CINXE.COM

Sidérurgie — Wikipédia

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="fr" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Sidérurgie — Wikipédia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )frwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy", "wgMonthNames":["","janvier","février","mars","avril","mai","juin","juillet","août","septembre","octobre","novembre","décembre"],"wgRequestId":"976f3c49-c82d-4107-8f7c-9b7d97991033","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Sidérurgie","wgTitle":"Sidérurgie","wgCurRevisionId":222700252,"wgRevisionId":222700252,"wgArticleId":20912,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Page utilisant un modèle Bases inactif","Page utilisant P1417","Page utilisant P5395","Page utilisant P3365","Page utilisant P3219","Page pointant vers des bases externes","Page pointant vers des dictionnaires ou encyclopédies généralistes","Article de Wikipédia avec notice d'autorité","Portail:Métallurgie/Articles liés","Portail:Technologies/Articles liés","Portail:Chimie/Articles liés","Portail:Sciences/Articles liés","Portail:Industrie/Articles liés", "Portail:Économie/Articles liés","Portail:Matériaux/Articles liés","Secteur industriel","Sidérurgie"],"wgPageViewLanguage":"fr","wgPageContentLanguage":"fr","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Sidérurgie","wgRelevantArticleId":20912,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fr","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"fr"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":20000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q2285982", "wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ArchiveLinks" ,"ext.gadget.Wdsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fr&amp;modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fr&amp;modules=startup&amp;only=scripts&amp;raw=1&amp;skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fr&amp;modules=site.styles&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.17"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/cb/Bundesarchiv_Bild_183-R85625%2C_Sowjetunion%2C_H%C3%BCttenkombinat_in_Magnitogorsk.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1758"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/cb/Bundesarchiv_Bild_183-R85625%2C_Sowjetunion%2C_H%C3%BCttenkombinat_in_Magnitogorsk.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="1172"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="938"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Sidérurgie — Wikipédia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fr.m.wikipedia.org/wiki/Sid%C3%A9rurgie"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Modifier" href="/w/index.php?title=Sid%C3%A9rurgie&amp;action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipédia (fr)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fr.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Sid%C3%A9rurgie"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Flux Atom de Wikipédia" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes&amp;feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Sidérurgie rootpage-Sidérurgie skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Aller au contenu</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="Menu principal" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu principal" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu principal</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu principal</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">masquer</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigation </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal" title="Accueil général [z]" accesskey="z"><span>Accueil</span></a></li><li id="n-thema" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portail:Accueil"><span>Portails thématiques</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard" title="Affiche un article au hasard [x]" accesskey="x"><span>Article au hasard</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact"><span>Contact</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales"><span>Pages spéciales</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-Contribuer" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-Contribuer" > <div class="vector-menu-heading"> Contribuer </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-aboutwp" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Aide:D%C3%A9buter"><span>Débuter sur Wikipédia</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Aide:Accueil" title="Accès à l’aide"><span>Aide</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9" title="À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations"><span>Communauté</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes" title="Liste des modifications récentes sur le wiki [r]" accesskey="r"><span>Modifications récentes</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipédia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg" style="width: 7.4375em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="l&#039;encyclopédie libre" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Rechercher sur Wikipédia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Rechercher</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Rechercher sur Wikipédia" aria-label="Rechercher sur Wikipédia" autocapitalize="sentences" title="Rechercher sur Wikipédia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Spécial:Recherche"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Rechercher</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Outils personnels"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Apparence"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Modifier l&#039;apparence de la taille, de la largeur et de la couleur de la police de la page" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Apparence" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Apparence</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&amp;wmf_medium=sidebar&amp;wmf_campaign=fr.wikipedia.org&amp;uselang=fr" class=""><span>Faire un don</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&amp;returnto=Sid%C3%A9rurgie" title="Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire." class=""><span>Créer un compte</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&amp;returnto=Sid%C3%A9rurgie" title="Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]" accesskey="o" class=""><span>Se connecter</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Plus d’options" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Outils personnels" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Outils personnels</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu utilisateur" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&amp;wmf_medium=sidebar&amp;wmf_campaign=fr.wikipedia.org&amp;uselang=fr"><span>Faire un don</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&amp;returnto=Sid%C3%A9rurgie" title="Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Créer un compte</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&amp;returnto=Sid%C3%A9rurgie" title="Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Se connecter</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pages pour les contributeurs déconnectés <a href="/wiki/Aide:Premiers_pas" aria-label="En savoir plus sur la contribution"><span>en savoir plus</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions" title="Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]" accesskey="y"><span>Contributions</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions" title="La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]" accesskey="n"><span>Discussion</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Sommaire" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Sommaire</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">masquer</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Début</div> </a> </li> <li id="toc-Définitions" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Définitions"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Définitions</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Définitions-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Définitions</span> </button> <ul id="toc-Définitions-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Origine_du_terme" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Origine_du_terme"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>Origine du terme</span> </div> </a> <ul id="toc-Origine_du_terme-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Acception_moderne_du_mot" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Acception_moderne_du_mot"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>Acception moderne du mot</span> </div> </a> <ul id="toc-Acception_moderne_du_mot-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Les_usines" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Les_usines"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Les usines</span> </div> </a> <ul id="toc-Les_usines-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Les_produits" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Les_produits"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Les produits</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Les_produits-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Les produits</span> </button> <ul id="toc-Les_produits-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Produits_plats" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Produits_plats"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Produits plats</span> </div> </a> <ul id="toc-Produits_plats-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Produits_longs" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Produits_longs"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Produits longs</span> </div> </a> <ul id="toc-Produits_longs-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Particularités" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Particularités"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Particularités</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Particularités-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Particularités</span> </button> <ul id="toc-Particularités-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Poids_économique" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Poids_économique"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Poids économique</span> </div> </a> <ul id="toc-Poids_économique-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Importance_stratégique" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Importance_stratégique"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Importance stratégique</span> </div> </a> <ul id="toc-Importance_stratégique-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Économie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Économie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.3</span> <span>Économie</span> </div> </a> <ul id="toc-Économie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Notes_et_références" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Notes_et_références"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Notes et références</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Notes_et_références-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Notes et références</span> </button> <ul id="toc-Notes_et_références-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Notes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Notes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>Notes</span> </div> </a> <ul id="toc-Notes-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Références" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Références"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2</span> <span>Références</span> </div> </a> <ul id="toc-Références-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Voir_aussi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Voir_aussi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Voir aussi</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Voir_aussi-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Voir aussi</span> </button> <ul id="toc-Voir_aussi-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Bibliographie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliographie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1</span> <span>Bibliographie</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliographie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Articles_connexes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Articles_connexes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2</span> <span>Articles connexes</span> </div> </a> <ul id="toc-Articles_connexes-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Liens_externes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Liens_externes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.3</span> <span>Liens externes</span> </div> </a> <ul id="toc-Liens_externes-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Sommaire" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="Table des matières" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Basculer la table des matières" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Basculer la table des matières</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Sidérurgie</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Aller à un article dans une autre langue. Disponible en 37 langues." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-37" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">37 langues</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D9%8A%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%AF%D9%8A%D8%AF" title="تعدين الحديد – arabe" lang="ar" hreflang="ar" data-title="تعدين الحديد" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabe" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Siderurxa" title="Siderurxa – asturien" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Siderurxa" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturien" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Qara_metallurgiya" title="Qara metallurgiya – azerbaïdjanais" lang="az" hreflang="az" data-title="Qara metallurgiya" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbaïdjanais" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D2%A0%D0%B0%D1%80%D0%B0_%D0%BC%D0%B5%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%BB%D1%83%D1%80%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Ҡара металлургия – bachkir" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Ҡара металлургия" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="bachkir" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A7%D0%BE%D1%80%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%B5%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%83%D1%80%D0%B3%D1%96%D1%8F" title="Чорная металургія – biélorusse" lang="be" hreflang="be" data-title="Чорная металургія" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="biélorusse" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%A7%D0%BE%D1%80%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D1%8D%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%8E%D1%80%D0%B3%D1%96%D1%8F" title="Чорная мэталюргія – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Чорная мэталюргія" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%B2%E0%A7%8C%E0%A6%B9%E0%A6%98%E0%A6%9F%E0%A6%BF%E0%A6%A4_%E0%A6%A7%E0%A6%BE%E0%A6%A4%E0%A7%81%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%BE" title="লৌহঘটিত ধাতুবিদ্যা – bengali" lang="bn" hreflang="bn" data-title="লৌহঘটিত ধাতুবিদ্যা" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="bengali" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Sider%C3%BArgia" title="Siderúrgia – catalan" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Siderúrgia" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="catalan" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Jernfremstilling" title="Jernfremstilling – danois" lang="da" hreflang="da" data-title="Jernfremstilling" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="danois" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Stahlindustrie" title="Stahlindustrie – allemand" lang="de" hreflang="de" data-title="Stahlindustrie" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="allemand" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Ferrous_metallurgy" title="Ferrous metallurgy – anglais" lang="en" hreflang="en" data-title="Ferrous metallurgy" data-language-autonym="English" data-language-local-name="anglais" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Siderurgio" title="Siderurgio – espéranto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Siderurgio" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="espéranto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Siderurgia" title="Siderurgia – espagnol" lang="es" hreflang="es" data-title="Siderurgia" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="espagnol" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Burdingintza" title="Burdingintza – basque" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Burdingintza" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="basque" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AA%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%B1%DA%98%DB%8C_%D8%A2%D9%87%D9%86%DB%8C" title="متالورژی آهنی – persan" lang="fa" hreflang="fa" data-title="متالورژی آهنی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="persan" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Siderurxia" title="Siderurxia – galicien" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Siderurxia" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galicien" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Metalurgi_besi" title="Metalurgi besi – indonésien" lang="id" hreflang="id" data-title="Metalurgi besi" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonésien" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/J%C3%A1rnsm%C3%AD%C3%B0i" title="Járnsmíði – islandais" lang="is" hreflang="is" data-title="Járnsmíði" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="islandais" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Siderurgia" title="Siderurgia – italien" lang="it" hreflang="it" data-title="Siderurgia" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="italien" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A8%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%98_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%90" title="შავი მეტალურგია – géorgien" lang="ka" hreflang="ka" data-title="შავი მეტალურგია" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="géorgien" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D2%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0_%D0%BC%D0%B5%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%BB%D1%83%D1%80%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Қара металлургия – kazakh" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Қара металлургия" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="kazakh" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%A0%9C%EC%B2%A0" title="제철 – coréen" lang="ko" hreflang="ko" data-title="제철" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="coréen" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0_%D0%BC%D0%B5%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%BB%D1%83%D1%80%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Кара металлургия – kirghize" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Кара металлургия" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="kirghize" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Ars_ferraria" title="Ars ferraria – latin" lang="la" hreflang="la" data-title="Ars ferraria" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="latin" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Siderurgie" title="Siderurgie – luxembourgeois" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Siderurgie" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="luxembourgeois" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Staalindustrie" title="Staalindustrie – néerlandais" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Staalindustrie" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="néerlandais" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Siderurgia" title="Siderurgia – occitan" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Siderurgia" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="occitan" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%AF_%D8%A7%D9%88%D8%B3%D9%BE%D9%86%DB%90_%D9%81%D9%84%D8%B2_%D8%B9%D9%84%D9%85" title="د اوسپنې فلز علم – pachto" lang="ps" hreflang="ps" data-title="د اوسپنې فلز علم" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="pachto" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Siderurgia" title="Siderurgia – portugais" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Siderurgia" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugais" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Siderurgie" title="Siderurgie – roumain" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Siderurgie" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="roumain" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A7%D1%91%D1%80%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%B5%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%BB%D1%83%D1%80%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Чёрная металлургия – russe" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Чёрная металлургия" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="russe" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%B4%E0%B7%99%E0%B6%BB%E0%B7%83%E0%B7%8A_%E0%B6%BD%E0%B7%9D%E0%B7%84_%E0%B7%80%E0%B7%92%E0%B6%AF%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B6%BA%E0%B7%8F%E0%B7%80" title="පෙරස් ලෝහ විද්‍යාව – cingalais" lang="si" hreflang="si" data-title="පෙරස් ලෝහ විද්‍යාව" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="cingalais" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/%C5%BDelezarna" title="Železarna – slovène" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Železarna" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="slovène" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/J%C3%A4rn-_och_st%C3%A5lproduktion" title="Järn- och stålproduktion – suédois" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Järn- och stålproduktion" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="suédois" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A7%D0%BE%D1%80%D0%BD%D0%B0_%D0%BC%D0%B5%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%83%D1%80%D0%B3%D1%96%D1%8F" title="Чорна металургія – ukrainien" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Чорна металургія" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukrainien" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Qora_metallurgiya" title="Qora metallurgiya – ouzbek" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Qora metallurgiya" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ouzbek" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%92%A2%E9%93%81%E5%86%B6%E9%87%91%E5%AD%A6" title="钢铁冶金学 – chinois" lang="zh" hreflang="zh" data-title="钢铁冶金学" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chinois" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q2285982#sitelinks-wikipedia" title="Modifier les liens interlangues" class="wbc-editpage">Modifier les liens</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Espaces de noms"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Sid%C3%A9rurgie" title="Voir le contenu de la page [c]" accesskey="c"><span>Article</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Discussion:Sid%C3%A9rurgie" rel="discussion" title="Discussion au sujet de cette page de contenu [t]" accesskey="t"><span>Discussion</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Modifier la variante de langue" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">français</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Affichages"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Sid%C3%A9rurgie"><span>Lire</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sid%C3%A9rurgie&amp;veaction=edit" title="Modifier cette page [v]" accesskey="v"><span>Modifier</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sid%C3%A9rurgie&amp;action=edit" title="Modifier le wikicode de cette page [e]" accesskey="e"><span>Modifier le code</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sid%C3%A9rurgie&amp;action=history" title="Historique des versions de cette page [h]" accesskey="h"><span>Voir l’historique</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Outils de la page"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Outils" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Outils</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Outils</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">masquer</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Plus d’options" > <div class="vector-menu-heading"> Actions </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Sid%C3%A9rurgie"><span>Lire</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sid%C3%A9rurgie&amp;veaction=edit" title="Modifier cette page [v]" accesskey="v"><span>Modifier</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sid%C3%A9rurgie&amp;action=edit" title="Modifier le wikicode de cette page [e]" accesskey="e"><span>Modifier le code</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sid%C3%A9rurgie&amp;action=history"><span>Voir l’historique</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Général </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/Sid%C3%A9rurgie" title="Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]" accesskey="j"><span>Pages liées</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/Sid%C3%A9rurgie" rel="nofollow" title="Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]" accesskey="k"><span>Suivi des pages liées</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//fr.wikipedia.org/wiki/Aide:Importer_un_fichier" title="Téléverser des fichiers [u]" accesskey="u"><span>Téléverser un fichier</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sid%C3%A9rurgie&amp;oldid=222700252" title="Adresse permanente de cette version de cette page"><span>Lien permanent</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sid%C3%A9rurgie&amp;action=info" title="Davantage d’informations sur cette page"><span>Informations sur la page</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&amp;page=Sid%C3%A9rurgie&amp;id=222700252&amp;wpFormIdentifier=titleform" title="Informations sur la manière de citer cette page"><span>Citer cette page</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&amp;url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FSid%25C3%25A9rurgie"><span>Obtenir l'URL raccourcie</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&amp;url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FSid%25C3%25A9rurgie"><span>Télécharger le code QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Imprimer / exporter </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&amp;bookcmd=book_creator&amp;referer=Sid%C3%A9rurgie"><span>Créer un livre</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&amp;page=Sid%C3%A9rurgie&amp;action=show-download-screen"><span>Télécharger comme PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sid%C3%A9rurgie&amp;printable=yes" title="Version imprimable de cette page [p]" accesskey="p"><span>Version imprimable</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Dans d’autres projets </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Steel_industry" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q2285982" title="Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]" accesskey="g"><span>Élément Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Outils de la page"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Apparence"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Apparence</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">masquer</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Un article de Wikipédia, l&#039;encyclopédie libre.</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="fr" dir="ltr"><figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Bundesarchiv_Bild_183-R85625,_Sowjetunion,_H%C3%BCttenkombinat_in_Magnitogorsk.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Bundesarchiv_Bild_183-R85625%2C_Sowjetunion%2C_H%C3%BCttenkombinat_in_Magnitogorsk.jpg/220px-Bundesarchiv_Bild_183-R85625%2C_Sowjetunion%2C_H%C3%BCttenkombinat_in_Magnitogorsk.jpg" decoding="async" width="220" height="322" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Bundesarchiv_Bild_183-R85625%2C_Sowjetunion%2C_H%C3%BCttenkombinat_in_Magnitogorsk.jpg/330px-Bundesarchiv_Bild_183-R85625%2C_Sowjetunion%2C_H%C3%BCttenkombinat_in_Magnitogorsk.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Bundesarchiv_Bild_183-R85625%2C_Sowjetunion%2C_H%C3%BCttenkombinat_in_Magnitogorsk.jpg/440px-Bundesarchiv_Bild_183-R85625%2C_Sowjetunion%2C_H%C3%BCttenkombinat_in_Magnitogorsk.jpg 2x" data-file-width="546" data-file-height="800" /></a><figcaption>Le <i><a href="/wiki/Combinat" title="Combinat">combinat</a> <a href="/wiki/M%C3%A9tallurgique" class="mw-redirect" title="Métallurgique">métallurgique</a> de <a href="/wiki/Magnitogorsk" title="Magnitogorsk">Magnitogorsk</a></i> (MMK) dans les <a href="/wiki/Ann%C3%A9es_1930" title="Années 1930">années 1930</a>. C'est alors la plus importante usine sidérurgique du monde, qui a contribué au <a href="/wiki/Complexe_militaro-industriel_sovi%C3%A9tique" class="mw-redirect" title="Complexe militaro-industriel soviétique">complexe militaro-industriel soviétique</a>.</figcaption></figure> <p>Le terme <b>sidérurgie</b>, —&#160;du <a href="/wiki/Grec_ancien" title="Grec ancien">grec ancien</a> <span class="lang-grc" lang="grc">σιδηρουργεῖον</span>&#160;/ <span class="lang-grc-latn" lang="grc-latn"><i>sidērourgeîon</i></span>, «&#160;<a href="/wiki/Atelier" title="Atelier">atelier</a> du <a href="/wiki/Forgeron" title="Forgeron">forgeron</a>&#160;», lui-même formé à partir de <span class="lang-grc" lang="grc">σίδηρος</span>&#160;/ <span class="lang-grc-latn" lang="grc-latn"><i>sídēros</i></span>, «&#160;<a href="/wiki/Fer" title="Fer">fer</a>&#160;») et de <span class="lang-grc" lang="grc">ἔργον</span>&#160;/ <span class="lang-grc-latn" lang="grc-latn"><i>érgon</i></span>, «&#160;<a href="/wiki/Travail" title="Travail">travail</a>&#160;»&#160;— désigne à la fois les <a href="/wiki/Technique" title="Technique">techniques</a> d'obtention de la <a href="/wiki/Fonte_(m%C3%A9tallurgie)" title="Fonte (métallurgie)">fonte</a>, du <a href="/wiki/Fer" title="Fer">fer</a> et de l'<a href="/wiki/Acier" title="Acier">acier</a> à partir de <a href="/wiki/Minerai_de_fer" title="Minerai de fer">minerai de fer</a>, mais aussi l'<a href="/wiki/Industrie" title="Industrie">industrie</a> qui les met en œuvre. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Définitions"><span id="D.C3.A9finitions"></span>Définitions</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sid%C3%A9rurgie&amp;veaction=edit&amp;section=1" title="Modifier la section : Définitions" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sid%C3%A9rurgie&amp;action=edit&amp;section=1" title="Modifier le code source de la section : Définitions"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:VysokePece1.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/VysokePece1.jpg/220px-VysokePece1.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/VysokePece1.jpg/330px-VysokePece1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/VysokePece1.jpg/440px-VysokePece1.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="768" /></a><figcaption>Métallurgiste travaillant près des hauts fourneaux de l'usine sidérurgique de <a href="/wiki/T%C5%99inec" title="Třinec">Třinec</a>.</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Origine_du_terme">Origine du terme</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sid%C3%A9rurgie&amp;veaction=edit&amp;section=2" title="Modifier la section : Origine du terme" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sid%C3%A9rurgie&amp;action=edit&amp;section=2" title="Modifier le code source de la section : Origine du terme"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>La création du terme <span class="citation">«&#160;sidérurgie&#160;»</span> est liée à la nécessité de distinguer la métallurgie extractive du fer dans le vaste domaine de la <a href="/wiki/M%C3%A9tallurgie" title="Métallurgie">métallurgie</a> en général<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite_crochet">[</span>1<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Sa première attestation date de <a href="/wiki/1761" title="1761">1761</a>, dans trois mémoires adressés à l'<a href="/wiki/Acad%C3%A9mie_des_sciences_(France)" title="Académie des sciences (France)">Académie des Sciences</a> par <a href="/wiki/Pierre-Cl%C3%A9ment_Grignon" title="Pierre-Clément Grignon">Pierre-Clément Grignon</a>, maître de forges. Il est sans doute le créateur du terme, ainsi que de <span class="citation">«&#160;sydérotechnie&#160;»</span> qui apparaît dans les mêmes mémoires. En <a href="/wiki/1775" title="1775">1775</a>, Grignon précise qu'il entend par <span class="citation">«&#160;sidérurgie&#160;»</span> «&#160;l'art de fabriquer le fer&#160;», et par <span class="citation">«&#160;sydérotechnie&#160;»</span> «&#160;l'art de travailler le fer&#160;»<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p><span class="citation">«&#160;Sydérotechnie&#160;»</span> semble s'imposer d'abord comme cela apparaît dans le monumental ouvrage d'<a href="/wiki/Jean-Henri_Hassenfratz" title="Jean-Henri Hassenfratz">Hassenfratz</a>, en <a href="/wiki/1812" title="1812">1812</a>, <i>La Sidérotechnie</i>. Mais cet ouvrage comporte lui-même la marque du succès futur de <span class="citation">«&#160;sidérurgie&#160;»</span> dans l'emploi du nom dérivé <span class="citation">«&#160;sidérurgiste&#160;»</span> qui y apparaît pour la première fois<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite_crochet">[</span>3<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Acception_moderne_du_mot">Acception moderne du mot</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sid%C3%A9rurgie&amp;veaction=edit&amp;section=3" title="Modifier la section : Acception moderne du mot" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sid%C3%A9rurgie&amp;action=edit&amp;section=3" title="Modifier le code source de la section : Acception moderne du mot"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Si le terme «&#160;sidérurgie&#160;» évoque donc, étymologiquement, l'ensemble de la métallurgie du fer, dans tous ses aspects (extraction, mise en forme et étude des propriétés), son emploi moderne est beaucoup plus restrictif. On réserve en effet maintenant ce terme à l'industrie de l'extraction du fer et de ses alliages dont les produits sont laminés ou destinés à l'être&#160;: </p> <blockquote><div>«&#160;[Les usines sidérurgiques] ne recouvrent que les <i>produits bruts</i> (acier liquide et <a href="/wiki/Lingot" title="Lingot">lingots</a>), les <i><a href="https://fr.wiktionary.org/wiki/demi-produit" class="extiw" title="wikt:demi-produit">demi-produits</a></i> désignés selon leur forme et leur section, les <i>produits finis</i> exclusivement obtenus par <a href="/wiki/Laminage" title="Laminage">laminage</a>. S'ils subissent d'autres modes de transformation, ils appartiennent sans équivoque à l'industrie métallurgique. À savoir, par <a href="/wiki/Forgeage" title="Forgeage">forgeage</a> […], par <a href="/wiki/Moulage" title="Moulage">moulage</a> […] et autres premières transformations des métaux (<a href="/wiki/%C3%89tirage" class="mw-disambig" title="Étirage">étirage</a>, <a href="/wiki/Tr%C3%A9filage" title="Tréfilage">tréfilage</a>, etc.)<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite_crochet">[</span>4<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>&#160;»</div></blockquote><p style="margin: -0.7em 0 0.3em 6em">—&#160;Daniel Rivet,&#32;<cite> L'acier et l'industrie sidérurgique</cite></p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Les_usines">Les usines</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sid%C3%A9rurgie&amp;veaction=edit&amp;section=4" title="Modifier la section : Les usines" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sid%C3%A9rurgie&amp;action=edit&amp;section=4" title="Modifier le code source de la section : Les usines"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:FilieresAcierCoul%C3%A9.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/FilieresAcierCoul%C3%A9.svg/330px-FilieresAcierCoul%C3%A9.svg.png" decoding="async" width="330" height="292" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/FilieresAcierCoul%C3%A9.svg/495px-FilieresAcierCoul%C3%A9.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/FilieresAcierCoul%C3%A9.svg/660px-FilieresAcierCoul%C3%A9.svg.png 2x" data-file-width="719" data-file-height="636" /></a><figcaption>Filières <a href="/wiki/Fabrication_de_l%27acier" class="mw-redirect" title="Fabrication de l&#39;acier">d'élaboration de l'acier</a>.</figcaption></figure> <p>Jusqu'au milieu du <abbr class="abbr" title="20ᵉ siècle"><span class="romain">XX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr>&#160;siècle, la quasi-totalité de la <a href="/wiki/Production_d%27acier" title="Production d&#39;acier">production mondiale d'acier</a> est issue des usines sidérurgiques qui ont crû tant en nombre qu'en capacité de production unitaire. Dans leur immense majorité, ces usines sont caractérisées par la production de <a href="/wiki/Fonte_brute" title="Fonte brute">fonte</a> à partir des minerais de fer locaux grâce au <a href="/wiki/Haut_fourneau" title="Haut fourneau">haut fourneau</a> (procédé indirect)<sup id="cite_ref-Astier_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-Astier-5"><span class="cite_crochet">[</span>5<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Au cours de la deuxième moitié du <abbr class="abbr" title="20ᵉ siècle"><span class="romain">XX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr>&#160;siècle le <a href="/wiki/Four_%C3%A0_arc_%C3%A9lectrique" title="Four à arc électrique">four à arc électrique</a>, cantonné jusqu'alors à la fabrication des aciers spéciaux, devient un outil de plus en plus efficient pour la production massive d'aciers de <a href="/wiki/Commodit%C3%A9" title="Commodité">commodité</a>. Couplé avec la <a href="/wiki/Coul%C3%A9e_continue" title="Coulée continue">coulée continue</a> de <a href="/wiki/Brame_(sid%C3%A9rurgie)" title="Brame (sidérurgie)">brames</a> minces, un laminoir compact et parfois une usine de <a href="/wiki/R%C3%A9duction_directe" title="Réduction directe">réduction directe</a>, il permet la production d'acier dans des usines de taille réduite, les <i><span class="lang-en" lang="en">mini-mills</span></i><sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite_crochet">[</span>6<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Depuis les années 1980, la sidérurgie s'est réorganisée de manière stable, les <a href="/wiki/Aci%C3%A9rie_%C3%A9lectrique" class="mw-redirect" title="Aciérie électrique">aciéries électriques</a> produisant un tiers de la production mondiale d'acier, les deux tiers restant étant élaborés au <a href="/wiki/Haut_fourneau" title="Haut fourneau">haut fourneau</a><sup id="cite_ref-Astier_5-1" class="reference"><a href="#cite_note-Astier-5"><span class="cite_crochet">[</span>5<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Les complexes sidérurgiques classiques s’appuyant sur le haut fourneau sont nommées «&#160;usines intégrées&#160;». En effet, pour des raisons d'optimisation énergétique et logistique, la rentabilité d'une usine intégrée s'améliore avec le nombre d'étapes de fabrication qu'elle intègre, et leur équilibre respectif. Ce critère prévaut sur les volumes produits. En effet, ces usines, après une évolution vers le gigantisme (ensembles capable de produire de 15, voire 20&#160;<abbr class="abbr" title="mégatonne par an">Mt/an</abbr> d'acier en Asie), tendent, au moins dans les «&#160;vieux pays industriels&#160;» à se restructurer vers des entreprises plus compactes et homogènes d'une capacité de 2&#160;à 10&#160;<abbr class="abbr" title="mégatonne par an">Mt/an</abbr>. De fait, en 2007, un recensement de 185 usines intégrées, abouti à une production moyenne d'environ 5&#160;<abbr class="abbr" title="mégatonne par an">Mt/an</abbr><sup id="cite_ref-Astier_5-2" class="reference"><a href="#cite_note-Astier-5"><span class="cite_crochet">[</span>5<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>L'implantation historique des usines sidérurgiques était associée à la présence de minerai ou de houille. La migration de ces usines vers le littoral (la «&#160;sidérurgie sur l'eau&#160;») s'est généralisée à partir des années 1960. Par contre, celles-ci sont restées essentiellement situées dans les pays consommateurs et ne se sont pas massivement installées à proximité des gisements. En effet, pendant la seconde moitié du <abbr class="abbr" title="20ᵉ siècle"><span class="romain">XX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr>&#160;siècle, la baisse du coût du fret maritime et la hausse du coût de l'énergie ont favorisé le transport des minerais riches. Par ailleurs, la richesse moyenne du minerai de fer consommé (supérieure à 40&#160;%<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite_crochet">[</span>7<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>) contribue à l'intéret du transport en vrac du minerai au lieu de l'exportation de demi-produits sidérurgiques. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Les_produits">Les produits</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sid%C3%A9rurgie&amp;veaction=edit&amp;section=5" title="Modifier la section : Les produits" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sid%C3%A9rurgie&amp;action=edit&amp;section=5" title="Modifier le code source de la section : Les produits"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>On distingue généralement la sidérurgie associée aux produits plats de celle liée aux produits longs. La notion de plat/long se situe au carrefour du <a href="/wiki/Produit" class="mw-disambig" title="Produit">produit</a> et de la <a href="/wiki/Marchandise" title="Marchandise">marchandise</a>. Au niveau du processus productif, le train continu à chaud à large bande, dont sont issus les produits plats, a dimensionné les outils sidérurgiques dans le milieu du <abbr class="abbr" title="20ᵉ siècle"><span class="romain">XX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr>&#160;siècle. Au niveau des marchés, le plat est lui-aussi la catégorie économiquement dominante. La notion a en outre une valeur explicative importante et permet de saisir un grand nombre de phénomènes économiques propres à la sidérurgie<sup id="cite_ref-DebostReal_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-DebostReal-8"><span class="cite_crochet">[</span>8<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Produits_plats">Produits plats</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sid%C3%A9rurgie&amp;veaction=edit&amp;section=6" title="Modifier la section : Produits plats" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sid%C3%A9rurgie&amp;action=edit&amp;section=6" title="Modifier le code source de la section : Produits plats"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article connexe&#160;: <a href="/wiki/Brame_(sid%C3%A9rurgie)" title="Brame (sidérurgie)">Brame (sidérurgie)</a>.</div></div> <p>Les produits plats sont obtenus par <a href="/wiki/Laminage" title="Laminage">laminage</a>&#160;; ils comprennent&#160;: </p> <ul><li>les <a href="/wiki/T%C3%B4le" title="Tôle">tôles</a> fortes (de <span class="nowrap"><span title="">10</span>&#32; à &#32;<span title="">420</span>&#160;<span title="millimètre">mm</span></span> d'épaisseur), qui servent à la réalisation de gros tubes soudés, la <a href="/wiki/Construction_navale" title="Construction navale">construction navale</a>, le <a href="/wiki/B%C3%A2timent_et_travaux_publics" class="mw-redirect" title="Bâtiment et travaux publics">bâtiment</a>, les <a href="/wiki/Ouvrage_d%27art" title="Ouvrage d&#39;art">ouvrages d'art</a> et la <a href="/wiki/Chaudronnerie" title="Chaudronnerie">chaudronnerie</a>&#160;;</li> <li>les <a href="/wiki/T%C3%B4le" title="Tôle">tôles</a> minces (entre environ <span class="nowrap"><span title="">0,3</span>&#32; et &#32;<span title="">10</span>&#160;<span title="">millimètres</span></span> d'épaisseur), utilisées notamment pour la construction <a href="/wiki/Automobile" title="Automobile">automobile</a>, l'<a href="/wiki/Emballage" title="Emballage">emballage</a>, l'<a href="/wiki/%C3%89lectrom%C3%A9nager" title="Électroménager">électroménager</a>, la <a href="/wiki/Couverture_(construction)" title="Couverture (construction)">couverture</a> et le <a href="/wiki/Bardage" title="Bardage">bardage</a> de <a href="/wiki/B%C3%A2timent_et_travaux_publics" class="mw-redirect" title="Bâtiment et travaux publics">bâtiments</a> (<a href="/wiki/T%C3%B4le" title="Tôle">tôles</a> profilées ou ondulées).</li></ul> <table class="wikitable center" style="text-align:center; width:60%;"> <tbody><tr> <th colspan="12">Évolution du rapport entre consommation de produits plats / total (en&#160;%)<sup id="cite_ref-DebostReal_8-1" class="reference"><a href="#cite_note-DebostReal-8"><span class="cite_crochet">[</span>8<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> </th></tr> <tr> <th> </th> <th>1905 </th> <th>1915 </th> <th>1925 </th> <th>1937 </th> <th>1940 </th> <th>1945 </th> <th>1952 </th> <th>1955 </th> <th>1960 </th> <th>1964 </th> <th>1972<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite_crochet">[</span>9<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> </th></tr> <tr> <th><a href="/wiki/%C3%89tats-Unis" title="États-Unis">États-Unis</a> </th> <td>20,5 </td> <td>34,4 </td> <td>40,0 </td> <td>45 </td> <td> </td> <td>54,0 </td> <td> </td> <td>67,5 </td> <td>70,1 </td> <td> </td> <td>65,7 </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Communaut%C3%A9_europ%C3%A9enne_du_charbon_et_de_l%27acier" title="Communauté européenne du charbon et de l&#39;acier">CECA</a><sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite_crochet">[</span>10<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> </th> <td> </td> <td> </td> <td> </td> <td> </td> <td> </td> <td> </td> <td>36,8<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite_crochet">[</span>11<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> </td> <td>41,5 </td> <td>46,3 </td> <td>48,9 </td> <td>55,6 </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Japon" title="Japon">Japon</a><sup id="cite_ref-Malezieux_12-0" class="reference"><a href="#cite_note-Malezieux-12"><span class="cite_crochet">[</span>12<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> </th> <td> </td> <td> </td> <td> </td> <td> </td> <td> </td> <td> </td> <td> </td> <td> </td> <td> </td> <td> </td> <td>62,1 </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Union_des_r%C3%A9publiques_socialistes_sovi%C3%A9tiques" title="Union des républiques socialistes soviétiques">URSS</a><sup id="cite_ref-Malezieux_12-1" class="reference"><a href="#cite_note-Malezieux-12"><span class="cite_crochet">[</span>12<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> </th> <td> </td> <td> </td> <td> </td> <td> </td> <td>20<sup id="cite_ref-Sutton_13-0" class="reference"><a href="#cite_note-Sutton-13"><span class="cite_crochet">[</span>13<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> </td> <td> </td> <td> </td> <td>25<sup id="cite_ref-Sutton_13-1" class="reference"><a href="#cite_note-Sutton-13"><span class="cite_crochet">[</span>13<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> </td> <td> </td> <td> </td> <td>44,9 </td></tr></tbody></table> <p>Le développement plus tardif des produits plats s'explique par de nombreux facteurs. On peut citer notamment que leur production se fait avec des outils plus puissants, ainsi que des installations de parachèvements plus nombreuses (décapages, recuits, laminage à froid, <a href="/wiki/Skin-pass" title="Skin-pass">skin-pass</a>, <a href="/wiki/Galvanisation" title="Galvanisation">galvanisation</a> ou <a href="/wiki/%C3%89tamage" title="Étamage">étamage</a>, etc.)<sup id="cite_ref-Sutton_13-2" class="reference"><a href="#cite_note-Sutton-13"><span class="cite_crochet">[</span>13<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Produits_longs">Produits longs</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sid%C3%A9rurgie&amp;veaction=edit&amp;section=7" title="Modifier la section : Produits longs" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sid%C3%A9rurgie&amp;action=edit&amp;section=7" title="Modifier le code source de la section : Produits longs"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Articles connexes&#160;: <a href="/wiki/Billette_(sid%C3%A9rurgie)" title="Billette (sidérurgie)">Billette (sidérurgie)</a>, <a href="/wiki/Bloom_(sid%C3%A9rurgie)" title="Bloom (sidérurgie)">Bloom (sidérurgie)</a> et <a href="/wiki/Produit_long" title="Produit long">Produit long</a>.</div></div> <p>Les <a href="/wiki/Produit_long" title="Produit long">produits longs</a> regroupent les barres (ronds, carrés), les <a href="/wiki/Profil%C3%A9" title="Profilé">profilés</a> (comme les <a href="/wiki/Rail" title="Rail">rails</a> de <a href="/wiki/Chemin_de_fer" title="Chemin de fer">chemin de fer</a>, les <a href="/wiki/Poutrelle_(construction_m%C3%A9tallique)" title="Poutrelle (construction métallique)">poutrelles</a> en forme de H, U, I ou L), ainsi que les <a href="/wiki/Tr%C3%A9filage" title="Tréfilage">produits tréfilés</a>. </p><p>Ils sont utilisés dans toutes les industries, ainsi que dans le <a href="/wiki/B%C3%A2timent_et_travaux_publics" class="mw-redirect" title="Bâtiment et travaux publics">bâtiment</a> (par exemple&#160;: <a href="/wiki/Acier" title="Acier">aciers</a> pour <a href="/wiki/Armature_(technique)" title="Armature (technique)">armatures</a> de <a href="/wiki/B%C3%A9ton_arm%C3%A9" title="Béton armé">béton armé</a>). </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Particularités"><span id="Particularit.C3.A9s"></span>Particularités</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sid%C3%A9rurgie&amp;veaction=edit&amp;section=8" title="Modifier la section : Particularités" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sid%C3%A9rurgie&amp;action=edit&amp;section=8" title="Modifier le code source de la section : Particularités"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Poids_économique"><span id="Poids_.C3.A9conomique"></span>Poids économique</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sid%C3%A9rurgie&amp;veaction=edit&amp;section=9" title="Modifier la section : Poids économique" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sid%C3%A9rurgie&amp;action=edit&amp;section=9" title="Modifier le code source de la section : Poids économique"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Au <a href="/wiki/Luxembourg" title="Luxembourg">Luxembourg</a>, l'industrie sidérurgique a été pendant longtemps la première <a href="/wiki/%C3%89conomie_du_Luxembourg" title="Économie du Luxembourg">source d'emploi et de richesse du pays</a>, jusqu'à représenter 45&#160;% du <a href="/wiki/Produit_int%C3%A9rieur_brut" title="Produit intérieur brut">PIB</a> national en <a href="/wiki/1977" title="1977">1977</a><sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite_crochet">[</span>14<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Le dernier haut fourneau à <a href="/wiki/Esch-Belval" title="Esch-Belval">Esch-Belval</a> ferme pourtant en <a href="/wiki/1997" title="1997">1997</a>. </p><p>La sidérurgie est devenue l'exemple même de l'<a href="/wiki/Industrie_lourde" title="Industrie lourde">industrie lourde</a>. Au début du <abbr class="abbr" title="20ᵉ siècle"><span class="romain">XX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr>&#160;siècle, l'investissement lié à la construction d'une usine «&#160;standard&#160;» de <a href="/wiki/Brame_(sid%C3%A9rurgie)" title="Brame (sidérurgie)">brames</a>, à partir de <a href="/wiki/Minerai_de_fer" title="Minerai de fer">minerai de fer</a> et de <a href="/wiki/Houille" title="Houille">houille</a>, d'une capacité de <span class="nowrap">5 millions</span> de tonnes par an, peut atteindre 9&#160;<abbr class="abbr" title="milliards de dollars">milliards de <a href="/wiki/Dollar_am%C3%A9ricain" title="Dollar américain">dollars</a></abbr><sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite_crochet">[</span>15<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Malgré leur taille, les entreprises sont fragilisées par les investissements qu'elles consentent. Les sidérurgistes <a href="/wiki/Lorrains" title="Lorrains">lorrains</a> ont, par exemple, été pénalisés par la construction de l'usine à chaud de la <a href="/wiki/Solmer" title="Solmer">Solmer</a> à <a href="/wiki/Fos-sur-Mer" title="Fos-sur-Mer">Fos-sur-Mer</a>, qui a coûté <span class="nowrap">14 milliards</span> de francs en <a href="/wiki/1974" title="1974">1974</a><sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite_crochet">[</span>16<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, mais inaugurée en plein <a href="/wiki/Premier_choc_p%C3%A9trolier" title="Premier choc pétrolier">choc pétrolier</a>, ce qui a bloqué la finalisation de l'usine et pénalisé sa rentabilité, au point que le gouvernement estima 10 ans après que la meilleure solution consisterait à tout fermer<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite_crochet">[</span>17<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. De même, et plus récemment, victime de la <a href="/wiki/Crise_%C3%A9conomique_mondiale_des_ann%C3%A9es_2008_et_suivantes" class="mw-redirect" title="Crise économique mondiale des années 2008 et suivantes">crise de 2008</a>, le complexe sidérurgique américain de <a href="/wiki/ThyssenKrupp" title="ThyssenKrupp">ThyssenKrupp</a> (<a href="/wiki/Aci%C3%A9rie" title="Aciérie">aciérie</a> au Brésil et <a href="/wiki/Laminoir" title="Laminoir">laminoirs</a> en Alabama), dont la construction avait coûté, en <a href="/wiki/2010" title="2010">2010</a>, près de <span class="nowrap">15 milliards</span> de dollars<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite_crochet">[</span>note 1<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> au sidérurgiste allemand, a été revendu à ses concurrents 4,2&#160;milliards trois ans après<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite_crochet">[</span>19<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Importance_stratégique"><span id="Importance_strat.C3.A9gique"></span>Importance stratégique</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sid%C3%A9rurgie&amp;veaction=edit&amp;section=10" title="Modifier la section : Importance stratégique" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sid%C3%A9rurgie&amp;action=edit&amp;section=10" title="Modifier le code source de la section : Importance stratégique"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/w/index.php?title=Fichier:Steel_production_and_GPD_per_capita.svg&amp;lang=fr" class="mw-file-description"><img alt="courbes relatives à plusieurs pays" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/Steel_production_and_GPD_per_capita.svg/langfr-350px-Steel_production_and_GPD_per_capita.svg.png" decoding="async" width="350" height="216" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/Steel_production_and_GPD_per_capita.svg/langfr-525px-Steel_production_and_GPD_per_capita.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/Steel_production_and_GPD_per_capita.svg/langfr-700px-Steel_production_and_GPD_per_capita.svg.png 2x" data-file-width="2026" data-file-height="1248" /></a><figcaption>Lien entre production d'acier et PIB pour différents pays.<br />Pour la plupart des pays, la production d'acier s'infléchit après avoir atteint un PIB donné, signe que la croissance se poursuit sur d'autres principes.</figcaption></figure> <p><span class="citation">«&#160;L'acier a d'abord été un facteur de souveraineté&#160;: si l'argent est le nerf de la guerre, l'acier en est le muscle, au moins depuis 1850<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite_crochet">[</span>20<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>&#160;»</span>. Pourtant, c'est au cours de la <a href="/wiki/Guerre_froide" title="Guerre froide">guerre froide</a> que la sidérurgie perd son importance stratégique&#160;: l'<a href="/wiki/Aviation" title="Aviation">aviation</a> et les <a href="/wiki/Arme_nucl%C3%A9aire" title="Arme nucléaire">armes nucléaires</a> ne lui doivent rien. </p><p>En effet, la <a href="/wiki/Production_d%27acier" title="Production d&#39;acier">production d'acier</a> n'est strictement proportionnelle au <a href="/wiki/Produit_int%C3%A9rieur_brut" title="Produit intérieur brut">Produit intérieur brut</a> qu'en période d'<a href="/wiki/Industrialisation" title="Industrialisation">industrialisation</a>. Comme beaucoup de <a href="/wiki/Commodit%C3%A9" title="Commodité">commodités</a> (ciment, papier, etc.), les besoins, donc la production, décroissent généralement lorsque la croissance est tirée par des <a href="/wiki/Techniques_de_pointe" title="Techniques de pointe">techniques de pointe</a>, les <a href="/wiki/Service_(%C3%A9conomie)" title="Service (économie)">services</a>,&#160;<abbr class="abbr" title="et cetera">etc.</abbr><sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite_crochet">[</span>21<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Économie"><span id=".C3.89conomie"></span>Économie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sid%C3%A9rurgie&amp;veaction=edit&amp;section=11" title="Modifier la section : Économie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sid%C3%A9rurgie&amp;action=edit&amp;section=11" title="Modifier le code source de la section : Économie"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Le montant d'une usine neuve étant très important (le «&#160;ticket d'entrée&#160;» d'une grosse usine à chaud de 9&#160;milliards de dollars équivaut au <a href="/wiki/Liste_des_pays_par_PIB_nominal" title="Liste des pays par PIB nominal">PIB annuel</a> de <a href="/wiki/Malte" title="Malte">Malte</a>), la sidérurgie est donc souvent marquée par&#160;: </p> <ul><li>une participation ou une protection de la part des États, tant pour constituer que pour pérenniser un outil industriel.</li> <li>la modernisation permanente des outils existants, moins coûteuse que la construction d'installations neuves.</li> <li>des fluctuations importantes des prix de vente (comme pour l'essence ou l'acier), dues au fait que l'offre ne peut qu'évoluer plus lentement que la demande.</li></ul> <p>L'apparition de l'<a href="/wiki/Aci%C3%A9rie_%C3%A9lectrique" class="mw-redirect" title="Aciérie électrique">aciérie électrique</a> a brutalement arrêté la course à la taille des complexes sidérurgiques. Le recyclage compte pour un tiers de la production mondiale d'acier. Cette proportion est encore plus élevée dans les pays développés qui disposent de beaucoup de ferrailles. En effet, en <a href="/wiki/2007" title="2007">2007</a>, la <a href="/wiki/Chine" title="Chine">Chine</a> produit un tiers de l'acier mondial mais attire 50&#160;% des exportations du minerai de fer<sup id="cite_ref-Faujas_23-0" class="reference"><a href="#cite_note-Faujas-23"><span class="cite_crochet">[</span>22<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Les bénéfices de l'ensemble des entreprises chinoises de sidérurgie ont atteint 17 milliards d'euros en 2007<sup id="cite_ref-Faujas_23-1" class="reference"><a href="#cite_note-Faujas-23"><span class="cite_crochet">[</span>22<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Notes_et_références"><span id="Notes_et_r.C3.A9f.C3.A9rences"></span>Notes et références</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sid%C3%A9rurgie&amp;veaction=edit&amp;section=12" title="Modifier la section : Notes et références" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sid%C3%A9rurgie&amp;action=edit&amp;section=12" title="Modifier le code source de la section : Notes et références"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Notes">Notes</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sid%C3%A9rurgie&amp;veaction=edit&amp;section=13" title="Modifier la section : Notes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sid%C3%A9rurgie&amp;action=edit&amp;section=13" title="Modifier le code source de la section : Notes"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="references-small decimal" style=""><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a> </span><span class="reference-text">Soit presque le double de l'estimation initiale, qui était de 5,2&#160;milliards de dollars<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite_crochet">[</span>18<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>.</span> </li> </ol></div> </div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Références"><span id="R.C3.A9f.C3.A9rences"></span>Références</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sid%C3%A9rurgie&amp;veaction=edit&amp;section=14" title="Modifier la section : Références" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sid%C3%A9rurgie&amp;action=edit&amp;section=14" title="Modifier le code source de la section : Références"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="references-small decimal" style=""><div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Éluerd1993"><span class="ouvrage" id="Roland_Éluerd1993"><a href="/wiki/Roland_Eluerd" title="Roland Eluerd">Roland <span class="nom_auteur">Éluerd</span></a>, <cite class="italique">Les mots du fer et des Lumières contribution à l'étude du vocabulaire de la sidérurgie française (1722-1812)</cite>, Paris, H. Champion, <abbr class="abbr" title="collection">coll.</abbr>&#160;«&#160;Bibliothèque de littérature moderne&#160;» (<abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr>&#160;19), <time>1993</time>, 524&#160;<abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-85203-318-4" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-2-85203-318-4"><span class="nowrap">978-2-85203-318-4</span></a>)</small>, <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr>&#160;<span class="nowrap">126-128</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Les+mots+du+fer+et+des+Lumi%C3%A8res+contribution+%C3%A0+l%27%C3%A9tude+du+vocabulaire+de+la+sid%C3%A9rurgie+fran%C3%A7aise+%281722-1812%29&amp;rft.place=Paris&amp;rft.pub=H.+Champion&amp;rft.aulast=%C3%89luerd&amp;rft.aufirst=Roland&amp;rft.date=1993&amp;rft.pages=126-128&amp;rft.tpages=524&amp;rft.isbn=978-2-85203-318-4&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ASid%C3%A9rurgie"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Grignon1775"><span class="ouvrage" id="Pierre-Clément_Grignon1775">Pierre-Clément <span class="nom_auteur">Grignon</span>, <cite class="italique">Mémoires de physique sur l'art de fabriquer le fer, d'en fondre &amp; forger des canons d'artillerie&#160;; sur l'histoire naturelle, et sur divers sujets particuliers de physique et d'économie…</cite>, <time>1775</time> <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k5510881p">lire en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=M%C3%A9moires+de+physique+sur+l%27art+de+fabriquer+le+fer%2C+d%27en+fondre+%26+forger+des+canons+d%27artillerie+%3B+sur+l%27histoire+naturelle%2C+et+sur+divers+sujets+particuliers+de+physique+et+d%27%C3%A9conomie%E2%80%A6&amp;rft.aulast=Grignon&amp;rft.aufirst=Pierre-Cl%C3%A9ment&amp;rft.date=1775&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ASid%C3%A9rurgie"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a> </span><span class="reference-text"><a href="#Roland_Éluerd1993">Roland Éluerd 1993</a>, <abbr class="abbr" title="page(s)">p.</abbr>&#160;59</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Rivet1978"><span class="ouvrage" id="Daniel_Rivet1978">Daniel <span class="nom_auteur">Rivet</span>, <cite class="italique"><a href="/wiki/R%C3%A9f%C3%A9rence:L%27acier_et_l%27industrie_sid%C3%A9rurgique_(Daniel_Rivet)" title="Référence:L&#39;acier et l&#39;industrie sidérurgique (Daniel Rivet)">L'acier et l'industrie sidérurgique</a></cite>, Paris, <a href="/wiki/Presses_universitaires_de_France" title="Presses universitaires de France">Presses universitaires de France</a>, <abbr class="abbr" title="collection">coll.</abbr>&#160;«&#160;<a href="/wiki/Que_sais-je_%3F" title="Que sais-je ?">Que sais-je&#160;?</a>&#160;» (<abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr>&#160;561), <time>1978</time>, 128&#160;<abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-13-035632-X" title="Spécial:Ouvrages de référence/2-13-035632-X"><span class="nowrap">2-13-035632-X</span></a>)</small>, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;46<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=L%27acier+et+l%27industrie+sid%C3%A9rurgique&amp;rft.place=Paris&amp;rft.pub=Presses+universitaires+de+France&amp;rft.aulast=Rivet&amp;rft.aufirst=Daniel&amp;rft.date=1978&amp;rft.pages=46&amp;rft.tpages=128&amp;rft.isbn=2-13-035632-X&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ASid%C3%A9rurgie"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-Astier-5"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-Astier_5-0">a</a> <a href="#cite_ref-Astier_5-1">b</a> et <a href="#cite_ref-Astier_5-2">c</a></sup> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Astier2009"><span class="ouvrage" id="Jacques_Astier2009">Jacques <span class="nom_auteur">Astier</span>, <cite style="font-style:normal">«&#160;Grandes usines sidérurgiques intégrées classiques&#160;»</cite>, dans <cite class="italique">Techniques de l'ingénieur. Élaboration et recyclage des métaux</cite>, <a href="/wiki/%C3%89ditions_techniques_de_l%27ing%C3%A9nieur" title="Éditions techniques de l&#39;ingénieur">Éditions techniques de l'ingénieur</a>, <time class="nowrap" datetime="2009-12-10" data-sort-value="2009-12-10">10 décembre 2009</time> <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.techniques-ingenieur.fr/base-documentaire/materiaux-th11/siderurgie-des-metaux-ferreux-42368210/grandes-usines-siderurgiques-integrees-classiques-m7090/">lire en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=bookitem&amp;rft.btitle=Techniques+de+l%27ing%C3%A9nieur.+%C3%89laboration+et+recyclage+des+m%C3%A9taux&amp;rft.atitle=Grandes+usines+sid%C3%A9rurgiques+int%C3%A9gr%C3%A9es+classiques&amp;rft.pub=%C3%89ditions+techniques+de+l%27ing%C3%A9nieur&amp;rft.aulast=Astier&amp;rft.aufirst=Jacques&amp;rft.date=2009-12-10&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ASid%C3%A9rurgie"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Bisanti2002"><span class="ouvrage" id="Olivier_C._A._Bisanti2002">Olivier C. A. <span class="nom_auteur">Bisanti</span>, «&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="http://soleildacier.ouvaton.org/savoir/02W0206A.HTM"><cite style="font-style:normal;">Histoire du four électrique</cite></a>&#160;», Soleil d’Acier, <time class="nowrap" datetime="2002-02-06" data-sort-value="2002-02-06">6 février 2002</time> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2020-01-05" data-sort-value="2020-01-05">5 janvier 2020</time>)</small></span></span></span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Mudd2010"><span class="ouvrage" id="Gavin_M._Mudd2010"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Gavin M. <span class="nom_auteur">Mudd</span>, «&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="http://s3.amazonaws.com/zanran_storage/nzsses.auckland.ac.nz/ContentPages/953681807.pdf#page=5"><cite style="font-style:normal;" lang="en">The “Limits to Growth” and ‘Finite’ Mineral Resources&#160;: Re-visiting the Assumptions and Drinking From That Half-Capacity Glass</cite></a>&#160;», <time>2010</time></span></span>, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;5</span> </li> <li id="cite_note-DebostReal-8"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-DebostReal_8-0">a</a> et <a href="#cite_ref-DebostReal_8-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-format format-pdf" title="Document au format Portable Document Format (PDF)">[PDF]</abbr><span class="ouvrage" id="DebostRéal1975"><span class="ouvrage" id="Jean-Yves_DebostBernard_Réal1975">Jean-Yves <span class="nom_auteur">Debost</span> et Bernard <span class="nom_auteur">Réal</span>, <cite class="italique">Les rapports des industries de la manutention avec l'évolution des processus de production et des moyens de transport dans le cours de l'internationalisation du capital</cite>, Université des Sciences Sociales de Grenoble, Institut de Recherche Économique et de Planification, <time class="nowrap" datetime="1975-03" data-sort-value="1975-03">mars 1975</time> <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="http://temis.documentation.developpement-durable.gouv.fr/docs/Temis/0002/Temis-0002676/3240_1.pdf">lire en ligne</a>)</small>, partie&#160;2, <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr>&#160;<span class="nowrap">47-64</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Les+rapports+des+industries+de+la+manutention+avec+l%27%C3%A9volution+des+processus+de+production+et+des+moyens+de+transport+dans+le+cours+de+l%27internationalisation+du+capital&amp;rft.pub=Universit%C3%A9+des+Sciences+Sociales+de+Grenoble%2C+Institut+de+Recherche+%C3%89conomique+et+de+Planification&amp;rft.aulast=Debost&amp;rft.aufirst=Jean-Yves&amp;rft.au=R%C3%A9al%2C+Bernard&amp;rft.date=1975-03&amp;rft.pages=47-64&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ASid%C3%A9rurgie"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Installé1974_/34-35"><span class="ouvrage" id="Marc_Installé1974_/34-35">Marc <span class="nom_auteur">Installé</span>, «&#160;<cite style="font-style:normal">L'industrie sidérurgique en Belgique (I)</cite>&#160;», <i>Courrier hebdomadaire du CRISP</i>, CRISP, <abbr class="abbr" title="numéros">n<sup>os</sup></abbr>&#160;660-661,&#8206; 1974 /34-35 <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Serial_Number" title="International Standard Serial Number">ISSN</a>&#160;<span class="plainlinks noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://portal.issn.org/resource/issn/0008-9664">0008-9664</a></span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cairn.info/revue-courrier-hebdomadaire-du-crisp-1974-34-page-1.htm">lire en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.atitle=L%27industrie+sid%C3%A9rurgique+en+Belgique+%28I%29&amp;rft.jtitle=Courrier+hebdomadaire+du+CRISP&amp;rft.issue=660-661&amp;rft.aulast=Install%C3%A9&amp;rft.aufirst=Marc&amp;rft.date=1974&amp;rft.tpages=46&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ASid%C3%A9rurgie"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="1965_/37">«&#160;<cite style="font-style:normal">La structure de la sidérurgie belge (II)</cite>&#160;», <i>Courrier hebdomadaire du CRISP</i>, CRISP, <abbr class="abbr" title="numéros">n<sup>os</sup></abbr>&#160;305-306,&#8206; 1965 /37 <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Serial_Number" title="International Standard Serial Number">ISSN</a>&#160;<span class="plainlinks noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://portal.issn.org/resource/issn/0008-9664">0008-9664</a></span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cairn.info/revue-courrier-hebdomadaire-du-crisp-1965-37-page-1.htm">lire en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.atitle=La+structure+de+la+sid%C3%A9rurgie+belge+%28II%29&amp;rft.jtitle=Courrier+hebdomadaire+du+CRISP&amp;rft.issue=305-306&amp;rft.date=1965&amp;rft.tpages=34&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ASid%C3%A9rurgie"></span></span></span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="1961_/34">«&#160;<cite style="font-style:normal">La création d'un complexe sidérurgique maritime à Selzaete&#160;: Sidemar</cite>&#160;», <i>Courrier hebdomadaire du CRISP</i>, CRISP, <abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr>&#160;124,&#8206; 1961 /34, <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr>&#160;<span class="nowrap">1-25</span> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/Digital_Object_Identifier" title="Digital Object Identifier">DOI</a>&#160;<span class="plainlinks noarchive nowrap"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.3917/cris.124.0001">10.3917/cris.124.0001</a></span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cairn.info/revue-courrier-hebdomadaire-du-crisp-1961-34-page-1.htm">lire en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.atitle=La+cr%C3%A9ation+d%27un+complexe+sid%C3%A9rurgique+maritime+%C3%A0+Selzaete+%3A+Sidemar&amp;rft.jtitle=Courrier+hebdomadaire+du+CRISP&amp;rft.issue=124&amp;rft.date=1961&amp;rft.pages=1-25&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.3917%2Fcris.124.0001&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ASid%C3%A9rurgie"></span></span></span> </li> <li id="cite_note-Malezieux-12"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-Malezieux_12-0">a</a> et <a href="#cite_ref-Malezieux_12-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Malézieux1981"><span class="ouvrage" id="Jacques_Malézieux1981">Jacques <span class="nom_auteur">Malézieux</span>, <cite class="italique">Les Centres sidérurgiques des rivages de la mer du Nord et leur influence sur l'organisation de l'espace</cite>, Publications de La Sorbonne, <time>1981</time>, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;57<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Les+Centres+sid%C3%A9rurgiques+des+rivages+de+la+mer+du+Nord+et+leur+influence+sur+l%27organisation+de+l%27espace&amp;rft.pub=Publications+de+La+Sorbonne&amp;rft.aulast=Mal%C3%A9zieux&amp;rft.aufirst=Jacques&amp;rft.date=1981&amp;rft.pages=57&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ASid%C3%A9rurgie"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-Sutton-13"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-Sutton_13-0">a</a> <a href="#cite_ref-Sutton_13-1">b</a> et <a href="#cite_ref-Sutton_13-2">c</a></sup> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Sutton1973"><span class="ouvrage" id="Antony_C._Sutton1973"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Antony C. <span class="nom_auteur">Sutton</span>, <cite class="italique" lang="en">Western Technology and Soviet Economic Development 1945 to 1965</cite>, Hoover Institution Press, <time>1973</time> <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ia801603.us.archive.org/12/items/NationalSuicideMilitaryAidToTheSovietUnionByAntonyC.Sutton194/WesternTechnologyAndSovietEconomicDevelopmentByAntonyC.Sutton1945-1965.pdf">lire en ligne</a> <abbr class="abbr indicateur-format format-pdf" title="Document au format Portable Document Format (PDF) d&#39;Adobe">&#91;PDF&#93;</abbr>)</small>, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;125<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Western+Technology+and+Soviet+Economic+Development+1945+to+1965&amp;rft.pub=Hoover+Institution+Press&amp;rft.aulast=Sutton&amp;rft.aufirst=Antony+C.&amp;rft.date=1973&amp;rft.pages=125&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ASid%C3%A9rurgie"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-format format-pdf" title="Document au format Portable Document Format (PDF)">[PDF]</abbr><span class="ouvrage" id="Freyssenet1979"><span class="ouvrage" id="Michel_Freyssenet1979">Michel <span class="nom_auteur">Freyssenet</span>, <cite class="italique">La sidérurgie française 1945-1979&#160;: L'histoire d'une faillite. Les solutions qui s'affrontent</cite>, Paris, Savelli, <abbr class="abbr" title="collection">coll.</abbr>&#160;«&#160;Documents critiques&#160;», <time>1979</time>, 241&#160;<abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-85930-030-2" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-2-85930-030-2"><span class="nowrap">978-2-85930-030-2</span></a>, <a href="/wiki/Online_Computer_Library_Center" title="Online Computer Library Center">OCLC</a>&#160;<span class="plainlinks noarchive nowrap"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://worldcat.org/fr/title/417353871">417353871</a></span>, <a href="/wiki/Biblioth%C3%A8que_nationale_de_France" title="Bibliothèque nationale de France">BNF</a>&#160;<span class="plainlinks noarchive nowrap"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb34648522d.public">34648522</a></span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://halshs.archives-ouvertes.fr/halshs-00165640/fr/">présentation en ligne</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://halshs.archives-ouvertes.fr/docs/00/16/56/40/PDF/La_Siderurgie_francaise_1945-1979._L_histoire_d_une_faillite._Les_solutions_qui_s_affrontent.pdf">lire en ligne</a>)</small>, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;154<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=La+sid%C3%A9rurgie+fran%C3%A7aise+1945-1979&amp;rft.place=Paris&amp;rft.pub=Savelli&amp;rft.stitle=L%27histoire+d%27une+faillite.+Les+solutions+qui+s%27affrontent&amp;rft.aulast=Freyssenet&amp;rft.aufirst=Michel&amp;rft.date=1979&amp;rft.pages=154&amp;rft.tpages=241&amp;rft.isbn=978-2-85930-030-2&amp;rft_id=info%3Aoclcnum%2F417353871&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ASid%C3%A9rurgie"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="2012"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> «&#160;<cite style="font-style:normal" lang="en">Brazil may bar Thyssen unit sale to foreigner</cite>&#160;», <i><a href="/wiki/Reuters" title="Reuters"><span class="lang-en" lang="en">Reuters</span></a></i>,&#8206; <time class="nowrap" datetime="2012-06-15" data-sort-value="2012-06-15">15 juin 2012</time> <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.reuters.com/article/2012/06/15/csa-brazil-thyssenkrupp-idUSL1E8HEKIB20120615">lire en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.atitle=Brazil+may+bar+Thyssen+unit+sale+to+foreigner&amp;rft.jtitle=Reuters&amp;rft.date=2012-06-15&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ASid%C3%A9rurgie"></span></span></span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-format format-pdf" title="Document au format Portable Document Format (PDF)">[PDF]</abbr><span class="ouvrage" id="Freyssenet1979"><span class="ouvrage" id="Michel_Freyssenet1979">Michel <span class="nom_auteur">Freyssenet</span>, <cite class="italique">La sidérurgie française 1945-1979&#160;: L'histoire d'une faillite. Les solutions qui s'affrontent</cite>, Paris, Savelli, <abbr class="abbr" title="collection">coll.</abbr>&#160;«&#160;Documents critiques&#160;», <time>1979</time>, 241&#160;<abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-85930-030-2" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-2-85930-030-2"><span class="nowrap">978-2-85930-030-2</span></a>, <a href="/wiki/Online_Computer_Library_Center" title="Online Computer Library Center">OCLC</a>&#160;<span class="plainlinks noarchive nowrap"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://worldcat.org/fr/title/417353871">417353871</a></span>, <a href="/wiki/Biblioth%C3%A8que_nationale_de_France" title="Bibliothèque nationale de France">BNF</a>&#160;<span class="plainlinks noarchive nowrap"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb34648522d.public">34648522</a></span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://halshs.archives-ouvertes.fr/halshs-00165640/fr/">présentation en ligne</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://halshs.archives-ouvertes.fr/docs/00/16/56/40/PDF/La_Siderurgie_francaise_1945-1979._L_histoire_d_une_faillite._Les_solutions_qui_s_affrontent.pdf">lire en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=La+sid%C3%A9rurgie+fran%C3%A7aise+1945-1979&amp;rft.place=Paris&amp;rft.pub=Savelli&amp;rft.stitle=L%27histoire+d%27une+faillite.+Les+solutions+qui+s%27affrontent&amp;rft.aulast=Freyssenet&amp;rft.aufirst=Michel&amp;rft.date=1979&amp;rft.tpages=241&amp;rft.isbn=978-2-85930-030-2&amp;rft_id=info%3Aoclcnum%2F417353871&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ASid%C3%A9rurgie"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-format format-pdf" title="Document au format Portable Document Format (PDF)">[PDF]</abbr><span class="ouvrage" id="A._Bisanti2003"><span class="ouvrage" id="Olivier_C._A._Bisanti2003">Olivier C. A. Bisanti, «&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="http://soleildacier.ouvaton.org/lieux/fr/03W0407A.pdf"><cite style="font-style:normal;">L'aventure sidérurgique de Fos-sur-Mer - Logiques d'hier, d'aujourd'hui et de demain</cite></a>&#160;», soleildacier.ouvaton.org, <time class="nowrap" datetime="2003-04-07" data-sort-value="2003-04-07">7 avril 2003</time></span></span></span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="2010"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> «&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.thyssenkrupp.com/en/presse/art_detail.html&amp;eid=TKBase_1292850484690_494590710"><cite style="font-style:normal;" lang="en">Second blast furnace fired up at ThyssenKrupp CSA in Brazil</cite></a>&#160;», ThyssenKrupp, <time class="nowrap" datetime="2010-12-20" data-sort-value="2010-12-20">20 décembre 2010</time></span></span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="2013"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> «&#160;<cite style="font-style:normal" lang="en">ArcelorMittal, Nippon Steel Buy ThyssenKrupp Alabama Steel Mill for $1.55 Billion</cite>&#160;», <i><a href="/wiki/Reuters" title="Reuters"><span class="lang-en" lang="en">Reuters</span></a></i>,&#8206; <time class="nowrap" datetime="2013-11-29" data-sort-value="2013-11-29">29 novembre 2013</time> <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="http://online.wsj.com/news/articles/SB10001424052702304747004579228510356401076">lire en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.atitle=ArcelorMittal%2C+Nippon+Steel+Buy+ThyssenKrupp+Alabama+Steel+Mill+for+%241.55+Billion&amp;rft.jtitle=Reuters&amp;rft.date=2013-11-29&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ASid%C3%A9rurgie"></span></span></span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-format format-pdf" title="Document au format Portable Document Format (PDF)">[PDF]</abbr><span class="ouvrage" id="A._Bisanti2002"><span class="ouvrage" id="Olivier_C._A._Bisanti2002">Olivier C. A. Bisanti, «&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="http://soleildacier.ouvaton.org/lieux/fr/03W0407A.pdf"><cite style="font-style:normal;">L’aventure sidérurgique de Fos-sur-Mer</cite></a>&#160;», Soleil d'acier, <time class="nowrap" datetime="2002-04-15" data-sort-value="2002-04-15">15 avril 2002</time></span></span></span> </li> <li id="cite_note-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-22">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="RobertsSaundersCassidySpence2016"><span class="ouvrage" id="Ivan_RobertsTrent_SaundersNatasha_CassidyGareth_Spence2016"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Ivan <span class="nom_auteur">Roberts</span>, Trent <span class="nom_auteur">Saunders</span>, Natasha <span class="nom_auteur">Cassidy</span> et Gareth <span class="nom_auteur">Spence</span>, «&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.rba.gov.au/publications/confs/2016/roberts-saunders-spence-cassidy.html"><cite style="font-style:normal;" lang="en">China's Evolving Demand for Commodities</cite></a>&#160;», Reserve Bank of Australia, <time>2016</time></span></span></span> </li> <li id="cite_note-Faujas-23"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-Faujas_23-0">a</a> et <a href="#cite_ref-Faujas_23-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Faujas2008"><span class="ouvrage" id="Alain_Faujas2008">Alain Faujas, «&#160;<cite style="font-style:normal">Le minerai de fer augmentera d'au moins 65&#160;% en 2008</cite>&#160;», <i><a href="/wiki/Le_Monde" title="Le Monde">Le Monde</a></i>,&#8206; <time class="nowrap" datetime="2008-02-19" data-sort-value="2008-02-19">19 février 2008</time> <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.lemonde.fr/economie/article/2008/02/19/le-minerai-de-fer-augmentera-d-au-moins-65-en-2008_1013170_3234.html">lire en ligne</a>, consulté le <time class="nowrap" datetime="2019-04-28" data-sort-value="2019-04-28">28 avril 2019</time>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.atitle=Le+minerai+de+fer+augmentera+d%27au+moins+65+%25+en+2008&amp;rft.jtitle=Le+Monde&amp;rft.aulast=Faujas&amp;rft.aufirst=Alain&amp;rft.date=2008-02-19&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ASid%C3%A9rurgie"></span></span></span></span> </li> </ol></div> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Voir_aussi">Voir aussi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sid%C3%A9rurgie&amp;veaction=edit&amp;section=15" title="Modifier la section : Voir aussi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sid%C3%A9rurgie&amp;action=edit&amp;section=15" title="Modifier le code source de la section : Voir aussi"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bibliographie">Bibliographie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sid%C3%A9rurgie&amp;veaction=edit&amp;section=16" title="Modifier la section : Bibliographie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sid%C3%A9rurgie&amp;action=edit&amp;section=16" title="Modifier le code source de la section : Bibliographie"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://phaffans.com/wp/?page_id=468">Le fer au <abbr class="abbr" title="18ᵉ siècle"><span class="romain">XVIII</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr>&#160;siècle, l'exploitation du fer jusqu'à la Révolution</a></li> <li><a href="/wiki/Jacques_Levainville" title="Jacques Levainville">Jacques Levainville</a>, <i>L'Industrie du fer en France</i>, Paris, Armand Colin, 1922&#160;; 1932, médaille d'or de la <a href="/wiki/Soci%C3%A9t%C3%A9_de_g%C3%A9ographie" title="Société de géographie">Société de géographie</a></li> <li><span class="ouvrage" id="Mioche2007"><span class="ouvrage" id="Philippe_Mioche2007">Philippe <span class="nom_auteur">Mioche</span>, <cite style="font-style:normal">«&#160;La sidérurgie française&#160;: combien de territoires&#160;?&#160;»</cite>, dans Jean-Claude Daumas, Pierre Lamard et Laurent Tissot (dir.), <cite class="italique">Les territoires de l’industrie en Europe (1750-2000)&#160;: Entreprises, régulations et trajectoires</cite>, Besançon, Presses universitaires de Franche-Comté, <time>2007</time> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-84867-178-9" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-2-84867-178-9"><span class="nowrap">978-2-84867-178-9</span></a>, <a href="/wiki/Digital_Object_Identifier" title="Digital Object Identifier">DOI</a>&#160;<span class="plainlinks noarchive nowrap"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.4000/books.pufc.27389">10.4000/books.pufc.27389</a></span> <span class="skin-invert-image" typeof="mw:File"><span title="Accès libre au document"><img alt="Accès libre" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png" decoding="async" width="9" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/14px-Lock-green.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/18px-Lock-green.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="813" /></span></span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.openedition.org/pufc/27389">lire en ligne</a>)</small>, <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr>&#160;<span class="nowrap">103–124</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=bookitem&amp;rft.btitle=Les+territoires+de+l%E2%80%99industrie+en+Europe+%281750-2000%29&amp;rft.atitle=La+sid%C3%A9rurgie+fran%C3%A7aise+%3A+combien+de+territoires+%3F&amp;rft.place=Besan%C3%A7on&amp;rft.pub=Presses+universitaires+de+Franche-Comt%C3%A9&amp;rft.stitle=Entreprises%2C+r%C3%A9gulations+et+trajectoires&amp;rft.aulast=Mioche&amp;rft.aufirst=Philippe&amp;rft.date=2007&amp;rft.pages=103%E2%80%93124&amp;rft.isbn=978-2-84867-178-9&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.4000%2Fbooks.pufc.27389&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ASid%C3%A9rurgie"></span></span></span>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Articles_connexes">Articles connexes</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sid%C3%A9rurgie&amp;veaction=edit&amp;section=17" title="Modifier la section : Articles connexes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sid%C3%A9rurgie&amp;action=edit&amp;section=17" title="Modifier le code source de la section : Articles connexes"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint boite-grise boite-a-droite" style="text-align:left;"> <div style="float:left;"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Circle-icons-frames.svg/45px-Circle-icons-frames.svg.png" decoding="async" width="45" height="45" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Circle-icons-frames.svg/68px-Circle-icons-frames.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Circle-icons-frames.svg/90px-Circle-icons-frames.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></span></span></div> <div style="margin-left:60px;">Une <a href="/wiki/Aide:Cat%C3%A9gorie" title="Aide:Catégorie">catégorie</a> est consacrée à ce sujet&#160;: <i><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Sid%C3%A9rurgie" title="Catégorie:Sidérurgie">Sidérurgie</a></i>.</div> <div style="clear:left;"></div> </div> <div style="column-width:20em;column-gap:1em;" class="colonnes"> <dl><dt>Articles génériques</dt></dl> <ul><li><a href="/wiki/Histoire_de_la_production_de_l%27acier" title="Histoire de la production de l&#39;acier">Histoire de la production de l'acier</a></li> <li><a href="/wiki/Fabrication_de_l%27acier" class="mw-redirect" title="Fabrication de l&#39;acier">Fabrication de l'acier</a></li> <li><a href="/wiki/Production_d%27acier" title="Production d&#39;acier">Production d'acier</a></li> <li><a href="/wiki/M%C3%A9tallurgie" title="Métallurgie">Métallurgie</a></li></ul> <dl><dt>Outils</dt></dl> <ul><li><a href="/wiki/Usine_d%27agglom%C3%A9ration" title="Usine d&#39;agglomération">Usine d'agglomération</a></li> <li><a href="/wiki/Cokerie" title="Cokerie">Cokerie</a></li> <li><a href="/wiki/Haut_fourneau" title="Haut fourneau">Haut fourneau</a></li> <li><a href="/wiki/Aci%C3%A9rie" title="Aciérie">Aciérie</a></li> <li><a href="/wiki/Convertisseur_(m%C3%A9tallurgie)" title="Convertisseur (métallurgie)">Convertisseur</a></li> <li><a href="/wiki/Aci%C3%A9rie_%C3%A9lectrique" class="mw-redirect" title="Aciérie électrique">Aciérie électrique</a></li> <li><a href="/wiki/Laminoir" title="Laminoir">Laminoir</a></li></ul> <dl><dt>Produits</dt></dl> <ul><li><a href="/wiki/Fonte_(m%C3%A9tallurgie)" title="Fonte (métallurgie)">Fonte</a></li> <li><a href="/wiki/Coke_(charbon)" title="Coke (charbon)">Coke</a></li> <li><a href="/wiki/Acier" title="Acier">Acier</a></li> <li><a href="/wiki/Laitier_(m%C3%A9tallurgie)" title="Laitier (métallurgie)">Laitier</a></li></ul> <dl><dt>Sujets connexes</dt></dl> <ul><li><a href="/wiki/Crise_de_la_sid%C3%A9rurgie_dans_le_bassin_lorrain" title="Crise de la sidérurgie dans le bassin lorrain">Crise de la sidérurgie dans le bassin lorrain</a></li></ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Liens_externes">Liens externes</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sid%C3%A9rurgie&amp;veaction=edit&amp;section=18" title="Modifier la section : Liens externes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sid%C3%A9rurgie&amp;action=edit&amp;section=18" title="Modifier le code source de la section : Liens externes"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p class="mw-empty-elt"> </p> <ul><li class="mw-empty-elt"></li> <li class="mw-empty-elt"></li> <li><div class="liste-horizontale"><span class="wd_identifiers">Notices dans des dictionnaires ou encyclopédies généralistes<span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q2285982?uselang=fr#identifiers" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span>&#160;: <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/topic/steel-industry"><i>Britannica</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.thecanadianencyclopedia.ca/fr/article/iron-and-steel-industry"><i>L'Encyclopédie canadienne</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.treccani.it/enciclopedia/siderurgia"><i>Treccani</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.universalis.fr/encyclopedie/siderurgie/"><i>Universalis</i></a></li> </ul></div></li> <li><div class="liste-horizontale"><span class="wd_identifiers"><a href="/wiki/Autorit%C3%A9_(sciences_de_l%27information)" title="Autorité (sciences de l&#39;information)">Notices d'autorité</a><span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q2285982?uselang=fr#identifiers" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span>&#160;: <ul><li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb119531466">BnF</a></span> (<span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb119531466">données</a></span>)</li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.loc.gov/authorities/sh85127829">LCCN</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/4014005-2">GND</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogo.bne.es/uhtbin/authoritybrowse.cgi?action=display&amp;authority_id=XX525279">Espagne</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&amp;local_base=NLX10&amp;find_code=UID&amp;request=987007534182705171">Israël</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&amp;local_base=aut&amp;ccl_term=ica=ph138273">Tchéquie</a></span></li> </ul></div></li> <li><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : français">(fr)</abbr> <i><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.arcelor.com/index.php?lang=fr&amp;page=152">Comment fabrique-t-on l'acier&#160;?</a></i> sur le site du groupe <a href="/wiki/Arcelor" title="Arcelor">Arcelor</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.arcelormediterranee.com">www.arcelormediterranee.com</a> - L'acier dans toute sa dimension (ArcelorMittal Fos-sur-Mer et St-Chély d'Apcher)</li></ul> <div class="navbox-container" style="clear:both;"> <table class="navbox collapsible noprint autocollapse" style=""> <tbody><tr><th class="navbox-title" colspan="2" style=""><div style="float:left; width:6em; text-align:left"><div class="noprint plainlinks nowrap tnavbar" style="padding:0; font-size:xx-small; color:var(--color-emphasized, #000000);"><a href="/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Industries" title="Modèle:Palette Industries"><abbr class="abbr" title="Voir ce modèle.">v</abbr></a>&#160;· <a class="external text" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mod%C3%A8le:Palette_Industries&amp;action=edit"><abbr class="abbr" title="Modifier ce modèle. Merci de prévisualiser avant de sauvegarder.">m</abbr></a></div></div><div style="font-size:110%"><a href="/wiki/Industrie" title="Industrie">Industries majeures</a></div></th> </tr> <tr> <td class="navbox-banner" style="" colspan="2"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Industrie_lourde" title="Industrie lourde">Lourde</a></li> <li><a href="/wiki/Industrie_l%C3%A9g%C3%A8re" title="Industrie légère">Légère</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <td class="navbox-list" style="text-align:center;" colspan="2"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Construction_a%C3%A9ronautique" title="Construction aéronautique">Aéronautique</a></li> <li><a href="/wiki/Agro-industrie" title="Agro-industrie">Agriculture</a></li> <li><a href="/wiki/Industrie_agroalimentaire" title="Industrie agroalimentaire">Agroalimentaire</a></li> <li><a href="/wiki/Industrie_de_l%27alcool" title="Industrie de l&#39;alcool">Alcool</a></li> <li><a href="/wiki/Industrie_de_l%27armement" title="Industrie de l&#39;armement">Armement</a></li> <li><a href="/wiki/Construction_automobile" title="Construction automobile">Automobile</a></li> <li><a href="/wiki/Biotechnologie" title="Biotechnologie">Biotechnologie</a></li> <li><a href="/wiki/Industrie_du_bois" title="Industrie du bois">Bois</a></li> <li><a href="/wiki/Industrie_des_cartes_de_paiement" title="Industrie des cartes de paiement">Carte de paiement</a></li> <li><a href="/wiki/Industrie_chimique" title="Industrie chimique">Chimique</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%89conomie_du_cin%C3%A9ma" title="Économie du cinéma">Cinéma</a></li> <li><a href="/wiki/Construction" title="Construction">Construction</a></li> <li><a href="/wiki/Industrie_culturelle" title="Industrie culturelle">Culturelle</a></li> <li><a href="/wiki/Industrie_de_l%27armement" title="Industrie de l&#39;armement">Défense</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%89lectronique_grand_public" title="Électronique grand public">Électronique</a> <ul><li><a href="/wiki/Semi-conducteur" title="Semi-conducteur">Semi-conducteur</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Secteur_financier" title="Secteur financier">Finance</a></li> <li><a href="/wiki/Bien_immobilier" title="Bien immobilier">Immobilier</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Industrie_de_l%27information&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Industrie de l&#39;information (page inexistante)">Information</a></li> <li><a href="/wiki/Secteur_d%27activit%C3%A9_du_logiciel" title="Secteur d&#39;activité du logiciel">Logicielle</a></li> <li><a href="/wiki/Industrie_vid%C3%A9oludique" title="Industrie vidéoludique">Jeu vidéo</a></li> <li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Industrie_m%C3%A9canique" title="Catégorie:Industrie mécanique">Mécanique</a></li> <li><a href="/wiki/M%C3%A9tallurgie" title="Métallurgie">Métallurgie</a></li> <li><a href="/wiki/Industrie_mini%C3%A8re" title="Industrie minière">Minière</a></li> <li><a href="/wiki/Industrie_musicale" title="Industrie musicale">Musique</a></li> <li><a href="/wiki/Industrie_papeti%C3%A8re" title="Industrie papetière">Papetière</a></li> <li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Industrie_de_la_p%C3%AAche" title="Catégorie:Industrie de la pêche">Pêche</a></li> <li><a href="/wiki/Industrie_p%C3%A9troli%C3%A8re" title="Industrie pétrolière">Pétrolière</a></li> <li><a href="/wiki/Industrie_pharmaceutique" title="Industrie pharmaceutique">Pharmaceutique</a></li> <li><a href="/wiki/Industrie_du_plastique" title="Industrie du plastique">Plastique</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Industrie_de_la_sant%C3%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Industrie de la santé (page inexistante)">Santé</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Industrie_de_la_s%C3%A9curit%C3%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Industrie de la sécurité (page inexistante)">Sécurité</a></li> <li><a href="/wiki/Industrie_du_spectacle" title="Industrie du spectacle">Spectacle</a></li> <li><a href="/wiki/Industrie_du_sexe" title="Industrie du sexe">Sexe</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Sidérurgie</a></li> <li><a href="/wiki/Industrie_spatiale" title="Industrie spatiale">Spatiale</a></li> <li><a href="/wiki/Industrie_du_sport" title="Industrie du sport">Sport</a></li> <li><a href="/wiki/Industrie_du_tabac" title="Industrie du tabac">Tabac</a></li> <li><a href="/wiki/Industrie_textile" title="Industrie textile">Textile</a></li> <li><a href="/wiki/T%C3%A9l%C3%A9communications" title="Télécommunications">Télécommunications</a></li> <li><a href="/wiki/Tourisme" title="Tourisme">Tourisme</a></li></ul> </div></td> </tr> </tbody></table> </div> <ul id="bandeau-portail" class="bandeau-portail"><li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:M%C3%A9tallurgie" title="Portail de la métallurgie"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Circle-icons-metallurgy-logo.svg/24px-Circle-icons-metallurgy-logo.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Circle-icons-metallurgy-logo.svg/36px-Circle-icons-metallurgy-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Circle-icons-metallurgy-logo.svg/48px-Circle-icons-metallurgy-logo.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:M%C3%A9tallurgie" title="Portail:Métallurgie">Portail de la métallurgie</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Technologies" title="Portail des technologies"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Crystal_kcontrol_2.svg/23px-Crystal_kcontrol_2.svg.png" decoding="async" width="23" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Crystal_kcontrol_2.svg/34px-Crystal_kcontrol_2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Crystal_kcontrol_2.svg/45px-Crystal_kcontrol_2.svg.png 2x" data-file-width="93" data-file-height="99" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Technologies" title="Portail:Technologies">Portail des technologies</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Chimie" title="Portail de la chimie"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Nuvola_apps_edu_science.svg/24px-Nuvola_apps_edu_science.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Nuvola_apps_edu_science.svg/36px-Nuvola_apps_edu_science.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Nuvola_apps_edu_science.svg/48px-Nuvola_apps_edu_science.svg.png 2x" data-file-width="128" data-file-height="128" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Chimie" title="Portail:Chimie">Portail de la chimie</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Industrie" title="Portail de la production industrielle"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Industry_Creative_Tail.svg/24px-Industry_Creative_Tail.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Industry_Creative_Tail.svg/36px-Industry_Creative_Tail.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Industry_Creative_Tail.svg/48px-Industry_Creative_Tail.svg.png 2x" data-file-width="128" data-file-height="128" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Industrie" title="Portail:Industrie">Portail de la production industrielle</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Mat%C3%A9riaux" title="Portail des sciences des matériaux"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Circle-icons-material-logo.svg/24px-Circle-icons-material-logo.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Circle-icons-material-logo.svg/36px-Circle-icons-material-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Circle-icons-material-logo.svg/48px-Circle-icons-material-logo.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Mat%C3%A9riaux" title="Portail:Matériaux">Portail des sciences des matériaux</a></span> </span></li> </ul> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐api‐int.codfw.main‐57bccb6b4d‐m78xj Cached time: 20250223180053 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 0.471 seconds Real time usage: 0.645 seconds Preprocessor visited node count: 5091/1000000 Post‐expand include size: 94595/2097152 bytes Template argument size: 8698/2097152 bytes Highest expansion depth: 12/100 Expensive parser function count: 0/500 Unstrip recursion depth: 1/20 Unstrip post‐expand size: 33254/5000000 bytes Lua time usage: 0.182/10.000 seconds Lua memory usage: 6457975/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 1/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 511.497 1 -total 36.21% 185.232 1 Modèle:Liens 23.08% 118.051 2 Modèle:Références 12.46% 63.716 1 Modèle:Site_officiel 8.32% 42.564 8 Modèle:Ouvrage 7.23% 36.978 1 Modèle:Incise 6.88% 35.168 3 Modèle:Grec_ancien 6.73% 34.415 1 Modèle:Portail 6.68% 34.170 7 Modèle:Langue 4.74% 24.231 2 Modèle:Unité/2 --> <!-- Saved in parser cache with key frwiki:pcache:20912:|#|:idhash:canonical and timestamp 20250223180053 and revision id 222700252. Rendering was triggered because: api-parse --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&amp;type=1x1&amp;usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Ce document provient de «&#160;<a dir="ltr" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Sidérurgie&amp;oldid=222700252">https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Sidérurgie&amp;oldid=222700252</a>&#160;».</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil" title="Catégorie:Accueil">Catégories</a> : <ul><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Secteur_industriel" title="Catégorie:Secteur industriel">Secteur industriel</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Sid%C3%A9rurgie" title="Catégorie:Sidérurgie">Sidérurgie</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Catégories cachées : <ul><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_un_mod%C3%A8le_Bases_inactif" title="Catégorie:Page utilisant un modèle Bases inactif">Page utilisant un modèle Bases inactif</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P1417" title="Catégorie:Page utilisant P1417">Page utilisant P1417</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P5395" title="Catégorie:Page utilisant P5395">Page utilisant P5395</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P3365" title="Catégorie:Page utilisant P3365">Page utilisant P3365</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P3219" title="Catégorie:Page utilisant P3219">Page utilisant P3219</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_externes" title="Catégorie:Page pointant vers des bases externes">Page pointant vers des bases externes</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_dictionnaires_ou_encyclop%C3%A9dies_g%C3%A9n%C3%A9ralistes" title="Catégorie:Page pointant vers des dictionnaires ou encyclopédies généralistes">Page pointant vers des dictionnaires ou encyclopédies généralistes</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_de_Wikip%C3%A9dia_avec_notice_d%27autorit%C3%A9" title="Catégorie:Article de Wikipédia avec notice d&#039;autorité">Article de Wikipédia avec notice d'autorité</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:M%C3%A9tallurgie/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Métallurgie/Articles liés">Portail:Métallurgie/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Technologies/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Technologies/Articles liés">Portail:Technologies/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Chimie/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Chimie/Articles liés">Portail:Chimie/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Sciences/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Sciences/Articles liés">Portail:Sciences/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Industrie/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Industrie/Articles liés">Portail:Industrie/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:%C3%89conomie/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Économie/Articles liés">Portail:Économie/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Mat%C3%A9riaux/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Matériaux/Articles liés">Portail:Matériaux/Articles liés</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> La dernière modification de cette page a été faite le 4 février 2025 à 22:41.</li> <li id="footer-info-copyright"><span style="white-space: normal"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia" title="Wikipédia:Citation et réutilisation du contenu de Wikipédia">Droit d'auteur</a>&#160;: les textes sont disponibles sous <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr">licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions</a>&#160;; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr">conditions d’utilisation</a> pour plus de détails, ainsi que les <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques" title="Wikipédia:Crédits graphiques">crédits graphiques</a>. En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/Sid%C3%A9rurgie" title="Spécial:Citer/Sidérurgie">comment citer les auteurs et mentionner la licence</a>.<br /> Wikipedia® est une marque déposée de la <a rel="nofollow" class="external text" href="https://wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, organisation de bienfaisance régie par le paragraphe <a href="/wiki/501c" title="501c">501(c)(3)</a> du code fiscal des États-Unis.</span><br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr">Politique de confidentialité</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia">À propos de Wikipédia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux">Avertissements</a></li> <li id="footer-places-contact"><a href="//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact">Contact</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code de conduite</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Développeurs</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org">Statistiques</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Déclaration sur les témoins (cookies)</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Sid%C3%A9rurgie&amp;mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Version mobile</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29"><img src="/static/images/footer/wikimedia.svg" width="25" height="25" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></picture></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Rechercher</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Rechercher sur Wikipédia"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Spécial:Recherche"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Rechercher</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="Sommaire" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Basculer la table des matières" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Basculer la table des matières</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">Sidérurgie</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>37 langues</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>Ajouter un sujet</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-55f85cbc4-q4wj7","wgBackendResponseTime":131,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.471","walltime":"0.645","ppvisitednodes":{"value":5091,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":94595,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":8698,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":12,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":33254,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 511.497 1 -total"," 36.21% 185.232 1 Modèle:Liens"," 23.08% 118.051 2 Modèle:Références"," 12.46% 63.716 1 Modèle:Site_officiel"," 8.32% 42.564 8 Modèle:Ouvrage"," 7.23% 36.978 1 Modèle:Incise"," 6.88% 35.168 3 Modèle:Grec_ancien"," 6.73% 34.415 1 Modèle:Portail"," 6.68% 34.170 7 Modèle:Langue"," 4.74% 24.231 2 Modèle:Unité/2"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.182","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":6457975,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-api-int.codfw.main-57bccb6b4d-m78xj","timestamp":"20250223180053","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Sid\u00e9rurgie","url":"https:\/\/fr.wikipedia.org\/wiki\/Sid%C3%A9rurgie","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q2285982","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q2285982","author":{"@type":"Organization","name":"Contributeurs aux projets Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Fondation Wikimedia, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2003-06-27T12:26:35Z","dateModified":"2025-02-04T21:41:46Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/c\/cb\/Bundesarchiv_Bild_183-R85625%2C_Sowjetunion%2C_H%C3%BCttenkombinat_in_Magnitogorsk.jpg","headline":"industrie lourde qui traite de la production d'acier"}</script> </body> </html>

Pages: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10