CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="pl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Archeologia – Wikipedia, wolna encyklopedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )plwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","styczeń","luty","marzec","kwiecień","maj","czerwiec","lipiec","sierpień","wrzesień","październik","listopad","grudzień"],"wgRequestId":"de59fe27-37ba-4b5d-bfa2-6301d5938244","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Archeologia","wgTitle":"Archeologia","wgCurRevisionId":74806204,"wgRevisionId":74806204,"wgArticleId":37,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Archeologia","Nauki humanistyczne","Nauki pomocnicze historii","Specjalizacje i nauki pomocnicze antropologii"],"wgPageViewLanguage":"pl","wgPageContentLanguage":"pl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Archeologia","wgRelevantArticleId":37,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true, "wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":74806204,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"pl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"pl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":20000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q23498","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false, "wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.wikiflex":"ready","ext.gadget.infobox":"ready","ext.gadget.hlist":"ready","ext.gadget.darkmode-overrides":"ready","ext.gadget.small-references":"ready","ext.gadget.citation-access-info":"ready","ext.gadget.sprawdz-problemy-szablony":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site", "mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.ll-script-loader","ext.gadget.veKeepParameters","ext.gadget.szablon-galeria","ext.gadget.NavFrame","ext.gadget.citoid-overrides","ext.gadget.maps","ext.gadget.padlock-indicators","ext.gadget.interwiki-langlist","ext.gadget.edit-summaries","ext.gadget.edit-first-section","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.map-toggler","ext.gadget.narrowFootnoteColumns","ext.gadget.WDsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession", "wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=pl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.gadget.citation-access-info%2Cdarkmode-overrides%2Chlist%2Cinfobox%2Csmall-references%2Csprawdz-problemy-szablony%2Cwikiflex&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/94/Excavation_a2_cm02.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1541"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/94/Excavation_a2_cm02.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="1027"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="822"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Archeologia – Wikipedia, wolna encyklopedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//pl.m.wikipedia.org/wiki/Archeologia"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Edytuj" href="/w/index.php?title=Archeologia&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (pl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//pl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Archeologia"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Kanał Atom Wikipedii" href="/w/index.php?title=Specjalna:Ostatnie_zmiany&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Archeologia rootpage-Archeologia skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Przejdź do zawartości</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu główne" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu główne</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu główne</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Nawigacja </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" title="Przejdź na stronę główną [z]" accesskey="z"><span>Strona główna</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Losowa_strona" title="Załaduj losową stronę [x]" accesskey="x"><span>Losuj artykuł</span></a></li><li id="n-Kategorie" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Kategorie_G%C5%82%C3%B3wne"><span>Kategorie artykułów</span></a></li><li id="n-Featured-articles" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Wyr%C3%B3%C5%BCniona_zawarto%C5%9B%C4%87_Wikipedii"><span>Najlepsze artykuły</span></a></li><li id="n-FAQ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:FAQ"><span>Częste pytania (FAQ)</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-zmiany" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-zmiany" > <div class="vector-menu-heading"> Dla czytelników </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-czytelnicy" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii"><span>O Wikipedii</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Kontakt_z_wikipedystami"><span>Kontakt</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-edytorzy" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-edytorzy" > <div class="vector-menu-heading"> Dla wikipedystów </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-pierwsze-kroki" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki"><span>Pierwsze kroki</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Portal_wikipedyst%C3%B3w" title="O projekcie – co możesz zrobić, gdzie możesz znaleźć informacje"><span>Portal wikipedystów</span></a></li><li id="n-Noticeboard" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tablica_og%C5%82osze%C5%84"><span>Ogłoszenia</span></a></li><li id="n-Guidelines" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Zasady"><span>Zasady</span></a></li><li id="n-helppage-name" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Spis_tre%C5%9Bci"><span>Pomoc</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Ostatnie_zmiany" title="Lista ostatnich zmian w Wikipedii. [r]" accesskey="r"><span>Ostatnie zmiany</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="wolna encyklopedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-pl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Specjalna:Szukaj" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Szukaj</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Przeszukaj Wikipedię" aria-label="Przeszukaj Wikipedię" autocapitalize="sentences" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Specjalna:Szukaj"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Szukaj</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Narzędzia osobiste"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Zmień rozmiar czcionki, szerokość oraz kolorystykę strony" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Wygląd" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Wygląd</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl" class=""><span>Wspomóż Wikipedię</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Archeologia" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe." class=""><span>Utwórz konto</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Archeologia" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o" class=""><span>Zaloguj się</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Więcej opcji" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia osobiste" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia osobiste</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu użytkownika" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl"><span>Wspomóż Wikipedię</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Archeologia" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Utwórz konto</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Archeologia" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Zaloguj się</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Strony dla anonimowych edytorów <a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki" aria-label="Dowiedz się więcej na temat edytowania"><span>dowiedz się więcej</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:M%C3%B3j_wk%C5%82ad" title="Lista edycji wykonanych z tego adresu IP [y]" accesskey="y"><span>Edycje</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Moja_dyskusja" title="Dyskusja użytkownika dla tego adresu IP [n]" accesskey="n"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Spis treści" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Spis treści</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ukryj</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Początek</div> </a> </li> <li id="toc-Źródła_archeologiczne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Źródła_archeologiczne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Źródła archeologiczne</span> </div> </a> <ul id="toc-Źródła_archeologiczne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Miejsce_archeologii_w_systemie_nauk_i_jej_subdyscypliny" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Miejsce_archeologii_w_systemie_nauk_i_jej_subdyscypliny"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Miejsce archeologii w systemie nauk i jej subdyscypliny</span> </div> </a> <ul id="toc-Miejsce_archeologii_w_systemie_nauk_i_jej_subdyscypliny-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Metody_badawcze_archeologii" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Metody_badawcze_archeologii"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Metody badawcze archeologii</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Metody_badawcze_archeologii-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Metody badawcze archeologii</span> </button> <ul id="toc-Metody_badawcze_archeologii-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Metody_datowania_w_archeologii" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Metody_datowania_w_archeologii"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Metody datowania w archeologii</span> </div> </a> <ul id="toc-Metody_datowania_w_archeologii-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Archeologia_i_nauki_biologiczne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Archeologia_i_nauki_biologiczne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Archeologia i nauki biologiczne</span> </div> </a> <ul id="toc-Archeologia_i_nauki_biologiczne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Historia_archeologii" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Historia_archeologii"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Historia archeologii</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Historia_archeologii-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Historia archeologii</span> </button> <ul id="toc-Historia_archeologii-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Starożytność" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Starożytność"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Starożytność</span> </div> </a> <ul id="toc-Starożytność-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Średniowiecze" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Średniowiecze"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Średniowiecze</span> </div> </a> <ul id="toc-Średniowiecze-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Renesans" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Renesans"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.3</span> <span>Renesans</span> </div> </a> <ul id="toc-Renesans-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Oświecenie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Oświecenie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.4</span> <span>Oświecenie</span> </div> </a> <ul id="toc-Oświecenie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-XIX_wiek" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#XIX_wiek"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.5</span> <span>XIX wiek</span> </div> </a> <ul id="toc-XIX_wiek-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Archeologia_w_Polsce" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Archeologia_w_Polsce"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Archeologia w Polsce</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Archeologia_w_Polsce-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Archeologia w Polsce</span> </button> <ul id="toc-Archeologia_w_Polsce-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Przepisy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Przepisy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>Przepisy</span> </div> </a> <ul id="toc-Przepisy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Zobacz_też" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Zobacz_też"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Zobacz też</span> </div> </a> <ul id="toc-Zobacz_też-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Przypisy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Przypisy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Przypisy</span> </div> </a> <ul id="toc-Przypisy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bibliografia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliografia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Bibliografia</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliografia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Spis treści" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Przełącz stan spisu treści" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Przełącz stan spisu treści</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Archeologia</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Przejdź do artykułu w innym języku. Treść dostępna w 166 językach" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-166" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">166 języków</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Argeologie" title="Argeologie – afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Argeologie" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Arch%C3%A4ologie" title="Archäologie – szwajcarski niemiecki" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Archäologie" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="szwajcarski niemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%A5%E1%8A%90_%E1%89%85%E1%88%AD%E1%88%B5" title="ሥነ ቅርስ – amharski" lang="am" hreflang="am" data-title="ሥነ ቅርስ" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="amharski" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-anp mw-list-item"><a href="https://anp.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%81%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%A4%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%B6%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0" title="पुरातत्वशास्त्र – angika" lang="anp" hreflang="anp" data-title="पुरातत्वशास्त्र" data-language-autonym="अंगिका" data-language-local-name="angika" class="interlanguage-link-target"><span>अंगिका</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1" title="علم الآثار – arabski" lang="ar" hreflang="ar" data-title="علم الآثار" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabski" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Arqueoloch%C3%ADa" title="Arqueolochía – aragoński" lang="an" hreflang="an" data-title="Arqueolochía" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="aragoński" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frp mw-list-item"><a href="https://frp.wikipedia.org/wiki/Arqu%C3%A8ologia" title="Arquèologia – franko-prowansalski" lang="frp" hreflang="frp" data-title="Arquèologia" data-language-autonym="Arpetan" data-language-local-name="franko-prowansalski" class="interlanguage-link-target"><span>Arpetan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Arqueolox%C3%ADa" title="Arqueoloxía – asturyjski" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Arqueoloxía" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-awa mw-list-item"><a href="https://awa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%81%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%A4%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B5" title="पुरातत्त्व – awadhi" lang="awa" hreflang="awa" data-title="पुरातत्त्व" data-language-autonym="अवधी" data-language-local-name="awadhi" class="interlanguage-link-target"><span>अवधी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-av mw-list-item"><a href="https://av.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D1%85%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Археология – awarski" lang="av" hreflang="av" data-title="Археология" data-language-autonym="Авар" data-language-local-name="awarski" class="interlanguage-link-target"><span>Авар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Arxeologiya" title="Arxeologiya – azerbejdżański" lang="az" hreflang="az" data-title="Arxeologiya" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbejdżański" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D9%84%DB%8C%D9%85" title="قازی بیلیم – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="قازی بیلیم" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%A8%E0%A6%A4%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%AC" title="প্রত্নতত্ত্ব – bengalski" lang="bn" hreflang="bn" data-title="প্রত্নতত্ত্ব" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="bengalski" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Kh%C3%B3-k%C3%B3%CD%98-ha%CC%8Dk" title="Khó-kó͘-ha̍k – minnański" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Khó-kó͘-ha̍k" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="minnański" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D1%85%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Археология – baszkirski" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Археология" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="baszkirski" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D1%85%D0%B5%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D1%96%D1%8F" title="Археалогія – białoruski" lang="be" hreflang="be" data-title="Археалогія" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="białoruski" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D1%85%D0%B5%D0%B0%D0%BB%D1%91%D0%B3%D1%96%D1%8F" title="Археалёгія – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Археалёгія" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%86%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A5%8B%E0%A4%B2%E0%A5%89%E0%A4%9C%E0%A5%80" title="आर्कियोलॉजी – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="आर्कियोलॉजी" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Arkeolohiya" title="Arkeolohiya – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Arkeolohiya" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D1%85%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Археология – bułgarski" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Археология" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bułgarski" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Arch%C3%A4ologie" title="Archäologie – bawarski" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Archäologie" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="bawarski" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Arheologija" title="Arheologija – bośniacki" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Arheologija" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="bośniacki" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Arkeologiezh" title="Arkeologiezh – bretoński" lang="br" hreflang="br" data-title="Arkeologiezh" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="bretoński" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Arqueologia" title="Arqueologia – kataloński" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Arqueologia" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="kataloński" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D1%85%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8" title="Археологи – czuwaski" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Археологи" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="czuwaski" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Arkeyolohiya" title="Arkeyolohiya – cebuański" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Arkeyolohiya" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="cebuański" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Archeologie" title="Archeologie – czeski" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Archeologie" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="czeski" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-co mw-list-item"><a href="https://co.wikipedia.org/wiki/Archiulugia" title="Archiulugia – korsykański" lang="co" hreflang="co" data-title="Archiulugia" data-language-autonym="Corsu" data-language-local-name="korsykański" class="interlanguage-link-target"><span>Corsu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Archaeoleg" title="Archaeoleg – walijski" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Archaeoleg" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="walijski" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Ark%C3%A6ologi" title="Arkæologi – duński" lang="da" hreflang="da" data-title="Arkæologi" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="duński" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Arch%C3%A4ologie" title="Archäologie – niemiecki" lang="de" hreflang="de" data-title="Archäologie" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="niemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Arheoloogia" title="Arheoloogia – estoński" lang="et" hreflang="et" data-title="Arheoloogia" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estoński" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B1%CE%B9%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1" title="Αρχαιολογία – grecki" lang="el" hreflang="el" data-title="Αρχαιολογία" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="grecki" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eml mw-list-item"><a href="https://eml.wikipedia.org/wiki/Archeolog%C3%AE" title="Archeologî – Emiliano-Romagnolo" lang="egl" hreflang="egl" data-title="Archeologî" data-language-autonym="Emiliàn e rumagnòl" data-language-local-name="Emiliano-Romagnolo" class="interlanguage-link-target"><span>Emiliàn e rumagnòl</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Archaeology" title="Archaeology – angielski" lang="en" hreflang="en" data-title="Archaeology" data-language-autonym="English" data-language-local-name="angielski" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Arqueolog%C3%ADa" title="Arqueología – hiszpański" lang="es" hreflang="es" data-title="Arqueología" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="hiszpański" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="medal"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Arkeologio" title="Arkeologio – esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Arkeologio" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/Arquiolog%C3%ADa" title="Arquiología – estremadurski" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Arquiología" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="estremadurski" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Arkeologia" title="Arkeologia – baskijski" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Arkeologia" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="baskijski" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="باستان‌شناسی – perski" lang="fa" hreflang="fa" data-title="باستان‌شناسی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="perski" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Arch%C3%A9ologie" title="Archéologie – francuski" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Archéologie" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francuski" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Archeology" title="Archeology – zachodniofryzyjski" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Archeology" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="zachodniofryzyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fur mw-list-item"><a href="https://fur.wikipedia.org/wiki/Archeologjie" title="Archeologjie – friulski" lang="fur" hreflang="fur" data-title="Archeologjie" data-language-autonym="Furlan" data-language-local-name="friulski" class="interlanguage-link-target"><span>Furlan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Seand%C3%A1la%C3%ADocht" title="Seandálaíocht – irlandzki" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Seandálaíocht" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="irlandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/Shenndaaleeaght" title="Shenndaaleeaght – manx" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Shenndaaleeaght" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="manx" class="interlanguage-link-target"><span>Gaelg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/%C3%80rc-e%C3%B2las" title="Àrc-eòlas – szkocki gaelicki" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Àrc-eòlas" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="szkocki gaelicki" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Arqueolox%C3%ADa" title="Arqueoloxía – galicyjski" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Arqueoloxía" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galicyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Kh%C3%A1u-k%C3%BA-ho%CC%8Dk" title="Kháu-kú-ho̍k – hakka" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Kháu-kú-ho̍k" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="hakka" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EA%B3%A0%EA%B3%A0%ED%95%99" title="고고학 – koreański" lang="ko" hreflang="ko" data-title="고고학" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="koreański" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%80%D5%B6%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Հնագիտություն – ormiański" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Հնագիտություն" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ormiański" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%81%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%A4%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%B6%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0" title="पुरातत्वशास्त्र – hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="पुरातत्वशास्त्र" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Arheologija" title="Arheologija – chorwacki" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Arheologija" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Arkeologio" title="Arkeologio – ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Arkeologio" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Arkeologi" title="Arkeologi – indonezyjski" lang="id" hreflang="id" data-title="Arkeologi" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonezyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Archeologia" title="Archeologia – interlingua" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Archeologia" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="interlingua" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Archeologie" title="Archeologie – interlingue" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Archeologie" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="interlingue" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Fornleifafr%C3%A6%C3%B0i" title="Fornleifafræði – islandzki" lang="is" hreflang="is" data-title="Fornleifafræði" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="islandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Archeologia" title="Archeologia – włoski" lang="it" hreflang="it" data-title="Archeologia" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="włoski" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%90%D7%A8%D7%9B%D7%90%D7%95%D7%9C%D7%95%D7%92%D7%99%D7%94" title="ארכאולוגיה – hebrajski" lang="he" hreflang="he" data-title="ארכאולוגיה" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hebrajski" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Ark%C3%A9ologi" title="Arkéologi – jawajski" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Arkéologi" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="jawajski" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/K%C9%A9b%C9%A9njaaz%C9%A9_kp%C9%9Bl%C9%9Bk%CA%8A%CA%8A_t%CA%8Am%C9%A9y%C9%9B" title="Kɩbɩnjaazɩ kpɛlɛkʊʊ tʊmɩyɛ – Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Kɩbɩnjaazɩ kpɛlɛkʊʊ tʊmɩyɛ" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target"><span>Kabɩyɛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kl mw-list-item"><a href="https://kl.wikipedia.org/wiki/Ittarnisarsiorneq" title="Ittarnisarsiorneq – grenlandzki" lang="kl" hreflang="kl" data-title="Ittarnisarsiorneq" data-language-autonym="Kalaallisut" data-language-local-name="grenlandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Kalaallisut</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%AA%E0%B3%81%E0%B2%B0%E0%B2%BE%E0%B2%A4%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B5_%E0%B2%B6%E0%B2%BE%E0%B2%B8%E0%B3%8D%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0" title="ಪುರಾತತ್ತ್ವ ಶಾಸ್ತ್ರ – kannada" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಪುರಾತತ್ತ್ವ ಶಾಸ್ತ್ರ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="kannada" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%A5%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%90" title="არქეოლოგია – gruziński" lang="ka" hreflang="ka" data-title="არქეოლოგია" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="gruziński" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://ks.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%94%D9%84%D9%85%DB%81%D9%90_%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1" title="عٔلمہِ آثار – kaszmirski" lang="ks" hreflang="ks" data-title="عٔلمہِ آثار" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="kaszmirski" class="interlanguage-link-target"><span>कॉशुर / کٲشُر</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-csb mw-list-item"><a href="https://csb.wikipedia.org/wiki/Arche%C3%B2logij%C3%B4" title="Archeòlogijô – kaszubski" lang="csb" hreflang="csb" data-title="Archeòlogijô" data-language-autonym="Kaszëbsczi" data-language-local-name="kaszubski" class="interlanguage-link-target"><span>Kaszëbsczi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D1%85%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Археология – kazachski" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Археология" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="kazachski" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Akiolojia" title="Akiolojia – suahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Akiolojia" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="suahili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-avk mw-list-item"><a href="https://avk.wikipedia.org/wiki/Rawopa" title="Rawopa – kotava" lang="avk" hreflang="avk" data-title="Rawopa" data-language-autonym="Kotava" data-language-local-name="kotava" class="interlanguage-link-target"><span>Kotava</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Akeyoloji" title="Akeyoloji – kreolski haitański" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Akeyoloji" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="kreolski haitański" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Lark%C3%A9yoloji" title="Larkéyoloji – Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Larkéyoloji" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Arkeoloj%C3%AE" title="Arkeolojî – kurdyjski" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Arkeolojî" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="kurdyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D1%85%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Археология – kirgiski" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Археология" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="kirgiski" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lld mw-list-item"><a href="https://lld.wikipedia.org/wiki/Archeologia" title="Archeologia – Ladin" lang="lld" hreflang="lld" data-title="Archeologia" data-language-autonym="Ladin" data-language-local-name="Ladin" class="interlanguage-link-target"><span>Ladin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/Arkeolojiya" title="Arkeolojiya – ladyński" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Arkeolojiya" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="ladyński" class="interlanguage-link-target"><span>Ladino</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BA%9A%E0%BA%B9%E0%BA%AE%E0%BA%B2%E0%BA%99%E0%BA%A7%E0%BA%B4%E0%BA%97%E0%BA%B0%E0%BA%8D%E0%BA%B2" title="ບູຮານວິທະຍາ – laotański" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ບູຮານວິທະຍາ" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="laotański" class="interlanguage-link-target"><span>ລາວ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Archaeologia" title="Archaeologia – łaciński" lang="la" hreflang="la" data-title="Archaeologia" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="łaciński" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Arheolo%C4%A3ija" title="Arheoloģija – łotewski" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Arheoloģija" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="łotewski" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Archeologie" title="Archeologie – luksemburski" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Archeologie" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="luksemburski" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Archeologija" title="Archeologija – litewski" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Archeologija" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="litewski" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://lij.wikipedia.org/wiki/Archeologia" title="Archeologia – liguryjski" lang="lij" hreflang="lij" data-title="Archeologia" data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="liguryjski" class="interlanguage-link-target"><span>Ligure</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Archeologie" title="Archeologie – limburski" lang="li" hreflang="li" data-title="Archeologie" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="limburski" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Arceolojia" title="Arceolojia – Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Arceolojia" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-olo mw-list-item"><a href="https://olo.wikipedia.org/wiki/Arheolougii" title="Arheolougii – Livvi-Karelian" lang="olo" hreflang="olo" data-title="Arheolougii" data-language-autonym="Livvinkarjala" data-language-local-name="Livvi-Karelian" class="interlanguage-link-target"><span>Livvinkarjala</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/R%C3%A9g%C3%A9szet" title="Régészet – węgierski" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Régészet" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="węgierski" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D1%85%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Археологија – macedoński" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Археологија" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="macedoński" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Arke%C3%B4l%C3%B4jia" title="Arkeôlôjia – malgaski" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Arkeôlôjia" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="malgaski" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%81%E0%B4%B0%E0%B4%BE%E0%B4%B5%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%81%E0%B4%B6%E0%B4%BE%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%82" title="പുരാവസ്തുശാസ്ത്രം – malajalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="പുരാവസ്തുശാസ്ത്രം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="malajalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mt mw-list-item"><a href="https://mt.wikipedia.org/wiki/Arkeolo%C4%A1ija" title="Arkeoloġija – maltański" lang="mt" hreflang="mt" data-title="Arkeoloġija" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="maltański" class="interlanguage-link-target"><span>Malti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%81%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%A4%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%B6%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0" title="पुरातत्त्वशास्त्र – marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="पुरातत्त्वशास्त्र" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%A5%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%90" title="არქეოლოგია – megrelski" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="არქეოლოგია" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="megrelski" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AB%D8%A7%D8%B1" title="علم الاثار – egipski arabski" lang="arz" hreflang="arz" data-title="علم الاثار" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="egipski arabski" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mnw mw-list-item"><a href="https://mnw.wikipedia.org/wiki/%E1%80%80%E1%80%BD%E1%80%90%E1%80%BA%E1%80%95%E1%80%B1%E1%80%AB%E1%80%9B%E1%80%AC%E1%80%94%E1%80%BA" title="ကွတ်ပေါရာန် – Mon" lang="mnw" hreflang="mnw" data-title="ကွတ်ပေါရာန်" data-language-autonym="ဘာသာမန်" data-language-local-name="Mon" class="interlanguage-link-target"><span>ဘာသာမန်</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Arkeologi" title="Arkeologi – malajski" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Arkeologi" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malajski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/Arqueologie" title="Arqueologie – mirandyjski" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Arqueologie" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="mirandyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D1%85%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8" title="Археологи – mongolski" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Археологи" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="mongolski" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9B%E1%80%BE%E1%80%B1%E1%80%B8%E1%80%9F%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%9E%E1%80%AF%E1%80%90%E1%80%B1%E1%80%9E%E1%80%94%E1%80%95%E1%80%8A%E1%80%AC" title="ရှေးဟောင်းသုတေသနပညာ – birmański" lang="my" hreflang="my" data-title="ရှေးဟောင်းသုတေသနပညာ" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="birmański" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Archeologie" title="Archeologie – niderlandzki" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Archeologie" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="niderlandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Ooldheaidkeunde" title="Ooldheaidkeunde – dolnosaksoński" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Ooldheaidkeunde" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="dolnosaksoński" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%81%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%A4%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%B6%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0" title="पुरातत्त्वशास्त्र – nepalski" lang="ne" hreflang="ne" data-title="पुरातत्त्वशास्त्र" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="nepalski" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%81%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%A4%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B5" title="पुरातत्व – newarski" lang="new" hreflang="new" data-title="पुरातत्व" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="newarski" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E8%80%83%E5%8F%A4%E5%AD%A6" title="考古学 – japoński" lang="ja" hreflang="ja" data-title="考古学" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japoński" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nap mw-list-item"><a href="https://nap.wikipedia.org/wiki/Archeologgia" title="Archeologgia – neapolitański" lang="nap" hreflang="nap" data-title="Archeologgia" data-language-autonym="Napulitano" data-language-local-name="neapolitański" class="interlanguage-link-target"><span>Napulitano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Arkeologi" title="Arkeologi – norweski (bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Arkeologi" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norweski (bokmål)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Arkeologi" title="Arkeologi – norweski (nynorsk)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Arkeologi" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="norweski (nynorsk)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nrm mw-list-item"><a href="https://nrm.wikipedia.org/wiki/Arch%C3%A9ologie" title="Archéologie – Norman" lang="nrf" hreflang="nrf" data-title="Archéologie" data-language-autonym="Nouormand" data-language-local-name="Norman" class="interlanguage-link-target"><span>Nouormand</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Arqueologia" title="Arqueologia – oksytański" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Arqueologia" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="oksytański" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mhr mw-list-item"><a href="https://mhr.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D1%85%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D0%B9" title="Археологий – Eastern Mari" lang="mhr" hreflang="mhr" data-title="Археологий" data-language-autonym="Олык марий" data-language-local-name="Eastern Mari" class="interlanguage-link-target"><span>Олык марий</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-om mw-list-item"><a href="https://om.wikipedia.org/wiki/Qorambaa" title="Qorambaa – oromo" lang="om" hreflang="om" data-title="Qorambaa" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="oromo" class="interlanguage-link-target"><span>Oromoo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Arxeologiya" title="Arxeologiya – uzbecki" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Arxeologiya" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="uzbecki" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="آثاریات – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="آثاریات" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-blk mw-list-item"><a href="https://blk.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9E%E1%80%AF%E1%80%90%E1%80%B1%E1%80%9E%E1%80%94%E1%80%85%E1%80%81%E1%80%AB%E1%80%95%E1%80%8A%E1%80%AC%E1%82%8F" title="သုတေသနစခါပညာႏ – Pa'O" lang="blk" hreflang="blk" data-title="သုတေသနစခါပညာႏ" data-language-autonym="ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ" data-language-local-name="Pa'O" class="interlanguage-link-target"><span>ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/Arkeologia" title="Arkeologia – papiamento" lang="pap" hreflang="pap" data-title="Arkeologia" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="papiamento" class="interlanguage-link-target"><span>Papiamentu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D8%B1%D8%BA%D9%88%D9%86%D9%BE%D9%88%D9%87%D9%86%D9%87" title="لرغونپوهنه – paszto" lang="ps" hreflang="ps" data-title="لرغونپوهنه" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="paszto" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%94%E1%9E%BB%E1%9E%9A%E1%9E%B6%E1%9E%8E%E1%9E%9C%E1%9E%B7%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%99%E1%9E%B6" title="បុរាណវិទ្យា – khmerski" lang="km" hreflang="km" data-title="បុរាណវិទ្យា" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="khmerski" class="interlanguage-link-target"><span>ភាសាខ្មែរ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pcd mw-list-item"><a href="https://pcd.wikipedia.org/wiki/Ark%C3%A9olodjie" title="Arkéolodjie – pikardyjski" lang="pcd" hreflang="pcd" data-title="Arkéolodjie" data-language-autonym="Picard" data-language-local-name="pikardyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Picard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tpi mw-list-item"><a href="https://tpi.wikipedia.org/wiki/Akiolosi" title="Akiolosi – tok pisin" lang="tpi" hreflang="tpi" data-title="Akiolosi" data-language-autonym="Tok Pisin" data-language-local-name="tok pisin" class="interlanguage-link-target"><span>Tok Pisin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Arch%C3%A4ologie" title="Archäologie – dolnoniemiecki" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Archäologie" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="dolnoniemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Arqueologia" title="Arqueologia – portugalski" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Arqueologia" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugalski" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Arxeologiya" title="Arxeologiya – karakałpacki" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Arxeologiya" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="karakałpacki" class="interlanguage-link-target"><span>Qaraqalpaqsha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Arheologie" title="Arheologie – rumuński" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Arheologie" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumuński" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rm mw-list-item"><a href="https://rm.wikipedia.org/wiki/Archeologia" title="Archeologia – retoromański" lang="rm" hreflang="rm" data-title="Archeologia" data-language-autonym="Rumantsch" data-language-local-name="retoromański" class="interlanguage-link-target"><span>Rumantsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D1%85%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D2%91%D1%96%D1%8F" title="Археолоґія – rusiński" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Археолоґія" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="rusiński" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D1%85%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Археология – rosyjski" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Археология" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rosyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D1%85%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Археология – jakucki" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Археология" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="jakucki" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sa mw-list-item"><a href="https://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%81%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%A4%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%B6%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%AE%E0%A5%8D" title="पुरातत्त्वशास्त्रम् – sanskryt" lang="sa" hreflang="sa" data-title="पुरातत्त्वशास्त्रम्" data-language-autonym="संस्कृतम्" data-language-local-name="sanskryt" class="interlanguage-link-target"><span>संस्कृतम्</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Archeologia" title="Archeologia – sardyński" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Archeologia" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="sardyński" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Airchaeology" title="Airchaeology – scots" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Airchaeology" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="scots" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Arkeologjia" title="Arkeologjia – albański" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Arkeologjia" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="albański" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Archiolugg%C3%ACa" title="Archioluggìa – sycylijski" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Archioluggìa" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="sycylijski" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%B4%E0%B7%94%E0%B6%BB%E0%B7%8F%E0%B7%80%E0%B7%92%E0%B6%AF%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B6%BA%E0%B7%8F%E0%B7%80" title="පුරාවිද්‍යාව – syngaleski" lang="si" hreflang="si" data-title="පුරාවිද්‍යාව" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="syngaleski" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Archaeology" title="Archaeology – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Archaeology" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D8%AF%D9%8A%D9%85_%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1" title="قديم آثار – sindhi" lang="sd" hreflang="sd" data-title="قديم آثار" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="sindhi" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Archeol%C3%B3gia" title="Archeológia – słowacki" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Archeológia" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="słowacki" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Arheologija" title="Arheologija – słoweński" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Arheologija" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="słoweński" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D9%88%DB%8E%D9%86%DB%95%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="شوێنەوارناسی – sorani" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="شوێنەوارناسی" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="sorani" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D1%85%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Археологија – serbski" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Археологија" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbski" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Arheologija" title="Arheologija – serbsko-chorwacki" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Arheologija" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbsko-chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Ark%C3%A9ologi" title="Arkéologi – sundajski" lang="su" hreflang="su" data-title="Arkéologi" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="sundajski" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi badge-Q17559452 badge-recommendedarticle mw-list-item" title="polecany artykuł"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Arkeologia" title="Arkeologia – fiński" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Arkeologia" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="fiński" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Arkeologi" title="Arkeologi – szwedzki" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Arkeologi" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="szwedzki" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Arkeolohiya" title="Arkeolohiya – tagalski" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Arkeolohiya" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="tagalski" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%A4%E0%AF%8A%E0%AE%B2%E0%AF%8D%E0%AE%B2%E0%AE%BF%E0%AE%AF%E0%AE%B2%E0%AF%8D" title="தொல்லியல் – tamilski" lang="ta" hreflang="ta" data-title="தொல்லியல்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="tamilski" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%B5%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%81_%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82" title="పురావస్తు శాస్త్రం – telugu" lang="te" hreflang="te" data-title="పురావస్తు శాస్త్రం" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="telugu" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tet mw-list-item"><a href="https://tet.wikipedia.org/wiki/Akarolojia" title="Akarolojia – tetum" lang="tet" hreflang="tet" data-title="Akarolojia" data-language-autonym="Tetun" data-language-local-name="tetum" class="interlanguage-link-target"><span>Tetun</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%84%E0%B8%94%E0%B8%B5" title="โบราณคดี – tajski" lang="th" hreflang="th" data-title="โบราณคดี" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="tajski" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BD%D1%88%D0%B8%D0%BD%D0%BE%D1%81%D3%A3" title="Бостоншиносӣ – tadżycki" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Бостоншиносӣ" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="tadżycki" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Arkeoloji" title="Arkeoloji – turecki" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Arkeoloji" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turecki" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/Arheologi%C3%BDa" title="Arheologiýa – turkmeński" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Arheologiýa" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="turkmeński" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D1%85%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D1%96%D1%8F" title="Археологія – ukraiński" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Археологія" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukraiński" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="آثاریات – urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="آثاریات" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Archeo%C5%82ozia" title="Archeołozia – wenecki" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Archeołozia" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="wenecki" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Kh%E1%BA%A3o_c%E1%BB%95_h%E1%BB%8Dc" title="Khảo cổ học – wietnamski" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Khảo cổ học" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="wietnamski" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/V%C3%B6notav" title="Vönotav – wolapik" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Vönotav" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="wolapik" class="interlanguage-link-target"><span>Volapük</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Arkeoloogia" title="Arkeoloogia – võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Arkeoloogia" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Arkeyolodjeye" title="Arkeyolodjeye – waloński" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Arkeyolodjeye" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="waloński" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vls mw-list-item"><a href="https://vls.wikipedia.org/wiki/Archeologie" title="Archeologie – zachodnioflamandzki" lang="vls" hreflang="vls" data-title="Archeologie" data-language-autonym="West-Vlams" data-language-local-name="zachodnioflamandzki" class="interlanguage-link-target"><span>West-Vlams</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Arkeyolohiya" title="Arkeyolohiya – waraj" lang="war" hreflang="war" data-title="Arkeyolohiya" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="waraj" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E8%80%83%E5%8F%A4%E5%AD%A6" title="考古学 – wu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="考古学" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="wu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%90%D7%A8%D7%9B%D7%A2%D7%90%D7%9C%D7%90%D7%92%D7%99%D7%A2" title="ארכעאלאגיע – jidysz" lang="yi" hreflang="yi" data-title="ארכעאלאגיע" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="jidysz" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/%E1%BB%8C%CC%80r%E1%BB%8D%CC%80ay%C3%A9ij%E1%BB%8D%CC%81un" title="Ọ̀rọ̀ayéijọ́un – joruba" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Ọ̀rọ̀ayéijọ́un" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="joruba" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E8%80%83%E5%8F%A4%E5%AD%B8" title="考古學 – kantoński" lang="yue" hreflang="yue" data-title="考古學" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="kantoński" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Arkeolociye" title="Arkeolociye – Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Arkeolociye" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zea mw-list-item"><a href="https://zea.wikipedia.org/wiki/Archeolohie" title="Archeolohie – zelandzki" lang="zea" hreflang="zea" data-title="Archeolohie" data-language-autonym="Zeêuws" data-language-local-name="zelandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Zeêuws</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Arkeuoluog%C4%97j%C4%97" title="Arkeuoluogėjė – żmudzki" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Arkeuoluogėjė" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="żmudzki" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%80%83%E5%8F%A4%E5%AD%A6" title="考古学 – chiński" lang="zh" hreflang="zh" data-title="考古学" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chiński" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q23498#sitelinks-wikipedia" title="Edytuj linki pomiędzy wersjami językowymi" class="wbc-editpage">Edytuj linki</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Przestrzenie nazw"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Archeologia" title="Zobacz stronę treści [c]" accesskey="c"><span>Artykuł</span></a></li><li id="ca-talk" class="new vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Dyskusja:Archeologia&action=edit&redlink=1" rel="discussion" class="new" title="Dyskusja o zawartości tej strony (strona nie istnieje) [t]" accesskey="t"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Zmień wariant języka" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">polski</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Widok"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Archeologia"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Archeologia&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Archeologia&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Archeologia&action=history" title="Starsze wersje tej strony [h]" accesskey="h"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Narzędzia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Więcej opcji" > <div class="vector-menu-heading"> Działania </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Archeologia"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Archeologia&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Archeologia&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Archeologia&action=history"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ogólne </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Linkuj%C4%85ce/Archeologia" title="Pokaż listę wszystkich stron linkujących do tej strony [j]" accesskey="j"><span>Linkujące</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Zmiany_w_linkowanych/Archeologia" rel="nofollow" title="Ostatnie zmiany w stronach, do których ta strona linkuje [k]" accesskey="k"><span>Zmiany w linkowanych</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Prześlij_plik" title="Prześlij pliki [u]" accesskey="u"><span>Prześlij plik</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Strony_specjalne" title="Lista wszystkich stron specjalnych [q]" accesskey="q"><span>Strony specjalne</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Archeologia&oldid=74806204" title="Stały link do tej wersji tej strony"><span>Link do tej wersji</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Archeologia&action=info" title="Więcej informacji na temat tej strony"><span>Informacje o tej stronie</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Cytuj&page=Archeologia&id=74806204&wpFormIdentifier=titleform" title="Informacja o tym jak należy cytować tę stronę"><span>Cytowanie tego artykułu</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Skr%C3%B3%C4%87_adres_URL&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FArcheologia"><span>Zobacz skrócony adres URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Kod_QR&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FArcheologia"><span>Pobierz kod QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Drukuj lub eksportuj </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCka&bookcmd=book_creator&referer=Archeologia"><span>Utwórz książkę</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:DownloadAsPdf&page=Archeologia&action=show-download-screen"><span>Pobierz jako PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Archeologia&printable=yes" title="Wersja do wydruku [p]" accesskey="p"><span>Wersja do druku</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> W innych projektach </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Archaeology" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikiquote mw-list-item"><a href="https://pl.wikiquote.org/wiki/Archeologia" hreflang="pl"><span>Wikicytaty</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q23498" title="Link do powiązanego elementu w repozytorium danych [g]" accesskey="g"><span>Element Wikidanych</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Wygląd</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ukryj</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Z Wikipedii, wolnej encyklopedii</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="pl" dir="ltr"><div class="noprint noexcerpt disambig navigation-not-searchable" style="line-height:1.5em; padding: 3px 6px; background-color: var(--background-color-interactive-subtle, #f8f9fa); color: inherit; border-bottom: 1px solid var(--border-color-subtle, #c8ccd1); font-size: 95%; margin-bottom: 1em; display: flex; gap: 4px; align-items: center;"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_ujednoznaczniaj%C4%85ca" title="Inne znaczenia"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Disambig.svg/25px-Disambig.svg.png" decoding="async" width="25" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Disambig.svg/38px-Disambig.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Disambig.svg/50px-Disambig.svg.png 2x" data-file-width="230" data-file-height="183" /></a></span><span>Zobacz też: czasopismo „<a href="/wiki/Archeologia_(czasopismo)" title="Archeologia (czasopismo)">Archeologia</a>”.</span></div> <p><b>Archeologia</b> (z <a href="/wiki/J%C4%99zyk_grecki" title="Język grecki">gr.</a> ἀρχαῖος <i>archaīos</i> – dawny, stary i -λογία <i>-logiā</i> – mowa, nauka) – <a href="/wiki/Nauka" title="Nauka">nauka</a>, której celem jest odtwarzanie społeczno-kulturowej przeszłości człowieka na podstawie znajdujących się <a href="/wiki/Skorupa_ziemska" title="Skorupa ziemska">w ziemi</a>, na ziemi lub w wodzie źródeł archeologicznych, czyli materialnych pozostałości działań ludzkich. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Excavation_a2_cm02.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Excavation_a2_cm02.jpg/220px-Excavation_a2_cm02.jpg" decoding="async" width="220" height="283" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Excavation_a2_cm02.jpg/330px-Excavation_a2_cm02.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Excavation_a2_cm02.jpg/440px-Excavation_a2_cm02.jpg 2x" data-file-width="623" data-file-height="800" /></a><figcaption>Ratownicze wykopaliska archeologiczne na trasie budowy <a href="/wiki/Autostrada_A2_(Polska)" title="Autostrada A2 (Polska)">autostrady A2</a></figcaption></figure> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Źródła_archeologiczne"><span id=".C5.B9r.C3.B3d.C5.82a_archeologiczne"></span>Źródła archeologiczne</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Archeologia&veaction=edit&section=1" title="Edytuj sekcję: Źródła archeologiczne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Archeologia&action=edit&section=1" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Źródła archeologiczne"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Szklana_Huta_kurhan.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Szklana_Huta_kurhan.jpg/220px-Szklana_Huta_kurhan.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Szklana_Huta_kurhan.jpg/330px-Szklana_Huta_kurhan.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Szklana_Huta_kurhan.jpg/440px-Szklana_Huta_kurhan.jpg 2x" data-file-width="1145" data-file-height="860" /></a><figcaption>Kurhan starożytny w Szklanej Hucie na Pomorzu</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Cmentarzysko_Jacwingow,_Suwalszczyzna,_Aug_2004_B.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Cmentarzysko_Jacwingow%2C_Suwalszczyzna%2C_Aug_2004_B.jpg/220px-Cmentarzysko_Jacwingow%2C_Suwalszczyzna%2C_Aug_2004_B.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Cmentarzysko_Jacwingow%2C_Suwalszczyzna%2C_Aug_2004_B.jpg/330px-Cmentarzysko_Jacwingow%2C_Suwalszczyzna%2C_Aug_2004_B.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Cmentarzysko_Jacwingow%2C_Suwalszczyzna%2C_Aug_2004_B.jpg/440px-Cmentarzysko_Jacwingow%2C_Suwalszczyzna%2C_Aug_2004_B.jpg 2x" data-file-width="640" data-file-height="427" /></a><figcaption>Starożytny kurhan w <a href="/wiki/Szwajcaria_(Suwa%C5%82ki)" title="Szwajcaria (Suwałki)">Szwajcarii</a> (<a href="/wiki/Suwa%C5%82ki" title="Suwałki">Suwałki</a>)</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Beakerculture.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Beakerculture.jpg/220px-Beakerculture.jpg" decoding="async" width="220" height="285" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Beakerculture.jpg/330px-Beakerculture.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d9/Beakerculture.jpg 2x" data-file-width="351" data-file-height="454" /></a><figcaption>Naczynia gliniane i narzędzia krzemienne typowe dla <a href="/wiki/Kultura_puchar%C3%B3w_dzwonowatych" title="Kultura pucharów dzwonowatych">kultury pucharów dzwonowatych</a> z okresu <a href="/wiki/Neolit" title="Neolit">neolitu</a></figcaption></figure> <p>Źródła archeologiczne obejmują wytwory ręki ludzkiej (<a href="/wiki/Artefakt_(archeologia)" title="Artefakt (archeologia)">artefakty</a>), ślady wpływu człowieka na środowisko naturalne (<a href="/wiki/Ekofakt" title="Ekofakt">ekofakty</a>), jak też i szczątki samych ludzi. </p><p>Źródła archeologiczne można podzielić na: </p> <ul><li>nieruchome (<a href="/wiki/Obiekt_archeologiczny" title="Obiekt archeologiczny">obiekty</a>); do kategorii archeologicznych źródeł nieruchomych należą np. pozostałości budowli, groby, starożytne drogi czy ślady orki.</li> <li>ruchome (przedmioty); do tej kategorii należą np. narzędzia krzemienne czy fragmenty naczyń glinianych. Ruchome źródła archeologiczne występować mogą w powiązaniu ze źródłami nieruchomymi (obiektami), tworząc z nimi zespół, bądź też występować osobno w postaci tzw. znalezisk luźnych.</li></ul> <p>Efektywne źródła archeologiczne, czyli te, które rzeczywiście wykorzystywane są przez naukę przy tworzeniu rekonstrukcji przeszłości, są wynikiem całego łańcucha następujących po sobie przekształceń: </p> <ul><li>tworzenia się materialnych śladów (korelatów) działań ludzkich w przeszłości (np. wytwarzania narzędzi, wznoszenia budowli czy karczowania lasu),</li> <li>procesów <a href="/wiki/Depozycja_(archeologia)" title="Depozycja (archeologia)">depozycji</a> (np. wyrzucania śmieci czy chowania zmarłych),</li> <li>procesów <a href="/wiki/Proces_podepozycyjny" title="Proces podepozycyjny">podepozycyjnych</a> (np. rozkładu substancji organicznej w ziemi) oraz</li> <li>procesu odkrywczego i dokumentacyjnego (działalności archeologów).</li></ul> <p>Te kolejne przekształcenia powodują nieodwracalną utratę znacznej części informacji o przeszłości, co utrudnia jej rekonstrukcję. Ponadto proces odkrywczy w archeologii obejmuje zazwyczaj metody niszczące, a mianowicie <a href="/wiki/Wykopaliska" title="Wykopaliska">wykopaliska archeologiczne</a>, w czasie których świadectwo przeszłości jest niszczone i przekształcane w <a href="/wiki/Dokumentacja_prac_archeologicznych" title="Dokumentacja prac archeologicznych">dokumentację</a>. Rozwój archeologii zmierza w związku z tym do wypracowania nieniszczących metod badawczych (<a href="/wiki/Archeologia_niedestrukcyjna" title="Archeologia niedestrukcyjna">archeologia niedestrukcyjna</a>, obejmująca m.in. zastosowanie <a href="/wiki/Geofizyka" title="Geofizyka">metod geofizycznych</a>, <a href="/wiki/Geochemia" title="Geochemia">geochemicznych</a> i <a href="/wiki/Archeologia_lotnicza" title="Archeologia lotnicza">analizę zdjęć lotniczych i satelitarnych</a>), jak również do objęcia <a href="/wiki/Ochrona_zabytk%C3%B3w_w_Polsce" title="Ochrona zabytków w Polsce">ochroną</a> autentycznej substancji zabytkowej <a href="/wiki/Stanowisko_archeologiczne" title="Stanowisko archeologiczne">stanowisk archeologicznych</a> zachowanych w ziemi (potencjalnych źródeł archeologicznych). </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Miejsce_archeologii_w_systemie_nauk_i_jej_subdyscypliny">Miejsce archeologii w systemie nauk i jej subdyscypliny</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Archeologia&veaction=edit&section=2" title="Edytuj sekcję: Miejsce archeologii w systemie nauk i jej subdyscypliny" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Archeologia&action=edit&section=2" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Miejsce archeologii w systemie nauk i jej subdyscypliny"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Ze względu na cel tej dyscypliny archeologia w tradycji środkowoeuropejskiej (w krajach niemieckojęzycznych i słowiańskich) ściśle łączy się z <a href="/wiki/Historia" title="Historia">historią</a>. Natomiast w krajach anglosaskich, zwłaszcza w Stanach Zjednoczonych, archeologię uważa się za wiążącą się ściśle z <a href="/wiki/Antropologia" title="Antropologia">antropologią</a> i <a href="/wiki/Etnologia" title="Etnologia">etnologią</a>, ponieważ w Nowym Świecie istnieje ciągłość między żywymi społeczeństwami plemiennymi badanymi przez antropologię kulturową a społeczeństwami badanymi przez archeologów. We Francji, gdzie powstanie naukowej archeologii wiązało się przede wszystkim z geologią, archeologię uważa się często także za związaną z <a href="/wiki/Nauki_o_Ziemi" title="Nauki o Ziemi">naukami o Ziemi</a>. </p><p>Chociaż archeologia pierwotnie zajmowała się jedynie najdawniejszymi dziejami człowieka (termin ten pochodzi od greckich słów <i>archaios</i> – starożytny i <i>logos</i> – słowo), obecnie wspomaga również rekonstrukcję czasów historycznych, w tym także i najnowszych. </p><p>W związku z tym można wyróżnić: </p> <ul><li>archeologię prahistoryczną (pradziejową, <a href="/wiki/Prehistoria" title="Prehistoria">prahistoria</a>, <a href="/wiki/Archeologia_pradziejowa" title="Archeologia pradziejowa">archeologia pradziejowa</a>)</li> <li>archeologię protohistoryczną (<a href="/wiki/Protohistoria" title="Protohistoria">protohistoria</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Archeologia_historyczna&action=edit&redlink=1" class="new" title="Archeologia historyczna (strona nie istnieje)">archeologię historyczną</a></li></ul> <p>Rola źródeł archeologicznych i archeologii jest odmienna dla czasów nieoświetlonych źródłami pisanymi (wówczas archeologia jest jedyną nauką dostarczającą wiedzy na temat przeszłości społeczeństw ludzkich) i dla czasów historycznych, dla których istnieją źródła pisane (wówczas archeologia pozwala zweryfikować obraz uzyskany dzięki analizie źródeł pisanych i go uszczegółowić). </p><p>Nauką różniącą się co do celów, ale podobną ze względu na stosowane środki jest <a href="/wiki/Paleoantropologia" title="Paleoantropologia">paleoantropologia</a>, zajmująca się poszukiwaniem szczątków ludzkich. Nauką zajmującą się poszukiwaniem i badaniem szczątków zwierząt kopalnych jest <a href="/wiki/Paleontologia" title="Paleontologia">paleontologia</a>. Powstanie archeologii było związane z pozyskiwaniem zabytków do kolekcji starożytności, dopiero w XIX w. archeologia uzyskała status nauki. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Metody_badawcze_archeologii">Metody badawcze archeologii</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Archeologia&veaction=edit&section=3" title="Edytuj sekcję: Metody badawcze archeologii" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Archeologia&action=edit&section=3" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Metody badawcze archeologii"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Archeologia_(Bielsko)_-_kultura_%C5%82u%C5%BCycka.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Archeologia_%28Bielsko%29_-_kultura_%C5%82u%C5%BCycka.JPG/220px-Archeologia_%28Bielsko%29_-_kultura_%C5%82u%C5%BCycka.JPG" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Archeologia_%28Bielsko%29_-_kultura_%C5%82u%C5%BCycka.JPG/330px-Archeologia_%28Bielsko%29_-_kultura_%C5%82u%C5%BCycka.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Archeologia_%28Bielsko%29_-_kultura_%C5%82u%C5%BCycka.JPG/440px-Archeologia_%28Bielsko%29_-_kultura_%C5%82u%C5%BCycka.JPG 2x" data-file-width="2576" data-file-height="1932" /></a><figcaption>Zabytki kultury łużyckiej w muzeum w Bielsku-Białej</figcaption></figure> <p>Metody badań archeologicznych można podzielić na: </p> <ul><li>metody poszukiwania i pozyskiwania źródeł archeologicznych</li> <li>metody analizowania źródeł i wydobywania z nich informacji</li></ul> <p>Na etapie poszukiwania źródeł archeologia posługuje się np. analizą dawnych map, analizą historycznej sieci osadniczej, analizą środowiska naturalnego, poszukiwaniem artefaktów na powierzchni ziemi (np. wyoranych fragmentów ceramiki zabytkowej), obserwacją powierzchni z aparatów latających (archeologia lotnicza), analizą zawartości <a href="/wiki/Metoda_fosforanowa" title="Metoda fosforanowa">fosforu w glebie</a> (badania geochemiczne), jak również rozmaitymi metodami geofizycznymi (metodami <a href="/wiki/Metoda_elektromagnetyczna" title="Metoda elektromagnetyczna">elektromagnetyczną</a>, <a href="/w/index.php?title=Metoda_elektooporowa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Metoda elektooporowa (strona nie istnieje)">elektrooporową</a> czy <a href="/wiki/Magnetometria" title="Magnetometria">magnetyczną</a>). Odnalezione miejsca występowania źródeł archeologicznych mogą być badane wykopaliskowo (wykopaliska archeologiczne) lub objęte ochroną <a href="/wiki/Rezerwat_archeologiczny" title="Rezerwat archeologiczny">rezerwatową</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Metody_datowania_w_archeologii">Metody datowania w archeologii</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Archeologia&veaction=edit&section=4" title="Edytuj sekcję: Metody datowania w archeologii" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Archeologia&action=edit&section=4" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Metody datowania w archeologii"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Ustalanie chronologii źródeł archeologicznych obejmuje: </p> <ul><li>ustalanie <a href="/wiki/Chronologia_wzgl%C4%99dna" title="Chronologia względna">chronologii względnej</a></li> <li>ustalanie <a href="/w/index.php?title=Chronologia_absolutna&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chronologia absolutna (strona nie istnieje)">chronologii absolutnej (kalendarzowej)</a>.</li></ul> <p>Metodami ustalania chronologii względnej są: </p> <ul><li>analiza <a href="/wiki/Stratygrafia_archeologiczna" title="Stratygrafia archeologiczna">stratygrafii</a> stanowiska archeologicznego</li> <li><a href="/wiki/Seriacja_chronologiczna" title="Seriacja chronologiczna">seriacja chronologiczna</a></li></ul> <p>Metodami ustalania chronologii absolutnej są np.: </p> <ul><li>analiza analogii z obszarów o ustalonym datowaniu</li> <li>analiza importów z obszarów o ustalonym datowaniu (np. z obszaru <a href="/wiki/Cesarstwo_Rzymskie" title="Cesarstwo Rzymskie">Cesarstwa Rzymskiego</a>)</li> <li>metody <a href="/wiki/Izotopy" title="Izotopy">izotopowe</a> (np. <a href="/wiki/Datowanie_radiow%C4%99glowe" title="Datowanie radiowęglowe">metoda radiowęglowa</a> i <a href="/wiki/Datowanie_metod%C4%85_potasowo-argonow%C4%85" title="Datowanie metodą potasowo-argonową">metoda potasowo-argonowa</a>)</li> <li>metody <a href="/wiki/Datowanie_termoluminescencyjne" title="Datowanie termoluminescencyjne">termoluminescencyjna</a> (TL) i <a href="/w/index.php?title=Metoda_optoluminescencyjna&action=edit&redlink=1" class="new" title="Metoda optoluminescencyjna (strona nie istnieje)">optoluminescencyjna</a> (OSL)</li> <li><a href="/wiki/Tefrochronologia" title="Tefrochronologia">tefrochronologia</a> (ustalanie datowania na podstawie identyfikacji warstw popiołów wulkanicznych pochodzących z wybuchów wulkanów o znanej chronologii)</li> <li><a href="/wiki/Dendrochronologia" title="Dendrochronologia">dendrochronologia</a> (analiza sekwencji słojów w elementach drewnianych pochodzących z wykopalisk i porównywanie ich ze skalami dendrochonologicznymi)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Archeologia_i_nauki_biologiczne">Archeologia i nauki biologiczne</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Archeologia&veaction=edit&section=5" title="Edytuj sekcję: Archeologia i nauki biologiczne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Archeologia&action=edit&section=5" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Archeologia i nauki biologiczne"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Archeologia korzysta również z możliwości poznawania przeszłości, jakie wynikają ze współpracy z naukami <a href="/wiki/Paleobiologia" title="Paleobiologia">biologicznymi</a>. </p><p><a href="/wiki/Paleobotanika" title="Paleobotanika">Paleobotanika</a>, dzięki identyfikacji i analizie szczątków roślinnych (pyłków i/lub szczątków owoców i nasion) pozwala m.in. na: </p> <ul><li>odtworzenie dziejów zasiedlenia danego miejsca (na podstawie analizy zmian w diagramie pyłkowym – <a href="/wiki/Palinologia" title="Palinologia">palinologia</a>)</li> <li>ustalenie właściwości środowiska naturalnego w danym okresie (na podstawie znajomości warunków, w których rosną gatunki zidentyfikowane dzięki obecności pyłku lub makroszczątków roślinnych w depozytach archeologicznych);</li> <li>odtworzenie charakteru gospodarki i rodzaju spożywanych pokarmów roślinnych (rodzaje uprawianych i zbieranych roślin);</li> <li>ustalenie preferencji kulturowych do korzystania z pewnych gatunków roślinnych (jeśli pewne gatunki są nadreprezentowane w spektrach pyłkowych).</li></ul> <p><a href="/wiki/Archeozoologia" title="Archeozoologia">Archeozoologia</a> dzięki identyfikacji i analizie szczątków zwierzęcych pozwala m.in. na: </p> <ul><li>ustalenie jakie zwierzęta były eksploatowane konsumpcyjnie, jakie były hodowane, na jakie polowano – a więc również na odtworzenie warunków środowiska i ustalenie preferencji kulturowych;</li> <li>ustalenie wielkości stada i ilości spożywanego mięsa;</li> <li>rekonstrukcję cech morfologicznych zwierząt w przeszłości (dane dotyczące ewolucji zwierząt)</li></ul> <p><a href="/wiki/Entomologia" title="Entomologia">Paleoentomologia</a>, dzięki identyfikacji i analizie szczątków owadów pozwala na: </p> <ul><li>ustalenie warunków klimatycznych (temperatury powietrza, wilgotności), roślinności, pokrywy glebowej i świata zwierzęcego (pasożyty) oraz intensywności działań ludzkich.</li></ul> <p><a href="/wiki/Limnologia" title="Limnologia">Paleolimnologia</a>, dzięki identyfikacji i analizie szczątków organizmów żyjących w wodach śródlądowych (głównie <a href="/wiki/Okrzemki" title="Okrzemki">okrzemek</a> i <a href="/wiki/Wio%C5%9Blarki" title="Wioślarki">wioślarek</a>), pozwala na: </p> <ul><li>odtworzenie przemian klimatycznych i procesów antropogenicznego zmieniania krajobrazu, ponieważ poszczególne warunki mają określone wymagania środowiskowe.</li></ul> <p><a href="/wiki/Antropologia_fizyczna" title="Antropologia fizyczna">Antropologia fizyczna</a>, dzięki identyfikacji i analizie szczątków kostnych człowieka, pozwala na: </p> <ul><li>ustalenie cech anatomicznych człowieka przeszłości (dane dotyczące <a href="/wiki/Antropogeneza" title="Antropogeneza">ewolucji człowieka</a>);</li> <li>ustalanie zmienności człowieka w czasie i przestrzeni</li> <li>ustalenie stanu i struktury biologicznej populacji pradziejowych,</li> <li>ustalenie przyczyn śmierci i nękających chorób,</li> <li>ustalanie pokrewieństwa na podstawie <a href="/wiki/Grupy_krwi" title="Grupy krwi">grup krwi</a> i badania <a href="/wiki/Kwas_deoksyrybonukleinowy" title="Kwas deoksyrybonukleinowy">DNA</a></li> <li>reakcji morfologicznych człowieka na warunki życia w pradziejach</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Historia_archeologii">Historia archeologii</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Archeologia&veaction=edit&section=6" title="Edytuj sekcję: Historia archeologii" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Archeologia&action=edit&section=6" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Historia archeologii"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="ImageGroup" style="max-width:235px; float: right; clear: right; text-align: center; margin-left: 1.4em;"><div style="font-weight:bold;">Znaleziska rzymskie</div><div class="ImageGroupUnits"><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Fotografi_av_Roma._Laocoonte._M._Vat_-_Hallwylska_museet_-_104739.tif" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Fotografi_av_Roma._Laocoonte._M._Vat_-_Hallwylska_museet_-_104739.tif/lossy-page1-220px-Fotografi_av_Roma._Laocoonte._M._Vat_-_Hallwylska_museet_-_104739.tif.jpg" decoding="async" width="220" height="286" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Fotografi_av_Roma._Laocoonte._M._Vat_-_Hallwylska_museet_-_104739.tif/lossy-page1-330px-Fotografi_av_Roma._Laocoonte._M._Vat_-_Hallwylska_museet_-_104739.tif.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Fotografi_av_Roma._Laocoonte._M._Vat_-_Hallwylska_museet_-_104739.tif/lossy-page1-440px-Fotografi_av_Roma._Laocoonte._M._Vat_-_Hallwylska_museet_-_104739.tif.jpg 2x" data-file-width="3524" data-file-height="4581" /></a><figcaption>Grupa Laokoona </figcaption></figure><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Venus_Uffizi.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/Venus_Uffizi.jpg/220px-Venus_Uffizi.jpg" decoding="async" width="220" height="330" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/Venus_Uffizi.jpg/330px-Venus_Uffizi.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/Venus_Uffizi.jpg/440px-Venus_Uffizi.jpg 2x" data-file-width="4000" data-file-height="6000" /></a><figcaption>Wenus Medycejska </figcaption></figure><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Apollo_del_Belvedere_in_Vatican.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Apollo_del_Belvedere_in_Vatican.jpg/220px-Apollo_del_Belvedere_in_Vatican.jpg" decoding="async" width="220" height="358" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Apollo_del_Belvedere_in_Vatican.jpg/330px-Apollo_del_Belvedere_in_Vatican.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Apollo_del_Belvedere_in_Vatican.jpg/440px-Apollo_del_Belvedere_in_Vatican.jpg 2x" data-file-width="3416" data-file-height="5554" /></a><figcaption>Apollo Belwederski </figcaption></figure></div></div> <p>W najszerszym tego pojęcia znaczeniu historia archeologii zawiera następujące zagadnienia: </p> <ol><li>Historia odkryć archeologicznych</li> <li>Opis rozwoju technik stosowanych podczas wykopalisk</li> <li>Historia prospekcji</li> <li>Ewolucja metod datowania</li> <li>Rozwój analizy zabytków</li> <li>Ewolucja myśli teoretycznej<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1">[1]</a></sup></li></ol> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Starożytność"><span id="Staro.C5.BCytno.C5.9B.C4.87"></span>Starożytność</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Archeologia&veaction=edit&section=7" title="Edytuj sekcję: Starożytność" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Archeologia&action=edit&section=7" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Starożytność"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Prawdopodobnie zainteresowanie epokami minionymi istniało już w starożytności. Nigdy jednak nie stało się nauką, która zajmowałaby się rekonstrukcją przeszłości na podstawie dostępnych źródeł materialnych. Nieliczne świadectwa pisane z okresu <a href="/wiki/XVIII_dynastia" title="XVIII dynastia">XVIII dynastii</a> znalezione na opuszczonych budowlach <a href="/wiki/Staro%C5%BCytny_Egipt" title="Starożytny Egipt">egipskich</a>, <a href="/wiki/Pa%C5%84stwo_nowobabilo%C5%84skie" title="Państwo nowobabilońskie">babilońska</a> kolekcja <a href="/wiki/Nabonid" title="Nabonid">Nabonida</a>, czy wzmianki w dziełach <a href="/wiki/Staro%C5%BCytna_Grecja" title="Starożytna Grecja">greckich</a> pisarzy <a href="/wiki/Tukidydes" title="Tukidydes">Tukidydesa</a> i <a href="/wiki/Pauzaniasz_(geograf)" title="Pauzaniasz (geograf)">Pauzaniasza</a> świadczą o sporadycznym zainteresowaniu zabytkami, a nie o systematycznym, celowym poszukiwaniu wiedzy. <a href="/wiki/Staro%C5%BCytny_Rzym" title="Starożytny Rzym">Rzymianie</a> zainteresowani byli kulturą grecką. Sporą kolekcję zabytków materialnych zgromadzili <a href="/wiki/Cyceron" title="Cyceron">Cyceron</a> i cesarz <a href="/wiki/Oktawian_August" title="Oktawian August">August</a>. Zainteresowanie jednak miało i negatywne skutki: podbite miasta były rabowane, a dzieła sztuki masowo wywożone do Rzymu, jak na przykład stało się to po zniszczeniu <a href="/wiki/Korynt" title="Korynt">Koryntu</a> w 146 roku p.n.e. czy <a href="/wiki/Ateny" title="Ateny">Aten</a> w 80 roku p.n.e.<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2">[2]</a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Średniowiecze"><span id=".C5.9Aredniowiecze"></span>Średniowiecze</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Archeologia&veaction=edit&section=8" title="Edytuj sekcję: Średniowiecze" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Archeologia&action=edit&section=8" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Średniowiecze"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%C5%9Aredniowiecze" title="Średniowiecze">Średniowiecze</a> wywarło swój wpływ na późniejsze interpretacje znalezisk archeologicznych. W tej epoce wykształcił się pogląd, że pewna wiedza o minionych epokach pochodzi tylko z <a href="/wiki/Biblia" title="Biblia">Biblii</a> oraz zachowanych źródeł pisanych greckich i rzymskich. Nastąpił spadek zainteresowania przeszłością i jej dorobkiem kulturowym. Jedne obiekty, wzniesione przez starożytnych, wykorzystywano do pozyskania budulca wtórnego, inne (<a href="/wiki/Budowle_megalityczne" title="Budowle megalityczne">megality</a>, <a href="/wiki/Kurhan" title="Kurhan">kurhany</a> itd.) plądrowano w poszukiwaniu <a href="/wiki/Skarb" title="Skarb">skarbów</a>. Jeśli natrafiano na <a href="/wiki/Skamienia%C5%82o%C5%9Bci" title="Skamieniałości">skamieniałości</a> w kształcie roślin lub zwierząt, uważano, że powstały wskutek działania natury (dla przykładu, <a href="/wiki/Jan_D%C5%82ugosz" title="Jan Długosz">Jan Długosz</a> wspominał o samoistnie rodzących się z ziemi garnkach)<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3">[3]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Renesans">Renesans</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Archeologia&veaction=edit&section=9" title="Edytuj sekcję: Renesans" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Archeologia&action=edit&section=9" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Renesans"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Poszukiwanie wiedzy w źródłach greckich i rzymskich w dobie <a href="/wiki/Renesans" title="Renesans">renesansu</a> przyczyniło się do stopniowego zwiększenia zainteresowania dziełami sztuki i architektury, na które w tym okresie patrzono przez pryzmat estetyczny. <a href="/wiki/Cyriak_z_Ankony" title="Cyriak z Ankony">Cyriak z Ankony</a> w pierwszej połowie XV wieku zebrał liczne materiały (notatki, szkice budowli starożytnych, kopie starożytnych inskrypcji) podczas swoich podróży po <a href="/wiki/W%C5%82ochy" title="Włochy">Italii</a>, <a href="/wiki/Grecja" title="Grecja">Grecji</a> i <a href="/wiki/Bliski_Wsch%C3%B3d" title="Bliski Wschód">Bliskim Wschodzie</a>. Prace budowlane w <a href="/wiki/Rzym" title="Rzym">Rzymie</a> przyczyniły się do odkryć takich zabytków, jak <a href="/wiki/Grupa_Laokoona" title="Grupa Laokoona">Grupa Laokoona</a>, <a href="/wiki/Wenus_Medycejska" title="Wenus Medycejska">Wenus Medycejska</a> i <a href="/wiki/Apollo_Belwederski" title="Apollo Belwederski">Apollo Belwederski</a>. W <a href="/wiki/Tarquinia" title="Tarquinia">Tarquinii</a>, po otwarciu <a href="/wiki/Nekropola_Monterozzi" title="Nekropola Monterozzi">grobowców etruskich</a>, znaleziono zabytki <a href="/wiki/Etruskowie" title="Etruskowie">etruskie</a> i wazy greckie. Znaleziska z okresu klasycznego trafiały do kolekcji wielkich rodów włoskich. W drugiej połowie XVI wieku zainteresowanie przeszłością poszerzyło się o zabytki dziedzictwa narodowego. Dla przykładu, <a href="/wiki/William_Camden" title="William Camden">William Camden</a> badał zabytki rzymskie i wczesnośredniowieczne, które odkryto w <a href="/wiki/Anglia" title="Anglia">Anglii</a>. Założone przez niego w <a href="/wiki/Londyn" title="Londyn">Londynie</a> stowarzyszenie <i>Society of Antiquaries</i> miało na celu studia nad lokalnymi starożytnościami<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4">[4]</a></sup>. </p><p>Wykopaliska archeologiczne nie były jeszcze prowadzone na masową skalę. Do interpretacji dziejów korzystano ze źródeł pisanych. Badania nad zabytkami sprowadzały się do odwiedzenia miejsca, opisania, naszkicowania i zmierzenia zabytku, a także do zebrania i spisania legend związanych z danym miejscem<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5">[5]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Oświecenie"><span id="O.C5.9Bwiecenie"></span>Oświecenie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Archeologia&veaction=edit&section=10" title="Edytuj sekcję: Oświecenie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Archeologia&action=edit&section=10" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Oświecenie"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Joshua_Reynolds_-_Dilettanti.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/Joshua_Reynolds_-_Dilettanti.jpg/220px-Joshua_Reynolds_-_Dilettanti.jpg" decoding="async" width="220" height="172" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/Joshua_Reynolds_-_Dilettanti.jpg/330px-Joshua_Reynolds_-_Dilettanti.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/Joshua_Reynolds_-_Dilettanti.jpg/440px-Joshua_Reynolds_-_Dilettanti.jpg 2x" data-file-width="1383" data-file-height="1080" /></a><figcaption>Portret zbiorowy członków <i>Society of Dilettanti</i> (Joshua Reynolds, 1770 rok)</figcaption></figure> <p>Pod wpływem myślicieli epoki <a href="/wiki/O%C5%9Bwiecenie_(epoka)" title="Oświecenie (epoka)">oświecenia</a> na dzieje kultury ludzkiej zaczęto patrzeć przez pryzmat ewolucji oraz <a href="/wiki/Post%C4%99p_techniczny" title="Postęp techniczny">postępu technicznego</a> i społecznego, skierowanego na ulepszenie warunków życiowych. Uważano, że społeczeństwa dążą do rozwoju, a na ich poziom kulturowy wpływa środowisko naturalne, w którym ewoluują. Te prądy filozoficzne wywarły wpływ na ruch <a href="/w/index.php?title=Antykwary%C5%9Bci&action=edit&redlink=1" class="new" title="Antykwaryści (strona nie istnieje)">antykwarystów</a> (np. <i><a href="/wiki/Royal_Society" title="Royal Society">Royal Society</a></i>), który zaczął poszukiwać odpowiedzi na pytania o sposoby budowania i wykorzystywania narzędzi, a także o czas powstania zabytków, na temat których nie zachowały się żadne świadectwa pisane. W 1733 roku założono w Londynie stowarzyszenie <i><a href="/w/index.php?title=Society_of_Dilettanti&action=edit&redlink=1" class="new" title="Society of Dilettanti (strona nie istnieje)">Society of Dilettanti</a></i>, które podjęło się badań nad kulturami starożytności <a href="/wiki/Kraje_%C5%9Br%C3%B3dziemnomorskie" title="Kraje śródziemnomorskie">basenu śródziemnomorskiego</a>. Jednocześnie wykształcona warstwa społeczeństwa, która była zainteresowana zabytkami starożytności, zaczęła domagać się udostępnienia zasobów kolekcji prywatnych, co doprowadziło do sponsorowania przez możnych wpierw uczelnianych, a później również publicznych bibliotek i muzeów. Tak, w 1643 roku, otwarto w <a href="/wiki/Pary%C5%BC" title="Paryż">Paryżu</a> pierwszą publiczną bibliotekę fundacji <a href="/wiki/Jules_Mazarin" title="Jules Mazarin">Julesa Mazarina</a>, w 1734 roku – <a href="/wiki/Muzea_Kapitoli%C5%84skie" title="Muzea Kapitolińskie">Muzea Kapitolińskie</a> w Rzymie, w 1743 roku władze <a href="/wiki/Toskania" title="Toskania">toskańskie</a> udostępniły publicznie <a href="/wiki/Galeria_Uffizi" title="Galeria Uffizi">kolekcję Medici</a>, a w 1753 roku utworzono <a href="/wiki/Muzeum_Brytyjskie" title="Muzeum Brytyjskie">Muzeum Brytyjskie</a><sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6">[6]</a></sup>. </p><p>Od drugiej połowy XVIII wieku zaczęto organizować prace wykopaliskowe, które miały na celu zaspokojenie zapotrzebowania na uzupełnienie kolekcji lub na kolejne cenne przedmioty do sprzedania. W 1710 roku <a href="/w/index.php?title=Emanuele_Maurizio_d%27Elbeuf&action=edit&redlink=1" class="new" title="Emanuele Maurizio d'Elbeuf (strona nie istnieje)">Emanuele Maurizio d'Elbeuf</a> prowadził prace w <a href="/wiki/Herkulanum" title="Herkulanum">Herkulanum</a>, od 1748 roku <a href="/w/index.php?title=Roque_Joaqu%C3%ADn_de_Alcubierre&action=edit&redlink=1" class="new" title="Roque Joaquín de Alcubierre (strona nie istnieje)">Roque Joaquín de Alcubierre</a> – w <a href="/wiki/Pompeje_(stanowisko_archeologiczne)" title="Pompeje (stanowisko archeologiczne)">Pompejach</a>. Nie były to wykopaliska archeologiczne we współczesnym tego słowa znaczeniu, ponieważ nie sporządzano żadnego planu i dokumentacji na temat postępu prac. W <a href="/wiki/Wielka_Brytania" title="Wielka Brytania">Wielkiej Brytanii</a> w pogoni za artefaktami <a href="/w/index.php?title=Bryan_Faussett&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bryan Faussett (strona nie istnieje)">Bryan Faussett</a> rozkopał ponad 750 grobowców<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7">[7]</a></sup>. </p><p>W 1764 roku <a href="/wiki/Johann_Joachim_Winckelmann" title="Johann Joachim Winckelmann">Johann Joachim Winckelmann</a> opublikował swoją <i>Geschichte der Kunst des Alterthums</i>, w której opisał ewolucję sztuki klasycznej na podstawie analizy zgromadzonych w <a href="/wiki/Watykan" title="Watykan">Watykanie</a> rzeźb antycznych i zachowanych tekstów starożytnych pisarzy. Dzieło Winckelmanna stało się podstawowym źródłem do dalszych badań nad sztuką grecką dla środowiska naukowego na następne półtora stulecia<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8">[8]</a></sup>. Jednym z prekursorów naukowego podejścia do badań archeologicznych był <a href="/wiki/Thomas_Jefferson" title="Thomas Jefferson">Thomas Jefferson</a>, który na <a href="/wiki/Monticello_(Thomas_Jefferson)" title="Monticello (Thomas Jefferson)">swojej posiadłości</a> w 1784 roku <a href="/wiki/Badania_sonda%C5%BCowe" title="Badania sondażowe">rowem sondażowym</a> przeciął <a href="/wiki/Kurhan" title="Kurhan">kurhan</a>, co pozwoliło mu na odnotowanie warstw, odpowiadających różnym okresom dziejowym<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9">[9]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="XIX_wiek">XIX wiek</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Archeologia&veaction=edit&section=11" title="Edytuj sekcję: XIX wiek" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Archeologia&action=edit&section=11" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: XIX wiek"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Pod wpływem badań geologicznych <a href="/wiki/James_Hutton" title="James Hutton">Jamesa Huttona</a> (<a href="/wiki/Stratyfikacja_(archeologia)" title="Stratyfikacja (archeologia)">stratyfikacja warstw skalnych</a>) i <a href="/wiki/Charles_Lyell" title="Charles Lyell">Charlesa Lyella</a> (<a href="/wiki/Aktualizm" title="Aktualizm">aktualizm geologiczny</a>) archeologia na początku XIX wieku zaczęła się przekształcać w samodzielną <a href="/wiki/Dyscyplina_naukowa" title="Dyscyplina naukowa">dyscyplinę naukową</a>. W 1836 roku <a href="/wiki/Christian_J%C3%BCrgensen_Thomsen" title="Christian Jürgensen Thomsen">Christian Jürgensen Thomsen</a> – na podstawie analizy stylu znalezisk zgromadzonych w <a href="/w/index.php?title=Muzeum_Narodowe_w_Kopenhadze&action=edit&redlink=1" class="new" title="Muzeum Narodowe w Kopenhadze (strona nie istnieje)">Muzeum Narodowym w Kopenhadze</a> oraz kontekstu, w którym zostały odkryte (np. przedmioty pochodziły z jednego <a href="/wiki/Gr%C3%B3b" title="Grób">grobu</a> lub skarbu) – wyróżnił trzy epoki: </p> <ol><li><a href="/wiki/Epoka_kamienia" title="Epoka kamienia">Epokę kamienia</a></li> <li><a href="/wiki/Epoka_br%C4%85zu" title="Epoka brązu">Epokę brązu</a></li> <li><a href="/wiki/Epoka_%C5%BCelaza" title="Epoka żelaza">Epokę żelaza</a></li></ol> <p>Prawie trzy dekady później <a href="/wiki/John_Lubbock" title="John Lubbock">John Lubbock</a> podzielił epokę kamienia na <a href="/wiki/Paleolit" title="Paleolit">paleolit</a> i <a href="/wiki/Neolit" title="Neolit">neolit</a>. <a href="/w/index.php?title=Jens_Jacob_Asmussen_Worsaae&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jens Jacob Asmussen Worsaae (strona nie istnieje)">Jens Jacob Asmussen Worsaae</a> w połowie XIX wieku korzystał z doświadczenia i pomocy biologów i geologów, wprowadzając tym samym do archeologii <a href="/wiki/Interdyscyplinarno%C5%9B%C4%87" title="Interdyscyplinarność">interdyscyplinarność</a> badań naukowych<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10">[10]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Archeologia_w_Polsce">Archeologia w Polsce</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Archeologia&veaction=edit&section=12" title="Edytuj sekcję: Archeologia w Polsce" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Archeologia&action=edit&section=12" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Archeologia w Polsce"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Zobacz też: <a href="/wiki/Wikipedia:Propozycje_temat%C3%B3w/Archeologia" title="Wikipedia:Propozycje tematów/Archeologia">Wikipedia:Propozycje tematów/Archeologia</a>.</i></div> <p>Pierwsze polskie muzeum archeologiczne powstało w połowie XIX w. w <a href="/wiki/Krak%C3%B3w" title="Kraków">Krakowie</a> (przy <a href="/wiki/Akademia_Umiej%C4%99tno%C5%9Bci" title="Akademia Umiejętności">Akademii Umiejętności</a>), a pierwsza katedra archeologii na <a href="/wiki/Uniwersytet_Jagiello%C5%84ski" title="Uniwersytet Jagielloński">Uniwersytecie Jagiellońskim</a> w 1866, kierował nią <a href="/wiki/J%C3%B3zef_%C5%81epkowski" title="Józef Łepkowski">Józef Łepkowski</a>. </p><p>Pierwszą służbą ochrony zabytków po odzyskaniu niepodległości było powołane w 1918 <a href="/wiki/Pa%C5%84stwowe_Grono_Konserwator%C3%B3w_Zabytk%C3%B3w_Archeologicznych" class="mw-redirect" title="Państwowe Grono Konserwatorów Zabytków Archeologicznych">Państwowe Grono Konserwatorów Zabytków Archeologicznych</a>. W 1928 rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej utworzono <a href="/wiki/Pa%C5%84stwowe_Muzeum_Archeologiczne_w_Warszawie" title="Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie">Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie</a><sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11">[11]</a></sup>. W okresie międzywojennym istotną rolę w rozwoju polskiej archeologii odegrały wykopaliska w <a href="/wiki/Biskupin_(stanowisko_archeologiczne)" title="Biskupin (stanowisko archeologiczne)">Biskupinie</a>. </p><p>Jedną z najważniejszych postaci polskiej archeologii był <a href="/wiki/Kazimierz_Micha%C5%82owski" title="Kazimierz Michałowski">Kazimierz Michałowski</a>, którego badania i prace wykopaliskowe sprawiły, iż polska szkoła archeologii zaczęła być rozpoznawalna na całym świecie. </p><p>Polskim czasopismem popularnonaukowym poświęconym archeologii i naukom pokrewnym jest kwartalnik „<a href="/wiki/Archeologia_%C5%BBywa" title="Archeologia Żywa">Archeologia Żywa</a>”<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12">[12]</a></sup>. </p><p><b>Lista polskich uniwersytetów prowadzących studia w kierunku „archeologia”</b> </p> <ul><li><a href="/wiki/Akademia_Humanistyczna_im._Aleksandra_Gieysztora_w_Pu%C5%82tusku" class="mw-redirect" title="Akademia Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku">Akademia Humanistyczna im. A. Gieysztora</a></li> <li><a href="/wiki/Katolicki_Uniwersytet_Lubelski_Jana_Paw%C5%82a_II" title="Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II">Katolicki Uniwersytet Lubelski</a></li> <li><a href="/wiki/Wydzia%C5%82_Zamiejscowy_Nauk_Prawnych_i_Ekonomicznych_w_Tomaszowie_Lubelskim" title="Wydział Zamiejscowy Nauk Prawnych i Ekonomicznych w Tomaszowie Lubelskim">Wydział Zamiejscowy Nauk Prawnych i Ekonomicznych w Tomaszowie Lubelskim</a></li> <li><a href="/wiki/Uniwersytet_im._Adama_Mickiewicza_w_Poznaniu" title="Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu">Uniwersytet im. Adama Mickiewicza</a></li> <li><a href="/wiki/Uniwersytet_Gda%C5%84ski" title="Uniwersytet Gdański">Uniwersytet Gdański</a></li> <li><a href="/wiki/Uniwersytet_Jagiello%C5%84ski" title="Uniwersytet Jagielloński">Uniwersytet Jagielloński</a></li> <li><a href="/wiki/Uniwersytet_Kardyna%C5%82a_Stefana_Wyszy%C5%84skiego_w_Warszawie" title="Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie">Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego</a> – od roku akademickiego 2007/2008 odrębny kierunek studiów</li> <li><a href="/wiki/Uniwersytet_%C5%81%C3%B3dzki" title="Uniwersytet Łódzki">Uniwersytet Łódzki</a></li> <li><a href="/wiki/Uniwersytet_Marii_Curie-Sk%C5%82odowskiej_w_Lublinie" class="mw-redirect" title="Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie">Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej</a></li> <li><a href="/wiki/Uniwersytet_Miko%C5%82aja_Kopernika_w_Toruniu" title="Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu">Uniwersytet Mikołaja Kopernika</a></li> <li><a href="/wiki/Uniwersytet_Rzeszowski" title="Uniwersytet Rzeszowski">Uniwersytet Rzeszowski</a></li> <li><a href="/wiki/Uniwersytet_Szczeci%C5%84ski" title="Uniwersytet Szczeciński">Uniwersytet Szczeciński</a> – od roku akademickiego 2008/2009</li> <li><a href="/wiki/Uniwersytet_Warszawski" title="Uniwersytet Warszawski">Uniwersytet Warszawski</a></li> <li><a href="/wiki/Uniwersytet_Wroc%C5%82awski" title="Uniwersytet Wrocławski">Uniwersytet Wrocławski</a></li> <li><a href="/wiki/Wy%C5%BCsza_Szko%C5%82a_Edukacji_Integracyjnej_i_Interkulturowej_w_Poznaniu" class="mw-redirect" title="Wyższa Szkoła Edukacji Integracyjnej i Interkulturowej w Poznaniu">Wyższa Szkoła Edukacji Integracyjnej i Interkulturowej</a> w Poznaniu</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Przepisy">Przepisy</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Archeologia&veaction=edit&section=13" title="Edytuj sekcję: Przepisy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Archeologia&action=edit&section=13" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Przepisy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Zgodnie z ustawą z 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami prowadzenie badań archeologicznych wymaga pozwolenia <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dzki_konserwator_zabytk%C3%B3w" title="Wojewódzki konserwator zabytków">wojewódzkiego konserwatora zabytków</a> (art. 36)<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13">[13]</a></sup>. Za prowadzenie ich bez pozwolenia albo wbrew jego warunkom grozi <a href="/wiki/Kara_grzywny" class="mw-redirect" title="Kara grzywny">kara grzywny</a> (art. 117). Znalezienie przedmiotu, co do którego istnieje przypuszczenie, iż jest on zabytkiem archeologicznym, zobowiązuje znalazcę do zabezpieczenia przedmiotu i oznakowania miejsca znalezienia oraz bezzwłocznego powiadomienia właściwego wojewódzkiego konserwatora zabytków, w ostateczności miejscowego przedstawiciela administracji (<a href="/wiki/W%C3%B3jt" title="Wójt">wójta</a> lub <a href="/wiki/Burmistrz" title="Burmistrz">burmistrza</a>) który powiadamia konserwatora (art. 32n). Zlekceważenie tej powinności zagrożone jest karą grzywny i ewentualnie <a href="/wiki/Nawi%C4%85zka" title="Nawiązka">nawiązki</a> do wysokości dwudziestokrotnego minimalnego wynagrodzenia na wskazany cel społeczny związany z opieką nad zabytkami (art. 115n). </p><p>Znalezisko stanowiące zabytek archeologiczny przechodzi na własność <a href="/wiki/Skarb_Pa%C5%84stwa" title="Skarb Państwa">Skarbu Państwa</a> (art. 35). Odkrywcy (z wyjątkiem zajmujących się zawodowo badaniami archeologicznymi lub zatrudnionych w grupach zorganizowanych w celu prowadzenia takich badań) przysługuje <a href="/wiki/Nagroda" title="Nagroda">nagroda</a> (art. 34)<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14">[14]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zobacz_też"><span id="Zobacz_te.C5.BC"></span>Zobacz też</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Archeologia&veaction=edit&section=14" title="Edytuj sekcję: Zobacz też" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Archeologia&action=edit&section=14" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Zobacz też"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="infobox noprint plainlinks" cellpadding="4" role="presentation"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; text-align:center; width:30px;"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/24px-Wikiquote-logo.svg.png" decoding="async" width="24" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/35px-Wikiquote-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/47px-Wikiquote-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="355" /></span></span> </td> <td style="line-height:normal; vertical-align:middle; text-align:center; flex:unset;"><a href="https://pl.wikiquote.org/wiki/Archeologia" class="extiw" title="q:Archeologia"><strong>Zobacz kolekcję cytatów</strong> <em>o archeologii</em> w Wikicytatach</a> </td></tr></tbody></table> <table class="infobox noprint plainlinks" cellpadding="4" role="presentation"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; text-align:center; width:30px;"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/WiktionaryPl_nodesc.svg/28px-WiktionaryPl_nodesc.svg.png" decoding="async" width="28" height="27" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/WiktionaryPl_nodesc.svg/42px-WiktionaryPl_nodesc.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/WiktionaryPl_nodesc.svg/56px-WiktionaryPl_nodesc.svg.png 2x" data-file-width="122" data-file-height="117" /></span></span> </td> <td style="line-height:normal; vertical-align:middle; text-align:center; flex:unset;"><a href="https://pl.wiktionary.org/wiki/archeologia" class="extiw" title="wikt:archeologia"><strong>Zobacz hasło</strong> <em>archeologia</em> w Wikisłowniku</a> </td></tr></tbody></table> <table class="infobox noprint plainlinks" cellpadding="4" role="presentation"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; text-align:center; width:30px;"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/21px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="21" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/31px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/42px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span> </td> <td style="line-height:normal; vertical-align:middle; text-align:center; flex:unset;"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Archaeology?uselang=pl"><strong>Zobacz multimedia</strong> związane z tematem: <em>Archeologia</em></a> </td></tr></tbody></table> <ul><li><a href="/wiki/Archeologia_wsp%C3%B3%C5%82czesno%C5%9Bci" title="Archeologia współczesności">archeologia współczesności</a></li> <li><a href="/wiki/Datowanie" title="Datowanie">datowanie</a></li> <li><a href="/wiki/Destrukt" title="Destrukt">destrukt</a></li> <li><a href="/wiki/Kultura_archeologiczna" title="Kultura archeologiczna">kultura archeologiczna</a></li> <li><a href="/wiki/Oszustwa_archeologiczne" title="Oszustwa archeologiczne">oszustwa archeologiczne</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Przypisy">Przypisy</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Archeologia&veaction=edit&section=15" title="Edytuj sekcję: Przypisy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Archeologia&action=edit&section=15" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Przypisy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="do-not-make-smaller refsection"><div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text">D. Ławecka, <i>Wstęp do archeologii</i>, s. 9.</span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text">D. Ławecka, <i>Wstęp do archeologii</i>, s. 9–10.</span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text">D. Ławecka, <i>Wstęp do archeologii</i>, s. 10.</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text">D. Ławecka, <i>Wstęp do archeologii</i>, s. 10–11.</span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text">D. Ławecka, <i>Wstęp do archeologii</i>, s. 11.</span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text">D. Ławecka, <i>Wstęp do archeologii</i>, s. 11–12.</span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text">D. Ławecka, <i>Wstęp do archeologii</i>, s. 12–13.</span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text">D. Ławecka, <i>Wstęp do archeologii</i>, s. 13.</span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text">D. Ławecka, <i>Wstęp do archeologii</i>, s. 12.</span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text">D. Ławecka, <i>Wstęp do archeologii</i>, s. 13–14.</span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text">Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z 22 marca 1928 r. (<a rel="nofollow" class="external text" href="https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19280360346">Dz.U. 1928 nr 36, poz. 346</a>).</span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archeologia.com.pl/archeologia-zywa-1-63-2017/"><i>Strona internetowa Archeologii Żywej</i></a>, „Archeologia Żywa 1 (63) 2017”<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=article&rft.atitle=Strona+internetowa+Archeologii+%C5%BBywej&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.jtitle=Archeologia+%C5%BBywa+1+%2863%29+2017&rft_id=https%3A%2F%2Farcheologia.com.pl%2Farcheologia-zywa-1-63-2017%2F" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160509013542/http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20031621568">Dz.U. 2003 nr 162, poz. 1568</a>. [dostęp 2016-05-12]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20031621568">tego adresu</a> (2016-05-09)].</cite></span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text">Rozporządzenie Ministra Kultury z 1 kwietnia 2004 r. w sprawie nagród za odkrycie lub znalezienie zabytków archeologicznych (<a rel="nofollow" class="external text" href="https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20040710650">Dz.U. 2004 nr 71, poz. 650</a>).</span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bibliografia">Bibliografia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Archeologia&veaction=edit&section=16" title="Edytuj sekcję: Bibliografia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Archeologia&action=edit&section=16" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Bibliografia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Ławecka D., <i>Wstęp do archeologii</i>, Warszawa 2003. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8301139668" title="Specjalna:Książki/8301139668">ISBN <span class="isbn">83-01-13966-8</span></a>.</li> <li>Piotr Kaczanowski, Janusz Krzysztof Kozłowski, <i>Najdawniejsze dzieje ziem polskich</i> (<i>do VII w.</i>), [w:] <i>Wielka historia Polski</i>, t. 1, Kraków 1998.</li> <li>Paul Bahn i Colin Renfrew, <i>Archeologia. Teorie, metody, praktyka</i>, Warszawa 2002.</li> <li><a href="/wiki/Andrzej_Abramowicz_(archeolog)" title="Andrzej Abramowicz (archeolog)">Andrzej Abramowicz</a>, <i>Historia archeologii polskiej XIX i XX wiek</i>, Warszawa-Łódź 1991.</li> <li>Oxford, <i>Wielka Historia Świata</i></li></ul> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74983602">.mw-parser-output .navbox{border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);margin:auto;text-align:center;padding:3px;margin-top:1em;clear:both}.mw-parser-output table.navbox:not(.pionowy){width:100%}.mw-parser-output .navbox+.navbox{border-top:0;margin-top:0}.mw-parser-output .navbox.pionowy{width:250px;float:right;clear:right;margin:0 0 0.4em 1.4em}.mw-parser-output .navbox.pionowy .before,.mw-parser-output .navbox.pionowy .after{padding:0.5em 0;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.caption,.mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background:#ccf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox .tnavbar{font-weight:normal;font-size:xx-small;white-space:nowrap;padding:0}.mw-parser-output .navbox>.tnavbar{margin-left:1em;float:left}.mw-parser-output .navbox .below>hr+.tnavbar{margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox .below>.tnavbar:before{content:"Ten szablon: "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:after{content:" · "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:last-child:after{content:none}.mw-parser-output .navbox hr{margin:0.2em 1em}.mw-parser-output .navbox .title{background:#ddf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content:not(.grupa-szablonów-nawigacyjnych){margin-top:2px;padding:0;font-size:smaller;overflow:auto}.mw-parser-output .navbox .above+div,.mw-parser-output .navbox .above+.navbox-main-content,.mw-parser-output .navbox .below,.mw-parser-output .navbox .title+.grid{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below{background:#ddf;text-align:center;margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex{display:flex;flex-direction:row}.mw-parser-output .navbox .flex>.before,.mw-parser-output .navbox .flex>.after{align-self:center;text-align:center}.mw-parser-output .navbox .flex>.navbox-main-content{flex-grow:1}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .before{margin-right:0.5em}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .after{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox .inner-columns,.mw-parser-output .navbox .inner-group,.mw-parser-output .navbox .inner-standard{border-spacing:0;border-collapse:collapse;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis{text-align:right;vertical-align:middle}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis+.spis{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td{padding:0;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td:first-child{text-align:center}.mw-parser-output .navbox .inner-standard .inner-standard>tbody>tr>td{text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-odd,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-even{padding:0 0.3em}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>th+td{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns{table-layout:fixed}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{padding:0;border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);border-right:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{vertical-align:top}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:first-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:first-child{border-left:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:last-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:last-child{border-right:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ul,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ol,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>dl{text-align:left;column-width:24em}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+table{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.opis,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.spis{padding:0.1em 1em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-toggle,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.mw-collapsible-toggle{width:4em;text-align:right;margin-right:0.4em}.mw-parser-output .navbox>.fakebar,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.fakebar{float:left;width:4em;height:1em}.mw-parser-output .navbox .opis{background:#ddf;padding:0 1em;white-space:nowrap;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox.pionowy .opis{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-even,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-odd{background:transparent}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-odd,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-even{background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa)}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div{background:transparent}.mw-parser-output .navbox p{margin:0;padding:0.3em 0}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:gold}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:silver}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#c96}.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ul,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>dl,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ol{column-width:24em;text-align:left}.mw-parser-output .navbox ul{list-style:none}.mw-parser-output .navbox .references{background:transparent}.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dd,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dt,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist li{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox .rok{display:inline-block;width:4em;padding-right:0.5em;text-align:right}.mw-parser-output .navbox .navbox-statistics{margin-top:2px;border-top:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);text-align:center;font-size:small}.mw-parser-output .navbox-summary>.title{font-weight:bold;font-size:larger}.mw-parser-output .navbox:not(.grupa-szablonów) .navbox{margin:0;border:0;padding:0}.mw-parser-output .navbox.grupa-szablonów>.grupa-szablonów-nawigacyjnych>.navbox:first-child{margin-top:2px}@media(max-width:800px){.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.before,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.after{display:none}}.mw-parser-output .navbox .opis img,.mw-parser-output .navbox .opis .flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.image{display:none}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}</style><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:Nauki_humanistyczne" title="Szablon:Nauki humanistyczne"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Dyskusja_szablonu:Nauki_humanistyczne&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dyskusja szablonu:Nauki humanistyczne (strona nie istnieje)"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Nauki_humanistyczne&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption">Nauki humanistyczne</div><div class="mw-collapsible-content"><div class="hlist navbox-above above"> <ul><li><a href="/wiki/Nauki_humanistyczne" title="Nauki humanistyczne">nauki humanistyczne</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Obszar_nauk_humanistycznych&action=edit&redlink=1" class="new" title="Obszar nauk humanistycznych (strona nie istnieje)">obszar nauk humanistycznych</a></li></ul> </div><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><th class="navbox-group opis" scope="row">główne dziedziny</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Historia" title="Historia">historia</a> i <a class="mw-selflink selflink">archeologia</a></li> <li><a href="/wiki/J%C4%99zykoznawstwo" title="Językoznawstwo">językoznawstwo</a> i <a href="/wiki/Literaturoznawstwo" title="Literaturoznawstwo">literaturoznawstwo</a></li> <li><a href="/wiki/Filozofia" title="Filozofia">filozofia</a>, <a href="/wiki/Etyka" title="Etyka">etyka</a> i <a href="/wiki/Religioznawstwo" title="Religioznawstwo">religioznawstwo</a></li> <li><a href="/wiki/Bibliologia" title="Bibliologia">bibliologia</a> i <a href="/wiki/Informatologia" title="Informatologia">informatologia</a></li> <li><a href="/wiki/Etnologia" title="Etnologia">etnologia</a></li> <li><a href="/wiki/Kulturoznawstwo" title="Kulturoznawstwo">kulturoznawstwo</a></li> <li><a href="/wiki/Nauki_o_rodzinie" title="Nauki o rodzinie">nauki o rodzinie</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nauki_o_sztuce&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nauki o sztuce (strona nie istnieje)">nauki o sztuce</a></li></ul> </td></tr><tr class="a2"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Interdyscyplinarno%C5%9B%C4%87" title="Interdyscyplinarność">nauki interdyscyplinarne</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Nauki_o_zarz%C4%85dzaniu" title="Nauki o zarządzaniu">nauki o zarządzaniu</a></li> <li><a href="/wiki/Historia_sztuki" title="Historia sztuki">historia sztuki</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></div></div> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r74983602"><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:Nauki_historyczne" title="Szablon:Nauki historyczne"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Dyskusja_szablonu:Nauki_historyczne&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dyskusja szablonu:Nauki historyczne (strona nie istnieje)"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Nauki_historyczne&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption">Nauki <a href="/wiki/Historia" title="Historia">historyczne</a></div><div class="mw-collapsible-content"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><th class="navbox-group opis" scope="row">działy<br /><a href="/wiki/Historiografia" title="Historiografia">historiografii</a></th><td class="navbox-list spis"><table class="inner-standard"><tbody><tr class="a1_1"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Historia_idei" title="Historia idei">historia idei</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Historia_doktryn_politycznych_i_prawnych" title="Historia doktryn politycznych i prawnych">historia doktryn politycznych i prawnych</a></li> <li><a href="/wiki/Historia_filozofii" title="Historia filozofii">historia filozofii</a></li> <li><a href="/wiki/Historia_my%C5%9Bli_ekonomicznej" title="Historia myśli ekonomicznej">historia myśli ekonomicznej</a></li> <li><a href="/wiki/Historia_my%C5%9Bli_politycznej" title="Historia myśli politycznej">historia myśli politycznej</a></li> <li><a href="/wiki/Historia_nauki" title="Historia nauki">historia nauki</a></li> <li><a href="/wiki/Historia_religii" title="Historia religii">historia religii</a></li></ul> </td></tr><tr class="a1_2"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Historia_kultury_materialnej" title="Historia kultury materialnej">historia kultury<br />materialnej</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Historia_sztuki" title="Historia sztuki">historia sztuki</a></li> <li><a href="/wiki/Historia_techniki" title="Historia techniki">historia techniki</a></li></ul> </td></tr><tr class="a1_3"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Historia_spo%C5%82eczna" title="Historia społeczna">historia społeczna</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Historia_ludowa" title="Historia ludowa">historia ludowa</a></li> <li><a href="/wiki/Historia_niewolnictwa" title="Historia niewolnictwa">historia niewolnictwa</a></li></ul> </td></tr><tr class="a1_4"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Historia_polityczna" title="Historia polityczna">historia polityczna</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Historia_administracji" title="Historia administracji">historia administracji</a></li> <li><a href="/wiki/Historia_prawa" title="Historia prawa">historia prawa</a></li> <li><a href="/wiki/Historia_wojskowo%C5%9Bci" title="Historia wojskowości">historia wojskowości</a></li></ul> </td></tr><tr class="a1_5"><th class="navbox-group opis" scope="row">inne</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Antropologia_historyczna" title="Antropologia historyczna">antropologia historyczna</a></li> <li><a href="/wiki/Etnohistoria" title="Etnohistoria">etnohistoria</a></li> <li><a href="/wiki/Geografia_historyczna" title="Geografia historyczna">geografia historyczna</a></li> <li><a href="/wiki/Herstoria" title="Herstoria">herstoria</a></li> <li><a href="/wiki/Historia_antropologiczna" title="Historia antropologiczna">historia antropologiczna</a></li> <li><a href="/wiki/Historia_gospodarcza" title="Historia gospodarcza">historia gospodarcza</a></li> <li><a href="/wiki/Historia_kontrafaktyczna" title="Historia kontrafaktyczna">historia kontrafaktyczna</a></li> <li><a href="/wiki/Historia_m%C3%B3wiona" title="Historia mówiona">historia mówiona</a></li> <li><a href="/wiki/Mikrohistoria" title="Mikrohistoria">mikrohistoria</a></li> <li><a href="/wiki/Prozopografia" title="Prozopografia">prozopografia</a></li> <li><a href="/wiki/Psychohistoria" title="Psychohistoria">psychohistoria</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></td></tr><tr class="a2"><th class="navbox-group opis" scope="row">nauki<br />o poszczególnych<br /><a href="/wiki/Periodyzacja" title="Periodyzacja">epokach</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Prehistoria" title="Prehistoria">prehistoria</a></li> <li><a href="/wiki/Protohistoria" title="Protohistoria">protohistoria</a></li> <li>historia <a href="/wiki/Staro%C5%BCytno%C5%9B%C4%87" title="Starożytność">starożytna</a></li> <li><a href="/wiki/Mediewistyka" title="Mediewistyka">mediewistyka</a></li> <li>historia <a href="/wiki/Nowo%C5%BCytno%C5%9B%C4%87" title="Nowożytność">nowożytna</a></li> <li><a href="/wiki/Historia_najnowsza" title="Historia najnowsza">historia najnowsza</a></li></ul> </td></tr><tr class="a3"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Nauki_pomocnicze_historii" title="Nauki pomocnicze historii">nauki pomocnicze<br />historii</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Chronologia" title="Chronologia">chronologia</a></li> <li><a href="/wiki/Metodologia_historii" title="Metodologia historii">metodologia historii</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%B9r%C3%B3d%C5%82oznawstwo" title="Źródłoznawstwo">źródłoznawstwo</a></li></ul> </td></tr><tr class="a4"><th class="navbox-group opis" scope="row">nauki o <a href="/wiki/Pismo" title="Pismo">pismach</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Archiwistyka" title="Archiwistyka">archiwistyka</a></li> <li><a href="/wiki/Bibliologia" title="Bibliologia">bibliologia</a> <ul><li><a href="/wiki/Bibliologia_historyczna" title="Bibliologia historyczna">bibliologia historyczna</a></li> <li><a href="/wiki/Historia_ksi%C4%85%C5%BCki" title="Historia książki">historia książki</a></li> <li><a href="/wiki/Kodykologia" title="Kodykologia">kodykologia</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Dyplomatyka" title="Dyplomatyka">dyplomatyka</a></li> <li><a href="/wiki/Kartografia" title="Kartografia">kartografia</a></li> <li><a href="/wiki/Literaturoznawstwo" title="Literaturoznawstwo">literaturoznawstwo</a> <ul><li><a href="/wiki/Biblistyka" title="Biblistyka">biblistyka</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Paleografia" title="Paleografia">paleografia</a> <ul><li><a href="/wiki/Papirologia" title="Papirologia">papirologia</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Prasoznawstwo" title="Prasoznawstwo">prasoznawstwo</a></li></ul> </td></tr><tr class="a5"><th class="navbox-group opis" scope="row">nauki<br />o <a href="/wiki/Pieni%C4%85dz" title="Pieniądz">pieniądzach</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Notafilia" title="Notafilia">notafilia</a></li> <li><a href="/wiki/Numizmatyka" title="Numizmatyka">numizmatyka</a></li> <li><a href="/wiki/Skrypofilistyka" title="Skrypofilistyka">skrypofilistyka</a></li></ul> </td></tr><tr class="a6"><th class="navbox-group opis" scope="row">nauki o innych<br /><a href="/wiki/Przedmiot" title="Przedmiot">przedmiotach</a><br />sztucznych</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Egzonumia" title="Egzonumia">egzonumia</a></li> <li><a href="/wiki/Falerystyka" title="Falerystyka">falerystyka</a></li> <li><a href="/wiki/Filatelistyka" title="Filatelistyka">filatelistyka</a></li> <li><a href="/wiki/Heraldyka" title="Heraldyka">heraldyka</a></li> <li><a href="/wiki/Metrologia" title="Metrologia">metrologia</a></li> <li><a href="/wiki/Sfragistyka" title="Sfragistyka">sfragistyka</a></li> <li><a href="/wiki/Weksylologia" title="Weksylologia">weksylologia</a></li></ul> </td></tr><tr class="a7"><th class="navbox-group opis" scope="row">inne nauki<br />dotykające<br /><a href="/wiki/Przesz%C5%82o%C5%9B%C4%87" title="Przeszłość">przeszłości</a></th><td class="navbox-list spis"><table class="inner-standard"><tbody><tr class="a7_1"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/w/index.php?title=Nauki_kosmiczne&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nauki kosmiczne (strona nie istnieje)">kosmiczne</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Astronomia" title="Astronomia">astronomia</a></li> <li><a href="/wiki/Astrofizyka" title="Astrofizyka">astrofizyka</a></li> <li><a href="/wiki/Kosmologia" title="Kosmologia">kosmologia</a></li></ul> </td></tr><tr class="a7_2"><th class="navbox-group opis" scope="row">inne <a href="/wiki/Nauki_przyrodnicze" title="Nauki przyrodnicze">przyrodnicze</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Paleontologia" title="Paleontologia">paleontologia</a></li> <li><a href="/wiki/Geologia" title="Geologia">geologia</a></li> <li><a href="/wiki/Historia_naturalna" title="Historia naturalna">historia naturalna</a> <ul><li><a href="/wiki/Historia_Ziemi" title="Historia Ziemi">historia Ziemi</a></li></ul></li></ul> </td></tr><tr class="a7_3"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Interdyscyplinarno%C5%9B%C4%87" title="Interdyscyplinarność">interdyscyplinarne</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Genealogia" title="Genealogia">genealogia</a></li> <li><a href="/wiki/Kryminalistyka" title="Kryminalistyka">kryminalistyka</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">archeologia</a></li> <li><a href="/wiki/Demografia_historyczna" title="Demografia historyczna">demografia historyczna</a></li> <li><a href="/wiki/Historia_%C5%9Bwiata" title="Historia świata">historia świata</a></li> <li><a href="/wiki/Orientalistyka" title="Orientalistyka">orientalistyka</a></li> <li><a href="/wiki/Afrykanistyka" title="Afrykanistyka">afrykanistyka</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></td></tr><tr class="a8"><th class="navbox-group opis" scope="row">inna <a href="/wiki/Tw%C3%B3rczo%C5%9B%C4%87" title="Twórczość">twórczość</a><br />związana<br />z przeszłością</th><td class="navbox-list spis"><table class="inner-standard"><tbody><tr class="a8_1"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Pseudonauka" title="Pseudonauka">pseudonaukowa</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Pseudohistoria" title="Pseudohistoria">pseudohistoria</a></li></ul> </td></tr><tr class="a8_2"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Polityka" title="Polityka">polityczna</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Polityka_historyczna" title="Polityka historyczna">polityka historyczna</a> <ul><li><a href="/wiki/Historia_i_tera%C5%BAniejszo%C5%9B%C4%87" title="Historia i teraźniejszość">historia i teraźniejszość</a></li></ul></li></ul> </td></tr><tr class="a8_3"><th class="navbox-group opis" scope="row">inna</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Filozofia_historii" title="Filozofia historii">filozofia historii</a></li> <li><a href="/wiki/Historia_alternatywna" title="Historia alternatywna">historia alternatywna</a></li> <li><a href="/wiki/Mitologia" title="Mitologia">mitologia</a> <ul><li><a href="/wiki/Kosmogonia" title="Kosmogonia">kosmogonia</a></li> <li><a href="/wiki/Teogonia" title="Teogonia">teogonia</a></li></ul></li></ul> </td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table></div></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74016753">.mw-parser-output #normdaten>div+div{margin-top:0.5em}.mw-parser-output #normdaten>div>div{background:var(--background-color-neutral,#eaecf0);padding:.2em .5em}.mw-parser-output #normdaten ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output #normdaten ul li:first-child{padding-left:.5em;border-left:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1)}</style> <div id="normdaten" class="catlinks"><div class="normdaten-typ-fehlt"><div><a href="/wiki/Kontrola_autorytatywna" title="Kontrola autorytatywna">Kontrola autorytatywna</a> (<span class="description">dyscyplina naukowa</span>):</div><ul><li><a href="/wiki/Library_of_Congress_Control_Number" title="Library of Congress Control Number">LCCN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://lccn.loc.gov/sh85006507">sh85006507</a></span></li><li><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/4002827-6">4002827-6</a></span></li><li><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Web_NDL_Authorities" class="extiw" title="de:Web NDL Authorities">NDL</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00566298">00566298</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioth%C3%A8que_nationale" title="Bibliothèque nationale">BnF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb13318444z">13318444z</a></span></li><li><a href="/wiki/Centralna_Biblioteka_Narodowa_we_Florencji" title="Centralna Biblioteka Narodowa we Florencji">BNCF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://thes.bncf.firenze.sbn.it/termine.php?id=1064">1064</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Republiki_Czeskiej" title="Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej">NKC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://aut.nkp.cz/ph118578">ph118578</a></span></li><li><a href="/wiki/Hiszpa%C5%84ska_Biblioteka_Narodowa" title="Hiszpańska Biblioteka Narodowa">BNE</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogo.bne.es/uhtbin/authoritybrowse.cgi?action=display&authority_id=XX525128">XX525128</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Izraela" title="Biblioteka Narodowa Izraela">J9U</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007294830305171">987007294830305171</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_%C5%81otwy" title="Biblioteka Narodowa Łotwy">LNB</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://kopkatalogs.lv/F?func=direct&local_base=lnc10&doc_number=000054685&P_CON_LNG=ENG">000054685</a></span></li></ul></div><div class="normdaten-andere"><div><a href="/wiki/Encyklopedia_internetowa" title="Encyklopedia internetowa">Encyklopedie internetowe</a>:</div> <ul><li><a href="/wiki/Encyklopedia_Britannica" title="Encyklopedia Britannica">Britannica</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/science/archaeology">science/archaeology</a></span></li> <li><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Property:P3219" class="extiw" title="d:Property:P3219">Universalis</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.universalis.fr/encyclopedie/archeologie-vue-d-ensemble/">archeologie-vue-d-ensemble</a></span>, <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.universalis.fr/encyclopedie/archeologie-methodes-et-techniques-l-archeologie-de-terrain/">archeologie-methodes-et-techniques-l-archeologie-de-terrain</a></span>, <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.universalis.fr/encyclopedie/archeologie-traitement-et-interpretation-les-modeles-interpretatifs/">archeologie-traitement-et-interpretation-les-modeles-interpretatifs</a></span>, <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.universalis.fr/encyclopedie/archeologie-archeologie-et-societe-amenagement-des-sites/">archeologie-archeologie-et-societe-amenagement-des-sites</a></span>, <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.universalis.fr/encyclopedie/archeologie-archeologie-et-societe-archeologie-du-temps-present/">archeologie-archeologie-et-societe-archeologie-du-temps-present</a></span></li> <li><a href="/wiki/Wielka_Encyklopedia_Rosyjska" title="Wielka Encyklopedia Rosyjska">БРЭ</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://old.bigenc.ru/text/1832970">1832970</a></span></li> <li><a href="/wiki/Encyk%C5%82opedija_suczasnoji_Ukrajiny" title="Encykłopedija suczasnoji Ukrajiny">ЕСУ</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://esu.com.ua/search_articles.php?id=44783">44783</a></span></li> <li><a href="/wiki/Nationalencyklopedin" title="Nationalencyklopedin">NE.se</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ne.se/uppslagsverk/encyklopedi/lång/arkeologi">arkeologi</a></span></li> <li><a href="/wiki/Den_Store_Danske_Encyklop%C3%A6di" title="Den Store Danske Encyklopædi">DSDE</a>: <span class="uid"><a class="external text" href="https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=8313&url_prefix=https://lex.dk/&id=ark%C3%A6ologi">arkæologi</a></span></li></ul> </div></div></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Źródło: „<a dir="ltr" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Archeologia&oldid=74806204">https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Archeologia&oldid=74806204</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Specjalna:Kategorie" title="Specjalna:Kategorie">Kategorie</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Archeologia" title="Kategoria:Archeologia">Archeologia</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Nauki_humanistyczne" title="Kategoria:Nauki humanistyczne">Nauki humanistyczne</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Nauki_pomocnicze_historii" title="Kategoria:Nauki pomocnicze historii">Nauki pomocnicze historii</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Specjalizacje_i_nauki_pomocnicze_antropologii" title="Kategoria:Specjalizacje i nauki pomocnicze antropologii">Specjalizacje i nauki pomocnicze antropologii</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Tę stronę ostatnio edytowano 21 wrz 2024, 17:25.</li> <li id="footer-info-copyright">Tekst udostępniany na licencji <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl">Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach</a>, z możliwością obowiązywania dodatkowych ograniczeń. Zobacz szczegółowe informacje o <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/pl">warunkach korzystania</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Polityka prywatności</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii">O Wikipedii</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Korzystasz_z_Wikipedii_tylko_na_w%C5%82asn%C4%85_odpowiedzialno%C5%9B%C4%87">Korzystasz z Wikipedii tylko na własną odpowiedzialność</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Powszechne Zasady Postępowania</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Dla deweloperów</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/pl.wikipedia.org">Statystyki</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Oświadczenie o ciasteczkach</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//pl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Archeologia&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Wersja mobilna</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-r5tzf","wgBackendResponseTime":169,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.382","walltime":"0.512","ppvisitednodes":{"value":1822,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":43075,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":2384,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":12,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":2,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":24535,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":7,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 391.933 1 -total"," 33.08% 129.640 5 Szablon:Szablon_nawigacyjny"," 30.49% 119.492 1 Szablon:Kontrola_autorytatywna"," 29.74% 116.562 1 Szablon:Nauki_humanistyczne"," 11.29% 44.237 1 Szablon:Wikicytaty"," 11.24% 44.050 3 Szablon:Projekt_siostrzany"," 10.02% 39.259 1 Szablon:Pierwszy_niepusty"," 9.98% 39.132 1 Szablon:Przypisy"," 6.87% 26.918 1 Szablon:Inne_znaczenia"," 5.17% 20.252 1 Szablon:Cytuj"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.224","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":3697524,"limit":52428800},"limitreport-logs":"journalAbbr = \"Archeologia Żywa 1 (63) 2017\"\next = nil\next = false\next = false\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\nrequired = table#1 {\n}\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-6ff99495b7-fkxdl","timestamp":"20241106001056","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Archeologia","url":"https:\/\/pl.wikipedia.org\/wiki\/Archeologia","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q23498","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q23498","author":{"@type":"Organization","name":"Wsp\u00f3\u0142tw\u00f3rcy projekt\u00f3w Fundacji Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2002-08-27T16:02:00Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/9\/94\/Excavation_a2_cm02.jpg","headline":"nauka badaj\u0105ca przesz\u0142o\u015bci cz\u0142owieka na podstawie znajduj\u0105cych si\u0119 w ziemi, na ziemi lub w wodzie materialnych pozosta\u0142o\u015bci dzia\u0142a\u0144 ludzkich"}</script> </body> </html>