CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs" lang="az" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Vilyam Ceyms — Vikipediya</title> <script>(function(){var className="client-js";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )azwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","yanvar","fevral","mart","aprel","may","iyun","iyul","avqust","sentyabr","oktyabr","noyabr","dekabr"],"wgRequestId":"af0b96b4-d4ca-4d3e-8a6a-91057341b264","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Vilyam_Ceyms","wgTitle":"Vilyam Ceyms","wgCurRevisionId":7684952,"wgRevisionId":7684952,"wgArticleId":606342,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":[ "JsonConfig uzantısından istifadə edən səhifələr","Vikipediya:Vikidatada mənbələri olan məqalələr","11 yanvarda doğulanlar","1842-ci ildə doğulanlar","26 avqustda vəfat edənlər","1910-cu ildə vəfat edənlər","68 yaşında vəfat edənlər","Harvard Universitetinin müəllimləri","Harvard Universitetinin məzunları","Amerika İncəsənət və Ədəbiyyat Akademiyasının üzvləri","Amerikan Psixoloqlar Birliyinin üzvləri","Amerika İncəsənət və Elmlər Akademiyasının üzvləri","Dei Linçei Akademiyasının üzvləri","Prussiya Elmlər Akademiyasının üzvləri","ABŞ Milli Elmlər Akademiyasının üzvləri","Əlifba sırasına görə alimlər","Ontoloqlar","Metafiziklər","Epistemoloqlar"],"wgPageViewLanguage":"az","wgPageContentLanguage":"az","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Vilyam_Ceyms","wgRelevantArticleId":606342,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[], "wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"az","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"az"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":20000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":true,"wgVector2022LanguageInHeader":false,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q125249","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE ={"ext.gadget.common-site":"ready","ext.gadget.logo":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.styles.legacy":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","codex-search-styles":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.legacy.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.directLinkToCommons","ext.gadget.referenceTooltips","ext.gadget.sidebarRelated","ext.gadget.metaBox","ext.gadget.EditToolbar","ext.gadget.EditToolbar-menu-page_elements","ext.gadget.EditToolbar_infobox_person","ext.gadget.EditToolbar_discussion","ext.gadget.EditToolbar_references","ext.gadget.markadmins","ext.gadget.switcher", "ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.compactlinks","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=az&modules=codex-search-styles%7Cext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cskins.vector.styles.legacy%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector"> <script async="" src="/w/load.php?lang=az&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=az&modules=ext.gadget.common-site%2Clogo&only=styles&skin=vector"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=az&modules=site.styles&only=styles&skin=vector"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/William_James_by_Alice_M._Boughton%2C_c._1907%2C_platinum_print%2C_from_the_National_Portrait_Gallery_-_NPG-NPG_87_37James-000001_%28cropped%29.jpg/1200px-William_James_by_Alice_M._Boughton%2C_c._1907%2C_platinum_print%2C_from_the_National_Portrait_Gallery_-_NPG-NPG_87_37James-000001_%28cropped%29.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1591"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/William_James_by_Alice_M._Boughton%2C_c._1907%2C_platinum_print%2C_from_the_National_Portrait_Gallery_-_NPG-NPG_87_37James-000001_%28cropped%29.jpg/800px-William_James_by_Alice_M._Boughton%2C_c._1907%2C_platinum_print%2C_from_the_National_Portrait_Gallery_-_NPG-NPG_87_37James-000001_%28cropped%29.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="1060"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/William_James_by_Alice_M._Boughton%2C_c._1907%2C_platinum_print%2C_from_the_National_Portrait_Gallery_-_NPG-NPG_87_37James-000001_%28cropped%29.jpg/640px-William_James_by_Alice_M._Boughton%2C_c._1907%2C_platinum_print%2C_from_the_National_Portrait_Gallery_-_NPG-NPG_87_37James-000001_%28cropped%29.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="848"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Vilyam Ceyms — Vikipediya"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//az.m.wikipedia.org/wiki/Vilyam_Ceyms"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Redaktə" href="/w/index.php?title=Vilyam_Ceyms&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Vikipediya (az)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//az.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://az.wikipedia.org/wiki/Vilyam_Ceyms"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.az"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Vikipediya — Atom-lent" href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:SonD%C9%99yi%C5%9Fiklikl%C9%99r&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin-vector-legacy mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Vilyam_Ceyms rootpage-Vilyam_Ceyms skin-vector action-view"><div id="mw-page-base" class="noprint"></div> <div id="mw-head-base" class="noprint"></div> <div id="content" class="mw-body" role="main"> <a id="top"></a> <div id="siteNotice"></div> <div class="mw-indicators"> </div> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Vilyam Ceyms</span></h1> <div id="bodyContent" class="vector-body"> <div id="siteSub" class="noprint">Vikipediya, azad ensiklopediya</div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="contentSub2"></div> <div id="jump-to-nav"></div> <a class="mw-jump-link" href="#mw-head">Naviqasiyaya keç</a> <a class="mw-jump-link" href="#searchInput">Axtarışa keç</a> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="az" dir="ltr"><table class="infobox" style="" data-name="Alim"><tbody><tr><th colspan="2" class="infobox-above infobox-above-color skin-invert-image title fəlsəfə" style="background-color:#eaecf0; color: black;">Vilyam Ceyms</th></tr><tr><td colspan="2" class="" style="text-align:center;"><span data-wikidata-claim-id="Q125249$7a283e91-4f5b-bd33-5d6f-700c2e59b5e6" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P1559[LANGUAGE!:AZ]"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/%C4%B0ngilis_dili" title="İngilis dili"><i>ing.</i></a> <span lang="en" style="font-style: italic">William James</span></span></span></td></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-image" style=""> <span data-wikidata-claim-id="Q125249$D8158C0F-590D-4FB1-80CE-58C2C8BE5D95" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P18"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><span typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/Fayl:William_James_by_Alice_M._Boughton,_c._1907,_platinum_print,_from_the_National_Portrait_Gallery_-_NPG-NPG_87_37James-000001_(cropped).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/William_James_by_Alice_M._Boughton%2C_c._1907%2C_platinum_print%2C_from_the_National_Portrait_Gallery_-_NPG-NPG_87_37James-000001_%28cropped%29.jpg/250px-William_James_by_Alice_M._Boughton%2C_c._1907%2C_platinum_print%2C_from_the_National_Portrait_Gallery_-_NPG-NPG_87_37James-000001_%28cropped%29.jpg" decoding="async" width="250" height="331" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/William_James_by_Alice_M._Boughton%2C_c._1907%2C_platinum_print%2C_from_the_National_Portrait_Gallery_-_NPG-NPG_87_37James-000001_%28cropped%29.jpg/375px-William_James_by_Alice_M._Boughton%2C_c._1907%2C_platinum_print%2C_from_the_National_Portrait_Gallery_-_NPG-NPG_87_37James-000001_%28cropped%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/William_James_by_Alice_M._Boughton%2C_c._1907%2C_platinum_print%2C_from_the_National_Portrait_Gallery_-_NPG-NPG_87_37James-000001_%28cropped%29.jpg/500px-William_James_by_Alice_M._Boughton%2C_c._1907%2C_platinum_print%2C_from_the_National_Portrait_Gallery_-_NPG-NPG_87_37James-000001_%28cropped%29.jpg 2x" data-file-width="4711" data-file-height="6245" /></a></span></span></span> </td></tr> <tr> <th class="plainlist infobox-labels">Doğum tarixi</th> <td class="plainlist"> <span data-wikidata-property-id="P569" class="no-wikidata"><span data-wikidata-claim-id="q125249$ADA62458-6400-4E87-B8ED-6C2A45717C93" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P569"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><span class="nowrap"><a href="/wiki/11_yanvar" title="11 yanvar">11 yanvar</a> <a href="/wiki/1842" title="1842">1842</a></span><span style="display:none">(<span class="bday">1842-01-11</span>)</span></span><sup id="cite_ref-_a72942cba3d36b14_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-_a72942cba3d36b14-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-_abee97c42292146b_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-_abee97c42292146b-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q125249#P569" class="extiw" title="d:Q125249">[…]</a></sup></span></span></td> </tr> <tr> <th class="plainlist infobox-labels">Vəfat tarixi</th> <td class="plainlist"> <span data-wikidata-property-id="P570" class="no-wikidata"><span data-wikidata-claim-id="q125249$01B2E7A0-53D5-4243-9BC8-EC3F940ECC57" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P570"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><span class="nowrap"><a href="/wiki/26_avqust" title="26 avqust">26 avqust</a> <a href="/wiki/1910" title="1910">1910</a></span><span style="display:none">(<span class="dday">1910-08-26</span>)</span></span><sup id="cite_ref-_a72942cba3d36b14_1-1" class="reference"><a href="#cite_note-_a72942cba3d36b14-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-_abee97c42292146b_2-1" class="reference"><a href="#cite_note-_abee97c42292146b-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q125249#P570" class="extiw" title="d:Q125249">[…]</a></sup> <span style="white-space:nowrap;">(68 yaşında)</span></span></span></td> </tr> <tr> <th class="plainlist infobox-labels">Vəfat səbəbi</th> <td class="plainlist"> <span data-wikidata-claim-id="Q125249$68448B5D-EEA4-42E7-BB9C-00644EAB48EB" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P509"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/%C3%9Cr%C9%99k_%C3%A7at%C4%B1%C5%9Fmazl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Ürək çatışmazlığı">ürək çatışmazlığı</a></span></span></td> </tr> <tr> <th class="plainlist infobox-labels">Elm sahələri</th> <td class="plainlist"> <span data-wikidata-claim-id="Q125249$74369746-129b-45d8-9a59-f7ea78cfc79c" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P101"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/F%C9%99ls%C9%99f%C9%99" title="Fəlsəfə">fəlsəfə</a></span></span>, <span data-wikidata-claim-id="Q125249$32218bf4-41b7-5144-6248-4fc35907be45" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P101"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/Psixologiya" title="Psixologiya">psixologiya</a></span></span></td> </tr> <tr> <th class="plainlist infobox-labels">İş yeri</th> <td class="plainlist"> <ul><li><span data-wikidata-claim-id="Q125249$33C71D19-B1F8-46A9-88BB-D08102681D9D" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P108"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/Harvard_Universiteti" title="Harvard Universiteti">Harvard Universiteti</a></span></span></li></ul></td> </tr> <tr> <th class="plainlist infobox-labels">Təhsili</th> <td class="plainlist"> <ul><li><span data-wikidata-claim-id="Q125249$b0756de8-fb0c-4e40-b8f2-d83a5a23a8b8" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P69"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/Harvard_Universiteti" title="Harvard Universiteti">Harvard Universiteti</a></span><sup id="cite_ref-_17e37b5d766ed707_3-1" class="reference"><a href="#cite_note-_17e37b5d766ed707-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></span></li></ul></td> </tr> <tr> <th class="plainlist infobox-labels">Tanınmış yetirmələri</th> <td class="plainlist"> <span data-wikidata-claim-id="Q125249$914D2A7E-CAC6-4B91-9006-D8F82E4E686A" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P802"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/Edvard_Torndayk" title="Edvard Torndayk">Edvard Torndayk</a></span></span></td> </tr> <tr> <th class="plainlist infobox-labels">Üzvlüyü</th> <td class="plainlist"> <ul><li><span data-wikidata-claim-id="Q125249$687A76DB-10E4-4177-94E3-D85D06DFC1B2" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P463"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><span class="plainlinks">Amerika İncəsənət və Ədəbiyyat Akademiyası</span><sup><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q463281" class="extiw" title="d:Q463281">[d]</a></sup></span></span>,</li><li><span data-wikidata-claim-id="Q125249$4A646CA6-0361-469C-B948-AA7645DB4139" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P463"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/Amerikan_Psixoloqlar_Birliyi" title="Amerikan Psixoloqlar Birliyi">Amerikan Psixoloqlar Birliyi</a></span></span>,</li><li><span data-wikidata-claim-id="Q125249$89A89795-D62E-44B5-81A0-ED1F73AEBA30" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P463"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/Amerika_%C4%B0nc%C9%99s%C9%99n%C9%99t_v%C9%99_Elml%C9%99r_Akademiyas%C4%B1" title="Amerika İncəsənət və Elmlər Akademiyası">Amerika İncəsənət və Elmlər Akademiyası</a></span></span>,</li><li><span data-wikidata-claim-id="Q125249$6109DDF1-1F5A-4E62-B6D9-3C9B377344CE" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P463"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/Dei_Lin%C3%A7ei_Akademiyas%C4%B1" title="Dei Linçei Akademiyası">Dei Linçei Akademiyası</a></span></span>,</li><li><span data-wikidata-claim-id="Q125249$7A7A391D-1DD8-4E44-93BC-830B926E53B3" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P463"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><span class="plainlinks">Prussiya Elmlər Akademiyası</span><sup><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q329464" class="extiw" title="d:Q329464">[d]</a></sup></span></span>,</li><li><span data-wikidata-claim-id="Q125249$62B9D98F-5E0D-422F-AF24-802564D1B141" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P463"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/AB%C5%9E_Milli_Elml%C9%99r_Akademiyas%C4%B1" title="ABŞ Milli Elmlər Akademiyası">ABŞ Milli Elmlər Akademiyası</a></span></span></li></ul></td> </tr><tr><td colspan="2" class="infobox-below infobox-below-color" style="background-color:#eaecf0; color: black;;"><span data-wikidata-claim-id="q125249$8EF19663-A9B7-482E-A793-251A694C6DAF" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P373"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><span typeof="mw:File"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:William_James_(psychologist)" title="commons:Category:William James (psychologist)"><img alt="Vikianbarın loqosu" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/15px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="15" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/23px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:William_James_(psychologist)" class="extiw" title="commons:Category:William James (psychologist)">Vikianbarda əlaqəli mediafayllar</a></span></span></td></tr> </tbody></table> <p><b>Vilyam Ceyms</b> (<span data-wikidata-claim-id="q125249$ADA62458-6400-4E87-B8ED-6C2A45717C93" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P569"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><span class="nowrap"><a href="/wiki/11_yanvar" title="11 yanvar">11 yanvar</a> <a href="/wiki/1842" title="1842">1842</a></span></span><sup id="cite_ref-_a72942cba3d36b14_1-2" class="reference"><a href="#cite_note-_a72942cba3d36b14-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-_abee97c42292146b_2-2" class="reference"><a href="#cite_note-_abee97c42292146b-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q125249#P569" class="extiw" title="d:Q125249">[…]</a></sup></span> – <span data-wikidata-claim-id="q125249$01B2E7A0-53D5-4243-9BC8-EC3F940ECC57" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P570"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><span class="nowrap"><a href="/wiki/26_avqust" title="26 avqust">26 avqust</a> <a href="/wiki/1910" title="1910">1910</a></span></span><sup id="cite_ref-_a72942cba3d36b14_1-3" class="reference"><a href="#cite_note-_a72942cba3d36b14-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-_abee97c42292146b_2-3" class="reference"><a href="#cite_note-_abee97c42292146b-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q125249#P570" class="extiw" title="d:Q125249">[…]</a></sup></span>) — <a href="/wiki/Psixologiya" title="Psixologiya">psixologiyada</a> Funksionalizm cərəyanının <a href="/wiki/Amerika" class="mw-redirect" title="Amerika">Amerikalı</a> qurucusu, <a href="/wiki/Praqmatizm" title="Praqmatizm">praqmatizmin</a> banisi, Amerikalı <a href="/wiki/Filosof" title="Filosof">filosof</a> və psixoloq. </p> <div id="toc" class="toc" role="navigation" aria-labelledby="mw-toc-heading"><input type="checkbox" role="button" id="toctogglecheckbox" class="toctogglecheckbox" style="display:none" /><div class="toctitle" lang="az" dir="ltr"><h2 id="mw-toc-heading">Mündəricat</h2><span class="toctogglespan"><label class="toctogglelabel" for="toctogglecheckbox"></label></span></div> <ul> <li class="toclevel-1 tocsection-1"><a href="#Həyatı"><span class="tocnumber">1</span> <span class="toctext">Həyatı</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-2"><a href="#Elmi_fəaliyyəti"><span class="tocnumber">2</span> <span class="toctext">Elmi fəaliyyəti</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-3"><a href="#Psixologiyanın_prinsipləri"><span class="tocnumber">3</span> <span class="toctext">Psixologiyanın prinsipləri</span></a> <ul> <li class="toclevel-2 tocsection-4"><a href="#İnstinkt_və_vərdişlər"><span class="tocnumber">3.1</span> <span class="toctext">İnstinkt və vərdişlər</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-5"><a href="#Şüurun_axışı"><span class="tocnumber">3.2</span> <span class="toctext">Şüurun axışı</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-6"><a href="#Mənlik_anlayışı"><span class="tocnumber">3.3</span> <span class="toctext">Mənlik anlayışı</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-7"><a href="#Özünə_hörmət_(Mənlik_ehtiramı)"><span class="tocnumber">3.4</span> <span class="toctext">Özünə hörmət (Mənlik ehtiramı)</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-8"><a href="#Azad_iradə"><span class="tocnumber">3.5</span> <span class="toctext">Azad iradə</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-9"><a href="#Ceyms_Lanc_nəzəriyyəsi"><span class="tocnumber">3.6</span> <span class="toctext">Ceyms Lanc nəzəriyyəsi</span></a></li> </ul> </li> <li class="toclevel-1 tocsection-10"><a href="#Dinə_dair_tədqiqatları"><span class="tocnumber">4</span> <span class="toctext">Dinə dair tədqiqatları</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-11"><a href="#Fəlsəfəyə_dair_tədqiqatları"><span class="tocnumber">5</span> <span class="toctext">Fəlsəfəyə dair tədqiqatları</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-12"><a href="#Qadınların_funksional_bərabərsizliyi"><span class="tocnumber">6</span> <span class="toctext">Qadınların funksional bərabərsizliyi</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-13"><a href="#İstinadlar"><span class="tocnumber">7</span> <span class="toctext">İstinadlar</span></a></li> </ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Həyatı"><span id="H.C9.99yat.C4.B1"></span>Həyatı</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Vilyam_Ceyms&veaction=edit&section=1" title="Həyatı bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Vilyam_Ceyms&action=edit&section=1" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Həyatı"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>James və qardaşı roman yazarı, tənqidçi Henri James, zəngin və bir ailədə dünyaya gəlmişdir. Onların atası ilahiyyatçı və filosof Henri James uşaqlarının təhsilinə böyük əhəmiyyət verirdi. Nyu-York, Bulon (Fransa), Cenevrə, İngiltərə, Almaniya və İtaliyada təhsil almışdır. Atasının fəlsəfə və ilahiyyat sahəsindəki görüşləri Ceymsin tərbiyəsinə böyük təsir göstərmişdir. Atası zehni azadlığın vacibliyinə inanırdı və övladlarını buna uyğun böyüdürdü. Ceyms tənqidi yanaşmanı məhz bu tərbiyə sayəsində qazanmışdır. Atası övladlarının peşə sahibi olmaq və pul qazanmaq üçün heç bir məcburiyyətinin olmadığını düşünürdü. Buna baxmayaraq Ceymsin marağının elmə yönəlməsinə çalışırdı. Ceyms 15 yaşında olanda atası ona mikroskop hədiyyə etdi. Ceyms 18 yaşında olanda rəssam olmaq məqsədilə Amerikalı rəssam Villiam M. Hant-dan rəssamlıq dərsləri almağa başladı. Altı aydan sonra rəssamlıq dərslərindən imtina etdi. 1861-ci ildə <a href="/wiki/Harvard_Universiteti" title="Harvard Universiteti">Harvard Universitetindəki</a> Laurense Elm Məktəbinə daxil oldu. Bu məktəbdə o, kimya, anatomiya və bənzəri fənlər üzrə dərslər aldı. Daha sonra nevrotik bir xəstəliyə tutuldu. Qısa bir müddətdən sonra isə kimyadan imtina etdi. Harvard Tibb Məktəbində qeydiyytadan keçdi. Tibbi araşdırmalarına bir illik fasilə verərək təbiət tədqiqatçısı Louis Agassizin başçılığı ilə Amazonda həyata keçiriləcək axtarış qrupuna dəniz heyvanlarının nümunələrini toplamaq məqsədilə işçi olaraq qatıldı. Gəzinti zamanı xəstələndi və Tibb Məktəbinə bir yarı il müddətinə qayıtdı. 1867–68-ci illərdə o, Almaniyada enerjinin qorunması prinsipini ortaya qoyan fizioloq və fizik olan Hermann von Helmholtz, patoloq Rudolf Virchou və XIX əsrdə tibbdə təcrübiliyin qurucusu olan Claude Bernard kimi əhəmiyyətli elm adamlarının dərslərində iştirak etdi. Bundan əlavə, dövrün psixoloji və fəlsəfi əsərləri, xüsusilə Kantçı idealist və relativist Çarlz Renouvierin əsərlərini oxudu. Ceymsin şəxsiyyətinin və intellektual həyatının dönüş nöqtələrindən biri Renouvier ilə olan tanışlığı idi. 1869-cu ilin iyununda Harvard Tibb Məktəbini bitirdikdən sonra ruhi depresiyaya uğradı. Hətta intihar haqqında düşünməsinə səbəb olan bu böhran onu həkimlik fəaliyyətinə başlamasına mane oldu. 1872-ci ilə qədər Ceyms atasının evində müxtəlif əsərlər oxumaqdan və ara-sıra kitab təqdimatlarından başqa heç nə etməyərək yarı xəstə həyatı yaşadı. Renouvierin azad iradəyə dair olan yazılarını oxuyaraq öz ifadəsi ilə "azad iradəyə söykənən ilk qərarım azad iradəyə inanmaq olacaqdır" deyərək bu böhrandan qurtuldu.<sup id="cite_ref-:6_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-:6-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Elmi_fəaliyyəti"><span id="Elmi_f.C9.99aliyy.C9.99ti"></span>Elmi fəaliyyəti</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Vilyam_Ceyms&veaction=edit&section=2" title="Elmi fəaliyyəti bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Vilyam_Ceyms&action=edit&section=2" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Elmi fəaliyyəti"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>U. Ceyms 1861-ci ildə Harvarddakı Lawrence Elm Məktəbinə daxil oldu. O, burada kimya dərsləri alırdı. Kimya ilə olan təcrübəsi, uşaq yaşlarında evdə sirli mayelər vasitəsilə həyata keçirdiyi və bəzən təhlükəli partlayışlara səbəb olan sınaqlardan ibarət idi. Çox keçmədən Ceyms maraq və qayğı tələb edən laboratoriya işlərinə olan həvəsini itirməyə başladı. Bu dövrdə həyatında böyük təsiri olan nevrotik bir xəstəlikdən əziyyət çəkirdi. Beləliklə, qısa müddətdən sonra kimya təhsilini dayandırdı.<sup id="cite_ref-:7_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-:7-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ceyms həm elmi həm də iqtisadi cəhətdən əlverişli olması baxımından 1864-cü ildə Harvardda tibb təhsili almağa başladı. 1865-ci ildə zoololoq Louis Agassiz dəniz heyvanlarını toplamaq üçün Braziliyaya gedirdi.<sup id="cite_ref-:7_5-1" class="reference"><a href="#cite_note-:7-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ceyms bu sahəyə olan istedadlarını kəşf etmək ümidi ilə pulsuz bir köməkçi kimi bu səfərə qoşuldu. Səfər Ceymsin ümid etdiyi kimi getməmiş, gördüyü işlər isə onun marağına səbəb olmamışdı. Ceyms səyahətin böyük bir hissəsini dəniz tutulması ilə keçirdi. Hətta o bu səfərdə çiçək xəstəliyinə belə tutuldu. U. Ceyms bu sahə ilə məşğul olmağın onun həyat tərzinə uyğun olmadığını başa düşdü.<sup id="cite_ref-:8_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-:8-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Biologiyanın tələb etdiyi müntəzəm təsnifata da dözə bilmirdi. Kimya və biologiyanın tələb etdiyi təcrübələr sonradan psixologiyada da eksperimentdən uzaq durmasının bir əlaməti idi. 1865-ci ildə etdiyi səyahətdən sonra Ceyms tibbi araşdırmalarına həvəssiz şəkildə davam etdirdi.<sup id="cite_ref-:7_5-2" class="reference"><a href="#cite_note-:7-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ancaq səhhətindəki problemlər yenidən özünü göstərməyə başladı. Çiçək xəstəliyi göz zəifliyinə səbəb oldu və o, bel ağrısından əziyyət çəkirdi. Buna görə oxumaq çətinləşmiş, xəstəxanada və laboratoriyada ayaq üstə apardığı təcrübələr əziyyət verməyə başlamışdı. O zaman bel ağrılarının müalicəsi məqsədilə mineral su hamamı qəbul etmək üçün almaq Avropaya gedirdi. Buna görə Ceyms 1867-ci ildə Almaniyaya getdi. Sağlamlığı üçün attığı bu addımda alman dilini inkişaf etdirməyi də ümid edirdi.<sup id="cite_ref-:8_6-1" class="reference"><a href="#cite_note-:8-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Gözləri sağaldı və o zaman Almaniyada inkişaf edən fizioloji yönümlü ruh elmi diqqətini çəkdi. İlk olaraq <a href="/wiki/Vilhelm_Vundt" title="Vilhelm Vundt">Vilhelm Vundtun</a> adını eşitdi və Heidelbergdə <a href="/wiki/Vilhelm_Vundt" title="Vilhelm Vundt">Vundt</a> və Helmholtza baş çəkməyə cəhd etdi. Berlində Bois-Reymondun mühazirələrində iştirak etmiş və yeni təsnifatlandırıcı ruh elminin izahedici gücü ilə təsirləndi.<sup id="cite_ref-:8_6-2" class="reference"><a href="#cite_note-:8-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ceyms Berlin Universitetində fiziologiya dərslərini davam edərək, zamanın "Psixologiyanın yeni bir elm sahəsinə çevrildiyi zaman" olduğunu bildirdi.<sup id="cite_ref-:7_5-3" class="reference"><a href="#cite_note-:7-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Kembricə qayıdan zaman Ceyms bir qədər sağalmışdı. Lakin ruhi baxımdan çöküş vəziyyəti davam edirdi. U. Ceymsin emosional baxımdan sağalmasında Fransız filosofu Şarl Renouvierin 29 aprel 1870-ci ildə yazdığı sərbəst iradəyə dair essenin böyük təsiri olmuşdur. Ceymsin ruhi vəziyyəti yavaş olmasında baxmayaraq dayanmadan sağalırdı.<sup id="cite_ref-:8_6-3" class="reference"><a href="#cite_note-:8-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 1869-cu ildə <a href="/wiki/Harvard_Universiteti" title="Harvard Universiteti">Harvarddan</a> tibb dərəcəsi ilə məzun oldu.<sup id="cite_ref-:7_5-4" class="reference"><a href="#cite_note-:7-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 1872-ci ildə Harvardın rektoru Çarlz Eliot, Ceymsdən fiziologiya dərslərinin yarısını tədris etməsini istədi. U. Ceyms isə depressiyadan tam xilas olmadığını və bu dərsin gətirəcəyi məsuliyyəti üzərinə götürə bilməyəcəyini hiss etdi. Bir illik istirahət məqsədilə <a href="/wiki/Avropa" title="Avropa">Avropaya</a> getdi. Geri qayıdanda isə işi qəbul etdi. Hətta gələn il dərsin yarısını deyil, hamısını icra etməyi istədi. Ceyms ömrü boyu ilk olaraq Harvard professoru olaraq tanındı.<sup id="cite_ref-:8_6-4" class="reference"><a href="#cite_note-:8-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Psixologiyanın_prinsipləri"><span id="Psixologiyan.C4.B1n_prinsipl.C9.99ri"></span>Psixologiyanın prinsipləri</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Vilyam_Ceyms&veaction=edit&section=3" title="Psixologiyanın prinsipləri bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Vilyam_Ceyms&action=edit&section=3" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Psixologiyanın prinsipləri"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>William James 1878-ci ildə nəşriyyatçı Henri Holt ilə psixologiya mövzusunda kitab yazmağa razı oldu. Alman, İngilis və Fransız ədəbiyyatı ilə yaxından əlaqəli olduğu üçün öyrənməyin asan olacağını düşünərək Henry Holt-a iki ildə başa vuracağını vəd etdi. Ancaq 1880-ci ildə yeni yazmağa başlamışdı. 1990-cı ilə qədər psixologiya ilə bağlı müxtəlif jurnallarda yazırdı. Onları mətnin hissələri kimi toplayaraq 1890-cı ilin yanvarında Holt-a 350 səhifəlik əlyazma göndərib, kitabın qısa bir bölüm olduğunu, qalanlarının isə tezliklə göndəriləcəyini bildirdi. 1890-cı illərin sonlarına yaxın psixologiya prinsipləri iki qalın cilddə nəşr olundu. 12 illik bu araşdırma Ceymsi çox şeylə üstələdi və naşirə göndərdiyi son məktubunda özünü səriştəsiz kimi təsvir edərək dedi: kimse heç kim kitabın görünüşündən daha iyrənc deyil. 1000 səhifədə heç bir mövzu nəzərdən keçirməyə dəyməz! Daha on ilim olsaydı, 500 səhifədə yaza bilərdim.<sup id="cite_ref-:8_6-5" class="reference"><a href="#cite_note-:8-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Psixologiya Prinsipləri psixologiya dünyasında böyük təəssürat yaratdı və İngilis dilində ən çox satılan psixologiya mətninə çevrildi.<sup id="cite_ref-:8_6-6" class="reference"><a href="#cite_note-:8-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Kitabın nəşri psixologiya tarixi üçün böyük əhəmiyyət daşıyır. Minlərlə tələbənin fikirlərinə təsir etdi və bir çox araşdırmaya ilham verdi. Bundan əlavə, ABŞ-dəki strukturist psixoloqlar, strukturist rəyində, funksionalizm məktəbinin istiqamətini götürdü.<sup id="cite_ref-:7_5-5" class="reference"><a href="#cite_note-:7-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Kitabın birinci cildi bioloji təməllərlə başlayır. Zehni fəaliyyətin sinir sisteminin fəaliyyətindən qaynaqlandığını və buna bənzər reaksiyaların başlanğıc meydana gəlməsindən sonra daha asan olduğunu söylədi. Bu, vərdişləri zehni həyat üçün vacib edir. Birinci cildin qalan həcmi psixologiya və tədqiqat metodları mövzusu ilə davam edir. İkinci cild; sensor davranış, qavrayış, inam, düşüncə, instinkt, iradə, hipnoz və psixogenez.<sup id="cite_ref-:7_5-6" class="reference"><a href="#cite_note-:7-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="İnstinkt_və_vərdişlər"><span id=".C4.B0nstinkt_v.C9.99_v.C9.99rdi.C5.9Fl.C9.99r"></span>İnstinkt və vərdişlər</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Vilyam_Ceyms&veaction=edit&section=4" title="İnstinkt və vərdişlər bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Vilyam_Ceyms&action=edit&section=4" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: İnstinkt və vərdişlər"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Ceyms insan davranışının instinkt və vərdişlərdən təsirləndiyini qeyd edtmişdir. Ceyms Dostları ilə birlikdə olarkən insanın daxilində hazırladığı "bir yerə yığışmaq", "birlikdə olmaq", "bir-biri ilə dalaşmaq" kimi instinktlərdən ibarət olan bir siyahıdan bəhs etmişdir. Vərdişlər və duyğular kimi fenomenlər instinktlərlə qarşılıqlı əlaqədədir və təcrübələrdən asılı olaraq instinktlərdə dəyişikliklər ola bilər.<sup id="cite_ref-:8_6-7" class="reference"><a href="#cite_note-:8-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Ceymsin fikrinə görə vərdişlər sərbəstliyimizi instinktlərimizdən daha çox məhdudlaşdırır.<sup id="cite_ref-:9_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-:9-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Təkrar fizikanın olduğu kimi fiziologiyanın da əsas elementlərindən biridir. Sinir sisteminin fəaliyyətinə görə təkrarlanan fəaliyyətlər zaman keçdikcə daha asan olur və daha az diqqət tələb edir.<sup id="cite_ref-:7_5-7" class="reference"><a href="#cite_note-:7-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ceymsə görə, öyrənilən davranışların bütün insanlar tərəfindən təkrarlanması cəmiyyətin bir yerdə olmasına səbəb olur.<sup id="cite_ref-:8_6-8" class="reference"><a href="#cite_note-:8-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Lakin çətin vəziyyətdə olan insanların vəziyyətlərini dəyişə bilməmələrinin səbəbi də məhz vərdişlərdir. O, vərdişləri "dönmə çarxı" adlandırdı. Şəxsiyyət 30 yaşına qədər formalaşır. Bundan sonrakı fəaliyyətlər isə vərdişlər toplusudur.<sup id="cite_ref-:9_7-1" class="reference"><a href="#cite_note-:9-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Şüurun_axışı"><span id=".C5.9E.C3.BCurun_ax.C4.B1.C5.9F.C4.B1"></span>Şüurun axışı</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Vilyam_Ceyms&veaction=edit&section=5" title="Şüurun axışı bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Vilyam_Ceyms&action=edit&section=5" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Şüurun axışı"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Vilhelm_Vundt" title="Vilhelm Vundt">Vilhelm Vundtun</a> şüur anlayışına qarşı çıxan Ceyms eyni axıntıya iki dəfə daxil olmağın mümkün olmadığını söyləyən Yunan filosofu Efesli <a href="/wiki/Efesli_Heraklit" title="Efesli Heraklit">Heraklitə</a> istinad edərək şüurun daim hərəkətdə olan bir məfhum olduğunu bildirdi.<sup id="cite_ref-:8_6-9" class="reference"><a href="#cite_note-:8-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Şüur bir yerdə dayanmayan və yeni vəziyyətlərlə qarşılaşaraq yeni bölgələrə axan çay kimidir. Davamlıdır və parçalara bölünməzdir. Zaman və məkan bir bütün halındadır.<sup id="cite_ref-:9_7-2" class="reference"><a href="#cite_note-:9-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Vilhelm_Vundt" title="Vilhelm Vundt">Vilhelm Vundtun</a> daxili müşahidəyə qarşı çıxmasının səbəblərindən biri də budur: şüurlu düşüncə davamlı bir axın içində olduğundan, dayandırılaraq quruluşuna zərər vermədən tədqiq edilə bilməz.<sup id="cite_ref-:8_6-10" class="reference"><a href="#cite_note-:8-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Mənlik_anlayışı"><span id="M.C9.99nlik_anlay.C4.B1.C5.9F.C4.B1"></span>Mənlik anlayışı</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Vilyam_Ceyms&veaction=edit&section=6" title="Mənlik anlayışı bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Vilyam_Ceyms&action=edit&section=6" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Mənlik anlayışı"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Vilyam Ceymsin fikrinə görə, mənliyin üç tərəfi var. Özünün 3 tərəfi; a) Maddi öz və ya mənlik, b) Sosial öz və mənlik, c) Mənəvi öz və mənlik. Maddi mənlik şəxsiyyətin özünə məxsus və özündə olan hər bir şeyi əhatə edir. Buraya bədəni, paltarı, ailəsi, maşını, bank hesabı kimi məfhumlar daxildir. Burada əsas hədəf insanın başqaları ilə və maddi şeylərlə eyniləşdirilməsidir. Eyniləşdirilən məfhum dəyişirsə, insanın özü də dəyişər. Məsələn, itirdiyimiz təqdirdə bundan mənliyimiz də təsirlənir. Nəticədə ailəvi mənliyimiz də yox olacaqdır. Sosial mənliyə gəldikdə isə U. Ceyms hər birimizin olduğumuz vəziyyət, mövqe, zaman və məkana uyğun maskalardan istifadə etdiyimizi bildirmişdir. Məsələn; ailə mənliyi, qrup mənliyi, dostluq mənliyi və s. İnsanlar oluqları vəziyyətə uyğun rollarını qətiyyətli davranışlarla nümayiş etdirirlər. Bununla yanaşı bir-birlərini fərqli mühitdə tanıyan insanlar başqa bir vəziyyətlərdə bir-birlərini izlədikləri zaman fərqli bir sosial mənliyə sahib olduqlarını gördükdə təəccüblənirlər. Bunun səbəbi, insanların əvvəllər bir-birilərini fərqli mühitlərdə tanımalarıdır. Ceyms mənəvi mənliyimizin subyektiv olduğunu eyni zamanda özümüzü necə qiymətləndirdiyimizi və necə qavradığımızı müəyyən etdiyini bildirmişdir. Qabiliyyət, maraq, fikir, qərar və münasibətlərimizi öz daxilimizdə məxfi olaraq qiymətləndirməyimiz mənəvi mənliyimizə daxildir. Mənliyin bu üç istiqaməti "Təcrübi mənlik" adlanan bir bütünü təşkil edir.<sup id="cite_ref-:9_7-3" class="reference"><a href="#cite_note-:9-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Özünə_hörmət_(Mənlik_ehtiramı)"><span id=".C3.96z.C3.BCn.C9.99_h.C3.B6rm.C9.99t_.28M.C9.99nlik_ehtiram.C4.B1.29"></span>Özünə hörmət (Mənlik ehtiramı)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Vilyam_Ceyms&veaction=edit&section=7" title="Özünə hörmət (Mənlik ehtiramı) bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Vilyam_Ceyms&action=edit&section=7" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Özünə hörmət (Mənlik ehtiramı)"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>U. Ceyms mənliyin təbiətinə dair tədqiqat apararkən "özünə hörmət" və ya "mənlik ehtiramı" anlayışını ortaya qoydu. Bu mövzuda bir düstur hazırladı və bu, şəxsiyyətin qiymətləndirilməsi mövzusunda hazırlanan ilk düsturlardan biridir. Bu düstur aşağıdakı kimidir: </p><p>Uğur / Arzular = Özünə hörmət </p><p>Bu düsturla Ceyms istək, arzu, uğur, müvəffəqiyyət, hədəf və məqsədin təkbaşına özünə hörmətə təsir edə bilməyəcəyini bildirmək istəyirdi. Özünə hörməti insanın özü ilə uzlaşma halı, istəklərini reallaşdıra bilməsi yəni uğurun istəklərinə nisbətinə bərabərdir. Məsələn, sizin dünyanın ən rəssamı olmaq kimi bir arzunuz var idi. Lakin indi kiçik bir məktəbdə rəsim müəllimi olaraq fəaliyyət göstərirsiniz. Bu, vəziyyət mənlik ehtiramınıza təsir edib, özünüzə olan hörmətinizi azalda bilər. Ceymsin bu düsturuna görə xoşbəxt olan insan həyata baxışı hər zaman real olan, hətta orta müvəffəqiyyət dərəcəsindən belə bir pay çıxararaq özünü dəyərli hesab edən insandır.<sup id="cite_ref-:9_7-4" class="reference"><a href="#cite_note-:9-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Azad_iradə"><span id="Azad_irad.C9.99"></span>Azad iradə</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Vilyam_Ceyms&veaction=edit&section=8" title="Azad iradə bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Vilyam_Ceyms&action=edit&section=8" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Azad iradə"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Vilyam Ceyms gəncliyində bir böhran yaşamışdır. Bu böhran günümüzdə "yaranma böhranı" böhranı adlanır. Bu dövrdə o, özünün elmi tərəfini və elmi nöqteyi-nəzərini bir yük olaraq görməyə başladı. Apardığı tədqiqatlar onu insan təbiəti ilə bağlı bir sıra nəticələrə inandırmışdı. İnsanın səbəb və nəticə prinsipləri daxilində mövcud olan mürəkkəb bir mexanizm olduğuna inanırdı. Bu düşüncələr onu intihar fikrinə və nevrotik simptomların inkişafına sövq edirdi.<sup id="cite_ref-:9_7-5" class="reference"><a href="#cite_note-:9-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ceyms filosof Charles Renouvierin azad iradəyə dair yazdığı bir neçə məqaləni oxuyaraq belə bir anlayışın mövcudluğuna inanmışdı. Beləliklə, azad iradəyə güvənib öz iradəsindən istifadə edərək özünü sağalda biləcəyini düşünməyə başladı. Azacıq da olasa o, bu düşüncə ilə özünü sağaltmağı bacardı.<sup id="cite_ref-:9_7-6" class="reference"><a href="#cite_note-:9-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Ceymsin bu yaşadıqları onun obyektiv və subyektiv perspektivləri arasındakı münaqişəni əks etdirirdi. Elm obyektivdir və xarici müşahidə tələb edir, insanın həyatı isə subyektivdir və daxili müşahidə tələb edir. U. Ceyms azad iradə anlayışını mənimsəmişdir. Lakin bu yanaşma elmi bir yanaşma deyil. Bu baxımdan o, psixologiyanın bir elm olaraq azad iradəyə dair suallara cavab verə bilməyəcəyini bildirmişdir. Bu metafizik bir problemdir və elmi tədqiqatlarla cavablandırıla bilməz. Ceymsin fikrinə görə, elmi psixologiya davranışın irsi əlamətlər, instinktlər və ya vərdişlərlə əlaqələndiriləcəyini müdafiə edərsə, bu hal metafizik məsələlərə aid olmadığı müddətcə doğrudur.<sup id="cite_ref-:9_7-7" class="reference"><a href="#cite_note-:9-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ceyms_Lanc_nəzəriyyəsi"><span id="Ceyms_Lanc_n.C9.99z.C9.99riyy.C9.99si"></span>Ceyms Lanc nəzəriyyəsi</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Vilyam_Ceyms&veaction=edit&section=9" title="Ceyms Lanc nəzəriyyəsi bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Vilyam_Ceyms&action=edit&section=9" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Ceyms Lanc nəzəriyyəsi"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Meşədə bir ayı gördüyümüz zaman instinktiv olaraq qorxduğumuz üçün qaçırıq. U. Ceyms belə bir izahı qəbul etmir. Onun fikrinə görə, qorxduğumuza görə deyil, qaçdığımıza görə qorxuruq. Yəni, bu proses tərsinə baş verir. Bu nəzəriyyə Ceymsdən başqa Karl Lange adlı danimarkalı fizioloq tərəfindən iddia edildiyi üçün "Ceyms Lange nəzəriyyəsi" adlandırıldı. Hər ikisinin ortaya qoyduğu fikir davranışın emosiyaları təyin etməsidir. Başqa sözlə, insanın davranışında emosional münasibətlər də vardır. Bu fikrə istinad edən bir çox nümunə verə bilərik. Səhər yuxudan duranda yavaş-yavaş ona qədər sayırıq və güzgüdə özümüzə təbəssüm edirik. Beləliklə, bütün gün sevincli insanlarla qarşılaşırıq. Oscar Hemmerstein xatirələrində, qorxduğu zaman şən bir melodiya söylədiyini və qorxusunun bir müddət sonra keçdiyini qeyd etmişdir. İngilislərin atalar sözündə olduğu kimi: "Cəsarətli davran, özünü cəsarətli hiss edərsən". </p><p>"Ceyms Lange nəzəriyyəsi" emosiyalar mövzusunda geniş tədqiqatlara səbəb oldu. Emosiyalara dair müasir nəzəriyyələri "Ceyms Lange nəzəriyyəsi"ndən daha mürəkkəbdir. Hətta bu nəzəriyyənin həmişə doğru olmadığını deyə bilərik. Bununla birlikdə, emosional vəziyyətin formalaşmasında davranışın rolu danılmazdır.<sup id="cite_ref-:9_7-8" class="reference"><a href="#cite_note-:9-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Dinə_dair_tədqiqatları"><span id="Din.C9.99_dair_t.C9.99dqiqatlar.C4.B1"></span>Dinə dair tədqiqatları</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Vilyam_Ceyms&veaction=edit&section=10" title="Dinə dair tədqiqatları bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Vilyam_Ceyms&action=edit&section=10" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Dinə dair tədqiqatları"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Principles-i tamamladıqdan sonra Ceymsin psixologiyaya marağı azalmağa başladı. U. Ceyms <a href="/wiki/AB%C5%9E" title="ABŞ">ABŞ</a>-də ilk psixologiya laboratoriyasının qurucusudur lakin, laboratoriyada işləməkdən heç də məmnun deyildi. Fəlsəfə və din suallarına nisbətən psixoloji sualları ona daha cansıxıcı gəlmişdi. Tanrının təbiəti və varlığı, onun ölməzliyi, azad iradə və determinizm, həyatın mənası ilə bağlı apardığı tədqiqatlarda keçmiş düşüncələr üçün dəlil axtarmaq yerinə yeni nəticələr əldə etməyə çalışmışdır. O, 1880-ci illərin sonlarında əxlaq və din dərslərinin tədrisinə başladı. Apardığı araşdırmaların sonunda, ölümdən sonrakı həyatın sübut edilə bilməyəcəyi qənaətinə gəldi. Ancaq Ceymsin fikrinə görə, dini təcrübənin varlığı ilahi varlığın göstəricisi idi. O, azadlığı məfhumların təsadüfdən irəli gələn müəyyən bir qərarsızlıq hesab edirdi. Başqa sözlə, keçmiş və indiki zaman gələcəyin necə olacağını qaçılmaz olaraq müəyyənləşdirməmişdir. Ceyms 1893–1903 illər arasında müxtəlif esse və mühazirələrdə fikirlərini ifadə etmiş, daha sonralar isə onları bir neçə kitabda toplamışdır. Bunlardan ən əhəmiyyətlisi "The Will to Believe and Other Essays in Popular Philosophy" adlı əsəridir. </p><p>Təbii dinə dair Gifford konfranslarını vermək üçün Edinburq Universitetindən aldığı dəvəti 1901–02-ci illərdə qəbul edən U. Ceyms, bu konfransların hazırlanması üçün bir neçə il çalışmalı oldu. "Dini təcrübənin müxtəlifliyi" adlanan bu konfranslar toplusu dindarlara elm və elmi metodlarla zidd olmayan, eyni zamanada özlərini müdafiə edə biləcək bir material təqdim etdi.<sup id="cite_ref-:6_4-1" class="reference"><a href="#cite_note-:6-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Fəlsəfəyə_dair_tədqiqatları"><span id="F.C9.99ls.C9.99f.C9.99y.C9.99_dair_t.C9.99dqiqatlar.C4.B1"></span>Fəlsəfəyə dair tədqiqatları</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Vilyam_Ceyms&veaction=edit&section=11" title="Fəlsəfəyə dair tədqiqatları bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Vilyam_Ceyms&action=edit&section=11" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Fəlsəfəyə dair tədqiqatları"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>U. Ceyms, 1898-ci ildə, Kaliforniya Universitetində, sadəcə davranışların nəticəsini əsas götürən və praqmatizm adlanan metodun nəzəriyyəsini bir filosof olaraq, hadisələr və onların həyatımızdakı fəlsəfi cəhətlərini izah edən bir konfrans həyata keçirdi. U. Ceymsin fikrinə görə praqmatizmdə əhəmiyyətli olan prinsiplər deyil, nəticələrdir. O, fəlsəfənin "nobyekt nədir?" sualını qəbul etmirdi. Halbuki, praqmatizmin sualı "nəticələr nələrdir" dən ibarətdir. Bununla birlikdə, Ceyms, həyat ilə birbaşa əaqəli olan konkret məfhumlara və əşyalara əhəmiyyət vermişdir. Onun sözlərinə görə, dünya hələtam tam bir şəkildə formalaşmamışdır və davamlı inkişaf halındadır. Ceymsin fikrinə görə, dünya ilə bağlı hər hansı bir nəzəriyyə insan haqqındakı tədqiqatlarda qəti nəticələrə malik deyilsə, bu nəzəriyyə qəbul edilməməlidir. Ceyms bu fikirlə razılaşmır, əksinə praqmatizmin dogmatik olmadığını iddia edir. O, yalnız həyatı birinci yerə qoyur. U. Ceymsin maraqlandığı digər bir sahə isə bilik nəzəriyyəsidir. Bu nəzəriyyədə Ceyms özünü hədəf kimi götürür və həyatdakı bir çox sahələrin qəti və müəyyən olmadığını iddia edir. Ceyms mənalılığı faydalılıqla əlaqələndirir. Bu faydalılıq sadəcə insanın maddi ehtiyaclarını əhatə etmir. Ceyms dinin metafizik xüsusiyyətlərini bilmədiyini qeyd edir. Buna baxmayaraq o, dinin faydalı olduğunu qəbul edir. U. Ceyms təcrübəni və tətbiqi nəzəriyyədən önə qoyaraq daha vacib olduğunu düşünür. Bu baxımdan təcrübi olan məfhumu real kimi qəbul edir. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Qadınların_funksional_bərabərsizliyi"><span id="Qad.C4.B1nlar.C4.B1n_funksional_b.C9.99rab.C9.99rsizliyi"></span>Qadınların funksional bərabərsizliyi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Vilyam_Ceyms&veaction=edit&section=12" title="Qadınların funksional bərabərsizliyi bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Vilyam_Ceyms&action=edit&section=12" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: Qadınların funksional bərabərsizliyi"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Vilyam Ceyms qadınlara qarşı göstərilən funksional bərabərsizliyə qarşı olduğunu bildirmək məqsədilə Mari Vayton Kalkinsə yüksək ali təhsilini bitirməkdə kömək etdi. Bu vəziyyət cinsi ayrı-seçkilik və qərəzdən qaynaqlanan problemlərin həlli baxımından əhəmiyyətlidir. Daha sonra Kalkins, yaddaş araşdırmasında istifadə olunan ikili assosiasiya metodunu inkişaf etdirərək psixologiyaya əhəmiyyətli və davamlı bir xidmət göstərdi. </p><p>Kalkins Amerika Psixoloji Dərnəyinin (APA) ilk qadın prezidenti oldu. 1906-cı ildə ABŞ-nin ən yaxşı 50 psixoloqu arasında 12-ci yeri tutdu. <a href="/wiki/Harvard_Universiteti" title="Harvard Universiteti">Harvard Universiteti</a> heç vaxt Kalkinsin rəsmi qeydiyyata alınmasına icazə vermədi, amma Ceyms onu seminarlarına qəbul etdi və Kalkinsi universitetə qəbul etmək üçün xeyli çalışdı. Universitet bu cəhdlərə müqavimət göstərdi və Ceyms Kalkinsə belə yazırdı:" Siz və bütün qadınlar təəccübləndirmiciliyi uğur qazanmaq üçün kifayətdir. Ümid edirəm və inanıram ki, səyləriniz bütün maneələri dəf edəcəkdir. Bu barədə əlimdən gələn hər şeyi edəcəyəm". Ceymsin səylərinə və Kalkinsin uğuruna (Ceyms və digər müəllimlər tərəfindən rəsmi olaraq bildirildi) "Harvard Universitetində indiyə qədər gördüyümüz ən parlaq doktorantlıq imtahanı" olmasına baxmayaraq, <a href="/wiki/Harvard_Universiteti" title="Harvard Universiteti">Harvard</a> cinsiyyət səbəbiylə bir qadına doktorluq dərəcəsi vermədi.<sup id="cite_ref-:7_5-8" class="reference"><a href="#cite_note-:7-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Kalkinsin yaşadığı adisələri XX əsrin əvvəllərində qadınların təhsil həyatında üzləşdikləri ayrı-seçkilik nümunəsi olaraq görə bilərik. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="İstinadlar"><span id=".C4.B0stinadlar"></span>İstinadlar</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Vilyam_Ceyms&veaction=edit&section=13" title="İstinadlar bölməsini redaktə et" class="mw-editsection-visualeditor"><span>redaktə</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Vilyam_Ceyms&action=edit&section=13" title="Bölmənin mənbə kodunu redaktə et: İstinadlar"><span>mənbəni redaktə et</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r6982878">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist"> <div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-_a72942cba3d36b14-1"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-_a72942cba3d36b14_1-0"><sup><i>1</i></sup></a> <a href="#cite_ref-_a72942cba3d36b14_1-1"><sup><i>2</i></sup></a> <a href="#cite_ref-_a72942cba3d36b14_1-2"><sup><i>3</i></sup></a> <a href="#cite_ref-_a72942cba3d36b14_1-3"><sup><i>4</i></sup></a></span> <span class="reference-text"><span class="wikidata_cite citetype_Q36524 citetype_Q7094076 citetype_Q27031827 citetype_Q595971" data-entity-id="Q19938912"><i class="wef_low_priority_links"><a href="/wiki/Fransa_Milli_Kitabxanas%C4%B1" title="Fransa Milli Kitabxanası">Bibliothèque nationale de France</a></i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb12034524d">BnF identifikatoru</a> <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="fransız dilində">(fr.)</span>: açıq məlumat platforması.<span class="wef_low_priority_links"> 2011.</span></span></span> </li> <li id="cite_note-_abee97c42292146b-2"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-_abee97c42292146b_2-0"><sup><i>1</i></sup></a> <a href="#cite_ref-_abee97c42292146b_2-1"><sup><i>2</i></sup></a> <a href="#cite_ref-_abee97c42292146b_2-2"><sup><i>3</i></sup></a> <a href="#cite_ref-_abee97c42292146b_2-3"><sup><i>4</i></sup></a></span> <span class="reference-text"><span class="wikidata_cite citetype_Q615699" data-entity-id="Q5375741"><i class="wef_low_priority_links">Kallen H. M.</i> William James // <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/biography/William-James">Encyclopædia Britannica</a> <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="i̇ngilis dilində">(ing.)</span>.<span class="wef_low_priority_links"></span></span></span> </li> <li id="cite_note-_17e37b5d766ed707-3"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-_17e37b5d766ed707_3-0"><sup><i>1</i></sup></a> <a href="#cite_ref-_17e37b5d766ed707_3-1"><sup><i>2</i></sup></a></span> <span class="reference-text"><span class="wikidata_cite citetype_Q7094076 citetype_Q33002955 citetype_Q114955954" data-entity-id="Q829984"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://mathgenealogy.org/id.php?id=29244">Mathematics Genealogy Project</a> <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="i̇ngilis dilində">(ing.)</span>.<span class="wef_low_priority_links"> 1997.</span></span></span> </li> <li id="cite_note-:6-4"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-:6_4-0"><sup><i>1</i></sup></a> <a href="#cite_ref-:6_4-1"><sup><i>2</i></sup></a></span> <span class="reference-text">James, William. (1993). <i>Ana Britannica</i> içinde (8. Baskı. Cilt. 12, s. 212–213). İstanbul: Ana Yayıncılık.</span> </li> <li id="cite_note-:7-5"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-:7_5-0"><sup><i>1</i></sup></a> <a href="#cite_ref-:7_5-1"><sup><i>2</i></sup></a> <a href="#cite_ref-:7_5-2"><sup><i>3</i></sup></a> <a href="#cite_ref-:7_5-3"><sup><i>4</i></sup></a> <a href="#cite_ref-:7_5-4"><sup><i>5</i></sup></a> <a href="#cite_ref-:7_5-5"><sup><i>6</i></sup></a> <a href="#cite_ref-:7_5-6"><sup><i>7</i></sup></a> <a href="#cite_ref-:7_5-7"><sup><i>8</i></sup></a> <a href="#cite_ref-:7_5-8"><sup><i>9</i></sup></a></span> <span class="reference-text">Schultz, P, D (2004). Modern psikoloji tarihi (Y. Aslay, Çev) (2004). İstanbul: Kaknüs Yayınları.</span> </li> <li id="cite_note-:8-6"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-:8_6-0"><sup><i>1</i></sup></a> <a href="#cite_ref-:8_6-1"><sup><i>2</i></sup></a> <a href="#cite_ref-:8_6-2"><sup><i>3</i></sup></a> <a href="#cite_ref-:8_6-3"><sup><i>4</i></sup></a> <a href="#cite_ref-:8_6-4"><sup><i>5</i></sup></a> <a href="#cite_ref-:8_6-5"><sup><i>6</i></sup></a> <a href="#cite_ref-:8_6-6"><sup><i>7</i></sup></a> <a href="#cite_ref-:8_6-7"><sup><i>8</i></sup></a> <a href="#cite_ref-:8_6-8"><sup><i>9</i></sup></a> <a href="#cite_ref-:8_6-9"><sup><i>10</i></sup></a> <a href="#cite_ref-:8_6-10"><sup><i>11</i></sup></a></span> <span class="reference-text">Fancher, E., F. Ruh Biliminin Öncüleri. (A. Yıldırım, Çev.) (1990). İstanbul: İade Yayınları.</span> </li> <li id="cite_note-:9-7"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-:9_7-0"><sup><i>1</i></sup></a> <a href="#cite_ref-:9_7-1"><sup><i>2</i></sup></a> <a href="#cite_ref-:9_7-2"><sup><i>3</i></sup></a> <a href="#cite_ref-:9_7-3"><sup><i>4</i></sup></a> <a href="#cite_ref-:9_7-4"><sup><i>5</i></sup></a> <a href="#cite_ref-:9_7-5"><sup><i>6</i></sup></a> <a href="#cite_ref-:9_7-6"><sup><i>7</i></sup></a> <a href="#cite_ref-:9_7-7"><sup><i>8</i></sup></a> <a href="#cite_ref-:9_7-8"><sup><i>9</i></sup></a></span> <span class="reference-text">Bruno, F., J (1982). Psikoloji tarihine giriş.(N. Hisli, Çev.). İzmir: Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.</span> </li> </ol></div></div> <div role="navigation" class="navbox" aria-label="Naviqasiya şablonu" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px"><div style="padding: 0px 18px 0px 0px; width: 100%;"><div style="float: left;"><span class="noprint plainlinksneverexpand" style="white-space:nowrap;font-size:xx-small"> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:Xarici_ke%C3%A7idl%C9%99r" title="Bu şablona bax"><img alt="Bu şablona bax" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/14px-Searchtool.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/21px-Searchtool.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Searchtool.svg/28px-Searchtool.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span> </span></div>  Tematik saytlar</div></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://genealogy.math.ndsu.nodak.edu/id.php?id=29244">Mathematics Genealogy Project</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.gutenberg.org/ebooks/author/325">Qutenberq layihəsi</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Lüğətlər və ensiklopediyalar</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.enciclopedia.cat/enciclopèdies/gran-enciclopèdia-catalana/EC-GEC-0034300.xml">Böyük katalan</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://snl.no/William_James">Böyük norveç</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://old.bigenc.ru/text/1951915">Böyük rus</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.krugosvet.ru/enc/gumanitarnye_nauki/psihologiya_i_pedagogika/DZHEMS_UILYAM.html">Kruqosvet</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.pravenc.ru/text/171829.html">Pravoslav</a> · <a href="https://en.wikisource.org/wiki/American_Medical_Biographies/James,_William" class="extiw" title="wikisource:American Medical Biographies/James, William">American Med. Biogr. (1920)</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1093/anb/9780198606697.article.2001725">American National Biography</a> · <a href="https://en.wikisource.org/wiki/1911_Encyclop%C3%A6dia_Britannica/James,_William_(philosopher)" class="extiw" title="wikisource:1911 Encyclopædia Britannica/James, William (philosopher)">Britannica (11-ci)</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/biography/William-James">Britannica (onlayn)</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://brockhaus.de/ecs/enzy/article/james-william-20">Brockhaus</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="http://nndb.com/people/569/000087308">Notable Names Database</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.treccani.it/enciclopedia/william-james">Treccani</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.universalis.fr/encyclopedie/william-james/">Universalis</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Şəcərə və nekropolistika</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.findagrave.com/cgi-bin/fg.cgi?page=gr&GRid=540">Find a Grave</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikitree.com/wiki/James-31">WikiTree</a></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r5571132">.mw-parser-output .ts-navbox-plaintitle{font-size:100%!important;margin:0 6em!important}</style></div><table class="nowraplinks authoritycontrol collapsible collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="Normativ_yoxlama" class="ts-navbox-plaintitle" style="font-size:114%;margin:0 5em"><a href="/wiki/Normativ_yoxlama" title="Normativ yoxlama">Normativ yoxlama</a></div></th></tr><tr><td class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Vatikan_Apostol_Kitabxanas%C4%B1" title="Vatikan Apostol Kitabxanası">BAV</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://viaf.org/processed/BAV%7CADV10059613">ADV10059613</a> · <span title="BIBSYS" style="border-bottom: 1px dotted; cursor: help;">BIBSYS</span>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://ask.bibsys.no/ask/action/result?cmd=&kilde=biblio&cql=bs.autid+%3D+90069936&feltselect=bs.autid">90069936</a> · <span title="National Library of Catalonia" style="border-bottom: 1px dotted; cursor: help;">BNC</span>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://cantic.bnc.cat/registres/CUCId/a10672229">a10672229</a> · <a href="/wiki/%C4%B0spaniya_Milli_Kitabxanas%C4%B1" title="İspaniya Milli Kitabxanası">BNE</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogo.bne.es/uhtbin/authoritybrowse.cgi?action=display&authority_id=XX889868">XX889868</a> · <a href="/wiki/Fransa_Milli_Kitabxanas%C4%B1" title="Fransa Milli Kitabxanası">BNF</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb12034524d">12034524d</a> · <span title="CiNii" style="border-bottom: 1px dotted; cursor: help;">CiNii</span>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://ci.nii.ac.jp/author/DA00592067">DA00592067</a> · <span title="CONOR.SI" style="border-bottom: 1px dotted; cursor: help;">CONOR</span>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.cobiss.si/scripts/cobiss?command=DISPLAY&base=CONOR&rid=6302563">6302563</a> · <a href="/wiki/Yeni_%C4%B0sg%C9%99nd%C9%99riyy%C9%99_Kitabxanas%C4%B1" title="Yeni İsgəndəriyyə Kitabxanası">EGAXA</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://viaf.org/processed/EGAXA%7Cvtlsvtls001034999">vtls001034999</a> · <a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/118556851">118556851</a> · <span title="Istituto Centrale per il Catalogo Unico" style="border-bottom: 1px dotted; cursor: help;">ICCU</span>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://opac.sbn.it/opacsbn/opac/iccu/scheda_authority.jsp?bid=SBLV003686">SBLV003686</a> · <span title="Beynəlxalq standart ad identifikatoru" style="border-bottom: 1px dotted; cursor: help;">ISNI</span>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://isni.org/isni/0000000121340790">0000000121340790</a> · <a href="/wiki/LCCN" title="LCCN">LCCN</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.loc.gov/authorities/n78095539">n78095539</a> · <a href="/wiki/Latviya_Milli_Kitabxanas%C4%B1" title="Latviya Milli Kitabxanası">LNB</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://viaf.org/processed/LNB%7CLNC10-000030439">000030439</a> · <span title="Yaponiya milli parlament kitabxanası" style="border-bottom: 1px dotted; cursor: help;">NDL</span>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00444510">00444510</a> · <a href="/wiki/%C3%87ex_Respublikas%C4%B1_Milli_Kitabxanas%C4%B1" title="Çex Respublikası Milli Kitabxanası">NKC</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://aut.nkp.cz/jn20000603186">jn20000603186</a> · <a href="/wiki/Avstraliya_Milli_Kitabxanas%C4%B1" title="Avstraliya Milli Kitabxanası">NLA</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://nla.gov.au/anbd.aut-an35242044">35242044</a> · <a href="/wiki/Yunan%C4%B1stan_Milli_Kitabxanas%C4%B1" title="Yunanıstan Milli Kitabxanası">NLG</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://nlg.okfn.gr/resource/authority/record147910">147910</a> · <a href="/wiki/Pol%C5%9Fa_Milli_Kitabxanas%C4%B1" title="Polşa Milli Kitabxanası">NLP</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://mak.bn.org.pl/cgi-bin/KHW/makwww.exe?BM=01&IM=04&NU=01&WI=a0000001257814">a0000001257814</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://mak.bn.org.pl/cgi-bin/KHW/makwww.exe?BM=01&IM=04&NU=01&WI=a0000001198784">a0000001198784</a> · <span title="National and University Library in Zagreb" style="border-bottom: 1px dotted; cursor: help;">NSK</span>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://viaf.org/processed/NSK%7C000000189">000000189</a> · <a href="/wiki/Hollandiya_Kral_Milli_Kitabxanas%C4%B1" title="Hollandiya Kral Milli Kitabxanası">NTA</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://data.bibliotheken.nl/id/thes/p068478313">068478313</a> · <span title="NUKAT" style="border-bottom: 1px dotted; cursor: help;">NUKAT</span>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://viaf.org/processed/NUKAT%7Cn93081043">n93081043</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://viaf.org/processed/NUKAT%7Cn2007050259">n2007050259</a> · <a href="/wiki/Portuqaliya_Milli_Kitabxanas%C4%B1" title="Portuqaliya Milli Kitabxanası">PTBNP</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://viaf.org/processed/PTBNP%7C32622">32622</a> · <a href="/wiki/%C4%B0sve%C3%A7_Milli_Kitabxanas%C4%B1" title="İsveç Milli Kitabxanası">LIBRIS</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://libris.kb.se/auth/191438">191438</a> · <span title="SUDOC" style="border-bottom: 1px dotted; cursor: help;">SUDOC</span>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.idref.fr/028526732">028526732</a> · <a href="/wiki/VIAF" title="VIAF">VIAF</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://viaf.org/viaf/56625773">56625773</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://viaf.org/viaf/90632541">90632541</a> · <span title="Union List of Artist Names" style="border-bottom: 1px dotted; cursor: help;">ULAN</span>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.getty.edu/vow/ULANFullDisplay?find=&role=&nation=&subjectid=500252086">500252086</a> · <span title="WorldCat" style="border-bottom: 1px dotted; cursor: help;">WorldCat VIAF</span>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/identities/containsVIAFID/56625773">56625773</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/identities/containsVIAFID/90632541">90632541</a></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Psixologiya" style="padding:3px"><table class="nowraplinks collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><span style="float:left;text-align:left;width:5em;margin-right:0.5em"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:Psixologiya" title="Bu şablona bax"><img alt="⛭" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/14px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/21px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/28px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 2x" data-file-width="14" data-file-height="14" /></a></span></span><div id="Psixologiya" style="font-size:114%;margin:0 5em"><a href="/wiki/Psixologiya" title="Psixologiya">Psixologiya</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px"><a href="/w/index.php?title=Psixologiyan%C4%B1n_b%C3%B6lm%C9%99l%C9%99ri&action=edit&redlink=1" class="new" title="Psixologiyanın bölmələri (səhifə mövcud deyil)">Bölmələri</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/%C3%9Cmumi_psixologiya" title="Ümumi psixologiya">Ümumi psixologiya</a> • <a href="/w/index.php?title=Akmeologiya&action=edit&redlink=1" class="new" title="Akmeologiya (səhifə mövcud deyil)">Akmeologiya</a> • <a href="/wiki/Differensial_psixologiya" title="Differensial psixologiya">Differensial psixologiya</a> • <a href="/wiki/Genetik_psixologiya" title="Genetik psixologiya">Psixogenetika</a> • <a href="/wiki/Psixodiaqnostika" title="Psixodiaqnostika">Psixodiaqnostika</a> • <a href="/wiki/Psixolinqvistika" title="Psixolinqvistika">Psixolinqvistika</a> • Duyğu psixologiyası (<a href="/w/index.php?title=%C4%B0ybilm%C9%99_psixologiyas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="İybilmə psixologiyası (səhifə mövcud deyil)">iybilmə</a>, <a href="/w/index.php?title=R%C9%99ng_ay%C4%B1rd_etm%C9%99_psixologiyas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rəng ayırd etmə psixologiyası (səhifə mövcud deyil)">rəng</a>) • <a href="/w/index.php?title=F%C9%99rdin_psixologiyas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fərdin psixologiyası (səhifə mövcud deyil)">Fərdin psixologiyası</a> • <a href="/w/index.php?title=%C4%B0nki%C5%9Faf_psixologiyas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="İnkişaf psixologiyası (səhifə mövcud deyil)">İnkişaf psixologiyası</a> • <a href="/w/index.php?title=Psixofiziologiya&action=edit&redlink=1" class="new" title="Psixofiziologiya (səhifə mövcud deyil)">Psixofiziologiya</a> • <a href="/w/index.php?title=%C4%B0ctimai_psixologiya&action=edit&redlink=1" class="new" title="İctimai psixologiya (səhifə mövcud deyil)">İctimai psixologiya</a> • <a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi_psixologiya&action=edit&redlink=1" class="new" title="Xüsusi psixologiya (səhifə mövcud deyil)">Xüsusi psixologiya</a> • <a href="/w/index.php?title=M%C3%BCqayis%C9%99li_psixologiya&action=edit&redlink=1" class="new" title="Müqayisəli psixologiya (səhifə mövcud deyil)">Müqayisəli psixologiya</a> • <a href="/w/index.php?title=T%C9%99kam%C3%BCl_psixologiyas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Təkamül psixologiyası (səhifə mövcud deyil)">Təkamül psixologiyası</a> • <a href="/wiki/Eksperimental_psixologiya" title="Eksperimental psixologiya">Eksperimental psixologiya</a> • <a href="/w/index.php?title=Gender_psixologiyas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gender psixologiyası (səhifə mövcud deyil)">Gender psixologiyası</a> • <a href="/wiki/%C4%B0draki_psixologiya" title="İdraki psixologiya">İdraki psixologiya</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px"><a href="/w/index.php?title=T%C9%99tbiqi_psixologiya&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tətbiqi psixologiya (səhifə mövcud deyil)">Tətbiqi</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/w/index.php?title=M%C3%BCh%C9%99ndis_psixologiyas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mühəndis psixologiyası (səhifə mövcud deyil)">Mühəndis psixologiyası</a> • <a href="/wiki/Klinik_psixologiya" title="Klinik psixologiya">Klinik psixologiya</a> • <a href="/w/index.php?title=Neyropsixologiya&action=edit&redlink=1" class="new" title="Neyropsixologiya (səhifə mövcud deyil)">Neyropsixologiya</a> • <a href="/w/index.php?title=Patopsixologiya&action=edit&redlink=1" class="new" title="Patopsixologiya (səhifə mövcud deyil)">Patopsixologiya</a> • <a href="/w/index.php?title=Sa%C4%9Flaml%C4%B1q_psixologiyas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sağlamlıq psixologiyası (səhifə mövcud deyil)">Sağlamlıq psixologiyası</a> • <a href="/w/index.php?title=Psixosomatika&action=edit&redlink=1" class="new" title="Psixosomatika (səhifə mövcud deyil)">Psixosomatika</a> • <a href="/wiki/Psixoterapiya" title="Psixoterapiya">Psixoterapiya</a> • <a href="/wiki/Pedaqoji_psixologiya" title="Pedaqoji psixologiya">Pedaqoji psixologiya</a> • <a href="/wiki/%C4%B0dman_psixologiyas%C4%B1" title="İdman psixologiyası">İdman psixologiyası</a> • <a href="/w/index.php?title=%C6%8Fm%C9%99k_psixologiyas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Əmək psixologiyası (səhifə mövcud deyil)">Əmək psixologiyası</a> • <a href="/w/index.php?title=%C4%B0dar%C9%99etm%C9%99_psixologiyas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="İdarəetmə psixologiyası (səhifə mövcud deyil)">İdarəetmə psixologiyası</a> • <a href="/w/index.php?title=%C4%B0qtisadi_psixologiya&action=edit&redlink=1" class="new" title="İqtisadi psixologiya (səhifə mövcud deyil)">İqtisadi psixologiya</a> • <a href="/wiki/H%C3%BCquq_psixologiyas%C4%B1" title="Hüquq psixologiyası">Hüquq psixologiyası</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px"><a href="/w/index.php?title=Psixologiya_m%C9%99kt%C9%99bl%C9%99ri&action=edit&redlink=1" class="new" title="Psixologiya məktəbləri (səhifə mövcud deyil)">İstiqamətlər <br />(məktəblər)</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/w/index.php?title=Assosianizm&action=edit&redlink=1" class="new" title="Assosianizm (səhifə mövcud deyil)">Assosianizm</a> • <a href="/wiki/Biheviorizm" title="Biheviorizm">Biheviorizm</a> • <a href="/w/index.php?title=Funksionalizm_(psixologiya)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Funksionalizm (psixologiya) (səhifə mövcud deyil)">Funksionalizm</a> • <a href="/wiki/Strukturalizm_(psixologiya)" title="Strukturalizm (psixologiya)">Strukturalizm</a> • <a href="/wiki/Psixoanaliz" title="Psixoanaliz">Psixoanaliz</a> • <a href="/wiki/Analitik_psixologiya" title="Analitik psixologiya">Analitik psixologiya</a> • <a href="/w/index.php?title=Gestaltpsixologiya&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gestaltpsixologiya (səhifə mövcud deyil)">Gestaltpsixologiya</a> • <a href="/wiki/M%C9%99d%C9%99ni-tarixi_psixologiya" title="Mədəni-tarixi psixologiya">Mədəni-tarixi psixologiya</a> • <a href="/w/index.php?title=F%C9%99aliyy%C9%99t_n%C9%99z%C9%99riyy%C9%99si&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fəaliyyət nəzəriyyəsi (səhifə mövcud deyil)">Fəaliyyət nəzəriyyəsi</a> • <a href="/wiki/Koqnitiv_psixologiya" class="mw-redirect" title="Koqnitiv psixologiya">Koqnitiv psixologiya</a> • <a href="/w/index.php?title=Humanizm_psixologiyas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Humanizm psixologiyası (səhifə mövcud deyil)">Humanizm psixologiyası</a> • <a href="/w/index.php?title=Ekzistensial_psixoterapiya&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ekzistensial psixoterapiya (səhifə mövcud deyil)">Ekzistensial psixoterapiya</a> • <a href="/w/index.php?title=Rasional-emosional-davran%C4%B1%C5%9F_terapiyas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rasional-emosional-davranış terapiyası (səhifə mövcud deyil)">Rasional-emosional-davranış terapiyası</a> • <a href="/w/index.php?title=Transf%C9%99rdi_psixologiya&action=edit&redlink=1" class="new" title="Transfərdi psixologiya (səhifə mövcud deyil)">Transfərdi psixologiya</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Ciddi töhfə vermiş <br /><a href="/wiki/Kateqoriya:Psixoloqlar" title="Kateqoriya:Psixoloqlar">psixoloqlar</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Alfred_Adler" title="Alfred Adler">Alfred Adler</a> • <a href="/wiki/Qordon_Alport" title="Qordon Alport">Qordon Alport</a> • <a href="/w/index.php?title=Albert_Bandura&action=edit&redlink=1" class="new" title="Albert Bandura (səhifə mövcud deyil)">Albert Bandura</a> • <a href="/wiki/Corc_Kelli" title="Corc Kelli">Corc Kelli</a> • <a href="/w/index.php?title=Raymond_Kettel&action=edit&redlink=1" class="new" title="Raymond Kettel (səhifə mövcud deyil)">Raymond Kettel</a> • <a href="/wiki/Erik_Erikson" title="Erik Erikson">Erik Erikson</a> • <a href="/wiki/Hans_Ayzenk" title="Hans Ayzenk">Hans Ayzenk</a> • <a href="/wiki/Leon_Festinger" title="Leon Festinger">Leon Festinger</a> • <a href="/wiki/Viktor_Frankl" title="Viktor Frankl">Viktor Frankl</a> • <a href="/wiki/Ziqmund_Freyd" title="Ziqmund Freyd">Ziqmund Freyd</a> • <a href="/w/index.php?title=Donald_Hebb&action=edit&redlink=1" class="new" title="Donald Hebb (səhifə mövcud deyil)">Donald Hebb</a> • <a class="mw-selflink selflink">Vilyam Ceyms</a> • <a href="/wiki/Karl_Qustav_Yunq" title="Karl Qustav Yunq">Karl Yunq</a> • <a href="/wiki/Kurt_Levin" title="Kurt Levin">Kurt Levin</a> • <a href="/wiki/Abraham_Maslau" class="mw-redirect" title="Abraham Maslau">Abraham Maslau</a> • <a href="/w/index.php?title=Stenli_Miqrab&action=edit&redlink=1" class="new" title="Stenli Miqrab (səhifə mövcud deyil)">Stenli Miqrab</a> • <a href="/w/index.php?title=Corc_Miller&action=edit&redlink=1" class="new" title="Corc Miller (səhifə mövcud deyil)">Corc Miller</a> • <a href="/wiki/%C4%B0van_Pavlov" title="İvan Pavlov">İvan Pavlov</a> • <a href="/w/index.php?title=Lev_V%C4%B1qotskiy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lev Vıqotskiy (səhifə mövcud deyil)">Lev Vıqotskiy</a> • <a href="/wiki/Aleksey_Leontyev" title="Aleksey Leontyev">Aleksey Leontyev</a> • <a href="/w/index.php?title=Aleksandr_Luriya&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aleksandr Luriya (səhifə mövcud deyil)">Aleksandr Luriya</a> • <a href="/wiki/Jan_Piaje" title="Jan Piaje">Jan Piaje</a> • <a href="/wiki/Karl_Rocers" class="mw-redirect" title="Karl Rocers">Karl Rocers</a> • <a href="/w/index.php?title=Eduard_Torndayk&action=edit&redlink=1" class="new" title="Eduard Torndayk (səhifə mövcud deyil)">Eduard Torndayk</a> • <a href="/w/index.php?title=Corc_Vatson&action=edit&redlink=1" class="new" title="Corc Vatson (səhifə mövcud deyil)">Corc Vatson</a> • <a href="/w/index.php?title=Berres_Skinner&action=edit&redlink=1" class="new" title="Berres Skinner (səhifə mövcud deyil)">Berres Skinner</a> • <a href="/w/index.php?title=Vilhelm_Bundt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vilhelm Bundt (səhifə mövcud deyil)">Vilhelm Bundt</a> • <a href="/wiki/Maks_Vertheymer" title="Maks Vertheymer">Maks Vertheymer</a> • <a href="/w/index.php?title=Volfqanq_K%C3%B6hler&action=edit&redlink=1" class="new" title="Volfqanq Köhler (səhifə mövcud deyil)">Volfqanq Köhler</a> • <a href="/w/index.php?title=Kurd_Koffka&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kurd Koffka (səhifə mövcud deyil)">Kurd Koffka</a> • <a href="/w/index.php?title=Fridrix_Perlz&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fridrix Perlz (səhifə mövcud deyil)">Fridrix Perlz</a></div></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Din_fəlsəfəsi" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist collapsible collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><span style="float:left;text-align:left;width:5em;margin-right:0.5em"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:Din_f%C9%99ls%C9%99f%C9%99si" title="Bu şablona bax"><img alt="⛭" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/14px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/21px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/28px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 2x" data-file-width="14" data-file-height="14" /></a></span></span><div id="Din_fəlsəfəsi" style="font-size:114%;margin:0 5em"><a href="/wiki/Din_f%C9%99ls%C9%99f%C9%99si" title="Din fəlsəfəsi">Din fəlsəfəsi</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px;text-align:center">Din konsepsiyaları</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/A%C4%9F%C4%B1ll%C4%B1_dizayn" title="Ağıllı dizayn">Ağıllı dizayn</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0nanc" title="İnanc">Dini inanc</a></li> <li><a href="/wiki/M%C3%B6c%C3%BCz%C9%99" title="Möcüzə">Möcüzə</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%96l%C3%BCmd%C9%99n_sonrak%C4%B1_h%C9%99yat" title="Ölümdən sonrakı həyat">Ölümdən sonrakı həyat</a></li> <li><a href="/wiki/Ruh" title="Ruh">Ruh</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%9E%C9%99r_problemi" title="Şər problemi">Şər problemi</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px;text-align:center">Tanrı konsepsiyaları</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/B%C9%99hailikd%C9%99_Allah" title="Bəhailikdə Allah">Bəhailikdə Allah</a></li> <li><a href="/wiki/Demiurq" title="Demiurq">Demiurq</a></li> <li><a href="/wiki/M%C3%BCq%C9%99dd%C9%99s_Ruh" title="Müqəddəs Ruh">Müqəddəs Ruh</a></li> <li><a href="/wiki/Pandeizm" title="Pandeizm">Pandeizm</a></li> <li><a href="/wiki/Tanr%C4%B1" title="Tanrı">Tanrı</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px;text-align:center"><a href="/wiki/Tanr%C4%B1n%C4%B1n_varl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Tanrının varlığı">Tanrının varlığı</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Da%C5%9F_paradoksu" title="Daş paradoksu">Daş paradoksu</a></li> <li><a href="/wiki/Dini_pl%C3%BCralizm" title="Dini plüralizm">Dini plüralizm</a></li> <li><a href="/wiki/Xristoloji_m%C3%BCbahis%C9%99l%C9%99r" title="Xristoloji mübahisələr">Xristoloji mübahisələr</a></li> <li><a href="/wiki/Okkam_%C3%BClg%C3%BCc%C3%BC" title="Okkam ülgücü">Okkam ülgücü</a></li> <li><a href="/wiki/Rasselin_%C3%A7aydan%C4%B1" title="Rasselin çaydanı">Rasselin çaydanı</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%9E%C9%99r_problemi" title="Şər problemi">Şər</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px;text-align:center"><a href="/wiki/Teologiya" class="mw-redirect" title="Teologiya">Teologiya</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Akosmizm" title="Akosmizm">Akosmizm</a></li> <li><a href="/wiki/Aqnostisizm" title="Aqnostisizm">Aqnostisizm</a></li> <li><a href="/wiki/Animizm" title="Animizm">Animizm</a></li> <li><a href="/wiki/Ateizm" title="Ateizm">Ateizm</a></li> <li><a href="/wiki/Deizm" title="Deizm">Deizm</a></li> <li><a href="/wiki/Demonologiya" title="Demonologiya">Demonologiya</a></li> <li><a href="/wiki/Dharma" title="Dharma">Dharma</a></li> <li><a href="/wiki/Ekzistensializm" title="Ekzistensializm">Ekzistensializm</a></li> <li><a href="/wiki/Fideizm" title="Fideizm">Fideizm</a></li> <li><a href="/wiki/Fundamentalizm" title="Fundamentalizm">Fundamentalizm</a></li> <li><a href="/wiki/Henoteizm" title="Henoteizm">Henoteizm</a></li> <li><a href="/wiki/Humanizm" title="Humanizm">Humanizm</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0nkl%C3%BCzivizm" title="İnklüzivizm">İnklüzivizm</a></li> <li><a href="/wiki/Kreasionizm" title="Kreasionizm">Kreasionizm</a></li> <li><a href="/wiki/Qnostisizm" title="Qnostisizm">Qnostisizm</a></li> <li><a href="/wiki/Mistisizm" title="Mistisizm">Mistisizm</a></li> <li><a href="/wiki/Monizm" title="Monizm">Monizm</a></li> <li><a href="/wiki/Monoteizm" title="Monoteizm">Monoteizm</a></li> <li><a href="/wiki/Pandeizm" title="Pandeizm">Pandeizm</a></li> <li><a href="/wiki/Panenteizm" title="Panenteizm">Panenteizm</a></li> <li><a href="/wiki/Panteizm" title="Panteizm">Panteizm</a></li> <li><a href="/wiki/Politeizm" title="Politeizm">Politeizm</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%9Eamanizm" title="Şamanizm">Şamanizm</a></li> <li><a href="/wiki/Teizm" title="Teizm">Teizm</a></li> <li><a href="/wiki/Transsendentalizm" title="Transsendentalizm">Transsendentalizm</a></li> <li><a href="/wiki/Yeni_%C3%87a%C4%9F" class="mw-redirect" title="Yeni Çağ">Yeni Çağ</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px;text-align:center">Din filosofları</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:5.5em;font-weight:normal"><center><a href="/wiki/Q%C9%99dim_yunan_f%C9%99ls%C9%99f%C9%99si" title="Qədim yunan fəlsəfəsi">Qədim dövr</a> və <a href="/wiki/Orta_%C6%8Fsrl%C9%99r_f%C9%99ls%C9%99f%C9%99si" title="Orta Əsrlər fəlsəfəsi">orta əsrlər</a></center></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Akvinal%C4%B1_Foma" title="Akvinalı Foma">Akvinalı Foma</a></li> <li><a href="/wiki/Anselm_Kenterberili" title="Anselm Kenterberili">Anselm Kenterberili</a></li> <li><a href="/wiki/Avqustin_Avreli" title="Avqustin Avreli">Avqustin Avreli</a></li> <li><a href="/wiki/Boesi" title="Boesi">Boesi</a></li> <li><a href="/wiki/I_Ceyms" title="I Ceyms">I Ceyms</a></li> <li><a href="/wiki/Covanni_Piko_della_Mirandolla" title="Covanni Piko della Mirandolla">Covanni Piko della Mirandolla</a></li> <li><a href="/wiki/Efesli_Heraklit" title="Efesli Heraklit">Efesli Heraklit</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0bn_R%C3%BC%C5%9Fd" title="İbn Rüşd">İbn Rüşd</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0bn_Sina" title="İbn Sina">İbn Sina</a></li> <li><a href="/wiki/Maymonid" title="Maymonid">Maymonid</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%9Eankara" title="Şankara">Şankara</a></li> <li><a href="/wiki/Vilyam_Okkam" title="Vilyam Okkam">Vilyam Okkam</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:5.5em;font-weight:normal"><center>Erkən müasir dövr</center></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Benedikt_Spinoza" title="Benedikt Spinoza">Benedikt Spinoza</a></li> <li><a href="/wiki/Blez_Paskal" title="Blez Paskal">Blez Paskal</a></li> <li><a href="/wiki/Devid_Yum" title="Devid Yum">Devid Yum</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0mmanuel_Kant" title="İmmanuel Kant">İmmanuel Kant</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0ohann_Qottfrid_Herder" title="İohann Qottfrid Herder">İohann Qottfrid Herder</a></li> <li><a href="/wiki/Qotfrid_Leybnits" title="Qotfrid Leybnits">Qotfrid Leybnits</a></li> <li><a href="/wiki/Pol_Anri_Holbax" title="Pol Anri Holbax">Pol Anri Holbax</a></li> <li><a href="/wiki/Rene_Dekart" title="Rene Dekart">Rene Dekart</a></li> <li><a href="/wiki/Rotterdaml%C4%B1_Erazm" title="Rotterdamlı Erazm">Rotterdamlı Erazm</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:5.5em;font-weight:normal"><center>1800–1850-ci illər</center></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Georq_Vilhelm_Fridrix_Hegel" title="Georq Vilhelm Fridrix Hegel">Georq Hegel</a></li> <li><a href="/wiki/Karl_Marks" title="Karl Marks">Karl Marks</a></li> <li><a href="/wiki/L%C3%BCdviq_Andreas_Feyerbax" title="Lüdviq Andreas Feyerbax">Lüdviq Andreas Feyerbax</a></li> <li><a href="/wiki/Sorn_Kyerkeqor" title="Sorn Kyerkeqor">Sorn Kyerkeqor</a></li> <li><a href="/wiki/Tomas_Karleyl" title="Tomas Karleyl">Tomas Karleyl</a></li> <li><a href="/wiki/Vilyam_Vel" title="Vilyam Vel">Vilyam Vel</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:5.5em;font-weight:normal"><center>1880–1900-cu illər</center></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Ernst_Hekkel" title="Ernst Hekkel">Ernst Hekkel</a></li> <li><a href="/wiki/Fridrix_Nits%C5%9Fe" title="Fridrix Nitsşe">Fridrix Nitsşe</a></li> <li><a href="/wiki/Pavel_Florenski" title="Pavel Florenski">Pavel Florenski</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Vilyam Ceyms</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:5.5em;font-weight:normal"><center>1920–1950-ci illər</center></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Antoni_Flu" title="Antoni Flu">Antoni Flu</a></li> <li><a href="/wiki/Bertran_Rassel" title="Bertran Rassel">Bertran Rassel</a></li> <li><a href="/wiki/Martin_Buber" title="Martin Buber">Martin Buber</a></li> <li><a href="/wiki/Martin_Linqs" title="Martin Linqs">Martin Linqs</a></li> <li><a href="/wiki/Mir%C3%A7a_Eliadi" title="Mirça Eliadi">Mirça Eliadi</a></li> <li><a href="/wiki/Rene_Genon" title="Rene Genon">Rene Genon</a></li> <li><a href="/wiki/Vilyam_Alston" title="Vilyam Alston">Vilyam Alston</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:5.5em;font-weight:normal"><center>1970–2010-cu illər</center></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Alvin_Plantinqa" title="Alvin Plantinqa">Alvin Plantinqa</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px;text-align:center">Əlaqəli</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Din_tarixi" title="Din tarixi">Din tarixi</a></li> <li><a href="/wiki/Din" title="Din">Din</a></li> <li><a href="/wiki/Elm_v%C9%99_din" title="Elm və din">Elm və din</a></li> <li><a href="/wiki/Verifikasiya_prinsipi" title="Verifikasiya prinsipi">Verifikasiya prinsipi</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div> <ul><li><span typeof="mw:File"><span title="Portal"><img alt="Portal" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Portal-puzzle.svg/16px-Portal-puzzle.svg.png" decoding="async" width="16" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Portal-puzzle.svg/24px-Portal-puzzle.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Portal-puzzle.svg/32px-Portal-puzzle.svg.png 2x" data-file-width="32" data-file-height="28" /></span></span> <a href="/wiki/Portal:F%C9%99ls%C9%99f%C9%99" title="Portal:Fəlsəfə">Portal</a></li> <li><span typeof="mw:File"><span title="Category"><img alt="Category" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/16px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png" decoding="async" width="16" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/24px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/32px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png 2x" data-file-width="36" data-file-height="31" /></span></span> <a href="/wiki/Kateqoriya:Din_f%C9%99ls%C9%99f%C9%99si" title="Kateqoriya:Din fəlsəfəsi">Kateqoriya</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Mənbə — "<a dir="ltr" href="https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Vilyam_Ceyms&oldid=7684952">https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Vilyam_Ceyms&oldid=7684952</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:Kateqoriyalar" title="Xüsusi:Kateqoriyalar">Kateqoriyalar</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kateqoriya:11_yanvarda_do%C4%9Fulanlar" title="Kateqoriya:11 yanvarda doğulanlar">11 yanvarda doğulanlar</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:1842-ci_ild%C9%99_do%C4%9Fulanlar" title="Kateqoriya:1842-ci ildə doğulanlar">1842-ci ildə doğulanlar</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:26_avqustda_v%C9%99fat_ed%C9%99nl%C9%99r" title="Kateqoriya:26 avqustda vəfat edənlər">26 avqustda vəfat edənlər</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:1910-cu_ild%C9%99_v%C9%99fat_ed%C9%99nl%C9%99r" title="Kateqoriya:1910-cu ildə vəfat edənlər">1910-cu ildə vəfat edənlər</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:68_ya%C5%9F%C4%B1nda_v%C9%99fat_ed%C9%99nl%C9%99r" title="Kateqoriya:68 yaşında vəfat edənlər">68 yaşında vəfat edənlər</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:Harvard_Universitetinin_m%C3%BC%C9%99lliml%C9%99ri" title="Kateqoriya:Harvard Universitetinin müəllimləri">Harvard Universitetinin müəllimləri</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:Harvard_Universitetinin_m%C9%99zunlar%C4%B1" title="Kateqoriya:Harvard Universitetinin məzunları">Harvard Universitetinin məzunları</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:Amerika_%C4%B0nc%C9%99s%C9%99n%C9%99t_v%C9%99_%C6%8Fd%C9%99biyyat_Akademiyas%C4%B1n%C4%B1n_%C3%BCzvl%C9%99ri" title="Kateqoriya:Amerika İncəsənət və Ədəbiyyat Akademiyasının üzvləri">Amerika İncəsənət və Ədəbiyyat Akademiyasının üzvləri</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:Amerikan_Psixoloqlar_Birliyinin_%C3%BCzvl%C9%99ri" title="Kateqoriya:Amerikan Psixoloqlar Birliyinin üzvləri">Amerikan Psixoloqlar Birliyinin üzvləri</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:Amerika_%C4%B0nc%C9%99s%C9%99n%C9%99t_v%C9%99_Elml%C9%99r_Akademiyas%C4%B1n%C4%B1n_%C3%BCzvl%C9%99ri" title="Kateqoriya:Amerika İncəsənət və Elmlər Akademiyasının üzvləri">Amerika İncəsənət və Elmlər Akademiyasının üzvləri</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:Dei_Lin%C3%A7ei_Akademiyas%C4%B1n%C4%B1n_%C3%BCzvl%C9%99ri" title="Kateqoriya:Dei Linçei Akademiyasının üzvləri">Dei Linçei Akademiyasının üzvləri</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:Prussiya_Elml%C9%99r_Akademiyas%C4%B1n%C4%B1n_%C3%BCzvl%C9%99ri" title="Kateqoriya:Prussiya Elmlər Akademiyasının üzvləri">Prussiya Elmlər Akademiyasının üzvləri</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:AB%C5%9E_Milli_Elml%C9%99r_Akademiyas%C4%B1n%C4%B1n_%C3%BCzvl%C9%99ri" title="Kateqoriya:ABŞ Milli Elmlər Akademiyasının üzvləri">ABŞ Milli Elmlər Akademiyasının üzvləri</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:%C6%8Flifba_s%C4%B1ras%C4%B1na_g%C3%B6r%C9%99_aliml%C9%99r" title="Kateqoriya:Əlifba sırasına görə alimlər">Əlifba sırasına görə alimlər</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:Ontoloqlar" title="Kateqoriya:Ontoloqlar">Ontoloqlar</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:Metafizikl%C9%99r" title="Kateqoriya:Metafiziklər">Metafiziklər</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:Epistemoloqlar" title="Kateqoriya:Epistemoloqlar">Epistemoloqlar</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Gizli kateqoriyalar: <ul><li><a href="/wiki/Kateqoriya:JsonConfig_uzant%C4%B1s%C4%B1ndan_istifad%C9%99_ed%C9%99n_s%C9%99hif%C9%99l%C9%99r" title="Kateqoriya:JsonConfig uzantısından istifadə edən səhifələr">JsonConfig uzantısından istifadə edən səhifələr</a></li><li><a href="/wiki/Kateqoriya:Vikipediya:Vikidatada_m%C9%99nb%C9%99l%C9%99ri_olan_m%C9%99qal%C9%99l%C9%99r" title="Kateqoriya:Vikipediya:Vikidatada mənbələri olan məqalələr">Vikipediya:Vikidatada mənbələri olan məqalələr</a></li></ul></div></div> </div> </div> <div id="mw-navigation"> <h2>Naviqasiya menyusu</h2> <div id="mw-head"> <nav id="p-personal" class="mw-portlet mw-portlet-personal vector-user-menu-legacy vector-menu" aria-labelledby="p-personal-label" > <h3 id="p-personal-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Şəxsi alətlər</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anonuserpage" class="mw-list-item"><span title="Redaktə edərkən istifadə etdiyiniz IP ünvanı üçün istifadəçi səhifəsi">Daxil olmamısınız</span></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:M%C3%BCzakir%C9%99S%C9%99hif%C9%99m" title="Bu IP ünvanından edilmiş müzakirələr [n]" accesskey="n"><span>Müzakirə</span></a></li><li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:T%C3%B6hf%C9%99l%C9%99rim" title="Bu IP ünvanından edilən redaktələrin siyahısı [y]" accesskey="y"><span>Töhfələr</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:HesabYarat&returnto=Vilyam+Ceyms" title="Hesab yaratmaq və daxil olmaq üçün təşviq olunursunuz; Ancaq məcburi deyil"><span>Hesab yarat</span></a></li><li id="pt-login" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:DaxilOl&returnto=Vilyam+Ceyms" title="Daxil olmanız tövsiyə olunur, amma bu məcburi tələb deyil. [o]" accesskey="o"><span>Daxil ol</span></a></li> </ul> </div> </nav> <div id="left-navigation"> <nav id="p-namespaces" class="mw-portlet mw-portlet-namespaces vector-menu-tabs vector-menu-tabs-legacy vector-menu" aria-labelledby="p-namespaces-label" > <h3 id="p-namespaces-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Ad fəzaları</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected mw-list-item"><a href="/wiki/Vilyam_Ceyms" title="Məqalənin məzmununu göstər [c]" accesskey="c"><span>Məqalə</span></a></li><li id="ca-talk" class="new mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=M%C3%BCzakir%C9%99:Vilyam_Ceyms&action=edit&redlink=1" rel="discussion" class="new" title="Məqalə haqqında müzakirə (səhifə mövcud deyil) [t]" accesskey="t"><span>Müzakirə</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-variants" class="mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet vector-menu-dropdown vector-menu" aria-labelledby="p-variants-label" > <input type="checkbox" id="p-variants-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-variants" class="vector-menu-checkbox" aria-labelledby="p-variants-label" > <label id="p-variants-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">azərbaycanca</span> </label> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation"> <nav id="p-views" class="mw-portlet mw-portlet-views vector-menu-tabs vector-menu-tabs-legacy vector-menu" aria-labelledby="p-views-label" > <h3 id="p-views-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Görünüş</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected mw-list-item"><a href="/wiki/Vilyam_Ceyms"><span>Oxu</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Vilyam_Ceyms&veaction=edit" title="Bu səhifəni redaktə et [v]" accesskey="v"><span>Redaktə</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Vilyam_Ceyms&action=edit" title="Səhifənin cari kodunu redaktə et [e]" accesskey="e"><span>Mənbəni redaktə et</span></a></li><li id="ca-history" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Vilyam_Ceyms&action=history" title="Bu səhifənin keçmiş nüsxələri. [h]" accesskey="h"><span>Tarixçəyə bax</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-cactions" class="mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-menu-dropdown vector-menu" aria-labelledby="p-cactions-label" title="Daha çox seçim" > <input type="checkbox" id="p-cactions-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-cactions" class="vector-menu-checkbox" aria-labelledby="p-cactions-label" > <label id="p-cactions-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Daha çox</span> </label> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </nav> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <h3 >Axtar</h3> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="vector-search-box-form"> <div id="simpleSearch" class="vector-search-box-inner" data-search-loc="header-navigation"> <input class="vector-search-box-input" type="search" name="search" placeholder="Vikipediyada axtar" aria-label="Vikipediyada axtar" autocapitalize="sentences" title="Vikipediya saytında axtar [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <input type="hidden" name="title" value="Xüsusi:Axtar"> <input id="mw-searchButton" class="searchButton mw-fallbackSearchButton" type="submit" name="fulltext" title="Bu mətnin olduğu səhifələri axtar" value="Axtar"> <input id="searchButton" class="searchButton" type="submit" name="go" title="Əgər varsa, eyni adı daşıyan səhifəyə keç" value="Get"> </div> </form> </div> </div> </div> <div id="mw-panel" class="vector-legacy-sidebar"> <div id="p-logo" role="banner"> <a class="mw-wiki-logo" href="/wiki/Ana_s%C9%99hif%C9%99" title="Ana səhifə"></a> </div> <nav id="p-navigation" class="mw-portlet mw-portlet-navigation vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-navigation-label" > <h3 id="p-navigation-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Naviqasiya</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Ana_s%C9%99hif%C9%99" title="Ana səhifəni ziyarət edin [z]" accesskey="z"><span>Ana səhifə</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:K%C9%99nd_meydan%C4%B1" title="Layihə haqqında, nələr edəbilərsiniz, axtardıqlarınızı harda tapmaq olar"><span>Kənd meydanı</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:%C4%B0cma_portal%C4%B1" title="Gündəlik xəbərlər ilə əlaqəli məlumatlar"><span>İcma portalı</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:SonD%C9%99yi%C5%9Fiklikl%C9%99r" title="Vikidəki son dəyişikliklər siyahısı [r]" accesskey="r"><span>Son dəyişikliklər</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:T%C9%99sad%C3%BCfi" title="Təsadüfi məqaləyə keç [x]" accesskey="x"><span>Təsadüfi məqalə</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-Layihələr" class="mw-portlet mw-portlet-Layihələr vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-Layihələr-label" > <h3 id="p-Layihələr-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Layihələr</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-Seçilmiş-məqalələr" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:Se%C3%A7ilmi%C5%9F_m%C9%99qal%C9%99l%C9%99r"><span>Seçilmiş məqalələr</span></a></li><li id="n-Seçilmiş-siyahılar" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:Se%C3%A7ilmi%C5%9F_siyah%C4%B1lar"><span>Seçilmiş siyahılar</span></a></li><li id="n-Yaxşı-məqalələr" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:Yax%C5%9F%C4%B1_m%C9%99qal%C9%99l%C9%99r"><span>Yaxşı məqalələr</span></a></li><li id="n-Məqalə-namizədləri" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:M%C9%99qal%C9%99_namiz%C9%99dl%C9%99ri"><span>Məqalə namizədləri</span></a></li><li id="n-Mövzulu-ay" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:M%C3%B6vzulu_ay"><span>Mövzulu ay</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-Xüsusi" class="mw-portlet mw-portlet-Xüsusi vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-Xüsusi-label" > <h3 id="p-Xüsusi-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Xüsusi</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-contactpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:Biziml%C9%99_%C9%99laq%C9%99"><span>Bizimlə əlaqə</span></a></li><li id="n-sitesupport" class="mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=spontaneous&uselang=az" title="Bizə dəstək verin"><span>İanə et</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/K%C3%B6m%C9%99k:M%C3%BCnd%C9%99ricat" title="Yardım almaq üçün."><span>Kömək</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-tb" class="mw-portlet mw-portlet-tb vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-tb-label" > <h3 id="p-tb-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Alətlər</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:S%C9%99hif%C9%99y%C9%99Ke%C3%A7idl%C9%99r/Vilyam_Ceyms" title="Vikidə bu məqaləyə bağlantılar [j]" accesskey="j"><span>Səhifəyə keçidlər</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:%C6%8Flaq%C9%99liD%C9%99yi%C5%9Fiklikl%C9%99r/Vilyam_Ceyms" rel="nofollow" title="Bu məqaləyə aid başqa səhifələrdə yeni dəyişikliklər [k]" accesskey="k"><span>Əlaqəli redaktələr</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipediya:Yükləmə_sehrbazı" title="Yeni şəkil və ya multimedia faylı yüklə [u]" accesskey="u"><span>Fayl yüklə</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/X%C3%BCsusi:X%C3%BCsusiS%C9%99hif%C9%99l%C9%99r" title="Xüsusi səhifələrin siyahısı [q]" accesskey="q"><span>Xüsusi səhifələr</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Vilyam_Ceyms&oldid=7684952" title="Bu səhifənin bu versiyasına daimi keçid"><span>Daimi keçid</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Vilyam_Ceyms&action=info" title="Bu səhifə haqqında ətraflı məlumat"><span>Səhifə məlumatları</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:CiteThisPage&page=Vilyam_Ceyms&id=7684952&wpFormIdentifier=titleform" title="Bu səhifəyə necə istinad etmək barədə məlumat"><span>Bu səhifəyə istinad et</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Faz.wikipedia.org%2Fwiki%2FVilyam_Ceyms"><span>Qısaldılmış URL əldə et</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:QrCode&url=https%3A%2F%2Faz.wikipedia.org%2Fwiki%2FVilyam_Ceyms"><span>QR-kodu endir</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-coll-print_export" class="mw-portlet mw-portlet-coll-print_export vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-coll-print_export-label" > <h3 id="p-coll-print_export-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Çap et/ixrac</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:Book&bookcmd=book_creator&referer=Vilyam+Ceyms"><span>Kitab yarat</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X%C3%BCsusi:DownloadAsPdf&page=Vilyam_Ceyms&action=show-download-screen"><span>PDF kimi yüklə</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Vilyam_Ceyms&printable=yes" title="Səhifənin çap versiyası [p]" accesskey="p"><span>Çap versiyası</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-wikibase-otherprojects" class="mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-wikibase-otherprojects-label" > <h3 id="p-wikibase-otherprojects-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Digər layihələrdə</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/William_James" hreflang="en"><span>Vikianbar</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikiquote mw-list-item"><a href="https://az.wikiquote.org/wiki/Vilyam_Ceyms" hreflang="az"><span>Vikisitat</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q125249" title="Bağlanan məlumatların saxlanması elementinə keçid [g]" accesskey="g"><span>Vikidata elementi</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-lang" class="mw-portlet mw-portlet-lang vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-lang-label" > <h3 id="p-lang-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Digər dillərdə</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%84%D9%8A%D8%A7%D9%85_%D8%AC%D9%8A%D9%85%D8%B3" title="ويليام جيمس – ərəb" lang="ar" hreflang="ar" data-title="ويليام جيمس" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="ərəb" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%84%D9%8A%D8%A7%D9%85_%D8%AC%D9%8A%D9%85%D8%B3_(%D9%81%D9%8A%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81)" title="ويليام جيمس (فيلسوف) – Egyptian Arabic" lang="arz" hreflang="arz" data-title="ويليام جيمس (فيلسوف)" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptian Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%89%E0%A6%87%E0%A6%B2%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%AE_%E0%A6%9C%E0%A7%87%E0%A6%AE%E0%A7%8D%E2%80%8C%E0%A6%9B" title="উইলিয়াম জেম্‌ছ – assam" lang="as" hreflang="as" data-title="উইলিয়াম জেম্‌ছ" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="assam" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/William_James" title="William James – asturiya" lang="ast" hreflang="ast" data-title="William James" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturiya" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D1%96%D0%BB%D1%8C%D1%8F%D0%BC_%D0%94%D0%B6%D1%8D%D0%B9%D0%BC%D1%81" title="Уільям Джэймс – belarus" lang="be" hreflang="be" data-title="Уільям Джэймс" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="belarus" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%8E%D1%96%D0%BB%D1%8C%D1%8F%D0%BC_%D0%94%D0%B6%D1%8D%D0%B9%D0%BC%D0%B7" title="Ўільям Джэймз – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Ўільям Джэймз" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BB%D1%8F%D0%BC_%D0%94%D0%B6%D0%B5%D0%B9%D0%BC%D1%81" title="Уилям Джеймс – bolqar" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Уилям Джеймс" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bolqar" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%89%E0%A6%87%E0%A6%B2%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%AE_%E0%A6%9C%E0%A7%87%E0%A6%AE%E0%A6%B8" title="উইলিয়াম জেমস – benqal" lang="bn" hreflang="bn" data-title="উইলিয়াম জেমস" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="benqal" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/William_James" title="William James – katalan" lang="ca" hreflang="ca" data-title="William James" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="katalan" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D8%AC%DB%95%DB%8C%D9%85%D8%B2" title="ویلیام جەیمز – Mərkəzi kürdcə" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="ویلیام جەیمز" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="Mərkəzi kürdcə" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/William_James" title="William James – çex" lang="cs" hreflang="cs" data-title="William James" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="çex" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/William_James" title="William James – danimarka" lang="da" hreflang="da" data-title="William James" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="danimarka" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/William_James" title="William James – alman" lang="de" hreflang="de" data-title="William James" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="alman" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%93%CE%BF%CF%85%CE%AF%CE%BB%CE%B9%CE%B1%CE%BC_%CE%A4%CE%B6%CE%AD%CE%B9%CE%BC%CF%82" title="Γουίλιαμ Τζέιμς – yunan" lang="el" hreflang="el" data-title="Γουίλιαμ Τζέιμς" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="yunan" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/William_James" title="William James – ingilis" lang="en" hreflang="en" data-title="William James" data-language-autonym="English" data-language-local-name="ingilis" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/William_James" title="William James – esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="William James" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/William_James" title="William James – ispan" lang="es" hreflang="es" data-title="William James" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="ispan" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/William_James" title="William James – eston" lang="et" hreflang="et" data-title="William James" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="eston" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/William_James" title="William James – bask" lang="eu" hreflang="eu" data-title="William James" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="bask" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D8%AC%DB%8C%D9%85%D8%B2" title="ویلیام جیمز – fars" lang="fa" hreflang="fa" data-title="ویلیام جیمز" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="fars" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/William_James" title="William James – fin" lang="fi" hreflang="fi" data-title="William James" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="fin" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/William_James" title="William James – fransız" lang="fr" hreflang="fr" data-title="William James" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="fransız" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fur mw-list-item"><a href="https://fur.wikipedia.org/wiki/William_James" title="William James – friul" lang="fur" hreflang="fur" data-title="William James" data-language-autonym="Furlan" data-language-local-name="friul" class="interlanguage-link-target"><span>Furlan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/William_James" title="William James – irland" lang="ga" hreflang="ga" data-title="William James" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="irland" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/William_James" title="William James – qalisiya" lang="gl" hreflang="gl" data-title="William James" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="qalisiya" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%95%D7%99%D7%9C%D7%99%D7%90%D7%9D_%D7%92%27%D7%99%D7%99%D7%9E%D7%A1" title="ויליאם ג'יימס – ivrit" lang="he" hreflang="he" data-title="ויליאם ג'יימס" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="ivrit" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B2%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%AE_%E0%A4%9C%E0%A5%87%E0%A4%AE%E0%A5%8D%E0%A4%B8" title="विलियम जेम्स – hind" lang="hi" hreflang="hi" data-title="विलियम जेम्स" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="hind" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/William_James" title="William James – xorvat" lang="hr" hreflang="hr" data-title="William James" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="xorvat" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/William_James" title="William James – macar" lang="hu" hreflang="hu" data-title="William James" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="macar" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8E%D5%AB%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B4_%D5%8B%D5%A5%D5%B5%D5%B4%D5%BD" title="Վիլյամ Ջեյմս – erməni" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Վիլյամ Ջեյմս" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="erməni" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D5%88%D6%82%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%A8%D5%B4_%D5%83%D5%A7%D5%B5%D5%B4%D5%BD" title="Ուիլիըմ Ճէյմս – Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Ուիլիըմ Ճէյմս" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target"><span>Արեւմտահայերէն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/William_James" title="William James – indoneziya" lang="id" hreflang="id" data-title="William James" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indoneziya" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/William_James" title="William James – ido" lang="io" hreflang="io" data-title="William James" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/William_James" title="William James – island" lang="is" hreflang="is" data-title="William James" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="island" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/William_James" title="William James – italyan" lang="it" hreflang="it" data-title="William James" data-language-autonym="İtaliano" data-language-local-name="italyan" class="interlanguage-link-target"><span>İtaliano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%A6%E3%82%A3%E3%83%AA%E3%82%A2%E3%83%A0%E3%83%BB%E3%82%B8%E3%82%A7%E3%83%BC%E3%83%A0%E3%82%BA" title="ウィリアム・ジェームズ – yapon" lang="ja" hreflang="ja" data-title="ウィリアム・ジェームズ" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="yapon" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A3%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9B_%E1%83%AF%E1%83%94%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%96%E1%83%98" title="უილიამ ჯეიმზი – gürcü" lang="ka" hreflang="ka" data-title="უილიამ ჯეიმზი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="gürcü" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BB%D1%8C%D1%8F%D0%BC_%D0%94%D0%B6%D0%B5%D0%B9%D0%BC%D1%81" title="Уильям Джеймс – qazax" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Уильям Джеймс" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="qazax" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%9C%E1%9E%B8%E1%9E%9B%E1%9F%80%E1%9E%98_%E1%9E%87%E1%9F%82%E1%9E%98" title="វីលៀម ជែម – kxmer" lang="km" hreflang="km" data-title="វីលៀម ជែម" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="kxmer" class="interlanguage-link-target"><span>ភាសាខ្មែរ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%B5%E0%B2%BF%E0%B2%B2%E0%B2%BF%E0%B2%AF%E0%B2%82_%E0%B2%9C%E0%B3%87%E0%B2%AE%E0%B3%8D%E0%B2%B8%E0%B3%8D" title="ವಿಲಿಯಂ ಜೇಮ್ಸ್ – kannada" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ವಿಲಿಯಂ ಜೇಮ್ಸ್" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="kannada" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%9C%8C%EB%A6%AC%EC%97%84_%EC%A0%9C%EC%9E%84%EC%8A%A4" title="윌리엄 제임스 – koreya" lang="ko" hreflang="ko" data-title="윌리엄 제임스" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="koreya" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/William_James" title="William James – kürd" lang="ku" hreflang="ku" data-title="William James" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="kürd" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BB%D1%8C%D1%8F%D0%BC_%D0%96%D0%B5%D0%B9%D0%BC%D1%81" title="Уильям Жеймс – qırğız" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Уильям Жеймс" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="qırğız" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Gulielmus_James" title="Gulielmus James – latın" lang="la" hreflang="la" data-title="Gulielmus James" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="latın" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/William_James" title="William James – Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="William James" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://lij.wikipedia.org/wiki/William_James" title="William James – Ligurian" lang="lij" hreflang="lij" data-title="William James" data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="Ligurian" class="interlanguage-link-target"><span>Ligure</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/William_James" title="William James – litva" lang="lt" hreflang="lt" data-title="William James" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="litva" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Viljams_D%C5%BEeimss" title="Viljams Džeimss – latış" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Viljams Džeimss" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="latış" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/William_James" title="William James – malaqas" lang="mg" hreflang="mg" data-title="William James" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="malaqas" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BC_%D0%8F%D0%B5%D1%98%D0%BC%D1%81" title="Вилијам Џејмс – makedon" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Вилијам Џејмс" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="makedon" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%B2%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B4%82_%E0%B4%9C%E0%B5%86%E0%B4%AF%E0%B4%BF%E0%B4%82%E0%B4%B8%E0%B5%8D" title="വില്യം ജെയിംസ് – malayalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="വില്യം ജെയിംസ്" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="malayalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nap mw-list-item"><a href="https://nap.wikipedia.org/wiki/William_James" title="William James – neapolitan" lang="nap" hreflang="nap" data-title="William James" data-language-autonym="Napulitano" data-language-local-name="neapolitan" class="interlanguage-link-target"><span>Napulitano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/William_James" title="William James – holland" lang="nl" hreflang="nl" data-title="William James" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="holland" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/William_James" title="William James – bokmal norveç" lang="nb" hreflang="nb" data-title="William James" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="bokmal norveç" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%B5%E0%A8%BF%E0%A8%B2%E0%A9%80%E0%A8%85%E0%A8%AE_%E0%A8%9C%E0%A9%87%E0%A8%AE%E0%A8%9C%E0%A8%BC" title="ਵਿਲੀਅਮ ਜੇਮਜ਼ – pəncab" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਵਿਲੀਅਮ ਜੇਮਜ਼" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="pəncab" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/William_James" title="William James – polyak" lang="pl" hreflang="pl" data-title="William James" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="polyak" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/William_James" title="William James – Piedmontese" lang="pms" hreflang="pms" data-title="William James" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="Piedmontese" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D9%84%DB%8C%D9%85_%D8%AC%DB%8C%D9%85%D8%B2" title="ولیم جیمز – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="ولیم جیمز" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%90%D9%84%D9%8A%D9%85_%D8%AC%DB%90%D9%85%D8%B2" title="وېليم جېمز – puştu" lang="ps" hreflang="ps" data-title="وېليم جېمز" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="puştu" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/William_James" title="William James – portuqal" lang="pt" hreflang="pt" data-title="William James" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portuqal" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/William_James" title="William James – rumın" lang="ro" hreflang="ro" data-title="William James" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumın" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B6%D0%B5%D0%B9%D0%BC%D1%81,_%D0%A3%D0%B8%D0%BB%D1%8C%D1%8F%D0%BC" title="Джеймс, Уильям – rus" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Джеймс, Уильям" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rus" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/William_James" title="William James – sardin" lang="sc" hreflang="sc" data-title="William James" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="sardin" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/William_James" title="William James – siciliya" lang="scn" hreflang="scn" data-title="William James" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="siciliya" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/William_James" title="William James – serb-xorvat" lang="sh" hreflang="sh" data-title="William James" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serb-xorvat" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B7%80%E0%B7%92%E0%B6%BD%E0%B7%92%E0%B6%BA%E0%B6%B8%E0%B7%8A_%E0%B6%A2%E0%B7%9A%E0%B6%B8%E0%B7%8A%E0%B7%83%E0%B7%8A" title="විලියම් ජේම්ස් – sinhala" lang="si" hreflang="si" data-title="විලියම් ජේම්ස්" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="sinhala" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/William_James" title="William James – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="William James" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/William_James" title="William James – slovak" lang="sk" hreflang="sk" data-title="William James" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="slovak" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/William_James" title="William James – sloven" lang="sl" hreflang="sl" data-title="William James" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="sloven" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/William_James" title="William James – alban" lang="sq" hreflang="sq" data-title="William James" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="alban" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BC_%D0%8F%D0%B5%D1%98%D0%BC%D1%81" title="Вилијам Џејмс – serb" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Вилијам Џејмс" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serb" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/William_James" title="William James – isveç" lang="sv" hreflang="sv" data-title="William James" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="isveç" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%B5%E0%AE%BF%E0%AE%B2%E0%AF%8D%E0%AE%B2%E0%AE%BF%E0%AE%AF%E0%AE%AE%E0%AF%8D_%E0%AE%9C%E0%AF%87%E0%AE%AE%E0%AF%8D%E0%AE%B8%E0%AF%8D" title="வில்லியம் ஜேம்ஸ் – tamil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="வில்லியம் ஜேம்ஸ்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="tamil" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/William_James" title="William James – türk" lang="tr" hreflang="tr" data-title="William James" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="türk" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BB%D1%8C%D1%8F%D0%BC_%D0%94%D0%B6%D0%B5%D0%B9%D0%BC%D1%81" title="Вільям Джеймс – ukrayna" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Вільям Джеймс" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukrayna" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D9%84%DB%8C%D9%85_%D8%AC%DB%8C%D9%85%D8%B3" title="ولیم جیمس – urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="ولیم جیمس" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/William_James" title="William James – özbək" lang="uz" hreflang="uz" data-title="William James" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="özbək" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/William_James" title="William James – vyetnam" lang="vi" hreflang="vi" data-title="William James" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="vyetnam" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/William_James" title="William James – varay" lang="war" hreflang="war" data-title="William James" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="varay" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%A8%81%E5%BB%89%C2%B7%E8%A9%B9%E5%A7%86%E5%A3%AB" title="威廉·詹姆士 – vu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="威廉·詹姆士" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="vu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A3%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9B_%E1%83%AF%E1%83%94%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%A1%E1%83%98" title="უილიამ ჯეიმსი – Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="უილიამ ჯეიმსი" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A8%81%E5%BB%89%C2%B7%E8%A9%B9%E5%A7%86%E5%A3%AB" title="威廉·詹姆士 – çin" lang="zh" hreflang="zh" data-title="威廉·詹姆士" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="çin" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/William_James" title="William James – Min Nan" lang="nan" hreflang="nan" data-title="William James" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Min Nan" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%A8%81%E5%BB%89%E5%8D%A0%E5%A3%AB" title="威廉占士 – kanton" lang="yue" hreflang="yue" data-title="威廉占士" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="kanton" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q125249#sitelinks-wikipedia" title="Dillərarası keçidləri redaktə et" class="wbc-editpage">Keçidləri redaktə et</a></span></div> </div> </nav> </div> </div> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Bu səhifə sonuncu dəfə 06:14, 2 iyul 2024 tarixində redaktə edilib.</li> <li id="footer-info-copyright">Mətn <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.az">Creative Commons Attribution-ShareAlike lisenziyası</a> altındadır, bəzi hallarda əlavə şərtlər tətbiq oluna bilər. Ətraflı məlumat üçün <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">istifadə şərtlərinə</a> baxın.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Gizlilik siyasəti</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Vikipediya:Haqq%C4%B1nda">Vikipediya haqqında</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Vikipediya:M%C9%99suliyy%C9%99td%C9%99n_imtina">Məsuliyyətdən imtina</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Davranış Kodeksi</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Tərtibatçılar</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/az.wikipedia.org">Statistikalar</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Kuki məlumatı</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//az.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Vilyam_Ceyms&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobil versiya</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.log.warn("This page is using the deprecated ResourceLoader module \"codex-search-styles\".\n[1.43] Use a CodexModule with codexComponents to set your specific components used: https://www.mediawiki.org/wiki/Codex#Using_a_limited_subset_of_components");mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-57488d5c7d-2m2bq","wgBackendResponseTime":143,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"1.180","walltime":"1.810","ppvisitednodes":{"value":3234,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":126047,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":10721,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":16,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":17,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":12578,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":39,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 1596.000 1 -total"," 76.96% 1228.229 1 Şablon:Alim"," 76.13% 1215.065 1 Şablon:Məlumat_qutusu"," 43.92% 700.969 29 Şablon:Wikidata"," 18.20% 290.469 6 Şablon:Wikidata/range"," 12.68% 202.315 10 Şablon:Sətirdə_tək-cəm"," 12.12% 193.402 70 Şablon:Str_find"," 11.59% 184.942 1 Şablon:Xarici_keçidlər"," 8.23% 131.280 1 Şablon:Wikidata/p569"," 7.09% 113.131 1 Şablon:DVTY"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.934","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":13006757,"limit":52428800},"limitreport-logs":"Got person name of Q193563 from label: \"Bibliothèque nationale de France\"\nEntity Q193563 is not a person\ntokenizeName: \"Horace M. Kallen\": have \"Im (x2) Fa\" match\nGot person name of Q193563 from label: \"Bibliothèque nationale de France\"\nEntity Q193563 is not a person\ntokenizeName: \"Horace M. Kallen\": have \"Im (x2) Fa\" match\nLoaded datatype quantity of P1971 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P184 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P802 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P509 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P184 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P802 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nGot person name of Q193563 from label: \"Bibliothèque nationale de France\"\nEntity Q193563 is not a person\ntokenizeName: \"Horace M. Kallen\": have \"Im (x2) Fa\" match\nGot person name of Q193563 from label: \"Bibliothèque nationale de France\"\nEntity Q193563 is not a person\ntokenizeName: \"Horace M. Kallen\": have \"Im (x2) Fa\" match\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-57488d5c7d-dl2kv","timestamp":"20241128040157","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Vilyam Ceyms","url":"https:\/\/az.wikipedia.org\/wiki\/Vilyam_Ceyms","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q125249","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q125249","author":{"@type":"Organization","name":"Vikimedia layih\u0259l\u0259rin\u0259 t\u00f6hf\u0259 ver\u0259nl\u0259r"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2019-10-25T09:57:00Z","dateModified":"2024-07-02T06:14:42Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/6\/67\/William_James_by_Alice_M._Boughton%2C_c._1907%2C_platinum_print%2C_from_the_National_Portrait_Gallery_-_NPG-NPG_87_37James-000001_%28cropped%29.jpg"}</script> </body> </html>