A%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0+%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0+%D0%BD%D0%B0+%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r5289462"></span> </li> <li id="cite_note-dark-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-dark_8-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.planetary.org/blogs/guest-blogs/bill-dunford/20130429-dark-no-more-exploring-the.html">„Dark No More: Exploring the Far Side of the Moon“</a>. 29 April 2013.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Dark+No+More%3A+Exploring+the+Far+Side+of+the+Moon&rft.date=2013-04-29&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.planetary.org%2Fblogs%2Fguest-blogs%2Fbill-dunford%2F20130429-dark-no-more-exploring-the.html&rfr_id=info%3Asid%2Fmk.wikipedia.org%3A%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0+%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0+%D0%BD%D0%B0+%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r5289462"></span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFJ._J._GillisP._D._Spudis1996" class="citation journal">J. J. Gillis; P. D. Spudis (1996). „The Composition and Geologic Setting of Lunar Far Side Maria“. <i>Lunar and Planetary Science</i>. <b>27</b>: 413. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1996LPI....27..413G">1996LPI....27..413G</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Lunar+and+Planetary+Science&rft.atitle=The+Composition+and+Geologic+Setting+of+Lunar+Far+Side+Maria&rft.volume=27&rft.pages=413&rft.date=1996&rft_id=info%3Abibcode%2F1996LPI....27..413G&rft.au=J.+J.+Gillis&rft.au=P.+D.+Spudis&rfr_id=info%3Asid%2Fmk.wikipedia.org%3A%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0+%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0+%D0%BD%D0%B0+%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r5289462"></span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFM._JutziE._Asphaug2011" class="citation journal">M. Jutzi; E. Asphaug (2011). „Forming the lunar farside highlands by accretion of a companion moon“. <i>Nature</i>. <b>476</b> (7358): 69–72. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2011Natur.476...69J">2011Natur.476...69J</a>. <a href="/wiki/Doi" class="mw-redirect" title="Doi">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1038%2Fnature10289">10.1038/nature10289</a>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21814278">21814278</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Nature&rft.atitle=Forming+the+lunar+farside+highlands+by+accretion+of+a+companion+moon&rft.volume=476&rft.issue=7358&rft.pages=69-72&rft.date=2011&rft_id=info%3Apmid%2F21814278&rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2Fnature10289&rft_id=info%3Abibcode%2F2011Natur.476...69J&rft.au=M.+Jutzi&rft.au=E.+Asphaug&rfr_id=info%3Asid%2Fmk.wikipedia.org%3A%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0+%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0+%D0%BD%D0%B0+%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r5289462"></span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text">Near-side/far-side impact crater counts by David Morrison and Brad Bailey, NASA. <a rel="nofollow" class="external free" href="https://lunarscience.nasa.gov/?question=3318">http://lunarscience.nasa.gov/?question=3318</a>. Accessed Jan 9th, 2013.</span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFMesser2014" class="citation web">Messer, A'ndrea Elyse (2014-06-09). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://news.psu.edu/story/317841/2014/06/09/research/55-year-old-dark-side-moon-mystery-solved">„55-year-old dark side of the moon mystery solved“</a>. <i>Penn State University</i><span class="reference-accessdate">. Посетено на <span class="nowrap">2016-06-27</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Penn+State+University&rft.atitle=55-year-old+dark+side+of+the+moon+mystery+solved&rft.date=2014-06-09&rft.aulast=Messer&rft.aufirst=A%27ndrea+Elyse&rft_id=http%3A%2F%2Fnews.psu.edu%2Fstory%2F317841%2F2014%2F06%2F09%2Fresearch%2F55-year-old-dark-side-moon-mystery-solved&rfr_id=info%3Asid%2Fmk.wikipedia.org%3A%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0+%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0+%D0%BD%D0%B0+%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r5289462"></span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://earthsky.org/astronomy-essentials/how-much-of-the-moon-can-we-see-from-earth-lunar-libration">„How much moon do we see? | EarthSky.org“</a>. <i>earthsky.org</i> (англиски)<span class="reference-accessdate">. Посетено на <span class="nowrap">2019-02-06</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=earthsky.org&rft.atitle=How+much+moon+do+we+see%3F+%7C+EarthSky.org&rft_id=https%3A%2F%2Fearthsky.org%2Fastronomy-essentials%2Fhow-much-of-the-moon-can-we-see-from-earth-lunar-libration&rfr_id=info%3Asid%2Fmk.wikipedia.org%3A%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0+%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0+%D0%BD%D0%B0+%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r5289462"></span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://nssdc.gsfc.nasa.gov/nmc/spacecraft/display.action?id=1959-008A">„NASA – NSSDCA – Spacecraft – Details“</a>. <i>nssdc.gsfc.nasa.gov</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=nssdc.gsfc.nasa.gov&rft.atitle=NASA+%E2%80%93+NSSDCA+%E2%80%93+Spacecraft+%E2%80%93+Details&rft_id=https%3A%2F%2Fnssdc.gsfc.nasa.gov%2Fnmc%2Fspacecraft%2Fdisplay.action%3Fid%3D1959-008A&rfr_id=info%3Asid%2Fmk.wikipedia.org%3A%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0+%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0+%D0%BD%D0%B0+%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r5289462"></span> </li> <li id="cite_note-ley196604-15"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-ley196604_15-0">15,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ley196604_15-1">15,1</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFLey1966" class="citation magazine">Ley, Willy (April 1966). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/stream/Galaxy_v24n04_1966-04#page/n63/mode/1up">„The Re-Designed Solar System“</a>. For Your Information. <i>Galaxy Science Fiction</i>. стр. 126–136.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Galaxy+Science+Fiction&rft.atitle=The+Re-Designed+Solar+System&rft.pages=126-136&rft.date=1966-04&rft.aulast=Ley&rft.aufirst=Willy&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fstream%2FGalaxy_v24n04_1966-04%23page%2Fn63%2Fmode%2F1up&rfr_id=info%3Asid%2Fmk.wikipedia.org%3A%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0+%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0+%D0%BD%D0%B0+%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r5289462"></span> </li> <li id="cite_note-GSE-16"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-GSE_16-0">16,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-GSE_16-1">16,1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-GSE_16-2">16,2</a></sup></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://bse.sci-lib.com/article071686.html">Луна (спутник Земли)</a>, <a href="/w/index.php?title=Great_Soviet_Encyclopedia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Great Soviet Encyclopedia (страницата не постои)">Great Soviet Encyclopedia</a></span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text">АТЛАС ОБРАТНОЙ СТОРОНЫ ЛУНЫ, Ч. 1, Moscow: <a href="/w/index.php?title=USSR_Academy_of_Sciences&action=edit&redlink=1" class="new" title="USSR Academy of Sciences (страницата не постои)">USSR Academy of Sciences</a>, 1960</span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFLaunius" class="citation web">Launius, Roger D. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210714212643/https://www.hq.nasa.gov/office/pao/History/Timeline/1960.html">„Aeronautics and Astronautics Chronology, 1960“</a>. <i>www.hq.nasa.gov</i>. Архивирано од <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.hq.nasa.gov/office/pao/History/Timeline/1960.html">изворникот</a> на 2021-07-14<span class="reference-accessdate">. Посетено на <span class="nowrap">2021-12-06</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.hq.nasa.gov&rft.atitle=Aeronautics+and+Astronautics+Chronology%2C+1960&rft.aulast=Launius&rft.aufirst=Roger+D.&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.hq.nasa.gov%2Foffice%2Fpao%2FHistory%2FTimeline%2F1960.html&rfr_id=info%3Asid%2Fmk.wikipedia.org%3A%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0+%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0+%D0%BD%D0%B0+%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r5289462"></span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mhs.ox.ac.uk/sphaera/index.htm?issue1/articl6">„Sphæra: the Newsletter of the Museum of the History of Science, Oxford“</a>. <i>www.mhs.ox.ac.uk</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.mhs.ox.ac.uk&rft.atitle=Sph%C3%A6ra%3A+the+Newsletter+of+the+Museum+of+the+History+of+Science%2C+Oxford&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.mhs.ox.ac.uk%2Fsphaera%2Findex.htm%3Fissue1%2Farticl6&rfr_id=info%3Asid%2Fmk.wikipedia.org%3A%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0+%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0+%D0%BD%D0%B0+%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r5289462"></span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://nssdc.gsfc.nasa.gov/nmc/spacecraft/display.action?id=1965-056A">„NASA – NSSDCA – Spacecraft – Details“</a>. <i>nssdc.gsfc.nasa.gov</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=nssdc.gsfc.nasa.gov&rft.atitle=NASA+%E2%80%93+NSSDCA+%E2%80%93+Spacecraft+%E2%80%93+Details&rft_id=https%3A%2F%2Fnssdc.gsfc.nasa.gov%2Fnmc%2Fspacecraft%2Fdisplay.action%3Fid%3D1965-056A&rfr_id=info%3Asid%2Fmk.wikipedia.org%3A%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0+%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0+%D0%BD%D0%B0+%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r5289462"></span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Atlas Obratnoy Storony Luny</i>, p.2, Moscow: <a href="/w/index.php?title=Nauka_(publisher)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nauka (publisher) (страницата не постои)">Nauka</a>, 1967</span> </li> <li id="cite_note-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-22">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20071222182736/http://www.adlerplanetarium.org/cyberspace/moon/observing.html">„Observing the Moon Throughout History“</a>. <i>Adler Planetarium</i> (англиски). Архивирано од <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.adlerplanetarium.org/cyberspace/moon/observing.html">изворникот</a> на 2007-12-22<span class="reference-accessdate">. Посетено на <span class="nowrap">2020-12-01</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Adler+Planetarium&rft.atitle=Observing+the+Moon+Throughout+History&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.adlerplanetarium.org%2Fcyberspace%2Fmoon%2Fobserving.html&rfr_id=info%3Asid%2Fmk.wikipedia.org%3A%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0+%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0+%D0%BD%D0%B0+%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r5289462"></span> </li> <li id="cite_note-SAI-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-SAI_23-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="languageicon">(на руски)</span> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://selena.sai.msu.ru/Symposium/maps_r.doc">Moon maps and globes, created with the participation of Lunar and Planetary Research Department of SAI</a>. <a href="/w/index.php?title=Sternberg_Astronomical_Institute&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sternberg Astronomical Institute (страницата не постои)">SAI</a></span> </li> <li id="cite_note-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-24">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://selena.sai.msu.ru/Home/Resear/ResearE.htm">„Works of the Department of lunar and planetary research of GAISh MGU“</a>. <i>selena.sai.msu.ru</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=selena.sai.msu.ru&rft.atitle=Works+of+the+Department+of+lunar+and+planetary+research+of+GAISh+MGU&rft_id=http%3A%2F%2Fselena.sai.msu.ru%2FHome%2FResear%2FResearE.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fmk.wikipedia.org%3A%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0+%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0+%D0%BD%D0%B0+%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r5289462"></span> </li> <li id="cite_note-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-25">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">„Discussion“. <i>Space Policy</i>. <b>14</b> (1): 5–8. 1998. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1998SpPol..14....5.">1998SpPol..14....5.</a>. <a href="/wiki/Doi" class="mw-redirect" title="Doi">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2FS0265-9646%2897%2900038-6">10.1016/S0265-9646(97)00038-6</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Space+Policy&rft.atitle=Discussion&rft.volume=14&rft.issue=1&rft.pages=5-8&rft.date=1998&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2FS0265-9646%2897%2900038-6&rft_id=info%3Abibcode%2F1998SpPol..14....5.&rfr_id=info%3Asid%2Fmk.wikipedia.org%3A%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0+%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0+%D0%BD%D0%B0+%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r5289462"></span> </li> <li id="cite_note-aiaa20100902_p4-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-aiaa20100902_p4_26-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFZeglerKutter2010" class="citation web">Zegler, Frank; Kutter, Bernard (2010-09-02). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140624125633/http://www.ulalaunch.com/uploads/docs/Published_Papers/Exploration/DepotBasedTransportationArchitecture2010.pdf">„Evolving to a Depot-Based Space Transportation Architecture“</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. <i>AIAA SPACE 2010 Conference & Exposition</i>. AIAA. стр. 4. Архивирано од <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ulalaunch.com/uploads/docs/Published_Papers/Exploration/DepotBasedTransportationArchitecture2010.pdf">изворникот</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> на 2014-06-24<span class="reference-accessdate">. Посетено на <span class="nowrap">2011-01-25</span></span>. <q>L<sub>2</sub> is in deep space far away from any planetary surface and hence the thermal, micrometeoroid, and atomic oxygen environments are vastly superior to those in LEO. Thermodynamic stasis and extended hardware life are far easier to obtain without these punishing conditions seen in LEO. L<sub>2</sub> is not just a great gateway—it is a great place to store propellants. ... L<sub>2</sub> is an ideal location to store propellants and cargos: it is close, high energy, and cold. More importantly, it allows the continuous onward movement of propellants from LEO depots, thus suppressing their size and effectively minimizing the near-Earth boiloff penalties.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=AIAA+SPACE+2010+Conference+%26+Exposition&rft.atitle=Evolving+to+a+Depot-Based+Space+Transportation+Architecture&rft.pages=4&rft.date=2010-09-02&rft.aulast=Zegler&rft.aufirst=Frank&rft.au=Kutter%2C+Bernard&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ulalaunch.com%2Fuploads%2Fdocs%2FPublished_Papers%2FExploration%2FDepotBasedTransportationArchitecture2010.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fmk.wikipedia.org%3A%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0+%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0+%D0%BD%D0%B0+%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r5289462"></span> </li> <li id="cite_note-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-27">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20211120082547/https://www.isro.gov.in/update/26-aug-2019/images-of-lunar-surface-captured-terrain-mapping-camera-2-tmc-2-of-chandrayaan-2">„Images of Lunar Surface captured by Terrain Mapping Camera -2 (TMC-2) of Chandrayaan 2“</a>. <a href="/w/index.php?title=Indian_Space_Research_Organisation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Indian Space Research Organisation (страницата не постои)">Indian Space Research Organisation</a>. August 26, 2019. Архивирано од <a rel="nofollow" class="external text" href="http://isro.gov.in/update/26-aug-2019/images-of-lunar-surface-captured-terrain-mapping-camera-2-tmc-2-of-chandrayaan-2">изворникот</a> на 2021-11-20<span class="reference-accessdate">. Посетено на <span class="nowrap">September 2,</span> 2019</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Images+of+Lunar+Surface+captured+by+Terrain+Mapping+Camera+-2+%28TMC-2%29+of+Chandrayaan+2&rft.pub=Indian+Space+Research+Organisation&rft.date=2019-08-26&rft_id=http%3A%2F%2Fisro.gov.in%2Fupdate%2F26-aug-2019%2Fimages-of-lunar-surface-captured-terrain-mapping-camera-2-tmc-2-of-chandrayaan-2&rfr_id=info%3Asid%2Fmk.wikipedia.org%3A%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0+%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0+%D0%BD%D0%B0+%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r5289462"></span> </li> <li id="cite_note-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-28">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation news"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://timesofindia.indiatimes.com/world/china/chinese-spacecraft-makes-first-landing-on-moons-far-side/articleshow/67359945.cms">„Chinese spacecraft makes first landing on moon's far side“</a>. <i>Times of India</i>. <a href="/wiki/Associated_Press" title="Associated Press">Associated Press</a>. 3 January 2019<span class="reference-accessdate">. Посетено на <span class="nowrap">3 January</span> 2019</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Times+of+India&rft.atitle=Chinese+spacecraft+makes+first+landing+on+moon%27s+far+side&rft.date=2019-01-03&rft_id=https%3A%2F%2Ftimesofindia.indiatimes.com%2Fworld%2Fchina%2Fchinese-spacecraft-makes-first-landing-on-moons-far-side%2Farticleshow%2F67359945.cms&rfr_id=info%3Asid%2Fmk.wikipedia.org%3A%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0+%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0+%D0%BD%D0%B0+%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r5289462"></span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-29">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150910061302/http://news.xinhuanet.com/english/2015-09/08/c_134603260.htm">„China aims to land Chang'e-4 probe on far side of moon“</a>. Xinhua English News. 2015-09-08. Архивирано од <a rel="nofollow" class="external text" href="http://news.xinhuanet.com/english/2015-09/08/c_134603260.htm">изворникот</a> на 2015-09-10.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=China+aims+to+land+Chang%27e-4+probe+on+far+side+of+moon&rft.pub=Xinhua+English+News&rft.date=2015-09-08&rft_id=http%3A%2F%2Fnews.xinhuanet.com%2Fenglish%2F2015-09%2F08%2Fc_134603260.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fmk.wikipedia.org%3A%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0+%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0+%D0%BD%D0%B0+%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r5289462"></span> </li> <li id="cite_note-NYT-20200226-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-NYT-20200226_30-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFChang2020" class="citation news">Chang, Kenneth (26 February 2020). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nytimes.com/2020/02/26/science/china-moon-far-side.html">„China's Rover Finds Layers of Surprise Under Moon's Far Side - The Chang'e-4 mission, the first to land on the lunar far side, is demonstrating the promise and peril of using ground-penetrating radar in planetary science“</a>. <i><a href="/wiki/The_New_York_Times" title="The New York Times">The New York Times</a></i><span class="reference-accessdate">. Посетено на <span class="nowrap">27 February</span> 2020</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+New+York+Times&rft.atitle=China%27s+Rover+Finds+Layers+of+Surprise+Under+Moon%27s+Far+Side+-+The+Chang%27e-4+mission%2C+the+first+to+land+on+the+lunar+far+side%2C+is+demonstrating+the+promise+and+peril+of+using+ground-penetrating+radar+in+planetary+science.&rft.date=2020-02-26&rft.aulast=Chang&rft.aufirst=Kenneth&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nytimes.com%2F2020%2F02%2F26%2Fscience%2Fchina-moon-far-side.html&rfr_id=info%3Asid%2Fmk.wikipedia.org%3A%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0+%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0+%D0%BD%D0%B0+%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r5289462"></span> </li> <li id="cite_note-SA-20200226-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-SA-20200226_31-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFLi,_Chunlai2020" class="citation journal">Li, Chunlai; и др. (26 February 2020). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7043921">„The Moon's farside shallow subsurface structure unveiled by Chang'E-4 Lunar Penetrating Radar“</a>. <i><a href="/w/index.php?title=Science_Advances&action=edit&redlink=1" class="new" title="Science Advances (страницата не постои)">Science Advances</a></i>. <b>6</b> (9): eaay6898. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2020SciA....6.6898L">2020SciA....6.6898L</a>. <a href="/wiki/Doi" class="mw-redirect" title="Doi">doi</a>:<span class="cs1-lock-free" title="Слободен пристап"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1126%2Fsciadv.aay6898">10.1126/sciadv.aay6898</a></span>. <a href="/wiki/PMC" class="mw-redirect" title="PMC">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Слободен пристап"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7043921">7043921</a></span>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32133404">32133404</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Science+Advances&rft.atitle=The+Moon%27s+farside+shallow+subsurface+structure+unveiled+by+Chang%27E-4+Lunar+Penetrating+Radar&rft.volume=6&rft.issue=9&rft.pages=eaay6898&rft.date=2020-02-26&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC7043921&rft_id=info%3Apmid%2F32133404&rft_id=info%3Adoi%2F10.1126%2Fsciadv.aay6898&rft_id=info%3Abibcode%2F2020SciA....6.6898L&rft.au=Li%2C+Chunlai&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC7043921&rfr_id=info%3Asid%2Fmk.wikipedia.org%3A%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0+%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0+%D0%BD%D0%B0+%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r5289462"></span> </li> <li id="cite_note-cnn_stenger-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-cnn_stenger_32-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFStenger2002" class="citation news">Stenger, Richard (2002-01-09). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070325181457/http://archives.cnn.com/2002/TECH/space/01/05/lunar.observatory/">„Astronomers push for observatory on the moon“</a>. CNN. Архивирано од <a rel="nofollow" class="external text" href="http://archives.cnn.com/2002/TECH/space/01/05/lunar.observatory/">изворникот</a> на 2007-03-25<span class="reference-accessdate">. Посетено на <span class="nowrap">2007-01-26</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Astronomers+push+for+observatory+on+the+moon&rft.date=2002-01-09&rft.aulast=Stenger&rft.aufirst=Richard&rft_id=http%3A%2F%2Farchives.cnn.com%2F2002%2FTECH%2Fspace%2F01%2F05%2Flunar.observatory%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fmk.wikipedia.org%3A%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0+%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0+%D0%BD%D0%B0+%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r5289462"></span> </li> <li id="cite_note-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-33">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFM._B._DukeB._C._ClarkT._GamberP._G._Lucey1999" class="citation journal">M. B. Duke; B. C. Clark; T. Gamber; P. G. Lucey; G. Ryder; G. J. Taylor (1999). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.lpi.usra.edu/meetings/moon99/pdf/8017.pdf">„Sample Return Mission to the South Pole Aitken Basin“</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. <i>Workshop on New Views of the Moon 2: Understanding the Moon Through the Integration of Diverse Datasets</i>: 11.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Workshop+on+New+Views+of+the+Moon+2%3A+Understanding+the+Moon+Through+the+Integration+of+Diverse+Datasets&rft.atitle=Sample+Return+Mission+to+the+South+Pole+Aitken+Basin&rft.pages=11&rft.date=1999&rft.au=M.+B.+Duke&rft.au=B.+C.+Clark&rft.au=T.+Gamber&rft.au=P.+G.+Lucey&rft.au=G.+Ryder&rft.au=G.+J.+Taylor&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.lpi.usra.edu%2Fmeetings%2Fmoon99%2Fpdf%2F8017.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fmk.wikipedia.org%3A%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0+%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0+%D0%BD%D0%B0+%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r5289462"></span> </li> <li id="cite_note-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-34">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation news"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.dailyrecord.co.uk/news/tm_objectid=16637160&method=full&headline=thar-s-gold-in-tham-lunar-hills--name_page.html">„Thar's Gold in Tham Lunar Hills“</a>. <i>Daily Record</i>. 2006-01-28<span class="reference-accessdate">. Посетено на <span class="nowrap">2007-01-26</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Daily+Record&rft.atitle=Thar%27s+Gold+in+Tham+Lunar+Hills&rft.date=2006-01-28&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.dailyrecord.co.uk%2Fnews%2Ftm_objectid%3D16637160%26method%3Dfull%26headline%3Dthar-s-gold-in-tham-lunar-hills--name_page.html&rfr_id=info%3Asid%2Fmk.wikipedia.org%3A%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0+%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0+%D0%BD%D0%B0+%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r5289462"></span> </li> <li id="cite_note-Jack_Schmitt's_Moon_base-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Jack_Schmitt's_Moon_base_35-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <cite id="CITEREFSchmitt2004" class="citation news">Schmitt, Harrison (2004-12-07). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131015060502/http://www.popularmechanics.com/science/space/moon-mars/1283056">„Mining the Moon“</a>. <i>Popular Mechanics</i>. Архивирано од <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.popularmechanics.com/science/space/moon-mars/1283056">изворникот</a> на 2013-10-15<span class="reference-accessdate">. Посетено на <span class="nowrap">2013-10-07</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Popular+Mechanics&rft.atitle=Mining+the+Moon&rft.date=2004-12-07&rft.aulast=Schmitt&rft.aufirst=Harrison&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.popularmechanics.com%2Fscience%2Fspace%2Fmoon-mars%2F1283056&rfr_id=info%3Asid%2Fmk.wikipedia.org%3A%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0+%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0+%D0%BD%D0%B0+%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r5289462"></span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Надворешни_врски"><span id=".D0.9D.D0.B0.D0.B4.D0.B2.D0.BE.D1.80.D0.B5.D1.88.D0.BD.D0.B8_.D0.B2.D1.80.D1.81.D0.BA.D0.B8"></span>Надворешни врски</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&veaction=edit&section=9" title="Уреди го одделот „Надворешни врски“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit&section=9" title="Уреди изворен код на одделот: Надворешни врски"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.lpi.usra.edu/expmoon/">Месечев и планетарен институт: Истражување на Месечината</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.foxnews.com/scitech/2012/02/02/nasa-probe-captures-1st-video-moons-far-side/">НАСА го сними првото видео од темната страна на Месечината</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.lpi.usra.edu/lunar/lunar_images/">Месечев и планетарен институт: Месечеви атласи</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://ralphaeschliman.com/id26.htm">Ралф Ешлиман Планетарна картографија и графика: Месечеви карти</a> <small><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20040206052233/http://ralphaeschliman.com/id26.htm">Архивирано</a> на 6 февруари 2004 г.</small></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bibliotecapleyades.net/luna/moon_farsidemap.htm">Атлас на полна месечина: Далечна страна на Месечината на lunarrepublic.com</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.catchafallingstar.com//nwa482/nwa482ebay.htm">Северозападна Африка 482, само метеорит за кој се верува дека потекнува од далечната страна на Месечината</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.psrd.hawaii.edu/Archive/Archive-Moon.html">Статии за Месечината во Истражувачките откритија за планетарна наука</a></li> <li><cite id="CITEREFMerrifield" class="citation web">Merrifield, Michael. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sixtysymbols.com/videos/far_side_moon.htm">„Far Side of the Moon“</a>. <i>Sixty Symbols</i>. <a href="/w/index.php?title=Brady_Haran&action=edit&redlink=1" class="new" title="Brady Haran (страницата не постои)">Brady Haran</a> for the <a href="/w/index.php?title=University_of_Nottingham&action=edit&redlink=1" class="new" title="University of Nottingham (страницата не постои)">University of Nottingham</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Sixty+Symbols&rft.atitle=Far+Side+of+the+Moon&rft.aulast=Merrifield&rft.aufirst=Michael&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.sixtysymbols.com%2Fvideos%2Ffar_side_moon.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fmk.wikipedia.org%3A%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0+%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0+%D0%BD%D0%B0+%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r5289462"></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=TlUEAAAAMBAJ&pg=PA20"><i>Статија од</i> списанието LIFE (9 ноември 1959) за првите фотографии.</a></li></ul> <table class="navbox" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td style="padding:2px"><table class="nowraplinks hlist collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3" style="text-align: center;"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-преглед"><a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BB%D0%BE%D1%88%D0%BA%D0%B0:%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Предлошка:Месечина"><abbr title="Преглед на предлошкава" style="text-align: center;;;background:none transparent;border:none;">п</abbr></a></li><li class="nv-разговор"><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B7%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80_%D0%B7%D0%B0_%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BB%D0%BE%D1%88%D0%BA%D0%B0:%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Разговор за предлошка:Месечина"><abbr title="Разговор за предлошкава" style="text-align: center;;;background:none transparent;border:none;">р</abbr></a></li><li class="nv-уреди"><a class="external text" href="https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%9F%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BB%D0%BE%D1%88%D0%BA%D0%B0:%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0&action=edit"><abbr title="Уредување на предлошкава" style="text-align: center;;;background:none transparent;border:none;">у</abbr></a></li></ul></div><div style="font-size:110%"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Месечина">Месечина</a></div></th></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="text-align: center;">Физички<br />одлики</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%B8%D1%86%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Лице на Месечината (страницата не постои)">Лице на Месечината</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%BD%D0%B0%D1%82%D1%80%D0%B5%D1%88%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D1%83%D0%BA%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Внатрешна структура на Месечината (страницата не постои)">Внатрешна структура</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%93%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%82%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Гравитација на Месечината (страницата не постои)">Гравитациско поле</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D0%BE%D0%BF%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Топографија на Месечината (страницата не постои)">Топографија</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%90%D0%B3%D0%BD%D0%B5%D1%82%D0%BD%D0%BE_%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="МАгнетно поле на Месечината (страницата не постои)">Магнетно поле</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%90%D1%82%D0%BC%D0%BE%D1%81%D1%84%D0%B5%D1%80%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0" title="Атмосфера на Месечината">Атмосфера</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B0%D1%82%D1%80%D0%B8%D1%83%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0_%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B3%D0%B0_%D0%BE%D0%B4_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Натриумова трага од Месечината (страницата не постои)">Јонска трага</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%B2%D0%B0_%D1%81%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Меселева светлина (страницата не постои)">Меселева светлина</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B5%D0%B2%D0%B8_%D0%B2%D0%B8%D1%82%D0%BB%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Месечеви витли (страницата не постои)">Месечеви витли</a></li></ul> </div></td><td class="navbox-image" rowspan="11" style="width:0%;padding:0px 0px 0px 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:FullMoon2010.jpg" class="mw-file-description" title="Полна Месечина"><img alt="Полна Месечина" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/FullMoon2010.jpg/120px-FullMoon2010.jpg" decoding="async" width="120" height="114" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/FullMoon2010.jpg/180px-FullMoon2010.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/FullMoon2010.jpg/240px-FullMoon2010.jpg 2x" data-file-width="2580" data-file-height="2452" /></a></span></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="text-align: center;">Орбита</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%9E%D1%80%D0%B1%D0%B8%D1%82%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0" title="Орбита на Месечината">Орбита на Месечината</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B5%D0%B2%D0%B8_%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8" title="Месечеви мени">Мени</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%B3%D0%B8%D1%98%D0%B0_(%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%98%D0%B0)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Сизигија (астрономија) (страницата не постои)">Сизигија</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0" class="mw-redirect" title="Млада Месечина">Млада Месечина</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B8%D0%B1%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Либрација">Либрација</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A6%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D1%83%D1%81_%D0%BD%D0%B0_%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Циклус на полна Месечина (страницата не постои)">Циклус на полна Месечина</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B5%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B5%D0%BD_%D0%BE%D1%82%D1%81%D1%98%D0%B0%D1%98" title="Планетарен отсјај">Планетарен отсјај</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%BD%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0" title="Затемнување на Месечината">Затемнување на Месечината</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BE%D0%BD%D1%87%D0%B5%D0%B2%D0%B8_%D0%B7%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%BD%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B0_%D0%BE%D0%B4_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Сончеви затемнувања од Месечината (страницата не постои)">Сончеви затемнувања од Месечината</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BB%D0%B8%D0%BC%D0%B0_%D0%B8_%D0%BE%D1%81%D0%B5%D0%BA%D0%B0" class="mw-redirect" title="Плима и осека">Плима и осека</a></li></ul> </div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="text-align: center;">Површина</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Селенографија (страницата не постои)">Селенографија</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0" class="mw-redirect" title="Предна страна на Месечината">Предна страна</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Темна страна</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B5%D0%B2%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%BD_%D0%BC%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B5%D0%B2_%D0%BF%D0%BE%D0%BB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Северен месечев пол (страницата не постои)">Северен пол</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%88%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%BD_%D0%BC%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B5%D0%B2_%D0%BF%D0%BE%D0%BB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Јужен месечев пол (страницата не постои)">Јужен пол</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B5%D0%B2%D0%BE_%D0%BC%D0%BE%D1%80%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Месечево море (страницата не постои)">Месечево море</a> <ul><li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%BE%D0%BA_%D0%BD%D0%B0_%D0%BC%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B5%D0%B2%D0%B8_%D0%BC%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%9A%D0%B0" title="Список на месечеви мориња">Список</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B5%D0%B2_%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B5%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Месечев кратер (страницата не постои)">Кратери</a> <ul><li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%BE%D0%BA_%D0%BD%D0%B0_%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B8_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0" title="Список на кратери на Месечината">Список</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D1%83%D0%BB%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B5%D1%80" title="Вулкански кратер">Вулкански кратери</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%BE%D0%BA_%D0%BD%D0%B0_%D0%BF%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%BD%D0%B8_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0" title="Список на планини на Месечината">Планини</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%BE%D0%BA_%D0%BD%D0%B0_%D0%B4%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D0%B8_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0" title="Список на долини на Месечината">Долини</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0#Вулкански_релјеф" title="Месечина">Вулкански релјеф</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%88%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%BD_%D0%BF%D0%BE%D0%BB%E2%80%93%D0%95%D1%98%D1%82%D0%BA%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0_%D0%9A%D0%BE%D1%82%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Јужен пол–Ејткенова Котлина (страницата не постои)">Јужен пол–Ејткенова Котлина</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A8%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%BB%D1%82%D0%BE%D0%BD_(%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B5%D1%80)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Шакелтон (кратер) (страницата не постои)">Шакелтонов кратер</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B5%D0%B2%D0%B0_%D0%B2%D0%BE%D0%B4%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Месечева вода (страницата не постои)">Вода</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B5%D0%B2%D0%B0_%D0%BF%D0%BE%D1%87%D0%B2%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Месечева почва (страницата не постои)">Почва</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%97%D1%80%D0%B0%D1%87%D0%B5%D0%BD_%D1%81%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Зрачен систем (страницата не постои)">Зрачен систем</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%BC%D1%83%D0%BC_%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0_%D0%BD%D0%BE%D1%9C&action=edit&redlink=1" class="new" title="Максимум на вечната ноќ (страницата не постои)">Максимум на вечната ноќ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B5%D1%80_%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D0%BD%D0%BE%D1%9C&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кратер на вечна ноќ (страницата не постои)">Кратер на вечна ноќ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D1%80%D0%BE%D0%B7%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Вселенска ерозија (страницата не постои)">Вселенска ерозија</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%BA%D0%BE%D1%82%D1%80%D0%B0%D1%98%D0%BD%D0%B8_%D0%BC%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B5%D0%B2%D0%B8_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Краткотрајни месечеви промени (страницата не постои)">Краткотрајни месечеви промени</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B5%D0%B2_%D0%B1%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BB%D1%82_70017&action=edit&redlink=1" class="new" title="Месечев базалт 70017 (страницата не постои)">Месечев базалт 70017</a></li></ul> </div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="text-align: center;">Наука</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0" title="Геологија на Месечината">Геологија</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B5%D0%B2%D0%B0_%D0%B3%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D1%88%D0%BA%D0%B0_%D0%B2%D1%80%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Месечева геолошка временска скала (страницата не постои)">Временска скала</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D1%81%D1%83%D0%B4%D0%B8%D1%80%D0%BD%D0%B0_%D1%85%D0%B8%D0%BF%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%B7%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Големосудирна хипотеза (страницата не постои)">Големосудирна хипотеза</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D0%B8%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0_%D1%81%D1%84%D0%B5%D1%80%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Хилова сфера (страницата не постои)">Хилова сфера</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B5%D0%B2_%D0%BA%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Месечев камен (страницата не постои)">Месечев камен</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B5%D0%B2_%D0%BC%D0%B5%D1%82%D0%B5%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Месечев метеорит (страницата не постои)">Месечев метеорит</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=KREEP&action=edit&redlink=1" class="new" title="KREEP (страницата не постои)">KREEP</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%BE%D1%86%D0%BD%D0%B5%D0%B6%D0%BD%D0%BE_%D0%BE%D0%B1%D0%B5%D0%BC%D0%BD%D0%BE_%D0%B1%D0%BE%D0%BC%D0%B1%D0%B0%D1%80%D0%B4%D0%B8%D1%80%D0%B0%D1%9A%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Подоцнежно обемно бомбардирање (страницата не постои)">Подоцнежно обемно бомбардирање</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Lunar_Laser_Ranging_experiment&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lunar Laser Ranging experiment (страницата не постои)">Lunar laser ranging</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Apollo_Lunar_Surface_Experiments_Package&action=edit&redlink=1" class="new" title="Apollo Lunar Surface Experiments Package (страницата не постои)">ALSEP</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B0%D0%B1%D1%99%D1%83%D0%B4%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Набљудување на Месечината (страницата не постои)">Набљудување</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%BB%D0%BE_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Потекло на Месечината (страницата не постои)">Потекло</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D0%BB%D0%BE%D0%B6%D0%B5%D0%BD%D0%B8_%D0%BC%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B5%D0%B2%D0%B8_%D0%BF%D1%80%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%BE%D1%86%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Изложени месечеви примероци (страницата не постои)">Изложени месечеви примероци</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D0%BB%D0%BE%D0%B6%D0%B5%D0%BD%D0%B8_%D0%BC%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B5%D0%B2%D0%B8_%D0%BF%D1%80%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%BE%D1%86%D0%B8_%D0%BE%D0%B4_%D0%90%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D0%BE_11&action=edit&redlink=1" class="new" title="Изложени месечеви примероци од Аполо 11 (страницата не постои)">Изложени месечеви примероци од Аполо 11</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B7%D0%BB%D0%BE%D0%B6%D0%B5%D0%BD%D0%B8_%D0%BC%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B5%D0%B2%D0%B8_%D0%BF%D1%80%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%BE%D1%86%D0%B8_%D0%BE%D0%B4_%D0%90%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D0%BE_17&action=edit&redlink=1" class="new" title="Изложени месечеви примероци од Аполо 17 (страницата не постои)">Изложени месечеви примероци од Аполо 17</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="text-align: center;">Истражување</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D0%BE_(%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Аполо (програм) (страницата не постои)">Аполо</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0" title="Истражување на Месечината">Истражување на Месечината</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D1%80%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Колонизирање на Месечината (страницата не постои)">Колонизирање на Месечината</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%BE%D0%BA_%D0%BD%D0%B0_%D0%BC%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B5%D0%B2%D0%B8_%D1%81%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Список на месечеви сонди (страницата не постои)">Список на месечеви сонди</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%BE%D0%BA_%D0%BD%D0%B0_%D0%BC%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B5%D0%B2%D0%B8_%D0%BC%D0%B8%D1%81%D0%B8%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Список на месечеви мисии (страницата не постои)">Список на месечеви мисии</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%BE%D0%BA_%D0%BD%D0%B0_%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BB%D0%BE%D0%B6%D0%B5%D0%BD%D0%B8_%D0%BC%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B5%D0%B2%D0%B8_%D0%BC%D0%B8%D1%81%D0%B8%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Список на предложени месечеви мисии (страницата не постои)">Предложени мисии</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BB%D0%B5%D1%82%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Слетување на Месечината (страницата не постои)">Слетување на Месечината</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%97%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80%D0%B8_%D0%BF%D0%BE%D0%B2%D1%80%D0%B7%D0%B0%D0%BD%D0%B8_%D1%81%D0%BE_%D1%81%D0%BB%D0%B5%D1%82%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5%D1%82%D0%BE_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Заговори поврзани со слетувањето на Месечината (страницата не постои)">Теории на заговор</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="text-align: center;">Поврзани<br />теми</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B5%D0%B2_%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%80" title="Месечев календар">Месечев календар</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B5%D0%B2%D0%BE-%D1%81%D0%BE%D0%BD%D1%87%D0%B5%D0%B2_%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%80" title="Месечево-сончев календар">Месечево-сончев календар</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%BE%D0%BA_%D0%BD%D0%B0_%D0%BB%D0%B8%D1%87%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B8_%D0%BF%D0%BE_%D0%BA%D0%BE%D0%B8_%D1%81%D0%B5_%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%83%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8_%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%82%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Список на личности по кои се именувани кратерите на Месечината (страницата не постои)">Кратери именувани по личности</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B2%D0%BE%D1%98%D0%BD%D0%B0_%D0%BF%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B5%D1%82%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Двојна планета (страницата не постои)">Двојна планета</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B5%D0%B2_%D0%B5%D1%84%D0%B5%D0%BA%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Месечев ефект (страницата не постои)">Месечев ефект</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A7%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BA%D0%BE%D0%B2_%D0%BB%D0%B8%D0%BA_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Човеков лик на Месечината (страницата не постои)">Човеков лик на Месечината</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%BE%D0%BA_%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D0%BE%D0%BD%D0%B7%D0%B5%D0%BC%D0%BD%D0%B8_%D1%81%D0%BF%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Список на вонземни споменици (страницата не постои)">Споменици на Месечината</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%86" title="Месец">Месец</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B5%D0%B2_%D0%BC%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="Месечев месец (страницата не постои)">Месечев месец</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B5%D0%B2%D0%B0_%D0%B8%D0%BB%D1%83%D0%B7%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Месечева илузија (страницата не постои)">Месечева илузија</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%96%D0%B5%D1%82%D0%B2%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BC%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Жетварска месечина (страницата не постои)">Жетварска месечина</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%87%D0%BA%D0%B0_%D0%BC%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ловечка месечина (страницата не постои)">Ловечка месечина</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0_%D0%B2%D0%BE_%D0%BD%D0%B0%D1%83%D1%87%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0_%D1%84%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Месечината во научната фантастика (страницата не постои)">Месечината во уметноста и литературата</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%BE%D0%BA_%D0%BD%D0%B0_%D0%BC%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%B1%D0%BE%D0%B6%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Список на месечински божества (страницата не постои)">Месечината во митологијата</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D1%98%D1%83%D0%BA%D0%B8_%D0%B8_%D0%91%D0%B8%D0%BB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Хјуки и Бил (страницата не постои)">Хјуки и Бил</a> (Нордиски легенди)</li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0_%D0%B5_%D1%81%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D0%B0_%D0%BE%D0%B4_%D0%B7%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BE_%D1%81%D0%B8%D1%80%D0%B5%D1%9A%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Месечината е составена од зелено сирење (страницата не постои)">Месечината е составена од зелено сирење</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B8%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D0%BD_%D1%81%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D1%82" title="Природен сателит">Природен сателит</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%BD%D1%87%D0%B5%D0%B2_%D0%A1%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%BC" title="Сончев Систем">Сончев Систем</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Супермесечина">Супермесечина</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A2%D0%B5%D1%98%D0%B0_(%D0%BF%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B5%D1%82%D0%B0)" title="Теја (планета)">Теја</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%83%D1%80%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D0%BC_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Туризам на Месечината (страницата не постои)">Туризам</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1&useformat=desktop" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Преземено од „<a dir="ltr" href="https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Далечна_страна_на_Месечината&oldid=5013242">https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Далечна_страна_на_Месечината&oldid=5013242</a>“</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B8" title="Специјална:Категории">Категорија</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Категорија:Месечина">Месечина</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Скриена категорија: <ul><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B8_%D1%81%D0%BE_%D0%B8%D0%B7%D0%B2%D0%BE%D1%80%D0%B8_%D0%BD%D0%B0_%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D0%B8%D1%81%D0%BA%D0%B8_(en)" title="Категорија:Статии со извори на англиски (en)">Статии со извори на англиски (en)</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Последната промена на страницава е извршена на 16 јули 2023 г. во 08:05 ч.</li> <li id="footer-info-copyright">Текстот е достапен под условите на лиценцата <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/">Криејтив комонс Наведи извор-Сподели под исти услови</a>. Може да важат и дополнителни услови. За повеќе информации, погледајте ги <a class="external text" href="https://mk.wikipedia.org/wiki/Википедија:Услови_на_употреба">Условите на употреба</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Заштита на личните податоци</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%97%D0%B0_%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0">За Википедија</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%9E%D0%B4%D1%80%D0%B5%D0%BA%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BE%D0%B4_%D0%BE%D0%B4%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82">Одрекување од одговорност</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Правилник на однесување</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Програмери</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/mk.wikipedia.org">Статистика</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Согласност за колачиња</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//mk.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&veaction=edit&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Мобилен изглед</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-5c59558b9d-bsrzt","wgBackendResponseTime":218,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.536","walltime":"0.785","ppvisitednodes":{"value":1735,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":89670,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":220,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":9,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":134122,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 528.047 1 -total"," 77.54% 409.452 1 Предлошка:Наводи"," 31.90% 168.457 1 Предлошка:In_lang"," 25.25% 133.341 18 Предлошка:Наведена_мрежна_страница"," 7.34% 38.759 1 Предлошка:Панорама"," 6.13% 32.374 5 Предлошка:Наведено_списание"," 5.71% 30.171 7 Предлошка:Наведени_вести"," 3.57% 18.826 1 Предлошка:Месечина"," 2.94% 15.525 1 Предлошка:Cite_magazine"," 2.90% 15.334 1 Предлошка:Семарх"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.298","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":17410396,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-694cf4987f-q28kh","timestamp":"20241126063512","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0414\u0430\u043b\u0435\u0447\u043d\u0430 \u0441\u0442\u0440\u0430\u043d\u0430 \u043d\u0430 \u041c\u0435\u0441\u0435\u0447\u0438\u043d\u0430\u0442\u0430","url":"https:\/\/mk.wikipedia.org\/wiki\/%D0%94%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q816838","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q816838","author":{"@type":"Organization","name":"\u0423\u0447\u0435\u0441\u043d\u0438\u0446\u0438 \u043d\u0430 \u0412\u0438\u043a\u0438\u043c\u0435\u0434\u0438\u0438\u043d\u0438 \u043f\u0440\u043e\u0435\u043a\u0442\u0438"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"\u0424\u043e\u043d\u0434\u0430\u0446\u0438\u0458\u0430 \u0412\u0438\u043a\u0438\u043c\u0435\u0434\u0438\u0458\u0430","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2021-12-06T20:55:14Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/4\/4f\/Back_side_of_the_Moon_AS16-3021.jpg","headline":"\u043f\u043e\u043b\u0443\u0442\u043e\u043f\u043a\u0430\u0442\u0430 \u043d\u0430 \u041c\u0435\u0441\u0435\u0447\u0438\u043d\u0430\u0442\u0430 \u043a\u043e\u0458\u0430 \u043d\u0435 \u0435 \u0432\u0438\u0434\u043b\u0438\u0432\u0430 \u043e\u0434 \u0417\u0435\u043c\u0458\u0430\u0442\u0430"}</script> </body> </html>