CINXE.COM

Léopold Sédar Senghor — Wikipédia

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="fr" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Léopold Sédar Senghor — Wikipédia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )frwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy", "wgMonthNames":["","janvier","février","mars","avril","mai","juin","juillet","août","septembre","octobre","novembre","décembre"],"wgRequestId":"8c9bbdd3-73df-4a86-a123-61be69be57e4","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Léopold_Sédar_Senghor","wgTitle":"Léopold Sédar Senghor","wgCurRevisionId":222616577,"wgRevisionId":222616577,"wgArticleId":5378,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Article avec source à lier","Article utilisant une Infobox","Article à référence nécessaire","Catégorie Commons avec lien local identique sur Wikidata","Article avec une section vide ou incomplète","Page utilisant P4717","Page utilisant P5645","Page utilisant P1289","Page utilisant P5341","Page utilisant P5344","Page utilisant P5641","Page pointant vers des bases externes","Page pointant vers des bases relatives à la littérature","Page utilisant P1331", "Page utilisant P701","Page utilisant P1808","Page utilisant P1045","Page pointant vers des bases relatives à la vie publique","Page utilisant P4514","Page utilisant P1266","Page utilisant P3980","Page pointant vers des bases relatives à l'audiovisuel","Page utilisant P1953","Page utilisant P434","Page utilisant P5882","Page pointant vers des bases relatives à la musique","Page utilisant P2383","Page utilisant P2732","Page pointant vers des bases relatives à la recherche","Page utilisant P1977","Page pointant vers des bases relatives au spectacle","Page utilisant P5273","Page pointant vers des bases relatives aux beaux-arts","Page utilisant P10780","Page pointant vers des bases relatives à plusieurs domaines","Page utilisant P6723","Page utilisant P1417","Page utilisant P5019","Page utilisant P8313","Page utilisant P7902","Page utilisant P6404","Page utilisant P4223","Page utilisant P6706","Page utilisant P1296","Page utilisant P7982","Page utilisant P7305","Page utilisant P3222", "Page utilisant P1284","Page utilisant P8349","Page utilisant P4342","Page utilisant P3365","Page utilisant P3219","Page utilisant P7666","Page utilisant P4124","Page pointant vers des dictionnaires ou encyclopédies généralistes","Article de Wikipédia avec notice d'autorité","Portail:Politique/Articles liés","Portail:Langue française et francophonie/Articles liés","Portail:Langues/Articles liés","Portail:Littérature française ou francophone/Articles liés","Portail:Littérature française/Articles liés","Portail:Littérature/Articles liés","Portail:France/Articles liés","Portail:Europe/Articles liés","Portail:Poésie/Articles liés","Portail:Académie française/Articles liés","Portail:Sérères/Articles liés","Portail:Afrique/Articles liés","Portail:Sénégal/Articles liés","Portail:Socialisme/Articles liés","Portail:XXe siècle/Articles liés","Portail:Époque contemporaine/Articles liés","Portail:Histoire/Articles liés","Wikipédia:Article biographique", "Portail:Biographie/Articles liés/Politique","Portail:Biographie/Articles liés/Culture et arts","Léopold Sédar Senghor","Président du Sénégal","Personnalité politique sénégalaise du XXe siècle","Ministre de la Quatrième République","Ministre de la Cinquième République","Poète sénégalais du XXe siècle","Écrivain sénégalais francophone","Écrivain francophone","Écrivain français du XXe siècle","Écrivain sénégalais du XXe siècle","Prince des poètes","Secrétaire d'État à la présidence du Conseil","Député français du Sénégal","Député de la première législature de la Quatrième République","Député de la deuxième législature de la Quatrième République","Député de la troisième législature de la Quatrième République","Membre de l'Assemblée constituante de 1945","Membre de l'Assemblée constituante de 1946","Sénateur de la Communauté","Prisonnier de guerre de la Seconde Guerre mondiale","Résistant français", "Personnalité du Bloc démocratique sénégalais","Député membre de la Section française de l'Internationale ouvrière","Personnalité du Bloc populaire sénégalais","Personnalité de l'Union progressiste sénégalaise","Personnalité du Parti socialiste (Sénégal)","Personnalité de la colonisation française","Sérères","Négritude","Docteur honoris causa de l'université Paris-Sorbonne","Docteur honoris causa de l'université Harvard","Docteur honoris causa de l'université Yale","Docteur honoris causa de l'université d'Oxford","Docteur honoris causa de l'Université de Montréal","Docteur honoris causa de l'Université Laval","Docteur honoris causa de l'université de Vienne","Docteur honoris causa de l'université de Padoue","Docteur honoris causa de l'université de Salzbourg","Docteur honoris causa de l'université de Strasbourg","Docteur honoris causa de l'université Johann Wolfgang Goethe de Francfort-sur-le-Main", "Docteur honoris causa de l'université Paris-Descartes","Docteur honoris causa de l'université de Bordeaux","Docteur honoris causa de l'université de Salamanque","Docteur honoris causa de l'université libanaise","Lauréat du prix Guillaume-Apollinaire","Lauréat du prix mondial Cino-Del-Duca","Lauréat du prix Prince-Pierre-de-Monaco","Lauréat du prix de la paix des libraires allemands","Membre de la commission du Dictionnaire de l'Académie française","Membre de l'Académie de Caen","Membre de l'Académie bavaroise des beaux-arts","Membre de l'Académie du royaume du Maroc","Grand-croix de l'ordre national du Lion du Sénégal","Grand-croix de l'ordre du Mérite (Sénégal)","Grand-croix de la Légion d'honneur","Grand-croix de l'ordre national du Mérite","Grand-croix avec collier de l'ordre de la Rose blanche","Commandeur des Arts et des Lettres","Commandeur des Palmes académiques","Chevalier de l'ordre de Pie IX","Chevalier de l'ordre du Lion d'or de la maison de Nassau", "Collier de l'ordre d'Isabelle la Catholique","Grand collier de l'ordre de Sant'Iago de l'Épée","Chevalier grand-croix au grand cordon de l'ordre du Mérite de la République italienne","Grand cordon de l'ordre de la République (Tunisie)","Récipiendaire de l'ordre du Mérite (Tunisie)","Récipiendaire de l'ordre du Mérite intellectuel (Maroc)","Narrateur de livre audio","Personnalité de la liste Portraits de France","Agrégé de grammaire","Étudiant de la faculté des lettres de Paris","Élève du lycée Louis-le-Grand","Naissance en octobre 1906","Naissance dans la région de Thiès","Naissance en Afrique-Occidentale française","Décès en décembre 2001","Décès dans le Calvados","Décès à 95 ans","Personnalité inhumée à Dakar","Francophonie au Sénégal"],"wgPageViewLanguage":"fr","wgPageContentLanguage":"fr","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Léopold_Sédar_Senghor","wgRelevantArticleId":5378,"wgIsProbablyEditable":true, "wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fr","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"fr"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":100000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q154545","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false, "wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ArchiveLinks","ext.gadget.Wdsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents", "ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fr&amp;modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fr&amp;modules=startup&amp;only=scripts&amp;raw=1&amp;skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fr&amp;modules=site.styles&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.16"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/L%C3%A9opold_Senghor%2C_Pic%2C_5.jpg/1200px-L%C3%A9opold_Senghor%2C_Pic%2C_5.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1805"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/L%C3%A9opold_Senghor%2C_Pic%2C_5.jpg/800px-L%C3%A9opold_Senghor%2C_Pic%2C_5.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="1203"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/L%C3%A9opold_Senghor%2C_Pic%2C_5.jpg/640px-L%C3%A9opold_Senghor%2C_Pic%2C_5.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="962"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Léopold Sédar Senghor — Wikipédia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fr.m.wikipedia.org/wiki/L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Modifier" href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipédia (fr)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fr.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fr.wikipedia.org/wiki/L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Flux Atom de Wikipédia" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes&amp;feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Léopold_Sédar_Senghor rootpage-Léopold_Sédar_Senghor skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Aller au contenu</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="Menu principal" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu principal" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu principal</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu principal</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">masquer</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigation </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal" title="Accueil général [z]" accesskey="z"><span>Accueil</span></a></li><li id="n-thema" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portail:Accueil"><span>Portails thématiques</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard" title="Affiche un article au hasard [x]" accesskey="x"><span>Article au hasard</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact"><span>Contact</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales"><span>Pages spéciales</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-Contribuer" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-Contribuer" > <div class="vector-menu-heading"> Contribuer </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-aboutwp" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Aide:D%C3%A9buter"><span>Débuter sur Wikipédia</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Aide:Accueil" title="Accès à l’aide"><span>Aide</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9" title="À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations"><span>Communauté</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes" title="Liste des modifications récentes sur le wiki [r]" accesskey="r"><span>Modifications récentes</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipédia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg" style="width: 7.4375em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="l&#039;encyclopédie libre" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Rechercher sur Wikipédia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Rechercher</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Rechercher sur Wikipédia" aria-label="Rechercher sur Wikipédia" autocapitalize="sentences" title="Rechercher sur Wikipédia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Spécial:Recherche"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Rechercher</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Outils personnels"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Apparence"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Modifier l&#039;apparence de la taille, de la largeur et de la couleur de la police de la page" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Apparence" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Apparence</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&amp;wmf_medium=sidebar&amp;wmf_campaign=fr.wikipedia.org&amp;uselang=fr" class=""><span>Faire un don</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&amp;returnto=L%C3%A9opold+S%C3%A9dar+Senghor" title="Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire." class=""><span>Créer un compte</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&amp;returnto=L%C3%A9opold+S%C3%A9dar+Senghor" title="Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]" accesskey="o" class=""><span>Se connecter</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Plus d’options" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Outils personnels" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Outils personnels</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu utilisateur" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&amp;wmf_medium=sidebar&amp;wmf_campaign=fr.wikipedia.org&amp;uselang=fr"><span>Faire un don</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&amp;returnto=L%C3%A9opold+S%C3%A9dar+Senghor" title="Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Créer un compte</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&amp;returnto=L%C3%A9opold+S%C3%A9dar+Senghor" title="Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Se connecter</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pages pour les contributeurs déconnectés <a href="/wiki/Aide:Premiers_pas" aria-label="En savoir plus sur la contribution"><span>en savoir plus</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions" title="Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]" accesskey="y"><span>Contributions</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions" title="La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]" accesskey="n"><span>Discussion</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Sommaire" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Sommaire</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">masquer</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Début</div> </a> </li> <li id="toc-Biographie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Biographie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Biographie</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Biographie-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Biographie</span> </button> <ul id="toc-Biographie-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Enfance_et_jeunesse_(1906-1928)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Enfance_et_jeunesse_(1906-1928)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>Enfance et jeunesse (1906-1928)</span> </div> </a> <ul id="toc-Enfance_et_jeunesse_(1906-1928)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Études_supérieures" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Études_supérieures"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>Études supérieures</span> </div> </a> <ul id="toc-Études_supérieures-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Début_de_carrière_dans_l&#039;enseignement" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Début_de_carrière_dans_l&#039;enseignement"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2.1</span> <span>Début de carrière dans l'enseignement</span> </div> </a> <ul id="toc-Début_de_carrière_dans_l&#039;enseignement-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Seconde_Guerre_mondiale_(1939-1945)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Seconde_Guerre_mondiale_(1939-1945)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2.2</span> <span>Seconde Guerre mondiale (1939-1945)</span> </div> </a> <ul id="toc-Seconde_Guerre_mondiale_(1939-1945)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Homme_d&#039;État" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Homme_d&#039;État"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3</span> <span>Homme d'État</span> </div> </a> <ul id="toc-Homme_d&#039;État-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Dans_la_France_coloniale_(1945-1960)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Dans_la_France_coloniale_(1945-1960)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3.1</span> <span>Dans la France coloniale (1945-1960)</span> </div> </a> <ul id="toc-Dans_la_France_coloniale_(1945-1960)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-République_parlementaire_bicéphale_(1960-1962)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#République_parlementaire_bicéphale_(1960-1962)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3.2</span> <span>République parlementaire bicéphale (1960-1962)</span> </div> </a> <ul id="toc-République_parlementaire_bicéphale_(1960-1962)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Crise_politique_et_institutionnelle_(1962-1963)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Crise_politique_et_institutionnelle_(1962-1963)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3.3</span> <span>Crise politique et institutionnelle (1962-1963)</span> </div> </a> <ul id="toc-Crise_politique_et_institutionnelle_(1962-1963)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Régime_présidentiel_fort_et_fin_du_multipartisme_(1963-1976)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Régime_présidentiel_fort_et_fin_du_multipartisme_(1963-1976)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3.4</span> <span>Régime présidentiel fort et fin du multipartisme (1963-1976)</span> </div> </a> <ul id="toc-Régime_présidentiel_fort_et_fin_du_multipartisme_(1963-1976)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Réinstauration_du_multipartisme_et_démission_anticipée_(1976-1980)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Réinstauration_du_multipartisme_et_démission_anticipée_(1976-1980)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3.5</span> <span>Réinstauration du multipartisme et démission anticipée (1976-1980)</span> </div> </a> <ul id="toc-Réinstauration_du_multipartisme_et_démission_anticipée_(1976-1980)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Francophonie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Francophonie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.4</span> <span>Francophonie</span> </div> </a> <ul id="toc-Francophonie-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Académicien_(1983)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Académicien_(1983)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.4.1</span> <span>Académicien (1983)</span> </div> </a> <ul id="toc-Académicien_(1983)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Obsèques_(2001)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Obsèques_(2001)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.5</span> <span>Obsèques (2001)</span> </div> </a> <ul id="toc-Obsèques_(2001)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Postérité" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Postérité"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.6</span> <span>Postérité</span> </div> </a> <ul id="toc-Postérité-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Poésie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Poésie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Poésie</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Poésie-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Poésie</span> </button> <ul id="toc-Poésie-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Négritude" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Négritude"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Négritude</span> </div> </a> <ul id="toc-Négritude-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Politique" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Politique"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Politique</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Politique-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Politique</span> </button> <ul id="toc-Politique-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Mandats_électifs" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Mandats_électifs"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Mandats électifs</span> </div> </a> <ul id="toc-Mandats_électifs-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Conseil_municipal" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Conseil_municipal"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1.1</span> <span>Conseil municipal</span> </div> </a> <ul id="toc-Conseil_municipal-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Assemblée_nationale" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Assemblée_nationale"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1.2</span> <span>Assemblée nationale</span> </div> </a> <ul id="toc-Assemblée_nationale-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Sénat_de_la_Communauté" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Sénat_de_la_Communauté"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1.3</span> <span>Sénat de la Communauté</span> </div> </a> <ul id="toc-Sénat_de_la_Communauté-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Présidence_de_la_République" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Présidence_de_la_République"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1.4</span> <span>Présidence de la République</span> </div> </a> <ul id="toc-Présidence_de_la_République-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Fonctions_gouvernementales" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Fonctions_gouvernementales"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Fonctions gouvernementales</span> </div> </a> <ul id="toc-Fonctions_gouvernementales-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Secrétaire_d’État" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Secrétaire_d’État"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2.1</span> <span>Secrétaire d’État</span> </div> </a> <ul id="toc-Secrétaire_d’État-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ministre_conseiller" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Ministre_conseiller"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2.2</span> <span>Ministre conseiller</span> </div> </a> <ul id="toc-Ministre_conseiller-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Une_reconnaissance_internationale" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Une_reconnaissance_internationale"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Une reconnaissance internationale</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Une_reconnaissance_internationale-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Une reconnaissance internationale</span> </button> <ul id="toc-Une_reconnaissance_internationale-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Décorations_sénégalaises" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Décorations_sénégalaises"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Décorations sénégalaises</span> </div> </a> <ul id="toc-Décorations_sénégalaises-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Décorations_étrangères" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Décorations_étrangères"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Décorations étrangères</span> </div> </a> <ul id="toc-Décorations_étrangères-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Doctorats_honoris_causa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Doctorats_honoris_causa"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.3</span> <span>Doctorats <i>honoris causa</i></span> </div> </a> <ul id="toc-Doctorats_honoris_causa-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Distinctions_académiques" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Distinctions_académiques"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.4</span> <span>Distinctions académiques</span> </div> </a> <ul id="toc-Distinctions_académiques-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Récompenses" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Récompenses"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.5</span> <span>Récompenses</span> </div> </a> <ul id="toc-Récompenses-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Hommages" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Hommages"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.6</span> <span>Hommages</span> </div> </a> <ul id="toc-Hommages-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Publications" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Publications"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Publications</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Publications-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Publications</span> </button> <ul id="toc-Publications-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Poèmes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Poèmes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>Poèmes</span> </div> </a> <ul id="toc-Poèmes-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Essais" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Essais"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2</span> <span>Essais</span> </div> </a> <ul id="toc-Essais-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Littérature_de_jeunesse" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Littérature_de_jeunesse"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.3</span> <span>Littérature de jeunesse</span> </div> </a> <ul id="toc-Littérature_de_jeunesse-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Articles_(sélection)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Articles_(sélection)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.4</span> <span>Articles (sélection)</span> </div> </a> <ul id="toc-Articles_(sélection)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Exposition" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Exposition"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Exposition</span> </div> </a> <ul id="toc-Exposition-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Voir_aussi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Voir_aussi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Voir aussi</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Voir_aussi-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Voir aussi</span> </button> <ul id="toc-Voir_aussi-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Bibliographie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliographie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1</span> <span>Bibliographie</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliographie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Discographie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Discographie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.2</span> <span>Discographie</span> </div> </a> <ul id="toc-Discographie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Filmographie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Filmographie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.3</span> <span>Filmographie</span> </div> </a> <ul id="toc-Filmographie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Vidéographie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Vidéographie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.4</span> <span>Vidéographie</span> </div> </a> <ul id="toc-Vidéographie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Articles_connexes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Articles_connexes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.5</span> <span>Articles connexes</span> </div> </a> <ul id="toc-Articles_connexes-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Liens_externes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Liens_externes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.6</span> <span>Liens externes</span> </div> </a> <ul id="toc-Liens_externes-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Notices_et_ressources" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Notices_et_ressources"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.6.1</span> <span>Notices et ressources</span> </div> </a> <ul id="toc-Notices_et_ressources-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Autres_liens_externes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Autres_liens_externes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.6.2</span> <span>Autres liens externes</span> </div> </a> <ul id="toc-Autres_liens_externes-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Notes_et_références" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Notes_et_références"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Notes et références</span> </div> </a> <ul id="toc-Notes_et_références-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Sommaire" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="Table des matières" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Basculer la table des matières" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Basculer la table des matières</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Léopold Sédar Senghor</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Aller à un article dans une autre langue. Disponible en 77 langues." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-77" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">77 langues</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%8A%E1%8A%A6%E1%8D%96%E1%88%8D%E1%8B%B5_%E1%88%B4%E1%8B%B3%E1%88%AD_%E1%88%B4%E1%8A%95%E1%8C%8E%E1%88%AD" title="ሊኦፖልድ ሴዳር ሴንጎር – amharique" lang="am" hreflang="am" data-title="ሊኦፖልድ ሴዳር ሴንጎር" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="amharique" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D9%8A%D9%88%D8%A8%D9%88%D9%84%D8%AF_%D8%B3%D9%86%D8%BA%D9%88%D8%B1" title="ليوبولد سنغور – arabe" lang="ar" hreflang="ar" data-title="ليوبولد سنغور" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabe" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D9%8A%D9%88%D8%A8%D9%88%D9%84%D8%AF_%D8%B3%D9%86%D8%AC%D9%88%D8%B1" title="ليوبولد سنجور – arabe égyptien" lang="arz" hreflang="arz" data-title="ليوبولد سنجور" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="arabe égyptien" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor" title="Léopold Sédar Senghor – asturien" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Léopold Sédar Senghor" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturien" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Leopold_Sedar_Senqor" title="Leopold Sedar Senqor – azerbaïdjanais" lang="az" hreflang="az" data-title="Leopold Sedar Senqor" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbaïdjanais" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B5%D0%B0%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%B4_%D0%A1%D0%B5%D0%B4%D0%B0%D1%80_%D0%A1%D0%B5%D0%BD%D0%B3%D0%BE%D1%80" title="Леапольд Седар Сенгор – biélorusse" lang="be" hreflang="be" data-title="Леапольд Седар Сенгор" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="biélorusse" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B5%D0%B0%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%B4_%D0%A1%D1%8D%D0%B4%D0%B0%D1%80_%D0%A1%D1%8D%D0%BD%D0%B3%D0%BE%D1%80" title="Леапольд Сэдар Сэнгор – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Леапольд Сэдар Сэнгор" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B5%D0%BE%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D0%B4_%D0%A1%D0%B5%D0%B4%D0%B0%D1%80_%D0%A1%D0%B5%D0%BD%D0%B3%D0%BE%D1%80" title="Леополд Седар Сенгор – bulgare" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Леополд Седар Сенгор" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bulgare" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor" title="Léopold Sédar Senghor – breton" lang="br" hreflang="br" data-title="Léopold Sédar Senghor" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="breton" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor" title="Léopold Sédar Senghor – catalan" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Léopold Sédar Senghor" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="catalan" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor" title="Léopold Sédar Senghor – tchèque" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Léopold Sédar Senghor" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="tchèque" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor" title="Léopold Sédar Senghor – gallois" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Léopold Sédar Senghor" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="gallois" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor" title="Léopold Sédar Senghor – danois" lang="da" hreflang="da" data-title="Léopold Sédar Senghor" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="danois" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dag mw-list-item"><a href="https://dag.wikipedia.org/wiki/Leopold_sedar_senghor" title="Leopold sedar senghor – Dagbani" lang="dag" hreflang="dag" data-title="Leopold sedar senghor" data-language-autonym="Dagbanli" data-language-local-name="Dagbani" class="interlanguage-link-target"><span>Dagbanli</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor" title="Léopold Sédar Senghor – allemand" lang="de" hreflang="de" data-title="Léopold Sédar Senghor" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="allemand" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9B%CE%B5%CE%BF%CF%80%CF%8C%CE%BB%CE%BD%CF%84_%CE%A3%CE%B5%CE%BD%CF%84%CE%AC%CF%81_%CE%A3%CE%B1%CE%BD%CE%B3%CE%BA%CF%8C%CF%81" title="Λεοπόλντ Σεντάρ Σανγκόρ – grec" lang="el" hreflang="el" data-title="Λεοπόλντ Σεντάρ Σανγκόρ" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="grec" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor" title="Léopold Sédar Senghor – anglais" lang="en" hreflang="en" data-title="Léopold Sédar Senghor" data-language-autonym="English" data-language-local-name="anglais" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor" title="Léopold Sédar Senghor – espéranto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Léopold Sédar Senghor" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="espéranto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor" title="Léopold Sédar Senghor – espagnol" lang="es" hreflang="es" data-title="Léopold Sédar Senghor" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="espagnol" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor" title="Léopold Sédar Senghor – basque" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Léopold Sédar Senghor" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="basque" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D8%A6%D9%88%D9%BE%D9%88%D9%84%D8%AF_%D8%B3%D8%AF%D8%A7%D8%B1_%D8%B3%D9%86%DA%AF%D9%88%D8%B1" title="لئوپولد سدار سنگور – persan" lang="fa" hreflang="fa" data-title="لئوپولد سدار سنگور" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="persan" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor" title="Léopold Sédar Senghor – finnois" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Léopold Sédar Senghor" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="finnois" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor" title="Léopold Sédar Senghor – galicien" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Léopold Sédar Senghor" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galicien" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gpe mw-list-item"><a href="https://gpe.wikipedia.org/wiki/L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor" title="Léopold Sédar Senghor – Ghanaian Pidgin" lang="gpe" hreflang="gpe" data-title="Léopold Sédar Senghor" data-language-autonym="Ghanaian Pidgin" data-language-local-name="Ghanaian Pidgin" class="interlanguage-link-target"><span>Ghanaian Pidgin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%9C%D7%90%D7%95%D7%A4%D7%95%D7%9C%D7%93_%D7%A1%D7%93%D7%90%D7%A8_%D7%A1%D7%A0%D7%92%D7%95%D7%A8" title="לאופולד סדאר סנגור – hébreu" lang="he" hreflang="he" data-title="לאופולד סדאר סנגור" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hébreu" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B2%E0%A5%87%E0%A4%93%E0%A4%AA%E0%A5%8B%E0%A4%B2%E0%A5%8D%E0%A4%A1_%E0%A4%B8%E0%A4%A6%E0%A4%B0_%E0%A4%B8%E0%A5%87%E0%A4%82%E0%A4%98%E0%A5%8B%E0%A4%B0" title="लेओपोल्ड सदर सेंघोर – hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="लेओपोल्ड सदर सेंघोर" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor" title="Léopold Sédar Senghor – croate" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Léopold Sédar Senghor" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="croate" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor" title="Léopold Sédar Senghor – créole haïtien" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Léopold Sédar Senghor" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="créole haïtien" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BC%D5%A5%D5%B8%D5%BA%D5%B8%D5%AC%D5%A4_%D5%8D%D5%A5%D5%A4%D5%A1%D6%80_%D5%8D%D5%A5%D5%B6%D5%A3%D5%B8%D6%80" title="Լեոպոլդ Սեդար Սենգոր – arménien" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Լեոպոլդ Սեդար Սենգոր" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="arménien" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor" title="Léopold Sédar Senghor – indonésien" lang="id" hreflang="id" data-title="Léopold Sédar Senghor" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonésien" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Leopold_Senghor" title="Leopold Senghor – ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Leopold Senghor" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor" title="Léopold Sédar Senghor – italien" lang="it" hreflang="it" data-title="Léopold Sédar Senghor" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="italien" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%AC%E3%82%AA%E3%83%9D%E3%83%BC%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%82%BB%E3%83%80%E3%83%BC%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%82%B5%E3%83%B3%E3%82%B4%E3%83%BC%E3%83%AB" title="レオポール・セダール・サンゴール – japonais" lang="ja" hreflang="ja" data-title="レオポール・セダール・サンゴール" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japonais" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%9E%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%93_%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%A0_%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%92%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98" title="ლეოპოლდ სედარ სენგორი – géorgien" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ლეოპოლდ სედარ სენგორი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="géorgien" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/L%C3%A9opold_Senghor" title="Léopold Senghor – Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Léopold Senghor" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target"><span>Kabɩyɛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ki mw-list-item"><a href="https://ki.wikipedia.org/wiki/L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor" title="Léopold Sédar Senghor – kikuyu" lang="ki" hreflang="ki" data-title="Léopold Sédar Senghor" data-language-autonym="Gĩkũyũ" data-language-local-name="kikuyu" class="interlanguage-link-target"><span>Gĩkũyũ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B5%D0%BE%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%B4_%D0%A1%D0%B5%D0%B4%D0%B0%D1%80_%D0%A1%D0%B5%D0%BD%D0%B3%D0%BE%D1%80" title="Леопольд Седар Сенгор – kazakh" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Леопольд Седар Сенгор" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="kazakh" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%9B%E1%9E%B8%E1%9E%94%E1%9F%89%E1%9E%BC%E1%9E%9B_%E1%9E%9F%E1%9F%8A%E1%9E%B8%E1%9E%8A%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9F%8A%E1%9E%B6%E1%9E%84%E1%9E%A0%E1%9F%90%E1%9E%9A" title="លីប៉ូល ស៊ីដាស៊ាងហ័រ – khmer" lang="km" hreflang="km" data-title="លីប៉ូល ស៊ីដាស៊ាងហ័រ" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="khmer" class="interlanguage-link-target"><span>ភាសាខ្មែរ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%A0%88%EC%98%A4%ED%8F%B4_%EC%84%B8%EB%8B%A4%EB%A5%B4_%EC%83%81%EA%B3%A0%EB%A5%B4" title="레오폴 세다르 상고르 – coréen" lang="ko" hreflang="ko" data-title="레오폴 세다르 상고르" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="coréen" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Leopoldus_S%C3%A9dar_Senghor" title="Leopoldus Sédar Senghor – latin" lang="la" hreflang="la" data-title="Leopoldus Sédar Senghor" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="latin" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor" title="Léopold Sédar Senghor – luxembourgeois" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Léopold Sédar Senghor" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="luxembourgeois" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ln mw-list-item"><a href="https://ln.wikipedia.org/wiki/L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor" title="Léopold Sédar Senghor – lingala" lang="ln" hreflang="ln" data-title="Léopold Sédar Senghor" data-language-autonym="Lingála" data-language-local-name="lingala" class="interlanguage-link-target"><span>Lingála</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Leopoldas_Sedaras_Sengoras" title="Leopoldas Sedaras Sengoras – lituanien" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Leopoldas Sedaras Sengoras" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="lituanien" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Leopolds_Sedars_Sengors" title="Leopolds Sedars Sengors – letton" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Leopolds Sedars Sengors" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="letton" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor" title="Léopold Sédar Senghor – malgache" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Léopold Sédar Senghor" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="malgache" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B5%D0%BE%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D0%B4_%D0%A1%D0%B5%D0%B4%D0%B0%D1%80_%D0%A1%D0%B5%D0%BD%D0%B3%D0%BE%D1%80" title="Леополд Седар Сенгор – macédonien" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Леополд Седар Сенгор" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="macédonien" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B2%E0%A4%BF%E0%A4%93%E0%A4%AA%E0%A5%8B%E0%A4%B2%E0%A5%8D%E0%A4%A1_%E0%A4%B8%E0%A5%87%E0%A4%A6%E0%A4%BE%E0%A4%B0_%E0%A4%B8%E0%A5%87%E0%A4%82%E0%A4%98%E0%A5%8B%E0%A4%B0" title="लिओपोल्ड सेदार सेंघोर – marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="लिओपोल्ड सेदार सेंघोर" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor" title="Léopold Sédar Senghor – mirandais" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Léopold Sédar Senghor" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="mirandais" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/L%C3%A9opold_Senghor" title="Léopold Senghor – néerlandais" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Léopold Senghor" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="néerlandais" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor" title="Léopold Sédar Senghor – norvégien bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Léopold Sédar Senghor" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norvégien bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor" title="Léopold Sédar Senghor – occitan" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Léopold Sédar Senghor" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="occitan" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%B2%E0%A9%80%E0%A8%93%E0%A8%AA%E0%A9%8B%E0%A8%B2%E0%A8%A1_%E0%A8%B8%E0%A9%88%E0%A8%A8%E0%A8%98%E0%A9%8B%E0%A8%B0" title="ਲੀਓਪੋਲਡ ਸੈਨਘੋਰ – pendjabi" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਲੀਓਪੋਲਡ ਸੈਨਘੋਰ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="pendjabi" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor" title="Léopold Sédar Senghor – polonais" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Léopold Sédar Senghor" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="polonais" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor" title="Léopold Sédar Senghor – portugais" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Léopold Sédar Senghor" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugais" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/L%C3%A9opold_Senghor" title="Léopold Senghor – quechua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Léopold Senghor" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="quechua" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor" title="Léopold Sédar Senghor – roumain" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Léopold Sédar Senghor" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="roumain" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%BD%D0%B3%D0%BE%D1%80,_%D0%9B%D0%B5%D0%BE%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%B4_%D0%A1%D0%B5%D0%B4%D0%B0%D1%80" title="Сенгор, Леопольд Седар – russe" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Сенгор, Леопольд Седар" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="russe" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor" title="Léopold Sédar Senghor – écossais" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Léopold Sédar Senghor" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="écossais" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor" title="Léopold Sédar Senghor – serbo-croate" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Léopold Sédar Senghor" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbo-croate" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor" title="Léopold Sédar Senghor – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Léopold Sédar Senghor" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor" title="Léopold Sédar Senghor – slovaque" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Léopold Sédar Senghor" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="slovaque" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor" title="Léopold Sédar Senghor – slovène" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Léopold Sédar Senghor" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="slovène" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B5%D0%BE%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D0%B4_%D0%A1%D0%B5%D0%B4%D0%B0%D1%80_%D0%A1%D0%B5%D0%BD%D0%B3%D0%BE%D1%80" title="Леополд Седар Сенгор – serbe" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Леополд Седар Сенгор" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbe" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/L%C3%A9opold_Senghor" title="Léopold Senghor – suédois" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Léopold Senghor" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="suédois" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Leopold_Sedar_Senghor" title="Leopold Sedar Senghor – swahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Leopold Sedar Senghor" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="swahili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B8%AD%E0%B8%AD%E0%B8%9B%E0%B8%AD%E0%B8%A5_%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%94%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%8C_%E0%B8%8B%E0%B9%87%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C" title="เลออปอล เซดาร์ ซ็องกอร์ – thaï" lang="th" hreflang="th" data-title="เลออปอล เซดาร์ ซ็องกอร์" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="thaï" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor" title="Léopold Sédar Senghor – turc" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Léopold Sédar Senghor" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turc" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B5%D0%BE%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%B4_%D0%A1%D0%B5%D0%B4%D0%B0%D1%80_%D0%A1%D0%B5%D0%BD%D0%B3%D0%BE%D1%80" title="Леопольд Седар Сенгор – ukrainien" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Леопольд Седар Сенгор" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukrainien" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D8%A6%D9%88%D9%BE%D9%88%D9%84%DA%88_%D8%B3%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1_%D8%B3%DB%8C%D9%86%DA%AF%D9%88%D8%B1" title="لئوپولڈ سیدار سینگور – ourdou" lang="ur" hreflang="ur" data-title="لئوپولڈ سیدار سینگور" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="ourdou" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/L%C3%A9opold_Senghor" title="Léopold Senghor – vénitien" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Léopold Senghor" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="vénitien" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor" title="Léopold Sédar Senghor – vietnamien" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Léopold Sédar Senghor" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="vietnamien" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor" title="Léopold Sédar Senghor – waray" lang="war" hreflang="war" data-title="Léopold Sédar Senghor" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="waray" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wo mw-list-item"><a href="https://wo.wikipedia.org/wiki/Leopool_Sedaar_Sengoor" title="Leopool Sedaar Sengoor – wolof" lang="wo" hreflang="wo" data-title="Leopool Sedaar Sengoor" data-language-autonym="Wolof" data-language-local-name="wolof" class="interlanguage-link-target"><span>Wolof</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%88%A9%E5%A5%A5%E6%B3%A2%E5%BE%B7%C2%B7%E5%A1%9E%E8%BE%BE%E5%B0%94%C2%B7%E6%A1%91%E6%88%88%E5%B0%94" title="利奥波德·塞达尔·桑戈尔 – wu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="利奥波德·塞达尔·桑戈尔" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="wu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor" title="Léopold Sédar Senghor – yoruba" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Léopold Sédar Senghor" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="yoruba" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%88%A9%E5%A5%A5%E6%B3%A2%E5%BE%B7%C2%B7%E5%A1%9E%E8%BE%BE%E5%B0%94%C2%B7%E6%A1%91%E6%88%88%E5%B0%94" title="利奥波德·塞达尔·桑戈尔 – chinois" lang="zh" hreflang="zh" data-title="利奥波德·塞达尔·桑戈尔" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chinois" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%88%A9%E5%A5%A7%E6%B3%A2%E5%BE%B7%C2%B7%E5%A1%9E%E9%81%94%E7%88%BE%C2%B7%E6%A1%91%E5%93%A5" title="利奧波德·塞達爾·桑哥 – cantonais" lang="yue" hreflang="yue" data-title="利奧波德·塞達爾·桑哥" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="cantonais" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q154545#sitelinks-wikipedia" title="Modifier les liens interlangues" class="wbc-editpage">Modifier les liens</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Espaces de noms"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor" title="Voir le contenu de la page [c]" accesskey="c"><span>Article</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Discussion:L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor" rel="discussion" title="Discussion au sujet de cette page de contenu [t]" accesskey="t"><span>Discussion</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Modifier la variante de langue" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">français</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Affichages"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor"><span>Lire</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;veaction=edit" title="Modifier cette page [v]" accesskey="v"><span>Modifier</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;action=edit" title="Modifier le wikicode de cette page [e]" accesskey="e"><span>Modifier le code</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;action=history" title="Historique des versions de cette page [h]" accesskey="h"><span>Voir l’historique</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Outils de la page"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Outils" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Outils</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Outils</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">masquer</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Plus d’options" > <div class="vector-menu-heading"> Actions </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor"><span>Lire</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;veaction=edit" title="Modifier cette page [v]" accesskey="v"><span>Modifier</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;action=edit" title="Modifier le wikicode de cette page [e]" accesskey="e"><span>Modifier le code</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;action=history"><span>Voir l’historique</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Général </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor" title="Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]" accesskey="j"><span>Pages liées</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor" rel="nofollow" title="Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]" accesskey="k"><span>Suivi des pages liées</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//fr.wikipedia.org/wiki/Aide:Importer_un_fichier" title="Téléverser des fichiers [u]" accesskey="u"><span>Téléverser un fichier</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;oldid=222616577" title="Adresse permanente de cette version de cette page"><span>Lien permanent</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;action=info" title="Davantage d’informations sur cette page"><span>Informations sur la page</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&amp;page=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;id=222616577&amp;wpFormIdentifier=titleform" title="Informations sur la manière de citer cette page"><span>Citer cette page</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&amp;url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FL%25C3%25A9opold_S%25C3%25A9dar_Senghor"><span>Obtenir l'URL raccourcie</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&amp;url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FL%25C3%25A9opold_S%25C3%25A9dar_Senghor"><span>Télécharger le code QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Imprimer / exporter </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&amp;bookcmd=book_creator&amp;referer=L%C3%A9opold+S%C3%A9dar+Senghor"><span>Créer un livre</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&amp;page=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;action=show-download-screen"><span>Télécharger comme PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;printable=yes" title="Version imprimable de cette page [p]" accesskey="p"><span>Version imprimable</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Dans d’autres projets </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikiquote mw-list-item"><a href="https://fr.wikiquote.org/wiki/L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor" hreflang="fr"><span>Wikiquote</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q154545" title="Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]" accesskey="g"><span>Élément Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Outils de la page"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Apparence"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Apparence</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">masquer</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Un article de Wikipédia, l&#039;encyclopédie libre.</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="fr" dir="ltr"><div class="bandeau-container metadata homonymie hatnote"><div class="bandeau-cell bandeau-icone" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Aide:Homonymie" title="Aide:Homonymie"><img alt="Page d’aide sur l’homonymie" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/20px-Logo_disambig.svg.png" decoding="async" width="20" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/30px-Logo_disambig.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/40px-Logo_disambig.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="375" /></a></span></div><div class="bandeau-cell" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"> <p>Pour les articles homonymes, voir <a href="/wiki/Senghor" class="mw-disambig" title="Senghor">Senghor</a>. </p> </div></div> <div class="bandeau-container metadata bandeau-article bandeau-niveau-modere"><figure class="mw-halign-right noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Mod%C3%A8le:Sources_%C3%A0_lier" title="Si ce bandeau n&#39;est plus pertinent, retirez-le. Cliquez ici pour en savoir plus."><img alt="Si ce bandeau n&#39;est plus pertinent, retirez-le. Cliquez ici pour en savoir plus." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/12px-Info_Simple.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/18px-Info_Simple.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/24px-Info_Simple.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a><figcaption>Si ce bandeau n'est plus pertinent, retirez-le. Cliquez ici pour en savoir plus.</figcaption></figure><div class="bandeau-cell bandeau-icone" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:2017-fr.wp-orange-source.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/2017-fr.wp-orange-source.svg/45px-2017-fr.wp-orange-source.svg.png" decoding="async" width="45" height="45" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/2017-fr.wp-orange-source.svg/68px-2017-fr.wp-orange-source.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/2017-fr.wp-orange-source.svg/90px-2017-fr.wp-orange-source.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span></div><div class="bandeau-cell" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"> <p><strong class="bandeau-titre">Certaines informations figurant dans cet article ou cette section devraient être mieux reliées aux sources mentionnées dans les sections «&#160;Bibliographie&#160;», «&#160;Sources&#160;» ou «&#160;Liens externes&#160;»</strong> <small>(<time class="nowrap" datetime="2024-02" data-sort-value="2024-02">février 2024</time>).</small> </p> <div class="nomobile"> Vous pouvez améliorer la <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:V%C3%A9rifiabilit%C3%A9" title="Wikipédia:Vérifiabilité">vérifiabilité</a> en <a href="/wiki/Mod%C3%A8le:Sources_%C3%A0_lier/Explication" title="Modèle:Sources à lier/Explication">associant ces informations à des références</a> à l'aide d'<a href="/wiki/Aide:Note" title="Aide:Note">appels de notes</a>.</div> </div></div> <p class="mw-empty-elt"> </p> <table class="infobox_v2 infobox infobox--frwiki noarchive"> <tbody><tr> <td colspan="2" class="entete defaut" style="background-color:#0033CC;color:#FFF;">Léopold Sédar Senghor </td></tr> <tr><td colspan="2" style="text-align:center; line-height: 1.5em;"><span typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/Fichier:L%C3%A9opold_Senghor,_Pic,_5.jpg" class="mw-file-description"><img alt="Illustration." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/L%C3%A9opold_Senghor%2C_Pic%2C_5.jpg/220px-L%C3%A9opold_Senghor%2C_Pic%2C_5.jpg" decoding="async" width="220" height="331" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/L%C3%A9opold_Senghor%2C_Pic%2C_5.jpg/330px-L%C3%A9opold_Senghor%2C_Pic%2C_5.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/L%C3%A9opold_Senghor%2C_Pic%2C_5.jpg/440px-L%C3%A9opold_Senghor%2C_Pic%2C_5.jpg 2x" data-file-width="2394" data-file-height="3600" /></a></span> <br />Léopold Sédar Senghor en 1975. </td></tr> <tr><th colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#0033CC; color:#FFF">Fonctions</th></tr> <tr> <th colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#BFC5F9; color:#000000"><a href="/wiki/Pr%C3%A9sident_de_la_r%C3%A9publique_du_S%C3%A9n%C3%A9gal" title="Président de la république du Sénégal">Président de la république du Sénégal</a></th></tr> <tr> <td colspan="2" style="text-align:center;"><b><time class="nowrap date-lien" datetime="1960-09-07" data-sort-value="1960-09-07"><a href="/wiki/7_septembre" title="7 septembre">7</a> <a href="/wiki/Septembre_1960" title="Septembre 1960">septembre</a> <a href="/wiki/1960" title="1960">1960</a></time> – <time class="nowrap date-lien" datetime="1980-12-31" data-sort-value="1980-12-31"><a href="/wiki/31_d%C3%A9cembre" title="31 décembre">31</a> <a href="/wiki/D%C3%A9cembre_1980" title="Décembre 1980">décembre</a> <a href="/wiki/1980" title="1980">1980</a></time><br /><small>(<span data-sort-value="&amp;0000000000007420" class="datasortkey">20&#160;ans, 3&#160;mois et 24&#160;jours</span>)</small></b></td> </tr><tr> <th scope="row">Élection </th> <td><time class="nowrap" datetime="1960-09-05" data-sort-value="1960-09-05">5 septembre 1960</time><br /><small>(par l’Assemblée fédérale)</small> </td> </tr> <tr> <th scope="row">Réélection </th> <td><a href="/wiki/%C3%89lection_pr%C3%A9sidentielle_s%C3%A9n%C3%A9galaise_de_1963" title="Élection présidentielle sénégalaise de 1963"><abbr class="abbr" title="Premier">1<sup>er</sup></abbr> décembre 1963</a><br /><small>(au <a href="/wiki/Suffrage_universel" title="Suffrage universel">suffrage universel</a>)</small><br /><a href="/wiki/%C3%89lection_pr%C3%A9sidentielle_s%C3%A9n%C3%A9galaise_de_1968" title="Élection présidentielle sénégalaise de 1968">25 février 1968</a><br /><a href="/wiki/%C3%89lection_pr%C3%A9sidentielle_s%C3%A9n%C3%A9galaise_de_1973" title="Élection présidentielle sénégalaise de 1973">28 janvier 1973</a><br /><a href="/wiki/%C3%89lection_pr%C3%A9sidentielle_s%C3%A9n%C3%A9galaise_de_1978" title="Élection présidentielle sénégalaise de 1978">26 février 1978</a> </td> </tr> <tr> <th scope="row">Premier ministre </th> <td><a href="/wiki/Abdou_Diouf" title="Abdou Diouf">Abdou Diouf</a> </td> </tr> <tr> <th scope="row">Président du Conseil </th> <td><a href="/wiki/Mamadou_Dia" title="Mamadou Dia">Mamadou Dia</a> </td> </tr> <tr> <th scope="row">Prédécesseur </th> <td><i>Poste créé</i> </td> </tr> <tr> <th scope="row">Successeur </th> <td><a href="/wiki/Abdou_Diouf" title="Abdou Diouf">Abdou Diouf</a> </td> </tr> <tr> <th colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#BFC5F9; color:#000000">Titulaire du <a href="/wiki/Liste_des_membres_de_l%27Acad%C3%A9mie_fran%C3%A7aise#Fauteuil_16" title="Liste des membres de l&#39;Académie française">fauteuil 16</a> de l’<a href="/wiki/Acad%C3%A9mie_fran%C3%A7aise" title="Académie française">Académie française</a></th></tr> <tr> <td colspan="2" style="text-align:center;"><b><time class="nowrap date-lien" datetime="1983-06-02" data-sort-value="1983-06-02"><a href="/wiki/2_juin" title="2 juin">2</a> <a href="/wiki/Juin_1983" title="Juin 1983">juin</a> <a href="/wiki/1983" title="1983">1983</a></time> – <time class="nowrap date-lien" datetime="2001-12-20" data-sort-value="2001-12-20"><a href="/wiki/20_d%C3%A9cembre" title="20 décembre">20</a> <a href="/wiki/D%C3%A9cembre_2001" title="Décembre 2001">décembre</a> <a href="/wiki/2001" title="2001">2001</a></time><br /><small>(<span data-sort-value="&amp;0000000000006777" class="datasortkey">18&#160;ans, 6&#160;mois et 19&#160;jours</span>)</small></b></td> </tr><tr> <th scope="row">Prédécesseur </th> <td><a href="/wiki/Antoine_de_L%C3%A9vis-Mirepoix" title="Antoine de Lévis-Mirepoix">Antoine de Lévis-Mirepoix</a> </td> </tr> <tr> <th scope="row">Successeur </th> <td><a href="/wiki/Val%C3%A9ry_Giscard_d%27Estaing" title="Valéry Giscard d&#39;Estaing">Valéry Giscard d'Estaing</a> </td> </tr> <tr> <th colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#BFC5F9; color:#000000"><a href="/wiki/D%C3%A9put%C3%A9_fran%C3%A7ais" title="Député français">Député français</a></th></tr> <tr> <td colspan="2" style="text-align:center;"><b><time class="nowrap date-lien" datetime="1945-11-06" data-sort-value="1945-11-06"><a href="/wiki/6_novembre" title="6 novembre">6</a> <a href="/wiki/Novembre_1945" title="Novembre 1945">novembre</a> <a href="/wiki/1945" title="1945">1945</a></time> – <time class="nowrap date-lien" datetime="1959-07-15" data-sort-value="1959-07-15"><a href="/wiki/15_juillet" title="15 juillet">15</a> <a href="/wiki/Juillet_1959" title="Juillet 1959">juillet</a> <a href="/wiki/1959" title="1959">1959</a></time><br /><small>(<span data-sort-value="&amp;0000000000004999" class="datasortkey">13&#160;ans, 8&#160;mois et 9&#160;jours</span>)</small></b></td> </tr><tr> <th scope="row">Élection </th> <td><a href="/wiki/%C3%89lections_constituantes_de_1945_dans_les_colonies_du_S%C3%A9n%C3%A9gal_et_de_Mauritanie" title="Élections constituantes de 1945 dans les colonies du Sénégal et de Mauritanie">21 octobre 1945</a> </td> </tr> <tr> <th scope="row">Réélection </th> <td><a href="/wiki/%C3%89lections_constituantes_de_1946_dans_les_colonies_du_S%C3%A9n%C3%A9gal_et_de_Mauritanie" title="Élections constituantes de 1946 dans les colonies du Sénégal et de Mauritanie">2 juin 1946</a><br /><a href="/wiki/%C3%89lections_l%C3%A9gislatives_de_1946_dans_le_territoire_du_S%C3%A9n%C3%A9gal" title="Élections législatives de 1946 dans le territoire du Sénégal">10 novembre 1946</a><br /><a href="/wiki/%C3%89lections_l%C3%A9gislatives_de_1951_dans_le_territoire_du_S%C3%A9n%C3%A9gal" title="Élections législatives de 1951 dans le territoire du Sénégal">17 juin 1951</a><br /><a href="/wiki/%C3%89lections_l%C3%A9gislatives_de_1956_dans_le_territoire_du_S%C3%A9n%C3%A9gal" title="Élections législatives de 1956 dans le territoire du Sénégal">2 janvier 1956</a> </td> </tr> <tr> <th scope="row">Circonscription </th> <td><a href="/wiki/Territoire_du_S%C3%A9n%C3%A9gal" title="Territoire du Sénégal">Sénégal</a> </td> </tr> <tr> <th scope="row">Législature </th> <td><a href="/wiki/Assembl%C3%A9e_constituante_de_1945" title="Assemblée constituante de 1945"><abbr class="abbr" title="première">I<sup>re</sup></abbr> Constituante</a><br /> <a href="/wiki/Assembl%C3%A9e_constituante_de_1946" title="Assemblée constituante de 1946"><abbr class="abbr" title="Deuxième">II<sup>e</sup></abbr> Constituante</a><br /> <a href="/wiki/Ire_l%C3%A9gislature_de_la_Quatri%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise" title="Ire législature de la Quatrième République française">I<sup>re</sup></a>, <a href="/wiki/IIe_l%C3%A9gislature_de_la_Quatri%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise" title="IIe législature de la Quatrième République française">II<sup>e</sup></a> et <a href="/wiki/IIIe_l%C3%A9gislature_de_la_Quatri%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise" title="IIIe législature de la Quatrième République française">III<sup>e</sup></a> <small>(<a href="/wiki/Quatri%C3%A8me_R%C3%A9publique_(France)" title="Quatrième République (France)">Quatrième République</a>)</small><br /> <a href="/wiki/Ire_l%C3%A9gislature_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise" title="Ire législature de la Cinquième République française">I<sup>re</sup></a> <small>(<a href="/wiki/Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_(France)" title="Cinquième République (France)">Cinquième République</a>)</small> </td> </tr> <tr> <th scope="row">Groupe politique </th> <td><a href="/wiki/Groupe_socialiste_(Assembl%C3%A9e_nationale)" title="Groupe socialiste (Assemblée nationale)">SOC</a> <small>(1945-1948)</small><br /><a href="/wiki/Ind%C3%A9pendants_d%27outre-mer" title="Indépendants d&#39;outre-mer">IOM</a> <small>(1948-1958)</small> </td> </tr> <tr> <th colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#BFC5F9; color:#000000"><a href="/wiki/Pr%C3%A9sident" title="Président">Président</a> de l’assemblée de la <a href="/wiki/F%C3%A9d%C3%A9ration_du_Mali" title="Fédération du Mali">Fédération du Mali</a></th></tr> <tr> <td colspan="2" style="text-align:center;"><b><time class="nowrap date-lien" datetime="01-17" data-sort-value="01-17"><a href="/wiki/17_janvier" title="17 janvier">17 janvier</a></time> – <time class="nowrap date-lien" datetime="1960-08-20" data-sort-value="1960-08-20"><a href="/wiki/20_ao%C3%BBt" title="20 août">20</a> <a href="/wiki/Ao%C3%BBt_1960" title="Août 1960">août</a> <a href="/wiki/1960" title="1960">1960</a></time><br /><small>(<span data-sort-value="&amp;0000000000000216" class="datasortkey">7&#160;mois et 3&#160;jours</span>)</small></b></td> </tr><tr> <th scope="row">Prédécesseur </th> <td><i>Fonction créée</i> </td> </tr> <tr> <th scope="row">Successeur </th> <td><i>Fonction supprimée</i> </td> </tr> <tr> <th colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#BFC5F9; color:#000000"><a href="/wiki/Ministre" title="Ministre">Ministre</a> conseiller de la <a href="/wiki/France" title="France">République française</a></th></tr> <tr> <td colspan="2" style="text-align:center;"><b><time class="nowrap date-lien" datetime="1959-07-23" data-sort-value="1959-07-23"><a href="/wiki/23_juillet" title="23 juillet">23</a> <a href="/wiki/Juillet_1959" title="Juillet 1959">juillet</a> <a href="/wiki/1959" title="1959">1959</a></time> – <time class="nowrap date-lien" datetime="1961-05-19" data-sort-value="1961-05-19"><a href="/wiki/19_mai" title="19 mai">19</a> <a href="/wiki/Mai_1961" title="Mai 1961">mai</a> <a href="/wiki/1961" title="1961">1961</a></time><br /><small>(<span data-sort-value="&amp;0000000000000666" class="datasortkey">1&#160;an, 9&#160;mois et 26&#160;jours</span>)</small></b></td> </tr><tr> <th scope="row">Président </th> <td><a href="/wiki/Charles_de_Gaulle" title="Charles de Gaulle">Charles de Gaulle</a> </td> </tr> <tr> <th scope="row">Gouvernement </th> <td><a href="/wiki/Gouvernement_Michel_Debr%C3%A9" class="mw-redirect" title="Gouvernement Michel Debré">Michel Debré</a> </td> </tr> <tr> <th colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#BFC5F9; color:#000000"><a href="/wiki/Secr%C3%A9taire_d%27%C3%89tat_(France)" title="Secrétaire d&#39;État (France)">Secrétaire d'État</a> à la <a href="/wiki/Pr%C3%A9sident_du_Conseil_(France)" class="mw-redirect" title="Président du Conseil (France)">présidence du Conseil des ministres français</a></th></tr> <tr> <td colspan="2" style="text-align:center;"><b><time class="nowrap date-lien" datetime="1955-03-01" data-sort-value="1955-03-01"><a href="/wiki/1er_mars" title="1er mars">1<sup>er</sup></a> <a href="/wiki/Mars_1955" title="Mars 1955">mars</a> <a href="/wiki/1955" title="1955">1955</a></time> – <time class="nowrap date-lien" datetime="1956-01-24" data-sort-value="1956-01-24"><a href="/wiki/24_janvier" title="24 janvier">24</a> <a href="/wiki/Janvier_1956" title="Janvier 1956">janvier</a> <a href="/wiki/1956" title="1956">1956</a></time><br /><small>(<span data-sort-value="&amp;0000000000000329" class="datasortkey">10&#160;mois et 23&#160;jours</span>)</small></b></td> </tr><tr> <th scope="row">Président </th> <td><a href="/wiki/Ren%C3%A9_Coty" title="René Coty">René Coty</a> </td> </tr> <tr> <th scope="row">Gouvernement </th> <td><a href="/wiki/Gouvernement_Edgar_Faure_(2)" class="mw-redirect" title="Gouvernement Edgar Faure (2)">Edgar Faure II</a> </td> </tr> <tr> <th colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#BFC5F9; color:#000000">Maire de <a href="/wiki/Thi%C3%A8s" title="Thiès">Thiès</a></th></tr> <tr> <td colspan="2" style="text-align:center;"><b><time class="nowrap date-lien" datetime="1956-12-01" data-sort-value="1956-12-01"><a href="/wiki/1er_d%C3%A9cembre" title="1er décembre">1<sup>er</sup></a> <a href="/wiki/D%C3%A9cembre_1956" title="Décembre 1956">décembre</a> <a href="/wiki/1956" title="1956">1956</a></time> – <time class="nowrap date-lien" datetime="1960-07-31" data-sort-value="1960-07-31"><a href="/wiki/31_juillet" title="31 juillet">31</a> <a href="/wiki/Juillet_1960" title="Juillet 1960">juillet</a> <a href="/wiki/1960" title="1960">1960</a></time><br /><small>(<span data-sort-value="&amp;0000000000001338" class="datasortkey">3&#160;ans, 7&#160;mois et 30&#160;jours</span>)</small></b></td> </tr><tr> <th scope="row">Prédécesseur </th> <td><i>Aucun</i> </td> </tr> <tr> <th scope="row">Successeur </th> <td>Ousmane Ngom </td> </tr> <tr> <th colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#0033CC; color:#FFF">Biographie</th></tr> <tr> <th scope="row"><span class="nowrap">Date de naissance</span> </th> <td><time class="nowrap date-lien bday" datetime="1906-10-09" data-sort-value="1906-10-09"><a href="/wiki/9_octobre" title="9 octobre">9</a> <a href="/wiki/Octobre_1906" title="Octobre 1906">octobre</a> <a href="/wiki/1906" title="1906">1906</a></time> </td> </tr> <tr> <th scope="row"><span class="nowrap">Lieu de naissance</span> </th> <td><a href="/wiki/Joal" class="mw-redirect" title="Joal">Joal</a> (<a href="/wiki/Afrique-Occidentale_fran%C3%A7aise" title="Afrique-Occidentale française">AOF</a>) </td> </tr> <tr> <th scope="row"><span class="nowrap">Date de décès</span> </th> <td><time class="nowrap date-lien dday" datetime="2001-12-20" data-sort-value="2001-12-20"><a href="/wiki/20_d%C3%A9cembre" title="20 décembre">20</a> <a href="/wiki/D%C3%A9cembre_2001" title="Décembre 2001">décembre</a> <a href="/wiki/2001" title="2001">2001</a></time> (à 95&#160;ans) </td> </tr> <tr> <th scope="row"><span class="nowrap">Lieu de décès</span> </th> <td><a href="/wiki/Verson" title="Verson">Verson</a> (<a href="/wiki/France" title="France">France</a>) </td> </tr> <tr> <th scope="row">Sépulture </th> <td><a href="/wiki/Cimeti%C3%A8re_Bel-Air" title="Cimetière Bel-Air">Cimetière Bel-Air</a> (<a href="/wiki/Dakar" title="Dakar">Dakar</a>) </td> </tr> <tr> <th scope="row">Nationalité </th> <td><a href="/wiki/France" title="France">Française</a><br /><a href="/wiki/S%C3%A9n%C3%A9gal" title="Sénégal">Sénégalaise</a> </td> </tr> <tr> <th scope="row"><span class="nowrap">Parti politique</span> </th> <td><a href="/wiki/Bloc_d%C3%A9mocratique_s%C3%A9n%C3%A9galais" title="Bloc démocratique sénégalais">BDS</a> <small>(1948-1957)</small><br /><a href="/wiki/Bloc_populaire_s%C3%A9n%C3%A9galais" title="Bloc populaire sénégalais">BPS</a> <small>(1957-1958)</small> <br /><a href="/wiki/Union_progressiste_s%C3%A9n%C3%A9galaise" title="Union progressiste sénégalaise">UPS</a> <small>(1958-1976)</small> <br /><a href="/wiki/Parti_socialiste_(S%C3%A9n%C3%A9gal)" title="Parti socialiste (Sénégal)">PS</a> <small>(1976-2001)</small> </td> </tr> <tr> <th scope="row">Père </th> <td>Basile Diogoye Senghor </td> </tr> <tr> <th scope="row">Mère </th> <td>Gnilane Ndiémé Bakhoum </td> </tr> <tr> <th scope="row">Conjoint </th> <td>Ginette Éboué <small>(1946-1956)</small> <br /> <a href="/wiki/Colette_Senghor" title="Colette Senghor">Colette Hubert</a> <small>(1957-2001)</small> </td> </tr> <tr> <th scope="row">Enfants </th> <td>Francis-Arphang <br /> Guy-Wali <br /> Philippe-Maguilen </td> </tr> <tr> <th scope="row">Profession </th> <td><a href="/wiki/Po%C3%A8te" title="Poète">Poète</a><br /><a href="/wiki/%C3%89crivain" title="Écrivain">Écrivain</a> </td> </tr> <tr> <th scope="row">Religion </th> <td><a href="/wiki/Catholicisme" title="Catholicisme">Catholicisme</a> </td> </tr> <tr> <td colspan="2" style="text-align:center;"><div class="clear" style="clear:both;"></div> <hr /></td> </tr><tr> <td colspan="2" align="center"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Coat_of_arms_of_Senegal.svg" class="mw-file-description" title="Léopold Sédar Senghor"><img alt="Léopold Sédar Senghor" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Coat_of_arms_of_Senegal.svg/110px-Coat_of_arms_of_Senegal.svg.png" decoding="async" width="110" height="131" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Coat_of_arms_of_Senegal.svg/165px-Coat_of_arms_of_Senegal.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Coat_of_arms_of_Senegal.svg/220px-Coat_of_arms_of_Senegal.svg.png 2x" data-file-width="914" data-file-height="1085" /></a></span></td> </tr><tr> <td colspan="2" style="text-align:center;"><a href="/wiki/Liste_des_pr%C3%A9sidents_du_S%C3%A9n%C3%A9gal" title="Liste des présidents du Sénégal">Présidents de la république du Sénégal</a></td> </tr><tr> <td class="navigation-only" colspan="2" style="border-top: 2px #0033CC solid; font-size: 80%; background:inherit; color: inherit; text-align: right;"><span class="plainlinks" style="float:left;"><a class="external text" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;action=edit&amp;section=0"><span class="infodoc">modifier</span></a></span>&#160;<span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Mod%C3%A8le:Infobox_Personnalit%C3%A9_politique" title="Consultez la documentation du modèle"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/12px-Info_Simple.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/18px-Info_Simple.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/24px-Info_Simple.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span></td> </tr> </tbody></table> <p><b>Léopold Sédar Senghor</b> (<style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r216827669">.mw-parser-output .prononciation>a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/8a/Loudspeaker.svg")center left no-repeat;background-size:11px 11px;padding-left:15px;font-size:smaller}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .prononciation>a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Antu_audio-volume-medium.svg/11px-Antu_audio-volume-medium.svg.png")center left no-repeat}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .prononciation>a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Antu_audio-volume-medium.svg/11px-Antu_audio-volume-medium.svg.png")center left no-repeat}}</style><sup class="prononciation noprint"><a href="/wiki/Fichier:LL-Q150_(fra)-Aboubacarkhoraa-L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor.wav" title="Fichier:LL-Q150 (fra)-Aboubacarkhoraa-Léopold Sédar Senghor.wav">Écouter</a></sup>), né le <time class="nowrap bday" datetime="1906-10-09" data-sort-value="1906-10-09">9 octobre 1906</time> à <a href="/wiki/Joal-Fadiouth" title="Joal-Fadiouth">Joal</a> (<a href="/wiki/Colonie_du_S%C3%A9n%C3%A9gal" title="Colonie du Sénégal">Sénégal, AOF</a>) et mort le <time class="nowrap dday" datetime="2001-12-20" data-sort-value="2001-12-20">20 décembre 2001</time> à <a href="/wiki/Verson" title="Verson">Verson</a> (<a href="/wiki/France" title="France">France</a>), est un <a href="/wiki/Homme_d%27%C3%89tat" title="Homme d&#39;État">homme d'État</a> <a href="/wiki/France" title="France">français</a> puis <a href="/wiki/S%C3%A9n%C3%A9gal" title="Sénégal">sénégalais</a>, <a href="/wiki/Liste_chronologique_de_po%C3%A8tes_importants_(toutes_langues)" class="mw-redirect" title="Liste chronologique de poètes importants (toutes langues)">poète</a>, <a href="/wiki/%C3%89crivain" title="Écrivain">écrivain</a> et premier <a href="/wiki/Pr%C3%A9sident_de_la_r%C3%A9publique_du_S%C3%A9n%C3%A9gal" title="Président de la république du Sénégal">président de la république du Sénégal</a>. Il est ministre en France avant l'<a href="/wiki/Ind%C3%A9pendance_(politique)" title="Indépendance (politique)">indépendance</a> du Sénégal et est le premier <a href="/wiki/Afrique" title="Afrique">Africain</a> à siéger à l'<a href="/wiki/Acad%C3%A9mie_fran%C3%A7aise" title="Académie française">Académie française</a>. </p><p>Il est le symbole de la coopération entre la France et ses anciennes <a href="/wiki/Empire_colonial" title="Empire colonial">colonies</a> pour ses partisans ou du <a href="/wiki/N%C3%A9ocolonialisme" title="Néocolonialisme">néocolonialisme</a> français en Afrique pour ses détracteurs. </p><p> Sa <a href="/wiki/Po%C3%A9sie" title="Poésie">poésie</a>, fondée sur le chant de la parole incantatoire, est construite sur l'espoir de créer une Civilisation de l'Universel, fédérant les traditions par-delà leurs différences. Par ailleurs, il approfondit le concept de <a href="/wiki/N%C3%A9gritude" title="Négritude">négritude</a>, notion introduite par <a href="/wiki/Aim%C3%A9_C%C3%A9saire" title="Aimé Césaire">Aimé Césaire</a> qui la définit ainsi&#160;: </p><blockquote> <p>«&#160;La négritude est la simple reconnaissance du fait d’être Noir, et l’acceptation de ce fait, de notre destin de Noir, de notre histoire et de notre culture<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite_crochet">[</span>1<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>.&#160;» </p> </blockquote> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Biographie">Biographie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;veaction=edit&amp;section=1" title="Modifier la section : Biographie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;action=edit&amp;section=1" title="Modifier le code source de la section : Biographie"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Enfance_et_jeunesse_(1906-1928)"><span id="Enfance_et_jeunesse_.281906-1928.29"></span>Enfance et jeunesse (1906-1928)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;veaction=edit&amp;section=2" title="Modifier la section : Enfance et jeunesse (1906-1928)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;action=edit&amp;section=2" title="Modifier le code source de la section : Enfance et jeunesse (1906-1928)"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Léopold Sédar Senghor naît le <time class="nowrap" datetime="1906-10-09" data-sort-value="1906-10-09">9 octobre 1906</time><sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> à <a href="/wiki/Joal-Fadiouth" title="Joal-Fadiouth">Joal</a>, petite ville côtière située au sud de <a href="/wiki/Mbour" title="Mbour">Mbour</a>, <a href="/wiki/S%C3%A9n%C3%A9gal" title="Sénégal">Sénégal</a>. Son père, Basile Diogoye Senghor, est un commerçant catholique. Originaire de <a href="/wiki/Djilor" title="Djilor">Djilor</a>, sa mère, Gnilane Ndiémé Bakhoum, morte en 1948, que Senghor appelle dans <i>Élégies</i> «&#160;Nyilane la douce&#160;», appartient à l'ethnie sérère et à la lignée <i>Tabor</i>. C'est la troisième épouse de Basile Diogoye Senghor, avec lequel elle a quatre filles et deux garçons. Le prénom sérère <i>Sédar</i> signifie «&#160;qu’on ne peut humilier&#160;». Son prénom catholique «&#160;Léopold&#160;» lui fut donné par son père en souvenir de <a href="/wiki/L%C3%A9opold_Angrand" title="Léopold Angrand">Léopold Angrand</a>, riche commerçant métis ami et employeur ponctuel de son père<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite_crochet">[</span>3<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Avant son baptême, Sédar Gnilane (il était alors d'usage que le prénom du fils fût accompagné de celui de sa mère), futur Léopold, passe les premières années de sa vie chez sa famille maternelle, les Bakhoum. Puis de retour chez son père, le jeune Léopold fréquente plus tard la maison catholique de Joal (auprès du père Dubois) où il apprend le catéchisme et les premiers rudiments de la langue française. Senghor commence ses études au Sénégal, d'abord chez les <a href="/wiki/P%C3%A8res_Spiritains" class="mw-redirect" title="Pères Spiritains">Pères Spiritains</a> à <a href="/wiki/Ngazobil" title="Ngazobil">Ngazobil</a> pendant six ans, puis à Dakar au collège-séminaire <a href="/wiki/Fran%C3%A7ois_Libermann" title="François Libermann">François Libermann</a> et au cours secondaire de la rue Vincens, qui s'appellera plus tard le lycée Van-Vollenhoven et aujourd'hui lycée <a href="/wiki/Lamine_Gu%C3%A8ye" class="mw-redirect" title="Lamine Guèye">Lamine-Guèye</a>. Il est déjà passionné de littérature française. Bon élève, il réussit le baccalauréat, notamment grâce au français et au latin. Le directeur du lycée et ses professeurs recommandent d'envoyer Senghor poursuivre ses études en France. Il obtient une demi-bourse de l'administration coloniale et quitte pour la première fois le Sénégal à l'âge de 22 ans. Il appartient à la petite minorité d’élèves destinée à constituer l'élite noire de la colonie<sup id="cite_ref-:1_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-:1-4"><span class="cite_crochet">[</span>4<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Études_supérieures"><span id=".C3.89tudes_sup.C3.A9rieures"></span>Études supérieures</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;veaction=edit&amp;section=3" title="Modifier la section : Études supérieures" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;action=edit&amp;section=3" title="Modifier le code source de la section : Études supérieures"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Senghor arrive à <a href="/wiki/Paris" title="Paris">Paris</a> en <a href="/wiki/1928" title="1928">1928</a>. Cela marque le début de «&#160;seize années d’errance&#160;», selon ses dires. Il étudie en classes préparatoires littéraires au <a href="/wiki/Lyc%C3%A9e_Louis-le-Grand" title="Lycée Louis-le-Grand">lycée Louis-le-Grand</a> (grâce à l'aide du député du Sénégal <a href="/wiki/Blaise_Diagne" title="Blaise Diagne">Blaise Diagne</a>) et également à la <a href="/wiki/Facult%C3%A9_des_lettres_de_Paris" title="Faculté des lettres de Paris">faculté des lettres</a> de l'<a href="/wiki/Nouvelle_universit%C3%A9_de_Paris" class="mw-redirect" title="Nouvelle université de Paris">université de Paris</a>. À Louis-le-Grand, il côtoie <a href="/wiki/Paul_Guth" title="Paul Guth">Paul Guth</a>, <a href="/wiki/Henri_Queff%C3%A9lec" title="Henri Queffélec">Henri Queffélec</a>, <a href="/wiki/Robert_Verdier" title="Robert Verdier">Robert Verdier</a> et <a href="/wiki/Georges_Pompidou" title="Georges Pompidou">Georges Pompidou</a>, avec qui il se lie d'amitié. Il y rencontre également <a href="/wiki/Aim%C3%A9_C%C3%A9saire" title="Aimé Césaire">Aimé Césaire</a> pour la toute première fois. Il obtient en 1931 une licence de lettres<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite_crochet">[</span>5<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Début_de_carrière_dans_l'enseignement"><span id="D.C3.A9but_de_carri.C3.A8re_dans_l.27enseignement"></span>Début de carrière dans l'enseignement</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;veaction=edit&amp;section=4" title="Modifier la section : Début de carrière dans l&#039;enseignement" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;action=edit&amp;section=4" title="Modifier le code source de la section : Début de carrière dans l&#039;enseignement"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>En 1935, il réussit le concours d'<a href="/wiki/Agr%C3%A9gation_de_grammaire" title="Agrégation de grammaire">agrégation de grammaire</a><sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite_crochet">[</span>6<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> après une première tentative sans succès. Il est le premier Africain lauréat de ce concours. Pour s'y présenter il a dû faire une demande de citoyenneté<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite_crochet">[</span>7<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, qu'il obtient grâce à l'appui de Blaise Diagne. Il possédait auparavant le statut de sujet français<sup id="cite_ref-:2_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-:2-8"><span class="cite_crochet">[</span>8<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Il commence sa carrière de professeur de lettres classiques<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite_crochet">[</span>9<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> au <a href="/wiki/Lyc%C3%A9e_Descartes_(Tours)" title="Lycée Descartes (Tours)">lycée Descartes</a> à <a href="/wiki/Tours" title="Tours">Tours</a>, puis est muté, en octobre 1938, au <a href="/wiki/Lyc%C3%A9e_Marcelin-Berthelot" title="Lycée Marcelin-Berthelot">lycée Marcelin-Berthelot</a> de <a href="/wiki/Saint-Maur-des-Foss%C3%A9s" title="Saint-Maur-des-Fossés">Saint-Maur-des-Fossés</a>, dans la région parisienne (une stèle y commémore son passage). Outre ses activités d'enseignant, il suit des cours de <a href="/wiki/Linguistique" title="Linguistique">linguistique</a> négro-africaine dispensés par <a href="/wiki/Lilias_Homburger" title="Lilias Homburger">Lilias Homburger</a> à l'<a href="/wiki/%C3%89cole_pratique_des_hautes_%C3%A9tudes" title="École pratique des hautes études">École pratique des hautes études</a> et ceux de <a href="/wiki/Marcel_Cohen" title="Marcel Cohen">Marcel Cohen</a>, <a href="/wiki/Marcel_Mauss" title="Marcel Mauss">Marcel Mauss</a> et de <a href="/wiki/Paul_Rivet" title="Paul Rivet">Paul Rivet</a> à l'<a href="/wiki/Institut_d%27ethnologie" title="Institut d&#39;ethnologie">Institut d'ethnologie</a> de l'<a href="/wiki/Nouvelle_universit%C3%A9_de_Paris" class="mw-redirect" title="Nouvelle université de Paris">université de Paris</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Seconde_Guerre_mondiale_(1939-1945)"><span id="Seconde_Guerre_mondiale_.281939-1945.29"></span>Seconde Guerre mondiale (1939-1945)</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;veaction=edit&amp;section=5" title="Modifier la section : Seconde Guerre mondiale (1939-1945)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;action=edit&amp;section=5" title="Modifier le code source de la section : Seconde Guerre mondiale (1939-1945)"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>En <a href="/wiki/1939" title="1939">1939</a>, Senghor est enrôlé comme fantassin de <a href="/wiki/Deuxi%C3%A8me_classe" title="Deuxième classe"><abbr class="abbr" title="Deuxième">2<sup>e</sup></abbr>&#160;classe</a> au <a href="/wiki/3e_r%C3%A9giment_d%27infanterie_coloniale" class="mw-redirect" title="3e régiment d&#39;infanterie coloniale"><abbr class="abbr" title="Troisième">3<sup>e</sup></abbr>&#160;régiment d'infanterie coloniale</a>. Le <time class="nowrap" datetime="1940-06-20" data-sort-value="1940-06-20">20 juin 1940</time>, il est arrêté et fait prisonnier par les Allemands à <a href="/wiki/La_Charit%C3%A9-sur-Loire" title="La Charité-sur-Loire">La Charité-sur-Loire</a> (selon son propre récit) ou à <a href="/wiki/Villabon" title="Villabon">Villabon</a> (selon ses documents de captivité). Il est interné dans divers camps de prisonniers (<a href="/wiki/Romilly" class="mw-disambig" title="Romilly">Romilly</a>, <a href="/wiki/Troyes" title="Troyes">Troyes</a>, <a href="/wiki/Amiens" title="Amiens">Amiens</a>). Il est ensuite transféré au <a href="/wiki/Frontstalag_230" class="mw-redirect" title="Frontstalag 230">Frontstalag 230</a> de <a href="/wiki/Poitiers" title="Poitiers">Poitiers</a>, un camp de prisonniers réservé aux troupes coloniales<sup id="cite_ref-Scheck_10-0" class="reference"><a href="#cite_note-Scheck-10"><span class="cite_crochet">[</span>10<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Les Allemands voulaient le fusiller le jour même de son incarcération ainsi que les autres soldats noirs présents<sup class="need_ref_tag" style="padding-left:2px;"><a href="/wiki/Aide:R%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Aide:Référence nécessaire"><span title="Ce passage nécessite une référence ; voir l&#39;aide.">&#91;réf.&#160;nécessaire&#93;</span></a></sup>. Ils échappent à ce massacre en s'écriant «&#160;Vive la France, vive l’Afrique noire&#160;»<sup class="need_ref_tag" style="padding-left:2px;"><a href="/wiki/Aide:R%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Aide:Référence nécessaire"><span title="Ce passage nécessite une référence ; voir l&#39;aide.">&#91;réf.&#160;nécessaire&#93;</span></a></sup>. Les Allemands baissent leurs armes car un officier français leur fait comprendre qu'un massacre purement raciste nuirait à l'honneur de la race aryenne et de l'armée allemande<sup class="need_ref_tag" style="padding-left:2px;"><a href="/wiki/Aide:R%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Aide:Référence nécessaire"><span title="Ce passage nécessite une référence ; voir l&#39;aide.">&#91;réf.&#160;nécessaire&#93;</span></a></sup>. D'après son récit, Senghor facilite l'évasion de deux soldats français et est transféré au camp des As à <a href="/wiki/Saint-M%C3%A9dard-en-Jalles" title="Saint-Médard-en-Jalles">Saint-Médard-en-Jalles</a>, près de Bordeaux (selon le chercheur allemand Raffael Scheck son récit est douteux et il est probable que son transfert soit lié à un regroupement administratif<sup id="cite_ref-Scheck_10-1" class="reference"><a href="#cite_note-Scheck-10"><span class="cite_crochet">[</span>10<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>). Il y est emprisonné du 5 novembre 1941 jusqu'en début d'année 1942<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite_crochet">[</span>11<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> où il est libéré, pour cause de maladie. Au total, Senghor passe deux ans dans les camps de prisonniers, temps qu'il consacre à la rédaction de poèmes dont <i><a href="/wiki/Hosties_noires" title="Hosties noires">Hosties noires</a></i><sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite_crochet">[</span>12<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Il reprend ses activités d'enseignant et participe à la <a href="/wiki/R%C3%A9sistance_int%C3%A9rieure_fran%C3%A7aise" title="Résistance intérieure française">résistance</a> dans le cadre du <a href="/wiki/Front_national_(R%C3%A9sistance)" title="Front national (Résistance)">Front national universitaire</a><sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite_crochet">[</span>13<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Homme_d'État"><span id="Homme_d.27.C3.89tat"></span>Homme d'État</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;veaction=edit&amp;section=6" title="Modifier la section : Homme d&#039;État" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;action=edit&amp;section=6" title="Modifier le code source de la section : Homme d&#039;État"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Dans_la_France_coloniale_(1945-1960)"><span id="Dans_la_France_coloniale_.281945-1960.29"></span>Dans la France coloniale (1945-1960)</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;veaction=edit&amp;section=7" title="Modifier la section : Dans la France coloniale (1945-1960)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;action=edit&amp;section=7" title="Modifier le code source de la section : Dans la France coloniale (1945-1960)"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Au lendemain de la <a href="/wiki/Seconde_Guerre_mondiale" title="Seconde Guerre mondiale">Seconde Guerre mondiale</a>, il reprend la chaire de <a href="/wiki/Linguistique" title="Linguistique">linguistique</a> à l’<a href="/wiki/%C3%89cole_nationale_de_la_France_d%27outre-mer" title="École nationale de la France d&#39;outre-mer">École nationale de la France d'outre-mer</a> qu'il occupe jusqu'à l'<a href="/wiki/Ind%C3%A9pendance_(politique)" title="Indépendance (politique)">indépendance</a> du <a href="/wiki/S%C3%A9n%C3%A9gal" title="Sénégal">Sénégal</a> en 1960. Au cours d'un de ses voyages de recherche sur la poésie <a href="/wiki/S%C3%A9r%C3%A8re_(langue)" title="Sérère (langue)">sérère</a> au Sénégal, le chef de file local des socialistes, <a href="/wiki/Amadou_Lamine-Gu%C3%A8ye" title="Amadou Lamine-Guèye">Lamine Guèye</a>, lui propose d'être candidat à la députation. Senghor accepte et est élu député à l'<a href="/wiki/Assembl%C3%A9e_nationale_(France)" title="Assemblée nationale (France)">Assemblée nationale française</a>, où les colonies viennent d'obtenir le droit d'être représentées. Représentant la <a href="/wiki/Liste_des_d%C3%A9put%C3%A9s_du_S%C3%A9n%C3%A9gal_et_de_la_Mauritanie" title="Liste des députés du Sénégal et de la Mauritanie">circonscription du Sénégal et de la Mauritanie</a>, il se démarque de Lamine Guèye au sujet de la <a href="/wiki/Gr%C3%A8ves_g%C3%A9n%C3%A9rales_s%C3%A9n%C3%A9galaises_de_1945-1946_et_de_1947-1948" title="Grèves générales sénégalaises de 1945-1946 et de 1947-1948">grève des cheminots</a> de la ligne <a href="/wiki/Dakar" title="Dakar">Dakar</a>-<a href="/wiki/Niger" title="Niger">Niger</a>. Guèye vote contre car le mouvement social paralyse la colonie alors que Senghor soutient le mouvement, ce qui lui vaut une grande popularité. </p><p>Il souhaite une réforme du système colonial, ce qui le conduit à publier en janvier 1945 "La Communauté impériale française", dont les propositions rejoignent celles d'<a href="/wiki/Henri_Laurentie" title="Henri Laurentie">Henri Laurentie</a><sup id="cite_ref-:2_8-1" class="reference"><a href="#cite_note-:2-8"><span class="cite_crochet">[</span>8<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Opposé à l'indépendance des colonies, il milite pour que l'<a href="/wiki/Union_fran%C3%A7aise" title="Union française">Union française</a> constitue «&#160;une maison familiale, où il y aura sans doute un ainé, mais où les frères et les sœurs vivront vraiment dans l'égalité&#160;». Cette position très modérée est conforme à celle de son parti, la <a href="/wiki/Section_fran%C3%A7aise_de_l%27Internationale_ouvri%C3%A8re" title="Section française de l&#39;Internationale ouvrière">Section française de l'Internationale ouvrière</a> (SFIO), et tend à occulter la question des droits politiques réels des colonisés<sup id="cite_ref-:2_8-2" class="reference"><a href="#cite_note-:2-8"><span class="cite_crochet">[</span>8<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Le <time class="nowrap" datetime="1946-09-12" data-sort-value="1946-09-12">12 septembre 1946</time>, Senghor se marie avec Ginette Éboué (<a href="/wiki/1923" title="1923">1923</a>-<a href="/wiki/1992" title="1992">1992</a>) —&#160;dont il avait connu les frères quand il était prisonnier de guerre<sup id="cite_ref-LM2019_14-0" class="reference"><a href="#cite_note-LM2019-14"><span class="cite_crochet">[</span>14<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>&#160;—, qui est attachée parlementaire au cabinet du ministre de la France d'Outre-mer et fille de <a href="/wiki/F%C3%A9lix_%C3%89bou%C3%A9" title="Félix Éboué">Félix Éboué</a>, ancien gouverneur général de l'<a href="/wiki/Afrique-%C3%89quatoriale_fran%C3%A7aise" title="Afrique-Équatoriale française">Afrique-Équatoriale française</a> (AEF). De leur union naissent deux fils&#160;: Francis-Arphang (né le <time class="nowrap" datetime="1947-07-20" data-sort-value="1947-07-20">20 juillet 1947</time>) et Guy-Wali (né le <time class="nowrap" datetime="1948-09-28" data-sort-value="1948-09-28">28 septembre 1948</time>, décédé en 1983 à la suite d'une chute du cinquième étage de son appartement de Paris. Senghor lui consacre le poème «&#160;Chants pour Naëtt&#160;», repris dans le recueil de poèmes <i>Nocturnes</i> sous le titre «&#160;Chants pour Signare&#160;»<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite_crochet">[</span>15<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>). </p><p>Il n'est pas présent en octobre 1946 au congrès fondateur du <a href="/wiki/Rassemblement_d%C3%A9mocratique_africain" title="Rassemblement démocratique africain">Rassemblement démocratique africain</a> (RDA) à <a href="/wiki/Bamako" title="Bamako">Bamako</a> du fait des pressions du ministre la France d’Outre-mer <a href="/wiki/Marius_Moutet" title="Marius Moutet">Marius Moutet</a>. Revenant sur cet épisode, il incrimine alternativement le communisme du RDA et l'autoritarisme de la SFIO, tout en précisant&#160;: <span class="citation">«&#160;mais je dois en toute modestie faire mon autocritique jusqu'au bout. Mon tort a été d'obéir aux ordres qui m’étaient imposés de l'extérieur<sup id="cite_ref-:2_8-3" class="reference"><a href="#cite_note-:2-8"><span class="cite_crochet">[</span>8<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>.&#160;»</span> </p><p>Fort de son succès, il quitte en 1948 la section africaine de la SFIO qui avait soutenu financièrement en grande partie le mouvement social, et fonde avec <a href="/wiki/Mamadou_Dia" title="Mamadou Dia">Mamadou Dia</a> le <a href="/wiki/Bloc_d%C3%A9mocratique_s%C3%A9n%C3%A9galais" title="Bloc démocratique sénégalais">Bloc démocratique sénégalais</a> (1948), qui remporta les élections législatives de <a href="/wiki/1951" title="1951">1951</a>. Lamine Guèye perd son siège. La même année, il écrit le poème <i>Tiaroye</i>, réagissant au <a href="/wiki/Massacre_de_Thiaroye" title="Massacre de Thiaroye">massacre de Thiaroye</a>&#160;; une fois président, il ne fait aucune démarche pour obtenir justice pour les tirailleurs assassinés ce jour-là<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite_crochet">[</span>16<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Il se rapproche de <a href="/wiki/Louis-Paul_Aujoulat" title="Louis-Paul Aujoulat">Louis-Paul Aujoulat</a>, député conservateur du Cameroun, et constitue avec lui un nouveau bloc parlementaire entrant en concurrence avec celui du RDA. Il est partisan d'un modèle associatif d'union des États confédérés au sujet des territoires africains, s'opposant à <a href="/wiki/F%C3%A9lix_Houphou%C3%ABt-Boigny" title="Félix Houphouët-Boigny">Félix Houphouët-Boigny</a>, qui préférait les territoires aux fédérations<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite_crochet">[</span>17<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. À cette époque, <a href="/wiki/Fran%C3%A7ois_Mitterrand" title="François Mitterrand">François Mitterrand</a> le décrit dans un rapport confidentiel comme un <span class="citation">«&#160;homme de valeur qui peut être inquiétant&#160;» et estime que «&#160;dans dix ans, il sera la principale personnalité du Sénégal.&#160;»</span> Le ministre de la France d’outre-mer, <a href="/wiki/Pierre_Pflimlin" title="Pierre Pflimlin">Pierre Pflimlin</a>, juge pour sa part&#160;: <span class="citation">«&#160;Senghor est un homme loyal. Sa pensée est parfois ondoyante mais, à mon avis, il n’est pas dangereux au point de vue français<sup id="cite_ref-:2_8-4" class="reference"><a href="#cite_note-:2-8"><span class="cite_crochet">[</span>8<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>.&#160;»</span> </p><p>Réélu député en 1951 comme indépendant d'Outre-mer, il est secrétaire d'État à la présidence du Conseil dans le <a href="/wiki/Gouvernement_Edgar_Faure_(2)" class="mw-redirect" title="Gouvernement Edgar Faure (2)">gouvernement Edgar Faure</a> du <time class="nowrap" datetime="1955-03-01" data-sort-value="1955-03-01"><abbr class="abbr" title="premier">1<sup>er</sup></abbr> mars 1955</time> au <time class="nowrap" datetime="1956-02-01" data-sort-value="1956-02-01"><abbr class="abbr" title="premier">1<sup>er</sup></abbr> février 1956</time>, devient maire de <a href="/wiki/Thi%C3%A8s" title="Thiès">Thiès</a> au Sénégal en novembre 1956, puis ministre conseiller du <a href="/wiki/Gouvernement_Michel_Debr%C3%A9" class="mw-redirect" title="Gouvernement Michel Debré">gouvernement Michel Debré</a>, du <time class="nowrap" datetime="1959-07-23" data-sort-value="1959-07-23">23 juillet 1959</time> au <time class="nowrap" datetime="1961-05-19" data-sort-value="1961-05-19">19 mai 1961</time><sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite_crochet">[</span>18<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Il fut aussi membre de la commission chargée d’élaborer la constitution de la Cinquième République, conseiller général du Sénégal, membre du Grand Conseil de l'Afrique occidentale française et membre de l'<a href="/wiki/Assembl%C3%A9e_parlementaire_du_Conseil_de_l%27Europe" title="Assemblée parlementaire du Conseil de l&#39;Europe">Assemblée parlementaire du Conseil de l'Europe</a>. </p><p>Plutôt malheureuse, son union avec Ginette se conclut par un divorce en 1955-1956<sup id="cite_ref-LM2019_14-1" class="reference"><a href="#cite_note-LM2019-14"><span class="cite_crochet">[</span>14<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, au terme d'un long procès devant les autorités ecclésiastiques qui avait abouti à déclarer nul — fait rare — ce premier mariage. Il s'était remarié l'année suivante avec Colette Hubert<sup id="cite_ref-LM2019_14-2" class="reference"><a href="#cite_note-LM2019-14"><span class="cite_crochet">[</span>14<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, une Française née en 1925 de l'union de Jean Roger Hubert et Marie Thaïs Daniel de Betteville, originaire de Normandie, avec qui il eut un fils, Philippe-Maguilen (<time class="nowrap" datetime="1958-10-17" data-sort-value="1958-10-17">17 octobre 1958</time> - <time class="nowrap" datetime="1981-06-04" data-sort-value="1981-06-04">4 juin 1981</time>), mort dans un accident de la circulation<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite_crochet">[</span>19<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite_crochet">[</span>20<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> à Dakar. Il consacre le recueil <i>Lettres d'Hivernage</i> à sa seconde épouse. Senghor fait paraître en 1964 le premier d'une série de cinq volumes intitulée <i>Liberté</i>. Ce sont des recueils de discours, allocutions, essais et préfaces. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Flag_of_Mali_(1959%E2%80%931961).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/Flag_of_Mali_%281959%E2%80%931961%29.svg/140px-Flag_of_Mali_%281959%E2%80%931961%29.svg.png" decoding="async" width="140" height="93" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/Flag_of_Mali_%281959%E2%80%931961%29.svg/210px-Flag_of_Mali_%281959%E2%80%931961%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/Flag_of_Mali_%281959%E2%80%931961%29.svg/280px-Flag_of_Mali_%281959%E2%80%931961%29.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a><figcaption>Drapeau de la <a href="/wiki/F%C3%A9d%C3%A9ration_du_Mali" title="Fédération du Mali">Fédération du Mali</a>.</figcaption></figure> <p>Senghor est un fervent défenseur du fédéralisme pour les États africains nouvellement indépendants, une sorte de «&#160;<a href="/wiki/Commonwealth" title="Commonwealth">Commonwealth</a> à la française&#160;». Le 13 janvier 1957, une «&#160;<a href="/wiki/Convention_africaine" title="Convention africaine">convention africaine</a>&#160;» est créée. La convention réclame la fondation de deux fédérations en <a href="/wiki/Afrique_fran%C3%A7aise" title="Afrique française">Afrique française</a>. Senghor se méfie de la balkanisation de l'<a href="/wiki/Afrique-Occidentale_fran%C3%A7aise" title="Afrique-Occidentale française">AOF</a>, composée de huit petits États<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite_crochet">[</span>21<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Le fédéralisme n'obtenant pas la faveur des pays africains, il décide de former, avec <a href="/wiki/Modibo_Ke%C3%AFta_(1915-1977)" title="Modibo Keïta (1915-1977)">Modibo Keïta</a>, l'éphémère <a href="/wiki/F%C3%A9d%C3%A9ration_du_Mali" title="Fédération du Mali">fédération du Mali</a> avec l'ancien <a href="/wiki/Soudan_fran%C3%A7ais" title="Soudan français">Soudan français</a> (l'actuel <a href="/wiki/Mali" title="Mali">Mali</a>). La fédération du Mali est constituée en janvier 1959 et regroupe le Sénégal, le Soudan français, le <a href="/wiki/R%C3%A9publique_du_Dahomey" title="République du Dahomey">Dahomey</a> (l'actuel <a href="/wiki/B%C3%A9nin" title="Bénin">Bénin</a>) et la <a href="/wiki/R%C3%A9publique_de_Haute-Volta" title="République de Haute-Volta">Haute-Volta</a> (l'actuel <a href="/wiki/Burkina_Faso" title="Burkina Faso">Burkina Faso</a>). Un mois après, le Dahomey et la Haute-Volta quittent la fédération refusant sa ratification. Les deux fédéralistes se partagent les responsabilités. Senghor assure la présidence de l'Assemblée fédérale. Modibo Keïta prend la présidence du gouvernement. Les dissensions internes provoquent l'éclatement de la fédération du Mali. Le <time class="nowrap" datetime="1960-08-20" data-sort-value="1960-08-20">20 août 1960</time>, le Sénégal proclame son indépendance et le 22 septembre, <a href="/wiki/Modibo_Ke%C3%AFta_(1915-1977)" title="Modibo Keïta (1915-1977)">Modibo Keïta</a> proclame l’indépendance de la <a href="/wiki/R%C3%A9publique_soudanaise" title="République soudanaise">République soudanaise</a> qui devient la <a href="/wiki/Mali" title="Mali">république du Mali</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="République_parlementaire_bicéphale_(1960-1962)"><span id="R.C3.A9publique_parlementaire_bic.C3.A9phale_.281960-1962.29"></span>République parlementaire bicéphale (1960-1962)</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;veaction=edit&amp;section=8" title="Modifier la section : République parlementaire bicéphale (1960-1962)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;action=edit&amp;section=8" title="Modifier le code source de la section : République parlementaire bicéphale (1960-1962)"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé&#160;: <a href="/wiki/Gouvernement_Mamadou_Dia" class="mw-disambig" title="Gouvernement Mamadou Dia">Gouvernement Mamadou Dia</a>.</div></div> <p>Élu le <time class="nowrap" datetime="1960-09-05" data-sort-value="1960-09-05">5 septembre 1960</time> à l'unanimité de l'Assemblée fédérale<sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite_crochet">[</span>22<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, Senghor préside la toute nouvelle <a href="/wiki/Liste_des_pr%C3%A9sidents_du_S%C3%A9n%C3%A9gal" title="Liste des présidents du Sénégal">République du Sénégal</a>. Il est l'auteur de l'hymne national sénégalais, <i><a href="/wiki/Le_Lion_rouge" title="Le Lion rouge">le Lion rouge</a></i>. </p><p>Au sommet de cette jeune république parlementaire <a href="/wiki/Bic%C3%A9phalisme" title="Bicéphalisme">bicéphale</a> (de type <a href="/wiki/Quatri%C3%A8me_R%C3%A9publique_(France)" title="Quatrième République (France)">Quatrième République</a>), le président du Conseil, <a href="/wiki/Mamadou_Dia" title="Mamadou Dia">Mamadou Dia</a>, est chargé de la mise en place du plan de développement à long terme du Sénégal tandis que le président de la République, Senghor, est chargé des relations internationales. Les deux hommes entrent rapidement en conflit. </p><p>Il se tient proche des anciennes puissances coloniales sur le plan diplomatique. Ainsi, il vote à l'ONU pour valider le coup d’État de <a href="/wiki/Joseph_Kasa-Vubu" title="Joseph Kasa-Vubu">Joseph Kasa-Vubu</a> contre <a href="/wiki/Patrice_Lumumba" title="Patrice Lumumba">Patrice Lumumba</a> au Congo, ou encore s'oppose au projet de référendum d'autodétermination en Algérie supervisé par l'ONU<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite_crochet">[</span>23<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Crise_politique_et_institutionnelle_(1962-1963)"><span id="Crise_politique_et_institutionnelle_.281962-1963.29"></span>Crise politique et institutionnelle (1962-1963)</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;veaction=edit&amp;section=9" title="Modifier la section : Crise politique et institutionnelle (1962-1963)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;action=edit&amp;section=9" title="Modifier le code source de la section : Crise politique et institutionnelle (1962-1963)"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé&#160;: <a href="/wiki/Crise_politique_de_d%C3%A9cembre_1962_au_S%C3%A9n%C3%A9gal" class="mw-redirect" title="Crise politique de décembre 1962 au Sénégal">Crise politique de décembre 1962 au Sénégal</a>.</div></div> <p>En <a href="/wiki/D%C3%A9cembre" title="Décembre">décembre</a> <a href="/wiki/1962" title="1962">1962</a>, le président du Conseil, <a href="/wiki/Mamadou_Dia" title="Mamadou Dia">Mamadou Dia</a>, prononce un discours sur «&#160;les politiques de développement et les diverses voies africaines du <a href="/wiki/Socialisme" title="Socialisme">socialisme</a>&#160;» à <a href="/wiki/Dakar" title="Dakar">Dakar</a>&#160;; il prône le «&#160;rejet révolutionnaire des anciennes structures&#160;» et une «&#160;mutation totale qui substitue à la société coloniale et à l’économie de traite une société libre et une économie de développement&#160;» et revendique une sortie planifiée de l'économie arachidière<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite_crochet">[</span>24<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Cette déclaration, à caractère <a href="/wiki/Souverainisme" title="Souverainisme">souverainiste</a>, heurte les intérêts français et inquiète les marabouts qui interviennent dans le marché de l’<a href="/wiki/Arachide" title="Arachide">arachide</a>. Cela motive Senghor à demander à ses amis députés de déposer une <a href="/wiki/Motion_de_censure" title="Motion de censure">motion de censure</a> contre le gouvernement<sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite_crochet">[</span>25<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Valdiodio_Ndiaye_Mamadou_Dia_L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor(1960).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/04/Valdiodio_Ndiaye_Mamadou_Dia_L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor%281960%29.jpg/220px-Valdiodio_Ndiaye_Mamadou_Dia_L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor%281960%29.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/04/Valdiodio_Ndiaye_Mamadou_Dia_L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor%281960%29.jpg/330px-Valdiodio_Ndiaye_Mamadou_Dia_L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor%281960%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/04/Valdiodio_Ndiaye_Mamadou_Dia_L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor%281960%29.jpg 2x" data-file-width="405" data-file-height="270" /></a><figcaption><a href="/wiki/Valdiodio_N%27diaye" title="Valdiodio N&#39;diaye">Valdiodio N'diaye</a> (<a href="/wiki/Liste_des_ministres_s%C3%A9n%C3%A9galais_de_l%27Int%C3%A9rieur" title="Liste des ministres sénégalais de l&#39;Intérieur">ministre de l'intérieur</a>), <a href="/wiki/Mamadou_Dia" title="Mamadou Dia">Mamadou Dia</a> (président du Conseil) et Léopold Sédar Senghor en 1960 à Dakar.</figcaption></figure> <p>Jugeant cette motion irrecevable (la «&#160;primauté du parti dominant sur l’État&#160;» étant remise en cause), <a href="/wiki/Mamadou_Dia" title="Mamadou Dia">Mamadou Dia</a> tente d'empêcher son examen par l'<a href="/wiki/Assembl%C3%A9e_nationale_(S%C3%A9n%C3%A9gal)" title="Assemblée nationale (Sénégal)">Assemblée nationale</a> au profit du Conseil national du parti, en faisant évacuer la chambre le <a href="/wiki/17_d%C3%A9cembre" title="17 décembre">17 décembre</a> et en faisant empêcher son accès par la <a href="/wiki/Gendarmerie" title="Gendarmerie">gendarmerie</a>. Il se justifie en estimant qu’en vertu de l’<a href="/wiki/%C3%89tat_d%27urgence" title="État d&#39;urgence">état d’urgence</a> (encore en vigueur depuis l’éclatement de la <a href="/wiki/F%C3%A9d%C3%A9ration_du_Mali" title="Fédération du Mali">fédération du Mali</a>, le <time class="nowrap" datetime="1960-08-20" data-sort-value="1960-08-20">20 août 1960</time>), il était en droit de prendre des <i>«&#160;mesures exceptionnelles pour la sauvegarde de la République&#160;»</i>. La motion est tout de même votée dans l'après-midi au domicile du président de l'Assemblée nationale, <a href="/wiki/Amadou_Lamine-Gu%C3%A8ye" title="Amadou Lamine-Guèye">Lamine Guèye</a>. </p><p><a href="/wiki/Mamadou_Dia" title="Mamadou Dia">Mamadou Dia</a> est arrêté le lendemain et accusé de «&#160;tentative de coup d’État&#160;» avec 4 autres ministres, <a href="/wiki/Valdiodio_N%27diaye" title="Valdiodio N&#39;diaye">Valdiodio N'diaye</a>, <a href="/wiki/Ibrahima_Sar_(homme_politique)" class="mw-redirect" title="Ibrahima Sar (homme politique)">Ibrahima Sar</a>, <a href="/wiki/Joseph_Mbaye" title="Joseph Mbaye">Joseph Mbaye</a> et <a href="/wiki/Alioune_Tall" title="Alioune Tall">Alioune Tall</a>. Ils sont traduits devant la <a href="/w/index.php?title=Haute_Cour_de_justice_(S%C3%A9n%C3%A9gal)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Haute Cour de justice (Sénégal) (page inexistante)">Haute Cour de justice</a> du Sénégal du 9 au <time class="nowrap" datetime="1963-05-13" data-sort-value="1963-05-13">13 mai 1963</time>&#160;; alors que le <a href="/wiki/Procureur_g%C3%A9n%C3%A9ral" title="Procureur général">procureur général</a> ne requiert aucune peine, ils sont condamnés à 20 ans d’emprisonnement au centre spécial de détention de <a href="/wiki/K%C3%A9dougou" title="Kédougou">Kédougou</a> (Sénégal oriental). </p><p>Le <a href="/wiki/Procureur_g%C3%A9n%C3%A9ral" title="Procureur général">procureur général</a> de l'époque, <a href="/wiki/Ousmane_Camara_(magistrat)" title="Ousmane Camara (magistrat)">Ousmane Camara</a>, revient sur le déroulement du procès dans une <a href="/wiki/Autobiographie" title="Autobiographie">autobiographie</a> publiée en <a href="/wiki/2010" title="2010">2010</a>&#160;: <i>«&#160;Je sais que cette haute cour de justice, par essence et par sa composition, (ndlr&#160;: on y retrouve des députés ayant voté la motion de censure), a déjà prononcé sa sentence, avant même l’ouverture du procès (...) La participation de magistrats que sont le Président (Ousmane Goundiam), le juge d’instruction (Abdoulaye Diop) et le procureur général ne sert qu’à couvrir du manteau de la légalité une exécution sommaire déjà programmée&#160;»</i><sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite_crochet">[</span>26<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Lors de leur incarcération, des personnalités comme <a href="/wiki/Jean-Paul_Sartre" title="Jean-Paul Sartre">Jean-Paul Sartre</a>, le pape <a href="/wiki/Jean_XXIII" title="Jean XXIII">Jean XXIII</a> ou encore <a href="/wiki/Fran%C3%A7ois_Mitterrand" title="François Mitterrand">François Mitterrand</a> demandent leur libération mais en vain. Parmi leurs avocats durant cette période, on compte <a href="/wiki/Abdoulaye_Wade" title="Abdoulaye Wade">Abdoulaye Wade</a> et <a href="/wiki/Robert_Badinter" title="Robert Badinter">Robert Badinter</a>. Cet épisode dramatique de l'<a href="/wiki/Histoire_du_S%C3%A9n%C3%A9gal" title="Histoire du Sénégal">Histoire du Sénégal</a> reste un sujet délicat car de nombreux politologues et historiens considèrent cet événement comme la première véritable dérive politicienne de la part du régime senghorien<sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite_crochet">[</span>27<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite_crochet">[</span>28<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite_crochet">[</span>29<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Régime_présidentiel_fort_et_fin_du_multipartisme_(1963-1976)"><span id="R.C3.A9gime_pr.C3.A9sidentiel_fort_et_fin_du_multipartisme_.281963-1976.29"></span>Régime présidentiel fort et fin du multipartisme (1963-1976)</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;veaction=edit&amp;section=10" title="Modifier la section : Régime présidentiel fort et fin du multipartisme (1963-1976)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;action=edit&amp;section=10" title="Modifier le code source de la section : Régime présidentiel fort et fin du multipartisme (1963-1976)"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Staatsbezoek_president_Senghor_van_Senegal_aan_Nederland_aankomst_op_CS_in_Amste,_Bestanddeelnr_927-5331.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Staatsbezoek_president_Senghor_van_Senegal_aan_Nederland_aankomst_op_CS_in_Amste%2C_Bestanddeelnr_927-5331.jpg/220px-Staatsbezoek_president_Senghor_van_Senegal_aan_Nederland_aankomst_op_CS_in_Amste%2C_Bestanddeelnr_927-5331.jpg" decoding="async" width="220" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Staatsbezoek_president_Senghor_van_Senegal_aan_Nederland_aankomst_op_CS_in_Amste%2C_Bestanddeelnr_927-5331.jpg/330px-Staatsbezoek_president_Senghor_van_Senegal_aan_Nederland_aankomst_op_CS_in_Amste%2C_Bestanddeelnr_927-5331.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Staatsbezoek_president_Senghor_van_Senegal_aan_Nederland_aankomst_op_CS_in_Amste%2C_Bestanddeelnr_927-5331.jpg/440px-Staatsbezoek_president_Senghor_van_Senegal_aan_Nederland_aankomst_op_CS_in_Amste%2C_Bestanddeelnr_927-5331.jpg 2x" data-file-width="3693" data-file-height="2445" /></a><figcaption>Léopold Sédar Senghor à <a href="/wiki/Amsterdam" title="Amsterdam">Amsterdam</a> avec <a href="/wiki/Beatrix_(reine_des_Pays-Bas)" title="Beatrix (reine des Pays-Bas)">Beatrix des Pays-Bas</a> en <a href="/wiki/1974" title="1974">1974</a>.</figcaption></figure> <p>À la suite de cet événement, Senghor instaure un régime présidentiel autoritaire (seul son parti, l'<a href="/wiki/Union_progressiste_s%C3%A9n%C3%A9galaise" title="Union progressiste sénégalaise">UPS</a>, est autorisé). Le <time class="nowrap" datetime="1967-03-22" data-sort-value="1967-03-22">22 mars 1967</time> Senghor échappe à un attentat; le coupable est condamné à mort. </p><p>En mai et juin 1968, les étudiants de l'<a href="/wiki/Universit%C3%A9_Cheikh-Anta-Diop" title="Université Cheikh-Anta-Diop">Université de Dakar</a> présentent leurs revendications et se mettent en grève. Rapidement, l'université et les établissements secondaires de Dakar sont occupés ou bloqués. L'Union démocratique des étudiants sénégalais (UDES) produit un appel en direction des syndicats appelant à renverser le gouvernement. En accord avec l'ambassadeur français, Senghor fait évacuer l'université et les établissements secondaires. L'Union nationale des travailleurs sénégalais (UNTS) réagit à l'expulsion en lançant un appel à la grève générale, qu'il retire néanmoins quelques heures après. Le soir même, Senghor annonce dans un discours la mise en place de l'état d'urgence, accompagné d'un couvre-feu et de la mise sous contrôle des lieux stratégiques par l'armée. Plusieurs décisions mettent fin au mouvement&#160;: L'université est fermée pour deux ans, les étudiants sénégalais sont enrôlés de force dans l'armée, les étudiants africains non sénégalais sont expulsés et les étudiants non africains qui ont participé au mouvement également. Les professeurs qui ont soutenu le mouvement étudiant en refusant de corriger les examens sont révoqués. Considérant que cette révolte est sous influence chinoise, tous les ressortissants chinois présents au Sénégal sont expulsés, à l'exception de ceux travaillant dans la culture du riz. Cette révolte largement soutenue par la population dans tous les secteurs ébranle le régime<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite_crochet">[</span>30<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Senghor doit accéder à certaines revendications comme celle d'avoir un Premier ministre<sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite_crochet">[</span>31<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> ainsi que des augmentations des plus bas salaires<sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite_crochet">[</span>32<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Durant les années 1970, Senghor réussit à mettre en place un système éducatif performant. Le <time class="nowrap" datetime="1974-03-27" data-sort-value="1974-03-27">27 mars 1974</time>, il gracie <a href="/wiki/Mamadou_Dia" title="Mamadou Dia">Mamadou Dia</a> et les anciens ministres coaccusés après onze années de détention. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Réinstauration_du_multipartisme_et_démission_anticipée_(1976-1980)"><span id="R.C3.A9instauration_du_multipartisme_et_d.C3.A9mission_anticip.C3.A9e_.281976-1980.29"></span>Réinstauration du multipartisme et démission anticipée (1976-1980)</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;veaction=edit&amp;section=11" title="Modifier la section : Réinstauration du multipartisme et démission anticipée (1976-1980)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;action=edit&amp;section=11" title="Modifier le code source de la section : Réinstauration du multipartisme et démission anticipée (1976-1980)"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Il réinstaure le multipartisme en mai 1976 (limité à trois courants&#160;: socialiste, communiste et libéral, puis quatre, les trois précédents rejoints par le courant conservateur). </p><p>Senghor démissionne de la présidence, avant le terme de son cinquième mandat, en décembre 1980. <a href="/wiki/Abdou_Diouf" title="Abdou Diouf">Abdou Diouf</a>, Premier ministre, le remplace à la tête du pouvoir, en vertu de l'article 35 de la Constitution. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Francophonie">Francophonie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;veaction=edit&amp;section=12" title="Modifier la section : Francophonie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;action=edit&amp;section=12" title="Modifier le code source de la section : Francophonie"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor.jpg/220px-L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor.jpg" decoding="async" width="220" height="270" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/a8/L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor.jpg 1.5x" data-file-width="284" data-file-height="348" /></a><figcaption>Senghor en visite à <a href="/wiki/Francfort-sur-le-Main" title="Francfort-sur-le-Main">Francfort</a> en 1981.</figcaption></figure> <p>Senghor est considéré, avec <a href="/wiki/Habib_Bourguiba" title="Habib Bourguiba">Habib Bourguiba</a> (Tunisie), <a href="/wiki/Hamani_Diori" title="Hamani Diori">Hamani Diori</a> (Niger), <a href="/wiki/Norodom_Sihanouk" title="Norodom Sihanouk">Norodom Sihanouk</a> (Cambodge) et <a href="/wiki/Jean-Marc_L%C3%A9ger_(%C3%A9crivain)" title="Jean-Marc Léger (écrivain)">Jean-Marc Léger</a> (Québec)<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite_crochet">[</span>33<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, comme l'un des pères fondateurs de la <a href="/wiki/Francophonie" title="Francophonie">francophonie</a>. Il fut le vice-président du Haut-Conseil de la francophonie<sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite_crochet">[</span>34<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>En 1962, il est l'auteur de l'article fondateur «&#160;Le français, langue de culture&#160;»<sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite_crochet">[</span>35<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> dont est extraite la célèbre définition&#160;: «&#160;La Francophonie, c'est cet Humanisme intégral, qui se tisse autour de la terre.&#160;» </p><p>Il théorise un idéal de francophonie universelle qui serait respectueuse des identités et imagine même une collaboration avec les autres langues latines. </p><p>En 1969, il envoie des émissaires à la première conférence de Niamey (17 au 20 février) avec ce message<sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36"><span class="cite_crochet">[</span>36<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>&#160;: </p> <blockquote> <p>«&#160;La création d’une communauté de langue française sera peut-être la première du genre dans l’histoire moderne. Elle exprime le besoin de notre époque où l’homme, menacé par le progrès scientifique dont il est l’auteur, veut construire un nouvel humanisme qui soit, en même temps, à sa propre mesure et à celle du cosmos.&#160;» </p> </blockquote> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Senghor_Universita_degli_Studi_di_Genova_(Jan._18_1988).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Senghor_Universita_degli_Studi_di_Genova_%28Jan._18_1988%29.jpg/220px-Senghor_Universita_degli_Studi_di_Genova_%28Jan._18_1988%29.jpg" decoding="async" width="220" height="141" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Senghor_Universita_degli_Studi_di_Genova_%28Jan._18_1988%29.jpg/330px-Senghor_Universita_degli_Studi_di_Genova_%28Jan._18_1988%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Senghor_Universita_degli_Studi_di_Genova_%28Jan._18_1988%29.jpg/440px-Senghor_Universita_degli_Studi_di_Genova_%28Jan._18_1988%29.jpg 2x" data-file-width="3223" data-file-height="2066" /></a><figcaption>Senghor signant un autographe à l'<a href="/wiki/Universit%C3%A9_de_G%C3%AAnes" title="Université de Gênes">université de Gênes</a> (1988).</figcaption></figure> <p>En 1971, Sédar Senghor devient le parrain de la <a href="/wiki/Maison_de_la_N%C3%A9gritude" title="Maison de la Négritude">Maison de la Négritude et des Droits de l'Homme</a> à <a href="/wiki/Champagney_(Haute-Sa%C3%B4ne)" title="Champagney (Haute-Saône)">Champagney</a> dans la <a href="/wiki/Haute-Sa%C3%B4ne" title="Haute-Saône">Haute-Saône</a> —&#160;musée d'une ville qui fut la seule à écrire un cahier de doléances pour l'abolition de l'esclavage<sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37"><span class="cite_crochet">[</span>37<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>En 1982, il a été l'un des fondateurs de l'Association France et <a href="/wiki/Pays_en_d%C3%A9veloppement" title="Pays en développement">pays en voie de développement</a> dont le principal objectif était de faire prendre conscience des problèmes de développement que connaissent les pays du Sud, dans le cadre d'une refonte des données civilisatrices. Il fut aussi membre du comité d'honneur de la <a href="/wiki/Maison_internationale_des_po%C3%A8tes_et_des_%C3%A9crivains" title="Maison internationale des poètes et des écrivains">Maison internationale des poètes et des écrivains</a> de <a href="/wiki/Saint-Malo" title="Saint-Malo">Saint-Malo</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Académicien_(1983)"><span id="Acad.C3.A9micien_.281983.29"></span>Académicien (1983)</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;veaction=edit&amp;section=13" title="Modifier la section : Académicien (1983)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;action=edit&amp;section=13" title="Modifier le code source de la section : Académicien (1983)"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Après avoir été désigné <a href="/wiki/Prince_des_po%C3%A8tes" title="Prince des poètes">Prince des poètes</a> en 1978, il est élu à l'<a href="/wiki/Acad%C3%A9mie_fran%C3%A7aise" title="Académie française">Académie française</a> le <time class="nowrap" datetime="1983-06-02" data-sort-value="1983-06-02">2 juin 1983</time>, au <a href="/wiki/Liste_des_acad%C3%A9miciens_par_fauteuil#Fauteuil_16" class="mw-redirect" title="Liste des académiciens par fauteuil"><abbr class="abbr" title="Seizième">16<sup>e</sup></abbr>&#160;fauteuil</a>, où il succède au <a href="/wiki/Antoine_de_L%C3%A9vis-Mirepoix" title="Antoine de Lévis-Mirepoix">duc de Lévis-Mirepoix</a><sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite_crochet">[</span>38<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Il est le premier Africain à siéger à l'Académie française, celle-ci poursuivant ainsi son processus d'ouverture après l'entrée de <a href="/wiki/Marguerite_Yourcenar" title="Marguerite Yourcenar">Marguerite Yourcenar</a>. La cérémonie par laquelle Senghor entre dans le cercle des Immortels a lieu le <time class="nowrap" datetime="1984-03-29" data-sort-value="1984-03-29">29 mars 1984</time>, en présence du président de la République <a href="/wiki/Fran%C3%A7ois_Mitterrand" title="François Mitterrand">François Mitterrand</a><sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39"><span class="cite_crochet">[</span>39<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Il a également été membre de l'Académie des sciences, arts et belles-lettres de Touraine, dès sa fondation en 1988, en souvenir de ses jeunes années de professeur agrégé au lycée de Tours. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Obsèques_(2001)"><span id="Obs.C3.A8ques_.282001.29"></span>Obsèques (2001)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;veaction=edit&amp;section=14" title="Modifier la section : Obsèques (2001)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;action=edit&amp;section=14" title="Modifier le code source de la section : Obsèques (2001)"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Baobab_et_Pommier.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Baobab_et_Pommier.JPG/220px-Baobab_et_Pommier.JPG" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Baobab_et_Pommier.JPG/330px-Baobab_et_Pommier.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Baobab_et_Pommier.JPG/440px-Baobab_et_Pommier.JPG 2x" data-file-width="1600" data-file-height="1200" /></a><figcaption><i>Le Baobab et le Pommier</i>, un hommage à Léopold Sédar Senghor à <a href="/wiki/Verson" title="Verson">Verson</a> (<a href="/wiki/Calvados_(d%C3%A9partement)" title="Calvados (département)">Calvados</a>).</figcaption></figure> <p>En <a href="/wiki/1993" title="1993">1993</a>, paraît le dernier volume des <i>Liberté</i>&#160;: «&#160;Liberté 5&#160;: le dialogue des cultures&#160;». </p><p>Malade, Senghor passe les dernières années de son existence auprès de son épouse, à <a href="/wiki/Verson" title="Verson">Verson</a>, en <a href="/wiki/Normandie" title="Normandie">Normandie</a>, où il décède le <time class="nowrap" datetime="2001-12-20" data-sort-value="2001-12-20">20 décembre 2001</time><sup id="cite_ref-Senghor_LS:_décès_à_95_ans_40-0" class="reference"><a href="#cite_note-Senghor_LS:_décès_à_95_ans-40"><span class="cite_crochet">[</span>40<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Ses obsèques ont lieu le <time class="nowrap" datetime="2001-12-29" data-sort-value="2001-12-29">29 décembre 2001</time> à <a href="/wiki/Dakar" title="Dakar">Dakar</a>, organisées par le président <a href="/wiki/Abdoulaye_Wade" title="Abdoulaye Wade">Abdoulaye Wade</a> et en présence d'Abdou Diouf, ancien président, de <a href="/wiki/Raymond_Forni" title="Raymond Forni">Raymond Forni</a>, président de l'<a href="/wiki/Assembl%C3%A9e_nationale_(France)" title="Assemblée nationale (France)">Assemblée nationale française</a>, et de <a href="/wiki/Charles_Josselin" title="Charles Josselin">Charles Josselin</a>, secrétaire d’État français auprès du ministre des Affaires étrangères, chargé de la Francophonie. </p><p><a href="/wiki/Jacques_Chirac" title="Jacques Chirac">Jacques Chirac</a> («&#160;La poésie a perdu un maître, le Sénégal un homme d'État, l'Afrique un visionnaire et la France un ami&#160;»<sup id="cite_ref-Senghor_LS:_décès_à_95_ans_40-1" class="reference"><a href="#cite_note-Senghor_LS:_décès_à_95_ans-40"><span class="cite_crochet">[</span>40<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>) et <a href="/wiki/Lionel_Jospin" title="Lionel Jospin">Lionel Jospin</a>, respectivement président de la République française et Premier ministre de l'époque, ne s'y rendent pas. Ce manque de reconnaissance suscite une vive polémique, et l’AFP fait un parallèle avec les <a href="/wiki/Tirailleurs_s%C3%A9n%C3%A9galais" title="Tirailleurs sénégalais">tirailleurs sénégalais</a> qui, après avoir contribué à la <a href="/wiki/Lib%C3%A9ration_de_la_France" title="Libération de la France">libération de la France</a>, ont dû attendre plus de <span class="nowrap">40 ans</span> pour avoir le droit de percevoir une pension équivalente à celle de leurs homologues français<sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41"><span class="cite_crochet">[</span>41<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. L'académicien <a href="/wiki/Erik_Orsenna" title="Erik Orsenna">Erik Orsenna</a>, lui-même très attaché au Sénégal et à l'Afrique, écrit dans <i><a href="/wiki/Le_Monde" title="Le Monde">Le Monde</a></i> un point de vue intitulé&#160;: «&#160;J'ai honte&#160;»<sup id="cite_ref-42" class="reference"><a href="#cite_note-42"><span class="cite_crochet">[</span>42<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Son corps repose au <a href="/wiki/Cimeti%C3%A8re_Bel-Air" title="Cimetière Bel-Air">cimetière catholique Bel-Air</a> à <a href="/wiki/Dakar" title="Dakar">Dakar</a>, où le rejoint en 2019 sa veuve, <a href="/wiki/Colette_Senghor" title="Colette Senghor">Colette Senghor</a><sup id="cite_ref-LM2019_14-3" class="reference"><a href="#cite_note-LM2019-14"><span class="cite_crochet">[</span>14<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Postérité"><span id="Post.C3.A9rit.C3.A9"></span>Postérité</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;veaction=edit&amp;section=15" title="Modifier la section : Postérité" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;action=edit&amp;section=15" title="Modifier le code source de la section : Postérité"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Le fauteuil <span class="nowrap">numéro 16</span> de l'<a href="/wiki/Acad%C3%A9mie_fran%C3%A7aise" title="Académie française">Académie française</a> laissé vacant par la mort du poète sénégalais, c'est un autre ancien président, <a href="/wiki/Val%C3%A9ry_Giscard_d%27Estaing" title="Valéry Giscard d&#39;Estaing">Valéry Giscard d'Estaing</a>, qui le remplace. Comme le veut la tradition, il rend hommage à son prédécesseur lors d'un discours de réception donné le <time class="nowrap" datetime="2004-12-16" data-sort-value="2004-12-16">16 décembre 2004</time><sup id="cite_ref-43" class="reference"><a href="#cite_note-43"><span class="cite_crochet">[</span>43<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Confronté au puzzle senghorien, il décide de présenter les différentes facettes de Senghor&#160;: «&#160;De l’élève appliqué, puis de l’étudiant déraciné&#160;; du poète de la contestation anticoloniale et antiesclavagiste, puis du chantre de la négritude&#160;; et enfin du poète apaisé par la francisation d’une partie de sa culture, à la recherche lointaine, et sans doute ambiguë, d’un métissage culturel mondial.&#160;» </p><p>Le <time class="nowrap" datetime="2014-11-29" data-sort-value="2014-11-29">29 novembre 2014</time>, le président de la République française <a href="/wiki/Fran%C3%A7ois_Hollande" title="François Hollande">François Hollande</a>, en marge du <a href="/wiki/Sommet_de_la_francophonie" title="Sommet de la francophonie">sommet de la francophonie</a> organisé à Dakar, se recueille sur la tombe de Léopold Sédar Senghor et déclare&#160;: <span class="citation">«&#160;Au nom de l’ensemble de mes prédécesseurs et du peuple français, il était important que je vienne dire ce que nous avons comme reconnaissance et gratitude à l'égard du président Senghor&#160;»</span>, et inaugure un musée Senghor, aménagé dans l’ancienne résidence privée du président sénégalais<sup id="cite_ref-44" class="reference"><a href="#cite_note-44"><span class="cite_crochet">[</span>44<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Le <time class="nowrap" datetime="2019-11-18" data-sort-value="2019-11-18">18 novembre 2019</time>, Colette Senghor décède dans sa maison de Verson. Comme promis dès 2004, la maison et les biens s'y trouvant doivent être légués à la commune de Verson en contrepartie d'une ouverture de la maison au public. Un comité scientifique et culturel réunissant le <a href="/wiki/Mus%C3%A9e_du_Quai_Branly_-_Jacques-Chirac" title="Musée du Quai Branly - Jacques-Chirac">musée du Quai Branly - Jacques-Chirac</a>, la <a href="/wiki/Direction_r%C3%A9gionale_des_Affaires_culturelles" title="Direction régionale des Affaires culturelles">direction régionale des Affaires culturelles</a> de Normandie, la <a href="/wiki/Normandie_(r%C3%A9gion_administrative)" title="Normandie (région administrative)">région Normandie</a>, l’<a href="/wiki/Institut_m%C3%A9moires_de_l%27%C3%A9dition_contemporaine" title="Institut mémoires de l&#39;édition contemporaine">Institut mémoires de l'édition contemporaine</a>, l’<a href="/wiki/Universit%C3%A9_de_Caen-Normandie" title="Université de Caen-Normandie">université de Caen-Normandie</a>, et la <a href="/wiki/Caen_la_Mer" title="Caen la Mer">communauté urbaine Caen la Mer</a> est constitué afin de réfléchir au devenir des archives et de la maison. Il est présidé par le philosophe sénégalais <a href="/wiki/Souleymane_Bachir_Diagne" title="Souleymane Bachir Diagne">Souleymane Bachir Diagne</a><sup id="cite_ref-45" class="reference"><a href="#cite_note-45"><span class="cite_crochet">[</span>45<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Le legs est accepté par la ville en juillet 2022 et la maison est ouverte pour la première fois au public pour les <a href="/wiki/Journ%C3%A9es_europ%C3%A9ennes_du_patrimoine" title="Journées européennes du patrimoine">journées européennes du patrimoine</a><sup id="cite_ref-46" class="reference"><a href="#cite_note-46"><span class="cite_crochet">[</span>46<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-47" class="reference"><a href="#cite_note-47"><span class="cite_crochet">[</span>47<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Le 21 octobre 2023, l'hôtel des ventes de la ville de Caen doit mettre en vente 200 lots ayant appartenu à Léopold Sédar Senghor. L'État du Sénégal suspend cette vente pour «&#160;préserver la mémoire et le patrimoine&#160;» et achète 41 lots pour 244&#160;000&#160;euros<sup id="cite_ref-48" class="reference"><a href="#cite_note-48"><span class="cite_crochet">[</span>48<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-49" class="reference"><a href="#cite_note-49"><span class="cite_crochet">[</span>49<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. La mise en vente d'une autre partie de la bibliothèque personnelle de Senghor est prévue pour 2024<sup id="cite_ref-50" class="reference"><a href="#cite_note-50"><span class="cite_crochet">[</span>50<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-51" class="reference"><a href="#cite_note-51"><span class="cite_crochet">[</span>51<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Le Sénégal achète aussi ce lot<sup id="cite_ref-52" class="reference"><a href="#cite_note-52"><span class="cite_crochet">[</span>52<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-53" class="reference"><a href="#cite_note-53"><span class="cite_crochet">[</span>53<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Poésie"><span id="Po.C3.A9sie"></span>Poésie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;veaction=edit&amp;section=16" title="Modifier la section : Poésie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;action=edit&amp;section=16" title="Modifier le code source de la section : Poésie"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>La poésie de Senghor demeure liée à l’engagement de la <a href="/wiki/N%C3%A9gritude" title="Négritude">négritude</a> désirant revaloriser une Afrique dépossédée de sa langue et de son histoire. Pour considérer la poésie de Senghor on ne peut donc dissocier le poète de l’homme politique. Son écriture de la négritude évolue au fil de ses recueils depuis la prise en compte de la culture noire en elle-même pour tendre vers un Absolu&#160;: l’avènement d'une Civilisation de l'Universel. Senghor se fait ambassadeur d'un esprit nouveau défendant un univers aux valeurs métisses. À titre d’exemple, le recueil <i><a href="/wiki/%C3%89thiopiques_(Senghor)" title="Éthiopiques (Senghor)">Éthiopiques</a></i> associe une racine grecque <i>aethiops</i> signifiant «&#160;brûlé&#160;», «&#160;noir&#160;» à un espace géographique africain<sup id="cite_ref-54" class="reference"><a href="#cite_note-54"><span class="cite_crochet">[</span>54<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Senghor définissant la négritude de manière plus subjective que <a href="/wiki/Aim%C3%A9_C%C3%A9saire" title="Aimé Césaire">Césaire</a> (qui en a une conception plus politique) celle-ci trouve des ramifications stylistiques&#160;: «&#160;Voilà quelles sont les valeurs fondamentales de la négritude&#160;: un rare don d’émotion, une ontologie existentielle et unitaire, aboutissant, par un surréalisme mystique, à un art engagé et fonctionnel, collectif et actuel, dont le style se caractérise par l’image analogique et le parallélisme asymétrique&#160;» («&#160;Liberté 3&#160;» <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;469). </p><p>En 1939, Léopold Sédar Senghor réunit plusieurs poètes d’origine africaine et malgache pour publier une anthologie intitulée<sup id="cite_ref-55" class="reference"><a href="#cite_note-55"><span class="cite_crochet">[</span>55<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>&#160;: <i>Anthologie de la nouvelle poésie nègre et malgache de langue française</i>. La préface est écrite par Jean-Paul Sartre&#160;: <i>Orphée noir</i>. Un des critères du choix des collaborateurs est la diversité des territoires qui les ont vu naître. De Guyane, Léon Gontran Damas, de la Martinique, Gilbert Gratiant, Étienne Lero, Aimé Césaire, de Guadeloupe, Guy Tirolie, Paul Niger, d’Haïti, Léon Laleau, Jacques Roumain, Jean-F. Brière, René Belance, d’Afrique Noire, Birago Diop, Léopold Sédar Senghor, David Diop, de Madagascar, Jean-Joseph Rabéarivelo, Jacques Rabémananjara, Flavien Ranaivo&#160;: de ces seize hommes, Gilbert Gratiant a publié dans cette anthologie des poèmes en patois martiniquais. Un des buts est de promouvoir la lecture des poètes noirs. La somme des poèmes se classe dans le style des surréalistes du début du vingtième siècle. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Négritude"><span id="N.C3.A9gritude"></span>Négritude</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;veaction=edit&amp;section=17" title="Modifier la section : Négritude" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;action=edit&amp;section=17" title="Modifier le code source de la section : Négritude"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Articles connexes&#160;: <a href="/wiki/N%C3%A9gritude" title="Négritude">Négritude</a> et <a href="/wiki/Maison_de_la_N%C3%A9gritude" title="Maison de la Négritude">Maison de la Négritude</a>.</div></div> <p>Dans les <a href="/wiki/Ann%C3%A9es_1930" title="Années 1930">années 1930</a>, il se lie avec d'autres intellectuels de la diaspora d'Afrique notamment à travers la <i>Revue du monde noir</i> et le salon littéraire de <a href="/wiki/Paulette_Nardal" title="Paulette Nardal">Paulette Nardal</a>. Il y côtoie <a href="/wiki/Jean_Price_Mars" title="Jean Price Mars">Jean Price Mars</a>, <a href="/wiki/Ren%C3%A9_Maran" title="René Maran">René Maran</a>, <a href="/wiki/Aim%C3%A9_C%C3%A9saire" title="Aimé Césaire">Aimé Césaire</a>, <a href="/wiki/L%C3%A9on-Gontran_Damas" title="Léon-Gontran Damas">Léon-Gontran Damas</a>, <a href="/wiki/L%C3%A9opold_Moum%C3%A9_Etia" title="Léopold Moumé Etia">Léopold Moumé Etia</a> et d'autres intellectuels<sup id="cite_ref-56" class="reference"><a href="#cite_note-56"><span class="cite_crochet">[</span>56<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Alors qu'il était étudiant, il créa en compagnie du <a href="/wiki/Martinique" title="Martinique">Martiniquais</a> Aimé Césaire et du <a href="/wiki/Guyane" title="Guyane">Guyanais</a> Léon-Gontran Damas la revue contestataire <i><a href="/wiki/L%27%C3%89tudiant_noir" title="L&#39;Étudiant noir">L'Étudiant noir</a></i> en <a href="/wiki/1934" title="1934">1934</a>. C'est dans ces pages qu'il exprime pour la première fois sa conception de la <a href="/wiki/N%C3%A9gritude" title="Négritude">négritude</a>, notion introduite par Aimé Césaire, dans un texte intitulé «&#160;Négrerie&#160;». Césaire la définit ainsi&#160;: <span class="citation">«&#160;La négritude est la simple reconnaissance du fait d’être noir, et l’acceptation de ce fait, de notre destin de Noir, de notre histoire et de notre culture.&#160;»</span> Quant à lui, Senghor affirme&#160;: <span class="citation">«&#160;La négritude, c’est l’ensemble des valeurs culturelles du monde noir, telles qu’elles s’expriment dans la vie, les institutions et les œuvres des Noirs. Je dis que c’est là une réalité&#160;: un nœud de réalités<sup id="cite_ref-57" class="reference"><a href="#cite_note-57"><span class="cite_crochet">[</span>57<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>.&#160;»</span> </p><p>Dans son livre <i><a href="/wiki/Bergson" class="mw-redirect" title="Bergson">Bergson</a> postcolonial&#160;: L'élan vital dans la pensée de Léopold Sédar Senghor et de <a href="/wiki/Mohamed_Iqbal" title="Mohamed Iqbal">Mohamed Iqbal</a></i> (2011), le philosophe sénégalais <a href="/wiki/Souleymane_Bachir_Diagne" title="Souleymane Bachir Diagne">Souleymane Bachir Diagne</a> affirme l'existence d'affinités entre la pensée senghorienne, et notamment sa conception de l'<a href="/wiki/Intuition" title="Intuition">intuition</a> liée à la négritude, et la conception bergsonienne, s'élevant ainsi contre ceux ayant critiqué Senghor, tels <a href="/wiki/Stanislas_Spero_Adotevi" title="Stanislas Spero Adotevi">Stanislas Spero Adotevi</a> (<i>Négritude et négrologue</i>, 1970), au motif qu'il aurait adopté la position de <a href="/wiki/Lucien_L%C3%A9vy-Bruhl" title="Lucien Lévy-Bruhl">Lévy-Bruhl</a> sur le caractère intuitif de la «&#160;pensée pré-logique&#160;» ou «&#160;primitive&#160;»<sup id="cite_ref-YK_58-0" class="reference"><a href="#cite_note-YK-58"><span class="cite_crochet">[</span>58<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Selon l'interprétation de Bachir Diagne, l'intuition serait rattachée à la négritude non pas en ce que celle-ci serait une catégorie raciale, mais plutôt une catégorie esthétique, autorisant ainsi Senghor, dans le chapitre «&#160;La révolution de 1889 [année de parution de l&#39;<i><a href="/wiki/Essai_sur_les_donn%C3%A9es_imm%C3%A9diates_de_la_conscience" title="Essai sur les données immédiates de la conscience">Essai sur les données immédiates de la conscience</a></i>] et la civilisation de l’universel&#160;» de <i>Ce que je crois</i> (Paris, 1988), à qualifier <a href="/wiki/Paul_Claudel" title="Paul Claudel">Claudel</a> ou <a href="/wiki/P%C3%A9guy" class="mw-redirect" title="Péguy">Péguy</a> de «&#160;poètes nègres&#160;»<sup id="cite_ref-YK_58-1" class="reference"><a href="#cite_note-YK-58"><span class="cite_crochet">[</span>58<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>La négritude est critiquée entre autres par <a href="/wiki/Yambo_Ouologuem" title="Yambo Ouologuem">Yambo Ouologuem</a> dans <i><a href="/wiki/Le_Devoir_de_violence" title="Le Devoir de violence">Le Devoir de violence</a></i> (1968) et par le concept de tigritude de <a href="/wiki/Wole_Soyinka" title="Wole Soyinka">Wole Soyinka</a>, Nobel de littérature 1986. </p><p>Dans les années 1960, <a href="/wiki/Aim%C3%A9_C%C3%A9saire" title="Aimé Césaire">Aimé Césaire</a> estime que le mot «&#160;négritude&#160;» risque de devenir une «&#160;notion de divisions&#160;» lorsqu’il n'est pas remis dans son contexte historique des années 1930 et 1940<sup id="cite_ref-59" class="reference"><a href="#cite_note-59"><span class="cite_crochet">[</span>59<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Politique">Politique</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;veaction=edit&amp;section=18" title="Modifier la section : Politique" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;action=edit&amp;section=18" title="Modifier le code source de la section : Politique"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:MohamedSayeh.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/MohamedSayeh.jpg/220px-MohamedSayeh.jpg" decoding="async" width="220" height="303" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/MohamedSayeh.jpg/330px-MohamedSayeh.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/MohamedSayeh.jpg/440px-MohamedSayeh.jpg 2x" data-file-width="523" data-file-height="720" /></a><figcaption>Leopold Sedar Senghor avec <a href="/wiki/Habib_Bourguiba" title="Habib Bourguiba">Habib Bourguiba</a> et <a href="/wiki/Mohamed_Sayah" title="Mohamed Sayah">Mohamed Sayah</a> (<a href="/wiki/Palais_pr%C3%A9sidentiel_de_Carthage" title="Palais présidentiel de Carthage">palais présidentiel de Carthage</a>, 1980).</figcaption></figure> <p>Bien que socialiste, Senghor se tient à l'écart des idéologies marxiste et anti-occidentale devenues populaires dans l'Afrique postcoloniale, favorisant le maintien de liens étroits et forts avec la France et le monde occidental. Beaucoup y voient une contribution décisive à la stabilité politique du pays — qui demeure une des rares nations africaines à n'avoir jamais connu de coup d'État et où la transmission du pouvoir se soit toujours effectuée pacifiquement. S'il retient certains éléments de la pensée de <a href="/wiki/Karl_Marx" title="Karl Marx">Marx</a>, Senghor juge le <a href="/wiki/Marxisme" title="Marxisme">marxisme</a> dans son ensemble inadapté aux réalités africaines&#160;: il réfute notamment les concepts d'<a href="/wiki/Ath%C3%A9isme" title="Athéisme">athéisme</a> et de <a href="/wiki/Lutte_des_classes" title="Lutte des classes">lutte des classes</a> — celle-ci jugée contraire à la tradition africaine d'unanimité et de conciliation — et adopte une démarche spiritualiste inspirée de <a href="/wiki/Pierre_Teilhard_de_Chardin" title="Pierre Teilhard de Chardin">Pierre Teilhard de Chardin</a>. Senghor théorise une <span class="citation">«&#160;<a href="/wiki/Socialisme_africain" title="Socialisme africain">voie africaine du socialisme</a>&#160;»</span> qui assurerait aux Africains l'abondance tout en développant les forces productives. Le socialisme vu par Senghor, explicitement non <a href="/wiki/Communisme" title="Communisme">communiste</a>, se marie avec le concept de <a href="/wiki/N%C3%A9gritude" title="Négritude">négritude</a> et à une réflexion sur l'essence de l'africanité. Sur le plan économique, l'élément clef du socialisme théorisé par Senghor sont les <a href="/wiki/Coop%C3%A9rative" title="Coopérative">coopératives</a> villageoises, qui marient traditions africaines et valeurs <a href="/wiki/D%C3%A9mocratie" title="Démocratie">démocratiques</a>&#160;: sur le plan international, l'objectif du socialisme africain doit être, après avoir réussi la <a href="/wiki/D%C3%A9colonisation" title="Décolonisation">décolonisation</a> sans violence, de parvenir à une <span class="citation">«&#160;décolonisation culturelle et économique&#160;»</span> en contestant le système <a href="/wiki/Imp%C3%A9rialisme" title="Impérialisme">impérialiste</a> qui pèse sur les pays producteurs<sup id="cite_ref-60" class="reference"><a href="#cite_note-60"><span class="cite_crochet">[</span>60<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Mandats_électifs"><span id="Mandats_.C3.A9lectifs"></span>Mandats électifs</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;veaction=edit&amp;section=19" title="Modifier la section : Mandats électifs" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;action=edit&amp;section=19" title="Modifier le code source de la section : Mandats électifs"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Conseil_municipal">Conseil municipal</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;veaction=edit&amp;section=20" title="Modifier la section : Conseil municipal" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;action=edit&amp;section=20" title="Modifier le code source de la section : Conseil municipal"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>1956&#160;: maire de <a href="/wiki/Thi%C3%A8s" title="Thiès">Thiès</a>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Assemblée_nationale"><span id="Assembl.C3.A9e_nationale"></span>Assemblée nationale</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;veaction=edit&amp;section=21" title="Modifier la section : Assemblée nationale" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;action=edit&amp;section=21" title="Modifier le code source de la section : Assemblée nationale"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>1945-1946&#160;: <a href="/wiki/D%C3%A9put%C3%A9_fran%C3%A7ais" title="Député français">député français</a>, élu dans la circonscription du Sénégal et de la Mauritanie&#160;;</li> <li>1946&#160;: <a href="/wiki/D%C3%A9put%C3%A9_fran%C3%A7ais" title="Député français">député français</a>, élu dans la circonscription du Sénégal et de la Mauritanie&#160;;</li> <li>1946-1951&#160;: <a href="/wiki/D%C3%A9put%C3%A9_fran%C3%A7ais" title="Député français">député français</a>, élu dans la circonscription du Sénégal et de la Mauritanie&#160;;</li> <li>1951-1955&#160;: <a href="/wiki/D%C3%A9put%C3%A9_fran%C3%A7ais" title="Député français">député français</a>, élu dans la circonscription du Sénégal et de la Mauritanie.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Sénat_de_la_Communauté"><span id="S.C3.A9nat_de_la_Communaut.C3.A9"></span>Sénat de la Communauté</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;veaction=edit&amp;section=22" title="Modifier la section : Sénat de la Communauté" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;action=edit&amp;section=22" title="Modifier le code source de la section : Sénat de la Communauté"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>1959-1960&#160;: sénateur de la <a href="/wiki/Communaut%C3%A9_fran%C3%A7aise_(Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique)" title="Communauté française (Cinquième République)">Communauté française</a>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Présidence_de_la_République"><span id="Pr.C3.A9sidence_de_la_R.C3.A9publique"></span>Présidence de la République</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;veaction=edit&amp;section=23" title="Modifier la section : Présidence de la République" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;action=edit&amp;section=23" title="Modifier le code source de la section : Présidence de la République"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>1960-1963/ 1963-1968/ 1968-1973/ 1973-1978/ 1978-1980&#160;: président de la république du Sénégal.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Fonctions_gouvernementales">Fonctions gouvernementales</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;veaction=edit&amp;section=24" title="Modifier la section : Fonctions gouvernementales" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;action=edit&amp;section=24" title="Modifier le code source de la section : Fonctions gouvernementales"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Secrétaire_d’État"><span id="Secr.C3.A9taire_d.E2.80.99.C3.89tat"></span>Secrétaire d’État</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;veaction=edit&amp;section=25" title="Modifier la section : Secrétaire d’État" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;action=edit&amp;section=25" title="Modifier le code source de la section : Secrétaire d’État"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><time class="nowrap" datetime="1955-03-01" data-sort-value="1955-03-01"><abbr class="abbr" title="premier">1<sup>er</sup></abbr> mars 1955</time> – 24 janvier 1956&#160;: secrétaire d'État à la <a href="/wiki/Pr%C3%A9sident_du_Conseil_(France)" class="mw-redirect" title="Président du Conseil (France)">présidence du Conseil</a> dans le <a href="/wiki/Gouvernement_Edgar_Faure_(2)" class="mw-redirect" title="Gouvernement Edgar Faure (2)">gouvernement Edgar Faure</a>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Ministre_conseiller">Ministre conseiller</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;veaction=edit&amp;section=26" title="Modifier la section : Ministre conseiller" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;action=edit&amp;section=26" title="Modifier le code source de la section : Ministre conseiller"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><time class="nowrap" datetime="1959-07-23" data-sort-value="1959-07-23">23 juillet 1959</time> – 19 mai 1961&#160;: ministre conseiller du <a href="/wiki/Gouvernement_Michel_Debr%C3%A9" class="mw-redirect" title="Gouvernement Michel Debré">gouvernement Michel Debré</a>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Une_reconnaissance_internationale">Une reconnaissance internationale</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;veaction=edit&amp;section=27" title="Modifier la section : Une reconnaissance internationale" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;action=edit&amp;section=27" title="Modifier le code source de la section : Une reconnaissance internationale"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Stamp_of_Moldova_md068cvs.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/Stamp_of_Moldova_md068cvs.jpg/123px-Stamp_of_Moldova_md068cvs.jpg" decoding="async" width="123" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/Stamp_of_Moldova_md068cvs.jpg/184px-Stamp_of_Moldova_md068cvs.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f4/Stamp_of_Moldova_md068cvs.jpg 2x" data-file-width="189" data-file-height="225" /></a><figcaption>Timbre commémoratif de <a href="/wiki/Moldavie" title="Moldavie">Moldavie</a>.</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Décorations_sénégalaises"><span id="D.C3.A9corations_s.C3.A9n.C3.A9galaises"></span>Décorations sénégalaises</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;veaction=edit&amp;section=28" title="Modifier la section : Décorations sénégalaises" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;action=edit&amp;section=28" title="Modifier le code source de la section : Décorations sénégalaises"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:SEN_Order_of_the_Lion_-_Grand_Cross_BAR.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/SEN_Order_of_the_Lion_-_Grand_Cross_BAR.png/50px-SEN_Order_of_the_Lion_-_Grand_Cross_BAR.png" decoding="async" width="50" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/SEN_Order_of_the_Lion_-_Grand_Cross_BAR.png/75px-SEN_Order_of_the_Lion_-_Grand_Cross_BAR.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/SEN_Order_of_the_Lion_-_Grand_Cross_BAR.png/100px-SEN_Order_of_the_Lion_-_Grand_Cross_BAR.png 2x" data-file-width="218" data-file-height="60" /></a></span> Grand collier de l’<a href="/wiki/Ordre_national_du_Lion_du_S%C3%A9n%C3%A9gal" title="Ordre national du Lion du Sénégal">ordre national du Lion</a>, en tant que grand maître de l'Ordre entre 1960 et 1980.</li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Order_of_Merit_-_Grand_Cross_(Senegal)_-_ribbon_bar.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Order_of_Merit_-_Grand_Cross_%28Senegal%29_-_ribbon_bar.png/50px-Order_of_Merit_-_Grand_Cross_%28Senegal%29_-_ribbon_bar.png" decoding="async" width="50" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Order_of_Merit_-_Grand_Cross_%28Senegal%29_-_ribbon_bar.png/75px-Order_of_Merit_-_Grand_Cross_%28Senegal%29_-_ribbon_bar.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Order_of_Merit_-_Grand_Cross_%28Senegal%29_-_ribbon_bar.png/100px-Order_of_Merit_-_Grand_Cross_%28Senegal%29_-_ribbon_bar.png 2x" data-file-width="218" data-file-height="60" /></a></span> Grand collier de l'<a href="/wiki/Ordre_du_M%C3%A9rite_(S%C3%A9n%C3%A9gal)" title="Ordre du Mérite (Sénégal)">ordre du Mérite</a>, en tant que grand maître de l'Ordre entre 1960 et 1980.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Décorations_étrangères"><span id="D.C3.A9corations_.C3.A9trang.C3.A8res"></span>Décorations étrangères</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;veaction=edit&amp;section=29" title="Modifier la section : Décorations étrangères" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;action=edit&amp;section=29" title="Modifier le code source de la section : Décorations étrangères"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="wikitable"> <caption>Décorations étrangères décernées </caption> <tbody><tr> <th>Pays </th> <th>Décoration </th></tr> <tr> <td>(<span class="flagicon" data-sort-value=""><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Flag_of_South_Korea.svg" class="mw-file-description" title="Drapeau de la Corée du Sud"><img alt="Drapeau de la Corée du Sud" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/09/Flag_of_South_Korea.svg/20px-Flag_of_South_Korea.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/09/Flag_of_South_Korea.svg/30px-Flag_of_South_Korea.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/09/Flag_of_South_Korea.svg/40px-Flag_of_South_Korea.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span>) Corée du Sud </td> <td><b>Chevalier</b> <ul><li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Grand_Order_of_Mugunghwa_(South_Korea)_-_ribbon_bar.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Grand_Order_of_Mugunghwa_%28South_Korea%29_-_ribbon_bar.svg/50px-Grand_Order_of_Mugunghwa_%28South_Korea%29_-_ribbon_bar.svg.png" decoding="async" width="50" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Grand_Order_of_Mugunghwa_%28South_Korea%29_-_ribbon_bar.svg/75px-Grand_Order_of_Mugunghwa_%28South_Korea%29_-_ribbon_bar.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Grand_Order_of_Mugunghwa_%28South_Korea%29_-_ribbon_bar.svg/100px-Grand_Order_of_Mugunghwa_%28South_Korea%29_-_ribbon_bar.svg.png 2x" data-file-width="218" data-file-height="60" /></a></span> Chevalier du <a href="/wiki/Grand_ordre_de_Mugunghwa" title="Grand ordre de Mugunghwa">Grand ordre de Mugunghwa</a></li></ul> </td></tr> <tr> <td>(<span class="flagicon" data-sort-value=""><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Flag_of_Spain.svg" class="mw-file-description" title="Drapeau de l&#39;Espagne"><img alt="Drapeau de l&#39;Espagne" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Flag_of_Spain.svg/20px-Flag_of_Spain.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Flag_of_Spain.svg/30px-Flag_of_Spain.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Flag_of_Spain.svg/40px-Flag_of_Spain.svg.png 2x" data-file-width="750" data-file-height="500" /></a></span></span>) Espagne </td> <td><b>Collier (<abbr class="abbr" title="Première">1<sup>re</sup></abbr> classe)</b> <ul><li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Order_of_Isabella_the_Catholic_-_Sash_of_Collar.svg" class="mw-file-description" title="Order of Isabella the Catholic - Sash of Collar"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Order_of_Isabella_the_Catholic_-_Sash_of_Collar.svg/50px-Order_of_Isabella_the_Catholic_-_Sash_of_Collar.svg.png" decoding="async" width="50" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Order_of_Isabella_the_Catholic_-_Sash_of_Collar.svg/75px-Order_of_Isabella_the_Catholic_-_Sash_of_Collar.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Order_of_Isabella_the_Catholic_-_Sash_of_Collar.svg/100px-Order_of_Isabella_the_Catholic_-_Sash_of_Collar.svg.png 2x" data-file-width="218" data-file-height="60" /></a></span> Collier de l'<a href="/wiki/Ordre_d%27Isabelle_la_Catholique" title="Ordre d&#39;Isabelle la Catholique">Ordre d'Isabelle la Catholique</a></li></ul> </td></tr> <tr> <td>(<span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:State_flag_of_Iran_(1964%E2%80%931980).svg" class="mw-file-description" title="State flag of Iran (1964–1980)"><img alt="State flag of Iran (1964–1980)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/State_flag_of_Iran_%281964%E2%80%931980%29.svg/25px-State_flag_of_Iran_%281964%E2%80%931980%29.svg.png" decoding="async" width="25" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/State_flag_of_Iran_%281964%E2%80%931980%29.svg/38px-State_flag_of_Iran_%281964%E2%80%931980%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/State_flag_of_Iran_%281964%E2%80%931980%29.svg/50px-State_flag_of_Iran_%281964%E2%80%931980%29.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="293" /></a></span>) État impérial d'Iran </td> <td><b>Médaille commémorative</b> <ul><li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Medal_of_the_25th_Century_of_the_Monarchy.gif" class="mw-file-description" title="25th Anniversary Medal 1971"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Medal_of_the_25th_Century_of_the_Monarchy.gif/50px-Medal_of_the_25th_Century_of_the_Monarchy.gif" decoding="async" width="50" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Medal_of_the_25th_Century_of_the_Monarchy.gif/75px-Medal_of_the_25th_Century_of_the_Monarchy.gif 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Medal_of_the_25th_Century_of_the_Monarchy.gif/100px-Medal_of_the_25th_Century_of_the_Monarchy.gif 2x" data-file-width="152" data-file-height="38" /></a></span> Médaille commémorative de la <a href="/wiki/C%C3%A9l%C3%A9bration_du_2_500e_anniversaire_de_la_fondation_de_l%27empire_perse" class="mw-redirect" title="Célébration du 2 500e anniversaire de la fondation de l&#39;empire perse">Célébration du 2 500e anniversaire de la fondation de l'Empire perse</a></li></ul> </td></tr> <tr> <td>(<span class="flagicon" data-sort-value=""><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Flag_of_Finland.svg" class="mw-file-description" title="Drapeau de la Finlande"><img alt="Drapeau de la Finlande" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Flag_of_Finland.svg/20px-Flag_of_Finland.svg.png" decoding="async" width="20" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Flag_of_Finland.svg/30px-Flag_of_Finland.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Flag_of_Finland.svg/40px-Flag_of_Finland.svg.png 2x" data-file-width="1800" data-file-height="1100" /></a></span></span>) Finlande </td> <td><b>Grand-croix de commandeur (avec collier)</b> <ul><li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:FIN_Order_of_the_White_Rose_Grand_Cross_BAR.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/FIN_Order_of_the_White_Rose_Grand_Cross_BAR.png/50px-FIN_Order_of_the_White_Rose_Grand_Cross_BAR.png" decoding="async" width="50" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/FIN_Order_of_the_White_Rose_Grand_Cross_BAR.png/75px-FIN_Order_of_the_White_Rose_Grand_Cross_BAR.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/FIN_Order_of_the_White_Rose_Grand_Cross_BAR.png/100px-FIN_Order_of_the_White_Rose_Grand_Cross_BAR.png 2x" data-file-width="218" data-file-height="60" /></a></span> Grand-croix de commandeur avec collier de l'<a href="/wiki/Ordre_de_la_Rose_blanche" title="Ordre de la Rose blanche">Ordre de la Rose blanche</a></li></ul> </td></tr> <tr> <td>(<span class="flagicon" data-sort-value=""><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Flag_of_France_(1976%E2%80%932020).svg" class="mw-file-description" title="Drapeau de la France"><img alt="Drapeau de la France" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d1/Flag_of_France_%281976%E2%80%932020%29.svg/20px-Flag_of_France_%281976%E2%80%932020%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d1/Flag_of_France_%281976%E2%80%932020%29.svg/30px-Flag_of_France_%281976%E2%80%932020%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d1/Flag_of_France_%281976%E2%80%932020%29.svg/40px-Flag_of_France_%281976%E2%80%932020%29.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span>) France </td> <td><b>Grand-croix</b> <ul><li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Legion_Honneur_GC_ribbon.svg" class="mw-file-description" title="Grand-croix de la Légion d&#39;honneur"><img alt="Grand-croix de la Légion d&#39;honneur" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Legion_Honneur_GC_ribbon.svg/50px-Legion_Honneur_GC_ribbon.svg.png" decoding="async" width="50" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Legion_Honneur_GC_ribbon.svg/75px-Legion_Honneur_GC_ribbon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Legion_Honneur_GC_ribbon.svg/100px-Legion_Honneur_GC_ribbon.svg.png 2x" data-file-width="218" data-file-height="60" /></a></span> <a href="/wiki/Ordre_national_de_la_L%C3%A9gion_d%27honneur" title="Ordre national de la Légion d&#39;honneur">Grand-croix de la Légion d'honneur</a></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Ordre_national_du_Merite_GC_ribbon.svg" class="mw-file-description" title="Grand-croix de l&#39;ordre national du Mérite"><img alt="Grand-croix de l&#39;ordre national du Mérite" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Ordre_national_du_Merite_GC_ribbon.svg/50px-Ordre_national_du_Merite_GC_ribbon.svg.png" decoding="async" width="50" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Ordre_national_du_Merite_GC_ribbon.svg/75px-Ordre_national_du_Merite_GC_ribbon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Ordre_national_du_Merite_GC_ribbon.svg/100px-Ordre_national_du_Merite_GC_ribbon.svg.png 2x" data-file-width="218" data-file-height="60" /></a></span> <a href="/wiki/Ordre_national_du_M%C3%A9rite_(France)" title="Ordre national du Mérite (France)">Grand-croix de l'ordre national du Mérite</a></li></ul> <p><b>Commandeur</b> </p> <ul><li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Palmes_academiques_Commandeur_ribbon.svg" class="mw-file-description" title="Commandeur de l&#39;ordre des Palmes académiques"><img alt="Commandeur de l&#39;ordre des Palmes académiques" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Palmes_academiques_Commandeur_ribbon.svg/50px-Palmes_academiques_Commandeur_ribbon.svg.png" decoding="async" width="50" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Palmes_academiques_Commandeur_ribbon.svg/75px-Palmes_academiques_Commandeur_ribbon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Palmes_academiques_Commandeur_ribbon.svg/100px-Palmes_academiques_Commandeur_ribbon.svg.png 2x" data-file-width="218" data-file-height="60" /></a></span> <a href="/wiki/Ordre_des_Palmes_acad%C3%A9miques" title="Ordre des Palmes académiques">Commandeur de l'ordre des Palmes académiques</a></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Ordre_des_Arts_et_des_Lettres_Commandeur_ribbon.svg" class="mw-file-description" title="Commandeur de l&#39;ordre des Arts et des Lettres"><img alt="Commandeur de l&#39;ordre des Arts et des Lettres" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Ordre_des_Arts_et_des_Lettres_Commandeur_ribbon.svg/50px-Ordre_des_Arts_et_des_Lettres_Commandeur_ribbon.svg.png" decoding="async" width="50" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Ordre_des_Arts_et_des_Lettres_Commandeur_ribbon.svg/75px-Ordre_des_Arts_et_des_Lettres_Commandeur_ribbon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Ordre_des_Arts_et_des_Lettres_Commandeur_ribbon.svg/100px-Ordre_des_Arts_et_des_Lettres_Commandeur_ribbon.svg.png 2x" data-file-width="218" data-file-height="60" /></a></span> <a href="/wiki/Ordre_des_Arts_et_des_Lettres" title="Ordre des Arts et des Lettres">Commandeur de l'ordre des Arts et des Lettres</a></li></ul> <p><b>Médaille</b> </p> <ul><li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Croix_du_Combattant_Volontaire_1939-1945_ribbon.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Croix_du_Combattant_Volontaire_1939-1945_ribbon.svg/50px-Croix_du_Combattant_Volontaire_1939-1945_ribbon.svg.png" decoding="async" width="50" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Croix_du_Combattant_Volontaire_1939-1945_ribbon.svg/75px-Croix_du_Combattant_Volontaire_1939-1945_ribbon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Croix_du_Combattant_Volontaire_1939-1945_ribbon.svg/100px-Croix_du_Combattant_Volontaire_1939-1945_ribbon.svg.png 2x" data-file-width="218" data-file-height="60" /></a></span> Médaille du <a href="/wiki/Croix_du_combattant_volontaire" title="Croix du combattant volontaire">Croix de combattant 1939-1945</a> (ordre protocolaire)</li></ul> </td></tr> <tr> <td>(<span class="flagicon" data-sort-value=""><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Flag_of_Italy.svg" class="mw-file-description" title="Drapeau de l&#39;Italie"><img alt="Drapeau de l&#39;Italie" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Flag_of_Italy.svg/20px-Flag_of_Italy.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Flag_of_Italy.svg/30px-Flag_of_Italy.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Flag_of_Italy.svg/40px-Flag_of_Italy.svg.png 2x" data-file-width="1500" data-file-height="1000" /></a></span></span>) Italie </td> <td><b>Chevalier grand-croix (au grand cordon)</b> <ul><li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Cordone_di_gran_Croce_di_Gran_Cordone_OMRI_BAR.svg" class="mw-file-description" title="Cordone di gran Croce di Gran Cordone OMRI BAR"><img alt="Cordone di gran Croce di Gran Cordone OMRI BAR" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/de/Cordone_di_gran_Croce_di_Gran_Cordone_OMRI_BAR.svg/50px-Cordone_di_gran_Croce_di_Gran_Cordone_OMRI_BAR.svg.png" decoding="async" width="50" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/de/Cordone_di_gran_Croce_di_Gran_Cordone_OMRI_BAR.svg/75px-Cordone_di_gran_Croce_di_Gran_Cordone_OMRI_BAR.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/de/Cordone_di_gran_Croce_di_Gran_Cordone_OMRI_BAR.svg/100px-Cordone_di_gran_Croce_di_Gran_Cordone_OMRI_BAR.svg.png 2x" data-file-width="218" data-file-height="60" /></a></span> <a href="/wiki/Ordre_du_M%C3%A9rite_de_la_R%C3%A9publique_italienne" title="Ordre du Mérite de la République italienne">Chevalier grand-croix au grand cordon de l'ordre du Mérite de la République italienne</a></li></ul> </td></tr> <tr> <td>(<span class="flagicon" data-sort-value=""><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Flag_of_Morocco.svg" class="mw-file-description" title="Drapeau du Maroc"><img alt="Drapeau du Maroc" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Flag_of_Morocco.svg/20px-Flag_of_Morocco.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Flag_of_Morocco.svg/30px-Flag_of_Morocco.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Flag_of_Morocco.svg/40px-Flag_of_Morocco.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span>) Maroc </td> <td><b>Première classe</b> <ul><li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Order_of_Lifesaving_(Morocco).gif" class="mw-file-description" title="Order of Lifesaving (Morocco)"><img alt="Order of Lifesaving (Morocco)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Order_of_Lifesaving_%28Morocco%29.gif/50px-Order_of_Lifesaving_%28Morocco%29.gif" decoding="async" width="50" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Order_of_Lifesaving_%28Morocco%29.gif/75px-Order_of_Lifesaving_%28Morocco%29.gif 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Order_of_Lifesaving_%28Morocco%29.gif/100px-Order_of_Lifesaving_%28Morocco%29.gif 2x" data-file-width="218" data-file-height="60" /></a></span> Première classe de l'<a href="/wiki/Ordre_du_m%C3%A9rite_intellectuel_(Maroc)" class="mw-redirect" title="Ordre du mérite intellectuel (Maroc)">Ordre du Mérite intellectuel</a></li></ul> </td></tr> <tr> <td>(<span class="flagicon" data-sort-value=""><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Flag_of_Portugal.svg" class="mw-file-description" title="Drapeau du Portugal"><img alt="Drapeau du Portugal" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Flag_of_Portugal.svg/20px-Flag_of_Portugal.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Flag_of_Portugal.svg/30px-Flag_of_Portugal.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Flag_of_Portugal.svg/40px-Flag_of_Portugal.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="400" /></a></span></span>) Portugal </td> <td><b>Grand collier</b> <ul><li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:PRT_Order_of_Saint_James_of_the_Sword_-_Grand_Collar_BAR.png" class="mw-file-description" title="PRT Order of Saint James of the Sword - Grand Collar BAR"><img alt="PRT Order of Saint James of the Sword - Grand Collar BAR" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/PRT_Order_of_Saint_James_of_the_Sword_-_Grand_Collar_BAR.png/50px-PRT_Order_of_Saint_James_of_the_Sword_-_Grand_Collar_BAR.png" decoding="async" width="50" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/PRT_Order_of_Saint_James_of_the_Sword_-_Grand_Collar_BAR.png/75px-PRT_Order_of_Saint_James_of_the_Sword_-_Grand_Collar_BAR.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/PRT_Order_of_Saint_James_of_the_Sword_-_Grand_Collar_BAR.png/100px-PRT_Order_of_Saint_James_of_the_Sword_-_Grand_Collar_BAR.png 2x" data-file-width="218" data-file-height="60" /></a></span> Grand collier de l'<a href="/wiki/Ordre_de_Sant%27Iago_de_l%27%C3%89p%C3%A9e" title="Ordre de Sant&#39;Iago de l&#39;Épée">Ordre de Sant'Iago de l'Épée</a></li></ul> </td></tr> <tr> <td>(<span class="flagicon" data-sort-value=""><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Flag_of_Tunisia.svg" class="mw-file-description" title="Drapeau de la Tunisie"><img alt="Drapeau de la Tunisie" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Flag_of_Tunisia.svg/20px-Flag_of_Tunisia.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Flag_of_Tunisia.svg/30px-Flag_of_Tunisia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Flag_of_Tunisia.svg/40px-Flag_of_Tunisia.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" /></a></span></span>) Tunisie </td> <td><b>Grand cordon</b> <ul><li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Order_of_the_Republic_(Tunisia)_-_ribbon_bar.gif" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/Order_of_the_Republic_%28Tunisia%29_-_ribbon_bar.gif/50px-Order_of_the_Republic_%28Tunisia%29_-_ribbon_bar.gif" decoding="async" width="50" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/Order_of_the_Republic_%28Tunisia%29_-_ribbon_bar.gif/75px-Order_of_the_Republic_%28Tunisia%29_-_ribbon_bar.gif 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/Order_of_the_Republic_%28Tunisia%29_-_ribbon_bar.gif/100px-Order_of_the_Republic_%28Tunisia%29_-_ribbon_bar.gif 2x" data-file-width="218" data-file-height="60" /></a></span> Grand cordon de l'<a href="/wiki/Ordre_de_la_R%C3%A9publique_(Tunisie)" title="Ordre de la République (Tunisie)">Ordre de la République</a> tunisienne</li></ul> <p><b>Grand collier</b> </p> <ul><li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:TN_Order_Merit_Rib.png" class="mw-file-description" title="TN Order Merit Rib"><img alt="TN Order Merit Rib" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/TN_Order_Merit_Rib.png/50px-TN_Order_Merit_Rib.png" decoding="async" width="50" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/TN_Order_Merit_Rib.png/75px-TN_Order_Merit_Rib.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/35/TN_Order_Merit_Rib.png 2x" data-file-width="100" data-file-height="30" /></a></span> Grand collier de l'<a href="/wiki/Liste_des_ordres,_d%C3%A9corations_et_m%C3%A9dailles_de_la_Tunisie#Ordre_national_du_Mérite" title="Liste des ordres, décorations et médailles de la Tunisie">Ordre national du Mérite</a></li></ul> </td></tr> <tr> <td>(<span class="flagicon" data-sort-value=""><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Flag_of_Vatican_City_(2001%E2%80%932023).svg" class="mw-file-description" title="Drapeau du Vatican"><img alt="Drapeau du Vatican" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Flag_of_Vatican_City_%282001%E2%80%932023%29.svg/18px-Flag_of_Vatican_City_%282001%E2%80%932023%29.svg.png" decoding="async" width="18" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Flag_of_Vatican_City_%282001%E2%80%932023%29.svg/27px-Flag_of_Vatican_City_%282001%E2%80%932023%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Flag_of_Vatican_City_%282001%E2%80%932023%29.svg/36px-Flag_of_Vatican_City_%282001%E2%80%932023%29.svg.png 2x" data-file-width="500" data-file-height="500" /></a></span></span>) Vatican </td> <td><b>Chevalier</b> <ul><li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:VAT_Order_of_Pope_Pius_IX_Cav_BAR.svg" class="mw-file-description" title="VAT Order of Pope Pius IX Cav BAR"><img alt="VAT Order of Pope Pius IX Cav BAR" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/VAT_Order_of_Pope_Pius_IX_Cav_BAR.svg/50px-VAT_Order_of_Pope_Pius_IX_Cav_BAR.svg.png" decoding="async" width="50" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/VAT_Order_of_Pope_Pius_IX_Cav_BAR.svg/75px-VAT_Order_of_Pope_Pius_IX_Cav_BAR.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/VAT_Order_of_Pope_Pius_IX_Cav_BAR.svg/100px-VAT_Order_of_Pope_Pius_IX_Cav_BAR.svg.png 2x" data-file-width="218" data-file-height="60" /></a></span> Chevalier de l'<a href="/wiki/Ordre_de_Pie_IX" title="Ordre de Pie IX">Ordre de Pie IX</a></li></ul> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Doctorats_honoris_causa">Doctorats <i>honoris causa</i></h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;veaction=edit&amp;section=30" title="Modifier la section : Doctorats honoris causa" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;action=edit&amp;section=30" title="Modifier le code source de la section : Doctorats honoris causa"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor_at_the_University_of_Salamanca_01.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor_at_the_University_of_Salamanca_01.jpg/220px-L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor_at_the_University_of_Salamanca_01.jpg" decoding="async" width="220" height="250" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor_at_the_University_of_Salamanca_01.jpg/330px-L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor_at_the_University_of_Salamanca_01.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor_at_the_University_of_Salamanca_01.jpg/440px-L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor_at_the_University_of_Salamanca_01.jpg 2x" data-file-width="662" data-file-height="751" /></a><figcaption>Léopold Sédar Senghor docteur honoris causa à l'<a href="/wiki/Universit%C3%A9_de_Salamanque" title="Université de Salamanque">université de Salamanque</a>.</figcaption></figure> <p>Il est <a href="/wiki/Docteur_honoris_causa" class="mw-redirect" title="Docteur honoris causa">docteur <i>honoris causa</i></a> de trente-sept universités, parmi lesquelles&#160;: </p> <ul><li><a href="/wiki/Universit%C3%A9_Paris-Sorbonne" title="Université Paris-Sorbonne">Université Paris-Sorbonne</a></li> <li><a href="/wiki/Universit%C3%A9_Harvard" title="Université Harvard">Université Harvard</a></li> <li><a href="/wiki/Universit%C3%A9_Yale" title="Université Yale">Université Yale</a></li> <li><a href="/wiki/Universit%C3%A9_Oxford" class="mw-redirect" title="Université Oxford">Université Oxford</a></li> <li><a href="/wiki/Universit%C3%A9_catholique_de_Louvain_(depuis_1968)" class="mw-redirect" title="Université catholique de Louvain (depuis 1968)">Université catholique de Louvain</a></li> <li><a href="/wiki/Universit%C3%A9_de_Montr%C3%A9al" title="Université de Montréal">Université de Montréal</a></li> <li><a href="/wiki/Universit%C3%A9_Laval" title="Université Laval">Université Laval</a></li> <li><a href="/wiki/Universit%C3%A9_de_Vienne" title="Université de Vienne">Université de Vienne</a></li> <li><a href="/wiki/Universit%C3%A9_Johann_Wolfgang_Goethe_de_Francfort-sur-le-Main" title="Université Johann Wolfgang Goethe de Francfort-sur-le-Main">Université Johann Wolfgang Goethe de Francfort-sur-le-Main</a></li> <li><a href="/wiki/Universit%C3%A9_de_Salzbourg" title="Université de Salzbourg">Université de Salzbourg</a></li> <li><a href="/wiki/Universit%C3%A9_Paris-Descartes" title="Université Paris-Descartes">Université Paris-Descartes</a></li> <li><a href="/wiki/Universit%C3%A9_de_Bordeaux" title="Université de Bordeaux">Université de Bordeaux</a></li> <li><a href="/wiki/Universit%C3%A9_de_Strasbourg" title="Université de Strasbourg">Université de Strasbourg</a></li> <li><a href="/wiki/Universit%C3%A9_Nancy-II" title="Université Nancy-II">Université Nancy-II</a></li> <li><a href="/wiki/Universit%C3%A9_de_Padoue" title="Université de Padoue">Université de Padoue</a></li> <li><a href="/wiki/Universit%C3%A9_de_Salamanque" title="Université de Salamanque">Université de Salamanque</a></li> <li><a href="/wiki/Universit%C3%A9_f%C3%A9d%C3%A9rale_de_Bahia" title="Université fédérale de Bahia">Université fédérale de Bahia</a></li> <li><a href="/wiki/Universit%C3%A9_d%27%C3%89vora" title="Université d&#39;Évora">Université d'Évora</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Distinctions_académiques"><span id="Distinctions_acad.C3.A9miques"></span>Distinctions académiques</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;veaction=edit&amp;section=31" title="Modifier la section : Distinctions académiques" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;action=edit&amp;section=31" title="Modifier le code source de la section : Distinctions académiques"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Membre de l'<a href="/wiki/Acad%C3%A9mie_fran%C3%A7aise" title="Académie française">Académie française</a>&#160;;</li> <li>Membre correspondant de l'<a href="/wiki/Acad%C3%A9mie_bavaroise_des_beaux-arts" title="Académie bavaroise des beaux-arts">Académie bavaroise</a>&#160;;</li> <li>Membre étranger de l'<a href="/wiki/Acad%C3%A9mie_des_sciences_morales_et_politiques" title="Académie des sciences morales et politiques">Académie des sciences morales et politiques</a>&#160;;</li> <li>Membre étranger de l'<a href="/wiki/Acad%C3%A9mie_des_sciences,_arts_et_belles-lettres_de_Caen" title="Académie des sciences, arts et belles-lettres de Caen">Académie des sciences, arts et belles-lettres de Caen</a>&#160;;</li> <li>Membre étranger de l'<a href="/wiki/Acad%C3%A9mie_nationale_des_sciences,_belles-lettres_et_arts_de_Bordeaux" title="Académie nationale des sciences, belles-lettres et arts de Bordeaux">Académie nationale des sciences, belles-lettres et arts de Bordeaux</a>&#160;;</li> <li>Membre étranger de l'<a href="/wiki/Acad%C3%A9mie_des_sciences_d%27outre-mer" title="Académie des sciences d&#39;outre-mer">Académie des sciences d'outre-mer</a>&#160;;</li> <li>Membre étranger de la Black Academy of Arts and Letters&#160;;</li> <li>Membre étranger de l'<a href="/wiki/Acad%C3%A9mie_Mallarm%C3%A9" title="Académie Mallarmé">Académie Mallarmé</a>&#160;;</li> <li>Membre étranger de l'<a href="/wiki/Acad%C3%A9mie_du_royaume_du_Maroc" title="Académie du royaume du Maroc">Académie du royaume du Maroc</a><sup id="cite_ref-61" class="reference"><a href="#cite_note-61"><span class="cite_crochet">[</span>61<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Récompenses"><span id="R.C3.A9compenses"></span>Récompenses</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;veaction=edit&amp;section=32" title="Modifier la section : Récompenses" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;action=edit&amp;section=32" title="Modifier le code source de la section : Récompenses"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Il est le récipiendaire de nombreux prix et récompenses&#160;: </p> <ul><li>Médaille de la Reconnaissance franco-alliée 1939-1945&#160;;</li> <li>Médaille d'or du <a href="/wiki/Prix_de_la_langue-fran%C3%A7aise" class="mw-redirect" title="Prix de la langue-française">prix de la langue-française</a> de l’<a href="/wiki/Acad%C3%A9mie_fran%C3%A7aise" title="Académie française">Académie française</a> (1963)&#160;;</li> <li>Médaille d'or du mérite poétique du prix international Dag-Hammarskjöld (1965)&#160;;</li> <li>Médaille d'or de la <a href="/wiki/Conf%C3%A9d%C3%A9ration_internationale_des_soci%C3%A9t%C3%A9s_d%27auteurs_et_compositeurs" title="Confédération internationale des sociétés d&#39;auteurs et compositeurs">CISAC</a> (Confédération internationale des sociétés d'auteurs et compositeurs)&#160;;</li> <li>Grand prix international de poésie de la <a href="/wiki/Soci%C3%A9t%C3%A9_des_po%C3%A8tes_et_artistes_de_France" title="Société des poètes et artistes de France">Société des poètes et artistes de France</a> (1963)&#160;;</li> <li>Grand prix littéraire international Rouge et Vert (1966)&#160;;</li> <li>Prix de la Paix des libraires allemands (1968)&#160;;</li> <li>Prix littéraire de l'Académie internationale des arts et lettres de Rome (1969)&#160;;</li> <li>Grand prix international de poésie de la Biennale de Knokke-le-Zoute (1970)&#160;;</li> <li><a href="/wiki/Prix_Guillaume-Apollinaire" title="Prix Guillaume-Apollinaire">Prix Guillaume-Apollinaire</a> (1974)&#160;;</li> <li>Couronne d'or des soirées poétiques de Struga (1975)<sup id="cite_ref-62" class="reference"><a href="#cite_note-62"><span class="cite_crochet">[</span>62<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>&#160;;</li> <li>Prince en poésie 1977, décerné par l'association littéraire française «&#160;L'Amitié par le livre&#160;»&#160;;</li> <li><a href="/wiki/Prix_Prince-Pierre-de-Monaco" class="mw-redirect" title="Prix Prince-Pierre-de-Monaco">Prix littéraire Prince-Pierre-de-Monaco</a> (1977)&#160;;</li> <li><a href="/wiki/Prix_mondial_Cino-Del-Duca" title="Prix mondial Cino-Del-Duca">Prix mondial Cino-Del-Duca</a> (1978)&#160;;</li> <li>Prix international du livre, attribué par le Comité international du livre (Communauté mondiale du livre, UNESCO, 1979)&#160;;</li> <li>Prix pour ses activités culturelles en Afrique et ses œuvres pour la paix, décerné par le président Sadate (1980)&#160;;</li> <li>Premier prix mondial Aasan&#160;;</li> <li>Prix Alfred-de-Vigny (1981)&#160;;</li> <li>Prix Athénaï, à Athènes (1985)&#160;;</li> <li>Prix international du Lion d'or, Venise (1986)&#160;;</li> <li>Prix Louise-Michel, Paris (1986)&#160;;</li> <li>Prix du <a href="/wiki/Le_Mont-Saint-Michel" title="Le Mont-Saint-Michel">Mont-Saint-Michel</a>, aux Rencontres poétiques de Bretagne (1986)&#160;;</li> <li>Prix Intercultura, Rome (1987).</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Hommages">Hommages</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;veaction=edit&amp;section=33" title="Modifier la section : Hommages" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;action=edit&amp;section=33" title="Modifier le code source de la section : Hommages"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Les hommages à travers le monde&#160;: </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Espace_L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor,_Brussels.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d7/Espace_L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor%2C_Brussels.jpg/220px-Espace_L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor%2C_Brussels.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d7/Espace_L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor%2C_Brussels.jpg/330px-Espace_L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor%2C_Brussels.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d7/Espace_L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor%2C_Brussels.jpg/440px-Espace_L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor%2C_Brussels.jpg 2x" data-file-width="2382" data-file-height="1592" /></a><figcaption>Espace Léopold S. Senghor, à Bruxelles.</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:SENGHOR_1.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b7/SENGHOR_1.JPG/220px-SENGHOR_1.JPG" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b7/SENGHOR_1.JPG/330px-SENGHOR_1.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b7/SENGHOR_1.JPG/440px-SENGHOR_1.JPG 2x" data-file-width="1280" data-file-height="853" /></a><figcaption><a href="/wiki/Statue_de_L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor" title="Statue de Léopold Sédar Senghor">Statue de Léopold Sédar Senghor</a> (Dakar).</figcaption></figure> <ul><li><a href="/wiki/A%C3%A9roport_international_L%C3%A9opold-S%C3%A9dar-Senghor" title="Aéroport international Léopold-Sédar-Senghor">Aéroport international Léopold-Sédar-Senghor</a>&#160;;</li> <li>Plaque commémorative, située dans la <a href="/wiki/Qu%C3%A9bec_(ville)" title="Québec (ville)">ville de Québec</a>, au <a href="/wiki/Qu%C3%A9bec" title="Québec">Québec</a>&#160;;</li> <li>L'<a href="/wiki/Universit%C3%A9_Senghor_d%27Alexandrie" title="Université Senghor d&#39;Alexandrie">université internationale de langue française</a> d'<a href="/wiki/Alexandrie" title="Alexandrie">Alexandrie</a> inaugurée en <a href="/wiki/1990" title="1990">1990</a> porte son nom&#160;;</li> <li>La <a href="/wiki/Passerelle_L%C3%A9opold-S%C3%A9dar-Senghor" title="Passerelle Léopold-Sédar-Senghor">passerelle franchissant la Seine</a> au niveau de la rue de Solférino et des Tuileries a reçu son nom en 2006&#160;;</li> <li>Le collège de <a href="/wiki/Corbeny" title="Corbeny">Corbeny</a> (<a href="/wiki/Aisne_(d%C3%A9partement)" title="Aisne (département)">Aisne</a>) porte son nom, en souvenir de l'un de ses parents qui avait combattu sur le <a href="/wiki/Chemin_des_Dames" title="Chemin des Dames">Chemin des Dames</a>, tout proche&#160;;</li> <li>Le collège d'<a href="/wiki/Ifs" title="Ifs">Ifs</a> dans le département du <a href="/wiki/Calvados_(d%C3%A9partement)" title="Calvados (département)">Calvados</a> porte son nom.</li> <li>Le lycée régional polyvalent du Canada, basé à <a href="/wiki/%C3%89vreux" title="Évreux">Évreux</a> dans l'<a href="/wiki/Eure_(d%C3%A9partement)" title="Eure (département)">Eure</a> et construit en 1995, est rebaptisé lycée Léopold-Sédar-Senghor à sa mort&#160;;</li> <li>Le <time class="nowrap" datetime="2007-10-10" data-sort-value="2007-10-10">10 octobre 2007</time>, l'espace culturel Léopold-Sédar-Senghor fut inauguré dans la ville du <a href="/wiki/Le_May-sur-%C3%88vre" title="Le May-sur-Èvre">May-sur-Èvre</a> (<a href="/wiki/Maine-et-Loire" title="Maine-et-Loire">Maine-et-Loire</a>) dirigée par son neveu, Auguste Senghor&#160;;</li> <li>Le <time class="nowrap" datetime="1995-03-18" data-sort-value="1995-03-18">18 mars 1995</time>, l'espace culturel Léopold-Sédar-Senghor est inauguré dans la ville de <a href="/wiki/Verson" title="Verson">Verson</a> (<a href="/wiki/Calvados_(d%C3%A9partement)" title="Calvados (département)">Calvados</a>)&#160;; en 2022, la maison où il est décédé est ouverte au public&#160;;</li> <li>Le <time class="nowrap" datetime="2007-11-10" data-sort-value="2007-11-10">10 novembre 2007</time> fut inaugurée la nouvelle école Léopold-Sédar-Senghor (élémentaire) à <a href="/wiki/Clamart" title="Clamart">Clamart</a>, dans les <a href="/wiki/Hauts-de-Seine" title="Hauts-de-Seine">Hauts-de-Seine</a>, en hommage à l’homme de lettres, académicien d’origine africaine et <abbr class="abbr" title="Premier">1<sup>er</sup></abbr>&#160;président du Sénégal, en présence du représentant de l’ambassadeur du Sénégal en France&#160;;<figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Caen_ch%C3%A2teau_plaque_Senghor.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Caen_ch%C3%A2teau_plaque_Senghor.JPG/220px-Caen_ch%C3%A2teau_plaque_Senghor.JPG" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Caen_ch%C3%A2teau_plaque_Senghor.JPG/330px-Caen_ch%C3%A2teau_plaque_Senghor.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Caen_ch%C3%A2teau_plaque_Senghor.JPG/440px-Caen_ch%C3%A2teau_plaque_Senghor.JPG 2x" data-file-width="4272" data-file-height="2848" /></a><figcaption>Plaque à la mémoire de Léopold Sédar Senghor dans l'enceinte du <a href="/wiki/Ch%C3%A2teau_de_Caen" title="Château de Caen">château de Caen</a>.</figcaption></figure></li> <li><a href="/wiki/Pont_L%C3%A9opold-S%C3%A9dar-Senghor" title="Pont Léopold-Sédar-Senghor">Un pont portant son nom</a> reliant la ville de <a href="/wiki/Saint-S%C3%A9bastien-sur-Loire" title="Saint-Sébastien-sur-Loire">Saint-Sébastien-sur-Loire</a> à l'île de <a href="/wiki/Nantes" title="Nantes">Nantes</a> a été inauguré le <time class="nowrap" datetime="2010-09-03" data-sort-value="2010-09-03">3 septembre 2010</time>&#160;;</li> <li>Plusieurs bibliothèques (ou encore médiathèques) portent le nom de Léopold Sédar Senghor en France, comme à <a href="/wiki/Amiens" title="Amiens">Amiens</a>, au <a href="/wiki/Le_Havre" title="Le Havre">Havre</a> ou encore à <a href="/wiki/Sainte_Foy_l%C3%A8s_Lyon" class="mw-redirect" title="Sainte Foy lès Lyon">Sainte-Foy-lès-Lyon</a> etc.&#160;;</li> <li><i>Timbre poste de l'indépendance du Sénégal</i>, <time class="nowrap" datetime="1961-04-04" data-sort-value="1961-04-04">4 avril 1961</time>&#160;;</li> <li>En 1988, Léopold Sédar Senghor inaugurait personnellement le nouveau Centre Culturel Etterbeek (Bruxelles) qui allait porter son nom Espace Senghor&#160;;</li> <li>Un buste a été mis en place en 2017 devant le monument de la Francophonie, sur le côté de la <a href="/wiki/Place_de_la_Francophonie" title="Place de la Francophonie">place de la Francophonie</a>, à <a href="/wiki/Bucarest" title="Bucarest">Bucarest</a> (<a href="/wiki/Roumanie" title="Roumanie">Roumanie</a>).</li> <li>Un buste (portrait) est réalisé en 1978 par le grand sculpteur <a href="/wiki/Arno_Breker" title="Arno Breker">Arno Breker</a> (1900 – 1991)&#160;;</li> <li>Œuvre commémorative réalisé par le sculpteur Michel Audiard au sein du <a href="/wiki/Jardin_des_Pr%C3%A9bendes_d%27O%C3%A9" title="Jardin des Prébendes d&#39;Oé">Jardin des Prébendes d'Oé</a> à <a href="/wiki/Tours" title="Tours">Tours</a>. La plaque fait notamment référence à l'attachement de Sédar Senghor pour ce jardin à travers notamment son poème <i>Jardin des Prébendes</i><a rel="nofollow" class="external autonumber" href="https://www.flickr.com/photos/tourainesereine/2335155060">[1]</a>&#160;;</li> <li>Une rue porte son nom au centre-ville de la ville tunisienne de <a href="/wiki/Sfax" title="Sfax">Sfax</a>&#160;;</li> <li>Son nom a été donné à une des promotions de l'<a href="/wiki/%C3%89cole_nationale_d%27administration_(France)" title="École nationale d&#39;administration (France)">École nationale d'administration française</a>&#160;: <a href="/wiki/Liste_d%27%C3%A9l%C3%A8ves_de_l%27%C3%89cole_nationale_d%27administration#Promotion_2002-2004" title="Liste d&#39;élèves de l&#39;École nationale d&#39;administration">promotion Léopold-Sédar-Senghor (2002 – 2004)</a> (l'élève actuellement le plus célèbre de cette promotion est <a href="/wiki/Emmanuel_Macron" title="Emmanuel Macron">E. Macron</a>).</li> <li>L’école maternelle-primaire Léopold-Sédar-Senghor à Port-Gentil (Gabon).</li> <li>En souvenir de son internement à Poitiers, la rue qui traverse l’emplacement du camp de prisonniers où il a été interné est baptisée <i>rue Léopold-Sédar-Senghor</i><sup id="cite_ref-nr020615_63-0" class="reference"><a href="#cite_note-nr020615-63"><span class="cite_crochet">[</span>63<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Publications">Publications</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;veaction=edit&amp;section=34" title="Modifier la section : Publications" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;action=edit&amp;section=34" title="Modifier le code source de la section : Publications"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Poèmes"><span id="Po.C3.A8mes"></span>Poèmes</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;veaction=edit&amp;section=35" title="Modifier la section : Poèmes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;action=edit&amp;section=35" title="Modifier le code source de la section : Poèmes"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><i>Chants d’ombre</i>, poèmes, <a href="/wiki/%C3%89ditions_du_Seuil" title="Éditions du Seuil">Éditions du Seuil</a>, 1945</li> <li><i>Départ</i>, poème, Édition Poèmes perdus, 1964</li> <li><i><a href="/wiki/Hosties_noires" title="Hosties noires">Hosties noires</a></i>, poèmes, Le Seuil, 1948</li> <li><i>Guélowar ou prince</i>, poèmes, Le seuil, 1948</li> <li><i><a href="/wiki/%C3%89thiopiques_(Senghor)" title="Éthiopiques (Senghor)">Éthiopiques</a></i>, Le Seuil, 1956</li> <li><i>Nocturnes</i>, poèmes, Le Seuil, 1961</li> <li><i>Lettres d’hivernage</i>, poèmes, Le Seuil, 1973</li> <li><i>Chant pour Jackie Thomson</i>, poèmes, 1973</li> <li><i>Élégies majeures</i>, poèmes, Le Seuil, 1979</li> <li><i>Élégie pour Philippe-Maguilen Senghor pour orchestre de jazz et chœur polyphonique</i>, 3 gravures de Vieira de Silva (<i>Soudainement&#160;; La terre&#160;; Le ciel</i>), Éditions Jeanne Bucher, 1986</li> <li><i><a href="/wiki/Le_Lion_rouge" title="Le Lion rouge">Le Lion rouge</a></i> (hymne national sénégalais)</li> <li><i>Poèmes divers</i>, Le Seuil, 1990</li> <li><i>Hosties noires</i> (regroupe <i>Prière de paix</i> et <i>Élégie pour <a href="/wiki/Martin_Luther_King" title="Martin Luther King">Martin Luther King</a>)</i>, lithographies de <a href="/wiki/Nicolas_Alquin" title="Nicolas Alquin">Nicolas Alquin</a>, <a href="/wiki/Les_Bibliophiles_de_France" title="Les Bibliophiles de France">Les Bibliophiles de France</a>, 2006</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Essais">Essais</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;veaction=edit&amp;section=36" title="Modifier la section : Essais" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;action=edit&amp;section=36" title="Modifier le code source de la section : Essais"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><i>Anthologie de la nouvelle poésie nègre et malgache de langue française</i>, précédée de <i><a href="/wiki/Orph%C3%A9e_noir" class="mw-redirect" title="Orphée noir">Orphée noir</a></i> par <a href="/wiki/Jean-Paul_Sartre" title="Jean-Paul Sartre">Jean-Paul Sartre</a>, PUF, 1948</li> <li>Liberté 1&#160;: <i>Négritude et humanisme</i>, discours, conférences, Le Seuil, 1964</li> <li>Liberté 2&#160;: <i>Nation et voie africaine du socialisme</i>, discours, conférences, Le Seuil, 1971</li> <li>Liberté 3&#160;: <i>Négritude et civilisation de l’Universel</i>, discours, conférences, Le Seuil, 1977</li> <li>Liberté 4&#160;: <i>Socialisme et planification</i>, discours, conférences, Le Seuil, 1983</li> <li>Liberté 5&#160;: <i>Le Dialogue des cultures</i>, Le Seuil, 1992</li> <li><i>La Poésie de l’action</i>, dialogue, Stock, 1980</li> <li><i>Dialog mit Afrika und dem Islam</i> (avec <a href="/wiki/Mohamed_Talbi" title="Mohamed Talbi">Mohamed Talbi</a>), Tübingen, Mohr Siebeck, 1987</li> <li><i>Ce que je crois&#160;: Négritude, francité, et civilisation de l’universel</i>, Grasset, 1988</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Littérature_de_jeunesse"><span id="Litt.C3.A9rature_de_jeunesse"></span>Littérature de jeunesse</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;veaction=edit&amp;section=37" title="Modifier la section : Littérature de jeunesse" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;action=edit&amp;section=37" title="Modifier le code source de la section : Littérature de jeunesse"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><i><a href="/wiki/La_Belle_Histoire_de_Leuk-le-Li%C3%A8vre" title="La Belle Histoire de Leuk-le-Lièvre">La Belle Histoire de Leuk-le-Lièvre</a></i><sup id="cite_ref-64" class="reference"><a href="#cite_note-64"><span class="cite_crochet">[</span>64<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> (avec <a href="/wiki/Abdoulaye_Sadji" title="Abdoulaye Sadji">Abdoulaye Sadji</a>), Hachette, 1953</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Articles_(sélection)"><span id="Articles_.28s.C3.A9lection.29"></span>Articles (sélection)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;veaction=edit&amp;section=38" title="Modifier la section : Articles (sélection)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;action=edit&amp;section=38" title="Modifier le code source de la section : Articles (sélection)"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><span class="ouvrage" id="1956">«&#160;<cite style="font-style:normal">L’esprit de la civilisation ou les lois de la culture négro-africaine</cite>&#160;», <i><a href="/wiki/Pr%C3%A9sence_Africaine" class="mw-redirect" title="Présence Africaine">Présence Africaine</a></i>, <abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr>&#160;VIII-IX-X,&#8206; <time>1956</time>, <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr>&#160;<span class="nowrap">51-65</span> <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cairn.info/revue-presence-africaine-1956-3-page-51.htm?contenu=resume">lire en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.atitle=L%E2%80%99esprit+de+la+civilisation+ou+les+lois+de+la+culture+n%C3%A9gro-africaine&amp;rft.jtitle=Pr%C3%A9sence+Africaine&amp;rft.issue=VIII-IX-X&amp;rft.date=1956&amp;rft.pages=51-65&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AL%C3%A9opold+S%C3%A9dar+Senghor"></span></span></li> <li><span class="ouvrage" id="1967">«&#160;<cite style="font-style:normal">Qu’est-ce que la négritude&#160;?</cite>&#160;», <i><a href="/wiki/%C3%89tudes_fran%C3%A7aises" title="Études françaises">Études françaises</a></i>, <abbr class="abbr" title="volume">vol.</abbr>&#160;3, <abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr>&#160;1,&#8206; <time class="nowrap" datetime="1967-02" data-sort-value="1967-02">février 1967</time>, <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr>&#160;<span class="nowrap">3-20</span> <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.7202/036251ar">lire en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.atitle=Qu%E2%80%99est-ce+que+la+n%C3%A9gritude+%3F&amp;rft.jtitle=%C3%89tudes+fran%C3%A7aises&amp;rft.issue=1&amp;rft.date=1967-02&amp;rft.volume=3&amp;rft.pages=3-20&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AL%C3%A9opold+S%C3%A9dar+Senghor"></span></span></li> <li><span class="ouvrage" id="2002">«&#160;<cite style="font-style:normal">Suite du débat autour des conditions d’une poésie nationale chez les peuples noirs. Réponse</cite>&#160;», <i><a href="/wiki/Pr%C3%A9sence_Africaine" class="mw-redirect" title="Présence Africaine">Présence Africaine</a></i>, <abbr class="abbr" title="numéros">n<sup>os</sup></abbr>&#160;165-166,&#8206; <time>2002</time>, <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr>&#160;<span class="nowrap">243-246</span> <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cairn.info/revue-presence-africaine-2002-1-page-243.htm">lire en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.atitle=Suite+du+d%C3%A9bat+autour+des+conditions+d%E2%80%99une+po%C3%A9sie+nationale+chez+les+peuples+noirs.+R%C3%A9ponse&amp;rft.jtitle=Pr%C3%A9sence+Africaine&amp;rft.issue=165-166&amp;rft.date=2002&amp;rft.pages=243-246&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AL%C3%A9opold+S%C3%A9dar+Senghor"></span></span></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Exposition">Exposition</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;veaction=edit&amp;section=39" title="Modifier la section : Exposition" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;action=edit&amp;section=39" title="Modifier le code source de la section : Exposition"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>L'exposition «&#160;Senghor et les arts. Réinventer l'universel&#160;» est organisée au <a href="/wiki/Mus%C3%A9e_du_Quai_Branly_-_Jacques-Chirac" title="Musée du Quai Branly - Jacques-Chirac">musée du Quai Branly - Jacques-Chirac</a> (Paris) du 7 février au 19 novembre 2023<sup id="cite_ref-65" class="reference"><a href="#cite_note-65"><span class="cite_crochet">[</span>65<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-66" class="reference"><a href="#cite_note-66"><span class="cite_crochet">[</span>66<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Voir_aussi">Voir aussi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;veaction=edit&amp;section=40" title="Modifier la section : Voir aussi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;action=edit&amp;section=40" title="Modifier le code source de la section : Voir aussi"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r194021218">.mw-parser-output .autres-projets>.titre{text-align:center;margin:0.2em 0}.mw-parser-output .autres-projets>ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .autres-projets>ul>li{list-style:none;margin:0.2em 0;text-indent:0;padding-left:24px;min-height:20px;text-align:left;display:block}.mw-parser-output .autres-projets>ul>li>a{font-style:italic}@media(max-width:720px){.mw-parser-output .autres-projets{float:none}}</style><div class="autres-projets boite-grise boite-a-droite noprint js-interprojets"> <p class="titre">Sur les autres projets Wikimedia&#160;:</p> <ul class="noarchive plainlinks"> <li class="commons"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor?uselang=fr">Léopold Sédar Senghor</a>, sur <span class="project">Wikimedia Commons</span></li> </ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bibliographie">Bibliographie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;veaction=edit&amp;section=41" title="Modifier la section : Bibliographie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;action=edit&amp;section=41" title="Modifier le code source de la section : Bibliographie"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><i>Par ordre chronologique</i> </p> <ul><li>Marcien Towa, <i>Léopold Sédar Senghor, négritude ou servitude&#160;?</i>, Yaoundé, Éditions CLE, 1971, 115 p. <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2723500063" title="Spécial:Ouvrages de référence/2723500063"><span class="nowrap">2723500063</span></a>)</small>.</li> <li><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Sebastian Okechukwu Mezu, <i>The poetry of Leopold Sedar Senghor</i>, Londres, Heinemann, 1973, 101 p. <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/0435186507" title="Spécial:Ouvrages de référence/0435186507"><span class="nowrap">0435186507</span></a>)</small>.</li> <li>Étienne Traoré, <i>Léopold Sédar Senghor&#160;: le malheur de la conscience négro-africaine et ses fondements socio-historiques</i>, Dakar, université de Dakar, 1974, 155 p. (mémoire de maîtrise de philosophie).</li> <li>Daniel Garrot, <i>Léopold Sédar Senghor critique littéraire</i>, Dakar, Les nouvelles éditions africaines, 1978, 154 p. <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2723604187" title="Spécial:Ouvrages de référence/2723604187"><span class="nowrap">2723604187</span></a>)</small>.</li> <li>Nicolas Martin, <i>Senghor et le monde&#160;: la politique internationale du Sénégal</i>, Paris, ABC, 1979, 176 p. <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2858091080" title="Spécial:Ouvrages de référence/2858091080"><span class="nowrap">2858091080</span></a>)</small>.</li> <li><i>Léopold Sédar Senghor&#160;: bibliographie</i>, Dakar, Bureau de documentation de la Présidence de la République, 1982 (<abbr class="abbr" title="Deuxième">2<sup>e</sup></abbr>&#160;édition), 158 p.</li> <li><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Janice S. Spleth, <i>Léopold Sédar Senghor</i>, Boston, Twayne Publishers, 1985, 184 p. <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/0805766162" title="Spécial:Ouvrages de référence/0805766162"><span class="nowrap">0805766162</span></a>)</small>.</li> <li>Moustapha Tambadou, «&#160;bibliographie de Léopold Sédar Senghor&#160;», Dakar, <i><a href="/wiki/%C3%89thiopiques_(revue)" title="Éthiopiques (revue)">Éthiopiques</a></i>, revue trimestrielle de culture négro-africaine, <abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr>&#160;40-41, nouvelle série - <abbr class="abbr" title="Premier">1<sup>er</sup></abbr>&#160;trimestre 1985 - volume III <abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr>&#160;1-2.</li> <li>François de Saint-Cheron, <i>Senghor et la terre</i>, Paris, Éditions Sang de la Terre, 1988, 138 p. <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2869850336" title="Spécial:Ouvrages de référence/2869850336"><span class="nowrap">2869850336</span></a>)</small>.</li> <li>Jean-Pierre Biondi, <i>Senghor ou La tentation de l'universel</i>, Paris, Denoël, 1993, 197 p. <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2207240401" title="Spécial:Ouvrages de référence/2207240401"><span class="nowrap">2207240401</span></a>)</small>.</li> <li><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> William Kluback, <i>Léopold Sédar Senghor: from politics to poetry</i>, New York, P. Lang, 1997, <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/0820434884" title="Spécial:Ouvrages de référence/0820434884"><span class="nowrap">0820434884</span></a>)</small>.</li> <li>Joseph-Roger de Benoist, <i>Léopold Sédar Senghor</i>, avec un témoignage de Cheikh Hamidou Kane, Paris, Beauchesne, 1998, 304 p. <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/270101378X" title="Spécial:Ouvrages de référence/270101378X"><span class="nowrap">270101378X</span></a>)</small>.</li> <li>Abdoulatif Coulibaly, <i>Le Sénégal à l’épreuve de la démocratie, enquête sur 50 ans de lutte et de complots au sein de l'élite socialiste</i>, Paris, L'Harmattan, 1999, 254 p.</li> <li>Yvan Venev (sous la dir. de <abbr class="abbr" title="Madame">M<sup>me</sup></abbr> Matcheu Madjeu), <i>La première bibliographie mondiale de Léopold Senghor, membre de l'Académie française (1100 publications) (1943-1995)</i>, vol. I&#160;: <i>La partie chronologique et l'index des noms de personnes</i>, Paris, Académie francophone, 1999, 119 p. <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2913417019" title="Spécial:Ouvrages de référence/2913417019"><span class="nowrap">2913417019</span></a>)</small>.</li> <li>André-Patient Bokiba (sous la dir. de), <i>Le Siècle Senghor</i>, Publications du Département de littératures et civilisations africaines de l'université Marien Ngouabi de Brazzaville, Congo), Paris, L'Harmattan, 2001, 256 p. <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2747510719" title="Spécial:Ouvrages de référence/2747510719"><span class="nowrap">2747510719</span></a>)</small>.</li> <li>René M. Gnaléga, <i>La Cohérence de l'œuvre poétique de Léopold Sédar Senghor</i>, Abidjan, <a href="/wiki/Nouvelles_%C3%A9ditions_ivoiriennes" class="mw-redirect" title="Nouvelles éditions ivoiriennes">Nouvelles éditions ivoiriennes</a>, 2001, 111 p. <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2844871062" title="Spécial:Ouvrages de référence/2844871062"><span class="nowrap">2844871062</span></a>)</small>.</li> <li>Christian Roche, <i>L'Europe de Léopold Sédar Senghor</i>, Toulouse, Privat, 2001, 126 p. <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2708969331" title="Spécial:Ouvrages de référence/2708969331"><span class="nowrap">2708969331</span></a>)</small>.</li> <li>Robert Jouanny, <i>Senghor&#160;: «&#160;le troisième temps&#160;»&#160;: documents et analyses critiques</i>, Paris, L'Harmattan, 2002, 220 p. <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2747525368" title="Spécial:Ouvrages de référence/2747525368"><span class="nowrap">2747525368</span></a>)</small>.</li> <li>Buata Malela, <i>Comme le lamantin va boire à la source. Le mythe de l’Afrique unitaire chez L. S. Senghor</i>, Latitudes noires, 1, Paris, Homnisphères, 2003, <abbr class="abbr" title="page(s)">p.</abbr>&#160;185-200.</li> <li>Jean-Michel Djian, <i>Léopold Sédar Senghor, genèse d'un imaginaire francophone</i>&#160;; suivi d'un entretien avec Aimé Césaire, Gallimard, 2005, 253 p. <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2070776018" title="Spécial:Ouvrages de référence/2070776018"><span class="nowrap">2070776018</span></a>)</small>.</li> <li>André-Patient Bokiba, <i>Le Paratexte dans la littérature africaine francophone&#160;: Léopold Sédar Senghor et Henri Lopes</i>, Paris, L'Harmattan, 2006, 186 p. <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2296009778" title="Spécial:Ouvrages de référence/2296009778"><span class="nowrap">2296009778</span></a>)</small>.</li> <li>Hervé Bourges, <i>Léopold Sédar Senghor&#160;: lumière noire</i>, Paris, Mengès, 2006, 183 p. <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2856204678" title="Spécial:Ouvrages de référence/2856204678"><span class="nowrap">2856204678</span></a>)</small>.</li> <li>Sophie Courteille, <i>Léopold Sédar Senghor et l'art vivant au Sénégal</i>, Paris, L'Harmattan, 2006, 199 p. <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2296019005" title="Spécial:Ouvrages de référence/2296019005"><span class="nowrap">2296019005</span></a>)</small>.</li> <li>Daniel Delas (sous la direction de), «&#160;Senghor et la musique&#160;», <i>Le Français dans le monde</i>, <abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr>&#160;344, Paris, Organisation internationale de la francophonie, 2006, 104 p.</li> <li>Armand Guibert et Nimrod, <i>Léopold Sédar Senghor</i>, Paris, Seghers (Poètes d'aujourd'hui), 2006, 364 p. <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2232122751" title="Spécial:Ouvrages de référence/2232122751"><span class="nowrap">2232122751</span></a>)</small>.</li> <li>Babacar Ndiaye et Waly Ndiaye, <i>Présidents et ministres de la République du Sénégal</i>, Dakar, 2006 (<abbr class="abbr" title="Deuxième">2<sup>e</sup></abbr>&#160;édition), 462 p.</li> <li>Christian Roche, <i>Léopold Sédar Senghor&#160;: le président humaniste</i> (préface d'Abdou Diouf), Toulouse, Privat, 2006, 239 p. <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2708968602" title="Spécial:Ouvrages de référence/2708968602"><span class="nowrap">2708968602</span></a>)</small>.</li> <li>Njami Simon, <i>C'était Senghor</i>, Paris, Fayard, 2006, 326 p. <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2213629765" title="Spécial:Ouvrages de référence/2213629765"><span class="nowrap">2213629765</span></a>)</small>.</li> <li>Janet G. Vaillant, <i>Vie de Léopold Sédar Senghor&#160;: noir, français, africain</i> (préface d'Abdou Diouf, postface de Souleymane Bachir Diagne, traduit de l'anglais américain par Roger Meunier), Paris, Karthala, 2006, 448 p. <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2845867573" title="Spécial:Ouvrages de référence/2845867573"><span class="nowrap">2845867573</span></a>)</small>.</li> <li><a href="/wiki/Souleymane_Bachir_Diagne" title="Souleymane Bachir Diagne">Souleymane Bachir Diagne</a>, <i>Léopold Sédar Senghor&#160;: l'art africain comme philosophie</i>, <a href="/wiki/Riveneuve_%C3%89ditions" class="mw-redirect" title="Riveneuve Éditions">Riveneuve Éditions</a>, 2007.</li> <li>Mamadou Cissé, «&#160;De l’assimilation à l’appropriation&#160;: essai de glottopolitique senghorienne&#160;», Sudlangues <abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr>&#160;8, 2007. (<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sudlangues.sn/spip.php?article116">Texte sur le site de Sudlangues</a>.)</li> <li>Roland Colin, <i>Sénégal notre pirogue, au soleil de la liberté,</i> Paris, Présence Africaine, 2007, 405 p.</li> <li>Daniel Delas, <i>Léopold Sédar Senghor&#160;: le maître de langue</i>, Croissy-Beaubourg, Aden, 2007, 301 p. <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/9782848400877" title="Spécial:Ouvrages de référence/9782848400877"><span class="nowrap">9782848400877</span></a>)</small>.</li> <li>Chaker Lajili, <i>Bourguiba-Senghor, deux géants de l'Afrique</i>, Paris, L'Harmattan, 2008, 487 p. <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-296-06781-3" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-2-296-06781-3"><span class="nowrap">978-2-296-06781-3</span></a>)</small>.</li> <li>Pierre Dumont, Corinne Mencé-Caster, Raphaël Confiant (coord.), <i>Senghoriana&#160;: éloge à l'un des pères de la négritude</i>, Archipélies, <abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr>&#160;2, juin 2011, 224 p. <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/9782748364279" title="Spécial:Ouvrages de référence/9782748364279"><span class="nowrap">9782748364279</span></a>)</small>.</li> <li>Souleymane Bachir Diagne, <i>Bergson postcolonial. L'élan vital dans la pensée de Léopold Sédar Senghor et de Mohamed Iqbal</i>, CNRS éditions, 2011.</li> <li>Renée-Solange Dayres, <i>Le cri et la lyre&#160;: Cultures poétiques francophones</i>, Unicité, 2021.</li> <li>Jean-Pierre Langellier, <i>Léopold Sédar Senghor</i>, <a href="/wiki/%C3%89ditions_Perrin" title="Éditions Perrin">Perrin</a>, Paris, 2021, 400 p. <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-262-07724-2" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-2-262-07724-2"><span class="nowrap">978-2-262-07724-2</span></a>)</small></li> <li>Sébastien Heiniger, <i>Décolonisation, fédéralisme et poésie chez Léopold Sédar Senghor</i>, Paris, Classiques Garnier, coll. «&#160;Études de littérature des <abbr class="abbr" title="20ᵉ siècle"><span class="romain">XX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr>&#32;et&#32;<abbr class="abbr" title="21ᵉ siècle"><span class="romain">XXI</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr>&#160;siècles&#160;», 2022, 478 p. <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-406-12832-8" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-2-406-12832-8"><span class="nowrap">978-2-406-12832-8</span></a>)</small>.</li> <li>Elara Bertho, <i>Senghor</i>, Paris, <a href="/wiki/Presses_universitaires_de_France" title="Presses universitaires de France">Presses universitaires de France</a>, 2023, 176 p. <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-13-083822-7" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-2-13-083822-7"><span class="nowrap">978-2-13-083822-7</span></a>)</small>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Discographie">Discographie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;veaction=edit&amp;section=42" title="Modifier la section : Discographie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;action=edit&amp;section=42" title="Modifier le code source de la section : Discographie"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><i>Léopold Sédar Senghor&#160;: enregistrements historiques</i>, présentés par Philippe Sainteny, RFI&#160;: INA&#160;; Frémeaux &amp; associés, Vincennes, 2006, 1 CD + 1 brochure (20 p.).</li> <li><i>Léopold Sédar Senghor par lui-même</i>, entretiens avec Patrice Galbeau, INA/France Culture, 2006, 1 CD (126 min).</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Filmographie">Filmographie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;veaction=edit&amp;section=43" title="Modifier la section : Filmographie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;action=edit&amp;section=43" title="Modifier le code source de la section : Filmographie"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Courts métrages de <a href="/wiki/Paulin_Soumanou_Vieyra" title="Paulin Soumanou Vieyra">Paulin Soumanou Vieyra</a>&#160;: <i>Les présidents Senghor et Modibo Keïta</i> (1959)&#160;; <i>Une nation est née</i> (1961)&#160;; <i>Voyage du président Senghor en Italie</i> (1963)&#160;; <i>Voyage présidentiel en URSS</i> (1963)&#160;; <i>Voyage du président Senghor au Brésil</i> (1964)&#160;; <i>Le Sénégal au festival national des arts nègres</i> (1966).</li> <li><i>Léopold Sédar Senghor, au rythme du poème</i>, de Béatrice Soulé, Le Poisson volant, RTS, PRV, France 3, 1996, 48 min (VHS)&#160;; 2008 (DVD).</li> <li><i>Léopold Sédar Senghor, entre deux mondes</i>, de <a href="/wiki/Jean-No%C3%ABl_Jeanneney" title="Jean-Noël Jeanneney">Jean-Noël Jeanneney</a> et <a href="/wiki/Pierre_Beuchot" title="Pierre Beuchot">Pierre Beuchot</a>, La Sept Arte, INA, Paris, 1997, 94 min (VHS).</li> <li><i>Lettre à Senghor</i>, de <a href="/wiki/Samba_F%C3%A9lix_Ndiaye" title="Samba Félix Ndiaye">Samba Félix Ndiaye</a>, Cinémathèque Afrique, Les Fabriques de la Vanne, Sénégal, 1998, 52 min.</li> <li><i>L. S. Senghor, Éthiopiques</i>, de Philippe Richard, CNED, Poitiers, L'École des lettres, 2004&#160;? (cop. 1998), VHS (66 min) + 1 livret (77 p.).</li> <li><i>Un chant nègre&#160;: Léopold Sédar Senghor</i>, de Jean-Denis Bonan, Bibliothèque publique d'information, Paris, 2007, 52 min (DVD).</li> <li><i>Président Dia, </i>de <a href="/wiki/Ousmane_William_Mbaye" title="Ousmane William Mbaye">William Mbaye</a>, Les films Mama Yandé et Ina, 2013, 55 min - <abbr class="abbr indicateur-format format-vidéo" title="Vidéo au format mpg, avi...">[vidéo]</abbr> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://vimeo.com/176677335">Visionner la vidéo</a> sur <i><a href="/wiki/Vimeo" title="Vimeo">Vimeo</a></i>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Vidéographie"><span id="Vid.C3.A9ographie"></span>Vidéographie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;veaction=edit&amp;section=44" title="Modifier la section : Vidéographie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;action=edit&amp;section=44" title="Modifier le code source de la section : Vidéographie"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone"><span class="mw-valign-text-top noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Fairytale_warning.png" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Fairytale_warning.png/17px-Fairytale_warning.png" decoding="async" width="17" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Fairytale_warning.png/26px-Fairytale_warning.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Fairytale_warning.png/34px-Fairytale_warning.png 2x" data-file-width="64" data-file-height="64" /></a></span></div><div class="bandeau-cell">Cette section est vide, insuffisamment détaillée ou incomplète. <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:EditPage/L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor" title="Spécial:EditPage/Léopold Sédar Senghor">Votre aide</a> est la bienvenue&#160;! <a href="/wiki/Aide:Comment_modifier_une_page" title="Aide:Comment modifier une page">Comment faire&#160;?</a></div></div> <ul><li><i>Frères d'armes&#160;: Léopold Sédar Senghor</i>, série <i><a href="/wiki/Fr%C3%A8res_d%27armes_(s%C3%A9rie_fran%C3%A7aise)" title="Frères d&#39;armes (série française)">Frères d'armes</a></i>, film-portrait raconté par <a href="/wiki/Lilian_Thuram" title="Lilian Thuram">Lilian Thuram</a>, co-réalisé par <a href="/wiki/Pascal_Blanchard_(historien)" title="Pascal Blanchard (historien)">Pascal Blanchard</a> et <a href="/wiki/Rachid_Bouchareb" title="Rachid Bouchareb">Rachid Bouchareb</a>, 2016, 2 minutes <small>&#91;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.youtube.com/watch?v=w2FanMTq-Eo&amp;pp=ygUdTMOpb3BvbGQgU8OpZGFyIFNlbmdob3IgYWNoYWM%3D">voir en ligne</a>&#93;</small>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Articles_connexes">Articles connexes</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;veaction=edit&amp;section=45" title="Modifier la section : Articles connexes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;action=edit&amp;section=45" title="Modifier le code source de la section : Articles connexes"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><i><a href="/wiki/%C3%89thiopiques_(revue)" title="Éthiopiques (revue)">Éthiopiques</a></i>, revue culturelle créée par Senghor en <a href="/wiki/1975" title="1975">1975</a></li> <li><a href="/wiki/Universit%C3%A9_des_Mutants" title="Université des Mutants">Université des Mutants</a>, créée par lui et <a href="/wiki/Roger_Garaudy" title="Roger Garaudy">Roger Garaudy</a> à l'<a href="/wiki/%C3%8Ele_de_Gor%C3%A9e" title="Île de Gorée">île de Gorée</a></li> <li><a href="/wiki/Institut_fran%C3%A7ais_de_Dakar" class="mw-redirect" title="Institut français de Dakar">Institut français de Dakar</a> à <a href="/wiki/Dakar" title="Dakar">Dakar</a></li> <li><a href="/wiki/Stade_L%C3%A9opold-S%C3%A9dar-Senghor" title="Stade Léopold-Sédar-Senghor">Stade Léopold-Sédar-Senghor</a> et <a href="/wiki/A%C3%A9roport_international_L%C3%A9opold-S%C3%A9dar-Senghor" title="Aéroport international Léopold-Sédar-Senghor">aéroport international Léopold-Sédar-Senghor</a> à Dakar</li> <li><a href="/wiki/Litt%C3%A9rature_s%C3%A9n%C3%A9galaise" class="mw-redirect" title="Littérature sénégalaise">Littérature sénégalaise</a> - <a href="/wiki/Liste_d%27%C3%A9crivains_s%C3%A9n%C3%A9galais" title="Liste d&#39;écrivains sénégalais">Liste d'écrivains sénégalais</a></li> <li><a href="/wiki/Histoire_du_S%C3%A9n%C3%A9gal" title="Histoire du Sénégal">Histoire du Sénégal</a></li> <li><a href="/wiki/Politique_au_S%C3%A9n%C3%A9gal" title="Politique au Sénégal">Politique au Sénégal</a> - <a href="/wiki/Crise_politique_de_1962_au_S%C3%A9n%C3%A9gal" title="Crise politique de 1962 au Sénégal">Crise politique de 1962 au Sénégal</a></li> <li><a href="/wiki/Ind%C3%A9pendants_d%27outre-mer" title="Indépendants d&#39;outre-mer">Indépendants d'outre-mer</a></li> <li><a href="/wiki/Michel_Thew_Adji%C3%A9" title="Michel Thew Adjié">Michel Thew Adjié</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Liens_externes">Liens externes</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;veaction=edit&amp;section=46" title="Modifier la section : Liens externes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;action=edit&amp;section=46" title="Modifier le code source de la section : Liens externes"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Notices_et_ressources">Notices et ressources</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;veaction=edit&amp;section=47" title="Modifier la section : Notices et ressources" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;action=edit&amp;section=47" title="Modifier le code source de la section : Notices et ressources"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p class="mw-empty-elt"> </p> <ul><li class="mw-empty-elt"></li> <li><span class="liste-horizontale noarchive"><span class="wd_identifiers">Ressources relatives à la littérature<span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q154545?uselang=fr#identifiers" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span>&#160;: <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.academie-francaise.fr/les-immortels/leopold-sedar-senghor">Académie française <small>(membres)</small></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.academie-francaise.fr/les-immortels/leopold-sedar-senghor">Académie française <small>(lauréats)</small></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.munzinger.de/search/go/document.jsp?id=18000000423"><span class="lang-de" lang="de">Kritisches Lexikon zur fremdsprachigen Gegenwartsliteratur</span></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.poetryfoundation.org/poets/leopold-sedar-senghor"><span class="lang-en" lang="en">Poetry Foundation</span></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.printempsdespoetes.com/Leopold-Sedar-Senghor">Printemps des poètes</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://mshb.huma-num.fr/prelib/personne/2568/">Projet de recherche en littérature de langue bretonne</a></li> </ul></span></li> <li><span class="liste-horizontale noarchive"><span class="wd_identifiers">Ressources relatives à la vie publique<span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q154545?uselang=fr#identifiers" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span>&#160;: <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://pace.coe.int/fr/members/265">Assemblée parlementaire du Conseil de l'Europe</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://dodis.ch/P2604">Documents diplomatiques suisses 1848-1975</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.senat.fr/senateur-communaute/senghor_leopold_sedar0026sc.html">Sénat</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.assemblee-nationale.fr/sycomore/fiche.asp?num_dept=6385">Base Sycomore</a></li> </ul></span></li> <li><span class="liste-horizontale noarchive"><span class="wd_identifiers">Ressources relatives à l'audiovisuel<span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q154545?uselang=fr#identifiers" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span>&#160;: <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://africultures.com/personnes/?no=3779">Africultures</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.allocine.fr/personne/fichepersonne_gen_cpersonne=38121.html">Allociné</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.unifrance.org/annuaires/personne/410691">Unifrance</a></li> </ul></span></li> <li><span class="liste-horizontale noarchive"><span class="wd_identifiers">Ressources relatives à la musique<span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q154545?uselang=fr#identifiers" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span>&#160;: <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.discogs.com/artist/1969203"><span class="lang-en" lang="en">Discogs</span></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://musicbrainz.org/artist/86ed970c-1ed7-4372-a872-18c1f95aca90"><span class="lang-en" lang="en">MusicBrainz</span></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.muziekweb.nl/fr/Link/M00000382905/">Muziekweb</a></li> </ul></span></li> <li><span class="liste-horizontale noarchive"><span class="wd_identifiers">Ressources relatives à la recherche<span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q154545?uselang=fr#identifiers" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span>&#160;: <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://cths.fr/an/savant.php?id=100192"><i>La France savante</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.persee.fr/authority/82082">Persée</a></li> </ul></span></li> <li><span class="liste-horizontale noarchive"><span class="wd_identifiers">Ressource relative au spectacle<span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q154545?uselang=fr#identifiers" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span>&#160;: <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://lesarchivesduspectacle.net/p/27744"><i>Les Archives du spectacle</i></a></li> </ul></span></li> <li><span class="liste-horizontale noarchive"><span class="wd_identifiers">Ressource relative aux beaux-arts<span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q154545?uselang=fr#identifiers" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span>&#160;: <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://art.nelson-atkins.org/people/8795">Musée d'art Nelson-Atkins</a></li> </ul></span></li> <li><span class="liste-horizontale noarchive"><span class="wd_identifiers">Ressource relative à plusieurs domaines<span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q154545?uselang=fr#identifiers" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span>&#160;: <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.radiofrance.fr/personnes/leopold-sedar-senghor">Radio France</a></li> </ul></span> </li> <li><div class="liste-horizontale"><span class="wd_identifiers">Notices dans des dictionnaires ou encyclopédies généralistes<span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q154545?uselang=fr#identifiers" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span>&#160;: <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.blackpast.org/global-african-history/senghor-leopold-sedar-1906-2001/">BlackPast</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/biography/Leopold-Senghor"><i>Britannica</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://brockhaus.de/ecs/enzy/article/senghor-leopold-sedar"><i>Brockhaus</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://denstoredanske.lex.dk//L%C3%A9opold_Senghor/"><i>Den Store Danske Encyklopædi</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.deutsche-biographie.de/11861326X.html"><i>Deutsche Biographie</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.treccani.it/enciclopedia/leopold-sedar-senghor_(Dizionario-di-Storia)/"><i>Dizionario di Storia</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.treccani.it/enciclopedia/leopold-sedar-senghor_(Enciclopedia-Italiana)/"><i>Enciclopedia italiana</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sapere.it/enciclopedia/Senghor%2C%2BL%C3%A9opold%2BS%C3%A9dar.html"><i>Enciclopedia De Agostini</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.enciclopedia.cat/EC-GEC-0061811.xml"><i>Gran Enciclopèdia Catalana</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.enciklopedija.hr/Natuknica.aspx?ID=55387"><i>Hrvatska Enciklopedija</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/;3973945"><i>Internetowa encyklopedia PWN</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ne.se/uppslagsverk/encyklopedi/lång/leopold-sedar-senghor"><i>Nationalencyklopedin</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.munzinger.de/search/go/document.jsp?id=00000008488">Munzinger</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://proleksis.lzmk.hr/45522"><i>Proleksis enciklopedija</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://snl.no/L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor"><i>Store norske leksikon</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.treccani.it/enciclopedia/leopold-sedar-senghor"><i>Treccani</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.universalis.fr/encyclopedie/leopold-sedar-senghor/"><i>Universalis</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.vle.lt/Straipsnis/leopold-sedar-senghor"><i>Visuotinė lietuvių enciklopedija</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.whoswho.fr/bio/-_8128"><i>Who's Who in France</i></a></li> </ul></div></li> <li><div class="liste-horizontale"><span class="wd_identifiers"><a href="/wiki/Autorit%C3%A9_(sciences_de_l%27information)" title="Autorité (sciences de l&#39;information)">Notices d'autorité</a><span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q154545?uselang=fr#identifiers" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span>&#160;: <ul><li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://viaf.org/viaf/110151491">VIAF</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://isni.org/isni/0000000122841060">ISNI</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb119244261">BnF</a></span> (<span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb119244261">données</a></span>)</li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.idref.fr/027132234">IdRef</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.loc.gov/authorities/n80032782">LCCN</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/11861326X">GND</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://opac.sbn.it/nome/CFIV059620">Italie</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00456107">Japon</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://ci.nii.ac.jp/author/DA03034596?l=en">CiNii</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogo.bne.es/uhtbin/authoritybrowse.cgi?action=display&amp;authority_id=XX874298">Espagne</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://opac.kbr.be/LIBRARY/doc/AUTHORITY/14143373">Belgique</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://data.bibliotheken.nl/id/thes/p069030154">Pays-Bas</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://dbn.bn.org.pl/descriptor-details/9810565062005606">Pologne</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&amp;local_base=NLX10&amp;find_code=UID&amp;request=987007267982605171">Israël</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://nukat.edu.pl/aut/n%20%2095019522">NUKAT</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://cantic.bnc.cat/registre/981058514086906706">Catalogne</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://libris.kb.se/auth/91059">Suède</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://opac.vatlib.it/auth/detail/495_102444">Vatican</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.worldcat.org/identities/lccn-n80-032782">WorldCat</a></span></li> </ul></div></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Autres_liens_externes">Autres liens externes</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;veaction=edit&amp;section=48" title="Modifier la section : Autres liens externes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;action=edit&amp;section=48" title="Modifier le code source de la section : Autres liens externes"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.senghor.francophonie.org/">Site du centenaire de la naissance de Senghor</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ina.fr/archivespourtous/index.php?action=ft&amp;mc=Senghor,%20L%E9opold%20S%E9dar">Archives audio et vidéo de l'INA</a> sur Senghor</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.rts.ch/archives/tv/culture/destins/3447379-leopold-sedar-senghor.html">Léopold Sédar Senghor</a>, document vidéo de la <a href="/wiki/Radio_t%C3%A9l%C3%A9vision_suisse" title="Radio télévision suisse">Radio télévision suisse</a>, daté de 1982.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ascleiden.nl/?q=content/webdossiers/l%C3%A9opold-s%C3%A9dar-senghor">Dossier Web Léopold Sédar Senghor, Centre d'Études Africaines, Leiden</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.manioc.org/fichiers/V14001">Léon-Gontran Damas et Léopold Sédar Senghor ou la rencontre de deux imaginaires</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.senghor.be/un-lieu-une-histoire">Centre culturel Etterbeek (Bruxelles) Un Lieu Une Histoire</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Notes_et_références"><span id="Notes_et_r.C3.A9f.C3.A9rences"></span>Notes et références</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;veaction=edit&amp;section=49" title="Modifier la section : Notes et références" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;action=edit&amp;section=49" title="Modifier le code source de la section : Notes et références"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="references-small decimal" style=""><div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.assemblee-nationale.fr/histoire/aime-cesaire/negritude.asp">Voir sur <i>assemblee-nationale.fr</i>.</a></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a> </span><span class="reference-text">Son acte de baptême indique le <time class="nowrap" datetime="1906-08-15" data-sort-value="1906-08-15">15 août 1906</time>, sa fiche d'état civil le 9 octobre et certains membres de sa famille font état d'une autre date.<br /><span class="ouvrage" id="Roche2006"><span class="ouvrage" id="Christian_Roche2006">Christian Roche, <cite class="italique">Léopold Sédar Senghor&#160;: le président humaniste</cite>, Toulouse, <a href="/wiki/%C3%89ditions_Privat" title="Éditions Privat">Privat</a>, <time class="nowrap" datetime="2006-03" data-sort-value="2006-03">mars 2006</time>, 239&#160;<abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-7089-6860-2" title="Spécial:Ouvrages de référence/2-7089-6860-2"><span class="nowrap">2-7089-6860-2</span></a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.fr/books?id=AZs6DwAAQBAJ&amp;pg=PA17">lire en ligne</a>)</small>, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;16<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=L%C3%A9opold+S%C3%A9dar+Senghor&amp;rft.place=Toulouse&amp;rft.pub=Privat&amp;rft.stitle=le+pr%C3%A9sident+humaniste&amp;rft.aulast=Roche&amp;rft.aufirst=Christian&amp;rft.date=2006-03&amp;rft.pages=16&amp;rft.tpages=239&amp;rft.isbn=2-7089-6860-2&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AL%C3%A9opold+S%C3%A9dar+Senghor"></span></span></span>.<br />Voir la généalogie de la famille Senghor sur la base généalogique <i>roglo.eu</i>.</span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="2015">Sylvie Coly et Pierre Gomez (éds.), <cite class="italique">La Gambie&#160;: Dynamiques de l'altérité&#160;: Actes du colloque international organisé par la Faculté des Lettres et Sciences de l'Université de Gambie du 7 au 9 novembre 2012</cite>, <abbr class="abbr" title="tome">t.</abbr>&#160;I, <a href="/wiki/%C3%89ditions_L%27Harmattan" title="Éditions L&#39;Harmattan">L'Harmattan</a>, <time>2015</time><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=La+Gambie+%3A+Dynamiques+de+l%27alt%C3%A9rit%C3%A9&amp;rft.pub=L%27Harmattan&amp;rft.stitle=Actes+du+colloque+international+organis%C3%A9+par+la+Facult%C3%A9+des+Lettres+et+Sciences+de+l%27Universit%C3%A9+de+Gambie+du+7+au+9+novembre+2012&amp;rft.date=2015&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AL%C3%A9opold+S%C3%A9dar+Senghor"></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-:1-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-:1_4-0">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Ndiaye2021"><span class="ouvrage" id="Khadim_Ndiaye2021">Khadim Ndiaye, <cite class="italique">L'Empire qui ne veut pas mourir: Une histoire de la Françafrique</cite>, Seuil, <time>2021</time>, <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr>&#160;<span class="nowrap">121-130</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=L%27Empire+qui+ne+veut+pas+mourir%3A+Une+histoire+de+la+Fran%C3%A7afrique&amp;rft.pub=Seuil&amp;rft.aulast=Ndiaye&amp;rft.aufirst=Khadim&amp;rft.date=2021&amp;rft.pages=121-130&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AL%C3%A9opold+S%C3%A9dar+Senghor"></span></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="2021">«&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://la1ere.francetvinfo.fr/il-y-a-vingt-ans-disparaissait-leopold-sedar-senghor-compagnon-de-cesaire-en-litterature-1185250.html"><cite style="font-style:normal;">Il y a vingt ans disparaissait Léopold Sédar Senghor, compagnon de Césaire en littérature</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">francetvinfo.fr</span>, <time class="nowrap" datetime="2021-12-20" data-sort-value="2021-12-20">20 décembre 2021</time></span>.</span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">«&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="http://rhe.ish-lyon.cnrs.fr/?q=agregsecondaire_laureats&amp;annee_op==&amp;annee%5Bvalue%5D=1935&amp;annee%5Bmin%5D=&amp;annee%5Bmax%5D=&amp;nom=&amp;periode=All&amp;concours=7&amp;items_per_page=10&amp;page=2"><cite style="font-style:normal;">Les agrégés de l'enseignement secondaire. Répertoire 1809-1960 | Ressources numériques en histoire de l'éducation</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">rhe.ish-lyon.cnrs.fr</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2024-02-07" data-sort-value="2024-02-07">7 février 2024</time>)</small></span></span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a> </span><span class="reference-text">Senghor est né à Joal, ville située en dehors de la zone administrative directe limitée en 1890 aux communes de <a href="/wiki/Dakar" title="Dakar">Dakar</a>, <a href="/wiki/%C3%8Ele_de_Gor%C3%A9e" title="Île de Gorée">Gorée</a> et <a href="/wiki/Rufisque" title="Rufisque">Rufisque</a> et <a href="/wiki/Saint-Louis_(S%C3%A9n%C3%A9gal)" title="Saint-Louis (Sénégal)">Saint-Louis</a>. Seuls les habitants de ces quatre communes pouvaient bénéficier du statut de «&#160;citoyen français&#160;», les autres demeuraient sujets français (<span class="ouvrage" id="Roche2006"><span class="ouvrage" id="Christian_Roche2006">Christian Roche, <cite class="italique">Léopold Sédar Senghor&#160;: le président humaniste</cite>, Toulouse, <a href="/wiki/%C3%89ditions_Privat" title="Éditions Privat">Privat</a>, <time class="nowrap" datetime="2006-03" data-sort-value="2006-03">mars 2006</time>, 239&#160;<abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-7089-6860-2" title="Spécial:Ouvrages de référence/2-7089-6860-2"><span class="nowrap">2-7089-6860-2</span></a>)</small>, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;19<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=L%C3%A9opold+S%C3%A9dar+Senghor&amp;rft.place=Toulouse&amp;rft.pub=Privat&amp;rft.stitle=le+pr%C3%A9sident+humaniste&amp;rft.aulast=Roche&amp;rft.aufirst=Christian&amp;rft.date=2006-03&amp;rft.pages=19&amp;rft.tpages=239&amp;rft.isbn=2-7089-6860-2&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AL%C3%A9opold+S%C3%A9dar+Senghor"></span></span></span>).</span> </li> <li id="cite_note-:2-8"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-:2_8-0">a</a> <a href="#cite_ref-:2_8-1">b</a> <a href="#cite_ref-:2_8-2">c</a> <a href="#cite_ref-:2_8-3">d</a> et <a href="#cite_ref-:2_8-4">e</a></sup> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Ndiaye2021"><span class="ouvrage" id="Khadim_Ndiaye2021">Khadim Ndiaye, «&#160;<cite style="font-style:normal">Léopold Sédar Senghor, chantre du (néo) colonialisme français</cite>&#160;», <i>afriquexxi</i>,&#8206; <time class="nowrap" datetime="2021-12-17" data-sort-value="2021-12-17">17 décembre 2021</time> <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="https://afriquexxi.info/article4897.html">lire en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.atitle=L%C3%A9opold+S%C3%A9dar+Senghor%2C+chantre+du+%28n%C3%A9o%29+colonialisme+fran%C3%A7ais&amp;rft.jtitle=afriquexxi&amp;rft.aulast=Ndiaye&amp;rft.aufirst=Khadim&amp;rft.date=2021-12-17&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AL%C3%A9opold+S%C3%A9dar+Senghor"></span></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a> </span><span class="reference-text">Le dossier de carrière de Léopold Sédar Senghor est conservé aux <a href="/wiki/Archives_nationales_(France)" class="mw-redirect" title="Archives nationales (France)">Archives nationales</a> sous la cote F/17/30418/B.</span> </li> <li id="cite_note-Scheck-10"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-Scheck_10-0">a</a> et <a href="#cite_ref-Scheck_10-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Scheck2014"><span class="ouvrage" id="Raffael_Scheck2014">Raffael <span class="nom_auteur">Scheck</span>, «&#160;<cite style="font-style:normal">Léopold Sédar Senghor prisonnier de guerre allemand: Une nouvelle approche fondée sur un texte inédit</cite>&#160;», <i>French Politics, Culture &amp; Society</i>, <abbr class="abbr" title="volume">vol.</abbr>&#160;32, <abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr>&#160;2,&#8206; <time>2014</time>, <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr>&#160;<span class="nowrap">76–98</span> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Serial_Number" title="International Standard Serial Number">ISSN</a>&#160;<span class="plainlinks noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://portal.issn.org/resource/issn/1537-6370">1537-6370</a></span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.jstor.org/stable/24517987">lire en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.atitle=L%C3%A9opold+S%C3%A9dar+Senghor+prisonnier+de+guerre+allemand%3A+Une+nouvelle+approche+fond%C3%A9e+sur+un+texte+in%C3%A9dit&amp;rft.jtitle=French+Politics%2C+Culture+%26+Society&amp;rft.issue=2&amp;rft.aulast=Scheck&amp;rft.aufirst=Raffael&amp;rft.date=2014&amp;rft.volume=32&amp;rft.pages=76%E2%80%9398&amp;rft.issn=1537-6370&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F24517987&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AL%C3%A9opold+S%C3%A9dar+Senghor"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://saint-medard-en-jalles.fr/18-actualites/5340-quinzaine-de-l-egalite-de-la-diversite-et-de-la-citoyennete.html">Site de Saint-Médard en Jalles</a></span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a> </span><span class="reference-text">Cette expérience est consignée dans un rapport découvert en 2010 aux Archives nationales par le chercheur allemand Raffael Scheck&#160;: <span class="ouvrage" id="Hopquin2011"><span class="ouvrage" id="Benoît_Hopquin2011">Benoît Hopquin, «&#160;<cite style="font-style:normal">Un document inédit de Léopold Sédar Senghor</cite>&#160;», <i><a href="/wiki/Le_Monde" title="Le Monde">Le Monde</a></i>,&#8206; <time class="nowrap" datetime="2011-06-16" data-sort-value="2011-06-16">16 juin 2011</time> <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.lemonde.fr/livres/article/2011/06/16/un-document-inedit-de-leopold-sedar-senghor_1536779_3260.html">lire en ligne</a>, consulté le <time class="nowrap" datetime="2021-03-06" data-sort-value="2021-03-06">6 mars 2021</time>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.atitle=Un+document+in%C3%A9dit+de+L%C3%A9opold+S%C3%A9dar+Senghor&amp;rft.jtitle=Le+Monde&amp;rft.aulast=Hopquin&amp;rft.aufirst=Beno%C3%AEt&amp;rft.date=2011-06-16&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AL%C3%A9opold+S%C3%A9dar+Senghor"></span></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">«&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.academie-francaise.fr/les-immortels/leopold-sedar-senghor"><cite style="font-style:normal;">Léopold Sédar SENGHOR</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">academie-francaise.fr</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2021-03-07" data-sort-value="2021-03-07">7 mars 2021</time>)</small></span>.</span> </li> <li id="cite_note-LM2019-14"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-LM2019_14-0">a</a> <a href="#cite_ref-LM2019_14-1">b</a> <a href="#cite_ref-LM2019_14-2">c</a> et <a href="#cite_ref-LM2019_14-3">d</a></sup> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Langellier2019"><span class="ouvrage" id="Jean-Pierre_Langellier2019">Jean-Pierre Langellier, «&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.lemonde.fr/disparitions/article/2019/11/20/colette-senghor-epouse-et-muse-de-l-ancien-president-du-senegal-est-morte_6019915_3382.html"><cite style="font-style:normal;">Colette Senghor, épouse et muse de l’ancien président du Sénégal, est morte</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">lemonde.fr</span>, <time class="nowrap" datetime="2019-11-20" data-sort-value="2019-11-20">20 novembre 2019</time> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2019-11-24" data-sort-value="2019-11-24">24 novembre 2019</time>)</small></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.grioo.com/files/200601/SenghorPHF.doc">Voir sur <i>grioo.com</i>.</a></span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a> </span><span class="reference-text">Clair Rivière, «&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://afriquexxi.info/Des-descendants-de-tirailleurs-face-aux-interets-de-l-Empire">Des descendants de tirailleurs face aux intérêts de l’Empire</a>&#160;», <i>Afrique XXI</i>, 27 novembre 2024.</span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">«&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www2.assemblee-nationale.fr/decouvrir-l-assemblee/histoire/grands-discours-parlementaires/leopold-sedar-senghor-29-janvier-1957"><cite style="font-style:normal;">Léopold Sédar Senghor (29 janvier 1957) - Histoire - Grands discours parlementaires - Assemblée nationale</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">www2.assemblee-nationale.fr</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2024-02-07" data-sort-value="2024-02-07">7 février 2024</time>)</small></span></span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">«&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.assemblee-nationale.fr/histoire/gvt5rep.asp#debr%C3%A9"><cite style="font-style:normal;">Gouvernement Michel Debré</cite></a>&#160;», Assemblée nationale <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2015-02-11" data-sort-value="2015-02-11">11 février 2015</time>)</small></span>.</span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">«&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.dakaractu.com/Guy-et-Phillipe-Senghor-le-destin-cruel-d-une-famille_a9093.html"><cite style="font-style:normal;">Guy et Phillipe Senghor: le destin cruel d'une famille.</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">DAKARACTU.COM</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2024-02-07" data-sort-value="2024-02-07">7 février 2024</time>)</small></span></span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">«&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.leral.net/A-la-decouverte-de-Francis-Arfang-Senghor-l-unique-fils-vivant-du-President-Leopold-Sedar-Senghor_a175257.html"><cite style="font-style:normal;">A la découverte de Francis Arfang Senghor, l’unique fils vivant du Président Léopold Sedar Senghor</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">Leral.net - Sénégal</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2024-02-07" data-sort-value="2024-02-07">7 février 2024</time>)</small></span></span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a> </span><span class="reference-text">Côte d’Ivoire, Dahomey, Guinée, Haute-Volta, Mauritanie, Niger, Sénégal et Soudan.</span> </li> <li id="cite_note-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-22">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">«&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.assemblee-nationale.fr/sycomore/fiche.asp?num_dept=6385"><cite style="font-style:normal;">Léopold Sédar Senghor (1906-2001)&#160;: Biographie</cite></a>&#160;», Assemblée nationale <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2015-02-11" data-sort-value="2015-02-11">11 février 2015</time>)</small></span>.</span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a> </span><span class="reference-text"><a href="/wiki/Sa%C3%AFd_Bouamama" title="Saïd Bouamama">Saïd Bouamama</a>, <i>Figures de la révolution africaine</i>, 2014, La Découverte.</span> </li> <li id="cite_note-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-24">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Bernard2009"><span class="ouvrage" id="Philippe_Bernard2009">Philippe Bernard, «&#160;<cite style="font-style:normal">Mamadou Dia</cite>&#160;», <i>Le Monde</i>, <abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr>&#160;29 janvier 2009,&#8206; <time>2009</time> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Serial_Number" title="International Standard Serial Number">ISSN</a>&#160;<span class="plainlinks noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://portal.issn.org/resource/issn/0395-2037">0395-2037</a></span>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.atitle=Mamadou+Dia&amp;rft.jtitle=Le+Monde&amp;rft.issue=29+janvier+2009&amp;rft.aulast=Bernard&amp;rft.aufirst=Philippe&amp;rft.date=2009&amp;rft.issn=0395-2037&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AL%C3%A9opold+S%C3%A9dar+Senghor"></span></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-25">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Colin2007"><span class="ouvrage" id="Roland_Colin2007">Roland Colin, <cite class="italique">Sénégal notre pirogue, au soleil de la liberté</cite>, Paris, <a href="/wiki/Pr%C3%A9sence_africaine" title="Présence africaine">Présence Africaine</a>, <time>2007</time>, 405&#160;<abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-7087-0782-5" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-2-7087-0782-5"><span class="nowrap">978-2-7087-0782-5</span></a> et <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-7087-0782-5" title="Spécial:Ouvrages de référence/2-7087-0782-5"><span class="nowrap">2-7087-0782-5</span></a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=S%C3%A9n%C3%A9gal+notre+pirogue%2C+au+soleil+de+la+libert%C3%A9&amp;rft.place=Paris&amp;rft.pub=Pr%C3%A9sence+Africaine&amp;rft.aulast=Colin&amp;rft.aufirst=Roland&amp;rft.date=2007&amp;rft.tpages=405&amp;rft.isbn=978-2-7087-0782-5&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AL%C3%A9opold+S%C3%A9dar+Senghor"></span></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-26">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Camara2010"><span class="ouvrage" id="Ousmane_Camara2010">Ousmane Camara, <cite class="italique">Mémoires d'un juge africain. Itinéraire d'un homme libre</cite>, Paris, <a href="/wiki/%C3%89ditions_Karthala" title="Éditions Karthala">Karthala</a>, <time>2010</time>, 312&#160;<abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-8111-0389-7" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-2-8111-0389-7"><span class="nowrap">978-2-8111-0389-7</span></a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=WwWJ4sV3ngEC&amp;printsec=frontcover">lire en ligne</a>)</small>, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;122<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=M%C3%A9moires+d%27un+juge+africain.+Itin%C3%A9raire+d%27un+homme+libre&amp;rft.place=Paris&amp;rft.pub=Karthala&amp;rft.aulast=Camara&amp;rft.aufirst=Ousmane&amp;rft.date=2010&amp;rft.pages=122&amp;rft.tpages=312&amp;rft.isbn=978-2-8111-0389-7&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AL%C3%A9opold+S%C3%A9dar+Senghor"></span></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-27">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">«&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.interieur.gouv.sn/mamadou-dia/"><cite style="font-style:normal;">Mamadou Dia</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">interieur.gouv.sn</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2016-05-04" data-sort-value="2016-05-04">4 mai 2016</time>)</small></span>.</span> </li> <li id="cite_note-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-28">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="2009">«&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jeuneafrique.com/146855/archives-thematique/mamadou-dia-un-monument-de-l-histoire-politique-du-s-n-gal/"><cite style="font-style:normal;">Mamadou Dia, un monument de l’histoire politique du Sénégal - Jeune Afrique</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">jeuneafrique.com</span>, <time class="nowrap" datetime="2009-01-25" data-sort-value="2009-01-25">25 janvier 2009</time></span>.</span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-29">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="2015">«&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.interieur.gouv.sn/valdiodio-n-diaye/"><cite style="font-style:normal;">Valdiodio N'diaye</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">interieur.gouv.sn</span>, <time class="nowrap" datetime="2015-10-17" data-sort-value="2015-10-17">17 octobre 2015</time> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2016-05-05" data-sort-value="2016-05-05">5 mai 2016</time>)</small></span>.</span> </li> <li id="cite_note-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-30">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.reseau-ipam.org/spip.php?article2325"><i>Mai 1968 en Afrique&#160;: Révolte étudiante et solidarité internationale</i>.</a></span> </li> <li id="cite_note-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-31">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.xibar.net/Les-Evenements-de-mai-1968-Les-enseignements-socio-politiques-43-ans-apres-_a35480.html"><i>Les Évènements de mai 1968&#160;: Les enseignements socio-politiques, 43 ans après&#160;!</i></a></span> </li> <li id="cite_note-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-32">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Vaïsse2008"><span class="ouvrage" id="Maurice_Vaïsse2008">Maurice Vaïsse, <cite class="italique">Mai 68 vue de l’étranger&#160;: les événements dans les archives diplomatiques françaises</cite>, Paris, éditions du CNRS, <time>2008</time>, 224&#160;<abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Mai+68+vue+de+l%E2%80%99%C3%A9tranger+%3A+les+%C3%A9v%C3%A9nements+dans+les+archives+diplomatiques+fran%C3%A7aises&amp;rft.place=Paris&amp;rft.pub=%C3%A9ditions+du+CNRS&amp;rft.aulast=Va%C3%AFsse&amp;rft.aufirst=Maurice&amp;rft.date=2008&amp;rft.tpages=224&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AL%C3%A9opold+S%C3%A9dar+Senghor"></span></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-33">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">«&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//http://agora-2.org/francophonie.nsf/dossiers/jean-marc_leger"><cite style="font-style:normal;">Jean-Marc Léger</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">Encyclopédie de la Francophonie</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2022-01-03" data-sort-value="2022-01-03">3 janvier 2022</time>)</small></span>.</span> </li> <li id="cite_note-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-34">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="2021">«&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ledauphine.com/culture-loisirs/2021/12/20/il-etait-le-visage-de-la-francophonie-et-de-la-negritude-il-y-a-20-ans-leopold-sedar-senghor-s-eteignait"><cite style="font-style:normal;">Il était le visage de la francophonie et de la négritude&#160;: il y a 20 ans s'éteignait Léopold Sédar Senghor</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">ledauphine.com</span>, <time class="nowrap" datetime="2021-12-20" data-sort-value="2021-12-20">20 décembre 2021</time></span>.</span> </li> <li id="cite_note-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-35">↑</a> </span><span class="reference-text">SENGHOR Leopold Sedar, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.esprit.presse.fr/review/article.php?code=6320">«&#160;Le français, langue de culture&#160;»</a>, revue <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.esprit.presse.fr/review/details.php?code=1962_11"><i>Esprit</i>, «&#160;Le français, langue vivante&#160;»</a>, 1962.</span> </li> <li id="cite_note-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-36">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">«&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="http://agora-2.org/francophonie.nsf/Documents/Jean-Marc_Leger--Souvenirs_de_la_premiere_conference_de_Niamey_par_Jean-Marc_Leger"><cite style="font-style:normal;">Encyclopédie de la Francophonie | Souvenirs de la première conférence de Niamey</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">agora-2.org</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2024-02-07" data-sort-value="2024-02-07">7 février 2024</time>)</small></span></span> </li> <li id="cite_note-37"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-37">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">«&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.champagney.fr/index.php?IdPage=1333110173"><cite style="font-style:normal;">Maison de la Négritude et des Droits de l'Homme</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">le site de la mairie de Champagney</span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-38"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-38">↑</a> </span><span class="reference-text">Voir le <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.academie-francaise.fr/immortels/discours_reception/senghor.html">discours de Senghor</a> en hommage à son prédécesseur prononcé le <time class="nowrap" datetime="1984-03-29" data-sort-value="1984-03-29">29 mars 1984</time>.</span> </li> <li id="cite_note-39"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-39">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="2018">«&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.franceculture.fr/litterature/senghor-un-blanc-peint-en-noir-a-lacademie-francaise"><cite style="font-style:normal;">1983&#160;: Senghor, le "babtou" de l'Académie française&#160;?</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">franceculture.fr</span>, <time class="nowrap" datetime="2018-06-01" data-sort-value="2018-06-01"><abbr class="abbr" title="premier">1<sup>er</sup></abbr> juin 2018</time></span>.</span> </li> <li id="cite_note-Senghor_LS:_décès_à_95_ans-40"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-Senghor_LS:_décès_à_95_ans_40-0">a</a> et <a href="#cite_ref-Senghor_LS:_décès_à_95_ans_40-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">«&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sangonet.com/SenghorLS/SenghorDCD.html"><cite style="font-style:normal;">Senghor LS: décès à 95 ans</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">www.sangonet.com</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2024-02-07" data-sort-value="2024-02-07">7 février 2024</time>)</small></span></span> </li> <li id="cite_note-41"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-41">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Dakar2001"><span class="ouvrage" id="AFP,_Dakar2001">AFP, Dakar, «&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sangonet.com/Fich3ActuaInterAfric/ErreurcoopeFrSn2001.html"><cite style="font-style:normal;">Des absences perçues comme une deuxième dévaluation de l’Afrique francophone</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">www.sangonet.com</span>, <time class="nowrap" datetime="2001-12-30" data-sort-value="2001-12-30">30 décembre 2001</time> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2024-06-02" data-sort-value="2024-06-02">2 juin 2024</time>)</small></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-42"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-42">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">«&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sangonet.com/FichPtsdevuesuite/HonteEOlss.html"><cite style="font-style:normal;">J'ai honte, par Erik Orsenna</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">www.sangonet.com</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2024-02-07" data-sort-value="2024-02-07">7 février 2024</time>)</small></span></span> </li> <li id="cite_note-43"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-43">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">«&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.academie-francaise.fr/discours-de-reception-et-reponse-de-m-jean-marie-rouart"><cite style="font-style:normal;">Discours de M. Valéry Giscard d’Estaing</cite></a>&#160;»</span>.</span> </li> <li id="cite_note-44"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-44">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="2014">«&#160;<cite style="font-style:normal">François Hollande répare les erreurs de la France au Sénégal</cite>&#160;», <i>Le Monde.fr</i>,&#8206; <time class="nowrap" datetime="2014-11-30" data-sort-value="2014-11-30">30 novembre 2014</time> <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.lemonde.fr/afrique/article/2014/11/30/francois-hollande-repare-les-erreurs-de-la-france-au-senegal_4531635_3212.html">lire en ligne</a>, consulté le <time class="nowrap" datetime="2024-02-07" data-sort-value="2024-02-07">7 février 2024</time>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.atitle=Fran%C3%A7ois+Hollande+r%C3%A9pare+les+erreurs+de+la+France+au+S%C3%A9n%C3%A9gal&amp;rft.jtitle=Le+Monde.fr&amp;rft.date=2014-11-30&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AL%C3%A9opold+S%C3%A9dar+Senghor"></span></span></span> </li> <li id="cite_note-45"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-45">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="2019">«&#160;<cite style="font-style:normal">Près de Caen, la maison des Senghor sera ouverte au public&#160;: une procédure de legs en cours</cite>&#160;», <i><a href="/wiki/Libert%C3%A9_-_Le_Bonhomme_libre" title="Liberté - Le Bonhomme libre">Liberté - Le Bonhomme libre</a></i>,&#8206; <time class="nowrap" datetime="2019-12-23" data-sort-value="2019-12-23">23 décembre 2019</time> <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="https://actu.fr/normandie/verson_14738/pres-caen-maison-senghor-sera-ouverte-public-une-procedure-legs-cours_29848364.html">lire en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.atitle=Pr%C3%A8s+de+Caen%2C+la+maison+des+Senghor+sera+ouverte+au+public+%3A+une+proc%C3%A9dure+de+legs+en+cours&amp;rft.jtitle=Libert%C3%A9+-+Le+Bonhomme+libre&amp;rft.date=2019-12-23&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AL%C3%A9opold+S%C3%A9dar+Senghor"></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-46"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-46">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="2022">«&#160;<cite style="font-style:normal">La maison des Senghor officiellement cédée à la Ville de Verson</cite>&#160;», <i><a href="/wiki/Ouest-France" title="Ouest-France">Ouest-France</a></i>,&#8206; <time class="nowrap" datetime="2022-08-26" data-sort-value="2022-08-26">26 août 2022</time> <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ouest-france.fr/normandie/normandie-la-maison-des-senghor-officiellement-cedee-a-la-ville-de-verson-23fddb6a-253e-11ed-a10d-82759cd4c77b">lire en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.atitle=La+maison+des+Senghor+officiellement+c%C3%A9d%C3%A9e+%C3%A0+la+Ville+de+Verson&amp;rft.jtitle=Ouest-France&amp;rft.date=2022-08-26&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AL%C3%A9opold+S%C3%A9dar+Senghor"></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-47"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-47">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="2022">«&#160;<cite style="font-style:normal">La Maison Senghor va enfin ouvrir au public au sud de Caen</cite>&#160;», <i><a href="/wiki/Libert%C3%A9_-_Le_Bonhomme_libre" title="Liberté - Le Bonhomme libre">Liberté - Le Bonhomme libre</a></i>,&#8206; <time class="nowrap" datetime="2022-09-10" data-sort-value="2022-09-10">10 septembre 2022</time> <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="https://actu.fr/normandie/verson_14738/la-maison-senghor-va-enfin-ouvrir-au-public-au-sud-de-caen_53658210.html">lire en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.atitle=La+Maison+Senghor+va+enfin+ouvrir+au+public+au+sud+de+Caen&amp;rft.jtitle=Libert%C3%A9+-+Le+Bonhomme+libre&amp;rft.date=2022-09-10&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AL%C3%A9opold+S%C3%A9dar+Senghor"></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-48"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-48">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Westerhoff2023"><span class="ouvrage" id="Léa-Lisa_Westerhoff2023">Léa-Lisa Westerhoff, «&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.rfi.fr/fr/afrique/20231020-le-s%C3%A9n%C3%A9gal-suspend-une-vente-aux-ench%C3%A8res-en-france-pour-acqu%C3%A9rir-des-biens-du-pr%C3%A9sident-senghor"><cite style="font-style:normal;">Le Sénégal suspend une vente aux enchères en France pour acquérir des biens du président Senghor</cite></a>&#160;», Radio France internationale, <time class="nowrap" datetime="2023-10-21" data-sort-value="2023-10-21">21 octobre 2023</time></span></span></span> </li> <li id="cite_note-49"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-49">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Westerhoff"><span class="ouvrage" id="Léa-Lisa_Westerhoff">Léa-Lisa Westerhoff, «&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.rfi.fr/fr/afrique/20231025-le-s%C3%A9n%C3%A9gal-ach%C3%A8te-officiellement-%C3%A0-la-france-41-objets-ayant-appartenu-%C3%A0-l%C3%A9opold-s%C3%A9dar-senghor"><cite style="font-style:normal;">Le Sénégal achète officiellement à la France 41 objets ayant appartenu à Léopold Sédar Senghor</cite></a>&#160;», RFI</span></span></span> </li> <li id="cite_note-50"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-50">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Glez2023"><span class="ouvrage" id="Damien_Glez2023">Damien Glez, «&#160;<cite style="font-style:normal">Des bijoux et des décorations de Léopold Sédar Senghor vendus aux enchères</cite>&#160;», <i>Jeune Afrique</i>,&#8206; <time class="nowrap" datetime="2023-10-20" data-sort-value="2023-10-20">20 octobre 2023</time> <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.jeuneafrique.com/1495827/societe/des-bijoux-et-des-decorations-de-leopold-sedar-senghor-vendus-aux-encheres/">lire en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.atitle=Des+bijoux+et+des+d%C3%A9corations+de+L%C3%A9opold+S%C3%A9dar+Senghor+vendus+aux+ench%C3%A8res&amp;rft.jtitle=Jeune+Afrique&amp;rft.aulast=Glez&amp;rft.aufirst=Damien&amp;rft.date=2023-10-20&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AL%C3%A9opold+S%C3%A9dar+Senghor"></span></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-51"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-51">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="2024">«&#160;<cite style="font-style:normal">Culture: la bibliothèque de l'ex-président sénégalais Léopold Sédar Senghor en vente</cite>&#160;», <i><a href="/wiki/Radio_France_internationale" title="Radio France internationale">RFI</a></i>,&#8206; <time class="nowrap" datetime="2024-04-05" data-sort-value="2024-04-05">5 avril 2024</time> <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.rfi.fr/fr/afrique/20240405-culture-la-biblioth%C3%A8que-de-l-ex-pr%C3%A9sident-s%C3%A9n%C3%A9galais-l%C3%A9opold-s%C3%A9dar-senghor-en-vente">lire en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.atitle=Culture%3A+la+biblioth%C3%A8que+de+l%27ex-pr%C3%A9sident+s%C3%A9n%C3%A9galais+L%C3%A9opold+S%C3%A9dar+Senghor+en+vente&amp;rft.jtitle=RFI&amp;rft.date=2024-04-05&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AL%C3%A9opold+S%C3%A9dar+Senghor"></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-52"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-52">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="2024">«&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.lemonde.fr/afrique/article/2024/04/15/le-senegal-envisage-d-acquerir-plus-de-300-livres-ayant-appartenu-a-leopold-sedar-senghor_6228013_3212.html"><cite style="font-style:normal;">Le Sénégal envisage d’acquérir plus de 300 livres ayant appartenu à Léopold Sedar Senghor</cite></a>&#160;», Le Monde et AFP, <time class="nowrap" datetime="2024-04-15" data-sort-value="2024-04-15">15 avril 2024</time></span>.</span> </li> <li id="cite_note-53"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-53">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Fabry2024"><span class="ouvrage" id="Guilhem_Fabry2024">Guilhem Fabry, «&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.rfi.fr/fr/afrique/20240503-le-s%C3%A9n%C3%A9gal-acquiert-la-biblioth%C3%A8que-de-l%C3%A9opold-s%C3%A9dar-senghor"><cite style="font-style:normal;">Le Sénégal acquiert la bibliothèque de Léopold Sédar Senghor</cite></a>&#160;», Radio France internationale, <time class="nowrap" datetime="2024-05-03" data-sort-value="2024-05-03">3 mai 2024</time></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-54"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-54">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="2021">«&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.franceculture.fr/emissions/sans-oser-le-demander/leopold-sedar-senghor"><cite style="font-style:normal;">Senghor, un pont entre deux cultures&#160;?</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">franceculture.fr</span>, <time class="nowrap" datetime="2021-12-13" data-sort-value="2021-12-13">13 décembre 2021</time></span>.</span> </li> <li id="cite_note-55"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-55">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Sédar_Senghor1939"><span class="ouvrage" id="Léopold_Sédar_Senghor1939">Léopold Sédar Senghor, <cite class="italique">Anthologie de la nouvelle poésie nègre et malgache</cite>, Paris, Collection Quadrige, chez les Presses Universitaires de France, 1939, <abbr class="abbr" title="cinquième">5<sup>e</sup></abbr> édition en mai 1985, 228 pages <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2_1_3_038715_2" title="Spécial:Ouvrages de référence/2 1 3 038715 2"><span class="nowrap">2 1 3 038715 2</span></a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Anthologie+de+la+nouvelle+po%C3%A9sie+n%C3%A8gre+et+malgache&amp;rft.place=Paris&amp;rft.pub=Collection+Quadrige%2C+chez+les+Presses+Universitaires+de+France&amp;rft.au=L%C3%A9opold+S%C3%A9dar+Senghor&amp;rft.date=1985&amp;rft.tpages=228+pages&amp;rft.isbn=2+1+3+038715+2&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AL%C3%A9opold+S%C3%A9dar+Senghor"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-56"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-56">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="2021">«&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.lefigaro.fr/politique/il-y-a-vingt-ans-disparaissait-leopold-sedar-senghor-un-intellectuel-aux-antipodes-de-la-cancel-culture-20211207"><cite style="font-style:normal;">Il y a vingt ans, disparaissait Léopold Sédar Senghor, un intellectuel aux antipodes de la "cancel culture"</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">lefigaro.fr</span>, <time class="nowrap" datetime="2021-12-07" data-sort-value="2021-12-07">7 décembre 2021</time></span>.</span> </li> <li id="cite_note-57"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-57">↑</a> </span><span class="reference-text">Liberté 11, Négritude et Humanisme, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;9.</span> </li> <li id="cite_note-YK-58"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-YK_58-0">a</a> et <a href="#cite_ref-YK_58-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text">Yala Kisukidi, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nonfiction.fr/article-4318-bergson_penseur_postcolonial_.htm">«&#160;Bergson, penseur postcolonial&#160;?&#160;»</a>, recension de «&#160;<a href="/wiki/Bergson" class="mw-redirect" title="Bergson">Bergson</a> postcolonial&#160;: L'élan vital dans la pensée de Léopold Sédar Senghor et de <a href="/wiki/Mohamed_Iqbal" title="Mohamed Iqbal">Mohamed Iqbal</a>&#160;» (2011) de <a href="/wiki/Souleymane_Bachir_Diagne" title="Souleymane Bachir Diagne">Souleymane Bachir Diagne</a>, dans <i>Non-fiction</i>, <time class="nowrap" datetime="2011-03-03" data-sort-value="2011-03-03">3 mars 2011</time>.</span> </li> <li id="cite_note-59"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-59">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Boukari-Yabara2014"><span class="ouvrage" id="Amzat_Boukari-Yabara2014">Amzat Boukari-Yabara, <cite class="italique">Une histoire du panafricanisme</cite>, <time>2014</time>, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;280<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Une+histoire+du+panafricanisme&amp;rft.aulast=Boukari-Yabara&amp;rft.aufirst=Amzat&amp;rft.date=2014&amp;rft.pages=280&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AL%C3%A9opold+S%C3%A9dar+Senghor"></span></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-60"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-60">↑</a> </span><span class="reference-text"><a href="/wiki/Jacques_Droz" title="Jacques Droz">Jacques Droz</a> (directeur), <i>Histoire générale du socialisme, tome 4&#160;: de 1945 à nos jours</i>, Presses universitaires de France, 1978, pages 321-328.</span> </li> <li id="cite_note-61"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-61">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">«&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://alacademia.org.ma/les-membres/les-membres-de-lacademie/"><cite style="font-style:normal;">Les membres de l’Académie</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">Site officiel de l'Académie du Royaume du Maroc</span>, <time>2021</time></span></span> </li> <li id="cite_note-62"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-62">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="2003">«&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="http://unesdoc.unesco.org/images/0013/001312/131267f.pdf"><cite style="font-style:normal;">Discours de M. Koïchiro Matsuura, directeur général de l'Organisation des Nations Unies pour l'éducation, la science et la culture (UNESCO) à l'occasion de l'inauguration des "soirées poétiques de Struga"</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">unesco.org</span>, <time class="nowrap" datetime="2003-08-28" data-sort-value="2003-08-28">28 août 2003</time> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2018-01-26" data-sort-value="2018-01-26">26 janvier 2018</time>)</small></span>.</span> </li> <li id="cite_note-nr020615-63"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-nr020615_63-0">↑</a> </span><span class="reference-text">Jean-Jacques Boissoneau, «&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.lanouvellerepublique.fr/poitiers/camps-de-la-chauvinerie-des-destins-se-sont-croises">Camps de la Chauvinerie&#160;: des destins se sont croisés</a>&#160;», <i>La Nouvelle République</i>, 2 juin 2015, mis à jour le 28 avril 2017, consulté le 30 novembre 2024.</span> </li> <li id="cite_note-64"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-64">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ecoledeslettres.fr/actualites/litteratures/la-belle-histoire-de-leuk-le-lievre-de-leopold-sedar-senghor-et-abdoulaye-sadji/"><i>"La belle histoire de Leuk le lièvre</i>" de Léopold Sedar Senghor</a> et <a href="/wiki/Abdoulaye_Sadji" title="Abdoulaye Sadji">Abdoulaye Sadji</a>.</span> </li> <li id="cite_note-65"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-65">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">«&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://m.quaibranly.fr/fr/expositions-evenements/au-musee/expositions/details-de-levenement/e/senghor-et-les-arts"><cite style="font-style:normal;">Senghor et les arts. Réinventer l'universel</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">m.quaibranly.fr</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2023-03-12" data-sort-value="2023-03-12">12 mars 2023</time>)</small></span>.</span> </li> <li id="cite_note-66"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-66">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Thréard2023"><span class="ouvrage" id="Yves_Thréard2023"><a href="/wiki/Yves_Thr%C3%A9ard" title="Yves Thréard">Yves Thréard</a>, «&#160;<cite style="font-style:normal">Léopold Sédar Senghor, l'homme oxymore</cite>&#160;», <i><a href="/wiki/Le_Figaro" title="Le Figaro">Le Figaro</a>, supplément Le Figaro et vous</i>,&#8206; <time class="nowrap" datetime="2023-02-10" data-sort-value="2023-02-10">10 février 2023</time>, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;32 <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.lefigaro.fr/arts-expositions/exposition-sur-leopold-sedar-senghor-au-musee-du-quai-branly-l-homme-oxymore-20230209">lire en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.atitle=L%C3%A9opold+S%C3%A9dar+Senghor%2C+l%27homme+oxymore&amp;rft.jtitle=Le+Figaro%2C+suppl%C3%A9ment+Le+Figaro+et+vous&amp;rft.aulast=Thr%C3%A9ard&amp;rft.aufirst=Yves&amp;rft.date=2023-02-10&amp;rft.pages=32&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.lefigaro.fr%2Farts-expositions%2Fexposition-sur-leopold-sedar-senghor-au-musee-du-quai-branly-l-homme-oxymore-20230209&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AL%C3%A9opold+S%C3%A9dar+Senghor"></span></span></span>.</span> </li> </ol></div> </div> <div class="navbox-container" style="clear:both;"> <table class="navbox collapsible noprint collapsed" style="margin:auto; background-color:#F6F6F6;"> <tbody><tr> <th class="navbox-title" colspan="3" style="text-align:center; background-color:#f7f8ff;"><div style="float:left; width:6em; text-align:left"><div class="noprint plainlinks nowrap tnavbar" style="padding:0; font-size:xx-small; color:var(--color-emphasized, #000000);"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Succession/Acad%C3%A9mie_fran%C3%A7aise" title="Voir ce modèle."><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/12px-Info_Simple.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/18px-Info_Simple.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/24px-Info_Simple.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span></div></div><div style="font-size:110%; overflow:hidden;"><a href="/wiki/Liste_des_membres_de_l%27Acad%C3%A9mie_fran%C3%A7aise#Fauteuil_16" title="Liste des membres de l&#39;Académie française">Fauteuil 16 de l’Académie française</a></div> </th></tr> <tr> <th class="navbox-abovebelow" colspan="1" style="text-align:center; width:30%;">Précédé par </th> <th class="navbox-abovebelow" colspan="1" style="text-align:center; width:40%;"> </th> <th class="navbox-abovebelow" colspan="1" style="text-align:center; width:30%;">Suivi par </th></tr> <tr> <td style="text-align:center; background-color:#CCFFCC;"> <table style="width:100%; text-align:center; border-collapse:collapse; background-color:transparent; color:inherit; padding-top:3px"> <tbody><tr> <td><b><a href="/wiki/Antoine_de_L%C3%A9vis-Mirepoix" title="Antoine de Lévis-Mirepoix">Antoine de Lévis-Mirepoix</a></b> </td></tr> </tbody></table> </td> <td style="text-align:center; padding:1px; text-align:center; background-color:#FFFFFF;"> <table style="width:100%; text-align:center; border-collapse:collapse; background-color:transparent; color:inherit; padding-top:3px"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:bottom"><b>Léopold Sédar Senghor</b> </td></tr> <tr> <td style="vertical-align:top">1983-2001 </td></tr></tbody></table> </td> <td style="text-align:center; background-color:#CCFFCC;"> <table style="width:100%; text-align:center; border-collapse:collapse; background-color:transparent; color:inherit; padding-top:3px"> <tbody><tr> <td><b><a href="/wiki/Val%C3%A9ry_Giscard_d%27Estaing" title="Valéry Giscard d&#39;Estaing">Valéry Giscard d'Estaing</a></b> </td></tr> </tbody></table> </td></tr> </tbody></table><table class="navbox collapsible noprint collapsed" style=""> <tbody><tr><th class="navbox-title" colspan="2" style="background:#CCFFCC;"><div style="float:left; width:6em; text-align:left"><div class="noprint plainlinks nowrap tnavbar" style="padding:0; font-size:xx-small; color:var(--color-emphasized, #000000);"><a href="/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Composition_Acad%C3%A9mie_fran%C3%A7aise" title="Modèle:Palette Composition Académie française"><abbr class="abbr" title="Voir ce modèle.">v</abbr></a>&#160;· <a class="external text" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mod%C3%A8le:Palette_Composition_Acad%C3%A9mie_fran%C3%A7aise&amp;action=edit"><abbr class="abbr" title="Modifier ce modèle. Merci de prévisualiser avant de sauvegarder.">m</abbr></a></div></div><div style="font-size:110%"><span id="election"></span><a href="/wiki/Pierre_Gaxotte#deces" title="Pierre Gaxotte"><span style="color:#FFFFFF">◀</span></a> Composition de l'Académie française au jour de son élection <small>(2 juin 1983)</small> <a href="/wiki/Jacques_Soustelle#election" title="Jacques Soustelle"><span style="color:#FFFFFF">▶</span></a></div></th> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:80px; background:#CCFFCC;"><a href="/wiki/Liste_des_membres_de_l%27Acad%C3%A9mie_fran%C3%A7aise_par_fauteuil" class="mw-redirect" title="Liste des membres de l&#39;Académie française par fauteuil">Par numéro<br />de fauteuil</a></th> <td class="navbox-list" style="text-align:left;;"><table class="navbox-columns-table" style="text-align:left;margin:0px;width:100%;"><tbody><tr style="vertical-align:top;"><td rowspan="" colspan="" style="padding:0px;;;width:10em;"><div> <p>1. <a href="/wiki/Louis_de_Broglie" title="Louis de Broglie">Louis de Broglie</a> <br /> 2. <a href="/wiki/Ren%C3%A9_de_La_Croix_de_Castries" title="René de La Croix de Castries">René de Castries</a> <br /> 3. <a href="/wiki/Marguerite_Yourcenar" title="Marguerite Yourcenar">Marguerite Yourcenar</a> <br /> 4. <a href="/wiki/Pierre_Emmanuel" title="Pierre Emmanuel">Pierre Emmanuel</a> <br /> 5. <a href="/wiki/Ren%C3%A9_Huyghe" title="René Huyghe">René Huyghe</a> <br /> 6. <a href="/wiki/Eug%C3%A8ne_Ionesco" title="Eugène Ionesco">Eugène Ionesco</a> <br /> 7. <a href="/wiki/Andr%C3%A9_Roussin" title="André Roussin">André Roussin</a> <br /> 8. <a href="/wiki/Michel_D%C3%A9on" title="Michel Déon">Michel Déon</a> <br /> 9. <a href="/wiki/Alain_Decaux" title="Alain Decaux">Alain Decaux</a> <br /> 10. <a href="/wiki/Jean_Guitton" title="Jean Guitton">Jean Guitton</a> </p> </div></td><td rowspan="" colspan="" style="padding:0px;;;width:10em;"><div> <p>11. <a href="/wiki/Alain_Peyrefitte" title="Alain Peyrefitte">Alain Peyrefitte</a> <br /> 12. <a href="/wiki/Jean_d%27Ormesson" title="Jean d&#39;Ormesson">Jean d'Ormesson</a> <br /> 13. <a href="/wiki/Maurice_Schumann" title="Maurice Schumann">Maurice Schumann</a> <br /> 14. <a href="/wiki/Jean_Mistler" title="Jean Mistler">Jean Mistler</a> <br /> 15. <a href="/wiki/Andr%C3%A9_Chamson" title="André Chamson">André Chamson</a> <br /> 16. <a class="mw-selflink selflink">Léopold Sédar Senghor</a> <br /> 17. <a href="/wiki/Jean_Delay_(psychiatre,_%C3%A9crivain)" title="Jean Delay (psychiatre, écrivain)">Jean Delay</a> <br /> 18. <a href="/wiki/Edgar_Faure" title="Edgar Faure">Edgar Faure</a> <br /> 19. <a href="/wiki/Pierre_Moinot" title="Pierre Moinot">Pierre Moinot</a> <br /> 20. <a href="/wiki/Thierry_Maulnier" title="Thierry Maulnier">Thierry Maulnier</a> </p> </div></td><td rowspan="" colspan="" style="padding:0px;;;width:10em;"><div> <p>21. <a href="/wiki/F%C3%A9licien_Marceau" title="Félicien Marceau">Félicien Marceau</a> <br /> 22. <a href="/wiki/Julien_Green" title="Julien Green">Julien Green</a> <br /> 23. <a href="/wiki/Henri_Gouhier" title="Henri Gouhier">Henri Gouhier</a> <br /> 24. <a href="/wiki/%C3%89tienne_Wolff" title="Étienne Wolff">Étienne Wolff</a> <br /> 25. <a href="/wiki/Jean_Bernard_(m%C3%A9decin)" title="Jean Bernard (médecin)">Jean Bernard</a> <br /> 26. <a href="/wiki/Marcel_Arland" title="Marcel Arland">Marcel Arland</a> <br /> 27. <a href="/wiki/Michel_Droit" title="Michel Droit">Michel Droit</a> <br /> 28. <a href="/wiki/Henri_Troyat" title="Henri Troyat">Henri Troyat</a> <br /> 29. <a href="/wiki/Claude_L%C3%A9vi-Strauss" title="Claude Lévi-Strauss">Claude Lévi-Strauss</a> <br /> 30. <a href="/wiki/Maurice_Druon" title="Maurice Druon">Maurice Druon</a> </p> </div></td><td rowspan="" colspan="" style="padding:0px;;;width:10em;"><div> <p>31. <a href="/wiki/Jean_Dutourd" title="Jean Dutourd">Jean Dutourd</a> <br /> 32. <a href="/wiki/Maurice_Rheims" title="Maurice Rheims">Maurice Rheims</a> <br /> 33. <a href="/wiki/Marcel_Brion" title="Marcel Brion">Marcel Brion</a> <br /> 34. <a href="/wiki/Jacques_de_Bourbon_Busset" title="Jacques de Bourbon Busset">J. de Bourbon Busset</a> <br /> 35. <a href="/wiki/Louis_Leprince-Ringuet" title="Louis Leprince-Ringuet">Louis Leprince-Ringuet</a> <br /> 36. <a href="/wiki/Jacques_Soustelle" title="Jacques Soustelle">Jacques Soustelle</a> <br /> 37. <a href="/wiki/Ambroise-Marie_Carr%C3%A9" title="Ambroise-Marie Carré">Ambroise-Marie Carré</a> <br /> 38. <a href="/wiki/Jean-Jacques_Gautier" title="Jean-Jacques Gautier">Jean-Jacques Gautier</a> <br /> 39. <a href="/wiki/Jacques_de_Lacretelle" title="Jacques de Lacretelle">Jacques de Lacretelle</a> <br /> 40. <a href="/wiki/Georges_Dum%C3%A9zil" title="Georges Dumézil">Georges Dumézil</a> </p> </div></td></tr></tbody></table></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:80px; background:#CCFFCC;"><a href="/wiki/Liste_des_membres_de_l%27Acad%C3%A9mie_fran%C3%A7aise_par_date_d%27%C3%A9lection" class="mw-redirect" title="Liste des membres de l&#39;Académie française par date d&#39;élection">Par date<br />d'élection</a></th> <td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;; background:#ECFFEC;"><div class="liste-horizontale"> <ul><li>1936 <a href="/wiki/Jacques_de_Lacretelle" title="Jacques de Lacretelle">Jacques de Lacretelle</a></li> <li>1944 <a href="/wiki/Louis_de_Broglie" title="Louis de Broglie">Louis de Broglie</a></li> <li>1956 <a href="/wiki/Andr%C3%A9_Chamson" title="André Chamson">André Chamson</a></li> <li>1959 <a href="/wiki/Henri_Troyat" title="Henri Troyat">Henri Troyat</a></li> <li>1959 <a href="/wiki/Jean_Delay_(psychiatre,_%C3%A9crivain)" title="Jean Delay (psychiatre, écrivain)">Jean Delay</a></li> <li>1960 <a href="/wiki/Ren%C3%A9_Huyghe" title="René Huyghe">René Huyghe</a></li> <li>1961 <a href="/wiki/Jean_Guitton" title="Jean Guitton">Jean Guitton</a></li> <li>1964 <a href="/wiki/Thierry_Maulnier" title="Thierry Maulnier">Thierry Maulnier</a></li> <li>1964 <a href="/wiki/Marcel_Brion" title="Marcel Brion">Marcel Brion</a></li> <li>1966 <a href="/wiki/Louis_Leprince-Ringuet" title="Louis Leprince-Ringuet">Louis Leprince-Ringuet</a></li> <li>1966 <a href="/wiki/Jean_Mistler" title="Jean Mistler">Jean Mistler</a></li> <li>1966 <a href="/wiki/Maurice_Druon" title="Maurice Druon">Maurice Druon</a></li> <li>1968 <a href="/wiki/Pierre_Emmanuel" title="Pierre Emmanuel">Pierre Emmanuel</a></li> <li>1968 <a href="/wiki/Marcel_Arland" title="Marcel Arland">Marcel Arland</a></li> <li>1970 <a href="/wiki/Eug%C3%A8ne_Ionesco" title="Eugène Ionesco">Eugène Ionesco</a></li> <li>1971 <a href="/wiki/Julien_Green" title="Julien Green">Julien Green</a></li> <li>1971 <a href="/wiki/%C3%89tienne_Wolff" title="Étienne Wolff">Étienne Wolff</a></li> <li>1972 <a href="/wiki/Ren%C3%A9_de_La_Croix_de_Castries" title="René de La Croix de Castries">René de La Croix de Castries</a></li> <li>1972 <a href="/wiki/Jean-Jacques_Gautier" title="Jean-Jacques Gautier">Jean-Jacques Gautier</a></li> <li>1973 <a href="/wiki/Andr%C3%A9_Roussin" title="André Roussin">André Roussin</a></li> <li>1973 <a href="/wiki/Claude_L%C3%A9vi-Strauss" title="Claude Lévi-Strauss">Claude Lévi-Strauss</a></li> <li>1973 <a href="/wiki/Jean_d%27Ormesson" title="Jean d&#39;Ormesson">Jean d'Ormesson</a></li> <li>1974 <a href="/wiki/Maurice_Schumann" title="Maurice Schumann">Maurice Schumann</a></li> <li>1975 <a href="/wiki/Jean_Bernard_(m%C3%A9decin)" title="Jean Bernard (médecin)">Jean Bernard</a></li> <li>1975 <a href="/wiki/Ambroise-Marie_Carr%C3%A9" title="Ambroise-Marie Carré">Ambroise-Marie Carré</a></li> <li>1975 <a href="/wiki/F%C3%A9licien_Marceau" title="Félicien Marceau">Félicien Marceau</a></li> <li>1976 <a href="/wiki/Maurice_Rheims" title="Maurice Rheims">Maurice Rheims</a></li> <li>1977 <a href="/wiki/Alain_Peyrefitte" title="Alain Peyrefitte">Alain Peyrefitte</a></li> <li>1978 <a href="/wiki/Michel_D%C3%A9on" title="Michel Déon">Michel Déon</a></li> <li>1978 <a href="/wiki/Edgar_Faure" title="Edgar Faure">Edgar Faure</a></li> <li>1978 <a href="/wiki/Georges_Dum%C3%A9zil" title="Georges Dumézil">Georges Dumézil</a></li> <li>1978 <a href="/wiki/Jean_Dutourd" title="Jean Dutourd">Jean Dutourd</a></li> <li>1979 <a href="/wiki/Henri_Gouhier" title="Henri Gouhier">Henri Gouhier</a></li> <li>1979 <a href="/wiki/Alain_Decaux" title="Alain Decaux">Alain Decaux</a></li> <li>1980 <a href="/wiki/Marguerite_Yourcenar" title="Marguerite Yourcenar">Marguerite Yourcenar</a></li> <li>1980 <a href="/wiki/Michel_Droit" title="Michel Droit">Michel Droit</a></li> <li>1981 <a href="/wiki/Jacques_de_Bourbon_Busset" title="Jacques de Bourbon Busset">Jacques de Bourbon Busset</a></li> <li>1982 <a href="/wiki/Pierre_Moinot" title="Pierre Moinot">Pierre Moinot</a></li> <li>1983 <a class="mw-selflink selflink">Léopold Sédar Senghor</a></li> <li>1983 <a href="/wiki/Jacques_Soustelle" title="Jacques Soustelle">Jacques Soustelle</a></li></ul> </div></td> </tr> </tbody></table><table class="navbox collapsible noprint collapsed" style=""> <tbody><tr><th class="navbox-title" colspan="2" style="background:#CCFFCC;"><div style="float:left; width:6em; text-align:left"><div class="noprint plainlinks nowrap tnavbar" style="padding:0; font-size:xx-small; color:var(--color-emphasized, #000000);"><a href="/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Composition_Acad%C3%A9mie_fran%C3%A7aise" title="Modèle:Palette Composition Académie française"><abbr class="abbr" title="Voir ce modèle.">v</abbr></a>&#160;· <a class="external text" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mod%C3%A8le:Palette_Composition_Acad%C3%A9mie_fran%C3%A7aise&amp;action=edit"><abbr class="abbr" title="Modifier ce modèle. Merci de prévisualiser avant de sauvegarder.">m</abbr></a></div></div><div style="font-size:110%"><span id="deces"></span><a href="/wiki/Fr%C3%A9d%C3%A9ric_Vitoux#election" title="Frédéric Vitoux"><span style="color:#FFFFFF">◀</span></a> Composition de l'Académie française au jour de sa mort <small>(20 décembre 2001)</small> <a href="/wiki/Georges_Vedel#deces" title="Georges Vedel"><span style="color:#FFFFFF">▶</span></a></div></th> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:80px; background:#CCFFCC;"><a href="/wiki/Liste_des_membres_de_l%27Acad%C3%A9mie_fran%C3%A7aise_par_fauteuil" class="mw-redirect" title="Liste des membres de l&#39;Académie française par fauteuil">Par numéro<br />de fauteuil</a></th> <td class="navbox-list" style="text-align:left;;"><table class="navbox-columns-table" style="text-align:left;margin:0px;width:100%;"><tbody><tr style="vertical-align:top;"><td rowspan="" colspan="" style="padding:0px;;;width:10em;"><div> <p>1. <a href="/wiki/Ren%C3%A9_R%C3%A9mond" title="René Rémond">René Rémond</a> <br /> 2. <a href="/wiki/Hector_Bianciotti" title="Hector Bianciotti">Hector Bianciotti</a> <br /> 3. <a href="/wiki/Jean-Denis_Bredin" title="Jean-Denis Bredin">Jean-Denis Bredin</a> <br /> 4. <a href="/wiki/Jean-Marie_Lustiger" title="Jean-Marie Lustiger">Jean-Marie Lustiger</a> <br /> 5. <a href="/wiki/Georges_Vedel" title="Georges Vedel">Georges Vedel</a> <br /> 6. <a href="/wiki/Marc_Fumaroli" title="Marc Fumaroli">Marc Fumaroli</a> <br /> 7. <a href="/wiki/Jacqueline_de_Romilly" title="Jacqueline de Romilly">Jacqueline de Romilly</a> <br /> 8. <a href="/wiki/Michel_D%C3%A9on" title="Michel Déon">Michel Déon</a> <br /> 9. <a href="/wiki/Alain_Decaux" title="Alain Decaux">Alain Decaux</a> <br /> 10. <a href="/wiki/Florence_Delay" title="Florence Delay">Florence Delay</a> </p> </div></td><td rowspan="" colspan="" style="padding:0px;;;width:10em;"><div> <p>11. <a href="/wiki/Gabriel_de_Broglie" title="Gabriel de Broglie">Gabriel de Broglie</a> <br /> 12. <a href="/wiki/Jean_d%27Ormesson" title="Jean d&#39;Ormesson">Jean d'Ormesson</a> <br /> 13. <a href="/wiki/Pierre_Messmer" title="Pierre Messmer">Pierre Messmer</a> <br /> 14. <a href="/wiki/H%C3%A9l%C3%A8ne_Carr%C3%A8re_d%27Encausse" title="Hélène Carrère d&#39;Encausse">H. Carrère d'Encausse</a> <br /> 15. <a href="/wiki/Fr%C3%A9d%C3%A9ric_Vitoux" title="Frédéric Vitoux">Frédéric Vitoux</a> <br /> 16. <a class="mw-selflink selflink">Léopold Sédar Senghor</a> <br /> 17. <a href="/wiki/Erik_Orsenna" title="Erik Orsenna">Erik Orsenna</a> <br /> 18. <a href="/wiki/Michel_Serres" title="Michel Serres">Michel Serres</a> <br /> 19. <a href="/wiki/Pierre_Moinot" title="Pierre Moinot">Pierre Moinot</a> <br /> 20. <a href="/wiki/Angelo_Rinaldi" title="Angelo Rinaldi">Angelo Rinaldi</a> </p> </div></td><td rowspan="" colspan="" style="padding:0px;;;width:10em;"><div> <p>21. <a href="/wiki/F%C3%A9licien_Marceau" title="Félicien Marceau">Félicien Marceau</a> <br /> 22. <a href="/wiki/Ren%C3%A9_de_Obaldia" title="René de Obaldia">René de Obaldia</a> <br /> 23. <a href="/wiki/Pierre_Rosenberg" title="Pierre Rosenberg">Pierre Rosenberg</a> <br /> 24. <a href="/wiki/Jean-Fran%C3%A7ois_Revel" title="Jean-François Revel">Jean-François Revel</a> <br /> 25. <a href="/wiki/Jean_Bernard_(m%C3%A9decin)" title="Jean Bernard (médecin)">Jean Bernard</a> <br /> 26. <a href="/wiki/Jean-Marie_Rouart" title="Jean-Marie Rouart">Jean-Marie Rouart</a> <br /> 27. <a href="/wiki/Pierre_Nora" title="Pierre Nora">Pierre Nora</a> <br /> 28. <a href="/wiki/Henri_Troyat" title="Henri Troyat">Henri Troyat</a> <br /> 29. <a href="/wiki/Claude_L%C3%A9vi-Strauss" title="Claude Lévi-Strauss">Claude Lévi-Strauss</a> <br /> 30. <a href="/wiki/Maurice_Druon" title="Maurice Druon">Maurice Druon</a> </p> </div></td><td rowspan="" colspan="" style="padding:0px;;;width:10em;"><div> <p>31. <a href="/wiki/Jean_Dutourd" title="Jean Dutourd">Jean Dutourd</a> <br /> 32. <a href="/wiki/Maurice_Rheims" title="Maurice Rheims">Maurice Rheims</a> <br /> 33. <a href="/wiki/Michel_Mohrt" title="Michel Mohrt">Michel Mohrt</a> <br /> 34. <i><small>fauteuil vacant</small></i> <br /> 35. <a href="/wiki/Yves_Pouliquen" title="Yves Pouliquen">Yves Pouliquen</a> <br /> 36. <a href="/wiki/Jean-Fran%C3%A7ois_Deniau" title="Jean-François Deniau">Jean-François Deniau</a> <br /> 37. <a href="/wiki/Ambroise-Marie_Carr%C3%A9" title="Ambroise-Marie Carré">Ambroise-Marie Carré</a> <br /> 38. <a href="/wiki/Fran%C3%A7ois_Jacob" title="François Jacob">François Jacob</a> <br /> 39. <a href="/wiki/Bertrand_Poirot-Delpech" title="Bertrand Poirot-Delpech">Bertrand Poirot-Delpech</a> <br /> 40. <a href="/wiki/Pierre-Jean_R%C3%A9my" class="mw-redirect" title="Pierre-Jean Rémy">Pierre-Jean Rémy</a> </p> </div></td></tr></tbody></table></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:80px; background:#CCFFCC;"><a href="/wiki/Liste_des_membres_de_l%27Acad%C3%A9mie_fran%C3%A7aise_par_date_d%27%C3%A9lection" class="mw-redirect" title="Liste des membres de l&#39;Académie française par date d&#39;élection">Par date<br />d'élection</a></th> <td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;; background:#ECFFEC;"><div class="liste-horizontale"> <ul><li>1959 <a href="/wiki/Henri_Troyat" title="Henri Troyat">Henri Troyat</a></li> <li>1966 <a href="/wiki/Maurice_Druon" title="Maurice Druon">Maurice Druon</a></li> <li>1973 <a href="/wiki/Claude_L%C3%A9vi-Strauss" title="Claude Lévi-Strauss">Claude Lévi-Strauss</a></li> <li>1973 <a href="/wiki/Jean_d%27Ormesson" title="Jean d&#39;Ormesson">Jean d'Ormesson</a></li> <li>1975 <a href="/wiki/Jean_Bernard_(m%C3%A9decin)" title="Jean Bernard (médecin)">Jean Bernard</a></li> <li>1975 <a href="/wiki/Ambroise-Marie_Carr%C3%A9" title="Ambroise-Marie Carré">Ambroise-Marie Carré</a></li> <li>1975 <a href="/wiki/F%C3%A9licien_Marceau" title="Félicien Marceau">Félicien Marceau</a></li> <li>1976 <a href="/wiki/Maurice_Rheims" title="Maurice Rheims">Maurice Rheims</a></li> <li>1978 <a href="/wiki/Michel_D%C3%A9on" title="Michel Déon">Michel Déon</a></li> <li>1978 <a href="/wiki/Jean_Dutourd" title="Jean Dutourd">Jean Dutourd</a></li> <li>1979 <a href="/wiki/Alain_Decaux" title="Alain Decaux">Alain Decaux</a></li> <li>1982 <a href="/wiki/Pierre_Moinot" title="Pierre Moinot">Pierre Moinot</a></li> <li>1983 <a class="mw-selflink selflink">Léopold Sédar Senghor</a></li> <li>1985 <a href="/wiki/Michel_Mohrt" title="Michel Mohrt">Michel Mohrt</a></li> <li>1986 <a href="/wiki/Bertrand_Poirot-Delpech" title="Bertrand Poirot-Delpech">Bertrand Poirot-Delpech</a></li> <li>1988 <a href="/wiki/Pierre-Jean_R%C3%A9my" class="mw-redirect" title="Pierre-Jean Rémy">Pierre-Jean Rémy</a></li> <li>1988 <a href="/wiki/Jacqueline_de_Romilly" title="Jacqueline de Romilly">Jacqueline de Romilly</a></li> <li>1989 <a href="/wiki/Jean-Denis_Bredin" title="Jean-Denis Bredin">Jean-Denis Bredin</a></li> <li>1990 <a href="/wiki/Michel_Serres" title="Michel Serres">Michel Serres</a></li> <li>1990 <a href="/wiki/H%C3%A9l%C3%A8ne_Carr%C3%A8re_d%27Encausse" title="Hélène Carrère d&#39;Encausse">Hélène Carrère d'Encausse</a></li> <li>1992 <a href="/wiki/Jean-Fran%C3%A7ois_Deniau" title="Jean-François Deniau">Jean-François Deniau</a></li> <li>1995 <a href="/wiki/Marc_Fumaroli" title="Marc Fumaroli">Marc Fumaroli</a></li> <li>1995 <a href="/wiki/Jean-Marie_Lustiger" title="Jean-Marie Lustiger">Jean-Marie Lustiger</a></li> <li>1995 <a href="/wiki/Pierre_Rosenberg" title="Pierre Rosenberg">Pierre Rosenberg</a></li> <li>1996 <a href="/wiki/Hector_Bianciotti" title="Hector Bianciotti">Hector Bianciotti</a></li> <li>1996 <a href="/wiki/Fran%C3%A7ois_Jacob" title="François Jacob">François Jacob</a></li> <li>1997 <a href="/wiki/Jean-Fran%C3%A7ois_Revel" title="Jean-François Revel">Jean-François Revel</a></li> <li>1997 <a href="/wiki/Jean-Marie_Rouart" title="Jean-Marie Rouart">Jean-Marie Rouart</a></li> <li>1998 <a href="/wiki/Georges_Vedel" title="Georges Vedel">Georges Vedel</a></li> <li>1998 <a href="/wiki/Erik_Orsenna" title="Erik Orsenna">Erik Orsenna</a></li> <li>1998 <a href="/wiki/Ren%C3%A9_R%C3%A9mond" title="René Rémond">René Rémond</a></li> <li>1999 <a href="/wiki/Pierre_Messmer" title="Pierre Messmer">Pierre Messmer</a></li> <li>1999 <a href="/wiki/Ren%C3%A9_de_Obaldia" title="René de Obaldia">René de Obaldia</a></li> <li>2000 <a href="/wiki/Florence_Delay" title="Florence Delay">Florence Delay</a></li> <li>2001 <a href="/wiki/Gabriel_de_Broglie" title="Gabriel de Broglie">Gabriel de Broglie</a></li> <li>2001 <a href="/wiki/Pierre_Nora" title="Pierre Nora">Pierre Nora</a></li> <li>2001 <a href="/wiki/Angelo_Rinaldi" title="Angelo Rinaldi">Angelo Rinaldi</a></li> <li>2001 <a href="/wiki/Yves_Pouliquen" title="Yves Pouliquen">Yves Pouliquen</a></li> <li>2001 <a href="/wiki/Fr%C3%A9d%C3%A9ric_Vitoux" title="Frédéric Vitoux">Frédéric Vitoux</a></li> <li><i> </i> ---</li></ul> </div></td> </tr> </tbody></table><table class="navbox collapsible noprint autocollapse" style=""> <tbody><tr><th class="navbox-title" colspan="2" style=""><div style="float:left; width:6em; text-align:left"><div class="noprint plainlinks nowrap tnavbar" style="padding:0; font-size:xx-small; color:var(--color-emphasized, #000000);"><a href="/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Pr%C3%A9sidents_du_S%C3%A9n%C3%A9gal" title="Modèle:Palette Présidents du Sénégal"><abbr class="abbr" title="Voir ce modèle.">v</abbr></a>&#160;· <a class="external text" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mod%C3%A8le:Palette_Pr%C3%A9sidents_du_S%C3%A9n%C3%A9gal&amp;action=edit"><abbr class="abbr" title="Modifier ce modèle. Merci de prévisualiser avant de sauvegarder.">m</abbr></a></div></div><div style="font-size:110%"><a href="/wiki/Liste_des_pr%C3%A9sidents_du_S%C3%A9n%C3%A9gal" title="Liste des présidents du Sénégal">Présidents</a> du <a href="/wiki/S%C3%A9n%C3%A9gal" title="Sénégal">Sénégal</a></div></th> </tr> <tr> <td class="navbox-list" style="text-align:center;;" colspan="2"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a class="mw-selflink selflink">Léopold Sédar Senghor</a> <small>(1960-1980)</small></li> <li><a href="/wiki/Abdou_Diouf" title="Abdou Diouf">Abdou Diouf</a> <small>(1981-2000)</small></li> <li><a href="/wiki/Abdoulaye_Wade" title="Abdoulaye Wade">Abdoulaye Wade</a> <small>(2000-2012)</small></li> <li><a href="/wiki/Macky_Sall" title="Macky Sall">Macky Sall</a> <small>(2012-2024)</small></li> <li><a href="/wiki/Bassirou_Diomaye_Faye" title="Bassirou Diomaye Faye">Bassirou Diomaye Faye</a> <small>(depuis 2024)</small></li></ul> </div></td> </tr> </tbody></table> <table class="navbox collapsible noprint autocollapse" style=""> <tbody><tr><th class="navbox-title" colspan="2" style=""><div style="float:left; width:6em; text-align:left"><div class="noprint plainlinks nowrap tnavbar" style="padding:0; font-size:xx-small; color:var(--color-emphasized, #000000);"><a href="/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Famille_L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor" title="Modèle:Palette Famille Léopold Sédar Senghor"><abbr class="abbr" title="Voir ce modèle.">v</abbr></a>&#160;· <a class="external text" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mod%C3%A8le:Palette_Famille_L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;action=edit"><abbr class="abbr" title="Modifier ce modèle. Merci de prévisualiser avant de sauvegarder.">m</abbr></a></div></div><div style="font-size:110%">Famille de Léopold Sédar Senghor</div></th> </tr> <tr> <td class="navbox-list" style="" colspan="2"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a class="mw-selflink selflink">Léopold Sédar Senghor</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ginette_%C3%89bou%C3%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Ginette Éboué (page inexistante)">Ginette Éboué </a> (<abbr class="abbr" title="Première">1<sup>re</sup></abbr> épouse)</li> <li><a href="/wiki/Colette_Senghor" title="Colette Senghor">Colette Hubert</a> (<abbr class="abbr" title="Deuxième">2<sup>e</sup></abbr> épouse)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Francis_Arfang_Senghor&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Francis Arfang Senghor (page inexistante)">Francis Arfang Senghor</a> (fils)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Guy-Wali_Senghor&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Guy-Wali Senghor (page inexistante)">Guy-Wali Senghor</a> (fils)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Philippe-Maguilen_Senghor&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Philippe-Maguilen Senghor (page inexistante)">Philippe-Maguilen Senghor</a> (fils)</li></ul> </div></td> </tr> </tbody></table> <table class="navbox collapsible noprint collapsed" style=""> <tbody><tr><th class="navbox-title" colspan="3" style=""><div style="float:left; width:6em; text-align:left"><div class="noprint plainlinks nowrap tnavbar" style="padding:0; font-size:xx-small; color:var(--color-emphasized, #000000);"><a href="/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Gouvernement_Edgar_Faure_II" title="Modèle:Palette Gouvernement Edgar Faure II"><abbr class="abbr" title="Voir ce modèle.">v</abbr></a>&#160;· <a class="external text" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mod%C3%A8le:Palette_Gouvernement_Edgar_Faure_II&amp;action=edit"><abbr class="abbr" title="Modifier ce modèle. Merci de prévisualiser avant de sauvegarder.">m</abbr></a></div></div><div style="font-size:110%"><a href="/wiki/Gouvernement_Edgar_Faure_(2)" class="mw-redirect" title="Gouvernement Edgar Faure (2)">Gouvernement Edgar Faure II</a> <small>(23 février 1955 - 24 janvier 1956)</small></div></th> </tr> <tr> <td class="navbox-banner" style="background:#E5E5E5" colspan="3">Sous la présidence de <a href="/wiki/Ren%C3%A9_Coty" title="René Coty">René Coty</a></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:335px">Ministre délégué</th> <td class="navbox-list" style="background:#ECECFF; text-align:left;"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Gaston_Palewski" title="Gaston Palewski">Gaston Palewski</a></li> <li><a href="/wiki/Pierre_July" title="Pierre July">Pierre July</a></li></ul> </div></td> <td class="navbox-image" rowspan="19" style="vertical-align:middle;padding-left:7px"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Flag_of_France.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Flag_of_France.svg/100px-Flag_of_France.svg.png" decoding="async" width="100" height="67" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Flag_of_France.svg/150px-Flag_of_France.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Flag_of_France.svg/200px-Flag_of_France.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span><br /><br /><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Edgar_Faure_1955.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Edgar_Faure_1955.jpg/100px-Edgar_Faure_1955.jpg" decoding="async" width="100" height="124" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Edgar_Faure_1955.jpg/150px-Edgar_Faure_1955.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Edgar_Faure_1955.jpg/200px-Edgar_Faure_1955.jpg 2x" data-file-width="398" data-file-height="494" /></a></span><br /><b><a href="/wiki/Edgar_Faure" title="Edgar Faure">Edgar Faure</a></b><br /></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:335px"><a href="/wiki/Liste_des_ministres_fran%C3%A7ais_de_la_Justice" class="mw-redirect" title="Liste des ministres français de la Justice">Justice</a></th> <td class="navbox-list navbox-even" style="background:white; text-align:left;"><a href="/wiki/Robert_Schuman" title="Robert Schuman">Robert Schuman</a></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:335px"><a href="/wiki/Liste_des_ministres_fran%C3%A7ais_des_Affaires_%C3%A9trang%C3%A8res" title="Liste des ministres français des Affaires étrangères">Affaires étrangères</a></th> <td class="navbox-list" style="background:#ECECFF; text-align:left;"><a href="/wiki/Antoine_Pinay" title="Antoine Pinay">Antoine Pinay</a></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:335px"><a href="/wiki/Liste_des_ministres_fran%C3%A7ais_de_l%27Int%C3%A9rieur" title="Liste des ministres français de l&#39;Intérieur">Intérieur</a></th> <td class="navbox-list navbox-even" style="background:white; text-align:left;"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Maurice_Bourg%C3%A8s-Maunoury" title="Maurice Bourgès-Maunoury">Maurice Bourgès-Maunoury</a></li> <li><a href="/wiki/Edgar_Faure" title="Edgar Faure">Edgar Faure</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:335px"><a href="/wiki/Liste_des_ministres_fran%C3%A7ais_de_la_D%C3%A9fense" title="Liste des ministres français de la Défense">Défense nationale</a></th> <td class="navbox-list" style="background:#ECECFF; text-align:left;"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Pierre_K%C5%93nig" title="Pierre Kœnig">Marie-Pierre Kœnig</a></li> <li><a href="/wiki/Pierre_Billotte" title="Pierre Billotte">Pierre Billotte</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:335px"><a href="/wiki/Liste_des_ministres_fran%C3%A7ais_des_Finances" class="mw-redirect" title="Liste des ministres français des Finances">Finances</a> et <a href="/wiki/Liste_des_ministres_fran%C3%A7ais_de_l%27%C3%89conomie_nationale" title="Liste des ministres français de l&#39;Économie nationale">Affaires économiques</a></th> <td class="navbox-list navbox-even" style="background:white; text-align:left;"><a href="/wiki/Pierre_Pflimlin" title="Pierre Pflimlin">Pierre Pflimlin</a></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:335px"><a href="/wiki/Liste_des_ministres_fran%C3%A7ais_de_la_Marine_et_des_Colonies" class="mw-redirect" title="Liste des ministres français de la Marine et des Colonies">Outre-Mer</a></th> <td class="navbox-list" style="background:#ECECFF; text-align:left;"><a href="/wiki/Pierre-Henri_Teitgen" title="Pierre-Henri Teitgen">Pierre-Henri Teitgen</a></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:335px"><a href="/wiki/Liste_des_ministres_fran%C3%A7ais_de_l%27%C3%89ducation_nationale" class="mw-redirect" title="Liste des ministres français de l&#39;Éducation nationale">Éducation nationale</a></th> <td class="navbox-list navbox-even" style="background:white; text-align:left;"><a href="/wiki/Jean_Berthoin" title="Jean Berthoin">Jean Berthoin</a></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:335px"><a href="/wiki/Liste_des_ministres_fran%C3%A7ais_des_Travaux_publics" title="Liste des ministres français des Travaux publics">Travaux publics</a>, <a href="/wiki/Liste_des_ministres_fran%C3%A7ais_des_Transports" title="Liste des ministres français des Transports">Transports</a> et <a href="/wiki/Liste_des_ministres_fran%C3%A7ais_du_Tourisme" title="Liste des ministres français du Tourisme">Tourisme</a></th> <td class="navbox-list" style="background:#ECECFF; text-align:left;"><a href="/wiki/%C3%89douard_Corniglion-Molinier" title="Édouard Corniglion-Molinier">Édouard Corniglion-Molinier</a></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:335px">Industrie et <a href="/wiki/Liste_des_ministres_fran%C3%A7ais_du_Commerce" title="Liste des ministres français du Commerce">Commerce</a></th> <td class="navbox-list navbox-even" style="background:white; text-align:left;"><a href="/wiki/Andr%C3%A9_Morice" title="André Morice">André Morice</a></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:335px"><a href="/wiki/Liste_des_ministres_fran%C3%A7ais_de_l%27Agriculture" title="Liste des ministres français de l&#39;Agriculture">Agriculture</a></th> <td class="navbox-list" style="background:#ECECFF; text-align:left;"><a href="/wiki/Jean_Sourbet" title="Jean Sourbet">Jean Sourbet</a></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:335px"><a href="/wiki/Liste_des_ministres_fran%C3%A7ais_du_Travail_et_des_Affaires_sociales" class="mw-redirect" title="Liste des ministres français du Travail et des Affaires sociales">Travail et Sécurité sociale</a></th> <td class="navbox-list navbox-even" style="background:white; text-align:left;"><a href="/wiki/Paul_Bacon" title="Paul Bacon">Paul Bacon</a></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:335px"><a href="/wiki/Liste_des_ministres_fran%C3%A7ais_de_la_Reconstruction_et_de_l%27Urbanisme" title="Liste des ministres français de la Reconstruction et de l&#39;Urbanisme">Reconstruction et Urbanisme</a></th> <td class="navbox-list" style="background:#ECECFF; text-align:left;"><a href="/wiki/Roger_Duchet" title="Roger Duchet">Roger Duchet</a></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:335px"><a href="/wiki/Liste_des_ministres_fran%C3%A7ais_de_la_Sant%C3%A9" class="mw-redirect" title="Liste des ministres français de la Santé">Santé publique</a> et Population</th> <td class="navbox-list navbox-even" style="background:white; text-align:left;"><a href="/wiki/Bernard_Lafay" title="Bernard Lafay">Bernard Lafay</a></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:335px">Anciens combattants et Victimes de la guerre</th> <td class="navbox-list" style="background:#ECECFF; text-align:left;"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Raymond_Triboulet" title="Raymond Triboulet">Raymond Triboulet</a></li> <li><a href="/wiki/Vincent_Badie" title="Vincent Badie">Vincent Badie</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:335px">Affaires marocaines et tunisiennes</th> <td class="navbox-list navbox-even" style="background:white; text-align:left;"><a href="/wiki/Pierre_July" title="Pierre July">Pierre July</a></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:335px"><a href="/wiki/Liste_des_ministres_fran%C3%A7ais_de_la_Marine_marchande" title="Liste des ministres français de la Marine marchande">Marine marchande</a></th> <td class="navbox-list" style="background:#ECECFF; text-align:left;"><a href="/wiki/Paul_Antier" title="Paul Antier">Paul Antier</a></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:335px">PTT</th> <td class="navbox-list navbox-even" style="background:white; text-align:left;"><a href="/wiki/%C3%89douard_Bonnefous" title="Édouard Bonnefous">Édouard Bonnefous</a></td> </tr> <tr> <td class="navbox-list navbox-even" style="background:white; text-align:left;" colspan="2"><table class="navbox collapsible noprint autocollapse" style="font-size:100%; padding:0; border:0; margin:-3px 0;"> <tbody><tr><th class="navbox-title" colspan="2" style=""><span style="font-size:110%"><a href="/wiki/Sous-secr%C3%A9taire_d%27%C3%89tat" title="Sous-secrétaire d&#39;État">Liste des sous-secrétaires d’État</a></span></th> </tr> <tr> <td class="navbox-list" style="" colspan="2"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Jean_M%C3%A9decin" title="Jean Médecin">Jean Médecin</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Léopold Sédar Senghor</a></li> <li><a href="/wiki/Henri_Laforest" title="Henri Laforest">Henri Laforest</a></li> <li><a href="/wiki/Jean_Lecanuet" title="Jean Lecanuet">Jean Lecanuet</a></li> <li><a href="/wiki/Jean_Chamant" title="Jean Chamant">Jean Chamant</a></li> <li><a href="/wiki/Jean_Crouzier" title="Jean Crouzier">Jean Crouzier</a></li> <li><a href="/wiki/Jean_Gilbert-Jules" title="Jean Gilbert-Jules">Jean Gilbert-Jules</a></li> <li><a href="/wiki/Pierre_Abelin" title="Pierre Abelin">Pierre Abelin</a></li> <li><a href="/wiki/Maurice_Bayrou" title="Maurice Bayrou">Maurice Bayrou</a></li></ul> </div></td> </tr> </tbody></table></td> </tr> <tr> <td class="navbox-banner" style="" colspan="3"><small>(<a href="/wiki/Gouvernement_Pierre_Mend%C3%A8s_France" class="mw-redirect" title="Gouvernement Pierre Mendès France">&#8592; MENDÈS FRANCE</a>) Gouvernement précédent •••• Gouvernement suivant (<a href="/wiki/Gouvernement_Guy_Mollet" class="mw-redirect" title="Gouvernement Guy Mollet">MOLLET &#8594;</a>)</small></td></tr></tbody></table> <table class="navbox collapsible noprint collapsed" style=""> <tbody><tr><th class="navbox-title" colspan="3" style=""><div style="float:left; width:6em; text-align:left"><div class="noprint plainlinks nowrap tnavbar" style="padding:0; font-size:xx-small; color:var(--color-emphasized, #000000);"><a href="/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Gouvernement_Michel_Debr%C3%A9" title="Modèle:Palette Gouvernement Michel Debré"><abbr class="abbr" title="Voir ce modèle.">v</abbr></a>&#160;· <a class="external text" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mod%C3%A8le:Palette_Gouvernement_Michel_Debr%C3%A9&amp;action=edit"><abbr class="abbr" title="Modifier ce modèle. Merci de prévisualiser avant de sauvegarder.">m</abbr></a></div></div><div style="font-size:110%"><a href="/wiki/Gouvernement_Debr%C3%A9" title="Gouvernement Debré">Gouvernement Debré</a> <small>(8 janvier 1959 - 14 avril 1962)</small></div></th> </tr> <tr> <td class="navbox-banner" style="background:#E5E5E5" colspan="3">Sous la présidence de <a href="/wiki/Charles_de_Gaulle" title="Charles de Gaulle">Charles de Gaulle</a></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:335px"><a href="/wiki/Ministre_d%27%C3%89tat_(France)" title="Ministre d&#39;État (France)">Ministres d'État</a></th> <td class="navbox-list" style="background:#ECECFF; text-align:left;"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/F%C3%A9lix_Houphou%C3%ABt-Boigny" title="Félix Houphouët-Boigny">Félix Houphouët-Boigny</a></li> <li><a href="/wiki/Louis_Jacquinot" title="Louis Jacquinot">Louis Jacquinot</a></li> <li><a href="/wiki/Robert_Lecourt" title="Robert Lecourt">Robert Lecourt</a></li> <li><a href="/wiki/Andr%C3%A9_Malraux" title="André Malraux">André Malraux</a></li> <li><a href="/wiki/Louis_Joxe" title="Louis Joxe">Louis Joxe</a></li></ul> </div></td> <td class="navbox-image" rowspan="22" style="vertical-align:middle;padding-left:7px"><br /><br /><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Michel_Debr%C3%A9.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Michel_Debr%C3%A9.jpg/100px-Michel_Debr%C3%A9.jpg" decoding="async" width="100" height="142" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Michel_Debr%C3%A9.jpg/150px-Michel_Debr%C3%A9.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Michel_Debr%C3%A9.jpg/200px-Michel_Debr%C3%A9.jpg 2x" data-file-width="221" data-file-height="313" /></a></span><br /><b><a href="/wiki/Michel_Debr%C3%A9" title="Michel Debré">Michel Debré</a></b><br /></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:335px">Ministres-Conseillers</th> <td class="navbox-list navbox-even" style="background:white; text-align:left;"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/F%C3%A9lix_Houphou%C3%ABt-Boigny" title="Félix Houphouët-Boigny">Félix Houphouët-Boigny</a></li> <li><a href="/wiki/Philibert_Tsiranana" title="Philibert Tsiranana">Philibert Tsiranana</a></li> <li><a href="/wiki/Gabriel_Lisette" title="Gabriel Lisette">Gabriel Lisette</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Léopold Sédar Senghor</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:335px"><a href="/wiki/Liste_des_ministres_fran%C3%A7ais_de_la_Culture_et_de_la_Communication" title="Liste des ministres français de la Culture et de la Communication">Affaires culturelles</a></th> <td class="navbox-list" style="background:#ECECFF; text-align:left;"><a href="/wiki/Andr%C3%A9_Malraux" title="André Malraux">André Malraux</a></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:335px"><a href="/wiki/Ministre_de_la_Justice_(France)" title="Ministre de la Justice (France)">Justice</a></th> <td class="navbox-list navbox-even" style="background:white; text-align:left;"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Edmond_Michelet" title="Edmond Michelet">Edmond Michelet</a></li> <li><a href="/wiki/Bernard_Chenot" title="Bernard Chenot">Bernard Chenot</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:335px"><a href="/wiki/Liste_des_ministres_fran%C3%A7ais_des_Affaires_%C3%A9trang%C3%A8res" title="Liste des ministres français des Affaires étrangères">Affaires étrangères</a></th> <td class="navbox-list" style="background:#ECECFF; text-align:left;"><a href="/wiki/Maurice_Couve_de_Murville" title="Maurice Couve de Murville">Maurice Couve de Murville</a></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:335px"><a href="/wiki/Liste_des_ministres_fran%C3%A7ais_de_l%27Int%C3%A9rieur" title="Liste des ministres français de l&#39;Intérieur">Intérieur</a></th> <td class="navbox-list navbox-even" style="background:white; text-align:left;"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Jean_Berthoin" title="Jean Berthoin">Jean Berthoin</a></li> <li><a href="/wiki/Pierre_Chatenet" title="Pierre Chatenet">Pierre Chatenet</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:335px"><a href="/wiki/Liste_des_ministres_fran%C3%A7ais_de_la_D%C3%A9fense" title="Liste des ministres français de la Défense">Armées</a></th> <td class="navbox-list" style="background:#ECECFF; text-align:left;"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Pierre_Guillaumat" title="Pierre Guillaumat">Pierre Guillaumat</a></li> <li><a href="/wiki/Pierre_Messmer" title="Pierre Messmer">Pierre Messmer</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:335px"><a href="/wiki/Liste_des_ministres_fran%C3%A7ais_de_l%27%C3%89conomie_et_des_Finances" title="Liste des ministres français de l&#39;Économie et des Finances">Finances et Affaires économiques</a></th> <td class="navbox-list navbox-even" style="background:white; text-align:left;"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Antoine_Pinay" title="Antoine Pinay">Antoine Pinay</a></li> <li><a href="/wiki/Wilfrid_Baumgartner" title="Wilfrid Baumgartner">Wilfrid Baumgartner</a></li> <li><a href="/wiki/Val%C3%A9ry_Giscard_d%27Estaing" title="Valéry Giscard d&#39;Estaing">Valéry Giscard d'Estaing</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:335px"><a href="/wiki/Ministre_de_l%27%C3%89ducation_nationale_(France)" title="Ministre de l&#39;Éducation nationale (France)">Éducation nationale</a></th> <td class="navbox-list" style="background:#ECECFF; text-align:left;"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Andr%C3%A9_Boulloche" title="André Boulloche">André Boulloche</a></li> <li><a href="/wiki/Louis_Joxe" title="Louis Joxe">Louis Joxe</a></li> <li><a href="/wiki/Lucien_Paye" title="Lucien Paye">Lucien Paye</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:335px"><a href="/wiki/Liste_des_ministres_fran%C3%A7ais_des_Travaux_publics" title="Liste des ministres français des Travaux publics">Travaux publics</a> et <a href="/wiki/Liste_des_ministres_fran%C3%A7ais_des_Transports" title="Liste des ministres français des Transports">Transports</a></th> <td class="navbox-list navbox-even" style="background:white; text-align:left;"><a href="/wiki/Robert_Buron" title="Robert Buron">Robert Buron</a></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:335px"><a href="/wiki/Liste_des_ministres_fran%C3%A7ais_de_l%27Industrie" title="Liste des ministres français de l&#39;Industrie">Industrie</a> et <a href="/wiki/Liste_des_ministres_fran%C3%A7ais_du_Commerce" title="Liste des ministres français du Commerce">Commerce</a></th> <td class="navbox-list" style="background:#ECECFF; text-align:left;"><a href="/wiki/Jean-Marcel_Jeanneney" title="Jean-Marcel Jeanneney">Jean-Marcel Jeanneney</a></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:335px"><a href="/wiki/Liste_des_ministres_fran%C3%A7ais_de_l%27Agriculture" title="Liste des ministres français de l&#39;Agriculture">Agriculture</a></th> <td class="navbox-list navbox-even" style="background:white; text-align:left;"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Roger_Houdet" title="Roger Houdet">Roger Houdet</a></li> <li><a href="/wiki/Henri_Rochereau_(1908-1999)" title="Henri Rochereau (1908-1999)">Henri Rochereau</a></li> <li><a href="/wiki/Edgard_Pisani" title="Edgard Pisani">Edgard Pisani</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:335px"><a href="/wiki/Liste_des_ministres_fran%C3%A7ais_du_Travail" title="Liste des ministres français du Travail">Travail</a></th> <td class="navbox-list" style="background:#ECECFF; text-align:left;"><a href="/wiki/Paul_Bacon" title="Paul Bacon">Paul Bacon</a></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:335px"><a href="/wiki/Liste_des_ministres_fran%C3%A7ais_charg%C3%A9s_de_la_Sant%C3%A9" title="Liste des ministres français chargés de la Santé">Santé publique</a> et <a href="/wiki/Liste_des_ministres_fran%C3%A7ais_de_la_Population" title="Liste des ministres français de la Population">Population</a></th> <td class="navbox-list navbox-even" style="background:white; text-align:left;"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Bernard_Chenot" title="Bernard Chenot">Bernard Chenot</a></li> <li><a href="/wiki/Joseph_Fontanet" title="Joseph Fontanet">Joseph Fontanet</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:335px"><a href="/wiki/Liste_des_ministres_fran%C3%A7ais_de_la_Construction" title="Liste des ministres français de la Construction">Construction</a></th> <td class="navbox-list" style="background:#ECECFF; text-align:left;"><a href="/wiki/Pierre_Sudreau" title="Pierre Sudreau">Pierre Sudreau</a></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:335px"><a href="/wiki/Liste_des_ministres_fran%C3%A7ais_des_Anciens_Combattants" title="Liste des ministres français des Anciens Combattants">Anciens combattants</a></th> <td class="navbox-list navbox-even" style="background:white; text-align:left;"><a href="/wiki/Raymond_Triboulet" title="Raymond Triboulet">Raymond Triboulet</a></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:335px"><a href="/wiki/Liste_des_dirigeants_des_Postes_fran%C3%A7aises" title="Liste des dirigeants des Postes françaises">Postes, télégraphes et téléphones</a><br /><a href="/wiki/Liste_des_dirigeants_des_Postes_fran%C3%A7aises" title="Liste des dirigeants des Postes françaises">Postes et télécommunications</a></th> <td class="navbox-list" style="background:#ECECFF; text-align:left;"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Bernard_Cornut-Gentille" title="Bernard Cornut-Gentille">Bernard Cornut-Gentille</a></li> <li><a href="/wiki/Michel_Maurice-Bokanowski" title="Michel Maurice-Bokanowski">Michel Maurice-Bokanowski</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:335px"><a href="/wiki/Liste_des_ministres_fran%C3%A7ais_de_l%27Information" title="Liste des ministres français de l&#39;Information">Information</a></th> <td class="navbox-list navbox-even" style="background:white; text-align:left;"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Roger_Frey" title="Roger Frey">Roger Frey</a></li> <li><a href="/wiki/Louis_Terrenoire" title="Louis Terrenoire">Louis Terrenoire</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:335px">Sahara et <a href="/wiki/Liste_des_ministres_fran%C3%A7ais_des_Outre-mer" title="Liste des ministres français des Outre-mer">Outre-Mer</a></th> <td class="navbox-list" style="background:#ECECFF; text-align:left;"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Jacques_Soustelle" title="Jacques Soustelle">Jacques Soustelle</a></li> <li><a href="/wiki/Robert_Lecourt" title="Robert Lecourt">Robert Lecourt</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:335px">Énergie atomique</th> <td class="navbox-list navbox-even" style="background:white; text-align:left;"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Jacques_Soustelle" title="Jacques Soustelle">Jacques Soustelle</a></li> <li><a href="/wiki/Pierre_Guillaumat" title="Pierre Guillaumat">Pierre Guillaumat</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="width:335px">Premier ministre</th> <td class="navbox-list" style="background:#ECECFF; text-align:left;"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Roger_Frey" title="Roger Frey">Roger Frey</a></li> <li><a href="/wiki/Louis_Terrenoire" title="Louis Terrenoire">Louis Terrenoire</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <td class="navbox-list navbox-even" style="background:white; text-align:left;" colspan="2"><table class="navbox collapsible noprint autocollapse" style="font-size:100%; padding:0; border:0; margin:-3px 0;"> <tbody><tr><th class="navbox-title" colspan="2" style=""><span style="font-size:110%"><a href="/wiki/Gouvernement_de_la_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise" title="Gouvernement de la République française">Liste des secrétaires d’État</a></span></th> </tr> <tr> <td class="navbox-list" style="" colspan="2"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Pierre_Chatenet" title="Pierre Chatenet">Pierre Chatenet</a></li> <li><a href="/wiki/Nafissa_Sid_Cara" title="Nafissa Sid Cara">Nafissa Sid Cara</a></li> <li><a href="/wiki/Michel_Maurice-Bokanowski" title="Michel Maurice-Bokanowski">Michel Maurice-Bokanowski</a></li> <li><a href="/wiki/Val%C3%A9ry_Giscard_d%27Estaing" title="Valéry Giscard d&#39;Estaing">Valéry Giscard d'Estaing</a></li> <li><a href="/wiki/Max_Fl%C3%A9chet" title="Max Fléchet">Max Fléchet</a></li> <li><a href="/wiki/Joseph_Fontanet" title="Joseph Fontanet">Joseph Fontanet</a></li> <li><a href="/wiki/Louis_Joxe" title="Louis Joxe">Louis Joxe</a></li> <li><a href="/wiki/Jean_Foyer" title="Jean Foyer">Jean Foyer</a></li> <li><a href="/wiki/Christian_de_La_Mal%C3%A8ne" title="Christian de La Malène">Christian de La Malène</a></li> <li><a href="/wiki/Robert_Boulin" title="Robert Boulin">Robert Boulin</a></li> <li><a href="/wiki/Fran%C3%A7ois_Missoffe" title="François Missoffe">François Missoffe</a></li> <li><a href="/wiki/Jean_de_Broglie" title="Jean de Broglie">Jean de Broglie</a></li></ul> </div></td> </tr> </tbody></table></td> </tr> <tr> <td class="navbox-banner" style="" colspan="3"><small>(<a href="/wiki/Gouvernement_de_Gaulle_III" title="Gouvernement de Gaulle III">&#8592; DE GAULLE III</a>) Gouvernement précédent •••• Gouvernement suivant (<a href="/wiki/Gouvernement_Pompidou_I" title="Gouvernement Pompidou I">POMPIDOU I &#8594;</a>)</small></td></tr></tbody></table> <table class="navbox collapsible noprint autocollapse" style=""> <tbody><tr><th class="navbox-title" colspan="2" style=""><div style="float:left; width:6em; text-align:left"><div class="noprint plainlinks nowrap tnavbar" style="padding:0; font-size:xx-small; color:var(--color-emphasized, #000000);"><a href="/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Couronne_d%27or_des_soir%C3%A9es_po%C3%A9tiques_de_Struga" title="Modèle:Palette Couronne d&#39;or des soirées poétiques de Struga"><abbr class="abbr" title="Voir ce modèle.">v</abbr></a>&#160;· <a class="external text" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mod%C3%A8le:Palette_Couronne_d%27or_des_soir%C3%A9es_po%C3%A9tiques_de_Struga&amp;action=edit"><abbr class="abbr" title="Modifier ce modèle. Merci de prévisualiser avant de sauvegarder.">m</abbr></a></div></div><div style="font-size:110%"><a href="/w/index.php?title=Couronne_d%27or_des_soir%C3%A9es_po%C3%A9tiques_de_Struga&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Couronne d&#39;or des soirées poétiques de Struga (page inexistante)">Couronne d'or</a> des <a href="/wiki/Soir%C3%A9es_po%C3%A9tiques_de_Struga" title="Soirées poétiques de Struga">soirées poétiques de Struga</a></div></th> </tr> <tr> <td class="navbox-list" style="text-align:center;;" colspan="2"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Robert_Rojdestvenski" title="Robert Rojdestvenski">Robert Rojdestvenski</a> (1966)</li> <li><a href="/wiki/Boulat_Okoudjava" title="Boulat Okoudjava">Boulat Okoudjava</a> (1967)</li> <li><a href="/wiki/L%C3%A1szl%C3%B3_Nagy_(%C3%A9crivain)" title="László Nagy (écrivain)">László Nagy</a> (1968)</li> <li><a href="/wiki/Mak_Dizdar" title="Mak Dizdar">Mak Dizdar</a> (1969)</li> <li><a href="/wiki/Miodrag_Pavlovi%C4%87" title="Miodrag Pavlović">Miodrag Pavlović</a> (1970)</li> <li><a href="/wiki/W._H._Auden" title="W. H. Auden">W. H. Auden</a> (1971)</li> <li><a href="/wiki/Pablo_Neruda" title="Pablo Neruda">Pablo Neruda</a> (1972)</li> <li><a href="/wiki/Eugenio_Montale" title="Eugenio Montale">Eugenio Montale</a> (1973)</li> <li><a href="/wiki/Faz%C4%B1l_H%C3%BCsn%C3%BC_Da%C4%9Flarca" title="Fazıl Hüsnü Dağlarca">Fazıl Hüsnü Dağlarca</a> (1974)</li> <li><a class="mw-selflink selflink">Léopold Sédar Senghor</a> (1975)</li> <li><a href="/wiki/Eug%C3%A8ne_Guillevic" title="Eugène Guillevic">Eugène Guillevic</a> (1976)</li> <li><a href="/wiki/Artur_Lundkvist" title="Artur Lundkvist">Artur Lundkvist</a> (1977)</li> <li><a href="/wiki/Rafael_Alberti" title="Rafael Alberti">Rafael Alberti</a> (1978)</li> <li><a href="/wiki/Miroslav_Krle%C5%BEa" title="Miroslav Krleža">Miroslav Krleža</a> (1979)</li> <li><a href="/wiki/Hans_Magnus_Enzensberger" title="Hans Magnus Enzensberger">Hans Magnus Enzensberger</a> (1980)</li> <li><a href="/wiki/Bla%C5%BEe_Koneski" title="Blaže Koneski">Blaže Koneski</a> (1981)</li> <li><a href="/wiki/Nichita_St%C4%83nescu" title="Nichita Stănescu">Nichita Stănescu</a> (1982)</li> <li><a href="/wiki/Sachchidananda_Vatsyayan" title="Sachchidananda Vatsyayan">Sachchidananda Vatsyayan 'Ajneya'</a> (1983)</li> <li><a href="/wiki/Andre%C3%AF_Voznessenski" title="Andreï Voznessenski">Andreï Voznessenski</a> (1984)</li> <li><a href="/wiki/Y%C3%A1nnis_R%C3%ADtsos" title="Yánnis Rítsos">Yánnis Rítsos</a> (1985)</li> <li><a href="/wiki/Allen_Ginsberg" title="Allen Ginsberg">Allen Ginsberg</a> (1986)</li> <li><a href="/wiki/Tadeusz_R%C3%B3%C5%BCewicz" title="Tadeusz Różewicz">Tadeusz Różewicz</a> (1987)</li> <li><a href="/wiki/Desanka_Maksimovi%C4%87" title="Desanka Maksimović">Desanka Maksimović</a> (1988)</li> <li><a href="/wiki/Thomas_Shapcott" title="Thomas Shapcott">Thomas Shapcott</a> (1989)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Justo_Jorge_Padr%C3%B3n&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Justo Jorge Padrón (page inexistante)">Justo Jorge Padrón</a> (1990)</li> <li><a href="/wiki/Joseph_Brodsky" title="Joseph Brodsky">Joseph Brodsky</a> (1991)</li> <li><a href="/wiki/Ferenc_Juh%C3%A1sz" title="Ferenc Juhász">Ferenc Juhász</a> (1992)</li> <li><a href="/wiki/Guennadi_A%C3%AFgui" title="Guennadi Aïgui">Guennadi Aïgui</a> (1993)</li> <li><a href="/wiki/Ted_Hughes_(po%C3%A8te)" title="Ted Hughes (poète)">Ted Hughes</a> (1994)</li> <li><a href="/wiki/Yehuda_Amicha%C3%AF" title="Yehuda Amichaï">Yehuda Amichaï</a> (1995)</li> <li><a href="/wiki/Makoto_%C5%8Coka" title="Makoto Ōoka">Makoto Ōoka</a> (1996)</li> <li><a href="/wiki/Adonis_(po%C3%A8te)" title="Adonis (poète)">Adonis</a> (1997)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Lu_Yuan&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Lu Yuan (page inexistante)">Lu Yuan</a> (1998)</li> <li><a href="/wiki/Yves_Bonnefoy" title="Yves Bonnefoy">Yves Bonnefoy</a> (1999)</li> <li><a href="/wiki/Edoardo_Sanguineti" title="Edoardo Sanguineti">Edoardo Sanguineti</a> (2000)</li> <li><a href="/wiki/Seamus_Heaney" title="Seamus Heaney">Seamus Heaney</a> (2001)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Slavko_Mihali%C4%87&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Slavko Mihalić (page inexistante)">Slavko Mihalić</a> (2002)</li> <li><a href="/wiki/Tomas_Transtr%C3%B6mer" title="Tomas Tranströmer">Tomas Tranströmer</a> (2003)</li> <li><a href="/wiki/Vasco_Gra%C3%A7a_Moura" title="Vasco Graça Moura">Vasco Graça Moura</a> (2004)</li> <li><a href="/wiki/William_S._Merwin" title="William S. Merwin">William S. Merwin</a> (2005)</li> <li><a href="/wiki/Nancy_Morej%C3%B3n" title="Nancy Morejón">Nancy Morejón</a> (2006)</li> <li><a href="/wiki/Mahmoud_Darwich" title="Mahmoud Darwich">Mahmoud Darwich</a> (2007)</li> <li><a href="/wiki/Fatos_Arapi" title="Fatos Arapi">Fatos Arapi</a> (2008)</li> <li><a href="/wiki/Toma%C5%BE_%C5%A0alamun" title="Tomaž Šalamun">Tomaž Šalamun</a> (2009)</li> <li><a href="/wiki/Lyubomir_Levchev" title="Lyubomir Levchev">Lyubomir Levchev</a> (2010)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Mateja_Matevski&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Mateja Matevski (page inexistante)">Mateja Matevski</a> (2011)</li> <li><a href="/wiki/Mongane_Wally_Serote" title="Mongane Wally Serote">Mongane Wally Serote</a> (2012)</li> <li><a href="/wiki/Jos%C3%A9_Emilio_Pacheco" title="José Emilio Pacheco">José Emilio Pacheco</a> (2013)</li> <li><a href="/wiki/Ko_Un" title="Ko Un">Ko Un</a> (2014)</li> <li><a href="/wiki/Bei_Dao" title="Bei Dao">Bei Dao</a> (2015)</li> <li><a href="/wiki/Margaret_Atwood" title="Margaret Atwood">Margaret Atwood</a> (2016)</li> <li><a href="/wiki/Charles_Simic" title="Charles Simic">Charles Simic</a> (2017)</li> <li><a href="/wiki/Adam_Zagajewski" title="Adam Zagajewski">Adam Zagajewski</a> (2018)</li> <li><a href="/wiki/Ana_Blandiana" title="Ana Blandiana">Ana Blandiana</a> (2019)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Amir_Or&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Amir Or (page inexistante)">Amir Or</a> (2020)</li> <li><a href="/wiki/Carol_Ann_Duffy" title="Carol Ann Duffy">Carol Ann Duffy</a> (2021)</li> <li><a href="/wiki/Shuntar%C5%8D_Tanikawa" title="Shuntarō Tanikawa">Shuntarō Tanikawa</a> (2022)</li> <li><a href="/wiki/Vlada_Uro%C5%A1evi%C4%87" title="Vlada Urošević">Vlada Urošević</a> (2023)</li> <li><a href="/wiki/Jean-Pierre_Sim%C3%A9on" title="Jean-Pierre Siméon">Jean-Pierre Siméon</a> (2024)</li></ul> </div></td> </tr> </tbody></table> </div> <ul id="bandeau-portail" class="bandeau-portail"><li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer skin-invert-image" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Politique" title="Portail de la politique"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Society.svg/48px-Society.svg.png" decoding="async" width="48" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Society.svg/72px-Society.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Society.svg/96px-Society.svg.png 2x" data-file-width="96" data-file-height="38" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Politique" title="Portail:Politique">Portail de la politique</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Langue_fran%C3%A7aise_et_francophonie" title="Portail de la langue française et de la francophonie"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Emblem_of_La_Francophonie.svg/24px-Emblem_of_La_Francophonie.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Emblem_of_La_Francophonie.svg/36px-Emblem_of_La_Francophonie.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Emblem_of_La_Francophonie.svg/48px-Emblem_of_La_Francophonie.svg.png 2x" data-file-width="418" data-file-height="414" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Langue_fran%C3%A7aise_et_francophonie" title="Portail:Langue française et francophonie">Portail de la langue française et de la francophonie</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Litt%C3%A9rature_fran%C3%A7aise_ou_francophone" title="Portail de la littérature française"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Open_book_France.svg/48px-Open_book_France.svg.png" decoding="async" width="48" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Open_book_France.svg/72px-Open_book_France.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Open_book_France.svg/96px-Open_book_France.svg.png 2x" data-file-width="400" data-file-height="200" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Litt%C3%A9rature_fran%C3%A7aise_ou_francophone" title="Portail:Littérature française ou francophone">Portail de la littérature française</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Po%C3%A9sie" title="Portail de la poésie"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Portal_Poetry_icon.svg/24px-Portal_Poetry_icon.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Portal_Poetry_icon.svg/36px-Portal_Poetry_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Portal_Poetry_icon.svg/48px-Portal_Poetry_icon.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Po%C3%A9sie" title="Portail:Poésie">Portail de la poésie</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Acad%C3%A9mie_fran%C3%A7aise" title="Portail de l’Académie française"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d1/Institut_de_France_-_Acad%C3%A9mie_fran%C3%A7aise_et_pont_des_Arts.jpg/36px-Institut_de_France_-_Acad%C3%A9mie_fran%C3%A7aise_et_pont_des_Arts.jpg" decoding="async" width="36" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d1/Institut_de_France_-_Acad%C3%A9mie_fran%C3%A7aise_et_pont_des_Arts.jpg/53px-Institut_de_France_-_Acad%C3%A9mie_fran%C3%A7aise_et_pont_des_Arts.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d1/Institut_de_France_-_Acad%C3%A9mie_fran%C3%A7aise_et_pont_des_Arts.jpg/71px-Institut_de_France_-_Acad%C3%A9mie_fran%C3%A7aise_et_pont_des_Arts.jpg 2x" data-file-width="2125" data-file-height="1445" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Acad%C3%A9mie_fran%C3%A7aise" title="Portail:Académie française">Portail de l’Académie française</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:S%C3%A9r%C3%A8res" title="Portail des Sérères"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Serer_Religious_Ceremony.jpg/14px-Serer_Religious_Ceremony.jpg" decoding="async" width="14" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Serer_Religious_Ceremony.jpg/21px-Serer_Religious_Ceremony.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Serer_Religious_Ceremony.jpg/28px-Serer_Religious_Ceremony.jpg 2x" data-file-width="181" data-file-height="307" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:S%C3%A9r%C3%A8res" title="Portail:Sérères">Portail des Sérères</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Afrique" title="Portail de l’Afrique"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Africa_%28orthographic_projection%29.svg/24px-Africa_%28orthographic_projection%29.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Africa_%28orthographic_projection%29.svg/36px-Africa_%28orthographic_projection%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Africa_%28orthographic_projection%29.svg/48px-Africa_%28orthographic_projection%29.svg.png 2x" data-file-width="550" data-file-height="550" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Afrique" title="Portail:Afrique">Portail de l’Afrique</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:S%C3%A9n%C3%A9gal" title="Portail du Sénégal"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Flag_of_Senegal.svg/33px-Flag_of_Senegal.svg.png" decoding="async" width="33" height="22" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Flag_of_Senegal.svg/50px-Flag_of_Senegal.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Flag_of_Senegal.svg/66px-Flag_of_Senegal.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:S%C3%A9n%C3%A9gal" title="Portail:Sénégal">Portail du Sénégal</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Socialisme" title="Portail du socialisme"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Red_rose_02.svg/25px-Red_rose_02.svg.png" decoding="async" width="25" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Red_rose_02.svg/38px-Red_rose_02.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Red_rose_02.svg/51px-Red_rose_02.svg.png 2x" data-file-width="611" data-file-height="579" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Socialisme" title="Portail:Socialisme">Portail du socialisme</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:XXe_si%C3%A8cle" title="Portail du XXe&#160;siècle"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Concorde_on_Bristol.jpg/22px-Concorde_on_Bristol.jpg" decoding="async" width="22" height="22" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Concorde_on_Bristol.jpg/33px-Concorde_on_Bristol.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Concorde_on_Bristol.jpg/44px-Concorde_on_Bristol.jpg 2x" data-file-width="535" data-file-height="535" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:XXe_si%C3%A8cle" title="Portail:XXe siècle">Portail du <abbr class="abbr" title="20ᵉ siècle"><span class="romain">XX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr>&#160;siècle</a></span> </span></li> </ul> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐api‐ext.codfw.main‐786d8bd985‐dgvkt Cached time: 20250216125312 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 1.445 seconds Real time usage: 1.785 seconds Preprocessor visited node count: 20153/1000000 Post‐expand include size: 488627/2097152 bytes Template argument size: 119451/2097152 bytes Highest expansion depth: 19/100 Expensive parser function count: 2/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 66279/5000000 bytes Lua time usage: 0.469/10.000 seconds Lua memory usage: 11221156/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 9/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 1354.138 1 -total 21.60% 292.542 1 Modèle:Infobox_Personnalité_politique 15.89% 215.148 1 Modèle:Liens 12.38% 167.672 1 Modèle:Palette 11.97% 162.064 20 Modèle:Infobox_Personnalité_politique/Fonction 10.46% 141.645 1 Modèle:Portail 10.21% 138.241 1 Modèle:Références 7.60% 102.917 467 Modèle:Infobox/Ligne_mixte_optionnelle 7.53% 101.917 7 Modèle:Méta_palette_de_navigation 6.14% 83.145 1 Modèle:Suivi_des_biographies --> <!-- Saved in parser cache with key frwiki:pcache:5378:|#|:idhash:canonical and timestamp 20250216125312 and revision id 222616577. Rendering was triggered because: api-parse --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&amp;type=1x1&amp;usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Ce document provient de «&#160;<a dir="ltr" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Léopold_Sédar_Senghor&amp;oldid=222616577">https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Léopold_Sédar_Senghor&amp;oldid=222616577</a>&#160;».</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil" title="Catégorie:Accueil">Catégories</a> : <ul><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor" title="Catégorie:Léopold Sédar Senghor">Léopold Sédar Senghor</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Pr%C3%A9sident_du_S%C3%A9n%C3%A9gal" title="Catégorie:Président du Sénégal">Président du Sénégal</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Personnalit%C3%A9_politique_s%C3%A9n%C3%A9galaise_du_XXe_si%C3%A8cle" title="Catégorie:Personnalité politique sénégalaise du XXe siècle">Personnalité politique sénégalaise du XXe siècle</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Ministre_de_la_Quatri%C3%A8me_R%C3%A9publique" title="Catégorie:Ministre de la Quatrième République">Ministre de la Quatrième République</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Ministre_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique" title="Catégorie:Ministre de la Cinquième République">Ministre de la Cinquième République</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Po%C3%A8te_s%C3%A9n%C3%A9galais_du_XXe_si%C3%A8cle" title="Catégorie:Poète sénégalais du XXe siècle">Poète sénégalais du XXe siècle</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:%C3%89crivain_s%C3%A9n%C3%A9galais_francophone" title="Catégorie:Écrivain sénégalais francophone">Écrivain sénégalais francophone</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:%C3%89crivain_francophone" title="Catégorie:Écrivain francophone">Écrivain francophone</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:%C3%89crivain_fran%C3%A7ais_du_XXe_si%C3%A8cle" title="Catégorie:Écrivain français du XXe siècle">Écrivain français du XXe siècle</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:%C3%89crivain_s%C3%A9n%C3%A9galais_du_XXe_si%C3%A8cle" title="Catégorie:Écrivain sénégalais du XXe siècle">Écrivain sénégalais du XXe siècle</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Prince_des_po%C3%A8tes" title="Catégorie:Prince des poètes">Prince des poètes</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Secr%C3%A9taire_d%27%C3%89tat_%C3%A0_la_pr%C3%A9sidence_du_Conseil" title="Catégorie:Secrétaire d&#039;État à la présidence du Conseil">Secrétaire d'État à la présidence du Conseil</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:D%C3%A9put%C3%A9_fran%C3%A7ais_du_S%C3%A9n%C3%A9gal" title="Catégorie:Député français du Sénégal">Député français du Sénégal</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:D%C3%A9put%C3%A9_de_la_premi%C3%A8re_l%C3%A9gislature_de_la_Quatri%C3%A8me_R%C3%A9publique" title="Catégorie:Député de la première législature de la Quatrième République">Député de la première législature de la Quatrième République</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:D%C3%A9put%C3%A9_de_la_deuxi%C3%A8me_l%C3%A9gislature_de_la_Quatri%C3%A8me_R%C3%A9publique" title="Catégorie:Député de la deuxième législature de la Quatrième République">Député de la deuxième législature de la Quatrième République</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:D%C3%A9put%C3%A9_de_la_troisi%C3%A8me_l%C3%A9gislature_de_la_Quatri%C3%A8me_R%C3%A9publique" title="Catégorie:Député de la troisième législature de la Quatrième République">Député de la troisième législature de la Quatrième République</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Membre_de_l%27Assembl%C3%A9e_constituante_de_1945" title="Catégorie:Membre de l&#039;Assemblée constituante de 1945">Membre de l'Assemblée constituante de 1945</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Membre_de_l%27Assembl%C3%A9e_constituante_de_1946" title="Catégorie:Membre de l&#039;Assemblée constituante de 1946">Membre de l'Assemblée constituante de 1946</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:S%C3%A9nateur_de_la_Communaut%C3%A9" title="Catégorie:Sénateur de la Communauté">Sénateur de la Communauté</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Prisonnier_de_guerre_de_la_Seconde_Guerre_mondiale" title="Catégorie:Prisonnier de guerre de la Seconde Guerre mondiale">Prisonnier de guerre de la Seconde Guerre mondiale</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:R%C3%A9sistant_fran%C3%A7ais" title="Catégorie:Résistant français">Résistant français</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Personnalit%C3%A9_du_Bloc_d%C3%A9mocratique_s%C3%A9n%C3%A9galais" title="Catégorie:Personnalité du Bloc démocratique sénégalais">Personnalité du Bloc démocratique sénégalais</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:D%C3%A9put%C3%A9_membre_de_la_Section_fran%C3%A7aise_de_l%27Internationale_ouvri%C3%A8re" title="Catégorie:Député membre de la Section française de l&#039;Internationale ouvrière">Député membre de la Section française de l'Internationale ouvrière</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Personnalit%C3%A9_du_Bloc_populaire_s%C3%A9n%C3%A9galais" title="Catégorie:Personnalité du Bloc populaire sénégalais">Personnalité du Bloc populaire sénégalais</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Personnalit%C3%A9_de_l%27Union_progressiste_s%C3%A9n%C3%A9galaise" title="Catégorie:Personnalité de l&#039;Union progressiste sénégalaise">Personnalité de l'Union progressiste sénégalaise</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Personnalit%C3%A9_du_Parti_socialiste_(S%C3%A9n%C3%A9gal)" title="Catégorie:Personnalité du Parti socialiste (Sénégal)">Personnalité du Parti socialiste (Sénégal)</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Personnalit%C3%A9_de_la_colonisation_fran%C3%A7aise" title="Catégorie:Personnalité de la colonisation française">Personnalité de la colonisation française</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:S%C3%A9r%C3%A8res" title="Catégorie:Sérères">Sérères</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:N%C3%A9gritude" title="Catégorie:Négritude">Négritude</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Docteur_honoris_causa_de_l%27universit%C3%A9_Paris-Sorbonne" title="Catégorie:Docteur honoris causa de l&#039;université Paris-Sorbonne">Docteur honoris causa de l'université Paris-Sorbonne</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Docteur_honoris_causa_de_l%27universit%C3%A9_Harvard" title="Catégorie:Docteur honoris causa de l&#039;université Harvard">Docteur honoris causa de l'université Harvard</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Docteur_honoris_causa_de_l%27universit%C3%A9_Yale" title="Catégorie:Docteur honoris causa de l&#039;université Yale">Docteur honoris causa de l'université Yale</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Docteur_honoris_causa_de_l%27universit%C3%A9_d%27Oxford" title="Catégorie:Docteur honoris causa de l&#039;université d&#039;Oxford">Docteur honoris causa de l'université d'Oxford</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Docteur_honoris_causa_de_l%27Universit%C3%A9_de_Montr%C3%A9al" title="Catégorie:Docteur honoris causa de l&#039;Université de Montréal">Docteur honoris causa de l'Université de Montréal</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Docteur_honoris_causa_de_l%27Universit%C3%A9_Laval" title="Catégorie:Docteur honoris causa de l&#039;Université Laval">Docteur honoris causa de l'Université Laval</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Docteur_honoris_causa_de_l%27universit%C3%A9_de_Vienne" title="Catégorie:Docteur honoris causa de l&#039;université de Vienne">Docteur honoris causa de l'université de Vienne</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Docteur_honoris_causa_de_l%27universit%C3%A9_de_Padoue" title="Catégorie:Docteur honoris causa de l&#039;université de Padoue">Docteur honoris causa de l'université de Padoue</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Docteur_honoris_causa_de_l%27universit%C3%A9_de_Salzbourg" title="Catégorie:Docteur honoris causa de l&#039;université de Salzbourg">Docteur honoris causa de l'université de Salzbourg</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Docteur_honoris_causa_de_l%27universit%C3%A9_de_Strasbourg" title="Catégorie:Docteur honoris causa de l&#039;université de Strasbourg">Docteur honoris causa de l'université de Strasbourg</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Docteur_honoris_causa_de_l%27universit%C3%A9_Johann_Wolfgang_Goethe_de_Francfort-sur-le-Main" title="Catégorie:Docteur honoris causa de l&#039;université Johann Wolfgang Goethe de Francfort-sur-le-Main">Docteur honoris causa de l'université Johann Wolfgang Goethe de Francfort-sur-le-Main</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Docteur_honoris_causa_de_l%27universit%C3%A9_Paris-Descartes" title="Catégorie:Docteur honoris causa de l&#039;université Paris-Descartes">Docteur honoris causa de l'université Paris-Descartes</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Docteur_honoris_causa_de_l%27universit%C3%A9_de_Bordeaux" title="Catégorie:Docteur honoris causa de l&#039;université de Bordeaux">Docteur honoris causa de l'université de Bordeaux</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Docteur_honoris_causa_de_l%27universit%C3%A9_de_Salamanque" title="Catégorie:Docteur honoris causa de l&#039;université de Salamanque">Docteur honoris causa de l'université de Salamanque</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Docteur_honoris_causa_de_l%27universit%C3%A9_libanaise" title="Catégorie:Docteur honoris causa de l&#039;université libanaise">Docteur honoris causa de l'université libanaise</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Laur%C3%A9at_du_prix_Guillaume-Apollinaire" title="Catégorie:Lauréat du prix Guillaume-Apollinaire">Lauréat du prix Guillaume-Apollinaire</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Laur%C3%A9at_du_prix_mondial_Cino-Del-Duca" title="Catégorie:Lauréat du prix mondial Cino-Del-Duca">Lauréat du prix mondial Cino-Del-Duca</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Laur%C3%A9at_du_prix_Prince-Pierre-de-Monaco" title="Catégorie:Lauréat du prix Prince-Pierre-de-Monaco">Lauréat du prix Prince-Pierre-de-Monaco</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Laur%C3%A9at_du_prix_de_la_paix_des_libraires_allemands" title="Catégorie:Lauréat du prix de la paix des libraires allemands">Lauréat du prix de la paix des libraires allemands</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Membre_de_la_commission_du_Dictionnaire_de_l%27Acad%C3%A9mie_fran%C3%A7aise" title="Catégorie:Membre de la commission du Dictionnaire de l&#039;Académie française">Membre de la commission du Dictionnaire de l'Académie française</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Membre_de_l%27Acad%C3%A9mie_de_Caen" title="Catégorie:Membre de l&#039;Académie de Caen">Membre de l'Académie de Caen</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Membre_de_l%27Acad%C3%A9mie_bavaroise_des_beaux-arts" title="Catégorie:Membre de l&#039;Académie bavaroise des beaux-arts">Membre de l'Académie bavaroise des beaux-arts</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Membre_de_l%27Acad%C3%A9mie_du_royaume_du_Maroc" title="Catégorie:Membre de l&#039;Académie du royaume du Maroc">Membre de l'Académie du royaume du Maroc</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Grand-croix_de_l%27ordre_national_du_Lion_du_S%C3%A9n%C3%A9gal" title="Catégorie:Grand-croix de l&#039;ordre national du Lion du Sénégal">Grand-croix de l'ordre national du Lion du Sénégal</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Grand-croix_de_l%27ordre_du_M%C3%A9rite_(S%C3%A9n%C3%A9gal)" title="Catégorie:Grand-croix de l&#039;ordre du Mérite (Sénégal)">Grand-croix de l'ordre du Mérite (Sénégal)</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Grand-croix_de_la_L%C3%A9gion_d%27honneur" title="Catégorie:Grand-croix de la Légion d&#039;honneur">Grand-croix de la Légion d'honneur</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Grand-croix_de_l%27ordre_national_du_M%C3%A9rite" title="Catégorie:Grand-croix de l&#039;ordre national du Mérite">Grand-croix de l'ordre national du Mérite</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Grand-croix_avec_collier_de_l%27ordre_de_la_Rose_blanche" title="Catégorie:Grand-croix avec collier de l&#039;ordre de la Rose blanche">Grand-croix avec collier de l'ordre de la Rose blanche</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Commandeur_des_Arts_et_des_Lettres" title="Catégorie:Commandeur des Arts et des Lettres">Commandeur des Arts et des Lettres</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Commandeur_des_Palmes_acad%C3%A9miques" title="Catégorie:Commandeur des Palmes académiques">Commandeur des Palmes académiques</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Chevalier_de_l%27ordre_de_Pie_IX" title="Catégorie:Chevalier de l&#039;ordre de Pie IX">Chevalier de l'ordre de Pie IX</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Chevalier_de_l%27ordre_du_Lion_d%27or_de_la_maison_de_Nassau" title="Catégorie:Chevalier de l&#039;ordre du Lion d&#039;or de la maison de Nassau">Chevalier de l'ordre du Lion d'or de la maison de Nassau</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Collier_de_l%27ordre_d%27Isabelle_la_Catholique" title="Catégorie:Collier de l&#039;ordre d&#039;Isabelle la Catholique">Collier de l'ordre d'Isabelle la Catholique</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Grand_collier_de_l%27ordre_de_Sant%27Iago_de_l%27%C3%89p%C3%A9e" title="Catégorie:Grand collier de l&#039;ordre de Sant&#039;Iago de l&#039;Épée">Grand collier de l'ordre de Sant'Iago de l'Épée</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Chevalier_grand-croix_au_grand_cordon_de_l%27ordre_du_M%C3%A9rite_de_la_R%C3%A9publique_italienne" title="Catégorie:Chevalier grand-croix au grand cordon de l&#039;ordre du Mérite de la République italienne">Chevalier grand-croix au grand cordon de l'ordre du Mérite de la République italienne</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Grand_cordon_de_l%27ordre_de_la_R%C3%A9publique_(Tunisie)" title="Catégorie:Grand cordon de l&#039;ordre de la République (Tunisie)">Grand cordon de l'ordre de la République (Tunisie)</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:R%C3%A9cipiendaire_de_l%27ordre_du_M%C3%A9rite_(Tunisie)" title="Catégorie:Récipiendaire de l&#039;ordre du Mérite (Tunisie)">Récipiendaire de l'ordre du Mérite (Tunisie)</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:R%C3%A9cipiendaire_de_l%27ordre_du_M%C3%A9rite_intellectuel_(Maroc)" title="Catégorie:Récipiendaire de l&#039;ordre du Mérite intellectuel (Maroc)">Récipiendaire de l'ordre du Mérite intellectuel (Maroc)</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Narrateur_de_livre_audio" title="Catégorie:Narrateur de livre audio">Narrateur de livre audio</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Personnalit%C3%A9_de_la_liste_Portraits_de_France" title="Catégorie:Personnalité de la liste Portraits de France">Personnalité de la liste Portraits de France</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Agr%C3%A9g%C3%A9_de_grammaire" title="Catégorie:Agrégé de grammaire">Agrégé de grammaire</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:%C3%89tudiant_de_la_facult%C3%A9_des_lettres_de_Paris" title="Catégorie:Étudiant de la faculté des lettres de Paris">Étudiant de la faculté des lettres de Paris</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:%C3%89l%C3%A8ve_du_lyc%C3%A9e_Louis-le-Grand" title="Catégorie:Élève du lycée Louis-le-Grand">Élève du lycée Louis-le-Grand</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Naissance_en_octobre_1906" title="Catégorie:Naissance en octobre 1906">Naissance en octobre 1906</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Naissance_dans_la_r%C3%A9gion_de_Thi%C3%A8s" title="Catégorie:Naissance dans la région de Thiès">Naissance dans la région de Thiès</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Naissance_en_Afrique-Occidentale_fran%C3%A7aise" title="Catégorie:Naissance en Afrique-Occidentale française">Naissance en Afrique-Occidentale française</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:D%C3%A9c%C3%A8s_en_d%C3%A9cembre_2001" title="Catégorie:Décès en décembre 2001">Décès en décembre 2001</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:D%C3%A9c%C3%A8s_dans_le_Calvados" title="Catégorie:Décès dans le Calvados">Décès dans le Calvados</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:D%C3%A9c%C3%A8s_%C3%A0_95_ans" title="Catégorie:Décès à 95 ans">Décès à 95 ans</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Personnalit%C3%A9_inhum%C3%A9e_%C3%A0_Dakar" title="Catégorie:Personnalité inhumée à Dakar">Personnalité inhumée à Dakar</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Francophonie_au_S%C3%A9n%C3%A9gal" title="Catégorie:Francophonie au Sénégal">Francophonie au Sénégal</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Catégories cachées : <ul><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_avec_source_%C3%A0_lier" title="Catégorie:Article avec source à lier">Article avec source à lier</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_une_Infobox" title="Catégorie:Article utilisant une Infobox">Article utilisant une Infobox</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_%C3%A0_r%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Catégorie:Article à référence nécessaire">Article à référence nécessaire</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Cat%C3%A9gorie_Commons_avec_lien_local_identique_sur_Wikidata" title="Catégorie:Catégorie Commons avec lien local identique sur Wikidata">Catégorie Commons avec lien local identique sur Wikidata</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_avec_une_section_vide_ou_incompl%C3%A8te" title="Catégorie:Article avec une section vide ou incomplète">Article avec une section vide ou incomplète</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P4717" title="Catégorie:Page utilisant P4717">Page utilisant P4717</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P5645" title="Catégorie:Page utilisant P5645">Page utilisant P5645</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P1289" title="Catégorie:Page utilisant P1289">Page utilisant P1289</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P5341" title="Catégorie:Page utilisant P5341">Page utilisant P5341</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P5344" title="Catégorie:Page utilisant P5344">Page utilisant P5344</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P5641" title="Catégorie:Page utilisant P5641">Page utilisant P5641</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_externes" title="Catégorie:Page pointant vers des bases externes">Page pointant vers des bases externes</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_relatives_%C3%A0_la_litt%C3%A9rature" title="Catégorie:Page pointant vers des bases relatives à la littérature">Page pointant vers des bases relatives à la littérature</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P1331" title="Catégorie:Page utilisant P1331">Page utilisant P1331</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P701" title="Catégorie:Page utilisant P701">Page utilisant P701</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P1808" title="Catégorie:Page utilisant P1808">Page utilisant P1808</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P1045" title="Catégorie:Page utilisant P1045">Page utilisant P1045</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_relatives_%C3%A0_la_vie_publique" title="Catégorie:Page pointant vers des bases relatives à la vie publique">Page pointant vers des bases relatives à la vie publique</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P4514" title="Catégorie:Page utilisant P4514">Page utilisant P4514</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P1266" title="Catégorie:Page utilisant P1266">Page utilisant P1266</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P3980" title="Catégorie:Page utilisant P3980">Page utilisant P3980</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_relatives_%C3%A0_l%27audiovisuel" title="Catégorie:Page pointant vers des bases relatives à l&#039;audiovisuel">Page pointant vers des bases relatives à l'audiovisuel</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P1953" title="Catégorie:Page utilisant P1953">Page utilisant P1953</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P434" title="Catégorie:Page utilisant P434">Page utilisant P434</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P5882" title="Catégorie:Page utilisant P5882">Page utilisant P5882</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_relatives_%C3%A0_la_musique" title="Catégorie:Page pointant vers des bases relatives à la musique">Page pointant vers des bases relatives à la musique</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P2383" title="Catégorie:Page utilisant P2383">Page utilisant P2383</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P2732" title="Catégorie:Page utilisant P2732">Page utilisant P2732</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_relatives_%C3%A0_la_recherche" title="Catégorie:Page pointant vers des bases relatives à la recherche">Page pointant vers des bases relatives à la recherche</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P1977" title="Catégorie:Page utilisant P1977">Page utilisant P1977</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_relatives_au_spectacle" title="Catégorie:Page pointant vers des bases relatives au spectacle">Page pointant vers des bases relatives au spectacle</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P5273" title="Catégorie:Page utilisant P5273">Page utilisant P5273</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_relatives_aux_beaux-arts" title="Catégorie:Page pointant vers des bases relatives aux beaux-arts">Page pointant vers des bases relatives aux beaux-arts</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P10780" title="Catégorie:Page utilisant P10780">Page utilisant P10780</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_relatives_%C3%A0_plusieurs_domaines" title="Catégorie:Page pointant vers des bases relatives à plusieurs domaines">Page pointant vers des bases relatives à plusieurs domaines</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P6723" title="Catégorie:Page utilisant P6723">Page utilisant P6723</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P1417" title="Catégorie:Page utilisant P1417">Page utilisant P1417</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P5019" title="Catégorie:Page utilisant P5019">Page utilisant P5019</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P8313" title="Catégorie:Page utilisant P8313">Page utilisant P8313</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P7902" title="Catégorie:Page utilisant P7902">Page utilisant P7902</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P6404" title="Catégorie:Page utilisant P6404">Page utilisant P6404</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P4223" title="Catégorie:Page utilisant P4223">Page utilisant P4223</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P6706" title="Catégorie:Page utilisant P6706">Page utilisant P6706</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P1296" title="Catégorie:Page utilisant P1296">Page utilisant P1296</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P7982" title="Catégorie:Page utilisant P7982">Page utilisant P7982</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P7305" title="Catégorie:Page utilisant P7305">Page utilisant P7305</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P3222" title="Catégorie:Page utilisant P3222">Page utilisant P3222</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P1284" title="Catégorie:Page utilisant P1284">Page utilisant P1284</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P8349" title="Catégorie:Page utilisant P8349">Page utilisant P8349</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P4342" title="Catégorie:Page utilisant P4342">Page utilisant P4342</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P3365" title="Catégorie:Page utilisant P3365">Page utilisant P3365</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P3219" title="Catégorie:Page utilisant P3219">Page utilisant P3219</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P7666" title="Catégorie:Page utilisant P7666">Page utilisant P7666</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P4124" title="Catégorie:Page utilisant P4124">Page utilisant P4124</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_dictionnaires_ou_encyclop%C3%A9dies_g%C3%A9n%C3%A9ralistes" title="Catégorie:Page pointant vers des dictionnaires ou encyclopédies généralistes">Page pointant vers des dictionnaires ou encyclopédies généralistes</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_de_Wikip%C3%A9dia_avec_notice_d%27autorit%C3%A9" title="Catégorie:Article de Wikipédia avec notice d&#039;autorité">Article de Wikipédia avec notice d'autorité</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Politique/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Politique/Articles liés">Portail:Politique/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Langue_fran%C3%A7aise_et_francophonie/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Langue française et francophonie/Articles liés">Portail:Langue française et francophonie/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Langues/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Langues/Articles liés">Portail:Langues/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Litt%C3%A9rature_fran%C3%A7aise_ou_francophone/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Littérature française ou francophone/Articles liés">Portail:Littérature française ou francophone/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Litt%C3%A9rature_fran%C3%A7aise/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Littérature française/Articles liés">Portail:Littérature française/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Litt%C3%A9rature/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Littérature/Articles liés">Portail:Littérature/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:France/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:France/Articles liés">Portail:France/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Europe/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Europe/Articles liés">Portail:Europe/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Po%C3%A9sie/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Poésie/Articles liés">Portail:Poésie/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Acad%C3%A9mie_fran%C3%A7aise/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Académie française/Articles liés">Portail:Académie française/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:S%C3%A9r%C3%A8res/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Sérères/Articles liés">Portail:Sérères/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Afrique/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Afrique/Articles liés">Portail:Afrique/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:S%C3%A9n%C3%A9gal/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Sénégal/Articles liés">Portail:Sénégal/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Socialisme/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Socialisme/Articles liés">Portail:Socialisme/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:XXe_si%C3%A8cle/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:XXe siècle/Articles liés">Portail:XXe siècle/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:%C3%89poque_contemporaine/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Époque contemporaine/Articles liés">Portail:Époque contemporaine/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Histoire/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Histoire/Articles liés">Portail:Histoire/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Wikip%C3%A9dia:Article_biographique" title="Catégorie:Wikipédia:Article biographique">Wikipédia:Article biographique</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Biographie/Articles_li%C3%A9s/Politique" title="Catégorie:Portail:Biographie/Articles liés/Politique">Portail:Biographie/Articles liés/Politique</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Biographie/Articles_li%C3%A9s/Culture_et_arts" title="Catégorie:Portail:Biographie/Articles liés/Culture et arts">Portail:Biographie/Articles liés/Culture et arts</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> La dernière modification de cette page a été faite le 2 février 2025 à 09:19.</li> <li id="footer-info-copyright"><span style="white-space: normal"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia" title="Wikipédia:Citation et réutilisation du contenu de Wikipédia">Droit d'auteur</a>&#160;: les textes sont disponibles sous <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr">licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions</a>&#160;; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr">conditions d’utilisation</a> pour plus de détails, ainsi que les <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques" title="Wikipédia:Crédits graphiques">crédits graphiques</a>. En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor" title="Spécial:Citer/Léopold Sédar Senghor">comment citer les auteurs et mentionner la licence</a>.<br /> Wikipedia® est une marque déposée de la <a rel="nofollow" class="external text" href="https://wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, organisation de bienfaisance régie par le paragraphe <a href="/wiki/501c" title="501c">501(c)(3)</a> du code fiscal des États-Unis.</span><br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr">Politique de confidentialité</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia">À propos de Wikipédia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux">Avertissements</a></li> <li id="footer-places-contact"><a href="//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact">Contact</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code de conduite</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Développeurs</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org">Statistiques</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Déclaration sur les témoins (cookies)</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor&amp;mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Version mobile</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Rechercher</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Rechercher sur Wikipédia"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Spécial:Recherche"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Rechercher</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="Sommaire" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Basculer la table des matières" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Basculer la table des matières</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">Léopold Sédar Senghor</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>77 langues</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>Ajouter un sujet</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-6f5945bd9d-2ggbx","wgBackendResponseTime":164,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"1.445","walltime":"1.785","ppvisitednodes":{"value":20153,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":488627,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":119451,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":19,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":2,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":66279,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":9,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 1354.138 1 -total"," 21.60% 292.542 1 Modèle:Infobox_Personnalité_politique"," 15.89% 215.148 1 Modèle:Liens"," 12.38% 167.672 1 Modèle:Palette"," 11.97% 162.064 20 Modèle:Infobox_Personnalité_politique/Fonction"," 10.46% 141.645 1 Modèle:Portail"," 10.21% 138.241 1 Modèle:Références"," 7.60% 102.917 467 Modèle:Infobox/Ligne_mixte_optionnelle"," 7.53% 101.917 7 Modèle:Méta_palette_de_navigation"," 6.14% 83.145 1 Modèle:Suivi_des_biographies"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.469","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":11221156,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-api-ext.codfw.main-786d8bd985-dgvkt","timestamp":"20250216125312","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"L\u00e9opold S\u00e9dar Senghor","url":"https:\/\/fr.wikipedia.org\/wiki\/L%C3%A9opold_S%C3%A9dar_Senghor","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q154545","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q154545","author":{"@type":"Organization","name":"Contributeurs aux projets Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Fondation Wikimedia, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2002-11-18T13:16:54Z","dateModified":"2025-02-02T08:19:17Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/c\/ca\/L%C3%A9opold_Senghor%2C_Pic%2C_5.jpg","headline":"homme d'\u00c9tat fran\u00e7ais puis s\u00e9n\u00e9galais, po\u00e8te et \u00e9crivain"}</script> </body> </html>

Pages: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10