CINXE.COM
砂漠 - Wikipedia
<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="ja" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>砂漠 - Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )jawikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":["",""],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"ja", "wgMonthNames":["","1月","2月","3月","4月","5月","6月","7月","8月","9月","10月","11月","12月"],"wgRequestId":"d88b525f-0e22-4a0d-b1f2-7845b60b3f55","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"砂漠","wgTitle":"砂漠","wgCurRevisionId":103781180,"wgRevisionId":103781180,"wgArticleId":26833,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["出典を必要とする節のある記事/2023年4月","FAST識別子が指定されている記事","BNF識別子が指定されている記事","BNFdata識別子が指定されている記事","GND識別子が指定されている記事","J9U識別子が指定されている記事","LCCN識別子が指定されている記事","NDL識別子が指定されている記事","NKC識別子が指定されている記事","地形","砂漠"],"wgPageViewLanguage":"ja","wgPageContentLanguage":"ja","wgPageContentModel":"wikitext", "wgRelevantPageName":"砂漠","wgRelevantArticleId":26833,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"ja","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"ja"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":40000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q8514","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled": false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.PDFLinkIcon":"ready","ext.gadget.RedirectColor":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","mediawiki.page.gallery.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.tablesorter.styles":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.tablesorter","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp", "ext.gadget.NormalizeCharWidth","ext.gadget.suppressEnterAtSummaryBox","ext.gadget.checkSignature","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.WikiMiniAtlas","ext.gadget.switcher","ext.gadget.protectionIndicator","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ja&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cjquery.tablesorter.styles%7Cmediawiki.page.gallery.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=ja&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ja&modules=ext.gadget.PDFLinkIcon%2CRedirectColor&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ja&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.16"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Libya_5230_Wan_Caza_Dunes_Luca_Galuzzi_2007.jpg/1200px-Libya_5230_Wan_Caza_Dunes_Luca_Galuzzi_2007.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="800"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Libya_5230_Wan_Caza_Dunes_Luca_Galuzzi_2007.jpg/800px-Libya_5230_Wan_Caza_Dunes_Luca_Galuzzi_2007.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="533"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Libya_5230_Wan_Caza_Dunes_Luca_Galuzzi_2007.jpg/640px-Libya_5230_Wan_Caza_Dunes_Luca_Galuzzi_2007.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="427"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="砂漠 - Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//ja.m.wikipedia.org/wiki/%E7%A0%82%E6%BC%A0"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="編集" href="/w/index.php?title=%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (ja)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//ja.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E7%A0%82%E6%BC%A0"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ja"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipediaの Atom フィード" href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%9C%80%E8%BF%91%E3%81%AE%E6%9B%B4%E6%96%B0&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-砂漠 rootpage-砂漠 skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">コンテンツにスキップ</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="サイト"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="メインメニュー" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="メインメニュー" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">メインメニュー</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">メインメニュー</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">サイドバーに移動</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">非表示</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> 案内 </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E3%83%A1%E3%82%A4%E3%83%B3%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8" title="メインページに移動する [z]" accesskey="z"><span>メインページ</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:%E3%82%B3%E3%83%9F%E3%83%A5%E3%83%8B%E3%83%86%E3%82%A3%E3%83%BB%E3%83%9D%E3%83%BC%E3%82%BF%E3%83%AB" title="このプロジェクトについて、できること、情報を入手する場所"><span>コミュニティ・ポータル</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:%E6%9C%80%E8%BF%91%E3%81%AE%E5%87%BA%E6%9D%A5%E4%BA%8B" title="最近の出来事の背景を知る"><span>最近の出来事</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%B0%E3%81%97%E3%81%84%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8" title="最近新規に作成されたページの一覧"><span>新しいページ</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%9C%80%E8%BF%91%E3%81%AE%E6%9B%B4%E6%96%B0" title="このウィキにおける最近の更新の一覧 [r]" accesskey="r"><span>最近の更新</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%81%8A%E3%81%BE%E3%81%8B%E3%81%9B%E8%A1%A8%E7%A4%BA" title="無作為に選択されたページを読み込む [x]" accesskey="x"><span>おまかせ表示</span></a></li><li id="n-sandbox" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:%E3%82%B5%E3%83%B3%E3%83%89%E3%83%9C%E3%83%83%E3%82%AF%E3%82%B9" title="練習用のページ"><span>練習用ページ</span></a></li><li id="n-commonsupload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=ja" title="画像やメディアファイルをウィキメディア・コモンズにアップロード"><span>アップロード (ウィキメディア・コモンズ)</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E7%89%B9%E5%88%A5%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8%E4%B8%80%E8%A6%A7"><span>特別ページ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-help" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-help" > <div class="vector-menu-heading"> ヘルプ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Help:%E7%9B%AE%E6%AC%A1" title="情報を得る場所"><span>ヘルプ</span></a></li><li id="n-villagepump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:%E4%BA%95%E6%88%B8%E7%AB%AF" title="プロジェクトについての意見交換"><span>井戸端</span></a></li><li id="n-notice" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:%E3%81%8A%E7%9F%A5%E3%82%89%E3%81%9B" title="プロジェクトについてのお知らせ"><span>お知らせ</span></a></li><li id="n-bugreportspage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:%E3%83%90%E3%82%B0%E3%81%AE%E5%A0%B1%E5%91%8A" title="ウィキペディア・ソフトウェアのバグ報告"><span>バグの報告</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:%E9%80%A3%E7%B5%A1%E5%85%88" title="ウィキペディアやウィキメディア財団に関する連絡先"><span>ウィキペディアに関するお問い合わせ</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%E3%83%A1%E3%82%A4%E3%83%B3%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-ja.svg" style="width: 7.5em; height: 1.25em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-ja.svg" width="100" height="14" style="width: 6.25em; height: 0.875em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%A4%9C%E7%B4%A2" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Wikipedia内を検索 [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>検索</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Wikipedia内を検索" aria-label="Wikipedia内を検索" autocapitalize="sentences" title="Wikipedia内を検索 [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="特別:検索"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">検索</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="個人用ツール"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="表示"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="ページのフォントサイズ、幅、色の外観を変更する" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="表示" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">表示</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=ja.wikipedia.org&uselang=ja" class=""><span>寄付</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%82%A2%E3%82%AB%E3%82%A6%E3%83%B3%E3%83%88%E4%BD%9C%E6%88%90&returnto=%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="アカウントを作成してログインすることをお勧めしますが、必須ではありません" class=""><span>アカウント作成</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%83%AD%E3%82%B0%E3%82%A4%E3%83%B3&returnto=%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="ログインすることを推奨します。ただし、必須ではありません。 [o]" accesskey="o" class=""><span>ログイン</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="その他の操作" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="個人用ツール" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">個人用ツール</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="利用者メニュー" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=ja.wikipedia.org&uselang=ja"><span>寄付</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%82%A2%E3%82%AB%E3%82%A6%E3%83%B3%E3%83%88%E4%BD%9C%E6%88%90&returnto=%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="アカウントを作成してログインすることをお勧めしますが、必須ではありません"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>アカウント作成</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%83%AD%E3%82%B0%E3%82%A4%E3%83%B3&returnto=%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="ログインすることを推奨します。ただし、必須ではありません。 [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>ログイン</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> ログアウトした編集者のページ <a href="/wiki/Wikipedia:%E3%82%A6%E3%82%A3%E3%82%AD%E3%83%9A%E3%83%87%E3%82%A3%E3%82%A2%E3%81%B8%E3%82%88%E3%81%86%E3%81%93%E3%81%9D" aria-label="編集の詳細"><span>もっと詳しく</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E8%87%AA%E5%88%86%E3%81%AE%E6%8A%95%E7%A8%BF%E8%A8%98%E9%8C%B2" title="このIPアドレスからなされた編集の一覧 [y]" accesskey="y"><span>投稿記録</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%83%88%E3%83%BC%E3%82%AF%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8" title="このIPアドレスからなされた編集についての議論 [n]" accesskey="n"><span>トーク</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="サイト"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="目次" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">目次</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">サイドバーに移動</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">非表示</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">ページ先頭</div> </a> </li> <li id="toc-分類" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#分類"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>分類</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-分類-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>分類サブセクションを切り替えます</span> </button> <ul id="toc-分類-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-土質による分類" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#土質による分類"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>土質による分類</span> </div> </a> <ul id="toc-土質による分類-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-成因による分類" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#成因による分類"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>成因による分類</span> </div> </a> <ul id="toc-成因による分類-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-日本における「砂漠」" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#日本における「砂漠」"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3</span> <span>日本における「砂漠」</span> </div> </a> <ul id="toc-日本における「砂漠」-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-砂の組成" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#砂の組成"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>砂の組成</span> </div> </a> <ul id="toc-砂の組成-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-気候" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#気候"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>気候</span> </div> </a> <ul id="toc-気候-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-降雨と流水" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#降雨と流水"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>降雨と流水</span> </div> </a> <ul id="toc-降雨と流水-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-生態系" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#生態系"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>生態系</span> </div> </a> <ul id="toc-生態系-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-人文" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#人文"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>人文</span> </div> </a> <ul id="toc-人文-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-砂漠化" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#砂漠化"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>砂漠化</span> </div> </a> <ul id="toc-砂漠化-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-表記" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#表記"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>表記</span> </div> </a> <ul id="toc-表記-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-砂漠一覧" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#砂漠一覧"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>砂漠一覧</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-砂漠一覧-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>砂漠一覧サブセクションを切り替えます</span> </button> <ul id="toc-砂漠一覧-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-アジア" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#アジア"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.1</span> <span>アジア</span> </div> </a> <ul id="toc-アジア-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-アメリカ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#アメリカ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.2</span> <span>アメリカ</span> </div> </a> <ul id="toc-アメリカ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-アフリカ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#アフリカ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.3</span> <span>アフリカ</span> </div> </a> <ul id="toc-アフリカ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-オセアニア" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#オセアニア"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.4</span> <span>オセアニア</span> </div> </a> <ul id="toc-オセアニア-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-南極" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#南極"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.5</span> <span>南極</span> </div> </a> <ul id="toc-南極-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-世界の10大砂漠" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#世界の10大砂漠"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>世界の10大砂漠</span> </div> </a> <ul id="toc-世界の10大砂漠-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-海の砂漠" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#海の砂漠"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>海の砂漠</span> </div> </a> <ul id="toc-海の砂漠-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-脚注" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#脚注"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12</span> <span>脚注</span> </div> </a> <ul id="toc-脚注-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-関連項目" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#関連項目"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13</span> <span>関連項目</span> </div> </a> <ul id="toc-関連項目-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-外部リンク" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#外部リンク"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">14</span> <span>外部リンク</span> </div> </a> <ul id="toc-外部リンク-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="目次" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="目次" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="目次の表示・非表示を切り替え" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">目次の表示・非表示を切り替え</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">砂漠</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="特定の記事の別の言語版に移動します。 利用可能な言語179件" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-179" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">179の言語版</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ab mw-list-item"><a href="https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%81%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D1%80%D0%B0" title="アブハズ語: Асакара" lang="ab" hreflang="ab" data-title="Асакара" data-language-autonym="Аԥсшәа" data-language-local-name="アブハズ語" class="interlanguage-link-target"><span>Аԥсшәа</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Woestyn" title="アフリカーンス語: Woestyn" lang="af" hreflang="af" data-title="Woestyn" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="アフリカーンス語" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/W%C3%BCste" title="スイスドイツ語: Wüste" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Wüste" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="スイスドイツ語" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%A0%E1%88%A8%E1%88%83" title="アムハラ語: በረሃ" lang="am" hreflang="am" data-title="በረሃ" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="アムハラ語" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Desierto" title="アラゴン語: Desierto" lang="an" hreflang="an" data-title="Desierto" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="アラゴン語" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://ang.wikipedia.org/wiki/Dr%C8%B3%C4%A1eland" title="古英語: Drȳġeland" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Drȳġeland" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="古英語" class="interlanguage-link-target"><span>Ænglisc</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ann mw-list-item"><a href="https://ann.wikipedia.org/wiki/%C3%88w%C3%AA" title="オボロ語: Èwê" lang="ann" hreflang="ann" data-title="Èwê" data-language-autonym="Obolo" data-language-local-name="オボロ語" class="interlanguage-link-target"><span>Obolo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B5%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D8%A1" title="アラビア語: صحراء" lang="ar" hreflang="ar" data-title="صحراء" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="アラビア語" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arc mw-list-item"><a href="https://arc.wikipedia.org/wiki/%DC%A1%DC%95%DC%92%DC%AA%DC%90" title="アラム語: ܡܕܒܪܐ" lang="arc" hreflang="arc" data-title="ܡܕܒܪܐ" data-language-autonym="ܐܪܡܝܐ" data-language-local-name="アラム語" class="interlanguage-link-target"><span>ܐܪܡܝܐ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%B5%D8%AD%D8%B1%D8%A7" title="エジプト・アラビア語: صحرا" lang="arz" hreflang="arz" data-title="صحرا" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="エジプト・アラビア語" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AE%E0%A7%B0%E0%A7%81%E0%A6%AD%E0%A7%82%E0%A6%AE%E0%A6%BF" title="アッサム語: মৰুভূমি" lang="as" hreflang="as" data-title="মৰুভূমি" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="アッサム語" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Ermu" title="アストゥリアス語: Ermu" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Ermu" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="アストゥリアス語" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/S%C9%99hra" title="アゼルバイジャン語: Səhra" lang="az" hreflang="az" data-title="Səhra" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="アゼルバイジャン語" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%B5%D8%AD%D8%B1%D8%A7" title="South Azerbaijani: صحرا" lang="azb" hreflang="azb" data-title="صحرا" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D2%AF%D0%BB" title="バシキール語: Сүл" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Сүл" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="バシキール語" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ban mw-list-item"><a href="https://ban.wikipedia.org/wiki/Gurun" title="バリ語: Gurun" lang="ban" hreflang="ban" data-title="Gurun" data-language-autonym="Basa Bali" data-language-local-name="バリ語" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Bali</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Wiastn" title="バイエルン・オーストリア語: Wiastn" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Wiastn" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="バイエルン・オーストリア語" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/D%C4%ABk%C4%ABn%C4%97" title="サモギティア語: Dīkīnė" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Dīkīnė" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="サモギティア語" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%83%D1%81%D1%82%D1%8B%D0%BD%D1%8F" title="ベラルーシ語: Пустыня" lang="be" hreflang="be" data-title="Пустыня" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="ベラルーシ語" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%83%D1%81%D1%82%D1%8D%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8F" title="Belarusian (Taraškievica orthography): Пустэльня" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Пустэльня" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%83%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BD%D1%8F" title="ブルガリア語: Пустиня" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Пустиня" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="ブルガリア語" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B0%E0%A5%87%E0%A4%97%E0%A4%BF%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="Bhojpuri: रेगिस्तान" lang="bh" hreflang="bh" data-title="रेगिस्तान" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AE%E0%A6%B0%E0%A7%81%E0%A6%AD%E0%A7%82%E0%A6%AE%E0%A6%BF" title="ベンガル語: মরুভূমি" lang="bn" hreflang="bn" data-title="মরুভূমি" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="ベンガル語" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Dezerzh" title="ブルトン語: Dezerzh" lang="br" hreflang="br" data-title="Dezerzh" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="ブルトン語" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Pustinja" title="ボスニア語: Pustinja" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Pustinja" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="ボスニア語" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D2%AF%D0%BB" title="ブリヤート語: Сүл" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Сүл" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="ブリヤート語" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Desert" title="カタロニア語: Desert" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Desert" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="カタロニア語" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D3%80%D1%83%D0%BC-%D0%B0%D1%80%D0%B5" title="チェチェン語: ГӀум-аре" lang="ce" hreflang="ce" data-title="ГӀум-аре" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="チェチェン語" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-chr mw-list-item"><a href="https://chr.wikipedia.org/wiki/%E1%8E%A4%E1%8E%A7%E1%8F%B2%E1%8F%97_%E1%8E%A1%E1%8E%B6%E1%8E%AF%E1%8F%B1" title="チェロキー語: ᎤᎧᏲᏗ ᎡᎶᎯᏱ" lang="chr" hreflang="chr" data-title="ᎤᎧᏲᏗ ᎡᎶᎯᏱ" data-language-autonym="ᏣᎳᎩ" data-language-local-name="チェロキー語" class="interlanguage-link-target"><span>ᏣᎳᎩ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="秀逸な記事"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D9%86" title="中央クルド語: بیابان" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="بیابان" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="中央クルド語" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/Sahra" title="クリミア・タタール語: Sahra" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Sahra" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="クリミア・タタール語" class="interlanguage-link-target"><span>Qırımtatarca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Pou%C5%A1%C5%A5" title="チェコ語: Poušť" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Poušť" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="チェコ語" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%83%D1%88%D1%85%D0%B8%D1%80" title="チュヴァシ語: Пушхир" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Пушхир" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="チュヴァシ語" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Anialwch" title="ウェールズ語: Anialwch" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Anialwch" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="ウェールズ語" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/%C3%98rken" title="デンマーク語: Ørken" lang="da" hreflang="da" data-title="Ørken" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="デンマーク語" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/W%C3%BCste" title="ドイツ語: Wüste" lang="de" hreflang="de" data-title="Wüste" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="ドイツ語" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%88%CF%81%CE%B7%CE%BC%CE%BF%CF%82" title="ギリシャ語: Έρημος" lang="el" hreflang="el" data-title="Έρημος" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="ギリシャ語" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eml mw-list-item"><a href="https://eml.wikipedia.org/wiki/De%E1%B9%A1%C3%AArt" title="エミリア・ロマーニャ語: Deṡêrt" lang="egl" hreflang="egl" data-title="Deṡêrt" data-language-autonym="Emiliàn e rumagnòl" data-language-local-name="エミリア・ロマーニャ語" class="interlanguage-link-target"><span>Emiliàn e rumagnòl</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="良質な記事"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Desert" title="英語: Desert" lang="en" hreflang="en" data-title="Desert" data-language-autonym="English" data-language-local-name="英語" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Dezerto" title="エスペラント語: Dezerto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Dezerto" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="エスペラント語" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Desierto" title="スペイン語: Desierto" lang="es" hreflang="es" data-title="Desierto" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="スペイン語" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/K%C3%B5rb" title="エストニア語: Kõrb" lang="et" hreflang="et" data-title="Kõrb" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="エストニア語" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Basamortu" title="バスク語: Basamortu" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Basamortu" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="バスク語" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D9%86" title="ペルシア語: بیابان" lang="fa" hreflang="fa" data-title="بیابان" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="ペルシア語" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="秀逸な記事"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Aavikko" title="フィンランド語: Aavikko" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Aavikko" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="フィンランド語" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/K%C3%B5rb%C3%B5" title="ヴォロ語: Kõrbõ" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Kõrbõ" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="ヴォロ語" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Oy%C3%B0im%C3%B8rk" title="フェロー語: Oyðimørk" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Oyðimørk" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="フェロー語" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/D%C3%A9sert" title="フランス語: Désert" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Désert" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="フランス語" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/W%C3%BC%C3%BCst" title="北フリジア語: Wüüst" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Wüüst" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="北フリジア語" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fur mw-list-item"><a href="https://fur.wikipedia.org/wiki/Desert" title="フリウリ語: Desert" lang="fur" hreflang="fur" data-title="Desert" data-language-autonym="Furlan" data-language-local-name="フリウリ語" class="interlanguage-link-target"><span>Furlan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Woastyn" title="西フリジア語: Woastyn" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Woastyn" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="西フリジア語" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/F%C3%A1sach" title="アイルランド語: Fásach" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Fásach" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="アイルランド語" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/D%C3%A9z%C3%A8" title="Guianan Creole: Dézè" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Dézè" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/F%C3%A0sach" title="スコットランド・ゲール語: Fàsach" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Fàsach" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="スコットランド・ゲール語" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Deserto" title="ガリシア語: Deserto" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Deserto" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="ガリシア語" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Tave%27%E1%BB%B9" title="グアラニー語: Tave'ỹ" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Tave'ỹ" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="グアラニー語" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-got mw-list-item"><a href="https://got.wikipedia.org/wiki/%F0%90%8C%B0%F0%90%8C%BF%F0%90%8C%B8%F0%90%8C%B9%F0%90%8C%B3%F0%90%8C%B0" title="ゴート語: 𐌰𐌿𐌸𐌹𐌳𐌰" lang="got" hreflang="got" data-title="𐌰𐌿𐌸𐌹𐌳𐌰" data-language-autonym="𐌲𐌿𐍄𐌹𐍃𐌺" data-language-local-name="ゴート語" class="interlanguage-link-target"><span>𐌲𐌿𐍄𐌹𐍃𐌺</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%B0%E0%AA%A3" title="グジャラート語: રણ" lang="gu" hreflang="gu" data-title="રણ" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="グジャラート語" class="interlanguage-link-target"><span>ગુજરાતી</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-guc mw-list-item"><a href="https://guc.wikipedia.org/wiki/Isashii" title="ワユ語: Isashii" lang="guc" hreflang="guc" data-title="Isashii" data-language-autonym="Wayuunaiki" data-language-local-name="ワユ語" class="interlanguage-link-target"><span>Wayuunaiki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%9E%D7%93%D7%91%D7%A8" title="ヘブライ語: מדבר" lang="he" hreflang="he" data-title="מדבר" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="ヘブライ語" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%B0%E0%A5%81%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A5%E0%A4%B2" title="ヒンディー語: मरुस्थल" lang="hi" hreflang="hi" data-title="मरुस्थल" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="ヒンディー語" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Desert" title="フィジー・ヒンディー語: Desert" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Desert" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="フィジー・ヒンディー語" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="秀逸な記事"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Pustinja" title="クロアチア語: Pustinja" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Pustinja" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="クロアチア語" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://hsb.wikipedia.org/wiki/Pus%C4%87ina" title="高地ソルブ語: Pusćina" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="Pusćina" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="高地ソルブ語" class="interlanguage-link-target"><span>Hornjoserbsce</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Dez%C3%A8" title="ハイチ・クレオール語: Dezè" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Dezè" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="ハイチ・クレオール語" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Sivatag" title="ハンガリー語: Sivatag" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Sivatag" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="ハンガリー語" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D5%BF_(%D5%A1%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%B0%D5%A1%D5%A3%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6)" title="アルメニア語: Անապատ (աշխարհագրություն)" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Անապատ (աշխարհագրություն)" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="アルメニア語" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Western Armenian: Անապատներ" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Անապատներ" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target"><span>Արեւմտահայերէն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Deserto" title="インターリングア: Deserto" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Deserto" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="インターリングア" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Gurun" title="インドネシア語: Gurun" lang="id" hreflang="id" data-title="Gurun" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="インドネシア語" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Deserte" title="インターリング: Deserte" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Deserte" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="インターリング" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ik mw-list-item"><a href="https://ik.wikipedia.org/wiki/Nunagluktuaq" title="イヌピアック語: Nunagluktuaq" lang="ik" hreflang="ik" data-title="Nunagluktuaq" data-language-autonym="Iñupiatun" data-language-local-name="イヌピアック語" class="interlanguage-link-target"><span>Iñupiatun</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Desierto" title="イロカノ語: Desierto" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Desierto" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="イロカノ語" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-inh mw-list-item"><a href="https://inh.wikipedia.org/wiki/%D0%AF%D1%8C%D1%81%D1%81%D0%B0_%D0%B0%D1%80%D0%B5" title="イングーシ語: Яьсса аре" lang="inh" hreflang="inh" data-title="Яьсса аре" data-language-autonym="ГӀалгӀай" data-language-local-name="イングーシ語" class="interlanguage-link-target"><span>ГӀалгӀай</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Dezerto" title="イド語: Dezerto" lang="io" hreflang="io" data-title="Dezerto" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="イド語" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Ey%C3%B0im%C3%B6rk" title="アイスランド語: Eyðimörk" lang="is" hreflang="is" data-title="Eyðimörk" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="アイスランド語" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Deserto" title="イタリア語: Deserto" lang="it" hreflang="it" data-title="Deserto" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="イタリア語" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Dezat" title="ジャマイカ・クレオール語: Dezat" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Dezat" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="ジャマイカ・クレオール語" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Sagara_wedhi" title="ジャワ語: Sagara wedhi" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Sagara wedhi" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="ジャワ語" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A3%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%9C%E1%83%9D" title="ジョージア語: უდაბნო" lang="ka" hreflang="ka" data-title="უდაბნო" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="ジョージア語" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Sh%C3%B3l" title="カラカルパク語: Shól" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Shól" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="カラカルパク語" class="interlanguage-link-target"><span>Qaraqalpaqsha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Tane%E1%BA%93ruft" title="カビル語: Taneẓruft" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Taneẓruft" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="カビル語" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/Ka%C3%B1%C9%A9mpusuu_t%C9%9Bt%CA%8B_(D%C3%A9sert)" title="Kabiye: Kañɩmpusuu tɛtʋ (Désert)" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Kañɩmpusuu tɛtʋ (Désert)" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target"><span>Kabɩyɛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kcg mw-list-item"><a href="https://kcg.wikipedia.org/wiki/Tswa_a%CC%B1ji%CC%B1jak" title="カタブ語: Tswa a̱ji̱jak" lang="kcg" hreflang="kcg" data-title="Tswa a̱ji̱jak" data-language-autonym="Tyap" data-language-local-name="カタブ語" class="interlanguage-link-target"><span>Tyap</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kge mw-list-item"><a href="https://kge.wikipedia.org/wiki/Gurun" title="Komering: Gurun" lang="kge" hreflang="kge" data-title="Gurun" data-language-autonym="Kumoring" data-language-local-name="Komering" class="interlanguage-link-target"><span>Kumoring</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A8%D3%A9%D0%BB" title="カザフ語: Шөл" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Шөл" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="カザフ語" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%AE%E0%B2%B0%E0%B3%81%E0%B2%AD%E0%B3%82%E0%B2%AE%E0%B2%BF" title="カンナダ語: ಮರುಭೂಮಿ" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಮರುಭೂಮಿ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="カンナダ語" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%82%AC%EB%A7%89" title="韓国語: 사막" lang="ko" hreflang="ko" data-title="사막" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="韓国語" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-krc mw-list-item"><a href="https://krc.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%8A%D1%83%D1%80%D1%83%D0%B3%D1%8A%D0%B0%D0%BD_%D1%82%D1%8E%D0%B7" title="カラチャイ・バルカル語: Къуругъан тюз" lang="krc" hreflang="krc" data-title="Къуругъан тюз" data-language-autonym="Къарачай-малкъар" data-language-local-name="カラチャイ・バルカル語" class="interlanguage-link-target"><span>Къарачай-малкъар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Beyaban" title="クルド語: Beyaban" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Beyaban" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="クルド語" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Difeyth" title="コーンウォール語: Difeyth" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Difeyth" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="コーンウォール語" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%A7%D3%A9%D0%BB" title="キルギス語: Чөл" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Чөл" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="キルギス語" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Deserta" title="ラテン語: Deserta" lang="la" hreflang="la" data-title="Deserta" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="ラテン語" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/Desyerto" title="ラディノ語: Desyerto" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Desyerto" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="ラディノ語" class="interlanguage-link-target"><span>Ladino</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/W%C3%BCst" title="ルクセンブルク語: Wüst" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Wüst" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="ルクセンブルク語" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lbe mw-list-item"><a href="https://lbe.wikipedia.org/wiki/%D0%A7%D1%83%D0%BB" title="ラク語: Чул" lang="lbe" hreflang="lbe" data-title="Чул" data-language-autonym="Лакку" data-language-local-name="ラク語" class="interlanguage-link-target"><span>Лакку</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Deserto" title="リングア・フランカ・ノバ: Deserto" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Deserto" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="リングア・フランカ・ノバ" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Weuste_(landsjap)" title="リンブルフ語: Weuste (landsjap)" lang="li" hreflang="li" data-title="Weuste (landsjap)" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="リンブルフ語" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lld mw-list-item"><a href="https://lld.wikipedia.org/wiki/Desert" title="Ladin: Desert" lang="lld" hreflang="lld" data-title="Desert" data-language-autonym="Ladin" data-language-local-name="Ladin" class="interlanguage-link-target"><span>Ladin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Desert" title="ロンバルド語: Desert" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Desert" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="ロンバルド語" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ln mw-list-item"><a href="https://ln.wikipedia.org/wiki/El%C3%ADk%C3%AD" title="リンガラ語: Elíkí" lang="ln" hreflang="ln" data-title="Elíkí" data-language-autonym="Lingála" data-language-local-name="リンガラ語" class="interlanguage-link-target"><span>Lingála</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Dykuma" title="リトアニア語: Dykuma" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Dykuma" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="リトアニア語" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Tuksnesis" title="ラトビア語: Tuksnesis" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Tuksnesis" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="ラトビア語" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mai mw-list-item"><a href="https://mai.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%B0%E0%A5%81%E0%A4%AD%E0%A5%82%E0%A4%AE%E0%A4%BF" title="マイティリー語: मरुभूमि" lang="mai" hreflang="mai" data-title="मरुभूमि" data-language-autonym="मैथिली" data-language-local-name="マイティリー語" class="interlanguage-link-target"><span>मैथिली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Tany_efitra" title="マダガスカル語: Tany efitra" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Tany efitra" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="マダガスカル語" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Gurun" title="ミナンカバウ語: Gurun" lang="min" hreflang="min" data-title="Gurun" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="ミナンカバウ語" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%83%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="マケドニア語: Пустина" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Пустина" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="マケドニア語" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%AE%E0%B4%B0%E0%B5%81%E0%B4%AD%E0%B5%82%E0%B4%AE%E0%B4%BF" title="マラヤーラム語: മരുഭൂമി" lang="ml" hreflang="ml" data-title="മരുഭൂമി" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="マラヤーラム語" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%A6%D3%A9%D0%BB" title="モンゴル語: Цөл" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Цөл" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="モンゴル語" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%B3%E0%A4%B5%E0%A4%82%E0%A4%9F" title="マラーティー語: वाळवंट" lang="mr" hreflang="mr" data-title="वाळवंट" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="マラーティー語" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Gurun" title="マレー語: Gurun" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Gurun" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="マレー語" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/Zerto" title="ミランダ語: Zerto" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Zerto" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="ミランダ語" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%80%E1%80%94%E1%80%B9%E1%80%90%E1%80%AC%E1%80%9B" title="ミャンマー語: ကန္တာရ" lang="my" hreflang="my" data-title="ကန္တာရ" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="ミャンマー語" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%A8%D9%88%D9%86" title="マーザンダラーン語: بیابون" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="بیابون" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="マーザンダラーン語" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/W%C3%B6%C3%B6st" title="低地ドイツ語: Wööst" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Wööst" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="低地ドイツ語" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Weuste" title="オランダ低ザクセン語: Weuste" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Weuste" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="オランダ低ザクセン語" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%B0%E0%A5%81%E0%A4%AD%E0%A5%82%E0%A4%AE%E0%A4%BF" title="ネパール語: मरुभूमि" lang="ne" hreflang="ne" data-title="मरुभूमि" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="ネパール語" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AB%E0%A4%BF%E0%A4%B8%E0%A4%83%E0%A4%AC%E0%A5%81%E0%A4%81" title="ネワール語: फिसःबुँ" lang="new" hreflang="new" data-title="फिसःबुँ" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="ネワール語" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Woestijn" title="オランダ語: Woestijn" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Woestijn" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="オランダ語" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/%C3%98rken" title="ノルウェー語(ニーノシュク): Ørken" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Ørken" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="ノルウェー語(ニーノシュク)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/%C3%98rken" title="ノルウェー語(ブークモール): Ørken" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Ørken" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="ノルウェー語(ブークモール)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nrm mw-list-item"><a href="https://nrm.wikipedia.org/wiki/Desert" title="ノルマン語: Desert" lang="nrf" hreflang="nrf" data-title="Desert" data-language-autonym="Nouormand" data-language-local-name="ノルマン語" class="interlanguage-link-target"><span>Nouormand</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nv mw-list-item"><a href="https://nv.wikipedia.org/wiki/Doo_Nidaha%C5%82ting%C3%B3%C3%B3" title="ナバホ語: Doo Nidahałtingóó" lang="nv" hreflang="nv" data-title="Doo Nidahałtingóó" data-language-autonym="Diné bizaad" data-language-local-name="ナバホ語" class="interlanguage-link-target"><span>Diné bizaad</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="良質な記事"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Des%C3%A8rt" title="オック語: Desèrt" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Desèrt" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="オック語" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-om mw-list-item"><a href="https://om.wikipedia.org/wiki/Gammoojjii" title="オロモ語: Gammoojjii" lang="om" hreflang="om" data-title="Gammoojjii" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="オロモ語" class="interlanguage-link-target"><span>Oromoo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-or mw-list-item"><a href="https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%AE%E0%AC%B0%E0%AD%81%E0%AC%AD%E0%AD%82%E0%AC%AE%E0%AC%BF" title="オディア語: ମରୁଭୂମି" lang="or" hreflang="or" data-title="ମରୁଭୂମି" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="オディア語" class="interlanguage-link-target"><span>ଓଡ଼ିଆ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%AE%E0%A8%BE%E0%A8%B0%E0%A9%82%E0%A8%A5%E0%A8%B2" title="パンジャブ語: ਮਾਰੂਥਲ" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਮਾਰੂਥਲ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="パンジャブ語" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Pustynia" title="ポーランド語: Pustynia" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Pustynia" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="ポーランド語" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%B5%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D8%A1" title="Western Punjabi: صحراء" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="صحراء" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Deserto" title="ポルトガル語: Deserto" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Deserto" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="ポルトガル語" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Ch%27in_pacha" title="ケチュア語: Ch'in pacha" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Ch'in pacha" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="ケチュア語" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rmy mw-list-item"><a href="https://rmy.wikipedia.org/wiki/Sahgepte" title="ロマ語: Sahgepte" lang="rmy" hreflang="rmy" data-title="Sahgepte" data-language-autonym="Romani čhib" data-language-local-name="ロマ語" class="interlanguage-link-target"><span>Romani čhib</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/De%C8%99ert" title="ルーマニア語: Deșert" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Deșert" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="ルーマニア語" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-tara mw-list-item"><a href="https://roa-tara.wikipedia.org/wiki/Deserte" title="タラント語: Deserte" lang="nap-x-tara" hreflang="nap-x-tara" data-title="Deserte" data-language-autonym="Tarandíne" data-language-local-name="タラント語" class="interlanguage-link-target"><span>Tarandíne</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%83%D1%81%D1%82%D1%8B%D0%BD%D1%8F" title="ロシア語: Пустыня" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Пустыня" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="ロシア語" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%83%D1%81%D1%82%D1%8B%D0%BD%D1%8F" title="ルシン語: Пустыня" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Пустыня" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="ルシン語" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sa mw-list-item"><a href="https://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%B0%E0%A5%81%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A5%E0%A4%B2%E0%A5%80%E0%A4%AF%E0%A4%AD%E0%A5%82%E0%A4%AE%E0%A4%BF%E0%A4%83" title="サンスクリット語: मरुस्थलीयभूमिः" lang="sa" hreflang="sa" data-title="मरुस्थलीयभूमिः" data-language-autonym="संस्कृतम्" data-language-local-name="サンスクリット語" class="interlanguage-link-target"><span>संस्कृतम्</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%83%D0%BC%D0%B0%D1%85_%D0%BA%D1%83%D0%B9%D0%B0%D0%B0%D1%80" title="サハ語: Кумах куйаар" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Кумах куйаар" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="サハ語" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Desertu" title="サルデーニャ語: Desertu" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Desertu" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="サルデーニャ語" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Disertu" title="シチリア語: Disertu" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Disertu" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="シチリア語" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%8A%DA%AF%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="シンド語: ريگستان" lang="sd" hreflang="sd" data-title="ريگستان" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="シンド語" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-se mw-list-item"><a href="https://se.wikipedia.org/wiki/S%C3%A1tto%C3%A1hpi" title="北サーミ語: Sáttoáhpi" lang="se" hreflang="se" data-title="Sáttoáhpi" data-language-autonym="Davvisámegiella" data-language-local-name="北サーミ語" class="interlanguage-link-target"><span>Davvisámegiella</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Pustinja" title="セルボ・クロアチア語: Pustinja" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Pustinja" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="セルボ・クロアチア語" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%9A%E0%B7%8F%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AD%E0%B7%8F%E0%B6%BB" title="シンハラ語: කාන්තාර" lang="si" hreflang="si" data-title="කාන්තාර" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="シンハラ語" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Desert" title="シンプル英語: Desert" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Desert" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="シンプル英語" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/P%C3%BA%C5%A1%C5%A5" title="スロバキア語: Púšť" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Púšť" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="スロバキア語" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Pu%C5%A1%C4%8Dava" title="スロベニア語: Puščava" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Puščava" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="スロベニア語" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/Gwenga" title="ショナ語: Gwenga" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Gwenga" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="ショナ語" class="interlanguage-link-target"><span>ChiShona</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Lamadegaan" title="ソマリ語: Lamadegaan" lang="so" hreflang="so" data-title="Lamadegaan" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="ソマリ語" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Shkret%C3%ABtira" title="アルバニア語: Shkretëtira" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Shkretëtira" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="アルバニア語" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%83%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%9A%D0%B0" title="セルビア語: Пустиња" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Пустиња" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="セルビア語" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/%C3%96ken" title="スウェーデン語: Öken" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Öken" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="スウェーデン語" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Jangwa" title="スワヒリ語: Jangwa" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Jangwa" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="スワヒリ語" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/Pusty%C5%84a" title="シレジア語: Pustyńa" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Pustyńa" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="シレジア語" class="interlanguage-link-target"><span>Ślůnski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%AA%E0%AE%BE%E0%AE%B2%E0%AF%88%E0%AE%B5%E0%AE%A9%E0%AE%AE%E0%AF%8D" title="タミル語: பாலைவனம்" lang="ta" hreflang="ta" data-title="பாலைவனம்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="タミル語" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%8E%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%BF" title="テルグ語: ఎడారి" lang="te" hreflang="te" data-title="ఎడారి" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="テルグ語" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B8%D1%91%D0%B1%D0%BE%D0%BD" title="タジク語: Биёбон" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Биёбон" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="タジク語" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A7%E0%B8%93%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B9%89%E0%B8%87" title="タイ語: บริเวณแห้งแล้ง" lang="th" hreflang="th" data-title="บริเวณแห้งแล้ง" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="タイ語" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/%C3%87%C3%B6l" title="トルクメン語: Çöl" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Çöl" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="トルクメン語" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Desyerto" title="タガログ語: Desyerto" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Desyerto" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="タガログ語" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%87%C3%B6l" title="トルコ語: Çöl" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Çöl" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="トルコ語" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%A7%D2%AF%D0%BB" title="タタール語: Чүл" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Чүл" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="タタール語" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%83%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8F" title="ウクライナ語: Пустеля" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Пустеля" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ウクライナ語" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%B5%D8%AD%D8%B1%D8%A7" title="ウルドゥー語: صحرا" lang="ur" hreflang="ur" data-title="صحرا" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="ウルドゥー語" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Cho%CA%BBl" title="ウズベク語: Choʻl" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Choʻl" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ウズベク語" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Dexerto" title="ヴェネト語: Dexerto" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Dexerto" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="ヴェネト語" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Rahvahatoi_ma" title="ヴェプス語: Rahvahatoi ma" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Rahvahatoi ma" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="ヴェプス語" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Hoang_m%E1%BA%A1c" title="ベトナム語: Hoang mạc" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Hoang mạc" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="ベトナム語" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Wastene_(dizert)" title="ワロン語: Wastene (dizert)" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Wastene (dizert)" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="ワロン語" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Desyerto" title="ワライ語: Desyerto" lang="war" hreflang="war" data-title="Desyerto" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="ワライ語" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wo mw-list-item"><a href="https://wo.wikipedia.org/wiki/M%C3%A0ndi%C5%8B_m" title="ウォロフ語: Màndiŋ m" lang="wo" hreflang="wo" data-title="Màndiŋ m" data-language-autonym="Wolof" data-language-local-name="ウォロフ語" class="interlanguage-link-target"><span>Wolof</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E8%8D%92%E6%BC%A0" title="呉語: 荒漠" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="荒漠" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="呉語" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xh mw-list-item"><a href="https://xh.wikipedia.org/wiki/Entlango" title="コサ語: Entlango" lang="xh" hreflang="xh" data-title="Entlango" data-language-autonym="IsiXhosa" data-language-local-name="コサ語" class="interlanguage-link-target"><span>IsiXhosa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%96%E1%83%98" title="メグレル語: ტიოზი" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ტიოზი" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="メグレル語" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%9E%D7%93%D7%91%D7%A8" title="イディッシュ語: מדבר" lang="yi" hreflang="yi" data-title="מדבר" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="イディッシュ語" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/Aginj%C3%B9" title="ヨルバ語: Aginjù" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Aginjù" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="ヨルバ語" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%8D%92%E6%BC%A0" title="中国語: 荒漠" lang="zh" hreflang="zh" data-title="荒漠" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="中国語" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Soa-bo%CC%8Dk" title="閩南語: Soa-bo̍k" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Soa-bo̍k" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="閩南語" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E8%8D%92%E6%BC%A0" title="広東語: 荒漠" lang="yue" hreflang="yue" data-title="荒漠" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="広東語" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q8514#sitelinks-wikipedia" title="言語間リンクを編集" class="wbc-editpage">リンクを編集</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="名前空間"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="本文を閲覧 [c]" accesskey="c"><span>ページ</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E3%83%8E%E3%83%BC%E3%83%88:%E7%A0%82%E6%BC%A0" rel="discussion" title="本文ページについての議論 [t]" accesskey="t"><span>ノート</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="別の言語に切り替える" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">日本語</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="表示"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%A0%82%E6%BC%A0"><span>閲覧</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit" title="このページのソースコードを編集する [e]" accesskey="e"><span>編集</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=history" title="このページの過去の版 [h]" accesskey="h"><span>履歴を表示</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ページツール"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ツール" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ツール</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ツール</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">サイドバーに移動</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">非表示</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="その他の操作" > <div class="vector-menu-heading"> 操作 </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%A0%82%E6%BC%A0"><span>閲覧</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit" title="このページのソースコードを編集する [e]" accesskey="e"><span>編集</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=history"><span>履歴を表示</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> 全般 </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%83%AA%E3%83%B3%E3%82%AF%E5%85%83/%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="ここにリンクしている全ウィキページの一覧 [j]" accesskey="j"><span>リンク元</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E9%96%A2%E9%80%A3%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8%E3%81%AE%E6%9B%B4%E6%96%B0%E7%8A%B6%E6%B3%81/%E7%A0%82%E6%BC%A0" rel="nofollow" title="このページからリンクしているページの最近の更新 [k]" accesskey="k"><span>関連ページの更新状況</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//ja.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:ファイルのアップロード" title="ファイルをアップロードする [u]" accesskey="u"><span>ファイルをアップロード</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%A0%82%E6%BC%A0&oldid=103781180" title="このページのこの版への固定リンク"><span>この版への固定リンク</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=info" title="このページについての詳細情報"><span>ページ情報</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%81%93%E3%81%AE%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8%E3%82%92%E5%BC%95%E7%94%A8&page=%E7%A0%82%E6%BC%A0&id=103781180&wpFormIdentifier=titleform" title="このページの引用方法"><span>このページを引用</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fja.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E7%25A0%2582%25E6%25BC%25A0"><span>短縮URLを取得する</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:QrCode&url=https%3A%2F%2Fja.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E7%25A0%2582%25E6%25BC%25A0"><span>QRコードをダウンロード</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> 印刷/書き出し </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%83%96%E3%83%83%E3%82%AF&bookcmd=book_creator&referer=%E7%A0%82%E6%BC%A0"><span>ブックの新規作成</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:DownloadAsPdf&page=%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=show-download-screen"><span>PDF 形式でダウンロード</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%A0%82%E6%BC%A0&printable=yes" title="このページの印刷用ページ [p]" accesskey="p"><span>印刷用バージョン</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> 他のプロジェクト </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Desert" hreflang="en"><span>コモンズ</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikiquote mw-list-item"><a href="https://ja.wikiquote.org/wiki/%E7%A0%82%E6%BC%A0" hreflang="ja"><span>ウィキクォート</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q8514" title="関連付けられたデータリポジトリ項目へのリンク [g]" accesskey="g"><span>ウィキデータ項目</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ページツール"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="表示"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">表示</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">サイドバーに移動</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">非表示</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">出典: フリー百科事典『ウィキペディア(Wikipedia)』</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="ja" dir="ltr"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r101346560">.mw-parser-output .hatnote{margin:0.5em 0;padding:3px 2em;background-color:transparent;border-bottom:1px solid #a2a9b1;font-size:90%}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .hatnote>table{color:inherit}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .hatnote>table{color:inherit}}</style><div class="hatnote dablink noprint"><table style="width:100%; background:transparent;"> <tbody><tr><td style="width:25px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Disambig_gray.svg" class="mw-file-description" title="曖昧さ回避"><img alt="曖昧さ回避" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Disambig_gray.svg/25px-Disambig_gray.svg.png" decoding="async" width="25" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Disambig_gray.svg/38px-Disambig_gray.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Disambig_gray.svg/50px-Disambig_gray.svg.png 2x" data-file-width="220" data-file-height="168" /></a></span></td> <td>この項目では、土地について説明しています。 <ul><li>交響的頌歌の砂漠については「<a href="/wiki/%E7%A0%82%E6%BC%A0_(%E4%BA%A4%E9%9F%BF%E7%9A%84%E9%A0%8C%E6%AD%8C)" title="砂漠 (交響的頌歌)">砂漠 (交響的頌歌)</a>」をご覧ください。</li> <li>中川晃教のアルバムについては「<a href="/wiki/%E7%A0%82%E6%BC%A0_(%E4%B8%AD%E5%B7%9D%E6%99%83%E6%95%99%E3%81%AE%E3%82%A2%E3%83%AB%E3%83%90%E3%83%A0)" title="砂漠 (中川晃教のアルバム)">砂漠 (中川晃教のアルバム)</a>」をご覧ください。</li> <li>伊坂幸太郎の小説については「<a href="/wiki/%E7%A0%82%E6%BC%A0_(%E5%B0%8F%E8%AA%AC)" title="砂漠 (小説)">砂漠 (小説)</a>」をご覧ください。</li></ul></td> </tr></tbody></table></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Libya_5230_Wan_Caza_Dunes_Luca_Galuzzi_2007.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Libya_5230_Wan_Caza_Dunes_Luca_Galuzzi_2007.jpg/250px-Libya_5230_Wan_Caza_Dunes_Luca_Galuzzi_2007.jpg" decoding="async" width="250" height="167" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Libya_5230_Wan_Caza_Dunes_Luca_Galuzzi_2007.jpg/375px-Libya_5230_Wan_Caza_Dunes_Luca_Galuzzi_2007.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Libya_5230_Wan_Caza_Dunes_Luca_Galuzzi_2007.jpg/500px-Libya_5230_Wan_Caza_Dunes_Luca_Galuzzi_2007.jpg 2x" data-file-width="2000" data-file-height="1333" /></a><figcaption><a href="/wiki/%E3%82%B5%E3%83%8F%E3%83%A9%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="サハラ砂漠">サハラ砂漠</a></figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:ValleLuna-002.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/ValleLuna-002.jpg/250px-ValleLuna-002.jpg" decoding="async" width="250" height="162" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/ValleLuna-002.jpg/375px-ValleLuna-002.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/ValleLuna-002.jpg/500px-ValleLuna-002.jpg 2x" data-file-width="2126" data-file-height="1375" /></a><figcaption><a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%82%BF%E3%82%AB%E3%83%9E%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="アタカマ砂漠">アタカマ砂漠</a></figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Kalahari_E02_00.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Kalahari_E02_00.jpg/250px-Kalahari_E02_00.jpg" decoding="async" width="250" height="168" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Kalahari_E02_00.jpg/375px-Kalahari_E02_00.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Kalahari_E02_00.jpg/500px-Kalahari_E02_00.jpg 2x" data-file-width="1017" data-file-height="682" /></a><figcaption><a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%83%A9%E3%83%8F%E3%83%AA%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="カラハリ砂漠">カラハリ砂漠</a></figcaption></figure> <p><b>砂漠</b>(さばく、<b>沙漠</b>)とは、<a href="/wiki/%E9%99%8D%E9%9B%A8" class="mw-redirect" title="降雨">降雨</a>が極端に少なく、<a href="/wiki/%E7%A0%82" title="砂">砂</a>や<a href="/wiki/%E5%B2%A9%E7%9F%B3" title="岩石">岩石</a>の多い土地の事。年間降雨量が250ミリメートル以下の地域<sup id="cite_ref-USGS_Deserts_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-USGS_Deserts-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>、または降雨量よりも<a href="/w/index.php?title=%E8%92%B8%E7%99%BA%E9%87%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="蒸発量 (存在しないページ)">蒸発量</a>の方が多い地域などの定義がある。地球上の陸地に占める面積は19億ha〜34億ha(約20%~25%)に及ぶ<sup id="cite_ref-名前なし-1_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-名前なし-1-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。<a href="/wiki/%E6%A4%8D%E7%89%A9" title="植物">植物</a>がほとんど生息せず、<a href="/wiki/%E6%B0%B4" title="水">水分</a>も少ないため、気温の<a href="/wiki/%E6%97%A5%E8%BC%83%E5%B7%AE" title="日較差">日較差</a>が激しい。よって<a href="/wiki/%E8%BE%B2%E6%A5%AD" title="農業">農業</a>には適さず、<a href="/wiki/%E4%BA%BA%E9%96%93" title="人間">人間</a>の居住が難しい地域(<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%8D%E3%82%AF%E3%83%A1%E3%83%BC%E3%83%8D" title="アネクメーネ">アネクメーネ</a>)である。砂漠地は岩石(メサ、ビュート)・<a href="/wiki/%E7%A4%AB" title="礫">礫</a>(れき)・砂・<a href="/wiki/%E3%83%AF%E3%82%B8" title="ワジ">ワジ</a>(涸れ川)・<a href="/wiki/%E5%A1%A9%E6%B9%96" title="塩湖">塩湖</a>などで形成され、砂漠地の中で水が得られる希少な場所は人などが生息できる<a href="/wiki/%E3%82%AA%E3%82%A2%E3%82%B7%E3%82%B9" title="オアシス">オアシス</a>となる。 </p><p><b>海の砂漠</b>は厳密には砂漠ではないが、本項で解説する。 </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="分類"><span id=".E5.88.86.E9.A1.9E"></span>分類</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&section=1" title="節を編集: 分類"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="土質による分類"><span id=".E5.9C.9F.E8.B3.AA.E3.81.AB.E3.82.88.E3.82.8B.E5.88.86.E9.A1.9E"></span>土質による分類</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&section=2" title="節を編集: 土質による分類"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r101304250">.mw-parser-output .ambox{border:1px solid #a2a9b1;border-left:10px solid #36c;background-color:#fbfbfb;box-sizing:border-box}.mw-parser-output .ambox+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+link+style+.ambox,.mw-parser-output .ambox+link+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+style+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+link+.ambox{margin-top:-1px}html body.mediawiki .mw-parser-output .ambox.mbox-small-left{margin:4px 1em 4px 0;overflow:hidden;width:238px;border-collapse:collapse;font-size:88%;line-height:1.25em}.mw-parser-output .ambox-speedy{border-left:10px solid #b32424;background-color:#fee7e6}.mw-parser-output .ambox-delete{border-left:10px solid #b32424}.mw-parser-output .ambox-content{border-left:10px solid #f28500}.mw-parser-output .ambox-style{border-left:10px solid #fc3}.mw-parser-output .ambox-move{border-left:10px solid #9932cc}.mw-parser-output .ambox-protection{border-left:10px solid #a2a9b1}.mw-parser-output .ambox .mbox-text{border:none;padding:0.25em 0.5em;width:100%;font-size:90%}.mw-parser-output .ambox .mbox-image{border:none;padding:2px 0 2px 0.5em;text-align:center}.mw-parser-output .ambox .mbox-imageright{border:none;padding:2px 0.5em 2px 0;text-align:center}.mw-parser-output .ambox .mbox-empty-cell{border:none;padding:0;width:1px}.mw-parser-output .ambox .mbox-image-div{width:52px}html.client-js body.skin-minerva .mw-parser-output .mbox-text-span{margin-left:23px!important}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .ambox{margin:0 10%}}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .ambox{display:none!important}}</style><table class="box-出典の明記 plainlinks metadata ambox mbox-small-left ambox-content ambox-出典の明記" role="presentation" style="width:auto;"><tbody><tr><td class="mbox-image"><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Question_book-4.svg/50px-Question_book-4.svg.png" decoding="async" width="50" height="39" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Question_book-4.svg/75px-Question_book-4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Question_book-4.svg/100px-Question_book-4.svg.png 2x" data-file-width="262" data-file-height="204" /></span></span></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-span"><b>この節は<a href="/wiki/Wikipedia:%E6%A4%9C%E8%A8%BC%E5%8F%AF%E8%83%BD%E6%80%A7" title="Wikipedia:検証可能性">検証可能</a>な<a href="/wiki/Wikipedia:%E4%BF%A1%E9%A0%BC%E3%81%A7%E3%81%8D%E3%82%8B%E6%83%85%E5%A0%B1%E6%BA%90" title="Wikipedia:信頼できる情報源">参考文献や出典</a>が全く示されていないか、不十分です。</b><span class="hide-when-compact"> <a href="/wiki/Wikipedia:%E5%87%BA%E5%85%B8%E3%82%92%E6%98%8E%E8%A8%98%E3%81%99%E3%82%8B" title="Wikipedia:出典を明記する">出典を追加</a>して記事の信頼性向上にご協力ください。<small>(<a href="/wiki/Template:%E5%87%BA%E5%85%B8%E3%81%AE%E6%98%8E%E8%A8%98/doc" title="Template:出典の明記/doc">このテンプレートの使い方</a>)</small><br /><small><span class="plainlinks">出典検索<a href="/wiki/Template:Find_sources_mainspace" title="Template:Find sources mainspace"><sup>?</sup></a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.google.co.jp/search?hl=ja&as_eq=wikipedia&q=%22%E7%A0%82%E6%BC%A0%22&num=50">"砂漠"</a> – <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.google.co.jp/search?hl=ja&q=%22%E7%A0%82%E6%BC%A0%22&tbm=nws">ニュース</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.google.co.jp/search?hl=ja&tbs=bks:1&q=%22%E7%A0%82%E6%BC%A0%22">書籍</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="//scholar.google.co.jp/scholar?num=100&hl=ja&q=%22%E7%A0%82%E6%BC%A0%22">スカラー</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://ci.nii.ac.jp/opensearch/search?lang=ja&q=%22%E7%A0%82%E6%BC%A0%22&range=2&count=200&sortorder=1&type=0">CiNii</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.jstage.jst.go.jp/result/global/-char/ja?globalSearchKey=%22%E7%A0%82%E6%BC%A0%22">J-STAGE</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://ndlsearch.ndl.go.jp/api/openurl?any=%22%E7%A0%82%E6%BC%A0%22">NDL</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://dlib.jp/?q=%22%E7%A0%82%E6%BC%A0%22">dlib.jp</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://jpsearch.go.jp/csearch/jps-cross?csid=jps-cross&keyword=%22%E7%A0%82%E6%BC%A0%22">ジャパンサーチ</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/">TWL</a></span></small></span> <span class="date-container"><i>(<span class="date"><span title="2023年4月">2023年4月</span></span>)</i></span></div></td></tr></tbody></table> <p>「砂漠」という表記からの連想もあり、一般的には見渡す限り砂地が広がって<a href="/wiki/%E7%A0%82%E7%B4%8B" title="砂紋">風紋</a>を織りなしている情景がよく想像されるが、実際には岩石に覆われた荒涼たる地域が主であり、砂に覆われた地域は全体の20%ほどに過ぎない。砂漠のうちでもっとも多いものは岩盤がそのまま露出した<a href="/wiki/%E5%B2%A9%E7%9F%B3%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="岩石砂漠">岩石砂漠</a>(ハマダ(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/hamada" class="extiw" title="en:hamada">hamada</a>))であり、礫(2ミリメートル以上の粒)によって覆われている礫砂漠(レグ)もかなりの範囲を占める。<a href="/w/index.php?title=%E5%9C%9F%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&redlink=1" class="new" title="土砂漠 (存在しないページ)">土砂漠</a>は<a href="/wiki/%E5%9C%9F" class="mw-disambig" title="土">土</a>や<a href="/wiki/%E7%B2%98%E5%9C%9F" title="粘土">粘土</a>によっておおわれた砂漠である。こうした砂漠の土壌は砂漠土と呼ばれ、植物がほとんど生育しないことから<a href="/wiki/%E8%85%90%E6%A4%8D" class="mw-redirect" title="腐植">腐植</a>が非常に少ないこと、および塩分が強いことが特徴となっている。<a href="/wiki/%E7%A0%82%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="砂砂漠">砂砂漠</a>(エルグ(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Erg_(landform)" class="extiw" title="en:Erg (landform)">erg</a>))には砂地や<a href="/wiki/%E7%A0%82%E4%B8%98" title="砂丘">砂丘</a>が広がる。 </p><p>上記の分類において、岩石砂漠はその名の通り土壌がほぼ存在せず、岩盤が剥き出しとなっている。これは砂漠の強い風などによって表層の土壌が吹き飛ばされてしまったためである。地形としては山岳など、風が強く土壌がとどまりにくい地形に多く存在する。礫砂漠はそれよりもやや緩やかな傾斜の地域に存在し、数十センチ程度の薄い土壌層は存在するものの、その上の地表はすべて礫によって覆われている。礫砂漠を覆う礫は回転運動をすることがなく片面が常に太陽光の方を向いているため、風化によって日光を受ける面が変色しているのが特徴である。土砂漠も表層は固い粘土などであり、軽い砂などが吹き飛ばされていることには変わりない。後述のプラヤのほとんどは土砂漠となっている。こうした地域から吹き寄せられた砂が堆積するのが砂砂漠である。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="成因による分類"><span id=".E6.88.90.E5.9B.A0.E3.81.AB.E3.82.88.E3.82.8B.E5.88.86.E9.A1.9E"></span>成因による分類</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&section=3" title="節を編集: 成因による分類"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101304250"><table class="box-出典の明記 plainlinks metadata ambox mbox-small-left ambox-content ambox-出典の明記" role="presentation" style="width:auto;"><tbody><tr><td class="mbox-image"><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Question_book-4.svg/50px-Question_book-4.svg.png" decoding="async" width="50" height="39" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Question_book-4.svg/75px-Question_book-4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Question_book-4.svg/100px-Question_book-4.svg.png 2x" data-file-width="262" data-file-height="204" /></span></span></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-span"><b>この節は<a href="/wiki/Wikipedia:%E6%A4%9C%E8%A8%BC%E5%8F%AF%E8%83%BD%E6%80%A7" title="Wikipedia:検証可能性">検証可能</a>な<a href="/wiki/Wikipedia:%E4%BF%A1%E9%A0%BC%E3%81%A7%E3%81%8D%E3%82%8B%E6%83%85%E5%A0%B1%E6%BA%90" title="Wikipedia:信頼できる情報源">参考文献や出典</a>が全く示されていないか、不十分です。</b><span class="hide-when-compact"> <a href="/wiki/Wikipedia:%E5%87%BA%E5%85%B8%E3%82%92%E6%98%8E%E8%A8%98%E3%81%99%E3%82%8B" title="Wikipedia:出典を明記する">出典を追加</a>して記事の信頼性向上にご協力ください。<small>(<a href="/wiki/Template:%E5%87%BA%E5%85%B8%E3%81%AE%E6%98%8E%E8%A8%98/doc" title="Template:出典の明記/doc">このテンプレートの使い方</a>)</small><br /><small><span class="plainlinks">出典検索<a href="/wiki/Template:Find_sources_mainspace" title="Template:Find sources mainspace"><sup>?</sup></a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.google.co.jp/search?hl=ja&as_eq=wikipedia&q=%22%E7%A0%82%E6%BC%A0%22&num=50">"砂漠"</a> – <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.google.co.jp/search?hl=ja&q=%22%E7%A0%82%E6%BC%A0%22&tbm=nws">ニュース</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.google.co.jp/search?hl=ja&tbs=bks:1&q=%22%E7%A0%82%E6%BC%A0%22">書籍</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="//scholar.google.co.jp/scholar?num=100&hl=ja&q=%22%E7%A0%82%E6%BC%A0%22">スカラー</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://ci.nii.ac.jp/opensearch/search?lang=ja&q=%22%E7%A0%82%E6%BC%A0%22&range=2&count=200&sortorder=1&type=0">CiNii</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.jstage.jst.go.jp/result/global/-char/ja?globalSearchKey=%22%E7%A0%82%E6%BC%A0%22">J-STAGE</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://ndlsearch.ndl.go.jp/api/openurl?any=%22%E7%A0%82%E6%BC%A0%22">NDL</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://dlib.jp/?q=%22%E7%A0%82%E6%BC%A0%22">dlib.jp</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://jpsearch.go.jp/csearch/jps-cross?csid=jps-cross&keyword=%22%E7%A0%82%E6%BC%A0%22">ジャパンサーチ</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/">TWL</a></span></small></span> <span class="date-container"><i>(<span class="date"><span title="2023年4月">2023年4月</span></span>)</i></span></div></td></tr></tbody></table> <p>砂漠を形成する要因は、以下のように大きく4つに分類される<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。それぞれについて、分布する緯度に差異が見られる。 </p> <dl><dt>熱帯砂漠(海岸砂漠)</dt> <dd><a href="/wiki/%E5%A4%A7%E9%99%B8" title="大陸">大陸</a>の西側を赤道方向に向かう<a href="/wiki/%E5%AF%92%E6%B5%81" class="mw-redirect" title="寒流">寒流</a>沿いの、大陸の海岸線にみられる。寒流の上を渡る風は水蒸気の供給が少ないことと、大気が安定して上昇気流が起こりにくいことによる。</dd> <dd>緯度10〜20°の大陸西岸に分布する。海岸沿いに細長く広がり砂漠の範囲は狭いものが多いが、大気が安定しているため降雨が非常に少なく、極度に乾燥していることが多い<sup id="cite_ref-名前なし-2_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-名前なし-2-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%82%BF%E3%82%AB%E3%83%9E%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="アタカマ砂漠">アタカマ砂漠</a>、<a href="/wiki/%E3%83%8A%E3%83%9F%E3%83%96%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="ナミブ砂漠">ナミブ砂漠</a>など。</dd> <dt>亜熱帯砂漠(中緯度砂漠)</dt> <dd><a href="/wiki/%E7%86%B1%E5%B8%AF" title="熱帯">熱帯</a>で生じた<a href="/wiki/%E4%B8%8A%E6%98%87%E6%B0%97%E6%B5%81" title="上昇気流">上昇気流</a>が大気上層を中緯度まで移動してから下降することによって発生する<a href="/wiki/%E4%BA%9C%E7%86%B1%E5%B8%AF%E9%AB%98%E5%9C%A7%E5%B8%AF" title="亜熱帯高圧帯">亜熱帯高圧帯</a>の影響下に一年中あることによる。気圧帯の影響によるものなので範囲が非常に広く、大規模な砂漠が成立しやすいことが特徴である。ただし亜熱帯高圧帯は永久に不変というものではなく、地球の気候によって長期的には南北移動を繰り返すために、それに伴って砂漠の境界線も長期的には南北移動を繰り返す性質がある。</dd> <dd>緯度20〜30°にみられる。<a href="/wiki/%E3%82%B5%E3%83%8F%E3%83%A9%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="サハラ砂漠">サハラ砂漠</a>、<a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%83%A9%E3%83%8F%E3%83%AA%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="カラハリ砂漠">カラハリ砂漠</a>、<a href="/wiki/%E3%82%AA%E3%83%BC%E3%82%B9%E3%83%88%E3%83%A9%E3%83%AA%E3%82%A2" title="オーストラリア">オーストラリア</a>中西部の<a href="/wiki/%E3%82%B0%E3%83%AC%E3%83%BC%E3%83%88%E3%82%B5%E3%83%B3%E3%83%87%E3%82%A3%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="グレートサンディ砂漠">グレートサンディ砂漠</a>、<a href="/wiki/%E3%82%B0%E3%83%AC%E3%83%BC%E3%83%88%E3%83%93%E3%82%AF%E3%83%88%E3%83%AA%E3%82%A2%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="グレートビクトリア砂漠">グレートビクトリア砂漠</a>、<a href="/wiki/%E3%82%AE%E3%83%96%E3%82%BD%E3%83%B3%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="ギブソン砂漠">ギブソン砂漠</a>など。</dd> <dt>温帯砂漠</dt> <dd> <dl><dt><a href="/wiki/%E9%9B%A8%E8%94%AD" title="雨蔭">雨陰</a>砂漠</dt> <dd>山脈の方から吹き込む<a href="/wiki/%E5%8D%93%E8%B6%8A%E9%A2%A8" title="卓越風">卓越風</a>の<a href="/wiki/%E9%A2%A8%E4%B8%8B" class="mw-redirect" title="風下">風下</a>となるために、下降気流地帯となるため生じる。</dd> <dd>緯度35〜50°にみられる。<a href="/wiki/%E3%83%A2%E3%83%8F%E3%83%BC%E3%83%B4%E3%82%A7%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="モハーヴェ砂漠">モハーヴェ砂漠</a>、<a href="/wiki/%E3%82%B3%E3%83%AD%E3%83%A9%E3%83%89%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="コロラド砂漠">コロラド砂漠</a>、<a href="/wiki/%E3%83%91%E3%82%BF%E3%82%B4%E3%83%8B%E3%82%A2" title="パタゴニア">パタゴニア</a>東部など。</dd> <dt>内陸砂漠</dt> <dd><a href="/wiki/%E6%B5%B7" title="海">海</a>から遠く、水蒸気の供給量が少ないため生じる。</dd> <dd><a href="/wiki/%E3%82%B4%E3%83%93%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="ゴビ砂漠">ゴビ砂漠</a>、<a href="/wiki/%E3%82%BF%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%83%9E%E3%82%AB%E3%83%B3%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="タクラマカン砂漠">タクラマカン砂漠</a>など。</dd></dl></dd></dl> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="日本における「砂漠」"><span id=".E6.97.A5.E6.9C.AC.E3.81.AB.E3.81.8A.E3.81.91.E3.82.8B.E3.80.8C.E7.A0.82.E6.BC.A0.E3.80.8D"></span>日本における「砂漠」</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&section=4" title="節を編集: 日本における「砂漠」"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%E6%97%A5%E6%9C%AC" title="日本">日本</a>で砂漠がつく地名が<a href="/wiki/%E5%9B%BD%E5%9C%9F%E5%9C%B0%E7%90%86%E9%99%A2" title="国土地理院">国土地理院</a>発行の地図に記載されているのは、<a href="/wiki/%E4%BC%8A%E8%B1%86%E5%A4%A7%E5%B3%B6" title="伊豆大島">伊豆大島</a>の<a href="/wiki/%E4%B8%89%E5%8E%9F%E5%B1%B1" title="三原山">三原山</a>山麓にある「裏砂漠」「奥山砂漠」の2か所のみである<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。<a href="/wiki/%E7%81%AB%E5%B1%B1%E5%B2%A9" title="火山岩">火山岩</a>に覆われて植生が少なく、風景が荒涼としているものの、島全体に降雨は多く厳密な意味での砂漠ではない。広大な砂礫地として知られる<a href="/wiki/%E9%B3%A5%E5%8F%96%E7%A0%82%E4%B8%98" title="鳥取砂丘">鳥取砂丘</a>も砂漠と地形がよく似ているが、あくまで温帯湿潤気候下で降水量は豊富である。風で絶えず砂が動くために植物が生えにくいが、砂丘の景観を維持するためボランティアによる<a href="/wiki/%E8%8D%89%E5%8F%96%E3%82%8A" class="mw-redirect" title="草取り">除草</a>が行われているほどである。 </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="砂の組成"><span id=".E7.A0.82.E3.81.AE.E7.B5.84.E6.88.90"></span>砂の組成</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&section=5" title="節を編集: 砂の組成"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101304250"><table class="box-出典の明記 plainlinks metadata ambox mbox-small-left ambox-content ambox-出典の明記" role="presentation" style="width:auto;"><tbody><tr><td class="mbox-image"><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Question_book-4.svg/50px-Question_book-4.svg.png" decoding="async" width="50" height="39" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Question_book-4.svg/75px-Question_book-4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Question_book-4.svg/100px-Question_book-4.svg.png 2x" data-file-width="262" data-file-height="204" /></span></span></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-span"><b>この節は<a href="/wiki/Wikipedia:%E6%A4%9C%E8%A8%BC%E5%8F%AF%E8%83%BD%E6%80%A7" title="Wikipedia:検証可能性">検証可能</a>な<a href="/wiki/Wikipedia:%E4%BF%A1%E9%A0%BC%E3%81%A7%E3%81%8D%E3%82%8B%E6%83%85%E5%A0%B1%E6%BA%90" title="Wikipedia:信頼できる情報源">参考文献や出典</a>が全く示されていないか、不十分です。</b><span class="hide-when-compact"> <a href="/wiki/Wikipedia:%E5%87%BA%E5%85%B8%E3%82%92%E6%98%8E%E8%A8%98%E3%81%99%E3%82%8B" title="Wikipedia:出典を明記する">出典を追加</a>して記事の信頼性向上にご協力ください。<small>(<a href="/wiki/Template:%E5%87%BA%E5%85%B8%E3%81%AE%E6%98%8E%E8%A8%98/doc" title="Template:出典の明記/doc">このテンプレートの使い方</a>)</small><br /><small><span class="plainlinks">出典検索<a href="/wiki/Template:Find_sources_mainspace" title="Template:Find sources mainspace"><sup>?</sup></a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.google.co.jp/search?hl=ja&as_eq=wikipedia&q=%22%E7%A0%82%E6%BC%A0%22&num=50">"砂漠"</a> – <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.google.co.jp/search?hl=ja&q=%22%E7%A0%82%E6%BC%A0%22&tbm=nws">ニュース</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.google.co.jp/search?hl=ja&tbs=bks:1&q=%22%E7%A0%82%E6%BC%A0%22">書籍</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="//scholar.google.co.jp/scholar?num=100&hl=ja&q=%22%E7%A0%82%E6%BC%A0%22">スカラー</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://ci.nii.ac.jp/opensearch/search?lang=ja&q=%22%E7%A0%82%E6%BC%A0%22&range=2&count=200&sortorder=1&type=0">CiNii</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.jstage.jst.go.jp/result/global/-char/ja?globalSearchKey=%22%E7%A0%82%E6%BC%A0%22">J-STAGE</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://ndlsearch.ndl.go.jp/api/openurl?any=%22%E7%A0%82%E6%BC%A0%22">NDL</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://dlib.jp/?q=%22%E7%A0%82%E6%BC%A0%22">dlib.jp</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://jpsearch.go.jp/csearch/jps-cross?csid=jps-cross&keyword=%22%E7%A0%82%E6%BC%A0%22">ジャパンサーチ</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/">TWL</a></span></small></span> <span class="date-container"><i>(<span class="date"><span title="2023年4月">2023年4月</span></span>)</i></span></div></td></tr></tbody></table> <p>砂漠の砂の組成は砂漠によって異なる。またその組成は、砂漠の成熟度に影響を受ける<sup id="cite_ref-Hoshino_Sand_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-Hoshino_Sand-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。砂漠においては昼夜の温度差や氷結によって岩石→礫(れき)→構成鉱物単位に分割され、さらには細粒化する。さらに砂漠環境であっても、化学的な風化作用によって鉱物は溶解する。これら風化作用に対する抵抗性は鉱物によって異なり、<a href="/wiki/%E3%81%8B%E3%82%93%E3%82%89%E3%82%93%E7%9F%B3" class="mw-redirect" title="かんらん石">かんらん石</a>、<a href="/wiki/%E8%BC%9D%E7%9F%B3" title="輝石">輝石</a>、<a href="/wiki/%E8%A7%92%E9%96%83%E7%9F%B3" title="角閃石">角閃石</a>、カルシウムの多い<a href="/wiki/%E9%95%B7%E7%9F%B3" title="長石">長石</a>などは風化を受けやすく、カルシウムの少ない<a href="/wiki/%E9%95%B7%E7%9F%B3" title="長石">長石</a>、<a href="/wiki/%E7%9F%B3%E8%8B%B1" title="石英">石英</a>などは風化を受けにくい。特に<a href="/wiki/%E7%9F%B3%E8%8B%B1" title="石英">石英</a>は抵抗性が高く、成熟した砂漠で最後まで残る鉱物種となる。 </p><p>成熟した砂漠の例としては<a href="/wiki/%E3%83%AA%E3%83%93%E3%82%A2%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="リビア砂漠">リビア砂漠</a>(石英91.7%)、<a href="/w/index.php?title=%E3%82%AA%E3%83%BC%E3%82%B9%E3%83%88%E3%83%A9%E3%83%AA%E3%82%A2%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&redlink=1" class="new" title="オーストラリア砂漠 (存在しないページ)">オーストラリア砂漠</a>(同80~100%)、カラハリ砂漠(95%以上)、ナミブ砂漠の一部などが挙げられる<sup id="cite_ref-Hoshino_Sand_6-1" class="reference"><a href="#cite_note-Hoshino_Sand-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。特にサハラ砂漠の一部であるリビア砂漠には大小の天然ガラスの塊で構成された領域が点在し(<a href="/wiki/%E3%83%AA%E3%83%93%E3%82%A2%E3%83%B3%E3%82%B0%E3%83%A9%E3%82%B9" title="リビアングラス">リビアングラス</a>)、どのように生成されたのかが謎となっている。 </p><p>逆に<a href="/wiki/%E3%82%BF%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%83%9E%E3%82%AB%E3%83%B3%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="タクラマカン砂漠">タクラマカン砂漠</a>(36%)などはきわめて未成熟である<sup id="cite_ref-Hoshino_Sand_6-2" class="reference"><a href="#cite_note-Hoshino_Sand-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="気候"><span id=".E6.B0.97.E5.80.99"></span>気候</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&section=6" title="節を編集: 気候"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Trockenklimate.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Trockenklimate.png/220px-Trockenklimate.png" decoding="async" width="220" height="110" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Trockenklimate.png/330px-Trockenklimate.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Trockenklimate.png/440px-Trockenklimate.png 2x" data-file-width="3600" data-file-height="1800" /></a><figcaption>地球の乾燥気候 <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r89142111">.mw-parser-output .legend{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .legend-color{display:inline-block;min-width:1.5em;height:1.5em;margin:1px 0;text-align:center;border:1px solid black;background-color:transparent;color:black}.mw-parser-output .legend-text{}</style><div class="legend"><span class="legend-color" style="background-color:#ffcc00; color:black;"> </span> <a href="/wiki/%E7%A0%82%E6%BC%A0%E6%B0%97%E5%80%99" title="砂漠気候">砂漠気候</a></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r89142111"><div class="legend"><span class="legend-color" style="background-color:#c69e00; color:black;"> </span> <a href="/wiki/%E3%82%B9%E3%83%86%E3%83%83%E3%83%97%E6%B0%97%E5%80%99" title="ステップ気候">ステップ気候</a></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r89142111"><div class="legend"><span class="legend-color" style="background-color:#65ffff; color:black;"> </span> <a href="/wiki/%E3%83%84%E3%83%B3%E3%83%89%E3%83%A9%E6%B0%97%E5%80%99" title="ツンドラ気候">ツンドラ気候</a></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r89142111"><div class="legend"><span class="legend-color" style="border: 1pt solid #000000; background-color:#eaeaff; color:black;"> </span> <a href="/wiki/%E5%AF%92%E5%B8%AF" title="寒帯">寒帯</a></div></figcaption></figure> <p>砂漠は植生の少ないことや晴天が続くことなどから、気温の一日の変動が非常に激しいのが特徴である。低緯度にある砂漠においては夏の日中には50度を超えるところもある一方で、冬の夜間には晴天のため気温が下がり、氷点下になる地域すらある。こうした気温変動の激しさと風の強さ、そして降雨時の流水の激しさは岩石の風化を促し、風化した岩石は砂となって砂丘を形成する。風が強いため、風食作用によってつくられる<a href="/wiki/%E4%B8%89%E7%A8%9C%E7%9F%B3" class="mw-redirect" title="三稜石">三稜石</a>が多く存在するのも砂漠の特徴のひとつである<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>砂漠は降雨量が非常に少ないが、それは湿度が低いことを必ずしも意味しない。大部分の砂漠においては確かに空気は乾燥しているが、海岸部に存在する砂漠の場合、隣接する海からの水蒸気が空気中に含まれており、湿度は高くなる傾向にある。砂漠気候に属する<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%A9%E3%83%96%E9%A6%96%E9%95%B7%E5%9B%BD%E9%80%A3%E9%82%A6" title="アラブ首長国連邦">アラブ首長国連邦</a>の<a href="/wiki/%E3%83%89%E3%83%90%E3%82%A4" title="ドバイ">ドバイ</a>がその代表的な例であり、6月から9月にかけての夏季においては湿度が100%に達することすらある。また、アフリカのナミブ砂漠やペルーの海岸部といった海岸砂漠(西岸砂漠)の場合、砂漠の上に朝になると<a href="/wiki/%E9%9C%A7" title="霧">霧</a>が漂うことが多く、そうした霧を取り込んで降雨の少なさを補う植物も存在する<sup id="cite_ref-名前なし-2_4-1" class="reference"><a href="#cite_note-名前なし-2-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="降雨と流水"><span id=".E9.99.8D.E9.9B.A8.E3.81.A8.E6.B5.81.E6.B0.B4"></span>降雨と流水</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&section=7" title="節を編集: 降雨と流水"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:NachalParan1.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/NachalParan1.jpg/250px-NachalParan1.jpg" decoding="async" width="250" height="188" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/NachalParan1.jpg/375px-NachalParan1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/NachalParan1.jpg/500px-NachalParan1.jpg 2x" data-file-width="1000" data-file-height="750" /></a><figcaption>イスラエル・ネゲブ砂漠のワジ</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:On_the_Nile_(2427627503).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/On_the_Nile_%282427627503%29.jpg/250px-On_the_Nile_%282427627503%29.jpg" decoding="async" width="250" height="187" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/On_the_Nile_%282427627503%29.jpg/375px-On_the_Nile_%282427627503%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/On_the_Nile_%282427627503%29.jpg/500px-On_the_Nile_%282427627503%29.jpg 2x" data-file-width="2459" data-file-height="1844" /></a><figcaption>ナイル川は砂漠の中で巨大なオアシスを形成している</figcaption></figure> <p>砂漠は降雨量が非常に少ない地域であるが、ほとんどの砂漠ではまったく雨が降らないわけではなく、年に数度から数年に一度降水があるところが多い。この場合、数日間に分けて雨が降るのではなく、一度に大量の降水があることがほとんどである。降雨の間隔は不規則で、量も一定しないため、年によって降水量の変動が激しい。サハラ砂漠の極乾燥域の場合、24時間の降水量が年間平均降水量を上回ることも珍しくない<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>砂漠は乾燥しているため地面は急速に水を吸収するが、森林が存在しないため降った雨は地表にプールされることなく、降雨の大量さも相まってかなりの水が一気に地表を流れ下るため、この降雨地点近くに人間がいた場合、砂漠で<a href="/wiki/%E6%B4%AA%E6%B0%B4" title="洪水">洪水</a>に見舞われることになる。こうした大量の流水は<a href="/wiki/%E3%83%AF%E3%82%B8" title="ワジ">ワジ</a>と呼ばれる河道を形成するが、ワジには降雨時以外に水が流れることはない。ワジは地形が低く地下水も得やすいためにしばしばオアシスが形成されることがあるが、もともと河道であるため降水時には洪水となる。また、ワジ以外の地形にも流水の影響は色濃く表れている。山岳の斜面にある緩やかな斜面はその形状から<a href="/wiki/%E5%B1%B1%E9%BA%93%E7%B7%A9%E6%96%9C%E9%9D%A2" title="山麓緩斜面">山麓緩斜面</a>(ペディメント)と呼ばれる<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。ペディメントの下には礫で覆われた<a href="/wiki/%E6%89%87%E7%8A%B6%E5%9C%B0" title="扇状地">扇状地</a>が広がり、これをバハダと呼ぶ。バハダのさらに下、盆地の底部には<a href="/wiki/%E7%B2%98%E5%9C%9F" title="粘土">粘土</a>に覆われた平坦な地形が広がることが多いが、これはプラヤ(粘土平野)と呼ばれる。プラヤは豪雨時の流水によって運ばれてきた堆積物によって形成されたと考えられている。プラヤにはこの豪雨時に周囲から運ばれてきた塩分も堆積することが多く、しばしば<a href="/wiki/%E5%B2%A9%E5%A1%A9" title="岩塩">岩塩</a>を産出する。また、プラヤの土壌の多くは<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%AB%E3%82%AB%E3%83%AA%E6%80%A7" class="mw-redirect" title="アルカリ性">アルカリ性</a>を示す。 </p><p>また、ワジではなく通年流水のある<a href="/wiki/%E6%B2%B3%E5%B7%9D" class="mw-redirect" title="河川">河川</a>が砂漠の中を流れることがある。こういった河川は砂漠の外で大量の降雨がある地域から砂漠に流れ込むもので、外来河川と呼ばれる<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。砂漠の河川には<a href="/wiki/%E3%82%BF%E3%83%AA%E3%83%A0%E5%B7%9D" title="タリム川">タリム川</a>や<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%A0%E3%83%80%E3%83%AA%E3%82%A2%E5%B7%9D" class="mw-redirect" title="アムダリア川">アムダリア川</a>、<a href="/wiki/%E3%82%B7%E3%83%AB%E3%83%80%E3%83%AA%E3%82%A2%E5%B7%9D" class="mw-redirect" title="シルダリア川">シルダリア川</a>のように砂漠の中で完結して外部へと流出しない内陸河川が多い。こうした内陸河川の末端には、アムダリア川やシルダリア川の注ぎ込む<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%A9%E3%83%AB%E6%B5%B7" title="アラル海">アラル海</a>や<a href="/wiki/%E3%83%B4%E3%82%A9%E3%83%AB%E3%82%AC%E5%B7%9D" title="ヴォルガ川">ヴォルガ川</a>の流れ込む<a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%82%B9%E3%83%94%E6%B5%B7" title="カスピ海">カスピ海</a>、タリム川のかつて流れ込んでいた<a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%83%97%E3%83%8E%E3%83%BC%E3%83%AB" title="ロプノール">ロプノール</a>のように<a href="/wiki/%E6%B9%96" title="湖">湖</a>が形成されることが多い。こうした砂漠の湖のほとんどは、流入河川から長年かけて流れ込んだ塩分が凝縮され、<a href="/wiki/%E5%A1%A9%E6%B9%96" title="塩湖">塩湖</a>となっていることがほとんどである。また、湖を形成する前に砂漠の途中で消滅してしまいワジとなる河川も多い。こうした中、<a href="/wiki/%E3%83%81%E3%82%B0%E3%83%AA%E3%82%B9%E5%B7%9D" class="mw-redirect" title="チグリス川">チグリス川</a>、<a href="/wiki/%E3%83%A6%E3%83%BC%E3%83%95%E3%83%A9%E3%83%86%E3%82%B9%E5%B7%9D" title="ユーフラテス川">ユーフラテス川</a>、<a href="/wiki/%E3%83%8A%E3%82%A4%E3%83%AB%E5%B7%9D" title="ナイル川">ナイル川</a>、<a href="/wiki/%E3%82%B3%E3%83%AD%E3%83%A9%E3%83%89%E5%B7%9D" title="コロラド川">コロラド川</a>のように砂漠を貫流し海へと注ぐ河川も存在する。こうした河川は砂漠の住民にとって貴重な水の供給源であり、中でもナイル川は巨大なオアシスを形成し、人類最古の文明のひとつである<a href="/wiki/%E5%8F%A4%E4%BB%A3%E3%82%A8%E3%82%B8%E3%83%97%E3%83%88" title="古代エジプト">古代エジプト</a>文明を育んだ。 </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="生態系"><span id=".E7.94.9F.E6.85.8B.E7.B3.BB"></span>生態系</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&section=8" title="節を編集: 生態系"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:SaguaroCactusAZ.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/SaguaroCactusAZ.JPG/150px-SaguaroCactusAZ.JPG" decoding="async" width="150" height="226" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/SaguaroCactusAZ.JPG/225px-SaguaroCactusAZ.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/SaguaroCactusAZ.JPG/300px-SaguaroCactusAZ.JPG 2x" data-file-width="2848" data-file-height="4288" /></a><figcaption>サボテン。多肉植物は砂漠に適応した植物のひとつである</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Agaricus_texensis_65797.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Agaricus_texensis_65797.jpg/150px-Agaricus_texensis_65797.jpg" decoding="async" width="150" height="123" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Agaricus_texensis_65797.jpg/225px-Agaricus_texensis_65797.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Agaricus_texensis_65797.jpg/300px-Agaricus_texensis_65797.jpg 2x" data-file-width="3070" data-file-height="2510" /></a><figcaption>アメリカ西部から南西部にかけて生息する<a href="/wiki/%E3%83%8F%E3%83%A9%E3%82%BF%E3%82%B1%E7%A7%91" title="ハラタケ科">ハラタケ科</a>のキノコ <i><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Agaricus_deserticola" class="extiw" title="w:Agaricus deserticola">Agaricus deserticola</a></i> 。表皮が乾燥・ひび割れると、成熟した胞子が放出される</figcaption></figure><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101304250"><table class="box-出典の明記 plainlinks metadata ambox mbox-small-left ambox-content ambox-出典の明記" role="presentation" style="width:auto;"><tbody><tr><td class="mbox-image"><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Question_book-4.svg/50px-Question_book-4.svg.png" decoding="async" width="50" height="39" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Question_book-4.svg/75px-Question_book-4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Question_book-4.svg/100px-Question_book-4.svg.png 2x" data-file-width="262" data-file-height="204" /></span></span></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-span"><b>この節は<a href="/wiki/Wikipedia:%E6%A4%9C%E8%A8%BC%E5%8F%AF%E8%83%BD%E6%80%A7" title="Wikipedia:検証可能性">検証可能</a>な<a href="/wiki/Wikipedia:%E4%BF%A1%E9%A0%BC%E3%81%A7%E3%81%8D%E3%82%8B%E6%83%85%E5%A0%B1%E6%BA%90" title="Wikipedia:信頼できる情報源">参考文献や出典</a>が全く示されていないか、不十分です。</b><span class="hide-when-compact"> <a href="/wiki/Wikipedia:%E5%87%BA%E5%85%B8%E3%82%92%E6%98%8E%E8%A8%98%E3%81%99%E3%82%8B" title="Wikipedia:出典を明記する">出典を追加</a>して記事の信頼性向上にご協力ください。<small>(<a href="/wiki/Template:%E5%87%BA%E5%85%B8%E3%81%AE%E6%98%8E%E8%A8%98/doc" title="Template:出典の明記/doc">このテンプレートの使い方</a>)</small><br /><small><span class="plainlinks">出典検索<a href="/wiki/Template:Find_sources_mainspace" title="Template:Find sources mainspace"><sup>?</sup></a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.google.co.jp/search?hl=ja&as_eq=wikipedia&q=%22%E7%A0%82%E6%BC%A0%22&num=50">"砂漠"</a> – <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.google.co.jp/search?hl=ja&q=%22%E7%A0%82%E6%BC%A0%22&tbm=nws">ニュース</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.google.co.jp/search?hl=ja&tbs=bks:1&q=%22%E7%A0%82%E6%BC%A0%22">書籍</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="//scholar.google.co.jp/scholar?num=100&hl=ja&q=%22%E7%A0%82%E6%BC%A0%22">スカラー</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://ci.nii.ac.jp/opensearch/search?lang=ja&q=%22%E7%A0%82%E6%BC%A0%22&range=2&count=200&sortorder=1&type=0">CiNii</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.jstage.jst.go.jp/result/global/-char/ja?globalSearchKey=%22%E7%A0%82%E6%BC%A0%22">J-STAGE</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://ndlsearch.ndl.go.jp/api/openurl?any=%22%E7%A0%82%E6%BC%A0%22">NDL</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://dlib.jp/?q=%22%E7%A0%82%E6%BC%A0%22">dlib.jp</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://jpsearch.go.jp/csearch/jps-cross?csid=jps-cross&keyword=%22%E7%A0%82%E6%BC%A0%22">ジャパンサーチ</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/">TWL</a></span></small></span> <span class="date-container"><i>(<span class="date"><span title="2023年4月">2023年4月</span></span>)</i></span></div></td></tr></tbody></table> <p>砂漠は植生がほとんど存在しないため、植物を食料とする動物の生息も少ないが、植物・動物ともにまったく存在しないわけではなく、乾燥地に適応した種が各地に生息しており、独自の生態系を形成している。砂漠に生育する植物は大きく分けて、<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%82%AB%E3%82%B7%E3%82%A2" title="アカシア">アカシア</a>などのように根を深く張りめぐらせて地中深くの地下水やわずかな降雨から水分を得るタイプ、<a href="/wiki/%E8%91%89" title="葉">葉</a>などの内部の柔組織に大量の水を蓄える、<a href="/wiki/%E3%82%B5%E3%83%9C%E3%83%86%E3%83%B3" title="サボテン">サボテン</a>に代表されるいわゆる<a href="/wiki/%E5%A4%9A%E8%82%89%E6%A4%8D%E7%89%A9" title="多肉植物">多肉植物</a>、そして種子などの形で休眠し、降雨があると急速に成長し花を咲かせて大量の種子を残し、短い期間で枯れるタイプに分けられる。乾燥地の土壌は塩分を含んでいることが多いため、耐塩性も高い植物が多い。砂漠内の例外としてオアシスは水を得ることができるため、多様な植物・動物が生育できる場所である。砂漠に生える<a href="/wiki/%E3%82%AD%E3%83%8E%E3%82%B3" title="キノコ">キノコ</a>は、襞が傘の内部に取り込まれた<span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BB%E3%82%B3%E3%83%86%E3%82%A3%E3%82%AA%E3%82%A4%E3%83%89%E8%8F%8C%E9%A1%9E&action=edit&redlink=1" class="new" title="セコティオイド菌類 (存在しないページ)">セコティオイド菌類</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Secotioid" class="extiw" title="en:Secotioid">英語版</a>)</span></span>が多く、胞子が成熟したあとで表皮が割れ、胞子が露出するのが特徴である。 </p><p>また、砂漠の砂は風によって巻き上げられ、遠く遠洋や他大陸にまで到達する。たとえばサハラ砂漠において巻き上げられる砂塵の量は年間20億から30億トンにもなり、2月から4月にかけては<a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%83%AA%E3%83%96%E6%B5%B7" title="カリブ海">カリブ海</a>や南アメリカ大陸に、6月から10月にかけては<a href="/wiki/%E3%83%95%E3%83%AD%E3%83%AA%E3%83%80%E5%B7%9E" title="フロリダ州">フロリダ州</a>などに降り注ぐ<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>が、こうした砂は各地に害をもたらす一方、各大陸や海洋生態系にとって重要な栄養素の供給源ともなる。また、<a href="/wiki/%E3%82%B5%E3%83%8F%E3%83%A9%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="サハラ砂漠">サハラ砂漠</a>の熱は<a href="/wiki/%E3%82%B7%E3%83%AD%E3%83%83%E3%82%B3" title="シロッコ">シロッコ</a>として<a href="/wiki/%E5%8D%97%E3%83%A8%E3%83%BC%E3%83%AD%E3%83%83%E3%83%91" title="南ヨーロッパ">南ヨーロッパ</a>に運ばれ、緯度のわりに温暖な気候をもたらしている。 </p> <dl><dt>関連項目</dt></dl> <ul><li><a href="/wiki/%E4%BC%91%E7%9C%A0" title="休眠">休眠</a> ‐ 雨季が来るまで、一部の動物の卵や植物の種子は休眠状態となる。</li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%B9%E3%83%BC%E3%83%91%E3%83%BC%E3%83%96%E3%83%AB%E3%83%BC%E3%83%A0&action=edit&redlink=1" class="new" title="スーパーブルーム (存在しないページ)">スーパーブルーム</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Superbloom" class="extiw" title="en:Superbloom">英語版</a>)</span></span> ‐ 雨季に砂漠で休眠していた草花が開花する現象。</li> <li><a href="/wiki/%E6%B5%B7%E9%9C%A7" title="海霧">海霧</a> ‐ 一部の砂漠は海からの朝霧によって水分が供給され、その水分を動植物はうまく活用する。</li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E4%B9%BE%E6%80%A7%E5%8B%95%E7%89%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="乾性動物 (存在しないページ)">乾性動物</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Xerocole" class="extiw" title="en:Xerocole">英語版</a>)</span></span></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="人文"><span id=".E4.BA.BA.E6.96.87"></span>人文</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&section=9" title="節を編集: 人文"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Qanat_cross_section.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Qanat_cross_section.svg/250px-Qanat_cross_section.svg.png" decoding="async" width="250" height="154" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Qanat_cross_section.svg/375px-Qanat_cross_section.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Qanat_cross_section.svg/500px-Qanat_cross_section.svg.png 2x" data-file-width="718" data-file-height="443" /></a><figcaption>カナートの横断面</figcaption></figure> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Libyen-oase1.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Libyen-oase1.jpg/250px-Libyen-oase1.jpg" decoding="async" width="250" height="168" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Libyen-oase1.jpg/375px-Libyen-oase1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/b5/Libyen-oase1.jpg 2x" data-file-width="422" data-file-height="284" /></a><figcaption>オアシス(<a href="/wiki/%E3%83%AA%E3%83%93%E3%82%A2" title="リビア">リビア</a>)</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Menare.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Menare.jpg/250px-Menare.jpg" decoding="async" width="250" height="188" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Menare.jpg/375px-Menare.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/84/Menare.jpg 2x" data-file-width="400" data-file-height="300" /></a><figcaption><a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%AB%E3%82%B8%E3%82%A7%E3%83%AA%E3%82%A2" title="アルジェリア">アルジェリア</a>の<a href="/wiki/%E3%83%92%E3%83%88%E3%82%B3%E3%83%96%E3%83%A9%E3%82%AF%E3%83%80" title="ヒトコブラクダ">ヒトコブラクダ</a>の<a href="/wiki/%E3%82%AD%E3%83%A3%E3%83%A9%E3%83%90%E3%83%B3" title="キャラバン">キャラバン</a>。ラクダは砂漠に適応した家畜であり、砂漠交易を飛躍的に拡大した</figcaption></figure> <p>砂漠の大部分は農耕が不可能であり、大部分は人類が定住することが不可能な地域となっているが、古来よりオアシスに農耕民が定住し、<a href="/wiki/%E3%83%8A%E3%83%84%E3%83%A1%E3%83%A4%E3%82%B7" title="ナツメヤシ">ナツメヤシ</a>などの栽培を行い生計を立てていた。こうしたオアシスにおいては、しばしば<a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A9%E3%82%AC%E3%83%A9" class="mw-redirect" title="フォガラ">フォガラ</a>や<a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%83%8A%E3%83%BC%E3%83%88" title="カナート">カナート</a>といった地下水路が建設され、オアシスにまで水を引き込んでいた<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。こうした<a href="/wiki/%E3%82%AA%E3%82%A2%E3%82%B7%E3%82%B9%E8%BE%B2%E6%A5%AD" title="オアシス農業">オアシス農業</a>はしばしば多くの人口を支えるに十分なものとなり、<a href="/wiki/%E3%82%AA%E3%82%A2%E3%82%B7%E3%82%B9%E9%83%BD%E5%B8%82" title="オアシス都市">オアシス都市</a>を形成する基盤となった。こうした砂漠定住民の伝統的生活様式は、たとえば<a href="/wiki/%E5%AE%B6%E5%B1%8B" title="家屋">家屋</a>においては雨がほとんど降らず排水の必要がないため屋根が平らであり、また外気を遮り直射日光を避けるために窓が非常に小さく、そして多くが日干し煉瓦を用いて作られていたり、また<a href="/wiki/%E8%A1%A3%E6%9C%8D" class="mw-redirect" title="衣服">衣服</a>においては直射日光や砂塵から身を守るために、ゆったりとした衣服で全身を覆い露出部分を非常に小さくするなど、砂漠の気候に適応したものとなっていた。 </p><p>こうしたオアシス定住民のほかに、旧大陸の各地の砂漠には<a href="/wiki/%E9%81%8A%E7%89%A7%E6%B0%91" title="遊牧民">遊牧民</a>が存在していた。砂漠の有用性が飛躍的に向上したのは、<a href="/wiki/%E3%83%A9%E3%82%AF%E3%83%80" title="ラクダ">ラクダ</a>を家畜化することに成功したのちのことである。ラクダは乾燥地に適応した<a href="/wiki/%E5%AE%B6%E7%95%9C" title="家畜">家畜</a>であり、<a href="/wiki/%E8%82%89" class="mw-disambig" title="肉">肉</a>や<a href="/wiki/%E4%B9%B3" title="乳">乳</a>を食用とすることもでき、ラクダ乳はしばしば遊牧民の主食ともなっていた<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>が、もっとも有用性を発揮したのは<a href="/wiki/%E9%81%8B%E8%BC%B8" class="mw-redirect" title="運輸">運輸</a>の分野においてである。ラクダは荷役動物として使用することが可能であり、ラクダを使用することでそれまで不可能であった砂漠越えの交易が可能になった。これによりオアシス都市をつなぎながらタクラマカン砂漠を越える東西交易のメインルート、いわゆる<a href="/wiki/%E3%82%B7%E3%83%AB%E3%82%AF%E3%83%AD%E3%83%BC%E3%83%89" title="シルクロード">シルクロード</a>が使用可能となり、大航海時代の到来まで東西交易の柱となっていた。こうした交易の利益によって、オアシス都市はしばしば小規模な<a href="/wiki/%E9%83%BD%E5%B8%82%E5%9B%BD%E5%AE%B6" title="都市国家">都市国家</a>(オアシス国家)を形成した。また、<a href="/wiki/3%E4%B8%96%E7%B4%80" title="3世紀">3世紀</a>にはサハラ砂漠にもラクダが伝来し<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>、これによってサハラ砂漠を南北に越える商業ルートの開設が可能となり、<a href="/wiki/%E3%82%B5%E3%83%8F%E3%83%A9%E4%BA%A4%E6%98%93" title="サハラ交易">サハラ交易</a>が開始された。このサハラ交易は北の<a href="/wiki/%E5%A1%A9" title="塩">塩</a>と南の<a href="/wiki/%E9%87%91" title="金">金</a>の交易を柱とするものであり、この交易の生む富によってサハラの南に位置する<a href="/wiki/%E3%82%B5%E3%83%98%E3%83%AB" title="サヘル">サヘル</a>地帯には、<a href="/wiki/%E3%82%AC%E3%83%BC%E3%83%8A%E7%8E%8B%E5%9B%BD" title="ガーナ王国">ガーナ王国</a>や<a href="/wiki/%E3%83%9E%E3%83%AA%E7%8E%8B%E5%9B%BD" class="mw-redirect" title="マリ王国">マリ王国</a>、<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%B3%E3%82%AC%E3%82%A4%E7%8E%8B%E5%9B%BD" class="mw-redirect" title="ソンガイ王国">ソンガイ王国</a>、<a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%83%8D%E3%83%A0%E3%83%BB%E3%83%9C%E3%83%AB%E3%83%8C%E5%B8%9D%E5%9B%BD" title="カネム・ボルヌ帝国">カネム・ボルヌ帝国</a>といった大規模領域国家が成立することとなった。 </p><p>砂漠にも、オアシスや海岸を中心として大都市が形成されることがある。ナイル川沿いに位置する<a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%82%A4%E3%83%AD" title="カイロ">カイロ</a>や、アラビア湾岸に位置する<a href="/wiki/%E3%83%89%E3%83%90%E3%82%A4" title="ドバイ">ドバイ</a>などがその例である。海岸部の砂漠、特に資金と燃料に恵まれるペルシャ湾岸諸国においては海水の淡水化によって豊富な生活用水が確保され、ドバイのほかにも大都市が形成されるようになっている。また、砂漠は水の供給の問題さえ解決できれば、日照にも恵まれ必ずしも住みにくい場所ではないところも多く、アメリカの<a href="/wiki/%E3%83%A9%E3%82%B9%E3%83%99%E3%82%AC%E3%82%B9" title="ラスベガス">ラスベガス</a>のように<a href="/wiki/%E3%82%B3%E3%83%AD%E3%83%A9%E3%83%89%E5%B7%9D" title="コロラド川">コロラド川</a>からの引水によって大観光都市に成長したところも存在する。アメリカでは、ほかに<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%AA%E3%82%BE%E3%83%8A%E5%B7%9E" title="アリゾナ州">アリゾナ州</a>の<a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A7%E3%83%8B%E3%83%83%E3%82%AF%E3%82%B9_(%E3%82%A2%E3%83%AA%E3%82%BE%E3%83%8A%E5%B7%9E)" title="フェニックス (アリゾナ州)">フェニックス</a>なども快適な気候と<a href="/wiki/%E3%82%A8%E3%83%AC%E3%82%AF%E3%83%88%E3%83%AD%E3%83%8B%E3%82%AF%E3%82%B9" class="mw-redirect" title="エレクトロニクス">エレクトロニクス</a>工業の発展によって移住者を集め、<a href="/wiki/%E7%AC%AC%E4%BA%8C%E6%AC%A1%E4%B8%96%E7%95%8C%E5%A4%A7%E6%88%A6" title="第二次世界大戦">第二次世界大戦</a>後に急速に発展した都市であり、フェニックスのみならず<a href="/wiki/%E3%83%A1%E3%82%B5_(%E3%82%A2%E3%83%AA%E3%82%BE%E3%83%8A%E5%B7%9E)" title="メサ (アリゾナ州)">メサ</a>や<a href="/wiki/%E3%82%B0%E3%83%AC%E3%83%B3%E3%83%87%E3%83%BC%E3%83%AB_(%E3%82%A2%E3%83%AA%E3%82%BE%E3%83%8A%E5%B7%9E)" title="グレンデール (アリゾナ州)">グレンデール</a>といった近郊都市にまで発展は拡大している<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>また、砂漠は日照に恵まれるため、水さえ確保できれば農業の好適地になりうる。このため、アメリカの半砂漠やサウジアラビアなどアラビア半島の<a href="/wiki/%E7%94%A3%E6%B2%B9%E5%9B%BD" title="産油国">産油国</a>では、地下水をくみ上げ<a href="/wiki/%E3%82%B9%E3%83%97%E3%83%AA%E3%83%B3%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%83%BC" title="スプリンクラー">スプリンクラー</a>で<a href="/wiki/%E3%82%BB%E3%83%B3%E3%82%BF%E3%83%BC%E3%83%94%E3%83%9C%E3%83%83%E3%83%88" title="センターピボット">センターピボット</a>農法を行ったり、あるいは海水を淡水化した水を使って大農園を作るなどして砂漠の農地化が行われている。ただしこうした大規模な灌漑農業の場合、砂漠では土地の塩性化が起こりやすく、これを防ぐために排水路を設けたうえで塩性の低い水を土の上にかけ、塩分を流し去ることなどが行われる。ただし、この塩性化管理はかなり精密なコントロールが必要なものであり、無秩序な灌漑を繰り返した場合、<a href="/wiki/%E5%A1%A9%E5%AE%B3" title="塩害">塩害</a>が非常に深刻なものとなって耕作地を放棄せざるを得ない場合も多い。砂漠地下水は化石水が多く新規供給がほとんどないため、大量に使用した場合、地下水位の大幅な低下や、最悪の場合、枯渇を招くこともある。<a href="/wiki/%E3%83%AA%E3%83%93%E3%82%A2" title="リビア">リビア</a>においてはサハラ砂漠中に眠る化石水をくみ上げ、<a href="/wiki/%E3%83%88%E3%83%AA%E3%83%9D%E3%83%AA" title="トリポリ">トリポリ</a>や<a href="/wiki/%E3%83%99%E3%83%B3%E3%82%AC%E3%82%B8" title="ベンガジ">ベンガジ</a>といった海岸部の大都市や農園地帯に水を供給する<a href="/wiki/%E3%83%AA%E3%83%93%E3%82%A2%E5%A4%A7%E4%BA%BA%E5%B7%A5%E6%B2%B3%E5%B7%9D" title="リビア大人工河川">リビア大人工河川</a>というプロジェクトが実行され、一部供用されているものの、こうした化石水は現在の気候状況下においては補充が不可能なものであり、枯渇の危険性が懸念されている<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>また、これとはまったく別個の発想で、農園に張りめぐらせた<a href="/wiki/%E3%83%9B%E3%83%BC%E3%82%B9" title="ホース">ホース</a>のところどころに穴をあけ、必要最小限の水だけを植物に与える<a href="/wiki/%E7%82%B9%E6%BB%B4%E8%BE%B2%E6%B3%95" class="mw-redirect" title="点滴農法">点滴農法</a>と呼ばれる農法も存在する。この農法は水資源が非常に少なくても実行でき、霧の発生する海岸砂漠では<a href="/wiki/%E9%99%A4%E6%B9%BF%E6%A9%9F" title="除湿機">除湿機</a>を設置するだけである程度必要量の水が確保できる<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>うえ、水分が最小限で済むためほぼ土地の塩性化が起こらないなどの利点が存在するが、一方で非常に手間がかかり、維持管理コストが高くなるという問題点もあるため、さほど一般的な農法とはなっていない。 </p><p>このほか砂漠に居住地が形成される例として、砂漠に眠る<a href="/wiki/%E8%B3%87%E6%BA%90" title="資源">資源</a>が採掘され<a href="/wiki/%E9%89%B1%E5%B1%B1" title="鉱山">鉱山</a>が形成される場合がある。<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%AB%E3%82%B8%E3%82%A7%E3%83%AA%E3%82%A2" title="アルジェリア">アルジェリア</a>の<a href="/wiki/%E3%83%8F%E3%82%B7%E3%83%A1%E3%82%B5%E3%82%A6%E3%83%89%E6%B2%B9%E7%94%B0" title="ハシメサウド油田">ハシメサウド油田</a>や<a href="/wiki/%E3%82%B5%E3%82%A6%E3%82%B8%E3%82%A2%E3%83%A9%E3%83%93%E3%82%A2" title="サウジアラビア">サウジアラビア</a>、<a href="/wiki/%E3%82%AF%E3%82%A6%E3%82%A7%E3%83%BC%E3%83%88" title="クウェート">クウェート</a>、<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%A9%E3%83%96%E9%A6%96%E9%95%B7%E5%9B%BD%E9%80%A3%E9%82%A6" title="アラブ首長国連邦">アラブ首長国連邦</a>、<a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%82%BF%E3%83%BC%E3%83%AB" title="カタール">カタール</a>など、砂漠に<a href="/wiki/%E6%B2%B9%E7%94%B0" title="油田">油田</a>を持つ国は数多い。このほか、<a href="/wiki/%E3%83%A2%E3%83%BC%E3%83%AA%E3%82%BF%E3%83%8B%E3%82%A2" title="モーリタニア">モーリタニア</a>の<a href="/wiki/%E3%82%BA%E3%82%A8%E3%83%A9%E3%83%83%E3%83%88" title="ズエラット">ズエラット</a><a href="/wiki/%E9%89%84" title="鉄">鉄</a>鉱山やオーストラリアのマウントニューマン鉄鉱山、チリの<a href="/wiki/%E3%83%81%E3%83%A5%E3%82%AD%E3%82%AB%E3%83%9E%E3%82%BF" title="チュキカマタ">チュキカマタ</a><a href="/wiki/%E9%8A%85" title="銅">銅</a>鉱山、ニジェールの<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%BC%E3%83%AA%E3%83%83%E3%83%88" title="アーリット">アーリット</a><a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%83%A9%E3%83%B3" title="ウラン">ウラン</a>鉱山などのように、人里離れた砂漠の真ん中に鉱山町が形成されているケースも多い。こうした場合、鉱山運営や労働者の生活に必要な水は遠隔地から運搬する必要があるが、チリやオーストラリアなどで<a href="/wiki/%E3%83%91%E3%82%A4%E3%83%97%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%B3%E8%BC%B8%E9%80%81" title="パイプライン輸送">パイプライン</a>によって水を運ぶ場合、導水管が数百キロに及ぶこともある<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。砂漠の鉱物資源として近年注目されつつあるのが、塩湖に堆積した各種資源である。特に<a href="/wiki/%E3%83%AA%E3%83%81%E3%82%A6%E3%83%A0%E3%82%A4%E3%82%AA%E3%83%B3%E9%9B%BB%E6%B1%A0" class="mw-redirect" title="リチウムイオン電池">リチウムイオン電池</a>などで急速に需要の増大している<a href="/wiki/%E3%83%AA%E3%83%81%E3%82%A6%E3%83%A0" title="リチウム">リチウム</a>は塩湖において濃縮しやすく、可採埋蔵量の大半が砂漠塩湖に存在する。中でも、もっとも莫大な埋蔵量を持つのがボリビアのウユニ塩湖であるが、この採掘によって生態系や観光産業への悪影響も懸念されている<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>砂漠はその独特の自然環境から、<a href="/wiki/%E8%A6%B3%E5%85%89%E5%9C%B0" title="観光地">観光地</a>としても一定の人気を有する。砂丘やオアシスなどの美しい自然を眺めるほか、ボリビアの<a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%83%A6%E3%83%8B%E5%A1%A9%E6%B9%96" class="mw-redirect" title="ウユニ塩湖">ウユニ塩湖</a>のような塩湖・塩原も白く輝く景色が人気を集めている。こうした通常の観光のほか、砂漠を<a href="/wiki/%E5%9B%9B%E8%BC%AA%E9%A7%86%E5%8B%95%E8%BB%8A" class="mw-redirect" title="四輪駆動車">四輪駆動車</a>などで疾走するオフロードツーリングも人気が高いが、こうしたオフロードツーリングは地表面を覆っていた地衣類や酸化鉄などによる地表被膜をはがし、ダストの原因となるとの指摘もある<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。このほか特殊な利用法として、<a href="/wiki/%E5%A4%A9%E4%BD%93%E8%A6%B3%E6%B8%AC" title="天体観測">天体観測</a>地としての利用法がある。砂漠は年間を通じて晴天に恵まれ、さらに海岸砂漠を除いては<a href="/wiki/%E8%B5%A4%E5%A4%96%E7%B7%9A" title="赤外線">赤外線</a>を吸収する<a href="/wiki/%E6%B0%B4%E8%92%B8%E6%B0%97" title="水蒸気">水蒸気</a>が非常に少ないうえ、人間活動が少ないため電波干渉なども起こりづらく、天体観測地としては非常な好適地となっている。こうした天体観測地としての利用がもっとも多いのはチリのアタカマ砂漠であり、 <a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%82%BF%E3%82%AB%E3%83%9E%E5%A4%A7%E5%9E%8B%E3%83%9F%E3%83%AA%E6%B3%A2%E3%82%B5%E3%83%96%E3%83%9F%E3%83%AA%E6%B3%A2%E5%B9%B2%E6%B8%89%E8%A8%88" title="アタカマ大型ミリ波サブミリ波干渉計">アタカマ大型ミリ波サブミリ波干渉計</a>(ALMA)、<a href="/wiki/%E3%83%A8%E3%83%BC%E3%83%AD%E3%83%83%E3%83%91%E5%8D%97%E5%A4%A9%E5%A4%A9%E6%96%87%E5%8F%B0" title="ヨーロッパ南天天文台">ヨーロッパ南天天文台</a>の<a href="/wiki/%E3%83%91%E3%83%A9%E3%83%8A%E3%83%AB%E5%A4%A9%E6%96%87%E5%8F%B0" title="パラナル天文台">パラナル天文台</a>、<a href="/wiki/%E3%83%A9%E3%83%BB%E3%82%B7%E3%83%A4%E5%A4%A9%E6%96%87%E5%8F%B0" title="ラ・シヤ天文台">ラ・シヤ天文台</a>、<a href="/wiki/%E3%83%A9%E3%82%B9%E3%82%AB%E3%83%B3%E3%83%91%E3%83%8A%E3%82%B9%E5%A4%A9%E6%96%87%E5%8F%B0" title="ラスカンパナス天文台">ラスカンパナス天文台</a>にある日本の<a href="/wiki/%E3%81%AA%E3%82%93%E3%81%A6%E3%82%93" title="なんてん">なんてん</a>や<a href="/wiki/%E3%83%9E%E3%82%BC%E3%83%A9%E3%83%B3%E6%9C%9B%E9%81%A0%E9%8F%A1" title="マゼラン望遠鏡">マゼラン望遠鏡</a>、<a href="/wiki/ASTE%E6%9C%9B%E9%81%A0%E9%8F%A1" title="ASTE望遠鏡">ASTE望遠鏡</a>など多数の<a href="/wiki/%E5%A4%A9%E4%BD%93%E6%9C%9B%E9%81%A0%E9%8F%A1" title="天体望遠鏡">天体望遠鏡</a>や<a href="/wiki/%E5%A4%A9%E6%96%87%E5%8F%B0" title="天文台">天文台</a>が集積し、地上における天体観測のメッカとなっている<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。このほか、ナミビアのナミブ砂漠にはこの美しい星空を求めて観光客が訪れるようになっている<sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>このほか、21世紀に入り注目されるようになった利用法として、<a href="/wiki/%E5%A4%AA%E9%99%BD%E5%85%89%E7%99%BA%E9%9B%BB" title="太陽光発電">太陽光発電</a>が挙げられる。砂漠はほとんど降雨がなく、一年中晴天に恵まれるために利用できる太陽光エネルギーが非常に大きく、このため大規模な太陽光発電所を砂漠に設置して大量の電力を供給する計画が各所で構想されている。しかし太陽光発電はパネルの寿命や発電効率などに問題があるため、それに代わって太陽光を<a href="/wiki/%E3%83%AC%E3%83%B3%E3%82%BA" title="レンズ">レンズ</a>や<a href="/wiki/%E5%8F%8D%E5%B0%84%E9%8F%A1" class="mw-redirect" title="反射鏡">反射鏡</a>を用いた<a href="/wiki/%E5%A4%AA%E9%99%BD%E7%82%89" title="太陽炉">太陽炉</a>で集光することで<a href="/wiki/%E3%82%BF%E3%83%BC%E3%83%93%E3%83%B3" title="タービン">タービン</a>を回し<a href="/wiki/%E6%B1%BD%E5%8A%9B%E7%99%BA%E9%9B%BB" title="汽力発電">汽力発電</a>の熱源として利用する、いわゆる<a href="/wiki/%E5%A4%AA%E9%99%BD%E7%86%B1%E7%99%BA%E9%9B%BB" title="太陽熱発電">太陽熱発電</a>(集光型太陽熱発電)が2010年代に入り注目を浴びるようになってきた。特に注目されているのは電力の大消費地たる<a href="/wiki/%E3%83%A8%E3%83%BC%E3%83%AD%E3%83%83%E3%83%91%E5%A4%A7%E9%99%B8" title="ヨーロッパ大陸">ヨーロッパ大陸</a>に近いサハラ砂漠であり、中でも<a href="/wiki/%E3%83%A2%E3%83%AD%E3%83%83%E3%82%B3" title="モロッコ">モロッコ</a>がこの事業には積極的である。<a href="/wiki/2016%E5%B9%B4" title="2016年">2016年</a>2月4日には、モロッコ南部の都市<a href="/wiki/%E3%83%AF%E3%83%AB%E3%82%B6%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%88" title="ワルザザート">ワルザザート</a>近郊にて160メガワットの発電量を持つヌール1発電所が完成し、操業を開始した<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。このほか、アメリカや<a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%83%B3%E3%83%89" title="インド">インド</a>の<a href="/wiki/%E3%83%A9%E3%82%B8%E3%83%A3%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%B3%E5%B7%9E" class="mw-redirect" title="ラジャスタン州">ラジャスタン州</a><sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>や<a href="/wiki/%E3%83%91%E3%82%AD%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%B3" title="パキスタン">パキスタン</a><sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>、<a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%82%B9%E3%83%A9%E3%82%A8%E3%83%AB" title="イスラエル">イスラエル</a>のネゲブ砂漠<sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>などで砂漠における太陽光・太陽熱発電計画は進んでいるが、<a href="/wiki/%E9%B3%A5" class="mw-redirect" title="鳥">鳥</a>などの野生生物に与える被害や当初予定よりコストが高額になるなど問題点も多い<sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="砂漠化"><span id=".E7.A0.82.E6.BC.A0.E5.8C.96"></span>砂漠化</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&section=10" title="節を編集: 砂漠化"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Desertification_map.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/68/Desertification_map.png/300px-Desertification_map.png" decoding="async" width="300" height="194" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/68/Desertification_map.png/450px-Desertification_map.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/68/Desertification_map.png/600px-Desertification_map.png 2x" data-file-width="6800" data-file-height="4400" /></a><figcaption>世界の砂漠化危険度マップ</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/%E5%9C%B0%E7%90%83" title="地球">地球</a>上の砂漠は、毎年600万ヘクタールの規模で拡大を続けている<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。これは、上記のような気候による影響だけではなく人間の活動にともなう要素が大きい<sup id="cite_ref-名前なし-1_2-1" class="reference"><a href="#cite_note-名前なし-1-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。こうした、それまで砂漠ではなかった場所が砂漠となることを<a href="/wiki/%E7%A0%82%E6%BC%A0%E5%8C%96" title="砂漠化">砂漠化</a>という。砂漠化にはそれまでの土壌が雨や洪水、風などによって流出し基盤が露出し植物が生育できなくなる土壌流出、土壌中における塩類濃度が上昇し、植物が育成できなくなる塩性化、周辺にあった砂丘から砂漠ではない地域に砂が流れ込み、農地などを飲み込んでしまう飛砂や流砂などがある。砂漠化はその地域に居住する人々の食料生産ができなくなることや、<a href="/wiki/%E4%BA%8C%E9%85%B8%E5%8C%96%E7%82%AD%E7%B4%A0" title="二酸化炭素">二酸化炭素</a>の吸収源である森林が減少し、<a href="/wiki/%E5%9C%B0%E7%90%83%E6%B8%A9%E6%9A%96%E5%8C%96" title="地球温暖化">地球温暖化</a>を加速させるなどという深刻な影響がある。こうした砂漠化を進行させる原因としては、<a href="/wiki/%E6%A3%AE%E6%9E%97" title="森林">森林</a>の過剰な伐採により土地の保水能力が衰えることや、家畜の過放牧、過剰な<a href="/wiki/%E7%84%BC%E7%95%91%E8%BE%B2%E6%A5%AD" title="焼畑農業">焼畑農業</a>、過度の灌漑による土地の塩性化などが指摘されている。中央アジアに位置する<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%A9%E3%83%AB%E6%B5%B7" title="アラル海">アラル海</a>においては、<a href="/wiki/%E6%B9%96" title="湖">湖</a>に流れ込む<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%A0%E3%83%80%E3%83%AA%E3%82%A2%E5%B7%9D" class="mw-redirect" title="アムダリア川">アムダリア川</a>と<a href="/wiki/%E3%82%B7%E3%83%AB%E3%83%80%E3%83%AA%E3%83%A4%E5%B7%9D" title="シルダリヤ川">シルダリヤ川</a>の2つの大河の水量が沿岸地域における過度の灌漑や<a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%83%A9%E3%82%AF%E3%83%A0%E9%81%8B%E6%B2%B3" class="mw-redirect" title="カラクム運河">カラクム運河</a>への分水などによって大幅に減少してしまい、湖に流入する水がほぼなくなったために湖水の面積が急速に縮小し、かつてのアラル海のほとんどは乾燥した塩原となってしまっている。こうした砂漠化の進行を防ぐために、砂漠縁辺でのグリーンベルトの造成や<a href="/wiki/%E8%8D%89%E6%96%B9%E6%A0%BC" title="草方格">草方格</a>による砂丘移動の防止などさまざまな対策が取られているが、実効性は上がっているとはいえない。 </p><p>なお、こうした砂漠化防止とは別に、もともと砂漠だった場所に植物を成育させ<a href="/wiki/%E7%B7%91%E5%9C%B0" title="緑地">緑地</a>化する、いわゆる<a href="/wiki/%E7%A0%82%E6%BC%A0%E7%B7%91%E5%8C%96" title="砂漠緑化">砂漠緑化</a>も行われているが、これは本来の砂漠から緑地へと自然を改変するものであり、生態系の維持などの点から批判がある。 </p><p>不確定要素はあるものの、1980年と2000年を比べると、<a href="/wiki/%E3%82%B5%E3%83%8F%E3%83%A9%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="サハラ砂漠">サハラ砂漠</a>とその周辺では、降雨量の増加により緑化が進行しているとされる<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="表記"><span id=".E8.A1.A8.E8.A8.98"></span>表記</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&section=11" title="節を編集: 表記"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%E5%BD%93%E7%94%A8%E6%BC%A2%E5%AD%97" title="当用漢字">当用漢字</a>制定前は「沙漠」「砂漠」ともに使用されていたが<sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>、「沙」が当用漢字から外れたために「砂漠」のみが使用されるようになった。なお、「沙」も「砂」も「すな」という意味を持つ漢字であり、むしろ「漠」という字が、水がないという意味である。 </p><p>学術用語としては “desert” に対して「砂漠」という訳語が当てられる。このため、学術用語の「砂漠」は<b>すなじ</b>(砂地/沙地)だけを指すものではないことは既述のとおり。中国語では沙漠(砂漠)・砾漠(礫漠)・岩漠・泥漠・盐漠(塩漠)などの総称として「荒漠」を用いることがある。 </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="砂漠一覧"><span id=".E7.A0.82.E6.BC.A0.E4.B8.80.E8.A6.A7"></span>砂漠一覧</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&section=12" title="節を編集: 砂漠一覧"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Dune_en.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Dune_en.svg/220px-Dune_en.svg.png" decoding="async" width="220" height="176" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Dune_en.svg/330px-Dune_en.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Dune_en.svg/440px-Dune_en.svg.png 2x" data-file-width="500" data-file-height="400" /></a><figcaption><a href="/wiki/%E3%83%90%E3%83%AB%E3%83%8F%E3%83%B3" title="バルハン">バルハン</a>(三日月型砂丘)の形成</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="アジア"><span id=".E3.82.A2.E3.82.B8.E3.82.A2"></span>アジア</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&section=13" title="節を編集: アジア"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Asia_satellite.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Asia_satellite.jpg/250px-Asia_satellite.jpg" decoding="async" width="250" height="250" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Asia_satellite.jpg/375px-Asia_satellite.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Asia_satellite.jpg/500px-Asia_satellite.jpg 2x" data-file-width="1000" data-file-height="1000" /></a><figcaption>ユーラシア大陸の砂漠。</figcaption></figure> <ul><li><a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%83%B4%E3%82%A3%E3%83%BC%E3%83%AB%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="カヴィール砂漠">カヴィール砂漠</a>(イラン)</li> <li><a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%83%A9%E3%82%AF%E3%83%A0%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="カラクム砂漠">カラクム砂漠</a>(トルクメニスタン)</li> <li><a href="/wiki/%E3%82%AD%E3%82%B8%E3%83%AB%E3%82%AF%E3%83%A0%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="キジルクム砂漠">キジルクム砂漠</a>(ウズベキスタン、カザフスタン)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%E5%BA%AB%E5%B8%83%E5%85%B6%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&redlink=1" class="new" title="庫布其砂漠 (存在しないページ)">クブチ(庫布其)砂漠</a>(中国・オルドス高原北西)</li> <li><a href="/wiki/%E3%82%B0%E3%83%AB%E3%83%90%E3%83%B3%E3%83%86%E3%83%A5%E3%83%B3%E3%82%AE%E3%83%A5%E3%83%88%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="グルバンテュンギュト砂漠">グルバンテュンギュト(古爾班通古特)砂漠</a>(中国・新疆ウイグル自治区)</li> <li><a href="/wiki/%E3%82%B4%E3%83%93%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="ゴビ砂漠">ゴビ砂漠</a>(モンゴル、中国・内モンゴル自治区)</li> <li><a href="/wiki/%E3%82%B5%E3%83%AB%E3%82%A4%E3%82%A4%E3%82%B7%E3%82%B3%E3%83%88%E3%83%A9%E3%82%A6%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="サルイイシコトラウ砂漠">サルイイシコトラウ砂漠</a>(カザフスタン)</li> <li><a href="/wiki/%E3%82%B7%E3%83%AA%E3%82%A2%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="シリア砂漠">シリア砂漠</a>(シリア、ヨルダン、イラク、サウジアラビア)</li> <li><a href="/wiki/%E3%82%BF%E3%83%BC%E3%83%AB%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="タール砂漠">タール砂漠</a>(インド、パキスタン)</li> <li><a href="/wiki/%E3%82%BF%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%83%9E%E3%82%AB%E3%83%B3%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="タクラマカン砂漠">タクラマカン(塔克拉瑪干)砂漠</a>(中国・新疆ウイグル自治区)</li> <li><a href="/wiki/%E3%83%80%E3%83%95%E3%83%8A%E3%83%BC%E7%A0%82%E6%BC%A0" class="mw-redirect" title="ダフナー砂漠">ダフナー砂漠</a>(サウジアラビア)</li> <li><a href="/wiki/%E3%83%8D%E3%82%B2%E3%83%B4" title="ネゲヴ">ネゲヴ砂漠</a>(イスラエル、パレスチナ)</li> <li><a href="/wiki/%E3%83%8D%E3%83%95%E3%83%89%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="ネフド砂漠">ネフド砂漠</a>(サウジアラビア)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%E3%83%8F%E3%82%B8%E3%83%A3%E3%83%A9%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&redlink=1" class="new" title="ハジャラ砂漠 (存在しないページ)">ハジャラ砂漠</a>(イラク)</li> <li><a href="/wiki/%E3%83%90%E3%83%80%E3%82%A4%E3%83%B3%E3%82%B8%E3%83%A3%E3%83%A9%E3%83%B3%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="バダインジャラン砂漠">バダインジャラン(巴丹吉林)砂漠</a>(中国・内モンゴル自治区)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%E3%83%9B%E3%83%AB%E3%83%81%E3%83%B3%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&redlink=1" class="new" title="ホルチン砂漠 (存在しないページ)">ホルチン砂漠</a>(中国・内モンゴル自治区):日本から1500kmと最も近くにある砂漠。</li> <li><a href="/w/index.php?title=%E6%AF%9B%E7%83%8F%E7%B4%A0%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&redlink=1" class="new" title="毛烏素砂漠 (存在しないページ)">ムウス(毛烏素)砂漠</a>(中国・オルドス高原南東)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%E3%83%A2%E3%82%A4%E3%83%B3%E3%82%AF%E3%83%A0%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&redlink=1" class="new" title="モインクム砂漠 (存在しないページ)">モインクム砂漠</a>(カザフスタン)</li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AB%E3%83%BC%E3%83%88%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="ルート砂漠">ルート砂漠</a>(イラン)</li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AB%E3%83%96%E3%82%A2%E3%83%AB%E3%83%8F%E3%83%AA%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="ルブアルハリ砂漠">ルブアルハリ砂漠</a>(サウジアラビア、アラブ首長国連邦、オマーン、イエメン)</li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AC%E3%82%AE%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%B3%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="レギスタン砂漠">レギスタン砂漠</a>(アフガニスタン)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%E3%82%AC%E3%83%B3%E3%83%99%E3%83%AA%E3%83%BC%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&redlink=1" class="new" title="ガンベリー砂漠 (存在しないページ)">ガンベリー砂漠</a>(アフガニスタン)</li></ul> <ul class="gallery mw-gallery-traditional" style="max-width: 1176px;"> <li class="gallerybox" style="width: 160px"> <div class="thumb" style="width: 155px; height: 155px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:107.35149E_34.75769N.png" class="mw-file-description" title="中央・西アジアの砂漠。"><img alt="中央・西アジアの砂漠。" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/107.35149E_34.75769N.png/125px-107.35149E_34.75769N.png" decoding="async" width="125" height="88" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/107.35149E_34.75769N.png/188px-107.35149E_34.75769N.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/107.35149E_34.75769N.png/250px-107.35149E_34.75769N.png 2x" data-file-width="1028" data-file-height="726" /></a></span></div> <div class="gallerytext">中央・西アジアの砂漠。</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 160px"> <div class="thumb" style="width: 155px; height: 155px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Arabian_Desert.png" class="mw-file-description" title="アラビア半島の砂漠。"><img alt="アラビア半島の砂漠。" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Arabian_Desert.png/125px-Arabian_Desert.png" decoding="async" width="125" height="118" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Arabian_Desert.png/188px-Arabian_Desert.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Arabian_Desert.png/250px-Arabian_Desert.png 2x" data-file-width="757" data-file-height="715" /></a></span></div> <div class="gallerytext">アラビア半島の砂漠。</div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="アメリカ"><span id=".E3.82.A2.E3.83.A1.E3.83.AA.E3.82.AB"></span>アメリカ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&section=14" title="節を編集: アメリカ"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:America_sattelite.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/America_sattelite.jpg/180px-America_sattelite.jpg" decoding="async" width="180" height="229" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/America_sattelite.jpg/270px-America_sattelite.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/America_sattelite.jpg/360px-America_sattelite.jpg 2x" data-file-width="866" data-file-height="1100" /></a><figcaption>アメリカ大陸の砂漠</figcaption></figure> <ul><li><a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%82%BF%E3%82%AB%E3%83%9E%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="アタカマ砂漠">アタカマ砂漠</a>(チリ)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%E3%82%B0%E3%83%AC%E3%83%BC%E3%83%88%E3%82%B5%E3%83%B3%E3%83%87%E3%82%A3%E7%A0%82%E6%BC%A0_(%E3%82%A2%E3%83%A1%E3%83%AA%E3%82%AB)&action=edit&redlink=1" class="new" title="グレートサンディ砂漠 (アメリカ) (存在しないページ)">グレートサンディ砂漠</a>(アメリカ合衆国)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%E3%82%B0%E3%83%AC%E3%83%BC%E3%83%88%E3%82%BD%E3%83%AB%E3%83%88%E3%83%AC%E3%83%BC%E3%82%AF%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&redlink=1" class="new" title="グレートソルトレーク砂漠 (存在しないページ)">グレートソルトレーク砂漠</a>(アメリカ合衆国ユタ州)</li> <li><a href="/wiki/%E3%82%B0%E3%83%AC%E3%83%BC%E3%83%88%E3%83%99%E3%83%BC%E3%82%B9%E3%83%B3%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="グレートベースン砂漠">グレートベースン砂漠</a>(アメリカ合衆国)</li> <li><a href="/wiki/%E3%82%B3%E3%83%AD%E3%83%A9%E3%83%89%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="コロラド砂漠">コロラド砂漠</a>(アメリカ合衆国、メキシコ)</li> <li><a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%8E%E3%83%A9%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="ソノラ砂漠">ソノラ砂漠</a>(アメリカ合衆国、メキシコ)</li> <li><a href="/wiki/%E3%83%96%E3%83%A9%E3%83%83%E3%82%AF%E3%83%AD%E3%83%83%E3%82%AF%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="ブラックロック砂漠">ブラックロック砂漠</a>(アメリカ合衆国ネバダ州)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%E3%83%9A%E3%82%A4%E3%83%B3%E3%83%86%E3%83%83%E3%83%89%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&redlink=1" class="new" title="ペインテッド砂漠 (存在しないページ)">ペインテッド砂漠</a>(アメリカ合衆国)</li> <li><a href="/wiki/%E3%83%A2%E3%83%8F%E3%83%BC%E3%83%B4%E3%82%A7%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="モハーヴェ砂漠">モハーヴェ砂漠</a>(アメリカ合衆国カリフォルニア州)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="アフリカ"><span id=".E3.82.A2.E3.83.95.E3.83.AA.E3.82.AB"></span>アフリカ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&section=15" title="節を編集: アフリカ"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Sahara_satellite_hires.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a7/Sahara_satellite_hires.jpg/250px-Sahara_satellite_hires.jpg" decoding="async" width="250" height="140" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a7/Sahara_satellite_hires.jpg/375px-Sahara_satellite_hires.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a7/Sahara_satellite_hires.jpg/500px-Sahara_satellite_hires.jpg 2x" data-file-width="7432" data-file-height="4168" /></a><figcaption>サハラ砂漠。大きさは900万平方キロに及ぶ</figcaption></figure> <ul><li><a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%83%A9%E3%83%8F%E3%83%AA%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="カラハリ砂漠">カラハリ砂漠</a>(ボツワナ、ナミビア、南アフリカ共和国)</li> <li><a href="/wiki/%E3%82%B5%E3%83%8F%E3%83%A9%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="サハラ砂漠">サハラ砂漠</a>(エジプト、リビア、チュニジア、アルジェリア、モロッコ、西サハラ、モーリタニア、マリ、ニジェール、チャド、スーダン)</li> <li><a href="/wiki/%E3%83%8A%E3%83%9F%E3%83%96%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="ナミブ砂漠">ナミブ砂漠</a>(ナミビア)</li> <li><a href="/wiki/%E3%83%8B%E3%83%BC%E3%83%AA%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="ニーリ砂漠">ニーリ砂漠</a>(ケニア)</li> <li><a href="/wiki/%E3%83%8C%E3%83%93%E3%82%A2%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="ヌビア砂漠">ヌビア砂漠</a>(スーダン)</li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AA%E3%83%93%E3%82%A2%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="リビア砂漠">リビア砂漠</a>(リビア、エジプト)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%E3%82%B7%E3%83%A3%E3%83%AB%E3%82%AD%E3%83%BC%E3%83%A4%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&redlink=1" class="new" title="シャルキーヤ砂漠 (存在しないページ)">シャルキーヤ砂漠</a>(エジプト)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%E3%82%AC%E3%83%AB%E3%83%93%E3%83%BC%E3%83%A4%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&redlink=1" class="new" title="ガルビーヤ砂漠 (存在しないページ)">ガルビーヤ砂漠</a>(エジプト)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AF%E3%83%A9%E3%83%BC%E3%83%8C%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&redlink=1" class="new" title="ワラーヌ砂漠 (存在しないページ)">ワラーヌ砂漠</a>(モーリタニア)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%E3%83%93%E3%83%AB%E3%83%9E%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&redlink=1" class="new" title="ビルマ砂漠 (存在しないページ)">ビルマ砂漠</a>(ニジェール、チャド)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%E3%82%AA%E3%83%AA%E3%82%A8%E3%83%B3%E3%82%BF%E3%83%AB%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&redlink=1" class="new" title="オリエンタル砂漠 (存在しないページ)">オリエンタル砂漠</a>(アルジェリア、チュニジア)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="オセアニア"><span id=".E3.82.AA.E3.82.BB.E3.82.A2.E3.83.8B.E3.82.A2"></span>オセアニア</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&section=16" title="節を編集: オセアニア"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Australia_deserts.PNG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Australia_deserts.PNG/250px-Australia_deserts.PNG" decoding="async" width="250" height="228" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Australia_deserts.PNG/375px-Australia_deserts.PNG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Australia_deserts.PNG/500px-Australia_deserts.PNG 2x" data-file-width="1000" data-file-height="913" /></a><figcaption>オーストラリア大陸の砂漠</figcaption></figure> <ul><li><a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%82%A6%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="カウ砂漠">カウ砂漠</a>(アメリカ合衆国ハワイ州)</li> <li><a href="/wiki/%E3%82%AE%E3%83%96%E3%82%BD%E3%83%B3%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="ギブソン砂漠">ギブソン砂漠</a>(オーストラリア・ウェスタンオーストラリア州)</li> <li><a href="/wiki/%E3%82%B0%E3%83%AC%E3%83%BC%E3%83%88%E3%82%B5%E3%83%B3%E3%83%87%E3%82%A3%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="グレートサンディ砂漠">グレートサンディ砂漠</a>(オーストラリア・ウェスタンオーストラリア州)</li> <li><a href="/wiki/%E3%82%B0%E3%83%AC%E3%83%BC%E3%83%88%E3%83%93%E3%82%AF%E3%83%88%E3%83%AA%E3%82%A2%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="グレートビクトリア砂漠">グレートビクトリア砂漠</a>(オーストラリア・ウェスタンオーストラリア州、サウスオーストラリア州)</li> <li><a href="/wiki/%E3%82%B7%E3%83%B3%E3%83%97%E3%82%BD%E3%83%B3%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="シンプソン砂漠">シンプソン砂漠</a>(オーストラリア・北部準州、サウスオーストラリア州、クイーンズランド州)</li> <li><a href="/wiki/%E3%82%BF%E3%83%8A%E3%83%9F%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="タナミ砂漠">タナミ砂漠</a>(オーストラリア)</li> <li><a href="/wiki/%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%BC%E3%83%88%E3%82%B9%E3%83%88%E3%83%BC%E3%83%8B%E3%83%BC%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="スタートストーニー砂漠">スタートストーニー砂漠</a>(オーストラリア・サウスオーストラリア州、クイーンズランド州)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="南極"><span id=".E5.8D.97.E6.A5.B5"></span>南極</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&section=17" title="節を編集: 南極"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%E5%8D%97%E6%A5%B5%E5%A4%A7%E9%99%B8" title="南極大陸">南極大陸</a>(南極大陸は大陸全土が砂漠と言われている)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="世界の10大砂漠"><span id=".E4.B8.96.E7.95.8C.E3.81.AE10.E5.A4.A7.E7.A0.82.E6.BC.A0"></span>世界の10大砂漠</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&section=18" title="節を編集: 世界の10大砂漠"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-center" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Deserts.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e2/Deserts.png/660px-Deserts.png" decoding="async" width="660" height="220" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e2/Deserts.png/990px-Deserts.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e2/Deserts.png/1320px-Deserts.png 2x" data-file-width="2184" data-file-height="728" /></a><figcaption>極地を除く世界の大砂漠</figcaption></figure> <center> <table class="wikitable sortable"> <caption><b>世界の10大砂漠</b><sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>(ただし、南極および北極は通常砂漠とされることは少ない) </caption> <tbody><tr> <th>順位 </th> <th>名前 </th> <th>面積 (km²) </th> <th>面積 (mi²) </th></tr> <tr> <td>1 </td> <td><b><a href="/wiki/%E5%8D%97%E6%A5%B5" title="南極">南極</a></b> </td> <td>14,200,000 </td> <td>5,500,000 </td></tr> <tr> <td>2 </td> <td><b><a href="/wiki/%E5%8C%97%E6%A5%B5" title="北極">北極</a></b> </td> <td>13,900,000 </td> <td>5,400,000 </td></tr> <tr> <td>3 </td> <td><b><a href="/wiki/%E3%82%B5%E3%83%8F%E3%83%A9%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="サハラ砂漠">サハラ砂漠</a></b> (アフリカ) </td> <td>9,100,000 </td> <td>3,500,000 </td></tr> <tr> <td>4 </td> <td><b><a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%A9%E3%83%93%E3%82%A2%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="アラビア砂漠">アラビア砂漠</a></b> (中東) </td> <td>2,600,000 </td> <td>1,000,000 </td></tr> <tr> <td>5 </td> <td><b><a href="/wiki/%E3%82%B4%E3%83%93%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="ゴビ砂漠">ゴビ砂漠</a></b> (アジア) </td> <td>1,300,000 </td> <td>500,000 </td></tr> <tr> <td>6 </td> <td><b><a href="/wiki/%E3%83%91%E3%82%BF%E3%82%B4%E3%83%8B%E3%82%A2%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="パタゴニア砂漠">パタゴニア砂漠</a></b> (南アメリカ) </td> <td>670,000 </td> <td>260,000 </td></tr> <tr> <td>7 </td> <td><b><a href="/wiki/%E3%82%B0%E3%83%AC%E3%83%BC%E3%83%88%E3%83%93%E3%82%AF%E3%83%88%E3%83%AA%E3%82%A2%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="グレートビクトリア砂漠">グレートビクトリア砂漠</a></b> (オーストラリア) </td> <td>647,000 </td> <td>250,000 </td></tr> <tr> <td>8 </td> <td><b><a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%83%A9%E3%83%8F%E3%83%AA%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="カラハリ砂漠">カラハリ砂漠</a></b> (アフリカ) </td> <td>570,000 </td> <td>220,000 </td></tr> <tr> <td>9 </td> <td><b><a href="/wiki/%E3%82%B0%E3%83%AC%E3%83%BC%E3%83%88%E3%83%99%E3%83%BC%E3%82%B9%E3%83%B3" title="グレートベースン">グレートベースン</a></b> (北アメリカ) </td> <td>490,000 </td> <td>190,000 </td></tr> <tr> <td>10 </td> <td><b><a href="/wiki/%E3%82%B7%E3%83%AA%E3%82%A2%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="シリア砂漠">シリア砂漠</a></b> (中東) </td> <td>490,000 </td> <td>190,000 </td></tr></tbody></table> </center> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="海の砂漠"><span id=".E6.B5.B7.E3.81.AE.E7.A0.82.E6.BC.A0"></span>海の砂漠</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&section=19" title="節を編集: 海の砂漠"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%E3%82%B5%E3%83%B3%E3%82%B4%E7%A4%81" title="サンゴ礁">珊瑚環礁</a>などにおいて違法な漁法として使用される<a href="/wiki/%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%83%B3%E5%8C%96%E6%B0%B4%E7%B4%A0" title="シアン化水素">青酸化合物</a>などの<a href="/wiki/%E6%AF%92%E7%89%A9" class="mw-redirect" title="毒物">毒物</a>や<a href="/wiki/%E7%81%AB%E8%96%AC" title="火薬">爆薬</a>の影響により<a href="/wiki/%E3%82%B5%E3%83%B3%E3%82%B4" title="サンゴ">珊瑚</a>が死滅し、海底に瓦礫のように珊瑚の死骸が広がっている現象を<b>海の砂漠化</b>と呼称する。<a href="/wiki/%E6%9D%B1%E5%8D%97%E3%82%A2%E3%82%B8%E3%82%A2" title="東南アジア">東南アジア</a>などの珊瑚環礁において特に顕著である。</li> <li>海洋のうち、<a href="/wiki/%E6%A4%8D%E7%89%A9%E3%83%97%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%82%AF%E3%83%88%E3%83%B3" title="植物プランクトン">植物プランクトン</a>が乏しく、したがってそれを餌とする魚が少ない外洋を「海の砂漠」と形容することもある。ただし1970年代頃からそうした海でも新たに植物プランクトン(<a href="/wiki/%E8%97%8D%E8%97%BB" title="藍藻">藍藻</a>)の存在が認識されるようになった<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="脚注"><span id=".E8.84.9A.E6.B3.A8"></span>脚注</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&section=20" title="節を編集: 脚注"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint" style="float:right; font-size:90%;">[<a href="/wiki/Help:%E8%84%9A%E6%B3%A8/%E8%AA%AD%E8%80%85%E5%90%91%E3%81%91" title="Help:脚注/読者向け"><span title="この欄の操作法">脚注の使い方</span></a>]</div> <div class="reflist" style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -moz-column-width: 20em; -webkit-column-width: 20em; column-width: 20em; list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-USGS_Deserts-1"><b><a href="#cite_ref-USGS_Deserts_1-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubs.usgs.gov/gip/deserts/what/">What is a desert?, USGS</a></span> </li> <li id="cite_note-名前なし-1-2">^ <a href="#cite_ref-名前なし-1_2-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-名前なし-1_2-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.alrc.tottori-u.ac.jp/japanese/desert/genin.html">砂漠化の原因・現状</a></span> </li> <li id="cite_note-3"><b><a href="#cite_ref-3">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">“<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.alrc.tottori-u.ac.jp/japanese/sabaku_hakase/sabaku02.html">砂漠のでき方- きみもなろう!砂漠博士 -</a>”. <i>www.alrc.tottori-u.ac.jp</i>.  鳥取大学乾燥地研究センター. <span title="">2024年6月13日</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-名前なし-2-4">^ <a href="#cite_ref-名前なし-2_4-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-名前なし-2_4-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text">「乾燥地の自然」(乾燥地科学シリーズ2)p29 古今書院 篠田雅人編 2009年3月31日初版第1刷</span> </li> <li id="cite_note-5"><b><a href="#cite_ref-5">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal" class="citation news"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nikkei.com/article/DGXKZO19048230Q7A720C1W03001/">“(何でもランキング)知ってなるほど!気象の真実”</a>. 『<a href="/wiki/%E6%97%A5%E6%9C%AC%E7%B5%8C%E6%B8%88%E6%96%B0%E8%81%9E" title="日本経済新聞">日本経済新聞</a>』朝刊NIKKEIプラス1. (2017年7月22日)<span style="display:none;">. <a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.nikkei.com/article/DGXKZO19048230Q7A720C1W03001/">https://www.nikkei.com/article/DGXKZO19048230Q7A720C1W03001/</a></span></cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.btitle=%28%E4%BD%95%E3%81%A7%E3%82%82%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%82%AD%E3%83%B3%E3%82%B0%29%E7%9F%A5%E3%81%A3%E3%81%A6%E3%81%AA%E3%82%8B%E3%81%BB%E3%81%A9%21%E6%B0%97%E8%B1%A1%E3%81%AE%E7%9C%9F%E5%AE%9F&rft.atitle=&rft.date=2017%E5%B9%B47%E6%9C%8822%E6%97%A5&rft.pub=%E3%80%8E%5B%5B%E6%97%A5%E6%9C%AC%E7%B5%8C%E6%B8%88%E6%96%B0%E8%81%9E%5D%5D%E3%80%8F%E6%9C%9D%E5%88%8ANIKKEI%E3%83%97%E3%83%A9%E3%82%B91&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nikkei.com%2Farticle%2FDGXKZO19048230Q7A720C1W03001%2F&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E7%A0%82%E6%BC%A0"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Hoshino_Sand-6">^ <a href="#cite_ref-Hoshino_Sand_6-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Hoshino_Sand_6-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Hoshino_Sand_6-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://homepage.kokushikan.ac.jp/kaonuma/tokuteiryouiki/news/newsletter04/news04_03.html">星野光雄、砂漠砂から読み取る過去の自然環境、文部科学省科学研究費補助金 「特定領域研究」 Newsletter No.4 (2006年12月号)</a></span> </li> <li id="cite_note-7"><b><a href="#cite_ref-7">^</a></b> <span class="reference-text">「乾燥地の自然」(乾燥地科学シリーズ2)p49 古今書院 篠田雅人編 2009年3月31日初版第1刷</span> </li> <li id="cite_note-8"><b><a href="#cite_ref-8">^</a></b> <span class="reference-text">「乾燥地の自然」(乾燥地科学シリーズ2)p35 古今書院 篠田雅人編 2009年3月31日初版第1刷</span> </li> <li id="cite_note-9"><b><a href="#cite_ref-9">^</a></b> <span class="reference-text">「乾燥地の自然」(乾燥地科学シリーズ2)p63 古今書院 篠田雅人編 2009年3月31日初版第1刷</span> </li> <li id="cite_note-10"><b><a href="#cite_ref-10">^</a></b> <span class="reference-text">「乾燥地の資源とその利用・保全」(乾燥地科学シリーズ4)p17 古今書院 篠田雅人・門村浩・山下博樹編 2010年6月30日初版第1刷</span> </li> <li id="cite_note-11"><b><a href="#cite_ref-11">^</a></b> <span class="reference-text">「キリマンジャロの雪が消えていく―アフリカ環境報告」p158 <a href="/wiki/%E7%9F%B3%E5%BC%98%E4%B9%8B" title="石弘之">石弘之</a>(岩波新書、2009)</span> </li> <li id="cite_note-12"><b><a href="#cite_ref-12">^</a></b> <span class="reference-text">「ビジュアルシリーズ世界再発見2 北アフリカ・アラビア半島」p26 ベルテルスマン社、ミッチェル・ビーズリー社編 同朋舎出版 1992年5月20日第1版第1刷</span> </li> <li id="cite_note-13"><b><a href="#cite_ref-13">^</a></b> <span class="reference-text">「アラブ世界のラクダ乳文化」pp58-59 堀内勝/「乳利用の民族誌」所収 雪印乳業株式会社健康生活研究所編 石毛直道・和仁皓明編著 中央法規出版 1992年3月10日初版発行</span> </li> <li id="cite_note-14"><b><a href="#cite_ref-14">^</a></b> <span class="reference-text">「サハラが結ぶ南北交流」(世界史リブレット60)p9 私市正年 山川出版社 2004年6月25日1版1刷</span> </li> <li id="cite_note-15"><b><a href="#cite_ref-15">^</a></b> <span class="reference-text">「乾燥地の資源とその利用・保全」(乾燥地科学シリーズ4)p166-167 古今書院 篠田雅人・門村浩・山下博樹編 2010年6月30日初版第1刷</span> </li> <li id="cite_note-16"><b><a href="#cite_ref-16">^</a></b> <span class="reference-text">「乾燥地の資源とその利用・保全」(乾燥地科学シリーズ4)p72-75 古今書院 篠田雅人・門村浩・山下博樹編 2010年6月30日初版第1刷</span> </li> <li id="cite_note-17"><b><a href="#cite_ref-17">^</a></b> <span class="reference-text">「沙漠に緑を」pp146 遠山柾雄著 岩波新書 1993年6月21日第1刷</span> </li> <li id="cite_note-18"><b><a href="#cite_ref-18">^</a></b> <span class="reference-text">「乾燥地の資源とその利用・保全」(乾燥地科学シリーズ4)p130 古今書院 篠田雅人・門村浩・山下博樹編 2010年6月30日初版第1刷</span> </li> <li id="cite_note-19"><b><a href="#cite_ref-19">^</a></b> <span class="reference-text">「乾燥地の資源とその利用・保全」(乾燥地科学シリーズ4)p13 古今書院 篠田雅人・門村浩・山下博樹編 2010年6月30日初版第1刷</span> </li> <li id="cite_note-20"><b><a href="#cite_ref-20">^</a></b> <span class="reference-text">「乾燥地の資源とその利用・保全」(乾燥地科学シリーズ4)p10 古今書院 篠田雅人・門村浩・山下博樹編 2010年6月30日初版第1刷</span> </li> <li id="cite_note-21"><b><a href="#cite_ref-21">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://jp.reuters.com/article/chile-telescope-idJPKBN0TY0M220151215/">https://jp.reuters.com/article/chile-telescope-idJPKBN0TY0M220151215/</a> 「南米チリの天文学一大拠点、観測妨げる「<a href="/wiki/%E5%85%89%E5%AE%B3" title="光害">光害</a>」に危機感」ロイター 2015年12月15日 2016年8月24日閲覧</span> </li> <li id="cite_note-22"><b><a href="#cite_ref-22">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.asahi.com/articles/ASH8L63V9H8LUHBI026.html">http://www.asahi.com/articles/ASH8L63V9H8LUHBI026.html</a> 「砂漠の空、星の大海原 ナミビアに天文ファン続々」朝日新聞デジタル 2015年10月18日 2016年8月24日閲覧</span> </li> <li id="cite_note-23"><b><a href="#cite_ref-23">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.cnn.co.jp/tech/35077675.html">https://www.cnn.co.jp/tech/35077675.html</a> 「サハラ砂漠に世界最大級の太陽熱発電所 モロッコ」CNN 2016年2月21日 2016年8月24日閲覧</span> </li> <li id="cite_note-24"><b><a href="#cite_ref-24">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.afpbb.com/articles/-/3076857">https://www.afpbb.com/articles/-/3076857</a> 「モロッコ、初の太陽光発電所が操業開始」AFPBB 2016年02月16日 2016年8月24日閲覧</span> </li> <li id="cite_note-25"><b><a href="#cite_ref-25">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.afpbb.com/articles/-/3061690">https://www.afpbb.com/articles/-/3061690</a> 「インド、COP21を前に太陽光発電強化掲げる」AFPBB 2015年10月06日 2016年8月24日閲覧</span> </li> <li id="cite_note-26"><b><a href="#cite_ref-26">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.afpbb.com/articles/-/3047731">https://www.afpbb.com/articles/-/3047731</a> 「パキスタン、100メガワットの太陽光発電所が完成」AFPBB 2015年05月13日 2016年8月24日閲覧</span> </li> <li id="cite_note-27"><b><a href="#cite_ref-27">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.afpbb.com/articles/-/3093196">https://www.afpbb.com/articles/-/3093196</a> 「砂漠に高さ世界一のソーラータワー建設中 イスラエル」AFPBB 2016年07月15日 2016年8月24日閲覧</span> </li> <li id="cite_note-28"><b><a href="#cite_ref-28">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://wired.jp/2016/05/25/heat-from-misaligned/">http://wired.jp/2016/05/25/heat-from-misaligned/</a> 「グーグルも投資した「世界最大の太陽熱発電所」で火災、トラブルが相次ぐ」2016年05月25日 WIRED 2016年8月24日閲覧</span> </li> <li id="cite_note-29"><b><a href="#cite_ref-29">^</a></b> <span class="reference-text"><span class="PDFlink"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ntt.com/ict-research/members-only/pdf/01_envirashinban_data.pdf">地球環境問題</a></span> <span style="font-size:smaller">(<a href="/wiki/Portable_Document_Format" title="Portable Document Format">PDF</a>)</span> - <a href="/wiki/NTT%E3%82%B3%E3%83%9F%E3%83%A5%E3%83%8B%E3%82%B1%E3%83%BC%E3%82%B7%E3%83%A7%E3%83%B3%E3%82%BA" title="NTTコミュニケーションズ">NTTコミュニケーションズ</a></span> </li> <li id="cite_note-30"><b><a href="#cite_ref-30">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090805064603/http://www.nationalgeographic.co.jp/news/news_article.php?file_id=30639457&expand">サハラ砂漠、気候変動で緑化が進行か</a> <a href="/wiki/%E3%83%8A%E3%82%B7%E3%83%A7%E3%83%8A%E3%83%AB%E3%82%B8%E3%82%AA%E3%82%B0%E3%83%A9%E3%83%95%E3%82%A3%E3%83%83%E3%82%AF_(%E9%9B%91%E8%AA%8C)" class="mw-redirect" title="ナショナルジオグラフィック (雑誌)">ナショナルジオグラフィック</a>ニュース、2009年9月、James Owen(インターネットアーカイブ)</span> </li> <li id="cite_note-31"><b><a href="#cite_ref-31">^</a></b> <span class="reference-text">『大辞典 第十二巻』(平凡社 1935年) p.142</span> </li> <li id="cite_note-32"><b><a href="#cite_ref-32">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">“<a rel="nofollow" class="external text" href="http://geology.com/records/largest-desert.shtml">The World's Largest Deserts</a>”.  Geology.com. <span title="">2013年5月12日</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-33"><b><a href="#cite_ref-33">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">“<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.isee.nagoya-u.ac.jp/50naze/oceanography/34.html">海洋50のなぜ</a>”. <i>www.isee.nagoya-u.ac.jp</i>. <span title="">2023年4月22日</span>閲覧。</cite></span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="関連項目"><span id=".E9.96.A2.E9.80.A3.E9.A0.85.E7.9B.AE"></span>関連項目</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&section=21" title="節を編集: 関連項目"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r94202605">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:#f9f9f9;display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-right{clear:right;float:right;margin-left:1em}.mw-parser-output .side-box-left{margin-right:1em}}</style><div class="side-box metadata side-box-right portal plainlinks noprint" style="background:#f6ffff; width:220px;"> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Gnome-globe.svg" class="mw-file-description" title="Portal:地理学"><img alt="Portal:地理学" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Gnome-globe.svg/34px-Gnome-globe.svg.png" decoding="async" width="34" height="34" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Gnome-globe.svg/51px-Gnome-globe.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Gnome-globe.svg/68px-Gnome-globe.svg.png 2x" data-file-width="48" data-file-height="48" /></a></span></div> <div class="side-box-text plainlist" style="font-size:100%;"><b><a href="/wiki/Portal:%E5%9C%B0%E7%90%86%E5%AD%A6" title="Portal:地理学">ポータル 地理学</a></b></div></div> </div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r94202605"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r94205542">.mw-parser-output .sister-box .side-box-abovebelow{padding:0.75em 0;text-align:center}.mw-parser-output .sister-box .side-box-text>ul{border-top:1px solid #aaa;padding:0.75em 0;width:217px;margin:0 auto}.mw-parser-output .sister-box .side-box-text>ul>li{min-height:31px}.mw-parser-output .sister-logo{display:inline-block;width:31px;line-height:31px;vertical-align:middle;text-align:center}.mw-parser-output .sister-link{display:inline-block;margin-left:4px;width:182px;vertical-align:middle}</style><div role="navigation" aria-labelledby="sister-projects" class="side-box metadata side-box-right sister-box sistersitebox plainlinks"> <div class="side-box-abovebelow"> ウィキペディアの<a href="/wiki/Wikipedia:%E3%82%A6%E3%82%A3%E3%82%AD%E3%83%A1%E3%83%87%E3%82%A3%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%83%97%E3%83%AD%E3%82%B8%E3%82%A7%E3%82%AF%E3%83%88" title="Wikipedia:ウィキメディア・プロジェクト"><span id="sister-projects">姉妹プロジェクト</span></a>で<br />「<b>砂漠</b>」に関する情報が検索できます。</div> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-text plainlist"><ul><li><span class="sister-logo"><span class="mw-valign-middle" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Wiktionary_small.svg/27px-Wiktionary_small.svg.png" decoding="async" width="27" height="27" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Wiktionary_small.svg/41px-Wiktionary_small.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Wiktionary_small.svg/54px-Wiktionary_small.svg.png 2x" data-file-width="350" data-file-height="350" /></span></span></span><span class="sister-link">ウィクショナリーの<a href="https://ja.wiktionary.org/wiki/Special:Search/%E7%A0%82%E6%BC%A0" class="extiw" title="wikt:Special:Search/砂漠">辞書項目</a></span></li><li><span class="sister-logo"><span class="mw-valign-middle" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/20px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="20" height="27" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/40px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></span><span class="sister-link">コモンズの<a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Deserts" class="extiw" title="c:Category:Deserts">メディア</a></span></li><li><span class="sister-logo"><span class="mw-valign-middle" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/27px-Wikinews-logo.svg.png" decoding="async" width="27" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/41px-Wikinews-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/54px-Wikinews-logo.svg.png 2x" data-file-width="759" data-file-height="415" /></span></span></span><span class="sister-link">ウィキニュースの<a href="https://ja.wikinews.org/wiki/Special:Search/%E7%A0%82%E6%BC%A0" class="extiw" title="n:Special:Search/砂漠">ニュース</a></span></li><li><span class="sister-logo"><span class="mw-valign-middle" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/23px-Wikiquote-logo.svg.png" decoding="async" width="23" height="27" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/35px-Wikiquote-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/46px-Wikiquote-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="355" /></span></span></span><span class="sister-link">ウィキクォートの<a href="https://ja.wikiquote.org/wiki/%E7%A0%82%E6%BC%A0" class="extiw" title="q:砂漠">引用句集</a></span></li><li><span class="sister-logo"><span class="mw-valign-middle" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/26px-Wikisource-logo.svg.png" decoding="async" width="26" height="27" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/39px-Wikisource-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/51px-Wikisource-logo.svg.png 2x" data-file-width="410" data-file-height="430" /></span></span></span><span class="sister-link">ウィキソースの<a href="https://ja.wikisource.org/wiki/Special:Search/%E7%A0%82%E6%BC%A0" class="extiw" title="s:Special:Search/砂漠">原文</a></span></li><li><span class="sister-logo"><span class="mw-valign-middle" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikibooks-logo.svg/27px-Wikibooks-logo.svg.png" decoding="async" width="27" height="27" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikibooks-logo.svg/41px-Wikibooks-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikibooks-logo.svg/54px-Wikibooks-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="300" /></span></span></span><span class="sister-link">ウィキブックスの<a href="https://ja.wikibooks.org/wiki/Special:Search/%E7%A0%82%E6%BC%A0" class="extiw" title="b:Special:Search/砂漠">教科書や解説書</a></span></li><li><span class="sister-logo"><span class="mw-valign-middle" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Wikiversity_logo_2017.svg/27px-Wikiversity_logo_2017.svg.png" decoding="async" width="27" height="22" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Wikiversity_logo_2017.svg/41px-Wikiversity_logo_2017.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Wikiversity_logo_2017.svg/54px-Wikiversity_logo_2017.svg.png 2x" data-file-width="626" data-file-height="512" /></span></span></span><span class="sister-link">ウィキバーシティの<a href="https://ja.wikiversity.org/wiki/Special:Search/%E7%A0%82%E6%BC%A0" class="extiw" title="v:Special:Search/砂漠">学習支援</a></span></li></ul></div></div> </div> <ul><li><a href="/wiki/%E5%9C%B0%E7%90%83" title="地球">地球</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%9C%B0%E5%BD%A2" title="地形">地形</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%B0%97%E5%80%99" title="気候">気候</a> - <a href="/wiki/%E7%A0%82%E6%BC%A0%E6%B0%97%E5%80%99" title="砂漠気候">砂漠気候</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%92%B0%E5%A2%83" title="環境">環境</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%A0%82%E6%BC%A0%E5%8C%96" title="砂漠化">砂漠化</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%A0%82%E6%BC%A0%E7%B7%91%E5%8C%96" title="砂漠緑化">砂漠緑化</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%A0%82%E4%B8%98" title="砂丘">砂丘</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%AA%E3%82%A2%E3%82%B7%E3%82%B9" title="オアシス">オアシス</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%BB%E3%83%88" title="セト">セト</a>(<a href="/wiki/%E3%82%A8%E3%82%B8%E3%83%97%E3%83%88%E7%A5%9E%E8%A9%B1" title="エジプト神話">エジプト神話</a>で砂漠の<a href="/wiki/%E7%A5%9E" title="神">神</a>)</li> <li><a href="/wiki/%E7%A0%82%E6%BC%A0%E3%81%AE%E3%83%90%E3%83%A9" title="砂漠のバラ">砂漠のバラ</a>(石膏や硫酸バリウムがバラ形の結晶になった石)</li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Desert_pavement" class="extiw" title="en:Desert pavement">en:Desert pavement</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%A1%A9%E9%A1%9E%E5%B9%B3%E5%8E%9F" title="塩類平原">塩類平原</a> - 塩の砂漠</li> <li><a href="/wiki/%E7%A0%82%E5%B5%90" title="砂嵐">砂嵐</a></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E7%A0%82%E6%BC%A0%E3%81%AE%E8%BE%B2%E6%A5%AD&action=edit&redlink=1" class="new" title="砂漠の農業 (存在しないページ)">砂漠の農業</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Desert_farming" class="extiw" title="en:Desert farming">英語版</a>)</span></span></li> <li><a href="/wiki/%E7%A0%82%E6%B5%9C" title="砂浜">砂浜</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%A0%82%E6%BC%A0%E6%83%91%E6%98%9F" title="砂漠惑星">砂漠惑星</a></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%9C%E3%83%88%E3%82%A5%E3%82%AB%E3%83%88%E3%82%A5%E5%B1%A4&action=edit&redlink=1" class="new" title="ボトゥカトゥ層 (存在しないページ)">ボトゥカトゥ層</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Botucatu_Formation" class="extiw" title="en:Botucatu Formation">英語版</a>)</span></span> - ブラジルにある古代に砂漠あったとされる地層。</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="外部リンク"><span id=".E5.A4.96.E9.83.A8.E3.83.AA.E3.83.B3.E3.82.AF"></span>外部リンク</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&section=22" title="節を編集: 外部リンク"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>『<a rel="nofollow" class="external text" href="//kotobank.jp/word/%E7%A0%82%E6%BC%A0">砂漠</a>』 - <a href="/wiki/%E3%82%B3%E3%83%88%E3%83%90%E3%83%B3%E3%82%AF" title="コトバンク">コトバンク</a></li></ul> <div class="navbox" aria-labelledby="砂漠" style="border-collapse:collapse;padding:3px"><table class="nowraplinks hlist hlist-slash mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="background:transparent;color:inherit;min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background-color:#dd9a42;"><div style="float:left;width:6em;text-align:left"><div class="noprint plainlinks navbar hlist" style="white-space:nowrap;font-size:60%;font-weight:normal;background-color:transparent;padding:0;color:#000;background-color:#dd9a42;;border:none;"><ul style="display:inline"><li><a href="/wiki/Template:%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="Template:砂漠"><span title="このテンプレートを表示します" style="font-size:125%;;background-color:#dd9a42;;border:none;">表</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Template%E2%80%90%E3%83%8E%E3%83%BC%E3%83%88:%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Template‐ノート:砂漠 (存在しないページ)"><span title="このテンプレートのノートを表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;background-color:#dd9a42;;border:none;">話</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit"><span title="このテンプレートを編集します。保存の前にプレビューを忘れずに。" style="font-size:125%;color:#002bb8;;background-color:#dd9a42;;border:none;">編</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=history"><span title="このテンプレートの過去の版を表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;background-color:#dd9a42;;border:none;">歴</span></a></li></ul></div></div><div id="砂漠" style="font-size:110%;margin:0 6em"><a class="mw-selflink selflink">砂漠</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#deb887;"><a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%95%E3%83%AA%E3%82%AB%E5%A4%A7%E9%99%B8" title="アフリカ大陸">アフリカ大陸</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E3%83%90%E3%83%A6%E3%83%80%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="バユダ砂漠">バユダ砂漠</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%81%E3%83%A3%E3%83%AB%E3%83%93%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="チャルビ砂漠">チャルビ砂漠</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%80%E3%83%8A%E3%82%AD%E3%83%AB%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="ダナキル砂漠">ダナキル砂漠</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%B1%E9%83%A8%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="東部砂漠">東部砂漠</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E3%83%95%E3%82%A7%E3%83%AA%E3%82%AA%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&redlink=1" class="new" title="フェリオ砂漠 (存在しないページ)">フェリオ砂漠</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%83%A9%E3%83%8F%E3%83%AA%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="カラハリ砂漠">カラハリ砂漠</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AA%E3%83%93%E3%82%A2%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="リビア砂漠">リビア砂漠</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%8A%E3%83%9F%E3%83%96%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="ナミブ砂漠">ナミブ砂漠</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%8C%E3%83%93%E3%82%A2%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="ヌビア砂漠">ヌビア砂漠</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%8B%E3%83%BC%E3%83%AA%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="ニーリ砂漠">ニーリ砂漠</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AA%E3%83%95%E3%82%BF%E3%82%B9%E3%83%95%E3%82%A7%E3%83%AB%E3%83%88" title="リフタスフェルト">リフタスフェルト</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%B5%E3%83%8F%E3%83%A9%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="サハラ砂漠">サハラ砂漠</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%86%E3%83%8D%E3%83%AC" title="テネレ">テネレ</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%83%A9%E3%83%95%E3%83%A9_(%E3%82%A8%E3%82%B8%E3%83%97%E3%83%88)" title="ファラフラ (エジプト)">白砂漠</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#deb887;"><a href="/wiki/%E4%B8%AD%E5%9B%BD%E5%A4%A7%E9%99%B8" title="中国大陸">中国大陸</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E3%83%90%E3%83%80%E3%82%A4%E3%83%B3%E3%82%B8%E3%83%A3%E3%83%A9%E3%83%B3%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="バダインジャラン砂漠">バダインジャラン砂漠</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%B4%E3%83%93%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="ゴビ砂漠">ゴビ砂漠</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%B0%E3%83%AB%E3%83%90%E3%83%B3%E3%83%86%E3%83%A5%E3%83%B3%E3%82%AE%E3%83%A5%E3%83%88%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="グルバンテュンギュト砂漠">グルバンテュンギュト砂漠</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%AF%E3%83%A0%E3%82%BF%E3%82%B0%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="クムタグ砂漠">クムタグ砂漠</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%83%97%E3%83%8F%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="ウランプハ砂漠">ウランプハ砂漠</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%BF%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%83%9E%E3%82%AB%E3%83%B3%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="タクラマカン砂漠">タクラマカン砂漠</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%88%E3%83%B3%E3%82%B0%E3%83%AA%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="トングリ砂漠">トングリ砂漠</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#deb887;"><a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%82%B8%E3%82%A2" title="アジア">アジア</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%E3%83%8F%E3%83%9F%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&redlink=1" class="new" title="ハミ砂漠 (存在しないページ)">ハミ砂漠</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E3%82%A4%E3%83%B3%E3%83%80%E3%82%B9%E3%83%90%E3%83%AC%E3%83%BC%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&redlink=1" class="new" title="インダスバレー砂漠 (存在しないページ)">インダスバレー砂漠</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%83%A9%E3%82%AF%E3%83%A0%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="カラクム砂漠">カラクム砂漠</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E3%83%8F%E3%83%BC%E3%83%A9%E3%83%BC%E3%83%B3%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&redlink=1" class="new" title="ハーラーン砂漠 (存在しないページ)">ハーラーン砂漠</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%AD%E3%82%B8%E3%83%AB%E3%82%AF%E3%83%A0%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="キジルクム砂漠">キジルクム砂漠</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%83%97%E3%83%8E%E3%83%BC%E3%83%AB" title="ロプノール">ロプノール</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%AA%E3%83%AB%E3%83%89%E3%82%B9%E5%9C%B0%E6%96%B9" class="mw-redirect" title="オルドス地方">オルドス地方</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%84%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%80%E3%83%A0%E7%9B%86%E5%9C%B0" title="ツァイダム盆地">ツァイダム盆地</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AC%E3%82%AE%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%B3%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="レギスタン砂漠">レギスタン砂漠</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%B5%E3%83%AB%E3%82%A4%E3%82%A4%E3%82%B7%E3%82%B3%E3%83%88%E3%83%A9%E3%82%A6%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="サルイイシコトラウ砂漠">サルイイシコトラウ砂漠</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E3%82%B5%E3%83%BC%E3%83%AB%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&redlink=1" class="new" title="サール砂漠 (存在しないページ)">サール砂漠</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%BF%E3%83%BC%E3%83%AB%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="タール砂漠">タール砂漠</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E3%83%81%E3%83%A7%E3%83%BC%E3%83%AA%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%B3%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&redlink=1" class="new" title="チョーリスタン砂漠 (存在しないページ)">チョーリスタン砂漠</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%B9%E3%83%81%E3%83%A5%E3%83%AB%E3%83%88%E5%8F%B0%E5%9C%B0" title="ウスチュルト台地">ウスチュルト台地</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#deb887;"><a href="/wiki/%E3%83%A8%E3%83%BC%E3%83%AD%E3%83%83%E3%83%91" title="ヨーロッパ">ヨーロッパ</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%E3%82%A2%E3%82%AF%E3%83%BC%E3%83%8A%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&redlink=1" class="new" title="アクーナ砂漠 (存在しないページ)">アクーナ砂漠</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%90%E3%83%AB%E3%83%87%E3%83%8A%E3%82%B9%E3%83%BB%E3%83%AC%E3%82%A2%E3%83%AC%E3%82%B9" title="バルデナス・レアレス">バルデナス・レアレス</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E3%83%96%E3%83%AC%E3%83%89%E3%82%A6%E3%82%B9%E3%82%AB%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&redlink=1" class="new" title="ブレドウスカ砂漠 (存在しないページ)">ブレドウスカ砂漠</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E3%82%AB%E3%83%9C%E3%83%BB%E3%83%87%E3%83%BB%E3%82%AC%E3%82%BF%E8%87%AA%E7%84%B6%E5%85%AC%E5%9C%92&action=edit&redlink=1" class="new" title="カボ・デ・ガタ自然公園 (存在しないページ)">カボ・デ・ガタ自然公園</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E3%83%87%E3%83%AA%E3%83%96%E3%83%A9%E3%83%83%E3%82%B9%E3%82%AB%E3%83%BB%E3%83%9A%E3%82%B9%E3%82%AB%E3%83%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="デリブラッスカ・ペスカラ (存在しないページ)">デリブラッスカ・ペスカラ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E3%82%A2%E3%82%A4%E3%82%B9%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%83%89%E9%AB%98%E5%9C%B0%E5%9C%B0%E6%96%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="アイスランド高地地方 (存在しないページ)">ハーレンディ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E3%82%AA%E3%83%AB%E3%83%86%E3%83%8B%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%B5%E3%83%8F%E3%83%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="オルテニア・サハラ (存在しないページ)">オルテニア・サハラ</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AB%E3%82%A3%E3%83%B3%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="ルィン砂漠">ルィン砂漠</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BF%E3%83%99%E3%83%AB%E3%83%8A%E3%82%B9%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&redlink=1" class="new" title="タベルナス砂漠 (存在しないページ)">タベルナス砂漠</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#deb887;"><a href="/wiki/%E4%B8%AD%E6%9D%B1" title="中東">中東</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E3%83%80%E3%83%8F%E3%83%8A%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="ダハナ砂漠">ダハナ砂漠</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%A9%E3%83%93%E3%82%A2%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="アラビア砂漠">アラビア砂漠</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%83%B4%E3%82%A3%E3%83%BC%E3%83%AB%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="カヴィール砂漠">カヴィール砂漠</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AB%E3%83%BC%E3%83%88%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="ルート砂漠">ルート砂漠</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E3%83%9E%E3%83%AB%E3%82%B4%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&redlink=1" class="new" title="マルゴ砂漠 (存在しないページ)">マルゴ砂漠</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E3%83%8A%E3%82%AA%E3%83%9F%E3%83%BC%E3%83%89%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&redlink=1" class="new" title="ナオミード砂漠 (存在しないページ)">ナオミード砂漠</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%A6%E3%83%80%E3%83%A4" title="ユダヤ">ユダヤ砂漠</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%8D%E3%83%95%E3%83%89%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="ネフド砂漠">ネフド砂漠</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AB%E3%83%96%E3%82%A2%E3%83%AB%E3%83%8F%E3%83%AA%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="ルブアルハリ砂漠">ルブアルハリ砂漠</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%8D%E3%82%B2%E3%83%B4" title="ネゲヴ">ネゲヴ</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%B7%E3%83%AA%E3%82%A2%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="シリア砂漠">シリア砂漠</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%86%E3%82%A3%E3%83%8F%E3%83%BC%E3%83%9E" title="ティハーマ">ティハーマ</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#deb887;"><a href="/wiki/%E5%8C%97%E3%82%A2%E3%83%A1%E3%83%AA%E3%82%AB" title="北アメリカ">北アメリカ</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%E3%82%A2%E3%82%AC%E3%83%BC%E3%83%86%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&redlink=1" class="new" title="アガーテ砂漠 (存在しないページ)">アガーテ砂漠</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E3%82%A2%E3%83%AB%E3%83%B4%E3%82%A9%E3%83%BC%E3%83%89%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&redlink=1" class="new" title="アルヴォード砂漠 (存在しないページ)">アルヴォード砂漠</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E3%82%A2%E3%83%9E%E3%83%AB%E3%82%B4%E3%82%B5%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&redlink=1" class="new" title="アマルゴサ砂漠 (存在しないページ)">アマルゴサ砂漠</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%90%E3%83%8F%E3%83%BB%E3%82%AB%E3%83%AA%E3%83%95%E3%82%A9%E3%83%AB%E3%83%8B%E3%82%A2%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="バハ・カリフォルニア砂漠">バハ・カリフォルニア砂漠</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%96%E3%83%A9%E3%83%83%E3%82%AF%E3%83%AD%E3%83%83%E3%82%AF%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="ブラックロック砂漠">ブラックロック砂漠</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E3%82%AB%E3%83%BC%E3%82%AF%E3%83%AD%E3%83%BC%E3%82%B9%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&redlink=1" class="new" title="カークロース砂漠 (存在しないページ)">カークロース砂漠</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E3%83%81%E3%83%A3%E3%83%8D%E3%83%AB%E3%83%89%E3%83%BB%E3%82%B9%E3%82%AD%E3%83%A3%E3%83%96%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%83%89&action=edit&redlink=1" class="new" title="チャネルド・スキャブランド (存在しないページ)">チャネルド・スキャブランド</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E3%83%81%E3%83%AF%E3%83%AF%E3%83%B3%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&redlink=1" class="new" title="チワワン砂漠 (存在しないページ)">チワワン砂漠</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%B3%E3%83%AD%E3%83%A9%E3%83%89%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="コロラド砂漠">コロラド砂漠</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%B3%E3%83%AD%E3%83%A9%E3%83%89%E9%AB%98%E5%8E%9F" title="コロラド高原">コロラド高原</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E3%82%A8%E3%82%B9%E3%82%AB%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%83%86%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&redlink=1" class="new" title="エスカランテ砂漠 (存在しないページ)">エスカランテ砂漠</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%B0%E3%83%AC%E3%83%BC%E3%83%88%E3%83%99%E3%83%BC%E3%82%B9%E3%83%B3%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="グレートベースン砂漠">グレートベースン砂漠</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%B0%E3%83%AC%E3%83%BC%E3%83%88%E3%82%BD%E3%83%AB%E3%83%88%E3%83%AC%E3%82%A4%E3%82%AF%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="グレートソルトレイク砂漠">グレートソルトレイク砂漠</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E3%83%8F%E3%83%AB%E3%83%8A%E3%83%80%E3%83%BB%E3%83%87%E3%83%BB%E3%83%A0%E3%82%A8%E3%83%AB%E3%83%88&action=edit&redlink=1" class="new" title="ハルナダ・デ・ムエルト (存在しないページ)">ハルナダ・デ・ムエルト</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%A2%E3%83%8F%E3%83%BC%E3%83%B4%E3%82%A7%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="モハーヴェ砂漠">モハーヴェ砂漠</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E3%82%A4%E3%83%B3%E3%82%AB%E3%83%9F%E3%83%83%E3%83%97%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&redlink=1" class="new" title="インカミップ砂漠 (存在しないページ)">インカミップ砂漠</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E3%82%AA%E3%82%A6%E3%82%A3%E3%83%92%E3%83%BC%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&redlink=1" class="new" title="オウィヒー砂漠 (存在しないページ)">オウィヒー砂漠</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E3%83%97%E3%83%AC%E3%83%BC%E3%83%B3%E3%83%86%E3%83%83%E3%83%89%E7%A0%82%E6%BC%A0_(%E3%82%A2%E3%83%AA%E3%82%BE%E3%83%8A%E5%B7%9E)&action=edit&redlink=1" class="new" title="プレーンテッド砂漠 (アリゾナ州) (存在しないページ)">プレーンテッド砂漠</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E3%82%B9%E3%83%A2%E3%83%BC%E3%82%AF%E3%82%AF%E3%83%AA%E3%83%BC%E3%82%AF%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&redlink=1" class="new" title="スモーククリーク砂漠 (存在しないページ)">スモーククリーク砂漠</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%8E%E3%83%A9%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="ソノラ砂漠">ソノラ砂漠</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#deb887;"><a href="/wiki/%E5%8D%97%E3%82%A2%E3%83%A1%E3%83%AA%E3%82%AB" title="南アメリカ">南アメリカ</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%82%BF%E3%82%AB%E3%83%9E%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="アタカマ砂漠">アタカマ砂漠</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E3%83%A9%E3%83%BB%E3%82%B0%E3%82%A2%E3%83%92%E3%83%BC%E3%83%A9%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&redlink=1" class="new" title="ラ・グアヒーラ砂漠 (存在しないページ)">ラ・グアヒーラ砂漠</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E3%83%A1%E3%83%80%E3%83%8E%E3%82%B9%E3%83%BB%E3%83%87%E3%83%BB%E3%82%B3%E3%83%AD%E5%9B%BD%E5%AE%9A%E5%85%AC%E5%9C%92&action=edit&redlink=1" class="new" title="メダノス・デ・コロ国定公園 (存在しないページ)">メダノス・デ・コロ国定公園</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E3%83%A2%E3%83%B3%E3%83%86%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&redlink=1" class="new" title="モンテ砂漠 (存在しないページ)">モンテ砂漠</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%91%E3%82%BF%E3%82%B4%E3%83%8B%E3%82%A2%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="パタゴニア砂漠">パタゴニア砂漠</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%BB%E3%83%81%E3%83%A5%E3%83%A9%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="セチュラ砂漠">セチュラ砂漠</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BF%E3%82%BF%E3%82%B3%E3%82%A2%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&redlink=1" class="new" title="タタコア砂漠 (存在しないページ)">タタコア砂漠</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#deb887;"><a href="/wiki/%E3%82%AA%E3%83%BC%E3%82%B9%E3%83%88%E3%83%A9%E3%83%AA%E3%82%A2%E5%A4%A7%E9%99%B8" title="オーストラリア大陸">オーストラリア大陸</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E3%82%AE%E3%83%96%E3%82%BD%E3%83%B3%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="ギブソン砂漠">ギブソン砂漠</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%B0%E3%83%AC%E3%83%BC%E3%83%88%E3%82%B5%E3%83%B3%E3%83%87%E3%82%A3%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="グレートサンディ砂漠">グレートサンディ砂漠</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%B0%E3%83%AC%E3%83%BC%E3%83%88%E3%83%93%E3%82%AF%E3%83%88%E3%83%AA%E3%82%A2%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="グレートビクトリア砂漠">グレートビクトリア砂漠</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AA%E3%83%88%E3%83%AB%E3%82%B5%E3%83%B3%E3%83%87%E3%82%A3%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="リトルサンディ砂漠">リトルサンディ砂漠</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%8A%E3%83%A9%E3%83%9C%E3%83%BC%E5%B9%B3%E5%8E%9F" title="ナラボー平原">ナラボー平原</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E3%83%97%E3%83%AC%E3%83%BC%E3%83%B3%E3%83%86%E3%83%83%E3%83%89%E7%A0%82%E6%BC%A0_(%E5%8D%97%E3%82%AA%E3%83%BC%E3%82%B9%E3%83%88%E3%83%A9%E3%83%AA%E3%82%A2)&action=edit&redlink=1" class="new" title="プレーンテッド砂漠 (南オーストラリア) (存在しないページ)">プレーンテッド砂漠</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%B7%E3%83%B3%E3%83%97%E3%82%BD%E3%83%B3%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="シンプソン砂漠">シンプソン砂漠</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E3%82%B9%E3%83%88%E3%83%AC%E3%82%BA%E3%83%AC%E3%82%AD%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&redlink=1" class="new" title="ストレズレキ砂漠 (存在しないページ)">ストレズレキ砂漠</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%BC%E3%83%88%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&redlink=1" class="new" title="スタート砂漠 (存在しないページ)">スタート砂漠</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%BF%E3%83%8A%E3%83%9F%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="タナミ砂漠">タナミ砂漠</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E3%83%81%E3%83%A9%E3%83%AA%E7%A0%82%E6%BC%A0&action=edit&redlink=1" class="new" title="チラリ砂漠 (存在しないページ)">チラリ砂漠</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#deb887;"><a href="/wiki/%E3%82%AA%E3%82%BB%E3%82%A2%E3%83%8B%E3%82%A2" title="オセアニア">オセアニア</a>・<a href="/wiki/%E6%A5%B5%E5%9C%B0" title="極地">極地</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%82%A6%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="カウ砂漠">カウ砂漠</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%82%AE%E3%83%9D%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="ランギポ砂漠">ランギポ砂漠</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%8D%97%E6%A5%B5%E5%A4%A7%E9%99%B8" title="南極大陸">南極大陸</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#deb887;">関連項目</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E7%A0%82%E6%BC%A0%E6%B0%97%E5%80%99" title="砂漠気候">砂漠気候</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%A0%82%E6%BC%A0%E5%8C%96" title="砂漠化">砂漠化</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%A0%82%E4%B8%98" title="砂丘">砂丘</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow hlist" colspan="2" style="background-color:#dd9a42;"> <ul><li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Folder_Hexagonal_Icon.svg" class="mw-file-description" title="カテゴリ"><img alt="カテゴリ" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/16px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png" decoding="async" width="16" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/24px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/32px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png 2x" data-file-width="36" data-file-height="31" /></a></span> <a href="/wiki/Category:%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="Category:砂漠">カテゴリ</a></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Commons-logo.svg" class="mw-file-description" title="コモンズ"><img alt="コモンズ" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/12px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="12" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/18px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/24px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Deserts" class="extiw" title="commons:Category:Deserts">コモンズのカテゴリ</a></li></ul></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox authority-control" aria-labelledby="典拠管理データベース_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=ウィキデータを編集&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q8514#identifiers&#124;class=noprint&#124;ウィキデータを編集" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="典拠管理データベース_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=ウィキデータを編集&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q8514#identifiers&#124;class=noprint&#124;ウィキデータを編集" style="font-size:110%;margin:0 4em"><a href="/wiki/Help:%E5%85%B8%E6%8B%A0%E7%AE%A1%E7%90%86" title="Help:典拠管理">典拠管理データベース</a> <span class="mw-valign-text-top noprint" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q8514#identifiers" title="ウィキデータを編集"><img alt="ウィキデータを編集" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/15px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/20px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">全般</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.worldcat.org/fast/891230/">FAST</a></span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">国立図書館</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb11931318m">フランス</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb11931318m">BnF data</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4067043-0">ドイツ</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007550439105171">イスラエル</a></span></li> <li><span class="uid"><abbr title="Deserts"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/sh85037166">アメリカ</a></abbr></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00569919">日本</a></span></li> <li><span class="uid"><abbr title="pouště"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ph124441&CON_LNG=ENG">チェコ</a></abbr></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐api‐ext.codfw.canary‐6874d6598c‐2l5gc Cached time: 20250216230705 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 0.453 seconds Real time usage: 0.638 seconds Preprocessor visited node count: 4597/1000000 Post‐expand include size: 86763/2097152 bytes Template argument size: 8712/2097152 bytes Highest expansion depth: 39/100 Expensive parser function count: 14/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 30748/5000000 bytes Lua time usage: 0.138/10.000 seconds Lua memory usage: 3195071/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 1/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 430.816 1 -total 25.64% 110.440 4 Template:出典の明記 21.23% 91.476 4 Template:Ambox 16.87% 72.666 1 Template:Reflist 16.39% 70.604 1 Template:Sisterlinks 11.53% 49.689 1 Template:Authority_control 9.45% 40.708 4 Template:Find_sources_mainspace 6.89% 29.688 1 Template:Cite_news 5.97% 25.727 1 Template:Citation/core 5.83% 25.114 3 Template:Cite_web --> <!-- Saved in parser cache with key jawiki:pcache:26833:|#|:idhash:canonical and timestamp 20250216230704 and revision id 103781180. Rendering was triggered because: page-edit --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">「<a dir="ltr" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=砂漠&oldid=103781180">https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=砂漠&oldid=103781180</a>」から取得</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%82%AB%E3%83%86%E3%82%B4%E3%83%AA" title="特別:カテゴリ">カテゴリ</a>: <ul><li><a href="/wiki/Category:%E5%9C%B0%E5%BD%A2" title="Category:地形">地形</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E7%A0%82%E6%BC%A0" title="Category:砂漠">砂漠</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">隠しカテゴリ: <ul><li><a href="/wiki/Category:%E5%87%BA%E5%85%B8%E3%82%92%E5%BF%85%E8%A6%81%E3%81%A8%E3%81%99%E3%82%8B%E7%AF%80%E3%81%AE%E3%81%82%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B/2023%E5%B9%B44%E6%9C%88" title="Category:出典を必要とする節のある記事/2023年4月">出典を必要とする節のある記事/2023年4月</a></li><li><a href="/wiki/Category:FAST%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:FAST識別子が指定されている記事">FAST識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:BNF%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:BNF識別子が指定されている記事">BNF識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:BNFdata%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:BNFdata識別子が指定されている記事">BNFdata識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:GND%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:GND識別子が指定されている記事">GND識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:J9U%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:J9U識別子が指定されている記事">J9U識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:LCCN%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:LCCN識別子が指定されている記事">LCCN識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:NDL%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:NDL識別子が指定されている記事">NDL識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:NKC%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:NKC識別子が指定されている記事">NKC識別子が指定されている記事</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> 最終更新 2025年2月16日 (日) 23:07 (日時は<a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E5%80%8B%E4%BA%BA%E8%A8%AD%E5%AE%9A#mw-prefsection-rendering" title="特別:個人設定">個人設定</a>で未設定ならば<a href="/wiki/%E5%8D%94%E5%AE%9A%E4%B8%96%E7%95%8C%E6%99%82" title="協定世界時">UTC</a>)。</li> <li id="footer-info-copyright">テキストは<a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ja">クリエイティブ・コモンズ 表示-継承ライセンス</a>のもとで利用できます。追加の条件が適用される場合があります。詳細については<a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">利用規約</a>を参照してください。</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/ja">プライバシー・ポリシー</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:%E3%82%A6%E3%82%A3%E3%82%AD%E3%83%9A%E3%83%87%E3%82%A3%E3%82%A2%E3%81%AB%E3%81%A4%E3%81%84%E3%81%A6">ウィキペディアについて</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:%E5%85%8D%E8%B2%AC%E4%BA%8B%E9%A0%85">免責事項</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">行動規範</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">開発者</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/ja.wikipedia.org">統計</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookieに関する声明</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//ja.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%E7%A0%82%E6%BC%A0&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">モバイルビュー</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>検索</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Wikipedia内を検索"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="特別:検索"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">検索</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="目次" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="目次の表示・非表示を切り替え" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">目次の表示・非表示を切り替え</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">砂漠</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>179の言語版</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>話題追加</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-b766959bd-r7zpx","wgBackendResponseTime":127,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.453","walltime":"0.638","ppvisitednodes":{"value":4597,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":86763,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":8712,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":39,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":14,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":30748,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 430.816 1 -total"," 25.64% 110.440 4 Template:出典の明記"," 21.23% 91.476 4 Template:Ambox"," 16.87% 72.666 1 Template:Reflist"," 16.39% 70.604 1 Template:Sisterlinks"," 11.53% 49.689 1 Template:Authority_control"," 9.45% 40.708 4 Template:Find_sources_mainspace"," 6.89% 29.688 1 Template:Cite_news"," 5.97% 25.727 1 Template:Citation/core"," 5.83% 25.114 3 Template:Cite_web"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.138","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":3195071,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-api-ext.codfw.canary-6874d6598c-2l5gc","timestamp":"20250216230705","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u7802\u6f20","url":"https:\/\/ja.wikipedia.org\/wiki\/%E7%A0%82%E6%BC%A0","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q8514","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q8514","author":{"@type":"Organization","name":"\u30a6\u30a3\u30ad\u30e1\u30c7\u30a3\u30a2\u30d7\u30ed\u30b8\u30a7\u30af\u30c8\u3078\u306e\u8ca2\u732e\u8005"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"\u30a6\u30a3\u30ad\u30e1\u30c7\u30a3\u30a2\u8ca1\u56e3","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2003-11-17T05:21:59Z","dateModified":"2025-02-16T23:07:04Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/e\/e6\/Libya_5230_Wan_Caza_Dunes_Luca_Galuzzi_2007.jpg","headline":"\u964d\u96e8\u304c\u6975\u7aef\u306b\u5c11\u306a\u304f\u3001\u7802\u3084\u5ca9\u77f3\u306e\u591a\u3044\u571f\u5730"}</script> </body> </html>