CINXE.COM
Tutilish - Vikipediya
<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="uz" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Tutilish - Vikipediya</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )uzwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[".\t,",",\t "],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy" ,"wgMonthNames":["","yanvar","fevral","mart","aprel","may","iyun","iyul","avgust","sentyabr","oktyabr","noyabr","dekabr"],"wgRequestId":"7649a49a-7b49-41b3-94ce-fcfab2864573","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Tutilish","wgTitle":"Tutilish","wgCurRevisionId":5026417,"wgRevisionId":5026417,"wgArticleId":730907,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Vikilashtirilmagan maqolalar","Turkumsiz sahifalar","Vikipediya:Avtomat tarjimalar"],"wgPageViewLanguage":"uz","wgPageContentLanguage":"uz","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Tutilish","wgRelevantArticleId":730907,"wgUserVariant":"uz","wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true, "wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"uz","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"uz-latn"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":9000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q141022","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready", "skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.HizliBilgi","ext.gadget.switcher","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions", "wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=uz&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=uz&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=uz&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.18"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="noindex,nofollow,max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/ee/Diagram_of_eclipses_%281898%29.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1552"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Diagram_of_eclipses_%281898%29.jpg/800px-Diagram_of_eclipses_%281898%29.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="1035"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Diagram_of_eclipses_%281898%29.jpg/640px-Diagram_of_eclipses_%281898%29.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="828"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Tutilish - Vikipediya"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//uz.m.wikipedia.org/wiki/Tutilish"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Tahrir" href="/w/index.php?title=Tutilish&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Vikipediya (uz)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//uz.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Tutilish"> <link rel="alternate" hreflang="uz" href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Tutilish"> <link rel="alternate" hreflang="uz-Cyrl" href="https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Tutilish&variant=uz-cyrl"> <link rel="alternate" hreflang="uz-Latn" href="https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Tutilish&variant=uz-latn"> <link rel="alternate" hreflang="x-default" href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Tutilish"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.uz"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Vikipediya — Atom-tasma" href="/w/index.php?title=Maxsus:RecentChanges&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Tutilish rootpage-Tutilish skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Kontent qismiga oʻtish</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Sayt"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="Asosiy menyu" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Asosiy menyu" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Asosiy menyu</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Asosiy menyu</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">yonqutiga oʻtish</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">yashirish</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Qatnovi </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Bosh_Sahifa" title="Bosh sahifaga oʻtish [z]" accesskey="z"><span>Bosh Sahifa</span></a></li><li id="n-Tanlangan-maqolalar" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:Tanlangan_maqolalar"><span>Tanlangan maqolalar</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Maxsus:NewPages"><span>Yangi sahifalar</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Maxsus:Random" title="Tasodifiy sahifaga oʻtish [x]" accesskey="x"><span>Tasodifiy maqola</span></a></li><li id="n-Maqolalar-indeksi" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:Maqolalar_indeksi"><span>Maqolalar indeksi</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Maxsus:SpecialPages"><span>Maxsus sahifalar</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-Ishtirok" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-Ishtirok" > <div class="vector-menu-heading"> Ishtirok </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-bug_in_article" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:Xatolar_haqida_xabarlar" title="Ushbu sahifadagi xato haqida xabar berish"><span>Xato haqida xabar berish</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Maxsus:RecentChanges" title="Vikidagi eng so‘nggi o‘zgarishlar ro‘yxati [r]" accesskey="r"><span>Yangi oʻzgarishlar</span></a></li><li id="n-Jamoa-portali" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:Jamoa_portali"><span>Jamoa portali</span></a></li><li id="n-Qoidalar" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:Qoida_va_ko%CA%BBrsatmalar"><span>Qoidalar</span></a></li><li id="n-Yordam" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:Yordam"><span>Yordam</span></a></li><li id="n-Forum" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:Forum"><span>Forum</span></a></li><li id="n-Aloqa" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:Aloqa"><span>Aloqa</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Bosh_Sahifa" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Vikipediya" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-uz.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-uz.svg" width="103" height="12" style="width: 6.4375em; height: 0.75em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Maxsus:Search" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Vikipediyadan qidirish [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Qidiruv</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Vikipediyadan qidirish" aria-label="Vikipediyadan qidirish" autocapitalize="sentences" title="Vikipediyadan qidirish [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Maxsus:Search"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Qidirish</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Shaxsiy uskunalar"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Qiyofa"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Qiyofa" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Qiyofa</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=uz.wikipedia.org&uselang=uz" class=""><span>Loyihaga koʻmak</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Maxsus:CreateAccount&returnto=Tutilish&returntoquery=section%3D4%26veaction%3Dedit" title="Bu majburiyat mavjud boʻlmasa-da, hisob yaratishingiz va tizimga kirishingiz tavsiya etiladi." class=""><span>Hisob yaratish</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Maxsus:UserLogin&returnto=Tutilish&returntoquery=section%3D4%26veaction%3Dedit" title="Bu majburiyat mavjud bo‘lmasa-da, kirishingiz taklif qilinadi. [o]" accesskey="o" class=""><span>Kirish</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Koʻproq opsiyalar" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Shaxsiy uskunalar" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Shaxsiy uskunalar</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal" title="Foydalanuvchi menyusi" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=uz.wikipedia.org&uselang=uz"><span>Loyihaga koʻmak</span></a></li><li id="pt-contribute" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Maxsus:Contribute"><span class="vector-icon mw-ui-icon-edit mw-ui-icon-wikimedia-edit"></span> <span>Contribute</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Maxsus:CreateAccount&returnto=Tutilish&returntoquery=section%3D4%26veaction%3Dedit" title="Bu majburiyat mavjud boʻlmasa-da, hisob yaratishingiz va tizimga kirishingiz tavsiya etiladi."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Hisob yaratish</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Maxsus:UserLogin&returnto=Tutilish&returntoquery=section%3D4%26veaction%3Dedit" title="Bu majburiyat mavjud bo‘lmasa-da, kirishingiz taklif qilinadi. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Kirish</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Chiqishni amalga oshirgan tahrirchilar uchun sahifalar <a href="/wiki/Yordam:Mundarija" aria-label="Tahrirlash haqida batafsil maʼlumot"><span>batafsil maʼlumot</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Maxsus:MyTalk" title="Bu IP-manzildan amalga oshirilgan tahrirlar munozarasi [n]" accesskey="n"><span>Munozara</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Sayt"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Mundarija" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Mundarija</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">yonqutiga oʻtish</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">yashirish</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Kirish</div> </a> </li> <li id="toc-Oy_tutilishi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Oy_tutilishi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Oy tutilishi</span> </div> </a> <ul id="toc-Oy_tutilishi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Quyosh_tutilishi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Quyosh_tutilishi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Quyosh tutilishi</span> </div> </a> <ul id="toc-Quyosh_tutilishi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Oy_va_quyosh_tutilishining_chastotasi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Oy_va_quyosh_tutilishining_chastotasi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Oy va quyosh tutilishining chastotasi</span> </div> </a> <ul id="toc-Oy_va_quyosh_tutilishining_chastotasi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tutilishning_boshqa_turlari" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Tutilishning_boshqa_turlari"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Tutilishning boshqa turlari</span> </div> </a> <ul id="toc-Tutilishning_boshqa_turlari-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tutilishning_insoniyat_madaniyati_va_fanidagi_oʻrni" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Tutilishning_insoniyat_madaniyati_va_fanidagi_oʻrni"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Tutilishning insoniyat madaniyati va fanidagi oʻrni</span> </div> </a> <ul id="toc-Tutilishning_insoniyat_madaniyati_va_fanidagi_oʻrni-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Manbalar" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Manbalar"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Manbalar</span> </div> </a> <ul id="toc-Manbalar-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Mundarija" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="Mundarija" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Toggle the table of contents" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Toggle the table of contents</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Tutilish</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Boshqa tildagi maqolaga oʻting. 96 ta tilda mavjud" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-96" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">96 ta til</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Verduistering" title="Verduistering – afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Verduistering" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Eclix" title="Eclix – aragon" lang="an" hreflang="an" data-title="Eclix" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="aragon" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%83%D8%B3%D9%88%D9%81" title="كسوف – arab" lang="ar" hreflang="ar" data-title="كسوف" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arab" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arc mw-list-item"><a href="https://arc.wikipedia.org/wiki/%DC%9A%DC%98%DC%A6%DC%9D%DC%90" title="ܚܘܦܝܐ – Aramaic" lang="arc" hreflang="arc" data-title="ܚܘܦܝܐ" data-language-autonym="ܐܪܡܝܐ" data-language-local-name="Aramaic" class="interlanguage-link-target"><span>ܐܪܡܝܐ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Ecl%C3%ADs" title="Eclís – asturiy" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Eclís" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturiy" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Tutulma_(astronomiya)" title="Tutulma (astronomiya) – ozarbayjon" lang="az" hreflang="az" data-title="Tutulma (astronomiya)" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="ozarbayjon" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Kulop" title="Kulop – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Kulop" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%B0%D1%86%D1%8C%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%B5" title="Зацьменне – belarus" lang="be" hreflang="be" data-title="Зацьменне" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="belarus" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%B0%D1%86%D1%8C%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%8C%D0%BD%D0%B5" title="Зацьменьне – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Зацьменьне" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bew mw-list-item"><a href="https://bew.wikipedia.org/wiki/Kapangan" title="Kapangan – Betawi" lang="bew" hreflang="bew" data-title="Kapangan" data-language-autonym="Betawi" data-language-local-name="Betawi" class="interlanguage-link-target"><span>Betawi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%B0%D1%82%D1%8A%D0%BC%D0%BD%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5" title="Затъмнение – bolgar" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Затъмнение" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bolgar" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%97%E0%A4%B0%E0%A4%B9%E0%A4%A8" title="गरहन – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="गरहन" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bjn mw-list-item"><a href="https://bjn.wikipedia.org/wiki/Garaha" title="Garaha – Banjar" lang="bjn" hreflang="bjn" data-title="Garaha" data-language-autonym="Banjar" data-language-local-name="Banjar" class="interlanguage-link-target"><span>Banjar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-blk mw-list-item"><a href="https://blk.wikipedia.org/wiki/%E1%80%99%E1%80%BD%E1%80%B0%E1%80%B8%E1%80%80%E1%80%B2%E1%80%84%E1%80%BA_%E1%80%90%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%99%E1%80%BA%E1%82%8F_%E1%80%9C%E1%80%AC%E1%80%80%E1%80%B2%E1%80%84%E1%80%BA" title="မွူးကဲင် တောမ်ႏ လာကဲင် – Pa'O" lang="blk" hreflang="blk" data-title="မွူးကဲင် တောမ်ႏ လာကဲင်" data-language-autonym="ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ" data-language-local-name="Pa'O" class="interlanguage-link-target"><span>ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%97%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A6%A3_(%E0%A6%9C%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A7%8B%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%9C%E0%A7%8D%E0%A6%9E%E0%A6%BE%E0%A6%A8)" title="গ্রহণ (জ্যোতির্বিজ্ঞান) – bengal" lang="bn" hreflang="bn" data-title="গ্রহণ (জ্যোতির্বিজ্ঞান)" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="bengal" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Fallaenn_(astronomiezh)" title="Fallaenn (astronomiezh) – breton" lang="br" hreflang="br" data-title="Fallaenn (astronomiezh)" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="breton" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Eclipsi" title="Eclipsi – katalan" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Eclipsi" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="katalan" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cbk-zam mw-list-item"><a href="https://cbk-zam.wikipedia.org/wiki/Eclipse" title="Eclipse – Chavacano" lang="cbk" hreflang="cbk" data-title="Eclipse" data-language-autonym="Chavacano de Zamboanga" data-language-local-name="Chavacano" class="interlanguage-link-target"><span>Chavacano de Zamboanga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="گیران – sorani-kurd" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="گیران" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="sorani-kurd" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de badge-Q70894304 mw-list-item" title=""><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Vollst%C3%A4ndige_Bedeckung" title="Vollständige Bedeckung – nemischa" lang="de" hreflang="de" data-title="Vollständige Bedeckung" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="nemischa" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%88%CE%BA%CE%BB%CE%B5%CE%B9%CF%88%CE%B7" title="Έκλειψη – grek" lang="el" hreflang="el" data-title="Έκλειψη" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="grek" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Eclipse" title="Eclipse – inglizcha" lang="en" hreflang="en" data-title="Eclipse" data-language-autonym="English" data-language-local-name="inglizcha" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Eklipso" title="Eklipso – esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Eklipso" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Eclipse" title="Eclipse – ispancha" lang="es" hreflang="es" data-title="Eclipse" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="ispancha" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Varjutus" title="Varjutus – estoncha" lang="et" hreflang="et" data-title="Varjutus" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estoncha" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Eklipse" title="Eklipse – bask" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Eklipse" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="bask" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%D8%B1%D9%81%D8%AA" title="گرفت – fors" lang="fa" hreflang="fa" data-title="گرفت" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="fors" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Pimennys" title="Pimennys – fincha" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Pimennys" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="fincha" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89clipse" title="Éclipse – fransuzcha" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Éclipse" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="fransuzcha" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Eklips" title="Eklips – g‘arbiy friz" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Eklips" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="g‘arbiy friz" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Ur%C3%BA_(r%C3%A9alteola%C3%ADocht)" title="Urú (réalteolaíocht) – irland" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Urú (réalteolaíocht)" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="irland" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Eclipse" title="Eclipse – galisiy" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Eclipse" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galisiy" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%9C%D7%99%D7%A7%D7%95%D7%99_%D7%9E%D7%90%D7%95%D7%A8%D7%95%D7%AA" title="ליקוי מאורות – ivrit" lang="he" hreflang="he" data-title="ליקוי מאורות" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="ivrit" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%97%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%B9%E0%A4%A3" title="ग्रहण – hind" lang="hi" hreflang="hi" data-title="ग्रहण" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="hind" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Pomr%C4%8Dina" title="Pomrčina – xorvat" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Pomrčina" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="xorvat" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BD%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Խավարում – arman" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Խավարում" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="arman" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Gerhana" title="Gerhana – indonez" lang="id" hreflang="id" data-title="Gerhana" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonez" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ig mw-list-item"><a href="https://ig.wikipedia.org/wiki/Ikuku_chi_jiri_n%27ehihie" title="Ikuku chi jiri n'ehihie – igbo" lang="ig" hreflang="ig" data-title="Ikuku chi jiri n'ehihie" data-language-autonym="Igbo" data-language-local-name="igbo" class="interlanguage-link-target"><span>Igbo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Eklipso" title="Eklipso – ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Eklipso" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Eclissi" title="Eclissi – italyan" lang="it" hreflang="it" data-title="Eclissi" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="italyan" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E9%A3%9F_(%E5%A4%A9%E6%96%87)" title="食 (天文) – yapon" lang="ja" hreflang="ja" data-title="食 (天文)" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="yapon" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Iklips" title="Iklips – Jamaican Creole English" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Iklips" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Jamaican Creole English" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Grahana" title="Grahana – yavan" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Grahana" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="yavan" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D2%B1%D1%82%D1%8B%D0%BB%D1%83" title="Тұтылу – qozoqcha" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Тұтылу" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="qozoqcha" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%97%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B2%B9%E0%B2%A3" title="ಗ್ರಹಣ – kannada" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಗ್ರಹಣ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="kannada" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%8B%9D_(%EC%B2%9C%EB%AC%B8)" title="식 (천문) – koreyscha" lang="ko" hreflang="ko" data-title="식 (천문)" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="koreyscha" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%83%D1%82%D1%83%D0%BB%D1%83%D1%83" title="Тутулуу – qirgʻizcha" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Тутулуу" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="qirgʻizcha" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Eclipsis" title="Eclipsis – lotincha" lang="la" hreflang="la" data-title="Eclipsis" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="lotincha" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Eclissi" title="Eclissi – lombard" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Eclissi" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="lombard" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/Eclipse" title="Eclipse – laos" lang="lo" hreflang="lo" data-title="Eclipse" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="laos" class="interlanguage-link-target"><span>ລາວ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/U%C5%BEtemimas" title="Užtemimas – litva" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Užtemimas" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="litva" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Aptumsums" title="Aptumsums – latishcha" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Aptumsums" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="latishcha" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Fanakonana" title="Fanakonana – malagasiy" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Fanakonana" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="malagasiy" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%BD%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5" title="Затемнување – makedon" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Затемнување" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="makedon" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%B9%E0%B4%A3%E0%B4%82" title="ഗ്രഹണം – malayalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ഗ്രഹണം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="malayalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mnw mw-list-item"><a href="https://mnw.wikipedia.org/wiki/%E1%80%82%E1%80%BC%E1%80%B8%E1%80%85%E1%80%95%E1%80%BA" title="ဂြးစပ် – Mon" lang="mnw" hreflang="mnw" data-title="ဂြးစပ်" data-language-autonym="ဘာသာမန်" data-language-local-name="Mon" class="interlanguage-link-target"><span>ဘာသာမန်</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%97%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%B9%E0%A4%A3" title="ग्रहण – maratxi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="ग्रहण" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="maratxi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Gerhana" title="Gerhana – malay" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Gerhana" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malay" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mt mw-list-item"><a href="https://mt.wikipedia.org/wiki/Eklissi" title="Eklissi – maltiy" lang="mt" hreflang="mt" data-title="Eklissi" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="maltiy" class="interlanguage-link-target"><span>Malti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%94%E1%80%B1%E1%80%80%E1%80%BC%E1%80%90%E1%80%BA%E1%80%81%E1%80%BC%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8_%E1%80%94%E1%80%BE%E1%80%84%E1%80%B7%E1%80%BA_%E1%80%9C%E1%80%80%E1%80%BC%E1%80%90%E1%80%BA%E1%80%81%E1%80%BC%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8" title="နေကြတ်ခြင်း နှင့် လကြတ်ခြင်း – birman" lang="my" hreflang="my" data-title="နေကြတ်ခြင်း နှင့် လကြတ်ခြင်း" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="birman" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nap mw-list-item"><a href="https://nap.wikipedia.org/wiki/Aggrisse" title="Aggrisse – neapolitan" lang="nap" hreflang="nap" data-title="Aggrisse" data-language-autonym="Napulitano" data-language-local-name="neapolitan" class="interlanguage-link-target"><span>Napulitano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%97%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%B9%E0%A4%A3" title="ग्रहण – nepal" lang="ne" hreflang="ne" data-title="ग्रहण" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="nepal" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%97%E0%A4%82%E0%A4%95%E0%A4%BF" title="गंकि – nevar" lang="new" hreflang="new" data-title="गंकि" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="nevar" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Eclips_(sterrenkunde)" title="Eclips (sterrenkunde) – niderland" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Eclips (sterrenkunde)" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="niderland" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Form%C3%B8rking" title="Formørking – norveg-nyunorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Formørking" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="norveg-nyunorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Form%C3%B8rkelse" title="Formørkelse – norveg-bokmal" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Formørkelse" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norveg-bokmal" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%97%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A8%B9%E0%A8%BF%E0%A8%A3" title="ਗ੍ਰਹਿਣ – panjobcha" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਗ੍ਰਹਿਣ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="panjobcha" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Za%C4%87mienie" title="Zaćmienie – polyakcha" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Zaćmienie" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="polyakcha" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Eclipse" title="Eclipse – portugalcha" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Eclipse" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugalcha" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Eclips%C4%83" title="Eclipsă – rumincha" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Eclipsă" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumincha" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%B0%D1%82%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5" title="Затмение – ruscha" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Затмение" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="ruscha" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sa mw-list-item"><a href="https://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%97%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%B9%E0%A4%A3%E0%A4%AE%E0%A5%8D" title="ग्रहणम् – sanskrit" lang="sa" hreflang="sa" data-title="ग्रहणम्" data-language-autonym="संस्कृतम्" data-language-local-name="sanskrit" class="interlanguage-link-target"><span>संस्कृतम्</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Ecclissi" title="Ecclissi – sitsiliya" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Ecclissi" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="sitsiliya" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Eclipse" title="Eclipse – shotland" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Eclipse" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="shotland" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Pomr%C4%8Dina" title="Pomrčina – Serbo-Croatian" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Pomrčina" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Serbo-Croatian" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Eclipse" title="Eclipse – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Eclipse" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Zatmenie" title="Zatmenie – slovakcha" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Zatmenie" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="slovakcha" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Mrk" title="Mrk – slovencha" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Mrk" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="slovencha" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Eklipsi" title="Eklipsi – alban" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Eklipsi" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="alban" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BC%D1%80%D0%B0%D1%87%D0%B5%D1%9A%D0%B5" title="Помрачење – serbcha" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Помрачење" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbcha" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Samagaha" title="Samagaha – sundan" lang="su" hreflang="su" data-title="Samagaha" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="sundan" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Eklips" title="Eklips – shved" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Eklips" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="shved" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%95%E0%AE%BF%E0%AE%B0%E0%AE%95%E0%AE%A3%E0%AE%AE%E0%AF%8D" title="கிரகணம் – tamil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="கிரகணம்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="tamil" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B8%D1%80%D0%B8%D1%84%D1%82" title="Гирифт – tojik" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Гирифт" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="tojik" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%B2" title="อุปราคา – tay" lang="th" hreflang="th" data-title="อุปราคา" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="tay" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Laho" title="Laho – Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Laho" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Tutulma" title="Tutulma – turk" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Tutulma" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turk" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%BD%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%8F" title="Затемнення – ukrain" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Затемнення" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukrain" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%D8%B1%DB%81%D9%86" title="گرہن – urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="گرہن" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Ecrise" title="Ecrise – venet" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Ecrise" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="venet" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Thi%C3%AAn_th%E1%BB%B1c" title="Thiên thực – vyetnam" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Thiên thực" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="vyetnam" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Eclipe" title="Eclipe – vallon" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Eclipe" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="vallon" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Bakunawa" title="Bakunawa – varay" lang="war" hreflang="war" data-title="Bakunawa" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="varay" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E9%A3%9F%EF%BC%88%E5%A4%A9%E6%96%87%E7%8E%B0%E8%B1%A1%EF%BC%89" title="食(天文现象) – vu xitoy" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="食(天文现象)" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="vu xitoy" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%A3%9F_(%E5%A4%A9%E6%96%87%E7%8F%BE%E8%B1%A1)" title="食 (天文現象) – xitoy" lang="zh" hreflang="zh" data-title="食 (天文現象)" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="xitoy" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E9%A3%9F_(%E5%A4%A9%E6%96%87%E7%8F%BE%E8%B1%A1)" title="食 (天文現象) – kanton" lang="yue" hreflang="yue" data-title="食 (天文現象)" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="kanton" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q141022#sitelinks-wikipedia" title="Tillararo ishoratlarni tahrirlash" class="wbc-editpage">Ishoratlarni tahrirla</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Nomfazolar"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Tutilish" title="Sahifani ko‘rish [c]" accesskey="c"><span>Maqola</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Munozara:Tutilish" rel="discussion" title="Sahifa matni borasida munozara [t]" accesskey="t"><span>Munozara</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown " > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Til variantini oʻzgartirish" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">lotin/кирилл</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-varlang-0" class="selected ca-variants-uz mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tutilish&variant=uz&section=4&veaction=edit" lang="uz" hreflang="uz"><span>lotin/кирилл</span></a></li><li id="ca-varlang-1" class="ca-variants-uz-Latn mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tutilish&variant=uz-latn&section=4&veaction=edit" lang="uz-Latn" hreflang="uz-Latn"><span>lotin</span></a></li><li id="ca-varlang-2" class="ca-variants-uz-Cyrl mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tutilish&variant=uz-cyrl&section=4&veaction=edit" lang="uz-Cyrl" hreflang="uz-Cyrl"><span>кирилл</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Koʻrinishlar<!--Views-->"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Tutilish"><span>Mutolaa</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tutilish&veaction=edit" title="Bu sahifani tahrirlash [v]" accesskey="v"><span>Tahrirlash</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tutilish&action=edit" title="Sahifa manba kodini tahrirlash [e]" accesskey="e"><span>Manbasini tahrirlash</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tutilish&action=history" title="Bu sahifaning oʻzgarishlar tarixi [h]" accesskey="h"><span>Tarix</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Asboblar" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Asboblar</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Asboblar</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">yonqutiga oʻtish</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">yashirish</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Koʻproq opsiyalar" > <div class="vector-menu-heading"> Amallar </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Tutilish"><span>Mutolaa</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tutilish&veaction=edit" title="Bu sahifani tahrirlash [v]" accesskey="v"><span>Tahrirlash</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tutilish&action=edit" title="Sahifa manba kodini tahrirlash [e]" accesskey="e"><span>Manbasini tahrirlash</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tutilish&action=history"><span>Tarix</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Umumiy </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Maxsus:WhatLinksHere/Tutilish" title="Ushbu sahifaga bogʻlangan sahifalar roʻyxati [j]" accesskey="j"><span>Bu yerga ishoratlar</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Maxsus:RecentChangesLinked/Tutilish" rel="nofollow" title="Bu sahifaga bogʻlangan sahifalardagi yangi oʻzgarishlar [k]" accesskey="k"><span>Bogʻliq oʻzgarishlar</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tutilish&oldid=5026417" title="Sahifaning ushbu versiyasiga doimiy ishorat"><span>Doimiy havola</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tutilish&action=info" title="Bu sahifa haqida koʻproq maʼlumot"><span>Sahifa haqida maʼlumot</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Maxsus:CiteThisPage&page=Tutilish&id=5026417&wpFormIdentifier=titleform" title="Information on how to cite this page"><span>Sahifadan matn parchasi ajratish</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Maxsus:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fuz.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DTutilish%26section%3D4%26veaction%3Dedit"><span>Qisqartirilgan URL-manzilni olish</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Maxsus:QrCode&url=https%3A%2F%2Fuz.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DTutilish%26section%3D4%26veaction%3Dedit"><span>QR-kodni yuklab olish</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-electronpdfservice-sidebar-portlet-heading" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-electronpdfservice-sidebar-portlet-heading" > <div class="vector-menu-heading"> Nashr/eksport qilish </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="electron-print_pdf" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Maxsus:DownloadAsPdf&page=Tutilish&action=show-download-screen"><span>PDF sifatida yuklash</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="javascript:print();" rel="alternate" title="Ushbu sahifaning bosma uchun versiyasi [p]" accesskey="p"><span>Bosma uchun versiya</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Boshqa loyihalarda </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Eclipse" hreflang="en"><span>Vikiombor</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q141022" title="Link to connected data repository item [g]" accesskey="g"><span>Vikimaʼlumotlar bandi</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Qiyofa"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Qiyofa</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">yonqutiga oʻtish</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">yashirish</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Vikipediya, erkin ensiklopediya</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="uz" dir="ltr"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r3736686">.mw-parser-output .ambox{border:1px solid #a2a9b1;border-left:10px solid #36c;background-color:#fbfbfb;box-sizing:border-box}.mw-parser-output .ambox+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+link+style+.ambox,.mw-parser-output .ambox+link+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+style+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+link+.ambox{margin-top:-1px}html body.mediawiki .mw-parser-output .ambox.mbox-small-left{margin:4px 1em 4px 0;overflow:hidden;width:238px;border-collapse:collapse;font-size:88%;line-height:1.25em}.mw-parser-output .ambox-speedy{border-left:10px solid #b32424;background-color:#fee7e6}.mw-parser-output .ambox-delete{border-left:10px solid #b32424}.mw-parser-output .ambox-content{border-left:10px solid #f28500}.mw-parser-output .ambox-style{border-left:10px solid #fc3}.mw-parser-output .ambox-move{border-left:10px solid #9932cc}.mw-parser-output .ambox-protection{border-left:10px solid #a2a9b1}.mw-parser-output .ambox .mbox-text{border:none;padding:0.25em 0.5em;width:100%}.mw-parser-output .ambox .mbox-image{border:none;padding:2px 0 2px 0.5em;text-align:center}.mw-parser-output .ambox .mbox-imageright{border:none;padding:2px 0.5em 2px 0;text-align:center}.mw-parser-output .ambox .mbox-empty-cell{border:none;padding:0;width:1px}.mw-parser-output .ambox .mbox-image-div{width:52px}html.client-js body.skin-minerva .mw-parser-output .mbox-text-span{margin-left:23px!important}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .ambox{margin:0 10%}}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r3736706">.mw-parser-output .multiple-issues-text{width:95%;margin:0.2em 0}.mw-parser-output .multiple-issues-text>.mw-collapsible-content{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .compact-ambox .ambox{border:none;border-collapse:collapse;background-color:transparent;margin:0 0 0 1.6em!important;padding:0!important;width:auto;display:block}body.mediawiki .mw-parser-output .compact-ambox .ambox.mbox-small-left{font-size:100%;width:auto;margin:0}.mw-parser-output .compact-ambox .ambox .mbox-text{padding:0!important;margin:0!important}.mw-parser-output .compact-ambox .ambox .mbox-text-span{display:list-item;line-height:1.5em;list-style-type:disc}.mw-parser-output .compact-ambox .ambox .mbox-image,.mw-parser-output .compact-ambox .ambox .mbox-imageright,.mw-parser-output .compact-ambox .ambox .mbox-empty-cell,.mw-parser-output .compact-ambox .hide-when-compact{display:none}</style><table class="box-Multiple_issues plainlinks metadata ambox ambox-content ambox-multiple_issues compact-ambox" role="presentation"><tbody><tr><td class="mbox-image"><div class="mbox-image-div"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Ambox_important.svg/40px-Ambox_important.svg.png" decoding="async" width="40" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Ambox_important.svg/60px-Ambox_important.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Ambox_important.svg/80px-Ambox_important.svg.png 2x" data-file-width="40" data-file-height="40" /></span></span></div></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-span"><div class="multiple-issues-text mw-collapsible"><b>Bu maqolada bir qancha muammolar mavjud.</b> Iltimos, <b><a class="external text" href="https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Tutilish&action=edit">ularni tuzatib</a></b> yordam qiling yoki shu muammolarni <b><a href="/wiki/Munozara:Tutilish" title="Munozara:Tutilish">munozara sahifasida</a></b> muhokama qiling. <div class="mw-collapsible-content"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r3736686" /><table class="box-Wikify plainlinks metadata ambox ambox-style ambox-Wikify" role="presentation"><tbody><tr><td class="mbox-image"><div class="mbox-image-div"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Stop_hand_nuvola.svg/40px-Stop_hand_nuvola.svg.png" decoding="async" width="40" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Stop_hand_nuvola.svg/60px-Stop_hand_nuvola.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Stop_hand_nuvola.svg/80px-Stop_hand_nuvola.svg.png 2x" data-file-width="240" data-file-height="240" /></span></span></div></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-span">Bu maqola <b><a href="/wiki/Vikipediya:Vikilashtirish" title="Vikipediya:Vikilashtirish">vikilashtirilishi</a></b> kerak.<span class="hide-when-compact"> Iltimos, bu maqolani <a href="/wiki/Vikipediya:Qoida_va_ko%CA%BBrsatmalar" title="Vikipediya:Qoida va koʻrsatmalar">Vikipediya qoida va koʻrsatmalariga</a> muvofiq tartibga keltiring.</span> <span class="date-container"><i>(<span class="date">2024-03</span>)</i></span></div></td></tr></tbody></table> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r3736686" /><table class="box-Turkumsiz plainlinks metadata ambox ambox-style ambox-uncategorized" role="presentation"><tbody><tr><td class="mbox-image"><div class="mbox-image-div"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Kpdf_bookish.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Kpdf_bookish.svg/40px-Kpdf_bookish.svg.png" decoding="async" width="40" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Kpdf_bookish.svg/60px-Kpdf_bookish.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Kpdf_bookish.svg/80px-Kpdf_bookish.svg.png 2x" data-file-width="160" data-file-height="160" /></a></span></div></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-span">Bu maqola <b>birorta <a href="/wiki/Vikipediya:Turkumlashtirish" title="Vikipediya:Turkumlashtirish">turkumga</a> qoʻshilmagan</b>. Iltimos, maqolaga aloqador turkumlar qoʻshib yordam qiling. <small><i>(2024-03)</i></small></div></td></tr></tbody></table> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r3736686" /><table class="box-Avtomat_tarjima plainlinks metadata ambox ambox-style ambox-rough_translation" role="presentation"><tbody><tr><td class="mbox-image"><div class="mbox-image-div"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Translation_to_english_arrow.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Translation_to_english_arrow.svg/50px-Translation_to_english_arrow.svg.png" decoding="async" width="50" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Translation_to_english_arrow.svg/75px-Translation_to_english_arrow.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Translation_to_english_arrow.svg/100px-Translation_to_english_arrow.svg.png 2x" data-file-width="60" data-file-height="20" /></a></span></div></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-span">Bu maqola <b>avtomat tarjima qilingan</b> yoki <b>mashina tarjimasi tayinli oʻzgartirishsiz chop etilgani</b> eʼtirof etilmoqda. Tarjimani tekshirib chiqish hamda maqoladagi mazmuniy va uslubiy xatolarini tuzatish kerak. <br />Siz maqolani <a class="external text" href="https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Tutilish&action=edit">tuzatishga</a> koʻmaklashishingiz mumkin. (Shuningdek, <a href="/wiki/Vikipediya:Tarjima" title="Vikipediya:Tarjima">tarjima boʻyicha tavsiyalar</a> bilan tanishib chiqishingiz mumkin.)<br /><hr /><big><span style="color:red;">DIQQAT! BU OGOHLANTIRISHNI OʻZBOSHIMCHALIK BILAN OLIB TASHLAMANG!</span></big><br /><small><span style="color:#E30;">Maqolaning originali koʻrsatilinmagan.</span></small> <span class="date-container"><i>(<span class="date">2024-03</span>)</i></span></div></td></tr></tbody></table> </div> </div></div></td></tr></tbody></table> <p><b>Tutilish</b> - bu bir samoviy jism boshqa osmon jismining yorugʻligini toʻsib qoʻyadigan astronomik holat. </p><p>Eng mashhurlari <a href="/wiki/Oy" title="Oy">oy</a> va <a href="/wiki/Quyosh" title="Quyosh">quyosh</a> tutilishidir. Sayyoralarning (<a href="/wiki/Merkuriy" title="Merkuriy">Merkuriy</a> va <a href="/wiki/Venera" title="Venera">Venera</a>) Quyosh diskidan oʻtishi kabi hodisalar ham mavjud. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fayl:Diagram_of_eclipses_(1898).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Diagram_of_eclipses_%281898%29.jpg/220px-Diagram_of_eclipses_%281898%29.jpg" decoding="async" width="220" height="285" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Diagram_of_eclipses_%281898%29.jpg/330px-Diagram_of_eclipses_%281898%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Diagram_of_eclipses_%281898%29.jpg/440px-Diagram_of_eclipses_%281898%29.jpg 2x" data-file-width="889" data-file-height="1150" /></a><figcaption>Gimnaziyalar uchun geografik atlas tasviri (1898)</figcaption></figure> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Oy_tutilishi">Oy tutilishi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tutilish&veaction=edit&section=1" title="Boʻlimni tahrirlash: Oy tutilishi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>tahrir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tutilish&action=edit&section=1" title="Edit section's source code: Oy tutilishi"><span>manbasini tahrirlash</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Oyning tutilishi Oyning Yer tomonidan tushirilgan soya konusiga kirganda sodir boʻladi. <i>363 000 km</i> masofadagi Yer soyasi nuqtasining diametri (Oyning yerdan minimal masofasi) Oyning diametridan taxminan <i>2,5 baravar</i> katta, shuning uchun butun Oyni yashirish mumkin. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Quyosh_tutilishi">Quyosh tutilishi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tutilish&veaction=edit&section=2" title="Boʻlimni tahrirlash: Quyosh tutilishi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>tahrir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tutilish&action=edit&section=2" title="Edit section's source code: Quyosh tutilishi"><span>manbasini tahrirlash</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Quyosh tutilishida Oy, Quyosh orasiga kirib, uni toʻsib qoʻyganida sodir boʻladi. Tutilishdan oldingi oy bizga yoritilmagan tomoni bilan qaraganligi sababli, tutilishdan oldin har doim yangi oy bor, yaʼni oy koʻrinmaydi. Quyosh qora disk bilan qoplanganga oʻxshaydi. Yerda turgan kuzatuvchi bu hodisani <a href="/wiki/Quyosh_tutilishi" title="Quyosh tutilishi">quyosh tutilishi</a> sifatida koʻradi. Eng uzun quyosh tutilishi 2010-yil 15-yanvarda <a href="/wiki/Janubi-Sharqiy_Osiyo" title="Janubi-Sharqiy Osiyo">Janubi-Sharqiy Osiyoda</a> yuz berdi va <i>11 daqiqadan</i> ortiq davom etdi<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fayl:Lunar_eclipse-ru.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/Lunar_eclipse-ru.svg/220px-Lunar_eclipse-ru.svg.png" decoding="async" width="220" height="388" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/Lunar_eclipse-ru.svg/330px-Lunar_eclipse-ru.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/Lunar_eclipse-ru.svg/440px-Lunar_eclipse-ru.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="1059" /></a><figcaption>Oy tutilishi diagrammasi</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Oy_va_quyosh_tutilishining_chastotasi">Oy va quyosh tutilishining chastotasi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tutilish&veaction=edit&section=3" title="Boʻlimni tahrirlash: Oy va quyosh tutilishining chastotasi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>tahrir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tutilish&action=edit&section=3" title="Edit section's source code: Oy va quyosh tutilishining chastotasi"><span>manbasini tahrirlash</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Hozirgi vaqtda Oy, Yer va sayyoralarning harakatini aniq tasvirlaydigan matematik modellar mavjud. Kompyuterlar yordamida osmonda kuzatilishi mumkin boʻlgan har qanday ob’ektlarning joylashishini ming yillar oʻtmish va kelajakka yuqori aniqlik bilan hisoblash mumkin. Ammo zamonaviy hisoblash asboblari va matematik modellar paydo boʻlishidan oldin ham olimlar quyosh va oy tutilishini oldindan aytib bera olganlar. Tarixiy maʼlumotlarga koʻra, <a href="/wiki/Yaqin_Sharq" title="Yaqin Sharq">Yaqin Sharq</a> va <a href="/wiki/Xitoy" title="Xitoy">Xitoy</a> olimlari buni bir necha ming yil oldin qilishgan. Antik davrda ham tutilishlar muvaffaqiyatli bashorat qilingan. </p><p><br /> </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fayl:Solar_eclipse_1999_4.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Solar_eclipse_1999_4.jpg/220px-Solar_eclipse_1999_4.jpg" decoding="async" width="220" height="217" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Solar_eclipse_1999_4.jpg/330px-Solar_eclipse_1999_4.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Solar_eclipse_1999_4.jpg/440px-Solar_eclipse_1999_4.jpg 2x" data-file-width="3543" data-file-height="3489" /></a><figcaption>1999-yilda <a href="/wiki/Fransiya" title="Fransiya">Fransiyada</a> quyosh tutilishi</figcaption></figure> <p>Agar Oyning orbitasi ekliptika tekisligida joylashgan boʻlsa, yerda har oyda (toʻliq aytganda, har 29,5 kunda) bitta Oy (toʻlin oyda) va bitta quyosh (yangi oyda) tutilishi kuzatiladi. Ammo Oy orbitasining moyilligi taxminan 5 darajani tashkil qiladi, shuning uchun tutilish uchun Oy yangi oy, yoki toʻlin oyda boʻlishi kerak. Orbita tugunlaridan birining yonidan (yaʼni orbita va ekliptikaning kesishish nuqtasi yaqinida) oʻtgan. Bunday tasodiflar muntazam boʻlsa-da, kamdan-kam hollarda sodir boʻladi, bu esa tutilishlarning qiyosiy kamdan-kam boʻlishiga sababdir. Uzoq muddatli kuzatishlar va tutilishlarni aniqlash shuni koʻrsatdiki, <a href="/wiki/Oy" title="Oy">Oy</a> va <a href="/wiki/Quyosh" title="Quyosh">Quyosh</a> tutilishi 6585,3 kun yoki 18 yil, 11 kun va 8 soatdan bir oz kamroq boʻlgan tsikl bilan sodir boʻladi. Bu davr <i>Saros</i> deb ataladi. Bir saros uchun 28-29 oy va 41-43 quyosh tutilishi (quyoshdan – 15-17 qisman, 15 halqali va 13 jami) mavjud. Ommabop eʼtiqoddan farqli oʻlaroq, oy tutilishi odatda quyosh tutilishiga qaraganda kamroq uchraydi. Biroq, Oy (toʻliq yoki qisman) tutilishi yer sharining yarmida, qisman Quyosh tutilishi Yer sharining chorak qismidan koʻp boʻlmagan qismida va toʻliq quyosh tutilishi faqat 250 km dan oshmaydigan chiziqda kuzatiladi. Saros kunlarning karrali boʻlmaganligi sababli, keyingi davrda tutilish chizigʻi oldingi davrdagi joydan oʻtmaydi. Natijada, quyosh tutilishi kamdan-kam hollarda bitta hududda sodir boʻladi: oʻrtacha, har <i>uch yuz yilda</i> bir marta. Shuning uchun ham bir joyda yashovchi kuzatuvchi oʻz hayotida koʻp oy tutilishini koʻrishi mumkin, lekin bitta quyosh tutilishi emas. Masalan, 1124-yil (Moskvaning janubi-gʻarbiy qismida kuzatilgan), 1140-yil 20 martda, 1415-yil 7-iyunda, 1476-yil 25-fevralda va 1887-yil 19-avgustda (Moskva shimolida kuzatilgan) va keyingi 4 daqiqa davom etadigan 2126-yil 16-oktabrda kuzatiladi<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Saros qadimgi <a href="/wiki/Misr" title="Misr">Misr</a> va <a href="/wiki/Bobil" title="Bobil">Bobil</a> astronomlariga maʼlum boʻlgan. Saros tufayli qadimgi astronomlar quyosh tutilishini juda aniq bashorat qilishdi, ular na samoviy mexanika, na hisoblash qurilmalari haqida aniq tushunchaga ega edilar. Darhaqiqat, tutilish sanasi va vaqtini bashorat qilish uchun oxirgi sodir boʻlgan tutilishlar roʻyxatiga ega boʻlish va ularning har birining sanasi va vaqtiga saroslarning butun sonini qoʻshish kifoya. Oy tutilishini bashorat qilish unchalik qiyin emas. Quyosh tutilishi bilan hamma narsa biroz murakkabroq, chunki tutilish saros orqali takrorlanganda, uning bandi boshqa joyga oʻtishini hisobga olish kerak va bu joyni hisoblab chiqishingiz kerak. Quyosh tutilishini hisoblashni osonlashtirish uchun qadimgi olimlar uch marta saros yoki exeligmos - 19 755,9 kunga teng davr, bu kunlarning butun sonidan sezilarli darajada kamroq farq qiladi. </p><p>Saros tutilishining bashoratlari ortiqcha yoki minus 300 yil ichida maqbul aniqlikni beradi, uzoqroq vaqtlarda xatolar toʻplanishi tufayli muvaffaqiyatsizliklar boshlanadi<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fayl:%D0%9B%D1%83%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D0%B7%D0%B0%D1%82%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5_%D0%BD%D0%B0%D0%B4_%D0%A2%D0%BE%D0%BA%D0%B8%D0%BE,_8_%D0%BE%D0%BA%D1%82%D1%8F%D0%B1%D1%80%D1%8F_2014.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d7/%D0%9B%D1%83%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D0%B7%D0%B0%D1%82%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5_%D0%BD%D0%B0%D0%B4_%D0%A2%D0%BE%D0%BA%D0%B8%D0%BE%2C_8_%D0%BE%D0%BA%D1%82%D1%8F%D0%B1%D1%80%D1%8F_2014.jpg/220px-%D0%9B%D1%83%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D0%B7%D0%B0%D1%82%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5_%D0%BD%D0%B0%D0%B4_%D0%A2%D0%BE%D0%BA%D0%B8%D0%BE%2C_8_%D0%BE%D0%BA%D1%82%D1%8F%D0%B1%D1%80%D1%8F_2014.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d7/%D0%9B%D1%83%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D0%B7%D0%B0%D1%82%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5_%D0%BD%D0%B0%D0%B4_%D0%A2%D0%BE%D0%BA%D0%B8%D0%BE%2C_8_%D0%BE%D0%BA%D1%82%D1%8F%D0%B1%D1%80%D1%8F_2014.jpg/330px-%D0%9B%D1%83%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D0%B7%D0%B0%D1%82%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5_%D0%BD%D0%B0%D0%B4_%D0%A2%D0%BE%D0%BA%D0%B8%D0%BE%2C_8_%D0%BE%D0%BA%D1%82%D1%8F%D0%B1%D1%80%D1%8F_2014.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d7/%D0%9B%D1%83%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D0%B7%D0%B0%D1%82%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5_%D0%BD%D0%B0%D0%B4_%D0%A2%D0%BE%D0%BA%D0%B8%D0%BE%2C_8_%D0%BE%D0%BA%D1%82%D1%8F%D0%B1%D1%80%D1%8F_2014.jpg/440px-%D0%9B%D1%83%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D0%B7%D0%B0%D1%82%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5_%D0%BD%D0%B0%D0%B4_%D0%A2%D0%BE%D0%BA%D0%B8%D0%BE%2C_8_%D0%BE%D0%BA%D1%82%D1%8F%D0%B1%D1%80%D1%8F_2014.jpg 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1538" /></a><figcaption>Tokioda Oy tutilishi , 2014-yil 8-oktabr</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tutilishning_boshqa_turlari">Tutilishning boshqa turlari</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tutilish&veaction=edit&section=4" title="Boʻlimni tahrirlash: Tutilishning boshqa turlari" class="mw-editsection-visualeditor"><span>tahrir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tutilish&action=edit&section=4" title="Edit section's source code: Tutilishning boshqa turlari"><span>manbasini tahrirlash</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Osmonda Oy va Quyosh tutilishidan tashqari boshqa jismlarning tutilishi ham sodir boʻladi. Misol uchun, <a href="/wiki/Sayyoralar" class="mw-redirect" title="Sayyoralar">sayyoralar</a> <a href="/wiki/Yulduzlar" class="mw-redirect" title="Yulduzlar">yulduzlardan</a> ustun turishi mumkin. Bunday hodisalar qoplamalar deyiladi. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fayl:Solar_eclipse_under_frontal_line_from_Niva_Magazine.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Solar_eclipse_under_frontal_line_from_Niva_Magazine.jpg/220px-Solar_eclipse_under_frontal_line_from_Niva_Magazine.jpg" decoding="async" width="220" height="820" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Solar_eclipse_under_frontal_line_from_Niva_Magazine.jpg/330px-Solar_eclipse_under_frontal_line_from_Niva_Magazine.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Solar_eclipse_under_frontal_line_from_Niva_Magazine.jpg/440px-Solar_eclipse_under_frontal_line_from_Niva_Magazine.jpg 2x" data-file-width="870" data-file-height="3243" /></a><figcaption>1914-yil 8-avgustda Rossiyada tutilish, u Birinchi Jahon urushining kelajakdagi harbiy harakatlar joylaridan oʻtdi (1-avgustda boshlangan)</figcaption></figure> <p>Sunʼiy quyosh tutilishi kosmik kema quyoshni qoplaganida, masalan, 1975-yilda <i>"Soyuz-Apollon"</i> parvozi paytidagi tajriba kabi kosmosda olingan. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tutilishning_insoniyat_madaniyati_va_fanidagi_oʻrni"><span id="Tutilishning_insoniyat_madaniyati_va_fanidagi_o.CA.BBrni"></span>Tutilishning insoniyat madaniyati va fanidagi oʻrni</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tutilish&veaction=edit&section=5" title="Boʻlimni tahrirlash: Tutilishning insoniyat madaniyati va fanidagi oʻrni" class="mw-editsection-visualeditor"><span>tahrir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tutilish&action=edit&section=5" title="Edit section's source code: Tutilishning insoniyat madaniyati va fanidagi oʻrni"><span>manbasini tahrirlash</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Qadim zamonlardan beri quyosh va oy tutilishi, shuningdek, kometalarning paydo boʻlishi kabi boshqa noyob astronomik hodisalar salbiy hodisalar sifatida qabul qilindi. Odamlar quyosh tutilishidan juda qoʻrqishdi, chunki ular kamdan-kam uchraydi va gʻayrioddiy va qoʻrqinchli tabiat hodisalari. Koʻpgina madaniyatlarda tutilishlar baxtsizlik va falokatlarning xabarchisi hisoblangan (bu, ayniqsa, oy tutilishiga tegishli edi, ehtimol soyali Oyning qizil rangi qon bilan bogʻliq). <a href="/wiki/Mifologiya" title="Mifologiya">Mifologiyada</a> tutilishlar yuqori kuchlarning kurashi bilan bogʻliq boʻlib, ulardan biri dunyodagi oʻrnatilgan tartibni buzishni xohlaydi („Quyoshni oʻchirish“ yoki „yeyish“, Oyni „oʻldirish“ yoki „qon chiqarish“), ikkinchisi esa saqlab qolmoqchi. Baʼzi xalqlarning eʼtiqodlari tutilish paytida toʻliq sukunat va harakatsizlikni talab qildi, boshqalari esa, aksincha, „yorugʻlik kuchlariga“ yordam berish uchun faol jodugarlikni talab qildi. Qandaydir darajada tutilishlarga boʻlgan bunday munosabat, shunga qaramay, hozirgi zamongacha saqlanib qoldi </p><p>Tutilishlar fan uchun boy materiallar berdi. Qadim zamonlarda tutilishlarni kuzatish <a href="/wiki/Osmon" title="Osmon">osmon</a> mexanikasini oʻrganishga va quyosh tizimining tuzilishini tushunishga yordam berdi. Yerning Oydagi soyasini kuzatish sayyoramiz sharsimon ekanligining birinchi „kosmik“ isbotini berdi. Aristotel birinchi marta Oy tutilishi paytida yer soyasining shakli doimo yumaloq boʻlishini taʼkidladi, bu esa Yerning sharsimonligini isbotlaydi. Quyosh tutilishi oddiy vaqtda kuzatilishi mumkin boʻlmagan Quyosh tojini oʻrganishni boshlash imkonini berdi. Quyosh tutilishi paytida birinchi marta sezilarli massa yaqinida yorugʻlik nurlari yoʻlining tortishish egriligi hodisalari qayd etildi, bu umumiy nisbiylik nazariyasi xulosalarining birinchi eksperimental dalillaridan biri boʻldi. Quyosh tizimining ichki sayyoralarini oʻrganishda ularning quyosh diskidan oʻtishini kuzatish muhim roʻl oʻynadi. Shunday qilib, Lomonosov 1761-yilda Veneraning quyosh diskidan oʻtishini kuzatgan holda, birinchi marta (Shryoter va Gerscheldan 30 yil oldin) Venera atmosferasini kashf etdi va Veneraning quyoshdan kirishi va chiqishi paytida quyosh nurlarining sinishini aniqladi. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fayl:Saturn_eclipse.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Saturn_eclipse.jpg/220px-Saturn_eclipse.jpg" decoding="async" width="220" height="108" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Saturn_eclipse.jpg/330px-Saturn_eclipse.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Saturn_eclipse.jpg/440px-Saturn_eclipse.jpg 2x" data-file-width="2766" data-file-height="1364" /></a><figcaption>2006-yil 15-sentabrda Saturn tomonidan quyosh tutilishi. Kassini sayyoralararo stansiyasining 2,2 million km masofadagi fotosurati</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Manbalar">Manbalar</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tutilish&veaction=edit&section=6" title="Boʻlimni tahrirlash: Manbalar" class="mw-editsection-visualeditor"><span>tahrir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tutilish&action=edit&section=6" title="Edit section's source code: Manbalar"><span>manbasini tahrirlash</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"> <a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.vesti.ru/doc.html?id=336046">http://www.vesti.ru/doc.html?id=336046</a> Arxivnaya kopiya ot 26 yanvarya 2022 na Wayback Machine Vesti</span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"> Solnechnie zatmeniya v 2004—2024 gg. Arxivnaya kopiya ot 26 yanvarya 2022 na Wayback Machine Astronomicheskiy sayt „Galaktika“</span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"> Shamin S. M. Istoriya poyavleniya slova „kometa“ v russkom yazike // I. I. Sreznevskiy i russkoe istoricheskoe yazikoznanie: K 200-letiyu so dnya rojdeniya I. I. Sreznevskogo: sbornik statey Mejdunarodnoy nauchnoy konferensii,</span> </li> </ol> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.eqiad.main‐868759585b‐5c5g6 Cached time: 20250214062648 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 0.120 seconds Real time usage: 0.394 seconds Preprocessor visited node count: 348/1000000 Post‐expand include size: 27406/2097152 bytes Template argument size: 7636/2097152 bytes Highest expansion depth: 17/100 Expensive parser function count: 2/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 8022/5000000 bytes Lua time usage: 0.059/10.000 seconds Lua memory usage: 1540817/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 0/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 131.03% 145.995 3 Andoza:Ambox 100.00% 111.422 1 Andoza:Multiple_issues 100.00% 111.422 1 -total 43.82% 48.830 1 Andoza:Wikify 16.19% 18.038 1 Andoza:Turkumsiz 12.41% 13.825 1 Andoza:Namespace_detect_showall 10.00% 11.139 1 Andoza:Mbox 7.34% 8.177 1 Andoza:Pagetype 3.43% 3.819 1 Andoza:Avtomat_tarjima 1.05% 1.173 1 Andoza:Main_other --> <!-- Saved in parser cache with key uzwiki:pcache:730907:|#|:idhash:canonical!uz and timestamp 20250214062648 and revision id 5026417. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet=""><pre>"<a dir="ltr" href="https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Tutilish&oldid=5026417">https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Tutilish&oldid=5026417</a>" dan olindi </pre></div></div> <div id="catlinks" class="catlinks catlinks-allhidden" data-mw="interface"><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Yashirin turkum: <ul><li><a href="/wiki/Turkum:Vikilashtirilmagan_maqolalar" title="Turkum:Vikilashtirilmagan maqolalar">Vikilashtirilmagan maqolalar</a></li><li><a href="/wiki/Turkum:Turkumsiz_sahifalar" title="Turkum:Turkumsiz sahifalar">Turkumsiz sahifalar</a></li><li><a href="/wiki/Turkum:Vikipediya:Avtomat_tarjimalar" title="Turkum:Vikipediya:Avtomat tarjimalar">Vikipediya:Avtomat tarjimalar</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Bu sahifa oxirgi marta 2024-yil 5-sentyabr, 17:22 da tahrir qilingan.</li> <li id="footer-info-copyright">Matn <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ru">Creative Commons Attribution-ShareAlike litsenziyasi</a> boʻyicha ommalashtirilmoqda, alohida holatlarda qoʻshimcha shartlar amal qilishi mumkin (<a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">batafsil</a>).</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Maxfiylik siyosati</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Vikipediya:Haqida">Vikipediya haqida</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Vikipediya:Mas%CA%BCuliyatdan_voz_kechish">Masʼuliyatdan voz kechish</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code of Conduct</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Dasturchilar</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/uz.wikipedia.org">Statistika</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookie bayonoti</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//uz.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Tutilish&section=4&veaction=edit&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobil versiya</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29"><img src="/static/images/footer/wikimedia.svg" width="25" height="25" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></picture></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" lang="en" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Qidiruv</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Vikipediyadan qidirish"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Maxsus:Search"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Qidirish</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="Mundarija" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Toggle the table of contents" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Toggle the table of contents</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">Tutilish</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>96 ta til</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>Mavzu qoʻshish</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="mw-portlet mw-portlet-dock-bottom emptyPortlet" id="p-dock-bottom"> <ul> </ul> </div> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-69bdbbc57c-z4tgr","wgBackendResponseTime":145,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.120","walltime":"0.394","ppvisitednodes":{"value":348,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":27406,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":7636,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":17,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":2,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":8022,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["131.03% 145.995 3 Andoza:Ambox","100.00% 111.422 1 Andoza:Multiple_issues","100.00% 111.422 1 -total"," 43.82% 48.830 1 Andoza:Wikify"," 16.19% 18.038 1 Andoza:Turkumsiz"," 12.41% 13.825 1 Andoza:Namespace_detect_showall"," 10.00% 11.139 1 Andoza:Mbox"," 7.34% 8.177 1 Andoza:Pagetype"," 3.43% 3.819 1 Andoza:Avtomat_tarjima"," 1.05% 1.173 1 Andoza:Main_other"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.059","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":1540817,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-868759585b-5c5g6","timestamp":"20250214062648","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Tutilish","url":"https:\/\/uz.wikipedia.org\/wiki\/Tutilish","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q141022","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q141022","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2022-05-31T17:58:58Z","dateModified":"2024-09-05T17:22:09Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/e\/ee\/Diagram_of_eclipses_%281898%29.jpg"}</script> </body> </html>