CINXE.COM
OFDMA — Wikipédia
<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="fr" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>OFDMA — Wikipédia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )frwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","janvier","février","mars","avril","mai","juin","juillet","août","septembre","octobre","novembre","décembre"],"wgRequestId":"b42dc683-9d57-4ac5-a446-9c7976b55afc","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"OFDMA","wgTitle":"OFDMA","wgCurRevisionId":221008204,"wgRevisionId":221008204,"wgArticleId":6835436,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Portail:Électricité et électronique/Articles liés","Portail:Sciences/Articles liés","Portail:Technologies/Articles liés","Portail:Télécommunications/Articles liés","Modulation numérique du signal","Norme de téléphonie mobile","Fréquence"],"wgPageViewLanguage":"fr","wgPageContentLanguage":"fr","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"OFDMA","wgRelevantArticleId":6835436,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fr","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"fr"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":10000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q2697649","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false}; RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ArchiveLinks","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fr&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fr&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fr&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.21"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="OFDMA — Wikipédia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fr.m.wikipedia.org/wiki/OFDMA"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Modifier" href="/w/index.php?title=OFDMA&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipédia (fr)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fr.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fr.wikipedia.org/wiki/OFDMA"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Flux Atom de Wikipédia" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-OFDMA rootpage-OFDMA skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Aller au contenu</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="Menu principal" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu principal" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu principal</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu principal</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">masquer</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigation </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal" title="Accueil général [z]" accesskey="z"><span>Page d’accueil</span></a></li><li id="n-thema" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portail:Accueil" title="Regroupements d'articles par thématiques"><span>Portails thématiques</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard" title="Affiche un article au hasard [x]" accesskey="x"><span>Article au hasard</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact" title="Qui contacter"><span>Contact</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales" title="Outils pour contribuer à Wikipédia"><span>Pages spéciales</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-Contribuer" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-Contribuer" > <div class="vector-menu-heading"> Contribuer </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-aboutwp" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Aide:D%C3%A9buter" title="Guide pour apprendre à contribuer à Wikipédia"><span>Débuter sur Wikipédia</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Aide:Accueil" title="Accès à l’aide"><span>Aide</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9" title="À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations"><span>Portail communautaire</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes" title="Liste des modifications récentes sur le wiki [r]" accesskey="r"><span>Modifications récentes</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipédia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg" style="width: 7.4375em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="l'encyclopédie libre" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Rechercher sur Wikipédia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Rechercher</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Rechercher sur Wikipédia" aria-label="Rechercher sur Wikipédia" autocapitalize="sentences" title="Rechercher sur Wikipédia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Spécial:Recherche"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Rechercher</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Outils personnels"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Apparence"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Modifier l'apparence de la taille, de la largeur et de la couleur de la police de la page" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Apparence" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Apparence</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=fr.wikipedia.org&uselang=fr" class=""><span>Faire un don</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=OFDMA" title="Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire." class=""><span>Créer un compte</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=OFDMA" title="Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]" accesskey="o" class=""><span>Se connecter</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Plus d’options" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Outils personnels" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Outils personnels</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu utilisateur" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=fr.wikipedia.org&uselang=fr"><span>Faire un don</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=OFDMA" title="Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Créer un compte</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=OFDMA" title="Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Se connecter</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pages pour les contributeurs déconnectés <a href="/wiki/Aide:Premiers_pas" aria-label="En savoir plus sur la contribution"><span>en savoir plus</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions" title="Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]" accesskey="y"><span>Contributions</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions" title="La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]" accesskey="n"><span>Discussion</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Sommaire" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Sommaire</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">masquer</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Début</div> </a> </li> <li id="toc-Origine" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Origine"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Origine</span> </div> </a> <ul id="toc-Origine-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Principes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Principes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Principes</span> </div> </a> <ul id="toc-Principes-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Avantages_et_inconvénients" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Avantages_et_inconvénients"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Avantages et inconvénients</span> </div> </a> <ul id="toc-Avantages_et_inconvénients-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Notes_et_références" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Notes_et_références"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Notes et références</span> </div> </a> <ul id="toc-Notes_et_références-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Voir_aussi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Voir_aussi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Voir aussi</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Voir_aussi-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Voir aussi</span> </button> <ul id="toc-Voir_aussi-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Articles_connexes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Articles_connexes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>Articles connexes</span> </div> </a> <ul id="toc-Articles_connexes-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Sommaire" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="Table des matières" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Basculer la table des matières" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Basculer la table des matières</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">OFDMA</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Aller à un article dans une autre langue. Disponible en 13 langues." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-13" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">13 langues</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/OFDMA" title="OFDMA – catalan" lang="ca" hreflang="ca" data-title="OFDMA" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="catalan" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/V%C3%ADcen%C3%A1sobn%C3%BD_p%C5%99%C3%ADstup_s_ortogon%C3%A1ln%C3%ADm_frekven%C4%8Dn%C3%ADm_d%C4%9Blen%C3%ADm" title="Vícenásobný přístup s ortogonálním frekvenčním dělením – tchèque" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Vícenásobný přístup s ortogonálním frekvenčním dělením" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="tchèque" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Orthogonal_frequency-division_multiple_access" title="Orthogonal frequency-division multiple access – anglais" lang="en" hreflang="en" data-title="Orthogonal frequency-division multiple access" data-language-autonym="English" data-language-local-name="anglais" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Acceso_m%C3%BAltiple_por_divisi%C3%B3n_de_frecuencias_ortogonales" title="Acceso múltiple por división de frecuencias ortogonales – espagnol" lang="es" hreflang="es" data-title="Acceso múltiple por división de frecuencias ortogonales" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="espagnol" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Ortogonaalne_sagedusjaotusega_hulgip%C3%B6%C3%B6rdus" title="Ortogonaalne sagedusjaotusega hulgipöördus – estonien" lang="et" hreflang="et" data-title="Ortogonaalne sagedusjaotusega hulgipöördus" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estonien" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B3%DB%8C_%DA%86%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%A8%D8%A7_%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85_%D9%81%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%B3_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D9%85%D8%AF" title="دسترسی چندگانه با تقسیم فرکانس متعامد – persan" lang="fa" hreflang="fa" data-title="دسترسی چندگانه با تقسیم فرکانس متعامد" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="persan" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Orthogonal_frequency-division_multiple_access" title="Orthogonal frequency-division multiple access – italien" lang="it" hreflang="it" data-title="Orthogonal frequency-division multiple access" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="italien" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E7%9B%B4%E4%BA%A4%E5%91%A8%E6%B3%A2%E6%95%B0%E5%88%86%E5%89%B2%E5%A4%9A%E5%85%83%E6%8E%A5%E7%B6%9A" title="直交周波数分割多元接続 – japonais" lang="ja" hreflang="ja" data-title="直交周波数分割多元接続" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japonais" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%A7%81%EA%B5%90_%EC%A3%BC%ED%8C%8C%EC%88%98_%EB%B6%84%ED%95%A0_%EB%8B%A4%EC%A4%91_%EC%A0%91%EC%86%8D" title="직교 주파수 분할 다중 접속 – coréen" lang="ko" hreflang="ko" data-title="직교 주파수 분할 다중 접속" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="coréen" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/OFDMA" title="OFDMA – polonais" lang="pl" hreflang="pl" data-title="OFDMA" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="polonais" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/Orthogonal_frequency-division_multiple_access" title="Orthogonal frequency-division multiple access – russe" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Orthogonal frequency-division multiple access" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="russe" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/OFDMA" title="OFDMA – ukrainien" lang="uk" hreflang="uk" data-title="OFDMA" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukrainien" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%AD%A3%E4%BA%A4%E9%A0%BB%E5%88%86%E5%A4%9A%E5%9D%80" title="正交頻分多址 – chinois" lang="zh" hreflang="zh" data-title="正交頻分多址" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chinois" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q2697649#sitelinks-wikipedia" title="Modifier les liens interlangues" class="wbc-editpage">Modifier les liens</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Espaces de noms"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/OFDMA" title="Voir le contenu de la page [c]" accesskey="c"><span>Article</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Discussion:OFDMA" rel="discussion" title="Discussion au sujet de cette page de contenu [t]" accesskey="t"><span>Discussion</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Modifier la variante de langue" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">français</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Affichages"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/OFDMA"><span>Lire</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=OFDMA&veaction=edit" title="Modifier cette page [v]" accesskey="v"><span>Modifier</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=OFDMA&action=edit" title="Modifier le wikicode de cette page [e]" accesskey="e"><span>Modifier le code</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=OFDMA&action=history" title="Historique des versions de cette page [h]" accesskey="h"><span>Voir l’historique</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Outils de la page"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Outils" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Outils</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Outils</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">masquer</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Plus d’options" > <div class="vector-menu-heading"> Actions </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/OFDMA"><span>Lire</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=OFDMA&veaction=edit" title="Modifier cette page [v]" accesskey="v"><span>Modifier</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=OFDMA&action=edit" title="Modifier le wikicode de cette page [e]" accesskey="e"><span>Modifier le code</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=OFDMA&action=history"><span>Voir l’historique</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Général </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/OFDMA" title="Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]" accesskey="j"><span>Pages liées</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/OFDMA" rel="nofollow" title="Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]" accesskey="k"><span>Suivi des pages liées</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//fr.wikipedia.org/wiki/Aide:Importer_un_fichier" title="Téléverser des fichiers [u]" accesskey="u"><span>Téléverser un fichier</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=OFDMA&oldid=221008204" title="Adresse permanente de cette version de cette page"><span>Lien permanent</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=OFDMA&action=info" title="Davantage d’informations sur cette page"><span>Informations sur la page</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&page=OFDMA&id=221008204&wpFormIdentifier=titleform" title="Informations sur la manière de citer cette page"><span>Citer cette page</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FOFDMA"><span>Obtenir l'URL raccourcie</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FOFDMA"><span>Télécharger le code QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Imprimer / exporter </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&bookcmd=book_creator&referer=OFDMA"><span>Créer un livre</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&page=OFDMA&action=show-download-screen"><span>Télécharger comme PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=OFDMA&printable=yes" title="Version imprimable de cette page [p]" accesskey="p"><span>Version imprimable</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Dans d’autres projets </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q2697649" title="Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]" accesskey="g"><span>Élément Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Outils de la page"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Apparence"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Apparence</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">masquer</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Un article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="fr" dir="ltr"><div class="bandeau-container metadata homonymie hatnote"><div class="bandeau-cell bandeau-icone" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Aide:Homonymie" title="Aide:Homonymie"><img alt="Page d’aide sur l’homonymie" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/20px-Logo_disambig.svg.png" decoding="async" width="20" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/30px-Logo_disambig.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/40px-Logo_disambig.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="375" /></a></span></div><div class="bandeau-cell" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"> <p>Pour les articles homonymes, voir <a href="/wiki/Fr%C3%A9quence_(homonymie)" class="mw-disambig" title="Fréquence (homonymie)">fréquence (homonymie)</a>. </p> </div></div> <p>L'<b>OFDMA</b> (ou <i>orthogonal frequency-division multiple access</i>) est une technique de <a href="/wiki/Multiplexage" title="Multiplexage">multiplexage</a> et de codage des données utilisée principalement dans les <a href="/wiki/R%C3%A9seaux_de_t%C3%A9l%C3%A9phonie_mobile" class="mw-redirect" title="Réseaux de téléphonie mobile">réseaux de téléphonie mobile</a> de <a href="/wiki/4G" title="4G"><abbr class="abbr" title="Quatrième">4<sup>e</sup></abbr></a> et <a href="/wiki/5G" title="5G"><abbr class="abbr" title="Cinquième">5<sup>e</sup></abbr> génération</a>. Ce codage radio associe les multiplexages en fréquence et temporel ; c'est-à-dire les modes « <a href="/wiki/Acc%C3%A8s_multiple_par_r%C3%A9partition_en_fr%C3%A9quence" title="Accès multiple par répartition en fréquence">accès multiple par répartition en fréquence</a> » (AMRF ou en anglais <i><span class="lang-en" lang="en">FDMA</span></i>) et « <a href="/wiki/Acc%C3%A8s_multiple_par_r%C3%A9partition_temporelle" title="Accès multiple par répartition temporelle">accès multiple par répartition temporelle</a> » (AMRT ou en anglais <i><span class="lang-en" lang="en">TDMA</span></i>). Il est notamment utilisé dans les réseaux de téléphonie mobile 4G <a href="/wiki/LTE_(r%C3%A9seaux_mobiles)" title="LTE (réseaux mobiles)">LTE</a><sup id="cite_ref-3gppstd_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-3gppstd-1"><span class="cite_crochet">[</span>1<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, <a href="/wiki/LTE_Advanced" title="LTE Advanced">LTE Advanced</a>, <a href="/wiki/5G_NR" title="5G NR">5G <i>New Radio</i></a> et <a href="/wiki/WiMAX" title="WiMAX">WiMAX</a> (<a href="/wiki/IEEE_802.16e" title="IEEE 802.16e">IEEE 802.16e</a>). </p><p>L'OFDMA ou l'une de ses variantes sont aussi utilisées dans d'autres systèmes de radiocommunication, telles les versions récentes des normes de réseaux locaux sans fil <a href="/wiki/Wi-Fi" title="Wi-Fi">Wi-Fi</a> (<a href="/wiki/IEEE_802.11ax" title="IEEE 802.11ax">IEEE 802.11 ax</a>), IEEE 802.22 et <a href="/wiki/WiBro" title="WiBro">WiBro</a> ainsi que par certaines normes de <a href="/wiki/T%C3%A9l%C3%A9vision_num%C3%A9rique" title="Télévision numérique">télévision numérique</a>. </p><p>Comme pour d'autres techniques de codage permettant l'accès multiple (<a href="/wiki/Acc%C3%A8s_multiple_%C3%A0_r%C3%A9partition_dans_le_temps" class="mw-redirect" title="Accès multiple à répartition dans le temps">TDMA</a>, <a href="/wiki/Acc%C3%A8s_multiple_par_r%C3%A9partition_en_fr%C3%A9quence" title="Accès multiple par répartition en fréquence">FDMA</a> ou <a href="/wiki/Code_division_multiple_access" title="Code division multiple access">CDMA</a>), l’objectif est de partager une ressource <a href="/wiki/Onde_radio" title="Onde radio">radio</a> commune (une <a href="/wiki/Largeur_de_bande" title="Largeur de bande">bande de fréquence</a>) et d’en attribuer dynamiquement une ou des parties à plusieurs utilisateurs<sup id="cite_ref-4gLTE_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-4gLTE-2"><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Origine">Origine</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=OFDMA&veaction=edit&section=1" title="Modifier la section : Origine" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=OFDMA&action=edit&section=1" title="Modifier le code source de la section : Origine"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>L'OFDMA et sa variante <a href="/wiki/SC-FDMA" title="SC-FDMA">SC-FDMA</a> sont dérivées du codage <a href="/wiki/Orthogonal_frequency-division_multiplexing" title="Orthogonal frequency-division multiplexing">OFDM</a> (utilisé par exemple sur les liens <a href="/wiki/Asymmetric_Digital_Subscriber_Line" class="mw-redirect" title="Asymmetric Digital Subscriber Line">ADSL</a>, <a href="/wiki/DOCSIS" class="mw-redirect" title="DOCSIS">DOCSIS 3.1</a> et dans certains réseaux WiFi), mais contrairement à l'OFDM, l'OFDMA permet et est optimisé pour l’accès multiple, c’est-à-dire le partage de la ressource spectrale (<a href="/wiki/Bande_de_fr%C3%A9quence" class="mw-redirect" title="Bande de fréquence">bande de fréquence</a>) entre de nombreux utilisateurs distants les uns des autres. L’OFDMA est compatible avec la technique des antennes <a href="/wiki/MIMO_(t%C3%A9l%C3%A9communications)" title="MIMO (télécommunications)">MIMO</a><sup id="cite_ref-yin_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-yin-3"><span class="cite_crochet">[</span>3<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>L’OFDMA a été développé comme une alternative au codage <a href="/wiki/Code_division_multiple_access" title="Code division multiple access">CDMA</a>, utilisé dans les réseaux 3G <a href="/wiki/Universal_Mobile_Telecommunications_System" title="Universal Mobile Telecommunications System">UMTS</a> et <a href="/wiki/CDMA2000" title="CDMA2000">CDMA2000</a>. L’OFDMA est principalement utilisé dans le sens de transmission <a href="/wiki/Liaison_descendante" title="Liaison descendante">downlink</a> (<a href="/wiki/Antenne-relais" title="Antenne-relais">antenne-relais</a> vers <a href="/wiki/User_Equipment" class="mw-redirect" title="User Equipment">terminal</a>) des réseaux mobiles car il permet pour une même <a href="/wiki/Largeur_spectrale" class="mw-redirect" title="Largeur spectrale">largeur spectrale</a>, un <a href="/wiki/D%C3%A9bit_binaire" title="Débit binaire">débit binaire</a> plus élevé grâce à sa grande <a href="/wiki/Efficacit%C3%A9_spectrale" title="Efficacité spectrale">efficacité spectrale</a> (nombre de bits transmis par <a href="/wiki/Hertz" title="Hertz">hertz</a>) et à sa capacité à conserver un débit élevé même dans des environnements défavorables avec échos et <a href="/wiki/Multitrajet" title="Multitrajet">trajets multiples</a> des ondes radio. </p><p>Ce codage (tout comme le CDMA utilisé dans les réseaux mobiles 3G) permet un facteur de réutilisation des fréquences égal à « 1 », c’est-à-dire que des <a href="/wiki/R%C3%A9seau_de_t%C3%A9l%C3%A9phonie_mobile#Amélioration_:_le_damier_hexagonal" title="Réseau de téléphonie mobile">cellules radio adjacentes</a> peuvent réutiliser les mêmes fréquences hertziennes. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Principes">Principes</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=OFDMA&veaction=edit&section=2" title="Modifier la section : Principes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=OFDMA&action=edit&section=2" title="Modifier le code source de la section : Principes"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Le codage OFDMA consiste en un codage et une modulation numérique d'un ou plusieurs signaux binaires pour les transformer en échantillons numériques destinés à être émis sur une (ou plusieurs) antennes radio après conversion numérique/analogique ; réciproquement, en réception, le signal radio reçoit le traitement inverse. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-center" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:SC-FDMA.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/SC-FDMA.svg/660px-SC-FDMA.svg.png" decoding="async" width="660" height="333" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/SC-FDMA.svg/990px-SC-FDMA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/SC-FDMA.svg/1320px-SC-FDMA.svg.png 2x" data-file-width="856" data-file-height="432" /></a><figcaption>Modulations radio OFDMA et SC-FDMA : codage et conversions numérique/analogique. Glossaire :<br /> DFT (<i>Discrete Fourier Transform</i>) : <a href="/wiki/Transform%C3%A9e_de_Fourier_discr%C3%A8te" class="mw-redirect" title="Transformée de Fourier discrète">Transformée de Fourier discrète</a>, Subcarrier Equalization : <a href="/wiki/%C3%89galiseur" title="Égaliseur">Égalisation</a> des sous-porteuses, IDFT : DFT inverse, CP (<i>Cyclic Prefix</i>) : Préfixe cyclique, PS (<i>Pulse Shaping</i>) : mise en forme des impulsions, S-to-P : Transformation Série-Parallèle, DAC (<i>Digital-Analog Converter</i>) : <a href="/wiki/Convertisseur_num%C3%A9rique-analogique" title="Convertisseur numérique-analogique">Convertisseur numérique-analogique</a>, RF (<i>Radio Frequency</i>) : <a href="/wiki/Onde_radio" title="Onde radio">Fréquence radio</a>.<br /> Les blocs "en jaune" (seconde transformée de Fourier et conversion série/parallèle associée) sont spécifiques au SC-FDMA.</figcaption></figure> <div class="clear" style="clear:both;"></div> <p>Le principe de l'OFDMA est de répartir sur un grand nombre de sous-<a href="/wiki/Porteuse" title="Porteuse">porteuses</a> les données numériques que l'on veut transmettre, ce qui induit, pour un débit global donné, un <a href="/wiki/D%C3%A9bit_binaire" title="Débit binaire">débit binaire</a> beaucoup plus faible sur chacun des canaux de transmission ; la durée de chaque symbole est ainsi beaucoup plus longue (66,7 µs pour le LTE<sup id="cite_ref-3gppstd_1-1" class="reference"><a href="#cite_note-3gppstd-1"><span class="cite_crochet">[</span>1<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>) que s'il n'y avait qu'une seule porteuse. Cela permet de limiter les problèmes d'<a href="/wiki/Interf%C3%A9rence_inter-symbole" title="Interférence inter-symbole">interférences inter-symboles</a> et de <i><span class="lang-en" lang="en"><a href="/wiki/Att%C3%A9nuation_du_signal" title="Atténuation du signal">fading</a></span></i> (forte atténuation du signal) liés aux « chemins multiples de propagation » qui existent dans les liaisons radio de moyenne et longue portées<sup id="cite_ref-LTE-OFDMA_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-LTE-OFDMA-4"><span class="cite_crochet">[</span>4<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> car quand le débit binaire sur une porteuse est élevé, l'écho d'un symbole arrivant en retard à cause d’une propagation <a href="/wiki/Multitrajet" title="Multitrajet">multitrajets</a> perturbe le ou les symboles suivants ; plus la durée du symbole est longue, moins les symboles suivants sont perturbés. <br /> </p><p>La figure suivante décrit l'utilisation des sous-porteuses en LTE : celles en noir, en vert et bleu (les plus nombreuses) transportent les données des utilisateurs, celles en rouge, les informations de synchronisation et de <a href="/wiki/Signalisation_(t%C3%A9l%C3%A9communication)" title="Signalisation (télécommunication)">signalisation</a> entre les 2 extrémités de la liaison radio. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-center" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:OFDMA_subcarriers.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/OFDMA_subcarriers.png/550px-OFDMA_subcarriers.png" decoding="async" width="550" height="194" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d4/OFDMA_subcarriers.png 1.5x" data-file-width="816" data-file-height="288" /></a><figcaption>Représentation et rôle des sous-porteuses</figcaption></figure> <div class="clear" style="clear:both;"></div> <p>Un filtrage séparé de chaque sous-porteuse n'est pas nécessaire pour le décodage dans le terminal récepteur, une « transformée de Fourier » <a href="/wiki/Transformation_de_Fourier_rapide" title="Transformation de Fourier rapide">FFT</a> est suffisante<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite_crochet">[</span>5<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> pour séparer les sous-porteuses l'une de l'autre (dans le cas du LTE, il y a jusqu'à 1200 porteuses indépendantes par sens de transmission)<sup id="cite_ref-3gppstd_1-2" class="reference"><a href="#cite_note-3gppstd-1"><span class="cite_crochet">[</span>1<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p><a href="/wiki/Orthogonalit%C3%A9" title="Orthogonalité">Orthogonalité</a> (le « O » de OFDMA) : en utilisant des signaux orthogonaux les uns aux autres pour les sous-<a href="/wiki/Porteuse" title="Porteuse">porteuses</a> contiguës, on évite les interférences mutuelles. Ce résultat est obtenu en ayant un écart de fréquence entre les sous-porteuses égal à la fréquence des symboles sur chaque sous-porteuse (l'inverse de la durée du symbole). Cela signifie que lorsque les signaux sont démodulés, il y a un nombre entier de cycles dans la durée d'un symbole et la contribution aux interférences de 2 porteuses orthogonales est égale à zéro<sup id="cite_ref-4gLTE_2-1" class="reference"><a href="#cite_note-4gLTE-2"><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> ; en d'autres termes, le <a href="/wiki/Produit_scalaire" title="Produit scalaire">produit scalaire</a> entre chacune des sous-porteuses est nul pendant la durée de transmission d'un symbole. </p><p>Dans les réseaux mobiles LTE et 5G phase 1, la durée du symbole est 66,7 <abbr class="abbr" title="microseconde">µs</abbr>, soit une fréquence de 15 <abbr class="abbr" title="kilohertz">kHz</abbr>, ce qui correspond aussi à l'écart entre les fréquences de 2 sous-porteuses contiguës. Dans les versions des normes <a href="/wiki/Wi-Fi" title="Wi-Fi">Wi-Fi</a> (<a href="/wiki/IEEE_802.11g" title="IEEE 802.11g">IEEE 802.11g</a>, <a href="/wiki/IEEE_802.11n" title="IEEE 802.11n">n</a> et <a href="/wiki/IEEE_802.11ac" title="IEEE 802.11ac">ac</a>), la durée de chaque symbole est de 3,2 <abbr class="abbr" title="microseconde">µs</abbr>, soit une fréquence et un écart entre les sous-porteuses de 312,5 <abbr class="abbr" title="kilohertz">kHz</abbr>. La norme Wi-Fi plus récente <a href="/wiki/IEEE_802.11ax" title="IEEE 802.11ax">802.11ax</a> (2020) divise par 4 l'écart en fréquence entre 2 sous porteuses (78,125 <abbr class="abbr" title="kilohertz">kHz</abbr>) et multiplie par 4 le nombre de sous-porteuses. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:OFDM2.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/OFDM2.png/220px-OFDM2.png" decoding="async" width="220" height="149" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/73/OFDM2.png 1.5x" data-file-width="249" data-file-height="169" /></a><figcaption>Exemple de modulation OFDM/OFDMA avec 4 sous-porteuses orthogonales.</figcaption></figure> <p>L’orthogonalité des sous-porteuses permet un resserrement de leurs fréquences et donc une plus grande efficacité spectrale (voir dessin) ; cela évite d’avoir une « bande de garde » entre chaque sous-porteuse. </p><p>Un préfixe cyclique (sigle « CP » dans le dessin ci-dessus) est utilisé dans les transmissions OFDMA, afin de conserver l’orthogonalité et les propriétés sinusoïdales du signal sur les <a href="/wiki/Canal_de_communication_(th%C3%A9orie_de_l%27information)" title="Canal de communication (théorie de l'information)">canaux</a> à <a href="/wiki/Multitrajet" title="Multitrajet">trajets multiples</a>. Ce préfixe cyclique est ajouté au début des symboles émis, il sert aussi d'intervalle de garde, c'est-à-dire un temps entre deux symboles, pendant lequel il n'y a aucune transmission de données utiles ; cela permet d'éviter (ou de limiter) les interférences inter-symboles. </p><p>Dans la partie radio (<a href="/wiki/EUTRAN" title="EUTRAN">eUTRAN</a>) des réseaux mobiles <a href="/wiki/LTE_(r%C3%A9seaux_mobiles)" title="LTE (réseaux mobiles)">LTE</a>, deux durées différentes de préfixe cyclique sont définies pour s’adapter à des temps de propagation différents du canal de transmission ; ces temps dépendent de la taille de la cellule radio et de l'environnement : un préfixe cyclique normal de 4,7 μs (utilisé dans les cellules radio de moins de 2 à 3 <abbr class="abbr" title="kilomètre">km</abbr> de rayon, les plus nombreuses), et un préfixe cyclique étendu de 16,6 μs utilisable dans les grandes cellules radio ; ces préfixes représentent de 7 à 25 % de la durée d’un symbole et réduisent donc un peu le débit utile, surtout dans les grandes cellules (zones rurales). </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Avantages_et_inconvénients"><span id="Avantages_et_inconv.C3.A9nients"></span>Avantages et inconvénients</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=OFDMA&veaction=edit&section=3" title="Modifier la section : Avantages et inconvénients" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=OFDMA&action=edit&section=3" title="Modifier le code source de la section : Avantages et inconvénients"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>La présence de nombreuses sous-porteuses indépendantes permet d'adapter facilement la puissance d'émission de la station de base sur chaque canal au niveau minimum suffisant pour une bonne réception par chaque utilisateur (qui est fonction de la distance avec l'antenne-relais). </p><p>Il est aussi possible, grâce au nombre variable de sous-porteuses attribuables à un terminal, d'accroître la portée de l'émetteur radio d'un smartphone lorsqu'il est éloigné de l'<a href="/wiki/Antenne-relais" title="Antenne-relais">antenne réceptrice</a>, tout en respectant la limite de sa puissance globale d’émission (ex : 200 mW maximum pour un <a href="/wiki/T%C3%A9l%C3%A9phone_mobile" title="Téléphone mobile">téléphone mobile</a> LTE) ; cela est réalisé en concentrant la puissance émise sur un petit nombre de sous-porteuses (plus précisément sur un faible nombre de <a href="/wiki/EUTRAN#Codages_radio_et_principes_du_partage_de_la_ressource_radio" title="EUTRAN"><i>Resource blocks</i></a>) ; cette optimisation se fait au détriment du débit. </p><p>Le codage OFDMA a pour contrainte d’imposer une synchronisation très précise des fréquences hertziennes et des horloges des récepteurs et des émetteurs<sup id="cite_ref-LTE-OFDMA_4-1" class="reference"><a href="#cite_note-LTE-OFDMA-4"><span class="cite_crochet">[</span>4<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> afin de conserver l’orthogonalité des sous-porteuses et d'éviter les <a href="/wiki/Rapport_signal_sur_interf%C3%A9rence" title="Rapport signal sur interférence">interférences</a>. </p><p>Ce codage est associé (dans les réseaux LTE, Wi-Fi et WiMAX) à des <a href="/wiki/Modulation_du_signal" title="Modulation du signal">modulations</a> de type <a href="/wiki/Phase-shift_keying" title="Phase-shift keying">QPSK</a> ou <a href="/wiki/Modulation_d%27amplitude_en_quadrature" title="Modulation d'amplitude en quadrature">QAM</a> utilisées sur chacun des canaux (groupes de sous-porteuses), chaque canal visant un <a href="/wiki/User_Equipment" class="mw-redirect" title="User Equipment">utilisateur</a>. Les divers canaux peuvent utiliser au même instant des <a href="/wiki/Adaptative_Modulation_and_Coding" class="mw-redirect" title="Adaptative Modulation and Coding">modulations différentes</a>, par exemple QPSK et QAM-64, pour s'adapter aux conditions radio locales et à la distance séparant l'antenne de chaque <a href="/wiki/User_Equipment" class="mw-redirect" title="User Equipment">terminal</a>. </p><p>Pour les liaisons <a href="/wiki/Liaison_montante" title="Liaison montante">uplink</a> (sens terminal vers <a href="/wiki/ENode_B" title="ENode B">station de base</a>) des réseaux mobiles <a href="/wiki/4G" title="4G">4G</a> « LTE », c’est la variante <a href="/wiki/SC-FDMA" title="SC-FDMA">SC-FDMA</a> qui est utilisée<sup id="cite_ref-3gppstd_1-3" class="reference"><a href="#cite_note-3gppstd-1"><span class="cite_crochet">[</span>1<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, car ce codage permet de diminuer la puissance électrique crête et donc le coût du terminal et d'augmenter l'autonomie de la <a href="/wiki/Batterie_d%27accumulateurs" title="Batterie d'accumulateurs">batterie</a> des <a href="/wiki/Smartphone" title="Smartphone">smartphones</a> ou des <a href="/wiki/Tablette_tactile" title="Tablette tactile">tablettes tactiles</a>, grâce à un <a href="/wiki/Facteur_de_cr%C3%AAte" title="Facteur de crête">PAPR</a> (<i><span class="lang-en" lang="en">peak-to-average power ratio</span></i>) plus faible que celui de l'OFDMA. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Notes_et_références"><span id="Notes_et_r.C3.A9f.C3.A9rences"></span>Notes et références</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=OFDMA&veaction=edit&section=4" title="Modifier la section : Notes et références" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=OFDMA&action=edit&section=4" title="Modifier le code source de la section : Notes et références"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-3gppstd-1"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-3gppstd_1-0">a</a> <a href="#cite_ref-3gppstd_1-1">b</a> <a href="#cite_ref-3gppstd_1-2">c</a> et <a href="#cite_ref-3gppstd_1-3">d</a></sup> </span><span class="reference-text"> <abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.3gpp.org/ftp/Specs/html-info/36-series.htm">ETSI, normes TS36.201 LTE Physical Layer et TS36.211 LTE Physical Channels</a> 3gpp.org, <a href="/wiki/3rd_Generation_Partnership_Project" title="3rd Generation Partnership Project">3GPP</a>, janvier 2013</span> </li> <li id="cite_note-4gLTE-2"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-4gLTE_2-0">a</a> et <a href="#cite_ref-4gLTE_2-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://4glte.over-blog.com/article-ofdma-103962236.html">LTE Advanced : OFDMA</a> 4glte.over-blog, avril 2012</span> </li> <li id="cite_note-yin-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-yin_3-0">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> <span class="ouvrage" id="Yin_and_Siavash_Alamouti2007"><span class="ouvrage" id="Hujun_Yin_and_Siavash_Alamouti2007">Hujun Yin and Siavash Alamouti, « <cite style="font-style:normal">OFDMA: A Broadband Wireless Access Technology</cite> », <i>IEEE Xplore</i>, <a href="/wiki/IEEE" class="mw-redirect" title="IEEE">IEEE</a>,‎ <time class="nowrap" datetime="2007-08" data-sort-value="2007-08">aout 2007</time>, pp. 1–4 <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="http://ieeexplore.ieee.org/xpl/articleDetails.jsp?arnumber=4534773">lire en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=OFDMA%3A+A+Broadband+Wireless+Access+Technology&rft.jtitle=IEEE+Xplore&rft.au=Hujun+Yin+and+Siavash+Alamouti&rft.date=2007-08&rft.pages=pp.+1%E2%80%934&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AOFDMA"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-LTE-OFDMA-4"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-LTE-OFDMA_4-0">a</a> et <a href="#cite_ref-LTE-OFDMA_4-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"> <abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.radio-electronics.com/info/rf-technology-design/ofdm/ofdm-basics-tutorial.php">OFDM/OFDMA basics tutorial</a> radio-electronics.com, consulté en décembre 2012</span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-format format-pdf" title="Document au format Portable Document Format (PDF)">[PDF]</abbr> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.supelec.fr/d2ri/flexibleradio/cours/cours-ofdm-french.pdf">Cours Supelec sur OFDM /OFDMA</a> Mérouane Debbah supelec.fr, consulté en janvier 2013</span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Voir_aussi">Voir aussi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=OFDMA&veaction=edit&section=5" title="Modifier la section : Voir aussi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=OFDMA&action=edit&section=5" title="Modifier le code source de la section : Voir aussi"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Articles_connexes">Articles connexes</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=OFDMA&veaction=edit&section=6" title="Modifier la section : Articles connexes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=OFDMA&action=edit&section=6" title="Modifier le code source de la section : Articles connexes"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/T%C3%A9l%C3%A9phonie_mobile" title="Téléphonie mobile">Téléphonie mobile</a></li> <li><a href="/wiki/R%C3%A9seau_de_t%C3%A9l%C3%A9phonie_mobile" title="Réseau de téléphonie mobile">Réseau de téléphonie mobile</a></li> <li><a href="/wiki/LTE_(r%C3%A9seaux_mobiles)" title="LTE (réseaux mobiles)">LTE</a></li> <li><a href="/wiki/LTE_Advanced" title="LTE Advanced">LTE Advanced</a></li> <li><a href="/wiki/4G" title="4G">4G</a></li> <li><a href="/wiki/EUTRAN" title="EUTRAN">EUTRAN</a></li> <li><a href="/wiki/ENode_B" title="ENode B">eNode B</a></li> <li><a href="/wiki/Orthogonal_frequency-division_multiplexing" title="Orthogonal frequency-division multiplexing">OFDM</a></li> <li><a href="/wiki/SC-FDMA" title="SC-FDMA">SC-FDMA</a></li> <li><a href="/wiki/Transform%C3%A9e_de_Fourier_discr%C3%A8te" class="mw-redirect" title="Transformée de Fourier discrète">Transformée de Fourier discrète</a></li></ul> <div class="navbox-container" style="clear:both;"> <table class="navbox collapsible noprint autocollapse" style=""> <tbody><tr><th class="navbox-title" colspan="2" style=""><div style="float:left; width:6em; text-align:left"><div class="noprint plainlinks nowrap tnavbar" style="padding:0; font-size:xx-small; color:var(--color-emphasized, #000000);"><a href="/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Mode_de_modulation" title="Modèle:Palette Mode de modulation"><abbr class="abbr" title="Voir ce modèle.">v</abbr></a> · <a class="external text" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mod%C3%A8le:Palette_Mode_de_modulation&action=edit"><abbr class="abbr" title="Modifier ce modèle. Merci de prévisualiser avant de sauvegarder.">m</abbr></a></div></div><div style="font-size:110%"><a href="/wiki/Modulation_du_signal" title="Modulation du signal">Modes de modulation</a></div></th> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Analogiques</th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Modulation_d%27amplitude" title="Modulation d'amplitude">Modulation d'amplitude</a> (AM)</li> <li><a href="/wiki/Bande_lat%C3%A9rale_unique" title="Bande latérale unique">Bande latérale unique</a> (BLU)</li> <li><a href="/wiki/Modulation_de_fr%C3%A9quence" title="Modulation de fréquence">Modulation de fréquence</a> (FM)</li> <li><a href="/wiki/Modulation_de_phase" title="Modulation de phase">Modulation de phase</a> (PM)</li> <li><a href="/wiki/Modulation_d%27amplitude_en_st%C3%A9r%C3%A9o" title="Modulation d'amplitude en stéréo">Modulation d'amplitude en stéréo</a> (AM stéréo)</li> <li><a href="/wiki/Bandes_lat%C3%A9rales_ind%C3%A9pendantes" title="Bandes latérales indépendantes">Bandes latérales indépendantes</a> (BLI) B8E</li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Numériques</th> <td class="navbox-list navbox-even" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Modulation_d%27amplitude_et_de_phase" title="Modulation d'amplitude et de phase">Modulation d'amplitude et de phase</a> (APSK)</li> <li><a href="/wiki/Modulation_par_d%C3%A9placement_d%27amplitude" title="Modulation par déplacement d'amplitude">Modulation par déplacement d'amplitude</a> (ASK)</li> <li><a href="/wiki/Complementary_code_keying" title="Complementary code keying">Complementary code keying</a> (CCK)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Continuous_phase_modulation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Continuous phase modulation (page inexistante)">Continuous phase modulation</a> (CPM)</li> <li><a href="/wiki/Modulation_par_d%C3%A9placement_de_fr%C3%A9quence" title="Modulation par déplacement de fréquence">Modulation par déplacement de fréquence</a> (FSK)</li> <li><a href="/wiki/Minimum-shift_keying" title="Minimum-shift keying">Minimum-shift keying</a> (MSK)</li> <li><a href="/wiki/Orthogonal_frequency-division_multiplexing" title="Orthogonal frequency-division multiplexing">Orthogonal frequency-division multiplexing</a> (OFDM)</li> <li><a class="mw-selflink selflink">OFDMA</a></li> <li><a href="/wiki/Modulation_tout_ou_rien" title="Modulation tout ou rien">Modulation tout ou rien</a> (OOK)</li> <li><a href="/wiki/Modulation_d%27impulsions_en_position" title="Modulation d'impulsions en position">Modulation en position d'impulsions</a> (PPM)</li> <li><a href="/wiki/Phase-shift_keying" title="Phase-shift keying">Phase-shift keying</a> (PSK)</li> <li><a href="/wiki/Modulation_d%27amplitude_en_quadrature" title="Modulation d'amplitude en quadrature">Modulation d'amplitude en quadrature</a> (QAM)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Trellis_modulation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trellis modulation (page inexistante)">Trellis modulation</a> (TCM)</li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style=""><a href="/wiki/%C3%89talement_de_spectre" title="Étalement de spectre">Étalement de spectre</a></th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Direct-sequence_spread_spectrum" title="Direct-sequence spread spectrum">Direct-sequence spread spectrum</a> (DSSS)</li> <li><a href="/wiki/%C3%89talement_de_spectre_par_saut_de_fr%C3%A9quence" title="Étalement de spectre par saut de fréquence">Étalement de spectre par saut de fréquence</a> (FHSS)</li></ul> </div></td> </tr> </tbody></table> </div> <ul id="bandeau-portail" class="bandeau-portail"><li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer skin-invert-image" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:%C3%89lectricit%C3%A9_et_%C3%A9lectronique" title="Portail de l’électricité et de l’électronique"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Octicons-circuit-board.svg/24px-Octicons-circuit-board.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Octicons-circuit-board.svg/36px-Octicons-circuit-board.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Octicons-circuit-board.svg/48px-Octicons-circuit-board.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1024" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:%C3%89lectricit%C3%A9_et_%C3%A9lectronique" title="Portail:Électricité et électronique">Portail de l’électricité et de l’électronique</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:T%C3%A9l%C3%A9communications" title="Portail des télécommunications"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Circle-icons-phone.svg/24px-Circle-icons-phone.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Circle-icons-phone.svg/36px-Circle-icons-phone.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Circle-icons-phone.svg/48px-Circle-icons-phone.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:T%C3%A9l%C3%A9communications" title="Portail:Télécommunications">Portail des télécommunications</a></span> </span></li> </ul> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.eqiad.main‐7fd96bd568‐49bkz Cached time: 20250314005439 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 0.131 seconds Real time usage: 0.210 seconds Preprocessor visited node count: 1068/1000000 Post‐expand include size: 26527/2097152 bytes Template argument size: 4212/2097152 bytes Highest expansion depth: 12/100 Expensive parser function count: 0/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 5457/5000000 bytes Lua time usage: 0.052/10.000 seconds Lua memory usage: 4140154/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 1/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 165.272 1 -total 27.63% 45.668 1 Modèle:Portail 16.47% 27.214 1 Modèle:Homon 15.51% 25.628 1 Modèle:Article 15.14% 25.029 1 Modèle:Méta_bandeau_de_note 14.24% 23.531 1 Modèle:Méta_bandeau 13.08% 21.619 4 Modèle:Lang 10.68% 17.646 1 Modèle:Suivi_des_biographies 9.89% 16.346 1 Modèle:Catégorisation_badges 8.82% 14.570 1 Modèle:Palette --> <!-- Saved in parser cache with key frwiki:pcache:6835436:|#|:idhash:canonical and timestamp 20250314005439 and revision id 221008204. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Ce document provient de « <a dir="ltr" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=OFDMA&oldid=221008204">https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=OFDMA&oldid=221008204</a> ».</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil" title="Catégorie:Accueil">Catégories</a> : <ul><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Modulation_num%C3%A9rique_du_signal" title="Catégorie:Modulation numérique du signal">Modulation numérique du signal</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Norme_de_t%C3%A9l%C3%A9phonie_mobile" title="Catégorie:Norme de téléphonie mobile">Norme de téléphonie mobile</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Fr%C3%A9quence" title="Catégorie:Fréquence">Fréquence</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Catégories cachées : <ul><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:%C3%89lectricit%C3%A9_et_%C3%A9lectronique/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Électricité et électronique/Articles liés">Portail:Électricité et électronique/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Sciences/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Sciences/Articles liés">Portail:Sciences/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Technologies/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Technologies/Articles liés">Portail:Technologies/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:T%C3%A9l%C3%A9communications/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Télécommunications/Articles liés">Portail:Télécommunications/Articles liés</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> La dernière modification de cette page a été faite le 9 décembre 2024 à 21:38.</li> <li id="footer-info-copyright"><span style="white-space: normal"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia" title="Wikipédia:Citation et réutilisation du contenu de Wikipédia">Droit d'auteur</a> : les textes sont disponibles sous <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr">licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions</a> ; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr">conditions d’utilisation</a> pour plus de détails, ainsi que les <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques" title="Wikipédia:Crédits graphiques">crédits graphiques</a>. En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/OFDMA" title="Spécial:Citer/OFDMA">comment citer les auteurs et mentionner la licence</a>.<br /> Wikipedia® est une marque déposée de la <a rel="nofollow" class="external text" href="https://wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, organisation de bienfaisance régie par le paragraphe <a href="/wiki/501c" title="501c">501(c)(3)</a> du code fiscal des États-Unis.</span><br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr">Politique de confidentialité</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia">À propos de Wikipédia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux">Avertissements</a></li> <li id="footer-places-contact"><a href="//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact">Contact</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code de conduite</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Développeurs</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org">Statistiques</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Déclaration sur les témoins (cookies)</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=OFDMA&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Version mobile</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29"><img src="/static/images/footer/wikimedia.svg" width="25" height="25" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></picture></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" lang="en" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Rechercher</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Rechercher sur Wikipédia"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Spécial:Recherche"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Rechercher</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="Sommaire" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Basculer la table des matières" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Basculer la table des matières</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">OFDMA</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>13 langues</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>Ajouter un sujet</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="mw-portlet mw-portlet-dock-bottom emptyPortlet" id="p-dock-bottom"> <ul> </ul> </div> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.eqiad.main-557fb88f9f-mvhhq","wgBackendResponseTime":170,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.131","walltime":"0.210","ppvisitednodes":{"value":1068,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":26527,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":4212,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":12,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":5457,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 165.272 1 -total"," 27.63% 45.668 1 Modèle:Portail"," 16.47% 27.214 1 Modèle:Homon"," 15.51% 25.628 1 Modèle:Article"," 15.14% 25.029 1 Modèle:Méta_bandeau_de_note"," 14.24% 23.531 1 Modèle:Méta_bandeau"," 13.08% 21.619 4 Modèle:Lang"," 10.68% 17.646 1 Modèle:Suivi_des_biographies"," 9.89% 16.346 1 Modèle:Catégorisation_badges"," 8.82% 14.570 1 Modèle:Palette"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.052","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":4140154,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-7fd96bd568-49bkz","timestamp":"20250314005439","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"OFDMA","url":"https:\/\/fr.wikipedia.org\/wiki\/OFDMA","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q2697649","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q2697649","author":{"@type":"Organization","name":"Contributeurs aux projets Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Fondation Wikimedia, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2013-01-03T21:59:34Z","dateModified":"2024-12-09T20:38:40Z","headline":"technique de multiplexage utilis\u00e9e dans les r\u00e9seaux de t\u00e9l\u00e9phonie mobile"}</script> </body> </html>