CINXE.COM
Le Greco — Wikipédia
<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="fr" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Le Greco — Wikipédia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )frwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","janvier","février","mars","avril","mai","juin","juillet","août","septembre","octobre","novembre","décembre"],"wgRequestId":"0fb774a3-bb66-4da0-85cc-86f383b6c69b","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Le_Greco","wgTitle":"Le Greco","wgCurRevisionId":224260752,"wgRevisionId":224260752,"wgArticleId":139802,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Page utilisant P119","Page utilisant P742","Page utilisant P937","Page utilisant P135","Page utilisant P40","Page utilisant P800","Article utilisant l'infobox Artiste","Article utilisant une Infobox","Article contenant un appel à traduction en italien","Catégorie Commons avec lien local identique sur Wikidata","Page utilisant P2342","Page utilisant P6295","Page utilisant P1367","Page utilisant P2843","Page utilisant P3965","Page utilisant P1711","Page utilisant P4025","Page utilisant P8406","Page utilisant P2432","Page utilisant P1138","Page utilisant P5273","Page utilisant P5321","Page utilisant P2041","Page utilisant P2431","Page utilisant P2174","Page utilisant P6578","Page utilisant P2252","Page utilisant P2538","Page utilisant P650","Page utilisant P3544","Page utilisant P245","Page pointant vers des bases externes","Page pointant vers des bases relatives aux beaux-arts","Page utilisant P4208","Page utilisant P1953","Page utilisant P434","Page utilisant P5404","Page pointant vers des bases relatives à la musique","Page utilisant P10780","Page pointant vers des bases relatives à plusieurs domaines","Page utilisant P5905","Page pointant vers des bases relatives à la bande dessinée","Page utilisant P2732","Page pointant vers des bases relatives à la recherche","Page utilisant P1417","Page utilisant P5019","Page utilisant P8313","Page utilisant P7902","Page utilisant P4459","Page utilisant P4399","Page utilisant P1296","Page utilisant P7305","Page utilisant P3222","Page utilisant P8349","Page utilisant P4342","Page utilisant P3219","Page utilisant P7666","Page pointant vers des dictionnaires ou encyclopédies généralistes","Article de Wikipédia avec notice d'autorité","Portail:Peinture/Articles liés","Portail:Arts/Articles liés","Portail:Espagne/Articles liés","Portail:Europe/Articles liés","Portail:Italie/Articles liés","Portail:Crète/Articles liés","Portail:Grèce/Articles liés","Article de qualité en catalan","Bon article en italien","Article de qualité en anglais","Bon article en polonais","Article de qualité en grec","Article de qualité en allemand","Article de qualité en portugais","Article de qualité en espéranto","Article de qualité en espagnol","Wikipédia:Article biographique","Portail:Biographie/Articles liés/Peinture","Portail:Biographie/Articles liés/Culture et arts","Le Greco","Peintre espagnol du Siècle d'or","Peintre espagnol du XVIe siècle","Peintre espagnol du XVIIe siècle","Peintre grec","Peintre de la Renaissance","Peintre maniériste","Membre de la guilde de Saint-Luc de Rome","Naissance en 1541","Naissance à Héraklion","Naissance dans un ancien territoire italien","Décès en avril 1614","Décès à Tolède","Saint du calendrier pataphysique"],"wgPageViewLanguage":"fr","wgPageContentLanguage":"fr","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Le_Greco","wgRelevantArticleId":139802,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fr","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"fr"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":80000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q301","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false}; RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","mediawiki.page.gallery.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.gallery","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ArchiveLinks","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fr&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.page.gallery.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fr&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fr&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.22"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/El_Greco_-_Portrait_of_a_Man_-_WGA10554.jpg/1200px-El_Greco_-_Portrait_of_a_Man_-_WGA10554.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1329"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/El_Greco_-_Portrait_of_a_Man_-_WGA10554.jpg/800px-El_Greco_-_Portrait_of_a_Man_-_WGA10554.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="886"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/El_Greco_-_Portrait_of_a_Man_-_WGA10554.jpg/640px-El_Greco_-_Portrait_of_a_Man_-_WGA10554.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="709"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Le Greco — Wikipédia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fr.m.wikipedia.org/wiki/Le_Greco"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Modifier" href="/w/index.php?title=Le_Greco&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipédia (fr)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fr.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Le_Greco"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Flux Atom de Wikipédia" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Le_Greco rootpage-Le_Greco skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Aller au contenu</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="Menu principal" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu principal" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu principal</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu principal</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">masquer</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigation </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal" title="Accueil général [z]" accesskey="z"><span>Page d’accueil</span></a></li><li id="n-thema" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portail:Accueil" title="Regroupements d'articles par thématiques"><span>Portails thématiques</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard" title="Affiche un article au hasard [x]" accesskey="x"><span>Article au hasard</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact" title="Qui contacter"><span>Contact</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-Contribuer" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-Contribuer" > <div class="vector-menu-heading"> Contribuer </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-aboutwp" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Aide:D%C3%A9buter" title="Guide pour apprendre à contribuer à Wikipédia"><span>Débuter sur Wikipédia</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Aide:Accueil" title="Accès à l’aide"><span>Aide</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9" title="À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations"><span>Communauté</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales" title="Outils pour contribuer à Wikipédia"><span>Pages spéciales</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes" title="Liste des modifications récentes sur le wiki [r]" accesskey="r"><span>Modifications récentes</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipédia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg" style="width: 7.4375em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="l'encyclopédie libre" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Rechercher sur Wikipédia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Rechercher</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Rechercher sur Wikipédia" aria-label="Rechercher sur Wikipédia" autocapitalize="sentences" title="Rechercher sur Wikipédia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Spécial:Recherche"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Rechercher</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Outils personnels"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Apparence"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Modifier l'apparence de la taille, de la largeur et de la couleur de la police de la page" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Apparence" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Apparence</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=fr.wikipedia.org&uselang=fr" class=""><span>Faire un don</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Le+Greco" title="Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire." class=""><span>Créer un compte</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Le+Greco" title="Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]" accesskey="o" class=""><span>Se connecter</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Plus d’options" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Outils personnels" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Outils personnels</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu utilisateur" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=fr.wikipedia.org&uselang=fr"><span>Faire un don</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Le+Greco" title="Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Créer un compte</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Le+Greco" title="Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Se connecter</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pages pour les contributeurs déconnectés <a href="/wiki/Aide:Premiers_pas" aria-label="En savoir plus sur la contribution"><span>en savoir plus</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions" title="Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]" accesskey="y"><span>Contributions</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions" title="La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]" accesskey="n"><span>Discussion</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Sommaire" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Sommaire</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">masquer</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Début</div> </a> </li> <li id="toc-Biographie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Biographie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Biographie</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Biographie-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Biographie</span> </button> <ul id="toc-Biographie-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Débuts_en_Crète" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Débuts_en_Crète"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>Débuts en Crète</span> </div> </a> <ul id="toc-Débuts_en_Crète-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Séjour_en_Italie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Séjour_en_Italie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>Séjour en Italie</span> </div> </a> <ul id="toc-Séjour_en_Italie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Installation_en_Espagne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Installation_en_Espagne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3</span> <span>Installation en Espagne</span> </div> </a> <ul id="toc-Installation_en_Espagne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Succès_à_Tolède" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Succès_à_Tolède"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.4</span> <span>Succès à Tolède</span> </div> </a> <ul id="toc-Succès_à_Tolède-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Dernières_années,_ruiné_et_malade" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Dernières_années,_ruiné_et_malade"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.5</span> <span>Dernières années, ruiné et malade</span> </div> </a> <ul id="toc-Dernières_années,_ruiné_et_malade-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Cercle_social_à_Tolède" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Cercle_social_à_Tolède"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.6</span> <span>Cercle social à Tolède</span> </div> </a> <ul id="toc-Cercle_social_à_Tolède-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Un_membre_de_la_communauté_grecque_de_Tolède" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Un_membre_de_la_communauté_grecque_de_Tolède"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.6.1</span> <span>Un membre de la communauté grecque de Tolède</span> </div> </a> <ul id="toc-Un_membre_de_la_communauté_grecque_de_Tolède-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Lacunes_et_légendes_biographiques" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Lacunes_et_légendes_biographiques"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.7</span> <span>Lacunes et légendes biographiques</span> </div> </a> <ul id="toc-Lacunes_et_légendes_biographiques-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Œuvres" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Œuvres"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Œuvres</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Œuvres-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Œuvres</span> </button> <ul id="toc-Œuvres-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-L’Œuvre_de_jeunesse" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#L’Œuvre_de_jeunesse"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>L’Œuvre de jeunesse</span> </div> </a> <ul id="toc-L’Œuvre_de_jeunesse-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-La_période_italienne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#La_période_italienne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>La période italienne</span> </div> </a> <ul id="toc-La_période_italienne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-La_période_tolédane" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#La_période_tolédane"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3</span> <span>La période tolédane</span> </div> </a> <ul id="toc-La_période_tolédane-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-La_Trinité" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#La_Trinité"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3.1</span> <span><i>La Trinité</i></span> </div> </a> <ul id="toc-La_Trinité-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Autres_œuvres" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Autres_œuvres"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3.2</span> <span>Autres œuvres</span> </div> </a> <ul id="toc-Autres_œuvres-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Doute_sur_l'authenticité_d'une_œuvre" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Doute_sur_l'authenticité_d'une_œuvre"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.4</span> <span>Doute sur l'authenticité d'une œuvre</span> </div> </a> <ul id="toc-Doute_sur_l'authenticité_d'une_œuvre-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Le_Greco_sculpteur_et_écrivain" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Le_Greco_sculpteur_et_écrivain"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.5</span> <span>Le Greco sculpteur et écrivain</span> </div> </a> <ul id="toc-Le_Greco_sculpteur_et_écrivain-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Réception_critique_de_son_œuvre" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Réception_critique_de_son_œuvre"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Réception critique de son œuvre</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Réception_critique_de_son_œuvre-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Réception critique de son œuvre</span> </button> <ul id="toc-Réception_critique_de_son_œuvre-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Les_voyageurs_romantiques" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Les_voyageurs_romantiques"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Les voyageurs romantiques</span> </div> </a> <ul id="toc-Les_voyageurs_romantiques-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Début_du_XXe_siècle" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Début_du_XXe_siècle"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Début du <span>XX</span><sup>e</sup> siècle</span> </div> </a> <ul id="toc-Début_du_XXe_siècle-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Après_les_premiers_documents_autographes_découverts" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Après_les_premiers_documents_autographes_découverts"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span>Après les premiers documents autographes découverts</span> </div> </a> <ul id="toc-Après_les_premiers_documents_autographes_découverts-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Après_la_découverte_des_archives_grecques_et_des_livres_annotés" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Après_la_découverte_des_archives_grecques_et_des_livres_annotés"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.4</span> <span>Après la découverte des archives grecques et des livres annotés</span> </div> </a> <ul id="toc-Après_la_découverte_des_archives_grecques_et_des_livres_annotés-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Collections_publiques" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Collections_publiques"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Collections publiques</span> </div> </a> <ul id="toc-Collections_publiques-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Expositions" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Expositions"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Expositions</span> </div> </a> <ul id="toc-Expositions-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Le_Greco_dans_la_culture" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Le_Greco_dans_la_culture"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Le Greco dans la culture</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Le_Greco_dans_la_culture-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Le Greco dans la culture</span> </button> <ul id="toc-Le_Greco_dans_la_culture-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Cinéma" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Cinéma"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1</span> <span>Cinéma</span> </div> </a> <ul id="toc-Cinéma-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Théâtre" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Théâtre"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2</span> <span>Théâtre</span> </div> </a> <ul id="toc-Théâtre-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Littérature" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Littérature"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.3</span> <span>Littérature</span> </div> </a> <ul id="toc-Littérature-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Notes_et_références" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Notes_et_références"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Notes et références</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Notes_et_références-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Notes et références</span> </button> <ul id="toc-Notes_et_références-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Notes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Notes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1</span> <span>Notes</span> </div> </a> <ul id="toc-Notes-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Références" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Références"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.2</span> <span>Références</span> </div> </a> <ul id="toc-Références-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Annexes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Annexes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Annexes</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Annexes-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Annexes</span> </button> <ul id="toc-Annexes-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Bibliographie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliographie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.1</span> <span>Bibliographie</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliographie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Liens_externes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Liens_externes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.2</span> <span>Liens externes</span> </div> </a> <ul id="toc-Liens_externes-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Articles_connexes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Articles_connexes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.3</span> <span>Articles connexes</span> </div> </a> <ul id="toc-Articles_connexes-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Sommaire" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="Table des matières" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Basculer la table des matières" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Basculer la table des matières</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Le Greco</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Aller à un article dans une autre langue. Disponible en 104 langues." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-104" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">104 langues</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/El_Greco" title="El Greco – afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="El Greco" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/El_Greco" title="El Greco – alémanique" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="El Greco" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="alémanique" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/El_Greco" title="El Greco – aragonais" lang="an" hreflang="an" data-title="El Greco" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="aragonais" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A5%D9%84_%D8%BA%D8%B1%D9%8A%D9%83%D9%88" title="إل غريكو – arabe" lang="ar" hreflang="ar" data-title="إل غريكو" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabe" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arc mw-list-item"><a href="https://arc.wikipedia.org/wiki/%DC%90%DC%A0_%DC%93%DC%AA%DC%9D%DC%A9%DC%98" title="ܐܠ ܓܪܝܩܘ – araméen" lang="arc" hreflang="arc" data-title="ܐܠ ܓܪܝܩܘ" data-language-autonym="ܐܪܡܝܐ" data-language-local-name="araméen" class="interlanguage-link-target"><span>ܐܪܡܝܐ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B1%D9%8A%D9%83%D9%88" title="الجريكو – arabe égyptien" lang="arz" hreflang="arz" data-title="الجريكو" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="arabe égyptien" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/El_Greco" title="El Greco – asturien" lang="ast" hreflang="ast" data-title="El Greco" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturien" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ay mw-list-item"><a href="https://ay.wikipedia.org/wiki/El_Greco" title="El Greco – aymara" lang="ay" hreflang="ay" data-title="El Greco" data-language-autonym="Aymar aru" data-language-local-name="aymara" class="interlanguage-link-target"><span>Aymar aru</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/El_Qreko" title="El Qreko – azerbaïdjanais" lang="az" hreflang="az" data-title="El Qreko" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbaïdjanais" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D0%BB%D1%8C_%D0%93%D1%80%D0%B5%D0%BA%D0%BE" title="Эль Греко – bachkir" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Эль Греко" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="bachkir" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D0%BB%D1%8C_%D0%93%D1%80%D1%8D%D0%BA%D0%B0" title="Эль Грэка – biélorusse" lang="be" hreflang="be" data-title="Эль Грэка" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="biélorusse" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D0%BB%D1%8C_%D0%93%D1%80%D1%8D%D0%BA%D0%B0" title="Эль Грэка – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Эль Грэка" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D0%BB_%D0%93%D1%80%D0%B5%D0%BA%D0%BE" title="Ел Греко – bulgare" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Ел Греко" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bulgare" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%8F%E0%A4%B2_%E0%A4%97%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A5%80%E0%A4%95%E0%A5%8B" title="एल ग्रीको – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="एल ग्रीको" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bi mw-list-item"><a href="https://bi.wikipedia.org/wiki/El_Greco" title="El Greco – bichelamar" lang="bi" hreflang="bi" data-title="El Greco" data-language-autonym="Bislama" data-language-local-name="bichelamar" class="interlanguage-link-target"><span>Bislama</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%8F%E0%A6%B2_%E0%A6%97%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%95%E0%A7%8B" title="এল গ্রেকো – bengali" lang="bn" hreflang="bn" data-title="এল গ্রেকো" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="bengali" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/El_Greco" title="El Greco – breton" lang="br" hreflang="br" data-title="El Greco" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="breton" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/El_Greco" title="El Greco – bosniaque" lang="bs" hreflang="bs" data-title="El Greco" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="bosniaque" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="article de qualité"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/El_Greco" title="El Greco – catalan" lang="ca" hreflang="ca" data-title="El Greco" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="catalan" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%DB%8E%D9%84_%DA%AF%D8%B1%DB%8E%DA%A9%DB%86" title="ئێل گرێکۆ – sorani" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="ئێل گرێکۆ" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="sorani" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/El_Greco" title="El Greco – tchèque" lang="cs" hreflang="cs" data-title="El Greco" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="tchèque" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/El_Greco" title="El Greco – gallois" lang="cy" hreflang="cy" data-title="El Greco" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="gallois" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/El_Greco" title="El Greco – danois" lang="da" hreflang="da" data-title="El Greco" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="danois" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="article de qualité"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/El_Greco" title="El Greco – allemand" lang="de" hreflang="de" data-title="El Greco" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="allemand" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="article de qualité"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%94%CE%BF%CE%BC%CE%AE%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%82_%CE%98%CE%B5%CE%BF%CF%84%CE%BF%CE%BA%CF%8C%CF%80%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%BF%CF%82" title="Δομήνικος Θεοτοκόπουλος – grec" lang="el" hreflang="el" data-title="Δομήνικος Θεοτοκόπουλος" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="grec" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="article de qualité"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/El_Greco" title="El Greco – anglais" lang="en" hreflang="en" data-title="El Greco" data-language-autonym="English" data-language-local-name="anglais" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="article de qualité"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/El_Greco" title="El Greco – espéranto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="El Greco" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="espéranto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="article de qualité"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/El_Greco" title="El Greco – espagnol" lang="es" hreflang="es" data-title="El Greco" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="espagnol" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/El_Greco" title="El Greco – estonien" lang="et" hreflang="et" data-title="El Greco" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estonien" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Grekoa" title="Grekoa – basque" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Grekoa" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="basque" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84_%DA%AF%D8%B1%DA%A9%D9%88" title="ال گرکو – persan" lang="fa" hreflang="fa" data-title="ال گرکو" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="persan" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/El_Greco" title="El Greco – finnois" lang="fi" hreflang="fi" data-title="El Greco" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="finnois" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frp mw-list-item"><a href="https://frp.wikipedia.org/wiki/El_Greco" title="El Greco – francoprovençal" lang="frp" hreflang="frp" data-title="El Greco" data-language-autonym="Arpetan" data-language-local-name="francoprovençal" class="interlanguage-link-target"><span>Arpetan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/El_Greco" title="El Greco – frison occidental" lang="fy" hreflang="fy" data-title="El Greco" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="frison occidental" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/El_Greco" title="El Greco – irlandais" lang="ga" hreflang="ga" data-title="El Greco" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="irlandais" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/El_Greco" title="El Greco – créole guyanais" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="El Greco" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="créole guyanais" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/El_Greco" title="El Greco – gaélique écossais" lang="gd" hreflang="gd" data-title="El Greco" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="gaélique écossais" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/El_Greco" title="El Greco – galicien" lang="gl" hreflang="gl" data-title="El Greco" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galicien" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%90%D7%9C_%D7%92%D7%A8%D7%A7%D7%95" title="אל גרקו – hébreu" lang="he" hreflang="he" data-title="אל גרקו" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hébreu" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/El_Greco" title="El Greco – hindi fidjien" lang="hif" hreflang="hif" data-title="El Greco" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="hindi fidjien" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/El_Greco" title="El Greco – croate" lang="hr" hreflang="hr" data-title="El Greco" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="croate" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/El_Greco" title="El Greco – hongrois" lang="hu" hreflang="hu" data-title="El Greco" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="hongrois" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B7%D5%AC_%D4%B3%D6%80%D5%A5%D5%AF%D5%B8" title="Էլ Գրեկո – arménien" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Էլ Գրեկո" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="arménien" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D4%B7%D5%AC_%D4%BF%D6%80%D5%A7%D6%84%D6%85" title="Էլ Կրէքօ – arménien occidental" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Էլ Կրէքօ" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="arménien occidental" class="interlanguage-link-target"><span>Արեւմտահայերէն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/El_Greco" title="El Greco – interlingua" lang="ia" hreflang="ia" data-title="El Greco" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="interlingua" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/El_Greco" title="El Greco – indonésien" lang="id" hreflang="id" data-title="El Greco" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonésien" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/El_Greco" title="El Greco – ido" lang="io" hreflang="io" data-title="El Greco" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/El_Greco" title="El Greco – islandais" lang="is" hreflang="is" data-title="El Greco" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="islandais" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="bon article"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/El_Greco" title="El Greco – italien" lang="it" hreflang="it" data-title="El Greco" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="italien" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%A8%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%82%B0%E3%83%AC%E3%82%B3" title="エル・グレコ – japonais" lang="ja" hreflang="ja" data-title="エル・グレコ" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japonais" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%94%E1%83%9A_%E1%83%92%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%99%E1%83%9D" title="ელ გრეკო – géorgien" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ელ გრეკო" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="géorgien" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D0%BB%D1%8C_%D0%93%D1%80%D0%B5%D0%BA%D0%BE" title="Эль Греко – kazakh" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Эль Греко" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="kazakh" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%A2%E1%9F%82%E1%9E%9B%E1%9E%A0%E1%9F%92%E1%9E%82%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%81%E1%9E%80%E1%9E%BC" title="អែលហ្គ្រេកូ – khmer" lang="km" hreflang="km" data-title="អែលហ្គ្រេកូ" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="khmer" class="interlanguage-link-target"><span>ភាសាខ្មែរ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%97%98_%EA%B7%B8%EB%A0%88%EC%BD%94" title="엘 그레코 – coréen" lang="ko" hreflang="ko" data-title="엘 그레코" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="coréen" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/El_Greco" title="El Greco – cornique" lang="kw" hreflang="kw" data-title="El Greco" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="cornique" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/El_Greco" title="El Greco – latin" lang="la" hreflang="la" data-title="El Greco" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="latin" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/El_Greco" title="El Greco – luxembourgeois" lang="lb" hreflang="lb" data-title="El Greco" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="luxembourgeois" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/El_Greco" title="El Greco – limbourgeois" lang="li" hreflang="li" data-title="El Greco" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="limbourgeois" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/El_Greco" title="El Greco – lituanien" lang="lt" hreflang="lt" data-title="El Greco" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="lituanien" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/El_Greko" title="El Greko – letton" lang="lv" hreflang="lv" data-title="El Greko" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="letton" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/El_Greco" title="El Greco – malgache" lang="mg" hreflang="mg" data-title="El Greco" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="malgache" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D0%BB_%D0%93%D1%80%D0%B5%D0%BA%D0%BE" title="Ел Греко – macédonien" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Ел Греко" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="macédonien" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%8E%E0%B5%BD_%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B5%86%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B5%8B" title="എൽ ഗ്രെക്കോ – malayalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="എൽ ഗ്രെക്കോ" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="malayalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%8F%E0%A4%B2_%E0%A4%97%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A5%8B" title="एल ग्रेको – marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="एल ग्रेको" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mrj mw-list-item"><a href="https://mrj.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D0%BB%D1%8C_%D0%93%D1%80%D0%B5%D0%BA%D0%BE" title="Эль Греко – mari occidental" lang="mrj" hreflang="mrj" data-title="Эль Греко" data-language-autonym="Кырык мары" data-language-local-name="mari occidental" class="interlanguage-link-target"><span>Кырык мары</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/El_Greco" title="El Greco – malais" lang="ms" hreflang="ms" data-title="El Greco" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malais" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/El_Greco" title="El Greco – bas-allemand" lang="nds" hreflang="nds" data-title="El Greco" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="bas-allemand" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/El_Greco" title="El Greco – néerlandais" lang="nl" hreflang="nl" data-title="El Greco" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="néerlandais" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/El_Greco" title="El Greco – norvégien nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="El Greco" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="norvégien nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/El_Greco" title="El Greco – norvégien bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="El Greco" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norvégien bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/El_Greco" title="El Greco – occitan" lang="oc" hreflang="oc" data-title="El Greco" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="occitan" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-olo mw-list-item"><a href="https://olo.wikipedia.org/wiki/El_Greco" title="El Greco – Livvi-Karelian" lang="olo" hreflang="olo" data-title="El Greco" data-language-autonym="Livvinkarjala" data-language-local-name="Livvi-Karelian" class="interlanguage-link-target"><span>Livvinkarjala</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%90%E0%A8%B2_%E0%A8%97%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A9%87%E0%A8%95%E0%A9%8B" title="ਐਲ ਗ੍ਰੇਕੋ – pendjabi" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਐਲ ਗ੍ਰੇਕੋ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="pendjabi" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="bon article"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/El_Greco" title="El Greco – polonais" lang="pl" hreflang="pl" data-title="El Greco" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="polonais" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/El_Greco" title="El Greco – piémontais" lang="pms" hreflang="pms" data-title="El Greco" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="piémontais" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%84_%DA%AF%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D9%88" title="ایل گریکو – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="ایل گریکو" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="article de qualité"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/El_Greco" title="El Greco – portugais" lang="pt" hreflang="pt" data-title="El Greco" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugais" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/El_Greco" title="El Greco – quechua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="El Greco" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="quechua" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/El_Greco" title="El Greco – roumain" lang="ro" hreflang="ro" data-title="El Greco" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="roumain" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D0%BB%D1%8C_%D0%93%D1%80%D0%B5%D0%BA%D0%BE" title="Эль Греко – russe" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Эль Греко" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="russe" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/El_Greco" title="El Greco – écossais" lang="sco" hreflang="sco" data-title="El Greco" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="écossais" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/El_Greco" title="El Greco – serbo-croate" lang="sh" hreflang="sh" data-title="El Greco" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbo-croate" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/El_Greco" title="El Greco – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="El Greco" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/El_Greco" title="El Greco – slovaque" lang="sk" hreflang="sk" data-title="El Greco" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="slovaque" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/El_Greco" title="El Greco – slovène" lang="sl" hreflang="sl" data-title="El Greco" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="slovène" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/El_Greco" title="El Greco – somali" lang="so" hreflang="so" data-title="El Greco" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="somali" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D0%BB_%D0%93%D1%80%D0%B5%D0%BA%D0%BE" title="Ел Греко – serbe" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Ел Греко" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbe" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Dom%C3%ADnikos_Theotok%C3%B3poulos" title="Domínikos Theotokópoulos – saterlandais" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Domínikos Theotokópoulos" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="saterlandais" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/El_Greco" title="El Greco – suédois" lang="sv" hreflang="sv" data-title="El Greco" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="suédois" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%8E%E0%AE%B2%E0%AF%8D_%E0%AE%95%E0%AE%BF%E0%AE%B0%E0%AF%87%E0%AE%95%E0%AF%8D%E0%AE%95%E0%AF%8B" title="எல் கிரேக்கோ – tamoul" lang="ta" hreflang="ta" data-title="எல் கிரேக்கோ" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="tamoul" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%AD%E0%B8%A5%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B9%82%E0%B8%81" title="เอลเกรโก – thaï" lang="th" hreflang="th" data-title="เอลเกรโก" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="thaï" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/El_Greco" title="El Greco – tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="El Greco" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/El_Greco" title="El Greco – turc" lang="tr" hreflang="tr" data-title="El Greco" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turc" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D0%BB%D1%8C_%D0%93%D1%80%D0%B5%D0%BA%D0%BE" title="Эль Греко – tatar" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Эль Греко" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="tatar" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D0%BB%D1%8C_%D0%93%D1%80%D0%B5%D0%BA%D0%BE" title="Ель Греко – ukrainien" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Ель Греко" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukrainien" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%84_%DA%AF%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D9%88" title="ایل گریکو – ourdou" lang="ur" hreflang="ur" data-title="ایل گریکو" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="ourdou" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/El_greko_Domeniko" title="El greko Domeniko – ouzbek" lang="uz" hreflang="uz" data-title="El greko Domeniko" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ouzbek" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/El_Greco" title="El Greco – vietnamien" lang="vi" hreflang="vi" data-title="El Greco" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="vietnamien" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/El_Greco" title="El Greco – waray" lang="war" hreflang="war" data-title="El Greco" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="waray" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%9F%83%E5%B0%94%C2%B7%E6%A0%BC%E9%9B%B7%E8%80%83" title="埃尔·格雷考 – wu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="埃尔·格雷考" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="wu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%94%E1%83%9A_%E1%83%92%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%99%E1%83%9D" title="ელ გრეკო – mingrélien" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ელ გრეკო" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="mingrélien" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%9F%83%E5%B0%94%C2%B7%E6%A0%BC%E5%88%97%E6%9F%AF" title="埃尔·格列柯 – chinois" lang="zh" hreflang="zh" data-title="埃尔·格列柯" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chinois" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/El_Greco" title="El Greco – minnan" lang="nan" hreflang="nan" data-title="El Greco" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="minnan" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E6%A0%BC%E9%9B%B7%E5%93%A5" title="格雷哥 – cantonais" lang="yue" hreflang="yue" data-title="格雷哥" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="cantonais" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q301#sitelinks-wikipedia" title="Modifier les liens interlangues" class="wbc-editpage">Modifier les liens</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Espaces de noms"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Le_Greco" title="Voir le contenu de la page [c]" accesskey="c"><span>Article</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Discussion:Le_Greco" rel="discussion" title="Discussion au sujet de cette page de contenu [t]" accesskey="t"><span>Discussion</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Modifier la variante de langue" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">français</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Affichages"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Le_Greco"><span>Lire</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&veaction=edit" title="Modifier cette page [v]" accesskey="v"><span>Modifier</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&action=edit" title="Modifier le wikicode de cette page [e]" accesskey="e"><span>Modifier le code</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&action=history" title="Historique des versions de cette page [h]" accesskey="h"><span>Voir l’historique</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Outils de la page"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Outils" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Outils</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Outils</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">masquer</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Plus d’options" > <div class="vector-menu-heading"> Actions </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Le_Greco"><span>Lire</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&veaction=edit" title="Modifier cette page [v]" accesskey="v"><span>Modifier</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&action=edit" title="Modifier le wikicode de cette page [e]" accesskey="e"><span>Modifier le code</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&action=history"><span>Voir l’historique</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Général </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/Le_Greco" title="Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]" accesskey="j"><span>Pages liées</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/Le_Greco" rel="nofollow" title="Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]" accesskey="k"><span>Suivi des pages liées</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//fr.wikipedia.org/wiki/Aide:Importer_un_fichier" title="Téléverser des fichiers [u]" accesskey="u"><span>Téléverser un fichier</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&oldid=224260752" title="Adresse permanente de cette version de cette page"><span>Lien permanent</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&action=info" title="Davantage d’informations sur cette page"><span>Informations sur la page</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&page=Le_Greco&id=224260752&wpFormIdentifier=titleform" title="Informations sur la manière de citer cette page"><span>Citer cette page</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FLe_Greco"><span>Obtenir l'URL raccourcie</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FLe_Greco"><span>Télécharger le code QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Imprimer / exporter </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&bookcmd=book_creator&referer=Le+Greco"><span>Créer un livre</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&page=Le_Greco&action=show-download-screen"><span>Télécharger comme PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&printable=yes" title="Version imprimable de cette page [p]" accesskey="p"><span>Version imprimable</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Dans d’autres projets </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/El_Greco" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q301" title="Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]" accesskey="g"><span>Élément Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Outils de la page"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Apparence"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Apparence</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">masquer</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Un article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="fr" dir="ltr"><div class="bandeau-container metadata homonymie hatnote"><div class="bandeau-cell bandeau-icone" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Aide:Homonymie" title="Aide:Homonymie"><img alt="Page d’aide sur l’homonymie" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/20px-Logo_disambig.svg.png" decoding="async" width="20" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/30px-Logo_disambig.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/40px-Logo_disambig.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="375" /></a></span></div><div class="bandeau-cell" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"> <p>Pour l’article homonyme, voir <a href="/wiki/Greco" class="mw-disambig" title="Greco">Greco</a>. </p> </div></div> <div class="infobox_v3 infobox infobox--frwiki noarchive large"><div class="entete icon artiste" style="background-color:#7DA7D9"><div>Le Greco<style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r155517015">.mw-parser-output .entete.artiste{background-image:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f3/Picto_infobox_artiste.png")}</style></div></div><div><div class="images" style="padding:2px 0"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/Fichier:El_Greco_-_Portrait_of_a_Man_-_WGA10554.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/El_Greco_-_Portrait_of_a_Man_-_WGA10554.jpg/260px-El_Greco_-_Portrait_of_a_Man_-_WGA10554.jpg" decoding="async" width="260" height="288" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/El_Greco_-_Portrait_of_a_Man_-_WGA10554.jpg/390px-El_Greco_-_Portrait_of_a_Man_-_WGA10554.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/El_Greco_-_Portrait_of_a_Man_-_WGA10554.jpg/520px-El_Greco_-_Portrait_of_a_Man_-_WGA10554.jpg 2x" data-file-width="3312" data-file-height="3668" /></a></span></div><div class="legend">Le Greco, <i><a href="/wiki/Portrait_d%27un_homme_(El_Greco)" class="mw-redirect" title="Portrait d'un homme (El Greco)">Portrait d'homme âgé</a></i> (entre 1595 et 1600),<br /><a href="/wiki/New_York" title="New York">New York</a>, <a href="/wiki/Metropolitan_Museum_of_Art" title="Metropolitan Museum of Art">Metropolitan Museum of Art</a>.<br />Portrait parfois considéré comme un autoportrait, malgré l'absence de preuve historique.</div></div><table><tbody><tr class=""><th scope="row">Naissance</th><td class=""><div> <time class="nowrap date-lien bday" datetime="1541-10-11" data-sort-value="1541-10-11"><a href="/wiki/1er_octobre" title="1er octobre">1<sup>er</sup> octobre</a> <a href="/wiki/1541_en_arts_plastiques" title="1541 en arts plastiques">1541</a></time><br /><a href="/wiki/H%C3%A9raklion" title="Héraklion">Candie</a>, (<a href="/wiki/R%C3%A9publique_de_Venise" title="République de Venise">République de Venise</a>)</div></td></tr><tr class=""><th scope="row">Décès</th><td class=""><div> <time class="nowrap date-lien dday" datetime="1614-04-07" data-sort-value="1614-04-07"><a href="/wiki/7_avril" title="7 avril">7 avril</a> <a href="/wiki/1614_en_arts_plastiques" title="1614 en arts plastiques">1614</a></time> (à 72 ans)<br /><a href="/wiki/Tol%C3%A8de" title="Tolède">Tolède</a> (<a href="/wiki/Espagne" title="Espagne">Espagne</a>)</div></td></tr><tr class=""><th scope="row">Sépulture</th><td class=""><div> <span class="wd_p119">Abbaye saint-Dominique de Silos <small>(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Monastery_of_Saint_Dominic_of_Silos_(the_Old)" class="extiw" title="en:Monastery of Saint Dominic of Silos (the Old)"><span class="indicateur-langue" title="Article sur Wikipédia en anglais">en</span></a>)</small><span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q301?uselang=fr#P119" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span></div></td></tr><tr class=""><th scope="row">Nom de naissance</th><td class=""><div> Domínikos Theotokópoulos (<span class="lang-el" lang="el">Δομήνικος Θεοτοκόπουλος</span>)</div></td></tr><tr class=""><th scope="row">Pseudonyme</th><td class=""><div> <span class="wd_p742">Theotocopuli, Dominico<span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q301?uselang=fr#P742" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span></div></td></tr><tr class=""><th scope="row">Activité</th><td class=""><div> <a href="/wiki/Artiste_peintre" title="Artiste peintre">Peintre</a>, <a href="/wiki/Sculpteur" title="Sculpteur">sculpteur</a>, <a href="/wiki/Architecte" title="Architecte">architecte</a></div></td></tr><tr class=""><th scope="row">Lieux de travail</th><td class=""><div> <span class="wd_p937"><a href="/wiki/Venise" title="Venise">Venise</a>, <a href="/wiki/Madrid" title="Madrid">Madrid</a>, <a href="/wiki/Rome" title="Rome">Rome</a>, <a href="/wiki/Tol%C3%A8de" title="Tolède">Tolède</a><span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q301?uselang=fr#P937" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span></div></td></tr><tr class=""><th scope="row">Mouvements</th><td class=""><div> <span class="wd_p135">Renaissance espagnole <small>(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Spanish_Renaissance" class="extiw" title="en:Spanish Renaissance"><span class="indicateur-langue" title="Article sur Wikipédia en anglais">en</span></a>)</small>, <a href="/wiki/Mani%C3%A9risme" title="Maniérisme">maniérisme</a><span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q301?uselang=fr#P135" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span></div></td></tr><tr class=""><th scope="row">Enfant</th><td class=""><div> <span class="wd_p40"><a href="/wiki/Jorge_Manuel_Theotocopouli" title="Jorge Manuel Theotocopouli">Jorge Manuel Theotocopouli</a><span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q301?uselang=fr#P40" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span></div></td></tr></tbody></table><table><caption style="text-align:center;background-color:#7DA7D9">Œuvres principales</caption><tbody><tr class=""><td class=""><div> <span class="wd_p800"><a href="/wiki/Vue_de_Tol%C3%A8de" title="Vue de Tolède"><i>Vue de Tolède</i></a>, <a href="/wiki/L%27Enterrement_du_comte_d%27Orgaz" title="L'Enterrement du comte d'Orgaz"><i>L'Enterrement du comte d'Orgaz</i></a>, <a href="/wiki/Le_Gentilhomme_%C3%A0_la_main_sur_la_poitrine" title="Le Gentilhomme à la main sur la poitrine"><i>Le Gentilhomme à la main sur la poitrine</i></a>, <a href="/wiki/Triptyque_de_Mod%C3%A8ne" title="Triptyque de Modène"><i>Triptyque de Modène</i></a>, <a href="/wiki/Le_Martyre_de_saint_Maurice" title="Le Martyre de saint Maurice"><i>Le Martyre de Saint Maurice</i></a><span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q301?uselang=fr#P800" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span></div></td></tr></tbody></table><div><div class="images" style="padding:2px 0"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/Fichier:ElGreco_signature.jpg" class="mw-file-description"><img alt="signature de Le Greco" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/cd/ElGreco_signature.jpg" decoding="async" width="161" height="115" class="mw-file-element" data-file-width="161" data-file-height="115" /></a></span></div><div class="legend">Signature</div></div><p class="navbar noprint bordered navigation-not-searchable" style="border-top:1px solid#7DA7D9"><span class="plainlinks" style="text-align:left"><a class="external text" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Le_Greco&veaction=edit&section=0">modifier</a> - <a class="external text" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Le_Greco&action=edit&section=0">modifier le code</a> - <a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q301" class="extiw" title="d:Q301">modifier Wikidata</a></span><span style="text-align:right"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Mod%C3%A8le:Infobox_Artiste" title="Documentation du modèle"><img alt="Documentation du modèle" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/12px-Info_Simple.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/18px-Info_Simple.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/24px-Info_Simple.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span></span></p></div> <p><b>Domínikos Theotokópoulos</b><sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>a<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, dit <b>le Greco</b><sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>b<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, né le <time class="nowrap bday" datetime="1541-10-11" data-sort-value="1541-10-11"><abbr class="abbr" title="premier">1<sup>er</sup></abbr> octobre 1541</time> à <a href="/wiki/Duch%C3%A9_de_Candie" title="Duché de Candie">Candie</a> (aujourd'hui <a href="/wiki/H%C3%A9raklion" title="Héraklion">Héraklion</a>) en <a href="/wiki/Cr%C3%A8te" title="Crète">Crète</a> (alors possession de la <a href="/wiki/R%C3%A9publique_de_Venise" title="République de Venise">république de Venise</a>) et mort le <time class="nowrap dday" datetime="1614-04-07" data-sort-value="1614-04-07">7 avril 1614</time> à <a href="/wiki/Tol%C3%A8de" title="Tolède">Tolède</a>, est un <a href="/wiki/Peinture_d%27art" class="mw-redirect" title="Peinture d'art">peintre</a>, <a href="/wiki/Sculpture" title="Sculpture">sculpteur</a> et <a href="/wiki/Architecte" title="Architecte">architecte</a> qui fut principalement actif en Espagne. </p><p>Il est considéré comme le peintre fondateur de l’École espagnole du <abbr class="abbr" title="16ᵉ siècle"><span class="romain">XVI</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle. Son œuvre picturale, synthèse du <a href="/wiki/Mani%C3%A9risme" title="Maniérisme">maniérisme</a> renaissant et de l'<a href="/wiki/Art_byzantin" title="Art byzantin">art byzantin</a>, est caractérisée par des formes allongées et une palette de couleurs diversifiée, confondant vivacité et austérité. S'il a été célébré de son vivant, il a par la suite été oublié pendant plus d'un siècle. Redécouverte au milieu du <abbr class="abbr" title="19ᵉ siècle"><span class="romain">XIX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle par les <a href="/wiki/Romantisme" title="Romantisme">romantiques</a> français en particulier, sa peinture atypique a suscité des commentaires innombrables, souvent en contradiction avec les faits historiques avérés. Sa singularité a influencé de nombreux artistes du <abbr class="abbr" title="20ᵉ siècle"><span class="romain">XX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle, parmi lesquels <a href="/wiki/Pablo_Picasso" title="Pablo Picasso">Pablo Picasso</a> et <a href="/wiki/Jackson_Pollock" title="Jackson Pollock">Jackson Pollock</a><sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>c<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Biographie">Biographie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&veaction=edit&section=1" title="Modifier la section : Biographie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&action=edit&section=1" title="Modifier le code source de la section : Biographie"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Débuts_en_Crète"><span id="D.C3.A9buts_en_Cr.C3.A8te"></span>Débuts en Crète</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&veaction=edit&section=2" title="Modifier la section : Débuts en Crète" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&action=edit&section=2" title="Modifier le code source de la section : Débuts en Crète"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Il semble que le Greco ait été formé dans sa ville natale puisqu'il y est reçu maître-peintre en 1566. Il porte alors le nom grec de Menegos, dont la traduction latine est Dominico<sup id="cite_ref-ElGriego_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-ElGriego-4"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Il est alors peintre d'<a href="/wiki/Ic%C3%B4ne_(religion)" class="mw-redirect" title="Icône (religion)">icônes</a> dans la tradition <a href="/wiki/%C3%89glise_de_Constantinople" title="Église de Constantinople">byzantine</a> <a href="/wiki/%C3%89glise_orthodoxe" title="Église orthodoxe">orthodoxe</a>, aidé par son frère Manuso, de dix ans son aîné. On possède de lui différentes icônes. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Séjour_en_Italie"><span id="S.C3.A9jour_en_Italie"></span>Séjour en Italie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&veaction=edit&section=3" title="Modifier la section : Séjour en Italie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&action=edit&section=3" title="Modifier le code source de la section : Séjour en Italie"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Le Greco séjourne de 1568 à 1570 à <a href="/wiki/Venise" title="Venise">Venise</a>, où il est identifié comme « disciple » du <a href="/wiki/Titien" title="Titien">Titien</a>, bien qu'il n'utilise pas la même technique. Il y est aussi influencé par le <a href="/wiki/Tintoret" class="mw-redirect" title="Tintoret">Tintoret</a> et <a href="/wiki/Jacopo_Bassano" title="Jacopo Bassano">Bassano</a><sup id="cite_ref-Londres_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-Londres-5"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Il vit à la marge de la communauté grecque de Venise et collabore alors avec le géographe crétois Georgios Suderos Kalopados à qui il envoie en 1568 des dessins cartographiques de Crète<sup id="cite_ref-ElGriego_4-1" class="reference"><a href="#cite_note-ElGriego-4"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Après un voyage à <a href="/wiki/Parme" title="Parme">Parme</a>, où il voit l'œuvre du <a href="/wiki/Corr%C3%A8ge" class="mw-redirect" title="Corrège">Corrège</a> et du <a href="/wiki/Parmigianino" title="Parmigianino">Parmesan</a><sup id="cite_ref-Salas&Marias_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-Salas&Marias-6"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-Londres_5-1" class="reference"><a href="#cite_note-Londres-5"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, il arrive à <a href="/wiki/Rome" title="Rome">Rome</a> où il se met au service du cardinal <a href="/wiki/Alexandre_Farn%C3%A8se_(cardinal)" title="Alexandre Farnèse (cardinal)">Alexandre Farnèse</a> en 1570. C'est ainsi qu'il se lie à <a href="/wiki/Fulvio_Orsini" title="Fulvio Orsini">Fulvio Orsini</a>, bibliothécaire du cardinal, qui devient son protecteur et qui acquiert plusieurs de ses œuvres pour ses collections, dont une <i>Vue du mont Sinaï</i> et le <i>Portrait de <a href="/wiki/Giulio_Clovio" title="Giulio Clovio">Giulio Clovio</a></i>. Ce dernier, miniaturiste d'origine croate, auteur du livre d'heures du cardinal, devint son ami<sup id="cite_ref-Capodimonte_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-Capodimonte-7"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. De cette époque date le portrait de <a href="/wiki/Charles_de_Guise,_Le_Cardinal_de_Lorraine" class="mw-redirect" title="Charles de Guise, Le Cardinal de Lorraine">Charles de Guise</a> qui organisa la protection des grecs orthodoxes après la <a href="/wiki/Bataille_de_L%C3%A9pante" title="Bataille de Lépante">bataille de Lépante</a>. Ce tableau, conservé à Zurich, qui fut longtemps attribué au <a href="/wiki/Le_Tintoret" title="Le Tintoret">Tintoret</a>, a été attribué au Greco en 1978. </p><p>Le Greco quitte le palais Farnèse en 1572, sans que l'on connaisse la raison de son départ. Selon <a href="/wiki/Giulio_Mancini" title="Giulio Mancini">Giulio Mancini</a><sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, c'est la proposition du Greco de détruire et de repeindre les fresques de la <a href="/wiki/Chapelle_Sixtine" title="Chapelle Sixtine">chapelle Sixtine</a> qui provoque le courroux du cardinal et de sa cour<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Selon certains, il aurait voulu en éliminer les nus « indécents »<sup id="cite_ref-Londres_5-2" class="reference"><a href="#cite_note-Londres-5"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Si ce n'est pour cette raison, son opposition avec <a href="/wiki/Michel-Ange" title="Michel-Ange">Michel-Ange</a> est assez bien documentée et remonte à sa période romaine. Il mentionne dans ses notes que Michel-Ange n'a jamais su ni peindre les cheveux, ni imiter les carnations, par manque de coloris<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-Salas&Marias_6-1" class="reference"><a href="#cite_note-Salas&Marias-6"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. On conserve cependant la lettre de demande d'explication du Greco au cardinal Farnèse, restée sans réponse. </p><p>Le <time class="nowrap" datetime="1572-09-28" data-sort-value="1572-09-28">18 septembre 1572</time>, il est inscrit à l'<a href="/wiki/Accademia_di_San_Luca" title="Accademia di San Luca">Accademia di San Luca</a> comme peintre de <a href="/wiki/Miniature_(portrait)" title="Miniature (portrait)">miniatures</a>, ce qui laisse perplexes les <a href="/wiki/Historiens_de_l%27art" class="mw-redirect" title="Historiens de l'art">historiens de l'art</a>. Il semble qu'il reste en <a href="/wiki/Italie" title="Italie">Italie</a> jusqu'en 1576 avec ses deux assistants, <a href="/wiki/Lattanzio_Bonastri_da_Lucignano" title="Lattanzio Bonastri da Lucignano">Lattanzio Bonastri da Lucignano</a> et Francesco Preboste. Ce dernier l'accompagnera en Espagne. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:El_Greco_056.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/El_Greco_056.jpg/250px-El_Greco_056.jpg" decoding="async" width="170" height="219" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/El_Greco_056.jpg/330px-El_Greco_056.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/El_Greco_056.jpg/500px-El_Greco_056.jpg 2x" data-file-width="2024" data-file-height="2611" /></a><figcaption><i>La Sainte Alliance, ou le rêve de Philippe II</i>, entre 1577 et 1580, <a href="/wiki/Escurial" title="Escurial">Escurial</a>. Proposition rejetée pour la décoration de l'Escurial.</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Martirio_de_San_Mauricio_El_Greco.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/Martirio_de_San_Mauricio_El_Greco.jpg/250px-Martirio_de_San_Mauricio_El_Greco.jpg" decoding="async" width="170" height="255" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/Martirio_de_San_Mauricio_El_Greco.jpg/330px-Martirio_de_San_Mauricio_El_Greco.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/Martirio_de_San_Mauricio_El_Greco.jpg/500px-Martirio_de_San_Mauricio_El_Greco.jpg 2x" data-file-width="2775" data-file-height="4155" /></a><figcaption><i>Le Martyre de saint Maurice</i>, vers 1580-1582, <a href="/wiki/Escurial" title="Escurial">Escurial</a>. <abbr class="abbr" title="Deuxième">2<sup>e</sup></abbr> toile rejetée pour l’Escurial.</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Installation_en_Espagne">Installation en Espagne</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&veaction=edit&section=4" title="Modifier la section : Installation en Espagne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&action=edit&section=4" title="Modifier le code source de la section : Installation en Espagne"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Il arrive en Espagne, sous <span><a href="/wiki/Philippe_II_(roi_d%27Espagne)" title="Philippe II (roi d'Espagne)"><span class="nowrap">Philippe <abbr class="abbr" title="2"><span class="romain" style="text-transform:uppercase">II</span></abbr></span></a></span>, à la période considérée comme le <a href="/wiki/Si%C3%A8cle_d%27or_espagnol" title="Siècle d'or espagnol">Siècle d'or</a>, où affluent les richesses et se développent les arts, malgré la censure de l'<a href="/wiki/Inquisition" title="Inquisition">Inquisition</a>. </p><p>Il semble que le Greco vive à <a href="/wiki/Madrid" title="Madrid">Madrid</a> près de la Cour, quand il reçoit la commande de <i><a href="/wiki/Le_D%C3%A9pouillement_du_Christ_(Le_Greco,_Tol%C3%A8de)" title="Le Dépouillement du Christ (Le Greco, Tolède)">L'Expolio</a></i> pour la <a href="/wiki/Cath%C3%A9drale_Sainte-Marie_de_Tol%C3%A8de" title="Cathédrale Sainte-Marie de Tolède">cathédrale de Tolède</a>. Le doyen de la cathédrale, Diego de Castilla, est le père de <a href="/w/index.php?title=Luis_de_Castilla&action=edit&redlink=1" class="new" title="Luis de Castilla (page inexistante)">Luis de Castilla</a> avec lequel Le Greco s'était lié d'amitié à Rome. La composition du retable de la Trinité commandée en 1577 pour Santo Domingo el Antiguo de <a href="/wiki/Tol%C3%A8de" title="Tolède">Tolède</a> semble avoir été également approuvée par ce même Diego de Castilla. </p><p>En 1578, son fils <a href="/wiki/Jorge_Manuel_Theotocopouli" title="Jorge Manuel Theotocopouli">Jorge Manuel</a> naît à Tolède. On ne sait rien de la mère de l'enfant, Jeronima de las Cuevas, que le Greco n'a pas épousée. L'enfant est élevé par la famille Cuevas et Le Greco ne s'installera lui-même à Tolède qu'en 1585. </p><p>En 1579, <a href="/wiki/Philippe_II_(roi_d%27Espagne)" title="Philippe II (roi d'Espagne)">Philippe II d'Espagne</a> lui commande <i><a href="/wiki/Le_Martyre_de_saint_Maurice" title="Le Martyre de saint Maurice">Le Martyre de saint Maurice</a></i>, destiné au palais de l'<a href="/wiki/Escurial" title="Escurial">Escurial</a>, mais le tableau, pas plus que <i>La Sainte-Alliance</i>, ne plaît au roi, ni à la Cour, ni à l'Inquisition qui ne le trouvait pas assez fidèle à l'esprit du <a href="/wiki/Concile_de_Trente" title="Concile de Trente">Concile de Trente</a><sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Lors de ce concile, point de départ de la <a href="/wiki/Contre-R%C3%A9forme" title="Contre-Réforme">Contre-Réforme</a> dans les pays catholiques, il avait été décidé de mettre au premier plan les aspects mystiques et surnaturels de l'expérience religieuse<sup id="cite_ref-Histoire_12-0" class="reference"><a href="#cite_note-Histoire-12"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> : le martyre du saint dans le tableau du Greco est au second plan, peu lisible. C’est finalement au peintre italien <a href="/wiki/R%C3%B3mulo_Cincinato" title="Rómulo Cincinato">Rómulo Cincinato</a> que revint la commande. Le Greco retiendra la leçon dans ses œuvres ultérieures, mais son succès à Tolède le tint ensuite éloigné de la cour d'Espagne. </p><p>La même année, le théoricien italien du <a href="/wiki/Mani%C3%A9risme" title="Maniérisme">maniérisme</a>, <a href="/wiki/Federigo_Zuccaro" class="mw-redirect" title="Federigo Zuccaro">Federigo Zuccaro</a>, lui rend visite et lui offre <i><a href="/wiki/Les_Vies_des_meilleurs_peintres,_sculpteurs_et_architectes" title="Les Vies des meilleurs peintres, sculpteurs et architectes">La Vie des peintres</a></i> de <a href="/wiki/Giorgio_Vasari" title="Giorgio Vasari">Vasari</a>, livre que l'on a conservé, annoté de la main du Greco<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:El_Greco_-_The_Burial_of_the_Count_of_Orgaz.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/El_Greco_-_The_Burial_of_the_Count_of_Orgaz.JPG/170px-El_Greco_-_The_Burial_of_the_Count_of_Orgaz.JPG" decoding="async" width="170" height="208" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/El_Greco_-_The_Burial_of_the_Count_of_Orgaz.JPG/255px-El_Greco_-_The_Burial_of_the_Count_of_Orgaz.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/El_Greco_-_The_Burial_of_the_Count_of_Orgaz.JPG/340px-El_Greco_-_The_Burial_of_the_Count_of_Orgaz.JPG 2x" data-file-width="1316" data-file-height="1612" /></a><figcaption><i><a href="/wiki/L%27Enterrement_du_comte_d%27Orgaz" title="L'Enterrement du comte d'Orgaz">L'Enterrement du comte d'Orgaz</a></i>, 1586-1588, <a href="/wiki/Tol%C3%A8de" title="Tolède">Tolède</a>, <a href="/wiki/%C3%89glise_Santo_Tom%C3%A9_de_Tol%C3%A8de" class="mw-redirect" title="Église Santo Tomé de Tolède">église Santo Tomé</a>.</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Succès_à_Tolède"><span id="Succ.C3.A8s_.C3.A0_Tol.C3.A8de"></span>Succès à Tolède</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&veaction=edit&section=5" title="Modifier la section : Succès à Tolède" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&action=edit&section=5" title="Modifier le code source de la section : Succès à Tolède"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Tol%C3%A8de" title="Tolède">Tolède</a> était depuis fort longtemps le centre de la vie artistique, intellectuelle et religieuse de l'Espagne, quand le <time class="nowrap" datetime="1586-03-18" data-sort-value="1586-03-18">18 mars 1586</time>, Le Greco reçoit la commande de <i><a href="/wiki/L%27Enterrement_du_comte_d%27Orgaz" title="L'Enterrement du comte d'Orgaz">l'Enterrement du comte d'Orgaz</a></i> pour l'<a href="/wiki/%C3%89glise_Santo_Tom%C3%A9_de_Tol%C3%A8de" class="mw-redirect" title="Église Santo Tomé de Tolède">église Santo Tomé</a><sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Il y représente le mythe fondateur de Tolède et les portraits des nobles et autorités de la ville qui assistent au miracle de l'enterrement. En haut, l'âme du défunt est accueillie au ciel. </p><p>En 1587, il participe à la décoration monumentale de la ville de Tolède pour la venue de Philippe II et de la Cour. </p><p>Vers 1592-1593, il annote le traité d'architecture de <a href="/wiki/Vitruve" title="Vitruve">Vitruve</a>, où il exprime ses idées esthétiques en particulier sur les déformations<sup id="cite_ref-ElGriego_4-2" class="reference"><a href="#cite_note-ElGriego-4"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Il vit alors à Tolède, dans une maison louée au marquis de Villema, où il dispose, selon le témoignage de <a href="/wiki/Jusepe_Mart%C3%ADnez" title="Jusepe Martínez">Jusepe Martínez</a>, <span class="citation">« d'un appartement royal avec une cuisine principale, un salon de réception et un sous-sol donnant sur un premier patio avec un puits. […] Il gagnait beaucoup d'argent, mais le gaspillait dans le train somptueux de sa maison, allant jusqu'à engager des musiciens, qu'il payait pour accompagner ses repas<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> »</span>. En 1604, Le Greco et sa famille occupent 24 pièces de la maison. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Cardinal_Fernando_Ni%C3%B1o_de_Guevara_(1541%E2%80%931609)_MET_DT854.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Cardinal_Fernando_Ni%C3%B1o_de_Guevara_%281541%E2%80%931609%29_MET_DT854.jpg/170px-Cardinal_Fernando_Ni%C3%B1o_de_Guevara_%281541%E2%80%931609%29_MET_DT854.jpg" decoding="async" width="170" height="266" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Cardinal_Fernando_Ni%C3%B1o_de_Guevara_%281541%E2%80%931609%29_MET_DT854.jpg/255px-Cardinal_Fernando_Ni%C3%B1o_de_Guevara_%281541%E2%80%931609%29_MET_DT854.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Cardinal_Fernando_Ni%C3%B1o_de_Guevara_%281541%E2%80%931609%29_MET_DT854.jpg/340px-Cardinal_Fernando_Ni%C3%B1o_de_Guevara_%281541%E2%80%931609%29_MET_DT854.jpg 2x" data-file-width="2378" data-file-height="3722" /></a><figcaption><i><a href="/wiki/Cardinal_Fernando_Ni%C3%B1o_de_Guevara" class="mw-redirect" title="Cardinal Fernando Niño de Guevara">Cardinal Fernando Niño de Guevara</a></i>, 1600-1601, <a href="/wiki/New_York" title="New York">New York</a>, <a href="/wiki/Metropolitan_museum_of_art" class="mw-redirect" title="Metropolitan museum of art">Metropolitan museum of art</a>.</figcaption></figure> <p>Les commandes religieuses et privées affluent, en particulier de nombreux portraits. En 1596, il reçoit la commande du retable majeur du <i>Collegio de la Encarnación</i> à Madrid, puis en 1603 de celui du <i>Collegio</i> de San Bernardino de Tolède et celui de l'hôpital de la <i>Caridad de Illescas</i>, enfin celui de <a href="/wiki/Mus%C3%A9e_Santa_Cruz_de_Tol%C3%A8de" title="Musée Santa Cruz de Tolède">Tavera</a>, pour lesquels il réalise peinture, sculpture et architecture<sup id="cite_ref-ElGriego_4-3" class="reference"><a href="#cite_note-ElGriego-4"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>En 1603, son fils <a href="/wiki/Jorge_Manuel_Theotocopouli" title="Jorge Manuel Theotocopouli">Jorge Manuel</a> se marie, il apparaît comme assistant de son père ou comme peintre indépendant dans le style inventé par son père. Le peintre est également assisté de <a href="/wiki/Luis_Trist%C3%A1n" title="Luis Tristán">Luis Tristán</a>. En 1604, le frère du Greco, Manuso, meurt à Tolède, où il est enterré. </p><p>Entre 1605 et 1608, le graveur <a href="/wiki/Diego_de_Astor" title="Diego de Astor">Diego de Astor</a> reproduit une série de ses tableaux. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Dernières_années,_ruiné_et_malade"><span id="Derni.C3.A8res_ann.C3.A9es.2C_ruin.C3.A9_et_malade"></span>Dernières années, ruiné et malade</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&veaction=edit&section=6" title="Modifier la section : Dernières années, ruiné et malade" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&action=edit&section=6" title="Modifier le code source de la section : Dernières années, ruiné et malade"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>L'année 1606 marque le début des procès des commanditaires des retables contre le Greco et son fils. Ils sont souvent la conséquence des procédés commerciaux du peintre qui, par exemple, demandait à son assistant Francisco Prebloste de passer un accord avec un Génois de Séville pour que ses tableaux soient reproduits en <a href="/wiki/Broderie" title="Broderie">broderie</a>. Son atelier reproduit trois, quatre fois chacune de ses toiles en différents formats, en particulier les tableaux de dévotion comme la série consacrée à <a href="/wiki/Fran%C3%A7ois_d%27Assise" title="François d'Assise">saint François d'Assise</a>. De plus, à partir de 1608, son état de santé se dégrade, et son fils Jorge Manuel falsifie sa signature sur des contrats<sup id="cite_ref-ElGriego_4-4" class="reference"><a href="#cite_note-ElGriego-4"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>En 1611, <a href="/wiki/Francisco_Pacheco" title="Francisco Pacheco">Francisco Pacheco</a>, peintre, théoricien de l'art et théologien, lui rend visite à Tolède. Il décrit sa rencontre avec le Greco qui lui montre ses modèles, maquettes et sculptures en cire faits de sa main, servant à la composition des toiles, puis les originaux peints à l'huile de petites dimensions de toutes ses compositions. À la question : <span class="citation">« qu'est-ce qui est le plus difficile, peindre ou dessiner ? »</span>, Greco aurait répondu <span class="citation">« utiliser la couleur »</span>. À cette occasion, il confirme son opinion sur <a href="/wiki/Michel-Ange" title="Michel-Ange">Michel-Ange</a> et ajoute : <span class="citation">« certes c'était un homme bon mais qui ne savait pas peindre »</span><sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Pacheco qualifie le Greco de « peintre-philosophe »<sup id="cite_ref-Pacheco_17-0" class="reference"><a href="#cite_note-Pacheco-17"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>En 1612, son fils lui achète une sépulture. Le Greco meurt ruiné le <time class="nowrap" datetime="1614-04-07" data-sort-value="1614-04-07">7 avril 1614</time> à Tolède en ne laissant pas de testament. Il y est inhumé religieusement dans l'église de Santo Domingo el Antiguo. Son fils fait l'inventaire des biens de son père en tentant d'échapper aux saisies de l'hôpital Tavera avec lequel il est en procès pour le retable toujours inachevé. </p><p>En 1619, les restes du Greco sont transférés à l'église de San Torcuato de Tolède. L'église est détruite en 1868, les tombes dispersées. Il ne reste de son tombeau que la description du poète espagnol <a href="/wiki/Luis_de_G%C3%B3ngora" title="Luis de Góngora">Luis de Góngora</a>, contemporain du Greco, <i>Tombeau de Domenico Greco, excellent peintre</i> : </p> <blockquote> <p>« De forme élégante, ô Passant, Cette lumineuse pierre de porphyre dur Prive le monde du pinceau le plus doux, Qui ait donné l’esprit au bois et vie au tableau. Son nom est digne d’un souffle plus puissant Que celui des trompettes de la Renommée Ce champ de marbre l’amplifie. Vénère-le et passe ton chemin. Ci-gît le Grec. Il hérita de la Nature L'Art. Il étudia L’Art. D'Iris les couleurs. De Phoebus les lumières et de Morphée les ombres. Que cette urne, malgré sa dureté, Boive les larmes, et en exsude les parfums. Funèbre Écorce de l’arbre de Saba. » </p> </blockquote> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Cercle_social_à_Tolède"><span id="Cercle_social_.C3.A0_Tol.C3.A8de"></span>Cercle social à Tolède</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&veaction=edit&section=7" title="Modifier la section : Cercle social à Tolède" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&action=edit&section=7" title="Modifier le code source de la section : Cercle social à Tolède"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:El_Greco_View_of_Toledo.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/El_Greco_View_of_Toledo.jpg/250px-El_Greco_View_of_Toledo.jpg" decoding="async" width="170" height="192" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/El_Greco_View_of_Toledo.jpg/330px-El_Greco_View_of_Toledo.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/El_Greco_View_of_Toledo.jpg/500px-El_Greco_View_of_Toledo.jpg 2x" data-file-width="3436" data-file-height="3878" /></a><figcaption><i><a href="/wiki/Vue_de_Tol%C3%A8de_sous_l%27orage" class="mw-redirect" title="Vue de Tolède sous l'orage">Vue de Tolède sous l'orage</a></i>, 1596-1600, <a href="/wiki/New_York" title="New York">New York</a>, <a href="/wiki/Metropolitan_Museum_of_Art" title="Metropolitan Museum of Art">Metropolitan Museum of Art</a>.</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Jer%C3%B3nimo_de_Cevallos.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/Jer%C3%B3nimo_de_Cevallos.jpg/250px-Jer%C3%B3nimo_de_Cevallos.jpg" decoding="async" width="170" height="192" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/Jer%C3%B3nimo_de_Cevallos.jpg/330px-Jer%C3%B3nimo_de_Cevallos.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/Jer%C3%B3nimo_de_Cevallos.jpg/500px-Jer%C3%B3nimo_de_Cevallos.jpg 2x" data-file-width="2702" data-file-height="3051" /></a><figcaption><i><a href="/wiki/Portrait_de_Jer%C3%B3nimo_de_Cevallos" title="Portrait de Jerónimo de Cevallos">Portrait de Jerónimo de Cevallos</a></i>, maire de Tolède, 1613, <a href="/wiki/Madrid" title="Madrid">Madrid</a>, <a href="/wiki/Mus%C3%A9e_du_Prado" title="Musée du Prado">musée du Prado</a>.</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:El_Greco_047.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/El_Greco_047.jpg/170px-El_Greco_047.jpg" decoding="async" width="170" height="220" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/El_Greco_047.jpg/255px-El_Greco_047.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/El_Greco_047.jpg/340px-El_Greco_047.jpg 2x" data-file-width="1576" data-file-height="2044" /></a><figcaption><i><a href="/wiki/Portrait_du_P%C3%A8re_Hortensio_F%C3%A9lix_de_Paravicino" title="Portrait du Père Hortensio Félix de Paravicino">Frère Hortensio Felix de Paravicino</a></i>, vers 1609, <a href="/wiki/Boston" title="Boston">Boston</a>, <a href="/wiki/Mus%C3%A9e_des_Beaux-Arts_(Boston)" title="Musée des Beaux-Arts (Boston)">musée des Beaux-Arts</a>.</figcaption></figure> <p>Au cercle de la famille du Greco à <a href="/wiki/Tol%C3%A8de" title="Tolède">Tolède</a>, telle que nous la connaissons actuellement, c’est-à-dire avec <a href="/wiki/Jorge_Manuel_Theotocopouli" title="Jorge Manuel Theotocopouli">Manuso</a>, le frère aîné marchand, <a href="/wiki/Jorge_Manuel_Theotocopouli" title="Jorge Manuel Theotocopouli">Jorge Manuel</a>, le fils, Jeronima de las Cuevas, la mère de l’enfant, ainsi que les différents assistants de l’atelier, s’adjoint un groupe restreint d’amis et d’érudits tolédans dont on connaît les noms et dont le Greco a peint les portraits. </p><p>Le Greco fréquente Luis de Castilla, doyen de la cathédrale de Tolède et fils naturel de Diego de Castilla, qui possède quelques-unes de ses toiles. Andrez Nunez de Madrid, curé de l’église de Santo Tomé, et apparenté à la famille de La Fuente, possédait également des toiles du Greco, et a aidé le peintre à obtenir des commandes de clients, parmi lesquels un médecin, Martin Ramirez de Zayas, professeur de <a href="/wiki/Th%C3%A9ologie_catholique" title="Théologie catholique">théologie</a> à l’université de Tolède. Alonso de la Fuente Montalban est le trésorier de La Ceca de Tolède. Au conseil du gouvernement de la ville, l’orthodoxie doctrinale des peintures est la charge du docteur <a href="/wiki/Pedro_Salazar_de_Mendoza" title="Pedro Salazar de Mendoza">Pedro Salazar de Mendoza</a> qui, semble-t-il, possédait la <i><a href="/wiki/Vue_de_Tol%C3%A8de" title="Vue de Tolède">Vue de Tolède</a></i>. Ce conseil compte également parmi ses membres Jeronimo Oraa de Chiroboga, Rodriguez Vazquez de Arce, dont le portrait est actuellement au <a href="/wiki/Mus%C3%A9e_du_Prado" title="Musée du Prado">musée du Prado</a>, Francisco Pantoja de Ayala, Domingo Perez Ribedaneira, Juan Bravo de Acuna. </p><p>Un des meilleurs amis du Greco est le tailleur Diego de Avila. Dans son cercle d'amis se trouvent des érudits et des <a href="/wiki/Humanisme" title="Humanisme">humanistes</a>, comme Alvarez Gomez de Castro, Antonio de Covarrubias y Leiva, hellénistes et professeurs à l’université de Tolède, le théologien Francisco de Pisa, le docteur Jeronimo de Cevallos, maire de la ville ; l’avocat Alonso de Narbona, dont le frère Eugenio le mit en contact avec le poète <a href="/wiki/Luis_de_G%C3%B3ngora" title="Luis de Góngora">Luis de Góngora</a> et le prédicateur de la Cour, <a href="/wiki/Hortensio_F%C3%A9lix_Paravicino" title="Hortensio Félix Paravicino">Hortensio Félix Paravicino</a> dont il fit le portrait, était confesseur du roi et poète, il lui dédiera un poème apologique au « Divin Greco »<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>ll connaît aussi des collectionneurs comme <a href="/wiki/Pedro_Salazar_de_Mendoza" title="Pedro Salazar de Mendoza">Salazar de Mendoza</a> qui possédait 65 tableaux de lui, Dona Luisa de Centeno, qui possédait trois tableaux, Doctor Cristobal del Toro, un curé, qui possédait son portrait, et enfin le grand <a href="/wiki/Inquisition" title="Inquisition">Inquisiteur</a> Pedro Giron du <a href="/wiki/Inquisition_espagnole" title="Inquisition espagnole">tribunal tolédan du Saint Office</a> qui possédait, outre un Greco, les premières natures mortes de <a href="/wiki/Diego_V%C3%A9lasquez" title="Diego Vélasquez">Vélasquez</a>. On trouve peu de nobles parmi ses amis, si ce n'est Pedro Lasso de la Vega, frère du poète <a href="/wiki/Garcilaso_de_la_Vega_(po%C3%A8te)" title="Garcilaso de la Vega (poète)">Garcilaso de la Vega</a> qui possédait sept toiles. Le docteur Gregorio de Angulo, poète et ami fidèle, est l’ange gardien du peintre, lui prêtant de l’argent en diverses occasions ; il est le parrain d’un des fils de Jorge Manuel. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Un_membre_de_la_communauté_grecque_de_Tolède"><span id="Un_membre_de_la_communaut.C3.A9_grecque_de_Tol.C3.A8de"></span>Un membre de la communauté grecque de Tolède</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&veaction=edit&section=8" title="Modifier la section : Un membre de la communauté grecque de Tolède" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&action=edit&section=8" title="Modifier le code source de la section : Un membre de la communauté grecque de Tolède"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Le Greco fut également un membre influent et très impliqué de la communauté grecque de Tolède qui vint vivre en Espagne après la <a href="/wiki/Bataille_de_L%C3%A9pante" title="Bataille de Lépante">victoire de la Sainte-Ligue à Lépante</a>. Il participe et organise des collectes de fonds pour le rachat d'otages grecs aux mains des Turcs ; et bien que parlant difficilement le castillan, il servit d'interprète dans un procès<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> d'Inquisition. </p> <div class="clear" style="clear:left;"></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Lacunes_et_légendes_biographiques"><span id="Lacunes_et_l.C3.A9gendes_biographiques"></span>Lacunes et légendes biographiques</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&veaction=edit&section=9" title="Modifier la section : Lacunes et légendes biographiques" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&action=edit&section=9" title="Modifier le code source de la section : Lacunes et légendes biographiques"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:El_caballero_de_la_mano_en_el_pecho,_by_El_Greco,_from_Prado_in_Google_Earth.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/El_caballero_de_la_mano_en_el_pecho%2C_by_El_Greco%2C_from_Prado_in_Google_Earth.jpg/170px-El_caballero_de_la_mano_en_el_pecho%2C_by_El_Greco%2C_from_Prado_in_Google_Earth.jpg" decoding="async" width="170" height="218" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/El_caballero_de_la_mano_en_el_pecho%2C_by_El_Greco%2C_from_Prado_in_Google_Earth.jpg/255px-El_caballero_de_la_mano_en_el_pecho%2C_by_El_Greco%2C_from_Prado_in_Google_Earth.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/El_caballero_de_la_mano_en_el_pecho%2C_by_El_Greco%2C_from_Prado_in_Google_Earth.jpg/340px-El_caballero_de_la_mano_en_el_pecho%2C_by_El_Greco%2C_from_Prado_in_Google_Earth.jpg 2x" data-file-width="12673" data-file-height="16238" /></a><figcaption><i><a href="/wiki/Le_Gentilhomme_%C3%A0_la_main_sur_la_poitrine" title="Le Gentilhomme à la main sur la poitrine">Le Gentilhomme à la main sur la poitrine</a></i>, vers 1580, <a href="/wiki/Madrid" title="Madrid">Madrid</a>, <a href="/wiki/Mus%C3%A9e_du_Prado" title="Musée du Prado">musée du Prado</a>. À la redécouverte du Greco au début du <abbr class="abbr" title="20ᵉ siècle"><span class="romain">XX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle, ce portrait a <span class="citation">« déchaîné un torrent littéraire en Espagne »</span>.)</figcaption></figure> <p>De nombreuses informations douteuses, légendaires ou erronées circulent sur le Greco. </p><p>Il n’y a aucun document certain concernant sa naissance, en dehors des actes et documents de Tolède, qui le donnent comme né à <a href="/wiki/Candie" class="mw-redirect" title="Candie">Candie</a> en Crète en 1541. </p><p>Le <time class="nowrap" datetime="1566-06-16" data-sort-value="1566-06-16">6 juin 1566</time>, il est fait état d'un certain maître-peintre Menegos (forme dialectale vénitienne de Dominique) en Crète. S'agit-il toujours de la même personne ? Les avis des historiens divergent. En tout cas en 1576, un certain Domeniko Theotocopoulos obtient l'autorisation du gouvernement vénitien de l'île de Crète de vendre aux enchères un tableau représentant la <i>Passion du Christ</i> pour 70/80 <a href="/wiki/Ducat" title="Ducat">ducats</a>. Par contre, la référence à la ville de <a href="/wiki/F%C3%B3dele" title="Fódele">Fódele</a> est due à un faux document, écrit au <abbr class="abbr" title="17ᵉ siècle"><span class="romain">XVII</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle et publié en 1932 par le journaliste grec Achilleus Kyrous<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Il est possible que le peintre se soit marié, ou ait reçu les ordres comme le veut la tradition <a href="/wiki/%C3%89glises_orthodoxes_de_culture_grecque" title="Églises orthodoxes de culture grecque">orthodoxe grecque</a> dans le cas des peintres d’<a href="/wiki/Ic%C3%B4ne_(religion)" class="mw-redirect" title="Icône (religion)">icônes</a> qui prennent les ordres et peuvent être mariés, mais il n’y a aucun document de baptême, ni de conversion, découvert à ce jour. Les hypothèses d'historiens sont controversées, les historiens grecs proposent l’orthodoxie, les Anglais et les Espagnols proposent le catholicisme… Le mysticisme du Greco, thème apparu chez <a href="/wiki/Manuel_Bartolom%C3%A9_Coss%C3%ADo" title="Manuel Bartolomé Cossío">Cossio</a>, est sans fondement. </p><p>Les causes du départ vers Venise sont inconnues à ce jour. Un certain nombre de documents vénitiens font état de la présence de Manussos et d'un certain Menegin Theotocopoulo à Venise en 1567. </p><p>On ne connaît pas non plus les raisons de son départ de <a href="/wiki/Rome" title="Rome">Rome</a> vers <a href="/wiki/Madrid" title="Madrid">Madrid</a>, et celles de son installation à Tolède. On dit qu'il plaida avec acharnement pour obtenir un prix plus élevé de ses toiles, et une légende veut qu'il ait été un mauvais débiteur qui pourtant menait une vie frugale. </p><p>Hugo Kehrer en 1921 publie un faux littéraire, une lettre apocryphe au cardinal Farnèse attribuée à <a href="/wiki/Giulio_Clovio" title="Giulio Clovio">Giulio Clovio</a>. <a href="/wiki/Andr%C3%A9_Malraux" title="André Malraux">André Malraux</a> le cite dans son écrit <i>Les Voix du Silence</i> : <span class="citation">« L’éclat du jour nuirait à ma lumière intérieure »</span> aurait répondu Le Greco à son ami <a href="/wiki/Giulio_Clovio" title="Giulio Clovio">Giulio Clovio</a> surpris de le trouver dans l'obscurité de son atelier. </p><p>Entre 1920 et 1950, les études se portent sur la période vénitienne du Greco, jusqu'à augmenter le nombre d'œuvres attribuées à plus de 800. </p><p>Dans ces années, l'œuvre du Greco atteint une forme d'apogée littéraire, <a href="/wiki/N%C3%ADkos_Kazantz%C3%A1kis" title="Níkos Kazantzákis">Níkos Kazantzákis</a> écrit en 1956 sa <i>Lettre au Greco</i>, confession littéraire de l'écrivain grec, ou pour <a href="/wiki/Ernest_Hemingway" title="Ernest Hemingway">Ernest Hemingway</a>. </p><p>Jeronima de las Cuevas, la compagne du Greco, est mentionnée dans différents documents, notamment dans le dernier pouvoir du peintre à son fils. On ne sait rien d'elle, de son origine sociale ; le fait qu’elle soit mentionnée dans ce pouvoir n'indique pas qu’elle ait été morte ou vivante au moment de sa rédaction. Son nom a été attaché au <abbr class="abbr" title="19ᵉ siècle"><span class="romain">XIX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle en Angleterre, à la <i><a href="/wiki/La_Dame_%C3%A0_l%27hermine_(S%C3%A1nchez_Coello)" title="La Dame à l'hermine (Sánchez Coello)">Femme à la fourrure</a></i> de la <a href="/wiki/Burrell_Collection" class="mw-redirect" title="Burrell Collection">Burrell Collection</a> à <a href="/wiki/Glasgow" title="Glasgow">Glasgow</a>. Ce tableau est aujourd'hui attribué à <a href="/wiki/Alonso_S%C3%A1nchez_Coello" title="Alonso Sánchez Coello">Alonso Sánchez Coello</a><sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. L'existence d'une fille du Greco est sans fondement historique, pure invention de <a href="/wiki/Th%C3%A9ophile_Gautier" title="Théophile Gautier">Théophile Gautier</a> et citée par <a href="/wiki/Maurice_Barr%C3%A8s" title="Maurice Barrès">Maurice Barrès</a>. </p><p>Certains historiens de l'art et médecins positivistes, tels que Maurice Barrès au début du <abbr class="abbr" title="20ᵉ siècle"><span class="romain">XX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle, suggèrent que Le Greco souffrait d'un problème oculaire, peut-être une malformation de la <a href="/wiki/R%C3%A9tine" title="Rétine">rétine</a> qui aurait influé sur sa peinture : <span class="citation">« Un oculiste espagnol, le docteur German Béritens, a soutenu […] que c'était de l'<a href="/wiki/Astigmatisme_(m%C3%A9decine)" title="Astigmatisme (médecine)">astigmatisme</a> […] la preuve : prenez chez un opticien les verres de lunettes que prescrivent les oculistes […], la toile de El Greco vous apparaîtra immédiatement normale, naturelle, totalement dépourvue de ces fautes de proportions déformantes »</span><sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Il faut pourtant remarquer que l'allongement des formes est déjà présent et caractéristique de peintres espagnols du <abbr class="abbr" title="16ᵉ siècle"><span class="romain">XVI</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle antérieurs au Greco, en particulier <a href="/wiki/Luis_de_Morales" title="Luis de Morales">Luis de Morales</a>. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:El_Greco_-_Portrait_of_a_Gentleman_from_the_Casa_de_Leiva_-_WGA10455.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7d/El_Greco_-_Portrait_of_a_Gentleman_from_the_Casa_de_Leiva_-_WGA10455.jpg/170px-El_Greco_-_Portrait_of_a_Gentleman_from_the_Casa_de_Leiva_-_WGA10455.jpg" decoding="async" width="170" height="218" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7d/El_Greco_-_Portrait_of_a_Gentleman_from_the_Casa_de_Leiva_-_WGA10455.jpg/255px-El_Greco_-_Portrait_of_a_Gentleman_from_the_Casa_de_Leiva_-_WGA10455.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7d/El_Greco_-_Portrait_of_a_Gentleman_from_the_Casa_de_Leiva_-_WGA10455.jpg/340px-El_Greco_-_Portrait_of_a_Gentleman_from_the_Casa_de_Leiva_-_WGA10455.jpg 2x" data-file-width="624" data-file-height="800" /></a><figcaption><i><a href="/wiki/Portrait_d%27un_gentilhomme_de_la_maison_de_Leiva" title="Portrait d'un gentilhomme de la maison de Leiva">Portrait d'un gentilhomme de la maison de Leiva</a></i>, 1580, <a href="/wiki/Montr%C3%A9al" title="Montréal">Montréal</a>, <a href="/wiki/Mus%C3%A9e_des_beaux-arts_de_Montr%C3%A9al" title="Musée des beaux-arts de Montréal">Musée des beaux-arts</a>.</figcaption></figure><p> La folie du Greco, thème apparu avec le romantisme, en particulier chez <a href="/wiki/Th%C3%A9ophile_Gautier" title="Théophile Gautier">Théophile Gautier</a>, est sans fondement historique. L’historien allemand <a href="/wiki/Carl_Justi" title="Carl Justi">Carl Justi</a>, en 1888, dans <i><a href="/wiki/Diego_V%C3%A9lasquez" title="Diego Vélasquez">Diego Vélasquez</a> et son siècle</i>, affirme que la peinture du Greco représente </p><blockquote> <p>« le miroir et le résumé des dégénérescences picturales. Prisonnier de ses rêves fous, son pinceau semble vouloir nous livrer le secret des extravagants incubes qu’engendrait son cerveau surchauffé. De ses doigts fébriles il a modelé des personnages qui semblent en caoutchouc, de douze têtes de haut, et après les avoir badigeonnées n’importe comment, sans modelé ni contours, ni perspectives, il les peignait en d’étranges rangées symétriques ; le bleu et le soufre étaient ses couleurs favorites, la toile ayant été préalablement enduite de blanc et d’un violet noirâtre. Cela s’explique très vraisemblablement par une perturbation de l’organe de la vue ; les causes psychologiques sont le désir de paraître original, la mégalomanie, la bravade, des misères passagères et des offenses inévitables pour un étranger. De telles situations ne sont pas rares dans la vie des artistes, mais elles trouvèrent un terrain favorable dans sa nature névropathe. » </p> </blockquote> <p>En 1955, un médecin de Tolède, <a href="/wiki/Gregorio_Mara%C3%B1%C3%B3n" title="Gregorio Marañón">Gregorio Marañón</a>, prétendit expliquer la spiritualité des personnages du Greco par la folie des modèles employés, qui selon lui <span class="citation">« avaient la même morphologie et la même exaltation expressive »</span> ; pour ce faire, ce médecin habilla de robes les « déments » de l'asile de Tolède et les photographia dans des poses inspirées des tableaux ; son livre <i>El Greco y Toledo</i> eut un grand retentissement en son temps. </p><p>Ces citations marquent l'incompréhension de certains historiens de l'art moderne face à un système esthétique, <a href="/wiki/Th%C3%A9ologie_catholique" title="Théologie catholique">théologique</a> et poétique particulier qui ne fonctionne pas paradoxalement sur l'identité de l'artiste (sa signature), mais sur une image singulière et recherchée qui peut être répétée par d'autres (l'atelier, copistes, <abbr class="abbr" title="et cetera">etc.</abbr>) tout en conservant sa force iconique<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Le <a href="/wiki/Mus%C3%A9e" title="Musée">musée</a> La <a href="/wiki/Mus%C3%A9e_du_Greco_(Espagne)" title="Musée du Greco (Espagne)">Maison du Greco</a> de <a href="/wiki/Tol%C3%A8de" title="Tolède">Tolède</a> a été inventé de toutes pièces au début du <abbr class="abbr" title="20ᵉ siècle"><span class="romain">XX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle, par le marchand de tableaux espagnols Vega-Inclan qui vendait des Greco, mais aussi des <a href="/wiki/Joaqu%C3%ADn_Sorolla_y_Bastida" class="mw-redirect" title="Joaquín Sorolla y Bastida">Sorolla</a>, des <a href="/wiki/Diego_V%C3%A9lasquez" title="Diego Vélasquez">Vélasquez</a>, ou des <a href="/wiki/Francisco_de_Goya" title="Francisco de Goya">Goya</a> aux grandes collections et musées américains, et par l'historien de l'art espagnol <a href="/wiki/Manuel_Bartolom%C3%A9_Coss%C3%ADo" title="Manuel Bartolomé Cossío">Manuel Bartholomé Cossio</a> pour satisfaire les touristes. Elle fut construite en 1905 par l'architecte espagnol Eludio Laredo qui fit un <a href="/wiki/Pastiche" title="Pastiche">pastiche</a> de palais du <abbr class="abbr" title="16ᵉ siècle"><span class="romain">XVI</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle à partir des murs en ruines du palais du marquis de Villena, de 2 000 <abbr class="abbr" title="mètre carré">m<sup>2</sup></abbr> environ, que Vega-Inclan avait racheté à cet effet. Pour ce faire, l'architecte fit venir des pierres du palais Marchena de <a href="/wiki/S%C3%A9ville" title="Séville">Séville</a>, ou des colonnes de <a href="/wiki/Burgos" title="Burgos">Burgos</a>. Le musée fut achevé en 1925 par la construction d'une chapelle en style <a href="/wiki/Mud%C3%A9jar" title="Mudéjar">mudéjar</a>. Vega-Inclan fut également ministre du Tourisme d'Espagne (commissario de Regio) de 1911 à 1928. Entièrement décoré d'objets d'époque, le musée reconstitue un intérieur probable, cuisine, atelier, chambres, <abbr class="abbr" title="et cetera">etc.</abbr> dans lequel le Greco aurait pu vivre, mais où il n'a jamais vécu. En 1909, 1 000 touristes visitèrent la maison, en 1911 4 000, en 1912 40 000, 80 000 en 1924, 100 000 en 1925. Cette maison devint alors le premier établissement privé touristico-culturel de la ville. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Œuvres"><span id=".C5.92uvres"></span>Œuvres</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&veaction=edit&section=10" title="Modifier la section : Œuvres" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&action=edit&section=10" title="Modifier le code source de la section : Œuvres"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé : <a href="/wiki/Liste_d%27%C5%93uvres_du_Greco" title="Liste d'œuvres du Greco">Liste d'œuvres du Greco</a>.</div></div> <p>Après sa mort, ses œuvres tombent dans un oubli relatif. Le Greco n'est plus connu au <abbr class="abbr" title="19ᵉ siècle"><span class="romain">XIX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle que par certains de ses élèves ou suiveurs. Ce n'est qu'à la toute fin de ce siècle que des artistes et des critiques s'intéressent à son expression très personnelle. La libération des formes, la lumière et les couleurs du Greco inspirèrent <a href="/wiki/Pablo_Picasso" title="Pablo Picasso">Pablo Picasso</a> et <a href="/wiki/Jackson_Pollock" title="Jackson Pollock">Jackson Pollock</a> dans leurs efforts pour révolutionner la peinture. </p><p>La plupart des tableaux du Greco se trouvent aujourd'hui en <a href="/wiki/Espagne" title="Espagne">Espagne</a>, en particulier au <a href="/wiki/Mus%C3%A9e_du_Prado" title="Musée du Prado">musée du Prado</a> à <a href="/wiki/Madrid" title="Madrid">Madrid</a>, qui conserve 34 de ses œuvres, dont de nombreuses copies dues à son atelier, qui fonctionna avec son fils, puis jusqu'au milieu du <abbr class="abbr" title="17ᵉ siècle"><span class="romain">XVII</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle. On en trouve également aux États-Unis et à <a href="/wiki/Paris" title="Paris">Paris</a> au <a href="/wiki/Mus%C3%A9e_du_Louvre" title="Musée du Louvre">musée du Louvre</a> qui conserve trois œuvres, dont deux acquises au début du <abbr class="abbr" title="20ᵉ siècle"><span class="romain">XX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle et la dernière en 1941. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="L’Œuvre_de_jeunesse"><span id="L.E2.80.99.C5.92uvre_de_jeunesse"></span>L’Œuvre de jeunesse</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&veaction=edit&section=11" title="Modifier la section : L’Œuvre de jeunesse" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&action=edit&section=11" title="Modifier le code source de la section : L’Œuvre de jeunesse"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Detalle_San_Lucas_pintando_Virgen.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Detalle_San_Lucas_pintando_Virgen.jpg/170px-Detalle_San_Lucas_pintando_Virgen.jpg" decoding="async" width="170" height="205" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Detalle_San_Lucas_pintando_Virgen.jpg/255px-Detalle_San_Lucas_pintando_Virgen.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/86/Detalle_San_Lucas_pintando_Virgen.jpg 2x" data-file-width="306" data-file-height="369" /></a><figcaption><i>Saint Luc peignant la Vierge</i>, avant 1567, <a href="/wiki/Ath%C3%A8nes" title="Athènes">Athènes</a>, <a href="/wiki/Mus%C3%A9e_Benaki" title="Musée Benaki">musée Benaki</a>. Détail d'une icône de jeunesse.</figcaption></figure> <p>Domenico Theotocopoulos est reçu maître-peintre en 1563 à <a href="/wiki/Duch%C3%A9_de_Candie" title="Duché de Candie">Candie</a>. En 1566, il obtient le droit de vendre aux enchères une icône. Les trois icônes que l'on possède de lui suivent les principes de l'<a href="/wiki/Art_byzantin" title="Art byzantin">art byzantin</a>, à travers la réalisation d'<a href="/wiki/Ic%C3%B4ne_(religion)" class="mw-redirect" title="Icône (religion)">icônes</a> en à-plat et au dessin cerné et dans le style grec, épuré et conforme à cet art mesuré où prime la recherche de la « Vraie Image » sur fond or de la théologie <a href="/wiki/Christianisme_orthodoxe" title="Christianisme orthodoxe">orthodoxe</a>, (<i>Saint Luc peignant la Vierge</i>, <a href="/wiki/Ath%C3%A8nes" title="Athènes">Athènes</a>, <a href="/wiki/Mus%C3%A9e_Benaki" title="Musée Benaki">musée Benaki</a>). On remarquera cependant l'évolution vers des icônes de style renaissant (<i>Adoration des Mages</i>, musée Benaki) qui annonce le <a href="/wiki/Triptyque_de_Mod%C3%A8ne" title="Triptyque de Modène">triptyque de Modène</a> (<a href="/wiki/Mod%C3%A8ne" title="Modène">Modène</a>, <a href="/wiki/Galleria_Estense" title="Galleria Estense">Galleria Estense</a>)<sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">[</span>d<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Les œuvres de jeunesse du Greco furent identifiées dans la seconde moitié du <abbr class="abbr" title="20ᵉ siècle"><span class="romain">XX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="La_période_italienne"><span id="La_p.C3.A9riode_italienne"></span>La période italienne</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&veaction=edit&section=12" title="Modifier la section : La période italienne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&action=edit&section=12" title="Modifier le code source de la section : La période italienne"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:CharlesdeGuise.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/CharlesdeGuise.jpg/170px-CharlesdeGuise.jpg" decoding="async" width="170" height="292" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/CharlesdeGuise.jpg/255px-CharlesdeGuise.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/CharlesdeGuise.jpg/340px-CharlesdeGuise.jpg 2x" data-file-width="1192" data-file-height="2048" /></a><figcaption><i>Le <a href="/wiki/Charles_de_Lorraine_(1524-1574)" title="Charles de Lorraine (1524-1574)">cardinal de Guise</a></i>, 1570-1572, <a href="/wiki/Kunsthaus_de_Zurich" title="Kunsthaus de Zurich">Kunsthaus de Zurich</a>.</figcaption></figure> <p>La période italienne, la moins documentée d'un point de vue historiographique, montre un Greco qui se met à la <a href="/wiki/Peinture_de_chevalet" title="Peinture de chevalet">peinture de chevalet</a> sur toile en <a href="/wiki/Clair-obscur" title="Clair-obscur">clair-obscur</a> (technique vénitienne) en y transposant les techniques de l'icône, manière qu'il conservera par la suite. À <a href="/wiki/Rome" title="Rome">Rome</a>, il est proche des théoriciens <a href="/wiki/Mani%C3%A9risme" title="Maniérisme">maniéristes</a>, <a href="/wiki/Federigo_Zuccaro" class="mw-redirect" title="Federigo Zuccaro">Federigo Zuccaro</a> (théoricien du dessin intérieur, de l'idée que l'on a à l'intérieur de soi, de la lumière intérieure) et <a href="/wiki/Lomazzo" title="Lomazzo">Lomazzo</a> qui recommandait pour le corps humain « l'allongement des formes », la « forme serpentine » et « la flamme bondissante ». </p><p>Avec les tableaux religieux, le Greco peint des portraits, comme celui de <a href="/wiki/Portrait_de_Giulio_Clovio" title="Portrait de Giulio Clovio">Giulio Clovio</a> (<a href="/wiki/Naples" title="Naples">Naples</a>), mais qui se situent alors dans la distinction maniériste entre l'acte de « portraiturer », qui reproduit la réalité telle qu'on la voit, et l'acte « d'imiter », qui la reproduit telle qu'on devrait la voir comme dans <i><a href="/wiki/Jeune_gar%C3%A7on_soufflant_sur_un_tison" class="mw-redirect" title="Jeune garçon soufflant sur un tison">Jeune garçon soufflant sur un tison</a></i> (<a href="/wiki/Naples" title="Naples">Naples</a>, <a href="/wiki/Mus%C3%A9e_de_Capodimonte" title="Musée de Capodimonte">musée de Capodimonte</a>), qui est du ressort du peintre. </p> <ul><li><i><a href="/wiki/Jeune_gar%C3%A7on_soufflant_sur_un_tison" class="mw-redirect" title="Jeune garçon soufflant sur un tison">Jeune garçon soufflant sur un tison</a></i>, 1570-1575, huile sur toile, 77 × 68 <abbr class="abbr" title="centimètre">cm</abbr>, <a href="/wiki/Naples" title="Naples">Naples</a>, <a href="/wiki/Mus%C3%A9e_de_Capodimonte" title="Musée de Capodimonte">musée de Capodimonte</a>.</li> <li><i><a href="/wiki/Portrait_de_Giulio_Clovio" title="Portrait de Giulio Clovio">Portrait de Giulio Clovio</a></i>, 1570-1575, huile sur toile, 62 × 86 <abbr class="abbr" title="centimètre">cm</abbr>, <a href="/wiki/Naples" title="Naples">Naples</a>, <a href="/wiki/Mus%C3%A9e_de_Capodimonte" title="Musée de Capodimonte">musée de Capodimonte</a>.</li> <li><i>Portrait d'un jeune homme</i>, Collection Bentinck-Thyssen, <a href="/wiki/Luxembourg_(ville)" title="Luxembourg (ville)">Luxembourg</a>, <a href="/wiki/Mus%C3%A9e_national_d%27histoire_et_d%27art" class="mw-redirect" title="Musée national d'histoire et d'art">Musée national d'histoire et d'art</a> <sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</li> <li><i><a href="/wiki/Charles_de_Lorraine_(1524-1574)" title="Charles de Lorraine (1524-1574)">Le Cardinal de Guise</a></i>, 1570-1572, <a href="/wiki/Kunsthaus_de_Zurich" title="Kunsthaus de Zurich">Kunsthaus de Zurich</a>. Longtemps attribué au <a href="/wiki/Le_Tintoret" title="Le Tintoret">Tintoret</a>, attribué au Greco depuis 1978.</li> <li><i><a href="/wiki/Portrait_de_Vincenzo_Anastagi" title="Portrait de Vincenzo Anastagi">Portrait de Vincenzo Anastagi</a></i>, 1571-1576, huile sur toile, 188 × 127 <abbr class="abbr" title="centimètre">cm</abbr>, <a href="/wiki/New_York" title="New York">New York</a>, <a href="/wiki/Frick_Collection" class="mw-redirect" title="Frick Collection">Frick Collection</a><sup id="cite_ref-Frick_27-0" class="reference"><a href="#cite_note-Frick-27"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</li> <li><i>Annonciation</i>, 1575, huile sur toile, 108 × 79 <abbr class="abbr" title="centimètre">cm</abbr>, <a href="/wiki/Kurashiki" title="Kurashiki">Kurashiki</a>, <a href="/wiki/Mus%C3%A9e_d%27Art_%C5%8Chara" title="Musée d'Art Ōhara">musée d'Art Ōhara</a><sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</li> <li><i>La Guérison de l'aveugle</i>, huile sur toile, 50 × 61 <abbr class="abbr" title="centimètre">cm</abbr>, <a href="/wiki/Galerie_nationale_de_Parme" title="Galerie nationale de Parme">galerie nationale de Parme</a><sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</li></ul> <div class="clear" style="clear:both;"></div> <ul class="gallery mw-gallery-packed"> <li class="gallerycaption">Versions de <i>Jésus chassant les marchands du temple</i></li> <li class="gallerybox" style="width: 218px"> <div class="thumb" style="width: 216px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:El_Greco_13.jpg" class="mw-file-description" title="Manière italienne, avant 1570, Washington, National Gallery of Art."><img alt="Manière italienne, avant 1570, Washington, National Gallery of Art." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/El_Greco_13.jpg/324px-El_Greco_13.jpg" decoding="async" width="216" height="168" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/El_Greco_13.jpg/486px-El_Greco_13.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/El_Greco_13.jpg/649px-El_Greco_13.jpg 2x" data-file-width="17735" data-file-height="13784" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><center>Manière italienne, avant 1570, <a href="/wiki/Washington_(district_de_Columbia)" title="Washington (district de Columbia)">Washington</a>, <a href="/wiki/National_Gallery_of_Art" title="National Gallery of Art">National Gallery of Art</a>.</center></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 217.33333333333px"> <div class="thumb" style="width: 215.33333333333px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:El_Greco_(Domenikos_Theotokopoulos)_-_Christ_Driving_the_Money_Changers_from_the_Temple_-_Google_Art_Project.jpg" class="mw-file-description" title="Deuxième version, vers 1570, Minneapolis Institute of Art. En bas à droite le Titien et Giulio Clovio."><img alt="Deuxième version, vers 1570, Minneapolis Institute of Art. En bas à droite le Titien et Giulio Clovio." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/El_Greco_%28Domenikos_Theotokopoulos%29_-_Christ_Driving_the_Money_Changers_from_the_Temple_-_Google_Art_Project.jpg/330px-El_Greco_%28Domenikos_Theotokopoulos%29_-_Christ_Driving_the_Money_Changers_from_the_Temple_-_Google_Art_Project.jpg" decoding="async" width="216" height="168" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/El_Greco_%28Domenikos_Theotokopoulos%29_-_Christ_Driving_the_Money_Changers_from_the_Temple_-_Google_Art_Project.jpg/500px-El_Greco_%28Domenikos_Theotokopoulos%29_-_Christ_Driving_the_Money_Changers_from_the_Temple_-_Google_Art_Project.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/El_Greco_%28Domenikos_Theotokopoulos%29_-_Christ_Driving_the_Money_Changers_from_the_Temple_-_Google_Art_Project.jpg/960px-El_Greco_%28Domenikos_Theotokopoulos%29_-_Christ_Driving_the_Money_Changers_from_the_Temple_-_Google_Art_Project.jpg 2x" data-file-width="5001" data-file-height="3906" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><center>Deuxième version, vers 1570, <a href="/wiki/Minneapolis_Institute_of_Art" title="Minneapolis Institute of Art">Minneapolis Institute of Art</a>. En bas à droite le <a href="/wiki/Titien" title="Titien">Titien</a> et <a href="/wiki/Giulio_Clovio" title="Giulio Clovio">Giulio Clovio</a>.</center></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 208.66666666667px"> <div class="thumb" style="width: 206.66666666667px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:El_Greco_016.jpg" class="mw-file-description" title="Troisième version, vers 1600, Londres, National Gallery. Version tolédane, concentrée sur le Christ."><img alt="Troisième version, vers 1600, Londres, National Gallery. Version tolédane, concentrée sur le Christ." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/El_Greco_016.jpg/310px-El_Greco_016.jpg" decoding="async" width="207" height="168" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/El_Greco_016.jpg/465px-El_Greco_016.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/El_Greco_016.jpg/620px-El_Greco_016.jpg 2x" data-file-width="5194" data-file-height="4226" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Troisième version, vers 1600, <a href="/wiki/Londres" title="Londres">Londres</a>, <a href="/wiki/National_Gallery" title="National Gallery">National Gallery</a>. Version tolédane, concentrée sur le Christ.</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 164.66666666667px"> <div class="thumb" style="width: 162.66666666667px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:La_Purificacion_del_templo_version6_El_Greco.jpg" class="mw-file-description" title="Version ultime, Madrid, église San Ginés."><img alt="Version ultime, Madrid, église San Ginés." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/La_Purificacion_del_templo_version6_El_Greco.jpg/244px-La_Purificacion_del_templo_version6_El_Greco.jpg" decoding="async" width="163" height="168" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/La_Purificacion_del_templo_version6_El_Greco.jpg/367px-La_Purificacion_del_templo_version6_El_Greco.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/La_Purificacion_del_templo_version6_El_Greco.jpg/489px-La_Purificacion_del_templo_version6_El_Greco.jpg 2x" data-file-width="1000" data-file-height="1031" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Version ultime, <a href="/wiki/Madrid" title="Madrid">Madrid</a>, église San Ginés.</div> </li> </ul> <p>Autre version : </p> <ul><li><i>La Purification du temple</i>, vers 1600, huile sur toile, 42 × 52 <abbr class="abbr" title="centimètre">cm</abbr>, <a href="/wiki/New_York" title="New York">New York</a>, <a href="/wiki/Frick_Collection" class="mw-redirect" title="Frick Collection">Frick Collection</a>. Il s'agit probablement d'une des dernières versions de ce thème de la purification, probable allégorie de la purification de l'Église par l'<a href="/wiki/Inquisition" title="Inquisition">Inquisition</a><sup id="cite_ref-Frick_27-1" class="reference"><a href="#cite_note-Frick-27"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</li></ul> <p>Selon l'historien de l'art espagnol <a href="/wiki/Fernando_Mar%C3%ADas_Franco" title="Fernando Marías Franco">Fernando Marias</a><sup id="cite_ref-ElGriego_4-5" class="reference"><a href="#cite_note-ElGriego-4"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, l'échec du Greco en Italie est dû à la polémique déclenchée par <a href="/w/index.php?title=Pietro_Ligorio&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pietro Ligorio (page inexistante)">Pietro Ligorio</a>, dans son pamphlet, <i>Trattado di alcune Cose</i>, publié à Rome en 1572, contre les « corrupteurs de l'art » qu'auraient été <a href="/wiki/Giulio_Clovio" title="Giulio Clovio">Giulio Clovio</a> et le Greco. Ils apparaissent dans ce livre sous les traits d'un <span class="citation">« étranger maladroit qui n'a jamais su dessiner, ni tracer une seule ligne, ni enseigner »</span> pour l'un, et pour l'autre <span class="citation">« son compagnon venu à Rome d'outremer, genre de grand seigneur, ambitieux, capable de soutenir les artisans les plus mécaniques et les plus idiots que l'on puisse rencontrer. »</span> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="La_période_tolédane"><span id="La_p.C3.A9riode_tol.C3.A9dane"></span>La période tolédane</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&veaction=edit&section=13" title="Modifier la section : La période tolédane" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&action=edit&section=13" title="Modifier le code source de la section : La période tolédane"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:El_Expolio,_por_El_Greco.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/El_Expolio%2C_por_El_Greco.jpg/170px-El_Expolio%2C_por_El_Greco.jpg" decoding="async" width="170" height="292" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/El_Expolio%2C_por_El_Greco.jpg/255px-El_Expolio%2C_por_El_Greco.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/El_Expolio%2C_por_El_Greco.jpg/340px-El_Expolio%2C_por_El_Greco.jpg 2x" data-file-width="745" data-file-height="1280" /></a><figcaption><i><a href="/wiki/Le_Partage_de_la_tunique_du_Christ" title="Le Partage de la tunique du Christ">Le Partage de la tunique du Christ</a></i> (<span class="lang-es" lang="es"><i>El Espolio</i></span>), 1577–1579, <a href="/wiki/Cath%C3%A9drale_Sainte-Marie_de_Tol%C3%A8de" title="Cathédrale Sainte-Marie de Tolède">cathédrale Sainte-Marie de Tolède</a>, sacristie.</figcaption></figure> <p>Le Greco cherche à communiquer l'essentiel ou la signification essentielle du sujet à travers un processus de caractérisation et de simplification. À Tolède, il s'accomplit en abandonnant la solennité de la <a href="/wiki/Art_de_la_Renaissance" title="Art de la Renaissance">Renaissance</a> et l'observation de la nature. Au contraire, il se conforme au <a href="/wiki/Mani%C3%A9risme" title="Maniérisme">maniérisme</a> du <abbr class="abbr" title="16ᵉ siècle"><span class="romain">XVI</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle et au style <a href="/wiki/Byzance" title="Byzance">byzantin</a> dans lesquels les images sont conçues dans l'esprit. L'espace est perçu dans l'imagination, la lumière est incandescente, rétive et irréelle, les couleurs sont pures, lumineuses et surnaturelles, les figures sont allongées, énergiques et dématérialisées. Toutes paraissent illuminées et dynamisées par l'intervention spirituelle de la <a href="/wiki/Gr%C3%A2ce_(religion)" title="Grâce (religion)">grâce</a> divine pour suggérer la puissance de l'âme. </p><p>Par ailleurs, la popularité de la découverte du Greco au début du <abbr class="abbr" title="20ᵉ siècle"><span class="romain">XX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle fit que de nombreuses œuvres lui furent attribuées par les marchands, aujourd'hui la paternité de certaines est largement discutée. </p><p>La première commande espagnole est <i><a href="/wiki/Le_Partage_de_la_tunique_du_Christ" title="Le Partage de la tunique du Christ">L'Expolio</a></i>, en <time class="nowrap" datetime="1577-07" data-sort-value="1577-07">juillet 1577</time>, pour le maître-autel de la sacristie de la <a href="/wiki/Cath%C3%A9drale_Sainte-Marie_de_Tol%C3%A8de" title="Cathédrale Sainte-Marie de Tolède">cathédrale Sainte-Marie de Tolède</a>. C'est l'une des toiles les plus célèbres du Greco dont les pièces d'autel sont alors prisées pour leur composition dynamique et leurs innovations picturales. Il existe une version de 1606 signée par <a href="/wiki/Jorge_Manuel_Theotocopouli" title="Jorge Manuel Theotocopouli">Jorge Manuel Theotocopouli</a> au <a href="/wiki/Mus%C3%A9e_du_Prado" title="Musée du Prado">musée du Prado</a> et plusieurs autres copies, autographes et d'atelier. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="La_Trinité"><span id="La_Trinit.C3.A9"></span><i>La Trinité</i></h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&veaction=edit&section=14" title="Modifier la section : La Trinité" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&action=edit&section=14" title="Modifier le code source de la section : La Trinité"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Retablo_mayor_Santo_Domingo_el_Antiguo.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/Retablo_mayor_Santo_Domingo_el_Antiguo.jpg/170px-Retablo_mayor_Santo_Domingo_el_Antiguo.jpg" decoding="async" width="170" height="233" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/Retablo_mayor_Santo_Domingo_el_Antiguo.jpg/255px-Retablo_mayor_Santo_Domingo_el_Antiguo.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/Retablo_mayor_Santo_Domingo_el_Antiguo.jpg/340px-Retablo_mayor_Santo_Domingo_el_Antiguo.jpg 2x" data-file-width="950" data-file-height="1301" /></a><figcaption><i>La Trinité</i>, 1577-1579, <a href="/wiki/Abbaye_Saint-Dominique_de_Silos" title="Abbaye Saint-Dominique de Silos">abbaye Saint-Dominique de Silos</a>. Les tableaux sont des copies modernes ; les sculptures et l'architecture du maître-autel de Santo Domingo sont originales.</figcaption></figure> <p>Le Greco reçoit, le <time class="nowrap" datetime="1577-09-21" data-sort-value="1577-09-21">11 septembre 1577</time>, la commande de l'ensemble iconographique (peinture, sculpture et architecture) du retable du grand autel de Santo Domingo el Antiguo à <a href="/wiki/Tol%C3%A8de" title="Tolède">Tolède</a>. <i>La <a href="/wiki/Trinit%C3%A9_(christianisme)" title="Trinité (christianisme)">Trinité</a></i>, représentation d’un dogme central du christianisme, est destinée à être la partie haute de ce retable, qui comporte sept toiles et cinq sculptures enchâssées dans une structure architectonique ornée de colonnes et frontons. L’architecture du retable n’est pas sans rappeler les <a href="/wiki/Iconostase" title="Iconostase">iconostases</a> des églises orthodoxes grecques. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Trinidad_El_Greco2.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Trinidad_El_Greco2.jpg/170px-Trinidad_El_Greco2.jpg" decoding="async" width="170" height="293" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Trinidad_El_Greco2.jpg/255px-Trinidad_El_Greco2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Trinidad_El_Greco2.jpg/340px-Trinidad_El_Greco2.jpg 2x" data-file-width="1710" data-file-height="2952" /></a><figcaption><i><a href="/wiki/La_Trinit%C3%A9_(El_Greco)" class="mw-redirect" title="La Trinité (El Greco)">La Trinité</a></i>, 1577, <a href="/wiki/Madrid" title="Madrid">Madrid</a>, <a href="/wiki/Mus%C3%A9e_du_Prado" title="Musée du Prado">musée du Prado</a>.</figcaption></figure> <p>Les peintures du retable sont aujourd'hui dispersées dans différents musées, les peintures actuelles sont des copies modernes. Le tableau <i><a href="/wiki/L%27Assomption_de_la_Vierge_(Le_Greco)" title="L'Assomption de la Vierge (Le Greco)">L'Assomption de la Vierge</a></i>, qui occupe la plus grande partie de ce retable, au registre inférieur, reflète encore l'influence italienne. La composition du tableau de <i><a href="/wiki/La_Trinit%C3%A9_(El_Greco)" class="mw-redirect" title="La Trinité (El Greco)">La Trinité</a></i> conservée à <a href="/wiki/Madrid" title="Madrid">Madrid</a> au <a href="/wiki/Mus%C3%A9e_du_Prado" title="Musée du Prado">musée du Prado</a>, est reprise d'une gravure d'<a href="/wiki/Albrecht_D%C3%BCrer" title="Albrecht Dürer">Albrecht Dürer</a>, la pose du <a href="/wiki/J%C3%A9sus-Christ" title="Jésus-Christ">Christ</a> est reprise d'après <a href="/wiki/Michel-Ange" title="Michel-Ange">Michel-Ange</a>. Dieu est peint comme un vénérable vieillard avec les cheveux longs et une barbe blanche et tient devant lui dans les mains le Christ mort. Il est vêtu de blanc comme le pape, porte un manteau bleu et or et une <a href="/wiki/Tiare" title="Tiare">tiare</a>. Le Christ est peint dans la position de la descente de croix avec les stigmates de son <a href="/wiki/Crucifixion" title="Crucifixion">calvaire</a>. Une <a href="/wiki/Columbidae" title="Columbidae">colombe</a>, placée sur un fond or comme dans la tradition des icônes, représente le <a href="/wiki/Saint-Esprit" title="Saint-Esprit">Saint-Esprit</a> et vole au-dessus. Les anges et <a href="/wiki/S%C3%A9raphin_(Bible)" title="Séraphin (Bible)">séraphins</a> font cercle autour de la scène. La lumière semble venir du corps du Christ, de Dieu le Père et de la colombe. </p><p>Quand <a href="/wiki/Francisco_Pacheco" title="Francisco Pacheco">Francisco Pacheco</a> rend visite au Greco dans son atelier tolédan en 1611, il commente cette <i>Trinité</i>, dans son traité <i>L'Art de la peinture</i> publié en 1649, reproduisant la gravure de <a href="/wiki/Albrecht_D%C3%BCrer" title="Albrecht Dürer">Dürer</a><sup id="cite_ref-Pacheco_17-1" class="reference"><a href="#cite_note-Pacheco-17"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Autres_œuvres"><span id="Autres_.C5.93uvres"></span>Autres œuvres</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&veaction=edit&section=15" title="Modifier la section : Autres œuvres" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&action=edit&section=15" title="Modifier le code source de la section : Autres œuvres"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Voir articles détaillés : <i><a href="/wiki/L%27Enterrement_du_comte_d%27Orgaz" title="L'Enterrement du comte d'Orgaz">L'Enterrement du comte d'Orgaz</a></i> et <i><a href="/wiki/L%27Adoration_des_bergers_(El_Greco)" class="mw-redirect" title="L'Adoration des bergers (El Greco)">L'Adoration des bergers (El Greco)</a></i> </p> <ul><li><i><a href="/wiki/L%27Assomption_de_la_Vierge_(Le_Greco)" title="L'Assomption de la Vierge (Le Greco)">L'Assomption de la Vierge</a></i>, 1577, 401 × 229 <abbr class="abbr" title="centimètre">cm</abbr>, <a href="/wiki/Mus%C3%A9e_Santa_Cruz_de_Tol%C3%A8de" title="Musée Santa Cruz de Tolède">musée Santa Cruz de Tolède</a>, Hôpital de Tavera<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><i><a href="/wiki/Portrait_d%27un_gentilhomme_de_la_maison_de_Leiva" title="Portrait d'un gentilhomme de la maison de Leiva">Portrait d'un gentilhomme de la maison de Leiva</a></i>, 1580, huile sur toile, <a href="/wiki/Mus%C3%A9e_des_beaux-arts_de_Montr%C3%A9al" title="Musée des beaux-arts de Montréal">musée des Beaux-Arts</a>, <a href="/wiki/Montr%C3%A9al" title="Montréal">Montréal</a>)</li> <li><i>Antonio de Covarrubias y Leiva</i>, <a href="/wiki/Mus%C3%A9e_du_Louvre" title="Musée du Louvre">musée du Louvre</a><sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><i><a href="/wiki/Christ_en_croix_ador%C3%A9_par_deux_donateurs" title="Christ en croix adoré par deux donateurs">Le Christ en croix adoré par deux donateurs</a></i>, acheté en <a href="/wiki/1908" title="1908">1908</a> à la ville de <a href="/wiki/Prades_(Pyr%C3%A9n%C3%A9es-Orientales)" title="Prades (Pyrénées-Orientales)">Prades</a><sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, v. 1580, toile, 248 × 180 <abbr class="abbr" title="centimètre">cm</abbr>, peint pour l'église des religieuses hiéronymites de la reine à Tolède<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><i><a href="/wiki/Les_Larmes_de_saint_Pierre_(El_Greco)" class="mw-redirect" title="Les Larmes de saint Pierre (El Greco)">Les Larmes de saint Pierre</a></i>, (entre 1580 et 1586), huile sur toile, 108 × 89,6 <abbr class="abbr" title="centimètre">cm</abbr>, <a href="/wiki/Bowes_Museum" title="Bowes Museum">Bowes Museum</a>, <a href="/wiki/Barnard_Castle" title="Barnard Castle">Barnard Castle</a><sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ul> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:El_Greco_-_%D0%90%D0%BF%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BB%D1%8B_%D0%9F%D0%B5%D1%82%D1%80_%D0%B8_%D0%9F%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%BB_-_Google_Art_Project.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/El_Greco_-_%D0%90%D0%BF%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BB%D1%8B_%D0%9F%D0%B5%D1%82%D1%80_%D0%B8_%D0%9F%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%BB_-_Google_Art_Project.jpg/250px-El_Greco_-_%D0%90%D0%BF%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BB%D1%8B_%D0%9F%D0%B5%D1%82%D1%80_%D0%B8_%D0%9F%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%BB_-_Google_Art_Project.jpg" decoding="async" width="170" height="199" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/El_Greco_-_%D0%90%D0%BF%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BB%D1%8B_%D0%9F%D0%B5%D1%82%D1%80_%D0%B8_%D0%9F%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%BB_-_Google_Art_Project.jpg/330px-El_Greco_-_%D0%90%D0%BF%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BB%D1%8B_%D0%9F%D0%B5%D1%82%D1%80_%D0%B8_%D0%9F%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%BB_-_Google_Art_Project.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/El_Greco_-_%D0%90%D0%BF%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BB%D1%8B_%D0%9F%D0%B5%D1%82%D1%80_%D0%B8_%D0%9F%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%BB_-_Google_Art_Project.jpg/500px-El_Greco_-_%D0%90%D0%BF%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BB%D1%8B_%D0%9F%D0%B5%D1%82%D1%80_%D0%B8_%D0%9F%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%BB_-_Google_Art_Project.jpg 2x" data-file-width="3417" data-file-height="4000" /></a><figcaption><i><a href="/wiki/Les_Ap%C3%B4tres_Pierre_et_Paul" title="Les Apôtres Pierre et Paul">Les Apôtres Pierre et Paul</a></i>, 1587-1592, <a href="/wiki/Saint-P%C3%A9tersbourg" title="Saint-Pétersbourg">Saint-Pétersbourg</a>, <a href="/wiki/Mus%C3%A9e_de_l%27Ermitage" title="Musée de l'Ermitage">musée de l'Ermitage</a>.</figcaption></figure> <ul><li><i>La Sainte Famille</i>, vers 1580, huile sur toile, 106 × 87 <abbr class="abbr" title="centimètre">cm</abbr>, Hispanic Society of America, New York<sup id="cite_ref-Connaissances_35-0" class="reference"><a href="#cite_note-Connaissances-35"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><i><a href="/wiki/Saint_Antoine_de_Padoue_(Le_Greco)" title="Saint Antoine de Padoue (Le Greco)">Saint Antoine de Padoue</a></i>, vers 1580, huile sur toile, <a href="/wiki/Mus%C3%A9e_du_Prado" title="Musée du Prado">musée du Prado</a>, Madrid</li> <li><i>La Résurrection du Christ</i><sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, 1584-1594, huile sur toile, 275 × 127 <abbr class="abbr" title="centimètre">cm</abbr>, <a href="/wiki/Mus%C3%A9e_du_Prado" title="Musée du Prado">musée du Prado</a>, Madrid<sup id="cite_ref-Histoire_12-1" class="reference"><a href="#cite_note-Histoire-12"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><i><a href="/wiki/Saint_Louis,_roi_de_France,_et_un_page" title="Saint Louis, roi de France, et un page">Saint Louis, roi de France, et un page</a></i>, 1585-1590, toile, 330 × 211 <abbr class="abbr" title="centimètre">cm</abbr>, acheté par le Louvre en 1903<sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><i>Portrait d'un gentilhomme âgé</i>, vers 1590, huile sur toile, 108 × 90 <abbr class="abbr" title="centimètre">cm</abbr>, <a href="/wiki/Mus%C3%A9e_du_Prado" title="Musée du Prado">musée du Prado</a>, Madrid<sup id="cite_ref-Connaissances_35-1" class="reference"><a href="#cite_note-Connaissances-35"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><i><a href="/wiki/La_Sainte_Famille_avec_Marie-Madeleine" title="La Sainte Famille avec Marie-Madeleine">La Sainte Famille avec Marie-Madeleine</a></i>, 1590-1595, huile sur toile, 130 × 100 <abbr class="abbr" title="centimètre">cm</abbr>, <a href="/wiki/Cleveland_Museum_of_Art" title="Cleveland Museum of Art">Cleveland Museum of Art</a>, <a href="/wiki/Cleveland_(Ohio)" class="mw-redirect" title="Cleveland (Ohio)">Cleveland (Ohio)</a><sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite-bracket">[</span>34<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><i>Saint Jérôme</i>, 1590-1600, huile sur toile, 188 × 127 <abbr class="abbr" title="centimètre">cm</abbr>, <a href="/wiki/Frick_Collection" class="mw-redirect" title="Frick Collection">Frick Collection</a>, New York. Il en existe quatre versions<sup id="cite_ref-Frick_27-2" class="reference"><a href="#cite_note-Frick-27"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</li></ul> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Saint_Jerome_as_Scholar_MET_DT3103.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Saint_Jerome_as_Scholar_MET_DT3103.jpg/170px-Saint_Jerome_as_Scholar_MET_DT3103.jpg" decoding="async" width="170" height="206" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Saint_Jerome_as_Scholar_MET_DT3103.jpg/255px-Saint_Jerome_as_Scholar_MET_DT3103.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Saint_Jerome_as_Scholar_MET_DT3103.jpg/340px-Saint_Jerome_as_Scholar_MET_DT3103.jpg 2x" data-file-width="3063" data-file-height="3714" /></a><figcaption><i>Saint Jérôme en cardinal</i>, vers 1610, <a href="/wiki/New_York" title="New York">New York</a>, <a href="/wiki/Metropolitan_Museum_of_Art" title="Metropolitan Museum of Art">Metropolitan Museum of Art</a>.</figcaption></figure><p><i>Saint Jérôme en cardinal</i>, huile sur toile, 108 × 87 <abbr class="abbr" title="centimètre">cm</abbr>, <a href="/wiki/Metropolitan_Museum_of_Art" title="Metropolitan Museum of Art">Metropolitan Museum of Art</a> de New York<sup id="cite_ref-Europe_39-0" class="reference"><a href="#cite_note-Europe-39"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><ul><li><i>Portrait de <a href="/wiki/Jorge_Manuel_Theotocopouli" title="Jorge Manuel Theotocopouli">Jorge Manuel Theotocopoulos</a></i>, <a href="/wiki/Mus%C3%A9e_des_beaux-arts_de_S%C3%A9ville" class="mw-redirect" title="Musée des beaux-arts de Séville">musée des beaux-arts de Séville</a><sup id="cite_ref-40" class="reference"><a href="#cite_note-40"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ul> <p>Les <i>Apostolados</i> (<i>Les séries des Apôtres</i>) sont des séries de douze toiles représentant les douze apôtres. Le Greco a réalisé quatre versions de la même série, de tailles différentes avec la même iconographie. Deux séries sont à <a href="/wiki/Tol%C3%A8de" title="Tolède">Tolède</a>, une à <a href="/wiki/Cath%C3%A9drale_Sainte-Marie_de_Tol%C3%A8de" title="Cathédrale Sainte-Marie de Tolède">la cathédrale</a>, l'autre dans la <a href="/wiki/Mus%C3%A9e_du_Greco_(Espagne)" title="Musée du Greco (Espagne)">maison du Greco</a>, une troisième version est au musée d'<a href="/wiki/Oviedo" title="Oviedo">Oviedo</a> , une désapareillée est entre autres aux États-Unis à <a href="/wiki/Minneapolis" title="Minneapolis">Minneapolis</a>. L'attribution de ces séries au Greco, à son fils ou même au suiveur Blas Munoz (v.1650-1708) est discutée<sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <ul><li><i>Le Sauveur</i> (1595-1600, taille 72 × 57 <abbr class="abbr" title="centimètre">cm</abbr>) de la <a href="/wiki/Galerie_nationale_d%27%C3%89cosse" title="Galerie nationale d'Écosse">Galerie nationale d'Écosse</a> à Édimbourg est considérée comme de la main du Greco et ferait partie d'une <i>Apostolado</i> aujourd'hui perdue. La ressemblance de cette figure du Christ avec l'îcone byzantine du <a href="/wiki/Christ_pantocrator" title="Christ pantocrator">Christ pantocrator</a> est troublante : même geste, même attitude, même expression.</li> <li><i><a href="/wiki/Les_Ap%C3%B4tres_Pierre_et_Paul" title="Les Apôtres Pierre et Paul">Les Apôtres Pierre et Paul</a></i>, 1592, huile sur toile, 121 × 105 <abbr class="abbr" title="centimètre">cm</abbr>, <a href="/wiki/Mus%C3%A9e_de_l%27Ermitage" title="Musée de l'Ermitage">musée de l'Ermitage</a>, <a href="/wiki/Saint-P%C3%A9tersbourg" title="Saint-Pétersbourg">Saint-Pétersbourg</a> font partie d'une des <i>Apostolados</i> de Tolède <sup id="cite_ref-42" class="reference"><a href="#cite_note-42"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</li> <li><i><a href="/wiki/Saint_Pierre_et_Saint_Paul_(Le_Greco)" title="Saint Pierre et Saint Paul (Le Greco)">Saint Pierre et Saint Paul</a></i>, v. 1595, huile sur toile, 116 × 92 <abbr class="abbr" title="centimètre">cm</abbr>, <a href="/wiki/Mus%C3%A9e_national_d%27Art_de_Catalogne" title="Musée national d'Art de Catalogne">musée national d'Art de Catalogne</a>, <a href="/wiki/Barcelone" title="Barcelone">Barcelone</a></li></ul> <ul class="gallery mw-gallery-packed"> <li class="gallerycaption">Les Apôtres 1610-1614 au musée Greco de Tolède</li> <li class="gallerybox" style="width: 137.33333333333px"> <div class="thumb" style="width: 135.33333333333px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:El_Greco_-_St._James_the_Less_-_Google_Art_Project.jpg" class="mw-file-description" title="Saint Jacques le Mineur"><img alt="Saint Jacques le Mineur" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/El_Greco_-_St._James_the_Less_-_Google_Art_Project.jpg/250px-El_Greco_-_St._James_the_Less_-_Google_Art_Project.jpg" decoding="async" width="136" height="168" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/El_Greco_-_St._James_the_Less_-_Google_Art_Project.jpg/330px-El_Greco_-_St._James_the_Less_-_Google_Art_Project.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/El_Greco_-_St._James_the_Less_-_Google_Art_Project.jpg/500px-El_Greco_-_St._James_the_Less_-_Google_Art_Project.jpg 2x" data-file-width="4127" data-file-height="5121" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><center><i>Saint Jacques le Mineur</i></center></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 134.66666666667px"> <div class="thumb" style="width: 132.66666666667px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:El_Greco_-_St._Andrew_-_Google_Art_Project.jpg" class="mw-file-description" title="Saint André"><img alt="Saint André" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/El_Greco_-_St._Andrew_-_Google_Art_Project.jpg/250px-El_Greco_-_St._Andrew_-_Google_Art_Project.jpg" decoding="async" width="133" height="168" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/El_Greco_-_St._Andrew_-_Google_Art_Project.jpg/330px-El_Greco_-_St._Andrew_-_Google_Art_Project.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/El_Greco_-_St._Andrew_-_Google_Art_Project.jpg/500px-El_Greco_-_St._Andrew_-_Google_Art_Project.jpg 2x" data-file-width="4039" data-file-height="5121" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><center><i>Saint André</i></center></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 134.66666666667px"> <div class="thumb" style="width: 132.66666666667px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:El_Greco_-_St._Bartholomew_-_Google_Art_Project.jpg" class="mw-file-description" title="Saint Barthélémy"><img alt="Saint Barthélémy" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/El_Greco_-_St._Bartholomew_-_Google_Art_Project.jpg/250px-El_Greco_-_St._Bartholomew_-_Google_Art_Project.jpg" decoding="async" width="133" height="168" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/El_Greco_-_St._Bartholomew_-_Google_Art_Project.jpg/330px-El_Greco_-_St._Bartholomew_-_Google_Art_Project.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/El_Greco_-_St._Bartholomew_-_Google_Art_Project.jpg/500px-El_Greco_-_St._Bartholomew_-_Google_Art_Project.jpg 2x" data-file-width="4055" data-file-height="5121" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><center><i><a href="/wiki/Saint_Barth%C3%A9l%C3%A9my_(Le_Greco)" class="mw-redirect" title="Saint Barthélémy (Le Greco)">Saint Barthélémy</a></i></center></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 137.33333333333px"> <div class="thumb" style="width: 135.33333333333px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:El_Greco_-_St._James_the_Greater_-_Google_Art_Project.jpg" class="mw-file-description" title="Saint Jacques le Majeur"><img alt="Saint Jacques le Majeur" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/El_Greco_-_St._James_the_Greater_-_Google_Art_Project.jpg/203px-El_Greco_-_St._James_the_Greater_-_Google_Art_Project.jpg" decoding="async" width="136" height="168" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/El_Greco_-_St._James_the_Greater_-_Google_Art_Project.jpg/305px-El_Greco_-_St._James_the_Greater_-_Google_Art_Project.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/El_Greco_-_St._James_the_Greater_-_Google_Art_Project.jpg/407px-El_Greco_-_St._James_the_Greater_-_Google_Art_Project.jpg 2x" data-file-width="2275" data-file-height="2818" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><center><i>Saint Jacques le Majeur</i></center></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 136px"> <div class="thumb" style="width: 134px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:El_Greco_-_St._Matthew_-_Google_Art_Project.jpg" class="mw-file-description" title="Saint Matthieu"><img alt="Saint Matthieu" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/El_Greco_-_St._Matthew_-_Google_Art_Project.jpg/201px-El_Greco_-_St._Matthew_-_Google_Art_Project.jpg" decoding="async" width="134" height="168" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/El_Greco_-_St._Matthew_-_Google_Art_Project.jpg/301px-El_Greco_-_St._Matthew_-_Google_Art_Project.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/El_Greco_-_St._Matthew_-_Google_Art_Project.jpg/402px-El_Greco_-_St._Matthew_-_Google_Art_Project.jpg 2x" data-file-width="4083" data-file-height="5121" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><center><i>Saint Matthieu</i></center></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 135.33333333333px"> <div class="thumb" style="width: 133.33333333333px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:El_Greco_-_St._Philip_-_Google_Art_Project.jpg" class="mw-file-description" title="Saint Philippe"><img alt="Saint Philippe" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/El_Greco_-_St._Philip_-_Google_Art_Project.jpg/200px-El_Greco_-_St._Philip_-_Google_Art_Project.jpg" decoding="async" width="134" height="168" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/El_Greco_-_St._Philip_-_Google_Art_Project.jpg/300px-El_Greco_-_St._Philip_-_Google_Art_Project.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/El_Greco_-_St._Philip_-_Google_Art_Project.jpg/400px-El_Greco_-_St._Philip_-_Google_Art_Project.jpg 2x" data-file-width="4067" data-file-height="5121" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><center><i>Saint Philippe</i></center></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 135.33333333333px"> <div class="thumb" style="width: 133.33333333333px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:El_Greco_-_St._Simon_-_Google_Art_Project.jpg" class="mw-file-description" title="Saint Simon"><img alt="Saint Simon" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/El_Greco_-_St._Simon_-_Google_Art_Project.jpg/200px-El_Greco_-_St._Simon_-_Google_Art_Project.jpg" decoding="async" width="134" height="168" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/El_Greco_-_St._Simon_-_Google_Art_Project.jpg/299px-El_Greco_-_St._Simon_-_Google_Art_Project.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/El_Greco_-_St._Simon_-_Google_Art_Project.jpg/399px-El_Greco_-_St._Simon_-_Google_Art_Project.jpg 2x" data-file-width="4057" data-file-height="5121" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><center><i>Saint Simon</i></center></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 134px"> <div class="thumb" style="width: 132px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:El_Greco_-_St._Jude_Thaddeus_-_Google_Art_Project.jpg" class="mw-file-description" title="Saint Jude dit Thaddée"><img alt="Saint Jude dit Thaddée" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4d/El_Greco_-_St._Jude_Thaddeus_-_Google_Art_Project.jpg/250px-El_Greco_-_St._Jude_Thaddeus_-_Google_Art_Project.jpg" decoding="async" width="132" height="168" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4d/El_Greco_-_St._Jude_Thaddeus_-_Google_Art_Project.jpg/330px-El_Greco_-_St._Jude_Thaddeus_-_Google_Art_Project.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4d/El_Greco_-_St._Jude_Thaddeus_-_Google_Art_Project.jpg/500px-El_Greco_-_St._Jude_Thaddeus_-_Google_Art_Project.jpg 2x" data-file-width="4019" data-file-height="5121" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><center><i>Saint Jude dit Thaddée</i></center></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 136px"> <div class="thumb" style="width: 134px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:El_Greco_-_St._Thomas_-_Google_Art_Project.jpg" class="mw-file-description" title="Saint Thomas"><img alt="Saint Thomas" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/El_Greco_-_St._Thomas_-_Google_Art_Project.jpg/201px-El_Greco_-_St._Thomas_-_Google_Art_Project.jpg" decoding="async" width="134" height="168" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/El_Greco_-_St._Thomas_-_Google_Art_Project.jpg/301px-El_Greco_-_St._Thomas_-_Google_Art_Project.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/El_Greco_-_St._Thomas_-_Google_Art_Project.jpg/402px-El_Greco_-_St._Thomas_-_Google_Art_Project.jpg 2x" data-file-width="4083" data-file-height="5121" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><center><i>Saint Thomas</i></center></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 134.66666666667px"> <div class="thumb" style="width: 132.66666666667px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:El_Greco_-_St._John_-_Google_Art_Project.jpg" class="mw-file-description" title="Saint Jean"><img alt="Saint Jean" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/El_Greco_-_St._John_-_Google_Art_Project.jpg/199px-El_Greco_-_St._John_-_Google_Art_Project.jpg" decoding="async" width="133" height="168" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/El_Greco_-_St._John_-_Google_Art_Project.jpg/299px-El_Greco_-_St._John_-_Google_Art_Project.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/El_Greco_-_St._John_-_Google_Art_Project.jpg/398px-El_Greco_-_St._John_-_Google_Art_Project.jpg 2x" data-file-width="4049" data-file-height="5121" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><center><i>Saint Jean</i></center></div> </li> </ul> <ul><li>La <i><a href="/wiki/Vue_de_Tol%C3%A8de_sous_l%27orage" class="mw-redirect" title="Vue de Tolède sous l'orage">Vue de Tolède sous l'orage</a></i> de 1597-1599, huile sur toile de 121 × 109 <abbr class="abbr" title="centimètre">cm</abbr>, du Metropolitan, est généralement considérée comme l’un des premiers <a href="/wiki/Paysage" title="Paysage">paysages</a> en tant que sujet unique de peinture et non décor. Le Greco réalisa plusieurs vues de Tolède, dont seulement deux sont aujourd'hui conservées. Sur la seconde vue de Tolède, il précise même sur un billet manuscrit dans le tableau qu'il a été obligé de déplacer un bâtiment pour donner plus de visibilité à la vue<sup id="cite_ref-ElGriego_4-6" class="reference"><a href="#cite_note-ElGriego-4"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Selon les mots d'<a href="/wiki/Ernest_Hemingway" title="Ernest Hemingway">Ernest Hemingway</a>, <span class="citation">« le meilleur tableau du musée [le <a href="/wiki/Metropolitan_Museum_of_Art" title="Metropolitan Museum of Art">Metropolitan Museum of Art</a>, <a href="/wiki/New_York" title="New York">New York</a>] et Dieu sait s'il y en a des bons ! »</span></li> <li><i>Saint Jean l'Évangéliste et saint François</i>, huile sur toile, 109 × 86 <abbr class="abbr" title="centimètre">cm</abbr>, <a href="/wiki/Mus%C3%A9e_des_Offices" class="mw-redirect" title="Musée des Offices">musée des Offices</a>, <a href="/wiki/Florence" title="Florence">Florence</a><sup id="cite_ref-43" class="reference"><a href="#cite_note-43"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</li> <li><i><a href="/wiki/L%27Annonciation_(Le_Greco,_Budapest)" title="L'Annonciation (Le Greco, Budapest)">L'Annonciation</a></i>, 1600-1605, huile sur toile, <a href="/wiki/Mus%C3%A9e_des_beaux-arts_de_Budapest" class="mw-redirect" title="Musée des beaux-arts de Budapest">Musée des beaux-arts de Budapest</a><sup id="cite_ref-44" class="reference"><a href="#cite_note-44"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><i>Un cardinal</i>, 1600-1601, huile sur toile, 171 × 108 <abbr class="abbr" title="centimètre">cm</abbr>, <a href="/wiki/Metropolitan_museum_of_art" class="mw-redirect" title="Metropolitan museum of art">Metropolitan museum of art</a>. On a longtemps vu dans ce cardinal Don Fernando Nino de Guevara qui vécut à Tolède. Mais on pense depuis peu qu'il s'agirait soit de Don Gaspar de Quiroga, soit de Don <a href="/wiki/Bernardo_de_Sandoval_y_Rojas" title="Bernardo de Sandoval y Rojas">Bernardo de Sandoval y Rojas</a>, tous deux cardinaux évêques de la ville<sup id="cite_ref-Europe_39-1" class="reference"><a href="#cite_note-Europe-39"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</li> <li><i>Saint <a href="/wiki/Fran%C3%A7ois_d%27Assise" title="François d'Assise">François d'Assise</a></i>, <a href="/wiki/Mus%C3%A9e_des_Beaux-Arts_de_San_Francisco" class="mw-redirect" title="Musée des Beaux-Arts de San Francisco">musée des Beaux-Arts de San Francisco</a>. Une des innombrables versions de ce saint très populaire en Espagne au <a href="/wiki/XVIe_si%C3%A8cle" title="XVIe siècle"><abbr class="abbr" title="16ᵉ siècle"><span class="romain">XVI</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle</a>.</li></ul> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:El_Greco_-_St._Francis_Venerating_the_Crucifix_(San_Francisco).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d2/El_Greco_-_St._Francis_Venerating_the_Crucifix_%28San_Francisco%29.jpg/250px-El_Greco_-_St._Francis_Venerating_the_Crucifix_%28San_Francisco%29.jpg" decoding="async" width="170" height="241" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d2/El_Greco_-_St._Francis_Venerating_the_Crucifix_%28San_Francisco%29.jpg/330px-El_Greco_-_St._Francis_Venerating_the_Crucifix_%28San_Francisco%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d2/El_Greco_-_St._Francis_Venerating_the_Crucifix_%28San_Francisco%29.jpg/500px-El_Greco_-_St._Francis_Venerating_the_Crucifix_%28San_Francisco%29.jpg 2x" data-file-width="3237" data-file-height="4585" /></a><figcaption><i>Saint <a href="/wiki/Fran%C3%A7ois_d%27Assise" title="François d'Assise">François d'Assise</a></i>, vers 1595, <a href="/wiki/Mus%C3%A9e_des_Beaux-Arts_de_San_Francisco" class="mw-redirect" title="Musée des Beaux-Arts de San Francisco">musée des Beaux-Arts de San Francisco</a>.</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:El_Greco_042.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/El_Greco_042.jpg/250px-El_Greco_042.jpg" decoding="async" width="170" height="135" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/El_Greco_042.jpg/330px-El_Greco_042.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/El_Greco_042.jpg/500px-El_Greco_042.jpg 2x" data-file-width="3000" data-file-height="2388" /></a><figcaption><i><a href="/wiki/Laocoon_(Le_Greco)" title="Laocoon (Le Greco)">Laocoon</a></i>, vers 1610, <a href="/wiki/Washington_(district_de_Columbia)" title="Washington (district de Columbia)">Washington</a>, <a href="/wiki/National_Gallery_of_Art" title="National Gallery of Art">National Gallery of Art</a>.</figcaption></figure> <ul><li><i><a href="/wiki/Saint_Joseph_et_l%27Enfant_J%C3%A9sus" title="Saint Joseph et l'Enfant Jésus">Saint Joseph et l'Enfant Jésus</a></i>, réalisée vers 1600, <a href="/wiki/Mus%C3%A9e_Santa_Cruz_de_Tol%C3%A8de" title="Musée Santa Cruz de Tolède">musée Santa Cruz de Tolède</a>.</li> <li><i>Le Baptême du Christ</i> (1608-1614) huile sur toile, 330 × 211 <abbr class="abbr" title="centimètre">cm</abbr>, <a href="/wiki/Mus%C3%A9e_Santa_Cruz_de_Tol%C3%A8de" title="Musée Santa Cruz de Tolède">musée Santa Cruz de Tolède</a>, Hôpital de Tavera<sup id="cite_ref-45" class="reference"><a href="#cite_note-45"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><i><a href="/wiki/L%27Ouverture_du_cinqui%C3%A8me_sceau" title="L'Ouverture du cinquième sceau">L'Ouverture du cinquième sceau</a> (La Vision de saint Jean)</i>, 1608-1614, huile sur toile, 222 × 193 <abbr class="abbr" title="centimètre">cm</abbr>, <a href="/wiki/Metropolitan_museum_of_art" class="mw-redirect" title="Metropolitan museum of art">Metropolitan museum of art</a>, New York<sup id="cite_ref-Connaissances_35-2" class="reference"><a href="#cite_note-Connaissances-35"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><i><a href="/wiki/Le_Concert_des_anges" title="Le Concert des anges">Le Concert des anges</a></i>, 1608-1614, huile sur toile, 115 × 217 <abbr class="abbr" title="centimètre">cm</abbr>, <a href="/wiki/Pinacoth%C3%A8que_nationale_d%27Ath%C3%A8nes" title="Pinacothèque nationale d'Athènes">Pinacothèque nationale d'Athènes</a><sup id="cite_ref-46" class="reference"><a href="#cite_note-46"><span class="cite-bracket">[</span>42<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><i><a href="/wiki/Saint_Jacques_le_Mineur_(Le_Greco)" title="Saint Jacques le Mineur (Le Greco)">Saint Jacques le Mineur</a></i>, 1609, huile sur toile, <a href="/wiki/Cath%C3%A9drale_Sainte-Marie_de_Tol%C3%A8de" title="Cathédrale Sainte-Marie de Tolède">cathédrale Sainte-Marie de Tolède</a>.</li> <li><i><a href="/wiki/Saint_Jean_l%27%C3%89vang%C3%A9liste_(Le_Greco)" title="Saint Jean l'Évangéliste (Le Greco)">Saint Jean l'Évangéliste</a></i>, 1609, huile sur toile, <a href="/wiki/Mus%C3%A9e_du_Prado" title="Musée du Prado">musée du Prado</a>.</li> <li><i><a href="/wiki/Portrait_du_P%C3%A8re_Hortensio_F%C3%A9lix_de_Paravicino" title="Portrait du Père Hortensio Félix de Paravicino">Portrait du Père Hortensio Félix de Paravicino</a></i>, v.1609, huile sur toile, 112 × 86 <abbr class="abbr" title="centimètre">cm</abbr>, <a href="/wiki/Mus%C3%A9e_des_Beaux-Arts_(Boston)" title="Musée des Beaux-Arts (Boston)">musée des Beaux-Arts de Boston</a>, <a href="/wiki/Boston" title="Boston">Boston</a></li> <li><i><a href="/wiki/Laocoon_(Le_Greco)" title="Laocoon (Le Greco)">Laocoon</a></i>, <a href="/wiki/1610" title="1610">1610</a>, <a href="/wiki/National_Gallery_of_Art" title="National Gallery of Art">National Gallery of Art</a>, <a href="/wiki/Washington_(district_de_Columbia)" title="Washington (district de Columbia)">Washington</a>. Une des œuvres ultimes du Greco en référence aux sculptures antiques romaines et à Michel-Ange.</li> <li><i><a href="/wiki/Le_Mariage_de_la_Vierge_(Le_Greco)" title="Le Mariage de la Vierge (Le Greco)">Le Mariage de la Vierge</a></i>, <a href="/wiki/1613" title="1613">1613</a>-<a href="/wiki/1614" title="1614">1614</a>, huile sur toile, 110 × 83 <abbr class="abbr" title="centimètre">cm</abbr>, <a href="/wiki/Mus%C3%A9e_national_d%27Art_de_Roumanie" title="Musée national d'Art de Roumanie">Musée national d'Art de Roumanie</a>, <a href="/wiki/Bucarest" title="Bucarest">Bucarest</a>, œuvre ultime du Greco qui s'est représenté parmi les personnages<sup id="cite_ref-47" class="reference"><a href="#cite_note-47"><span class="cite-bracket">[</span>43<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</li></ul> <p>Les compositions, mêlant iconographies <a href="/wiki/Art_byzantin" title="Art byzantin">byzantine</a> et <a href="/wiki/Mani%C3%A9risme" title="Maniérisme">maniériste</a>, sont des citations plus ou moins directes de sculptures antiques (par exemple le <i>Laocoon</i>), de dessins de <a href="/wiki/Michel-Ange" title="Michel-Ange">Michel-Ange</a> ou de gravures d'<a href="/wiki/Albrecht_D%C3%BCrer" title="Albrecht Dürer">Albrecht Dürer</a> et d'autres. Les toiles sont peintes sur un fond de terre sombre selon la technique du <i>bolus</i> byzantin et peintes d'une touche fine et régulière, les visages sont estompés avec une brosse sèche, les parties dans l'ombre ne sont pas peintes, les parties de décor sont ébauchées avec un simple badigeon. Sur le pourtour caché par le cadre, on trouve la palette, esquissée, essayée. Le Greco réalisait sans doute un carton préparatoire qui permettait à l'atelier la répétition à différentes échelles d'un même sujet. Les portraits suivent les règles du portrait « en gloire » de l'esthétique maniériste. Son art a été rapproché<sup id="cite_ref-48" class="reference"><a href="#cite_note-48"><span class="cite-bracket">[</span>44<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> des philosophies espagnoles du <a href="/wiki/Conceptisme" title="Conceptisme">conceptisme</a>, <a href="/wiki/Th%C3%A9ologie_catholique" title="Théologie catholique">théologique</a> et <a href="/wiki/Mystique" title="Mystique">mystique</a> de saint <a href="/wiki/Jean_de_la_Croix" title="Jean de la Croix">Jean de la Croix</a>, sainte <a href="/wiki/Th%C3%A9r%C3%A8se_d%27Avila" title="Thérèse d'Avila">Thérèse d'Avila</a> et des poésies de <a href="/wiki/Luis_de_G%C3%B3ngora" title="Luis de Góngora">Luis de Góngora</a><sup id="cite_ref-49" class="reference"><a href="#cite_note-49"><span class="cite-bracket">[</span>45<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div style="margin-top: 20px;"></div> <ul class="gallery mw-gallery-packed"> <li class="gallerycaption">Influence byzantine</li> <li class="gallerybox" style="width: 129.33333333333px"> <div class="thumb" style="width: 127.33333333333px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:El_Greco_(Domenikos_Theotokopoulos)_-_Christ_Blessing_(%27The_Saviour_of_the_World%27)_-_Google_Art_Project.jpg" class="mw-file-description" title="Le Sauveur, Édimbourg, Galerie nationale d'Écosse. Période espagnole."><img alt="Le Sauveur, Édimbourg, Galerie nationale d'Écosse. Période espagnole." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/El_Greco_%28Domenikos_Theotokopoulos%29_-_Christ_Blessing_%28%27The_Saviour_of_the_World%27%29_-_Google_Art_Project.jpg/250px-El_Greco_%28Domenikos_Theotokopoulos%29_-_Christ_Blessing_%28%27The_Saviour_of_the_World%27%29_-_Google_Art_Project.jpg" decoding="async" width="128" height="168" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/El_Greco_%28Domenikos_Theotokopoulos%29_-_Christ_Blessing_%28%27The_Saviour_of_the_World%27%29_-_Google_Art_Project.jpg/330px-El_Greco_%28Domenikos_Theotokopoulos%29_-_Christ_Blessing_%28%27The_Saviour_of_the_World%27%29_-_Google_Art_Project.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/El_Greco_%28Domenikos_Theotokopoulos%29_-_Christ_Blessing_%28%27The_Saviour_of_the_World%27%29_-_Google_Art_Project.jpg/500px-El_Greco_%28Domenikos_Theotokopoulos%29_-_Christ_Blessing_%28%27The_Saviour_of_the_World%27%29_-_Google_Art_Project.jpg 2x" data-file-width="3041" data-file-height="4001" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><i>Le Sauveur</i>, <a href="/wiki/%C3%89dimbourg" title="Édimbourg">Édimbourg</a>, <a href="/wiki/Galerie_nationale_d%27%C3%89cosse" title="Galerie nationale d'Écosse">Galerie nationale d'Écosse</a>. Période espagnole.</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 134px"> <div class="thumb" style="width: 132px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Christ_Pantocrator_Deesis_mosaic_Hagia_Sophia.jpg" class="mw-file-description" title="Le Christ pantocrator byzantin, XIIIe siècle, mosaïque de la déisis, Istanboul, Sainte-Sophie."><img alt="Le Christ pantocrator byzantin, XIIIe siècle, mosaïque de la déisis, Istanboul, Sainte-Sophie." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/Christ_Pantocrator_Deesis_mosaic_Hagia_Sophia.jpg/198px-Christ_Pantocrator_Deesis_mosaic_Hagia_Sophia.jpg" decoding="async" width="132" height="168" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/Christ_Pantocrator_Deesis_mosaic_Hagia_Sophia.jpg/298px-Christ_Pantocrator_Deesis_mosaic_Hagia_Sophia.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/Christ_Pantocrator_Deesis_mosaic_Hagia_Sophia.jpg/397px-Christ_Pantocrator_Deesis_mosaic_Hagia_Sophia.jpg 2x" data-file-width="2430" data-file-height="3084" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Le <a href="/wiki/Christ_pantocrator" title="Christ pantocrator">Christ pantocrator</a> byzantin, <abbr class="abbr" title="13ᵉ siècle"><span class="romain">XIII</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle, mosaïque de la <a href="/wiki/D%C3%A9isis" title="Déisis">déisis</a>, <a href="/wiki/Istanboul" class="mw-redirect" title="Istanboul">Istanboul</a>, <a href="/wiki/Sainte-Sophie_(Constantinople)" title="Sainte-Sophie (Constantinople)">Sainte-Sophie</a>.</div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Doute_sur_l'authenticité_d'une_œuvre"><span id="Doute_sur_l.27authenticit.C3.A9_d.27une_.C5.93uvre"></span>Doute sur l'authenticité d'une œuvre</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&veaction=edit&section=16" title="Modifier la section : Doute sur l'authenticité d'une œuvre" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&action=edit&section=16" title="Modifier le code source de la section : Doute sur l'authenticité d'une œuvre"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé : <a href="/wiki/Affaire_de_pr%C3%A9sum%C3%A9s_faux_tableaux_d%27art_ancien" title="Affaire de présumés faux tableaux d'art ancien">Affaire de présumés faux tableaux d'art ancien</a>.</div></div> <p>Début <time class="nowrap" datetime="2016-05" data-sort-value="2016-05">mai 2016</time>, la <i><a href="/wiki/Garde_des_finances" title="Garde des finances">guardia di finanza</a></i> saisit, le dernier jour de l'exposition, sur commission rogatoire du parquet de Paris, un <i>Saint François</i> attribué au Greco, une huile sur toile d'une valeur de <span class="nowrap">500 000 euros</span> présentée dans le cadre de l'exposition « <i>El Greco in Italia. Metamorfosi di un genio</i> » au palais <a href="/w/index.php?title=Ca%27_dei_Carraresi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ca' dei Carraresi (page inexistante)">Ca' dei Carraresi</a> <a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Ca%27_dei_Carraresi" class="extiw" title="it:Ca' dei Carraresi"><span class="indicateur-langue" title="Article en italien : « Ca' dei Carraresi »">(it)</span></a> de <a href="/wiki/Tr%C3%A9vise" title="Trévise">Trévise</a>. Les enquêteurs soupçonnent, sur la base d'une dénonciation anonyme, la toile qui appartient à Pasquale Frongia dit <a href="/w/index.php?title=Lino_Frongia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lino Frongia (page inexistante)">Lino Frongia</a>, peintre et collectionneur de <a href="/wiki/Reggio_d%27%C3%89milie" title="Reggio d'Émilie">Reggio d'Émilie</a>, d'être un faux de la même main que la <i>Vénus au voile</i> attribuée à <a href="/wiki/Lucas_Cranach_l%27Ancien" title="Lucas Cranach l'Ancien">Lucas Cranach l'Ancien</a>. Le tableau est transféré à Paris, laissant les organisateurs de l'exposition médusés qui, pour la certification de l'authenticité de l'œuvre s'étaient appuyés sur des experts internationaux dont <a href="/w/index.php?title=Leticia_Ruiz_G%C3%B3mez&action=edit&redlink=1" class="new" title="Leticia Ruiz Gómez (page inexistante)">Leticia Ruiz Gómez</a>. L'un des principaux experts du peintre crétois pour le <a href="/wiki/Mus%C3%A9e_du_Prado" title="Musée du Prado">musée du Prado</a> à Madrid, elle avait signé une étude par laquelle elle certifiait l'authenticité du <i>Saint François</i>. L'œuvre avait également fait l'objet de tests chimiques spécifiques, avec collecte et examen des pigments qui avaient établi sans l'ombre d'un doute sa datation et sa paternité. Le critique d'art <a href="/wiki/Vittorio_Sgarbi" title="Vittorio Sgarbi">Vittorio Sgarbi</a> était intervenu dans les pages du <i><a href="/wiki/Corriere_della_Sera" title="Corriere della Sera">Corriere del Veneto</a></i> expliquant qu'il avait assisté à l'acte de vente entre l'ancien propriétaire et Frongia, garantissant l'authenticité du tableau acheté comme une œuvre de la fin du <abbr class="abbr" title="16ᵉ siècle"><span class="romain">XVI</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle<sup id="cite_ref-corriere_50-0" class="reference"><a href="#cite_note-corriere-50"><span class="cite-bracket">[</span>46<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Le_Greco_sculpteur_et_écrivain"><span id="Le_Greco_sculpteur_et_.C3.A9crivain"></span>Le Greco sculpteur et écrivain</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&veaction=edit&section=17" title="Modifier la section : Le Greco sculpteur et écrivain" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&action=edit&section=17" title="Modifier le code source de la section : Le Greco sculpteur et écrivain"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Sainte_Face_Le_Greco.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b2/Sainte_Face_Le_Greco.jpg/250px-Sainte_Face_Le_Greco.jpg" decoding="async" width="200" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b2/Sainte_Face_Le_Greco.jpg/330px-Sainte_Face_Le_Greco.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b2/Sainte_Face_Le_Greco.jpg/500px-Sainte_Face_Le_Greco.jpg 2x" data-file-width="1280" data-file-height="960" /></a><figcaption><i>La Sainte-Face</i>, 1577, collection particulière. Élément du retable de <i>La Trinité</i> du couvent de Santo Domingo el Antiguo de <a href="/wiki/Tol%C3%A8de" title="Tolède">Tolède</a>, entablement intermédiaire avec deux sculptures du Greco.</figcaption></figure> <p>Le Greco possédait une ample bibliothèque d'une centaine de livres (traités d'architecture et de textes philosophiques et esthétiques classiques) en italien, en grec et en espagnol. Il ne lisait pas le latin et parlait difficilement le castillan. Ses notes et pensées sont écrites dans les marges des <i>Vies d'artistes</i> de <a href="/wiki/Giorgio_Vasari" title="Giorgio Vasari">Vasari</a> et du <i>Traité d'architecture</i> de <a href="/wiki/Vitruve" title="Vitruve">Vitruve</a> dans un mélange d'italo-vénitien et de mots castillans insérés, montre qu'il était parfaitement au courant des débats esthétiques post-renaissants. Avant de mourir, il écrivit un <i>Traité de Perspective</i> en cinq parties, manuscrit aujourd'hui perdu<sup id="cite_ref-AQPRN8_51-0" class="reference"><a href="#cite_note-AQPRN8-51"><span class="cite-bracket">[</span>47<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Sa bibliothèque comportait également plusieurs centaines de gravures qui lui servaient de modèles. </p><p>Le Greco est l'auteur des peintures mais également de sculptures et du dessin de l'architecture de l'ensemble des retables et encadrements de ses tableaux avec colonnes, chapiteaux, rinceaux, frontons, <abbr class="abbr" title="et cetera">etc.</abbr> suivant les préceptes de l'architecture classique de <a href="/wiki/Vitruve" title="Vitruve">Vitruve</a>, <a href="/wiki/Sebastiano_Serlio" title="Sebastiano Serlio">Serlio</a>, <a href="/wiki/Alberto_Alberti" title="Alberto Alberti">Alberti</a>, <a href="/w/index.php?title=Labacco&action=edit&redlink=1" class="new" title="Labacco (page inexistante)">Labacco</a>, <a href="/wiki/Vignola" title="Vignola">Vignola</a>, ou <a href="/wiki/Andrea_Palladio" title="Andrea Palladio">Palladio</a><sup id="cite_ref-AQPRN8_51-1" class="reference"><a href="#cite_note-AQPRN8-51"><span class="cite-bracket">[</span>47<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-52" class="reference"><a href="#cite_note-52"><span class="cite-bracket">[</span>48<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. dont il possédait les livres. Il est l'auteur de l'architecture du retable de <i>Santo Domingo el Antiguo</i> tel l'on peut le voir encore aujourd'hui. </p><p>Le Greco est l'auteur d'un <i>Christ ressuscité</i> en bois polychrome conservé à Tolède à l'<a href="/w/index.php?title=H%C3%B4pital_Tavera&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hôpital Tavera (page inexistante)">hôpital Tavera</a>, et d'une <i><a href="/wiki/%C3%89pim%C3%A9th%C3%A9e" title="Épiméthée">Épiméthée</a> et <a href="/wiki/Pandore" title="Pandore">Pandore</a></i> (1600-1610) en bois polychrome conservée à Madrid au <a href="/wiki/Mus%C3%A9e_du_Prado" title="Musée du Prado">musée du Prado</a><sup id="cite_ref-Connaissances_35-3" class="reference"><a href="#cite_note-Connaissances-35"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Réception_critique_de_son_œuvre"><span id="R.C3.A9ception_critique_de_son_.C5.93uvre"></span>Réception critique de son œuvre</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&veaction=edit&section=18" title="Modifier la section : Réception critique de son œuvre" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&action=edit&section=18" title="Modifier le code source de la section : Réception critique de son œuvre"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:El_Greco,_Christ_Taking_Leave_of_His_Mother_1585_1_27_18_-artinstitutechi_(41090289152).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/13/El_Greco%2C_Christ_Taking_Leave_of_His_Mother_1585_1_27_18_-artinstitutechi_%2841090289152%29.jpg/185px-El_Greco%2C_Christ_Taking_Leave_of_His_Mother_1585_1_27_18_-artinstitutechi_%2841090289152%29.jpg" decoding="async" width="185" height="201" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/13/El_Greco%2C_Christ_Taking_Leave_of_His_Mother_1585_1_27_18_-artinstitutechi_%2841090289152%29.jpg/278px-El_Greco%2C_Christ_Taking_Leave_of_His_Mother_1585_1_27_18_-artinstitutechi_%2841090289152%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/13/El_Greco%2C_Christ_Taking_Leave_of_His_Mother_1585_1_27_18_-artinstitutechi_%2841090289152%29.jpg/370px-El_Greco%2C_Christ_Taking_Leave_of_His_Mother_1585_1_27_18_-artinstitutechi_%2841090289152%29.jpg 2x" data-file-width="2690" data-file-height="2925" /></a><figcaption><i>Le Christ prend congé de sa mère</i> (v. 1590), collection particulière.</figcaption></figure> <p>De son époque à aujourd'hui, l'œuvre du Greco a été très diversement appréciée et commentée, qualifiée de mystique, de <a href="/wiki/Mani%C3%A9risme" title="Maniérisme">maniériste</a>, de pré-expressionniste, de pré-moderne, de folie, d'astigmatisme, ou de quintessence de l'esprit espagnol, enfin de peintre grec. </p><p>Les contemporains du Greco comme le peintre et théoricien de l'art <a href="/wiki/Francisco_Pacheco" title="Francisco Pacheco">Francisco Pacheco</a>, reconnaissent son talent, mais aussi son isolement. Le peintre et théoricien <a href="/wiki/Jusepe_Mart%C3%ADnez" title="Jusepe Martínez">Jusepe Martinez</a> au <abbr class="abbr" title="17ᵉ siècle"><span class="romain">XVII</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle qualifie son style de capricieux et d'extravagant. Au <abbr class="abbr" title="18ᵉ siècle"><span class="romain">XVIII</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle, <a href="/wiki/Antonio_Palomino" title="Antonio Palomino">Antonio Palomino</a> apprécie la peinture du Greco dans le style vénitien de sa période italienne et de son début en Espagne, mais pas l'œuvre ultime, dans un <a href="/wiki/Aphorisme" title="Aphorisme">aphorisme</a> resté célèbre : <span class="citation">« Ce qu'il a fait bien, personne n'a fait mieux ; ce qu'il a fait mal, personne n'a fait pire<sup id="cite_ref-53" class="reference"><a href="#cite_note-53"><span class="cite-bracket">[</span>49<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> »</span>. <span class="citation">« Greco était un grand peintre, disciple de <a href="/wiki/Titien" title="Titien">Titien</a> qu’il a imité si bien que ses peintures étaient confondues avec celles de son maître […] aussi constatant cette confusion entre sa peinture et celles du Titien, il chercha à changer sa manière, avec une telle extravagance qu’il rendit sa peinture dépréciée et ridicule par un dessin disloqué et le désuni de sa couleur<sup id="cite_ref-54" class="reference"><a href="#cite_note-54"><span class="cite-bracket">[</span>50<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. »</span> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Les_voyageurs_romantiques">Les voyageurs romantiques</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&veaction=edit&section=19" title="Modifier la section : Les voyageurs romantiques" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&action=edit&section=19" title="Modifier le code source de la section : Les voyageurs romantiques"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Au <abbr class="abbr" title="19ᵉ siècle"><span class="romain">XIX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle, les écrivains romantiques français, en particulier <a href="/wiki/Th%C3%A9ophile_Gautier" title="Théophile Gautier">Théophile Gautier</a> dans son <i>Voyage en Espagne</i> publié en 1843, voient dans Le Greco un peintre halluciné d'une force rare d'expression, que l'écrivain associe à sa vision d'une Espagne pittoresque<sup id="cite_ref-55" class="reference"><a href="#cite_note-55"><span class="cite-bracket">[</span>51<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Le peintre est alors redécouvert, en particulier à travers les toiles que possède le <a href="/wiki/Mus%C3%A9e_du_Louvre" title="Musée du Louvre">musée du Louvre</a> à <a href="/wiki/Paris" title="Paris">Paris</a> dans la <a href="/wiki/Galerie_espagnole" title="Galerie espagnole">Galerie espagnole</a> sous <a href="/wiki/Louis-Philippe_Ier" title="Louis-Philippe Ier">Louis-Philippe</a><sup id="cite_ref-56" class="reference"><a href="#cite_note-56"><span class="cite-bracket">[</span>52<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. <a href="/wiki/Eug%C3%A8ne_Delacroix" title="Eugène Delacroix">Eugène Delacroix</a>, <a href="/wiki/Jean-Fran%C3%A7ois_Millet" title="Jean-François Millet">Jean-François Millet</a> ou <a href="/wiki/%C3%89douard_Manet" title="Édouard Manet">Édouard Manet</a> puis <a href="/wiki/Paul_C%C3%A9zanne" title="Paul Cézanne">Paul Cézanne</a> s'intéressent à lui, le collectionnent ou copient ses toiles. Ainsi Manet et le critique d'art <a href="/wiki/Zacharie_Astruc" title="Zacharie Astruc">Zacharie Astruc</a> échangent par lettres <span class="citation">« Deux hommes seulement, après le Maître (<a href="/wiki/Diego_V%C3%A9lasquez" title="Diego Vélasquez">Vélasquez</a>), m'ont séduit là-bas : Greco dont l’œuvre est bizarre, des portraits fort beaux cependant (je n'ai pas été content du tout de son Christ de Burgos) et <a href="/wiki/Francisco_de_Goya" title="Francisco de Goya">Goya</a><sup id="cite_ref-57" class="reference"><a href="#cite_note-57"><span class="cite-bracket">[</span>53<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> »</span> écrit Manet, <span class="citation">« Combien de fois ne vous ai-je parlé de ce pauvre Greco. N'est-il pas vrai que son œuvre semble empreinte de quelque horrible tristesse. Avez-vous remarqué l'étrangeté de ses portraits ? Rien de plus funèbre. Il les ordonne avec deux gammes : le noir, le blanc. Le caractère en est frappant. Tolède possède deux toiles que je vous avais signalées : <i>La Mort d'un chevalier</i> - <i>Jésus au milieu des soldats</i>. Mais pourrez-vous croire, maintenant, à cette absurdité propagée, encore par Gautier, - Greco devint fou, désespéré de sa ressemblance avec Titien. Voilà bien, toujours la critique française - l'historiette. Est-il un artiste plus personnel que celui-là - personnel de ton, de forme, de conception<sup id="cite_ref-58" class="reference"><a href="#cite_note-58"><span class="cite-bracket">[</span>54<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>? »</span> répond Astruc. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Début_du_XXe_siècle"><span id="D.C3.A9but_du_XXe_si.C3.A8cle"></span>Début du <abbr class="abbr" title="20ᵉ siècle"><span class="romain">XX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&veaction=edit&section=20" title="Modifier la section : Début du XXe siècle" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&action=edit&section=20" title="Modifier le code source de la section : Début du XXe siècle"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>La première grande étude espagnole consacrée au Greco est celle de <a href="/wiki/Manuel_Bartolom%C3%A9_Coss%C3%ADo" title="Manuel Bartolomé Cossío">Manuel Bartolomé Cossio</a> en 1908, qui publie le premier catalogues du Greco avec 383 œuvres. </p><p>Le premier livre important à son propos en français est celui de <a href="/wiki/Maurice_Barr%C3%A8s" title="Maurice Barrès">Maurice Barrès</a> en 1910, <i>Le Greco ou le Secret de Tolède</i>, dans lequel il associe le peintre visionnaire, fou et astigmate à une vision mythique de la ville espagnole, sans tenir compte des découvertes de San Roman. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Après_les_premiers_documents_autographes_découverts"><span id="Apr.C3.A8s_les_premiers_documents_autographes_d.C3.A9couverts"></span>Après les premiers documents autographes découverts</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&veaction=edit&section=21" title="Modifier la section : Après les premiers documents autographes découverts" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&action=edit&section=21" title="Modifier le code source de la section : Après les premiers documents autographes découverts"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>En 1910, l'historien de l'art espagnol San Roman publie <i>El Greco en Toledo</i>, où il donne à lire les <span class="nowrap">88 documents</span> d'archives (contrats, actes notariés…) qu'il a découverts à Tolède et qui établissent la base de la documentation factuelle de la période espagnole du Greco. En Espagne, la même année, s'ouvre le <a href="/wiki/Mus%C3%A9e_du_Greco_(Espagne)" title="Musée du Greco (Espagne)">musée du Greco</a>, une maison-musée édifiée sous l'impulsion du marquis Don Benigno de la Vega-Inclán, qui fait par ailleurs beaucoup pour réhabiliter l’œuvre du peintre en Espagne. </p><p>En 1910, le critique allemand <a href="/wiki/Julius_Meier-Graefe" title="Julius Meier-Graefe">Julius Meier-Graefe</a> publie <i>Spanische Reise</i> dans lequel il affirme l'idée que Le Greco est le précurseur de l'<a href="/wiki/Art_moderne" title="Art moderne">art moderne</a> ; un an plus tard, à <a href="/wiki/Munich" title="Munich">Munich</a>, huit toiles du Greco sont montrées à l'<a href="/wiki/Alte_Pinakothek" title="Alte Pinakothek">Alte Pinakothek</a> dans le cadre de la collection <a href="/wiki/Marcell_Nemes" title="Marcell Nemes">Marcell Nemes</a>. <a href="/wiki/Pablo_Picasso" title="Pablo Picasso">Pablo Picasso</a>, <a href="/wiki/Robert_Delaunay" title="Robert Delaunay">Robert Delaunay</a>, puis plus tard <a href="/wiki/Jackson_Pollock" title="Jackson Pollock">Jackson Pollock</a> s'inspirent de lui et revendiquent ses déformations. <a href="/wiki/Guillaume_Apollinaire" title="Guillaume Apollinaire">Guillaume Apollinaire</a> le voit comme une figure tutélaire : <span class="citation">« L'inspiration qui animait le Candiote dont les œuvres si dépouillées unissent aux beautés de l'hellénisme toutes les splendeurs de la foi chrétienne<sup id="cite_ref-59" class="reference"><a href="#cite_note-59"><span class="cite-bracket">[</span>55<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. »</span> </p><p>Dans les années 1920, les théories « scientistes » se multiplient pour tenter de comprendre soit la folie, soit la paranoïa, ou l'<a href="/wiki/Astigmatisme" class="mw-disambig" title="Astigmatisme">astigmatisme</a> du Greco<sup id="cite_ref-60" class="reference"><a href="#cite_note-60"><span class="cite-bracket">[</span>56<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Entre 1920 et 1950, les études se portent sur la période vénitienne du Greco, jusqu'à augmenter le nombre d'œuvres attribuées à plus de 800. Dans ces années, l'œuvre du Greco atteint une forme d'apogée littéraire, <a href="/wiki/N%C3%ADkos_Kazantz%C3%A1kis" title="Níkos Kazantzákis">Níkos Kazantzákis</a>, <a href="/wiki/Ernest_Hemingway" title="Ernest Hemingway">Ernest Hemingway</a> et <a href="/wiki/Andr%C3%A9_Malraux" title="André Malraux">André Malraux</a> (dans <i>Les Voix du silence</i>) écrivent sur le peintre. </p><p><a href="/wiki/%C3%89lie_Faure" title="Élie Faure">Élie Faure</a> écrit dans son <i>Histoire de l'Art</i> (1927) : <span class="citation">« Le Crétois qui voyait encore luire au fond de sa mémoire la lueur étroite et rouge dont s'éclairent les icônes dans les chapelles orthodoxes, et que Titien et Tintoret avaient initié à la peinture dans leur Venise où le lit de pourpre et de fleurs des agonies royales était déjà disposé, porta dans ce monde tragique la ferveur des natures ardentes où toutes les formes nouvelles de sensualité et de violence entrent en lame de feu. Au fond, ce jeune homme de 25 ans était un vieux civilisé plein de névroses séculaires, que les aspects sauvages du pays où il arrivait et le caractère accentué du peuple au milieu duquel il allait vivre subjuguèrent au premier choc. Tolède est faite de granit. Le paysage autour d'elle est terrible, d'une aridité mortelle, des mamelons pelés pleins d'ombre dans les creux, un torrent encaissé qui gronde, de grands nuages traînants. Par les jours de soleil, elle ruisselle de flamme, elle est livide comme un cadavre en hiver. À peine çà et là, l'unité verdâtre de la pierre est-elle effleurée du pâle argent des oliviers, de la légère tache rose ou bleue d'un mur peint. Mais aucune terre grasse, aucun feuillage bruissant, c'est un squelette décharné où rien de vivant ne bouge, un absolu sinistre où l'âme n'a d'autre refuge que la solitude éperdue ou la cruauté et la misère dans l'attente de la mort. Avec ce granit pilé, cette horreur, cette flamme sombre, le Greco peignit ses tableaux. C'est une peinture effrayante et splendide, grise et noire, éclairée de reflets verts. Dans les vêtements noirs il n'y a que deux taches grises, les fraises, les manchettes d'où sortent des têtes osseuses et des mains pâles. Soldats ou prêtres, c'est le dernier effort de la tragédie catholique. Ils portent déjà le deuil. Ils enterrent un guerrier dans le fer et ne regardent plus qu'au ciel. Leurs faces grises ont l'aridité de la pierre. Les os qui percent, la peau séchée, les globes oculaires enfoncés sous l'orbite cave semblent saisis et contournés par une pince de métal. Tout ce qui définit le crâne et le visage est poursuivi sur les surfaces dures, comme si le sang ne gonflait plus la chair déjà flétrie. On dirait que du centre de l'être partent des attaches nerveuses qui tirent à lui la peau. Il n'y a que l'œil qui brûle fixé dans la volonté de rejoindre l'ardente mort à force de stériliser la vie. L'esprit veut s'arracher, c'est inutile. Ce qui est beau dans les formes divines est emprunté toujours à la science qu'il possédait des formes terrestres et y retourne toujours. À la fin de sa vie il peignait comme un halluciné, dans une sorte de cauchemar extatique où le souci de l'expression spirituelle le poursuivait seul. Il déformait de plus en plus, allongeait les corps, effilait les mains, creusait les masques. Ses bleus, ses rouges vineux, ses verts paraissaient éclairés de quelque reflet blafard que la tombe prochaine et l'enfer entrevu des félicités éternelles lui envoyaient. Il est mort avant d'avoir réalisé la forme du rêve qui le hantait, peut-être par ce que lui-même était trop vieux et ne retrouvait plus dans ses os durcis, ses nerfs irrités et débiles la puissance qu'il avait eu à chercher dans l'amour des aspects du monde, le contrôle et l'appui de ses visions<sup id="cite_ref-61" class="reference"><a href="#cite_note-61"><span class="cite-bracket">[</span>57<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. »</span> </p><p><a href="/wiki/Eugenio_d%27Ors" title="Eugenio d'Ors">Eugenio d'Ors</a> écrit encore : <span class="citation">« Mais dans le <i>Baptême du Christ</i>, la <i>Mise en croix</i>, la <i>Résurrection</i> et <i><a href="/wiki/La_Pentec%C3%B4te_(Le_Greco)" title="La Pentecôte (Le Greco)">La Pentecôte</a></i>, quatre vastes tableaux peuplés apocalyptiquement de grandes figures, El Greco est déjà par excellence le <i>peintre maudit</i> qu'a adoré la même heure de culture qui chercha, découvrit et exalta les poètes maudits. C'est le fou qui découvre ce qu'ignorent les êtres sensés, le possédé qui a brisé définitivement avec le rythme et la raison, le musicien chez qui d'une manière tourmentée, l'inconscient s'exalte et se traduit dans des attitudes torturées, dans les membres tordus, dans les mystérieuses franges des nuages lumineux, dans la couleur splendidement corrompue, enfin dans les langues de feu elles-mêmes de <i>La Pentecôte</i> (œuvre de la dernière époque) dont tous les corps d'hommes, de femmes et d'anges jusqu'ici n'étaient que la préfiguration<sup id="cite_ref-ReferenceB_62-0" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceB-62"><span class="cite-bracket">[</span>58<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. »</span> <span class="citation">« Le temps a passé. La réflexion a fait son œuvre. Et maintenant, El Greco et <a href="/wiki/C%C3%A9zanne" class="mw-redirect" title="Cézanne">Cézanne</a> nous semblent tout simplement de grands peintres, des peintres qui savaient beaucoup, qui ne savaient pas tout. Le premier, génial, mais pas de bon conseil ; le second, moins génial, peut-être mais de doctrine plus saine, les deux, dans des régions si lointaines esthétiquement, bons disciples de Venise, c'est-à-dire de parfaits sensuels. (sensuales de cuerpo entero)<sup id="cite_ref-ReferenceB_62-1" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceB-62"><span class="cite-bracket">[</span>58<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. »</span> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Après_la_découverte_des_archives_grecques_et_des_livres_annotés"><span id="Apr.C3.A8s_la_d.C3.A9couverte_des_archives_grecques_et_des_livres_annot.C3.A9s"></span>Après la découverte des archives grecques et des livres annotés</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&veaction=edit&section=22" title="Modifier la section : Après la découverte des archives grecques et des livres annotés" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&action=edit&section=22" title="Modifier le code source de la section : Après la découverte des archives grecques et des livres annotés"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:The_Penitent_Magdalene_El_Greco.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4b/The_Penitent_Magdalene_El_Greco.jpg/180px-The_Penitent_Magdalene_El_Greco.jpg" decoding="async" width="180" height="235" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4b/The_Penitent_Magdalene_El_Greco.jpg/270px-The_Penitent_Magdalene_El_Greco.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4b/The_Penitent_Magdalene_El_Greco.jpg/360px-The_Penitent_Magdalene_El_Greco.jpg 2x" data-file-width="2390" data-file-height="3122" /></a><figcaption><i><a href="/wiki/Marie-Madeleine_p%C3%A9nitente" title="Marie-Madeleine pénitente">Marie-Madeleine pénitente</a></i>, 1576-1577, <a href="/wiki/Mus%C3%A9e_des_beaux-arts_de_Budapest" class="mw-redirect" title="Musée des beaux-arts de Budapest">musée des Beaux-Arts de Budapest</a>, ancienne collection <a href="/wiki/Marcell_Nemes" title="Marcell Nemes">Marcell Nemes</a>.</figcaption></figure> <p>En 1962, l'historien de l'art américain <a href="/wiki/Harold_Wethey" title="Harold Wethey">Harold Wethey</a> publie un nouveau catalogue des œuvres du Greco qui fixe le nombre de ses œuvres à plus ou moins de 265. </p><p>À partir des années 1960, les historiens grecs découvrent des documents d'archives en Crète et à Venise et établissent de manière factuelle les premiers éléments de vie grecque du Greco. Ils confirment les découvertes des icônes faites à partir des années 1940. </p><p>À la fin du <abbr class="abbr" title="20ᵉ siècle"><span class="romain">XX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> et au début du <abbr class="abbr" title="21ᵉ siècle"><span class="romain">XXI</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle, un certain nombre d'archives — en particulier des contrats en Espagne, acte de naissance en Grèce — furent dépouillées et analysées, faisant apparaître un nouveau visage plus précis du Greco, qui modifia sans doute la lecture des peintures. </p><p>À partir des années 1980, le <a href="/wiki/Mus%C3%A9e_du_Prado" title="Musée du Prado">musée du Prado</a> de Madrid et le <a href="/wiki/Mus%C3%A9e_d%27Art_de_Toledo" title="Musée d'Art de Toledo">musée d'Art de Toledo</a> aux États-Unis, ont entrepris une étude systématique de l'œuvre du Greco, entraînant publications et colloques. C'est au cours de ces différentes études que seront découverts et analysés de nombreux documents inédits, notes manuscrites, contrats, <abbr class="abbr" title="et cetera">etc.</abbr> En 1982, les historiens espagnols <a href="/wiki/Fernando_Mar%C3%ADas_Franco" title="Fernando Marías Franco">Fernando Marias</a> et Agustin Bustamente, puis Xavier de Salas<sup id="cite_ref-63" class="reference"><a href="#cite_note-63"><span class="cite-bracket">[</span>59<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> donnent à connaître les pensées théoriques du Greco en publiant les notes inscrites dans les marges du traité d'architecture de <a href="/wiki/Vitruve" title="Vitruve">Vitruve</a> dans la traduction du Vénitien Barbieri, et des <i><a href="/wiki/Les_Vies_des_meilleurs_peintres,_sculpteurs_et_architectes" title="Les Vies des meilleurs peintres, sculpteurs et architectes">Vies</a></i> de <a href="/wiki/Vasari" class="mw-redirect" title="Vasari">Vasari</a>, démontrant que Greco était un peintre parfaitement au courant des débats esthétiques, théoriques et pratiques, qui s'exprimaient à Venise, à Rome et à Florence au <abbr class="abbr" title="16ᵉ siècle"><span class="romain">XVI</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle et des formes prises par le maniérisme italien. </p><p>Il faut donc attendre les années 1990 pour que soient analysées les conditions de la création à Tolède, en particulier grâce ces découvertes. Et ce n'est qu'en 2000 qu'est publiée la lettre d'excuse, datée de 1572, que le Greco adressa au cardinal Alexandre Farnèse. En 2014, à l'occasion du <abbr class="abbr" title="Quatre centième">400<sup>e</sup></abbr> anniversaire de la mort du peintre, l'Espagne lui rend hommage par une série d'expositions organisées tout au long de l'année à Tolède et à Madrid. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Collections_publiques">Collections publiques</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&veaction=edit&section=23" title="Modifier la section : Collections publiques" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&action=edit&section=23" title="Modifier le code source de la section : Collections publiques"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Le <a href="/wiki/Mus%C3%A9e_du_Greco_(Espagne)" title="Musée du Greco (Espagne)">musée du Greco</a> à <a href="/wiki/Tol%C3%A8de" title="Tolède">Tolède</a> est entièrement consacré à la vie et à l'œuvre du peintre.</li></ul> <p><br /> </p> <ul class="gallery mw-gallery-packed" style="text-align:center"> <li class="gallerycaption">La Maison du Greco par <a href="/wiki/Joaqu%C3%ADn_Sorolla" title="Joaquín Sorolla">Joaquín Sorolla</a></li> <li class="gallerybox" style="width: 254px"> <div class="thumb" style="width: 252px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Joaqu%C3%ADn_Sorolla_y_Bastida_-_House_of_El_Greco,_Toledo_-_A277_-_Hispanic_Society_of_America.jpg" class="mw-file-description" title="Maison du Greco, Tolède, 1906 Joaquín Sorolla The Hispanic Society of America, New York"><img alt="Maison du Greco, Tolède, 1906 Joaquín Sorolla The Hispanic Society of America, New York" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Joaqu%C3%ADn_Sorolla_y_Bastida_-_House_of_El_Greco%2C_Toledo_-_A277_-_Hispanic_Society_of_America.jpg/378px-Joaqu%C3%ADn_Sorolla_y_Bastida_-_House_of_El_Greco%2C_Toledo_-_A277_-_Hispanic_Society_of_America.jpg" decoding="async" width="252" height="170" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Joaqu%C3%ADn_Sorolla_y_Bastida_-_House_of_El_Greco%2C_Toledo_-_A277_-_Hispanic_Society_of_America.jpg/568px-Joaqu%C3%ADn_Sorolla_y_Bastida_-_House_of_El_Greco%2C_Toledo_-_A277_-_Hispanic_Society_of_America.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Joaqu%C3%ADn_Sorolla_y_Bastida_-_House_of_El_Greco%2C_Toledo_-_A277_-_Hispanic_Society_of_America.jpg/756px-Joaqu%C3%ADn_Sorolla_y_Bastida_-_House_of_El_Greco%2C_Toledo_-_A277_-_Hispanic_Society_of_America.jpg 2x" data-file-width="1000" data-file-height="675" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><center><i>Maison du Greco, <a href="/wiki/Tol%C3%A8de" title="Tolède">Tolède</a></i>, 1906<br /><a href="/wiki/Joaqu%C3%ADn_Sorolla" title="Joaquín Sorolla">Joaquín Sorolla</a><br /><a href="/wiki/The_Hispanic_Society_of_America" class="mw-redirect" title="The Hispanic Society of America">The Hispanic Society of America</a>, <a href="/wiki/New_York" title="New York">New York</a></center></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 204px"> <div class="thumb" style="width: 202px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Joaqu%C3%ADn_Sorolla_y_Bastida_-_Meeting_of_the_Patronato_of_the_Casa-Museo_de_El_Greco,_Toledo_-_A3061_-_Hispanic_Society_of_America.jpg" class="mw-file-description" title="Le Comité de Patronage de la maison-musée du Greco, Tolède, 1912-1920 The Hispanic Society of America, New York"><img alt="Le Comité de Patronage de la maison-musée du Greco, Tolède, 1912-1920 The Hispanic Society of America, New York" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Joaqu%C3%ADn_Sorolla_y_Bastida_-_Meeting_of_the_Patronato_of_the_Casa-Museo_de_El_Greco%2C_Toledo_-_A3061_-_Hispanic_Society_of_America.jpg/303px-Joaqu%C3%ADn_Sorolla_y_Bastida_-_Meeting_of_the_Patronato_of_the_Casa-Museo_de_El_Greco%2C_Toledo_-_A3061_-_Hispanic_Society_of_America.jpg" decoding="async" width="202" height="170" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Joaqu%C3%ADn_Sorolla_y_Bastida_-_Meeting_of_the_Patronato_of_the_Casa-Museo_de_El_Greco%2C_Toledo_-_A3061_-_Hispanic_Society_of_America.jpg/456px-Joaqu%C3%ADn_Sorolla_y_Bastida_-_Meeting_of_the_Patronato_of_the_Casa-Museo_de_El_Greco%2C_Toledo_-_A3061_-_Hispanic_Society_of_America.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Joaqu%C3%ADn_Sorolla_y_Bastida_-_Meeting_of_the_Patronato_of_the_Casa-Museo_de_El_Greco%2C_Toledo_-_A3061_-_Hispanic_Society_of_America.jpg/607px-Joaqu%C3%ADn_Sorolla_y_Bastida_-_Meeting_of_the_Patronato_of_the_Casa-Museo_de_El_Greco%2C_Toledo_-_A3061_-_Hispanic_Society_of_America.jpg 2x" data-file-width="1000" data-file-height="841" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><center><i>Le Comité de Patronage de la maison-musée du Greco, <a href="/wiki/Tol%C3%A8de" title="Tolède">Tolède</a></i>, 1912-1920<br /><a href="/wiki/The_Hispanic_Society_of_America" class="mw-redirect" title="The Hispanic Society of America">The Hispanic Society of America</a>, <a href="/wiki/New_York" title="New York">New York</a></center></div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Expositions">Expositions</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&veaction=edit&section=24" title="Modifier la section : Expositions" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&action=edit&section=24" title="Modifier le code source de la section : Expositions"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><i>El Greco, Identidad y Transformación</i><sup id="cite_ref-64" class="reference"><a href="#cite_note-64"><span class="cite-bracket">[</span>60<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, <a href="/wiki/Mus%C3%A9e_Thyssen-Bornemisza" title="Musée Thyssen-Bornemisza">Museo Nacional Thyssen-Bornemisza</a>, <a href="/wiki/Madrid" title="Madrid">Madrid</a>, <a href="/wiki/Espagne" title="Espagne">Espagne</a> (1999), puis <a href="/wiki/Rome" title="Rome">Rome</a>, <a href="/wiki/Ath%C3%A8nes" title="Athènes">Athènes</a> (février–<time class="nowrap" datetime="1999-05" data-sort-value="1999-05">mai 1999</time>)</li> <li><i>El Greco</i>, <a href="/wiki/Metropolitan_Museum_of_Art" title="Metropolitan Museum of Art">The Metropolitan Museum of Art</a>, <a href="/wiki/New_York" title="New York">New York</a>, <a href="/wiki/%C3%89tat_de_New_York" title="État de New York">NY</a> (2003), puis <a href="/wiki/National_Gallery" title="National Gallery">National Gallery</a>, <a href="/wiki/Londres" title="Londres">Londres</a> (février–<time class="nowrap" datetime="2004-05" data-sort-value="2004-05">mai 2004</time>)</li> <li><i>Pollock Draws El Greco</i>, The Metropolitan Museum of Art, New York, NY (<time class="nowrap" datetime="2003-09-30" data-sort-value="2003-09-30">30 septembre 2003</time> – <time class="nowrap" datetime="2004-01-11" data-sort-value="2004-01-11">11 janvier 2004</time>)</li> <li><i>Spanish Painting from El Greco to Picasso: Time, Truth, and History</i>, <a href="/wiki/Mus%C3%A9e_Solomon_R._Guggenheim" class="mw-redirect" title="Musée Solomon R. Guggenheim">The Solomon R. Guggenheim Museum</a>, New York, NY (<time class="nowrap" datetime="2006-11-17" data-sort-value="2006-11-17">17 novembre 2006</time>–<time class="nowrap" datetime="2007-03-28" data-sort-value="2007-03-28">28 mars 2007</time>)</li> <li><i>El Greco 2014</i>, série d'expositions commémoratives pour les 400 ans de la mort de l'artiste : <ul><li><i>El Greco : Arte y Officio</i>, <a href="/wiki/Mus%C3%A9e_Santa_Cruz_de_Tol%C3%A8de" title="Musée Santa Cruz de Tolède">Museo de Santa Cruz</a>, <a href="/wiki/Tol%C3%A8de" title="Tolède">Tolède</a>, (<time class="nowrap" datetime="09-09" data-sort-value="09-09">9 septembre</time> - <time class="nowrap" datetime="2014-12-09" data-sort-value="2014-12-09">9 décembre 2014</time>)</li> <li><i>El Greco : Portrait d'Homme</i> focus, <a href="/wiki/Mus%C3%A9e_de_Picardie" title="Musée de Picardie">musée de Picardie</a>, <a href="/wiki/Amiens" title="Amiens">Amiens</a> (<time class="nowrap" datetime="01-10" data-sort-value="01-10">10 janvier</time> - <time class="nowrap" datetime="2014-04-27" data-sort-value="2014-04-27">27 avril 2014</time>)</li> <li><i>El Griego de Toledo</i>, Museo de Santa Cruz, Tolède, (<time class="nowrap" datetime="03-14" data-sort-value="03-14">14 mars</time>- <time class="nowrap" datetime="2014-06-14" data-sort-value="2014-06-14">14 juin 2014</time>)</li> <li><i>El Greco y la pintera Moderna</i>, <a href="/wiki/Mus%C3%A9e_du_Prado" title="Musée du Prado">musée du Prado</a>, <a href="/wiki/Madrid" title="Madrid">Madrid</a>, (<time class="nowrap" datetime="06-24" data-sort-value="06-24">24 juin</time> - <time class="nowrap" datetime="2014-10-05" data-sort-value="2014-10-05">5 octobre 2014</time>)</li> <li><i>La Biblioteca del Greco</i>, Museo du Prado, Madrid, (<time class="nowrap" datetime="03-31" data-sort-value="03-31">31 mars</time>-<time class="nowrap" datetime="2014-06-29" data-sort-value="2014-06-29">29 juin 2014</time>)</li></ul></li> <li><i>Greco</i><sup id="cite_ref-65" class="reference"><a href="#cite_note-65"><span class="cite-bracket">[</span>61<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, <a href="/wiki/Grand_Palais_(Paris)" title="Grand Palais (Paris)">Grand Palais</a>, <a href="/wiki/Paris" title="Paris">Paris</a> (<time class="nowrap" datetime="2019-10-16" data-sort-value="2019-10-16">16 octobre 2019</time>–<time class="nowrap" datetime="2020-02-20" data-sort-value="2020-02-20">20 février 2020</time>)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Le_Greco_dans_la_culture">Le Greco dans la culture</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&veaction=edit&section=25" title="Modifier la section : Le Greco dans la culture" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&action=edit&section=25" title="Modifier le code source de la section : Le Greco dans la culture"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Cinéma"><span id="Cin.C3.A9ma"></span>Cinéma</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&veaction=edit&section=26" title="Modifier la section : Cinéma" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&action=edit&section=26" title="Modifier le code source de la section : Cinéma"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><i><a href="/wiki/Le_Greco_(film)" title="Le Greco (film)">Le Greco</a></i> de <a href="/wiki/Luciano_Salce" title="Luciano Salce">Luciano Salce</a> sorti en 1966. Le peintre y est interprété par <a href="/wiki/Mel_Ferrer" title="Mel Ferrer">Mel Ferrer</a>.</li> <li><i><a href="/wiki/El_Greco,_les_t%C3%A9n%C3%A8bres_contre_la_lumi%C3%A8re" title="El Greco, les ténèbres contre la lumière">El Greco, les ténèbres contre la lumière</a></i> de <a href="/wiki/Y%C3%A1nnis_Smaragd%C3%ADs" title="Yánnis Smaragdís">Yannis Smaragdis</a> sorti en Grèce 2007 et en France en 2010. Le rôle principal est endossé par <a href="/w/index.php?title=Nick_Ashdon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nick Ashdon (page inexistante)">Nick Ashdon</a>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Théâtre"><span id="Th.C3.A9.C3.A2tre"></span>Théâtre</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&veaction=edit&section=27" title="Modifier la section : Théâtre" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&action=edit&section=27" title="Modifier le code source de la section : Théâtre"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><i>El Greco</i> de <a href="/w/index.php?title=Luc_Vilsen&action=edit&redlink=1" class="new" title="Luc Vilsen (page inexistante)">Luc Vilsen</a>, mise en scène par <a href="/wiki/Georges_Vitaly" title="Georges Vitaly">Georges Vitaly</a>, <a href="/wiki/Th%C3%A9%C3%A2tre_du_Vieux-Colombier" title="Théâtre du Vieux-Colombier">théâtre du Vieux-Colombier</a>, <a href="/wiki/1965_au_th%C3%A9%C3%A2tre" title="1965 au théâtre">1965</a>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Littérature"><span id="Litt.C3.A9rature"></span>Littérature</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&veaction=edit&section=28" title="Modifier la section : Littérature" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&action=edit&section=28" title="Modifier le code source de la section : Littérature"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Pierre Bréant, <i>El Greco, l'homme aux semelles de feu</i>, roman, Collection « La Bleu-Turquin » dirigée par <a href="/wiki/Jacques_Cauda" title="Jacques Cauda">Jacques Cauda</a>, éditions Douro, 2023, 264 p. <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2384062812" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-2384062812"><span class="nowrap">978-2384062812</span></a>)</small>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Notes_et_références"><span id="Notes_et_r.C3.A9f.C3.A9rences"></span>Notes et références</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&veaction=edit&section=29" title="Modifier la section : Notes et références" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&action=edit&section=29" title="Modifier le code source de la section : Notes et références"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Notes">Notes</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&veaction=edit&section=30" title="Modifier la section : Notes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&action=edit&section=30" title="Modifier le code source de la section : Notes"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="references-small lower-alpha" style=""><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a> </span><span class="reference-text">En <a href="/wiki/Grec_moderne" title="Grec moderne">grec moderne</a> <span class="lang-el" lang="el">Δομήνικος Θεοτοκόπουλος</span>. Il signe toute sa vie ses œuvres de son nom complet en caractères grecs. Ses œuvres byzantines sont signées <i>Cheir Domenico</i> (<i>de la main de Domeniko</i>) et plus tard de la formule grecque <i>Domeniko Theotocopoulos epoiei</i> (a peint), à laquelle il ajoute en Italie <i>Kres</i> (« le Crétois »).</span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a> </span><span class="reference-text">Son surnom vient de l'italien <i>greco</i>, auquel on adjoint l'article défini espagnol el (le), et non de l'espagnol <i>griego</i>. C'est pourquoi dans la tradition française, on le nomme Le Greco.</span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a> </span><span class="reference-text">Jackson Pollock a fait de nombreux dessins et études d'après Le Greco, et Picasso s'est directement inspiré de certaines compositions du peintre.</span> </li> <li id="cite_note-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-25">↑</a> </span><span class="reference-text">L'attribution du triptyque de Modène au Greco est discutée par les historiens de l'art, mais les procédés pratiques et commerciaux du Greco rendent cette controverse difficile à clore. En effet l'historien de l'art <a href="/wiki/Rodolfo_Pallucchini" title="Rodolfo Pallucchini">Rodolfo Pallucchini</a> a attribué ce travail au Greco sur la base d'une signature sur la peinture figurant sur le dos du panneau central : « <span class="lang-el" lang="el">Χείρ Δομήνικου</span> », (<i>créé par la main de Doménicos</i>)<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> alors que le Greco a toujours signé de son nom ses œuvres : <span class="lang-el" lang="el">Δομήνικος Θεοτοκόπουλος ἐποίει</span> pour <span class="lang-el" lang="el">Δομήνικος Θεοτοκόπουλος</span> (Doménikos Theotokópoulos) auquel est adjoint <span class="lang-el" lang="el">ἐποίει</span> (<i>de sa main</i>).</span> </li> </ol></div> </div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Références"><span id="R.C3.A9f.C3.A9rences"></span>Références</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&veaction=edit&section=31" title="Modifier la section : Références" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&action=edit&section=31" title="Modifier le code source de la section : Références"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r224276929">@media screen{body:not(.mw-mf) .mw-parser-output .reference-cadre{height:30em;overflow:auto;padding:3px;border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);margin-top:0.3em}body.mw-mf .mw-parser-output .reference-cadre{height:auto!important}body:not(.mw-mf) .mw-parser-output .reference-cadre .references-small{margin-top:0}}@media screen and (prefers-reduced-motion:reduce){body:not(.mw-mf) .mw-parser-output .reference-cadre{height:auto;column-width:30em;padding:0;border:0 none}}</style><div class="reference-cadre" tabindex="0"> <div class="references-small decimal" style="column-width:24em;"><ol class="references"> <li id="cite_note-ElGriego-4"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-ElGriego_4-0">a</a> <a href="#cite_ref-ElGriego_4-1">b</a> <a href="#cite_ref-ElGriego_4-2">c</a> <a href="#cite_ref-ElGriego_4-3">d</a> <a href="#cite_ref-ElGriego_4-4">e</a> <a href="#cite_ref-ElGriego_4-5">f</a> et <a href="#cite_ref-ElGriego_4-6">g</a></sup> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : espagnol">(es)</abbr> Fernando Marias, <i>El Griego de Toledo</i>, Fundacion El Greco, 2014, <abbr class="abbr" title="page(s)">p.</abbr> 217 ; 283-299 ; 302-303 ; 392.</span> </li> <li id="cite_note-Londres-5"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-Londres_5-0">a</a> <a href="#cite_ref-Londres_5-1">b</a> et <a href="#cite_ref-Londres_5-2">c</a></sup> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Langmuir1997"><span class="ouvrage" id="Erika_Langmuir1997">Erika <span class="nom_auteur">Langmuir</span>, <cite class="italique">National Gallery : Le Guide</cite>, <a href="/wiki/Groupe_Flammarion" title="Groupe Flammarion">Flammarion</a>, <time>1997</time>, 335 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-08-012451-X" title="Spécial:Ouvrages de référence/2-08-012451-X"><span class="nowrap">2-08-012451-X</span></a>)</small>, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr> 119<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=National+Gallery&rft.pub=Flammarion&rft.stitle=Le+Guide&rft.aulast=Langmuir&rft.aufirst=Erika&rft.date=1997&rft.pages=119&rft.tpages=335&rft.isbn=2-08-012451-X&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ALe+Greco"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-Salas&Marias-6"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-Salas&Marias_6-0">a</a> et <a href="#cite_ref-Salas&Marias_6-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : espagnol">(es)</abbr> X. de Salas et F. Marias, <i>El Greco y el Arte de su tiempo, las notas del Greco a Vasri</i>, Madrid, 1992.</span> </li> <li id="cite_note-Capodimonte-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Capodimonte_7-0">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Spinosa1996"><span class="ouvrage" id="Nicola_Spinosa1996"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Nicola <span class="nom_auteur">Spinosa</span>, <cite class="italique" lang="en">The National Museum of Capodimonte</cite>, Electa Napoli, <time>1996</time>, 303 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/88-435-5600-2" title="Spécial:Ouvrages de référence/88-435-5600-2"><span class="nowrap">88-435-5600-2</span></a>)</small>, p.86-87<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+National+Museum+of+Capodimonte&rft.pub=Electa+Napoli&rft.aulast=Spinosa&rft.aufirst=Nicola&rft.date=1996&rft.pages=p.86-87&rft.tpages=303&rft.isbn=88-435-5600-2&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ALe+Greco"></span></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a> </span><span class="reference-text">Dans ses <i>Considérations sur la peinture</i>.</span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a> </span><span class="reference-text"><a href="/wiki/Giulio_Mancini" title="Giulio Mancini">Giulio Mancini</a> , <i>Considérations sur la peinture</i>, 1617-1621 ; rééditées en 1956 par A. Marruchi.</span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a> </span><span class="reference-text">On trouve la même remarque lors de la visite de Pacheco, in l'<i><a href="/wiki/Arte_de_la_Pintura" title="Arte de la Pintura">Arte de la Pintura</a></i>.</span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : espagnol">(es)</abbr> Fray José de Sigüenza, description de la construction du monastère de l'Escurial, in : <i>Historia de la Orden de San Jerónimo (1595-1605)</i>.</span> </li> <li id="cite_note-Histoire-12"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-Histoire_12-0">a</a> et <a href="#cite_ref-Histoire_12-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="1995"><cite class="italique">Histoire de la Peinture : De la Renaissance à nos jours à nos jours</cite> (<abbr class="abbr" title="traduction">trad.</abbr> de l'allemand), Paris, <a href="/wiki/%C3%89ditions_Gr%C3%BCnd" title="Éditions Gründ">Gründ</a>, <time>1995</time>, 128 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-7000-2151-7" title="Spécial:Ouvrages de référence/2-7000-2151-7"><span class="nowrap">2-7000-2151-7</span></a>)</small>, p. 25<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Histoire+de+la+Peinture&rft.place=Paris&rft.pub=Gr%C3%BCnd&rft.stitle=De+la+Renaissance+%C3%A0+nos+jours+%C3%A0+nos+jours&rft.date=1995&rft.pages=p.+25&rft.tpages=128&rft.isbn=2-7000-2151-7&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ALe+Greco"></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a> </span><span class="reference-text"><a href="/wiki/Fernando_Mar%C3%ADas_Franco" title="Fernando Marías Franco">Fernando Marias</a> en 1981, les <i>Marginalia</i> du Greco.</span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Molinié2019"><span class="ouvrage" id="Anne-Sophie_Molinié2019">Anne-Sophie Molinié, <cite class="italique">Greco, le peintre extravagant de Tolède</cite>, Paris, Éditions À Propos, <time>2019</time>, 64 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/9782915398212" title="Spécial:Ouvrages de référence/9782915398212"><span class="nowrap">9782915398212</span></a>)</small>, <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <span class="nowrap">28-41</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Greco%2C+le+peintre+extravagant+de+Tol%C3%A8de&rft.place=Paris&rft.pub=%C3%89ditions+%C3%80+Propos&rft.aulast=Molini%C3%A9&rft.aufirst=Anne-Sophie&rft.date=2019&rft.pages=28-41&rft.tpages=64&rft.isbn=9782915398212&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ALe+Greco"></span></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : espagnol">(es)</abbr> Jusepe Martinez, <i>Discursos practicables del nobilisimo arte de la pintura</i>.</span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://kulturica.com/k/beaux-arts/el-greco/">Point de vue sur Michel-Ange</a>.</span> </li> <li id="cite_note-Pacheco-17"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-Pacheco_17-0">a</a> et <a href="#cite_ref-Pacheco_17-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : espagnol">(es)</abbr> Francisco Pacheco, <i>El arte de la pintura</i>, Madrid, Cátedra, 1990 <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/84-376-0871-6" title="Spécial:Ouvrages de référence/84-376-0871-6"><span class="nowrap">84-376-0871-6</span></a>)</small>.</span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a> </span><span class="reference-text">Expression de frère Hortensio Felix de Paravicino dans son éloge au Greco.</span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a> </span><span class="reference-text">Annie Cloulas, <i>Greco</i>, Fayard, 1993 <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr> 63 et <abbr class="abbr" title="page(s)">p.</abbr> 128 à 130.</span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : espagnol">(es)</abbr> Fernando Marias, <i>De veras y falsas : las reconstructiones de el griego de Toledo</i>, cat. El Greco, Toledo, 1900, Espagne, Miniserio de Cultura, 2009, <abbr class="abbr" title="page(s)">p.</abbr> 100.</span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="2019"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : espagnol">(es)</abbr> « <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.abc.es/cultura/arte/abci-dama-armino-greco-sofonisba-anguissola-autor-sanchez-coello-201910211241_noticia.html"><cite style="font-style:normal;" lang="es">«La dama del armiño» : ni del Greco, ni de Sofonisba Anguissola ; su autor es Sánchez Coello</cite></a> », sur <span class="italique">abc</span>, <time class="nowrap" datetime="2019-10-21" data-sort-value="2019-10-21">21 octobre 2019</time> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2022-06-29" data-sort-value="2022-06-29">29 juin 2022</time>)</small></span>.</span> </li> <li id="cite_note-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-22">↑</a> </span><span class="reference-text">Maurice Barrès, <i>Le Secret de Toléde</i>.</span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a> </span><span class="reference-text">Voir Richard L. Kagan, <i>El Greco de Tolede</i>, Madrid, 1982, dont l'étude de Jonathan Brown sur le Greco, peintre de la Contre-Réforme, et <a href="/wiki/Francisco_Pacheco" title="Francisco Pacheco">Francisco Pacheco</a>, qui conte son incompréhension vis-à-vis du Greco quand celui-ci lui explique que la peinture n'est pas un art.</span> </li> <li id="cite_note-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-24">↑</a> </span><span class="reference-text">Mauricia Tazartes, <i>El Greco</i> (traduit en grec par Sofia Giannetsou) Explorer, 2005, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr> 25 <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/960-7945-83-2" title="Spécial:Ouvrages de référence/960-7945-83-2"><span class="nowrap">960-7945-83-2</span></a>)</small>.</span> </li> <li id="cite_note-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-26">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Daulte1987"><span class="ouvrage" id="François_Daulte1987">François <span class="nom_auteur">Daulte</span>, <cite class="italique">La Collection Bentinck-Thyssen aux musées de l’État du grand-duché de Luxembourg</cite>, Bibliothèque des Arts, Lausanne, <time>1987</time>, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr> 16<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=La+Collection+Bentinck-Thyssen+aux+mus%C3%A9es+de+l%E2%80%99%C3%89tat+du+grand-duch%C3%A9+de+Luxembourg&rft.pub=Biblioth%C3%A8que+des+Arts%2C+Lausanne&rft.aulast=Daulte&rft.aufirst=Fran%C3%A7ois&rft.date=1987&rft.pages=16&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ALe+Greco"></span></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-Frick-27"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-Frick_27-0">a</a> <a href="#cite_ref-Frick_27-1">b</a> et <a href="#cite_ref-Frick_27-2">c</a></sup> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Davidson1990"><span class="ouvrage" id="Bernice_Davidson1990"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Bernice <span class="nom_auteur">Davidson</span>, <cite class="italique" lang="en">Paintings from the Frick Collection</cite>, New York, Harry N. Abrams, Incorporated, New York, <time>1990</time> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/0-8109-3710-7" title="Spécial:Ouvrages de référence/0-8109-3710-7"><span class="nowrap">0-8109-3710-7</span></a>)</small>, p. 45-47<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Paintings+from+the+Frick+Collection&rft.place=New+York&rft.pub=Harry+N.+Abrams%2C+Incorporated%2C+New+York&rft.aulast=Davidson&rft.aufirst=Bernice&rft.date=1990&rft.pages=p.+45-47&rft.isbn=0-8109-3710-7&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ALe+Greco"></span></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-28">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Prat1988"><span class="ouvrage" id="Véronique_Prat1988">Véronique <span class="nom_auteur">Prat</span>, <cite class="italique">Chefs-d'œuvre secrets des grandes collections privées</cite>, Paris, <a href="/wiki/%C3%89ditions_Albin_Michel" title="Éditions Albin Michel">Albin Michel</a>, <time>1988</time>, 191 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-226-03427-7" title="Spécial:Ouvrages de référence/2-226-03427-7"><span class="nowrap">2-226-03427-7</span></a>)</small>, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr> 179<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Chefs-d%27%C5%93uvre+secrets+des+grandes+collections+priv%C3%A9es&rft.place=Paris&rft.pub=Albin+Michel&rft.aulast=Prat&rft.aufirst=V%C3%A9ronique&rft.date=1988&rft.pages=179&rft.tpages=191&rft.isbn=2-226-03427-7&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ALe+Greco"></span></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-29">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Expositions1995">Expositions, « <cite style="font-style:normal">Deux siècles et demi d’échanges internationaux</cite> », <i>Dossier de l’art</i>, <abbr class="abbr" title="volume">vol.</abbr> Hors série Trésors des Princes d’Anjou, <abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr> 184,‎ <time class="nowrap" datetime="1995-10" data-sort-value="1995-10">octobre 1995</time>, p.77<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Deux+si%C3%A8cles+et+demi+d%E2%80%99%C3%A9changes+internationaux&rft.jtitle=Dossier+de+l%E2%80%99art&rft.issue=184&rft.au=Expositions&rft.date=1995-10&rft.volume=Hors+s%C3%A9rie+Tr%C3%A9sors+des+Princes+d%E2%80%99Anjou&rft.pages=p.77&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ALe+Greco"></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-30">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Grubb1996"><span class="ouvrage" id="Nancy_Grubb1996">Nancy <span class="nom_auteur">Grubb</span> (<abbr class="abbr" title="traduction">trad.</abbr> de l'anglais), <cite class="italique">Figures d’anges : Messagers célestes à travers les arts</cite>, New York/Paris/Londres, Editions Abbeville, <time>1996</time>, 320 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-87946-082-4" title="Spécial:Ouvrages de référence/2-87946-082-4"><span class="nowrap">2-87946-082-4</span></a>)</small>, p. 214<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Figures+d%E2%80%99anges&rft.place=New+York%2FParis%2FLondres&rft.pub=Editions+Abbeville&rft.stitle=Messagers+c%C3%A9lestes+%C3%A0+travers+les+arts&rft.aulast=Grubb&rft.aufirst=Nancy&rft.date=1996&rft.pages=p.+214&rft.tpages=320&rft.isbn=2-87946-082-4&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ALe+Greco"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-31">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="d’Archimbaud1998"><span class="ouvrage" id="Nicolas_d’Archimbaud1998">Nicolas <span class="nom_auteur">d’Archimbaud</span>, <cite class="italique">Louvre</cite>, Editions du Club France Loisirs, <time>1998</time>, 335 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-7441-1984-9" title="Spécial:Ouvrages de référence/2-7441-1984-9"><span class="nowrap">2-7441-1984-9</span></a>)</small>, p.158<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Louvre&rft.pub=Editions+du+Club+France+Loisirs&rft.aulast=d%E2%80%99Archimbaud&rft.aufirst=Nicolas&rft.date=1998&rft.pages=p.158&rft.tpages=335&rft.isbn=2-7441-1984-9&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ALe+Greco"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-32">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Cárdenas2014"><span class="ouvrage" id="Fabricio_Cárdenas2014">Fabricio Cárdenas, <cite class="italique">66 petites histoires du Pays Catalan</cite>, Perpignan, <a href="/wiki/Ultima_Necat" title="Ultima Necat">Ultima Necat</a>, <abbr class="abbr" title="collection">coll.</abbr> « Les vieux papiers », <time>2014</time>, 141 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-36771-006-8" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-2-36771-006-8"><span class="nowrap">978-2-36771-006-8</span></a>, <a href="/wiki/Biblioth%C3%A8que_nationale_de_France" title="Bibliothèque nationale de France">BNF</a> <span class="plainlinks noarchive nowrap"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb43886275t.public">43886275</a></span>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=66%C2%A0petites+histoires+du+Pays+Catalan&rft.place=Perpignan&rft.pub=Ultima+Necat&rft.aulast=C%C3%A1rdenas&rft.aufirst=Fabricio&rft.date=2014&rft.tpages=141&rft.isbn=978-2-36771-006-8&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ALe+Greco"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-33">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Pomarède2005"><span class="ouvrage" id="Vincent_Pomarède2005">Vincent <span class="nom_auteur">Pomarède</span>, <cite class="italique">1001 peintures au Louvre : De l’Antiquité au <abbr class="abbr" title="19ᵉ siècle"><span class="romain">XIX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle</cite>, Paris/Milan, Musée du Louvre éditions, <time>2005</time>, 576 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-35031-032-9" title="Spécial:Ouvrages de référence/2-35031-032-9"><span class="nowrap">2-35031-032-9</span></a>)</small>, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr> 379<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=1001+peintures+au+Louvre&rft.place=Paris%2FMilan&rft.pub=Mus%C3%A9e+du+Louvre+%C3%A9ditions&rft.stitle=De+l%E2%80%99Antiquit%C3%A9+au+%3Cabbr+class%3D%22abbr%22+title%3D%2219%E1%B5%89+si%C3%A8cle%22%3E%3Cspan+class%3D%22romain%22%3EXIX%3C%2Fspan%3E%3Csup+style%3D%22font-size%3A72%25%22%3Ee%3C%2Fsup%3E%3C%2Fabbr%3E%26nbsp%3Bsi%C3%A8cle&rft.aulast=Pomar%C3%A8de&rft.aufirst=Vincent&rft.date=2005&rft.pages=379&rft.tpages=576&rft.isbn=2-35031-032-9&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ALe+Greco"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-34">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Stourton2003"><span class="ouvrage" id="James_Stourton2003">James <span class="nom_auteur">Stourton</span>, <cite class="italique">Petits musées, grandes collections : Promenade à travers l’Europe</cite>, Scala, <time>2003</time>, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr> 247<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Petits+mus%C3%A9es%2C+grandes+collections&rft.pub=Scala&rft.stitle=Promenade+%C3%A0+travers+l%E2%80%99Europe&rft.aulast=Stourton&rft.aufirst=James&rft.date=2003&rft.pages=247&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ALe+Greco"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-Connaissances-35"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-Connaissances_35-0">a</a> <a href="#cite_ref-Connaissances_35-1">b</a> <a href="#cite_ref-Connaissances_35-2">c</a> et <a href="#cite_ref-Connaissances_35-3">d</a></sup> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Bertrand2003"><span class="ouvrage" id="Valérie_Bertrand2003">Valérie Bertrand, « <cite style="font-style:normal">Le Greco ou la libre ferveur</cite> », <i>Connaissance des Arts</i>, <abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr> <abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr> 611,‎ <time class="nowrap" datetime="2003-12" data-sort-value="2003-12">décembre 2003</time>, <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <span class="nowrap">75-79</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Le+Greco+ou+la+libre+ferveur&rft.jtitle=Connaissance+des+Arts&rft.issue=%3Cabbr+class%3D%22abbr%22+title%3D%22num%C3%A9ro%22%3En%3Csup%3Eo%3C%2Fsup%3E%3C%2Fabbr%3E%26nbsp%3B611&rft.aulast=Bertrand&rft.aufirst=Val%C3%A9rie&rft.date=2003-12&rft.pages=75-79&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ALe+Greco"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-36">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.museodelprado.es/en/the-collection/art-work/the-resurrection/2267dcd8-2b87-43b7-8104-0fb5070c4b5c">Résurrection, Prado</a></span> </li> <li id="cite_note-37"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-37">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.louvre.fr/oeuvre-notices/saint-louis-roi-de-france-et-un-page">Notice du Louvre</a></span> </li> <li id="cite_note-38"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-38">↑</a> </span><span class="reference-text"><i>Le Greco au Grand Palais</i>, numéro hors-série <i><a href="/wiki/Connaissance_des_arts" title="Connaissance des arts">Connaissance des arts</a>-<a href="/wiki/La_Croix" title="La Croix">La Croix</a></i>, <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <span class="nowrap">12-13</span>, 2019.</span> </li> <li id="cite_note-Europe-39"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-Europe_39-0">a</a> et <a href="#cite_ref-Europe_39-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Armstrong1989"><span class="ouvrage" id="Matthew_Armstrong1989">Matthew <span class="nom_auteur">Armstrong</span> (<abbr class="abbr" title="traduction">trad.</abbr> de l'anglais), <cite class="italique">L’Europe de 1600 à 1750 : par les conservateurs du Metropolitan Museum of Art</cite>, Paris, <a href="/wiki/%C3%89ditions_Gr%C3%BCnd" title="Éditions Gründ">Gründ</a>, <time>1989</time>, 159 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-7000-2058-8" title="Spécial:Ouvrages de référence/2-7000-2058-8"><span class="nowrap">2-7000-2058-8</span></a>)</small>, p. 57<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=L%E2%80%99Europe+de+1600+%C3%A0+1750&rft.place=Paris&rft.pub=Gr%C3%BCnd&rft.stitle=par+les+conservateurs+du+Metropolitan+Museum+of+Art&rft.aulast=Armstrong&rft.aufirst=Matthew&rft.date=1989&rft.pages=p.+57&rft.tpages=159&rft.isbn=2-7000-2058-8&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ALe+Greco"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-40"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-40">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="del_Valme_Munoz_Rubio2002"><span class="ouvrage" id="Me_del_Valme_Munoz_Rubio2002">Me del Valme Munoz Rubio, <cite class="italique">Musée des Beaux-Arts de Séville</cite>, Aldeasa, <time>2002</time>, 30 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/84-8003-264-2" title="Spécial:Ouvrages de référence/84-8003-264-2"><span class="nowrap">84-8003-264-2</span></a>)</small>, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr> 8<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Mus%C3%A9e+des+Beaux-Arts+de+S%C3%A9ville&rft.pub=Aldeasa&rft.au=Me+del+Valme+Munoz+Rubio&rft.date=2002&rft.pages=8&rft.tpages=30&rft.isbn=84-8003-264-2&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ALe+Greco"></span></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-41"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-41">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : espagnol">(es)</abbr> Carmen Garrido, <i>Algunas pinceladas técnicas sobre los cuadros de Domenico theotokopoulos del Museo del Greco</i>, cat El Greco Toledo, 1900, Museo de Santa Cruz, Tolède, 2009 in <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr> 263</span> </li> <li id="cite_note-42"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-42">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Piotrovski2001"><span class="ouvrage" id="Mikhaïl_Piotrovski2001">Mikhaïl <span class="nom_auteur">Piotrovski</span>, <cite class="italique">Ermitage</cite>, P-2 ART PUBLISHERS, v.2001, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr> 141<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Ermitage&rft.pub=P-2+ART+PUBLISHERS&rft.aulast=Piotrovski&rft.aufirst=Mikha%C3%AFl&rft.date=2001&rft.pages=141&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ALe+Greco"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-43"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-43">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Gregori2000"><span class="ouvrage" id="Mina_Gregori2000">Mina Gregori (<abbr class="abbr" title="traduction">trad.</abbr> de l'italien), <cite class="italique">Le Musée des Offices et le Palais Pitti : la Peinture à Florence</cite>, Paris, éditions Place des Victoires, <time>2000</time>, 685 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-84459-006-3" title="Spécial:Ouvrages de référence/2-84459-006-3"><span class="nowrap">2-84459-006-3</span></a>)</small>, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr> 317<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Le+Mus%C3%A9e+des+Offices+et+le+Palais+Pitti&rft.place=Paris&rft.pub=%C3%A9ditions+Place+des+Victoires&rft.stitle=la+Peinture+%C3%A0+Florence&rft.aulast=Gregori&rft.aufirst=Mina&rft.date=2000&rft.pages=317&rft.tpages=685&rft.isbn=2-84459-006-3&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ALe+Greco"></span></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-44"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-44">↑</a> </span><span class="reference-text">Martine Lacas, <i>Le Greco au Grand Palais</i>, numéro hors-série <i><a href="/wiki/Connaissance_des_arts" title="Connaissance des arts">Connaissance des arts</a>-<a href="/wiki/La_Croix" title="La Croix">La Croix</a></i>, 2019, <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <span class="nowrap">58-59</span></span> </li> <li id="cite_note-45"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-45">↑</a> </span><span class="reference-text"><a href="/wiki/Fichier:Image-El_Bautismo_de_Cristo_El_Greco_version1609.jpg" title="Fichier:Image-El Bautismo de Cristo El Greco version1609.jpg">Baptême du Christ, Tolède</a></span> </li> <li id="cite_note-46"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-46">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Blin2004"><span class="ouvrage" id="Sylvie_Blin2004">Sylvie Blin, « <cite style="font-style:normal">Actualités Suisse, Athènes après l’Antique</cite> », <i>Connaissance des Arts</i>, <abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr> <abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr> 613,‎ <time class="nowrap" datetime="2004-02" data-sort-value="2004-02">février 2004</time>, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr> 34<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Actualit%C3%A9s+Suisse%2C+Ath%C3%A8nes+apr%C3%A8s+l%E2%80%99Antique&rft.jtitle=Connaissance+des+Arts&rft.issue=%3Cabbr+class%3D%22abbr%22+title%3D%22num%C3%A9ro%22%3En%3Csup%3Eo%3C%2Fsup%3E%3C%2Fabbr%3E%26nbsp%3B613&rft.aulast=Blin&rft.aufirst=Sylvie&rft.date=2004-02&rft.pages=34&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ALe+Greco"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-47"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-47">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : italien">(it)</abbr> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://arte.cini.it/Opere/425199">Fondazione Cini</a></span> </li> <li id="cite_note-48"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-48">↑</a> </span><span class="reference-text">Daniel Ternois, <i>Le Greco et la France dans les années trente. L'exposition de 1937</i> in <i>De la métaphysique au physique pour une histoire contemporaine de l'art</i>, Publications de la Sorbonne, Paris, 1995, <abbr class="abbr" title="page(s)">p.</abbr> 127.</span> </li> <li id="cite_note-49"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-49">↑</a> </span><span class="reference-text">Voir la poésie de Góngora et la dédicace du poème de Fray <a href="/wiki/Hortensio_F%C3%A9lix_Paravicino" title="Hortensio Félix Paravicino">Hortensio Félix Paravicino</a> au Greco. On se reportera à l'étude, collective, de Francisco Calvo Serraller, Barcelone 2003.</span> </li> <li id="cite_note-corriere-50"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-corriere_50-0">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Citter2019"><span class="ouvrage" id="Milvana_Citter2019"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : italien">(it)</abbr> Milvana Citter, « <cite style="font-style:normal" lang="it">Treviso, quadro falso a Ca’ dei Carraresi. In cella il proprietario della tela</cite> », <i><span class="lang-it" lang="it"><a href="/wiki/Corriere_della_Sera" title="Corriere della Sera">Corriere del Veneto</a></span></i>,‎ <time class="nowrap" datetime="2019-09-12" data-sort-value="2019-09-12">12 septembre 2019</time> <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="https://corrieredelveneto.corriere.it/treviso/cronaca/19_settembre_12/treviso-quadro-falso-ca-carraresi-cella-proprietario-tela-accb6512-d545-11e9-9ff7-d14f825d2046.shtml">lire en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Treviso%2C+quadro+falso+a+Ca%E2%80%99+dei+Carraresi.+In+cella+il+proprietario+della+tela&rft.jtitle=Corriere+del+Veneto&rft.aulast=Citter&rft.aufirst=Milvana&rft.date=2019-09-12&rft_id=https%3A%2F%2Fcorrieredelveneto.corriere.it%2Ftreviso%2Fcronaca%2F19_settembre_12%2Ftreviso-quadro-falso-ca-carraresi-cella-proprietario-tela-accb6512-d545-11e9-9ff7-d14f825d2046.shtml&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ALe+Greco"></span></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-AQPRN8-51"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-AQPRN8_51-0">a</a> et <a href="#cite_ref-AQPRN8_51-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text">Javier Docampo, José Riello, <i>La Biblioteca del Greco</i>, Cat. Museo del Prado, Madrid, 2014.</span> </li> <li id="cite_note-52"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-52">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : espagnol">(es)</abbr> Joachin Berchez, « El Greco y sus enigmes arquitectonicos », in : Fernando Marias, <i>El Griego de Toledo</i>, Tolède, 2014, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr> 67 à 87.</span> </li> <li id="cite_note-53"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-53">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : espagnol">(es)</abbr> <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <span class="nowrap">15-33</span> Brown Jonathan (1982). « El Greco, el hombre y los mitos ». El Greco de Toledo. Alianza Editorial. <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/84-206-9015-5" title="Spécial:Ouvrages de référence/84-206-9015-5"><span class="nowrap">84-206-9015-5</span></a>)</small></span> </li> <li id="cite_note-54"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-54">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : espagnol">(es)</abbr> Cité in : Acislo <a href="/wiki/Antonio_Palomino" title="Antonio Palomino">Antonio Palomino</a> de Castro y Velasco, <i>El Museo pictórico y escala óptica</i>, Tome III, « El Parnaso español pintoresco laureado (1715-1724) », Madrid.</span> </li> <li id="cite_note-55"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-55">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="1843">« <a rel="nofollow" class="external text" href="http://data.bnf.fr/12222413/theophile_gautier_voyage_en_espagne/"><cite style="font-style:normal;">Voyage en Espagne - Théophile Gautier (1811-1872) - Œuvre - Ressources de la Bibliothèque nationale de France</cite></a> » [livre], sur <span class="italique">data.bnf.fr</span>, <time>1843</time> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2020-10-10" data-sort-value="2020-10-10">10 octobre 2020</time>)</small></span>.</span> </li> <li id="cite_note-56"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-56">↑</a> </span><span class="reference-text">Collectif, <i>Manet - Vélasquez : la Manière espagnole au <abbr class="abbr" title="19ᵉ siècle"><span class="romain">XIX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle</i>, Réunion des musées nationaux, 2002 <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2711844900" title="Spécial:Ouvrages de référence/2711844900"><span class="nowrap">2711844900</span></a>)</small></span> </li> <li id="cite_note-57"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-57">↑</a> </span><span class="reference-text">in lettre de <a href="/wiki/%C3%89douard_Manet" title="Édouard Manet">Manet</a> à <a href="/wiki/Zacharie_Astruc" title="Zacharie Astruc">Zacharie Astruc</a> le <time class="nowrap" datetime="1865-09-17" data-sort-value="1865-09-17">17 septembre 1865</time>.</span> </li> <li id="cite_note-58"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-58">↑</a> </span><span class="reference-text">in: Lettre de <a href="/wiki/Zacharie_Astruc" title="Zacharie Astruc">Zacharie Astruc</a> à <a href="/wiki/%C3%89douard_Manet" title="Édouard Manet">Manet</a> le <time class="nowrap" datetime="1865-09-20" data-sort-value="1865-09-20">20 septembre 1865</time>.</span> </li> <li id="cite_note-59"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-59">↑</a> </span><span class="reference-text">in <a href="/wiki/Guillaume_Apollinaire" title="Guillaume Apollinaire">Guillaume Apollinaire</a>, Chroniques d'art du <time class="nowrap" datetime="1912-04-16" data-sort-value="1912-04-16">16 avril 1912</time>.</span> </li> <li id="cite_note-60"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-60">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : espagnol">(es)</abbr> Álvarez Lopera, <i>El Greco. Estudio y Catálogo</i>, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr> 34.</span> </li> <li id="cite_note-61"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-61">↑</a> </span><span class="reference-text"><a href="/wiki/%C3%89lie_Faure" title="Élie Faure">Élie Faure</a>, « L'Espagne », in : <i>Histoire de l'art - l'art moderne</i>.</span> </li> <li id="cite_note-ReferenceB-62"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-ReferenceB_62-0">a</a> et <a href="#cite_ref-ReferenceB_62-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text">in <a href="/wiki/Eugenio_d%27Ors" title="Eugenio d'Ors">Eugenio d'Ors</a> in <i>Trois Heures au musée du Prado en <a href="/wiki/1928" title="1928">1928</a></i>.</span> </li> <li id="cite_note-63"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-63">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : espagnol">(es)</abbr> Xavier de Salas (1992). « la Idea, Realidad Suprema ». El Greco y el arte de su tiempo. Las notas de El Greco a Vasari. Madrid: Real Fundación de Toledo. <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/84-604-2605-X" title="Spécial:Ouvrages de référence/84-604-2605-X"><span class="nowrap">84-604-2605-X</span></a>)</small> et Salas de Xavier (1992). « Miguel Ángel y El Greco ». El Greco y el arte de su tiempo. Las notas de El Greco a Vasari. Madrid: Real Fundación de Toledo. <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/84-604-2605-X" title="Spécial:Ouvrages de référence/84-604-2605-X"><span class="nowrap">84-604-2605-X</span></a>)</small>.</span> </li> <li id="cite_note-64"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-64">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : espagnol">(es)</abbr> « <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.museothyssen.org/exposiciones/greco-identidad-transformacion"><cite style="font-style:normal;" lang="es">El Greco, Identidad y Transformación</cite></a> », sur <span class="italique">www.museothyssen.org</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2019-10-20" data-sort-value="2019-10-20">20 octobre 2019</time>)</small></span></span> </li> <li id="cite_note-65"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-65">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">« <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.grandpalais.fr/fr/evenement/greco"><cite style="font-style:normal;">El Greco</cite></a> », sur <span class="italique">www.grandpalais.fr</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2019-10-20" data-sort-value="2019-10-20">20 octobre 2019</time>)</small></span></span> </li> </ol> </div> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Annexes">Annexes</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&veaction=edit&section=32" title="Modifier la section : Annexes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&action=edit&section=32" title="Modifier le code source de la section : Annexes"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bibliographie">Bibliographie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&veaction=edit&section=33" title="Modifier la section : Bibliographie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&action=edit&section=33" title="Modifier le code source de la section : Bibliographie"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Signatura_d%27El_Greco_al_Sant_Sebasti%C3%A0_de_Pal%C3%A8ncia.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Signatura_d%27El_Greco_al_Sant_Sebasti%C3%A0_de_Pal%C3%A8ncia.jpg/250px-Signatura_d%27El_Greco_al_Sant_Sebasti%C3%A0_de_Pal%C3%A8ncia.jpg" decoding="async" width="190" height="124" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Signatura_d%27El_Greco_al_Sant_Sebasti%C3%A0_de_Pal%C3%A8ncia.jpg/330px-Signatura_d%27El_Greco_al_Sant_Sebasti%C3%A0_de_Pal%C3%A8ncia.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Signatura_d%27El_Greco_al_Sant_Sebasti%C3%A0_de_Pal%C3%A8ncia.jpg/500px-Signatura_d%27El_Greco_al_Sant_Sebasti%C3%A0_de_Pal%C3%A8ncia.jpg 2x" data-file-width="610" data-file-height="398" /></a><figcaption>Signature du Greco sur la toile <i><a href="/wiki/Le_Martyre_de_saint_S%C3%A9bastien_(Le_Greco)" title="Le Martyre de saint Sébastien (Le Greco)">Le Martyre de saint Sébastien</a></i>, 1577, <a href="/wiki/Cath%C3%A9drale_Saint-Antonin_de_Palencia" title="Cathédrale Saint-Antonin de Palencia">cathédrale Saint-Antonin de Palencia</a>. On lit en alphabet grec « Domenico Theotocopoulos epoiei », c'est-à-dire « de la main de Domenico Theotocopoulos ».</figcaption></figure> <ul><li>Richard Aboaf, <i>El Greco, le Crétois de Tolède</i>, Éditions du Signe, 2015 <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-7468-3129-2" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-2-7468-3129-2"><span class="nowrap">978-2-7468-3129-2</span></a>)</small>.</li> <li><a href="/wiki/Maurice_Barr%C3%A8s" title="Maurice Barrès">Maurice Barrès</a>, <i>Le Greco ou le Secret de Tolède</i>, 1910.</li> <li>Anne-Sophie Molinié, <i>Greco, le peintre extravagant de Tolède</i>, Éditions À Propos, Garches, 2019 <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-915398-21-6" title="Spécial:Ouvrages de référence/2-915398-21-6"><span class="nowrap">2-915398-21-6</span></a>)</small>.</li> <li><span class="ouvrage" id="1999"><cite class="italique"><a href="/wiki/B%C3%A9n%C3%A9zit" title="Bénézit">Dictionnaire critique et documentaire des peintres,sculpteurs, dessinateurs et graveurs de tous les temps et de tous les pays</a></cite>, <abbr class="abbr" title="volume">vol.</abbr> 6, Paris, éditions Gründ, <time class="nowrap" datetime="1999-01" data-sort-value="1999-01">janvier 1999</time>, 13440 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-7000-3016-8" title="Spécial:Ouvrages de référence/2-7000-3016-8"><span class="nowrap">2-7000-3016-8</span></a>)</small>, <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <span class="nowrap">402-404</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Dictionnaire+critique+et+documentaire+des+peintres%2Csculpteurs%2C+dessinateurs+et+graveurs+de+tous+les+temps+et+de+tous+les+pays&rft.place=Paris&rft.pub=%C3%A9ditions+Gr%C3%BCnd&rft.date=1999-01&rft.volume=6&rft.pages=402-404&rft.tpages=13440&rft.isbn=2-7000-3016-8&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ALe+Greco"></span></span>.</li> <li>Annie Cloulas, <i>Greco</i>, Fayard, 1993 <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-213-03067-7" title="Spécial:Ouvrages de référence/2-213-03067-7"><span class="nowrap">2-213-03067-7</span></a>)</small>.</li> <li><a href="/wiki/Eug%C3%A8ne_Dabit" title="Eugène Dabit">Eugène Dabit</a>, <i>Les Maîtres de la peinture espagnole - Le Greco, <a href="/wiki/Diego_V%C3%A9lasquez" title="Diego Vélasquez">Vélasquez</a></i>, Gallimard, 1937.</li> <li>D. Lecler, « Gréco : une grammaire picturale novatrice ? », <i>Revue des Langues Néo-latines</i>, <abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr> 316, 2001, <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <span class="nowrap">61-68</span>.</li> <li><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : espagnol">(es)</abbr> <a href="/wiki/Fernando_Mar%C3%ADas_Franco" title="Fernando Marías Franco">Fernando Marías</a> et Augustin Bustamante, <i>Las Ideas artisticas del Greco. Commentarios a un texto inédito</i>, Catedra, Madrid, 1980 <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/9788437602639" title="Spécial:Ouvrages de référence/9788437602639"><span class="nowrap">9788437602639</span></a>)</small>.</li> <li>Fernando Marías, <i>Greco, biographie d’un peintre extravagant</i>, Adam Biro, 1997 <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2876602106" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-2876602106"><span class="nowrap">978-2876602106</span></a>)</small>.</li> <li><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : espagnol">(es)</abbr> Fernando Marias, <i>El Griego de Toledo</i>, Fundacion El Greco, Tolède, 2014.</li> <li><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : espagnol">(es)</abbr> Fernando Marias (et Coll), <i>El Greco y la Pintura Moderna</i>, Fundacion El Greco, Museo del Prado, Madrid, 2014.</li> <li><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : espagnol">(es)</abbr> José Manuel Pita Andrade, <i>El Greco</i>, Milan, Mondadori, 1986.</li> <li><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : italien">(it)</abbr> <a href="/wiki/Enrique_Lafuente_Ferrari" title="Enrique Lafuente Ferrari">Enrique Lafuente Ferrari</a> et José Manuel Pita Andrade, <i>Il Greco di Toledo e il suo espressionismo estremo</i>, Milan, Rizzoli, 1969.</li> <li><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : espagnol">(es)</abbr> Letitia Ruiz Gómez, <i>El Greco</i>, Madrid, TF Editores y Aldeasa, 2000.</li> <li><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : espagnol">(es)</abbr> Letitia Ruiz Gómez, <i>El Greco en el Museo Nacional del Prado. Catálogo razonado</i>, Madrid, Museo Nacional del Prado, 2007.</li> <li><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : espagnol">(es)</abbr> Letitia Ruiz Gómez, <i>El Greco y la pintura española del renacimiento. Guía</i>, Madrid, Museo del Prado, 2001.</li> <li><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : espagnol">(es)</abbr> Letitia Ruiz Gómez, <i>El retrato español en el Prado. Del Greco a Goya, cat. exp.</i>, Madrid, Museo Nacional del Prado, 2007.</li> <li><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : espagnol">(es)</abbr> VV. AA. sous la dir. de Javier Docampo et José Riello, <i>La Bibliotheca del Greco</i>, Museo del Prado, Madrid, 2014.</li> <li><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : espagnol">(es)</abbr> VV. AA., <i>El Greco</i>, musée du Prado, 2003.</li> <li><span class="ouvrage" id="KientzChristiansenKaganChastel-Rousseau2019"><span class="ouvrage" id="Guillaume_KientzKeith_ChristiansenRichard_L._KaganCharlotte_Chastel-Rousseau2019">Guillaume <span class="nom_auteur">Kientz</span> (<abbr class="abbr" title="directeur de publication">dir.</abbr>), Keith <span class="nom_auteur">Christiansen</span>, Richard L. <span class="nom_auteur">Kagan</span>, Charlotte <span class="nom_auteur">Chastel-Rousseau</span> et Rebecca J. <span class="nom_auteur">Long</span>, <cite class="italique">Greco : [exposition, Paris, Grand Palais, 16 octobre 2019-10 février 2020]</cite>, Paris, Réunion des Musées nationaux – Grand Palais et Louvre éditions, <time>2019</time>, 247 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-7118-7159-9" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-2-7118-7159-9"><span class="nowrap">978-2-7118-7159-9</span></a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Greco&rft.place=Paris&rft.pub=R%C3%A9union+des+Mus%C3%A9es+nationaux+%E2%80%93+Grand+Palais+et+Louvre+%C3%A9ditions&rft.stitle=%5Bexposition%2C+Paris%2C+Grand+Palais%2C+16+octobre+2019-10+f%C3%A9vrier+2020%5D&rft.aulast=Kientz&rft.aufirst=Guillaume&rft.au=Christiansen%2C+Keith&rft.au=Kagan%2C+Richard+L.&rft.au=Chastel-Rousseau%2C+Charlotte&rft.au=Long%2C+Rebecca+J.&rft.date=2019&rft.tpages=247&rft.isbn=978-2-7118-7159-9&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ALe+Greco"></span></span></span>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Liens_externes">Liens externes</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&veaction=edit&section=34" title="Modifier la section : Liens externes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&action=edit&section=34" title="Modifier le code source de la section : Liens externes"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r194021218">.mw-parser-output .autres-projets>.titre{text-align:center;margin:0.2em 0}.mw-parser-output .autres-projets>ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .autres-projets>ul>li{list-style:none;margin:0.2em 0;text-indent:0;padding-left:24px;min-height:20px;text-align:left;display:block}.mw-parser-output .autres-projets>ul>li>a{font-style:italic}@media(max-width:720px){.mw-parser-output .autres-projets{float:none}}</style><div class="autres-projets boite-grise boite-a-droite noprint js-interprojets"> <p class="titre">Sur les autres projets Wikimedia :</p> <ul class="noarchive plainlinks"> <li class="commons"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:El_Greco?uselang=fr">Le Greco</a>, sur <span class="project">Wikimedia Commons</span></li> </ul> </div> <div class="noprint boite-grise boite-a-droite" style="text-align:left;"> <div style="float:left;"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Circle-icons-frames.svg/60px-Circle-icons-frames.svg.png" decoding="async" width="45" height="45" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Circle-icons-frames.svg/120px-Circle-icons-frames.svg.png 1.5x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></span></span></div> <div style="margin-left:60px;">Une <a href="/wiki/Aide:Cat%C3%A9gorie" title="Aide:Catégorie">catégorie</a> est consacrée à ce sujet : <i><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Le_Greco" title="Catégorie:Le Greco">Le Greco</a></i>.</div> <div style="clear:left;"></div> </div> <p class="mw-empty-elt"> </p> <ul><li class="mw-empty-elt"></li> <li><span class="liste-horizontale noarchive"><span class="wd_identifiers">Ressources relatives aux beaux-arts<span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q301?uselang=fr#identifiers" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span> : <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://agorha.inha.fr/inhaprod/ark:/54721/002130944">AGORHA</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.artic.edu/artists/42134"><span class="lang-en" lang="en">Art Institute of Chicago</span></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://artuk.org/discover/artworks/search/actor:el-greco-15411614"><span class="lang-en" lang="en">Art UK</span></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1093/benz/9780199773787.article.B00078487"><i>Bénézit</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bridgemanimages.fr/fr/search?filter_text=creatorid:2385"><span class="lang-en" lang="en">Bridgeman Art Library</span></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britishmuseum.org/collection/term/BIOG29699"><span class="lang-en" lang="en">British Museum</span></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.sammlung.pinakothek.de/en/artist/zA0GO7VGdp">Collection de peintures de l'État de Bavière</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1093/gao/9781884446054.article.T034199"><span class="lang-en" lang="en">Grove Art Online</span></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.getty.edu/art/collection/artists/813"><span class="lang-en" lang="en">J. Paul Getty Museum</span></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.kulturarv.dk/kid/VisKunstner.do?kunstnerId=2482"><span class="lang-da" lang="da">Kunstindeks Danmark</span></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://art.nelson-atkins.org/people/4526">Musée d'art Nelson-Atkins</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.museodelprado.es/coleccion/artista/wd/b031da57-6a7e-43f2-a855-293275efc340">Musée du Prado</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ngv.vic.gov.au/explore/collection/artist/989/"><span class="lang-en" lang="en">Musée national du Victoria</span></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.museothyssen.org/en/thyssen/ficha_artista/244">Musée Thyssen-Bornemisza</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.moma.org/artists/61537"><span class="lang-en" lang="en">Museum of Modern Art</span></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.mutualart.com/Artist/wd/030D3FA1F30AF51C"><span class="lang-en" lang="en">MutualArt</span></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nga.gov/content/ngaweb/Collection/artist-info.1356.html"><span class="lang-en" lang="en">National Gallery of Art</span></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://collection.nationalmuseum.se/eMuseumPlus?service=ExternalInterface&module=artist&objectId=7945"><span class="lang-sv" lang="sv">Nationalmuseum</span></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://rkd.nl/artists/33505"><span class="lang-en" lang="en">RKDartists</span></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://collections.tepapa.govt.nz/Person/58322"><span class="lang-mi" lang="mi">Te Papa Tongarewa</span></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.getty.edu/vow/ULANFullDisplay?find=&role=&nation=&subjectid=500010916"><span class="lang-en" lang="en">Union List of Artist Names</span></a></li> </ul></span></li> <li><span class="liste-horizontale noarchive"><span class="wd_identifiers">Ressources relatives à la musique<span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q301?uselang=fr#identifiers" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span> : <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.billboard.com/artist/el-greco"><span class="lang-en" lang="en"><i>Billboard</i></span></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.discogs.com/artist/2249249"><span class="lang-en" lang="en">Discogs</span></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://musicbrainz.org/artist/21277222-fcc3-4b27-ab06-65d4a962a928"><span class="lang-en" lang="en">MusicBrainz</span></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://rateyourmusic.com/artist/el_greco_f3"><span class="lang-en" lang="en">Rate Your Music</span></a></li> </ul></span></li> <li><span class="liste-horizontale noarchive"><span class="wd_identifiers">Ressource relative à plusieurs domaines<span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q301?uselang=fr#identifiers" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span> : <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.radiofrance.fr/personnes/le-greco">Radio France</a></li> </ul></span></li> <li><span class="liste-horizontale noarchive"><span class="wd_identifiers">Ressource relative à la bande dessinée<span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q301?uselang=fr#identifiers" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span> : <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://comicvine.gamespot.com/wd/4005-128833/"><span class="lang-en" lang="en">Comic Vine</span></a></li> </ul></span></li> <li><span class="liste-horizontale noarchive"><span class="wd_identifiers">Ressource relative à la recherche<span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q301?uselang=fr#identifiers" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span> : <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.persee.fr/authority/273648">Persée</a></li> </ul></span> </li> <li><div class="liste-horizontale"><span class="wd_identifiers">Notices dans des dictionnaires ou encyclopédies généralistes<span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q301?uselang=fr#identifiers" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span> : <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/biography/El-Greco"><i>Britannica</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://brockhaus.de/ecs/enzy/article/el-greco"><i>Brockhaus</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://denstoredanske.lex.dk//El_Greco/"><i>Den Store Danske Encyklopædi</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.deutsche-biographie.de/118722778.html"><i>Deutsche Biographie</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://dbe.rah.es/biografias/11286/domenicos-theotocopoulos"><i>Diccionario Biográfico Español</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://enciclopedia.itaucultural.org.br/pessoa598244/domenico-theotokopoulos"><i>Enciclopédia Itaú Cultural</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.enciclopedia.cat/EC-GEC-0031044.xml"><i>Gran Enciclopèdia Catalana</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/;3907718"><i>Internetowa encyklopedia PWN</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ne.se/uppslagsverk/encyklopedi/lång/el-greco"><i>Nationalencyklopedin</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://proleksis.lzmk.hr/5273"><i>Proleksis enciklopedija</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://snl.no/El_Greco"><i>Store norske leksikon</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.universalis.fr/encyclopedie/greco/"><i>Universalis</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.vle.lt/Straipsnis/el-greco"><i>Visuotinė lietuvių enciklopedija</i></a></li> </ul></div></li> <li><div class="liste-horizontale"><span class="wd_identifiers"><a href="/wiki/Autorit%C3%A9_(sciences_de_l%27information)" title="Autorité (sciences de l'information)">Notices d'autorité</a><span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q301?uselang=fr#identifiers" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span> : <ul><li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://viaf.org/viaf/100215785">VIAF</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://isni.org/isni/000000012283440X">ISNI</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb12033456h">BnF</a></span> (<span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb12033456h">données</a></span>)</li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.idref.fr/028513568">IdRef</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.loc.gov/authorities/n81070611">LCCN</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/118722778">GND</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://opac.sbn.it/nome/CFIV051697">Italie</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00438772">Japon</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://ci.nii.ac.jp/author/DA03006364?l=en">CiNii</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogo.bne.es/uhtbin/authoritybrowse.cgi?action=display&authority_id=XX954012">Espagne</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://data.bibliotheken.nl/id/thes/p069181985">Pays-Bas</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://dbn.bn.org.pl/descriptor-details/9810567918405606">Pologne</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007261897205171">Israël</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://nukat.edu.pl/aut/n%20%2099042560">NUKAT</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://cantic.bnc.cat/registre/981058512935906706">Catalogne</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://libris.kb.se/auth/187807">Suède</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://opac.vatlib.it/auth/detail/495_52926">Vatican</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://nla.gov.au/anbd.aut-an36566544">Australie</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.worldcat.org/identities/lccn-n81-070611">WorldCat</a></span></li> </ul></div></li> <li><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.artcyclopedia.com/artists/greco_el.html">El Greco</a> dans <i>Artcyclopedia</i>.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://dominikostheotokopoulos.webnode.gr/">Site consacré à El Greco</a> sur <i>dominikostheotokopoulos.webnode.gr</i>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Articles_connexes">Articles connexes</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&veaction=edit&section=35" title="Modifier la section : Articles connexes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Le_Greco&action=edit&section=35" title="Modifier le code source de la section : Articles connexes"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Liste_d%27%C5%93uvres_du_Greco" title="Liste d'œuvres du Greco">Liste d'œuvres du Greco</a></li></ul> <div class="navbox-container" style="clear:both;"> <table class="navbox collapsible noprint autocollapse" style=""> <tbody><tr><th class="navbox-title" colspan="3" style=""><div style="float:left; width:6em; text-align:left"><div class="noprint plainlinks nowrap tnavbar" style="padding:0; font-size:xx-small; color:var(--color-emphasized, #000000);"><a href="/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Le_Greco" title="Modèle:Palette Le Greco"><abbr class="abbr" title="Voir ce modèle.">v</abbr></a> · <a class="external text" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mod%C3%A8le:Palette_Le_Greco&action=edit"><abbr class="abbr" title="Modifier ce modèle. Merci de prévisualiser avant de sauvegarder.">m</abbr></a></div></div><div style="font-size:110%"><a class="mw-selflink selflink">Le Greco</a> <small>(1541-1614)</small></div></th> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/Liste_d%27%C5%93uvres_du_Greco" title="Liste d'œuvres du Greco">Œuvres</a></th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><i><a href="/wiki/La_C%C3%A8ne_(Le_Greco)" title="La Cène (Le Greco)">La Cène</a></i> <small>(1568)</small></li> <li><i><a href="/wiki/Portrait_de_Giulio_Clovio" title="Portrait de Giulio Clovio">Portrait de Giulio Clovio</a></i> <small>(1571)</small></li> <li><i><a href="/wiki/Jeune_Gar%C3%A7on_soufflant_sur_un_tison" title="Jeune Garçon soufflant sur un tison">Jeune Garçon soufflant sur un tison</a></i> <small>(1571-1572)</small></li> <li><i><a href="/wiki/Portrait_de_Charles_de_Guise" title="Portrait de Charles de Guise">Portrait de Charles de Guise</a></i> <small>(1572)</small></li> <li><i><a href="/wiki/La_Gu%C3%A9rison_de_l%27aveugle" title="La Guérison de l'aveugle">La Guérison de l'aveugle</a></i> <small>(1570-1577)</small></li> <li><i><a href="/wiki/Piet%C3%A0_(Le_Greco)" title="Pietà (Le Greco)">Pietà</a></i> <small>(1571-1576)</small></li> <li><i><a href="/wiki/Portrait_de_Vincenzo_Anastagi" title="Portrait de Vincenzo Anastagi">Portrait de Vincenzo Anastagi</a></i> <small>(1571-1576)</small></li> <li><i><a href="/wiki/L%27Annonciation_(Le_Greco)" title="L'Annonciation (Le Greco)">L'Annonciation</a></i> <small>(1575-1576)</small></li> <li><i><a href="/wiki/Marie-Madeleine_p%C3%A9nitente" title="Marie-Madeleine pénitente">Marie-Madeleine pénitente</a></i> <small>(1576-1577)</small></li> <li><i><a href="/wiki/Apparition_de_la_Vierge_%C3%A0_Saint_Laurent" title="Apparition de la Vierge à Saint Laurent">Apparition de la Vierge à Saint Laurent</a></i> <small>(1577)</small></li> <li><i><a href="/wiki/La_Madeleine_repentante_(Le_Greco)" title="La Madeleine repentante (Le Greco)">La Madeleine repentante</a></i> <small>(vers 1577)</small></li> <li><i><a href="/wiki/La_Trinit%C3%A9_(Le_Greco)" title="La Trinité (Le Greco)">La Trinité</a></i> <small>(1577)</small></li> <li><i><a href="/wiki/Le_Martyre_de_saint_S%C3%A9bastien_(Le_Greco)" title="Le Martyre de saint Sébastien (Le Greco)">Le Martyre de saint Sébastien</a></i> <small>(1577-1578)</small></li> <li><i><a href="/wiki/Saint_Beno%C3%AEt_(Le_Greco)" title="Saint Benoît (Le Greco)">Saint Benoît</a></i> <small>(1577-1578)</small></li> <li><i><a href="/wiki/L%27Assomption_de_la_Vierge_(Le_Greco)" title="L'Assomption de la Vierge (Le Greco)">L'Assomption de la Vierge</a></i> <small>(1577-1579)</small></li> <li><i><a href="/wiki/Le_D%C3%A9pouillement_du_Christ_(Le_Greco,_Tol%C3%A8de)" title="Le Dépouillement du Christ (Le Greco, Tolède)">Le Dépouillement du Christ</a></i> <small>(1577-1579)</small></li> <li><i><a href="/wiki/Le_Gentilhomme_%C3%A0_la_main_sur_la_poitrine" title="Le Gentilhomme à la main sur la poitrine">Le Gentilhomme à la main sur la poitrine</a></i> <small>(1578-1580)</small></li> <li><i><a href="/wiki/Le_Christ_portant_la_croix_(Le_Greco)" title="Le Christ portant la croix (Le Greco)">Le Christ portant la croix</a></i> <small>(vers 1580)</small></li> <li><i><a href="/wiki/La_Fable" title="La Fable">La Fable</a></i> <small>(1580)</small></li> <li><i><a href="/wiki/Portrait_d%27un_gentilhomme_de_la_maison_de_Leiva" title="Portrait d'un gentilhomme de la maison de Leiva">Portrait d'un gentilhomme de la maison de Leiva</a></i> <small>(1580)</small></li> <li><i><a href="/wiki/Saint_Antoine_de_Padoue_(Le_Greco)" title="Saint Antoine de Padoue (Le Greco)">Saint Antoine de Padoue</a></i> <small>(vers 1580)</small></li> <li><i><a href="/wiki/Le_Martyre_de_saint_Maurice" title="Le Martyre de saint Maurice">Le Martyre de saint Maurice</a></i> <small>(1580-1582)</small></li> <li><i><a href="/wiki/Les_Larmes_de_saint_Pierre_(Le_Greco)" title="Les Larmes de saint Pierre (Le Greco)">Les Larmes de saint Pierre</a></i> <small>(1580-1586)</small></li> <li><i><a href="/wiki/Le_D%C3%A9pouillement_du_Christ_(Le_Greco,_Munich)" title="Le Dépouillement du Christ (Le Greco, Munich)">Le Dépouillement du Christ</a></i> <small>(1583-1584)</small></li> <li><i><a href="/wiki/L%27Immacul%C3%A9e_Conception_vue_par_saint_Jean_l%27%C3%89vang%C3%A9liste" title="L'Immaculée Conception vue par saint Jean l'Évangéliste">L'Immaculée Conception vue par saint Jean l'Évangéliste</a></i> <small>(vers 1585)</small></li> <li><i><a href="/wiki/Piet%C3%A0_(Le_Greco,_collection_Niarchos)" title="Pietà (Le Greco, collection Niarchos)">Pietà</a></i> <small>(1580-1590)</small></li> <li><i><a href="/wiki/Le_Partage_de_la_tunique_du_Christ" title="Le Partage de la tunique du Christ">Le Partage de la tunique du Christ</a></i> <small>(1581-1586)</small></li> <li><i><a href="/wiki/L%27Enterrement_du_comte_d%27Orgaz" title="L'Enterrement du comte d'Orgaz">L'Enterrement du comte d'Orgaz</a></i> <small>(1586-1588)</small></li> <li><i><a href="/wiki/Saint_Fran%C3%A7ois_recevant_les_stigmates_(Le_Greco,_Baltimore)" title="Saint François recevant les stigmates (Le Greco, Baltimore)">Saint François recevant les stigmates</a></i> <small>(1585-1590)</small></li> <li><i><a href="/wiki/Saint_Dominique_en_pri%C3%A8re" title="Saint Dominique en prière">Saint Dominique en prière</a></i> <small>(1586-1590)</small></li> <li><i><a href="/wiki/Les_Ap%C3%B4tres_Pierre_et_Paul" title="Les Apôtres Pierre et Paul">Les Apôtres Pierre et Paul</a></i> <small>(1587-1592)</small></li> <li><i><a href="/wiki/L%27Agonie_dans_le_jardin_(Le_Greco)" title="L'Agonie dans le jardin (Le Greco)">L'Agonie dans le jardin</a></i> <small>(1590-…)</small></li> <li><i><a href="/wiki/Christ_en_croix_ador%C3%A9_par_deux_donateurs" title="Christ en croix adoré par deux donateurs">Christ en croix adoré par deux donateurs</a></i> <small>(vers 1590)</small></li> <li><i><a href="/wiki/Saint_Pierre_repentant" title="Saint Pierre repentant">Saint Pierre repentant</a></i> <small>(vers 1590-1595)</small></li> <li><i><a href="/wiki/La_Sainte_Famille_avec_Marie-Madeleine" title="La Sainte Famille avec Marie-Madeleine">La Sainte Famille avec Marie-Madeleine</a></i> <small>(1590-1595)</small></li> <li><i><a href="/wiki/Saint_Louis,_roi_de_France,_et_un_page" title="Saint Louis, roi de France, et un page">Saint Louis, roi de France, et un page</a></i> <small>(1590-1597)</small></li> <li><i><a href="/wiki/Portrait_d%27un_homme_(Le_Greco)" title="Portrait d'un homme (Le Greco)">Portrait d'un homme</a></i> <small>(1590-1600)</small></li> <li><i><a href="/wiki/Saint_Andr%C3%A9_et_Saint_Fran%C3%A7ois" title="Saint André et Saint François">Saint André et Saint François</a></i> <small>(vers 1595)</small></li> <li><i><a href="/wiki/Saint_Pierre_et_Saint_Paul_(Le_Greco)" title="Saint Pierre et Saint Paul (Le Greco)">Saint Pierre et Saint Paul</a></i> <small>(vers 1595)</small></li> <li><i><a href="/wiki/L%27Annonciation_(Le_Greco,_Budapest)" title="L'Annonciation (Le Greco, Budapest)">L'Annonciation</a></i> <small>(vers 1595-1600)</small></li> <li><i><a href="/wiki/Le_Christ_chassant_les_marchands_du_Temple_(Le_Greco,_New_York)" title="Le Christ chassant les marchands du Temple (Le Greco, New York)">Le Christ chassant les marchands du Temple</a></i> <small>(vers 1595-1600)</small></li> <li><i><a href="/wiki/Portrait_d%27Antonio_de_Covarrubias_y_Leiva" title="Portrait d'Antonio de Covarrubias y Leiva">Portrait d'Antonio de Covarrubias y Leiva</a></i> <small>(vers 1595-1600)</small></li> <li><i><a href="/wiki/Le_Bapt%C3%AAme_du_Christ_(Le_Greco)" title="Le Baptême du Christ (Le Greco)">Le Baptême du Christ</a></i> <small>(1596-1600)</small></li> <li><i><a href="/wiki/Saint_Martin_et_le_Mendiant_(Le_Greco)" title="Saint Martin et le Mendiant (Le Greco)">Saint Martin et le Mendiant</a></i> <small>(1597-1599)</small></li> <li><i><a href="/wiki/Vue_de_Tol%C3%A8de" title="Vue de Tolède">Vue de Tolède</a></i> <small>(1596-1600)</small></li> <li><i><a href="/wiki/La_Pentec%C3%B4te_(Le_Greco)" title="La Pentecôte (Le Greco)">La Pentecôte</a></i> <small>(1597-1600)</small></li> <li><i><a href="/wiki/Le_Cardinal_Fernando_Ni%C3%B1o_de_Guevara" title="Le Cardinal Fernando Niño de Guevara">Le Cardinal Fernando Niño de Guevara</a></i> <small>(1600)</small></li> <li><i><a href="/wiki/Le_Christ_chassant_les_marchands_du_Temple_(Le_Greco,_Londres)" title="Le Christ chassant les marchands du Temple (Le Greco, Londres)">Le Christ chassant les marchands du Temple</a></i> <small>(1600)</small></li> <li><i><a href="/wiki/Portrait_d%27homme_(Le_Greco)" title="Portrait d'homme (Le Greco)">Portrait d'homme</a></i> <small>(1597-1603)</small></li> <li><i><a href="/wiki/Portrait_de_Jorge_Manuel_Theotocopouli" title="Portrait de Jorge Manuel Theotocopouli">Portrait de Jorge Manuel Theotocopouli</a></i> <small>(1597-1603)</small></li> <li><i><a href="/wiki/Portrait_du_duc_de_Benavente" title="Portrait du duc de Benavente">Portrait du duc de Benavente</a></i> <small>(1597-1603)</small></li> <li><i><a href="/wiki/Saint_Fran%C3%A7ois_en_extase_(Le_Greco)" title="Saint François en extase (Le Greco)">Saint François en extase</a></i> <small>(1600)</small></li> <li><i><a href="/wiki/Saint_Joseph_et_l%27Enfant_J%C3%A9sus" title="Saint Joseph et l'Enfant Jésus">Saint Joseph et l'Enfant Jésus</a></i> <small>(vers 1600)</small></li> <li><i><a href="/wiki/Saint_Bernardin_de_Sienne_(Le_Greco)" title="Saint Bernardin de Sienne (Le Greco)">Saint Bernardin de Sienne</a></i> <small>(1603)</small></li> <li><i><a href="/wiki/L%27Annonciation_(Le_Greco,_Illescas)" title="L'Annonciation (Le Greco, Illescas)">L'Annonciation</a></i> <small>(1603-1605)</small></li> <li><i><a href="/wiki/Le_Couronnement_de_la_Vierge_(Le_Greco)" title="Le Couronnement de la Vierge (Le Greco)">Le Couronnement de la Vierge</a></i> <small>(1603-1605)</small></li> <li><i><a href="/wiki/La_Nativit%C3%A9_(Le_Greco)" title="La Nativité (Le Greco)">La Nativité</a></i> <small>(1603-1605)</small></li> <li><i><a href="/wiki/Saint_Fran%C3%A7ois_d%27Assise_et_Fr%C3%A8re_L%C3%A9on_m%C3%A9ditant_sur_la_mort" title="Saint François d'Assise et Frère Léon méditant sur la mort">Saint François d'Assise et Frère Léon méditant sur la mort</a></i> <small>(1600-1614)</small></li> <li><i><a href="/wiki/L%27Apparition_de_la_Vierge_%C3%A0_saint_Hyacinthe" title="L'Apparition de la Vierge à saint Hyacinthe">L'Apparition de la Vierge à saint Hyacinthe</a></i> <small>(vers 1605-1610)</small></li> <li><i><a href="/wiki/Saint_Pierre_(Le_Greco)" title="Saint Pierre (Le Greco)">Saint Pierre</a></i> <small>(1608)</small></li> <li><i><a href="/wiki/Portrait_du_P%C3%A8re_Hortensio_F%C3%A9lix_de_Paravicino" title="Portrait du Père Hortensio Félix de Paravicino">Portrait du Père Hortensio Félix de Paravicino</a></i> <small>(1609)</small></li> <li><i><a href="/wiki/Saint_Jacques_le_Mineur_(Le_Greco)" title="Saint Jacques le Mineur (Le Greco)">Saint Jacques le Mineur</a></i> <small>(1609)</small></li> <li><i><a href="/wiki/Saint_Jean_l%27%C3%89vang%C3%A9liste_(Le_Greco)" title="Saint Jean l'Évangéliste (Le Greco)">Saint Jean l'Évangéliste</a></i> <small>(1609)</small></li> <li><i><a href="/wiki/Saint_J%C3%A9r%C3%B4me_(Le_Greco)" title="Saint Jérôme (Le Greco)">Saint Jérôme</a></i> <small>(1609)</small></li> <li><i><a href="/wiki/Le_Concert_des_anges" title="Le Concert des anges">Le Concert des anges</a></i> <small>(1608-1614)</small></li> <li><i><a href="/wiki/L%27Ouverture_du_cinqui%C3%A8me_sceau" title="L'Ouverture du cinquième sceau">L'Ouverture du cinquième sceau</a></i> <small>(1608-1614)</small></li> <li><i><a href="/wiki/Laocoon_(Le_Greco)" title="Laocoon (Le Greco)">Laocoon</a></i> <small>(vers 1610-1614)</small></li> <li><i><a href="/wiki/Saint_Barth%C3%A9lemy_(Le_Greco)" title="Saint Barthélemy (Le Greco)">Saint Barthélemy</a></i> <small>(1610-1614)</small></li> <li><i><a href="/wiki/Saint_Luc_(Le_Greco)" title="Saint Luc (Le Greco)">Saint Luc</a></i> <small>(1610-1614)</small></li> <li><i><a href="/wiki/Sainte_Catherine_(Le_Greco)" title="Sainte Catherine (Le Greco)">Sainte Catherine</a></i> <small>(1610-1614)</small></li> <li><i><a href="/wiki/Vue_et_plan_de_Tol%C3%A8de" title="Vue et plan de Tolède">Vue et plan de Tolède</a></i> <small>(1610-1614)</small></li> <li><i><a href="/wiki/L%27Adoration_des_bergers_(Le_Greco)" title="L'Adoration des bergers (Le Greco)">L'Adoration des bergers</a></i> <small>(1612-1614)</small></li> <li><i><a href="/wiki/Portrait_de_Jer%C3%B3nimo_de_Cevallos" title="Portrait de Jerónimo de Cevallos">Portrait de Jerónimo de Cevallos</a></i> <small>(1613)</small></li> <li><i><a href="/wiki/Le_Mariage_de_la_Vierge_(Le_Greco)" title="Le Mariage de la Vierge (Le Greco)">Le Mariage de la Vierge</a></i> <small>(1613-1614)</small></li> <li><i><a href="/wiki/Saint_Fran%C3%A7ois_recevant_les_stigmates_(Le_Greco,_Pau)" title="Saint François recevant les stigmates (Le Greco, Pau)">Saint François recevant les stigmates</a></i> <small>(s.d.)</small></li></ul> </div></td> <td class="navbox-image" rowspan="1" style="vertical-align:middle;padding-left:7px"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:El_Greco_-_Portrait_of_a_Man_-_WGA10554.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/El_Greco_-_Portrait_of_a_Man_-_WGA10554.jpg/120px-El_Greco_-_Portrait_of_a_Man_-_WGA10554.jpg" decoding="async" width="120" height="133" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/El_Greco_-_Portrait_of_a_Man_-_WGA10554.jpg/180px-El_Greco_-_Portrait_of_a_Man_-_WGA10554.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/El_Greco_-_Portrait_of_a_Man_-_WGA10554.jpg/240px-El_Greco_-_Portrait_of_a_Man_-_WGA10554.jpg 2x" data-file-width="3312" data-file-height="3668" /></a></span></td> </tr> </tbody></table> </div> <ul id="bandeau-portail" class="bandeau-portail"><li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Peinture" title="Portail de la peinture"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2e/Mona_Lisa_detail_eyes.jpg/47px-Mona_Lisa_detail_eyes.jpg" decoding="async" width="47" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2e/Mona_Lisa_detail_eyes.jpg/70px-Mona_Lisa_detail_eyes.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2e/Mona_Lisa_detail_eyes.jpg/93px-Mona_Lisa_detail_eyes.jpg 2x" data-file-width="768" data-file-height="399" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Peinture" title="Portail:Peinture">Portail de la peinture</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Espagne" title="Portail de l’Espagne"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Flag_of_Spain.svg/40px-Flag_of_Spain.svg.png" decoding="async" width="33" height="22" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Flag_of_Spain.svg/60px-Flag_of_Spain.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Flag_of_Spain.svg/120px-Flag_of_Spain.svg.png 2x" data-file-width="750" data-file-height="500" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Espagne" title="Portail:Espagne">Portail de l’Espagne</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Italie" title="Portail de l’Italie"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Flag_of_Italy.svg/40px-Flag_of_Italy.svg.png" decoding="async" width="33" height="22" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Flag_of_Italy.svg/60px-Flag_of_Italy.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Flag_of_Italy.svg/120px-Flag_of_Italy.svg.png 2x" data-file-width="1500" data-file-height="1000" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Italie" title="Portail:Italie">Portail de l’Italie</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Cr%C3%A8te" title="Portail de la Crète"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Crete_relief_map.svg/60px-Crete_relief_map.svg.png" decoding="async" width="48" height="23" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Crete_relief_map.svg/120px-Crete_relief_map.svg.png 1.5x" data-file-width="3370" data-file-height="1599" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Cr%C3%A8te" title="Portail:Crète">Portail de la Crète</a></span> </span></li> </ul> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.codfw.main‐866f5d587f‐l9jgz Cached time: 20250328112357 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 1.235 seconds Real time usage: 1.717 seconds Preprocessor visited node count: 9294/1000000 Post‐expand include size: 238578/2097152 bytes Template argument size: 55223/2097152 bytes Highest expansion depth: 14/100 Expensive parser function count: 12/500 Unstrip recursion depth: 1/20 Unstrip post‐expand size: 79468/5000000 bytes Lua time usage: 0.714/10.000 seconds Lua memory usage: 8857737/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 77/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 1465.535 1 -total 45.60% 668.307 1 Modèle:Infobox_Artiste 13.78% 201.956 1 Modèle:Liens 9.63% 141.158 2 Modèle:Références 8.96% 131.282 1 Modèle:Références_nombreuses 7.53% 110.312 1 Modèle:Portail 6.07% 88.946 1 Modèle:Suivi_des_biographies 2.91% 42.690 18 Modèle:Ouvrage 2.30% 33.780 34 Modèle:Unité 2.10% 30.840 1 Modèle:Dictionnaires --> <!-- Saved in parser cache with key frwiki:pcache:139802:|#|:idhash:canonical and timestamp 20250328112357 and revision id 224260752. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Ce document provient de « <a dir="ltr" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Le_Greco&oldid=224260752">https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Le_Greco&oldid=224260752</a> ».</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil" title="Catégorie:Accueil">Catégories</a> : <ul><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Le_Greco" title="Catégorie:Le Greco">Le Greco</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Peintre_espagnol_du_Si%C3%A8cle_d%27or" title="Catégorie:Peintre espagnol du Siècle d'or">Peintre espagnol du Siècle d'or</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Peintre_espagnol_du_XVIe_si%C3%A8cle" title="Catégorie:Peintre espagnol du XVIe siècle">Peintre espagnol du XVIe siècle</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Peintre_espagnol_du_XVIIe_si%C3%A8cle" title="Catégorie:Peintre espagnol du XVIIe siècle">Peintre espagnol du XVIIe siècle</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Peintre_grec" title="Catégorie:Peintre grec">Peintre grec</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Peintre_de_la_Renaissance" title="Catégorie:Peintre de la Renaissance">Peintre de la Renaissance</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Peintre_mani%C3%A9riste" title="Catégorie:Peintre maniériste">Peintre maniériste</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Membre_de_la_guilde_de_Saint-Luc_de_Rome" title="Catégorie:Membre de la guilde de Saint-Luc de Rome">Membre de la guilde de Saint-Luc de Rome</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Naissance_en_1541" title="Catégorie:Naissance en 1541">Naissance en 1541</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Naissance_%C3%A0_H%C3%A9raklion" title="Catégorie:Naissance à Héraklion">Naissance à Héraklion</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Naissance_dans_un_ancien_territoire_italien" title="Catégorie:Naissance dans un ancien territoire italien">Naissance dans un ancien territoire italien</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:D%C3%A9c%C3%A8s_en_avril_1614" title="Catégorie:Décès en avril 1614">Décès en avril 1614</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:D%C3%A9c%C3%A8s_%C3%A0_Tol%C3%A8de" title="Catégorie:Décès à Tolède">Décès à Tolède</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Saint_du_calendrier_pataphysique" title="Catégorie:Saint du calendrier pataphysique">Saint du calendrier pataphysique</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Catégories cachées : <ul><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P119" title="Catégorie:Page utilisant P119">Page utilisant P119</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P742" title="Catégorie:Page utilisant P742">Page utilisant P742</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P937" title="Catégorie:Page utilisant P937">Page utilisant P937</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P135" title="Catégorie:Page utilisant P135">Page utilisant P135</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P40" title="Catégorie:Page utilisant P40">Page utilisant P40</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P800" title="Catégorie:Page utilisant P800">Page utilisant P800</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_l%27infobox_Artiste" title="Catégorie:Article utilisant l'infobox Artiste">Article utilisant l'infobox Artiste</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_une_Infobox" title="Catégorie:Article utilisant une Infobox">Article utilisant une Infobox</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_contenant_un_appel_%C3%A0_traduction_en_italien" title="Catégorie:Article contenant un appel à traduction en italien">Article contenant un appel à traduction en italien</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Cat%C3%A9gorie_Commons_avec_lien_local_identique_sur_Wikidata" title="Catégorie:Catégorie Commons avec lien local identique sur Wikidata">Catégorie Commons avec lien local identique sur Wikidata</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P2342" title="Catégorie:Page utilisant P2342">Page utilisant P2342</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P6295" title="Catégorie:Page utilisant P6295">Page utilisant P6295</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P1367" title="Catégorie:Page utilisant P1367">Page utilisant P1367</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P2843" title="Catégorie:Page utilisant P2843">Page utilisant P2843</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P3965" title="Catégorie:Page utilisant P3965">Page utilisant P3965</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P1711" title="Catégorie:Page utilisant P1711">Page utilisant P1711</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P4025" title="Catégorie:Page utilisant P4025">Page utilisant P4025</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P8406" title="Catégorie:Page utilisant P8406">Page utilisant P8406</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P2432" title="Catégorie:Page utilisant P2432">Page utilisant P2432</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P1138" title="Catégorie:Page utilisant P1138">Page utilisant P1138</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P5273" title="Catégorie:Page utilisant P5273">Page utilisant P5273</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P5321" title="Catégorie:Page utilisant P5321">Page utilisant P5321</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P2041" title="Catégorie:Page utilisant P2041">Page utilisant P2041</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P2431" title="Catégorie:Page utilisant P2431">Page utilisant P2431</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P2174" title="Catégorie:Page utilisant P2174">Page utilisant P2174</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P6578" title="Catégorie:Page utilisant P6578">Page utilisant P6578</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P2252" title="Catégorie:Page utilisant P2252">Page utilisant P2252</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P2538" title="Catégorie:Page utilisant P2538">Page utilisant P2538</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P650" title="Catégorie:Page utilisant P650">Page utilisant P650</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P3544" title="Catégorie:Page utilisant P3544">Page utilisant P3544</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P245" title="Catégorie:Page utilisant P245">Page utilisant P245</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_externes" title="Catégorie:Page pointant vers des bases externes">Page pointant vers des bases externes</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_relatives_aux_beaux-arts" title="Catégorie:Page pointant vers des bases relatives aux beaux-arts">Page pointant vers des bases relatives aux beaux-arts</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P4208" title="Catégorie:Page utilisant P4208">Page utilisant P4208</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P1953" title="Catégorie:Page utilisant P1953">Page utilisant P1953</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P434" title="Catégorie:Page utilisant P434">Page utilisant P434</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P5404" title="Catégorie:Page utilisant P5404">Page utilisant P5404</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_relatives_%C3%A0_la_musique" title="Catégorie:Page pointant vers des bases relatives à la musique">Page pointant vers des bases relatives à la musique</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P10780" title="Catégorie:Page utilisant P10780">Page utilisant P10780</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_relatives_%C3%A0_plusieurs_domaines" title="Catégorie:Page pointant vers des bases relatives à plusieurs domaines">Page pointant vers des bases relatives à plusieurs domaines</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P5905" title="Catégorie:Page utilisant P5905">Page utilisant P5905</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_relatives_%C3%A0_la_bande_dessin%C3%A9e" title="Catégorie:Page pointant vers des bases relatives à la bande dessinée">Page pointant vers des bases relatives à la bande dessinée</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P2732" title="Catégorie:Page utilisant P2732">Page utilisant P2732</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_relatives_%C3%A0_la_recherche" title="Catégorie:Page pointant vers des bases relatives à la recherche">Page pointant vers des bases relatives à la recherche</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P1417" title="Catégorie:Page utilisant P1417">Page utilisant P1417</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P5019" title="Catégorie:Page utilisant P5019">Page utilisant P5019</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P8313" title="Catégorie:Page utilisant P8313">Page utilisant P8313</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P7902" title="Catégorie:Page utilisant P7902">Page utilisant P7902</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P4459" title="Catégorie:Page utilisant P4459">Page utilisant P4459</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P4399" title="Catégorie:Page utilisant P4399">Page utilisant P4399</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P1296" title="Catégorie:Page utilisant P1296">Page utilisant P1296</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P7305" title="Catégorie:Page utilisant P7305">Page utilisant P7305</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P3222" title="Catégorie:Page utilisant P3222">Page utilisant P3222</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P8349" title="Catégorie:Page utilisant P8349">Page utilisant P8349</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P4342" title="Catégorie:Page utilisant P4342">Page utilisant P4342</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P3219" title="Catégorie:Page utilisant P3219">Page utilisant P3219</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P7666" title="Catégorie:Page utilisant P7666">Page utilisant P7666</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_dictionnaires_ou_encyclop%C3%A9dies_g%C3%A9n%C3%A9ralistes" title="Catégorie:Page pointant vers des dictionnaires ou encyclopédies généralistes">Page pointant vers des dictionnaires ou encyclopédies généralistes</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_de_Wikip%C3%A9dia_avec_notice_d%27autorit%C3%A9" title="Catégorie:Article de Wikipédia avec notice d'autorité">Article de Wikipédia avec notice d'autorité</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Peinture/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Peinture/Articles liés">Portail:Peinture/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Arts/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Arts/Articles liés">Portail:Arts/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Espagne/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Espagne/Articles liés">Portail:Espagne/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Europe/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Europe/Articles liés">Portail:Europe/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Italie/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Italie/Articles liés">Portail:Italie/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Cr%C3%A8te/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Crète/Articles liés">Portail:Crète/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Gr%C3%A8ce/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Grèce/Articles liés">Portail:Grèce/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_de_qualit%C3%A9_en_catalan" title="Catégorie:Article de qualité en catalan">Article de qualité en catalan</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Bon_article_en_italien" title="Catégorie:Bon article en italien">Bon article en italien</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_de_qualit%C3%A9_en_anglais" title="Catégorie:Article de qualité en anglais">Article de qualité en anglais</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Bon_article_en_polonais" title="Catégorie:Bon article en polonais">Bon article en polonais</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_de_qualit%C3%A9_en_grec" title="Catégorie:Article de qualité en grec">Article de qualité en grec</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_de_qualit%C3%A9_en_allemand" title="Catégorie:Article de qualité en allemand">Article de qualité en allemand</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_de_qualit%C3%A9_en_portugais" title="Catégorie:Article de qualité en portugais">Article de qualité en portugais</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_de_qualit%C3%A9_en_esp%C3%A9ranto" title="Catégorie:Article de qualité en espéranto">Article de qualité en espéranto</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_de_qualit%C3%A9_en_espagnol" title="Catégorie:Article de qualité en espagnol">Article de qualité en espagnol</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Wikip%C3%A9dia:Article_biographique" title="Catégorie:Wikipédia:Article biographique">Wikipédia:Article biographique</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Biographie/Articles_li%C3%A9s/Peinture" title="Catégorie:Portail:Biographie/Articles liés/Peinture">Portail:Biographie/Articles liés/Peinture</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Biographie/Articles_li%C3%A9s/Culture_et_arts" title="Catégorie:Portail:Biographie/Articles liés/Culture et arts">Portail:Biographie/Articles liés/Culture et arts</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> La dernière modification de cette page a été faite le 26 mars 2025 à 17:31.</li> <li id="footer-info-copyright"><span style="white-space: normal"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia" title="Wikipédia:Citation et réutilisation du contenu de Wikipédia">Droit d'auteur</a> : les textes sont disponibles sous <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr">licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions</a> ; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr">conditions d’utilisation</a> pour plus de détails, ainsi que les <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques" title="Wikipédia:Crédits graphiques">crédits graphiques</a>. En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/Le_Greco" title="Spécial:Citer/Le Greco">comment citer les auteurs et mentionner la licence</a>.<br /> Wikipedia® est une marque déposée de la <a rel="nofollow" class="external text" href="https://wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, organisation de bienfaisance régie par le paragraphe <a href="/wiki/501c" title="501c">501(c)(3)</a> du code fiscal des États-Unis.</span><br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr">Politique de confidentialité</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia">À propos de Wikipédia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux">Avertissements</a></li> <li id="footer-places-contact"><a href="//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact">Contact</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code de conduite</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Développeurs</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org">Statistiques</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Déclaration sur les témoins (cookies)</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Le_Greco&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Version mobile</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://www.wikimedia.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29"><img src="/static/images/footer/wikimedia.svg" width="25" height="25" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></picture></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" lang="en" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Rechercher</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Rechercher sur Wikipédia"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Spécial:Recherche"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Rechercher</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="Sommaire" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Basculer la table des matières" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Basculer la table des matières</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">Le Greco</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>104 langues</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>Ajouter un sujet</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="mw-portlet mw-portlet-dock-bottom emptyPortlet" id="p-dock-bottom"> <ul> </ul> </div> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-5c6f46dcf-kkd4r","wgBackendResponseTime":264,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"1.235","walltime":"1.717","ppvisitednodes":{"value":9294,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":238578,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":55223,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":14,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":12,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":79468,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":77,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 1465.535 1 -total"," 45.60% 668.307 1 Modèle:Infobox_Artiste"," 13.78% 201.956 1 Modèle:Liens"," 9.63% 141.158 2 Modèle:Références"," 8.96% 131.282 1 Modèle:Références_nombreuses"," 7.53% 110.312 1 Modèle:Portail"," 6.07% 88.946 1 Modèle:Suivi_des_biographies"," 2.91% 42.690 18 Modèle:Ouvrage"," 2.30% 33.780 34 Modèle:Unité"," 2.10% 30.840 1 Modèle:Dictionnaires"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.714","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":8857737,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-866f5d587f-l9jgz","timestamp":"20250328112357","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Le Greco","url":"https:\/\/fr.wikipedia.org\/wiki\/Le_Greco","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q301","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q301","author":{"@type":"Organization","name":"Contributeurs aux projets Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Fondation Wikimedia, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2004-11-02T10:17:54Z","dateModified":"2025-03-26T15:31:06Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/e\/eb\/El_Greco_-_Portrait_of_a_Man_-_WGA10554.jpg","headline":"peintre, sculpteur et architecte du XVIe si\u00e8cle"}</script> </body> </html>