CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="be" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Каляды — Вікіпедыя</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )bewikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","студзень","люты","сакавік","красавік","Май","чэрвень","ліпень","жнівень","верасень","кастрычнік","лістапад","снежань"],"wgRequestId":"61bb9f00-a91f-44df-a32a-2c3d2ab30059","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Каляды","wgTitle":"Каляды","wgCurRevisionId":4873280,"wgRevisionId":4873280,"wgArticleId":49415,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Старонкі, на якіх ужыты чароўныя спасылкі ISBN","Каляды","Беларускія народныя святы","Новы год","Народны каляндар усходніх славян"],"wgPageViewLanguage":"be","wgPageContentLanguage":"be","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Каляды","wgRelevantArticleId": 49415,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":4873280,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"be","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"be"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":50000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q245200","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model", "platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced", "ext.gadget.edittop","ext.gadget.collapserefs","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.navboxNavigation","ext.gadget.directLinkToCommons","ext.gadget.Statistics","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=be&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=be&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=be&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B%21.jpg/1200px-%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B%21.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1498"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B%21.jpg/800px-%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B%21.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="999"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B%21.jpg/640px-%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B%21.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="799"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Каляды — Вікіпедыя"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//be.m.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Правіць" href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Вікіпедыя (be)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//be.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.be"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Вікіпедыя струмень Atom" href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:RecentChanges&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Каляды rootpage-Каляды skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Перайсці да зместу</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Праект"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Галоўнае меню" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Галоўнае меню</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Галоўнае меню</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">перанесці да бакавой панэлі</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">схаваць</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Навігацыя </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D0%B0" title="Адкрыць Галоўную старонку [z]" accesskey="z"><span>Галоўная старонка</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%A1%D1%83%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%86%D1%8C" title="Пра праект, чым можна заняцца, дзе што шукаць"><span>Супольнасць</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:RecentChanges" title="Пералік нядаўніх змяненняў у віксе. [r]" accesskey="r"><span>Апошнія змены</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:NewPages"><span>Новыя старонкі</span></a></li><li id="n-Village-pump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%A4%D0%BE%D1%80%D1%83%D0%BC"><span>Форум</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:Random" title="Паказаць выпадковую старонку [x]" accesskey="x"><span>Выпадковая старонка</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%94%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%B4%D0%BA%D0%B0" title="Дзе можна атрымаць тлумачэнні."><span>Даведка</span></a></li><li id="n-bug_in_article" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%9F%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%B4%D0%B0%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%96_%D0%BF%D1%80%D0%B0_%D0%BF%D0%B0%D0%BC%D1%8B%D0%BB%D0%BA%D1%96"><span>Паведаміць пра памылку</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D0%B0" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Вікіпедыя" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-be.svg" style="width: 7.625em; height: 1.3125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-be.svg" width="117" height="12" style="width: 7.3125em; height: 0.75em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:Search" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Знайсці ў Вікіпедыі [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Пошук</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Шукаць у Вікіпедыі" aria-label="Шукаць у Вікіпедыі" autocapitalize="sentences" title="Знайсці ў Вікіпедыі [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Адмысловае:Search"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Пошук</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Асабістыя інструменты"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Выгляд"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Выгляд" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Выгляд</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_be.wikipedia.org&uselang=be" class=""><span>Ахвяраваць</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:CreateAccount&returnto=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B" title="Вам прапануецца стварыць уліковы запіс і ўвайсці ў сістэму, але гэта не абавязкова" class=""><span>Стварыць уліковы запіс</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:UserLogin&returnto=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B" title="Вам прапануецца ўвайсці ў сістэму, але гэта неабавязкова. [o]" accesskey="o" class=""><span>Увайсці</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Больш магчымасцей" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Асабістыя інструменты" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Асабістыя інструменты</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Меню ўдзельніка" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_be.wikipedia.org&uselang=be"><span>Ахвяраваць</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:CreateAccount&returnto=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B" title="Вам прапануецца стварыць уліковы запіс і ўвайсці ў сістэму, але гэта не абавязкова"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Стварыць уліковы запіс</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:UserLogin&returnto=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B" title="Вам прапануецца ўвайсці ў сістэму, але гэта неабавязкова. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Увайсці</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Старонкі для ананімных рэдактараў <a href="/wiki/%D0%94%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%B4%D0%BA%D0%B0:%D0%94%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%B4%D0%BA%D0%B0" aria-label="Даведацца больш пра праўку"><span>даведацца больш</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:MyContributions" title="Спіс правак, зробленых з гэтага IP-адраса [y]" accesskey="y"><span>Уклад</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:MyTalk" title="Размовы пра праўкі, зробленыя з гэтага IP-адраса [n]" accesskey="n"><span>Размовы</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Праект"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Змест" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Змест</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">перанесці да бакавой панэлі</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">схаваць</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Пачатак</div> </a> </li> <li id="toc-Этымалогія" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Этымалогія"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Этымалогія</span> </div> </a> <ul id="toc-Этымалогія-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Час_святкавання_Калядаў" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Час_святкавання_Калядаў"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Час святкавання Калядаў</span> </div> </a> <ul id="toc-Час_святкавання_Калядаў-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Святкаванне" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Святкаванне"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Святкаванне</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Святкаванне-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Змяніць стан падраздзелу Святкаванне</span> </button> <ul id="toc-Святкаванне-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Вялікая_куцця" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Вялікая_куцця"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Вялікая куцця</span> </div> </a> <ul id="toc-Вялікая_куцця-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Шчодрая_куцця" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Шчодрая_куцця"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Шчодрая куцця</span> </div> </a> <ul id="toc-Шчодрая_куцця-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Звычай_«Пячы_ката»" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Звычай_«Пячы_ката»"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2.1</span> <span>Звычай «Пячы ката»</span> </div> </a> <ul id="toc-Звычай_«Пячы_ката»-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Вадзяная_куцця" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Вадзяная_куцця"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span>Вадзяная куцця</span> </div> </a> <ul id="toc-Вадзяная_куцця-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Калядаванне" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Калядаванне"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Калядаванне</span> </div> </a> <ul id="toc-Калядаванне-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Калядныя_персанажы" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Калядныя_персанажы"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Калядныя персанажы</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Калядныя_персанажы-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Змяніць стан падраздзелу Калядныя персанажы</span> </button> <ul id="toc-Калядныя_персанажы-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Дзед" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Дзед"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>Дзед</span> </div> </a> <ul id="toc-Дзед-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Баба" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Баба"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2</span> <span>Баба</span> </div> </a> <ul id="toc-Баба-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Каза" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Каза"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.3</span> <span>Каза</span> </div> </a> <ul id="toc-Каза-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Мядзведзь" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Мядзведзь"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.4</span> <span>Мядзведзь</span> </div> </a> <ul id="toc-Мядзведзь-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Тур,_Карова,_Бык" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Тур,_Карова,_Бык"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.5</span> <span>Тур, Карова, Бык</span> </div> </a> <ul id="toc-Тур,_Карова,_Бык-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Бусел" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Бусел"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.6</span> <span>Бусел</span> </div> </a> <ul id="toc-Бусел-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Воўк" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Воўк"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.7</span> <span>Воўк</span> </div> </a> <ul id="toc-Воўк-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Заяц" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Заяц"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.8</span> <span>Заяц</span> </div> </a> <ul id="toc-Заяц-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Дзяцел" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Дзяцел"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.9</span> <span>Дзяцел</span> </div> </a> <ul id="toc-Дзяцел-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Чорт" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Чорт"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.10</span> <span>Чорт</span> </div> </a> <ul id="toc-Чорт-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Смерць" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Смерць"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.11</span> <span>Смерць</span> </div> </a> <ul id="toc-Смерць-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Поп" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Поп"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.12</span> <span>Поп</span> </div> </a> <ul id="toc-Поп-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Салдат" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Салдат"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.13</span> <span>Салдат</span> </div> </a> <ul id="toc-Салдат-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Тры_каралі" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Тры_каралі"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.14</span> <span>Тры каралі</span> </div> </a> <ul id="toc-Тры_каралі-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Праводзіны_Калядаў" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Праводзіны_Калядаў"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Праводзіны Калядаў</span> </div> </a> <ul id="toc-Праводзіны_Калядаў-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Гл._таксама" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Гл._таксама"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Гл. таксама</span> </div> </a> <ul id="toc-Гл._таксама-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Зноскі" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Зноскі"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Зноскі</span> </div> </a> <ul id="toc-Зноскі-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Літаратура" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Літаратура"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Літаратура</span> </div> </a> <ul id="toc-Літаратура-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Спасылкі" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Спасылкі"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Спасылкі</span> </div> </a> <ul id="toc-Спасылкі-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Змест" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Пераключыць змест" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Пераключыць змест</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Каляды</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Перайсці да артыкула на іншай мове. Даступны на 6 мовах." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-6" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">6 моў</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B" title="Каляды – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Каляды" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D1%80%D1%8A%D1%81%D0%BD%D0%B8_%D0%B4%D0%BD%D0%B8" title="Мръсни дни – балгарская" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Мръсни дни" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="балгарская" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kv mw-list-item"><a href="https://kv.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%B6%D0%B0%D0%B4%D1%8B%D1%80" title="Вежадыр – комі" lang="kv" hreflang="kv" data-title="Вежадыр" data-language-autonym="Коми" data-language-local-name="комі" class="interlanguage-link-target"><span>Коми</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mdf mw-list-item"><a href="https://mdf.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D0%B0" title="Каляда – макшанская" lang="mdf" hreflang="mdf" data-title="Каляда" data-language-autonym="Мокшень" data-language-local-name="макшанская" class="interlanguage-link-target"><span>Мокшень</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%BA%D0%B8" title="Святки – руская" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Святки" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="руская" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%BA%D0%B8" title="Святки – украінская" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Святки" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="украінская" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q245200#sitelinks-wikipedia" title="Правіць міжмоўныя спасылкі" class="wbc-editpage">Правіць спасылкі</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Прасторы назваў"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B" title="Паказаць уласна змест старонкі [c]" accesskey="c"><span>Старонка</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D1%8B:%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B" rel="discussion" title="Размовы пра змест гэтай старонкі [t]" accesskey="t"><span>Размовы</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Змяніць моўны варыянт" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">беларуская</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Віды"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B"><span>Чытаць</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&veaction=edit" title="Правіць старонку [v]" accesskey="v"><span>Правіць</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&action=edit" title="Правіць зыходны код гэтай старонкі [e]" accesskey="e"><span>Правіць зыходнік</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&action=history" title="Ранейшыя версіі гэтай старонкі. [h]" accesskey="h"><span>Паказаць гісторыю</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Інструменты" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Інструменты</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Інструменты</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">перанесці да бакавой панэлі</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">схаваць</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Больш магчымасцей" > <div class="vector-menu-heading"> Дзеянні </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B"><span>Чытаць</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&veaction=edit" title="Правіць старонку [v]" accesskey="v"><span>Правіць</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&action=edit" title="Правіць зыходны код гэтай старонкі [e]" accesskey="e"><span>Правіць зыходнік</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&action=history"><span>Паказаць гісторыю</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Агульныя </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:WhatLinksHere/%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B" title="Спіс вікістаронак, якія спасылаюцца сюды [j]" accesskey="j"><span>Сюды спасылаюцца</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:RecentChangesLinked/%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B" rel="nofollow" title="Нядаўнія змены ў старонках, на якія спасылаецца гэтая старонка [k]" accesskey="k"><span>Звязаныя праўкі</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:SpecialPages" title="Пералік усіх адмысловых старонак [q]" accesskey="q"><span>Адмысловыя старонкі</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&oldid=4873280" title="Нязменная спасылка на гэтую версію гэтай старонкі"><span>Нязменная спасылка</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&action=info" title="Больш звестак пра гэту старонку"><span>Звесткі пра старонку</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:CiteThisPage&page=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&id=4873280&wpFormIdentifier=titleform" title="Інфармацыя пра тое, як цытаваць гэтую старонку"><span>Цытаваць гэту старонку</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fbe.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D0%259A%25D0%25B0%25D0%25BB%25D1%258F%25D0%25B4%25D1%258B"><span>Атрымаць скарочаны URL-адрас</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:QrCode&url=https%3A%2F%2Fbe.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D0%259A%25D0%25B0%25D0%25BB%25D1%258F%25D0%25B4%25D1%258B"><span>Спампаваць QR-код</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Друк/экспарт </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:Book&bookcmd=book_creator&referer=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B"><span>Стварыць кнігу</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:DownloadAsPdf&page=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&action=show-download-screen"><span>Спампаваць як PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&printable=yes" title="Друкавальная версія гэтай старонкі [p]" accesskey="p"><span>Для друку</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> У іншых праектах </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Svyatki" hreflang="en"><span>Вікісховішча</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q245200" title="Спасылка на звязаны элемент рэпазітара даных [g]" accesskey="g"><span>Элемент Вікіданых</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Выгляд"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Выгляд</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">перанесці да бакавой панэлі</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">схаваць</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="be" dir="ltr"><figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B!.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B%21.jpg/250px-%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B%21.jpg" decoding="async" width="250" height="312" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B%21.jpg/375px-%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B%21.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B%21.jpg/500px-%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B%21.jpg 2x" data-file-width="1682" data-file-height="2100" /></a><figcaption>Каляды. Персанажы-маскі (Каза, Мядзведзь, Бусел і Дзед) на карціне беларускага мастака</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Kalyady_singing.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Kalyady_singing.jpg/250px-Kalyady_singing.jpg" decoding="async" width="250" height="375" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Kalyady_singing.jpg/375px-Kalyady_singing.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Kalyady_singing.jpg/500px-Kalyady_singing.jpg 2x" data-file-width="3093" data-file-height="4640" /></a><figcaption>Жанчыны спяваюць на Каляды</figcaption></figure> <div class="hatnote navigation-not-searchable noprint dabhide">У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B_(%D0%B7%D0%BD%D0%B0%D1%87%D1%8D%D0%BD%D0%BD%D1%96)" class="mw-disambig" title="Каляды (значэнні)">Каляды (значэнні)</a>.</div> <p><b>Каля́ды</b> (састарэлае дыялектнае <i>роздвяны́е свята́</i><sup id="cite_ref-FOOTNOTEКотович,_Крук201036_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEКотович,_Крук201036-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, <i>калядныя святкі, калядныя нядзелі</i><sup id="cite_ref-FOOTNOTEВиноградова,_Плотникова2009585_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEВиноградова,_Плотникова2009585-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>) — народнае зімовае свята. Працягваюцца дванаццаць дзён з <abbr title="па юліянскім календары">24 снежня</abbr> <a href="/wiki/6_%D1%81%D1%82%D1%83%D0%B4%D0%B7%D0%B5%D0%BD%D1%8F" title="6 студзеня">(6 студзеня)</a> па <abbr title="па юліянскім календары">6</abbr> <a href="/wiki/19_%D1%81%D1%82%D1%83%D0%B4%D0%B7%D0%B5%D0%BD%D1%8F" title="19 студзеня">(19) студзеня</a> — з <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D1%88%D0%B0_%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D0%B0" class="mw-redirect" title="Перша Каляда">першай Каляды</a> да <a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%B4%D0%BE%D1%85%D1%80%D1%8B%D1%88%D1%87%D0%B0" class="mw-redirect" title="Вадохрышча">Вадохрышча</a>. </p><p>У гадавым коле народных земляробчых абрадаў і свят займала 1-е месца. З усталяваннем хрысціянства прымеркавана да рэлігійных свят <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B6%D1%8D%D0%BD%D0%BD%D0%B5_%D0%A5%D1%80%D1%8B%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Нараджэнне Хрыстова">Нараджэнне Хрыстова</a> і <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D1%8F%D1%9E%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%B5" class="mw-redirect" title="Багаяўленне">Хрышчэнне Гасподняе</a>. На Беларусі хрысціянская абраднасць святкавання Каляд шчыльна пераплецена з народнымі святочнымі звычаямі. </p><p>Для Каляд характэрны тры абрадавыя вячэры (<a href="/wiki/%D0%9A%D1%83%D1%86%D1%86%D1%8F" title="Куцця">куцці</a>): посная (вялікая) спраўляецца перад 1-м святочным днём, багатая (тоўстая, шчодрая) з мяснымі стравамі — у <a href="/wiki/%D0%A8%D1%87%D0%BE%D0%B4%D1%80%D1%8B_%D0%B2%D0%B5%D1%87%D0%B0%D1%80" title="Шчодры вечар">Шчодры вечар</a> (вечар перад Новым годам), посная (галодная, вадзяная) — перад Вадохрышчам. Наладжвалі <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Калядаванне (няма такой старонкі)">калядаванне</a>, варажба, шматлікія забавы, гульні; спявалі калядныя песні. </p><p>У гадавым коле Каляды супрацьстаяць <a href="/wiki/%D0%9A%D1%83%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D0%BB%D0%B5" title="Купалле">Купаллю</a>, якое святкавалася блізка да летняга сонцастаяння. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Этымалогія"><span id=".D0.AD.D1.82.D1.8B.D0.BC.D0.B0.D0.BB.D0.BE.D0.B3.D1.96.D1.8F"></span>Этымалогія</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&veaction=edit&section=1" title="Правіць раздзел: Этымалогія" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&action=edit&section=1" title="Правіць зыходнік раздзела: Этымалогія"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Назва <i>Каляды</i> паходзіць, верагодна, ад <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%86%D1%96%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Лацінская мова">лац.</a>: <span style="font-style: italic;" lang="la">Calendae</span> <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Календы (няма такой старонкі)">календы</a> (назва першага дня кожнага месяца ў рымлян) або ад славянскага «кол», «кола». </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Час_святкавання_Калядаў"><span id=".D0.A7.D0.B0.D1.81_.D1.81.D0.B2.D1.8F.D1.82.D0.BA.D0.B0.D0.B2.D0.B0.D0.BD.D0.BD.D1.8F_.D0.9A.D0.B0.D0.BB.D1.8F.D0.B4.D0.B0.D1.9E"></span>Час святкавання Калядаў</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&veaction=edit&section=2" title="Правіць раздзел: Час святкавання Калядаў" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&action=edit&section=2" title="Правіць зыходнік раздзела: Час святкавання Калядаў"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:1997._Stamp_of_Belarus_0253.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/1997._Stamp_of_Belarus_0253.jpg/220px-1997._Stamp_of_Belarus_0253.jpg" decoding="async" width="220" height="153" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/1997._Stamp_of_Belarus_0253.jpg/330px-1997._Stamp_of_Belarus_0253.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/b6/1997._Stamp_of_Belarus_0253.jpg 2x" data-file-width="344" data-file-height="239" /></a><figcaption>Паштовая марка Беларусі</figcaption></figure> <p>У мінулыя часы святкаванне Калядаў мела дакладную прымеркаванасць да руху сонца па небасхіле. Вядома, што на перыяд з 18 па 23 снежня ў прыродзе ўсталёўвалася незвычайная раўнавага. Ноч, усеагульнае панаванне якой пачыналася з <a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D1%81%D0%B5%D0%BD%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D1%80%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D0%B4%D0%B7%D0%B5%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0" class="mw-redirect" title="Восеньскае раўнадзенства">восеньскага раўнадзенства</a>, пераставала павялічвацца, і на працягу гэтых 5 дзён захоўвалася хоць і напружаная, але ўсё ж раўнавага. І толькі ў ноч з 24 на 25 снежня святло атрымлівала першую прыкметную перамогу — дзень паступова пачынаў павялічвацца. Такім чынам, пачатак Калядаў быў цесна звязаны з зімовым сонцастаяннем, якое і з’яўляецца, прыродай апасродкаваным, пачаткам Новага года. </p><p>Далей у наступных раздзелах у дужках пададзены спачатку даты святкавання Калядаў, а праз «/» пададзены адпаведнікі дат святкавання Калядаў для тых, хто святкуе паводле Юліянскага календара. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Святкаванне"><span id=".D0.A1.D0.B2.D1.8F.D1.82.D0.BA.D0.B0.D0.B2.D0.B0.D0.BD.D0.BD.D0.B5"></span>Святкаванне</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&veaction=edit&section=3" title="Правіць раздзел: Святкаванне" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&action=edit&section=3" title="Правіць зыходнік раздзела: Святкаванне"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Kolady.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Kolady.jpg/260px-Kolady.jpg" decoding="async" width="260" height="176" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Kolady.jpg/390px-Kolady.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/fd/Kolady.jpg 2x" data-file-width="442" data-file-height="299" /></a><figcaption>Святкаванне Калядаў у Беларусі. 2011</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Вялікая_куцця"><span id=".D0.92.D1.8F.D0.BB.D1.96.D0.BA.D0.B0.D1.8F_.D0.BA.D1.83.D1.86.D1.86.D1.8F"></span>Вялікая куцця</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&veaction=edit&section=4" title="Правіць раздзел: Вялікая куцця" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&action=edit&section=4" title="Правіць зыходнік раздзела: Вялікая куцця"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote navigation-not-searchable">Асноўны артыкул: <b><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D1%88%D0%B0_%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D0%B0" class="mw-redirect" title="Перша Каляда">Перша Каляда</a></b></div> <p>Першая вячэра (24-25 снежня/6—7 студзеня), што мела назву «Поснай» ці «<a href="/w/index.php?title=%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D1%83%D1%86%D1%86%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Вялікая куцця (няма такой старонкі)">Вялікай Куцці</a>» — гэта канец шасцітыднёвага Піліпаўскага посту, пачатак святочных дзён і вечароў. Напярэдадні Калядаў з самай раніцы ў кожнай хаце старанна прыбіраліся, уся сям’я мылася, а пасля пачыналі гатаваць вячэру. За стол сядалі, як толькі на небе з’яўлялася першая зорка. У гэтым звычаі адлюстраваліся вядомыя хрысціянскія ўяўленні аб <a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D1%84%D0%BB%D0%B5%D0%B5%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B7%D0%BE%D1%80%D0%BA%D0%B0" title="Віфлеемская зорка">цудоўнай зорцы</a>, якая паказвала вандроўнікам шлях да месца, дзе нарадзіўся <a href="/wiki/%D0%86%D1%81%D1%83%D1%81_%D0%A5%D1%80%D1%8B%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%81" title="Ісус Хрыстос">Ісус Хрыстос</a>. Пад абрус на святочны стол абавязкова падкладалі сена, што асенсоўвалася як напамін аб тым, што Ісус адразу пасля нараджэння быў пакладзены на сена ў яслях. <a href="/wiki/%D0%97%D0%B1%D0%BE%D0%B6%D0%B6%D0%B0" class="mw-redirect" title="Збожжа">Збожжа</a>, прызначанае для сяўбы, ставілі ў рэшаце на <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BA%D1%83%D1%86%D1%8C" title="Покуць">покуць</a>, дзеля павышэння ўрадлівасці. Гаспадар запрашаў за святочны стол Дзядоў, чыя прысутнасць была гарантам жыццёвай стабільнасці ўсяго роду. Святочная вячэра складалася з 12 страваў. Перш чым пачаць вячэру, гаспадар браў гаршчок з <a href="/wiki/%D0%9A%D1%83%D1%86%D1%86%D1%8F" title="Куцця">куццёй</a> і тройчы абыходзіў хату, затым стукаў у акно, а жонка з хаты пыталася: «Хто там стукае?» Гаспадар адказваў: «Сам Бог стукае з цёплай, мокрай вясною, з гарачым небурлівым летам, з сухой і багатай восенню.» Жонка павінна была адказаць: «Просім дахаты.» На першую куццю імкнуліся не хадзіць у чужыя хаты з-за прыкметы, што жывёла сыдзе са двара і прападзе. Менавіта Куцця і сімвалізуе калектыўную (сямейную) долю (дабрабыт, шчасце), і таму пакаштаваць яе мусіў кожны. Дзеля павелічэння прыплоду і ўдойнасці рэшту куцці давалі <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B2%D0%BE%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B6%D1%8B%D0%B2%D1%91%D0%BB%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Свойская жывёла (няма такой старонкі)">свойскай жывёле</a>. </p><p>На Куццю, асабіста на першую, запрашалі ў госці мароз, каб задобрыць яго, каб ён потым не шкодзіў гаспадарцы: </p><p>«Мароз, Мароз! Хадзі куццю есць, <br /> І іржа, і бель, хадзіце цяпер! <br /> Улетку к нам не бывайце, <br /> Хлеба нашага не ўбівайце, <br /> А ў махавым балоце прабывайце!» </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Шчодрая_куцця"><span id=".D0.A8.D1.87.D0.BE.D0.B4.D1.80.D0.B0.D1.8F_.D0.BA.D1.83.D1.86.D1.86.D1.8F"></span>Шчодрая куцця</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&veaction=edit&section=5" title="Правіць раздзел: Шчодрая куцця" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&action=edit&section=5" title="Правіць зыходнік раздзела: Шчодрая куцця"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote navigation-not-searchable">Асноўны артыкул: <b><a href="/wiki/%D0%A8%D1%87%D0%BE%D0%B4%D1%80%D1%8B_%D0%B2%D0%B5%D1%87%D0%B0%D1%80" title="Шчодры вечар">Шчодры вечар</a></b></div> <p>Вечар напярэдадні <a href="/wiki/%D0%9D%D0%BE%D0%B2%D1%8B_%D0%B3%D0%BE%D0%B4" title="Новы год">Новага года</a> (31 снежня-1 студзеня / 13 студзеня — 14 студзеня) называецца «<a href="/wiki/%D0%A8%D1%87%D0%BE%D0%B4%D1%80%D1%8B_%D0%B2%D0%B5%D1%87%D0%B0%D1%80" title="Шчодры вечар">шчодрым</a>», «ласым». Гэтую назву свята атрымала ад шчодрай куцці. Яшчэ загадзя гаспадар біў кормную <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B2%D1%96%D0%BD%D0%BD%D1%8F" class="mw-redirect" title="Свіння">свінню</a>, «каб Каляда не гневалася да дала на ўсё добры ўраджай, а на гавядо харошы прыплод». Свіння, якая выступала ў якасці ахвяры Багам у <a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%8B%D1%82%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%93%D1%80%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F" title="Старажытная Грэцыя">старажытных грэкаў</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%8B%D1%82%D0%BD%D1%8B_%D0%A0%D1%8B%D0%BC" title="Старажытны Рым">рымлян</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%8B%D1%82%D0%BD%D1%8B%D1%8F_%D0%B3%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%86%D1%8B" class="mw-redirect" title="Старажытныя германцы">германцаў</a> і <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%82%D1%8B" title="Кельты">кельтаў</a>, захавала гэта значэнне і ў <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8B" title="Беларусы">беларусаў</a>. На стол ставілі смажаныя <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%9E%D0%B1%D0%B0%D1%81%D0%B0" title="Каўбаса">каўбасы</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B2%D0%B5%D0%B6%D0%B0%D0%BD%D1%96%D0%BD%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Свежаніна (няма такой старонкі)">свежаніну</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D1%8B%D1%80" title="Сыр">сыр</a>, <a href="/wiki/%D0%AF%D0%B5%D1%87%D0%BD%D1%8F" title="Яечня">яечню</a>, <a href="/wiki/%D0%91%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%8B" title="Бліны">бліны</a> з <a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%88%D1%87%D0%B0%D0%BA%D0%B0" title="Верашчака">верашчакай</a>. У цэнтры навагодняй абрадавай ежы знаходзілася мяса свінні, якая з-за сваёй пладавітасці ўспрымалася, як сімвал урадлівасці. Для таго, каб куры несліся дома, а не на чужых дварах, пасля святочнай вячэры прыносілі ў хату <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B1%D1%80%D1%83%D1%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Абруч (няма такой старонкі)">абруч</a>, выкладвалі ў яго рэшткі вячэры і кармілі ў гэтым абручы <a href="/wiki/%D0%9A%D1%83%D1%80%D1%8B" class="mw-redirect" title="Куры">курэй</a>. Сустрэча Новага года абавязкова суправаджалася шчадраваннем. Цэнтральнай дзеючай асобай шчадроўнага гурту была «каза» — жвавы, здатны да танцаў хлопец, апрануты ў вывернуты <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B6%D1%83%D1%85" title="Кажух">кажух</a>. Ён трымаў у руках зробленую з дрэва або з паперы галаву казы. «Казу» суправаджаў павадыр, які павінен быў умець складна гаварыць. У гурт таксама ўваходзілі <a href="/wiki/%D0%9C%D1%83%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D1%82" title="Музыкант">музыканты</a>, механошы, <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%96%D0%BA&action=edit&redlink=1" class="new" title="Песеннік (няма такой старонкі)">песеннікі</a>, якія падтрымлівалі галоўных дзеючых асоб. </p> <div class="mw-heading mw-heading5"><h5 id="Звычай_«Пячы_ката»"><span id=".D0.97.D0.B2.D1.8B.D1.87.D0.B0.D0.B9_.C2.AB.D0.9F.D1.8F.D1.87.D1.8B_.D0.BA.D0.B0.D1.82.D0.B0.C2.BB"></span>Звычай «Пячы ката»</h5><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&veaction=edit&section=6" title="Правіць раздзел: Звычай «Пячы ката»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&action=edit&section=6" title="Правіць зыходнік раздзела: Звычай «Пячы ката»"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>У вёсках <a href="/wiki/%D0%9C%D1%96%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%80%D0%B0%D1%91%D0%BD" title="Мінскі раён">Міншчыны</a> быў распаўсюджаны абрад «<a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%8F%D1%87%D1%8B_%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Пячы ката (няма такой старонкі)">пячы ката</a>». З хлеба, пірага, сала, каўбасы рабілася фігурка ў выглядзе ката. Яе падвешвалі на палка ці на столі. Яна раскачвалася, і моладзь спрабавала ўхапіць «ката» і трошкі адкусіць ад яго. На <a href="/wiki/%D0%91%D1%8F%D1%80%D1%8D%D0%B7%D1%96%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%80%D0%B0%D1%91%D0%BD" title="Бярэзінскі раён">Бярэзіншчыне</a> тулава і галаву «ката» рабілі з печанага цеста, вушы — з сала, а хвост — з каўбасы. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Вадзяная_куцця"><span id=".D0.92.D0.B0.D0.B4.D0.B7.D1.8F.D0.BD.D0.B0.D1.8F_.D0.BA.D1.83.D1.86.D1.86.D1.8F"></span>Вадзяная куцця</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&veaction=edit&section=7" title="Правіць раздзел: Вадзяная куцця" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&action=edit&section=7" title="Правіць зыходнік раздзела: Вадзяная куцця"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Трэцяя, «Посная», «Вадзяная» Каляда (5 студзеня — 6 студзеня / 18—19 студзеня), супадае з <a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%B4%D0%BE%D1%85%D1%80%D1%8B%D1%88%D1%87%D0%B0" class="mw-redirect" title="Вадохрышча">Вадохрышчам</a>. Менавіта ў памяць аб <a href="/wiki/%D0%A5%D1%80%D1%8B%D1%88%D1%87%D1%8D%D0%BD%D0%BD%D0%B5_%D0%86%D1%81%D1%83%D1%81%D0%B0_%D0%A5%D1%80%D1%8B%D1%81%D1%82%D0%B0" class="mw-redirect" title="Хрышчэнне Ісуса Хрыста">Хрышчэнні Ісуса Хрыста</a> ў водах <a href="/wiki/%D0%86%D0%B0%D1%80%D0%B4%D0%B0%D0%BD_(%D1%80%D0%B0%D0%BA%D0%B0)" title="Іардан (рака)">Іардану</a> ўстаноўлена гэта свята. Святочная вячэра складалася з няцотнай колькасці посных страваў. У хрысціянскім свеце на Хрышчэнне знайшлі адбітак старажытныя вераванні ў магію вады. Апоўначы гаспадыні хадзілі на рэчку ці на возера і чэрпалі ваду, якую пасля захоўвалі, як гаючую. На Хрышчэнне хадзілі ў царкву і імкнуліся як мага хутчэй вярнуцца дадому — тады ўраджай гаспадар збярэ першым. Сена, на якім на працягу Калядаў стаяла куцця, паступова аддавалі хатняй жывёле, як ахоўны сродак ад хвароб і ад шкоднага ўплыву <a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%B4%D0%B7%D1%8C%D0%BC%D0%B0" title="Ведзьма">ведзьмаў</a>. У некаторых вёсках на Хрышчэнне на рэчцы выраблялі са <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BD%D0%B5%D0%B3" title="Снег">снегу</a> і <a href="/wiki/%D0%9B%D1%91%D0%B4" title="Лёд">лёду</a> вялікі <a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D1%8B%D0%B6" title="Крыж">крыж</a>, які спачатку палівалі вадой, а потым — <a href="/wiki/%D0%91%D1%83%D1%80%D0%B0%D0%BA%D1%96" title="Буракі">бураковым</a> <a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B0%D1%81%D0%BE%D0%BB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Расол (няма такой старонкі)">расолам</a>, каб ён набыў <a href="/wiki/%D0%A7%D1%8B%D1%80%D0%B2%D0%BE%D0%BD%D1%8B_%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D1%80" title="Чырвоны колер">чырвоны колер</a>. Побач знаходзілася вялікая бочка з вадой, якую асвячаў <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%B0%D1%80" title="Святар">святар</a>. </p><p>У гэты дзень выконваўся таксама абрад «запісвання Каляды», мэтай якога была засцярога дома, усёй гаспадаркі ад уздзеяння нячыстай сілы. Дзеля гэтага гаспадар вынімаў з печы гаршчок з куццёй, ставіў у ім зроблены з лучыны крыж, які на другі дзень апускаўся ў ваду. Вечарам гаспадар, узяўшы першы блінец ці верх куцці, абыходзіў усе свае будынкі і маляваў на сценах крыжы крэйдай. </p><p>На працягу ўсіх Калядаў забаранялася займацца г. зв. «крывымі» працамі (шыць, віць, плесці, рабіць крывога і колападобнага, сячы сякераю), іначай, казалі, дзеці і жывёла, якія павінны з’явіцца на свет, абазязкова народзяцца «крывыя», пакалечаныя. Скрайне непажадана было пазычыць што-небудзь з хаты, асабліва агонь, хлеб, дзяжу — гэта магло прывесці да нястачы ў гаспадарцы. З другога боку, лічылася, што той, хто першы на Каляды пойдзе па ваду, будзе здаравейшы за ўсіх, а калі свінням на першы дзень пасля Куцці кінуць у вочы снегу — іх ніхто не зможа сурочыць на працягу года. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Калядаванне"><span id=".D0.9A.D0.B0.D0.BB.D1.8F.D0.B4.D0.B0.D0.B2.D0.B0.D0.BD.D0.BD.D0.B5"></span>Калядаванне</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&veaction=edit&section=8" title="Правіць раздзел: Калядаванне" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&action=edit&section=8" title="Правіць зыходнік раздзела: Калядаванне"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D0%BE%D1%9E%D1%88%D1%87%D1%8B%D0%BA%D1%96_%D0%93%D0%BE%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%BA%D0%B0%D0%B3%D0%B0_%D0%BF%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%B0_,_%D0%9C%D0%B0%D0%B3%D1%96%D0%BB%D1%91%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%83%D0%B1%D0%B5%D1%80%D0%BD%D1%8F,_1903%D0%B3.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D0%BE%D1%9E%D1%88%D1%87%D1%8B%D0%BA%D1%96_%D0%93%D0%BE%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%BA%D0%B0%D0%B3%D0%B0_%D0%BF%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%B0_%2C_%D0%9C%D0%B0%D0%B3%D1%96%D0%BB%D1%91%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%83%D0%B1%D0%B5%D1%80%D0%BD%D1%8F%2C_1903%D0%B3.jpg/250px-%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D0%BE%D1%9E%D1%88%D1%87%D1%8B%D0%BA%D1%96_%D0%93%D0%BE%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%BA%D0%B0%D0%B3%D0%B0_%D0%BF%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%B0_%2C_%D0%9C%D0%B0%D0%B3%D1%96%D0%BB%D1%91%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%83%D0%B1%D0%B5%D1%80%D0%BD%D1%8F%2C_1903%D0%B3.jpg" decoding="async" width="250" height="217" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D0%BE%D1%9E%D1%88%D1%87%D1%8B%D0%BA%D1%96_%D0%93%D0%BE%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%BA%D0%B0%D0%B3%D0%B0_%D0%BF%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%B0_%2C_%D0%9C%D0%B0%D0%B3%D1%96%D0%BB%D1%91%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%83%D0%B1%D0%B5%D1%80%D0%BD%D1%8F%2C_1903%D0%B3.jpg/375px-%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D0%BE%D1%9E%D1%88%D1%87%D1%8B%D0%BA%D1%96_%D0%93%D0%BE%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%BA%D0%B0%D0%B3%D0%B0_%D0%BF%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%B0_%2C_%D0%9C%D0%B0%D0%B3%D1%96%D0%BB%D1%91%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%83%D0%B1%D0%B5%D1%80%D0%BD%D1%8F%2C_1903%D0%B3.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D0%BE%D1%9E%D1%88%D1%87%D1%8B%D0%BA%D1%96_%D0%93%D0%BE%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%BA%D0%B0%D0%B3%D0%B0_%D0%BF%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%B0_%2C_%D0%9C%D0%B0%D0%B3%D1%96%D0%BB%D1%91%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%83%D0%B1%D0%B5%D1%80%D0%BD%D1%8F%2C_1903%D0%B3.jpg/500px-%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D0%BE%D1%9E%D1%88%D1%87%D1%8B%D0%BA%D1%96_%D0%93%D0%BE%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%BA%D0%B0%D0%B3%D0%B0_%D0%BF%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%B0_%2C_%D0%9C%D0%B0%D0%B3%D1%96%D0%BB%D1%91%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%83%D0%B1%D0%B5%D1%80%D0%BD%D1%8F%2C_1903%D0%B3.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="695" /></a><figcaption>Калядоўшчыкi Горацкага павета Магілёўскай губерні, 1903 год.</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:BELARUSIAN_STATE_MUSEUM_OF_FOLK_ARCHITECTURE_Kamjanitsa_2014.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/BELARUSIAN_STATE_MUSEUM_OF_FOLK_ARCHITECTURE_Kamjanitsa_2014.jpg/250px-BELARUSIAN_STATE_MUSEUM_OF_FOLK_ARCHITECTURE_Kamjanitsa_2014.jpg" decoding="async" width="250" height="167" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/BELARUSIAN_STATE_MUSEUM_OF_FOLK_ARCHITECTURE_Kamjanitsa_2014.jpg/375px-BELARUSIAN_STATE_MUSEUM_OF_FOLK_ARCHITECTURE_Kamjanitsa_2014.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/BELARUSIAN_STATE_MUSEUM_OF_FOLK_ARCHITECTURE_Kamjanitsa_2014.jpg/500px-BELARUSIAN_STATE_MUSEUM_OF_FOLK_ARCHITECTURE_Kamjanitsa_2014.jpg 2x" data-file-width="4608" data-file-height="3072" /></a><figcaption>Зорка і касцюмы калядоўшчыкаў у <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%B4%D0%B7%D1%8F%D1%80%D0%B6%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D1%8B_%D0%BC%D1%83%D0%B7%D0%B5%D0%B9_%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D0%B9_%D0%B0%D1%80%D1%85%D1%96%D1%82%D1%8D%D0%BA%D1%82%D1%83%D1%80%D1%8B_%D1%96_%D0%BF%D0%BE%D0%B1%D1%8B%D1%82%D1%83" title="Беларускі дзяржаўны музей народнай архітэктуры і побыту">Беларускім дзяржаўным музеі народнай архітэктуры і побыту</a></figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Latvia_(6).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Latvia_%286%29.jpg/250px-Latvia_%286%29.jpg" decoding="async" width="250" height="141" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Latvia_%286%29.jpg/375px-Latvia_%286%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Latvia_%286%29.jpg/500px-Latvia_%286%29.jpg 2x" data-file-width="1280" data-file-height="720" /></a><figcaption>Калядоўшчыкі ў Латвіі</figcaption></figure> <p>Калядаванне — традыцыя з язычніцкімі каранямі. Увечары група сялян (часам дзяўчат, хлопцаў, дзяцей) апраналася ў жывёл (Казу, Тура, Бусла, Зайца), у розных дзіўных чароўных істот (Дзеда, Бабу, Цыгана, Чорта) і хадзілі па вёсцы або ехалі на возе. Яны спыняліся ля кожнага двара, і кожны гаспадар павінны быў запрасіць іх сабе ў хату, інакш, верылі <a href="/wiki/%D0%A1%D1%8F%D0%BB%D1%8F%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Сялянства">сяляне</a>, на будучы год шчасця і дабрабыту не будзе. Калядоўнікі спявалі, танцавалі, гралі на дудзе і бубне, ладзілі імправізаваныя сцэны. Пад канец выступлення яны ў форме песні ці вершаванага звароту жадалі гаспадарам багацця, здароўя, сямейнага ладу. Прыводзім адзін з традыцыйных тэкстаў. </p> <blockquote style="float:none; padding: 3px 15px 3px 15px; border:thin solid #e0e0e0;"> <div> <p>Май усяго даволі, <br /> А бяды ніколі! <br /> Стары год канчаем, <br /> Новы зачынаем: <br /> З ранняй вясною, <br /> З буйнай травою, <br /> З збожжам каласістым, <br /> З зярном ядраністым… <br /> </p> </div><p style="margin:0 2em 0 0; text-align:right">— <sup id="cite_ref-ReferenceA_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceA-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</p></blockquote> <p>і ў форме вясёлай песні ці вершаванага звароту патрабавалі ўзнагароды за сваё выступленне. </p> <blockquote style="float:none; padding: 3px 15px 3px 15px; border:thin solid #e0e0e0;"> <div> <p>Добры вечар, гаспадару! <br /> Вынесь жа нам каўбас пару. <br /> Ой, пахадзі каля печкі, <br /> Пашукай жа нам перапечкі. <br /> Ой, пахадзі каля кваскі, <br /> Пашукай жа нам каўбаскі. <br /> Вынесь жа сала, не скупіся, <br /> Каб твой ячмень урадзіўся, <br /> Каб нажалі сто коп жыта, <br /> Каб уся сям’я была сыта… <br /> </p> </div><p style="margin:0 2em 0 0; text-align:right">— <sup id="cite_ref-ReferenceA_3-1" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceA-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</p></blockquote> <p>Гаспадар выносіў калядоўнікам <a href="/wiki/%D0%A5%D0%BB%D0%B5%D0%B1" title="Хлеб">хлеб</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BB%D0%B0" title="Сала">сала</a>, <a href="/wiki/%D0%9C%D1%8F%D1%81%D0%B0" title="Мяса">мяса</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D0%B2%D1%96%D0%BD%D0%B0" title="Садавіна">садавіну</a>, <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%9E%D0%B1%D0%B0%D1%81%D0%B0" title="Каўбаса">каўбасы</a>, <a href="/wiki/%D0%91%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%8B" title="Бліны">бліны</a>. Усё гэта калядоўшчыкі складалі ў торбу, якая ад двара да двара рабілася ўсё цяжэйшай. На развітанне яны жадалі гаспадару шчасця, багацця, каб сыны жаніліся і дачкі замуж выходзілі. І ішлі далей па вёсцы. Калі ў гурце быў персанаж-Каза, то сігналам несці пачастунак быў момант, калі Каза падала на падлогу і быццам «памірала». Гэта азначала вялікае няшчасце: значыць, не будзе ўраджаю і дабрабыту. Трэба ажывіць казу: прынесці пачастункаў. І калядоўшчыкі спявалі адпаведныя песні. Прыводзім адну з іх: </p> <blockquote style="float:none; padding: 3px 15px 3px 15px; border:thin solid #e0e0e0;"> <div> <p>Гаспадар ідзе, <br /> Кілбасу нясе, <br /> Сем кускоў сала, <br /> Штоб каза ўстала. <br /> Паўмеркі жыта, <br /> Штоб каза была сыта <br /> Паўмеркі аўса, <br /> Штоб каза расла. <br /> </p> </div><p style="margin:0 2em 0 0; text-align:right">— <sup id="cite_ref-ReferenceA_3-2" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceA-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</p></blockquote> <p>На <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%81%D1%81%D0%B5" title="Палессе">Палессі</a> хадзілі калядаваць са «звяздой» — зоркай на кіі. Зорку абцягвалі белай тканінай, у сярэдзіне гарэла знічка. </p><p>На Беларусі калядоўшчыкаў звалі па-рознаму: «каляднікі», «звездары», «шчадраванцы», «шчодры», «цары», «конікі, цыганы», «шчадруючыя госці», «кабылу водзяць», «каза ходзіць». Прыходу калядоўшчыкаў сяляне чакалі з нецярпеннем. У народзе казалі: «Каляды прыйдзе — добры год будзе», «Калядоўшчыкі ў хату шчасце нясуць», «Чыю хату каза міне, там цэлы год нялюдскае жыццё будзе». </p> <table align="center"> </table><table style="border:1px solid black; border-collapse:collapse;"> <tbody><tr> <th colspan="4">Калядаванне таварыствам «<a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BA%D0%B0_(%D1%82%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0)" title="Талака (таварыства)">Талака</a>» (Мінск, 1989 г.) </th></tr> <tr> <td></td> <td><figure class="mw-halign-none" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Talaka2.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/Talaka2.jpg/160px-Talaka2.jpg" decoding="async" width="160" height="213" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/Talaka2.jpg/240px-Talaka2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/Talaka2.jpg/320px-Talaka2.jpg 2x" data-file-width="1704" data-file-height="2272" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td> <td></td> <td><figure class="mw-halign-none" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Talaka3.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Talaka3.jpg/310px-Talaka3.jpg" decoding="async" width="310" height="213" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Talaka3.jpg/465px-Talaka3.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Talaka3.jpg/620px-Talaka3.jpg 2x" data-file-width="700" data-file-height="480" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Калядныя_персанажы"><span id=".D0.9A.D0.B0.D0.BB.D1.8F.D0.B4.D0.BD.D1.8B.D1.8F_.D0.BF.D0.B5.D1.80.D1.81.D0.B0.D0.BD.D0.B0.D0.B6.D1.8B"></span>Калядныя персанажы</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&veaction=edit&section=9" title="Правіць раздзел: Калядныя персанажы" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&action=edit&section=9" title="Правіць зыходнік раздзела: Калядныя персанажы"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Zimovy_Dzed.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b2/Zimovy_Dzed.jpg/220px-Zimovy_Dzed.jpg" decoding="async" width="220" height="265" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b2/Zimovy_Dzed.jpg/330px-Zimovy_Dzed.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b2/Zimovy_Dzed.jpg/440px-Zimovy_Dzed.jpg 2x" data-file-width="1452" data-file-height="1750" /></a><figcaption>Калядныя персанажы-маскі (Мядзведзь, Каза, Бусел і Дзед) на карціне беларускага мастака</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:%D0%90%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%BB%D0%B8_%D0%92%D0%BE%D0%B6%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5-%D0%BA%D0%BE%D0%B7%D1%8B.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/%D0%90%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%BB%D0%B8_%D0%92%D0%BE%D0%B6%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5-%D0%BA%D0%BE%D0%B7%D1%8B.jpg/330px-%D0%90%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%BB%D0%B8_%D0%92%D0%BE%D0%B6%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5-%D0%BA%D0%BE%D0%B7%D1%8B.jpg" decoding="async" width="330" height="248" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/%D0%90%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%BB%D0%B8_%D0%92%D0%BE%D0%B6%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5-%D0%BA%D0%BE%D0%B7%D1%8B.jpg/495px-%D0%90%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%BB%D0%B8_%D0%92%D0%BE%D0%B6%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5-%D0%BA%D0%BE%D0%B7%D1%8B.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/%D0%90%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%BB%D0%B8_%D0%92%D0%BE%D0%B6%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5-%D0%BA%D0%BE%D0%B7%D1%8B.jpg/660px-%D0%90%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%BB%D0%B8_%D0%92%D0%BE%D0%B6%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5-%D0%BA%D0%BE%D0%B7%D1%8B.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="600" /></a><figcaption>М. Андрыёлі. «Ваджэнне казы» ў панскім маёнтку. Заходняя Беларусь, XIX стагоддзе</figcaption></figure> <p>Абрадавыя тэксты называюць калядоўшчыкаў «ад Бога прысланымі», «гасцямі з далёкага краю, з-пад самага Раю». Калядныя персанажы сімвалізуюць гасцей з «таго» свету, з замагілля, якія ў святочны час ходзяць па зямлі, нясуць ад Бога дабрабыт і размяркоўваюць яго паміж людзьмі. Каб атрымаць сваю долю будучага дабрабыта, трэба адарыць калядоўшчыкаў. Большасць калядных персанажаў мае старажытныя, язычніцкія карані. Прыводзім дадзеныя <a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D1%83%D0%B4%D1%8D%D0%BD%D1%86%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D1%8D%D1%82%D0%BD%D0%B0%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D1%96%D1%87%D0%BD%D0%B0%D0%B5_%D1%82%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Студэнцкае этнаграфічнае таварыства">Студэнцкага этнаграфічнага таварыства</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Дзед"><span id=".D0.94.D0.B7.D0.B5.D0.B4"></span>Дзед</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&veaction=edit&section=10" title="Правіць раздзел: Дзед" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&action=edit&section=10" title="Правіць зыходнік раздзела: Дзед"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Галоўным персанажам-калядоўшчыкам быў вельмі старажытны вобраз — Дзед. Ён сімвалізуе памерлых продкаў, «дзядоў». Аблічча старца ў фальклоры мае і Бог, якія вандруе па зямлі, узнагароджвае і карае людзей. Найчасцей менавіта Дзед водзіць казу. У песнях нават сустракаюцца такія радкі: «…Пабойся, козачка, // Старога дзеда // З сівой барадой, // Ён табе згубя, // Шкуру злупя, // Дуду пашые…». Магчыма, гэта ўспамін аб старажытнай традыцыі, калі казу прыносілі ў ахвяру. </p><p>Да маскі Дзеда абавязкова прымацоўвалі доўгую бараду, якая сімвалізавала багацце і ўрадлівасць. Сувязь барады і ўраджаю падказвае нават назва апошняга <a href="/wiki/%D0%96%D0%BD%D1%96%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D1%8C" title="Жнівень">жнівеньскага</a> снапа — «Дзедава барада», або «Богава барада». Разам з Дзедам часта ходзіць яго парны персанаж — Баба. Цікава, але ў даўніну Дзед часта выступаў як эратычны персанаж. Ён мог прычапляць да пояса вялікую моркву, якая азначала мужчынскі орган. Адметны факт, што вясною, у пачатку <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%96%D1%86%D0%B0" title="Масленіца">Масленіцы</a> на поўначы Беларусі існаваў абрад «<a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D1%85%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B5_%D0%94%D0%B7%D0%B5%D0%B4%D0%B0" title="Пахаванне Дзеда">Пахаванне Дзеда</a>», калі сяляне сімвалічна адпявалі і закопвалі ляльку ў выглядзе старога барадатага мужыка, з морквай, прычэпленай да пояса. Магчыма, у абодвух выпадках гаворка ідзе пра нейкага старажытнага язычніцкага персанажа — бога ўраджаю ці першапродка. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Баба"><span id=".D0.91.D0.B0.D0.B1.D0.B0"></span>Баба</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&veaction=edit&section=11" title="Правіць раздзел: Баба" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&action=edit&section=11" title="Правіць зыходнік раздзела: Баба"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Як і Дзед, увасабляе памерлых продкаў. У беларускім народны календары ёсць як святочныя дні «<a href="/wiki/%D0%94%D0%B7%D1%8F%D0%B4%D1%8B" title="Дзяды">Дзяды</a>», так і святочныя дні «<a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B0%D0%B1%D1%8B,_%D1%81%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Бабы, свята (няма такой старонкі)">Бабы</a>». Як і Дзед, апраналася ў старое адзенне, што падкрэслівага яе «іншасветнае» паходжанне. На поўначы Беларусі пасля Калядаў, у апошнія дні масленіцы, ладзіўся абрад «<a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D1%85%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B5_%D0%91%D0%B0%D0%B1%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Пахаванне Бабы (няма такой старонкі)">Пахаванне Бабы</a>», на які жартоўна аплаквалі, адпявалі і хавалі ў снег ляльку ў выглядзе жанчыны. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Каза"><span id=".D0.9A.D0.B0.D0.B7.D0.B0"></span>Каза</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&veaction=edit&section=12" title="Правіць раздзел: Каза" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&action=edit&section=12" title="Правіць зыходнік раздзела: Каза"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Увасабляе дабрабыт, урадлівасць, багацце. Сімвалізуе смерць і адраджэнне прыроды. Ролю Казы выконваў чалавек ў масцы, у вывернутым кажуху, або пудзіла казы, яе набітая сенам скура, канструкцыя з дрэва ў выглядзе жывёліны ці нават чэрап казы на кіёчку. Часам Казу мог замяняць персанаж Авечкі ці Барана. </p><p>У старажытнасці балты і славяне прыносілі коз у ахвяры. Нават у калядных абрадах захаваўся эпізод смерці (або забойства) казы. </p><p>Таксама Казой у народзе звалі зорку сузор’я Капэла, — самую высокую і яскравую зорку на калядным небе. Адзін этнаграфічны запіс сведчыць, што з’яўленне на небе зоркі Казы было знакам пачатку Куцці (каляднай вячэры). На <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B7%D1%8B%D1%80%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%80%D0%B0%D1%91%D0%BD" title="Мазырскі раён">Мазыршчыне</a> калядную вячэру нават звалі «Куцця святога козліка». У беларускім калядных песнях ёсць эпізод, дзе каза з казлянятамі ратуюцца ад воўка і ўзбіраюцца на высокае дрэва (гэта значыць, на неба). Паводле Д. Свяцкага, беларусы называлі казлянятамі згуртаванне зорак, сёння вядомае як <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BB%D0%B5%D1%8F%D0%B4%D1%8B_(%D0%B7%D0%BE%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B5_%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%BF%D1%96%D1%88%D1%87%D0%B0)" title="Плеяды (зорнае скопішча)">Пляяды</a>, а воўка сімвалізаваў <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D1%81%D1%8F%D1%86_(%D1%81%D0%BF%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B6%D0%BD%D1%96%D0%BA_%D0%97%D1%8F%D0%BC%D0%BB%D1%96)" title="Месяц (спадарожнік Зямлі)">Месяц</a>. Блізу зімовага сонцастаянна Месяц на кароткі час закрывае сабою Пляяды («Воўк з’ядае казлянятаў»), а пасля зноў адкрывае (казляняты адраджаюцца). Сувязь Казы з ураджаямі падкрэсліваецца і ў калядных песнях: </p> <blockquote style="float:none; padding: 3px 15px 3px 15px; border:thin solid #e0e0e0;"> <div> <p>…Дзе каза ходзіць, <br /> Там жыта родзіць, <br /> Дзе каза хвастом, <br /> Там жыта кустом, <br /> Дзе каза нагой, <br /> Там жыта капой, <br /> Дзе каза рогам, <br /> Там жыта стогам! <br /> </p> </div><p style="margin:0 2em 0 0; text-align:right">— <sup id="cite_ref-ReferenceA_3-3" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceA-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</p></blockquote> <p>Цікава, што ў жніўні існаваў звычай пакідаць нязжатымі ў полі некалькі каласкоў «казе на бараду». У іншых мясцінах некалькі нязжатую купачку каласкоў звалі «казёл». </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Мядзведзь"><span id=".D0.9C.D1.8F.D0.B4.D0.B7.D0.B2.D0.B5.D0.B4.D0.B7.D1.8C"></span>Мядзведзь</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&veaction=edit&section=13" title="Правіць раздзел: Мядзведзь" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&action=edit&section=13" title="Правіць зыходнік раздзела: Мядзведзь"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Ролю <a href="/wiki/%D0%9C%D1%8F%D0%B4%D0%B7%D0%B2%D0%B5%D0%B4%D0%B7%D1%96" title="Мядзведзі">Мядзведзя</a> выконваў чалавек з вывернутым кажухом, у масцы. Часта нехта з калядоўшчыкаў вадзіў яго на ланцугу. Мядзведзь весяліў гаспадароў, рабіў розныя жартаўлівыя дзеянні. Ён сімвалізаваў здароўе, багацце, плоднасць і сілу. Адначасова ён увасабляе дзікую прыроду, з якою трэба пасябраваць, дамовіцца, каб яна была прыхільнай. Вобраз Мядзведзя фігурырые і на свяце <a href="/wiki/%D0%94%D0%B0%D0%B6%D1%8B%D0%BD%D0%BA%D1%96" title="Дажынкі">Дажынкі</a>, якое адзначалася ў канцы лета. Сяляне запрашалі лясных звяроў (у тым ліку Мядзведзя) на поле са збожжам. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Тур,_Карова,_Бык"><span id=".D0.A2.D1.83.D1.80.2C_.D0.9A.D0.B0.D1.80.D0.BE.D0.B2.D0.B0.2C_.D0.91.D1.8B.D0.BA"></span>Тур, Карова, Бык</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&veaction=edit&section=14" title="Правіць раздзел: Тур, Карова, Бык" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&action=edit&section=14" title="Правіць зыходнік раздзела: Тур, Карова, Бык"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Персанаж-<a href="/wiki/%D0%A2%D1%83%D1%80_(%D0%B6%D1%8B%D0%B2%D1%91%D0%BB%D0%B0)" title="Тур (жывёла)">Тур</a> суправаджаў калядоўшчыкаў на Палессі, у іншых раёнах яго замянялі Карова ці Бык. Гэты вобраз стварала маска, да якой часта прымацоўваліся сапраўдныя рогі. Тур звязаны з вобразам бога <a href="/wiki/%D0%92%D1%8F%D0%BB%D0%B5%D1%81" title="Вялес">Вялеса</a>. Апошні быў адначасова і богам <a href="/wiki/%D0%96%D1%8B%D0%B2%D1%91%D0%BB%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%B4%D0%BE%D1%9E%D0%BB%D1%8F" title="Жывёлагадоўля">жывёлагадоўлі</a>, і богам <a href="/wiki/%D0%97%D1%96%D0%BC%D0%B0" title="Зіма">зімы</a>. Таксама Тур мог быць сімвалам раніцы, світанку, свята, якое прыходзіла пасля зімовага сонцастаяння, калі дзень пачынаў расці, а ночы — карацець. Бык увасабляе святло нават у <a href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%B4%D0%BA%D0%B0" title="Загадка">загадках</a>: «Белы бык у акно тык» (дзень), «Сівы бык у вакенца шмык» (світанне). </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Бусел"><span id=".D0.91.D1.83.D1.81.D0.B5.D0.BB"></span>Бусел</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&veaction=edit&section=15" title="Правіць раздзел: Бусел" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&action=edit&section=15" title="Правіць зыходнік раздзела: Бусел"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Акрамя персанажаў-жывёл былі і персанажы-птушкі, найчасцей — <a href="/wiki/%D0%91%D1%83%D1%81%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%8B%D1%8F" title="Бусліныя">Бусел</a>. Сустракаўся таксама і <a href="/wiki/%D0%96%D1%83%D1%80%D0%B0%D1%9E%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%8B%D1%8F" title="Жураўліныя">Жораў</a>. Касцюм рабіўся такім чынам: майстравалі галаву бусла з чырвонай дзюбай, прымацоўвалі яе на палку. Чалавек насіў яе над сабою ўверсе, як галаву на шыі, а сам хаваўся пад белай прасцінай. Бусел танцаваў, дзёўб прысутных (пад усеагульны смех), заглядваў у гаршкі з ежай. У аварбоўцы касцюмы дамініравалі 3 колеры — белы, чырвоны і чорны. Нэта наогул старажытныя колераварая трыяда беларускай народнай вопраткі, і яна мела глыбокі сімвалічны сэнс. </p><p>Сам бусел сімвалізаваў вышэйшы свет. Гэты быў пасланец Неба, Бога. Ён адказваў за нябесныя стыхіі, найперш за вецер. Ёсць дзве падобныя <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%BA%D1%96" class="mw-redirect" title="Беларускія казкі">народныя казкі</a>, у якіх дзед атрымлівае чароўны прадмет, якія заўсёды прыносіў яму ежу. У першым варыянце казкі прадмет (торбачку) дае бусел, у другім — вецер. Абодва персанажа, відаць, успрымаюцца як роўназначныя: яны належаць да нябеснай стыхіі і прыносяць дабрабыт. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Воўк"><span id=".D0.92.D0.BE.D1.9E.D0.BA"></span>Воўк</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&veaction=edit&section=16" title="Правіць раздзел: Воўк" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&action=edit&section=16" title="Правіць зыходнік раздзела: Воўк"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>На Гродзеншчыне, Віцебшчыне і на Палессі рабілі на каляды маску Ваўка. Гэты персанаж любіў красці дзяўчын, таму апошніх ад яго хавалі. Сам ён сядзеў за спінамі іншых калядоўшчыкаў і сачыў, дзе б гэта скрасці дзяўчыну. Часам ён сапраўды выкрадаў дзеўку (жартоўна, канечне). Хлопцы гналіся за ім, аднімалі дзяўчыну ці выкуплялі ў Воўка. А потым як бы «праганялі» яго з вёскі, «што, мол, у нас хлопцы свае ёсць, і дзевак нашых не забірай». Цікава, што ў народных казках воўк таксама часам дапамагае герою скрасці нявесту. Ёсць і народная балада, дзе воўк перамог у спаборніцтве за руку каралеўны і пацягнуў яе ў сваё логавішча. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Заяц"><span id=".D0.97.D0.B0.D1.8F.D1.86"></span>Заяц</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&veaction=edit&section=17" title="Правіць раздзел: Заяц" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&action=edit&section=17" title="Правіць зыходнік раздзела: Заяц"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Рэдкі персанаж у калядным гурце. Наогул гэты звер лічыўся негатыўным, ён прыносіў няшчасце. У час каляднага дзеяння за ім мог ганяцца іншы персанаж — Воўк. Заяц ратаваўся ад яго і паўсюль хаваўся. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Дзяцел"><span id=".D0.94.D0.B7.D1.8F.D1.86.D0.B5.D0.BB"></span>Дзяцел</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&veaction=edit&section=18" title="Правіць раздзел: Дзяцел" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&action=edit&section=18" title="Правіць зыходнік раздзела: Дзяцел"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Персанаж Дзяцел быў падобны на Бусла. Калядоўшчык хаваўся ў выварачанай шубе, з якой высоўкаў палку з загнутым канцом («дзюбу») і стукаў ёю па сценках. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Чорт"><span id=".D0.A7.D0.BE.D1.80.D1.82"></span>Чорт</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&veaction=edit&section=19" title="Правіць раздзел: Чорт" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&action=edit&section=19" title="Правіць зыходнік раздзела: Чорт"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Касцюм Чорта адпавядаў народнаму ўяўленню пра гэтага персанажа: калматы, чорны, з рагамі і казлінай барадою. Калі Дзед увасабаляў Бога, то Чорт мог быць яго антытэзай. Цікава, але большасць калядных персанажаў у фальклоры і паданнях звязана з Чортам: <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0_%D1%81%D0%B2%D0%BE%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F" title="Каза свойская">казу</a> і <a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D1%9E%D0%BA" title="Воўк">воўка</a>, паводле падання, стварыў не Бог, а Чорт. А <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%8C_%D1%81%D0%B2%D0%BE%D0%B9%D1%81%D0%BA%D1%96" title="Конь свойскі">конь</a> узнік таму, што бог ператварыў у яго самога Чорта. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Смерць"><span id=".D0.A1.D0.BC.D0.B5.D1.80.D1.86.D1.8C"></span>Смерць</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&veaction=edit&section=20" title="Правіць раздзел: Смерць" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&action=edit&section=20" title="Правіць зыходнік раздзела: Смерць"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Персанаж часта сустракаўся на Магілёўшчыне. Чалавека накрывалі белымі просцінамі, давалі ў рукі драўляную касу. Смерць ганялася за прысутнымі, а яны ўцякалі з крыкам «Смерць прыйшла!». У Давыд-Гарадку калядоўшчык-Смерць апранаў белы балахон, парык, калпак, белыя пальчаткі і белыя бахілы. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Поп"><span id=".D0.9F.D0.BE.D0.BF"></span>Поп</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&veaction=edit&section=21" title="Правіць раздзел: Поп" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&action=edit&section=21" title="Правіць зыходнік раздзела: Поп"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Звычайна гэта парадыйны персанаж, часам паўставаў у негатыўна-камічным святле. Стаўленне да святароў у народзе было неадназначным. З аднаго боку, яны ўспрымаліся як пасярэднікі паміж Богам і людзьмі, як лекары ад хваробаў. З іншага боку лічылася, быццам поп мае «урочлівае вока», можа навесці на чалавеку няшчасці і хваробы. У народнай свядомасці гэта набліжала святара да чарадзея. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Салдат"><span id=".D0.A1.D0.B0.D0.BB.D0.B4.D0.B0.D1.82"></span>Салдат</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&veaction=edit&section=22" title="Правіць раздзел: Салдат" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&action=edit&section=22" title="Правіць зыходнік раздзела: Салдат"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Цікава, але і салдат у фальклоры ўспрымаўся як госць з Іншасвету, з замагіля, «чужынец», блізкі да нячыстай сілы, уладар таемных ведаў. Персанаж з’явіўся ў беларускай традыцыі пасля далучэння да <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D1%81%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%96%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F" title="Расійская імперыя">Расійскай Імперыі</a>. Тады была ўведзеная <a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D1%8D%D0%BA%D1%80%D1%83%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D0%B0%D0%B2%D1%96%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%86%D1%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="Рэкруцкая павіннасць (няма такой старонкі)">рэкруцкая павіннасць</a>, якой раней на Беларусі не было. Маладых хлопцаў на 25 год забіралі ў войска, адрывалі ад родных мясцін, пазбаўлялі магчымасці стварыць сям’ю. Гэта ўспрымалася як смерць у сацыяльным плане. Таму ў казках і фальклоры салдат быў як бы чалавекам з «таго» свету. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Тры_каралі"><span id=".D0.A2.D1.80.D1.8B_.D0.BA.D0.B0.D1.80.D0.B0.D0.BB.D1.96"></span>Тры каралі</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&veaction=edit&section=23" title="Правіць раздзел: Тры каралі" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&action=edit&section=23" title="Правіць зыходнік раздзела: Тры каралі"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>У каталіцкіх рэгіёнах Беларусі калядная абраднасць захавала менш старажытных, язычніцкіх элементаў, чым у праваслаўных. Касцёл быў меней цярпімым да народнай абраднасці, чым царква. У каталіцкіх вёсках былі распаўсюджаныя персанажы «Трох каралёў». Паводле традыцыі, калі нарадзіўся Іісус Хрыстос, да яго прыйшлі тры каралі з далёкіх усходніх краін, каб пабачыць новага Цара Іўдзейскага. Ад 6 студзеня да свята Грамніцы (2 лютага) мужчыны ці хлопчыкі апраналі чырвонае адзенне, макеты карон і хадзілі па хатах з песнямі: </p> <blockquote style="float:none; padding: 3px 15px 3px 15px; border:thin solid #e0e0e0;"> <div> <p>Мы тры каралі, <br /> Ідзём да вас, <br /> Шчасця, здароўя нясём, <br /> З края света ідзём, <br /> У Віфліем, у шалаш <br /> </p> </div><p style="margin:0 2em 0 0; text-align:right">— <sup id="cite_ref-ReferenceA_3-4" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceA-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</p></blockquote> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Праводзіны_Калядаў"><span id=".D0.9F.D1.80.D0.B0.D0.B2.D0.BE.D0.B4.D0.B7.D1.96.D0.BD.D1.8B_.D0.9A.D0.B0.D0.BB.D1.8F.D0.B4.D0.B0.D1.9E"></span>Праводзіны Калядаў</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&veaction=edit&section=24" title="Правіць раздзел: Праводзіны Калядаў" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&action=edit&section=24" title="Правіць зыходнік раздзела: Праводзіны Калядаў"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>У многіх вёсках былі абрады, якімі адзначалі канец калядных святаў. Вось такія дадзеныя прыводзіць <a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D1%83%D0%B4%D1%8D%D0%BD%D1%86%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D1%8D%D1%82%D0%BD%D0%B0%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D1%96%D1%87%D0%BD%D0%B0%D0%B5_%D1%82%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Студэнцкае этнаграфічнае таварыства">Студэнцкае этнаграфічнае таварыства</a>: </p> <ul><li>У вёсках <a href="/wiki/%D0%A7%D1%8D%D1%80%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D1%8C%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%80%D0%B0%D1%91%D0%BD" title="Чэрвеньскі раён">Чэрвеньскага</a>, <a href="/wiki/%D0%90%D1%81%D1%96%D0%BF%D0%BE%D0%B2%D1%96%D1%86%D0%BA%D1%96_%D1%80%D0%B0%D1%91%D0%BD" title="Асіповіцкі раён">Асіповіцкага</a>, <a href="/wiki/%D0%91%D1%8F%D1%80%D1%8D%D0%B7%D1%96%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%80%D0%B0%D1%91%D0%BD" title="Бярэзінскі раён">Бярэзінскага</a> ды іншых раёнаў быў абрад «<a href="/w/index.php?title=%D0%A6%D1%8F%D0%B3%D0%BD%D1%83%D1%86%D1%8C_%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%83_%D0%B4%D0%B0_%D0%B4%D1%83%D0%B1%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Цягнуць Каляду да дуба (няма такой старонкі)">цягнуць Каляду да дуба</a>». Ён як бы «закрываў» зімовыя святкі. Праводзіўся 7 студзеня (21 студзеня па новым стылі). Людзі збіраліся ўсёю вёскай. Ролю «Каляды» выконваў снапок сена ў жаночым адзенні. Жанчына сядала на санкі, брала гэты снапок-Каляду, чыгунок <a href="/wiki/%D0%9A%D1%83%D1%86%D1%86%D1%8F" title="Куцця">куцці</a> і старое кола. А сяляне цягнулі санкі да вялізнага <a href="/wiki/%D0%94%D1%83%D0%B1" title="Дуб">дуба</a> ў суправаджэнні вялікай народнай працэсіі, пад смех і жарты аднавяскоўцаў. Дабраўшыся да дуба, з яго здымалі леташні сноп і вешалі новы, прычым рабіў гэта дзяцюк. Потым пачыналіся вяселлі. Як людзі казалі, у гэты дзень да абеду Каляда, па абедзе — забаўлянкі (стол, песні, музыка і г. д.). Гэта значыла, што калядныя святы скончыліся, і з імі трэба развітацца. У савецкі час абрад быў забаронены, але адноўлены ў 1998 годзе ў вёсцы <a href="/wiki/%D0%9D%D0%BE%D0%B2%D1%96%D0%BD%D1%8B_(%D0%91%D1%8F%D1%80%D1%8D%D0%B7%D1%96%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%80%D0%B0%D1%91%D0%BD)" title="Новіны (Бярэзінскі раён)">Новіны</a> <a href="/wiki/%D0%91%D1%8F%D1%80%D1%8D%D0%B7%D1%96%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%80%D0%B0%D1%91%D0%BD" title="Бярэзінскі раён">Бярэзінскага раёна</a>. Яго спраўляюць вяскоўцы, таксама паўдзельнічаць у ім штогод прыязджае шмат моладзі, студэнтаў.</li> <li>У в. <a href="/wiki/%D0%91%D1%83%D0%B4%D0%BD%D0%B5%D0%B2%D0%B0" title="Буднева">Буднева</a> 21 студзеня збіраліся, гулялі, жартавалі. Садзілі старую бабу на барану, якую цягнулі да дуба. Абдымалі гэты дуб, весяліліся, пакідалі ля яго на ноч барану, ежу і казалі: «Пакідаем табе барану, каб было здароўе, як у цябе, дуб, крэпкае, і ў нас». А потым весела адбягалі ад дуба і крычалі здалёку: «Гу-у, жджы да другога года, зноў прыдэм!».</li> <li>У в. <a href="/w/index.php?title=%D0%92%D1%91%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%9E%D1%80%D0%BB%D1%96%D0%BD%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Вёска Орліна (няма такой старонкі)">Орліна</a> ў канцы Калядаў на дрэва вешалі маленькую драўляную імітацыю <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0" title="Барана">бараны</a>. Вясною ў гэтай «баране» <a href="/wiki/%D0%91%D1%83%D1%81%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%8B%D1%8F" title="Бусліныя">буслы</a> рабілі гняздо.</li> <li>У в. <a href="/wiki/%D0%9A%D1%83%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B5" class="mw-disambig" title="Курганне">Курганне</a> рабілі «провады Калядаў». Два мужыкі зацягвалі на дрэва сапраўдную барану, на якую садзілі ляльку са стужак. Барана вісела да вясны. Калі прыходзіў час баранаваць поле, гаспадар забіраў яе.</li> <li>У в. Драні зацягвалі барану на дуб, каб у ёй «буслы вяліся».</li> <li>У в. Пярэкаль на руках да дуба неслі барану, падвешвалі яе, і ўвесну буслы зазвычай рабілі там гняздо. Прычым несці барану павінны былі лепшыя жыхары сяла, працавітыя, разумныя, не п’яніцы. Побач з дубам пелі калядкі: «Ой, Калядачкі, бліны ды аладачкі…» Таксама вазілі на санках бабу.</li> <li>У в. Ваевічы да дуба неслі сноп саломы ці чугун з куццёй, які звалі Святая Каляда ці Посная Каляда. Хлопцы вешалі яго на дрэве, усе пелі калядныя песні.</li> <li>У в. <a href="/w/index.php?title=%D0%92%D1%91%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%A7%D0%B0%D1%80%D0%B2%D1%8F%D0%BA%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Вёска Чарвякі (няма такой старонкі)">Чарвякі</a> на «провады Калядаў» рабілі ляльку з саломы, апраналі ў стары кажух, цягнулі яе на санках у лес нагамі наперад (як памерлага) і там палілі.</li> <li>У в. <a href="/wiki/%D0%9D%D0%BE%D0%B2%D1%8B%D1%8F_%D0%9D%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%96" title="Новыя Набаркі">Новыя Набаркі</a> жанкі рабілі 6 студзеня ляльку («чычала») з саломы, ставілі ў куце адной з хат. 21 студзеня, у апошні дзень Калядаў, ляльку выносілі на двор і палілі.</li> <li>У в. Доўгае ў пачатку Калядаў скручвалі сена і клалі яго на покуці. А як канчаліся Каляды, сена давалі каровам і каням. Вазілі на санках старую бабу (якую звалі Бабай-Калядай), а яна за гэта частавала ўдзельнікаў абраду.</li> <li>У в. <a href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%BC%D1%96%D0%BA%D1%96%D1%82%D0%BA%D0%B0" title="Замікітка">Замікітка</a> моладзь рабіла ляльку з саломы, расфарбоўвала яе і вешала на дубе, пры гэтым спяваючы:</li></ul> <blockquote style="float:none; padding: 3px 15px 3px 15px; border:thin solid #e0e0e0;"> <div> <p>На дуба, калядкі, на дуба <br /> Дзевачкам кудзелька ня люба <br /> Каб нам калядак нядзель дзясятак <br /> Нашы праснічкі б настаяліся <br /> Нашы дзевачкі б нагуляліся. </p> </div><p style="margin:0 2em 0 0; text-align:right">— <sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</p></blockquote> <ul><li>У в. <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%8B_%D0%91%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BA" title="Каменны Барок">Каменны Барок</a> хлопцы цягнулі на санках ляльку з саломы, вешалі на дуб, вакол якога потым вадзілі карагоды. Дзён праз 2 ляльку здымалі і палілі.</li> <li>У в. <a href="/wiki/%D0%91%D1%8F%D1%80%D0%B4%D0%BE%D0%B2%D1%96%D1%87%D1%8B" title="Бярдовічы">Бярдовічы</a> чыгунок з рэшткамі куцці ставілі на дрэва.</li></ul> <p>У некаторых вёсках паняцце «цягнуць Каляду на дуба» азначала проста святочнае застолле. Відаць, сам абрад у тых мясцінах забыўся, а назва набыла іншы сэнс. Напрыклад, у вёсцы Стаялы абрад не існаваў, было толькі застолле, але падчас яго пелі песні: «Ой, калядачкі, вы на дуб, на дуб». У вёсцы Мацевічы людзі 20 студзеня збіраліся за багаты стол, і гэта звалося «цягнуць Каляду на дуба». </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Гл._таксама"><span id=".D0.93.D0.BB._.D1.82.D0.B0.D0.BA.D1.81.D0.B0.D0.BC.D0.B0"></span>Гл. таксама</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&veaction=edit&section=25" title="Правіць раздзел: Гл. таксама" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&action=edit&section=25" title="Правіць зыходнік раздзела: Гл. таксама"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%D0%81%D0%BB%D1%8C" title="Ёль">Ёль</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D0%B5" title="Каляднае">Каляднае</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B6%D1%8D%D0%BD%D0%BD%D0%B5_%D0%A5%D1%80%D1%8B%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Нараджэнне Хрыстова">Нараджэнне Хрыстова</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Зноскі"><span id=".D0.97.D0.BD.D0.BE.D1.81.D0.BA.D1.96"></span>Зноскі</h2></div> <div class="reflist columns" style="list-style-type: decimal;"> <div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-FOOTNOTEКотович,_Крук201036-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEКотович,_Крук201036_1-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFКотович,_Крук2010">Котович, Крук 2010</a>, с. 36.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEВиноградова,_Плотникова2009585-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEВиноградова,_Плотникова2009585_2-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFВиноградова,_Плотникова2009">Виноградова, Плотникова 2009</a>, с. 585.</span> </li> <li id="cite_note-ReferenceA-3"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-ReferenceA_3-0"><sup><i><b>а</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-ReferenceA_3-1"><sup><i><b>б</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-ReferenceA_3-2"><sup><i><b>в</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-ReferenceA_3-3"><sup><i><b>г</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-ReferenceA_3-4"><sup><i><b>д</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">[Кухаронак, Т.І. Маскі ў каляднай абраднасці беларусаў / Т.І. Кухаронак – Мінск: Ураджай, 2001. ]</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://set.ethno.by/?p=2133">Студэнцкае этнаграфічнае таварыства. ”Цягнуць каляду на дуба”</a></span> </li> </ol></div> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Літаратура"><span id=".D0.9B.D1.96.D1.82.D0.B0.D1.80.D0.B0.D1.82.D1.83.D1.80.D0.B0"></span>Літаратура</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&veaction=edit&section=26" title="Правіць раздзел: Літаратура" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&action=edit&section=26" title="Правіць зыходнік раздзела: Літаратура"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343" id="CITEREFВиноградова,_Плотникова2009"><i>Виноградова Л. Н., Плотникова А. А.</i> <span data-wikidata-qualifier-id="P248">Святки</span> // <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.twirpx.com/file/150969/">Славянские древности: Этнолингвистический словарь</a> / Под ред. Н. И. Толстого; Институт славяноведения РАН. — <span style="border-bottom:1px dotted gray; cursor:default" title="Масква">М</span>.: Международные отношения, 2009. — Т. 4. — С. 584—589. — 656 с. — <a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:BookSources/9785713313128" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-5-7133-1312-8</a>.</span></li> <li><span class="citation" id="CITEREFКотович,_Крук2010">Золотые правила народной культуры / О. В. Котович, И. И. Крук. — <span style="border-bottom:1px dotted gray; cursor:default;" title="Мінск">Мн.</span>: Адукацыя i выхаванне, 2010. — С. 592. — <a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:BookSources/9789854713359" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-985-471-335-9</a>.</span></li> <li><i>Быль В.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://arche.by/by/page/science/13426">Як шляхта каляды спраўляла</a> <small><span style="white-space: nowrap;"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130105050618/http://arche.by/by/page/science/13426">Архівавана</a> 5 студзеня 2013.</span></small> // <a href="/wiki/ARCHE_%D0%9F%D0%B0%D1%87%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%BA_(1998)" class="mw-redirect" title="ARCHE Пачатак (1998)">ARCHE Пачатак</a>, 2 студз. 2012.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Спасылкі"><span id=".D0.A1.D0.BF.D0.B0.D1.81.D1.8B.D0.BB.D0.BA.D1.96"></span>Спасылкі</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&veaction=edit&section=27" title="Правіць раздзел: Спасылкі" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&action=edit&section=27" title="Правіць зыходнік раздзела: Спасылкі"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D1%81%D1%85%D0%BE%D0%B2%D1%96%D1%88%D1%87%D0%B0" title="Лагатып Вікісховішча"><img alt="Лагатып Вікісховішча" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/12px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="12" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/18px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/24px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> На <a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D1%81%D1%85%D0%BE%D0%B2%D1%96%D1%88%D1%87%D0%B0" title="Вікісховішча">Вікісховішчы</a> ёсць медыяфайлы па тэме <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Svyatki" class="extiw" title="commons:Category:Svyatki">Каляды</a></li></ul> <div class="infobox sisterproject noprint wikisource-box" style="width: auto; text-align: center;" id="wikisource-box"><figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Wikisource-logo.svg" class="mw-file-description" title="Лагатып Вікіцытатніка"><img alt="Лагатып Вікіцытатніка" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/25px-Wikisource-logo.svg.png" decoding="async" width="25" height="26" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/38px-Wikisource-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/50px-Wikisource-logo.svg.png 2x" data-file-width="410" data-file-height="430" /></a><figcaption>Лагатып Вікіцытатніка</figcaption></figure> У <a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BA%D1%80%D1%8B%D0%BD%D1%96%D1%86%D1%8B" title="Вікікрыніцы">Вікікрыніцах</a> ёсць тэксты па тэме<br /><b><span id="wikisource-ref" class="wikisource-box"><a href="https://be.wikisource.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D0%BA%D1%96" class="extiw" title="s:Катэгорыя:Калядкі">Каляды</a></span></b></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://set.ethno.by/?p=2133">Студэнцкае этнаграфічнае таварыства. Цягнуць каляду на дуба</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://set.ethno.by/?p=3918#tur">Студэнцкае этнаграфічнае таварыства. «Госці калядныя»: сімволіка традыцыйных персанажаў</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://starbel.narod.ru/folk/zima.htm">Калядныя песні</a> <small><span style="white-space: nowrap;"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130514045452/http://starbel.narod.ru/folk/zima.htm">Архівавана</a> 14 мая 2013.</span></small></li></ul> <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r4785216">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#ccf}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#ddf}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e6e6ff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f7f7f7}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}body.skin--responsive .mw-parser-output .navbox-image img{max-width:none!important}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Беларускі_народны_каляндар" data-name="Беларускі народны каляндар" style="padding:3px"><table class="nowraplinks collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><span class="navbox-gear" style="float:left;text-align:left;width:5em;margin-right:0.5em"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D0%B1%D0%BB%D0%BE%D0%BD:%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8B_%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%80" title="Прагляд гэтага шаблона"><img alt="⛭" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/14px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/21px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/28px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 2x" data-file-width="14" data-file-height="14" /></a></span></span><div id="Беларускі_народны_каляндар" style="font-size:114%;margin:0 5em"><a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8B_%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%80_%D1%83%D1%81%D1%85%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%96%D1%85_%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD" title="Народны каляндар усходніх славян">Беларускі народны каляндар</a></div></th></tr><tr><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%BE%D0%B2%D1%8B_%D0%93%D0%BE%D0%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Новы Год (няма такой старонкі)">Новы Год</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BE%D1%81%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D1%83%D1%86%D1%86%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Посная куцця (няма такой старонкі)">Першая (посная) куцця</a> / <i><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%80%D1%8B_%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Тры Каралі (няма такой старонкі)">Тры Каралі</a></i></li> <li><b><a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B6%D1%8D%D0%BD%D0%BD%D0%B5_%D0%A5%D1%80%D1%8B%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Нараджэнне Хрыстова">Раство Хрыстова</a></b></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%86%D1%8F%D0%BF%D0%B0%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Сцяпан (няма такой старонкі)">Сцяпан</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A8%D1%87%D0%BE%D0%B4%D1%80%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D1%83%D1%86%D1%86%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Шчодрая куцця (няма такой старонкі)">Шчодрая куцця</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%B0%D1%81%D1%96%D0%BB%D0%BB%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Васілле (няма такой старонкі)">Васілле</a> (<b>Новы год па с. ст.</b>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%80%D1%8D%D1%86%D1%8F%D1%8F_%D0%BA%D1%83%D1%86%D1%86%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Трэцяя куцця (няма такой старонкі)">Трэцяя (вадапосная) куцця</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%B3%D0%B0%D1%8F%D1%9E%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%B5" title="Богаяўленне">Вадохрышча</a> (<a href="/wiki/%D0%A5%D1%80%D1%8B%D1%88%D1%87%D1%8D%D0%BD%D0%BD%D0%B5_%D0%86%D1%81%D1%83%D1%81%D0%B0" title="Хрышчэнне Ісуса">Хрышчэнне</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%80%D1%8B%D0%B2%D0%B0%D0%B4%D0%BE%D1%85%D1%80%D1%8B%D1%88%D1%87%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Прывадохрышча (няма такой старонкі)">Прывадохрышча</a></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BA%D1%81%D1%96%D0%BD%D0%BD%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Аксіння (няма такой старонкі)">Аксіння</a></i> / <a href="/w/index.php?title=%D0%A4%D1%8F%D0%B4%D0%BE%D1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Фядос (няма такой старонкі)">Фядос</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D0%B0%D1%86%D1%86%D1%8F%D0%BD%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Таццяна (няма такой старонкі)">Таццяна</a> / <i><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%BB" title="Павел">Павел</a></i></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BF%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Апанас (няма такой старонкі)">Апанас</a></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=%D0%86%D0%B3%D0%BD%D0%B0%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ігнат (няма такой старонкі)">Ігнат</a></i></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BA%D1%81%D1%96%D0%BD%D0%BD%D1%8F-%D0%BF%D0%B0%D1%9E%D0%B7%D1%96%D0%BC%D0%BD%D1%96%D1%86%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Аксіння-паўзімніца (няма такой старонкі)">Аксіння-паўзімніца</a> / <i><a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B0%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Дарота (няма такой старонкі)">Дарота</a></i></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D0%BF%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D1%86%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Папяльцовая серада (няма такой старонкі)">Папяльцовая серада</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%86%D0%B3%D0%BD%D0%B0%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ігнат (няма такой старонкі)">Ігнат</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D1%8B%D1%84%D0%B0%D0%BD_(%D0%B7%D1%96%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D1%8B_%D0%BF%D1%80%D1%8B%D1%81%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%B0%D0%BA)" title="Трыфан (зімовы прысвятак)">Трыфан</a> / <i><a href="/wiki/%D0%94%D0%B7%D0%B5%D0%BD%D1%8C_%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%BE%D0%B3%D0%B0_%D0%92%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%BD%D1%86%D1%96%D0%BD%D0%B0" title="Дзень Святога Валянціна">Валянцін</a></i></li> <li><a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%BD%D1%96%D1%86%D1%8B" title="Грамніцы">Грамніцы</a> (<a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D1%80%D1%8D%D1%87%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B5_%D0%93%D0%B0%D1%81%D0%BF%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8F%D0%B5" title="Стрэчанне Гасподняе">Стрэчанне</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B3%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Агата (няма такой старонкі)">Агата</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A3%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%81%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Улассе (няма такой старонкі)">Улассе</a> / <i><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%86%D0%B5%D0%B9" title="Мацей">Мацей</a></i></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A4%D0%B0%D1%86%D1%96%D0%BD%D0%BD%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Фаціння (няма такой старонкі)">Фаціння</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D0%BC%D1%96%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%96%D1%86%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Памінальніца (няма такой старонкі)">Памінальніца</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B7%D0%B5%D0%B4%D0%B0%D0%B2%D0%B0_%D0%BF%D1%8F%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%86%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Дзедава пятніца (няма такой старонкі)">Дзедава пятніца</a></li> <li><i><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D1%96%D0%BC%D1%96%D1%80" title="Казімір">Казімір</a></i></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%8B%D1%8F_%D0%94%D0%B7%D1%8F%D0%B4%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Масленыя Дзяды (няма такой старонкі)">Масленыя Дзяды (Бабы)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B0%D0%B1%D1%8B_%D1%82%D1%8B%D0%B4%D0%B7%D0%B5%D0%BD%D1%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="Рабы тыдзень (няма такой старонкі)">Рабы тыдзень</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D1%8B%D1%81%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Лысая серада (няма такой старонкі)">Лысая серада</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%AF%D0%BD%D0%BA%D0%B0" class="mw-disambig" title="Янка">Янка (Паўраценне)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%BB%D0%B0%D0%BA%D1%96%D1%82%D0%BD%D1%8B_%D1%87%D0%B0%D1%86%D0%B2%D0%B5%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Блакітны чацвер (няма такой старонкі)">Блакітны чацвер</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%80%D1%8B%D0%B2%D1%8B_%D1%87%D0%B0%D1%86%D0%B2%D0%B5%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Крывы чацвер (няма такой старонкі)">Крывы (Тлусты) чацвер (Валосы, Валоссе)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D1%8B%D0%B3%D0%BE%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Рыгор (няма такой старонкі)">Рыгор</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%96%D1%86%D0%B0" title="Масленіца">Масленіца</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%93%D1%83%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B5_%D0%B2%D1%8F%D1%81%D0%BD%D1%8B" title="Гуканне вясны">Гуканне вясны</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%B0%D1%81%D1%96%D0%BB%D1%8C_%D0%9A%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%96%D0%BA&action=edit&redlink=1" class="new" title="Васіль Капальнік (няма такой старонкі)">Васіль Капальнік</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D1%83%D0%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Паласказуб (няма такой старонкі)">Паласказуб</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%9E%D0%B4%D0%BE%D1%86%D1%86%D1%8F-%D0%B2%D1%8F%D1%81%D0%BD%D0%BE%D1%9E%D0%BA%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Аўдоцця-вясноўка (няма такой старонкі)">Аўдоцця-вясноўка</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D0%B2%D1%8F%D0%B4%D0%BE%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Хвядот (няма такой старонкі)">Хвядот</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A3%D1%81%D1%82%D1%83%D0%BF%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Уступная серада (няма такой старонкі)">Уступная серада</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D1%8F%D1%81%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5_%D1%80%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D0%B4%D0%B7%D0%B5%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Вясновае раўнадзенства (няма такой старонкі)">Вясновае раўнадзенства</a> / <a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%81%D1%96%D0%BC_%D0%93%D1%80%D0%B0%D0%BA%D0%BE%D1%9E%D0%BD%D1%96%D0%BA&action=edit&redlink=1" class="new" title="Герасім Гракоўнік (няма такой старонкі)">Герасім Гракоўнік</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%97%D0%B1%D0%BE%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0_%D1%81%D1%83%D0%B1%D0%BE%D1%82%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Зборава субота (няма такой старонкі)">Зборава субота</a></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=%D0%AF%D0%B7%D1%8D%D0%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Язэп (няма такой старонкі)">Язэп</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0_%D0%BD%D1%8F%D0%B4%D0%B7%D0%B5%D0%BB%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Пальмова нядзеля (няма такой старонкі)">Пальмова нядзеля</a></i></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%97%D0%B1%D0%BE%D1%80%D0%BD%D1%96%D1%86%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Зборніца (няма такой старонкі)">Зборніца, Ізбор</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BA%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Саракі (няма такой старонкі)">Саракі</a></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%80%D1%8B%D1%81%D0%BA%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Прыска (няма такой старонкі)">Прыска</a></i></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D1%8B%D0%B3%D0%BE%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Рыгор (няма такой старонкі)">Рыгор</a></li> <li><i><a href="/wiki/%D0%94%D0%B0%D0%B1%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%88%D1%87%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B5_%D0%9F%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%BE%D0%B9_%D0%91%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%B7%D1%96%D1%86%D1%8B" title="Дабравешчанне Прасвятой Багародзіцы">Дабравешчанне (Звеставанне)</a></i></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D1%96%D0%B6%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%88%D1%87%D1%8B%D0%BD%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Міжблагавешчыны (няма такой старонкі)">Міжблагавешчыны</a></li> <li><i><b><a href="/wiki/%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B4%D0%B7%D0%B5%D0%BD%D1%8C" title="Вялікдзень">Вялікдзень</a></b></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%80%D1%8B%D0%BD%D0%B0_(%D1%81%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%B0)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Арына (свята) (няма такой старонкі)">Арына</a></i></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D1%8F%D0%BA%D1%81%D0%B5%D0%B9_%D0%A6%D1%91%D0%BF%D0%BB%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Аляксей Цёплы (няма такой старонкі)">Аляксей Цёплы</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B0%D1%80%E2%80%99%D1%8F_%D0%92%D1%8F%D1%81%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%8F%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Дар’я Вясенняя (няма такой старонкі)">Дар’я Вясенняя</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D1%80%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%B2%D1%8B_%D1%82%D1%8B%D0%B4%D0%B7%D0%B5%D0%BD%D1%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="Храстовы тыдзень (няма такой старонкі)">Храстовы тыдзень</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D0%BF%D0%BE%D1%81%D1%86%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Серадапосце (няма такой старонкі)">Серадапосце</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%94%D0%B0%D0%B1%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%88%D1%87%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B5_%D0%9F%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%BE%D0%B9_%D0%91%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%B7%D1%96%D1%86%D1%8B" title="Дабравешчанне Прасвятой Багародзіцы">Дабравешчанне</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%BB%D0%B0%D0%B3%D1%83%D1%81%D1%82%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Благуста (няма такой старонкі)">Благуста</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%B0" title="Матрона">Матрона</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D1%85%D0%B2%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B_%D1%82%D1%8B%D0%B4%D0%B7%D0%B5%D0%BD%D1%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="Пахвальны тыдзень (няма такой старонкі)">Пахвальны тыдзень</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%80%E2%80%99%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Мар’я (няма такой старонкі)">Мар’я</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D1%85%D0%B2%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%8F%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%86%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Пахвальная пятніца (няма такой старонкі)">Пахвальная пятніца</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%80%D0%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Палікарп (няма такой старонкі)">Палікарп</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D1%85%D0%B2%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%83%D0%B1%D0%BE%D1%82%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Пахвальная субота (няма такой старонкі)">Пахвальная субота</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D1%96%D0%BA%D1%96%D1%82%D0%B0" title="Мікіта">Мікіта</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%BD%D1%8B_%D1%82%D1%8B%D0%B4%D0%B7%D0%B5%D0%BD%D1%8C" title="Вербны тыдзень">Вербны тыдзень</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D1%83%D1%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="Руф (няма такой старонкі)">Руф</a></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%BE%D0%B9%D1%86%D0%B0%D1%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="Войцах (няма такой старонкі)">Войцах</a></i></li> <li><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B2%D0%B0%D1%85%D0%BE%D0%B4_%D0%93%D0%B0%D1%81%D0%BF%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%96_%D1%9E_%D0%86%D0%B5%D1%80%D1%83%D1%81%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%BC" title="Уваход Гасподні ў Іерусалім">Вербніца</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BD%D1%86%D1%96%D0%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Анціп (няма такой старонкі)">Анціп</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%BB%D1%8B_%D1%82%D1%8B%D0%B4%D0%B7%D0%B5%D0%BD%D1%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="Белы тыдзень (няма такой старонкі)">Белы (Вялікі) тыдзень</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A7%D1%8B%D1%81%D1%82%D1%8B_%D0%BF%D0%B0%D0%BD%D1%8F%D0%B4%D0%B7%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D0%BA&action=edit&redlink=1" class="new" title="Чысты панядзелак (няма такой старонкі)">Чысты панядзелак</a></li> <li><i><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA" class="mw-disambig" title="Марк">Марк</a></i></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A7%D1%8B%D1%81%D1%82%D1%8B_%D0%B0%D1%9E%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B0%D0%BA&action=edit&redlink=1" class="new" title="Чысты аўторак (няма такой старонкі)">Чысты аўторак</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%94%D1%80%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D1%81%D1%86%D1%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="Дравяная страсць (няма такой старонкі)">Дравяная страсць</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A7%D1%8B%D1%81%D1%82%D1%8B_%D1%87%D0%B0%D1%86%D0%B2%D0%B5%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Чысты чацвер (няма такой старонкі)">Чысты чацвер</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D1%83%D0%B4" title="Пуд">Пуд</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A7%D1%8B%D1%80%D0%B2%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%8F%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%86%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Чырвоная пятніца (няма такой старонкі)">Чырвоная (Велікодная) пятніца</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%80%D1%8B%D0%BD%D0%B0_(%D1%81%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%B0)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Арына (свята) (няма такой старонкі)">Арына</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%83%D0%B1%D0%BE%D1%82%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Вялікая субота (няма такой старонкі)">Вялікая (Чырвоная) субота</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%97%D0%BE%D1%81%D1%96%D0%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Зосім (няма такой старонкі)">Зосім</a> / <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BD%D0%B4%D1%80%D1%8B%D1%8F%D0%BD%D0%B0%D0%B2%D0%B0_%D0%BD%D0%BE%D1%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Андрыянава ноч (няма такой старонкі)">Андрыянава ноч (Андрэй)</a></li> <li><b><a href="/wiki/%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B4%D0%B7%D0%B5%D0%BD%D1%8C" title="Вялікдзень">Вялікдзень</a></b></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%83%D0%B7%D1%8C%D0%BC%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кузьма (няма такой старонкі)">Кузьма</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%B5%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D0%B3%D0%B0_%D1%82%D1%8B%D0%B4%D0%BD%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Велікоднага тыдня (няма такой старонкі)">Велікоднага тыдня</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%93%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Градавая серада (няма такой старонкі)">Градавая серада</a> / <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8B_%D1%82%D1%8B%D0%B4%D0%B7%D0%B5%D0%BD%D1%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="Праводны тыдзень (няма такой старонкі)">Праводны (Мёртвы) тыдзень</a></li> <li><i><a href="/wiki/%D0%A3%D1%88%D1%8D%D1%81%D1%86%D0%B5" title="Ушэсце">Ушэсце</a></i></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%96%D0%BA&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ляльнік (няма такой старонкі)">Ляльнік</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%AE%D1%80%E2%80%99%D0%B5%D1%9E_%D0%B4%D0%B7%D0%B5%D0%BD%D1%8C_(%D0%B2%D1%8F%D1%81%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%96)" title="Юр’еў дзень (вясенні)">Юр’е</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D1%96%D1%81%D0%B5%D0%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Алісей (няма такой старонкі)">Алісей</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BD%D1%8F%D0%B4%D0%B7%D0%B5%D0%BB%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Праводная нядзеля (няма такой старонкі)">Праводная нядзеля</a></li> <li><i><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA" class="mw-disambig" title="Марк">Марк</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E&action=edit&redlink=1" class="new" title="Станіслаў (няма такой старонкі)">Станіслаў</a></i></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D1%96%D1%87%D0%BD%D1%8B%D1%8F_%D0%94%D0%B7%D1%8F%D0%B4%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Радаўнічныя Дзяды (няма такой старонкі)">Радаўнічныя Дзяды</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D1%96%D1%86%D0%B0" title="Радаўніца">Радаўніца</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%AF%D1%80%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%96%D1%86%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ярылавіца (няма такой старонкі)">Ярылавіца</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%AF%D0%BA%D1%83%D0%B1" class="mw-disambig" title="Якуб">Якуб</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D1%80%D1%8D%D0%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Макарэй (няма такой старонкі)">Макарэй</a></li> <li><i><a href="/wiki/%D0%A1%D1%91%D0%BC%D1%83%D1%85%D0%B0" title="Сёмуха">Сёмуха (Сыход Святога Духа)</a></i></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%81_(%D1%81%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%B0)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Барыс (свята) (няма такой старонкі)">Барыс</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%80%D1%8B%D0%BD%D0%B0-%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%B0%D0%B4%D0%BD%D1%96%D1%86%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Арына-расадніца (няма такой старонкі)">Арына-расадніца</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BD%D1%82%D0%BE%D0%BD%D1%96%D0%B9_(%D1%81%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%B0)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Антоній (свята) (няма такой старонкі)">Антоній</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%86%D0%B2%D0%B0%D0%BD_%D0%92%D0%B5%D1%81%D0%BD%D0%B0%D0%B2%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Іван Веснавы (няма такой старонкі)">Іван Веснавы</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D1%96%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%86%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Міраносцы (няма такой старонкі)">Міраносцы</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D1%96%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0_%D0%92%D0%B5%D1%81%D0%BD%D0%B0%D0%B2%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Мікола Веснавы (няма такой старонкі)">Мікола Веснавы</a></li> <li><i><a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0" title="Алена">Алена</a></i></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BF%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D1%8B_%D1%82%D1%8B%D0%B4%D0%B7%D0%B5%D0%BD%D1%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="Пераплаўны тыдзень (няма такой старонкі)">Пераплаўны (Чарвівы) тыдзень</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%97%D1%96%D0%BB%D0%BE%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Зілот (няма такой старонкі)">Зілот</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B9" class="mw-disambig" title="Макей">Макей</a> / <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%96%D1%80%D1%8B%D0%BB%D0%B0_%D1%96_%D0%9C%D1%8F%D1%84%D0%BE%D0%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кірыла і Мяфод (няма такой старонкі)">Кірыла і Мяфод</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%93%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Градавая серада (няма такой старонкі)">Градавая (Пераплаўная) серада</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%95%D0%BF%D1%96%D1%84%D0%B0%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Епіфан (няма такой старонкі)">Епіфан</a></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%BE%D0%B6%D0%B0%D0%B5_%D1%86%D0%B5%D0%BB%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Божае цела (няма такой старонкі)">Божае цела</a></i></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%96%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Сідары (няма такой старонкі)">Сідары</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D1%85%D0%BE%D0%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Пахом (няма такой старонкі)">Пахом</a></li> <li><i><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B3%D0%B4%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0" title="Магдалена">Магдалена</a></i></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A8%D1%8D%D1%81%D1%86%D1%8C_%D0%B4%D0%B7%D0%B5%D1%9E&action=edit&redlink=1" class="new" title="Шэсць дзеў (няма такой старонкі)">Шэсць дзеў</a> / <a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%82%D1%80%D1%83%D0%BD%D0%B0-%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%BF%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%BA%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Матруна-канапелька (няма такой старонкі)">Матруна-канапелька</a> / <a href="/w/index.php?title=%D0%A4%D1%8F%D0%B4%D0%BE%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Фядот (няма такой старонкі)">Фядот</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%80%D1%8B_%D0%BF%D0%B0%D0%BA%D1%83%D1%82%D0%BD%D1%96%D0%BA%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Тры пакутнікі (няма такой старонкі)">Тры пакутнікі</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%93%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D0%B9%D1%86%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Градабойцы (няма такой старонкі)">Градабойцы (Ледавіты дзень)</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0" title="Алена">Алена (Ульяна)</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D1%81%D1%96%D0%BB%D1%96%D1%81%D0%BA" title="Васіліск">Васіліск</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B7%D0%B5%D0%BD%D1%8C_%D0%95%D1%84%D1%80%D0%B0%D1%81%D1%96%D0%BD%D0%BD%D1%96_%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D1%86%D0%BA%D0%B0%D0%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Дзень Ефрасінні Полацкай (няма такой старонкі)">Дзень Ефрасінні Полацкай</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%AF%D0%BD" title="Ян">Ян</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A3%D1%88%D1%8D%D1%81%D1%86%D0%B5" title="Ушэсце">Ушэсце</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%95%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ерамей (няма такой старонкі)">Ерамей</a> / <i><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BD%D1%82%D0%BE%D0%BD%D1%96%D0%B9_(%D1%81%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%B0)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Антоній (свята) (няма такой старонкі)">Антоній</a></i></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%AE%D1%81%D1%82%D1%8B%D0%BD_%D1%96_%D0%A5%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%BE%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Юстын і Харытон (няма такой старонкі)">Юстын і Харытон</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%93%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Градавая серада (няма такой старонкі)">Градавая серада</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D1%83%D0%BA%E2%80%99%D1%8F%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Лук’ян (няма такой старонкі)">Лук’ян</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%91%D0%BC%D1%83%D1%88%D0%BD%D1%8B%D1%8F_%D0%94%D0%B7%D1%8F%D0%B4%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Сёмушныя Дзяды (няма такой старонкі)">Сёмушныя Дзяды</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%94%D1%83%D1%85%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%83%D0%B1%D0%BE%D1%82%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Духавая субота (няма такой старонкі)">Духавая субота (Зялёная субота)</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D1%91%D0%BC%D1%83%D1%85%D0%B0" title="Сёмуха">Сёмуха (Тройца)</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%82%D1%8B_%D0%94%D1%83%D1%85" title="Святы Дух">Святы Дух</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D1%83%D1%81%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%96%D1%86%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Русальніца (няма такой старонкі)">Русальніца (Іван ды Мар’я)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B4%D0%B7%D0%B5%D0%BD%D1%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="Конскі Вялікдзень (няма такой старонкі)">Конскі Вялікдзень</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A4%D1%91%D0%B4%D0%B0%D1%80" title="Фёдар">Тодар</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%93%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D0%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Градабой (няма такой старонкі)">Градабой (Серада-русаль)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%96%D1%80%D1%8B%D0%BB%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кірыла (няма такой старонкі)">Кірыла</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B0%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%A2%D1%80%D0%BE%D0%B9%D1%86%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Наўская Тройца (няма такой старонкі)">Наўская Тройца</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B1%D0%BB%D1%96%D0%B2%D0%B0%D1%85%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Абліваха (няма такой старонкі)">Абліваха</a> / <i><a href="/wiki/%D0%9A%D1%83%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D0%B0" class="mw-disambig" title="Купала">Купала</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=%D0%AF%D0%BD_%D0%9A%D1%83%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ян Купальны (няма такой старонкі)">Ян Купальны</a></i></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BD%D0%B0%D0%BF%D1%80%D1%8D%D0%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Анапрэй (няма такой старонкі)">Анапрэй</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D1%83%D1%81%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%87%D1%8B%D0%BD%D1%8B_%D1%80%D0%BE%D0%B7%D1%8B%D0%B3%D1%80%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Русальчыны розыгры (няма такой старонкі)">Русальчыны розыгры</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%96%D0%BD%D0%B0_%D0%93%D1%80%D0%B0%D1%87%D1%8B%D1%88%D0%BD%D1%96%D1%86%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Акуліна Грачышніца (няма такой старонкі)">Акуліна Грачышніца</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D1%8F%D1%82%D1%80%D0%BE%D1%9E%D0%BA%D0%B0" class="mw-disambig" title="Пятроўка">Пятроўка</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BC%D0%BE%D1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Амос (няма такой старонкі)">Амос</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A6%D1%96%D1%85%D0%B0%D0%BD_(%D1%81%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%B0)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ціхан (свята) (няма такой старонкі)">Ціхан</a> / <i><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%8F%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BA&action=edit&redlink=1" class="new" title="Пятрок (няма такой старонкі)">Пятрок</a></i></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B7%D1%8F%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%BD%D1%96%D0%BA&action=edit&redlink=1" class="new" title="Дзявятнік (няма такой старонкі)">Дзявятнік</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B7%D0%B5%D0%B2%D1%8F%D1%82%D1%83%D1%85%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Дзевятуха (няма такой старонкі)">Дзевятуха</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D1%83%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D0%BB%D0%B5" title="Купалле">Купалле</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B7%D1%8F%D1%81%D1%8F%D1%82%D0%BD%D1%96%D0%BA&action=edit&redlink=1" class="new" title="Дзясятнік (няма такой старонкі)">Дзясятнік</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%86%D0%B0%D0%B0%D0%BD_%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B4%D1%86%D0%B5%D1%87%D0%B0" title="Іаан Прадцеча">Іван Купала</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B7%D1%8F%D1%81%D1%8F%D1%82%D0%BA%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Дзясятка (няма такой старонкі)">Дзясятка</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D1%81%D0%BE%D0%BD" title="Самсон">Самсон</a> / <i><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B5%D0%BC_%D0%B1%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%9E&action=edit&redlink=1" class="new" title="Сем братоў (няма такой старонкі)">Сем братоў</a></i></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%8F%D1%82%D1%80%D0%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="Пятро (няма такой старонкі)">Пятро</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D1%9E%D0%BF%D1%8F%D1%82%D1%80%D0%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="Паўпятро (няма такой старонкі)">Паўпятро</a> / <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%8B%D0%BC%D0%BE%D0%BD_%D1%96_%D0%AE%D0%B4%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Сымон і Юда (няма такой старонкі)">Сымон і Юда</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%83%D0%B7%D1%8C%D0%BC%D0%B0_%D1%96_%D0%94%D0%B7%D1%8F%D0%BC%E2%80%99%D1%8F%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кузьма і Дзям’ян (няма такой старонкі)">Кузьма і Дзям’ян</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B4%D1%80%D1%8D%D0%B9" title="Андрэй">Андрэй</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%B0_%D0%9C%D0%B5%D1%81%D1%8F%D1%86%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Свята Месяца (няма такой старонкі)">Свята Месяца</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%BA%D0%BE%D0%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Пракоп (няма такой старонкі)">Казанская. Пракоп</a> / <i><a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Данат (няма такой старонкі)">Данат</a></i></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%BA%D0%BB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Прокл (няма такой старонкі)">Прокл</a> / <i><a href="/wiki/%D0%AF%D0%BA%D1%83%D0%B1" class="mw-disambig" title="Якуб">Якуб</a></i></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%B0%D1%9E%D1%80%D1%8B%D0%BB%D0%B5%D0%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Гаўрылей (няма такой старонкі)">Гаўрылей</a> / <i><a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B0" title="Ганна">Ганна</a></i></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%84%D1%96%D0%BD%D0%B0%D0%B3%D0%B5%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Афінаген (няма такой старонкі)">Афінаген</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%BF%D0%B0%D0%B2%D1%96%D1%86%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Серпавіца (няма такой старонкі)">Серпавіца (Шыпілінка)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D1%80%D1%8B%D0%BD%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Макрыны (няма такой старонкі)">Макрыны</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%86%D0%BB%D1%8C%D1%8F" title="Ілья">Ілья</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%80%E2%80%99%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Мар’я (няма такой старонкі)">Мар’я</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%81_(%D1%81%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%B0)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Барыс (свята) (няма такой старонкі)">Барыс</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ганны (няма такой старонкі)">Ганны</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%BE%D0%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Палікоп (няма такой старонкі)">Палікоп</a> / <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D0%BD%D1%86%D0%B5%D0%BB%D1%8F%D0%B9%D0%BC%D0%BE%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Панцеляймон (няма такой старонкі)">Панцеляймон</a></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%B0%D1%9E%D1%80%D1%8B%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Лаўрын (няма такой старонкі)">Лаўрын</a></i></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D1%96%D0%BB%D0%B0" title="Сіла">Сіла</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%B9" title="Макавей">Макавей (Першы Спас)</a> / <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B0%D1%81%D0%B0%D1%9E%D0%BA%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Спасаўка (няма такой старонкі)">Спасаўка</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B0%D0%B7%D1%8B%D0%BB%D1%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="Базыль (няма такой старонкі)">Базыль</a> / <a href="/wiki/%D0%94%D0%B0%D0%B6%D1%8B%D0%BD%D0%BA%D1%96" title="Дажынкі">Прачыстая (Зельная)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BD%D1%82%D0%BE%D0%BD%D1%8B-%D0%B2%D1%96%D1%85%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Антоны-віхравеі (няма такой старонкі)">Антоны-віхравеі</a> / <a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%BE%D1%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="Рох (няма такой старонкі)">Рох</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%95%D1%9E%D0%B4%D0%B0%D0%BA%D1%96%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Еўдакія (няма такой старонкі)">Еўдакія</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%AF%D0%B1%D0%BB%D1%8B%D1%87%D0%BD%D1%8B_%D0%A1%D0%BF%D0%B0%D1%81" class="mw-redirect" title="Яблычны Спас">Яблычны Спас</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%B0%D1%9E%D1%80%D1%8D%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Лаўрэн (няма такой старонкі)">Лаўрэн</a></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B0%D1%9E%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Баўтрамей (няма такой старонкі)">Баўтрамей</a></i></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D1%96%D1%85%D0%B5%D0%B9" title="Міхей">Міхей</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%94%D0%B0%D0%B6%D1%8B%D0%BD%D0%BA%D1%96" title="Дажынкі">Прачыстая</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D1%8D%D1%86%D1%96_%D0%A1%D0%BF%D0%B0%D1%81" title="Трэці Спас">Трэці Спас</a> / <a href="/wiki/%D0%AF%D0%BD" title="Ян">Ян</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D1%96%D1%80%D0%BE%D0%BD%D1%8B-%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D0%BD%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Міроны-ветрагоны (няма такой старонкі)">Міроны-ветрагоны</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A4%D0%BB%D0%BE%D1%80_%D1%96_%D0%9B%D0%B0%D1%9E%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Флор і Лаўр (няма такой старонкі)">Флор і Лаўр</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9B%D1%83%D0%BF%D0%B0" title="Лупа">Лупа</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B0%D1%9E%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Баўтрамей (няма такой старонкі)">Баўтрамей</a></li> <li><i><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D1%87" title="Багач">Другая Прачыстая</a></i></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%86%D0%B5%D0%B9" title="Мацей">Мацей</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%BD%D0%B0%D0%B2%D1%96%D0%BA&action=edit&redlink=1" class="new" title="Калінавік (няма такой старонкі)">Калінавік (Іван Крываўнік)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%96%D0%BF%D1%80%D1%8B%D1%8F%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кіпрыян (няма такой старонкі)">Кіпрыян</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%8B%D0%BC%D0%BE%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Сымон (няма такой старонкі)">Сымон</a> / <i><a href="/w/index.php?title=%D0%A3%D0%B7%D0%B2%D1%96%D0%B6%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Узвіжанне (няма такой старонкі)">Узвіжанне</a></i></li> <li><a href="/wiki/%D0%A6%D1%83%D0%B4" title="Цуд">Цуды</a> (Міхал)</li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D1%87" title="Багач">Багач</a> (<a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B6%D1%8D%D0%BD%D0%BD%D0%B5_%D0%91%D0%BE%D0%B6%D0%B0%D0%B9_%D0%9C%D0%B0%D1%86%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Нараджэнне Божай Маці (няма такой старонкі)">Нараджэнне Божай Маці</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%8F%D0%B5_%D1%80%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D0%B4%D0%B7%D0%B5%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Асенняе раўнадзенства (няма такой старонкі)">Асенняе раўнадзенства</a> / <a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D0%B0%D0%B4%D0%BE%D1%80%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Тадора (няма такой старонкі)">Тадора</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%94%D0%B7%D1%8F%D0%B4%D1%8B" title="Дзяды">Стаўроўскія Дзяды</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%97%D0%B2%D1%96%D0%B6%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Звіжанне (няма такой старонкі)">Звіжанне</a></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D1%96%D1%85%D0%B0%D0%BB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Міхал (няма такой старонкі)">Міхал</a></i> / <i><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%96%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Сіцыян (няма такой старонкі)">Сіцыян</a></i></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%97%D0%BE%D1%81%D1%96%D0%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Зосім (няма такой старонкі)">Зосім</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Астап (няма такой старонкі)">Астап (Астаф’я)</a></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%86%D1%96%D1%88%D0%B0%D0%BA&action=edit&redlink=1" class="new" title="Пранцішак (няма такой старонкі)">Пранцішак (Францішак)</a></i></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D1%8F%D1%80%D0%B3%D0%B5%D0%B9" title="Сяргей">Сяргей</a> / <a href="/w/index.php?title=%D0%96%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%B7%D0%BD%D1%8B_%D1%82%D1%8B%D0%B4%D0%B7%D0%B5%D0%BD%D1%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="Жалезны тыдзень (няма такой старонкі)">Жалезны тыдзень</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%86%D0%B2%D0%B0%D0%BD_%D0%A8%D0%B0%D0%BF%D1%82%D1%83%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Іван Шаптун (няма такой старонкі)">Іван Шаптун (Іван Кураед, Багаслоў)</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BA%D1%80%D0%BE%D0%B2%D1%8B" title="Пакровы">Пакровы (Трэцяя Прачыстая)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%80%D1%8B%D1%84%D0%B0%D0%BD_(%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%B3%D0%B5%D1%8F)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Трыфан (Палагея) (няма такой старонкі)">Трыфан (Палагея)</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D1%86%D1%96%D0%BD" class="mw-disambig" title="Марцін">Марцін</a></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%8B%D0%BC%D0%BE%D0%BD_%D1%96_%D0%AE%D0%B4%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Сымон і Юда (няма такой старонкі)">Сымон і Юда</a></i> / <i><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B5%D0%B2%D0%B0_%D0%9F%D1%8F%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Параскева Пятніцкая (няма такой старонкі)">Параскева Пятніцкая</a></i></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B3%D1%96%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Лонгін (няма такой старонкі)">Лонгін</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BD%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Паклоны (няма такой старонкі)">Паклоны</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9B%D1%83%D0%BA%D0%B0" class="mw-disambig" title="Лука">Лука</a> / <i><a href="/w/index.php?title=%D0%AE%D0%BB%D1%8C%D1%8F%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Юльян (няма такой старонкі)">Юльян</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=%D0%A3%D1%81%D0%B5_%D1%81%D0%B2%D1%8F%D1%82%D1%8B%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Усе святыя (няма такой старонкі)">Усе святыя</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=%D0%97%D0%B0%D0%B4%D1%83%D1%88%D0%BD%D1%8B_%D0%B4%D0%B7%D0%B5%D0%BD%D1%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="Задушны дзень (няма такой старонкі)">Задушны дзень</a></i></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Казанская (няма такой старонкі)">Казанская</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%81%D1%8F%D0%BD%D1%96%D0%BD%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Асяніны (няма такой старонкі)">Асяніны (Змітраўскія Дзяды)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%97%D0%BC%D1%96%D1%86%D0%B5%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Зміцер (няма такой старонкі)">Зміцер</a></li> <li><i><a href="/wiki/%D0%A4%D1%91%D0%B4%D0%B0%D1%80" title="Фёдар">Тодар</a></i></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BA%D1%96" title="Параскі">Параскі</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%83%D1%81%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Настуся (няма такой старонкі)">Настуся</a> / <i><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D1%86%D1%96%D0%BD" class="mw-disambig" title="Марцін">Марцін</a></i></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%80%D1%82%D0%BE%D1%88%D0%BA%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Артошка (няма такой старонкі)">Артошка</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%83%D0%B7%D1%8C%D0%BC%D0%B0-%D0%94%D0%B7%D1%8F%D0%BC%E2%80%99%D1%8F%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кузьма-Дзям’ян (няма такой старонкі)">Кузьма-Дзям’ян</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D1%96%D1%85%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%B0%D1%9E_%D0%B4%D0%B7%D0%B5%D0%BD%D1%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="Міхайлаў дзень (няма такой старонкі)">Міхайлаў дзень</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%B0" title="Матрона">Матрона</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D0%B2%D0%B5%D0%B4%D0%B0%D1%80-%D1%81%D1%82%D1%83%D0%B4%D0%B7%D1%8F%D0%BD%D0%B5%D1%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="Хведар-студзянец (няма такой старонкі)">Хведар-студзянец</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%86%D0%B2%D0%B0%D0%BD_%D0%9C%D1%96%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%86%D1%96%D0%B2%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Іван Міласцівы (няма такой старонкі)">Іван Міласцівы</a> / <i><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%86%D1%8F%D1%80%D1%8B%D0%BD%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кацярыны (няма такой старонкі)">Кацярыны</a></i></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%AE%D1%81%D1%82%D1%8B%D0%BD%D1%96%D1%8F%D0%BD_(%D1%81%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%B0)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Юстыніян (свята) (няма такой старонкі)">Юстыніян</a> / <i><a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D1%82" title="Адвент">Адвент</a></i> / <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%96%D0%BB%D1%96%D0%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Піліп (няма такой старонкі)">Піліп</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D1%96%D0%BB%D1%96%D0%BF%D0%B0%D1%9E%D0%BA%D0%B0" title="Піліпаўка">Піліпаўка</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%86%D0%B5%D0%B9" title="Мацей">Мацей</a></li> <li><i><a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B4%D1%80%D1%8D%D0%B9" title="Андрэй">Андрэй</a></i></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A3%D0%B2%D1%8F%D0%B4%D0%B7%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Увядзенне (няма такой старонкі)">Увядзенне</a> / <i><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%80%D0%B1%D0%B0%D1%80%D0%B0" title="Барбара">Барбара</a></i></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%BA%D0%BE%D0%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Пракоп (няма такой старонкі)">Пракоп</a> / <i><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D0%B2%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Савы (няма такой старонкі)">Савы</a></i></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%82%D1%80%D1%8B%D1%85%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Матрыхваны (няма такой старонкі)">Матрыхваны</a> / <i><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D1%96%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0_(%D1%81%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%B0)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Мікола (свята) (няма такой старонкі)">Мікола</a></i></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%86%D1%8F%D1%80%D1%8B%D0%BD%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кацярыны (няма такой старонкі)">Кацярыны</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%AE%D1%80%E2%80%99%D0%B5_%D0%97%D1%96%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Юр’е Зімовы (няма такой старонкі)">Юр’е Зімовы</a> / <i><a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ганны (няма такой старонкі)">Ганны</a></i></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%BE%D1%81%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Андросы (няма такой старонкі)">Андросы (Андрэйкі)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B0%D0%B2%D1%83%D0%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Навум (няма такой старонкі)">Навум</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D1%80%D0%B2%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Варвары">Варвары</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D0%B2%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Савы (няма такой старонкі)">Савы</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D1%96%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0_%D0%97%D1%96%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Мікола Зімовы (няма такой старонкі)">Мікола Зімовы</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ганны (няма такой старонкі)">Ганны</a></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BE%D1%81%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D1%83%D1%86%D1%86%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Посная куцця (няма такой старонкі)">Посная куцця</a></i></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D1%96%D1%80%D1%8B%D0%B4%D0%BE%D0%BD-%D1%81%D0%BE%D0%BD%D1%86%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%80%D0%BE%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Спірыдон-сонцаварот (няма такой старонкі)">Спірыдон-сонцаварот</a> / <i><b><a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B6%D1%8D%D0%BD%D0%BD%D0%B5_%D0%A5%D1%80%D1%8B%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Нараджэнне Хрыстова">Божае Нараджэнне</a></b></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%86%D1%8F%D0%BF%D0%B0%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Сцяпан (няма такой старонкі)">Сцяпан</a></i></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA" class="mw-disambig" title="Марк">Марк</a> / <i><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D1%83%D1%86%D1%86%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Багатая куцця (няма такой старонкі)">Багатая куцця</a></i> / <i><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%96%D0%BB%D1%8C%D0%B2%D0%B5%D1%81%D1%82%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Сільвестр (няма такой старонкі)">Сільвестр</a></i></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div><i>курсівам</i> пазначаны святы, якія адзначаюцца каталікамі</div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4785216"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Народныя_святы_славян" data-name="Славянскія святы" style="padding:3px"><table class="nowraplinks collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><span class="navbox-gear" style="float:left;text-align:left;width:5em;margin-right:0.5em"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D0%B1%D0%BB%D0%BE%D0%BD:%D0%A1%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D1%81%D0%B2%D1%8F%D1%82%D1%8B" title="Прагляд гэтага шаблона"><img alt="⛭" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/14px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/21px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/28px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 2x" data-file-width="14" data-file-height="14" /></a></span></span><div id="Народныя_святы_славян" style="font-size:114%;margin:0 5em">Народныя святы <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D0%B5" title="Славяне">славян</a></div></th></tr><tr><td class="navbox-list navbox-odd hlist hlist-items-nowrap" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><b><a class="mw-selflink selflink">Каляды</a></b> / <b><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D1%88%D0%B0%D1%8F_%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D0%B0" title="Першая Каляда">Першая Каляда</a></b></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%B0%D1%81%D1%96%D0%BB%D1%91%D1%9E_%D0%B2%D0%B5%D1%87%D0%B0%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Васілёў вечар (няма такой старонкі)">Васілёў вечар</a> / <a href="/wiki/%D0%A8%D1%87%D0%BE%D0%B4%D1%80%D1%8B_%D0%B2%D0%B5%D1%87%D0%B0%D1%80" title="Шчодры вечар">Шчодрык</a> / <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%9E%D1%81%D0%B5%D0%BD%D1%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="Аўсень (няма такой старонкі)">Аўсень</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%B0%D0%B4%D0%B7%D1%8F%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D1%83%D1%86%D1%86%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Вадзяная куцця (няма такой старонкі)">Вадзяная куцця</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%BD%D1%96%D1%86%D1%8B" title="Грамніцы">Грамніцы (Стрэчанне)</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%90%D1%9E%D0%BB%D0%B0%D1%81" title="Аўлас">Аўлас</a></li> <li><b><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%96%D1%86%D0%B0" title="Масленіца">Масленіца</a></b></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BA%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Саракі (няма такой старонкі)">Саракі</a></li> <li><b><a href="/wiki/%D0%91%D0%BB%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%88%D1%87%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B5_(%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D0%B5_%D1%81%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%B0)" title="Благавешчанне (народнае свята)">Благавешчанне</a></b></li> <li><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B2%D0%B0%D1%85%D0%BE%D0%B4_%D0%93%D0%B0%D1%81%D0%BF%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%96_%D1%9E_%D0%86%D0%B5%D1%80%D1%83%D1%81%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%BC" title="Уваход Гасподні ў Іерусалім">Вербная нядзеля</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BD%D1%8B_%D1%82%D1%8B%D0%B4%D0%B7%D0%B5%D0%BD%D1%8C" title="Страсны тыдзень">Страсны тыдзень</a> (Вялікі тыдзень)</li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B4%D0%B7%D0%B5%D0%BD%D1%8C_(%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B4%D1%8B%D1%86%D1%8B%D1%8F)" title="Вялікдзень (народная традыцыя)">Вялікдзень</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8B_%D1%82%D1%8B%D0%B4%D0%B7%D0%B5%D0%BD%D1%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="Вялікодны тыдзень (няма такой старонкі)">Вялікодны тыдзень</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BD%D1%8F%D0%B4%D0%B7%D0%B5%D0%BB%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Правадная нядзеля (няма такой старонкі)">Правадная нядзеля</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%AF%D1%80%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%96%D1%86%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ярылавіца (няма такой старонкі)">Ярылавіца</a></li> <li><i><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D1%96%D1%86%D0%B0" title="Радаўніца">Радаўніца</a></i></li> <li><a href="/wiki/%D0%AE%D1%80%E2%80%99%D0%B5%D1%9E_%D0%B4%D0%B7%D0%B5%D0%BD%D1%8C_(%D0%B2%D1%8F%D1%81%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%96)" title="Юр’еў дзень (вясенні)">Юр’еў дзень</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D1%96%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0_%D0%B2%D1%8F%D1%81%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Мікола вясновы (няма такой старонкі)">Мікола вясновы</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A3%D1%88%D1%8D%D1%81%D1%86%D0%B5" title="Ушэсце">Ушэсце</a></li> <li><b><a href="/wiki/%D0%A1%D1%91%D0%BC%D1%83%D1%85%D0%B0" title="Сёмуха">Сёмуха</a></b></li> <li><i><a href="/wiki/%D0%94%D0%B7%D1%8F%D0%B4%D1%8B" title="Дзяды">Троіцкія Дзяды</a></i></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%80%D0%BE%D0%B9%D1%86%D0%B0_(%D1%81%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%B0)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Тройца (свята) (няма такой старонкі)">Тройца</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%80%D0%BE%D1%96%D1%86%D0%BA%D1%96_%D1%82%D1%8B%D0%B4%D0%B7%D0%B5%D0%BD%D1%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="Троіцкі тыдзень (няма такой старонкі)">Троіцкі тыдзень</a></li> <li><b><a href="/wiki/%D0%9A%D1%83%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D0%BB%D0%B5" title="Купалле">Купалле</a></b></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%8F%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BA_(%D1%81%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%B0)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Пятрок (свята) (няма такой старонкі)">Пятрок</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%86%D0%BB%D0%BB%D1%8F_(%D1%81%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%B0)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ілля (свята) (няма такой старонкі)">Ілля</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%B9" title="Макавей">Макавей</a></li> <li><b><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B0%D1%81" title="Спас">Спас</a></b></li> <li><a href="/wiki/%D0%94%D0%B0%D0%B6%D1%8B%D0%BD%D0%BA%D1%96" title="Дажынкі">Дажынкі</a> (Першая Прачыстая)</li> <li><a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D1%8D%D1%86%D1%96_%D0%A1%D0%BF%D0%B0%D1%81" title="Трэці Спас">Трэці Спас</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D1%87" title="Багач">Другая Прачыстая</a> (Багач)</li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BA%D1%80%D0%BE%D0%B2%D1%8B" title="Пакровы">Трэцяя Прачыстая</a> (Пакровы)</li> <li><i><a href="/wiki/%D0%94%D0%B7%D1%8F%D0%B4%D1%8B" title="Дзяды">Асеннія Дзяды</a></i> (Дзмітраўская субота)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B7%D0%BC%D1%96%D1%82%D1%80%D0%BE%D1%9E_%D0%B4%D0%B7%D0%B5%D0%BD%D1%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="Дзмітроў дзень (няма такой старонкі)">Дзмітроў дзень</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%83%D0%B7%D1%8C%D0%BC%D0%B0_%D1%96_%D0%94%D0%B7%D1%8F%D0%BC%D1%8C%D1%8F%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кузьма і Дзямьян (няма такой старонкі)">Кузьма і Дзямьян</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D1%96%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0_%D0%B7%D1%96%D0%BC%D0%BD%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Мікола зімні (няма такой старонкі)">Мікола зімні</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Узята з "<a dir="ltr" href="https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Каляды&oldid=4873280">https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Каляды&oldid=4873280</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:Categories" title="Адмысловае:Categories">Катэгорыі</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B" title="Катэгорыя:Каляды">Каляды</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8B%D1%8F_%D1%81%D0%B2%D1%8F%D1%82%D1%8B" title="Катэгорыя:Беларускія народныя святы">Беларускія народныя святы</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%9D%D0%BE%D0%B2%D1%8B_%D0%B3%D0%BE%D0%B4" title="Катэгорыя:Новы год">Новы год</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8B_%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%80_%D1%83%D1%81%D1%85%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%96%D1%85_%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD" title="Катэгорыя:Народны каляндар усходніх славян">Народны каляндар усходніх славян</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Схаваная катэгорыя: <ul><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D1%96,_%D0%BD%D0%B0_%D1%8F%D0%BA%D1%96%D1%85_%D1%83%D0%B6%D1%8B%D1%82%D1%8B_%D1%87%D0%B0%D1%80%D0%BE%D1%9E%D0%BD%D1%8B%D1%8F_%D1%81%D0%BF%D0%B0%D1%81%D1%8B%D0%BB%D0%BA%D1%96_ISBN" title="Катэгорыя:Старонкі, на якіх ужыты чароўныя спасылкі ISBN">Старонкі, на якіх ужыты чароўныя спасылкі ISBN</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Апошняе змяненне старонкі адбылося 19:38, 18 лістапада 2024.</li> <li id="footer-info-copyright">Тэкст даступны на ўмовах <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.be">ліцэнзіі Creative Commons Attribution-ShareAlike</a>, у асобных выпадках могуць дзейнічаць дадатковыя ўмовы. Падрабязней гл. <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Умовы_выкарыстання">Умовы выкарыстання</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Палітыка прыватнасці</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%A8%D1%82%D0%BE_%D1%82%D0%B0%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D1%81%D0%B2%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%8D%D0%BD%D1%86%D1%8B%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F">Пра Вікіпедыю</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%90%D0%B4%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0_%D0%B0%D0%B4_%D0%B0%D0%B4%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%86%D1%96">Адмова ад адказнасці</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code of Conduct</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Распрацоўшчыкі</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/be.wikipedia.org">Статыстыка</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Заява пра cookie</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//be.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Мабільная версія</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-f9ddp","wgBackendResponseTime":183,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.280","walltime":"0.415","ppvisitednodes":{"value":1511,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":51889,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":3068,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":11,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":3,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":7401,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 270.587 1 -total"," 21.66% 58.609 1 Шаблон:Commons"," 19.56% 52.932 2 Шаблон:Wikidata"," 18.84% 50.973 2 Шаблон:Sfn"," 17.73% 47.963 1 Шаблон:Беларускі_народны_каляндар"," 17.54% 47.468 2 Шаблон:Навігацыйная_табліца"," 10.03% 27.135 1 Шаблон:Значэнні"," 8.41% 22.766 1 Шаблон:Іншае_значэнне"," 6.85% 18.530 1 Шаблон:Кніга"," 3.78% 10.239 2 Шаблон:Main"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.102","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":2303668,"limit":52428800},"limitreport-logs":"anchor_id_list = table#1 {\n [\"CITEREFВиноградова,_Плотникова2009\"] = 1,\n [\"CITEREFКотович,_Крук2010\"] = 1,\n}\ntemplate_list = table#1 {\n [\"Commons\"] = 1,\n [\"Lang-la\"] = 1,\n [\"Main\"] = 2,\n [\"Sfn\"] = 2,\n [\"Wikisource\"] = 1,\n [\"Артыкул\"] = 1,\n [\"Архівавана\"] = 2,\n [\"Беларускі народны каляндар\"] = 1,\n [\"Значэнні\"] = 1,\n [\"Зноскі\"] = 1,\n [\"Канец цытаты\"] = 6,\n [\"Кніга\"] = 1,\n [\"Пачатак цытаты\"] = 6,\n [\"СС\"] = 2,\n [\"Славянскія святы\"] = 1,\n}\narticle_whitelist = table#1 {\n}\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-75f86cb67d-kmw4h","timestamp":"20241118163841","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u041a\u0430\u043b\u044f\u0434\u044b","url":"https:\/\/be.wikipedia.org\/wiki\/%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q245200","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q245200","author":{"@type":"Organization","name":"\u0423\u0434\u0437\u0435\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a\u0456 \u043f\u0440\u0430\u0435\u043a\u0442\u0430\u045e \u0412\u0456\u043a\u0456\u043c\u0435\u0434\u044b\u044f"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2009-12-25T09:50:24Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/6\/6d\/%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8F%D0%B4%D1%8B%21.jpg","headline":"\u043d\u0430\u0440\u043e\u0434\u043d\u0430\u0435 \u0437\u0456\u043c\u043e\u0432\u0430\u0435 \u0441\u0432\u044f\u0442\u0430"}</script> </body> </html>