CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="fa" dir="rtl"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>استخوان - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )fawikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[".\t,","٫\t٬"],"wgDigitTransformTable":["0\t1\t2\t3\t4\t5\t6\t7\t8\t9\t%", "۰\t۱\t۲\t۳\t۴\t۵\t۶\t۷\t۸\t۹\t٪"],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","ژانویه","فوریه","مارس","آوریل","مه","ژوئن","ژوئیه","اوت","سپتامبر","اکتبر","نوامبر","دسامبر"],"wgRequestId":"51533e9f-cdc7-4491-90aa-ca2bb766dac1","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"استخوان","wgTitle":"استخوان","wgCurRevisionId":40620644,"wgRevisionId":40620644,"wgArticleId":209735,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["همه مقاله‌های دارای عبارت‌های بدون منبع","استخوان‌شناسی","استخوان‌ها","استخوان‌های اندام فوقانی","بافت همبند","دستگاه اسکلتی"],"wgPageViewLanguage":"fa","wgPageContentLanguage":"fa","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"استخوان", "wgRelevantArticleId":209735,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"status":{"levels":1}}},"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fa","pageLanguageDir":"rtl","pageVariantFallbacks":"fa"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":20000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q265868","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true, "wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Edittools","ext.gadget.EasyNewSection","ext.gadget.signit","ext.gadget.decodesummary","ext.gadget.Watchlist","ext.gadget.switcher" ,"ext.gadget.refToolbar","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fa&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.16"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Left_femur_of_extinct_elephant%2C_Alaska%2C_Ice_Age_Wellcome_L0057714.jpg/1200px-Left_femur_of_extinct_elephant%2C_Alaska%2C_Ice_Age_Wellcome_L0057714.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="798"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Left_femur_of_extinct_elephant%2C_Alaska%2C_Ice_Age_Wellcome_L0057714.jpg/800px-Left_femur_of_extinct_elephant%2C_Alaska%2C_Ice_Age_Wellcome_L0057714.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="532"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Left_femur_of_extinct_elephant%2C_Alaska%2C_Ice_Age_Wellcome_L0057714.jpg/640px-Left_femur_of_extinct_elephant%2C_Alaska%2C_Ice_Age_Wellcome_L0057714.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="426"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="استخوان - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fa.m.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="ویرایش" href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="ویکی‌پدیا (fa)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fa.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fa"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="خوراک اتم برای ویکی‌پدیا" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki rtl sitedir-rtl mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-استخوان rootpage-استخوان skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">پرش به محتوا</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="منوی اصلی" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="منوی اصلی" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">منوی اصلی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">منوی اصلی</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> بازدید محتوا </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" title="مشاهدهٔ صفحهٔ اصلی [z]" accesskey="z"><span>صفحهٔ اصلی</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%86%DB%8C" title="یافتن اطلاعات پس‌زمینه پیرامون رویدادهای کنونی"><span>رویدادهای کنونی</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C" title="آوردن یک صفحهٔ تصادفی [x]" accesskey="x"><span>مقالهٔ تصادفی</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87"><span>صفحه‌های ویژه</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-collaboration" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-collaboration" > <div class="vector-menu-heading"> همکاری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1" title="فهرستی از تغییرات اخیر ویکی [r]" accesskey="r"><span>تغییرات اخیر</span></a></li><li id="n-cooperateing" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C"><span>ویکی‌نویس شوید!</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA" title="مکانی برای دریافتن"><span>راهنما</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="//fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%A8%D8%A7_%D9%85%D8%A7"><span>تماس با ویکی‌پدیا</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="ویکی‌پدیا" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fa.svg" style="width: 6em; height: 2em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="دانشنامهٔ آزاد" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fa.svg" width="72" height="18" style="width: 4.5em; height: 1.125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%AC%D9%88" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>جستجو</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="جستجو در ویکی‌پدیا" aria-label="جستجو در ویکی‌پدیا" autocapitalize="sentences" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="ویژه:جستجو"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">جستجو</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="ابزارهای شخصی"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="تغییر ظاهر اندازهٔ قلم، عرض و رنگ صفحه" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ظاهر" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ظاهر</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=fa.wikipedia.org&uselang=fa" class=""><span>کمک مالی</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است." class=""><span>ساخت حساب</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o" class=""><span>ورود</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="گزینه‌های بیشتر" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارهای شخصی" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ابزارهای شخصی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="منوی کاربری" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=fa.wikipedia.org&uselang=fa"><span>کمک مالی</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>ساخت حساب</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>ورود</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> صفحه‌هایی برای ویرایشگرانی که از سامانه خارج شدند <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%85%D9%87" aria-label="دربارهٔ ویرایش‌کردن بیشتر بدانید"><span>بیشتر بدانید</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86" title="فهرست ویرایش‌ها انجام شده از این نشانی آی‌پی [y]" accesskey="y"><span>مشارکت‌ها</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D9%85%D9%86" title="بحث پیرامون ویرایش‌های این نشانی آی‌پی [n]" accesskey="n"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="فهرست" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">فهرست</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">نهفتن</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">بخش آغازین</div> </a> </li> <li id="toc-بافت" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#بافت"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱</span> <span>بافت</span> </div> </a> <ul id="toc-بافت-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ساختار" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ساختار"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲</span> <span>ساختار</span> </div> </a> <ul id="toc-ساختار-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-گونه‌ها" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#گونه‌ها"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳</span> <span>گونه‌ها</span> </div> </a> <ul id="toc-گونه‌ها-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-یاخته‌های_بافت_استخوانی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#یاخته‌های_بافت_استخوانی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴</span> <span>یاخته‌های بافت استخوانی</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-یاخته‌های_بافت_استخوانی-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های یاخته‌های بافت استخوانی</span> </button> <ul id="toc-یاخته‌های_بافت_استخوانی-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-استخوان‌یاخته‌ها" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#استخوان‌یاخته‌ها"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴.۱</span> <span>استخوان‌یاخته‌ها</span> </div> </a> <ul id="toc-استخوان‌یاخته‌ها-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-استخوان‌سازها" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#استخوان‌سازها"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴.۲</span> <span>استخوان‌سازها</span> </div> </a> <ul id="toc-استخوان‌سازها-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-استخوان‌کاه‌ها" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#استخوان‌کاه‌ها"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴.۳</span> <span>استخوان‌کاه‌ها</span> </div> </a> <ul id="toc-استخوان‌کاه‌ها-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-استخوان‌های_چهاراندام" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#استخوان‌های_چهاراندام"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۵</span> <span>استخوان‌های چهاراندام</span> </div> </a> <ul id="toc-استخوان‌های_چهاراندام-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-منابع" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#منابع"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۶</span> <span>منابع</span> </div> </a> <ul id="toc-منابع-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="فهرست" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="فهرست محتوا" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر وضعیت فهرست محتویات" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">تغییر وضعیت فهرست محتویات</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">استخوان</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="به مقاله‌ای به یک زبان دیگر بروید. به ۱۵۸ زبان در دسترس است." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-158" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">۱۵۸ زبان</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Been" title="Been–آفریکانس" lang="af" hreflang="af" data-title="Been" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="آفریکانس" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Knochen" title="Knochen–آلمانی سوئیسی" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Knochen" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="آلمانی سوئیسی" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A0%E1%8C%A5%E1%8A%95%E1%89%B5" title="አጥንት–امهری" lang="am" hreflang="am" data-title="አጥንት" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="امهری" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Ueso" title="Ueso–آراگونی" lang="an" hreflang="an" data-title="Ueso" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="آراگونی" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://ang.wikipedia.org/wiki/B%C4%81n" title="Bān–انگلیسی باستان" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Bān" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="انگلیسی باستان" class="interlanguage-link-target"><span>Ænglisc</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%B8%D9%85" title="عظم–عربی" lang="ar" hreflang="ar" data-title="عظم" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="عربی" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arc mw-list-item"><a href="https://arc.wikipedia.org/wiki/%DC%93%DC%AA%DC%A1%DC%90" title="ܓܪܡܐ–آرامی" lang="arc" hreflang="arc" data-title="ܓܪܡܐ" data-language-autonym="ܐܪܡܝܐ" data-language-local-name="آرامی" class="interlanguage-link-target"><span>ܐܪܡܝܐ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%A1%E0%A6%BC" title="হাড়–آسامی" lang="as" hreflang="as" data-title="হাড়" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="آسامی" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/G%C3%BCesu" title="Güesu–آستوری" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Güesu" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="آستوری" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-atj mw-list-item"><a href="https://atj.wikipedia.org/wiki/Oskan" title="Oskan–آتیکامکو" lang="atj" hreflang="atj" data-title="Oskan" data-language-autonym="Atikamekw" data-language-local-name="آتیکامکو" class="interlanguage-link-target"><span>Atikamekw</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-av mw-list-item"><a href="https://av.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%BA%D1%8C%D0%B0" title="Ракьа–آواری" lang="av" hreflang="av" data-title="Ракьа" data-language-autonym="Авар" data-language-local-name="آواری" class="interlanguage-link-target"><span>Авар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ay mw-list-item"><a href="https://ay.wikipedia.org/wiki/Ch%27aka" title="Ch'aka–آیمارایی" lang="ay" hreflang="ay" data-title="Ch'aka" data-language-autonym="Aymar aru" data-language-local-name="آیمارایی" class="interlanguage-link-target"><span>Aymar aru</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/S%C3%BCm%C3%BCk" title="Sümük–ترکی آذربایجانی" lang="az" hreflang="az" data-title="Sümük" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="ترکی آذربایجانی" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%85%D9%88%DA%A9" title="سوموک–South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="سوموک" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D2%BA%D3%A9%D0%B9%D3%99%D0%BA" title="Һөйәк–باشقیری" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Һөйәк" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="باشقیری" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Boana" title="Boana–باواریایی" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Boana" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="باواریایی" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Tulang" title="Tulang–Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Tulang" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%81%D1%86%D1%8C" title="Косць–بلاروسی" lang="be" hreflang="be" data-title="Косць" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="بلاروسی" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%81%D1%8C%D1%86%D1%8C" title="Косьць–بلاروسی (دستورخط کلاسیک)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Косьць" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="بلاروسی (دستورخط کلاسیک)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bew mw-list-item"><a href="https://bew.wikipedia.org/wiki/Tulang" title="Tulang–Betawi" lang="bew" hreflang="bew" data-title="Tulang" data-language-autonym="Betawi" data-language-local-name="Betawi" class="interlanguage-link-target"><span>Betawi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%81%D1%82" title="Кост–بلغاری" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Кост" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="بلغاری" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%A1%E0%A6%BC" title="হাড়–بنگالی" lang="bn" hreflang="bn" data-title="হাড়" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="بنگالی" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Askorn" title="Askorn–برتون" lang="br" hreflang="br" data-title="Askorn" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="برتون" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Kost" title="Kost–بوسنیایی" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Kost" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="بوسنیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-btm mw-list-item"><a href="https://btm.wikipedia.org/wiki/Holi-holi" title="Holi-holi–Batak Mandailing" lang="btm" hreflang="btm" data-title="Holi-holi" data-language-autonym="Batak Mandailing" data-language-local-name="Batak Mandailing" class="interlanguage-link-target"><span>Batak Mandailing</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Os" title="Os–کاتالان" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Os" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="کاتالان" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/G%C3%A1uk-g%C3%A1uk" title="Gáuk-gáuk–چینی مین شرقی" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Gáuk-gáuk" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="چینی مین شرقی" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%DB%8E%D8%B3%DA%A9" title="ئێسک–کردی مرکزی" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="ئێسک" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="کردی مرکزی" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-co mw-list-item"><a href="https://co.wikipedia.org/wiki/Ossu" title="Ossu–کورسی" lang="co" hreflang="co" data-title="Ossu" data-language-autonym="Corsu" data-language-local-name="کورسی" class="interlanguage-link-target"><span>Corsu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Kost" title="Kost–چکی" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Kost" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="چکی" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A8%C4%83%D0%BC%C4%83" title="Шăмă–چوواشی" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Шăмă" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="چوواشی" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Asgwrn" title="Asgwrn–ولزی" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Asgwrn" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="ولزی" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Knogle_(anatomi)" title="Knogle (anatomi)–دانمارکی" lang="da" hreflang="da" data-title="Knogle (anatomi)" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="دانمارکی" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dag mw-list-item"><a href="https://dag.wikipedia.org/wiki/K%C9%94bili" title="Kɔbili–Dagbani" lang="dag" hreflang="dag" data-title="Kɔbili" data-language-autonym="Dagbanli" data-language-local-name="Dagbani" class="interlanguage-link-target"><span>Dagbanli</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Knochen" title="Knochen–آلمانی" lang="de" hreflang="de" data-title="Knochen" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="آلمانی" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Este" title="Este–Dimli" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Este" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Dimli" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9F%CF%83%CF%84%CF%8C" title="Οστό–یونانی" lang="el" hreflang="el" data-title="Οστό" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="یونانی" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Bone" title="Bone–انگلیسی" lang="en" hreflang="en" data-title="Bone" data-language-autonym="English" data-language-local-name="انگلیسی" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Osto" title="Osto–اسپرانتو" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Osto" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="اسپرانتو" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Hueso" title="Hueso–اسپانیایی" lang="es" hreflang="es" data-title="Hueso" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="اسپانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Luu" title="Luu–استونیایی" lang="et" hreflang="et" data-title="Luu" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="استونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Hezur" title="Hezur–باسکی" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Hezur" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="باسکی" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Luu" title="Luu–فنلاندی" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Luu" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="فنلاندی" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fj mw-list-item"><a href="https://fj.wikipedia.org/wiki/Sui" title="Sui–فیجیایی" lang="fj" hreflang="fj" data-title="Sui" data-language-autonym="Na Vosa Vakaviti" data-language-local-name="فیجیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Na Vosa Vakaviti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Os" title="Os–فرانسوی" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Os" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="فرانسوی" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frp mw-list-item"><a href="https://frp.wikipedia.org/wiki/%C3%94s" title="Ôs–آرپیتان" lang="frp" hreflang="frp" data-title="Ôs" data-language-autonym="Arpetan" data-language-local-name="آرپیتان" class="interlanguage-link-target"><span>Arpetan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Bonke" title="Bonke–فریسی غربی" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Bonke" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="فریسی غربی" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Cn%C3%A1mh" title="Cnámh–ایرلندی" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Cnámh" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="ایرلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Cn%C3%A0mh" title="Cnàmh–گیلی اسکاتلندی" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Cnàmh" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="گیلی اسکاتلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/%C3%93so" title="Óso–گالیسیایی" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Óso" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="گالیسیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Kangue" title="Kangue–گوارانی" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Kangue" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="گوارانی" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gor mw-list-item"><a href="https://gor.wikipedia.org/wiki/Tulalo" title="Tulalo–گورونتالو" lang="gor" hreflang="gor" data-title="Tulalo" data-language-autonym="Bahasa Hulontalo" data-language-local-name="گورونتالو" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Hulontalo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Kut-kak" title="Kut-kak–Hakka Chinese" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Kut-kak" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="Hakka Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A2%D7%A6%D7%9D" title="עצם–عبری" lang="he" hreflang="he" data-title="עצם" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="عبری" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A5%E0%A4%BF" title="अस्थि–هندی" lang="hi" hreflang="hi" data-title="अस्थि" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="هندی" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Kost" title="Kost–کروات" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Kost" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="کروات" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Zo" title="Zo–هائیتیایی" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Zo" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="هائیتیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Csont" title="Csont–مجاری" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Csont" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="مجاری" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%88%D5%BD%D5%AF%D5%B8%D6%80" title="Ոսկոր–ارمنی" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Ոսկոր" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ارمنی" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D5%88%D5%BD%D5%AF%D5%B8%D6%80" title="Ոսկոր–Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Ոսկոր" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target"><span>Արեւմտահայերէն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Osso" title="Osso–اینترلینگوا" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Osso" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="اینترلینگوا" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Tulang" title="Tulang–اندونزیایی" lang="id" hreflang="id" data-title="Tulang" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="اندونزیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ik mw-list-item"><a href="https://ik.wikipedia.org/wiki/Sauniq" title="Sauniq–اینوپیک" lang="ik" hreflang="ik" data-title="Sauniq" data-language-autonym="Iñupiatun" data-language-local-name="اینوپیک" class="interlanguage-link-target"><span>Iñupiatun</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-inh mw-list-item"><a href="https://inh.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D3%80%D0%B5%D1%85%D0%BA" title="ТӀехк–اینگوشی" lang="inh" hreflang="inh" data-title="ТӀехк" data-language-autonym="ГӀалгӀай" data-language-local-name="اینگوشی" class="interlanguage-link-target"><span>ГӀалгӀай</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Osto" title="Osto–ایدو" lang="io" hreflang="io" data-title="Osto" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ایدو" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Bein" title="Bein–ایسلندی" lang="is" hreflang="is" data-title="Bein" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="ایسلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Osso" title="Osso–ایتالیایی" lang="it" hreflang="it" data-title="Osso" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="ایتالیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E9%AA%A8" title="骨–ژاپنی" lang="ja" hreflang="ja" data-title="骨" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ژاپنی" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Balung" title="Balung–جاوه‌ای" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Balung" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="جاوه‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%AB%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98" title="ძვალი–گرجی" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ძვალი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="گرجی" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/I%C9%A3ess" title="Iɣess–قبایلی" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Iɣess" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="قبایلی" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/M%C9%94%C9%94y%C9%9B" title="Mɔɔyɛ–Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Mɔɔyɛ" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target"><span>Kabɩyɛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kcg mw-list-item"><a href="https://kcg.wikipedia.org/wiki/Kungkup" title="Kungkup–تیاپی" lang="kcg" hreflang="kcg" data-title="Kungkup" data-language-autonym="Tyap" data-language-local-name="تیاپی" class="interlanguage-link-target"><span>Tyap</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kge mw-list-item"><a href="https://kge.wikipedia.org/wiki/Tuhlan" title="Tuhlan–Komering" lang="kge" hreflang="kge" data-title="Tuhlan" data-language-autonym="Kumoring" data-language-local-name="Komering" class="interlanguage-link-target"><span>Kumoring</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D2%AF%D0%B9%D0%B5%D0%BA" title="Сүйек–قزاقی" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Сүйек" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="قزاقی" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%AE%E0%B3%82%E0%B2%B3%E0%B3%86" title="ಮೂಳೆ–کانارا" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಮೂಳೆ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="کانارا" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%BC%88" title="뼈–کره‌ای" lang="ko" hreflang="ko" data-title="뼈" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="کره‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://ks.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%DA%88%D9%90%D8%AC%D8%A0" title="أڈِجؠ–کشمیری" lang="ks" hreflang="ks" data-title="أڈِجؠ" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="کشمیری" class="interlanguage-link-target"><span>कॉशुर / کٲشُر</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Hest%C3%AE" title="Hestî–کردی" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Hestî" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="کردی" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Askorn" title="Askorn–کورنی" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Askorn" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="کورنی" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Os_(anatomia_ossis)" title="Os (anatomia ossis)–لاتین" lang="la" hreflang="la" data-title="Os (anatomia ossis)" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="لاتین" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Schank" title="Schank–لوگزامبورگی" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Schank" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="لوگزامبورگی" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lbe mw-list-item"><a href="https://lbe.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BA%D3%80" title="ТтаркӀ–Lak" lang="lbe" hreflang="lbe" data-title="ТтаркӀ" data-language-autonym="Лакку" data-language-local-name="Lak" class="interlanguage-link-target"><span>Лакку</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Oso" title="Oso–Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Oso" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Knaok" title="Knaok–لیمبورگی" lang="li" hreflang="li" data-title="Knaok" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="لیمبورگی" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/%C3%92s" title="Òs–لومبارد" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Òs" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="لومبارد" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ln mw-list-item"><a href="https://ln.wikipedia.org/wiki/Mok%C3%BAwa" title="Mokúwa–لینگالا" lang="ln" hreflang="ln" data-title="Mokúwa" data-language-autonym="Lingála" data-language-local-name="لینگالا" class="interlanguage-link-target"><span>Lingála</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Kaulas" title="Kaulas–لیتوانیایی" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Kaulas" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="لیتوانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Kauls" title="Kauls–لتونیایی" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Kauls" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="لتونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-map-bms mw-list-item"><a href="https://map-bms.wikipedia.org/wiki/Balung" title="Balung–Banyumasan" lang="jv-x-bms" hreflang="jv-x-bms" data-title="Balung" data-language-autonym="Basa Banyumasan" data-language-local-name="Banyumasan" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Banyumasan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mdf mw-list-item"><a href="https://mdf.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D1%80%D1%8C" title="Пакарь–مکشایی" lang="mdf" hreflang="mdf" data-title="Пакарь" data-language-autonym="Мокшень" data-language-local-name="مکشایی" class="interlanguage-link-target"><span>Мокшень</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Taolana" title="Taolana–مالاگاسی" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Taolana" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="مالاگاسی" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mhr mw-list-item"><a href="https://mhr.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D1%83" title="Лу–ماری" lang="mhr" hreflang="mhr" data-title="Лу" data-language-autonym="Олык марий" data-language-local-name="ماری" class="interlanguage-link-target"><span>Олык марий</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Tulang" title="Tulang–مینانگ‌کابویی" lang="min" hreflang="min" data-title="Tulang" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="مینانگ‌کابویی" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%81%D0%BA%D0%B0" title="Коска–مقدونی" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Коска" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="مقدونی" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%85%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A5%E0%B4%BF" title="അസ്ഥി–مالایالامی" lang="ml" hreflang="ml" data-title="അസ്ഥി" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="مالایالامی" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%AF%D1%81" title="Яс–مغولی" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Яс" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="مغولی" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A5%E0%A4%BF" title="अस्थि–مراتی" lang="mr" hreflang="mr" data-title="अस्थि" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="مراتی" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Tulang" title="Tulang–مالایی" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Tulang" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="مالایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%A1%E1%80%9B%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%B8" title="အရိုး–برمه‌ای" lang="my" hreflang="my" data-title="အရိုး" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="برمه‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%DA%A9%D8%A7" title="استکا–مازندرانی" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="استکا" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="مازندرانی" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nah mw-list-item"><a href="https://nah.wikipedia.org/wiki/Omitl" title="Omitl–Nahuatl" lang="nah" hreflang="nah" data-title="Omitl" data-language-autonym="Nāhuatl" data-language-local-name="Nahuatl" class="interlanguage-link-target"><span>Nāhuatl</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%81%E0%A4%AF%E0%A5%8D" title="क्वँय्–نواریایی" lang="new" hreflang="new" data-title="क्वँय्" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="نواریایی" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Bot_(anatomie)" title="Bot (anatomie)–هلندی" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Bot (anatomie)" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="هلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Knokkel" title="Knokkel–نروژی نی‌نُشک" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Knokkel" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="نروژی نی‌نُشک" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/%C3%92s" title="Òs–اکسیتان" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Òs" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="اکسیتان" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-om mw-list-item"><a href="https://om.wikipedia.org/wiki/Lafee" title="Lafee–اورومویی" lang="om" hreflang="om" data-title="Lafee" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="اورومویی" class="interlanguage-link-target"><span>Oromoo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-or mw-list-item"><a href="https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%B9%E0%AC%BE%E0%AC%A1%E0%AC%BC" title="ହାଡ଼–اوریه‌ای" lang="or" hreflang="or" data-title="ହାଡ଼" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="اوریه‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>ଓଡ଼ିଆ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%B9%E0%A9%B1%E0%A8%A1%E0%A9%80" title="ਹੱਡੀ–پنجابی" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਹੱਡੀ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="پنجابی" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pag mw-list-item"><a href="https://pag.wikipedia.org/wiki/Pokel" title="Pokel–پانگاسینانی" lang="pag" hreflang="pag" data-title="Pokel" data-language-autonym="Pangasinan" data-language-local-name="پانگاسینانی" class="interlanguage-link-target"><span>Pangasinan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Ko%C5%9B%C4%87" title="Kość–لهستانی" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Kość" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="لهستانی" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%DB%81%DA%88%DB%8C" title="ہڈی–پنجابی" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="ہڈی" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="پنجابی" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D9%87%DA%89%D9%88%DA%A9%DB%8C" title="هډوکی–پشتو" lang="ps" hreflang="ps" data-title="هډوکی" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="پشتو" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Osso" title="Osso–پرتغالی" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Osso" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="پرتغالی" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Tullu" title="Tullu–کچوایی" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Tullu" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="کچوایی" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Os_(anatomie)" title="Os (anatomie)–رومانیایی" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Os (anatomie)" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="رومانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-rup mw-list-item"><a href="https://roa-rup.wikipedia.org/wiki/Osu" title="Osu–آرومانی" lang="rup" hreflang="rup" data-title="Osu" data-language-autonym="Armãneashti" data-language-local-name="آرومانی" class="interlanguage-link-target"><span>Armãneashti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C" title="Кость–روسی" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Кость" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="روسی" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sa mw-list-item"><a href="https://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A5%E0%A4%BF" title="अस्थि–سانسکریت" lang="sa" hreflang="sa" data-title="अस्थि" data-language-autonym="संस्कृतम्" data-language-local-name="سانسکریت" class="interlanguage-link-target"><span>संस्कृतम्</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%A1%E1%B1%9F%E1%B1%9D_(%E1%B1%A1%E1%B1%A4%E1%B1%A3)" title="ᱡᱟᱝ (ᱡᱤᱣ)–سانتالی" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱡᱟᱝ (ᱡᱤᱣ)" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="سانتالی" class="interlanguage-link-target"><span>ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Ossu_(struttura_r%C3%ACggida)" title="Ossu (struttura rìggida)–سیسیلی" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Ossu (struttura rìggida)" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="سیسیلی" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Bane" title="Bane–اسکاتلندی" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Bane" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="اسکاتلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%DA%BE%DA%8F%D9%88" title="ھڏو–سندی" lang="sd" hreflang="sd" data-title="ھڏو" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="سندی" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-se mw-list-item"><a href="https://se.wikipedia.org/wiki/D%C3%A1kti" title="Dákti–سامی شمالی" lang="se" hreflang="se" data-title="Dákti" data-language-autonym="Davvisámegiella" data-language-local-name="سامی شمالی" class="interlanguage-link-target"><span>Davvisámegiella</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Kost" title="Kost–صرب و کرواتی" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Kost" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="صرب و کرواتی" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shi mw-list-item"><a href="https://shi.wikipedia.org/wiki/I%C9%A3ss" title="Iɣss–تاچل‌هیت" lang="shi" hreflang="shi" data-title="Iɣss" data-language-autonym="Taclḥit" data-language-local-name="تاچل‌هیت" class="interlanguage-link-target"><span>Taclḥit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Bone" title="Bone–انگلیسی ساده" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Bone" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="انگلیسی ساده" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Kos%C5%A5" title="Kosť–اسلواکی" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Kosť" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="اسلواکی" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Kost" title="Kost–اسلوونیایی" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Kost" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="اسلوونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Laf" title="Laf–سومالیایی" lang="so" hreflang="so" data-title="Laf" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="سومالیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Kocka" title="Kocka–آلبانیایی" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Kocka" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="آلبانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%81%D1%82" title="Кост–صربی" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Кост" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="صربی" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Tulang" title="Tulang–سوندایی" lang="su" hreflang="su" data-title="Tulang" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="سوندایی" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Ben_(skelett)" title="Ben (skelett)–سوئدی" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Ben (skelett)" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="سوئدی" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Mfupa" title="Mfupa–سواحیلی" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Mfupa" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="سواحیلی" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%8E%E0%AE%B2%E0%AF%81%E0%AE%AE%E0%AF%8D%E0%AE%AA%E0%AF%81" title="எலும்பு–تامیلی" lang="ta" hreflang="ta" data-title="எலும்பு" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="تامیلی" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%8E%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%95" title="ఎముక–تلوگویی" lang="te" hreflang="te" data-title="ఎముక" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="تلوگویی" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D1%81%D1%82%D1%83%D1%85%D0%BE%D0%BD" title="Устухон–تاجیکی" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Устухон" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="تاجیکی" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%94%E0%B8%B9%E0%B8%81" title="กระดูก–تایلندی" lang="th" hreflang="th" data-title="กระดูก" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="تایلندی" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Buto_(anatomiya)" title="Buto (anatomiya)–تاگالوگی" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Buto (anatomiya)" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="تاگالوگی" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tn mw-list-item"><a href="https://tn.wikipedia.org/wiki/Lerapo" title="Lerapo–تسوانایی" lang="tn" hreflang="tn" data-title="Lerapo" data-language-autonym="Setswana" data-language-local-name="تسوانایی" class="interlanguage-link-target"><span>Setswana</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Kemik" title="Kemik–ترکی استانبولی" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Kemik" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="ترکی استانبولی" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%96%D1%81%D1%82%D0%BA%D0%B0" title="Кістка–اوکراینی" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Кістка" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="اوکراینی" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%DB%81%DA%88%DB%8C" title="ہڈی–اردو" lang="ur" hreflang="ur" data-title="ہڈی" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="اردو" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Suyak" title="Suyak–ازبکی" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Suyak" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ازبکی" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/X%C6%B0%C6%A1ng" title="Xương–ویتنامی" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Xương" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="ویتنامی" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/Bom" title="Bom–ولاپوک" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Bom" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="ولاپوک" class="interlanguage-link-target"><span>Volapük</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Oxhea" title="Oxhea–والونی" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Oxhea" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="والونی" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Bukog" title="Bukog–وارایی" lang="war" hreflang="war" data-title="Bukog" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="وارایی" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E9%AA%A8%E9%AA%BC" title="骨骼–وو" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="骨骼" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="وو" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98" title="ყვილი–Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ყვილი" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%91%D7%99%D7%99%D7%9F" title="ביין–یدی" lang="yi" hreflang="yi" data-title="ביין" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="یدی" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/Egungun" title="Egungun–یوروبایی" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Egungun" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="یوروبایی" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Ndok" title="Ndok–ژوانگی" lang="za" hreflang="za" data-title="Ndok" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="ژوانگی" class="interlanguage-link-target"><span>Vahcuengh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%AA%A8%E9%AA%BC" title="骨骼–چینی" lang="zh" hreflang="zh" data-title="骨骼" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="چینی" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E9%AA%A8" title="骨–چینی ادبی" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="骨" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="چینی ادبی" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Kut" title="Kut–مین نان" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Kut" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="مین نان" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E9%AA%A8" title="骨–کانتونی" lang="yue" hreflang="yue" data-title="骨" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="کانتونی" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q265868#sitelinks-wikipedia" title="ویرایش پیوندهای بین‌زبانی" class="wbc-editpage">ویرایش پیوندها</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="فضاهای نام"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86" title="دیدن صفحهٔ محتویات [c]" accesskey="c"><span>مقاله</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB:%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86" rel="discussion" title="گفتگو پیرامون محتوای صفحه [t]" accesskey="t"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر گونهٔ زبان" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">فارسی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="بازدیدها"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86&action=history" title="نسخه‌های پیشین این صفحه [h]" accesskey="h"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارها" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ابزارها</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ابزارها</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="گزینه‌های بیشتر" > <div class="vector-menu-heading"> عمل‌ها </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86&action=history"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> عمومی </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D9%86_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86" title="فهرست همهٔ صفحه‌هایی که به این صفحه پیوند می‌دهند [j]" accesskey="j"><span>پیوندها به این صفحه</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%B7/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86" rel="nofollow" title="تغییرات اخیر صفحه‌هایی که این صفحه به آن‌ها پیوند دارد [k]" accesskey="k"><span>تغییرات مرتبط</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//fa.wikipedia.org/wiki/ویکی‌پدیا:بارگذاری" title="بارگذاری تصاویر و پرونده‌های دیگر [u]" accesskey="u"><span>بارگذاری پرونده</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86&oldid=40620644" title="پیوند پایدار به این نسخه از این صفحه"><span>پیوند پایدار</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86&action=info" title="اطلاعات بیشتر دربارهٔ این صفحه"><span>اطلاعات صفحه</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF&page=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86&id=40620644&wpFormIdentifier=titleform" title="اطلاعات در خصوص چگونگی یادکرد این صفحه"><span>یادکرد این صفحه</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25A7%25D8%25B3%25D8%25AA%25D8%25AE%25D9%2588%25D8%25A7%25D9%2586"><span>دریافت نشانی کوتاه‌شده</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25A7%25D8%25B3%25D8%25AA%25D8%25AE%25D9%2588%25D8%25A7%25D9%2586"><span>بارگیری کد QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> نسخه‌برداری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:DownloadAsPdf&page=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86&action=show-download-screen"><span>بارگیری به‌صورت PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86&printable=yes" title="نسخهٔ قابل چاپ این صفحه [p]" accesskey="p"><span>نسخهٔ قابل چاپ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> در پروژه‌های دیگر </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Bones" hreflang="en"><span>ویکی‌انبار</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q265868" title="پیوند به آیتم متصل‌شدۀ مخزن داده‌ها [g]" accesskey="g"><span>آیتم ویکی‌داده</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ظاهر</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">نهفتن</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-rtl mw-parser-output" lang="fa" dir="rtl"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40744652">.mw-parser-output .hatnote{font-style:italic}.mw-parser-output div.hatnote{padding-right:1.6em;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .hatnote i{font-style:normal}.mw-parser-output .hatnote+link+.hatnote{margin-top:-0.5em}</style><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">برای دیگر کاربردها، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_(%D8%A7%D8%A8%D9%87%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D8%B2%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C)" class="mw-disambig" title="استخوان (ابهام‌زدایی)">استخوان (ابهام‌زدایی)</a> را ببینید.</div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Left_femur_of_extinct_elephant,_Alaska,_Ice_Age_Wellcome_L0057714.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Left_femur_of_extinct_elephant%2C_Alaska%2C_Ice_Age_Wellcome_L0057714.jpg/300px-Left_femur_of_extinct_elephant%2C_Alaska%2C_Ice_Age_Wellcome_L0057714.jpg" decoding="async" width="300" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Left_femur_of_extinct_elephant%2C_Alaska%2C_Ice_Age_Wellcome_L0057714.jpg/450px-Left_femur_of_extinct_elephant%2C_Alaska%2C_Ice_Age_Wellcome_L0057714.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Left_femur_of_extinct_elephant%2C_Alaska%2C_Ice_Age_Wellcome_L0057714.jpg/600px-Left_femur_of_extinct_elephant%2C_Alaska%2C_Ice_Age_Wellcome_L0057714.jpg 2x" data-file-width="4256" data-file-height="2832" /></a><figcaption>استخوان <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ران">ران</a> چپ گونه‌ای منقرض از فیل، آلاسکا، عصر یخ.</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Bertazzo_S_-_SEM_deproteined_bone_-_wistar_rat_-_x10k.tif" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Bertazzo_S_-_SEM_deproteined_bone_-_wistar_rat_-_x10k.tif/lossy-page1-300px-Bertazzo_S_-_SEM_deproteined_bone_-_wistar_rat_-_x10k.tif.jpg" decoding="async" width="300" height="225" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Bertazzo_S_-_SEM_deproteined_bone_-_wistar_rat_-_x10k.tif/lossy-page1-450px-Bertazzo_S_-_SEM_deproteined_bone_-_wistar_rat_-_x10k.tif.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Bertazzo_S_-_SEM_deproteined_bone_-_wistar_rat_-_x10k.tif/lossy-page1-600px-Bertazzo_S_-_SEM_deproteined_bone_-_wistar_rat_-_x10k.tif.jpg 2x" data-file-width="1280" data-file-height="960" /></a><figcaption>نگاره‌ای از <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%DA%A9%D8%B1%D9%88%D8%B3%DA%A9%D9%88%D9%BE_%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%A8%D8%B4%DB%8C" title="میکروسکوپ الکترونی روبشی">میکروسکوپ الکترونی روبشی</a> یا SEM از الیاف کلاژن معدنی در استخوان با بزرگ نمایی ۱۰٬۰۰۰</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Delphinus_delphis_01.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/Delphinus_delphis_01.jpg/300px-Delphinus_delphis_01.jpg" decoding="async" width="300" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/Delphinus_delphis_01.jpg/450px-Delphinus_delphis_01.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/Delphinus_delphis_01.jpg/600px-Delphinus_delphis_01.jpg 2x" data-file-width="4800" data-file-height="3200" /></a><figcaption>استخوان‌بندی یک دلفین.</figcaption></figure> <p><b>اُستخوان</b> جسم جامدی است که تشکیل‌دهندهٔ <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D9%84%D8%AA" class="mw-redirect" title="اسکلت">اسکلت</a> <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="جانوران">جانوران</a> و بخشی از <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C" title="استخوان‌بندی">استخوان‌بندی</a> است. استخوان به شکل‌های گوناگون و اندازه‌های بسیار متفاوت در بخش‌های مختلف اندام جای گرفته <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%87" title="سازه">سازهٔ</a> درونی و بیرونی پیچیده‌ای دارد. بخش بیرونی استخوان سفت و سخت و پدیدآمده از <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%AF_%D8%A2%D9%84%DB%8C" class="mw-redirect" title="مواد آلی">مواد آلی</a> مانند <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%D8%A7%DA%98%D9%86" title="کلاژن">کلاژن</a> و <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="کانی">املاح معدنی</a> چون <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D9%86%D9%88%DA%A9%D9%84%D8%B3%DB%8C%D9%85_%D9%81%D8%B3%D9%81%D8%A7%D8%AA" title="مونوکلسیم فسفات">فسفات کلسیم</a> و <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%86%D8%A7%D8%AA_%DA%A9%D9%84%D8%B3%DB%8C%D9%85" class="mw-redirect" title="کربنات کلسیم">کربنات کلسیم</a> است. استخوان‌ها دارای وزن کمی هستند ولی محکم و پایدارند و عملکرد بسیاری دارند. تولید <a href="/wiki/%DA%AF%D9%84%D8%A8%D9%88%D9%84_%D8%B3%D9%81%DB%8C%D8%AF" title="گلبول سفید">گلبول‌های سفید</a> و <a href="/wiki/%DA%AF%D9%84%D8%A8%D9%88%D9%84_%D9%82%D8%B1%D9%85%D8%B2" title="گلبول قرمز">قرمز</a>، انبار کردن املاح و بالا بردن توان جابجایی را استخوان انجام می‌دهد. </p><p>در زمان تولد حدود ۲۷۰ استخوان در بدن انسان وجود دارد. با افزایش سن بعضی از این استخوان‌ها به هم چسبیده و در نهایت ۲۰۶ استخوان را برای یک فرد بالغ ایجاد می‌کنند. بزرگ‌ترین استخوان بدن <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="استخوان ران">استخوان ران</a> و کوچک‌ترین آن‌ها استخوانچه‌های <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D8%A8%DB%8C" title="استخوان رکابی">رکابی</a> <a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%B4_%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="گوش میانی">گوش میانی</a> هستند.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="بافت"><span id=".D8.A8.D8.A7.D9.81.D8.AA"></span>بافت</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86&action=edit&section=1" title="ویرایش بخش: بافت"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>استخوان‌های بدن از بافت <a href="/wiki/%D8%B3%D9%81%D8%AA%DB%8C" title="سفتی">سخت</a> و محکمی به نام <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%81%D8%AA_%D9%87%D9%85%D8%A8%D9%86%D8%AF" title="بافت همبند">بافت همبند</a> تشکیل شده است. استخوان یک بافت زنده و در واقع یک <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%85" class="mw-redirect" title="اندام">اندام</a> است. رشد می‌کند، تغذیه می‌کند، تغییر شکل می‌دهد و می‌میرد. استخوان از سلول‌هایی تشکیل شده به نام <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DB%8C%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%87" class="mw-redirect" title="استخوان‌یاخته">استخوان‌یاخته</a> (اُستئوسیت). این سلول‌ها در کنار یکدیگر قرار نداشته و از هم فاصله زیادی دارند. فاصله بین این یاخته‌ها را ماده‌ای بنام مادهٔ میان‌یاخته‌ای (بین سلولی) پر کرده است. این ماده را داربست (ماتریکس) هم می‌گویند. داربست و شبکهٔ سه‌بعدی از پروتئین و مواد قندی به خصوصی تشکیل شده که روی آن املاح کلسیم رسوب کرده است. این املاح کلسیم عمدتاً از جنس <a href="/wiki/%D9%87%DB%8C%D8%AF%D8%B1%D9%88%DA%A9%D8%B3%DB%8C_%D8%A2%D9%BE%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D8%AA" title="هیدروکسی آپاتیت">هیدروکسی آپاتیت</a> هستند. استخوان سخت‌ترین بافت همبند یا پیوندی است. </p><p>بافت استخوانی دو نوع است متراکم و اسفنجی. در بافت متراکم طرز قرار گرفتن و ساختمان ماده بین استخوانی نظم خاصی داشته، بطوری‌که املاح معدنی آن به شکل تیغه‌های مدور هم‌مرکزی در کنار هم قرار دارند. در مرکز این تیغه‌ها (لاملا)، مجرایی توخالی وجود دارد که دربردارنده <a href="/wiki/%D8%B1%DA%AF_%D8%AE%D9%88%D9%86%DB%8C" title="رگ خونی">رگ خونی</a> و <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B9%D8%B5%D8%A7%D8%A8" class="mw-redirect" title="اعصاب">اعصاب</a> است. به این مجرا <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%AC%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%87%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="مجرای هاورس (صفحه وجود ندارد)">مجرای هاورس</a> می‌گویند. یک مجرای هاورس و ۶–۵ تیغه استخوانی دایره‌ای که دور آن را گرفته‌اند یک ساختمان ظریف را درست می‌کند که به آن سامانه هاورس می‌گویند. </p><p>عروقی که در مجرای هاورس سیر می‌کنند وظیفهٔ تغذیهٔ استخوان‌یاخته‌ها را به عهده دارند. هر سلول استخوانی در یک محفظهٔ کوچک به نام حفره (لاکونا) قرار دارد. این حفره‌ها از طریق راهچه‌های باریکی به مجرای هاورسی متصل هستند و از آن طریق اکسیژن و مواد غذایی را به استخوان‌یاخته‌ها می‌رسانند. فاصلهٔ حفره‌ها تا مجرای هاورس از یک دهم میلی‌متر کمتر است. در بافت اسفنجی تیغه‌های استخوانی نامنظم هستند و مجرا و سامانه هاورس وجود ندارد و حفره‌ها با ماده‌ای نرم حاوی سلول بنیادی و چربی به نام مغز قرمز پر شده‌اند. مغز قرمز تولید یاخته‌های خونی مثل گلبول قرمز را برعهده دارد. </p><p>مقدار و نوع بافت استخوانی در استخوان‌های مختلف بدن متفاوت است؛ مثلاً در تنهٔ استخوان ران بافت متراکم وجود دارد در مجرای میانی استخوان ران مغز زرد وجود دارد. مغز زرد از مقدار زیاد چربی ساخته شده. توجه به این نکته لازم است که بافت متراکم تولید <a href="/wiki/%DA%AF%D9%84%D8%A8%D9%88%D9%84_%D9%82%D8%B1%D9%85%D8%B2" title="گلبول قرمز">گلبول قرمز</a> و سلول خونی ندارد اما در شرایطی مثل کم‌خونی مغز زرد به مغز قرمز تبدیل شده و به تولید گلبول کمک می‌کند. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ساختار"><span id=".D8.B3.D8.A7.D8.AE.D8.AA.D8.A7.D8.B1"></span>ساختار</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86&action=edit&section=2" title="ویرایش بخش: ساختار"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>استخوان شامل ماده زمینه‌ای و سلول‌های بافت استخوانی است. ماده زمینه‌ای به دو صورت بی‌شکل و شکل‌دار وجود دارد. ماده زمینه‌ای بی‌شکل شامل مواد کانی نظیر فسفات و کربنات کلسیم و منیزیم، <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%86" title="یون">یون</a> سیترات، یون فلوراید، سدیم و پتاسیم است. مواد آلی شامل <a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA%DB%8C%D9%86_%D8%B3%D9%88%D9%84%D9%81%D8%A7%D8%AA" title="کندروایتین سولفات">کندروایتین سولفات</a> C و A و پروتئینی به نام استئوموکوئید و <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%AF_%D8%A2%D9%84%DB%8C" class="mw-redirect" title="مواد آلی">مواد آلی</a> دیگری است که عبارتند از: استئونکتین، که بلورهای کانی را به کلاژن وصل می‌کنند. استئوکلسین که کلسیم را به خود می‌بندد. سیالوپروتئین و پروتئین شکل دهنده استخوان. </p><p>ماده شکل‌دار زمینه استخوان <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%D8%A7%DA%98%D9%86" title="کلاژن">کلاژن</a> I است. کلاژن به صورت یک هسته مرکزی است که مواد کانی بر روی آن رسوب کرده‌اند. کل این ترکیبات بلورهای هیدروکسی آپاتیت را تولید می‌کنند. <a href="/wiki/%D9%87%DB%8C%D8%AF%D8%B1%D9%88%DA%A9%D8%B3%DB%8C_%D8%A2%D9%BE%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D8%AA" title="هیدروکسی آپاتیت">هیدروکسی آپاتیت</a> تیغه‌های استخوانی را به شکل دوایر متحدالمرکز می‌سازد. علاوه بر این‌ها ماده سومی بنام سیمان وجود دارد که اولاً رشته‌های کلاژن را به یکدیگر می‌چسباند، ثانیاً سیستم‌های هاورسی را به یکدیگر متصل می‌کند و شکل منظمی به آن‌ها می‌دهد. سلول‌های بافت استخوانی بر چهار نوع‌اند که هم‌زمان قابل رؤیت نیستند. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="گونه‌ها"><span id=".DA.AF.D9.88.D9.86.D9.87.E2.80.8C.D9.87.D8.A7"></span>گونه‌ها</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86&action=edit&section=3" title="ویرایش بخش: گونه‌ها"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ol><li><b>استخوان‌های بلند</b>: استخوان بلند، از یک تنه تقریباً استوانه‌ای با یک قسمت پهن در دو انتها تشکیل شده‌اند. این گروه بیشتر استخوان‌های اندام‌های فوقانی و تحتانی را در بر می‌گیرد.</li> <li><b>استخوان‌های کوتاه</b>: از نظر شکل تفاوت‌های زیادی باهم دارند ولی به‌طور کلی می‌توان آن‌ها را به شکل مکعب در نظر گرفت. این گروه استخوان‌های قسمت پروکسیمال دست و پا را در بر می‌گیرند که به ترتیب استخوان‌های کارپال و تارسال نامیده می‌شوند.</li> <li><b>استخوان‌های پهن</b>: استخوان‌های پهن در مقایسه با قطرشان سطح پهن دارند و شامل استخوان‌های سقف جمجمه، <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%D8%A7%D8%BA_%D8%B3%DB%8C%D9%86%D9%87" class="mw-redirect" title="جناغ سینه">جناغ سینه</a> و <a href="/wiki/%D8%AF%D9%86%D8%AF%D9%87" class="mw-disambig" title="دنده">دنده‌ها</a> می‌باشند.</li> <li><b>استخوان‌های نامنظم</b>: استخوان‌های نامنظم در نظر شکل تفاوت‌های زیادی باهم دارند و در هیچ‌کدام از گروه‌های فوق قرار نمی‌گیرند و شامل استخوان‌هایی می‌شوند که <a href="/wiki/%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%86_%D9%85%D9%87%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="ستون مهره‌ها">ستون مهره‌ها</a> و بعضی از استخوان‌های <a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%87" title="جمجمه">جمجمه</a> را تشکیل می‌دهند.</li> <li><b>استخوان‌های کنجدی</b>: <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%86%D8%AC%D8%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="استخوان‌های کنجدی">استخوان‌های کنجدی</a> در <a href="/wiki/%D8%B2%D8%B1%D8%AF%D9%BE%DB%8C" title="زردپی">زردپی‌های</a> نزدیک مفاصل ظاهر می‌شوند مهم‌ترین استخوان این گروه استخوان <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B4%DA%A9%DA%A9" title="کشکک">کشکک</a> می‌باشد.</li></ol> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r26758752/mw-parser-output/.tmulti">.mw-parser-output .tmulti .thumbinner{display:flex;flex-direction:column}.mw-parser-output .tmulti .trow{display:flex;flex-direction:row;clear:left;flex-wrap:wrap;width:100%;box-sizing:border-box}.mw-parser-output .tmulti .tsingle{margin:1px;float:left}.mw-parser-output .tmulti .theader{clear:both;font-weight:bold;text-align:center;align-self:center;background-color:transparent;width:100%}.mw-parser-output .tmulti .thumbcaption{text-align:right;background-color:transparent}.mw-parser-output .tmulti .text-align-left{text-align:left}.mw-parser-output .tmulti .text-align-right{text-align:right}.mw-parser-output .tmulti .text-align-center{text-align:center}@media all and (max-width:720px){.mw-parser-output .tmulti .thumbinner{width:100%!important;box-sizing:border-box;max-width:none!important;align-items:center}.mw-parser-output .tmulti .trow{justify-content:center}.mw-parser-output .tmulti .tsingle{float:none!important;max-width:100%!important;box-sizing:border-box;text-align:center}.mw-parser-output .tmulti .thumbcaption{text-align:center}}</style><div class="thumb tmulti tleft"><div class="thumbinner multiimageinner" style="width:852px;max-width:852px"><div class="trow"><div class="theader">گونه‌های استخوان</div></div><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:165px;max-width:165px"><div class="thumbimage" style="height:162px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Long_bones_-_animation.gif" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Long_bones_-_animation.gif/163px-Long_bones_-_animation.gif" decoding="async" width="163" height="163" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Long_bones_-_animation.gif/245px-Long_bones_-_animation.gif 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Long_bones_-_animation.gif/326px-Long_bones_-_animation.gif 2x" data-file-width="640" data-file-height="640" /></a></span></div><div class="thumbcaption">استخوان‌های بلند</div></div><div class="tsingle" style="width:165px;max-width:165px"><div class="thumbimage" style="height:162px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Short_bones_-_animation.gif" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Short_bones_-_animation.gif/163px-Short_bones_-_animation.gif" decoding="async" width="163" height="163" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Short_bones_-_animation.gif/245px-Short_bones_-_animation.gif 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Short_bones_-_animation.gif/326px-Short_bones_-_animation.gif 2x" data-file-width="640" data-file-height="640" /></a></span></div><div class="thumbcaption">استخوان‌های کوتاه</div></div><div class="tsingle" style="width:165px;max-width:165px"><div class="thumbimage" style="height:162px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Flat_bones_-_animation.gif" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Flat_bones_-_animation.gif/163px-Flat_bones_-_animation.gif" decoding="async" width="163" height="163" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Flat_bones_-_animation.gif/245px-Flat_bones_-_animation.gif 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Flat_bones_-_animation.gif/326px-Flat_bones_-_animation.gif 2x" data-file-width="640" data-file-height="640" /></a></span></div><div class="thumbcaption">استخوان‌های پهن</div></div><div class="tsingle" style="width:165px;max-width:165px"><div class="thumbimage" style="height:162px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Irregular_bones_-_animation.gif" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Irregular_bones_-_animation.gif/163px-Irregular_bones_-_animation.gif" decoding="async" width="163" height="163" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Irregular_bones_-_animation.gif/245px-Irregular_bones_-_animation.gif 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Irregular_bones_-_animation.gif/326px-Irregular_bones_-_animation.gif 2x" data-file-width="640" data-file-height="640" /></a></span></div><div class="thumbcaption">استخوان‌های نامنظم</div></div><div class="tsingle" style="width:182px;max-width:182px"><div class="thumbimage" style="height:162px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Fabella_with_arrow.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Fabella_with_arrow.jpg/180px-Fabella_with_arrow.jpg" decoding="async" width="180" height="163" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Fabella_with_arrow.jpg/270px-Fabella_with_arrow.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Fabella_with_arrow.jpg/360px-Fabella_with_arrow.jpg 2x" data-file-width="1448" data-file-height="1309" /></a></span></div><div class="thumbcaption"><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%A8%D9%84%D8%A7" title="فابلا">فابلا</a>، یکی از استخوان‌های کنجدی</div></div></div></div></div> <p>استخوان‌ها از هر دو نوع کشسان و سخت هستند. <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B4%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="کشسانی">کشسانی</a> آن‌ها ناشی از ماده آلی (<a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%AA%D8%A6%DB%8C%D9%86" title="پروتئین">پروتئین</a>) موجود در آن‌هاست، و این در حالی است که سختی آن وابسته به ماده غیرآلی (املاح معدنی مثل کلسیم و <a href="/wiki/%D9%81%D8%B3%D9%81%D8%B1" title="فسفر">فسفر</a>) موجود در آنهاست. با توجه به سن، درصد مواد آلی و غیرآلی موجود در استخوان‌ها فرق می‌کند. با افزایش سن، درصد مواد غیرآلی افزایش می‌یابد، انعطاف‌پذیری استخوان‌ها کاهش می‌یابد، و استعداد شکنندگی استخوان زیاد می‌شود.<sup class="Fix-tag"><sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9" title="ویکی‌پدیا:نیازمند منبع"><span title="این ادعا نیازمند ارجاعات به منابع معتبر است.">نیازمند منبع</span></a></i>]</sup></sup> </p><p>استخوان‌های بدن از لحاظ آرایش قرار گرفتن تیغه‌های استخوانی و تراکم استخوانی به دو دسته تقسیم می‌شوند </p><p>استخوان‌های قشری <sup>Cortical</sup>: در این استخوان‌های دستگاه هاورسی به صورت متراکم و فشرده‌ای در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند. این استخوان‌ها بسیار سخت و محکم هستند و در تصویر رادیولوژی به رنگ سفیدتری دیده می‌شوند. </p><p>استخوان‌های اسفنجی <sup>Cancellous</sup>: در این استخوان‌ها در بین تیغه‌های استخوانی فضاهای توخالی وجود دارد که حاوی <a href="/wiki/%D9%85%D8%BA%D8%B2_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86" title="مغز استخوان">مغز استخوان</a> است. یکی از وظایف این مغز استخوان تولید سلول‌های خونی است. استخوان‌های اسفنجی به خاطر همین <a href="/wiki/%D9%81%D8%B6%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="فضاهای خالی">فضاهای خالی</a>، تراکم کمتری داشته و مانند اسفنج متخلخل هستند. در این استخوان‌ها مقدار وجهت قرار گرفتن تیغه‌ها بسته به نیروهایی است که به استخوان وارد می‌شود. هرچه استخوان تحت تأثیر نیروهای بیشتری باشد تراکم این تیغه‌ها بیشتر و تیغه‌ها قوی‌ترند. جهت قرار گرفتن تیغه‌ها هم در جهت و امتداد نیروهایی است که به استخوان وارد می‌شوند. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="یاخته‌های_بافت_استخوانی"><span id=".DB.8C.D8.A7.D8.AE.D8.AA.D9.87.E2.80.8C.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D8.A8.D8.A7.D9.81.D8.AA_.D8.A7.D8.B3.D8.AA.D8.AE.D9.88.D8.A7.D9.86.DB.8C"></span>یاخته‌های بافت استخوانی</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86&action=edit&section=4" title="ویرایش بخش: یاخته‌های بافت استخوانی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="استخوان‌یاخته‌ها"><span id=".D8.A7.D8.B3.D8.AA.D8.AE.D9.88.D8.A7.D9.86.E2.80.8C.DB.8C.D8.A7.D8.AE.D8.AA.D9.87.E2.80.8C.D9.87.D8.A7"></span>استخوان‌یاخته‌ها</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86&action=edit&section=5" title="ویرایش بخش: استخوان‌یاخته‌ها"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A6%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%AA" title="استئوسیت">استئوسیت‌ها</a> (استخوان‌یاخته‌ها) سلول‌های ستاره‌ای‌شکل‌اند و دو هسته بیضی و پر از <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D9%86" title="کروماتین">کروماتین</a> دارند. هر استئوسیت در پیرامون خود حفره دارد. برای جلوگیری از مرگ سلولی، استئوسیت‌ها (استخوان‌یاخته‌ها) توسط زائده‌های بسیار ظریف <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%AA%D9%88%D9%BE%D9%84%D8%A7%D8%B3%D9%85" title="سیتوپلاسم">سیتوپلاسمی</a> به یکدیگر مرتبط هستند. استئوسیت‌هایی که در نواحی عمیق یا پیر بافت استخوانی قرار دارند دارای <a href="/wiki/%D8%B4%D8%A8%DA%A9%D9%87_%D8%A2%D9%86%D8%AF%D9%88%D9%BE%D9%84%D8%A7%D8%B3%D9%85%DB%8C" title="شبکه آندوپلاسمی">شبکه آندوپلاسمی</a> ناصاف و دستگاه گلژی کمتری هستند. تا زمانی که صدمه‌ای به استخوان وارد نشود، استئوسیت‌ها تقسیم نمی‌شوند. با ایجاد ضایعه، تقسیمات سلول‌ها آغاز می‌شود. تعدادی از آن‌ها به صورت استئوبلاست، ماده زمینه‌ای بی‌شکل را می‌سازند و خود به استئوسیت تبدیل می‌شوند برخی دیگر به صورت سلول‌های اجدادی استخوان باقی می‌مانند. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="استخوان‌سازها"><span id=".D8.A7.D8.B3.D8.AA.D8.AE.D9.88.D8.A7.D9.86.E2.80.8C.D8.B3.D8.A7.D8.B2.D9.87.D8.A7"></span>استخوان‌سازها</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86&action=edit&section=6" title="ویرایش بخش: استخوان‌سازها"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A6%D9%88%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%B3%D8%AA" title="استئوبلاست">استئوبلاست‌ها</a> (استخوان‌سازها) سلول‌هایی هستند چند ضلعی با <a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%B2%DB%8C%D9%85" title="آنزیم">آنزیم</a> فسفاتاز قلیایی فراوان و هسته‌ای که در خارج از مرکز سلول قرار دارد. این سلول‌ها در محلی که فعالیت سازندگی زیاد است فراوان‌اند و دارای شبکه آندوپلاسمی ناصاف و <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%DA%AF%D9%84%DA%98%DB%8C" title="دستگاه گلژی">دستگاه گلژی</a> هستند. این دو نشان دهنده فعالیت‌های ترشحی‌اند. به همین دلیل حباب‌های ترشحی بسیاری در این سلول‌ها دیده می‌شود. هنگام فعالیت، تعدادی از استئوبلاست‌ها به صورت سلول‌های اجدادی استخوان ذخیره می‌شوند. این‌ها با وجود آنزیم فسفاتاز قلیایی، قادرند ماده زمینه‌ای بسازند و به همین دلیل یاخته‌های سازنده خوانده می‌شوند. هنگام فعالیت مکعبی‌شکل و <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D9%88%D9%81%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="بازوفیلی">بازوفیلی</a> و هنگام استراحت، پهن و <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%AF%D9%88%D9%81%DB%8C%D9%84%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="اسیدوفیلی (صفحه وجود ندارد)">اسیدوفیلی</a> هستند. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="استخوان‌کاه‌ها"><span id=".D8.A7.D8.B3.D8.AA.D8.AE.D9.88.D8.A7.D9.86.E2.80.8C.DA.A9.D8.A7.D9.87.E2.80.8C.D9.87.D8.A7"></span>استخوان‌کاه‌ها</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86&action=edit&section=7" title="ویرایش بخش: استخوان‌کاه‌ها"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>استئوکلاست‌ها (استخوان‌کاه‌ها) از مونوسیت‌های خون تولید می‌شوند. استئوکلاست‌ها مسئول تجزیه مادهٔ زمینهٔ استخوان در هنگام استخوان‌سازی هستند. (استئوکلاست‌ها نقش قالب‌گیری استخوان را بر عهده دارند). نقش استئوکلاست‌ها عکس استئوبلاست‌هاست به همین دلیل سلول‌های مخرب نامیده می‌شوند. این سلول‌ها، ابتدا ماده زمینه‌ای بی‌شکل و سپس کلاژن را تجزیه می‌کنند. استئوکلاست‌ها معمولاً سلول‌هایی غول آسا با سیتوپلاسم وسیع‌اند و تعداد ۶ تا ۵۰ هسته دارند. </p><p>استئوکلاست‌های جوان تک‌هسته‌ای بوده و در هنگام فعالیت <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D9%88%D9%81%DB%8C%D9%84" title="بازوفیل">بازوفیلی</a> و هنگام استراحت <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%AF%D9%88%D9%81%DB%8C%D9%84" title="اسیدوفیل">اسیدوفیلی</a> هستند. با وجود <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D9%81%D8%B3%D9%81%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D8%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="اسید فسفاتاز (صفحه وجود ندارد)">اسید فسفاتاز</a> در استئوکلاست‌ها این یاخته‌ها می‌توانند مادهٔ زمینه‌ای را تجزیه کنند. به علاوه هنگامی که میزان کلسیم خون به علت عمل <a href="/wiki/%D9%87%D9%88%D8%B1%D9%85%D9%88%D9%86" title="هورمون">هورمون</a> تیروکسین و پاراتورمون کاهش می‌یابد، استئوکلاست کلسیم را از استخوان می‌گیرد و به جریان خون می‌فرستد. استئوکلاست‌ها نزدیک سطح استخوان از حفره‌ای از ماده استخوانی در حال تخریب قرار دارند. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="استخوان‌های_چهاراندام"><span id=".D8.A7.D8.B3.D8.AA.D8.AE.D9.88.D8.A7.D9.86.E2.80.8C.D9.87.D8.A7.DB.8C_.DA.86.D9.87.D8.A7.D8.B1.D8.A7.D9.86.D8.AF.D8.A7.D9.85"></span>استخوان‌های چهاراندام</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86&action=edit&section=8" title="ویرایش بخش: استخوان‌های چهاراندام"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>استخوان‌های <a href="/w/index.php?title=%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="چهاراندام (صفحه وجود ندارد)">چهاراندام</a> (دست‌ها و پاها): استخوان‌های بدن بخشی از اسکلت بدن را تشکیل می‌دهند اسکلت بدن ما دو نوع محوری و جانبی است. اسکلت محوری شامل سر و ستون مهره و <a href="/wiki/%D9%82%D9%81%D8%B3%D9%87_%D8%B3%DB%8C%D9%86%D9%87" title="قفسه سینه">قفسه سینه</a> و لگن است و کار حفاظت از اندام‌ها و تا حدودی حرکت را برعهده دارد علاوه بر آن صحبت کردن و شنیدن هم به کمک اسکلت محوری صورت می‌گیرد. </p><p>اسکلت جانبی شامل دست و پا است و بیشتر در حرکت بدن نقش دارد. استخوان‌های بخش‌های مختلف بدن استخوان‌های سر شامل جمجمه ۸ قطعه و صورت ۱۴ قطعه گوش ۶ قطعه و یک <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="استخوان لامی">استخوان لامی</a> می‌شود. ستون مهره شامل ۷ مهره گردن ۱۲ مهره پشت ۵ مهره کمر و یک پارچه خاجی و دنبالچه دنده‌ها ۲۴ تا و جناغ ۱ عدد دست ۶۴ استخوان و پا ۶۴ استخوان دارد. کف دست ۵عدد و <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%B4%D8%AA_%D8%AF%D8%B3%D8%AA" class="mw-redirect" title="انگشت دست">انگشتان دست</a> ۱۴ قطعه استخوان دارند. در پا هم انگشتان ۱۴ قطعه دارند. دست شامل <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D9%88" title="استخوان بازو">استخوان بازو</a> است که به کمک <a href="/wiki/%D9%85%D9%81%D8%B5%D9%84_%D8%B4%D8%A7%D9%86%D9%87" title="مفصل شانه">مفصل شانه</a> به تنه وصل می‌شود و در پائین با ساعد مفصل می‌شود. ساعد دو استخوان دارد <a href="/wiki/%D8%B2%D9%86%D8%AF_%D8%B2%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="زند زیرین">زند زیرین</a> و <a href="/wiki/%D8%B2%D9%86%D8%AF_%D8%B2%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="زند زبرین">زند زبرین</a>. زند زبرین با بازو مفصل <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D9%86%D8%AC" title="آرنج">آرنج</a> را تشکیل می‌دهد و زند زیرین مفصل مچ را تولید می‌کند. در پا استخوان ران بلندترین استخوان بدن قراردارد؛ که در بالا به کمک نیم لگن به تنه وصل می‌شود و در پائین با <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%B4%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%DB%8C" title="درشت‌نی">درشت‌نی</a> مفصل زانو را تشکیل می‌دهد. <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%82" title="ساق">ساق پا</a> دارای دو استخوان درشت‌نی و <a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%B2%DA%A9%E2%80%8C%D9%86%DB%8C" title="نازک‌نی">نازک‌نی</a> است. قوزک خارجی پا سر نازک‌نی و قوزک داخلی پا سر درشت‌نی است. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="منابع"><span id=".D9.85.D9.86.D8.A7.D8.A8.D8.B9"></span>منابع</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86&action=edit&section=9" title="ویرایش بخش: منابع"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40724476">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist"> <div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39868036">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#3a3;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite id="CITEREFSteele,_D._GentryClaud_A._Bramblett1988" class="citation book cs1">Steele, D. Gentry; Claud A. Bramblett (1988). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/anatomybiologyo00stee"><i>The Anatomy and Biology of the Human Skeleton</i></a>. Texas A&M University Press. p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/anatomybiologyo00stee/page/4">4</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-89096-300-5" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-89096-300-5"><bdi>978-0-89096-300-5</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Anatomy+and+Biology+of+the+Human+Skeleton&rft.pages=4&rft.pub=Texas+A%26M+University+Press&rft.date=1988&rft.isbn=978-0-89096-300-5&rft.au=Steele%2C+D.+Gentry&rft.au=Claud+A.+Bramblett&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fanatomybiologyo00stee&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation book cs1"><i>Mammal anatomy: an illustrated guide</i>. New York: Marshall Cavendish. 2010. p. 129. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-7614-7882-9" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-7614-7882-9"><bdi>978-0-7614-7882-9</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Mammal+anatomy%3A+an+illustrated+guide&rft.place=New+York&rft.pages=129&rft.pub=Marshall+Cavendish&rft.date=2010&rft.isbn=978-0-7614-7882-9&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86" class="Z3988"></span></span> </li> </ol></div></div> <ul><li>محمد بهشتی، فرهنگ فارسی صبا، انتشارات صبا</li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D9%BE%D9%87%D9%84%D9%88%DB%8C" title="فرهنگ پهلوی">فرهنگ پهلوی</a> مکنزی</li> <li>آرتور گایتون، کتاب فیزیولوژی جانوری، ۲۰۱۰،انتشارات نشر دانشگاه</li> <li>جان کوئیرا، کتاب بافت‌شناسی، ۲۰۱۶</li></ul> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40744547">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:var(--background-color-interactive-subtle,#f8f9fa);display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1;min-width:0}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-left{clear:left;float:left;margin-right:1em}.mw-parser-output .side-box-right{margin-left:1em}}</style><div class="side-box side-box-left plainlinks sistersitebox"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40744541">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist">در <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/" class="extiw" title="commons:">ویکی‌انبار</a> پرونده‌هایی دربارهٔ <i><b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Bones" class="extiw" title="commons:Bones">استخوان</a></b></i> موجود است.</div></div> </div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40744547"><div class="side-box side-box-left plainlinks sistersitebox"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40744541"> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Wiktionary-logo-en.svg/37px-Wiktionary-logo-en.svg.png" decoding="async" width="37" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Wiktionary-logo-en.svg/55px-Wiktionary-logo-en.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Wiktionary-logo-en.svg/73px-Wiktionary-logo-en.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="1089" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist">معنای <i><b><a href="https://en.wiktionary.org/wiki/fa:%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86" class="extiw" title="wiktionary:fa:استخوان">استخوان</a></b></i> را در ویکی‌واژه، واژه‌نامهٔ آزاد، ببینید.</div></div> </div> <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40355799">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40744537">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:right;border-left-width:2px;border-right-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#b3ccff}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#dbe7ff}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e5edff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:right;text-align:right;margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox-list li{unicode-bidi:isolate}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="استخوان‌های_اندام_فوقانی" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background-color:wheat;"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40261389">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:right;text-align:right}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-left:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-right:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar a>span,.mw-parser-output .navbar a>abbr{text-decoration:inherit}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}@media(prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}}@media print{.mw-parser-output .navbar{display:none!important}}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%85_%D9%81%D9%88%D9%82%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="الگو:استخوان‌های اندام فوقانی"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%85_%D9%81%D9%88%D9%82%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="بحث الگو:استخوان‌های اندام فوقانی"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%85_%D9%81%D9%88%D9%82%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:استخوان‌های اندام فوقانی"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="استخوان‌های_اندام_فوقانی" style="font-size:114%;margin:0 4em">استخوان‌های <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%85_%D9%81%D9%88%D9%82%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="اندام فوقانی">اندام فوقانی</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:wheat;"><a href="/w/index.php?title=%DA%A9%D9%85%D8%B1%D8%A8%D9%86%D8%AF_%D8%B3%DB%8C%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="کمربند سینه‌ای (صفحه وجود ندارد)">کمربند سینه‌ای</a>،<br /> <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D9%82%D9%88%D9%87" title="ترقوه">ترقوه</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%DA%A9%D9%85%D9%87_%D9%85%D8%AE%D8%B1%D9%88%D8%B7%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="تکمه مخروطی (صفحه وجود ندارد)">تکمه مخروطی</a>– <a href="/wiki/%D8%AE%D8%B7_%D8%B0%D9%88%D8%B2%D9%86%D9%82%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="خط ذوزنقه‌ای">خط ذوزنقه‌ای</a>– <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%DA%A9%D9%85%DA%AF%DB%8C_%D8%AF%D9%86%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D8%B1%D9%82%D9%88%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="تکمگی دنده‌ای ترقوه (صفحه وجود ندارد)">تکمگی دنده‌ای</a>– <a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D9%82%D9%88%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="ناودان زیرترقوه‌ای (صفحه وجود ندارد)">ناودان زیرترقوه‌ای</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:wheat;"><a href="/wiki/%DA%A9%D8%AA%D9%81" title="کتف">کتف</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><i>حفره‌ها</i> (<a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D9%81%D8%B1%D9%87_%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="حفره زیرشانه‌ای (صفحه وجود ندارد)">زیرشانه‌ای</a>، <a href="/wiki/%D8%AD%D9%81%D8%B1%D9%87_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AE%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="حفره بالاخاری">بالاخاری</a>، <a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D9%81%D8%B1%D9%87_%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D8%AE%D8%A7%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="حفره زیرخاری (صفحه وجود ندارد)">زیرخاری</a>)– <a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AF%DA%AF%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B4%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بریدگی بالاشانه‌ای (صفحه وجود ندارد)">بریدگی بالاشانه‌ای</a>– <a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%AF%DB%8C_%DA%A9%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="گودی کاسه‌ای">گودی کاسه‌ای</a> <p><i>تکمه‌ها</i> (<a href="/wiki/%D8%AA%DA%A9%D9%85%D9%87_%D8%B2%DB%8C%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="تکمه زیرکاسه‌ای">زیرکاسه‌ای</a>، <a href="/wiki/%D8%AA%DA%A9%D9%85%D9%87_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7%DA%A9%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="تکمه بالاکاسه‌ای">بالاکاسه‌ای</a>)– <a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%A7%D8%B1_%DA%A9%D8%AA%D9%81%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="خار کتفی (صفحه وجود ندارد)">خار کتفی</a>– <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D9%86%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="استخوان سرشانه (صفحه وجود ندارد)">سرشانه</a>– <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%AF%D9%87_%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D8%A8%DB%8C" title="زائده غرابی">زائده غرابی</a> </p> <i>لبه‌ها</i> (<a href="/w/index.php?title=%D9%84%D8%A8%D9%87_%D9%81%D9%88%D9%82%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D9%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="لبه فوقانی کتف (صفحه وجود ندارد)">فوقانی</a>، <a href="/w/index.php?title=%D9%84%D8%A8%D9%87_%DA%A9%D9%86%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D9%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="لبه کناری کتف (صفحه وجود ندارد)">کناری/زیربغلی</a>، <a href="/w/index.php?title=%D9%84%D8%A8%D9%87_%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D9%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="لبه داخلی کتف (صفحه وجود ندارد)">داخلی/مهره‌ای</a>)– <i>گوشه‌ها</i> (<a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D9%88%D8%B4%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%86_%DA%A9%D8%AA%D9%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="گوشه زبرین کتف (صفحه وجود ندارد)">زبرین</a>، <a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D9%88%D8%B4%D9%87_%D8%B2%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%86_%DA%A9%D8%AA%D9%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="گوشه زیرین کتف (صفحه وجود ندارد)">زیرین</a>، <a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D9%88%D8%B4%D9%87_%DA%A9%D9%86%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D9%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="گوشه کناری کتف (صفحه وجود ندارد)">کناری</a>)</div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:wheat;"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D9%88" title="استخوان بازو">بازو</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><i><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D9%88" title="استخوان بازو">انتهای بالایی</a>:</i> <i>گردن‌ها</i> (<a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D9%86_%D8%AA%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D8%AD%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D9%88&action=edit&redlink=1" class="new" title="گردن تشریحی بازو (صفحه وجود ندارد)">تشریحی</a>، <a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D9%86_%D8%AC%D8%B1%D8%A7%D8%AD%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D9%88&action=edit&redlink=1" class="new" title="گردن جراحی بازو (صفحه وجود ندارد)">جراحانه</a>)– <i>تکمه‌ها</i> (<a href="/wiki/%D8%AA%DA%A9%D9%85%D9%87_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF" title="تکمه بزرگ">بزرگ</a>، <a href="/wiki/%D8%AA%DA%A9%D9%85%D9%87_%DA%A9%D9%88%DA%86%DA%A9" title="تکمه کوچک">کوچک</a>)– <a href="/w/index.php?title=%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%B1_%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%AA%DA%A9%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="شیار میان‌تکمه‌ای (صفحه وجود ندارد)">شیار میان‌تکمه‌ای</a> <p><i><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%86%D9%87_%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D9%88&action=edit&redlink=1" class="new" title="تنه بازو (صفحه وجود ندارد)">تنه</a>:</i> <a href="/w/index.php?title=%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%B1_%D8%B2%D9%86%D8%AF_%D8%B2%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="شیار زند زبرین (صفحه وجود ندارد)">شیار زند زبرین</a>– <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%DA%A9%D9%85%DA%AF%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%DA%A9%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="تکمگی دالی‌شکل (صفحه وجود ندارد)">تکمگی دالی‌شکل</a> </p> <i><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%86%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D9%88&action=edit&redlink=1" class="new" title="انتهای پایینی بازو (صفحه وجود ندارد)">انتهای پایینی</a>:</i> <a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%B1%DA%86%D9%87_%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D9%88&action=edit&redlink=1" class="new" title="سرچه بازو (صفحه وجود ندارد)">سرچه</a>– <a href="/w/index.php?title=%D9%82%D8%B1%D9%82%D8%B1%D9%87_%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D9%88&action=edit&redlink=1" class="new" title="قرقره بازو (صفحه وجود ندارد)">قرقره</a>– <i>فوق لقمه‌ای‌ها</i> (<a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%88%D9%82_%D9%84%D9%82%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%86%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D9%88&action=edit&redlink=1" class="new" title="فوق لقمه‌ای کناری بازو (صفحه وجود ندارد)">کناری</a>، <a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%88%D9%82_%D9%84%D9%82%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D9%84%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D9%88&action=edit&redlink=1" class="new" title="فوق لقمه‌ای داخلی بازو (صفحه وجود ندارد)">داخلی</a>)– <i>تیغه‌های بالالقمه‌ای</i> (<a href="/w/index.php?title=%D8%AA%DB%8C%D8%BA%D9%87_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%86%D8%A7%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="تیغه بالالقمه‌ای کناری (صفحه وجود ندارد)">کناری</a>، <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%DB%8C%D8%BA%D9%87_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D9%84%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="تیغه بالالقمه‌ای داخلی (صفحه وجود ندارد)">داخلی</a>)– <i>حفره‌ها</i> (<a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D9%81%D8%B1%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B2%D9%86%D8%AF%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="حفره زبرین‌زندی (صفحه وجود ندارد)">زبرین‌زندی</a>، <a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D9%81%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%A7%D8%AC%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D9%88&action=edit&redlink=1" class="new" title="حفره تاجی بازو (صفحه وجود ندارد)">تاجی</a>، <a href="/wiki/%D8%AD%D9%81%D8%B1%D9%87_%D8%A2%D8%B1%D9%86%D8%AC" title="حفره آرنج">آرنجی</a>)</div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:wheat;"><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B9%D8%AF" title="ساعد">ساعد</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><b><a href="/wiki/%D8%B2%D9%86%D8%AF_%D8%B2%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="زند زبرین">زند زبرین</a>:</b> <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%B2%D9%86%D8%AF_%D8%B2%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="انتهای بالایی زند زبرین (صفحه وجود ندارد)">انتهای بالایی</a> (<a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%B1_%D8%B2%D9%86%D8%AF_%D8%B2%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="سر زند زبرین (صفحه وجود ندارد)">سر</a>، <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%DA%A9%D9%85%DA%AF%DB%8C_%D8%B2%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B2%D9%86%D8%AF%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="تکمگی زبرین‌زندی (صفحه وجود ندارد)">تکمگی</a>)– <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%86%D9%87_%D8%B2%D9%86%D8%AF_%D8%B2%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="تنه زند زبرین (صفحه وجود ندارد)">تنه</a>– <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%86%DB%8C_%D8%B2%D9%86%D8%AF_%D8%B2%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="انتهای پایینی زند زبرین (صفحه وجود ندارد)">انتهای پایینی</a> (<a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AF%DA%AF%DB%8C_%D8%B2%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B2%D9%86%D8%AF%DB%8C_%D8%B2%D9%86%D8%AF_%D8%B2%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="بریدگی زیرین‌زندی زند زبرین (صفحه وجود ندارد)">بریدگی زیرین‌زندی</a>، <a href="/w/index.php?title=%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%AF%D9%87_%E2%80%8C%D9%82%D9%84%D9%85%DB%8C_%D8%B2%D9%86%D8%AF_%D8%B2%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="زائده ‌قلمی زند زبرین (صفحه وجود ندارد)">قلمی</a>)<br /><b><a href="/wiki/%D8%B2%D9%86%D8%AF_%D8%B2%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="زند زیرین">زند زیرین</a>:</b> <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%B2%D9%86%D8%AF_%D8%B2%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="انتهای بالایی زند زیرین (صفحه وجود ندارد)">انتهای بالایی</a> (<a href="/w/index.php?title=%D8%AA%DA%A9%D9%85%DA%AF%DB%8C_%D8%B2%D9%86%D8%AF_%D8%B2%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="تکمگی زند زیرین (صفحه وجود ندارد)">تکمگی</a>، <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%A2%D8%B1%D9%86%D8%AC" title="سرآرنج">سرآرنج</a>، <a href="/w/index.php?title=%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%AF%D9%87_%D8%AA%D8%A7%D8%AC%DB%8C_%D8%B2%D9%86%D8%AF_%D8%B2%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="زائده تاجی زند زیرین (صفحه وجود ندارد)">زائده تاجی</a>، <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AF%DA%AF%DB%8C_%D8%B2%D9%86%D8%AF_%D8%B2%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="بریدگی زند زبرین">بریدگی زند زبرین</a>، <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AF%DA%AF%DB%8C_%D9%82%D8%B1%D9%82%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="بریدگی قرقره‌ای">بریدگی قرقره‌ای</a>)– <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%86%D9%87_%D8%B2%D9%86%D8%AF_%D8%B2%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="تنه زند زیرین (صفحه وجود ندارد)">تنه</a>– <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%86%DB%8C_%D8%B2%D9%86%D8%AF_%D8%B2%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="انتهای پایینی زند زیرین (صفحه وجود ندارد)">انتهای پایینی</a> (<a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%B1_%D8%B2%D9%86%D8%AF_%D8%B2%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="سر زند زیرین (صفحه وجود ندارد)">سر</a>، <a href="/w/index.php?title=%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%AF%D9%87_%D9%82%D9%84%D9%85%DB%8C_%D8%B2%D9%86%D8%AF_%D8%B2%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="زائده قلمی زند زیرین (صفحه وجود ندارد)">زائده قلمی</a>)</div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:wheat;"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA" title="دست">دست</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><b><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%DA%86_%D8%AF%D8%B3%D8%AA" title="استخوان‌های مچ دست">مچ‌دستی</a>:</b> <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%D9%86%D8%A7%D9%88%DB%8C" title="استخوان ناوی">ناوی</a>– <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%D9%87%D9%84%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="استخوان هلالی">هلالی</a>– <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%D9%87%D8%B1%D9%85%DB%8C" title="استخوان هرمی">هرمی</a>– <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%D9%86%D8%AE%D9%88%D8%AF%DB%8C" title="استخوان نخودی">نخودی</a>– <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%BE%D9%87%D9%84%D9%88" title="استخوان چهارپهلو">چهارپهلو</a>– <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%D9%86%DB%8C%D9%85%D9%87%E2%80%8C%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%BE%D9%87%D9%84%D9%88" title="استخوان نیمه‌چهارپهلو">نیمه‌چهارپهلو</a>– <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="استخوان کله‌ای">کله‌ای</a>– <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%DA%86%D9%86%DA%AF%DA%A9%DB%8C" title="استخوان چنگکی">چنگکی</a> (<a href="/w/index.php?title=%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8%DA%86%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%DA%86%D9%86%DA%AF%DA%A9%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="قلابچه استخوان چنگکی (صفحه وجود ندارد)">قلابچه</a>) <p><b><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%81%E2%80%8C%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DB%8C" class="mw-redirect" title="استخوان کف‌دستی">کف‌دستی</a></b>: <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%81%E2%80%8C%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DB%8C_%DB%8C%DA%A9%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="استخوان کف‌دستی یکم (صفحه وجود ندارد)">یکم</a>– <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%81%E2%80%8C%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DB%8C_%D8%AF%D9%88%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="استخوان کف‌دستی دوم (صفحه وجود ندارد)">دوم</a>– <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%81%E2%80%8C%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DB%8C_%D8%B3%D9%88%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="استخوان کف‌دستی سوم (صفحه وجود ندارد)">سوم</a>– <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%81%E2%80%8C%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DB%8C_%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="استخوان کف‌دستی چهارم (صفحه وجود ندارد)">چهارم</a>– <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%81%E2%80%8C%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DB%8C_%D9%BE%D9%86%D8%AC%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="استخوان کف‌دستی پنجم (صفحه وجود ندارد)">پنجم</a> </p> <b><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%B4%D8%AA%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="بندهای انگشتان">بندها</a>:</b> <a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%B4%D8%AA%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بندهای ته‌انگشتی (صفحه وجود ندارد)">ته‌انگشتی</a>– <a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%B4%D8%AA%DB%8C" title="بندهای میان‌انگشتی">میان‌انگشتی</a>– <a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%B4%D8%AA%DB%8C" title="بندهای سرانگشتی">سرانگشتی</a></div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2" style="background-color:Wheat;"><div><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%85_%D9%81%D9%88%D9%82%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="الگو:استخوان‌های اندام فوقانی">برابرهای انگلیسی</a>، <a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%AF%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="رده:استخوان‌های بدن (صفحه وجود ندارد)">رده‌ها</a></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40744537"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="استخوان‌های_اندام_پایینی_(پا)" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3" style="background-color:wheat;"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%AD%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="الگو:استخوان‌های اندام تحتانی"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%AD%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="بحث الگو:استخوان‌های اندام تحتانی"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%AD%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:استخوان‌های اندام تحتانی"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="استخوان‌های_اندام_پایینی_(پا)" style="font-size:114%;margin:0 4em">استخوان‌های <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7" title="پا">اندام پایینی</a> (پا)</div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:wheat;"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="استخوان ران">ران</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:10em;background-color:wheat;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AE%D8%B4_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="بخش بالایی استخوان ران (صفحه وجود ندارد)">بالایی</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%B1_%D8%B1%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="سر ران (صفحه وجود ندارد)">سر</a> (<a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%B3%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="گودی سر استخوان ران (صفحه وجود ندارد)">گودی</a>)– <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="گردن استخوان ران">گردن ران</a>– <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B1%D9%88%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B1_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="تروکانتر بزرگ (صفحه وجود ندارد)">پی‌ران بزرگ</a> (<a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D9%81%D8%B1%D9%87_%D9%BE%DB%8C%E2%80%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="حفره پی‌رانی (صفحه وجود ندارد)">حفره پی‌رانی</a>)– <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B1%D9%88%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B1_%DA%A9%D9%88%DA%86%DA%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="تروکانتر کوچک (صفحه وجود ندارد)">پی‌ران کوچک</a>– <a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%B7_%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D8%B1%D8%AC%D8%B3%D8%AA%DA%AF%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="خط میان‌برجستگی (صفحه وجود ندارد)">خط میان‌برجستگی</a>– <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%D8%AC_%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D8%B1%D8%AC%D8%B3%D8%AA%DA%AF%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="تاج میان‌برجستگی (صفحه وجود ندارد)">تاج میان‌برجستگی</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:10em;background-color:wheat;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%86%D9%87_%D8%B1%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="تنه ران (صفحه وجود ندارد)">تنه</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;background-color: #ffffff;"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B7_%D8%AE%D8%B4%D9%86" title="خط خشن">خط خشن</a>– <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%DA%A9%D9%85%DA%AF%DB%8C_%D8%B3%D8%B1%DB%8C%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="تکمگی سرینی (صفحه وجود ندارد)">تکمگی سرینی</a> / <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B1%D9%88%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B1_%D8%B3%D9%88%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="تروکانتر سوم (صفحه وجود ندارد)">پی‌ران سوم</a>– <a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%B7_%D8%B9%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C_(%D8%B1%D8%A7%D9%86)&action=edit&redlink=1" class="new" title="خط عانه‌ای (ران) (صفحه وجود ندارد)">خط عانه‌ای</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:10em;background-color:wheat;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AE%D8%B4_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%86%DB%8C_%D8%B1%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="بخش پایینی ران (صفحه وجود ندارد)">پایینی</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D8%B1%D9%87_%D9%86%D8%B2%D8%AF%DB%8C%DA%A9%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="گره نزدیک‌کننده (صفحه وجود ندارد)">گره نزدیک‌کننده</a>– <i>زائدهٔ فوق لقمه‌ای</i> (<a href="/w/index.php?title=%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%AF%D9%87_%D9%81%D9%88%D9%82_%D9%84%D9%82%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%86%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%B1%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="زائده فوق لقمه‌ای کناری ران (صفحه وجود ندارد)">کناری</a>، <a href="/w/index.php?title=%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%AF%D9%87_%D9%81%D9%88%D9%82_%D9%84%D9%82%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D9%84%DB%8C_%D8%B1%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="زائده فوق لقمه‌ای داخلی ران (صفحه وجود ندارد)">داخلی</a>)– <i>لقمه‌ای‌ها</i> (<a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%D9%84%D9%82%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%86%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%B1%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="استخوان لقمه‌ای کناری ران (صفحه وجود ندارد)">کناری</a>، <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%D9%84%D9%82%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D9%84%DB%8C_%D8%B1%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="استخوان لقمه‌ای داخلی ران (صفحه وجود ندارد)">داخلی</a>)– <a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%B7%D8%AD_%DA%A9%D8%B4%DA%A9%DA%A9%DB%8C_%D8%B1%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="سطح کشککی ران (صفحه وجود ندارد)">سطح کشککی</a>– <a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D9%81%D8%B1%D9%87_%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%84%D9%82%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%B1%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="حفره میان‌لقمه‌ای ران (صفحه وجود ندارد)">حفره میان‌لقمه‌ای</a></div></td></tr></tbody></table><div></div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="3" style="width:1px;padding:0 0 0 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%D8%A7.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/fa/thumb/a/ad/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%D8%A7.JPG/120px-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%D8%A7.JPG" decoding="async" width="120" height="119" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/fa/thumb/a/ad/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%D8%A7.JPG/180px-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%D8%A7.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/fa/thumb/a/ad/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%D8%A7.JPG/240px-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%D8%A7.JPG 2x" data-file-width="350" data-file-height="346" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:wheat;"><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%82_%D9%BE%D8%A7" class="mw-redirect" title="ساق پا">ساق</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:10em;background-color:wheat;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%B4%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%DB%8C" title="درشت‌نی">درشت‌نی</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:10em;background-color:Wheat;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AE%D8%B4_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%AF%D8%B1%D8%B4%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بخش بالایی درشت‌نی (صفحه وجود ندارد)">بالایی</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%A2%D9%85%D8%AF%DA%AF%DB%8C_%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%84%D9%82%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" class="mw-redirect" title="برآمدگی میان‌لقمه‌ای">برآمدگی میان‌لقمه‌ای</a> (<a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%A7%D8%AD%DB%8C%D9%87_%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%84%D9%82%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%D8%B3%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="ناحیه میان‌لقمه‌ای پسین (صفحه وجود ندارد)">ناحیه میان‌لقمه‌ای پسین</a>، <a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%A7%D8%AD%DB%8C%D9%87_%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%84%D9%82%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="ناحیه میان‌لقمه‌ای پیشین (صفحه وجود ندارد)">ناحیه میان‌لقمه‌ای پیشین</a>، <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%DA%A9%D9%85%DA%AF%DB%8C_%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%84%D9%82%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%86%D8%A7%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="تکمگی میان‌لقمه‌ای کناری (صفحه وجود ندارد)">تکمگی میان‌لقمه‌ای کناری</a>، <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%DA%A9%D9%85%DA%AF%DB%8C_%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%84%D9%82%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D9%84%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="تکمگی میان‌لقمه‌ای داخلی (صفحه وجود ندارد)">تکمگی میان‌لقمه‌ای داخلی</a>)– <i>لقمه‌ها</i> (<a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%D9%84%D9%82%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%86%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D8%B1%D8%B4%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="استخوان لقمه‌ای کناری درشت‌نی (صفحه وجود ندارد)">کناری</a>، <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%D9%84%D9%82%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D9%84%DB%8C_%D8%AF%D8%B1%D8%B4%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="استخوان لقمه‌ای داخلی درشت‌نی (صفحه وجود ندارد)">داخلی</a>)</div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:10em;background-color:Wheat;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%86%D9%87_%D8%AF%D8%B1%D8%B4%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="تنه درشت‌نی (صفحه وجود ندارد)">تنه</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;background-color: #ffffff;"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%DA%A9%D9%85%DA%AF%DB%8C_%D8%AF%D8%B1%D8%B4%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="تکمگی درشت‌نی (صفحه وجود ندارد)">تکمگی</a>– <a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%B7_%D9%86%D8%B9%D9%84%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="خط نعلی (صفحه وجود ندارد)">خط نعلی</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:10em;background-color:Wheat;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AE%D8%B4_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%86%DB%8C_%D8%AF%D8%B1%D8%B4%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بخش پایینی درشت‌نی (صفحه وجود ندارد)">پایینی</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%A2%D9%85%D8%AF%DA%AF%DB%8C_%D9%82%D9%88%D8%B2%DA%A9" title="برآمدگی قوزک">برآمدگی قوزک</a> (درون‌سو، برون‌سو، پسین) – <a href="/w/index.php?title=%D8%B4%DA%A9%D8%A7%D9%81_%D9%86%D8%A7%D8%B2%DA%A9%E2%80%8C%D9%86%D8%A6%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="شکاف نازک‌نئی (صفحه وجود ندارد)">شکاف نازک‌نئی</a></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:10em;background-color:wheat;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%B2%DA%A9%E2%80%8C%D9%86%DB%8C" title="نازک‌نی">نازک‌نی</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%B1_%D9%86%D8%A7%D8%B2%DA%A9%E2%80%8C%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="سر نازک‌نی (صفحه وجود ندارد)">سر</a>– <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%86%D9%87_%D9%86%D8%A7%D8%B2%DA%A9%E2%80%8C%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="تنه نازک‌نی (صفحه وجود ندارد)">تنه</a>– <a href="/w/index.php?title=%D9%82%D9%88%D8%B2%DA%A9_%DA%A9%D9%86%D8%A7%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="قوزک کناری (صفحه وجود ندارد)">قوزک کناری</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:10em;background-color:wheat;"><div style="padding:0em 0.75em;">بقیه</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B4%DA%A9%DA%A9" title="کشکک">کشکک</a></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:wheat;"><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%B4%E2%80%8C%D9%BE%D8%A7" title="پیش‌پا">پیش‌پا</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:10em;background-color:wheat;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D9%82%D9%88%D8%B2%DA%A9_%D9%BE%D8%A7" class="mw-redirect" title="قوزک پا">قوزک</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%D9%BE%D8%A7%D8%B4%D9%86%D9%87" title="استخوان پاشنه">پاشنه</a> (<a href="/w/index.php?title=%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%AF%D9%87_%D9%82%D8%A7%D9%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="نگهدارنده قاپ (صفحه وجود ندارد)">نگهدارنده قاپ</a>، <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%AF%D9%87_%D9%82%D8%B1%D9%82%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="زائده قرقره‌ای">زائده قرقره‌ای</a>)– <a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%BE" class="mw-redirect" title="قاپ">قاپ</a> (<a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%86%D9%87_%D9%82%D8%A7%D9%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="تنه قاپ (صفحه وجود ندارد)">تنه</a>، <a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D9%86_%D9%82%D8%A7%D9%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="گردن قاپ (صفحه وجود ندارد)">گردن</a>، <a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%B1_%D9%82%D8%A7%D9%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="سر قاپ (صفحه وجود ندارد)">سر</a>)– <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B3%D8%A7%D9%86" title="استخوان ناوسان">ناوسان</a>– <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="استخوان تاسی">تاسی</a>– <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%D9%85%DB%8C%D8%AE%DB%8C" class="mw-redirect" title="استخوان میخی">میخی</a> (<a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%D9%85%DB%8C%D8%AE%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D9%84%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="استخوان میخی داخلی (صفحه وجود ندارد)">داخلی</a>، <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%D9%85%DB%8C%D8%AE%DB%8C_%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="استخوان میخی میانی (صفحه وجود ندارد)">میانی</a>، <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%D9%85%DB%8C%D8%AE%DB%8C_%DA%A9%D9%86%D8%A7%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="استخوان میخی کناری (صفحه وجود ندارد)">کناری</a>)</div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:10em;background-color:wheat;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%81%E2%80%8C%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="استخوان کف‌پایی (صفحه وجود ندارد)">کف پا</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%DB%8C%DA%A9%D9%85_%DA%A9%D9%81%E2%80%8C%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="استخوان یکم کف‌پایی (صفحه وجود ندارد)">کف‌پایی یکم</a>– <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D9%88%D9%85_%DA%A9%D9%81%E2%80%8C%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="استخوان دوم کف‌پایی (صفحه وجود ندارد)">دوم</a>– <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D9%88%D9%85_%DA%A9%D9%81%E2%80%8C%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="استخوان سوم کف‌پایی (صفحه وجود ندارد)">سوم</a>– <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%85_%DA%A9%D9%81%E2%80%8C%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="استخوان چهارم کف‌پایی (صفحه وجود ندارد)">چهارم</a>– <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%D9%BE%D9%86%D8%AC%D9%85_%DA%A9%D9%81%E2%80%8C%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="استخوان پنجم کف‌پایی (صفحه وجود ندارد)">پنجم</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:10em;background-color:wheat;"><div style="padding:0em 0.75em;">بقیه</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/w/index.php?title=%D9%BE%D9%86%D8%AC%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="پنجه‌های پا (صفحه وجود ندارد)">پنجه‌های پا</a></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="3" style="background-color:wheat;"><div><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%AD%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="الگو:استخوان‌های اندام تحتانی">برابرهای انگلیسی</a>، <a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%AF%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="رده:استخوان‌های بدن (صفحه وجود ندارد)">رده‌ها</a></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40744537"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="استخوان_و_غضروف" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%D9%88_%D8%BA%D8%B6%D8%B1%D9%88%D9%81" title="الگو:استخوان و غضروف"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%D9%88_%D8%BA%D8%B6%D8%B1%D9%88%D9%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:استخوان و غضروف (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%D9%88_%D8%BA%D8%B6%D8%B1%D9%88%D9%81" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:استخوان و غضروف"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="استخوان_و_غضروف" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a class="mw-selflink selflink">استخوان</a> و <a href="/wiki/%D8%BA%D8%B6%D8%B1%D9%88%D9%81" title="غضروف">غضروف</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%BA%D8%B6%D8%B1%D9%88%D9%81" title="غضروف">غضروف</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;">رشد</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%BA%D8%B6%D8%B1%D9%88%D9%81%E2%80%8C%D9%BE%D9%88%D8%B4" title="غضروف‌پوش">غضروف‌پوش</a> (پری‌کندریوم)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%BE%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%BA%D8%B6%D8%B1%D9%88%D9%81_%D8%B1%D8%B4%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="پینه غضروف رشته‌ای (صفحه وجود ندارد)">پینه غضروف رشته‌ای</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D9%87%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86" title="پهنه استخوان">پهنه</a> (متافیز)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;">یاخته‌ها</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%B3%D8%AA" title="کندروبلاست">کندروبلاست</a> (غضروف‌شکفت)</li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%AA" title="کندروسیت">کندروسیت</a> (غضروف‌یاخته)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;">انواع</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%BA%D8%B6%D8%B1%D9%88%D9%81_%D8%B4%DB%8C%D8%B4%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="غضروف شیشه‌ای">شیشه‌ای</a> (شفاف)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%BA%D8%B6%D8%B1%D9%88%D9%81_%DA%A9%D8%B4%D8%B3%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="غضروف کشسان (صفحه وجود ندارد)">کشسان</a> (ارتجاعی)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%BA%D8%B6%D8%B1%D9%88%D9%81_%D8%B1%D8%B4%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="غضروف رشته‌ای (صفحه وجود ندارد)">رشته‌ای</a> (لیفی)</li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a class="mw-selflink selflink">استخوان</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="استخوان‌سازی">استخوان‌سازی</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%88%D9%84%DB%8C%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="استخوان اولیه (صفحه وجود ندارد)">اولیه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%AF%D8%B1%D9%88%D9%86%E2%80%8C%D8%BA%D8%B4%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="استخوان‌سازی درون‌غشایی">درون‌غشایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%AF%D8%B1%D9%88%D9%86%E2%80%8C%D8%BA%D8%B6%D8%B1%D9%88%D9%81%DB%8C" title="استخوان‌سازی درون‌غضروفی">درون‌غضروفی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;">یاخته‌ها</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2" class="mw-redirect" title="استخوان‌ساز">استخوان‌ساز</a> (استئوبلاست)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%87" title="استخوان‌واره">استخوان‌واره</a> (استئوئید)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DB%8C%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%87" class="mw-redirect" title="استخوان‌یاخته">استخوان‌یاخته</a> (استئوسیت)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D9%87" class="mw-redirect" title="استخوان‌کاه">استخوان‌کاه</a> (استئوکلاست)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;">انواع</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%81%D8%AA_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="بافت استخوانی">متراکم</a> (قشری)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%81%D8%AA_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="بافت استخوانی">اسفنجی</a> (متخلخل)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;">ناحیه‌ها</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86" title="سر استخوان">سر</a> (اپی‌فیز)</li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86" title="تنه استخوان">تنه</a> (دیافیز)</li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87_%D8%B1%D8%B4%D8%AF_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86" title="صفحه رشد استخوان">صفحه رشد</a>/<a href="/wiki/%D9%BE%D9%87%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86" title="پهنه استخوان">پهنه</a> (متافیز)</li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="مهره استخوان">مهره</a> (کندیل)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D9%88%D9%85%D9%87%D8%B1%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="رومهره (صفحه وجود ندارد)">رومهره</a> (اپی‌کندیل)</li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86" title="سر استخوان">استخوان زیرغضروفی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;">ساختار</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A6%D9%88%D9%86" title="استئون">استئون</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%84_%D9%87%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="کانال هاورس (صفحه وجود ندارد)">کانال‌های هاورس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%D9%84%DA%A9%D9%85%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="کانال‌های ولکمن (صفحه وجود ندارد)">کانال‌های ولکمن</a></li> <li><i>بافت همبند</i> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D9%88%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA" title="درون‌است">درون‌اُست</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%88%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA" class="mw-redirect" title="برون‌است">برون‌اُست</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%B4%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D9%BE%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="رشته‌های شارپی (صفحه وجود ندارد)">رشته‌های شارپی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D9%88%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%B4%D8%AA" class="mw-redirect" title="درون‌هشت">درون‌هشت</a> (آنتز)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D9%88%D8%AF%DB%8C_(%D8%A8%D8%A7%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)&action=edit&redlink=1" class="new" title="گودی (بافت‌شناسی) (صفحه وجود ندارد)">گودی‌ها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DA%A9_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="شیارک استخوان (صفحه وجود ندارد)">شیارک‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%B1%D8%AA%DB%8C%D8%BA%D9%87" title="تورتیغه">تورتیغه</a> (ترابکولا)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D9%81%D8%B1%D9%87_%D8%B9%D8%B5%D8%A8%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="حفره عصبی (صفحه وجود ندارد)">حفره عصبی</a> (حفره مدولری)</li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%BA%D8%B2_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86" title="مغز استخوان">مغز استخوان</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;">شکل‌ها</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%84%D9%86%D8%AF" title="استخوان بلند">بلند</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%88%D8%AA%D8%A7%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="استخوان کوتاه (صفحه وجود ندارد)">کوتاه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%D9%BE%D9%87%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="استخوان پهن (صفحه وجود ندارد)">پهن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%86%D8%B8%D9%85" title="استخوان نامنظم">نامنظم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%86%D8%AC%D8%AF%DB%8C" title="استخوان کنجدی">کنجدی</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40744537"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="دستگاه‌ها_و_اندام‌های_مرتبط_در_بدن_انسان" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background:#9BC0F5;"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D9%88_%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%AF%D9%86" title="الگو:دستگاه‌ها و اندام‌های بدن"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D9%88_%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%AF%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:دستگاه‌ها و اندام‌های بدن (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D9%88_%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%AF%D9%86" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:دستگاه‌ها و اندام‌های بدن"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="دستگاه‌ها_و_اندام‌های_مرتبط_در_بدن_انسان" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" class="mw-redirect" title="دستگاه‌های زیستی">دستگاه‌ها</a> و <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%85" class="mw-redirect" title="اندام">اندام‌های مرتبط</a> <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%AF%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="کالبدشناسی انسان">در بدن انسان</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#CBDEFA"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D9%85%D8%A7%D9%87%DB%8C%DA%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D9%84%D8%AA%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="دستگاه ماهیچه‌ای‌اسکلتی انسان">دستگاه<br /> ماهیچه‌ای‌استخوانی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;;background:#CBDEFA"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D9%85%D8%A7%D9%87%DB%8C%DA%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="دستگاه ماهیچه‌ای">دستگاه ماهیچه‌ای</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%87%DB%8C%DA%86%D9%87" title="ماهیچه">ماهیچه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%B1%D8%AF%D9%BE%DB%8C" title="زردپی">زردپی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%81%D8%B1%D8%A7%DA%AF%D9%85_(%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%AF%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="دیافراگم (کالبدشناسی)">حجاب حاجز</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;;background:#CBDEFA"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86" title="استخوان‌بندی انسان">دستگاه استخوانی</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a class="mw-selflink selflink">استخوان‌ها</a> (<a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D9%88" title="استخوان بازو">استخوان بازو</a>  • <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%86%D8%AF_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%B4%D8%AA" title="استخوان بند انگشت">استخوان بند انگشت</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="استخوان ران">استخوان ران</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%81%E2%80%8C%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DB%8C" class="mw-redirect" title="استخوان کف‌دستی">استخوان کف‌دستی</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%86%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%AF%D9%88%D8%B4" title="استخوانچه‌های گوش">استخوانچه‌های گوش</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%81_%D9%BE%D8%A7" title="استخوان‌های کف پا">استخوان‌های کف پا</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%DA%86_%D9%BE%D8%A7" title="استخوان‌های مچ پا">استخوان‌های مچ پا</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%DA%86_%D8%AF%D8%B3%D8%AA" title="استخوان‌های مچ دست">استخوان‌های مچ دست</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D9%82%D9%88%D9%87" title="ترقوه">ترقوه</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%87" title="جمجمه">جمجمه</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%D8%A7%D8%BA" title="جناغ">جناغ</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%B4%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%DB%8C" title="درشت‌نی">درشت‌نی</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%AF%D9%86%D8%AF%D9%87_(%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%AF%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="دنده (کالبدشناسی)">دنده</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%B2%D9%86%D8%AF_%D8%B2%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="زند زبرین">زند زبرین</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%B2%D9%86%D8%AF_%D8%B2%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="زند زیرین">زند زیرین</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%86_%D9%85%D9%87%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="ستون مهره‌ها">ستون مهره‌ها</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%81%DA%A9_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%86" title="فک پایین">فک پایین</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B4%DA%A9%DA%A9" title="کشکک">کشکک</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%84%DA%AF%D9%86_%D8%AE%D8%A7%D8%B5%D8%B1%D9%87" title="لگن خاصره">لگن خاصره</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%B2%DA%A9%E2%80%8C%D9%86%DB%8C" title="نازک‌نی">نازک‌نی</a>)</span></li> <li><a href="/wiki/%D8%BA%D8%B6%D8%B1%D9%88%D9%81" title="غضروف">غضروف‌ها</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;;background:#CBDEFA"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D9%85%D9%81%D8%B5%D9%84" title="مفصل">دستگاه مفصلی</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D9%81%D8%B5%D9%84_%D8%B1%D8%B4%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="مفصل رشته‌ای">مفصل‌های رشته‌ای</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%81%D8%B5%D9%84_%D8%BA%D8%B6%D8%B1%D9%88%D9%81%DB%8C" title="مفصل غضروفی">مفصل‌های غضروفی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%81%D8%B5%D9%84_%D8%B2%D9%84%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" class="mw-redirect" title="مفصل زلاله‌ای">مفصل‌های زلاله‌ای</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#CBDEFA"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4_%D8%AE%D9%88%D9%86" title="دستگاه گردش خون">دستگاه گردش خون</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;;background:#CBDEFA"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4_%D8%AE%D9%88%D9%86" title="دستگاه گردش خون">دستگاه قلبی‌عروقی</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><i>محیطی</i> (<a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%AE%D8%B1%DA%AF" title="سرخرگ">سرخرگ</a>  • <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%B1%DA%AF" title="سیاهرگ">سیاهرگ</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%B1%DA%AF_%D9%84%D9%86%D9%81%DB%8C" title="رگ لنفی">رگ لنفی</a>)</span></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D9%84%D8%A8" title="قلب">قلب</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;;background:#CBDEFA"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D9%84%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%88%DB%8C" title="دستگاه لنفاوی">دستگاه لنفاوی</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><i>اولیه</i> (<a href="/wiki/%D9%85%D8%BA%D8%B2_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86" title="مغز استخوان">مغز استخوان</a>  • <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%AA%DB%8C%D9%85%D9%88%D8%B3" title="تیموس">آویشنک</a>)</span></li> <li><i>ثانویه</i> (<a href="/wiki/%D8%B7%D8%AD%D8%A7%D9%84" title="طحال">طحال</a>  • <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%BA%D8%AF%D8%AF_%D9%84%D9%86%D9%81%D8%A7%D9%88%DB%8C" class="mw-redirect" title="غدد لنفاوی">غدد لنفاوی</a>)</span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#CBDEFA"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%B9%D8%B5%D8%A8%DB%8C" title="دستگاه عصبی">دستگاه عصبی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em">(<a href="/wiki/%D9%85%D8%BA%D8%B2_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86" title="مغز انسان">مغز</a>  • <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%B7%D9%86%D8%A7%D8%A8_%D9%86%D8%AE%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="طناب نخاعی">طناب نخاعی</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B5%D8%A8_%D9%85%D8%AD%DB%8C%D8%B7%DB%8C" title="عصب محیطی">عصب محیطی</a>)، <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%AD%D8%B3%DB%8C" title="دستگاه حسی">دستگاه حسی</a> (<a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%B4" title="گوش">گوش</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%DA%86%D8%B4%D9%85_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86" title="چشم انسان">چشم</a>)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#CBDEFA"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4%DB%8C" title="دستگاه پوششی">دستگاه پوششی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%BE%D9%88%D8%B3%D8%AA" title="پوست">پوست</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%81%D8%AA_%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D9%BE%D9%88%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="بافت زیرپوستی">بافت زیرپوستی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="پستان">پستان</a> (<a href="/wiki/%D8%BA%D8%AF%D9%87_%D8%B4%DB%8C%D8%B1%DB%8C" title="غده شیری">غده شیری</a>)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#CBDEFA"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D9%85%D9%86%DB%8C" title="دستگاه ایمنی">دستگاه ایمنی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%BA%D8%B2_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86" title="مغز استخوان">دستگاه ایمنی مغزاستخوانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%AA" title="لنفوسیت">دستگاه ایمنی لنفاوی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#CBDEFA"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%AA%D9%86%D9%81%D8%B3" class="mw-redirect" title="دستگاه تنفس">دستگاه تنفس</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li>بخش بالایی (<a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="بینی">بینی</a>  • <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%AD%D9%84%D9%82" title="حلق">حلق</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%AD%D9%86%D8%AC%D8%B1%D9%87" title="حنجره">حنجره</a>)</span></li> <li>بخش پایینی (<a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D9%87" class="mw-redirect" title="ریه">ریه</a>  • <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%DB%8C" title="نای">نای</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%DB%8C%DA%98%D9%87" title="نایژه">نایژه</a>)</span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#CBDEFA"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%DA%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%B4" class="mw-redirect" title="دستگاه گوارش">دستگاه گوارش</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86" title="دهان انسان">دهان</a> (<a href="/wiki/%D8%BA%D8%AF%D8%AF_%D8%A8%D8%B2%D8%A7%D9%82%DB%8C" title="غدد بزاقی">غدد بزاقی</a>  • <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_(%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%AF%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="زبان (کالبدشناسی)">زبان</a>)</span></li> <li><i>مجرای گوارشی بالا</i> (<a href="/wiki/%D8%AD%D9%84%D9%82" title="حلق">حلق</a>  • <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%DB%8C" title="مری">مری</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%AF%D9%87" title="معده">معده</a>)</span></li> <li><i>مجرای گوارشی پایین</i> (<a href="/wiki/%D8%A2%D9%BE%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B3" title="آپاندیس">آپاندیس</a>  • <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B1%D9%88%D8%AF%D9%87" title="راست‌روده">راست‌روده</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AF%D9%87_%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DB%8C%DA%A9" class="mw-redirect" title="روده باریک">روده باریک</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AF%D9%87_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF" title="روده بزرگ">روده بزرگ</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D9%86" class="mw-redirect" title="کون">مخرج</a>)</span></li> <li><i><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%DA%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%B4" class="mw-redirect" title="دستگاه گوارش">جانبی</a></i> (<a href="/wiki/%DA%A9%D8%A8%D8%AF" title="کبد">کبد</a>  • <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%B5%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%88%DB%8C" title="دستگاه صفراوی">صفرا</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%B2%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%AF%D9%87" title="لوزالمعده">لوزالمعده</a>)</span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#CBDEFA"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="دستگاه ادراری">دستگاه ادراری</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AA%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%84%DB%8C" class="mw-redirect" title="دستگاه ادراری تناسلی">دستگاه ادراری تناسلی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D9%87" title="کلیه">کلیه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%B2%D9%86%D8%A7%DB%8C" title="میزنای">میزنای</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AB%D8%A7%D9%86%D9%87" title="مثانه">مثانه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%B2%D8%B1%D8%A7%D9%87" class="mw-redirect" title="میزراه">میزراه</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#CBDEFA"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%AA%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%84%DB%8C" title="دستگاه تناسلی">دستگاه تناسلی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AF_%D9%85%D8%AB%D9%84_%D8%AF%D8%B1_%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="دستگاه تولید مثل در زنان">در زنان</a> (<a href="/wiki/%D8%AA%D8%AE%D9%85%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="تخمدان">تخمدان</a>  • <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%AC%D9%81%D8%AA_(%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%AF%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" class="mw-redirect" title="جفت (کالبدشناسی)">جفت</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%B1%D8%AD%D9%85" title="رحم">رحم</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%AC_(%D8%B9%D8%B6%D9%88)" class="mw-redirect" title="فرج (عضو)">فرج</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D8%A8%D9%84" class="mw-redirect" title="مهبل">مهبل</a>)</span></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AF_%D9%85%D8%AB%D9%84_%D8%AF%D8%B1_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="دستگاه تولید مثل در مردان">در مردان</a> (<a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D8%AA_%D9%85%D8%B1%D8%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="آلت مردی">آلت مردی</a>  • <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D8%B6%D9%87" title="بیضه">بیضه</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AA" title="پروستات">پروستات</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%DA%A9%DB%8C%D8%B3%D9%87_%D8%A8%DB%8C%D8%B6%D9%87" title="کیسه بیضه">کیسه بیضه</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%DA%A9%DB%8C%D8%B3%D9%87_%D9%85%D9%86%DB%8C" title="کیسه منی">کیسه منی</a>)</span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#CBDEFA"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%AF%D8%B1%D9%88%D9%86%E2%80%8C%D8%B1%DB%8C%D8%B2" title="دستگاه درون‌ریز">دستگاه درون‌ریز</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B2%D8%A7%DB%8C%D8%B1_%D9%84%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%B3" title="جزایر لانگرهانس">جزایر لانگرهانس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%BA%D8%AF%D9%87_%D8%AA%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%A6%DB%8C%D8%AF" title="غده تیروئید">غده تیروئید</a> (سپردیس)</li> <li><a href="/wiki/%D8%BA%D8%AF%D9%87_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%A6%DB%8C%D8%AF" title="غده پاراتیروئید">غده پاراتیروئید</a> (فراسپردیس)</li> <li><a href="/wiki/%D8%BA%D8%AF%D9%87_%D8%B5%D9%86%D9%88%D8%A8%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="غده صنوبری">غده صنوبری</a> (رومغزی)</li> <li><a href="/wiki/%D8%BA%D8%AF%D9%87_%D9%81%D9%88%D9%82_%DA%A9%D9%84%DB%8C%D9%88%DB%8C" title="غده فوق کلیوی">غده فوق کلیوی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%DB%8C%D9%BE%D9%88%D9%81%DB%8C%D8%B2" title="هیپوفیز">هیپوفیز</a> (زیرمغزی)</li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40744537"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="بافت_همبند" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A8%D8%A7%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%87%D9%85%D8%A8%D9%86%D8%AF" title="الگو:بافت‌های همبند"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A8%D8%A7%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%87%D9%85%D8%A8%D9%86%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:بافت‌های همبند (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A8%D8%A7%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%87%D9%85%D8%A8%D9%86%D8%AF" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:بافت‌های همبند"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="بافت_همبند" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%81%D8%AA_%D9%87%D9%85%D8%A8%D9%86%D8%AF" title="بافت همبند">بافت همبند</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">فیزیولوژی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%81%D8%AA_%D9%86%D8%B1%D9%85" title="بافت نرم">بافت نرم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D9%88%D8%B2" title="فیبروز">فیبروز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87" title="جوشگاه">جوشگاه</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">ترکیب</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%AA%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%B3_%D8%A8%D8%B1%D9%88%D9%86%E2%80%8C%DB%8C%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" class="mw-redirect" title="ماتریکس برون‌یاخته‌ای">سلول‌ها</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">مقیم</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D9%88%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%B3%D8%AA" title="فیبروبلاست">فیبروبلاست</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="فیبروسیت (صفحه وجود ندارد)">فیبروسیت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D9%84%D9%88%D9%84_%D9%85%D8%B4%D8%A8%DA%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="سلول مشبک (صفحه وجود ندارد)">سلول مشبک</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D9%84%D9%88%D9%84_%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%88%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="سلول تاندون (صفحه وجود ندارد)">سلول تاندون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%AF%DB%8C%D9%BE%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%AA" title="آدیپوسیت">آدیپوسیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%AA" title="ملانوسیت">ملانوسیت</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=Wandering_cell&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wandering cell (صفحه وجود ندارد)">سلول‌های سرگردان</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B3%D9%84" title="ماست‌سل">ماست‌سل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%DA%A9%D8%B1%D9%88%D9%81%D8%A7%DA%98" title="ماکروفاژ">ماکروفاژ</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%AA%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%B3_%D8%A8%D8%B1%D9%88%D9%86%E2%80%8C%DB%8C%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" class="mw-redirect" title="ماتریکس برون‌یاخته‌ای">ماتریکس برون‌یاخته‌ای</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=Ground_substance&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ground substance (صفحه وجود ندارد)">ماده زمینه‌ای</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D8%A8%D8%B1%D9%88%D9%86%E2%80%8C%D8%B3%D9%84%D9%88%D9%84%DB%8C" title="مایعات برون‌سلولی">مایعات برون‌سلولی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%AA%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%B3_%D8%A8%D8%B1%D9%88%D9%86%E2%80%8C%DB%8C%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" class="mw-redirect" title="ماتریکس برون‌یاخته‌ای">فیبرها</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%D8%A7%DA%98%D9%86" title="کلاژن">فیبرهای کلاژن</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Reticular_fiber&action=edit&redlink=1" class="new" title="Reticular fiber (صفحه وجود ندارد)">Reticular fiber</a>s <ul><li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%D8%A7%DA%98%D9%86_%D9%86%D9%88%D8%B9_%DB%B3%D8%8C_%D8%A2%D9%84%D9%81%D8%A7_%DB%B1" title="کلاژن نوع ۳، آلفا ۱">کلاژن نوع ۳، آلفا ۱</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Elastic_fiber&action=edit&redlink=1" class="new" title="Elastic fiber (صفحه وجود ندارد)">Elastic fiber</a>s <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86" title="الاستین">الاستین</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Fibrillin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fibrillin (صفحه وجود ندارد)">Fibrillin</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%84%DB%8C%D9%86_%DB%B1" title="فیبریلین ۱">فیبریلین ۱</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Fibrillin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fibrillin (صفحه وجود ندارد)">FBN2</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Fibrillin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fibrillin (صفحه وجود ندارد)">FBN3</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=EMILIN1&action=edit&redlink=1" class="new" title="EMILIN1 (صفحه وجود ندارد)">EMILIN1</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Elaunin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Elaunin (صفحه وجود ندارد)">Elaunin</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">انواع</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%81%D8%AA_%D9%87%D9%85%D8%A8%D9%86%D8%AF" title="بافت همبند">مناسب</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%A7%D9%81%D8%AA_%D9%87%D9%85%D8%A8%D9%86%D8%AF_%D8%B3%D8%B3%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="بافت همبند سست (صفحه وجود ندارد)">سست</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Reticular_connective_tissue&action=edit&redlink=1" class="new" title="Reticular connective tissue (صفحه وجود ندارد)">Reticular</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%81%D8%AA_%DA%86%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="بافت چربی">بافت چربی</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%81%D8%AA_%DA%86%D8%B1%D8%A8%DB%8C_%D9%82%D9%87%D9%88%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="بافت چربی قهوه‌ای">Brown</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=White_adipose_tissue&action=edit&redlink=1" class="new" title="White adipose tissue (صفحه وجود ندارد)">White</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%A7%D9%81%D8%AA_%D9%87%D9%85%D8%A8%D9%86%D8%AF_%D9%85%D8%AA%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="بافت همبند متراکم (صفحه وجود ندارد)">متراکم</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Dense_irregular_connective_tissue&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dense irregular connective tissue (صفحه وجود ندارد)">Dense irregular connective tissue</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%B2%DB%8C%D8%B1_%D9%85%D8%AE%D8%A7%D8%B7%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="زیر مخاطی (صفحه وجود ندارد)">زیر مخاطی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D9%85_(%D9%BE%D9%88%D8%B3%D8%AA)" title="درم (پوست)">درم (پوست)</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Dense_regular_connective_tissue&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dense regular connective tissue (صفحه وجود ندارد)">Dense regular connective tissue</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B7_(%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%AF%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="رباط (کالبدشناسی)">رباط (کالبدشناسی)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%B1%D8%AF%D9%BE%DB%8C" title="زردپی">زردپی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%B1%D8%AF%D9%BE%DB%8C_%D9%BE%D9%87%D9%86" title="زردپی پهن">زردپی پهن</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%81%D8%AA_%D9%87%D9%85%D8%A8%D9%86%D8%AF" title="بافت همبند">رویانی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Mucoid_connective_tissue&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mucoid connective tissue (صفحه وجود ندارد)">Mucoid</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mesenchyme&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mesenchyme (صفحه وجود ندارد)">Mesenchymal</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%81%D8%AA_%D9%87%D9%85%D8%A8%D9%86%D8%AF" title="بافت همبند">تخصصی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%BA%D8%B6%D8%B1%D9%88%D9%81" title="غضروف">غضروف</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">استخوان</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40744537"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="تکوین_استخوان" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AA%DA%A9%D9%88%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86" title="الگو:تکوین استخوان"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AA%DA%A9%D9%88%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:تکوین استخوان (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AA%DA%A9%D9%88%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:تکوین استخوان"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="تکوین_استخوان" style="font-size:114%;margin:0 4em">تکوین <a class="mw-selflink selflink">استخوان</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="استخوان‌سازی">استخوان‌سازی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Triradiate_cartilage&action=edit&redlink=1" class="new" title="Triradiate cartilage (صفحه وجود ندارد)">Triradiate cartilage</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Limb_development&action=edit&redlink=1" class="new" title="Limb development (صفحه وجود ندارد)">Limb development</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%85" title="جوانه اندام">جوانه اندام</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B7%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%A3%D8%B3_%D8%A7%DA%A9%D8%AA%D9%88%D8%AF%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%84_%D8%A2%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D9%84" title="خط‌الرأس اکتودرمال آپیکال">خط‌الرأس اکتودرمال آپیکال</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Zone_of_polarizing_activity&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zone of polarizing activity (صفحه وجود ندارد)">Zone of polarizing activity</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%86%E2%80%8C%D9%BE%D8%A7%D8%B1" title="تن‌پار">تن‌پار</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%87%DB%8C%DA%86%D9%87%E2%80%8C%D9%BE%D8%A7%D8%B1" title="ماهیچه‌پار">ماهیچه‌پار</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Septum_transversum&action=edit&redlink=1" class="new" title="Septum transversum (صفحه وجود ندارد)">Septum transversum</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">برگرفته از «<a dir="ltr" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=استخوان&oldid=40620644">https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=استخوان&oldid=40620644</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="ویژه:رده‌ها">رده‌ها</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="رده:استخوان‌شناسی">استخوان‌شناسی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="رده:استخوان‌ها">استخوان‌ها</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%85_%D9%81%D9%88%D9%82%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="رده:استخوان‌های اندام فوقانی">استخوان‌های اندام فوقانی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A8%D8%A7%D9%81%D8%AA_%D9%87%D9%85%D8%A8%D9%86%D8%AF" title="رده:بافت همبند">بافت همبند</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D9%84%D8%AA%DB%8C" title="رده:دستگاه اسکلتی">دستگاه اسکلتی</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">ردهٔ پنهان: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%87%D9%85%D9%87_%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%AF%D9%88%D9%86_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9" title="رده:همه مقاله‌های دارای عبارت‌های بدون منبع">همه مقاله‌های دارای عبارت‌های بدون منبع</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> این صفحه آخرین‌بار در ۱۶ نوامبر ۲۰۲۴ ساعت ۱۶:۲۳ ویرایش شده است.</li> <li id="footer-info-copyright">همهٔ نوشته‌ها تحت <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.en">مجوز Creative Commons Attribution/Share-Alike</a> در دسترس است؛ برای جزئیات بیشتر <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">شرایط استفاده</a> را بخوانید.<br /> ویکی‌پدیا® علامتی تجاری متعلق به سازمان غیرانتفاعی <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">بنیاد ویکی‌مدیا</a> است.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">سیاست حفظ حریم خصوصی</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87">دربارهٔ ویکی‌پدیا</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%DA%A9%D8%B0%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C">تکذیب‌نامه‌ها</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">آیین‌نامه رفتاری</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/How_to_contribute/fa?uselang=fa">توسعه‌دهندگان</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fa.wikipedia.org">آمار</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">بیانیهٔ کوکی</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fa.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">نمای موبایل</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>جستجو</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="جستجو در ویکی‌پدیا"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="ویژه:جستجو"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">جستجو</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="فهرست" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر وضعیت فهرست محتویات" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">تغییر وضعیت فهرست محتویات</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">استخوان</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>۱۵۸ زبان</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>افزودن مبحث</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-b766959bd-mbktk","wgBackendResponseTime":150,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.435","walltime":"0.681","ppvisitednodes":{"value":5336,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":219380,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":12906,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":29,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":6,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":60030,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 476.031 1 -total"," 44.57% 212.190 19 الگو:Navbox"," 22.30% 106.152 1 الگو:استخوان‌های_نیم‌تنه_بالا"," 19.58% 93.226 1 الگو:پانویس"," 18.59% 88.480 1 الگو:مدرک"," 17.78% 84.624 1 الگو:ثابت"," 16.63% 79.169 2 الگو:Cite_book"," 16.38% 77.971 2 الگو:گرداننده_رده"," 12.30% 58.546 1 الگو:Nocat"," 11.69% 55.634 1 الگو:تشخیص_فضای_نام_نمایش_همه"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.226","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":5167812,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-b766959bd-9kwmb","timestamp":"20250215182339","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0627\u0633\u062a\u062e\u0648\u0627\u0646","url":"https:\/\/fa.wikipedia.org\/wiki\/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q265868","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q265868","author":{"@type":"Organization","name":"\u0645\u0634\u0627\u0631\u06a9\u062a\u200c\u06a9\u0646\u0646\u062f\u06af\u0627\u0646 \u067e\u0631\u0648\u0698\u0647\u0654 \u0648\u06cc\u06a9\u06cc\u200c\u0645\u062f\u06cc\u0627"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2008-04-13T12:35:16Z","dateModified":"2024-11-16T16:23:15Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/c\/c8\/Left_femur_of_extinct_elephant%2C_Alaska%2C_Ice_Age_Wellcome_L0057714.jpg"}</script> </body> </html>