CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="vi" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Hoàng đạo – Wikipedia tiếng Việt</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )viwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"vi normal","wgMonthNames":["","tháng 1","tháng 2","tháng 3","tháng 4","tháng 5","tháng 6","tháng 7","tháng 8","tháng 9","tháng 10","tháng 11","tháng 12"],"wgRequestId":"03d868ad-88b0-4985-9804-00fa66116252","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Hoàng_đạo","wgTitle":"Hoàng đạo","wgCurRevisionId":71618601,"wgRevisionId":71618601,"wgArticleId":7302,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Bản mẫu webarchive dùng liên kết wayback","Bài viết chứa nhận dạng GND","Bài viết chứa nhận dạng LCCN","Bài viết chất lượng tốt","Hệ tọa độ thiên văn","Thuật ngữ thiên văn học","Lịch sử chiêm tinh học"],"wgPageViewLanguage":"vi","wgPageContentLanguage":"vi","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Hoàng_đạo","wgRelevantArticleId":7302,"wgIsProbablyEditable" :true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"vi","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"vi"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":30000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q79852","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false, "wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.charinsert-styles":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.did_you_mean","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.AVIM","ext.gadget.AVIM_portlet","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.purgetab", "ext.gadget.switcher","ext.gadget.AdvancedSiteNotices","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=vi&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=ext.gadget.charinsert-styles&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/8c/Ecliptic_with_earth_and_sun_animation.gif"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="636"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/Ecliptic_with_earth_and_sun_animation.gif/800px-Ecliptic_with_earth_and_sun_animation.gif"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="424"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/Ecliptic_with_earth_and_sun_animation.gif/640px-Ecliptic_with_earth_and_sun_animation.gif"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="339"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Hoàng đạo – Wikipedia tiếng Việt"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//vi.m.wikipedia.org/wiki/Ho%C3%A0ng_%C4%91%E1%BA%A1o"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Sửa đổi" href="/w/index.php?title=Ho%C3%A0ng_%C4%91%E1%BA%A1o&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (vi)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//vi.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Ho%C3%A0ng_%C4%91%E1%BA%A1o"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.vi"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Nguồn cấp Atom của Wikipedia" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_g%E1%BA%A7n_%C4%91%C3%A2y&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Hoàng_đạo rootpage-Hoàng_đạo skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Bước tới nội dung</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Trang Web"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Trình đơn chính" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Trình đơn chính</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Trình đơn chính</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ẩn</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Điều hướng </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Trang_Ch%C3%ADnh" title="Xem trang chính [z]" accesskey="z"><span>Trang Chính</span></a></li><li id="n-wikipedia-featuredcontent" class="mw-list-item"><a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:N%E1%BB%99i_dung_ch%E1%BB%8Dn_l%E1%BB%8Dc"><span>Nội dung chọn lọc</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ng%E1%BA%ABu_nhi%C3%AAn" title="Xem trang ngẫu nhiên [x]" accesskey="x"><span>Bài viết ngẫu nhiên</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_g%E1%BA%A7n_%C4%91%C3%A2y" title="Danh sách thay đổi gần đây trong wiki [r]" accesskey="r"><span>Thay đổi gần đây</span></a></li><li id="n-bug_in_article" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:B%C3%A1o_l%E1%BB%97i_b%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt"><span>Báo lỗi nội dung</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikipedia-interaction" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikipedia-interaction" > <div class="vector-menu-heading"> Tương tác </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-wikipedia-helppage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:S%C3%A1ch_h%C6%B0%E1%BB%9Bng_d%E1%BA%ABn"><span>Hướng dẫn</span></a></li><li id="n-aboutsite" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u"><span>Giới thiệu Wikipedia</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:C%E1%BB%99ng_%C4%91%E1%BB%93ng" title="Giới thiệu dự án, cách sử dụng và tìm kiếm thông tin ở đây"><span>Cộng đồng</span></a></li><li id="n-wikipedia-villagepump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn"><span>Thảo luận chung</span></a></li><li id="n-wikipedia-helpdesk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%C3%BAp_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_Wikipedia"><span>Giúp sử dụng</span></a></li><li id="n-contactpage" class="mw-list-item"><a href="//vi.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Liên_lạc"><span>Liên lạc</span></a></li><li id="n-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tr%C3%ACnh_t%E1%BA%A3i_l%C3%AAn_t%E1%BA%ADp_tin"><span>Tải lên tập tin</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Trang_Ch%C3%ADnh" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Bách khoa toàn thư mở" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-vi.svg" width="120" height="10" style="width: 7.5em; height: 0.625em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:T%C3%ACm_ki%E1%BA%BFm" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Tìm kiếm Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Tìm kiếm</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Tìm kiếm trên Wikipedia" aria-label="Tìm kiếm trên Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Tìm kiếm Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Đặc_biệt:Tìm_kiếm"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Tìm kiếm</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Công cụ cá nhân"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Giao diện"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Giao diện" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Giao diện</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_vi.wikipedia.org&uselang=vi" class=""><span>Quyên góp</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:M%E1%BB%9F_t%C3%A0i_kho%E1%BA%A3n&returnto=Ho%C3%A0ng+%C4%91%E1%BA%A1o" title="Bạn được khuyến khích mở tài khoản và đăng nhập; tuy nhiên, không bắt buộc phải có tài khoản" class=""><span>Tạo tài khoản</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C4%83ng_nh%E1%BA%ADp&returnto=Ho%C3%A0ng+%C4%91%E1%BA%A1o" title="Đăng nhập sẽ có lợi hơn, tuy nhiên không bắt buộc. [o]" accesskey="o" class=""><span>Đăng nhập</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Thêm tùy chọn" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Công cụ cá nhân" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Công cụ cá nhân</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Bảng chọn thành viên" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_vi.wikipedia.org&uselang=vi"><span>Quyên góp</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:M%E1%BB%9F_t%C3%A0i_kho%E1%BA%A3n&returnto=Ho%C3%A0ng+%C4%91%E1%BA%A1o" title="Bạn được khuyến khích mở tài khoản và đăng nhập; tuy nhiên, không bắt buộc phải có tài khoản"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Tạo tài khoản</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C4%83ng_nh%E1%BA%ADp&returnto=Ho%C3%A0ng+%C4%91%E1%BA%A1o" title="Đăng nhập sẽ có lợi hơn, tuy nhiên không bắt buộc. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Đăng nhập</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Trang dành cho người dùng chưa đăng nhập <a href="/wiki/Tr%E1%BB%A3_gi%C3%BAp:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u" aria-label="Tìm hiểu thêm về sửa đổi"><span>tìm hiểu thêm</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C3%B3ng_g%C3%B3p_c%E1%BB%A7a_t%C3%B4i" title="Danh sách các sửa đổi được thực hiện qua địa chỉ IP này [y]" accesskey="y"><span>Đóng góp</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_t%C3%B4i" title="Thảo luận với địa chỉ IP này [n]" accesskey="n"><span>Thảo luận cho địa chỉ IP này</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Trang Web"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Nội dung" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Nội dung</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ẩn</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Đầu</div> </a> </li> <li id="toc-Chuyển_động_biểu_kiến_của_Mặt_Trời" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Chuyển_động_biểu_kiến_của_Mặt_Trời"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Chuyển động biểu kiến của Mặt Trời</span> </div> </a> <ul id="toc-Chuyển_động_biểu_kiến_của_Mặt_Trời-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Mối_quan_hệ_với_xích_đạo_thiên_cầu" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Mối_quan_hệ_với_xích_đạo_thiên_cầu"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Mối quan hệ với xích đạo thiên cầu</span> </div> </a> <ul id="toc-Mối_quan_hệ_với_xích_đạo_thiên_cầu-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Độ_nghiêng_của_hoàng_đạo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Độ_nghiêng_của_hoàng_đạo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Độ nghiêng của hoàng đạo</span> </div> </a> <ul id="toc-Độ_nghiêng_của_hoàng_đạo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Mặt_phẳng_của_Hệ_Mặt_Trời" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Mặt_phẳng_của_Hệ_Mặt_Trời"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Mặt phẳng của Hệ Mặt Trời</span> </div> </a> <ul id="toc-Mặt_phẳng_của_Hệ_Mặt_Trời-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Mặt_phẳng_tham_chiếu_thiên_cầu" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Mặt_phẳng_tham_chiếu_thiên_cầu"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Mặt phẳng tham chiếu thiên cầu</span> </div> </a> <ul id="toc-Mặt_phẳng_tham_chiếu_thiên_cầu-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Thiên_thực" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Thiên_thực"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Thiên thực</span> </div> </a> <ul id="toc-Thiên_thực-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Điểm_phân_và_điểm_chí" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Điểm_phân_và_điểm_chí"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Điểm phân và điểm chí</span> </div> </a> <ul id="toc-Điểm_phân_và_điểm_chí-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Đi_qua_các_chòm_sao" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Đi_qua_các_chòm_sao"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Đi qua các chòm sao</span> </div> </a> <ul id="toc-Đi_qua_các_chòm_sao-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Chiêm_tinh_học" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Chiêm_tinh_học"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Chiêm tinh học</span> </div> </a> <ul id="toc-Chiêm_tinh_học-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Xem_thêm" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Xem_thêm"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Xem thêm</span> </div> </a> <ul id="toc-Xem_thêm-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tham_khảo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Tham_khảo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Tham khảo</span> </div> </a> <ul id="toc-Tham_khảo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Liên_kết_ngoài" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Liên_kết_ngoài"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12</span> <span>Liên kết ngoài</span> </div> </a> <ul id="toc-Liên_kết_ngoài-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Nội dung" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Đóng mở mục lục" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Đóng mở mục lục</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Hoàng đạo</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Xem bài viết trong ngôn ngữ khác. Bài có sẵn trong 87 ngôn ngữ" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-87" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">87 ngôn ngữ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Sonnebaan" title="Sonnebaan – Tiếng Afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Sonnebaan" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="Tiếng Afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Ekliptik" title="Ekliptik – Tiếng Đức (Thụy Sĩ)" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Ekliptik" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="Tiếng Đức (Thụy Sĩ)" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%83%D8%B3%D9%88%D9%81" title="دائرة الكسوف – Tiếng Ả Rập" lang="ar" hreflang="ar" data-title="دائرة الكسوف" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Tiếng Ả Rập" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Ecl%C3%ADptica" title="Eclíptica – Tiếng Asturias" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Eclíptica" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Tiếng Asturias" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Ekliptika" title="Ekliptika – Tiếng Azerbaijan" lang="az" hreflang="az" data-title="Ekliptika" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Tiếng Azerbaijan" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Ekliptika" title="Ekliptika – Tiếng Indonesia" lang="id" hreflang="id" data-title="Ekliptika" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Tiếng Indonesia" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Ekliptik" title="Ekliptik – Tiếng Mã Lai" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Ekliptik" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Tiếng Mã Lai" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/N%CC%82g-t%C5%8D" title="N̂g-tō – Tiếng Mân Nam" lang="nan" hreflang="nan" data-title="N̂g-tō" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Tiếng Mân Nam" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D0%BA%D0%BB%D1%96%D0%BF%D1%82%D1%8B%D0%BA%D0%B0" title="Экліптыка – Tiếng Belarus" lang="be" hreflang="be" data-title="Экліптыка" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Tiếng Belarus" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="bài viết tốt"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Ekliptika" title="Ekliptika – Tiếng Bosnia" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Ekliptika" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="Tiếng Bosnia" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Ekliptik" title="Ekliptik – Tiếng Breton" lang="br" hreflang="br" data-title="Ekliptik" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="Tiếng Breton" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D0%BA%D0%BB%D0%B8%D0%BF%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Еклиптика – Tiếng Bulgaria" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Еклиптика" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Tiếng Bulgaria" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Ecl%C3%ADptica" title="Eclíptica – Tiếng Catalan" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Eclíptica" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Tiếng Catalan" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D0%BA%D0%BB%D0%B8%D0%BF%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Эклиптика – Tiếng Chuvash" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Эклиптика" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="Tiếng Chuvash" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Ekliptika" title="Ekliptika – Tiếng Séc" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Ekliptika" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Tiếng Séc" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Ekliptika" title="Ekliptika – Tiếng Đan Mạch" lang="da" hreflang="da" data-title="Ekliptika" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Tiếng Đan Mạch" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Ekliptik" title="Ekliptik – Tiếng Đức" lang="de" hreflang="de" data-title="Ekliptik" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Tiếng Đức" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dsb mw-list-item"><a href="https://dsb.wikipedia.org/wiki/Ekliptika" title="Ekliptika – Tiếng Hạ Sorbia" lang="dsb" hreflang="dsb" data-title="Ekliptika" data-language-autonym="Dolnoserbski" data-language-local-name="Tiếng Hạ Sorbia" class="interlanguage-link-target"><span>Dolnoserbski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Ekliptika" title="Ekliptika – Tiếng Estonia" lang="et" hreflang="et" data-title="Ekliptika" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Tiếng Estonia" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CE%BA%CE%BB%CE%B5%CE%B9%CF%80%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE" title="Εκλειπτική – Tiếng Hy Lạp" lang="el" hreflang="el" data-title="Εκλειπτική" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Tiếng Hy Lạp" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="bài viết tốt"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Ecliptic" title="Ecliptic – Tiếng Anh" lang="en" hreflang="en" data-title="Ecliptic" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Tiếng Anh" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Ecl%C3%ADptica" title="Eclíptica – Tiếng Tây Ban Nha" lang="es" hreflang="es" data-title="Eclíptica" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Tiếng Tây Ban Nha" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Ekliptiko" title="Ekliptiko – Tiếng Quốc Tế Ngữ" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Ekliptiko" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Tiếng Quốc Tế Ngữ" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Ekliptika" title="Ekliptika – Tiếng Basque" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Ekliptika" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Tiếng Basque" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D9%88%D8%AC" title="دایرةالبروج – Tiếng Ba Tư" lang="fa" hreflang="fa" data-title="دایرةالبروج" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Tiếng Ba Tư" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89cliptique" title="Écliptique – Tiếng Pháp" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Écliptique" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Tiếng Pháp" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fur mw-list-item"><a href="https://fur.wikipedia.org/wiki/Eclitiche" title="Eclitiche – Tiếng Friulian" lang="fur" hreflang="fur" data-title="Eclitiche" data-language-autonym="Furlan" data-language-local-name="Tiếng Friulian" class="interlanguage-link-target"><span>Furlan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/%C3%89iclipteach" title="Éiclipteach – Tiếng Ireland" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Éiclipteach" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="Tiếng Ireland" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Ecl%C3%ADptica" title="Eclíptica – Tiếng Galician" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Eclíptica" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Tiếng Galician" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%ED%99%A9%EB%8F%84" title="황도 – Tiếng Hàn" lang="ko" hreflang="ko" data-title="황도" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Tiếng Hàn" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BD%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D6%80" title="Խավարածիր – Tiếng Armenia" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Խավարածիր" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Tiếng Armenia" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A5%82%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%AA%E0%A4%A5" title="सूर्यपथ – Tiếng Hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="सूर्यपथ" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Tiếng Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://hsb.wikipedia.org/wiki/Ekliptika" title="Ekliptika – Tiếng Thượng Sorbia" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="Ekliptika" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="Tiếng Thượng Sorbia" class="interlanguage-link-target"><span>Hornjoserbsce</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Ekliptika" title="Ekliptika – Tiếng Croatia" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Ekliptika" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Tiếng Croatia" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Ekliptiko" title="Ekliptiko – Tiếng Ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Ekliptiko" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="Tiếng Ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ig mw-list-item"><a href="https://ig.wikipedia.org/wiki/Ecliptic" title="Ecliptic – Tiếng Igbo" lang="ig" hreflang="ig" data-title="Ecliptic" data-language-autonym="Igbo" data-language-local-name="Tiếng Igbo" class="interlanguage-link-target"><span>Igbo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/S%C3%B3lbaugur" title="Sólbaugur – Tiếng Iceland" lang="is" hreflang="is" data-title="Sólbaugur" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="Tiếng Iceland" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Eclittica" title="Eclittica – Tiếng Italy" lang="it" hreflang="it" data-title="Eclittica" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Tiếng Italy" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%9E%D7%99%D7%A9%D7%95%D7%A8_%D7%94%D7%9E%D7%99%D7%9C%D7%A7%D7%94" title="מישור המילקה – Tiếng Do Thái" lang="he" hreflang="he" data-title="מישור המילקה" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Tiếng Do Thái" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%95%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B2%BE%E0%B2%82%E0%B2%A4%E0%B2%BF%E0%B2%B5%E0%B3%83%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%A4" title="ಕ್ರಾಂತಿವೃತ್ತ – Tiếng Kannada" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಕ್ರಾಂತಿವೃತ್ತ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="Tiếng Kannada" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%94%E1%83%99%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90" title="ეკლიპტიკა – Tiếng Georgia" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ეკლიპტიკა" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Tiếng Georgia" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D0%BA%D0%BB%D0%B8%D0%BF%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Эклиптика – Tiếng Kazakh" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Эклиптика" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="Tiếng Kazakh" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D0%BA%D0%BB%D0%B8%D0%BF%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Эклиптика – Tiếng Kyrgyz" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Эклиптика" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="Tiếng Kyrgyz" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Njia_ya_Jua" title="Njia ya Jua – Tiếng Swahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Njia ya Jua" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="Tiếng Swahili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Ekliptik" title="Ekliptik – Tiếng Haiti" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Ekliptik" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="Tiếng Haiti" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Linea_ecliptica" title="Linea ecliptica – Tiếng La-tinh" lang="la" hreflang="la" data-title="Linea ecliptica" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Tiếng La-tinh" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Ekliptika" title="Ekliptika – Tiếng Latvia" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Ekliptika" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Tiếng Latvia" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Ekliptik" title="Ekliptik – Tiếng Luxembourg" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Ekliptik" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="Tiếng Luxembourg" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Ekliptika" title="Ekliptika – Tiếng Litva" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Ekliptika" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Tiếng Litva" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Ekliptika" title="Ekliptika – Tiếng Hungary" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Ekliptika" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Tiếng Hungary" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D0%BA%D0%BB%D0%B8%D0%BF%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Еклиптика – Tiếng Macedonia" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Еклиптика" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Tiếng Macedonia" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Ekliptika" title="Ekliptika – Tiếng Malagasy" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Ekliptika" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="Tiếng Malagasy" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%BE%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B4%BF%E0%B4%B5%E0%B5%83%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B4%82" title="ക്രാന്തിവൃത്തം – Tiếng Malayalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ക്രാന്തിവൃത്തം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="Tiếng Malayalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%A4%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%83%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%A4" title="क्रांतिवृत्त – Tiếng Marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="क्रांतिवृत्त" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="Tiếng Marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A9%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D9%88%D8%AC" title="دایرةالبروج – Tiếng Mazanderani" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="دایرةالبروج" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="Tiếng Mazanderani" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Ecliptica_(astronomie)" title="Ecliptica (astronomie) – Tiếng Hà Lan" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Ecliptica (astronomie)" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="Tiếng Hà Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E9%BB%84%E9%81%93" title="黄道 – Tiếng Nhật" lang="ja" hreflang="ja" data-title="黄道" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Tiếng Nhật" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Ekliptikken" title="Ekliptikken – Tiếng Na Uy (Bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Ekliptikken" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Tiếng Na Uy (Bokmål)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Ekliptikken" title="Ekliptikken – Tiếng Na Uy (Nynorsk)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Ekliptikken" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Tiếng Na Uy (Nynorsk)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Ecliptica" title="Ecliptica – Tiếng Occitan" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Ecliptica" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="Tiếng Occitan" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Ekliptika" title="Ekliptika – Tiếng Uzbek" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Ekliptika" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="Tiếng Uzbek" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%B8%E0%A9%82%E0%A8%B0%E0%A8%9C%E0%A9%80_%E0%A8%AA%E0%A9%B0%E0%A8%A7" title="ਸੂਰਜੀ ਪੰਧ – Tiếng Punjab" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਸੂਰਜੀ ਪੰਧ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="Tiếng Punjab" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Ekliptyka" title="Ekliptyka – Tiếng Ba Lan" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Ekliptyka" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Tiếng Ba Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Ecl%C3%ADptica" title="Eclíptica – Tiếng Bồ Đào Nha" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Eclíptica" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Tiếng Bồ Đào Nha" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Ecliptic%C4%83" title="Ecliptică – Tiếng Romania" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Ecliptică" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Tiếng Romania" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D0%BA%D0%BB%D0%B8%D0%BF%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Еклиптика – Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Еклиптика" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D0%BA%D0%BB%D0%B8%D0%BF%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Эклиптика – Tiếng Nga" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Эклиптика" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Tiếng Nga" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D0%BA%D0%BB%D0%B8%D0%BF%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Эклиптика – Tiếng Sakha" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Эклиптика" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="Tiếng Sakha" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Ecliptic" title="Ecliptic – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Ecliptic" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Ekliptika" title="Ekliptika – Tiếng Slovak" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Ekliptika" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Tiếng Slovak" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Ekliptika" title="Ekliptika – Tiếng Slovenia" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Ekliptika" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Tiếng Slovenia" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D9%88%D9%84%DA%AF%DB%95%DB%8C_%D8%AE%DB%86%D8%B1" title="خولگەی خۆر – Tiếng Kurd Miền Trung" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="خولگەی خۆر" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="Tiếng Kurd Miền Trung" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D0%BA%D0%BB%D0%B8%D0%BF%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Еклиптика – Tiếng Serbia" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Еклиптика" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Tiếng Serbia" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Ekliptika" title="Ekliptika – Tiếng Serbo-Croatia" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Ekliptika" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Tiếng Serbo-Croatia" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Ekliptika" title="Ekliptika – Tiếng Phần Lan" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Ekliptika" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Tiếng Phần Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Ekliptikan" title="Ekliptikan – Tiếng Thụy Điển" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Ekliptikan" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Tiếng Thụy Điển" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D0%BA%D0%BB%D0%B8%D0%BF%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Эклиптика – Tiếng Tatar" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Эклиптика" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="Tiếng Tatar" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%9C%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%8B%E0%B0%A4%E0%B0%BF%E0%B0%B6%E0%B1%8D%E0%B0%9A%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82" title="జ్యోతిశ్చక్రం – Tiếng Telugu" lang="te" hreflang="te" data-title="జ్యోతిశ్చక్రం" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="Tiếng Telugu" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%96%E0%B8%B5" title="สุริยวิถี – Tiếng Thái" lang="th" hreflang="th" data-title="สุริยวิถี" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Tiếng Thái" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Tutulum" title="Tutulum – Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Tutulum" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D0%BA%D0%BB%D1%96%D0%BF%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Екліптика – Tiếng Ukraina" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Екліптика" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Tiếng Ukraina" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%A6%D8%B1%DB%83_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D9%88%D8%AC" title="دائرۃ البروج – Tiếng Urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="دائرۃ البروج" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="Tiếng Urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E9%BB%83%E9%81%93" title="黃道 – Literary Chinese" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="黃道" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="Literary Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E9%BB%83%E9%81%93" title="黃道 – Tiếng Ngô" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="黃道" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Tiếng Ngô" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E9%BB%83%E9%81%93" title="黃道 – Tiếng Quảng Đông" lang="yue" hreflang="yue" data-title="黃道" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Tiếng Quảng Đông" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%BB%84%E9%81%93" title="黄道 – Tiếng Trung" lang="zh" hreflang="zh" data-title="黄道" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Tiếng Trung" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zgh mw-list-item"><a href="https://zgh.wikipedia.org/wiki/%E2%B4%B0%E2%B4%B1%E2%B5%94%E2%B5%89%E2%B4%B7_%E2%B5%8F_%E2%B5%9C%E2%B4%B0%E2%B4%BC%E2%B5%93%E2%B4%BD%E2%B5%9C" title="ⴰⴱⵔⵉⴷ ⵏ ⵜⴰⴼⵓⴽⵜ – Tiếng Tamazight Chuẩn của Ma-rốc" lang="zgh" hreflang="zgh" data-title="ⴰⴱⵔⵉⴷ ⵏ ⵜⴰⴼⵓⴽⵜ" data-language-autonym="ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ" data-language-local-name="Tiếng Tamazight Chuẩn của Ma-rốc" class="interlanguage-link-target"><span>ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q79852#sitelinks-wikipedia" title="Sửa liên kết giữa ngôn ngữ" class="wbc-editpage">Sửa liên kết</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Không gian tên"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Ho%C3%A0ng_%C4%91%E1%BA%A1o" title="Xem bài viết [c]" accesskey="c"><span>Bài viết</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn:Ho%C3%A0ng_%C4%91%E1%BA%A1o" rel="discussion" title="Thảo luận về trang này [t]" accesskey="t"><span>Thảo luận</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Thay đổi biến thể ngôn ngữ" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Tiếng Việt</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Giao diện"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Ho%C3%A0ng_%C4%91%E1%BA%A1o"><span>Đọc</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Ho%C3%A0ng_%C4%91%E1%BA%A1o&veaction=edit" title="Sửa đổi trang này [v]" accesskey="v"><span>Sửa đổi</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Ho%C3%A0ng_%C4%91%E1%BA%A1o&action=edit" title="Sửa đổi mã nguồn của trang này [e]" accesskey="e"><span>Sửa mã nguồn</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Ho%C3%A0ng_%C4%91%E1%BA%A1o&action=history" title="Các phiên bản cũ của trang này [h]" accesskey="h"><span>Xem lịch sử</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Công cụ trang"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Công cụ" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Công cụ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Công cụ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ẩn</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Thêm tùy chọn" > <div class="vector-menu-heading"> Tác vụ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Ho%C3%A0ng_%C4%91%E1%BA%A1o"><span>Đọc</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Ho%C3%A0ng_%C4%91%E1%BA%A1o&veaction=edit" title="Sửa đổi trang này [v]" accesskey="v"><span>Sửa đổi</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Ho%C3%A0ng_%C4%91%E1%BA%A1o&action=edit" title="Sửa đổi mã nguồn của trang này [e]" accesskey="e"><span>Sửa mã nguồn</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Ho%C3%A0ng_%C4%91%E1%BA%A1o&action=history"><span>Xem lịch sử</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Chung </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_%C4%91%E1%BA%BFn_%C4%91%C3%A2y/Ho%C3%A0ng_%C4%91%E1%BA%A1o" title="Các trang liên kết đến đây [j]" accesskey="j"><span>Các liên kết đến đây</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_li%C3%AAn_quan/Ho%C3%A0ng_%C4%91%E1%BA%A1o" rel="nofollow" title="Thay đổi gần đây của các trang liên kết đến đây [k]" accesskey="k"><span>Thay đổi liên quan</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Trang_%C4%91%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t" title="Một danh sách chứa tất cả trang đặc biệt [q]" accesskey="q"><span>Trang đặc biệt</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Ho%C3%A0ng_%C4%91%E1%BA%A1o&oldid=71618601" title="Liên kết thường trực đến phiên bản này của trang"><span>Liên kết thường trực</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Ho%C3%A0ng_%C4%91%E1%BA%A1o&action=info" title="Thêm chi tiết về trang này"><span>Thông tin trang</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Tr%C3%ADch_d%E1%BA%ABn&page=Ho%C3%A0ng_%C4%91%E1%BA%A1o&id=71618601&wpFormIdentifier=titleform" title="Hướng dẫn cách trích dẫn trang này"><span>Trích dẫn trang này</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fvi.wikipedia.org%2Fwiki%2FHo%25C3%25A0ng_%25C4%2591%25E1%25BA%25A1o"><span>Lấy URL ngắn gọn</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:QrCode&url=https%3A%2F%2Fvi.wikipedia.org%2Fwiki%2FHo%25C3%25A0ng_%25C4%2591%25E1%25BA%25A1o"><span>Tải mã QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> In và xuất </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:S%C3%A1ch&bookcmd=book_creator&referer=Ho%C3%A0ng+%C4%91%E1%BA%A1o"><span>Tạo một quyển sách</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:DownloadAsPdf&page=Ho%C3%A0ng_%C4%91%E1%BA%A1o&action=show-download-screen"><span>Tải dưới dạng PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Ho%C3%A0ng_%C4%91%E1%BA%A1o&printable=yes" title="Bản để in ra của trang [p]" accesskey="p"><span>Bản để in ra</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Tại dự án khác </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Ecliptic" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q79852" title="Liên kết đến khoản mục kết nối trong kho dữ liệu [g]" accesskey="g"><span>Khoản mục Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Công cụ trang"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Giao diện"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Giao diện</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ẩn</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-featured-star" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikipedia:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_t%E1%BB%91t" title="Đây là một bài viết tốt. Nhấn vào đây để biết thêm thông tin."><img alt="Đây là một bài viết tốt. Nhấn vào đây để biết thêm thông tin." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Symbol_star_2ca02c.svg/19px-Symbol_star_2ca02c.svg.png" decoding="async" width="19" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Symbol_star_2ca02c.svg/29px-Symbol_star_2ca02c.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Symbol_star_2ca02c.svg/39px-Symbol_star_2ca02c.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a></span></div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Bách khoa toàn thư mở Wikipedia</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="vi" dir="ltr"><p><b>Hoàng đạo</b> hay <b>mặt phẳng hoàng đạo</b> là đường đi biểu kiến của Mặt Trời trên <a href="/wiki/Thi%C3%AAn_c%E1%BA%A7u" title="Thiên cầu">thiên cầu</a>.<sup id="cite_ref-AA2010_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-AA2010-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Các nhà thiên văn cũng xét đến <a href="/wiki/M%E1%BA%B7t_ph%E1%BA%B3ng_(to%C3%A1n_h%E1%BB%8Dc)" title="Mặt phẳng (toán học)">mặt phẳng</a> chứa hoàng đạo, nó đồng phẳng với <a href="/wiki/Qu%E1%BB%B9_%C4%91%E1%BA%A1o" title="Quỹ đạo">quỹ đạo</a> của Trái Đất quanh Mặt Trời (và do vậy trở thành quỹ đạo biểu kiến của Mặt Trời quanh Trái Đất). Đường đi của Mặt Trời thường ít được chú ý tới khi nhìn từ bề mặt Trái Đất do <a href="/wiki/Hi%E1%BB%87n_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%B1_quay_c%E1%BB%A7a_Tr%C3%A1i_%C4%90%E1%BA%A5t" title="Hiện tượng tự quay của Trái Đất">sự tự quay của Trái Đất</a>, từ mang theo góc nhìn của người quan sát trên Trái Đất đi qua chu trình <a href="/wiki/M%E1%BA%B7t_Tr%E1%BB%9Di_m%E1%BB%8Dc" title="Mặt Trời mọc">Mặt Trời mọc</a> và <a href="/wiki/M%E1%BA%B7t_Tr%E1%BB%9Di_l%E1%BA%B7n" title="Mặt Trời lặn">Mặt Trời lặn</a>, làm cản trở chuyển động biểu kiến của Mặt Trời so với các ngôi sao. Hoàng đạo là một <a href="/wiki/M%E1%BA%B7t_ph%E1%BA%B3ng_tham_chi%E1%BA%BFu" title="Mặt phẳng tham chiếu">mặt phẳng tham chiếu</a> quan trọng và là cơ sở của <a href="/wiki/H%E1%BB%87_t%E1%BB%8Da_%C4%91%E1%BB%99_ho%C3%A0ng_%C4%91%E1%BA%A1o" title="Hệ tọa độ hoàng đạo">hệ tọa độ hoàng đạo</a>. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Ecliptic_with_earth_and_sun_animation.gif" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/Ecliptic_with_earth_and_sun_animation.gif/350px-Ecliptic_with_earth_and_sun_animation.gif" decoding="async" width="350" height="186" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/Ecliptic_with_earth_and_sun_animation.gif/525px-Ecliptic_with_earth_and_sun_animation.gif 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/Ecliptic_with_earth_and_sun_animation.gif/700px-Ecliptic_with_earth_and_sun_animation.gif 2x" data-file-width="1166" data-file-height="618" /></a><figcaption>Khi nhìn từ <a href="/wiki/Tr%C3%A1i_%C4%90%E1%BA%A5t" title="Trái Đất">Trái Đất</a>, <a href="/wiki/M%E1%BA%B7t_Tr%E1%BB%9Di" title="Mặt Trời">Mặt Trời</a> dường như chuyển động trên nền <a href="/wiki/Sao" title="Sao">sao</a>. Hoàng đạo là đường vạch ra bởi Mặt Trời trên bầu trời. Quá trình này lặp lại trong chu kỳ ít hơn <a href="/wiki/N%C4%83m" title="Năm">365 ngày</a>.</figcaption></figure> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Chuyển_động_biểu_kiến_của_Mặt_Trời"><span id="Chuy.E1.BB.83n_.C4.91.E1.BB.99ng_bi.E1.BB.83u_ki.E1.BA.BFn_c.E1.BB.A7a_M.E1.BA.B7t_Tr.E1.BB.9Di"></span>Chuyển động biểu kiến của Mặt Trời</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Ho%C3%A0ng_%C4%91%E1%BA%A1o&veaction=edit&section=1" title="Sửa đổi phần “Chuyển động biểu kiến của Mặt Trời”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Ho%C3%A0ng_%C4%91%E1%BA%A1o&action=edit&section=1" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Chuyển động biểu kiến của Mặt Trời"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Chuyển động miêu tả ở trên là những cách đơn giản so với chuyển động thực tế. Do chuyển động của Trái Đất xung quanh <a href="/wiki/Kh%E1%BB%91i_t%C3%A2m" title="Khối tâm">khối tâm</a> của hệ Trái Đất - Mặt Trăng, đường đi biểu kiến của Mặt Trời hơi đu đưa một chút, với chu kỳ vào khoảng <a href="/wiki/Qu%E1%BB%B9_%C4%91%E1%BA%A1o_c%E1%BB%A7a_M%E1%BA%B7t_Tr%C4%83ng" title="Quỹ đạo của Mặt Trăng">một tháng</a>. Cũng do các <a href="/wiki/Nhi%E1%BB%85u_lo%E1%BA%A1n_(thi%C3%AAn_v%C4%83n_h%E1%BB%8Dc)" title="Nhiễu loạn (thiên văn học)">nhiễu loạn</a> ảnh hưởng bởi các <a href="/wiki/H%C3%A0nh_tinh" title="Hành tinh">hành tinh</a> khác trong <a href="/wiki/H%E1%BB%87_M%E1%BA%B7t_Tr%E1%BB%9Di" title="Hệ Mặt Trời">hệ Mặt Trời</a>, <a href="/wiki/Kh%E1%BB%91i_t%C3%A2m_h%E1%BB%87_thi%C3%AAn_th%E1%BB%83" title="Khối tâm hệ thiên thể">khối tâm hệ Trái Đất - Mặt Trăng</a> hơi dao động xung quanh vị trí trung bình theo một cách phức tạp. <b>Hoàng đạo</b> thực sự là đường đi biểu kiến của Mặt Trời trong chu kỳ một <a href="/wiki/N%C4%83m" title="Năm">năm</a>.<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Do Trái Đất mất 1 năm quay quanh Mặt Trời, vị trí biểu kiến của Mặt Trời cũng mất cùng một khoảng thời gian để hoàn thành một vòng quanh hoàng đạo. Với một năm có hơn 365 ngày một chút, Mặt Trời dịch chuyển khoảng ít hơn 1° về phía đông<sup id="cite_ref-celes_direc_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-celes_direc-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> sau mỗi ngày. Khi đứng từ Trái Đất, có thể phát hiện ra sự thay đổi nhỏ trong vị trí của Mặt Trời so với các ngôi sao (khi đứng hướng trực tiếp về phía bắc hoặc phía nam), thì sẽ thấy vị trí của Mặt Trời chậm hơn khoảng 4 phút so với hôm trước nếu như Trái Đất không quay quanh Mặt Trời; một ngày Trái Đất bằng 24 tiếng dài hơn 23 tiếng 56 phút của <a href="/wiki/Th%E1%BB%9Di_gian_thi%C3%AAn_v%C4%83n" title="Thời gian thiên văn">ngày sao</a> (sidereal day). Tuy vậy, miêu tả vừa rồi chỉ là một cách giản lược, dựa trên giả thiết Trái Đất quay quanh Mặt Trời với vận tốc không đổi. Vận tốc thực của Trái Đất biến đổi khi nó quay quanh Mặt Trời trong một năm, do vậy tốc độ của Mặt Trời di chuyển trên hoàng đạo cũng biến đổi. Ví dụ, Mặt Trời nằm ở phía bắc của xích đạo thiên cầu trong 185 ngày của 1 năm, và ở phía nam trong 180 ngày.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Sự biến đổi của vận tốc quỹ đạo Trái Đất cần được tính đến trong <a href="/w/index.php?title=Ph%C6%B0%C6%A1ng_tr%C3%ACnh_th%E1%BB%9Di_gian&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phương trình thời gian (trang không tồn tại)">phương trình thời gian</a>.<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Mối_quan_hệ_với_xích_đạo_thiên_cầu"><span id="M.E1.BB.91i_quan_h.E1.BB.87_v.E1.BB.9Bi_x.C3.ADch_.C4.91.E1.BA.A1o_thi.C3.AAn_c.E1.BA.A7u"></span>Mối quan hệ với xích đạo thiên cầu</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Ho%C3%A0ng_%C4%91%E1%BA%A1o&veaction=edit&section=2" title="Sửa đổi phần “Mối quan hệ với xích đạo thiên cầu”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Ho%C3%A0ng_%C4%91%E1%BA%A1o&action=edit&section=2" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Mối quan hệ với xích đạo thiên cầu"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99_nghi%C3%AAng_tr%E1%BB%A5c_quay" title="Độ nghiêng trục quay">Độ nghiêng trục quay</a></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Earths_orbit_and_ecliptic_vi.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Earths_orbit_and_ecliptic_vi.png/350px-Earths_orbit_and_ecliptic_vi.png" decoding="async" width="350" height="358" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Earths_orbit_and_ecliptic_vi.png/525px-Earths_orbit_and_ecliptic_vi.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Earths_orbit_and_ecliptic_vi.png/700px-Earths_orbit_and_ecliptic_vi.png 2x" data-file-width="906" data-file-height="926" /></a><figcaption><a href="/wiki/M%E1%BA%B7t_ph%E1%BA%B3ng_(to%C3%A1n_h%E1%BB%8Dc)" title="Mặt phẳng (toán học)">Mặt phẳng</a> của <a href="/wiki/Qu%E1%BB%B9_%C4%91%E1%BA%A1o" title="Quỹ đạo">quỹ đạo</a> <a href="/wiki/Tr%C3%A1i_%C4%90%E1%BA%A5t" title="Trái Đất">Trái Đất</a> chiếu theo mọi hướng tạo thành mặt phẳng tham chiếu gọi là mặt phẳng hoàng đạo. Ở đây, nó được vẽ màu xám bao ngoài Trái Đất và chứa bên trong <a href="/wiki/Thi%C3%AAn_c%E1%BA%A7u" title="Thiên cầu">thiên cầu</a>, cùng với <a href="/wiki/X%C3%ADch_%C4%91%E1%BA%A1o" title="Xích đạo">xích đạo</a> và <a href="/wiki/Hi%E1%BB%87n_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%B1_quay_c%E1%BB%A7a_Tr%C3%A1i_%C4%90%E1%BA%A5t" title="Hiện tượng tự quay của Trái Đất">trục quay của Trái Đất</a> (màu lục). Mặt phẳng hoàng đạo giao cắt với thiên cầu tạo thành một <a href="/wiki/%C4%90%C6%B0%E1%BB%9Dng_tr%C3%B2n_l%E1%BB%9Bn" title="Đường tròn lớn">vòng tròn lớn</a> (màu đen), đồng nhất với đường tròn mà Mặt Trời di chuyển khi Trái Đất quay quanh nó. <a href="/wiki/Giao_%C4%91i%E1%BB%83m" title="Giao điểm">Giao cắt</a> của hoàng đạo và <a href="/wiki/X%C3%ADch_%C4%91%E1%BA%A1o_thi%C3%AAn_c%E1%BA%A7u" title="Xích đạo thiên cầu">xích đạo thiên cầu</a> là các <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%83m_ph%C3%A2n" title="Điểm phân">điểm phân</a> xuân phân và thu phân (màu đỏ), nơi Mặt Trời đi qua xích đạo thiên cầu.</figcaption></figure> <p>Bởi <a href="/wiki/Hi%E1%BB%87n_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%B1_quay_c%E1%BB%A7a_Tr%C3%A1i_%C4%90%E1%BA%A5t" title="Hiện tượng tự quay của Trái Đất">trục quay của Trái Đất</a> không <a href="/wiki/Vu%C3%B4ng_g%C3%B3c" title="Vuông góc">vuông góc</a> với <a href="/wiki/M%E1%BA%B7t_ph%E1%BA%B3ng_qu%E1%BB%B9_%C4%91%E1%BA%A1o" title="Mặt phẳng quỹ đạo">mặt phẳng quỹ đạo</a> của nó, <a href="/wiki/X%C3%ADch_%C4%91%E1%BA%A1o" title="Xích đạo">mặt phẳng xích đạo</a> của Trái Đất không <a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%93ng_ph%E1%BA%B3ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đồng phẳng (trang không tồn tại)">đồng phẳng</a> với mặt phẳng hoàng đạo, mà nghiêng với nó một góc 23,4°, hay còn được biết đến là <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99_nghi%C3%AAng_tr%E1%BB%A5c_quay" title="Độ nghiêng trục quay">độ nghiêng của mặt phẳng hoàng đạo</a>.<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Nếu xích đạo được chiếu hướng ra ngoài <a href="/wiki/Thi%C3%AAn_c%E1%BA%A7u" title="Thiên cầu">thiên cầu</a>, mà tạo thành <a href="/wiki/X%C3%ADch_%C4%91%E1%BA%A1o_thi%C3%AAn_c%E1%BA%A7u" title="Xích đạo thiên cầu">xích đạo thiên cầu</a>, nó cắt hoàng đạo tại hai điểm gọi là các <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%83m_ph%C3%A2n" title="Điểm phân">điểm phân</a>. Mặt Trời, trong quá trình chuyển động biểu kiến dọc theo hoàng đạo, sẽ cắt xích đạo thiên cầu tại những điểm này, một theo hướng từ nam đến bắc, một theo hướng ngược lại từ bắc đến nam.<sup id="cite_ref-celes_direc_4-1" class="reference"><a href="#cite_note-celes_direc-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Điểm cắt từ nam đến bắc được gọi là điểm <a href="/wiki/Xu%C3%A2n_ph%C3%A2n" title="Xuân phân">xuân phân</a>, hay còn gọi là <i>điểm đầu tiên của Bạch Dương</i> và <i><a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%83m_n%C3%BAt_qu%E1%BB%B9_%C4%91%E1%BA%A1o" title="Điểm nút quỹ đạo">điểm nút lên</a> của hoàng đạo</i> trên xích đạo thiên cầu.<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Điểm cắt theo hướng từ bắc đến nam là điểm <a href="/wiki/Thu_ph%C3%A2n" title="Thu phân">thu phân</a> hoặc <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%83m_n%C3%BAt_qu%E1%BB%B9_%C4%91%E1%BA%A1o" title="Điểm nút quỹ đạo">điểm nút xuống</a>. </p> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/Tu%E1%BA%BF_sai_tr%E1%BB%A5c" class="mw-redirect" title="Tuế sai trục">Tuế sai trục</a></div> <p>Hướng của trục quay của Trái Đất và xích đạo không cố định trong không gian vũ trụ, mà nó quay theo cực của hoàng đạo (ecliptic pole) với chu kỳ khoảng 26.000 năm, một quá trình mà các nhà thiên văn gọi là <i><a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFn_%C4%91%E1%BB%99ng" title="Tiến động">tiến động</a> Mặt Trời - Mặt Trăng</i> (lunisolar precession), do quá trình này ảnh hưởng chủ yếu bởi lực hấp dẫn của <a href="/wiki/M%E1%BA%B7t_Tr%E1%BB%9Di" title="Mặt Trời">Mặt Trời</a> và <a href="/wiki/M%E1%BA%B7t_Tr%C4%83ng" title="Mặt Trăng">Mặt Trăng</a> lên hình dáng không phải là hình cầu hoàn hảo của Trái Đất (Trái Đất phình ra tại xích đạo và dẹt hơn ở hai cực của nó). Do vậy, hoàng đạo cũng không phải là đường cố định. <a href="/wiki/Nhi%E1%BB%85u_lo%E1%BA%A1n_(thi%C3%AAn_v%C4%83n_h%E1%BB%8Dc)" title="Nhiễu loạn (thiên văn học)">Nhiễu loạn hấp dẫn</a> của các hành tinh khác trong hệ Mặt Trời gây ra một chuyển động nhỏ hơn trong quỹ đạo của Trái Đất, và do đó là hoàng đạo, hay quá trình <i>tiến động hành tinh</i>. Tác động tổng hợp của hai quá trình này được gọi là <i>tiến động chung</i> (general precession), và sự thay đổi vị trí của các điểm phân vào khoảng 50 <a href="/wiki/Gi%C3%A2y_cung" class="mw-redirect" title="Giây cung">giây cung</a> (xấp xỉ 0°,014) trên một năm.<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/Ch%C6%B0%C6%A1ng_%C4%91%E1%BB%99ng" title="Chương động">Chương động</a></div> <p>Tuy vậy, miêu tả ở trên vẫn là sự giản lược. Chuyển động chu kỳ của Mặt Trăng và chuyển động tuần hoàn biểu kiến của Mặt Trời (mà thực sự là chuyển động của Trái Đất trên quỹ đạo) gây ra những dao động tuần hoàn biên độ nhỏ giai đoạn ngắn (short-term small-amplitude periodic oscillation) ở trục quay của Trái Đất, và do đó là xích đạo thiên cầu, một quá trình mà các nhà thiên văn học gọi là <a href="/wiki/Ch%C6%B0%C6%A1ng_%C4%91%E1%BB%99ng" title="Chương động">chương động</a>.<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ảnh hưởng này cộng thêm thành phần vào vị trí của các điểm phân; các vị trí của xích đạo thiên cầu và điểm thu phân khi kể đến đầy đủ cả hiện tượng tiến động và chương động được gọi là <i>xích đạo và điểm phân thực</i> (true equator and equinox); trong khi vị trí không kể đến ảnh hưởng của chương động gọi là <i>xích đạo và điểm phân trung bình</i> (mean equator and equinox).<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Độ_nghiêng_của_hoàng_đạo"><span id=".C4.90.E1.BB.99_nghi.C3.AAng_c.E1.BB.A7a_ho.C3.A0ng_.C4.91.E1.BA.A1o"></span>Độ nghiêng của hoàng đạo</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Ho%C3%A0ng_%C4%91%E1%BA%A1o&veaction=edit&section=3" title="Sửa đổi phần “Độ nghiêng của hoàng đạo”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Ho%C3%A0ng_%C4%91%E1%BA%A1o&action=edit&section=3" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Độ nghiêng của hoàng đạo"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Độ nghiêng của hoàng đạo là thuật ngữ được các nhà thiên văn học sử dụng cho sự nghiêng của mặt phẳng xích đạo Trái Đất với mặt phẳng hoàng đạo, hoặc tương đương góc của <a href="/wiki/Hi%E1%BB%87n_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%B1_quay_c%E1%BB%A7a_Tr%C3%A1i_%C4%90%E1%BA%A5t" title="Hiện tượng tự quay của Trái Đất">trục quay Trái Đất</a> với trục <a href="/wiki/Vu%C3%B4ng_g%C3%B3c" title="Vuông góc">vuông góc</a> với mặt phẳng hoàng đạo. Góc này có giá trị bằng 23,4° và hiện nay giá trị này đang giảm dần 0,013 độ (47 giây cung) trên một trăm năm do ảnh hưởng nhiễu loạn của các <a href="/wiki/H%C3%A0nh_tinh" title="Hành tinh">hành tinh</a>.<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Giá trị góc của độ nghiêng của hoàng đạo thu được bằng cách quan sát các chuyển động của Trái Đất và <a href="/wiki/Danh_s%C3%A1ch_h%C3%A0nh_tinh_h%E1%BB%87_M%E1%BA%B7t_Tr%E1%BB%9Di" class="mw-redirect" title="Danh sách hành tinh hệ Mặt Trời">các hành tinh trong hệ Mặt Trời</a> trong nhiều năm. Các nhà thiên văn lập ra những <a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%8Bch_thi%C3%AAn_v%C4%83n_c%C6%A1_s%E1%BB%9F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lịch thiên văn cơ sở (trang không tồn tại)">lịch thiên văn cơ sở</a> mới (fundamental ephemeris) khi độ chính xác của các <a href="/wiki/Thi%C3%AAn_v%C4%83n_h%E1%BB%8Dc_quan_s%C3%A1t" title="Thiên văn học quan sát">quan sát</a> ngày được nâng cao và sự hiểu biết về các quá trình <a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c_gi%E1%BA%A3i_t%C3%ADch&action=edit&redlink=1" class="new" title="Động lực giải tích (trang không tồn tại)">động lực</a> được tăng cường, và từ những lịch thiên văn này nhiều giá trị thiên văn được rút ra, bao gồm độ nghiêng của hoàng đạo. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Obliquity_of_the_ecliptic_laskar.PNG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Obliquity_of_the_ecliptic_laskar.PNG/310px-Obliquity_of_the_ecliptic_laskar.PNG" decoding="async" width="310" height="210" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Obliquity_of_the_ecliptic_laskar.PNG/465px-Obliquity_of_the_ecliptic_laskar.PNG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Obliquity_of_the_ecliptic_laskar.PNG/620px-Obliquity_of_the_ecliptic_laskar.PNG 2x" data-file-width="1221" data-file-height="826" /></a><figcaption>Độ nghiêng của hoàng đạo trong 20.000 năm, lấy từ Laskar (1986).<sup id="cite_ref-laskar_13-0" class="reference"><a href="#cite_note-laskar-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Chú ý rằng độ nghiêng chỉ biến đổi giá trị từ 24,2° đến 22,5° trong suốt thời gian này. Điểm đỏ biểu thị thời điểm năm 2000.</figcaption></figure> <p>Cho đến năm 1983 độ nghiêng ở một ngày bất kỳ được tính toán dựa trên bảng vị trí các thiên thể của <a href="/w/index.php?title=Simon_Newcomb&action=edit&redlink=1" class="new" title="Simon Newcomb (trang không tồn tại)">Simon Newcomb</a>, nhà thiên văn đã phân tích vị trí các hành tinh cho đến tận năm 1895: </p><p><span class="texhtml"><i>ε</i> = 23° 27′ 08″.26 − 46″.845 <i>T</i> − 0″.0059 <i>T</i><sup>2</sup> + 0″.00181 <i>T</i><sup>3</sup></span> </p><p>trong đó <span class="texhtml"><i>ε</i></span> là độ nghiêng của hoàng đạo và <span class="texhtml"><i>T</i></span> là <a href="/wiki/N%C4%83m_ch%C3%AD_tuy%E1%BA%BFn" title="Năm chí tuyến">thế kỷ chí tuyến</a> từ <a href="/wiki/K%E1%BB%B7_nguy%C3%AAn_(thi%C3%AAn_v%C4%83n_h%E1%BB%8Dc)" title="Kỷ nguyên (thiên văn học)">kỷ nguyên B1900.0</a> cho đến ngày cần tìm giá trị trên bảng.<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Từ năm 1984, bộ lịch thiên văn DE do <a href="/wiki/Ph%C3%B2ng_Th%C3%AD_nghi%E1%BB%87m_S%E1%BB%A9c_%C4%91%E1%BA%A9y_Ph%E1%BA%A3n_l%E1%BB%B1c" title="Phòng Thí nghiệm Sức đẩy Phản lực">Phòng Thí nghiệm Sức đẩy Phản lực</a> (JPL) lập ra bằng máy tính được sử dụng thay thế như là lịch thiên văn cơ bản của <a href="/wiki/Almanac" title="Almanac">niên lịch</a> <i><a href="/w/index.php?title=Astronomical_Almanac&action=edit&redlink=1" class="new" title="Astronomical Almanac (trang không tồn tại)">Astronomical Almanac</a></i>. Độ nghiêng hoàng đạo trong lịch DE200, mà dựa trên các quan sát từ năm 1911 đến 1979, được tính toán như sau: </p><p><span class="texhtml"><i>ε</i> = 23° 26′ 21″.45 − 46″.815 <i>T</i> − 0″.0006 <i>T</i><sup>2</sup> + 0″.00181 <i>T</i><sup>3</sup></span> </p><p>với <span class="texhtml"><i>T</i></span> là <a href="/wiki/Ng%C3%A0y_Julius" title="Ngày Julius">thế kỷ Julius</a> từ <a href="/wiki/K%E1%BB%B7_nguy%C3%AAn_(thi%C3%AAn_v%C4%83n_h%E1%BB%8Dc)" title="Kỷ nguyên (thiên văn học)">kỷ nguyên J2000.0</a>.<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Lịch thiên văn cơ sở của JPL liên tục được cập nhật. Ví dụ, giá trị độ nghiêng xác định trong <i>Astronomical Almanac</i> của năm 2010 là:<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><span class="texhtml"><i>ε</i> = 23° 26′ 21″.406 − 46″.836769 <i>T</i> − 0″.0001831 <i>T</i><sup>2</sup> + 0″.00200340 <i>T</i><sup>3</sup> − 0″.576×10<sup>−6</sup> <i>T</i><sup>4</sup> − 4″.34×10<sup>−8</sup> <i>T</i><sup>5</sup></span> </p><p>Các công thức trên cho độ nghiêng hoàng đạo có xu hướng tìm đến giá trị chính xác hơn trong một khoảng thời gian tương đối ngắn, có lẽ chỉ <span class="texhtml">±</span> vài thế kỷ.<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> J. Laskar đã đưa ra một công thức biểu diễn đến độ lớn cỡ <span class="texhtml"><i>T</i><sup>10</sup></span> với độ chính xác đến <span class="texhtml">0″.04</span>/1000 năm trong 10.000 năm.<sup id="cite_ref-laskar_13-1" class="reference"><a href="#cite_note-laskar-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Tất cả những công thức trên xác định cho độ nghiêng hoàng đạo <i>trung bình</i>, tức là bỏ qua ảnh hưởng của chương động thiên văn. Độ nghiêng <i>thực</i> hay độ nghiêng tức thời sẽ phải kể đến ảnh hưởng của chương động.<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div style="clear:both;"></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Mặt_phẳng_của_Hệ_Mặt_Trời"><span id="M.E1.BA.B7t_ph.E1.BA.B3ng_c.E1.BB.A7a_H.E1.BB.87_M.E1.BA.B7t_Tr.E1.BB.9Di"></span>Mặt phẳng của Hệ Mặt Trời</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Ho%C3%A0ng_%C4%91%E1%BA%A1o&veaction=edit&section=4" title="Sửa đổi phần “Mặt phẳng của Hệ Mặt Trời”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Ho%C3%A0ng_%C4%91%E1%BA%A1o&action=edit&section=4" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Mặt phẳng của Hệ Mặt Trời"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/H%E1%BB%87_M%E1%BA%B7t_Tr%E1%BB%9Di" title="Hệ Mặt Trời">Hệ Mặt Trời</a></div> <table class="wikitable" style="float:right;margin: 0em 0em.5em 1em;"> <tbody><tr> <td width="200px"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Ecliptic_plane_top_view.gif" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Ecliptic_plane_top_view.gif/200px-Ecliptic_plane_top_view.gif" decoding="async" width="200" height="199" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/44/Ecliptic_plane_top_view.gif 1.5x" data-file-width="249" data-file-height="248" /></a></span> </td> <td width="200px"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Ecliptic_plane_side_view.gif" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Ecliptic_plane_side_view.gif/200px-Ecliptic_plane_side_view.gif" decoding="async" width="200" height="199" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c1/Ecliptic_plane_side_view.gif 1.5x" data-file-width="249" data-file-height="248" /></a></span> </td> <td width="200px"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:FourPlanetSunset_hao_annotated_vi.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/FourPlanetSunset_hao_annotated_vi.jpg/200px-FourPlanetSunset_hao_annotated_vi.jpg" decoding="async" width="200" height="284" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/FourPlanetSunset_hao_annotated_vi.jpg/299px-FourPlanetSunset_hao_annotated_vi.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/FourPlanetSunset_hao_annotated_vi.jpg/399px-FourPlanetSunset_hao_annotated_vi.jpg 2x" data-file-width="779" data-file-height="1108" /></a></span> </td></tr> <tr> <td colspan="2">Nhìn theo phương chiếu đứng và chiếu cạnh của mặt phẳng hoàng đạo, với các hành tinh <a href="/wiki/Sao_Th%E1%BB%A7y" title="Sao Thủy">Sao Thủy</a>, <a href="/wiki/Sao_Kim" title="Sao Kim">Sao Kim</a>, <a href="/wiki/Tr%C3%A1i_%C4%90%E1%BA%A5t" title="Trái Đất">Trái Đất</a>, và <a href="/wiki/Sao_H%E1%BB%8Fa" title="Sao Hỏa">Sao Hỏa</a>. Hầu hết các hành tinh quay quanh Mặt Trời trong mặt phẳng rất gần với mặt phẳng quỹ đạo của Trái Đất, mặt phẳng hoàng đạo. </td> <td colspan="1">Bốn hành tinh sắp hàng trong tháng 7 năm 2010, minh họa cho mặt phẳng quỹ đạo của các hành tinh quay quanh Mặt Trời rất sát nhau. Bức ảnh chụp lúc hoàng hôn, nhìn về phía tây tại Surakarta, Java, Indonesia. </td></tr></tbody></table> <p>Phần lớn các thiên thể trong hệ Mặt Trời quay quanh Mặt Trời trong gần cùng một mặt phẳng. Nguyên nhân là do ban đầu hệ Mặt Trời hình thành từ một <a href="/wiki/%C4%90%C4%A9a_ti%E1%BB%81n_h%C3%A0nh_tinh" title="Đĩa tiền hành tinh">đĩa tiền hành tinh</a>. Mặt phẳng biểu diễn gần sát nhất với đĩa này được gọi là <i><a href="/wiki/M%E1%BA%B7t_ph%E1%BA%B3ng_b%E1%BA%A5t_bi%E1%BA%BFn" title="Mặt phẳng bất biến">mặt phẳng bất biến</a> của hệ Mặt Trời</i>. Quỹ đạo của Trái Đất, và do vậy là hoàng đạo, nghiêng một góc nhỏ hơn 1° so với mặt phẳng bất biến, và những hành tinh khác trong hệ Mặt Trời có mặt phẳng quỹ đạo của chúng nghiêng góc nhỏ hơn khoảng 6°. Vì vậy, hầu hết các vật thể trong hệ Mặt Trời nằm rất gần với hoàng đạo khi nhìn lên bầu trời. Hoàng đạo được định nghĩa theo bởi chuyển động của Mặt Trời. Mặt phẳng bất biến được định nghĩa theo <a href="/wiki/M%C3%B4_men_%C4%91%E1%BB%99ng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng" title="Mô men động lượng">mô men động lượng</a> của toàn bộ hệ Mặt Trời, cơ bản đó là <a href="/wiki/Ph%C3%A9p_l%E1%BA%A5y_t%E1%BB%95ng" title="Phép lấy tổng">tổng</a> của tất cả các <a href="/wiki/Vect%C6%A1" title="Vectơ">vectơ</a> mô men động lượng của tất cả các chuyển động trên quỹ đạo quanh Mặt Trời và sự quay quanh trục của chính mỗi vật thể, một giá trị đòi hỏi phải biết giá trị chính xác của mỗi vật thể trong hệ Mặt Trời. Vì lý do này, để cho thuận tiện, mặt phẳng hoàng đạo thường được sử dụng làm mặt phẳng tham chiếu cho hệ Mặt Trời.<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div style="clear:both;"></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Mặt_phẳng_tham_chiếu_thiên_cầu"><span id="M.E1.BA.B7t_ph.E1.BA.B3ng_tham_chi.E1.BA.BFu_thi.C3.AAn_c.E1.BA.A7u"></span>Mặt phẳng tham chiếu thiên cầu</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Ho%C3%A0ng_%C4%91%E1%BA%A1o&veaction=edit&section=5" title="Sửa đổi phần “Mặt phẳng tham chiếu thiên cầu”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Ho%C3%A0ng_%C4%91%E1%BA%A1o&action=edit&section=5" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Mặt phẳng tham chiếu thiên cầu"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/X%C3%ADch_%C4%91%E1%BA%A1o_thi%C3%AAn_c%E1%BA%A7u" title="Xích đạo thiên cầu">Xích đạo thiên cầu</a> và <a href="/wiki/H%E1%BB%87_t%E1%BB%8Da_%C4%91%E1%BB%99_ho%C3%A0ng_%C4%91%E1%BA%A1o" title="Hệ tọa độ hoàng đạo">Hệ tọa độ hoàng đạo</a></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Ecliptic_vs_equator_small.gif" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/a3/Ecliptic_vs_equator_small.gif" decoding="async" width="300" height="359" class="mw-file-element" data-file-width="300" data-file-height="359" /></a><figcaption>Chuyển động biểu kiến của Mặt Trời dọc theo hoàng đạo (đỏ) khi quan sát từ bên trong <a href="/wiki/Thi%C3%AAn_c%E1%BA%A7u" title="Thiên cầu">thiên cầu</a>. <a href="/wiki/H%E1%BB%87_t%E1%BB%8Da_%C4%91%E1%BB%99_ho%C3%A0ng_%C4%91%E1%BA%A1o" title="Hệ tọa độ hoàng đạo">Hệ tọa độ hoàng đạo</a> nằm bên trong (đỏ). <a href="/wiki/X%C3%ADch_%C4%91%E1%BA%A1o_thi%C3%AAn_c%E1%BA%A7u" title="Xích đạo thiên cầu">Xích đạo thiên cầu</a> (xanh) và <a href="/wiki/H%E1%BB%87_t%E1%BB%8Da_%C4%91%E1%BB%99_x%C3%ADch_%C4%91%E1%BA%A1o" title="Hệ tọa độ xích đạo">hệ tọa độ xích đạo</a> (xanh), nằm nghiêng so với hoàng đạo, dường như lắc lư khi Mặt Trời chuyển động thay đổi vị trí.</figcaption></figure> <p>Hoàng đạo tạo thành một trong hai <a href="/wiki/M%E1%BA%B7t_ph%E1%BA%B3ng_(to%C3%A1n_h%E1%BB%8Dc)" title="Mặt phẳng (toán học)">mặt phẳng</a> cơ bản được dùng làm tham chiếu vị trí trên <a href="/wiki/Thi%C3%AAn_c%E1%BA%A7u" title="Thiên cầu">thiên cầu</a>, mặt phẳng kia là <a href="/wiki/X%C3%ADch_%C4%91%E1%BA%A1o_thi%C3%AAn_c%E1%BA%A7u" title="Xích đạo thiên cầu">xích đạo thiên cầu</a>. Trục vuông góc với hoàng đạo xác định lên hai cực của hoàng đạo, cực bắc hoàng đạo là cực bắc của xích đạo. Trong hai mặt phẳng cơ bản này, mặt phẳng hoàng đạo ít thay đổi hơn so với các ngôi sao ở xa, chuyển động của nó so ảnh hưởng tiến động của các hành tinh chỉ gần bằng 1/100 so với của xích đạo thiên cầu.<sup id="cite_ref-montenbruck_21-0" class="reference"><a href="#cite_note-montenbruck-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Biểu diễn bằng <a href="/wiki/H%E1%BB%87_t%E1%BB%8Da_%C4%91%E1%BB%99_c%E1%BA%A7u" title="Hệ tọa độ cầu">hệ tọa độ cầu</a>, các hoàng kinh (kinh tuyến hoàng đạo) và hoàng vĩ (vĩ tuyến hoàng đạo) hoặc kinh tuyến và vĩ tuyến thiên cầu, được sử dụng để định vị trí trên thiên cầu so với mặt phẳng hoàng đạo. Giá trị kinh độ xác định dương theo hướng đông<sup id="cite_ref-celes_direc_4-2" class="reference"><a href="#cite_note-celes_direc-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> từ 0° đến 360° dọc theo hoàng đạo từ điểm xuân phân, cùng hướng với hướng chuyển động của Mặt Trời. Vĩ độ được đo theo hướng vuông góc với hoàng đạo, đến +90° hướng về cực bắc hoặc -90° hướng về cực nam của hoàng đạo, hoàng đạo là vĩ tuyến được gán giá trị 0°. Một vị trí đầy đủ trên thiên cầu cũng cần tham số xác định khoảng cách. Các đơn vị khoảng cách khác nhau cũng được sử dụng cho những mục đích khác nhau. Bên trong hệ Mặt Trời, thường các nhà thiên văn học sử dụng <a href="/wiki/%C4%90%C6%A1n_v%E1%BB%8B_thi%C3%AAn_v%C4%83n" title="Đơn vị thiên văn">đơn vị thiên văn</a>, và đối với các vật thể gần Trái Đất, đơn vị <a href="/wiki/B%C3%A1n_k%C3%ADnh_Tr%C3%A1i_%C4%90%E1%BA%A5t" title="Bán kính Trái Đất">bán kính Trái Đất</a> hoặc <a href="/wiki/Kil%C3%B4m%C3%A9t" title="Kilômét">kilômét</a> được sử dụng. <a href="/wiki/H%E1%BB%87_t%E1%BB%8Da_%C4%91%E1%BB%99_Descartes" title="Hệ tọa độ Descartes">Hệ tọa độ trục vuông góc</a> đặt ở góc phần tư thứ nhất cũng hay được sử dụng; với trục hoành <i>x</i> chỉ hướng về điểm xuân phân, trục tung vuông góc 90° <i>y</i> chỉ hướng về phía đông, và trục cao độ <i>z' chỉ hướng về cực bắc hoàng đạo; đơn vị sử dụng là đơn vị thiên văn. Ký hiệu quy định chung cho hệ tọa độ hoàng đạo được sử dụng như ở bảng sau.<sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></i> </p> <table class="wikitable" style="float: left;margin:0em 1em.5em 0em;"> <caption><center>Các ký hiệu sử dụng cho hệ tọa độ hoàng đạo<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </center></caption> <tbody><tr> <td rowspan="2" bgcolor="#89CFF0">  </td> <td colspan="3" align="center" bgcolor="#89CFF0"><b>Tọa độ cầu</b> </td> <td rowspan="2" align="center" bgcolor="#89CFF0"><b>Vuông góc</b> </td></tr> <tr bgcolor="#89CFF0" align="center"> <td>Kinh độ </td> <td>Vĩ độ </td> <td>Khoảng cách </td></tr> <tr align="center"> <td bgcolor="#89CFF0"><b>Địa tâm</b> </td> <td><i>λ</i> </td> <td><i>β</i> </td> <td><i>Δ</i> </td> <td>  </td></tr> <tr align="center"> <td bgcolor="#89CFF0"><b>Nhật tâm</b> </td> <td><i>l</i> </td> <td><i>b</i> </td> <td><i>r</i> </td> <td><i>x</i>, <i>y</i>, <i>z</i><sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>note 1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr> <tr> <td colspan="5"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71728118">.mw-parser-output .reflist{margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}@media screen{.mw-parser-output .reflist{font-size:90%}}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-24"><b><a href="#cite_ref-24">^</a></b> <span class="reference-text">Đối với các tọa độ ký hiệu; <i>x</i>, <i>y</i>, <i>z</i> thường để sử dụng cho <a href="/wiki/H%E1%BB%87_t%E1%BB%8Da_%C4%91%E1%BB%99_x%C3%ADch_%C4%91%E1%BA%A1o" title="Hệ tọa độ xích đạo">hệ tọa độ xích đạo</a>.</span> </li> </ol></div> </td></tr></tbody></table> <p>Sử dụng hệ tọa độ hoàng đạo thuận tiện nhất cho xác định vị trí các vật thể trong hệ Mặt Trời, vì hầu hết mặt phẳng quỹ đạo của các hành tinh <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99_nghi%C3%AAng_qu%E1%BB%B9_%C4%91%E1%BA%A1o" title="Độ nghiêng quỹ đạo">nghiêng</a> góc nhỏ so với mặt phẳng hoàng đạo, và do vậy chúng luôn xuất hiện rất gần với hoàng đạo trên bầu trời. Bởi quỹ đạo Trái Đất, và do đó là hoàng đạo, di chuyển rất ít, nên có thể coi như nó là mặt phẳng cố định so với các ngôi sao. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Ecliptic_inclination_dziobek_vi.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Ecliptic_inclination_dziobek_vi.png/350px-Ecliptic_inclination_dziobek_vi.png" decoding="async" width="350" height="245" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Ecliptic_inclination_dziobek_vi.png/525px-Ecliptic_inclination_dziobek_vi.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Ecliptic_inclination_dziobek_vi.png/700px-Ecliptic_inclination_dziobek_vi.png 2x" data-file-width="1292" data-file-height="904" /></a><figcaption>Độ nghiêng của hoàng đạo trong 200.000 năm, tham khảo từ Dziobek (1892).<sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Chú ý rằng hoàng đạo chỉ quay khoảng 7° trong quãng thời gian này, trong khi xích đạo thiên cầu đã quay trọn đủ một vài vòng xung quanh hoàng đạo. Hoàng đạo làm mặt phẳng tham chiếu tương đối ổn định so với xích đạo thiên cầu.</figcaption></figure> <p>Do <a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFn_%C4%91%E1%BB%99ng" title="Tiến động">chuyển động tiến động của các điểm phân</a>, tọa độ hoàng đạo của các vật thể trên thiên cầu liên tục thay đổi. Xác định một vị trí bên trong hệ tọa độ hoàng đạo đòi hỏi xác định theo một điểm phân cụ thể, nghĩa là điểm phân của một ngày cụ thể, được các nhà thiên văn định nghĩa là <a href="/wiki/K%E1%BB%B7_nguy%C3%AAn_(thi%C3%AAn_v%C4%83n_h%E1%BB%8Dc)" title="Kỷ nguyên (thiên văn học)">kỷ nguyên</a>; tọa độ xác định hướng của điểm phân tại ngày đó. Ví dụ, bảng <i>Astronomical Almanac</i><sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> liệt kê các vị trí nhật tâm của Sao Hỏa lúc 0h giờ Trái Đất (Terrestrial Time), ngày 4 tháng 1 năm 2010 là: kinh độ 118° 09' 15".8, vĩ độ +1° 43' 16".7, khoảng cách thực đến Mặt Trời 1,6302454 AU, <b>điểm phân trung bình và ngày hoàng đạo</b> (mean equinox and ecliptic of date). Điều này xác định <a class="mw-selflink-fragment" href="#Mối_quan_hệ_với_xích_đạo_thiên_cầu">điểm phân trung bình</a> của ngày 4 tháng 1 năm 2010 lúc 0h TT <a class="mw-selflink-fragment" href="#mối_quan_hệ_với_xích_đạo_thiên_cầu">như miêu tả ở trên</a>, mà không kể đến chương động. </p> <div style="clear:both;"></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Thiên_thực"><span id="Thi.C3.AAn_th.E1.BB.B1c"></span>Thiên thực</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Ho%C3%A0ng_%C4%91%E1%BA%A1o&veaction=edit&section=6" title="Sửa đổi phần “Thiên thực”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Ho%C3%A0ng_%C4%91%E1%BA%A1o&action=edit&section=6" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Thiên thực"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/Thi%C3%AAn_th%E1%BB%B1c" title="Thiên thực">Thiên thực</a></div> <p>Do mặt phẳng <a href="/wiki/Qu%E1%BB%B9_%C4%91%E1%BA%A1o_c%E1%BB%A7a_M%E1%BA%B7t_Tr%C4%83ng" title="Quỹ đạo của Mặt Trăng">quỹ đạo của Mặt Trăng</a> chỉ nghiêng khoảng 5,145° so với mặt phẳng hoàng đạo và Mặt Trời luôn nằm rất gần hoàng đạo, hiện tượng <a href="/wiki/Thi%C3%AAn_th%E1%BB%B1c" title="Thiên thực">thiên thực</a> luôn luôn xảy ra gần vị trí hoặc nằm trên hoàng đạo. Do quỹ đạo của Mặt Trăng nghiêng một góc nhỏ, thiên thực không xảy ra ở mỗi lần <a href="/wiki/Giao_h%E1%BB%99i_(thi%C3%AAn_v%C4%83n_h%E1%BB%8Dc)" title="Giao hội (thiên văn học)">giao hội</a> và <a href="/wiki/Xung_%C4%91%E1%BB%91i" title="Xung đối">xung đối</a> giữa Mặt Trời và Mặt Trăng, mà chỉ khi Mặt Trăng nằm rất gần với <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%83m_n%C3%BAt_qu%E1%BB%B9_%C4%91%E1%BA%A1o" title="Điểm nút quỹ đạo">điểm nút quỹ đạo lên hoặc điểm nút xuống</a> trong cùng thời điểm nó ở vị trí giao hội hoặc xung đối với Mặt Trời. Người cổ đại cũng phát hiện ra hiện tượng thiên thực chỉ xảy ra khi đường đi của Mặt Trăng cắt qua hoàng đạo.<sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Điểm_phân_và_điểm_chí"><span id=".C4.90i.E1.BB.83m_ph.C3.A2n_v.C3.A0_.C4.91i.E1.BB.83m_ch.C3.AD"></span>Điểm phân và điểm chí</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Ho%C3%A0ng_%C4%91%E1%BA%A1o&veaction=edit&section=7" title="Sửa đổi phần “Điểm phân và điểm chí”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Ho%C3%A0ng_%C4%91%E1%BA%A1o&action=edit&section=7" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Điểm phân và điểm chí"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%83m_ph%C3%A2n" title="Điểm phân">Điểm phân</a> và <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%83m_ch%C3%AD" title="Điểm chí">Điểm chí</a></div> <table class="wikitable" style="float: right;margin:0em 0.5em 1em;"> <caption>Vị trí của điểm phân và điểm chí </caption> <tbody><tr> <td rowspan="2" bgcolor="#F4C2C2">  </td> <td align="center" bgcolor="#F4C2C2"><b>Hoàng đạo</b> </td> <td align="center" bgcolor="#F4C2C2"><b><a href="/wiki/H%E1%BB%87_t%E1%BB%8Da_%C4%91%E1%BB%99_x%C3%ADch_%C4%91%E1%BA%A1o" title="Hệ tọa độ xích đạo">Xích đạo</a></b> </td></tr> <tr align="center" bgcolor="#F4C2C2"> <td>Kinh độ </td> <td>Xích kinh </td></tr> <tr align="center"> <td bgcolor="#F4C2C2"><b>Xuân phân</b> </td> <td>0° </td> <td>0h </td></tr> <tr align="center"> <td bgcolor="#F4C2C2"><b>Hạ chí</b> </td> <td>90° </td> <td>6h </td></tr> <tr align="center"> <td bgcolor="#F4C2C2"><b>Thu phân</b> </td> <td>180° </td> <td>12h </td></tr> <tr align="center"> <td bgcolor="#F4C2C2"><b>Đông chí</b> </td> <td>270° </td> <td>18h </td></tr></tbody></table> <p>Thời điểm chính xác của các điểm phân và điểm chí là lúc khi kinh độ hoàng đạo biểu kiến (bao gồm hiệu ứng <a href="/wiki/Quang_sai_(thi%C3%AAn_v%C4%83n_h%E1%BB%8Dc)" title="Quang sai (thiên văn học)">quang sai</a> và chương động) (hay hoàng kinh độ) của Mặt Trời là 0°, 90°, 180°, hoặc 270°. Do chuyển động trên quỹ đạo của Trái Đất bị ảnh hưởng nhiễu loạn và <a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_Gregorius" title="Lịch Gregorius">sự không đều khoảng thời gian ở lịch</a>, ngày cho các điểm chí và điểm phân không cố định. <sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Đi_qua_các_chòm_sao"><span id=".C4.90i_qua_c.C3.A1c_ch.C3.B2m_sao"></span>Đi qua các chòm sao</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Ho%C3%A0ng_%C4%91%E1%BA%A1o&veaction=edit&section=8" title="Sửa đổi phần “Đi qua các chòm sao”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Ho%C3%A0ng_%C4%91%E1%BA%A1o&action=edit&section=8" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Đi qua các chòm sao"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Constellations,_equirectangular_plot,_Menzel_families.svg&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bản mẫu:Constellations, equirectangular plot, Menzel families.svg (trang không tồn tại)">Bản mẫu:Constellations, equirectangular plot, Menzel families.svg</a> Trong <a href="/wiki/Thi%C3%AAn_v%C4%83n_h%E1%BB%8Dc" title="Thiên văn học">thiên văn học</a> hiện đại, Hoàng đạo hiện nay đi qua các <a href="/wiki/Ch%C3%B2m_sao" title="Chòm sao">chòm sao</a> được liệt kê dưới đây:<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r68144143">.mw-parser-output .div-col{margin-top:0.3em;column-width:30em}.mw-parser-output .div-col-small{font-size:90%}.mw-parser-output .div-col-rules{column-rule:1px solid #aaa}.mw-parser-output .div-col dl,.mw-parser-output .div-col ol,.mw-parser-output .div-col ul{margin-top:0}.mw-parser-output .div-col li,.mw-parser-output .div-col dd{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}</style><div class="div-col" style="column-width: 18em;"> <ul><li><a href="/wiki/Song_Ng%C6%B0_(ch%C3%B2m_sao)" title="Song Ngư (chòm sao)">Song Ngư</a> (Pisces)</li> <li><a href="/wiki/B%E1%BA%A1ch_D%C6%B0%C6%A1ng_(ch%C3%B2m_sao)" title="Bạch Dương (chòm sao)">Bạch Dương</a> (Aries)</li> <li><a href="/wiki/Kim_Ng%C6%B0u_(ch%C3%B2m_sao)" title="Kim Ngưu (chòm sao)">Kim Ngưu</a> (Taurus)</li> <li><a href="/wiki/Song_T%E1%BB%AD_(ch%C3%B2m_sao)" title="Song Tử (chòm sao)">Song Tử</a> (Gemini)</li> <li><a href="/wiki/C%E1%BB%B1_Gi%E1%BA%A3i_(ch%C3%B2m_sao)" title="Cự Giải (chòm sao)">Cự Giải</a> (Cancer)</li> <li><a href="/wiki/S%C6%B0_T%E1%BB%AD_(ch%C3%B2m_sao)" title="Sư Tử (chòm sao)">Sư Tử</a> (Leo)</li> <li><a href="/wiki/X%E1%BB%AD_N%E1%BB%AF_(ch%C3%B2m_sao)" title="Xử Nữ (chòm sao)">Xử Nữ</a> (Virgo)</li> <li><a href="/wiki/Thi%C3%AAn_B%C3%ACnh_(ch%C3%B2m_sao)" title="Thiên Bình (chòm sao)">Thiên Xứng</a> (Libra)</li> <li><a href="/wiki/Thi%C3%AAn_Y%E1%BA%BFt_(ch%C3%B2m_sao)" title="Thiên Yết (chòm sao)">Thiên Yết</a> (Scorpius)</li> <li><a href="/wiki/X%C3%A0_Phu_(ch%C3%B2m_sao)" title="Xà Phu (chòm sao)">Xà Phu</a> (Ophiuchus)<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><a href="/wiki/Cung_Th%E1%BB%A7_(ch%C3%B2m_sao)" title="Cung Thủ (chòm sao)">Cung Thủ</a> (Sagittarius)</li> <li><a href="/wiki/Ma_K%E1%BA%BFt_(ch%C3%B2m_sao)" title="Ma Kết (chòm sao)">Ma Kết</a> (Capricornus)</li> <li><a href="/wiki/B%E1%BA%A3o_B%C3%ACnh_(ch%C3%B2m_sao)" title="Bảo Bình (chòm sao)">Bảo Bình</a> (Aquarius)</li></ul></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Chiêm_tinh_học"><span id="Chi.C3.AAm_tinh_h.E1.BB.8Dc"></span>Chiêm tinh học</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Ho%C3%A0ng_%C4%91%E1%BA%A1o&veaction=edit&section=9" title="Sửa đổi phần “Chiêm tinh học”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Ho%C3%A0ng_%C4%91%E1%BA%A1o&action=edit&section=9" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Chiêm tinh học"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/Chi%C3%AAm_tinh_h%E1%BB%8Dc" title="Chiêm tinh học">Chiêm tinh học</a> và <a href="/wiki/Cung_Ho%C3%A0ng_%C4%90%E1%BA%A1o" title="Cung Hoàng Đạo">cung Hoàng Đạo</a></div> <p>Hoàng đạo tạo thành một đường trung tâm của một dải có độ rộng 20° gọi là <a href="/wiki/Cung_Ho%C3%A0ng_%C4%90%E1%BA%A1o" title="Cung Hoàng Đạo">cung Hoàng Đạo</a>, mà Mặt Trời, Mặt Trăng và các hành tinh luôn chuyển động nằm trong dải này.<sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Trong <a href="/wiki/Chi%C3%AAm_tinh_h%E1%BB%8Dc" title="Chiêm tinh học">chiêm tinh học</a>, dải này được chia thành <i>12 phần</i> có độ rộng 30° theo kinh tuyến, mỗi phần xấp xỉ với quãng đường Mặt Trời di chuyển trong một tháng.<sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ở thời cổ đại, 12 phần này tương ứng với 12 chòm sao chứa hoàng đạo.<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Những thuật ngữ cho các phần này vẫn còn được sử dụng cho tới ngày nay. <i>Điểm đầu tiên của Bạch Dương</i> được đặt như vậy khi điểm xuân phân thực sự nằm trong chòm sao Bạch Dương; sau đó nó sẽ di chuyển đến Song Ngư.<sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Xem_thêm"><span id="Xem_th.C3.AAm"></span>Xem thêm</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Ho%C3%A0ng_%C4%91%E1%BA%A1o&veaction=edit&section=10" title="Sửa đổi phần “Xem thêm”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Ho%C3%A0ng_%C4%91%E1%BA%A1o&action=edit&section=10" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Xem thêm"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/S%E1%BB%B1_h%C3%ACnh_th%C3%A0nh_v%C3%A0_ti%E1%BA%BFn_h%C3%B3a_c%E1%BB%A7a_H%E1%BB%87_M%E1%BA%B7t_Tr%E1%BB%9Di" title="Sự hình thành và tiến hóa của Hệ Mặt Trời">Sự hình thành và tiến hóa của Hệ Mặt Trời</a></li> <li><a href="/wiki/M%E1%BA%B7t_ph%E1%BA%B3ng_b%E1%BA%A5t_bi%E1%BA%BFn" title="Mặt phẳng bất biến">Mặt phẳng bất biến</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%C4%A9a_ti%E1%BB%81n_h%C3%A0nh_tinh" title="Đĩa tiền hành tinh">Đĩa tiền hành tinh</a></li> <li><a href="/wiki/H%E1%BB%87_t%E1%BB%8Da_%C4%91%E1%BB%99_thi%C3%AAn_v%C4%83n" title="Hệ tọa độ thiên văn">Hệ tọa độ thiên văn</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tham_khảo"><span id="Tham_kh.E1.BA.A3o"></span>Tham khảo</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Ho%C3%A0ng_%C4%91%E1%BA%A1o&veaction=edit&section=11" title="Sửa đổi phần “Tham khảo”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Ho%C3%A0ng_%C4%91%E1%BA%A1o&action=edit&section=11" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Tham khảo"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r71728118"><div class="reflist columns references-column-width" style="-moz-column-width: 30em; -webkit-column-width: 30em; column-width: 30em; list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-AA2010-1"><b><a href="#cite_ref-AA2010_1-0">^</a></b> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67233549">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output .citation q{quotes:"“""”""‘""’"}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#33aa33;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite id="CITEREFUSNO_Nautical_Almanac_OfficeUK_Hydrographic_Office,_HM_Nautical_Almanac_Office2008" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=United_States_Naval_Observatory&action=edit&redlink=1" class="new" title="United States Naval Observatory (trang không tồn tại)">USNO</a> Nautical Almanac Office; UK Hydrographic Office, <a href="/w/index.php?title=HM_Nautical_Almanac_Office&action=edit&redlink=1" class="new" title="HM Nautical Almanac Office (trang không tồn tại)">HM Nautical Almanac Office</a> (2008). <i>The Astronomical Almanac for the Year 2010</i>. <a href="/w/index.php?title=United_States_Government_Publishing_Office&action=edit&redlink=1" class="new" title="United States Government Publishing Office (trang không tồn tại)">GPO</a>. tr. M5. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-7077-4082-9" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-7077-4082-9"><bdi>978-0-7077-4082-9</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Astronomical+Almanac+for+the+Year+2010&rft.pages=M5&rft.pub=GPO&rft.date=2008&rft.isbn=978-0-7077-4082-9&rft.au=USNO+Nautical+Almanac+Office&rft.au=UK+Hydrographic+Office%2C+HM+Nautical+Almanac+Office&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AHo%C3%A0ng+%C4%91%E1%BA%A1o" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-2"><b><a href="#cite_ref-2">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://ned.ipac.caltech.edu/level5/Glossary/Glossary_E.html">“LEVEL 5 Lexicon and Glossary of Terms”</a>. <i>caltech.edu</i><span class="reference-accessdate">. Truy cập 11 tháng 1 năm 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=caltech.edu&rft.atitle=LEVEL+5+Lexicon+and+Glossary+of+Terms&rft_id=https%3A%2F%2Fned.ipac.caltech.edu%2Flevel5%2FGlossary%2FGlossary_E.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AHo%C3%A0ng+%C4%91%E1%BA%A1o" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-3"><b><a href="#cite_ref-3">^</a></b> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFU.S._Naval_Observatory_Nautical_Almanac_Office1992" class="citation book cs1">U.S. Naval Observatory Nautical Almanac Office (1992). P. Kenneth Seidelmann (biên tập). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/explanatorysuppl0003unse"><i>Explanatory Supplement to the Astronomical Almanac</i></a>. University Science Books, Mill Valley, CA. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-935702-68-7" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-935702-68-7"><bdi>0-935702-68-7</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Explanatory+Supplement+to+the+Astronomical+Almanac&rft.pub=University+Science+Books%2C+Mill+Valley%2C+CA&rft.date=1992&rft.isbn=0-935702-68-7&rft.au=U.S.+Naval+Observatory+Nautical+Almanac+Office&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fexplanatorysuppl0003unse&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AHo%C3%A0ng+%C4%91%E1%BA%A1o" class="Z3988"></span>, tr. 11</span> </li> <li id="cite_note-celes_direc-4">^ <a href="#cite_ref-celes_direc_4-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-celes_direc_4-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-celes_direc_4-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <span class="reference-text">Các hướng <i>bắc</i> và <i>nam</i> trên thiên cầu được định nghĩa <i>hướng về phía bắc của <a href="/wiki/Thi%C3%AAn_c%E1%BB%B1c" title="Thiên cực">thiên cực</a> bắc</i> và <i>hướng về phía nam của thiên cực nam</i>. Hướng <i>đông</i> là <i>hướng cùng chiều quay của trục Trái Đất</i>, và hướng <i>tây</i> là hướng ngược lại.</span> </li> <li id="cite_note-5"><b><a href="#cite_ref-5">^</a></b> <span class="reference-text"><i>Astronomical Almanac 2010</i>, phần C</span> </li> <li id="cite_note-6"><b><a href="#cite_ref-6">^</a></b> <span class="reference-text"><i>Explanatory Supplement</i> (1992), phần 1.233</span> </li> <li id="cite_note-7"><b><a href="#cite_ref-7">^</a></b> <span class="reference-text"><i>Explanatory Supplement</i> (1992), tr. 733</span> </li> <li id="cite_note-8"><b><a href="#cite_ref-8">^</a></b> <span class="reference-text"><i>Astronomical Almanac 2010</i>, tr. M2 và M6</span> </li> <li id="cite_note-9"><b><a href="#cite_ref-9">^</a></b> <span class="reference-text"><i>Explanatory Supplement</i> (1992), phần 1.322 và 3.21</span> </li> <li id="cite_note-10"><b><a href="#cite_ref-10">^</a></b> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFU.S._Naval_Observatory_Nautical_Almanac_OfficeH.M._Nautical_Almanac_Office1961" class="citation book cs1">U.S. Naval Observatory Nautical Almanac Office; H.M. Nautical Almanac Office (1961). <i>Explanatory Supplement to the Astronomical Ephemeris and the American Ephemeris and Nautical Almanac</i>. H.M. Stationery Office, London.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Explanatory+Supplement+to+the+Astronomical+Ephemeris+and+the+American+Ephemeris+and+Nautical+Almanac&rft.pub=H.M.+Stationery+Office%2C+London&rft.date=1961&rft.au=U.S.+Naval+Observatory+Nautical+Almanac+Office&rft.au=H.M.+Nautical+Almanac+Office&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AHo%C3%A0ng+%C4%91%E1%BA%A1o" class="Z3988"></span>, phần. 2C</span> </li> <li id="cite_note-11"><b><a href="#cite_ref-11">^</a></b> <span class="reference-text"><i>Explanatory Supplement</i> (1992), tr. 731 và 737</span> </li> <li id="cite_note-12"><b><a href="#cite_ref-12">^</a></b> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFChauvenet1906" class="citation book cs1">Chauvenet, William (1906). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=yobvAAAAMAAJ&dq=editions:QmrAl-CNghIC&source=gbs_navlinks_s"><i>A Manual of Spherical and Practical Astronomy</i></a>. <b>I</b>. J.B. Lippincott Co., Philadelphia.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+Manual+of+Spherical+and+Practical+Astronomy&rft.pub=J.B.+Lippincott+Co.%2C+Philadelphia&rft.date=1906&rft.aulast=Chauvenet&rft.aufirst=William&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DyobvAAAAMAAJ%26dq%3Deditions%3AQmrAl-CNghIC%26source%3Dgbs_navlinks_s&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AHo%C3%A0ng+%C4%91%E1%BA%A1o" class="Z3988"></span> , art. 365-367, tr. 694-695 trên Google books</span> </li> <li id="cite_note-laskar-13">^ <a href="#cite_ref-laskar_13-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-laskar_13-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFLaskar1986" class="citation web cs1">Laskar, J. (1986). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://articles.adsabs.harvard.edu/full/1986A%26A...157...59L">“Secular Terms of Classical Planetary Theories Using the Results of General Relativity”</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Secular+Terms+of+Classical+Planetary+Theories+Using+the+Results+of+General+Relativity&rft.date=1986&rft.aulast=Laskar&rft.aufirst=J.&rft_id=http%3A%2F%2Farticles.adsabs.harvard.edu%2Ffull%2F1986A%2526A...157...59L&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AHo%C3%A0ng+%C4%91%E1%BA%A1o" class="Z3988"></span>, bảng 8, trên SAO/NASA ADS</span> </li> <li id="cite_note-14"><b><a href="#cite_ref-14">^</a></b> <span class="reference-text"><i>Explanatory Supplement</i> (1961), phần 2B</span> </li> <li id="cite_note-15"><b><a href="#cite_ref-15">^</a></b> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFU.S._Naval_ObservatoryH.M._Nautical_Almanac_Office1989" class="citation book cs1">U.S. Naval Observatory, Nautical Almanac Office; H.M. Nautical Almanac Office (1989). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/astronomicalalma0000unse"><i>The Astronomical Almanac for the Year 1990</i></a>. U.S. Govt. Printing Office. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-11-886934-5" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-11-886934-5"><bdi>0-11-886934-5</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Astronomical+Almanac+for+the+Year+1990&rft.pub=U.S.+Govt.+Printing+Office&rft.date=1989&rft.isbn=0-11-886934-5&rft.aulast=U.S.+Naval+Observatory&rft.aufirst=Nautical+Almanac+Office&rft.au=H.M.+Nautical+Almanac+Office&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fastronomicalalma0000unse&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AHo%C3%A0ng+%C4%91%E1%BA%A1o" class="Z3988"></span>, tr. B18</span> </li> <li id="cite_note-16"><b><a href="#cite_ref-16">^</a></b> <span class="reference-text"><i>Astronomical Almanac 2010</i>, tr. B52</span> </li> <li id="cite_note-17"><b><a href="#cite_ref-17">^</a></b> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFNewcomb1906" class="citation book cs1">Newcomb, Simon (1906). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=CAxDAAAAIAAJ&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false"><i>A Compendium of Spherical Astronomy</i></a>. MacMillan Co., New York.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+Compendium+of+Spherical+Astronomy&rft.pub=MacMillan+Co.%2C+New+York&rft.date=1906&rft.aulast=Newcomb&rft.aufirst=Simon&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DCAxDAAAAIAAJ%26printsec%3Dfrontcover%26source%3Dgbs_ge_summary_r%26cad%3D0%23v%3Donepage%26q%26f%3Dfalse&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AHo%C3%A0ng+%C4%91%E1%BA%A1o" class="Z3988"></span>, tr. 226-227 trên Google books</span> </li> <li id="cite_note-18"><b><a href="#cite_ref-18">^</a></b> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFMeeus1991" class="citation book cs1">Meeus, Jean (1991). <i>Astronomical Algorithms</i>. Willmann-Bell, Inc., Richmond, VA. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-943396-35-2" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-943396-35-2"><bdi>0-943396-35-2</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Astronomical+Algorithms&rft.pub=Willmann-Bell%2C+Inc.%2C+Richmond%2C+VA&rft.date=1991&rft.isbn=0-943396-35-2&rft.aulast=Meeus&rft.aufirst=Jean&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AHo%C3%A0ng+%C4%91%E1%BA%A1o" class="Z3988"></span>, chương. 21</span> </li> <li id="cite_note-19"><b><a href="#cite_ref-19">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFDanby1988" class="citation book cs1">Danby, J.M.A. (1988). <i>Fundamentals of Celestial Mechanics</i>. Willmann-Bell, Inc., Richmond, VA. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-943396-20-4" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-943396-20-4"><bdi>0-943396-20-4</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Fundamentals+of+Celestial+Mechanics&rft.pub=Willmann-Bell%2C+Inc.%2C+Richmond%2C+VA&rft.date=1988&rft.isbn=0-943396-20-4&rft.aulast=Danby&rft.aufirst=J.M.A.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AHo%C3%A0ng+%C4%91%E1%BA%A1o" class="Z3988"></span>, phần 9.1</span> </li> <li id="cite_note-20"><b><a href="#cite_ref-20">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFRoy1988" class="citation book cs1">Roy, A.E. (1988). <i>Orbital Motion</i> . Institute of Physics Publishing. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-85274-229-0" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-85274-229-0"><bdi>0-85274-229-0</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Orbital+Motion&rft.edition=th%E1%BB%A9+3&rft.pub=Institute+of+Physics+Publishing&rft.date=1988&rft.isbn=0-85274-229-0&rft.aulast=Roy&rft.aufirst=A.E.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AHo%C3%A0ng+%C4%91%E1%BA%A1o" class="Z3988"></span>, phần 5.3</span> </li> <li id="cite_note-montenbruck-21"><b><a href="#cite_ref-montenbruck_21-0">^</a></b> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFMontenbruck1989" class="citation book cs1">Montenbruck, Oliver (1989). <i>Practical Ephemeris Calculations</i>. Springer-Verlag. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-387-50704-3" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-387-50704-3"><bdi>0-387-50704-3</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Practical+Ephemeris+Calculations&rft.pub=Springer-Verlag&rft.date=1989&rft.isbn=0-387-50704-3&rft.aulast=Montenbruck&rft.aufirst=Oliver&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AHo%C3%A0ng+%C4%91%E1%BA%A1o" class="Z3988"></span>, phần 1.4</span> </li> <li id="cite_note-22"><b><a href="#cite_ref-22">^</a></b> <span class="reference-text"><i>Explanatory Supplement</i> (1961), phần 2A</span> </li> <li id="cite_note-23"><b><a href="#cite_ref-23">^</a></b> <span class="reference-text"><i>Explanatory Supplement</i> (1961), phần 1G</span> </li> <li id="cite_note-25"><b><a href="#cite_ref-25">^</a></b> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFDziobek1892" class="citation book cs1">Dziobek, Otto (1892). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=WTEaAAAAYAAJ&dq=dziobek+mathematical&source=gbs_navlinks_s"><i>Mathematical Theories of Planetary Motions</i></a>. Register Publishing Co., Ann Arbor, Michigan.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Mathematical+Theories+of+Planetary+Motions&rft.pub=Register+Publishing+Co.%2C+Ann+Arbor%2C+Michigan&rft.date=1892&rft.aulast=Dziobek&rft.aufirst=Otto&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DWTEaAAAAYAAJ%26dq%3Ddziobek%2Bmathematical%26source%3Dgbs_navlinks_s&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AHo%C3%A0ng+%C4%91%E1%BA%A1o" class="Z3988"></span>, tr. 294 trên Google books</span> </li> <li id="cite_note-26"><b><a href="#cite_ref-26">^</a></b> <span class="reference-text"><i>Astronomical Almanac 2010</i>, tr. E14</span> </li> <li id="cite_note-27"><b><a href="#cite_ref-27">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBall1908" class="citation book cs1">Ball, Robert S. (1908). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=hgU4AAAAMAAJ&source=gbs_navlinks_s"><i>A Treatise on Spherical Astronomy</i></a>. Đại học báo chí Cambridge. tr. 83.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+Treatise+on+Spherical+Astronomy&rft.pages=83&rft.pub=%C4%90%E1%BA%A1i+h%E1%BB%8Dc+b%C3%A1o+ch%C3%AD+Cambridge&rft.date=1908&rft.aulast=Ball&rft.aufirst=Robert+S.&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DhgU4AAAAMAAJ%26source%3Dgbs_navlinks_s&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AHo%C3%A0ng+%C4%91%E1%BA%A1o" class="Z3988"></span> trên <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books">Google books</a></span> </li> <li id="cite_note-28"><b><a href="#cite_ref-28">^</a></b> <span class="reference-text">Meeus (1991), chương 26</span> </li> <li id="cite_note-29"><b><a href="#cite_ref-29">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFServiss1908" class="citation book cs1">Serviss, Garrett P. (1908). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=heQMAAAAYAAJ&source=gbs_navlinks_s"><i>Astronomy With the Naked Eye</i></a>. Harper & Brothers, New York and London. tr. 101.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Astronomy+With+the+Naked+Eye&rft.pages=101&rft.pub=Harper+%26+Brothers%2C+New+York+and+London&rft.date=1908&rft.aulast=Serviss&rft.aufirst=Garrett+P.&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DheQMAAAAYAAJ%26source%3Dgbs_navlinks_s&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AHo%C3%A0ng+%C4%91%E1%BA%A1o" class="Z3988"></span> trên <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books">Google books</a></span> </li> <li id="cite_note-30"><b><a href="#cite_ref-30">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFServiss1908" class="citation book cs1">Serviss, Garrett P. (1908). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=heQMAAAAYAAJ&source=gbs_navlinks_s"><i>Astronomy With the Naked Eye</i></a>. Harper & Brothers, New York and London. tr. 105, 106.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Astronomy+With+the+Naked+Eye&rft.pages=105%2C+106&rft.pub=Harper+%26+Brothers%2C+New+York+and+London&rft.date=1908&rft.aulast=Serviss&rft.aufirst=Garrett+P.&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DheQMAAAAYAAJ%26source%3Dgbs_navlinks_s&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AHo%C3%A0ng+%C4%91%E1%BA%A1o" class="Z3988"></span> trên <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books">Google books</a></span> </li> <li id="cite_note-31"><b><a href="#cite_ref-31">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBryant1907" class="citation book cs1">Bryant, Walter W. (1907). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=BqLifAK2zJkC&dq=history+of+astronomy&source=gbs_navlinks_s"><i>A History of Astronomy</i></a>. tr. 3.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+History+of+Astronomy&rft.pages=3&rft.date=1907&rft.aulast=Bryant&rft.aufirst=Walter+W.&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DBqLifAK2zJkC%26dq%3Dhistory%2Bof%2Bastronomy%26source%3Dgbs_navlinks_s&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AHo%C3%A0ng+%C4%91%E1%BA%A1o" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-32"><b><a href="#cite_ref-32">^</a></b> <span class="reference-text">Bryant (1907), tr. 4.</span> </li> <li id="cite_note-33"><b><a href="#cite_ref-33">^</a></b> <span class="reference-text">See, for instance, <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFLeo1899" class="citation book cs1">Leo, Alan (1899). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=8CwSAAAAYAAJ&dq=astrology&source=gbs_navlinks_s"><i>Astrology for All</i></a>. tr. 8.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Astrology+for+All&rft.pages=8&rft.date=1899&rft.aulast=Leo&rft.aufirst=Alan&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3D8CwSAAAAYAAJ%26dq%3Dastrology%26source%3Dgbs_navlinks_s&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AHo%C3%A0ng+%C4%91%E1%BA%A1o" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-34"><b><a href="#cite_ref-34">^</a></b> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFVallado2001" class="citation book cs1">Vallado, David A. (2001). <i>Fundamentals of Astrodynamics and Applications</i> . El Segundo, CA: Microcosm Press. tr. 153. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/1-881883-12-4" title="Đặc biệt:Nguồn sách/1-881883-12-4"><bdi>1-881883-12-4</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Fundamentals+of+Astrodynamics+and+Applications&rft.place=El+Segundo%2C+CA&rft.pages=153&rft.edition=th%E1%BB%A9+2&rft.pub=Microcosm+Press&rft.date=2001&rft.isbn=1-881883-12-4&rft.aulast=Vallado&rft.aufirst=David+A.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AHo%C3%A0ng+%C4%91%E1%BA%A1o" class="Z3988"></span></span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Liên_kết_ngoài"><span id="Li.C3.AAn_k.E1.BA.BFt_ngo.C3.A0i"></span>Liên kết ngoài</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Ho%C3%A0ng_%C4%91%E1%BA%A1o&veaction=edit&section=12" title="Sửa đổi phần “Liên kết ngoài”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Ho%C3%A0ng_%C4%91%E1%BA%A1o&action=edit&section=12" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Liên kết ngoài"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71936381">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:var(--background-color-interactive-subtle,#f8f9fa);display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1;min-width:0}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-right{clear:right;float:right;margin-left:1em}.mw-parser-output .side-box-left{margin-right:1em}}</style><div class="side-box side-box-right plainlinks sistersitebox"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r70981351">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Wiktionary_small.svg/40px-Wiktionary_small.svg.png" decoding="async" width="40" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Wiktionary_small.svg/60px-Wiktionary_small.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Wiktionary_small.svg/80px-Wiktionary_small.svg.png 2x" data-file-width="350" data-file-height="350" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist">Tra <i><b><a href="https://vi.wiktionary.org/wiki/vi:ecliptic" class="extiw" title="wikt:vi:ecliptic">ecliptic</a></b></i> hoặc <i><b><a href="https://en.wiktionary.org/wiki/vi:Ho%C3%A0ng_%C4%91%E1%BA%A1o" class="extiw" title="wiktionary:vi:Hoàng đạo">Hoàng đạo</a></b></i> trong từ điển mở tiếng Việt <a href="/wiki/Wiktionary" title="Wiktionary">Wiktionary</a></div></div> </div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r71936381"><div class="side-box side-box-right plainlinks sistersitebox"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70981351"> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Wikiversity-logo.svg/40px-Wikiversity-logo.svg.png" decoding="async" width="40" height="32" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Wikiversity-logo.svg/60px-Wikiversity-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Wikiversity-logo.svg/80px-Wikiversity-logo.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="800" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist">Wikiversity tiếng Anh có tài liệu giáo dục và khoa học kỹ thuật về:<br /><i><b><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/v:Ecliptic" class="extiw" title="en:v:Ecliptic">Ecliptic</a></b></i></div></div> </div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://bachkhoatoanthu.vass.gov.vn/noidung/tudien/Lists/GiaiNghia/View_Detail.aspx?ItemID=10147">Hoàng đạo</a> tại <a href="/wiki/T%E1%BB%AB_%C4%91i%E1%BB%83n_b%C3%A1ch_khoa_Vi%E1%BB%87t_Nam" title="Từ điển bách khoa Việt Nam">Từ điển bách khoa Việt Nam</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.britannica.com/EBchecked/topic/178159">Ecliptic (astronomy)</a> tại <i><a href="/wiki/Encyclop%C3%A6dia_Britannica" title="Encyclopædia Britannica">Encyclopædia Britannica</a></i> <b style="font-size: 0.95em; color:var(--color-subtle,#555);">(tiếng Anh)</b></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://community.dur.ac.uk/john.lucey/users/solar_year.html">The Ecliptic: the Sun's Annual Path on the Celestial Sphere</a> Hoàng đạo: Đường đi biểu kiến của Mặt Trời trên thiên cầu tại Khoa vật lý <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%8Dc_Durham" title="Đại học Durham">Đại học Durham</a>.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://astro.unl.edu/naap/motion1/animations/seasons_ecliptic.html">Các mùa và mô phỏng hoàng đạo</a> tại <a href="/w/index.php?title=University_of_Nebraska%E2%80%93Lincoln&action=edit&redlink=1" class="new" title="University of Nebraska–Lincoln (trang không tồn tại)">Đại học Nebraska-Lincoln</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://stars.astro.illinois.edu/celsph.html">MEASURING THE SKY Hướng dẫn nhanh về thiên cầu</a> của James B. Kaler, <a href="/w/index.php?title=University_of_Illinois_Urbana-Champaign&action=edit&redlink=1" class="new" title="University of Illinois Urbana-Champaign (trang không tồn tại)">Đại học Illinois</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://aa.usno.navy.mil/data/docs/EarthSeasons.php">Các mùa của Trái Đất</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20071013000301/http://aa.usno.navy.mil/data/docs/EarthSeasons.php">Lưu trữ</a> 2007-10-13 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> tại Trạm quan sát hải quân Hoa Kỳ</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.astrologyclub.org/articles/ecliptic/ecliptic.htm">Những khái niệm cơ bản – Hoàng đạo, Xích đạo và hệ thống tọa độ</a> tại AstrologyClub.Org</li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFKinoshitaAoki1983" class="citation journal cs1">Kinoshita, H.; Aoki, S. (1983). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/1983CeMec..31..329K">“The definition of the ecliptic”</a>. <i>Celestial Mechanics</i>. <b>31</b>: 329–338. <a href="/wiki/Bibcode_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="Bibcode (định danh)">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1983CeMec..31..329K">1983CeMec..31..329K</a>. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1007%2FBF01230290">10.1007/BF01230290</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Celestial+Mechanics&rft.atitle=The+definition+of+the+ecliptic&rft.volume=31&rft.pages=329-338&rft.date=1983&rft_id=info%3Adoi%2F10.1007%2FBF01230290&rft_id=info%3Abibcode%2F1983CeMec..31..329K&rft.aulast=Kinoshita&rft.aufirst=H.&rft.au=Aoki%2C+S.&rft_id=http%3A%2F%2Fadsabs.harvard.edu%2Fabs%2F1983CeMec..31..329K&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AHo%C3%A0ng+%C4%91%E1%BA%A1o" class="Z3988"></span>; đối chiếu các định nghĩa của LeVerrier, Newcomb và Standish.</li></ul> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71915089">.mw-parser-output .portal-bar{font-size:88%;font-weight:bold;display:flex;justify-content:center;align-items:baseline}.mw-parser-output .portal-bar-bordered{padding:0 2em;background-color:#fdfdfd;border:1px solid #a2a9b1;clear:both;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .portal-bar-related{font-size:100%;justify-content:flex-start}.mw-parser-output .portal-bar-unbordered{padding:0 1.7em;margin-left:0}.mw-parser-output .portal-bar-header{margin:0 1em 0 0.5em;flex:0 0 auto;min-height:24px}.mw-parser-output .portal-bar-content{display:flex;flex-flow:row wrap;flex:0 1 auto;padding:0.15em 0;column-gap:1em;align-items:baseline;margin:0;list-style:none}.mw-parser-output .portal-bar-content-related{margin:0;list-style:none}.mw-parser-output .portal-bar-item{display:inline-block;margin:0.15em 0.2em;min-height:24px;line-height:24px}@media screen and (max-width:768px){.mw-parser-output .portal-bar{font-size:88%;font-weight:bold;display:flex;flex-flow:column wrap;align-items:baseline}.mw-parser-output .portal-bar-header{text-align:center;flex:0;padding-left:0.5em;margin:0 auto}.mw-parser-output .portal-bar-related{font-size:100%;align-items:flex-start}.mw-parser-output .portal-bar-content{display:flex;flex-flow:row wrap;align-items:center;flex:0;column-gap:1em;border-top:1px solid #a2a9b1;margin:0 auto;list-style:none}.mw-parser-output .portal-bar-content-related{border-top:none;margin:0;list-style:none}}.mw-parser-output .navbox+link+.portal-bar,.mw-parser-output .navbox+style+.portal-bar,.mw-parser-output .navbox+link+.portal-bar-bordered,.mw-parser-output .navbox+style+.portal-bar-bordered,.mw-parser-output .sister-bar+link+.portal-bar,.mw-parser-output .sister-bar+style+.portal-bar,.mw-parser-output .portal-bar+.navbox-styles+.navbox,.mw-parser-output .portal-bar+.navbox-styles+.sister-bar{margin-top:-1px}</style><div class="portal-bar noprint metadata noviewer portal-bar-bordered" role="navigation" aria-label="Cổng thông tin"><span class="portal-bar-header"><a href="/wiki/Wikipedia:Danh_s%C3%A1ch_c%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin" title="Wikipedia:Danh sách cổng thông tin">Cổng thông tin</a>:</span><ul class="portal-bar-content"><li class="portal-bar-item"><span class="nowrap"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Stylised_atom_with_three_Bohr_model_orbits_and_stylised_nucleus.svg" class="mw-file-description"><img alt="icon" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Stylised_atom_with_three_Bohr_model_orbits_and_stylised_nucleus.svg/17px-Stylised_atom_with_three_Bohr_model_orbits_and_stylised_nucleus.svg.png" decoding="async" width="17" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Stylised_atom_with_three_Bohr_model_orbits_and_stylised_nucleus.svg/26px-Stylised_atom_with_three_Bohr_model_orbits_and_stylised_nucleus.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Stylised_atom_with_three_Bohr_model_orbits_and_stylised_nucleus.svg/34px-Stylised_atom_with_three_Bohr_model_orbits_and_stylised_nucleus.svg.png 2x" data-file-width="530" data-file-height="600" /></a></span> </span><a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:V%E1%BA%ADt_l%C3%BD" title="Cổng thông tin:Vật lý">Vật lý</a></li><li class="portal-bar-item"><span class="nowrap"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Solar_system.jpg/15px-Solar_system.jpg" decoding="async" width="15" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Solar_system.jpg/23px-Solar_system.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Solar_system.jpg/30px-Solar_system.jpg 2x" data-file-width="4500" data-file-height="5600" /></span></span> </span><a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:H%E1%BB%87_M%E1%BA%B7t_Tr%E1%BB%9Di" title="Cổng thông tin:Hệ Mặt Trời">Hệ Mặt Trời</a></li><li class="portal-bar-item"><span class="nowrap"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Crab_Nebula.jpg/19px-Crab_Nebula.jpg" decoding="async" width="19" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Crab_Nebula.jpg/29px-Crab_Nebula.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Crab_Nebula.jpg/38px-Crab_Nebula.jpg 2x" data-file-width="3864" data-file-height="3864" /></span></span> </span><a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:Thi%C3%AAn_v%C4%83n_h%E1%BB%8Dc" title="Cổng thông tin:Thiên văn học">Thiên văn học</a></li><li class="portal-bar-item"><span class="nowrap"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Icon_History.svg/19px-Icon_History.svg.png" decoding="async" width="19" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Icon_History.svg/29px-Icon_History.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Icon_History.svg/38px-Icon_History.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></span></span> </span><a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD" title="Cổng thông tin:Lịch sử">Lịch sử</a></li></ul></div> <table class="navbox collapsible" style="table-layout:fixed;"> <tbody><tr> <th colspan="156"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r68880983">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:left;text-align:left}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-right:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-left:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar a>span,.mw-parser-output .navbar a>abbr{text-decoration:inherit}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-collapse navbar-mini"><ul><li class="nv-xem"><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Ho%C3%A0ng_%C4%90%E1%BA%A1o" title="Bản mẫu:Hoàng Đạo"><abbr title="Xem bản mẫu này">x</abbr></a></li><li class="nv-thảo luận"><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Ho%C3%A0ng_%C4%90%E1%BA%A1o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thảo luận Bản mẫu:Hoàng Đạo (trang không tồn tại)"><abbr title="Thảo luận bản mẫu này">t</abbr></a></li><li class="nv-sửa"><a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Ho%C3%A0ng_%C4%90%E1%BA%A1o&action=edit"><abbr title="Sửa bản mẫu này">s</abbr></a></li></ul></div><div class="navbar-ct-mini"><a href="/wiki/%C4%90ai_Ho%C3%A0ng_%C4%90%E1%BA%A1o" title="Đai Hoàng Đạo">Đai</a> <a class="mw-selflink selflink">Hoàng đạo</a></div> </th></tr> <tr> <th colspan="156"><a href="/wiki/Chi%C3%AAm_tinh_h%E1%BB%8Dc" title="Chiêm tinh học">Chiêm tinh học</a> | <a href="/wiki/Cung_Ho%C3%A0ng_%C4%90%E1%BA%A1o" title="Cung Hoàng Đạo">Cung Hoàng Đạo</a> </th></tr> <tr> <td colspan="13"><a href="/wiki/D%C6%B0%C6%A1ng_C%C6%B0u_(chi%C3%AAm_tinh)" class="mw-redirect" title="Dương Cưu (chiêm tinh)">Dương Cưu</a> </td> <td colspan="13"><a href="/wiki/Kim_Ng%C6%B0u_(chi%C3%AAm_tinh)" title="Kim Ngưu (chiêm tinh)">Kim Ngưu</a> </td> <td colspan="13"><a href="/wiki/Song_T%E1%BB%AD_(chi%C3%AAm_tinh)" title="Song Tử (chiêm tinh)">Song Tử</a> </td> <td colspan="13"><a href="/wiki/C%E1%BB%B1_Gi%E1%BA%A3i_(chi%C3%AAm_tinh)" title="Cự Giải (chiêm tinh)">Cự Giải</a> </td> <td colspan="13"><a href="/wiki/S%C6%B0_T%E1%BB%AD_(chi%C3%AAm_tinh)" title="Sư Tử (chiêm tinh)">Sư Tử</a> </td> <td colspan="13"><a href="/wiki/X%E1%BB%AD_N%E1%BB%AF_(chi%C3%AAm_tinh)" title="Xử Nữ (chiêm tinh)">Xử Nữ</a> </td> <td colspan="13"><a href="/wiki/Thi%C3%AAn_X%E1%BB%A9ng_(chi%C3%AAm_tinh)" class="mw-redirect" title="Thiên Xứng (chiêm tinh)">Thiên Xứng</a> </td> <td colspan="13"><a href="/wiki/Thi%C3%AAn_Y%E1%BA%BFt_(chi%C3%AAm_tinh)" class="mw-redirect" title="Thiên Yết (chiêm tinh)">Bọ Cạp</a> </td> <td colspan="13"><a href="/wiki/Nh%C3%A2n_M%C3%A3_(chi%C3%AAm_tinh)" title="Nhân Mã (chiêm tinh)">Nhân Mã</a> </td> <td colspan="13"><a href="/wiki/Ma_K%E1%BA%BFt_(chi%C3%AAm_tinh)" title="Ma Kết (chiêm tinh)">Ngư Dương</a> </td> <td colspan="13"><a href="/wiki/B%E1%BA%A3o_B%C3%ACnh_(chi%C3%AAm_tinh)" title="Bảo Bình (chiêm tinh)">Bảo Bình</a> </td> <td colspan="13"><a href="/wiki/Song_Ng%C6%B0_(chi%C3%AAm_tinh)" title="Song Ngư (chiêm tinh)">Song Ngư</a> </td></tr> <tr> <td colspan="13"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Aries.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/Aries.svg/20px-Aries.svg.png" decoding="async" width="20" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/Aries.svg/30px-Aries.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/Aries.svg/40px-Aries.svg.png 2x" data-file-width="16" data-file-height="16" /></a></span> </td> <td colspan="13"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Taurus.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/Taurus.svg/20px-Taurus.svg.png" decoding="async" width="20" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/Taurus.svg/30px-Taurus.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/Taurus.svg/40px-Taurus.svg.png 2x" data-file-width="16" data-file-height="16" /></a></span> </td> <td colspan="13"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Gemini.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/Gemini.svg/20px-Gemini.svg.png" decoding="async" width="20" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/Gemini.svg/30px-Gemini.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/Gemini.svg/40px-Gemini.svg.png 2x" data-file-width="16" data-file-height="16" /></a></span> </td> <td colspan="13"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Cancer.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Cancer.svg/20px-Cancer.svg.png" decoding="async" width="20" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Cancer.svg/30px-Cancer.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Cancer.svg/40px-Cancer.svg.png 2x" data-file-width="16" data-file-height="16" /></a></span> </td> <td colspan="13"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Leo.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Leo.svg/20px-Leo.svg.png" decoding="async" width="20" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Leo.svg/30px-Leo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Leo.svg/40px-Leo.svg.png 2x" data-file-width="16" data-file-height="16" /></a></span> </td> <td colspan="13"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Virgo.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Virgo.svg/20px-Virgo.svg.png" decoding="async" width="20" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Virgo.svg/30px-Virgo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Virgo.svg/40px-Virgo.svg.png 2x" data-file-width="16" data-file-height="16" /></a></span> </td> <td colspan="13"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Libra.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Libra.svg/20px-Libra.svg.png" decoding="async" width="20" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Libra.svg/30px-Libra.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Libra.svg/40px-Libra.svg.png 2x" data-file-width="16" data-file-height="16" /></a></span> </td> <td colspan="13"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Scorpio.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Scorpio.svg/20px-Scorpio.svg.png" decoding="async" width="20" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Scorpio.svg/30px-Scorpio.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Scorpio.svg/40px-Scorpio.svg.png 2x" data-file-width="16" data-file-height="16" /></a></span> </td> <td colspan="13"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Sagittarius.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Sagittarius.svg/20px-Sagittarius.svg.png" decoding="async" width="20" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Sagittarius.svg/30px-Sagittarius.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Sagittarius.svg/40px-Sagittarius.svg.png 2x" data-file-width="16" data-file-height="16" /></a></span> </td> <td colspan="13"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Capricorn.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Capricorn.svg/20px-Capricorn.svg.png" decoding="async" width="20" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Capricorn.svg/30px-Capricorn.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Capricorn.svg/40px-Capricorn.svg.png 2x" data-file-width="16" data-file-height="16" /></a></span> </td> <td colspan="13"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Aquarius.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Aquarius.svg/20px-Aquarius.svg.png" decoding="async" width="20" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Aquarius.svg/30px-Aquarius.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Aquarius.svg/40px-Aquarius.svg.png 2x" data-file-width="16" data-file-height="16" /></a></span> </td> <td colspan="13"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Pisces.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/Pisces.svg/20px-Pisces.svg.png" decoding="async" width="20" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/Pisces.svg/30px-Pisces.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/Pisces.svg/40px-Pisces.svg.png 2x" data-file-width="16" data-file-height="16" /></a></span> </td></tr> <tr> <th colspan="156"><a href="/wiki/Thi%C3%AAn_v%C4%83n_h%E1%BB%8Dc" title="Thiên văn học">Thiên văn học</a> | Các <a href="/wiki/Ch%C3%B2m_sao" title="Chòm sao">chòm sao</a> của <a href="/wiki/%C4%90%C6%B0%E1%BB%9Dng_Ho%C3%A0ng_%C4%90%E1%BA%A1o" class="mw-redirect" title="Đường Hoàng Đạo">đường Hoàng Đạo</a> </th></tr> <tr> <td colspan="12"><a href="/wiki/B%E1%BA%A1ch_D%C6%B0%C6%A1ng_(ch%C3%B2m_sao)" title="Bạch Dương (chòm sao)">Dương Cưu</a> </td> <td colspan="12"><a href="/wiki/Kim_Ng%C6%B0u_(ch%C3%B2m_sao)" title="Kim Ngưu (chòm sao)">Kim Ngưu</a> </td> <td colspan="12"><a href="/wiki/Song_T%E1%BB%AD_(ch%C3%B2m_sao)" title="Song Tử (chòm sao)">Song Tử</a> </td> <td colspan="12"><a href="/wiki/C%E1%BB%B1_Gi%E1%BA%A3i_(ch%C3%B2m_sao)" title="Cự Giải (chòm sao)">Cự Giải</a> </td> <td colspan="12"><a href="/wiki/S%C6%B0_T%E1%BB%AD_(ch%C3%B2m_sao)" title="Sư Tử (chòm sao)">Sư Tử</a> </td> <td colspan="12"><a href="/wiki/X%E1%BB%AD_N%E1%BB%AF_(ch%C3%B2m_sao)" title="Xử Nữ (chòm sao)">Xử Nữ</a> </td> <td colspan="12"><a href="/wiki/Thi%C3%AAn_B%C3%ACnh_(ch%C3%B2m_sao)" title="Thiên Bình (chòm sao)">Thiên Xứng</a> </td> <td colspan="12"><a href="/wiki/Thi%C3%AAn_Y%E1%BA%BFt_(ch%C3%B2m_sao)" title="Thiên Yết (chòm sao)">Bọ Cạp</a> </td> <td colspan="12"><a href="/wiki/X%C3%A0_Phu" class="mw-redirect" title="Xà Phu">Xà Phu</a> </td> <td colspan="12"><a href="/wiki/Nh%C3%A2n_M%C3%A3_(ch%C3%B2m_sao)" class="mw-redirect" title="Nhân Mã (chòm sao)">Nhân Mã</a> </td> <td colspan="12"><a href="/wiki/Ma_K%E1%BA%BFt_(ch%C3%B2m_sao)" title="Ma Kết (chòm sao)">Ngư Dương</a> </td> <td colspan="12"><a href="/wiki/B%E1%BA%A3o_B%C3%ACnh_(ch%C3%B2m_sao)" title="Bảo Bình (chòm sao)">Bảo Bình</a> </td> <td colspan="12"><a href="/wiki/Song_Ng%C6%B0_(ch%C3%B2m_sao)" title="Song Ngư (chòm sao)">Song Ngư</a> </td></tr> <tr> <td colspan="156"><div class="navbox-abovebelow"> <i>Xem thêm:</i> <a href="/wiki/H%E1%BB%87_t%E1%BB%8Da_%C4%91%E1%BB%99_ho%C3%A0ng_%C4%91%E1%BA%A1o" title="Hệ tọa độ hoàng đạo">Tọa độ hoàng đạo</a>  <b>·</b> <a href="/wiki/Nh%C3%A0_(chi%C3%AAm_tinh_h%E1%BB%8Dc)" title="Nhà (chiêm tinh học)">Nhà</a>  <b>·</b> <a href="/w/index.php?title=Tu%E1%BA%BF_sai_c%E1%BB%A7a_c%C3%A1c_%C4%91i%E1%BB%83m_ph%C3%A2n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tuế sai của các điểm phân (trang không tồn tại)">Tuế sai của các điểm phân</a>  <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Cung_Ho%C3%A0ng_%C4%90%E1%BA%A1o_th%E1%BB%A9_13&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cung Hoàng Đạo thứ 13 (trang không tồn tại)">Cung Hoàng Đạo thứ 13</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%C3%81nh_s%C3%A1ng_ho%C3%A0ng_%C4%91%E1%BA%A1o" title="Ánh sáng hoàng đạo">Ánh sáng hoàng đạo</a> </div></td></tr></tbody></table> <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r70958518">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71573313">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#ccf}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#ddf}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e6e6ff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f7f7f7}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}body.skin--responsive .mw-parser-output .navbox-image img{max-width:none!important}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .navbox{display:none!important}}</style></div><div role="navigation" class="navbox authority-control" aria-labelledby="Tiêu_đề_chuẩn_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=Sửa_dữ_liệu_tại_Wikidata&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q79852#identifiers&#124;class=noprint&#124;Sửa_dữ_liệu_tại_Wikidata" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th id="Tiêu_đề_chuẩn_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=Sửa_dữ_liệu_tại_Wikidata&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q79852#identifiers&#124;class=noprint&#124;Sửa_dữ_liệu_tại_Wikidata" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Ki%E1%BB%83m_so%C3%A1t_t%C3%ADnh_nh%E1%BA%A5t_qu%C3%A1n" title="Kiểm soát tính nhất quán">Tiêu đề chuẩn</a> <span class="mw-valign-text-top noprint" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q79852#identifiers" title="Sửa dữ liệu tại Wikidata"><img alt="Sửa dữ liệu tại Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/15px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/20px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4509869-4">4509869-4</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/LCCN" title="LCCN">LCCN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/subjects/sh85040745">sh85040745</a></span></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <p class="mw-empty-elt"> </p> <table class="noprint plainlinks" width="100%" cellspacing="2" cellpadding="2" style="margin-top: 3px; background: #F9F9F9; border: 1px solid #A9A9A9;"> <tbody><tr> <td valign="middle" style="padding: 8px"><span typeof="mw:File"><span title="Bài viết tốt"><img alt="Bài viết tốt" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Symbol_star_2ca02c.svg/60px-Symbol_star_2ca02c.svg.png" decoding="async" width="60" height="62" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Symbol_star_2ca02c.svg/90px-Symbol_star_2ca02c.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Symbol_star_2ca02c.svg/120px-Symbol_star_2ca02c.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></span></span> </td> <td valign="middle" style="text-align: center; padding-right: 76px">"<b>Hoàng đạo</b>" là một <a href="/wiki/Wikipedia:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_t%E1%BB%91t" title="Wikipedia:Bài viết tốt">bài viết tốt</a> của Wikipedia tiếng Việt.<br />Mời bạn xem <a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Ho%C3%A0ng_%C4%91%E1%BA%A1o&oldid=64496448">phiên bản đã được bình chọn</a> vào ngày 2 tháng 3 năm 2021 và so sánh <a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Ho%C3%A0ng_%C4%91%E1%BA%A1o&oldid=64496448&diff=cur">sự khác biệt</a> với phiên bản hiện tại. </td></tr></tbody></table>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1&useformat=desktop" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Lấy từ “<a dir="ltr" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Hoàng_đạo&oldid=71618601">https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Hoàng_đạo&oldid=71618601</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i" title="Đặc biệt:Thể loại">Thể loại</a>: <ul><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:H%E1%BB%87_t%E1%BB%8Da_%C4%91%E1%BB%99_thi%C3%AAn_v%C4%83n" title="Thể loại:Hệ tọa độ thiên văn">Hệ tọa độ thiên văn</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Thu%E1%BA%ADt_ng%E1%BB%AF_thi%C3%AAn_v%C4%83n_h%E1%BB%8Dc" title="Thể loại:Thuật ngữ thiên văn học">Thuật ngữ thiên văn học</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_chi%C3%AAm_tinh_h%E1%BB%8Dc" title="Thể loại:Lịch sử chiêm tinh học">Lịch sử chiêm tinh học</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Thể loại ẩn: <ul><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_webarchive_d%C3%B9ng_li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_wayback" title="Thể loại:Bản mẫu webarchive dùng liên kết wayback">Bản mẫu webarchive dùng liên kết wayback</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_GND" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng GND">Bài viết chứa nhận dạng GND</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_LCCN" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng LCCN">Bài viết chứa nhận dạng LCCN</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BA%A5t_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%91t" title="Thể loại:Bài viết chất lượng tốt">Bài viết chất lượng tốt</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Trang này được sửa đổi lần cuối vào ngày 19 tháng 8 năm 2024, 08:40.</li> <li id="footer-info-copyright">Văn bản được phát hành theo <a href="/wiki/Wikipedia:Nguy%C3%AAn_v%C4%83n_Gi%E1%BA%A5y_ph%C3%A9p_Creative_Commons_Ghi_c%C3%B4ng%E2%80%93Chia_s%E1%BA%BB_t%C6%B0%C6%A1ng_t%E1%BB%B1_phi%C3%AAn_b%E1%BA%A3n_4.0_Qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF" title="Wikipedia:Nguyên văn Giấy phép Creative Commons Ghi công–Chia sẻ tương tự phiên bản 4.0 Quốc tế">Giấy phép Creative Commons Ghi công–Chia sẻ tương tự</a>; có thể áp dụng điều khoản bổ sung. Với việc sử dụng trang web này, bạn chấp nhận <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/vi">Điều khoản Sử dụng</a> và <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/vi">Quy định quyền riêng tư</a>. Wikipedia® là thương hiệu đã đăng ký của <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, một tổ chức phi lợi nhuận.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Quy định quyền riêng tư</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u">Giới thiệu Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Ph%E1%BB%A7_nh%E1%BA%ADn_chung">Lời phủ nhận</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Bộ Quy tắc Ứng xử Chung</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Lập trình viên</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/vi.wikipedia.org">Thống kê</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Tuyên bố về cookie</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//vi.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Ho%C3%A0ng_%C4%91%E1%BA%A1o&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Phiên bản di động</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-5c59558b9d-hc6gm","wgBackendResponseTime":131,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.517","walltime":"0.691","ppvisitednodes":{"value":1870,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":54630,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":4314,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":10,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":6,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":79409,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 561.814 1 -total"," 33.72% 189.433 2 Bản_mẫu:Tham_khảo"," 25.86% 145.309 17 Bản_mẫu:Chú_thích_sách"," 18.04% 101.363 1 Bản_mẫu:Kiểm_soát_tính_nhất_quán"," 10.87% 61.084 1 Bản_mẫu:Thanh_chủ_đề"," 7.74% 43.489 1 Bản_mẫu:Sao_bài_viết_tốt"," 6.92% 38.877 1 Bản_mẫu:Hình_trên_cùng_góc_phải"," 6.01% 33.752 1 Bản_mẫu:Hoàng_Đạo"," 5.31% 29.814 8 Bản_mẫu:Chính"," 4.72% 26.506 1 Bản_mẫu:Xử_lý_thể_loại"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.292","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":3808313,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-6df7948d6c-gdtn9","timestamp":"20241127174424","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Ho\u00e0ng \u0111\u1ea1o","url":"https:\/\/vi.wikipedia.org\/wiki\/Ho%C3%A0ng_%C4%91%E1%BA%A1o","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q79852","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q79852","author":{"@type":"Organization","name":"Nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3ng g\u00f3p v\u00e0o c\u00e1c d\u1ef1 \u00e1n Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Qu\u1ef9 Wikimedia","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2005-06-23T19:47:52Z","dateModified":"2024-08-19T08:40:22Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/8\/8c\/Ecliptic_with_earth_and_sun_animation.gif","headline":"\u0111\u01b0\u1eddng \u0111i bi\u1ec3u ki\u1ebfn c\u1ee7a M\u1eb7t Tr\u1eddi tr\u00ean thi\u00ean c\u1ea7u"}</script> </body> </html>