CINXE.COM

Read/Write Book - Données et métadonnées : transfert de valeur au cœur de la stratégie des médias - OpenEdition Press

<!DOCTYPE html> <html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" xml:lang="fr" lang="fr"> <head> <meta charset="utf-8" /> <meta name="viewport" content="width=device-width, initial-scale=1" /> <link rel="icon" type="image/x-icon" href="/assets/images/favicon.ico" /> <link rel="shortcut icon" type="image/x-icon" href="/assets/images/favicon.ico" /> <title> Read/Write Book - Données et métadonnées : transfert de valeur au cœur de la stratégie des médias - OpenEdition Press </title> <link rel="stylesheet" href="/assets/front/css/front.28c1b253.css" /> <link rel="alternate" type="application/rss+xml" title="RSS" href="https://books.openedition.org/oep/backend/?format=rss" /> <link rel="schema.DC" href="http://purl.org/dc/elements/1.1/"/> <meta name="DC.format" content="text/html"/> <meta name="generator" content="Lodel 2.0" /> <meta name="DC.identifier" content="https://books.openedition.org/oep/165" /> <meta name="url" content="https://books.openedition.org/oep/165" /> <link rel="alternate" hreflang="x-default" href="https://books.openedition.org/oep/165" /> <link rel="alternate" hreflang="en" href="https://books.openedition.org/oep/165?lang=en" /> <link rel="alternate" hreflang="fr" href="https://books.openedition.org/oep/165?lang=fr" /> <link rel="canonical" href="https://books.openedition.org/oep/165" /> <meta property="og:url" content="https://books.openedition.org/oep/165" /> <meta name="citation_title" content="Données et métadonnées : transfert de valeur au cœur de la stratégie des médias" /> <meta property="og:title" content="Données et métadonnées : transfert de valeur au cœur de la stratégie des médias" /> <link rel="Contents" href="https://books.openedition.org/oep/128" /> <meta name="thumbnail" content="/oep/file/178/cover/rwb_couverture.jpg/download/200" /> <meta name="og:image" content="/oep/file/178/cover/rwb_couverture.jpg/download/200" /> <meta name="description" xml:lang="fr" lang="fr" content=" Lors de la conférence SemTech1, le grand rassemblement annuel des experts des technologies sémantiques, le New York Times a fait une annonce fracassante qui a été saluée par tous. Le New York Times publiera sous peu son corpus sous forme de linked data (données liées2), une méthode qui consiste à permettre aux données en rapport les " /> <meta name="citation_abstract" content=" Lors de la conférence SemTech1, le grand rassemblement annuel des experts des technologies sémantiques, le New York Times a fait une annonce fracassante qui a été saluée par tous. Le New York Times publiera sous peu son corpus sous forme de linked data (données liées2), une méthode qui consiste à permettre aux données en rapport les " /> <meta property="og:description" content=" Lors de la conférence SemTech1, le grand rassemblement annuel des experts des technologies sémantiques, le New York Times a fait une annonce fracassante qui a été saluée par tous. Le New York Times publiera sous peu son corpus sous forme de linked data (données liées2), une méthode qui consiste à permettre aux données en rapport les " /> <meta name="DC.type" content="BookSection" /> <link rel="Prev" href="https://books.openedition.org/oep/163" title="Amazon Ups the Ante on Platform Lock-in" /> <link rel="Next" href="https://books.openedition.org/oep/171" title="The Saga of the Journal Comment" /> <meta name="citation_inbook_title" content="Read/Write Book" /> <meta name="citation_publication_date" content="2010/01"/> <link rel="Start" href="https://books.openedition.org/oep/130" title="Introduction" /> <meta name="copyright" content="Creative Commons - Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification 4.0 International - CC BY-NC-ND 4.0" /> <meta name="DC.rights" content="Creative Commons - Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification 4.0 International - CC BY-NC-ND 4.0" /> <meta name="author" content="Epelboin, Fabrice" /> <meta name="citation_author" content="Fabrice Epelboin" /> <meta name="citation_online_date" content="2010/03/25"/> <meta name="citation_doi" content="10.4000/books.oep.128" /> <meta name="citation_fulltext_world_readable" content="" /> <link rel="related" type="application/rdf+xml" id="zotero_rdf" href="http://core.openedition.org?action=getBibliontology&siteName=oep&platform=OB&objectID=165" title="RDF Bibliontology" /> <meta property="og:type" content="book" /> <meta name="DC.language" content="fr" /> <meta name="citation_language" content="fr" /> <meta name="twitter:card" content="summary" /> <meta name="twitter:site:id" content="1109490079" /> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="http://www.openedition.org/opensearch_desc.xml" title="Search on OpenEdition" /> <meta name="citation_publisher" content="OpenEdition Press;" /> </head> <body class="lodel "> <div id="translations" data-translations="&#x7B;&quot;external_link&quot;&#x3A;&quot;Lien&#x20;externe&quot;,&quot;html_available&quot;&#x3A;&quot;HTML&#x20;disponible&quot;,&quot;pdf_epub_available&quot;&#x3A;&quot;PDF&#x20;&#x5C;&#x2F;&#x20;ePub&#x20;disponible&quot;,&quot;html_unavailable&quot;&#x3A;&quot;HTML&#x20;indisponible&quot;,&quot;pdf_epub_unavailable&quot;&#x3A;&quot;PDF&#x20;&#x5C;&#x2F;&#x20;ePub&#x20;indisponible&quot;,&quot;active_tab&quot;&#x3A;&quot;lodel.core.front.catalogue.active_tab&quot;&#x7D;"></div> <div class="skiplink"> <nav class="skiplink__container" role="navigation" aria-label="Accès rapide"> <ul class="skiplink__list"> <li class="skiplink__list__item"> <a class="skiplink__list__item__link" href="#skiplink-main"> Contenu principal </a> </li> <li class="skiplink__list__item"> <a class="skiplink__list__item__link" href="#skiplink-menu"> Menu </a> </li> <li class="skiplink__list__item"> <button class="skiplink__list__item__link oesearch__button"> Rechercher </button> </li> </ul> </nav> </div> <div id="openbarre" class="openbarre openbarre--extended"> <div class="openbarre__left openbarre__left--extended" id="openbarre-left"> <a class="openbarre__left__logo openbarre__left__logo--extended" id="oebooks-logo" href="/"> <img src="/assets/images/oebooks-logo.png" alt="OpenEdition Books" width="200" height="120" /> </a> <div class="openbarre__left__link openbarre__desktop__elm--flex"> <div class="openbarre__left__link__item"> <a id="link_to_the_homepage" href="/"> Accueil </a> </div> <div class="openbarre__separator openbarre__separator--center"></div> <div class="openbarre__left__link__item"> <a href="/catalogue"> Catalogue de 15092 livres </a> </div> <div class="openbarre__separator openbarre__separator--center"></div> <div class="openbarre__left__link__item"> <a href="/publishers"> Éditeurs </a> </div> <div class="openbarre__separator openbarre__separator--center"></div> <div class="openbarre__left__link__item"> <a href="/authors"> Auteurs </a> </div> </div> </div> <div class="openbarre__right openbarre__right--extended" id="openbarre-right"> <div class="openbarre__right__link"> <div class="openbarre__right__link__item openbarre__right__link__item--dropdown rounded--light"> <button class="openbarre__right__link__item__title"> <i class="fas fa-language"></i> <span class="openbarre__right__link__item__title__span long">Français</span> <span class="openbarre__right__link__item__title__span short">FR</span> <i class="fas fa-caret-down"></i> </button> <div class="openbarre__right__link__item__dropdown border shadow"> <button class="openbarre__right__link__item__dropdown__item__link openbarre_hover_link choose_language" data-locale="en"> English </button> </div> </div> <div class="openbarre__separator openbarre__separator--right"></div> <div class="openbarre__right__link__item openbarre__right__link__item--dropdown" id="openbarre-share"> <button class="openbarre__right__link__item__title"> <i class="fas fa-share-alt"></i> <span class="openbarre__right__link__item__title__span--left"> Partager </span> </button> <div class="openbarre__right__link__item__dropdown border shadow"> <a class="openbarre__right__link__item__dropdown__item__link openbarre_hover_link" href="https://www.facebook.com/sharer.php?u=https%3A%2F%2Fbooks.openedition.org%2F%2F&amp;title=OpenEdition+Books"> <i class="fa-brands fa-facebook"></i> <span class="openbarre__right__link__item__dropdown__item__link__label m-0"> Facebook </span> </a> <a class="openbarre__right__link__item__dropdown__item__link openbarre_hover_link" href="http://x.com/share?text=OpenEdition+Books&amp;url=https%3A%2F%2Fbooks.openedition.org%2F%2F&amp;via=OpenEditionActu"> <i class="fa-brands fa-x-twitter"></i> <span class="openbarre__right__link__item__dropdown__item__link__label m-0"> X </span> </a> </div> </div> </div> <div class="openbarre__right__all"> <div class="openbarre__right__all__mobile"> <button class="openbarre__right__all__button--flex openbarre__mobile__elm oesearch__button" aria-label="OpenEdition Search button"><span class="openbarre__tablet__elm">OpenEdition Search</span> <i class="fas fa-search icon--grey icon--marginr"></i></button> <button class="openbarre__right__all__button openbarre__right__all__button--flex" id="all-oe-button" aria-label="Tout OpenEdition button"><span class="openbarre__tablet__elm me-2">Tout OpenEdition</span><i class="fas fa-bars openbarre__right__all__button__icon"></i></button> </div> <div class="openbarre__right__all__menu openbarre__right__all__menu--extended border shadow" id="all-oe-menu"> <div class="openbarre__right__link openbarre__right__link--reduced" id="openbarre__right__link--reduced"> <div class="openbarre__right__link__item openbarre__right__link__item--reduced"> <div class="openbarre__right__link__item__title--reduced" data-dropdown-reduced-target="2"> <div> <i class="fas fa-share-alt"></i> <span class="openbarre__right__link__item__title__span">Partager</span> </div> <i class="fas fa-caret-down"></i> </div> <div class="openbarre__right__link__item__dropdown--reduced" hidden data-dropdown-reduced-id="2"> <div class="openbarre__right__link__item__dropdown__item"> <a class="openbarre__right__link__item__dropdown__item__link" href="https://www.facebook.com/sharer.php?u=https%3A%2F%2Fbooks.openedition.org%2F%2F&amp;title=OpenEdition+Books"> <div class="openbarre__right__link__item__dropdown__item__link__icon facebook"> <i class="fa-brands fa-facebook"></i> </div> <p class="m-0">Facebook</p> </a> </div> <div class="openbarre__right__link__item__dropdown__item"> <a class="openbarre__right__link__item__dropdown__item__link" href="http://x.com/share?text=OpenEdition+Books&amp;url=https%3A%2F%2Fbooks.openedition.org%2F%2F&amp;via=OpenEditionActu"> <div class="openbarre__right__link__item__dropdown__item__link__icon x"> <i class="fa-brands fa-x-twitter"></i> </div> <p class="m-0">X</p> </a> </div> </div> </div> </div> <a class="openbarre__right__all__menu__link openbarre__right__all__menu__link--first openbarre__mobile__elm tabindex--all-oe-menu" href="/" tabindex="-1">Accueil</a> <a class="openbarre__right__all__menu__link openbarre__mobile__elm tabindex--all-oe-menu" href="/catalogue" tabindex="-1">Catalogue de 15092 livres</a> <a class="openbarre__right__all__menu__link openbarre__mobile__elm tabindex--all-oe-menu" href="/publishers" tabindex="-1">Éditeurs</a> <a class="openbarre__right__all__menu__link openbarre__right__all__menu__link--last openbarre__mobile__elm tabindex--all-oe-menu" href="/authors" tabindex="-1">Auteurs</a> <span class="openbarre__right__all__menu__title openbarre__right__all__menu__title--first">Ressources numériques en sciences humaines et sociales</span> <a class="openbarre__right__all__menu__link tabindex--all-oe-menu" href="https://openedition.org" tabindex="-1">OpenEdition</a> <span class="openbarre__right__all__menu__title">Nos plateformes</span> <a class="openbarre__right__all__menu__link tabindex--all-oe-menu" href="https://books.openedition.org" tabindex="-1">OpenEdition Books</a> <a class="openbarre__right__all__menu__link tabindex--all-oe-menu" href="https://journals.openedition.org" tabindex="-1">OpenEdition Journals</a> <a class="openbarre__right__all__menu__link tabindex--all-oe-menu" href="https://hypotheses.org" tabindex="-1">Hypothèses</a> <a class="openbarre__right__all__menu__link tabindex--all-oe-menu" href="https://calenda.org" tabindex="-1">Calenda</a> <span class="openbarre__right__all__menu__title">Bibliothèques</span> <a class="openbarre__right__all__menu__link tabindex--all-oe-menu" href="https://www.openedition.org/14043" tabindex="-1">OpenEdition Freemium</a> <span class="openbarre__right__all__menu__title">Suivez-nous</span> <div class="openbarre__right__all__menu__networks"> <a class="footer__networks__icon facebook tabindex--all-oe-menu" href="https://www.facebook.com/openedition" title="Facebook" tabindex="-1"><i class="fa-brands fa-facebook"></i></a> <a class="footer__networks__icon x tabindex--all-oe-menu" href="https://bsky.app/profile/openedition.bsky.social" title="Bluesky" tabindex="-1"><i class="fa-brands fa-bluesky"></i></a> <a class="footer__networks__icon linkedin tabindex--all-oe-menu" href="https://fr.linkedin.com/company/cleo-centre-pour-l%27%E2%80%8B-dition-lectronique-ouverte-" title="LinkedIn" tabindex="-1"><i class="fa-brands fa-linkedin"></i></a> <a class="footer__networks__icon rss tabindex--all-oe-menu" href="https://books.openedition.org/rss/?format=rss" title="Flux RSS" tabindex="-1"><i class="fas fa-rss"></i></a> </div> <a class="openbarre__right__all__menu__link tabindex--all-oe-menu" href="https://www.openedition.org/41045" tabindex="-1">Newsletter</a> </div> </div> </div> <div class="openbarre__modal__background" id="oesearch-modal-bg" hidden></div> <div class="openbarre__modal openbarre__modal--search" id="oesearch-modal" hidden> <div class="openbarre__modal__header openbarre__modal__header--search"> <img class="openbarre__modal__header__logo" src="/assets/images/oesearch-logo-white.svg" alt="OpenEdition Search" loading="lazy" /> <button class="openbarre__modal__header__close openbarre__modal__header__close--search tabindex--oesearch" id="oesearch-modal-close" aria-label="Fermer" tabindex="-1"><i class="fas fa-times"></i></button> </div> <div class="openbarre__modal__body openbarre__modal__body--search"> <form class="openbarre__modal__body__form"> <div class="openbarre__modal__body__form__searchbar"> <p class="openbarre__modal__body__form__searchbar__accroche">Redirection vers OpenEdition Search.</p> <label class="mb-1" for="oesearch_searchbar"> Expression ou mot-clé (tag) </label> <input id="oesearch_searchbar" class="tabindex--oesearch" type="search" aria-label="OpenEdition Search text input" placeholder="Rechercher..." tabindex="-1" data-site="OpenEdition Press"> </div> <div class="openbarre__modal__body__form__radio"> <fieldset> <div class="openbarre__modal__body__form__radio__item"> <input class="tabindex--oesearch" type="radio" name="oesearch" id="oesearch_onoebooks" value="openedition_books" tabindex="-1" checked> <label for="oesearch_onoebooks">Dans OpenEdition Press</label> </div> <div class="openbarre__modal__body__form__radio__item"> <input class="tabindex--oesearch" type="radio" name="oesearch" id="oesearch_inalloe" value="all_openedition" tabindex="-1"> <label for="oesearch_inalloe">Dans tout OpenEdition</label> </div> </fieldset> </div> <button id="oesearch_submit" type="button" class="openbarre__modal__body__form__submit tabindex--oesearch" tabindex="-1">Rechercher</button> </form> </div> </div> </div> <div id="content"> <ul class="breadcrumb desktop"> <li class="breadcrumb__item"> <a href="/oep"> OpenEdition Press </a> </li> <span class="breadcrumb__arrow">›</span> <li class="breadcrumb__item"> <a href="/oep/126"> Read/Write Book </a> </li> <span class="breadcrumb__arrow">›</span> <li class="breadcrumb__item"> <a href="/oep/128"> Read/Write Book </a> </li> <span class="breadcrumb__arrow">›</span> <li class="breadcrumb__item"> <a href="/oep/132"> Monopolivre </a> </li> <span class="breadcrumb__arrow">›</span> <li class="breadcrumb__item breadcrumb__item--active"> <span> Données et métadonnées : transfert de va... </span> </li> </ul> <ul class="breadcrumb mobile"> <li class="breadcrumb__item"> <a href="/oep"> OpenEdition Press </a> </li> </ul> <div id="main" class="main main--minified"> <main data-primary-color="#CE2A6A" data-secondary-color="#636363"> <div class="column--main column--main--header"> <header class="header border"> <div class="header__border"> <div class="header__shape"></div> </div> <div class="header__image"> <a href="/oep"> <img class="py-3" src="/oep/file/options/15/download" alt="OpenEdition Press" loading="lazy" /> </a> </div> <div class="header__body"> <div class="header__title"> <a href="/oep">OpenEdition Press</a> </div> </div> </header> </div> <div class="column--main"> <article> <div class="column--template"> <div class="widget--content column--book"> <div class="column--book__items desktop"> <a class="content__list__item__cover__link text-decoration-none" href="/oep/128" title="Read/Write Book"><div class="widget--content__cover content__list__item__cover "><img class="content__list__item__cover__img content__list__item__cover__img--content" alt="" src="/oep/file/178/cover/rwb_couverture.jpg/download/200" loading="lazy" /></div></a><a class="column--book__body__link" href="/oep/178"> Informations sur la couverture </a><div class="widget--content__container"><div class="widget--content__container__search"><form class="widget--content__container__search__bar" method="get"><label class="widget--content__container__search__title" for="search-book"> Rechercher dans le livre </label><div class="widget--content__container__search__bar__field"><input id="search-book" class="widget--content__container__search__bar__input" type="text" placeholder="Rechercher..." name="q" required /><button class="widget--content__container__search__bar__button" type="submit" aria-label="Rechercher"><i class="fa-solid fa-magnifying-glass"></i></button></div></form></div><a class="widget--content__container__block widget--content__container__block--button widget--content__container__block--large toc" href="/oep/128?format=toc" title="Read/Write Book">Table des matières</a><button class="widget--content__container__block widget--content__container__block--button widget--content__container__block--large citeButton">Citer</button><button class="widget--content__container__block widget--content__container__block--button widget--content__container__block--large shareButton">Partager</button><button class="widget--content__container__block widget--content__container__block--button widget--content__container__block--large citedByButton">Cité par</button></div> </div> <div class="column--book__items mobile"> <div class="column--book__folded" data-column="book"> Liens vers le livre <i class="fas fa-chevron-down"></i> </div> <div class="column--book__body" data-column="book"> <a class="content__list__item__cover__link text-decoration-none" href="/oep/128" title="Read/Write Book"><div class="widget--content__cover content__list__item__cover "><img class="content__list__item__cover__img content__list__item__cover__img--content" alt="" src="/oep/file/178/cover/rwb_couverture.jpg/download/200" loading="lazy" /></div></a><a class="column--book__body__link" href="/oep/178"> Informations sur la couverture </a><div class="widget--content__container"><div class="widget--content__container__search"><form class="widget--content__container__search__bar" method="get"><label class="widget--content__container__search__title" for="search-book"> Rechercher dans le livre </label><div class="widget--content__container__search__bar__field"><input id="search-book" class="widget--content__container__search__bar__input" type="text" placeholder="Rechercher..." name="q" required /><button class="widget--content__container__search__bar__button" type="submit" aria-label="Rechercher"><i class="fa-solid fa-magnifying-glass"></i></button></div></form></div><a class="widget--content__container__block widget--content__container__block--button widget--content__container__block--large toc" href="/oep/128?format=toc" title="Read/Write Book">Table des matières</a><button class="widget--content__container__block widget--content__container__block--button widget--content__container__block--large citeButton">Citer</button><button class="widget--content__container__block widget--content__container__block--button widget--content__container__block--large shareButton">Partager</button><button class="widget--content__container__block widget--content__container__block--button widget--content__container__block--large citedByButton">Cité par</button></div> </div> <div class="column--book__folded column--book__folded--marginbottom" data-column="read"> Formats de lecture <i class="fas fa-chevron-down"></i> </div> <div id="right-column-mobile-container" class="column--book__body column--book__body--marginless" data-column="read"></div> </div> <nav class="plan plan--desktop"> <p class="plan__title">Plan</p> <div class="plan__body"> <a class="plan__body__item" href="#anchor-completeplan" title="Plan détaillé"> Plan détaillé </a> <a class="plan__body__item" href="#anchor-fulltext" title="Texte intégral"> Texte intégral </a><a class="plan__body__item" href="#anchor-footnotes" title="Notes de bas de page"> Notes de bas de page </a><a class="plan__body__item" href="#anchor-persons" title="Auteur"> Auteur </a> </div> <div class="plan__directions"> <button class="plan__directions__item top" title="Aller en haut de page" tabindex="0"> <i class="fas fa-arrow-up me-2"></i> Aller en haut de page </button> <button class="plan__directions__item bottom" title="Aller en bas de page" tabindex="0"> <i class="fas fa-arrow-down me-2"></i> Aller en bas de page </button> </div> </nav> </div> <div id="reviewedByModal" class="modale modale--hidden" aria-hidden="true"> <div class="modale__background modale__close"></div> <div class="modale__content"> <div class="modale__content__header modale__header"> <div class="modale__content__header__title"> <p class="modale--review__title">Read/Write Book</p> </div> <button type="button" class="modale__close modale__content__header__close tabindex--reviewedby" aria-label="Fermer" tabindex="-1"> <i class="fas fa-times"></i> </button> </div> <div class="modale__content__body mt-4"> <p class="modale__content__body__label"> Ce livre est recensé par </p> <ul class="modale__content__body__list"> </ul> </div> </div> </div> <div class="column--content position-relative analyze_external_links"> <div class="widget--select2 desktop"> <label for="chapter-navigation" class="widget--select2__label"> Naviguer dans le livre </label> <div class="widget--select2__block"> <a class="widget--select2__button" href="/oep/163" title="Amazon Ups the Ante on Platform Lock-in"><i class="fas fa-chevron-left me-2"></i>Précédent</a> <select id="chapter-navigation" class="select2" style="width: 100%"> <option class="px-3" value="/oep/130" title="Introduction" > Introduction </option> <option class="px-3" value="/oep/136" title="Read/Write Book" > --- Read/Write Book </option> <option class="px-3" value="/oep/131" title="Le livre électronique est un texte" > Le livre électronique est un texte </option> <option class="px-3" value="/oep/144" title="Réflexion autour du livre et de l'œuvre numérique" > --- Réflexion autour du livre et de l'œuvre numérique </option> <option class="px-3" value="/oep/139" title="Le papier contre l'électronique" > --- Le papier contre l'électronique </option> <option class="px-3" value="/oep/147" title="Qu'est-ce qu'un livre à l'heure du numérique ?" > --- Qu'est-ce qu'un livre à l'heure du numérique ? </option> <option class="px-3" value="/oep/148" title="A Unified Field Theory of Publishing in the Networked Era" > --- A Unified Field Theory of Publishing in the Networked Era </option> <option class="px-3" value="/oep/150" title="Bienvenue dans le flux : un nouvel âge pour le web" > --- Bienvenue dans le flux : un nouvel âge pour le web </option> <option class="px-3" value="/oep/132" title="Monopolivre" > Monopolivre </option> <option class="px-3" value="/oep/153" title="Portrait du pirate en conservateur de bibliothèque" > --- Portrait du pirate en conservateur de bibliothèque </option> <option class="px-3" value="/oep/155" title="Le livre à l'heure du numérique : objet fétiche, objet de résistance" > --- Le livre à l'heure du numérique : objet fétiche, objet de résistance </option> <option class="px-3" value="/oep/157" title="La contribution créative : le nécessaire, le comment et ce qu'il faut faire d'autre" > --- La contribution créative : le nécessaire, le comment et ce qu'il faut faire d'autre </option> <option class="px-3" value="/oep/159" title="La bibliothèque universelle, de Voltaire à Google" > --- La bibliothèque universelle, de Voltaire à Google </option> <option class="px-3" value="/oep/161" title="Concurrence sur le marché du livre" > --- Concurrence sur le marché du livre </option> <option class="px-3" value="/oep/163" title="Amazon Ups the Ante on Platform Lock-in" > --- Amazon Ups the Ante on Platform Lock-in </option> <option class="px-3" value="/oep/165" title="Données et métadonnées : transfert de valeur au cœur de la stratégie des médias" selected> --- Données et métadonnées : transfert de valeur au cœur de la stratégie des médias </option> <option class="px-3" value="/oep/133" title="Édition électronique scientifique" > Édition électronique scientifique </option> <option class="px-3" value="/oep/171" title="The Saga of the Journal Comment" > --- The Saga of the Journal Comment </option> <option class="px-3" value="/oep/169" title="L'édition électronique : un nouvel eldorado pour les sciences humaines ?" > --- L'édition électronique : un nouvel eldorado pour les sciences humaines ? </option> <option class="px-3" value="/oep/172" title="Ce que le blog apporte à la recherche" > --- Ce que le blog apporte à la recherche </option> <option class="px-3" value="/oep/174" title="Why Blog ?" > --- Why Blog ? </option> <option class="px-3" value="/oep/176" title="Conclusion" > Conclusion </option> <option class="px-3" value="/oep/179" title="Le livre et les trois dimensions du cyberespace" > --- Le livre et les trois dimensions du cyberespace </option> <option class="px-3" value="/oep/134" title="Orientations bibliographiques" > Orientations bibliographiques </option> <option class="px-3" value="/oep/180" title="Orientations bibliographiques" > --- Orientations bibliographiques </option> </select> <a class="widget--select2__button" href="/oep/171" title="The Saga of the Journal Comment">Suivant<i class="fas fa-chevron-right ms-2"></i></a> </div> </div> <div class="widget--select2 mobile"> <div class="widget--select2__block"> <a class="widget--select2__button" href="/oep/163" title="Amazon Ups the Ante on Platform Lock-in"><i class="fas fa-chevron-left"></i></a> <a class="widget--select2__button w-100" href="/oep/128?format=toc" title="Read/Write Book">Table des matières</a> <a class="widget--select2__button" href="/oep/171" title="The Saga of the Journal Comment"><i class="fas fa-chevron-right"></i></a> </div> </div> <h1 class="content__list__item__title--content skiplink__parent"> Données et métadonnées : transfert de valeur au cœur de la stratégie des médias <span id="skiplink-main" class="skiplink__parent__anchor"></span> </h1> <div class="content__list__item__authors content__list__item__authors--content"> <a href="/oep/person/166">Fabrice Epelboin</a> </div> <p>p. 133-136</p> <div class="mb-3"> <h2 class="title--alt top">Note de l’éditeur</h2> <p class="ndlr" dir="ltr"><em>Version originale disponible sur </em>ReadWriteWeb<em>.</em><br/><a href="http://fr.readwriteweb.com/2009/06/29/a-la-une/">http://fr.readwriteweb.com/2009/06/29/a-la-une/</a>contenus-tags-donnes-metadonnes-transfert-valeur/</p> </div> <div id="anchor-completeplan" class="mb-3 scrollspy-target anchor--toc--section"> <button class="plan__header skiplink__parent" aria-label="Déplier le plan détaillé" data-translations="&#x7B;&quot;unfold_detailed_outline&quot;&#x3A;&quot;D&#x5C;u00e9plier&#x20;le&#x20;plan&#x20;d&#x5C;u00e9taill&#x5C;u00e9&quot;,&quot;fold_detailed_outline&quot;&#x3A;&quot;Replier&#x20;le&#x20;plan&#x20;d&#x5C;u00e9taill&#x5C;u00e9&quot;&#x7D;"> <span id="skiplink-menu" class="skiplink__parent__anchor"></span> <span class="title--alt top m-0"> Plan détaillé </span> <span class="plan__header__chevron"> <i class="fas fa-chevron-down plan__header__chevron__icon"></i> </span> </button> <div class="plan--mobile hidden"> <div class="plan__body--mobile"> <a class="plan__body__item--mobile" href="#anchor-fulltext" title="Texte intégral"> Texte intégral </a><a class="plan__body__item--mobile" href="#anchor-footnotes" title="Notes de bas de page"> Notes de bas de page </a><a class="plan__body__item--mobile" href="#anchor-persons" title="Auteur"> Auteur </a> </div> </div> </div> <hr class="separator" /> <div id="chapter-text-column"> <div id="chapter-text-column-mobile"> <h2 class="title--alt mt-3 top">Texte intégral</h2> <div id="anchor-fulltext" class="full_text full_text--main scrollspy-target anchor--toc"> <p class="texte" dir="ltr"><span class="paranumber" id="para-1">1</span>Lors de la conférence SemTech<a class="footnotecall" id="bodyftn1" href="#ftn1">1</a>, le grand rassemblement annuel des experts des technologies sémantiques, le <em>New York Times</em> a fait une annonce fracassante qui a été saluée par tous. Le <em>New York Times</em> publiera sous peu son corpus sous forme de <em>linked data</em> (données liées<a class="footnotecall" id="bodyftn2" href="#ftn2">2</a>), une méthode qui consiste à permettre aux données en rapport les unes avec les autres de se lier entre elles, là où il n’existait pas de lien auparavant.</p><p class="texte" dir="ltr"><span class="paranumber" id="para-2">2</span>Les données du <em>New York Times</em> rejoindront celles du Projet Gutenberg<a class="footnotecall" id="bodyftn3" href="#ftn3">3</a>, une vaste bibliothèque de textes issus de livres du domaine public, de données administratives américaines, ainsi que de multiples données, essentielles du web sémantique.</p><p class="texte" dir="ltr"><span class="paranumber" id="para-3">3</span>Rob Larson et Evan Sandhaus, du <em>New York Times</em>, ont annoncé leur intention de rendre accessibles des centaines de milliers de <em>tags</em> appliqués à des contenus remontant à 1851, soit l’essentiel des archives du <em>Times</em>. Ceci offrira aux développeurs des ressources d’une valeur inestimable pour créer des navigations à travers l’énorme catalogue de savoirs et de contenus du <em>Times</em>, tout en liant celui-ci à une foule d’autres contenus sur le web.</p><p class="texte" dir="ltr"><span class="paranumber" id="para-4">4</span>Dans une intervention récente, Evan Sandhaus du <em>Times</em> détaillait les processus de tagging du corpus du <em>Times</em><a class="footnotecall" id="bodyftn4" href="#ftn4">4</a>, que ce soit pour les articles en ligne ou sur papier.</p><blockquote><p class="citation" dir="ltr">Il y a deux types de <em>tagging</em> en cours aujourd’hui au <em>Times</em>… Chaque jour, des indexeurs apportent leur papier et, article après article, les associent à des mots clés pour en déterminer le sujet, puis ils en font un sommaire, manuellement. Un peu comme une liste issue de Google, mais avec du bois mort.</p><p class="citation" dir="ltr">L’autre forme de <em>tagging</em>, c’est quand un article va de la salle de rédaction au web, ce processus est réalisé par un « réalisateur » qui enrichira l’article avec une multitude de contenus comme des images, du multimédia… et des mots clés. Contrairement aux indexeurs, qui réalisent ce travail à la main, les « réalisateurs » sont aidés pour réaliser ce <em>tagging</em> par un système de classification automatique, qui leur suggère les <em>tags</em> à appliquer, il ne leur reste plus qu’à approuver ou refuser les suggestion de la machine<a class="footnotecall" id="bodyftn5" href="#ftn5">5</a>.</p></blockquote><p class="texte" dir="ltr"><span class="paranumber" id="para-5">5</span>Lors de sa présentation la semaine dernière au SemTech, Larson a insisté sur l’importance que le <em>Times</em> accordait aux métadonnées : </p><blockquote><p class="citation" dir="ltr">[les métadonnées] sont le fondement de ce que nous avons entrepris depuis longtemps. Nous pensons maîtriser aujourd’hui le sujet, mais notre contenu est encore isolé, comme sur une île… [Aujourd’hui] nous annonçons notre intention de publier notre thesaurus et de le rendre accessible à tous, avec une licence qui permettra de l’utiliser et d’y contribuer… Le résultat attendu à terme est de permettre au <em>Times</em> d’entrer dans l’univers des données liées (<em>linked data cloud</em>). Ceci est parfaitement cohérent avec notre stratégie d’ouverture (<em>open strategy</em>)… qui permet de faciliter l’usage d’extraits de nos données par ceux qui souhaitent les inclure dans leurs applications.</p></blockquote><p class="texte" dir="ltr"><span class="paranumber" id="para-6">6</span>Larson a comparé le corpus du <em>Times</em> à un gisement de données, ajoutant que l’API du journal<a class="footnotecall" id="bodyftn6" href="#ftn6">6</a> fournissait les pelles et les pioches nécessaires à leur exploitation, les données liées (<em>linked data</em>) étant pour ainsi dire une carte du champ aurifère à explorer.</p><p class="texte" dir="ltr"><span class="paranumber" id="para-7">7</span>Construire une carte du savoir, destinée aussi bien à accéder aux connaissances du passé qu’à explorer et mettre au point celles du futur, et la construire à l’aide d’un siècle et demi de connaissances accumulées dans les archives du <em>Times</em> : une stratégie pour le moins brillante de valorisation des archives, mais également un signal fort donné à l’industrie des contenus sur la valeur montante des métadonnées par rapport à celle, déclinante, des données et des contenus, sur laquelle l’économie de cette industrie repose encore aujourd’hui.</p><p class="texte" dir="ltr"><span class="paranumber" id="para-8">8</span>Ajoutez à tout cela l’annonce récente de CommonTag<a class="footnotecall" id="bodyftn7" href="#ftn7">7</a>, un format universel et ouvert de <em>tagging</em> lancé par un consortium mené par Yahoo !, qui – outre de le fait de ne pas inclure Reuters, ce qui d’un point de vue industriel est à souligner – propose d’un point de vue sémantique des passerelles linguistiques pour chaque tag : nous voilà avec, à portée de main, une carte du savoir pour ainsi dire universelle…. enfin… américaine, mais multilingue… subtile nuance.</p><p class="texte" dir="ltr"><span class="paranumber" id="para-9">9</span>Les conséquences du retard des pays non anglo-saxons sur l’exploration des connaissances au <span style="font-variant:small-caps;">xxi</span><sup>e</sup> siècle deviennent évidentes, mais au vu du retard accumulé, il n’y a aucun espoir d’alternative. En France, on croit encore dur comme fer que les contenus vont – par l’opération du Saint Esprit, sans doute – reprendre de la valeur un jour. En attendant, on les subventionne.</p><p class="texte" dir="ltr"><span class="paranumber" id="para-10">10</span>Les délais, les licences, les formats utilisés, ainsi qu’une quantité d’autres détails restent à préciser et, bien sûr, nous vous tiendrons au courant, tant ces éléments sont critiques pour estimer le potentiel de la démarche, mais ce nouveau pas du <em>Times</em> dans l’univers du web des données (et par ricochet du web sémantique) est une annonce stratégique d’une importance capitale qui laisse entrevoir le projet à long terme du groupe de presse US : devenir une partie importante de la carte du savoir. Reste à voir si le timing mortifère dans lequel se situe le <em>Times</em> lui permettra de négocier ce tournant et d’éviter le mur de la valorisation des contenus.</p><p class="texte" dir="ltr"><span class="paranumber" id="para-11">11</span>Qui plus est, cette annonce fait suite à celle d’un partenariat entre CNET et Reuters<a class="footnotecall" id="bodyftn8" href="#ftn8">8</a> consistant à publier, eux aussi, des données dans l’univers des données liées.</p><p class="texte" dir="ltr"><span class="paranumber" id="para-12">12</span>On voit donc de plus en plus clairement se dessiner deux camps regroupant des assemblages de media et de technologies. Reuters, lié stratégiquement via Bit.ly à Twitter dans l’exploration sémantique du temps réel mais également à nombre de média qui utilisent Calais, et, dans l’autre camp, le <em>Times</em> ainsi que Yahoo ! et CommonTag, misant sur les formats ouverts pour fédérer des communautés : des stratégies de bataille assez classiques dans le secteur.</p><p class="texte" dir="ltr"><span class="paranumber" id="para-13">13</span>Pour être exhaustif, il convient de citer un troisième camp, constitué par ceux qui s’imaginent que fermer leurs portes les mettra à l’abri du tsunami à venir, dans lequel le plus virulent est sans nul doute l’Associated Press. Ce camp risque de fédérer bon nombre de dinosaures nostalgiques, destinés à mourir dans la décennie à venir, faute de n’avoir ne serait-ce que tenté de s’adapter au monde d’après la météorite du « web 3.0 » qui pointe son nez.</p><p class="texte" dir="ltr"><span class="paranumber" id="para-14">14</span>En mai 2009, Richard MacManus, le fondateur de <em>ReadWriteWeb</em> dont les prédictions sont attendues chaque année comme celles d’une véritable pythie des temps modernes, annonçait que le temps des données liées était arrivé. Peu de temps après, il me confiait personnellement à quel point les données liées (<em>linked data</em>) étaient sur le point de bouleverser de façon imminente le web tel que nous le connaissons. Le <em>Times</em> et Reuters étaient déjà au centre de nos conversations, posés comme exemples à suivre pour les média désireux de s’insérer durablement dans un avenir où les métadonnées seraient aussi précieuses – voire plus – que les données (les contenus) l’ont été hier.</p><p class="texte" dir="ltr"><span class="paranumber" id="para-15">15</span>Données (contenus) et métadonnées <em>(tags)</em> sont dans un jeu de transfert de valeur et l’accélération de ce jeu de vases communicants va redéfinir, dans les années à venir, les pouvoirs et les empires dans l’industrie des contenus. À ce jeu, Reuters semble avoir le potentiel d’un Google, et le <em>Times</em>, malgré une situation financière critique, semble mettre en place une stratégie fine et visionnaire.</p> </div> </div> <div id="anchor-footnotes" class="mb-3 scrollspy-target anchor--toc--section"> <h1 class="title--alt bottom">Notes de bas de page</h1> <div class="foot_notes"><p class="notebaspage" dir="ltr"><a id="ftn1" class="FootnoteSymbol" href="#bodyftn1">1</a> http://www.semantic-conference.com/, la « Semantic Technology Conference » s’est déroulée, pour l’année 2009, du 14 au 18 juin.</p><p class="notebaspage" dir="ltr"><a id="ftn2" class="FootnoteSymbol" href="#bodyftn2">2</a> Fabrice Epelboin, « Des données et des liens : le début de quelque chose de grand », <em>ReadWriteWeb</em>, 28/06/09, <a href="http://fr.readwriteweb.com/2009/06/28/prospective/des-donnes-des-liens-dbut-de-quelque-chose-de-grand/">http://fr.readwriteweb.com/2009/06/28/prospective/des-donnes-des-liens-dbut-de-quelque-chose-de-grand/</a>, consulté le 26 juillet 2009. </p><p class="notebaspage" dir="ltr"><a id="ftn3" class="FootnoteSymbol" href="#bodyftn3">3</a> <a href="http://www.gutenberg.org/wiki/Main_Page">http://www.gutenberg.org/wiki/Main_Page</a>, consulté le 26 juillet 2009.</p><p class="notebaspage" dir="ltr"><a id="ftn4" class="FootnoteSymbol" href="#bodyftn4">4</a> Evan Sandhaus, « The New York Times Annotated Corpus », <em>The New York Times Annotated Corpus Community</em>, 16/10/08, [en ligne], http://tinyurl.com/ldt776, consulté le 26 juillet 2009.</p><p class="notebaspage" dir="ltr"><a id="ftn5" class="FootnoteSymbol" href="#bodyftn5">5</a> NYC Semantic Web TV, Interview avec Evan Sandhaus, New York Times, 4 décembre 2008, [en ligne], <a href="http://www.youtube.com/watch?v=TjUVd-WaCo0">http://www.youtube.com/watch?v=TjUVd-WaCo0</a>, consulté le 26 juillet 2009.</p><p class="notebaspage" dir="ltr"><a id="ftn6" class="FootnoteSymbol" href="#bodyftn6">6</a> Fabrice Epelboin, « Le New York Times rend son API publique : une étape importante », <em>ReadWriteWeb</em>, 15/10/08, <a href="http://fr.readwriteweb.com/2008/10/15/a-la-une/le-new-york-time-rend-son-api-publique-une-etape-importante/">http://fr.readwriteweb.com/2008/10/15/a-la-une/le-new-york-time-rend-son-api-publique-une-etape-importante/</a>, consulté le 26 juillet 2009.</p><p class="notebaspage" dir="ltr"><a id="ftn7" class="FootnoteSymbol" href="#bodyftn7">7</a> Fabrice Epelboin, « Common Tag apporte un standard aux métadonnées », <em>ReadWriteWeb, </em>12/08/09, <a href="http://fr.readwriteweb.com/2009/06/12/nouveautes/common-tag-apporte-standard-aux-mtadonnes/">http://fr.readwriteweb.com/2009/06/12/nouveautes/common-tag-apporte-standard-aux-mtadonnes/</a>, consulté le 26 juillet 2009.</p><p class="notebaspage" dir="ltr"><a id="ftn8" class="FootnoteSymbol" href="#bodyftn8">8</a> Richard MacManus, « CNET Partners with Thomson Reuters on Linked Data Initiative », <em>ReadWriteWeb</em> 28/05/09, <a href="http://www.readwriteweb.com/archives/cnet_partners_with_thomson_reuters_on_linked_data.php">http://www.readwriteweb.com/archives/cnet_partners_with_thomson_reuters_on_linked_data.php</a>, consulté le 26 juillet 2009.</p></div> </div> <div id="anchor-persons" class="mb-3 scrollspy-target anchor--toc--section"> <h1 class="title--alt bottom"> Auteur </h1> <div > <a href="/oep/person/166"> <strong> Fabrice Epelboin </strong> </a> <div class="tab__values__value__person__value tab__values__value__person__value__description"> R&eacute;dacteur et &eacute;diteur sur le <em>ReadWriteWeb</em> fran&ccedil;ais, Fabrice Epelboin est &eacute;galement entrepreneur. Il travaille aussi en tant que consultant sur le web 2.0 et le <em>networking</em> social. </div> </div> </div> <div class="widget--select2 desktop"> <label for="chapter-navigation-2" class="widget--select2__label"> Naviguer dans le livre </label> <div class="widget--select2__block"> <a class="widget--select2__button" href="/oep/163" title="Amazon Ups the Ante on Platform Lock-in"><i class="fas fa-chevron-left me-2"></i>Précédent</a> <select id="chapter-navigation-2" class="select2" style="width: 100%"> <option class="px-3" value="/oep/130" title="Introduction" > Introduction </option> <option class="px-3" value="/oep/136" title="Read/Write Book" > --- Read/Write Book </option> <option class="px-3" value="/oep/131" title="Le livre électronique est un texte" > Le livre électronique est un texte </option> <option class="px-3" value="/oep/144" title="Réflexion autour du livre et de l'œuvre numérique" > --- Réflexion autour du livre et de l'œuvre numérique </option> <option class="px-3" value="/oep/139" title="Le papier contre l'électronique" > --- Le papier contre l'électronique </option> <option class="px-3" value="/oep/147" title="Qu'est-ce qu'un livre à l'heure du numérique ?" > --- Qu'est-ce qu'un livre à l'heure du numérique ? </option> <option class="px-3" value="/oep/148" title="A Unified Field Theory of Publishing in the Networked Era" > --- A Unified Field Theory of Publishing in the Networked Era </option> <option class="px-3" value="/oep/150" title="Bienvenue dans le flux : un nouvel âge pour le web" > --- Bienvenue dans le flux : un nouvel âge pour le web </option> <option class="px-3" value="/oep/132" title="Monopolivre" > Monopolivre </option> <option class="px-3" value="/oep/153" title="Portrait du pirate en conservateur de bibliothèque" > --- Portrait du pirate en conservateur de bibliothèque </option> <option class="px-3" value="/oep/155" title="Le livre à l'heure du numérique : objet fétiche, objet de résistance" > --- Le livre à l'heure du numérique : objet fétiche, objet de résistance </option> <option class="px-3" value="/oep/157" title="La contribution créative : le nécessaire, le comment et ce qu'il faut faire d'autre" > --- La contribution créative : le nécessaire, le comment et ce qu'il faut faire d'autre </option> <option class="px-3" value="/oep/159" title="La bibliothèque universelle, de Voltaire à Google" > --- La bibliothèque universelle, de Voltaire à Google </option> <option class="px-3" value="/oep/161" title="Concurrence sur le marché du livre" > --- Concurrence sur le marché du livre </option> <option class="px-3" value="/oep/163" title="Amazon Ups the Ante on Platform Lock-in" > --- Amazon Ups the Ante on Platform Lock-in </option> <option class="px-3" value="/oep/165" title="Données et métadonnées : transfert de valeur au cœur de la stratégie des médias" selected> --- Données et métadonnées : transfert de valeur au cœur de la stratégie des médias </option> <option class="px-3" value="/oep/133" title="Édition électronique scientifique" > Édition électronique scientifique </option> <option class="px-3" value="/oep/171" title="The Saga of the Journal Comment" > --- The Saga of the Journal Comment </option> <option class="px-3" value="/oep/169" title="L'édition électronique : un nouvel eldorado pour les sciences humaines ?" > --- L'édition électronique : un nouvel eldorado pour les sciences humaines ? </option> <option class="px-3" value="/oep/172" title="Ce que le blog apporte à la recherche" > --- Ce que le blog apporte à la recherche </option> <option class="px-3" value="/oep/174" title="Why Blog ?" > --- Why Blog ? </option> <option class="px-3" value="/oep/176" title="Conclusion" > Conclusion </option> <option class="px-3" value="/oep/179" title="Le livre et les trois dimensions du cyberespace" > --- Le livre et les trois dimensions du cyberespace </option> <option class="px-3" value="/oep/134" title="Orientations bibliographiques" > Orientations bibliographiques </option> <option class="px-3" value="/oep/180" title="Orientations bibliographiques" > --- Orientations bibliographiques </option> </select> <a class="widget--select2__button" href="/oep/171" title="The Saga of the Journal Comment">Suivant<i class="fas fa-chevron-right ms-2"></i></a> </div> </div> <div class="widget--select2 mobile"> <div class="widget--select2__block"> <a class="widget--select2__button" href="/oep/163" title="Amazon Ups the Ante on Platform Lock-in"><i class="fas fa-chevron-left"></i></a> <a class="widget--select2__button w-100" href="/oep/128?format=toc" title="Read/Write Book">Table des matières</a> <a class="widget--select2__button" href="/oep/171" title="The Saga of the Journal Comment"><i class="fas fa-chevron-right"></i></a> </div> </div> <hr class="separator" /> <div class="mb-3"> <a class="license__logo" href="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/"> <img class="license__logo__img" src="/assets/images/by-nc-nd.png" alt="Creative Commons - Attribution - Pas d&#039;Utilisation Commerciale - Pas de Modification 4.0 International - CC BY-NC-ND 4.0" loading="lazy" /> </a> <p> Le texte seul est utilisable sous licence <a href="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/">Creative Commons - Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Pas de Modification 4.0 International - CC BY-NC-ND 4.0</a>. Les autres éléments (illustrations, fichiers annexes importés) sont «&nbsp;Tous droits réservés&nbsp;», sauf mention contraire. </p> </div> <div class="tab tab--large mt-4" id="tab-3"> <button class="tab__item--large tab__item--large--active" data-index="1" data-intertitle="h1"> <h1> Dans la même collection </h1> </button> </div> <div class="tab__values" id="tab-3-values"> <div class="tab__values__value tab__values__value--active" id="tab-3-value-1"> <div class="content content--module module--lg border rounded--light--bottom content--module--related" id="module-1"> <div class="module__bottom module__bottom--same_collection"> <a class="module__bottom__link" href="/oep/126"><i class="fas fa-arrow-right"></i> Voir plus de livres </a> </div> <div class="module__list"> <div class="module__list__item module__list__item--width module-1__page " data-module-page="module-1-page-1"> <div class="content__list__item__cover module__list__item__cover"> <a class="content__list__item__cover__link text-decoration-none" href="/oep/128" title="Read/Write Book"> <img class="content__list__item__cover__img content__list__item__cover__img--module" alt="Read/Write Book" src="/oep/file/178/cover/rwb_couverture.jpg/download/200" loading="lazy" /> </a> </div> <h2 class="content__list__item__title"> <a href="/oep/128" title="Read/Write Book"> Read/Write Book </a> </h2> <p class="content__list__item__subtitle">Le livre inscriptible</p> <p class="content__list__item__persons"> <span class="content__list__item__persons__type"> Marin Dacos (dir.) </span> </p> <p class="module--un__text__info__date">2010</p> </div> <div class="module__list__item module__list__item--width module-1__page " data-module-page="module-1-page-1"> <div class="content__list__item__cover module__list__item__cover"> <a class="content__list__item__cover__link text-decoration-none" href="/oep/226" title="Read/Write Book 2"> <img class="content__list__item__cover__img content__list__item__cover__img--module" alt="Read/Write Book 2" src="/oep/file/239/cover/readwritebook2.jpg/download/200" loading="lazy" /> </a> </div> <h2 class="content__list__item__title"> <a href="/oep/226" title="Read/Write Book 2"> Read/Write Book 2 </a> </h2> <p class="content__list__item__subtitle">Une introduction aux humanités numériques</p> <p class="content__list__item__persons"> <span class="content__list__item__persons__type"> Pierre Mounier (dir.) </span> </p> <p class="module--un__text__info__date">2012</p> </div> </div> </div> <div class="module module--sm" id="module-1-sm"> <div class="content content--module content--module--mobile border-start border-bottom border-end rounded--light"> <div class="module__header--mobile"> <div class="module__header__left--mobile"> <a class="module__bottom__link module__bottom__link--mobile" href="/oep/126"> <i class="fas fa-arrow-right"></i> Voir plus de livres </a> </div> <div class="module__pagination--mobile" data-module-related="1" data-pages="2"> <button id="module-previous-1-sm" class="module__pagination--mobile__arrow module__pagination--mobile__arrow-1 rounded--light" data-direction="previous" aria-label="Page précédente"> <i class="fas fa-chevron-left"></i> </button> <div class="module__pagination--mobile__count"> <span id="module-1-current-sm">1</span> <span> / 2</span> </div> <button id="module-next-1-sm" class="module__pagination--mobile__arrow module__pagination--mobile__arrow-1 rounded--light" data-direction="next" aria-label="Page suivante"> <i class="fas fa-chevron-right"></i> </button> </div> </div> <div id="module--mobile-1" class="module--mobile" data-module-id="1" data-last-page="2"> <div id="module--mobile-1__item-1" class="module__list__item module--mobile__item"> <div class="content__list__item__cover module__list__item__cover"> <a class="content__list__item__cover__link text-decoration-none" href="/oep/128" title="Read/Write Book"> <img class="content__list__item__cover__img content__list__item__cover__img--module" alt="Read/Write Book" src="/oep/file/178/cover/rwb_couverture.jpg/download/200" loading="lazy" /> </a> </div> <h2 class="content__list__item__title"> <a href="/oep/128" title="Read/Write Book"> Read/Write Book </a> </h2> <p class="content__list__item__subtitle">Le livre inscriptible</p> <p class="content__list__item__persons"> <span class="content__list__item__persons__type"> Marin Dacos (dir.) </span> </p> <p class="module--un__text__info__date">2010</p> </div> <div id="module--mobile-1__item-2" class="module__list__item module--mobile__item"> <div class="content__list__item__cover module__list__item__cover"> <a class="content__list__item__cover__link text-decoration-none" href="/oep/226" title="Read/Write Book 2"> <img class="content__list__item__cover__img content__list__item__cover__img--module" alt="Read/Write Book 2" src="/oep/file/239/cover/readwritebook2.jpg/download/200" loading="lazy" /> </a> </div> <h2 class="content__list__item__title"> <a href="/oep/226" title="Read/Write Book 2"> Read/Write Book 2 </a> </h2> <p class="content__list__item__subtitle">Une introduction aux humanités numériques</p> <p class="content__list__item__persons"> <span class="content__list__item__persons__type"> Pierre Mounier (dir.) </span> </p> <p class="module--un__text__info__date">2012</p> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="content--widget tab__values__value " id="tab-3-value-2"> </div> </div> </div> </div> <div class="column--read column--read--desktop"> <div class="widget--column"> <div class="widget--column__freemium"> <div class="widget--column__freemium__logo"> <img class="widget--column__freemium__logo__img--small" src="/assets/images/openaccess-logo.png" title="Accès ouvert" alt="Accès ouvert" loading="lazy" /> </div> <p class="widget--column__freemium__title">Accès ouvert freemium</p> </div> <div class="widget--column__list list"> <div class="widget--column__list__item"> <a class="download_epub3 recommendToLibraryButtonAlt" title="EPUB3 Données et métadonnées : transfert de valeur au cœur de la stratégie des médias" data-translation="ePub"> <div class="widget--column__list__item__icon"> <i class="fa-solid fa-tablet-alt"></i> <div class="widget--column__list__item__icon__status pdf_epub_button" data-site="oep" data-contentid="128" data-format="epub3" data-target="epub3"> <i class="fas fa-times-circle widget--column__list__item__icon__status__color widget--column__list__item__icon__status__color--red"></i> </div> </div> <p class="widget--column__list__item__title">ePub</p> </a> </div> <div class="widget--column__list__item"> <a class="download_pdf recommendToLibraryButtonAlt" title="PDF Données et métadonnées : transfert de valeur au cœur de la stratégie des médias" data-translation="PDF"> <div class="widget--column__list__item__icon"> <i class="fa-solid fa-file-pdf"></i> <div class="widget--column__list__item__icon__status pdf_epub_button" data-site="oep" data-contentid="128" data-format="pdf" data-target="pdf"> <i class="fas fa-times-circle widget--column__list__item__icon__status__color widget--column__list__item__icon__status__color--red"></i> </div> </div> <p class="widget--column__list__item__title">PDF</p> </a> </div> <div class="widget--column__list__item"> <a class="download_chapter_pdf recommendToLibraryButtonAlt" title="CHAPTER_PDF Données et métadonnées : transfert de valeur au cœur de la stratégie des médias" data-translation="PDF du chapitre"> <div class="widget--column__list__item__icon"> <i class="fa-solid fa-file-pdf"></i> <div class="widget--column__list__item__icon__status pdf_epub_button" data-site="oep" data-contentid="165" data-format="pdf" data-target="chapter_pdf"> <i class="fas fa-times-circle widget--column__list__item__icon__status__color widget--column__list__item__icon__status__color--red"></i> </div> </div> <p class="widget--column__list__item__title">PDF du chapitre</p> </a> </div> </div> <div class="widget--column__freemium top"> <a class="widget--column__freemium__link recommendToLibraryButton"> Suggérer l’acquisition à votre bibliothèque </a> </div> </div> <div class="widget--buy"> <p class="widget--buy__title"> Acheter </p> <div class="widget--buy__body"><p class="widget--buy__body__subtitle"><i class="fa-solid fa-book-open"></i> Édition imprimée </p><div class="widget--buy__body__links"><a class="widget--buy__body__links__link" href="https://www.amazon.fr/dp/2953641904?tag=openeditionor-21&amp;linkCode=ogi&amp;th=1&amp;psc=1"> amazon.fr </a><a class="widget--buy__body__links__link" href="https://www.decitre.fr/9782953641905.html?utm_source=affilae&amp;utm_medium=affiliation&amp;utm_campaign=revues#ae228"> decitre.fr </a><a class="widget--buy__body__links__link" href="https://i6doc.com/fr/book/?GCOI=28001100889860"> i6doc.fr </a><a class="widget--buy__body__links__link" href="https://www.leslibraires.fr/livre/9782953641905"> leslibraires.fr </a></div></div><div class="widget--buy__elec"><i class="fa-solid fa-tablet-alt"></i><i class="fa-solid fa-file-pdf"></i><a class="widget--buy__elec__link" href="https://www.7switch.com/fr/ebook/9782821809529/from/openedition"> ePub / PDF </a></div> </div> </div> </div> <div class="note__wrapper hidden"> <div class="note__container"> <div class="note__content"> <p dir="ltr"><a href="#bodyftn1">1</a> http://www.semantic-conference.com/, la « Semantic Technology Conference » s’est déroulée, pour l’année 2009, du 14 au 18 juin.</p><p dir="ltr"><a href="#bodyftn2">2</a> Fabrice Epelboin, « Des données et des liens : le début de quelque chose de grand », <em>ReadWriteWeb</em>, 28/06/09, <a href="http://fr.readwriteweb.com/2009/06/28/prospective/des-donnes-des-liens-dbut-de-quelque-chose-de-grand/">http://fr.readwriteweb.com/2009/06/28/prospective/des-donnes-des-liens-dbut-de-quelque-chose-de-grand/</a>, consulté le 26 juillet 2009. </p><p dir="ltr"><a href="#bodyftn3">3</a> <a href="http://www.gutenberg.org/wiki/Main_Page">http://www.gutenberg.org/wiki/Main_Page</a>, consulté le 26 juillet 2009.</p><p dir="ltr"><a href="#bodyftn4">4</a> Evan Sandhaus, « The New York Times Annotated Corpus », <em>The New York Times Annotated Corpus Community</em>, 16/10/08, [en ligne], http://tinyurl.com/ldt776, consulté le 26 juillet 2009.</p><p dir="ltr"><a href="#bodyftn5">5</a> NYC Semantic Web TV, Interview avec Evan Sandhaus, New York Times, 4 décembre 2008, [en ligne], <a href="http://www.youtube.com/watch?v=TjUVd-WaCo0">http://www.youtube.com/watch?v=TjUVd-WaCo0</a>, consulté le 26 juillet 2009.</p><p dir="ltr"><a href="#bodyftn6">6</a> Fabrice Epelboin, « Le New York Times rend son API publique : une étape importante », <em>ReadWriteWeb</em>, 15/10/08, <a href="http://fr.readwriteweb.com/2008/10/15/a-la-une/le-new-york-time-rend-son-api-publique-une-etape-importante/">http://fr.readwriteweb.com/2008/10/15/a-la-une/le-new-york-time-rend-son-api-publique-une-etape-importante/</a>, consulté le 26 juillet 2009.</p><p dir="ltr"><a href="#bodyftn7">7</a> Fabrice Epelboin, « Common Tag apporte un standard aux métadonnées », <em>ReadWriteWeb, </em>12/08/09, <a href="http://fr.readwriteweb.com/2009/06/12/nouveautes/common-tag-apporte-standard-aux-mtadonnes/">http://fr.readwriteweb.com/2009/06/12/nouveautes/common-tag-apporte-standard-aux-mtadonnes/</a>, consulté le 26 juillet 2009.</p><p dir="ltr"><a href="#bodyftn8">8</a> Richard MacManus, « CNET Partners with Thomson Reuters on Linked Data Initiative », <em>ReadWriteWeb</em> 28/05/09, <a href="http://www.readwriteweb.com/archives/cnet_partners_with_thomson_reuters_on_linked_data.php">http://www.readwriteweb.com/archives/cnet_partners_with_thomson_reuters_on_linked_data.php</a>, consulté le 26 juillet 2009.</p> </div> <a class="note__close"> <i class="fas fa-times"></i> </a> </div> </div> <script async defer crossorigin="anonymous" src="https://connect.facebook.net/fr_FR/sdk.js#xfbml=1&version=v14.0" nonce="b4y68rxG"></script> <div id="shareModal" class="modale modale--hidden" aria-hidden="true"> <div class="modale__background modale__close"></div> <div class="modale__content"> <div class="modale__content__header modale__header"> <div class="modale__content__header__title"> <p class="share__modal__header__left__info__title">Read/Write Book</p> </div> <button type="button" class="modale__close modale__content__header__close tabindex--share" aria-label="Fermer" tabindex="-1"> <i class="fas fa-times"></i> </button> </div> <div class="modale__content__body"> <div class="tab mt-3" id="tab-4"> <button class="tab__item tab__item--active tabindex--share" data-index="1" tabindex="-1"> Partager l’URL </button> <button class="tab__item modal__tab tabindex--share" data-index="2" tabindex="-1"> Intégrer </button> </div> <div class="tab__values" id="tab-4-values"> <div class="share__modal__body__content tab__values__value tab__values__value--active" id="tab-4-value-1"> <div class="share__modal__body__content__url"> <input id="shareURL" type="text" value="https://books.openedition.org/oep/165" readonly> <button class="share__modal__body__content__copy copyButton tabindex--share" data-input-target="shareURL" data-translation="Copier" tabindex="-1">Copier</button> </div> <div class="modale__networks"> <a class="footer__networks__icon x tabindex--share" target="_blank" href="https://x.com/intent/tweet?text=Données et métadonnées : transfert de valeur au cœur de la stratégie des médias, OpenEdition Press,Fabrice Epelboin%0a@OpenEditionActu%0ahttps://books.openedition.org/oep/165" title="X" tabindex="-1"> <i class="fa-brands fa-x-twitter"></i> </a> <a class="footer__networks__icon facebook tabindex--share" target="_blank" href="https://www.facebook.com/sharer/sharer.php?u=https%3A%2F%2Fbooks.openedition.org%2Foep%2F165&amp;src=sdkpreparse" title="Facebook" tabindex="-1"> <i class="fa-brands fa-facebook"></i> </a> <a class="footer__networks__icon mail tabindex--share" target="_blank" href="mailto:?subject=Données et métadonnées : transfert de valeur au cœur de la stratégie des médias&body=Données et métadonnées : transfert de valeur au cœur de la stratégie des médias.%0D%0A%0D%0AOpenEdition Press.%0D%0A%0D%0Ahttps://books.openedition.org/oep/165%0D%0A%0D%0AFabrice Epelboin" title="Email" tabindex="-1"> <i class="fas fa-envelope"></i> </a> </div> </div> <div class="share__modal__body__content tab__values__value" id="tab-4-value-2"> <div class="share__modal__body__content__size"> <label class="share__modal__body__content__size__label" for"share-modal-select-size">Choisir la taille de l’intégration</label> <select class="share__modal__body__content__size__select tabindex--share" id="share-modal-select-size" tabindex="-1"> <option value="small">Petit (500x375&nbsp;px)</option> <option value="medium">Moyen (800x600&nbsp;px)</option> <option value="large">Grand (1024x768&nbsp;px)</option> </select> </div> <div class="share__modal__body__content__html"> <label for="shareHTML">Collez le code HTML suivant pour intégrer ce contenu sur votre site.</label> <textarea id="shareHTML" data-content-url="https://books.openedition.org/oep/165" readonly><iframe src="https://books.openedition.org/oep/165?format=embed" style="padding:5px;border:2px solid #ddd;" height="500" width="375"></iframe></textarea> <button class="share__modal__body__content__copy copyButton w-100 tabindex--share" data-input-target="shareHTML" data-translation="Copier" tabindex="-1">Copier</button> </div> </div> </div> </div> <div class="modale__content__footer"></div> </div> </div> <div id="citedByModal" class="modale modale--hidden" aria-hidden="true"> <div class="modale__background modale__close"></div> <div class="modale__content"> <div class="modale__content__header modale__header"> <div class="modale__content__header__title"> <p class="share__modal__header__left__info__title">Read/Write Book</p> </div> <button type="button" class="modale__close modale__content__header__close tabindex--citedby" aria-label="Fermer" tabindex="-1"> <i class="fas fa-times"></i> </button> </div> <div id="citedByBodyModal" class="modale__content__body"> <p class="modale__content__body__label"> Ce livre est cité par </p> <ul class="modale__content__body__list"> <li class="modale__content__body__list__item">Bélisle, Claire. (2011) <em> Lire dans un monde numérique</em>. DOI: <a href="https://dx.doi.org/10.4000/books.pressesenssib.1099">10.4000/books.pressesenssib.1099</a></li> <li class="modale__content__body__list__item">(2014) <em> Le management de l’entreprise d’édition</em>. DOI: <a href="https://dx.doi.org/10.3917/elec.bigou.2014.01.0526">10.3917/elec.bigou.2014.01.0526</a></li> <li class="modale__content__body__list__item">Gómez-Díaz, Raquel. Cordón-García, José Antonio. Jarvio-Fernández, Antonia Olivia. Alonso-Arévalo, Julio. (2013) Análisis terminológico a través de la producción científica relativa a los libros electrónicos. <em>Revista española de Documentación Científica</em>, 36. DOI: <a href="https://dx.doi.org/10.3989/redc.2013.1.889">10.3989/redc.2013.1.889</a></li> </ul> </div> <div class="modale__content__footer"></div> </div> </div> <div id="pdfEpubModal" class="modale modale--hidden" aria-hidden="true"> <div class="modale__background modale__close"></div> <div class="modale__content"> <div class="modale__content__header modale__header"> <div class="share__modal__header__left"> <div classs="share__modal__header__left__info"> <p class="share__modal__header__left__info__title">Read/Write Book</p> </div> </div> <button type="button" class="modale__close modale__content__header__close" aria-label="Fermer" tabindex="-1"> <i class="fas fa-times"></i> </button> </div> <div class="modale__content__body modale__content__body--pdfepub"> <p class="modale__content__body--pdfepub__text"> Ce livre est diffusé en accès ouvert freemium. L’accès à la lecture en ligne est disponible. L’accès aux versions PDF et ePub est réservé aux bibliothèques l’ayant acquis. Vous pouvez vous connecter à votre bibliothèque à l’adresse suivante&nbsp;: <a href="https://freemium.openedition.org/oebooks">https://freemium.openedition.org/oebooks</a> </p> <div class="modale__content__body--pdfepub__buttons"> <a class="modale__content__body--pdfepub__buttons__button" href="https://www.7switch.com/fr/ebook/9782821809529/from/openedition" tabindex="-1"> Acheter ce livre aux formats PDF et ePub </a> </div> <p class="modale__content__body--pdfepub__help"> Si vous avez des questions, vous pouvez nous écrire à access[at]openedition.org </p> </div> </div> </div> <div id="recommendToLibraryModal" class="modale modale--hidden" aria-hidden="true"> <div class="modale__background modale__close"></div> <div class="modale__content"> <div class="share__modal__header share__modal__header--share modale__header"> <div class="share__modal__header__left"> <div classs="share__modal__header__left__info"> <p class="share__modal__header__left__info__title">Read/Write Book</p> </div> </div> <button type="button" class="modale__close modale__content__header__close" aria-label="Fermer"> <i class="fas fa-times"></i> </button> </div> <div class="modale__content__body"> <div id="sendSubscriberLibraryContent"> <p class="m-0"> Vérifiez si votre bibliothèque a déjà acquis ce livre : <a href="https://freemium.openedition.org/oebooks"><strong>authentifiez-vous à OpenEdition Freemium for Books</strong></a>.<br /><br />Vous pouvez suggérer à votre bibliothèque d’acquérir un ou plusieurs livres publiés sur OpenEdition Books. N’hésitez pas à lui indiquer nos coordonnées : access[at]openedition.org<br /><br />Vous pouvez également nous indiquer, à l’aide du formulaire suivant, les coordonnées de votre bibliothèque afin que nous la contactions pour lui suggérer l’achat de ce livre. Les champs suivis de (*) sont obligatoires. </p> <div class="mt-3"> <form name="recommend_to_library" method="post"> <input type="hidden" id="recommend_to_library_content" name="recommend_to_library[content]" id="content" name="content" value="165" /> <div class="mb-3"><label for="recommend_to_library_name" class="form-label required">Votre nom (*)</label><input type="text" id="recommend_to_library_name" name="recommend_to_library[name]" required="required" class="input--recommendToLibrary required form-control" /> </div> <div class="mb-3"><label for="recommend_to_library_affiliation" class="form-label">Votre affiliation</label><input type="text" id="recommend_to_library_affiliation" name="recommend_to_library[affiliation]" class="input--recommendToLibrary form-control" /> </div> <div class="mb-3"><label for="recommend_to_library_email" class="form-label required">Votre email (*)</label><input type="email" id="recommend_to_library_email" name="recommend_to_library[email]" required="required" class="input--recommendToLibrary required form-control" /> </div> <div class="mb-3"><label for="recommend_to_library_library_name" class="form-label">Nom de la bibliothèque</label><input type="text" id="recommend_to_library_library_name" name="recommend_to_library[library_name]" class="input--recommendToLibrary form-control" /> </div> <div class="mb-3"><label for="recommend_to_library_library_email" class="form-label required">Email de la bibliothèque (*)</label><input type="email" id="recommend_to_library_library_email" name="recommend_to_library[library_email]" required="required" class="input--recommendToLibrary required form-control" /> </div> <script async defer src="https://eu.altcha.org/js/latest/altcha.min.js" type="module"></script> <altcha-widget data-live-ignore="data-live-ignore" challengeurl="/huluti_altcha/challenge" ></altcha-widget> <button type="submit" id="recommend_to_library_submit" name="recommend_to_library[submit]" id="sendSubscriberLibraryButton" name="submit" class="button--sendtolibrary w-100 mt-3 btn" >Envoyer</button> </form> </div> <p id="sendSubscriberEmptyMessage" class="mb-3 text-danger" hidden>Veuillez, s’il vous plaît, remplir tous les champs.</p> <p id="sendSubscriberIncorrectEmailMessage" class="mb-3 text-danger" hidden>La syntaxe de l’email est incorrecte.</p> </div> </div> </div> </div> <div id="recommend-to-library-block" class="block block--hidden"></div> <div id="citeModal" class="modale modale--hidden" aria-hidden="true"> <div class="modale__background modale__close"></div> <div class="modale__content"> <div id="citeBodyModal" class="modale__content__body modale__content__body--cite"> <div class="modale__content__body__title"> <p class="modale__content__body__title__text"> Référence numérique du chapitre </p> <button type="button" class="modale__close modale__content__header__close tabindex--cite" aria-label="Fermer" tabindex="-1"> <i class="fas fa-times"></i> </button> </div> <div class="modale__content__body__formats"> <p class="modal--biblio__top__left__title modale__content__body__formats__title"> Format </p> <div class="modal--biblio__top__left__formats"> <button class="modal--biblio__top__left__formats__item cite-format tabindex--cite " data-target="apa-1" data-order="1" tabindex="-1"> APA </button> <button class="modal--biblio__top__left__formats__item cite-format tabindex--cite " data-target="chicago-1" data-order="1" tabindex="-1"> Chicago </button> <button class="modal--biblio__top__left__formats__item cite-format tabindex--cite modal--biblio__top__left__formats__item--active " data-target="mla-1" data-order="1" tabindex="-1"> MLA </button> </div> </div> <div class="modale__content__body__texts modale__content__body__texts--chapter"> <div class="modale__content__body__texts__text " data-format="apa-1" data-order="1"> <div class="csl-bib-body"> <div class="csl-entry">Epelboin, F. (2010). Données et métadonnées : transfert de valeur au cœur de la stratégie des médias. In M. Dacos (éd.), <i>Read/Write Book</i> (1‑). OpenEdition Press. https://doi.org/10.4000/books.oep.165</div> </div> </div> <div class="modale__content__body__texts__text " data-format="chicago-1" data-order="1"> <div class="csl-bib-body"> <div class="csl-entry">Epelboin, Fabrice. « Données et métadonnées : transfert de valeur au cœur de la stratégie des médias ». In <i>Read/Write Book</i>, édité par Marin Dacos. Marseille: OpenEdition Press, 2010. https://doi.org/10.4000/books.oep.165.</div> </div> </div> <div class="modale__content__body__texts__text active " data-format="mla-1" data-order="1"> <div class="csl-bib-body"> <div class="csl-entry">Epelboin, Fabrice. « Données et métadonnées : transfert de valeur au cœur de la stratégie des médias ». <i>Read/Write Book</i>, édité par Marin Dacos, OpenEdition Press, 2010, https://doi.org/10.4000/books.oep.165.</div> </div> </div> </div> <div class="modale__content__body__title"> <p class="modale__content__body__title__text"> Référence numérique du livre </p> </div> <div class="modale__content__body__formats"> <p class="modal--biblio__top__left__title modale__content__body__formats__title"> Format </p> <div class="modal--biblio__top__left__formats"> <button class="modal--biblio__top__left__formats__item cite-format tabindex--cite " data-target="apa-2" data-order="2" tabindex="-1"> APA </button> <button class="modal--biblio__top__left__formats__item cite-format tabindex--cite " data-target="chicago-2" data-order="2" tabindex="-1"> Chicago </button> <button class="modal--biblio__top__left__formats__item cite-format tabindex--cite modal--biblio__top__left__formats__item--active " data-target="mla-2" data-order="2" tabindex="-1"> MLA </button> </div> </div> <div class="modale__content__body__texts modale__content__body__texts--chapter"> <div class="modale__content__body__texts__text " data-format="apa-2" data-order="2"> <div class="csl-bib-body"> <div class="csl-entry">Dacos, M. (éd.). (2010). <i>Read/Write Book</i> (1‑). OpenEdition Press. https://doi.org/10.4000/books.oep.128</div> </div> </div> <div class="modale__content__body__texts__text " data-format="chicago-2" data-order="2"> <div class="csl-bib-body"> <div class="csl-entry">Dacos, Marin, éd. <i>Read/Write Book</i>. Marseille: OpenEdition Press, 2010. https://doi.org/10.4000/books.oep.128.</div> </div> </div> <div class="modale__content__body__texts__text active " data-format="mla-2" data-order="2"> <div class="csl-bib-body"> <div class="csl-entry">Dacos, Marin, éditeur. <i>Read/Write Book</i>. OpenEdition Press, 2010, https://doi.org/10.4000/books.oep.128.</div> </div> </div> </div> </div> <div class="modale__content__footer modale__content__footer--zotero"> <div class="modale__content__footer__logo"> Compatible avec Zotero <img class="modale__content__footer__logo__img" src="/assets/images/zotero-logo.svg" alt="Zotero" loading="lazy" /> </div> </div> </div> </div> <div id="lightbox" class="lightbox lightbox--hidden" aria-hidden="true" data-current-page="1" data-last-page="3" data-site="oep" data-contentid="165" data-translations="&#x7B;&quot;download_original_picture&quot;&#x3A;&quot;T&#x5C;u00e9l&#x5C;u00e9charger&#x20;l&#x5C;u2019image&quot;,&quot;zoom_in&quot;&#x3A;&quot;Agrandir&quot;&#x7D;"> <div class="lightbox__background lightbox__close"></div> <div class="lightbox__body"> <div class="lightbox__body__header"> <p class="lightbox__body__header__page"> <span class="lightbox__body__header__page__span" id="lightbox-currentpage">1</span> / <span class="lightbox__body__header__page__span" id="lightbox-lastpage">3</span> </p> <button class="lightbox__body__header__button lightbox__close"><i class="fas fa-times"></i></button> </div> <div id="lightbox_gesture_zone" class="lightbox__body__pictures"> <div class="lightbox__body__pictures__pagination"> <button class="lightbox__body__pictures__pagination__button" data-direction="previous"> <i class="fas fa-chevron-left"></i> </button> <button class="lightbox__body__pictures__pagination__button" data-direction="next"> <i class="fas fa-chevron-right"></i> </button> </div> </div> <div id="lightbox_informations" class="lightbox__body__informations"></div> </div> </div> <script src="https://cdn.jsdelivr.net/npm/exif-js" defer></script> </article> </div> <div class="plan__directions--mobile"> <button class="plan__directions--mobile__item top" aria-label="Aller en haut de page"> <i class="fas fa-arrow-up"></i> </button> <button class="plan__directions--mobile__item bottom" aria-label="Aller en bas de page"> <i class="fas fa-arrow-down"></i> </button> </div> </main> </div> <footer class="footer--homepage"> <div class="footer--homepage__block"> <div class="footer--homepage__block__column footer--homepage__block__column--site footer-column-1"> <div class="footer--homepage__block__column__row"> <div class="footer--homepage__block__column__list"> <a class="footer--homepage__block__column__logo" href="/oep/" title="OpenEdition Press"> <img class="footer--homepage__block__column__logo__img" src="/oep/file/options/15/download" alt="OpenEdition Press" loading="lazy" /> </a> <div class="footer--homepage__block__column__list"> <p class="footer--homepage__block__column__list__title books"> OpenEdition Press </p> <a class="footer--homepage__block__link books" href="/oep/legal" title="Mentions légales"> Mentions légales </a> <a class="footer--homepage__block__link books" href="/oep/sitemap" title="Plan du site"> Plan du site </a> <a class="footer--homepage__block__link books" href=" /login/oep " title="Se connecter"> Se connecter </a> </div> </div> <div class="footer--homepage__block__column__list"> <p class="footer--homepage__block__column__list__title footer--homepage__block__column__list__title--follow books"> Suivez-nous </p> <div class="footer--homepage__block__column__list__line alt"> <a class="footer__networks__icon rss" href="https://books.openedition.org/oep/backend/?format=rss" title="Flux RSS"> <i class="fas fa-rss"></i> </a> </div> <p class="footer--homepage__block__column__list__information"> Email&nbsp;: press@openedition.org </p> <p class="footer--homepage__block__column__list__information address"> Adresse&nbsp;: </p> <p class="footer--homepage__block__column__list__value"> OpenEdition Center </p> <p class="footer--homepage__block__column__list__value"> Technopole de Château Gombert </p> <p class="footer--homepage__block__column__list__value"> 22, rue John Maynard Keynes – Bat C </p> <p class="footer--homepage__block__column__list__value"> 13013 </p> <p class="footer--homepage__block__column__list__value"> Marseille </p> <p class="footer--homepage__block__column__list__value"> France </p> </div> </div> </div> <div class="footer--homepage__block__column footer--homepage__block__column--site footer-column-2"> <a class="footer--homepage__block__column__logo" href="https://openedition.org" title="OpenEdition"> <img class="footer--homepage__block__column__logo__img" src="/assets/images/oe-logo.png" alt="OpenEdition" loading="lazy" /> </a> <div class="footer--homepage__block__column__list"> <a class="footer--homepage__block__link openedition" href="https://www.openedition.org/10829" title="Candidater à OpenEdition Books"> Candidater à OpenEdition Books </a> <a class="footer--homepage__block__link openedition" href="https://www.openedition.org/14043" title="Connaître le programme OpenEdition Freemium"> Connaître le programme OpenEdition Freemium </a> <a class="footer--homepage__block__link openedition" href="https://www.openedition.org/13052" title="Commander des livres"> Commander des livres </a> <a class="footer--homepage__block__link openedition" href="https://www.openedition.org/41045" title="S’abonner à la lettre d’OpenEdition"> S’abonner à la lettre d’OpenEdition </a> <a class="footer--homepage__block__link openedition" href="/gtcu" title="CGU d’OpenEdition Books"> CGU d’OpenEdition Books </a> </div> </div> </div> <div class="footer--homepage__block line"> <a class="footer--homepage__block__link books" href="/accessibility" title="Accessibilité : partiellement conforme"> Accessibilité : partiellement conforme </a> <a class="footer--homepage__block__link books" href="https://www.openedition.org/19362" title="Données personnelles"> Données personnelles </a> <a class="footer--homepage__block__link books" href="https://www.openedition.org/37235" title="Gestion des cookies"> Gestion des cookies </a> <a class="footer--homepage__block__link books" href="https://www.openedition.org/41101" title="Système de signalement"> Système de signalement </a> </div> </footer> </div> <script src="/assets/front/js/front.28c1b253.js" defer></script> <script src="/tarteaucitronjs/tarteaucitron.js"></script> <script type="text/javascript"> tarteaucitron.init({ "privacyUrl" : "https://www.openedition.org/19362", /* Privacy policy url */ "hashtag" : "#tarteaucitron", /* Open the panel with this hashtag */ "cookieName" : "tarteaucitron", /* Cookie name */ "orientation" : "popup", /* Banner position (top - bottom) */ "groupServices" : false, /* Group services by category */ "showAlertSmall" : false, /* Show the small banner on bottom right */ "cookieslist" : false, /* Show the cookie list */ "closePopup" : false, /* Show a close X on the banner */ "showIcon" : true, /* Show cookie icon to manage cookies */ "iconSrc" : "data:image/png;base64, iVBORw0KGgoAAAANSUhEUgAAADAAAAAwCAYAAABXAvmHAAAABHNCSVQICAgIfAhkiAAAAAlwSFlzAAAOxAAADsQBlSsOGwAABWNJREFUaIHtmF1sk1UYx3+ndKNv2ZgdZOIwLCZkFaNMEiAZDBDBGxkgW0IiN5iImnjFvFEjYCATwwWBKy4AE3eDhoQirFw5A8OOJUCCRGLsJDEbMMkCW8Zqu7Hufbx4S7u271dHUS/6T5Y173nOef7nPF/nPFBCCSWU8F9CPWsFv35Kg3cWLQrWAEGBeSnFD4Gogp8fTxF67RA3Z7L+M9tA9AvW6kI70KSUvR4RRCkius7eV76muxA9Rd/AlTa0gI+jKHYphaegyYIuwsmRcXavOkLCzZSibuBWG9VejTCKxixeklKWoy18w08kqtEUTNC8LD5tAr3JBM2vHmHYSWdhJ2SDgTY0r0ZnLvlbd8s5cLaaA2eruXW3PMNRoKdPI6krrvRp6DJtkqLRqxG+0ob2r23gb8NtVuV+P3O1grFxD2PjHs5crciyxur6BF6PsKo+gSfXFxSNAR9HnfQWxYVSAXvJLFj3h6oZGzfOqdKns2/bcNqVZNqp57qXIYCuC2/aBXZRLCBCu1WmaV0Zo9KnU+nTaV0ZyyKqVObPFAqPUrTb6X5qC/z+OUtF8YtdqrQKYjcQQTxTLAta1ImntoAoWp3yvNkph2/4+ez7eYRv+LNcyWSu0j20Wo17C6ObgZxjKdA6McH7s2aBJ7WSnoTHCYiPQWwYJuLm8yNRIwNF+jQ2vW4hlNlEU9E2IGHWohsVFoWanZPoPOXgLQd/FcxbCIkxeHDH+D8dTcEEkT6NpnpX9SpoNeDaK+U0GkZa+wAHl8mbKzA6BEP9IHrmW5qEw2oiTCw5iM9szJUF5DTV+Og0y/PToevgMYkqpeC552G2H+5GDTczIz2TYHcMYjmNhnE9sCUf6qqh7VCQ0I81ljJaJbwYBGWiVQSOdVVxrKsqL6hTN1dTOGchw20ancQuXg3weNLDxWsB26yiVUJNnaPWXEStBmxdSMKsRdjlRsP6FSN0Xw+wbvmIo2xVDTx6kB3YSsHHG0fTv7N4CBGrtezv6ee5jGKNI6OMItf+G38Ed35ztebMCpl00gDW+dcMhQSfVmkEtQv0WJEH+xhocZMuRYzsY+f3up7/TSmoqHZcWxdhj52MdQwIa5zoPxgpo+NcLf2DPupqx9m5dZD5gcksmVBXDd3XjNhoeWsoa8xfaZNeAKU4ueSg/RPT2gLKuvo9Qce5Wm4P+JlMerg94OfbH2rzZC7ZZKdyu+eK0DscZ7cTB+sNiNE9mI5cV/jzXnZx7B/05ZF8Y+UI5WU661fkZyePhf0l9aR08y52fRcyc4WXFo5zeyATiXW143mB3LJxiG0bhlwFeKo7cWJOgt2LXD7q7Vwo7Z4i0H3NcIXu64G0JXZuHWTxojhlXp3Fi+K8986g+VIW5PVkhrgIERHWv/wVH7klD/ZBHEVR+4TAuuUjXEpZ4Ml9Z35gkk929qfz/3Sibu41U1PcU8I3k8+isSWd7Af2ZX1zWahuRiv47sICAN7ddJ+GYMxK9IDazJduyZrBrg6EELJC0m2hOhV+gdFYGaOxMk5dWGBeI4y1Q66ZWsByA2ozN8H6DgKGRewKmC0UPSkdTwWn2+hewKSOGjjcUcfhjrq8Texo/ou5c5LMnZNkx9v38y0nCA4V1i1s06jaQrec5ySKD00FLE6/IRhjaf0fxhrmbndCbSmsiWvJ0Ukg9aD5CZM3wQzbJb0k2KC2u0+VdnB80KjtJEjQDPTmjdk1pczRS4LmYpEHl30htZ1hEmxAOI5NTNhARzieOnnHjnMhKLhXJudZh9COYrXjddsI1h4Ue4rl87mYcWtROmlAaMXoDwXTlz/FQ4QoEEFxphipsoQSSijh/4t/AMYg8B9hSd4ZAAAAAElFTkSuQmCC", /* Optionnal: URL or base64 encoded image */ "iconPosition" : "BottomLeft", /* BottomRight, BottomLeft, TopRight and TopLeft */ "adblocker" : false, /* Show a Warning if an adblocker is detected */ "DenyAllCta" : true, /* Show the deny all button */ "AcceptAllCta" : true, /* Show the accept all button when highPrivacy on */ "highPrivacy" : true, /* HIGHLY RECOMMANDED Disable auto consent */ "handleBrowserDNTRequest" : false, /* If Do Not Track == 1, disallow all */ "removeCredit" : false, /* Remove credit link */ "moreInfoLink" : true, /* Show more info link */ "useExternalCss" : false, /* If false, the tarteaucitron.css file will be loaded */ "useExternalJs" : false, /* If false, the tarteaucitron.js file will be loaded */ "readmoreLink" : "https://www.openedition.org/37235", /* Change the default readmore link */ "mandatory" : true, /* Show a message about mandatory cookies */ }); (tarteaucitron.job = tarteaucitron.job || []).push("archive"); (tarteaucitron.job = tarteaucitron.job || []).push("youtube"); (tarteaucitron.job = tarteaucitron.job || []).push("dailymotion"); (tarteaucitron.job = tarteaucitron.job || []).push("vimeo"); </script> <script type="text/javascript" defer> var _paq = _paq || []; // tracker methods like "setCustomDimension" should be called before "trackPageView" _paq.push(['setCustomVariable', 1, 'Domain', document.domain, 'visit']); _paq.push(['setCustomVariable', 2, 'Site', 'oep', 'visit']); _paq.push(["setDocumentTitle", 'oep' + " | " + document.title]); _paq.push(['enableCrossDomainLinking']); _paq.push(['setDownloadExtensions', "pdf|epub"]); _paq.push(['trackPageView']); _paq.push(['enableLinkTracking']); (function() { var u='https://analytics.openedition.org'; _paq.push(['setTrackerUrl', u+'/matomo.php']); _paq.push(['setSiteId', '97']); var secondaryTrackerUrl = 'https://pk.labocleo.org' + '/matomo.php'; var secondaryWebsiteId = '5'; _paq.push(['addTracker', secondaryTrackerUrl, secondaryWebsiteId]); var d=document, g=d.createElement('script'), s=d.getElementsByTagName('script')[0]; g.type='text/javascript'; g.async=true; g.defer=true; g.src=u+'/matomo.js'; s.parentNode.insertBefore(g,s); })(); </script> </body> </html>

Pages: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10