CINXE.COM
Le prix Nobel de chimie récompense trois chercheurs pour leurs travaux sur les batteries au lithium
<!DOCTYPE html> <html lang="fr" prefix="og: https://ogp.me/ns#"> <head> <meta charset="UTF-8"> <meta http-equiv="X-UA-Compatible" content="IE=edge"> <meta name="viewport" content="width=device-width, initial-scale=1, shrink-to-fit=no"> <meta name="referrer" content="no-referrer-when-downgrade"> <meta name="theme-color" content="#ffffff"> <link rel="preconnect" href="//img.lemde.fr"> <link rel="preload" as="image" fetchpriority="high" imagesrcset=" https://img.lemde.fr/2019/10/09/0/0/2784/1856/556/0/75/0/17f9338_NOB01_NOBEL-PRIZE-CHEMISTRY_1009_11.JPG 556w, https://img.lemde.fr/2019/10/09/0/0/2784/1856/600/0/75/0/17f9338_NOB01_NOBEL-PRIZE-CHEMISTRY_1009_11.JPG 600w, https://img.lemde.fr/2019/10/09/0/0/2784/1856/664/0/75/0/17f9338_NOB01_NOBEL-PRIZE-CHEMISTRY_1009_11.JPG 664w, https://img.lemde.fr/2019/10/09/0/0/2784/1856/700/0/75/0/17f9338_NOB01_NOBEL-PRIZE-CHEMISTRY_1009_11.JPG 700w, https://img.lemde.fr/2019/10/09/0/0/2784/1856/800/0/75/0/17f9338_NOB01_NOBEL-PRIZE-CHEMISTRY_1009_11.JPG 800w" imagesizes="(min-width: 1024px) 556px, 100vw"> <link rel="preload" href="https://www.lemonde.fr/bucket/resources/front/fonts/marr-sans/MarrSans-Medium-Web.ac7bf37b26f16e97.woff2" as="font" type="font/woff2" crossorigin> <link rel="preload" href="https://www.lemonde.fr/bucket/resources/front/fonts/marr-sans-cond/MarrSansCondensed-Medium-Web.133dea79c01db68e.woff2" as="font" type="font/woff2" crossorigin> <link rel="preload" href="https://www.lemonde.fr/bucket/resources/front/fonts/variables/the-antiqua-b/TheAntiquaB-LeMonde.b353d5d190089f96.woff2" as="font" type="font/woff2" crossorigin> <link rel="preload" href="https://www.lemonde.fr/bucket/resources/front/fonts/marr-sans/MarrSans-Regular-Web.2f89fff3877253bf.woff2" as="font" type="font/woff2" crossorigin> <link rel="manifest" href="/manifest.json"> <script>var lmd = {"consent":{"version":1},"context":{"aec":false,"urlPrefix":"","staled":true,"marketingCampaign":{"header":"?lmd_medium=BOUTONS_LMFR&lmd_campaign=CTA_LMFR&lmd_position=HEADER&lmd_sequence=55&lmd_type_de_page=Article","content":"?lmd_medium=BOUTONS_LMFR&lmd_campaign=CTA_LMFR&lmd_position=REDAC&lmd_sequence=55&lmd_type_de_page=Article","footer":"?lmd_medium=BOUTONS_LMFR&lmd_campaign=CTA_LMFR&lmd_position=FOOTER&lmd_sequence=55&lmd_type_de_page=Article"},"pageType":"Element","element":{"nature_editoriale":{"id":21,"nom":"Les faits","name":"factuel"},"type":"Article","restreint":false,"is_a_teaser":false,"layout_id":1,"clonage":false},"article":{"id":3140222,"legacyId":6014824,"globalId":"bGVtb25kZTpBcnRpY2xlOjMxNDAyMjI","firstPublished":{"date":"2019-10-09 10:05:09.000000","timezone_type":1,"timezone":"+00:00"},"format":"standard","nbChar":6064,"slug":"le-nobel-de-chimie-recompense-un-americain-un-britannique-et-un-japonais-pour-leurs-travaux-sur-les-batteries-au-lithium","title":"Le prix Nobel de chimie r\u00e9compense trois chercheurs pour leurs travaux sur les batteries au lithium","feedbacksURL":"https:\/\/www.lemonde.fr\/sciences\/article\/2019\/10\/09\/le-nobel-de-chimie-recompense-un-americain-un-britannique-et-un-japonais-pour-leurs-travaux-sur-les-batteries-au-lithium_6014824_1650684.html?contributions","tagId":22,"narrowTagId":806,"tagType":"section","parsedMetadata":{"huit":{"subscribers":{"preview":false,"exclusive":false,"restricted":false},"allowComments":true}},"authorlist":"Par <a class=\"article__author-link\" href=\"\/signataires\/david-larousserie\/\">David Larousserie<\/a>","selfPromotionKeyword":"guides-d-achat","selfPromotionNewsletterName":"","baseUrl":"https:\/\/www.lemonde.fr\/sciences\/article\/2019\/10\/09\/le-nobel-de-chimie-recompense-un-americain-un-britannique-et-un-japonais-pour-leurs-travaux-sur-les-batteries-au-lithium_6014824_1650684.html","gifted":0,"layout":"article","variant":null},"section":{"id":22,"legacyId":1650684,"url":"sciences","type":"section","title":"Sciences","shortTitle":null,"description":"","followed":false,"header":true,"parent":null,"webVisible":true,"navVisible":true,"metadata":{"stats":{"countLvl2":"55"}},"isBlog":false,"nbArticle":null,"completed":false,"hasSubNav":false,"imgSubNavPath":null,"nbEpisode":null,"media":null,"lastArticlePublished":{"date":"2025-02-16 17:31:50.000000","timezone_type":1,"timezone":"+00:00"}},"sections":[],"digiteka":{"ULTIMEDIA_autoplay":true,"ULTIMEDIA_async":true,"ULTIMEDIA_overlay_title":"#NONE#","ULTIMEDIA_mdtk":"01637594","ULTIMEDIA_target":"ultimedia_wrapper","ULTIMEDIA_zone":18,"ULTIMEDIA_date":"20191009"},"inread":{"variant":"versionB"},"paywall":{"variant":"versionA"}},"user":false,"lang":"fr","hosts":{"abo":"abo.lemonde.fr","lemonde":"www.lemonde.fr","sf_secure":"secure.lemonde.fr","forecast":"forecast.lemonde.fr"},"env":"prd","analytics":{"oneNext":{"id":"244044216595"},"fba":{"id":"122349388153507","idCommunication":"607705069438811"},"amplitude":{"id":"7dec6d6e90d5288af6e9a882f8def199","arvatoSelectionCode":"false","isBlog":false,"series":{"isSeries":false}},"chartbeat":{"domain":"lemonde.fr"},"smart_tag":{"url":"https:\/\/www.lemonde.fr\/bucket\/resources\/front\/ca618854ca95a48e.346566d7d7f7ad3bdb5162a790513c20cdf6a6c3.43260.js","pixelPath":"\/346566d7d7f7ad3bdb5162a790513c20cdf6a6c3","customObject":[]},"piano":{"url":"https:\/\/www.lemonde.fr\/bucket\/resources\/front\/03ea4fa719e85114.346566d7d7f7ad3bdb5162a790513c20cdf6a6c3.pa.js","pixelPath":"346566d7d7f7ad3bdb5162a790513c20cdf6a6c3","properties":{"site_level2":"55","page_chapter1":"sciences","page_chapter2":"","page_chapter3":"prix-nobel","page":"le-nobel-de-chimie-recompense-un-americain-un-britannique-et-un-japonais-pour-leurs-travaux-sur-les-batteries-au-lithium","tags_array":["sciences","prix-nobel"],"id_article_1":3140222,"type_de_page":"article","titre":"le-nobel-de-chimie-recompense-un-americain-un-britannique-et-un-japonais-pour-leurs-travaux-sur-les-batteries-au-lithium","date_publication":"20191009","statut_article":"gratuit","population":"gratuit","producteur":"edito","nature_edito":"les faits","signes":6064,"refresh":"false","clonage":"false","tags":"sciences|prix-nobel"}},"batch":{"parentBreadcrumb":"Sciences","childBreadcrumb":"Prix Nobel"},"geo":{"country":"SG","region":"N\/A","regionCode":"N\/A"}},"features":{"capping":true},"batch":{"smallIcon":"\/bucket\/resources\/front\/static\/img\/logos\/pwa-96-transparent.png","defaultIcon":"\/bucket\/resources\/front\/static\/img\/logos\/pwa-192.png"},"metas":{"canonicalUrl":"https:\/\/www.lemonde.fr\/sciences\/article\/2019\/10\/09\/le-nobel-de-chimie-recompense-un-americain-un-britannique-et-un-japonais-pour-leurs-travaux-sur-les-batteries-au-lithium_6014824_1650684.html"},"requests":{"_url":"\/sciences\/article\/2019\/10\/09\/le-nobel-de-chimie-recompense-un-americain-un-britannique-et-un-japonais-pour-leurs-travaux-sur-les-batteries-au-lithium_6014824_1650684.html","_staled_":""},"current_date":"2025-02-17T07:36:13+01:00","typePage":"article","urlfriendly":"le-nobel-de-chimie-recompense-un-americain-un-britannique-et-un-japonais-pour-leurs-travaux-sur-les-batteries-au-lithium","cat1":"Sciences","isAbo":false,"recommendationsUrl":"\/ajax\/recommandations\/?section_id=806&fallback_id=22&display_type=iso&content_type=all","gift":{"giftedArticle":false,"show":false},"keywords":"sciences","sections":["sciences"],"section":"sciences","dataLayer":{"events":{"pageview":{"sharedProperties":{"user":false,"lang":"fr","staled":true},"piano":{"eventName":"page.display","properties":{"consent":"not found","consent_at":"exempt","edition":"fr","population":"gratuit","producteur":"edito","page_staled":"staled","site_level2":"55","page_chapter1":"sciences","page_chapter2":"","page_chapter3":"prix-nobel","page":"le-nobel-de-chimie-recompense-un-americain-un-britannique-et-un-japonais-pour-leurs-travaux-sur-les-batteries-au-lithium","tags_array":["sciences","prix-nobel"],"id_article_1":3140222,"type_de_page":"article","titre":"le-nobel-de-chimie-recompense-un-americain-un-britannique-et-un-japonais-pour-leurs-travaux-sur-les-batteries-au-lithium","date_publication":"20191009","statut_article":"gratuit","nature_edito":"les faits","signes":6064,"refresh":"false","tags":"sciences|prix-nobel"}}},"click":[],"scroll":[]},"edgee":{"data_collection":{"events":[{"type":"page","data":[],"components":{"all":false}},{"type":"track","data":{"name":"page.edgee","properties":{"consent":"not found","consent_at":"exempt","edition":"fr","population":"gratuit","producteur":"edito","page_staled":"staled","site_level2":"55","page_chapter1":"sciences","page_chapter2":"","page_chapter3":"prix-nobel","page":"le-nobel-de-chimie-recompense-un-americain-un-britannique-et-un-japonais-pour-leurs-travaux-sur-les-batteries-au-lithium","tags_array":["sciences","prix-nobel"],"id_article_1":3140222,"type_de_page":"article","titre":"le-nobel-de-chimie-recompense-un-americain-un-britannique-et-un-japonais-pour-leurs-travaux-sur-les-batteries-au-lithium","date_publication":"20191009","statut_article":"gratuit","nature_edito":"les faits","signes":6064,"refresh":"false","tags":"sciences|prix-nobel"}},"components":{"all":false,"piano_analytics":true}}]}}}}; lmd.device = "desktop"; </script> <script type="text/javascript">!function(){"use strict";var e;(function(e){e.exports=function(){for(var e,t="__tcfapiLocator",a=[],r=window;r;){try{if(r.frames[t]){e=r;break}}catch(e){}if(r===window.top)break;r=r.parent}e||(function e(){var a=r.document,n=!!r.frames[t];if(!n)if(a.body){var s=a.createElement("iframe");s.style.cssText="display:none",s.name=t,a.body.appendChild(s)}else setTimeout(e,5);return!n}(),r.__tcfapi=function(){for(var e,t=arguments.length,r=new Array(t),n=0;n<t;n++)r[n]=arguments[n];if(!r.length)return a;if("setGdprApplies"===r[0])r.length>3&&2===parseInt(r[1],10)&&"boolean"==typeof r[3]&&(e=r[3],"function"==typeof r[2]&&r[2]("set",!0));else if("ping"===r[0]){var s={gdprApplies:e,cmpLoaded:!1,cmpStatus:"stub"};"function"==typeof r[2]&&r[2](s)}else a.push(r)},r.addEventListener("message",(function(e){var t="string"==typeof e.data,a={};try{a=t?JSON.parse(e.data):e.data}catch(e){}var r=a.__tcfapiCall;r&&window.__tcfapi(r.command,r.version,(function(a,n){var s={__tcfapiReturn:{returnValue:a,success:n,callId:r.callId}};t&&(s=JSON.stringify(s)),e&&e.source&&e.source.postMessage&&e.source.postMessage(s,"*")}),r.parameter)}),!1))}}(e={exports:{}},e.exports),e.exports)()}();</script> <script type="text/javascript">var GDPR_CONFIG = {"displayMode":"standard","usePiano":true,"usePianoAsyncCommands":true,"pianoIdData":{"siteIdKey":"lmd_site_id","siteIdValue":"43260"}};</script> <script type="text/javascript" src="//cmp.lemonde.fr/js/lemonde.min.js" async="1" onerror="(function(){window.cmpLoadFailed=true;document.dispatchEvent(new Event('gdprCmpLoadFailed'));})()"></script> <script> if(typeof Promise === 'undefined' || (sessionStorage.fontsFirst && sessionStorage.fontsLast && 'fonts' in document)) { document.documentElement.classList.add('fonts-loaded'); } </script> <style type="text/css">@font-face{font-display:swap;font-family:The Antiqua B;font-stretch:25% 150%;font-style:normal;font-weight:100 900;src:url(/bucket/resources/front/front/fonts/variables/the-antiqua-b/TheAntiquaB-LeMonde.b353d5d190089f96.woff2) format("woff2-variations"),url(/bucket/resources/front/front/fonts/variables/the-antiqua-b/TheAntiquaB-LeMonde.b353d5d190089f96.woff2) format("woff2")}@font-face{font-display:swap;font-family:The Antiqua B standard;font-style:normal;font-weight:800;src:url(/bucket/resources/front/front/fonts/the-antiqua-b/TheAntiquaB_LT_800.aa422a41ddcabe4b.eot);src:local("TheAntiquaB_LT_800"),url(/bucket/resources/front/front/fonts/the-antiqua-b/TheAntiquaB_LT_800.aa422a41ddcabe4b.eot?#iefix) format("embedded-opentype"),url(/bucket/resources/front/front/fonts/the-antiqua-b/TheAntiquaB_LT_800.a5e223e59d84d843.woff2) format("woff2"),url(/bucket/resources/front/front/fonts/the-antiqua-b/TheAntiquaB_LT_800.ae7988b2d6c42dc2.woff) format("woff"),url(/bucket/resources/front/front/fonts/the-antiqua-b/TheAntiquaB_LT_800.f1b6a43f72ebe70d.svg#TheAntiquaB_LT_800) format("svg")}@font-face{font-display:swap;font-family:Marr Sans;font-style:normal;font-weight:400;src:url(/bucket/resources/front/front/fonts/marr-sans/MarrSans-Regular-Web.5f6ebfbc1a345c86.eot);src:url(/bucket/resources/front/front/fonts/marr-sans/MarrSans-Regular-Web.5f6ebfbc1a345c86.eot?#iefix) format("embedded-opentype"),url(/bucket/resources/front/front/fonts/marr-sans/MarrSans-Regular-Web.2f89fff3877253bf.woff2) format("woff2"),url(/bucket/resources/front/front/fonts/marr-sans/MarrSans-Regular-Web.cdb3946e94041532.woff) format("woff")}@font-face{ascent-override:90%;descent-override:36%;font-family:Marr Sans Fallback;line-gap-override:3%;size-adjust:102.6%;src:local("Arial")}:root{--font-marr-sans:"Marr Sans","Marr Sans Fallback",Roboto;--font-marr-sans-medium:"Marr Sans","Marr Sans Fallback",Roboto;--font-marr-sans-condensed:"Marr Sans Condensed","Marr Sans Condensed Fallback","DINCondensed-Bold","Roboto Condensed"}@font-face{font-display:swap;font-family:Marr Sans;font-style:normal;font-weight:500;src:url(/bucket/resources/front/front/fonts/marr-sans/MarrSans-Medium-Web.5e282e64aafd3c38.eot);src:url(/bucket/resources/front/front/fonts/marr-sans/MarrSans-Medium-Web.5e282e64aafd3c38.eot?#iefix) format("embedded-opentype"),url(/bucket/resources/front/front/fonts/marr-sans/MarrSans-Medium-Web.ac7bf37b26f16e97.woff2) format("woff2"),url(/bucket/resources/front/front/fonts/marr-sans/MarrSans-Medium-Web.925dd64435af08a3.woff) format("woff")}@font-face{font-display:swap;font-family:Marr Sans Condensed;font-style:normal;font-weight:500;src:url(/bucket/resources/front/front/fonts/marr-sans-cond/MarrSansCondensed-Medium-Web.54afa03f9c5947cd.eot);src:url(/bucket/resources/front/front/fonts/marr-sans-cond/MarrSansCondensed-Medium-Web.54afa03f9c5947cd.eot?#iefix) format("embedded-opentype"),url(/bucket/resources/front/front/fonts/marr-sans-cond/MarrSansCondensed-Medium-Web.133dea79c01db68e.woff2) format("woff2"),url(/bucket/resources/front/front/fonts/marr-sans-cond/MarrSansCondensed-Medium-Web.3a8ed51cac63c624.woff) format("woff")}@font-face{ascent-override:101%;descent-override:20%;font-family:Marr Sans Condensed Fallback;font-weight:700;line-gap-override:normal;size-adjust:96%;src:local("Arial Narrow")}@font-face{font-display:swap;font-family:Marr Sans Condensed;font-style:normal;font-weight:600;src:url(/bucket/resources/front/front/fonts/marr-sans-cond/MarrSansCondensed-Semibold-Web.b51b008de9e44bc9.eot);src:url(/bucket/resources/front/front/fonts/marr-sans-cond/MarrSansCondensed-Semibold-Web.b51b008de9e44bc9.eot?#iefix) format("embedded-opentype"),url(/bucket/resources/front/front/fonts/marr-sans-cond/MarrSansCondensed-Semibold-Web.22ed62e40765ed70.woff2) format("woff2"),url(/bucket/resources/front/front/fonts/marr-sans-cond/MarrSansCondensed-Semibold-Web.38e59055f09189d1.woff) format("woff")}.weight--hairline{font-weight:100}.weight--thin{font-weight:200}.weight--light{font-weight:300}.weight--normal{font-weight:400}.weight--medium{font-weight:500}.weight--semibold{font-weight:600}.weight--bold{font-weight:700}.weight--extrabold{font-weight:800}.weight--black{font-weight:900}[data-af-custom-fonts=af-creatives-text]{font-family:Marr Sans,sans-serif!important} </style> <script>(()=>{var e={9910:e=>{!function(){function t(e,t){document.addEventListener?e.addEventListener("scroll",t,!1):e.attachEvent("scroll",t)}function n(e){this.g=document.createElement("div"),this.g.setAttribute("aria-hidden","true"),this.g.appendChild(document.createTextNode(e)),this.h=document.createElement("span"),this.i=document.createElement("span"),this.m=document.createElement("span"),this.j=document.createElement("span"),this.l=-1,this.h.style.cssText="max-width:none;display:inline-block;position:absolute;height:100%;width:100%;overflow:scroll;font-size:16px;",this.i.style.cssText="max-width:none;display:inline-block;position:absolute;height:100%;width:100%;overflow:scroll;font-size:16px;",this.j.style.cssText="max-width:none;display:inline-block;position:absolute;height:100%;width:100%;overflow:scroll;font-size:16px;",this.m.style.cssText="display:inline-block;width:200%;height:200%;font-size:16px;max-width:none;",this.h.appendChild(this.m),this.i.appendChild(this.j),this.g.appendChild(this.h),this.g.appendChild(this.i)}function i(e,t){e.g.style.cssText="max-width:none;min-width:20px;min-height:20px;display:inline-block;overflow:hidden;position:absolute;width:auto;margin:0;padding:0;top:-999px;white-space:nowrap;font-synthesis:none;font:"+t+";"}function o(e){var t=e.g.offsetWidth,n=t+100;return e.j.style.width=n+"px",e.i.scrollLeft=n,e.h.scrollLeft=e.h.scrollWidth+100,e.l!==t&&(e.l=t,!0)}function s(e,n){function i(){var e=s;o(e)&&null!==e.g.parentNode&&n(e.l)}var s=e;t(e.h,i),t(e.i,i),o(e)}function a(e,t,n){t=t||{},n=n||window,this.family=e,this.style=t.style||"normal",this.weight=t.weight||"normal",this.stretch=t.stretch||"normal",this.context=n}var d=null,r=null,l=null,c=null;function h(e){return null===c&&(c=!!e.document.fonts),c}function u(e,t){var n=e.style,i=e.weight;if(null===l){var o=document.createElement("div");try{o.style.font="condensed 100px sans-serif"}catch(e){}l=""!==o.style.font}return[n,i,l?e.stretch:"","100px",t].join(" ")}a.prototype.load=function(e,t){var o=this,a=e||"BESbswy",l=0,c=t||3e3,f=(new Date).getTime();return new Promise((function(e,t){if(h(o.context)&&!function(e){return null===r&&(h(e)&&/Apple/.test(window.navigator.vendor)?(e=/AppleWebKit\/([0-9]+)(?:\.([0-9]+))(?:\.([0-9]+))/.exec(window.navigator.userAgent),r=!!e&&603>parseInt(e[1],10)):r=!1),r}(o.context)){var m=new Promise((function(e,t){!function n(){(new Date).getTime()-f>=c?t(Error(c+"ms timeout exceeded")):o.context.document.fonts.load(u(o,'"'+o.family+'"'),a).then((function(t){1<=t.length?e():setTimeout(n,25)}),t)}()})),p=new Promise((function(e,t){l=setTimeout((function(){t(Error(c+"ms timeout exceeded"))}),c)}));Promise.race([p,m]).then((function(){clearTimeout(l),e(o)}),t)}else!function(e){document.body?e():document.addEventListener?document.addEventListener("DOMContentLoaded",(function t(){document.removeEventListener("DOMContentLoaded",t),e()})):document.attachEvent("onreadystatechange",(function t(){"interactive"!=document.readyState&&"complete"!=document.readyState||(document.detachEvent("onreadystatechange",t),e())}))}((function(){function r(){var t;(t=-1!=w&&-1!=g||-1!=w&&-1!=v||-1!=g&&-1!=v)&&((t=w!=g&&w!=v&&g!=v)||(null===d&&(t=/AppleWebKit\/([0-9]+)(?:\.([0-9]+))/.exec(window.navigator.userAgent),d=!!t&&(536>parseInt(t[1],10)||536===parseInt(t[1],10)&&11>=parseInt(t[2],10))),t=d&&(w==x&&g==x&&v==x||w==y&&g==y&&v==y||w==E&&g==E&&v==E)),t=!t),t&&(null!==T.parentNode&&T.parentNode.removeChild(T),clearTimeout(l),e(o))}var h=new n(a),m=new n(a),p=new n(a),w=-1,g=-1,v=-1,x=-1,y=-1,E=-1,T=document.createElement("div");T.dir="ltr",i(h,u(o,"sans-serif")),i(m,u(o,"serif")),i(p,u(o,"monospace")),T.appendChild(h.g),T.appendChild(m.g),T.appendChild(p.g),o.context.document.body.appendChild(T),x=h.g.offsetWidth,y=m.g.offsetWidth,E=p.g.offsetWidth,function e(){if((new Date).getTime()-f>=c)null!==T.parentNode&&T.parentNode.removeChild(T),t(Error(c+"ms timeout exceeded"));else{var n=o.context.document.hidden;!0!==n&&void 0!==n||(w=h.g.offsetWidth,g=m.g.offsetWidth,v=p.g.offsetWidth,r()),l=setTimeout(e,50)}}(),s(h,(function(e){w=e,r()})),i(h,u(o,'"'+o.family+'",sans-serif')),s(m,(function(e){g=e,r()})),i(m,u(o,'"'+o.family+'",serif')),s(p,(function(e){v=e,r()})),i(p,u(o,'"'+o.family+'",monospace'))}))}))},e.exports=a}()}},t={};function n(i){var o=t[i];if(void 0!==o)return o.exports;var s=t[i]={exports:{}};return e[i](s,s.exports,n),s.exports}n.n=e=>{var t=e&&e.__esModule?()=>e.default:()=>e;return n.d(t,{a:t}),t},n.d=(e,t)=>{for(var i in t)n.o(t,i)&&!n.o(e,i)&&Object.defineProperty(e,i,{enumerable:!0,get:t[i]})},n.o=(e,t)=>Object.prototype.hasOwnProperty.call(e,t),(()=>{"use strict";var e=n(9910),t=n.n(e);const i=new(t())("The Antiqua B",{weight:500}),o=new(t())("The Antiqua B",{style:"italic",weight:500}),s=new(t())("The Antiqua B",{weight:700}),a=new(t())("The Antiqua B",{style:"italic",weight:700}),d=new(t())("The Antiqua B",{weight:800}),r=new(t())("Marr Sans",{weight:400}),l=new(t())("Marr Sans",{weight:500}),c=new(t())("Marr Sans",{weight:600}),h=new(t())("Marr Sans Condensed",{weight:500}),u=new(t())("Marr Sans Condensed",{weight:600}),f=new(t())("Marr Sans Condensed",{weight:700});"undefined"==typeof Promise||sessionStorage.fontsFirst&&sessionStorage.fontsLast||Promise.all([d.load(),h.load(),l.load(),r.load()]).then((()=>{sessionStorage.fontsFirst=!0,document.documentElement.classList.add("fonts-loaded"),Promise.all([c.load(),u.load(),f.load(),r.load(),l.load(),i.load(),o.load(),s.load(),a.load()]).then((()=>{sessionStorage.fontsLast=!0}))}))})()})();</script> <link rel="stylesheet" data-critical-name="article-free-desktop" data-critical-type="url" href="https://www.lemonde.fr/bucket/resources/front/css/article.a118566f96ae1b3b.css"> <link rel="stylesheet" href="https://www.lemonde.fr/bucket/resources/front/css/icons.7a47faf03f4fe763.css" media="print" onload="this.media='all'; this.onload=null;"> <noscript><link rel="stylesheet" href="https://www.lemonde.fr/bucket/resources/front/css/icons.7a47faf03f4fe763.css"></noscript> <link rel="stylesheet" href="https://www.lemonde.fr/bucket/resources/front/css/fonts_last.3c2cf24391ff3f9b.css" media="print" onload="this.media='all'; this.onload=null;"> <noscript><link rel="stylesheet" href="https://www.lemonde.fr/bucket/resources/front/css/fonts_last.3c2cf24391ff3f9b.css"></noscript> <meta name="robots" content="index, follow, noarchive"> <meta name="robots" content="max-video-preview:3"> <meta name="robots" content="max-image-preview:large"> <meta name="robots" content="max-snippet:-1"> <meta name="pbstck_context:site_name" content="LM_lemonde"> <meta name="pbstck_context:inventory_type" content="web"> <meta name="pbstck_context:device" content="desktop"> <meta name="pbstck_context:page_type" content="article"> <meta name="pbstck_context:environment" content="prod"> <meta name="pbstck_context:section" content="sciences"> <meta name="pbstck_context:subsection" content="sciences"> <meta name="pbstck_context:user_status" content="default"> <meta name="ad:article_has_video" content=""> <meta name="ad:article_id" content="6014824"> <meta name="ad:article_is_longform" content=""> <meta name="ad:article_type" content="Article"> <meta name="ad:keywords" content="sciences"> <meta name="ad:rub" content="sciences"> <meta name="ad:rubrique_id" content="1650684"> <meta name="ad:rubriques" content="prix-nobel,sciences"> <meta name="ad:teaser" content=""> <title>Le prix Nobel de chimie récompense trois chercheurs pour leurs travaux sur les batteries au lithium</title> <meta name="description" content="Deux Américains et un Japonais ont été récompensés pour la mise au point de batteries qui, depuis le début des années 1990, ont envahi l’électronique portable et même l’automobile."> <meta property="og:site_name" content="Le Monde.fr"/> <meta property="og:locale" content="fr_FR"/> <meta property="og:title" content="Le prix Nobel de chimie récompense trois chercheurs pour leurs travaux sur les batteries au lithium"> <meta property="og:description" content="Deux Américains et un Japonais ont été récompensés pour la mise au point de batteries qui, depuis le début des années 1990, ont envahi l’électronique portable et même l’automobile."> <meta property="og:url" content="https://www.lemonde.fr/sciences/article/2019/10/09/le-nobel-de-chimie-recompense-un-americain-un-britannique-et-un-japonais-pour-leurs-travaux-sur-les-batteries-au-lithium_6014824_1650684.html"> <meta property="og:type" content="article"/> <meta property="og:image" content="https://img.lemde.fr/2019/10/09/0/0/2784/1856/1440/960/60/0/b9cf395_5795849-01-06.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1440"/> <meta property="og:image:height" content="720"/> <meta property="og:image:type" content="image/jpeg"/> <meta property="og:article:section" content="Sciences"/> <meta property="og:article:content_tier" content="free"/> <meta property="og:article:author" content="David Larousserie"/> <meta property="og:article:published_time" content="2019-10-09T10:05:09+00:00"/> <meta name="twitter:card" content="summary_large_image"> <meta name="twitter:site" content="@lemondefr"> <meta property="twitter:url" content="https://www.lemonde.fr/sciences/article/2019/10/09/le-nobel-de-chimie-recompense-un-americain-un-britannique-et-un-japonais-pour-leurs-travaux-sur-les-batteries-au-lithium_6014824_1650684.html"> <meta property="twitter:title" content="Le prix Nobel de chimie récompense trois chercheurs pour leurs travaux sur les batteries au lithium"> <meta property="twitter:description" content="Deux Américains et un Japonais ont été récompensés pour la mise au point de batteries qui, depuis le début des années 1990, ont envahi l’électronique portable et même l’automobile."> <meta property="twitter:image" content="https://img.lemde.fr/2019/10/09/0/0/2784/1390/1440/720/60/0/b9cf395_5795849-01-06.jpg"> <meta property="al:ios:url" content="lmfr://element/article/6014824?x4=8&xto=AL-8-%5BAutres%5D"> <meta property="al:android:url" content="lmfr://element/article/6014824?x4=8&xto=AL-8-%5BAutres%5D"> <meta property="fb:app_id" content="166878320861"> <meta property="fb:page_id" content="14892757589"> <link rel="canonical" href="https://www.lemonde.fr/sciences/article/2019/10/09/le-nobel-de-chimie-recompense-un-americain-un-britannique-et-un-japonais-pour-leurs-travaux-sur-les-batteries-au-lithium_6014824_1650684.html"> <link rel="shortcut icon" href="https://www.lemonde.fr/bucket/resources/front/img/logos/favicon.e92b44c2b7f5c147.ico"/> <link rel="apple-touch-icon" type="image/png" sizes="180x180" href="/bucket/resources/front/static/img/logos/pwa-180.png"> <link rel="icon" type="image/png" sizes="180x180" href="/bucket/resources/front/static/img/logos/pwa-180.png"> <link rel="alternate" type="application/rss+xml" href="https://www.lemonde.fr/sciences/rss_full.xml" title="Le Monde.fr : Sciences"> <script type="text/plain" data-gdpr-purposes="ads" data-gdpr-inline>// Ads by Google !function(C,O,U,R,I,E,T){ var q = (a) => {a = a || O; return C.createElement(a)}, t = (a) => {U[E] = {};U[E].a = a}, p = (u, e) => { var a = q(), b = C.querySelector(O); a.src = R + u; if (e) { a.onerror = () => t(T);a.onload = () => t(!T) }; b.parentNode.insertBefore(a, b) }, d = () => { try { if (U[E].a) p(I + "/cidbmp/adv.js"); else { if (Math.random()>0.1) return; var a = q("img"); a.style = "display:none!important;"; a.src = R + I + "/dbabp/noa" + E + "?clientWidth=" + U.innerWidth + "&network=mpub&sa=10"; C.body.appendChild(a); } } catch (e) { setTimeout(d, 100); } }; p("pagead2.googlesyndication.com/pagead/js/adsbygoogle.js?client=ca-pub-9945624415527048", T); d(); }(document, "script", window, "https://", "storage.googleapis.com", "dblock", !0); </script> <script src="https://www.lemonde.fr/bucket/resources/front/js/vendor.3aee036b216e2a97.js" async="1"></script> <script src="https://www.lemonde.fr/bucket/resources/front/js/batch_load.7e7c6e51a1c07e71.js" async="1"></script> <script async id="ebx" src="//applets.ebxcdn.com/ebx.js"></script> <link href="https://mastodon.social/@lemonde" rel="me"> </head> <body id="js-body" class=" lmd-lang-fr lmd-has-new-teaser"> <svg style="display: none" xmlns="http://www.w3.org/2000/svg"> <symbol id="lmd-icon-m-abo" viewBox="0 0 24 24"> <path fill="#FFC700" d="M0 0h24v24H0z"/> <path fill="#2A303C" fill-rule="evenodd" d="M19.0334 7.94603c-.6672.41266-.8891.96964-.8891 1.8309v6.87167c0 .4318.0516.6279.2734.7544l.2223.126.6144-.3781.2055.4319-2.135 1.3462-.7339-.5213c-.3254-.2332-.4626-.5205-.4626-1.077v-6.1364c0-1.1479.3427-1.75888.8208-2.13496l.2734-.21526-2.0151-1.23889-.9049.57392v8.93659c0 .7535-.1023.8614-.7352 1.202 0 0-.4944.2517-1.1763.6284h-.1369V9.04126c0-.48401-.052-.59246-.308-.80746l-.7165-.60987-.8714.51971v5.13266c0 .8967-.1363 1.5427-.81943 1.9908l-1.70718 1.1308-.17178-.3045c.5301-.4314.64919-1.0422.64919-1.7595V9.09481c0-.77182-.10147-1.07651-.87079-.93284-.28999.05305-.73409.12536-1.0073.16102-1.12746.16195-1.60596-.68167-.83729-1.74008 0 0 .18834-.26927.66617-.91592l.37662.26992-.27408.41267c-.35833.53914-.06815.826.51289.60984.273-.10774.80201-.32233 1.17776-.4847 1.62165-.6634 2.21992.43117 2.30522 1.07738l2.0157-1.27412 1.7403 1.39904 2.1513-1.39904 1.6569.98726c.5632.33995.8366.19674 1.2295-.01897l.3246-.17911.2558.4488-.699.43007ZM8.4972 18.9461c-.17068-.5032-.66551-1.0232-1.55395-1.0589-.83727-.018-2.03265.3235-3.02231 1.1131l-.18852-.2516c.71773-.8258 2.39118-2.153 4.14955-2.1715.92283 0 1.57157.3235 2.03265.8438l.76888-.449.2221.4671-2.4084 1.507Z"/> </symbol> <symbol id="lmd-icon-nav-arrow" viewBox="0 0 7 12"> <path fill="currentColor" d="M5.62 11.77.24 6.55C.16 6.48.11 6.39.06 6.3.02 6.2 0 6.1 0 6s.02-.2.06-.3c.04-.1.1-.18.18-.25L5.62.23c.15-.15.36-.23.57-.23s.42.08.57.23c.15.15.24.35.24.55s-.09.41-.24.55L1.95 6l4.81 4.66c.15.15.24.35.24.55s-.09.41-.24.55c-.15.15-.36.23-.57.23s-.42-.08-.57-.23Z"/> </symbol> <symbol id="lmd-icon-phosphor-bookmark-simple-regular" viewBox="0 0 256 256"> <path fill="currentColor" d="M184,32H72A16,16,0,0,0,56,48V224a8,8,0,0,0,12.24,6.78L128,193.43l59.77,37.35A8,8,0,0,0,200,224V48A16,16,0,0,0,184,32Zm0,177.57-51.77-32.35a8,8,0,0,0-8.48,0L72,209.57V48H184Z"></path> </symbol> <symbol id="lmd-icon-phosphor-bookmark-simple-fill" viewBox="0 0 256 256"> <path fill="currentColor" d="M184,32H72A16,16,0,0,0,56,48V224a8,8,0,0,0,12.24,6.78L128,193.43l59.77,37.35A8,8,0,0,0,200,224V48A16,16,0,0,0,184,32Z"></path> </symbol> <symbol id="lmd-icon-phosphor-timer-regular" viewBox="0 0 256 256"> <path fill="currentColor" d="M128,40a96,96,0,1,0,96,96A96.11,96.11,0,0,0,128,40Zm0,176a80,80,0,1,1,80-80A80.09,80.09,0,0,1,128,216ZM173.66,90.34a8,8,0,0,1,0,11.32l-40,40a8,8,0,0,1-11.32-11.32l40-40A8,8,0,0,1,173.66,90.34ZM96,16a8,8,0,0,1,8-8h48a8,8,0,0,1,0,16H104A8,8,0,0,1,96,16Z"></path> </symbol> </svg> <div id="cover" class="dfp-slot dfp__slot dfp-unloaded" data-format="cover" aria-hidden="true"></div> <div id="Header" class=" old__header"> <header class="Header"> <div class="left"> <a rel="noopener" target="_blank" data-target="jelec-header" style=" background-image: url('/thumbnail/journal/20250217/276/201?5799247');" href="https://journal.lemonde.fr" id="jelec_link" class="Header__jelec"> <p>Consulter<br/>le journal</p> </a> <button id="Burger-mobile" class="Burger js-nav-burger"> <span class="Burger__icon"> <span class="sr-only">Navigation</span> </span> </button> </div> <div class="center"> <div class="Header__logo"> <a href="/"> <div class="logo__lemonde logo--full"></div> <span class="sr-only">Retour à la page d’accueil du Monde</span> </a> </div> </div> <div class="right"> <div class="Header__actions Header__actions--desktop old__header-actions-right Header__actions--staled js-header-actions-staled"> <a class="Header__connexion js-header-login" href="https://secure.lemonde.fr/sfuser/connexion"> <span class="icon__nav-connexion"> <span class="sr-only">Se connecter</span> </span> <span class="login-info">Se connecter</span> </a> <a href="https://abo.lemonde.fr/?lmd_medium=BOUTONS_LMFR&lmd_campaign=CTA_LMFR&lmd_position=HEADER&lmd_sequence=55&lmd_type_de_page=Article" class="Header__subscription lmd-btn lmd-btn--s lmd-btn--premium js-btn-premium">S’abonner</a> </div> </div> </header> </div> <div class="Header__nav-container"> <nav id="Nav" class="Nav Nav--free lmd-u-shadow" data-sticky="0" data-is-home=0> <div id="nav-desktop" class="wrapper Nav--hidden"> <ul id="nav-markup" class=""> <li class="Nav__item js-burger-to-show Nav__item--hide"> </li> <li class="Nav__item Nav__item-home Nav__item--extended"> <a href="/" class="Burger__right-arrow" data-target="a-la-une"> <span class="icon__home"></span> <span class="js-burger-to-show">À la une</span> <span class="sr-only">Retour à la page d’accueil du Monde</span> </a> </li> <li class="Nav__item Nav__item-en-continu"> <a id="js-home-tab-continu" href="https://www.lemonde.fr/actualite-en-continu/" class="Burger__right-arrow " data-target="en-continu" role="button" data-lazyload="0"> <span class="icon__nav-en-continu"></span> <span class="js-burger-to-show">En continu</span> </a> </li> <li class="Nav__item Nav__item--droppable Nav__item-actualites"> <a href="#" class="Nav__item-link js-dropdown Burger__right-arrow" data-target="actualite" role="button" aria-expanded="false">Actualités</a> <div class="Nav__sub-item js-burger-open Nav__sub-item-actualites"> <div class="wrapper"> <div class="Nav__container Nav__container--left"> <span>En ce moment</span> <ul> <li> <a href="https://www.lemonde.fr/crise-ukrainienne/" data-suggestion class="js-actu-tag">Guerre en Ukraine</a> </li> <li> <a href="https://www.lemonde.fr/donald-trump/" data-suggestion class="js-actu-tag">Donald Trump</a> </li> <li> <a href="https://www.lemonde.fr/intelligence-artificielle/" data-suggestion class="js-actu-tag">Intelligence artificielle</a> </li> <li> <a href="https://www.lemonde.fr/guerre-au-proche-orient/" data-suggestion class="js-actu-tag">Guerres au Proche-Orient</a> </li> <li> <a href="https://www.lemonde.fr/gouvernement-bayrou/" data-suggestion class="js-actu-tag">Gouvernement Bayrou</a> </li> <li> <a href="https://www.lemonde.fr/affaires-de-sarkozy/" data-suggestion class="js-actu-tag">Affaires de Sarkozy</a> </li> <li> <a href="https://www.lemonde.fr/en-direct/" data-suggestion class="js-actu-tag">En Direct</a> </li> <li> <a href="https://www.lemonde.fr/congo-rdc/" data-suggestion class="js-actu-tag">Congo-RDC</a> </li> <li> <a href="https://www.lemonde.fr/violences-sexuelles/" data-suggestion class="js-actu-tag">Violences sexuelles</a> </li> <li> <a href="https://www.lemonde.fr/actualite-en-continu/" data-suggestion class="js-actu-tag">Toute l’actualité en continu</a> </li> </ul> </div> <div class="Nav__container Nav__container--right Nav__container--mobile"> <span> Actualités </span> <div class="Nav__content Nav__content--list old__nav-content-list"> <ul class="old__nav-content-list-container"> <li class="old__nav-content-list-item"> <a class="" href="https://www.lemonde.fr/international/">International</a> </li> <li class="old__nav-content-list-item"> <a class="" href="https://www.lemonde.fr/politique/">Politique</a> </li> <li class="old__nav-content-list-item"> <a class="" href="https://www.lemonde.fr/societe/">Société</a> </li> <li class="old__nav-content-list-item"> <a class="" href="https://www.lemonde.fr/planete/">Planète</a> </li> <li class="old__nav-content-list-item"> <a class="" href="https://www.lemonde.fr/climat/">Climat</a> </li> <li class="old__nav-content-list-item"> <a class="" href="https://www.lemonde.fr/afrique/">Le Monde Afrique</a> </li> <li class="old__nav-content-list-item"> <a class="" href="https://www.lemonde.fr/les-decodeurs/">Les Décodeurs</a> </li> <li class="old__nav-content-list-item"> <a class="" href="https://www.lemonde.fr/sport/">Sport</a> </li> <li class="old__nav-content-list-item"> <a class="" href="https://www.lemonde.fr/education/">Education</a> </li> <li class="old__nav-content-list-item"> <a class="" href="https://www.lemonde.fr/campus/">M Campus</a> </li> <li class="old__nav-content-list-item"> <a class="" href="https://www.lemonde.fr/sante/">Santé</a> </li> <li class="old__nav-content-list-item"> <a class="" href="https://www.lemonde.fr/intimites/">Intimités</a> </li> <li class="old__nav-content-list-item"> <a class="" href="https://www.lemonde.fr/sciences/">Sciences</a> </li> <li class="old__nav-content-list-item"> <a class="" href="https://www.lemonde.fr/pixels/">Pixels</a> </li> <li class="old__nav-content-list-item"> <a class="" href="https://www.lemonde.fr/disparitions/">Disparitions</a> </li> <li class="old__nav-content-list-item"> <a class="" href="https://www.lemonde.fr/le-fil-good/">Le Fil Good</a> </li> <li class="old__nav-content-list-item"> <a class="" href="https://www.lemonde.fr/podcasts/">Podcasts</a> </li> <li class="old__nav-content-list-item"> <a class="" href="https://www.lemonde.fr/le-monde-et-vous/">Le Monde & Vous</a> </li> </ul> </div> </div> </div> </div> </li> <li class="Nav__item Nav__item--droppable"> <a href="#" class="Nav__item-link js-dropdown" data-target="Économie" role="button" aria-expanded="false" data-lazyload="0">Économie</a> <div class="Nav__sub-item js-burger-open"> <div class="wrapper"> <div class="Nav__container Nav__container--left Nav__container--default Nav__container--mobile"> <ul> <li> <a href="https://www.lemonde.fr/economie/" class="Nav__sub-title">Économie</a> </li> <li> <a href="https://www.lemonde.fr/economie-mondiale/"> Économie mondiale </a> </li> <li> <a href="https://www.lemonde.fr/economie-francaise/"> Économie française </a> </li> <li> <a href="https://www.lemonde.fr/actualite-medias/"> Médias </a> </li> <li> <a href="https://www.lemonde.fr/emploi/"> Emploi </a> </li> <li> <a href="https://www.lemonde.fr/argent/"> Argent & placements </a> </li> <li> <a href="https://www.lemonde.fr/tribunes-eco/"> Tribunes éco </a> </li> <li> <a href="https://www.lemonde.fr/smart-cities/"> Cities </a> </li> <li> <a href="https://www.lemonde.fr/le-club-de-l-economie/"> Le Club de l’économie </a> </li> </ul> </div> <div class="Nav__container Nav__container--right"> <div class="Nav__content Nav__content--media"> <div class="Nav__content-wrapper"> <a class="article article--nav" href="https://www.lemonde.fr/economie/article/2025/02/16/grippe-aviaire-face-a-l-aggravation-de-l-epizootie-les-etats-unis-vont-importer-des-ufs-turcs_6549975_3234.html" data-suggestion> <div class="article__media-container"> <picture class="article__media"> <img class="teaser__media teaser__media--nav js-media-nav" data-lazy-retina="https://img.lemde.fr/2025/02/16/0/0/6000/4000/360/0/95/0/35b70a9_sirius-fs-upload-1-tsxutyi74ygm-1739733622850-063-2199411355.jpg 2x" data-lazy="https://img.lemde.fr/2025/02/16/0/0/6000/4000/180/0/95/0/35b70a9_sirius-fs-upload-1-tsxutyi74ygm-1739733622850-063-2199411355.jpg" width="180" height="120" alt="Dans un restaurant à San Rafael (Californie, Etats-Unis), le 13 février 2025."> <noscript><img width="180" height="120" srcset="https://img.lemde.fr/2025/02/16/0/0/6000/4000/360/0/95/0/35b70a9_sirius-fs-upload-1-tsxutyi74ygm-1739733622850-063-2199411355.jpg 2x" src="https://img.lemde.fr/2025/02/16/0/0/6000/4000/180/0/95/0/35b70a9_sirius-fs-upload-1-tsxutyi74ygm-1739733622850-063-2199411355.jpg" alt="Dans un restaurant à San Rafael (Californie, Etats-Unis), le 13 février 2025."></noscript> </picture> </div> <div class="article__kicker">Économie</div> <span class="icon__premium icon--outside-simple"> <span class="sr-only">Article réservé aux abonnés</span> </span><p class="article__title">Grippe aviaire : face à l’aggravation de l’épizootie, les Etats-Unis vont importer des œufs turcs</p> </a> <a class="article article--nav" href="https://www.lemonde.fr/economie/article/2025/02/05/spotify-prouve-qu-il-y-a-une-vie-numerique-en-dehors-des-gafam_6532778_3234.html" data-suggestion> <div class="article__media-container"> <picture class="article__media"> <img class="teaser__media teaser__media--nav js-media-nav" data-lazy-retina="https://img.lemde.fr/2025/02/05/0/0/3916/2610/360/0/95/0/2bfda61_sirius-fs-upload-1-lqbslr9wlvpw-1738746563605-2024-02-06t163445z-1204729792-rc22x5a3zna1-rtrmadp-3-usa-stocks.JPG 2x" data-lazy="https://img.lemde.fr/2025/02/05/0/0/3916/2610/180/0/95/0/2bfda61_sirius-fs-upload-1-lqbslr9wlvpw-1738746563605-2024-02-06t163445z-1204729792-rc22x5a3zna1-rtrmadp-3-usa-stocks.JPG" width="180" height="120" alt="A la Bourse de New York, le 6 février 2024. "> <noscript><img width="180" height="120" srcset="https://img.lemde.fr/2025/02/05/0/0/3916/2610/360/0/95/0/2bfda61_sirius-fs-upload-1-lqbslr9wlvpw-1738746563605-2024-02-06t163445z-1204729792-rc22x5a3zna1-rtrmadp-3-usa-stocks.JPG 2x" src="https://img.lemde.fr/2025/02/05/0/0/3916/2610/180/0/95/0/2bfda61_sirius-fs-upload-1-lqbslr9wlvpw-1738746563605-2024-02-06t163445z-1204729792-rc22x5a3zna1-rtrmadp-3-usa-stocks.JPG" alt="A la Bourse de New York, le 6 février 2024. "></noscript> </picture> </div> <div class="article__kicker">Chronique</div> <span class="icon__premium icon--outside-simple"> <span class="sr-only">Article réservé aux abonnés</span> </span><p class="article__title">« Spotify prouve qu’il y a une vie numérique en dehors des Gafam »</p> <div class="article__author"> <div class="article__author-name">Philippe Escande</div> <div class="article__author-desc"></div> </div> </a> <a class="article article--nav" href="https://www.lemonde.fr/economie/article/2025/02/14/porsche-face-a-la-rupture-technologique-majeure-de-la-voiture-electrique-la-question-de-la-survie-du-constructeur-de-legende-se-pose_6546307_3234.html" data-suggestion> <div class="article__media-container"> <picture class="article__media"> <img class="teaser__media teaser__media--nav js-media-nav" data-lazy-retina="https://img.lemde.fr/2025/02/14/0/6/6036/4024/360/0/95/0/6347fe9_sirius-fs-upload-1-qubhgchzkpq3-1739525395952-000-34qr9vk.jpg 2x" data-lazy="https://img.lemde.fr/2025/02/14/0/6/6036/4024/180/0/95/0/6347fe9_sirius-fs-upload-1-qubhgchzkpq3-1739525395952-000-34qr9vk.jpg" width="180" height="120" alt="Une Porsche Macan Turbo électrique, au Salon de l’automobile de Pékin, le 3 mai 2024."> <noscript><img width="180" height="120" srcset="https://img.lemde.fr/2025/02/14/0/6/6036/4024/360/0/95/0/6347fe9_sirius-fs-upload-1-qubhgchzkpq3-1739525395952-000-34qr9vk.jpg 2x" src="https://img.lemde.fr/2025/02/14/0/6/6036/4024/180/0/95/0/6347fe9_sirius-fs-upload-1-qubhgchzkpq3-1739525395952-000-34qr9vk.jpg" alt="Une Porsche Macan Turbo électrique, au Salon de l’automobile de Pékin, le 3 mai 2024."></noscript> </picture> </div> <div class="article__kicker">Chronique</div> <span class="icon__premium icon--outside-simple"> <span class="sr-only">Article réservé aux abonnés</span> </span><p class="article__title">Porsche : « Face à la rupture technologique majeure de la voiture électrique, la question de la survie du constructeur de légende se pose »</p> <div class="article__author"> <div class="article__author-name">Philippe Escande</div> <div class="article__author-desc"></div> </div> </a> <a class="article article--nav" href="https://www.lemonde.fr/idees/article/2025/02/16/le-temps-est-venu-de-soumettre-les-tres-grandes-fortunes-a-un-taux-minimal-d-imposition-l-appel-de-personnalites-derriere-gabriel-zucman_6548952_3232.html" data-suggestion> <div class="article__media-container"> <picture class="article__media"> <img class="teaser__media teaser__media--nav js-media-nav" data-lazy-retina="https://img.lemde.fr/2025/02/10/0/0/5899/3933/360/0/95/0/5e9472f_ftp-import-images-1-yb3efqo5wqts-2025-02-10t191854z-1689818010-rc2vrcaxrftd-rtrmadp-3-ai-summit-business.JPG 2x" data-lazy="https://img.lemde.fr/2025/02/10/0/0/5899/3933/180/0/95/0/5e9472f_ftp-import-images-1-yb3efqo5wqts-2025-02-10t191854z-1689818010-rc2vrcaxrftd-rtrmadp-3-ai-summit-business.JPG" width="180" height="120" alt=""> <noscript><img width="180" height="120" srcset="https://img.lemde.fr/2025/02/10/0/0/5899/3933/360/0/95/0/5e9472f_ftp-import-images-1-yb3efqo5wqts-2025-02-10t191854z-1689818010-rc2vrcaxrftd-rtrmadp-3-ai-summit-business.JPG 2x" src="https://img.lemde.fr/2025/02/10/0/0/5899/3933/180/0/95/0/5e9472f_ftp-import-images-1-yb3efqo5wqts-2025-02-10t191854z-1689818010-rc2vrcaxrftd-rtrmadp-3-ai-summit-business.JPG" alt=""></noscript> </picture> </div> <div class="article__kicker">Tribune</div> <span class="icon__premium icon--outside-simple"> <span class="sr-only">Article réservé aux abonnés</span> </span><p class="article__title">« Le temps est venu de soumettre les très grandes fortunes à un taux minimal d’imposition » : l’appel de personnalités derrière Gabriel Zucman</p> <div class="article__author"> <div class="article__author-name">Collectif</div> <div class="article__author-desc"></div> </div> </a> </div> </div> </div> </div> </div> </li> <li class="Nav__item Nav__item--droppable"> <a href="#" class="Nav__item-link js-dropdown" data-target="Vidéos" role="button" aria-expanded="false" data-lazyload="0">Vidéos</a> <div class="Nav__sub-item js-burger-open"> <div class="wrapper"> <div class="Nav__container Nav__container--left Nav__container--default Nav__container--mobile"> <ul> <li> <a href="https://www.lemonde.fr/videos/" class="Nav__sub-title">Vidéos</a> </li> <li> <a href="https://www.lemonde.fr/actualite/"> L’actualité </a> </li> <li> <a href="https://www.lemonde.fr/eclairages/"> Les explications </a> </li> <li> <a href="https://www.lemonde.fr/enquetes-video/"> Enquêtes vidéo </a> </li> <li> <a href="https://www.lemonde.fr/les-series/"> Les mini-séries </a> </li> </ul> </div> <div class="Nav__container Nav__container--right"> <div class="Nav__content Nav__content--media"> <div class="Nav__content-wrapper"> <a class="article article--nav" href="https://www.lemonde.fr/sport/video/2025/02/15/violette-dorange-raconte-au-monde-son-premier-vendee-globe-entre-eclats-de-rire-et-vagues-infernales_6547383_3242.html" data-suggestion> <div class="article__media-container"> <picture class="article__media"> <img class="teaser__media teaser__media--nav js-media-nav" data-lazy-retina="https://img.lemde.fr/2025/02/14/0/38/1620/1080/360/0/95/0/408eb58_sirius-fs-upload-1-st3fsa2620in-1739527501704-sei-quence-01-00-02-34-20-still026.jpg 2x" data-lazy="https://img.lemde.fr/2025/02/14/0/38/1620/1080/180/0/95/0/408eb58_sirius-fs-upload-1-st3fsa2620in-1739527501704-sei-quence-01-00-02-34-20-still026.jpg" width="180" height="120" alt=""> <noscript><img width="180" height="120" srcset="https://img.lemde.fr/2025/02/14/0/38/1620/1080/360/0/95/0/408eb58_sirius-fs-upload-1-st3fsa2620in-1739527501704-sei-quence-01-00-02-34-20-still026.jpg 2x" src="https://img.lemde.fr/2025/02/14/0/38/1620/1080/180/0/95/0/408eb58_sirius-fs-upload-1-st3fsa2620in-1739527501704-sei-quence-01-00-02-34-20-still026.jpg" alt=""></noscript> </picture> </div> <div class="article__kicker">Sport</div> <span class="icon__premium icon--outside-simple"> <span class="sr-only">Article réservé aux abonnés</span> </span><p class="article__title">Entre éclats de rire et « vagues infernales », Violette Dorange raconte au « Monde » son premier Vendée Globe</p> </a> <a class="article article--nav" href="https://www.lemonde.fr/afrique/video/2025/01/28/comment-des-soldats-payes-par-totalenergies-ont-sequestre-des-civils-au-mozambique_6520247_3212.html" data-suggestion> <div class="article__media-container"> <picture class="article__media"> <img class="teaser__media teaser__media--nav js-media-nav" data-lazy-retina="https://img.lemde.fr/2025/01/24/20/0/1920/1280/360/0/95/0/fe9ef39_sirius-fs-upload-1-61dpbniy8vpo-1737712514809-mozambique-appel.jpg 2x" data-lazy="https://img.lemde.fr/2025/01/24/20/0/1920/1280/180/0/95/0/fe9ef39_sirius-fs-upload-1-61dpbniy8vpo-1737712514809-mozambique-appel.jpg" width="180" height="120" alt=""> <noscript><img width="180" height="120" srcset="https://img.lemde.fr/2025/01/24/20/0/1920/1280/360/0/95/0/fe9ef39_sirius-fs-upload-1-61dpbniy8vpo-1737712514809-mozambique-appel.jpg 2x" src="https://img.lemde.fr/2025/01/24/20/0/1920/1280/180/0/95/0/fe9ef39_sirius-fs-upload-1-61dpbniy8vpo-1737712514809-mozambique-appel.jpg" alt=""></noscript> </picture> </div> <div class="article__kicker">Le Monde Afrique</div> <span class="icon__premium icon--outside-simple"> <span class="sr-only">Article réservé aux abonnés</span> </span><p class="article__title">Comment des soldats payés par TotalEnergies ont séquestré des civils au Mozambique</p> </a> <a class="article article--nav" href="https://www.lemonde.fr/videos/video/2025/02/12/de-retour-de-goma-j-ai-decouvert-une-ville-en-etat-de-sideration_6543694_1669088.html" data-suggestion> <div class="article__media-container"> <picture class="article__media"> <img class="teaser__media teaser__media--nav js-media-nav" data-lazy-retina="https://img.lemde.fr/2025/02/06/0/0/4500/3000/360/0/95/0/008040c_ftp-import-images-1-6nu3u80zyvtv-5959414-01-06.jpg 2x" data-lazy="https://img.lemde.fr/2025/02/06/0/0/4500/3000/180/0/95/0/008040c_ftp-import-images-1-6nu3u80zyvtv-5959414-01-06.jpg" width="180" height="120" alt=""> <noscript><img width="180" height="120" srcset="https://img.lemde.fr/2025/02/06/0/0/4500/3000/360/0/95/0/008040c_ftp-import-images-1-6nu3u80zyvtv-5959414-01-06.jpg 2x" src="https://img.lemde.fr/2025/02/06/0/0/4500/3000/180/0/95/0/008040c_ftp-import-images-1-6nu3u80zyvtv-5959414-01-06.jpg" alt=""></noscript> </picture> </div> <div class="article__kicker">Vidéos</div> <p class="article__title">De retour de Goma : « J’ai découvert une ville en état de sidération »</p> </a> <a class="article article--nav" href="https://www.lemonde.fr/culture/video/2025/01/27/80-ans-de-la-liberation-d-auschwitz-pourquoi-les-allies-informes-de-la-shoah-n-ont-pas-tente-de-la-stopper-plus-tot_6110608_3247.html" data-suggestion> <div class="article__media-container"> <picture class="article__media"> <img class="teaser__media teaser__media--nav js-media-nav" data-lazy-retina="https://img.lemde.fr/2022/01/21/0/107/1616/1078/360/0/95/0/e686e1c_169140244-vignette-sho2.jpg 2x" data-lazy="https://img.lemde.fr/2022/01/21/0/107/1616/1078/180/0/95/0/e686e1c_169140244-vignette-sho2.jpg" width="180" height="120" alt=""> <noscript><img width="180" height="120" srcset="https://img.lemde.fr/2022/01/21/0/107/1616/1078/360/0/95/0/e686e1c_169140244-vignette-sho2.jpg 2x" src="https://img.lemde.fr/2022/01/21/0/107/1616/1078/180/0/95/0/e686e1c_169140244-vignette-sho2.jpg" alt=""></noscript> </picture> </div> <div class="article__kicker">Culture</div> <span class="icon__premium icon--outside-simple"> <span class="sr-only">Article réservé aux abonnés</span> </span><p class="article__title">80 ans de l’ouverture d’Auschwitz : pourquoi les Alliés, informés de la Shoah, n’ont pas tenté de la stopper plus tôt</p> </a> </div> </div> </div> </div> </div> </li> <li class="Nav__item Nav__item--droppable"> <a href="#" class="Nav__item-link js-dropdown" data-target="Débats" role="button" aria-expanded="false" data-lazyload="0">Débats</a> <div class="Nav__sub-item js-burger-open"> <div class="wrapper"> <div class="Nav__container Nav__container--left Nav__container--default Nav__container--mobile"> <ul> <li> <a href="https://www.lemonde.fr/idees/" class="Nav__sub-title">Débats</a> </li> <li> <a href="https://www.lemonde.fr/editoriaux/"> Editoriaux </a> </li> <li> <a href="https://www.lemonde.fr/idees-chroniques/"> Chroniques </a> </li> <li> <a href="https://www.lemonde.fr/enquete-idees/"> Enquêtes idées </a> </li> <li> <a href="https://www.lemonde.fr/notions/"> Notions </a> </li> <li> <a href="https://www.lemonde.fr/entretien-idees/"> Entretiens idées </a> </li> <li> <a href="https://www.lemonde.fr/analyses/"> Analyses </a> </li> <li> <a href="https://www.lemonde.fr/idees-tribunes/"> Tribunes </a> </li> </ul> </div> <div class="Nav__container Nav__container--right"> <div class="Nav__content Nav__content--media"> <div class="Nav__content-wrapper"> <a class="article article--nav" href="https://www.lemonde.fr/idees/article/2025/02/15/dangereuses-gesticulations-protectionnistes-de-donald-trump_6547807_3232.html" data-suggestion> <div class="article__media-container"> <picture class="article__media"> <img class="teaser__media teaser__media--nav js-media-nav" data-lazy-retina="https://img.lemde.fr/2025/02/15/0/0/8187/5458/360/0/95/0/d9ed932_sirius-fs-upload-1-kgntumoblo2w-1739610007139-107848.jpg 2x" data-lazy="https://img.lemde.fr/2025/02/15/0/0/8187/5458/180/0/95/0/d9ed932_sirius-fs-upload-1-kgntumoblo2w-1739610007139-107848.jpg" width="180" height="120" alt="Le président américain Donald Trump, à la Maison Blanche, à Washington, le 13 février 2025."> <noscript><img width="180" height="120" srcset="https://img.lemde.fr/2025/02/15/0/0/8187/5458/360/0/95/0/d9ed932_sirius-fs-upload-1-kgntumoblo2w-1739610007139-107848.jpg 2x" src="https://img.lemde.fr/2025/02/15/0/0/8187/5458/180/0/95/0/d9ed932_sirius-fs-upload-1-kgntumoblo2w-1739610007139-107848.jpg" alt="Le président américain Donald Trump, à la Maison Blanche, à Washington, le 13 février 2025."></noscript> </picture> </div> <div class="article__kicker">Éditorial</div> <p class="article__title">Dangereuses gesticulations protectionnistes de Donald Trump</p> </a> <a class="article article--nav" href="https://www.lemonde.fr/idees/article/2025/02/15/pia-bailleul-anthropologue-les-groenlandais-ne-craignent-pas-donald-trump_6548044_3232.html" data-suggestion> <div class="article__media-container"> <picture class="article__media"> <img class="teaser__media teaser__media--nav js-media-nav" data-lazy-retina="https://img.lemde.fr/2025/02/08/0/0/5599/3732/360/0/95/0/117e5dc_ftp-import-images-1-0yyurnjm5jdr-2025-02-08t232820z-1712819189-rc2dqca4jmaf-rtrmadp-3-greenland-usa-denmark-defence.JPG 2x" data-lazy="https://img.lemde.fr/2025/02/08/0/0/5599/3732/180/0/95/0/117e5dc_ftp-import-images-1-0yyurnjm5jdr-2025-02-08t232820z-1712819189-rc2dqca4jmaf-rtrmadp-3-greenland-usa-denmark-defence.JPG" width="180" height="120" alt="Un bateau militaire danois dans le port de Nuuk, au Groenland, le 8 février 2025. "> <noscript><img width="180" height="120" srcset="https://img.lemde.fr/2025/02/08/0/0/5599/3732/360/0/95/0/117e5dc_ftp-import-images-1-0yyurnjm5jdr-2025-02-08t232820z-1712819189-rc2dqca4jmaf-rtrmadp-3-greenland-usa-denmark-defence.JPG 2x" src="https://img.lemde.fr/2025/02/08/0/0/5599/3732/180/0/95/0/117e5dc_ftp-import-images-1-0yyurnjm5jdr-2025-02-08t232820z-1712819189-rc2dqca4jmaf-rtrmadp-3-greenland-usa-denmark-defence.JPG" alt="Un bateau militaire danois dans le port de Nuuk, au Groenland, le 8 février 2025. "></noscript> </picture> </div> <div class="article__kicker">Entretien</div> <span class="icon__premium icon--outside-simple"> <span class="sr-only">Article réservé aux abonnés</span> </span><p class="article__title">Pia Bailleul, anthropologue : « Les Groenlandais ne craignent pas Donald Trump »</p> </a> <a class="article article--nav" href="https://www.lemonde.fr/idees/article/2025/02/15/pourquoi-l-absence-de-fair-play-des-dirigeants-politiques-francais-ecorne-les-institutions-et-la-vie-democratique_6547388_3232.html" data-suggestion> <div class="article__media-container"> <picture class="article__media"> <img class="teaser__media teaser__media--nav js-media-nav" data-lazy-retina="https://img.lemde.fr/2025/02/13/827/0/4795/3196/360/0/95/0/56d229f_sirius-fs-upload-1-fi8nvm3asku8-1739439092091-49-3-adria-fruitos.jpg 2x" data-lazy="https://img.lemde.fr/2025/02/13/827/0/4795/3196/180/0/95/0/56d229f_sirius-fs-upload-1-fi8nvm3asku8-1739439092091-49-3-adria-fruitos.jpg" width="180" height="120" alt=""> <noscript><img width="180" height="120" srcset="https://img.lemde.fr/2025/02/13/827/0/4795/3196/360/0/95/0/56d229f_sirius-fs-upload-1-fi8nvm3asku8-1739439092091-49-3-adria-fruitos.jpg 2x" src="https://img.lemde.fr/2025/02/13/827/0/4795/3196/180/0/95/0/56d229f_sirius-fs-upload-1-fi8nvm3asku8-1739439092091-49-3-adria-fruitos.jpg" alt=""></noscript> </picture> </div> <div class="article__kicker">Enquête</div> <span class="icon__premium icon--outside-simple"> <span class="sr-only">Article réservé aux abonnés</span> </span><p class="article__title">Pourquoi l’absence de fair-play des dirigeants politiques français écorne les institutions et la vie démocratique</p> </a> <a class="article article--nav" href="https://www.lemonde.fr/idees/article/2025/02/17/nous-medecins-souhaitons-denoncer-publiquement-le-sexisme-systemique-dans-le-monde-medical-hospitalier-et-universitaire_6550352_3232.html" data-suggestion> <div class="article__media-container"> <picture class="article__media"> <img class="teaser__media teaser__media--nav js-media-nav" data-lazy-retina="https://img.lemde.fr/2022/01/12/0/0/8640/5760/360/0/95/0/58177de_bfc2af7481364cfcb33a21d6bb388ffa-bfc2af7481364cfcb33a21d6bb388ffa-0.jpg 2x" data-lazy="https://img.lemde.fr/2022/01/12/0/0/8640/5760/180/0/95/0/58177de_bfc2af7481364cfcb33a21d6bb388ffa-bfc2af7481364cfcb33a21d6bb388ffa-0.jpg" width="180" height="120" alt="A l’hôpital Delafontaine à Saint-Denis, (Seine-Sait-Denis), le 12 janvier 2022. "> <noscript><img width="180" height="120" srcset="https://img.lemde.fr/2022/01/12/0/0/8640/5760/360/0/95/0/58177de_bfc2af7481364cfcb33a21d6bb388ffa-bfc2af7481364cfcb33a21d6bb388ffa-0.jpg 2x" src="https://img.lemde.fr/2022/01/12/0/0/8640/5760/180/0/95/0/58177de_bfc2af7481364cfcb33a21d6bb388ffa-bfc2af7481364cfcb33a21d6bb388ffa-0.jpg" alt="A l’hôpital Delafontaine à Saint-Denis, (Seine-Sait-Denis), le 12 janvier 2022. "></noscript> </picture> </div> <div class="article__kicker">Tribune</div> <span class="icon__premium icon--outside-simple"> <span class="sr-only">Article réservé aux abonnés</span> </span><p class="article__title">« Nous, médecins, souhaitons dénoncer publiquement le sexisme systémique dans le monde médical hospitalier et universitaire »</p> <div class="article__author"> <div class="article__author-name">Collectif</div> <div class="article__author-desc"></div> </div> </a> </div> </div> </div> </div> </div> </li> <li class="Nav__item Nav__item--droppable"> <a href="#" class="Nav__item-link js-dropdown" data-target="Culture" role="button" aria-expanded="false" data-lazyload="0">Culture</a> <div class="Nav__sub-item js-burger-open"> <div class="wrapper"> <div class="Nav__container Nav__container--left Nav__container--default Nav__container--mobile"> <ul> <li> <a href="https://www.lemonde.fr/culture/" class="Nav__sub-title">Culture</a> </li> <li> <a href="https://www.lemonde.fr/cinema/"> Cinéma </a> </li> <li> <a href="https://www.lemonde.fr/televisions-radio/"> Télévision </a> </li> <li> <a href="https://www.lemonde.fr/livres/"> Le Monde des livres </a> </li> <li> <a href="https://www.lemonde.fr/musiques/"> Musiques </a> </li> <li> <a href="https://www.lemonde.fr/arts/"> Arts </a> </li> <li> <a href="https://www.lemonde.fr/scenes/"> Scènes </a> </li> </ul> </div> <div class="Nav__container Nav__container--right"> <div class="Nav__content Nav__content--media"> <div class="Nav__content-wrapper"> <a class="article article--nav" href="https://www.lemonde.fr/idees/article/2025/02/16/axelle-ropert-realisatrice-on-veut-nous-faire-croire-que-l-ia-est-un-progres-pour-les-cineastes_6549698_3232.html" data-suggestion> <div class="article__media-container"> <picture class="article__media"> <img class="teaser__media teaser__media--nav js-media-nav" data-lazy-retina="https://img.lemde.fr/2015/04/17/0/0/3499/2333/360/0/95/0/9846b57_10518-1v7qphn.jpg 2x" data-lazy="https://img.lemde.fr/2015/04/17/0/0/3499/2333/180/0/95/0/9846b57_10518-1v7qphn.jpg" width="180" height="120" alt="Un des lieux de tournage de la Cité du cinéma, à Saint-Denis (Seine-Saint-Denis), le 21 septembre 2012."> <noscript><img width="180" height="120" srcset="https://img.lemde.fr/2015/04/17/0/0/3499/2333/360/0/95/0/9846b57_10518-1v7qphn.jpg 2x" src="https://img.lemde.fr/2015/04/17/0/0/3499/2333/180/0/95/0/9846b57_10518-1v7qphn.jpg" alt="Un des lieux de tournage de la Cité du cinéma, à Saint-Denis (Seine-Saint-Denis), le 21 septembre 2012."></noscript> </picture> </div> <div class="article__kicker">Tribune</div> <span class="icon__premium icon--outside-simple"> <span class="sr-only">Article réservé aux abonnés</span> </span><p class="article__title">Axelle Ropert, réalisatrice : « On veut nous faire croire que l’IA est un progrès pour les cinéastes »</p> <div class="article__author"> <div class="article__author-name">Axelle Ropert</div> <div class="article__author-desc">Cinéaste</div> </div> </a> <a class="article article--nav" href="https://www.lemonde.fr/livres/article/2025/02/16/la-saison-des-betises-de-mathilde-henzelin-une-vie-hyperbolique_6550077_3260.html" data-suggestion> <div class="article__media-container"> <picture class="article__media"> <img class="teaser__media teaser__media--nav js-media-nav" data-lazy-retina="https://img.lemde.fr/2025/02/11/379/0/570/380/360/0/95/0/fa3b869_sirius-fs-upload-1-d1cfxex3e8gp-1739287308532-site-web-livres.jpg 2x" data-lazy="https://img.lemde.fr/2025/02/11/379/0/570/380/180/0/95/0/fa3b869_sirius-fs-upload-1-d1cfxex3e8gp-1739287308532-site-web-livres.jpg" width="180" height="120" alt=""> <noscript><img width="180" height="120" srcset="https://img.lemde.fr/2025/02/11/379/0/570/380/360/0/95/0/fa3b869_sirius-fs-upload-1-d1cfxex3e8gp-1739287308532-site-web-livres.jpg 2x" src="https://img.lemde.fr/2025/02/11/379/0/570/380/180/0/95/0/fa3b869_sirius-fs-upload-1-d1cfxex3e8gp-1739287308532-site-web-livres.jpg" alt=""></noscript> </picture> </div> <div class="article__kicker">Le Monde des livres</div> <span class="icon__premium icon--outside-simple"> <span class="sr-only">Article réservé aux abonnés</span> </span><p class="article__title">« La Saison des bêtises », de Mathilde Henzelin : une vie hyperbolique</p> </a> <a class="article article--nav" href="https://www.lemonde.fr/culture/article/2025/02/16/freres-de-la-foret-des-resistants-face-a-l-urss-sur-france-5-le-trou-beant-de-la-memoire_6549734_3246.html" data-suggestion> <div class="article__media-container"> <picture class="article__media"> <img class="teaser__media teaser__media--nav js-media-nav" data-lazy-retina="https://img.lemde.fr/2025/02/11/364/0/5385/3590/360/0/95/0/427318f_sirius-fs-upload-1-30nipz3m4pqo-1739294081599-c2a0frc388resdelaforc38at2cdesrc389sistantsfacec380l27urss-4.jpg 2x" data-lazy="https://img.lemde.fr/2025/02/11/364/0/5385/3590/180/0/95/0/427318f_sirius-fs-upload-1-30nipz3m4pqo-1739294081599-c2a0frc388resdelaforc38at2cdesrc389sistantsfacec380l27urss-4.jpg" width="180" height="120" alt="Image extraite du documentaire « Frères de la forêt. Des résistants face à l’URSS », d’Antoine de Meaux."> <noscript><img width="180" height="120" srcset="https://img.lemde.fr/2025/02/11/364/0/5385/3590/360/0/95/0/427318f_sirius-fs-upload-1-30nipz3m4pqo-1739294081599-c2a0frc388resdelaforc38at2cdesrc389sistantsfacec380l27urss-4.jpg 2x" src="https://img.lemde.fr/2025/02/11/364/0/5385/3590/180/0/95/0/427318f_sirius-fs-upload-1-30nipz3m4pqo-1739294081599-c2a0frc388resdelaforc38at2cdesrc389sistantsfacec380l27urss-4.jpg" alt="Image extraite du documentaire « Frères de la forêt. Des résistants face à l’URSS », d’Antoine de Meaux."></noscript> </picture> </div> <div class="article__kicker">Culture</div> <p class="article__title">« Frères de la forêt. Des résistants face à l’URSS », sur France 5 : le trou béant de la mémoire</p> </a> <a class="article article--nav" href="https://www.lemonde.fr/culture/article/2025/02/16/un-bronze-de-camille-claudel-retrouve-par-hasard-adjuge-3-1-millions-d-euros-aux-encheres-a-orleans_6549908_3246.html" data-suggestion> <div class="article__media-container"> <picture class="article__media"> <img class="teaser__media teaser__media--nav js-media-nav" data-lazy-retina="https://img.lemde.fr/2025/02/14/0/0/7672/5115/360/0/95/0/9426b5d_ftp-import-images-1-keenbz9r1t5v-5036986-01-06.jpg 2x" data-lazy="https://img.lemde.fr/2025/02/14/0/0/7672/5115/180/0/95/0/9426b5d_ftp-import-images-1-keenbz9r1t5v-5036986-01-06.jpg" width="180" height="120" alt="Une version de « L'Age mur », de Camille Claudel, à Paris le 16 décembre 2024. "> <noscript><img width="180" height="120" srcset="https://img.lemde.fr/2025/02/14/0/0/7672/5115/360/0/95/0/9426b5d_ftp-import-images-1-keenbz9r1t5v-5036986-01-06.jpg 2x" src="https://img.lemde.fr/2025/02/14/0/0/7672/5115/180/0/95/0/9426b5d_ftp-import-images-1-keenbz9r1t5v-5036986-01-06.jpg" alt="Une version de « L'Age mur », de Camille Claudel, à Paris le 16 décembre 2024. "></noscript> </picture> </div> <div class="article__kicker">Culture</div> <p class="article__title">Un bronze de Camille Claudel, retrouvé par hasard, adjugé 3,1 millions d’euros aux enchères à Orléans</p> </a> </div> </div> </div> </div> </div> </li> <li class="Nav__item Nav__item--droppable"> <a href="#" class="Nav__item-link js-dropdown" data-target="Le Goût du Monde" role="button" aria-expanded="false" data-lazyload="0">Le Goût du Monde</a> <div class="Nav__sub-item js-burger-open"> <div class="wrapper"> <div class="Nav__container Nav__container--left Nav__container--default Nav__container--mobile"> <ul> <li> <a href="https://www.lemonde.fr/m-styles/" class="Nav__sub-title">Le Goût du Monde</a> </li> <li> <a href="https://www.lemonde.fr/le-monde-passe-a-table/"> Le Monde passe à table </a> </li> <li> <a href="https://www.lemonde.fr/m-voyage/"> Voyage </a> </li> <li> <a href="https://www.lemonde.fr/m-design-deco/"> Design & déco </a> </li> <li> <a href="https://www.lemonde.fr/m-mode/"> Mode </a> </li> <li> <a href="https://www.lemonde.fr/m-beaute/"> Beauté </a> </li> <li> <a href="https://www.lemonde.fr/m-horlogerie-joaillerie/"> Horlogerie & Joaillerie </a> </li> <li class="nav-item--has-logo"> <a href="https://www.lemonde.fr/m-le-mag/"> <i class="logo__m-le-mag logo__m-le-mag--nav"></i> <span class="sr-only">M le mag</span> </a> </li> <li> <a href="https://www.lemonde.fr/m-perso/"> <i class="logo__l-epoque"></i> <span class="sr-only">L’époque</span> </a> </li> </ul> </div> <div class="Nav__container Nav__container--right"> <div class="Nav__content Nav__content--media"> <div class="Nav__content-wrapper"> <a class="article article--nav" href="https://www.lemonde.fr/m-styles/article/2025/02/16/fresque-un-tapis-au-sommet-du-nepal_6549463_4497319.html" data-suggestion> <div class="article__media-container"> <picture class="article__media"> <img class="teaser__media teaser__media--nav js-media-nav" data-lazy-retina="https://img.lemde.fr/2025/02/05/281/0/1364/909/360/0/95/0/06fab92_ftp-import-images-1-oofgaaqni6el-368501-3407276.jpg 2x" data-lazy="https://img.lemde.fr/2025/02/05/281/0/1364/909/180/0/95/0/06fab92_ftp-import-images-1-oofgaaqni6el-368501-3407276.jpg" width="180" height="120" alt="Tapis Fresque d’Olivia Cognet x Atelier Février."> <noscript><img width="180" height="120" srcset="https://img.lemde.fr/2025/02/05/281/0/1364/909/360/0/95/0/06fab92_ftp-import-images-1-oofgaaqni6el-368501-3407276.jpg 2x" src="https://img.lemde.fr/2025/02/05/281/0/1364/909/180/0/95/0/06fab92_ftp-import-images-1-oofgaaqni6el-368501-3407276.jpg" alt="Tapis Fresque d’Olivia Cognet x Atelier Février."></noscript> </picture> </div> <div class="article__kicker">Le Goût du Monde</div> <p class="article__title">Fresque, un tapis au sommet du Népal</p> </a> <a class="article article--nav" href="https://www.lemonde.fr/m-styles/article/2025/02/16/c-est-l-histoire-d-une-rue-la-villette-des-studios-gaumont-a-l-ecole-du-carton_6549396_4497319.html" data-suggestion> <div class="article__media-container"> <picture class="article__media"> <img class="teaser__media teaser__media--nav js-media-nav" data-lazy-retina="https://img.lemde.fr/2025/02/11/0/0/3543/2362/360/0/95/0/715bf8c_sirius-fs-upload-1-9gau6tx61bnn-1739287709630-aliochaboia-ruevillette-110.jpg 2x" data-lazy="https://img.lemde.fr/2025/02/11/0/0/3543/2362/180/0/95/0/715bf8c_sirius-fs-upload-1-9gau6tx61bnn-1739287709630-aliochaboia-ruevillette-110.jpg" width="180" height="120" alt="La rue de la Villette, le 1er février 2025."> <noscript><img width="180" height="120" srcset="https://img.lemde.fr/2025/02/11/0/0/3543/2362/360/0/95/0/715bf8c_sirius-fs-upload-1-9gau6tx61bnn-1739287709630-aliochaboia-ruevillette-110.jpg 2x" src="https://img.lemde.fr/2025/02/11/0/0/3543/2362/180/0/95/0/715bf8c_sirius-fs-upload-1-9gau6tx61bnn-1739287709630-aliochaboia-ruevillette-110.jpg" alt="La rue de la Villette, le 1er février 2025."></noscript> </picture> </div> <div class="article__kicker">Le Goût du Monde</div> <span class="icon__premium icon--outside-simple"> <span class="sr-only">Article réservé aux abonnés</span> </span><p class="article__title">C’est l’histoire d’une rue : La Villette, des studios Gaumont à l’Ecole du carton</p> </a> <a class="article article--nav" href="https://www.lemonde.fr/m-styles/article/2025/02/16/pour-marc-de-jouffroy-la-nostalgie-d-une-ile-on-y-croisait-des-gens-connus-mais-aussi-des-collaborateurs-de-ricard_6549258_4497319.html" data-suggestion> <div class="article__media-container"> <picture class="article__media"> <img class="teaser__media teaser__media--nav js-media-nav" data-lazy-retina="https://img.lemde.fr/2025/02/05/45/0/1500/1000/360/0/95/0/b8d50fc_ftp-import-images-1-jgxs5bez9nnz-368473-3408579.jpg 2x" data-lazy="https://img.lemde.fr/2025/02/05/45/0/1500/1000/180/0/95/0/b8d50fc_ftp-import-images-1-jgxs5bez9nnz-368473-3408579.jpg" width="180" height="120" alt="L’île de Bendor au moment du lancement des travaux, en février 2024."> <noscript><img width="180" height="120" srcset="https://img.lemde.fr/2025/02/05/45/0/1500/1000/360/0/95/0/b8d50fc_ftp-import-images-1-jgxs5bez9nnz-368473-3408579.jpg 2x" src="https://img.lemde.fr/2025/02/05/45/0/1500/1000/180/0/95/0/b8d50fc_ftp-import-images-1-jgxs5bez9nnz-368473-3408579.jpg" alt="L’île de Bendor au moment du lancement des travaux, en février 2024."></noscript> </picture> </div> <div class="article__kicker">Le Goût du Monde</div> <span class="icon__premium icon--outside-simple"> <span class="sr-only">Article réservé aux abonnés</span> </span><p class="article__title">Pour Marc de Jouffroy, la nostalgie d’une île : « On y croisait des gens connus mais aussi des collaborateurs de Ricard »</p> </a> <a class="article article--nav" href="https://www.lemonde.fr/m-perso/article/2025/02/16/la-deferlante-des-fake-news-sexuelles-non-le-gland-de-lait-n-existe-pas_6549806_4497916.html" data-suggestion> <div class="article__media-container"> <picture class="article__media"> <img class="teaser__media teaser__media--nav js-media-nav" data-lazy-retina="https://img.lemde.fr/2025/02/13/835/0/5100/3400/360/0/95/0/6ae516b_sirius-fs-upload-1-mzlmytsccclu-1739443258264-illustration-llcooljo-x-le-monde.jpg 2x" data-lazy="https://img.lemde.fr/2025/02/13/835/0/5100/3400/180/0/95/0/6ae516b_sirius-fs-upload-1-mzlmytsccclu-1739443258264-illustration-llcooljo-x-le-monde.jpg" width="180" height="120" alt=""> <noscript><img width="180" height="120" srcset="https://img.lemde.fr/2025/02/13/835/0/5100/3400/360/0/95/0/6ae516b_sirius-fs-upload-1-mzlmytsccclu-1739443258264-illustration-llcooljo-x-le-monde.jpg 2x" src="https://img.lemde.fr/2025/02/13/835/0/5100/3400/180/0/95/0/6ae516b_sirius-fs-upload-1-mzlmytsccclu-1739443258264-illustration-llcooljo-x-le-monde.jpg" alt=""></noscript> </picture> </div> <div class="article__kicker">Enquête</div> <span class="icon__premium icon--outside-simple"> <span class="sr-only">Article réservé aux abonnés</span> </span><p class="article__title">La déferlante des fake news sexuelles : non, le « gland de lait » n’existe pas !</p> </a> </div> </div> </div> </div> </div> </li> <li class="Nav__item Nav__item--droppable Nav__item-services"> <a href="#" class="Nav__item-link js-dropdown" data-target="services" role="button" aria-expanded="false">Services</a> <div class="Nav__sub-item Nav__sub-item-services js-burger-open"> <div class="sub-item-wrapper grid-l-2"> <div> <p>Services Le Monde</p> <div> <ul class="wrapper-list-link grid-template-row-4"> <li><a href="https://boutique.lemonde.fr/#xtor=AD-46" title="Boutique Le Monde">Boutique Le Monde</a></li> <li><a href="https://ateliers.lemonde.fr/" title="Les ateliers du Monde">Les ateliers du Monde</a></li> <li><a href="https://www.lemonde.fr/memorable/quiz-et-questions-de-culture-generale" title="Mémorable : améliorer sa culture générale">Mémorable : améliorer sa culture générale</a></li> <li><a href="https://jeux.lemonde.fr/" title="Mots croisés / Sudokus">Mots croisés / Sudokus</a></li> <li><a href="https://www.lemonde.fr/guides-d-achat/" title="Comparatifs et guides d’achat">Comparatifs et guides d’achat</a></li> <li><a href="https://www.lemonde.fr/syndication/" title="Réutiliser nos contenus">Réutiliser nos contenus</a></li> <li><a href="https://www.lemonde.fr/newsletters/" title="Newsletters">Newsletters</a></li> <li><a href="https://www.lemonde.fr/chaleur-humaine/article/2025/01/30/mesurez-votre-impact-environnement-avec-le-calculateur-d-empreinte-carbone-et-eau_6523433_6125299.html?lmd_medium=header&lmd_campaign=services_partenaire_lmfr&lmd_creation=ademe" title="Calculateur d'empreinte carbone ">Calculateur d'empreinte carbone </a></li> </ul> </div> </div> <div> <p>Services partenaires</p> <div> <ul class="wrapper-list-link grid-template-row-4"> <li><a href="https://www.lemonde.fr/annonces-legales/" title="Annonces légales">Annonces légales</a></li> <li><a href="https://paroles2chansons.lemonde.fr/" title="Paroles de chansons">Paroles de chansons</a></li> <li><a href="https://jardinage.lemonde.fr/" title="Jardinage">Jardinage</a></li> <li><a href="https://arcade.lemonde.fr/solitaire/" title="Solitaire gratuit en ligne">Solitaire gratuit en ligne</a></li> <li><a href="https://anglais.lemonde.fr/" title="Apprendre l’anglais">Apprendre l’anglais</a></li> <li><a href="https://allemand.lemonde.fr/" title="Apprendre l’allemand">Apprendre l’allemand</a></li> <li><a href="https://italien.lemonde.fr/" title="Apprendre l’italien">Apprendre l’italien</a></li> <li><a href="https://arcade.lemonde.fr/mahjong/" title="Mahjong gratuit">Mahjong gratuit</a></li> </ul> </div> </div> <div> <p>GUIDES D'ACHAT</p> <div> <ul class="wrapper-list-link grid-template-row-5"> <li><a href="https://www.lemonde.fr/guides-d-achat/article/2024/11/20/les-meilleurs-fours-micro-ondes-grill_6405200_5306571.html" title="Les meilleurs fours micro-ondes grill">Les meilleurs fours micro-ondes grill</a></li> <li><a href="https://www.lemonde.fr/guides-d-achat/article/2022/07/06/les-meilleurs-reveils-simulateurs-d-aube_6133588_5306571.html" title="Les meilleurs réveils simulateurs d’aube">Les meilleurs réveils simulateurs d’aube</a></li> <li><a href="https://www.lemonde.fr/guides-d-achat/article/2024/04/25/les-meilleurs-aspirateurs-balais-sans-fil_6229835_5306571.html" title="Les meilleurs aspirateurs balais sans fil">Les meilleurs aspirateurs balais sans fil</a></li> <li><a href="https://www.lemonde.fr/guides-d-achat/article/2018/11/04/le-meilleur-couteau-de-cuisine-pour-les-chefs-comme-pour-les-cuisiniers-amateurs_5378778_5306571.html" title="Les meilleurs couteaux de cuisine">Les meilleurs couteaux de cuisine</a></li> <li><a href="https://www.lemonde.fr/guides-d-achat/article/2021/10/07/instax-ou-polaroid-les-meilleurs-appareils-photos-instantanes-en-2021_6097486_5306571.html" title="Les meilleurs appareils photo instantanés">Les meilleurs appareils photo instantanés</a></li> <li><a href="https://www.lemonde.fr/guides-d-achat/article/2023/06/09/les-meilleurs-coussins-de-voyage_6176870_5306571.html" title="Les meilleurs coussins de voyage">Les meilleurs coussins de voyage</a></li> <li><a href="https://www.lemonde.fr/guides-d-achat/article/2024/11/28/en-relecture-les-meilleurs-mixeurs-plongeants_6418762_5306571.html" title="Les meilleurs mixeurs plongeants">Les meilleurs mixeurs plongeants</a></li> <li><a href="https://www.lemonde.fr/guides-d-achat/article/2022/12/14/les-meilleurs-boucleurs-a-cheveux_6154394_5306571.html" title="Les meilleurs boucleurs à cheveux">Les meilleurs boucleurs à cheveux</a></li> <li><a href="https://www.lemonde.fr/guides-d-achat/article/2023/10/04/les-meilleurs-gaufriers_6192421_5306571.html" title="Les meilleurs gaufriers">Les meilleurs gaufriers</a></li> <li><a href="https://www.lemonde.fr/guides-d-achat/" title="Tous nos guides d'achat">Tous nos guides d'achat</a></li> </ul> </div> </div> <div> <p>Suppléments partenaires</p> <div> <ul class="wrapper-list-link grid-template-row-6"> <li><a href="https://la-beaute-creatrice.lemonde.fr/" title="La beauté créatrice">La beauté créatrice</a></li> <li><a href="https://www.lemonde.fr/perspectives/" title="Perspectives">Perspectives</a></li> <li><a href="https://www.lemonde.fr/intelligences-numeriques/" title="Intelligences Numériques">Intelligences Numériques</a></li> </ul> </div> </div> <div> <ul class="wrapper-list-link wrapper-list-link-cookie"> <li><a href="#" class="gdpr-cs-parameters-link">Gestion des cookies</a></li> </ul> </div> </div> </div> </li> <li class="Nav__item Nav__item-search"> <a href="https://www.lemonde.fr/recherche/" class="Nav__search icon__search" data-target="recherche" role="button"> <span class="sr-only">Recherche</span> </a> </li> </ul> </div> <div id="nav-mobile" class="Nav__mobile"></div> </nav> </div> <div class="lmd-banners js-lmd-banners"> </div> <main role="main" class="main LeMondeMain main--free "> <div id="dfp-habillage" class="dfp-slot dfp__slot dfp__slot--habillage" data-format="habillage" aria-hidden="true"></div> <div class="dfp__container"><div id="banniere_haute" class="dfp-slot dfp__slot dfp__slot--banniere dfp__slot--banniere-haute adm-ad-loading" data-format="banniere_haute" aria-hidden="true"><div class="loader"></div></div></div> <div id="js-modal-gifted-url" class="article__gift-modal"> <div class="article__gift-modal__overlay"></div> <div class="article__gift-modal__content"> <div class="article__gift-modal__title"><span class="article__gift-modal__logo icon__gift"></span>Cet article vous est offert</div> <div class="article__gift-modal__text">Pour lire gratuitement cet article réservé aux abonnés, connectez-vous</div> <a class="lmd-btn lmd-btn--primary lmd-btn--l lmd-btn--fullwidth js_modal_login" href="https://secure.lemonde.fr/sfuser/connexion?gift=true">Se connecter</a> <div class="article__gift-modal__text article__gift-modal__text--no-margin lmd-typo--text-center"> Vous n'êtes pas inscrit sur Le Monde ? <br> <a class="article__gift-modal__link js_modal_login" href="https://secure.lemonde.fr/sfuser/register?gift=true">Inscrivez-vous gratuitement</a> </div> </div> </div> <section id="habillagepub" class="article article--single article--iso article--content "> <section class="zone zone--article zone--article-offer old__zone"> <header class="article__header "> <div class="article__header-wrap"> <ul class="breadcrumb"> <li class="breadcrumb__parent breadcrumb__parent--after js-breadcrumb"> <a class="logo__sciences logo__sciences--article" href="https://www.lemonde.fr/sciences/"> Sciences </a> </a> </li> <li class="breadcrumb__child--article js-breadcrumb"> <a class="logo__prix-nobel logo__prix-nobel--article" href="https://www.lemonde.fr/prix-nobel/"> Prix Nobel </a> </li> </ul> <div class="article__heading"> <h1 class="article__title">Le prix Nobel de chimie récompense trois chercheurs pour leurs travaux sur les batteries au lithium</h1> <p class="article__desc"> Deux Américains et un Japonais ont été récompensés pour la mise au point de batteries qui, depuis le début des années 1990, ont envahi l’électronique portable et même l’automobile. </p> </div> <p class="meta meta__publisher meta__publisher--header" id="js-authors-trigger"> <span class="meta__author meta__author--header" id="js-authors-list"> Par <a class="article__author-link" href="/signataires/david-larousserie/">David Larousserie</a> </span> </p> <section class="meta__date-reading"> <span class="meta__date meta__date--header">Publié le 09 octobre 2019 à 12h05, modifié le 09 octobre 2019 à 18h07</span> <p class="meta__reading-time meta__reading-time--header"> <span class="icon__reading-time"></span> <span><span class="sr-only">Temps de </span>Lecture 4 min.</span> </p> </section> <div class="share-btns meta meta__social "> <button class="js-lmd-modal-gift-not-sub-toggler lmd-btn-rounded lmd-btn-rounded--secondary lmd-btn-rounded--m" aria-label="Offrir l’article" aria-haspopup="true" aria-expanded="false" aria-controls="lmd-dropdown-gift-article-sender"> <span class="icon__gift mr1"></span> Offrir l’article </button> <button class="js-lmd-dropdown-favorite-toggler lmd-btn-icon lmd-btn-icon--tertiary lmd-btn-icon--m" data-position="top" data-status="" data-article-id="3140222" aria-label="Lire plus tard" aria-haspopup="true" aria-expanded="false" aria-controls="lmd-dropdown-favorite" tabindex="0" role="button"> <span class="icon__favorites"></span> <span class="js-btn-icon-tooltip" aria-hidden="true">Lire plus tard</span> </button> <div class="lmd-relative"> <button class="js-share-dropdown-toggler lmd-btn-icon lmd-btn-icon--tertiary lmd-btn-icon--m" aria-label="Partager" data-toggle="collapse" data-toggle-target=".meta__sub"> <span class="icon__arrow"></span> <span class="js-btn-icon-tooltip" aria-hidden="true">Partager</span> </button> <ul class="meta__sub js-share-dropdown-container"> <li class="meta__icon-sub"><button type="button" class="js-social js-social-tag meta__link-sub meta__link-wrapper" data-position="top" data-social="messenger"><span class="meta__icon-container"><span class="icon__messenger"></span></span><span class="sr-only">Partager sur Messenger</span></button></li> <li class="meta__icon-sub"><button type="button" class="js-social js-social-tag meta__link-sub meta__link-wrapper" data-position="top" data-social="fb"><span class="meta__icon-container"><span class="icon__facebook"></span></span></button><span class="sr-only">Partager sur Facebook</span></li> <li class="meta__icon-sub"><button type="button" class="js-social js-social-tag meta__link-sub meta__link-wrapper" data-position="top" data-social="email"><span class="meta__icon-container"><span class="icon__email"></span></span></button><span class="sr-only">Envoyer par e-mail</span></li> <li class="meta__icon-sub"><button type="button" class="js-social js-social-tag meta__link-sub meta__link-wrapper" data-position="top" data-social="linkedin"><span class="meta__icon-container"><span class="icon__linkedin"></span></span></button><span class="sr-only">Partager sur Linkedin</span></li> <li class="meta__icon-sub"> <button type="button" class="js-social js-social-tag meta__link-sub meta__link-wrapper" data-position="top" data-social="copy" aria-live="assertive" aria-atomic="true"> <span class="meta__icon-container"> <span class="icon__link"></span> </span> <span class="meta__label-sub">Copier le lien</span> </button> </li> </ul> </div> </div> </div> </header> <section class="article__wrapper "> <article class="article__content old__article-content-single"> <figure class="article__media"> <picture class="article__media"> <source srcset=" https://img.lemde.fr/2019/10/09/0/0/2784/1856/556/0/75/0/17f9338_NOB01_NOBEL-PRIZE-CHEMISTRY_1009_11.JPG 556w, https://img.lemde.fr/2019/10/09/0/0/2784/1856/600/0/75/0/17f9338_NOB01_NOBEL-PRIZE-CHEMISTRY_1009_11.JPG 600w, https://img.lemde.fr/2019/10/09/0/0/2784/1856/664/0/75/0/17f9338_NOB01_NOBEL-PRIZE-CHEMISTRY_1009_11.JPG 664w, https://img.lemde.fr/2019/10/09/0/0/2784/1856/700/0/75/0/17f9338_NOB01_NOBEL-PRIZE-CHEMISTRY_1009_11.JPG 700w, https://img.lemde.fr/2019/10/09/0/0/2784/1856/800/0/75/0/17f9338_NOB01_NOBEL-PRIZE-CHEMISTRY_1009_11.JPG 800w" sizes="(min-width: 1024px) 556px, 100vw" alt="Les trois lauréats du prix Nobel de chimie apparaissent sur un écran lors de la conférence de presse de l’Académie royale des sciences de Suède, à Stockholm, le 9 octobre." width="664" height="443"> <img src="https://img.lemde.fr/2019/10/09/0/0/2784/1856/664/0/75/0/17f9338_NOB01_NOBEL-PRIZE-CHEMISTRY_1009_11.JPG" alt="Les trois lauréats du prix Nobel de chimie apparaissent sur un écran lors de la conférence de presse de l’Académie royale des sciences de Suède, à Stockholm, le 9 octobre." sizes="(min-width: 1024px) 556px, 100vw" width="664" height="443"> </picture> <noscript> <img src="https://img.lemde.fr/2019/10/09/0/0/2784/1856/664/0/75/0/17f9338_NOB01_NOBEL-PRIZE-CHEMISTRY_1009_11.JPG" alt="Les trois lauréats du prix Nobel de chimie apparaissent sur un écran lors de la conférence de presse de l’Académie royale des sciences de Suède, à Stockholm, le 9 octobre."> </noscript> <figcaption class="article__legend" aria-hidden="true">Les trois lauréats du prix Nobel de chimie apparaissent sur un écran lors de la conférence de presse de l’Académie royale des sciences de Suède, à Stockholm, le 9 octobre. <span class="article__credit" aria-hidden="true">TT NEWS AGENCY / REUTERS</span> </figcaption> </figure> <p class="article__paragraph ">L’académie suédoise s’est amusée d’avoir battu un record, en attribuant mercredi 9 octobre son prix Nobel de chimie à l’Américain John Goodenough, né en Allemagne en 1922 : il devient son plus vieux lauréat. Mais le plus important est la nature de la contribution récompensée, la batterie lithium-ion, qui est désormais partout puisqu’elle alimente les téléphones et ordinateurs portables, les appareils photos, les baladeurs ou même les véhicules électriques… <em>« C’est l’une des grandes avancées du siècle dernier avec le transistor ou la fibre optique »</em>, salue Jean-Marie Tarascon, professeur au Collège de France, pionnier de ce type de batteries.</p> <div id="inread_top" class="dfp-slot dfp__slot dfp__inread dfp-unloaded" data-format="inread_top" aria-hidden="true"></div> <section class="catcher catcher--favoris"> <div class="catcher__content"><span class="catcher__title"> Lire aussi </span><span class="catcher__desc"> <span class="icon__premium"><span class="sr-only">Article réservé à nos abonnés</span></span> <a href="https://www.lemonde.fr/sciences/article/2019/10/01/le-lithium-du-calme-a-la-tempete_6013715_1650684.html" class="js-article-read-also catcher--favoris__link" data-premium="1">Le lithium : du calme à la tempête</a> </span> </div> <div class="catcher__favorite"> <button class="lmd-btn-icon lmd-btn-icon--primary lmd-btn-icon--m js-lmd-dropdown-favorite-toggler" aria-expanded="false" aria-haspopup="true" aria-controls="lmd-dropdown-favorite" aria-label="Lire plus tard" data-article-id="3137658" data-position="lire aussi" data-url="https://www.lemonde.fr/sciences/article/2019/10/01/le-lithium-du-calme-a-la-tempete_6013715_1650684.html" data-status=""> <span class="icon__favorites"></span> <span class="js-btn-icon-tooltip" aria-hidden="true">Lire plus tard</span> </button> </div> </section> <p class="article__paragraph ">L’invention, pour la première fois commercialisée par Sony en 1991, a été longue à mettre au point. Et le jury a récompensé trois acteurs-clés de ce développement. Par ordre chronologique d’intervention dans cette histoire, l’Anglo-Américain Stanley Whittingham, né en 1941, de l’université Binghamton (Etat de New York), puis John Goodenough, de l’université Austin au Texas et enfin le Japonais Akira Yoshino, né en 1948, de l’entreprise Asahi Kasei Corporation et de l’université Meijo à Nagoya.</p> <p class="article__paragraph ">Tous les trois ont permis, grâce à la chimie, de concentrer un maximum d’électrons dans des matériaux de façon réversible, afin de les libérer à la demande. Pour l’essentiel, ces électrons sont arrachés du lithium, un métal très léger, ce qui permet d’en concentrer beaucoup dans un minimum de place.</p> <h2 class="article__sub-title">Potentiel multiplié par trois</h2> <p class="article__paragraph ">Au milieu des années 1970, en pleine crise pétrolière, les batteries contiennent peu d’énergie et sont composées de deux électrodes plongées dans une solution aqueuse, qui se dégrade vite et limite leur performance. Stanley Whittingham réalise qu’un nouveau matériau feuilleté à base de lithium, de titane et de soufre, peut changer la donne en servant d’éponge à lithium à une des deux polarités de la pile. Tandis que les électrons foncent dans les fils électriques, le lithium dénudé d’un de ses électrons passe d’une électrode à l’autre dans un électrolyte sans eau. Le potentiel de cette première pile est multiplié par trois !</p> <section class="catcher catcher--favoris"> <div class="catcher__content"><span class="catcher__title"> Lire aussi </span><span class="catcher__desc"> <span class="icon__premium"><span class="sr-only">Article réservé à nos abonnés</span></span> <a href="https://www.lemonde.fr/economie/article/2017/11/05/les-batteries-au-lithium-bouleversent-des-pans-entiers-de-l-industrie_5210504_3234.html" class="js-article-read-also catcher--favoris__link" data-premium="1">Les batteries au lithium bouleversent des pans entiers de l’industrie</a> </span> </div> <div class="catcher__favorite"> <button class="lmd-btn-icon lmd-btn-icon--primary lmd-btn-icon--m js-lmd-dropdown-favorite-toggler" aria-expanded="false" aria-haspopup="true" aria-controls="lmd-dropdown-favorite" aria-label="Lire plus tard" data-article-id="219896" data-position="lire aussi" data-url="https://www.lemonde.fr/economie/article/2017/11/05/les-batteries-au-lithium-bouleversent-des-pans-entiers-de-l-industrie_5210504_3234.html" data-status=""> <span class="icon__favorites"></span> <span class="js-btn-icon-tooltip" aria-hidden="true">Lire plus tard</span> </button> </div> </section> <p class="article__paragraph ">Puis, en 1980, John Goodenough améliore cette électrode en utilisant un oxyde de lithium et cobalt. Presque une amélioration du double, qui vient de la modification des niveaux d’énergie des électrons dans le matériau.</p> <div id="inread" class="dfp-slot dfp__slot dfp__inread dfp-unloaded" data-format="inread" aria-hidden="true"></div> <p class="article__paragraph ">Mais comme un cœur, une batterie a deux ventricules, les fameuses électrodes : celle où arrivent les électrons pendant une décharge et celle d’où ils partent. Si la première, appelée cathode, a été améliorée par les deux premiers lauréats, la seconde, l’anode, l’a été par le troisième, Akira Yoshino. En 1985 il remplace le lithium métallique utilisé jusqu’alors par un matériau à base de carbone en feuillet, un cousin du graphite. L’idée évite un problème de ces batteries, à savoir l’accumulation de lithium sur l’électrode, qui forme des petites branches, au point de court-circuiter la pile.</p> <blockquote class="article__catchphrase"> <p class="article__quote">« Il y a polémique. L’histoire est compliquée car beaucoup de gens ont fait de la chimie avec le graphite », affirme un chimiste</p> </blockquote> <p class="article__paragraph ">L’entreprise du lauréat sera doublée de quelques mois par Sony pour la première commercialisation en 1991. En 2014 un autre jury, celui du prix Draper, décerné par l’Académie nationale d’ingénierie américaine, avait d’ailleurs récompensé en plus d’Akira Yoshino, un de ses compatriotes, Yoshio Nishi, son concurrent chez Sony. Ce palmarès, qui avait omis Whittingham, avait en outre distingué un Franco-Marocain, Rachid Yazami, à qui le jury attribuait l’invention de la fameuse anode en graphite. Ce dernier, sibyllin, se dit « surpris » par ce choix du comité Nobel. <em>« Il a couronné deux cathodes (Goodenough et Whittigham) et celui qui a réalisé le premier prototype qui fonctionne (Yoshino) et a oublié qu’une batterie a besoin d’une anode qui marche »</em>, sous-entendu la sienne. <em>« Il y a polémique. L’histoire est compliquée car beaucoup de gens ont fait de la chimie avec le graphite. C’est délicat d’en parler »</em>, estime un chimiste.</p> <h2 class="article__sub-title">Recettes jalousement gardées</h2> <p class="article__paragraph ">Pour l’anecdote, la première batterie de Sony ne contenait en fait pas de graphite mais un composé carboné, dérivé de pétrole. Et aujourd’hui les fabricants gardent jalousement leurs recettes à base de graphite, de noir de carbone, de carbone désordonné et de divers additifs, qui ont permis de doubler les concentrations en énergie des batteries lithium-ion.</p> <section class="inread js-services-inread"> <div class="inread__headline"> <span>Le Monde Guides d’achat</span> </div> <a href="https://www.lemonde.fr/guides-d-achat/article/2021/10/25/les-meilleurs-aspirateurs-robots_6099813_5306571.html" class="inread__link js-services-inread-link" target="_blank"> <div class="inread__title">Aspirateurs robots</div> <div class="inread__desc">Les meilleurs aspirateurs robots</div> <div class="inread__cta">Lire</div> </a> </section> <p class="article__paragraph ">En outre, souligne Christian Masquelier, professeur à l’université Jules-Verne d’Amiens, <em>« le lithium métallique n’est pas abandonné. Il sert dans les batteries de certains véhicules électriques, comme les Blue car ou Blue bus de l’entreprise Bolloré »</em>. <em>« J’observe même depuis deux ans un engouement pour ces systèmes utilisant du lithium métallique</em>, note Dominique Guyomard, directeur de recherche CNRS à Nantes et qui collabore avec le groupe Bolloré. <em>Tous les industriels s’y mettent. Il faut dire qu’il y a dix fois plus d’électrons par gramme d’électrode avec les anodes métalliques. »</em></p> <section class="catcher catcher--favoris"> <div class="catcher__content"><span class="catcher__title"> Lire aussi </span><span class="catcher__desc"> <span class="icon__premium"><span class="sr-only">Article réservé à nos abonnés</span></span> <a href="https://www.lemonde.fr/sciences/article/2014/03/10/rachid-yazami-chimiste-electroactif_4380500_1650684.html" class="js-article-read-also catcher--favoris__link" data-premium="1">Rachid Yazami, chimiste électroactif</a> </span> </div> <div class="catcher__favorite"> <button class="lmd-btn-icon lmd-btn-icon--primary lmd-btn-icon--m js-lmd-dropdown-favorite-toggler" aria-expanded="false" aria-haspopup="true" aria-controls="lmd-dropdown-favorite" aria-label="Lire plus tard" data-article-id="249697" data-position="lire aussi" data-url="https://www.lemonde.fr/sciences/article/2014/03/10/rachid-yazami-chimiste-electroactif_4380500_1650684.html" data-status=""> <span class="icon__favorites"></span> <span class="js-btn-icon-tooltip" aria-hidden="true">Lire plus tard</span> </button> </div> </section> <p class="article__paragraph ">Les chimistes n’en ont donc pas fini avec ces batteries. Il faut par exemple encore augmenter leur capacité sans nuire à la sécurité. En effet, à force de charge et de décharge, l’électrolyte qui sépare les deux électrodes peut se dégrader, conduisant à des dégagements gazeux et donc à des explosions ou des inflammations. Christian Masquelier possède aussi des brevets avec John Goodenough pour des électrodes plus efficaces contenant du fer et du phosphore.</p> <p class="article__paragraph ">Le cobalt, rare et cher, pourrait aussi être remplacé par du nickel plus disponible. Le sodium pourrait même évincer le lithium. Sans compter qu’il faut aussi songer au recyclage de tous ces matériaux et produits. <em>« Ces recheches sont toujours très actives »</em>, conclut Jean-Marie Tarascon. Y compris pour les vétérans John Goodenough et Stanley Whittingham, qui continuent de publier et d’assister à des conférences. Ce dernier était d’ailleurs le 9 octobre, jour de l’annonce, à la tribune de la douzième conférence sur l’Advanced lithium batteries for automobile applications à Ulm en Allemagne, où il a été « énergétiquement » applaudi.</p> <section class="author"> <p class="article__author-container"> <span class="author__detail"><a class="article__author-link" href="/signataires/david-larousserie/"> <span class="author__name">David Larousserie</span></a></span> </p> </section> <section class="article__reactions"> <section id="js-paywall-comments" class="paywall__comments"> <header class="paywall__comments-header"> <div class="paywall__comments-title">L’espace des contributions est réservé aux abonnés.</div> <div class="paywall__comments-subtitle">Abonnez-vous pour accéder à cet espace d’échange et contribuer à la discussion.</div> </header> <section class="paywall__comments-btn"> <section class="paywall__comments-subscribe"> <a href="https://abo.lemonde.fr/?lmd_medium=BOUTONS_LMFR&lmd_campaign=CONTRIBUTION_ARTICLE" class="btn btn--premium js-btn-premium">S’abonner</a> </section> </section> <section class="paywall__comments-close"></section> </section> <p class="comments__active comments__tooltip">Contribuer</p> <a href="https://www.lemonde.fr/syndication/" class="reuse__content" title="Réutiliser ce contenu" target="_blank">Réutiliser ce contenu</a> </section> </article> <footer class="article__footer-single old__article-footer"> <section class="friend "> <div class="OUTBRAIN js-friend-pos-1" data-src="https://www.lemonde.fr/sciences/article/2019/10/09/le-nobel-de-chimie-recompense-un-americain-un-britannique-et-un-japonais-pour-leurs-travaux-sur-les-batteries-au-lithium_6014824_1650684.html" data-widget-id="AR_1"></div> </section> <section class="article__siblings article__siblings--iso"> <section class="article__siblings-container old__article-siblings-container"> <section id="article_recos_1"></section> <section class="friend old__friend-siblings"> <div class="OUTBRAIN js-friend-pos-2" data-src="https://www.lemonde.fr/sciences/article/2019/10/09/le-nobel-de-chimie-recompense-un-americain-un-britannique-et-un-japonais-pour-leurs-travaux-sur-les-batteries-au-lithium_6014824_1650684.html" data-widget-id="AR_2"></div> </section> <section id="article_recos_2"></section> <section class="friend old__friend-siblings"> <div class="OUTBRAIN js-friend-pos-3" data-src="https://www.lemonde.fr/sciences/article/2019/10/09/le-nobel-de-chimie-recompense-un-americain-un-britannique-et-un-japonais-pour-leurs-travaux-sur-les-batteries-au-lithium_6014824_1650684.html" data-widget-id="AR_3"></div> </section> <section id="article_recos_3"></section> </section> </section> </footer> </section> <aside class="aside__iso old__aside"> <section class="friend js-pave-haut"> <div id="pave_haut" class="dfp-slot dfp__slot friend--around dfp__sticky dfp__slot--pave dfp__slot--desktop" data-format="pave_haut" aria-hidden="true"></div> </section> <section id="forecast_widget" class="friend"></section> <section class="friend js-pave-milieu"> <div id="pave_milieu" class="dfp-slot dfp__slot friend--around dfp__sticky dfp__slot--pave dfp__slot--desktop dfp-unloaded" data-format="pave_milieu" aria-hidden="true"></div> </section> <section class="friend "> <div class="insert"> <p class="insert__title">Édition du jour</p> <p class="insert__date">Daté du lundi 17 février</p> <img src="data:image/svg+xml,%3Csvg xmlns='http://www.w3.org/2000/svg' viewBox='0 0 276 201'%3E%3C/svg%3E" data-srcset="/thumbnail/journal/20250217/276/201?5799247" width="276" height="201" class="insert__media" alt=""> <a class="insert__action lmd-btn lmd-btn--l lmd-btn--black" rel="noopener" target="_blank" data-target="jelec-sidebar" href="https://journal.lemonde.fr/">Lire le journal numérique</a> </div> </section> <section class="friend friend__container"> <section class="friend friend--sticky"> <div class="OUTBRAIN js-friend-aside" data-src="https://www.lemonde.fr/sciences/article/2019/10/09/le-nobel-de-chimie-recompense-un-americain-un-britannique-et-un-japonais-pour-leurs-travaux-sur-les-batteries-au-lithium_6014824_1650684.html" data-widget-id="SB_1"></div> </section> </section> <section class="friend "> <a class="bizdev-poster" data-partner="memorable" href="https://www.lemonde.fr/memorable/quiz-et-questions-de-culture-generale"> <div class="bizdev-poster__header"><span class="bizdev-poster__lmd-logo"></span><span class="bizdev-poster-logo--memorable"></span></div> <img class="bizdev-poster__image" data-src="https://asset.lemde.fr/medias/img/widgets/widget-services-memorable.png"> <div class="bizdev-poster__title">Culture générale</div> <div class="bizdev-poster__description">Des leçons interactives par la rédaction pour tester vos connaissances.</div> <div class="lmd-btn-rounded lmd-btn-rounded--secondary lmd-btn-rounded--s lmd-btn-rounded--semibold">Découvrir</div> </a> </section> <section class="friend js-pave-bas"> <div id="pave_bas" class="dfp-slot dfp__slot friend--around dfp__sticky dfp__slot--pave dfp__slot--desktop dfp-unloaded" data-format="pave_bas" aria-hidden="true"></div> </section> <section class="friend "> <div class="js-bizdev bd__bloc--image" data-partner="nosgestesclimat"> <a href="https://www.lemonde.fr/chaleur-humaine/article/2025/01/30/mesurez-votre-impact-environnement-avec-le-calculateur-d-empreinte-carbone-et-eau_6523433_6125299.html?lmd_medium=bizdev&lmd_campaign=services_partenaire_lmfr&lmd_creation=ademe" target="_blank" rel="noopener"> <img data-src="https://www.lemonde.fr/bucket/resources/front/img/group/nosgestesclimat.4263f7e1617f9e2a.png" height="280" width="300" alt="" style="height:280px;"> </a> </div> </section> </aside> <section class="services-carousel"> <div class="services-list"> <div class="services-list__header"> <h4 class="services-list__title" id="ServiceCarousel">Jeux</h4> <a class="lmd-btn-rounded lmd-btn-rounded--s lmd-btn-rounded--semibold lmd-btn-rounded--secondary js-services-discover-btn" href="https://jeux.lemonde.fr/">Découvrir</a> <div class="services-list__scroll-btns"> <button class="lmd-btn-icon lmd-btn-icon--m lmd-btn-icon--primary js-services-scroll-btn" disabled="true" aria-hidden="true" tabindex="-1"> <span class="services-list__arrow-icon services-list__arrow-icon--prev icon__arrow-right-bis "></span> </button> <button class="lmd-btn-icon lmd-btn-icon--m lmd-btn-icon--primary js-services-scroll-btn" aria-hidden="true" tabindex="-1"> <span class="services-list__arrow-icon icon__arrow-right-bis"></span> </button> </div> </div> <div class="services-list__list js-carousel-services" data-services-name="Jeux" aria-labelledby="ServiceCarousel" role="group" tabindex="-1"> <a class="services-list__service js-carousel-services-card" data-service-name="Mots croisés mini" href="https://jeux.lemonde.fr/mini-mots-croises#origin=HPcarrousel"> <img class="services-list__service-img" alt="Mots croisés mini" data-src="//img.lemde.fr/160x160/2024/06/28/c34e571_1719581197676-jeux-mots-croises-mini.jpg" height="80" width="80"> <div> <p class="services-list__service-title">Mots croisés mini</p> <p class="services-list__service-text">Profitez tout l’été de grilles 5x5 inédites et ludiques, niveau débutant</p> </div> </a> <a class="services-list__service js-carousel-services-card" data-service-name="Mots croisés" href="https://jeux.lemonde.fr/mots-croises#origin=HPcarrousel"> <img class="services-list__service-img" alt="Mots croisés" data-src="//img.lemde.fr/160x160/2024/06/28/d756a60_1719581226046-jeux-mots-croises.jpg" height="80" width="80"> <div> <p class="services-list__service-title">Mots croisés</p> <p class="services-list__service-text">Chaque jour une nouvelle grille de Philippe Dupuis</p> </div> </a> <a class="services-list__service js-carousel-services-card" data-service-name="Mots trouvés" href="https://jeux.lemonde.fr/mots-trouves#origin=HPcarrousel"> <img class="services-list__service-img" alt="Mots trouvés" data-src="//img.lemde.fr/160x160/2024/06/28/12a9142_1719581259099-jeux-mot-trouves.jpg" height="80" width="80"> <div> <p class="services-list__service-title">Mots trouvés</p> <p class="services-list__service-text">10 minutes pour trouver un maximum de mots</p> </div> </a> <a class="services-list__service services-list__service--hide-on-mobile js-carousel-services-card" data-service-name="Sudoku" href="https://jeux.lemonde.fr/sudoku#origin=HPcarrousel"> <img class="services-list__service-img" alt="Sudoku" data-src="//img.lemde.fr/160x160/2024/06/28/31a5c8d_1719581288026-jeux-sudoku.jpg" height="80" width="80"> <div> <p class="services-list__service-title">Sudoku</p> <p class="services-list__service-text">Testez votre logique de façon ludique</p> </div> </a> <a class="services-list__service services-list__service--hide-on-mobile js-carousel-services-card" data-service-name="Mahjong" href="https://arcade.lemonde.fr/mahjong/#origin=HPcarrousel"> <img class="services-list__service-img" alt="Mahjong" data-src="//img.lemde.fr/160x160/2024/06/28/ba2de87_1719581315009-jeux-mahjong.jpg" height="80" width="80"> <div> <p class="services-list__service-title">Mahjong</p> <p class="services-list__service-text">Jouer gratuitement en ligne</p> </div> </a> <a class="services-list__service services-list__service--hide-on-mobile js-carousel-services-card" data-service-name="Le Monde Jeux" href="https://jeux.lemonde.fr/#offers"> <img class="services-list__service-img" alt="Le Monde Jeux" data-src="//img.lemde.fr/160x160/2024/06/28/2c56219_1719581343076-jeux.jpg" height="80" width="80"> <div> <p class="services-list__service-title">Le Monde Jeux</p> <p class="services-list__service-text">Chaque jour de nouveaux jeux et plus de 2000 grilles d’archives</p> </div> </a> </div> <button class="services-list__see-more lmd-btn lmd-btn--fullwidth lmd-btn--l lmd-btn--white js-carousel-see-more" data-toggle="collapse" data-toggle-target=".services-list__service" role="button" aria-describedby="ServiceCarousel">Voir plus</button> </div> </section> <div class="lazy-bizdev" data-url="sciences" data-position="desktopFooter" data-service=""></div> </section> </section> <section id="js-capping" class="capping" data-full="0" data-mini="0"> <section id="js-capping-wrapper" class="capping__wrapper"> <section id="js-capping-header"class="capping__header"> <span class="icon__information"></span> <p class="capping__notice">Lecture du <i>Monde</i> en cours sur un autre appareil.</p> </section> <section id="js-capping-content"class="capping__content"> <p class="capping__title">Vous pouvez lire <i>Le Monde</i> sur un seul appareil à la fois</p> <div class="capping__picture"></div> <button type="button" class="button button--lightblue capping__cta js-capping-close">Continuer à lire ici</button> <p class="capping__cta-text">Ce message s’affichera sur l’autre appareil.</p> <a href="https://moncompte.lemonde.fr" id="js-capping-yellow-button" class="button button--subscribe capping__cta capping__cta--next" data-cta="multi">Découvrir les offres multicomptes</a> </section> <section id="js-capping-bottom" class="capping__bottom"> <button type="button" id="js-capping-trigger" class="capping__trigger" data-toggle="collapse" data-toggle-target=".capping__faq">Pourquoi voyez-vous ce message ?</button> <ul id="js-capping-faq"class="capping__faq"> <li class="capping__item"> <p class="capping__answer">Parce qu’une autre personne (ou vous) est en train de lire <i>Le Monde</i> avec ce compte sur un autre appareil.</p> <p class="capping__answer">Vous ne pouvez lire <i>Le Monde</i> que sur <strong>un seul appareil</strong> à la fois (ordinateur, téléphone ou tablette).</p> </li> <li class="capping__item"> <p class="capping__question">Comment ne plus voir ce message ?</p> <p class="capping__answer">En cliquant sur « <button type="button" class="capping__link js-capping-close js-capping-close-extended">Continuer à lire ici</button> » et en vous assurant que vous êtes la seule personne à consulter <i>Le Monde</i> avec ce compte.</p> </li> <li class="capping__item"> <p class="capping__question">Que se passera-t-il si vous continuez à lire ici ?</p> <p class="capping__answer">Ce message s’affichera sur l’autre appareil. Ce dernier restera connecté avec ce compte.</p> </li> <li class="capping__item"> <p class="capping__question">Y a-t-il d’autres limites ?</p> <p class="capping__answer">Non. Vous pouvez vous connecter avec votre compte sur autant d’appareils que vous le souhaitez, mais en les utilisant à des moments différents.</p> </li> <li class="capping__item"> <p class="capping__question">Vous ignorez qui est l’autre personne ?</p> <p class="capping__answer">Nous vous conseillons de <a href="https://secure.lemonde.fr/sfuser/password/lost" class="capping__link js-capping-password">modifier votre mot de passe</a>.</p> </li> </ul> </section> </section> </section> <section id="js-capping-old-article" class="capping" data-full="0" data-mini="0"> <section id="js-capping-old-article-wrapper" class="capping__wrapper"> <section id="js-capping-old-article-header"class="capping__header"> <span class="icon__information"></span> <p class="capping__notice">Lecture restreinte</p> </section> <section id="js-capping-old-article-content" class="capping__content"> <p class="capping__title">Votre abonnement n’autorise pas la lecture de cet article</p> <div class="capping__picture"></div> <p class="capping__cta-text">Pour plus d’informations, merci de contacter notre service commercial.</p> </section> </section> </section> </main> <footer id="footer" class="footer footer--free"> <section class="zone zone--footer old__zone"> <section class="footer__main"> <section class="footer__top"> <section class="footer__category-container"> <section class="footer__category footer__category-services js-footer-category"> <h3 class="footer__category-title">Services Le Monde</h3> <ul class="footer__links"> <li class="footer__bullet"><a class="footer__link" href="https://boutique.lemonde.fr/" >Boutique Le Monde</a></li> <li class="footer__bullet"><a class="footer__link" href="https://ateliers.lemonde.fr/" >Les ateliers du Monde</a></li> <li class="footer__bullet"><a class="footer__link" href="https://www.lemonde.fr/memorable/tester-et-ameliorer-sa-memoire" >Mémorable : travailler sa mémoire</a></li> <li class="footer__bullet"><a class="footer__link" href="https://jeux.lemonde.fr/mots-croises" >Mots croisés</a></li> <li class="footer__bullet"><a class="footer__link" href="https://jeux.lemonde.fr/sudoku" >Sudokus</a></li> <li class="footer__bullet"><a class="footer__link" href="https://www.lemonde.fr/resultats-elections/" >Résultats des élections législatives 2024</a></li> <li class="footer__bullet"><a class="footer__link" href="https://www.lemonde.fr/education/" >Education</a></li> <li class="footer__bullet"><a class="footer__link" href="https://www.lemonde.fr/m-gastronomie/" >Gastronomie</a></li> <li class="footer__bullet"><a class="footer__link" href="https://www.lemonde.fr/syndication/" >Réutiliser nos contenus</a></li> </ul> </section> <section class="footer__category footer__category-guides js-footer-category"> <h3 class="footer__category-title">Guides d'achat Le Monde</h3> <ul class="footer__links"> <li class="footer__bullet"><a class="footer__link" href="https://www.lemonde.fr/guides-d-achat/article/2024/04/05/les-meilleurs-robots-patissiers_6226175_5306571.html" >Les meilleurs robots pâtissiers</a></li> <li class="footer__bullet"><a class="footer__link" href="https://www.lemonde.fr/guides-d-achat/article/2023/09/08/les-meilleurs-robots-aspirateurs-laveurs_6188403_5306571.html" >Les meilleurs robots aspirateurs laveurs</a></li> <li class="footer__bullet"><a class="footer__link" href="https://www.lemonde.fr/guides-d-achat/article/2022/11/23/les-meilleurs-jeux-de-societe-pour-adultes_6151232_5306571.html" >Jeux de société pour adultes</a></li> <li class="footer__bullet"><a class="footer__link" href="https://www.lemonde.fr/guides-d-achat/article/2023/10/17/le-meilleur-antivol-pour-velo_6195018_5306571.html" >Le meilleur antivol pour vélo</a></li> <li class="footer__bullet"><a class="footer__link" href="https://www.lemonde.fr/guides-d-achat/article/2023/11/24/les-meilleures-friteuses-sans-huile_6202128_5306571.html" >Les meilleures friteuses sans huile</a></li> <li class="footer__bullet"><a class="footer__link" href="https://www.lemonde.fr/guides-d-achat/article/2023/01/26/les-meilleures-imprimantes-laser_6159425_5306571.html" >Les meilleures imprimantes laser</a></li> </ul> </section> <section class="footer__category footer__category-international js-footer-category"> <h3 class="footer__category-title">Le Monde à l'international</h3> <ul class="footer__links"> <li class="footer__bullet"><a class="footer__link" href="https://www.lemonde.fr/en/" >Le Monde in English</a></li> <li class="footer__bullet"><a class="footer__link" href="https://www.lemonde.fr/algerie/" >Algérie</a></li> <li class="footer__bullet"><a class="footer__link" href="https://www.lemonde.fr/belgique/" >Belgique</a></li> <li class="footer__bullet"><a class="footer__link" href="https://www.lemonde.fr/canada/" >Canada</a></li> <li class="footer__bullet"><a class="footer__link" href="https://www.lemonde.fr/cote-d-ivoire/" >Côte d’Ivoire</a></li> <li class="footer__bullet"><a class="footer__link" href="https://www.lemonde.fr/mali/" >Mali</a></li> <li class="footer__bullet"><a class="footer__link" href="https://www.lemonde.fr/maroc/" >Maroc</a></li> <li class="footer__bullet"><a class="footer__link" href="https://www.lemonde.fr/senegal/" >Sénégal</a></li> <li class="footer__bullet"><a class="footer__link" href="https://www.lemonde.fr/suisse/" >Suisse</a></li> <li class="footer__bullet"><a class="footer__link" href="https://www.lemonde.fr/tunisie/" >Tunisie</a></li> </ul> </section> <section class="footer__category footer__category-partners js-footer-category"> <h3 class="footer__category-title">Services Partenaires</h3> <ul class="footer__links"> <li class="footer__bullet"><a class="footer__link" href="https://www.lemonde.fr/le-monde-services/article/2024/04/26/les-partenaires-du-monde_6230133_447.html" >Nos partenaires</a></li> <li class="footer__bullet"><a class="footer__link" href="https://jardinage.lemonde.fr/" >Découvrir le jardinage</a></li> <li class="footer__bullet"><a class="footer__link" href="https://paroles2chansons.lemonde.fr/" >Hits du moment</a></li> <li class="footer__bullet"><a class="footer__link" href="https://arcade.lemonde.fr/mahjong-solitaire/" >Mahjong solitaire gratuit</a></li> <li class="footer__bullet"><a class="footer__link" href="https://arcade.lemonde.fr/" >Jeux gratuits d’arcade</a></li> <li class="footer__bullet"><a class="footer__link" href="https://arcade.lemonde.fr/bubble-shooter/" >Bubble Shooter</a></li> <li class="footer__bullet"><a class="footer__link" href="https://www.lemonde.fr/annonces-legales/list" >Consulter les annonces légales</a></li> <li class="footer__bullet"><a class="footer__link" href="https://about.pressreader.com/hotels/le-monde/?utm_campaign=hospitality-le-monde&utm_source=le-monde&utm_medium=footer" >Le Monde pour les hôtels</a></li> <li class="footer__bullet"><a class="footer__link" href="https://www.lemonde.arsmundi.de/" >Art et objets avec Ars Mundi</a></li> </ul> </section> <section class="footer__category footer__category-sites js-footer-category"> <h3 class="footer__category-title">Sites du groupe</h3> <ul class="footer__links"> <li class="footer__bullet"><a class="footer__link" href="https://www.lemonde.fr/le-monde-evenements/" rel="noopener" target="_blank">Le Monde Evènements</a></li> <li class="footer__bullet"><a class="footer__link" href="https://www.courrierinternational.com/" rel="noopener" target="_blank">Courrier International</a></li> <li class="footer__bullet"><a class="footer__link" href="https://www.telerama.fr/" rel="noopener" target="_blank">Télérama</a></li> <li class="footer__bullet"><a class="footer__link" href="https://www.lavie.fr/" rel="noopener" target="_blank">La Vie</a></li> <li class="footer__bullet"><a class="footer__link" href="https://www.huffingtonpost.fr/" rel="noopener" target="_blank">Le HuffPost</a></li> <li class="footer__bullet"><a class="footer__link" href="https://www.nouvelobs.com/" rel="noopener" target="_blank">Le Nouvel Obs</a></li> <li class="footer__bullet"><a class="footer__link" href="https://www.monde-diplomatique.fr/" rel="noopener" target="_blank">Le Monde diplomatique</a></li> <li class="footer__bullet"><a class="footer__link" href="https://sdllemonde.fr/" rel="noopener" target="_blank">La société des lecteurs du Monde</a></li> <li class="footer__bullet"><a class="footer__link" href="https://www.lemonde.fr/qui-sommes-nous/article/2007/11/17/talents-un-site-d-emploi-coedite-par-le-monde-interactif-et-telerama_978404_3386.html" >Talents</a></li> <li class="footer__bullet"><a class="footer__link" href="https://ensecurite.sourcesure.eu/" rel="noopener" target="_blank">Source Sûre</a></li> <li class="footer__bullet"><a class="footer__link" href="https://www.lemonde.fr/le-club-de-l-economie/" >Le Club de l’économie</a></li> <li class="footer__bullet"><a class="footer__link" href="https://mpublicite.fr/" rel="noopener" target="_blank">M Publicité</a></li> <li class="footer__bullet"><a class="footer__link" href="https://carnet.lemonde.fr/annonce" rel="noopener" target="_blank">Le carnet du Monde</a></li> </ul> </section> </section> <section class="footer__middle"> <section class="footer__cta"> <p class="footer__title">Newsletters du monde</p> <a class="footer__link footer__link--cta" href="/newsletters/" > <span class="footer__icon icon__newsletter-footer"></span> Recevoir les newsletters du Monde </a> </section> <section class="footer__cta"> <p class="footer__title">Applications Mobiles</p> <section class="footer__apps"> <span class="footer__icon icon__apps"></span> <ul class="footer__links footer__links--apps"> <li class="footer__bullet footer__bullet--apps"><a class="footer__link footer__link--apps" href="https://www.lemonde.fr/applications-groupe/lemonde/ios/iphone/">Sur iPhone</a></li> <li class="footer__bullet footer__bullet--apps"><a class="footer__link footer__link--apps" href="https://www.lemonde.fr/applications-groupe/lemonde/android/smartphone/">Sur Android</a></li> </ul> </section> </section> <section class="footer__cta"> <p class="footer__title"> Abonnement </p> <a class="footer__link footer__link--cta" href="https://www.lemonde.fr/archives-du-monde/" > <span class="footer__icon icon__archive"></span> Archives du Monde </a> <a class="footer__link footer__link--cta" href="https://abo.lemonde.fr/?lmd_medium=BOUTONS_LMFR&lmd_campaign=CTA_LMFR&lmd_position=FOOTER&lmd_sequence=55&lmd_type_de_page=Article" rel="noopener" target="_blank"> <span class="footer__icon icon__subscribe"></span> S’abonner / Se désabonner </a> <a class="footer__link footer__link--cta js-footer-login" href="https://secure.lemonde.fr/sfuser/connexion" > <span class="footer__icon icon__connexion"></span> Se connecter </a> <a class="footer__link footer__link--cta" href="https://journal.lemonde.fr/" > <span class="footer__icon icon__journal"></span> Consulter le Journal du jour </a> <a class="footer__link footer__link--cta" href="https://evenements-abonnes.lemonde.fr/" rel="noopener" target="_blank"> Évenements abonnés </a> <a class="footer__link footer__link--cta" href="https://www.lemonde.fr/jeux-abonnes/" > Jeux-concours abonnés </a> <a class="footer__link footer__link--cta" href="https://www.lemonde.fr/faq/?thematic=contacter" rel="noopener" target="_blank"> Contacter Le Monde </a> </section> </section> <section class="footer__category footer__category-legales"> <input type="checkbox" tabindex="-1" name="footer__toggle" class="footer__category-checkbox" id="infos-legales"> <label for="infos-legales" class="footer__category-label"> <h3 class="footer__category-title">Informations légales le Monde</h3> </label> <ul class="footer__links"> <li class="footer__bullet"> <a class="footer__link" href="https://moncompte.lemonde.fr/mentions-legales" rel="noopener" target="_blank"> Mentions légales </a> </li> <li class="footer__bullet"> <a class="footer__link" href="https://moncompte.lemonde.fr/cgv" rel="noopener" target="_blank"> Conditions générales </a> </li> <li class="footer__bullet"> <a class="footer__link" href="https://www.lemonde.fr/actualite-medias/article/2010/11/03/la-charte-d-ethique-et-de-deontologie-du-groupe-le-monde_1434737_3236.html" rel="noopener" target="_blank"> Charte du Groupe </a> </li> <li class="footer__bullet"> <a class="footer__link" href="https://www.lemonde.fr/confidentialite/" rel="noopener" target="_blank"> Politique de confidentialité </a> </li> <li class="footer__bullet"> <a class="footer__link" href="https://www.lemonde.fr/faq/" rel="noopener" target="_blank"> Aide (FAQ) </a> </li> </ul> </section> </section> </section> <section class="footer__mandatory"> <h3 class="footer__title">Informations légales le Monde</h3> <ul class="footer__links footer__links--list"> <li class="footer__bullet"> <a class="footer__link footer__link--list " href="https://moncompte.lemonde.fr/mentions-legales" > Mentions légales </a> </li> <li class="footer__bullet"> <a class="footer__link footer__link--list " href="https://www.lemonde.fr/actualite-medias/article/2010/11/03/la-charte-d-ethique-et-de-deontologie-du-groupe-le-monde_1434737_3236.html" > Charte du Groupe </a> </li> <li class="footer__bullet"> <a class="footer__link footer__link--list " href="https://www.lemonde.fr/confidentialite/" > Politique de confidentialité </a> </li> <li class="footer__bullet"> <a class="footer__link footer__link--list gdpr-cs-parameters-link" href="/#" > Gestion des cookies </a> </li> <li class="footer__bullet"> <a class="footer__link footer__link--list " href="https://moncompte.lemonde.fr/cgv" rel="noopener" target="_blank"> Conditions générales </a> </li> <li class="footer__bullet"> <a class="footer__link footer__link--list " href="https://www.lemonde.fr/faq/" rel="noopener" target="_blank"> Aide (FAQ) </a> </li> </ul> </section> <section class="footer__bottom"> <p class="footer__title">Suivez Le Monde</p> <section class="footer__social"> <ul class="footer__links footer__links--social"> <li class="footer__bullet footer__bullet--social"> <a class="footer__link" href="https://www.facebook.com/lemonde.fr" rel="noopener" target="_blank"> <span class="footer__icon icon__facebook--footer"></span> Facebook </a> </li> <li class="footer__bullet footer__bullet--social"> <a class="footer__link" href="https://www.youtube.com/user/LeMonde" rel="noopener" target="_blank"> <span class="footer__icon icon__youtube"></span> Youtube </a> </li> <li class="footer__bullet footer__bullet--social"> <a class="footer__link" href="https://www.instagram.com/lemondefr/?hl=fr" rel="noopener" target="_blank"> <span class="footer__icon icon__instagram icon__instagram--footer"></span> Instagram </a> </li> <li class="footer__bullet footer__bullet--social"> <a class="footer__link" href="https://www.snapchat.com/discover/Le-Monde/8843708388" rel="noopener" target="_blank"> <span class="footer__icon icon__snapchat"></span> Snapchat </a> </li> <li class="footer__bullet footer__bullet--social"> <a class="footer__link" href="https://www.tiktok.com/@lemondefr" rel="noopener" target="_blank"> <span class="footer__icon icon__tiktok"></span> TikTok </a> </li> <li class="footer__bullet footer__bullet--social"> <a class="footer__link" href="https://www.lemonde.fr/actualite-medias/article/2019/08/12/les-flux-rss-du-monde-fr_5498778_3236.html" > <span class="footer__icon icon__rss"></span> Fils RSS </a> </li> </ul> </section> </section> </section> </footer> <script type="application/ld+json"> { "@context": "https://schema.org", "@type": "NewsArticle", "mainEntityOfPage": { "@type": "WebPage", "@id": "https://www.lemonde.fr/sciences/article/2019/10/09/le-nobel-de-chimie-recompense-un-americain-un-britannique-et-un-japonais-pour-leurs-travaux-sur-les-batteries-au-lithium_6014824_1650684.html" }, "headline": "Le prix Nobel de chimie r\u00e9compense trois chercheurs pour leurs travaux sur les batteries au lithium", "dateCreated": "2019-10-09T12:05:09+02:00", "datePublished": "2019-10-09T12:05:09+02:00", "dateModified": "2019-10-09T18:07:03+02:00", "publisher": { "@type": "Organization", "name": "Le Monde", "logo": { "@type": "ImageObject", "url": "https://asset.lemde.fr/medias/img/logos/lemonde.png", "width": "240", "height": "55" } }, "articleSection": ["Sciences","Prix Nobel"], "keywords": ["Prix Nobel","Sciences"], "description": "Deux Am\u00e9ricains et un Japonais ont \u00e9t\u00e9 r\u00e9compens\u00e9s pour la mise au point de batteries qui, depuis le d\u00e9but des ann\u00e9es 1990, ont envahi l\u2019\u00e9lectronique portable et m\u00eame l\u2019automobile.", "author": [ { "@type": "Person", "name": "David Larousserie" } ] , "image": { "@type": "ImageObject", "url": "https://img.lemde.fr/2019/10/09/0/0/2784/1390/1342/671/60/0/b9cf395_5795849-01-06.jpg", "width": "1342", "height": "696" } } </script> <script type="application/ld+json">{ "@context": "https://schema.org", "@type": "BreadcrumbList", "itemListElement": [ { "@type": "ListItem", "position": 1, "name": "A la une", "item": { "@id": "https://www.lemonde.fr" } } ,{ "@type": "ListItem", "position": 2, "name": "Sciences", "item": { "@id": "https://www.lemonde.fr/sciences/" } } ,{ "@type": "ListItem", "position": 3, "name": "Prix Nobel", "item": { "@id": "https://www.lemonde.fr/prix-nobel/" } } ] } </script> <script src="https://www.lemonde.fr/bucket/resources/front/js/common.b61386c33110162b.js" async="1"></script> <script src="https://www.lemonde.fr/bucket/resources/front/js/article.9b6ed966c4dfe331.js" async="1"></script> <div id="overlay" class="overlay"></div> <script type="text/plain" data-gdpr-purposes="ads" data-gdpr-src="https://widgets.outbrain.com/outbrain.js?i=fabb77af" data-gdpr-no-consent-src="https://widgets.outbrain.com/outbrain.js?i=fabb77af" async="1"></script> <script type="text/plain" data-gdpr-purposes="ads" data-gdpr-src="https://www.lemonde.fr/bucket/resources/front/js/ads.fc76881366e353c0.js" async="1"></script> <script src="https://www.lemonde.fr/bucket/resources/front/8fa6e88429e04299.346566d7d7f7ad3bdb5162a790513c20cdf6a6c3.js" async="1"></script> <script type="text/plain" data-gdpr-purposes="analytics" data-gdpr-src="https://www.lemonde.fr/bucket/resources/front/js/anltcs.ec4139cf117d2695.js" async="1"></script> <script src="https://www.lemonde.fr/bucket/resources/front/js/forecast.d34bc898744b0326.js" async="1"></script> <script type="text/plain" data-gdpr-purposes="personalization" data-gdpr-src="https://www.lemonde.fr/bucket/resources/front/js/survey.e9b89561e2bc9db2.js" async="1"></script> <script type="text/plain" data-gdpr-purposes="mediaPlatforms" data-gdpr-src="https://www.lemonde.fr/bucket/resources/front/js/scls.8ff99de0cc88f607.js" async="1"></script> <script type="text/plain" data-gdpr-purposes="analytics" data-gdpr-src="https://news.google.com/swg/js/v1/swg.js" async="1" subscriptions-control="manual"></script> <script type="text/plain" data-gdpr-purposes="personalization" data-gdpr-src="https://www.lemonde.fr/bucket/resources/front/js/batch_push.58df4eb1a5efe79c.js" async="1"></script> <script>var ADS_CONFIG = {"adUnit":"\/128139881\/LM_lemonde\/sciences\/sciences\/article","targets":{"article_has_video":false,"article_id":6014824,"article_is_longform":false,"article_type":"Article","keywords":"sciences","rub":"sciences","rubrique_id":1650684,"rubriques":["prix-nobel","sciences"],"teaser":false}}</script> <script type="text/plain" data-gdpr-purposes="ads" data-gdpr-src="https://boot.pbstck.com/v1/adm/ff68074f-eb4e-4535-b869-407a1c8fdd7d" async="1"></script> </body> </html>