CINXE.COM

Kainat — Vikipediya

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs" lang="az" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Kainat — Vikipediya</title> <script>(function(){var className="client-js";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )azwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","yanvar","fevral","mart","aprel","may","iyun","iyul","avqust","sentyabr","oktyabr","noyabr","dekabr"],"wgRequestId":"0d5e162e-9af6-46b9-9e1c-07b85ebad7e4","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Kainat","wgTitle":"Kainat","wgCurRevisionId":7490783,"wgRevisionId":7490783,"wgArticleId":68185,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":[ "Astronomiya qaralamaları","Kosmos","Astronomiya","Astrofizika","Kainat","Astronomik dinamik sistemlər","Əsas mövzuların təsnifatı"],"wgPageViewLanguage":"az","wgPageContentLanguage":"az","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Kainat","wgRelevantArticleId":68185,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"az","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"az"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":10000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":true,"wgVector2022LanguageInHeader":false, "wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q1","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.common-site":"ready","ext.gadget.logo":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","ext.math.styles":"ready","skins.vector.styles.legacy":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","codex-search-styles":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible" ,"skins.vector.legacy.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.directLinkToCommons","ext.gadget.referenceTooltips","ext.gadget.sidebarRelated","ext.gadget.metaBox","ext.gadget.EditToolbar","ext.gadget.EditToolbar-menu-page_elements","ext.gadget.EditToolbar_infobox_person","ext.gadget.EditToolbar_discussion","ext.gadget.EditToolbar_references","ext.gadget.markadmins","ext.gadget.switcher","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.compactlinks","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=az&amp;modules=codex-search-styles%7Cext.cite.styles%7Cext.math.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.styles.legacy%7Cwikibase.client.init&amp;only=styles&amp;skin=vector"> <script async="" src="/w/load.php?lang=az&amp;modules=startup&amp;only=scripts&amp;raw=1&amp;skin=vector"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=az&amp;modules=ext.gadget.common-site%2Clogo&amp;only=styles&amp;skin=vector"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=az&amp;modules=site.styles&amp;only=styles&amp;skin=vector"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Kainat — Vikipediya"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//az.m.wikipedia.org/wiki/Kainat"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Redaktə" href="/w/index.php?title=Kainat&amp;action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Vikipediya (az)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//az.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://az.wikipedia.org/wiki/Kainat"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.az"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Vikipediya — Atom-lent" href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:SonD%C9%99yi%C5%9Fiklikl%C9%99r&amp;feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin-vector-legacy mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Kainat rootpage-Kainat skin-vector action-view"><div id="mw-page-base" class="noprint"></div> <div id="mw-head-base" class="noprint"></div> <div id="content" class="mw-body" role="main"> <a id="top"></a> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> <div class="mw-indicators"> </div> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Kainat</span></h1> <div id="bodyContent" class="vector-body"> <div id="siteSub" class="noprint">Vikipediya, azad ensiklopediya</div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="contentSub2"></div> <div id="jump-to-nav"></div> <a class="mw-jump-link" href="#mw-head">Naviqasiyaya keç</a> <a class="mw-jump-link" href="#searchInput">Axtarışa keç</a> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="az" dir="ltr"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r6900089">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r6900090">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r7806491">.mw-parser-output .sidebar{width:22em;float:right;clear:right;margin:0.5em 0 1em 1em;background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);padding:0.2em;text-align:center;line-height:1.4em;font-size:88%;border-collapse:collapse;display:table}body.skin-minerva .mw-parser-output .sidebar{display:table!important;float:right!important;margin:0.5em 0 1em 1em!important}.mw-parser-output .sidebar-subgroup{width:100%;margin:0;border-spacing:0}.mw-parser-output .sidebar-left{float:left;clear:left;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-none{float:none;clear:both;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-outer-title{padding:0 0.4em 0.2em;font-size:125%;line-height:1.2em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-top-image{padding:0.4em}.mw-parser-output .sidebar-top-caption,.mw-parser-output .sidebar-pretitle-with-top-image,.mw-parser-output .sidebar-caption{padding:0.2em 0.4em 0;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-pretitle{padding:0.4em 0.4em 0;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title,.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding:0.2em 0.8em;font-size:145%;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding:0.1em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-image{padding:0.2em 0.4em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-heading{padding:0.1em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-content{padding:0 0.5em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-content-with-subgroup{padding:0.1em 0.4em 0.2em}.mw-parser-output .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-below{padding:0.3em 0.8em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-below{border-top:1px solid #aaa;border-bottom:1px solid #aaa}.mw-parser-output .sidebar-navbar{text-align:right;font-size:115%;padding:0 0.4em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-list-title{padding:0 0.4em;text-align:left;font-weight:bold;line-height:1.6em;font-size:105%}.mw-parser-output .sidebar-list-title-c{padding:0 0.4em;text-align:center;margin:0 3.3em}@media(max-width:640px){body.mediawiki .mw-parser-output .sidebar{width:100%!important;clear:both;float:none!important;margin-left:0!important;margin-right:0!important}}body.skin--responsive .mw-parser-output .sidebar a>img{max-width:none!important}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-list-title,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle{background:transparent!important}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle a{color:var(--color-progressive)!important}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-list-title,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle{background:transparent!important}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle a{color:var(--color-progressive)!important}}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .sidebar{display:none!important}}</style><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r7806491"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r7806491"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r7806491"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r7806491"><table class="sidebar sidebar-collapse nomobile nowraplinks plainlist"><tbody><tr><th class="sidebar-title"><a href="/wiki/Fiziki_kosmologiya" title="Fiziki kosmologiya">Fiziki kosmologiya</a></th></tr><tr><td class="sidebar-above" style="border:0;font-weight:normal; display:block;margin-bottom:0.4em;"> <ul><li><a href="/wiki/B%C3%B6y%C3%BCk_partlay%C4%B1%C5%9F" title="Böyük partlayış">Böyük partlayış</a> <a class="mw-selflink selflink">Kainat</a></li> <li><a href="/wiki/Kainat%C4%B1n_ya%C5%9F%C4%B1" title="Kainatın yaşı">Kainatın yaşı</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kainat%C4%B1n_xronologiyas%C4%B1&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Kainatın xronologiyası (səhifə mövcud deyil)">Kainatın xronologiyası</a></li></ul></td></tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:#ddd8e7;text-align:center;;color: var(--color-base)">Erkən kainat</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><table class="sidebar nomobile nowraplinks" style="border-collapse:collapse; border-spacing:0px; border:none; width:100%; margin:0px; font-size:100%; clear:none; float:none;paddding-bottom:0;margin-bottom:0;"><tbody><tr><td class="sidebar-content"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Plank_d%C3%B6vr%C3%BC&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Plank dövrü (səhifə mövcud deyil)">Plank dövrü</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=B%C3%B6y%C3%BCk_birl%C9%99%C5%9Fm%C9%99_d%C3%B6vr%C3%BC&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Böyük birləşmə dövrü (səhifə mövcud deyil)">Böyük birləşmə dövrü</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Elektroz%C9%99if_d%C3%B6vr&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Elektrozəif dövr (səhifə mövcud deyil)">Elektrozəif dövr</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kvark_d%C3%B6vr%C3%BC&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Kvark dövrü (səhifə mövcud deyil)">Kvark dövrü</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hadron_d%C3%B6vr%C3%BC&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Hadron dövrü (səhifə mövcud deyil)">Hadron dövrü</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Lepton_d%C3%B6vr%C3%BC&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Lepton dövrü (səhifə mövcud deyil)">Lepton dövrü</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Foton_d%C3%B6vr%C3%BC&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Foton dövrü (səhifə mövcud deyil)">Foton dövrü</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=B%C3%B6y%C3%BCk_partlay%C4%B1%C5%9F_n%C3%BCv%C9%99sintezi&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Böyük partlayış nüvəsintezi (səhifə mövcud deyil)">Böyük partlayış nüvəsintezi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0nflyasiya_(kosmologiya)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="İnflyasiya (kosmologiya) (səhifə mövcud deyil)">İnflyasiya</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Qaranl%C4%B1q_d%C3%B6vr_(kosmologiya)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Qaranlıq dövr (kosmologiya) (səhifə mövcud deyil)">Qaranlıq dövr</a></li></ul></td> </tr><tr><th class="sidebar-heading" style="font-weight:normal;font-style:italic;"> Fon</th></tr><tr><td class="sidebar-content"> <ul><li><a href="/wiki/Kosmik_mikrodal%C4%9Fa_arxa_plan_%C5%9F%C3%BCalanmas%C4%B1" title="Kosmik mikrodalğa arxa plan şüalanması">Kosmik mikrodalğa arxa plan şüalanması</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Qravitasiya_dal%C4%9Fa_fonu&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Qravitasiya dalğa fonu (səhifə mövcud deyil)">Qravitasiya dalğa fonu</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kosmik_neytrino_fonu)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Kosmik neytrino fonu) (səhifə mövcud deyil)">Kosmik neytrino fonu)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kosmik_infraq%C4%B1rm%C4%B1z%C4%B1_fonu&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Kosmik infraqırmızı fonu (səhifə mövcud deyil)">Kosmik infraqırmızı fonu</a></li></ul></td> </tr></tbody></table></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:#ddd8e7;text-align:center;;color: var(--color-base)">Genişlənməsi · Gələcəyi</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"> <ul><li><a href="/wiki/Habbl_qanunu" title="Habbl qanunu">Habbl qanunu</a> · <a href="/wiki/Q%C4%B1rm%C4%B1z%C4%B1_yerd%C9%99yi%C5%9Fm%C9%99" class="mw-redirect" title="Qırmızı yerdəyişmə">Qırmızı yerdəyişmə</a></li> <li><a href="/wiki/Kainat%C4%B1n_geni%C5%9Fl%C9%99nm%C9%99si_n%C9%99z%C9%99riyy%C9%99si" title="Kainatın genişlənməsi nəzəriyyəsi">Kainatın genişlənməsi nəzəriyyəsi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kainat%C4%B1n_t%C9%99cilli_geni%C5%9Fl%C9%99nm%C9%99si&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Kainatın təcilli genişlənməsi (səhifə mövcud deyil)">Kainatın təcilli genişlənməsi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ortaq_v%C9%99_uy%C4%9Fun_m%C9%99saf%C9%99l%C9%99r&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Ortaq və uyğun məsafələr (səhifə mövcud deyil)">Ortaq və uyğun məsafələr</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Fridmann%E2%80%93Lemetr%E2%80%93Robertson%E2%80%93Ualker_metriyi&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Fridmann–Lemetr–Robertson–Ualker metriyi (səhifə mövcud deyil)">FLRU metrik</a>·<a href="/w/index.php?title=Fridmann_t%C9%99nlikl%C9%99ri&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Fridmann tənlikləri (səhifə mövcud deyil)">Fridmann tənlikləri</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Qeyri-homogen_kosmologiya&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Qeyri-homogen kosmologiya (səhifə mövcud deyil)">Qeyri-homogen kosmologiya</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Geni%C5%9Fl%C9%99n%C9%99n_kainat%C4%B1n_g%C9%99l%C9%99c%C9%99yi&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Genişlənən kainatın gələcəyi (səhifə mövcud deyil)">Genişlənən kainatın gələcəyi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kainat%C4%B1n_taleyi&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Kainatın taleyi (səhifə mövcud deyil)">Kainatın taleyi</a></li> <li><a href="/wiki/Kainat%C4%B1n_istilik_%C3%B6l%C3%BCm%C3%BC" title="Kainatın istilik ölümü">Kainatın istilik ölümü</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=B%C3%B6y%C3%BCk_Y%C4%B1rt%C4%B1lma&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Böyük Yırtılma (səhifə mövcud deyil)">Böyük Yırtılma</a></li> <li><a href="/wiki/B%C3%B6y%C3%BCk_%C3%A7%C3%B6k%C3%BC%C5%9F" title="Böyük çöküş">Böyük çöküş</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=B%C3%B6y%C3%BCk_S%C4%B1%C3%A7ray%C4%B1%C5%9F&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Böyük Sıçrayış (səhifə mövcud deyil)">Böyük Sıçrayış</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:#ddd8e7;text-align:center;;color: var(--color-base)">Komponentləri · Strukturu</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><table class="sidebar nomobile nowraplinks" style="border-collapse:collapse; border-spacing:0px; border:none; width:100%; margin:0px; font-size:100%; clear:none; float:none;paddding-bottom:0;margin-bottom:0;"><tbody><tr><th class="sidebar-heading" style="font-weight:normal;font-style:italic;"> Komponentləri</th></tr><tr><td class="sidebar-content"> <ul><li><a href="/wiki/Lambda-CDM_model" title="Lambda-CDM model">Lambda-CDM model</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Baryonik_madd%C9%99&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Baryonik maddə (səhifə mövcud deyil)">Baryonik maddə</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nerji&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Nerji (səhifə mövcud deyil)">nerji</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%9E%C3%BCalanma" title="Şüalanma">Şüalanma</a></li> <li><a href="/wiki/Qaranl%C4%B1q_enerji" title="Qaranlıq enerji">Qaranlıq enerji</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Kvintessensiya_(fizika)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Kvintessensiya (fizika) (səhifə mövcud deyil)">Kvintessensiya</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Fantom_enerji&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Fantom enerji (səhifə mövcud deyil)">Fantom enerji</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Qaranll%C4%B1q_madd%C9%99&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Qaranllıq maddə (səhifə mövcud deyil)">Qaranllıq maddə</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Soyuq_qaranl%C4%B1q_madd%C9%99&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Soyuq qaranlıq maddə (səhifə mövcud deyil)">Soyuq qaranlıq maddə</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0sti_qaranl%C4%B1q_madd%C9%99&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="İsti qaranlıq maddə (səhifə mövcud deyil)">İsti qaranlıq maddə</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Q%C4%B1z%C4%9F%C4%B1n_qaranl%C4%B1q_madd%C9%99&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Qızğın qaranlıq maddə (səhifə mövcud deyil)">Qızğın qaranlıq maddə</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Qaranl%C4%B1q_%C5%9F%C3%BCalanma&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Qaranlıq şüalanma (səhifə mövcud deyil)">Qaranlıq şüalanma</a></li></ul></td> </tr><tr><th class="sidebar-heading" style="font-weight:normal;font-style:italic;"> Strukturu</th></tr><tr><td class="sidebar-content"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Kainat%C4%B1n_%C5%9F%C9%99kli&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Kainatın şəkli (səhifə mövcud deyil)">Kainatın şəkli</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Reionizasiya&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Reionizasiya (səhifə mövcud deyil)">Reionizasiya</a> · <a href="/w/index.php?title=Struktur_formala%C5%9Fmas%C4%B1&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Struktur formalaşması (səhifə mövcud deyil)">Struktur formalaşması</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Qalaktika_formala%C5%9Fmas%C4%B1_v%C9%99_t%C9%99kam%C3%BCl%C3%BC&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Qalaktika formalaşması və təkamülü (səhifə mövcud deyil)">Qalaktika formalaşması</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=M%C3%BC%C5%9Fahid%C9%99_edil%C9%99n_kainat&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Müşahidə edilən kainat (səhifə mövcud deyil)">Böyük ölçülü strukturlar</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=N%C9%99h%C9%99ng_kvazar_qrupu&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Nəhəng kvazar qrupu (səhifə mövcud deyil)">Nəhəng kvazar qrupu</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Qalaktika_filmenti&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Qalaktika filmenti (səhifə mövcud deyil)">Qalaktika filmenti</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Supertoplu&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Supertoplu (səhifə mövcud deyil)">Supertoplu</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Qalaktika_toplusu&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Qalaktika toplusu (səhifə mövcud deyil)">Qalaktika toplusu</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Qalaktika_qrupu&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Qalaktika qrupu (səhifə mövcud deyil)">Qalaktika qrupu</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Lokal_qrup&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Lokal qrup (səhifə mövcud deyil)">Lokal qrup</a></li> <li><a href="/wiki/Qalaktika" title="Qalaktika">Qalaktika</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Qaranl%C4%B1q_mad%C9%99_i%C5%9F%C4%B1q_halqas%C4%B1&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Qaranlıq madə işıq halqası (səhifə mövcud deyil)">Qaranlıq madə işıq halqası</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ulduz_toplusu&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Ulduz toplusu (səhifə mövcud deyil)">Ulduz toplusu</a></li> <li><a href="/wiki/G%C3%BCn%C9%99%C5%9F_sistemi" title="Günəş sistemi">Günəş sistemi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Planet_sistemi&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Planet sistemi (səhifə mövcud deyil)">Planet sistemi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bo%C5%9Fluq_(astronomiya)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Boşluq (astronomiya) (səhifə mövcud deyil)">Boşluq</a></li></ul></td> </tr></tbody></table></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:#ddd8e7;text-align:center;;color: var(--color-base)"><a href="/w/index.php?title=M%C3%BC%C5%9Fahid%C9%99_kosmologiyas%C4%B1&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Müşahidə kosmologiyası (səhifə mövcud deyil)">Eksperimentlər</a></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=BOOMERanG_eksperimenti&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="BOOMERanG eksperimenti (səhifə mövcud deyil)">BOOMERanG</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kosmik_Fon_K%C9%99%C5%9Ffiyyat%C3%A7%C4%B1s%C4%B1&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Kosmik Fon Kəşfiyyatçısı (səhifə mövcud deyil)">Kosmik Fon Kəşfiyyatçısı</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Qaranl%C4%B1q_enerji_ara%C5%9Fd%C4%B1rmas%C4%B1&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Qaranlıq enerji araşdırması (səhifə mövcud deyil)">Qaranlıq enerji araşdırması</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Evklid_(kosmik_g%C9%99mi)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Evklid (kosmik gəmi) (səhifə mövcud deyil)">Evklid</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Illustris_layih%C9%99si&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Illustris layihəsi (səhifə mövcud deyil)">Illustris layihəsi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=B%C3%B6y%C3%BCk_Sinoptik_T%C9%99dqiqat_Teleskopu&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Böyük Sinoptik Tədqiqat Teleskopu (səhifə mövcud deyil)">Böyük Sinoptik Tədqiqat Teleskopu</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Planck_(kosmik_g%C9%99mi)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Planck (kosmik gəmi) (səhifə mövcud deyil)">Plank kosmik rəsədxanası</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sloan_Digital_S%C9%99ma_K%C9%99%C5%9Ffiyyat%C3%A7%C4%B1s%C4%B1&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Sloan Digital Səma Kəşfiyyatçısı (səhifə mövcud deyil)">Sloan Digital Səma Kəşfiyyatçısı (SDSS)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=2dF_Qalaktika_Q%C4%B1rm%C4%B1z%C4%B1_yerd%C9%99yi%C5%9Fm%C9%99_T%C9%99dqiqat%C3%A7%C4%B1s%C4%B1&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="2dF Qalaktika Qırmızı yerdəyişmə Tədqiqatçısı (səhifə mövcud deyil)">2dF Qalaktika Qırmızı yerdəyişmə Tədqiqatçısı ("2dF")</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kainat_Ma%C5%9F%C4%B1n%C4%B1&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Kainat Maşını (səhifə mövcud deyil)">Kainat Maşını</a></li> <li><div style="padding:0.2em 0.4em; line-height:1.2em;"><a href="/w/index.php?title=WMAP&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="WMAP (səhifə mövcud deyil)">WMAP</a></div></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:#ddd8e7;text-align:center;;color: var(--color-base)"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Kosmoloqlar%C4%B1n_siyah%C4%B1s%C4%B1&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Kosmoloqların siyahısı (səhifə mövcud deyil)">Elm adamları</a></li></ul></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><a href="/w/index.php?title=Mark_Aaronson&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Mark Aaronson (səhifə mövcud deyil)">Aaronson</a> • <a href="/w/index.php?title=Hannes_Alfven&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Hannes Alfven (səhifə mövcud deyil)">Alfven</a> • <a href="/w/index.php?title=Ralf_A%C5%9Fer_Alfer&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Ralf Aşer Alfer (səhifə mövcud deyil)">Alfer</a> • <a href="/w/index.php?title=Somnat_Baradvaj&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Somnat Baradvaj (səhifə mövcud deyil)">Baradvaj</a> <p><a href="/wiki/Nikolay_Kopernik" title="Nikolay Kopernik">Kopernik</a> • <a href="/w/index.php?title=Uillam_de_Sitter&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Uillam de Sitter (səhifə mövcud deyil)">de Sitter</a> • <a href="/w/index.php?title=Robert_Dike&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Robert Dike (səhifə mövcud deyil)">Dike</a> • <a href="/w/index.php?title=Artur_Eddinqton&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Artur Eddinqton (səhifə mövcud deyil)">Eddinqton</a> <a href="/w/index.php?title=Y%C3%BCrqen_Ehlers&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Yürqen Ehlers (səhifə mövcud deyil)">Ehlers</a> • <a href="/wiki/Albert_Eyn%C5%9Fteyn" title="Albert Eynşteyn">Eynşteyn</a> • <a href="/w/index.php?title=Corc_Ellis&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Corc Ellis (səhifə mövcud deyil)">Ellis</a> • <a href="/wiki/Aleksandr_Fridman" title="Aleksandr Fridman">Fridman</a> • <a href="/wiki/Qalileo_Qaliley" title="Qalileo Qaliley">Qaliley</a> • <a href="/w/index.php?title=Corc_Qamov&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Corc Qamov (səhifə mövcud deyil)">Qamov</a> • <a href="/w/index.php?title=Alan_Qut&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Alan Qut (səhifə mövcud deyil)">Qut</a> • <a href="/wiki/Edvin_Habbl" title="Edvin Habbl">Habbl</a> • <a href="/wiki/Corc_Lemetr" class="mw-redirect" title="Corc Lemetr">Lemetr</a> • <a href="/w/index.php?title=Andrey_Linde&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Andrey Linde (səhifə mövcud deyil)">Linde</a> <a href="/w/index.php?title=Con_Mater&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Con Mater (səhifə mövcud deyil)">Mater</a> • <a href="/wiki/%C4%B0saak_Nyuton" title="İsaak Nyuton">Nyuton</a> • <a href="/wiki/Arno_Allan_Penzias" title="Arno Allan Penzias">Penzias</a> • <a href="/w/index.php?title=Vera_Rubin&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Vera Rubin (səhifə mövcud deyil)">Rubin</a> • <a href="/wiki/Brayan_%C5%9Emidt" title="Brayan Şmidt">Şmidt</a> •<a href="/w/index.php?title=Karl_%C5%9Evarz%C3%A7ild&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Karl Şvarzçild (səhifə mövcud deyil)">Şvarzçild</a> • <a href="/w/index.php?title=Corc_Smut&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Corc Smut (səhifə mövcud deyil)">Smut</a> • <a href="/w/index.php?title=Aleksey_Starobinski&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Aleksey Starobinski (səhifə mövcud deyil)">Starobinski</a> • <a href="/w/index.php?title=Pol_Steinhard&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Pol Steinhard (səhifə mövcud deyil)">Steinhard</a> </p> <a href="/w/index.php?title=Nikolas_Sun%C3%A7ef&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Nikolas Sunçef (səhifə mövcud deyil)">Sunçef</a> • <a href="/w/index.php?title=R%C9%99%C5%9Fid_Sunyaev&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Rəşid Sunyaev (səhifə mövcud deyil)">Sunyaev</a> • <a href="/w/index.php?title=Ri%C3%A7ard_Tolman&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Riçard Tolman (səhifə mövcud deyil)">Tolman</a> • <a href="/w/index.php?title=Robert_Uilson&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Robert Uilson (səhifə mövcud deyil)">Uilson</a> • <a href="/wiki/Yakov_Zeldovi%C3%A7" title="Yakov Zeldoviç">Zeldoviç</a></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-navbar"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:Fiziki_kosmologiya" title="Şablon:Fiziki kosmologiya"><span title="Şablona bax">b</span></a></li><li class="nv-talk"><a href="/w/index.php?title=%C5%9Eablon_m%C3%BCzakir%C9%99si:Fiziki_kosmologiya&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Şablon müzakirəsi:Fiziki kosmologiya (səhifə mövcud deyil)"><span title="Müzakirə et">m</span></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:Fiziki_kosmologiya&amp;action=edit"><span title="Bu şablonu redaktə et">r</span></a></li></ul></div></td></tr></tbody></table> <p><b>Kainat</b> — <a href="/wiki/Zaman" title="Zaman">zaman</a>, <a href="/wiki/M%C9%99kan" title="Məkan">məkan</a> və onların bütün tərkib hissələrini əhatə edir.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">&#91;</span>1<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">&#91;</span>2<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">&#91;</span>3<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">&#91;</span>4<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Kainata <a href="/wiki/Planet" title="Planet">planetlər</a>, <a href="/wiki/Peyk" class="mw-redirect mw-disambig" title="Peyk">təbii peyklər</a>, <a href="/wiki/C%C4%B1rtdan_planet" class="mw-redirect" title="Cırtdan planet">cırtdan planetlər</a>, <a href="/wiki/Ulduz" title="Ulduz">ulduzlar</a>, <a href="/wiki/Qalaktika" title="Qalaktika">qalaktikalar</a>, qalaltikalararası boşluqlar, ən kiçik <a href="/wiki/Subatom_z%C9%99rr%C9%99cikl%C9%99r" class="mw-redirect" title="Subatom zərrəciklər">subatom zərrəciklər</a> və bütün <a href="/wiki/Materiya" class="mw-disambig" title="Materiya">materiya</a> və <a href="/wiki/Enerji" title="Enerji">enerji</a> daxildir. <i>Müşahidəolunan kainat</i>ın diametri hal-hazırda 28 <a href="/wiki/Parsek" title="Parsek">parsek</a> və ya 93 milyard <a href="/wiki/%C4%B0%C5%9F%C4%B1q_ili" title="İşıq ili">işıq ilidir</a>. Kainatın ölçüləri məlum deyil və sonu olub-olmadığı bilinmir.<sup id="cite_ref-Brian_Greene_2011_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-Brian_Greene_2011-5"><span class="cite-bracket">&#91;</span>5<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Müşahidələr və fiziki nəzəriyyələrin inkişafı kainatın tərkibi və təkamülü barədə nəticə çıxarmağa imkan verib. </p><p>Ulduzlar kainatın müşahidə edilən hissəsindəki cisimlərdir. Hər böyük qalaktikada təqribən bir neçə yüz milyard <a href="/wiki/Ulduz_S%C3%B6nm%C9%99z" class="mw-redirect" title="Ulduz Sönməz">ulduz</a>, Metaqalaktikada isə təqribən 100000 qalaktika olduğundan, kainatdakı ulduzların sayı 10<sup>19</sup>-dan çoxdur.<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">&#91;</span>6<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>Qədim zamanlardan insanlar kainatı öyrənməyə başlayıblar. Onlar səmaya baxıb ulduzlar haqqında müxtəlif fikirlər irəli sürmüşdülər. Hələ o zamanda yaşayıb yaradan Biruni teleskop olmadan belə ulduzlar haqqında dəqiq məlumatlar vermişdir. İlk teleskopu isə elmdən kənar, amma "yandırıcı" güzgü həvəskarı olan <a href="/w/index.php?title=Yakob_Metenus&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Yakob Metenus (səhifə mövcud deyil)">Yakob Metenus</a> düzəltmişdir. O, bir gün borunun bir ucuna çökək, o birinə isə qabarıq linza bərkitmək qərarına gəlir və nəticəsi durbin olur. Beləliklə, ilk durbin <a href="/wiki/Niderland" title="Niderland">Niderlandda</a> <a href="/wiki/XVII_%C9%99sr" title="XVII əsr">XVII əsrin</a> əvvəllərində ixtira edilmişdir. Bundan sonra durbinin bir neçə müəllifi də olmuşdur. Onlar da elmdən kənar adamlar idilər, lakin onlar birbirindən xəbərsiz bu durbinləri düzəltmişdilər. Onlardan birini Middelsbur adlı şəhərciyin sakini olan İohan Leppersqey düzəltmişdir. Bu teleskop 1608-ci ildə nümayiş etdirilmişdir. 1610-cu ildə <a href="/wiki/Qalileo_Qaliley" title="Qalileo Qaliley">Qalileo Qaliley</a> bundan xəbər tutub, özü teleskop düzəltmək fikrinə düşür və çox keçmir ki, o nəzəri düşüncələri əsasında teleskop düzəldir. Qalileyi teleskopun ixtiraçısı saymaq olmaz, lakin o, elmi əsaslarla teleskop düzəltmiş ilk alim oldu. Birlinzalı teleskopun sxemini isə ilk dəfə alim, mühəndis, rəssam və heykəltaraş olan <a href="/wiki/Leonardo_da_Vin%C3%A7i" title="Leonardo da Vinçi">Leonardo da Vinçi</a> (1452–1519) vermişdir. </p><p>Ən maraqlısı da odurki, bu hadisə <a href="/wiki/Qalileo_Qaliley" title="Qalileo Qaliley">Qaliley</a> teleskopla müşahidələrə başlayandan 100 il əvvəl olmuşdur. <a href="/wiki/Leonardo_da_Vin%C3%A7i" title="Leonardo da Vinçi">Leonardo da Vinçinin</a> əlyazmalarında iki linzalı <a href="/wiki/Teleskop" title="Teleskop">teleskopun</a> sxemi də aşkar edilmişdir, lakin onun özünün teleskop düzəltməsi və <a href="/wiki/G%C3%B6y_cisiml%C9%99ri" class="mw-redirect" title="Göy cisimləri">göy cisimləri</a> üzərində müşahidələr aparması məlum deyil. <a href="/wiki/XIX_%C9%99sr" title="XIX əsr">XIX əsrin</a> ortalarında spektral analiz kəşf olundu. Bu analiz spektroskop adlanan cihazla aparılır. Müşahidələr zamanı müəyyən edilmişdir ki, közərmiş bərk və maye cismlər göy qurşağının zolaqları şəklində olan bütöv spektr verir. Bildiyimiz kimi, işıq dalğa şəklində yayılır və hər bir rəngin də bir-birindən fərqli dalğa uzunluğu olur. Bu üsulla da göy cismlərinin fiziki təbiəti və kimyəvi tərkibi öyrənilir. Spektral analiz vasitəsilə özü işıq verən və ya hər hansı <a href="/wiki/Ulduz" title="Ulduz">ulduzun</a> işığını əks etdirən obyektin atmosferini öyrənmək olar. </p><p>Bu zaman, <a href="/wiki/%C4%B0%C5%9F%C4%B1q" title="İşıq">işığın</a> bütöv spektrində tutqun xətlər əmələ gəlir ki, onların vasitəsilə obyektin atmosferindəki qazların tərkibini təyin etmək mümkündür. Göy cismlərini öyrənmək üçün optik teleskoplarla yanaşı, radioteleskoplardan da geniş istifadə olunur. Optik teleskoplar göy cismlərindən gələn işığın qeyd olunmasına əsaslanırsa, radioteleskoplar kainatdakı obyektlərin şüalandırdığı elektromaqnit dalğalarının öyrənilməsinə əsaslanır. Güzgülü radioteleskopların diametri onlarla metrə çatır. Tərpənməz radioteleskopların diametri isə bir neçə yüz metr ola bilər. Belə teleskoplarla kainatın ən uzaq nöqtəsindəki obyektin fiziki təbiətini, hərəkətini, kimyəvi tərkibini və temperaturunu öyrənmək mümkündür. <a href="/wiki/Radar" title="Radar">Radar</a> adlanan cihazın köməyi ilə bizə yaxın olan göy cismlərinə siqnal göndərmək və onlardan əks olunan radio dalğaları qəbul etmək mümkündür. <a href="/wiki/Radio" title="Radio">Radio</a> dalğaların cismə gedib qayıtması vaxtına görə cismə qədər olan məsafəni də ölçmək olar. <a href="/wiki/G%C3%BCn%C9%99%C5%9F" title="Günəş">Günəş</a> sistemindəki bəzi planetlərə qədər məsafə bu üsulla təyin edilmişdir. Göy cismlərinin radioteleskoplarla və radarlarla öyrənilməsi ilə <a href="/wiki/Radioastronomiya" title="Radioastronomiya">radioastronomiya</a> əsri başladı. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Gələcəyi_haqqında_ümumi_müddəalar"><span id="G.C9.99l.C9.99c.C9.99yi_haqq.C4.B1nda_.C3.BCmumi_m.C3.BCdd.C9.99alar"></span>Gələcəyi haqqında ümumi müddəalar</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kainat&amp;veaction=edit&amp;section=1" title="Gələcəyi haqqında ümumi müddəalar bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kainat&amp;action=edit&amp;section=1" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Gələcəyi haqqında ümumi müddəalar"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Kainatın gələcəyi haqqında müxtəlif mülahizələr mövcuddur. Bu mülahizələr əsasən iki istiqamətdə aparılır: birinci istiqamətə əsasən Kainat həmişə genişlənməkdə davam edir, ikincisinə əsasən isə, Kainatın sonu fəlakətli "kollap" (sıxılma) ilə bitəcək. </p><p>İstiqamətlərin seçilməsi Kainatın maddəsinin orta sıxlığı ilə müəyyən edilir. </p><p>Qeyd edək ki, yalnız qalaktikaların kütləsi nəzərə alındıqda Kainatın orta sıxlığı üçün <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \rho =3\cdot 10^{-31}q/sm^{3}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>&#x03C1;<!-- ρ --></mi> <mo>=</mo> <mn>3</mn> <mo>&#x22C5;<!-- ⋅ --></mo> <msup> <mn>10</mn> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo>&#x2212;<!-- − --></mo> <mn>31</mn> </mrow> </msup> <mi>q</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo>/</mo> </mrow> <mi>s</mi> <msup> <mi>m</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>3</mn> </mrow> </msup> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \rho =3\cdot 10^{-31}q/sm^{3}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/ed40b343332138ac935347d2b5b82f1564552474" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.838ex; width:19.039ex; height:3.176ex;" alt="{\displaystyle \rho =3\cdot 10^{-31}q/sm^{3}}"></span> alınır, lakin Kainatda qalaktikalardan başqa sönmüş ulduzlar, qara dəliklər, ionlaşmış qazlar və s. kimi materiya da mövcuddur. Bundan əlavə, maddənin çətin müşahidə edilə bilən "gizli" kütləsinin mövcudluğu da istisna olunmur. Bütün bunları nəzərə almaqla hesablanan orta sıxlığın qiyməti böhran sıxlıqdan böyük olur. </p><p>1980-ci ildə neytrononun sükunət kütləsinin sıfırdan fərqli olduğu aşkar edilir. Bu fakt Kainatın təkamül modelinin təkmilləşdirilməsində mühüm rol oynadı. Belə ki, Kainatda neytrononun miqdarı başqa zərrəciklədən daha çoxdur. Ona görə də neytrononun kütləsini nəzərə almaqla, Kaiantın orta sıxlığı üçün alınan qiymət böhran sıxlıqdan daha böyük olur. Bu o deməkdir ki, Kainatın genişlənməsi nə vaxtsa sıxılma ilə əvəz olunacaq və son dərəcə böyük sıxlığa malik sinqulyar hala gələcək. </p><p>Orta sıxlığı böhran sıxlığından kiçik olarsa onun gələcək həyatı birinci istiqamət üzrə davam edər. Müasir mülahizələrə əsasən bu istiqamət bir neçə mərhələyə bölünür. </p><p>İlk mərhələ, 10<sup>14</sup> il davam edir. Kainatın əsas maddəsi (əvvəlcə hidrogen, sonra isə heliumun yanması hesabına) ulduzlarda tükənir. Hidrogen-helium yanacağı qurtardıqdan sonra, növbə ilə daha ağır elementləri yanır və ulduz öz fəaliyyətini dayandırır. Müxtəlif ulduzlarda bu proses müxtəlif sürətlə getsə də, 10<sup>14</sup> il ərzində bütün ulduzlar sönür. </p><p>Növbəti mərhələdə, sönmüş ulduzlar qravitasiya qarşılıqlı təsir hesabına yaxınlaşmaqla kinetik enerjilərini bir-birinə verir. Əlavə enerji alan ulduzlar qalaktikanı tərk edir. Ona görə də bu mərhələ qalaktikaların "ulduz buxarlanması" mərhələsi adlanır. Enerjisini itirən ulduzlar isə qalaktikanın mərkəzinə yığılır. Nəticədə, qalaktikanın mərkəzində ifrat kütləli qara çüxür yaranır. </p><p><a href="/wiki/Kainat%C4%B1n_ya%C5%9F%C4%B1" title="Kainatın yaşı">Kainatın yaşı</a> 10<sup>18</sup> il olduqda protonlar dağılmağa başlayır, onun yaşı 10<sup>30</sup> il olduqda isə bu dağılma başa çatır. Kainat tədricən elektron-pozitron qazı, neytron və fotonlarla dolur. Hesablamalara görə bu proses 10<sup>100</sup> il davam edəcək. </p><p>Kainatın sonuncu mərhələsi qara dəliklərin kvant "buxarlanması" mərhələsi adlanır. </p><p>Qeyd edək ki, Kaiantın orta sıxlığı dəqiq məlum olmadığına görə onun taleyini müəyyən edən istiqaməti seçmək çətindir. Ona görə də Kainatın gələcəyi haqqında mülahizələrdə hər iki istiqamət nəzərə alınır. Kollapsdan sonra Kainatda nə baş verəcəyi də açıq qalır. Yəni yenidən <a href="/wiki/B%C3%B6y%C3%BCk_partlay%C4%B1%C5%9F" title="Böyük partlayış">Böyük partlayış</a> olub-olmayacağı elmi sübutunu hələ ki, tapa bilməyib. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Mənbə"><span id="M.C9.99nb.C9.99"></span>Mənbə</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Kainat&amp;veaction=edit&amp;section=2" title="Mənbə bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Kainat&amp;action=edit&amp;section=2" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Mənbə"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r6982878">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist"> <div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.yourdictionary.com/Universe">Universe</a>. Webster's New World College Dictionary, Wiley Publishing, Inc. 2010. <small>2016-03-03 tarixində <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160303183502/http://www.yourdictionary.com/universe">arxivləşdirilib</a></small><span class="reference-accessdate">. <small>İstifadə tarixi: <span class="nowrap">2016-05-27</span></small></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Universe&amp;rft.date=2010&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.yourdictionary.com%2FUniverse&amp;rfr_id=info%3Asid%2Faz.wikipedia.org%3AKainat" class="Z3988"></span><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r4913744">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center}.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg/9px-Lock-gray-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center}.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Lock-red-alt-2.svg/9px-Lock-red-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/12px-Wikisource-logo.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:inherit;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#33aa33;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration,.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}</style></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://dictionary.reference.com/browse/Universe?s=t">"Universe"</a>. Dictionary.com. <small>2012-10-23 tarixində <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20121023004855/http://dictionary.reference.com/browse/universe?s=t">arxivləşdirilib</a></small><span class="reference-accessdate">. <small>İstifadə tarixi: <span class="nowrap">2012-09-21</span></small></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=Dictionary.com&amp;rft.atitle=Universe&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fdictionary.reference.com%2Fbrowse%2FUniverse%3Fs%3Dt&amp;rfr_id=info%3Asid%2Faz.wikipedia.org%3AKainat" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4913744"></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.merriam-webster.com/dictionary/Universe">"Universe"</a>. Merriam-Webster Dictionary. <small>2012-10-22 tarixində <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20121022182145/http://www.merriam-webster.com/dictionary/universe">arxivləşdirilib</a></small><span class="reference-accessdate">. <small>İstifadə tarixi: <span class="nowrap">2012-09-21</span></small></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=Merriam-Webster+Dictionary&amp;rft.atitle=Universe&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.merriam-webster.com%2Fdictionary%2FUniverse&amp;rfr_id=info%3Asid%2Faz.wikipedia.org%3AKainat" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4913744"></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book"><i>Zeilik, Michael; Gregory, Stephen A. </i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/introductoryastr0000zeil">Introductory Astronomy &amp; Astrophysics</a> (4th). Saunders College Publishing. 1998. <a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" class="mw-redirect" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/X%C3%BCsusi:KitabM%C9%99nb%C9%99l%C9%99ri/0030062284" title="Xüsusi:KitabMənbələri/0030062284"><bdi>0030062284</bdi></a>. <q>The totality of all space and time; all that is, has been, and will be.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Introductory+Astronomy+%26+Astrophysics&amp;rft.edition=4th&amp;rft.pub=Saunders+College+Publishing&amp;rft.date=1998&amp;rft.isbn=0030062284&amp;rft.aulast=Zeilik&amp;rft.aufirst=Michael&amp;rft.au=Gregory%2C+Stephen+A.&amp;rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fintroductoryastr0000zeil&amp;rfr_id=info%3Asid%2Faz.wikipedia.org%3AKainat" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4913744"></span> </li> <li id="cite_note-Brian_Greene_2011-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Brian_Greene_2011_5-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book"><i>Brian Greene. </i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/hiddenrealitypar00gree_0">The Hidden Reality</a>. Alfred A. Knopf. 2011.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=The+Hidden+Reality&amp;rft.pub=Alfred+A.+Knopf&amp;rft.date=2011&amp;rft.au=Brian+Greene&amp;rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fhiddenrealitypar00gree_0&amp;rfr_id=info%3Asid%2Faz.wikipedia.org%3AKainat" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4913744"></span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text">Məmmədov Q. Ş. Xəlilov M. Y. Ekoloqların məlumat kitabı. "Elm" nəşriyyatı. Bakı: 2003. 516 s.</span> </li> </ol></div></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r7809508">.mw-parser-output .ambox{border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);border-left:10px solid #36c;background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);box-sizing:border-box;margin:0 10%}html body.mediawiki.skin-minerva .mw-parser-output .ambox{border-width:0 0 0 4px}.mw-parser-output .ambox+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+link+style+.ambox,.mw-parser-output .ambox+link+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+style+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+link+.ambox{margin-top:-1px}html body.mediawiki .mw-parser-output .ambox.mbox-small-left{margin:4px 1em 4px 0;overflow:hidden;width:238px;border-collapse:collapse;font-size:88%;line-height:1.25em}.mw-parser-output .ambox-speedy{border-left:10px solid var(--border-color-error,#b32424);background-color:var(--background-color-error-subtle,#fee7e6)}.mw-parser-output .ambox-delete{border-left:10px solid var(--border-color-error,#b32424)}.mw-parser-output .ambox-content{border-left:10px solid #f28500}.mw-parser-output .ambox-style{border-left:10px solid var(--color-warning,#edab00)}.mw-parser-output .ambox-good{border-left:10px solid #66cc44}.mw-parser-output .ambox-discussion{border-left:10px solid #339966}.mw-parser-output .ambox-merge{border-left:10px solid #9932cc}.mw-parser-output .ambox-move{border-left:10px solid #9932cc}.mw-parser-output .ambox-protection{border-left:10px solid #a2a9b1}.mw-parser-output .ambox .mbox-text{border:none;padding:0.25em 0.5em;width:100%}.mw-parser-output .ambox .mbox-image{border:none;padding:2px 0 2px 0.5em;text-align:center}.mw-parser-output .ambox .mbox-imageright{border:none;padding:2px 0.5em 2px 0;text-align:center}.mw-parser-output .ambox .mbox-empty-cell{border:none;padding:0;width:1px}.mw-parser-output .ambox .mbox-image-div{width:52px}.mw-parser-output .ambox .mbox-textsmall-div{font-size:90%}html.client-js body.skin-minerva .mw-parser-output .mbox-text-span{margin-left:23px!important}@media(max-width:1366px){.mw-parser-output .ambox{margin-left:6%;margin-right:6%}}@media(max-width:719px){.mw-parser-output .ambox{margin-left:0;margin-right:0}}</style><table class="mbox-Asbox plainlinks metadata ambox ambox-style" role="presentation" style="border:0; background:transparent; color:inherit; margin:0; font-style:italic;"><tbody><tr><td class="mbox-image"><div style="width:52px"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Twemoji12_1fa90.svg" class="mw-file-description"><img alt="Saturn" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Twemoji12_1fa90.svg/32px-Twemoji12_1fa90.svg.png" decoding="async" width="32" height="32" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Twemoji12_1fa90.svg/48px-Twemoji12_1fa90.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Twemoji12_1fa90.svg/64px-Twemoji12_1fa90.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span></div></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-div">&#32;<a href="/wiki/Astronomiya" title="Astronomiya">Astronomiya</a> haqqında olan bu məqalə bu məqalə <a href="/wiki/Vikipediya:Qaralama_m%C9%99qal%C9%99" title="Vikipediya:Qaralama məqalə">qaralama halındadır</a>. Məqaləni <a href="/wiki/X%C3%BCsusi:EditPage/Kainat" title="Xüsusi:EditPage/Kainat">redaktə edərək</a> Vikipediyanı zənginləşdirin.</div><div class="mbox-textsmall-div hide-when-compact"></div></td></tr></tbody></table> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r7666803">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:#f9f9f9;display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-right{clear:right;float:right;margin-left:1em}.mw-parser-output .side-box-left{margin-right:1em}}</style><div class="side-box side-box-right plainlinks sistersitebox"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r6900090"> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/34px-Wikiquote-logo.svg.png" decoding="async" width="34" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/51px-Wikiquote-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/68px-Wikiquote-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="355" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist"><a href="/wiki/Vikisitat" title="Vikisitat">Vikisitatda</a> <i><b><a href="https://az.wikiquote.org/wiki/az:Kainat" class="extiw" title="q:az:Kainat">Kainat</a></b></i> ilə əlaqədar sitatlar var.</div></div> </div> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Yer_planetinin_kainatdakı_mövqeyi" style="text-align:center;;padding:3px"><table class="nowraplinks collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><span style="float:left;text-align:left;width:5em;margin-right:0.5em"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:Yerin_m%C3%B6vqeyi" title="Bu şablona bax"><img alt="⛭" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/14px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/21px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/28px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 2x" data-file-width="14" data-file-height="14" /></a></span></span><div id="Yer_planetinin_kainatdakı_mövqeyi" style="font-size:114%;margin:0 5em"><a href="/wiki/Yer" title="Yer">Yer</a> planetinin kainatdakı mövqeyi</div></th></tr><tr><td class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Yer" title="Yer">Yer</a> <big>→</big> <a href="/wiki/G%C3%BCn%C9%99%C5%9F_sistemi" title="Günəş sistemi">Günəş sistemi</a> <big>→</big> <a href="/w/index.php?title=Yerli_ulduzlararas%C4%B1_bulud&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Yerli ulduzlararası bulud (səhifə mövcud deyil)">Yerli ulduzlararası bulud</a> <big>→</big> <a href="/w/index.php?title=Yerli_qabarc%C4%B1q&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Yerli qabarcıq (səhifə mövcud deyil)">Yerli qabarcıq</a> <big>→</big> <a href="/w/index.php?title=Qauld_Qur%C5%9Fa%C4%9F%C4%B1&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Qauld Qurşağı (səhifə mövcud deyil)">Qauld Qurşağı</a> <big>→</big> <a href="/w/index.php?title=Orion_qolu&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Orion qolu (səhifə mövcud deyil)">Orion qolu</a> <big>→</big> <a href="/wiki/S%C3%BCd_Yolu" title="Süd Yolu">Süd Yolu</a> <big>→</big> <a href="/w/index.php?title=S%C3%BCd_Yolu_altqrupu&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Süd Yolu altqrupu (səhifə mövcud deyil)">Süd Yolu altqrupu</a> <big>→</big> <a href="/w/index.php?title=Yerli_qrup&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Yerli qrup (səhifə mövcud deyil)">Yerli qrup</a> <big>→</big> <a href="/w/index.php?title=Q%C4%B1z_supertopas%C4%B1&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Qız supertopası (səhifə mövcud deyil)">Qız supertopası</a> <big>→</big> <br /> <a href="/w/index.php?title=Bal%C4%B1qlar-Balina_Supertopa_Kompleksi&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Balıqlar-Balina Supertopa Kompleksi (səhifə mövcud deyil)">Balıqlar-Balina Supertopa Kompleksi</a> <big>→</big> <a href="/w/index.php?title=M%C3%BC%C5%9Fahid%C9%99_edil%C9%99_bil%C9%99n_kainat&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Müşahidə edilə bilən kainat (səhifə mövcud deyil)">Müşahidə edilə bilən kainat</a> <big>→</big> <a class="mw-selflink selflink">Kainat</a></div></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Təbiətin_elementləri" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist collapsible collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><span style="float:left;text-align:left;width:5em;margin-right:0.5em"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:T%C9%99bi%C9%99tin_elementl%C9%99ri" title="Bu şablona bax"><img alt="⛭" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/14px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/21px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/28px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 2x" data-file-width="14" data-file-height="14" /></a></span></span><div id="Təbiətin_elementləri" style="font-size:114%;margin:0 5em"><a href="/wiki/T%C9%99bi%C9%99t" title="Təbiət">Təbiətin</a> elementləri</div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px"><a class="mw-selflink selflink">Kainat</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=F%C9%99za&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Fəza (səhifə mövcud deyil)">Fəza</a></li> <li><a href="/wiki/Zaman_(fizika)" class="mw-redirect" title="Zaman (fizika)">Zaman</a></li> <li><a href="/wiki/Enerji" title="Enerji">Enerji</a></li> <li><a href="/wiki/Madd%C9%99" title="Maddə">Maddə</a> <ul><li><a href="/wiki/Z%C9%99rr%C9%99cik" title="Zərrəcik">zərrəciklər</a></li> <li><a href="/wiki/Kimy%C9%99vi_element" title="Kimyəvi element">kimyəvi elementlər</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px"><a href="/wiki/Yer" title="Yer">Yer</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Yer_haqq%C4%B1nda_elml%C9%99r" title="Yer haqqında elmlər">Yer haqqında elmlər</a></li> <li><a href="/wiki/Yerin_tarixi" title="Yerin tarixi">Tarixi</a>&#160;(<a href="/w/index.php?title=Yerin_geoloji_tarixi&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Yerin geoloji tarixi (səhifə mövcud deyil)">geoloji</a>)</li> <li><a href="/wiki/Yerin_qurulu%C5%9Fu" title="Yerin quruluşu">Strukturu</a></li> <li><a href="/wiki/Geologiya" title="Geologiya">Geologiya</a></li> <li><a href="/wiki/Tektonik_plit%C9%99l%C9%99r" title="Tektonik plitələr">Tektonik plitələr</a></li> <li><a href="/wiki/Okean" title="Okean">Okeanlar</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Qaia_hipotezi&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Qaia hipotezi (səhifə mövcud deyil)">Qaia hipotezi</a></li> <li><a href="/wiki/Yerin_g%C9%99l%C9%99c%C9%99yi" title="Yerin gələcəyi">Yerin gələcəyi</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px"><a href="/w/index.php?title=Hava_(meteorologiya)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Hava (meteorologiya) (səhifə mövcud deyil)">Hava (meteorologiya)</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Meteorologiya" title="Meteorologiya">Meteorologiya</a></li> <li><a href="/wiki/Hava" title="Hava">Yerin atmosferi</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0qlim" title="İqlim">İqlim </a></li> <li><a href="/wiki/Bulud" title="Bulud">Buludlar</a></li> <li><a href="/wiki/Ya%C4%9F%C4%B1%C5%9F" title="Yağış">Yağış</a></li> <li><a href="/wiki/Qar" title="Qar">Qar</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=G%C3%BCn%C9%99%C5%9F_i%C5%9F%C4%B1%C4%9F%C4%B1&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Günəş işığı (səhifə mövcud deyil)">Günəş işığı</a></li> <li><a href="/wiki/Qabarma_v%C9%99_%C3%A7%C9%99kilm%C9%99" title="Qabarma və çəkilmə">Qabarma və çəkilmələr</a></li> <li><a href="/wiki/K%C3%BCl%C9%99k" title="Külək">Külək</a> <ul><li><a href="/wiki/Tornado" title="Tornado">tornado</a></li> <li><a href="/wiki/Tropik_siklon" title="Tropik siklon">Tropik siklon</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px"><a href="/wiki/%C6%8Ftraf_m%C3%BChit" title="Ətraf mühit">Ətraf mühit</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Ekologiya" title="Ekologiya">Ekologiya</a></li> <li><a href="/wiki/Ekosistem" title="Ekosistem">Ekosistem</a></li> <li><a href="/wiki/Sah%C9%99_(fizika)" title="Sahə (fizika)">Sahə</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%9E%C3%BCalanma" title="Şüalanma">Şüalanma</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=V%C9%99h%C5%9Fi_t%C9%99bi%C9%99t&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Vəhşi təbiət (səhifə mövcud deyil)">Vəhşi təbiət</a></li> <li><a href="/wiki/Me%C5%9F%C9%99_yan%C4%9F%C4%B1nlar%C4%B1" title="Meşə yanğınları">Meşə yanğınları</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px"><a href="/wiki/H%C9%99yat" title="Həyat">Həyat</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Abiogenez" title="Abiogenez">Abiogenez</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=H%C9%99yat%C4%B1n_t%C9%99kam%C3%BCl_tarixi&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Həyatın təkamül tarixi (səhifə mövcud deyil)">Təkamül tarixi</a></li> <li><a href="/wiki/Biosfer" title="Biosfer">Biosfer</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bioloji_orqanizasiya&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Bioloji orqanizasiya (səhifə mövcud deyil)">İyerarxiya</a></li> <li><a href="/wiki/Biologiya" title="Biologiya">Biologiya</a>&#160;(<a href="/wiki/Astrobiologiya" title="Astrobiologiya">astrobiologiya</a>)</li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Bioloji_m%C3%BCxt%C9%99liflik" title="Bioloji müxtəliflik">Bioloji müxtəliflik</a></li> <li><a href="/wiki/Orqanizm" title="Orqanizm">Orqanizm</a></li> <li><a href="/wiki/N%C3%BCv%C9%99lil%C9%99r" class="mw-redirect" title="Nüvəlilər">Eukariotlar</a> <ul><li><a href="/wiki/Flora_(botanika)" title="Flora (botanika)">flora</a> <ul><li><a href="/wiki/Bitkil%C9%99r" title="Bitkilər">bitkilər</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Fauna_(zoologiya)" title="Fauna (zoologiya)">fauna</a> <ul><li><a href="/wiki/Heyvanlar" title="Heyvanlar">heyvanlar</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/G%C3%B6b%C9%99l%C9%99kl%C9%99r" title="Göbələklər">göbələklər</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0btidail%C9%99r" title="İbtidailər">ibtidailər</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Prokariotlar" title="Prokariotlar">Prokariotlar</a> <ul><li><a href="/wiki/Arxeyalar" class="mw-redirect" title="Arxeyalar">arxeyalar</a></li> <li><a href="/wiki/Bakteriyalar" title="Bakteriyalar">bakteriyalar </a></li></ul></li> <li><i><a href="/wiki/Viruslar" title="Viruslar">Viruslar</a></i></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div> <ul><li><span typeof="mw:File"><span title="Category"><img alt="Category" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/16px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png" decoding="async" width="16" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/24px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/32px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png 2x" data-file-width="36" data-file-height="31" /></span></span> <a href="/wiki/Kateqoriya:T%C9%99bi%C9%99t" title="Kateqoriya:Təbiət">Kateqoriya</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐api‐int.codfw.main‐75f486866c‐gzhz6 Cached time: 20241203131118 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [vary‐revision‐sha1] CPU time usage: 0.401 seconds Real time usage: 0.519 seconds Preprocessor visited node count: 731/1000000 Post‐expand include size: 53047/2097152 bytes Template argument size: 202/2097152 bytes Highest expansion depth: 12/100 Expensive parser function count: 0/500 Unstrip recursion depth: 1/20 Unstrip post‐expand size: 38969/5000000 bytes Lua time usage: 0.247/10.000 seconds Lua memory usage: 3033326/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 0/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 412.786 1 -total 32.55% 134.353 1 Şablon:Fiziki_kosmologiya 31.97% 131.977 1 Şablon:Sidebar_with_collapsible_lists 28.18% 116.319 1 Şablon:İstinad_siyahısı 22.12% 91.303 1 Şablon:Astronomiya-qaralama 21.57% 89.037 1 Şablon:Stub-meta 20.22% 83.446 3 Şablon:Cite_book 19.97% 82.439 1 Şablon:Ambox 11.72% 48.386 2 Şablon:Sidebar 5.89% 24.301 1 Şablon:Vikisitat --> <!-- Saved in parser cache with key azwiki:pcache:68185:|#|:idhash:canonical and timestamp 20241203131118 and revision id 7490783. Rendering was triggered because: api-parse --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1&amp;useformat=desktop" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Mənbə — "<a dir="ltr" href="https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Kainat&amp;oldid=7490783">https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Kainat&amp;oldid=7490783</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:Kateqoriyalar" title="Xüsusi:Kateqoriyalar">Kateqoriyalar</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kateqoriya:Astronomiya_qaralamalar%C4%B1" title="Kateqoriya:Astronomiya qaralamaları">Astronomiya qaralamaları</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:Kosmos" title="Kateqoriya:Kosmos">Kosmos</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:Astronomiya" title="Kateqoriya:Astronomiya">Astronomiya</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:Astrofizika" title="Kateqoriya:Astrofizika">Astrofizika</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:Kainat" title="Kateqoriya:Kainat">Kainat</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:Astronomik_dinamik_sisteml%C9%99r" title="Kateqoriya:Astronomik dinamik sistemlər">Astronomik dinamik sistemlər</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:%C6%8Fsas_m%C3%B6vzular%C4%B1n_t%C9%99snifat%C4%B1" title="Kateqoriya:Əsas mövzuların təsnifatı">Əsas mövzuların təsnifatı</a></li></ul></div></div> </div> </div> <div id="mw-navigation"> <h2>Naviqasiya menyusu</h2> <div id="mw-head"> <nav id="p-personal" class="mw-portlet mw-portlet-personal vector-user-menu-legacy vector-menu" aria-labelledby="p-personal-label" > <h3 id="p-personal-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Şəxsi alətlər</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anonuserpage" class="mw-list-item"><span title="Redaktə edərkən istifadə etdiyiniz IP ünvanı üçün istifadəçi səhifəsi">Daxil olmamısınız</span></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:M%C3%BCzakir%C9%99S%C9%99hif%C9%99m" title="Bu IP ünvanından edilmiş müzakirələr [n]" accesskey="n"><span>Müzakirə</span></a></li><li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:T%C3%B6hf%C9%99l%C9%99rim" title="Bu IP ünvanından edilən redaktələrin siyahısı [y]" accesskey="y"><span>Töhfələr</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:HesabYarat&amp;returnto=Kainat" title="Hesab yaratmaq və daxil olmaq üçün təşviq olunursunuz; Ancaq məcburi deyil"><span>Hesab yarat</span></a></li><li id="pt-login" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:DaxilOl&amp;returnto=Kainat" title="Daxil olmanız tövsiyə olunur, amma bu məcburi tələb deyil. [o]" accesskey="o"><span>Daxil ol</span></a></li> </ul> </div> </nav> <div id="left-navigation"> <nav id="p-namespaces" class="mw-portlet mw-portlet-namespaces vector-menu-tabs vector-menu-tabs-legacy vector-menu" aria-labelledby="p-namespaces-label" > <h3 id="p-namespaces-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Ad fəzaları</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected mw-list-item"><a href="/wiki/Kainat" title="Məqalənin məzmununu göstər [c]" accesskey="c"><span>Məqalə</span></a></li><li id="ca-talk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/M%C3%BCzakir%C9%99:Kainat" rel="discussion" title="Səhifə barədə müzakirə [t]" accesskey="t"><span>Müzakirə</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-variants" class="mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet vector-menu-dropdown vector-menu" aria-labelledby="p-variants-label" > <input type="checkbox" id="p-variants-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-variants" class="vector-menu-checkbox" aria-labelledby="p-variants-label" > <label id="p-variants-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">azərbaycanca</span> </label> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation"> <nav id="p-views" class="mw-portlet mw-portlet-views vector-menu-tabs vector-menu-tabs-legacy vector-menu" aria-labelledby="p-views-label" > <h3 id="p-views-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Görünüş</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected mw-list-item"><a href="/wiki/Kainat"><span>Oxu</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kainat&amp;veaction=edit" title="Bu səhifəni redaktə et [v]" accesskey="v"><span>Redaktə</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kainat&amp;action=edit" title="Səhifənin mənbə kodunu redaktə et [e]" accesskey="e"><span>Mənbəni redaktə et</span></a></li><li id="ca-history" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kainat&amp;action=history" title="Bu səhifənin keçmiş nüsxələri. [h]" accesskey="h"><span>Tarixçəyə bax</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-cactions" class="mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-menu-dropdown vector-menu" aria-labelledby="p-cactions-label" title="Daha çox seçim" > <input type="checkbox" id="p-cactions-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-cactions" class="vector-menu-checkbox" aria-labelledby="p-cactions-label" > <label id="p-cactions-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Daha çox</span> </label> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </nav> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <h3 >Axtar</h3> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="vector-search-box-form"> <div id="simpleSearch" class="vector-search-box-inner" data-search-loc="header-navigation"> <input class="vector-search-box-input" type="search" name="search" placeholder="Vikipediyada axtar" aria-label="Vikipediyada axtar" autocapitalize="sentences" title="Vikipediya saytında axtar [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <input type="hidden" name="title" value="Xüsusi:Axtar"> <input id="mw-searchButton" class="searchButton mw-fallbackSearchButton" type="submit" name="fulltext" title="Bu mətnin olduğu səhifələri axtar" value="Axtar"> <input id="searchButton" class="searchButton" type="submit" name="go" title="Əgər varsa, eyni adı daşıyan səhifəyə keç" value="Get"> </div> </form> </div> </div> </div> <div id="mw-panel" class="vector-legacy-sidebar"> <div id="p-logo" role="banner"> <a class="mw-wiki-logo" href="/wiki/Ana_s%C9%99hif%C9%99" title="Ana səhifə"></a> </div> <nav id="p-navigation" class="mw-portlet mw-portlet-navigation vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-navigation-label" > <h3 id="p-navigation-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Naviqasiya</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Ana_s%C9%99hif%C9%99" title="Ana səhifəni ziyarət edin [z]" accesskey="z"><span>Ana səhifə</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:K%C9%99nd_meydan%C4%B1" title="Layihə haqqında, nələr edəbilərsiniz, axtardıqlarınızı harda tapmaq olar"><span>Kənd meydanı</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:%C4%B0cma_portal%C4%B1" title="Gündəlik xəbərlər ilə əlaqəli məlumatlar"><span>İcma portalı</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:SonD%C9%99yi%C5%9Fiklikl%C9%99r" title="Vikidəki son dəyişikliklər siyahısı [r]" accesskey="r"><span>Son dəyişikliklər</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:T%C9%99sad%C3%BCfi" title="Təsadüfi məqaləyə keç [x]" accesskey="x"><span>Təsadüfi məqalə</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-Layihələr" class="mw-portlet mw-portlet-Layihələr vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-Layihələr-label" > <h3 id="p-Layihələr-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Layihələr</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-Seçilmiş-məqalələr" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:Se%C3%A7ilmi%C5%9F_m%C9%99qal%C9%99l%C9%99r"><span>Seçilmiş məqalələr</span></a></li><li id="n-Seçilmiş-siyahılar" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:Se%C3%A7ilmi%C5%9F_siyah%C4%B1lar"><span>Seçilmiş siyahılar</span></a></li><li id="n-Yaxşı-məqalələr" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:Yax%C5%9F%C4%B1_m%C9%99qal%C9%99l%C9%99r"><span>Yaxşı məqalələr</span></a></li><li id="n-Məqalə-namizədləri" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:M%C9%99qal%C9%99_namiz%C9%99dl%C9%99ri"><span>Məqalə namizədləri</span></a></li><li id="n-Mövzulu-ay" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:M%C3%B6vzulu_ay"><span>Mövzulu ay</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-Xüsusi" class="mw-portlet mw-portlet-Xüsusi vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-Xüsusi-label" > <h3 id="p-Xüsusi-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Xüsusi</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-contactpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:Biziml%C9%99_%C9%99laq%C9%99"><span>Bizimlə əlaqə</span></a></li><li id="n-sitesupport" class="mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&amp;wmf_medium=sidebar&amp;wmf_campaign=az.wikipedia.org&amp;uselang=az" title="Bizə dəstək verin"><span>İanə et</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/K%C3%B6m%C9%99k:M%C3%BCnd%C9%99ricat" title="Yardım almaq üçün."><span>Kömək</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-tb" class="mw-portlet mw-portlet-tb vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-tb-label" > <h3 id="p-tb-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Alətlər</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:S%C9%99hif%C9%99y%C9%99Ke%C3%A7idl%C9%99r/Kainat" title="Vikidə bu məqaləyə bağlantılar [j]" accesskey="j"><span>Səhifəyə keçidlər</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:%C6%8Flaq%C9%99liD%C9%99yi%C5%9Fiklikl%C9%99r/Kainat" rel="nofollow" title="Bu məqaləyə aid başqa səhifələrdə yeni dəyişikliklər [k]" accesskey="k"><span>Əlaqəli redaktələr</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:Yükləmə_sehrbazı" title="Yeni şəkil və ya multimedia faylı yüklə [u]" accesskey="u"><span>Fayl yüklə</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:X%C3%BCsusiS%C9%99hif%C9%99l%C9%99r" title="Xüsusi səhifələrin siyahısı [q]" accesskey="q"><span>Xüsusi səhifələr</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kainat&amp;oldid=7490783" title="Bu səhifənin bu versiyasına daimi keçid"><span>Daimi keçid</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kainat&amp;action=info" title="Bu səhifə haqqında ətraflı məlumat"><span>Səhifə məlumatları</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:CiteThisPage&amp;page=Kainat&amp;id=7490783&amp;wpFormIdentifier=titleform" title="Bu səhifəyə necə istinad etmək barədə məlumat"><span>Bu səhifəyə istinad et</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:UrlShortener&amp;url=https%3A%2F%2Faz.wikipedia.org%2Fwiki%2FKainat"><span>Qısaldılmış URL əldə et</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:QrCode&amp;url=https%3A%2F%2Faz.wikipedia.org%2Fwiki%2FKainat"><span>QR-kodu endir</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-coll-print_export" class="mw-portlet mw-portlet-coll-print_export vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-coll-print_export-label" > <h3 id="p-coll-print_export-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Çap et/ixrac</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:Book&amp;bookcmd=book_creator&amp;referer=Kainat"><span>Kitab yarat</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:DownloadAsPdf&amp;page=Kainat&amp;action=show-download-screen"><span>PDF kimi yüklə</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Kainat&amp;printable=yes" title="Səhifənin çap versiyası [p]" accesskey="p"><span>Çap versiyası</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-wikibase-otherprojects" class="mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-wikibase-otherprojects-label" > <h3 id="p-wikibase-otherprojects-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Digər layihələrdə</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Universe" hreflang="en"><span>Vikianbar</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikiquote mw-list-item"><a href="https://az.wikiquote.org/wiki/Kainat" hreflang="az"><span>Vikisitat</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q1" title="Bağlanan məlumatların saxlanması elementinə keçid [g]" accesskey="g"><span>Vikidata elementi</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-lang" class="mw-portlet mw-portlet-lang vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-lang-label" > <h3 id="p-lang-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Digər dillərdə</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Heelal" title="Heelal – afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Heelal" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Universum" title="Universum – İsveçrə almancası" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Universum" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="İsveçrə almancası" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%A0%E1%8D%88%E1%88%AD" title="ጠፈር – amhar" lang="am" hreflang="am" data-title="ጠፈር" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="amhar" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Universo" title="Universo – araqon" lang="an" hreflang="an" data-title="Universo" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="araqon" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D8%B6%D8%A7%D8%A1_%D9%83%D9%88%D9%86%D9%8A" title="فضاء كوني – ərəb" lang="ar" hreflang="ar" data-title="فضاء كوني" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="ərəb" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arc mw-list-item"><a href="https://arc.wikipedia.org/wiki/%DC%AC%DC%92%DC%9D%DC%A0" title="ܬܒܝܠ – aramik" lang="arc" hreflang="arc" data-title="ܬܒܝܠ" data-language-autonym="ܐܪܡܝܐ" data-language-local-name="aramik" class="interlanguage-link-target"><span>ܐܪܡܝܐ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D9%83%D9%88%D9%86" title="كون – Moroccan Arabic" lang="ary" hreflang="ary" data-title="كون" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="Moroccan Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>الدارجة</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%83%D9%88%D9%86" title="كون – Egyptian Arabic" lang="arz" hreflang="arz" data-title="كون" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptian Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A7%B0%E0%A6%B9%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%A3%E0%A7%8D%E0%A6%A1" title="বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ড – assam" lang="as" hreflang="as" data-title="বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ড" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="assam" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Universu" title="Universu – asturiya" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Universu" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturiya" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%A6%D9%88%D8%B1%D9%86" title="ائورن – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="ائورن" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="yaxşı məqalə"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D2%92%D0%B0%D0%BB%D3%99%D0%BC" title="Ғаләм – başqırd" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Ғаләм" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="başqırd" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/W%C3%B6dall" title="Wödall – Bavarian" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Wödall" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="Bavarian" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/V%C4%97sata" title="Vėsata – Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Vėsata" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Uniberso" title="Uniberso – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Uniberso" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%81%D0%B2%D0%B5%D1%82" title="Сусвет – belarus" lang="be" hreflang="be" data-title="Сусвет" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="belarus" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%81%D1%8C%D0%B2%D0%B5%D1%82" title="Сусьвет – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Сусьвет" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0" title="Вселена – bolqar" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Вселена" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bolqar" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AC%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%B9%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%A1" title="ब्रह्मांड – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="ब्रह्मांड" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AE%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%AC" title="মহাবিশ্ব – benqal" lang="bn" hreflang="bn" data-title="মহাবিশ্ব" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="benqal" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%A0%E0%BD%87%E0%BD%B2%E0%BD%82%E0%BC%8B%E0%BD%A2%E0%BE%9F%E0%BD%BA%E0%BD%93%E0%BC%8B" title="འཇིག་རྟེན་ – tibet" lang="bo" hreflang="bo" data-title="འཇིག་རྟེན་" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="tibet" class="interlanguage-link-target"><span>བོད་ཡིག</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Hollved" title="Hollved – breton" lang="br" hreflang="br" data-title="Hollved" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="breton" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Svemir" title="Svemir – bosniya" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Svemir" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="bosniya" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-btm mw-list-item"><a href="https://btm.wikipedia.org/wiki/Alam_semesta" title="Alam semesta – Batak Mandailing" lang="btm" hreflang="btm" data-title="Alam semesta" data-language-autonym="Batak Mandailing" data-language-local-name="Batak Mandailing" class="interlanguage-link-target"><span>Batak Mandailing</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%80%D1%88%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%BD" title="Оршолон – Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Оршолон" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Univers" title="Univers – katalan" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Univers" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="katalan" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/%E1%B9%B2%CC%84-d%C3%AAu" title="Ṳ̄-dêu – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Ṳ̄-dêu" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%B8" title="Вселенни – çeçen" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Вселенни" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="çeçen" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Uniberso" title="Uniberso – sebuan" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Uniberso" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="sebuan" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-chr mw-list-item"><a href="https://chr.wikipedia.org/wiki/%E1%8E%A6%E1%8E%B8%E1%8E%B6%E1%8E%AF_%E1%8E%A6%E1%8E%B8%E1%8E%BE%E1%8F%97" title="ᎦᎸᎶᎯ ᎦᎸᎾᏗ – çeroki" lang="chr" hreflang="chr" data-title="ᎦᎸᎶᎯ ᎦᎸᎾᏗ" data-language-autonym="ᏣᎳᎩ" data-language-local-name="çeroki" class="interlanguage-link-target"><span>ᏣᎳᎩ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%DB%95%D8%B1%D8%AF%D9%88%D9%88%D9%86" title="گەردوون – Mərkəzi kürdcə" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="گەردوون" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="Mərkəzi kürdcə" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Vesm%C3%ADr" title="Vesmír – çex" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Vesmír" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="çex" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-csb mw-list-item"><a href="https://csb.wikipedia.org/wiki/Wszechswiat" title="Wszechswiat – kaşubyan" lang="csb" hreflang="csb" data-title="Wszechswiat" data-language-autonym="Kaszëbsczi" data-language-local-name="kaşubyan" class="interlanguage-link-target"><span>Kaszëbsczi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%C3%87%D1%83%D1%82_%D0%A2%C4%95%D0%BD%D1%87%D0%B5" title="Çут Тĕнче – çuvaş" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Çут Тĕнче" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="çuvaş" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Bydysawd_(seryddiaeth)" title="Bydysawd (seryddiaeth) – uels" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Bydysawd (seryddiaeth)" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="uels" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Universet" title="Universet – danimarka" lang="da" hreflang="da" data-title="Universet" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="danimarka" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dag mw-list-item"><a href="https://dag.wikipedia.org/wiki/Dunia" title="Dunia – Dagbani" lang="dag" hreflang="dag" data-title="Dunia" data-language-autonym="Dagbanli" data-language-local-name="Dagbani" class="interlanguage-link-target"><span>Dagbanli</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Universum" title="Universum – alman" lang="de" hreflang="de" data-title="Universum" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="alman" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Kainat" title="Kainat – Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Kainat" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dsb mw-list-item"><a href="https://dsb.wikipedia.org/wiki/Uniwersum" title="Uniwersum – aşağı sorb" lang="dsb" hreflang="dsb" data-title="Uniwersum" data-language-autonym="Dolnoserbski" data-language-local-name="aşağı sorb" class="interlanguage-link-target"><span>Dolnoserbski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CF%8D%CE%BC%CF%80%CE%B1%CE%BD" title="Σύμπαν – yunan" lang="el" hreflang="el" data-title="Σύμπαν" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="yunan" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="yaxşı məqalə"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Universe" title="Universe – ingilis" lang="en" hreflang="en" data-title="Universe" data-language-autonym="English" data-language-local-name="ingilis" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Universo" title="Universo – esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Universo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Universo" title="Universo – ispan" lang="es" hreflang="es" data-title="Universo" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="ispan" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Universum" title="Universum – eston" lang="et" hreflang="et" data-title="Universum" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="eston" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="seçilmiş məqalə"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Unibertsoa" title="Unibertsoa – bask" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Unibertsoa" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="bask" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/Universu" title="Universu – Extremaduran" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Universu" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="Extremaduran" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%DB%8C%D8%AA%DB%8C" title="گیتی – fars" lang="fa" hreflang="fa" data-title="گیتی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="fars" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="seçilmiş məqalə"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Maailmankaikkeus" title="Maailmankaikkeus – fin" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Maailmankaikkeus" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="fin" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fj mw-list-item"><a href="https://fj.wikipedia.org/wiki/Vuravura_taucoko" title="Vuravura taucoko – fici" lang="fj" hreflang="fj" data-title="Vuravura taucoko" data-language-autonym="Na Vosa Vakaviti" data-language-local-name="fici" class="interlanguage-link-target"><span>Na Vosa Vakaviti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Alheimurin" title="Alheimurin – farer" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Alheimurin" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="farer" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Univers" title="Univers – fransız" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Univers" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="fransız" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/%C3%85%C3%A5l" title="Åål – şimali fris" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Åål" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="şimali fris" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Hielal" title="Hielal – qərbi friz" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Hielal" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="qərbi friz" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Cruinne" title="Cruinne – irland" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Cruinne" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="irland" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Liniv%C3%A8r" title="Linivèr – Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Linivèr" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Domhan" title="Domhan – Şotlandiya keltcəsi" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Domhan" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="Şotlandiya keltcəsi" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Universo" title="Universo – qalisiya" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Universo" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="qalisiya" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Arapy" title="Arapy – quarani" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Arapy" data-language-autonym="Avañe&#039;ẽ" data-language-local-name="quarani" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gor mw-list-item"><a href="https://gor.wikipedia.org/wiki/Alam_semesta" title="Alam semesta – qorontalo" lang="gor" hreflang="gor" data-title="Alam semesta" data-language-autonym="Bahasa Hulontalo" data-language-local-name="qorontalo" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Hulontalo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%AC%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AA%B9%E0%AB%8D%E0%AA%AE%E0%AA%BE%E0%AA%82%E0%AA%A1" title="બ્રહ્માંડ – qucarat" lang="gu" hreflang="gu" data-title="બ્રહ્માંડ" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="qucarat" class="interlanguage-link-target"><span>ગુજરાતી</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Y%C3%AE-chhiu" title="Yî-chhiu – hakka" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Yî-chhiu" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="hakka" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%94%D7%99%D7%A7%D7%95%D7%9D" title="היקום – ivrit" lang="he" hreflang="he" data-title="היקום" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="ivrit" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AC%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%B9%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A3%E0%A5%8D%E0%A4%A1" title="ब्रह्माण्ड – hind" lang="hi" hreflang="hi" data-title="ब्रह्माण्ड" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="hind" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Sansaar" title="Sansaar – Fiji Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Sansaar" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Fiji Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Svemir" title="Svemir – xorvat" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Svemir" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="xorvat" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Liniv%C3%A8" title="Linivè – haiti kreol" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Linivè" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="haiti kreol" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Vil%C3%A1gegyetem" title="Világegyetem – macar" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Világegyetem" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="macar" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8F%D5%AB%D5%A5%D5%A6%D5%A5%D6%80%D6%84" title="Տիեզերք – erməni" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Տիեզերք" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="erməni" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D5%8F%D5%AB%D5%A5%D5%A6%D5%A5%D6%80%D6%84" title="Տիեզերք – Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Տիեզերք" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target"><span>Արեւմտահայերէն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Universo" title="Universo – interlinqua" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Universo" data-language-autonym="İnterlingua" data-language-local-name="interlinqua" class="interlanguage-link-target"><span>İnterlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-iba mw-list-item"><a href="https://iba.wikipedia.org/wiki/Dunya_raya" title="Dunya raya – iban" lang="iba" hreflang="iba" data-title="Dunya raya" data-language-autonym="Jaku Iban" data-language-local-name="iban" class="interlanguage-link-target"><span>Jaku Iban</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Alam_semesta" title="Alam semesta – indoneziya" lang="id" hreflang="id" data-title="Alam semesta" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indoneziya" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Universe" title="Universe – interlinqve" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Universe" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="interlinqve" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ig mw-list-item"><a href="https://ig.wikipedia.org/wiki/Eluigwe_na_Ala" title="Eluigwe na Ala – iqbo" lang="ig" hreflang="ig" data-title="Eluigwe na Ala" data-language-autonym="Igbo" data-language-local-name="iqbo" class="interlanguage-link-target"><span>Igbo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Law-ang" title="Law-ang – iloko" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Law-ang" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="iloko" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-inh mw-list-item"><a href="https://inh.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B9%D0%BB%D0%B0%D0%BC" title="Айлам – inquş" lang="inh" hreflang="inh" data-title="Айлам" data-language-autonym="ГӀалгӀай" data-language-local-name="inquş" class="interlanguage-link-target"><span>ГӀалгӀай</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Universo" title="Universo – ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Universo" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Alheimurinn" title="Alheimurinn – island" lang="is" hreflang="is" data-title="Alheimurinn" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="island" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Universo" title="Universo – italyan" lang="it" hreflang="it" data-title="Universo" data-language-autonym="İtaliano" data-language-local-name="italyan" class="interlanguage-link-target"><span>İtaliano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E5%AE%87%E5%AE%99" title="宇宙 – yapon" lang="ja" hreflang="ja" data-title="宇宙" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="yapon" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Yunivoers" title="Yunivoers – Jamaican Creole English" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Yunivoers" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Jamaican Creole English" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Jagat" title="Jagat – yava" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Jagat" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="yava" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%A7%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9D" title="სამყარო – gürcü" lang="ka" hreflang="ka" data-title="სამყარო" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="gürcü" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Ame%C9%A3rad" title="Ameɣrad – kabile" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Ameɣrad" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="kabile" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D3%98%D0%BB%D0%B5%D0%BC" title="Әлем – qazax" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Әлем" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="qazax" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%B5%E0%B2%BF%E0%B2%B6%E0%B3%8D%E0%B2%B5" title="ವಿಶ್ವ – kannada" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ವಿಶ್ವ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="kannada" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%9A%B0%EC%A3%BC" title="우주 – koreya" lang="ko" hreflang="ko" data-title="우주" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="koreya" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-krc mw-list-item"><a href="https://krc.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%BB%D1%83%D0%BC" title="Болум – qaraçay-balkar" lang="krc" hreflang="krc" data-title="Болум" data-language-autonym="Къарачай-малкъар" data-language-local-name="qaraçay-balkar" class="interlanguage-link-target"><span>Къарачай-малкъар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://ks.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%8E%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%B1" title="سَمسار – kəşmir" lang="ks" hreflang="ks" data-title="سَمسار" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="kəşmir" class="interlanguage-link-target"><span>कॉशुर / کٲشُر</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Gerd%C3%BBn" title="Gerdûn – kürd" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Gerdûn" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="kürd" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Ollvys" title="Ollvys – korn" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Ollvys" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="korn" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BC" title="Аалам – qırğız" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Аалам" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="qırğız" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Universum" title="Universum – latın" lang="la" hreflang="la" data-title="Universum" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="latın" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Universum" title="Universum – lüksemburq" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Universum" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="lüksemburq" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lez mw-list-item"><a href="https://lez.wikipedia.org/wiki/%D0%A7%D0%B8%D0%BB%D0%B5%D1%80-%D1%86%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%80" title="Чилер-цавар – ləzgi" lang="lez" hreflang="lez" data-title="Чилер-цавар" data-language-autonym="Лезги" data-language-local-name="ləzgi" class="interlanguage-link-target"><span>Лезги</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Universo" title="Universo – Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Universo" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Universum" title="Universum – limburq" lang="li" hreflang="li" data-title="Universum" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="limburq" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://lij.wikipedia.org/wiki/Universo" title="Universo – Ligurian" lang="lij" hreflang="lij" data-title="Universo" data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="Ligurian" class="interlanguage-link-target"><span>Ligure</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lld mw-list-item"><a href="https://lld.wikipedia.org/wiki/Univers" title="Univers – Ladin" lang="lld" hreflang="lld" data-title="Univers" data-language-autonym="Ladin" data-language-local-name="Ladin" class="interlanguage-link-target"><span>Ladin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/%C3%9Cnivers" title="Ünivers – Lombard" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Ünivers" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Lombard" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BB%80%E0%BA%AD%E0%BA%81%E0%BA%B0%E0%BA%9E%E0%BA%BB%E0%BA%9A" title="ເອກະພົບ – laos" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ເອກະພົບ" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="laos" class="interlanguage-link-target"><span>ລາວ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Visata" title="Visata – litva" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Visata" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="litva" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Visums" title="Visums – latış" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Visums" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="latış" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Alam_samasta" title="Alam samasta – minanqkaban" lang="min" hreflang="min" data-title="Alam samasta" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="minanqkaban" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0" title="Вселена – makedon" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Вселена" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="makedon" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%AA%E0%B4%9E%E0%B5%8D%E0%B4%9A%E0%B4%82" title="പ്രപഞ്ചം – malayalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="പ്രപഞ്ചം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="malayalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%80%D1%87%D0%BB%D0%BE%D0%BD" title="Орчлон – monqol" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Орчлон" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="monqol" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5" title="विश्व – marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="विश्व" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Alam_semesta" title="Alam semesta – malay" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Alam semesta" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malay" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/Ouniberso" title="Ouniberso – mirand" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Ouniberso" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="mirand" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%85%E1%80%80%E1%80%BC%E1%80%9D%E1%80%A0%E1%80%AC" title="စကြဝဠာ – birman" lang="my" hreflang="my" data-title="စကြဝဠာ" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="birman" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D9%87%D9%88%D9%86" title="کهون – mazandaran" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="کهون" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="mazandaran" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nah badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="yaxşı məqalə"><a href="https://nah.wikipedia.org/wiki/Cemanahuatl" title="Cemanahuatl – Nahuatl" lang="nah" hreflang="nah" data-title="Cemanahuatl" data-language-autonym="Nāhuatl" data-language-local-name="Nahuatl" class="interlanguage-link-target"><span>Nāhuatl</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nap badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="seçilmiş məqalə"><a href="https://nap.wikipedia.org/wiki/Annevierzo" title="Annevierzo – neapolitan" lang="nap" hreflang="nap" data-title="Annevierzo" data-language-autonym="Napulitano" data-language-local-name="neapolitan" class="interlanguage-link-target"><span>Napulitano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Universum" title="Universum – aşağı alman" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Universum" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="aşağı alman" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Hielal" title="Hielal – aşağı sakson" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Hielal" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="aşağı sakson" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AC%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%B9%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A3%E0%A5%8D%E0%A4%A1" title="ब्रह्माण्ड – nepal" lang="ne" hreflang="ne" data-title="ब्रह्माण्ड" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="nepal" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Heelal" title="Heelal – holland" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Heelal" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="holland" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Universet" title="Universet – nünorsk norveç" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Universet" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="nünorsk norveç" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Universet" title="Universet – bokmal norveç" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Universet" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="bokmal norveç" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nov mw-list-item"><a href="https://nov.wikipedia.org/wiki/Universe" title="Universe – Novial" lang="nov" hreflang="nov" data-title="Universe" data-language-autonym="Novial" data-language-local-name="Novial" class="interlanguage-link-target"><span>Novial</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nrm mw-list-item"><a href="https://nrm.wikipedia.org/wiki/Eunivers" title="Eunivers – Norman" lang="nrf" hreflang="nrf" data-title="Eunivers" data-language-autonym="Nouormand" data-language-local-name="Norman" class="interlanguage-link-target"><span>Nouormand</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nv mw-list-item"><a href="https://nv.wikipedia.org/wiki/Y%C3%A1gh%C3%A1hook%C3%A1%C3%A1n" title="Yágháhookáán – navayo" lang="nv" hreflang="nv" data-title="Yágháhookáán" data-language-autonym="Diné bizaad" data-language-local-name="navayo" class="interlanguage-link-target"><span>Diné bizaad</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Univ%C3%A8rs" title="Univèrs – oksitan" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Univèrs" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="oksitan" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-om mw-list-item"><a href="https://om.wikipedia.org/wiki/Hawaa" title="Hawaa – oromo" lang="om" hreflang="om" data-title="Hawaa" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="oromo" class="interlanguage-link-target"><span>Oromoo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%AC%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A8%B9%E0%A8%BF%E0%A8%AE%E0%A9%B0%E0%A8%A1" title="ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ – pəncab" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="pəncab" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pam mw-list-item"><a href="https://pam.wikipedia.org/wiki/Sikluban" title="Sikluban – pampanqa" lang="pam" hreflang="pam" data-title="Sikluban" data-language-autonym="Kapampangan" data-language-local-name="pampanqa" class="interlanguage-link-target"><span>Kapampangan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/Universo" title="Universo – papyamento" lang="pap" hreflang="pap" data-title="Universo" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="papyamento" class="interlanguage-link-target"><span>Papiamentu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pfl mw-list-item"><a href="https://pfl.wikipedia.org/wiki/Weltall" title="Weltall – Palatine German" lang="pfl" hreflang="pfl" data-title="Weltall" data-language-autonym="Pälzisch" data-language-local-name="Palatine German" class="interlanguage-link-target"><span>Pälzisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Wszech%C5%9Bwiat" title="Wszechświat – polyak" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Wszechświat" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="polyak" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Univers" title="Univers – Piedmontese" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Univers" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="Piedmontese" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%A6%D9%86%D8%A7%D8%AA" title="کائنات – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="کائنات" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%8A%D9%86%D8%A7%D8%AA" title="کاينات – puştu" lang="ps" hreflang="ps" data-title="کاينات" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="puştu" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="seçilmiş məqalə"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Universo" title="Universo – portuqal" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Universo" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portuqal" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Hinantin_pacha" title="Hinantin pacha – keçua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Hinantin pacha" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="keçua" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rmy mw-list-item"><a href="https://rmy.wikipedia.org/wiki/Jegeya" title="Jegeya – Vlax Romani" lang="rmy" hreflang="rmy" data-title="Jegeya" data-language-autonym="Romani čhib" data-language-local-name="Vlax Romani" class="interlanguage-link-target"><span>Romani čhib</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Univers" title="Univers – rumın" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Univers" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumın" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D1%8F" title="Вселенная – rus" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Вселенная" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rus" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B5%D1%81%D0%BC%D1%96%D1%80" title="Весмір – Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Весмір" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%9A%E1%B1%A3%E1%B1%9F%E1%B1%9D" title="ᱚᱣᱟᱝ – santal" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱚᱣᱟᱝ" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="santal" class="interlanguage-link-target"><span>ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="seçilmiş məqalə"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Universu" title="Universu – siciliya" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Universu" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="siciliya" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%B4%D9%BD%D9%8A" title="سرشٽي – sindhi" lang="sd" hreflang="sd" data-title="سرشٽي" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="sindhi" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Svemir" title="Svemir – serb-xorvat" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Svemir" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serb-xorvat" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="yaxşı məqalə"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B7%80%E0%B7%92%E0%B7%81%E0%B7%8A%E0%B7%80%E0%B6%BA" title="විශ්වය – sinhala" lang="si" hreflang="si" data-title="විශ්වය" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="sinhala" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Universe" title="Universe – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Universe" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Vesm%C3%ADr" title="Vesmír – slovak" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Vesmír" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="slovak" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Vesolje" title="Vesolje – sloven" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Vesolje" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="sloven" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/Denga_neNyika" title="Denga neNyika – şona" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Denga neNyika" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="şona" class="interlanguage-link-target"><span>ChiShona</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Koon" title="Koon – somali" lang="so" hreflang="so" data-title="Koon" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="somali" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Gjith%C3%ABsia" title="Gjithësia – alban" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Gjithësia" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="alban" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B2%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%80" title="Свемир – serb" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Свемир" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serb" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Al" title="Al – Saterland Frisian" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Al" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="Saterland Frisian" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Jagat" title="Jagat – sundan" lang="su" hreflang="su" data-title="Jagat" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="sundan" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv badge-Q17559452 badge-recommendedarticle mw-list-item" title="recommended article"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Universum" title="Universum – isveç" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Universum" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="isveç" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Ulimwengu" title="Ulimwengu – suahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Ulimwengu" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="suahili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/Wszech%C5%9Bwiat" title="Wszechświat – Silesian" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Wszechświat" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="Silesian" class="interlanguage-link-target"><span>Ślůnski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%85%E0%AE%A3%E0%AF%8D%E0%AE%9F%E0%AE%AE%E0%AF%8D" title="அண்டம் – tamil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="அண்டம்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="tamil" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%B6%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B0%82" title="విశ్వం – teluqu" lang="te" hreflang="te" data-title="విశ్వం" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="teluqu" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%BB%D0%B0%D0%BC" title="Олам – tacik" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Олам" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="tacik" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B8%A0%E0%B8%9E" title="เอกภพ – tay" lang="th" hreflang="th" data-title="เอกภพ" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="tay" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Uniberso" title="Uniberso – taqaloq" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Uniberso" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="taqaloq" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Evren" title="Evren – türk" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Evren" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="türk" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ts mw-list-item"><a href="https://ts.wikipedia.org/wiki/Matilo" title="Matilo – sonqa" lang="ts" hreflang="ts" data-title="Matilo" data-language-autonym="Xitsonga" data-language-local-name="sonqa" class="interlanguage-link-target"><span>Xitsonga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BB%D3%99%D0%BC" title="Галәм – tatar" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Галәм" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="tatar" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tw mw-list-item"><a href="https://tw.wikipedia.org/wiki/Amansan" title="Amansan – tvi" lang="tw" hreflang="tw" data-title="Amansan" data-language-autonym="Twi" data-language-local-name="tvi" class="interlanguage-link-target"><span>Twi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-udm mw-list-item"><a href="https://udm.wikipedia.org/wiki/%D0%AE%D0%B3%D1%8B%D1%82_%D0%B4%D1%83%D0%BD%D0%BD%D0%B5" title="Югыт дунне – udmurt" lang="udm" hreflang="udm" data-title="Югыт дунне" data-language-autonym="Удмурт" data-language-local-name="udmurt" class="interlanguage-link-target"><span>Удмурт</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D1%81%D0%B5%D1%81%D0%B2%D1%96%D1%82" title="Всесвіт – ukrayna" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Всесвіт" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukrayna" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%A6%D9%86%D8%A7%D8%AA" title="کائنات – urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="کائنات" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Olam" title="Olam – özbək" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Olam" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="özbək" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Mir" title="Mir – Veps" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Mir" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="Veps" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/V%C5%A9_tr%E1%BB%A5" title="Vũ trụ – vyetnam" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Vũ trụ" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="vyetnam" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Univiers" title="Univiers – valun" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Univiers" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="valun" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Sangkalibutan" title="Sangkalibutan – varay" lang="war" hreflang="war" data-title="Sangkalibutan" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="varay" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%AE%87%E5%AE%99" title="宇宙 – vu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="宇宙" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="vu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xh mw-list-item"><a href="https://xh.wikipedia.org/wiki/Ihlabathi" title="Ihlabathi – xosa" lang="xh" hreflang="xh" data-title="Ihlabathi" data-language-autonym="İsiXhosa" data-language-local-name="xosa" class="interlanguage-link-target"><span>İsiXhosa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9D%E1%83%A5%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%A3" title="ოქიანუ – Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ოქიანუ" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%90%D7%95%D7%A0%D7%99%D7%95%D7%95%D7%A2%D7%A8%D7%A1" title="אוניווערס – idiş" lang="yi" hreflang="yi" data-title="אוניווערס" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="idiş" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Yijcou" title="Yijcou – çjuan" lang="za" hreflang="za" data-title="Yijcou" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="çjuan" class="interlanguage-link-target"><span>Vahcuengh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zgh mw-list-item"><a href="https://zgh.wikipedia.org/wiki/%E2%B5%89%E2%B5%96%E2%B5%A3%E2%B5%A1%E2%B5%94" title="ⵉⵖⵣⵡⵔ – tamazi" lang="zgh" hreflang="zgh" data-title="ⵉⵖⵣⵡⵔ" data-language-autonym="ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ" data-language-local-name="tamazi" class="interlanguage-link-target"><span>ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="yaxşı məqalə"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%AE%87%E5%AE%99" title="宇宙 – çin" lang="zh" hreflang="zh" data-title="宇宙" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="çin" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E5%AE%87%E5%AE%99" title="宇宙 – Literary Chinese" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="宇宙" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="Literary Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/%C3%9A-ti%C5%AB" title="Ú-tiū – Min Nan" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Ú-tiū" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Min Nan" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%AE%87%E5%AE%99" title="宇宙 – kanton" lang="yue" hreflang="yue" data-title="宇宙" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="kanton" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://zu.wikipedia.org/wiki/UMkhathilibe" title="UMkhathilibe – zulu" lang="zu" hreflang="zu" data-title="UMkhathilibe" data-language-autonym="İsiZulu" data-language-local-name="zulu" class="interlanguage-link-target"><span>İsiZulu</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q1#sitelinks-wikipedia" title="Dillərarası keçidləri redaktə et" class="wbc-editpage">Keçidləri redaktə et</a></span></div> </div> </nav> </div> </div> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Bu səhifə sonuncu dəfə 18:21, 24 fevral 2024 tarixində redaktə edilib.</li> <li id="footer-info-copyright">Mətn <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.az">Creative Commons Attribution-ShareAlike lisenziyası</a> altındadır, bəzi hallarda əlavə şərtlər tətbiq oluna bilər. Ətraflı məlumat üçün <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">istifadə şərtlərinə</a> baxın.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Gizlilik siyasəti</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Vikipediya:Haqq%C4%B1nda">Vikipediya haqqında</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Vikipediya:M%C9%99suliyy%C9%99td%C9%99n_imtina">Məsuliyyətdən imtina</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Davranış Kodeksi</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Tərtibatçılar</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/az.wikipedia.org">Statistikalar</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Kuki məlumatı</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//az.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Kainat&amp;mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobil versiya</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.log.warn("This page is using the deprecated ResourceLoader module \"codex-search-styles\".\n[1.43] Use a CodexModule with codexComponents to set your specific components used: https://www.mediawiki.org/wiki/Codex#Using_a_limited_subset_of_components");mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-6dfcdd5ff5-qc8nx","wgBackendResponseTime":175,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.401","walltime":"0.519","ppvisitednodes":{"value":731,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":53047,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":202,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":12,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":38969,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 412.786 1 -total"," 32.55% 134.353 1 Şablon:Fiziki_kosmologiya"," 31.97% 131.977 1 Şablon:Sidebar_with_collapsible_lists"," 28.18% 116.319 1 Şablon:İstinad_siyahısı"," 22.12% 91.303 1 Şablon:Astronomiya-qaralama"," 21.57% 89.037 1 Şablon:Stub-meta"," 20.22% 83.446 3 Şablon:Cite_book"," 19.97% 82.439 1 Şablon:Ambox"," 11.72% 48.386 2 Şablon:Sidebar"," 5.89% 24.301 1 Şablon:Vikisitat"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.247","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":3033326,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-api-int.codfw.main-75f486866c-gzhz6","timestamp":"20241203131118","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Kainat","url":"https:\/\/az.wikipedia.org\/wiki\/Kainat","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q1","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q1","author":{"@type":"Organization","name":"Vikimedia layih\u0259l\u0259rin\u0259 t\u00f6hf\u0259 ver\u0259nl\u0259r"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2008-10-31T07:04:12Z","dateModified":"2024-02-24T18:21:35Z","headline":"b\u00fct\u00fcn kosmos v\u0259 ona daxil olanlar"}</script> </body> </html>

Pages: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10