CINXE.COM
আণবিক মেঘ - উইকিপিডিয়া
<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="bn" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>আণবিক মেঘ - উইকিপিডিয়া</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )bnwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":["",""],"wgDigitTransformTable":["0\t1\t2\t3\t4\t5\t6\t7\t8\t9", "০\t১\t২\t৩\t৪\t৫\t৬\t৭\t৮\t৯"],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","জানুয়ারি","ফেব্রুয়ারি","মার্চ","এপ্রিল","মে","জুন","জুলাই","আগস্ট","সেপ্টেম্বর","অক্টোবর","নভেম্বর","ডিসেম্বর"],"wgRequestId":"26bdf9f5-1a9d-4ccb-af43-9e9156267a4d","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"আণবিক_মেঘ","wgTitle":"আণবিক মেঘ","wgCurRevisionId":7811657,"wgRevisionId":7811657,"wgArticleId":1044859,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["আণবিক মেঘ","নীহারিকা","মহাজাগতিক ধূলি"],"wgPageViewLanguage":"bn","wgPageContentLanguage":"bn","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName": "আণবিক_মেঘ","wgRelevantArticleId":1044859,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"status":{"levels":1}}},"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"bn","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"bn"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":4000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q272447","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"], "GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","site","mediawiki.page.ready","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.sompadonasarangsho","ext.gadget.switcher","ext.gadget.ShortUrl","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups", "ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.shortUrl","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=bn&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=bn&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=bn&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.16"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/LH_95.jpg/1200px-LH_95.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1284"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/LH_95.jpg/800px-LH_95.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="856"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/LH_95.jpg/640px-LH_95.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="685"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="আণবিক মেঘ - উইকিপিডিয়া"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//bn.m.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%86%E0%A6%A3%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%95_%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%98"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="সম্পাদনা" href="/w/index.php?title=%E0%A6%86%E0%A6%A3%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%95_%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%98&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="উইকিপিডিয়া (bn)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//bn.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%86%E0%A6%A3%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%95_%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%98"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.bn"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="উইকিপিডিয়া অ্যাটম ফিড" href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7:%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A7%8D%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%95_%E0%A6%AA%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%AC%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%A8%E0%A6%B8%E0%A6%AE%E0%A7%82%E0%A6%B9&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-আণবিক_মেঘ rootpage-আণবিক_মেঘ skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">বিষয়বস্তুতে চলুন</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="সাইট"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="প্রধান মেনু" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="প্রধান মেনু" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">প্রধান মেনু</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">প্রধান মেনু</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">পার্শ্বদণ্ডে নিন</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">লুকান</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> পরিভ্রমণ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%A7%E0%A6%BE%E0%A6%A8_%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%A4%E0%A6%BE" title="প্রধান পাতা পরিদর্শন করুন [z]" accesskey="z"><span>প্রধান পাতা</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A6%89%E0%A6%87%E0%A6%95%E0%A6%BF%E0%A6%AA%E0%A6%BF%E0%A6%A1%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE:%E0%A6%B8%E0%A6%AE%E0%A7%8D%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%A6%E0%A6%BE%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%AC%E0%A7%87%E0%A6%B6%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%B0" title="প্রকল্পের বৃত্তান্ত, আপনার করণীয়, কোথায় অনুসন্ধান করবেন"><span>সম্প্রদায়ের প্রবেশদ্বার</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A6%89%E0%A6%87%E0%A6%95%E0%A6%BF%E0%A6%AA%E0%A6%BF%E0%A6%A1%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE:%E0%A6%86%E0%A6%B2%E0%A7%8B%E0%A6%9A%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%B8%E0%A6%AD%E0%A6%BE" title="যে কোন সমস্যা সমাধানে আলোচনা করার স্থান"><span>সম্প্রদায়ের আলোচনাসভা</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7:%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A7%8D%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%95_%E0%A6%AA%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%AC%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%A8%E0%A6%B8%E0%A6%AE%E0%A7%82%E0%A6%B9" title="উইকিতে সাম্প্রতিক পরিবর্তগুলির তালিকা [r]" accesskey="r"><span>সাম্প্রতিক পরিবর্তন</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7:%E0%A6%85%E0%A6%9C%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A6%BE_%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%A4%E0%A6%BE" title="অনির্ধারিত যেকোনো পাতা খুলুন [x]" accesskey="x"><span>অজানা যেকোনো পাতা</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%AF%E0%A7%8D%E0%A6%AF:%E0%A6%B8%E0%A7%82%E0%A6%9A%E0%A7%80" title="সাহায্য খুঁজে নিন"><span>সাহায্য</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7:%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7_%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%A4%E0%A6%BE"><span>বিশেষ পাতাসমূহ</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%A7%E0%A6%BE%E0%A6%A8_%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%A4%E0%A6%BE" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="উইকিপিডিয়া" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-bn.svg" style="width: 7.5em; height: 1.6875em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="একটি মুক্ত বিশ্বকোষ" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-bn.svg" width="120" height="17" style="width: 7.5em; height: 1.0625em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7:%E0%A6%85%E0%A6%A8%E0%A7%81%E0%A6%B8%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A7%E0%A6%BE%E0%A6%A8" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="উইকিপিডিয়া অনুসন্ধান [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>অনুসন্ধান</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="উইকিপিডিয়া অনুসন্ধান" aria-label="উইকিপিডিয়া অনুসন্ধান" autocapitalize="sentences" title="উইকিপিডিয়া অনুসন্ধান [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="বিশেষ:অনুসন্ধান"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">অনুসন্ধান</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="নিজস্ব সরঞ্জামসমূহ"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="অবয়ব"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="পাতার ফন্টের আকার, প্রস্থ, ও রঙ পরিবর্তন করে" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="অবয়ব" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">অবয়ব</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=bn.wikipedia.org&uselang=bn" class=""><span>দান করুন</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7:%E0%A6%85%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%BE%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%89%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%9F_%E0%A6%A4%E0%A7%88%E0%A6%B0%E0%A6%BF&returnto=%E0%A6%86%E0%A6%A3%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%95+%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%98" title="আপনাকে একটি অ্যাকাউন্ট তৈরি করে প্রবেশ করার পরামর্শ দেওয়া হচ্ছে; তবে এটা বাধ্যতামূলক নয়" class=""><span>অ্যাকাউন্ট তৈরি করুন</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7:%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%AC%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A7%80_%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%AC%E0%A7%87%E0%A6%B6&returnto=%E0%A6%86%E0%A6%A3%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%95+%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%98" title="আপনার প্রবেশ করাটা বাঞ্চনীয়, কিন্তু তা বাধ্যতামূলক নয়। [o]" accesskey="o" class=""><span>প্রবেশ করুন</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="আরও বিকল্প" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="নিজস্ব সরঞ্জামসমূহ" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">নিজস্ব সরঞ্জামসমূহ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal" title="ব্যবহারকারী মেনু" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=bn.wikipedia.org&uselang=bn"><span>দান করুন</span></a></li><li id="pt-contribute" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7:Contribute"><span class="vector-icon mw-ui-icon-edit mw-ui-icon-wikimedia-edit"></span> <span>অবদান রাখুন</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7:%E0%A6%85%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%BE%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%89%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%9F_%E0%A6%A4%E0%A7%88%E0%A6%B0%E0%A6%BF&returnto=%E0%A6%86%E0%A6%A3%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%95+%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%98" title="আপনাকে একটি অ্যাকাউন্ট তৈরি করে প্রবেশ করার পরামর্শ দেওয়া হচ্ছে; তবে এটা বাধ্যতামূলক নয়"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>অ্যাকাউন্ট তৈরি করুন</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7:%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%AC%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A7%80_%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%AC%E0%A7%87%E0%A6%B6&returnto=%E0%A6%86%E0%A6%A3%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%95+%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%98" title="আপনার প্রবেশ করাটা বাঞ্চনীয়, কিন্তু তা বাধ্যতামূলক নয়। [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>প্রবেশ করুন</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> অনিবন্ধিত সম্পাদকের জন্য পাতা <a href="/wiki/%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%AF%E0%A7%8D%E0%A6%AF:%E0%A6%AD%E0%A7%82%E0%A6%AE%E0%A6%BF%E0%A6%95%E0%A6%BE" aria-label="সম্পাদনা করা সম্পর্কে আরও জানুন"><span>আরও জানুন</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7:%E0%A6%86%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%B0_%E0%A6%86%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%AA" title="এই আইপি ঠিকানা থেকে করা সম্পাদনার উপর আলোচনা [n]" accesskey="n"><span>আলাপ</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="সাইট"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="পরিচ্ছেদসমূহ" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">পরিচ্ছেদসমূহ</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">পার্শ্বদণ্ডে নিন</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">লুকান</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">সূচনা</div> </a> </li> <li id="toc-তথ্যসূত্র" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#তথ্যসূত্র"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">১</span> <span>তথ্যসূত্র</span> </div> </a> <ul id="toc-তথ্যসূত্র-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-বহিঃসংযোগ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#বহিঃসংযোগ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">২</span> <span>বহিঃসংযোগ</span> </div> </a> <ul id="toc-বহিঃসংযোগ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="পরিচ্ছেদসমূহ" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="সূচিপত্র" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="সূচিপত্র টগল করুন" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">সূচিপত্র টগল করুন</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">আণবিক মেঘ</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="অন্য ভাষার একটি নিবন্ধে যান। ৬১টি ভাষায় উপলব্ধ রয়েছে।" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-61" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">৬১টি ভাষা</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Molekul%C3%AAre_wolk" title="Molekulêre wolk - আফ্রিকান" lang="af" hreflang="af" data-title="Molekulêre wolk" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="আফ্রিকান" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Boira_molecular" title="Boira molecular - আর্গোনিজ" lang="an" hreflang="an" data-title="Boira molecular" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="আর্গোনিজ" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%AD%D8%A7%D8%A8%D8%A9_%D8%AC%D8%B2%D9%8A%D8%A6%D9%8A%D8%A9" title="سحابة جزيئية - আরবি" lang="ar" hreflang="ar" data-title="سحابة جزيئية" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="আরবি" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Nube_molecular" title="Nube molecular - আস্তুরিয়" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Nube molecular" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="আস্তুরিয়" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Molekulyar_bulud" title="Molekulyar bulud - আজারবাইজানী" lang="az" hreflang="az" data-title="Molekulyar bulud" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="আজারবাইজানী" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8F%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B5_%D0%B2%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D0%BA%D0%B0" title="Малекулярнае воблака - বেলারুশিয়" lang="be" hreflang="be" data-title="Малекулярнае воблака" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="বেলারুশিয়" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8F%D1%80%D0%B5%D0%BD_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D0%BA" title="Молекулярен облак - বুলগেরিয়" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Молекулярен облак" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="বুলগেরিয়" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Molekularni_oblak" title="Molekularni oblak - বসনীয়" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Molekularni oblak" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="বসনীয়" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/N%C3%BAvol_molecular" title="Núvol molecular - কাতালান" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Núvol molecular" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="কাতালান" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%DA%BE%DB%95%D9%88%D8%B1%DB%8C_%DA%AF%DB%95%D8%B1%D8%AF%DB%8C" title="ھەوری گەردی - মধ্য কুর্দিশ" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="ھەوری گەردی" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="মধ্য কুর্দিশ" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Molekul%C3%A1rn%C3%AD_mra%C4%8Dno" title="Molekulární mračno - চেক" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Molekulární mračno" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="চেক" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Molek%C3%BClwolke" title="Molekülwolke - জার্মান" lang="de" hreflang="de" data-title="Molekülwolke" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="জার্মান" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CF%8C_%CE%BD%CE%AD%CF%86%CE%BF%CF%82" title="Μοριακό νέφος - গ্রিক" lang="el" hreflang="el" data-title="Μοριακό νέφος" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="গ্রিক" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Molecular_cloud" title="Molecular cloud - ইংরেজি" lang="en" hreflang="en" data-title="Molecular cloud" data-language-autonym="English" data-language-local-name="ইংরেজি" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Nube_molecular" title="Nube molecular - স্প্যানিশ" lang="es" hreflang="es" data-title="Nube molecular" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="স্প্যানিশ" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Molekulipilv" title="Molekulipilv - এস্তোনীয়" lang="et" hreflang="et" data-title="Molekulipilv" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="এস্তোনীয়" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Molekula_laino" title="Molekula laino - বাস্ক" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Molekula laino" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="বাস্ক" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%A8%D8%B1_%D9%85%D9%88%D9%84%DA%A9%D9%88%D9%84%DB%8C" title="ابر مولکولی - ফার্সি" lang="fa" hreflang="fa" data-title="ابر مولکولی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="ফার্সি" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Molekyylipilvi" title="Molekyylipilvi - ফিনিশ" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Molekyylipilvi" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="ফিনিশ" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Nuage_mol%C3%A9culaire" title="Nuage moléculaire - ফরাসি" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Nuage moléculaire" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="ফরাসি" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/N%C3%A9al_m%C3%B3il%C3%ADneach" title="Néal móilíneach - আইরিশ" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Néal móilíneach" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="আইরিশ" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Nube_molecular" title="Nube molecular - গ্যালিশিয়" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Nube molecular" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="গ্যালিশিয়" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A2%D7%A0%D7%9F_%D7%9E%D7%95%D7%9C%D7%A7%D7%95%D7%9C%D7%A8%D7%99" title="ענן מולקולרי - হিব্রু" lang="he" hreflang="he" data-title="ענן מולקולרי" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="হিব্রু" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%86%E0%A4%A3%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%AC%E0%A4%BE%E0%A4%A6%E0%A4%B2" title="आणविक बादल - হিন্দি" lang="hi" hreflang="hi" data-title="आणविक बादल" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="হিন্দি" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Molekulski_oblak" title="Molekulski oblak - ক্রোয়েশীয়" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Molekulski oblak" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="ক্রোয়েশীয়" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%84%D5%B8%D5%AC%D5%A5%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%AC%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%A1%D5%B4%D5%BA" title="Մոլեկուլային ամպ - আর্মেনিয়" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Մոլեկուլային ամպ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="আর্মেনিয়" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Awan_molekul" title="Awan molekul - ইন্দোনেশীয়" lang="id" hreflang="id" data-title="Awan molekul" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="ইন্দোনেশীয়" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="ভালো নিবন্ধ"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Nube_molecolare" title="Nube molecolare - ইতালিয়" lang="it" hreflang="it" data-title="Nube molecolare" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="ইতালিয়" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E5%88%86%E5%AD%90%E9%9B%B2" title="分子雲 - জাপানি" lang="ja" hreflang="ja" data-title="分子雲" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="জাপানি" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Awan_molekul" title="Awan molekul - জাভানিজ" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Awan molekul" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="জাভানিজ" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%A6%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98" title="მოლეკულური ღრუბელი - জর্জিয়ান" lang="ka" hreflang="ka" data-title="მოლეკულური ღრუბელი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="জর্জিয়ান" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Asignew_axeclawan" title="Asignew axeclawan - কাবাইলে" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Asignew axeclawan" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="কাবাইলে" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%B6%84%EC%9E%90%EC%9A%B4" title="분자운 - কোরিয়ান" lang="ko" hreflang="ko" data-title="분자운" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="কোরিয়ান" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Molek%C3%BCllewollek" title="Moleküllewollek - লুক্সেমবার্গীয়" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Moleküllewollek" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="লুক্সেমবার্গীয়" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Molekulinis_debesis" title="Molekulinis debesis - লিথুয়েনীয়" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Molekulinis debesis" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="লিথুয়েনীয়" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%83%D0%BB%D0%B0%D1%80%D0%B5%D0%BD_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D0%BA" title="Молекуларен облак - ম্যাসিডোনীয়" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Молекуларен облак" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="ম্যাসিডোনীয়" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%A4%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%BE_%E0%B4%AE%E0%B5%87%E0%B4%98%E0%B4%82" title="തന്മാത്രാ മേഘം - মালায়ালাম" lang="ml" hreflang="ml" data-title="തന്മാത്രാ മേഘം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="মালায়ালাম" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8B%D0%BD_%D2%AF%D2%AF%D0%BB" title="Молекулын үүл - মঙ্গোলিয়" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Молекулын үүл" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="মঙ্গোলিয়" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Awan_molekul" title="Awan molekul - মালয়" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Awan molekul" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="মালয়" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Moleculaire_wolk" title="Moleculaire wolk - ওলন্দাজ" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Moleculaire wolk" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="ওলন্দাজ" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Molekylsky" title="Molekylsky - নরওয়েজিয়ান বোকমাল" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Molekylsky" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="নরওয়েজিয়ান বোকমাল" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Ob%C5%82ok_molekularny" title="Obłok molekularny - পোলিশ" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Obłok molekularny" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="পোলিশ" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C%DA%A9%D9%88%D9%84%DB%8C_%D8%A8%D8%AF%D9%84" title="مالیکولی بدل - Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="مالیکولی بدل" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Nuvem_molecular" title="Nuvem molecular - পর্তুগীজ" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Nuvem molecular" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="পর্তুগীজ" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Nor_molecular" title="Nor molecular - রোমানীয়" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Nor molecular" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="রোমানীয়" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8F%D1%80%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D0%BA%D0%BE" title="Молекулярное облако - রুশ" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Молекулярное облако" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="রুশ" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Molekularni_oblak" title="Molekularni oblak - সার্বো-ক্রোয়েশিয়" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Molekularni oblak" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="সার্বো-ক্রোয়েশিয়" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%85%E0%B6%AB%E0%B7%94%E0%B6%9A_%E0%B7%80%E0%B6%BD%E0%B7%8F" title="අණුක වලා - সিংহলী" lang="si" hreflang="si" data-title="අණුක වලා" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="সিংহলী" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Molecular_cloud" title="Molecular cloud - Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Molecular cloud" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Molekul%C3%A1rny_mrak" title="Molekulárny mrak - স্লোভাক" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Molekulárny mrak" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="স্লোভাক" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Molekularni_oblak" title="Molekularni oblak - স্লোভেনীয়" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Molekularni oblak" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="স্লোভেনীয়" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/Molekularni_oblak" title="Molekularni oblak - সার্বীয়" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Molekularni oblak" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="সার্বীয়" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Molekylmoln" title="Molekylmoln - সুইডিশ" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Molekylmoln" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="সুইডিশ" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%86%E0%B9%82%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B8%81%E0%B8%B8%E0%B8%A5" title="เมฆโมเลกุล - থাই" lang="th" hreflang="th" data-title="เมฆโมเลกุล" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="থাই" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Molek%C3%BCler_bulut" title="Moleküler bulut - তুর্কী" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Moleküler bulut" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="তুর্কী" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8F%D1%80%D0%BD%D0%B0_%D1%85%D0%BC%D0%B0%D1%80%D0%B0" title="Молекулярна хмара - ইউক্রেনীয়" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Молекулярна хмара" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ইউক্রেনীয়" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/%C4%90%C3%A1m_m%C3%A2y_ph%C3%A2n_t%E1%BB%AD" title="Đám mây phân tử - ভিয়েতনামী" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Đám mây phân tử" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="ভিয়েতনামী" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%88%86%E5%AD%90%E4%BA%91" title="分子云 - উ চীনা" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="分子云" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="উ চীনা" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A4%E1%83%90" title="მოლეკულური მუნაფა - Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="მოლეკულური მუნაფა" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%88%86%E5%AD%90%E9%9B%B2" title="分子雲 - চীনা" lang="zh" hreflang="zh" data-title="分子雲" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="চীনা" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%88%86%E5%AD%90%E9%9B%B2" title="分子雲 - ক্যান্টোনিজ" lang="yue" hreflang="yue" data-title="分子雲" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="ক্যান্টোনিজ" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q272447#sitelinks-wikipedia" title="আন্তঃভাষার সংযোগ সম্পাদনা করুন" class="wbc-editpage">আন্তঃউইকি সংযোগ সম্পাদনা</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="নামস্থানসমূহ"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A6%86%E0%A6%A3%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%95_%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%98" title="বিষয়বস্তু পাতাটি দেখুন [c]" accesskey="c"><span>নিবন্ধ</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A6%86%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%AA:%E0%A6%86%E0%A6%A3%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%95_%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%98" rel="discussion" title="বিষয়বস্তু পাতা সম্পর্কে আলোচনা [t]" accesskey="t"><span>আলোচনা</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ভাষার রূপভেদ পরিবর্তন করুন" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">বাংলা</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="দৃষ্টিকোণ"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A6%86%E0%A6%A3%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%95_%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%98"><span>পড়ুন</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%86%E0%A6%A3%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%95_%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%98&action=edit" title="এই পাতার উৎস কোড সম্পাদনা করুন [e]" accesskey="e"><span>সম্পাদনা</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%86%E0%A6%A3%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%95_%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%98&action=history" title="এই পাতার পুরনো সংস্করণগুলি [h]" accesskey="h"><span>ইতিহাস দেখুন</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="পাতার সরঞ্জাম"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="সরঞ্জাম" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">সরঞ্জাম</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">সরঞ্জাম</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">পার্শ্বদণ্ডে নিন</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">লুকান</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="আরও বিকল্প" > <div class="vector-menu-heading"> কার্য </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A6%86%E0%A6%A3%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%95_%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%98"><span>পড়ুন</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%86%E0%A6%A3%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%95_%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%98&action=edit" title="এই পাতার উৎস কোড সম্পাদনা করুন [e]" accesskey="e"><span>সম্পাদনা</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%86%E0%A6%A3%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%95_%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%98&action=history"><span>ইতিহাস দেখুন</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> সাধারণ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7:%E0%A6%B8%E0%A6%82%E0%A6%AF%E0%A7%8B%E0%A6%97%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A7%80_%E0%A6%AA%E0%A7%83%E0%A6%B7%E0%A7%8D%E0%A6%A0%E0%A6%BE%E0%A6%B8%E0%A6%AE%E0%A7%82%E0%A6%B9/%E0%A6%86%E0%A6%A3%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%95_%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%98" title="যে সব উইকি পাতা থেকে এখানে সংযোগ আছে [j]" accesskey="j"><span>সংযোগকারী পৃষ্ঠাসমূহ</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7:%E0%A6%B8%E0%A6%82%E0%A6%AF%E0%A7%81%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%A4_%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A7%8D%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%95_%E0%A6%AA%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%AC%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%A8/%E0%A6%86%E0%A6%A3%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%95_%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%98" rel="nofollow" title="এই পাতা থেকে সংযোগ আছে, এমন পাতাগুলিতে সাম্প্রতিক পরিবর্তন [k]" accesskey="k"><span>সম্পর্কিত পরিবর্তন</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//bn.wikipedia.org/wiki/উইকিপিডিয়া:আপলোড" title="ফাইল আপলোড করুন [u]" accesskey="u"><span>আপলোড করুন</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%86%E0%A6%A3%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%95_%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%98&oldid=7811657" title="পাতাটির এই সংস্করণের স্থায়ী সংযোগ"><span>স্থায়ী সংযোগ</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%86%E0%A6%A3%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%95_%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%98&action=info" title="এই পাতা সম্পর্কে আরও তথ্য"><span>পাতার তথ্য</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7:%E0%A6%89%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%A7%E0%A7%83%E0%A6%A4_%E0%A6%95%E0%A6%B0%E0%A7%81%E0%A6%A8&page=%E0%A6%86%E0%A6%A3%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%95_%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%98&id=7811657&wpFormIdentifier=titleform" title="এই পাতাটি কিভাবে উদ্ধৃত করবেন তার তথ্য"><span>এই নিবন্ধটি উদ্ধৃত করুন</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fbn.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E0%25A6%2586%25E0%25A6%25A3%25E0%25A6%25AC%25E0%25A6%25BF%25E0%25A6%2595_%25E0%25A6%25AE%25E0%25A7%2587%25E0%25A6%2598"><span>সংক্ষিপ্ত ইউআরএল নিন</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7:QrCode&url=https%3A%2F%2Fbn.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E0%25A6%2586%25E0%25A6%25A3%25E0%25A6%25AC%25E0%25A6%25BF%25E0%25A6%2595_%25E0%25A6%25AE%25E0%25A7%2587%25E0%25A6%2598"><span>কিউআর কোড ডাউনলোড করুন</span></a></li><li id="t-shorturl" class="mw-list-item"><a href="//bn.wikipedia.org/s/j13l" title="বন্টনের জন্য এই সংক্ষিপ্ত ইউআরএল অনুলিপি করুন"><span>সংক্ষিপ্ত ইউআরএল</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> মুদ্রণ/রপ্তানি </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7:%E0%A6%AC%E0%A6%87&bookcmd=book_creator&referer=%E0%A6%86%E0%A6%A3%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%95+%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%98"><span>বই তৈরি করুন</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7:DownloadAsPdf&page=%E0%A6%86%E0%A6%A3%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%95_%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%98&action=show-download-screen"><span>PDF ডাউনলোড</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%86%E0%A6%A3%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%95_%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%98&printable=yes" title="এ পাতার ছাপানোর উপযোগী সংস্করণ [p]" accesskey="p"><span>মুদ্রণযোগ্য সংস্করণ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> অন্যান্য প্রকল্পে </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Molecular_clouds" hreflang="en"><span>উইকিমিডিয়া কমন্স</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q272447" title="আইটেম উপাত্ত ভান্ডারে সংযুক্ত করা লিঙ্ক [g]" accesskey="g"><span>উইকিউপাত্ত আইটেম</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="পাতার সরঞ্জাম"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="অবয়ব"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">অবয়ব</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">পার্শ্বদণ্ডে নিন</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">লুকান</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">উইকিপিডিয়া, মুক্ত বিশ্বকোষ থেকে</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="bn" dir="ltr"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r6682028">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r6302829">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r7631903">.mw-parser-output .sidebar{width:22em;float:right;clear:right;margin:0.5em 0 1em 1em;background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);padding:0.2em;text-align:center;line-height:1.4em;font-size:88%;border-collapse:collapse;display:table}body.skin-minerva .mw-parser-output .sidebar{display:table!important;float:right!important;margin:0.5em 0 1em 1em!important}.mw-parser-output .sidebar-subgroup{width:100%;margin:0;border-spacing:0}.mw-parser-output .sidebar-left{float:left;clear:left;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-none{float:none;clear:both;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-outer-title{padding:0 0.4em 0.2em;font-size:125%;line-height:1.2em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-top-image{padding:0.4em}.mw-parser-output .sidebar-top-caption,.mw-parser-output .sidebar-pretitle-with-top-image,.mw-parser-output .sidebar-caption{padding:0.2em 0.4em 0;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-pretitle{padding:0.4em 0.4em 0;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title,.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding:0.2em 0.8em;font-size:145%;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding:0.1em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-image{padding:0.2em 0.4em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-heading{padding:0.1em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-content{padding:0 0.5em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-content-with-subgroup{padding:0.1em 0.4em 0.2em}.mw-parser-output .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-below{padding:0.3em 0.8em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-below{border-top:1px solid #aaa;border-bottom:1px solid #aaa}.mw-parser-output .sidebar-navbar{text-align:right;font-size:115%;padding:0 0.4em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-list-title{padding:0 0.4em;text-align:left;font-weight:bold;line-height:1.6em;font-size:105%}.mw-parser-output .sidebar-list-title-c{padding:0 0.4em;text-align:center;margin:0 3.3em}@media(max-width:640px){body.mediawiki .mw-parser-output .sidebar{width:100%!important;clear:both;float:none!important;margin-left:0!important;margin-right:0!important}}body.skin--responsive .mw-parser-output .sidebar a>img{max-width:none!important}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-list-title,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle{background:transparent!important}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle a{color:var(--color-progressive)!important}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-list-title,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle{background:transparent!important}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle a{color:var(--color-progressive)!important}}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .sidebar{display:none!important}}</style><table class="sidebar nomobile nowraplinks plainlist"><tbody><tr><th class="sidebar-title"><a href="/wiki/%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%BE_%E0%A6%97%E0%A6%A0%E0%A6%A8" title="তারা গঠন">তারা গঠন</a></th></tr><tr><td class="sidebar-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%A6%9A%E0%A6%BF%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0:LH_95.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/LH_95.jpg/145px-LH_95.jpg" decoding="async" width="145" height="155" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/LH_95.jpg/218px-LH_95.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/LH_95.jpg/290px-LH_95.jpg 2x" data-file-width="3622" data-file-height="3877" /></a></span></td></tr><tr><th class="sidebar-heading"> বস্তুর শ্রেণি</th></tr><tr><td class="sidebar-content"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%86%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%83%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%B7%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%95_%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%A7%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%AE&action=edit&redlink=1" class="new" title="আন্তঃনাক্ষত্রিক মাধ্যম (পাতার অস্তিত্ব নেই)">আন্তঃনাক্ষত্রিক মাধ্যম</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">আণবিক মেঘ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A6%95_%E0%A6%97%E0%A7%8D%E0%A6%B2%E0%A7%8B%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%89%E0%A6%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="বক গ্লোবিউল (পাতার অস্তিত্ব নেই)">বক গ্লোবিউল</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%85%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A7%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%B0_%E0%A6%A8%E0%A7%80%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%95%E0%A6%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="অন্ধকার নীহারিকা (পাতার অস্তিত্ব নেই)">অন্ধকার নীহারিকা</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%A8%E0%A6%AC%E0%A7%80%E0%A6%A8_%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%B7%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%95_%E0%A6%AC%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A7%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="নবীন নাক্ষত্রিক বস্তু (পাতার অস্তিত্ব নেই)">নবীন নাক্ষত্রিক বস্তু</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%86%E0%A6%A6%E0%A6%BF%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="আদিতারা (পাতার অস্তিত্ব নেই)">আদিতারা</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%95%E0%A7%8D-%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%A7%E0%A6%BE%E0%A6%A8-%E0%A6%AA%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%BE%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%AD%E0%A7%81%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%A4_%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="প্রাক্-প্রধান-পর্যায়ভুক্ত তারা (পাতার অস্তিত্ব নেই)">প্রাক্-প্রধান-পর্যায়ভুক্ত তারা</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%9F%E0%A6%BF_%E0%A6%9F%E0%A6%B0%E0%A6%BF_%E0%A6%A8%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%B7%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="টি টরি নক্ষত্র (পাতার অস্তিত্ব নেই)">টি টরি নক্ষত্র</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%97_%E0%A6%8F%E0%A6%87/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%87_%E0%A6%A8%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%B7%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="হারবিগ এই/বিই নক্ষত্র (পাতার অস্তিত্ব নেই)">হারবিগ এই/বিই নক্ষত্র</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%97%E2%80%93%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A7%8B_%E0%A6%AC%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A7%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="হারবিগ–হারো বস্তু (পাতার অস্তিত্ব নেই)">হারবিগ–হারো বস্তু</a></li></ul></td> </tr><tr><th class="sidebar-heading"> তাত্ত্বিক ধারণা</th></tr><tr><td class="sidebar-content"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%89%E0%A6%AA%E0%A6%9A%E0%A6%AF%E0%A6%BC_(%E0%A6%9C%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A7%8B%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%83%E0%A6%AA%E0%A6%A6%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A5%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%9C%E0%A7%8D%E0%A6%9E%E0%A6%BE%E0%A6%A8)&action=edit&redlink=1" class="new" title="উপচয় (জ্যোতিঃপদার্থবিজ্ঞান) (পাতার অস্তিত্ব নেই)">উপচয়</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%87%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%B2_%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%B8_%E0%A6%AB%E0%A6%BE%E0%A6%82%E0%A6%95%E0%A6%B6%E0%A6%A8&action=edit&redlink=1" class="new" title="ইনিশিয়াল মাস ফাংকশন (পাতার অস্তিত্ব নেই)">ইনিশিয়াল মাস ফাংকশন</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%9C%E0%A6%BF%E0%A6%A8%E0%A6%B8_%E0%A6%85%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%A5%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A6%A4%E0%A6%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="জিনস অস্থিরতা (পাতার অস্তিত্ব নেই)">জিনস অস্থিরতা</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%95%E0%A7%87%E0%A6%B2%E0%A6%AD%E0%A6%BF%E0%A6%A8%E2%80%93%E0%A6%B9%E0%A7%87%E0%A6%AE%E0%A6%B9%E0%A7%8B%E0%A6%B2%E0%A7%8E%E0%A6%9C_%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%A3%E0%A6%95%E0%A7%8C%E0%A6%B6%E0%A6%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="কেলভিন–হেমহোলৎজ নির্মাণকৌশল (পাতার অস্তিত্ব নেই)">কেলভিন–হেমহোলৎজ নির্মাণকৌশল</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A6%A8%E0%A7%80%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%95%E0%A6%BE_%E0%A6%85%E0%A6%A8%E0%A7%81%E0%A6%95%E0%A6%B2%E0%A7%8D%E0%A6%AA" title="নীহারিকা অনুকল্প">নীহারিকা অনুকল্প</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%97%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%B9%E0%A7%80%E0%A6%AF%E0%A6%BC_%E0%A6%85%E0%A6%AD%E0%A6%BF%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="গ্রহীয় অভিপ্রয়াণ (পাতার অস্তিত্ব নেই)">গ্রহীয় অভিপ্রয়াণ</a></li></ul></td> </tr><tr><td class="sidebar-navbar"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r4968227">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:left;text-align:left}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-right:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-left:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:100%}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-দেখুন"><a href="/wiki/%E0%A6%9F%E0%A7%87%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B2%E0%A7%87%E0%A6%9F:%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%BE_%E0%A6%97%E0%A6%A0%E0%A6%A8" title="টেমপ্লেট:তারা গঠন"><abbr title="এই টেমপ্লেটটি দেখুন" style=";text-decoration:inherit;">দে</abbr></a></li><li class="nv-সম্পাদনা"><a class="external text" href="https://bn.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%A6%9F%E0%A7%87%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B2%E0%A7%87%E0%A6%9F:%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%BE_%E0%A6%97%E0%A6%A0%E0%A6%A8&action=edit"><abbr title="এই টেমপ্লেটটি সম্পাদনা করুন" style=";text-decoration:inherit;">স</abbr></a></li></ul></div></td></tr></tbody></table> <p>একটি <b>আণবিক মেঘ</b> (<a href="/wiki/%E0%A6%87%E0%A6%82%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%9C%E0%A6%BF_%E0%A6%AD%E0%A6%BE%E0%A6%B7%E0%A6%BE" title="ইংরেজি ভাষা">ইংরেজি</a>: molecular cloud) হল এক ধরনের <a href="/w/index.php?title=%E0%A6%86%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%83%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%B7%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%95_%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="আন্তঃনাক্ষত্রিক মেঘ (পাতার অস্তিত্ব নেই)">আন্তঃনাক্ষত্রিক মেঘ</a>। যখন এর ভিতর <a href="/w/index.php?title=%E0%A6%A8%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%B7%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0_%E0%A6%97%E0%A6%A0%E0%A6%A8&action=edit&redlink=1" class="new" title="নক্ষত্র গঠন (পাতার অস্তিত্ব নেই)">নক্ষত্র গঠনের</a> কাজ চলে তখন একে <b>নাক্ষত্রিক নার্সারি</b> (ইংরেজি: stellar nursery) নামেও অভিহিত করা হয়। এই ধরনের মেঘের ঘনত্ব ও আকার অণুর, বিশেষত <a href="/wiki/%E0%A6%86%E0%A6%A3%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%95_%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%87%E0%A6%A1%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A7%8B%E0%A6%9C%E0%A7%87%E0%A6%A8" class="mw-redirect" title="আণবিক হাইড্রোজেন">আণবিক হাইড্রোজেনের</a> (H<sub>2</sub>) জন্মদানে সক্ষম। আন্তঃনাক্ষত্রিক মাধ্যমের অন্যান্য স্থানের তুলনায় আণবিক মেঘ ব্যতিক্রমী। কারণ, অন্য স্থানগুলিতে প্রধানত <a href="/w/index.php?title=%E0%A6%86%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BF%E0%A6%A4_%E0%A6%97%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%BE%E0%A6%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="আয়নায়িত গ্যাস (পাতার অস্তিত্ব নেই)">আয়নায়িত গ্যাস</a> লক্ষিত যায়। </p><p>অবলোহিত বা বেতার পর্যবেক্ষণের মাধ্যমে আণবিক হাইড্রোজেন শনাক্ত করা কঠিন। তাই H<sub>2</sub>-এর উপস্থিতি নিশ্চিত করতে যে অণুটিকে অধিকাংশ ক্ষেত্রে ব্যবহার করা হয় সেটি হল <a href="/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%A8_%E0%A6%AE%E0%A6%A8%E0%A7%8B%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%87%E0%A6%A1" title="কার্বন মনোক্সাইড">কার্বন মনোক্সাইড</a> (CO)। CO <a href="/w/index.php?title=%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%AA%E0%A6%B7%E0%A7%8D%E0%A6%9F%E0%A6%A4%E0%A6%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="স্পষ্টতা (পাতার অস্তিত্ব নেই)">স্পষ্টতা</a> ও H<sub>2</sub> <a href="/wiki/%E0%A6%AD%E0%A6%B0" title="ভর">ভরকে</a> ধ্রুবক মনে করা হয়। অবশ্য অন্যান্য <a href="/wiki/%E0%A6%9B%E0%A6%BE%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%AA%E0%A6%A5" title="ছায়াপথ">ছায়াপথগুলির</a> পর্যবেক্ষণে এই অনুমান সম্পর্কে সন্দেহ প্রকাশ করারও কয়েকটি কারণ রয়েছে।<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>১<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>আণবিক মেঘগুলির মধ্যে উচ্চতর ঘনত্বযুক্ত কয়েকটি অঞ্চল রয়েছে, যেখানে অধিকাংশ ধুলো ও অনেক গ্যাসের অষ্ঠি বিদ্যমান। এগুলিকে বলা হয় ক্লাম্প। মহাকর্ষীয় শক্তিগুলি ধুলো ও গ্যাসের পতনের পক্ষে যথোপযুক্ত হলে এই ক্লাম্পগুলি থেকে নক্ষত্রের উদ্ভব সূচিত হয়।<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>২<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="তথ্যসূত্র"><span id=".E0.A6.A4.E0.A6.A5.E0.A7.8D.E0.A6.AF.E0.A6.B8.E0.A7.82.E0.A6.A4.E0.A7.8D.E0.A6.B0"></span>তথ্যসূত্র</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%86%E0%A6%A3%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%95_%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%98&action=edit&section=1" title="অনুচ্ছেদ সম্পাদনা: তথ্যসূত্র"><span>সম্পাদনা</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r7391394">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist reflist-columns references-column-width" style="column-width: 30em;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Craig Kulesa। <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120619170801/http://loke.as.arizona.edu/~ckulesa/research/overview.html">"Overview: Molecular Astrophysics and Star Formation"</a>। <i>Research Projects</i>। জুন ১৯, ২০১২ তারিখে <a rel="nofollow" class="external text" href="http://loke.as.arizona.edu/~ckulesa/research/overview.html">মূল</a> থেকে আর্কাইভ করা<span class="reference-accessdate">। সংগ্রহের তারিখ সেপ্টেম্বর ৭, ২০০৫</span>।</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Research+Projects&rft.atitle=Overview%3A+Molecular+Astrophysics+and+Star+Formation&rft.au=Craig+Kulesa&rft_id=http%3A%2F%2Floke.as.arizona.edu%2F~ckulesa%2Fresearch%2Foverview.html&rfr_id=info%3Asid%2Fbn.wikipedia.org%3A%E0%A6%86%E0%A6%A3%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%95+%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%98" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d3bxy9euw4e147.cloudfront.net/oscms-prodcms/media/documents/Astronomy-Draft-20160817.pdf"><i>Astronomy</i></a> <span style="font-size:85%;">(পিডিএফ)</span>। <a href="/wiki/Rice_University" class="mw-redirect" title="Rice University">Rice University</a>। ২০১৬। পৃষ্ঠা 761। <a href="/wiki/%E0%A6%86%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%9C%E0%A6%BE%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%95_%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%A8_%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%95_%E0%A6%B8%E0%A6%82%E0%A6%96%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%BE" class="mw-redirect" title="আন্তর্জাতিক মান পুস্তক সংখ্যা">আইএসবিএন</a> <a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7:%E0%A6%AC%E0%A6%87%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%89%E0%A7%8E%E0%A6%B8/978-1938168284" title="বিশেষ:বইয়ের উৎস/978-1938168284">978-1938168284</a> – Open Stax-এর মাধ্যমে।</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Astronomy&rft.pages=761&rft.pub=Rice+University&rft.date=2016&rft.isbn=978-1938168284&rft_id=https%3A%2F%2Fd3bxy9euw4e147.cloudfront.net%2Foscms-prodcms%2Fmedia%2Fdocuments%2FAstronomy-Draft-20160817.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fbn.wikipedia.org%3A%E0%A6%86%E0%A6%A3%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%95+%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%98" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="বহিঃসংযোগ"><span id=".E0.A6.AC.E0.A6.B9.E0.A6.BF.E0.A6.83.E0.A6.B8.E0.A6.82.E0.A6.AF.E0.A7.8B.E0.A6.97"></span>বহিঃসংযোগ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%86%E0%A6%A3%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%95_%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%98&action=edit&section=2" title="অনুচ্ছেদ সম্পাদনা: বহিঃসংযোগ"><span>সম্পাদনা</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r6302832">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:#f9f9f9}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-right{clear:right;float:right;margin-left:1em}.mw-parser-output .side-box-left{margin-right:1em}}</style><div class="side-box side-box-right plainlinks sistersitebox"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r6302829"> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist">উইকিমিডিয়া কমন্সে <b><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Molecular_clouds?uselang=bn">আণবিক মেঘ</a></b> সংক্রান্ত মিডিয়া রয়েছে।</div></div> </div> <ul><li><i><a href="/wiki/%E0%A6%8F%E0%A6%A8%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%87%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%B2%E0%A7%8B%E0%A6%AA%E0%A6%BF%E0%A6%A1%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE_%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%9F%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%95%E0%A6%BE" title="এনসাইক্লোপিডিয়া ব্রিটানিকা">এনসাইক্লোপিডিয়া ব্রিটানিকায়</a></i> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/EBchecked/topic/151690">Molecular cloud</a></li></ul> <p><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%9F%E0%A7%87%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B2%E0%A7%87%E0%A6%9F:Star&action=edit&redlink=1" class="new" title="টেমপ্লেট:Star (পাতার অস্তিত্ব নেই)">টেমপ্লেট:Star</a> <a href="/w/index.php?title=%E0%A6%9F%E0%A7%87%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B2%E0%A7%87%E0%A6%9F:Nebula&action=edit&redlink=1" class="new" title="টেমপ্লেট:Nebula (পাতার অস্তিত্ব নেই)">টেমপ্লেট:Nebula</a> <a href="/w/index.php?title=%E0%A6%9F%E0%A7%87%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B2%E0%A7%87%E0%A6%9F:Star_formation_navbox&action=edit&redlink=1" class="new" title="টেমপ্লেট:Star formation navbox (পাতার অস্তিত্ব নেই)">টেমপ্লেট:Star formation navbox</a> <a href="/w/index.php?title=%E0%A6%9F%E0%A7%87%E0%A6%AE%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B2%E0%A7%87%E0%A6%9F:Molecules_detected_in_outer_space&action=edit&redlink=1" class="new" title="টেমপ্লেট:Molecules detected in outer space (পাতার অস্তিত্ব নেই)">টেমপ্লেট:Molecules detected in outer space</a> </p> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r6682028"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r7466469">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#ccf}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#ddf}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e6e6ff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f7f7f7}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}body.skin--responsive .mw-parser-output .navbox-image img{max-width:none!important}</style></div><div role="navigation" class="navbox authority-control" aria-labelledby="কর্তৃপক্ষ_নিয়ন্ত্রণ:_জাতীয়_গ্রন্থাগার_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=উইকিউপাত্তে_এটি_সম্পাদনা_করুন&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q272447?uselang=bn#identifiers&#124;class=noprint&#124;উইকিউপাত্তে_এটি_সম্পাদনা_করুন" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th id="কর্তৃপক্ষ_নিয়ন্ত্রণ:_জাতীয়_গ্রন্থাগার_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=উইকিউপাত্তে_এটি_সম্পাদনা_করুন&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q272447?uselang=bn#identifiers&#124;class=noprint&#124;উইকিউপাত্তে_এটি_সম্পাদনা_করুন" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%AF%E0%A7%8D%E0%A6%AF:%E0%A6%95%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A7%83%E0%A6%AA%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%B7_%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%A3" title="সাহায্য:কর্তৃপক্ষ নিয়ন্ত্রণ">কর্তৃপক্ষ নিয়ন্ত্রণ: জাতীয় গ্রন্থাগার</a> <span class="mw-valign-text-top noprint" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q272447?uselang=bn#identifiers" title="উইকিউপাত্তে এটি সম্পাদনা করুন"><img alt="উইকিউপাত্তে এটি সম্পাদনা করুন" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/15px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/20px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4114619-0">জার্মানি</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://uli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007536859405171">ইসরায়েল</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/subjects/sh88006798">মার্কিন যুক্তরাষ্ট্র</a></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.codfw.main‐6465dd667d‐rglwd Cached time: 20250123150406 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [] CPU time usage: 0.193 seconds Real time usage: 0.262 seconds Preprocessor visited node count: 354/1000000 Post‐expand include size: 19824/2097152 bytes Template argument size: 650/2097152 bytes Highest expansion depth: 11/100 Expensive parser function count: 0/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 16514/5000000 bytes Lua time usage: 0.124/10.000 seconds Lua memory usage: 2419017/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 1/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 232.106 1 -total 39.66% 92.056 1 টেমপ্লেট:তারা_গঠন 37.34% 86.673 1 টেমপ্লেট:Sidebar 25.04% 58.131 1 টেমপ্লেট:সূত্র_তালিকা 21.11% 49.004 1 টেমপ্লেট:কর্তৃপক্ষ_নিয়ন্ত্রণ 13.63% 31.634 1 টেমপ্লেট:ওয়েব_উদ্ধৃতি 8.77% 20.351 1 টেমপ্লেট:কমন্স_বিষয়শ্রেণী 7.76% 18.006 1 টেমপ্লেট:কমন্স 6.59% 15.293 1 টেমপ্লেট:সহপ্রকল্প 5.46% 12.678 1 টেমপ্লেট:পার্শ্ব_বাক্স --> <!-- Saved in parser cache with key bnwiki:pcache:1044859:|#|:idhash:canonical and timestamp 20250123150406 and revision id 7811657. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">'<a dir="ltr" href="https://bn.wikipedia.org/w/index.php?title=আণবিক_মেঘ&oldid=7811657">https://bn.wikipedia.org/w/index.php?title=আণবিক_মেঘ&oldid=7811657</a>' থেকে আনীত</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%B7:%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B7%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%A3%E0%A7%80" title="বিশেষ:বিষয়শ্রেণী">বিষয়শ্রেণীসমূহ</a>: <ul><li><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B7%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%A3%E0%A7%80:%E0%A6%86%E0%A6%A3%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%95_%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="বিষয়শ্রেণী:আণবিক মেঘ (পাতার অস্তিত্ব নেই)">আণবিক মেঘ</a></li><li><a href="/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B7%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%A3%E0%A7%80:%E0%A6%A8%E0%A7%80%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%95%E0%A6%BE" title="বিষয়শ্রেণী:নীহারিকা">নীহারিকা</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B7%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%A3%E0%A7%80:%E0%A6%AE%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%9C%E0%A6%BE%E0%A6%97%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%95_%E0%A6%A7%E0%A7%82%E0%A6%B2%E0%A6%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="বিষয়শ্রেণী:মহাজাগতিক ধূলি (পাতার অস্তিত্ব নেই)">মহাজাগতিক ধূলি</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> এ পৃষ্ঠায় শেষ পরিবর্তন হয়েছিল ১২:৫২টার সময়, ১৫ ডিসেম্বর ২০২৪ তারিখে।</li> <li id="footer-info-copyright">লেখাগুলো <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.bn">ক্রিয়েটিভ কমন্স অ্যাট্রিবিউশন/শেয়ার-আলাইক লাইসেন্সের</a> আওতাভুক্ত; এর সাথে বাড়তি শর্ত প্রযোজ্য হতে পারে। এই সাইট ব্যবহার করার মাধ্যমে আপনি এর <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/bn">ব্যবহারের শর্তাবলী</a> ও <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Privacy_policy/bn">গোপনীয়তা নীতির</a> সাথে সম্মত হচ্ছেন। উইকিপিডিয়া® একটি অলাভজনক সংস্থা, যা <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">উইকিমিডিয়া ফাউন্ডেশনের</a> একটি নিবন্ধিত ট্রেডমার্ক।</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">গোপনীয়তার নীতি</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%E0%A6%89%E0%A6%87%E0%A6%95%E0%A6%BF%E0%A6%AA%E0%A6%BF%E0%A6%A1%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE:%E0%A6%AC%E0%A7%83%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A4">উইকিপিডিয়া বৃত্তান্ত</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%E0%A6%89%E0%A6%87%E0%A6%95%E0%A6%BF%E0%A6%AA%E0%A6%BF%E0%A6%A1%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE:%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%A7%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%A3_%E0%A6%A6%E0%A6%BE%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%BE%E0%A6%97">দাবিত্যাগ</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">আচরণবিধি</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">উন্নয়নকারী</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/bn.wikipedia.org">পরিসংখ্যান</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">কুকির বিবৃতি</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//bn.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%A6%86%E0%A6%A3%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%95_%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%98&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">মোবাইল সংস্করণ</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>অনুসন্ধান</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="উইকিপিডিয়া অনুসন্ধান"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="বিশেষ:অনুসন্ধান"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">অনুসন্ধান</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="পরিচ্ছেদসমূহ" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="সূচিপত্র টগল করুন" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">সূচিপত্র টগল করুন</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">আণবিক মেঘ</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>৬১টি ভাষা</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>আলোচনা যোগ করুন</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-8568cbfbb4-rtz65","wgBackendResponseTime":136,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.193","walltime":"0.262","ppvisitednodes":{"value":354,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":19824,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":650,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":11,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":16514,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 232.106 1 -total"," 39.66% 92.056 1 টেমপ্লেট:তারা_গঠন"," 37.34% 86.673 1 টেমপ্লেট:Sidebar"," 25.04% 58.131 1 টেমপ্লেট:সূত্র_তালিকা"," 21.11% 49.004 1 টেমপ্লেট:কর্তৃপক্ষ_নিয়ন্ত্রণ"," 13.63% 31.634 1 টেমপ্লেট:ওয়েব_উদ্ধৃতি"," 8.77% 20.351 1 টেমপ্লেট:কমন্স_বিষয়শ্রেণী"," 7.76% 18.006 1 টেমপ্লেট:কমন্স"," 6.59% 15.293 1 টেমপ্লেট:সহপ্রকল্প"," 5.46% 12.678 1 টেমপ্লেট:পার্শ্ব_বাক্স"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.124","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":2419017,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-6465dd667d-rglwd","timestamp":"20250123150406","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0986\u09a3\u09ac\u09bf\u0995 \u09ae\u09c7\u0998","url":"https:\/\/bn.wikipedia.org\/wiki\/%E0%A6%86%E0%A6%A3%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%95_%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%98","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q272447","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q272447","author":{"@type":"Organization","name":"\u0989\u0987\u0995\u09bf\u09ae\u09bf\u09a1\u09bf\u09af\u09bc\u09be \u09aa\u09cd\u09b0\u0995\u09b2\u09cd\u09aa\u09c7\u09b0 \u0985\u09ac\u09a6\u09be\u09a8\u0995\u09be\u09b0\u09c0\u0997\u09a3"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"\u0989\u0987\u0995\u09bf\u09ae\u09bf\u09a1\u09bf\u09af\u09bc\u09be \u09ab\u09be\u0989\u09a8\u09cd\u09a1\u09c7\u09b6\u09a8","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2021-04-23T19:25:36Z","dateModified":"2024-12-15T12:52:09Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/8\/87\/LH_95.jpg"}</script> </body> </html>