CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="nl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Gronings Ontzet - Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )nlwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","januari","februari","maart","april","mei","juni","juli","augustus","september","oktober","november","december"],"wgRequestId":"2463f3ea-89d1-446d-8502-7fe82d0d8273","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Gronings_Ontzet","wgTitle":"Gronings Ontzet","wgCurRevisionId":68403820,"wgRevisionId":68403820,"wgArticleId":20811,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["1672","Hollandse Oorlog","Geschiedenis van Groningen (provincie)","Geschiedenis van Münster","Geschiedenis van Groningen (stad)"],"wgPageViewLanguage":"nl","wgPageContentLanguage":"nl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Gronings_Ontzet","wgRelevantArticleId":20811,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive" :true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"nl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"nl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":10000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q681814","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready", "ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","mediawiki.page.gallery.styles":"ready","ext.tmh.player.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.tmh.player","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Direct-link-to-Commons","ext.gadget.ProtectionTemplates","ext.gadget.InterProjectLinks","ext.gadget.hoofdbetekenis-titelwijziging","ext.gadget.switcher","ext.gadget.OpenStreetMapFrame","ext.gadget.subpages","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups", "ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=ext.cite.styles%7Cext.tmh.player.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.page.gallery.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=nl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="noindex,nofollow,max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/33/Siege_of_Groningen_%281672%29.gif"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1447"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/33/Siege_of_Groningen_%281672%29.gif"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="964"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="772"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Gronings Ontzet - Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//nl.m.wikipedia.org/wiki/Gronings_Ontzet"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Bewerken" href="/w/index.php?title=Gronings_Ontzet&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (nl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//nl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Gronings_Ontzet"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipedia Atom-feed" href="/w/index.php?title=Speciaal:RecenteWijzigingen&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Gronings_Ontzet rootpage-Gronings_Ontzet skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Naar inhoud springen</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hoofdmenu" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Hoofdmenu</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hoofdmenu</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Hoofdpagina" title="Naar de hoofdpagina gaan [z]" accesskey="z"><span>Hoofdpagina</span></a></li><li id="n-zoekartikel" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Navigatie"><span>Vind een artikel</span></a></li><li id="n-today" class="mw-list-item"><a href="/wiki/1_december"><span>Vandaag</span></a></li><li id="n-Etalage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Etalage"><span>Etalage</span></a></li><li id="n-categories" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Categorie:Alles"><span>Categorieën</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingen" title="Een lijst met recente wijzigingen in deze wiki. [r]" accesskey="r"><span>Recente wijzigingen</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:NieuwePaginas"><span>Nieuwe artikelen</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:Willekeurig" title="Een willekeurige pagina bekijken [x]" accesskey="x"><span>Willekeurige pagina</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-navigation2" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation2" > <div class="vector-menu-heading"> Informatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Gebruikersportaal" title="Informatie over het project: wat u kunt doen, waar u dingen kunt vinden"><span>Gebruikersportaal</span></a></li><li id="n-Snelcursus" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Snelcursus"><span>Snelcursus</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Hulp_en_beheer" title="Hulpinformatie over deze wiki"><span>Hulp en contact</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Hoofdpagina" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="de vrije encyclopedie" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-nl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Speciaal:Zoeken" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Zoeken</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Doorzoek Wikipedia" aria-label="Doorzoek Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Speciaal:Zoeken"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Zoeken</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="De lettergrootte, breedte en kleur van de pagina wijzigen" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Uiterlijk" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Uiterlijk</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl" class=""><span>Doneren</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Gronings+Ontzet&returntoquery=section%3D5%26veaction%3Dedit" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht." class=""><span>Account aanmaken</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Gronings+Ontzet&returntoquery=section%3D5%26veaction%3Dedit" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o" class=""><span>Aanmelden</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Meer opties" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Persoonlijke hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Gebruikersmenu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl"><span>Doneren</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Gronings+Ontzet&returntoquery=section%3D5%26veaction%3Dedit" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Account aanmaken</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Gronings+Ontzet&returntoquery=section%3D5%26veaction%3Dedit" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Aanmelden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pagina's voor uitgelogde redacteuren <a href="/wiki/Help:Inleiding" aria-label="Meer leren over bewerken"><span>meer lezen</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnBijdragen" title="Bijdragen IP-adres [y]" accesskey="y"><span>Bijdragen</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnOverleg" title="Overlegpagina van de anonieme gebruiker van dit IP-adres [n]" accesskey="n"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Inhoud" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Inhoud</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">verbergen</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Top</div> </a> </li> <li id="toc-Historische_context" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Historische_context"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Historische context</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Historische_context-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Historische context-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Historische_context-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Voorgeschiedenis" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Voorgeschiedenis"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>Voorgeschiedenis</span> </div> </a> <ul id="toc-Voorgeschiedenis-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-De_opmars_naar_de_vestingstad_Groningen_(1672)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#De_opmars_naar_de_vestingstad_Groningen_(1672)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>De opmars naar de vestingstad Groningen (1672)</span> </div> </a> <ul id="toc-De_opmars_naar_de_vestingstad_Groningen_(1672)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-De_belegering_van_de_stad" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#De_belegering_van_de_stad"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3</span> <span>De belegering van de stad</span> </div> </a> <ul id="toc-De_belegering_van_de_stad-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Festiviteiten" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Festiviteiten"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Festiviteiten</span> </div> </a> <ul id="toc-Festiviteiten-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Zie_ook" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Zie_ook"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Zie ook</span> </div> </a> <ul id="toc-Zie_ook-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Externe_links" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Externe_links"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Externe links</span> </div> </a> <ul id="toc-Externe_links-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Inhoud" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Inhoudsopgave omschakelen" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Inhoudsopgave omschakelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Gronings Ontzet</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Ga naar een artikel in een andere taal. Beschikbaar in 11 talen" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-11" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">11 talen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Groningse_Ontset" title="Groningse Ontset – Afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Groningse Ontset" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="Afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Gronings_Ontzet" title="Gronings Ontzet – Catalaans" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Gronings Ontzet" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Catalaans" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Gronings_Ontzet" title="Gronings Ontzet – Duits" lang="de" hreflang="de" data-title="Gronings Ontzet" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Duits" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Siege_of_Groningen_(1672)" title="Siege of Groningen (1672) – Engels" lang="en" hreflang="en" data-title="Siege of Groningen (1672)" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Engels" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Si%C3%A8ge_de_Groningue_(1672)" title="Siège de Groningue (1672) – Frans" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Siège de Groningue (1672)" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Frans" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Pengepungan_Groningen" title="Pengepungan Groningen – Indonesisch" lang="id" hreflang="id" data-title="Pengepungan Groningen" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Indonesisch" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%95%E3%83%AD%E3%83%BC%E3%83%8B%E3%83%B3%E3%82%B2%E3%83%B3%E5%8C%85%E5%9B%B2%E6%88%A6" title="フローニンゲン包囲戦 – Japans" lang="ja" hreflang="ja" data-title="フローニンゲン包囲戦" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Japans" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Grunnegs_Ontzet" title="Grunnegs Ontzet – Nederduits" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Grunnegs Ontzet" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="Nederduits" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Cerco_de_Groningen" title="Cerco de Groningen – Portugees" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Cerco de Groningen" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Portugees" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%B0%D0%B4%D0%B0_%D0%93%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D0%BD%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D0%B0" title="Осада Гронингена – Russisch" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Осада Гронингена" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Russisch" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%A0%BC%E7%BE%85%E5%AF%A7%E6%A0%B9%E5%9C%8D%E5%9F%8E%E6%88%B0" title="格羅寧根圍城戰 – Chinees" lang="zh" hreflang="zh" data-title="格羅寧根圍城戰" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Chinees" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q681814#sitelinks-wikipedia" title="Taalkoppelingen bewerken" class="wbc-editpage">Koppelingen bewerken</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Naamruimten"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Gronings_Ontzet" title="Inhoudspagina bekijken [c]" accesskey="c"><span>Artikel</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Overleg:Gronings_Ontzet" rel="discussion" title="Overleg over deze pagina [t]" accesskey="t"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Taalvariant wijzigen" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Nederlands</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Weergaven"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Gronings_Ontzet"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Gronings_Ontzet&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Gronings_Ontzet&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Gronings_Ontzet&action=history" title="Eerdere versies van deze pagina [h]" accesskey="h"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hulpmiddelen" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hulpmiddelen</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Meer opties" > <div class="vector-menu-heading"> Handelingen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Gronings_Ontzet"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Gronings_Ontzet&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Gronings_Ontzet&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Gronings_Ontzet&action=history"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Algemeen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:VerwijzingenNaarHier/Gronings_Ontzet" title="Lijst met alle pagina's die naar deze pagina verwijzen [j]" accesskey="j"><span>Links naar deze pagina</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingenGelinkt/Gronings_Ontzet" rel="nofollow" title="Recente wijzigingen in pagina's waar deze pagina naar verwijst [k]" accesskey="k"><span>Gerelateerde wijzigingen</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=nl" title="Bestanden uploaden [u]" accesskey="u"><span>Bestand uploaden</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:SpecialePaginas" title="Lijst met alle speciale pagina's [q]" accesskey="q"><span>Speciale pagina's</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Gronings_Ontzet&oldid=68403820" title="Permanente koppeling naar deze versie van deze pagina"><span>Permanente koppeling</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Gronings_Ontzet&action=info" title="Meer informatie over deze pagina"><span>Paginagegevens</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Citeren&page=Gronings_Ontzet&id=68403820&wpFormIdentifier=titleform" title="Informatie over hoe u deze pagina kunt citeren"><span>Deze pagina citeren</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DGronings_Ontzet%26section%3D5%26veaction%3Dedit"><span>Verkorte URL verkrijgen</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:QrCode&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DGronings_Ontzet%26section%3D5%26veaction%3Dedit"><span>QR-code downloaden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Afdrukken/exporteren </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Boek&bookcmd=book_creator&referer=Gronings+Ontzet"><span>Boek aanmaken</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:DownloadAsPdf&page=Gronings_Ontzet&action=show-download-screen"><span>Downloaden als PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Gronings_Ontzet&printable=yes" title="Printvriendelijke versie van deze pagina [p]" accesskey="p"><span>Afdrukversie</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> In andere projecten </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Siege_of_Groningen_(1672)" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q681814" title="Koppeling naar item in verbonden gegevensrepository [g]" accesskey="g"><span>Wikidata-item</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Uiterlijk</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">verbergen</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="nl" dir="ltr"><table class="infobox" cellpadding="1" cellspacing="1"> <tbody><tr> <th class="infobox-kop notheme" style="background-color:lightsteelblue; color:inherit; text-align:center; font-size:120%;" colspan="3">Beleg van Groningen </th></tr> <tr> <th class="infobox-kop notheme" style="background-color:lightsteelblue; color:inherit; text-align:center;" colspan="3">Onderdeel van de <a href="/wiki/Hollandse_Oorlog" title="Hollandse Oorlog">Hollandse Oorlog</a> </th></tr> <tr> <td style="text-align:center; padding:0;" colspan="3"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Siege_of_Groningen_(1672).gif" class="mw-file-description"><img alt="Het beleg van Groningen in 1672, door Folkert Bock" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/Siege_of_Groningen_%281672%29.gif/266px-Siege_of_Groningen_%281672%29.gif" decoding="async" width="266" height="321" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/Siege_of_Groningen_%281672%29.gif/399px-Siege_of_Groningen_%281672%29.gif 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/33/Siege_of_Groningen_%281672%29.gif 2x" data-file-width="467" data-file-height="563" /></a></span> </td></tr> <tr> <td style="text-align:center;" colspan="3"><div style="font-size:90%"><i>Het beleg van Groningen in 1672</i>, door Folkert Bock</div> </td></tr> <tr> <th>Datum </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/Juli" title="Juli">juli</a> - <a href="/wiki/28_augustus" title="28 augustus">28 augustus</a> <a href="/wiki/1672" title="1672">1672</a> </td></tr> <tr> <th>Locatie </th> <td colspan="2"><a href="/wiki/Groningen_(stad)" title="Groningen (stad)">Groningen</a> </td></tr> <tr> <th>Resultaat </th> <td colspan="2">Nederlandse overwinning </td></tr> <tr> <th class="infobox-kop notheme" style="background-color:lightsteelblue; color:inherit;" colspan="3">Strijdende partijen </th></tr> <tr> <td colspan="3"><span> <table style="width:100%;" cellspacing="0" cellpadding="0"> <tbody><tr> <td style="width:50%; border-right:1px dotted var(--border-color-base,#a2a9b1);"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Prinsenvlag.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Prinsenvlag.svg/25px-Prinsenvlag.svg.png" decoding="async" width="25" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Prinsenvlag.svg/38px-Prinsenvlag.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Prinsenvlag.svg/50px-Prinsenvlag.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Republiek_der_Zeven_Verenigde_Nederlanden" title="Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden">Nederlandse Republiek</a> </td> <td style="width:50%; padding-left:0.25em;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_the_Prince-Bishopric_of_M%C3%BCnster.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/Flag_of_the_Prince-Bishopric_of_M%C3%BCnster.svg/25px-Flag_of_the_Prince-Bishopric_of_M%C3%BCnster.svg.png" decoding="async" width="25" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/Flag_of_the_Prince-Bishopric_of_M%C3%BCnster.svg/38px-Flag_of_the_Prince-Bishopric_of_M%C3%BCnster.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/Flag_of_the_Prince-Bishopric_of_M%C3%BCnster.svg/50px-Flag_of_the_Prince-Bishopric_of_M%C3%BCnster.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Prinsbisdom_M%C3%BCnster" title="Prinsbisdom Münster">Münster</a> </td></tr> </tbody></table></span> </td></tr> <tr> <th class="infobox-kop notheme" style="background-color:lightsteelblue; color:inherit;" colspan="3">Leiders en commandanten </th></tr> <tr> <td colspan="3"><span> <table style="width:100%;" cellspacing="0" cellpadding="0"> <tbody><tr> <td style="width:50%; border-right:1px dotted var(--border-color-base,#a2a9b1);"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Prinsenvlag.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Prinsenvlag.svg/22px-Prinsenvlag.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Prinsenvlag.svg/33px-Prinsenvlag.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Prinsenvlag.svg/44px-Prinsenvlag.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Carl_von_Rabenhaupt" title="Carl von Rabenhaupt">von Rabenhaupt</a> </td> <td style="width:50%; padding-left:0.25em;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_the_Prince-Bishopric_of_M%C3%BCnster.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/Flag_of_the_Prince-Bishopric_of_M%C3%BCnster.svg/22px-Flag_of_the_Prince-Bishopric_of_M%C3%BCnster.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/Flag_of_the_Prince-Bishopric_of_M%C3%BCnster.svg/33px-Flag_of_the_Prince-Bishopric_of_M%C3%BCnster.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/Flag_of_the_Prince-Bishopric_of_M%C3%BCnster.svg/44px-Flag_of_the_Prince-Bishopric_of_M%C3%BCnster.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Bernhard_von_Galen" class="mw-redirect" title="Bernhard von Galen">Bernhard von Galen</a> </td></tr> </tbody></table></span> </td></tr> </tbody></table> <table class="infobox" cellpadding="1" cellspacing="1"> <tbody><tr> <th class="infobox-kop notheme" style="background-color:lightsteelblue; color:inherit;" colspan="3">Gevechten in de <a href="/wiki/Hollandse_Oorlog" title="Hollandse Oorlog">Hollandse Oorlog</a> </th></tr> <tr> <td class="ta-center" colspan="3"> <p><a href="/wiki/Beleg_van_Groenlo_(1672)" title="Beleg van Groenlo (1672)">Groenlo</a> · <a href="/wiki/Slag_bij_Solebay" title="Slag bij Solebay">Solebay</a> · <a href="/wiki/Eerste_Slag_bij_het_Schooneveld" title="Eerste Slag bij het Schooneveld">Schooneveld (1)</a> · <a href="/wiki/Slag_bij_Tolhuis" title="Slag bij Tolhuis">Tolhuis</a> · <a href="/wiki/Beleg_van_Nijmegen_(1672)" title="Beleg van Nijmegen (1672)">Nijmegen</a> · <a href="/wiki/Beleg_van_Doesburg" title="Beleg van Doesburg">Doesburg</a> · <a href="/wiki/Beleg_van_Bredevoort_(1672)" title="Beleg van Bredevoort (1672)">Bredevoort</a> · <a href="/wiki/Beleg_van_Coevorden_(1672)" title="Beleg van Coevorden (1672)">Coevorden</a> · <a href="/wiki/Tweede_Slag_bij_het_Schooneveld" title="Tweede Slag bij het Schooneveld">Schooneveld (2)</a> · <a class="mw-selflink selflink">Groningen</a> · <a href="/wiki/Slag_bij_Kruipin" title="Slag bij Kruipin">Kruipin</a> · <a href="/wiki/Beleg_van_Charleroi_(1672)" title="Beleg van Charleroi (1672)">Charleroi</a> · <a href="/wiki/Beleg_van_Maastricht_(1673)" title="Beleg van Maastricht (1673)">Maastricht (1)</a> · <a href="/wiki/Slag_bij_Kijkduin" title="Slag bij Kijkduin">Kijkduin</a> · <a href="/w/index.php?title=Beleg_van_Trier&action=edit&redlink=1" class="new" title="Beleg van Trier (de pagina bestaat niet)">Trier</a> · <a href="/wiki/Beleg_van_Naarden_(1673)" title="Beleg van Naarden (1673)">Naarden</a> · <a href="/wiki/Beleg_van_Bonn_(1673)" title="Beleg van Bonn (1673)">Bonn</a> · <a href="/wiki/Slag_bij_Sinsheim" title="Slag bij Sinsheim">Sinsheim</a> · <a href="/wiki/Slag_bij_Seneffe" title="Slag bij Seneffe">Seneffe</a> · <a href="/w/index.php?title=Slag_bij_Entzheim&action=edit&redlink=1" class="new" title="Slag bij Entzheim (de pagina bestaat niet)">Entzheim</a> · <a href="/w/index.php?title=Slag_bij_Mulhouse_(1674)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Slag bij Mulhouse (1674) (de pagina bestaat niet)">Mulhouse</a> · <a href="/wiki/Slag_bij_Turckheim" title="Slag bij Turckheim">Truckheim</a> · <a href="/w/index.php?title=Slag_bij_Fehrbellin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Slag bij Fehrbellin (de pagina bestaat niet)">Fehrbellin</a> · <a href="/w/index.php?title=Slag_bij_Sasbach&action=edit&redlink=1" class="new" title="Slag bij Sasbach (de pagina bestaat niet)">Sasbach</a> · <a href="/w/index.php?title=Slag_op_de_Konzer_Br%C3%BCcke&action=edit&redlink=1" class="new" title="Slag op de Konzer Brücke (de pagina bestaat niet)">Konzer Brücke</a> · <a href="/wiki/Slag_bij_Stromboli" title="Slag bij Stromboli">Stromboli</a> · <a href="/wiki/Slag_bij_Agosta" title="Slag bij Agosta">Agosta</a> · <a href="/wiki/Slag_bij_Bornholm_(1676)" title="Slag bij Bornholm (1676)">Bornholm</a> · <a href="/wiki/Slag_bij_%C3%96land_(1676)" title="Slag bij Öland (1676)">Öland</a> · <a href="/wiki/Slag_bij_Palermo" title="Slag bij Palermo">Palermo</a> · <a href="/wiki/Beleg_van_Maastricht_(1676)" title="Beleg van Maastricht (1676)">Maastricht (2)</a> · <a href="/w/index.php?title=Slag_bij_Halmstad&action=edit&redlink=1" class="new" title="Slag bij Halmstad (de pagina bestaat niet)">Halmstad</a> · <a href="/wiki/Slag_bij_Lund" title="Slag bij Lund">Lund</a> · <a href="/wiki/Beleg_van_Valencijn_(1677)" title="Beleg van Valencijn (1677)">Valencijn</a> · <a href="/wiki/Eerste_Slag_bij_Tobago" title="Eerste Slag bij Tobago">Tobago (1)</a> · <a href="/w/index.php?title=Beleg_van_Kamerijk_(1677)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Beleg van Kamerijk (1677) (de pagina bestaat niet)">Kamerijk</a> · <a href="/wiki/Slag_bij_Kassel_(1677)" title="Slag bij Kassel (1677)">Kassel</a> · <a href="/w/index.php?title=Slag_bij_M%C3%B8n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Slag bij Møn (de pagina bestaat niet)">Møn</a> · <a href="/wiki/Slag_in_de_Baai_van_K%C3%B8ge_(1677)" title="Slag in de Baai van Køge (1677)">Baai van Køge</a> · <a href="/wiki/Beleg_van_Malm%C3%B6" title="Beleg van Malmö">Malmö</a> · <a href="/wiki/Slag_bij_Landskrona" title="Slag bij Landskrona">Landskrona</a> · <a href="/w/index.php?title=Tweede_Slag_bij_Tobago&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tweede Slag bij Tobago (de pagina bestaat niet)">Tobago (2)</a> · <a href="/w/index.php?title=Slag_bij_Kochersberg&action=edit&redlink=1" class="new" title="Slag bij Kochersberg (de pagina bestaat niet)">Kochersberg</a> · <a href="/w/index.php?title=Beleg_van_Offenburg&action=edit&redlink=1" class="new" title="Beleg van Offenburg (de pagina bestaat niet)">Offenburg</a> · <a href="/wiki/Beleg_van_Gent_(1678)" title="Beleg van Gent (1678)">Gent</a> · <a href="/wiki/Beleg_van_Ieper_(1678)" title="Beleg van Ieper (1678)">Ieper</a> · <a href="/w/index.php?title=Slag_bij_Rheinfelden_(1678)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Slag bij Rheinfelden (1678) (de pagina bestaat niet)">Rheinfelden</a> · <a href="/w/index.php?title=Slag_bij_Gengenbach&action=edit&redlink=1" class="new" title="Slag bij Gengenbach (de pagina bestaat niet)">Gengenbach</a> · <a href="/wiki/Slag_bij_Saint-Denis_(1678)" title="Slag bij Saint-Denis (1678)">Saint-Dennis</a> </p> </td></tr> </tbody></table> <p>Met het <b>Gronings Ontzet</b> of <b>Groningens Ontzet</b> of <b>Achtentwintigsten</b> of <b>Bommen Berend</b><sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> wordt gevierd dat de stad <a href="/wiki/Groningen_(stad)" title="Groningen (stad)">Groningen</a> in het <a href="/wiki/Rampjaar_1672" title="Rampjaar 1672">rampjaar 1672</a> het beleg door <a href="/wiki/Bernhard_von_Galen" class="mw-redirect" title="Bernhard von Galen">Bernhard von Galen</a>, bisschop van <a href="/wiki/Prinsbisdom_M%C3%BCnster" title="Prinsbisdom Münster">Münster</a>, heeft doorstaan. </p><p>Op 17 augustus van dat jaar (28 augustus volgens de <a href="/wiki/Gregoriaanse_kalender" title="Gregoriaanse kalender">gregoriaanse kalender</a>), en na een beleg van amper een maand, gaf de bisschop zijn troepen opdracht zich terug te trekken. </p><p>De bisschop werd (en wordt) in de volksmond <i>Bommen Berend</i> genoemd vanwege het veelvuldige gebruik van door kanonnen afgeschoten bommen, voor die tijd het modernste wapentuig, waarmee aanzienlijke schade werd aangericht binnen de stadsmuren. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Historische_context">Historische context</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gronings_Ontzet&veaction=edit&section=1" title="Bewerk dit kopje: Historische context" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gronings_Ontzet&action=edit&section=1" title="De broncode bewerken van de sectie: Historische context"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De prins-bisschop van Münster meende aanspraak op de gebieden in en om Groningen te kunnen maken omdat deze ooit tot zijn bisdom hadden behoord. De <a href="/wiki/Ommelanden_(Groningen)" title="Ommelanden (Groningen)">Ommelanden</a> maakten tot de instelling van het <a href="/wiki/Bisdom_Groningen" class="mw-redirect" title="Bisdom Groningen">bisdom Groningen</a>, in 1559, kerkelijk deel uit van het bisdom Münster. <a href="/wiki/Westerwolde_(streek)" title="Westerwolde (streek)">Westerwolde</a> maakte kerkelijk geen deel uit van dat bisdom, maar was wel deel van het <i>wereldlijke</i> prinsbisdom. De jonge <a href="/wiki/Republiek_der_Zeven_Verenigde_Nederlanden" title="Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden">Nederlandse Republiek</a> werd in 1672 van alle kanten aangevallen en zo zag hij zijn kans schoon het "onbeschermde" noorden aan te vallen om zijn aanspraken hard te maken. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Voorgeschiedenis">Voorgeschiedenis</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gronings_Ontzet&veaction=edit&section=2" title="Bewerk dit kopje: Voorgeschiedenis" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gronings_Ontzet&action=edit&section=2" title="De broncode bewerken van de sectie: Voorgeschiedenis"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Reeds in 1665 had de Bisschop van Münster een inval gedaan in Westerwolde (het gewest dat het langste toebehoorde aan het bisdom Münster) in wat bekend werd als de <a href="/wiki/Eerste_M%C3%BCnsterse_Oorlog" title="Eerste Münsterse Oorlog">Eerste Münsterse Oorlog</a>. In de grensdorpen <a href="/wiki/Walchum" title="Walchum">Walchum</a>, <a href="/wiki/Dersum" title="Dersum">Dersum</a> en <a href="/wiki/Heede_(Nedersaksen)" title="Heede (Nedersaksen)">Heede</a> werden de Munsterse soldaten gelegerd. Aangezien de legerleiding op de hoogte was van de verraderlijke moerassige landen in de grensgebieden en de Nederlandse tactiek van het <a href="/wiki/Inunderen" class="mw-redirect" title="Inunderen">inunderen</a> (onder water zetten) van deze gebieden, verzonnen zij een list om naar de Westerwoldse dorpen te komen. Vermoedelijk richting <a href="/wiki/Sellingen" title="Sellingen">Sellingen</a>, via de <a href="/wiki/Hasseberg" title="Hasseberg">Hasseberg</a>, maakten zij een enkele kilometers lange kunstmatige weg door het drassige gebied. Zij gebruikten hiervoor rijshout, schuurdeuren, palen en allerlei ander materiaal. De bedoeling was dat de veel grotere achterhoede van het leger met geschut zou volgen. Alvorens verder te trekken naar de vestingen <a href="/wiki/Bourtange" title="Bourtange">Bourtange</a> en <a href="/wiki/Winschoten" title="Winschoten">Winschoten</a> en het <a href="/wiki/Huis_te_Wedde" class="mw-redirect" title="Huis te Wedde">huis te Wedde</a>, maakte de voorhoede van het leger kwartier in het esgehucht <a href="/wiki/Jipsinghuizen" title="Jipsinghuizen">Jipsinghuizen</a>, om daar te wachten op aansluiting van de achterhoede van het leger dat zou volgen. Volgens overlevering bevond de legerleiding zich in <i>erve Pollingh</i>, een forse boerderij direct ten noorden van de es, terwijl het legerkamp zich op de <i>Breiskaamp</i> bevond. </p><p>In de ochtend van 26 september 1665 vielen de gardetroepen van Groningen & Ommelanden vanuit Bourtange het Munsterse legerkamp bij Jipsinghuizen aan. Verhoudingsgewijs ver in de minderheid, wisten de Groningers onder leiding van luitenant Nierop de Munstersen te overrompelen en na een 'hart gevecht' (Aitzema) op de vlucht te jagen. Het was een korte, maar zeer gewelddadige confrontatie waarbij rond 300 Munsterse soldaten sneuvelden. De Munsterse troepen moesten halsoverkop vluchten en zich terugtrekken in het Eemsland via de kunstmatige pas door het moeras. Nadien maakten de Bourtanger soldaten de gefabriceerde weg onklaar door deze in brand te steken. Dat de Staatse troepen uit Bourtange deze overwinning behaalden was volgens overlevering mede te danken aan koster Willem Maartens uit Vriescheloo. Het verhaal wil dat hij bij aankomst van het garnizoen uit Bourtange in Jipsinghuizen op zijn trompet zó hard het <a href="/wiki/Wilhelmus" title="Wilhelmus">Wilhelmus</a> speelde, dat de Munstersen dachten dat zij door een heel regiment Nederlandse troepen waren omsingeld. Aangezien zij hun wapens ook nog eens onklaar weg hadden gezet, werd dit voor Bommen Berend een gevoelige nederlaag. De legende vertelt ook dat Willem Maartensz. een flinke beloning voor zijn optreden kreeg. Hij zou namelijk een boerderij mogen bouwen op de plek die later de <a href="/wiki/Stakenborg" title="Stakenborg">Staakenborgh</a> zou heten (tussen <a href="/wiki/Vlagtwedde_(dorp)" title="Vlagtwedde (dorp)">Vlagtwedde</a> en <a href="/wiki/Bourtange" title="Bourtange">Bourtange</a>). De gebeurtenis van het militaire treffen staat ook wel bekend als de Slag bij Jipsinghuizen (1665). Het plaatselijke Bisschopskerkhof herinnert aan de gesneuvelde Munsterse soldaten van de slag die daar zouden zijn begraven in een massagraf. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="De_opmars_naar_de_vestingstad_Groningen_(1672)"><span id="De_opmars_naar_de_vestingstad_Groningen_.281672.29"></span>De opmars naar de vestingstad Groningen (1672)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gronings_Ontzet&veaction=edit&section=3" title="Bewerk dit kopje: De opmars naar de vestingstad Groningen (1672)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gronings_Ontzet&action=edit&section=3" title="De broncode bewerken van de sectie: De opmars naar de vestingstad Groningen (1672)"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Nadat een reeks steden en vestingen in <a href="/wiki/Twente" title="Twente">Twente</a>, <a href="/wiki/Salland" title="Salland">Salland</a> en de kop van Overijssel waren ingenomen, trok het leger van de bisschop via <a href="/wiki/Bad_Bentheim" title="Bad Bentheim">Bentheim</a> naar <a href="/wiki/Coevorden_(stad)" title="Coevorden (stad)">Coevorden</a> waar op 7 juli het beleg werd opgeslagen. Na enkele dagen strijd, gaf de stad zich over waarna het bisschoppelijke leger richting de sterkte Bourtange trok. Daar was inmiddels al paniek uitgebroken, aangezien de pas door de bisschop veroverde vesting Coevorden als een onneembare sterkte bekendstond. In die dagen was het echter zo dat veelal de leiding van de verdediging in de vestingsteden in handen was van burgemeesterszonen, in plaats van kundige militairen. Daar kwam bij dat als de bisschop vernam dat hij het niet met kanonskogels kon winnen, hij overging op een andere strategie: namelijk die van het innemen van een stad door geld en goud. De vesting Bourtange stond echter onder leiding van de bekwame kapitein Bernard Johan Prott. </p><p>Op 11 juli 1672 eiste de Munsterse opperbevelhebber Heinrich Martel de vesting in naam van de bisschop op. Kapitein Prott en zijn garnizoen weigerden. Daarop liet Martel weten dat bij de overgave van de vesting er ook "schone conditieën" waren te bespreken, te weten: 200.000 gulden voor Prott en zijn officieren én indien dit niet genoeg was een groot adellijk stift in <a href="/wiki/Westfalen_(streek)" title="Westfalen (streek)">Westfalen</a>. Prott weigerde en liet daarbij aan de bisschop weten dat er in Bourtange voor hem 200.000 kogels lagen te wachten indien hij het beleg niet opbrak. Na enkele dagen van beschietingen moest de bisschop in Prott en de fortresse Bourtange zijn meerdere erkennen. Het kostte hem enige moeite om daarna langs Bourtange te geraken met zijn leger, maar het lukte toch en hij nam in de dagen erna het Huis te Wedde in en de plaats <a href="/wiki/Winschoten" title="Winschoten">Winschoten</a>. </p><p>Het bestuur van <a href="/wiki/De_Landschap_Drenthe" class="mw-redirect" title="De Landschap Drenthe">de Landschap Drenthe</a> had inmiddels asiel gezocht en gevonden in de stad. De <a href="/wiki/Landdrost" title="Landdrost">drost</a> van Drenthe was hier echter niet bij. Drost Van Bernsaw meende meer voordeel te kunnen halen uit collaboratie en had de wijk genomen naar <a href="/wiki/Kampen_(stad)" title="Kampen (stad)">Kampen</a>. Hierop benoemden de Drenten <a href="/wiki/Carl_von_Rabenhaupt" title="Carl von Rabenhaupt">Carl von Rabenhaupt</a> tot drost van Drenthe. Hij had ook al de leiding op zich genomen van de Groninger verdediging. </p><p>Om richting de stad <a href="/wiki/Groningen_(stad)" title="Groningen (stad)">Groningen</a> op te trekken was het leger van de bisschop genoodzaakt om dit via de <a href="/wiki/Hondsrug" title="Hondsrug">Hondsrug</a> te doen, over de eeuwenoude heerweg die van Groningen liep naar het Westfaalse achterland. De omliggende gebieden rond de stad die bestonden uit laaggelegen veengebieden en de Drentse beekdalen waren namelijk onder water gezet (geïnundeerd) op last van de Nederlandse opperbevelhebber Rabenhaupt. </p><p>Zijn hoofdkwartier richtte hij in in een <a href="/wiki/Fort_(vesting)" title="Fort (vesting)">schansje</a> bij het plaatsje <a href="/wiki/Deurze" title="Deurze">Deurze</a>. De plaats van deze schans draagt sinds die tijd de naam <i>"het <a href="/wiki/Poepenhemeltje" title="Poepenhemeltje">Poepenhemeltje</a>"</i>. ("Poepen" is de verbastering van het Duitse woord "Buben", in de betekenis van "onbeschaafden".) </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="De_belegering_van_de_stad">De belegering van de stad</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gronings_Ontzet&veaction=edit&section=4" title="Bewerk dit kopje: De belegering van de stad" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gronings_Ontzet&action=edit&section=4" title="De broncode bewerken van de sectie: De belegering van de stad"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Lambert-van-den-Bos-Lieuwe-van-Aitzema-Historien-onses-tyds_MGG_0408.tif" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Lambert-van-den-Bos-Lieuwe-van-Aitzema-Historien-onses-tyds_MGG_0408.tif/lossy-page1-250px-Lambert-van-den-Bos-Lieuwe-van-Aitzema-Historien-onses-tyds_MGG_0408.tif.jpg" decoding="async" width="250" height="223" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Lambert-van-den-Bos-Lieuwe-van-Aitzema-Historien-onses-tyds_MGG_0408.tif/lossy-page1-375px-Lambert-van-den-Bos-Lieuwe-van-Aitzema-Historien-onses-tyds_MGG_0408.tif.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Lambert-van-den-Bos-Lieuwe-van-Aitzema-Historien-onses-tyds_MGG_0408.tif/lossy-page1-500px-Lambert-van-den-Bos-Lieuwe-van-Aitzema-Historien-onses-tyds_MGG_0408.tif.jpg 2x" data-file-width="3804" data-file-height="3390" /></a><figcaption>De belegering van Groningen, door <a href="/wiki/Jacobus_Harrewijn" class="mw-redirect" title="Jacobus Harrewijn">Jacobus Harrewijn</a>.</figcaption></figure> <p>De troepen van de bisschop sloegen het beleg op voor Groningen op <a href="/wiki/21_juli" title="21 juli">21 juli</a>. De verdedigers werden gesteund door een groot aantal gevluchte Drenten. Het gewest had zeer te lijden: het omringende platteland werd leeggeroofd door de troepen van de bisschop. </p><p>De doorslag voor de uiteindelijke beslissing tot terugtrekken lag in het feit dat zijn bondgenoot, de <a href="/wiki/Keurvorst" title="Keurvorst">keurvorst</a> van <a href="/wiki/Keurvorstendom_Keulen" title="Keurvorstendom Keulen">Keulen</a>, een nederlaag had geleden bij de (in de 19e eeuw afgegraven) wierde Nienhuis ten zuiden van <a href="/wiki/Garrelsweer" title="Garrelsweer">Garrelsweer</a> en zijn eigen troepen waren teruggeslagen bij <a href="/wiki/Noordhorn" title="Noordhorn">Noordhorn</a> waardoor zijn rugdekking in gevaar kwam. Bovendien had de bisschop verzuimd om de toevoer naar de stad te blokkeren. Hij naderde de stad vanuit het zuiden, maar aan de noordzijde bleef de stad bereikbaar. De <a href="/wiki/Reductie_van_Groningen" title="Reductie van Groningen">verovering in 1594</a> was vooral geslaagd omdat de stad toen wel geheel ingesloten was. </p><p>De bommen van Bommen Berend raakten vooral de zuidkant van de stad, terwijl de nieuwe uitleg in het noorden van de stad buiten het bereik van zijn geschut bleef. De nieuwe omwalling van de stad die was aangelegd bij de uitleg bewees zijn waarde. </p><p>Op 28 augustus zag Von Galen zich genoodzaakt af te druipen met slechts de helft van zijn 24.000 man tellende leger. </p><p>Pas op 29 december kwam de <a href="/wiki/Vesting_(verdedigingswerk)" title="Vesting (verdedigingswerk)">vesting</a> <a href="/wiki/Coevorden_(stad)" title="Coevorden (stad)">Coevorden</a> weer in staatse handen. Hierbij maakte Von Rabenhaupt dankbaar gebruik van Meindert van der Thijnen die kaarten van Coevorden naar Groningen smokkelde. </p><p>De Groninger zegepraal was voor <a href="/wiki/Joost_van_den_Vondel" title="Joost van den Vondel">Vondel</a> reden tot een lofzang en voor Den Haag een lichtpunt in dit rampjaar, waarin de regering radeloos, het volk redeloos en het land reddeloos leek. </p><p>De <a href="/wiki/Koninkrijk_Engeland" title="Koninkrijk Engeland">Engelsen</a> werden door de Nederlandse vloot van zee geveegd en het <a href="/wiki/Koninkrijk_Frankrijk" title="Koninkrijk Frankrijk">Franse</a> leger strandde op de <a href="/wiki/Oude_Hollandse_Waterlinie" title="Oude Hollandse Waterlinie">Hollandse Waterlinie</a> en het Keulse leger liep vast in de Groninger modder. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Festiviteiten">Festiviteiten</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gronings_Ontzet&veaction=edit&section=5" title="Bewerk dit kopje: Festiviteiten" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gronings_Ontzet&action=edit&section=5" title="De broncode bewerken van de sectie: Festiviteiten"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Groningenkeuring.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Groningenkeuring.jpg/250px-Groningenkeuring.jpg" decoding="async" width="250" height="186" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Groningenkeuring.jpg/375px-Groningenkeuring.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Groningenkeuring.jpg/500px-Groningenkeuring.jpg 2x" data-file-width="1412" data-file-height="1049" /></a><figcaption><a href="/wiki/De_Paardenkeuring" title="De Paardenkeuring">Paardenkeuring</a> op de 28-ste (<a href="/wiki/Otto_Eerelman" title="Otto Eerelman">Otto Eerelman</a>, 1920).</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><span><video id="mwe_player_0" poster="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Verjaardag_van_het_ontzet.webm/260px-seek%3D63-Verjaardag_van_het_ontzet.webm.jpg" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="260" height="195" data-durationhint="66" data-mwtitle="Verjaardag_van_het_ontzet.webm" data-mwprovider="wikimediacommons" resource="/wiki/Bestand:Verjaardag_van_het_ontzet.webm"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Verjaardag_van_het_ontzet.webm#t=00:00:01" type="video/webm; codecs="vp8, vorbis"" data-width="768" data-height="576" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/d/d6/Verjaardag_van_het_ontzet.webm/Verjaardag_van_het_ontzet.webm.480p.vp9.webm#t=00:00:01" type="video/webm; codecs="vp9, opus"" data-transcodekey="480p.vp9.webm" data-width="640" data-height="480" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/d/d6/Verjaardag_van_het_ontzet.webm/Verjaardag_van_het_ontzet.webm.240p.vp9.webm#t=00:00:01" type="video/webm; codecs="vp9, opus"" data-transcodekey="240p.vp9.webm" data-width="320" data-height="240" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/d/d6/Verjaardag_van_het_ontzet.webm/Verjaardag_van_het_ontzet.webm.360p.webm#t=00:00:01" type="video/webm; codecs="vp8, vorbis"" data-transcodekey="360p.webm" data-width="480" data-height="360" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/d/d6/Verjaardag_van_het_ontzet.webm/Verjaardag_van_het_ontzet.webm.360p.vp9.webm#t=00:00:01" type="video/webm; codecs="vp9, opus"" data-transcodekey="360p.vp9.webm" data-width="480" data-height="360" /></video></span><figcaption><a href="/wiki/Polygoonjournaal" title="Polygoonjournaal">Polygoonjournaal</a> over de viering van Groningens Ontzet in 1934 (01:05)</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><span><video id="mwe_player_1" poster="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6a/Ontzetfeesten-521133.ogv/260px--Ontzetfeesten-521133.ogv.jpg" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="260" height="195" data-durationhint="101" data-mwtitle="Ontzetfeesten-521133.ogv" data-mwprovider="wikimediacommons" resource="/wiki/Bestand:Ontzetfeesten-521133.ogv"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/6/6a/Ontzetfeesten-521133.ogv/Ontzetfeesten-521133.ogv.480p.vp9.webm" type="video/webm; codecs="vp9, opus"" data-transcodekey="480p.vp9.webm" data-width="640" data-height="480" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/6a/Ontzetfeesten-521133.ogv" type="video/ogg; codecs="theora, vorbis"" data-width="768" data-height="576" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/6/6a/Ontzetfeesten-521133.ogv/Ontzetfeesten-521133.ogv.144p.mjpeg.mov" type="video/quicktime" data-transcodekey="144p.mjpeg.mov" data-width="192" data-height="144" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/6/6a/Ontzetfeesten-521133.ogv/Ontzetfeesten-521133.ogv.240p.vp9.webm" type="video/webm; codecs="vp9, opus"" data-transcodekey="240p.vp9.webm" data-width="320" data-height="240" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/6/6a/Ontzetfeesten-521133.ogv/Ontzetfeesten-521133.ogv.360p.webm" type="video/webm; codecs="vp8, vorbis"" data-transcodekey="360p.webm" data-width="480" data-height="360" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/6/6a/Ontzetfeesten-521133.ogv/Ontzetfeesten-521133.ogv.360p.vp9.webm" type="video/webm; codecs="vp9, opus"" data-transcodekey="360p.vp9.webm" data-width="480" data-height="360" /></video></span><figcaption>Polygoonjournaal over de viering van Bommen Berend in 1965 (01:40)</figcaption></figure> <p>Deze dag is sinds die tijd de belangrijkste feestdag voor stad en ommelanden met een groot aantal feestelijkheden, een <a href="/wiki/Kermis" title="Kermis">kermis</a>, een groot <a href="/wiki/Vuurwerk" title="Vuurwerk">vuurwerk</a> en een muziekevenement op de drafbaan. </p><p>Sinds de opkomst van het houden van dure renpaarden door rijke Groninger boeren in de zeventiende en achttiende eeuw maken paarden een belangrijk onderdeel uit van de festiviteiten. Zo is er een paardenkeuring en zijn er drafwedstrijden. Het feest wordt vanaf 1700, na de invoering van de gregoriaanse kalender, op 28 augustus gevierd (maar op 27 augustus als de 28ste op een zondag valt). </p><p>Sinds 1874 is de <a href="/wiki/Koninklijke_Vereeniging_voor_Volksvermaken_Groningen" title="Koninklijke Vereeniging voor Volksvermaken Groningen">Koninklijke Vereeniging voor Volksvermaken Groningen</a> belast met de organisatie van het feest. De overheidsinstanties en veel bedrijven zijn dan gesloten. In 2007 werd het Gronings Ontzet bijgewoond door <a href="/wiki/Beatrix_der_Nederlanden" title="Beatrix der Nederlanden">Koningin Beatrix</a> in verband met het 150-jarig bestaan van het "Peerdenspul". Ze was ook in 1972, toen nog als <a href="/wiki/Prins" title="Prins">prinses</a>, aanwezig bij de herdenking. </p> <ul class="gallery mw-gallery-traditional"> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Prinses_Beatrix_aanwezig_bij_herdenking_Gronings_ontzet_driehonderd_jaar_geleden,_Bestanddeelnr_925-8333.jpg" class="mw-file-description" title="Prinses Beatrix bij de herdenking in 1972."><img alt="Prinses Beatrix bij de herdenking in 1972." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Prinses_Beatrix_aanwezig_bij_herdenking_Gronings_ontzet_driehonderd_jaar_geleden%2C_Bestanddeelnr_925-8333.jpg/120px-Prinses_Beatrix_aanwezig_bij_herdenking_Gronings_ontzet_driehonderd_jaar_geleden%2C_Bestanddeelnr_925-8333.jpg" decoding="async" width="120" height="80" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Prinses_Beatrix_aanwezig_bij_herdenking_Gronings_ontzet_driehonderd_jaar_geleden%2C_Bestanddeelnr_925-8333.jpg/180px-Prinses_Beatrix_aanwezig_bij_herdenking_Gronings_ontzet_driehonderd_jaar_geleden%2C_Bestanddeelnr_925-8333.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Prinses_Beatrix_aanwezig_bij_herdenking_Gronings_ontzet_driehonderd_jaar_geleden%2C_Bestanddeelnr_925-8333.jpg/240px-Prinses_Beatrix_aanwezig_bij_herdenking_Gronings_ontzet_driehonderd_jaar_geleden%2C_Bestanddeelnr_925-8333.jpg 2x" data-file-width="3684" data-file-height="2451" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Prinses Beatrix bij de herdenking in 1972.</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:GroningensOntzetVuurwerk2005.jpg" class="mw-file-description" title="Vuurwerk tijdens Groningens Ontzet in 2005."><img alt="Vuurwerk tijdens Groningens Ontzet in 2005." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/GroningensOntzetVuurwerk2005.jpg/120px-GroningensOntzetVuurwerk2005.jpg" decoding="async" width="120" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/GroningensOntzetVuurwerk2005.jpg/180px-GroningensOntzetVuurwerk2005.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/GroningensOntzetVuurwerk2005.jpg/240px-GroningensOntzetVuurwerk2005.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="768" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Vuurwerk tijdens Groningens Ontzet in 2005.</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Gronings_Ontzet_kermis3.jpg" class="mw-file-description" title="Kermis tijdens Gronings Ontzet in 2012."><img alt="Kermis tijdens Gronings Ontzet in 2012." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Gronings_Ontzet_kermis3.jpg/81px-Gronings_Ontzet_kermis3.jpg" decoding="async" width="81" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Gronings_Ontzet_kermis3.jpg/121px-Gronings_Ontzet_kermis3.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Gronings_Ontzet_kermis3.jpg/162px-Gronings_Ontzet_kermis3.jpg 2x" data-file-width="2272" data-file-height="3368" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Kermis tijdens Gronings Ontzet in 2012.</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:20140828_Toeschouwers_vuurwerk_Groningens_Ontzet_Emmasingel_Groningen_NL.jpg" class="mw-file-description" title="Toeschouwers bij het vuurwerk in 2014."><img alt="Toeschouwers bij het vuurwerk in 2014." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/20140828_Toeschouwers_vuurwerk_Groningens_Ontzet_Emmasingel_Groningen_NL.jpg/120px-20140828_Toeschouwers_vuurwerk_Groningens_Ontzet_Emmasingel_Groningen_NL.jpg" decoding="async" width="120" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/20140828_Toeschouwers_vuurwerk_Groningens_Ontzet_Emmasingel_Groningen_NL.jpg/180px-20140828_Toeschouwers_vuurwerk_Groningens_Ontzet_Emmasingel_Groningen_NL.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/20140828_Toeschouwers_vuurwerk_Groningens_Ontzet_Emmasingel_Groningen_NL.jpg/240px-20140828_Toeschouwers_vuurwerk_Groningens_Ontzet_Emmasingel_Groningen_NL.jpg 2x" data-file-width="3000" data-file-height="3000" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Toeschouwers bij het vuurwerk in 2014.</div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zie_ook">Zie ook</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gronings_Ontzet&veaction=edit&section=6" title="Bewerk dit kopje: Zie ook" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gronings_Ontzet&action=edit&section=6" title="De broncode bewerken van de sectie: Zie ook"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Alkmaars_Ontzet" class="mw-redirect" title="Alkmaars Ontzet">Alkmaars Ontzet</a></li> <li><a href="/wiki/Bourtange" title="Bourtange">Bourtange</a></li> <li><a href="/wiki/Grote_Griet" title="Grote Griet">Grote Griet</a></li> <li><a href="/wiki/Leidens_Ontzet" class="mw-redirect" title="Leidens Ontzet">Leidens Ontzet</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Externe_links">Externe links</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Gronings_Ontzet&veaction=edit&section=7" title="Bewerk dit kopje: Externe links" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Gronings_Ontzet&action=edit&section=7" title="De broncode bewerken van de sectie: Externe links"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.feestinstad.nl/">Officiële webpagina</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.dbnl.org/tekst/vond001dewe10_01/vond001dewe10_01_0121.htm">Lofdicht van Joost van den Vondel uit 1672</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130127143113/http://www.coevorden.nl/over-de-gemeente/geschiedenis/coevorden/jaartallen-en-gebeurtenissen/de-17e-eeuw/de-bevrijding-van-coevorden-1672/">Het ontzet van Coevorden</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://kaart1672.nl/">Verhalenkaart 1672</a></li></ul> <div class="interProject commons mw-list-item" style="display:none;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Gronings_Ontzet#mw-subcategories" class="extiw" title="commons:Category:Gronings Ontzet">Mediabestanden</a></div> <div class="interProjectTemplate interProject-klein toccolours noprint" style="box-sizing:border-box; display:flex; gap:1em; align-items:center; font-size:85%; clear:right; float:right; margin: 0 0 1em 1em; padding:0.5em; width:270px;"> <div style="min-width:fit-content;"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Commons-logo.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/25px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="25" height="34" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/38px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/50px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span></div> <div><a href="/wiki/Wikimedia_Commons" title="Wikimedia Commons">Commons</a> heeft mediabestanden in de categorie <i><b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Siege_of_Groningen_(1672)#mw-subcategories" class="extiw" title="commons:Category:Siege of Groningen (1672)">Siege of Groningen (1672)</a></b></i>.</div> </div> <div class="toccolours appendix" role="presentation" style="font-size:90%; margin:1em 0 -0.5em; clear:both;"> <div><span style="font-weight:bold">Bronnen, noten en/of referenties</span></div> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREF2015"><span style="font-variant:small-caps;">Wubby Luyendijk</span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nrc.nl/nieuws/2015/11/11/eet-smakelijk-vluchteling-1555481-a1078303">Eet smakelijk, vluchteling</a>. <i>NRC</i> (<span class="mw-formatted-date" title="2015-11-11">11 november 2015</span>). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20211104100354/https://www.nrc.nl/nieuws/2015/11/11/eet-smakelijk-vluchteling-1555481-a1078303">Gearchiveerd</a> op <span class="mw-formatted-date" title="2021-11-04">4 november 2021</span>. </span></span> </li> </ol></div></div> </div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1&useformat=desktop" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Overgenomen van "<a dir="ltr" href="https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Gronings_Ontzet&oldid=68403820">https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Gronings_Ontzet&oldid=68403820</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Categorie:Alles" title="Categorie:Alles">Categorieën</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:1672" title="Categorie:1672">1672</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Hollandse_Oorlog" title="Categorie:Hollandse Oorlog">Hollandse Oorlog</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Geschiedenis_van_Groningen_(provincie)" title="Categorie:Geschiedenis van Groningen (provincie)">Geschiedenis van Groningen (provincie)</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Geschiedenis_van_M%C3%BCnster" title="Categorie:Geschiedenis van Münster">Geschiedenis van Münster</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Geschiedenis_van_Groningen_(stad)" title="Categorie:Geschiedenis van Groningen (stad)">Geschiedenis van Groningen (stad)</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 19 nov 2024 om 18:17.</li> <li id="footer-info-copyright">De tekst is beschikbaar onder de licentie <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl">Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen</a>, er kunnen aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. Zie de <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/nl">gebruiksvoorwaarden</a> voor meer informatie.<br /> Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van de <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, een organisatie zonder winstoogmerk.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Privacybeleid</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia">Over Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Algemeen_voorbehoud">Disclaimers</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Gedragscode</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ontwikkelaars</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/nl.wikipedia.org">Statistieken</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookieverklaring</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//nl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Gronings_Ontzet&section=5&veaction=edit&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobiele weergave</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-5c59558b9d-zt8rb","wgBackendResponseTime":136,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.131","walltime":"0.235","ppvisitednodes":{"value":1819,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":20943,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":11689,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":13,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":5692,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 141.928 1 -total"," 32.54% 46.183 1 Sjabloon:Infobox_militair_conflict"," 30.31% 43.013 1 Sjabloon:Commonscatklein"," 29.83% 42.340 1 Sjabloon:Infobox_generiek"," 26.04% 36.959 1 Sjabloon:Zusterproject_box_klein"," 23.77% 33.731 2 Sjabloon:First_non_empty"," 17.98% 25.522 1 Sjabloon:Appendix"," 16.11% 22.868 1 Sjabloon:Wikidata_afbeelding"," 16.03% 22.749 1 Sjabloon:References"," 11.98% 17.004 2 Sjabloon:Wikidata"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.015","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":1056830,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-7649cfcddd-z68qr","timestamp":"20241127120731","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Gronings Ontzet","url":"https:\/\/nl.wikipedia.org\/wiki\/Gronings_Ontzet","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q681814","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q681814","author":{"@type":"Organization","name":"Bijdragers aan Wikimedia-projecten"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2003-08-28T11:19:12Z","dateModified":"2024-11-19T17:17:10Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/3\/33\/Siege_of_Groningen_%281672%29.gif","headline":"Groningse feestdag"}</script> </body> </html>