CINXE.COM
Notes de doctrine aux arrêts - Cour de justice de l'Union européenne - CURIA
<!DOCTYPE html> <html lang="fr" xml:lang="fr" dir="ltr" > <head> <base href="https://curia.europa.eu/jcms/" /> <meta charset="UTF-8" /> <meta http-equiv="X-UA-Compatible" content="IE=edge" /> <meta name="Generator" content="Jalios JCMS - Copyright (C) Jalios S.A. 2001 - 2025 - https://www.jalios.com/" /> <meta name="viewport" content="width=device-width, initial-scale=1.0" /> <meta name="keywords" content="CJUE, Curia, Cour de justice, Cour de justice de l'Union européenne, Tribunal général, Tribunal de la fonction publique, Jurisprudence, Court of justice, Court of justice of the European Union" /> <meta name="description" content="Court of Justice of the European Union" /> <meta name="twitter:card" content="Court of Justice of the European Union" /> <title>Notes de doctrine aux arrêts - Cour de justice de l'Union européenne - CURIA</title> <link rel="stylesheet" href="https://curia.europa.eu/jcms/css/csspacker.jsp?v=20230232&css=css%2Fjalios%2Fcore%2Fcomponents%2Ftopbar%2Fjalios-topbar.css&css=css%2Flib%2Ftoastr%2Ftoastr.css&css=css%2Fjalios%2Fcore%2Fcomponents%2Ftoastr%2Fjalios-toastr.css&css=css%2Fjalios%2Fcore%2Ffonts%2Fwebfont-roboto.css&css=css%2Fjalios%2Fcore%2Ffonts%2Fwebfont-roboto-condensed.css&css=css%2Fjalios%2Fcore%2Fbootstrap.css" media="all" /> <link rel="stylesheet" href="https://curia.europa.eu/jcms/css/csspacker.jsp?v=20230232&css=css%2Fjalios%2Fcore%2Ffont-icons_with_fa.css" media="all" /> <link rel="stylesheet" href="https://curia.europa.eu/jcms/css/csspacker.jsp?v=20230232&css=css%2Fjalios%2Fcore%2Fcore.css&css=css%2Fjalios%2Fcore%2Fcore-theme.css&css=css%2Ffff-sprite.css&css=css%2Fjalios%2Fcore%2Flang.css&css=css%2Fjalios%2Fcore%2Fportlet%2Fskin%2Fjalios-skin-custom-properties.css&css=css%2Flib%2Fanimate%2Fanimate-custom.css&css=css%2Fjalios%2Fcore%2Fcomponents%2Fanimate%2Fjalios-rippler.css&css=css%2Fjalios%2Fcore%2Fjalios-dropdown-repositioning.css&css=css%2Fjalios%2Fcore%2Fcomponents%2Fa11y%2Fa11y.css&css=plugins%2FCuriaPlugin%2Fcss%2Fplugin.css" media="all" /> <link rel="stylesheet" href="https://curia.europa.eu/jcms/css/csspacker.jsp?v=20230232&css=plugins%2FGraphicCharterPlugin%2Fcss%2Fplugin.css&css=css%2Fwysiwyg.css&css=plugins%2FTextProcessorPlugin%2Fcss%2Fplugin.css&css=plugins%2FFormulaires%2Fcss%2Ffont-awesome-4.7.0%2Fcss%2Ffont-awesome.min.css&css=plugins%2FFormulaires%2Fcss%2Fjquery-ui.min.css&css=plugins%2FCURIAMainPlugin%2Fcss%2FhideApplicationCatalog.css&css=css%2Flib%2Fbootstrap-datetimepicker%2Fbootstrap-datetimepicker.css&css=plugins%2FGraphicCharterPlugin%2Fcss%2Fcuria-wysiwyg.css&css=custom%2Fcss%2Fstandard.css" media="all" /> <link rel="stylesheet" href="https://curia.europa.eu/jcms/css/csspacker.jsp?v=20230232&css=css%2Fprint.css" media="print" /> <link rel="stylesheet" href="https://curia.europa.eu/jcms/css/csspacker.jsp?v=20230232&css=css%2Fjalios%2Fcore%2Fportlet%2Fskin%2Fjalios-empty.css&css=frontlib%2Flightgallery%2Fcss%2Flightgallery.css&css=frontlib%2Flightgallery%2Fcss%2Flg-autoplay.css&css=frontlib%2Flightgallery%2Fcss%2Flg-fullscreen.css&css=frontlib%2Flightgallery%2Fcss%2Flg-thumbnail.css&css=frontlib%2Flightgallery%2Fcss%2Flg-video.css&css=frontlib%2Flightgallery%2Fcss%2Flg-zoom.css&css=css%2Fjalios%2Fcore%2Fcomponents%2FimageEditor%2Fjalios-image-editor.css&css=plugins%2FCuriaPlugin%2Fcss%2FcoloredTitle%2F950930.css&css=plugins%2FCuriaPlugin%2Fcss%2Fno_column.css&css=plugins%2FCuriaPlugin%2Fcss%2Faccessibility.css&css=css%2Fportal%2Fjalios.css&css=plugins%2FGraphicCharterPlugin%2Fcookieconsent%2Fcookieconsent.min.css&css=plugins%2FBookmarksPlugin%2Fcss%2Fbookmarks.css" media="all" /> <link rel="stylesheet" href="https://curia.europa.eu/jcms/css/csspacker.jsp?v=20230232&css=plugins%2FCuriaPlugin%2Fcss%2Fportal%2Fprint.css" media="print" /> <style media="all"> <!-- .js .wdglang-fr { display: block; } --> </style> <script > /* <![CDATA[ */ document._contextPath = '/jcms'; /* ]]> */ </script> <link rel="shortcut icon" href="https://curia.europa.eu/jcms/plugins/CuriaPlugin/images/favicon.ico?v=20230232" /> <link rel="canonical" href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7083/fr/" /> <meta property="og:url" content="http://158.167.241.123:8090/jcms/jcms/Jo2_7083/fr/"/> <meta property="og:description" content="Court of Justice of the European Union" /> <meta property="og:title" content="Notes de doctrine aux arrêts - Cour de justice de l'Union européenne" /> <meta property="og:site_name" content="CURIA" /> <link href="https://curia.europa.eu/jcms/plugins/GraphicCharterPlugin/fontAwesome/css/all.css" rel="stylesheet"> <script defer src="https://curia.europa.eu/jcms/plugins/GraphicCharterPlugin/fontAwesome/js/all.js"></script> <meta name="referrer" content="no-referrer"></head> <body data-channel-name="CURIA" data-theme="default" data-jalios-pack-version="20230232" id="AjaxCtxt-0-1739707525099" class=" body site-curia browser-IE7 jcms-ttcard-enabled zone_Public WS_j_4"> <script >document.body.className = document.body.className + ' js'</script> <a id="top" style="display:block;"></a> <div id="nbo1_147688_0" class="Outter PortletPortal ID_nbo1_147688 box-responsive ajax-refresh-div Inner empty-skin" > <div class="portlet-header-actions"> </div> <div id="nbo1_147688_0_nbo1_147687_0" class="Outter PortletJspCollection ID_nbo1_147687 box-responsive ajax-refresh-div Portlet PortletCollection Inner empty-skin" style="vertical-align: middle; text-align: left;"> <div class="portlet-header-actions"> </div> <div class="container-fluid InnerPortal"> <div class="row header"> <div id="nbo1_147688_0_nbo1_147687_0_nbo1_147612_0" class="Outter PortletJspCollection ID_nbo1_147612 box-responsive ajax-refresh-div Portlet PortletCollection Inner empty-skin" style="vertical-align: middle; text-align: left;"> <div class="portlet-header-actions"> </div> <div class="container"> <script type="text/javascript"> function scrollToContent() { var h1 = document.getElementsByTagName('h1')[0]; // requires temporarily adding tabindex to make h1 focusable h1.setAttribute("tabindex", "-1"); h1.scrollTo(); h1.focus(); h1.blur(); h1.removeAttribute("tabindex"); } </script> <a href ="javascript:void(0)" class="btn btn-skip-to-content" id="skip-id" onclick="scrollToContent();"> Aller au contenu principal </a> <div class="row bannerLangSearchLinksContainer hidden-sm hidden-xs"> <div class="col-md-9 col-md-offset-3 bannerLangSearchLinks"> <div class=" navHomePage"> <div id="nbo1_147688_0_nbo1_147687_0_nbo1_147612_0_nbo1_147626_4" class="Outter PortletNavigate ID_nbo1_147626 box-responsive ajax-refresh-div Portlet PortletSkinable empty-skin" style=""> <div class="portlet-header-actions"> </div><!-- Inutile de mettre ça dans une PortletNavigate, c'est juste un lien vers l'accueil --> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/j_6/fr/" class=" navToHomePage" > <span class="jalios-icon fa-lg topbar-home icomoon-home" aria-hidden="true" ></span><span class="sr-only">Accueil</span> Accueil </a> </div> </div> <div class=" languageSwitching"> <div id="nbo1_147688_0_nbo1_147687_0_nbo1_147612_0_nbo1_147623_1" class="Outter PortletMenu ID_nbo1_147623 box-responsive ajax-refresh-div Portlet Inner menuLangCuria empty-skin" style="vertical-align: middle; text-align: left;"> <div class="portlet-header-actions"> </div> <span class="jalios-icon fa fa-comments" style="color:#fff; font-size:18px;"></span> <a class="ctxLangMenu ctx-caret ctxmenu newTitleSwitchingLang hidden-sm hidden-xs" href="#" id="jq_1">Sélectionnez une langue</a> <a class="ctxLangMenu ctx-caret ctxmenu newTitleSwitchingLang visible-sm visible-xs" href="#" id="jq_1">fr</a> <button type="button" class="btn-link ctxLangMenu ctx-caret ctxmenu MenuLangJCMS"><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="fr"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-fr twemoji-flag FR-twflag" alt="français" title="Changer de langue" /></span><span class="sr-only">Changer de langue</span></button><ul class="ctxMenu click" id="ctxLangMenu" style="display: none; width: 110px;"><li class="icon"><a lang="bg" xml:lang="bg" href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7083/bg/"><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="bg"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-bg twemoji-flag BG-twflag" alt="" /></span> Български / bg</a></li><li class="icon"><a lang="es" xml:lang="es" href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7083/es/"><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="es"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-es twemoji-flag ES-twflag" alt="" /></span> Español / es</a></li><li class="icon"><a lang="cs" xml:lang="cs" href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7083/cs/"><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="cs"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-cs twemoji-flag CZ-twflag" alt="" /></span> Česky / cs</a></li><li class="icon"><a lang="da" xml:lang="da" href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7083/da/"><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="da"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-da twemoji-flag DK-twflag" alt="" /></span> Dansk / da</a></li><li class="icon"><a lang="de" xml:lang="de" href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7083/de/"><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="de"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-de twemoji-flag DE-twflag" alt="" /></span> Deutsch / de</a></li><li class="icon"><a lang="et" xml:lang="et" href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7083/et/"><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="et"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-et twemoji-flag EE-twflag" alt="" /></span> Eesti / et</a></li><li class="icon"><a lang="el" xml:lang="el" href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7083/el/"><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="el"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-el twemoji-flag GR-twflag" alt="" /></span> Ελληνικά / el</a></li><li class="icon"><a lang="en" xml:lang="en" href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7083/en/"><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="en"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-en twemoji-flag GB-twflag" alt="" /></span> English / en</a></li><li class="icon disabled"><a lang="fr" xml:lang="fr" href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7083/fr/"><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="fr"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-fr twemoji-flag FR-twflag" alt="" /></span> Français / fr</a></li><li class="icon"><a lang="ga" xml:lang="ga" href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7083/ga/"><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="ga"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-ga twemoji-flag IE-twflag" alt="" /></span> Gaeilge / ga</a></li><li class="icon"><a lang="hr" xml:lang="hr" href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7083/hr/"><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="hr"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-default iso639flag" alt="" /></span> Hrvatski / hr</a></li><li class="icon"><a lang="it" xml:lang="it" href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7083/it/"><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="it"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-it twemoji-flag IT-twflag" alt="" /></span> Italiano / it</a></li><li class="icon"><a lang="lv" xml:lang="lv" href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7083/lv/"><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="lv"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-lv twemoji-flag LV-twflag" alt="" /></span> Latviešu / lv</a></li><li class="icon"><a lang="lt" xml:lang="lt" href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7083/lt/"><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="lt"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-lt twemoji-flag LT-twflag" alt="" /></span> Lietuvių / lt</a></li><li class="icon"><a lang="hu" xml:lang="hu" href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7083/hu/"><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="hu"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-hu twemoji-flag HU-twflag" alt="" /></span> Magyar / hu</a></li><li class="icon"><a lang="mt" xml:lang="mt" href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7083/mt/"><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="mt"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-mt twemoji-flag MT-twflag" alt="" /></span> Malti / mt</a></li><li class="icon"><a lang="nl" xml:lang="nl" href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7083/nl/"><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="nl"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-nl twemoji-flag NL-twflag" alt="" /></span> Nederlands / nl</a></li><li class="icon"><a lang="pl" xml:lang="pl" href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7083/pl/"><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="pl"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-pl twemoji-flag PL-twflag" alt="" /></span> Polski / pl</a></li><li class="icon"><a lang="pt" xml:lang="pt" href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7083/pt/"><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="pt"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-pt twemoji-flag PT-twflag" alt="" /></span> Português / pt</a></li><li class="icon"><a lang="ro" xml:lang="ro" href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7083/ro/"><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="ro"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-ro twemoji-flag RO-twflag" alt="" /></span> Română / ro</a></li><li class="icon"><a lang="sk" xml:lang="sk" href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7083/sk/"><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="sk"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-sk twemoji-flag SK-twflag" alt="" /></span> Slovenčina / sk</a></li><li class="icon"><a lang="sl" xml:lang="sl" href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7083/sl/"><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="sl"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-sl twemoji-flag SI-twflag" alt="" /></span> Slovenščina / sl</a></li><li class="icon"><a lang="fi" xml:lang="fi" href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7083/fi/"><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="fi"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-fi twemoji-flag FI-twflag" alt="" /></span> Suomi / fi</a></li><li class="icon"><a lang="sv" xml:lang="sv" href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7083/sv/"><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="sv"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-sv twemoji-flag SE-twflag" alt="" /></span> Svenska / sv</a></li></ul> </div> </div> <div class=" navIcons"> <div id="nbo1_147688_0_nbo1_147687_0_nbo1_147612_0_nbo1_147759_5" class="Outter PortletNavigate ID_nbo1_147759 box-responsive ajax-refresh-div Portlet PortletSkinable empty-skin" style=""> <div class="portlet-header-actions"> </div> </div> </div> <div class=" search"> <div id="nbo1_147688_0_nbo1_147687_0_nbo1_147612_0_nbo1_147624_2" class="Outter PortletSearch ID_nbo1_147624 box-responsive ajax-refresh-div Portlet PortletSkinable empty-skin" style=""> <div class="portlet-header-actions"> </div> <div class="portletLightSearch hidden-print"> <div class="advancedSearch col-md-1 hidden-sm hidden-xs"> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/plugins/CuriaPlugin/jsp/search.jsp?id=nbo1_147688&wrkspc=j_4" > <span class="jalios-icon fas fa-search-plus fa-lg"></span> </a> </div> <a class="simpleSearch-icon visible-sm visible-xs jalios-icon search-icon topbar-search glyphicons-search"></a> <div class="simpleSearch col-md-10 col-sm-12 col-xs-12"> <form action="https://curia.europa.eu/jcms/plugins/CuriaPlugin/jsp/query.jsp" method="get" name="search" class="noSingleSubmitButton"> <div class="widget widget-light input-group tab-pane jalios-input-group "> <input class="form-control search" type="text" name="text" size="20" placeholder="Recherche" value=""/> </div> <input type="hidden" name="types" value="generated.AppelDoffre"/> <input type="hidden" name="types" value="generated.Brochure"/> <input type="hidden" name="types" value="generated.CV"/> <input type="hidden" name="types" value="com.jalios.jcms.FileDocument"/> <input type="hidden" name="types" value="generated.PressRelease"/> <input type="hidden" name="types" value="generated.RecueilDocument"/> <input type="hidden" name="types" value="generated.RecueilFichier"/> <input type="hidden" name="types" value="generated.RecueilPublication"/> <input type="hidden" name="types" value="generated.RecueilPeriode"/> <input type="hidden" name="types" value="generated.RecueilReference"/> <input type="hidden" name="types" value="generated.RecueilNumerique"/> <input type="hidden" name="types" value="generated.Textes"/> <input type="hidden" name="typesOff" value="generated.RecueilPublication"/> <input type="hidden" name="textSearch" value="true"/> <input type="hidden" name="searchInFiles" value="true"/> <input type="hidden" name="mode" value="advanced"/> <input type="hidden" name="cids" value="T5_5118"/> <input type="hidden" name="langs" value="user"/> <input type="hidden" name="wrkspc" value="j_4"/> <input type="hidden" name="documentKinds" value="wordprocessing"/> <input type="hidden" name="documentKinds" value="spreadsheet"/> <input type="hidden" name="documentKinds" value="pdf"/> <input name="wrkspc" type="hidden" value="j_4" /> <input type="hidden" name="id" value="nbo1_147688" /> </form> </div> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="row mainNavLogo"> <div class="col-md-9 col-md-push-3 col-lg-9 col-lg-push-3 customNavCuria"> <div id="nbo1_147688_0_nbo1_147687_0_nbo1_147612_0_nbo1_147625_3" class="Outter PortletNavigate ID_nbo1_147625 box-responsive ajax-refresh-div Portlet PortletSkinable empty-skin" style=""> <div class="portlet-header-actions"> </div> <nav class="navbar-default" role="navigation"> <div class="navbar-header"> <button type="button" class="navbar-toggle" data-toggle="collapse" data-target="#navbar-collapse-1"> <span class="sr-only">Toggle navigation</span> <span class="icon-bar"></span> <span class="icon-bar"></span> <span class="icon-bar"></span> </button> </div> <div class="collapse navbar-collapse" id="navbar-collapse-1"> <ul class="nav navbar-nav firstLine"> <!-- Gestion du premier niveau --> <li class="dropdown"> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/T5_5119/fr/" class=" dropdown-toggle" data-toggle="dropdown" > L'institution <span class="caret"></span> </a> <!-- CAS Mobile / Tablette > 4 Niveaux --> <ul class="dropdown-menu hidden-lg hidden-md noDivider"> <!-- Debut - gestion du second Niveau --> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_6999/fr/" class="" > Présentation générale </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7000/fr/" class="" > Rapport annuel </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7004/fr/" class="" > Brochures informatives </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/P_64268/fr/" class="" > Documents divers </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7001/fr/" class="" > Services </a> </li> <li class="dropdown dropdown-submenu"> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7006/fr/" class=" dropdown-toggle" data-toggle="dropdown" > Travailler pour la Cour</span> </a> <ul class="dropdown-menu"> <!-- Debut - gestion du troisième Niveau --> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7007/fr/" class="" > Emplois </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_3956112/fr/" class="" > Postes vacants </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_3954053/fr/" class="" > Appels à candidatures permanents </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7008/fr/" class="" > Stages </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_268713/fr/" class="" > Traducteurs freelance </a> </li> <li class="divider"></li> <!-- Fin - gestion du troisième Niveau --> </ul> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7009/fr/" class="" > Appels d'offres </a> </li> <li class="dropdown dropdown-submenu"> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7011/fr/" class=" dropdown-toggle" data-toggle="dropdown" > Historique</span> </a> <ul class="dropdown-menu"> <!-- Debut - gestion du troisième Niveau --> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7015/fr/" class="" > Rapports annuels </a> </li> <li class="dropdown dropdown-submenu"> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7014/fr/" class=" dropdown-toggle" data-toggle="dropdown" > Anciens membres</span> </a> <ul class="dropdown-menu"> <!-- Debut - gestion du quatrième Niveau --> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_217426/fr/" class="" > Cour de justice </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_217427/fr/" class="" > Tribunal </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_217428/fr/" class="" > Tribunal de la fonction publique </a> </li> <!-- Fin - gestion du quatrième Niveau --> </ul> </li> <li class="dropdown dropdown-submenu"> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/T5_5122/fr/" class=" dropdown-toggle" data-toggle="dropdown" > Tribunal de la fonction publique</span> </a> <ul class="dropdown-menu"> <!-- Debut - gestion du quatrième Niveau --> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/T5_5230/fr/" class="" > Présentation </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/P_67694/fr/" class="" > 5 ans du TFP </a> </li> <!-- Fin - gestion du quatrième Niveau --> </ul> </li> <li class="divider"></li> <!-- Fin - gestion du troisième Niveau --> </ul> </li> <li class="dropdown dropdown-submenu"> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_3997859/fr/" class=" dropdown-toggle" data-toggle="dropdown" > Évènements commémoratifs</span> </a> <ul class="dropdown-menu"> <!-- Debut - gestion du troisième Niveau --> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_4335226/fr/" class="" > Élargissement de 2004 – 20 ans après </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_3997862/fr/" class="" > 70 ans </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/P_93450/fr/" class="" > 60 ans </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/P_52201/fr/" class="" > De 20 ans à l'horizon 2020 </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_2699076/fr/" class="" > 30 ans du Tribunal (1989 - 2019) </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/P_95693/fr/" class="" > 50 ans "Van Gend en Loos" </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/P_170283/fr/" class="" > 12 ans "Présidence Skouris" </a> </li> <li class="divider"></li> <!-- Fin - gestion du troisième Niveau --> </ul> </li> <li class="dropdown dropdown-submenu"> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7018/fr/" class=" dropdown-toggle" data-toggle="dropdown" > Se rendre à la Cour</span> </a> <ul class="dropdown-menu"> <!-- Debut - gestion du troisième Niveau --> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7021/fr/" class="" > Plan d'accès </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7019/fr/" class="" > Visites pour groupes </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_3862585/fr/" class="" > Projet pédagogique </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_3699043/fr/" class="" > Visites touristiques </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_3699062/fr/" class="" > Visiteurs individuels </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/P_129962/fr/" class="" > Consignes de sécurité et règles de conduite </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_3699112/fr/" class="" > Protection des données personnelles </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7020/fr/" class="" > Bibliothèque </a> </li> <li class="divider"></li> <!-- Fin - gestion du troisième Niveau --> </ul> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7022/fr/" class="" > Contact </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/P_80908/fr/" class="" > La Cour en chiffres </a> </li> <li class="dropdown dropdown-submenu"> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_25536/fr/" class=" dropdown-toggle" data-toggle="dropdown" > Bâtiments</span> </a> <ul class="dropdown-menu"> <!-- Debut - gestion du troisième Niveau --> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_3943792/fr/" class="" > Le Palais </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_3943793/fr/" class="" > L’Anneau </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_3943794/fr/" class="" > Le bâtiment Erasmus </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_3943795/fr/" class="" > Le bâtiment Thomas More </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_3943796/fr/" class="" > Le bâtiment Thémis </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_3943797/fr/" class="" > La Tour Comenius </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_3943798/fr/" class="" > La Tour Montesquieu </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_3943799/fr/" class="" > La Tour Rocca </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_3943800/fr/" class="" > La Galerie </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_3943801/fr/" class="" > L’historique des bâtiments </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_3943802/fr/" class="" > Visite Virtuelle </a> </li> <li class="divider"></li> <!-- Fin - gestion du troisième Niveau --> </ul> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/P_134088/fr/" class="" > Gestion durable </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_3831939/fr/" class="" > L'Art à la Cour </a> </li> <li class="dropdown dropdown-submenu"> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/P_92908/fr/" class=" dropdown-toggle" data-toggle="dropdown" > Accès aux documents</span> </a> <ul class="dropdown-menu"> <!-- Debut - gestion du troisième Niveau --> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/P_184871/fr/" class="" > Accès aux documents administratifs </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/P_184874/fr/" class="" > Archives historiques </a> </li> <li class="divider"></li> <!-- Fin - gestion du troisième Niveau --> </ul> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_2699100/fr/" class="" > Protection des données personnelles </a> </li> <!-- Fin - gestion du second Niveau --> </ul> <!-- CAS desktop > 2 Niveaux --> <ul class="dropdown-menu hidden-sm hidden-xs"> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_6999/fr/" class="" > Présentation générale </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7000/fr/" class="" > Rapport annuel </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7004/fr/" class="" > Brochures informatives </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/P_64268/fr/" class="" > Documents divers </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7001/fr/" class="" > Services </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7006/fr/" class="" > Travailler pour la Cour </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7009/fr/" class="" > Appels d'offres </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7011/fr/" class="" > Historique </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_3997859/fr/" class="" > Évènements commémoratifs </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7018/fr/" class="" > Se rendre à la Cour </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7022/fr/" class="" > Contact </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/P_80908/fr/" class="" > La Cour en chiffres </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_25536/fr/" class="" > Bâtiments </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/P_134088/fr/" class="" > Gestion durable </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_3831939/fr/" class="" > L'Art à la Cour </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/P_92908/fr/" class="" > Accès aux documents </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_2699100/fr/" class="" > Protection des données personnelles </a> </li> </ul> </li> <!-- Gestion du premier niveau --> <li class="dropdown"> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/T5_5120/fr/" class=" dropdown-toggle" data-toggle="dropdown" > Cour de justice <span class="caret"></span> </a> <!-- CAS Mobile / Tablette > 4 Niveaux --> <ul class="dropdown-menu hidden-lg hidden-md noDivider"> <!-- Debut - gestion du second Niveau --> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7024/fr/" class="" > Présentation </a> </li> <li class="dropdown dropdown-submenu"> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7025/fr/" class=" dropdown-toggle" data-toggle="dropdown" > Membres</span> </a> <ul class="dropdown-menu"> <!-- Debut - gestion du troisième Niveau --> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7026/fr/" class="" > Présentation des membres </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7029/fr/" class="" > Composition des chambres </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_743290/fr/" class="" > Déontologie des Membres </a> </li> <li class="divider"></li> <!-- Fin - gestion du troisième Niveau --> </ul> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7030/fr/" class="" > Greffe </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7031/fr/" class="" > Procédure </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_2800214/fr/" class="" > Protection des données </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7032/fr/" class="" > Statistiques judiciaires </a> </li> <!-- Fin - gestion du second Niveau --> </ul> <!-- CAS desktop > 2 Niveaux --> <ul class="dropdown-menu hidden-sm hidden-xs"> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7024/fr/" class="" > Présentation </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7025/fr/" class="" > Membres </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7030/fr/" class="" > Greffe </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7031/fr/" class="" > Procédure </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_2800214/fr/" class="" > Protection des données </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7032/fr/" class="" > Statistiques judiciaires </a> </li> </ul> </li> <!-- Gestion du premier niveau --> <li class="dropdown"> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/T5_5121/fr/" class=" dropdown-toggle" data-toggle="dropdown" > Tribunal <span class="caret"></span> </a> <!-- CAS Mobile / Tablette > 4 Niveaux --> <ul class="dropdown-menu hidden-lg hidden-md noDivider"> <!-- Debut - gestion du second Niveau --> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7033/fr/" class="" > Présentation </a> </li> <li class="dropdown dropdown-submenu"> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7034/fr/" class=" dropdown-toggle" data-toggle="dropdown" > Membres</span> </a> <ul class="dropdown-menu"> <!-- Debut - gestion du troisième Niveau --> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7035/fr/" class="" > Présentation des membres </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7038/fr/" class="" > Composition des chambres </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_743291/fr/" class="" > Déontologie des Membres </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/P_90360/fr/" class="" > Mandats depuis 1989 </a> </li> <li class="divider"></li> <!-- Fin - gestion du troisième Niveau --> </ul> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7039/fr/" class="" > Greffe </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7040/fr/" class="" > Procédure </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_2800230/fr/" class="" > Protection des données </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7041/fr/" class="" > Statistiques judiciaires </a> </li> <!-- Fin - gestion du second Niveau --> </ul> <!-- CAS desktop > 2 Niveaux --> <ul class="dropdown-menu hidden-sm hidden-xs"> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7033/fr/" class="" > Présentation </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7034/fr/" class="" > Membres </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7039/fr/" class="" > Greffe </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7040/fr/" class="" > Procédure </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_2800230/fr/" class="" > Protection des données </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7041/fr/" class="" > Statistiques judiciaires </a> </li> </ul> </li> </ul> <ul class="nav navbar-nav secondLine"> <!-- Gestion du premier niveau --> <li class="dropdown"> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/T5_5123/fr/" class=" dropdown-toggle" data-toggle="dropdown" > Jurisprudence <span class="caret"></span> </a> <!-- CAS Mobile / Tablette > 4 Niveaux --> <ul class="dropdown-menu hidden-lg hidden-md noDivider"> <!-- Debut - gestion du second Niveau --> <li class="dropdown dropdown-submenu"> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/P_106307/fr/" class=" dropdown-toggle" data-toggle="dropdown" > Accès au Recueil numérique</span> </a> <ul class="dropdown-menu"> <!-- Debut - gestion du troisième Niveau --> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/P_106308/fr/" class="" > Présentation </a> </li> <li class="dropdown dropdown-submenu"> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/P_106309/fr/" class=" dropdown-toggle" data-toggle="dropdown" > Recueil général</span> </a> <ul class="dropdown-menu"> <!-- Debut - gestion du quatrième Niveau --> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/P_106311/fr/" class="" > Cour de justice </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/P_106312/fr/" class="" > Tribunal </a> </li> <!-- Fin - gestion du quatrième Niveau --> </ul> </li> <li class="dropdown dropdown-submenu"> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/P_156991/fr/" class=" dropdown-toggle" data-toggle="dropdown" > Fonction publique</span> </a> <ul class="dropdown-menu"> <!-- Debut - gestion du quatrième Niveau --> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/P_156992/fr/" class="" > Tribunal </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/P_156993/fr/" class="" > Tribunal de la Fonction Publique </a> </li> <!-- Fin - gestion du quatrième Niveau --> </ul> </li> <li class="divider"></li> <!-- Fin - gestion du troisième Niveau --> </ul> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7044/fr/" class="" > Formulaire de recherche </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7045/fr/" class="" > Accès numérique </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7046/fr/" class="" > Répertoire de jurisprudence </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_1043150/fr/" class="" > Fiches thématiques </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_3471594/fr/" class="" > Bulletins mensuels de jurisprudence </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_3874044/fr/" class="" > Sélection annuelle des grands arrêts </a> </li> <li class='active'> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7083/fr/" class="" > Notes de doctrine aux arrêts </a> </li> <li class="dropdown dropdown-submenu"> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7048/fr/" class=" dropdown-toggle" data-toggle="dropdown" > Calendrier judiciaire</span> </a> <ul class="dropdown-menu"> <!-- Debut - gestion du troisième Niveau --> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_1125695/fr/" class="" > Info vacances judiciaires </a> </li> <li class="divider"></li> <!-- Fin - gestion du troisième Niveau --> </ul> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_14955/fr/" class="" > Jurisprudence historique </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/P_126035/fr/" class="" > Mode de citation de la jurisprudence </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_3869098/fr/" class="" > Noms fictifs des affaires anonymisées </a> </li> <!-- Fin - gestion du second Niveau --> </ul> <!-- CAS desktop > 2 Niveaux --> <ul class="dropdown-menu hidden-sm hidden-xs"> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/P_106307/fr/" class="" > Accès au Recueil numérique </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7044/fr/" class="" > Formulaire de recherche </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7045/fr/" class="" > Accès numérique </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7046/fr/" class="" > Répertoire de jurisprudence </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_1043150/fr/" class="" > Fiches thématiques </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_3471594/fr/" class="" > Bulletins mensuels de jurisprudence </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_3874044/fr/" class="" > Sélection annuelle des grands arrêts </a> </li> <li class='active'> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7083/fr/" class="" > Notes de doctrine aux arrêts </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7048/fr/" class="" > Calendrier judiciaire </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_14955/fr/" class="" > Jurisprudence historique </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/P_126035/fr/" class="" > Mode de citation de la jurisprudence </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_3869098/fr/" class="" > Noms fictifs des affaires anonymisées </a> </li> </ul> </li> <!-- Gestion du premier niveau --> <li class="dropdown"> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/T5_5124/fr/" class=" dropdown-toggle" data-toggle="dropdown" > Presse & Médias <span class="caret"></span> </a> <!-- CAS Mobile / Tablette > 4 Niveaux --> <ul class="dropdown-menu hidden-lg hidden-md noDivider"> <!-- Debut - gestion du second Niveau --> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7052/fr/" class="" > Communiqués de presse </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7053/fr/" class="" > Services aux médias </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7054/fr/" class="" > Guide aux journalistes </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7055/fr/" class="" > Photos </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7056/fr/" class="" > EbS </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_1477137/fr/" class="" > Streaming </a> </li> <!-- Fin - gestion du second Niveau --> </ul> <!-- CAS desktop > 2 Niveaux --> <ul class="dropdown-menu hidden-sm hidden-xs"> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7052/fr/" class="" > Communiqués de presse </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7053/fr/" class="" > Services aux médias </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7054/fr/" class="" > Guide aux journalistes </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7055/fr/" class="" > Photos </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7056/fr/" class="" > EbS </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_1477137/fr/" class="" > Streaming </a> </li> </ul> </li> <!-- Gestion du premier niveau --> <li class="dropdown"> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_2170108/fr/" class=" dropdown-toggle" data-toggle="dropdown" > Bibliothèque <span class="caret"></span> </a> <!-- CAS Mobile / Tablette > 4 Niveaux --> <ul class="dropdown-menu hidden-lg hidden-md noDivider"> <!-- Debut - gestion du second Niveau --> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_2170110/fr/" class="" > Accès et admission </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_2170111/fr/" class="" > Bibliographie courante </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_2170112/fr/" class="" > Le catalogue </a> </li> <!-- Fin - gestion du second Niveau --> </ul> <!-- CAS desktop > 2 Niveaux --> <ul class="dropdown-menu hidden-sm hidden-xs"> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_2170110/fr/" class="" > Accès et admission </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_2170111/fr/" class="" > Bibliographie courante </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_2170112/fr/" class="" > Le catalogue </a> </li> </ul> </li> <!-- Gestion du premier niveau --> <li class="dropdown"> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_2170109/fr/" class=" dropdown-toggle" data-toggle="dropdown" > Réseau judiciaire de l'UE <span class="caret"></span> </a> <!-- CAS Mobile / Tablette > 4 Niveaux --> <ul class="dropdown-menu hidden-lg hidden-md noDivider"> <!-- Debut - gestion du second Niveau --> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_2170125/fr/" class="" > Présentation </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_2170126/fr/" class="" > Renvoi préjudiciel </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_2170123/fr/" class="" > Jurisprudence nationale </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_2170124/fr/" class="" > Notes et études </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_2170127/fr/" class="" > Veille juridique </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_2170122/fr/" class="" > Fiches thématiques </a> </li> <!-- Fin - gestion du second Niveau --> </ul> <!-- CAS desktop > 2 Niveaux --> <ul class="dropdown-menu hidden-sm hidden-xs"> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_2170125/fr/" class="" > Présentation </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_2170126/fr/" class="" > Renvoi préjudiciel </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_2170123/fr/" class="" > Jurisprudence nationale </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_2170124/fr/" class="" > Notes et études </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_2170127/fr/" class="" > Veille juridique </a> </li> <li class=''> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_2170122/fr/" class="" > Fiches thématiques </a> </li> </ul> </li> </ul> </div><!-- /.navbar-collapse --> </nav> </div> </div> <div class="logoSearchLang"> <div class="col-md-3 col-md-pull-9 col-lg-3 col-lg-pull-9 logo"> <div id="nbo1_147688_0_nbo1_147687_0_nbo1_147612_0_eja_147810_0" class="Outter PortletWYSIWYG ID_eja_147810 box-responsive ajax-refresh-div Portlet PortletSkinable empty-skin" style=""> <div class="portlet-header-actions"> </div> <div class="wysiwyg"> <p><a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo1_6308/fr/"><img title="logo-fr" src="https://curia.europa.eu/jcms/upload/docs/image/png/2018-12/logo-fr.png" alt="logo-fr" width="358" height="66"></a></p> </div> </div> </div> <div class="visible-sm visible-xs search searchInsertAfterClass"> <div id="nbo1_147688_0_nbo1_147687_0_nbo1_147612_0_nbo1_147624_2" class="Outter PortletSearch ID_nbo1_147624 box-responsive ajax-refresh-div Portlet PortletSkinable empty-skin" style=""> <div class="portlet-header-actions"> </div> <div class="portletLightSearch hidden-print"> <div class="advancedSearch col-md-1 hidden-sm hidden-xs"> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/plugins/CuriaPlugin/jsp/search.jsp?id=nbo1_147688&wrkspc=j_4" > <span class="jalios-icon fas fa-search-plus fa-lg"></span> </a> </div> <a class="simpleSearch-icon visible-sm visible-xs jalios-icon search-icon topbar-search glyphicons-search"></a> <div class="simpleSearch col-md-10 col-sm-12 col-xs-12"> <form action="https://curia.europa.eu/jcms/plugins/CuriaPlugin/jsp/query.jsp" method="get" name="search" class="noSingleSubmitButton"> <div class="widget widget-light input-group tab-pane jalios-input-group "> <input class="form-control search" type="text" name="text" size="20" placeholder="Recherche" value=""/> </div> <input type="hidden" name="types" value="generated.AppelDoffre"/> <input type="hidden" name="types" value="generated.Brochure"/> <input type="hidden" name="types" value="generated.CV"/> <input type="hidden" name="types" value="com.jalios.jcms.FileDocument"/> <input type="hidden" name="types" value="generated.PressRelease"/> <input type="hidden" name="types" value="generated.RecueilDocument"/> <input type="hidden" name="types" value="generated.RecueilFichier"/> <input type="hidden" name="types" value="generated.RecueilPublication"/> <input type="hidden" name="types" value="generated.RecueilPeriode"/> <input type="hidden" name="types" value="generated.RecueilReference"/> <input type="hidden" name="types" value="generated.RecueilNumerique"/> <input type="hidden" name="types" value="generated.Textes"/> <input type="hidden" name="typesOff" value="generated.RecueilPublication"/> <input type="hidden" name="textSearch" value="true"/> <input type="hidden" name="searchInFiles" value="true"/> <input type="hidden" name="mode" value="advanced"/> <input type="hidden" name="cids" value="T5_5118"/> <input type="hidden" name="langs" value="user"/> <input type="hidden" name="wrkspc" value="j_4"/> <input type="hidden" name="documentKinds" value="wordprocessing"/> <input type="hidden" name="documentKinds" value="spreadsheet"/> <input type="hidden" name="documentKinds" value="pdf"/> <input name="wrkspc" type="hidden" value="j_4" /> <input type="hidden" name="id" value="nbo1_147688" /> </form> </div> </div> </div> </div> <div class="visible-sm visible-xs languageSwitching"> <div id="nbo1_147688_0_nbo1_147687_0_nbo1_147612_0_nbo1_147623_1" class="Outter PortletMenu ID_nbo1_147623 box-responsive ajax-refresh-div Portlet Inner menuLangCuria empty-skin" style="vertical-align: middle; text-align: left;"> <div class="portlet-header-actions"> </div> <span class="jalios-icon fa fa-comments" style="color:#fff; font-size:18px;"></span> <a class="ctxLangMenu ctx-caret ctxmenu newTitleSwitchingLang hidden-sm hidden-xs" href="#" id="jq_1">Sélectionnez une langue</a> <a class="ctxLangMenu ctx-caret ctxmenu newTitleSwitchingLang visible-sm visible-xs" href="#" id="jq_1">fr</a> <button type="button" class="btn-link ctxLangMenu ctx-caret ctxmenu MenuLangJCMS"><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="fr"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-fr twemoji-flag FR-twflag" alt="français" title="Changer de langue" /></span><span class="sr-only">Changer de langue</span></button><ul class="ctxMenu click" id="ctxLangMenu" style="display: none; width: 110px;"><li class="icon"><a lang="bg" xml:lang="bg" href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7083/bg/"><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="bg"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-bg twemoji-flag BG-twflag" alt="" /></span> Български / bg</a></li><li class="icon"><a lang="es" xml:lang="es" href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7083/es/"><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="es"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-es twemoji-flag ES-twflag" alt="" /></span> Español / es</a></li><li class="icon"><a lang="cs" xml:lang="cs" href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7083/cs/"><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="cs"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-cs twemoji-flag CZ-twflag" alt="" /></span> Česky / cs</a></li><li class="icon"><a lang="da" xml:lang="da" href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7083/da/"><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="da"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-da twemoji-flag DK-twflag" alt="" /></span> Dansk / da</a></li><li class="icon"><a lang="de" xml:lang="de" href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7083/de/"><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="de"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-de twemoji-flag DE-twflag" alt="" /></span> Deutsch / de</a></li><li class="icon"><a lang="et" xml:lang="et" href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7083/et/"><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="et"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-et twemoji-flag EE-twflag" alt="" /></span> Eesti / et</a></li><li class="icon"><a lang="el" xml:lang="el" href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7083/el/"><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="el"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-el twemoji-flag GR-twflag" alt="" /></span> Ελληνικά / el</a></li><li class="icon"><a lang="en" xml:lang="en" href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7083/en/"><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="en"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-en twemoji-flag GB-twflag" alt="" /></span> English / en</a></li><li class="icon disabled"><a lang="fr" xml:lang="fr" href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7083/fr/"><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="fr"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-fr twemoji-flag FR-twflag" alt="" /></span> Français / fr</a></li><li class="icon"><a lang="ga" xml:lang="ga" href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7083/ga/"><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="ga"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-ga twemoji-flag IE-twflag" alt="" /></span> Gaeilge / ga</a></li><li class="icon"><a lang="hr" xml:lang="hr" href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7083/hr/"><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="hr"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-default iso639flag" alt="" /></span> Hrvatski / hr</a></li><li class="icon"><a lang="it" xml:lang="it" href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7083/it/"><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="it"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-it twemoji-flag IT-twflag" alt="" /></span> Italiano / it</a></li><li class="icon"><a lang="lv" xml:lang="lv" href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7083/lv/"><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="lv"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-lv twemoji-flag LV-twflag" alt="" /></span> Latviešu / lv</a></li><li class="icon"><a lang="lt" xml:lang="lt" href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7083/lt/"><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="lt"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-lt twemoji-flag LT-twflag" alt="" /></span> Lietuvių / lt</a></li><li class="icon"><a lang="hu" xml:lang="hu" href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7083/hu/"><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="hu"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-hu twemoji-flag HU-twflag" alt="" /></span> Magyar / hu</a></li><li class="icon"><a lang="mt" xml:lang="mt" href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7083/mt/"><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="mt"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-mt twemoji-flag MT-twflag" alt="" /></span> Malti / mt</a></li><li class="icon"><a lang="nl" xml:lang="nl" href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7083/nl/"><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="nl"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-nl twemoji-flag NL-twflag" alt="" /></span> Nederlands / nl</a></li><li class="icon"><a lang="pl" xml:lang="pl" href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7083/pl/"><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="pl"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-pl twemoji-flag PL-twflag" alt="" /></span> Polski / pl</a></li><li class="icon"><a lang="pt" xml:lang="pt" href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7083/pt/"><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="pt"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-pt twemoji-flag PT-twflag" alt="" /></span> Português / pt</a></li><li class="icon"><a lang="ro" xml:lang="ro" href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7083/ro/"><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="ro"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-ro twemoji-flag RO-twflag" alt="" /></span> Română / ro</a></li><li class="icon"><a lang="sk" xml:lang="sk" href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7083/sk/"><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="sk"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-sk twemoji-flag SK-twflag" alt="" /></span> Slovenčina / sk</a></li><li class="icon"><a lang="sl" xml:lang="sl" href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7083/sl/"><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="sl"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-sl twemoji-flag SI-twflag" alt="" /></span> Slovenščina / sl</a></li><li class="icon"><a lang="fi" xml:lang="fi" href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7083/fi/"><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="fi"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-fi twemoji-flag FI-twflag" alt="" /></span> Suomi / fi</a></li><li class="icon"><a lang="sv" xml:lang="sv" href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7083/sv/"><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="sv"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-sv twemoji-flag SE-twflag" alt="" /></span> Svenska / sv</a></li></ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="row"> <div id="nbo1_147688_0_nbo1_147687_0_nbo1_147690_1" class="Outter PortletJsp ID_nbo1_147690 box-responsive ajax-refresh-div Portlet PortletSkinable empty-skin" style=""> <div class="portlet-header-actions"> </div> <div class="container-fluid banner"> <div class="deco hidden-xs hidden-sm"></div> <div class="container"> <div class="col-md-offset-3 col-md-9 categoryNameContainer"> <div class="categoryName" id="skipToMain">Jurisprudence</div> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="row mainLine"> <div id="nbo1_147688_0_nbo1_147687_0_nbo1_147691_2" class="Outter PortletJspCollection ID_nbo1_147691 box-responsive ajax-refresh-div Portlet PortletCollection Inner empty-skin" style="vertical-align: middle; text-align: left;"> <div class="portlet-header-actions"> </div> <div class="deco hidden-xs hidden-sm"></div> <div class="container"> <div class="row row-eq-height"> <div class="flex-row"> <div class="col-md-3 leftZone hidden-xs hidden-sm sameHeightCuriaNewGC"> <div id="nbo1_147688_0_nbo1_147687_0_nbo1_147691_2_nbo1_147692_0" class="Outter PortletNavigate ID_nbo1_147692 box-responsive ajax-refresh-div Portlet PortletSkinable empty-skin" style=""> <div class="portlet-header-actions"> </div> <ul class="secondaryNav list-unstyled"><li class="niv1"><a href="#" data-jalios-action="toggle:show toggle:toclose" data-jalios-target=".root-P_106307|.elt-P_106307" class=" has-child elt-P_106307" >Accès au Recueil numérique</a><ul class="list-unstyled root-P_106307"><li class="niv2"><a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/P_106308/fr/" class="" >Présentation</a></li><li class="niv2"><a href="#" data-jalios-action="toggle:show toggle:toclose" data-jalios-target=".root-P_106309|.elt-P_106309" class=" has-child elt-P_106309" >Recueil général</a><ul class="list-unstyled root-P_106309"><li class="niv3"><a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/P_106311/fr/" class="" >Cour de justice</a></li><li class="niv3"><a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/P_106312/fr/" class="" >Tribunal</a></li></ul></li><li class="niv2"><a href="#" data-jalios-action="toggle:show toggle:toclose" data-jalios-target=".root-P_156991|.elt-P_156991" class=" has-child elt-P_156991" >Fonction publique</a><ul class="list-unstyled root-P_156991"><li class="niv3"><a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/P_156992/fr/" class="" >Tribunal</a></li><li class="niv3"><a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/P_156993/fr/" class="" >Tribunal de la Fonction Publique</a></li></ul></li></ul></li><li class="niv1"><a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7044/fr/" class="" >Formulaire de recherche</a></li><li class="niv1"><a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7045/fr/" class="" >Accès numérique</a></li><li class="niv1"><a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7046/fr/" class="" >Répertoire de jurisprudence</a></li><li class="niv1"><a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_1043150/fr/" class="" >Fiches thématiques</a></li><li class="niv1"><a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_3471594/fr/" class="" >Bulletins mensuels de jurisprudence</a></li><li class="niv1"><a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_3874044/fr/" class="" >Sélection annuelle des grands arrêts</a></li><li class="niv1"><a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7083/fr/" class=" select" >Notes de doctrine aux arrêts</a></li><li class="niv1"><a href="#" data-jalios-action="toggle:show toggle:toclose" data-jalios-target=".root-Jo2_7048|.elt-Jo2_7048" class=" has-child elt-Jo2_7048" >Calendrier judiciaire</a><ul class="list-unstyled root-Jo2_7048"><li class="niv2"><a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_1125695/fr/" class="" >Info vacances judiciaires</a></li></ul></li><li class="niv1"><a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_14955/fr/" class="" >Jurisprudence historique</a></li><li class="niv1"><a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/P_126035/fr/" class="" >Mode de citation de la jurisprudence</a></li><li class="niv1"><a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/p1_3869098/fr/" class="" >Noms fictifs des affaires anonymisées</a></li></ul> </div> <div id="nbo1_147688_0_nbo1_147687_0_nbo1_147691_2_nbo_170604_3" class="Outter PortletQueryForeach ID_nbo_170604 box-responsive ajax-refresh-div Portlet PortletSkinable empty-skin" style=""> <div class="portlet-header-actions"> </div> </div> </div> <div class="col-md-9 mainZone sameHeightCuriaNewGC"> <div id="nbo1_147688_0_nbo1_147687_0_nbo1_147691_2_nbo1_147693_2" class="Outter PortletNavigate ID_nbo1_147693 box-responsive ajax-refresh-div Portlet PortletSkinable empty-skin" style=""> <div class="portlet-header-actions"> </div> <ol class="breadcrumb"> <li><a href='https://curia.europa.eu/jcms/jcms/T5_5123/fr/'>Jurisprudence</a></li> <li><a href='https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7083/fr/'>Notes de doctrine aux arrêts</a></li> </ol> </div> <div id="nbo1_147688_0_nbo1_147687_0_nbo1_147691_2_nbo1_147695_1" class="Outter PortletSelection ID_nbo1_147695 box-responsive ajax-refresh-div Portlet PortletCollection Inner empty-skin" style="vertical-align: middle; text-align: left;"> <div class="portlet-header-actions"> </div> <br/> <link rel="stylesheet" type="text/css" href="https://curia.europa.eu/jcms/plugins/ShareButtonPlugin/css/share.min.css" /> <div class="BlockShare"> <a class="LinkBlockShare" href="mailto:?subject=CURIA Notes de doctrine aux arrêts&body=https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7083/fr/"> <img alt="e-mail" onmouseout="this.src='plugins/ShareButtonPlugin/docs/images/mail_off.png';" onmouseover="this.src='plugins/ShareButtonPlugin/docs/images/mail_on.png';" src="https://curia.europa.eu/jcms/plugins/ShareButtonPlugin/docs/images/mail_off.png" /> </a> <a class="LinkBlockShare" onclick="window.open('https://www.facebook.com/sharer/sharer.php?u=https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7083/fr/;display=popup', '_blank', 'toolbar=no,scrollbars=yes,resizable=no,fullscreen=no,top=50,left=50,width=555,height=615').opener = null" href="#"> <img alt="share-facebook" onmouseout="this.src='plugins/ShareButtonPlugin/docs/images/facebook_off.png';" onmouseover="this.src='plugins/ShareButtonPlugin/docs/images/facebook_on.png';" src="https://curia.europa.eu/jcms/plugins/ShareButtonPlugin/docs/images/facebook_off.png" /> </a> <a class="LinkBlockShare" onclick="window.open('https://twitter.com/intent/tweet?text=CURIA Notes de doctrine aux arrêts;url=https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7083/fr/', '_blank', 'toolbar=no,scrollbars=yes,resizable=no,fullscreen=no,top=50,left=50,width=550,height=250').opener = null" href="#" data-social-url="https://twitter.com/intent/tweet?text=CURIA+News+-+Wa+Lone+and+Kyaw+Soe+Oo%3A+Reuters+journalists+freed+in+Myanmar&amp;url=" data-target-url="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7083/fr/" > <img alt="share-twitter" onmouseout="this.src='plugins/ShareButtonPlugin/docs/images/x_off.png';" onmouseover="this.src='plugins/ShareButtonPlugin/docs/images/x_on.png';" src="https://curia.europa.eu/jcms/plugins/ShareButtonPlugin/docs/images/x_off.png" /> </a> <a class="LinkBlockShare" href='https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7083/fr/?portal=j_55&printView=true' class='' target="_blank"> <img alt="Survol" onmouseout="this.src='plugins/ShareButtonPlugin/docs/images/print_off.png';" onmouseover="this.src='plugins/ShareButtonPlugin/docs/images/print_on.png';" src="https://curia.europa.eu/jcms/plugins/ShareButtonPlugin/docs/images/print_off.png" /> </a> <a class="LinkBlockShare" href="https://www.linkedin.com/shareArticle?mini=true&url=https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7083/fr/&title=CURIA Notes de doctrine aux arrêts&summary=CURIA&source=CURIA" onclick="window.open(this.href, 'mywin', 'left=20,top=20,width=500,height=500,toolbar=1,resizable=0'); return false;" > <img alt="share-linkedin" onmouseout="this.src='plugins/ShareButtonPlugin/docs/images/linkedin_off.png';" onmouseover="this.src='plugins/ShareButtonPlugin/docs/images/linkedin_on.png';" src="https://curia.europa.eu/jcms/plugins/ShareButtonPlugin/docs/images/linkedin_off.png" /> </a> <a class="LinkBlockShare" onclick="window.open('https://pinterest.com/pin/create/button/?url=https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7083/fr/&description=CURIA Notes de doctrine aux arrêts', '_blank', 'toolbar=no,scrollbars=yes,resizable=no,fullscreen=no,top=50,left=50,width=600,height=600').opener = null" href="#"> <img alt="share-printerest" onmouseout="this.src='plugins/ShareButtonPlugin/docs/images/pinterest_off.png';" onmouseover="this.src='plugins/ShareButtonPlugin/docs/images/pinterest_on.png';" src="https://curia.europa.eu/jcms/plugins/ShareButtonPlugin/docs/images/pinterest_off.png" /> </a> <a class="LinkBlockShare" onclick="window.open('https://www.reddit.com/submit?url=https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7083/fr/&title=CURIA Notes de doctrine aux arrêts&source=CURIA', '_blank', 'toolbar=no,scrollbars=yes,resizable=no,fullscreen=no,top=50,left=50,width=550,height=500').opener = null" href="#"> <img alt="share-reddit" onmouseout="this.src='plugins/ShareButtonPlugin/docs/images/reddit_off.png';" onmouseover="this.src='plugins/ShareButtonPlugin/docs/images/reddit_on.png';" src="https://curia.europa.eu/jcms/plugins/ShareButtonPlugin/docs/images/reddit_off.png" /> </a> <div class="dropdown"> </div> </div> <br/><br/> <div id="nbo1_147688_0_nbo1_147687_0_nbo1_147691_2_nbo1_147695_1_nbo1_147694_0" class="Outter PortletQueryForeach ID_nbo1_147694 box-responsive ajax-refresh-div Portlet PortletSkinable Inner" style="vertical-align: middle; text-align: left;"> <div style="min-height: 446px;"> <div> </div> <div class="titleContainer"> <span class="colorLine"></span> <h1 class="title"> Notes de doctrine aux arrêts</h1> <span class="colorLine"></span> </div> <div class="fullDisplay Textes "> <div class="contentText"> <div class="wysiwyg classic"> <p>Cette rubrique contient les références aux notes de doctrine relatives aux arrêts de la Cour de justice, du Tribunal et du Tribunal de la fonction publique depuis leur création.</p> <p>La rubrique est divisée en trois parties:</p> <p>- La première partie comprend les références aux notes de doctrine aux arrêts de la Cour de justice prononcés dans les affaires introduites avant le 1<sup>er</sup> janvier 1989.<br><a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7135/notes-54-88" target="_blank">Partie 1: 1954-1988</a></p> <p>- La deuxième partie comprend les références aux notes de doctrine aux arrêts de la Cour de justice et du Tribunal dans les affaires introduites entre le 1<sup>er</sup> janvier 1989 et le 31 décembre 2004.<br><a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7138/notes-89-04" target="_blank">Partie 2: 1989-2004</a></p> <p>- La troisième partie comprend les références aux notes de doctrine aux arrêts de la Cour de justice et du Tribunal ainsi que du Tribunal de la fonction publique dans les affaires introduites à partir du 1<sup>er</sup>  janvier 2005.<br><a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/Jo2_7137/notes-05" target="_blank">Partie 3: 2005 ...</a></p> <p>Dans chaque partie, les arrêts sont classés, pour chaque juridiction, par ordre de numéro d'affaire, tandis que les références aux notes sont classées par ordre chronologique de parution. À la fin de chaque partie, une table chronologique de tous les arrêts annotés permet au lecteur de retrouver aisément le numéro d'affaire de l'arrêt dont il ne connaîtrait que la date.</p> <p>S'agissant de documents au format PDF (Portable Document Format), le positionnement dans ceux-ci peut s'effectuer à l'aide des «bookmarks».</p> <div class="wysiwyg-table-wrapper"> <table style="border: 1px solid;" border="1" cellpadding="4" align="left"> <tbody> <tr> <td><address> Attention! Bien que cet ouvrage n'existe qu'en français, chaque référence est reprise dans sa langue originale.</address></td> </tr> </tbody> </table> </div> <div align="justify"> <address> </address> <address> </address> <address> </address> <address> </address> <div align="center">   </div> <address> </address> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="row footer"> <div id="nbo1_147688_0_nbo1_147687_0_nbo1_147619_3" class="Outter PortletJspCollection ID_nbo1_147619 box-responsive ajax-refresh-div Portlet PortletCollection Inner empty-skin" style="vertical-align: middle; text-align: left;"> <div class="portlet-header-actions"> </div> <div class="container"> <div class="row"> <div class="col-md-3 col-sm-6 col-xs-12"> <div id="nbo1_147688_0_nbo1_147687_0_nbo1_147619_3_nbo1_147663_0" class="Outter PortletNavigate ID_nbo1_147663 box-responsive ajax-refresh-div Portlet PortletSkinable empty-skin" style=""> <div class="portlet-header-actions"> </div> <div class="verticalMenu"> <ul class="childCategory root-nbo1_147657"> <li> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/T5_5133/fr/" class="" >Contacts</a> </li> <li> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/T5_5135/fr/" class="" >Avertissement</a> </li> <li> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/nbo1_147755/fr/" class="" >RSS</a> </li> <li> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/nbo1_147756/fr/" class="" >Médias sociaux</a> </li> <li> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/a1_1095707/fr/" class="" >Cookies</a> </li> <li> <a href="https://curia.europa.eu/jcms/jcms/a1_1095708/fr/" class="" >Protection des données personnelles sur le site Curia</a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div class="col-md-6 col-md-offset-3 col-sm-6 col-xs-12"> <div id="nbo1_147688_0_nbo1_147687_0_nbo1_147619_3_a1_1073222_1" class="Outter PortletWYSIWYG ID_a1_1073222 box-responsive ajax-refresh-div Portlet PortletSkinable empty-skin" style=""> <div class="portlet-header-actions"> </div> <div class="wysiwyg"> <div style="float: right; padding: 10px; margin: 0px 0px 0px 20px;"> <p><span style="margin-right: 15px;"><a href="https://curia.social-network.europa.eu/@Curia_fr/" target="_blank" rel="noopener"><img style="margin-bottom: 10px;" title="mastodon" src="https://curia.europa.eu/jcms/upload/docs/image/png/2023-02/mastodon_2023-02-01_08-48-30_480.png?source=p1_3872460" alt="mastodon" width="28" height="28"></a></span><span style="margin-right: 15px;"><a class="twitter-follow-button" href="https://twitter.com/CourUEPresse?ref_src=twsrc%5Etfw" target="_blank" rel="noopener"><img style="margin-bottom: 10px;" title="twitter-en" src="https://curia.europa.eu/jcms/upload/docs/image/png/2023-09/x_en_2023-09-06_14-29-43_349.png?source=p1_4113603" alt="X formerly twitter" width="28" height="28"></a> </span> <span style="margin-right: 15px;"> <a href="https://www.linkedin.com/company/european-court-of-justice/" target="_blank" rel="noopener"> <img style="margin-bottom: 10px;" title="linkedin on" src="https://curia.europa.eu/jcms/upload/docs/image/png/2020-01/linkedin_on_2020-01-07_10-04-42_158.png" alt="linkedin on" width="28" height="28"></a> </span> <span style="margin-right: 15px;"> <a href="https://www.youtube.com/channel/UCTfyrAlsJRZF1nGLLgnDiMA" target="_blank" rel="noopener"> <img style="margin-bottom: 10px;" title="youtube-logo smaller" src="https://curia.europa.eu/jcms/plugins/GraphicCharterPlugin/images/youtube_on.png" alt="youtube-logo smaller"></a> </span> <span style="margin-right: 15px;"> <a href="https://itunes.apple.com/lu/app/cvria/id1099088434?l=fr&mt=8" target="_blank" rel="noopener"> <img style="margin-bottom: 10px;" title="apple store-logo smaller" src="https://curia.europa.eu/jcms/plugins/GraphicCharterPlugin/images/apple_store_on.png" alt="apple store-logo smaller"></a> </span> <span style="margin-right: 15px;"> <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=eu.europa.publications.cjeu&hl=en&pcampaignid=MKT-Other-global-all-co-prtnr-py-PartBadge-Mar2515-1" target="_blank" rel="noopener"> <img style="margin-bottom: 10px;" title="google store-logo smaller" src="https://curia.europa.eu/jcms/plugins/GraphicCharterPlugin/images/google_store_on.png" alt="google store-logo smaller"></a></span></p> </div> </div> </div> </div> </div> </div> <script src="https://curia.europa.eu/jcms/plugins/GraphicCharterPlugin/cookieconsent/cookieconsent.min.js"></script> <script> function setCookie(cname, cvalue, exdays) { var d = new Date(); d.setTime(d.getTime() + (exdays*24*60*60*1000)); var expires = "expires="+d.toUTCString(); document.cookie = cname + "=" + cvalue + "; " + expires + ";path=/"; } function getCookie(cname) { let name = cname + "="; let decodedCookie = decodeURIComponent(document.cookie); let ca = decodedCookie.split(';'); for(let i = 0; i <ca.length; i++) { let c = ca[i]; while (c.charAt(0) == ' ') { c = c.substring(1); } if (c.indexOf(name) == 0) { return c.substring(name.length, c.length); } } return ""; } function initEuCookiesOptOut(){ // Init eu cookies values var eucookieconsent_for_optout_value = "%7B%22a%22%3A%7B%22europa%22%3A%5B%5D%7D%2C%22r%22%3A%7B%22europa%22%3A%5B%22europa-analytics%22%5D%7D%7D"; var eucck1_for_optout_value = "%7B%22cm%22%3Atrue%2C%22all1st%22%3Afalse%2C%22closed%22%3Afalse%7D"; // Init eu cookies setCookie("eu_cookie_consent", eucookieconsent_for_optout_value, 180); setCookie("cck1", eucck1_for_optout_value, 180); } function initEuCookiesOptIn(){ // Init eu cookies values var eucookieconsent_for_optin_value = "%7B%22a%22%3A%7B%22europa%22%3A%5B%22europa-analytics%22%5D%7D%2C%22r%22%3A%7B%7D%7D"; var eucck1_for_optin_value = "%7B%22cm%22%3Atrue%2C%22all1st%22%3Atrue%2C%22closed%22%3Afalse%7D"; // Init eu cookies setCookie("eu_cookie_consent", eucookieconsent_for_optin_value, 180); setCookie("cck1", eucck1_for_optin_value, 180); } function doCookieAcceptAll(onStatusUpdate) { setCookie("cookieconsent_status", "OK", 365); // Check presence of cookie eu_optout with value “true”. var cookieconsent_status_eu_optout_value = getCookie("eu_optout"); switch(cookieconsent_status_eu_optout_value) { case "true": // Init eu cookies initEuCookiesOptOut(); break; case "DISMISS": default: // Init eu cookies initEuCookiesOptIn(); break; } // reload if necessary if (onStatusUpdate == true) { setTimeout('location.reload(true)', 10); } } function doCookieAcceptOnlyNecessary(onStatusUpdate) { // place analytics cookie setCookie("cookieconsent_status", "DISMISS", 365); // Init eu cookies //initEuCookiesOptOut(); // reload if necessary if (onStatusUpdate == true) { setTimeout('location.reload(true)', 10); } } const message = "Ce site internet a besoin de certains cookies et de moyens similaires pour fonctionner. Ces cookies sont techniquement nécessaires. Si vous nous autorisez, nous utiliserons également des cookies d’Europa Analytics pour recueillir des données statistiques sur vos visites afin d’améliorer notre service. En outre, nous utilisons YouTube pour montrer des vidéos. YouTube utilise également des cookies ou moyens similaires si vous l’autorisez. Vous pouvez personnaliser vos choix dans notre page d’information sur les Cookies."; const dismiss = "Seuls les cookies techniquement nécessaires"; const link = "Plus d’infos et personnalisation du choix"; const allow = "J’autorise tout"; window.addEventListener("load", function(){ const cc = new CookieConsent({ type: 'info', palette: { popup: { background: '#EEECE9', text: '#848484' }, button: { background: '#CDA769', text: '#3B3939; /* AA */' } }, theme: 'edgeless', cookie: { name: 'cookieconsent_status' }, content: { message: message, dismiss: dismiss, allow: allow, link: '<a tabindex="0" href="jcms/a1_1095707/" rel="noopener noreferrer nofollow">' + link + '</a>' }, compliance: { info: '<div flex-direction="row" align-items="baseline">' + '<div class="cc-compliance">{{dismiss}}</div>' + '<div class="cc-compliance">{{allow}}</div>' + '</div>' } }); cc.on( "statusChanged", function ( cookieName, status, chosenBefore ) { if (status=="OK"){ //Check whether user has opted out of Europa Analytics – presence of cookie eu_optout with value “true”. doCookieAcceptAll(true); } if (status=="DISMISS"){ //Check whether user has opted out of Europa Analytics – presence of cookie eu_optout with value “true”. doCookieAcceptOnlyNecessary(true); } }) cc.on( "popupClose", function () { // Check presence of cookie youtube }); }); //Rename cookie cookieconsent_status (created with _ by js) var cookieconsent_status_value_rn = getCookie("cookieconsent_status_"); if (cookieconsent_status_value_rn!=""){ setCookie("cookieconsent_status_", cookieconsent_status_value_rn, -1); setCookie("cookieconsent_status", cookieconsent_status_value_rn, 365); } //Check presence of cookie cookieconsent_status var cookieconsent_status_value = getCookie("cookieconsent_status"); switch(cookieconsent_status_value) { case "dismiss": //If Value = “dismiss” use only necessary cookies doCookieAcceptOnlyNecessary(false); break; case "ok": // Check whether user has opted out of Europa Analytics – presence of cookie eu_optout with value “true”. doCookieAcceptAll(false); break; default: // done in box } //Check presence of cookie cookieconsent_status_youtube var cookieconsent_status_youtube_value = getCookie("cookieconsent_status_youtube"); switch(cookieconsent_status_youtube_value) { case "DISMISS": // If not present, display layer above YouTube video break; case "OK": // If present, remove layer from YouTube video and load video break; default: // done in box } </script> </div> </div> </div></div> </div> <ul class='ctxMenu click' id='ctxLangForm' style='display: none; width: 110px;'><li class='icon'><a lang='fr' xml:lang='fr' href='#' class='lang-trigger'><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="fr"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-fr twemoji-flag FR-twflag" alt="" /></span> Français / fr</a></li><li class='icon'><a lang='bg' xml:lang='bg' href='#' class='lang-trigger'><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="bg"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-bg twemoji-flag BG-twflag" alt="" /></span> Български / bg</a></li><li class='icon'><a lang='es' xml:lang='es' href='#' class='lang-trigger'><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="es"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-es twemoji-flag ES-twflag" alt="" /></span> Español / es</a></li><li class='icon'><a lang='cs' xml:lang='cs' href='#' class='lang-trigger'><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="cs"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-cs twemoji-flag CZ-twflag" alt="" /></span> Česky / cs</a></li><li class='icon'><a lang='da' xml:lang='da' href='#' class='lang-trigger'><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="da"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-da twemoji-flag DK-twflag" alt="" /></span> Dansk / da</a></li><li class='icon'><a lang='de' xml:lang='de' href='#' class='lang-trigger'><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="de"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-de twemoji-flag DE-twflag" alt="" /></span> Deutsch / de</a></li><li class='icon'><a lang='et' xml:lang='et' href='#' class='lang-trigger'><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="et"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-et twemoji-flag EE-twflag" alt="" /></span> Eesti / et</a></li><li class='icon'><a lang='el' xml:lang='el' href='#' class='lang-trigger'><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="el"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-el twemoji-flag GR-twflag" alt="" /></span> Ελληνικά / el</a></li><li class='icon'><a lang='en' xml:lang='en' href='#' class='lang-trigger'><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="en"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-en twemoji-flag GB-twflag" alt="" /></span> English / en</a></li><li class='icon'><a lang='ga' xml:lang='ga' href='#' class='lang-trigger'><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="ga"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-ga twemoji-flag IE-twflag" alt="" /></span> Gaeilge / ga</a></li><li class='icon'><a lang='hr' xml:lang='hr' href='#' class='lang-trigger'><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="hr"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-default iso639flag" alt="" /></span> Hrvatski / hr</a></li><li class='icon'><a lang='it' xml:lang='it' href='#' class='lang-trigger'><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="it"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-it twemoji-flag IT-twflag" alt="" /></span> Italiano / it</a></li><li class='icon'><a lang='lv' xml:lang='lv' href='#' class='lang-trigger'><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="lv"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-lv twemoji-flag LV-twflag" alt="" /></span> Latviešu / lv</a></li><li class='icon'><a lang='lt' xml:lang='lt' href='#' class='lang-trigger'><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="lt"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-lt twemoji-flag LT-twflag" alt="" /></span> Lietuvių / lt</a></li><li class='icon'><a lang='hu' xml:lang='hu' href='#' class='lang-trigger'><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="hu"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-hu twemoji-flag HU-twflag" alt="" /></span> Magyar / hu</a></li><li class='icon'><a lang='mt' xml:lang='mt' href='#' class='lang-trigger'><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="mt"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-mt twemoji-flag MT-twflag" alt="" /></span> Malti / mt</a></li><li class='icon'><a lang='nl' xml:lang='nl' href='#' class='lang-trigger'><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="nl"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-nl twemoji-flag NL-twflag" alt="" /></span> Nederlands / nl</a></li><li class='icon'><a lang='pl' xml:lang='pl' href='#' class='lang-trigger'><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="pl"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-pl twemoji-flag PL-twflag" alt="" /></span> Polski / pl</a></li><li class='icon'><a lang='pt' xml:lang='pt' href='#' class='lang-trigger'><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="pt"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-pt twemoji-flag PT-twflag" alt="" /></span> Português / pt</a></li><li class='icon'><a lang='ro' xml:lang='ro' href='#' class='lang-trigger'><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="ro"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-ro twemoji-flag RO-twflag" alt="" /></span> Română / ro</a></li><li class='icon'><a lang='sk' xml:lang='sk' href='#' class='lang-trigger'><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="sk"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-sk twemoji-flag SK-twflag" alt="" /></span> Slovenčina / sk</a></li><li class='icon'><a lang='sl' xml:lang='sl' href='#' class='lang-trigger'><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="sl"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-sl twemoji-flag SI-twflag" alt="" /></span> Slovenščina / sl</a></li><li class='icon'><a lang='fi' xml:lang='fi' href='#' class='lang-trigger'><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="fi"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-fi twemoji-flag FI-twflag" alt="" /></span> Suomi / fi</a></li><li class='icon'><a lang='sv' xml:lang='sv' href='#' class='lang-trigger'><span class="iso-639-visual" data-jalios-lang="sv"><img src="https://curia.europa.eu/jcms/s.gif" class="jalios-icon iso-639-sv twemoji-flag SE-twflag" alt="" /></span> Svenska / sv</a></li></ul> <script > /* <![CDATA[ */ document.t0 = new Date().getTime(); /* ]]> */ </script> <script src="https://curia.europa.eu/jcms/js/jalios/core/jalios-properties-js.jsp?nopackfirst&v=20230232"></script> <script src="https://curia.europa.eu/jcms/js/jalios/core/jalios-i18n-js.jsp?nopackfirst&lang=fr&v=20230232"></script> <script src="https://curia.europa.eu/jcms/js/jspacker.jsp?v=20230232&js=js%2Flib%2Fmodernizr%2Fmodernizr.custom.js&js=frontlib%2Fjquery%2Fjquery.min.js&js=js%2Fjalios%2Fcore%2Fjalios-init.js&js=frontlib%2FjqueryMigrate%2Fjquery-migrate.min.js&js=frontlib%2Fjquery%2Fjquery-fix.js&js=js%2Flib%2FelementQuery.js&js=frontlib%2Fjquery-ui%2Fjquery-ui.min.js&js=js%2Fjalios%2Fjquery-browser.js&js=js%2Flib%2FimagesLoaded%2Fimagesloaded.pkgd.js"></script> <script src="https://curia.europa.eu/jcms/js/jspacker.jsp?v=20230232&js=js%2Flib%2Fmoment%2Fmoment.js"></script> <script src="https://curia.europa.eu/jcms/js/jspacker.jsp?v=20230232&js=js%2Flib%2Fmoment%2Fmoment-timezone-with-data-1970-2030.js&js=js%2Flib%2Fjsonrpc.js"></script> <script src="https://curia.europa.eu/jcms/js/jspacker.jsp?v=20230232&js=js%2Flib%2Fprototype.js&js=js%2Flib%2Fhistory.js%2Fhistory.adapter.jquery.js&js=js%2Flib%2Fhistory.js%2Fhistory.js"></script> <script src="https://curia.europa.eu/jcms/js/jspacker.jsp?v=20230232&js=js%2Fjalios%2Futil.js&js=js%2Fchannel.js&js=js%2Fwidget.js&js=js%2Flib%2Fjquery.ajaxQueue.js&js=js%2Flib%2Fjquery.console.js&js=js%2Flib%2Fjquery.idle-timer.js&js=js%2Flib%2Fjquery.cookie.js&js=js%2Fjalios%2Fcore%2Fjalios-common.js&js=js%2Fjalios%2Fcore%2Fjalios-i18n.js&js=js%2Fjalios%2Fcore%2Fjalios-data-broker.js&js=js%2Fjalios%2Fcore%2Fjalios-data-toggle.js&js=js%2Fjalios%2Fcore%2Fjalios-sortable.js&js=js%2Fjalios%2Fcore%2Fjalios-sortable-portal.js&js=js%2Fjalios%2Fcore%2Fjalios-sortable-widget.js&js=js%2Fjalios%2Fcore%2Fjalios-tooltip.js&js=js%2Fjalios%2Fcore%2Fjalios-browser.js&js=js%2Fjalios%2Fcore%2Fjalios-prefs.js&js=js%2Fjalios%2Fcore%2Fjalios-submit.js&js=js%2Fjalios%2Fcore%2Fjalios-clickable.js&js=js%2Flib%2Fbootstrap-3.4.1%2Ftransition.js&js=js%2Flib%2Fbootstrap-3.4.1%2Falert.js&js=js%2Flib%2Fbootstrap-3.4.1%2Fmodal.js&js=js%2Flib%2Fbootstrap-3.4.1%2Fdropdown.js&js=js%2Flib%2Fbootstrap-3.4.1%2Ftab.js"></script> <script src="https://curia.europa.eu/jcms/js/jspacker.jsp?v=20230232&js=js%2Flib%2Fbootstrap-3.4.1%2Ftooltip.js&js=js%2Flib%2Fbootstrap-3.4.1%2Fpopover.js&js=js%2Flib%2Fbootstrap-3.4.1%2Fbutton.js&js=js%2Flib%2Fbootstrap-3.4.1%2Fcollapse.js&js=js%2Flib%2Fbootstrap-typeahead%2Fbootstrap-typeahead.js&js=js%2Flib%2Fbootstrap-notify.js&js=js%2Flib%2Fbootstrap-tabdrop.js&js=js%2Flib%2Fbootstrap-datetimepicker%2Fbootstrap-datetimepicker.js&js=js%2Fjalios%2Fcore%2Fjalios-prototype-conflict.js&js=js%2Fjalios%2Fcore%2Fjalios-polyfill.js&js=js%2Fjalios%2Fcore%2Fjalios-tab.js&js=js%2Fjalios%2Fcore%2Fjalios-modal.js&js=js%2Fjalios%2Fcore%2Fjalios-popin.js&js=js%2Fjalios%2Fcore%2Fjalios-ajax-refresh.js&js=js%2Fjalios%2Fcore%2Fjalios-single-submit.js&js=js%2Fjalios%2Fcore%2Fjalios-autocomplete.js&js=js%2Fjalios%2Fcore%2Fjalios-autocomplete-chooser.js&js=js%2Fjalios%2Fcore%2Fjalios-autocomplete-wiki.js&js=js%2Fjalios%2Fcore%2Fjalios-ctxmenu.js&js=js%2Fjalios%2Fcore%2Fjalios-collapse.js"></script> <script src="https://curia.europa.eu/jcms/js/jspacker.jsp?v=20230232&js=js%2Fjalios%2Fcore%2Fjalios-widget.js&js=js%2Fjalios%2Fcore%2Fjalios-widget-chooser.js&js=js%2Fjalios%2Fux%2Fjalios-caddy.js&js=js%2Fjalios%2Fcore%2Fjalios-treeview.js&js=js%2Fjalios%2Fcore%2Fjalios-table-data.js&js=js%2Fjalios%2Fcore%2Fjalios-dropdown-repositioning.js&js=js%2Fjalios%2Fcore%2Fjalios-modal-forbidden.js&js=js%2Fjalios%2Fcore%2Fjalios-dirty-form-control.js&js=js%2Fjalios%2Fcore%2Fa11y%2Fjalios-a11y.js&js=js%2Fjalios%2Fcore%2Fa11y%2Fjalios-a11y-modal.js&js=js%2Fjalios%2Fcore%2Fa11y%2Fjalios-a11y-tabbable.js&js=js%2Fjalios%2Fcore%2Fa11y%2Fjalios-a11y-collapsable.js&js=plugins%2FRJUEToCVRIAPlugin%2Fjs%2Fplugin.js&js=plugins%2FGraphicCharterPlugin%2Fjs%2Fplugin.js&js=js%2Flib%2Ftwemoji%2Ftwemoji.min.js&js=js%2Fjalios%2Fcore%2Fjalios-emoji.js&js=js%2Fjalios%2Fcore%2Fcomponents%2Fanimate%2Fjalios-rippler.js"></script> <script src="https://curia.europa.eu/jcms/js/jspacker.jsp?v=20230232&js=js%2Flib%2Fhandlebars%2Fhandlebars.js&js=js%2Flib%2Ftoastr%2Ftoastr.js&js=plugins%2FFormulaires%2Fjs%2FrestCaptcha.js&js=plugins%2FUPMEPlugin%2Fjs%2Fimg-attributes.js&js=custom%2Fjs%2Fstandard.js&js=frontlib%2Flightgallery%2Flightgallery.min.js&js=frontlib%2Flightgallery%2Fplugins%2Fautoplay%2Flg-autoplay.min.js&js=frontlib%2Flightgallery%2Fplugins%2Fvideo%2Flg-video.min.js&js=frontlib%2Flightgallery%2Fplugins%2Ffullscreen%2Flg-fullscreen.min.js&js=frontlib%2Flightgallery%2Fplugins%2Fthumbnail%2Flg-thumbnail.min.js"></script> <script src="https://curia.europa.eu/jcms/js/jspacker.jsp?v=20230232&js=js%2Fjalios%2Fcore%2Fcomponents%2Flightbox%2Flg-zoom.js&js=js%2Fjalios%2Fcore%2Fcomponents%2Flightbox%2Flg-accessPub.js&js=js%2Fjalios%2Fcore%2Fcomponents%2Flightbox%2Flg-imageEditor.js&js=js%2Fjalios%2Fcore%2Fjalios-lightbox.js&js=js%2Fjalios%2Fcore%2Fcomponents%2FimageEditor%2Fjalios-image-editor.js&js=plugins%2FCuriaPlugin%2Fjs%2Fplugin.js"></script> <script > /* <![CDATA[ */ var domLoadFunc = function() { var t1 = new Date().getTime(); (function($){ $(document).ready(function(){ $('ul.dropdown-menu [data-toggle=dropdown]').on('click', function(event) { event.preventDefault(); event.stopPropagation(); $(this).parent().siblings().removeClass('open'); $(this).parent().toggleClass('open'); }); // CVRIA-632: add class to anchors linking to PDF files if ( (document.getElementsByClassName('cp_item').length ==0) && (document.getElementsByClassName('Brochure').length ==0) && (document.getElementsByClassName('MemberCV').length ==0) ){ // retrieve all anchors in main page content (excluding menu, header, footer) let anchors; for(mainContent of document.getElementsByClassName('mainZone')) { if(anchors === undefined) { anchors = mainContent.getElementsByTagName('a'); } else { anchors.add(mainContent.getElementsByTagName('a')); } } // parse all anchors and add class when they link to a PDF file for (let a of anchors) { if(a.href.endsWith('.pdf')) { // PDF file identified from its URL, no need for an http request a.classList.add("link-to-pdf"); } else if(prefilterUrl(a.href) === true) { // filter out anchors unlikely to link to a PDF file try { // http request to retrieve content type let xhr = new XMLHttpRequest(); xhr.open("GET", a.href, true); xhr.onload = () => { if(xhr.getResponseHeader('Content-Type') === 'application/pdf') { // PDF file identified, adding relevant class to anchor a.classList.add("link-to-pdf"); } } xhr.send(); } catch(e) { console.log('something went wrong while loading URL ' + a.href + ". Exception: " + e); } } } } // function filtering out URLs unlikely to link to PDF files function prefilterUrl(url) { if(['.xls', '.xlsx', '.doc', '.docx'].some(s => url.endsWith(s))) { return false; } else if(url.endsWith('/jcms/#')) { return false; } else if(url.startsWith('mailto:')) { return false; } else { return true; } } // CVRIA-632: END }); })(jQuery); let anchors; for(mainContent of document.getElementsByClassName('mainZone')) { if(anchors === undefined) { anchors = mainContent.getElementsByTagName('a'); } else { anchors.add(mainContent.getElementsByTagName('a')); } } for (i = 0; i < anchors.length; i++) { // avoid unnecessary http request on links ending with .pdf if(anchors[i].href.endsWith('.pdf')) { $(anchors[i]).addClassName("link-to-pdf"); // filter out URLs that are unlikely to link to PDF files } else if(prefilterUrl(anchors[i].href) === true) { try { let xhr = new XMLHttpRequest(); xhr.open("GET", anchors[i].href, true); //async = true is essential for performance, otherwise the page takes up to 30 sec to load xhr.onload = () => { if(xhr.getResponseHeader('Content-Type') === 'application/pdf') { $(anchors[i]).addClassName("link-to-pdf"); } } xhr.send(); } catch(e) { console.log('something went wrong while loading URL ' + anchors[i].href + ". Exception: " + e); } } } function prefilterUrl(url) { if(['.xls', '.xlsx', '.doc', '.docx'].some(s => url.endsWith(s))) { return false; } else if(url.endsWith('/jcms/#')) { return false; } else if(url.startsWith('mailto:')) { return false; } else { return true; } } jQuery.jalios.DOM.markResources('css/jalios/core/components/topbar/jalios-topbar.css', 'css/lib/toastr/toastr.css', 'css/jalios/core/components/toastr/jalios-toastr.css', 'css/jalios/core/fonts/webfont-roboto.css', 'css/jalios/core/fonts/webfont-roboto-condensed.css', 'css/jalios/core/bootstrap.css', 'css/jalios/core/font-icons_with_fa.css', 'css/jalios/core/core.css', 'css/jalios/core/core-theme.css', 'css/fff-sprite.css', 'css/jalios/core/lang.css', 'css/jalios/core/portlet/skin/jalios-skin-custom-properties.css', 'css/lib/animate/animate-custom.css', 'css/jalios/core/components/animate/jalios-rippler.css', 'css/jalios/core/jalios-dropdown-repositioning.css', 'css/jalios/core/components/a11y/a11y.css', 'plugins/CuriaPlugin/css/plugin.css', 'plugins/GraphicCharterPlugin/css/plugin.css', 'css/wysiwyg.css', 'plugins/TextProcessorPlugin/css/plugin.css', 'plugins/Formulaires/css/font-awesome-4.7.0/css/font-awesome.min.css', 'plugins/Formulaires/css/jquery-ui.min.css', 'plugins/CURIAMainPlugin/css/hideApplicationCatalog.css', 'css/lib/bootstrap-datetimepicker/bootstrap-datetimepicker.css', 'plugins/GraphicCharterPlugin/css/curia-wysiwyg.css', 'custom/css/standard.css', 'css/print.css', 'css/jalios/core/portlet/skin/jalios-empty.css', 'frontlib/lightgallery/css/lightgallery.css', 'frontlib/lightgallery/css/lg-autoplay.css', 'frontlib/lightgallery/css/lg-fullscreen.css', 'frontlib/lightgallery/css/lg-thumbnail.css', 'frontlib/lightgallery/css/lg-video.css', 'frontlib/lightgallery/css/lg-zoom.css', 'css/jalios/core/components/imageEditor/jalios-image-editor.css', 'plugins/CuriaPlugin/css/coloredTitle/950930.css', 'plugins/CuriaPlugin/css/no_column.css', 'plugins/CuriaPlugin/css/accessibility.css', 'css/portal/jalios.css', 'plugins/GraphicCharterPlugin/cookieconsent/cookieconsent.min.css', 'plugins/CuriaPlugin/css/portal/print.css', 'plugins/BookmarksPlugin/css/bookmarks.css'); jQuery.jalios.DOM.markResources('js/lib/modernizr/modernizr.custom.js', 'frontlib/jquery/jquery.min.js', 'js/jalios/core/jalios-init.js', 'frontlib/jqueryMigrate/jquery-migrate.min.js', 'frontlib/jquery/jquery-fix.js', 'js/lib/elementQuery.js', 'frontlib/jquery-ui/jquery-ui.min.js', 'js/jalios/jquery-browser.js', 'js/lib/imagesLoaded/imagesloaded.pkgd.js', 'js/lib/moment/moment.js', 'js/lib/moment/moment-timezone-with-data-1970-2030.js', 'js/lib/jsonrpc.js', 'js/lib/prototype.js', 'js/lib/history.js/history.adapter.jquery.js', 'js/lib/history.js/history.js', 'js/jalios/util.js', 'js/channel.js', 'js/widget.js', 'js/lib/jquery.ajaxQueue.js', 'js/lib/jquery.console.js', 'js/lib/jquery.idle-timer.js', 'js/lib/jquery.cookie.js', 'js/jalios/core/jalios-properties-js.jsp?nopackfirst&v=20230232', 'js/jalios/core/jalios-common.js', 'js/jalios/core/jalios-i18n-js.jsp?nopackfirst&lang=fr&v=20230232', 'js/jalios/core/jalios-i18n.js', 'js/jalios/core/jalios-data-broker.js', 'js/jalios/core/jalios-data-toggle.js', 'js/jalios/core/jalios-sortable.js', 'js/jalios/core/jalios-sortable-portal.js', 'js/jalios/core/jalios-sortable-widget.js', 'js/jalios/core/jalios-tooltip.js', 'js/jalios/core/jalios-browser.js', 'js/jalios/core/jalios-prefs.js', 'js/jalios/core/jalios-submit.js', 'js/jalios/core/jalios-clickable.js', 'js/lib/bootstrap-3.4.1/transition.js', 'js/lib/bootstrap-3.4.1/alert.js', 'js/lib/bootstrap-3.4.1/modal.js', 'js/lib/bootstrap-3.4.1/dropdown.js', 'js/lib/bootstrap-3.4.1/tab.js', 'js/lib/bootstrap-3.4.1/tooltip.js', 'js/lib/bootstrap-3.4.1/popover.js', 'js/lib/bootstrap-3.4.1/button.js', 'js/lib/bootstrap-3.4.1/collapse.js', 'js/lib/bootstrap-typeahead/bootstrap-typeahead.js', 'js/lib/bootstrap-notify.js', 'js/lib/bootstrap-tabdrop.js', 'js/lib/bootstrap-datetimepicker/bootstrap-datetimepicker.js', 'js/jalios/core/jalios-prototype-conflict.js', 'js/jalios/core/jalios-polyfill.js', 'js/jalios/core/jalios-tab.js', 'js/jalios/core/jalios-modal.js', 'js/jalios/core/jalios-popin.js', 'js/jalios/core/jalios-ajax-refresh.js', 'js/jalios/core/jalios-single-submit.js', 'js/jalios/core/jalios-autocomplete.js', 'js/jalios/core/jalios-autocomplete-chooser.js', 'js/jalios/core/jalios-autocomplete-wiki.js', 'js/jalios/core/jalios-ctxmenu.js', 'js/jalios/core/jalios-collapse.js', 'js/jalios/core/jalios-widget.js', 'js/jalios/core/jalios-widget-chooser.js', 'js/jalios/ux/jalios-caddy.js', 'js/jalios/core/jalios-treeview.js', 'js/jalios/core/jalios-table-data.js', 'js/jalios/core/jalios-dropdown-repositioning.js', 'js/jalios/core/jalios-modal-forbidden.js', 'js/jalios/core/jalios-dirty-form-control.js', 'js/jalios/core/a11y/jalios-a11y.js', 'js/jalios/core/a11y/jalios-a11y-modal.js', 'js/jalios/core/a11y/jalios-a11y-tabbable.js', 'js/jalios/core/a11y/jalios-a11y-collapsable.js', 'plugins/RJUEToCVRIAPlugin/js/plugin.js', 'plugins/GraphicCharterPlugin/js/plugin.js', 'js/lib/twemoji/twemoji.min.js', 'js/jalios/core/jalios-emoji.js', 'js/jalios/core/components/animate/jalios-rippler.js', 'js/lib/handlebars/handlebars.js', 'js/lib/toastr/toastr.js', 'plugins/Formulaires/js/restCaptcha.js', 'plugins/UPMEPlugin/js/img-attributes.js', 'custom/js/standard.js', 'frontlib/lightgallery/lightgallery.min.js', 'frontlib/lightgallery/plugins/autoplay/lg-autoplay.min.js', 'frontlib/lightgallery/plugins/video/lg-video.min.js', 'frontlib/lightgallery/plugins/fullscreen/lg-fullscreen.min.js', 'frontlib/lightgallery/plugins/thumbnail/lg-thumbnail.min.js', 'js/jalios/core/components/lightbox/lg-zoom.js', 'js/jalios/core/components/lightbox/lg-accessPub.js', 'js/jalios/core/components/lightbox/lg-imageEditor.js', 'js/jalios/core/jalios-lightbox.js', 'js/jalios/core/components/imageEditor/jalios-image-editor.js', 'plugins/CuriaPlugin/js/plugin.js'); var t2 = new Date().getTime(); JcmsLogger.info('JSPPage', 'OnLoad in '+(t2-t1)+' ms', ' All JS in '+(t2-document.t0)+' ms'); document.body.className = document.body.className + ' js-ready'; document.isAjaxRefresh = true; }; // Do things when DOM is ready jQuery(document).ready(function() { domLoadFunc.defer(); // Why defer ? jQuery(document).trigger(jQuery.Event("jalios:ready")); }); /* ]]> */ </script> <div id="AjaxCtxtDeflate" style="display:none;">eNq1WNty2jAQfecrPH7HsgkEyBgyLU1aOmRKCUw7fWGEvYCoIzm6AOnXV+bSIR25TUT0iCSfXe2ePbsovt4+ZN4auCCMdvwoCH0PaMJSQhcdfzK+rbb8624lXuE1PjmmzwW1hu8lGRai4xe7wQwwFcH3u8EH0N8D97sVL2azFSTy2TklSRZ8wmJ5h/PijBevGUm9B5BLlnb8XMndqhcLybUX3Q3jP0WOE4jRYeV0dzWtn67HqAB7AaoSwAeYLoygc26FmSjOgcoelrBg/MkI/ZnVps2wdWFlgIgRCKZ4AkMsl0PO1iSF1HwFnAmwMjLfpPfA1xnIwogRHK2SB2EFjld4O4LHvtnpd3q3J7eyGlaj5kW7GTYbtUbYbluZ4iehMlNHXwId84HmHFnmZMi4xJmjbBDRe84qR3Y4PP436ykReYafgpXIbUOFOdbbwHXtu7tIcYMx12qU6Zj9hU9VlqFXej05aIUjjwsp6jFFZYlkDCa2gegxKmHroo4TuT0QkoAwYlvB/mLULPNDNctIYqtnWnEUCDkZ9cvDgN5KDt5jARPuTg++EZqyjTnokitrmTnNqCPn851SGkHpjEXTqN68bLWsi+iHZk9JZ7lRnOWAtP4QcY6s9OmcnSsompBmqCMdzybhbrhhCc6gZLypWmqKZt9xGnPGb3e1s98wgn68GdvS4qsC/nS/+2mEJmnnrKEvcSbimoilzr+e1vvi/ufwO25MG1FkWeDcLBxLKfMrhKJGK4gum0GtHgVR7eKqFbbDt9X1k2bqbvJ217H3Y8xeIh35P9t3Prs02Zbfi3r7uZPr4fvDhPzWrXfyR66diWr/xoXTh6nVmdfDZ5LizsxuuMSSMOpq8FGz8/+G9Okt1/LwZT4nJY8hpemM0f4hpluJUfEI0638BuqH26M=</div> <div id="ajaxWaitIconWrapper" class="hide"> <img src="https://curia.europa.eu/jcms/images/jalios/icons/ajax-wait.svg" class="jalios-icon ajax-wait jalios-icon-svg" alt="" id="ajaxWaitIcon" /> </div> <div class="handlebar-templates hide"> <script id="jalios-loading-wave" type="text/x-handlebars-template"> <svg class="lds-message wait-inline jalios-icon jalios-icon-svg jalios-icon-svg-inline" width="80px" height="80px" xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" viewbox="0 0 100 100" preserveaspectratio="xMidYMid" focusable="false" aria-hidden="true"><g transform="translate(20 50)"><circle cx="0" cy="0" r="7" fill="#8ec255" transform="scale(0.99275 0.99275)"><animatetransform attributename="transform" type="scale" begin="-0.375s" calcmode="spline" keysplines="0.3 0 0.7 1;0.3 0 0.7 1" values="0;1;0" keytimes="0;0.5;1" dur="1s" repeatcount="indefinite"></animatetransform></circle></g><g transform="translate(40 50)"><circle cx="0" cy="0" r="7" fill="#009ef5" transform="scale(0.773605 0.773605)"><animatetransform attributename="transform" type="scale" begin="-0.25s" calcmode="spline" keysplines="0.3 0 0.7 1;0.3 0 0.7 1" values="0;1;0" keytimes="0;0.5;1" dur="1s" repeatcount="indefinite"></animatetransform></circle></g><g transform="translate(60 50)"><circle cx="0" cy="0" r="7" fill="#ff9400" transform="scale(0.42525 0.42525)"><animatetransform attributename="transform" type="scale" begin="-0.125s" calcmode="spline" keysplines="0.3 0 0.7 1;0.3 0 0.7 1" values="0;1;0" keytimes="0;0.5;1" dur="1s" repeatcount="indefinite"></animatetransform></circle></g><g transform="translate(80 50)"><circle cx="0" cy="0" r="7" fill="#00adb8" transform="scale(0.113418 0.113418)"><animatetransform attributename="transform" type="scale" begin="0s" calcmode="spline" keysplines="0.3 0 0.7 1;0.3 0 0.7 1" values="0;1;0" keytimes="0;0.5;1" dur="1s" repeatcount="indefinite"></animatetransform></circle></g></svg> </script> </div> </body> </html>