CINXE.COM
Liste des opérations de l'OTAN — Wikipédia
<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="fr" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Liste des opérations de l'OTAN — Wikipédia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )frwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy", "wgMonthNames":["","janvier","février","mars","avril","mai","juin","juillet","août","septembre","octobre","novembre","décembre"],"wgRequestId":"fbad6a6c-5ab0-4156-b1bc-47e873008710","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Liste_des_opérations_de_l'OTAN","wgTitle":"Liste des opérations de l'OTAN","wgCurRevisionId":216481084,"wgRevisionId":216481084,"wgArticleId":11765825,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Article contenant un appel à traduction en anglais","Portail:OTAN/Articles liés","Portail:Histoire militaire/Articles liés","Portail:Société/Articles liés","Opération militaire impliquant l'OTAN"],"wgPageViewLanguage":"fr","wgPageContentLanguage":"fr","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Liste_des_opérations_de_l'OTAN","wgRelevantArticleId":11765825,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true, "wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fr","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"fr"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":10000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q6952590","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={ "ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","mediawiki.page.gallery.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.gallery","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ArchiveLinks","ext.gadget.Wdsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming", "ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fr&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.page.gallery.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fr&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fr&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.16"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Liste des opérations de l'OTAN — Wikipédia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fr.m.wikipedia.org/wiki/Liste_des_op%C3%A9rations_de_l%27OTAN"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Modifier" href="/w/index.php?title=Liste_des_op%C3%A9rations_de_l%27OTAN&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipédia (fr)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fr.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Liste_des_op%C3%A9rations_de_l%27OTAN"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Flux Atom de Wikipédia" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Liste_des_opérations_de_l_OTAN rootpage-Liste_des_opérations_de_l_OTAN skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Aller au contenu</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="Menu principal" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu principal" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu principal</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu principal</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">masquer</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigation </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal" title="Accueil général [z]" accesskey="z"><span>Accueil</span></a></li><li id="n-thema" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portail:Accueil"><span>Portails thématiques</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard" title="Affiche un article au hasard [x]" accesskey="x"><span>Article au hasard</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact"><span>Contact</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales"><span>Pages spéciales</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-Contribuer" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-Contribuer" > <div class="vector-menu-heading"> Contribuer </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-aboutwp" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Aide:D%C3%A9buter"><span>Débuter sur Wikipédia</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Aide:Accueil" title="Accès à l’aide"><span>Aide</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9" title="À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations"><span>Communauté</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes" title="Liste des modifications récentes sur le wiki [r]" accesskey="r"><span>Modifications récentes</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipédia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg" style="width: 7.4375em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="l'encyclopédie libre" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Rechercher sur Wikipédia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Rechercher</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Rechercher sur Wikipédia" aria-label="Rechercher sur Wikipédia" autocapitalize="sentences" title="Rechercher sur Wikipédia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Spécial:Recherche"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Rechercher</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Outils personnels"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Apparence"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Modifier l'apparence de la taille, de la largeur et de la couleur de la police de la page" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Apparence" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Apparence</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=fr.wikipedia.org&uselang=fr" class=""><span>Faire un don</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Liste+des+op%C3%A9rations+de+l%27OTAN" title="Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire." class=""><span>Créer un compte</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Liste+des+op%C3%A9rations+de+l%27OTAN" title="Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]" accesskey="o" class=""><span>Se connecter</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Plus d’options" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Outils personnels" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Outils personnels</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu utilisateur" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=fr.wikipedia.org&uselang=fr"><span>Faire un don</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Liste+des+op%C3%A9rations+de+l%27OTAN" title="Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Créer un compte</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Liste+des+op%C3%A9rations+de+l%27OTAN" title="Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Se connecter</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pages pour les contributeurs déconnectés <a href="/wiki/Aide:Premiers_pas" aria-label="En savoir plus sur la contribution"><span>en savoir plus</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions" title="Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]" accesskey="y"><span>Contributions</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions" title="La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]" accesskey="n"><span>Discussion</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Sommaire" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Sommaire</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">masquer</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Début</div> </a> </li> <li id="toc-Bosnie_(1992-2004)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Bosnie_(1992-2004)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Bosnie (1992-2004)</span> </div> </a> <ul id="toc-Bosnie_(1992-2004)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Serbie_et_Kosovo_(de_1992_aujourd’hui)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Serbie_et_Kosovo_(de_1992_aujourd’hui)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Serbie et Kosovo (de 1992 aujourd’hui)</span> </div> </a> <ul id="toc-Serbie_et_Kosovo_(de_1992_aujourd’hui)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Depuis_2001" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Depuis_2001"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Depuis 2001</span> </div> </a> <ul id="toc-Depuis_2001-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Galerie_d’images" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Galerie_d’images"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Galerie d’images</span> </div> </a> <ul id="toc-Galerie_d’images-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Références" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Références"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Références</span> </div> </a> <ul id="toc-Références-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Sommaire" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="Table des matières" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Basculer la table des matières" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Basculer la table des matières</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Liste des opérations de l'OTAN</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Aller à un article dans une autre langue. Disponible en 5 langues." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-5" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">5 langues</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_NATO_operations" title="List of NATO operations – anglais" lang="en" hreflang="en" data-title="List of NATO operations" data-language-autonym="English" data-language-local-name="anglais" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Naton_sotilasoperaatiot" title="Naton sotilasoperaatiot – finnois" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Naton sotilasoperaatiot" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="finnois" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%B8_%D0%9D%D0%90%D0%A2%D0%9E" title="Операции НАТО – russe" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Операции НАТО" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="russe" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/NATO_harek%C3%A2tlar%C4%B1" title="NATO harekâtları – turc" lang="tr" hreflang="tr" data-title="NATO harekâtları" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turc" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%86%D1%96%D1%97_%D1%82%D0%B0_%D0%BC%D1%96%D1%81%D1%96%D1%97_%D0%9D%D0%90%D0%A2%D0%9E" title="Операції та місії НАТО – ukrainien" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Операції та місії НАТО" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukrainien" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q6952590#sitelinks-wikipedia" title="Modifier les liens interlangues" class="wbc-editpage">Modifier les liens</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Espaces de noms"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Liste_des_op%C3%A9rations_de_l%27OTAN" title="Voir le contenu de la page [c]" accesskey="c"><span>Article</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Discussion:Liste_des_op%C3%A9rations_de_l%27OTAN" rel="discussion" title="Discussion au sujet de cette page de contenu [t]" accesskey="t"><span>Discussion</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Modifier la variante de langue" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">français</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Affichages"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Liste_des_op%C3%A9rations_de_l%27OTAN"><span>Lire</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Liste_des_op%C3%A9rations_de_l%27OTAN&veaction=edit" title="Modifier cette page [v]" accesskey="v"><span>Modifier</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Liste_des_op%C3%A9rations_de_l%27OTAN&action=edit" title="Modifier le wikicode de cette page [e]" accesskey="e"><span>Modifier le code</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Liste_des_op%C3%A9rations_de_l%27OTAN&action=history" title="Historique des versions de cette page [h]" accesskey="h"><span>Voir l’historique</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Outils de la page"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Outils" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Outils</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Outils</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">masquer</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Plus d’options" > <div class="vector-menu-heading"> Actions </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Liste_des_op%C3%A9rations_de_l%27OTAN"><span>Lire</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Liste_des_op%C3%A9rations_de_l%27OTAN&veaction=edit" title="Modifier cette page [v]" accesskey="v"><span>Modifier</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Liste_des_op%C3%A9rations_de_l%27OTAN&action=edit" title="Modifier le wikicode de cette page [e]" accesskey="e"><span>Modifier le code</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Liste_des_op%C3%A9rations_de_l%27OTAN&action=history"><span>Voir l’historique</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Général </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/Liste_des_op%C3%A9rations_de_l%27OTAN" title="Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]" accesskey="j"><span>Pages liées</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/Liste_des_op%C3%A9rations_de_l%27OTAN" rel="nofollow" title="Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]" accesskey="k"><span>Suivi des pages liées</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//fr.wikipedia.org/wiki/Aide:Importer_un_fichier" title="Téléverser des fichiers [u]" accesskey="u"><span>Téléverser un fichier</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Liste_des_op%C3%A9rations_de_l%27OTAN&oldid=216481084" title="Adresse permanente de cette version de cette page"><span>Lien permanent</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Liste_des_op%C3%A9rations_de_l%27OTAN&action=info" title="Davantage d’informations sur cette page"><span>Informations sur la page</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&page=Liste_des_op%C3%A9rations_de_l%27OTAN&id=216481084&wpFormIdentifier=titleform" title="Informations sur la manière de citer cette page"><span>Citer cette page</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FListe_des_op%25C3%25A9rations_de_l%2527OTAN"><span>Obtenir l'URL raccourcie</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FListe_des_op%25C3%25A9rations_de_l%2527OTAN"><span>Télécharger le code QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Imprimer / exporter </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&bookcmd=book_creator&referer=Liste+des+op%C3%A9rations+de+l%27OTAN"><span>Créer un livre</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&page=Liste_des_op%C3%A9rations_de_l%27OTAN&action=show-download-screen"><span>Télécharger comme PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Liste_des_op%C3%A9rations_de_l%27OTAN&printable=yes" title="Version imprimable de cette page [p]" accesskey="p"><span>Version imprimable</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Dans d’autres projets </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Military_operations_involving_NATO" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q6952590" title="Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]" accesskey="g"><span>Élément Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Outils de la page"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Apparence"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Apparence</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">masquer</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Un article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="fr" dir="ltr"><p>Bien que l'<a href="/wiki/Organisation_du_trait%C3%A9_de_l%27Atlantique_nord" title="Organisation du traité de l'Atlantique nord">Organisation du traité de l'Atlantique nord</a> (Otan) ait existé tout au long de la <a href="/wiki/Guerre_froide" title="Guerre froide">guerre froide</a> face au <a href="/wiki/Pacte_de_Varsovie" title="Pacte de Varsovie">Pacte de Varsovie</a> et ait mené des exercices militaires conjoints, aucune opération militaire n'a eu lieu sur cette période. Ces opérations se sont produites après la guerre froide, lorsque l'influence de l'Otan dans l'après-guerre froide a pris de l'importance en Bosnie, où l'Otan a graduellement intensifié ses efforts pour mettre fin aux troubles. Ces opérations ont été affirmées lors de la première campagne aérienne de l'Otan en 1995, qui visait l'armée de la <a href="/wiki/R%C3%A9publique_serbe_de_Bosnie" title="République serbe de Bosnie">République serbe</a>, dont la présence en Bosnie représentait un danger pour les « zones de sécurité » des Nations unies et finalement les bombardements effectués ont contribué aux <a href="/wiki/Accords_de_Dayton" title="Accords de Dayton">accords de Dayton</a>. </p><p>L'organisation a joué un rôle prépondérant en Afghanistan après les <a href="/wiki/Attentats_du_11_septembre_2001" title="Attentats du 11 septembre 2001">attentats du <time class="nowrap" datetime="2001-09-11" data-sort-value="2001-09-11">11 septembre 2001</time></a> aux États-Unis, invoquant l'<span class="nowrap">article 5</span> du <a href="/wiki/Trait%C3%A9_de_l%27Atlantique_nord" title="Traité de l'Atlantique nord">Traité de l'Atlantique nord</a>, qui considérait les attaques comme une attaque externe contre tous les membres de l'Otan sous l'angle de la défense collective. </p><p>L'Otan a en outre participé à un large éventail de rôles, y compris l'effort de secours, la lutte contre la piraterie, l'application de zones d'exclusion aérienne et le blocus naval. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bosnie_(1992-2004)"><span id="Bosnie_.281992-2004.29"></span>Bosnie (1992-2004)</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Liste_des_op%C3%A9rations_de_l%27OTAN&veaction=edit&section=1" title="Modifier la section : Bosnie (1992-2004)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Liste_des_op%C3%A9rations_de_l%27OTAN&action=edit&section=1" title="Modifier le code source de la section : Bosnie (1992-2004)"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé : <a href="/wiki/Intervention_de_l%27OTAN_en_Bosnie-Herz%C3%A9govine" title="Intervention de l'OTAN en Bosnie-Herzégovine">Intervention de l'OTAN en Bosnie-Herzégovine</a>.</div></div> <p>L'Otan a occupé une place importante en Bosnie au début des <span class="nowrap">années 1990</span> et son rôle s'est progressivement élargi. L'<a href="/w/index.php?title=Op%C3%A9ration_Sky_Monitor&action=edit&redlink=1" class="new" title="Opération Sky Monitor (page inexistante)">opération <i><span class="lang-en" lang="en">Sky Monitor</span></i></a> s'est transformée en <a href="/wiki/Op%C3%A9ration_Deny_Flight" title="Opération Deny Flight">opération <i><span class="lang-en" lang="en">Deny Flight</span></i></a>, qui a permis à l'organisme de prendre « toutes les mesures nécessaires » pour imposer une <a href="/wiki/Zone_d%27exclusion_a%C3%A9rienne" title="Zone d'exclusion aérienne">zone d'exclusion aérienne</a> plus stricte. Au cours de cette surveillance, la zone d'exclusion aérienne a été violée plus de cinq cents fois. </p><p>Quarante-six ans après la création de l'Otan en 1949, la coalition de l'opération <i><span class="lang-en" lang="en">Deliberate Force</span></i> ciblait l'armée de la <a href="/wiki/R%C3%A9publique_serbe_de_Bosnie" title="République serbe de Bosnie">République serbe</a> en Bosnie, dont la présence constituait un danger pour les « zones de sécurité » désignées des Nations unies. La campagne aérienne a contribué à la réalisation des <a href="/wiki/Accords_de_Dayton" title="Accords de Dayton">accords de Dayton</a>. </p> <table class="wikitable"> <caption> </caption> <tbody><tr> <th>Date début </th> <th>Date fin </th> <th>Opération </th> <th>Lieu </th> <th>Type </th> <th>Détails </th></tr> <tr> <td><time class="nowrap" datetime="1992-07-16" data-sort-value="1992-07-16">16 juillet 1992</time> </td> <td><time class="nowrap" datetime="1992-11-22" data-sort-value="1992-11-22">22 novembre 1992</time> </td> <td><a href="/w/index.php?title=Op%C3%A9ration_Maritime_Monitor&action=edit&redlink=1" class="new" title="Opération Maritime Monitor (page inexistante)"><i>Maritime Monitor</i></a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Operation_Maritime_Monitor" class="extiw" title="en:Operation Maritime Monitor"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Operation Maritime Monitor »">(en)</span></a> </td> <td>Eaux internationales de Serbie </td> <td><a href="/wiki/Blocus" title="Blocus">Blocus naval</a> </td> <td>Le blocus naval visait à faire appliquer les sanctions stipulées dans les résolutions <a href="/w/index.php?title=R%C3%A9solution_713_du_conseil_de_s%C3%A9curit%C3%A9_de_l%27ONU&action=edit&redlink=1" class="new" title="Résolution 713 du conseil de sécurité de l'ONU (page inexistante)">713</a> et <a href="/w/index.php?title=R%C3%A9solution_757_du_conseil_de_s%C3%A9curit%C3%A9_de_l%27ONU&action=edit&redlink=1" class="new" title="Résolution 757 du conseil de sécurité de l'ONU (page inexistante)">757</a> du Conseil de sécurité des Nations unies. </td></tr> <tr> <td><time class="nowrap" datetime="1992-10-16" data-sort-value="1992-10-16">16 octobre 1992</time> </td> <td><time class="nowrap" datetime="1993-04-12" data-sort-value="1993-04-12">12 avril 1993</time> </td> <td><a href="/w/index.php?title=Op%C3%A9ration_Sky_Monitor&action=edit&redlink=1" class="new" title="Opération Sky Monitor (page inexistante)"><i>Sky Monitor</i></a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Operation_Sky_Monitor" class="extiw" title="en:Operation Sky Monitor"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Operation Sky Monitor »">(en)</span></a> <p>(<a href="/w/index.php?title=R%C3%A9solution_781_du_conseil_de_s%C3%A9curit%C3%A9_de_l%27ONU&action=edit&redlink=1" class="new" title="Résolution 781 du conseil de sécurité de l'ONU (page inexistante)">Résolution 781</a>) </p> </td> <td>Espace aérien bosniaque </td> <td><a href="/wiki/Zone_d%27exclusion_a%C3%A9rienne" title="Zone d'exclusion aérienne">Zone d'exclusion aérienne</a> </td> <td>Établi une zone d'exclusion aérienne au-dessus de l'espace aérien de Bosnie-Herzégovine. L'efficacité de la zone d'exclusion aérienne est discutable car, en <time class="nowrap" datetime="1993-04" data-sort-value="1993-04">avril 1993</time>, 500 violations (de tous les côtés) de la zone d'exclusion aérienne avaient été enregistrées. Les membres de l'Otan ont voté en faveur d'une résolution «toutes mesures nécessaires» de la part des Nations unies pour permettre à l'Otan d'appliquer plus strictement la zone d'exclusion aérienne. </td></tr> <tr> <td><time class="nowrap" datetime="1992-11-22" data-sort-value="1992-11-22">22 novembre 1992</time> </td> <td><time>1993</time> </td> <td><a href="/w/index.php?title=Op%C3%A9ration_Maritime_Guard&action=edit&redlink=1" class="new" title="Opération Maritime Guard (page inexistante)"><i>Maritime Guard</i></a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Operation_Maritime_Guard" class="extiw" title="en:Operation Maritime Guard"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Operation Maritime Guard »">(en)</span></a> <p>(<a href="/w/index.php?title=R%C3%A9solution_787_du_conseil_de_s%C3%A9curit%C3%A9_de_l%27ONU&action=edit&redlink=1" class="new" title="Résolution 787 du conseil de sécurité de l'ONU (page inexistante)">Résolution 787</a>) </p> </td> <td>Eaux internationales de la <a href="/wiki/Mer_Adriatique" title="Mer Adriatique">mer Adriatique</a> </td> <td><a href="/wiki/Blocus" title="Blocus">Blocus naval</a> </td> <td>A autorisé l'Otan à utiliser la force et à arrêter, inspecter et détourner des navires à destination de l'ex-Yougoslavie. Tous les navires à destination ou en provenance des eaux territoriales de l'ex-Yougoslavie ont été arrêtés pour inspection et vérification de leurs cargaisons et destinations. </td></tr> <tr> <td><time class="nowrap" datetime="1993-04-13" data-sort-value="1993-04-13">13 avril 1993</time> </td> <td><time class="nowrap" datetime="1995-12-20" data-sort-value="1995-12-20">20 décembre 1995</time> </td> <td><a href="/wiki/Op%C3%A9ration_Deny_Flight" title="Opération Deny Flight"><i>Deny Flight</i></a> (Résolutions <a href="/w/index.php?title=R%C3%A9solution_816_du_conseil_de_s%C3%A9curit%C3%A9_de_l%27ONU&action=edit&redlink=1" class="new" title="Résolution 816 du conseil de sécurité de l'ONU (page inexistante)">816</a> et <a href="/w/index.php?title=R%C3%A9solution_836_du_conseil_de_s%C3%A9curit%C3%A9_de_l%27ONU&action=edit&redlink=1" class="new" title="Résolution 836 du conseil de sécurité de l'ONU (page inexistante)">836</a>) </td> <td>Espace aérien bosniaque </td> <td><a href="/wiki/Zone_d%27exclusion_a%C3%A9rienne" title="Zone d'exclusion aérienne">Zone d'exclusion aérienne</a> </td> <td>La Résolution 816 a étendu l'interdiction des vols à tous les aéronefs à voilure fixe et à voilure tournante dans le pays et de prendre toutes les mesures nécessaires pour assurer le respect de l'interdiction. La Résolution 836 autorisait la <a href="/wiki/Force_de_protection_des_Nations_unies" title="Force de protection des Nations unies">Forpronu</a> à recourir à la force pour protéger les «zones de sécurité» des Nations unies spécialement désignées. </td></tr> <tr> <td><time class="nowrap" datetime="1993-06-15" data-sort-value="1993-06-15">15 juin 1993</time> </td> <td><time class="nowrap" datetime="1996-10-02" data-sort-value="1996-10-02">2 octobre 1996</time> </td> <td><a href="/wiki/Op%C3%A9ration_Sharp_Guard" title="Opération Sharp Guard"><i>Sharp Guard</i></a> </td> <td>Yougoslavie </td> <td><a href="/wiki/Blocus" title="Blocus">Blocus naval</a> </td> <td>Un blocus naval généralisé visant toute l'ex-Yougoslavie. </td></tr> <tr> <td><time class="nowrap" datetime="1995-08-30" data-sort-value="1995-08-30">30 août 1995</time> </td> <td><time class="nowrap" datetime="1995-09-20" data-sort-value="1995-09-20">20 septembre 1995</time> </td> <td><a href="/wiki/Bombardement_de_la_Bosnie-Herz%C3%A9govine_par_l%27Otan_en_1995" class="mw-redirect" title="Bombardement de la Bosnie-Herzégovine par l'Otan en 1995"><i>Deliberate Force</i></a> </td> <td>Bosnie-Herzégovine </td> <td>Campagne aérienne </td> <td>Avec environ 400 avions, la coalition ciblait l'armée de la république serbe dont la présence en Bosnie constituait un danger pour les «zones de sécurité» des Nations unies. </td></tr> <tr> <td><time class="nowrap" datetime="1995-12-20" data-sort-value="1995-12-20">20 décembre 1995</time> </td> <td><time class="nowrap" datetime="1996-12-20" data-sort-value="1996-12-20">20 décembre 1996</time> </td> <td><a href="/wiki/Implementation_Force" title="Implementation Force"><i>Joint Endeavour</i></a> </td> <td>Bosnie-Herzégovine </td> <td><a href="/wiki/Maintien_de_la_paix" title="Maintien de la paix">Maintien de la paix</a> </td> <td>Une force de maintien de la paix dirigée par l'Otan (IFOR) a été créée, une force chargée de faire respecter la paix dans le cadre des <a href="/wiki/Accords_de_Dayton" title="Accords de Dayton">accords de Dayton</a>. </td></tr> <tr> <td><time class="nowrap" datetime="1996-12-21" data-sort-value="1996-12-21">21 décembre 1996</time> </td> <td><time class="nowrap" datetime="1998-06-19" data-sort-value="1998-06-19">19 juin 1998</time> </td> <td><a href="/wiki/Force_de_stabilisation" title="Force de stabilisation"><i>Joint Guard</i></a> </td> <td>Bosnie-Herzégovine </td> <td><a href="/wiki/Maintien_de_la_paix" title="Maintien de la paix">Maintien de la paix</a> </td> <td>La force de maintien de la paix de la Force de stabilisation (SFor) dirigée par l'Otan a remplacé l'IFor, une force chargée de faire respecter la paix dans le cadre des <a href="/wiki/Accords_de_Dayton" title="Accords de Dayton">accords de Dayton</a>. </td></tr> <tr> <td><time class="nowrap" datetime="1998-06-20" data-sort-value="1998-06-20">20 juin 1998</time> </td> <td><time class="nowrap" datetime="2004-12-02" data-sort-value="2004-12-02">2 décembre 2004</time> </td> <td><a href="/wiki/Force_de_stabilisation" title="Force de stabilisation"><i>Joint Forge</i></a> </td> <td>Bosnie-Herzégovine </td> <td><a href="/wiki/Maintien_de_la_paix" title="Maintien de la paix">Maintien de la paix</a> </td> <td>A pris la suite de l'opération <i>Joint Guard</i>. </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Serbie_et_Kosovo_(de_1992_aujourd’hui)"><span id="Serbie_et_Kosovo_.28de_1992_aujourd.E2.80.99hui.29"></span>Serbie et Kosovo (de 1992 aujourd’hui)</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Liste_des_op%C3%A9rations_de_l%27OTAN&veaction=edit&section=2" title="Modifier la section : Serbie et Kosovo (de 1992 aujourd’hui)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Liste_des_op%C3%A9rations_de_l%27OTAN&action=edit&section=2" title="Modifier le code source de la section : Serbie et Kosovo (de 1992 aujourd’hui)"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="wikitable"> <caption> </caption> <tbody><tr> <th>Date début </th> <th>Date fin </th> <th>Opération </th> <th>Lieu </th> <th>Type </th> <th>Détails </th></tr> <tr> <td><time class="nowrap" datetime="1999-03-24" data-sort-value="1999-03-24">24 mars 1999</time> </td> <td><time class="nowrap" datetime="1999-06-10" data-sort-value="1999-06-10">10 juin 1999</time> </td> <td><a href="/wiki/Op%C3%A9ration_Force_alli%C3%A9e" class="mw-redirect" title="Opération Force alliée"><i>Allied Force</i></a> </td> <td><a href="/wiki/Kosovo" title="Kosovo">Kosovo</a> et <a href="/wiki/Serbie" title="Serbie">Serbie</a> </td> <td>Campagne aérienne </td> <td>Une campagne aérienne soutenue visant les infrastructures militaires en Serbie et les forces serbes au Kosovo dans le but inavoué de faire «sortir les Serbes (du Kosovo), venir les soldats de la paix, revenir les réfugiés» aux yeux d'un porte-parole de l'Otan. L'attaque a duré près de trois mois, avant que toutes les parties acceptent le traité de Kumanovo qui a mis fin à la guerre du Kosovo et au déploiement de la <a href="/wiki/Force_pour_le_Kosovo" title="Force pour le Kosovo">KFor</a>. La légitimité de la campagne aérienne de l'Otan a été mise en doute, tout comme le nombre de victimes civiles de l'opération<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite_crochet">[</span>1<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </td></tr> <tr> <td><time class="nowrap" datetime="1999-06-12" data-sort-value="1999-06-12">12 juin 1999</time> </td> <td><i>En cours</i> </td> <td><a href="/wiki/Force_pour_le_Kosovo" title="Force pour le Kosovo">KFor</a> </td> <td><a href="/wiki/Kosovo" title="Kosovo">Kosovo</a> </td> <td><a href="/wiki/Maintien_de_la_paix" title="Maintien de la paix">Maintien de la paix</a> </td> <td>Une force internationale de maintien de la paix au Kosovo (KFor) dirigée par l'Otan et chargée d'établir un environnement sûr au Kosovo pour faire appliquer la <a href="/wiki/R%C3%A9solution_1244_du_Conseil_de_s%C3%A9curit%C3%A9_des_Nations_unies" title="Résolution 1244 du Conseil de sécurité des Nations unies">résolution 1244</a>. </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Depuis_2001">Depuis 2001</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Liste_des_op%C3%A9rations_de_l%27OTAN&veaction=edit&section=3" title="Modifier la section : Depuis 2001" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Liste_des_op%C3%A9rations_de_l%27OTAN&action=edit&section=3" title="Modifier le code source de la section : Depuis 2001"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="wikitable"> <caption> </caption> <tbody><tr> <th>Date début </th> <th>Date fin </th> <th>Opération </th> <th>Lieu </th> <th>Type </th> <th>Détails </th></tr> <tr> <td><time class="nowrap" datetime="2001-12-20" data-sort-value="2001-12-20">20 décembre 2001</time> </td> <td><time class="nowrap" datetime="2014-12-28" data-sort-value="2014-12-28">28 décembre 2014</time> </td> <td><a href="/wiki/Force_internationale_d%27assistance_et_de_s%C3%A9curit%C3%A9" title="Force internationale d'assistance et de sécurité">International Security Assistance Force</a> (Isaf ou Fias) </td> <td><a href="/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan">Afghanistan</a> </td> <td>Mission de sécurité </td> <td>A la suite des <a href="/wiki/Attentats_du_11_septembre_2001" title="Attentats du 11 septembre 2001">attentats du 11 septembre</a>, les États-Unis, un membre de l'Otan, ont invoqué l'article 5 du <a href="/wiki/Trait%C3%A9_de_l%27Atlantique_nord" title="Traité de l'Atlantique nord">Traité de l'Atlantique Nord</a>. C'est la seule fois depuis la création de l'Otan qu'une attaque d'un groupe ou d'un État externe a été considérée comme une attaque contre tous les membres de l'Otan. <p>Le <time class="nowrap" datetime="2001-12-20" data-sort-value="2001-12-20">20 décembre 2001</time>, la <a href="/wiki/R%C3%A9solution_1386_du_Conseil_de_s%C3%A9curit%C3%A9_des_Nations_unies" title="Résolution 1386 du Conseil de sécurité des Nations unies">résolution 1386 du Conseil de sécurité des Nations Unies</a> a approuvé à l'unanimité la Force internationale d'assistance à la sécurité, une coalition multinationale dirigée par l'Otan visant à faire respecter la paix en Afghanistan.<br />La Fias a cessé ses opérations de combat en 2014, avec une minorité de troupes restant sous le mandat de la mission consultative <a href="/wiki/Mission_Resolute_support" class="mw-redirect" title="Mission Resolute support"><i>Resolute Support</i></a>. </p> </td></tr> <tr> <td><time class="nowrap" datetime="2005-10-08" data-sort-value="2005-10-08">8 octobre 2005</time> </td> <td><time class="nowrap" datetime="2006-02-09" data-sort-value="2006-02-09">9 février 2006</time> </td> <td><a href="/w/index.php?title=Pakistan_Earthquake_Relief&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pakistan Earthquake Relief (page inexistante)">Pakistan <i>Earthquake Relief</i></a> </td> <td><a href="/wiki/Pakistan" title="Pakistan">Pakistan</a> </td> <td>Assistance </td> <td>L'Otan a assumé une nouvelle responsabilité dans l'après-guerre froide en fournissant une aide à la suite du <a href="/wiki/S%C3%A9isme_de_2005_au_Cachemire" title="Séisme de 2005 au Cachemire">tremblement de terre du Cachemire au Pakistan</a> en 2005. L'Otan a accepté une demande d'aide du gouvernement pakistanais et, au total, 3 500 tonnes de matériel de secours ont été livrées au Pakistan, tout en envoyant des équipes médicales et des ingénieurs. </td></tr> <tr> <td><time class="nowrap" datetime="2009-08-17" data-sort-value="2009-08-17">17 août 2009</time> </td> <td><time class="nowrap" datetime="2016-12-15" data-sort-value="2016-12-15">15 décembre 2016</time> </td> <td><a href="/wiki/Op%C3%A9ration_Ocean_Shield" title="Opération Ocean Shield"><i>Ocean Shield</i></a> <p>(Résolutions <a href="/w/index.php?title=R%C3%A9solution_1838_du_Conseil_de_s%C3%A9curit%C3%A9_des_Nations_unies&action=edit&redlink=1" class="new" title="Résolution 1838 du Conseil de sécurité des Nations unies (page inexistante)">1838</a> et <a href="/w/index.php?title=R%C3%A9solution_1950_du_Conseil_de_s%C3%A9curit%C3%A9_des_Nations_unies&action=edit&redlink=1" class="new" title="Résolution 1950 du Conseil de sécurité des Nations unies (page inexistante)">1950</a>) </p> </td> <td><a href="/wiki/Mer_Rouge" title="Mer Rouge">Mer Rouge</a>, <a href="/wiki/Golfe_d%27Aden" title="Golfe d'Aden">golfe d'Aden</a>, <a href="/wiki/Oc%C3%A9an_Indien" title="Océan Indien">océan Indien</a> </td> <td>Contre-piraterie (<a href="/wiki/Piraterie_autour_de_la_Corne_de_l%27Afrique" title="Piraterie autour de la Corne de l'Afrique">Piraterie en Somalie</a>) </td> <td>En <time class="nowrap" datetime="2008-10" data-sort-value="2008-10">octobre 2008</time>, l'Otan a annoncé qu'elle enverrait des navires de guerre de l'Otan pour contrer le problème croissant de la piraterie au large des côtes africaine<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. En <time class="nowrap" datetime="2009-08" data-sort-value="2009-08">août 2009</time>, la mission a été améliorée pour devenir l'opération <i>Ocean Shield</i>, un effort concerté pour éradiquer la piraterie. </td></tr> <tr> <td><time class="nowrap" datetime="2011-03-27" data-sort-value="2011-03-27">27 mars 2011</time> </td> <td><time class="nowrap" datetime="2011-10-31" data-sort-value="2011-10-31">31 octobre 2011</time> </td> <td><a href="/wiki/Intervention_militaire_de_2011_en_Libye" title="Intervention militaire de 2011 en Libye"><i>Unified Protector</i></a> </td> <td><a href="/wiki/Libye" title="Libye">Libye</a> </td> <td><a href="/wiki/Zone_d%27exclusion_a%C3%A9rienne" title="Zone d'exclusion aérienne">Zone d'exclusion aérienne</a>, campagne aérienne </td> <td>Le <a href="/wiki/Printemps_arabe" title="Printemps arabe">printemps arabe</a> s'est propagé à la Libye en <time class="nowrap" datetime="2011-03" data-sort-value="2011-03">mars 2011</time> avec une opposition à <a href="/wiki/Mouammar_Kadhafi" title="Mouammar Kadhafi">Mouammar Kadhafi</a>. Selon les rumeurs, les pilotes de l'<a href="/wiki/Forces_a%C3%A9riennes_de_la_Libye_libre" title="Forces aériennes de la Libye libre">armée de l'air libyenne</a> auraient reçus l'ordre de bombarder les manifestants, deux pilotes ont refusé d'exécuter cet ordre et fait défection en se posant à Malte<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite_crochet">[</span>3<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. La <a href="/wiki/R%C3%A9solution_1973_du_Conseil_de_s%C3%A9curit%C3%A9_des_Nations_unies" title="Résolution 1973 du Conseil de sécurité des Nations unies">résolution 1973</a> du conseil de sécurité de l'ONU a confié à l'Otan le mandat de faire respecter une zone d'exclusion aérienne et a accordé «toutes les mesures nécessaires» pour protéger les civils. </td></tr> <tr> <td>26 Janvier 2013 </td> <td>26 Janvier 2015 </td> <td><a href="/w/index.php?title=Op%C3%A9ration_Active_Fence&action=edit&redlink=1" class="new" title="Opération Active Fence (page inexistante)"><i>Active Fence</i></a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Operation_Active_Fence" class="extiw" title="en:Operation Active Fence"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Operation Active Fence »">(en)</span></a> </td> <td><a href="/wiki/Turquie" title="Turquie">Turquie</a> </td> <td>Défense anti-missiles </td> <td>La Turquie a demandé l'aide de l'Otan pour se protéger des missiles syriens. L'Otan a accepté d'installer le système <a href="/wiki/MIM-104_Patriot" title="MIM-104 Patriot">MIM-104 Patriot</a> des États-Unis, des Pays-Bas et de l'Allemagne. </td></tr> <tr> <td><time class="nowrap" datetime="2015-01-01" data-sort-value="2015-01-01"><abbr class="abbr" title="premier">1<sup>er</sup></abbr> janvier 2015</time> </td> <td><time class="nowrap" datetime="2021-08" data-sort-value="2021-08">Août 2021</time> </td> <td><a href="/wiki/Mission_Resolute_Support" title="Mission Resolute Support"><i>Resolute Support</i></a> </td> <td><a href="/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan">Afghanistan</a> </td> <td>Mission de formation, de conseil et d'assistance </td> <td>L'objectif de la mission est de fournir une formation, des conseils et une assistance aux forces de sécurité et aux institutions afghanes. La mission d'appui de Resolute support prévoit le déploiement d'environ douze mille membres du personnel de l'Otan et des pays partenaires en Afghanistan, avec pour plate-forme centrale Kaboul et l'aérodrome de <a href="/wiki/Begr%C3%A2m" title="Begrâm">Bagram</a>. </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Galerie_d’images"><span id="Galerie_d.E2.80.99images"></span>Galerie d’images</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Liste_des_op%C3%A9rations_de_l%27OTAN&veaction=edit&section=4" title="Modifier la section : Galerie d’images" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Liste_des_op%C3%A9rations_de_l%27OTAN&action=edit&section=4" title="Modifier le code source de la section : Galerie d’images"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul class="gallery mw-gallery-packed"> <li class="gallerycaption">Quelques opération de l’Otan</li> <li class="gallerybox" style="width: 308.66666666667px"> <div class="thumb" style="width: 306.66666666667px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Nato_Ships.jpg" class="mw-file-description" title="Navires de l'Otan sur la mer Adriatique durant l’opération Sharp Guard, mars 1995."><img alt="Navires de l'Otan sur la mer Adriatique durant l’opération Sharp Guard, mars 1995." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Nato_Ships.jpg/460px-Nato_Ships.jpg" decoding="async" width="307" height="210" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Nato_Ships.jpg/691px-Nato_Ships.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Nato_Ships.jpg/920px-Nato_Ships.jpg 2x" data-file-width="1895" data-file-height="1298" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Navires de l'Otan sur la mer Adriatique durant l’<a href="/wiki/Op%C3%A9ration_Sharp_Guard" title="Opération Sharp Guard">opération <i>Sharp Guard</i></a>, <time class="nowrap" datetime="1995-03" data-sort-value="1995-03">mars 1995</time>.</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 152px"> <div class="thumb" style="width: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:USS_Theodore_Roosevelt_at_sea.jpg" class="mw-file-description" title="L'USS Theodore Roosevelt participant à Maritime Guard (en), mars 2008."><img alt="L'USS Theodore Roosevelt participant à Maritime Guard (en), mars 2008." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/USS_Theodore_Roosevelt_at_sea.jpg/225px-USS_Theodore_Roosevelt_at_sea.jpg" decoding="async" width="150" height="210" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/USS_Theodore_Roosevelt_at_sea.jpg/338px-USS_Theodore_Roosevelt_at_sea.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/USS_Theodore_Roosevelt_at_sea.jpg/450px-USS_Theodore_Roosevelt_at_sea.jpg 2x" data-file-width="1500" data-file-height="2100" /></a></span></div> <div class="gallerytext">L'<a href="/wiki/USS_Theodore_Roosevelt_(CVN-71)" title="USS Theodore Roosevelt (CVN-71)">USS <i>Theodore Roosevelt</i></a> participant à <a href="/w/index.php?title=Op%C3%A9ration_Maritime_Guard&action=edit&redlink=1" class="new" title="Opération Maritime Guard (page inexistante)"><i>Maritime Guard</i></a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Operation_Maritime_Guard" class="extiw" title="en:Operation Maritime Guard"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Operation Maritime Guard »">(en)</span></a>, <time class="nowrap" datetime="2008-03" data-sort-value="2008-03">mars 2008</time>.</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 318px"> <div class="thumb" style="width: 316px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Gulf_of_Aden_-_disabled_pirate_boat.jpg" class="mw-file-description" title="L'Otan s'est impliquée dans le problème croissant de la piraterie au large des côtes de l'Afrique avec l'opération Ocean Shield, mars 2010."><img alt="L'Otan s'est impliquée dans le problème croissant de la piraterie au large des côtes de l'Afrique avec l'opération Ocean Shield, mars 2010." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Gulf_of_Aden_-_disabled_pirate_boat.jpg/474px-Gulf_of_Aden_-_disabled_pirate_boat.jpg" decoding="async" width="316" height="210" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Gulf_of_Aden_-_disabled_pirate_boat.jpg/711px-Gulf_of_Aden_-_disabled_pirate_boat.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Gulf_of_Aden_-_disabled_pirate_boat.jpg/947px-Gulf_of_Aden_-_disabled_pirate_boat.jpg 2x" data-file-width="4256" data-file-height="2832" /></a></span></div> <div class="gallerytext">L'Otan s'est impliquée dans le problème croissant de la piraterie au large des côtes de l'Afrique avec l'opération <i>Ocean Shield</i>, <time class="nowrap" datetime="2010-03" data-sort-value="2010-03">mars 2010</time>.</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 185.33333333333px"> <div class="thumb" style="width: 183.33333333333px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:USS_Barry_(DDG-52)_launching_a_Tomahawk_missile_in_support_of_Operation_Odyssey_Dawn_-_Cropped.jpg" class="mw-file-description" title="Lancement de missiles Tomahawk durant la première nuit d'engagement en Libye, mars 2011."><img alt="Lancement de missiles Tomahawk durant la première nuit d'engagement en Libye, mars 2011." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/USS_Barry_%28DDG-52%29_launching_a_Tomahawk_missile_in_support_of_Operation_Odyssey_Dawn_-_Cropped.jpg/275px-USS_Barry_%28DDG-52%29_launching_a_Tomahawk_missile_in_support_of_Operation_Odyssey_Dawn_-_Cropped.jpg" decoding="async" width="184" height="210" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/USS_Barry_%28DDG-52%29_launching_a_Tomahawk_missile_in_support_of_Operation_Odyssey_Dawn_-_Cropped.jpg/413px-USS_Barry_%28DDG-52%29_launching_a_Tomahawk_missile_in_support_of_Operation_Odyssey_Dawn_-_Cropped.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/USS_Barry_%28DDG-52%29_launching_a_Tomahawk_missile_in_support_of_Operation_Odyssey_Dawn_-_Cropped.jpg/550px-USS_Barry_%28DDG-52%29_launching_a_Tomahawk_missile_in_support_of_Operation_Odyssey_Dawn_-_Cropped.jpg 2x" data-file-width="2617" data-file-height="2999" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Lancement de missiles Tomahawk durant la première nuit d'engagement en Libye, <time class="nowrap" datetime="2011-03" data-sort-value="2011-03">mars 2011</time>.</div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Références"><span id="R.C3.A9f.C3.A9rences"></span>Références</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Liste_des_op%C3%A9rations_de_l%27OTAN&veaction=edit&section=5" title="Modifier la section : Références" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Liste_des_op%C3%A9rations_de_l%27OTAN&action=edit&section=5" title="Modifier le code source de la section : Références"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="references-small decimal" style=""><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">« <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.hrw.org/reports/2000/nato/Natbm200-01.htm"><cite style="font-style:normal;">Civilian Deaths in the NATO Air Campaign - The Crisis in Kosovo</cite></a> », sur <span class="italique">hrw.org</span>, <a href="/wiki/Human_Rights_Watch" title="Human Rights Watch">Human Rights Watch</a> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2018-06-08" data-sort-value="2018-06-08">8 juin 2018</time>)</small></span>.</span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="2008"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais britannique">(en-GB)</abbr> « <a rel="nofollow" class="external text" href="http://news.bbc.co.uk/2/hi/7661927.stm"><cite style="font-style:normal;" lang="en-gb">Nato to target Somalia's pirates</cite></a> », sur <span class="italique">bbc.co.uk</span>, <a href="/wiki/British_Broadcasting_Corporation" class="mw-redirect" title="British Broadcasting Corporation">BBC</a>, <time class="nowrap" datetime="2008-10-09" data-sort-value="2008-10-09">9 octobre 2008</time> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2018-06-08" data-sort-value="2018-06-08">8 juin 2018</time>)</small></span>.</span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="2011"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais américain">(en-US)</abbr> « <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.reuters.com/article/us-libya-protests-malta/two-libyan-fighter-pilots-defect-fly-to-malta-idUSTRE71K52R20110221"><cite style="font-style:normal;" lang="en-us">Two Libyan fighter pilots defect, fly to Malta</cite></a> », sur <span class="italique"><a href="/wiki/Reuters" title="Reuters">reuters.com</a></span>, <time>2011</time> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2018-06-08" data-sort-value="2018-06-08">8 juin 2018</time>)</small></span>.</span> </li> </ol></div> </div> <table class="navbox collapsible noprint collapsed" style=""> <tbody><tr><th class="navbox-title" colspan="3" style=""><div style="float:left; width:6em; text-align:left"><div class="noprint plainlinks nowrap tnavbar" style="padding:0; font-size:xx-small; color:var(--color-emphasized, #000000);"><a href="/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Organisation_du_trait%C3%A9_de_l%27Atlantique_nord" title="Modèle:Palette Organisation du traité de l'Atlantique nord"><abbr class="abbr" title="Voir ce modèle.">v</abbr></a> · <a class="external text" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mod%C3%A8le:Palette_Organisation_du_trait%C3%A9_de_l%27Atlantique_nord&action=edit"><abbr class="abbr" title="Modifier ce modèle. Merci de prévisualiser avant de sauvegarder.">m</abbr></a></div></div><div style="font-size:110%"><span class="flagicon" data-sort-value=""><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Flag_of_NATO.svg" class="mw-file-description" title="Drapeau de l'OTAN"><img alt="Drapeau de l'OTAN" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Flag_of_NATO.svg/20px-Flag_of_NATO.svg.png" decoding="async" width="20" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Flag_of_NATO.svg/30px-Flag_of_NATO.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Flag_of_NATO.svg/40px-Flag_of_NATO.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="768" /></a></span></span> <a href="/wiki/Organisation_du_trait%C3%A9_de_l%27Atlantique_nord" title="Organisation du traité de l'Atlantique nord">Organisation du traité de l'Atlantique nord</a> (OTAN)</div></th> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Histoire</th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Trait%C3%A9_de_l%27Atlantique_nord" title="Traité de l'Atlantique nord">Traité de l'Atlantique nord</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%89largissement_de_l%27OTAN" title="Élargissement de l'OTAN">Élargissement de l'OTAN</a></li> <li><a href="/wiki/Sommet_de_l%27OTAN" title="Sommet de l'OTAN">Sommets de l'OTAN</a></li> <li><a href="/wiki/Groupe_de_Vilnius" title="Groupe de Vilnius">Groupe de Vilnius</a></li> <li><a href="/wiki/Groupe_de_Visegr%C3%A1d" title="Groupe de Visegrád">Groupe de Visegrád</a></li> <li><a href="/wiki/Neuf_de_Bucarest" title="Neuf de Bucarest">Neuf de Bucarest</a></li> <li><a href="/wiki/Retrait_de_l%27OTAN" title="Retrait de l'OTAN">Retrait de l'OTAN</a></li></ul> </div></td> <td class="navbox-image" rowspan="9" style="vertical-align:middle;padding-left:7px"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Coat_of_arms_of_the_Chairman_of_the_NATO_Military_Committee.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7d/Coat_of_arms_of_the_Chairman_of_the_NATO_Military_Committee.svg/100px-Coat_of_arms_of_the_Chairman_of_the_NATO_Military_Committee.svg.png" decoding="async" width="100" height="121" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7d/Coat_of_arms_of_the_Chairman_of_the_NATO_Military_Committee.svg/150px-Coat_of_arms_of_the_Chairman_of_the_NATO_Military_Committee.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7d/Coat_of_arms_of_the_Chairman_of_the_NATO_Military_Committee.svg/200px-Coat_of_arms_of_the_Chairman_of_the_NATO_Military_Committee.svg.png 2x" data-file-width="290" data-file-height="350" /></a></span></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Structure et gouvernance</th> <td class="navbox-list navbox-even" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Allied_Joint_Force_Command_Naples" title="Allied Joint Force Command Naples">Allied Joint Force Command Naples</a></li> <li><a href="/wiki/Allied_Joint_Force_Command_Brunssum" title="Allied Joint Force Command Brunssum">Allied Joint Force Command Brunssum</a></li> <li><a href="/wiki/Assembl%C3%A9e_parlementaire_de_l%27OTAN" title="Assemblée parlementaire de l'OTAN">Assemblée parlementaire de l'OTAN</a></li> <li><a href="/wiki/Commandement_alli%C3%A9_Transformation" title="Commandement allié Transformation">Commandement allié Transformation</a></li> <li><a href="/wiki/Conseil_de_l%27Atlantique_nord" title="Conseil de l'Atlantique nord">Conseil de l'Atlantique nord</a></li> <li><a href="/wiki/D%C3%A9penses_de_d%C3%A9fense_des_pays_de_l%27OTAN" title="Dépenses de défense des pays de l'OTAN">Dépenses de défense des pays de l'OTAN</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%89tats_membres_de_l%27OTAN" title="États membres de l'OTAN">États membres de l'OTAN</a></li> <li><a href="/wiki/Grand_Quartier_g%C3%A9n%C3%A9ral_des_puissances_alli%C3%A9es_en_Europe" title="Grand Quartier général des puissances alliées en Europe">Grand Quartier général des puissances alliées en Europe</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Personnalité</th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Secr%C3%A9taire_g%C3%A9n%C3%A9ral_de_l%27OTAN" title="Secrétaire général de l'OTAN">Secrétaire général de l'OTAN</a></li> <li><a href="/wiki/Pr%C3%A9sident_du_comit%C3%A9_militaire_de_l%27OTAN" title="Président du comité militaire de l'OTAN">Président du comité militaire de l'OTAN</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/Politique_%C3%A9trang%C3%A8re_de_l%27OTAN" title="Politique étrangère de l'OTAN">Politique étrangère</a></th> <td class="navbox-list navbox-even" style=""><table class="navbox-subgroup" style=""> <tbody><tr> <th class="navbox-group" style="width:50px">Partenariats</th> <td class="navbox-list" style=";"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Alli%C3%A9_majeur_non-membre_de_l%27OTAN" title="Allié majeur non-membre de l'OTAN">Allié majeur non-membre de l'OTAN</a></li> <li><span class="lang-en" lang="en"><a href="/w/index.php?title=Atlantic_Treaty_Association&action=edit&redlink=1" class="new" title="Atlantic Treaty Association (page inexistante)">Atlantic Treaty Association</a> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Atlantic_Treaty_Association" class="extiw" title="en:Atlantic Treaty Association"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais : « Atlantic Treaty Association »">(en)</span></a></span></li> <li><a href="/wiki/Conseil_de_partenariat_euro-atlantique" title="Conseil de partenariat euro-atlantique">Conseil de partenariat euro-atlantique</a></li> <li><a href="/wiki/Conseil_OTAN-Russie" title="Conseil OTAN-Russie">Conseil OTAN-Russie</a></li> <li><a href="/wiki/Dispositif_de_l%27OTAN_en_M%C3%A9diterran%C3%A9e" title="Dispositif de l'OTAN en Méditerranée">Dialogue méditerranéen</a></li> <li><a href="/wiki/Initiative_de_coop%C3%A9ration_d%27Istanbul" title="Initiative de coopération d'Istanbul">Initiative de coopération d'Istanbul</a></li> <li><a href="/wiki/Partenariat_pour_la_paix" title="Partenariat pour la paix">Partenariat pour la paix</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:50px">Relations bilatérales</th> <td class="navbox-list navbox-even" style=";"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Relations_entre_l%27Albanie_et_l%27OTAN" title="Relations entre l'Albanie et l'OTAN">Albanie</a></li> <li><a href="/wiki/Relations_entre_la_Finlande_et_l%27OTAN" title="Relations entre la Finlande et l'OTAN">Finlande</a></li> <li><a href="/wiki/Relations_entre_la_France_et_l%27OTAN" title="Relations entre la France et l'OTAN">France</a></li> <li><a href="/wiki/Relations_entre_la_G%C3%A9orgie_et_l%27OTAN" title="Relations entre la Géorgie et l'OTAN">Géorgie</a></li> <li><a href="/wiki/Relations_entre_la_Moldavie_et_l%27OTAN" title="Relations entre la Moldavie et l'OTAN">Moldavie</a></li> <li><a href="/wiki/Relations_entre_l%27OTAN_et_la_Roumanie" title="Relations entre l'OTAN et la Roumanie">Roumanie</a></li> <li><a href="/wiki/Relations_entre_l%27OTAN_et_la_Russie" title="Relations entre l'OTAN et la Russie">Russie</a></li> <li><a href="/wiki/Relations_entre_l%27OTAN_et_la_Su%C3%A8de" title="Relations entre l'OTAN et la Suède">Suède</a></li> <li><a href="/wiki/Relations_entre_l%27OTAN_et_l%27Ukraine" title="Relations entre l'OTAN et l'Ukraine">Ukraine</a></li> <li><a href="/wiki/Relations_entre_l%27OTAN_et_l%27Union_europ%C3%A9enne" title="Relations entre l'OTAN et l'Union européenne">Union européenne</a> <ul><li><a href="/wiki/Identit%C3%A9_europ%C3%A9enne_de_s%C3%A9curit%C3%A9_et_de_d%C3%A9fense" title="Identité européenne de sécurité et de défense">Identité européenne de sécurité et de défense</a></li> <li><a href="/wiki/Missions_de_Petersberg" title="Missions de Petersberg">Missions de Petersberg</a></li> <li><a href="/wiki/Berlin_plus" title="Berlin plus">Berlin plus</a></li></ul></li></ul> </div></td> </tr> </tbody></table></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/%C3%89largissement_de_l%27OTAN#Candidatures_et_promesses_à_l'adhésion" title="Élargissement de l'OTAN">Pays candidats à l'adhésion</a></th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Bosnie-Herz%C3%A9govine" title="Bosnie-Herzégovine">Bosnie-Herzégovine</a></li> <li><a href="/wiki/G%C3%A9orgie_(pays)" title="Géorgie (pays)">Géorgie</a></li> <li><a href="/wiki/Ukraine" title="Ukraine">Ukraine</a> <small>(<a href="/wiki/Controverse_autour_de_la_promesse_de_non-entr%C3%A9e_de_l%27Ukraine_dans_l%27OTAN" title="Controverse autour de la promesse de non-entrée de l'Ukraine dans l'OTAN">Controverse</a>)</small></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Militaire</th> <td class="navbox-list navbox-even" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Code_OTAN" title="Code OTAN">Code OTAN</a></li> <li><a href="/wiki/Syst%C3%A8me_OTAN_de_d%C3%A9fense_a%C3%A9rienne_et_antimissile_int%C3%A9gr%C3%A9e" title="Système OTAN de défense aérienne et antimissile intégrée">Système OTAN de défense aérienne et antimissile intégrée</a></li> <li><a href="/wiki/Syst%C3%A8me_de_d%C3%A9fense_antimissile_de_l%27OTAN" title="Système de défense antimissile de l'OTAN">Système de défense antimissile de l'OTAN</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Forces armées</th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Forces_arm%C3%A9es_albanaises" title="Forces armées albanaises">Albanie</a></li> <li><a href="/wiki/Bundeswehr" title="Bundeswehr">Allemagne</a></li> <li><a href="/wiki/Forces_arm%C3%A9es_belges" title="Forces armées belges">Belgique</a></li> <li><a href="/wiki/Forces_arm%C3%A9es_bulgares" title="Forces armées bulgares">Bulgarie</a></li> <li><a href="/wiki/Forces_arm%C3%A9es_canadiennes" title="Forces armées canadiennes">Canada</a></li> <li><a href="/wiki/Forces_arm%C3%A9es_de_la_r%C3%A9publique_de_Croatie" title="Forces armées de la république de Croatie">Croatie</a></li> <li><a href="/wiki/Forces_arm%C3%A9es_danoises" title="Forces armées danoises">Danemark</a></li> <li><a href="/wiki/Forces_arm%C3%A9es_espagnoles" title="Forces armées espagnoles">Espagne</a></li> <li><a href="/wiki/Forces_arm%C3%A9es_estoniennes" title="Forces armées estoniennes">Estonie</a></li> <li><a href="/wiki/Forces_arm%C3%A9es_des_%C3%89tats-Unis" title="Forces armées des États-Unis">États-Unis</a></li> <li><a href="/wiki/Forces_arm%C3%A9es_finlandaises" title="Forces armées finlandaises">Finlande</a></li> <li><a href="/wiki/Forces_arm%C3%A9es_fran%C3%A7aises" title="Forces armées françaises">France</a></li> <li><a href="/wiki/Forces_arm%C3%A9es_grecques" title="Forces armées grecques">Grèce</a></li> <li><a href="/wiki/Forces_arm%C3%A9es_hongroises" title="Forces armées hongroises">Hongrie</a></li> <li><a href="/wiki/D%C3%A9fense_islandaise" title="Défense islandaise">Islande</a></li> <li><a href="/wiki/Forces_arm%C3%A9es_italiennes" title="Forces armées italiennes">Italie</a></li> <li><a href="/wiki/Forces_arm%C3%A9es_lettones" title="Forces armées lettones">Lettonie</a></li> <li><a href="/wiki/Forces_arm%C3%A9es_lituaniennes" title="Forces armées lituaniennes">Lituanie</a></li> <li><a href="/wiki/Arm%C3%A9e_luxembourgeoise" title="Armée luxembourgeoise">Luxembourg</a></li> <li><a href="/wiki/Arm%C3%A9e_de_la_r%C3%A9publique_de_Mac%C3%A9doine_du_Nord" title="Armée de la république de Macédoine du Nord">Macédoine du Nord</a></li> <li><a href="/wiki/Forces_arm%C3%A9es_mont%C3%A9n%C3%A9grines" title="Forces armées monténégrines">Monténégro</a></li> <li><a href="/wiki/Forces_arm%C3%A9es_norv%C3%A9giennes" title="Forces armées norvégiennes">Norvège</a></li> <li><a href="/wiki/Forces_arm%C3%A9es_n%C3%A9erlandaises" title="Forces armées néerlandaises">Pays-Bas</a></li> <li><a href="/wiki/Forces_arm%C3%A9es_polonaises" title="Forces armées polonaises">Pologne</a></li> <li><a href="/wiki/Forces_arm%C3%A9es_portugaises" title="Forces armées portugaises">Portugal</a></li> <li><a href="/wiki/Forces_arm%C3%A9es_tch%C3%A8ques" title="Forces armées tchèques">République tchèque</a></li> <li><a href="/wiki/Forces_arm%C3%A9es_roumaines" title="Forces armées roumaines">Roumanie</a></li> <li><a href="/wiki/Forces_arm%C3%A9es_britanniques" title="Forces armées britanniques">Royaume-Uni</a></li> <li><a href="/wiki/Forces_arm%C3%A9es_slovaques" title="Forces armées slovaques">Slovaquie</a></li> <li><a href="/wiki/Forces_arm%C3%A9es_slov%C3%A8nes" title="Forces armées slovènes">Slovénie</a></li> <li><a href="/wiki/Forces_arm%C3%A9es_su%C3%A9doises" title="Forces armées suédoises">Suède</a></li> <li><a href="/wiki/Forces_arm%C3%A9es_turques" title="Forces armées turques">Turquie</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Unités militaires</th> <td class="navbox-list navbox-even" style=""><table class="navbox-subgroup" style=""> <tbody><tr> <th class="navbox-group" style="width:50px">Actives</th> <td class="navbox-list" style=";"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Force_de_r%C3%A9action_de_l%27OTAN" title="Force de réaction de l'OTAN">Force de réaction de l'OTAN</a></li> <li><a href="/wiki/Force_pour_le_Kosovo" title="Force pour le Kosovo">Force pour le Kosovo</a></li> <li><a href="/wiki/Heavy_Airlift_Wing" title="Heavy Airlift Wing">Heavy Airlift Wing</a></li> <li><a href="/wiki/Plan_d%27action_%C2%AB_r%C3%A9activit%C3%A9_%C2%BB_de_l%27OTAN" title="Plan d'action « réactivité » de l'OTAN">Plan d'action réactivité</a></li> <li><a href="/wiki/Polygone_de_guerre_%C3%A9lectronique" title="Polygone de guerre électronique">Polygone de guerre électronique</a></li> <li><a href="/wiki/Standing_NATO_Maritime_Group_1" title="Standing NATO Maritime Group 1">Standing NATO Maritime Group 1</a></li> <li><a href="/wiki/Standing_NATO_Maritime_Group_2" title="Standing NATO Maritime Group 2">Standing NATO Maritime Group 2</a></li> <li><a href="/wiki/Baltic_Naval_Squadron" title="Baltic Naval Squadron">Baltic Naval Squadron</a></li> <li><a href="/wiki/Swisscoy" title="Swisscoy">Swisscoy</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:50px">Retirées</th> <td class="navbox-list navbox-even" style=";"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Implementation_Force" title="Implementation Force">Implementation Force</a></li> <li><a href="/wiki/Force_de_stabilisation" title="Force de stabilisation">Force de stabilisation</a></li> <li><a href="/wiki/Force_internationale_d%27assistance_et_de_s%C3%A9curit%C3%A9" title="Force internationale d'assistance et de sécurité">Force internationale d'assistance et de sécurité</a> <ul><li><a href="/wiki/POMLT" title="POMLT">POMLT</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Northern_Army_Group" title="Northern Army Group">Northern Army Group</a></li></ul> </div></td> </tr> </tbody></table></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a class="mw-selflink selflink">Opérations militaires</a></th> <td class="navbox-list" style=""><table class="navbox-subgroup" style=""> <tbody><tr> <th class="navbox-group" style="width:50px">Actives</th> <td class="navbox-list" style=";"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Baltic_Air_Policing" title="Baltic Air Policing">Baltic Air Policing</a></li> <li><a href="/wiki/Op%C3%A9ration_Enduring_Freedom" title="Opération Enduring Freedom">Opération Enduring Freedom</a></li> <li><a href="/wiki/Op%C3%A9ration_Sea_Guardian" title="Opération Sea Guardian">Opération Sea Guardian</a></li> <li><a href="/wiki/Protection_de_l%27espace_a%C3%A9rien_islandais_par_l%27OTAN" title="Protection de l'espace aérien islandais par l'OTAN">Protection de l'espace aérien islandais par l'OTAN</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:50px">Terminées</th> <td class="navbox-list navbox-even" style=";"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Intervention_de_l%27OTAN_en_Bosnie-Herz%C3%A9govine" title="Intervention de l'OTAN en Bosnie-Herzégovine">Intervention en Bosnie-Herzégovine</a></li> <li><a href="/wiki/Intervention_militaire_de_2011_en_Libye" title="Intervention militaire de 2011 en Libye">Intervention militaire de 2011 en Libye</a></li> <li><a href="/wiki/Op%C3%A9ration_Active_Endeavour" title="Opération Active Endeavour">Opération Active Endeavour</a></li> <li><a href="/wiki/Mission_Resolute_Support" title="Mission Resolute Support">Mission Resolute Support</a></li> <li><a href="/wiki/Op%C3%A9ration_Deny_Flight" title="Opération Deny Flight">Opération Deny Flight</a></li> <li><a href="/wiki/Op%C3%A9ration_Essential_Harvest" title="Opération Essential Harvest">Opération Essential Harvest</a></li> <li><a href="/wiki/Bombardement_de_l%27OTAN_sur_la_Yougoslavie" title="Bombardement de l'OTAN sur la Yougoslavie">Opération Force alliée</a></li> <li><a href="/wiki/Op%C3%A9ration_Ocean_Shield" title="Opération Ocean Shield">Opération Ocean Shield</a></li> <li><a href="/wiki/Op%C3%A9ration_Sharp_Guard" title="Opération Sharp Guard">Opération Sharp Guard</a></li></ul> </div></td> </tr> </tbody></table></td> </tr> </tbody></table> <ul id="bandeau-portail" class="bandeau-portail"><li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:OTAN" title="Portail de l’OTAN"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Flag_of_NATO.svg/29px-Flag_of_NATO.svg.png" decoding="async" width="29" height="22" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Flag_of_NATO.svg/44px-Flag_of_NATO.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Flag_of_NATO.svg/59px-Flag_of_NATO.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="768" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:OTAN" title="Portail:OTAN">Portail de l’OTAN</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Soci%C3%A9t%C3%A9" title="Portail de la société"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Icone_wikipedia_creator_f.svg/24px-Icone_wikipedia_creator_f.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Icone_wikipedia_creator_f.svg/36px-Icone_wikipedia_creator_f.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Icone_wikipedia_creator_f.svg/48px-Icone_wikipedia_creator_f.svg.png 2x" data-file-width="177" data-file-height="177" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Soci%C3%A9t%C3%A9" title="Portail:Société">Portail de la société</a></span> </span></li> </ul> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.eqiad.main‐868759585b‐xk8dw Cached time: 20250214215121 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 0.218 seconds Real time usage: 0.294 seconds Preprocessor visited node count: 2082/1000000 Post‐expand include size: 70919/2097152 bytes Template argument size: 29454/2097152 bytes Highest expansion depth: 19/100 Expensive parser function count: 5/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 8202/5000000 bytes Lua time usage: 0.086/10.000 seconds Lua memory usage: 4847808/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 1/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 235.046 1 -total 25.71% 60.435 41 Modèle:Date- 22.28% 52.358 1 Modèle:Portail 11.65% 27.378 1 Modèle:Palette_Organisation_du_traité_de_l'Atlantique_nord 11.39% 26.773 4 Modèle:Lang 10.50% 24.682 1 Modèle:Méta_palette_de_navigation 10.14% 23.827 1 Modèle:Références 8.87% 20.841 1 Modèle:Suivi_des_biographies 8.06% 18.947 1 Modèle:Catégorisation_badges 7.01% 16.471 3 Modèle:Lien_web --> <!-- Saved in parser cache with key frwiki:pcache:11765825:|#|:idhash:canonical and timestamp 20250214215121 and revision id 216481084. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Ce document provient de « <a dir="ltr" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Liste_des_opérations_de_l%27OTAN&oldid=216481084">https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Liste_des_opérations_de_l%27OTAN&oldid=216481084</a> ».</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil" title="Catégorie:Accueil">Catégorie</a> : <ul><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Op%C3%A9ration_militaire_impliquant_l%27OTAN" title="Catégorie:Opération militaire impliquant l'OTAN">Opération militaire impliquant l'OTAN</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Catégories cachées : <ul><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_contenant_un_appel_%C3%A0_traduction_en_anglais" title="Catégorie:Article contenant un appel à traduction en anglais">Article contenant un appel à traduction en anglais</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:OTAN/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:OTAN/Articles liés">Portail:OTAN/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Histoire_militaire/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Histoire militaire/Articles liés">Portail:Histoire militaire/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Soci%C3%A9t%C3%A9/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Société/Articles liés">Portail:Société/Articles liés</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> La dernière modification de cette page a été faite le 3 juillet 2024 à 16:53.</li> <li id="footer-info-copyright"><span style="white-space: normal"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia" title="Wikipédia:Citation et réutilisation du contenu de Wikipédia">Droit d'auteur</a> : les textes sont disponibles sous <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr">licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions</a> ; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr">conditions d’utilisation</a> pour plus de détails, ainsi que les <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques" title="Wikipédia:Crédits graphiques">crédits graphiques</a>. En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/Liste_des_op%C3%A9rations_de_l%27OTAN" title="Spécial:Citer/Liste des opérations de l'OTAN">comment citer les auteurs et mentionner la licence</a>.<br /> Wikipedia® est une marque déposée de la <a rel="nofollow" class="external text" href="https://wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, organisation de bienfaisance régie par le paragraphe <a href="/wiki/501c" title="501c">501(c)(3)</a> du code fiscal des États-Unis.</span><br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr">Politique de confidentialité</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia">À propos de Wikipédia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux">Avertissements</a></li> <li id="footer-places-contact"><a href="//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact">Contact</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code de conduite</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Développeurs</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org">Statistiques</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Déclaration sur les témoins (cookies)</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Liste_des_op%C3%A9rations_de_l%27OTAN&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Version mobile</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Rechercher</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Rechercher sur Wikipédia"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Spécial:Recherche"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Rechercher</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="Sommaire" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Basculer la table des matières" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Basculer la table des matières</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">Liste des opérations de l'OTAN</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>5 langues</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>Ajouter un sujet</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-b766959bd-99xjz","wgBackendResponseTime":117,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.218","walltime":"0.294","ppvisitednodes":{"value":2082,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":70919,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":29454,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":19,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":5,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":8202,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 235.046 1 -total"," 25.71% 60.435 41 Modèle:Date-"," 22.28% 52.358 1 Modèle:Portail"," 11.65% 27.378 1 Modèle:Palette_Organisation_du_traité_de_l'Atlantique_nord"," 11.39% 26.773 4 Modèle:Lang"," 10.50% 24.682 1 Modèle:Méta_palette_de_navigation"," 10.14% 23.827 1 Modèle:Références"," 8.87% 20.841 1 Modèle:Suivi_des_biographies"," 8.06% 18.947 1 Modèle:Catégorisation_badges"," 7.01% 16.471 3 Modèle:Lien_web"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.086","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":4847808,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-868759585b-xk8dw","timestamp":"20250214215121","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Liste des op\u00e9rations de l'OTAN","url":"https:\/\/fr.wikipedia.org\/wiki\/Liste_des_op%C3%A9rations_de_l%27OTAN","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q6952590","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q6952590","author":{"@type":"Organization","name":"Contributeurs aux projets Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Fondation Wikimedia, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2018-06-08T18:53:12Z","dateModified":"2024-07-03T15:53:16Z","headline":"page de liste de Wikip\u00e9dia"}</script> </body> </html>