CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="az" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Xristian simvolikası — Vikipediya</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )azwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy", "wgMonthNames":["","yanvar","fevral","mart","aprel","may","iyun","iyul","avqust","sentyabr","oktyabr","noyabr","dekabr"],"wgRequestId":"5b91812f-5266-4344-9660-21a097425301","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Xristian_simvolikası","wgTitle":"Xristian simvolikası","wgCurRevisionId":7181707,"wgRevisionId":7181707,"wgArticleId":271583,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Xristianlıq","Xristianlıq tarixi","Simvollar"],"wgPageViewLanguage":"az","wgPageContentLanguage":"az","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Xristian_simvolikası","wgRelevantArticleId":271583,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0, "wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"az","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"az"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":20000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q467420","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgSiteNoticeId":"2.20"};RLSTATE={"ext.gadget.common-site":"ready","ext.gadget.darkModeFixes":"ready","ext.gadget.logo":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready", "ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready","ext.dismissableSiteNotice.styles":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.directLinkToCommons","ext.gadget.referenceTooltips","ext.gadget.sidebarRelated","ext.gadget.metaBox","ext.gadget.EditToolbar","ext.gadget.EditToolbar-menu-page_elements","ext.gadget.EditToolbar_infobox_person","ext.gadget.EditToolbar_discussion","ext.gadget.EditToolbar_references","ext.gadget.markadmins","ext.gadget.switcher","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin", "mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","ext.dismissableSiteNotice"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=az&modules=ext.cite.styles%7Cext.dismissableSiteNotice.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=az&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=az&modules=ext.gadget.common-site%2CdarkModeFixes%2Clogo&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=az&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.16"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/52/Jesus-Christ-from-Hagia-Sophia.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1375"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/Jesus-Christ-from-Hagia-Sophia.jpg/800px-Jesus-Christ-from-Hagia-Sophia.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="916"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/Jesus-Christ-from-Hagia-Sophia.jpg/640px-Jesus-Christ-from-Hagia-Sophia.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="733"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Xristian simvolikası — Vikipediya"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//az.m.wikipedia.org/wiki/Xristian_simvolikas%C4%B1"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Redaktə" href="/w/index.php?title=Xristian_simvolikas%C4%B1&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Vikipediya (az)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//az.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://az.wikipedia.org/wiki/Xristian_simvolikas%C4%B1"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.az"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Vikipediya — Atom-lent" href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:SonD%C9%99yi%C5%9Fiklikl%C9%99r&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Xristian_simvolikası rootpage-Xristian_simvolikası skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Məzmuna keç</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Sayt"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="Əsas menyu" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Əsas menyu" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Əsas menyu</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Əsas menyu</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">yan panelə köçür</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">gizlə</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Naviqasiya </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Ana_s%C9%99hif%C9%99" title="Ana səhifəni ziyarət edin [z]" accesskey="z"><span>Ana səhifə</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:K%C9%99nd_meydan%C4%B1" title="Layihə haqqında, nələr edəbilərsiniz, axtardıqlarınızı harda tapmaq olar"><span>Kənd meydanı</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:%C4%B0cma_portal%C4%B1" title="Gündəlik xəbərlər ilə əlaqəli məlumatlar"><span>İcma portalı</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:SonD%C9%99yi%C5%9Fiklikl%C9%99r" title="Vikidəki son dəyişikliklər siyahısı [r]" accesskey="r"><span>Son dəyişikliklər</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:T%C9%99sad%C3%BCfi" title="Təsadüfi məqaləyə keç [x]" accesskey="x"><span>Təsadüfi məqalə</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:X%C3%BCsusiS%C9%99hif%C9%99l%C9%99r"><span>Xüsusi səhifələr</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-Layihələr" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-Layihələr" > <div class="vector-menu-heading"> Layihələr </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-Seçilmiş-məqalələr" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:Se%C3%A7ilmi%C5%9F_m%C9%99qal%C9%99l%C9%99r"><span>Seçilmiş məqalələr</span></a></li><li id="n-Seçilmiş-siyahılar" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:Se%C3%A7ilmi%C5%9F_siyah%C4%B1lar"><span>Seçilmiş siyahılar</span></a></li><li id="n-Yaxşı-məqalələr" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:Yax%C5%9F%C4%B1_m%C9%99qal%C9%99l%C9%99r"><span>Yaxşı məqalələr</span></a></li><li id="n-Məqalə-namizədləri" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:M%C9%99qal%C9%99_namiz%C9%99dl%C9%99ri"><span>Məqalə namizədləri</span></a></li><li id="n-Mövzulu-ay" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:M%C3%B6vzulu_ay"><span>Mövzulu ay</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-Xüsusi" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-Xüsusi" > <div class="vector-menu-heading"> Xüsusi </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-contactpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:Biziml%C9%99_%C9%99laq%C9%99"><span>Bizimlə əlaqə</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/K%C3%B6m%C9%99k:M%C3%BCnd%C9%99ricat" title="Yardım almaq üçün."><span>Kömək</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Ana_s%C9%99hif%C9%99" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Vikipediya" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-az.svg" style="width: 7.5em; height: 1.1875em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-az.svg" width="120" height="14" style="width: 7.5em; height: 0.875em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/X%C3%BCsusi:Axtar" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Vikipediya saytında axtar [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Axtar</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Vikipediyada axtar" aria-label="Vikipediyada axtar" autocapitalize="sentences" title="Vikipediya saytında axtar [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Xüsusi:Axtar"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Axtar</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Şəxsi alətlər"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Görünüş"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Səhifənin şrift ölçüsünün, eninin və rənginin görünüşünü dəyişdirin" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Görünüş" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Görünüş</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=az.wikipedia.org&uselang=az" class=""><span>İanə et</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:HesabYarat&returnto=Xristian+simvolikas%C4%B1" title="Hesab yaratmaq və daxil olmaq üçün təşviq olunursunuz; Ancaq məcburi deyil" class=""><span>Hesab yarat</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:DaxilOl&returnto=Xristian+simvolikas%C4%B1" title="Daxil olmanız tövsiyə olunur, amma bu məcburi tələb deyil. [o]" accesskey="o" class=""><span>Daxil ol</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Daha çox seçim" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Şəxsi alətlər" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Şəxsi alətlər</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="İstifadəçi menyusu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=az.wikipedia.org&uselang=az"><span>İanə et</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:HesabYarat&returnto=Xristian+simvolikas%C4%B1" title="Hesab yaratmaq və daxil olmaq üçün təşviq olunursunuz; Ancaq məcburi deyil"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Hesab yarat</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:DaxilOl&returnto=Xristian+simvolikas%C4%B1" title="Daxil olmanız tövsiyə olunur, amma bu məcburi tələb deyil. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Daxil ol</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Çıxış etmiş redaktorlar üçün səhifələr <a href="/wiki/K%C3%B6m%C9%99k:Giri%C5%9F" aria-label="Redaktə haqqında ətraflı məlumat əldə edin"><span>daha ətraflı</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:T%C3%B6hf%C9%99l%C9%99rim" title="Bu IP ünvanından edilən redaktələrin siyahısı [y]" accesskey="y"><span>Töhfələr</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:M%C3%BCzakir%C9%99S%C9%99hif%C9%99m" title="Bu IP ünvanından edilmiş müzakirələr [n]" accesskey="n"><span>Müzakirə</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><div id="mw-dismissablenotice-anonplace"></div><script>(function(){var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node){node.outerHTML="\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice\"\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-close\"\u003E[\u003Ca tabindex=\"0\" role=\"button\"\u003Ebağla\u003C/a\u003E]\u003C/div\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-body\"\u003E\u003C!-- CentralNotice --\u003E\u003Cdiv id=\"localNotice\" data-nosnippet=\"\"\u003E\u003Cdiv class=\"sitenotice\" lang=\"az\" dir=\"ltr\"\u003E\u003Cdiv class=\"plainlinks\" style=\"margin: 0 0 3px; border:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); background-color:var(--background-color-base, #fff); color: inherit;\"\u003E\n\u003Cdiv class=\"nomobile\" style=\"float:left; margin:5px;\"\u003E\u003Cspan typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Wiki_Loves_Folklore_2025_in_Azerbaijan\" title=\"c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025 in Azerbaijan\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Wiki_Loves_Folklore_Logo.svg/81px-Wiki_Loves_Folklore_Logo.svg.png\" decoding=\"async\" width=\"81\" height=\"95\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Wiki_Loves_Folklore_Logo.svg/123px-Wiki_Loves_Folklore_Logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Wiki_Loves_Folklore_Logo.svg/163px-Wiki_Loves_Folklore_Logo.svg.png 2x\" data-file-width=\"355\" data-file-height=\"414\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E\u003C/div\u003E\n\u003Cdiv style=\"color: gray; max-width:1280px; margin: 12px auto; font-family: Tahoma, \u0026#39;DejaVu Sans Condensed\u0026#39;, sans-serif; text-align: center; font-size: 13pt; position: relative;\"\u003E1 fevral – 31 mart 2025-ci il tarixlərində təşkil olunan beynəlxalq \u003Ca href=\"/wiki/Vikipediya:Feminizm_v%C9%99_folklor_2025\" title=\"Vikipediya:Feminizm və folklor 2025\"\u003E\u003Cb\u003EFeminizm və folklor\u003C/b\u003E\u003C/a\u003E məqalə müsabiqəsində iştiraka dəvət edirik.\u003Cbr /\u003E Siz də qoşulun və töhfənizi verin!\u003Cbr /\u003E\u003Cb\u003EƏtraflı:\u003C/b\u003E \u003Ca href=\"/wiki/Vikipediya:Feminizm_v%C9%99_folklor_2025\" title=\"Vikipediya:Feminizm və folklor 2025\"\u003EFeminizm və folklor 2025\u003C/a\u003E\u003C/div\u003E\n\u003Cdiv style=\"clear: both;\"\u003E\u003C/div\u003E\n\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E";}}());</script></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Sayt"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Mündəricat" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Mündəricat</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">yan panelə köçür</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">gizlə</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Giriş</div> </a> </li> <li id="toc-Balıq,_gəmi,_lövbər,_quş" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Balıq,_gəmi,_lövbər,_quş"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Balıq, gəmi, lövbər, quş</span> </div> </a> <ul id="toc-Balıq,_gəmi,_lövbər,_quş-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Xaç_(çarmıx)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Xaç_(çarmıx)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Xaç (çarmıx)</span> </div> </a> <ul id="toc-Xaç_(çarmıx)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Labarum" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Labarum"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Labarum</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Labarum-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Labarum alt bölməsini göstər/gizlə</span> </button> <ul id="toc-Labarum-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Mənbə" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Mənbə"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Mənbə</span> </div> </a> <ul id="toc-Mənbə-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ədəbiyyat" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ədəbiyyat"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Ədəbiyyat</span> </div> </a> <ul id="toc-Ədəbiyyat-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Bibliya_simvolikası" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliya_simvolikası"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Bibliya simvolikası</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Bibliya_simvolikası-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Bibliya simvolikası alt bölməsini göstər/gizlə</span> </button> <ul id="toc-Bibliya_simvolikası-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Sözlərlə_ifadə_olunan_simvollar" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Sözlərlə_ifadə_olunan_simvollar"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Sözlərlə ifadə olunan simvollar</span> </div> </a> <ul id="toc-Sözlərlə_ifadə_olunan_simvollar-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Əşyalarla_ifadə_olunan_simvollar" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Əşyalarla_ifadə_olunan_simvollar"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Əşyalarla ifadə olunan simvollar</span> </div> </a> <ul id="toc-Əşyalarla_ifadə_olunan_simvollar-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Hərəkətlərlə_ifadə_olunan_simvollar" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Hərəkətlərlə_ifadə_olunan_simvollar"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.3</span> <span>Hərəkətlərlə ifadə olunan simvollar</span> </div> </a> <ul id="toc-Hərəkətlərlə_ifadə_olunan_simvollar-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Rəqəmlərlə_ifadə_olunan_simvollar" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Rəqəmlərlə_ifadə_olunan_simvollar"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.4</span> <span>Rəqəmlərlə ifadə olunan simvollar</span> </div> </a> <ul id="toc-Rəqəmlərlə_ifadə_olunan_simvollar-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Mənbə_2" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Mənbə_2"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.5</span> <span>Mənbə</span> </div> </a> <ul id="toc-Mənbə_2-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-İstinadlar" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#İstinadlar"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>İstinadlar</span> </div> </a> <ul id="toc-İstinadlar-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Mündəricat" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="Mündəricat" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Mündəricatı göstər/gizlət" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Mündəricatı göstər/gizlət</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Xristian simvolikası</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Başqa dildəki məqaləyə keçin. 27 dildə mövcuddur." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-27" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">27 dildə</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%85%D9%88%D8%B2_%D9%85%D8%B3%D9%8A%D8%AD%D9%8A%D8%A9" title="رموز مسيحية – ərəb" lang="ar" hreflang="ar" data-title="رموز مسيحية" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="ərəb" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/S%C3%ADmbols_del_cristianisme" title="Símbols del cristianisme – katalan" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Símbols del cristianisme" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="katalan" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/K%C5%99es%C5%A5ansk%C3%A9_symboly" title="Křesťanské symboly – çex" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Křesťanské symboly" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="çex" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Kristne_symboler" title="Kristne symboler – danimarka" lang="da" hreflang="da" data-title="Kristne symboler" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="danimarka" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Symbole_des_Christentums" title="Symbole des Christentums – alman" lang="de" hreflang="de" data-title="Symbole des Christentums" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="alman" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Christian_symbolism" title="Christian symbolism – ingilis" lang="en" hreflang="en" data-title="Christian symbolism" data-language-autonym="English" data-language-local-name="ingilis" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Simbolismo_cristiano" title="Simbolismo cristiano – ispan" lang="es" hreflang="es" data-title="Simbolismo cristiano" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="ispan" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Kristilliset_symbolit" title="Kristilliset symbolit – fin" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Kristilliset symbolit" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="fin" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Symbolique_chr%C3%A9tienne_primitive" title="Symbolique chrétienne primitive – fransız" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Symbolique chrétienne primitive" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="fransız" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Simbolismo_cristi%C3%A1n" title="Simbolismo cristián – qalisiya" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Simbolismo cristián" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="qalisiya" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Kr%C5%A1%C4%87anski_simboli" title="Kršćanski simboli – xorvat" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Kršćanski simboli" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="xorvat" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/A_kereszt%C3%A9ny_liturgia_jelk%C3%A9peinek_list%C3%A1ja" title="A keresztény liturgia jelképeinek listája – macar" lang="hu" hreflang="hu" data-title="A keresztény liturgia jelképeinek listája" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="macar" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Simbol_Kristen" title="Simbol Kristen – indoneziya" lang="id" hreflang="id" data-title="Simbol Kristen" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indoneziya" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EA%B8%B0%EB%8F%85%EA%B5%90_%EC%83%81%EC%A7%95%EC%A3%BC%EC%9D%98" title="기독교 상징주의 – koreya" lang="ko" hreflang="ko" data-title="기독교 상징주의" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="koreya" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Lambang_Kristian" title="Lambang Kristian – malay" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Lambang Kristian" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malay" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Christelijke_symboliek" title="Christelijke symboliek – holland" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Christelijke symboliek" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="holland" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="yaxşı məqalə"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Kristne_symboler" title="Kristne symboler – bokmal norveç" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Kristne symboler" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="bokmal norveç" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Symbolika_chrze%C5%9Bcija%C5%84ska" title="Symbolika chrześcijańska – polyak" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Symbolika chrześcijańska" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="polyak" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Simbolismo_crist%C3%A3o" title="Simbolismo cristão – portuqal" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Simbolismo cristão" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portuqal" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D0%B8%D0%BC%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Христианская символика – rus" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Христианская символика" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rus" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Christian_symbolism" title="Christian symbolism – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Christian symbolism" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Kres%C5%A5ansk%C3%A1_symbolika" title="Kresťanská symbolika – slovak" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Kresťanská symbolika" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="slovak" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Kristna_symboler" title="Kristna symboler – isveç" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Kristna symboler" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="isveç" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%95%E0%AE%BF%E0%AE%B1%E0%AE%BF%E0%AE%A4%E0%AF%8D%E0%AE%A4%E0%AE%B5%E0%AE%95%E0%AF%8D_%E0%AE%95%E0%AF%81%E0%AE%B1%E0%AE%BF%E0%AE%AF%E0%AF%80%E0%AE%9F%E0%AF%81" title="கிறித்தவக் குறியீடு – tamil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="கிறித்தவக் குறியீடு" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="tamil" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%8F%D0%BD%D1%81%D1%8C%D0%BA%D0%B0_%D1%81%D0%B8%D0%BC%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0" title="Християнська символіка – ukrayna" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Християнська символіка" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukrayna" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Bi%E1%BB%83u_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_C%C6%A1_%C4%90%E1%BB%91c_gi%C3%A1o" title="Biểu tượng Cơ Đốc giáo – vyetnam" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Biểu tượng Cơ Đốc giáo" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="vyetnam" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%9F%BA%E7%9D%A3%E6%95%99%E8%B1%A1%E5%BE%B5" title="基督教象徵 – çin" lang="zh" hreflang="zh" data-title="基督教象徵" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="çin" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q467420#sitelinks-wikipedia" title="Dillərarası keçidləri redaktə et" class="wbc-editpage">Keçidləri redaktə et</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Ad fəzaları"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Xristian_simvolikas%C4%B1" title="Məqalənin məzmununu göstər [c]" accesskey="c"><span>Məqalə</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/M%C3%BCzakir%C9%99:Xristian_simvolikas%C4%B1" rel="discussion" title="Səhifə barədə müzakirə [t]" accesskey="t"><span>Müzakirə</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Dil variantını dəyişdirin" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">azərbaycanca</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Görünüş"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Xristian_simvolikas%C4%B1"><span>Oxu</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Xristian_simvolikas%C4%B1&veaction=edit" title="Bu səhifəni redaktə et [v]" accesskey="v"><span>Redaktə</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Xristian_simvolikas%C4%B1&action=edit" title="Səhifənin vikimətnini redaktə et [e]" accesskey="e"><span>Vikimətni redaktə et</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Xristian_simvolikas%C4%B1&action=history" title="Bu səhifənin keçmiş nüsxələri. [h]" accesskey="h"><span>Tarixçəyə bax</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Səhifə alətləri"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Alətlər" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Alətlər</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Alətlər</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">yan panelə köçür</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">gizlə</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Daha çox seçim" > <div class="vector-menu-heading"> Fəaliyyətlər </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Xristian_simvolikas%C4%B1"><span>Oxu</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Xristian_simvolikas%C4%B1&veaction=edit" title="Bu səhifəni redaktə et [v]" accesskey="v"><span>Redaktə</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Xristian_simvolikas%C4%B1&action=edit" title="Səhifənin vikimətnini redaktə et [e]" accesskey="e"><span>Vikimətni redaktə et</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Xristian_simvolikas%C4%B1&action=history"><span>Tarixçəyə bax</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ümumi </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:S%C9%99hif%C9%99y%C9%99Ke%C3%A7idl%C9%99r/Xristian_simvolikas%C4%B1" title="Vikidə bu məqaləyə bağlantılar [j]" accesskey="j"><span>Səhifəyə keçidlər</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:%C6%8Flaq%C9%99liD%C9%99yi%C5%9Fiklikl%C9%99r/Xristian_simvolikas%C4%B1" rel="nofollow" title="Bu məqaləyə aid başqa səhifələrdə yeni dəyişikliklər [k]" accesskey="k"><span>Əlaqəli redaktələr</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//az.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:Yükləmə_sehrbazı" title="Yeni şəkil və ya multimedia faylı yüklə [u]" accesskey="u"><span>Fayl yüklə</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Xristian_simvolikas%C4%B1&oldid=7181707" title="Bu səhifənin bu versiyasına daimi keçid"><span>Daimi keçid</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Xristian_simvolikas%C4%B1&action=info" title="Bu səhifə haqqında ətraflı məlumat"><span>Səhifə məlumatları</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:CiteThisPage&page=Xristian_simvolikas%C4%B1&id=7181707&wpFormIdentifier=titleform" title="Bu səhifəyə necə istinad etmək barədə məlumat"><span>Bu səhifəyə istinad et</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:UrlQ%C4%B1sald%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1&url=https%3A%2F%2Faz.wikipedia.org%2Fwiki%2FXristian_simvolikas%25C4%25B1"><span>Qısaldılmış URL əldə et</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:QrKodu&url=https%3A%2F%2Faz.wikipedia.org%2Fwiki%2FXristian_simvolikas%25C4%25B1"><span>QR-kodu endir</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Çap et/ixrac </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:Book&bookcmd=book_creator&referer=Xristian+simvolikas%C4%B1"><span>Kitab yarat</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:PdfOlaraqY%C3%BCkl%C9%99&page=Xristian_simvolikas%C4%B1&action=show-download-screen"><span>PDF kimi yüklə</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Xristian_simvolikas%C4%B1&printable=yes" title="Səhifənin çap versiyası [p]" accesskey="p"><span>Çap versiyası</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Digər layihələrdə </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Christian_symbols" hreflang="en"><span>Vikianbar</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q467420" title="Bağlanan məlumatların saxlanması elementinə keçid [g]" accesskey="g"><span>Vikidata elementi</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Səhifə alətləri"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Görünüş"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Görünüş</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">yan panelə köçür</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">gizlə</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Vikipediya, azad ensiklopediya</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="az" dir="ltr"><table class="toccolours" id="WSerie_Xristianlıq" cellpadding="1" cellspacing="0" width="230px" style="float: right; margin: 0 0 1em 1em; text-align:center; border: 1px solid #cdc8b8; font-size: 80%"> <tbody><tr> <td style="font-size: 110%; background:#EEEECD; text-align: center;"> <p><span style="font-size: 190%"><b><a href="/wiki/Xristianl%C4%B1q" title="Xristianlıq">Xristianlıq</a></b></span><br /> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Jesus-Christ-from-Hagia-Sophia.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/Jesus-Christ-from-Hagia-Sophia.jpg/150px-Jesus-Christ-from-Hagia-Sophia.jpg" decoding="async" width="150" height="172" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/Jesus-Christ-from-Hagia-Sophia.jpg/225px-Jesus-Christ-from-Hagia-Sophia.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/Jesus-Christ-from-Hagia-Sophia.jpg/300px-Jesus-Christ-from-Hagia-Sophia.jpg 2x" data-file-width="873" data-file-height="1000" /></a></span> </p> <div class="NavFrame"> <div class="NavHead" style="front-size: 110%; background: #cdc8b8;"><span style="color: black; text-decoration: underline;"><a href="/wiki/%C4%B0sa" title="İsa">İsa</a> </span></div> <div class="NavContent" style="text-align:left;display:none;"> <table width="100%" style="text-align:center;"> <tbody><tr> <td style="font-size: 80%; background:#EEEECD; text-align: center;"> <p><span style="font-size: 130%"><a href="/wiki/Bakir%C9%99_M%C9%99ry%C9%99min_do%C4%9Fmas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Bakirə Məryəmin doğması">Bakirə Məryəmin doğması</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/%C4%B0san%C4%B1n_%C3%A7arm%C4%B1xa_%C3%A7%C9%99kilm%C9%99si" title="İsanın çarmıxa çəkilməsi">İsanın çarmıxa çəkilməsi</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/%C4%B0san%C4%B1n_dirilm%C9%99si" title="İsanın dirilməsi">İsanın dirilməsi</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/Pasxa" title="Pasxa">Pasxa</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/%C4%B0sa_Xristianl%C4%B1qda" class="mw-redirect" title="İsa Xristianlıqda">İsa Xristianlıqda</a></span><br /> </p> </td></tr> </tbody></table> </div> </div> <div class="NavFrame"> <div class="NavHead" style="front-size: 110%; background: #cdc8b8;"><span style="color: black; text-decoration: underline;">Erkən Dövr</span></div> <div class="NavContent" style="text-align:left;display:none;"> <table width="100%" style="text-align:center;"> <tbody><tr> <td style="font-size: 80%; background:#EEEECD; text-align: center;"> <p><span style="font-size: 130%"><a href="/wiki/H%C9%99varil%C9%99r" title="Həvarilər">Həvari</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/Kils%C9%99" title="Kilsə">Kilsə</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/%C4%B0nanc" title="İnanc">İnanc</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/%C4%B0ncil" title="İncil">İncil</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/Allah%C4%B1n_Pad%C5%9Fahl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" class="mw-redirect" title="Allahın Padşahlığı">Allahın Padşahlığı</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/Septuaginta" title="Septuaginta">Septuaginta</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/Yeni_%C6%8Fhd" title="Yeni Əhd">Yeni Əhd</a></span><br /> </p> </td></tr> </tbody></table> </div> </div> <div class="NavFrame"> <div class="NavHead" style="front-size: 110%; background: #cdc8b8;"><span style="color: black; text-decoration: underline;"><a href="/wiki/Bibliya" title="Bibliya">Bibliya</a></span></div> <div class="NavContent" style="text-align:left;display:none;"> <table width="100%" style="text-align:center;"> <tbody><tr> <td style="font-size: 80%; background:#EEEECD; text-align: center;"><span style="font-size: 130%"><a href="/wiki/%C6%8Fhdi-%C6%8Ftiq" class="mw-redirect" title="Əhdi-Ətiq">Əhdi-Ətiq</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/%C6%8Fhdi-C%C9%99did" class="mw-redirect" title="Əhdi-Cədid">Əhdi-Cədid</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span> <br /><a href="/w/index.php?title=Xristian_kanonlar%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Xristian kanonları (səhifə mövcud deyil)">Xristian kanonları</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/Apokrif" title="Apokrif">Apokrif</a></span><br /> </td></tr></tbody></table> </div> </div> <div class="NavFrame"> <div class="NavHead" style="front-size: 110%; background: #cdc8b8;"><span style="color: black; text-decoration: underline;"><a href="/wiki/Teologiya" class="mw-redirect" title="Teologiya">Teologiya</a></span></div> <div class="NavContent" style="text-align:left;display:none;"> <table width="100%" style="text-align:center;"> <tbody><tr> <td style="font-size: 80%; background:#EEEECD; text-align: center;"><span style="font-size: 130%"><a href="/wiki/Ba%C4%9F%C4%B1%C5%9Flanma" title="Bağışlanma">Bağışlanma</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/V%C9%99ftiz" title="Vəftiz">Vəftiz</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/Xristologiya" title="Xristologiya">Xristologiya</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/Xristianl%C4%B1qda_Ata" title="Xristianlıqda Ata">Ata</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/Xristianl%C4%B1qda_O%C4%9Ful" title="Xristianlıqda Oğul">Oğul</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/M%C3%BCq%C9%99dd%C9%99s_Ruh" title="Müqəddəs Ruh">Müqəddəs Ruh</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <br /> <a href="/wiki/Bibliya_antropologiyas%C4%B1" title="Bibliya antropologiyası">İnsan</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/Soteriologiya" title="Soteriologiya">Xilas</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/Xristian_esxatologiyas%C4%B1" title="Xristian esxatologiyası">Esxatologiya</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/%C3%9C%C3%A7_%C3%BCqnum" title="Üç üqnum">Üç üqnum</a> </span> </td></tr> </tbody></table> </div> </div> <div class="NavFrame"> <div class="NavHead" style="front-size: 110%; background: #cdc8b8;"><span style="color: black; text-decoration: underline;">Tarix və Ənənələr</span></div> <div class="NavContent" style="text-align:left;display:none;"> <table width="100%" style="text-align:center;"> <tbody><tr> <td style="font-size: 80%; background:#EEEECD; text-align: center;"><span style="font-size: 130%"><a href="/w/index.php?title=Xristian_xronologiyas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Xristian xronologiyası (səhifə mövcud deyil)">Xronologiya</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/M%C9%99ry%C9%99m" title="Məryəm">Məryəm</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/M%C3%BCq%C9%99dd%C9%99s_Pyotr" title="Müqəddəs Pyotr">Pyotr</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/H%C9%99vari_Pavel" title="Həvari Pavel">Pavel</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span> <br /> <a href="/wiki/Erk%C9%99n_Xristianl%C4%B1q" class="mw-redirect" title="Erkən Xristianlıq">Erkən</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/I_Konstantin" title="I Konstantin">I Konstantin</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span> <br /> <a href="/wiki/Kils%C9%99_m%C9%99clisi" class="mw-redirect" title="Kilsə məclisi">Kilsə məclisi</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span> <br /> <a href="/wiki/Xristianl%C4%B1qda_b%C3%B6l%C3%BCnm%C9%99" class="mw-redirect" title="Xristianlıqda bölünmə">Xristianlıqda bölünmə</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/Xa%C3%A7_y%C3%BCr%C3%BC%C5%9Fl%C9%99ri" class="mw-redirect" title="Xaç yürüşləri">Xaç yürüşləri</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span> <br /> <a href="/wiki/Reformasiya" title="Reformasiya">Reformasiya</a></span> </td></tr> </tbody></table> </div> </div> <div class="NavFrame"> <div class="NavHead" style="front-size: 140%; background: #cdc8b8;"><span style="color: black; text-decoration: underline;">Məzhəblər və Hərəkatlar</span></div> <div class="NavContent" style="text-align:left;display:none;"> <table width="100%" style="text-align:center;"> <tbody><tr> <td style="font-size: 80%; background:#EEEECD; text-align: center;"><span style="font-size: 130%"> <table class="toccolours collapsible collapsed" style="width: 100%; border: none;"> <tbody><tr> <th><a href="/w/index.php?title=Q%C9%99rbi_Xristianl%C4%B1q&action=edit&redlink=1" class="new" title="Qərbi Xristianlıq (səhifə mövcud deyil)">Qərbi</a> </th></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=Adventizm&action=edit&redlink=1" class="new" title="Adventizm (səhifə mövcud deyil)">Adventist</a><span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/Anabaptist" class="mw-redirect" title="Anabaptist">Anabaptist</a><span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/Anglikanizm" class="mw-redirect" title="Anglikanizm">Anglikan</a><span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/Baptizm" title="Baptizm">Baptist</a><span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/Kalvinizm" title="Kalvinizm">Kalvinizm</a><span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/Evangelizm" title="Evangelizm">Evangelizm</a><span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/w/index.php?title=M%C3%BCq%C9%99dd%C9%99slik_h%C9%99r%C9%99kat%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Müqəddəslik hərəkatı (səhifə mövcud deyil)">Müqəddəslik</a><span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/L%C3%BCteranl%C4%B1q" title="Lüteranlıq">Luteran</a><span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/w/index.php?title=Medotizm&action=edit&redlink=1" class="new" title="Medotizm (səhifə mövcud deyil)">Medotist</a><span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/w/index.php?title=Q%C9%99dim_Katolik_Kils%C9%99si&action=edit&redlink=1" class="new" title="Qədim Katolik Kilsəsi (səhifə mövcud deyil)">Qədim Kilsə</a><span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/Protestantl%C4%B1q" title="Protestantlıq">Protestant</a><span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/%C6%8Fllincil%C9%99r" title="Əllincilər">Əllinci</a><span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/Roma-Katolik_kils%C9%99si" title="Roma-Katolik kilsəsi">Katolik kilsəsi</a> </td></tr></tbody></table> <table class="toccolours collapsible collapsed" style="width: 100%; border: none;"> <tbody><tr> <th><a href="/w/index.php?title=%C5%9E%C9%99rqi_Xristianl%C4%B1q&action=edit&redlink=1" class="new" title="Şərqi Xristianlıq (səhifə mövcud deyil)">Şərqi</a> </th></tr> <tr> <td> <p><a href="/wiki/Pravoslavl%C4%B1q" class="mw-redirect" title="Pravoslavlıq">Pravoslav</a><span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/w/index.php?title=Pravoslav_Katolik_kils%C9%99si&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pravoslav Katolik kilsəsi (səhifə mövcud deyil)">Katolik kilsəsi</a><span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/w/index.php?title=%C5%9E%C9%99rqi_Pravoslavl%C4%B1q&action=edit&redlink=1" class="new" title="Şərqi Pravoslavlıq (səhifə mövcud deyil)">Şərqi Pravoslav</a><span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/Konstantinopol_Pravoslav_Kils%C9%99si" title="Konstantinopol Pravoslav Kilsəsi"> Konstantinopol Pravoslav Kilsəsi</a> </p> </td></tr></tbody></table> <table class="toccolours collapsible collapsed" style="width: 100%; border: none;"> <tbody><tr> <th>Hərəkatlar </th></tr> <tr> <td> <p><a href="/wiki/Yehova_%C5%9Fahidl%C9%99ri" title="Yehova şahidləri">Yehova şahidləri</a> · <a href="/w/index.php?title=Sonuncu_g%C3%BCn_m%C3%BCqq%C9%99d%C9%99s_h%C9%99r%C9%99kat%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sonuncu gün müqqədəs hərəkatı (səhifə mövcud deyil)">Sonuncu gün</a> · <a href="/w/index.php?title=Unitarianizm&action=edit&redlink=1" class="new" title="Unitarianizm (səhifə mövcud deyil)">Unitarianizm</a> · <a href="/w/index.php?title=Kristafelianl%C4%B1q&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kristafelianlıq (səhifə mövcud deyil)">Kristafel</a> · <a href="/w/index.php?title=Birlik_pentekostalizmi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Birlik pentekostalizmi (səhifə mövcud deyil)">Birlik pentekostalizmi</a> </p> </td></tr></tbody></table></span><br /> </td></tr> </tbody></table> </div> </div> <div class="NavFrame"> <div class="NavHead" style="front-size: 140%; background: #cdc8b8;"><span style="color: black; text-decoration: underline;">Əsas mövzular</span></div> <div class="NavContent" style="text-align:left;display:none;"> <table width="100%" style="text-align:center;"> <tbody><tr> <td style="font-size: 80%; background:#EEEECD; text-align: center;"><span style="font-size: 130%"><a href="/w/index.php?title=Xristian_m%C9%99d%C9%99niyy%C9%99ti&action=edit&redlink=1" class="new" title="Xristian mədəniyyəti (səhifə mövcud deyil)">Mədəniyyət</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/w/index.php?title=Xristianl%C4%B1%C4%9F%C4%B1n_t%C9%99nqidi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Xristianlığın tənqidi (səhifə mövcud deyil)">Xristianlığın tənqidi</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/w/index.php?title=Ekumenizm&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ekumenizm (səhifə mövcud deyil)">Ekumenizm</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/w/index.php?title=Ayin_ili&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ayin ili (səhifə mövcud deyil)">Ayin ili</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/w/index.php?title=Liturgiya&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liturgiya (səhifə mövcud deyil)">Liturgiya</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/w/index.php?title=Xristian_musiqisi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Xristian musiqisi (səhifə mövcud deyil)">Musiqi</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/V%C9%99ftiz" title="Vəftiz">Vəftiz</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/w/index.php?title=Xristianl%C4%B1q_v%C9%99_dig%C9%99r_dinl%C9%99r&action=edit&redlink=1" class="new" title="Xristianlıq və digər dinlər (səhifə mövcud deyil)">Digər dinlər</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/w/index.php?title=Xristianl%C4%B1qda_dua&action=edit&redlink=1" class="new" title="Xristianlıqda dua (səhifə mövcud deyil)">Dua</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/w/index.php?title=Xristianl%C4%B1qda_v%C9%99z&action=edit&redlink=1" class="new" title="Xristianlıqda vəz (səhifə mövcud deyil)">Vəz</a> <span style="font-weight:bold;"> ·</span>  <a href="/wiki/Bibliya_simvolikas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Bibliya simvolikası">Simvolizm</a></span> </td></tr> </tbody></table> </div></div></td></tr> <tr> <td style="font-size: 80%; background:#EEEECD; text-align: center;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:P_christianity.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/P_christianity.svg/25px-P_christianity.svg.png" decoding="async" width="25" height="23" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/P_christianity.svg/38px-P_christianity.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/P_christianity.svg/50px-P_christianity.svg.png 2x" data-file-width="400" data-file-height="360" /></a></span><br /> <p><span style="font-size:x-small;"><a href="/wiki/Portal:Xristianl%C4%B1q" title="Portal:Xristianlıq">Xristianlıq</a></span> </p> </td></tr> <tr align="center"> <td style="font-size: 90%; background:#cdc8b8; text-align: center;"><div class="plainlinks hlist navbar"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:Xristianl%C4%B1q" title="Şablon:Xristianlıq"><span title="Şablona bax">bax</span></a></li><li class="nv-talk"><a href="/wiki/%C5%9Eablon_m%C3%BCzakir%C9%99si:Xristianl%C4%B1q" title="Şablon müzakirəsi:Xristianlıq"><span title="Müzakirə et">müzakirə</span></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:Xristianl%C4%B1q&action=edit"><span title="Bu şablonu redaktə et">redaktə</span></a></li></ul></div> </td></tr> </tbody></table> <p><b>Xristian simvolikası</b> - xristian kilsələri və icmaları tərəfindən zaman-zaman istifadə edilən nişanlar və rəmzlərdir. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Balıq,_gəmi,_lövbər,_quş"><span id="Bal.C4.B1q.2C_g.C9.99mi.2C_l.C3.B6vb.C9.99r.2C_qu.C5.9F"></span>Balıq, gəmi, lövbər, quş</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Xristian_simvolikas%C4%B1&veaction=edit&section=1" title="Balıq, gəmi, lövbər, quş bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Xristian_simvolikas%C4%B1&action=edit&section=1" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Balıq, gəmi, lövbər, quş"><span>vikimətni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Simvolların əxsəriyyəti ən qədim zaman, hətta Xristianlıqdan öncə yaranmışdır. İlk Xristianlar simvolikadan geniş istifadə etmişdirlər. Daha sonra bu simvollardan rəsmi kilsələr istifadə etmişdirlər. </p> <table> <tbody><tr> <td><i>1.</i> <i><b>Balıq</b></i> ilk xristian simvollarından biri olmuşdur. O, İsanın rəmzi mənasını daşıyırdı. Buna səbəb şəkildə göstərilən yunan hərflərinin abreviatursıdır (İXTUS). Bu abreviatur yunan dilində "Xilaskar İsa Məsih Tanrının oğludur" sözlərinin birinci hərflərindən yaranmışdır. "İXTUS" sözü isə yunanca balıq deməkdir. Eyni zamanda İsanın ilk ardıcıllarının bir neçəsi balıqçı olmuşdur.</td> <td> <p><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Ichthus.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Ichthus.svg/200px-Ichthus.svg.png" decoding="async" width="200" height="99" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Ichthus.svg/300px-Ichthus.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Ichthus.svg/400px-Ichthus.svg.png 2x" data-file-width="902" data-file-height="445" /></a></span> </p> </td></tr></tbody></table> <table> <tbody><tr> <td><i>2.</i> <i><b>Gəmi və lövbər</b></i> xristianlığın ən qədim simvollarından biridir. III əsrdə yaşamış məşhur <a href="/wiki/Roma" title="Roma">Roma</a> ilahiyyatçısı <a href="/wiki/%C4%B0ppolit_Romal%C4%B1" class="mw-redirect" title="İppolit Romalı">İppolit</a> xristian <a href="/wiki/Kils%C9%99" title="Kilsə">kilsəsini</a> "dalğalar üzərində üzən və heç zaman batmayan" gəmiyə bənzədirdi. Başqaları onu "nicat gəmisi" adlandırırdılar.</td> <td> <p><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Ancoras.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/Ancoras.jpg/200px-Ancoras.jpg" decoding="async" width="200" height="124" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/Ancoras.jpg/300px-Ancoras.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/9c/Ancoras.jpg 2x" data-file-width="400" data-file-height="247" /></a></span> </p> </td></tr></tbody></table> <table> <tbody><tr> <td><i>3.</i> Xristianlığın ən qədim simvollarından biri də <i><b>Quşdur</b></i> (Luka 12:6-7). Tanrının daim insanın yaxınlığında olmasınından xəbər verir. Məsələn, göyərçin Müqəddəs Ruhun rəmzidir, sərçənin təsviri isə Tanrının ən xırda şeylərdən belə xəbərdar olduğunu göstərir.</td> <td> <p><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:P_dove_peace.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/P_dove_peace.png/100px-P_dove_peace.png" decoding="async" width="100" height="83" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/P_dove_peace.png/150px-P_dove_peace.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/P_dove_peace.png/200px-P_dove_peace.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="250" /></a></span> </p> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Xaç_(çarmıx)"><span id="Xa.C3.A7_.28.C3.A7arm.C4.B1x.29"></span>Xaç (çarmıx)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Xristian_simvolikas%C4%B1&veaction=edit&section=2" title="Xaç (çarmıx) bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Xristian_simvolikas%C4%B1&action=edit&section=2" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Xaç (çarmıx)"><span>vikimətni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="wikitable"> <tbody><tr> <td>Xaç (çarmıx) İsanın edam edildiyi alətin təsviridir. Bu rəmz xristianlıqdan öncə qədim Misirdə həyat simvolu olmuşdur. Xaçın yuxarısında olan dairə qadın, aşağı hissəsi isə kişi başlanğıcını simvolizə edir.</td> <td><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Ankh.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b7/Ankh.png/60px-Ankh.png" decoding="async" width="60" height="105" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b7/Ankh.png/90px-Ankh.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b7/Ankh.png/120px-Ankh.png 2x" data-file-width="500" data-file-height="878" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td></tr> <tr> <td>Ən sadə və geniş yayılmış xaç latın xaçıdır. Müasir zamanda bu xaç daha da çox protestantların rəmzidir. Xaçın üzərində çarmıxa çəkilmiş İsanın təsviri isə ortodoks (pravoslav) və katolik kilsələrinin rəmzidir.</td> <td><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Latin_cross.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Latin_cross.png/60px-Latin_cross.png" decoding="async" width="60" height="80" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Latin_cross.png/90px-Latin_cross.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Latin_cross.png/120px-Latin_cross.png 2x" data-file-width="284" data-file-height="378" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td></tr> <tr> <td>Hər tərəfi eyni ölçüdə olan yunan xaçı. Rəvayətlərə görə bu formada olan xaçda İsanın həvarilərindən biri olan Andreas edam edilmişdi.</td> <td><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Greek_cross.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Greek_cross.svg/60px-Greek_cross.svg.png" decoding="async" width="60" height="60" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Greek_cross.svg/90px-Greek_cross.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Greek_cross.svg/120px-Greek_cross.svg.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="800" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td></tr> <tr> <td>Qolqofa (İsanı edam edilən təpəliyin adı) xaçı və ya pilləli xaç.</td> <td><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Cross_of_the_Evangelists.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Cross_of_the_Evangelists.svg/60px-Cross_of_the_Evangelists.svg.png" decoding="async" width="60" height="92" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Cross_of_the_Evangelists.svg/90px-Cross_of_the_Evangelists.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Cross_of_the_Evangelists.svg/120px-Cross_of_the_Evangelists.svg.png 2x" data-file-width="568" data-file-height="872" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td></tr> <tr> <td>Rus ortodoks (pravoslav) kilsəsinin xaçı. Yuxarıdakı xət İsanın edam vaxtı başının olduğu yeri mənasını daşıyır. Aşağıdakı əyri xətin mənası bilinmir. Lakin ola bilər ki, o yuxarıda göstərilər yunan xaçının fraqmentidir.</td> <td><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Symbol_of_Orthodoxy.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Symbol_of_Orthodoxy.svg/60px-Symbol_of_Orthodoxy.svg.png" decoding="async" width="60" height="89" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Symbol_of_Orthodoxy.svg/90px-Symbol_of_Orthodoxy.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Symbol_of_Orthodoxy.svg/120px-Symbol_of_Orthodoxy.svg.png 2x" data-file-width="390" data-file-height="580" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td></tr> <tr> <td>Roma papalarının xaçı, onların rəsli simvoludur. Təsvir olunmuş üç xətt papazların hakimiyyətinin üç dayaqlarının rəmzləridir: kilsə, dünya və göylər.</td> <td><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:PopesCross.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/PopesCross.svg/60px-PopesCross.svg.png" decoding="async" width="60" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/PopesCross.svg/90px-PopesCross.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/PopesCross.svg/120px-PopesCross.svg.png 2x" data-file-width="114" data-file-height="171" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td></tr> <tr> <td>Səkkiz guşəli xaç suyuna salınma mərasiminə aid olan xaç. Dirçəlişin rəmzidir. Yunan xaçına bənzər yan xətləri "Xİ"(Ksi) adlanan yunan hərfidir (Xristos sözünün baş hərfi).</td> <td><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Double_cross.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/Double_cross.svg/60px-Double_cross.svg.png" decoding="async" width="60" height="60" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/Double_cross.svg/90px-Double_cross.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/Double_cross.svg/120px-Double_cross.svg.png 2x" data-file-width="112" data-file-height="112" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td></tr> <tr> <td>Qələbənin rəmzi olan Yunan xaçı. Yuxarıda olan hərflər yunanca "İsa" və "Xristos" sözlərinin baş hərfləridir. Aşağıda isə "NİKA" (qalib) sözü yazılmışdır.</td> <td><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Xach7.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/az/thumb/f/fa/Xach7.jpg/60px-Xach7.jpg" decoding="async" width="60" height="60" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/az/f/fa/Xach7.jpg 1.5x" data-file-width="72" data-file-height="72" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td></tr> <tr> <td>Yeruşalaim (Qüds) xaçı xaçlıların dövründə Qüdsdə Latın krallığının rəsmi gerbi olmuşdur. Barada böyük xaç İsa Məsihin şəxsiyyətini, onun ətrafında olan dörd xırda xaçlar isə dünyanın dörd guşəsində dörd İncilin bəyan edilməsini simvolizə edir.</td> <td> <figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Cross-Jerusalem-Potent-Heraldry.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Cross-Jerusalem-Potent-Heraldry.svg/60px-Cross-Jerusalem-Potent-Heraldry.svg.png" decoding="async" width="60" height="60" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Cross-Jerusalem-Potent-Heraldry.svg/90px-Cross-Jerusalem-Potent-Heraldry.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Cross-Jerusalem-Potent-Heraldry.svg/120px-Cross-Jerusalem-Potent-Heraldry.svg.png 2x" data-file-width="560" data-file-height="560" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Labarum">Labarum</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Xristian_simvolikas%C4%B1&veaction=edit&section=3" title="Labarum bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Xristian_simvolikas%C4%B1&action=edit&section=3" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Labarum"><span>vikimətni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Labarum imperator Konstantinin bayrağı olmuşdu. Onun hakimiyyəti dövründən başlayaraq <a href="/wiki/Xristianl%C4%B1q" title="Xristianlıq">Xristianlığın</a> rəmzinə çevrilmişdir. Bayrağın üzərində "Xristos" sözünün yunanca ilk iki hərfi və "Hoc vince" (Bununla qələbə çalacağıq) sözləri yazılmışdır. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fayl:Simple_Labarum2.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/Simple_Labarum2.svg/133px-Simple_Labarum2.svg.png" decoding="async" width="133" height="176" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/Simple_Labarum2.svg/200px-Simple_Labarum2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/Simple_Labarum2.svg/266px-Simple_Labarum2.svg.png 2x" data-file-width="133" data-file-height="176" /></a><figcaption></figcaption></figure> <p>Rəvayətlərə görə <a href="/wiki/312" title="312">312</a>-ci ildə Milviya körpüsü yaxınlığında baş verən döyüşdən öncə imperator Konstanin və onun 40 minlik ordusu göydə böyük bir xaçı gördülər. Bu xaç hətta günəşi də bağlamışdı. </p><p>Başqa rəvayətə görə, bu döyüşdən öncə Konstantin yuxuda labarumumu görərək "In hoc signo vinces" (Bu rəmzlə qələbə çalacaqsan) sözlərini eşitmişdi. Bu yuxunu görəndən sonra, Konstantin öz əskərlərinə gördüyü labarumu öz qalxanlarının üzərində təsvir etməyi əmr etmişdi. Bu döyüş onun qələbəsi ilə bitmişdi və bundan sonra Konstantinus roma imperatoru olmuşdu. Onun hakimiyyəti dövründə də Xristianlıq dövlət dini statusunu almışdı. </p><p>Günümüzdə də hərbi və dövlət simvolları kimi labaruma bənzər rəmzlərdən istifadə edilir. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Mənbə"><span id="M.C9.99nb.C9.99"></span>Mənbə</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Xristian_simvolikas%C4%B1&veaction=edit&section=4" title="Mənbə bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Xristian_simvolikas%C4%B1&action=edit&section=4" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Mənbə"><span>vikimətni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><cite class="citation book"><i><a href="/wiki/Ayd%C4%B1n_%C6%8Flizad%C9%99" title="Aydın Əlizadə">Aydın Əlizadə</a>. </i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160822073110/http://www.ebooks.az/view/shUNpGOw.pdf">Xristianlıq: tarix və fəlsəfə</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. Bakı: Əbilov, Zeynalov və qardaşlar. 2007. s. 157-161. <a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" class="mw-redirect" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/X%C3%BCsusi:KitabM%C9%99nb%C9%99l%C9%99ri/5-87459-013-7" title="Xüsusi:KitabMənbələri/5-87459-013-7"><bdi>5-87459-013-7</bdi></a>. <small>2016-08-22 tarixində <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ebooks.az/view/shUNpGOw.pdf">orijinalından</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> arxivləşdirilib</small><span class="reference-accessdate">. <small>İstifadə tarixi: <span class="nowrap">2016-08-16</span></small></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Xristianl%C4%B1q%3A+tarix+v%C9%99+f%C9%99ls%C9%99f%C9%99&rft.pages=s.+157-161&rft.pub=Bak%C4%B1%3A+%C6%8Fbilov%2C+Zeynalov+v%C9%99+qarda%C5%9Flar&rft.date=2007&rft.isbn=5-87459-013-7&rft.au=Ayd%C4%B1n+%C6%8Flizad%C9%99&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ebooks.az%2Fview%2FshUNpGOw.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Faz.wikipedia.org%3AXristian+simvolikas%C4%B1" class="Z3988"></span><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r4913744">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center}.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg/9px-Lock-gray-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center}.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Lock-red-alt-2.svg/9px-Lock-red-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/12px-Wikisource-logo.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:inherit;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#33aa33;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration,.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}</style></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Ədəbiyyat"><span id=".C6.8Fd.C9.99biyyat"></span>Ədəbiyyat</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Xristian_simvolikas%C4%B1&veaction=edit&section=5" title="Ədəbiyyat bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Xristian_simvolikas%C4%B1&action=edit&section=5" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Ədəbiyyat"><span>vikimətni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><cite class="citation book"><i><a href="/wiki/Ayd%C4%B1n_%C6%8Flizad%C9%99" title="Aydın Əlizadə">Aydın Əlizadə</a>. </i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160822073110/http://www.ebooks.az/view/shUNpGOw.pdf">Xristianlıq: tarix və fəlsəfə</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. Bakı: Əbilov, Zeynalov və qardaşlar. 2007. s. 157-161. <a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" class="mw-redirect" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/X%C3%BCsusi:KitabM%C9%99nb%C9%99l%C9%99ri/5-87459-013-7" title="Xüsusi:KitabMənbələri/5-87459-013-7"><bdi>5-87459-013-7</bdi></a>. <small>2016-08-22 tarixində <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ebooks.az/view/shUNpGOw.pdf">orijinalından</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> arxivləşdirilib</small><span class="reference-accessdate">. <small>İstifadə tarixi: <span class="nowrap">2016-08-16</span></small></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Xristianl%C4%B1q%3A+tarix+v%C9%99+f%C9%99ls%C9%99f%C9%99&rft.pages=s.+157-161&rft.pub=Bak%C4%B1%3A+%C6%8Fbilov%2C+Zeynalov+v%C9%99+qarda%C5%9Flar&rft.date=2007&rft.isbn=5-87459-013-7&rft.au=Ayd%C4%B1n+%C6%8Flizad%C9%99&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ebooks.az%2Fview%2FshUNpGOw.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Faz.wikipedia.org%3AXristian+simvolikas%C4%B1" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4913744"></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.planetgast.net/symbols/">Symbols in Christian Art and Architecture</a> Comprehensive general listing.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.christiansymbols.net">Christian Symbols Net</a> Very comprehensive site, complete with search engine.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.gocek.org/christiansymbols/">Christian Symbols and Glossary</a> (keyword searchable, includes symbols of saints)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.religionfacts.com/christianity/symbols.htm">ReligionFacts.com: Christian Symbols</a> Basic Christian symbols A to T, types of crosses, number symbolism and color symbolism.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://creationsanewflags.com/ColorMeaning.aspx">Meaning of Colors for Flags</a> Biblical meanings of color used for Christian worship flags.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ridingthebeast.com/articles/colors/">Color Symbolism in The Bible</a> An in depth study on symbolic color occurrence in The Bible.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.kwu.edu/campuslife/woodcarvings.htm">Christian Symbol Wood Carvings</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20051026173201/http://www.kwu.edu/campuslife/woodcarvings.htm">Arxivləşdirilib</a> 2005-10-26 at the <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> Forty symbols at Kansas Wesleyan University</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catholic-resources.org/Art/Koch-ChristianSymbols.htm">Old Christian Symbols from book by Rudolf Koch</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.goldclipart.com/products/crestsymbols.htm">Christian Symbols, Origins and Meanings</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20051022004442/http://www.goldclipart.com/products/crestsymbols.htm">Arxivləşdirilib</a> 2005-10-22 at the <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://homepage.ntlworld.com/m.low1">Tree of Jesse Directory by Malcolm Low.</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20081012154246/http://homepage.ntlworld.com/m.low1">Arxivləşdirilib</a> 2008-10-12 at the <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ezartsncrafts.com/christiansymbols.html">Chrismon Templates</a> Symbol outlines that can be used to create Christian themed projects</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.lutheransonline.com/trinitybillings/seals">Christian Symbols and Variations of Crosses - Images and Meanings</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080807175636/http://www.lutheransonline.com/trinitybillings/seals">Arxivləşdirilib</a> 2008-08-07 at the <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.preachingsymbols.com/">PreachingSymbols.com</a> Ways Christian Symbols are used in worship</li> <li>Негин А. Е. Христианская символика в римской армии IV века // Проблемы антиковедения и медиевистики. Вып. 2.: К 30-летию кафедры истории Древнего мира и Средних веков Нижегородского государственного университета им. Н. И. Лобачевского. Н. Новгород, 2006. С. 144—152.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bibliya_simvolikası"><span id="Bibliya_simvolikas.C4.B1"></span>Bibliya simvolikası</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Xristian_simvolikas%C4%B1&veaction=edit&section=6" title="Bibliya simvolikası bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Xristian_simvolikas%C4%B1&action=edit&section=6" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Bibliya simvolikası"><span>vikimətni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><b>Bibliya simvolikası</b> — <a href="/wiki/Bibliya" title="Bibliya">Bibliyada</a> istifadə olunan bədii obrazlara, yüksək ruhsal anlayış və gerçəklikləri ifadə edən işarələrə Bibliya simvolikası deyilir. Bibliyadakı <a href="/wiki/Simvol" title="Simvol">simvollar</a>, sözlə ifadə olunmaz gerçəklikləri ifadə etmək, bu dünyaya aid olan söz və obrazlar vasitəsilə İlahi varlığın sirlərini açıqlamaq üçün işlənən vasitələrdir. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Sözlərlə_ifadə_olunan_simvollar"><span id="S.C3.B6zl.C9.99rl.C9.99_ifad.C9.99_olunan_simvollar"></span>Sözlərlə ifadə olunan simvollar</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Xristian_simvolikas%C4%B1&veaction=edit&section=7" title="Sözlərlə ifadə olunan simvollar bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Xristian_simvolikas%C4%B1&action=edit&section=7" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Sözlərlə ifadə olunan simvollar"><span>vikimətni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Bunlara ilk əvvəl Müqəddəs Kitabda olan Tanrının adları, <a href="/w/index.php?title=Antropomirfizm&action=edit&redlink=1" class="new" title="Antropomirfizm (səhifə mövcud deyil)">antropomirfizm</a> və sosiomorfizmlər, habelə Bibliya naturomorfizmləri daxildir. Bibliyanın ilk fəsillərində<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> dünyanın yaranması və ən qədim tarixin sirləri, eləcə də Bibliyanın axırıncı kitabında<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> dünyanın gələcəyi simvollarla təsvir olunmuşdur. Müqəddəs Kitabda "məkan" ilə əlaqəli olan obrazlar da simvolik xarakter daşıyır ("Göylərdə" olan Tanrı; dünyamıza "gələn, enən" Məsih). Ruhsal sirləri elmi dillə açıqlamayan simvolların əsas xüsusiyyəti, bu dünyadan pərdələnən ruhani aləmin gerçəkliklərini ötürmək qabiliyyətidir. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Əşyalarla_ifadə_olunan_simvollar"><span id=".C6.8F.C5.9Fyalarla_ifad.C9.99_olunan_simvollar"></span>Əşyalarla ifadə olunan simvollar</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Xristian_simvolikas%C4%B1&veaction=edit&section=8" title="Əşyalarla ifadə olunan simvollar bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Xristian_simvolikas%C4%B1&action=edit&section=8" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Əşyalarla ifadə olunan simvollar"><span>vikimətni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Bunlara <a href="/wiki/%C6%8Fhdi-%C6%8Ftiq" class="mw-redirect" title="Əhdi-Ətiq">Əhdi-Ətiq</a> dövründə ibadət üçün istifadə olunan müqəddəs əşyalar, məsələn Tanrının Öz xalqının arasında olmağına işarə edən Əhd Sandığı və Hüzur Çadırı kimi maddi obyektlər daxildir. Əhdi-Ətiqdə məbədin quruluşu (yeddi çıraq<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, tuncdan hovuz<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> və s.) Tanrının izzəti ilə dolu olan Kainatın rəmzlərindən ibarətdir. Xristian mərasimlərində işlənən maddi elementlər də <a href="/wiki/%C6%8Fhdi-C%C9%99did" class="mw-redirect" title="Əhdi-Cədid">Əhdi-Cədidin</a> simvollarına əsaslanır. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Hərəkətlərlə_ifadə_olunan_simvollar"><span id="H.C9.99r.C9.99k.C9.99tl.C9.99rl.C9.99_ifad.C9.99_olunan_simvollar"></span>Hərəkətlərlə ifadə olunan simvollar</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Xristian_simvolikas%C4%B1&veaction=edit&section=9" title="Hərəkətlərlə ifadə olunan simvollar bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Xristian_simvolikas%C4%B1&action=edit&section=9" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Hərəkətlərlə ifadə olunan simvollar"><span>vikimətni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Müqəddəs Kitabda peyğəmbər və möminlərin Tanrı-Taalanın qarşısında özlərini simvolik hərəkətlərlə ifadə etdiklərini, Tanrının dediyini bəyan etmək üçün dramatik hərəkətlərdən istifadə etdiklərini görə bilirik. Musa və Yeşua Müqəddəs yerdə duranda, ayaqlarından çarıqlarını çıxardırdılar.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Süleyman məbədin təqdis edildiyi zaman dua edəndə əllərini göyə açdı.<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Yeremya peyğəmbər <a href="/wiki/Q%C3%BCds" title="Qüds">Yerusəlimin</a> <a href="/wiki/Babil" title="Babil">Babilə</a> təslim ediləcəyini elan etmək üçün boynuna boyunduruq taxmış xalqın arasında gəzirdi.<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Əhdi-Ətiqdə bu kimi simvolik hərəkətlər saysız-hesabsızdır. </p><p>Əhdi-Cədiddə də <a href="/wiki/%C4%B0sa_M%C9%99sih" class="mw-redirect" title="İsa Məsih">İsa Məsihin</a> simvolik hərəkətlərini görürük. Məsələn, İsa Məsih bar gətirməyən əncir ağacını lənətlədiyi zaman, tövbə və iman meyvəsini verməyən insanın ruhən ölü vəziyyətini göstərmişdir.<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> İsa Məsih <a href="/wiki/Ax%C4%B1r%C4%B1nc%C4%B1_%C5%9Fam_yem%C9%99yi" class="mw-redirect" title="Axırıncı şam yeməyi">axırıncı şam yeməyində</a> bir çoxları uğrunda axıtdığı qanı ilə Yeni Əhdi bağlayanda bu şam yeməyini simvolik bir hərəkətə - xristian <a href="/wiki/Kils%C9%99" title="Kilsə">kilsəsi</a> üçün müqəddəs mərasimə döndərmişdir. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Rəqəmlərlə_ifadə_olunan_simvollar"><span id="R.C9.99q.C9.99ml.C9.99rl.C9.99_ifad.C9.99_olunan_simvollar"></span>Rəqəmlərlə ifadə olunan simvollar</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Xristian_simvolikas%C4%B1&veaction=edit&section=10" title="Rəqəmlərlə ifadə olunan simvollar bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Xristian_simvolikas%C4%B1&action=edit&section=10" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Rəqəmlərlə ifadə olunan simvollar"><span>vikimətni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Müqəddəs Kitabdakı bəzi rəqəmlər simvolik olduğuna görə dəqiq deyil, şərti xarakter daşıyır. Məsələn, 40 rəqəmi mühüm bir hadisədən öncə hazırlıq dövrü göstərən simvol kimi işlənir. Nuhun dövründə böyük daşqın 40 gün davam etdi<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, Musa Sina dağında 40 gün qaldı<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, İsrail oğulları 40 il səhrada dolaşdı<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, İlyas peyğəmbər Tanrının dağına qırx gün-qırx gecə yol getdi<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, İsa Məsih 40 gün səhrada oruc tutdu<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Bundan əlavə, bir nəslin ömrü 40 il sayılırdı. </p><p>12 rəqəmi seçilmişlər mənasını verirdi (İsrailin 12 qəbiləsi, Məsihin 12 həvarisi, qəbilələrin hərəsində 12 min seçilmişlər<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>). </p><p>10 rəqəmi tamlığın rəmzidir. Məsələn, Misir xalqına verilən 10 cəza, Tanrının 10 əmri, 15-ci Məzmurda müqəddəs məskənə yaxınlaşmaq üçün 10 şərt. </p><p>Müqəddəs Kitabda tamlığı, kamilliyi göstərmək məqsədilə daha çox işlənən simvol 7 rəqəmidir. Yaradılış Kitabı 1-ci fəsildə dünyanın yaranması 7-ci gündə istirahətlə tamamlanır; 10-cu fəslə əsasən, bütün millətlər 70 əcdadlardan əmələ gəldi. İsa Məsihin həvariləri 7 köməkçinin seçilməyini təşkil edirlər<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, Vəhy Kitabında 7 imanlılar cəmiyyəti və 7 ulduz haqqında danışılır. </p><p>4 rəqəmi dünyanın 4 əsas səmtinə görə "ümumdünya" mənasına gəlir. Buna görə, cənnətdən çıxan çay 4 qola bölünürdü<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, Yezekel peyğəmbərin görüntüsündə Səmavi Çadırı daşıyan simvolik 4 varlığın hər birinin 4 üzü və 4 qanadı var idi<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>3 rəqəmi Müqəddəs Kitabda Tanrının üçlü vahid təbiətini simvolizə edir<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, xilas tarixinin mühüm mərhələlərini ifadə edir.<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Simvolik rəqəmlərin xüsusi bir növü kriptoqrammadır (yunan dilindən “gizli yazı”). Bir misal kimi, <a href="/wiki/%C4%B0brani_dili" class="mw-redirect" title="İbrani dili">İbrani dilində</a> David דָּוִד (Davud peyğəmbər) sözündəki hərfləri rəqəm olaraq 14-ə bərabərdir (7+7). Bu isə öz növbəsində, Məsihin doğulmasından əvvəlki 3 böyük dövrdəki nəsillərin sayına uyğun gəlir<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Mənbə_2"><span id="M.C9.99nb.C9.99_2"></span>Mənbə</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Xristian_simvolikas%C4%B1&veaction=edit&section=11" title="Mənbə bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Xristian_simvolikas%C4%B1&action=edit&section=11" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Mənbə"><span>vikimətni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Мень А. протоиерей «Библиологический словарь в 3-х т.». Москва: Фонд имени Александра Меня, 2002. «Символы библейские», «Символические действия», «Символические числа библейские» <a rel="nofollow" class="external free" href="http://krotov.info/spravki/temy/s/simvol.html">http://krotov.info/spravki/temy/s/simvol.html</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120119094646/http://krotov.info/spravki/temy/s/simvol.html">Arxivləşdirilib</a> 2012-01-19 at the <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="İstinadlar"><span id=".C4.B0stinadlar"></span>İstinadlar</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Xristian_simvolikas%C4%B1&veaction=edit&section=12" title="İstinadlar bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Xristian_simvolikas%C4%B1&action=edit&section=12" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: İstinadlar"><span>vikimətni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r6982878">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist"> <div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text">Müqəddəs Kitab (Əhdi-Ətiq və Əhdi-Cədid). Müqəddəs Kitab şirkəti. Bakı, 2009. Yaradılış Kitabı 1-3</span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text">Müqəddəs Kitab (Əhdi-Ətiq və Əhdi-Cədid). Müqəddəs Kitab şirkəti. Bakı, 2009. Yəhyaya nazil olan Vəhy</span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text">Çıxış Kitabı 25:31-34</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text">1 Padşahlar Kitabı 7:23</span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text">Bax: Çıxış Kitabı 3:5; Yeşua 5:15</span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text">1 Padşahlar Kitabı 8:22</span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text">Yeremya 27:1-2</span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text">Matta Mujdəsi 21:18-19</span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text">Yaradılış Kitabı 7:4</span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text">Çıxış Kitabı 24:18</span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text">Saylar Kitabı 14:34</span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text">1 Padşahlar Kitabı 19:8</span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text">Matta Müjdəsi 4:2</span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text">Vəhy 7:4-8</span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text">Həvarilərin İşləri 6:3</span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text">Yaradılış Kitabı 2:10-11</span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text">Yezekel 1:5-10; müqayisə et: Vəhy 4:6</span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text">Yaradılış Kitabı 18-ci fəsildə 3 mələk İbrahimin yanına gəlir; Yeşaya 6:1-3-də Tanrının müqəddəsliyi 3 dəfə məhd edilir; Matta Müjdəsi 28:19-da Ata, Oğul və Müqəddəs Ruh adı ilə <a href="/wiki/V%C9%99ftiz" title="Vəftiz">vəftizdən</a> bəhs olunur; Vəhy 1:8-də Tanrı keçmiş, indiki və gələcək zamanın Hökmdarı kimi göstərilir</span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a></span> <span class="reference-text">Məsih öləndən üç gün sonra dilirdi – Huşə 6:1-2; Matta Müjdəsi 16:21</span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text">Matta Müjdəsi 1:17</span> </li> </ol></div></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Mənbə — "<a dir="ltr" href="https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Xristian_simvolikası&oldid=7181707">https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Xristian_simvolikası&oldid=7181707</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:Kateqoriyalar" title="Xüsusi:Kateqoriyalar">Kateqoriyalar</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kateqoriya:Xristianl%C4%B1q" title="Kateqoriya:Xristianlıq">Xristianlıq</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:Xristianl%C4%B1q_tarixi" title="Kateqoriya:Xristianlıq tarixi">Xristianlıq tarixi</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:Simvollar" title="Kateqoriya:Simvollar">Simvollar</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Bu səhifə sonuncu dəfə 01:17, 21 avqust 2023 tarixində redaktə edilib.</li> <li id="footer-info-copyright">Mətn <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.az">Creative Commons Attribution-ShareAlike lisenziyası</a> altındadır, bəzi hallarda əlavə şərtlər tətbiq oluna bilər. Ətraflı məlumat üçün <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">istifadə şərtlərinə</a> baxın.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Gizlilik siyasəti</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Vikipediya:Haqq%C4%B1nda">Vikipediya haqqında</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Vikipediya:M%C9%99suliyy%C9%99td%C9%99n_imtina">Məsuliyyətdən imtina</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Davranış Kodeksi</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Tərtibatçılar</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/az.wikipedia.org">Statistikalar</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Kuki məlumatı</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//az.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Xristian_simvolikas%C4%B1&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobil versiya</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Axtar</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Vikipediyada axtar"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Xüsusi:Axtar"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Axtar</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="Mündəricat" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Mündəricatı göstər/gizlət" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Mündəricatı göstər/gizlət</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">Xristian simvolikası</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>27 dildə</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>Mövzu əlavə et</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-b766959bd-bqzpp","wgBackendResponseTime":122,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.158","walltime":"0.206","ppvisitednodes":{"value":677,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":20949,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":0,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":5,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":11495,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 129.242 1 -total"," 47.37% 61.219 2 Şablon:Cite_book"," 23.36% 30.189 1 Şablon:Xristianlıq"," 14.17% 18.312 1 Şablon:Tnavbar"," 13.21% 17.066 5 Şablon:Vebarxiv"," 9.48% 12.251 1 Şablon:İstinad_siyahısı"," 3.27% 4.226 1 Şablon:Xristianlığın_bölmələri"," 1.76% 2.279 56 Şablon:·"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.053","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":2419095,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-976d8f46b-mf7jf","timestamp":"20250127122806","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Xristian simvolikas\u0131","url":"https:\/\/az.wikipedia.org\/wiki\/Xristian_simvolikas%C4%B1","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q467420","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q467420","author":{"@type":"Organization","name":"Vikimedia layih\u0259l\u0259rin\u0259 t\u00f6hf\u0259 ver\u0259nl\u0259r"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2012-01-19T06:48:36Z","dateModified":"2023-08-21T01:17:07Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/5\/52\/Jesus-Christ-from-Hagia-Sophia.jpg"}</script> </body> </html>