CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="pl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Jądro atomowe – Wikipedia, wolna encyklopedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )plwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","styczeń","luty","marzec","kwiecień","maj","czerwiec","lipiec","sierpień","wrzesień","październik","listopad","grudzień"],"wgRequestId":"6214ce77-1c57-4f38-8ac3-1e0f41656b94","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Jądro_atomowe","wgTitle":"Jądro atomowe","wgCurRevisionId":73342085,"wgRevisionId":73342085,"wgArticleId":2560,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Szablon cytowania zamienił nazwę czasopisma","Artykuły wymagające dopracowania","Artykuły wymagające neutralnego ujęcia tematu","Artykuły z propozycjami tłumaczeń","Chemia jądrowa","Fizyka jądrowa"],"wgPageViewLanguage":"pl","wgPageContentLanguage":"pl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Jądro_atomowe","wgRelevantArticleId":2560,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true, "wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":73342085,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"pl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"pl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":30000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q37147","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true, "wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.wikiflex":"ready","ext.gadget.infobox":"ready","ext.gadget.hlist":"ready","ext.gadget.darkmode-overrides":"ready","ext.gadget.small-references":"ready","ext.gadget.citation-access-info":"ready","ext.gadget.sprawdz-problemy-szablony":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","ext.math.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges": "ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.ll-script-loader","ext.gadget.veKeepParameters","ext.gadget.szablon-galeria","ext.gadget.NavFrame","ext.gadget.citoid-overrides","ext.gadget.maps","ext.gadget.padlock-indicators","ext.gadget.interwiki-langlist","ext.gadget.edit-summaries","ext.gadget.edit-first-section","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.map-toggler","ext.gadget.narrowFootnoteColumns","ext.gadget.WDsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions", "wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.math.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=pl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.gadget.citation-access-info%2Cdarkmode-overrides%2Chlist%2Cinfobox%2Csmall-references%2Csprawdz-problemy-szablony%2Cwikiflex&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Helium_atom_QMuniv.svg/1200px-Helium_atom_QMuniv.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1042"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Helium_atom_QMuniv.svg/800px-Helium_atom_QMuniv.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="695"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Helium_atom_QMuniv.svg/640px-Helium_atom_QMuniv.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="556"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Jądro atomowe – Wikipedia, wolna encyklopedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//pl.m.wikipedia.org/wiki/J%C4%85dro_atomowe"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Edytuj" href="/w/index.php?title=J%C4%85dro_atomowe&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (pl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//pl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://pl.wikipedia.org/wiki/J%C4%85dro_atomowe"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Kanał Atom Wikipedii" href="/w/index.php?title=Specjalna:Ostatnie_zmiany&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Jądro_atomowe rootpage-Jądro_atomowe skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Przejdź do zawartości</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu główne" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu główne</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu główne</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Nawigacja </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" title="Przejdź na stronę główną [z]" accesskey="z"><span>Strona główna</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Losowa_strona" title="Załaduj losową stronę [x]" accesskey="x"><span>Losuj artykuł</span></a></li><li id="n-Kategorie" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Kategorie_G%C5%82%C3%B3wne"><span>Kategorie artykułów</span></a></li><li id="n-Featured-articles" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Wyr%C3%B3%C5%BCniona_zawarto%C5%9B%C4%87_Wikipedii"><span>Najlepsze artykuły</span></a></li><li id="n-FAQ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:FAQ"><span>Częste pytania (FAQ)</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-zmiany" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-zmiany" > <div class="vector-menu-heading"> Dla czytelników </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-czytelnicy" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii"><span>O Wikipedii</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Kontakt_z_wikipedystami"><span>Kontakt</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-edytorzy" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-edytorzy" > <div class="vector-menu-heading"> Dla wikipedystów </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-pierwsze-kroki" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki"><span>Pierwsze kroki</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Portal_wikipedyst%C3%B3w" title="O projekcie – co możesz zrobić, gdzie możesz znaleźć informacje"><span>Portal wikipedystów</span></a></li><li id="n-Noticeboard" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tablica_og%C5%82osze%C5%84"><span>Ogłoszenia</span></a></li><li id="n-Guidelines" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Zasady"><span>Zasady</span></a></li><li id="n-helppage-name" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Spis_tre%C5%9Bci"><span>Pomoc</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Ostatnie_zmiany" title="Lista ostatnich zmian w Wikipedii. [r]" accesskey="r"><span>Ostatnie zmiany</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="wolna encyklopedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-pl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Specjalna:Szukaj" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Szukaj</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Przeszukaj Wikipedię" aria-label="Przeszukaj Wikipedię" autocapitalize="sentences" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Specjalna:Szukaj"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Szukaj</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Narzędzia osobiste"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Zmień rozmiar czcionki, szerokość oraz kolorystykę strony" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Wygląd" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Wygląd</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl" class=""><span>Wspomóż Wikipedię</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=J%C4%85dro+atomowe" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe." class=""><span>Utwórz konto</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=J%C4%85dro+atomowe" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o" class=""><span>Zaloguj się</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Więcej opcji" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia osobiste" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia osobiste</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu użytkownika" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl"><span>Wspomóż Wikipedię</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=J%C4%85dro+atomowe" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Utwórz konto</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=J%C4%85dro+atomowe" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Zaloguj się</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Strony dla anonimowych edytorów <a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki" aria-label="Dowiedz się więcej na temat edytowania"><span>dowiedz się więcej</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:M%C3%B3j_wk%C5%82ad" title="Lista edycji wykonanych z tego adresu IP [y]" accesskey="y"><span>Edycje</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Moja_dyskusja" title="Dyskusja użytkownika dla tego adresu IP [n]" accesskey="n"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Spis treści" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Spis treści</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ukryj</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Początek</div> </a> </li> <li id="toc-Odkrycie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Odkrycie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Odkrycie</span> </div> </a> <ul id="toc-Odkrycie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Fizyka_jądra_atomowego" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Fizyka_jądra_atomowego"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Fizyka jądra atomowego</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Fizyka_jądra_atomowego-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Fizyka jądra atomowego</span> </button> <ul id="toc-Fizyka_jądra_atomowego-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Oznaczanie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Oznaczanie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Oznaczanie</span> </div> </a> <ul id="toc-Oznaczanie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Jądro_atomowe_a_atom" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Jądro_atomowe_a_atom"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Jądro atomowe a atom</span> </div> </a> <ul id="toc-Jądro_atomowe_a_atom-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Siły_jądrowe" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Siły_jądrowe"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3</span> <span>Siły jądrowe</span> </div> </a> <ul id="toc-Siły_jądrowe-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Modele_budowy_jądra" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Modele_budowy_jądra"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Modele budowy jądra</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Modele_budowy_jądra-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Modele budowy jądra</span> </button> <ul id="toc-Modele_budowy_jądra-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Model_kroplowy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Model_kroplowy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Model kroplowy</span> </div> </a> <ul id="toc-Model_kroplowy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Model_powłokowy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Model_powłokowy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Model powłokowy</span> </div> </a> <ul id="toc-Model_powłokowy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Modele_kolektywne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Modele_kolektywne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span>Modele kolektywne</span> </div> </a> <ul id="toc-Modele_kolektywne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Jądra_trwałe_i_nietrwałe" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Jądra_trwałe_i_nietrwałe"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Jądra trwałe i nietrwałe</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Jądra_trwałe_i_nietrwałe-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Jądra trwałe i nietrwałe</span> </button> <ul id="toc-Jądra_trwałe_i_nietrwałe-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Przemiany_jądrowe" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Przemiany_jądrowe"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Przemiany jądrowe</span> </div> </a> <ul id="toc-Przemiany_jądrowe-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Efekty_kwantowe" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Efekty_kwantowe"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Efekty kwantowe</span> </div> </a> <ul id="toc-Efekty_kwantowe-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Pochodzenie_jąder_atomowych" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Pochodzenie_jąder_atomowych"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Pochodzenie jąder atomowych</span> </div> </a> <ul id="toc-Pochodzenie_jąder_atomowych-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Zastosowania_praktyczne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Zastosowania_praktyczne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Zastosowania praktyczne</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Zastosowania_praktyczne-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Zastosowania praktyczne</span> </button> <ul id="toc-Zastosowania_praktyczne-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Energia_termojądrowa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Energia_termojądrowa"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1</span> <span>Energia termojądrowa</span> </div> </a> <ul id="toc-Energia_termojądrowa-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Energetyka_jądrowa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Energetyka_jądrowa"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.2</span> <span>Energetyka jądrowa</span> </div> </a> <ul id="toc-Energetyka_jądrowa-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Broń_jądrowa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Broń_jądrowa"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.3</span> <span>Broń jądrowa</span> </div> </a> <ul id="toc-Broń_jądrowa-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Medycyna_nuklearna" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Medycyna_nuklearna"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.4</span> <span>Medycyna nuklearna</span> </div> </a> <ul id="toc-Medycyna_nuklearna-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Diagnostyka_medyczna" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Diagnostyka_medyczna"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.5</span> <span>Diagnostyka medyczna</span> </div> </a> <ul id="toc-Diagnostyka_medyczna-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Niebezpieczeństwa_związane_z_technologiami_jądrowymi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Niebezpieczeństwa_związane_z_technologiami_jądrowymi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.6</span> <span>Niebezpieczeństwa związane z technologiami jądrowymi</span> </div> </a> <ul id="toc-Niebezpieczeństwa_związane_z_technologiami_jądrowymi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Uwagi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Uwagi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Uwagi</span> </div> </a> <ul id="toc-Uwagi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Przypisy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Przypisy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Przypisy</span> </div> </a> <ul id="toc-Przypisy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Linki_zewnętrzne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Linki_zewnętrzne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Linki zewnętrzne</span> </div> </a> <ul id="toc-Linki_zewnętrzne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Spis treści" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Przełącz stan spisu treści" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Przełącz stan spisu treści</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Jądro atomowe</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Przejdź do artykułu w innym języku. Treść dostępna w 120 językach" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-120" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">120 języków</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Atoomkern" title="Atoomkern – afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Atoomkern" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-anp mw-list-item"><a href="https://anp.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A4%B0%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A3%E0%A5%81_%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%AD%E0%A4%BF%E0%A4%95" title="परमाणु नाभिक – angika" lang="anp" hreflang="anp" data-title="परमाणु नाभिक" data-language-autonym="अंगिका" data-language-local-name="angika" class="interlanguage-link-target"><span>अंगिका</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B0%D8%B1%D8%A9" title="نواة الذرة – arabski" lang="ar" hreflang="ar" data-title="نواة الذرة" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabski" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Nucleu_at%C3%B3micu" title="Nucleu atómicu – asturyjski" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Nucleu atómicu" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Atomun_n%C3%BCv%C9%99si" title="Atomun nüvəsi – azerbejdżański" lang="az" hreflang="az" data-title="Atomun nüvəsi" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbejdżański" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D8%AA%D9%88%D9%85_%DA%86%DA%A9%DB%8C%D8%B1%D8%AF%DA%AF%DB%8C" title="آتوم چکیردگی – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="آتوم چکیردگی" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%A3%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%95_%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%89%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%B2%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%B8" title="পারমাণবিক নিউক্লিয়াস – bengalski" lang="bn" hreflang="bn" data-title="পারমাণবিক নিউক্লিয়াস" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="bengalski" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Go%C3%A2n-ch%C3%BA-hu%CC%8Dt" title="Goân-chú-hu̍t – minnański" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Goân-chú-hu̍t" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="minnański" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-map-bms mw-list-item"><a href="https://map-bms.wikipedia.org/wiki/Nukleus" title="Nukleus – Banyumasan" lang="jv-x-bms" hreflang="jv-x-bms" data-title="Nukleus" data-language-autonym="Basa Banyumasan" data-language-local-name="Banyumasan" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Banyumasan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%82%D0%B0%D0%BC%D0%BD%D0%B0%D0%B5_%D1%8F%D0%B4%D1%80%D0%BE" title="Атамнае ядро – białoruski" lang="be" hreflang="be" data-title="Атамнае ядро" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="białoruski" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%82%D0%B0%D0%BC%D0%BD%D0%B0%D0%B5_%D1%8F%D0%B4%D1%80%D0%BE" title="Атамнае ядро – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Атамнае ядро" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A4%B0%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A3%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%AA%E0%A4%A6%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%A5%E0%A4%AC%E0%A4%BF%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE" title="परमाणविक पदर्थबिद्या – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="परमाणविक पदर्थबिद्या" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Atomikong_nukleyus" title="Atomikong nukleyus – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Atomikong nukleyus" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%82%D0%BE%D0%BC%D0%BD%D0%BE_%D1%8F%D0%B4%D1%80%D0%BE" title="Атомно ядро – bułgarski" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Атомно ядро" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bułgarski" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Atomsko_jezgro" title="Atomsko jezgro – bośniacki" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Atomsko jezgro" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="bośniacki" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Nukle%C3%BCs_(an_atomo%C3%B9)" title="Nukleüs (an atomoù) – bretoński" lang="br" hreflang="br" data-title="Nukleüs (an atomoù)" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="bretoński" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Nucli_at%C3%B2mic" title="Nucli atòmic – kataloński" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Nucli atòmic" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="kataloński" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D1%83%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%B0%D1%80" title="Нуклонсар – czuwaski" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Нуклонсар" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="czuwaski" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Atomov%C3%A9_j%C3%A1dro" title="Atomové jádro – czeski" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Atomové jádro" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="czeski" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-co mw-list-item"><a href="https://co.wikipedia.org/wiki/Nucleu_Atomicu" title="Nucleu Atomicu – korsykański" lang="co" hreflang="co" data-title="Nucleu Atomicu" data-language-autonym="Corsu" data-language-local-name="korsykański" class="interlanguage-link-target"><span>Corsu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Niwclews_atomig" title="Niwclews atomig – walijski" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Niwclews atomig" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="walijski" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Atomkerne" title="Atomkerne – duński" lang="da" hreflang="da" data-title="Atomkerne" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="duński" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D9%88%D9%8A%D8%A9_%D8%AF_%D8%AF%D8%B1%D8%A9" title="نوية د درة – marokański arabski" lang="ary" hreflang="ary" data-title="نوية د درة" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="marokański arabski" class="interlanguage-link-target"><span>الدارجة</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Atomkern" title="Atomkern – niemiecki" lang="de" hreflang="de" data-title="Atomkern" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="niemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Aatomituum" title="Aatomituum – estoński" lang="et" hreflang="et" data-title="Aatomituum" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estoński" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%84%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82_%CF%80%CF%85%CF%81%CE%AE%CE%BD%CE%B1%CF%82" title="Ατομικός πυρήνας – grecki" lang="el" hreflang="el" data-title="Ατομικός πυρήνας" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="grecki" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Atomic_nucleus" title="Atomic nucleus – angielski" lang="en" hreflang="en" data-title="Atomic nucleus" data-language-autonym="English" data-language-local-name="angielski" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/N%C3%BAcleo_at%C3%B3mico" title="Núcleo atómico – hiszpański" lang="es" hreflang="es" data-title="Núcleo atómico" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="hiszpański" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Atomkerno" title="Atomkerno – esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Atomkerno" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Atomo_nukleo" title="Atomo nukleo – baskijski" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Atomo nukleo" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="baskijski" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%87_%D8%A7%D8%AA%D9%85" title="هسته اتم – perski" lang="fa" hreflang="fa" data-title="هسته اتم" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="perski" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Noyau_atomique" title="Noyau atomique – francuski" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Noyau atomique" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francuski" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Atoomkearn" title="Atoomkearn – zachodniofryzyjski" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Atoomkearn" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="zachodniofryzyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/N%C3%BAicl%C3%A9as_adamhach" title="Núicléas adamhach – irlandzki" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Núicléas adamhach" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="irlandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Ni%C3%B9clas" title="Niùclas – szkocki gaelicki" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Niùclas" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="szkocki gaelicki" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/N%C3%BAcleo_at%C3%B3mico" title="Núcleo atómico – galicyjski" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Núcleo atómico" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galicyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%9B%90%EC%9E%90%ED%95%B5" title="원자핵 – koreański" lang="ko" hreflang="ko" data-title="원자핵" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="koreański" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%84%D5%AB%D5%BB%D5%B8%D6%82%D5%AF_(%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D5%B4)" title="Միջուկ (ատոմ) – ormiański" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Միջուկ (ատոմ)" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ormiański" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A4%B0%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A3%E0%A5%81_%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%AD%E0%A4%BF%E0%A4%95" title="परमाणु नाभिक – hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="परमाणु नाभिक" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Atomska_jezgra" title="Atomska jezgra – chorwacki" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Atomska jezgra" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Nukleo_atomala" title="Nukleo atomala – ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Nukleo atomala" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Inti_atom" title="Inti atom – indonezyjski" lang="id" hreflang="id" data-title="Inti atom" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonezyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Nucleo_atomic" title="Nucleo atomic – interlingua" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Nucleo atomic" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="interlingua" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://zu.wikipedia.org/wiki/INuzi_lechwe" title="INuzi lechwe – zulu" lang="zu" hreflang="zu" data-title="INuzi lechwe" data-language-autonym="IsiZulu" data-language-local-name="zulu" class="interlanguage-link-target"><span>IsiZulu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Frumeindakjarni" title="Frumeindakjarni – islandzki" lang="is" hreflang="is" data-title="Frumeindakjarni" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="islandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Nucleo_atomico" title="Nucleo atomico – włoski" lang="it" hreflang="it" data-title="Nucleo atomico" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="włoski" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%92%D7%A8%D7%A2%D7%99%D7%9F_%D7%94%D7%90%D7%98%D7%95%D7%9D" title="גרעין האטום – hebrajski" lang="he" hreflang="he" data-title="גרעין האטום" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hebrajski" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Inti_Atom" title="Inti Atom – jawajski" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Inti Atom" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="jawajski" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%AC%E0%B3%88%E0%B2%9C%E0%B2%BF%E0%B2%95_%E0%B2%95%E0%B3%87%E0%B2%82%E0%B2%A6%E0%B3%8D%E0%B2%B0" title="ಬೈಜಿಕ ಕೇಂದ್ರ – kannada" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಬೈಜಿಕ ಕೇಂದ್ರ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="kannada" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%95%E1%83%98" title="ატომის ბირთვი – gruziński" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ატომის ბირთვი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="gruziński" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://ks.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D9%86%DB%81%D9%95_%D9%85%D9%95%D8%B1" title="کنہٕ مٕر – kaszmirski" lang="ks" hreflang="ks" data-title="کنہٕ مٕر" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="kaszmirski" class="interlanguage-link-target"><span>कॉशुर / کٲشُر</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%82%D0%BE%D0%BC_%D1%8F%D0%B4%D1%80%D0%BE%D1%81%D1%8B" title="Атом ядросы – kazachski" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Атом ядросы" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="kazachski" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Kiini_cha_atomu" title="Kiini cha atomu – suahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Kiini cha atomu" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="suahili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Nwayo_atomik" title="Nwayo atomik – kreolski haitański" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Nwayo atomik" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="kreolski haitański" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Navok" title="Navok – kurdyjski" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Navok" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="kurdyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BB%81%E0%BA%81%E0%BA%99%E0%BA%9B%E0%BA%B0%E0%BA%A5%E0%BB%8D%E0%BA%B2%E0%BA%A1%E0%BA%B0%E0%BA%99%E0%BA%B9" title="ແກນປະລໍາມະນູ – laotański" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ແກນປະລໍາມະນູ" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="laotański" class="interlanguage-link-target"><span>ລາວ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Nucleus_atomi" title="Nucleus atomi – łaciński" lang="la" hreflang="la" data-title="Nucleus atomi" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="łaciński" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Atoma_kodols" title="Atoma kodols – łotewski" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Atoma kodols" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="łotewski" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Atomo_branduolys" title="Atomo branduolys – litewski" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Atomo branduolys" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="litewski" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Atoamkaen" title="Atoamkaen – limburski" lang="li" hreflang="li" data-title="Atoamkaen" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="limburski" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ln mw-list-item"><a href="https://ln.wikipedia.org/wiki/Mok%C3%B3k%C3%B3l%C3%B3_mwa_atome" title="Mokókóló mwa atome – lingala" lang="ln" hreflang="ln" data-title="Mokókóló mwa atome" data-language-autonym="Lingála" data-language-local-name="lingala" class="interlanguage-link-target"><span>Lingála</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Nucli_(fisega)" title="Nucli (fisega) – lombardzki" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Nucli (fisega)" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="lombardzki" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Atommag" title="Atommag – węgierski" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Atommag" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="węgierski" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%82%D0%BE%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D1%98%D0%B0%D0%B4%D1%80%D0%BE" title="Атомско јадро – macedoński" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Атомско јадро" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="macedoński" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%85%E0%B4%A3%E0%B5%81%E0%B4%95%E0%B5%87%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%A6%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%82" title="അണുകേന്ദ്രം – malajalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="അണുകേന്ദ്രം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="malajalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%A3%E0%A5%81%E0%A4%95%E0%A5%87%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%B0" title="अणुकेंद्र – marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="अणुकेंद्र" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Nukleus_atom" title="Nukleus atom – malajski" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Nukleus atom" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malajski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/Ngu%C3%B2ng-c%E1%B9%B3%CC%84_h%C5%8Fk" title="Nguòng-cṳ̄ hŏk – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Nguòng-cṳ̄ hŏk" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%82%D0%BE%D0%BC%D1%8B%D0%BD_%D1%86%D3%A9%D0%BC" title="Атомын цөм – mongolski" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Атомын цөм" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="mongolski" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%A1%E1%80%80%E1%80%BA%E1%80%BA%E1%80%90%E1%80%99%E1%80%BA%E1%81%8F_%E1%80%94%E1%80%BB%E1%80%B0%E1%80%80%E1%80%9C%E1%80%AD%E1%80%9A" title="အက််တမ်၏ နျူကလိယ – birmański" lang="my" hreflang="my" data-title="အက််တမ်၏ နျူကလိယ" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="birmański" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Atoomkern" title="Atoomkern – niderlandzki" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Atoomkern" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="niderlandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E5%8E%9F%E5%AD%90%E6%A0%B8" title="原子核 – japoński" lang="ja" hreflang="ja" data-title="原子核" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japoński" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Atomkjerne" title="Atomkjerne – norweski (bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Atomkjerne" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norweski (bokmål)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Atomkjerne" title="Atomkjerne – norweski (nynorsk)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Atomkjerne" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="norweski (nynorsk)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nov mw-list-item"><a href="https://nov.wikipedia.org/wiki/Nukleus" title="Nukleus – novial" lang="nov" hreflang="nov" data-title="Nukleus" data-language-autonym="Novial" data-language-local-name="novial" class="interlanguage-link-target"><span>Novial</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Nucl%C3%A8u_atomic" title="Nuclèu atomic – oksytański" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Nuclèu atomic" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="oksytański" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mhr mw-list-item"><a href="https://mhr.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%82%D0%BE%D0%BC_%D1%82%D0%BE%D0%BC" title="Атом том – Eastern Mari" lang="mhr" hreflang="mhr" data-title="Атом том" data-language-autonym="Олык марий" data-language-local-name="Eastern Mari" class="interlanguage-link-target"><span>Олык марий</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-om mw-list-item"><a href="https://om.wikipedia.org/wiki/Niwukilasii_atoomii" title="Niwukilasii atoomii – oromo" lang="om" hreflang="om" data-title="Niwukilasii atoomii" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="oromo" class="interlanguage-link-target"><span>Oromoo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Atom_yadrosi" title="Atom yadrosi – uzbecki" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Atom yadrosi" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="uzbecki" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%AA%E0%A8%B0%E0%A8%AE%E0%A8%BE%E0%A8%A3%E0%A9%82_%E0%A8%A8%E0%A8%BE%E0%A8%AD" title="ਪਰਮਾਣੂ ਨਾਭ – pendżabski" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਪਰਮਾਣੂ ਨਾਭ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="pendżabski" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%B9%D9%85%DB%8C_%D9%86%DB%8C%D9%88%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3" title="ایٹمی نیوکلیس – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="ایٹمی نیوکلیس" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-blk mw-list-item"><a href="https://blk.wikipedia.org/wiki/%E1%80%94%E1%80%BB%E1%80%B0%E1%80%B8%E1%80%80%E1%80%9C%E1%80%AE%E1%80%B8%E1%80%9A%E1%80%95%E1%80%BA" title="နျူးကလီးယပ် – Pa'O" lang="blk" hreflang="blk" data-title="နျူးကလီးယပ်" data-language-autonym="ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ" data-language-local-name="Pa'O" class="interlanguage-link-target"><span>ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/N%C3%BAcleo_at%C3%B3mico" title="Núcleo atómico – portugalski" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Núcleo atómico" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugalski" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Nucleu_atomic" title="Nucleu atomic – rumuński" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Nucleu atomic" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumuński" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/I%C3%B1uku_huk%27i" title="Iñuku huk'i – keczua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Iñuku huk'i" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="keczua" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%82%D0%BE%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B5_%D1%8F%D0%B4%D1%80%D0%BE" title="Атомове ядро – rusiński" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Атомове ядро" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="rusiński" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%82%D0%BE%D0%BC%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D1%8F%D0%B4%D1%80%D0%BE" title="Атомное ядро – rosyjski" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Атомное ядро" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rosyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Atomic_nucleus" title="Atomic nucleus – scots" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Atomic nucleus" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="scots" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Atomk%C3%A4%C3%A4den" title="Atomkääden – fryzyjski saterlandzki" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Atomkääden" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="fryzyjski saterlandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/B%C3%ABrthama_e_atomit" title="Bërthama e atomit – albański" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Bërthama e atomit" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="albański" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Atomic_nucleus" title="Atomic nucleus – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Atomic nucleus" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%8A%D9%BD%D9%85%D9%8A_%D9%86%D9%8A%D9%88%DA%AA%D9%84%D9%8A%D8%B3" title="ايٽمي نيوڪليس – sindhi" lang="sd" hreflang="sd" data-title="ايٽمي نيوڪليس" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="sindhi" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/At%C3%B3mov%C3%A9_jadro" title="Atómové jadro – słowacki" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Atómové jadro" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="słowacki" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Atomsko_jedro" title="Atomsko jedro – słoweński" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Atomsko jedro" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="słoweński" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%82%D0%BE%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D1%98%D0%B5%D0%B7%D0%B3%D1%80%D0%BE" title="Атомско језгро – serbski" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Атомско језгро" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbski" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Atomsko_jezgro" title="Atomsko jezgro – serbsko-chorwacki" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Atomsko jezgro" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbsko-chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Inti_atom" title="Inti atom – sundajski" lang="su" hreflang="su" data-title="Inti atom" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="sundajski" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Atomiydin" title="Atomiydin – fiński" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Atomiydin" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="fiński" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Atomk%C3%A4rna" title="Atomkärna – szwedzki" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Atomkärna" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="szwedzki" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Atomikong_nukleyus" title="Atomikong nukleyus – tagalski" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Atomikong nukleyus" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="tagalski" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%85%E0%AE%A3%E0%AF%81%E0%AE%95%E0%AF%8D%E0%AE%95%E0%AE%B0%E0%AF%81" title="அணுக்கரு – tamilski" lang="ta" hreflang="ta" data-title="அணுக்கரு" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="tamilski" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/A%C9%A3yay_abelkam" title="Aɣyay abelkam – kabylski" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Aɣyay abelkam" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="kabylski" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%AA%E0%B0%B0%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%A3%E0%B1%81_%E0%B0%95%E0%B1%87%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%95%E0%B0%82" title="పరమాణు కేంద్రకం – telugu" lang="te" hreflang="te" data-title="పరమాణు కేంద్రకం" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="telugu" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B9%80%E0%B8%84%E0%B8%A5%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%AA%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%AD%E0%B8%B0%E0%B8%95%E0%B8%AD%E0%B8%A1" title="นิวเคลียสของอะตอม – tajski" lang="th" hreflang="th" data-title="นิวเคลียสของอะตอม" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="tajski" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Atom_%C3%A7ekirde%C4%9Fi" title="Atom çekirdeği – turecki" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Atom çekirdeği" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turecki" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="dobry artykuł"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%AF%D0%B4%D1%80%D0%BE_%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%BC%D0%B0" title="Ядро атома – ukraiński" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Ядро атома" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukraiński" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%88%DB%81%D8%B1%DB%8C_%D9%86%D9%88%DB%8C%DB%81" title="جوہری نویہ – urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="جوہری نویہ" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Yenzswjhaed" title="Yenzswjhaed – czuang" lang="za" hreflang="za" data-title="Yenzswjhaed" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="czuang" class="interlanguage-link-target"><span>Vahcuengh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/H%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n_nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" title="Hạt nhân nguyên tử – wietnamski" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Hạt nhân nguyên tử" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="wietnamski" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Aadomis%C3%A4s%C3%BC" title="Aadomisäsü – võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Aadomisäsü" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E5%8E%9F%E5%AD%90%E6%A0%B8" title="原子核 – chiński klasyczny" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="原子核" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="chiński klasyczny" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war badge-Q70893996 mw-list-item" title=""><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Nukleyus_hin_atomo" title="Nukleyus hin atomo – waraj" lang="war" hreflang="war" data-title="Nukleyus hin atomo" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="waraj" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%8E%9F%E5%AD%90%E6%A0%B8" title="原子核 – wu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="原子核" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="wu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%90%D7%98%D7%90%D7%9E%D7%A7%D7%A2%D7%A8%D7%9F" title="אטאמקערן – jidysz" lang="yi" hreflang="yi" data-title="אטאמקערן" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="jidysz" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/N%C3%BAkl%C3%A9%C3%B9_%C3%A1t%E1%BB%8D%CC%80m%C3%B9" title="Núkléù átọ̀mù – joruba" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Núkléù átọ̀mù" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="joruba" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%8E%9F%E5%AD%90%E6%A0%B8" title="原子核 – kantoński" lang="yue" hreflang="yue" data-title="原子核" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="kantoński" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Dend%C4%B1k%C3%AA_atomi" title="Dendıkê atomi – Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Dendıkê atomi" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Atuoma_kondouls" title="Atuoma kondouls – żmudzki" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Atuoma kondouls" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="żmudzki" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8E%9F%E5%AD%90%E6%A0%B8" title="原子核 – chiński" lang="zh" hreflang="zh" data-title="原子核" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chiński" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zgh mw-list-item"><a href="https://zgh.wikipedia.org/wiki/%E2%B5%93%E2%B5%A5%E2%B5%8E_%E2%B4%B0%E2%B5%A1%E2%B4%B1%E2%B5%8D%E2%B4%BD%E2%B5%89%E2%B5%8E" title="ⵓⵥⵎ ⴰⵡⴱⵍⴽⵉⵎ – standardowy marokański tamazight" lang="zgh" hreflang="zgh" data-title="ⵓⵥⵎ ⴰⵡⴱⵍⴽⵉⵎ" data-language-autonym="ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ" data-language-local-name="standardowy marokański tamazight" class="interlanguage-link-target"><span>ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q37147#sitelinks-wikipedia" title="Edytuj linki pomiędzy wersjami językowymi" class="wbc-editpage">Edytuj linki</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Przestrzenie nazw"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/J%C4%85dro_atomowe" title="Zobacz stronę treści [c]" accesskey="c"><span>Artykuł</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Dyskusja:J%C4%85dro_atomowe" rel="discussion" title="Dyskusja o zawartości tej strony [t]" accesskey="t"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Zmień wariant języka" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">polski</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Widok"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/J%C4%85dro_atomowe"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=J%C4%85dro_atomowe&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=J%C4%85dro_atomowe&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=J%C4%85dro_atomowe&action=history" title="Starsze wersje tej strony [h]" accesskey="h"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Narzędzia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Więcej opcji" > <div class="vector-menu-heading"> Działania </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/J%C4%85dro_atomowe"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=J%C4%85dro_atomowe&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=J%C4%85dro_atomowe&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=J%C4%85dro_atomowe&action=history"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ogólne </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Linkuj%C4%85ce/J%C4%85dro_atomowe" title="Pokaż listę wszystkich stron linkujących do tej strony [j]" accesskey="j"><span>Linkujące</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Zmiany_w_linkowanych/J%C4%85dro_atomowe" rel="nofollow" title="Ostatnie zmiany w stronach, do których ta strona linkuje [k]" accesskey="k"><span>Zmiany w linkowanych</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Prześlij_plik" title="Prześlij pliki [u]" accesskey="u"><span>Prześlij plik</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Strony_specjalne" title="Lista wszystkich stron specjalnych [q]" accesskey="q"><span>Strony specjalne</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=J%C4%85dro_atomowe&oldid=73342085" title="Stały link do tej wersji tej strony"><span>Link do tej wersji</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=J%C4%85dro_atomowe&action=info" title="Więcej informacji na temat tej strony"><span>Informacje o tej stronie</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Cytuj&page=J%C4%85dro_atomowe&id=73342085&wpFormIdentifier=titleform" title="Informacja o tym jak należy cytować tę stronę"><span>Cytowanie tego artykułu</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Skr%C3%B3%C4%87_adres_URL&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FJ%25C4%2585dro_atomowe"><span>Zobacz skrócony adres URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Kod_QR&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FJ%25C4%2585dro_atomowe"><span>Pobierz kod QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Drukuj lub eksportuj </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCka&bookcmd=book_creator&referer=J%C4%85dro+atomowe"><span>Utwórz książkę</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:DownloadAsPdf&page=J%C4%85dro_atomowe&action=show-download-screen"><span>Pobierz jako PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=J%C4%85dro_atomowe&printable=yes" title="Wersja do wydruku [p]" accesskey="p"><span>Wersja do druku</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> W innych projektach </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Atomic_nucleus" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q37147" title="Link do powiązanego elementu w repozytorium danych [g]" accesskey="g"><span>Element Wikidanych</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Wygląd</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ukryj</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Z Wikipedii, wolnej encyklopedii</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="pl" dir="ltr"><div class="metadata plainlinks mbox mbox-content" tabindex="0"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r75358068">.mw-parser-output .mbox{border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);border-left:10px solid var(--color-progressive,#36c);background-color:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);box-sizing:border-box;margin:0 10%0.5em 10%;display:grid;padding:.3em;gap:.3em;grid-template-columns:60px 1fr;align-items:center;word-break:break-word}.mw-parser-output .mbox.with-iconright{grid-template-columns:60px 1fr min-content}.mw-parser-output .mbox.without-icon{grid-template-columns:1fr}.mw-parser-output .mbox-iconright,.mw-parser-output .mbox-icon{justify-self:center}.mw-parser-output .mbox-icon img{max-width:100%;object-fit:contain}.mw-parser-output .mbox p{font-size:inherit}@media(max-width:720px){.mw-parser-output .mbox{margin-left:0;margin-right:0}}@media(max-width:600px){.mw-parser-output .mbox{width:100%}}@media(max-width:450px){.mw-parser-output .mbox-iconright{grid-row:2;grid-column:1/span 2;justify-self:end}.mw-parser-output .mbox.with-iconright{grid-template-columns:40px 1fr}.mw-parser-output .mbox{grid-template-columns:40px 1fr;font-size:0.85rem}}.mw-parser-output .mbox+.mbox{margin-top:calc(-0.5em + 2px)}.mw-parser-output .mbox.mbox-serious{border-left-color:#d33}.mw-parser-output .mbox.mbox-content{border-left-color:#f28500}.mw-parser-output .mbox.mbox-notice{border-left-color:var(--color-progressive,#36c)}.mw-parser-output .mbox.mbox-merge{border-left-color:#9932cc}body.ns-6 .mw-parser-output .mbox{width:unset;max-width:unset}</style> <div class="mbox-icon"> <div><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikipedia:Sprz%C4%85tanie_Wikipedii" title="Wikipedia:Sprzątanie Wikipedii"><img alt="Sprzątanie Wikipedii" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Broom_icon.svg/35px-Broom_icon.svg.png" decoding="async" width="35" height="35" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Broom_icon.svg/53px-Broom_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Broom_icon.svg/70px-Broom_icon.svg.png 2x" data-file-width="400" data-file-height="400" /></a></span></div></div> <div class="mbox-text"><b>Ten artykuł należy dopracować<span class="hide-when-compact">:</span></b><div class="hide-when-compact"><i>lekki bałagan; sporą część, a zwłaszcza sekcję „Zastosowania praktyczne”, lepiej chyba przenieść do <a href="/wiki/Fizyka_j%C4%85drowa" title="Fizyka jądrowa">Fizyka jądrowa</a> i innych artykułów.</i><br /><span style="color: var(--color-subtle, #54595d); font-size:80%">Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w <a href="/wiki/Dyskusja:J%C4%85dro_atomowe" title="Dyskusja:Jądro atomowe">dyskusji tego artykułu</a>.</span><br /><span style="color: var(--color-subtle, #54595d); font-size:80%"> Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon <a href="/wiki/Szablon:Dopracowa%C4%87" title="Szablon:Dopracować">{{Dopracować}}</a> z tego artykułu.</span></div></div> </div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Helium_atom_QMuniv.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Helium_atom_QMuniv.svg/300px-Helium_atom_QMuniv.svg.png" decoding="async" width="300" height="261" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Helium_atom_QMuniv.svg/450px-Helium_atom_QMuniv.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Helium_atom_QMuniv.svg/600px-Helium_atom_QMuniv.svg.png 2x" data-file-width="570" data-file-height="495" /></a><figcaption>Atom helu (zacieniowany obszar) i jego jądro (powiększenie), czerwone – protony, błękitne – neutrony.</figcaption></figure> <table class="infobox noprint plainlinks" cellpadding="4" role="presentation"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; text-align:center; width:30px;"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/WiktionaryPl_nodesc.svg/28px-WiktionaryPl_nodesc.svg.png" decoding="async" width="28" height="27" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/WiktionaryPl_nodesc.svg/42px-WiktionaryPl_nodesc.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/WiktionaryPl_nodesc.svg/56px-WiktionaryPl_nodesc.svg.png 2x" data-file-width="122" data-file-height="117" /></span></span> </td> <td style="line-height:normal; vertical-align:middle; text-align:center; flex:unset;"><a href="https://pl.wiktionary.org/wiki/j%C4%85dro_atomowe" class="extiw" title="wikt:jądro atomowe"><strong>Zobacz hasło</strong> <em>jądro atomowe</em> w Wikisłowniku</a> </td></tr></tbody></table> <p><b>Jądro atomowe</b> – centralna część <a href="/wiki/Atom" title="Atom">atomu</a> składająca się z <a href="/wiki/Proton" title="Proton">protonów</a> i <a href="/wiki/Neutron" title="Neutron">neutronów</a>, powiązanych <a href="/wiki/Si%C5%82y_j%C4%85drowe" title="Siły jądrowe">siłami jądrowymi</a>, stanowiąca niewielką część objętości całego atomu, skupiona jest w nim prawie cała <a href="/wiki/Masa_(fizyka)" title="Masa (fizyka)">masa</a><sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1">[1]</a></sup>. </p><p>Jądro atomowe jest charakteryzowane przez jego <a href="/wiki/Liczba_atomowa" title="Liczba atomowa">liczbę atomową</a> i <a href="/wiki/Liczba_masowa" title="Liczba masowa">liczbę masową</a>. </p><p>Liczba atomowa wynika z liczby protonów w jądrze, określa ładunek elektryczny jądra, który jest głównym czynnikiem określającym strukturę poziomów energetycznych elektronów w atomie. </p><p>Liczba masowa jest równa sumie liczby protonów i neutronów w jądrze i decyduje o masie danego atomu. </p><p>Badaniem jąder atomowych zajmuje się dział fizyki zwany <a href="/wiki/Fizyka_j%C4%85drowa" title="Fizyka jądrowa">fizyką jądrową</a>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Odkrycie">Odkrycie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=J%C4%85dro_atomowe&veaction=edit&section=1" title="Edytuj sekcję: Odkrycie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=J%C4%85dro_atomowe&action=edit&section=1" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Odkrycie"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Istnienie jądra atomowego zostało zaproponowane przez <a href="/wiki/Ernest_Rutherford" title="Ernest Rutherford">Ernesta Rutherforda</a> w 1911 roku jako uzasadnienie głównie do rozpraszania wstecznego <a href="/wiki/Promieniowanie_alfa" title="Promieniowanie alfa">cząstek alfa</a> w eksperymencie przeprowadzonym w 1909 r. W doświadczeniu bombardowano folię <a href="/wiki/Z%C5%82oto" title="Złoto">złota</a>, później innych pierwiastków <a href="/wiki/Promieniowanie_alfa" title="Promieniowanie alfa">cząstkami alfa</a>. Badając <a href="/wiki/Rozk%C5%82ad_prawdopodobie%C5%84stwa" title="Rozkład prawdopodobieństwa">rozkład</a> kątowy promieniowania rozproszonego na folii, doszedł do wniosku, że w atomie w niewielkiej objętości jest masa znacznie większa niż masa cząstki alfa, nazwanej później jądrem atomowym. Rutherford zauważył, że centralny ładunek, równy 100 ładunkom elektronów, jest w przybliżeniu równy połowie masy 49 cząstek alfa, sugeruje że atomy składają się z połówek cząstek alfa. Z dużej energii emitowanych przez atomy cząstek alfa wnioskuje, że jądro ma ładunek dodatni<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2">[2]</a></sup>. Miesiąc po ukazaniu się artykułu Rutherforda, w „<a href="/wiki/Nature" title="Nature">Nature</a>” został opublikowany list <a href="/wiki/Antonius_Johannes_van_den_Broek" title="Antonius Johannes van den Broek">Antoniusa van den Broka</a>, w którym wskazał, że ładunek jądra atomowego jest tożsamy z liczbą ładunków w jądrze atomowym i jest równoważny <a href="/wiki/Liczba_atomowa" title="Liczba atomowa">liczbie atomowej</a>. Obliczył, że od wodoru do uranu jest 120 pierwiastków<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3">[3]</a></sup>. W kolejnej pracy stwierdził, że w ciągu atomów ułożonych w kolejności ich <a href="/wiki/Masa_atomowa" title="Masa atomowa">mas atomowych</a>, każdemu atomowi odpowiada kolejny ładunek jądra, który decyduje o właściwościach atomu<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4">[4]</a></sup>. Koncepcje te, doprecyzowujące <a href="/wiki/Model_atomu_Rutherforda" title="Model atomu Rutherforda">model atomu Rutherforda</a>, zostały uznane przez naukowców. W efekcie zaproponowano liczne modele jądra atomowego, w których jądro atomowe składało się z protonów i elektronów<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5">[5]</a></sup><sup id="cite_ref-akw_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-akw-6">[6]</a></sup>. Modele te funkcjonowały aż do odkrycia w 1932 roku neutronu i zaproponowania modelu protonowo-neutronowego przez <a href="/wiki/Dmytro_Iwanenko" title="Dmytro Iwanenko">Dmytra Iwanenkę</a> i <a href="/wiki/Werner_Heisenberg" title="Werner Heisenberg">Wernera Heisenberga</a><sup id="cite_ref-akw_6-1" class="reference"><a href="#cite_note-akw-6">[6]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Fizyka_jądra_atomowego"><span id="Fizyka_j.C4.85dra_atomowego"></span>Fizyka jądra atomowego</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=J%C4%85dro_atomowe&veaction=edit&section=2" title="Edytuj sekcję: Fizyka jądra atomowego" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=J%C4%85dro_atomowe&action=edit&section=2" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Fizyka jądra atomowego"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="infobox noprint plainlinks" cellpadding="4" role="presentation"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; text-align:center; width:30px;"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikibooks-logo.svg/28px-Wikibooks-logo.svg.png" decoding="async" width="28" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikibooks-logo.svg/42px-Wikibooks-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikibooks-logo.svg/56px-Wikibooks-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="300" /></span></span> </td> <td style="line-height:normal; vertical-align:middle; text-align:center; flex:unset;">Zobacz publikację<br /><b><a href="https://pl.wikibooks.org/wiki/Wst%C4%99p_do_fizyki_j%C4%85dra_atomowego" class="extiw" title="b:Wstęp do fizyki jądra atomowego">Wstęp do fizyki jądra atomowego</a></b> w Wikibooks </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Oznaczanie">Oznaczanie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=J%C4%85dro_atomowe&veaction=edit&section=3" title="Edytuj sekcję: Oznaczanie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=J%C4%85dro_atomowe&action=edit&section=3" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Oznaczanie"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Jądra atomowe oznacza się takim samym symbolem, jak <a href="/wiki/Pierwiastek_chemiczny" title="Pierwiastek chemiczny">pierwiastek chemiczny</a> odpowiadający temu jądru, dodatkowo przed symbolem w <a href="/wiki/Indeks_g%C3%B3rny" title="Indeks górny">indeksie górnym</a> podaje się <a href="/wiki/Liczba_masowa" title="Liczba masowa">liczbę masową (A)</a>, a w <a href="/wiki/Indeks_dolny" title="Indeks dolny">indeksie dolnym</a> można podać <a href="/wiki/Liczba_atomowa" title="Liczba atomowa">liczbę atomową (Z)</a>. Przykładowo jądro atomowe o 11 <a href="/wiki/Proton" title="Proton">protonach</a> i 13 <a href="/wiki/Neutron" title="Neutron">neutronach</a>, jest jądrem nietrwałego izotopu <a href="/wiki/S%C3%B3d" title="Sód">sodu</a>-24 i oznacza się je symbolem <span class="chemf" style="white-space:nowrap;"><sup>24</sup>Na</span> lub <span class="chemf" style="white-space:nowrap;"><span style="font-size:80%; display:-moz-inline-box; -moz-box-orient:vertical; display:inline-block; vertical-align: bottom; margin-bottom:-0.4em; min-height:1em; line-height:1em; text-align:right"><span style="display:block; min-height:1em; margin-top:-1.4em;">24</span><span style="display:block; min-height:1em;">11</span></span>Na</span>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Jądro_atomowe_a_atom"><span id="J.C4.85dro_atomowe_a_atom"></span>Jądro atomowe a atom</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=J%C4%85dro_atomowe&veaction=edit&section=4" title="Edytuj sekcję: Jądro atomowe a atom" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=J%C4%85dro_atomowe&action=edit&section=4" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Jądro atomowe a atom"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Własności jądra, w jego stanie podstawowym, są determinowane poprzez liczbę znajdujących się w nim <a href="/wiki/Nukleony" title="Nukleony">nukleonów</a>. Liczba protonów, określa ładunek elektryczny jądra. Wielkość tego ładunku wyznacza możliwe konfiguracje <a href="/wiki/Elektron" title="Elektron">elektronów</a> otaczających jądro, z możliwych konfiguracji elektronów wynikają możliwości łączenia się <a href="/wiki/Atom" title="Atom">atomów</a> z sobą, a tym samym ich własności chemiczne, co decyduje o tym jakiego <a href="/wiki/Pierwiastek_chemiczny" title="Pierwiastek chemiczny">pierwiastka chemicznego</a> jest ten atom, określając tym samym <a href="/wiki/Liczba_atomowa" title="Liczba atomowa">liczbę atomową</a>. Atomy o jądrach o tej samej liczbie protonów, ale różnej neutronów nazywa się <a href="/wiki/Izotopy" title="Izotopy">izotopami</a>. Liczba neutronów ma pewien wpływ na przebieg reakcji chemicznych poprzez tzw. <a href="/wiki/Efekt_izotopowy" title="Efekt izotopowy">efekt izotopowy</a>. </p><p>W <a href="/wiki/Reakcja_j%C4%85drowa" title="Reakcja jądrowa">reakcjach jądrowych</a> ważna jest nie tylko liczba protonów, ale również liczba neutronów. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Siły_jądrowe"><span id="Si.C5.82y_j.C4.85drowe"></span>Siły jądrowe</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=J%C4%85dro_atomowe&veaction=edit&section=5" title="Edytuj sekcję: Siły jądrowe" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=J%C4%85dro_atomowe&action=edit&section=5" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Siły jądrowe"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Między dodatnio naładowanymi protonami występuje <a href="/wiki/Oddzia%C5%82ywanie_elektromagnetyczne" title="Oddziaływanie elektromagnetyczne">odpychanie elektryczne</a>, którego efekty są równoważone przez <a href="/wiki/Oddzia%C5%82ywanie_silne" title="Oddziaływanie silne">oddziaływanie silne</a> między nukleonami. Oddziaływania silne działają jednak tylko na bardzo krótkich dystansach, zbliżonych do rozmiarów samych jąder. Przy większych odległościach przeważają siły odpychania elektrycznego. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Modele_budowy_jądra"><span id="Modele_budowy_j.C4.85dra"></span>Modele budowy jądra</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=J%C4%85dro_atomowe&veaction=edit&section=6" title="Edytuj sekcję: Modele budowy jądra" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=J%C4%85dro_atomowe&action=edit&section=6" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Modele budowy jądra"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Jądra atomowe bada się, analizując samorzutne i wymuszone rozpady jąder, a także badając rozpraszanie cząstek na jądrach (promieniowanie gamma, elektrony, neutrony, protony itp.). Stwierdzono, że większość jąder ma kształt zbliżony do kuli, a niektóre są owalne. Gęstość wewnątrz jąder jest jednakowa i szybko spada do zera w pewnej odległości od środka, którą określa się jako promień jądra. </p><p>Jądra mają rozmiary rzędu 10<sup>−14</sup> – 10<sup>−15</sup> m, co stanowi około jedną stutysięczną rozmiaru <a href="/wiki/Atom" title="Atom">atomu</a>. Jednak to w jądrze skupione jest ponad 99,9% <a href="/wiki/Masa_(fizyka)" title="Masa (fizyka)">masy</a> atomu. </p><p>Zakładając jednakową gęstość jąder atomowych, tak jak określa to model kroplowy jądra atomowego, rozmiar jądra zależny od jego liczby masowej z wyjątkiem kilku najlżejszych jąder określa zależność: </p> <dl><dd><dl><dd><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle R=(1{,}2\times \mathrm {10^{-15}m)A^{1/3}} ,}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>R</mi> <mo>=</mo> <mo stretchy="false">(</mo> <mn>1</mn> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo>,</mo> </mrow> <mn>2</mn> <mo>×</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <msup> <mn>10</mn> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo>−</mo> <mn>15</mn> </mrow> </msup> <mi mathvariant="normal">m</mi> <mo stretchy="false">)</mo> <msup> <mi mathvariant="normal">A</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>1</mn> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo>/</mo> </mrow> <mn>3</mn> </mrow> </msup> </mrow> <mo>,</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle R=(1{,}2\times \mathrm {10^{-15}m)A^{1/3}} ,}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/3d86655f1b89d1695f07abc62aee90863f9fb4a5" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.838ex; width:24.988ex; height:3.343ex;" alt="{\displaystyle R=(1{,}2\times \mathrm {10^{-15}m)A^{1/3}} ,}"></span></dd></dl></dd></dl> <p>gdzie: </p> <dl><dd><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \mathrm {A} }"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">A</mi> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \mathrm {A} }</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/ff6366939c4ebbd4e8494d0dedc54c4b8dd7135a" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.743ex; height:2.176ex;" alt="{\displaystyle \mathrm {A} }"></span> – liczba masowa,</dd> <dd><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle R}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>R</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle R}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/4b0bfb3769bf24d80e15374dc37b0441e2616e33" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.764ex; height:2.176ex;" alt="{\displaystyle R}"></span> – promień jądra,</dd> <dd><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \mathrm {m} }"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">m</mi> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \mathrm {m} }</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/d904f3d1ee309134263e4e6bc5802979973b90f7" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.936ex; height:1.676ex;" alt="{\displaystyle \mathrm {m} }"></span> – metr.</dd></dl> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Model_kroplowy">Model kroplowy</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=J%C4%85dro_atomowe&veaction=edit&section=7" title="Edytuj sekcję: Model kroplowy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=J%C4%85dro_atomowe&action=edit&section=7" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Model kroplowy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Jednym z pierwszych modeli budowy jądra był <a href="/wiki/Model_kroplowy" title="Model kroplowy">model kroplowy</a>. Zakłada on, że nukleony w jądrze zachowują się jak cząsteczki w kropli <a href="/wiki/Ciecz" title="Ciecz">cieczy</a> i w związku z tym własności jądra jako całości powinny być podobne do własności kropli cieczy. Mikroskopowe oddziaływania, oddziaływanie silne jądrowe oraz siły elektrostatyczne są w tym modelu przedstawiane przez analogię do sił <a href="/wiki/Lepko%C5%9B%C4%87" title="Lepkość">lepkości</a> i <a href="/wiki/Napi%C4%99cie_powierzchniowe" title="Napięcie powierzchniowe">napięcia powierzchniowego</a>. Najważniejszym założeniem modelu jest to, że jądra są kuliste. Przez analogię do energii kropli cieczy, w tym modelu energię wiązania jąder atomowych oblicza się z uwzględnieniem poprawki na wysycanie się sił jądrowych wraz z sześcianem odległości. </p><p>Otrzymane w ten sposób wzory przewidują stałą energię wiązania na jeden nukleon dla jąder lekkich i mniejszą dla jąder o dużej masie. Prowadzi to do wniosku, że w dużych jądrach może następować rozdzielenie się na dwa fragmenty, co wyjaśnia zjawiska rozszczepienia jąder atomowych ciężkich pierwiastków. Model ten jest bardzo przybliżony i nie wyjaśnia wszystkich własności jąder. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Model_powłokowy"><span id="Model_pow.C5.82okowy"></span>Model powłokowy</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=J%C4%85dro_atomowe&veaction=edit&section=8" title="Edytuj sekcję: Model powłokowy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=J%C4%85dro_atomowe&action=edit&section=8" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Model powłokowy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Model_pow%C5%82okowy" title="Model powłokowy">Powłokowy model jądra atomowego</a> powstał na zasadzie analogii do powłokowego modelu atomu i zgodnie z obserwacjami poziomów wzbudzenia jąder atomowych zakłada że, nukleony nie mogą wewnątrz jądra przyjmować dowolnych stanów energetycznych, lecz tylko te zgodne z energiami kolejnych powłok. Każdą powłokę może zajmować określona liczba nukleonów. Kiedy zostanie ona wypełniona, energia wiązania dla pierwszego nukleonu na kolejnej powłoce jest wyraźnie mniejsza. Model zakłada, że nukleony poruszają się w jądrze prawie niezależnie, a oddziaływanie nukleonu z pozostałymi nukleonami można zastąpić oddziaływaniem tego nukleonu ze średnim polem działającym na niego. W modelu określa się rozkład pola w jądrze, tak by poziomy wzbudzeń jądra odpowiadały danym doświadczalnym. </p><p>Model wyjaśnia odstępstwa energii wiązania jąder od energii określonej w modelu kroplowym. Wyjaśnia też istnienie „liczb magicznych”: 2, 8, 20, 28, 50, 82, 126 dla których jądra atomowe są najstabilniejsze. Jeżeli jądro ma jeden nukleon mniej lub więcej, to energia wiązań jest w nim wyraźnie mniejsza. </p><p>Cechą modelu powłokowego jądra jest istnienie oddzielnych powłok dla neutronów i protonów. Jeżeli jednocześnie zarówno liczba neutronów, jak i liczba protonów jest równa liczbie magicznej, to jądro jest “podwójnie magiczne” (np. <a href="/wiki/Hel_(pierwiastek)" title="Hel (pierwiastek)">hel</a>) i cechuje je wyjątkowa trwałość. Wartości liczby magicznych są pewne tylko do 82. Istnieją hipotezy, według których liczby 126 i 184 są magiczne dla neutronów, a 114 dla protonów. </p><p>Jednym z postulatów wynikających z powłokowego modelu jądra atomowego jest istnienie <a href="/wiki/Wyspa_stabilno%C5%9Bci" title="Wyspa stabilności">wyspy stabilności</a>. Fizycy jądrowi wysunęli hipotezę, że jądra o liczbach atomowych powyżej 184 mogą mieć znacznie większe okresy półrozpadu od większości <a href="/wiki/Transuranowce" title="Transuranowce">transuranowców</a>. Badania nad syntezą jąder o liczbie atomowej 116 wskazują na zwiększającą się ich trwałość<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7">[7]</a></sup>. </p><p>Model powłokowy odnosi się również do zjawiska magnetycznego rezonansu jądrowego. Zauważono zależność poziomów energetycznych jąder o spinie połówkowym od natężenia zewnętrznego pola magnetycznego. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Modele_kolektywne">Modele kolektywne</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=J%C4%85dro_atomowe&veaction=edit&section=9" title="Edytuj sekcję: Modele kolektywne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=J%C4%85dro_atomowe&action=edit&section=9" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Modele kolektywne"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Modele te zakładają, że nie wszystkie zjawiska jądrowe da się wytłumaczyć jako oddziaływanie nukleonów. Według tych modeli nukleony, łącząc się w grupy, tworzą nowe cząstki wewnątrz jądra. Jednym z tego rodzaju modeli jest koncepcja <a href="/wiki/Bozony" title="Bozony">bozonów</a> (<a href="/wiki/J%C4%99zyk_angielski" title="Język angielski">ang.</a> <i>interacting boson model</i>, IBM). Opiera się ona na analogii do zjawisk kwantowych występujących w <a href="/wiki/Nadprzewodnictwo" title="Nadprzewodnictwo">nadprzewodnikach</a>. Cząstki elementarne łączą się w pary, uzyskując nowe własności. Neutrony mają łączyć się z protonami i oddziaływać jako jeden bozon z całkowitym spinem 0, 2 lub 4. Istnieją dwa warianty tego modelu, czyli <i>IBM-I</i> i<i> IBM-II</i>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Jądra_trwałe_i_nietrwałe"><span id="J.C4.85dra_trwa.C5.82e_i_nietrwa.C5.82e"></span>Jądra trwałe i nietrwałe</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=J%C4%85dro_atomowe&veaction=edit&section=10" title="Edytuj sekcję: Jądra trwałe i nietrwałe" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=J%C4%85dro_atomowe&action=edit&section=10" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Jądra trwałe i nietrwałe"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Tylko niektóre jądra atomowe są trwałe. Decydują o tym oddziaływania między tworzącymi je nukleonami. Dla wszystkich jąder atomowych o liczbie atomowej od 1 (<a href="/wiki/Wod%C3%B3r" title="Wodór">wodór</a>) aż do 83 (<a href="/wiki/Bizmut" title="Bizmut">bizmut</a><sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9">[a]</a></sup>); 80 z nich ma trwałe lub bardzo długożyciowe <a href="/wiki/Izotopy" title="Izotopy">izotopy</a> (wyjątki to <a href="/wiki/Technet" title="Technet">technet</a> i <a href="/wiki/Promet" title="Promet">promet</a>). Cięższe pierwiastki nie mają trwałych izotopów, jednak mają izotopy o <a href="/wiki/Czas_po%C5%82owicznego_rozpadu" title="Czas połowicznego rozpadu">czasie połowicznego rozpadu</a> tak dużym, że można znaleźć je w naturze. Najcięższym z tych pierwiastków jest <a href="/wiki/Pluton_(pierwiastek)" title="Pluton (pierwiastek)">pluton</a> o liczbie atomowej 94. Cięższe pierwiastki nie występują na <a href="/wiki/Ziemia" title="Ziemia">Ziemi</a>, jednak można je sztucznie wytworzyć w <a href="/wiki/Akcelerator_cz%C4%85stek" title="Akcelerator cząstek">akceleratorach cząstek</a>. Najcięższym obecnie uzyskanym pierwiastkiem jest <a href="/wiki/Oganeson" title="Oganeson">oganeson</a> o liczbie atomowej 118, który może być <a href="/wiki/Helowce" title="Helowce">gazem szlachetnym</a>; został otrzymany w <a href="/wiki/Zjednoczony_Instytut_Bada%C5%84_J%C4%85drowych" title="Zjednoczony Instytut Badań Jądrowych">Zjednoczonym Instytucie Badań Jądrowych</a> w <a href="/wiki/Dubna" title="Dubna">Dubnej</a> w 2006 r.<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10">[9]</a></sup> </p><p>Trwałość jądra można przewidzieć na podstawie energii wiązania, którą da się wyznaczyć doświadczalnie, porównując masę jądra z masą składników hipotetycznego rozpadu (<a href="/wiki/Deficyt_masy" title="Deficyt masy">niedoboru masy</a>). Porównując masę jądra z masą hipotetycznych produktów rozpadu, można określić energię, która wydzieliłaby się podczas oderwania od jądra określonej cząstki (protonu, neutronu, elektronu, <a href="/wiki/Pozyton" title="Pozyton">pozytonu</a>, cząstki alfa). Jeśli energia wyrwania cząsteczki jest większa od zera, to taka reakcja zazwyczaj zachodzi. Jeśli energia jest mniejsza od zera to reakcja nie zachodzi, a jądro jest trwałe. Zakładając kształt bariery potencjału (przewidziany na podstawie czasu rozpadu znanych atomów), można oszacować czas rozpadu. </p><p>Dla średnich i ciężkich jąder energia wiązania jest wprost proporcjonalna do liczby nukleonów. Wzrost liczby nukleonów o jeden powoduje zwykle podniesienie energii o 7–8 <a href="/wiki/Elektronowolt" title="Elektronowolt">MeV</a>. Prawo to jest zachowane dla jąder w zakresie liczb masowych od 30 do 70. Potem następuje wyraźne odejście od tej zależności. Energie wiązania cięższych jąder są w efekcie mniejsze niżby to wynikało z liczby nukleonów. </p><p>Jądra z parzystą liczbą neutronów i protonów (parzysto-parzyste) cechują się największą trwałością i można je odnaleźć na <a href="/wiki/Ziemia" title="Ziemia">Ziemi</a> w znacznych ilościach. Jądra z nieparzystą liczbą protonów lub neutronów (parzysto-nieparzyste) są już dużo mniej trwałe. Nieparzysta liczba protonów i neutronów powoduje nietrwałość jąder, choć od tej reguły są wyjątki (np.: jądro <a href="/wiki/Wod%C3%B3r" title="Wodór">wodoru</a>). Zjawisko to wyjaśnia model powłokowy jądra atomowego. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Przemiany_jądrowe"><span id="Przemiany_j.C4.85drowe"></span>Przemiany jądrowe</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=J%C4%85dro_atomowe&veaction=edit&section=11" title="Edytuj sekcję: Przemiany jądrowe" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=J%C4%85dro_atomowe&action=edit&section=11" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Przemiany jądrowe"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobny artykuł: <a href="/wiki/Reakcja_j%C4%85drowa" title="Reakcja jądrowa">Reakcja jądrowa</a>.</i></div> <p>Zarówno występujące w naturze, jak i sztuczne jądra atomowe podlegają przemianom zwanym reakcjami lub przemianami jądrowymi. Przemiany jądrowe mogą być samorzutne (jądra nietrwałe ulegają rozpadowi) albo są inicjowane przez dostarczenie energii do jądra. Jądro posiadające wyższą energię niż podstawowe jądro nazywa się jądrem wzbudzonym. Oznacza to, że zmiana jądra może być zainicjowana w dwóch następujących przypadkach: </p> <ul><li>pochłonięcia cząstki elementarnej,</li> <li>pobudzenie do wyższego stanu kwantowego przez cząstki niosące energię.</li></ul> <p>Reakcje takie mogą mieć miejsce pomiędzy jądrem a neutronami, <a href="/wiki/Neutrino" title="Neutrino">neutrinami</a> czy innymi jądrami atomowymi. Przemiany jądrowe nie podlegają wszystkim zasadom zachowania. Ze względu na dużą ilość energii przypadającej na jednostkę masy w przemianach jądrowych nie jest zachowana masa (tak jak w mechanice klasycznej) zachowana jest jednak suma energii i materii, co jest zgodne z <a href="/wiki/R%C3%B3wnanie_Einsteina" title="Równanie Einsteina">równaniem Einsteina</a>: </p> <dl><dd><dl><dd><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle E=mc^{2},}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>E</mi> <mo>=</mo> <mi>m</mi> <msup> <mi>c</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msup> <mo>,</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle E=mc^{2},}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/2d252b76318c12e124bfdc1bb565abead2d37de2" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:9.622ex; height:3.009ex;" alt="{\displaystyle E=mc^{2},}"></span></dd></dl></dd></dl> <p>gdzie: </p> <dl><dd><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle E}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>E</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle E}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/4232c9de2ee3eec0a9c0a19b15ab92daa6223f9b" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.776ex; height:2.176ex;" alt="{\displaystyle E}"></span> – <a href="/wiki/Energia_(fizyka)" class="mw-redirect" title="Energia (fizyka)">energia</a>,</dd> <dd><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle m}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>m</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle m}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/0a07d98bb302f3856cbabc47b2b9016692e3f7bc" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:2.04ex; height:1.676ex;" alt="{\displaystyle m}"></span> – <a href="/wiki/Masa_(fizyka)" title="Masa (fizyka)">masa</a>,</dd> <dd><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle c}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>c</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle c}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/86a67b81c2de995bd608d5b2df50cd8cd7d92455" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.007ex; height:1.676ex;" alt="{\displaystyle c}"></span> – <a href="/wiki/Pr%C4%99dko%C5%9B%C4%87_%C5%9Bwiat%C5%82a" title="Prędkość światła">prędkość światła</a> w próżni.</dd></dl> <p>Energia wydziela się w postaci <a href="/wiki/Promieniowanie_elektromagnetyczne" title="Promieniowanie elektromagnetyczne">promieniowania elektromagnetycznego</a> (<a href="/wiki/Promieniowanie_gamma" title="Promieniowanie gamma">gamma</a>) oraz emisji cząstek (jąder helu, elektronów, protonów, neutronów i neutrin) często o dużych energiach. Proces rozpadu wielu jąder atomowych prowadzi do powstania <a href="/wiki/Promieniowanie_jonizuj%C4%85ce" title="Promieniowanie jonizujące">promieniowania jonizującego</a> o dużym natężeniu. </p><p>Przemiany jądrowe zapisuje się przez analogię do reakcji chemicznych np. </p> <dl><dd><dl><dd><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle _{11}^{24}{\hbox{Na}}\;\to \;_{12}^{24}{\hbox{Mg}}+e^{-}+{\overline {\nu }}_{e}.}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msubsup> <mi></mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>11</mn> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>24</mn> </mrow> </msubsup> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="false" scriptlevel="0"> <mtext>Na</mtext> </mstyle> </mrow> <mspace width="thickmathspace" /> <mo stretchy="false">→</mo> <msubsup> <mspace width="thickmathspace" /> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>12</mn> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>24</mn> </mrow> </msubsup> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="false" scriptlevel="0"> <mtext>Mg</mtext> </mstyle> </mrow> <mo>+</mo> <msup> <mi>e</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo>−</mo> </mrow> </msup> <mo>+</mo> <msub> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>ν</mi> <mo accent="false">¯</mo> </mover> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>e</mi> </mrow> </msub> <mo>.</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle _{11}^{24}{\hbox{Na}}\;\to \;_{12}^{24}{\hbox{Mg}}+e^{-}+{\overline {\nu }}_{e}.}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/b2e9e8c5bae103117c3f9bd81b44c43f03180741" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -1.005ex; width:26.178ex; height:3.176ex;" alt="{\displaystyle _{11}^{24}{\hbox{Na}}\;\to \;_{12}^{24}{\hbox{Mg}}+e^{-}+{\overline {\nu }}_{e}.}"></span></dd></dl></dd></dl> <p>Jądro atomu <a href="/wiki/S%C3%B3d" title="Sód">sodu</a> o liczbie masowej 24 i liczbie atomowej 11 <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle (_{11}^{24}{\hbox{Na}})}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msubsup> <mo stretchy="false">(</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>11</mn> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>24</mn> </mrow> </msubsup> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="false" scriptlevel="0"> <mtext>Na</mtext> </mstyle> </mrow> <mo stretchy="false">)</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle (_{11}^{24}{\hbox{Na}})}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/7df3f9a47bf15f830a5d732784258be77bc8a114" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -1.005ex; width:6.591ex; height:3.176ex;" alt="{\displaystyle (_{11}^{24}{\hbox{Na}})}"></span> przechodzi w jądro atomu <a href="/wiki/Magnez" title="Magnez">magnezu</a> o liczbie masowej 24 i liczbie atomowej 12 <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle (_{12}^{24}{\hbox{Mg}}),}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msubsup> <mo stretchy="false">(</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>12</mn> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>24</mn> </mrow> </msubsup> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="false" scriptlevel="0"> <mtext>Mg</mtext> </mstyle> </mrow> <mo stretchy="false">)</mo> <mo>,</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle (_{12}^{24}{\hbox{Mg}}),}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/d9a2654b0a30f83ce6f978329b87da535be9d4e7" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -1.005ex; width:7.626ex; height:3.176ex;" alt="{\displaystyle (_{12}^{24}{\hbox{Mg}}),}"></span> przy czym zachodzi emisja elektronu <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle (e^{-})}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mo stretchy="false">(</mo> <msup> <mi>e</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo>−</mo> </mrow> </msup> <mo stretchy="false">)</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle (e^{-})}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/b23d3ceaffa0cfb3dc4c581044165884c766eda4" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.838ex; width:4.404ex; height:3.009ex;" alt="{\displaystyle (e^{-})}"></span> oraz antyneutrina elektronowego <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle ({\overline {\nu }}_{e}).}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mo stretchy="false">(</mo> <msub> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>ν</mi> <mo accent="false">¯</mo> </mover> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>e</mi> </mrow> </msub> <mo stretchy="false">)</mo> <mo>.</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle ({\overline {\nu }}_{e}).}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/d40cf5bb8fa5cd1826605c12a7ba06510df7309f" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.838ex; width:4.856ex; height:2.843ex;" alt="{\displaystyle ({\overline {\nu }}_{e}).}"></span> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Efekty_kwantowe">Efekty kwantowe</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=J%C4%85dro_atomowe&veaction=edit&section=12" title="Edytuj sekcję: Efekty kwantowe" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=J%C4%85dro_atomowe&action=edit&section=12" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Efekty kwantowe"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Jądra atomowe można w wielkim uproszczeniu traktować jako wirujące ciała naładowane elektrycznie. W kategoriach <a href="/wiki/Mechanika_kwantowa" title="Mechanika kwantowa">mechaniki kwantowej</a> „wirowanie” to określa się terminem <a href="/wiki/Spin_(fizyka)" title="Spin (fizyka)">spinu</a> i opisuje przy pomocy rachunku <a href="/wiki/Tensor" title="Tensor">tensorowego</a>. </p><p>Jądra o parzystej liczbie atomowej mają w stanie podstawowym spin całkowity, a o nieparzystej połówkowy. Spin jąder o parzystej liczbie protonów i neutronów w stanie podstawowym jest równy zero. Jądra w stanie wzbudzonym mogą mieć spin większy od stanu podstawowego. </p><p>Opis pola magnetycznego jądra nie jest pełny, jeżeli nie uwzględni się jego własności kwantowych. W takiej sytuacji pole magnetyczne jądra staje się <a href="/wiki/Superpozycja" title="Superpozycja">superpozycją</a> wielu pól odpowiadającym poszczególnym stanom kwantowym. Duże znaczenie mają tu liczby neutronów i liczby protonów w jądrze. Jeżeli są one nieparzyste, to spin jądra staje się połówkowy. </p><p>Zgodnie z <a href="/wiki/Fizyka_klasyczna" title="Fizyka klasyczna">klasycznymi</a> <a href="/wiki/R%C3%B3wnania_Maxwella" title="Równania Maxwella">prawami Maxwella</a> obiekt tego typu generuje <a href="/wiki/Pole_magnetyczne" title="Pole magnetyczne">pole magnetyczne</a>. Przyłożenie zewnętrznego pola magnetycznego powinno spowodować w takiej sytuacji ustawienie się wektora spinów jąder atomowych zgodnie z <a href="/wiki/Wektor" title="Wektor">wektorem</a> pola. Jednak spin jąder nie jest prostym wirowaniem mechanicznym, lecz złożonym zjawiskiem kwantowym, co powoduje, że jądra w polu magnetycznym ulegają zjawisku <a href="/wiki/Precesja" title="Precesja">precesji</a>. </p><p>Orientacja biegunów pola magnetycznego dla jąder atomowych jest przeważnie przypadkowa. Gdy do jąder atomowych o spinie połówkowym przyłożymy zewnętrzne pole magnetyczne, to nie będą one mogły ustawić się, ani zgodnie z wektorem pola magnetycznego, ani w przeciwnym kierunku. Jądra ustawione niezgodnie z wektorem zewnętrznego pola magnetycznego, będą zajmować określone kwantowe stany energetyczne. </p><p>Jeżeli przyłożone pole magnetyczne oscyluje zgodnie z częstotliwością precesji, to jądra atomowe wzmacniają to pole, co prowadzi do zjawiska <a href="/wiki/Spektroskopia_magnetycznego_rezonansu_j%C4%85drowego" title="Spektroskopia magnetycznego rezonansu jądrowego">magnetycznego rezonansu jądrowego</a>, przydatnego w technikach analitycznych stosowanych w chemii i medycynie. </p><p>W kategoriach mechaniki kwantowej częstotliwość oscylacji pola magnetycznego określa energię tworzących je fotonów. Gdy ta energia będzie zgodna z różnicą kwantowych stanów energetycznych jąder, to ich pola magnetyczne będą przechodzić do stanu wzbudzonego. W stanie wzbudzonym superpozycja stanów kwantowych pól magnetycznych jądra doprowadzi do obrócenia się wynikowego wektora pola magnetycznego. </p><p>Przejście na wyższy poziom energetyczny, będzie oznaczać, że następnie jądra atomowe będą powracać do stanu podstawowego. Spowoduje to emisję fotonów. Ich energia będzie zgodna z fotonami wywołującymi pobudzenie. Oznaczać to będzie emisję takich samych fotonów, jak te wywołujące pobudzenie. Jeżeli energia fotonów zewnętrznego pola magnetycznego zostania odpowiednio dobrana do własności kwantowych jąder atomowych, to pojawi się zjawisko magnetycznego rezonansu jądrowego. </p><p>Może się wydawać, że opisy rezonansu jądrowego w mechanice klasycznej i kwantowej są skrajnie różnie. Jednak w większość przypadków obliczone na podstawie tych modeli zachowanie jąder atomowych jest podobne. W praktyce podczas pomiarów wykorzystuje się oba opisy matematyczne dla zwiększenia dokładności czujników. </p><p>Cząstki elementarne budujące jądro atomowe w fizyce kwantowej są opisywane czasami poprzez wartość <a href="/wiki/Izospin" title="Izospin">izospinu</a>. Według pewnych koncepcji neutron i proton to dwa warianty tej samej cząstki różniącej się właśnie izospinem. Jest to podejście analogiczne do traktowania spinu elektronów zajmujących różne powłoki w atomie. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Pochodzenie_jąder_atomowych"><span id="Pochodzenie_j.C4.85der_atomowych"></span>Pochodzenie jąder atomowych</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=J%C4%85dro_atomowe&veaction=edit&section=13" title="Edytuj sekcję: Pochodzenie jąder atomowych" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=J%C4%85dro_atomowe&action=edit&section=13" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Pochodzenie jąder atomowych"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Według teorii <a href="/wiki/Wielki_Wybuch" title="Wielki Wybuch">Wielkiego Wybuchu</a> we <a href="/wiki/Wszech%C5%9Bwiat" title="Wszechświat">Wszechświecie</a> pierwotnie istniały tylko protony i neutrony. Jądra o <a href="/wiki/Liczba_atomowa" title="Liczba atomowa">l.a.</a> ≤4, głównie <a href="/wiki/Wod%C3%B3r" title="Wodór">deuter, tryt</a> i <a href="/wiki/Hel_(pierwiastek)" title="Hel (pierwiastek)">hel</a> oraz małe ilości <a href="/wiki/Lit" title="Lit">litu</a> i <a href="/wiki/Beryl_(pierwiastek)" title="Beryl (pierwiastek)">berylu</a> <a href="/wiki/Historia_pierwiastk%C3%B3w_chemicznych" title="Historia pierwiastków chemicznych">powstały bezpośrednio po Wielkim Wybuchu</a> w procesie <a href="/wiki/Pierwotna_nukleosynteza" title="Pierwotna nukleosynteza">pierwotnej nukleosyntezy</a> zachodzącej przez pierwsze ~20 min istnienia Wszechświata<sup id="cite_ref-Coc_11-0" class="reference"><a href="#cite_note-Coc-11">[10]</a></sup>. Z pierwiastków tych powstały i nadal powstają pierwiastki cięższe. Ich źródła to głównie: </p> <ul><li><a href="/wiki/Reakcja_termoj%C4%85drowa" title="Reakcja termojądrowa">reakcje syntezy jądrowej</a> wewnątrz <a href="/wiki/Gwiazda" title="Gwiazda">gwiazd</a></li> <li><a href="/wiki/Supernowa" title="Supernowa">supernowe</a>.</li></ul> <p>Większość jąder atomowych o liczbie atomowej z zakresu 3–26 (tj. do <a href="/wiki/%C5%BBelazo" title="Żelazo">żelaza</a> włącznie) powstaje w gwiazdach w trakcie ich powolnej ewolucji. Jądra żelaza, niklu i jądra o większej liczbie atomowej wytwarzane są w końcowych etapach życia gwiazd – podczas wybuchu supernowych (<a href="/wiki/Proces_r" title="Proces r">proces r</a>) i w <a href="/wiki/Gwiazda_AGB" title="Gwiazda AGB">czerwonych olbrzymach typu AGB</a> (<a href="/wiki/Proces_s" title="Proces s">proces s</a>). </p><p>Od końca XX w. postuluje się jednak, że <a href="/wiki/W%C4%99giel_(pierwiastek)" title="Węgiel (pierwiastek)">węgiel</a>, <a href="/wiki/Azot" title="Azot">azot</a> i <a href="/wiki/Tlen" title="Tlen">tlen</a> („CNO”) także mogły powstać w trakcie pierwotnej nukleosyntezy, głównie w ciągu pierwszych 10 min po Wielkim Wybuchu<sup id="cite_ref-Coc_11-1" class="reference"><a href="#cite_note-Coc-11">[10]</a></sup>. </p><p>Wiedza na temat przemian jądrowych jest podstawą <a href="/wiki/Astrofizyka" title="Astrofizyka">astrofizyki</a>. Dynamika reakcji jądrowych zachodzących w <a href="/wiki/Gwiazda" title="Gwiazda">gwiazdach</a> decyduje o ich losie. Wiek gwiazdy oraz pochodzenie budującego ją materiału można określić na podstawie ilości zawartych w niej różnych rodzajów jąder atomowych. Gwiazdy przekształcają lżejsze jądra atomowe w cięższe, proces ten jest głównym źródłem energii gwiazd. Wysoka temperatura Słońce jest wynikiem syntezy helu z wodoru w jądrze gwiazdy. </p><p>W <a href="/wiki/Gwiazda_neutronowa" title="Gwiazda neutronowa">gwiazdach neutronowych</a> <a href="/wiki/Grawitacja" title="Grawitacja">grawitacja</a> jest tak silna, że jądra atomów łączą się, tworząc jedną wielką strukturę neutronową. </p><p>Jądra wodoru (protony) oraz helu (czyli jony He<sup>2+</sup>) występują w stanie wolnym w kosmosie, a poruszające się z prędkością bliską <b><a href="/wiki/Pr%C4%99dko%C5%9B%C4%87_%C5%9Bwiat%C5%82a" title="Prędkość światła">c</a></b> wchodzą w skład <a href="/wiki/Promieniowanie_kosmiczne" title="Promieniowanie kosmiczne">promieniowania kosmicznego</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zastosowania_praktyczne">Zastosowania praktyczne</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=J%C4%85dro_atomowe&veaction=edit&section=14" title="Edytuj sekcję: Zastosowania praktyczne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=J%C4%85dro_atomowe&action=edit&section=14" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Zastosowania praktyczne"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Jądra atomowe są używane w przyspieszaczach, np. <a href="/wiki/Wielki_Zderzacz_Hadron%C3%B3w" title="Wielki Zderzacz Hadronów">LHC</a> i badaniach i eksperymentach. Pozostałe opisy dotyczą użycia atomów, w których procesy zachodzące w jądrach mają określone znaczenie. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Energia_termojądrowa"><span id="Energia_termoj.C4.85drowa"></span>Energia termojądrowa</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=J%C4%85dro_atomowe&veaction=edit&section=15" title="Edytuj sekcję: Energia termojądrowa" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=J%C4%85dro_atomowe&action=edit&section=15" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Energia termojądrowa"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Prowadzone są prace wdrożeniowe z syntezą jądrowa. Nie są używane tam same jądra a plazma, czyli jądra atomowe i oderwane od nich elektrony. <a href="/wiki/Plazma" title="Plazma">Plazma</a> może być podgrzewana przez wstrzyknięcie samych jąder z akceleratora. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Energetyka_jądrowa"><span id="Energetyka_j.C4.85drowa"></span>Energetyka jądrowa</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=J%C4%85dro_atomowe&veaction=edit&section=16" title="Edytuj sekcję: Energetyka jądrowa" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=J%C4%85dro_atomowe&action=edit&section=16" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Energetyka jądrowa"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Energetyka_j%C4%85drowa" title="Energetyka jądrowa">Energetyka jądrowa</a> pozwala na praktyczne wykorzystanie procesu rozpadu jąder atomowych. Uwolniona energia może służyć do rozgrzewania <a href="/wiki/Para_wodna" title="Para wodna">pary</a> napędzającej <a href="/wiki/Turbina" title="Turbina">turbiny</a>. W technice kosmicznej wykorzystuje się zasilacze izotopowe w <a href="/wiki/Sonda_kosmiczna" title="Sonda kosmiczna">sondach kosmicznych</a> badających zewnętrzne planety <a href="/wiki/Uk%C5%82ad_S%C5%82oneczny" title="Układ Słoneczny">Układu Słonecznego</a>. Izotopy promieniotwórcze znalazły też zastosowanie w <a href="/w/index.php?title=Czujnik_dymu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Czujnik dymu (strona nie istnieje)">czujnikach dymu</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Broń_jądrowa"><span id="Bro.C5.84_j.C4.85drowa"></span>Broń jądrowa</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=J%C4%85dro_atomowe&veaction=edit&section=17" title="Edytuj sekcję: Broń jądrowa" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=J%C4%85dro_atomowe&action=edit&section=17" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Broń jądrowa"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Atomic_cloud_over_Hiroshima_-_NARA_542192_-_Edit.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Atomic_cloud_over_Hiroshima_-_NARA_542192_-_Edit.jpg/200px-Atomic_cloud_over_Hiroshima_-_NARA_542192_-_Edit.jpg" decoding="async" width="200" height="236" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Atomic_cloud_over_Hiroshima_-_NARA_542192_-_Edit.jpg/300px-Atomic_cloud_over_Hiroshima_-_NARA_542192_-_Edit.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Atomic_cloud_over_Hiroshima_-_NARA_542192_-_Edit.jpg/400px-Atomic_cloud_over_Hiroshima_-_NARA_542192_-_Edit.jpg 2x" data-file-width="2498" data-file-height="2943" /></a><figcaption>Obłok dymu po wybuchu bomby atomowej nad <a href="/wiki/Hiroszima" title="Hiroszima">Hiroszimą</a></figcaption></figure> <p>Zjawisko rozpadu jąder stosuje się również w <a href="/wiki/Bro%C5%84_j%C4%85drowa" title="Broń jądrowa">broni jądrowej</a>, a zjawisko <a href="/wiki/Reakcja_termoj%C4%85drowa" title="Reakcja termojądrowa">syntezy jądrowej</a> jest podstawą działania <a href="/wiki/%C5%81adunek_termoj%C4%85drowy" title="Ładunek termojądrowy">bomby wodorowej</a>. Pierwszy raz użyto broni jądrowej podczas <a href="/wiki/II_wojna_%C5%9Bwiatowa" title="II wojna światowa">II wojny światowej</a>. Dnia <a href="/wiki/6_sierpnia" title="6 sierpnia">6 sierpnia</a> <a href="/wiki/1945" title="1945">1945</a> roku <a href="/wiki/Stany_Zjednoczone" title="Stany Zjednoczone">USA</a> zrzuciły bombę atomową na japońskie miasto <a href="/wiki/Hiroszima" title="Hiroszima">Hiroshima</a>. W ułamku sekundy ponad 200-tysięczne miasto zostało zamienione w morze ruin. Zginęło ponad 80 tysięcy ludzi. Wielu innych przez całe lata walczyło ze skutkami <a href="/wiki/Choroba_popromienna" title="Choroba popromienna">choroby popromiennej</a>. </p><p>Wynalezienie broni atomowej doprowadziło po wojnie do wybuchu <a href="/wiki/Zimna_wojna" title="Zimna wojna">zimnej wojny</a>. USA i <a href="/wiki/Zwi%C4%85zek_Socjalistycznych_Republik_Radzieckich" title="Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich">ZSRR</a> rozpoczęły budowę ogromnych arsenałów broni jądrowej. Do lat 70. wyprodukowano tyle głowic, że obie strony mogły zabić wszystkich swoich wrogów kilka razy. Reaktory jądrowe wykorzystano do budowy atomowych <a href="/wiki/Okr%C4%99t_podwodny" title="Okręt podwodny">okrętów podwodnych</a>, które stały się kolejnym nośnikiem <a href="/wiki/Bro%C5%84_masowego_ra%C5%BCenia" title="Broń masowego rażenia">broni masowej zagłady</a>. W roku <a href="/wiki/1962" title="1962">1962</a> świat stanął najbliżej atomowej apokalipsy, kiedy ZSRR umieściło swoje głowice na <a href="/wiki/Kuba" title="Kuba">Kubie</a>. Jednak <a href="/wiki/Kryzys_kuba%C5%84ski" title="Kryzys kubański">konflikt kubański</a> udało się rozwiązać dzięki nawiązaniu współpracy pomiędzy prezydentem USA <a href="/wiki/John_F._Kennedy" title="John F. Kennedy">Kennedym</a> oraz premierem ZSRR <a href="/wiki/Nikita_Chruszczow" title="Nikita Chruszczow">Chruszczowem</a>. </p><p>Gdy <a href="/wiki/1991" title="1991">1991</a> roku ZSRR się rozpadło, zimna wojna została zakończona. Jednak po tym gorącym okresie pozostały ogromne magazyny broni jądrowej. Kiedy <a href="/wiki/11_wrze%C5%9Bnia" title="11 września">11 września</a> roku <a href="/wiki/2001" title="2001">2001</a> <a href="/wiki/Terroryzm" title="Terroryzm">terroryści</a> zniszczyli <a href="/wiki/World_Trade_Center_(1973%E2%80%932001)" title="World Trade Center (1973–2001)">World Trade Center</a> pojawiło się zagrożenie wykorzystaniem tych magazynów przez <a href="/wiki/Islam" title="Islam">islamskich</a> radykałów. <a href="/wiki/Al-Ka%E2%80%99ida" title="Al-Ka’ida">Al Kaida</a> podjęła wysiłki, aby zdobyć bomby atomowe lub choćby materiały radioaktywne. Przedstawiciele zachodnich krajów postanowili przeciwdziałać tym zamierzeniom. Obawiano się, że w europejskich czy amerykańskich miastach może znaleźć się <i><a href="/wiki/Brudna_bomba" title="Brudna bomba">brudna bomba</a></i>, która wywoła skażenie radioaktywne. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Medycyna_nuklearna">Medycyna nuklearna</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=J%C4%85dro_atomowe&veaction=edit&section=18" title="Edytuj sekcję: Medycyna nuklearna" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=J%C4%85dro_atomowe&action=edit&section=18" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Medycyna nuklearna"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>W <a href="/wiki/Radioterapia" title="Radioterapia">radioterapii</a> wykorzystuje się promieniowanie wysyłane przez jądra atomowe do niszczenia komórek <a href="/wiki/Nowotw%C3%B3r" title="Nowotwór">nowotworowych</a>. Przykładem mogą być <a href="/wiki/Bomba_kobaltowa" title="Bomba kobaltowa">bomby kobaltowe</a> wykorzystywane jako źródło <a href="/wiki/Promieniowanie_gamma" title="Promieniowanie gamma">promieniowania gamma</a>. Najnowsza technika radioterapii opiera się na <a href="/wiki/Akcelerator_cz%C4%85stek" title="Akcelerator cząstek">akceleratorach cząstek</a>. Rozpędzają one cząstki elementarne naładowane elektrycznie bądź jony do prędkości podświetlnych. Tak wytworzona wiązka promieniowania może zostać skupiona na niewielkim fragmencie ciała, gdzie znajduje się nowotwór. Właściwości rozpędzonych jonów sprawiają, że możliwe jest ich przenikanie do głębiej położonych partii ciała, bez niszczenia warstw powierzchniowych. </p><p>W Polsce w <a href="/wiki/%C5%9Awierk_(Otwock)" title="Świerk (Otwock)">Świerku</a> niedaleko <a href="/wiki/Warszawa" title="Warszawa">Warszawy</a> znajduje się <a href="/wiki/Reaktor_Maria" title="Reaktor Maria">reaktor atomowy Maria</a>, który pozwala na wytwarzanie izotopów promieniotwórczych wykorzystywanych w <a href="/wiki/Medycyna" title="Medycyna">medycynie</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Diagnostyka_medyczna">Diagnostyka medyczna</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=J%C4%85dro_atomowe&veaction=edit&section=19" title="Edytuj sekcję: Diagnostyka medyczna" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=J%C4%85dro_atomowe&action=edit&section=19" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Diagnostyka medyczna"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Functional_magnetic_resonance_imaging.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Functional_magnetic_resonance_imaging.jpg/220px-Functional_magnetic_resonance_imaging.jpg" decoding="async" width="220" height="183" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/87/Functional_magnetic_resonance_imaging.jpg 1.5x" data-file-width="250" data-file-height="208" /></a><figcaption><a href="/wiki/Funkcjonalne_obrazowanie_metod%C4%85_rezonansu_magnetycznego" title="Funkcjonalne obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego">fMRI</a> – obraz mózgu</figcaption></figure> <p>Techniki jądrowe wykorzystuje się w <a href="/wiki/Diagnostyka_medyczna" title="Diagnostyka medyczna">diagnostyce medycznej</a>. Dziedzina nauki zajmująca się tego typu badaniami to <a href="/wiki/Radiologia" class="mw-redirect" title="Radiologia">radiologia</a>. <a href="/wiki/Izotopy" title="Izotopy">Izotopy</a> promieniotwórcze mają szerokie zastosowania diagnostyczne oraz naukowe. Izotopy promieniotwórcze wprowadza się do badanego organizmu i mierzy się promieniowanie, w ten sposób można określić rozprzestrzenianie się danego pierwiastka w organizmie. Jeżeli teraz wykonany zostanie pomiar promieniowania poszczególnych partii ludzkiego ciała, można w ten sposób uzyskać obraz normalnie niewidocznych struktur anatomicznych. </p><p>Dodatkowo wykorzystanie promieniotwórczych znaczników pozwala na obrazowanie procesów <a href="/wiki/Fizjologia" title="Fizjologia">fizjologicznych</a> organizmu. Przykładem może być tutaj zawierająca izotop radioaktywny <a href="/wiki/Glukoza" title="Glukoza">glukoza</a>. Po jej podaniu cukier zbiera się w <a href="/wiki/Tkanka" title="Tkanka">tkankach</a> o największym <a href="/wiki/Metabolizm" title="Metabolizm">metabolizmie</a>. Emitowane przez radioizotop <a href="/wiki/Pozyton" title="Pozyton">pozytony</a> mogą być rejestrowane w odpowiednim czujniku. W ten sposób da się określić miejsce, gdzie znajduje się ognisko raka lub stwierdzić, jakimi czynnościami zajmuje się w tej chwili <a href="/wiki/Kresom%C3%B3zgowie" title="Kresomózgowie">kresomózgowie</a> pacjenta. </p><p>Najpopularniejsze metody diagnostyki medycznej oparte na technice jądrowej: </p> <ul><li><a href="/wiki/Tomografia_komputerowa" title="Tomografia komputerowa">tomografia komputerowa</a> osiowa (<a href="/wiki/J%C4%99zyk_angielski" title="Język angielski">ang.</a> <i>computed tomography</i>, CT, <i>computed axial tomography</i>, CAT),</li> <li><a href="/w/index.php?title=Tomografia_komputerowa_wysokiej_rozdzielczo%C5%9Bci&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tomografia komputerowa wysokiej rozdzielczości (strona nie istnieje)">tomografia komputerowa wysokiej rozdzielczości</a> (ang. <i>high resolution computed tomography</i>, HRCT),</li> <li><a href="/wiki/Spiralna_tomografia_komputerowa" title="Spiralna tomografia komputerowa">spiralna tomografia komputerowa</a> (ang. <i>spiral computed tomography</i>, sCT),</li> <li><a href="/wiki/Spektroskopia_magnetycznego_rezonansu_j%C4%85drowego" title="Spektroskopia magnetycznego rezonansu jądrowego">magnetyczny rezonans jądrowy</a> (ang. <i>nuclear magnetic resonance</i> NMR, <i>magnetic resonanse imaging</i>, MRI),</li> <li><a href="/wiki/Pozytonowa_tomografia_emisyjna" title="Pozytonowa tomografia emisyjna">pozytonowa tomografia emisyjna</a> (ang. <i>positron emission tomography</i>, PET).</li></ul> <p>Wykorzystanie wszystkich tych technik pozwala na szybkie i precyzyjne diagnozowanie wielu poważnych uszkodzeń organów wewnętrznych. Obserwacja fizjologii ludzkiego ciała przyczynia się też do postępu w badaniach nad człowiekiem. Dzięki możliwości „podglądania” ludzkiego mózgu podczas pracy naukowcy stają o krok bliżej do zrozumienia fenomenu <a href="/wiki/Inteligencja_(psychologia)" title="Inteligencja (psychologia)">inteligencji</a>. Z wyjątkiem magnetycznego rezonansu jądrowego każda z technik radiologicznych wiąże się z napromieniowaniem pacjenta. Oznacza to, że w przypadku kumulacji <a href="/wiki/Dawka" title="Dawka">dawki</a> promieniowania jonizującego mogą pojawić się skutki uboczne. Istnienie tych skutków ubocznych nie może być bagatelizowane, ale obecnie przeważa strach przed każdym rodzajem promieniowania nawet w najmniejszych dawkach, które są używane w diagnostyce. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Niebezpieczeństwa_związane_z_technologiami_jądrowymi"><span id="Niebezpiecze.C5.84stwa_zwi.C4.85zane_z_technologiami_j.C4.85drowymi"></span>Niebezpieczeństwa związane z technologiami jądrowymi</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=J%C4%85dro_atomowe&veaction=edit&section=20" title="Edytuj sekcję: Niebezpieczeństwa związane z technologiami jądrowymi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=J%C4%85dro_atomowe&action=edit&section=20" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Niebezpieczeństwa związane z technologiami jądrowymi"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Radioactive.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Radioactive.svg/220px-Radioactive.svg.png" decoding="async" width="220" height="192" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Radioactive.svg/330px-Radioactive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Radioactive.svg/440px-Radioactive.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="446" /></a><figcaption>Znak ostrzegający przed skażeniem radioaktywnym</figcaption></figure> <p>Ubocznym skutkiem wykorzystania technologii nuklearnej może się stać uwolnienie do <a href="/wiki/%C5%9Arodowisko_przyrodnicze" title="Środowisko przyrodnicze">środowiska naturalnego</a> substancji zawierających nietrwałe jądra z materiałów w trakcie użycia, jak i <a href="/wiki/Odpady_promieniotw%C3%B3rcze" title="Odpady promieniotwórcze">odpadów promieniotwórczych</a>, powodując <a href="/wiki/Ska%C5%BCenie_promieniotw%C3%B3rcze" title="Skażenie promieniotwórcze">skażenie radioaktywne</a> środowiska. Skażenie promieniotwórcze jest bardzo trudne do usunięcia, gdyż <a href="/wiki/Izotopy_promieniotw%C3%B3rcze" title="Izotopy promieniotwórcze">izotopy promieniotwórcze</a> tylko bardzo nieznacznie różnią się fizycznie i chemicznie od izotopów trwałych. Podczas pracy reaktorów jądrowych powstają radioaktywne odpady. Odpady z elektrowni jądrowych są przetwarzane w specjalnych zakładach w celu odzyskania cennych izotopów, a pozostałości zostają złożone w <a href="/wiki/Mogilnik" title="Mogilnik">mogilniku</a>, zapobiegającym wydostaniu się promieniotwórczych substancji do środowiska. </p><p>Podczas budowy pierwszej broni jądrowej, oraz przez cały okres jej gromadzenia, państwa posiadające głowice nuklearne dokonywały wielu prób tej broni. Próby te polegały zwykle na detonacji głowic próbnych w rozmaitych warunkach: pod ziemią, na powierzchni ziemi i w powietrzu, m.in. w <a href="/wiki/Stratosfera" title="Stratosfera">stratosferze</a>. Ubocznym efektem tych prób było uwolnienie do środowiska dużej ilości materiałów promieniotwórczych, jednak w skali całej planety wzrost promieniowania jonizującego wywołany przez próby nuklearne i awarie reaktorów jądrowych jest bardzo mały w stosunku do <a href="/wiki/Promieniotw%C3%B3rczo%C5%9B%C4%87_naturalna" title="Promieniotwórczość naturalna">promieniowania naturalnego</a>. Na przykład średnia roczna wartość promieniowania tła na obszarze Europy po awarii w Czarnobylu wzrosła o zaledwie 1%. </p> <div class="metadata plainlinks mbox mbox-content" tabindex="0"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r75358068"> <div class="mbox-icon"> <div><span class="notpageimage skin-invert-image" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Unbalanced_scales_lighter_one_blue.svg/35px-Unbalanced_scales_lighter_one_blue.svg.png" decoding="async" width="35" height="31" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Unbalanced_scales_lighter_one_blue.svg/53px-Unbalanced_scales_lighter_one_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Unbalanced_scales_lighter_one_blue.svg/70px-Unbalanced_scales_lighter_one_blue.svg.png 2x" data-file-width="400" data-file-height="354" /></span></span></div></div> <div class="mbox-text"><b>Treść tej sekcji może nie być zgodna z zasadami <a href="/wiki/Wikipedia:Neutralny_punkt_widzenia" title="Wikipedia:Neutralny punkt widzenia">neutralnego punktu widzenia</a>.</b><br /><span style="color: var(--color-subtle, #54595d); font-size:80%">Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w <a href="/wiki/Dyskusja:J%C4%85dro_atomowe" title="Dyskusja:Jądro atomowe">dyskusji tej sekcji</a>.</span><br /><span style="color: var(--color-subtle, #54595d); font-size:80%"> Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon <a href="/wiki/Szablon:Dopracowa%C4%87" title="Szablon:Dopracować">{{Dopracować}}</a> z tej sekcji.</span></div> </div> <p>Przetwarzanie odpadów radioaktywnych wywołuje w Europie bardzo burzliwe protesty ruchów „zielonych”. Podczas przewozu <a href="/wiki/Kontener_(transport)" title="Kontener (transport)">kontenerów</a> z utylizowanym paliwem przez <a href="/wiki/Niemcy" title="Niemcy">Niemcy</a> więcej kosztuje organizacja kordonów policji broniącej konwój przed manifestantami, niż sam transport. W latach 80. w Polsce w <a href="/wiki/%C5%BBarnowiec_(wojew%C3%B3dztwo_pomorskie)" title="Żarnowiec (województwo pomorskie)">Żarnowcu</a> rozpoczęto budowę elektrowni jądrowej (zobacz więcej w art. <a href="/wiki/Elektrownia_J%C4%85drowa_%C5%BBarnowiec" class="mw-redirect" title="Elektrownia Jądrowa Żarnowiec">Elektrownia Jądrowa Żarnowiec</a>). Jednak protesty okolicznej ludności i „ekologów” spowodowały zarzucenie projektu. Poprawnie przeprowadzony proces utylizacji odpadów radioaktywnych nie powoduje skażenia środowiska. Więcej radioaktywnych odpadów emitują do otoczenia <a href="/wiki/Elektrownia_cieplna" title="Elektrownia cieplna">elektrownie węglowe</a> niż jądrowe. Popiół ze spalania węgla zawiera duże ilości pierwiastków radioaktywnych, a pozostaje w naszym otoczeniu, także jako wypełniacz w materiałach budowlanych. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Uwagi">Uwagi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=J%C4%85dro_atomowe&veaction=edit&section=21" title="Edytuj sekcję: Uwagi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=J%C4%85dro_atomowe&action=edit&section=21" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Uwagi"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="do-not-make-smaller refsection refsection-uwagi ll-script ll-script-uwagi"><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text">Bizmut 209 był uznawany za izotop trwały, ale w 2003 r. stwierdzono, że ulega <a href="/wiki/Rozpad_alfa" title="Rozpad alfa">rozpadowi α</a> z t<sub>½</sub> = 2·10<sup>19</sup> lat<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8">[8]</a></sup>.</span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Przypisy">Przypisy</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=J%C4%85dro_atomowe&veaction=edit&section=22" title="Edytuj sekcję: Przypisy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=J%C4%85dro_atomowe&action=edit&section=22" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Przypisy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="do-not-make-smaller refsection"><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web open-access"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/;3917403"><i>Jądro atomowe</i></a>, [w:] <i><a href="/wiki/Encyklopedia_PWN_(internetowa)" title="Encyklopedia PWN (internetowa)">Encyklopedia PWN</a></i> [online], <a href="/wiki/Wydawnictwo_Naukowe_PWN" title="Wydawnictwo Naukowe PWN">Wydawnictwo Naukowe PWN</a><span class="accessdate"> [dostęp 2021-07-29]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=unknown&rft.atitle=J%C4%85dro+atomowe&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.jtitle=%5B%5BWydawnictwo+Naukowe+PWN%5D%5D&rft_id=https%3A%2F%2Fencyklopedia.pwn.pl%2Fhaslo%2F%3B3917403" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">E. Rutherford. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ffn.ub.es/luisnavarro/nuevo_maletin/Rutherford%20%281911%29,%20Structure%20atom%20.pdf"><em>The Scattering of α and β Particles by Matter and the Structure of the Atom</em></a>. „Philosophical Magazine”. 21, s. 669–688, maj 1911. [dostęp 2019-04-25].</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=The+Scattering+of+%CE%B1+and+%CE%B2+Particles+by+Matter+and+the+Structure+of+the+Atom&rft.jtitle=Philosophical+Magazine&rft.date=maj+1911&rft.volume=21&rft.au=E.+Rutherford&rft.pages=669%E2%80%93688&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ffn.ub.es%2Fluisnavarro%2Fnuevo_maletin%2FRutherford%2520%25281911%2529%2C%2520Structure%2520atom%2520.pdf"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal closed-access doi nourl c"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">A. van den</span><span class="cite-name-initials" title="A. van den" style="display:none">A.</span> </span><span class="cite-lastname">Broek</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">A. van den</span><span class="cite-name-initials" title="A. van den">A.</span></span>, <i>The Number of Possible Elements and Mendeléff’s “Cubic” Periodic System</i>, „<a href="/wiki/Nature" title="Nature">Nature</a>”, 87, 1911, s. 78, <a href="/wiki/DOI_(identyfikator_cyfrowy)" title="DOI (identyfikator cyfrowy)">DOI</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1038%2F087078b0">10.1038/087078b0</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=article&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.date=1911&rft.jtitle=Nature&rft.volume=87&rft.atitle=The+Number+of+Possible+Elements+and+Mendel%C3%A9ff%E2%80%99s+%E2%80%9CCubic%E2%80%9D+Periodic+System&rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2F087078b0" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal closed-access doi nourl c"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">A. van den</span><span class="cite-name-initials" title="A. van den" style="display:none">A.</span> </span><span class="cite-lastname">Broek</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">A. van den</span><span class="cite-name-initials" title="A. van den">A.</span></span>, <i>Intra-atomic Charge</i>, „<a href="/wiki/Nature" title="Nature">Nature</a>”, 92, 1913, s. 372–373, <a href="/wiki/DOI_(identyfikator_cyfrowy)" title="DOI (identyfikator cyfrowy)">DOI</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1038%2F092372c0">10.1038/092372c0</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=article&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.date=1913&rft.jtitle=Nature&rft.volume=92&rft.atitle=Intra-atomic+Charge&rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2F092372c0" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal closed-access doi nourl c"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">A. van den</span><span class="cite-name-initials" title="A. van den" style="display:none">A.</span> </span><span class="cite-lastname">Broek</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">A. van den</span><span class="cite-name-initials" title="A. van den">A.</span></span>, <i>Intra-atomic Charge and the Structure of the Atom</i>, „<a href="/wiki/Nature" title="Nature">Nature</a>”, 92, 1913, s. 476–478, <a href="/wiki/DOI_(identyfikator_cyfrowy)" title="DOI (identyfikator cyfrowy)">DOI</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1038%2F092476b0">10.1038/092476b0</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=article&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.date=1913&rft.jtitle=Nature&rft.volume=92&rft.atitle=Intra-atomic+Charge+and+the+Structure+of+the+Atom&rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2F092476b0" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-akw-6"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-akw_6-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-akw_6-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.fuw.edu.pl/~akw/Fizyka_XX_wieku_cz_2.pdf">Fizyka jądra atomowego i cząstek elementarnych</a>. www.fuw.edu.pl. [dostęp 2019-04-25].</cite></span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://cds.cern.ch/record/1733239"><i>Second postcard from the island of stability</i></a>, „CERN Courier”, 41 (8), s. 25–27<span class="accessdate"> [dostęp 2019-04-25]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=article&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.volume=41&rft.jtitle=CERN+Courier&rft.atitle=Second+postcard+from+the+island+of+stability&rft.edition=8&rft_id=https%3A%2F%2Fcds.cern.ch%2Frecord%2F1733239" style="display:none"> </span> <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal open-access doi pmid nourl c"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Pierre de</span><span class="cite-name-initials" title="Pierre de" style="display:none">P.</span> </span><span class="cite-lastname">Marcillac</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Pierre de</span><span class="cite-name-initials" title="Pierre de">P.</span></span><span class="cite-at-al" title="Pierre de Marcillac, Noël Coron, Gérard Dambier, Jacques Leblanc, Jean-Pierre Moalic"> i inni</span>, <i>Experimental detection of α-particles from the radioactive decay of natural bismuth</i>, „<a href="/wiki/Nature" title="Nature">Nature</a>”, 422 (6934), 2003, s. 876–878, <a href="/wiki/DOI_(identyfikator_cyfrowy)" title="DOI (identyfikator cyfrowy)">DOI</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1038%2Fnature01541">10.1038/nature01541</a>, <a href="/wiki/PMID" title="PMID">PMID</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12712201">12712201</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=article&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.date=2003&rft.atitle=Experimental+detection+of+%CE%B1-particles+from+the+radioactive+decay+of+natural+bismuth&rft.jtitle=Nature&rft.volume=422&rft.edition=6934&rft_id=info%3Apmid%2F12712201&rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2Fnature01541" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://iupac.org/discovery-and-assignment-of-elements-with-atomic-numbers-113-115-117-and-118/">Discovery and Assignment of Elements with Atomic Numbers 113, 115, 117 and 118</a>. IUPAC, 2015. [dostęp 2016-07-18].</cite></span> </li> <li id="cite_note-Coc-11"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Coc_11-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Coc_11-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal open-access doi nourl c"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Alain</span><span class="cite-name-initials" title="Alain" style="display:none">A.</span> </span><span class="cite-lastname">Coc</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Alain</span><span class="cite-name-initials" title="Alain">A.</span></span><span class="cite-at-al" title="Alain Coc, Stéphane Goriely, Yi Xu, Matthias Saimpert, Elisabeth Vangioni"> i inni</span>, <i>Standard big bang nucleosynthesis up to CNO with an improved extended nuclear network</i>, „<a href="/wiki/The_Astrophysical_Journal" title="The Astrophysical Journal">The Astrophysical Journal</a>”, 744 (2), 2012, art. nr 158, <a href="/wiki/DOI_(identyfikator_cyfrowy)" title="DOI (identyfikator cyfrowy)">DOI</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1088%2F0004-637X%2F744%2F2%2F158">10.1088/0004-637X/744/2/158</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=article&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.date=2012&rft.atitle=Standard+big+bang+nucleosynthesis+up+to+CNO+with+an+improved+extended+nuclear+network&rft.jtitle=The+Astrophysical+Journal&rft.volume=744&rft.edition=2&rft_id=info%3Adoi%2F10.1088%2F0004-637X%2F744%2F2%2F158" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Linki_zewnętrzne"><span id="Linki_zewn.C4.99trzne"></span>Linki zewnętrzne</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=J%C4%85dro_atomowe&veaction=edit&section=23" title="Edytuj sekcję: Linki zewnętrzne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=J%C4%85dro_atomowe&action=edit&section=23" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Linki zewnętrzne"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://wazniak.mimuw.edu.pl/index.php?title=PF_Modu%C5%82_19"><i>Fizyka jądra atomowego</i></a> [online], wazniak.mimuw.edu.pl, 2006<span class="accessdate"> [dostęp 2019-04-25]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.date=2006&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Fizyka+j%C4%85dra+atomowego&rft_id=http%3A%2F%2Fwazniak.mimuw.edu.pl%2Findex.php%3Ftitle%3DPF_Modu%25C5%2582_19" style="display:none"> </span>.</cite></li></ul> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74983602">.mw-parser-output .navbox{border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);margin:auto;text-align:center;padding:3px;margin-top:1em;clear:both}.mw-parser-output table.navbox:not(.pionowy){width:100%}.mw-parser-output .navbox+.navbox{border-top:0;margin-top:0}.mw-parser-output .navbox.pionowy{width:250px;float:right;clear:right;margin:0 0 0.4em 1.4em}.mw-parser-output .navbox.pionowy .before,.mw-parser-output .navbox.pionowy .after{padding:0.5em 0;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.caption,.mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background:#ccf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox .tnavbar{font-weight:normal;font-size:xx-small;white-space:nowrap;padding:0}.mw-parser-output .navbox>.tnavbar{margin-left:1em;float:left}.mw-parser-output .navbox .below>hr+.tnavbar{margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox .below>.tnavbar:before{content:"Ten szablon: "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:after{content:" · "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:last-child:after{content:none}.mw-parser-output .navbox hr{margin:0.2em 1em}.mw-parser-output .navbox .title{background:#ddf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content:not(.grupa-szablonów-nawigacyjnych){margin-top:2px;padding:0;font-size:smaller;overflow:auto}.mw-parser-output .navbox .above+div,.mw-parser-output .navbox .above+.navbox-main-content,.mw-parser-output .navbox .below,.mw-parser-output .navbox .title+.grid{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below{background:#ddf;text-align:center;margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex{display:flex;flex-direction:row}.mw-parser-output .navbox .flex>.before,.mw-parser-output .navbox .flex>.after{align-self:center;text-align:center}.mw-parser-output .navbox .flex>.navbox-main-content{flex-grow:1}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .before{margin-right:0.5em}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .after{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox .inner-columns,.mw-parser-output .navbox .inner-group,.mw-parser-output .navbox .inner-standard{border-spacing:0;border-collapse:collapse;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis{text-align:right;vertical-align:middle}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis+.spis{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td{padding:0;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td:first-child{text-align:center}.mw-parser-output .navbox .inner-standard .inner-standard>tbody>tr>td{text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-odd,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-even{padding:0 0.3em}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>th+td{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns{table-layout:fixed}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{padding:0;border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);border-right:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{vertical-align:top}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:first-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:first-child{border-left:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:last-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:last-child{border-right:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ul,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ol,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>dl{text-align:left;column-width:24em}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+table{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.opis,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.spis{padding:0.1em 1em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-toggle,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.mw-collapsible-toggle{width:4em;text-align:right;margin-right:0.4em}.mw-parser-output .navbox>.fakebar,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.fakebar{float:left;width:4em;height:1em}.mw-parser-output .navbox .opis{background:#ddf;padding:0 1em;white-space:nowrap;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox.pionowy .opis{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-even,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-odd{background:transparent}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-odd,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-even{background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa)}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div{background:transparent}.mw-parser-output .navbox p{margin:0;padding:0.3em 0}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:gold}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:silver}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#c96}.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ul,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>dl,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ol{column-width:24em;text-align:left}.mw-parser-output .navbox ul{list-style:none}.mw-parser-output .navbox .references{background:transparent}.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dd,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dt,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist li{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox .rok{display:inline-block;width:4em;padding-right:0.5em;text-align:right}.mw-parser-output .navbox .navbox-statistics{margin-top:2px;border-top:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);text-align:center;font-size:small}.mw-parser-output .navbox-summary>.title{font-weight:bold;font-size:larger}.mw-parser-output .navbox:not(.grupa-szablonów) .navbox{margin:0;border:0;padding:0}.mw-parser-output .navbox.grupa-szablonów>.grupa-szablonów-nawigacyjnych>.navbox:first-child{margin-top:2px}@media(max-width:800px){.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.before,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.after{display:none}}.mw-parser-output .navbox .opis img,.mw-parser-output .navbox .opis .flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.image{display:none}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}</style><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:Modele_atom%C3%B3w" title="Szablon:Modele atomów"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a></li><li><a href="/wiki/Dyskusja_szablonu:Modele_atom%C3%B3w" title="Dyskusja szablonu:Modele atomów"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Modele_atom%C3%B3w&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption">Modele atomów</div><div class="mw-collapsible-content"><div class="hlist navbox-above above"> <ul><li><a href="/wiki/Atom" title="Atom">Atom</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Jądro atomowe</a></li></ul> </div><div class="flex"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Fizyka_klasyczna" title="Fizyka klasyczna">klasyczne</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Teoria_atomistyczna_Daltona" title="Teoria atomistyczna Daltona">model Daltona</a></li> <li><a href="/wiki/Model_atomu_Thomsona" title="Model atomu Thomsona">model Thomsona</a></li> <li><a href="/wiki/Model_atomu_Lewisa" title="Model atomu Lewisa">model Lewisa</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Model_atomu_Nagaoki&action=edit&redlink=1" class="new" title="Model atomu Nagaoki (strona nie istnieje)">model Nagaoki</a></li> <li><a href="/wiki/Model_atomu_Rutherforda" title="Model atomu Rutherforda">model Rutherforda</a></li> <li><a href="/wiki/Model_atomu_Gryzi%C5%84skiego" title="Model atomu Gryzińskiego">model Gryzińskiego</a></li></ul> </td></tr><tr class="a2"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Mechanika_kwantowa" title="Mechanika kwantowa">kwantowe</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Model_atomu_Bohra" title="Model atomu Bohra">model Bohra</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Model_atomu_Bohra-Sommerfelda&action=edit&redlink=1" class="new" title="Model atomu Bohra-Sommerfelda (strona nie istnieje)">model Bohra-Sommerfelda</a><span class="noprint link-interwiki" style="position:relative;top:-.4em; white-space: nowrap; font-size:x-small;"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q360686#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q360686">(inne języki)</a></span></li> <li><a href="/wiki/Orbital" title="Orbital">model Schrödingera</a></li></ul> </td></tr><tr class="a3"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Naukowiec" title="Naukowiec">uczeni</a> według<br />daty narodzin</th><td class="navbox-list spis"><table class="inner-standard"><tbody><tr class="a3_1"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/XVIII_wiek" title="XVIII wiek">XVIII wiek</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/John_Dalton" title="John Dalton">John Dalton</a></li></ul> </td></tr><tr class="a3_2"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/XIX_wiek" title="XIX wiek">XIX wiek</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Joseph_John_Thomson" title="Joseph John Thomson">Joseph John Thomson</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hantaro_Nagaoka&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hantaro Nagaoka (strona nie istnieje)">Hantaro Nagaoka</a><span class="noprint link-interwiki" style="position:relative;top:-.4em; white-space: nowrap; font-size:x-small;"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q1936356#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q1936356">(inne języki)</a></span></li> <li><a href="/wiki/Arnold_Sommerfeld" title="Arnold Sommerfeld">Arnold Sommerfeld</a></li> <li><a href="/wiki/Ernest_Rutherford" title="Ernest Rutherford">Ernest Rutherford</a></li> <li><a href="/wiki/Gilbert_Lewis" title="Gilbert Lewis">Gilbert Lewis</a></li> <li><a href="/wiki/Niels_Bohr" title="Niels Bohr">Niels Bohr</a></li> <li><a href="/wiki/Erwin_Schr%C3%B6dinger" title="Erwin Schrödinger">Erwin Schrödinger</a></li></ul> </td></tr><tr class="a3_3"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/XX_wiek" title="XX wiek">XX wiek</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Micha%C5%82_Gryzi%C5%84ski" title="Michał Gryziński">Michał Gryziński</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table><div class="navbox-after after"> <p><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Atom_symbol.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/Atom_symbol.svg/70px-Atom_symbol.svg.png" decoding="async" width="70" height="70" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/Atom_symbol.svg/105px-Atom_symbol.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/Atom_symbol.svg/140px-Atom_symbol.svg.png 2x" data-file-width="400" data-file-height="400" /></a></span> </p> </div></div></div></div> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r74983602"><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:Cz%C4%85stki_elementarne" title="Szablon:Cząstki elementarne"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a></li><li><a href="/wiki/Dyskusja_szablonu:Cz%C4%85stki_elementarne" title="Dyskusja szablonu:Cząstki elementarne"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Cz%C4%85stki_elementarne&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption"><a href="/wiki/Cz%C4%85stka" title="Cząstka">Cząstki w fizyce</a></div><div class="mw-collapsible-content navbox-main-content inner-group"><div class="tr a1 mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><span class="fakebar"></span><div class="navbox-group opis"><a href="/wiki/Cz%C4%85stka_elementarna" title="Cząstka elementarna">Elementarne</a></div><div class="mw-collapsible-content"><table class="a1 inner-standard"><tbody><tr class="a1_1"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Fermiony" title="Fermiony">Fermiony</a></th><td class="navbox-list spis"><table class="inner-standard"><tbody><tr class="a1_1_1"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Kwark" title="Kwark">Kwarki</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Kwark_g%C3%B3rny" title="Kwark górny">u</a></li> <li><a href="/wiki/Kwark_dolny" title="Kwark dolny">d</a></li> <li><a href="/wiki/Kwark_powabny" title="Kwark powabny">c</a></li> <li><a href="/wiki/Kwark_dziwny" title="Kwark dziwny">s</a></li> <li><a href="/wiki/Kwark_t" title="Kwark t">t</a></li> <li><a href="/wiki/Kwark_b" title="Kwark b">b</a></li> <li><a href="/wiki/Antykwark" title="Antykwark">antykwarki</a></li></ul> </td></tr><tr class="a1_1_2"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Lepton_(mechanika_kwantowa)" title="Lepton (mechanika kwantowa)">Leptony</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Elektron" title="Elektron">e<sup>-</sup></a></li> <li><a href="/wiki/Pozyton" title="Pozyton">e<sup>+</sup></a></li> <li><a href="/wiki/Mion" title="Mion">µ<sup>-</sup></a></li> <li><a href="/wiki/Antymion" class="mw-redirect" title="Antymion">µ<sup>+</sup></a></li> <li><a href="/wiki/Taon" title="Taon">τ<sup>-</sup></a></li> <li><a href="/wiki/Antytaon" title="Antytaon">τ<sup>+</sup></a></li> <li><a href="/wiki/Neutrino" title="Neutrino">ν<sub>e</sub></a></li> <li><a href="/wiki/Neutrino" title="Neutrino"><span style="text-decoration:overline;">ν</span><sub>e</sub></a></li> <li><a href="/wiki/Neutrino" title="Neutrino">ν<sub>µ</sub></a></li> <li><a href="/wiki/Neutrino" title="Neutrino"><span style="text-decoration:overline;">ν</span><sub>µ</sub></a></li> <li><a href="/wiki/Neutrino" title="Neutrino">ν<sub>τ</sub></a></li> <li><a href="/wiki/Neutrino" title="Neutrino"><span style="text-decoration:overline;">ν</span><sub>τ</sub></a></li></ul> </td></tr></tbody></table></td></tr><tr class="a1_2"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Bozony" title="Bozony">Bozony</a></th><td class="navbox-list spis"><table class="inner-standard"><tbody><tr class="a1_2_1"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Bozony_cechowania" title="Bozony cechowania">Cechowania</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Foton" title="Foton">γ</a></li> <li><a href="/wiki/Gluon" title="Gluon">gluon</a></li> <li><a href="/wiki/Bozon_W" title="Bozon W">W</a></li> <li><a href="/wiki/Bozon_Z" title="Bozon Z">Z</a></li> <li><a href="/wiki/B_(bozon_cechowania)" title="B (bozon cechowania)">B</a></li></ul> </td></tr><tr class="a1_2_2"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Cz%C4%85stka_skalarna" title="Cząstka skalarna">Skalar</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Bozon_Higgsa" title="Bozon Higgsa">H</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></td></tr><tr class="a1_3"><th class="navbox-group opis" scope="row">Inne</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Duchy_Fadiejewa-Popowa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Duchy Fadiejewa-Popowa (strona nie istnieje)">duchy Fadiejewa-Popowa</a></li> <li><a href="/wiki/Biegun_Landaua" title="Biegun Landaua">duch Landaua</a></li></ul> </td></tr><tr class="a1_4"><th class="navbox-group opis" scope="row">Hipotetyczne</th><td class="navbox-list spis"><table class="inner-standard"><tbody><tr class="a1_4_1"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Supersymetria" title="Supersymetria">Superpartnerzy</a></th><td class="navbox-list spis"><table class="inner-standard"><tbody><tr class="a1_4_1_1"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Gaugino" title="Gaugino">Gaugina</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Gluino&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gluino (strona nie istnieje)">gluino</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Grawitino&action=edit&redlink=1" class="new" title="Grawitino (strona nie istnieje)">grawitino</a></li></ul> </td></tr><tr class="a1_4_1_2"><th class="navbox-group opis" scope="row">Inne</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Chargino&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chargino (strona nie istnieje)">chargino</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Higsino&action=edit&redlink=1" class="new" title="Higsino (strona nie istnieje)">higsino</a></li> <li><a href="/wiki/Neutralino" title="Neutralino">neutralino</a></li> <li><a href="/wiki/Skwark" title="Skwark">skwarki</a></li> <li><a href="/wiki/Slepton" title="Slepton">sleptony</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></td></tr><tr class="a1_4_2"><th class="navbox-group opis" scope="row">Inne</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Aksjon" title="Aksjon">aksjon</a></li> <li><a href="/wiki/Cz%C4%85stka_Plancka" title="Cząstka Plancka">cząstka Plancka</a></li> <li><a href="/wiki/Dylaton" title="Dylaton">dylaton</a></li> <li><a href="/wiki/Grawiton" title="Grawiton">grawiton</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Majoron&action=edit&redlink=1" class="new" title="Majoron (strona nie istnieje)">majoron</a></li> <li><a href="/wiki/Preon" title="Preon">preon</a></li> <li><a href="/wiki/Fermion_Majorany" title="Fermion Majorany">fermion Majorany</a></li> <li><a href="/wiki/Monopol_magnetyczny" title="Monopol magnetyczny">monopol magnetyczny</a></li> <li><a href="/wiki/Tachion" title="Tachion">tachion</a></li> <li><a href="/wiki/Bozony_X_i_Y" title="Bozony X i Y">X</a></li> <li><a href="/wiki/Bozony_X_i_Y" title="Bozony X i Y">Y</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bozony_W%E2%80%B2_i_Z%E2%80%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bozony W′ i Z′ (strona nie istnieje)">W′</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bozony_W%E2%80%B2_i_Z%E2%80%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bozony W′ i Z′ (strona nie istnieje)">Z′</a></li> <li><a href="/wiki/Neutrino_sterylne" title="Neutrino sterylne">neutrino sterylne</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table></div></div><div class="tr a2 mw-collapsible" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><span class="fakebar"></span><div class="navbox-group opis">Złożone</div><div class="mw-collapsible-content"><table class="a2 inner-standard"><tbody><tr class="a2_1"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Hadrony" title="Hadrony">Hadrony</a></th><td class="navbox-list spis"><table class="inner-standard"><tbody><tr class="a2_1_1"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Bariony" title="Bariony">Bariony</a> / <a href="/wiki/Hiperony" title="Hiperony">Hiperony</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Nukleony" title="Nukleony">N</a> <ul><li><a href="/wiki/Proton" title="Proton">p</a></li> <li><a href="/wiki/Antyproton" title="Antyproton"><span style="text-decoration:overline;">p</span></a></li> <li><a href="/wiki/Neutron" title="Neutron">n</a></li> <li><a href="/wiki/Neutron" title="Neutron"><span style="text-decoration:overline;">n</span></a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Delta_(cz%C4%85stka)" title="Delta (cząstka)">Δ</a></li> <li><a href="/wiki/Lambda_(cz%C4%85stka)" title="Lambda (cząstka)">Λ</a></li> <li><a href="/wiki/Sigma_(cz%C4%85stka)" title="Sigma (cząstka)">Σ</a></li> <li><a href="/wiki/Ksi_(cz%C4%85stka)" title="Ksi (cząstka)">Ξ</a></li> <li><a href="/wiki/Omega_(cz%C4%85stka)" title="Omega (cząstka)">Ω</a></li></ul> </td></tr><tr class="a2_1_2"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Mezony" title="Mezony">Mezony</a> / <a href="/wiki/Kwarkonium" title="Kwarkonium">Kwarkonia</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Pion_(cz%C4%85stka)" title="Pion (cząstka)">π</a></li> <li><a href="/wiki/Mezon_eta" title="Mezon eta">η</a></li> <li><a href="/wiki/Mezon_rho" title="Mezon rho">ρ</a></li> <li><a href="/wiki/Kaon" title="Kaon">K</a></li> <li><a href="/wiki/Mezon_fi" title="Mezon fi">φ</a></li> <li><a href="/wiki/Mezon_D" title="Mezon D">D</a></li> <li><a href="/wiki/Mezon_B" title="Mezon B">B</a></li> <li><a href="/wiki/Czarmonium" title="Czarmonium">czarmonium</a> (J/ψ)</li> <li><a href="/wiki/Bottomonium" title="Bottomonium">bottomonium</a> (Υ)</li></ul> </td></tr></tbody></table></td></tr><tr class="a2_3"><th class="navbox-group opis" scope="row">Inne</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a class="mw-selflink selflink">jądra atomowe</a></li> <li><a href="/wiki/Hiperj%C4%85dro" title="Hiperjądro">hiperjądra</a></li> <li><a href="/wiki/Atom" title="Atom">atomy</a></li> <li><a href="/wiki/Atom_egzotyczny" title="Atom egzotyczny">atomy egzotyczne</a> <ul><li><a href="/wiki/Pozytonium" title="Pozytonium">pozytonium</a></li> <li><a href="/wiki/Mionium" title="Mionium">mionium</a></li> <li><a href="/wiki/Pionium" title="Pionium">pionium</a></li> <li><a href="/wiki/Protonium" title="Protonium">protonium</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Superatom&action=edit&redlink=1" class="new" title="Superatom (strona nie istnieje)">superatomy</a></li> <li><a href="/wiki/Cz%C4%85steczka" title="Cząsteczka">cząsteczki</a></li></ul> </td></tr><tr class="a2_4"><th class="navbox-group opis" scope="row">Hipotetyczne</th><td class="navbox-list spis"><table class="inner-standard"><tbody><tr class="a2_4_1"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Hadrony_egzotyczne" title="Hadrony egzotyczne">Hadrony egzotyczne</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Bariony_egzotyczne&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bariony egzotyczne (strona nie istnieje)">bariony egzotyczne</a> <ul><li><a href="/wiki/Pentakwark" title="Pentakwark">pentakwarki</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Dibarion&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dibarion (strona nie istnieje)">dibariony</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mezony_egzotyczne&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mezony egzotyczne (strona nie istnieje)">mezony egzotyczne</a> <ul><li><a href="/wiki/Kula_gluonowa" title="Kula gluonowa">kule gluonowe</a></li> <li><a href="/wiki/Tetrakwark" title="Tetrakwark">tetrakwarki</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Moleku%C5%82a_mezonowa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Molekuła mezonowa (strona nie istnieje)">molekuły mezonowe</a></li></ul></li></ul> </td></tr><tr class="a2_4_2"><th class="navbox-group opis" scope="row">Interpretacja</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Dikwark&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dikwark (strona nie istnieje)">dikwarki</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Skyrmion&action=edit&redlink=1" class="new" title="Skyrmion (strona nie istnieje)">skyrmiony</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Pomeron&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pomeron (strona nie istnieje)">pomerony</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table></div></div><div class="tr a3 mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><span class="fakebar"></span><div class="navbox-group opis"><a href="/wiki/Kwazicz%C4%85stka" title="Kwazicząstka">Kwazicząstki</a></div><div class="mw-collapsible-content"><table class="a3 inner-standard"><tbody><tr class="a3_1"><th class="navbox-group opis" scope="row">Elektrony i dziury</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Elektron" title="Elektron">elektron</a></li> <li><a href="/wiki/Dziura_elektronowa" title="Dziura elektronowa">dziura</a></li> <li><a href="/wiki/Ekscyton" title="Ekscyton">ekscyton</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Trion_(fizyka)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trion (fizyka) (strona nie istnieje)">trion</a></li> <li><a href="/wiki/Biekscyton" title="Biekscyton">biekscyton</a></li></ul> </td></tr><tr class="a3_2"><th class="navbox-group opis" scope="row">Fonony i pokrewne</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Fonon" title="Fonon">fonon</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bipolaron&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bipolaron (strona nie istnieje)">bipolaron</a></li> <li><a href="/wiki/Polaron" title="Polaron">polaron</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Polaryton&action=edit&redlink=1" class="new" title="Polaryton (strona nie istnieje)">polaryton</a></li></ul> </td></tr><tr class="a3_3"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Separacja_spinowo-%C5%82adunkowa" title="Separacja spinowo-ładunkowa">Separacja spinowo-ładunkowa</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Holon_(cz%C4%85stka)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Holon (cząstka) (strona nie istnieje)">holon</a></li> <li><a href="/wiki/Orbiton" title="Orbiton">orbiton</a></li> <li><a href="/wiki/Separacja_spinowo-%C5%82adunkowa" title="Separacja spinowo-ładunkowa">spinon</a></li></ul> </td></tr><tr class="a3_4"><th class="navbox-group opis" scope="row">Odpowiedniki cz. elementarnych</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Anyon" title="Anyon">anyon</a></li> <li><a href="/wiki/Fermion_Majorany" title="Fermion Majorany">fermion Majorany</a></li> <li><a href="/wiki/Monopol_magnetyczny" title="Monopol magnetyczny">monopol magnetyczny</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Skyrmion&action=edit&redlink=1" class="new" title="Skyrmion (strona nie istnieje)">skyrmion</a></li></ul> </td></tr><tr class="a3_5"><th class="navbox-group opis" scope="row">Inne</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Fazon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fazon (strona nie istnieje)">fazon</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Frakton&action=edit&redlink=1" class="new" title="Frakton (strona nie istnieje)">frakton</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Konfiguron&action=edit&redlink=1" class="new" title="Konfiguron (strona nie istnieje)">konfiguron</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Lewiton&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lewiton (strona nie istnieje)">lewiton</a></li> <li><a href="/wiki/Magnon" title="Magnon">magnon</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Plazmaron&action=edit&redlink=1" class="new" title="Plazmaron (strona nie istnieje)">plazmaron</a></li> <li><a href="/wiki/Plazmon_(fizyka)" title="Plazmon (fizyka)">plazmon</a></li> <li><a href="/wiki/Roton" title="Roton">roton</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Soliton_Dawydowa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Soliton Dawydowa (strona nie istnieje)">soliton Dawydowa</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></div></div></div></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74016753">.mw-parser-output #normdaten>div+div{margin-top:0.5em}.mw-parser-output #normdaten>div>div{background:var(--background-color-neutral,#eaecf0);padding:.2em .5em}.mw-parser-output #normdaten ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output #normdaten ul li:first-child{padding-left:.5em;border-left:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1)}</style> <div id="normdaten" class="catlinks"><div class="normdaten-typ-fehlt"><div><a href="/wiki/Kontrola_autorytatywna" title="Kontrola autorytatywna">Kontrola autorytatywna</a> (<span class="description">typ cząstki</span>):</div><ul><li><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/4068924-4">4068924-4</a></span></li><li><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Web_NDL_Authorities" class="extiw" title="de:Web NDL Authorities">NDL</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00562376">00562376</a></span></li><li><a href="/wiki/Centralna_Biblioteka_Narodowa_we_Florencji" title="Centralna Biblioteka Narodowa we Florencji">BNCF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://thes.bncf.firenze.sbn.it/termine.php?id=12209">12209</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Republiki_Czeskiej" title="Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej">NKC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://aut.nkp.cz/ph170603">ph170603</a></span></li></ul></div><div class="normdaten-andere"><div><a href="/wiki/Encyklopedia_internetowa" title="Encyklopedia internetowa">Encyklopedie internetowe</a>:</div> <ul><li><a href="/wiki/Encyklopedia_PWN_(internetowa)" title="Encyklopedia PWN (internetowa)">PWN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/;3917403.html">3917403</a></span></li> <li><a href="/wiki/Encyklopedia_Britannica" title="Encyklopedia Britannica">Britannica</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/science/atomic-nucleus">science/atomic-nucleus</a></span></li> <li><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Property:P3219" class="extiw" title="d:Property:P3219">Universalis</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.universalis.fr/encyclopedie/nucleaire-physique-noyau-atomique/">nucleaire-physique-noyau-atomique</a></span></li> <li><a href="/wiki/Wielka_Encyklopedia_Rosyjska" title="Wielka Encyklopedia Rosyjska">БРЭ</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://old.bigenc.ru/text/4924361">4924361</a></span></li> <li><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Property:P1296" class="extiw" title="d:Property:P1296">Catalana</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0235262.xml">0235262</a></span></li> <li><a href="/wiki/Den_Store_Danske_Encyklop%C3%A6di" title="Den Store Danske Encyklopædi">DSDE</a>: <span class="uid"><a class="external text" href="https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=8313&url_prefix=https://lex.dk/&id=atomkerne">atomkerne</a></span></li></ul> </div></div></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Źródło: „<a dir="ltr" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jądro_atomowe&oldid=73342085">https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jądro_atomowe&oldid=73342085</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Specjalna:Kategorie" title="Specjalna:Kategorie">Kategorie</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Chemia_j%C4%85drowa" title="Kategoria:Chemia jądrowa">Chemia jądrowa</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Fizyka_j%C4%85drowa" title="Kategoria:Fizyka jądrowa">Fizyka jądrowa</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Ukryte kategorie: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Szablon_cytowania_zamieni%C5%82_nazw%C4%99_czasopisma" title="Kategoria:Szablon cytowania zamienił nazwę czasopisma">Szablon cytowania zamienił nazwę czasopisma</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Artyku%C5%82y_wymagaj%C4%85ce_dopracowania" title="Kategoria:Artykuły wymagające dopracowania">Artykuły wymagające dopracowania</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Artyku%C5%82y_wymagaj%C4%85ce_neutralnego_uj%C4%99cia_tematu" title="Kategoria:Artykuły wymagające neutralnego ujęcia tematu">Artykuły wymagające neutralnego ujęcia tematu</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Artyku%C5%82y_z_propozycjami_t%C5%82umacze%C5%84" title="Kategoria:Artykuły z propozycjami tłumaczeń">Artykuły z propozycjami tłumaczeń</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Tę stronę ostatnio edytowano 29 mar 2024, 13:29.</li> <li id="footer-info-copyright">Tekst udostępniany na licencji <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl">Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach</a>, z możliwością obowiązywania dodatkowych ograniczeń. Zobacz szczegółowe informacje o <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/pl">warunkach korzystania</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Polityka prywatności</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii">O Wikipedii</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Korzystasz_z_Wikipedii_tylko_na_w%C5%82asn%C4%85_odpowiedzialno%C5%9B%C4%87">Korzystasz z Wikipedii tylko na własną odpowiedzialność</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Powszechne Zasady Postępowania</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Dla deweloperów</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/pl.wikipedia.org">Statystyki</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Oświadczenie o ciasteczkach</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//pl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=J%C4%85dro_atomowe&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Wersja mobilna</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-6b8d669998-94gf6","wgBackendResponseTime":184,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.477","walltime":"0.965","ppvisitednodes":{"value":4126,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":88652,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":6888,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":13,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":4,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":34668,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":7,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 531.332 1 -total"," 32.98% 175.230 11 Szablon:Szablon_nawigacyjny"," 26.49% 140.764 1 Szablon:Modele_atomów"," 25.19% 133.831 1 Szablon:Przypisy"," 18.83% 100.034 1 Szablon:Kontrola_autorytatywna"," 12.11% 64.331 7 Szablon:Cytuj"," 10.34% 54.933 2 Szablon:Dopracować"," 6.51% 34.611 2 Szablon:Mbox"," 6.29% 33.423 1 Szablon:Cząstki_elementarne"," 5.69% 30.250 1 Szablon:Szablon_nawigacyjny_ze_zwijanymi_grupami"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.240","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":5055507,"limit":52428800},"limitreport-logs":"required = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\njournalAbbr = \"Nature\"\next = nil\next = false\next = false\nrequired = table#1 {\n}\njournalAbbr = \"Nature\"\next = nil\next = false\next = false\nrequired = table#1 {\n}\njournalAbbr = \"Nature\"\next = nil\next = false\next = false\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\njournalAbbr = \"CERN Courier\"\next = nil\next = false\next = false\nrequired = table#1 {\n}\njournalAbbr = \"Nature\"\next = nil\next = false\next = false\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\njournalAbbr = \"The Astrophysical Journal\"\next = nil\next = false\next = false\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\nrequired = table#1 {\n}\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\nrequired = table#1 {\n}\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ze zwijanymi grupami ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\ntitlePattern = \"%[%[%s*[Jj]ądro atomowe%s*[|%]]\"\nrequired = table#1 {\n}\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-68db4b6789-hlfcc","timestamp":"20241126073038","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"J\u0105dro atomowe","url":"https:\/\/pl.wikipedia.org\/wiki\/J%C4%85dro_atomowe","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q37147","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q37147","author":{"@type":"Organization","name":"Wsp\u00f3\u0142tw\u00f3rcy projekt\u00f3w Fundacji Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2002-06-07T22:10:17Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/2\/20\/Helium_atom_QMuniv.svg","headline":"centralna cz\u0119\u015b\u0107 atomu"}</script> </body> </html>