CINXE.COM

Dharma – Wikipedia, wolna encyklopedia

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="pl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Dharma – Wikipedia, wolna encyklopedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )plwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","styczeń","luty","marzec","kwiecień","maj","czerwiec","lipiec","sierpień","wrzesień","październik","listopad","grudzień"],"wgRequestId":"d5eb6ed4-ab25-47ff-bc78-b7526abfadef","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Dharma","wgTitle":"Dharma","wgCurRevisionId":74689661,"wgRevisionId":74689661,"wgArticleId":20035,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Artykuły z brakującymi przypisami od 2024-07","Religie dharmiczne","Filozofia indyjska","Filozofia buddyjska","Puruszartha"],"wgPageViewLanguage":"pl","wgPageContentLanguage":"pl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Dharma","wgRelevantArticleId":20035,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true, "wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":74689661,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"pl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"pl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":10000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q134293","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false, "wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.wikiflex":"ready","ext.gadget.infobox":"ready","ext.gadget.hlist":"ready","ext.gadget.darkmode-overrides":"ready","ext.gadget.small-references":"ready","ext.gadget.citation-access-info":"ready","ext.gadget.sprawdz-problemy-szablony":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready", "jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.ll-script-loader","ext.gadget.veKeepParameters","ext.gadget.szablon-galeria","ext.gadget.NavFrame","ext.gadget.citoid-overrides","ext.gadget.maps","ext.gadget.padlock-indicators","ext.gadget.interwiki-langlist","ext.gadget.edit-summaries","ext.gadget.edit-first-section","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.map-toggler","ext.gadget.narrowFootnoteColumns","ext.gadget.WDsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&amp;modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=pl&amp;modules=startup&amp;only=scripts&amp;raw=1&amp;skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&amp;modules=ext.gadget.citation-access-info%2Cdarkmode-overrides%2Chlist%2Cinfobox%2Csmall-references%2Csprawdz-problemy-szablony%2Cwikiflex&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&amp;modules=site.styles&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Dharma – Wikipedia, wolna encyklopedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//pl.m.wikipedia.org/wiki/Dharma"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Edytuj" href="/w/index.php?title=Dharma&amp;action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (pl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//pl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Dharma"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Kanał Atom Wikipedii" href="/w/index.php?title=Specjalna:Ostatnie_zmiany&amp;feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Dharma rootpage-Dharma skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Przejdź do zawartości</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu główne" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu główne</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu główne</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Nawigacja </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" title="Przejdź na stronę główną [z]" accesskey="z"><span>Strona główna</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Losowa_strona" title="Załaduj losową stronę [x]" accesskey="x"><span>Losuj artykuł</span></a></li><li id="n-Kategorie" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Kategorie_G%C5%82%C3%B3wne"><span>Kategorie artykułów</span></a></li><li id="n-Featured-articles" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Wyr%C3%B3%C5%BCniona_zawarto%C5%9B%C4%87_Wikipedii"><span>Najlepsze artykuły</span></a></li><li id="n-FAQ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:FAQ"><span>Częste pytania (FAQ)</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-zmiany" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-zmiany" > <div class="vector-menu-heading"> Dla czytelników </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-czytelnicy" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii"><span>O Wikipedii</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Kontakt_z_wikipedystami"><span>Kontakt</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-edytorzy" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-edytorzy" > <div class="vector-menu-heading"> Dla wikipedystów </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-pierwsze-kroki" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki"><span>Pierwsze kroki</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Portal_wikipedyst%C3%B3w" title="O projekcie – co możesz zrobić, gdzie możesz znaleźć informacje"><span>Portal wikipedystów</span></a></li><li id="n-Noticeboard" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tablica_og%C5%82osze%C5%84"><span>Ogłoszenia</span></a></li><li id="n-Guidelines" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Zasady"><span>Zasady</span></a></li><li id="n-helppage-name" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Spis_tre%C5%9Bci"><span>Pomoc</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Ostatnie_zmiany" title="Lista ostatnich zmian w Wikipedii. [r]" accesskey="r"><span>Ostatnie zmiany</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="wolna encyklopedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-pl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Specjalna:Szukaj" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Szukaj</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Przeszukaj Wikipedię" aria-label="Przeszukaj Wikipedię" autocapitalize="sentences" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Specjalna:Szukaj"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Szukaj</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Narzędzia osobiste"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Zmień rozmiar czcionki, szerokość oraz kolorystykę strony" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Wygląd" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Wygląd</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&amp;utm_medium=sidebar&amp;utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&amp;uselang=pl" class=""><span>Wspomóż Wikipedię</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&amp;returnto=Dharma" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe." class=""><span>Utwórz konto</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&amp;returnto=Dharma" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o" class=""><span>Zaloguj się</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Więcej opcji" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia osobiste" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia osobiste</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu użytkownika" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&amp;utm_medium=sidebar&amp;utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&amp;uselang=pl"><span>Wspomóż Wikipedię</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&amp;returnto=Dharma" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Utwórz konto</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&amp;returnto=Dharma" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Zaloguj się</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Strony dla anonimowych edytorów <a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki" aria-label="Dowiedz się więcej na temat edytowania"><span>dowiedz się więcej</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:M%C3%B3j_wk%C5%82ad" title="Lista edycji wykonanych z tego adresu IP [y]" accesskey="y"><span>Edycje</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Moja_dyskusja" title="Dyskusja użytkownika dla tego adresu IP [n]" accesskey="n"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Spis treści" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Spis treści</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ukryj</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Początek</div> </a> </li> <li id="toc-Hinduizm" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Hinduizm"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Hinduizm</span> </div> </a> <ul id="toc-Hinduizm-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Buddyzm" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Buddyzm"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Buddyzm</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Buddyzm-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Buddyzm</span> </button> <ul id="toc-Buddyzm-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Wczesne_szkoły_buddyjskie_i_theravada" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Wczesne_szkoły_buddyjskie_i_theravada"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Wczesne szkoły buddyjskie i theravada</span> </div> </a> <ul id="toc-Wczesne_szkoły_buddyjskie_i_theravada-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Szkoły_mahajany" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Szkoły_mahajany"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Szkoły mahajany</span> </div> </a> <ul id="toc-Szkoły_mahajany-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Zobacz_też" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Zobacz_też"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Zobacz też</span> </div> </a> <ul id="toc-Zobacz_też-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Przypisy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Przypisy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Przypisy</span> </div> </a> <ul id="toc-Przypisy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bibliografia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliografia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Bibliografia</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliografia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Linki_zewnętrzne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Linki_zewnętrzne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Linki zewnętrzne</span> </div> </a> <ul id="toc-Linki_zewnętrzne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Spis treści" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Przełącz stan spisu treści" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Przełącz stan spisu treści</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Dharma</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Przejdź do artykułu w innym języku. Treść dostępna w 85 językach" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-85" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">85 języków</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Dharma" title="Dharma – afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Dharma" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%85%D8%A7" title="دارما – arabski" lang="ar" hreflang="ar" data-title="دارما" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabski" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Dharma" title="Dharma – asturyjski" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Dharma" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Dharma" title="Dharma – azerbejdżański" lang="az" hreflang="az" data-title="Dharma" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbejdżański" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%A7%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%AE_(%E0%A6%AD%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%A4%E0%A7%80%E0%A6%AF%E0%A6%BC_%E0%A6%A6%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%B6%E0%A6%A8)" title="ধর্ম (ভারতীয় দর্শন) – bengalski" lang="bn" hreflang="bn" data-title="ধর্ম (ভারতীয় দর্শন)" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="bengalski" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D1%85%D0%B0%D1%80%D0%BC%D0%B0" title="Дхарма – białoruski" lang="be" hreflang="be" data-title="Дхарма" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="białoruski" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%BC%D0%B0" title="Дгарма – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Дгарма" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A7%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AE" title="धर्म – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="धर्म" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Dharma" title="Dharma – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Dharma" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D1%85%D0%B0%D1%80%D0%BC%D0%B0" title="Дхарма – bułgarski" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Дхарма" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bułgarski" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%A3%E0%BE%B7%E0%BC%8B%E0%BD%86%E0%BD%BC%E0%BD%A6%E0%BC%8D" title="ལྷ་ཆོས། – tybetański" lang="bo" hreflang="bo" data-title="ལྷ་ཆོས།" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="tybetański" class="interlanguage-link-target"><span>བོད་ཡིག</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Dharma" title="Dharma – bośniacki" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Dharma" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="bośniacki" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Dharma" title="Dharma – kataloński" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Dharma" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="kataloński" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Dharma" title="Dharma – czeski" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Dharma" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="czeski" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Dharma" title="Dharma – duński" lang="da" hreflang="da" data-title="Dharma" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="duński" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Dharma" title="Dharma – niemiecki" lang="de" hreflang="de" data-title="Dharma" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="niemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Dharma" title="Dharma – estoński" lang="et" hreflang="et" data-title="Dharma" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estoński" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9D%CF%84%CE%AC%CF%81%CE%BC%CE%B1" title="Ντάρμα – grecki" lang="el" hreflang="el" data-title="Ντάρμα" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="grecki" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Dharma" title="Dharma – angielski" lang="en" hreflang="en" data-title="Dharma" data-language-autonym="English" data-language-local-name="angielski" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Dharma" title="Dharma – hiszpański" lang="es" hreflang="es" data-title="Dharma" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="hiszpański" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Darmo" title="Darmo – esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Darmo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Dharma" title="Dharma – baskijski" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Dharma" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="baskijski" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%85%D8%A7" title="دارما – perski" lang="fa" hreflang="fa" data-title="دارما" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="perski" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Dharma" title="Dharma – hindi fidżyjskie" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Dharma" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="hindi fidżyjskie" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Dharma" title="Dharma – francuski" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Dharma" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francuski" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%8B%A4%EB%A5%B4%EB%A7%88" title="다르마 – koreański" lang="ko" hreflang="ko" data-title="다르마" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="koreański" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B4%D5%B0%D5%A1%D6%80%D5%B4%D5%A1" title="Դհարմա – ormiański" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Դհարմա" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ormiański" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A7%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AE" title="धर्म – hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="धर्म" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Dharma" title="Dharma – chorwacki" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Dharma" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Darma" title="Darma – indonezyjski" lang="id" hreflang="id" data-title="Darma" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonezyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Dharma" title="Dharma – islandzki" lang="is" hreflang="is" data-title="Dharma" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="islandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Dharma" title="Dharma – włoski" lang="it" hreflang="it" data-title="Dharma" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="włoski" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%93%D7%94%D7%A8%D7%9E%D7%94" title="דהרמה – hebrajski" lang="he" hreflang="he" data-title="דהרמה" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hebrajski" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%A7%E0%B2%B0%E0%B3%8D%E0%B2%AE_(%E0%B2%AD%E0%B2%BE%E0%B2%B0%E0%B2%A4%E0%B3%80%E0%B2%AF_%E0%B2%AA%E0%B2%B0%E0%B2%BF%E0%B2%95%E0%B2%B2%E0%B3%8D%E0%B2%AA%E0%B2%A8%E0%B3%86)" title="ಧರ್ಮ (ಭಾರತೀಯ ಪರಿಕಲ್ಪನೆ) – kannada" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಧರ್ಮ (ಭಾರತೀಯ ಪರಿಕಲ್ಪನೆ)" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="kannada" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%93%E1%83%B0%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%90" title="დჰარმა – gruziński" lang="ka" hreflang="ka" data-title="დჰარმა" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="gruziński" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D1%85%D0%B0%D1%80%D0%BC%D0%B0" title="Дхарма – kazachski" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Дхарма" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="kazachski" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D1%85%D0%B0%D1%80%D0%BC%D0%B0" title="Дхарма – kirgiski" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Дхарма" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="kirgiski" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Darma" title="Darma – łotewski" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Darma" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="łotewski" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Dharma" title="Dharma – luksemburski" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Dharma" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="luksemburski" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Dharma" title="Dharma – litewski" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Dharma" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="litewski" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Dharma" title="Dharma – lombardzki" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Dharma" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="lombardzki" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Dharma_(vall%C3%A1s)" title="Dharma (vallás) – węgierski" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Dharma (vallás)" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="węgierski" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mai mw-list-item"><a href="https://mai.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A7%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AE" title="धर्म – maithili" lang="mai" hreflang="mai" data-title="धर्म" data-language-autonym="मैथिली" data-language-local-name="maithili" class="interlanguage-link-target"><span>मैथिली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B0%D1%80%D0%BC%D0%B0" title="Дарма – macedoński" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Дарма" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="macedoński" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A7%E0%A4%AE%E0%A5%8D%E0%A4%AE" title="धम्म – marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="धम्म" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%93%E1%83%B0%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%90" title="დჰარმა – megrelski" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="დჰარმა" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="megrelski" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%85%D8%A7" title="دارما – mazanderański" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="دارما" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="mazanderański" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mdf mw-list-item"><a href="https://mdf.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D1%85%D0%B0%D1%80%D0%BC%D0%B0" title="Дхарма – moksza" lang="mdf" hreflang="mdf" data-title="Дхарма" data-language-autonym="Мокшень" data-language-local-name="moksza" class="interlanguage-link-target"><span>Мокшень</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Dharma" title="Dharma – niderlandzki" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Dharma" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="niderlandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A7%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AE" title="धर्म – nepalski" lang="ne" hreflang="ne" data-title="धर्म" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="nepalski" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%80%E3%83%AB%E3%83%9E_(%E3%82%A4%E3%83%B3%E3%83%89%E7%99%BA%E7%A5%A5%E3%81%AE%E5%AE%97%E6%95%99)" title="ダルマ (インド発祥の宗教) – japoński" lang="ja" hreflang="ja" data-title="ダルマ (インド発祥の宗教)" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japoński" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Dharma" title="Dharma – norweski (bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Dharma" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norweski (bokmål)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Dharma" title="Dharma – norweski (nynorsk)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Dharma" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="norweski (nynorsk)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Darma" title="Darma – oksytański" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Darma" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="oksytański" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pi mw-list-item"><a href="https://pi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A7%E0%A4%AE%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A5%8B" title="धम्मो – palijski" lang="pi" hreflang="pi" data-title="धम्मो" data-language-autonym="पालि" data-language-local-name="palijski" class="interlanguage-link-target"><span>पालि</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D8%B9%D8%B1%D9%85" title="تعرم – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="تعرم" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D9%87%D8%B1%D9%85%D8%A7" title="دهرما – paszto" lang="ps" hreflang="ps" data-title="دهرما" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="paszto" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%92%E1%9E%98%E1%9F%8C" title="ព្រះធម៌ – khmerski" lang="km" hreflang="km" data-title="ព្រះធម៌" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="khmerski" class="interlanguage-link-target"><span>ភាសាខ្មែរ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Darma" title="Darma – portugalski" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Darma" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugalski" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Dharma" title="Dharma – rumuński" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Dharma" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumuński" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D1%85%D0%B0%D1%80%D0%BC%D0%B0" title="Дхарма – rosyjski" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Дхарма" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rosyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sa mw-list-item"><a href="https://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A7%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%83" title="धर्मः – sanskryt" lang="sa" hreflang="sa" data-title="धर्मः" data-language-autonym="संस्कृतम्" data-language-local-name="sanskryt" class="interlanguage-link-target"><span>संस्कृतम्</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Dharma" title="Dharma – sardyński" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Dharma" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="sardyński" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Dharma" title="Dharma – albański" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Dharma" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="albański" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Dharma" title="Dharma – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Dharma" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%DA%8C%D8%B1%D9%85" title="ڌرم – sindhi" lang="sd" hreflang="sd" data-title="ڌرم" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="sindhi" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Dharma" title="Dharma – słowacki" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Dharma" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="słowacki" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%85%D8%A7" title="دارما – sorani" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="دارما" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="sorani" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B0%D1%80%D0%BC%D0%B0" title="Дарма – serbski" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Дарма" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbski" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Darma" title="Darma – serbsko-chorwacki" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Darma" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbsko-chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Dharma" title="Dharma – fiński" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Dharma" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="fiński" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Dharma" title="Dharma – szwedzki" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Dharma" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="szwedzki" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Dharma" title="Dharma – tagalski" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Dharma" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="tagalski" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%A4%E0%AE%B0%E0%AF%81%E0%AE%AE%E0%AE%AE%E0%AF%8D" title="தருமம் – tamilski" lang="ta" hreflang="ta" data-title="தருமம்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="tamilski" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D1%85%D0%B0%D1%80%D0%BC%D0%B0" title="Дхарма – tatarski" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Дхарма" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="tatarski" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%A7%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B0%82" title="ధర్మం – telugu" lang="te" hreflang="te" data-title="ధర్మం" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="telugu" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%98%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" title="ธรรม – tajski" lang="th" hreflang="th" data-title="ธรรม" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="tajski" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Dharma" title="Dharma – turecki" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Dharma" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turecki" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tyv mw-list-item"><a href="https://tyv.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D1%85%D0%B0%D1%80%D0%BC%D0%B0" title="Дхарма – tuwiński" lang="tyv" hreflang="tyv" data-title="Дхарма" data-language-autonym="Тыва дыл" data-language-local-name="tuwiński" class="interlanguage-link-target"><span>Тыва дыл</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D1%85%D0%B0%D1%80%D0%BC%D0%B0" title="Дхарма – ukraiński" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Дхарма" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukraiński" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%DA%BE%D8%B1%D9%85" title="دھرم – urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="دھرم" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Ph%C3%A1p_(t%C3%B4n_gi%C3%A1o)" title="Pháp (tôn giáo) – wietnamski" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Pháp (tôn giáo)" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="wietnamski" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E6%B3%95%EF%BC%88%E5%8D%B0%E5%BA%A6%E5%AE%97%E6%95%99%EF%BC%89" title="法(印度宗教) – wu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="法(印度宗教)" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="wu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%8D%B0%E5%BA%A6%E4%BD%9B%E6%B3%95" title="印度佛法 – kantoński" lang="yue" hreflang="yue" data-title="印度佛法" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="kantoński" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B3%95_(%E5%8D%B0%E5%BA%A6%E5%93%B2%E5%AD%B8)" title="法 (印度哲學) – chiński" lang="zh" hreflang="zh" data-title="法 (印度哲學)" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chiński" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q134293#sitelinks-wikipedia" title="Edytuj linki pomiędzy wersjami językowymi" class="wbc-editpage">Edytuj linki</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Przestrzenie nazw"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Dharma" title="Zobacz stronę treści [c]" accesskey="c"><span>Artykuł</span></a></li><li id="ca-talk" class="new vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Dyskusja:Dharma&amp;action=edit&amp;redlink=1" rel="discussion" class="new" title="Dyskusja o zawartości tej strony (strona nie istnieje) [t]" accesskey="t"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Zmień wariant języka" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">polski</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Widok"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Dharma"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Dharma&amp;veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Dharma&amp;action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Dharma&amp;action=history" title="Starsze wersje tej strony [h]" accesskey="h"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Narzędzia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Więcej opcji" > <div class="vector-menu-heading"> Działania </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Dharma"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Dharma&amp;veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Dharma&amp;action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Dharma&amp;action=history"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ogólne </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Linkuj%C4%85ce/Dharma" title="Pokaż listę wszystkich stron linkujących do tej strony [j]" accesskey="j"><span>Linkujące</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Zmiany_w_linkowanych/Dharma" rel="nofollow" title="Ostatnie zmiany w stronach, do których ta strona linkuje [k]" accesskey="k"><span>Zmiany w linkowanych</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Prześlij_plik" title="Prześlij pliki [u]" accesskey="u"><span>Prześlij plik</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Strony_specjalne" title="Lista wszystkich stron specjalnych [q]" accesskey="q"><span>Strony specjalne</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Dharma&amp;oldid=74689661" title="Stały link do tej wersji tej strony"><span>Link do tej wersji</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Dharma&amp;action=info" title="Więcej informacji na temat tej strony"><span>Informacje o tej stronie</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Cytuj&amp;page=Dharma&amp;id=74689661&amp;wpFormIdentifier=titleform" title="Informacja o tym jak należy cytować tę stronę"><span>Cytowanie tego artykułu</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Skr%C3%B3%C4%87_adres_URL&amp;url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FDharma"><span>Zobacz skrócony adres URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Kod_QR&amp;url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FDharma"><span>Pobierz kod QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Drukuj lub eksportuj </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCka&amp;bookcmd=book_creator&amp;referer=Dharma"><span>Utwórz książkę</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:DownloadAsPdf&amp;page=Dharma&amp;action=show-download-screen"><span>Pobierz jako PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Dharma&amp;printable=yes" title="Wersja do wydruku [p]" accesskey="p"><span>Wersja do druku</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> W innych projektach </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Dharma_(law)" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q134293" title="Link do powiązanego elementu w repozytorium danych [g]" accesskey="g"><span>Element Wikidanych</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Wygląd</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ukryj</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Z Wikipedii, wolnej encyklopedii</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="pl" dir="ltr"><div class="metadata plainlinks mbox mbox-content" tabindex="0"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r75298054">.mw-parser-output .mbox{border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);border-left:10px solid var(--color-progressive,#36c);background-color:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);box-sizing:border-box;margin:0 10%0.5em 10%;display:grid;padding:.3em;gap:.3em;grid-template-columns:60px 1fr;align-items:center;word-break:break-word}.mw-parser-output .mbox.with-iconright{grid-template-columns:60px 1fr min-content}.mw-parser-output .mbox.without-icon{grid-template-columns:1fr}.mw-parser-output .mbox-iconright,.mw-parser-output .mbox-icon{justify-self:center}.mw-parser-output .mbox-icon img{max-width:100%;object-fit:contain}.mw-parser-output .mbox p{font-size:inherit}@media(max-width:720px){.mw-parser-output .mbox{margin-left:0;margin-right:0}}@media(max-width:600px){.mw-parser-output .mbox{width:100%}}@media(max-width:450px){.mw-parser-output .mbox-iconright{grid-row:2;grid-column:1/span 2;justify-self:end}.mw-parser-output .mbox.with-iconright{grid-template-columns:40px 1fr}.mw-parser-output .mbox{grid-template-columns:40px 1fr;font-size:0.85rem}}.mw-parser-output .mbox+.mbox{margin-top:calc(-0.5em - 1px)}.mw-parser-output .mbox.mbox-serious{border-left-color:#d33}.mw-parser-output .mbox.mbox-content{border-left-color:#f28500}.mw-parser-output .mbox.mbox-notice{border-left-color:var(--color-progressive,#36c)}.mw-parser-output .mbox.mbox-merge{border-left-color:#9932cc}body.ns-6 .mw-parser-output .mbox{width:unset;max-width:unset}</style> <div class="mbox-icon"> <div><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/REF_new_%28questionmark%29.svg/50px-REF_new_%28questionmark%29.svg.png" decoding="async" width="50" height="50" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/REF_new_%28questionmark%29.svg/75px-REF_new_%28questionmark%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/REF_new_%28questionmark%29.svg/100px-REF_new_%28questionmark%29.svg.png 2x" data-file-width="128" data-file-height="128" /></span></span></div></div> <div class="mbox-text"><b>Ten artykuł od 2024-07 zawiera treści, przy których <a href="/wiki/Wikipedia:Weryfikowalno%C5%9B%C4%87" title="Wikipedia:Weryfikowalność">brakuje odnośników do źródeł</a>.</b><div class="hide-when-compact">Należy dodać <b><a href="/wiki/Pomoc:Przypisy" title="Pomoc:Przypisy">przypisy</a></b> do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy <a href="/wiki/Wikipedia:Bibliografia" title="Wikipedia:Bibliografia">źródeł bibliograficznych</a> jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.<br /><small><i>Sprawdź w źródłach:</i> <span class="plainlinks"> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://encyklopedia.pwn.pl/szukaj/Dharma.html">Encyklopedia PWN</a>&#160;&#8226; <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?as_brr=0&amp;as_pub=-icon&amp;q=%22Dharma%22">Google Books</a>&#160;&#8226;&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="http://scholar.google.com/scholar?q=%22Dharma%22">Google Scholar</a>&#160;&#8226;&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://fbc.pionier.net.pl/search#fq={!tag=dcterms_accessRights}dcterms_accessRights%3A%22Dost%C4%99p%20otwarty%22&amp;q=%22Dharma%22">Federacja Bibliotek Cyfrowych</a>&#160;&#8226; <a rel="nofollow" class="external text" href="https://bazhum.muzhp.pl/artykul/lista/?generalQuery=%22Dharma%22">BazHum</a>&#160;&#8226; <a rel="nofollow" class="external text" href="https://yadda.icm.edu.pl/baztech/search/page.action?qt=SEARCH&amp;q=c_0language_0eq.all*sc.article*c_0keywords_0eq.Dharma*l_0*c_0fulltext_0eq.all">BazTech</a>&#160;&#8226; <a rel="nofollow" class="external text" href="https://rcin.org.pl/dlibra/results?q=%22Dharma%22&amp;action=SimpleSearchAction&amp;type=-6&amp;p=0">RCIN</a>&#160;&#8226; Internet Archive (<a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/texts?query=%22Dharma%22">texts</a> / <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/inlibrary?query=%22Dharma%22">inlibrary</a>)</span></small><br /><span style="color: var(--color-subtle, #54595d); font-size:80%"> Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon <a href="/wiki/Szablon:Dopracowa%C4%87" title="Szablon:Dopracować">{{Dopracować}}</a> z tego artykułu.</span></div></div> </div> <p><b>Dharma</b> (<a href="/wiki/Sanskryt" title="Sanskryt">skt.</a> धर्म; <a href="/wiki/J%C4%99zyk_pali" title="Język pali">pali</a> <b>Dhamma</b> धम्म; <a href="/wiki/J%C4%99zyk_chi%C5%84ski" title="Język chiński">chiń.</a> 法, <a href="/wiki/Hanyu_pinyin" title="Hanyu pinyin">pinyin</a> <i>fǎ</i>; <a href="/wiki/J%C4%99zyk_korea%C5%84ski" title="Język koreański">kor.</a> pŏp 법, <i>talma</i>; <a href="/wiki/J%C4%99zyk_japo%C5%84ski" title="Język japoński">jap.</a> 法 <i>hō</i> lub ダルマ <i>daruma</i>; <a href="/wiki/J%C4%99zyk_wietnamski" title="Język wietnamski">wiet.</a> <i>pháp</i>, <i>đạt-ma</i>; <a href="/wiki/J%C4%99zyk_tybeta%C5%84ski" title="Język tybetański">tyb.</a> ལྷ་ཆོས།, <a href="/wiki/Transliteracja_Wyliego" title="Transliteracja Wyliego">Wylie</a> <i>lha chos</i>) – wieloznaczny termin występujący w <a href="/wiki/Religie_dharmiczne" title="Religie dharmiczne">religiach dharmicznych</a>, np. w <a href="/wiki/Buddyzm" title="Buddyzm">buddyzmie</a> i <a href="/wiki/Hinduizm" title="Hinduizm">hinduizmie</a>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Hinduizm">Hinduizm</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Dharma&amp;veaction=edit&amp;section=1" title="Edytuj sekcję: Hinduizm" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Dharma&amp;action=edit&amp;section=1" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Hinduizm"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>W klasycznych tekstach <a href="/wiki/Braminizm" title="Braminizm">braminizmu</a> słowo to oznaczało zespół podstawowych praw <a href="/wiki/Karma" title="Karma">karmicznych</a>, decydujących o wszelkich zdarzeniach, mających miejsce w życiu człowieka, jak i rodzaj tajemnej wiedzy na temat tych praw, dostępnych wyłącznie <a href="/wiki/Ryszi" title="Ryszi">ryszim</a>. </p><p>We współczesnym hinduizmie dharma to jednocześnie nazwa podstawowych zasad etycznych, jakimi powinien kierować się każdy wyznawca – obejmujących obowiązek pracy, założenia rodziny, spłodzenia i wychowania dzieci oraz na starość próby osiągnięcia <a href="/wiki/Wyzwolenie_w_hinduizmie" title="Wyzwolenie w hinduizmie">wyzwolenia</a>. Dharma jako powinność to wypełnianie obowiązków społecznych i religijnych<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1">[1]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Buddyzm">Buddyzm</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Dharma&amp;veaction=edit&amp;section=2" title="Edytuj sekcję: Buddyzm" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Dharma&amp;action=edit&amp;section=2" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Buddyzm"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Słowo dharma pochodzi od źródłosłowu <b>dhr</b> – nosić, podtrzymywać, podpierać (por. polskie <i>dzierżyć</i>, greckie <i>thronos</i>). Często w piśmiennictwie rozróżnia się znaczenia pisząc ten wyraz wielką literą, jeśli chodzi o naukę Buddy, prawdę czy ostateczną rzeczywistość. </p><p>Dharma jest jednym z podstawowych terminów buddyjskich. Posiada wiele znaczeń: </p> <ul><li>Prawo powszechne, ostateczna rzeczywistość</li> <li>Doktryna buddyjska, nauki Buddy</li> <li>Prawda</li> <li>Zjawiska</li> <li>Rzeczy, elementy, atomy</li></ul> <p>W praktyce jest się czasem trudno zorientować, jak należy interpretować pojęcie dharmy, gdy natrafimy na nie w tekstach. Można założyć, że np. sthavirowie będą używać go raczej w znaczeniu moralnym, natomiast mahajaniści w znaczeniu raczej ontologicznym. Sthavirowie będą się raczej trzymać literalnego znaczenia, a mahajaniści bardziej metaforycznego. Np. termin <i><a href="/wiki/Dharmadhatu" title="Dharmadhatu">dharmadhātu</a></i> (element dharm/dharmy) dla sthavirów oznacza siedemnasty z osiemnastu elementów (czyli tzw. przedmioty umysłu). Jednak czasami rozumieją ten termin jako <i>dharmiczną prawdę</i> (np. <a href="/wiki/Tathagata" title="Tathagata">Tathāgata</a> jest wszechwiedzący, ponieważ osiągnął i wszedł do dharmadhātu). Mahāsanghikowie i mahajaniści rozumieją zazwyczaj dharmadhātu jako absolutną Dharmę, która jest dodatkowym czynnikiem dla wszystkich kontyngentnych (zależnych) składników naszego doświadczenia. Element Dharmy staje się jednym z synonimów <a href="/wiki/Absolut" title="Absolut">Absolutu</a>. Trzeba tu zauważyć, że jego znaczenie nie jest <a href="/wiki/Epistemologia" title="Epistemologia">epistemologiczne</a>, ale czysto religijne. </p><p>Tradycje buddyzmu: <a href="/wiki/Wczesne_szko%C5%82y_buddyjskie" title="Wczesne szkoły buddyjskie">wczesne szkoły buddyjskie</a>, <a href="/wiki/Theravada" class="mw-redirect" title="Theravada">theravada</a> i <a href="/wiki/Mahajana" title="Mahajana">mahajana</a> różnie podchodzą do problemu dharm. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Wczesne_szkoły_buddyjskie_i_theravada"><span id="Wczesne_szko.C5.82y_buddyjskie_i_theravada"></span>Wczesne szkoły buddyjskie i theravada</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Dharma&amp;veaction=edit&amp;section=3" title="Edytuj sekcję: Wczesne szkoły buddyjskie i theravada" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Dharma&amp;action=edit&amp;section=3" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Wczesne szkoły buddyjskie i theravada"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Sarvastivada" title="Sarvastivada">sarvastivadin-vaibhasika</a> (utrzymujący, że wszystko istnieje, a więc świat zewnętrzny jest poznawalny wprost). Istnieje 75 dharm, z których 72 są dharmami kontyngentnymi (uwarunkowanymi), przyczynowo uzależnionymi (sans. samsk<span style="font-family:Arial Unicode MS, Code2000, Code2001, Code2002, Free Serif, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Bitstream Cyberbit, Bitstream CyberBase, Thryomanes, Gentium, GentiumAlt, Lucida Grande, Free Sans, Microsoft Sans Serif, Lucida Sans Unicode">ṛ</span>ta), podlegającymi stawaniu się. Istnieją one przez bardzo krótki czas, powstając i zanikając w nieustającym strumieniu. Pozostałe trzy dharmy są niekontyngentne (nieuwarunkowane), przyczynowo nieuzależnione (asamsk<span style="font-family:Arial Unicode MS, Code2000, Code2001, Code2002, Free Serif, TITUS Cyberbit Basic, Doulos SIL, Chrysanthi Unicode, Bitstream Cyberbit, Bitstream CyberBase, Thryomanes, Gentium, GentiumAlt, Lucida Grande, Free Sans, Microsoft Sans Serif, Lucida Sans Unicode">ṛ</span>ta) i są nimi: przestrzeń (akasa), <a href="/wiki/Nirwana" title="Nirwana">nirwana</a> oraz „niepowstawanie skutków przy braku przyczyn”. Podstawą <a href="/wiki/Doktryna" class="mw-disambig" title="Doktryna">doktryny</a> szkoły była cała <a href="/wiki/Tripitaka" class="mw-redirect" title="Tripitaka">Tripitaka</a>, a zwłaszcza <a href="/wiki/Abhidharma_pitaka" class="mw-redirect" title="Abhidharma pitaka">Abhidharma pitaka</a>.</li></ul> <ul><li><a href="/wiki/Sautrantika" title="Sautrantika">sautrantika</a> (trzymający się <a href="/wiki/Sutta_pitaka" class="mw-redirect" title="Sutta pitaka">Sutra pitaki</a>). Odrzucali oni Abhidharma pitakę w całości. Każda dharma – a jest ich 43 – istnieje tylko w teraźniejszości i nie będzie istnieć w przyszłości, tak jak nie istniała w przeszłości (a co utrzymują sarvastavadinowie). Dharmy manifestują się działaniem, momentem dynamicznym. Cała rzeczywistość empiryczna, to potok momentalnych rozbłysków energii (dharm). W swoim podstawowym dziele <i>Abhidharmakośa</i> <a href="/wiki/Wasubandhu" title="Wasubandhu">Wasubandhu</a> przyjmuje to samo stanowisko. Nirwana traktowana jest negatywnie, jako nieprzejawianie się dharm. Świat zewnętrzny może być tylko <a href="/wiki/Dedukcja" class="mw-redirect" title="Dedukcja">wydedukowany</a>. Podstawą doktryny tej szkoły były dwa pierwsze kosze (pitaki) bez Abhidharma pitaki.</li></ul> <ul><li><a href="/wiki/Theravada" class="mw-redirect" title="Theravada">theravada</a> (nauki starszych). Uznają oni 82 dharmy, które są realne w czasie teraźniejszym (jak i sautrantikowie), jednak ta teraźniejszość jest rozkładana na trzy fazy: powstawanie, trwanie i zanik. Nie redukują realności dharm do jakby matematycznego punktu („błysku”). Nirwana jest czymś pozytywnym, wiecznym, niezmiennym, jednym, niepoznawalnym rozumowo – czyli jest niekontyngentną dharmą. Jak z tego wynika: 81 dharm jest kontyngentnych, a jedna (nirwana) jest niekontyngentna.</li></ul> <dl><dd>Dharmy te są podzielone na 3 grupy:</dd></dl> <dl><dd>1. Składniki fizyczne: 28 dharm (4 wielkie elementy (ziemia, woda, ogień, powietrze, oraz ruchliwość, elastyczność, ciągliwość itd.)).</dd></dl> <dl><dd>2. Składniki umysłowe: 52 dharmy (25 moralnie dobrych (brak żądzy, brak nienawiści, brak ułudy, wiara, uwaga, współczucie itd.), 14 moralnie złych (złe poglądy, żądza itd.)), 13 moralnie obojętnych, które osiągają moralne „zabarwienie” zależne od tych dharm, z którymi się łączą.</dd></dl> <dl><dd>3. Świadomość – ostatni uwarunkowany element, tak jak wszystkie uwarunkowane dharmy powstaje, istnieje przez ułamek sekundy i zanika, aby być zastąpionym przez inny składnik/element tego samego typu.</dd> <dd></dd> <dd>Doktryna theravadinów oparta jest na całej Tipitace.</dd></dl> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Szkoły_mahajany"><span id="Szko.C5.82y_mahajany"></span>Szkoły mahajany</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Dharma&amp;veaction=edit&amp;section=4" title="Edytuj sekcję: Szkoły mahajany" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Dharma&amp;action=edit&amp;section=4" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Szkoły mahajany"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Madhjamaka" title="Madhjamaka">madhjamaka</a> – szkoła <i>środkowej drogi</i>. Wszystko, co ma istnienie relatywne, względne (w odniesieniu do innych rzeczy), w rzeczywistości nie istnieje, np. pojęcie <i>syn</i> ma sens tylko w odniesieniu do pojęcia <i>ojciec</i> i odwrotnie. Skoro zachodzi taka współzależność, żadne pojęcie i żadna rzecz nie są <i>same w sobie</i>, <i>same przez się</i>, a przez to są <i>puste</i> (sans. śunya), nierealne, niemające własnej tożsamości. Nierealne są kompleksy dharm i same dharmy, nierealne są pojęcia zarówno <i>ja</i>, jak i <i>nie ja</i>, nierealny jest świat zewnętrzny i nie ma w ogóle żadnej <i>osoby</i>. Wszystko jest bowiem korelatywne. W takim ujęciu <a href="/wiki/Pratityasamutpada" title="Pratityasamutpada">pratityasamutpada</a> (<a href="/w/index.php?title=Wsp%C3%B3%C5%82zale%C5%BCne_powstawanie&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Współzależne powstawanie (strona nie istnieje)">współzależne powstawanie</a>) – fundamentalna doktryna buddyzmu – wyraża <i>pustkę</i>, nieposiadanie własnej natury, brak samoistnego bytu i nierealność pojęć i rzeczy. Jak to stwierdził <a href="/wiki/Nagard%C5%BCuna" title="Nagardżuna">Nagardżuna</a> w <i>Madhyamakakarika</i>: <i>To, co nazywamy pustką, jest współzależnym powstawaniem</i>.</li></ul> <dl><dd>Śunya nie jest ani matematyczną próżnią, ani niebytem. Madhyamikowie są <a href="/wiki/Relatywizm" title="Relatywizm">relatywistami</a> i dowodzą niemożliwości racjonalnej <a href="/wiki/Metafizyka_klasyczna" title="Metafizyka klasyczna">metafizyki</a>. Wniosek jest następujący: jeśli nie ma bytu, nie ma też niebytu. To, co istnieje, nie jest ani realne, ani nierealne. Jest po prostu <i>puste</i>, czyli nie posiada żadnego <i>oznaczenia</i>. W wyniku dalszego rozwoju tej doktryny przyjęto w końcu <a href="/wiki/Teza" title="Teza">tezę</a>, że to, co realne – jest <a href="/wiki/Absolut" title="Absolut">absolutem</a>.</dd></dl> <ul><li><a href="/wiki/Yogacara" class="mw-redirect" title="Yogacara">yogacara</a> – szkoła negująca poznawczy dualizm przedmiotowo-podmiotowy. Rozszerzyła katalog dharm do 100, z czego sześć jest nieuwarunkowanych. Szkoła uznawała, że zarówno świadomość, jak i przedmiot jej poznania z absolutnego punktu widzenia nie istnieją. Prawdziwe poznanie dopuszcza jedynie postrzeganie rzeczywistości w jej radykalnie dynamicznym charakterze, w którym nie ma miejsca na urzeczowienia typu podmiot i przedmiot. <a href="/wiki/Filozofia" title="Filozofia">Filozofia</a> <a href="/wiki/Wasubandhu" title="Wasubandhu">Wasubandhu</a> i <a href="/wiki/Asanga" title="Asanga">Asangi</a> była próbą pogodzenia krytycznego <a href="/wiki/Pluralizm" class="mw-disambig" title="Pluralizm">pluralizmu</a> hinajanistycznej teorii dharm z mahajanistycznym <a href="/wiki/Monizm" title="Monizm">monizmem</a>. W myśl tego ujęcia rzeczywistość można opisywać na trzy sposoby, i stąd wziął się termin <a href="/w/index.php?title=Trzy_natury&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Trzy natury (strona nie istnieje)">trzy natury</a>: fikcyjny, zależny i doskonały. Z czasem późniejsi spadkobiercy tej tradycji filozoficznej coraz bardziej zmierzali w kierunku stanowiska <a href="/wiki/Idealizm" class="mw-disambig" title="Idealizm">idealizmu</a> ontologicznego.</li></ul> <p>W buddyzmie Dharma ma podobne do pierwotnego, braministycznego znaczenie. Jest to więc zespół podstawowych <a href="/wiki/Karma" title="Karma">praw przyczyny i skutku</a> istniejący obiektywnie, niezależnie od ludzkiej woli, który można sobie w całej pełni uświadomić dopiero w wyniku <a href="/wiki/O%C5%9Bwiecenie_(religie_Wschodu)" title="Oświecenie (religie Wschodu)">oświecenia</a>, ale który jest w uproszczonej wersji dostępny każdemu człowiekowi w formie nauki Buddy, która jest niczym innym, jak tylko klarownym wyłożeniem Dharmy. </p><p>Jakkolwiek Dharma, zarówno w hinduizmie, jak i buddyzmie, jest rozumiana przede wszystkim jako podstawowe prawa rządzące światem, słowo to stosuje się także do sytuacji jednostkowych. W tym rozumieniu Dharma to właściwe postępowanie, które jest zgodne z porządkiem całego świata w danym momencie, np.: Dharmą dla ojca jest dobrze wychować dzieci, a dla kierowcy samochodu podporządkowywać się zasadom kodeksu drogowego. Postępowanie zgodne z Dharmą poprawia karmę, a niezgodne psuje. </p><p>W <a href="/wiki/Filozofia" title="Filozofia">filozofii</a> zachodu najbardziej zbliżonym terminem do dharmy jako obiektywnie istniejącego zespołu praw rządzących światem jest heglowska koncepcja <a href="/wiki/Dialektyka" title="Dialektyka">dialektyki metafizycznej</a> oraz <a href="/wiki/Stoicyzm" title="Stoicyzm">stoicka</a> koncepcja <a href="/wiki/Pneuma_(filozofia)" title="Pneuma (filozofia)">pneumy</a>. Zbliżonym pojęciem jest również wprowadzona przez <a href="/wiki/Aleister_Crowley" title="Aleister Crowley">Aleistera Crowleya</a> koncepcja <a href="/wiki/Thelema" title="Thelema">Thelemy</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zobacz_też"><span id="Zobacz_te.C5.BC"></span>Zobacz też</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Dharma&amp;veaction=edit&amp;section=5" title="Edytuj sekcję: Zobacz też" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Dharma&amp;action=edit&amp;section=5" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Zobacz też"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="infobox noprint plainlinks" cellpadding="4" role="presentation"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; text-align:center; width:30px;"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/WiktionaryPl_nodesc.svg/28px-WiktionaryPl_nodesc.svg.png" decoding="async" width="28" height="27" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/WiktionaryPl_nodesc.svg/42px-WiktionaryPl_nodesc.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/WiktionaryPl_nodesc.svg/56px-WiktionaryPl_nodesc.svg.png 2x" data-file-width="122" data-file-height="117" /></span></span> </td> <td style="line-height:normal; vertical-align:middle; text-align:center; flex:unset;"><a href="https://pl.wiktionary.org/wiki/dharma" class="extiw" title="wikt:dharma"><strong>Zobacz hasło</strong> <em>dharma</em> w&#160;Wikisłowniku</a> </td></tr></tbody></table> <ul><li><a href="/wiki/Inicjatywa_DHARMA" title="Inicjatywa DHARMA">Inicjatywa DHARMA</a></li> <li><a href="/wiki/Mowa_Dharmy" class="mw-redirect" title="Mowa Dharmy">mowa Dharmy</a></li> <li><a href="/wiki/Triwarga" title="Triwarga">triwarga</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Przypisy">Przypisy</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Dharma&amp;veaction=edit&amp;section=6" title="Edytuj sekcję: Przypisy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Dharma&amp;action=edit&amp;section=6" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Przypisy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="do-not-make-smaller refsection"><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Etyka i nauka o zbawieniu. W:&#32;Andrzej&#32;Szyszko-Bohusz:&#32;<i>Hinduizm, buddyzm, islam</i>.&#32;Wyd.&#32;1.&#32;Wrocław&#58;&#32;<a href="/wiki/Ossolineum" class="mw-redirect" title="Ossolineum">Ossolineum</a>,&#32;1990,&#32;s.&#32;14. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8304031620" title="Specjalna:Książki/8304031620">ISBN&#160;<span class="isbn">83-04-03162-0</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Hinduizm%2C+buddyzm%2C+islam&amp;rft.atitle=Etyka+i+nauka+o+zbawieniu&amp;rft.aulast=Szyszko-Bohusz&amp;rft.aufirst=Andrzej&amp;rft.edition=1&amp;rft.pub=%5B%5BOssolineum%5D%5D&amp;rft.place=Wroc%C5%82aw&amp;rft.pages=14&amp;rft.isbn=83-04-03162-0"></span></cite></span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bibliografia">Bibliografia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Dharma&amp;veaction=edit&amp;section=7" title="Edytuj sekcję: Bibliografia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Dharma&amp;action=edit&amp;section=7" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Bibliografia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Edward Conze. <i>Buddhist Thought in India</i>. The University of Michigan Press. Ann Arbor, 1970 <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0472061291" title="Specjalna:Książki/0472061291">ISBN&#160;<span class="isbn">0-472-06129-1</span></a>.</li> <li>Red. Stephan Schuhmacher i Gert Woerner. <i>The Encyclopedia of Eastern Philosophy and Religion</i>. Shambala. Boston, 1989 <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/087773433X" title="Specjalna:Książki/087773433X">ISBN&#160;<span class="isbn">0-87773-433-X</span></a>.</li> <li>Sangharakshita. <i>A Survey of Buddhism</i>. Tharpa Publications. Londyn, 1987. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0948006013" title="Specjalna:Książki/0948006013">ISBN&#160;<span class="isbn">0-948006-01-3</span></a>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Linki_zewnętrzne"><span id="Linki_zewn.C4.99trzne"></span>Linki zewnętrzne</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Dharma&amp;veaction=edit&amp;section=8" title="Edytuj sekcję: Linki zewnętrzne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Dharma&amp;action=edit&amp;section=8" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Linki zewnętrzne"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Otwarty_dost%C4%99p" title="publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać"><img alt="publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Open_Access_logo_green_alt2.svg/8px-Open_Access_logo_green_alt2.svg.png" decoding="async" width="8" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Open_Access_logo_green_alt2.svg/12px-Open_Access_logo_green_alt2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Open_Access_logo_green_alt2.svg/16px-Open_Access_logo_green_alt2.svg.png 2x" data-file-width="640" data-file-height="1000" /></a></span> <a href="/wiki/Piotr_Balcerowicz" title="Piotr Balcerowicz">Piotr Balcerowicz</a>, <i><a rel="nofollow" class="external text" href="http://ptta.pl/pef/pdf/d/dharma.pdf">Dharma</a></i>, <a href="/wiki/Powszechna_Encyklopedia_Filozofii" title="Powszechna Encyklopedia Filozofii">Powszechna Encyklopedia Filozofii</a>, Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, ptta.pl [dostęp 2024-05-05].</li></ul> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74983602">.mw-parser-output .navbox{border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);margin:auto;text-align:center;padding:3px;margin-top:1em;clear:both}.mw-parser-output table.navbox:not(.pionowy){width:100%}.mw-parser-output .navbox+.navbox{border-top:0;margin-top:0}.mw-parser-output .navbox.pionowy{width:250px;float:right;clear:right;margin:0 0 0.4em 1.4em}.mw-parser-output .navbox.pionowy .before,.mw-parser-output .navbox.pionowy .after{padding:0.5em 0;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.caption,.mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background:#ccf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox .tnavbar{font-weight:normal;font-size:xx-small;white-space:nowrap;padding:0}.mw-parser-output .navbox>.tnavbar{margin-left:1em;float:left}.mw-parser-output .navbox .below>hr+.tnavbar{margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox .below>.tnavbar:before{content:"Ten szablon: "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:after{content:" · "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:last-child:after{content:none}.mw-parser-output .navbox hr{margin:0.2em 1em}.mw-parser-output .navbox .title{background:#ddf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content:not(.grupa-szablonów-nawigacyjnych){margin-top:2px;padding:0;font-size:smaller;overflow:auto}.mw-parser-output .navbox .above+div,.mw-parser-output .navbox .above+.navbox-main-content,.mw-parser-output .navbox .below,.mw-parser-output .navbox .title+.grid{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below{background:#ddf;text-align:center;margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex{display:flex;flex-direction:row}.mw-parser-output .navbox .flex>.before,.mw-parser-output .navbox .flex>.after{align-self:center;text-align:center}.mw-parser-output .navbox .flex>.navbox-main-content{flex-grow:1}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .before{margin-right:0.5em}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .after{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox .inner-columns,.mw-parser-output .navbox .inner-group,.mw-parser-output .navbox .inner-standard{border-spacing:0;border-collapse:collapse;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis{text-align:right;vertical-align:middle}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis+.spis{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td{padding:0;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td:first-child{text-align:center}.mw-parser-output .navbox .inner-standard .inner-standard>tbody>tr>td{text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-odd,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-even{padding:0 0.3em}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>th+td{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns{table-layout:fixed}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{padding:0;border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);border-right:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{vertical-align:top}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:first-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:first-child{border-left:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:last-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:last-child{border-right:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ul,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ol,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>dl{text-align:left;column-width:24em}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+table{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.opis,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.spis{padding:0.1em 1em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-toggle,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.mw-collapsible-toggle{width:4em;text-align:right;margin-right:0.4em}.mw-parser-output .navbox>.fakebar,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.fakebar{float:left;width:4em;height:1em}.mw-parser-output .navbox .opis{background:#ddf;padding:0 1em;white-space:nowrap;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox.pionowy .opis{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-even,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-odd{background:transparent}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-odd,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-even{background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa)}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div{background:transparent}.mw-parser-output .navbox p{margin:0;padding:0.3em 0}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:gold}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:silver}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#c96}.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ul,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>dl,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ol{column-width:24em;text-align:left}.mw-parser-output .navbox ul{list-style:none}.mw-parser-output .navbox .references{background:transparent}.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dd,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dt,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist li{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox .rok{display:inline-block;width:4em;padding-right:0.5em;text-align:right}.mw-parser-output .navbox .navbox-statistics{margin-top:2px;border-top:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);text-align:center;font-size:small}.mw-parser-output .navbox-summary>.title{font-weight:bold;font-size:larger}.mw-parser-output .navbox:not(.grupa-szablonów) .navbox{margin:0;border:0;padding:0}.mw-parser-output .navbox.grupa-szablonów>.grupa-szablonów-nawigacyjnych>.navbox:first-child{margin-top:2px}@media(max-width:800px){.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.before,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.after{display:none}}.mw-parser-output .navbox .opis img,.mw-parser-output .navbox .opis .flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.image{display:none}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}</style><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:Buddyzm" title="Szablon:Buddyzm"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Dyskusja_szablonu:Buddyzm&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Dyskusja szablonu:Buddyzm (strona nie istnieje)"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Buddyzm&amp;action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption"><a href="/wiki/Buddyzm" title="Buddyzm">Buddyzm</a></div><div class="mw-collapsible-content"><div class="flex"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><th class="navbox-group opis" scope="row">Podstawy</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Budda_Siakjamuni" title="Budda Siakjamuni">Budda Siakjamuni</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Dharma</a></li> <li><a href="/wiki/Cztery_Szlachetne_Prawdy" title="Cztery Szlachetne Prawdy">Cztery Szlachetne Prawdy</a></li> <li><a href="/wiki/O%C5%9Bmioraka_%C5%9Bcie%C5%BCka" title="Ośmioraka ścieżka">Ośmioraka ścieżka</a></li> <li><a href="/wiki/Trzy_Cechy_Istnienia" title="Trzy Cechy Istnienia">Trzy Cechy Istnienia</a></li> <li><a href="/wiki/Filozofia_buddyjska" title="Filozofia buddyjska">Filozofia buddyjska</a></li></ul> </td></tr><tr class="a2"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Karma_w_buddyzmie" title="Karma w buddyzmie">Karma</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Sansara" title="Sansara">Sansara</a></li> <li><a href="/wiki/Dwana%C5%9Bcie_ogniw_wsp%C3%B3%C5%82zale%C5%BCnego_powstawania" title="Dwanaście ogniw współzależnego powstawania">12 ogniw współzależnego powstawania</a></li></ul> </td></tr><tr class="a3"><th class="navbox-group opis" scope="row">Wizja świata</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Anicca" title="Anicca">Nietrwałość</a></li> <li><a href="/wiki/Duhkha" title="Duhkha">Duhkha</a></li> <li><a href="/wiki/Anatman" title="Anatman">Anatman</a></li> <li><a href="/wiki/Siunjata" title="Siunjata">Siunjata</a></li> <li><a href="/wiki/Pi%C4%99%C4%87_skupisk" title="Pięć skupisk">Pięć skupisk</a></li> <li><a href="/wiki/Natura_Buddy" title="Natura Buddy">Natura Buddy</a></li> <li><a href="/wiki/Kosmologia_buddyjska" title="Kosmologia buddyjska">Kosmologia buddyjska</a></li> <li><a href="/wiki/Splamienia_(buddyzm)" title="Splamienia (buddyzm)">Splamienia</a></li> <li><a href="/wiki/Niewiedza_(buddyzm)" title="Niewiedza (buddyzm)">Niewiedza</a></li> <li><a href="/wiki/Rigpa" title="Rigpa">Rigpa</a></li> <li><a href="/wiki/Przejrzyste_%C5%9Awiat%C5%82o" title="Przejrzyste Światło">Przejrzyste Światło</a></li> <li><a href="/wiki/Proces_umierania_w_teorii_wad%C5%BCrajany" title="Proces umierania w teorii wadżrajany">Proces umierania</a></li> <li><a href="/wiki/Bardo_(stan)" title="Bardo (stan)">Stan Bardo</a></li></ul> </td></tr><tr class="a4"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/O%C5%9Bwiecenie_(religie_Wschodu)#Buddyzm" title="Oświecenie (religie Wschodu)">Oświecenie</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Nirwana" title="Nirwana">Nirwana</a></li> <li><a href="/wiki/Budda" title="Budda">Budda</a></li> <li><a href="/wiki/Bodhisattwa" title="Bodhisattwa">Bodhisattwa</a></li> <li><a href="/wiki/Arahant" title="Arahant">Arahant</a></li> <li><a href="/wiki/Tulku" title="Tulku">Tulku</a></li> <li><a href="/wiki/Trzy_cia%C5%82a_Buddy" title="Trzy ciała Buddy">Trzy ciała Buddy</a></li></ul> </td></tr><tr class="a5"><th class="navbox-group opis" scope="row">Praktyka</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Trzy_skarby" title="Trzy skarby">Trzy skarby</a></li> <li><a href="/wiki/Trzy_schronienia" title="Trzy schronienia">Trzy schronienia</a></li> <li><a href="/wiki/Wskazania_buddyjskie" title="Wskazania buddyjskie">Wskazania</a></li> <li><a href="/wiki/Paramita" title="Paramita">Paramita</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%9Aamatha" title="Śamatha">Śamatha</a></li> <li><a href="/wiki/Vipassana" title="Vipassana">Vipassana</a></li> <li><a href="/wiki/Zazen" title="Zazen">Zazen</a></li> <li><a href="/wiki/Koan" title="Koan">Koan</a></li> <li><a href="/wiki/Mahamudra" title="Mahamudra">Mahamudra</a></li> <li><a href="/wiki/Tantry_jogi_najwy%C5%BCszej" title="Tantry jogi najwyższej">Tantry</a></li> <li><a href="/wiki/Dzogczen" title="Dzogczen">Dzogczen</a></li></ul> </td></tr><tr class="a6"><th class="navbox-group opis" scope="row">W <a href="/wiki/Klasztor_buddyjski" title="Klasztor buddyjski">klasztorze</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Bhikku" title="Bhikku">Bhikku</a></li> <li><a href="/wiki/Sangha_(buddyzm)" title="Sangha (buddyzm)">Sangha</a></li></ul> </td></tr><tr class="a7"><th class="navbox-group opis" scope="row">Świątynie</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Klasztor_buddyjski" title="Klasztor buddyjski">Klasztor</a></li> <li><a href="/wiki/Stupa" title="Stupa">Stupa</a></li> <li><a href="/wiki/Gompa" title="Gompa">Gompa</a></li></ul> </td></tr><tr class="a8"><th class="navbox-group opis" scope="row">Szkoły</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Hinajana" title="Hinajana">Hinajana</a></li> <li><a href="/wiki/Therawada" title="Therawada">Therawada</a></li> <li><a href="/wiki/Mahajana" title="Mahajana">Mahajana</a></li> <li><a href="/wiki/Wad%C5%BCrajana" title="Wadżrajana">Wadżrajana</a></li> <li><a href="/wiki/Buddyzm_tybeta%C5%84ski" title="Buddyzm tybetański">Buddyzm tybetański</a></li> <li><a href="/wiki/Sanlun" title="Sanlun">Sanlun</a></li> <li><a href="/wiki/Chan_(buddyzm)" title="Chan (buddyzm)">Chan</a></li> <li><a href="/wiki/S%C5%8Fn" title="Sŏn">Sŏn</a></li> <li><a href="/wiki/Zen" title="Zen">Zen</a></li> <li><a href="/wiki/Dilun" title="Dilun">Dilun</a></li> <li><a href="/wiki/Faxiang" title="Faxiang">Faxiang</a></li> <li><a href="/wiki/Huayan" title="Huayan">Huayan</a></li> <li><a href="/wiki/Tiantai" title="Tiantai">Tiantai</a></li> <li><a href="/wiki/Tendai" title="Tendai">Tendai</a></li> <li><a href="/wiki/Shingon" title="Shingon">Shingon</a></li> <li><a href="/wiki/Szko%C5%82a_Czystej_Krainy" title="Szkoła Czystej Krainy">Szkoła Czystej Krainy</a></li></ul> </td></tr><tr class="a9"><th class="navbox-group opis" scope="row">Doktryny</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Wajbaszika" title="Wajbaszika">Wajbaszika</a></li> <li><a href="/wiki/Sautrantika" title="Sautrantika">Sautrantika</a></li> <li><a href="/wiki/Czittamatra" title="Czittamatra">Czittamatra</a></li> <li><a href="/wiki/Madhjamaka" title="Madhjamaka">Madhjamaka</a></li> <li><a href="/wiki/Swatantrika" title="Swatantrika">Swatantrika</a></li> <li><a href="/wiki/Prasangika" title="Prasangika">Prasangika</a></li> <li><a href="/wiki/Szentong" title="Szentong">Szentong</a></li></ul> </td></tr></tbody></table><div class="navbox-after after"> <p><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ko%C5%82o_Dharmy" title="Koło Dharmy"><img alt="Koło Dharmy" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Dharma_Wheel.svg/125px-Dharma_Wheel.svg.png" decoding="async" width="125" height="125" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Dharma_Wheel.svg/188px-Dharma_Wheel.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Dharma_Wheel.svg/250px-Dharma_Wheel.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span> </p> </div></div><div class="hlist navbox-below below"> <ul><li><a href="/wiki/Wikipedia:Skarbnica_Wikipedii/Glosariusz_buddyjski" title="Wikipedia:Skarbnica Wikipedii/Glosariusz buddyjski">Glosariusz</a></li> <li><a href="/wiki/Buddyzm_%E2%80%93_kalendarium" title="Buddyzm – kalendarium">Kalendarium</a></li></ul> </div></div></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74016753">.mw-parser-output #normdaten>div+div{margin-top:0.5em}.mw-parser-output #normdaten>div>div{background:var(--background-color-neutral,#eaecf0);padding:.2em .5em}.mw-parser-output #normdaten ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output #normdaten ul li:first-child{padding-left:.5em;border-left:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1)}</style> <div id="normdaten" class="catlinks"><div class="normdaten-typ-fehlt"><div><a href="/wiki/Kontrola_autorytatywna" title="Kontrola autorytatywna">Kontrola autorytatywna</a>&#160;(<span class="description">pojęcie religijne</span>):</div><ul><li><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>:&#8201;<span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/4135700-0">4135700-0</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Republiki_Czeskiej" title="Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej">NKC</a>:&#8201;<span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://aut.nkp.cz/ph202927">ph202927</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Izraela" title="Biblioteka Narodowa Izraela">J9U</a>:&#8201;<span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&amp;local_base=NLX10&amp;find_code=UID&amp;request=987007550683105171">987007550683105171</a></span></li></ul></div><div class="normdaten-andere"><div><a href="/wiki/Encyklopedia_internetowa" title="Encyklopedia internetowa">Encyklopedie internetowe</a>:</div> <ul><li><a href="/wiki/Encyklopedia_PWN_(internetowa)" title="Encyklopedia PWN (internetowa)">PWN</a>:&#8201;<span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/;3892325.html">3892325</a></span></li> <li><a href="/wiki/Encyklopedia_Britannica" title="Encyklopedia Britannica">Britannica</a>:&#8201;<span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/topic/dharma-religious-concept">topic/dharma-religious-concept</a></span>,&#8201;<span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/topic/dharma-Jainist-metaphysics">topic/dharma-Jainist-metaphysics</a></span>,&#8201;<span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/topic/dharmas">topic/dharmas</a></span></li> <li><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Property:P3219" class="extiw" title="d:Property:P3219">Universalis</a>:&#8201;<span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.universalis.fr/encyclopedie/dharma/">dharma</a></span></li> <li><a href="/wiki/Wielka_Encyklopedia_Rosyjska" title="Wielka Encyklopedia Rosyjska">БРЭ</a>:&#8201;<span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://old.bigenc.ru/text/1971626">1971626</a></span></li> <li><a href="/wiki/Store_norske_leksikon" title="Store norske leksikon">SNL</a>:&#8201;<span class="uid"><a class="external text" href="https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=4342&amp;url_prefix=https://snl.no/&amp;id=dharma">dharma</a></span></li> <li><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Property:P1296" class="extiw" title="d:Property:P1296">Catalana</a>:&#8201;<span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0098793.xml">0098793</a></span></li> <li><a href="/wiki/Den_Store_Danske_Encyklop%C3%A6di" title="Den Store Danske Encyklopædi">DSDE</a>:&#8201;<span class="uid"><a class="external text" href="https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=8313&amp;url_prefix=https://lex.dk/&amp;id=dharma">dharma</a></span></li></ul> </div></div></div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Źródło: „<a dir="ltr" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Dharma&amp;oldid=74689661">https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Dharma&amp;oldid=74689661</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Specjalna:Kategorie" title="Specjalna:Kategorie">Kategorie</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Religie_dharmiczne" title="Kategoria:Religie dharmiczne">Religie dharmiczne</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Filozofia_indyjska" title="Kategoria:Filozofia indyjska">Filozofia indyjska</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Filozofia_buddyjska" title="Kategoria:Filozofia buddyjska">Filozofia buddyjska</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Puruszartha" title="Kategoria:Puruszartha">Puruszartha</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Ukryta kategoria: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Artyku%C5%82y_z_brakuj%C4%85cymi_przypisami_od_2024-07" title="Kategoria:Artykuły z brakującymi przypisami od 2024-07">Artykuły z brakującymi przypisami od 2024-07</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Tę stronę ostatnio edytowano 5 wrz 2024, 16:44.</li> <li id="footer-info-copyright">Tekst udostępniany na licencji <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl">Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach</a>, z możliwością obowiązywania dodatkowych ograniczeń. Zobacz szczegółowe informacje o <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/pl">warunkach korzystania</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Polityka prywatności</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii">O Wikipedii</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Korzystasz_z_Wikipedii_tylko_na_w%C5%82asn%C4%85_odpowiedzialno%C5%9B%C4%87">Korzystasz z Wikipedii tylko na własną odpowiedzialność</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Powszechne Zasady Postępowania</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Dla deweloperów</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/pl.wikipedia.org">Statystyki</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Oświadczenie o ciasteczkach</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//pl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Dharma&amp;mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Wersja mobilna</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f7b5ccf54-7mmkz","wgBackendResponseTime":169,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.369","walltime":"0.513","ppvisitednodes":{"value":1162,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":28961,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":2633,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":12,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":5,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":12172,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":8,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 433.373 1 -total"," 34.06% 147.621 1 Szablon:Kontrola_autorytatywna"," 31.60% 136.932 1 Szablon:Buddyzm"," 30.76% 133.323 1 Szablon:Szablon_nawigacyjny"," 14.01% 60.736 1 Szablon:Dopracować"," 11.07% 47.986 1 Szablon:Przypisy"," 8.27% 35.846 1 Szablon:Mbox"," 8.23% 35.653 1 Szablon:Cytuj_książkę"," 4.74% 20.539 1 Szablon:Wikisłownik"," 3.72% 16.102 1 Szablon:Projekt_siostrzany"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.239","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":2584383,"limit":52428800},"limitreport-logs":"required = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\nrequired = table#1 {\n}\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-7d89b5d4c4-mw5mk","timestamp":"20241120124944","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Dharma","url":"https:\/\/pl.wikipedia.org\/wiki\/Dharma","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q134293","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q134293","author":{"@type":"Organization","name":"Wsp\u00f3\u0142tw\u00f3rcy projekt\u00f3w Fundacji Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2003-06-27T04:14:47Z"}</script> </body> </html>

Pages: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10