CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="pl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Tosca – Wikipedia, wolna encyklopedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )plwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","styczeń","luty","marzec","kwiecień","maj","czerwiec","lipiec","sierpień","wrzesień","październik","listopad","grudzień"],"wgRequestId":"2edbf43c-c63a-4bbc-9b29-8d87eb6b993a","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Tosca","wgTitle":"Tosca","wgCurRevisionId":74682197,"wgRevisionId":74682197,"wgArticleId":487946,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Wyróżnione artykuły","Dobre Artykuły","Opery Giacoma Pucciniego","Opery w języku włoskim"],"wgPageViewLanguage":"pl","wgPageContentLanguage":"pl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Tosca","wgRelevantArticleId":487946,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy" :{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":74682197,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"pl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"pl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":40000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q192941","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.wikiflex":"ready","ext.gadget.infobox": "ready","ext.gadget.hlist":"ready","ext.gadget.darkmode-overrides":"ready","ext.gadget.small-references":"ready","ext.gadget.citation-access-info":"ready","ext.gadget.sprawdz-problemy-szablony":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","mediawiki.page.gallery.styles":"ready","ext.tmh.player.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.gallery","mediawiki.page.media","ext.tmh.player","ext.scribunto.logs","site", "mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.ll-script-loader","ext.gadget.veKeepParameters","ext.gadget.szablon-galeria","ext.gadget.NavFrame","ext.gadget.citoid-overrides","ext.gadget.maps","ext.gadget.padlock-indicators","ext.gadget.interwiki-langlist","ext.gadget.edit-summaries","ext.gadget.edit-first-section","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.map-toggler","ext.gadget.narrowFootnoteColumns","ext.gadget.WDsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession", "wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.tmh.player.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cmediawiki.page.gallery.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=pl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.gadget.citation-access-info%2Cdarkmode-overrides%2Chlist%2Cinfobox%2Csmall-references%2Csprawdz-problemy-szablony%2Cwikiflex&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Tosca_%281899%29.jpg/1200px-Tosca_%281899%29.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="2506"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Tosca_%281899%29.jpg/800px-Tosca_%281899%29.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="1671"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Tosca_%281899%29.jpg/640px-Tosca_%281899%29.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="1336"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Tosca – Wikipedia, wolna encyklopedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//pl.m.wikipedia.org/wiki/Tosca"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Edytuj" href="/w/index.php?title=Tosca&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (pl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//pl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Tosca"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Kanał Atom Wikipedii" href="/w/index.php?title=Specjalna:Ostatnie_zmiany&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Tosca rootpage-Tosca skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Przejdź do zawartości</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu główne" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu główne</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu główne</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Nawigacja </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" title="Przejdź na stronę główną [z]" accesskey="z"><span>Strona główna</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Losowa_strona" title="Załaduj losową stronę [x]" accesskey="x"><span>Losuj artykuł</span></a></li><li id="n-Kategorie" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Kategorie_G%C5%82%C3%B3wne"><span>Kategorie artykułów</span></a></li><li id="n-Featured-articles" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Wyr%C3%B3%C5%BCniona_zawarto%C5%9B%C4%87_Wikipedii"><span>Najlepsze artykuły</span></a></li><li id="n-FAQ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:FAQ"><span>Częste pytania (FAQ)</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-zmiany" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-zmiany" > <div class="vector-menu-heading"> Dla czytelników </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-czytelnicy" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii"><span>O Wikipedii</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Kontakt_z_wikipedystami"><span>Kontakt</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-edytorzy" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-edytorzy" > <div class="vector-menu-heading"> Dla wikipedystów </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-pierwsze-kroki" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki"><span>Pierwsze kroki</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Portal_wikipedyst%C3%B3w" title="O projekcie – co możesz zrobić, gdzie możesz znaleźć informacje"><span>Portal wikipedystów</span></a></li><li id="n-Noticeboard" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tablica_og%C5%82osze%C5%84"><span>Ogłoszenia</span></a></li><li id="n-Guidelines" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Zasady"><span>Zasady</span></a></li><li id="n-helppage-name" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Spis_tre%C5%9Bci"><span>Pomoc</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Ostatnie_zmiany" title="Lista ostatnich zmian w Wikipedii. [r]" accesskey="r"><span>Ostatnie zmiany</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="wolna encyklopedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-pl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Specjalna:Szukaj" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Szukaj</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Przeszukaj Wikipedię" aria-label="Przeszukaj Wikipedię" autocapitalize="sentences" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Specjalna:Szukaj"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Szukaj</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Narzędzia osobiste"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Zmień rozmiar czcionki, szerokość oraz kolorystykę strony" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Wygląd" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Wygląd</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl" class=""><span>Wspomóż Wikipedię</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Tosca" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe." class=""><span>Utwórz konto</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Tosca" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o" class=""><span>Zaloguj się</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Więcej opcji" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia osobiste" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia osobiste</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu użytkownika" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl"><span>Wspomóż Wikipedię</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Tosca" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Utwórz konto</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Tosca" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Zaloguj się</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Strony dla anonimowych edytorów <a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki" aria-label="Dowiedz się więcej na temat edytowania"><span>dowiedz się więcej</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:M%C3%B3j_wk%C5%82ad" title="Lista edycji wykonanych z tego adresu IP [y]" accesskey="y"><span>Edycje</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Moja_dyskusja" title="Dyskusja użytkownika dla tego adresu IP [n]" accesskey="n"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Spis treści" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Spis treści</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ukryj</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Początek</div> </a> </li> <li id="toc-Historia_powstania_dzieła" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Historia_powstania_dzieła"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Historia powstania dzieła</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Historia_powstania_dzieła-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Historia powstania dzieła</span> </button> <ul id="toc-Historia_powstania_dzieła-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Libretto" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Libretto"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>Libretto</span> </div> </a> <ul id="toc-Libretto-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Muzyka" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Muzyka"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>Muzyka</span> </div> </a> <ul id="toc-Muzyka-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Zmiany_względem_sztuki" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Zmiany_względem_sztuki"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3</span> <span>Zmiany względem sztuki</span> </div> </a> <ul id="toc-Zmiany_względem_sztuki-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Osoby" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Osoby"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Osoby</span> </div> </a> <ul id="toc-Osoby-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Treść" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Treść"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Treść</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Treść-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Treść</span> </button> <ul id="toc-Treść-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Kontekst_historyczny" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Kontekst_historyczny"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Kontekst historyczny</span> </div> </a> <ul id="toc-Kontekst_historyczny-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Akt_I" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Akt_I"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Akt I</span> </div> </a> <ul id="toc-Akt_I-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Akt_II" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Akt_II"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span>Akt II</span> </div> </a> <ul id="toc-Akt_II-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Akt_III" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Akt_III"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.4</span> <span>Akt III</span> </div> </a> <ul id="toc-Akt_III-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Losy_sceniczne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Losy_sceniczne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Losy sceniczne</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Losy_sceniczne-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Losy sceniczne</span> </button> <ul id="toc-Losy_sceniczne-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Premiera" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Premiera"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Premiera</span> </div> </a> <ul id="toc-Premiera-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Dalsze_losy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Dalsze_losy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Dalsze losy</span> </div> </a> <ul id="toc-Dalsze_losy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Odbiór" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Odbiór"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.3</span> <span>Odbiór</span> </div> </a> <ul id="toc-Odbiór-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Nagrania_i_adaptacje_filmowe" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Nagrania_i_adaptacje_filmowe"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Nagrania i adaptacje filmowe</span> </div> </a> <ul id="toc-Nagrania_i_adaptacje_filmowe-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Uwagi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Uwagi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Uwagi</span> </div> </a> <ul id="toc-Uwagi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Przypisy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Przypisy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Przypisy</span> </div> </a> <ul id="toc-Przypisy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bibliografia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliografia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Bibliografia</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliografia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Linki_zewnętrzne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Linki_zewnętrzne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Linki zewnętrzne</span> </div> </a> <ul id="toc-Linki_zewnętrzne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Spis treści" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Przełącz stan spisu treści" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Przełącz stan spisu treści</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Tosca</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Przejdź do artykułu w innym języku. Treść dostępna w 57 językach" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-57" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">57 języków</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Tosca_(opera)" title="Tosca (opera) – afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Tosca (opera)" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%B3%D9%83%D8%A7" title="توسكا – arabski" lang="ar" hreflang="ar" data-title="توسكا" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabski" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Toska" title="Toska – azerbejdżański" lang="az" hreflang="az" data-title="Toska" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbejdżański" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Tosca" title="Tosca – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Tosca" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%BE%D1%81%D0%BA%D0%B0_(%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0)" title="Тоска (опера) – bułgarski" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Тоска (опера)" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bułgarski" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Tosca" title="Tosca – kataloński" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Tosca" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="kataloński" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="medal"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Tosca" title="Tosca – czeski" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Tosca" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="czeski" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Tosca" title="Tosca – walijski" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Tosca" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="walijski" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Tosca" title="Tosca – duński" lang="da" hreflang="da" data-title="Tosca" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="duński" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Tosca" title="Tosca – niemiecki" lang="de" hreflang="de" data-title="Tosca" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="niemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Tosca" title="Tosca – estoński" lang="et" hreflang="et" data-title="Tosca" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estoński" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A4%CF%8C%CF%83%CE%BA%CE%B1_(%CF%8C%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%B1)" title="Τόσκα (όπερα) – grecki" lang="el" hreflang="el" data-title="Τόσκα (όπερα)" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="grecki" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="medal"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Tosca" title="Tosca – angielski" lang="en" hreflang="en" data-title="Tosca" data-language-autonym="English" data-language-local-name="angielski" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Tosca_(%C3%B3pera)" title="Tosca (ópera) – hiszpański" lang="es" hreflang="es" data-title="Tosca (ópera)" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="hiszpański" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Tosca" title="Tosca – esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Tosca" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Tosca_(opera)" title="Tosca (opera) – baskijski" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Tosca (opera)" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="baskijski" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%B3%DA%A9%D8%A7_(%D8%A7%D9%BE%D8%B1%D8%A7)" title="توسکا (اپرا) – perski" lang="fa" hreflang="fa" data-title="توسکا (اپرا)" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="perski" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Tosca" title="Tosca – francuski" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Tosca" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francuski" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Tosca_(%C3%B3pera)" title="Tosca (ópera) – galicyjski" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Tosca (ópera)" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galicyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%ED%86%A0%EC%8A%A4%EC%B9%B4" title="토스카 – koreański" lang="ko" hreflang="ko" data-title="토스카" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="koreański" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8F%D5%B8%D5%BD%D5%AF%D5%A1" title="Տոսկա – ormiański" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Տոսկա" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ormiański" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Tosca" title="Tosca – chorwacki" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Tosca" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Tosca_(opera)" title="Tosca (opera) – włoski" lang="it" hreflang="it" data-title="Tosca (opera)" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="włoski" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%98%D7%95%D7%A1%D7%A7%D7%94" title="טוסקה – hebrajski" lang="he" hreflang="he" data-title="טוסקה" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hebrajski" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="medal"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A2%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%99%E1%83%90" title="ტოსკა – gruziński" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ტოსკა" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="gruziński" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Tosca" title="Tosca – kurdyjski" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Tosca" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="kurdyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Tosca" title="Tosca – łaciński" lang="la" hreflang="la" data-title="Tosca" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="łaciński" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Toska" title="Toska – litewski" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Toska" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="litewski" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="medal"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Tosca" title="Tosca – węgierski" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Tosca" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="węgierski" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%BE%D1%81%D0%BA%D0%B0_(%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0)" title="Тоска (опера) – macedoński" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Тоска (опера)" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="macedoński" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%B3%D9%83%D8%A7" title="توسكا – egipski arabski" lang="arz" hreflang="arz" data-title="توسكا" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="egipski arabski" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Tosca" title="Tosca – malajski" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Tosca" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malajski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%BE%D1%81%D0%BA%D0%B0" title="Тоска – mongolski" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Тоска" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="mongolski" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Tosca" title="Tosca – niderlandzki" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Tosca" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="niderlandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%88%E3%82%B9%E3%82%AB" title="トスカ – japoński" lang="ja" hreflang="ja" data-title="トスカ" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japoński" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Tosca" title="Tosca – norweski (bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Tosca" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norweski (bokmål)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Tosca" title="Tosca – norweski (nynorsk)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Tosca" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="norweski (nynorsk)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Tosca" title="Tosca – oksytański" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Tosca" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="oksytański" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Tosca" title="Tosca – portugalski" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Tosca" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugalski" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Tosca" title="Tosca – rumuński" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Tosca" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumuński" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%BE%D1%81%D0%BA%D0%B0_(%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0)" title="Тоска (опера) – rosyjski" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Тоска (опера)" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rosyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Tosca" title="Tosca – albański" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Tosca" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="albański" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Tosca" title="Tosca – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Tosca" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Tosca_(opera)" title="Tosca (opera) – słoweński" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Tosca (opera)" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="słoweński" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%BE%D1%81%D0%BA%D0%B0_(%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0)" title="Тоска (опера) – serbski" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Тоска (опера)" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbski" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Tosca" title="Tosca – serbsko-chorwacki" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Tosca" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbsko-chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Tosca" title="Tosca – fiński" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Tosca" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="fiński" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Tosca" title="Tosca – szwedzki" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Tosca" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="szwedzki" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Tosca" title="Tosca – tagalski" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Tosca" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="tagalski" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%95%E0%B8%AD%E0%B8%AA%E0%B8%81%E0%B8%B2" title="ตอสกา – tajski" lang="th" hreflang="th" data-title="ตอสกา" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="tajski" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Tosca" title="Tosca – turecki" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Tosca" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turecki" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%BE%D1%81%D0%BA%D0%B0" title="Тоска – ukraiński" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Тоска" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukraiński" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Tosca_(%C3%B2para)" title="Tosca (òpara) – wenecki" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Tosca (òpara)" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="wenecki" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Tosca" title="Tosca – wietnamski" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Tosca" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="wietnamski" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E6%89%98%E6%96%AF%E5%8D%A1" title="托斯卡 – wu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="托斯卡" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="wu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E6%89%98%E6%96%AF%E5%8D%A1" title="托斯卡 – kantoński" lang="yue" hreflang="yue" data-title="托斯卡" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="kantoński" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%89%98%E6%96%AF%E5%8D%A1" title="托斯卡 – chiński" lang="zh" hreflang="zh" data-title="托斯卡" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chiński" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q192941#sitelinks-wikipedia" title="Edytuj linki pomiędzy wersjami językowymi" class="wbc-editpage">Edytuj linki</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Przestrzenie nazw"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Tosca" title="Zobacz stronę treści [c]" accesskey="c"><span>Artykuł</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Dyskusja:Tosca" rel="discussion" title="Dyskusja o zawartości tej strony [t]" accesskey="t"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Zmień wariant języka" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">polski</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Widok"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Tosca"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tosca&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tosca&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tosca&action=history" title="Starsze wersje tej strony [h]" accesskey="h"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Narzędzia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Więcej opcji" > <div class="vector-menu-heading"> Działania </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Tosca"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tosca&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tosca&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tosca&action=history"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ogólne </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Linkuj%C4%85ce/Tosca" title="Pokaż listę wszystkich stron linkujących do tej strony [j]" accesskey="j"><span>Linkujące</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Zmiany_w_linkowanych/Tosca" rel="nofollow" title="Ostatnie zmiany w stronach, do których ta strona linkuje [k]" accesskey="k"><span>Zmiany w linkowanych</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Prześlij_plik" title="Prześlij pliki [u]" accesskey="u"><span>Prześlij plik</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Strony_specjalne" title="Lista wszystkich stron specjalnych [q]" accesskey="q"><span>Strony specjalne</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tosca&oldid=74682197" title="Stały link do tej wersji tej strony"><span>Link do tej wersji</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tosca&action=info" title="Więcej informacji na temat tej strony"><span>Informacje o tej stronie</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Cytuj&page=Tosca&id=74682197&wpFormIdentifier=titleform" title="Informacja o tym jak należy cytować tę stronę"><span>Cytowanie tego artykułu</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Skr%C3%B3%C4%87_adres_URL&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FTosca"><span>Zobacz skrócony adres URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Kod_QR&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FTosca"><span>Pobierz kod QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Drukuj lub eksportuj </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCka&bookcmd=book_creator&referer=Tosca"><span>Utwórz książkę</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:DownloadAsPdf&page=Tosca&action=show-download-screen"><span>Pobierz jako PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tosca&printable=yes" title="Wersja do wydruku [p]" accesskey="p"><span>Wersja do druku</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> W innych projektach </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Tosca" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q192941" title="Link do powiązanego elementu w repozytorium danych [g]" accesskey="g"><span>Element Wikidanych</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Wygląd</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ukryj</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-good-article" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikipedia:Dobre_Artyku%C5%82y" title="Ten artykuł został wyróżniony statusem „Dobrego Artykułu”. Kliknij, aby dowiedzieć się więcej."><img alt="To jest dobry artykuł" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Propozycja_DA.svg/20px-Propozycja_DA.svg.png" decoding="async" width="20" height="22" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Propozycja_DA.svg/30px-Propozycja_DA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Propozycja_DA.svg/40px-Propozycja_DA.svg.png 2x" data-file-width="586" data-file-height="642" /></a></span></div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Z Wikipedii, wolnej encyklopedii</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="pl" dir="ltr"><div class="noprint noexcerpt disambig navigation-not-searchable" style="line-height:1.5em; padding: 3px 6px; background-color: var(--background-color-interactive-subtle, #f8f9fa); color: inherit; border-bottom: 1px solid var(--border-color-subtle, #c8ccd1); font-size: 95%; margin-bottom: 1em; display: flex; gap: 4px; align-items: center;"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_ujednoznaczniaj%C4%85ca" title="Inne znaczenia"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Disambig.svg/25px-Disambig.svg.png" decoding="async" width="25" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Disambig.svg/38px-Disambig.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Disambig.svg/50px-Disambig.svg.png 2x" data-file-width="230" data-file-height="183" /></a></span><span>Ten artykuł dotyczy opery Giacoma Pucciniego. Zobacz też: inne znaczenia słowa <a href="/wiki/Tosca_(ujednoznacznienie)" class="mw-disambig" title="Tosca (ujednoznacznienie)">Tosca</a>.</span></div> <table class="infobox"> <caption class="naglowek" style="background-color:#E5D8C0; color:#000000;"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r65781301">.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex{display:flex;justify-content:flex-start;align-items:center;gap:4px}.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex>.iboxt-ikona{flex-grow:0;flex-shrink:0;font-size:7px;max-width:40px;overflow:hidden}.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex>.iboxt-tekst{flex-grow:1}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-1{font-weight:bold}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-2{font-style:italic}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-3{font-style:italic;font-size:90%}</style><div class="iboxt-1">Tosca</div> </caption> <tbody><tr class="grafika iboxs"> <td colspan="2"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Tosca_(1899).jpg" class="mw-file-description" title="Oryginalny plakat"><img alt="Ilustracja" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Tosca_%281899%29.jpg/115px-Tosca_%281899%29.jpg" decoding="async" width="115" height="240" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Tosca_%281899%29.jpg/172px-Tosca_%281899%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Tosca_%281899%29.jpg/230px-Tosca_%281899%29.jpg 2x" data-file-width="1270" data-file-height="2652" /></a></span><br />Oryginalny plakat </td></tr> <tr> <th>Rodzaj </th> <td> <p><a href="/wiki/Opera_werystyczna" title="Opera werystyczna">opera werystyczna</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Muzyka </th> <td> <p><a href="/wiki/Giacomo_Puccini" title="Giacomo Puccini">Giacomo Puccini</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Libretto </th> <td> <p><a href="/wiki/Luigi_Illica" title="Luigi Illica">Luigi Illica</a> i <a href="/w/index.php?title=Giuseppe_Giacosa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Giuseppe Giacosa (strona nie istnieje)">Giuseppe Giacosa</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Liczba aktów </th> <td> <p>3 </p> </td></tr> <tr> <th>Język oryginału </th> <td> <p>włoski </p> </td></tr> <tr> <th>Źródło literackie </th> <td> <p><i><a href="/w/index.php?title=La_Tosca&action=edit&redlink=1" class="new" title="La Tosca (strona nie istnieje)">La Tosca</a></i> <a href="/wiki/Victorien_Sardou" title="Victorien Sardou">Victorena Sardou</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Czas trwania </th> <td> <p>ok. 150 min </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Prapremiera" title="Prapremiera">Prapremiera</a> </th> <td> <p>14 stycznia 1900, <a href="/w/index.php?title=Teatro_Costanzi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Teatro Costanzi (strona nie istnieje)">Teatro Costanzi</a>, <a href="/wiki/Rzym" title="Rzym">Rzym</a> </p> </td></tr> <tr style="text-align:center; font-size:90%; border-top:1px solid #aaa;"> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table class="ibox2"> <tbody><tr> <td style="text-align: center; vertical-align:middle;">poprzednia<br /><i><a href="/wiki/Cyganeria_(opera_Giacoma_Pucciniego)" title="Cyganeria (opera Giacoma Pucciniego)">Cyganeria</a></i> </td> <td style="text-align: center; vertical-align:middle;">następna<br /><i><a href="/wiki/Madame_Butterfly" title="Madame Butterfly">Madame Butterfly</a></i> </td></tr> </tbody></table> </td></tr> <tr class="noprint plainlinks" style="border-top:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); text-align:center;"> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table cellpadding="4" cellspacing="0" style="width:100%; margin:0px; background:var(--background-color-base, #fff); color:inherit"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; width:30px;"><span typeof="mw:File"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Tosca" title="Commons"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/21px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="21" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/31px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/42px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> </td> <td style="vertical-align:middle;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Tosca" class="extiw" title="commons:Category:Tosca">Multimedia w Wikimedia Commons</a> </td></tr></tbody></table> </td></tr> </tbody></table> <p><b>Tosca</b> – <a href="/wiki/Opera" title="Opera">opera</a> w trzech aktach <a href="/wiki/Giacomo_Puccini" title="Giacomo Puccini">Giacoma Pucciniego</a> z 1900 roku na podstawie sztuki <i><a href="/w/index.php?title=La_Tosca&action=edit&redlink=1" class="new" title="La Tosca (strona nie istnieje)">La Tosca</a></i> <a href="/wiki/Victorien_Sardou" title="Victorien Sardou">Victorena Sardou</a>. Autorami włoskiego <a href="/wiki/Libretto" title="Libretto">libretta</a> są <a href="/wiki/Luigi_Illica" title="Luigi Illica">Luigi Illica</a> i <a href="/w/index.php?title=Giuseppe_Giacosa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Giuseppe Giacosa (strona nie istnieje)">Giuseppe Giacosa</a>. Jest chronologicznie drugą z trzech najbardziej znanych oper Pucciniego. Po podpisaniu kontraktu na adaptację z dramatopisarzem nastąpiła wymiana listów, po której Puccini zerwał umowę. Po kilku latach kompozytor powrócił do prac nad adaptacją. </p><p>Akcja rozgrywa się w <a href="/wiki/Rzym" title="Rzym">Rzymie</a> w czerwcu 1800 roku. Opera opisuje historię kochanków: malarza i śpiewaczki, którzy zostają wplątani w konflikt polityczny pomiędzy zbiegiem a prefektem policji. Do ważniejszych arii zalicza się <i><a href="/wiki/E_lucevan_le_stelle" title="E lucevan le stelle">E lucevan le stelle</a></i> i <i><a href="/w/index.php?title=Vissi_d%E2%80%99arte&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vissi d’arte (strona nie istnieje)">Vissi d’arte</a></i>. </p><p>Światowa <a href="/wiki/Prapremiera" title="Prapremiera">prapremiera</a> <i>Toski</i> odbyła się w Rzymie 14 stycznia 1900 roku w <a href="/w/index.php?title=Teatro_Costanzi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Teatro Costanzi (strona nie istnieje)">Teatro Costanzi</a> pod dyrekcją <a href="/wiki/Leopoldo_Mugnone" title="Leopoldo Mugnone">Leopolda Mugnonego</a>. Opera spotkała się z pozytywnym odbiorem u krytyków. <i>Tosca</i> jest jedną z najczęściej wystawianych oper na świecie i była wielokrotnie ekranizowana. Bohaterów na przestrzeni lat grali m.in. <a href="/wiki/Anna_Magnani" title="Anna Magnani">Anna Magnani</a>, <a href="/wiki/Tito_Gobbi" title="Tito Gobbi">Tito Gobbi</a>, <a href="/wiki/Michel_Simon" title="Michel Simon">Michel Simon</a>, <a href="/wiki/Rossano_Brazzi" title="Rossano Brazzi">Rossano Brazzi</a> i <a href="/wiki/Angela_Gheorghiu" title="Angela Gheorghiu">Angela Gheorghiu</a>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Historia_powstania_dzieła"><span id="Historia_powstania_dzie.C5.82a"></span>Historia powstania dzieła</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tosca&veaction=edit&section=1" title="Edytuj sekcję: Historia powstania dzieła" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tosca&action=edit&section=1" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Historia powstania dzieła"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Francuski dramatopisarz <a href="/wiki/Victorien_Sardou" title="Victorien Sardou">Victorien Sardou</a> napisał ponad 70 sztuk. Na początku lat 80. XIX wieku autor wszedł w wieloletnią współpracę z aktorką <a href="/wiki/Sarah_Bernhardt" title="Sarah Bernhardt">Sarah Bernhardt</a>, dla której napisał kilka sztuk m.in. <i><a href="/w/index.php?title=F%C3%A9dora&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fédora (strona nie istnieje)">Fédora</a></i> (1882), <i><a href="/w/index.php?title=La_Tosca&action=edit&redlink=1" class="new" title="La Tosca (strona nie istnieje)">La Tosca</a></i> (1887) czy <i><a href="/w/index.php?title=Gismonda&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gismonda (strona nie istnieje)">Gismonda</a></i> (1894)<sup id="cite_ref-CITEREFNicassio199911–13_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFNicassio199911–13-1">[1]</a></sup>. Ich trzecie wspólne dzieło, <i>La Tosca</i>, szybko stało się sukcesem i było wystawiane ponad 3000 razy w samej Francji<sup id="cite_ref-CITEREFBudden2002181_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFBudden2002181-2">[2]</a></sup>. </p><p><a href="/wiki/Giacomo_Puccini" title="Giacomo Puccini">Puccini</a> widział sztukę przynajmniej trzykrotnie, w Mediolanie, Turynie<sup id="cite_ref-CITEREFBudden2002182–183_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFBudden2002182–183-3">[3]</a></sup> i we Florencji<sup id="cite_ref-CITEREFKamiński20081221_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFKamiński20081221-4">[4]</a></sup>. 7 maja 1889 roku napisał list do swojego wydawcy <a href="/w/index.php?title=Giulio_Ricordi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Giulio Ricordi (strona nie istnieje)">Giulia Ricordiego</a>, prosząc go o zgodę Sardou na przekształcenie tego utworu w operę: „W tej Tosce widzę operę, której potrzebuję, bez przesadnych proporcji, bez wymyślnego spektaklu, nie będzie to wymagało nadmiernej ilości muzyki<sup id="cite_ref-CITEREFBudden2002182–183_3-1" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFBudden2002182–183-3">[3]</a></sup>. W międzyczasie kompozytor szukał innych potencjalnych tematów na operę, w tym dramat <i><a href="/wiki/Peleas_i_Melisanda" title="Peleas i Melisanda">Peleas i Melisanda</a></i> <a href="/wiki/Maurice_Maeterlinck" title="Maurice Maeterlinck">Maeterlincka</a><sup id="cite_ref-CITEREFKamiński20081221_4-1" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFKamiński20081221-4">[4]</a></sup>. W 1891 roku Illica odradził Pucciniemu adaptację <i>Toski</i>, najprawdopodobniej dlatego, że jego zdaniem sztuki nie dało się z powodzeniem zaadaptować do formy muzycznej<sup id="cite_ref-CITEREFBudden2002182–183_3-2" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFBudden2002182–183-3">[3]</a></sup>. W tym samym roku Ricordi podpisał umowę z Sardou, a Illica rozpoczął prace nad librettem. Po podpisaniu kontraktu Sardou nie był pewny swojej decyzji. W serii listów wyraził niepokój z powodu powierzenia swojego najpopularniejszego dzieła stosunkowo nowemu kompozytorowi, którego muzyka nie podobała mu się, a jednocześnie poprosił o większe wynagrodzenie<sup id="cite_ref-CITEREFNicassio199917_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFNicassio199917-5">[5]</a></sup>. Puccini obraził się i wycofał się z umowy. Swoją uwagę przeniósł na dwa kolejne dzieła <i><a href="/wiki/Manon_Lescaut_(opera_Giacoma_Pucciniego)" title="Manon Lescaut (opera Giacoma Pucciniego)">Manon Lescaut</a></i> (1893) i <i><a href="/wiki/Cyganeria_(opera_Giacoma_Pucciniego)" title="Cyganeria (opera Giacoma Pucciniego)">Cyganeria</a></i> (1896)<sup id="cite_ref-CITEREFNicassio199917_5-1" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFNicassio199917-5">[5]</a></sup>. </p><p>W 1894 roku adaptacją sztuki zainteresował się inny włoski kompozytor <a href="/wiki/Alberto_Franchetti" title="Alberto Franchetti">Alberto Franchetti</a>. Jesienią tego roku spotkał się z Illicą, Ricordim, Sardou, a także <a href="/wiki/Giuseppe_Verdi" title="Giuseppe Verdi">Giuseppe Verdim</a>. Verdi stwierdził, że sam chętnie napisałby tę operę, gdyby nie był już na emeryturze. W maju 1895 roku Franchetti poddał się i przestał pracować nad librettem. Puccini ponownie zainteresował się <i>Toską</i> i po raz drugi podpisał kontrakt w sierpniu<sup id="cite_ref-CITEREFNicassio199917–18_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFNicassio199917–18-6">[6]</a></sup>. </p><p>Sytuacja powrotu adaptacji do Pucciniego nie jest jasna. Jedna z wersji mówi, że Ricordi przekonał Franchettiego, że dzieło było zbyt gwałtowne, aby mogło zostać pomyślnie przeniesione do opery. Rodzina Franchettiego utrzymuje, że Franchetti zrzekł się prac jako gest dobrej woli, mówiąc: „On ma więcej talentu niż ja”. Amerykańska uczona Deborah Burton twierdzi, że Franchetti zrezygnował z tego tylko dlatego, że widział w niej niewiele wartości i nie czuł muzyki w sztuce<sup id="cite_ref-CITEREFPhillips-Matz2002109_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFPhillips-Matz2002109-7">[7]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Libretto">Libretto</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tosca&veaction=edit&section=2" title="Edytuj sekcję: Libretto" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tosca&action=edit&section=2" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Libretto"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Tosca_libretto.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/Tosca_libretto.jpg/220px-Tosca_libretto.jpg" decoding="async" width="220" height="339" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/Tosca_libretto.jpg/330px-Tosca_libretto.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/Tosca_libretto.jpg/440px-Tosca_libretto.jpg 2x" data-file-width="1254" data-file-height="1930" /></a><figcaption>Okładka oryginalnego libretta</figcaption></figure> <p>Najstarsza znana wersja libretta to fragment zapisany w formie <a href="/wiki/Faksymile" title="Faksymile">faksymilu</a> spisany przez Richarda Spechta opisany jako „fragment z pierwszej wersji libretta Toski”. Jest to jedyna zachowana część, reszta dzieła jest uznawana za zaginioną. Scena ta opisuje kwartet śpiewaków: Toscę, Cavaradossiego, oprawcę i Spolettę, podczas gdy Scarpia przygląda się im<sup id="cite_ref-CITEREFNicassio1999265_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFNicassio1999265-8">[8]</a></sup>. </p><p>Jedna z pierwszych wersji libretta przez lata była uważana za zaginioną. Na konferencji „Tosca 2000” w Rzymie komisja ujawniła jedną z wcześniejszych wersji libretta. 112–stronnicowy zeszyt został odnaleziony w prywatnym archiwum rodziny Giacosa w <a href="/w/index.php?title=Canavase&action=edit&redlink=1" class="new" title="Canavase (strona nie istnieje)">Canavase</a>. Zeszyt zawiera libretto, porady do inscenizacji oraz notatki autorów napisane na marginesach<sup id="cite_ref-CITEREFNicassio1999266_9-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFNicassio1999266-9">[9]</a></sup>. Wersja ta względem ostatniej zawiera kilka znaczących różnic, głównie w akcie III. Tekst arii <i><a href="/wiki/E_lucevan_le_stelle" title="E lucevan le stelle">E lucevan le stelle</a></i> był dłuższy, a śpiewak w porównaniu z wersją ostateczną napisał list do Toski<sup id="cite_ref-CITEREFNicassio1999271_10-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFNicassio1999271-10">[10]</a></sup>. </p><p>Ostatnia scena, w której Tosca rzuca się z murów, wyglądała inaczej. Po tym jak Cavaradossi ginie od strzałów, Tosca obejmuje go, lecz nie akceptuje jego śmierci. W swoich myślach widzi ich siedzących razem w gondoli i uciekających z miasta, podczas gdy ktoś próbuje odebrać jej ukochanego. Z korespondencji kompozytora wiadomo, iż był zwolennikiem tej wersji, jednak Sardou stwierdził, że opera musi zakończyć się tak jak sztuka<sup id="cite_ref-CITEREFNicassio1999272–274_11-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFNicassio1999272–274-11">[11]</a></sup>. Opisując ostatnią scenę, kompozytor określił ją jako „arię płaszczową”, moment w którym publiczność zaczyna się ubierać i szykuje do wyjścia. Chcąc to zmienić, upewnił się, że ostatni monolog głównej bohaterki jest krótki i nie przedłuża akcji na siłę<sup id="cite_ref-CITEREFNicassio1999251_12-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFNicassio1999251-12">[12]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Muzyka">Muzyka</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tosca&veaction=edit&section=3" title="Edytuj sekcję: Muzyka" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tosca&action=edit&section=3" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Muzyka"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Tosca_-_Second_Act.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Tosca_-_Second_Act.jpg/220px-Tosca_-_Second_Act.jpg" decoding="async" width="220" height="302" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Tosca_-_Second_Act.jpg/330px-Tosca_-_Second_Act.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Tosca_-_Second_Act.jpg/440px-Tosca_-_Second_Act.jpg 2x" data-file-width="2433" data-file-height="3337" /></a><figcaption>Partytura II aktu</figcaption></figure> <p>W 1896 roku Puccini wydał swoją poprzednią operę <i><a href="/wiki/Cyganeria_(opera_Giacoma_Pucciniego)" title="Cyganeria (opera Giacoma Pucciniego)">Cyganeria</a></i>, która szybko stała się popularna. W 1897 roku Puccini poświęcił głównie zarządzaniu kolejnym wykonaniom swojego ostatniego dzieła i niewiele pracował nad <a href="/wiki/Partytura" title="Partytura">partyturą</a> Toski. Prace nad nią rozpoczął dopiero w listopadzie tego roku<sup id="cite_ref-CITEREFNicassio199918_13-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFNicassio199918-13">[13]</a></sup>. Opera nie ma uwertury. W zamian na samym początku występuje <a href="/wiki/Leitmotiv" title="Leitmotiv">leitmotiv</a> Scarpii i <a href="/wiki/Motyw_(muzyka)" title="Motyw (muzyka)">motyw</a> uciekiniera przypisywany postaci Angelottiego<sup id="cite_ref-CITEREFBudden2002189_14-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFBudden2002189-14">[14]</a></sup>. W całym utworze występuje około 60 leitmotivów; są one przypisane różnym postaciom i ważniejszym rekwizytom, takim jak koszyk w I akcie<sup id="cite_ref-CITEREFKamiński20081223_15-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFKamiński20081223-15">[15]</a></sup>. <i>Tosca</i> jest dziełem <a href="/wiki/Pie%C5%9B%C5%84_przekomponowana" title="Pieśń przekomponowana">przekomponowanym</a>, kolejne <a href="/wiki/Aria" title="Aria">arie</a> rozpoczynają się i kończą bez widocznej przerwy. <i>Toskę</i> zalicza się do <a href="/wiki/Opera_werystyczna" title="Opera werystyczna">oper werystycznych</a><sup id="cite_ref-CITEREFFisher200515_16-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFFisher200515-16">[16]</a></sup>. </p><p>Przynajmniej raz w każdym akcie postacie sceniczne słyszą muzykę w swoim świecie. W akcie I jest to modlitwa <a href="/wiki/Te_Deum" title="Te Deum">Te Deum</a>, w akcie II Scarpia słyszy Toscę podczas swojej próby, a w III słychać śpiewającego pastuszka<sup id="cite_ref-CITEREFNicassio1999183_17-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFNicassio1999183-17">[17]</a></sup>. </p><p>Pod koniec aktu I do kościoła wchodzi procesja śpiewająca wczesnochrześcijański hymn <i><a href="/wiki/Te_Deum" title="Te Deum">Te Deum</a></i>. Życzeniem Pucciniego było dodanie modlitwy mówionej po cichu przed samym hymnem, chociaż sam wiedział, że prawdziwy hymn takiego wstępu nie ma. W tym celu zapytał listownie kilku znajomych związanych z kościołem o podesłanie kilku wersów, które mogą być użyte podczas mówienia po cichu. Ostatecznie w ocenie kompozytora, żadna z sugestii nie była wystarczająca. Puccini zdecydował się zrobić to sam, łącząc fragmenty tekstów z psalmów, <a href="/wiki/Doksologia" title="Doksologia">doksologii</a> i <a href="/wiki/Ksi%C4%99ga_Rodzaju" title="Księga Rodzaju">Księgi Rodzaju</a><sup id="cite_ref-CITEREFNicassio1999162_18-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFNicassio1999162-18">[18]</a></sup>. <i>Te Deum</i> i późniejsza aria <i><a href="/wiki/E_lucevan_le_stelle" title="E lucevan le stelle">E lucevan le stelle</a></i> uznawane są za muzyczne punkty kulminacyjne całej opery<sup id="cite_ref-CITEREFNicassio1999161_19-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFNicassio1999161-19">[19]</a></sup>. </p><p>Kompozytor chciał, aby <i>Tosca</i>, której akcja toczy się w Stolicy Apostolskiej, zawierała autentyczne dźwięki dzwonów. W tym celu napisał listy do znajomych w Rzymie (Don Meluzzi, Don Pietro Panichelli) pytając o szczegóły, np. poprosił o dokładną tonację dzwonu w <a href="/wiki/Bazylika_%C5%9Bw._Piotra_na_Watykanie" title="Bazylika św. Piotra na Watykanie">bazylice św. Piotra na Watykanie</a><sup id="cite_ref-uwaga1_20-0" class="reference"><a href="#cite_note-uwaga1-20">[a]</a></sup>. Panichelli dostał zadanie sprawdzenia, które z pobliskich dzwonów kościelnych słychać z <a href="/wiki/Zamek_%C5%9Awi%C4%99tego_Anio%C5%82a" title="Zamek Świętego Anioła">Zamku św. Anioła</a><sup id="cite_ref-CITEREFNicassio1999226–227_21-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFNicassio1999226–227-21">[20]</a></sup>. </p><p>Puccini udał się do <a href="/wiki/Zamek_%C5%9Awi%C4%99tego_Anio%C5%82a" title="Zamek Świętego Anioła">Zamku Świętego Anioła</a>, aby zmierzyć dźwięk dzwonów <a href="/wiki/Jutrznia" title="Jutrznia">jutrzniowych</a>, tak jak byłyby słyszane z jego murów<sup id="cite_ref-CITEREFFisher200523_22-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFFisher200523-22">[21]</a></sup>. Na potrzeby opery kompozytor zażyczył sobie specjalnych dzwonów użytych na początku aktu III, odlanych na zamówienie przez cztery różne odlewnie<sup id="cite_ref-CITEREFBurton_et_al2004278_23-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFBurton_et_al2004278-23">[22]</a></sup>. Zabieg ten nie odniósł pożądanego skutku, jak napisał Illica do Ricordiego dzień po premierze, „wielkie zamieszanie i duża suma pieniędzy na dzwony stanowiły kolejną głupotę, gdyż przeszły zupełnie niezauważone”<sup id="cite_ref-CITEREFNicassio1999306_24-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFNicassio1999306-24">[23]</a></sup>. Dzwony są źródłem kłopotów i wydatków dla zespołów operowych wykonujących <i>Toskę</i> do czasów współczesnych<sup id="cite_ref-CITEREFNicassio1999227_25-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFNicassio1999227-25">[24]</a></sup>. </p><p>Partytura została ukończona 29 września 1899 roku. Ricordi, zadowolony z pierwszych dwóch aktów, miał zastrzeżenia do ostatniego<sup id="cite_ref-CITEREFKamiński20081221_4-2" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFKamiński20081221-4">[4]</a></sup>. W październiku 1899 roku zdał sobie sprawę, że część muzyki do arii Cavaradossiego z trzeciego aktu <i>O dolci mani</i> została zapożyczona z materiału, który Puccini wyciął ze swojej wcześniejszej opery <a href="/wiki/Edgar_(opera)" title="Edgar (opera)">Edgar</a> i zażądał zmian. Puccini bronił swojej muzyki jako wyrazu tego, co Cavaradossi musiał czuć w tamtym momencie, i zaproponował, że przyjedzie do Mediolanu, aby zagrać i zaśpiewać trzeci akt dla wydawcy<sup id="cite_ref-CITEREFBudden2002194–195_26-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFBudden2002194–195-26">[25]</a></sup>. Ricordi był zachwycony ukończonym preludium III aktu, które otrzymał na początku listopada i złagodził swoje poglądy, choć wciąż nie był do końca zadowolony z muzyki wykorzystanej do arii<sup id="cite_ref-CITEREFBudden2002195_27-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFBudden2002195-27">[26]</a></sup>. Czas do planowanej premiery w styczniu 1900 roku był zbyt krótki, aby wprowadzić jakiekolwiek dalsze zmiany<sup id="cite_ref-CITEREFPhillips-Matz2002116_28-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFPhillips-Matz2002116-28">[27]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Zmiany_względem_sztuki"><span id="Zmiany_wzgl.C4.99dem_sztuki"></span>Zmiany względem sztuki</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tosca&veaction=edit&section=4" title="Edytuj sekcję: Zmiany względem sztuki" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tosca&action=edit&section=4" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Zmiany względem sztuki"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Victorien_Sardou_et_Giacomo_Puccini_par_Sem.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Victorien_Sardou_et_Giacomo_Puccini_par_Sem.jpg/220px-Victorien_Sardou_et_Giacomo_Puccini_par_Sem.jpg" decoding="async" width="220" height="305" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Victorien_Sardou_et_Giacomo_Puccini_par_Sem.jpg/330px-Victorien_Sardou_et_Giacomo_Puccini_par_Sem.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Victorien_Sardou_et_Giacomo_Puccini_par_Sem.jpg/440px-Victorien_Sardou_et_Giacomo_Puccini_par_Sem.jpg 2x" data-file-width="494" data-file-height="684" /></a><figcaption>Karykatura Pucciniego i Sardou</figcaption></figure> <p><i>La Tosca</i> <a href="/wiki/Victorien_Sardou" title="Victorien Sardou">Victoriena Sardou</a> to 5–aktowa sztuka z dokładnymi opisami postaci, lokalizacji i rekwizytów. Główne postacie zostały napisane dla francuskiego odbiorcy, postać Toski została stworzona z myślą o <a href="/wiki/Sarah_Bernhardt" title="Sarah Bernhardt">Sarze Bernhardt</a>, a Cavaradossi urodził się w Paryżu. Libreciści podczas przerabiania tekstu na operę byli zmuszeni do wycięcia niektórych postaci i scen. W stosunku do opery Tosca jest ukazana jako mądrzejsza i bardziej nieobliczalna. Scarpia jest opisany jako sługus i pochlebca<sup id="cite_ref-CITEREFNicassio1999260_29-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFNicassio1999260-29">[28]</a></sup>. </p><p>Sztuka Sardou zawiera dodatkowe sceny wyjaśniające różne wątki fabularne, w tym opis ucieczki Angelottiego i wyjaśnienie jak wydostał się z więzienia<sup id="cite_ref-CITEREFNicassio1999126_30-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFNicassio1999126-30">[29]</a></sup>. Sam czas ucieczki także został zmieniony. W oryginale jest to wieczór kiedy uciekinier pozostaje niewidoczny. W operze zamieniono porę na południe<sup id="cite_ref-CITEREFNicassio1999132_31-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFNicassio1999132-31">[30]</a></sup>. W sztuce uciekinier i malarz nie znają się. Libreciści w próbie skrócenia tekstu zmienili ich relację na starych znajomych<sup id="cite_ref-CITEREFNicassio1999140_32-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFNicassio1999140-32">[31]</a></sup>. W akcie I opery Tosca wraca do kościoła, aby porozmawiać z kochankiem, czego brakuje w sztuce<sup id="cite_ref-CITEREFNicassio1999259_33-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFNicassio1999259-33">[32]</a></sup>. </p><p>Osoba kościelnego u Sardou jest jedną z nielicznych postaci komicznych. Puccini zmienił postać na bardziej poważną. W oryginale zakrystian nazywał się Euzebiusz (<a href="/wiki/J%C4%99zyk_w%C5%82oski" title="Język włoski">wł.</a> <em lang="it">Eusebius</em>), we wczesnej wersji libretta był opisany jako sprzątacz (<a href="/wiki/J%C4%99zyk_w%C5%82oski" title="Język włoski">wł.</a> <em lang="it">Lo scaccino</em>), a ostatecznie jako kościelny<sup id="cite_ref-CITEREFNicassio1999130–131_34-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFNicassio1999130–131-34">[33]</a></sup>. Scena przesłuchania i tortur w akcie IV sztuki (II opery) rozgrywa się bardziej adekwatnie w <a href="/wiki/Zamek_%C5%9Awi%C4%99tego_Anio%C5%82a" title="Zamek Świętego Anioła">Zamku św. Anioła</a> zamiast w rezydencji Scarpii<sup id="cite_ref-CITEREFNicassio1999262_35-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFNicassio1999262-35">[34]</a></sup>. Aria <i>E lucevan le stelle</i> nie ma swojego odpowiednika w sztuce. Zamiast tego Cavaradossi śpi w oczekiwaniu na swój wyrok<sup id="cite_ref-CITEREFNicassio1999236_36-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFNicassio1999236-36">[35]</a></sup>. W ostatniej scenie sztuki Tosca, płacząc za zmarłym kochankiem, wyjawia policji, że to ona zabiła ich przywódcę<sup id="cite_ref-CITEREFNicassio1999252_37-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFNicassio1999252-37">[36]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Osoby">Osoby</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tosca&veaction=edit&section=5" title="Edytuj sekcję: Osoby" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tosca&action=edit&section=5" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Osoby"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="wikitable"> <tbody><tr> <th>Rola<sup id="cite_ref-CITEREFKamiński20081219_38-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFKamiński20081219-38">[37]</a></sup> </th> <th>Głos </th> <th>Występujący podczas prapremiery, <p>14 stycznia 1900 (Dyrygent: <a href="/wiki/Leopoldo_Mugnone" title="Leopoldo Mugnone">Leopoldo Mugnone</a>) </p> </th></tr> <tr> <td>Floria Tosca, <i>śpiewaczka</i> </td> <td><a href="/wiki/Sopran" title="Sopran">sopran</a> </td> <td><a href="/wiki/Hariclea_Darcl%C3%A9e" title="Hariclea Darclée">Hariclea Darclée</a> </td></tr> <tr> <td>Mario Cavaradossi, <i>malarz, kochanek Toski</i> </td> <td><a href="/wiki/Tenor" title="Tenor">tenor</a> </td> <td><a href="/w/index.php?title=Emilio_De_Marchi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Emilio De Marchi (strona nie istnieje)">Emilio De Marchi</a> </td></tr> <tr> <td>Baron Scarpia, <i>prefekt policji rzymskiej</i> </td> <td>baryton </td> <td><a href="/wiki/Eugenio_Giraldoni" title="Eugenio Giraldoni">Eugenio Giraldoni</a> </td></tr> <tr> <td>Cesare Angelotti, <i>uciekinier</i> </td> <td><a href="/wiki/Bas_(g%C5%82os)" title="Bas (głos)">bas</a> </td> <td>Ruggero Galli </td></tr> <tr> <td>Zakrystianin, <i>pracownik kościoła św. Andrzeja</i> </td> <td><a href="/wiki/Baryton" title="Baryton">baryton</a> </td> <td>Ettore Borelli </td></tr> <tr> <td>Spoletta, <i>podwładny Scarpii</i> </td> <td>tenor </td> <td>Enrico Giordano </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Treść"><span id="Tre.C5.9B.C4.87"></span>Treść</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tosca&veaction=edit&section=6" title="Edytuj sekcję: Treść" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tosca&action=edit&section=6" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Treść"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Kontekst_historyczny">Kontekst historyczny</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tosca&veaction=edit&section=7" title="Edytuj sekcję: Kontekst historyczny" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tosca&action=edit&section=7" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Kontekst historyczny"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Lejeune_-_Bataille_de_Marengo.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Lejeune_-_Bataille_de_Marengo.jpg/220px-Lejeune_-_Bataille_de_Marengo.jpg" decoding="async" width="220" height="163" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Lejeune_-_Bataille_de_Marengo.jpg/330px-Lejeune_-_Bataille_de_Marengo.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Lejeune_-_Bataille_de_Marengo.jpg/440px-Lejeune_-_Bataille_de_Marengo.jpg 2x" data-file-width="3500" data-file-height="2593" /></a><figcaption>Bitwa pod Marengo, obraz <a href="/wiki/Louis-Fran%C3%A7ois_Lejeune" title="Louis-François Lejeune">Louis-François Lejeune</a>, 1802</figcaption></figure> <p>Według libretta akcja <i>Toski</i> ma miejsce w Rzymie w czerwcu 1800 roku. Sardou w swojej sztuce datuje ją dokładniej; <i>La Tosca</i> odbywa się po południu, wieczorem i wczesnym rankiem 17 i 18 czerwca 1800 roku<sup id="cite_ref-CITEREFBurton_et_al200486_39-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFBurton_et_al200486-39">[38]</a></sup>. </p><p>Włochy od dawna były podzielone na kilka małych państw, a papież w Rzymie rządził <a href="/wiki/Pa%C5%84stwo_Ko%C5%9Bcielne" title="Państwo Kościelne">Państwem Kościelnym</a> w środkowych <a href="/wiki/W%C5%82ochy" title="Włochy">Włoszech</a>. Po <a href="/wiki/Rewolucja_francuska" title="Rewolucja francuska">rewolucji francuskiej</a> armia francuska pod dowództwem Napoleona najechała Włochy w 1796 roku, wchodząc do Rzymu bez większych walk 11 lutego 1798 roku i ustanawiając tam republikę<sup id="cite_ref-CITEREFNicassio199932–34_40-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFNicassio199932–34-40">[39]</a></sup>. Papież <a href="/wiki/Pius_VI" title="Pius VI">Pius VI</a> został wzięty do niewoli i zesłany na wygnanie 20 lutego 1798 roku (Pius VI umrze na wygnaniu w 1799 roku, a jego następca, <a href="/wiki/Pius_VII" title="Pius VII">Pius VII</a>, wybrany w <a href="/wiki/Wenecja" title="Wenecja">Wenecji</a> 14 marca 1800 roku, wejdzie do Rzymu dopiero 3 lipca. Nie ma zatem ani papieża, ani rządu papieskiego w Rzymie w czasie przedstawionym w operze). Nową republiką rządziło siedmiu konsulów; w operze jest to urząd sprawowany niegdyś przez Angelottiego, którego postać może być wzorowana na rzeczywistym konsulu Liboriu Angeluccim<sup id="cite_ref-CITEREFNicassio199935_41-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFNicassio199935-41">[40]</a></sup>. We wrześniu 1799 roku Francuzi, którzy bronili republiki, wycofali się z Rzymu<sup id="cite_ref-CITEREFNicassio199946_42-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFNicassio199946-42">[41]</a></sup>. Gdy odeszli, wojska <a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Neapolu" title="Królestwo Neapolu">Królestwa Neapolu</a> zajęły miasto<sup id="cite_ref-CITEREFNicassio199948–49_43-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFNicassio199948–49-43">[42]</a></sup>. </p><p>W maju 1800 roku Napoleon, wówczas niekwestionowany przywódca Francji, ponownie przeniósł swoje wojska przez Alpy do Włoch. 14 czerwca jego armia spotkała siły austriackie w <a href="/wiki/Bitwa_pod_Marengo" title="Bitwa pod Marengo">bitwie pod Marengo</a>. Wojska austriackie początkowo odnosiły sukcesy; do południa opanowali pole bitwy. Ich dowódca, <a href="/w/index.php?title=Michael_von_Melas&action=edit&redlink=1" class="new" title="Michael von Melas (strona nie istnieje)">Michael von Melas</a>, wysłał tę wiadomość na południe, w kierunku Rzymu. Jednak późnym popołudniem przybyły świeże wojska francuskie, a Napoleon zaatakował zmęczonych Austriaków. Gdy Melas wycofał się w nieładzie z resztkami swojej armii, wysłał drugiego kuriera na południe ze zmienioną wiadomością<sup id="cite_ref-CITEREFNicassio1999169–170_44-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFNicassio1999169–170-44">[43]</a></sup>. Neapolitańczycy opuścili Rzym<sup id="cite_ref-CITEREFNicassio199947_45-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFNicassio199947-45">[44]</a></sup> i miasto spędziło następne czternaście lat pod dominacją francuską<sup id="cite_ref-CITEREFNicassio1999204–205_46-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFNicassio1999204–205-46">[45]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Akt_I">Akt I</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tosca&veaction=edit&section=8" title="Edytuj sekcję: Akt I" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tosca&action=edit&section=8" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Akt I"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><i>Bazylika św. Andrzeja „della Valle”</i> </p><p>Z <a href="/wiki/Zamek_%C5%9Awi%C4%99tego_Anio%C5%82a" title="Zamek Świętego Anioła">Zamku św. Anioła</a> ucieka do <a href="/wiki/Bazylika_%C5%9Bw._Andrzeja_%E2%80%9Edella_Valle%E2%80%9D" title="Bazylika św. Andrzeja „della Valle”">kościoła św. Andrzeja „della Valle”</a> więzień Cesare Angelotti. W kościele tym jego siostra, markiza Attavanti, zostawia przebranie i klucz, potrzebne zbiegowi do ucieczki i znalezienia kryjówki. Kościelny wchodzi i zaczyna sprzątać. W międzyczasie w kościele pojawia się malarz i przyjaciel Angelottiego, Mario Cavaradossi, który maluje dla kościoła obraz <a href="/wiki/Maria_Magdalena" title="Maria Magdalena">Marii Magdaleny</a>, która przypomina hrabinę Attavanti. Artysta jest zakochany w słynnej śpiewaczce Tosce (aria Recondita armonia). Angelotti rozpoznaje swojego przyjaciela ufając, że z jego pomocą ucieknie. Mario nie wahając się obiecuje mu pomóc. Kiedy w oddali słychać głos nadchodzącej Toski, malarz przekazuje zbiegowi swój koszyk z jedzeniem, po czym Angelotti chowa się w kaplicy. Do kościoła wchodzi Tosca, widząc zaskoczenie kochanka, posądza go o zdradę, ale malarz przekonuje ją, że jest w błędzie. Odprawia ją czym prędzej i umawia się z nią na wieczór. Dźwięk wystrzału z armaty zapowiada zauważenie ucieczki Angelottiego. Cavaradossi postanawia ukryć przyjaciela w nieczynnej studni w ogrodzie swojej willi za miastem, po czym razem z Angelottim wymykają się z kościoła<sup id="cite_ref-CITEREFKamiński20081219–1221_47-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFKamiński20081219–1221-47">[46]</a></sup>. </p><p>Do kościoła przybywa baron Scarpia, prefekt policji rzymskiej. Przeszukuje budynek w celu znalezienia dowodów na pobytu zbiega. Jego ludzie znajdują jedynie wachlarz z herbem Attavanti. Pokazuje go Tosce, która ponownie pojawiła się w kościele. Scarpia sugeruje jej, że Attavanti spotyka się na schadzkach miłosnych z Cavaradossim. Ma w tym dwa cele: rozbić związek Toski, której pożąda, oraz znaleźć Angelottiego. Kiedy zazdrosna Tosca wychodzi z kościoła, by rozmówić się z narzeczonym w jego willi, Scarpia rozkazuje swojemu agentowi Spoleccie ją śledzić. Po jej wyjściu w kościele odbywa się nabożeństwo dziękczynne <a href="/wiki/Te_Deum" title="Te Deum">Te Deum</a> po, jak sądzą Rzymianie, przegranej Napoleona w <a href="/wiki/Bitwa_pod_Marengo" title="Bitwa pod Marengo">bitwie pod Marengo</a>. Scarpia ujawnia swoje plany zdobycia Toski i egzekucji Cavaradossiego<sup id="cite_ref-CITEREFKamiński20081219–1221_47-1" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFKamiński20081219–1221-47">[46]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Akt_II">Akt II</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tosca&veaction=edit&section=9" title="Edytuj sekcję: Akt II" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tosca&action=edit&section=9" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Akt II"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><i>mieszkanie Scarpii, <a href="/wiki/Palazzo_Farnese" title="Palazzo Farnese">Palazzo Farnese</a></i> </p><p>Baron Scarpia w swoim pałacu przesłuchuje pojmanego wcześniej Cavaradossiego. Kiedy ten zaprzecza, że pomógł w ukryciu Angelottiego, Scarpia nakazuje go torturować. Wzywa Toscę, tak aby słyszała ból ukochanego. Śpiewaczka, nie mogąc znieść świadomości jego cierpienia, zdradza miejsce ukrycia Angelottiego. Cavaradossi czuje się zdradzony i przeklina Toscę. W międzyczasie Sciarrone, jeden z ludzi Scarpii przynosi wiadomość o zwycięstwie Napoleona. Więzień, oczarowany tą wiadomością, śpiewa podniosłą pieśń na cześć wolności, wskutek czego ściąga na siebie wyrok śmierci i zostaje zawleczony do lochów<sup id="cite_ref-CITEREFKamiński20081219–1221_47-2" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFKamiński20081219–1221-47">[46]</a></sup>. </p><p>Scarpia proponuje Tosce układ: życie Cavaradossiego w zamian za jej cnotę. Zrozpaczona Tosca, nie wiedząc co ma zrobić pyta się Boga czemu na to zasłużyła (aria <i><a href="/w/index.php?title=Vissi_d%E2%80%99arte&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vissi d’arte (strona nie istnieje)">Vissi d’arte</a></i>). Spoletta wraca ze swojej misji z informacją o Angelottim, który popełnił samobójstwo widząc, że został odnaleziony. Mimo wstydu i pełnej świadomości, Tosca zgadza się na warunki. Scarpia wydaje rozkaz pozorowanej egzekucji, po czym wypisuje przepustkę na wyjazd z Rzymu. Tosca w tym czasie znajduje nóż na stole. W momencie gdy Scarpia obejmuje śpiewaczkę, ona atakuje go nożem. Upewniając się, że nie żyje, zabiera mu przepustkę. Kładzie obok ciała Scarpii świece, na torsie umieszcza krucyfiks, a następnie wybiega z pomieszczenia<sup id="cite_ref-CITEREFKamiński20081219–1221_47-3" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFKamiński20081219–1221-47">[46]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Akt_III">Akt III</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tosca&veaction=edit&section=10" title="Edytuj sekcję: Akt III" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tosca&action=edit&section=10" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Akt III"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:La_piattaforma_di_Castel_Sant%27Angelo,_bozzetto_di_Luigi_Bazzani_per_Tosca_(s.d.)_-_Archivio_Storico_Ricordi_ICON010472.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/La_piattaforma_di_Castel_Sant%27Angelo%2C_bozzetto_di_Luigi_Bazzani_per_Tosca_%28s.d.%29_-_Archivio_Storico_Ricordi_ICON010472.jpg/220px-La_piattaforma_di_Castel_Sant%27Angelo%2C_bozzetto_di_Luigi_Bazzani_per_Tosca_%28s.d.%29_-_Archivio_Storico_Ricordi_ICON010472.jpg" decoding="async" width="220" height="158" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/La_piattaforma_di_Castel_Sant%27Angelo%2C_bozzetto_di_Luigi_Bazzani_per_Tosca_%28s.d.%29_-_Archivio_Storico_Ricordi_ICON010472.jpg/330px-La_piattaforma_di_Castel_Sant%27Angelo%2C_bozzetto_di_Luigi_Bazzani_per_Tosca_%28s.d.%29_-_Archivio_Storico_Ricordi_ICON010472.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/La_piattaforma_di_Castel_Sant%27Angelo%2C_bozzetto_di_Luigi_Bazzani_per_Tosca_%28s.d.%29_-_Archivio_Storico_Ricordi_ICON010472.jpg/440px-La_piattaforma_di_Castel_Sant%27Angelo%2C_bozzetto_di_Luigi_Bazzani_per_Tosca_%28s.d.%29_-_Archivio_Storico_Ricordi_ICON010472.jpg 2x" data-file-width="3824" data-file-height="2739" /></a><figcaption>Projekt lokacji w III akcie, 1896</figcaption></figure> <p><i>Zamek Świętego Anioła</i> </p><p>W tle słychać pastuszka śpiewającego poranną modlitwę. Na tarasie <a href="/wiki/Zamek_%C5%9Awi%C4%99tego_Anio%C5%82a" title="Zamek Świętego Anioła">Zamku św. Anioła</a> trwa przygotowanie do egzekucji. Zbliża się świt. Cavaradossi dostaje możliwość ostatniej rozmowy z duchownym, jednak rezygnuje z niej. Ostatnim życzeniem Maria przed śmiercią jest napisanie listu do ukochanej. Przekupuje strażnika oddając mu swój pierścień w zamian za dostarczenie listu. Próbując napisać cokolwiek, nadmiar myśli o Tosce nie pozwala mu pisać (aria <i><a href="/wiki/E_lucevan_le_stelle" title="E lucevan le stelle">E lucevan le stelle</a></i>). Nadbiega Tosca z rozkazem dla dowódcy. Sądzi, że po pozorowanej egzekucji razem wyjadą z Rzymu. W żartobliwym tonie poucza kochanka jak ma się zachować (duet <i>O dolci mani</i>). Więzień zostaje wyprowadzony na zewnątrz, a grupa strzelców oddaje strzały. Cavaradossi upada nie dając oznak życia. Gdy straż odchodzi Tosca podchodzi do ukochanego. Odkrywa, że Scarpia zdradził ją i Mario nie żyje. W tym momencie słychać straż, która dowiedziała się o śmierci Scarpii. Kiedy żołnierze zbliżają się, Tosca wstaje, wyrywa się im i podbiega do gzymsu. Mówi „Scarpia, spotkamy się przed obliczem Boga” i skacze w przepaść<sup id="cite_ref-CITEREFKamiński20081219–1221_47-4" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFKamiński20081219–1221-47">[46]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Losy_sceniczne">Losy sceniczne</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tosca&veaction=edit&section=11" title="Edytuj sekcję: Losy sceniczne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tosca&action=edit&section=11" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Losy sceniczne"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Premiera">Premiera</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tosca&veaction=edit&section=12" title="Edytuj sekcję: Premiera" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tosca&action=edit&section=12" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Premiera"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>W grudniu 1899 miały miejsce próby sceniczne <i>Toski</i> w <a href="/w/index.php?title=Teatro_Costanzi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Teatro Costanzi (strona nie istnieje)">Teatro Costanzi</a><sup id="cite_ref-CITEREFBudden2002197_48-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFBudden2002197-48">[47]</a></sup>. Ze względu na miejsce akcji opery Ricordi zaaranżował premierę w Rzymie<sup id="cite_ref-CITEREFFisher200523_22-1" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFFisher200523-22">[21]</a></sup>, chociaż oznaczało to, że <a href="/wiki/Arturo_Toscanini" title="Arturo Toscanini">Arturo Toscanini</a> nie mógł przeprowadzić jej zgodnie z planem Pucciniego w mediolańskiej <a href="/wiki/La_Scala" title="La Scala">La Scali</a>. Do dyrygowania wyznaczono <a href="/wiki/Leopoldo_Mugnone" title="Leopoldo Mugnone">Leopolda Mugnonego</a>. W główną rolę wcieliła się <a href="/wiki/Hariclea_Darcl%C3%A9e" title="Hariclea Darclée">Hariclea Darclée</a>; <a href="/wiki/Eugenio_Giraldoni" title="Eugenio Giraldoni">Eugenio Giraldoni</a>, którego ojciec stworzył wiele ról Verdiego, został pierwszym Scarpią. Młody <a href="/wiki/Enrico_Caruso" title="Enrico Caruso">Enrico Caruso</a> miał nadzieję stworzyć rolę Cavaradossiego, ale został pominięty na rzecz bardziej doświadczonego <a href="/w/index.php?title=Emilio_De_Marchi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Emilio De Marchi (strona nie istnieje)">Emilio De Marchi</a><sup id="cite_ref-CITEREFBudden2002197_48-1" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFBudden2002197-48">[47]</a></sup>. </p><p>W czasie premiery Włochy przeżywały niepokój polityczny i społeczny. Rozpoczęcie <a href="/wiki/Rok_Jubileuszowy" title="Rok Jubileuszowy">roku świętego</a> w grudniu 1899 roku przyciągnęło do miasta zakonników, ale przyniosło też groźby ze strony anarchistów i innych antyklerykałów. Policja otrzymała ostrzeżenia o możliwym zamachu w teatrze i poinstruowała Mugnonego (który przeżył zamach w Barcelonie)<sup id="cite_ref-CITEREFPhillips-Matz2002118_49-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFPhillips-Matz2002118-49">[48]</a></sup>, że w trudnej sytuacji ma zagrać ówczesny hymn państwowy <a href="/wiki/Marcia_Reale" title="Marcia Reale">Marcia Reale</a><sup id="cite_ref-CITEREFBudden2002198_50-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFBudden2002198-50">[49]</a></sup>. Zamieszki spowodowały, że premiera została przesunięta o jeden dzień, na 14 stycznia<sup id="cite_ref-CITEREFAshbrook198577_51-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFAshbrook198577-51">[50]</a></sup>. </p><p>Prapremiera opery Pucciniego była wydarzeniem narodowym<sup id="cite_ref-CITEREFBudden2002198_50-1" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFBudden2002198-50">[49]</a></sup>. Przybyło wielu dygnitarzy rzymskich, a także królowa Włoch <a href="/wiki/Ma%C5%82gorzata_Sabaudzka" title="Małgorzata Sabaudzka">Małgorzata Sabaudzka</a>, choć przybyła późno, już po pierwszym akcie<sup id="cite_ref-CITEREFPhillips-Matz2002118_49-1" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFPhillips-Matz2002118-49">[48]</a></sup>. Obecny był premier Włoch <a href="/wiki/Luigi_Pelloux" title="Luigi Pelloux">Luigi Pelloux</a> wraz z kilkoma członkami swojego gabinetu<sup id="cite_ref-CITEREFAshbrook198577_51-1" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFAshbrook198577-51">[50]</a></sup>. Było tam także kilku operowych rywali Pucciniego, m.in. <a href="/wiki/Alberto_Franchetti" title="Alberto Franchetti">Alberto Franchetti</a>, <a href="/wiki/Pietro_Mascagni" title="Pietro Mascagni">Pietro Mascagni</a>, <a href="/wiki/Francesco_Cilea" title="Francesco Cilea">Francesco Cilea</a> i <a href="/wiki/Ildebrando_Pizzetti" title="Ildebrando Pizzetti">Ildebrando Pizzetti</a>. Niedługo po podniesieniu kurtyny na tyłach teatru nastąpiło zamieszanie spowodowane próbami wejścia osób spóźnionych. Kiedy ktoś krzyknął „Opuść kurtynę!”, Mugnone zdecydował się zatrzymać orkiestrę. Kilka chwil później opera rozpoczęła się ponownie i przebiegła bez dalszych zakłóceń<sup id="cite_ref-CITEREFPhillips-Matz2002118_49-2" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFPhillips-Matz2002118-49">[48]</a></sup>. </p><p>Występ, choć nie był tak dobry jakby tego chciał Puccini, był ogólnie udany, a kilka utworów doczekało się bisu<sup id="cite_ref-CITEREFPhillips-Matz2002118_49-3" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFPhillips-Matz2002118-49">[48]</a></sup>. Większość krytycznych i prasowych reakcji była umiarkowanie pozytywna, często obwiniając libretto Illici. W odpowiedzi Illica potępił Pucciniego za traktowanie swoich librecistów „jak pomocników scenicznych” i zredukowanie tekstu do cienia jego pierwotnej formy<sup id="cite_ref-CITEREFGreenfeld1985122–123_52-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFGreenfeld1985122–123-52">[51]</a></sup>. Niemniej jednak wszelkie publiczne wątpliwości dotyczące <i>Toski</i> wkrótce zniknęły; po premierze odbyło się dwadzieścia przedstawień, wszystkie w wypełnionych operach<sup id="cite_ref-CITEREFBudden2002199_53-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFBudden2002199-53">[52]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Dalsze_losy">Dalsze losy</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tosca&veaction=edit&section=13" title="Edytuj sekcję: Dalsze losy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tosca&action=edit&section=13" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Dalsze losy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Premiera mediolańska w <a href="/wiki/La_Scala" title="La Scala">La Scali</a> odbyła się pod dyrekcją Toscaniniego 17 marca 1900 roku. Darclée i Giraldoni powtórzyli swoje role; tenor <a href="/wiki/Giuseppe_Borgatti" title="Giuseppe Borgatti">Giuseppe Borgatti</a> zastąpił De Marchiego jako Cavaradossi<sup id="cite_ref-CITEREFKamiński20081222_54-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFKamiński20081222-54">[53]</a></sup>. Opera odniosła wielki sukces i była grana przy pełnych salach<sup id="cite_ref-CITEREFPhillips-Matz2002120_55-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFPhillips-Matz2002120-55">[54]</a></sup>. Puccini pojechał do Londynu na brytyjską premierę w <a href="/wiki/Covent_Garden_Theatre" class="mw-redirect" title="Covent Garden Theatre">Royal Opera House</a> w <a href="/wiki/Covent_Garden" title="Covent Garden">Covent Garden</a> 12 lipca z <a href="/wiki/Milka_Trnina" title="Milka Trnina">Milką Trniną</a> i Fernando De Lucią w roli kochanków i Antonio Scottim jako Scarpią. Puccini napisał, że <i>Tosca</i> była „całkowitym triumfem”, a londyński przedstawiciel Ricordiego szybko podpisał kontrakt na zabranie <i>Toski</i> do Nowego Jorku. Premiera w <a href="/wiki/Metropolitan_Opera" title="Metropolitan Opera">Metropolitan Opera</a> odbyła się 4 lutego 1901 roku, kiedy to Giuseppe Cremonini zastąpił De Lucię, co było jedyną zmianą w stosunku do obsady londyńskiej<sup id="cite_ref-CITEREFBudden2002225_56-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFBudden2002225-56">[55]</a></sup>. Podczas francuskiej premiery w <a href="/wiki/Op%C3%A9ra-Comique" title="Opéra-Comique">Opéra-Comique</a> 13 października 1903 roku 72-letni Sardou przejął zarządzanie operą. Puccini był zachwycony przyjęciem dzieła przez publiczność w Paryżu, ;pomimo negatywnych komentarzy krytyków<sup id="cite_ref-CITEREFGreenfeld1985138–139_57-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFGreenfeld1985138–139-57">[56]</a></sup>. Polska premiera miała miejsce we Lwowie w 1903 roku<sup id="cite_ref-CITEREFKamiński20081222_54-1" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFKamiński20081222-54">[53]</a></sup>. Opera miała następnie premierę w różnych miejscach w całej Europie, obu Amerykach, Australii i na Dalekim Wschodzie<sup id="cite_ref-CITEREFGreenfeld1985138–139_57-1" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFGreenfeld1985138–139-57">[56]</a></sup>. </p><p>Wcześni śpiewacy wcielający się w postać Cavaradossiego grali rolę tak, jakby malarz wierzył, że zostanie ułaskawiony i przeżyje udawaną egzekucję. <a href="/wiki/Beniamino_Gigli" title="Beniamino Gigli">Beniamino Gigli</a>, który wcielił się w tę rolę wielokrotnie w swojej czterdziestoletniej karierze operowej, jako jeden z pierwszych zakładał, że malarz wie lub mocno podejrzewa, że zostanie rozstrzelany. Gigli napisał w swojej autobiografii: „[Cavaradossi] jest pewien, że są to ich ostatnie chwile razem na ziemi i że niedługo umrze”. <a href="/wiki/Pl%C3%A1cido_Domingo" title="Plácido Domingo">Domingo</a>, dominujący Cavaradossi lat 70. i 80., zgodził się, stwierdzając w wywiadzie z 1985 roku, że od dawna grał tę rolę w ten sposób. <a href="/wiki/Tito_Gobbi" title="Tito Gobbi">Gobbi</a>, który w późniejszych latach często reżyserował operę, skomentował: „W przeciwieństwie do Florii, Cavaradossi wie, że Scarpia nigdy się nie poddaje, choć udaje, że wierzy, aby opóźnić ból Toski”<sup id="cite_ref-CITEREFNicassio1999241–242_58-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFNicassio1999241–242-58">[57]</a></sup>. </p><p>W 1920 roku wykonawca sceniczny <a href="/wiki/Al_Jolson" title="Al Jolson">Al Jolson</a> wraz z <a href="/wiki/Buddy_DeSylva" title="Buddy DeSylva">Buddym DeSylvą</a> i <a href="/w/index.php?title=Vincent_Rose&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vincent Rose (strona nie istnieje)">Vincentem Rose</a> napisali piosenkę pop „Avalon” o mieście o <a href="/wiki/Avalon_(Kalifornia)" title="Avalon (Kalifornia)">tej samej nazwie</a> na wyspie <a href="/wiki/Catalina_Island" class="mw-redirect" title="Catalina Island">Santa Catalina</a>. W następnym roku Giulio Ricordi, wydawca oper Pucciniego, pozwał wszystkie strony związane z piosenką, argumentując, że melodia została zaczerpnięta z „E lucevan le stelle”. Puccini i jego wydawca zwyciężyli w sprawie i otrzymali 25 tysięcy dolarów odszkodowania i wszystkie przyszłe tantiemy za piosenkę<sup id="cite_ref-CITEREFFlury2012812_59-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFFlury2012812-59">[58]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Odbiór"><span id="Odbi.C3.B3r"></span>Odbiór</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tosca&veaction=edit&section=14" title="Edytuj sekcję: Odbiór" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tosca&action=edit&section=14" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Odbiór"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Australijski krytyk muzyczny Charles Osborne przypisuje ogromną popularność opery wśród publiczności jej melodramatycznej fabule, która w jego ocenie jest efektywna. Daje ona możliwość jej trzem głównym postaciom, by zabłysnąć wokalnie i dramatycznie, a także zawiera dwie wspaniałe arie „Vissi d’arte” i „E lucevan le stelle”<sup id="cite_ref-CITEREFOsborne1990143_60-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFOsborne1990143-60">[59]</a></sup>. </p><p>Zdaniem Piotra Kamińskiego Puccini jest ostatnim wielkim twórcą opery popularnej, a <i>Tosca</i> jest jedną z ostatnich oper które odniosły wielki sukces kończąc XIX stulecie, określanym często jako złoty wiek opery. <i>Tosca</i> ze swoją napiętą akcją, realizmem i melodramatycznymi efektami jest punktem zwrotnym i przygotowuje widza na dominację kinematografii<sup id="cite_ref-CITEREFKamiński20081222_54-2" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFKamiński20081222-54">[53]</a></sup>. </p><p>Amerykański muzykolog <a href="/w/index.php?title=Joseph_Kerman&action=edit&redlink=1" class="new" title="Joseph Kerman (strona nie istnieje)">Joseph Kerman</a> określił Toskę „szemraną szmirką”, a jej partyturę nazwał „kawiarnianym banałem”. Negatywnie ocenił III akt, w szczególności scenę skoku Toski, w której „Tosca skacze, a orkiestra ryczy pierwszą rzecz, jaka jej wpadła do głowy <i>E lucevan le stelle</i>”<sup id="cite_ref-CITEREFKamiński20081223_15-1" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFKamiński20081223-15">[15]</a></sup>. Użycie motywu Cavaradossiego już po jego śmierci jest częstym tematem prac naukowych<sup id="cite_ref-CITEREFNicassio1999227–228_61-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFNicassio1999227–228-61">[60]</a></sup>. </p><p><i>Tosca</i> jest jedną z najczęściej wystawianych oper w historii. Często jest określana jako jedna z trzech obok <i><a href="/wiki/Cyganeria_(opera_Giacoma_Pucciniego)" title="Cyganeria (opera Giacoma Pucciniego)">Cyganerii</a></i> i <i><a href="/wiki/Madame_Butterfly" title="Madame Butterfly">Madame Butterfly</a></i> najpopularniejszych oper Pucciniego. W latach 2009–2014 była wystawiana ponad 500 razy co czyni ją 5. najczęściej graną operą<sup id="cite_ref-operabase_62-0" class="reference"><a href="#cite_note-operabase-62">[61]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Nagrania_i_adaptacje_filmowe">Nagrania i adaptacje filmowe</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tosca&veaction=edit&section=15" title="Edytuj sekcję: Nagrania i adaptacje filmowe" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tosca&action=edit&section=15" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Nagrania i adaptacje filmowe"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r70829359">.mw-parser-output .listen-box{clear:right;float:right;margin:4px 0 4px 1em;padding:2px 4px;box-sizing:border-box;width:250px;font-size:88%;line-height:1.25em;border:1px solid #aaa;background-color:#f9f9f9}.mw-parser-output .listen-header{display:flex;align-items:center;gap:8px}.mw-parser-output .listen-file{display:flex;flex-direction:column;gap:2px;margin-top:4px;padding-top:4px}.mw-parser-output .listen-file+.listen-file{border-top:1px solid #ddd}.mw-parser-output .listen-file>:not(.listen-player){padding:0 2px}.mw-parser-output .listen-footer{font-size:0.9em;margin-top:8px;text-align:right}@media(max-width:500px){.mw-parser-output .listen-box{width:300px;margin:4px auto;float:none;clear:both}.mw-parser-output .listen-player .mw-tmh-player{width:100%!important}}</style><div class="listen-box"><div class="listen-header"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Gnome-mime-audio-openclipart.svg/32px-Gnome-mime-audio-openclipart.svg.png" decoding="async" width="32" height="32" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Gnome-mime-audio-openclipart.svg/48px-Gnome-mime-audio-openclipart.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Gnome-mime-audio-openclipart.svg/64px-Gnome-mime-audio-openclipart.svg.png 2x" data-file-width="160" data-file-height="160" /></span></span><span><a href="/wiki/Plik:Enrico_Caruso,_Recondita_armonia_(Tosca).ogg" title="Plik:Enrico Caruso, Recondita armonia (Tosca).ogg">„Recondita armonia”</a></span></div><div class="listen-file"><span class="listen-player" typeof="mw:File"><span><audio id="mwe_player_0" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="240" style="width:240px;" data-durationhint="145" data-mwtitle="Enrico_Caruso,_Recondita_armonia_(Tosca).ogg" data-mwprovider="wikimediacommons"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/a7/Enrico_Caruso%2C_Recondita_armonia_%28Tosca%29.ogg" type="audio/ogg; codecs="vorbis"" data-width="0" data-height="0" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/a/a7/Enrico_Caruso%2C_Recondita_armonia_%28Tosca%29.ogg/Enrico_Caruso%2C_Recondita_armonia_%28Tosca%29.ogg.mp3" type="audio/mpeg" data-transcodekey="mp3" data-width="0" data-height="0" /></audio></span></span><div> Wyk. <a href="/wiki/Enrico_Caruso" title="Enrico Caruso">Enrico Caruso</a> (1908)</div></div><div class="listen-footer"><i>Problem z odtwarzaniem tego pliku? Zobacz <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Pomoc_-_multimedia" class="extiw" title="commons:Commons:Pomoc - multimedia">strony pomocy</a>.</i></div></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70829359"><div class="listen-box"><div class="listen-header"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Gnome-mime-audio-openclipart.svg/32px-Gnome-mime-audio-openclipart.svg.png" decoding="async" width="32" height="32" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Gnome-mime-audio-openclipart.svg/48px-Gnome-mime-audio-openclipart.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Gnome-mime-audio-openclipart.svg/64px-Gnome-mime-audio-openclipart.svg.png 2x" data-file-width="160" data-file-height="160" /></span></span><span><a href="/wiki/Plik:Emmy_Destinn,_Vissi_d%27arte_(Tosca).ogg" title="Plik:Emmy Destinn, Vissi d'arte (Tosca).ogg">„Vissi d’arte”</a></span></div><div class="listen-file"><span class="listen-player" typeof="mw:File"><span><audio id="mwe_player_1" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="240" style="width:240px;" data-durationhint="191" data-mwtitle="Emmy_Destinn,_Vissi_d'arte_(Tosca).ogg" data-mwprovider="wikimediacommons"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/66/Emmy_Destinn%2C_Vissi_d%27arte_%28Tosca%29.ogg" type="audio/ogg; codecs="vorbis"" data-width="0" data-height="0" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/6/66/Emmy_Destinn%2C_Vissi_d%27arte_%28Tosca%29.ogg/Emmy_Destinn%2C_Vissi_d%27arte_%28Tosca%29.ogg.mp3" type="audio/mpeg" data-transcodekey="mp3" data-width="0" data-height="0" /></audio></span></span><div> Wyk. <a href="/wiki/Ema_Destinnov%C3%A1" title="Ema Destinnová">Ema Destinnová</a> (1914)</div></div><div class="listen-footer"><i>Problem z odtwarzaniem tego pliku? Zobacz <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Pomoc_-_multimedia" class="extiw" title="commons:Commons:Pomoc - multimedia">strony pomocy</a>.</i></div></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70829359"><div class="listen-box"><div class="listen-header"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Gnome-mime-audio-openclipart.svg/32px-Gnome-mime-audio-openclipart.svg.png" decoding="async" width="32" height="32" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Gnome-mime-audio-openclipart.svg/48px-Gnome-mime-audio-openclipart.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Gnome-mime-audio-openclipart.svg/64px-Gnome-mime-audio-openclipart.svg.png 2x" data-file-width="160" data-file-height="160" /></span></span><span><a href="/wiki/Plik:Leo_Slezak,_Tosca,_E_lucevan_le_stelle.ogg" title="Plik:Leo Slezak, Tosca, E lucevan le stelle.ogg">„E lucevan le stelle”</a></span></div><div class="listen-file"><span class="listen-player" typeof="mw:File"><span><audio id="mwe_player_2" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="240" style="width:240px;" data-durationhint="242" data-mwtitle="Leo_Slezak,_Tosca,_E_lucevan_le_stelle.ogg" data-mwprovider="wikimediacommons"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f6/Leo_Slezak%2C_Tosca%2C_E_lucevan_le_stelle.ogg" type="audio/ogg; codecs="vorbis"" data-width="0" data-height="0" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/f/f6/Leo_Slezak%2C_Tosca%2C_E_lucevan_le_stelle.ogg/Leo_Slezak%2C_Tosca%2C_E_lucevan_le_stelle.ogg.mp3" type="audio/mpeg" data-transcodekey="mp3" data-width="0" data-height="0" /></audio></span></span><div> Wyk. <a href="/wiki/Leo_Slezak" title="Leo Slezak">Leo Slezak</a> (1913)</div></div><div class="listen-footer"><i>Problem z odtwarzaniem tego pliku? Zobacz <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Pomoc_-_multimedia" class="extiw" title="commons:Commons:Pomoc - multimedia">strony pomocy</a>.</i></div></div> <p>Operę nagrano przynajmniej 250 razy. Pierwsze z nich wykonano w 1918 roku, gdzie dyrygentem był <a href="/w/index.php?title=Carlo_Sabajno&action=edit&redlink=1" class="new" title="Carlo Sabajno (strona nie istnieje)">Carlo Sabajno</a>, a w rolę Cavaradossiego wcielił się Carlo Broccardi. Rok później Sabajno ponownie nagrał dzieło, tym razem wystąpili <a href="/w/index.php?title=Valentina_Bartolomasi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Valentina Bartolomasi (strona nie istnieje)">Valentina Bartolomasi</a> i <a href="/w/index.php?title=Attilio_Salvaneschi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Attilio Salvaneschi (strona nie istnieje)">Attilio Salvaneschi</a>. W 1938 roku brytyjski sklep muzyczny <a href="/wiki/HMV" title="HMV">HMV</a> wydało kolejną wersję nagrania. Udział wzięli dyrygent <a href="/w/index.php?title=Oliviero_De_Fabritiis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Oliviero De Fabritiis (strona nie istnieje)">Oliviero De Fabritiis</a> i śpiewacy <a href="/wiki/Beniamino_Gigli" title="Beniamino Gigli">Beniamino Gigli</a> i <a href="/wiki/Maria_Caniglia" title="Maria Caniglia">Maria Caniglia</a><sup id="cite_ref-discography_63-0" class="reference"><a href="#cite_note-discography-63">[62]</a></sup>. </p><p>Po <a href="/wiki/II_wojna_%C5%9Bwiatowa" title="II wojna światowa">II wojnie światowej</a> powrócono do wystawiania i nagrywania oper. Ten okres zdominowała grecka sopran <a href="/wiki/Maria_Callas" title="Maria Callas">Maria Callas</a>, wykonując tytułową rolę w latach 1942–1965<sup id="cite_ref-CITEREFKamiński20081222_54-3" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFKamiński20081222-54">[53]</a></sup>. <a href="/wiki/Victor_de_Sabata" title="Victor de Sabata">Victor de Sabata</a> razem z Callas nagrał <i>Toskę</i> na niedawno wynalezionej <a href="/wiki/P%C5%82yta_d%C5%82ugograj%C4%85ca" title="Płyta długogrająca">płycie długogrającej</a>. Nagranie to przez lata uznawane było za najlepsze ze wszystkich zapisów opery<sup id="cite_ref-CITEREFRoberts2005761–762_64-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFRoberts2005761–762-64">[63]</a></sup>. Austriacki kompozytor <a href="/wiki/Herbert_von_Karajan" title="Herbert von Karajan">Herbert von Karajan</a> nagrał swoją wersję w <a href="/wiki/Opera_Wiede%C5%84ska" title="Opera Wiedeńska">Operze Wiedeńskiej</a> w 1963 roku. W rolach głównych wystąpili <a href="/wiki/Leontyne_Price" title="Leontyne Price">Leontyne Price</a>, <a href="/wiki/Giuseppe_Di_Stefano" title="Giuseppe Di Stefano">Giuseppe Di Stefano</a> i <a href="/wiki/Giuseppe_Taddei" title="Giuseppe Taddei">Giuseppe Taddei</a><sup id="cite_ref-CITEREFRoberts2005761–762_64-1" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFRoberts2005761–762-64">[63]</a></sup>. </p><p>W latach 1972–1994 wielokrotnie w tej roli występował <a href="/wiki/Pl%C3%A1cido_Domingo" title="Plácido Domingo">Plácido Domingo</a>. W 1976 roku razem z synem brał udział w ekranizacji opery. Syn, Domingo Jr., wystąpił w roli pastuszka w III akcie. Poza oryginalnym włoskim libretto, dzieło zostało przetłumaczone na inne języki w tym francuski, niemiecki, hiszpański, węgierski i rosyjski<sup id="cite_ref-discography_63-1" class="reference"><a href="#cite_note-discography-63">[62]</a></sup>. </p><p>Istnieje wiele ekranizacji opery zarówno w wersji kinowej, jak i telewizyjnej<sup id="cite_ref-uwaga2_65-0" class="reference"><a href="#cite_note-uwaga2-65">[b]</a></sup>. Kilka lat po prapremierze powstało kilka adaptacji niemych, w tym film z 1908 roku z <a href="/wiki/Sarah_Bernhardt" title="Sarah Bernhardt">Sarą Bernhardt</a> i <a href="/wiki/Lucien_Guitry" title="Lucien Guitry">Lucienem Guitrym</a> (reż. <a href="/w/index.php?title=Andr%C3%A9_Calmettes&action=edit&redlink=1" class="new" title="André Calmettes (strona nie istnieje)">André Calmettes</a>)<sup id="cite_ref-CITEREFKamiński20081222_54-4" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFKamiński20081222-54">[53]</a></sup>. </p><p>W okresie II wojny światowej próbą ekranizacji zajął się francuski reżyser <a href="/wiki/Jean_Renoir" title="Jean Renoir">Jean Renoir</a>. Wojna zmusiła go do zmiany planów i film dokończył <a href="/w/index.php?title=Carl_Koch&action=edit&redlink=1" class="new" title="Carl Koch (strona nie istnieje)">Carl Koch</a>. W filmie zagrali Imperio Argentina – Tosca, <a href="/wiki/Michel_Simon" title="Michel Simon">Michel Simon</a> – Scarpia, <a href="/wiki/Rossano_Brazzi" title="Rossano Brazzi">Rossano Brazzi</a> – Cavaradossi. Włoski filmowiec <a href="/wiki/Carmine_Gallone" title="Carmine Gallone">Carmine Gallone</a> adaptował <i>Toskę</i> dwukrotnie. Pierwszy raz w 1946 roku jako <i>Przed nim drżał cały Rzym!</i> (<a href="/wiki/Anna_Magnani" title="Anna Magnani">Anna Magnani</a>, <a href="/wiki/Tito_Gobbi" title="Tito Gobbi">Tito Gobbi</a>). Druga wersja została wydana w 1956 roku (<a href="/w/index.php?title=Franca_Duval&action=edit&redlink=1" class="new" title="Franca Duval (strona nie istnieje)">Franca Duval</a><sup id="cite_ref-uwaga3_66-0" class="reference"><a href="#cite_note-uwaga3-66">[c]</a></sup>, <a href="/wiki/Franco_Corelli" title="Franco Corelli">Franco Corelli</a>)<sup id="cite_ref-CITEREFKamiński20081222_54-5" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFKamiński20081222-54">[53]</a></sup>. </p><p>W 2001 roku miał premierę film <i>Tosca</i> w którym zagrali: <a href="/wiki/Angela_Gheorghiu" title="Angela Gheorghiu">Angela Gheorghiu</a> – Tosca, <a href="/wiki/Roberto_Alagna" title="Roberto Alagna">Roberto Alagna</a> – Cavaradossi, <a href="/wiki/Ruggero_Raimondi" title="Ruggero Raimondi">Ruggero Raimondi</a> – Scarpia<sup id="cite_ref-IMDb_67-0" class="reference"><a href="#cite_note-IMDb-67">[64]</a></sup>. </p><p><br style="clear:both;" /> </p> <center> <ul class="gallery mw-gallery-packed"> <li class="gallerybox" style="width: 160px"> <div class="thumb" style="width: 158px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Caruso_as_Cavaradossi_Kobbe.jpg" class="mw-file-description" title="Enrico Caruso jako Cavaradossi"><img alt="Enrico Caruso jako Cavaradossi" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/68/Caruso_as_Cavaradossi_Kobbe.jpg/237px-Caruso_as_Cavaradossi_Kobbe.jpg" decoding="async" width="158" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/68/Caruso_as_Cavaradossi_Kobbe.jpg/355px-Caruso_as_Cavaradossi_Kobbe.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/68/Caruso_as_Cavaradossi_Kobbe.jpg/473px-Caruso_as_Cavaradossi_Kobbe.jpg 2x" data-file-width="1205" data-file-height="1527" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Enrico_Caruso" title="Enrico Caruso">Enrico Caruso</a> jako Cavaradossi</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 116.66666666667px"> <div class="thumb" style="width: 114.66666666667px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Puccini_-_Tosca_-_Emma_Eames_as_Tosca_-_Aim%C3%A9_Dupont_-_The_Victrola_book_of_the_opera.jpg" class="mw-file-description" title="Emma Eames jako Tosca"><img alt="Emma Eames jako Tosca" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Puccini_-_Tosca_-_Emma_Eames_as_Tosca_-_Aim%C3%A9_Dupont_-_The_Victrola_book_of_the_opera.jpg/172px-Puccini_-_Tosca_-_Emma_Eames_as_Tosca_-_Aim%C3%A9_Dupont_-_The_Victrola_book_of_the_opera.jpg" decoding="async" width="115" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Puccini_-_Tosca_-_Emma_Eames_as_Tosca_-_Aim%C3%A9_Dupont_-_The_Victrola_book_of_the_opera.jpg/258px-Puccini_-_Tosca_-_Emma_Eames_as_Tosca_-_Aim%C3%A9_Dupont_-_The_Victrola_book_of_the_opera.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Puccini_-_Tosca_-_Emma_Eames_as_Tosca_-_Aim%C3%A9_Dupont_-_The_Victrola_book_of_the_opera.jpg/344px-Puccini_-_Tosca_-_Emma_Eames_as_Tosca_-_Aim%C3%A9_Dupont_-_The_Victrola_book_of_the_opera.jpg 2x" data-file-width="788" data-file-height="1373" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Emma_Eames" title="Emma Eames">Emma Eames</a> jako Tosca</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 94.666666666667px"> <div class="thumb" style="width: 92.666666666667px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Puccini_-_Tosca_-_Mario_Sammarco_as_Scarpia_-_The_Victrola_book_of_the_opera.jpg" class="mw-file-description" title="Mario Sammarco jako Scarpia"><img alt="Mario Sammarco jako Scarpia" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/Puccini_-_Tosca_-_Mario_Sammarco_as_Scarpia_-_The_Victrola_book_of_the_opera.jpg/139px-Puccini_-_Tosca_-_Mario_Sammarco_as_Scarpia_-_The_Victrola_book_of_the_opera.jpg" decoding="async" width="93" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/Puccini_-_Tosca_-_Mario_Sammarco_as_Scarpia_-_The_Victrola_book_of_the_opera.jpg/209px-Puccini_-_Tosca_-_Mario_Sammarco_as_Scarpia_-_The_Victrola_book_of_the_opera.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/Puccini_-_Tosca_-_Mario_Sammarco_as_Scarpia_-_The_Victrola_book_of_the_opera.jpg/278px-Puccini_-_Tosca_-_Mario_Sammarco_as_Scarpia_-_The_Victrola_book_of_the_opera.jpg 2x" data-file-width="634" data-file-height="1366" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Mario_Sammarco" title="Mario Sammarco">Mario Sammarco</a> jako Scarpia</div> </li> </ul> </center> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Uwagi">Uwagi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tosca&veaction=edit&section=16" title="Edytuj sekcję: Uwagi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tosca&action=edit&section=16" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Uwagi"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="do-not-make-smaller refsection refsection-uwagi ll-script ll-script-uwagi"><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-uwaga1-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-uwaga1_20-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Dźwięk ten jest czasami określany jako „er campanone”.</span> </li> <li id="cite_note-uwaga2-65"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-uwaga2_65-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Z uwagi na identyczny tytuł oryginału, niektóre ekranizacje bazują na sztuce Sardou.</span> </li> <li id="cite_note-uwaga3-66"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-uwaga3_66-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Źródło błędnie podaje imię jako Anna.</span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Przypisy">Przypisy</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tosca&veaction=edit&section=17" title="Edytuj sekcję: Przypisy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tosca&action=edit&section=17" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Przypisy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-CITEREFNicassio199911–13-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFNicassio199911–13_1-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFNicassio1999">Nicassio 1999 ↓</a></span>, s. 11–13.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFBudden2002181-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFBudden2002181_2-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFBudden2002">Budden 2002 ↓</a></span>, s. 181.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFBudden2002182–183-3"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-CITEREFBudden2002182–183_3-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFBudden2002182–183_3-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFBudden2002182–183_3-2">c</a></sup></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFBudden2002">Budden 2002 ↓</a></span>, s. 182–183.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFKamiński20081221-4"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-CITEREFKamiński20081221_4-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFKamiński20081221_4-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFKamiński20081221_4-2">c</a></sup></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFKamiński2008">Kamiński 2008 ↓</a></span>, s. 1221.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFNicassio199917-5"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-CITEREFNicassio199917_5-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFNicassio199917_5-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFNicassio1999">Nicassio 1999 ↓</a></span>, s. 17.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFNicassio199917–18-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFNicassio199917–18_6-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFNicassio1999">Nicassio 1999 ↓</a></span>, s. 17–18.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFPhillips-Matz2002109-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFPhillips-Matz2002109_7-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFPhillips-Matz2002">Phillips-Matz 2002 ↓</a></span>, s. 109.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFNicassio1999265-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFNicassio1999265_8-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFNicassio1999">Nicassio 1999 ↓</a></span>, s. 265.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFNicassio1999266-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFNicassio1999266_9-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFNicassio1999">Nicassio 1999 ↓</a></span>, s. 266.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFNicassio1999271-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFNicassio1999271_10-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFNicassio1999">Nicassio 1999 ↓</a></span>, s. 271.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFNicassio1999272–274-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFNicassio1999272–274_11-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFNicassio1999">Nicassio 1999 ↓</a></span>, s. 272–274.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFNicassio1999251-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFNicassio1999251_12-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFNicassio1999">Nicassio 1999 ↓</a></span>, s. 251.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFNicassio199918-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFNicassio199918_13-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFNicassio1999">Nicassio 1999 ↓</a></span>, s. 18.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFBudden2002189-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFBudden2002189_14-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFBudden2002">Budden 2002 ↓</a></span>, s. 189.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFKamiński20081223-15"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-CITEREFKamiński20081223_15-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFKamiński20081223_15-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFKamiński2008">Kamiński 2008 ↓</a></span>, s. 1223.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFFisher200515-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFFisher200515_16-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFFisher2005">Fisher 2005 ↓</a></span>, s. 15.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFNicassio1999183-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFNicassio1999183_17-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFNicassio1999">Nicassio 1999 ↓</a></span>, s. 183.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFNicassio1999162-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFNicassio1999162_18-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFNicassio1999">Nicassio 1999 ↓</a></span>, s. 162.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFNicassio1999161-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFNicassio1999161_19-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFNicassio1999">Nicassio 1999 ↓</a></span>, s. 161.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFNicassio1999226–227-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFNicassio1999226–227_21-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFNicassio1999">Nicassio 1999 ↓</a></span>, s. 226–227.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFFisher200523-22"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-CITEREFFisher200523_22-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFFisher200523_22-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFFisher2005">Fisher 2005 ↓</a></span>, s. 23.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFBurton_et_al2004278-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFBurton_et_al2004278_23-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFBurton_et_al2004">Burton et al 2004 ↓</a></span>, s. 278.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFNicassio1999306-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFNicassio1999306_24-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFNicassio1999">Nicassio 1999 ↓</a></span>, s. 306.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFNicassio1999227-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFNicassio1999227_25-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFNicassio1999">Nicassio 1999 ↓</a></span>, s. 227.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFBudden2002194–195-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFBudden2002194–195_26-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFBudden2002">Budden 2002 ↓</a></span>, s. 194–195.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFBudden2002195-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFBudden2002195_27-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFBudden2002">Budden 2002 ↓</a></span>, s. 195.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFPhillips-Matz2002116-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFPhillips-Matz2002116_28-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFPhillips-Matz2002">Phillips-Matz 2002 ↓</a></span>, s. 116.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFNicassio1999260-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFNicassio1999260_29-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFNicassio1999">Nicassio 1999 ↓</a></span>, s. 260.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFNicassio1999126-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFNicassio1999126_30-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFNicassio1999">Nicassio 1999 ↓</a></span>, s. 126.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFNicassio1999132-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFNicassio1999132_31-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFNicassio1999">Nicassio 1999 ↓</a></span>, s. 132.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFNicassio1999140-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFNicassio1999140_32-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFNicassio1999">Nicassio 1999 ↓</a></span>, s. 140.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFNicassio1999259-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFNicassio1999259_33-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFNicassio1999">Nicassio 1999 ↓</a></span>, s. 259.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFNicassio1999130–131-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFNicassio1999130–131_34-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFNicassio1999">Nicassio 1999 ↓</a></span>, s. 130–131.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFNicassio1999262-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFNicassio1999262_35-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFNicassio1999">Nicassio 1999 ↓</a></span>, s. 262.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFNicassio1999236-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFNicassio1999236_36-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFNicassio1999">Nicassio 1999 ↓</a></span>, s. 236.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFNicassio1999252-37"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFNicassio1999252_37-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFNicassio1999">Nicassio 1999 ↓</a></span>, s. 252.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFKamiński20081219-38"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFKamiński20081219_38-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFKamiński2008">Kamiński 2008 ↓</a></span>, s. 1219.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFBurton_et_al200486-39"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFBurton_et_al200486_39-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFBurton_et_al2004">Burton et al 2004 ↓</a></span>, s. 86.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFNicassio199932–34-40"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFNicassio199932–34_40-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFNicassio1999">Nicassio 1999 ↓</a></span>, s. 32–34.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFNicassio199935-41"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFNicassio199935_41-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFNicassio1999">Nicassio 1999 ↓</a></span>, s. 35.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFNicassio199946-42"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFNicassio199946_42-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFNicassio1999">Nicassio 1999 ↓</a></span>, s. 46.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFNicassio199948–49-43"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFNicassio199948–49_43-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFNicassio1999">Nicassio 1999 ↓</a></span>, s. 48–49.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFNicassio1999169–170-44"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFNicassio1999169–170_44-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFNicassio1999">Nicassio 1999 ↓</a></span>, s. 169–170.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFNicassio199947-45"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFNicassio199947_45-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFNicassio1999">Nicassio 1999 ↓</a></span>, s. 47.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFNicassio1999204–205-46"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFNicassio1999204–205_46-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFNicassio1999">Nicassio 1999 ↓</a></span>, s. 204–205.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFKamiński20081219–1221-47"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-CITEREFKamiński20081219–1221_47-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFKamiński20081219–1221_47-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFKamiński20081219–1221_47-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFKamiński20081219–1221_47-3">d</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFKamiński20081219–1221_47-4">e</a></sup></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFKamiński2008">Kamiński 2008 ↓</a></span>, s. 1219–1221.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFBudden2002197-48"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-CITEREFBudden2002197_48-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFBudden2002197_48-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFBudden2002">Budden 2002 ↓</a></span>, s. 197.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFPhillips-Matz2002118-49"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-CITEREFPhillips-Matz2002118_49-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFPhillips-Matz2002118_49-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFPhillips-Matz2002118_49-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFPhillips-Matz2002118_49-3">d</a></sup></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFPhillips-Matz2002">Phillips-Matz 2002 ↓</a></span>, s. 118.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFBudden2002198-50"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-CITEREFBudden2002198_50-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFBudden2002198_50-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFBudden2002">Budden 2002 ↓</a></span>, s. 198.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFAshbrook198577-51"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-CITEREFAshbrook198577_51-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFAshbrook198577_51-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFAshbrook1985">Ashbrook 1985 ↓</a></span>, s. 77.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFGreenfeld1985122–123-52"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFGreenfeld1985122–123_52-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFGreenfeld1985">Greenfeld 1985 ↓</a></span>, s. 122–123.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFBudden2002199-53"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFBudden2002199_53-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFBudden2002">Budden 2002 ↓</a></span>, s. 199.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFKamiński20081222-54"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-CITEREFKamiński20081222_54-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFKamiński20081222_54-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFKamiński20081222_54-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFKamiński20081222_54-3">d</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFKamiński20081222_54-4">e</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFKamiński20081222_54-5">f</a></sup></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFKamiński2008">Kamiński 2008 ↓</a></span>, s. 1222.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFPhillips-Matz2002120-55"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFPhillips-Matz2002120_55-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFPhillips-Matz2002">Phillips-Matz 2002 ↓</a></span>, s. 120.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFBudden2002225-56"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFBudden2002225_56-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFBudden2002">Budden 2002 ↓</a></span>, s. 225.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFGreenfeld1985138–139-57"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-CITEREFGreenfeld1985138–139_57-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFGreenfeld1985138–139_57-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFGreenfeld1985">Greenfeld 1985 ↓</a></span>, s. 138–139.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFNicassio1999241–242-58"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFNicassio1999241–242_58-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFNicassio1999">Nicassio 1999 ↓</a></span>, s. 241–242.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFFlury2012812-59"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFFlury2012812_59-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFFlury2012">Flury 2012 ↓</a></span>, s. 812.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFOsborne1990143-60"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFOsborne1990143_60-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFOsborne1990">Osborne 1990 ↓</a></span>, s. 143.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFNicassio1999227–228-61"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFNicassio1999227–228_61-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFNicassio1999">Nicassio 1999 ↓</a></span>, s. 227–228.</span> </li> <li id="cite_note-operabase-62"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-operabase_62-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160304002333/http://operabase.com/visual.cgi?lang=en&splash=t&go=go">Tosca Statistics: 2013/14</a>. Operabase. [dostęp 2021-12-15]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://operabase.com/visual.cgi?lang=en&splash=t&go=go">tego adresu</a> (2016–03–04)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-discography-63"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-discography_63-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-discography_63-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.operadis-opera-discography.org.uk/CLPUTOSC.HTM"><i>Tosca by Giacomo Puccini</i></a> [online], Operadis<span class="accessdate"> [dostęp 2021-11-20]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Tosca+by+Giacomo+Puccini&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.operadis-opera-discography.org.uk%2FCLPUTOSC.HTM" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-CITEREFRoberts2005761–762-64"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-CITEREFRoberts2005761–762_64-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFRoberts2005761–762_64-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFRoberts2005">Roberts 2005 ↓</a></span>, s. 761–762.</span> </li> <li id="cite_note-IMDb-67"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-IMDb_67-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.imdb.com/find?q=Tosca&s=tt&ref_=fn_al_tt_mr"><i>Tosca</i></a> [online], IMDb<span class="accessdate"> [dostęp 2021-12-07]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Tosca&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.imdb.com%2Ffind%3Fq%3DTosca%26s%3Dtt%26ref_%3Dfn_al_tt_mr" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bibliografia">Bibliografia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tosca&veaction=edit&section=18" title="Edytuj sekcję: Bibliografia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tosca&action=edit&section=18" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Bibliografia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><cite class="citation book nourl" id="CITEREFAshbrook1985"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">William</span><span class="cite-name-initials" title="William" style="display:none">W.</span> </span><span class="cite-lastname">Ashbrook</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">William</span><span class="cite-name-initials" title="William">W.</span></span>, <i>The operas of Puccini</i>, Ithaca: Cornell University Press, 1985, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0801493099" title="Specjalna:Książki/0801493099">ISBN <span class="isbn">0-8014-9309-9</span></a>, <a href="/wiki/Online_Computer_Library_Center" title="Online Computer Library Center">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/oclc/11737621">11737621</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.place=Ithaca&rft.aufirst=William&rft.aulast=Ashbrook&rft.date=1985&rft.isbn=0-8014-9309-9&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=The+operas+of+Puccini&rft.pub=Cornell+University+Press&rft_id=info%3Aoclcnum%2F11737621" style="display:none"> </span>.</cite></li> <li><cite class="citation book nourl" id="CITEREFGreenfeld1981"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Howard</span><span class="cite-name-initials" title="Howard" style="display:none">H.</span> </span><span class="cite-lastname">Greenfeld</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Howard</span><span class="cite-name-initials" title="Howard">H.</span></span>, <i>Puccini : a biography</i>, Londyn: Robert Hale, 1981, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0709193688" title="Specjalna:Książki/0709193688">ISBN <span class="isbn">0-7091-9368-8</span></a>, <a href="/wiki/Online_Computer_Library_Center" title="Online Computer Library Center">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/oclc/13496030">13496030</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.place=Londyn&rft.aufirst=Howard&rft.aulast=Greenfeld&rft.date=1981&rft.isbn=0-7091-9368-8&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Puccini+%3A+a+biography&rft.pub=Robert+Hale&rft_id=info%3Aoclcnum%2F13496030" style="display:none"> </span>.</cite></li> <li><cite class="citation book" id="CITEREFKamiński2015">Piotr Kamiński: <i>Tysiąc i jedna opera</i>. <a href="/wiki/Polskie_Wydawnictwo_Muzyczne" title="Polskie Wydawnictwo Muzyczne">PWM</a>, 2015. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788322409718" title="Specjalna:Książki/9788322409718">ISBN <span class="isbn">978-83-224-0971-8</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Tysi%C4%85c+i+jedna+opera&rft.aulast=Kami%C5%84ski&rft.aufirst=Piotr&rft.date=2015&rft.pub=%5B%5BPolskie+Wydawnictwo+Muzyczne%7CPWM%5D%5D&rft.isbn=978-83-224-0971-8"></span></cite></li> <li><cite class="citation book nourl" id="CITEREFBudden2002"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Julian</span><span class="cite-name-initials" title="Julian" style="display:none">J.</span> </span><span class="cite-lastname">Budden</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Julian</span><span class="cite-name-initials" title="Julian">J.</span></span>, <i>Puccini: his life and works</i>, Oxford: Oxford University Press, 2002, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0198164688" title="Specjalna:Książki/0198164688">ISBN <span class="isbn">0-19-816468-8</span></a>, <a href="/wiki/Online_Computer_Library_Center" title="Online Computer Library Center">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/oclc/48943686">48943686</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.place=Oxford&rft.aufirst=Julian&rft.aulast=Budden&rft.date=2002&rft.isbn=0-19-816468-8&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Puccini%3A+his+life+and+works&rft.pub=Oxford+University+Press&rft_id=info%3Aoclcnum%2F48943686" style="display:none"> </span>.</cite></li> <li><cite class="citation book nourl" id="CITEREFFlury2012"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Roger</span><span class="cite-name-initials" title="Roger" style="display:none">R.</span> </span><span class="cite-lastname">Flury</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Roger</span><span class="cite-name-initials" title="Roger">R.</span></span>, <i>Giacomo Puccini. A discography</i>, Lanham, Md.: Scarecrow Press, 2012, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9780810883291" title="Specjalna:Książki/9780810883291">ISBN <span class="isbn">978-0-8108-8329-1</span></a>, <a href="/wiki/Online_Computer_Library_Center" title="Online Computer Library Center">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/oclc/848918197">848918197</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.place=Lanham%2C+Md.&rft.aufirst=Roger&rft.aulast=Flury&rft.date=2012&rft.isbn=978-0-8108-8329-1&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Giacomo+Puccini.+A+discography&rft.pub=Scarecrow+Press&rft_id=info%3Aoclcnum%2F848918197" style="display:none"> </span>.</cite></li> <li><cite class="citation book nourl" id="CITEREFOsborne1990"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Charles</span><span class="cite-name-initials" title="Charles" style="display:none">Ch.</span> </span><span class="cite-lastname">Osborne</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Charles</span><span class="cite-name-initials" title="Charles">Ch.</span></span>, <i>The complete operas of Puccini</i>, Londyn: Gollancz, 1990, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0575048689" title="Specjalna:Książki/0575048689">ISBN <span class="isbn">0-575-04868-9</span></a>, <a href="/wiki/Online_Computer_Library_Center" title="Online Computer Library Center">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/oclc/59199541">59199541</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.place=Londyn&rft.aufirst=Charles&rft.aulast=Osborne&rft.date=1990&rft.isbn=0-575-04868-9&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=The+complete+operas+of+Puccini&rft.pub=Gollancz&rft_id=info%3Aoclcnum%2F59199541" style="display:none"> </span>.</cite></li> <li><cite class="citation book nourl" id="CITEREFNicassio1999"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Susan Vandiver</span><span class="cite-name-initials" title="Susan Vandiver" style="display:none">S.V.</span> </span><span class="cite-lastname">Nicassio</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Susan Vandiver</span><span class="cite-name-initials" title="Susan Vandiver">S.V.</span></span>, <i>Tosca’s Rome. The play and the opera in historical perspective</i>, Chicago, Ill.: University of Chicago Press, 1999, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0226579719" title="Specjalna:Książki/0226579719">ISBN <span class="isbn">0-226-57971-9</span></a>, <a href="/wiki/Online_Computer_Library_Center" title="Online Computer Library Center">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/oclc/40753105">40753105</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.place=Chicago%2C+Ill.&rft.aufirst=Susan+Vandiver&rft.aulast=Nicassio&rft.date=1999&rft.isbn=0-226-57971-9&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Tosca%E2%80%99s+Rome.+The+play+and+the+opera+in+historical+perspective&rft.pub=University+of+Chicago+Press&rft_id=info%3Aoclcnum%2F40753105" style="display:none"> </span>.</cite></li> <li><cite class="citation book nourl" id="CITEREFRoberts2005"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">David</span><span class="cite-name-initials" title="David" style="display:none">D.</span> </span><span class="cite-lastname">Roberts</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">David</span><span class="cite-name-initials" title="David">D.</span></span> (red.), <i>The classical good CD & DVD guide, 2006</i>, Harrow: Gramophone, 2005, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0860249727" title="Specjalna:Książki/0860249727">ISBN <span class="isbn">0-86024-972-7</span></a>, <a href="/wiki/Online_Computer_Library_Center" title="Online Computer Library Center">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/oclc/62795564">62795564</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=The+classical+good+CD+%26+DVD+guide%2C+2006&rft.isbn=0-86024-972-7&rft.place=Harrow&rft.pub=Gramophone&rft.date=2005&rft_id=info%3Aoclcnum%2F62795564" style="display:none"> </span>.</cite></li> <li><cite class="citation book nourl" id="CITEREFPhillips-Matz2002"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Mary Jane</span><span class="cite-name-initials" title="Mary Jane" style="display:none">M.J.</span> </span><span class="cite-lastname">Phillips-Matz</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Mary Jane</span><span class="cite-name-initials" title="Mary Jane">M.J.</span></span>, <i>Puccini : a biography</i>, Boston: Northeastern University Press, 2002, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/1555535305" title="Specjalna:Książki/1555535305">ISBN <span class="isbn">1-55553-530-5</span></a>, <a href="/wiki/Online_Computer_Library_Center" title="Online Computer Library Center">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/oclc/50028594">50028594</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.place=Boston&rft.aufirst=Mary+Jane&rft.aulast=Phillips-Matz&rft.date=2002&rft.isbn=1-55553-530-5&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Puccini+%3A+a+biography&rft.pub=Northeastern+University+Press&rft_id=info%3Aoclcnum%2F50028594" style="display:none"> </span>.</cite></li> <li><cite class="citation book nourl"><i>Opera Classics Library Presents ''Tosca''</i>, Boca Raton, Floryda: Opera Journeys Publishing, 2005, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9781930841413" title="Specjalna:Książki/9781930841413">ISBN <span class="isbn">978-1-930841-41-3</span></a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Opera+Classics+Library+Presents+%27%27Tosca%27%27&rft.isbn=978-1-930841-41-3&rft.place=Boca+Raton%2C+Floryda&rft.pub=Opera+Journeys+Publishing&rft.date=2005" style="display:none"> </span>.</cite></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Linki_zewnętrzne"><span id="Linki_zewn.C4.99trzne"></span>Linki zewnętrzne</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tosca&veaction=edit&section=19" title="Edytuj sekcję: Linki zewnętrzne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tosca&action=edit&section=19" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Linki zewnętrzne"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://polona.pl/search/?query=author:Giacomo_Puccini_AND_title:Tosca&filters=creator:%22Puccini,_Giacomo_(1858--1924)%22,creator:%22Puccini,_Giacomo_(1858--1924)_Kompozytor%22,creator:%22Illica,_Luigi_(1857--1919)%22,creator:%22Puccini,_Giacomo_(1858--1924)_Kompozytor_%22,public:1,hasTextContent:0&advanced=1"><i>Tosca</i></a> w bibliotece <a href="/wiki/Polona" title="Polona">Polona</a></li></ul> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74983602">.mw-parser-output .navbox{border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);margin:auto;text-align:center;padding:3px;margin-top:1em;clear:both}.mw-parser-output table.navbox:not(.pionowy){width:100%}.mw-parser-output .navbox+.navbox{border-top:0;margin-top:0}.mw-parser-output .navbox.pionowy{width:250px;float:right;clear:right;margin:0 0 0.4em 1.4em}.mw-parser-output .navbox.pionowy .before,.mw-parser-output .navbox.pionowy .after{padding:0.5em 0;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.caption,.mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background:#ccf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox .tnavbar{font-weight:normal;font-size:xx-small;white-space:nowrap;padding:0}.mw-parser-output .navbox>.tnavbar{margin-left:1em;float:left}.mw-parser-output .navbox .below>hr+.tnavbar{margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox .below>.tnavbar:before{content:"Ten szablon: "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:after{content:" · "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:last-child:after{content:none}.mw-parser-output .navbox hr{margin:0.2em 1em}.mw-parser-output .navbox .title{background:#ddf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content:not(.grupa-szablonów-nawigacyjnych){margin-top:2px;padding:0;font-size:smaller;overflow:auto}.mw-parser-output .navbox .above+div,.mw-parser-output .navbox .above+.navbox-main-content,.mw-parser-output .navbox .below,.mw-parser-output .navbox .title+.grid{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below{background:#ddf;text-align:center;margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex{display:flex;flex-direction:row}.mw-parser-output .navbox .flex>.before,.mw-parser-output .navbox .flex>.after{align-self:center;text-align:center}.mw-parser-output .navbox .flex>.navbox-main-content{flex-grow:1}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .before{margin-right:0.5em}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .after{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox .inner-columns,.mw-parser-output .navbox .inner-group,.mw-parser-output .navbox .inner-standard{border-spacing:0;border-collapse:collapse;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis{text-align:right;vertical-align:middle}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis+.spis{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td{padding:0;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td:first-child{text-align:center}.mw-parser-output .navbox .inner-standard .inner-standard>tbody>tr>td{text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-odd,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-even{padding:0 0.3em}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>th+td{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns{table-layout:fixed}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{padding:0;border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);border-right:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{vertical-align:top}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:first-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:first-child{border-left:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:last-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:last-child{border-right:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ul,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ol,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>dl{text-align:left;column-width:24em}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+table{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.opis,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.spis{padding:0.1em 1em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-toggle,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.mw-collapsible-toggle{width:4em;text-align:right;margin-right:0.4em}.mw-parser-output .navbox>.fakebar,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.fakebar{float:left;width:4em;height:1em}.mw-parser-output .navbox .opis{background:#ddf;padding:0 1em;white-space:nowrap;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox.pionowy .opis{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-even,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-odd{background:transparent}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-odd,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-even{background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa)}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div{background:transparent}.mw-parser-output .navbox p{margin:0;padding:0.3em 0}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:gold}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:silver}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#c96}.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ul,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>dl,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ol{column-width:24em;text-align:left}.mw-parser-output .navbox ul{list-style:none}.mw-parser-output .navbox .references{background:transparent}.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dd,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dt,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist li{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox .rok{display:inline-block;width:4em;padding-right:0.5em;text-align:right}.mw-parser-output .navbox .navbox-statistics{margin-top:2px;border-top:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);text-align:center;font-size:small}.mw-parser-output .navbox-summary>.title{font-weight:bold;font-size:larger}.mw-parser-output .navbox:not(.grupa-szablonów) .navbox{margin:0;border:0;padding:0}.mw-parser-output .navbox.grupa-szablonów>.grupa-szablonów-nawigacyjnych>.navbox:first-child{margin-top:2px}@media(max-width:800px){.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.before,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.after{display:none}}.mw-parser-output .navbox .opis img,.mw-parser-output .navbox .opis .flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.image{display:none}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}</style><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:Opery_Giacoma_Pucciniego" title="Szablon:Opery Giacoma Pucciniego"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Dyskusja_szablonu:Opery_Giacoma_Pucciniego&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dyskusja szablonu:Opery Giacoma Pucciniego (strona nie istnieje)"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Opery_Giacoma_Pucciniego&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption"><a href="/wiki/Giacomo_Puccini" title="Giacomo Puccini">Giacomo Puccini</a></div><div class="mw-collapsible-content"><div class="flex"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><th class="navbox-group opis" scope="row">Opery</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><i><a href="/wiki/Wi%C5%82y_(opera)" title="Wiły (opera)">Wiły</a></i> (1884)</li> <li><i><a href="/wiki/Edgar_(opera)" title="Edgar (opera)">Edgar</a></i> (1889)</li> <li><i><a href="/wiki/Manon_Lescaut_(opera_Giacoma_Pucciniego)" title="Manon Lescaut (opera Giacoma Pucciniego)">Manon Lescaut</a></i> (1893)</li> <li><i><a href="/wiki/Cyganeria_(opera_Giacoma_Pucciniego)" title="Cyganeria (opera Giacoma Pucciniego)">Cyganeria</a></i> (1896)</li> <li><i><a class="mw-selflink selflink">Tosca</a></i> (1900)</li> <li><i><a href="/wiki/Madame_Butterfly" title="Madame Butterfly">Madame Butterfly</a></i> (1904)</li> <li><i><a href="/wiki/Dziewczyna_ze_Z%C5%82otego_Zachodu" title="Dziewczyna ze Złotego Zachodu">Dziewczyna ze Złotego Zachodu</a></i> (1910)</li> <li><i><a href="/wiki/Jask%C3%B3%C5%82ka_(opera)" title="Jaskółka (opera)">Jaskółka</a></i> (1917)</li> <li><i><a href="/wiki/Tryptyk_(opera)" title="Tryptyk (opera)">Tryptyk</a></i> (1918) <ul><li><i><a href="/wiki/P%C5%82aszcz_(opera)" title="Płaszcz (opera)">Płaszcz</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Siostra_Angelica" title="Siostra Angelica">Siostra Angelica</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Gianni_Schicchi" title="Gianni Schicchi">Gianni Schicchi</a></i></li></ul></li> <li><i><a href="/wiki/Turandot" title="Turandot">Turandot</a></i> (1924)</li></ul> </td></tr><tr class="a2"><th class="navbox-group opis" scope="row">Arie</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Torna_ai_felici_d%C3%AC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Torna ai felici dì (strona nie istnieje)">Torna ai felici dì</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Donna_non_vidi_mai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Donna non vidi mai (strona nie istnieje)">Donna non vidi mai</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Quando_me%27n_vo%27&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quando me'n vo' (strona nie istnieje)">Quando me'n vo'</a></li> <li><a href="/wiki/E_lucevan_le_stelle" title="E lucevan le stelle">E lucevan le stelle</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Recondita_armonia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Recondita armonia (strona nie istnieje)">Recondita armonia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Vissi_d%27arte&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vissi d'arte (strona nie istnieje)">Vissi d'arte</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ch%27ella_mi_creda&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ch'ella mi creda (strona nie istnieje)">Ch'ella mi creda</a></li> <li><a href="/wiki/Laura_Schicchi" title="Laura Schicchi">O mio babbino caro</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=In_questa_reggia&action=edit&redlink=1" class="new" title="In questa reggia (strona nie istnieje)">In questa reggia</a></li> <li><a href="/wiki/Nessun_dorma" title="Nessun dorma">Nessun dorma</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Non_piangere,_Li%C3%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Non piangere, Liù (strona nie istnieje)">Non piangere, Liù</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tu_che_di_gel_sei_cinta&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tu che di gel sei cinta (strona nie istnieje)">Tu che di gel sei cinta</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Signore,_ascolta!&action=edit&redlink=1" class="new" title="Signore, ascolta! (strona nie istnieje)">Signore, ascolta!</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=O_soave_fanciulla&action=edit&redlink=1" class="new" title="O soave fanciulla (strona nie istnieje)">O soave fanciulla</a></li> <li><a href="/wiki/Che_gelida_manina" title="Che gelida manina">Che gelida manina</a></li> <li><a href="/wiki/Un_bel_d%C3%AC,_vedremo" title="Un bel dì, vedremo">Un bel dì, vedremo</a></li></ul> </td></tr><tr class="a3"><th class="navbox-group opis" scope="row">Inne dzieła</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><i><a href="/w/index.php?title=Messa_(Puccini)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Messa (Puccini) (strona nie istnieje)">Messa di Gloria</a></i> (1880)</li></ul> </td></tr><tr class="a4"><th class="navbox-group opis" scope="row">Adaptacje</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=La_Boh%C3%A8me_(film_1926)&action=edit&redlink=1" class="new" title="La Bohème (film 1926) (strona nie istnieje)"><i>La Bohème</i> (1926)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tosca_(film_1956)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tosca (film 1956) (strona nie istnieje)"><i>Tosca</i> (1956)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=La_Boh%C3%A8me_(film_1965)&action=edit&redlink=1" class="new" title="La Bohème (film 1965) (strona nie istnieje)"><i>La Bohème</i> (1965)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=La_Boh%C3%A8me_(film_1988)&action=edit&redlink=1" class="new" title="La Bohème (film 1988) (strona nie istnieje)"><i>La Bohème</i> (1988)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=La_Boh%C3%A8me_(film_2008)&action=edit&redlink=1" class="new" title="La Bohème (film 2008) (strona nie istnieje)"><i>La Bohème</i> (2008)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tosca_(film_2001)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tosca (film 2001) (strona nie istnieje)"><i>Tosca</i> (2001)</a></li></ul> </td></tr><tr class="a6"><th class="navbox-group opis" scope="row">Powiązane</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Festival_Puccini&action=edit&redlink=1" class="new" title="Festival Puccini (strona nie istnieje)">Festival Puccini</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Giulio_Ricordi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Giulio Ricordi (strona nie istnieje)">Giulio Ricordi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Giuseppe_Giacosa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Giuseppe Giacosa (strona nie istnieje)">Giuseppe Giacosa</a></li> <li><a href="/wiki/Luigi_Illica" title="Luigi Illica">Luigi Illica</a></li></ul> </td></tr></tbody></table><div class="navbox-after after"> <p><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:GiacomoPuccini.jpg" class="mw-file-description" title="Fotografia Giacoma Pucciniego"><img alt="Fotografia Giacoma Pucciniego" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/GiacomoPuccini.jpg/60px-GiacomoPuccini.jpg" decoding="async" width="60" height="93" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/GiacomoPuccini.jpg/90px-GiacomoPuccini.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/GiacomoPuccini.jpg/120px-GiacomoPuccini.jpg 2x" data-file-width="516" data-file-height="800" /></a></span> </p> </div></div><div class="hlist navbox-below below"> <ul><li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Loudspeaker.svg" class="mw-file-description"><img alt="sound icon" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Loudspeaker.svg/16px-Loudspeaker.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Loudspeaker.svg/24px-Loudspeaker.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Loudspeaker.svg/32px-Loudspeaker.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span> <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Audio_files_of_music_by_Giacomo_Puccini" class="extiw" title="commons:Category:Audio files of music by Giacomo Puccini">Audio</a></li></ul> </div></div></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74016753">.mw-parser-output #normdaten>div+div{margin-top:0.5em}.mw-parser-output #normdaten>div>div{background:var(--background-color-neutral,#eaecf0);padding:.2em .5em}.mw-parser-output #normdaten ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output #normdaten ul li:first-child{padding-left:.5em;border-left:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1)}</style> <div id="normdaten" class="catlinks"><div class="normdaten-typ-w"><div><a href="/wiki/Kontrola_autorytatywna" title="Kontrola autorytatywna">Kontrola autorytatywna</a> (<span class="description">utwór dramatyczno-muzyczny</span>):</div><ul><li><a href="/wiki/Virtual_International_Authority_File" title="Virtual International Authority File">VIAF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://viaf.org/viaf/178595470">178595470</a></span></li><li><a href="/wiki/Library_of_Congress_Control_Number" title="Library of Congress Control Number">LCCN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://lccn.loc.gov/n93081951">n93081951</a></span></li><li><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/300122470">300122470</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioth%C3%A8que_nationale" title="Bibliothèque nationale">BnF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb13917267v">13917267v</a></span></li><li><a href="/wiki/Syst%C3%A8me_Universitaire_de_Documentation" title="Système Universitaire de Documentation">SUDOC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.idref.fr/148420508">148420508</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Izraela" title="Biblioteka Narodowa Izraela">J9U</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007603614905171">987007603614905171</a></span></li></ul></div><div class="normdaten-andere"><div><a href="/wiki/Encyklopedia_internetowa" title="Encyklopedia internetowa">Encyklopedie internetowe</a>:</div> <ul><li><a href="/wiki/Encyklopedia_Britannica" title="Encyklopedia Britannica">Britannica</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/topic/Tosca">topic/Tosca</a></span></li> <li><a href="/wiki/Store_norske_leksikon" title="Store norske leksikon">SNL</a>: <span class="uid"><a class="external text" href="https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=4342&url_prefix=https://snl.no/&id=Tosca">Tosca</a></span></li> <li><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Property:P1296" class="extiw" title="d:Property:P1296">Catalana</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0067042.xml">0067042</a></span></li> <li><a href="/wiki/Den_Store_Danske_Encyklop%C3%A6di" title="Den Store Danske Encyklopædi">DSDE</a>: <span class="uid"><a class="external text" href="https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=8313&url_prefix=https://lex.dk/&id=Tosca">Tosca</a></span></li></ul> </div></div></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1&useformat=desktop" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Źródło: „<a dir="ltr" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tosca&oldid=74682197">https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tosca&oldid=74682197</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Specjalna:Kategorie" title="Specjalna:Kategorie">Kategorie</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Dobre_Artyku%C5%82y" title="Kategoria:Dobre Artykuły">Dobre Artykuły</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Opery_Giacoma_Pucciniego" title="Kategoria:Opery Giacoma Pucciniego">Opery Giacoma Pucciniego</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Opery_w_j%C4%99zyku_w%C5%82oskim" title="Kategoria:Opery w języku włoskim">Opery w języku włoskim</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Ukryta kategoria: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Wyr%C3%B3%C5%BCnione_artyku%C5%82y" title="Kategoria:Wyróżnione artykuły">Wyróżnione artykuły</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Tę stronę ostatnio edytowano 4 wrz 2024, 11:03.</li> <li id="footer-info-copyright">Tekst udostępniany na licencji <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl">Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach</a>, z możliwością obowiązywania dodatkowych ograniczeń. Zobacz szczegółowe informacje o <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/pl">warunkach korzystania</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Polityka prywatności</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii">O Wikipedii</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Korzystasz_z_Wikipedii_tylko_na_w%C5%82asn%C4%85_odpowiedzialno%C5%9B%C4%87">Korzystasz z Wikipedii tylko na własną odpowiedzialność</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Powszechne Zasady Postępowania</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Dla deweloperów</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/pl.wikipedia.org">Statystyki</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Oświadczenie o ciasteczkach</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//pl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Tosca&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Wersja mobilna</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-5c59558b9d-c6tst","wgBackendResponseTime":196,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.770","walltime":"0.952","ppvisitednodes":{"value":19432,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":77622,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":14575,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":12,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":10,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":56745,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":5,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 794.518 1 -total"," 26.47% 210.332 85 Szablon:Odn"," 16.26% 129.157 1 Szablon:Kontrola_autorytatywna"," 15.92% 126.486 1 Szablon:Opery_Giacoma_Pucciniego"," 15.21% 120.818 1 Szablon:Szablon_nawigacyjny"," 11.56% 91.868 11 Szablon:Cytuj"," 9.08% 72.148 1 Szablon:Opera_infobox"," 5.96% 47.353 85 Szablon:Odn/tekst"," 3.93% 31.205 1 Szablon:Wyróżnienie"," 3.83% 30.429 171 Szablon:Odn/id"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.307","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":4614546,"limit":52428800},"limitreport-logs":"required = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\nrequired = table#1 {\n}\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-5476bd94cd-nvc7m","timestamp":"20241111122944","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Tosca","url":"https:\/\/pl.wikipedia.org\/wiki\/Tosca","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q192941","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q192941","author":{"@type":"Organization","name":"Wsp\u00f3\u0142tw\u00f3rcy projekt\u00f3w Fundacji Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2006-04-22T12:01:11Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/4\/40\/Tosca_%281899%29.jpg","headline":"opera w trzech aktach Giacoma Pucciniego na podstawie sztuki Victorena Sardou"}</script> </body> </html>