CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="tr" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Gana - Vikipedi</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )trwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","Ocak","Şubat","Mart","Nisan","Mayıs","Haziran","Temmuz","Ağustos","Eylül","Ekim","Kasım","Aralık"],"wgRequestId":"f884149c-d302-47e8-8b7e-7dae30ea2578","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Gana","wgTitle":"Gana","wgCurRevisionId":34161290,"wgRevisionId":34161290,"wgArticleId":4385,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Yinelenen şablon değişkenleri kullanan sayfalar","Kaynak gösterme hatası bulunan maddeler","Webarşiv şablonu wayback bağlantıları","KB1 hataları: dış bağlantılar","Ölü dış bağlantıları olan maddeler","Otomatik boyutlandırılan çoklu resim kullanılan sayfalar","Commons kategori bağlantısı Vikiveri'den çekilen sayfalar","BIBSYS tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","BNE tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri", "BNF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","GND tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","HDS tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","ISNI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","KULTURNAV tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","LCCN tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","MusicBrainz area tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","NARA tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","NDL tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","NKC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","NLI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","RERO tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","SUDOC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","VIAF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","WorldCat-LCCN tanımlayıcısı içeren Vikipedi maddeleri","Gana"],"wgPageViewLanguage":"tr","wgPageContentLanguage":"tr","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Gana","wgRelevantArticleId":4385,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[], "wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":2}}},"wgStableRevisionId":34161290,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"tr","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"tr"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":90000,"wgCoordinates":{"lat":5.55,"lon":-0.25},"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q117","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"], "GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","ext.tmh.player.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.tablesorter.styles":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","ext.tmh.player","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.tablesorter","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP", "ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.extra-toolbar-buttons","ext.gadget.HizliBilgi","ext.gadget.OpenStreetMap","ext.gadget.switcher","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=tr&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.tmh.player.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.tablesorter.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=tr&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=tr&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/Flag_of_Ghana.svg/1200px-Flag_of_Ghana.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="800"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/Flag_of_Ghana.svg/800px-Flag_of_Ghana.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="533"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/Flag_of_Ghana.svg/640px-Flag_of_Ghana.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="427"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Gana - Vikipedi"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//tr.m.wikipedia.org/wiki/Gana"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Değiştir" href="/w/index.php?title=Gana&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Vikipedi (tr)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//tr.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Gana"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.tr"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Vikipedi Atom beslemesi" href="/w/index.php?title=%C3%96zel:SonDe%C4%9Fi%C5%9Fiklikler&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Gana rootpage-Gana skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">İçeriğe atla</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ana menü" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Ana menü</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Ana menü</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">gizle</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Gezinti </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Anasayfa" title="Anasayfayı ziyaret et [z]" accesskey="z"><span>Anasayfa</span></a></li><li id="n-Hakkımızda" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Hakk%C4%B1nda"><span>Hakkımızda</span></a></li><li id="n-İçindekiler" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:G%C3%B6z_at"><span>İçindekiler</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:Rastgele" title="Rastgele bir sayfaya gidin [x]" accesskey="x"><span>Rastgele madde</span></a></li><li id="n-Seçkin-içerik" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Se%C3%A7kin_i%C3%A7erik"><span>Seçkin içerik</span></a></li><li id="n-Yakınımdakiler" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:Yak%C4%B1n%C4%B1mdakiler"><span>Yakınımdakiler</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-Katılım" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-Katılım" > <div class="vector-menu-heading"> Katılım </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-sandbox" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Deneme_tahtas%C4%B1"><span>Deneme tahtası</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:K%C3%B6y_%C3%A7e%C5%9Fmesi" title="Güncel olaylarla ilgili son bilgiler"><span>Köy çeşmesi</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:SonDe%C4%9Fi%C5%9Fiklikler" title="Vikide yapılmış son değişikliklerin listesi [r]" accesskey="r"><span>Son değişiklikler</span></a></li><li id="n-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Y%C3%BCkle"><span>Dosya yükle</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Topluluk_portali" title="Proje hakkında, neler yapabilirsiniz, ne nerededir"><span>Topluluk portali</span></a></li><li id="n-shop-text" class="mw-list-item"><a href="//shop.wikimedia.org"><span>Wikimedia dükkânı</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Yard%C4%B1m:%C4%B0%C3%A7indekiler" title="Yardım almak için"><span>Yardım</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Anasayfa" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Vikipedi" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-tr.svg" style="width: 6.6875em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Özgür Ansiklopedi" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-tr.svg" width="104" height="13" style="width: 6.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%C3%96zel:Ara" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Vikipedi içinde ara [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Ara</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Vikipedi üzerinde ara" aria-label="Vikipedi üzerinde ara" autocapitalize="sentences" title="Vikipedi içinde ara [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Özel:Ara"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Ara</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Kişisel araçlar"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Görünüm"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Sayfanın yazı tipi boyutunun, genişliğinin ve renginin görünümünü değiştirin" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Görünüm" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Görünüm</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_tr.wikipedia.org&uselang=tr" class=""><span>Bağış yapın</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C3%96zel:HesapOlu%C5%9Ftur&returnto=Gana" title="Bir hesap oluşturup oturum açmanız tavsiye edilmektedir ancak bu zorunlu değildir" class=""><span>Hesap oluştur</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C3%96zel:Kullan%C4%B1c%C4%B1OturumuA%C3%A7ma&returnto=Gana" title="Oturum açmanız tavsiye edilmektedir; ancak bu zorunlu değildir [o]" accesskey="o" class=""><span>Oturum aç</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Daha fazla seçenek" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Kişisel araçlar" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Kişisel araçlar</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Kullanıcı menüsü" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_tr.wikipedia.org&uselang=tr"><span>Bağış yapın</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:HesapOlu%C5%9Ftur&returnto=Gana" title="Bir hesap oluşturup oturum açmanız tavsiye edilmektedir ancak bu zorunlu değildir"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Hesap oluştur</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:Kullan%C4%B1c%C4%B1OturumuA%C3%A7ma&returnto=Gana" title="Oturum açmanız tavsiye edilmektedir; ancak bu zorunlu değildir [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Oturum aç</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Çıkış yapmış editörler için sayfalar <a href="/wiki/Yard%C4%B1m:Giri%C5%9F" aria-label="Değişiklik yapma hakkında daha fazla bilgi edinin"><span>daha fazla bilgi</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:Katk%C4%B1lar%C4%B1m" title="Bu IP adresinden yapılmış değişiklikler listesi [y]" accesskey="y"><span>Katkılar</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:MesajSayfam" title="Bu IP adresindeki düzenlemeler hakkında tartışma [n]" accesskey="n"><span>Mesaj</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="İçindekiler" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">İçindekiler</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">gizle</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Giriş</div> </a> </li> <li id="toc-İsim" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#İsim"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>İsim</span> </div> </a> <ul id="toc-İsim-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tarihçe" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Tarihçe"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Tarihçe</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Tarihçe-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Tarihçe alt bölümünü aç/kapa</span> </button> <ul id="toc-Tarihçe-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Kolonileşme_öncesi_dönem" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Kolonileşme_öncesi_dönem"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Kolonileşme öncesi dönem</span> </div> </a> <ul id="toc-Kolonileşme_öncesi_dönem-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Avrupalılar_ile_ilk_temas" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Avrupalılar_ile_ilk_temas"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Avrupalılar ile ilk temas</span> </div> </a> <ul id="toc-Avrupalılar_ile_ilk_temas-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ashanti_Krallığı_dönemi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ashanti_Krallığı_dönemi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3</span> <span>Ashanti Krallığı dönemi</span> </div> </a> <ul id="toc-Ashanti_Krallığı_dönemi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kolonileşmeye_giden_yol_1821-1900" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Kolonileşmeye_giden_yol_1821-1900"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.4</span> <span>Kolonileşmeye giden yol 1821-1900</span> </div> </a> <ul id="toc-Kolonileşmeye_giden_yol_1821-1900-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bağımsızlığa_giden_yol" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bağımsızlığa_giden_yol"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.5</span> <span>Bağımsızlığa giden yol</span> </div> </a> <ul id="toc-Bağımsızlığa_giden_yol-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bağımsızlık" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bağımsızlık"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.6</span> <span>Bağımsızlık</span> </div> </a> <ul id="toc-Bağımsızlık-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Askeri_darbeler" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Askeri_darbeler"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.7</span> <span>Askeri darbeler</span> </div> </a> <ul id="toc-Askeri_darbeler-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-1992_ve_sonrası" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#1992_ve_sonrası"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.8</span> <span>1992 ve sonrası</span> </div> </a> <ul id="toc-1992_ve_sonrası-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-21._yüzyıl" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#21._yüzyıl"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.9</span> <span>21. yüzyıl</span> </div> </a> <ul id="toc-21._yüzyıl-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Coğrafya" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Coğrafya"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Coğrafya</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Coğrafya-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Coğrafya alt bölümünü aç/kapa</span> </button> <ul id="toc-Coğrafya-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-İklim" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#İklim"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>İklim</span> </div> </a> <ul id="toc-İklim-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Dağlar" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Dağlar"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Dağlar</span> </div> </a> <ul id="toc-Dağlar-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Akarsu_ve_göller" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Akarsu_ve_göller"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span>Akarsu ve göller</span> </div> </a> <ul id="toc-Akarsu_ve_göller-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bitki_örtüsü_ve_yaban_hayat" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bitki_örtüsü_ve_yaban_hayat"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.4</span> <span>Bitki örtüsü ve yaban hayat</span> </div> </a> <ul id="toc-Bitki_örtüsü_ve_yaban_hayat-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Nüfus" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Nüfus"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Nüfus</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Nüfus-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Nüfus alt bölümünü aç/kapa</span> </button> <ul id="toc-Nüfus-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Dil" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Dil"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Dil</span> </div> </a> <ul id="toc-Dil-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Din" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Din"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Din</span> </div> </a> <ul id="toc-Din-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Sosyal_durum" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Sosyal_durum"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Sosyal durum</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Sosyal_durum-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Sosyal durum alt bölümünü aç/kapa</span> </button> <ul id="toc-Sosyal_durum-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Sağlık" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Sağlık"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>Sağlık</span> </div> </a> <ul id="toc-Sağlık-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Eğitim" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Eğitim"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2</span> <span>Eğitim</span> </div> </a> <ul id="toc-Eğitim-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-İdari_yapılanma" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#İdari_yapılanma"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>İdari yapılanma</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-İdari_yapılanma-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>İdari yapılanma alt bölümünü aç/kapa</span> </button> <ul id="toc-İdari_yapılanma-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Şehir" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Şehir"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1</span> <span>Şehir</span> </div> </a> <ul id="toc-Şehir-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Siyaset" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Siyaset"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Siyaset</span> </div> </a> <ul id="toc-Siyaset-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ekonomi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Ekonomi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Ekonomi</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Ekonomi-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Ekonomi alt bölümünü aç/kapa</span> </button> <ul id="toc-Ekonomi-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Anahtar_sektörler" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Anahtar_sektörler"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.1</span> <span>Anahtar sektörler</span> </div> </a> <ul id="toc-Anahtar_sektörler-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Temel_veriler" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Temel_veriler"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.2</span> <span>Temel veriler</span> </div> </a> <ul id="toc-Temel_veriler-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Maden" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Maden"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.3</span> <span>Maden</span> </div> </a> <ul id="toc-Maden-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Devlet_bütçesi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Devlet_bütçesi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.4</span> <span>Devlet bütçesi</span> </div> </a> <ul id="toc-Devlet_bütçesi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Turizm" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Turizm"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.5</span> <span>Turizm</span> </div> </a> <ul id="toc-Turizm-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Ulaşım" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Ulaşım"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Ulaşım</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Ulaşım-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Ulaşım alt bölümünü aç/kapa</span> </button> <ul id="toc-Ulaşım-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Karayolu" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Karayolu"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.1</span> <span>Karayolu</span> </div> </a> <ul id="toc-Karayolu-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Havayolu" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Havayolu"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.2</span> <span>Havayolu</span> </div> </a> <ul id="toc-Havayolu-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Demiryolu" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Demiryolu"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.3</span> <span>Demiryolu</span> </div> </a> <ul id="toc-Demiryolu-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Denizyolu" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Denizyolu"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.4</span> <span>Denizyolu</span> </div> </a> <ul id="toc-Denizyolu-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Kültür" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Kültür"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Kültür</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Kültür-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Kültür alt bölümünü aç/kapa</span> </button> <ul id="toc-Kültür-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Yiyecek_ve_içecek" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Yiyecek_ve_içecek"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10.1</span> <span>Yiyecek ve içecek</span> </div> </a> <ul id="toc-Yiyecek_ve_içecek-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Giyim" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Giyim"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10.2</span> <span>Giyim</span> </div> </a> <ul id="toc-Giyim-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Ayrıca_bakınız" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Ayrıca_bakınız"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Ayrıca bakınız</span> </div> </a> <ul id="toc-Ayrıca_bakınız-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kaynakça" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Kaynakça"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12</span> <span>Kaynakça</span> </div> </a> <ul id="toc-Kaynakça-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Dış_bağlantılar" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Dış_bağlantılar"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13</span> <span>Dış bağlantılar</span> </div> </a> <ul id="toc-Dış_bağlantılar-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="İçindekiler" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="İçindekiler tablosunu değiştir" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">İçindekiler tablosunu değiştir</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Gana</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Başka bir dildeki sayfaya gidin. 262 dilde mevcut" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-262" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">262 dil</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ab mw-list-item"><a href="https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0" title="Гана - Abhazca" lang="ab" hreflang="ab" data-title="Гана" data-language-autonym="Аԥсшәа" data-language-local-name="Abhazca" class="interlanguage-link-target"><span>Аԥсшәа</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ace mw-list-item"><a href="https://ace.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Açece" lang="ace" hreflang="ace" data-title="Ghana" data-language-autonym="Acèh" data-language-local-name="Açece" class="interlanguage-link-target"><span>Acèh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ady mw-list-item"><a href="https://ady.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BD%D1%8D" title="Ганэ - Adigece" lang="ady" hreflang="ady" data-title="Ганэ" data-language-autonym="Адыгабзэ" data-language-local-name="Adigece" class="interlanguage-link-target"><span>Адыгабзэ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Afrikaanca" lang="af" hreflang="af" data-title="Ghana" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="Afrikaanca" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - İsviçre Almancası" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Ghana" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="İsviçre Almancası" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%8B%E1%8A%93" title="ጋና - Amharca" lang="am" hreflang="am" data-title="ጋና" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="Amharca" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ami mw-list-item"><a href="https://ami.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Amis" lang="ami" hreflang="ami" data-title="Ghana" data-language-autonym="Pangcah" data-language-local-name="Amis" class="interlanguage-link-target"><span>Pangcah</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Aragonca" lang="an" hreflang="an" data-title="Ghana" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="Aragonca" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://ang.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Eski İngilizce" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Ghana" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="Eski İngilizce" class="interlanguage-link-target"><span>Ænglisc</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ann mw-list-item"><a href="https://ann.wikipedia.org/wiki/Gan%C3%A0" title="Ganà - Obolo dili" lang="ann" hreflang="ann" data-title="Ganà" data-language-autonym="Obolo" data-language-local-name="Obolo dili" class="interlanguage-link-target"><span>Obolo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-anp mw-list-item"><a href="https://anp.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%98%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%BE" title="घाना - Angika" lang="anp" hreflang="anp" data-title="घाना" data-language-autonym="अंगिका" data-language-local-name="Angika" class="interlanguage-link-target"><span>अंगिका</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%A7" title="غانا - Arapça" lang="ar" hreflang="ar" data-title="غانا" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Arapça" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%A7" title="غانا - Fas Arapçası" lang="ary" hreflang="ary" data-title="غانا" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="Fas Arapçası" class="interlanguage-link-target"><span>الدارجة</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86%D8%A7" title="جانا - Mısır Arapçası" lang="arz" hreflang="arz" data-title="جانا" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Mısır Arapçası" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Asturyasça" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Ghana" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Asturyasça" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-avk mw-list-item"><a href="https://avk.wikipedia.org/wiki/Gana" title="Gana - Kotava" lang="avk" hreflang="avk" data-title="Gana" data-language-autonym="Kotava" data-language-local-name="Kotava" class="interlanguage-link-target"><span>Kotava</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-awa mw-list-item"><a href="https://awa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%98%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%BE" title="घाना - Awadhi" lang="awa" hreflang="awa" data-title="घाना" data-language-autonym="अवधी" data-language-local-name="Awadhi" class="interlanguage-link-target"><span>अवधी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ay mw-list-item"><a href="https://ay.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Aymara" lang="ay" hreflang="ay" data-title="Ghana" data-language-autonym="Aymar aru" data-language-local-name="Aymara" class="interlanguage-link-target"><span>Aymar aru</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Qana" title="Qana - Azerbaycan dili" lang="az" hreflang="az" data-title="Qana" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Azerbaycan dili" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%BA%D9%86%D8%A7" title="غنا - South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="غنا" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0" title="Гана - Başkırtça" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Гана" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="Başkırtça" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ban mw-list-item"><a href="https://ban.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Bali dili" lang="ban" hreflang="ban" data-title="Ghana" data-language-autonym="Basa Bali" data-language-local-name="Bali dili" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Bali</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Bavyera dili" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Ghana" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="Bavyera dili" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Gana" title="Gana - Samogitçe" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Gana" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitçe" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Gana" title="Gana - Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Gana" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0" title="Гана - Belarusça" lang="be" hreflang="be" data-title="Гана" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Belarusça" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0" title="Гана - Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Гана" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bew mw-list-item"><a href="https://bew.wikipedia.org/wiki/Gana" title="Gana - Betawi" lang="bew" hreflang="bew" data-title="Gana" data-language-autonym="Betawi" data-language-local-name="Betawi" class="interlanguage-link-target"><span>Betawi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0" title="Гана - Bulgarca" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Гана" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Bulgarca" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%98%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%BE" title="घाना - Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="घाना" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bi mw-list-item"><a href="https://bi.wikipedia.org/wiki/Gana" title="Gana - Bislama" lang="bi" hreflang="bi" data-title="Gana" data-language-autonym="Bislama" data-language-local-name="Bislama" class="interlanguage-link-target"><span>Bislama</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bjn mw-list-item"><a href="https://bjn.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Banjar Dili" lang="bjn" hreflang="bjn" data-title="Ghana" data-language-autonym="Banjar" data-language-local-name="Banjar Dili" class="interlanguage-link-target"><span>Banjar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bm mw-list-item"><a href="https://bm.wikipedia.org/wiki/Gana" title="Gana - Bambara" lang="bm" hreflang="bm" data-title="Gana" data-language-autonym="Bamanankan" data-language-local-name="Bambara" class="interlanguage-link-target"><span>Bamanankan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%98%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A6%BE" title="ঘানা - Bengalce" lang="bn" hreflang="bn" data-title="ঘানা" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="Bengalce" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%80%E0%BC%8B%E0%BD%93%E0%BC%8D" title="ཀ་ན། - Tibetçe" lang="bo" hreflang="bo" data-title="ཀ་ན།" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="Tibetçe" class="interlanguage-link-target"><span>བོད་ཡིག</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bpy mw-list-item"><a href="https://bpy.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%98%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A6%BE" title="ঘানা - Bishnupriya" lang="bpy" hreflang="bpy" data-title="ঘানা" data-language-autonym="বিষ্ণুপ্রিয়া মণিপুরী" data-language-local-name="Bishnupriya" class="interlanguage-link-target"><span>বিষ্ণুপ্রিয়া মণিপুরী</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Bretonca" lang="br" hreflang="br" data-title="Ghana" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="Bretonca" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Gana" title="Gana - Boşnakça" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Gana" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="Boşnakça" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0" title="Гана - Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Гана" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Katalanca" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Ghana" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Katalanca" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cbk-zam mw-list-item"><a href="https://cbk-zam.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Chavacano" lang="cbk" hreflang="cbk" data-title="Ghana" data-language-autonym="Chavacano de Zamboanga" data-language-local-name="Chavacano" class="interlanguage-link-target"><span>Chavacano de Zamboanga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Ghana" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0" title="Гана - Çeçence" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Гана" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="Çeçence" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Sebuano dili" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Ghana" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="Sebuano dili" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%D8%A7%D9%86%D8%A7" title="گانا - Orta Kürtçe" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="گانا" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="Orta Kürtçe" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-co mw-list-item"><a href="https://co.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Korsikaca" lang="co" hreflang="co" data-title="Ghana" data-language-autonym="Corsu" data-language-local-name="Korsikaca" class="interlanguage-link-target"><span>Corsu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/%C4%9Eana" title="Ğana - Kırım Tatarcası" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Ğana" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="Kırım Tatarcası" class="interlanguage-link-target"><span>Qırımtatarca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Çekçe" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Ghana" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Çekçe" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0" title="Гана - Çuvaşça" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Гана" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="Çuvaşça" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Galce" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Ghana" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="Galce" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Danca" lang="da" hreflang="da" data-title="Ghana" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Danca" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dag mw-list-item"><a href="https://dag.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Dagbani" lang="dag" hreflang="dag" data-title="Ghana" data-language-autonym="Dagbanli" data-language-local-name="Dagbani" class="interlanguage-link-target"><span>Dagbanli</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="seçkin madde"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Almanca" lang="de" hreflang="de" data-title="Ghana" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Almanca" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dga mw-list-item"><a href="https://dga.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Dagaare" lang="dga" hreflang="dga" data-title="Ghana" data-language-autonym="Dagaare" data-language-local-name="Dagaare" class="interlanguage-link-target"><span>Dagaare</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Gana" title="Gana - Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Gana" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dsb mw-list-item"><a href="https://dsb.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Aşağı Sorbça" lang="dsb" hreflang="dsb" data-title="Ghana" data-language-autonym="Dolnoserbski" data-language-local-name="Aşağı Sorbça" class="interlanguage-link-target"><span>Dolnoserbski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dty mw-list-item"><a href="https://dty.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%98%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%BE" title="घाना - Doteli" lang="dty" hreflang="dty" data-title="घाना" data-language-autonym="डोटेली" data-language-local-name="Doteli" class="interlanguage-link-target"><span>डोटेली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dv mw-list-item"><a href="https://dv.wikipedia.org/wiki/%DE%8E%DE%A7%DE%82%DE%A7" title="ގާނާ - Divehi dili" lang="dv" hreflang="dv" data-title="ގާނާ" data-language-autonym="ދިވެހިބަސް" data-language-local-name="Divehi dili" class="interlanguage-link-target"><span>ދިވެހިބަސް</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ee mw-list-item"><a href="https://ee.wikipedia.org/wiki/Gana" title="Gana - Ewe" lang="ee" hreflang="ee" data-title="Gana" data-language-autonym="Eʋegbe" data-language-local-name="Ewe" class="interlanguage-link-target"><span>Eʋegbe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%93%CE%BA%CE%AC%CE%BD%CE%B1" title="Γκάνα - Yunanca" lang="el" hreflang="el" data-title="Γκάνα" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Yunanca" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - İngilizce" lang="en" hreflang="en" data-title="Ghana" data-language-autonym="English" data-language-local-name="İngilizce" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Ganao" title="Ganao - Esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Ganao" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - İspanyolca" lang="es" hreflang="es" data-title="Ghana" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="İspanyolca" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Estonca" lang="et" hreflang="et" data-title="Ghana" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Estonca" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Baskça" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Ghana" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Baskça" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Ekstremadura Dili" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Ghana" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="Ekstremadura Dili" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%BA%D9%86%D8%A7" title="غنا - Farsça" lang="fa" hreflang="fa" data-title="غنا" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Farsça" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fat mw-list-item"><a href="https://fat.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Fanti" lang="fat" hreflang="fat" data-title="Ghana" data-language-autonym="Mfantse" data-language-local-name="Fanti" class="interlanguage-link-target"><span>Mfantse</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ff mw-list-item"><a href="https://ff.wikipedia.org/wiki/Gana" title="Gana - Fula dili" lang="ff" hreflang="ff" data-title="Gana" data-language-autonym="Fulfulde" data-language-local-name="Fula dili" class="interlanguage-link-target"><span>Fulfulde</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="kaliteli madde"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Fince" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Ghana" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Fince" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Ghana" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="Võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Gana" title="Gana - Faroe dili" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Gana" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="Faroe dili" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fon mw-list-item"><a href="https://fon.wikipedia.org/wiki/Ganat%C3%B2" title="Ganatò - Fon" lang="fon" hreflang="fon" data-title="Ganatò" data-language-autonym="Fɔ̀ngbè" data-language-local-name="Fon" class="interlanguage-link-target"><span>Fɔ̀ngbè</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Fransızca" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Ghana" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Fransızca" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frp mw-list-item"><a href="https://frp.wikipedia.org/wiki/Gana" title="Gana - Arpitanca" lang="frp" hreflang="frp" data-title="Gana" data-language-autonym="Arpetan" data-language-local-name="Arpitanca" class="interlanguage-link-target"><span>Arpetan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Ghaana" title="Ghaana - Kuzey Frizce" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Ghaana" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="Kuzey Frizce" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Gana" title="Gana - Batı Frizcesi" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Gana" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="Batı Frizcesi" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/G%C3%A1na" title="Gána - İrlandaca" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Gána" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="İrlandaca" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gag mw-list-item"><a href="https://gag.wikipedia.org/wiki/Gana" title="Gana - Gagavuzca" lang="gag" hreflang="gag" data-title="Gana" data-language-autonym="Gagauz" data-language-local-name="Gagavuzca" class="interlanguage-link-target"><span>Gagauz</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Gana" title="Gana - Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Gana" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/G%C3%A0na" title="Gàna - İskoç Gaelcesi" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Gàna" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="İskoç Gaelcesi" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Galiçyaca" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Ghana" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Galiçyaca" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/G%C3%A1na" title="Gána - Guarani dili" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Gána" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="Guarani dili" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gpe mw-list-item"><a href="https://gpe.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Ghanaian Pidgin" lang="gpe" hreflang="gpe" data-title="Ghana" data-language-autonym="Ghanaian Pidgin" data-language-local-name="Ghanaian Pidgin" class="interlanguage-link-target"><span>Ghanaian Pidgin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%98%E0%AA%BE%E0%AA%A8%E0%AA%BE" title="ઘાના - Güceratça" lang="gu" hreflang="gu" data-title="ઘાના" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="Güceratça" class="interlanguage-link-target"><span>ગુજરાતી</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gur mw-list-item"><a href="https://gur.wikipedia.org/wiki/Gaana" title="Gaana - Frafra" lang="gur" hreflang="gur" data-title="Gaana" data-language-autonym="Farefare" data-language-local-name="Frafra" class="interlanguage-link-target"><span>Farefare</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-guw mw-list-item"><a href="https://guw.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Gun" lang="guw" hreflang="guw" data-title="Ghana" data-language-autonym="Gungbe" data-language-local-name="Gun" class="interlanguage-link-target"><span>Gungbe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/Yn_Ghaney" title="Yn Ghaney - Man dili" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Yn Ghaney" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="Man dili" class="interlanguage-link-target"><span>Gaelg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Hausa dili" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Ghana" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="Hausa dili" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Hakka Çincesi" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Ghana" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="Hakka Çincesi" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-haw mw-list-item"><a href="https://haw.wikipedia.org/wiki/G%C4%81na" title="Gāna - Hawaii dili" lang="haw" hreflang="haw" data-title="Gāna" data-language-autonym="Hawaiʻi" data-language-local-name="Hawaii dili" class="interlanguage-link-target"><span>Hawaiʻi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%92%D7%90%D7%A0%D7%94" title="גאנה - İbranice" lang="he" hreflang="he" data-title="גאנה" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="İbranice" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%98%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%BE" title="घाना - Hintçe" lang="hi" hreflang="hi" data-title="घाना" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Hintçe" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Fiji Hintçesi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Ghana" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Fiji Hintçesi" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Gana" title="Gana - Hırvatça" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Gana" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Hırvatça" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://hsb.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Yukarı Sorbça" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="Ghana" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="Yukarı Sorbça" class="interlanguage-link-target"><span>Hornjoserbsce</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Gana" title="Gana - Haiti Kreyolu" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Gana" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="Haiti Kreyolu" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Gh%C3%A1na" title="Ghána - Macarca" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Ghána" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Macarca" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B3%D5%A1%D5%B6%D5%A1" title="Գանա - Ermenice" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Գանա" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Ermenice" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - İnterlingua" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Ghana" data-language-autonym="İnterlingua" data-language-local-name="İnterlingua" class="interlanguage-link-target"><span>İnterlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Endonezce" lang="id" hreflang="id" data-title="Ghana" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Endonezce" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Interlingue" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Ghana" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="Interlingue" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ig mw-list-item"><a href="https://ig.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - İbo dili" lang="ig" hreflang="ig" data-title="Ghana" data-language-autonym="Igbo" data-language-local-name="İbo dili" class="interlanguage-link-target"><span>Igbo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Iloko" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Ghana" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="Iloko" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Ghana" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="Ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Gana" title="Gana - İzlandaca" lang="is" hreflang="is" data-title="Gana" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="İzlandaca" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - İtalyanca" lang="it" hreflang="it" data-title="Ghana" data-language-autonym="İtaliano" data-language-local-name="İtalyanca" class="interlanguage-link-target"><span>İtaliano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%AC%E3%83%BC%E3%83%8A" title="ガーナ - Japonca" lang="ja" hreflang="ja" data-title="ガーナ" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Japonca" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Gaana" title="Gaana - Jamaika Patois Dili" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Gaana" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Jamaika Patois Dili" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Cava dili" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Ghana" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="Cava dili" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%90" title="განა - Gürcüce" lang="ka" hreflang="ka" data-title="განა" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Gürcüce" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Gana" title="Gana - Karakalpakça" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Gana" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="Karakalpakça" class="interlanguage-link-target"><span>Qaraqalpaqsha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/%C6%94ana" title="Ɣana - Kabiliyece" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Ɣana" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="Kabiliyece" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/Kana" title="Kana - Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Kana" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target"><span>Kabɩyɛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kcg mw-list-item"><a href="https://kcg.wikipedia.org/wiki/Gana" title="Gana - Tyap" lang="kcg" hreflang="kcg" data-title="Gana" data-language-autonym="Tyap" data-language-local-name="Tyap" class="interlanguage-link-target"><span>Tyap</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kg mw-list-item"><a href="https://kg.wikipedia.org/wiki/Gana" title="Gana - Kongo dili" lang="kg" hreflang="kg" data-title="Gana" data-language-autonym="Kongo" data-language-local-name="Kongo dili" class="interlanguage-link-target"><span>Kongo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kge mw-list-item"><a href="https://kge.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Komering" lang="kge" hreflang="kge" data-title="Ghana" data-language-autonym="Kumoring" data-language-local-name="Komering" class="interlanguage-link-target"><span>Kumoring</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ki mw-list-item"><a href="https://ki.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Kikuyu" lang="ki" hreflang="ki" data-title="Ghana" data-language-autonym="Gĩkũyũ" data-language-local-name="Kikuyu" class="interlanguage-link-target"><span>Gĩkũyũ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0" title="Гана - Kazakça" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Гана" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="Kazakça" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%A0%E1%9F%92%E1%9E%82%E1%9E%B6%E1%9E%8E%E1%9E%B6" title="ហ្គាណា - Khmer dili" lang="km" hreflang="km" data-title="ហ្គាណា" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="Khmer dili" class="interlanguage-link-target"><span>ភាសាខ្មែរ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%98%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%BE" title="ಘಾನಾ - Kannada dili" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಘಾನಾ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="Kannada dili" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EA%B0%80%EB%82%98" title="가나 - Korece" lang="ko" hreflang="ko" data-title="가나" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Korece" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://ks.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%DA%BE%D8%A7%D9%86%D8%A7_(%D9%85%D9%8F%D9%84%DA%A9)" title="گھانا (مُلک) - Keşmir dili" lang="ks" hreflang="ks" data-title="گھانا (مُلک)" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="Keşmir dili" class="interlanguage-link-target"><span>कॉशुर / کٲشُر</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Gana" title="Gana - Kürtçe" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Gana" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="Kürtçe" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kus mw-list-item"><a href="https://kus.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Kusaal" lang="kus" hreflang="kus" data-title="Ghana" data-language-autonym="Kʋsaal" data-language-local-name="Kusaal" class="interlanguage-link-target"><span>Kʋsaal</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Kernevekçe" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Ghana" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="Kernevekçe" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0" title="Гана - Kırgızca" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Гана" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="Kırgızca" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Gana" title="Gana - Latince" lang="la" hreflang="la" data-title="Gana" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Latince" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Ladino" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Ghana" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="Ladino" class="interlanguage-link-target"><span>Ladino</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Lüksemburgca" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Ghana" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="Lüksemburgca" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Gana" title="Gana - Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Gana" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lg mw-list-item"><a href="https://lg.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Ganda" lang="lg" hreflang="lg" data-title="Ghana" data-language-autonym="Luganda" data-language-local-name="Ganda" class="interlanguage-link-target"><span>Luganda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Limburgca" lang="li" hreflang="li" data-title="Ghana" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="Limburgca" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://lij.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Ligurca" lang="lij" hreflang="lij" data-title="Ghana" data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="Ligurca" class="interlanguage-link-target"><span>Ligure</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lld mw-list-item"><a href="https://lld.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Ladin" lang="lld" hreflang="lld" data-title="Ghana" data-language-autonym="Ladin" data-language-local-name="Ladin" class="interlanguage-link-target"><span>Ladin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Lombardça" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Ghana" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Lombardça" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ln mw-list-item"><a href="https://ln.wikipedia.org/wiki/Gana" title="Gana - Lingala" lang="ln" hreflang="ln" data-title="Gana" data-language-autonym="Lingála" data-language-local-name="Lingala" class="interlanguage-link-target"><span>Lingála</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BA%9B%E0%BA%B0%E0%BB%80%E0%BA%97%E0%BA%94%E0%BA%81%E0%BA%B2%E0%BA%99%E0%BA%B2" title="ປະເທດການາ - Lao dili" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ປະເທດການາ" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="Lao dili" class="interlanguage-link-target"><span>ລາວ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Gana" title="Gana - Litvanca" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Gana" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Litvanca" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Gana" title="Gana - Letonca" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Gana" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Letonca" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mai mw-list-item"><a href="https://mai.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%98%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%BE" title="घाना - Maithili" lang="mai" hreflang="mai" data-title="घाना" data-language-autonym="मैथिली" data-language-local-name="Maithili" class="interlanguage-link-target"><span>मैथिली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-map-bms mw-list-item"><a href="https://map-bms.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Banyumasan" lang="jv-x-bms" hreflang="jv-x-bms" data-title="Ghana" data-language-autonym="Basa Banyumasan" data-language-local-name="Banyumasan" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Banyumasan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mdf mw-list-item"><a href="https://mdf.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0" title="Гана - Mokşa dili" lang="mdf" hreflang="mdf" data-title="Гана" data-language-autonym="Мокшень" data-language-local-name="Mokşa dili" class="interlanguage-link-target"><span>Мокшень</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Gan%C3%A0" title="Ganà - Malgaşça" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Ganà" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="Malgaşça" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mi mw-list-item"><a href="https://mi.wikipedia.org/wiki/K%C4%81na" title="Kāna - Maori dili" lang="mi" hreflang="mi" data-title="Kāna" data-language-autonym="Māori" data-language-local-name="Maori dili" class="interlanguage-link-target"><span>Māori</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Minangkabau" lang="min" hreflang="min" data-title="Ghana" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="Minangkabau" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0" title="Гана - Makedonca" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Гана" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Makedonca" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%98%E0%B4%BE%E0%B4%A8" title="ഘാന - Malayalam dili" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ഘാന" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="Malayalam dili" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0" title="Гана - Moğolca" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Гана" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="Moğolca" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mni mw-list-item"><a href="https://mni.wikipedia.org/wiki/%EA%AF%98%EA%AF%A5%EA%AF%85%EA%AF%A5" title="ꯘꯥꯅꯥ - Manipuri dili" lang="mni" hreflang="mni" data-title="ꯘꯥꯅꯥ" data-language-autonym="ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ" data-language-local-name="Manipuri dili" class="interlanguage-link-target"><span>ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mos mw-list-item"><a href="https://mos.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Mossi" lang="mos" hreflang="mos" data-title="Ghana" data-language-autonym="Moore" data-language-local-name="Mossi" class="interlanguage-link-target"><span>Moore</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%98%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%BE" title="घाना - Marathi dili" lang="mr" hreflang="mr" data-title="घाना" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="Marathi dili" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mrj mw-list-item"><a href="https://mrj.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0" title="Гана - Ova Çirmişçesi" lang="mrj" hreflang="mrj" data-title="Гана" data-language-autonym="Кырык мары" data-language-local-name="Ova Çirmişçesi" class="interlanguage-link-target"><span>Кырык мары</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Malayca" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Ghana" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Malayca" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mt mw-list-item"><a href="https://mt.wikipedia.org/wiki/Gana" title="Gana - Maltaca" lang="mt" hreflang="mt" data-title="Gana" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="Maltaca" class="interlanguage-link-target"><span>Malti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%82%E1%80%AB%E1%80%94%E1%80%AC%E1%80%94%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%84%E1%80%B6" title="ဂါနာနိုင်ငံ - Birman dili" lang="my" hreflang="my" data-title="ဂါနာနိုင်ငံ" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="Birman dili" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D8%BA%D9%86%D8%A7" title="غنا - Mazenderanca" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="غنا" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="Mazenderanca" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Aşağı Almanca" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Ghana" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="Aşağı Almanca" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Aşağı Saksonca" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Ghana" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="Aşağı Saksonca" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%98%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%BE" title="घाना - Nepalce" lang="ne" hreflang="ne" data-title="घाना" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="Nepalce" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%98%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%BE" title="घाना - Nevari" lang="new" hreflang="new" data-title="घाना" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="Nevari" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ng mw-list-item"><a href="https://ng.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Ndonga" lang="ng" hreflang="ng" data-title="Ghana" data-language-autonym="Oshiwambo" data-language-local-name="Ndonga" class="interlanguage-link-target"><span>Oshiwambo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Felemenkçe" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Ghana" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="Felemenkçe" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Norveççe Nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Ghana" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Norveççe Nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Norveççe Bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Ghana" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Norveççe Bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nov mw-list-item"><a href="https://nov.wikipedia.org/wiki/Gana" title="Gana - Novial" lang="nov" hreflang="nov" data-title="Gana" data-language-autonym="Novial" data-language-local-name="Novial" class="interlanguage-link-target"><span>Novial</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nqo mw-list-item"><a href="https://nqo.wikipedia.org/wiki/%DF%9C%DF%AD%DF%8A%DF%A3%DF%8A%DF%AC" title="ߜ߭ߊߣߊ߬ - N’Ko" lang="nqo" hreflang="nqo" data-title="ߜ߭ߊߣߊ߬" data-language-autonym="ߒߞߏ" data-language-local-name="N’Ko" class="interlanguage-link-target"><span>ߒߞߏ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nso mw-list-item"><a href="https://nso.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Kuzey Sotho dili" lang="nso" hreflang="nso" data-title="Ghana" data-language-autonym="Sesotho sa Leboa" data-language-local-name="Kuzey Sotho dili" class="interlanguage-link-target"><span>Sesotho sa Leboa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Oksitan dili" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Ghana" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="Oksitan dili" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-olo mw-list-item"><a href="https://olo.wikipedia.org/wiki/Gana" title="Gana - Livvi-Karelian" lang="olo" hreflang="olo" data-title="Gana" data-language-autonym="Livvinkarjala" data-language-local-name="Livvi-Karelian" class="interlanguage-link-target"><span>Livvinkarjala</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-om mw-list-item"><a href="https://om.wikipedia.org/wiki/Gaanaa" title="Gaanaa - Oromo dili" lang="om" hreflang="om" data-title="Gaanaa" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="Oromo dili" class="interlanguage-link-target"><span>Oromoo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BD%C3%A6" title="Ганæ - Osetçe" lang="os" hreflang="os" data-title="Ганæ" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="Osetçe" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%98%E0%A8%BE%E0%A8%A8%E0%A8%BE" title="ਘਾਨਾ - Pencapça" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਘਾਨਾ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="Pencapça" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pam mw-list-item"><a href="https://pam.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Pampanga" lang="pam" hreflang="pam" data-title="Ghana" data-language-autonym="Kapampangan" data-language-local-name="Pampanga" class="interlanguage-link-target"><span>Kapampangan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Papiamento" lang="pap" hreflang="pap" data-title="Ghana" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="Papiamento" class="interlanguage-link-target"><span>Papiamentu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pcm mw-list-item"><a href="https://pcm.wikipedia.org/wiki/Gana" title="Gana - Nijerya Pidgin dili" lang="pcm" hreflang="pcm" data-title="Gana" data-language-autonym="Naijá" data-language-local-name="Nijerya Pidgin dili" class="interlanguage-link-target"><span>Naijá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pdc mw-list-item"><a href="https://pdc.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Pensilvanya Almancası" lang="pdc" hreflang="pdc" data-title="Ghana" data-language-autonym="Deitsch" data-language-local-name="Pensilvanya Almancası" class="interlanguage-link-target"><span>Deitsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pi mw-list-item"><a href="https://pi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%98%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%BE" title="घाना - Pali" lang="pi" hreflang="pi" data-title="घाना" data-language-autonym="पालि" data-language-local-name="Pali" class="interlanguage-link-target"><span>पालि</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pih mw-list-item"><a href="https://pih.wikipedia.org/wiki/Gaana" title="Gaana - Norfuk / Pitkern" lang="pih" hreflang="pih" data-title="Gaana" data-language-autonym="Norfuk / Pitkern" data-language-local-name="Norfuk / Pitkern" class="interlanguage-link-target"><span>Norfuk / Pitkern</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Lehçe" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Ghana" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Lehçe" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Piyemontece" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Ghana" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="Piyemontece" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%DA%BE%D8%A7%D9%86%D8%A7" title="گھانا - Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="گھانا" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%DA%AB%D8%A7%D9%86%D8%A7" title="ګانا - Peştuca" lang="ps" hreflang="ps" data-title="ګانا" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="Peştuca" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Gana" title="Gana - Portekizce" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Gana" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Portekizce" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Qhana" title="Qhana - Keçuva dili" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Qhana" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="Keçuva dili" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rm mw-list-item"><a href="https://rm.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Romanşça" lang="rm" hreflang="rm" data-title="Ghana" data-language-autonym="Rumantsch" data-language-local-name="Romanşça" class="interlanguage-link-target"><span>Rumantsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Rumence" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Ghana" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Rumence" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-rup mw-list-item"><a href="https://roa-rup.wikipedia.org/wiki/Gana" title="Gana - Ulahça" lang="rup" hreflang="rup" data-title="Gana" data-language-autonym="Armãneashti" data-language-local-name="Ulahça" class="interlanguage-link-target"><span>Armãneashti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0" title="Гана - Rusça" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Гана" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Rusça" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D2%90%D0%B0%D0%BD%D0%B0" title="Ґана - Rusince" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Ґана" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusince" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rw mw-list-item"><a href="https://rw.wikipedia.org/wiki/Gana" title="Gana - Kinyarwanda" lang="rw" hreflang="rw" data-title="Gana" data-language-autonym="Ikinyarwanda" data-language-local-name="Kinyarwanda" class="interlanguage-link-target"><span>Ikinyarwanda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sa mw-list-item"><a href="https://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%98%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%BE" title="घाना - Sanskrit" lang="sa" hreflang="sa" data-title="घाना" data-language-autonym="संस्कृतम्" data-language-local-name="Sanskrit" class="interlanguage-link-target"><span>संस्कृतम्</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0" title="Гана - Yakutça" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Гана" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="Yakutça" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%9C%E1%B1%B7%E1%B1%9F%E1%B1%B1%E1%B1%9F" title="ᱜᱷᱟᱱᱟ - Santali" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱜᱷᱟᱱᱟ" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="Santali" class="interlanguage-link-target"><span>ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Sardunya dili" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Ghana" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="Sardunya dili" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Gana" title="Gana - Sicilyaca" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Gana" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="Sicilyaca" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - İskoçça" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Ghana" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="İskoçça" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%DA%BE%D8%A7%D9%86%D8%A7" title="گھانا - Sindhi dili" lang="sd" hreflang="sd" data-title="گھانا" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="Sindhi dili" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-se mw-list-item"><a href="https://se.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Kuzey Laponcası" lang="se" hreflang="se" data-title="Ghana" data-language-autonym="Davvisámegiella" data-language-local-name="Kuzey Laponcası" class="interlanguage-link-target"><span>Davvisámegiella</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sg mw-list-item"><a href="https://sg.wikipedia.org/wiki/Gan%C3%A4a" title="Ganäa - Sango" lang="sg" hreflang="sg" data-title="Ganäa" data-language-autonym="Sängö" data-language-local-name="Sango" class="interlanguage-link-target"><span>Sängö</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Gana" title="Gana - Sırp-Hırvat Dili" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Gana" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Sırp-Hırvat Dili" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shi mw-list-item"><a href="https://shi.wikipedia.org/wiki/%C6%94ana" title="Ɣana - Taşelit" lang="shi" hreflang="shi" data-title="Ɣana" data-language-autonym="Taclḥit" data-language-local-name="Taşelit" class="interlanguage-link-target"><span>Taclḥit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shn mw-list-item"><a href="https://shn.wikipedia.org/wiki/%E1%80%99%E1%80%AD%E1%80%B0%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%81%B5%E1%82%83%E1%82%87%E1%81%BC%E1%82%83%E1%82%87" title="မိူင်းၵႃႇၼႃႇ - Shan dili" lang="shn" hreflang="shn" data-title="မိူင်းၵႃႇၼႃႇ" data-language-autonym="ၽႃႇသႃႇတႆး " data-language-local-name="Shan dili" class="interlanguage-link-target"><span>ၽႃႇသႃႇတႆး </span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%9D%E0%B7%8F%E0%B6%B1%E0%B7%8F%E0%B7%80" title="ඝානාව - Sinhali dili" lang="si" hreflang="si" data-title="ඝානාව" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="Sinhali dili" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Ghana" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Slovakça" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Ghana" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Slovakça" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Gana" title="Gana - Slovence" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Gana" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Slovence" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sm mw-list-item"><a href="https://sm.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Samoa dili" lang="sm" hreflang="sm" data-title="Ghana" data-language-autonym="Gagana Samoa" data-language-local-name="Samoa dili" class="interlanguage-link-target"><span>Gagana Samoa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-smn mw-list-item"><a href="https://smn.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - İnari Laponcası" lang="smn" hreflang="smn" data-title="Ghana" data-language-autonym="Anarâškielâ" data-language-local-name="İnari Laponcası" class="interlanguage-link-target"><span>Anarâškielâ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Şona dili" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Ghana" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="Şona dili" class="interlanguage-link-target"><span>ChiShona</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Gaana" title="Gaana - Somalice" lang="so" hreflang="so" data-title="Gaana" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="Somalice" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Gana" title="Gana - Arnavutça" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Gana" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="Arnavutça" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0" title="Гана - Sırpça" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Гана" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Sırpça" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-srn mw-list-item"><a href="https://srn.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Sranan Tongo" lang="srn" hreflang="srn" data-title="Ghana" data-language-autonym="Sranantongo" data-language-local-name="Sranan Tongo" class="interlanguage-link-target"><span>Sranantongo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ss mw-list-item"><a href="https://ss.wikipedia.org/wiki/IGana" title="IGana - Sisvati" lang="ss" hreflang="ss" data-title="IGana" data-language-autonym="SiSwati" data-language-local-name="Sisvati" class="interlanguage-link-target"><span>SiSwati</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-st mw-list-item"><a href="https://st.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Güney Sotho dili" lang="st" hreflang="st" data-title="Ghana" data-language-autonym="Sesotho" data-language-local-name="Güney Sotho dili" class="interlanguage-link-target"><span>Sesotho</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Saterland Frizcesi" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Ghana" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="Saterland Frizcesi" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Sunda dili" lang="su" hreflang="su" data-title="Ghana" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="Sunda dili" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - İsveççe" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Ghana" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="İsveççe" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Svahili dili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Ghana" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="Svahili dili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Silezyaca" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Ghana" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="Silezyaca" class="interlanguage-link-target"><span>Ślůnski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szy mw-list-item"><a href="https://szy.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Sakizaya" lang="szy" hreflang="szy" data-title="Ghana" data-language-autonym="Sakizaya" data-language-local-name="Sakizaya" class="interlanguage-link-target"><span>Sakizaya</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%95%E0%AE%BE%E0%AE%A9%E0%AE%BE" title="கானா - Tamilce" lang="ta" hreflang="ta" data-title="கானா" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="Tamilce" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tay mw-list-item"><a href="https://tay.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Tayal" lang="tay" hreflang="tay" data-title="Ghana" data-language-autonym="Tayal" data-language-local-name="Tayal" class="interlanguage-link-target"><span>Tayal</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%98%E0%B0%A8%E0%B0%BE" title="ఘనా - Telugu dili" lang="te" hreflang="te" data-title="ఘనా" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="Telugu dili" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tet mw-list-item"><a href="https://tet.wikipedia.org/wiki/Gana" title="Gana - Tetum" lang="tet" hreflang="tet" data-title="Gana" data-language-autonym="Tetun" data-language-local-name="Tetum" class="interlanguage-link-target"><span>Tetun</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0" title="Гана - Tacikçe" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Гана" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="Tacikçe" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B2" title="ประเทศกานา - Tayca" lang="th" hreflang="th" data-title="ประเทศกานา" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Tayca" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ti mw-list-item"><a href="https://ti.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%8B%E1%8A%93" title="ጋና - Tigrinya dili" lang="ti" hreflang="ti" data-title="ጋና" data-language-autonym="ትግርኛ" data-language-local-name="Tigrinya dili" class="interlanguage-link-target"><span>ትግርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/Gana" title="Gana - Türkmence" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Gana" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="Türkmence" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Tagalogca" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Ghana" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tagalogca" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tly mw-list-item"><a href="https://tly.wikipedia.org/wiki/Gana" title="Gana - Talışça" lang="tly" hreflang="tly" data-title="Gana" data-language-autonym="Tolışi" data-language-local-name="Talışça" class="interlanguage-link-target"><span>Tolışi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-trv mw-list-item"><a href="https://trv.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Taroko" lang="trv" hreflang="trv" data-title="Ghana" data-language-autonym="Seediq" data-language-local-name="Taroko" class="interlanguage-link-target"><span>Seediq</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ts mw-list-item"><a href="https://ts.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Tsonga" lang="ts" hreflang="ts" data-title="Ghana" data-language-autonym="Xitsonga" data-language-local-name="Tsonga" class="interlanguage-link-target"><span>Xitsonga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0" title="Гана - Tatarca" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Гана" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="Tatarca" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tum mw-list-item"><a href="https://tum.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Tumbuka" lang="tum" hreflang="tum" data-title="Ghana" data-language-autonym="ChiTumbuka" data-language-local-name="Tumbuka" class="interlanguage-link-target"><span>ChiTumbuka</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tw mw-list-item"><a href="https://tw.wikipedia.org/wiki/Gaana" title="Gaana - Tvi" lang="tw" hreflang="tw" data-title="Gaana" data-language-autonym="Twi" data-language-local-name="Tvi" class="interlanguage-link-target"><span>Twi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-udm mw-list-item"><a href="https://udm.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0" title="Гана - Udmurtça" lang="udm" hreflang="udm" data-title="Гана" data-language-autonym="Удмурт" data-language-local-name="Udmurtça" class="interlanguage-link-target"><span>Удмурт</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%D8%A7%D9%86%D8%A7_%D8%AC%DB%87%D9%85%DA%BE%DB%87%D8%B1%D9%89%D9%8A%D9%89%D8%AA%D9%89" title="گانا جۇمھۇرىيىتى - Uygurca" lang="ug" hreflang="ug" data-title="گانا جۇمھۇرىيىتى" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="Uygurca" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0" title="Гана - Ukraynaca" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Гана" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Ukraynaca" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%DA%BE%D8%A7%D9%86%D8%A7" title="گھانا - Urduca" lang="ur" hreflang="ur" data-title="گھانا" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="Urduca" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Gana" title="Gana - Özbekçe" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Gana" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="Özbekçe" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Gana" title="Gana - Venedikçe" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Gana" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="Venedikçe" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Gan" title="Gan - Veps dili" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Gan" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="Veps dili" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Vietnamca" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Ghana" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="Vietnamca" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vls mw-list-item"><a href="https://vls.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Batı Flamanca" lang="vls" hreflang="vls" data-title="Ghana" data-language-autonym="West-Vlams" data-language-local-name="Batı Flamanca" class="interlanguage-link-target"><span>West-Vlams</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/Gan%C3%A4n" title="Ganän - Volapük" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Ganän" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="Volapük" class="interlanguage-link-target"><span>Volapük</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Gana" title="Gana - Valonca" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Gana" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="Valonca" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Varay" lang="war" hreflang="war" data-title="Ghana" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="Varay" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wo mw-list-item"><a href="https://wo.wikipedia.org/wiki/Gana" title="Gana - Volofça" lang="wo" hreflang="wo" data-title="Gana" data-language-autonym="Wolof" data-language-local-name="Volofça" class="interlanguage-link-target"><span>Wolof</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%8A%A0%E7%BA%B3" title="加纳 - Wu Çincesi" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="加纳" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Wu Çincesi" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%90" title="განა - Megrelce" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="განა" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Megrelce" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%92%D7%94%D7%90%D7%A0%D7%A2" title="גהאנע - Yidiş" lang="yi" hreflang="yi" data-title="גהאנע" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="Yidiş" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/G%C3%A1n%C3%A0" title="Gánà - Yorubaca" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Gánà" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="Yorubaca" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Zhuangca" lang="za" hreflang="za" data-title="Ghana" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="Zhuangca" class="interlanguage-link-target"><span>Vahcuengh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zea mw-list-item"><a href="https://zea.wikipedia.org/wiki/Gh%C3%A2na" title="Ghâna - Zelandaca" lang="zea" hreflang="zea" data-title="Ghâna" data-language-autonym="Zeêuws" data-language-local-name="Zelandaca" class="interlanguage-link-target"><span>Zeêuws</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zgh mw-list-item"><a href="https://zgh.wikipedia.org/wiki/%E2%B5%96%E2%B4%B0%E2%B5%8F%E2%B4%B0" title="ⵖⴰⵏⴰ - Standart Fas Tamazigti" lang="zgh" hreflang="zgh" data-title="ⵖⴰⵏⴰ" data-language-autonym="ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ" data-language-local-name="Standart Fas Tamazigti" class="interlanguage-link-target"><span>ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8A%A0%E7%BA%B3" title="加纳 - Çince" lang="zh" hreflang="zh" data-title="加纳" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Çince" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E8%BF%A6%E7%B4%8D" title="迦納 - Edebi Çince" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="迦納" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="Edebi Çince" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Ghana" title="Ghana - Min Nan Çincesi" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Ghana" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Min Nan Çincesi" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%8A%A0%E7%B4%8D" title="加納 - Kantonca" lang="yue" hreflang="yue" data-title="加納" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Kantonca" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://zu.wikipedia.org/wiki/IGana" title="IGana - Zuluca" lang="zu" hreflang="zu" data-title="IGana" data-language-autonym="İsiZulu" data-language-local-name="Zuluca" class="interlanguage-link-target"><span>İsiZulu</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q117#sitelinks-wikipedia" title="Dillerarası bağlantıları değiştir" class="wbc-editpage">Bağlantıları değiştir</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Ad alanları"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Gana" title="İçerik sayfasını göster [c]" accesskey="c"><span>Madde</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Tart%C4%B1%C5%9Fma:Gana" rel="discussion" title="İçerik ile ilgili tartışma [t]" accesskey="t"><span>Tartışma</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Dil varyantını değiştir" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Türkçe</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Görünüm"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Gana"><span>Oku</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Gana&veaction=edit" title="Bu sayfayı değiştir [v]" accesskey="v"><span>Değiştir</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Gana&action=edit" title="Bu sayfanın kaynak kodunu düzenleyin [e]" accesskey="e"><span>Kaynağı değiştir</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Gana&action=history" title="Bu sayfanın geçmiş sürümleri [h]" accesskey="h"><span>Geçmişi gör</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Sayfa araçları"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Araçlar" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Araçlar</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Araçlar</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">gizle</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Daha fazla seçenek" > <div class="vector-menu-heading"> Eylemler </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Gana"><span>Oku</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Gana&veaction=edit" title="Bu sayfayı değiştir [v]" accesskey="v"><span>Değiştir</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Gana&action=edit" title="Bu sayfanın kaynak kodunu düzenleyin [e]" accesskey="e"><span>Kaynağı değiştir</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Gana&action=history"><span>Geçmişi gör</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Genel </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:SayfayaBa%C4%9Flant%C4%B1lar/Gana" title="Bu sayfaya bağlantı vermiş tüm viki sayfalarının listesi [j]" accesskey="j"><span>Sayfaya bağlantılar</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:%C4%B0lgiliDe%C4%9Fi%C5%9Fiklikler/Gana" rel="nofollow" title="Bu sayfadan bağlantı verilen sayfalardaki son değişiklikler [k]" accesskey="k"><span>İlgili değişiklikler</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:%C3%96zelSayfalar" title="Tüm özel sayfaların listesi [q]" accesskey="q"><span>Özel sayfalar</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Gana&oldid=34161290" title="Bu sayfanın bu revizyonuna kalıcı bağlantı"><span>Kalıcı bağlantı</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Gana&action=info" title="Bu sayfa hakkında daha fazla bilgi"><span>Sayfa bilgisi</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:KaynakG%C3%B6ster&page=Gana&id=34161290&wpFormIdentifier=titleform" title="Bu sayfadan nasıl kaynak göstereceği hakkında bilgi"><span>Bu sayfayı kaynak göster</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ftr.wikipedia.org%2Fwiki%2FGana"><span>Kısaltılmış URL'yi al</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:QrCode&url=https%3A%2F%2Ftr.wikipedia.org%2Fwiki%2FGana"><span>Karekodu indir</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Yazdır/dışa aktar </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:Kitap&bookcmd=book_creator&referer=Gana"><span>Bir kitap oluştur</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:DownloadAsPdf&page=Gana&action=show-download-screen"><span>PDF olarak indir</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Gana&printable=yes" title="Bu sayfanın basılmaya uygun sürümü [p]" accesskey="p"><span>Basılmaya uygun görünüm</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Diğer projelerde </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Ghana" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q117" title="Veri havuzundaki ilgili ögeye bağlantı [g]" accesskey="g"><span>Vikiveri ögesi</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Sayfa araçları"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Görünüm"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Görünüm</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">gizle</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-coordinates" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><div class="mw-parser-output"><span id="coordinates"><a href="/wiki/Co%C4%9Frafi_koordinat_sistemi" title="Coğrafi koordinat sistemi">Koordinatlar</a>: <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r32637432">.mw-parser-output .geo-default,.mw-parser-output .geo-dms,.mw-parser-output .geo-dec{display:inline}.mw-parser-output .geo-nondefault,.mw-parser-output .geo-multi-punct,.mw-parser-output .geo-inline-hidden{display:none}.mw-parser-output .longitude,.mw-parser-output .latitude{white-space:nowrap}</style><span class="plainlinks nourlexpansion"><a class="external text" href="//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?pagename=tr:Gana&params=5_33_N_0_15_W_"><span class="geo-default"><span class="geo-dms" title="Bu konum için haritalar, havadan fotoğraflar ve diğer veriler"><span class="latitude">5°33′K</span> <span class="longitude">0°15′B</span></span></span><span class="geo-multi-punct"> / </span><span class="geo-nondefault"><span class="geo-dec" title="Bu konum için haritalar, hava fotoğrafı ve diğer veriler">5.550°K 0.250°B</span><span style="display:none"> / <span class="geo">5.550; -0.250</span></span></span></a></span></span></div></div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Vikipedi, özgür ansiklopedi</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="tr" dir="ltr"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r28603389">.mw-parser-output .infobox-subbox{padding:0;border:none;margin:-3px;width:auto;min-width:100%;font-size:100%;clear:none;float:none;background-color:transparent}.mw-parser-output .infobox-3cols-child{margin:auto}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:100%}body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-header,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-subheader,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-above,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-title,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-image,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-full-data,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-below{text-align:center}</style><table class="infobox geography vcard" style="font-size:88%;"><tbody><tr><th colspan="2" class="infobox-above adr" style="padding:0.25em 0.33em 0.33em;line-height:1.2em;font-size:1.25em;"><div style="display:inline" class="fn org country-name">Gana</div><div style="padding-top:0.25em; font-weight:normal;"><i>Republic of Ghana</i> (<a href="/wiki/%C4%B0ngilizce" title="İngilizce">İngilizce</a>)<br /><div style="display:inline" class="fn org country-name">Gana Cumhuriyeti</div></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-image" style="text-align:center;padding:0.5em 0;"><div style="display:table; width:100%;"> <div style="display:table-cell; width:58%; vertical-align:middle; padding-left:5px;"> <div style="padding-bottom:3px;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Flag_of_Ghana.svg" class="mw-file-description" title="Gana bayrağı"><img alt="Gana bayrağı" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/Flag_of_Ghana.svg/125px-Flag_of_Ghana.svg.png" decoding="async" width="125" height="83" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/Flag_of_Ghana.svg/188px-Flag_of_Ghana.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/Flag_of_Ghana.svg/250px-Flag_of_Ghana.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></div> <div style="font-size:90%;"><a href="/wiki/Gana_bayra%C4%9F%C4%B1" title="Gana bayrağı">Bayrak</a></div> </div> <div style="display:table-cell; vertical-align:middle; padding: 0px 5px;"> <div style="padding-bottom:3px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Coat_of_arms_of_Ghana.svg" class="mw-file-description" title="Gana arması"><img alt="{{{arma_açıklaması}}}" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Coat_of_arms_of_Ghana.svg/85px-Coat_of_arms_of_Ghana.svg.png" decoding="async" width="85" height="71" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Coat_of_arms_of_Ghana.svg/128px-Coat_of_arms_of_Ghana.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Coat_of_arms_of_Ghana.svg/170px-Coat_of_arms_of_Ghana.svg.png 2x" data-file-width="720" data-file-height="600" /></a></span></div> <div style="font-size:90%;"><a href="/wiki/Gana_armas%C4%B1" title="Gana arması">Arma</a></div> </div> </div></td></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data"><div style="line-height:1.3em;" align="center"><b>Slogan</b><br />"Freedom and Justice" (<a href="/wiki/%C4%B0ngilizce" title="İngilizce">İngilizce</a>) <br /> "Özgürlük ve Adalet" (<a href="/wiki/T%C3%BCrk%C3%A7e" title="Türkçe">Türkçe</a>)</div></td></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data marş"><div style="line-height:1.7em;" align="center"><b><a href="/wiki/Mill%C3%AE_mar%C5%9F" title="Millî marş">Millî marş</a></b><br /><i><a href="/wiki/God_Bless_Our_Homeland_Ghana" title="God Bless Our Homeland Ghana">God Bless Our Homeland Ghana</a></i> <br /> <i>(Tanrı vatanımız Gana'yı korusun)</i><br /><span class="mw-default-size" typeof="mw:File"><span><audio id="mwe_player_0" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="220" style="width:220px;" data-durationhint="58" data-mwtitle="National_Anthem_of_Ghana.ogg" data-mwprovider="wikimediacommons"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/4/43/National_Anthem_of_Ghana.ogg/National_Anthem_of_Ghana.ogg.mp3" type="audio/mpeg" data-transcodekey="mp3" data-width="0" data-height="0" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/43/National_Anthem_of_Ghana.ogg" type="audio/ogg; codecs="vorbis"" data-width="0" data-height="0" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ANational_Anthem_of_Ghana.ogg&lang=de&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="de" label="Deutsch ‪(de)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ANational_Anthem_of_Ghana.ogg&lang=ee&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ee" label="eʋegbe ‪(ee)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ANational_Anthem_of_Ghana.ogg&lang=en&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="en" label="English ‪(en)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ANational_Anthem_of_Ghana.ogg&lang=ko&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ko" label="한국어 ‪(ko)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ANational_Anthem_of_Ghana.ogg&lang=tw&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="tw" label="Twi ‪(tw)‬" data-dir="ltr" /></audio></span></span></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data"><div align="center"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/Dosya:Ghana_(orthographic_projection).svg" class="mw-file-description" title="Gana haritadaki konumu"><img alt="Gana haritadaki konumu" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Ghana_%28orthographic_projection%29.svg/250px-Ghana_%28orthographic_projection%29.svg.png" decoding="async" width="250" height="250" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Ghana_%28orthographic_projection%29.svg/375px-Ghana_%28orthographic_projection%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Ghana_%28orthographic_projection%29.svg/500px-Ghana_%28orthographic_projection%29.svg.png 2x" data-file-width="550" data-file-height="550" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">Başkent<br /><div style="font-weight:normal">ve en büyük şehir</div></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/Akra" title="Akra">Akra</a><br /><span style="white-space:nowrap;"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r32637432">.mw-parser-output .geo-default,.mw-parser-output .geo-dms,.mw-parser-output .geo-dec{display:inline}.mw-parser-output .geo-nondefault,.mw-parser-output .geo-multi-punct,.mw-parser-output .geo-inline-hidden{display:none}.mw-parser-output .longitude,.mw-parser-output .latitude{white-space:nowrap}</style><span class="plainlinks nourlexpansion"><a class="external text" href="//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?pagename=tr:Gana&params=5_33_N_0_15_W_type:city"><span class="geo-default"><span class="geo-dms" title="Bu konum için haritalar, havadan fotoğraflar ve diğer veriler"><span class="latitude">5°33′K</span> <span class="longitude">0°15′B</span></span></span><span class="geo-multi-punct"> / </span><span class="geo-nondefault"><span class="geo-dec" title="Bu konum için haritalar, hava fotoğrafı ve diğer veriler">5.550°K 0.250°B</span><span style="display:none"> / <span class="geo">5.550; -0.250</span></span></span></a></span></span></td></tr><tr class="mergedtoprow"><th scope="row" class="infobox-label">Resmî dil(ler)</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%C4%B0ngilizce" title="İngilizce">İngilizce</a></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><span style="font-weight:normal;">Tanınan bölgesel dil(ler)</span></th><td class="infobox-data">Akan</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/Demonim" title="Demonim">Demonim</a></th><td class="infobox-data">Ganalı</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">Hükûmet</th><td class="infobox-data">Demokratik <a href="/wiki/Ba%C5%9Fkanl%C4%B1k_sistemi" title="Başkanlık sistemi">Başkanlık sistemi</a></td></tr><tr class="mergedrow"><td colspan="2" class="infobox-full-data"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28603389"><table class="infobox-subbox"><tbody><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• Devlet Başkanı </div></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/Nana_Addo_Dankwa_Akufo-Addo" title="Nana Addo Dankwa Akufo-Addo">Nana Addo Dankwa Akufo-Addo</a></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• Başkan yardımcısı </div></th><td class="infobox-data"><a href="/w/index.php?title=Mahamudu_Bawumia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mahamudu Bawumia (sayfa mevcut değil)">Mahamudu Bawumia</a></td></tr></tbody></table></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">Tarihçe</th><td class="infobox-data"> </td></tr><tr class="mergedrow"><td colspan="2" class="infobox-full-data"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28603389"><table class="infobox-subbox"><tbody><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• Bağımsızlık </div></th><td class="infobox-data">6 Mart 1957</td></tr></tbody></table></td></tr><tr class="mergedtoprow"><th colspan="2" class="infobox-header" style="text-align:left;">Yüzölçümü</th></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• Toplam</div></th><td class="infobox-data">238.537 km<sup>2</sup> (<a href="/wiki/Y%C3%BCz%C3%B6l%C3%A7%C3%BCmlerine_g%C3%B6re_%C3%BClkeler_listesi" title="Yüzölçümlerine göre ülkeler listesi">82</a>.)</td></tr><tr class="mergedbottomrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• Su (%)</div></th><td class="infobox-data">4,61</td></tr><tr class="mergedtoprow"><th colspan="2" class="infobox-header" style="text-align:left;">Nüfus</th></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• 2020 tahminî</div></th><td class="infobox-data">31.072.940<sup id="cite_ref-popest_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-popest-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> (<a href="/wiki/N%C3%BCfuslar%C4%B1na_g%C3%B6re_%C3%BClkeler_listesi" class="mw-redirect" title="Nüfuslarına göre ülkeler listesi">47.</a>.)</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• 2010 sayımı</div></th><td class="infobox-data">24.200.000<sup id="cite_ref-unpop_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-unpop-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td></tr><tr class="mergedbottomrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• Yoğunluk</div></th><td class="infobox-data">101,5/km<sup>2</sup> (<a href="/wiki/N%C3%BCfus_yo%C4%9Funluklar%C4%B1na_g%C3%B6re_%C3%BClkeler_listesi" title="Nüfus yoğunluklarına göre ülkeler listesi">103</a>.)</td></tr><tr class="mergedtoprow"><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/Gayri_safi_yurt_i%C3%A7i_has%C4%B1la" class="mw-redirect" title="Gayri safi yurt içi hasıla">GSYİH</a> <span style="font-weight:normal;">(<a href="/wiki/Sat%C4%B1n_alma_g%C3%BCc%C3%BC_paritesi" title="Satın alma gücü paritesi">SAGP</a>)</span></th><td class="infobox-data">2020 tahminî</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• Toplam</div></th><td class="infobox-data">175,639 milyar $ (<a href="/wiki/Sat%C4%B1n_alma_g%C3%BCc%C3%BC_paritelerine_g%C3%B6re_%C3%BClkeler_listesi" title="Satın alma gücü paritelerine göre ülkeler listesi">69</a>.)</td></tr><tr class="mergedbottomrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• Kişi başına</div></th><td class="infobox-data">5.707 $<sup id="cite_ref-auto_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-auto-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> (<a href="/wiki/Ki%C5%9Fi_ba%C5%9F%C4%B1na_sat%C4%B1n_alma_g%C3%BCc%C3%BC_paritelerine_g%C3%B6re_%C3%BClkeler_listesi" title="Kişi başına satın alma gücü paritelerine göre ülkeler listesi">127.</a>.)</td></tr><tr class="mergedtoprow"><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/Gayri_safi_yurt_i%C3%A7i_has%C4%B1la" class="mw-redirect" title="Gayri safi yurt içi hasıla">GSYİH</a> <span style="font-weight:normal;">(nominal)</span></th><td class="infobox-data">2020 tahminî</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• Toplam</div></th><td class="infobox-data">67,337 milyar $ (<a href="/wiki/Nominal_GSY%C4%B0H_de%C4%9Ferlerine_g%C3%B6re_%C3%BClkeler_listesi" title="Nominal GSYİH değerlerine göre ülkeler listesi">72</a>.)</td></tr><tr class="mergedbottomrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• Kişi başına</div></th><td class="infobox-data">2.188 $<sup id="cite_ref-auto_3-1" class="reference"><a href="#cite_note-auto-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> (<a href="/wiki/Ki%C5%9Fi_ba%C5%9F%C4%B1na_nominal_GSY%C4%B0H_de%C4%9Ferlerine_g%C3%B6re_%C3%BClkeler_listesi" title="Kişi başına nominal GSYİH değerlerine göre ülkeler listesi">134</a>.)</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/Gini_katsay%C4%B1s%C4%B1" title="Gini katsayısı">Gini</a> <span style="font-weight:normal;">(2012)</span></th><td class="infobox-data">42.4<sup id="cite_ref-worldbank_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-worldbank-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><br /><span style="white-space:nowrap;"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r33633371">@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output div:not(.notheme)>.tmp-color,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output p>.tmp-color,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output table:not(.notheme) .tmp-color{color:inherit!important}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output div:not(.notheme)>.tmp-color,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output p>.tmp-color,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output table:not(.notheme) .tmp-color{color:inherit!important}}</style><span class="tmp-color" style="color:orange">orta</span></span></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/%C4%B0nsani_Geli%C5%9Fme_Endeksi" title="İnsani Gelişme Endeksi">İGE</a> <span style="font-weight:normal;">(2019)</span></th><td class="infobox-data"><span typeof="mw:File"><span><img alt="artış" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/11px-Increase2.svg.png" decoding="async" width="11" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/17px-Increase2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/22px-Increase2.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="300" /></span></span> 0.611<sup id="cite_ref-UNHDR_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-UNHDR-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><br /><span style="white-space:nowrap;"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r33633371"><span class="tmp-color" style="color:orange">orta</span></span> · <a href="/wiki/%C4%B0nsani_Geli%C5%9Fme_Endeksi%27ne_g%C3%B6re_%C3%BClkeler_listesi" title="İnsani Gelişme Endeksi'ne göre ülkeler listesi">138.</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">Para birimi</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/Cedi" title="Cedi">Cedi</a> (<a href="/wiki/ISO_4217" title="ISO 4217">GHS</a>)</td></tr><tr class="mergedtoprow"><th scope="row" class="infobox-label">Zaman dilimi</th><td class="infobox-data"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/E%C5%9Fg%C3%BCd%C3%BCml%C3%BC_Evrensel_Zaman" title="Eşgüdümlü Evrensel Zaman">UTC</a>0</span> (<a href="/wiki/Greenwich_Ortalama_Zaman%C4%B1" title="Greenwich Ortalama Zamanı">GMT</a>)</td></tr><tr class="mergedbottomrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• Yaz (<a href="/wiki/Yaz_saati_uygulamas%C4%B1" title="Yaz saati uygulaması">YSU</a>)</div></th><td class="infobox-data"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/E%C5%9Fg%C3%BCd%C3%BCml%C3%BC_Evrensel_Zaman" title="Eşgüdümlü Evrensel Zaman">UTC</a>0</span> (<a href="/wiki/Greenwich_Ortalama_Zaman%C4%B1" title="Greenwich Ortalama Zamanı">GMT</a>)</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/Sa%C4%9Fdan_ve_soldan_akan_trafik" title="Sağdan ve soldan akan trafik">Trafik akışı</a></th><td class="infobox-data">sağ</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">Telefon kodu</th><td class="infobox-data">233</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/%C4%B0nternet_%C3%BCst_seviye_alan_adlar%C4%B1_listesi" title="İnternet üst seviye alan adları listesi">İnternet alan adı</a></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/.gh" title=".gh">.gh</a></td></tr></tbody></table> <p><b>Gana</b> ya da resmî adı ile <b>Gana Cumhuriyeti</b>, <a href="/wiki/Afrika" title="Afrika">Afrika</a> kıtasının batısında yer alan bir ülkedir. Ülkenin komşularını <a href="/wiki/Fildi%C5%9Fi_Sahili" title="Fildişi Sahili">Fildişi Sahili</a>, <a href="/wiki/Burkina_Faso" title="Burkina Faso">Burkina Faso</a> ve <a href="/wiki/Togo" title="Togo">Togo</a> oluştururken, güneyinde <a href="/wiki/Gine_K%C3%B6rfezi" title="Gine Körfezi">Gine Körfezi</a> (<a href="/wiki/Atlas_Okyanusu" title="Atlas Okyanusu">Atlas Okyanusu</a>) yer almaktadır. Ülke sınırları içerisinde yer alan zengin maden yataklarının en önemli parçasını oluşturan maden olan altın nedeniyle eski koloni sahibi Birleşik Krallık ülkeye koloni döneminde <a href="/wiki/Alt%C4%B1n_Sahili" title="Altın Sahili">Altın Sahili</a> ismini vermiştir. Ülkenin en büyük şehri ve başkenti <a href="/wiki/Akra" title="Akra">Accra</a>'dır. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="İsim"><span id=".C4.B0sim"></span>İsim</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gana&veaction=edit&section=1" title="Değiştirilen bölüm: İsim" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gana&action=edit&section=1" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: İsim"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Ülkeye verilen Gana ismi ile Batı Afrika'da kanıtlanabilen ilk büyük imparatorluk olan <a href="/wiki/Gana_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Gana İmparatorluğu">Gana İmparatorluğu</a>'na atıfta bulunulmuştur. İlk Arap tüccarların 9. yüzyıldaki yazışmalarında söz edilen ve o dönem sadece kuzey Afrikalı tüccarlardan tarafından bu ismi ile anılan imparatorluğa, kendi halkı <i>Wagadu</i> ya da <i>Ta'rikh al-Sudan</i> demekteydi.<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tarihçe"><span id="Tarih.C3.A7e"></span>Tarihçe</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gana&veaction=edit&section=2" title="Değiştirilen bölüm: Tarihçe" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gana&action=edit&section=2" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Tarihçe"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Akan_face.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Akan_face.jpg/170px-Akan_face.jpg" decoding="async" width="170" height="256" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Akan_face.jpg/255px-Akan_face.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Akan_face.jpg/340px-Akan_face.jpg 2x" data-file-width="681" data-file-height="1024" /></a><figcaption>16. yüzyıl Akan Pişmiş toprak, <a href="/wiki/Metropolitan_Museum_of_Art" class="mw-redirect" title="Metropolitan Museum of Art">Metropolitan Museum of Art</a></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Guinea_from_Milner%27s_Atlas.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Guinea_from_Milner%27s_Atlas.jpg/220px-Guinea_from_Milner%27s_Atlas.jpg" decoding="async" width="220" height="156" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Guinea_from_Milner%27s_Atlas.jpg/330px-Guinea_from_Milner%27s_Atlas.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Guinea_from_Milner%27s_Atlas.jpg/440px-Guinea_from_Milner%27s_Atlas.jpg 2x" data-file-width="1008" data-file-height="717" /></a><figcaption>Batı Afrika'da Gine bölgesi ve çevre bölgelerdeki Akan <a href="/wiki/Ashanti_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" class="mw-redirect" title="Ashanti Krallığı">Ashanti Krallığı</a>'nı gösteren 1850 haritası</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Lidded_Vessel_(Kuduo)_MET_DP108293.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/Lidded_Vessel_%28Kuduo%29_MET_DP108293.jpg/220px-Lidded_Vessel_%28Kuduo%29_MET_DP108293.jpg" decoding="async" width="220" height="247" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/Lidded_Vessel_%28Kuduo%29_MET_DP108293.jpg/330px-Lidded_Vessel_%28Kuduo%29_MET_DP108293.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/Lidded_Vessel_%28Kuduo%29_MET_DP108293.jpg/440px-Lidded_Vessel_%28Kuduo%29_MET_DP108293.jpg 2x" data-file-width="1744" data-file-height="1960" /></a><figcaption>18. yüzyıl Ashanti pirinç "kuduo". Altın tozu ve külçeleri, kişisel değeri ve önemi olan diğer öğeler gibi "kuduo"da tutuldu. Sahiplerinin <i>kra</i> veya yaşam gücü <i>kuduo</i> için kap olarak, o kişiyi onurlandırmak ve korumak için düzenlenen törenlerin öne çıkan özellikleriydi.</figcaption></figure> <p>Günümüzde Gana'nın varlığını sürdürdüğü topraklara insanlar ilk olarak 150.000 ila 200.000 yıl önce gelmişlerdir. O dönemki iklimi günümüz iklimi ile aynı olduğundan tarım ve hayvancılık için şartlar elverişli bir konumdaydı. Sangoan kültürüne mensup toplulukların oluşturduğu bu gruplar 25.000 yıl önce başlayan ve 13.000 yıl öncesine kadar süren şiddetli kuraklık ve buna bağlı olarak tarımsal faaliyetlerin sürdürülememesi nedeniyle bölgeyi terk etmişlerdir. Bu tarihten itibaren bölgenin bir daha ne zaman yerleşime sahne olduğundan tam emin olunmamakla birlikte bulunan en eski kalıtınlar 5.800 yıl öncesine ait çanak çömlek kalıntıları olmuştur. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Kolonileşme_öncesi_dönem"><span id="Kolonile.C5.9Fme_.C3.B6ncesi_d.C3.B6nem"></span>Kolonileşme öncesi dönem</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gana&veaction=edit&section=3" title="Değiştirilen bölüm: Kolonileşme öncesi dönem" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gana&action=edit&section=3" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Kolonileşme öncesi dönem"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Ülke tarihindeki büyük krallık ve imparatorluklar günümüzde Gana'nın kuzeyinde bulunan bölgelerde kurulmuştur. 15. yüzyılın başlarında Dagombalar <a href="/w/index.php?title=Dagomba_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dagomba Krallığı (sayfa mevcut değil)">Dagomba Krallığı</a>'nı, 16. yüzyılda Mamprusiler, 17. yüzyılda de Gonjalar'da kendi krallıklarını bu bölgelerde ilan etmişlerdir. Tüm bu krallıklar kültürel ve yaşam biçimi açısından günümüzde Burkina Faso'da bulunan Mossi etnik grubundan etkilenmiş, oluşturdukları atlı süvariler ile de güvenliklerini sağlamışlardır. Orta Gana'nın yağmur ormanlarına kadar dayandırdıkları sınırlarını, bölgede başta at yetiştiriciliği olmak üzere hayvancılığı ve tarımı etkileyen <a href="/wiki/%C3%87e%C3%A7e_sine%C4%9Fi" title="Çeçe sineği">çeçe sineği</a> varlığı nedeniyle daha da ileriye taşıyamamışlardır. </p><p>1200'li yıllara kadar herhangi bir yerleşime sahip olmayan Gana'nın orta bölümleri, bu tarihte kuzeyden daha da aşağılara inerek gelen Akan toplulukları ile birlikte yerleşim almaya başlamıştır. Özellikle 15. yüzyıl sonları ile 16. yüzyıl başlarında hızlı bir göçe sahne olan bölgede birbirinen kopuk Akan toplulukları birleşerek <a href="/w/index.php?title=Bono_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bono Krallığı (sayfa mevcut değil)">Bono Krallığı</a> gibi krallıklar oluşturmuşlardır. 1680 yılında kurulan <a href="/wiki/Ashanti_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Ashanti İmparatorluğu">Ashanti Krallığı</a> ile birlikte dağınık krallıklara son verilmiş, Ashanti tüm Akan krallıklarını hakimiyeti altına alarak birleştirmiş, bu dönemden sonra da Avrupalılar ile sık sık karşı karşıya gelmiştir. </p><p>Ülkenin güney bölgelerinde ise günümüzde de bu bölgelerde yaşayan Fantiler, Galar, Eveler ve diğer küçük etnik gruplar yaşamaktaydı. 15. yüzyıl ile 16. yüzyıl döneminde bu bölgeden yaşayan bu topluluklar, merkezi bir yönetim oluşturamamış ve devlet yapısı oluşturamamamışlardır. Avrupalıların bu bölgeye sahil kesiminden ilk defa giriş yaptıklarında bu küçük gruplar ile karşılaşmışlardır. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Avrupalılar_ile_ilk_temas"><span id="Avrupal.C4.B1lar_ile_ilk_temas"></span>Avrupalılar ile ilk temas</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gana&veaction=edit&section=4" title="Değiştirilen bölüm: Avrupalılar ile ilk temas" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gana&action=edit&section=4" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Avrupalılar ile ilk temas"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Bölgenin kıyı şeritlerinde yaşayan halk çok erken tarihlerde Avrupalılar ile tanışmışlardır. Özellikle 1471 yılından itibaren gelen ilk Avrupalılar olan Portekizli tüccar ve askerlerin bu bölgeye uğramaları Avrupalılar ile olan münasebetleri üst seviyelere çıkarmıştır. Bu bölgeye gelmelerinde sadece 11 yıl sonra 1482'de yerli kabile reisleri ile anlaşarak sahile üs olarak kullanabilecekleri <a href="/wiki/Elmina_Kalesi" title="Elmina Kalesi">Elmina Kalesi</a>'ni yapmışlardır. Portekizlilerden sonra bölgeye Danimarka'dan, İsveç'ten, Hollanda'dan, Britanya'dan ve Fransa'dan başta olmak üzere birçok Avrupalı daha gelmiş, yerliler ile anlaşarak kaleler yapmışlar ve zaman içerisinde birbirleriyle mücadele etmişlerdir. Afrika kıtasının hiçbir sahil bölgesinde, Gana'nın bu bölgesinde olduğu kadar sık ve birbirine yakın Avrupalıların oluşturduğu kaleler ve üsler bulunmamaktadır. Bu yakınlık bazı kaleler arasında görüş mesafesi uzaklığında yapılmaktaydı. Bu kaleler Avrupalıların mülkü olarak yapılmamaktaydı, kalelerin yapıldığı alanlar ücreti karşılığı kabile reisi tarafından kiralanmaktaydı. Kaleler o dönem için sömürge düşüncesi ile oluşturulmamış, ticari üs olarak inşa edilmiştir. Avrupalılar ilk yıllarında baharat ve altın madeni ilgisi nedeniyle bu bölgede bulunmuş daha sonraki yıllarda buna özellikle Amerika'ya gönderilme üzerine kurgulanmış köle ticareti de eklenmiştir. Afrikalılar bu ticaret karşılığında silah, mühimmat ve malzeme elde etmekteydi. Avrupalılar ile gerçekleşen bu ilk temaslar daha sonraki yıllarda oluşacak koloni sömürge sisteminden farklı olarak ilerlemekte, Afrikalılar ile Avrupalılar eşit şartlarda ticaret yapmaktaydı. Avrupalılara o dönem verilen kölelerde zengin yerliler tarafından ücreti karşılığı verilmektey ve herhangi bir Avrupalıları zorlamasını ya da baskınını içermemekteydi. </p><p>1800'lü yıllara gelindiğinde Britanyalılar ve Hollandalılar diğer Avrupalılara karşı üstünlük kurarak bölgeye daha çok hakim olmaya başlamışlardır. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ashanti_Krallığı_dönemi"><span id="Ashanti_Krall.C4.B1.C4.9F.C4.B1_d.C3.B6nemi"></span>Ashanti Krallığı dönemi</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gana&veaction=edit&section=5" title="Değiştirilen bölüm: Ashanti Krallığı dönemi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gana&action=edit&section=5" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Ashanti Krallığı dönemi"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ayrıca bakınız: <a href="/wiki/Ashanti_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Ashanti İmparatorluğu">Ashanti İmparatorluğu</a></div> <p>1680 yılında dağınık olarak yaşayan Akan krallıklarını tek çatı altında toplayarak oluşturulan Ashanti Krallığı mevcudiyetini 1896 yılına kadar sürdürmüştür. </p><p>Sınırlarının büyük bir bölümünü günümüzde var olan Gana devletinin oluşturduğu krallık, bünyesine kattığı ülkelerin iç işlerine pek müdahalede bulunmaması nedeniyle <i>Ashanti Federasyonu</i> olarak da anılmaktadır. Sömürge sisteminin yoğunlaştığı dönemlere kadar özellikle Hollandalılar ile ticari ilişkilerini sorunsuz ilerleten krallık, altın rezervlerinin yoğun olduğu bölgeye İngilizlerin ilgi duyması ile sorunlar yaşamaya başlamış, Afrikalı yerliler ile Avrupalılar arasındaki güvene dayalı eşit ticaret anlayışı yerini askeri alanda daha güçlü olan Avrupalıların ve özellikle İngilizlerin yerel halk üzerindeki baskıcı bir anlayışına bırakmıştı. </p><p>19. yüzyıl içerisinde yaşanan dört farklı <a href="/w/index.php?title=Ashanti_Sava%C5%9Flar%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ashanti Savaşları (sayfa mevcut değil)">Ashanti Savaşları</a> ile Ashanti güçleri ile <a href="/wiki/Birle%C5%9Fik_Krall%C4%B1k" title="Birleşik Krallık">Birleşik Krallık</a> güçleri karşı karşıya gelmiş, bunların sonuncusu olan ve 1894 ile 1896 yılları arasında olanı neticesinde Ashanti Krallığı'nın varlığına son verilmiş ve bölge Birleşik Krallık'ın himayesi altına alınmıştır. Bu son savaş öncesi Ashanti kralı, tahtını kaybetmemek adına İngiliz himayesi altına girmeyi kabul etmiş, ancak İngilizler ilerleyen dönemlerde altın açısından zengin olan bölgenin Fransız ve Alman sömürge yönetimleri tarafından ilhak edilmesi ihtimaline karşı bu öneriyi reddederek ülkenin varlığına tamamen son vererek toprakların tek hakimi olmuştur. Bu olaydan sonra Ashanti Savaşlarının devamı ve beşincisi olarak <i>Altın Taht Savaşı</i> meydana gelmiş, Ashantililerin kutsal olarak gördükleri ve Ashanti kralının oturduğu altın kaplı tahtın İngilizler tarafından talep edilmesi neticesinde Mart 1900 ile Eylül 1900 yılları arasında yaşanmıştır. Yurtdışına sürgüne gönderilmeyen az sayıda Ashantili söz konusu tahttı, İngilizlere teslim etmeyerek sık ormanlık alana saklamış, bu taht ancak 1920 yılında İngilizler tarafından bulunabilmiştir. Birleşik Krallık 1896 yılından bu yana hakim olduğu toprakları 1 Ocak 1902 tarihinden itibaren <a href="/wiki/Alt%C4%B1n_Sahili" title="Altın Sahili">Altın Sahili</a> sömürgecilik sisteminin bir parçası olarak tam anlamıyla kendi bünyesine dahil etmiştir. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Kolonileşmeye_giden_yol_1821-1900"><span id="Kolonile.C5.9Fmeye_giden_yol_1821-1900"></span>Kolonileşmeye giden yol 1821-1900</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gana&veaction=edit&section=6" title="Değiştirilen bölüm: Kolonileşmeye giden yol 1821-1900" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gana&action=edit&section=6" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Kolonileşmeye giden yol 1821-1900"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>19. yüzyılın başında bölgede ticari faaliyetler münasebetiyle üsleri bulunan üç ülke kalmıştı. Britanyalı, Hollandalı ve Danimarkalı tüccarlar <i>Altın Sahil</i> de sahip oldukları şahsi ticari kaleler ile bağlarını bu bölgeden koparmamışlardı. 1821 yılında Britanya hükûmeti önemli bir adım atarak, var olan Britanya kalelerini esnafın ve yerleşimcilerin vazgeçirme çabalarına rağmen bölgeyi <i>Altın Sahil Kolonisi</i> olarak Londra'da bulunan <i>Koloni Bakanlığı</i> na bağlamıştır. 1874 yılında bölge Kraliyet kolonisi olarak ilan edilmiş, Ashanti Krallığı'na da 1902 itibarıyla varlığına son verilerek iç kesimlerdeki Ashanti bölgesi ile kuzey bölgelerde de hakimiyeti ele almış ve koloni Accra'da bulunan vali tarafından yönetilmiştir. Bölgede bulunan tüm kabile liderleri dolaylı yönetim şekli ile valiye bağlanmış, gerçekte kolonileştirilen kıyı şeridi bölgesinde de 29 kişilik yasama konseyi oluşturulmuş, bu konseye de dokuz Afrikalı seçilmiştir. </p><p><a href="/wiki/II._D%C3%BCnya_Sava%C5%9F%C4%B1" title="II. Dünya Savaşı">II.Dünya Savaşı</a> esnasında birçoğu Güneydoğu Asya'da konuşlandırılmak üzere bu bölgeden 40.000 asker Birleşik Krallık adına savaşa katılmıştır. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bağımsızlığa_giden_yol"><span id="Ba.C4.9F.C4.B1ms.C4.B1zl.C4.B1.C4.9Fa_giden_yol"></span>Bağımsızlığa giden yol</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gana&veaction=edit&section=7" title="Değiştirilen bölüm: Bağımsızlığa giden yol" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gana&action=edit&section=7" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Bağımsızlığa giden yol"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Kwame_Nkrumah_(JFKWHP-AR6409-A).jpg" class="mw-file-description"><img alt="Kwame Nkrumah" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Kwame_Nkrumah_%28JFKWHP-AR6409-A%29.jpg/170px-Kwame_Nkrumah_%28JFKWHP-AR6409-A%29.jpg" decoding="async" width="170" height="255" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Kwame_Nkrumah_%28JFKWHP-AR6409-A%29.jpg/255px-Kwame_Nkrumah_%28JFKWHP-AR6409-A%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/dc/Kwame_Nkrumah_%28JFKWHP-AR6409-A%29.jpg 2x" data-file-width="320" data-file-height="480" /></a><figcaption><a href="/wiki/Kwame_Nkrumah" title="Kwame Nkrumah">Kwame Nkrumah</a>, Gana'nın ilk Cumhurbaşkanı</figcaption></figure> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r33502344/mw-parser-output/.tmulti">.mw-parser-output .tmulti .multiimageinner{display:flex;flex-direction:column}.mw-parser-output .tmulti .trow{display:flex;flex-direction:row;clear:left;flex-wrap:wrap;width:100%;box-sizing:border-box}.mw-parser-output .tmulti .tsingle{margin:1px;float:left}.mw-parser-output .tmulti .theader{clear:both;font-weight:bold;text-align:center;align-self:center;background-color:transparent;width:100%}.mw-parser-output .tmulti .thumbcaption{background-color:transparent}.mw-parser-output .tmulti .text-align-left{text-align:left}.mw-parser-output .tmulti .text-align-right{text-align:right}.mw-parser-output .tmulti .text-align-center{text-align:center}@media all and (max-width:720px){.mw-parser-output .tmulti .thumbinner{width:100%!important;box-sizing:border-box;max-width:none!important;align-items:center}.mw-parser-output .tmulti .trow{justify-content:center}.mw-parser-output .tmulti .tsingle{float:none!important;max-width:100%!important;box-sizing:border-box;text-align:center}.mw-parser-output .tmulti .tsingle .thumbcaption{text-align:left}.mw-parser-output .tmulti .trow>.thumbcaption{text-align:center}}</style><div class="thumb tmulti tright"><div class="thumbinner multiimageinner" style="width:boyut;max-width:322px"><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:boyut;max-width:159px"><div class="thumbimage" style="height:117px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Ghana_Independence_overprint_on_Gold_Coast_1s_stamp_1957.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Ghana_Independence_overprint_on_Gold_Coast_1s_stamp_1957.jpg/157px-Ghana_Independence_overprint_on_Gold_Coast_1s_stamp_1957.jpg" decoding="async" width="157" height="118" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Ghana_Independence_overprint_on_Gold_Coast_1s_stamp_1957.jpg/236px-Ghana_Independence_overprint_on_Gold_Coast_1s_stamp_1957.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Ghana_Independence_overprint_on_Gold_Coast_1s_stamp_1957.jpg/314px-Ghana_Independence_overprint_on_Gold_Coast_1s_stamp_1957.jpg 2x" data-file-width="611" data-file-height="460" /></a></span></div><div class="thumbcaption">1957'de Gana'nın bağımsızlığı için üst baskı yapılmış Altın Sahili posta pulu</div></div><div class="tsingle" style="width:boyut;max-width:159px"><div class="thumbimage" style="height:117px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><span><video id="mwe_player_1" poster="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Ghana_%281957-03-07_A_New_Nation%29.ogv/157px--Ghana_%281957-03-07_A_New_Nation%29.ogv.jpg" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="157" height="118" data-durationhint="56" data-mwtitle="Ghana_(1957-03-07_A_New_Nation).ogv" data-mwprovider="wikimediacommons"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/5/5a/Ghana_%281957-03-07_A_New_Nation%29.ogv/Ghana_%281957-03-07_A_New_Nation%29.ogv.480p.vp9.webm" type="video/webm; codecs="vp9, opus"" data-transcodekey="480p.vp9.webm" data-width="640" data-height="480" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/5a/Ghana_%281957-03-07_A_New_Nation%29.ogv" type="video/ogg; codecs="theora, vorbis"" data-width="640" data-height="480" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/5/5a/Ghana_%281957-03-07_A_New_Nation%29.ogv/Ghana_%281957-03-07_A_New_Nation%29.ogv.144p.mjpeg.mov" type="video/quicktime" data-transcodekey="144p.mjpeg.mov" data-width="192" data-height="144" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/5/5a/Ghana_%281957-03-07_A_New_Nation%29.ogv/Ghana_%281957-03-07_A_New_Nation%29.ogv.240p.vp9.webm" type="video/webm; codecs="vp9, opus"" data-transcodekey="240p.vp9.webm" data-width="320" data-height="240" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/5/5a/Ghana_%281957-03-07_A_New_Nation%29.ogv/Ghana_%281957-03-07_A_New_Nation%29.ogv.360p.webm" type="video/webm; codecs="vp8, vorbis"" data-transcodekey="360p.webm" data-width="480" data-height="360" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/5/5a/Ghana_%281957-03-07_A_New_Nation%29.ogv/Ghana_%281957-03-07_A_New_Nation%29.ogv.360p.vp9.webm" type="video/webm; codecs="vp9, opus"" data-transcodekey="360p.vp9.webm" data-width="480" data-height="360" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AGhana_%281957-03-07_A_New_Nation%29.ogv&lang=en&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="en" label="English ‪(en)‬" data-dir="ltr" /></video></span></span></div><div class="thumbcaption">6 Mart 1957'de Gana bağımsızlık kutlamaları</div></div></div></div></div> <p>1946 yılında yapılan yeni bir düzenleme ile yasama konseyine Ashanti bölgesi ile kuzey bölgelerin de temsilci göndermesine karar verilmiş ve böylece yerel temsilcilerin temsil alanında güçlenmesine neden olunmuştur. </p><p>1947 yılında <a href="/wiki/Kwame_Nkrumah" title="Kwame Nkrumah">Kwame Nkrumah</a> önderliğinde kurulan <i>United Gold Coast Convention Party (UGCC)</i> hareketi, bir yıl sonra yaşanan kargaşa ve çatışmalar neticesinde ön plana çıkmış ve Nkrumah'da dahil olmak üzere üst düzey yöneticileri yaşananlardan sorumlu tutularak tutuklanmıştır. Yaşanan bu olay Gana tarihinde önemli bir dönem noktası teşkil etmektedir. </p><p>Bundan sonraki iki yıllık süreçte Nkrumah -ki bu dönemde UGCC'den ayrılarak <i>Convention People’s Party (CPP)</i> partisini kurmuştur- ülke genelinde organize ettiği boykotlar ve grevler ile Birleşik Krallık'tan ülkenin kendi kendisini yönetme hakkını talep etmiştir. Nkrumah yaşanan bu olaylar neticesinde 1950 yılında Britanyalılar tarafından tutuklanmıştır. Buna rağmen CPP yapılan ilk seçimlerde büyük bir başarı elde etmiş, bir yıl sonra yapılan ikinci seçimleri de ezici çoğunluk ile kazanmışlardır. Yaşanan bu gelişmeler neticesinde vali <a href="/w/index.php?title=Charles_Noble_Arden-Clarke&action=edit&redlink=1" class="new" title="Charles Noble Arden-Clarke (sayfa mevcut değil)">Charles Noble Arden-Clarke</a> Nkrumah'ı serbest bırakarak hükûmete almak durumunda kalmıştır. 1952 yılının Mart ayında yasama meclisi tarafından yapılan gizli oylama neticesinde Nkrumah <i>Altın Sahil Kraliyet Kolonisi</i>nin başbakanı seçilmiştir. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bağımsızlık"><span id="Ba.C4.9F.C4.B1ms.C4.B1zl.C4.B1k"></span>Bağımsızlık</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gana&veaction=edit&section=8" title="Değiştirilen bölüm: Bağımsızlık" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gana&action=edit&section=8" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Bağımsızlık"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:The_National_Archives_UK_-_CO_1069-50-1.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/The_National_Archives_UK_-_CO_1069-50-1.jpg/200px-The_National_Archives_UK_-_CO_1069-50-1.jpg" decoding="async" width="200" height="274" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/The_National_Archives_UK_-_CO_1069-50-1.jpg/300px-The_National_Archives_UK_-_CO_1069-50-1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/The_National_Archives_UK_-_CO_1069-50-1.jpg/400px-The_National_Archives_UK_-_CO_1069-50-1.jpg 2x" data-file-width="680" data-file-height="931" /></a><figcaption><a href="/wiki/Kwame_Nkrumah" title="Kwame Nkrumah">Kwame Nkrumah</a></figcaption></figure> <p>6 Mart 1957 tarihinde Britanya Kraliyet kolonisi <a href="/wiki/Alt%C4%B1n_Sahili" title="Altın Sahili">Altın Sahili</a> ve <a href="/wiki/Britanya_Togoland" title="Britanya Togoland">Britanya Togoland</a>, Gana ismi ile bağımsızlıklarını kazanmışlardır. Bağımsızlık bildirisinden bir yıl önce 1956 yılında II.Dünya Savaşı neticesinde Birleşik Krallık'ın Almanya'dan aldığı Togoland'dın batı kesiminde gerçekleştirilen referandumda, halkın büyük bir kısmı yeni oluşturulacak bu ülke ile birleşmeyi kabul etmiştir. </p><p>Bağımsızlığın 6 Mart olarak belirlenmesi bilinçli olarak gerçekleştirilmiştir. Söz konusu tarihte <i>Fanti Federasyonu</i> Britanya Krallığı ile anlaşma yaparak Britanya hakimiyeti altına girmiş, bu hakimiyet 1901 yılında Ashanti Krallığı'nın ve kuzey bölgelerinin ilhakı ile tamamen kolonileşme ile son bulmuştur. </p><p>Afrika kıtasının batı bölgelerinde yer alan ülkeler içerisinde siyahilerin bağımsızlıklarını ilan ettiği ilk ülke olan Gana, bağımsızlık sonrası dönemlerde de Britanya ile bağlarını tamamen koparmamış, aynı şekilde siyahi Afrika'nın <a href="/wiki/%C4%B0ngiliz_Milletler_Toplulu%C4%9Fu" title="İngiliz Milletler Topluluğu">İngiliz Milletler Topluluğu</a>'ndaki ilk ülkesi olarak ortak üye olarak ikili ilişkileri korumuştur. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Askeri_darbeler">Askeri darbeler</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gana&veaction=edit&section=9" title="Değiştirilen bölüm: Askeri darbeler" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gana&action=edit&section=9" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Askeri darbeler"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Ülke bağımsızlığını kazanmasına rağmen kısa süre içerisinde iktidar mücadelelerine sahip olmuştur. Gana'da 1966, 1972, 1978 ve 1979 yıllarında gerçekleştirilen askerî darbeler ile başa gelen ordu mensupları yaşanan sorunlara çözüm de olamamış hatta daha da çözümsüzlük ve sorunlara neden olmuştur. Özellikle 1970'li yıllarda askerî cuntanın <a href="/wiki/Ignatius_Kutu_Acheampong" title="Ignatius Kutu Acheampong">Ignatius Kutu Acheampong</a> yönetiminde başta olduğu yıllarda borçlar çoğalmış, kamu düzeni daha da bozulmuş ve yozlaşmıştır. </p><p>1985 yılında kısa bir süre için Burkina Faso ile <a href="/wiki/Bat%C4%B1_Afrika_Birli%C4%9Fi" title="Batı Afrika Birliği">Batı Afrika Birliği</a> adı ile birleşime gidilmiş ancak bu uzun süreli bir birliktelik olmamış, 1987 yılında Burkina Faso'da yaşanan ve <a href="/wiki/Thomas_Sankara" title="Thomas Sankara">Thomas Sankara</a>'nın öldürülmesi ile sonuçlanan darbe ile bu birliktelik ansızın sona ermiştir. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="1992_ve_sonrası"><span id="1992_ve_sonras.C4.B1"></span>1992 ve sonrası</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gana&veaction=edit&section=10" title="Değiştirilen bölüm: 1992 ve sonrası" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gana&action=edit&section=10" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: 1992 ve sonrası"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Daha önceki yıllarda darbelerde başrol oynayan ve 1979'da gerçekleştirdiği başarısız darbe girişimi sonrası 1981'deki darbede ülkede iktidarı ele alan <a href="/wiki/Jerry_Rawlings" title="Jerry Rawlings">Jerry Rawlings</a> <a href="/wiki/Demokratikle%C5%9Fme" title="Demokratikleşme">demokratikleşme</a> adına adımlar atmış, demokratik bir yeni anayasa çalışması başlatmış, bağımsız seçimlerin önünü açmış ve çok partili sisteme geçişi onaylamıştır. Basın ve fikir özgürlüğü önündeki engelleri kaldıran Rawlings, herkesin yasa önünde eşit olduğunu kabul eden ve BM'nin onayladığı insan hakları maddelerini onaylamıştır. 1981'de elde ettiği makamı 2001 yılına kadar sürdüren Rawlings, 2001 yılında gerçekleştirilen seçimlere yeni anayasa gereği katılamadığı için <a href="/w/index.php?title=John_Agyekum_Kufuor&action=edit&redlink=1" class="new" title="John Agyekum Kufuor (sayfa mevcut değil)">John Agyekum Kufuor</a> kazanmış ve iktidara gelmiştir. 2004 seçimlerini de kazanan Kufuor, 2008 seçimlerine yasa gereği üçüncü bir başkanlık dönemi için katılamayınca <a href="/wiki/John_Atta_Mills" title="John Atta Mills">John Atta Mills</a> çoğunluğu elde edene aday çıkmayınca gerçekleştirilen iki turlu seçimde Gana'nın yeni devlet başkanı olmuştur.<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 2012 yılına kadar bu görevini sürdüren Mills'in Temmuz 2012'de beklenmedik bir şekilde hayatını kaybetmesi neticesinde başkan yardımcılarından <a href="/wiki/John_Dramani_Mahama" title="John Dramani Mahama">John Dramani Mahama</a> bu göreve atanmış, Aralık 2012'de gerçekleştirilen ara seçimler ile de makama resmen seçilmiştir.<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="21._yüzyıl"><span id="21._y.C3.BCzy.C4.B1l"></span>21. yüzyıl</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gana&veaction=edit&section=11" title="Değiştirilen bölüm: 21. yüzyıl" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gana&action=edit&section=11" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: 21. yüzyıl"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Kpetoee.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Kpetoee.jpg/220px-Kpetoee.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Kpetoee.jpg/330px-Kpetoee.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Kpetoee.jpg/440px-Kpetoee.jpg 2x" data-file-width="1000" data-file-height="667" /></a><figcaption>2015'te Gana'da geleneksel <a href="/wiki/Kabile_lideri" title="Kabile lideri">şefler</a></figcaption></figure> <p>2000 genel seçimlerini kazanan Yeni Vatansever Parti'den <a href="/wiki/John_Kufuor" title="John Kufuor">John Kufuor</a>, 7 Ocak 2001'de Gana cumhurbaşkanı olarak yemin edip görevine başladı. 2004 seçimlerinde yeniden cumhurbaşkanlığına seçildi. Gana cumhurbaşkanı olarak iki dönem (dönem sınırı) görev yaptı. Böylece dördüncü cumhuriyet döneminde, il kez iktidar meşru olarak seçilmiş devlet başkanı ve hükûmet başkanından diğerine devredildi.<sup id="cite_ref-Elections_in_Ghana_10-0" class="reference"><a href="#cite_note-Elections_in_Ghana-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>İktidar partisi adayı Nana Akufo-Addo, 2008 genel seçimlerinin ardından Ulusal Demokratik Kongre'den <a href="/wiki/John_Atta_Mills" title="John Atta Mills">John Atta Mills</a> tarafından çok yakın olarak seçimde yenildi.<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Mills eceliyle öldü ve yerine 24 Temmuz 2012'de Başkan Yardımcısı <a href="/wiki/John_Dramani_Mahama" title="John Dramani Mahama">John Mahama</a> geçti.<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 2012 genel seçimleri sonrasında Mahama başkan oldu <sup id="cite_ref-Ghanaian_President_John_Dramani_Mahama_sworn_in_14-0" class="reference"><a href="#cite_note-Ghanaian_President_John_Dramani_Mahama_sworn_in-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ve demokrasi de istikrarlıydı.<sup id="cite_ref-Elections_in_Ghana_10-1" class="reference"><a href="#cite_note-Elections_in_Ghana-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 2016 genel seçimleri sonucunda<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Nana_Addo_Dankwa_Akufo-Addo" title="Nana Addo Dankwa Akufo-Addo">Nana Akufo-Addo</a> 7 Ocak 2017'de başkan oldu.<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Sıkı çekişmeli 2020'deki seçimi sonrasında yeniden seçildi.<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>11 Haziran 2021'de Gana, ormansızlaşmayla mücadele etmek için ülkenin yağmur ormanlarını korumaya yönelik yoğun bir çabayla 5 milyon ağaç dikmek amacıyla Yeşil Gana Günü'nü başlattı.<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Coğrafya"><span id="Co.C4.9Frafya"></span>Coğrafya</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gana&veaction=edit&section=12" title="Değiştirilen bölüm: Coğrafya" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gana&action=edit&section=12" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Coğrafya"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r33502344/mw-parser-output/.tmulti"><div class="thumb tmulti tright"><div class="thumbinner multiimageinner" style="width:boyut;max-width:322px"><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:boyut;max-width:176px"><div class="thumbimage" style="height:203px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Ghana_Topography.png" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Ghana_Topography.png/174px-Ghana_Topography.png" decoding="async" width="174" height="204" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Ghana_Topography.png/261px-Ghana_Topography.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Ghana_Topography.png/348px-Ghana_Topography.png 2x" data-file-width="794" data-file-height="931" /></a></span></div><div class="thumbcaption">Gana-Togo <a href="/wiki/Topo%C4%9Frafya" title="Topoğrafya">topoğrafya</a>−<a href="/wiki/Topo%C4%9Frafik_harita" title="Topoğrafik harita">topoğrafik harita</a></div></div><div class="tsingle" style="width:boyut;max-width:142px"><div class="thumbimage" style="height:203px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Ghana_sat.png" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Ghana_sat.png/140px-Ghana_sat.png" decoding="async" width="140" height="203" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Ghana_sat.png/210px-Ghana_sat.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Ghana_sat.png/280px-Ghana_sat.png 2x" data-file-width="534" data-file-height="774" /></a></span></div><div class="thumbcaption">Gana <a href="/wiki/Uydu_g%C3%B6r%C3%BCnt%C3%BCleri" title="Uydu görüntüleri">uydu görüntüsü</a></div></div></div></div></div> <p>Gana genel olarak alçak bir coğrafyaya sahip olmakta olup, sadece belli yerlerde 900 m'ye çıkan yükseltiler görülebilmektedir. Ülke topraklarının neredeyse yarısı 150 m altında bir yükseltide yer almaktadır. Ülkenin toplamda var olan 2.094 km'lik sınırın 549 km'si Burkina Faso, 668 km'si Fildişi Sahili ve 877 km'si Togo ile oluşurken, ülkenin ayrıca 539 km sahil şeridi bulunmaktadır. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Ghana_Map.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Ghana_Map.jpg/220px-Ghana_Map.jpg" decoding="async" width="220" height="269" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Ghana_Map.jpg/330px-Ghana_Map.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Ghana_Map.jpg/440px-Ghana_Map.jpg 2x" data-file-width="1060" data-file-height="1298" /></a><figcaption>Gana yol haritası</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Beach_with_palms_Ghana.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Beach_with_palms_Ghana.jpg/220px-Beach_with_palms_Ghana.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Beach_with_palms_Ghana.jpg/330px-Beach_with_palms_Ghana.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Beach_with_palms_Ghana.jpg/440px-Beach_with_palms_Ghana.jpg 2x" data-file-width="1600" data-file-height="1200" /></a><figcaption>Doğal limanları olmayan geniş kumsallar, Gana kıyılarının özelliğidir.</figcaption></figure> <p>Coğrafi açıdan sahil şeridi bölgesi, yağmur ormanları bölgesi ve savan bölgesi olarak üç bölüme ayrılan ülkede yüzey yapısı bakımından da beş doğal alana ayrılmaktadır. Bu alanlar alçak ovalar, Aschanti yüksek arazileri, Akwapim-Togo Sıradağı, Volta Havzası ve yüksek ovalardır. Ülkenin sahil kesiminde var olan ve geniş kumsallara ve <a href="/wiki/Mangrov" title="Mangrov">Mangrov</a> alanlarına sahip alçak ovalar, batıya doğru ilerledikçe yerini deniz seviyesinden 450 m yükseltiye kadar çıkan Aschanti yüksek arazilerine bırakmaktadır. Yüksek arazilerin doğu bölgesinde başlayan Volta Havzası sahip olduğu 87.000 km² alan ile ülke içerisindeki en büyük doğal alanı oluşturmaktadır. Ülkenin kuzey bölgelerinde yer alan yüksek ovalar ile de Gana içerisindeki doğal alanlar sona ermektedir. Ülkenin güney bölgesinde başkent Accra'dan başlayarak Togo'ya kadar uzanan Akwapim-Togo Sıradağları üzerinde ülkenin en yüksek noktaları yer almakta olup dağ tepelerinde ve yamaçlarında sık yağmur ormanları bulunmaktadır. </p><p>Gana topraklarının üçte ikisi yani %66'sına tekabül eden 158.000 km² bir alan Volta Nehri kaynağından beslenmektedir. Nehrin alt kısımlarında yapay olarak dünya üzerindeki yüzeysel olarak en büyük su birikintisi ile <a href="/w/index.php?title=Akosombo_Baraj%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Akosombo Barajı (sayfa mevcut değil)">Akosombo Barajı</a> oluşturulmuştur. Ülke genelinde ayrıca Aschanti bölgesinde kaynağı çıkan ve Atlas Okyanusu'na dökülen birçok nehir bulunmaktadır. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="İklim"><span id=".C4.B0klim"></span>İklim</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gana&veaction=edit&section=13" title="Değiştirilen bölüm: İklim" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gana&action=edit&section=13" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: İklim"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Gana tropikal iklime sahip bir ülke olup mevsimsel geçişler yaşamamaktadır. Ülkede mevsimlerden ziyade yağışlı ve kurak dönemler görülmektedir. Gece ve gündüz sürelerinin neredeyse eşit olduğu Gana'da iklim güneyde daha nemli, yağışlı ve buna bağlı olarak yağmur ormanların sık görüldüğü, kuzeyde ise daha kurak ve yağışsız bölümlerde tropik yağmur ormanları ile kuru çöller arasındaki geçiş bölgesinde yer alan geniş çayırlar yer almaktadır. Ülkenin kuzeydoğu bölgesinden esen Harmattan rüzgarları, Kasım ile Şubat ayları arasında yaşanan kurak dönemin yaşanmasına neden olmaktadır. Yağışların bol olduğu yağmur dönemlerine Batı Afrika Monsun sistemi neden olmaktadır. Ülke genelinde en çok yağışların gerçekleştiği en dış güneybatı bölgesindeki sahil kesiminde yıllık ortalama 2.000 mm üzerinde yağış gerçekleşmektedir. Bu oran kuzey bölgelerde 1.000 mm civarında seyrederken, batı kıyı bölgelerde ve özellikle <a href="/w/index.php?title=Aksim&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aksim (sayfa mevcut değil)">Aksim</a> şehrinde 2.200 mm'ye varan yıllık yağış ortalamaları görülmektedir. Başkent Accra'da bu oran 800 mm dolaylarındadır. Güneybatı bölgelerinin nemli ve ıslak olması her daim yeşil yağmur ormanların varlığına sebep olmakta ve bu alanda tropikal ormanlara geçiş görülmektedir. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Dağlar"><span id="Da.C4.9Flar"></span>Dağlar</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gana&veaction=edit&section=14" title="Değiştirilen bölüm: Dağlar" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gana&action=edit&section=14" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Dağlar"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Togo ve <a href="/wiki/Benin" title="Benin">Benin</a>'de yer alan <a href="/wiki/Atakora_S%C4%B1rada%C4%9F%C4%B1" title="Atakora Sıradağı">Atakora Sıradağı</a>'nın dağlık ve tepelik eteklerinden oluşan Akwapim-Togo Sıradağı Accra'dan başlayarak Togo sınırı boyunca ilerleyerek sınırı geçerek Togo'da devam etmektedir. Bu bölgelerde çok sık olarak şelalere rastlanmaktadır. Volkanik bir geçmişe sahip dağların tepelerinde ve yamaçlarında sık yağmur ormanları bulunmaktadır. </p><p>Ülkenin en yüksek noktasını 885 m ile Togo sınırında bulunan Liati Wote köyü yakınındaki <a href="/w/index.php?title=Afadjato_Da%C4%9F%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Afadjato Dağı (sayfa mevcut değil)">Afadjato Dağı</a> oluştururken, en yüksek ikinci dağı ise yine Togo sınırına yakın bir konumda bulunan ve 876 m'lik bir yükseltiye sahip olan <a href="/w/index.php?title=Dzebobo_Da%C4%9F%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dzebobo Dağı (sayfa mevcut değil)">Dzebobo Dağı</a> oluşturmaktadır. Her iki dağda Akwapim-Togo Sıradağlarının bir parçası olurken, sıradağlara ismini veren Akwapim Dağı ise ülke içerisindeki en yüksek dördüncü dağ konumundadır. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Akarsu_ve_göller"><span id="Akarsu_ve_g.C3.B6ller"></span>Akarsu ve göller</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gana&veaction=edit&section=15" title="Değiştirilen bölüm: Akarsu ve göller" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gana&action=edit&section=15" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Akarsu ve göller"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Bosumtwi_Worldwind_SW.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ab/Bosumtwi_Worldwind_SW.jpg/250px-Bosumtwi_Worldwind_SW.jpg" decoding="async" width="250" height="183" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ab/Bosumtwi_Worldwind_SW.jpg/375px-Bosumtwi_Worldwind_SW.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ab/Bosumtwi_Worldwind_SW.jpg/500px-Bosumtwi_Worldwind_SW.jpg 2x" data-file-width="857" data-file-height="626" /></a><figcaption><a href="/wiki/Bosumtvi_G%C3%B6l%C3%BC" title="Bosumtvi Gölü">Bosumtvi Gölü</a></figcaption></figure> <p>Volta baraj gölü kapladığı 8.502 km² bir alan ile ülkenin merkezinde yer almaktadır. <a href="/wiki/Siyah_Volta_Nehri" title="Siyah Volta Nehri">Siyah Volta</a>, <a href="/wiki/Beyaz_Volta_Nehri" title="Beyaz Volta Nehri">Beyaz Volta</a>, <a href="/w/index.php?title=Afram_Nehri&action=edit&redlink=1" class="new" title="Afram Nehri (sayfa mevcut değil)">Afram</a>, <a href="/w/index.php?title=Daka_Nehri&action=edit&redlink=1" class="new" title="Daka Nehri (sayfa mevcut değil)">Daka</a> ve <a href="/w/index.php?title=Oti_Nehri&action=edit&redlink=1" class="new" title="Oti Nehri (sayfa mevcut değil)">Oti</a> nehirlerinden beslenen baraj, oluşturulan Akosombo barajı ile meydana getirilmiştir. </p><p>Ülkede bir milyonluk bir geçmişe sahip olduğu tahmin edilen ve bir meteorun düşmesi sonucu oluştuğu düşünülen ve herhangi bir su kaynağının giriş ya da çıkış yapmadığı <a href="/wiki/Bosumtvi_G%C3%B6l%C3%BC" title="Bosumtvi Gölü">Bosumtvi Gölü</a> Ashanti bölgesinin merkez şehri <a href="/wiki/Kumasi" title="Kumasi">Kumasi</a>'nin 32 km uzağında bulunmakta ve ülkenin önemli turistik merkezlerinden biri olmasının yanı sıra dini açıdan da halk arasında önemli bir konuma sahiptir.<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Ülkede ayrıca Pra, Bia, Ankobra ve Tano nehri gibi Atlas Okyanusu'na dökülen daha küçük nehirlerde bulunmaktadır. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bitki_örtüsü_ve_yaban_hayat"><span id="Bitki_.C3.B6rt.C3.BCs.C3.BC_ve_yaban_hayat"></span>Bitki örtüsü ve yaban hayat</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gana&veaction=edit&section=16" title="Değiştirilen bölüm: Bitki örtüsü ve yaban hayat" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gana&action=edit&section=16" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Bitki örtüsü ve yaban hayat"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Baobob_tree.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Baobob_tree.jpg/150px-Baobob_tree.jpg" decoding="async" width="150" height="224" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Baobob_tree.jpg/225px-Baobob_tree.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Baobob_tree.jpg/300px-Baobob_tree.jpg 2x" data-file-width="1164" data-file-height="1738" /></a><figcaption>Baobab ağacı</figcaption></figure> <p>Ülke genelinde çok sayıda bitki ve hayvan çeşidi bulunmaktadır. Özellikle tropikal yağmur ormanları biyo çeşitliliğe neden olmaktadır. Ancak son yıllarda tahrip edilen yağmur ormanları 20. yüzyılda 85.000 km² bir alanı kaplayan bir konumda bulunurken, bu oran bu yüzyıl içerisinde yarıdan da fazla azalarak 40.000 km² 'ye kadar düşmüştür. Ülke genelinde yıllık olarak %1,7 düzeyinde orman kaybı yaşanmaktadır. </p><p>Her daim yeşil bir renge sahip olan yağmur ormanları 50 m yüksekliğe, 3 m kalınlığa varabilen ve 300 yılı bulabilen ağaçlar ile kaplı bir konumdadır. Meliaceae, Azobé, Sapeli (Entandrophragma cylindricum), Khaya ağaçları bu bölümlerde büyük çoğunluğu oluştururken ayrıca <a href="/wiki/%C4%B0ncir" title="İncir">incir</a>, <a href="/wiki/Epifit" title="Epifit">epifit</a>, <a href="/wiki/Orchidaceae" title="Orchidaceae">salepgiller</a>, cola ve <a href="/wiki/Hevea_brasiliensis" title="Hevea brasiliensis">Hevea brasiliensis</a> ağacı ve bitkileri de yoğun olarak bulunmaktadır. Bunların haricinde ülkede 1.200'den fazla <a href="/wiki/Palmiye" title="Palmiye">palmiye</a> ağacı çeşidi gözlenmektedir. </p><p>Özellikle orman alanlarının yok edildiği arazilerde de <a href="/wiki/Ananas" title="Ananas">ananas</a>, <a href="/wiki/Muz" title="Muz">muz</a>, plantein, <a href="/wiki/Avokado" title="Avokado">avokado</a>, <a href="/wiki/Papaya" title="Papaya">papaya</a>, <a href="/wiki/Psidium_guajava" title="Psidium guajava">Psidium guajava</a>, <a href="/wiki/Portakal" title="Portakal">portakal</a>, <a href="/wiki/Narenciye" title="Narenciye">narenciye</a>, <a href="/wiki/Vanilla_(cins)" title="Vanilla (cins)">Vanilla planifolia</a>, <a href="/wiki/Hibiscus" title="Hibiscus">hibiscus</a>, <a href="/wiki/Ate%C5%9F_a%C4%9Fac%C4%B1" title="Ateş ağacı">ateş ağacı</a> ve <a href="/wiki/K%C3%BCpe_%C3%A7i%C3%A7e%C4%9Fi" title="Küpe çiçeği">küpe çiçeği</a> gibi meyve ve çiçek bitkileri ekilmektedir. </p><p>Savan bölgelerinde ise genellikle tek başına bulunan <a href="/wiki/Baobab" title="Baobab">Baobab</a> ağaçları gözlemlenmekte olup, sahil kesimlerinde Mangrov ormanları ile birlikte çok sayıda palmiye ağaçları görülmektedir. </p><p>Ülkedeki yaban hayat ise çok fazla çeşitlilik arz etmektedir. Ülke sınırları içerisinde <a href="/wiki/Papa%C4%9Fan" title="Papağan">papağan</a>, <a href="/wiki/Boynuzgaga" class="mw-redirect" title="Boynuzgaga">boynuzgaga</a>, <a href="/wiki/Kartal" title="Kartal">kartal</a>, <a href="/wiki/A%C4%9Fa%C3%A7kakangiller" title="Ağaçkakangiller">ağaçkakan</a>, <a href="/wiki/Be%C3%A7_Tavu%C4%9Fu_(Numididae)" title="Beç Tavuğu (Numididae)">beçtavuğu</a> ve <a href="/wiki/G%C3%BCvercingiller" title="Güvercingiller">güvercin</a> gibi tropikal kuş çeşitlerinin yanı sıra çok sayıda göçmen kuş sürüleri de bu topraklarda gözlemlenebilmektedir. Nehir kıyılarında ve sulak alanlarda da birçok su kuşu çeşitleri bulunmaktadır. </p><p>Gana'da birçok <a href="/wiki/Memeliler" title="Memeliler">memeli</a> hayvan yaşamını sürdürmektedir. <a href="/wiki/Aslan" title="Aslan">Aslan</a>, <a href="/wiki/Pars" title="Pars">leopar</a>, <a href="/wiki/Fil" title="Fil">fil</a>, <a href="/wiki/Misk_kedisigiller" title="Misk kedisigiller">misk kedisi</a>, <a href="/wiki/Bizon" title="Bizon">bizon</a>, <a href="/wiki/Su_ayg%C4%B1r%C4%B1" title="Su aygırı">su aygırı</a>, <a href="/wiki/D%C3%BC%C4%9Fmeli_domuz" title="Düğmeli domuz">düğmeli domuz</a> ve birçok <a href="/wiki/Antilop" title="Antilop">antilop</a> çeşidi özellikle savan bölgesinde görülmektedir. Ayrıca <a href="/wiki/%C5%9Eempanze" title="Şempanze">şempanze</a>, birçok <a href="/wiki/Makak_maymunu" title="Makak maymunu">makak</a> çeşidi ve <a href="/wiki/Babun" title="Babun">babun</a> gibi maymun türleri de sıklıkla gözlemlenebilmektedir. </p><p>Sürüngenlerden <a href="/wiki/Gekkonidae" title="Gekkonidae">gekogiller</a>, <a href="/wiki/Kertenkele" title="Kertenkele">kertenkele</a>, <a href="/wiki/%C4%B0guana" title="İguana">iguana</a>, <a href="/w/index.php?title=Varan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Varan (sayfa mevcut değil)">varan</a> ve <a href="/wiki/Timsahlar" title="Timsahlar">timsah</a> yabah hayatta yer alırken, böcek ailesinden <a href="/wiki/S%C4%B1%C4%9F%C4%B1r_sine%C4%9Fi" title="Sığır sineği">sığır sineği</a>, <a href="/wiki/%C3%87e%C3%A7e_sine%C4%9Fi" title="Çeçe sineği">çeçe sineği</a>, <a href="/wiki/Anofel" title="Anofel">anofel</a> görülmektedir. Ülkede ayrıca çok sık olarak termitlerin oluşturduğu termit tepelerine rastlanmaktadır. </p><p>Gana'nın Atlas Okyanusu kıyıları dünyanın en zengin deniz canlısı türlerinin bulunduğu noktalardan birini oluşturmaktadır. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Nüfus"><span id="N.C3.BCfus"></span>Nüfus</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gana&veaction=edit&section=17" title="Değiştirilen bölüm: Nüfus" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gana&action=edit&section=17" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Nüfus"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Gana, çok uluslu bir devlet yapısına sahiptir. Ülkede birçok etnik grup yer almaktadır. Bu etnik grupların toplulukları birkaç yüz bin ile birkaç milyon arasında değişmektedir. Önceki yıllara oranla farklı etnik gruplar arasında yaşanan evliliklerde artış gözlenmekte, bu evlilikler etnik gruplar arasındaki farklılıkları belirsizleştirmektedir. Bundan dolayı etnik gruplarının ülke içerisindeki toplam nüfusunu belirlemek zorlaşmakta, birçok farklı kaynakta farklı veriler elde edilebilmektedir. </p> <table class="wikitable float-right"> <tbody><tr class="hintergrundfarbe6"> <th><b>Oran</b><sup id="cite_ref-CIA_21-0" class="reference"><a href="#cite_note-CIA-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </th> <td><b>Etnik grup</b> </td></tr> <tr> <td align="right">44,0 % </td> <td><a href="/w/index.php?title=Akanlar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Akanlar (sayfa mevcut değil)">Akan</a> </td></tr> <tr> <td align="right">16,0 % </td> <td><a href="/w/index.php?title=Dagombalar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dagombalar (sayfa mevcut değil)">Dagomba</a> </td></tr> <tr> <td align="right">13,0 % </td> <td><a href="/w/index.php?title=Eveler&action=edit&redlink=1" class="new" title="Eveler (sayfa mevcut değil)">Eve</a> </td></tr> <tr> <td align="right">8,0 % </td> <td><a href="/w/index.php?title=Galar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Galar (sayfa mevcut değil)">Ga</a> </td></tr> <tr> <td align="right">3,0 % </td> <td><a href="/w/index.php?title=Gurmalar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gurmalar (sayfa mevcut değil)">Gurma</a> </td></tr> <tr> <td align="right">14,5 % </td> <td>diğer Gana etnik grupları </td></tr> <tr> <td align="right">1,5 % </td> <td>diğer </td></tr></tbody></table> <p>Ülke içerisindeki çoğunluğu oluşturan en önemli etnik grup %47 ile Akanlar'dır. Bunun haricinde Dagombalar, Eveler, Galar ve Gurmalar diğer etnik grupları oluşturmaktadır. Gana'da var olan topluluğun %14,5 gibi bir oranını 100'ün üzerinde farklı etnik grup paylaşmaktadır. nüfusun Ülkede var olan %1.5 diğer toplulukları ise Avrupalılar ile birlikte Çinliler ve Lübnanlılar oluşturmaktadır. </p><p>Gana orta genç bir nüfusa sahip olup, 2020 tahmini verilerine göre %56,08'i 0-24 yaş aralığındadır. Ülkenin diğer Afrika ülkelerindeki ortalamaya göre yüksek bir oran ile %4,44'ü 65 yaş ve üzerindedir.<sup id="cite_ref-CIA_21-1" class="reference"><a href="#cite_note-CIA-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><b>0-14 yaş:</b> %37.44 (erkek 5,524,932/kadın 5,460,943) <br /> <b>15-24 yaş:</b> %18.64 (erkek 2,717,481/kadın 2,752,601) <br /> <b>25-54 yaş:</b> %34.27 (erkek 4,875,985/kadın 5,177,959) <br /> <b>55-64 yaş:</b> %5.21 (erkek 743,757/kadın 784,517) <br /> <b>65 yaş ve üzeri:</b> %4.44 (erkek 598,387/kadın 703,686) </p><p>Şehirde yaşayanların oranı 2022 verilerine göre %58,6 olan ülkede, nüfusun yıllık artış oranı 2022 tahmini verilerine göre %2,23 düzeyindedir.<sup id="cite_ref-CIA_21-2" class="reference"><a href="#cite_note-CIA-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Dil">Dil</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gana&veaction=edit&section=18" title="Değiştirilen bölüm: Dil" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gana&action=edit&section=18" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Dil"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Ülkede var olan 79 farklı dil ile dil çeşitliliği yüksek düzeydedir. Ülkenin resmî dili <a href="/wiki/%C4%B0ngilizce" title="İngilizce">İngilizcedir</a>. Ülkede resmî dilin haricinde en çok konuşulan yerel dil Akan dilidir. Nüfusun %80'i bu dili konuşup anlayabilmektedir. Gana'da birçok çocuk okul çağına gelene kadar birden fazla dil öğrenebilmektedir. Bu dillere okul çağında resmî dil olan İngilizce ve/veya en çok konuşulan yerel dil olan Akan eklenmektedir. Gana'da günümüzde pek çok dil konuşan nüfusun büyükşehirlere göç, etnik gruplar arasında yapılan evlilik sonucu birçok dilin birbiri ile karışması gibi nedenlerle azalması ile birlikte yok olma tehlikesi ile karşı karşıyadır. </p><p>Ülkede son yıllarda Fransızcada önem kazanmaktadır. Hükûmet tarafından atılan adımlar ile Fransızcanın özellikle eğitim alanında yaygınlaştırılma çalışmaları gerçekleştirilmektedir. Ülke ayrıca 2006 yılında bu yana <a href="/wiki/Frankofon" title="Frankofon">Frankofon</a> birliği ortak üyesi konumundadır.<sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <table class="wikitable float-right"> <tbody><tr> <th class="hintergrundfarbe6" width="120px">Dil </th> <th class="hintergrundfarbe6" width="120px">Konuşan kişi </th></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=Akanca&action=edit&redlink=1" class="new" title="Akanca (sayfa mevcut değil)">Akan</a> </td> <td align="right">8.300.000 </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=Evece&action=edit&redlink=1" class="new" title="Evece (sayfa mevcut değil)">Eve</a> </td> <td align="right">2.250.000 </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=Abronca&action=edit&redlink=1" class="new" title="Abronca (sayfa mevcut değil)">Abron</a> </td> <td align="right">1.050.000 </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=Farefarece&action=edit&redlink=1" class="new" title="Farefarece (sayfa mevcut değil)">Farefare</a> </td> <td align="right">820.000 </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=Dagbanice&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dagbanice (sayfa mevcut değil)">Dagbani</a> </td> <td align="right">800.000 </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=Dangmece&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dangmece (sayfa mevcut değil)">Dangme</a> </td> <td align="right">800.000 </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=Gaca&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gaca (sayfa mevcut değil)">Ga</a> </td> <td align="right">600.000 </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=Konkombaca&action=edit&redlink=1" class="new" title="Konkombaca (sayfa mevcut değil)">Konkomba</a> </td> <td align="right">500.000 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Hausaca" title="Hausaca">Hausa</a> </td> <td align="right">202.000 </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Din">Din</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gana&veaction=edit&section=19" title="Değiştirilen bölüm: Din" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gana&action=edit&section=19" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Din"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Ülke genelinde hakim olan din <a href="/wiki/Hristiyanl%C4%B1k" title="Hristiyanlık">Hristiyan</a> dini olup, nüfusun %71'i Hristiyan inancına göre yaşamaktadır. Hristiyan dini içerisindeki mezhep dağılımda ise nüfusun %32'si <a href="/wiki/Pentikostalizm" title="Pentikostalizm">Pentikostal</a>, %17'si Bağımsız <a href="/wiki/Protestanl%C4%B1k" title="Protestanlık">Protestan</a>, %10'u <a href="/wiki/Katolik" title="Katolik">Katolik</a>, %12'si ise diğer Hristiyan mezheplerine göre inançlarını yaşamaktadırlar. Ülkede <a href="/wiki/%C4%B0slam" title="İslam">İslam</a> dine inanan nüfusun oranı ise %20 düzeyindedir. Gana'da ayrıca %3 yerel Afrika dinlerine, %4 ise de diğer dinlere inanan topluluk yaşamaktadır. 2021 verilerine göre nüfusun %1'i de herhangi bir dine mensup olmadığını ifade etmektedir.<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Sosyal_durum">Sosyal durum</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gana&veaction=edit&section=20" title="Değiştirilen bölüm: Sosyal durum" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gana&action=edit&section=20" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Sosyal durum"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Sağlık"><span id="Sa.C4.9Fl.C4.B1k"></span>Sağlık</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gana&veaction=edit&section=21" title="Değiştirilen bölüm: Sağlık" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gana&action=edit&section=21" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Sağlık"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Ülke genelinde sağlık sistemi iki şekilde ilerletilmektedir. Gana devletinin uluslararası yardım kuruluşlarından elde ettiği sağlık hizmetlerinin yanı sıra ülke içerisinde geleneksel yerel yöntemler ile sağlık hizmeti verilmektedir. Son yıllarda yapılan yatırımlar ve iyileştirilen sağlık hizmetleri ile doğumda yaşanan bebek ölümlerinde azalma yaşanmış, anne adaylarının daha sağlık beslenmesine yönelik adımlar atılmış ve nüfusun %80'ini karşılayacak şekilde aşılama işlemleri gerçekleştirilmiştir. 1980'li yılların sonlarına kadar kayda değer adımların atılmadığı sağlık sisteminde 1992 ve 2002 yılları arasında bütçeden ayrılan %7'lik bir pay ve uluslararası kuruluşların yardımları ile olumlu mesafeler kaydedilmiştir. </p><p>Gana genelinde tropikal hastalıklar olan <a href="/wiki/S%C4%B1tma" title="Sıtma">sıtma</a>, <a href="/wiki/Kolera" title="Kolera">kolera</a>, <a href="/wiki/Tifo" title="Tifo">tifo</a>, <a href="/wiki/Verem" title="Verem">verem</a>, <a href="/wiki/Sar%C4%B1humma" title="Sarıhumma">sarıhumma</a> hastalıkların yanı sıra Hepatit A ve B sık olarak gözlemlenmektedir. Bunların haricinde <a href="/wiki/%C5%9Eistozomiyaz" title="Şistozomiyaz">Şistozomiyaz</a> ve <a href="/wiki/%C3%87ocuk_felci" title="Çocuk felci">çocuk felci</a> hastalıkları da ülke genelinde yoğun olarak yaşanmaktadır. 1974'te ülke genelinde var olan hastalıkların %75'inin temiz su bulunamamasından dolayı ortaya çıktığı ifade edilmiştir. Ülkede ölümlerin %40'ı sıtma rahatsızlığı nedeniyle yaşanmaktadır.<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>2007 verilerine göre ülke genelinde <a href="/wiki/HIV" title="HIV">HIV</a> virüsü taşıyıcı yetişkin oranı %1,7 seviyesindedir. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Eğitim"><span id="E.C4.9Fitim"></span>Eğitim</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gana&veaction=edit&section=22" title="Değiştirilen bölüm: Eğitim" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gana&action=edit&section=22" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Eğitim"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Ülkenin bağımsızlığını kazandığı 1957 yılından bu yana Gana'da altı yaşından itibaren çocukların dokuz yıl okula gitme zorunluluğu bulunmaktadır. İlk dönemlerde koloni sahibi Birleşik Krallık'ın eğitim sisteminin uygulanmaya çalışıldığı ülkede, sistem değişikliği ilk olarak 1986 yılında <a href="/wiki/Jerry_Rawlings" title="Jerry Rawlings">Jerry Rawlings</a> iktidarında gerçekleştirilmiştir. Bağımsızlığın ilk yıllarda yaklaşık olarak sadece 450.000 çocuğa ilkokula gitme imkânı sağlanırken, bu oran günümüzde hemen hemen her köyün de sisteme dahil edilmesi ile ciddi oranda artış göstermiştir. Öğrenciler altı yıllık ilkokul öğreniminden sonra 3 yıl <i>Junior Secondary School</i> olarak adlandırılan ve zorunlu eğitimin son bölümünü oluşturan okulu ziyaret etmektedirler. Zorunlu eğitim bitiminde dileyen öğrenciler <i>Senior Secondary School</i> 'a giderek öğrenim hayatlarına devam edebilmektedir. </p><p>Ülke genelinde 15 yaşın üzerinde okuma yazma bilenlerin oranı 2010 tahmini verilerine göre %71,5 düzeyindedir. Bu oran sadece erkeklerde %78,3 seviyesinde bulunurken kadınlarda %65,3 ile daha düşük bir orandadır. </p> <table class="wikitable float-right"> <tbody><tr> <th colspan="2" class="hintergrundfarbe6">Eğitim verileri (2005) </th></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Okuryazarl%C4%B1k" title="Okuryazarlık">Okuma yazma oranı</a> (2010) </td> <td>% 78,3 Erkek, % 65,3 Kadın </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%C4%B0lkokul" title="İlkokul">İlkokula</a> gitme oranı </td> <td>% 65 Erkek, % 65 Kız </td></tr> <tr> <td>Zorunlu eğitim sonrası devam etme oranı </td> <td>% 39 Erkek, % 35 Kız </td></tr> <tr> <td>Ortalama eğitim yılı (2007) </td> <td>9 Yıl </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="İdari_yapılanma"><span id=".C4.B0dari_yap.C4.B1lanma"></span>İdari yapılanma</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gana&veaction=edit&section=23" title="Değiştirilen bölüm: İdari yapılanma" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gana&action=edit&section=23" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: İdari yapılanma"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Gana, her birinin yönetiminde bir <i>Bölge Valisi</i>nin bulunduğu on bölgeden oluşmaktadır. Bu bölgeler şu şekildedir: </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Ghana-karte-politisch.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Ghana-karte-politisch.png/300px-Ghana-karte-politisch.png" decoding="async" width="300" height="347" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Ghana-karte-politisch.png/450px-Ghana-karte-politisch.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/2a/Ghana-karte-politisch.png 2x" data-file-width="539" data-file-height="624" /></a><figcaption>Gana bölgeleri</figcaption></figure> <table class="wikitable sortable"> <tbody><tr> <th class="hintergrundfarbe6">Bölge </th> <th class="hintergrundfarbe6">Nüfus (2000) </th> <th class="hintergrundfarbe6">Yüzölçümü (km²) </th> <th class="hintergrundfarbe6">Merkez şehir </th></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Ashanti_B%C3%B6lgesi" title="Ashanti Bölgesi">Ashanti Bölgesi</a> </td> <td align="right">3.612.950 </td> <td align="right">24.389 </td> <td><a href="/wiki/Kumasi" title="Kumasi">Kumasi</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Brong-Ahafo_B%C3%B6lgesi" title="Brong-Ahafo Bölgesi">Brong-Ahafo Bölgesi</a> </td> <td align="right">1.815.408 </td> <td align="right">39.557 </td> <td><a href="/wiki/Sunyani" title="Sunyani">Sunyani</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Merkez_B%C3%B6lgesi_(Gana)" title="Merkez Bölgesi (Gana)">Merkez Bölgesi</a> </td> <td align="right">1.593.823 </td> <td align="right">9.826 </td> <td><a href="/w/index.php?title=Cape_Coast&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cape Coast (sayfa mevcut değil)">Cape Coast</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Do%C4%9Fu_B%C3%B6lgesi_(Gana)" title="Doğu Bölgesi (Gana)">Doğu Bölgesi</a> </td> <td align="right">2.206.696 </td> <td align="right">19.323 </td> <td><a href="/w/index.php?title=Koforidua&action=edit&redlink=1" class="new" title="Koforidua (sayfa mevcut değil)">Koforidua</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/B%C3%BCy%C3%BCk_Akra_B%C3%B6lgesi" title="Büyük Akra Bölgesi">Büyük Accra Bölgesi</a> </td> <td align="right">2.905.726 </td> <td align="right">3.245 </td> <td><a href="/wiki/Akra" title="Akra">Accra</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Kuzey_B%C3%B6lgesi_(Gana)" title="Kuzey Bölgesi (Gana)">Kuzey Bölgesi</a> </td> <td align="right">1.820.806 </td> <td align="right">70.384 </td> <td><a href="/wiki/Tamale" title="Tamale">Tamale</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Yukar%C4%B1_Do%C4%9Fu_B%C3%B6lgesi" title="Yukarı Doğu Bölgesi">Yukarı Doğu Bölgesi</a> </td> <td align="right">920.000 </td> <td align="right">8.842 </td> <td><a href="/w/index.php?title=Bolgatanga&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bolgatanga (sayfa mevcut değil)">Bolgatanga</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Yukar%C4%B1_Bat%C4%B1_B%C3%B6lgesi" title="Yukarı Batı Bölgesi">Yukarı Batı Bölgesi</a> </td> <td align="right">576.583 </td> <td align="right">18.476 </td> <td><a href="/w/index.php?title=Wa,_Gana&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wa, Gana (sayfa mevcut değil)">Wa</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Volta_B%C3%B6lgesi" title="Volta Bölgesi">Volta Bölgesi</a> </td> <td align="right">1.635.421 </td> <td align="right">20.570 </td> <td><a href="/w/index.php?title=Ho,_Gana&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ho, Gana (sayfa mevcut değil)">Ho</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Bat%C4%B1_B%C3%B6lgesi_(Gana)" title="Batı Bölgesi (Gana)">Batı Bölgesi</a> </td> <td align="right">1.924.577 </td> <td align="right">23.921 </td> <td><a href="/wiki/Sekondi-Takoradi" title="Sekondi-Takoradi">Sekondi-Takoradi</a> </td></tr></tbody></table> <p>Her bir bölge kendi içerisinde de <i>districts</i> olarak adlandırılan ilçe yapısına sahip bölümlere ayrılmaktadır. 1985 yılında 110 olarak ilçe ile gerçekleştirilen yapılanma son olarak 2007 yılında yeni ilçelerin oluşturulması ile günümüzde bu sayı 161 ilçeye kadar çıkarılmıştır. Bu ilçelerin yanı sıra 49 belediye (<i>muncipals</i>) ve 6 büyükşehir (<i>metropolitans</i>) ile birlikte toplam 216 idari yapı Gana'nın bölgelerine bağlı bir konumdadır.<sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ayrıca bakınız: <a href="/wiki/Gana%27n%C4%B1n_b%C3%B6lgeleri" title="Gana'nın bölgeleri">Gana'nın bölgeleri</a></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Şehir"><span id=".C5.9Eehir"></span>Şehir</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gana&veaction=edit&section=24" title="Değiştirilen bölüm: Şehir" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gana&action=edit&section=24" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Şehir"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Ülkenin en büyük şehri aynı zamanda başkent konumunda olan Accra'dır.Gana'nın en büyük nüfusa sahip şehirleri şu şekilde sıralanmaktadır:<sup id="cite_ref-Gana_27-0" class="reference"><a href="#cite_note-Gana-27"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <table class="wikitable sortable"> <tbody><tr> <th class="hintergrundfarbe6">Şehir </th> <th class="hintergrundfarbe6">1984 resmî sayım </th> <th class="hintergrundfarbe6">2000 resmî sayım </th> <th class="hintergrundfarbe6">2010 resmî sayım </th> <th class="hintergrundfarbe6">Bölge </th></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Akra" title="Akra">Accra</a> </td> <td align="right">867.459 </td> <td align="right">1.659.136 </td> <td align="right">2.070.463 </td> <td><a href="/wiki/B%C3%BCy%C3%BCk_Akra_B%C3%B6lgesi" title="Büyük Akra Bölgesi">Büyük Accra Bölgesi</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Kumasi" title="Kumasi">Kumasi</a> </td> <td align="right">489.586 </td> <td align="right">1.171.311 </td> <td align="right">2.035.064 </td> <td><a href="/wiki/Ashanti_B%C3%B6lgesi" title="Ashanti Bölgesi">Ashanti Bölgesi</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=Tamale_(Gana)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tamale (Gana) (sayfa mevcut değil)">Tamale</a> </td> <td align="right">135.952 </td> <td align="right">293.879 </td> <td align="right">371.351 </td> <td><a href="/wiki/Kuzey_B%C3%B6lgesi_(Gana)" title="Kuzey Bölgesi (Gana)">Kuzey Bölgesi</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=Takoradi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Takoradi (sayfa mevcut değil)">Takoradi</a> </td> <td align="right">61.484 </td> <td align="right">175.438 </td> <td align="right">311.206 </td> <td><a href="/wiki/Bat%C4%B1_B%C3%B6lgesi_(Gana)" title="Batı Bölgesi (Gana)">Batı Bölgesi</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=Ashaiman&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ashaiman (sayfa mevcut değil)">Ashaiman</a> </td> <td align="right">50.918 </td> <td align="right">150.312 </td> <td align="right">190.972 </td> <td><a href="/wiki/B%C3%BCy%C3%BCk_Akra_B%C3%B6lgesi" title="Büyük Akra Bölgesi">Büyük Accra Bölgesi</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=Tema,_Gana&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tema, Gana (sayfa mevcut değil)">Tema</a> </td> <td align="right">100.052 </td> <td align="right">141.479 </td> <td align="right">139.784 </td> <td><a href="/wiki/B%C3%BCy%C3%BCk_Akra_B%C3%B6lgesi" title="Büyük Akra Bölgesi">Büyük Accra Bölgesi</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=Teshie&action=edit&redlink=1" class="new" title="Teshie (sayfa mevcut değil)">Teshie</a> </td> <td align="right">59.552 </td> <td align="right">-- </td> <td align="right">149.174 </td> <td><a href="/wiki/B%C3%BCy%C3%BCk_Akra_B%C3%B6lgesi" title="Büyük Akra Bölgesi">Büyük Accra Bölgesi</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=Cape_Coast&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cape Coast (sayfa mevcut değil)">Cape Coast</a> </td> <td align="right">57.224 </td> <td align="right">118.105 </td> <td align="right">169.894 </td> <td><a href="/wiki/Merkez_B%C3%B6lgesi_(Gana)" title="Merkez Bölgesi (Gana)">Merkez Bölgesi</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=Sekondi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sekondi (sayfa mevcut değil)">Sekondi</a> </td> <td align="right">55.712 </td> <td align="right">114.157 </td> <td align="right">228.342 </td> <td><a href="/wiki/Bat%C4%B1_B%C3%B6lgesi_(Gana)" title="Batı Bölgesi (Gana)">Batı Bölgesi</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=Obuasi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Obuasi (sayfa mevcut değil)">Obuasi</a> </td> <td align="right">60.617 </td> <td align="right">115.564 </td> <td align="right">143.644 </td> <td><a href="/wiki/Ashanti_B%C3%B6lgesi" title="Ashanti Bölgesi">Ashanti Bölgesi</a> </td></tr> <tr class="sortbottom"> <td colspan="5" bgcolor="#DDDDDD" align="center">Ülke genelinde adrese dayalı zorunlu kayıt bulunmaması, güncel verilerin tahmini olarak ifade edilmesine neden olmuştur. Ülke genelinde son resmî nüfus sayımı 2010 yılında gerçekleştirilmiştir. </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Siyaset">Siyaset</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gana&veaction=edit&section=25" title="Değiştirilen bölüm: Siyaset" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gana&action=edit&section=25" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Siyaset"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Gana 6 Mart 1957 yılında Afrika kıtasının ilk ülkesi olarak bağımsızlığının Birleşik Krallık'tan elde etmiştir. Bağımsızlık sonrası demokratik yönetimin yanı sıra askerî darbeler ile de iktidar elde edilmiştir. Ülkede dördüncü cumhuriyet döneminin başladığı 7 Ocak 1993 tarihinden bu yana sağlam bir siyasi zemin mevcuttur. <a href="/wiki/%C4%B0ngiliz_Milletler_Toplulu%C4%9Fu" title="İngiliz Milletler Topluluğu">İngiliz Milletler Topluluğu</a> üyesi olan Gana <a href="/wiki/Ba%C5%9Fkanl%C4%B1k_sistemi" title="Başkanlık sistemi">başkanlık sistemi</a> ile yönetilmektedir. Gana 230 sandalyeli bir parlamentoya sahiptir. </p><p>Hem parlamento hem de devlet başkanı halk tarafından dört yıllık bir süre için seçilmektedir. Devlet başkanı dört yıllık göreve ikinci defa seçilebilme hakkına sahip olup, günümüzde bu görevi <a href="/wiki/John_Dramani_Mahama" title="John Dramani Mahama">John Dramani Mahama</a>'dan 2017 yılında yapılan seçimle devralan <a href="/wiki/Nana_Addo_Dankwa_Akufo-Addo" title="Nana Addo Dankwa Akufo-Addo">Nana Addo Dankwa Akufo-Addo</a> yürütmektedir. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ekonomi">Ekonomi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gana&veaction=edit&section=26" title="Değiştirilen bölüm: Ekonomi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gana&action=edit&section=26" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Ekonomi"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:GDP_per_capita_development_development_of_Ghana.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/GDP_per_capita_development_development_of_Ghana.svg/220px-GDP_per_capita_development_development_of_Ghana.svg.png" decoding="async" width="220" height="155" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/GDP_per_capita_development_development_of_Ghana.svg/330px-GDP_per_capita_development_development_of_Ghana.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/GDP_per_capita_development_development_of_Ghana.svg/440px-GDP_per_capita_development_development_of_Ghana.svg.png 2x" data-file-width="850" data-file-height="600" /></a><figcaption>Gana'nın kişi başına düşen GSYİH'sındaki değişim, 1870–2018. Rakamlar 2011 Uluslararası Dolar'a göre enflasyona göre düzeltilmiştir.</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Anahtar_sektörler"><span id="Anahtar_sekt.C3.B6rler"></span>Anahtar sektörler</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gana&veaction=edit&section=27" title="Değiştirilen bölüm: Anahtar sektörler" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gana&action=edit&section=27" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Anahtar sektörler"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Ghana_Product_Exports_(2019).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Ghana_Product_Exports_%282019%29.svg/290px-Ghana_Product_Exports_%282019%29.svg.png" decoding="async" width="290" height="189" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Ghana_Product_Exports_%282019%29.svg/435px-Ghana_Product_Exports_%282019%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Ghana_Product_Exports_%282019%29.svg/580px-Ghana_Product_Exports_%282019%29.svg.png 2x" data-file-width="1100" data-file-height="715" /></a><figcaption>Gana ihracatının orantılı bir temsili, 2019</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Ghana_Export_Trends.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Ghana_Export_Trends.jpg/220px-Ghana_Export_Trends.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Ghana_Export_Trends.jpg/330px-Ghana_Export_Trends.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Ghana_Export_Trends.jpg/440px-Ghana_Export_Trends.jpg 2x" data-file-width="960" data-file-height="720" /></a><figcaption>Gana petrolü ve <a href="/wiki/Mal" title="Mal">mallar</a>; <a href="/wiki/Y%C3%BCzde" class="mw-redirect" title="Yüzde">yüzde</a> cinsinden ihracat</figcaption></figure> <p>Gana, endüstriyel mineraller, <a href="/wiki/Hidrokarbon" title="Hidrokarbon">hidrokarbonlar</a> ve <a href="/wiki/De%C4%9Ferli_metal" title="Değerli metal">değerli metallere</a> sahip ortalama <a href="/wiki/Do%C4%9Fal_kaynak" title="Doğal kaynak">doğal kaynak</a> açısından zengin bir ülkedir. </p><p><a href="/wiki/Karma_ekonomi" title="Karma ekonomi">Karma ekonomi</a> hibridizasyonu ve <a href="/wiki/Geli%C5%9Fmekte_olan_pazarlar" title="Gelişmekte olan pazarlar">gelişmekte olan bir pazar</a> ile ortaya çıkan belirlenmiş bir dijital ekonomidir. "Gana Vizyonu 2020" olarak bilinen bir ekonomik plan hedefi vardır. Bu plan, Gana'yı 2020 ile 2029 arasında <a href="/wiki/Geli%C5%9Fmi%C5%9F_%C3%BClke" title="Gelişmiş ülke">gelişmiş bir ülke</a> ve 2030 ile 2039 arasında <a href="/wiki/Yeni_sanayile%C5%9Fen_%C3%BClkeler" title="Yeni sanayileşen ülkeler">yeni sanayileşmiş</a> bir ülke haline gelen ilk Afrika ülkesi olarak öngörmektedir.<sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Buna, 24 kişilik bir grup üyesi ve yeni sanayileşmiş bir ülke olan <a href="/wiki/Sahra_Alt%C4%B1_Afrika" title="Sahra Altı Afrika">Sahra Altı Afrika</a> ülkesi Güney Afrika dahil değildir.<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Gana'da 2008 verilerine göre <a href="/wiki/Gayrisafi_mill%C3%AE_has%C4%B1la" title="Gayrisafi millî hasıla">Gayrısafî millî hâsıla</a> verileri 14,679 milyar Euro düzeyinde olup, bu veriler ile Dünya Bankası sıralamasına göre 104. sırada yer almaktadır.<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Gana'da atılan sanayi adımlarına rağmen hala büyük oranda tarımsal faaliyetlerin ön planda olduğu bir ülke konumundadır. 2009 verilerine göre Gayrısafî millî hâsıla içerisinde tarımın oranı %37,3 düzeyindedir. Ülke nüfusunun %56'lık bir kısmı ile yarıdan fazlası tarım ve balıkçılık ile uğraşmakta, yapılan birçok tarım faaliyetleri de şahsi tüketim için gerçekleştirilmektedir. </p><p>Ülkenin bağımsızlığını elde etmesinden kısa süre sonra başlayan ve 20. yüzyılın son dönemlerini kapsayan siyasi istikrarsızlık ve askerî darbeler ülke ekonomisinin gelişmesine engel teşkil etmiş, demokratikleşme adımlarının atılması ile 2001 yılında sonra stabil bir konuma gelmiştir. Ülkede başta altın olmak üzere birçok değerli maden yatakları bulunmasına rağmen, Gana dünya üzerindeki en fakir ülkelerden biri konumundadır. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Temel_veriler">Temel veriler</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gana&veaction=edit&section=28" title="Değiştirilen bölüm: Temel veriler" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gana&action=edit&section=28" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Temel veriler"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="wikitable float-right"> <tbody><tr> <th colspan="2" class="hintergrundfarbe6">Ekonomi verileri (2009) <sup id="cite_ref-CIA_21-3" class="reference"><a href="#cite_note-CIA-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </th></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Gayrisafi_mill%C3%AE_has%C4%B1la" title="Gayrisafi millî hasıla">GSMH</a> </td> <td>14,93 Mrd. $ </td></tr> <tr> <td>gerçek büyüme <a href="/wiki/Gayrisafi_mill%C3%AE_has%C4%B1la" title="Gayrisafi millî hasıla">GSMH</a> </td> <td>4,7 % </td></tr> <tr> <td>Oran <a href="/wiki/Tar%C4%B1m" title="Tarım">Tarım</a> </td> <td>37,3 % </td></tr> <tr> <td>Oran <a href="/wiki/Sanayi" title="Sanayi">Sanayi</a> </td> <td>25,3 % </td></tr> <tr> <td>Oran <a href="/wiki/Hizmet" title="Hizmet">Hizmet</a> (2006) </td> <td>37,5 % </td></tr> <tr> <td>Tarım alanında faaliyet gösteren </td> <td>56% </td></tr> <tr> <td>Ortalama <a href="/wiki/%C4%B0%C5%9Fsizlik" title="İşsizlik">İşsizlik</a> oranı </td> <td>11% </td></tr> <tr> <td>Ortalama <a href="/wiki/Enflasyon" title="Enflasyon">Enflasyon</a> </td> <td>19,6 % </td></tr> <tr> <td>Dış ticaret <a href="/wiki/%C4%B0thalat" title="İthalat">İthalat</a> hacmi </td> <td>9,807 Mrd. $ </td></tr> <tr> <td>Dış ticaret <a href="/wiki/%C4%B0hracat" title="İhracat">İhracat</a> hacmi </td> <td>5,737 Mrd. $ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Enerji" title="Enerji">Enerji</a> tüketim/kişi başı (2004) </td> <td>386 </td></tr> <tr> <td>Emisyon salınımı/kiş başı CO<sub>2</sub> (2003) </td> <td>0,4 </td></tr> <tr> <td>Orman alanı büyüme/küçülme </td> <td>-1,7 % </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Maden">Maden</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gana&veaction=edit&section=29" title="Değiştirilen bölüm: Maden" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gana&action=edit&section=29" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Maden"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>1850'li yıllarda Kaliforniya sahillerinde altının bulunmasına kadar, Gana en önemli altın üretici ülkelerden biri konumundaydı. Bölgede bulunan <a href="/wiki/Alt%C4%B1n" title="Altın">altın</a> nedeniyle koloni döneminde <i>Altın Sahil</i> olarak adlandırılan Gana'da ihracatın %32'sini altın madeni oluşturmaktadır. Altın haricinde <a href="/wiki/Petrol" title="Petrol">petrol</a>, <a href="/wiki/Elmas" title="Elmas">elmas</a>, <a href="/wiki/Kire%C3%A7_ta%C5%9F%C4%B1" title="Kireç taşı">kireç taşı</a>, <a href="/wiki/Manganez" title="Manganez">mangan</a> ve <a href="/wiki/Boksit" title="Boksit">boksit</a> diğer önemli ve ihracatı yapılan madenleri ve yer altı zenginliklerini oluşturmaktadır. </p> <table class="wikitable float-left"> <tbody><tr> <th colspan="4" class="hintergrundfarbe6">Gana altın üretimi 1985-1994 <sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </th></tr> <tr> <th>Yıl </th> <th>Gana </th> <th>Afrika (Toplam) </th> <th>Dünya (Toplam) </th></tr> <tr> <td> </td> <td align="center">[metr.t] </td> <td colspan="2" align="center">[Gana'nın oranı %] </td></tr> <tr> <td>1985 </td> <td align="center">12,0 </td> <td align="center">1,74 </td> <td align="center">0,77 </td></tr> <tr> <td>1986 </td> <td align="center">11,5 </td> <td align="center">1,66 </td> <td align="center">0,70 </td></tr> <tr> <td>1987 </td> <td align="center">11,7 </td> <td align="center">1,74 </td> <td align="center">0,68 </td></tr> <tr> <td>1988 </td> <td align="center">12,1 </td> <td align="center">1,76 </td> <td align="center">0,63 </td></tr> <tr> <td>1989 </td> <td align="center">15,3 </td> <td align="center">2,27 </td> <td align="center">0,74 </td></tr> <tr> <td>1990 </td> <td align="center">17,3 </td> <td align="center">2,56 </td> <td align="center">0,81 </td></tr> <tr> <td>1991 </td> <td align="center">27,3 </td> <td align="center">3,96 </td> <td align="center">1,26 </td></tr> <tr> <td>1992 </td> <td align="center">33,3 </td> <td align="center">4,66 </td> <td align="center">1,48 </td></tr> <tr> <td>1993 </td> <td align="center">41,4 </td> <td align="center">5,67 </td> <td align="center">1,79 </td></tr> <tr> <td>1994 </td> <td align="center">44,5 </td> <td align="center">6,37 </td> <td align="center">1,94 </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Devlet_bütçesi"><span id="Devlet_b.C3.BCt.C3.A7esi"></span>Devlet bütçesi</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gana&veaction=edit&section=30" title="Değiştirilen bölüm: Devlet bütçesi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gana&action=edit&section=30" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Devlet bütçesi"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Gana'nın 2009 verilerine göre bütçe gideri 6,124 milyar Dolar olarak saptanmış, buna karşılık ülke gelirleri 4,547 milyar Dolar düzeyinde kalmış, bununla birlikte %10,7 ile GSMYİH'de bir büçte açığı oluşmuştur. </p> <table class="wikitable sortable"> <tbody><tr class="hintergrundfarbe6"> <th>Alan<sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </th> <th>Gana <a href="/wiki/Cedi" title="Cedi">Cedi</a> ¢ Milyon </th> <th><a href="/wiki/Amerikan_dolar%C4%B1" title="Amerikan doları">Amerikan doları</a> $ Milyon </th> <th>% olarak Bütçeden fark </th> <th>% olarak GSMYİH fark </th></tr> <tr> <td><b>Sağlık</b> </td> <td align="right">921,9 </td> <td align="right">636,2 </td> <td align="right">9,41 </td> <td align="right">4,26 </td></tr> <tr> <td><b>Eğitim</b> </td> <td align="right">1693,7 </td> <td align="right">1168,8 </td> <td align="right">17,3<span style="visibility:hidden;color:transparent;">0</span> </td> <td align="right">7,83 </td></tr> <tr> <td><b>Askeri</b> </td> <td align="right">159,0 </td> <td align="right">109,7 </td> <td align="right">1,62 </td> <td align="right">0,73 </td></tr> <tr> <td><b>Enerji</b> </td> <td align="right">317,2 </td> <td align="right">218,9 </td> <td align="right">3,24 </td> <td align="right">1,47 </td></tr> <tr> <td><b>Su</b> </td> <td align="right">285,9 </td> <td align="right">197,3 </td> <td align="right">2,92 </td> <td align="right">1,32 </td></tr> <tr> <td><b>Ulaşım</b> </td> <td align="right">386,3 </td> <td align="right">266,6 </td> <td align="right">3,95 </td> <td align="right">1,79 </td></tr> <tr class="sortbottom"> <td><b>Toplam</b> </td> <td align="right">9793,1 </td> <td align="right">6758,1 </td> <td align="right">100<span style="visibility:hidden;color:transparent;">,00</span> </td> <td align="right">45,8<span style="visibility:hidden;color:transparent;">0</span> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Turizm">Turizm</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gana&veaction=edit&section=31" title="Değiştirilen bölüm: Turizm" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gana&action=edit&section=31" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Turizm"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Surfers_Surfing_at_Busua_Beach_in_Western_region,_Ghana.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/Surfers_Surfing_at_Busua_Beach_in_Western_region%2C_Ghana.jpg/220px-Surfers_Surfing_at_Busua_Beach_in_Western_region%2C_Ghana.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/Surfers_Surfing_at_Busua_Beach_in_Western_region%2C_Ghana.jpg/330px-Surfers_Surfing_at_Busua_Beach_in_Western_region%2C_Ghana.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/Surfers_Surfing_at_Busua_Beach_in_Western_region%2C_Ghana.jpg/440px-Surfers_Surfing_at_Busua_Beach_in_Western_region%2C_Ghana.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="768" /></a><figcaption><a href="/wiki/Bat%C4%B1_B%C3%B6lgesi_(Gana)" title="Batı Bölgesi (Gana)">Batı bölgesindeki</a> Busua Plajı'nda sörf yapan ve büyük dalga <a href="/wiki/S%C3%B6rf" title="Sörf">sörfü yapan</a> <a href="/wiki/S%C3%B6rf" title="Sörf">sörfçüler</a><sup id="cite_ref-11_of_the_world's_most_unusual_surf_spots_33-0" class="reference"><a href="#cite_note-11_of_the_world's_most_unusual_surf_spots-33"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></figcaption></figure> <p>Özellikle son yıllarda turizm Gana için büyük önem kazanmış bir durumdadır. Yaşanan olumlu gelişmeler neticesinde Gana hükûmeti 1996 yılında <i>Integrated National Tourism Development Plan</i> adı ile 15 yıllık turizm kalkınma planı yayınlamıştır. Bu plan doğrultusunda Gana'yı ziyaret eden turist sayısını kademeli olarak 2020 yılına kadar bir milyona çıkartılması hedeflenmekteydi. Ülke genelinde sahil şeritleri, doğal yaşam alanları, vahşi hayvanların bulunduğu bölgeler, zamanında Avrupalıların sahil kesiminde oluşturduğu kaleler ve üsler turistik alanları oluşturur. </p><p>2011'de 1.087.000 turist Gana'yı ziyaret etti.<sup id="cite_ref-WAO_34-0" class="reference"><a href="#cite_note-WAO-34"><span class="cite-bracket">[</span>34<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Gelen turistler arasında Güney Amerikalılar, Asyalılar, Avrupalılar ve Kuzey Amerikalılar vardı.<sup id="cite_ref-Trade_Expo_International_Ghana_35-0" class="reference"><a href="#cite_note-Trade_Expo_International_Ghana-35"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Cazibe merkezleri ve başlıca turistik yerler, yıl boyunca sıcak, tropik bir iklim, çeşitli vahşi yaşam, Kintampo şelaleleri gibi şelaleler ve Batı Afrika'daki en büyük şelale, Wli şelaleleri, kıyıdaki palmiyelerle kaplı kumsallar, mağaralar, dağlar, nehirler ve <a href="/wiki/Bosumtvi_G%C3%B6l%C3%BC" title="Bosumtvi Gölü">Bosumtvi Gölü</a> ve yüzey alanına göre dünyanın en büyük insan yapımı <a href="/wiki/Volta_G%C3%B6l%C3%BC" title="Volta Gölü">Volta Gölü</a> gibi rezervuarlar ve göller, <a href="/wiki/Gana%27daki_kaleler_listesi" title="Gana'daki kaleler listesi">düzinelerce kale ve hisar</a>, Dünya Mirası alanları, doğa rezervleri ve milli parkları kapsar.<sup id="cite_ref-Trade_Expo_International_Ghana_35-1" class="reference"><a href="#cite_note-Trade_Expo_International_Ghana-35"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Turistik alan olarak hizmet veren güzel doğal rezervlere ek olarak, dünyanın her yerinden çok sayıda turisti çeken bazı kaleler vardır. Dikkate değer kalelerden bazıları Cape Sahili Kalesi ve <a href="/wiki/Elmina_Kalesi" title="Elmina Kalesi">Elmina Kalesi</a>'dir.<sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Kaleler sadece turizm için önemli değil, aynı zamanda köle ticaretinde kanın döküldüğü yerleri işaret eder ve köle ticaretiyle çalınan ve yok edilen Afrika mirasını korur ve tanıtır.<sup id="cite_ref-Centre_37-0" class="reference"><a href="#cite_note-Centre-37"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Bunun bir sonucu olarak, UNESCO'nun <a href="/wiki/D%C3%BCnya_Miras%C4%B1" title="Dünya Mirası">Dünya Mirası Sözleşmesi</a> Gana'nın kalelerini ve hisarlarını Dünya Mirası anıtları olarak adlandırdı.<sup id="cite_ref-Centre_37-1" class="reference"><a href="#cite_note-Centre-37"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>2010 yılındaki <a href="/wiki/D%C3%BCnya_Ekonomik_Forumu" title="Dünya Ekonomik Forumu">Dünya Ekonomik Forumu</a> istatistikleri, Gana'nın dünyanın en gözde turistik destinasyonları arasında 139 ülke arasında 108. sırada olduğunu gösterdi.<sup id="cite_ref-RANK_38-0" class="reference"><a href="#cite_note-RANK-38"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ülke, 2009 sıralamasında iki sıra yükselmişti. 2011'de <i><a href="/wiki/Forbes" title="Forbes">Forbes</a></i> dergisi, Gana'nın dünyanın en dost canlısı on birinci ülkesi olduğunu yayınladı. İddia, 2010 yılında gezginlerin bir kesiti üzerinde yapılan bir ankete dayanıyordu. Ankete dahil edilen tüm Afrika ülkeleri arasında Gana en üst sırada yer aldı.<sup id="cite_ref-RANK_38-1" class="reference"><a href="#cite_note-RANK-38"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Turizm, ülke için dördüncü en yüksek döviz kazandırıcı faktördür.<sup id="cite_ref-RANK_38-2" class="reference"><a href="#cite_note-RANK-38"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 2017'de Gana, dünyadaki <a href="/wiki/K%C3%BCresel_Bar%C4%B1%C5%9F_Endeksi" title="Küresel Barış Endeksi">43. en barışçıl ülke</a> olarak sıralandı.<sup id="cite_ref-About_the_Global_Peace_Index_39-0" class="reference"><a href="#cite_note-About_the_Global_Peace_Index-39"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <table class="wikitable sortable"> <tbody><tr> <th colspan="3" class="hintergrundfarbe6">Gana turizm sektörü<sup id="cite_ref-40" class="reference"><a href="#cite_note-40"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </th></tr> <tr> <th align="center">Yıl </th> <th align="center">Yabancı<br />ziyaretçi </th> <th align="center">Elde edilen<br />turizm gelirleri </th></tr> <tr align="right"> <td align="center">1990 </td> <td>145.000 </td> <td>181 Milyon USD </td></tr> <tr align="right"> <td align="center">1992/93 </td> <td>yakl. 210.000 </td> <td>288 Milyon USD </td></tr> <tr align="right"> <td align="center">1997 </td> <td>325.434 </td> <td>266 Milyon USD </td></tr> <tr align="right"> <td align="center">2002 </td> <td>482.434 </td> <td> </td></tr> <tr align="right"> <td align="center">2003 </td> <td> </td> <td>216 Milyon USD </td></tr> <tr align="right"> <td align="center">2005<sup id="cite_ref-Turizm_41-0" class="reference"><a href="#cite_note-Turizm-41"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td> <td>428.533 </td> <td>836 Milyon USD </td></tr> <tr align="right"> <td align="center">2008<sup id="cite_ref-Turizm_41-1" class="reference"><a href="#cite_note-Turizm-41"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td> <td>698.069 </td> <td>1.403 Milyon USD </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ulaşım"><span id="Ula.C5.9F.C4.B1m"></span>Ulaşım</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gana&veaction=edit&section=32" title="Değiştirilen bölüm: Ulaşım" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gana&action=edit&section=32" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Ulaşım"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Gana, Batı Afrika ülkeleri içerisinde en yaygın trafik ağına sahip ülke konumundadır. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Karayolu">Karayolu</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gana&veaction=edit&section=33" title="Değiştirilen bölüm: Karayolu" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gana&action=edit&section=33" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Karayolu"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Ülke genelinde 35.000 km karayolları bulunmakta olup, bunların belli bölümlerinin yenilenme ihtiyacı bulunmakla birlikte 11.000 km'si asfaltlanmış durumdadır. Ülkenin en önemli karayolları sahil şeritinde yer almaktadır. Sahil kesiminde yer alan yollar ülkeyi hem Togo hem de Fildişi Sahili ile de birleştirmektedir. Gana'da ayrıca başkent Accra ile liman kendi Tema'yı birbirine bağlayan ücretli bir otoyol mevcuttur. </p> <table class="wikitable" style="width:100%; border-collapse: collapse; background-color:#b4eeb4;"> <tbody><tr> <th colspan="3" align="center"><big> Gana ulusal karayolları </big> </th></tr> <tr align="center" valign="middle" style="background-color:#fffafa;"> <th width="10%" rowspan="2">Kısaltma </th> <th width="80%" style="border-bottom: thin solid #fffafa;">Güzergâh<br /> </th> <th width="10%" style="border-bottom: thin solid #fffafa;">Uzunluk<br /> </th></tr> <tr align="center" style="background-color:#fffafa;"> <td>Şehir <i>(Bölge)</i> </td> <td>[km] </td></tr> <tr style="background-color:#ffffe0;" align="center"> <td><a href="/w/index.php?title=N1_(Gana)&action=edit&redlink=1" class="new" title="N1 (Gana) (sayfa mevcut değil)">N1</a> </td> <td align="left"><a href="/wiki/Fildi%C5%9Fi_Sahili" title="Fildişi Sahili">Fildişi Sahili</a> sınırı - <a href="/w/index.php?title=Elubo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Elubo (sayfa mevcut değil)">Elubo</a> <i>(WR)</i> - <a href="/wiki/Sekondi-Takoradi" title="Sekondi-Takoradi">Sekondi-Takoradi</a> <i>(WR)</i> - <a href="/w/index.php?title=Cape_Coast&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cape Coast (sayfa mevcut değil)">Cape Coast</a> <i>(CR)</i> - <a href="/w/index.php?title=Winneba&action=edit&redlink=1" class="new" title="Winneba (sayfa mevcut değil)">Winneba</a> <i>(CR)</i> - <a href="/wiki/Akra" title="Akra">Accra</a> <i>(GR)</i> - Tetteh - <a href="/w/index.php?title=Adidome&action=edit&redlink=1" class="new" title="Adidome (sayfa mevcut değil)">Adidome</a> <i>(VR)</i> - <a href="/w/index.php?title=Aflao&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aflao (sayfa mevcut değil)">Aflao</a> <i>(VR)</i> - <a href="/wiki/Togo" title="Togo">Togo</a> sınırı<br />N1 Gana bölümünde yer alan <a href="/w/index.php?title=Dakar-Lagos-Highway&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dakar-Lagos-Highway (sayfa mevcut değil)">Dakar-Lagos-Highway</a> otoyolunu oluşturmaktadır </td> <td>535 </td></tr> <tr style="background-color:#ffffe0;" align="center"> <td><a href="/w/index.php?title=N2_(Gana)&action=edit&redlink=1" class="new" title="N2 (Gana) (sayfa mevcut değil)">N2</a> </td> <td align="left"><a href="/w/index.php?title=Tema,_Gana&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tema, Gana (sayfa mevcut değil)">Tema</a> <i>(GR)</i> - <a href="/w/index.php?title=Asikuma&action=edit&redlink=1" class="new" title="Asikuma (sayfa mevcut değil)">Asikuma</a> <i>(ER)</i> - <a href="/w/index.php?title=Ho_(Gana)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ho (Gana) (sayfa mevcut değil)">Ho</a> <i>(VR)</i> - <a href="/w/index.php?title=Hohoe&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hohoe (sayfa mevcut değil)">Hohoe</a> <i>(VR)</i> - <a href="/w/index.php?title=Jasikan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jasikan (sayfa mevcut değil)">Jasikan</a> <i>(VR)</i> - <a href="/w/index.php?title=Yendi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yendi (sayfa mevcut değil)">Yendi</a> <i>(NR)</i> - <a href="/w/index.php?title=Nalerigu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nalerigu (sayfa mevcut değil)">Nalerigu</a> <i>(UE)</i> - <a href="/w/index.php?title=Kulungugu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kulungugu (sayfa mevcut değil)">Kulungugu</a> <i>(UE)</i> - <a href="/wiki/Burkina_Faso" title="Burkina Faso">Burkina Faso</a> sınırı </td> <td>720 </td></tr> <tr style="background-color:#ffffe0;" align="center"> <td><a href="/w/index.php?title=N3_(Gana)&action=edit&redlink=1" class="new" title="N3 (Gana) (sayfa mevcut değil)">N3</a> </td> <td align="left"><a href="/w/index.php?title=Kpong&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kpong (sayfa mevcut değil)">Kpong</a> <i>(ER)</i> - <a href="/w/index.php?title=Suhum&action=edit&redlink=1" class="new" title="Suhum (sayfa mevcut değil)">Suhum</a> <i>(ER)</i>;<br />N3, N4 otoyolunu N2 ile <a href="/w/index.php?title=Oterkpalu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Oterkpalu (sayfa mevcut değil)">Oterkpalu</a> üzerinden birleştirmektedir <i>(ER)</i>. </td> <td>80 </td></tr> <tr style="background-color:#ffffe0;" align="center"> <td><a href="/w/index.php?title=N4_(Gana)&action=edit&redlink=1" class="new" title="N4 (Gana) (sayfa mevcut değil)">N4</a> </td> <td align="left"><a href="/wiki/Akra" title="Akra">Accra</a> <i>(GR)</i> - Tetteh - <a href="/w/index.php?title=Koforidua&action=edit&redlink=1" class="new" title="Koforidua (sayfa mevcut değil)">Koforidua</a> <i>(ER)</i> - <a href="/wiki/Kumasi" title="Kumasi">Kumasi</a> <i>(AS)</i> </td> <td>280 </td></tr> <tr style="background-color:#ffffe0;" align="center"> <td><a href="/w/index.php?title=N5_(Gana)&action=edit&redlink=1" class="new" title="N5 (Gana) (sayfa mevcut değil)">N5</a> </td> <td align="left"><a href="/w/index.php?title=Adome&action=edit&redlink=1" class="new" title="Adome (sayfa mevcut değil)">Adome</a> <i>(VR)</i> - <a href="/w/index.php?title=Asikuma&action=edit&redlink=1" class="new" title="Asikuma (sayfa mevcut değil)">Asikuma</a> <i>(VR)</i> - <a href="/w/index.php?title=Kpeve&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kpeve (sayfa mevcut değil)">Kpeve</a> <i>(VR)</i> </td> <td>62 </td></tr> <tr style="background-color:#ffffe0;" align="center"> <td><a href="/w/index.php?title=N6_(Gana)&action=edit&redlink=1" class="new" title="N6 (Gana) (sayfa mevcut değil)">N6</a> </td> <td align="left"><a href="/wiki/Akra" title="Akra">Accra</a> <i>(GR)</i> - <a href="/w/index.php?title=Nsawam&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nsawam (sayfa mevcut değil)">Nsawam</a> <i>(ER)</i> - <a href="/w/index.php?title=Suhum&action=edit&redlink=1" class="new" title="Suhum (sayfa mevcut değil)">Suhum</a> <i>(ER)</i> - <a href="/w/index.php?title=Nkawkaw&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nkawkaw (sayfa mevcut değil)">Nkawkaw</a> <i>(ER)</i> - <a href="/wiki/Kumasi" title="Kumasi">Kumasi</a> <i>(AS)</i> </td> <td>250 </td></tr> <tr style="background-color:#ffffe0;" align="center"> <td><a href="/w/index.php?title=N7_(Gana)&action=edit&redlink=1" class="new" title="N7 (Gana) (sayfa mevcut değil)">N7</a> </td> <td align="left"><a href="/w/index.php?title=Sawla&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sawla (sayfa mevcut değil)">Sawla</a> <i>(NR)</i> - <a href="/w/index.php?title=Larabanga&action=edit&redlink=1" class="new" title="Larabanga (sayfa mevcut değil)">Larabanga</a> <i>(NR)</i> - <a href="/w/index.php?title=Fufulsu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fufulsu (sayfa mevcut değil)">Fufulsu</a> <i>(NR)</i><br /> <p>N7,N12 otoyolunu N2 ile birleştirmektedir. </p> </td> <td>150 </td></tr> <tr style="background-color:#ffffe0;" align="center"> <td><a href="/w/index.php?title=N8_(Gana)&action=edit&redlink=1" class="new" title="N8 (Gana) (sayfa mevcut değil)">N8</a> </td> <td align="left"><a href="/w/index.php?title=Yemorasa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yemorasa (sayfa mevcut değil)">Yemorasa</a> <i>(CR)</i> - <a href="/w/index.php?title=Dunkwa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dunkwa (sayfa mevcut değil)">Dunkwa</a> <i>(CR)</i> - <a href="/w/index.php?title=Fomena_(Ashanti_B%C3%B6lgesi)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fomena (Ashanti Bölgesi) (sayfa mevcut değil)">Fomena</a> <i>(AS)</i> - <a href="/w/index.php?title=Bekwai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bekwai (sayfa mevcut değil)">Bekwai</a> <i>(AS)</i> - <a href="/wiki/Kumasi" title="Kumasi">Kumasi</a> <i>(AS)</i> </td> <td>214 </td></tr> <tr style="background-color:#ffffe0;" align="center"> <td><a href="/w/index.php?title=N9_(Gana)&action=edit&redlink=1" class="new" title="N9 (Gana) (sayfa mevcut değil)">N9</a> </td> <td align="left"><a href="/wiki/Tamale" title="Tamale">Tamale</a> <i>(NR)</i> - <a href="/w/index.php?title=Jimle&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jimle (sayfa mevcut değil)">Jimle</a> <i>(NR)</i> - <a href="/w/index.php?title=Yendi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yendi (sayfa mevcut değil)">Yendi</a> <i>(NR)</i><br /> N9, N10 otoyolunu N2 ile birleştirmektedir. </td> <td>100 </td></tr> <tr style="background-color:#ffffe0;" align="center"> <td><a href="/w/index.php?title=N10_(Gana)&action=edit&redlink=1" class="new" title="N10 (Gana) (sayfa mevcut değil)">N10</a> </td> <td align="left"><a href="/w/index.php?title=Yemorasa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yemorasa (sayfa mevcut değil)">Yemorasa</a> <i>(CR)</i> - <a href="/wiki/Kumasi" title="Kumasi">Kumasi</a> <i>(AS)</i> - <a href="/w/index.php?title=Techiman&action=edit&redlink=1" class="new" title="Techiman (sayfa mevcut değil)">Techiman</a> <i>(BA)</i> - <a href="/wiki/Tamale" title="Tamale">Tamale</a> <i>(NR)</i> - <a href="/w/index.php?title=Bolgatanga&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bolgatanga (sayfa mevcut değil)">Bolgatanga</a> <i>(UE)</i> - <a href="/w/index.php?title=Paga&action=edit&redlink=1" class="new" title="Paga (sayfa mevcut değil)">Paga</a> <i>(UE)</i> - <a href="/wiki/Burkina_Faso" title="Burkina Faso">Burkina Faso</a> sınırı </td> <td>795 </td></tr> <tr style="background-color:#ffffe0;" align="center"> <td><a href="/w/index.php?title=N11_(Gana)&action=edit&redlink=1" class="new" title="N11 (Gana) (sayfa mevcut değil)">N11</a> </td> <td align="left"><a href="/w/index.php?title=Bolgatanga&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bolgatanga (sayfa mevcut değil)">Bolgatanga</a> <i>(UE)</i> - <a href="/w/index.php?title=Zebilla&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zebilla (sayfa mevcut değil)">Zebilla</a> <i>(UE)</i> - <a href="/w/index.php?title=Bawku&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bawku (sayfa mevcut değil)">Bawku</a> <i>(UE)</i> - <a href="/w/index.php?title=Bimpiela&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bimpiela (sayfa mevcut değil)">Bimpiela</a> <i>(UE)</i> - <a href="/wiki/Togo" title="Togo">Togo</a> sınırı </td> <td>110 </td></tr> <tr style="background-color:#ffffe0;" align="center"> <td><a href="/w/index.php?title=N12_(Gana)&action=edit&redlink=1" class="new" title="N12 (Gana) (sayfa mevcut değil)">N12</a> </td> <td align="left"><a href="/wiki/Fildi%C5%9Fi_Sahili" title="Fildişi Sahili">Fildişi Sahili</a> sınırı - <a href="/w/index.php?title=Elubo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Elubo (sayfa mevcut değil)">Elubo</a> <i>(WR)</i> - <a href="/w/index.php?title=Enchi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Enchi (sayfa mevcut değil)">Enchi</a> <i>(WR)</i> - <a href="/wiki/Sunyani" title="Sunyani">Sunyani</a> <i>(BA)</i> - <a href="/w/index.php?title=Bamboi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bamboi (sayfa mevcut değil)">Bamboi</a> <i>(NR)</i> - <a href="/w/index.php?title=Wa,_Gana&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wa, Gana (sayfa mevcut değil)">Wa</a> <i>(UW)</i> - <a href="/w/index.php?title=Lawra&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lawra (sayfa mevcut değil)">Lawra</a> <i>(UW)</i> - <a href="/w/index.php?title=Hamile,_Gana&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hamile, Gana (sayfa mevcut değil)">Hamile</a> <i>(UW)</i> - <a href="/wiki/Burkina_Faso" title="Burkina Faso">Burkina Faso</a> sınırı </td> <td>790 </td></tr> <tr style="background-color:#ffffe0;" align="center"> <td><a href="/w/index.php?title=N13_(Gana)&action=edit&redlink=1" class="new" title="N13 (Gana) (sayfa mevcut değil)">N13</a> </td> <td align="left"><a href="/w/index.php?title=Lawra&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lawra (sayfa mevcut değil)">Lawra</a> <i>(UW)</i> - <a href="/w/index.php?title=Tumu,_Gana)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tumu, Gana) (sayfa mevcut değil)">Tumu</a> <i>(UW)</i> - <a href="/w/index.php?title=Navrongo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Navrongo (sayfa mevcut değil)">Navrongo</a> <i>(UE)</i><br />N13, N12 otoyolunu N10 ile birleştirmektedir. </td> <td>220 </td></tr> <tr style="background-color:#ffffe0;" align="center"> <td><a href="/w/index.php?title=N14_(Gana)&action=edit&redlink=1" class="new" title="N14 (Gana) (sayfa mevcut değil)">N14</a> </td> <td align="left"><a href="/w/index.php?title=Sakpeigu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sakpeigu (sayfa mevcut değil)">Sakpeigu</a> <i>(NR)</i> - <a href="/w/index.php?title=Cheperoni&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cheperoni (sayfa mevcut değil)">Cheperoni</a> <i>(NR)</i> - <a href="/w/index.php?title=Yawgu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yawgu (sayfa mevcut değil)">Yawgu</a> <i>(NR)</i> - <a href="/wiki/Togo" title="Togo">Togo</a> sınırı </td> <td>100 </td></tr> <tr style="background-color:#ffffe0;" align="center"> <td><a href="/w/index.php?title=N16_(Gana)&action=edit&redlink=1" class="new" title="N16 (Gana) (sayfa mevcut değil)">N16</a> </td> <td align="left"><a href="/w/index.php?title=Tumu,_Gana)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tumu, Gana) (sayfa mevcut değil)">Tumu</a> <i>(UW)</i> - <a href="/w/index.php?title=Kapulima&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kapulima (sayfa mevcut değil)">Kapulima</a> <i>(UW)</i> - <a href="/wiki/Burkina_Faso" title="Burkina Faso">Burkina Faso</a> sınırı </td> <td>20 </td></tr> </tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Havayolu">Havayolu</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gana&veaction=edit&section=34" title="Değiştirilen bölüm: Havayolu" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gana&action=edit&section=34" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Havayolu"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Ghana_International_Airlines_Boeing_757-200_Eimers.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Ghana_International_Airlines_Boeing_757-200_Eimers.jpg/170px-Ghana_International_Airlines_Boeing_757-200_Eimers.jpg" decoding="async" width="170" height="113" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Ghana_International_Airlines_Boeing_757-200_Eimers.jpg/255px-Ghana_International_Airlines_Boeing_757-200_Eimers.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Ghana_International_Airlines_Boeing_757-200_Eimers.jpg/340px-Ghana_International_Airlines_Boeing_757-200_Eimers.jpg 2x" data-file-width="1280" data-file-height="851" /></a><figcaption>Boeing 757 - Ghana International Airlines</figcaption></figure> <p>Ülkenin başkenti Accra'da yer alan <i>Kotoka International Airport</i> Gana'nın uluslararası standarta sahip en büyük havaalanı konumundadır. Gana, <a href="/wiki/T%C3%BCrk_Hava_Yollar%C4%B1" title="Türk Hava Yolları">Turkish Airlines</a>, <a href="/wiki/Lufthansa" title="Lufthansa">Lufthansa</a>, <a href="/wiki/KLM" title="KLM">KLM</a>, <a href="/wiki/British_Airways" title="British Airways">British Airways</a>, <a href="/wiki/Emirates" title="Emirates">Emirates</a>, <a href="/wiki/TAP_Air_Portugal" title="TAP Air Portugal">TAP Portugal</a>, <a href="/w/index.php?title=Iberia_(Fluggesellschaft)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Iberia (Fluggesellschaft) (sayfa mevcut değil)">Iberia</a>, <a href="/wiki/Alitalia" title="Alitalia">Alitalia</a>, <a href="/wiki/Royal_Air_Maroc" title="Royal Air Maroc">Royal Air Maroc</a> ve <a href="/w/index.php?title=Afriqiyah_Airways&action=edit&redlink=1" class="new" title="Afriqiyah Airways (sayfa mevcut değil)">Afriqiyah Airways</a> gibi büyük havayolu şirketleri tarafından da sıklıkla uçulmaktadır. </p><p>Özellikle 2003 yılından sonra <a href="/w/index.php?title=Ghana_Airways&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ghana Airways (sayfa mevcut değil)">Ghana Airways</a> ve <a href="/w/index.php?title=Ghana_International_Airlines&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ghana International Airlines (sayfa mevcut değil)">Ghana International Airlines</a> havayolu şirketlerinin faaliyetlerine başlaması neticesinde iç hatlarda yoğun uçuşlar gerçekleştirmektedir. Ülkenin havaalanı sahip şehirleri şu şekildedir: </p> <ul><li><a href="/wiki/Akra" title="Akra">Accra</a></li> <li><a href="/wiki/Kumasi" title="Kumasi">Kumasi</a></li> <li><a href="/wiki/Sekondi-Takoradi" title="Sekondi-Takoradi">Sekondi-Takoradi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Obuasi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Obuasi (sayfa mevcut değil)">Obuasi</a></li> <li><a href="/wiki/Sunyani" title="Sunyani">Sunyani</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Wa,_Gana)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wa, Gana) (sayfa mevcut değil)">Wa</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bolgatanga&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bolgatanga (sayfa mevcut değil)">Bolgatanga</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tamale,_Gana)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tamale, Gana) (sayfa mevcut değil)">Tamale</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kade,_Gana)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kade, Gana) (sayfa mevcut değil)">Kade</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Demiryolu">Demiryolu</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gana&veaction=edit&section=35" title="Değiştirilen bölüm: Demiryolu" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gana&action=edit&section=35" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Demiryolu"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Koloni döneminden miras olarak kalan demiryolları <a href="/w/index.php?title=Ghana_Railway_Corporation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ghana Railway Corporation (sayfa mevcut değil)">Ghana Railway Corporation</a> tarafından işletilmektedir. O dönem bölge genelinde çıkarılan madenlerin taşınmasında kullanılmak üzere döşenen raylar sayesinde madenler ve ham maddeler Accra'ya getiriliyor buradan da Avrupa ülkelerine gönderiliyordu. </p><p>Ülkede ilk raylar 1907 yılında <a href="/w/index.php?title=Sekondi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sekondi (sayfa mevcut değil)">Sekondi</a> ve <a href="/w/index.php?title=Tarkwa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tarkwa (sayfa mevcut değil)">Tarkwa</a> arasında döşenmiş, daha sonra Dunkwa, Obuasi ve Bekwai üzerinden Kumasi'ye kadar uzatılmıştır. 1922'den itibaren de Kumasi'den başlayarak Konongo, Nkawkaw, Koforidua güzergâhı üzerinden Accra'ya kadar yeni raylar döşenmiştir. </p><p>O dönem yoğun bir şekilde kullanılan demiryolu taşımacılığı günümüzde önemini yitirmiş bir durumdadır. 2006 yılına gelindiğinde sadece Kumasi ve Sekondi-Takoradi arasındaki güzergâh işletilmekteydi. </p><p>Günümüzde yeni demiryolları hatları oluşturarak hareketlendirme girişimleri planlanmaktadır. 2010 yılında Dubai menşeli bir firma ülke genelinde 800 km'lik yeni hat oluşturma ve var olan hatların 400 km'sinin bakımı ve yenilenmesi ile ilgili ihaleyi aldıklarını bildirmiştir.<sup id="cite_ref-42" class="reference"><a href="#cite_note-42"><span class="cite-bracket">[</span>42<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Buradaki amaç özellikle Ashanti bölgesinde elde edilen ham madde ve madenlerin ülkenin iki liman kenti olan Sekondi-Takoradi ve Tema'ya ulaştırmaktır.<sup id="cite_ref-43" class="reference"><a href="#cite_note-43"><span class="cite-bracket">[</span>43<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Denizyolu">Denizyolu</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gana&veaction=edit&section=36" title="Değiştirilen bölüm: Denizyolu" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gana&action=edit&section=36" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Denizyolu"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Ülkede Sekondi-Takoradi ve Tama kentleri deniz taşımacılığında önemli bir yere sahiptir. Kıyıda bulunan bu iki şehirden ekonomik açıdan daha büyük öneme sahip olan Tema'da ülke ürünlerinin dış dünyaya taşınma işlemi gerçekleştirilmektedir. Son dönemde bu limanlarda yapılan iyileştirme çabaları ile Tama'da yapılan konteyner terminali bu liman şehirlerine verilen önemi göstermektedir. Atlas Okyanusu kıyısındaki bu limanlar haricinde Volta Gölü'nde yapılan yolcu taşımacılığı da önemli bir yere sahiptir. Volta gölüne kıyısı bulunan ve iskeleye sahip olan Kpandu, Kete Krachi, Yeji ve Yapei'den gün içinde çok sayıda yolcu yararlanarak ulaşımını sağlamaktadır. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kültür"><span id="K.C3.BClt.C3.BCr"></span>Kültür</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gana&veaction=edit&section=37" title="Değiştirilen bölüm: Kültür" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gana&action=edit&section=37" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Kültür"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:FB_20151104_19_47_22_Saved_Picture(1).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/FB_20151104_19_47_22_Saved_Picture%281%29.jpg/220px-FB_20151104_19_47_22_Saved_Picture%281%29.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/FB_20151104_19_47_22_Saved_Picture%281%29.jpg/330px-FB_20151104_19_47_22_Saved_Picture%281%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/FB_20151104_19_47_22_Saved_Picture%281%29.jpg/440px-FB_20151104_19_47_22_Saved_Picture%281%29.jpg 2x" data-file-width="720" data-file-height="540" /></a><figcaption>Hogbetsotso festivali, <a href="/wiki/Volta_B%C3%B6lgesi" title="Volta Bölgesi">Volta Bölgesi</a></figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Yiyecek_ve_içecek"><span id="Yiyecek_ve_i.C3.A7ecek"></span>Yiyecek ve içecek</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gana&veaction=edit&section=38" title="Değiştirilen bölüm: Yiyecek ve içecek" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gana&action=edit&section=38" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Yiyecek ve içecek"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Gana mutfağı çeşitli deniz ürünleri ile çeşitli çorbalar ve güveçler içerir; Ganalı çorbaların çoğu sebze, et, kümes hayvanları veya balıkla hazırlanır.<sup id="cite_ref-Ghanaian_cuisine,_banku,_okra_and_soup_44-0" class="reference"><a href="#cite_note-Ghanaian_cuisine,_banku,_okra_and_soup-44"><span class="cite-bracket">[</span>44<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Gana yemeklerinin ortak bileşenleri olan tilapia, kavrulmuş ve kızartılmış whitebait, tütsülenmiş balık ve kerevit içeren yemeklerde balık önemlidir.<sup id="cite_ref-Ghanaian_cuisine,_banku,_okra_and_soup_44-1" class="reference"><a href="#cite_note-Ghanaian_cuisine,_banku,_okra_and_soup-44"><span class="cite-bracket">[</span>44<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Banku (akple) yaygın öğütülmüş mısırdan (darı),<sup id="cite_ref-Ghanaian_cuisine,_banku,_okra_and_soup_44-2" class="reference"><a href="#cite_note-Ghanaian_cuisine,_banku,_okra_and_soup-44"><span class="cite-bracket">[</span>44<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ve mısır unu bazlı temel kɔmi (kenkey)‘den yapılan nişastalı bir besindir ve bankuya genellikle bir çeşit kızarmış balık (chinam) veya ızgara tilapia ve çiğ kırmızı ve yeşil biber, soğan ve domatesten (biber sosu) yapılan çok baharatlı bir çeşni eşlik eder.<sup id="cite_ref-Ghanaian_cuisine,_banku,_okra_and_soup_44-3" class="reference"><a href="#cite_note-Ghanaian_cuisine,_banku,_okra_and_soup-44"><span class="cite-bracket">[</span>44<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Banku ve tilapia, çoğu restoranda servis edilen bir kombinasyondur.<sup id="cite_ref-Ghanaian_cuisine,_banku,_okra_and_soup_44-4" class="reference"><a href="#cite_note-Ghanaian_cuisine,_banku,_okra_and_soup-44"><span class="cite-bracket">[</span>44<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Fufu_with_no_soap.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/Fufu_with_no_soap.jpg/220px-Fufu_with_no_soap.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/Fufu_with_no_soap.jpg/330px-Fufu_with_no_soap.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/Fufu_with_no_soap.jpg/440px-Fufu_with_no_soap.jpg 2x" data-file-width="2560" data-file-height="1920" /></a><figcaption>Fufu</figcaption></figure> <p>Fufu, en yaygın ihraç edilen Ganalı yemeğidir ve Afrika diasporasında bir inceliktir.<sup id="cite_ref-Ghanaian_cuisine,_banku,_okra_and_soup_44-5" class="reference"><a href="#cite_note-Ghanaian_cuisine,_banku,_okra_and_soup-44"><span class="cite-bracket">[</span>44<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Pirinç, kahvaltı, öğle yemeği ve akşam yemeği olarak servis edilen çeşitli pirinç bazlı yemeklerle ülke genelinde temel yemektir, ana çeşitleri waakye, sade pilav ve güveç (sekiz kontomire veya domates sosu), kızarmış pilav ve jollof pilavidır.<sup id="cite_ref-45" class="reference"><a href="#cite_note-45"><span class="cite-bracket">[</span>45<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Jollof_rice_with_fried_fish_and_plantains_garnished_with_cucumber_and_tomatoes.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Jollof_rice_with_fried_fish_and_plantains_garnished_with_cucumber_and_tomatoes.jpg/220px-Jollof_rice_with_fried_fish_and_plantains_garnished_with_cucumber_and_tomatoes.jpg" decoding="async" width="220" height="226" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Jollof_rice_with_fried_fish_and_plantains_garnished_with_cucumber_and_tomatoes.jpg/330px-Jollof_rice_with_fried_fish_and_plantains_garnished_with_cucumber_and_tomatoes.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Jollof_rice_with_fried_fish_and_plantains_garnished_with_cucumber_and_tomatoes.jpg/440px-Jollof_rice_with_fried_fish_and_plantains_garnished_with_cucumber_and_tomatoes.jpg 2x" data-file-width="720" data-file-height="738" /></a><figcaption>Balık, muz, salatalık ve domatesli Jollof pilavı.</figcaption></figure> <p>Ülkede var olan çok sayıda etnik grup ve topluluklar kendisini kültürel alanda da göstermektedir. Bu kadar çok sayıda grubun bir ülkede var olması kültür açısından da zenginlik oluşturmaktadır. Ülkede Gana topluluklarının dışında, komşu ülke vatandaşı olan topluluklar ile birlikte 6.000 Avrupalı ve başta Çinli olmak üzere Asyalı yaşamaktadır. Avrupalılar ve Asyalılar özellikle Accra başta olmak üzere kıyı şehirlerinde yaşamakta ve kültürlerini yaşatmaktadırlar. </p><p>Ülke genelinde oynanan Oware Gana'nın millî oyunlarından biri olarak kabul edilmektedir. Küçük yaşlardan itibaren öğrenilen oyun tahtadan oluşmakta olan bir strateji oyunudur. Gana kültüründe önemli yere sahip olan bu oyun bilenen en eski oyunlardan biri olarak kabul edilmektedir.<sup id="cite_ref-46" class="reference"><a href="#cite_note-46"><span class="cite-bracket">[</span>46<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Giyim">Giyim</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gana&veaction=edit&section=39" title="Değiştirilen bölüm: Giyim" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gana&action=edit&section=39" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Giyim"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Adinkra_motifs_Rattray_1927.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Adinkra_motifs_Rattray_1927.jpg/220px-Adinkra_motifs_Rattray_1927.jpg" decoding="async" width="220" height="121" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Adinkra_motifs_Rattray_1927.jpg/330px-Adinkra_motifs_Rattray_1927.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/2a/Adinkra_motifs_Rattray_1927.jpg 2x" data-file-width="390" data-file-height="214" /></a><figcaption>Robert Sutherland Rattray tarafından çizilmiş Adinkra sembolleri</figcaption></figure> <p>13. yüzyılda Ganalılar, benzersiz adinkra baskı sanatlarını geliştirdiler. El baskılı ve el işlemeli adinkra kıyafetleri, yalnızca kraliyet ailesi tarafından adanmışlık törenleri için yapılmış ve kullanılmıştır. Adinkra sembolizm külliyatını oluşturan motiflerin her birinin bir atasözü, tarihsel bir olay, insan tutumu, etoloji, bitki yaşam formu veya cansız ve insan yapımı nesnelerin şekillerinden türetilen bir adı ve anlamı vardır. Motiflerin anlamları estetik, etik, insan ilişkileri ve kavramlar olarak kategorize edilebilir.<sup id="cite_ref-LIT_47-0" class="reference"><a href="#cite_note-LIT-47"><span class="cite-bracket">[</span>47<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Adinkra sembolleri, dövmeler gibi dekoratif bir işleve sahiptir, ancak aynı zamanda geleneksel bilgeliği, yaşamın yönlerini veya çevreyi ileten çağrışımcı mesajları kapsayan nesneleri de temsil eder. Genellikle atasözleriyle bağlantılı, farklı anlamlara sahip birçok sembol vardır. Anthony Appiah'ın sözleriyle, bunlar okuryazarlık öncesi bir toplumda "karmaşık ve nüanslı bir uygulama ve inanç bütününün aktarımını desteklemek" için kullanılan araçlardan biriydi.<sup id="cite_ref-48" class="reference"><a href="#cite_note-48"><span class="cite-bracket">[</span>48<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Kent_wove.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Kent_wove.jpg/170px-Kent_wove.jpg" decoding="async" width="170" height="235" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Kent_wove.jpg/255px-Kent_wove.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Kent_wove.jpg/340px-Kent_wove.jpg 2x" data-file-width="371" data-file-height="513" /></a><figcaption>Gana'nın geleneksel veya ulusal kumaşı olan Kente kumaşı, Akan, Ga ve <a href="/wiki/Eweler" title="Eweler">Ewe</a> dahil olmak üzere güneydeki Ganalı etnik grupların çoğu tarafından giyilir.</figcaption></figure> <p>Gana'nın geleneksel veya ulusal kumaşı olan Kente kumaşı, Akan, Ga ve Ewe dahil olmak üzere güney Ganalı etnik grupların çoğu tarafından giyilir. Ganalılar, adinkra kumaşının yanı sıra geleneksel kıyafetleri için birçok kumaş kumaş kullanır.<sup id="cite_ref-Ghanaian_Kente_Cloth_49-0" class="reference"><a href="#cite_note-Ghanaian_Kente_Cloth-49"><span class="cite-bracket">[</span>49<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Farklı etnik grupların kendi bireysel kıyafetleri vardır. En bilineni Kente bezidir.<sup id="cite_ref-Ghanaian_Kente_Cloth_49-1" class="reference"><a href="#cite_note-Ghanaian_Kente_Cloth-49"><span class="cite-bracket">[</span>49<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Kente çok önemli bir ulusal giysi ve giysidir ve bu giysiler geleneksel ve modern Kente giysilerinin yapımında kullanılır.<sup id="cite_ref-Ghanaian_Kente_Cloth_49-2" class="reference"><a href="#cite_note-Ghanaian_Kente_Cloth-49"><span class="cite-bracket">[</span>49<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Farklı semboller ve farklı renkler farklı anlamlara gelir.<sup id="cite_ref-Ghanaian_Kente_Cloth_49-3" class="reference"><a href="#cite_note-Ghanaian_Kente_Cloth-49"><span class="cite-bracket">[</span>49<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Kente, Ganalı kıyafetlerinin en ünlüsüdür.[240] Kente, yatay bir pedallı dokuma tezgahında elle dokunan törensel bir kumaştır ve yaklaşık 4 inç genişliğindeki şeritler, daha büyük kumaş parçaları halinde birbirine dikilir.<sup id="cite_ref-Ghanaian_Kente_Cloth_49-4" class="reference"><a href="#cite_note-Ghanaian_Kente_Cloth-49"><span class="cite-bracket">[</span>49<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Kumaşlar çeşitli renk, boyut ve tasarımlarda gelir ve çok önemli sosyal ve dini durumlarda giyilir<sup id="cite_ref-Ghanaian_Kente_Cloth_49-5" class="reference"><a href="#cite_note-Ghanaian_Kente_Cloth-49"><span class="cite-bracket">[</span>49<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Kültürel bağlamda kente, tarihin görsel bir temsili olduğu ve aynı zamanda dokuma yoluyla yazılı bir dil olduğu için sadece bir kumaştan daha önemlidir.<sup id="cite_ref-Ghanaian_Kente_Cloth_49-6" class="reference"><a href="#cite_note-Ghanaian_Kente_Cloth-49"><span class="cite-bracket">[</span>49<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Kente teriminin kökleri, sepet anlamına gelen Akan kɛntɛn kelimesinden gelir ve ilk kente dokumacıları, kenten (sepet) gibi görünen kumaşları dokumak için rafya lifleri kullandılar; ve bu nedenle kenten ntoma olarak anıldı; sepet bezi anlamına gelir.<sup id="cite_ref-Ghanaian_Kente_Cloth_49-7" class="reference"><a href="#cite_note-Ghanaian_Kente_Cloth-49"><span class="cite-bracket">[</span>49<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Kumaşın orijinal Akan adı nsaduaso veya nwontoma idi, "tezgahta elle dokunan bir kumaş" anlamına geliyordu; ancak "kente" günümüzde en sık kullanılan terimdir. Kente, Volta Bölgesi'ndeki Ewe halkı (Ewe Kente) tarafından da dokunmaktadır. Başlıca dokuma merkezleri Agortime bölgesi ve Agbozume'dir. Agbozume, Batı Afrika'nın her yerinden ve diasporadan müşterileri çeken canlı bir kente pazarına sahiptir.<sup id="cite_ref-Ghanaian_Kente_Cloth_49-8" class="reference"><a href="#cite_note-Ghanaian_Kente_Cloth-49"><span class="cite-bracket">[</span>49<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Gana kültüründe renkli giyim önemli bir yer tutmaktadır. Gana'da kadınlar inançlarından bağımsız olarak modaya ve kıyafetlerine uygun renkli başörtüleri kullanmaktadırlar. Düğün ya da cenaze gibi özel günlerde kişinin yakını tarafından seçilen kumaştan oluşturulan kıyafetler katılımcılar tarafından diktirilerek giyilmektedir. Erkekler ise genellikle geleneksel olarak tek tip sarılmış elbise giyimini tercih etmektedirler. Gana dokuma sanatında kente önemli bir yer tutmaktadır. Özellikle Ashanti bölgesindeki kabile reisleri geleneksel kültürlerine bağlılığını göstermek adına çok sık şekilde giyilmektedir. Eski dönemlerde kente dokuma kıyafetleri sadece krallar tarafından giyilebilmekteydi. </p><p>Her ayın ilk cuma günü işyerleri ve okullar dahil her yerde ulusal giysi Batakari giyilmesiyle <a href="/wiki/Batakari_G%C3%BCn%C3%BC" title="Batakari Günü">Batakari Günü</a> kutlanır.<sup id="cite_ref-City_50-0" class="reference"><a href="#cite_note-City-50"><span class="cite-bracket">[</span>50<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-fasion_51-0" class="reference"><a href="#cite_note-fasion-51"><span class="cite-bracket">[</span>51<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ayrıca_bakınız"><span id="Ayr.C4.B1ca_bak.C4.B1n.C4.B1z"></span>Ayrıca bakınız</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gana&veaction=edit&section=40" title="Değiştirilen bölüm: Ayrıca bakınız" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gana&action=edit&section=40" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Ayrıca bakınız"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Ganal%C4%B1_sanat%C3%A7%C4%B1lar_listesi" title="Ganalı sanatçılar listesi">Ganalı sanatçılar listesi</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kaynakça"><span id="Kaynak.C3.A7a"></span>Kaynakça</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gana&veaction=edit&section=41" title="Değiştirilen bölüm: Kaynakça" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gana&action=edit&section=41" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Kaynakça"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r32805677">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-count:2}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-count:3}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist"> <div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-popest-1"><strong><a href="#cite_ref-popest_1-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180424110616/http://www.statsghana.gov.gh/pop_stats.html">"2020 Population Projection by Sex, 2010–2020"</a>. Ghana Statistical Service. 24 Nisan 2018 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.statsghana.gov.gh/pop_stats.html">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2018</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=2020+Population+Projection+by+Sex%2C+2010%E2%80%932020&rft.pub=Ghana+Statistical+Service&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.statsghana.gov.gh%2Fpop_stats.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AGana" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-unpop-2"><strong><a href="#cite_ref-unpop_2-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web">Antoinette I. Mintah (2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110615141322/http://www.ghana.gov.gh/index.php?option=com_content&view=article&id=4712%3A2010-provisional-census-results-out&catid=88%3Adaily-news-summary&Itemid=236">"2010 Provisional Census Results Out"</a>. 4 February 2011. Population Division, Ghana Government. 15 Haziran 2011 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ghana.gov.gh/index.php?option=com_content&view=article&id=4712:2010-provisional-census-results-out&catid=88:daily-news-summary&Itemid=236">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 7 Şubat 2011</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=2010+Provisional+Census+Results+Out&rft.series=4+February+2011&rft.pub=Population+Division%2C+Ghana+Government&rft.date=2010&rft.au=Antoinette+I.+Mintah&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ghana.gov.gh%2Findex.php%3Foption%3Dcom_content%26view%3Darticle%26id%3D4712%3A2010-provisional-census-results-out%26catid%3D88%3Adaily-news-summary%26Itemid%3D236&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AGana" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-auto-3"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-auto_3-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-auto_3-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2019/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=62&pr.y=7&sy=2019&ey=2024&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=676&s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC&grp=0&a=">"Report for Selected Countries and Subjects"</a>. <i>www.imf.org</i>. 29 Kasım 2020 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20201129053534/https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2019/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=62&pr.y=7&sy=2019&ey=2024&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=676&s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC&grp=0&a=">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">8 Ocak</span> 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.imf.org&rft.atitle=Report+for+Selected+Countries+and+Subjects&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.imf.org%2Fexternal%2Fpubs%2Fft%2Fweo%2F2019%2F01%2Fweodata%2Fweorept.aspx%3Fpr.x%3D62%26pr.y%3D7%26sy%3D2019%26ey%3D2024%26scsm%3D1%26ssd%3D1%26sort%3Dcountry%26ds%3D.%26br%3D1%26c%3D676%26s%3DNGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC%26grp%3D0%26a%3D&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AGana" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-worldbank-4"><strong><a href="#cite_ref-worldbank_4-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI?locations=GH">"GINI index (World Bank estimate)"</a>. <i>data.worldbank.org</i>. <a href="/wiki/World_Bank" class="mw-redirect" title="World Bank">World Bank</a>. 25 Ocak 2019 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190125020447/https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI?locations=GH">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">24 Ocak</span> 2019</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=data.worldbank.org&rft.atitle=GINI+index+%28World+Bank+estimate%29&rft_id=https%3A%2F%2Fdata.worldbank.org%2Findicator%2FSI.POV.GINI%3Flocations%3DGH&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AGana" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-UNHDR-5"><strong><a href="#cite_ref-UNHDR_5-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20201215063955/http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2020.pdf">"Human Development Report 2020"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span> (İngilizce). <a href="/wiki/United_Nations_Development_Programme" class="mw-redirect" title="United Nations Development Programme">United Nations Development Programme</a>. 15 Aralık 2020. 15 Aralık 2020 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2020.pdf">kaynağından</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 15 Aralık 2020</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Human+Development+Report+2020&rft.pub=United+Nations+Development+Programme&rft.date=2020-12-15&rft_id=http%3A%2F%2Fhdr.undp.org%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Fhdr2020.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AGana" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-6"><strong><a href="#cite_ref-6">^</a></strong> <span class="reference-text">Levtzion: Ancient Ghana, Sayfa 22</span> </li> <li id="cite_note-7"><strong><a href="#cite_ref-7">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.google.com/hostednews/afp/article/ALeqM5h5z4TxtbV5N0RNKhEdUpgiNtjq-w?hl=de">"Mills yeniden devlet başkanı"</a>. 31 Ocak 2014 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140131044847/http://www.google.com/hostednews/afp/article/ALeqM5h5z4TxtbV5N0RNKhEdUpgiNtjq-w?hl=de">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">4 Ekim</span> 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Mills+yeniden+devlet+ba%C5%9Fkan%C4%B1&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.google.com%2Fhostednews%2Fafp%2Farticle%2FALeqM5h5z4TxtbV5N0RNKhEdUpgiNtjq-w%3Fhl%3Dde&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AGana" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-8"><strong><a href="#cite_ref-8">^</a></strong> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.spiegel.de/politik/ausland/ghanas-praesident-john-atta-mills-ist-gestorben-a-846196.html">Mills hayatını kaybetti</a> 5 Ekim 2013 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131005053827/http://www.spiegel.de/politik/ausland/ghanas-praesident-john-atta-mills-ist-gestorben-a-846196.html">arşivlendi</a>.(Almanca)</span> </li> <li id="cite_note-9"><strong><a href="#cite_ref-9">^</a></strong> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.zeit.de/politik/ausland/2012-12/ghana-wahl-praesident">Gana yeni devlet başkanını seçti</a> 4 Ekim 2013 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131004224748/http://www.zeit.de/politik/ausland/2012-12/ghana-wahl-praesident">arşivlendi</a>.(Almanca)</span> </li> <li id="cite_note-Elections_in_Ghana-10"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-Elections_in_Ghana_10-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Elections_in_Ghana_10-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://africanelections.tripod.com/gh.html">"Elections in Ghana"</a>. <i>Africanelections.tripod.com</i>. 30 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120530060759/http://africanelections.tripod.com/gh.html">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">1 Haziran</span> 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Africanelections.tripod.com&rft.atitle=Elections+in+Ghana&rft_id=http%3A%2F%2Fafricanelections.tripod.com%2Fgh.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AGana" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-11"><strong><a href="#cite_ref-11">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak haber">Kokutse, Francis (3 Ocak 2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.usatoday.com/news/world/2009-01-03-ghana-election_N.htm">"Opposition leader wins presidency in Ghana"</a>. <i>USA Today</i>. Associated Press. 9 Aralık 2012 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20121209072058/http://www.usatoday.com/news/world/2009-01-03-ghana-election_N.htm">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Opposition+leader+wins+presidency+in+Ghana&rft.date=2009-01-03&rft.aulast=Kokutse&rft.aufirst=Francis&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.usatoday.com%2Fnews%2Fworld%2F2009-01-03-ghana-election_N.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AGana" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-12"><strong><a href="#cite_ref-12">^</a></strong> <span class="reference-text">Emmanuel Gyimah-Boadi, "The 2008 Freedom House Survey: Another Step Forward for Ghana." <i>Journal of Democracy</i> 20.2 (2009): 138–152 <a rel="nofollow" class="external text" href="https://muse.jhu.edu/article/262756/summary">excerpt</a> 18 Ağustos 2022 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220818201829/https://muse.jhu.edu/article/262756/summary">arşivlendi</a>..</span> </li> <li id="cite_note-13"><strong><a href="#cite_ref-13">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak haber"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nytimes.com/2012/07/25/world/africa/john-atta-mills-ghanas-president-dies-68.html">"Atta Mills dies"</a>. <i>The New York Times</i>. 25 Temmuz 2012. 9 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140709161829/http://www.nytimes.com/2012/07/25/world/africa/john-atta-mills-ghanas-president-dies-68.html">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Atta+Mills+dies&rft.date=2012-07-25&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nytimes.com%2F2012%2F07%2F25%2Fworld%2Fafrica%2Fjohn-atta-mills-ghanas-president-dies-68.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AGana" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Ghanaian_President_John_Dramani_Mahama_sworn_in-14"><strong><a href="#cite_ref-Ghanaian_President_John_Dramani_Mahama_sworn_in_14-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak haber"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://english.sina.com/world/p/2013/0107/545991.html">"Ghanaian President John Dramani Mahama sworn in"</a>. <a href="/w/index.php?title=Sina_Corp&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sina Corp (sayfa mevcut değil)">Sina Corp</a>. 7 Ocak 2013. 5 Ekim 2013 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131005011622/http://english.sina.com/world/p/2013/0107/545991.html">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">30 Temmuz</span> 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ghanaian+President+John+Dramani+Mahama+sworn+in&rft.pub=Sina+Corp&rft.date=2013-01-07&rft_id=http%3A%2F%2Fenglish.sina.com%2Fworld%2Fp%2F2013%2F0107%2F545991.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AGana" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-15"><strong><a href="#cite_ref-15">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://yen.com.gh/85240-what-world-media-ghanas-2016-elections.html#85240">"What the world media is saying about Ghana's 2016 elections – YEN.COM.GH"</a>. <i>yen.com.gh</i>. 7 Aralık 2016. 8 Aralık 2016 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20161208122522/https://yen.com.gh/85240-what-world-media-ghanas-2016-elections.html#85240">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 7 Aralık 2016</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=yen.com.gh&rft.atitle=What+the+world+media+is+saying+about+Ghana%27s+2016+elections+%E2%80%93+YEN.COM.GH&rft.date=2016-12-07&rft_id=https%3A%2F%2Fyen.com.gh%2F85240-what-world-media-ghanas-2016-elections.html%2385240&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AGana" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-16"><strong><a href="#cite_ref-16">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170519211542/http://www.thumbsapp.com.gh/">"2016 Presidential Results"</a>. <i>Ghana Electoral Commission</i>. Ghana Electoral Commission. 19 Mayıs 2017 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.thumbsapp.com.gh/">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">18 Mart</span> 2017</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Ghana+Electoral+Commission&rft.atitle=2016+Presidential+Results&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.thumbsapp.com.gh%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AGana" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-17"><strong><a href="#cite_ref-17">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20201209194653/https://www.bbc.com/news/world-africa-55236356">"Ghana election: Nana Akufo-Addo re-elected as president"</a>. <i>BBC News</i>. 9 Aralık 2020. 9 Aralık 2020 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.com/news/world-africa-55236356">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">21 Haziran</span> 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=BBC+News&rft.atitle=Ghana+election%3A+Nana+Akufo-Addo+re-elected+as+president&rft.date=2020-12-09&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.bbc.com%2Fnews%2Fworld-africa-55236356&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AGana" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-18"><strong><a href="#cite_ref-18">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220216230232/http://www.bosomtwe.gov.gh/article/planting-five-million-trees-11th-june2021-green-ghana-bosomtwe-constituency">"PLANTING OF FIVE MILLION TREES ON 11TH JUNE, 2021 THE GREEN GHANA IN THE BOSOMTWE CONSTITUENCY | Bosomtwe District Assembly"</a>. <i>www.bosomtwe.gov.gh</i>. 16 Şubat 2022 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bosomtwe.gov.gh/article/planting-five-million-trees-11th-june2021-green-ghana-bosomtwe-constituency">kaynağından</a> arşivlendi.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.bosomtwe.gov.gh&rft.atitle=PLANTING+OF+FIVE+MILLION+TREES+ON+11TH+JUNE%2C+2021+THE+GREEN+GHANA+IN+THE+BOSOMTWE+CONSTITUENCY+%7C+Bosomtwe+District+Assembly&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.bosomtwe.gov.gh%2Farticle%2Fplanting-five-million-trees-11th-june2021-green-ghana-bosomtwe-constituency&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AGana" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-19"><strong><a href="#cite_ref-19">^</a></strong> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://bosomtwe.lengiss.com/">Bosumtvi Gölü</a> 4 Ekim 2013 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131004230954/http://bosomtwe.lengiss.com/">arşivlendi</a>.(İngilizce)</span> </li> <li id="cite_note-20"><strong><a href="#cite_ref-20">^</a></strong> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.icdp-online.de/sites/bosumtwi/objectives/home.htm">Bosumtvi Gölü hakkında bilgiler</a> 5 Nisan 2005 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20050405044408/http://www.icdp-online.de/sites/bosumtwi/objectives/home.htm">arşivlendi</a>.(İngilizce)</span> </li> <li id="cite_note-CIA-21"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-CIA_21-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-CIA_21-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-CIA_21-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-CIA_21-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <span class="error mw-ext-cite-error" lang="tr" dir="ltr"><span style="font-weight: bold; font-size: 75%; color:inherit;">Kaynak hatası:</span> <span style="font-weight: normal; font-size: 75%; color:inherit;">Geçersiz <code><ref></code> etiketi; <code>CIA</code> isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: <a href="/wiki/Vikipedi:Kaynak_g%C3%B6sterme" title="Vikipedi:Kaynak gösterme">Kaynak gösterme</a>)</span></span></li> <li id="cite_note-22"><strong><a href="#cite_ref-22">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110110171236/http://www.francophonie.org/IMG/pdf/Fcs_enjeu_21esiecle.pdf">"Uluslararası Frankofon Birliği"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span>. 10 Ocak 2011 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.francophonie.org/IMG/pdf/Fcs_enjeu_21esiecle.pdf">kaynağından</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">4 Ekim</span> 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Uluslararas%C4%B1+Frankofon+Birli%C4%9Fi&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.francophonie.org%2FIMG%2Fpdf%2FFcs_enjeu_21esiecle.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AGana" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-23"><strong><a href="#cite_ref-23">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20211227194122/https://census2021.statsghana.gov.gh/gssmain/fileUpload/reportthemelist/2021%20PHC%20General%20Report%20Vol%203C_Background%20Characteristics_181121.pdf">"2021 PHC General Report Vol 3C, Background Characteristics"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span>. <i>Ghana Statistical Service</i>. 27 Aralık 2021 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://census2021.statsghana.gov.gh/gssmain/fileUpload/reportthemelist/2021%20PHC%20General%20Report%20Vol%203C_Background%20Characteristics_181121.pdf">kaynağından</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span> arşivlendi.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Ghana+Statistical+Service&rft.atitle=2021+PHC+General+Report+Vol+3C%2C+Background+Characteristics&rft_id=https%3A%2F%2Fcensus2021.statsghana.gov.gh%2Fgssmain%2FfileUpload%2Freportthemelist%2F2021%2520PHC%2520General%2520Report%2520Vol%25203C_Background%2520Characteristics_181121.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AGana" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-24"><strong><a href="#cite_ref-24">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120131020858/http://www.netmarkafrica.org/Countries/ghana/briefbook/ghana_briefing_book.pdf">"Gana'daki hastalıklar"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span>. 31 Ocak 2012 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.netmarkafrica.org/Countries/ghana/briefbook/ghana_briefing_book.pdf">kaynağından</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">4 Ekim</span> 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Gana%27daki+hastal%C4%B1klar&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.netmarkafrica.org%2FCountries%2Fghana%2Fbriefbook%2Fghana_briefing_book.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AGana" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-25"><strong><a href="#cite_ref-25">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131031082356/http://ghanadistricts.com/districts/">"Gana ilçeleri"</a>. 31 Ekim 2013 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ghanadistricts.com/districts/">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 2 Eylül 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Gana+il%C3%A7eleri&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ghanadistricts.com%2Fdistricts%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AGana" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-26"><strong><a href="#cite_ref-26">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100216210935/http://www.ghanadistricts.com/pdfs/all_mmdas_in_ghana.pdf">"Gana idari yapılanması"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span>. 16 Şubat 2010 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ghanadistricts.com/pdfs/all_mmdas_in_ghana.pdf">kaynağından</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 2 Eylül 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Gana+idari+yap%C4%B1lanmas%C4%B1&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ghanadistricts.com%2Fpdfs%2Fall_mmdas_in_ghana.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AGana" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Gana-27"><strong><a href="#cite_ref-Gana_27-0">^</a></strong> <span class="error mw-ext-cite-error" lang="tr" dir="ltr"><span style="font-weight: bold; font-size: 75%; color:inherit;">Kaynak hatası:</span> <span style="font-weight: normal; font-size: 75%; color:inherit;">Geçersiz <code><ref></code> etiketi; <code>Gana</code> isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: <a href="/wiki/Vikipedi:Kaynak_g%C3%B6sterme" title="Vikipedi:Kaynak gösterme">Kaynak gösterme</a>)</span></span></li> <li id="cite_note-28"><strong><a href="#cite_ref-28">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200608091316/https://www.vizocom.com/internet/ghana/">"Ghana"</a>. <i>Vizocom – Satellite Internet and VSAT Solutions</i>. 8 Haziran 2020 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.vizocom.com/internet/ghana/">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2020</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Vizocom+%E2%80%93+Satellite+Internet+and+VSAT+Solutions&rft.atitle=Ghana&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.vizocom.com%2Finternet%2Fghana%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AGana" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-29"><strong><a href="#cite_ref-29">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150403174443/http://www.standardmedia.co.ke/mobile/?articleID=2000065384&story_title=">"Is Ghana the next African economic tiger?"</a>. standardmedia.co.ke. 4 Eylül 2012. 3 Nisan 2015 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.standardmedia.co.ke/mobile/?articleID=2000065384&story_title=">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 5 Eylül 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Is+Ghana+the+next+African+economic+tiger%3F&rft.pub=standardmedia.co.ke&rft.date=2012-09-04&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.standardmedia.co.ke%2Fmobile%2F%3FarticleID%3D2000065384%26story_title%3D&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AGana" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-30"><strong><a href="#cite_ref-30">^</a></strong> <span class="reference-text">[hamber of Mines of South Africa, Statistical Tables 1994, Johannesburg 2001</span> </li> <li id="cite_note-31"><strong><a href="#cite_ref-31">^</a></strong> <span class="reference-text">Chamber of Mines of South Africa, Statistical Tables 1994, Johannesburg 2001</span> </li> <li id="cite_note-32"><strong><a href="#cite_ref-32">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131004223730/http://ghanabusinessnews.com/pdf/Ghana%20Budget%202009.pdf">"Gana bütçe verileri 2009"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span>. 4 Ekim 2013 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://ghanabusinessnews.com/pdf/Ghana%20Budget%202009.pdf">kaynağından</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">4 Ekim</span> 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Gana+b%C3%BCt%C3%A7e+verileri+2009&rft_id=http%3A%2F%2Fghanabusinessnews.com%2Fpdf%2FGhana%2520Budget%25202009.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AGana" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-11_of_the_world's_most_unusual_surf_spots-33"><strong><a href="#cite_ref-11_of_the_world's_most_unusual_surf_spots_33-0">^</a></strong> <span class="error mw-ext-cite-error" lang="tr" dir="ltr"><span style="font-weight: bold; font-size: 75%; color:inherit;">Kaynak hatası:</span> <span style="font-weight: normal; font-size: 75%; color:inherit;">Geçersiz <code><ref></code> etiketi; <code>11 of the world's most unusual surf spots</code> isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: <a href="/wiki/Vikipedi:Kaynak_g%C3%B6sterme" title="Vikipedi:Kaynak gösterme">Kaynak gösterme</a>)</span></span></li> <li id="cite_note-WAO-34"><strong><a href="#cite_ref-WAO_34-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ghana.gov.gh/index.php/news/features/5885-we-are-serious-about-overcoming-the-challenges-confronting-tourism-development">"We Are Serious About Overcoming The Challenges Confronting Tourism Development"</a>. <i>Ministry of Tourism Ghana</i>. ghana.gov.gh. 18 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140718223300/http://www.ghana.gov.gh/index.php/news/features/5885-we-are-serious-about-overcoming-the-challenges-confronting-tourism-development">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">14 Haziran</span> 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Ministry+of+Tourism+Ghana&rft.atitle=We+Are+Serious+About+Overcoming+The+Challenges+Confronting+Tourism+Development&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ghana.gov.gh%2Findex.php%2Fnews%2Ffeatures%2F5885-we-are-serious-about-overcoming-the-challenges-confronting-tourism-development&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AGana" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Trade_Expo_International_Ghana-35"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-Trade_Expo_International_Ghana_35-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Trade_Expo_International_Ghana_35-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130501221713/http://www.uniquetrustex.com/node/162/177/?ex=trade-expo-international-ghana&nid=162">"Trade Expo International Ghana"</a>. uniquetrustex.com. 1 Mayıs 2013 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.uniquetrustex.com/node/162/177/?ex=trade-expo-international-ghana&nid=162">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">14 Haziran</span> 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Trade+Expo+International+Ghana&rft.pub=uniquetrustex.com&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.uniquetrustex.com%2Fnode%2F162%2F177%2F%3Fex%3Dtrade-expo-international-ghana%26nid%3D162&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AGana" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-36"><strong><a href="#cite_ref-36">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200523044732/https://visitghana.com/attractions/all-forts-and-castles/">"Visit Ghana | Forts and Castles in Ghana"</a>. <i>Visit Ghana</i> (İngilizce). 23 Mayıs 2020 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://visitghana.com/attractions/all-forts-and-castles/">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 12 Eylül 2020</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Visit+Ghana&rft.atitle=Visit+Ghana+%7C+Forts+and+Castles+in+Ghana&rft_id=https%3A%2F%2Fvisitghana.com%2Fattractions%2Fall-forts-and-castles%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AGana" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Centre-37"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-Centre_37-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Centre_37-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web">Centre, UNESCO World Heritage. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20051027113800/https://whc.unesco.org/en/list/34/">"Forts and Castles, Volta, Greater Accra, Central and Western Regions"</a>. <i>UNESCO World Heritage Centre</i>. 27 Ekim 2005 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://whc.unesco.org/en/list/34/">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 12 Eylül 2020</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=UNESCO+World+Heritage+Centre&rft.atitle=Forts+and+Castles%2C+Volta%2C+Greater+Accra%2C+Central+and+Western+Regions&rft.aulast=Centre&rft.aufirst=UNESCO+World+Heritage&rft_id=https%3A%2F%2Fwhc.unesco.org%2Fen%2Flist%2F34%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AGana" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-RANK-38"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-RANK_38-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-RANK_38-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-RANK_38-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://vibeghana.com/2011/03/20/forbes-ghana-is-eleventh-friendliest-nation/">"Forbes: Ghana is eleventh friendliest nation"</a>. vibeghana.com. 28 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110728071955/http://vibeghana.com/2011/03/20/forbes-ghana-is-eleventh-friendliest-nation/">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2011</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Forbes%3A+Ghana+is+eleventh+friendliest+nation&rft.pub=vibeghana.com&rft_id=http%3A%2F%2Fvibeghana.com%2F2011%2F03%2F20%2Fforbes-ghana-is-eleventh-friendliest-nation%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AGana" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-About_the_Global_Peace_Index-39"><strong><a href="#cite_ref-About_the_Global_Peace_Index_39-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20151006145259/http://www.visionofhumanity.org/sites/default/files/Global%20Peace%20Index%20Report%202015_0.pdf">"About the Global Peace Index"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span>. Vision of Humanity. 2015. 6 Ekim 2015 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.visionofhumanity.org/sites/default/files/Global%20Peace%20Index%20Report%202015_0.pdf">kaynağından</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span> arşivlendi.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=About+the+Global+Peace+Index&rft.pub=Vision+of+Humanity&rft.date=2015&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.visionofhumanity.org%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2FGlobal%2520Peace%2520Index%2520Report%25202015_0.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AGana" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-40"><strong><a href="#cite_ref-40">^</a></strong> <span class="reference-text">Africa South of the Sahara (London), 24 (1995) 452; 29 (2000) 541; 35 (2006) 544</span> </li> <li id="cite_note-Turizm-41"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-Turizm_41-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Turizm_41-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ghananewsagency.org/s_economics/r_15078/">"http://www.ghananewsagency.org"</a>. 5 Ekim 2013 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131005015041/http://www.ghananewsagency.org/s_economics/r_15078/">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">4 Ekim</span> 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=http%3A%2F%2Fwww.ghananewsagency.org&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ghananewsagency.org%2Fs_economics%2Fr_15078%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AGana" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span> <span style="font-size:100%" class="error citation-comment"><code style="color:inherit; border:inherit; padding:inherit;">|başlık=</code> dış bağlantı (<a href="/wiki/Yard%C4%B1m:KB1_hatalar%C4%B1#param_has_ext_link" title="Yardım:KB1 hataları">yardım</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-42"><strong><a href="#cite_ref-42">^</a></strong> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.citifmonline.com/site/business/news/view/5302/3">www.citifmonline.com</a><sup class="noprint Inline-Template"><span title="tarihinden beri ölü bağlantı" style="white-space: nowrap;">[<i><a href="/wiki/Vikipedi:D%C4%B1%C5%9F_ba%C4%9Flant%C4%B1lar#Ölü_dış_bağlantılar_için_ne_yapılabilir?" title="Vikipedi:Dış bağlantılar">ölü/kırık bağlantı</a></i>]</span></sup></span> </li> <li id="cite_note-43"><strong><a href="#cite_ref-43">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100513233124/http://business.peacefmonline.com/news/201005/43249.php">"www.peacefmonline.com"</a>. 13 Mayıs 2010 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://business.peacefmonline.com/news/201005/43249.php">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">4 Ekim</span> 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=www.peacefmonline.com&rft_id=http%3A%2F%2Fbusiness.peacefmonline.com%2Fnews%2F201005%2F43249.php&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AGana" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Ghanaian_cuisine,_banku,_okra_and_soup-44"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-Ghanaian_cuisine,_banku,_okra_and_soup_44-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Ghanaian_cuisine,_banku,_okra_and_soup_44-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Ghanaian_cuisine,_banku,_okra_and_soup_44-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Ghanaian_cuisine,_banku,_okra_and_soup_44-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Ghanaian_cuisine,_banku,_okra_and_soup_44-4"><sup><i><b>e</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Ghanaian_cuisine,_banku,_okra_and_soup_44-5"><sup><i><b>f</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web">Bah, Oumoupoo (22 Ekim 2011). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130121174204/http://www.kadirecipes.com/2011/10/22/banku-and-okra-soup/">"Ghanaian cuisine, dokonu, banku, okra and soup"</a>. kadirecipes.com. 21 Ocak 2013 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.kadirecipes.com/2011/10/22/banku-and-okra-soup/">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ghanaian+cuisine%2C+dokonu%2C+banku%2C+okra+and+soup&rft.pub=kadirecipes.com&rft.date=2011-10-22&rft.aulast=Bah&rft.aufirst=Oumoupoo&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.kadirecipes.com%2F2011%2F10%2F22%2Fbanku-and-okra-soup%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AGana" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-45"><strong><a href="#cite_ref-45">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220217010120/https://www.ifpri.org/publication/ghanas-rice-market">"Ghana's rice market"</a>. <i>www.ifpri.org</i>. 17 Şubat 2022 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ifpri.org/publication/ghanas-rice-market">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 17 Şubat 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.ifpri.org&rft.atitle=Ghana%27s+rice+market&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ifpri.org%2Fpublication%2Fghanas-rice-market&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AGana" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-46"><strong><a href="#cite_ref-46">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070928100741/http://www.svn.net/rkovach/oware/">"Gana ulusal oyunu Oware"</a>. 28 Eylül 2007 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.svn.net/rkovach/oware/">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">4 Ekim</span> 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Gana+ulusal+oyunu+Oware&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.svn.net%2Frkovach%2Foware%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AGana" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-LIT-47"><strong><a href="#cite_ref-LIT_47-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150223225901/https://www.amadeus.net/home/destinations/es/guides/gh/cul.htm">"Ghana"</a>. <i>Amadeus</i> (İspanyolca). 23 Şubat 2015 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.amadeus.net/home/destinations/es/guides/gh/cul.htm">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Amadeus&rft.atitle=Ghana&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.amadeus.net%2Fhome%2Fdestinations%2Fes%2Fguides%2Fgh%2Fcul.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AGana" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-48"><strong><a href="#cite_ref-48">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap"><a href="/w/index.php?title=Anthony_Appiah&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anthony Appiah (sayfa mevcut değil)">Appiah, Kwame Anthony</a> (1993). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/inmyfathershouse0000appi"><i>In my father's house : Africa in the philosophy of culture</i></a> (1.paperbackedition 1993. bas.). New York: Oxford University Press. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0-19-506852-8" title="Özel:KitapKaynakları/978-0-19-506852-8">978-0-19-506852-8</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=In+my+father%27s+house+%3A+Africa+in+the+philosophy+of+culture&rft.place=New+York&rft.edition=1.paperbackedition+1993.&rft.pub=Oxford+University+Press&rft.date=1993&rft.isbn=978-0-19-506852-8&rft.aulast=Appiah&rft.aufirst=Kwame+Anthony&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Finmyfathershouse0000appi&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AGana" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Ghanaian_Kente_Cloth-49"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-Ghanaian_Kente_Cloth_49-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Ghanaian_Kente_Cloth_49-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Ghanaian_Kente_Cloth_49-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Ghanaian_Kente_Cloth_49-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Ghanaian_Kente_Cloth_49-4"><sup><i><b>e</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Ghanaian_Kente_Cloth_49-5"><sup><i><b>f</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Ghanaian_Kente_Cloth_49-6"><sup><i><b>g</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Ghanaian_Kente_Cloth_49-7"><sup><i><b>h</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Ghanaian_Kente_Cloth_49-8"><sup><i><b>i</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.kentecloth.net/ghanaian-kente-cloth/">"Ghanaian Kente Cloth"</a>. kentecloth.net. 19 Ekim 2009. 7 Haziran 2014 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140607002652/http://www.kentecloth.net/ghanaian-kente-cloth/">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">6 Haziran</span> 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ghanaian+Kente+Cloth&rft.pub=kentecloth.net&rft.date=2009-10-19&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.kentecloth.net%2Fghanaian-kente-cloth%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AGana" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-City-50"><strong><a href="#cite_ref-City_50-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak haber">Amihere Eduku, Pius (1 Eylül 2015). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150905054641/http://citifmonline.com/2015/09/01/first-friday-of-every-month-to-be-declared-batakari-day/">"First Friday of every month to be declared 'Batakari Day<span style="padding-right:0.2em;">'</span>"</a>. Citifmonline. 5 Eylül 2015 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://citifmonline.com/2015/09/01/first-friday-of-every-month-to-be-declared-batakari-day/">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 5 Eylül 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=First+Friday+of+every+month+to+be+declared+%E2%80%98Batakari+Day%E2%80%99&rft.date=2015-09-01&rft.au=Amihere+Eduku%2C+Pius&rft_id=http%3A%2F%2Fcitifmonline.com%2F2015%2F09%2F01%2Ffirst-friday-of-every-month-to-be-declared-batakari-day%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AGana" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-fasion-51"><strong><a href="#cite_ref-fasion_51-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160324013359/https://www.fashionghana.com/site/ghana-declares-first-day-of-every-month-batakari-day-can-this-go-international/">"Ghana Declares First Day Of Every Month Batakari Day: Can This Go International?"</a>. Fashionghana. 1 Eylül 2015. 24 Mart 2016 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.fashionghana.com/site/ghana-declares-first-day-of-every-month-batakari-day-can-this-go-international/">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 5 Eylül 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ghana+Declares+First+Day+Of+Every+Month+Batakari+Day%3A+Can+This+Go+International%3F&rft.pub=Fashionghana&rft.date=2015-09-01&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.fashionghana.com%2Fsite%2Fghana-declares-first-day-of-every-month-batakari-day-can-this-go-international%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AGana" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Dış_bağlantılar"><span id="D.C4.B1.C5.9F_ba.C4.9Flant.C4.B1lar"></span>Dış bağlantılar</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gana&veaction=edit&section=42" title="Değiştirilen bölüm: Dış bağlantılar" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gana&action=edit&section=42" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Dış bağlantılar"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ghana.gov.gh/">Ghana Homepage - Gana hükûmet sitesi</a> 8 Haziran 2014 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140608124233/http://www.ghana.gov.gh/">arşivlendi</a>. (İngilizce)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/republic/index.php">GhanaWeb</a> 5 Ekim 2013 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131005001559/http://www.ghanaweb.com/GhanaHomePage/republic/index.php">arşivlendi</a>.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.co.uk/news/world-africa-13433790">Gana profili</a> 3 Ekim 2013 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131003173455/http://www.bbc.co.uk/news/world-africa-13433790">arşivlendi</a>. <a href="/wiki/BBC_News" title="BBC News">BBC News</a> (İngilizce)</li></ul> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r33560057">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:var(--background-color-interactive-subtle,#f8f9fa);display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1;min-width:0}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-right{clear:right;float:right;margin-left:1em}.mw-parser-output .side-box-left{margin-right:1em}}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r33560105">@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .sistersitebox{display:none!important}}</style><div class="side-box side-box-right"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r33560075">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/57/Wiktionary-logo-tr.png/33px-Wiktionary-logo-tr.png" decoding="async" width="33" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/57/Wiktionary-logo-tr.png/49px-Wiktionary-logo-tr.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/57/Wiktionary-logo-tr.png/66px-Wiktionary-logo-tr.png 2x" data-file-width="391" data-file-height="474" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist">Vikisözlük'te <i><b><a href="https://tr.wiktionary.org/wiki/tr:%C3%96zel:Ara/gana" class="extiw" title="wikt:tr:Özel:Ara/gana">gana</a></b></i> ile ilgili tanım bulabilirsiniz.</div></div> </div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r33560057"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r33560105"><div class="side-box side-box-right"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r33560075"> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist">Wikimedia Commons'ta <i><b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Ghana" class="extiw" title="commons:Category:Ghana"><span style="">Ghana</span></a></b></i> ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.</div></div> </div> <p><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Atlas_of_Ghana" class="extiw" title="commons:Atlas of Ghana">Wikimedia Atlas'da Ghana</a> </p> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Afrika_ülkeleri" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r25548259">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:left;text-align:left}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-right:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-left:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:100%}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}</style><div class="plainlinks hlist navbar navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:Afrika_%C3%BClkeleri" title="Şablon:Afrika ülkeleri"><abbr title="Bu şablonu görüntüle" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">g</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/wiki/%C5%9Eablon_tart%C4%B1%C5%9Fma:Afrika_%C3%BClkeleri" title="Şablon tartışma:Afrika ülkeleri"><abbr title="Bu şablonu tartış" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:Afrika_%C3%BClkeleri&action=edit"><abbr title="Bu şablonu değiştir" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">d</abbr></a></li></ul></div><div id="Afrika_ülkeleri" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/Afrika_%C3%BClkeleri_listesi" title="Afrika ülkeleri listesi">Afrika ülkeleri</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Egemen_devlet" title="Egemen devlet">Egemen devletler</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Angola" title="Angola">Angola</a></li> <li><a href="/wiki/Benin" title="Benin">Benin</a></li> <li><a href="/wiki/Botsvana" title="Botsvana">Botsvana</a></li> <li><a href="/wiki/Burkina_Faso" title="Burkina Faso">Burkina Faso</a></li> <li><a href="/wiki/Burundi" title="Burundi">Burundi</a></li> <li><a href="/wiki/Cezayir" title="Cezayir">Cezayir</a></li> <li><a href="/wiki/Cibuti" title="Cibuti">Cibuti</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%87ad" title="Çad">Çad</a></li> <li><a href="/wiki/Ekvator_Ginesi" title="Ekvator Ginesi">Ekvator Ginesi</a></li> <li><a href="/wiki/Eritre" title="Eritre">Eritre</a></li> <li><a href="/wiki/Esvatini" title="Esvatini">Esvatini</a></li> <li><a href="/wiki/Etiyopya" title="Etiyopya">Etiyopya</a></li> <li><a href="/wiki/Fas" title="Fas">Fas</a></li> <li><a href="/wiki/Fildi%C5%9Fi_Sahili" title="Fildişi Sahili">Fildişi Sahili</a></li> <li><a href="/wiki/Gabon" title="Gabon">Gabon</a></li> <li><a href="/wiki/Gambiya" title="Gambiya">Gambiya</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Gana</a></li> <li><a href="/wiki/Gine" title="Gine">Gine</a></li> <li><a href="/wiki/Gine-Bissau" title="Gine-Bissau">Gine-Bissau</a></li> <li><a href="/wiki/G%C3%BCney_Afrika_Cumhuriyeti" title="Güney Afrika Cumhuriyeti">Güney Afrika Cumhuriyeti</a></li> <li><a href="/wiki/G%C3%BCney_Sudan" title="Güney Sudan">Güney Sudan</a></li> <li><a href="/wiki/Kamerun" title="Kamerun">Kamerun</a></li> <li><a href="/wiki/Kenya" title="Kenya">Kenya</a></li> <li><a href="/wiki/Komorlar" title="Komorlar">Komorlar</a></li> <li><a href="/wiki/Kongo_Cumhuriyeti" title="Kongo Cumhuriyeti">Kongo Cumhuriyeti</a></li> <li><a href="/wiki/Kongo_Demokratik_Cumhuriyeti" title="Kongo Demokratik Cumhuriyeti">Kongo Demokratik Cumhuriyeti</a></li> <li><a href="/wiki/Lesotho" title="Lesotho">Lesotho</a></li> <li><a href="/wiki/Liberya" title="Liberya">Liberya</a></li> <li><a href="/wiki/Libya" title="Libya">Libya</a></li> <li><a href="/wiki/Madagaskar" title="Madagaskar">Madagaskar</a></li> <li><a href="/wiki/Malavi" title="Malavi">Malavi</a></li> <li><a href="/wiki/Mali" title="Mali">Mali</a></li> <li><a href="/wiki/Mauritius" title="Mauritius">Mauritius</a></li> <li><a href="/wiki/M%C4%B1s%C4%B1r" title="Mısır">Mısır</a></li> <li><a href="/wiki/Moritanya" title="Moritanya">Moritanya</a></li> <li><a href="/wiki/Mozambik" title="Mozambik">Mozambik</a></li> <li><a href="/wiki/Namibya" title="Namibya">Namibya</a></li> <li><a href="/wiki/Nijer" title="Nijer">Nijer</a></li> <li><a href="/wiki/Nijerya" title="Nijerya">Nijerya</a></li> <li><a href="/wiki/Orta_Afrika_Cumhuriyeti" title="Orta Afrika Cumhuriyeti">Orta Afrika Cumhuriyeti</a></li> <li><a href="/wiki/Ruanda" title="Ruanda">Ruanda</a></li> <li><a href="/wiki/S%C3%A3o_Tom%C3%A9_ve_Pr%C3%ADncipe" title="São Tomé ve Príncipe">São Tomé ve Príncipe</a></li> <li><a href="/wiki/Senegal" title="Senegal">Senegal</a></li> <li><a href="/wiki/Sey%C5%9Feller" title="Seyşeller">Seyşeller</a></li> <li><a href="/wiki/Sierra_Leone" title="Sierra Leone">Sierra Leone</a></li> <li><a href="/wiki/Somali" title="Somali">Somali</a></li> <li><a href="/wiki/Sudan" title="Sudan">Sudan</a></li> <li><a href="/wiki/Tanzanya" title="Tanzanya">Tanzanya</a></li> <li><a href="/wiki/Togo" title="Togo">Togo</a></li> <li><a href="/wiki/Tunus" title="Tunus">Tunus</a></li> <li><a href="/wiki/Uganda" title="Uganda">Uganda</a></li> <li><a href="/wiki/Ye%C5%9Fil_Burun_Adalar%C4%B1" title="Yeşil Burun Adaları">Yeşil Burun Adaları</a></li> <li><a href="/wiki/Zambiya" title="Zambiya">Zambiya</a></li> <li><a href="/wiki/Zimbabve" title="Zimbabve">Zimbabve</a></li></ul> </div></td><td class="navbox-image" rowspan="3" style="width:1px;padding:0px 0px 0px 2px;padding:0 1.0em 0 0.5em;"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Afrika" title="Afrika"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Africa_%28orthographic_projection%29.svg/120px-Africa_%28orthographic_projection%29.svg.png" decoding="async" width="120" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Africa_%28orthographic_projection%29.svg/180px-Africa_%28orthographic_projection%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Africa_%28orthographic_projection%29.svg/240px-Africa_%28orthographic_projection%29.svg.png 2x" data-file-width="550" data-file-height="550" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Tan%C4%B1nmayan_veya_s%C4%B1n%C4%B1rl%C4%B1_%C5%9Fekilde_tan%C4%B1nan_devletler_listesi" title="Tanınmayan veya sınırlı şekilde tanınan devletler listesi">Sınırlı tanınan devletler</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Puntland" title="Puntland">Puntland</a></li> <li><a href="/wiki/Sahra_Demokratik_Arap_Cumhuriyeti" title="Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti">Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti</a></li> <li><a href="/wiki/Somaliland" title="Somaliland">Somaliland</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Ba%C4%9F%C4%B1ml%C4%B1_toprak" title="Bağımlı toprak">Bağımlı topraklar</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Ascension_Adas%C4%B1" title="Ascension Adası">Ascension Adası</a></li> <li><a href="/wiki/Chafarinas_Adalar%C4%B1" title="Chafarinas Adaları">Chafarinas Adaları</a></li> <li><a href="/wiki/Hint_Okyanusu%27ndaki_Da%C4%9F%C4%B1n%C4%B1k_Adalar" title="Hint Okyanusu'ndaki Dağınık Adalar">Hint Okyanusu'ndaki Dağınık Adalar</a></li> <li><a href="/wiki/Kanarya_Adalar%C4%B1" title="Kanarya Adaları">Kanarya Adaları</a></li> <li><a href="/wiki/Madeira" title="Madeira">Madeira</a></li> <li><a href="/wiki/Mayotte" title="Mayotte">Mayotte</a></li> <li><a href="/wiki/Melilla" title="Melilla">Melilla</a></li> <li><a href="/wiki/Pantelleria" title="Pantelleria">Pantelleria</a></li> <li><a href="/wiki/Pe%C3%B1%C3%B3n_de_Alhucemas" title="Peñón de Alhucemas">Peñón de Alhucemas</a></li> <li><a href="/wiki/Pe%C3%B1%C3%B3n_de_V%C3%A9lez" title="Peñón de Vélez">Peñón de Vélez</a></li> <li><a href="/wiki/Perejil_Adas%C4%B1" title="Perejil Adası">Perejil Adası</a></li> <li><a href="/wiki/R%C3%A9union" title="Réunion">Réunion</a></li> <li><a href="/wiki/Saint_Helena" title="Saint Helena">Saint Helena</a></li> <li><a href="/wiki/Septe" title="Septe">Septe</a></li> <li><a href="/wiki/Sokotra" title="Sokotra">Sokotra</a></li> <li><a href="/wiki/Tristan_da_Cunha" title="Tristan da Cunha">Tristan da Cunha</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Afrika_Birliği_üye_ülkeleri" style="padding:3px"><table class="nowraplinks collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r25548259"><div class="plainlinks hlist navbar navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:Afrika_Birli%C4%9Fi" title="Şablon:Afrika Birliği"><abbr title="Bu şablonu görüntüle" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">g</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/wiki/%C5%9Eablon_tart%C4%B1%C5%9Fma:Afrika_Birli%C4%9Fi" title="Şablon tartışma:Afrika Birliği"><abbr title="Bu şablonu tartış" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:Afrika_Birli%C4%9Fi&action=edit"><abbr title="Bu şablonu değiştir" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">d</abbr></a></li></ul></div><div id="Afrika_Birliği_üye_ülkeleri" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/Afrika_Birli%C4%9Fi" title="Afrika Birliği">Afrika Birliği</a> üye ülkeleri</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Angola" title="Angola">Angola</a></li> <li><a href="/wiki/Benin" title="Benin">Benin</a></li> <li><a href="/wiki/Botsvana" title="Botsvana">Botsvana</a></li> <li><a href="/wiki/Burkina_Faso" title="Burkina Faso">Burkina Faso</a></li> <li><a href="/wiki/Burundi" title="Burundi">Burundi</a></li> <li><a href="/wiki/Cezayir" title="Cezayir">Cezayir</a></li> <li><a href="/wiki/Cibuti" title="Cibuti">Cibuti</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%87ad" title="Çad">Çad</a></li> <li><a href="/wiki/Ekvator_Ginesi" title="Ekvator Ginesi">Ekvator Ginesi</a></li> <li><a href="/wiki/Eritre" title="Eritre">Eritre</a></li> <li><a href="/wiki/Esvatini" title="Esvatini">Esvatini</a></li> <li><a href="/wiki/Etiyopya" title="Etiyopya">Etiyopya</a></li> <li><a href="/wiki/Fas" title="Fas">Fas</a></li> <li><a href="/wiki/Fildi%C5%9Fi_Sahili" title="Fildişi Sahili">Fildişi Sahili</a></li> <li><a href="/wiki/Gabon" title="Gabon">Gabon</a></li> <li><a href="/wiki/Gambiya" title="Gambiya">Gambiya</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Gana</a></li> <li><a href="/wiki/Gine" title="Gine">Gine</a></li> <li><a href="/wiki/Gine-Bissau" title="Gine-Bissau">Gine-Bissau</a></li> <li><a href="/wiki/G%C3%BCney_Afrika_Cumhuriyeti" title="Güney Afrika Cumhuriyeti">Güney Afrika Cumhuriyeti</a></li> <li><a href="/wiki/G%C3%BCney_Sudan" title="Güney Sudan">Güney Sudan</a></li> <li><a href="/wiki/Kamerun" title="Kamerun">Kamerun</a></li> <li><a href="/wiki/Kenya" title="Kenya">Kenya</a></li> <li><a href="/wiki/Komorlar" title="Komorlar">Komorlar</a></li> <li><a href="/wiki/Kongo_Cumhuriyeti" title="Kongo Cumhuriyeti">Kongo Cumhuriyeti</a></li> <li><a href="/wiki/Kongo_Demokratik_Cumhuriyeti" title="Kongo Demokratik Cumhuriyeti">Kongo Demokratik Cumhuriyeti</a></li> <li><a href="/wiki/Lesotho" title="Lesotho">Lesotho</a></li> <li><a href="/wiki/Liberya" title="Liberya">Liberya</a></li> <li><a href="/wiki/Libya" title="Libya">Libya</a></li> <li><a href="/wiki/Madagaskar" title="Madagaskar">Madagaskar</a></li> <li><a href="/wiki/Malavi" title="Malavi">Malavi</a></li> <li><a href="/wiki/Mali" title="Mali">Mali</a></li> <li><a href="/wiki/Mauritius" title="Mauritius">Mauritius</a></li> <li><a href="/wiki/M%C4%B1s%C4%B1r" title="Mısır">Mısır</a></li> <li><a href="/wiki/Moritanya" title="Moritanya">Moritanya</a></li> <li><a href="/wiki/Mozambik" title="Mozambik">Mozambik</a></li> <li><a href="/wiki/Namibya" title="Namibya">Namibya</a></li> <li><a href="/wiki/Nijer" title="Nijer">Nijer</a></li> <li><a href="/wiki/Nijerya" title="Nijerya">Nijerya</a></li> <li><a href="/wiki/Orta_Afrika_Cumhuriyeti" title="Orta Afrika Cumhuriyeti">Orta Afrika Cumhuriyeti</a></li> <li><a href="/wiki/Ruanda" title="Ruanda">Ruanda</a></li> <li><a href="/wiki/S%C3%A3o_Tom%C3%A9_ve_Pr%C3%ADncipe" title="São Tomé ve Príncipe">São Tomé ve Príncipe</a></li> <li><a href="/wiki/Senegal" title="Senegal">Senegal</a></li> <li><a href="/wiki/Sey%C5%9Feller" title="Seyşeller">Seyşeller</a></li> <li><a href="/wiki/Sierra_Leone" title="Sierra Leone">Sierra Leone</a></li> <li><a href="/wiki/Somali" title="Somali">Somali</a></li> <li><a href="/wiki/Sudan" title="Sudan">Sudan</a></li> <li><a href="/wiki/Tanzanya" title="Tanzanya">Tanzanya</a></li> <li><a href="/wiki/Togo" title="Togo">Togo</a></li> <li><a href="/wiki/Tunus" title="Tunus">Tunus</a></li> <li><a href="/wiki/Uganda" title="Uganda">Uganda</a></li> <li><a href="/wiki/Ye%C5%9Fil_Burun_Adalar%C4%B1" title="Yeşil Burun Adaları">Yeşil Burun Adaları</a></li> <li><a href="/wiki/Zambiya" title="Zambiya">Zambiya</a></li> <li><a href="/wiki/Zimbabve" title="Zimbabve">Zimbabve</a></li></ul> <dl><dt>Uluslararası tanınmayan üye</dt> <dd><a href="/wiki/Sahra_Demokratik_Arap_Cumhuriyeti" title="Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti">Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti</a></dd></dl> </div></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="İslam_İşbirliği_Teşkilatı" style="padding:3px"><table class="nowraplinks collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r25548259"><div class="plainlinks hlist navbar navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:%C4%B0slam_%C4%B0%C5%9Fbirli%C4%9Fi_Te%C5%9Fkilat%C4%B1" title="Şablon:İslam İşbirliği Teşkilatı"><abbr title="Bu şablonu görüntüle" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">g</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/wiki/%C5%9Eablon_tart%C4%B1%C5%9Fma:%C4%B0slam_%C4%B0%C5%9Fbirli%C4%9Fi_Te%C5%9Fkilat%C4%B1" title="Şablon tartışma:İslam İşbirliği Teşkilatı"><abbr title="Bu şablonu tartış" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:%C4%B0slam_%C4%B0%C5%9Fbirli%C4%9Fi_Te%C5%9Fkilat%C4%B1&action=edit"><abbr title="Bu şablonu değiştir" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">d</abbr></a></li></ul></div><div id="İslam_İşbirliği_Teşkilatı" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%C4%B0slam_%C4%B0%C5%9Fbirli%C4%9Fi_Te%C5%9Fkilat%C4%B1" title="İslam İşbirliği Teşkilatı">İslam İşbirliği Teşkilatı</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Üyeler</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Afganistan" title="Afganistan">Afganistan</a></li> <li><a href="/wiki/Arnavutluk" title="Arnavutluk">Arnavutluk</a></li> <li><a href="/wiki/Azerbaycan" title="Azerbaycan">Azerbaycan</a></li> <li><a href="/wiki/Bahreyn" title="Bahreyn">Bahreyn</a></li> <li><a href="/wiki/Banglade%C5%9F" title="Bangladeş">Bangladeş</a></li> <li><a href="/wiki/Benin" title="Benin">Benin</a></li> <li><a href="/wiki/Birle%C5%9Fik_Arap_Emirlikleri" title="Birleşik Arap Emirlikleri">Birleşik Arap Emirlikleri</a></li> <li><a href="/wiki/Brunei" title="Brunei">Brunei</a></li> <li><a href="/wiki/Burkina_Faso" title="Burkina Faso">Burkina Faso</a></li> <li><a href="/wiki/Cezayir" title="Cezayir">Cezayir</a></li> <li><a href="/wiki/Cibuti" title="Cibuti">Cibuti</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%87ad" title="Çad">Çad</a></li> <li><a href="/wiki/Endonezya" title="Endonezya">Endonezya</a></li> <li><a href="/wiki/Fas" title="Fas">Fas</a></li> <li><a href="/wiki/Fildi%C5%9Fi_Sahili" title="Fildişi Sahili">Fildişi Sahili</a></li> <li><a href="/wiki/Filistin_Ulusal_Y%C3%B6netimi" title="Filistin Ulusal Yönetimi">Filistin</a></li> <li><a href="/wiki/Gabon" title="Gabon">Gabon</a></li> <li><a href="/wiki/Gambiya" title="Gambiya">Gambiya</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Gana</a></li> <li><a href="/wiki/Gine-Bissau" title="Gine-Bissau">Gine-Bissau</a></li> <li><a href="/wiki/Guyana" title="Guyana">Guyana</a></li> <li><a href="/wiki/Irak" title="Irak">Irak</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0ran" title="İran">İran</a></li> <li><a href="/wiki/Kamerun" title="Kamerun">Kamerun</a></li> <li><a href="/wiki/Katar" title="Katar">Katar</a></li> <li><a href="/wiki/Kazakistan" title="Kazakistan">Kazakistan</a></li> <li><a href="/wiki/Komorlar" title="Komorlar">Komorlar</a></li> <li><a href="/wiki/Kuveyt" title="Kuveyt">Kuveyt</a></li> <li><a href="/wiki/K%C4%B1rg%C4%B1zistan" title="Kırgızistan">Kırgızistan</a></li> <li><a href="/wiki/Libya" title="Libya">Libya</a></li> <li><a href="/wiki/L%C3%BCbnan" title="Lübnan">Lübnan</a></li> <li><a href="/wiki/Malezya" title="Malezya">Malezya</a></li> <li><a href="/wiki/Maldivler" title="Maldivler">Maldivler</a></li> <li><a href="/wiki/Mali" title="Mali">Mali</a></li> <li><a href="/wiki/M%C4%B1s%C4%B1r" title="Mısır">Mısır</a></li> <li><a href="/wiki/Moritanya" title="Moritanya">Moritanya</a></li> <li><a href="/wiki/Mozambik" title="Mozambik">Mozambik</a></li> <li><a href="/wiki/Nijer" title="Nijer">Nijer</a></li> <li><a href="/wiki/Nijerya" title="Nijerya">Nijerya</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%96zbekistan" title="Özbekistan">Özbekistan</a></li> <li><a href="/wiki/Pakistan" title="Pakistan">Pakistan</a></li> <li><a href="/wiki/Senegal" title="Senegal">Senegal</a></li> <li><a href="/wiki/Sierra_Leone" title="Sierra Leone">Sierra Leone</a></li> <li><a href="/wiki/Somali" title="Somali">Somali</a></li> <li><a href="/wiki/Sudan" title="Sudan">Sudan</a></li> <li><a href="/wiki/Surinam" title="Surinam">Surinam</a></li> <li><a href="/wiki/Suriye" title="Suriye">Suriye</a></li> <li><a href="/wiki/Suudi_Arabistan" title="Suudi Arabistan">Suudi Arabistan</a></li> <li><a href="/wiki/Tacikistan" title="Tacikistan">Tacikistan</a></li> <li><a href="/wiki/Togo" title="Togo">Togo</a></li> <li><a href="/wiki/Tunus" title="Tunus">Tunus</a></li> <li><a href="/wiki/T%C3%BCrkiye" title="Türkiye">Türkiye</a></li> <li><a href="/wiki/T%C3%BCrkmenistan" title="Türkmenistan">Türkmenistan</a></li> <li><a href="/wiki/Uganda" title="Uganda">Uganda</a></li> <li><a href="/wiki/Umman" title="Umman">Umman</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%9Crd%C3%BCn" title="Ürdün">Ürdün</a></li> <li><a href="/wiki/Yemen" title="Yemen">Yemen</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Gözlemci ülkeler</th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Bosna-Hersek" title="Bosna-Hersek">Bosna-Hersek</a></li> <li><a href="/wiki/Kuzey_K%C4%B1br%C4%B1s_T%C3%BCrk_Cumhuriyeti" title="Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti">Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti</a> <sup><small>1</small></sup></li> <li><a href="/wiki/Rusya" title="Rusya">Rusya</a></li> <li><a href="/wiki/Orta_Afrika_Cumhuriyeti" title="Orta Afrika Cumhuriyeti">Orta Afrika Cumhuriyeti</a></li> <li><a href="/wiki/Tayland" title="Tayland">Tayland</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Gözlemci kuruluşlar</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Afrika_Birli%C4%9Fi" title="Afrika Birliği">Afrika Birliği</a></li> <li><a href="/wiki/Arap_Birli%C4%9Fi" title="Arap Birliği">Arap Birliği</a></li> <li><a href="/wiki/Ba%C4%9Flant%C4%B1s%C4%B1zlar_Hareketi" title="Bağlantısızlar Hareketi">Bağlantısızlar Hareketi</a></li> <li><a href="/wiki/Birle%C5%9Fmi%C5%9F_Milletler" title="Birleşmiş Milletler">Birleşmiş Milletler</a></li> <li><a href="/wiki/Ekonomik_%C4%B0%C5%9Fbirli%C4%9Fi_Te%C5%9Fkilat%C4%B1" title="Ekonomik İşbirliği Teşkilatı">Ekonomik İşbirliği Teşkilatı</a></li> <li><a href="/wiki/Moro_Ulusal_Kurtulu%C5%9F_Cephesi" class="mw-redirect" title="Moro Ulusal Kurtuluş Cephesi">Moro Ulusal Kurtuluş Cephesi</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div><sup><small>1</small></sup> <i>Kıbrıs Türk Devleti</i> olarak.</div></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="İngiliz_Milletler_Topluluğu" style="padding:3px"><table class="nowraplinks collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r25548259"><div class="plainlinks hlist navbar navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:%C4%B0ngiliz_Milletler_Toplulu%C4%9Fu" title="Şablon:İngiliz Milletler Topluluğu"><abbr title="Bu şablonu görüntüle" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">g</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/wiki/%C5%9Eablon_tart%C4%B1%C5%9Fma:%C4%B0ngiliz_Milletler_Toplulu%C4%9Fu" title="Şablon tartışma:İngiliz Milletler Topluluğu"><abbr title="Bu şablonu tartış" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:%C4%B0ngiliz_Milletler_Toplulu%C4%9Fu&action=edit"><abbr title="Bu şablonu değiştir" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">d</abbr></a></li></ul></div><div id="İngiliz_Milletler_Topluluğu" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%C4%B0ngiliz_Milletler_Toplulu%C4%9Fu" title="İngiliz Milletler Topluluğu">İngiliz Milletler Topluluğu</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Egemenlik" title="Egemenlik">Bağımsız devletler</a></th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Antigua_ve_Barbuda" title="Antigua ve Barbuda">Antigua ve Barbuda</a></li> <li><a href="/wiki/Avustralya" title="Avustralya">Avustralya</a></li> <li><a href="/wiki/Bahamalar" title="Bahamalar">Bahamalar</a></li> <li><a href="/wiki/Banglade%C5%9F" title="Bangladeş">Bangladeş</a></li> <li><a href="/wiki/Barbados" title="Barbados">Barbados</a></li> <li><a href="/wiki/Belize" title="Belize">Belize</a></li> <li><a href="/wiki/Birle%C5%9Fik_Krall%C4%B1k" title="Birleşik Krallık">Birleşik Krallık</a></li> <li><a href="/wiki/Botsvana" title="Botsvana">Botsvana</a></li> <li><a href="/wiki/Brunei" title="Brunei">Brunei</a></li> <li><a href="/wiki/Dominika" title="Dominika">Dominika</a></li> <li><a href="/wiki/Gabon" title="Gabon">Gabon</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Gana</a></li> <li><a href="/wiki/Grenada" title="Grenada">Grenada</a></li> <li><a href="/wiki/Guyana" title="Guyana">Guyana</a></li> <li><a href="/wiki/G%C3%BCney_Afrika_Cumhuriyeti" title="Güney Afrika Cumhuriyeti">Güney Afrika</a></li> <li><a href="/wiki/Hindistan" title="Hindistan">Hindistan</a></li> <li><a href="/wiki/Jamaika" title="Jamaika">Jamaika</a></li> <li><a href="/wiki/Kamerun" title="Kamerun">Kamerun</a></li> <li><a href="/wiki/Kanada" title="Kanada">Kanada</a></li> <li><a href="/wiki/Kenya" title="Kenya">Kenya</a></li> <li><a href="/wiki/K%C4%B1br%C4%B1s_Cumhuriyeti" title="Kıbrıs Cumhuriyeti">Kıbrıs</a></li> <li><a href="/wiki/Kiribati" title="Kiribati">Kiribati</a></li> <li><a href="/wiki/Lesotho" title="Lesotho">Lesotho</a></li> <li><a href="/wiki/Malavi" title="Malavi">Malavi</a></li> <li><a href="/wiki/Malezya" title="Malezya">Malezya</a></li> <li><a href="/wiki/Malta" title="Malta">Malta</a></li> <li><a href="/wiki/Mauritius" title="Mauritius">Mauritius</a></li> <li><a href="/wiki/Mozambik" title="Mozambik">Mozambik</a></li> <li><a href="/wiki/Namibya" title="Namibya">Namibya</a></li> <li><a href="/wiki/Nauru" title="Nauru">Nauru</a></li> <li><a href="/wiki/Nijerya" title="Nijerya">Nijerya</a></li> <li><a href="/wiki/Pakistan" title="Pakistan">Pakistan</a></li> <li><a href="/wiki/Papua_Yeni_Gine" title="Papua Yeni Gine">Papua Yeni Gine</a></li> <li><a href="/wiki/Saint_Kitts_ve_Nevis" title="Saint Kitts ve Nevis">St. Kitts ve Nevis</a></li> <li><a href="/wiki/Saint_Lucia" title="Saint Lucia">St. Lucia</a></li> <li><a href="/wiki/Saint_Vincent_ve_Grenadinler" title="Saint Vincent ve Grenadinler">St. Vincent ve Grenadinler</a></li> <li><a href="/wiki/Samoa" title="Samoa">Samoa</a></li> <li><a href="/wiki/Sey%C5%9Feller" title="Seyşeller">Seyşeller</a></li> <li><a href="/wiki/Sierra_Leone" title="Sierra Leone">Sierra Leone</a></li> <li><a href="/wiki/Singapur" title="Singapur">Singapur</a></li> <li><a href="/wiki/Solomon_Adalar%C4%B1" title="Solomon Adaları">Solomon Adaları</a></li> <li><a href="/wiki/Sri_Lanka" title="Sri Lanka">Sri Lanka</a></li> <li><a href="/wiki/Esvatini" title="Esvatini">Esvatini</a></li> <li><a href="/wiki/Tanzanya" title="Tanzanya">Tanzanya</a></li> <li><a href="/wiki/Togo" title="Togo">Togo</a></li> <li><a href="/wiki/Tonga" title="Tonga">Tonga</a></li> <li><a href="/wiki/Trinidad_ve_Tobago" title="Trinidad ve Tobago">Trinidad ve Tobago</a></li> <li><a href="/wiki/Tuvalu" title="Tuvalu">Tuvalu</a></li> <li><a href="/wiki/Uganda" title="Uganda">Uganda</a></li> <li><a href="/wiki/Vanuatu" title="Vanuatu">Vanuatu</a></li> <li><a href="/wiki/Yeni_Zelanda" title="Yeni Zelanda">Yeni Zelanda</a></li> <li><a href="/wiki/Zambiya" title="Zambiya">Zambiya</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Ba%C4%9F%C4%B1ml%C4%B1_topraklar_listesi" title="Bağımlı topraklar listesi">Bağımlı topraklar</a></th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:white;"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Avustralya</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Ashmore_ve_Cartier_Adalar%C4%B1" title="Ashmore ve Cartier Adaları">Ashmore ve Cartier Adaları</a></li> <li><a href="/wiki/Avustralya_Antarktika_Topraklar%C4%B1" title="Avustralya Antarktika Toprakları">Avustralya Antarktika Bölgesi</a></li> <li><a href="/wiki/Christmas_Adas%C4%B1" title="Christmas Adası">Christmas Adası</a></li> <li><a href="/wiki/Cocos_Adalar%C4%B1" title="Cocos Adaları">Cocos Adaları</a></li> <li><a href="/wiki/Heard_Adas%C4%B1_ve_McDonald_Adalar%C4%B1" title="Heard Adası ve McDonald Adaları">Heard Adası ve McDonald Adaları</a></li> <li><a href="/wiki/Mercan_Denizi_Adalar%C4%B1" title="Mercan Denizi Adaları">Mercan Denizi Adaları</a></li> <li><a href="/wiki/Norfolk_Adas%C4%B1" title="Norfolk Adası">Norfolk Adası</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Birleşik Krallık</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/A%C4%9Frotur_ve_Dikelya" title="Ağrotur ve Dikelya">Ağrotur ve Dikelya</a></li> <li><a href="/wiki/Anguilla" title="Anguilla">Anguilla</a></li> <li><a href="/wiki/Bermuda" title="Bermuda">Bermuda</a></li> <li><a href="/wiki/Cayman_Adalar%C4%B1" title="Cayman Adaları">Cayman Adaları</a></li> <li><a href="/wiki/Cebelitar%C4%B1k" title="Cebelitarık">Cebelitarık</a></li> <li><a href="/wiki/Falkland_Adalar%C4%B1" title="Falkland Adaları">Falkland Adaları</a></li> <li><a href="/wiki/Guernsey" title="Guernsey">Guernsey</a></li> <li><a href="/wiki/G%C3%BCney_Georgia_ve_G%C3%BCney_Sandwich_Adalar%C4%B1" title="Güney Georgia ve Güney Sandwich Adaları">Güney Georgia ve Güney Sandwich Adaları</a></li> <li><a href="/wiki/Britanya_Antarktika_Topraklar%C4%B1" title="Britanya Antarktika Toprakları">Britanya Antarktika Toprakları</a></li> <li><a href="/wiki/Britanya_Hint_Okyanusu_Topraklar%C4%B1" title="Britanya Hint Okyanusu Toprakları">Britanya Hint Okyanusu Toprakları</a></li> <li><a href="/wiki/Britanya_Virjin_Adalar%C4%B1" title="Britanya Virjin Adaları">Britanya Virjin Adaları</a></li> <li><a href="/wiki/Jersey" title="Jersey">Jersey</a></li> <li><a href="/wiki/Man_Adas%C4%B1" title="Man Adası">Man Adası</a></li> <li><a href="/wiki/Montserrat" title="Montserrat">Montserrat</a></li> <li><a href="/wiki/Pitcairn_Adalar%C4%B1" title="Pitcairn Adaları">Pitcairn Adaları</a></li> <li><a href="/wiki/Saint_Helena,_Ascension_ve_Tristan_da_Cunha" title="Saint Helena, Ascension ve Tristan da Cunha">Saint Helena, Ascension ve Tristan da Cunha</a> <ul><li><a href="/wiki/Saint_Helena" title="Saint Helena">St. Helena</a></li> <li><a href="/wiki/Ascension_Adas%C4%B1" title="Ascension Adası">Ascension Adası</a></li> <li><a href="/wiki/Tristan_da_Cunha" title="Tristan da Cunha">Tristan da Cunha</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Turks_ve_Caicos_Adalar%C4%B1" title="Turks ve Caicos Adaları">Turks ve Caicos Adaları</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Yeni Zelanda</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Cook_Adalar%C4%B1" title="Cook Adaları">Cook Adaları</a></li> <li><a href="/wiki/Niue" title="Niue">Niue</a></li> <li><a href="/wiki/Ross_B%C3%B6lgesi" title="Ross Bölgesi">Ross Bölgesi</a></li> <li><a href="/wiki/Tokelau" title="Tokelau">Tokelau</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Uluslararası_Frankofoni_Örgütü&#039;ne_üye_ve_gözlemci_ülkeler" style="padding:3px"><table class="nowraplinks collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r25548259"><div class="plainlinks hlist navbar navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:Frankofoni" title="Şablon:Frankofoni"><abbr title="Bu şablonu görüntüle" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">g</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/wiki/%C5%9Eablon_tart%C4%B1%C5%9Fma:Frankofoni" title="Şablon tartışma:Frankofoni"><abbr title="Bu şablonu tartış" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:Frankofoni&action=edit"><abbr title="Bu şablonu değiştir" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">d</abbr></a></li></ul></div><div id="Uluslararası_Frankofoni_Örgütü&#039;ne_üye_ve_gözlemci_ülkeler" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Frankofoni_%C3%96rg%C3%BCt%C3%BC" title="Uluslararası Frankofoni Örgütü">Uluslararası Frankofoni Örgütü</a>'ne üye ve gözlemci ülkeler</div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Üyeler</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Arnavutluk" title="Arnavutluk">Arnavutluk</a></li> <li><a href="/wiki/Andorra" title="Andorra">Andorra</a></li> <li><a href="/wiki/Bel%C3%A7ika" title="Belçika">Belçika</a> <ul><li><span style="font-size:85%;"><a href="/w/index.php?title=Frans%C4%B1z_Toplulu%C4%9Fu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fransız Topluluğu (sayfa mevcut değil)">Fransız Topluluğu</a></span></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Benin" title="Benin">Benin</a></li> <li><a href="/wiki/Bulgaristan" title="Bulgaristan">Bulgaristan</a></li> <li><a href="/wiki/Burkina_Faso" title="Burkina Faso">Burkina Faso</a></li> <li><a href="/wiki/Burundi" title="Burundi">Burundi</a></li> <li><a href="/wiki/Cibuti" title="Cibuti">Cibuti</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%87ad" title="Çad">Çad</a></li> <li><a href="/wiki/Kongo_Demokratik_Cumhuriyeti" title="Kongo Demokratik Cumhuriyeti">Kongo Demokratik Cumhuriyeti</a></li> <li><a href="/wiki/Dominika" title="Dominika">Dominika</a></li> <li><a href="/wiki/Ekvator_Ginesi" title="Ekvator Ginesi">Ekvator Ginesi</a></li> <li><a href="/wiki/Ermenistan" title="Ermenistan">Ermenistan</a></li> <li><a href="/wiki/Fas" title="Fas">Fas</a></li> <li><a href="/wiki/Fildi%C5%9Fi_Sahili" title="Fildişi Sahili">Fildişi Sahili</a></li> <li><a href="/wiki/Fransa" title="Fransa">Fransa</a> <ul><li><a href="/wiki/Frans%C4%B1z_Guyanas%C4%B1" title="Fransız Guyanası">Fransız Guyanası</a></li> <li><a href="/wiki/Guadeloupe" title="Guadeloupe">Guadeloupe</a></li> <li><a href="/wiki/Martinik" title="Martinik">Martinik</a></li> <li><a href="/wiki/Saint_Pierre_ve_Miquelon" title="Saint Pierre ve Miquelon">St. Pierre ve Miquelon</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Gabon" title="Gabon">Gabon</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Gana</a><sup><small>1</small></sup></li> <li><a href="/wiki/Gine" title="Gine">Gine</a></li> <li><a href="/wiki/Gine-Bissau" title="Gine-Bissau">Gine-Bissau</a></li> <li><a href="/wiki/Haiti" title="Haiti">Haiti</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0svi%C3%A7re" title="İsviçre">İsviçre</a></li> <li><a href="/wiki/Kanada" title="Kanada">Kanada</a> <ul><li><a href="/wiki/New_Brunswick" title="New Brunswick">New Brunswick</a></li> <li><a href="/wiki/Qu%C3%A9bec" title="Québec">Québec</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Kambo%C3%A7ya" title="Kamboçya">Kamboçya</a></li> <li><a href="/wiki/Kamerun" title="Kamerun">Kamerun</a></li> <li><a href="/wiki/K%C4%B1br%C4%B1s_Cumhuriyeti" title="Kıbrıs Cumhuriyeti">Kıbrıs Cumhuriyeti</a><sup><small>1</small></sup></li> <li><a href="/wiki/Komorlar" title="Komorlar">Komorlar</a></li> <li><a href="/wiki/Kongo_Cumhuriyeti" title="Kongo Cumhuriyeti">Kongo Cumhuriyeti</a></li> <li><a href="/wiki/Kuzey_Makedonya" title="Kuzey Makedonya">Kuzey Makedonya</a></li> <li><a href="/wiki/Laos" title="Laos">Laos</a></li> <li><a href="/wiki/L%C3%BCksemburg" title="Lüksemburg">Lüksemburg</a></li> <li><a href="/wiki/L%C3%BCbnan" title="Lübnan">Lübnan</a></li> <li><a href="/wiki/Madagaskar" title="Madagaskar">Madagaskar</a></li> <li><a href="/wiki/Mali" title="Mali">Mali</a></li> <li><a href="/wiki/Mauritius" title="Mauritius">Mauritius</a></li> <li><a href="/wiki/M%C4%B1s%C4%B1r" title="Mısır">Mısır</a></li> <li><a href="/wiki/Moritanya" title="Moritanya">Moritanya</a></li> <li><a href="/wiki/Moldova" title="Moldova">Moldova</a></li> <li><a href="/wiki/Monako" title="Monako">Monako</a></li> <li><a href="/wiki/Nijer" title="Nijer">Nijer</a></li> <li><a href="/wiki/Orta_Afrika_Cumhuriyeti" title="Orta Afrika Cumhuriyeti">Orta Afrika Cumhuriyeti</a></li> <li><a href="/wiki/Romanya" title="Romanya">Romanya</a></li> <li><a href="/wiki/Ruanda" title="Ruanda">Ruanda</a></li> <li><a href="/wiki/Saint_Lucia" title="Saint Lucia">St. Lucia</a></li> <li><a href="/wiki/S%C3%A3o_Tom%C3%A9_ve_Pr%C3%ADncipe" title="São Tomé ve Príncipe">São Tomé ve Príncipe</a></li> <li><a href="/wiki/Senegal" title="Senegal">Senegal</a></li> <li><a href="/wiki/Sey%C5%9Feller" title="Seyşeller">Seyşeller</a></li> <li><a href="/wiki/Togo" title="Togo">Togo</a></li> <li><a href="/wiki/Tunus" title="Tunus">Tunus</a></li> <li><a href="/wiki/Vanuatu" title="Vanuatu">Vanuatu</a></li> <li><a href="/wiki/Vietnam" title="Vietnam">Vietnam</a></li> <li><a href="/wiki/Ye%C5%9Fil_Burun_Adalar%C4%B1" title="Yeşil Burun Adaları">Yeşil Burun Adaları</a></li> <li><a href="/wiki/Yunanistan" title="Yunanistan">Yunanistan</a></li></ul> </div></td><td class="navbox-image" rowspan="2" style="width:1px;padding:0px 0px 0px 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Flag_of_La_Francophonie.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_La_Francophonie.svg/100px-Flag_of_La_Francophonie.svg.png" decoding="async" width="100" height="67" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_La_Francophonie.svg/150px-Flag_of_La_Francophonie.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_La_Francophonie.svg/200px-Flag_of_La_Francophonie.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Gözlemciler</th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Avusturya" title="Avusturya">Avusturya</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%87ekya" title="Çekya">Çekya</a></li> <li><a href="/wiki/G%C3%BCrcistan" title="Gürcistan">Gürcistan</a></li> <li><a href="/wiki/H%C4%B1rvatistan" title="Hırvatistan">Hırvatistan</a></li> <li><a href="/wiki/Letonya" title="Letonya">Letonya</a></li> <li><a href="/wiki/Litvanya" title="Litvanya">Litvanya</a></li> <li><a href="/wiki/Macaristan" title="Macaristan">Macaristan</a></li> <li><a href="/wiki/Mozambik" title="Mozambik">Mozambik</a></li> <li><a href="/wiki/Polonya" title="Polonya">Polonya</a></li> <li><a href="/wiki/S%C4%B1rbistan" title="Sırbistan">Sırbistan</a></li> <li><a href="/wiki/Slovakya" title="Slovakya">Slovakya</a></li> <li><a href="/wiki/Slovenya" title="Slovenya">Slovenya</a></li> <li><a href="/wiki/Tayland" title="Tayland">Tayland</a></li> <li><a href="/wiki/Ukrayna" title="Ukrayna">Ukrayna</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="3"><div><span style="position: relative; top: 0.2em;"><sup><small>1</small></sup></span> Ortak üye.</div></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox authority-control" aria-labelledby="Otorite_kontrolü_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=Bunu_Vikiveri&#039;de_düzenleyin&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q117&#124;class=noprint&#124;Bunu_Vikiveri&#039;de_düzenleyin" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th id="Otorite_kontrolü_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=Bunu_Vikiveri&#039;de_düzenleyin&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q117&#124;class=noprint&#124;Bunu_Vikiveri&#039;de_düzenleyin" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Otorite_kontrol%C3%BC" title="Otorite kontrolü">Otorite kontrolü</a> <span class="mw-valign-text-top noprint" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q117" title="Bunu Vikiveri'de düzenleyin"><img alt="Bunu Vikiveri'de düzenleyin" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/15px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/20px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Bibsys" title="Bibsys">BIBSYS</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://authority.bibsys.no/authority/rest/authorities/html/90791693">90791693</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%C4%B0spanya_Mill%C3%AE_K%C3%BCt%C3%BCphanesi" title="İspanya Millî Kütüphanesi">BNE</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogo.bne.es/uhtbin/authoritybrowse.cgi?action=display&authority_id=XX4575416">XX4575416</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Fransa_Mill%C3%AE_K%C3%BCt%C3%BCphanesi" title="Fransa Millî Kütüphanesi">BNF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb12173775m">cb12173775m</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb12173775m">(data)</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/T%C3%BCmle%C5%9Fik_Otorite_Dosyas%C4%B1" title="Tümleşik Otorite Dosyası">GND</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4020949-0">4020949-0</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%C4%B0svi%C3%A7re_Tarihsel_S%C3%B6zl%C3%BC%C4%9F%C3%BC" title="İsviçre Tarihsel Sözlüğü">HDS</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://hls-dhs-dss.ch/fr/articles/003443">003443</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Ad_Tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Uluslararası Standart Ad Tanımlayıcısı">ISNI</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://isni.org/isni/000000012114305X">0000 0001 2114 305X</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/KulturNav" title="KulturNav">KulturNav</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://kulturnav.org/45117593-9f3a-42c3-83b2-304de6fce4f5">45117593-9f3a-42c3-83b2-304de6fce4f5</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Kongre_K%C3%BCt%C3%BCphanesi_Kontrol_Numaras%C4%B1" title="Kongre Kütüphanesi Kontrol Numarası">LCCN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/names/n80061117">n80061117</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/MusicBrainz" title="MusicBrainz">MusicBrainz</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://musicbrainz.org/area/cf48f4b4-28f0-39ab-9104-650324a1d1c8">cf48f4b4-28f0-39ab-9104-650324a1d1c8</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Ulusal_Ar%C5%9Fivler_ve_Kay%C4%B1tlar_%C4%B0daresi" title="Ulusal Arşivler ve Kayıtlar İdaresi">NARA</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalog.archives.gov/id/10035708">10035708</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Mill%C3%AE_Diyet_K%C3%BCt%C3%BCphanesi" title="Millî Diyet Kütüphanesi">NDL</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00562221">00562221</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%C3%87ek_Cumhuriyeti_Mill%C3%AE_K%C3%BCt%C3%BCphanesi" title="Çek Cumhuriyeti Millî Kütüphanesi">NKC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ge129188&CON_LNG=ENG">ge129188</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%C4%B0srail_Ulusal_K%C3%BCt%C3%BCphanesi" title="İsrail Ulusal Kütüphanesi">NLI</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007548185405171">987007548185405171</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Bat%C4%B1_%C4%B0svi%C3%A7re_K%C3%BCt%C3%BCphane_A%C4%9F%C4%B1" title="Batı İsviçre Kütüphane Ağı">RERO</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://data.rero.ch/02-A000071685">02-A000071685</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%C3%9Cniversiteleraras%C4%B1_Belgeleme_Sistemi" title="Üniversitelerarası Belgeleme Sistemi">SUDOC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.idref.fr/027475166">027475166</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Sanal_Otorite_Dosyas%C4%B1" title="Uluslararası Sanal Otorite Dosyası">VIAF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://viaf.org/viaf/159421741">159421741</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"> <a href="/wiki/WorldCat" title="WorldCat">WorldCat</a> (LCCN): <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/identities/lccn-n80-061117">n80-061117</a></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">"<a dir="ltr" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Gana&oldid=34161290">https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Gana&oldid=34161290</a>" sayfasından alınmıştır</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%C3%96zel:Kategoriler" title="Özel:Kategoriler">Kategori</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategori:Gana" title="Kategori:Gana">Gana</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Gizli kategoriler: <ul><li><a href="/wiki/Kategori:Yinelenen_%C5%9Fablon_de%C4%9Fi%C5%9Fkenleri_kullanan_sayfalar" title="Kategori:Yinelenen şablon değişkenleri kullanan sayfalar">Yinelenen şablon değişkenleri kullanan sayfalar</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Kaynak_g%C3%B6sterme_hatas%C4%B1_bulunan_maddeler" title="Kategori:Kaynak gösterme hatası bulunan maddeler">Kaynak gösterme hatası bulunan maddeler</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Webar%C5%9Fiv_%C5%9Fablonu_wayback_ba%C4%9Flant%C4%B1lar%C4%B1" title="Kategori:Webarşiv şablonu wayback bağlantıları">Webarşiv şablonu wayback bağlantıları</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:KB1_hatalar%C4%B1:_d%C4%B1%C5%9F_ba%C4%9Flant%C4%B1lar" title="Kategori:KB1 hataları: dış bağlantılar">KB1 hataları: dış bağlantılar</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:%C3%96l%C3%BC_d%C4%B1%C5%9F_ba%C4%9Flant%C4%B1lar%C4%B1_olan_maddeler" title="Kategori:Ölü dış bağlantıları olan maddeler">Ölü dış bağlantıları olan maddeler</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Otomatik_boyutland%C4%B1r%C4%B1lan_%C3%A7oklu_resim_kullan%C4%B1lan_sayfalar" title="Kategori:Otomatik boyutlandırılan çoklu resim kullanılan sayfalar">Otomatik boyutlandırılan çoklu resim kullanılan sayfalar</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Commons_kategori_ba%C4%9Flant%C4%B1s%C4%B1_Vikiveri%27den_%C3%A7ekilen_sayfalar" title="Kategori:Commons kategori bağlantısı Vikiveri'den çekilen sayfalar">Commons kategori bağlantısı Vikiveri'den çekilen sayfalar</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:BIBSYS_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:BIBSYS tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">BIBSYS tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:BNE_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:BNE tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">BNE tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:BNF_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:BNF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">BNF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:GND_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:GND tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">GND tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:HDS_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:HDS tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">HDS tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:ISNI_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:ISNI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">ISNI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:KULTURNAV_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:KULTURNAV tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">KULTURNAV tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:LCCN_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:LCCN tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">LCCN tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:MusicBrainz_area_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:MusicBrainz area tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">MusicBrainz area tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:NARA_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:NARA tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">NARA tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:NDL_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:NDL tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">NDL tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:NKC_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:NKC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">NKC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:NLI_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:NLI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">NLI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:RERO_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:RERO tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">RERO tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:SUDOC_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:SUDOC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">SUDOC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:VIAF_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:VIAF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">VIAF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:WorldCat-LCCN_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_i%C3%A7eren_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:WorldCat-LCCN tanımlayıcısı içeren Vikipedi maddeleri">WorldCat-LCCN tanımlayıcısı içeren Vikipedi maddeleri</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Sayfa en son 13.56, 1 Kasım 2024 tarihinde değiştirildi.</li> <li id="footer-info-copyright">Metin <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.tr">Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı</a> altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/tr">Kullanım Şartlarını</a> ve <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/tr">Gizlilik Politikasını</a> kabul etmiş olursunuz.<br />Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a> tescilli markasıdır.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Gizlilik politikası</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Vikipedi:Hakk%C4%B1nda">Vikipedi hakkında</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Vikipedi:Genel_sorumluluk_reddi">Sorumluluk reddi</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Davranış Kuralları</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Geliştiriciler</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/tr.wikipedia.org">İstatistikler</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Çerez politikası</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//tr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Gana&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobil görünüm</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-ng8f6","wgBackendResponseTime":1448,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.962","walltime":"1.237","ppvisitednodes":{"value":7515,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":188754,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":6456,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":18,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":28,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":77286,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 972.687 1 -total"," 32.16% 312.778 1 Şablon:Kaynakça"," 20.84% 202.729 1 Şablon:Ülke_bilgi_kutusu"," 20.54% 199.798 33 Şablon:Web_kaynağı"," 18.31% 178.081 3 Şablon:Bilgi_kutusu"," 15.05% 146.353 2 Şablon:Koordinat"," 9.21% 89.559 6 Şablon:Dolaşım"," 5.06% 49.194 1 Şablon:Afrika_ülkeleri"," 4.90% 47.699 2 Şablon:Yan_kutu"," 4.76% 46.331 1 Şablon:Commons_kategori"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.443","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":8922410,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-ng8f6","timestamp":"20241124154953","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Gana","url":"https:\/\/tr.wikipedia.org\/wiki\/Gana","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q117","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q117","author":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia projelerine katk\u0131da bulunanlar"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2004-12-02T01:45:08Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/1\/19\/Flag_of_Ghana.svg","headline":"Bat\u0131 Afrika'da bir \u00fclke"}</script> </body> </html>