CINXE.COM

Judita (Marko Marulić) – Wikipedija

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="hr" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Judita (Marko Marulić) – Wikipedija</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )hrwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy hr","wgMonthNames":["","siječanj","veljača","ožujak","travanj","svibanj","lipanj","srpanj","kolovoz","rujan","listopad","studeni","prosinac"],"wgRequestId":"60c0080d-b65a-4e5e-a981-0d75c6a8360c","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Judita_(Marko_Marulić)","wgTitle":"Judita (Marko Marulić)","wgCurRevisionId":7041347,"wgRevisionId":7041347,"wgArticleId":34,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Stranice s ISBN greškama","Stranice s čarobnim ISBN poveznicama","Hrvatska epika","Djela Marka Marulića"],"wgPageViewLanguage":"hr","wgPageContentLanguage":"hr","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Judita_(Marko_Marulić)","wgRelevantArticleId":34,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia", "wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"hr","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"hr"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":40000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q1686088","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgSiteNoticeId":"2.5"};RLSTATE={ "ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready","ext.dismissableSiteNotice.styles":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Web2Cit","ext.gadget.switcher","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming", "ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking","ext.dismissableSiteNotice"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=hr&amp;modules=ext.cite.styles%7Cext.dismissableSiteNotice.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=hr&amp;modules=startup&amp;only=scripts&amp;raw=1&amp;skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=hr&amp;modules=site.styles&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f9/Judita-str1.gif"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1867"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f9/Judita-str1.gif"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="1244"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="996"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Judita (Marko Marulić) – Wikipedija"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//hr.m.wikipedia.org/wiki/Judita_(Marko_Maruli%C4%87)"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Uredi" href="/w/index.php?title=Judita_(Marko_Maruli%C4%87)&amp;action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedija (hr)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//hr.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Judita_(Marko_Maruli%C4%87)"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.hr"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipedija Atom izvor" href="/w/index.php?title=Posebno:Nedavne_promjene&amp;feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Judita_Marko_Marulić rootpage-Judita_Marko_Marulić skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Prijeđi na sadržaj</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Mrežno mjesto"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Glavni izbornik" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Glavni izbornik</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Glavni izbornik</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">premjesti</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">sakrij</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Orijentacija </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Glavna_stranica" title="Posjeti glavnu stranicu [z]" accesskey="z"><span>Glavna stranica</span></a></li><li id="n-contents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedija:Sadr%C5%BEaj"><span>Sadržaj</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Posebno:Slu%C4%8Dajna_stranica" title="Učitavanje slučajne stranice [x]" accesskey="x"><span>Slučajna stranica</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Posebno:Nedavne_promjene" title="Popis nedavnih promjena u wikiju [r]" accesskey="r"><span>Nedavne promjene</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedija:Kafi%C4%87" title="O projektu, što možete učiniti, gdje se što nalazi"><span>Kafić</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomo%C4%87:Sadr%C5%BEaj" title="Mjesto gdje se može dobiti pomoć"><span>Pomoć</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Glavna_stranica" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedija" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-hr.svg" style="width: 7.5em; height: 1.375em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Slobodna enciklopedija" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-hr.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Posebno:Tra%C5%BEi" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Pretraži Wikipediju [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Traži</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Pretraži projekt Wikipedija" aria-label="Pretraži projekt Wikipedija" autocapitalize="sentences" title="Pretraži Wikipediju [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Posebno:Traži"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Traži</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Osobni alati"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Izgled"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page&#039;s font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Izgled" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Izgled</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&amp;utm_medium=sidebar&amp;utm_campaign=C13_hr.wikipedia.org&amp;uselang=hr" class=""><span>Donacije</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Posebno:Stvori_ra%C4%8Dun&amp;returnto=Judita+%28Marko+Maruli%C4%87%29" title="Predlažemo Vam da stvorite račun i prijavite se, iako to nije obavezno" class=""><span>Stvori račun</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Posebno:Prijava&amp;returnto=Judita+%28Marko+Maruli%C4%87%29" title="Predlažemo Vam da se prijavite, iako to nije obavezno [o]" accesskey="o" class=""><span>Prijavi se</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Više mogućnosti" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Osobni alati" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Osobni alati</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Suradnički izbornik" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&amp;utm_medium=sidebar&amp;utm_campaign=C13_hr.wikipedia.org&amp;uselang=hr"><span>Donacije</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Posebno:Stvori_ra%C4%8Dun&amp;returnto=Judita+%28Marko+Maruli%C4%87%29" title="Predlažemo Vam da stvorite račun i prijavite se, iako to nije obavezno"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Stvori račun</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Posebno:Prijava&amp;returnto=Judita+%28Marko+Maruli%C4%87%29" title="Predlažemo Vam da se prijavite, iako to nije obavezno [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Prijavi se</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Stranice za neprijavljene suradnike <a href="/wiki/Pomo%C4%87:Uvod" aria-label="Vidi više o uređivanju"><span>saznajte više</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Posebno:Moji_doprinosi" title="Popis uređivanja učinjenih s ove IP adrese [y]" accesskey="y"><span>Doprinosi</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Posebno:Moj_razgovor" title="Rasprava o uređivanjima s ove IP adrese [n]" accesskey="n"><span>Razgovor</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><div id="mw-dismissablenotice-anonplace"></div><script>(function(){var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node){node.outerHTML="\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice\"\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-close\"\u003E[\u003Ca tabindex=\"0\" role=\"button\"\u003Esakrij\u003C/a\u003E]\u003C/div\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-body\"\u003E\u003C!-- CentralNotice --\u003E\u003Cdiv id=\"localNotice\" data-nosnippet=\"\"\u003E\u003Cdiv class=\"sitenotice\" lang=\"hr\" dir=\"ltr\"\u003E\u003Ctable class=\"plainlinks fmbox fmbox-system\" style=\"clear: both; margin: 0.2em 0; border: 1px solid #aaa; background: #f9f9f9; width: 100%; background: #f9f9f9; border:1px solid #E3B100;\"\u003E\n\u003Ctbody\u003E\u003Ctr\u003E\t\n\u003Ctd class=\"mbox-image\"\u003E\n \u003Cspan typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"/wiki/Marko_Maruli%C4%87\" title=\"Marko Marulić\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Wikipedia_Puzzleball_Maruli%C4%87_500.png/40px-Wikipedia_Puzzleball_Maruli%C4%87_500.png\" decoding=\"async\" width=\"40\" height=\"40\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Wikipedia_Puzzleball_Maruli%C4%87_500.png/60px-Wikipedia_Puzzleball_Maruli%C4%87_500.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Wikipedia_Puzzleball_Maruli%C4%87_500.png/80px-Wikipedia_Puzzleball_Maruli%C4%87_500.png 2x\" data-file-width=\"640\" data-file-height=\"640\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E\u003C/td\u003E\n\u003Ctd class=\"mbox-text\" style=\"\"\u003E \u003Cb\u003EGodina \u003Ca href=\"/wiki/Marko_Maruli%C4%87\" title=\"Marko Marulić\"\u003EMarka Marulića\u003C/a\u003E\u003C/b\u003E – 500 godina od smrti oca hrvatske književnosti. \u003C/td\u003E\n\u003C/tr\u003E\n\u003C/tbody\u003E\u003C/table\u003E\n\u003Ctable class=\"plainlinks fmbox fmbox-system\" style=\"clear: both; margin: 0.2em 0; border: 1px solid #aaa; background: #f9f9f9; width: 100%; background: #f9f9f9; border:1px solid #eaa;\"\u003E\n\u003Ctbody\u003E\u003Ctr\u003E\t\n\u003Ctd class=\"mbox-image\"\u003E\n \u003Cspan typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"/wiki/Wikipedija:Kriteriji_zna%C4%8Dajnosti_po_temama\" title=\"Wikipedija:Kriteriji značajnosti po temama\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Help-content.svg/22px-Help-content.svg.png\" decoding=\"async\" width=\"22\" height=\"22\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Help-content.svg/33px-Help-content.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Help-content.svg/44px-Help-content.svg.png 2x\" data-file-width=\"48\" data-file-height=\"48\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E\u003C/td\u003E\n\u003Ctd class=\"mbox-text\" style=\"\"\u003E \u003Ca href=\"/wiki/Wikipedija:Kriteriji_zna%C4%8Dajnosti_po_temama\" title=\"Wikipedija:Kriteriji značajnosti po temama\"\u003ERaspravite \u003Cb\u003Erazradu po temama kriterija\u003C/b\u003E o značajnosti!\u003C/a\u003E \u003C/td\u003E\n\u003C/tr\u003E\n\u003C/tbody\u003E\u003C/table\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E";}}());</script></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Mrežno mjesto"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Sadržaj" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Sadržaj</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">premjesti</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">sakrij</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Početak</div> </a> </li> <li id="toc-Kompozicija" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Kompozicija"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Kompozicija</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Kompozicija-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Sadržaj cjeline Kompozicija</span> </button> <ul id="toc-Kompozicija-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Povijesna_pozadina" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Povijesna_pozadina"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>Povijesna pozadina</span> </div> </a> <ul id="toc-Povijesna_pozadina-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Nadahnuće_i_namjena" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Nadahnuće_i_namjena"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>Nadahnuće i namjena</span> </div> </a> <ul id="toc-Nadahnuće_i_namjena-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Uvodnik" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Uvodnik"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3</span> <span>Uvodnik</span> </div> </a> <ul id="toc-Uvodnik-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Sadržaj" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Sadržaj"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Sadržaj</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Sadržaj-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Sadržaj cjeline Sadržaj</span> </button> <ul id="toc-Sadržaj-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Prvo_libro" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Prvo_libro"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Prvo libro</span> </div> </a> <ul id="toc-Prvo_libro-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Drugo_libro" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Drugo_libro"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Drugo libro</span> </div> </a> <ul id="toc-Drugo_libro-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Treće_libro" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Treće_libro"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3</span> <span>Treće libro</span> </div> </a> <ul id="toc-Treće_libro-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Četvrto_libro" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Četvrto_libro"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.4</span> <span>Četvrto libro</span> </div> </a> <ul id="toc-Četvrto_libro-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Peto_libro" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Peto_libro"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.5</span> <span>Peto libro</span> </div> </a> <ul id="toc-Peto_libro-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Šesto_libro" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Šesto_libro"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.6</span> <span>Šesto libro</span> </div> </a> <ul id="toc-Šesto_libro-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Likovi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Likovi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Likovi</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Likovi-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Sadržaj cjeline Likovi</span> </button> <ul id="toc-Likovi-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Judita" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Judita"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Judita</span> </div> </a> <ul id="toc-Judita-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Holofern" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Holofern"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Holofern</span> </div> </a> <ul id="toc-Holofern-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Izdanja_i_prijevodi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Izdanja_i_prijevodi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Izdanja i prijevodi</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Izdanja_i_prijevodi-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Sadržaj cjeline Izdanja i prijevodi</span> </button> <ul id="toc-Izdanja_i_prijevodi-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Prijevodi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Prijevodi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Prijevodi</span> </div> </a> <ul id="toc-Prijevodi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Značaj" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Značaj"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Značaj</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Značaj-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Sadržaj cjeline Značaj</span> </button> <ul id="toc-Značaj-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Jezik" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Jezik"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>Jezik</span> </div> </a> <ul id="toc-Jezik-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Stilske_značajke" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Stilske_značajke"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2</span> <span>Stilske značajke</span> </div> </a> <ul id="toc-Stilske_značajke-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ideja_i_alegorija" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ideja_i_alegorija"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.3</span> <span>Ideja i alegorija</span> </div> </a> <ul id="toc-Ideja_i_alegorija-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Izvori" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Izvori"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Izvori</span> </div> </a> <ul id="toc-Izvori-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Vanjske_poveznice" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Vanjske_poveznice"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Vanjske poveznice</span> </div> </a> <ul id="toc-Vanjske_poveznice-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Sadržaj" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Prikaz sadržaja stranice" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Prikaz sadržaja stranice</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Judita (Marko Marulić)</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Idi na druge jezične varijante članka. Dostupan je na 8 jezika" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-8" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">8 jezika</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Judita" title="Judita – katalonski" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Judita" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="katalonski" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Judita_(Marko_Maruli%C4%87)" title="Judita (Marko Marulić) – njemački" lang="de" hreflang="de" data-title="Judita (Marko Marulić)" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="njemački" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Judita" title="Judita – engleski" lang="en" hreflang="en" data-title="Judita" data-language-autonym="English" data-language-local-name="engleski" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Judita_(chorwacki_epos)" title="Judita (chorwacki epos) – poljski" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Judita (chorwacki epos)" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="poljski" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%AE%D0%B4%D0%B8%D1%84%D1%8C_(%D0%BF%D0%BE%D1%8D%D0%BC%D0%B0_%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%BE_%D0%9C%D0%B0%D1%80%D1%83%D0%BB%D0%B8%D1%87%D0%B0)" title="Юдифь (поэма Марко Марулича) – ruski" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Юдифь (поэма Марко Марулича)" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="ruski" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Judita_(ep)" title="Judita (ep) – srpsko-hrvatski" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Judita (ep)" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="srpsko-hrvatski" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Judita_(Marko_Maruli%C4%87)" title="Judita (Marko Marulić) – slovenski" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Judita (Marko Marulić)" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="slovenski" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%AE%D0%B4%D1%96%D1%82%D0%B0_(%D0%BF%D0%BE%D0%B5%D0%BC%D0%B0)" title="Юдіта (поема) – ukrajinski" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Юдіта (поема)" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukrajinski" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q1686088#sitelinks-wikipedia" title="Poveznice na druge jezike" class="wbc-editpage">Uredi poveznice</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Imenski prostori"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Judita_(Marko_Maruli%C4%87)" title="Pogledaj sadržaj [c]" accesskey="c"><span>Stranica</span></a></li><li id="ca-talk" class="new vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Razgovor:Judita_(Marko_Maruli%C4%87)&amp;action=edit&amp;redlink=1" rel="discussion" class="new" title="Razgovorna stranica (stranica ne postoji) [t]" accesskey="t"><span>Razgovor</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Promijeni jezičnu varijantu" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">hrvatski</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Pogledi"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Judita_(Marko_Maruli%C4%87)"><span>Čitaj</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Judita_(Marko_Maruli%C4%87)&amp;veaction=edit" title="Uredite ovu stranicu [v]" accesskey="v"><span>Uredi</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Judita_(Marko_Maruli%C4%87)&amp;action=edit" title="Uredite izvorni kôd ove stranice [e]" accesskey="e"><span>Uredi kôd</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Judita_(Marko_Maruli%C4%87)&amp;action=history" title="Ranije izmjene na ovoj stranici [h]" accesskey="h"><span>Vidi povijest</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Pomagala"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Pomagala" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Pomagala</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Pomagala</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">premjesti</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">sakrij</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Više mogućnosti" > <div class="vector-menu-heading"> Radnje </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Judita_(Marko_Maruli%C4%87)"><span>Čitaj</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Judita_(Marko_Maruli%C4%87)&amp;veaction=edit" title="Uredite ovu stranicu [v]" accesskey="v"><span>Uredi</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Judita_(Marko_Maruli%C4%87)&amp;action=edit" title="Uredite izvorni kôd ove stranice [e]" accesskey="e"><span>Uredi kôd</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Judita_(Marko_Maruli%C4%87)&amp;action=history"><span>Vidi povijest</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Razno </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Posebno:%C5%A0to_vodi_ovamo/Judita_(Marko_Maruli%C4%87)" title="Popis svih stranica koje sadrže poveznice na ovu stranicu [j]" accesskey="j"><span>Što vodi ovamo</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Posebno:Povezane_promjene/Judita_(Marko_Maruli%C4%87)" rel="nofollow" title="Nedavne promjene na stranicama koje su povezane s navedenom stranicom [k]" accesskey="k"><span>Povezane promjene</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedija:Upload" title="Postavi datoteke [u]" accesskey="u"><span>Postavi datoteku</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Posebno:Posebne_stranice" title="Popis svih posebnih stranica [q]" accesskey="q"><span>Posebne stranice</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Judita_(Marko_Maruli%C4%87)&amp;oldid=7041347" title="Trajna poveznica na ovu verziju stranice"><span>Trajna poveznica</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Judita_(Marko_Maruli%C4%87)&amp;action=info" title="Više informacija o ovoj stranici"><span>Podatci o stranici</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Posebno:Citiraj&amp;page=Judita_%28Marko_Maruli%C4%87%29&amp;id=7041347&amp;wpFormIdentifier=titleform" title="Informacije o tome kako citirati ovu stranicu"><span>Citiraj ovu stranicu</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Posebno:Skra%C4%87iva%C4%8D_adresa&amp;url=https%3A%2F%2Fhr.wikipedia.org%2Fwiki%2FJudita_%28Marko_Maruli%25C4%2587%29"><span>Skraćeni URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Posebno:QrCode&amp;url=https%3A%2F%2Fhr.wikipedia.org%2Fwiki%2FJudita_%28Marko_Maruli%25C4%2587%29"><span>Preuzmi QR kôd</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Ispis/izvoz </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Posebno:Zbirka&amp;bookcmd=book_creator&amp;referer=Judita+%28Marko+Maruli%C4%87%29"><span>Stvori knjigu</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Posebno:DownloadAsPdf&amp;page=Judita_%28Marko_Maruli%C4%87%29&amp;action=show-download-screen"><span>Preuzmi kao PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Judita_(Marko_Maruli%C4%87)&amp;printable=yes" title="Inačica za ispis ove stranice [p]" accesskey="p"><span>Inačica za ispis</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Wikimedijini projekti </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Judita" hreflang="en"><span>Zajednički poslužitelj</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q1686088" title="Poveznica na stavku na projektu Wikipodatci [g]" accesskey="g"><span>Stavka na Wikipodatcima</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Pomagala"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Izgled"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Izgled</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">premjesti</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">sakrij</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Izvor: Wikipedija</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="hr" dir="ltr"><table class="infobox" cellpadding="2" style="float: right; width: 25em; font-size: 90%; margin-left: 1em;"> <tbody><tr> <th colspan="2" style="font-size: 130%; background-color: #e8e8ff;"><div style="text-align:center;"><i>Judita</i></div> </th></tr> <tr> <td colspan="2" width="100%"><div style="text-align:center;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Datoteka:Judita-str1.gif" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Judita-str1.gif/200px-Judita-str1.gif" decoding="async" width="200" height="311" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Judita-str1.gif/300px-Judita-str1.gif 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Judita-str1.gif/400px-Judita-str1.gif 2x" data-file-width="522" data-file-height="812" /></a></span> <br />Naslovnica prvog izdanja <i>Judite</i></div> </td></tr> <tr> <td><b>Naziv&#160;izvornika</b> </td> <td>Libar Marca Marula Splichianina V chomſe uſdarſi Iſtoria Sfete udouice Iudit u uerſih haruacchi ſloſena/chacho ona ubi uoiuodu Olopherna Poſridu uoiſche gnegoue/i oſlodobi puch iſraelſchi od ueliche pogibili<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">&#91;</span>1<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </td></tr> <tr> <td><b>Autor</b> </td> <td><a href="/wiki/Marko_Maruli%C4%87" title="Marko Marulić">Marko Marulić</a> </td></tr> <tr> <td><b>Država</b> </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Hrvatska" title="Hrvatska"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Croatia.svg/24px-Flag_of_Croatia.svg.png" decoding="async" width="24" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Croatia.svg/36px-Flag_of_Croatia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Croatia.svg/48px-Flag_of_Croatia.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Hrvatska" title="Hrvatska">Hrvatska</a> </td></tr> <tr> <td><b>Jezik</b> </td> <td><a href="/wiki/Hrvatski" class="mw-redirect" title="Hrvatski">hrvatski</a> (<a href="/wiki/%C4%8Cakavsko_narje%C4%8Dje" title="Čakavsko narječje">čakavsko narječje</a>) </td></tr> <tr> <td><b>Vrsta&#160;djela</b> </td> <td><a href="/w/index.php?title=Biblijsko-vergilijanski_ep&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Biblijsko-vergilijanski ep (stranica ne postoji)">biblijsko-vergilijanski ep</a> </td></tr> <tr> <td><b>Datum&#160;(godina)<br />izdanja</b> </td> <td><a href="/wiki/1521." title="1521.">1521.</a> </td></tr> <tr> <td><b>Mjesto&#160;radnje</b> </td> <td><a href="/wiki/Ekbatana" title="Ekbatana">Ekbatana</a>, <a href="/wiki/Jeruzalem" title="Jeruzalem">Jeruzalem</a> </td></tr> <tr> <td><b>Glavni&#160;lik(ovi)</b> </td> <td><a href="/wiki/Judita" title="Judita">Judita</a> </td></tr> <tr> <td><b>Teme</b> </td> <td><a href="/wiki/Domoljublje" title="Domoljublje">domoljublje</a>, <a href="/wiki/Hrabrost" title="Hrabrost">hrabrost</a>, <a href="/wiki/Kr%C5%A1%C4%87anstvo" title="Kršćanstvo">kršćanska uzoritost</a> </td></tr> </tbody></table> <p><b>Judita</b> je najznamenitije djelo <a href="/wiki/Marko_Maruli%C4%87" title="Marko Marulić">Marka Marulića</a> i prvi umjetnički <a href="/wiki/Ep" title="Ep">ep</a> <a href="/wiki/Hrvatska_knji%C5%BEevnost" title="Hrvatska književnost">hrvatske književnosti</a> ispjevan na <a href="/wiki/Hrvatski_jezik" title="Hrvatski jezik">hrvatskom jeziku</a>. Sastoji se od šest pjevanja simetričnoga rasporeda građe i ukupno 2126 dvostruko rimovanih dvanaesteraca s prenesenom rimom.<sup id="cite_ref-HBL_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-HBL-2"><span class="cite-bracket">&#91;</span>2<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Napisao ju je <a href="/wiki/1501." title="1501.">1501.</a> godine, a objavljena je <a href="/wiki/1521." title="1521.">1521.</a> godine, te za njegova života još dva puta u samo 18 mjeseci. Zapažena je i izvan granica Hrvatske i prevedena na mnoge svjetske jezike.<sup id="cite_ref-HE_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-HE-3"><span class="cite-bracket">&#91;</span>3<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>Ep prati pripovijest o udovici Juditi koja svojom hrabrošću spašava rodni grad Betuliju. Povijesne analize tumače djelo kao alegorijski spjev u kojem je prikazana turska opsada Splita.<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">&#91;</span>4<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kompozicija">Kompozicija</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Judita_(Marko_Maruli%C4%87)&amp;veaction=edit&amp;section=1" title="Uredi odlomak: Kompozicija" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Judita_(Marko_Maruli%C4%87)&amp;action=edit&amp;section=1" title="Uredi kôd odjeljka Kompozicija"><span>uredi kôd</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Povijesna_pozadina">Povijesna pozadina</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Judita_(Marko_Maruli%C4%87)&amp;veaction=edit&amp;section=2" title="Uredi odlomak: Povijesna pozadina" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Judita_(Marko_Maruli%C4%87)&amp;action=edit&amp;section=2" title="Uredi kôd odjeljka Povijesna pozadina"><span>uredi kôd</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Datoteka:Illustrated_page_from_the_second_edition_of_Judita_by_Marko_Maruli%C4%87,_1522.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Illustrated_page_from_the_second_edition_of_Judita_by_Marko_Maruli%C4%87%2C_1522.jpg/220px-Illustrated_page_from_the_second_edition_of_Judita_by_Marko_Maruli%C4%87%2C_1522.jpg" decoding="async" width="220" height="296" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Illustrated_page_from_the_second_edition_of_Judita_by_Marko_Maruli%C4%87%2C_1522.jpg/330px-Illustrated_page_from_the_second_edition_of_Judita_by_Marko_Maruli%C4%87%2C_1522.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/7e/Illustrated_page_from_the_second_edition_of_Judita_by_Marko_Maruli%C4%87%2C_1522.jpg 2x" data-file-width="400" data-file-height="539" /></a><figcaption>Stranica iz drugog izdanja <i>Judite</i> iz 1522.</figcaption></figure> <p>Radnja spjeva odvija se u vrijeme uspona <a href="/wiki/Asirija" title="Asirija">asirske države</a> i njezinog pada potkraj <a href="/wiki/7._stolje%C4%87e" title="7. stoljeće">7. stoljeća</a>. Tada su se naime, nezadovoljni okrutnom vladavinom Asiraca, udružili vladari <a href="/wiki/Medija" class="mw-redirect" title="Medija">Medije</a> i <a href="/wiki/Babilonsko_Carstvo" class="mw-redirect" title="Babilonsko Carstvo">Babilona</a> i podigli ustanak protiv Asiraca. Početkom <a href="/wiki/612._pr._Kr." title="612. pr. Kr.">612. pr. Kr.</a> osvojili su asirsku prijestolnicu <a href="/wiki/Niniva" title="Niniva">Ninivu</a>. Premda je asirski kralj još neko vrijeme vladao iz <a href="/wiki/Haran" title="Haran">Harana</a>, Asirsko je carstvo prestalo postojati. Ubrzo su Babilonci osnovali <a href="/wiki/Novobabilonsko_Carstvo" class="mw-redirect" title="Novobabilonsko Carstvo">Novobabilonsko Carstvo</a> i za prvoga kralja postavili <a href="/wiki/Nabopolasar" title="Nabopolasar">Nabopolasara</a>, inače rodom iz <a href="/wiki/Kaldeja" title="Kaldeja">Kaldeje</a>. </p><p>Kad je <a href="/wiki/Nabopolasar" title="Nabopolasar">Nabopolasar</a> potisnuo asriske snage sve do gornjeg toka <a href="/wiki/Eufrat" title="Eufrat">Eufrata</a>, <a href="/wiki/Egipat" title="Egipat">Egipat</a> se zabrinuo i poslao pomoć Asiriji (<a href="/w/index.php?title=616._pr._Kr.&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="616. pr. Kr. (stranica ne postoji)">616. pr. Kr.</a>). Istvremeno, <a href="/wiki/Medijsko_Carstvo" title="Medijsko Carstvo">Medijci</a>, koji su se nalazili na području zapadnog <a href="/wiki/Iran" title="Iran">Irana</a> i sada se širili prema <a href="/wiki/Anatolija" title="Anatolija">Anatoliji</a>, sklapaju savez s Babilonijom. Godine <a href="/wiki/610._pr._Kr." title="610. pr. Kr.">610. pr. Kr.</a> Babilonci uz pomoć Medijaca osvajaju <a href="/wiki/Haran" title="Haran">Haran</a> i potiskuju Asirce i Egipćane na područje <a href="/wiki/Sirija" title="Sirija">Sirije</a>. Odlučujuća je bila <a href="/wiki/Bitka_kod_Karkemi%C5%A1a" title="Bitka kod Karkemiša">bitka kod Karkemiša</a>, 605. pr. Kr. u kojoj s babilonske strane sudjeluju Nabopolasar i njegov sin i nasljednik <a href="/wiki/Nabukodonozor_II." class="mw-redirect" title="Nabukodonozor II.">Nabukodonozor II.</a>, koji i odnosi konačnu pobjedu nad Egipćanima. Odmah nakon bitke, na vijest da mu je otac umro, vraća se u Babilon i ondje biva okrunjen.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">&#91;</span>5<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Najveći uspon babilonska država je i doživjela pod Nebukadnezarom (Nabukodonozorom) II., koji je obnovio <a href="/wiki/Babilon" title="Babilon">Babilon</a>, osvojio velika područja <a href="/wiki/Sirija" title="Sirija">Sirije</a> i <a href="/wiki/Palestina" class="mw-disambig" title="Palestina">Palestine</a> te odveo Židove u ropstvo.<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">&#91;</span>6<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>Alegorijski, Marulić djelo smješta u vrijeme <a href="/wiki/Hrvatsko-osmanski_ratovi" title="Hrvatsko-osmanski ratovi">Hrvatsko-osmanskih ratova</a>, odnosno <a href="/wiki/Stogodi%C5%A1nji_hrvatsko-turski_rat" title="Stogodišnji hrvatsko-turski rat">Stogodišnjeg rata s Turcima</a>, koji su se u svom silovitom napredovanju nakon slamanja <a href="/wiki/Bosansko_kraljevstvo" class="mw-redirect" title="Bosansko kraljevstvo">Bosanskoga kraljevstva</a> približili <a href="/wiki/Split" title="Split">Splitu</a>. Vidjevši demoraliziranost i gubitak nade kod svojih građana, koji su se pripremali za pad Splita, Marulić je htio uliti nadu i podići moral svojih sugrađana. Prema povijesnim zapisima, Osmanlije su se nalazile nadomak Splitu i pripremali se za osvajanje izlaza na <a href="/wiki/Dalmacija" title="Dalmacija">Srednju Dalmaciju</a>.<sup id="cite_ref-dunja_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-dunja-7"><span class="cite-bracket">&#91;</span>7<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Nadahnuće_i_namjena"><span id="Nadahnu.C4.87e_i_namjena"></span>Nadahnuće i namjena</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Judita_(Marko_Maruli%C4%87)&amp;veaction=edit&amp;section=3" title="Uredi odlomak: Nadahnuće i namjena" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Judita_(Marko_Maruli%C4%87)&amp;action=edit&amp;section=3" title="Uredi kôd odjeljka Nadahnuće i namjena"><span>uredi kôd</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Marulić je djelo počeo pisati u korizmenim danima, kada je u svom pismu oslovnjenom na don Dujma, napisao da je <a href="/wiki/Nadahnu%C4%87e" title="Nadahnuće">nadahnuće</a> za svoju knjigu (libar) dobio <i>"prevrćući knjige <a href="/wiki/Stari_zavjet" title="Stari zavjet">Staroga zavjeta</a>"</i>.<sup id="cite_ref-grcic7_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-grcic7-8"><span class="cite-bracket">&#91;</span>8<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Kako je i sam napisao u uvodniku izvornoga izdanja, namjerio se na <a href="/wiki/Judita_(knjiga)" title="Judita (knjiga)">knjigu o Juditi</a>, gdje mu se svidjela biblijska pripovijest o hrabroj udovici <a href="/wiki/Judita" title="Judita">Juditi</a> i <i>"preoholom Holofernu, koja ubivši ga, oslobodi svu izraelsku zemlju od pogibelji koja se već bijaše nadvila"</i>.<sup id="cite_ref-grcic7_8-1" class="reference"><a href="#cite_note-grcic7-8"><span class="cite-bracket">&#91;</span>8<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Kako je naveo u pismu, poslužio se ovom parabolom kako bi ispjevao hrabrost Judite i ukazao na važnost vjere u <a href="/wiki/Isus_Krist" class="mw-redirect" title="Isus Krist">Isusa Krista</a> i u svoj narod. Dalje je istaknuo, kako nije preuzeo priču, već <i>"pripovijest pretočio u stihove, i po zakonu starih poeta kojima nije dosta da ispripovijede kako se neka zgoda zbila, nego mnoge postupke miješaju da bi ugodili onima što čitaju"</i>.<sup id="cite_ref-grcic7_8-2" class="reference"><a href="#cite_note-grcic7-8"><span class="cite-bracket">&#91;</span>8<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Istodobno je želio napisati djelo čitljivo <a href="/wiki/Splitsko_plemstvo" title="Splitsko plemstvo">splitskom plemstvu</a> i puku te pridonijeti kulturnom razvoju grada.<sup id="cite_ref-dunja_7-1" class="reference"><a href="#cite_note-dunja-7"><span class="cite-bracket">&#91;</span>7<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>Poput <a href="/wiki/Dante_Alighieri" title="Dante Alighieri">Dantea Alighierija</a>, i Marulić svoj uzor pronalazi u antičkoj književnosti, ali s kršćanskim elementima. Istovremeno je nasjedovatelj antičke poetičke baštine i kršćanski pjesnik, koji se koristi antičkim epskim značajkama; tako <a href="/wiki/Invokacija" title="Invokacija">invokacijom</a> ne zaziva <a href="/wiki/Muze" class="mw-redirect" title="Muze">muze</a>, kao što je slučaj kod <a href="/wiki/Homer" title="Homer">Homera</a> i <a href="/wiki/Vergilije" class="mw-redirect" title="Vergilije">Vergilija</a>,<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">&#91;</span>9<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> već kršćanskoga Boga, a time i židovskoga <a href="/wiki/Jahve" class="mw-redirect" title="Jahve">Jahvea</a>.<sup id="cite_ref-dunja_7-2" class="reference"><a href="#cite_note-dunja-7"><span class="cite-bracket">&#91;</span>7<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Kao i u <i><a href="/wiki/Bo%C5%BEanstvena_komedija" title="Božanstvena komedija">Božanstvenoj Komediji</a></i>, kršćanskom društvu približava biblijsku prispodobu, a istovremeno i šalje poruku smještajući je u kontekst svoga vremena. </p><p>Osim što je djelom htio potaknuti na otpor prema <a href="/wiki/Osmansko_Carstvo" title="Osmansko Carstvo">Turcima</a>, Marulić je građane htio podsjetiti i na <a href="/wiki/Spolnost_i_kr%C5%A1%C4%87anstvo" title="Spolnost i kršćanstvo">kršćanski pristup spolnosti</a>, važnosti predbračne čistoće, čistoga života i otvorenosti novom životu. Spominje i <a href="/wiki/Sodoma_i_Gomora" title="Sodoma i Gomora">Sodomu i Gomoru</a>, biblijske gradove koji su razoreni zbog pretjerane <a href="/wiki/Bludnost" title="Bludnost">bludnosti</a>, <a href="/wiki/Prostitucija" title="Prostitucija">prostitucije</a>, negiranja božje postojanosti i gubitka svakoga oblika <a href="/wiki/Moral" title="Moral">morala</a>:<sup id="cite_ref-grcic7_8-3" class="reference"><a href="#cite_note-grcic7-8"><span class="cite-bracket">&#91;</span>8<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> <i>"Eto, k vama ide moja veleštovana Judita, možda ne s manjim ukrasom nego kad se bijaše pokazala Holofernu, nego dapače da vas okrijepi u pridržavanju svete čistoće, pred vaše oči izijevši i postavivši sve ljepote, kreposti, krasote, dike i slave moje..."</i> Također, poručuje svakom čitatelju da se ugleda na hrabrost i njezinu krepost, ne bojeći se turske napasti, koja je <i>"samo kušnja koju Bog pred nas stavlja"</i>. Time želi reći kako se hrvatska državnost mora izboriti slogom i vjerom, a ne skrivanjem i razmišljanjem o predaji, kako su to činili <a href="/wiki/%C5%BDidovi" title="Židovi">Židovi</a> uoči Holofernovog napada u djelu.<sup id="cite_ref-dunja_7-3" class="reference"><a href="#cite_note-dunja-7"><span class="cite-bracket">&#91;</span>7<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>Iako je posvećeno njegovu kumu i splitskom svećeniku, Marulić je djelo namijenio običnom splitskom puku, koji i kako sam kaže nije učen niti poznaje <a href="/wiki/Talijanski" class="mw-redirect" title="Talijanski">talijanski</a> ili <a href="/wiki/Latinski_jezik" title="Latinski jezik">latinski jezik</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Uvodnik">Uvodnik</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Judita_(Marko_Maruli%C4%87)&amp;veaction=edit&amp;section=4" title="Uredi odlomak: Uvodnik" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Judita_(Marko_Maruli%C4%87)&amp;action=edit&amp;section=4" title="Uredi kôd odjeljka Uvodnik"><span>uredi kôd</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div><p> Na petoj stranici izvornika Judite, Marulić je zapisao da je djelo napisao <i>"od <a href="/wiki/Ro%C4%91enje_Krista" class="mw-redirect" title="Rođenje Krista">utjelovljenja Isuskrstova</a> godine prve nakon tisuću i petstote, dvadeset i drugoga dana mjeseca travnja, u Splitu gradu"</i>, što odgovara <a href="/wiki/22._travnja" title="22. travnja">22. travnju</a> <a href="/wiki/1501." title="1501.">1501.</a> godine, iako se pojedini <a href="/wiki/Povijest_knji%C5%BEevnosti" title="Povijest književnosti">povjesničari književnosti</a> ne slažu da je to uistinu nadnevak završetka djela.<sup id="cite_ref-grcic7_8-4" class="reference"><a href="#cite_note-grcic7-8"><span class="cite-bracket">&#91;</span>8<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> U uvodniku ističe kako je ep posvetio splitskom kanoniku don <a href="/w/index.php?title=Dujam_Balistrili%C4%87&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Dujam Balistrilić (stranica ne postoji)">Dujmu Balistriliću</a>, ostavivši iskaz o pjesništvu i izvorima kojima se koristio kako bi napisao djelo:<sup id="cite_ref-dunja_7-4" class="reference"><a href="#cite_note-dunja-7"><span class="cite-bracket">&#91;</span>7<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><div style="margin-bottom: 0.5em; padding-left:3%; padding-right:3%; color:var(--color-subtle, #54595d); text-align: left; font-size:95%"> <span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/15px-Wikiquote-logo.svg.png" decoding="async" width="15" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/23px-Wikiquote-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/30px-Wikiquote-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="355" /></span></span> »Evo bo historiju tuj svedoh na versih, po običaju naših začinjavac i jošće po zakonuonih starih poet, kam ni zadovoljno pročitati ako je dilo prošlo, da mnoge načine opkladaju, neka je vičnije onim ki budu štiti...«</div> <p>U srednjem dijelu uvodnika ili pogovora, Marulić daje opis vremena u kojem se djelo odvija, povijesno potkrijepljen i stilski dorađen kako bi uveo čitatelja u djelo, ali ujedno dao i uvid u povijest naroda <a href="/wiki/Bliski_Istok" class="mw-redirect" title="Bliski Istok">Bliskog Istoka</a> u vremenu 6 stoljeća prije Kristova rođenja. Nabukodonozor [II.], kralj <a href="/wiki/Babilonija" title="Babilonija">Babilonije</a> i Asirije, tada je u svojoj vlasti držao asirsku prijestolnicu Ninivu, te porazivši <a href="/w/index.php?title=Arfaksad&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Arfaksad (stranica ne postoji)">Arfaksada</a>, kralja Medije, kod rijeke <a href="/wiki/Eufrat" title="Eufrat">Eufrata</a> u <a href="/wiki/Mezopotamija" title="Mezopotamija">Mezopotamiji</a> postade vladar novobabilonskog kraljevstva. Svima koji su graničili s njim poruči da se predaju, ali oni se ne htjedoše pokoriti, pa otpremi Holoferna, koji osvoji sve kuda prođe.<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">&#91;</span>10<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>Marulić u nastavku daje prikaz cijele radnje u obliku kratkog <a href="/wiki/Esej" title="Esej">eseja</a>, a potom u obliku natuknica izdvaja najvažnije iz svakog pjevanja odnosno knjige (libra).<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">&#91;</span>11<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Sadržaj"><span id="Sadr.C5.BEaj"></span>Sadržaj</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Judita_(Marko_Maruli%C4%87)&amp;veaction=edit&amp;section=5" title="Uredi odlomak: Sadržaj" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Judita_(Marko_Maruli%C4%87)&amp;action=edit&amp;section=5" title="Uredi kôd odjeljka Sadržaj"><span>uredi kôd</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Prvo_libro">Prvo libro</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Judita_(Marko_Maruli%C4%87)&amp;veaction=edit&amp;section=6" title="Uredi odlomak: Prvo libro" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Judita_(Marko_Maruli%C4%87)&amp;action=edit&amp;section=6" title="Uredi kôd odjeljka Prvo libro"><span>uredi kôd</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Prvo pjevanje započinje uvodom u kojem se opisuje grad Ekbatan koji je sazidao kralj Arfaksad. Grad je bio oličenje njegove moći. No, mnogi su bili zavidni na njegovu moć, kao što je bio Nabukodonozor. U sukobu kod Eufrata između Arfaksada i Nabukodonozora, pobjeđuje Nabukodonozor. Nagradio je sve one koji su se borili za njega i šalje u sve okolne zemlje glasnike s porukom da mu se imaju pokloniti ili će biti osvojeni. Mnogo zemalja ga je ismijalo, na što se on zaklinje svojim prijestoljem da će ih sve pokoriti. Holofernu daje zadaću da zapovijeda vojskom i krene na zapad kako bi pokorio nedostojnike. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Drugo_libro">Drugo libro</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Judita_(Marko_Maruli%C4%87)&amp;veaction=edit&amp;section=7" title="Uredi odlomak: Drugo libro" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Judita_(Marko_Maruli%C4%87)&amp;action=edit&amp;section=7" title="Uredi kôd odjeljka Drugo libro"><span>uredi kôd</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Holofern prelazi s vojskom u Asiriju gdje nemilosrdno pokorava sve one koji mu se odupiru. Ostale koji se ne opiru podvlašćuje bez nasilja. No, Elaikim, židovski svećenik, narodima piše pisma da se bore i čuvaju Jeruzalem, napominje im da je spas u vjeri i molitvi Bogu. Kada Holofern saznaje za ta pisma razljuti se jer iz njih je jasno da se židovi spremaju na otpor. Jedan od njegovih vojnika po imenu Akior, pokušava mu pojasniti kako židovski narod ima jednog Boga i da je u bitkama on uvijek uz njih, a da ih se porazi moraju biti u božjoj nemilosti. Vojnicima Akiorove riječi nisu milo sjele. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Treće_libro"><span id="Tre.C4.87e_libro"></span>Treće libro</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Judita_(Marko_Maruli%C4%87)&amp;veaction=edit&amp;section=8" title="Uredi odlomak: Treće libro" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Judita_(Marko_Maruli%C4%87)&amp;action=edit&amp;section=8" title="Uredi kôd odjeljka Treće libro"><span>uredi kôd</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Da bi se osvetili Akiora svežu njegovi suborci za drvo ispred Betulije nadajući se kako će ga stanovnici smaknuti, no kako je Akior vjernik u židovskog Boga, oni ga poštede i prirede mu gozbu. Holofern napada grad, a stanovnici njegovu vojsku zasipaju kamenjem sa zidina. Holofern prekida dotok vode u grad i pokušava ih iscrpiti. Nakon 20 dana zavladala je žeđ u gradu i počinju se javljati građani da se pregovara o predaji. No, Ozij moli građane da se strpe još nekoliko dana kako bi im Bog poslao pomoć. Među stanovnicima je bila i Judita, naročite fizičke ljepote, udovica je i živi čestito i mnogo se moli Bogu, posti, daje milostinju jer je bila blažena s mnogo imovine. Muž joj je umro pod suncem prije nekoliko godina, a od tada živi sa svojom sluškinjom Abrom. Judita je nesretna jer su židovi lagano pribjegli rješenju da se predaju u nedaći. Obraća se ljudima i zaziva Abrahama, Izaka i Jakova, i navodi da će ih Bog spasiti ako budu ustrajni i ne iskušavaju ga. Juditina vjera u Boga je čista i nepokolebljiva. Kaže im da će sa svojom sluškinjom u noći izaći iz grada i neka se svi mole za Božju pomoć dok se one ne vrate. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Četvrto_libro"><span id=".C4.8Cetvrto_libro"></span>Četvrto libro</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Judita_(Marko_Maruli%C4%87)&amp;veaction=edit&amp;section=9" title="Uredi odlomak: Četvrto libro" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Judita_(Marko_Maruli%C4%87)&amp;action=edit&amp;section=9" title="Uredi kôd odjeljka Četvrto libro"><span>uredi kôd</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Judita se priprema zavesti Holoferna, uredila se poput prelijepe mlade žene koja odiše s mladenačkom ljubavi. Božji dar Juditi bila je privlačnost kojoj nitko nije mogao odoljeti. Prije polaska Holofernovom taboru, Judita si priprema objed od kruha, sira, vina, ulja i prge. Svi stanovnici mole se za njen uspjeh kako Judita sve više odmiče od grada. Pod izlikom da bježi iz grada te da želi pomoći Holofernu kako da brzo osvoji grad i bez puno žrtava, ulazi u neprijateljski tabor. Ubrzo mu Judita svojom privlačnošću pomuti razum. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Peto_libro">Peto libro</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Judita_(Marko_Maruli%C4%87)&amp;veaction=edit&amp;section=10" title="Uredi odlomak: Peto libro" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Judita_(Marko_Maruli%C4%87)&amp;action=edit&amp;section=10" title="Uredi kôd odjeljka Peto libro"><span>uredi kôd</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Judita jede svoj objed koji je pripremila, a ne hranu Holoferna. Holofern joj daje slobodu kretanja kroz Tabor kroz puna tri dana, a četvrti dan Holofern priređuje gozbu i šalje joj slugu Bagou da joj priopći kako Holofern zahtijeva da se ona useli njemu, no ona to hladno odbija, ali ipak svrati na večeru. Na večeri, napije Holoferna i on pada u san potpuno pijan. Moli se s Abrom Bogu, i zakolje Holoferna, osječe mu glavu i odnosi je nazad u Betuliju. Građani slave, zahvaljuju Bogu i Juditi. Holofernovi vojnici otkrivaju njegovo tijelo, vidjevši njegovu glavu na zidinama grada bježe u panici i strahu. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Šesto_libro"><span id=".C5.A0esto_libro"></span>Šesto libro</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Judita_(Marko_Maruli%C4%87)&amp;veaction=edit&amp;section=11" title="Uredi odlomak: Šesto libro" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Judita_(Marko_Maruli%C4%87)&amp;action=edit&amp;section=11" title="Uredi kôd odjeljka Šesto libro"><span>uredi kôd</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>U šestom pjevanju pjesnik opisuje događaje u <a href="/wiki/Jeruzalem" title="Jeruzalem">Jeruzalemu</a> poslije odlaska Holofernove vojske. Opisuje i dolazak popa Elijakima sa svojim popovima koji su došli vidjeti Juditu. Ona odlazi u Jeruzalem na tri mjeseca te se potom vraća kući. U svom daljnjem životu, ona se poslije prvog muža Manasesa nije više udavala, a nakon njezine smrti narod ju je žalio sedam dana jer zahvaljujući njoj nije bilo nikakvih ratova. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Likovi">Likovi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Judita_(Marko_Maruli%C4%87)&amp;veaction=edit&amp;section=12" title="Uredi odlomak: Likovi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Judita_(Marko_Maruli%C4%87)&amp;action=edit&amp;section=12" title="Uredi kôd odjeljka Likovi"><span>uredi kôd</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Judita">Judita</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Judita_(Marko_Maruli%C4%87)&amp;veaction=edit&amp;section=13" title="Uredi odlomak: Judita" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Judita_(Marko_Maruli%C4%87)&amp;action=edit&amp;section=13" title="Uredi kôd odjeljka Judita"><span>uredi kôd</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Judita vjeruje u Božje naume. Ona je čista i plemenita srca, jako je pobožna i bogobojazna. Vidjevši da je pred Izraelom još jedna kušnja u kojoj mnogi posustaju i okreću leđa Bogu, ona odlučuje učiniti nešto što bi bez Božje pomoći bilo nemoguće.Ljubav prema Jahvi dala joj je snagu i hrabrost da ode među neprijatelje. Da Bog nije bio na njenoj strani, sigurno bi je otkrili i ubili. No ova, vođena ljubavlju prema svom narodu i Bogu, otkrila je svu svoju ljepotu i učinila ono što je smatrala svojom dužnoću. Spasila je svoj narod pri tome žrtvujući svoj čime je dokazala da je vrlo požrtvovna . </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Holofern">Holofern</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Judita_(Marko_Maruli%C4%87)&amp;veaction=edit&amp;section=14" title="Uredi odlomak: Holofern" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Judita_(Marko_Maruli%C4%87)&amp;action=edit&amp;section=14" title="Uredi kôd odjeljka Holofern"><span>uredi kôd</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Holofern, u nekim izvorima i Holoferno,<sup id="cite_ref-lektire_12-0" class="reference"><a href="#cite_note-lektire-12"><span class="cite-bracket">&#91;</span>12<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> babilonski vojskovođa, često naslovljen s "vojvoda".<sup id="cite_ref-grcic7_8-5" class="reference"><a href="#cite_note-grcic7-8"><span class="cite-bracket">&#91;</span>8<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Nakon što je Nabukodonozor osvojio Ninivu i pokorio Medijce, poslao je glasnike u sve gradove graničnih država o mogućnosti predaje. Nakon što su oni to složno odbili (smatrajući da je posrijedi šala), imenuje Holoferna vođom vojne u zapadne zemlje. Prigodom imenovanja zapovjednikom, Nabukodonozor ga naziva <i>"bisernom krunom, zlatorepnom strijelom kuda god je hodio"</i>. Ističe njegove <a href="/wiki/Hrabrost" title="Hrabrost">hrabrost</a> <i>"u svim bojevima svojim"</i>, u kojima je <i>"sve porazio, pobio, protivnike"</i>.<sup id="cite_ref-matica25_13-0" class="reference"><a href="#cite_note-matica25-13"><span class="cite-bracket">&#91;</span>13<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Ovim ukrasnim pridjevima, Nabukodonozor ističe Holofernovu važnost u širenju carstva i jačanju samog njegovog položaja, a vjerujući u njegovu sposobnost mu i povjerava ovaj zadatak. No, u riječima zapovijedi, daje se naslutiti kako mu nehotično daje do znanja da se ne uzoholi, jer kaže: <i>"Gradove i krajeve osvoji za mene/Da me se svatko boji, svatko da me štuje"</i> i naglašava svoje pretenzije za širenjem i moći.<sup id="cite_ref-matica25_13-1" class="reference"><a href="#cite_note-matica25-13"><span class="cite-bracket">&#91;</span>13<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Prema daljnjim stihovima, Holofern je spremno poslušao kralja i okupio vojsku od <i>"sto i dvadeset tisuća pješaka, mladih, golobradih i pri najboljoj snazi"</i>; iz opisa se iskazuje snaga i moć babilonske vojske, koja u <a href="/wiki/Metafora" title="Metafora">metafori</a> predstavlja Osmansku vojsku. <a href="/wiki/Vo%C4%91a" title="Vođa">Vođa</a> koji upravlja takvom vojskom ima veliko strahopoštovanje u svojoj zemlji.<sup id="cite_ref-lektire_12-1" class="reference"><a href="#cite_note-lektire-12"><span class="cite-bracket">&#91;</span>12<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-matica25_13-2" class="reference"><a href="#cite_note-matica25-13"><span class="cite-bracket">&#91;</span>13<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Izdanja_i_prijevodi">Izdanja i prijevodi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Judita_(Marko_Maruli%C4%87)&amp;veaction=edit&amp;section=15" title="Uredi odlomak: Izdanja i prijevodi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Judita_(Marko_Maruli%C4%87)&amp;action=edit&amp;section=15" title="Uredi kôd odjeljka Izdanja i prijevodi"><span>uredi kôd</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Utemeljenjem <a href="/wiki/Dru%C5%A1tvo_hrvatskih_knji%C5%BEevnika" title="Društvo hrvatskih književnika">Društva hrvatskih književnika</a> na početku <a href="/wiki/20._stolje%C4%87e" title="20. stoljeće">20. stoljeća</a> hrvatski književnici i povjesničari književnosti prozvali su Marulića <i>Ocem hrvatske književnosti</i>.<sup id="cite_ref-citajme_14-0" class="reference"><a href="#cite_note-citajme-14"><span class="cite-bracket">&#91;</span>14<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Tada su novoosnovano društvo i <a href="/wiki/Matica_hrvatska" title="Matica hrvatska">Matica hrvatska</a> objavili divot-izdanje <i>Judite</i> s opsežnim pregovorom i tumačenjem manje poznatih riječi te urešeno s osam crteža slikara <a href="/wiki/Oton_Ivekovi%C4%87" title="Oton Iveković">Otona Ivekovića</a>.<sup id="cite_ref-maticahr_15-0" class="reference"><a href="#cite_note-maticahr-15"><span class="cite-bracket">&#91;</span>15<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>Prvo izdanje <i>Judite</i> usporedno prevedene na <a href="/wiki/Hrvatski_knji%C5%BEevni_jezik" title="Hrvatski književni jezik">hrvatski književni jezik</a> priredio je i objavio <a href="/wiki/Josip_Bratuli%C4%87" title="Josip Bratulić">Josip Bratulić</a> <a href="/wiki/1983." title="1983.">1983.</a> godine u sklopu znanstvenog rada o Marulićevoj <i>Juditi</i>. U prevođenju su mu pomogli "marulozi", akademici <a href="/wiki/Milan_Mogu%C5%A1" title="Milan Moguš">Milan Moguš</a> i <a href="/wiki/Mirko_Tomasovi%C4%87" title="Mirko Tomasović">Mirko Tomasović</a>. U priređivanju prvog sveobuhvatnog izdanja Judite, korišteni su i izvori iz časopisa <i>Colloquia Maruliana</i> i velikom <i>Rječniku Marulićeve Judite</i> suradnika Milana Moguša.<sup id="cite_ref-napomena_16-0" class="reference"><a href="#cite_note-napomena-16"><span class="cite-bracket">&#91;</span>16<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>Godine <a href="/wiki/1989." title="1989.">1989.</a>, kao prvo izdanje Knjige Mediterana, izašla je Judita s likovnim prilozima sedamnaestorice hrvatskih slikara i grafičara, među kojima se ističu djela <a href="/wiki/Andrija_Meduli%C4%87" title="Andrija Medulić">Andrije Medulića</a> i <a href="/wiki/Bela_%C4%8Ciko%C5%A1_Sesija" title="Bela Čikoš Sesija">Bele Čikoš Sesije</a>.<sup id="cite_ref-maticahr_15-1" class="reference"><a href="#cite_note-maticahr-15"><span class="cite-bracket">&#91;</span>15<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>Usto je <a href="/wiki/1998." title="1998.">1998.</a> godine Margarita Stocker na <a href="/wiki/Sveu%C4%8Dili%C5%A1te_Yale" title="Sveučilište Yale">Sveučilištu Yale</a> objavila djelo <i>Judith, Sexual Warrior, Women and Power in Western Culture</i>, u kojoj je potanko razložila i obuhvatila <a href="/wiki/Judita" title="Judita">Juditin položaj</a> i mjesto koje zauzima u zapadnoeuropskoj kulturi te se posebno osvrnula na značaj u <a href="/wiki/Hrvatska_knji%C5%BEevnost" title="Hrvatska književnost">hrvatskoj književnosti</a> zbog kojeg je ep dobio posebno svrstavanje kao biblijsko-vergilijanski.<sup id="cite_ref-amazon_17-0" class="reference"><a href="#cite_note-amazon-17"><span class="cite-bracket">&#91;</span>17<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> To je i prvi stručni kritički osvrt u kojem se spominje Marulićevo djelo pisan na <a href="/wiki/Engleski_jezik" title="Engleski jezik">engleskom jeziku</a> i prvi nekog američkog autora.<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">&#91;</span>18<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Stocker je u svojem djelu odradila književne ostvaraje za vrijeme <a href="/wiki/Francuska_revolucija" title="Francuska revolucija">Francuske revolucije</a>, koji su kao osnovni predložak koristili Marulićevo djelo, njezine utjecaje tijekom vjerskih ratova, <a href="/wiki/Reformacija" title="Reformacija">reformacije</a>, koja je odbacila veći dio parabole, i utjecaj u <a href="/wiki/Film" title="Film">filmskoj industriji</a>, <a href="/wiki/Glazba" title="Glazba">glazbi</a> i legendama koje su nastale za <a href="/wiki/Nacizam" class="mw-redirect" title="Nacizam">nacističkoga</a> i <a href="/wiki/Komunizam" title="Komunizam">komunističkoga režima</a>.<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">&#91;</span>19<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>U spomen na petstotu obljetnicu najpoznatijega Marulićeva djela, Matica hrvatska tiskala je <a href="/wiki/CD" title="CD">kompaktni disk</a> (CD) s njegovim tekstovima, a prijevod na hrvatski jezik načinio je Marko Grčić. Jubilarno izdanje bilo je popraćeno s likovnim prilozima <a href="/wiki/Matko_Treboti%C4%87" title="Matko Trebotić">Matka Trebotića</a>.<sup id="cite_ref-maticahr_15-2" class="reference"><a href="#cite_note-maticahr-15"><span class="cite-bracket">&#91;</span>15<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>Bratulić je ponovno <a href="/wiki/2003." title="2003.">2003.</a> godine u suradnji s Maticom hrvatskom objavio drugo, izmijenjeno i dopunjeno izdanje <i>Judite</i> sa slobodnim prijevodom na suvremeni hrvatski jezik, koju je preveo Marko Grčić, koristeći se zabilješkama poznatih jezikoslovaca i istraživača Marulićevih djela, među kojima se ističu <a href="/wiki/Vatroslav_Jagi%C4%87" title="Vatroslav Jagić">Vatroslav Jagić</a>, <a href="/wiki/Marcel_Ku%C5%A1ar" title="Marcel Kušar">Marcel Kušar</a>, <a href="/wiki/Petar_Kasandri%C4%87" title="Petar Kasandrić">Petar Kasandrić</a>, <a href="/wiki/Vjekoslav_%C5%A0tefani%C4%87" title="Vjekoslav Štefanić">Vjekoslav Štefanić</a>, <a href="/wiki/Petar_Skok" title="Petar Skok">Petar Skok</a>, <a href="/w/index.php?title=Vojmir_Vinja&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Vojmir Vinja (stranica ne postoji)">Vojmir Vinja</a>, <a href="/wiki/Mate_Hraste" title="Mate Hraste">Mate Hraste</a>, <a href="/wiki/Ivan_Slamnig" title="Ivan Slamnig">Ivan Slamnig</a>, <a href="/wiki/Marin_Frani%C4%8Devi%C4%87_(pjesnik)" title="Marin Franičević (pjesnik)">Marin Franičević</a>, <a href="/wiki/Josip_Von%C4%8Dina" title="Josip Vončina">Josip Vončina</a>, <a href="/wiki/Tonko_Maroevi%C4%87" title="Tonko Maroević">Tonko Maroević</a> i mnogi drugi.<sup id="cite_ref-napomena_16-1" class="reference"><a href="#cite_note-napomena-16"><span class="cite-bracket">&#91;</span>16<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Dopunjeno izdanje imalo je dvije svrhe: upotrijebiti tečan suvremeni jezik, ali i očuvati spomen na staru hrvatsku čakavštinu i početke stvaranja hrvatskoga književnoga jezika, zbog čega su prevoditelji i suradnici zadržali <a href="/wiki/Aorist" title="Aorist">aorist</a> i <a href="/wiki/Imperfekt" title="Imperfekt">imperfekt</a> kao vrijeme pripovijedanja i neke izraze koji se u današnjem hrvatskom više ne koriste.<sup id="cite_ref-napomena_16-2" class="reference"><a href="#cite_note-napomena-16"><span class="cite-bracket">&#91;</span>16<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Prijevodi">Prijevodi</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Judita_(Marko_Maruli%C4%87)&amp;veaction=edit&amp;section=16" title="Uredi odlomak: Prijevodi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Judita_(Marko_Maruli%C4%87)&amp;action=edit&amp;section=16" title="Uredi kôd odjeljka Prijevodi"><span>uredi kôd</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>(nepotpun popis) </p> <ul><li><a href="/wiki/Engleski_jezik" title="Engleski jezik">engleski jezik</a><sup id="cite_ref-HE_3-1" class="reference"><a href="#cite_note-HE-3"><span class="cite-bracket">&#91;</span>3<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> (Henry R. Cooper Jr., 1991.)</li> <li><a href="/wiki/Ma%C4%91arski_jezik" title="Mađarski jezik">mađarski jezik</a><sup id="cite_ref-HE_3-2" class="reference"><a href="#cite_note-HE-3"><span class="cite-bracket">&#91;</span>3<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> (István Lőkös, 1999.)</li> <li><a href="/wiki/Talijanski_jezik" title="Talijanski jezik">talijanski jezik</a><sup id="cite_ref-HE_3-3" class="reference"><a href="#cite_note-HE-3"><span class="cite-bracket">&#91;</span>3<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">&#91;</span>20<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> (Luciana Borsetto, 2001.)</li> <li><a href="/wiki/Francuski_jezik" title="Francuski jezik">francuski jezik</a><sup id="cite_ref-HE_3-4" class="reference"><a href="#cite_note-HE-3"><span class="cite-bracket">&#91;</span>3<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> (Charles Béné, 2002.)</li> <li><a href="/wiki/Litavski_jezik" title="Litavski jezik">litavski jezik</a><sup id="cite_ref-litva_21-0" class="reference"><a href="#cite_note-litva-21"><span class="cite-bracket">&#91;</span>21<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> (studenti kroatistike Sveučilišta u Vilniusu pod vodstvom Roberta Bebeka, 2007.)</li> <li>Manji ili veći ulomci prevedeni su u engleske stihove, na <a href="/wiki/Slovenski_jezik" title="Slovenski jezik">slovenski</a>, <a href="/wiki/%C5%A0panjolski_jezik" title="Španjolski jezik">španjolski</a>, <a href="/wiki/Njema%C4%8Dki_jezik" title="Njemački jezik">njemački</a>, <a href="/wiki/%C4%8Ce%C5%A1ki_jezik" title="Češki jezik">češki</a> i <a href="/wiki/Esperanto" title="Esperanto">esperanto</a> jezik.<sup id="cite_ref-Bratislav_Lučin_22-0" class="reference"><a href="#cite_note-Bratislav_Lučin-22"><span class="cite-bracket">&#91;</span>22<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Značaj"><span id="Zna.C4.8Daj"></span>Značaj</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Judita_(Marko_Maruli%C4%87)&amp;veaction=edit&amp;section=17" title="Uredi odlomak: Značaj" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Judita_(Marko_Maruli%C4%87)&amp;action=edit&amp;section=17" title="Uredi kôd odjeljka Značaj"><span>uredi kôd</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Jezik">Jezik</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Judita_(Marko_Maruli%C4%87)&amp;veaction=edit&amp;section=18" title="Uredi odlomak: Jezik" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Judita_(Marko_Maruli%C4%87)&amp;action=edit&amp;section=18" title="Uredi kôd odjeljka Jezik"><span>uredi kôd</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><i>Judita</i> je najznačajnije Marulićevo djelo i najznamenitije djelo hrvatske humanističke i renesansne književnosti.<sup id="cite_ref-took_23-0" class="reference"><a href="#cite_note-took-23"><span class="cite-bracket">&#91;</span>23<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Osim u Hrvatskoj, bilo je priznato u cijeloj <a href="/wiki/Europa" title="Europa">Europi</a> kao istovrijednica <a href="/wiki/Shakespeare" class="mw-redirect" title="Shakespeare">Shakespeareovim</a> ili <a href="/wiki/Dante" class="mw-redirect" title="Dante">Danteovim</a> djelima. Obilježava početak hrvatske umjetničke književnosti, jer je Marulić na hrvatskom jeziku, točnije <a href="/wiki/Splitska_%C4%8Dakav%C5%A1tina" title="Splitska čakavština">splitskoj čakavštini</a> svoga vremena<sup id="cite_ref-took_23-1" class="reference"><a href="#cite_note-took-23"><span class="cite-bracket">&#91;</span>23<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> uspio ostvariti epski književni oblik kakvi su talijanski, španjolski i francuski humanisti pisali pretežito na <a href="/wiki/Latinski_jezik" title="Latinski jezik">latinskom jeziku</a>. Marulić je u samom naslovu naglasio važnost djela <i>u versih, hrvacki složena</i>, kojim je potaknuo širenje kulture i hrvatske domoljubne misli pisanom riječi na materinskom jeziku.<sup id="cite_ref-vremeplov_24-0" class="reference"><a href="#cite_note-vremeplov-24"><span class="cite-bracket">&#91;</span>24<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>Budući da je to prvo djelo u cijelosti napisano na hrvatskom jeziku, Marulić je njime zavrijedio naslov "oca hrvatske književnosti".<sup id="cite_ref-citajme_14-1" class="reference"><a href="#cite_note-citajme-14"><span class="cite-bracket">&#91;</span>14<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Marulić je stvorio temelje za razvoj <a href="/wiki/Hrvatski_knji%C5%BEevni_jezik" title="Hrvatski književni jezik">hrvatskog književnog jezika</a> na temelju stare, splitske čakavštine u koje je, zbog kršćanske tematike, unio i neke elemente <a href="/wiki/Crkvenoslavenski" class="mw-redirect" title="Crkvenoslavenski">crkvenoslavenskog jezika</a>.<sup id="cite_ref-vremeplov_24-1" class="reference"><a href="#cite_note-vremeplov-24"><span class="cite-bracket">&#91;</span>24<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> I sam je za života bio svjestan važnosti <i>Judite</i> i svih djela napisanih na hrvatskom jeziku, jer je njima u hrvatsku književnost unio <a href="/wiki/Renesansa" title="Renesansa">renesansu</a>. Time je njegovo značenje u hrvatskoj književnosti dvojako;<sup id="cite_ref-took_23-2" class="reference"><a href="#cite_note-took-23"><span class="cite-bracket">&#91;</span>23<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Marulić je pisao stilom kasnog humanizma istovremeno nagoviještajući dolazak renesanse zastušljivanjem drugih pjesničkih obilježja.<sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">&#91;</span>25<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>Njegovo književno-teorijsko razmišljanje u predgovoru epa prvo je takve vrste u hrvatskoj književnosti i jedno od prvih u europskoj renesansi. Djelo je napisano dvostruko rimovanim dvanaestercem, najzahtjevnijim stihom, čija je glavna značajka rimovanje u sredini i na kraju stiha.<sup id="cite_ref-lektire_12-2" class="reference"><a href="#cite_note-lektire-12"><span class="cite-bracket">&#91;</span>12<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Takvo složeno rimovanje, Marulić je preuzeo od začinjavaca, jednih od svojih izvora, srednjovjekovnih svećenika glagoljaša koji su za vrijeme <a href="/wiki/Sveta_misa" class="mw-redirect" title="Sveta misa">svete mise</a> započinjali <a href="/wiki/Pjevanje" title="Pjevanje">pjevanje</a>.<sup id="cite_ref-vremeplov_24-2" class="reference"><a href="#cite_note-vremeplov-24"><span class="cite-bracket">&#91;</span>24<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Stilske_značajke"><span id="Stilske_zna.C4.8Dajke"></span>Stilske značajke</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Judita_(Marko_Maruli%C4%87)&amp;veaction=edit&amp;section=19" title="Uredi odlomak: Stilske značajke" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Judita_(Marko_Maruli%C4%87)&amp;action=edit&amp;section=19" title="Uredi kôd odjeljka Stilske značajke"><span>uredi kôd</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Judita je kršćansko-vergilijanski ep u kojem je Marulić oblikovao biblijski predložak obogaćujući ga vlastitim komentarima i pjesničkim uresima. Budući da se u djelu u podjednakoj mjeri javljaju elementi klasičnog (vergilijanskog) pjesništva i kršćanske književnosti, djelo je ujedno i humanističkoga i renesansnoga karaktera.<sup id="cite_ref-took_23-3" class="reference"><a href="#cite_note-took-23"><span class="cite-bracket">&#91;</span>23<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>Glavna značajka vergilijanske lirike u <i>Juditi</i> je <a href="/w/index.php?title=Kr%C5%A1%C4%87anska_invokacija&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Kršćanska invokacija (stranica ne postoji)">kršćanska invokacija</a>, koja se razlikuje od <a href="/wiki/Invokacija" title="Invokacija">klasične invokacije</a> po tome što Marulić ne zaziva muze, već Isuskrsta, kršćanskoga Boga. Također, antički i rimski uzori utjecali su na oblikovanje sadržaja, njegovu kratkoću i jasnost urešenu <a href="/wiki/Stilske_figure" title="Stilske figure">stilskim izražajnim sredstvima</a>, poput <a href="/wiki/Poredba" title="Poredba">usporedbi</a> prilikom opisivanja Juditine ljepote, <a href="/wiki/Metafora" title="Metafora">metafora</a>, <a href="/wiki/Epitet" title="Epitet">epiteta</a>. Prema humanističkih uzorima, u djelu se pomegdje spominje i antička građa. koju je Marulić uklopio u <a href="/w/index.php?title=Opis_(knji%C5%BEevnost)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Opis (književnost) (stranica ne postoji)">opise</a> krajolika, ljudi, mjesta i svoga zavičaja. </p><p>Uz klasičnu poeziju, <i>Judita</i> obiluje biblijskim motivima; od samog izvora, <a href="/wiki/Knjiga_o_Juditi" class="mw-redirect" title="Knjiga o Juditi">Knjige o Juditi</a>, Marulić ističe pobožnost glavne junakinje, koja je u alegorijskom smislu vjernost hrvatskoga naroda <a href="/wiki/Katoli%C4%8Dka_Crkva" title="Katolička Crkva">Katoličkoj Crkvi</a> tijekom nemirnih vremena kraja <a href="/wiki/Srednji_vijek" title="Srednji vijek">Srednjeg</a> i početka <a href="/wiki/Novi_vijek" title="Novi vijek">novoga vijeka</a>. Sama Judita svoj naum predaje u Božje ruke, a Marulić joj pripisuje pobožnost i bogobojaznost kao dvije najveće (duhovne) vrline. Biblijskim obilježjima epa pridodaju se i talijanski književni utjecaji i renesansni noviteti. Tu se najčešće ističe petrarkistički opis Juditine tjelesne i duhovne uzvišenosti, naturalistički opis Holoferna kao opreka Juditinoj ljepoti i prikaz vojske u duhu <a href="/wiki/Realizam_(knji%C5%BEevnost)" title="Realizam (književnost)">realizma</a>, gdje se jasnošću preklapa s obilježjima vergilijanske lirike.<sup id="cite_ref-vremeplov_24-3" class="reference"><a href="#cite_note-vremeplov-24"><span class="cite-bracket">&#91;</span>24<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ideja_i_alegorija">Ideja i alegorija</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Judita_(Marko_Maruli%C4%87)&amp;veaction=edit&amp;section=20" title="Uredi odlomak: Ideja i alegorija" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Judita_(Marko_Maruli%C4%87)&amp;action=edit&amp;section=20" title="Uredi kôd odjeljka Ideja i alegorija"><span>uredi kôd</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Glavna poruka (poanta) ili ideja djela proizlazi iz suprotstavljanja glavnih likova, Judite i Holoferna. Njihove suprotnosti i naglašene različitosti predstavljaju pobjedu slobode nad <a href="/wiki/Ropstvo" class="mw-redirect" title="Ropstvo">ropstvom</a>, <a href="/wiki/Pravda" title="Pravda">pravde</a> nad ovozemaljskom vladajućom nepravdom, <a href="/wiki/Dobro" title="Dobro">dobra</a> nad <a href="/wiki/Zlo" title="Zlo">zlom</a>, <a href="/wiki/Teizam" title="Teizam">vjere</a> nad <a href="/wiki/Ateizam" title="Ateizam">nevjerom</a>, čistoće i čednosti nad razuzdanosti. Te se poruke u različitim oblicima javljaju i promiču u svim knjigama, samim likovima, a ponegdje i opisima, najčešće ljudi i domaćega života (građanski, mornarski, ribarskii seoski motivi), čija jednostavnost pobjeđuje materijalno <a href="/wiki/Bogatstvo" title="Bogatstvo">bogatstvo</a> i nesretnost koju donosi sa sobom. </p><p>U epu je naglašen i <a href="/wiki/Domoljublje" title="Domoljublje">domoljubni osjećaj</a>. Marulić je povukao usporednicu između biblijske prispodobe o Juditi i geoplotičke i povijesne situacije u splitskoj okolici, ali i samoj hrvatskoj. Židovi u prenesnom značenju predstavljaju <a href="/wiki/Hrvati" title="Hrvati">hrvatski narod</a> kojega su u prošlosti morili Asirci, a sada ga u Marulićevo doba more Turci nadomak Klisa,<sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">&#91;</span>26<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> posljednje utvrde hrvatstva u <a href="/wiki/Dalmacija" title="Dalmacija">Dalmaciji</a>, posljednje crte obrane kršćanstva.<sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">&#91;</span>27<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Juditin čin i Betuljanima i hrvatskome narodu zorno prikazuje da se uz Božju pomoć i vlastitom vjerom može spasiti od svake opasnosti. </p><p>Ovim epom Marulić se predstavio i kao renesansni pjesnik, predvodnik novog književno-povijesnog umjetničkog pravca u hrvatskoj i europskoj književnosti. To je ponajprije vidljivo u jasnoći svega što prikazuje, opisuje, pripovijeda, u redoslijedu izlaganja dođaja i razvoju radnje (fabule) te u slikovitosti samoga djela. Zbog svoje namjene djela običnome puku i alegorijskoga značaja, <i>Judita</i> je aktualna za svako vrijeme <a href="/wiki/Hrvatska_povijest" title="Hrvatska povijest">hrvatske povijesti</a>, u kojoj se hrvatski narod često nalazio pod vlašću drugih, stranih vladara unatoč jasnoj želji za neovisnošću.<sup id="cite_ref-kultura_28-0" class="reference"><a href="#cite_note-kultura-28"><span class="cite-bracket">&#91;</span>28<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Izvori">Izvori</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Judita_(Marko_Maruli%C4%87)&amp;veaction=edit&amp;section=21" title="Uredi odlomak: Izvori" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Judita_(Marko_Maruli%C4%87)&amp;action=edit&amp;section=21" title="Uredi kôd odjeljka Izvori"><span>uredi kôd</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r6541845">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist reflist-columns references-column-width" style="column-width: 30em;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.matica.hr/media/knjige/hrvatski-stihovi-i-proza-1237/pdf/tekstoloska-napomena.pdf">Tekstološka napomena</a>, str. 435., iz knjige <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.matica.hr/knjige/hrvatski-stihovi-i-proza-1237/"><i>Marko Marulić Hrvatski stihovi i proza</i></a>, prir. Bratislav Lučin, <a href="/wiki/Biblioteka_Stolje%C4%87a_hrvatske_knji%C5%BEevnosti" title="Biblioteka Stoljeća hrvatske književnosti">Biblioteka Stoljeća hrvatske književnosti</a>, knj. 137., Matica hrvatska, Zagreb, 2018., <a href="/wiki/Posebno:Tra%C5%BEi_ISBN/9789531503419" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-953-150-341-9</a>, pristupljeno 22. listopada 2021.</span> </li> <li id="cite_note-HBL-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-HBL_2-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://hbl.lzmk.hr/clanak.aspx?id=11913">Hrvatski biografski leksikon - Marko Marulić</a>, Bratislav Lučin (2015.), hbl.lzmk.hr, pristupljeno 22. srpnja 2021.</span> </li> <li id="cite_note-HE-3"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-HE_3-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-HE_3-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-HE_3-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-HE_3-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-HE_3-4"><sup><i><b>e</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.enciklopedija.hr/natuknica.aspx?ID=39221">Hrvatska enciklopedija - Marko Marulić</a>, pristupljeno 5. studenoga 2013.</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://proleksis.lzmk.hr/36559/">Proleksis enciklopedija - Marko Marulić</a>, pristupljeno 5. studenoga 2013.</span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text">Georges Roux, <i>Antički Irak</i>, Penguin Books Limited, 1992., <a href="/wiki/Me%C4%91unarodni_standardni_knji%C5%BEni_broj" title="Međunarodni standardni knjižni broj">ISBN</a> <a href="/wiki/Posebno:Tra%C5%BEi_ISBN/9780141938257" title="Posebno:Traži ISBN/9780141938257">9780141938257</a></span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/biography/Nebuchadrezzar-II">Encyclopædia Britannica</a>, www.britannica.com: <i>Nebuchadrezzar II</i>, autor: Henry W.F. Saggs, (pristupljeno 20. studenoga 2016.) <span style="cursor:help; color:var(--color-subtle, #54595d);" title="engleski jezik">(<span style="color:#606060; font-size:80%; position:relative; bottom:0.1em"><a href="/wiki/Engl." class="mw-redirect" title="Engl.">engl.</a></span>)</span></span> </li> <li id="cite_note-dunja-7"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-dunja_7-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-dunja_7-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-dunja_7-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-dunja_7-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-dunja_7-4"><sup><i><b>e</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">Marko Marulić, <i>Judita</i>, grupa prevoditelja i suradnika (<a href="/wiki/Josip_Bratuli%C4%87" title="Josip Bratulić">Josip Bratulić</a>, <a href="/wiki/Stjepan_Damjanovi%C4%87" title="Stjepan Damjanović">Stjepan Damjanović</a>, <a href="/wiki/Iso_Velikanovi%C4%87" title="Iso Velikanović">Iso Velikanović</a>, <a href="/wiki/Koloman_Rac" title="Koloman Rac">Koloman Rac</a> i dr.), predgovor: Dr. Dunja Fališevac, Sys Print, Zagreb, 1996., str. 12., <a href="/wiki/Me%C4%91unarodni_standardni_knji%C5%BEni_broj" title="Međunarodni standardni knjižni broj">ISBN</a> <a href="/wiki/Posebno:Tra%C5%BEi_ISBN/953-6041-06-5" title="Posebno:Traži ISBN/953-6041-06-5">953-6041-06-5</a></span> </li> <li id="cite_note-grcic7-8"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-grcic7_8-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-grcic7_8-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-grcic7_8-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-grcic7_8-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-grcic7_8-4"><sup><i><b>e</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-grcic7_8-5"><sup><i><b>f</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">Matica Hrvatska, <i>Marko Marulić: Judit/Judita</i>, drugo dopunjeno i izmijenjeno izdanje, preveo Marko Grčić, str. 7-11., <a href="/wiki/Me%C4%91unarodni_standardni_knji%C5%BEni_broj" title="Međunarodni standardni knjižni broj">ISBN</a> <a href="/wiki/Posebno:Tra%C5%BEi_ISBN/978-953-150-1558-1" title="Posebno:Traži ISBN/978-953-150-1558-1">978-953-150-1558-1</a>&#160;<span class="error" style="font-size:88%"><abbr title="pogrešna duljina (10 ili 13 znakova bez razmaka i crtica)">nevaljani&#160;ISBN</abbr></span></span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text">Dragica Dujmović-Markusi, <i>Književni vremeplov - čitanka iz hrvatskog jezika za prvi razred gimnazije</i>, Profil, 8. izdanje, 2014., str. 242., <a href="/wiki/Me%C4%91unarodni_standardni_knji%C5%BEni_broj" title="Međunarodni standardni knjižni broj">ISBN</a> <a href="/wiki/Posebno:Tra%C5%BEi_ISBN/978-953-12-0523-8" title="Posebno:Traži ISBN/978-953-12-0523-8">978-953-12-0523-8</a></span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text">Hrvoje Gračanin, Ivana Malus Tomorad, Mladen Tomorad, <i>Povijest 1 - udžbenik povijesti za 1. razred gimnazije</i>, 1. izdanje, Samobor, Meridijani, str. 45., <a href="/wiki/Me%C4%91unarodni_standardni_knji%C5%BEni_broj" title="Međunarodni standardni knjižni broj">ISBN</a> <a href="/wiki/Posebno:Tra%C5%BEi_ISBN/978-239-171-8" title="Posebno:Traži ISBN/978-239-171-8">978-239-171-8</a>&#160;<span class="error" style="font-size:88%"><abbr title="pogrešna zbrojna znamenka">nevaljani&#160;ISBN</abbr></span></span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text">Matica Hrvatska, <i>Marko Marulić: Judit/Judita</i>, bilješka prevoditelja Marka Grčića, str. 154., Zagreb, 2003., drugo, izmijenjeno izdanje, <a href="/wiki/Me%C4%91unarodni_standardni_knji%C5%BEni_broj" title="Međunarodni standardni knjižni broj">ISBN</a> <a href="/wiki/Posebno:Tra%C5%BEi_ISBN/978-953-150-558-1" title="Posebno:Traži ISBN/978-953-150-558-1">978-953-150-558-1</a></span> </li> <li id="cite_note-lektire-12"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-lektire_12-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-lektire_12-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-lektire_12-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.lektire.hr/judita/">Lektire.hr</a>, M.L., <i>Judita (Marko Marulić) - kratak sadržaj, likovi, analize...</i> (pristupljeno 20. studenoga 2016.)</span> </li> <li id="cite_note-matica25-13"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-matica25_13-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-matica25_13-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-matica25_13-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">Matica Hrvatska, <i>Marko Marulić: Judit/Judita</i>, drugo dopunjeno i izmijenjeno izdanje, preveo Marko Grčić, str. 25., (bilješka za prvo pjevanje), <a href="/wiki/Me%C4%91unarodni_standardni_knji%C5%BEni_broj" title="Međunarodni standardni knjižni broj">ISBN</a> <a href="/wiki/Posebno:Tra%C5%BEi_ISBN/978-953-150-1558-1" title="Posebno:Traži ISBN/978-953-150-1558-1">978-953-150-1558-1</a>&#160;<span class="error" style="font-size:88%"><abbr title="pogrešna duljina (10 ili 13 znakova bez razmaka i crtica)">nevaljani&#160;ISBN</abbr></span></span> </li> <li id="cite_note-citajme-14"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-citajme_14-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-citajme_14-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150812051745/http://citajme.com/nekoliko-zanimljivosti-o-marku-marulicu-ocu-hrvatske-knjizevnosti/">Citajme.com</a>, Magdalena Hadžić, <i>Nekoliko zanimljivosti o Marku Maruliću, ocu hrvatske književnosti</i>, 18. kolovoza 2014., (u međumrežnoj pismohrani archive.org 12. kolovoza 2015.), (pristupljeno 22. studenoga 2016.)</span> </li> <li id="cite_note-maticahr-15"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-maticahr_15-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-maticahr_15-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-maticahr_15-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.matica.hr/vijenac/186/Pohvala%20Marku%20Maruli%C4%87u%20ocu%20hrvatske%20autorske%20knji%C5%BEevnosti/">Matica hrvatska</a> &#8194;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20161122223214/http://www.matica.hr/vijenac/186/Pohvala%20Marku%20Maruli%C4%87u%20ocu%20hrvatske%20autorske%20knji%C5%BEevnosti/">Arhivirana inačica izvorne stranice</a>&#32;od 22. studenoga 2016. (<a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>), <a href="/wiki/Josip_Bratuli%C4%87" title="Josip Bratulić">Josip Bratulić</a>, <i>Pohvala Marku Maruliću ocu hrvatske autorske književnosti</i>, <i><a href="/wiki/Vijenac_(%C4%8Dasopis)" title="Vijenac (časopis)">Vijenac</a></i>, br. 181, 19. travnja 2001., (pristupljeno 22. studenoga 2016.)</span> </li> <li id="cite_note-napomena-16"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-napomena_16-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-napomena_16-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-napomena_16-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">Matica hrvatska, <i>Marko Marulić: Judit/Judita</i>, drugo dopunjeno i izmijenjeno izdanje, prevodiočeva napomena: str. 175-181., <a href="/wiki/Me%C4%91unarodni_standardni_knji%C5%BEni_broj" title="Međunarodni standardni knjižni broj">ISBN</a> <a href="/wiki/Posebno:Tra%C5%BEi_ISBN/978-953-150-1558-1" title="Posebno:Traži ISBN/978-953-150-1558-1">978-953-150-1558-1</a>&#160;<span class="error" style="font-size:88%"><abbr title="pogrešna duljina (10 ili 13 znakova bez razmaka i crtica)">nevaljani&#160;ISBN</abbr></span></span> </li> <li id="cite_note-amazon-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-amazon_17-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.amazon.com/Judith-Sexual-Warrior-Western-Culture/dp/0300186959">Amazon.com</a>, vrsta: biblijske studije i izvori, <i>Margarita Stocker: Judith: Sexual Warrior: Women and Power in Western Culture</i>, 1. studenoga 1998. (pristupljeno 21. studenoga 2016.) <span style="cursor:help; color:var(--color-subtle, #54595d);" title="engleski jezik">(<span style="color:#606060; font-size:80%; position:relative; bottom:0.1em"><a href="/wiki/Engl." class="mw-redirect" title="Engl.">engl.</a></span>)</span></span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.journals.uchicago.edu/doi/abs/10.2307/2901510">University of Chicago Press</a>, Sara F. Matthews-Grieco, <i>Judith: Sexual Warrior. Women and Power in Western Culture. Margarita Stocker</i>, kritika objavljena u časopisu <i>Renaissance Quarterly</i>, sv. 53, br. 3, jesen 2000. (pristupljeno 21. studenoga 2016.) <span style="cursor:help; color:var(--color-subtle, #54595d);" title="engleski jezik">(<span style="color:#606060; font-size:80%; position:relative; bottom:0.1em"><a href="/wiki/Engl." class="mw-redirect" title="Engl.">engl.</a></span>)</span></span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://yalebooks.com/book/9780300186956/judith-sexual-warrior">Yale University Press</a>, Yale Books: stara i nova izdanja: <i>Judith: Sexual Warrior, Women and Power in Western Culture</i>, 1. studenoga 1998. (pristupljeno 21. studenoga 2016.) <span style="cursor:help; color:var(--color-subtle, #54595d);" title="engleski jezik">(<span style="color:#606060; font-size:80%; position:relative; bottom:0.1em"><a href="/wiki/Engl." class="mw-redirect" title="Engl.">engl.</a></span>)</span></span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131105114138/http://www.dhkp.hr/traduktologija/112-iva-grgic-maruliceva-judita-na-talijanskom">DHKP - Iva Grgić: Marulićeva Judita na talijanskom</a>, (u međumrežnoj pismohrani archive.org 5. studenoga 2013.), pristupljeno 5. studenoga 2013.</span> </li> <li id="cite_note-litva-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-litva_21-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="/wiki/Ivo_Sanader" title="Ivo Sanader">Ivo Sanader</a>, <i>Marulić u Litvi, Judita na litavskom: zapis sa službenog državnog posjeta Republici Litvi, 4. i 5. studenoga 2005./Marko Maruličiaus&#160;: Istorija apie šventaja našle Judita, kroatiškom eilem sudeta</i>, <a href="/w/index.php?title=Colloquia_Maruliana&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Colloquia Maruliana (stranica ne postoji)">Colloquia Maruliana</a>, 15 (2006.), str. 209.-240.</span> </li> <li id="cite_note-Bratislav_Lučin-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Bratislav_Lučin_22-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Bratislav Lučin, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.matica.hr/vijenac/699%20-%20700/marulova-plavca-nova-u-500-obljetnicu-prvotiska-uplovljava-razapetih-jedara-31120/"><i>Juditin  jubilej: peta stoljetnica prvog izdanja (1521–2021). Marulova plavca nova u 500. obljetnicu prvotiska uplovljava razapetih jedara</i></a>, <i>Vijenac</i>, br. 699 - 700, 17. prosinca 2020., pristupljeno 21. srpnja 2021.</span> </li> <li id="cite_note-took-23"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-took_23-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-took_23-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-took_23-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-took_23-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://library.tookbook.com/book/4272">TookBook.com</a> &#8194;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20161125050457/https://library.tookbook.com/book/4272">Arhivirana inačica izvorne stranice</a>&#32;od 25. studenoga 2016. (<a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>), Marko Marulić, <i>Judita</i>, Bulaja naklada d.o.o., <a href="/wiki/Me%C4%91unarodni_standardni_knji%C5%BEni_broj" title="Međunarodni standardni knjižni broj">ISBN</a> <a href="/wiki/Posebno:Tra%C5%BEi_ISBN/978-953-328-096-7" title="Posebno:Traži ISBN/978-953-328-096-7">978-953-328-096-7</a> (pristupljeno 24. listopada 2016.)</span> </li> <li id="cite_note-vremeplov-24"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-vremeplov_24-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-vremeplov_24-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-vremeplov_24-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-vremeplov_24-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">Dragica Dujmović Markusi, Sandra Rosetti-Bazdan, <i>Književni vremeplov 2 - čitanka iz hrvatskog jezika za 2. razred gimnazije</i>, Profil, Zagreb, 2014., 7. izdanje, str. 95-101., <a href="/wiki/Me%C4%91unarodni_standardni_knji%C5%BEni_broj" title="Međunarodni standardni knjižni broj">ISBN</a> <a href="/wiki/Posebno:Tra%C5%BEi_ISBN/9789531207096" title="Posebno:Traži ISBN/9789531207096">9789531207096</a></span> </li> <li id="cite_note-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-25">↑</a></span> <span class="reference-text">Rafo Bogišić, isječak iz kritike Marulićeve Judite, Dragica Dujmović Markusi, Sandra Rosetti-Bazdan, <i>Književni vremeplov 2 - čitanka iz hrvatskog jezika za 2. razred gimnazije</i>, Profil, Zagreb, 2014., 7. izdanje, str. 101., <a href="/wiki/Me%C4%91unarodni_standardni_knji%C5%BEni_broj" title="Međunarodni standardni knjižni broj">ISBN</a> <a href="/wiki/Posebno:Tra%C5%BEi_ISBN/9789531207096" title="Posebno:Traži ISBN/9789531207096">9789531207096</a></span> </li> <li id="cite_note-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-26">↑</a></span> <span class="reference-text">Fraser, Robert William, <i>Turkey, Ancient and Modern. A History of the Ottoman Empire From the Period of Its Establishment to the Present Time</i>, Edinburgh, Adam &amp; Charles Black, 1854., u suradnji s <a href="/wiki/Harvardovo_sveu%C4%8Dili%C5%A1te" title="Harvardovo sveučilište">Harvardovim sveučilištem</a>, str. 244-245., <a href="/wiki/Me%C4%91unarodni_standardni_knji%C5%BEni_broj" title="Međunarodni standardni knjižni broj">ISBN</a> <a href="/wiki/Posebno:Tra%C5%BEi_ISBN/978-1-4021-2562-1" title="Posebno:Traži ISBN/978-1-4021-2562-1">978-1-4021-2562-1</a></span> </li> <li id="cite_note-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-27">↑</a></span> <span class="reference-text">Turnbull, Stephen, <i>The Ottoman Empire, 1326-1699</i>, New York, Osprey Publishing Ltd., 2003., str. 49-51., <a href="/wiki/Me%C4%91unarodni_standardni_knji%C5%BEni_broj" title="Međunarodni standardni knjižni broj">ISBN</a> <a href="/wiki/Posebno:Tra%C5%BEi_ISBN/9781841765693" title="Posebno:Traži ISBN/9781841765693">9781841765693</a></span> </li> <li id="cite_note-kultura-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-kultura_28-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.matica.hr/vijenac/318/MARUL%20NA%20OBALI%20TEMZE/">Matica Hrvatska</a> &#8194;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20161127021710/http://www.matica.hr/vijenac/318/MARUL%20NA%20OBALI%20TEMZE/">Arhivirana inačica izvorne stranice</a>&#32;od 27. studenoga 2016. (<a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>), Flora Turner Vučetić, <i>Marul na obali Temze</i>, časopis <i><a href="/wiki/Vijenac_(%C4%8Dasopis)" title="Vijenac (časopis)">Vijenac</a></i>, br. 318, 26. travnja 2006. (pristupljeno 26. studenoga 2016.)</span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Vanjske_poveznice">Vanjske poveznice</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Judita_(Marko_Maruli%C4%87)&amp;veaction=edit&amp;section=22" title="Uredi odlomak: Vanjske poveznice" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Judita_(Marko_Maruli%C4%87)&amp;action=edit&amp;section=22" title="Uredi kôd odjeljka Vanjske poveznice"><span>uredi kôd</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table border="0" class="noprint" style="clear: right; border: solid var(--border-color-base, #a2a9b1) 1px; margin: 0 0 1em 1em; font-size: 90%; background: var(--background-color-neutral-subtle, #f8f9fa); color: inherit; width: 250px; padding: 4px; spacing: 0px; text-align: left; float: right;"> <tbody><tr> <td><figure class="mw-halign-none" typeof="mw:File"><span title="Logotip Wikizvora"><img alt="Logotip Wikizvora" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/30px-Wikisource-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="31" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/45px-Wikisource-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/60px-Wikisource-logo.svg.png 2x" data-file-width="410" data-file-height="430" /></span><figcaption>Logotip Wikizvora</figcaption></figure> </td> <td><a href="https://hr.wikisource.org/wiki/" class="extiw" title="s:">WikIzvor</a> ima izvorni tekst na temu: <i><b><span class="plainlinks"><a href="https://hr.wikisource.org/wiki/Judita" class="extiw" title="s:Judita">Judita</a></span></b></i> </td></tr></tbody></table> <table border="0" class="noprint" style="clear: right; border: solid var(--border-color-base, #a2a9b1) 1px; margin: 0 0 1em 1em; font-size: 90%; background: var(--background-color-neutral-subtle, #f8f9fa); color: inherit; width: 250px; padding: 4px; spacing: 0px; text-align: left; float: right;"> <tbody><tr> <td><figure class="mw-halign-none" typeof="mw:File"><span title="Logotip Zajedničkog poslužitelja"><img alt="Logotip Zajedničkog poslužitelja" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/60px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span><figcaption>Logotip Zajedničkog poslužitelja</figcaption></figure> </td> <td><span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Glavna_stranica?uselang=hr">Zajednički poslužitelj</a> ima stranicu o temi <i><b><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Judita?uselang=hr">Judita (Marko Marulić)</a></b></i></span> </td></tr></tbody></table> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20081029210639/http://www.bulaja.com/marulic/djela/judita/str1.htm">bulaja.com</a> - Izvornik Judite (Faksimil)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bulaja.com/Marulic/pdf/judita.pdf">Marko Marulić: Judita</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://digitalna.nsk.hr/pb/?object=info&amp;id=10063">Nacionalna i sveučilišna knjižnica u Zagrebu</a> - Libar Marca Marula Splichianina... (1522.)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.knjizevni-krug.hr/judita/">Judita na portalu Književnoga kruga Split</a></li> <li><a href="/wiki/Mirko_Tomasovi%C4%87" title="Mirko Tomasović">Mirko Tomasović</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.matica.hr/vijenac/186/prvih-petsto-godina-16759/"><i>Marulićeva Judita anno currente MMI. Prvih petsto godina</i></a>, <i>Vijenac</i>, br. 186, 19. travnja 2001.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://glagoljica.hr/?knjige=i&amp;id=578313"><i>Judita u hrvatskim glagoljskim brevijarima = Liber Judith ex breviariis Croatica - Glagoliticis</i></a>, prir. <a href="/wiki/Josip_Hamm" title="Josip Hamm">Josip Hamm</a></li></ul> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.eqiad.main‐7769799cfb‐8lr85 Cached time: 20241113135503 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 0.169 seconds Real time usage: 0.207 seconds Preprocessor visited node count: 1579/1000000 Post‐expand include size: 11848/2097152 bytes Template argument size: 3563/2097152 bytes Highest expansion depth: 12/100 Expensive parser function count: 0/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 26888/5000000 bytes Lua time usage: 0.017/10.000 seconds Lua memory usage: 1771290/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 0/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 128.551 1 -total 48.92% 62.893 1 Predložak:Izvori 25.07% 32.229 1 Predložak:Infobox_knjiga 19.16% 24.631 1 Predložak:Z+X 16.48% 21.191 13 Predložak:ISBN 7.69% 9.890 3 Predložak:Webarchive 4.20% 5.398 3 Predložak:DatumFormat 2.57% 3.306 4 Predložak:Eng_oznaka 1.97% 2.528 4 Predložak:Main_other 1.65% 2.125 1 Predložak:Citat --> <!-- Saved in parser cache with key hrwiki:pcache:idhash:34-0!canonical and timestamp 20241113135503 and revision id 7041347. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Dobavljeno iz "<a dir="ltr" href="https://hr.wikipedia.org/w/index.php?title=Judita_(Marko_Marulić)&amp;oldid=7041347">https://hr.wikipedia.org/w/index.php?title=Judita_(Marko_Marulić)&amp;oldid=7041347</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Posebno:Kategorije" title="Posebno:Kategorije">Kategorije</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategorija:Hrvatska_epika" title="Kategorija:Hrvatska epika">Hrvatska epika</a></li><li><a href="/wiki/Kategorija:Djela_Marka_Maruli%C4%87a" title="Kategorija:Djela Marka Marulića">Djela Marka Marulića</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Skrivene kategorije: <ul><li><a href="/wiki/Kategorija:Stranice_s_ISBN_gre%C5%A1kama" title="Kategorija:Stranice s ISBN greškama">Stranice s ISBN greškama</a></li><li><a href="/wiki/Kategorija:Stranice_s_%C4%8Darobnim_ISBN_poveznicama" title="Kategorija:Stranice s čarobnim ISBN poveznicama">Stranice s čarobnim ISBN poveznicama</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Ova stranica posljednji je put uređivana 19. listopada 2024. u 12:07.</li> <li id="footer-info-copyright">Tekst je dostupan pod licencijom <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.hr">Creative Commons: Imenuj autora/Dijeli pod istim uvjetima</a>; mogu se primjenjivati i dodatni uvjeti. Pogledajte <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">Uvjete upotrebe</a> za detalje.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Zaštita privatnosti</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Impresum">Impresum</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedija:Op%C4%87e_odricanje_od_odgovornosti">Odricanje od odgovornosti</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Kodeks ponašanja</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Razvojni programeri</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/hr.wikipedia.org">Statistika</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Izjava o kolačićima</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//hr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Judita_(Marko_Maruli%C4%87)&amp;mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Prikaz za mobilne uređaje</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-694cf4987f-mv7zs","wgBackendResponseTime":146,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.169","walltime":"0.207","ppvisitednodes":{"value":1579,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":11848,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":3563,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":12,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":26888,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 128.551 1 -total"," 48.92% 62.893 1 Predložak:Izvori"," 25.07% 32.229 1 Predložak:Infobox_knjiga"," 19.16% 24.631 1 Predložak:Z+X"," 16.48% 21.191 13 Predložak:ISBN"," 7.69% 9.890 3 Predložak:Webarchive"," 4.20% 5.398 3 Predložak:DatumFormat"," 2.57% 3.306 4 Predložak:Eng_oznaka"," 1.97% 2.528 4 Predložak:Main_other"," 1.65% 2.125 1 Predložak:Citat"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.017","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":1771290,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-7769799cfb-8lr85","timestamp":"20241113135503","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Judita (Marko Maruli\u0107)","url":"https:\/\/hr.wikipedia.org\/wiki\/Judita_(Marko_Maruli%C4%87)","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q1686088","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q1686088","author":{"@type":"Organization","name":"Doprinositelji projektima Wikimedije"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2003-06-23T17:40:24Z","dateModified":"2024-10-19T11:07:34Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/f\/f9\/Judita-str1.gif","headline":"epska pjesma Marka Maruli\u0107a"}</script> </body> </html>

Pages: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10