CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="tr" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Sakarya - Vikipedi</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )trwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy", "wgMonthNames":["","Ocak","Şubat","Mart","Nisan","Mayıs","Haziran","Temmuz","Ağustos","Eylül","Ekim","Kasım","Aralık"],"wgRequestId":"cd0b9e9a-e911-4818-801b-ae4988795e72","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Sakarya","wgTitle":"Sakarya","wgCurRevisionId":34843973,"wgRevisionId":34843973,"wgArticleId":4204,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Sayısal olmayan formatnum bağımsız değişkenlerine sahip sayfalar","Kaynak gösterme hatası bulunan maddeler","Ölü dış bağlantıları olan maddeler","Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler","KB1 hataları: URL gerekli","KB1 hataları: erişimtarihi varken URL yok","Webarşiv şablonu wayback bağlantıları","Yalın URL kaynaklı tüm maddeler","Yalın URL kaynaklı maddeler Eylül 2024","Otomatik boyutlandırılan çoklu resim kullanılan sayfalar", "Alan kodu bilgisi içeren yerleşim bilgi kutusu kullanılan sayfalar","Tanımlanmamış parametreler içeren yerleşim bilgi kutusu kullanılan sayfalar","GND tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","LCCN tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","MusicBrainz area tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","NLI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","VIAF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","WorldCat-LCCN tanımlayıcısı içeren Vikipedi maddeleri","Sakarya valileri","Sakarya"],"wgPageViewLanguage":"tr","wgPageContentLanguage":"tr","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Sakarya","wgRelevantArticleId":4204,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":2}}},"wgStableRevisionId":34843973,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0, "wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"tr","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"tr"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":100000,"wgCoordinates":{"lat":40.697222222222216,"lon":30.456666666666667},"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q83069","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgSiteNoticeId":"2.14"};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user": "ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.tablesorter.styles":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready","ext.dismissableSiteNotice.styles":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.tablesorter","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.extra-toolbar-buttons","ext.gadget.HizliBilgi","ext.gadget.OpenStreetMap","ext.gadget.switcher","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.urlShortener.toolbar", "ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","ext.dismissableSiteNotice"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=tr&modules=ext.cite.styles%7Cext.dismissableSiteNotice.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cjquery.tablesorter.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=tr&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=tr&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.17"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Hisar_Tepesi%2C_Tarakl%C4%B1.jpg/1200px-Hisar_Tepesi%2C_Tarakl%C4%B1.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="803"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Hisar_Tepesi%2C_Tarakl%C4%B1.jpg/800px-Hisar_Tepesi%2C_Tarakl%C4%B1.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="536"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Hisar_Tepesi%2C_Tarakl%C4%B1.jpg/640px-Hisar_Tepesi%2C_Tarakl%C4%B1.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="428"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Sakarya - Vikipedi"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//tr.m.wikipedia.org/wiki/Sakarya"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Değiştir" href="/w/index.php?title=Sakarya&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Vikipedi (tr)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//tr.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Sakarya"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.tr"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Vikipedi Atom beslemesi" href="/w/index.php?title=%C3%96zel:SonDe%C4%9Fi%C5%9Fiklikler&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Sakarya rootpage-Sakarya skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">İçeriğe atla</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="Ana menü" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ana menü" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Ana menü</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Ana menü</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">gizle</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Gezinti </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Anasayfa" title="Anasayfayı ziyaret et [z]" accesskey="z"><span>Anasayfa</span></a></li><li id="n-Hakkımızda" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Hakk%C4%B1nda"><span>Hakkımızda</span></a></li><li id="n-İçindekiler" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:G%C3%B6z_at"><span>İçindekiler</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:Rastgele" title="Rastgele bir sayfaya gidin [x]" accesskey="x"><span>Rastgele madde</span></a></li><li id="n-Seçkin-içerik" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Se%C3%A7kin_i%C3%A7erik"><span>Seçkin içerik</span></a></li><li id="n-Yakınımdakiler" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:Yak%C4%B1n%C4%B1mdakiler"><span>Yakınımdakiler</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:%C3%96zelSayfalar"><span>Özel sayfalar</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-Katılım" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-Katılım" > <div class="vector-menu-heading"> Katılım </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-sandbox" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Deneme_tahtas%C4%B1"><span>Deneme tahtası</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:K%C3%B6y_%C3%A7e%C5%9Fmesi" title="Güncel olaylarla ilgili son bilgiler"><span>Köy çeşmesi</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:SonDe%C4%9Fi%C5%9Fiklikler" title="Vikide yapılmış son değişikliklerin listesi [r]" accesskey="r"><span>Son değişiklikler</span></a></li><li id="n-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Y%C3%BCkle"><span>Dosya yükle</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Topluluk_portali" title="Proje hakkında, neler yapabilirsiniz, ne nerededir"><span>Topluluk portali</span></a></li><li id="n-shop-text" class="mw-list-item"><a href="//shop.wikimedia.org"><span>Wikimedia dükkânı</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Yard%C4%B1m:%C4%B0%C3%A7indekiler" title="Yardım almak için"><span>Yardım</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Anasayfa" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Vikipedi" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-tr.svg" style="width: 6.6875em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Özgür Ansiklopedi" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-tr.svg" width="104" height="13" style="width: 6.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%C3%96zel:Ara" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Vikipedi içinde ara [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Ara</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Vikipedi üzerinde ara" aria-label="Vikipedi üzerinde ara" autocapitalize="sentences" title="Vikipedi içinde ara [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Özel:Ara"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Ara</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Kişisel araçlar"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Görünüm"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Sayfanın yazı tipi boyutunun, genişliğinin ve renginin görünümünü değiştirin" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Görünüm" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Görünüm</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=tr.wikipedia.org&uselang=tr" class=""><span>Bağış yapın</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C3%96zel:HesapOlu%C5%9Ftur&returnto=Sakarya" title="Bir hesap oluşturup oturum açmanız tavsiye edilmektedir ancak bu zorunlu değildir" class=""><span>Hesap oluştur</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C3%96zel:Kullan%C4%B1c%C4%B1OturumuA%C3%A7ma&returnto=Sakarya" title="Oturum açmanız tavsiye edilmektedir; ancak bu zorunlu değildir [o]" accesskey="o" class=""><span>Oturum aç</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Daha fazla seçenek" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Kişisel araçlar" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Kişisel araçlar</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Kullanıcı menüsü" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=tr.wikipedia.org&uselang=tr"><span>Bağış yapın</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:HesapOlu%C5%9Ftur&returnto=Sakarya" title="Bir hesap oluşturup oturum açmanız tavsiye edilmektedir ancak bu zorunlu değildir"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Hesap oluştur</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:Kullan%C4%B1c%C4%B1OturumuA%C3%A7ma&returnto=Sakarya" title="Oturum açmanız tavsiye edilmektedir; ancak bu zorunlu değildir [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Oturum aç</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Çıkış yapmış editörler için sayfalar <a href="/wiki/Yard%C4%B1m:Giri%C5%9F" aria-label="Değişiklik yapma hakkında daha fazla bilgi edinin"><span>daha fazla bilgi</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:Katk%C4%B1lar%C4%B1m" title="Bu IP adresinden yapılmış değişiklikler listesi [y]" accesskey="y"><span>Katkılar</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:MesajSayfam" title="Bu IP adresindeki düzenlemeler hakkında tartışma [n]" accesskey="n"><span>Mesaj</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><div id="mw-dismissablenotice-anonplace"></div><script>(function(){var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node){node.outerHTML="\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice\"\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-close\"\u003E[\u003Ca tabindex=\"0\" role=\"button\"\u003Ekapat\u003C/a\u003E]\u003C/div\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-body\"\u003E\u003C!-- CentralNotice --\u003E\u003Cdiv id=\"localNotice\" data-nosnippet=\"\"\u003E\u003Cdiv class=\"sitenotice\" lang=\"tr\" dir=\"ltr\"\u003E\u003Cdiv class=\"plainlinks notheme\" style=\"border: 1px solid #ddd; margin: 0 0 3px; background: white;\"\u003E\n\u003Cdiv class=\"nomobile\" style=\"float:left; margin:5px;\"\u003E\u003Cspan typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Wiki_Loves_Folklore_2025_in_Turkey\" title=\"c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025 in Turkey\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Wiki_Loves_Folklore_Logo.svg/81px-Wiki_Loves_Folklore_Logo.svg.png\" decoding=\"async\" width=\"81\" height=\"95\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Wiki_Loves_Folklore_Logo.svg/123px-Wiki_Loves_Folklore_Logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Wiki_Loves_Folklore_Logo.svg/163px-Wiki_Loves_Folklore_Logo.svg.png 2x\" data-file-width=\"355\" data-file-height=\"414\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E\u003C/div\u003E\n\u003Cdiv style=\"color: gray; max-width:1280px; margin: 12px auto; font-family: Tahoma, \u0026#39;DejaVu Sans Condensed\u0026#39;, sans-serif; text-align: center; font-size: 16pt; position: relative;\"\u003EÖdüllü Viki Folkloru Seviyor 2025 Yarışması başladı! \u003Cbr /\u003E Katılmak için \u003Ca href=\"https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Wiki_Loves_Folklore_2025_in_Turkey\" class=\"extiw\" title=\"c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025 in Turkey\"\u003EViki Folkloru Seviyor 2025 Türkiye\u003C/a\u003E sayfasını ziyaret edin.\u003C/div\u003E\n\u003Cdiv style=\"clear: both;\"\u003E\u003C/div\u003E\n\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E";}}());</script></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="İçindekiler" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">İçindekiler</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">gizle</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Giriş</div> </a> </li> <li id="toc-Köken_bilimi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Köken_bilimi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Köken bilimi</span> </div> </a> <ul id="toc-Köken_bilimi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tarihçe" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Tarihçe"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Tarihçe</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Tarihçe-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Tarihçe alt bölümünü aç/kapa</span> </button> <ul id="toc-Tarihçe-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-İlk_çağlar" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#İlk_çağlar"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>İlk çağlar</span> </div> </a> <ul id="toc-İlk_çağlar-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Osmanlı_dönemi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Osmanlı_dönemi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Osmanlı dönemi</span> </div> </a> <ul id="toc-Osmanlı_dönemi-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Kurtuluş_Savaşı" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Kurtuluş_Savaşı"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2.1</span> <span>Kurtuluş Savaşı</span> </div> </a> <ul id="toc-Kurtuluş_Savaşı-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Cumhuriyet_dönemi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Cumhuriyet_dönemi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3</span> <span>Cumhuriyet dönemi</span> </div> </a> <ul id="toc-Cumhuriyet_dönemi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Adaköy'den_Sakarya'ya" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Adaköy'den_Sakarya'ya"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.4</span> <span>Adaköy'den Sakarya'ya</span> </div> </a> <ul id="toc-Adaköy'den_Sakarya'ya-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Coğrafya" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Coğrafya"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Coğrafya</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Coğrafya-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Coğrafya alt bölümünü aç/kapa</span> </button> <ul id="toc-Coğrafya-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Dağlar" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Dağlar"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Dağlar</span> </div> </a> <ul id="toc-Dağlar-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ovalar" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ovalar"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Ovalar</span> </div> </a> <ul id="toc-Ovalar-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Akarsular" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Akarsular"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span>Akarsular</span> </div> </a> <ul id="toc-Akarsular-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Göller" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Göller"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.4</span> <span>Göller</span> </div> </a> <ul id="toc-Göller-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-İklim" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#İklim"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.5</span> <span>İklim</span> </div> </a> <ul id="toc-İklim-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bitki_örtüsü" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bitki_örtüsü"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.6</span> <span>Bitki örtüsü</span> </div> </a> <ul id="toc-Bitki_örtüsü-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Yer_bilimi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Yer_bilimi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.7</span> <span>Yer bilimi</span> </div> </a> <ul id="toc-Yer_bilimi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Doğal_afetler" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Doğal_afetler"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.8</span> <span>Doğal afetler</span> </div> </a> <ul id="toc-Doğal_afetler-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Deprem" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Deprem"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.8.1</span> <span>Deprem</span> </div> </a> <ul id="toc-Deprem-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Su_baskını_olayları" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Su_baskını_olayları"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.8.2</span> <span>Su baskını olayları</span> </div> </a> <ul id="toc-Su_baskını_olayları-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kıyı_erozyonu" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Kıyı_erozyonu"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.8.3</span> <span>Kıyı erozyonu</span> </div> </a> <ul id="toc-Kıyı_erozyonu-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Nüfus" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Nüfus"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Nüfus</span> </div> </a> <ul id="toc-Nüfus-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ekonomi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Ekonomi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Ekonomi</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Ekonomi-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Ekonomi alt bölümünü aç/kapa</span> </button> <ul id="toc-Ekonomi-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Sanayi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Sanayi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>Sanayi</span> </div> </a> <ul id="toc-Sanayi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tarım" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Tarım"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2</span> <span>Tarım</span> </div> </a> <ul id="toc-Tarım-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Madencilik" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Madencilik"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.3</span> <span>Madencilik</span> </div> </a> <ul id="toc-Madencilik-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Elektrik_üretimi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Elektrik_üretimi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.4</span> <span>Elektrik üretimi</span> </div> </a> <ul id="toc-Elektrik_üretimi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Kültür" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Kültür"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Kültür</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Kültür-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Kültür alt bölümünü aç/kapa</span> </button> <ul id="toc-Kültür-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Müzeler" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Müzeler"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1</span> <span>Müzeler</span> </div> </a> <ul id="toc-Müzeler-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Mutfak" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Mutfak"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2</span> <span>Mutfak</span> </div> </a> <ul id="toc-Mutfak-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Turizm" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Turizm"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.3</span> <span>Turizm</span> </div> </a> <ul id="toc-Turizm-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Müzik_ve_halk_oyunları" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Müzik_ve_halk_oyunları"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.4</span> <span>Müzik ve halk oyunları</span> </div> </a> <ul id="toc-Müzik_ve_halk_oyunları-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Şenlikler_ve_festivaller" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Şenlikler_ve_festivaller"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.5</span> <span>Şenlikler ve festivaller</span> </div> </a> <ul id="toc-Şenlikler_ve_festivaller-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Konum" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Konum"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Konum</span> </div> </a> <ul id="toc-Konum-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Spor" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Spor"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Spor</span> </div> </a> <ul id="toc-Spor-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Yönetim" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Yönetim"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Yönetim</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Yönetim-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Yönetim alt bölümünü aç/kapa</span> </button> <ul id="toc-Yönetim-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Merkezi_Yönetim" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Merkezi_Yönetim"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.1</span> <span>Merkezi Yönetim</span> </div> </a> <ul id="toc-Merkezi_Yönetim-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Yerel_yönetim" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Yerel_yönetim"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.2</span> <span>Yerel yönetim</span> </div> </a> <ul id="toc-Yerel_yönetim-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Eğitim" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Eğitim"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Eğitim</span> </div> </a> <ul id="toc-Eğitim-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Medya" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Medya"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Medya</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Medya-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Medya alt bölümünü aç/kapa</span> </button> <ul id="toc-Medya-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Radyo[102]" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Radyo[102]"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11.1</span> <span>Radyo<sup><span>[</span>102<span>]</span></sup></span> </div> </a> <ul id="toc-Radyo[102]-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Radyo[103]" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Radyo[103]"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11.2</span> <span>Radyo<sup><span>[</span>103<span>]</span></sup></span> </div> </a> <ul id="toc-Radyo[103]-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Televizyon" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Televizyon"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11.3</span> <span>Televizyon</span> </div> </a> <ul id="toc-Televizyon-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Gazete" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Gazete"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11.4</span> <span>Gazete</span> </div> </a> <ul id="toc-Gazete-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Altyapı" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Altyapı"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12</span> <span>Altyapı</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Altyapı-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Altyapı alt bölümünü aç/kapa</span> </button> <ul id="toc-Altyapı-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Ulaşım" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ulaşım"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12.1</span> <span>Ulaşım</span> </div> </a> <ul id="toc-Ulaşım-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Demiryolu" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Demiryolu"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12.1.1</span> <span>Demiryolu</span> </div> </a> <ul id="toc-Demiryolu-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Karayolu" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Karayolu"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12.1.2</span> <span>Karayolu</span> </div> </a> <ul id="toc-Karayolu-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Denizyolu" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Denizyolu"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12.1.3</span> <span>Denizyolu</span> </div> </a> <ul id="toc-Denizyolu-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Sakarya_Nehir_Taşımacılığı_Projesi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-4"> <a class="vector-toc-link" href="#Sakarya_Nehir_Taşımacılığı_Projesi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12.1.3.1</span> <span>Sakarya Nehir Taşımacılığı Projesi</span> </div> </a> <ul id="toc-Sakarya_Nehir_Taşımacılığı_Projesi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Havayolu" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Havayolu"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12.1.4</span> <span>Havayolu</span> </div> </a> <ul id="toc-Havayolu-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Kardeş_şehirler" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Kardeş_şehirler"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13</span> <span>Kardeş şehirler</span> </div> </a> <ul id="toc-Kardeş_şehirler-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Galeri" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Galeri"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">14</span> <span>Galeri</span> </div> </a> <ul id="toc-Galeri-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ayrıca_bakınız" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Ayrıca_bakınız"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">15</span> <span>Ayrıca bakınız</span> </div> </a> <ul id="toc-Ayrıca_bakınız-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kaynakça" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Kaynakça"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">16</span> <span>Kaynakça</span> </div> </a> <ul id="toc-Kaynakça-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Dış_bağlantılar" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Dış_bağlantılar"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">17</span> <span>Dış bağlantılar</span> </div> </a> <ul id="toc-Dış_bağlantılar-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="İçindekiler" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="İçindekiler" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="İçindekiler tablosunu değiştir" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">İçindekiler tablosunu değiştir</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Sakarya</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Başka bir dildeki sayfaya gidin. 78 dilde mevcut" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-78" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">78 dil</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%8A%D8%A9_%D8%B3%D9%82%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%A9" title="ولاية سقارية - Arapça" lang="ar" hreflang="ar" data-title="ولاية سقارية" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Arapça" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Sakarya_ili" title="Sakarya ili - Azerbaycan dili" lang="az" hreflang="az" data-title="Sakarya ili" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Azerbaycan dili" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D1%80%E2%80%99%D1%8F_(%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D1%96%D0%BD%D1%86%D1%8B%D1%8F)" title="Сакар’я (правінцыя) - Belarusça" lang="be" hreflang="be" data-title="Сакар’я (правінцыя)" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Belarusça" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D1%80%E2%80%99%D1%8F_(%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D1%96%D0%BD%D1%86%D1%8B%D1%8F)" title="Сакар’я (правінцыя) - Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Сакар’я (правінцыя)" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Сакария - Bulgarca" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Сакария" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Bulgarca" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Sakarya_(provi%C3%B1s)" title="Sakarya (proviñs) - Bretonca" lang="br" hreflang="br" data-title="Sakarya (proviñs)" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="Bretonca" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Sakarya_(pokrajina)" title="Sakarya (pokrajina) - Boşnakça" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Sakarya (pokrajina)" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="Boşnakça" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Prov%C3%ADncia_de_Sakarya" title="Província de Sakarya - Katalanca" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Província de Sakarya" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Katalanca" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D1%80%D0%B8_(%D0%B8%D0%BB)" title="Сакари (ил) - Çeçence" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Сакари (ил)" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="Çeçence" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Sakarya_(lalawigan_sa_Turkeya)" title="Sakarya (lalawigan sa Turkeya) - Sebuano dili" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Sakarya (lalawigan sa Turkeya)" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="Sebuano dili" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%DB%8E%D8%B2%DA%AF%D8%A7%DB%8C_%D8%B3%D8%A7%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7" title="پارێزگای ساکاریا - Orta Kürtçe" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="پارێزگای ساکاریا" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="Orta Kürtçe" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/Sakarya" title="Sakarya - Kırım Tatarcası" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Sakarya" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="Kırım Tatarcası" class="interlanguage-link-target"><span>Qırımtatarca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Sakarya_(provincie)" title="Sakarya (provincie) - Çekçe" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Sakarya (provincie)" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Çekçe" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D1%80%D1%8C%D1%8F_(%D0%B8%D0%BB)" title="Сакарья (ил) - Çuvaşça" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Сакарья (ил)" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="Çuvaşça" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Sakarya" title="Sakarya - Almanca" lang="de" hreflang="de" data-title="Sakarya" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Almanca" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Sakarya_(w%C4%B1layet)" title="Sakarya (wılayet) - Dimli" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Sakarya (wılayet)" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Dimli" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CF%80%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%AF%CE%B1_%CE%A3%CE%B1%CE%B3%CE%B3%CE%B1%CF%81%CE%AF%CE%BF%CF%85" title="Επαρχία Σαγγαρίου - Yunanca" lang="el" hreflang="el" data-title="Επαρχία Σαγγαρίου" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Yunanca" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Sakarya_Province" title="Sakarya Province - İngilizce" lang="en" hreflang="en" data-title="Sakarya Province" data-language-autonym="English" data-language-local-name="İngilizce" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Provinco_Sakarya" title="Provinco Sakarya - Esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Provinco Sakarya" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Provincia_de_Sakarya" title="Provincia de Sakarya - İspanyolca" lang="es" hreflang="es" data-title="Provincia de Sakarya" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="İspanyolca" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Sakarya_provints" title="Sakarya provints - Estonca" lang="et" hreflang="et" data-title="Sakarya provints" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Estonca" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Sakarya_probintzia" title="Sakarya probintzia - Baskça" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Sakarya probintzia" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Baskça" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D9%82%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%87" title="استان سقاریه - Farsça" lang="fa" hreflang="fa" data-title="استان سقاریه" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Farsça" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Sakaryan_maakunta" title="Sakaryan maakunta - Fince" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Sakaryan maakunta" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Fince" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Sakarya_(province)" title="Sakarya (province) - Fransızca" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Sakarya (province)" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Fransızca" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Sakarya_(Prowins)" title="Sakarya (Prowins) - Kuzey Frizce" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Sakarya (Prowins)" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="Kuzey Frizce" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gag mw-list-item"><a href="https://gag.wikipedia.org/wiki/Sakariya" title="Sakariya - Gagavuzca" lang="gag" hreflang="gag" data-title="Sakariya" data-language-autonym="Gagauz" data-language-local-name="Gagavuzca" class="interlanguage-link-target"><span>Gagauz</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Provincia_de_Sakarya" title="Provincia de Sakarya - Galiçyaca" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Provincia de Sakarya" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Galiçyaca" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%95%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE" title="साकर्या - Hintçe" lang="hi" hreflang="hi" data-title="साकर्या" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Hintçe" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Sakarya_Praant" title="Sakarya Praant - Fiji Hintçesi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Sakarya Praant" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Fiji Hintçesi" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Sakarya_(tartom%C3%A1ny)" title="Sakarya (tartomány) - Macarca" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Sakarya (tartomány)" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Macarca" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%B4%D5%A1%D6%80%D5%A6" title="Սաքարյայի մարզ - Ermenice" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Սաքարյայի մարզ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Ermenice" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Provinsi_Sakarya" title="Provinsi Sakarya - Endonezce" lang="id" hreflang="id" data-title="Provinsi Sakarya" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Endonezce" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Provincia_di_Sakarya" title="Provincia di Sakarya - İtalyanca" lang="it" hreflang="it" data-title="Provincia di Sakarya" data-language-autonym="İtaliano" data-language-local-name="İtalyanca" class="interlanguage-link-target"><span>İtaliano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%B5%E3%82%AB%E3%83%AA%E3%83%A4%E7%9C%8C" title="サカリヤ県 - Japonca" lang="ja" hreflang="ja" data-title="サカリヤ県" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Japonca" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9E%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90" title="საქარიის პროვინცია - Gürcüce" lang="ka" hreflang="ka" data-title="საქარიის პროვინცია" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Gürcüce" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%82%AC%EC%B9%B4%EB%A6%AC%EC%95%84%EC%A3%BC" title="사카리아주 - Korece" lang="ko" hreflang="ko" data-title="사카리아주" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Korece" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Sakarya" title="Sakarya - Kürtçe" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Sakarya" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="Kürtçe" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Sangarius_(provincia)" title="Sangarius (provincia) - Latince" lang="la" hreflang="la" data-title="Sangarius (provincia)" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Latince" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Sakarjas_ils" title="Sakarjas ils - Letonca" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Sakarjas ils" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Letonca" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_(%D0%BF%D0%BE%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D0%B0)" title="Сакарија (покраина) - Makedonca" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Сакарија (покраина)" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Makedonca" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE_%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%A4" title="सकार्या प्रांत - Marathi dili" lang="mr" hreflang="mr" data-title="सकार्या प्रांत" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="Marathi dili" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mrj mw-list-item"><a href="https://mrj.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D1%80%D1%8C%D1%8F_(%D0%B8%D0%BB)" title="Сакарья (ил) - Ova Çirmişçesi" lang="mrj" hreflang="mrj" data-title="Сакарья (ил)" data-language-autonym="Кырык мары" data-language-local-name="Ova Çirmişçesi" class="interlanguage-link-target"><span>Кырык мары</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Wilayah_Sakarya" title="Wilayah Sakarya - Malayca" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Wilayah Sakarya" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Malayca" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%82%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%A7%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="سقاریه اوستان - Mazenderanca" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="سقاریه اوستان" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="Mazenderanca" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Sakarya_(provincie)" title="Sakarya (provincie) - Felemenkçe" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Sakarya (provincie)" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="Felemenkçe" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Provinsen_Sakarya" title="Provinsen Sakarya - Norveççe Nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Provinsen Sakarya" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Norveççe Nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Sakarya_(provins)" title="Sakarya (provins) - Norveççe Bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Sakarya (provins)" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Norveççe Bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D1%80%D1%8C%D1%8F_(%D0%B8%D0%BB)" title="Сакарья (ил) - Osetçe" lang="os" hreflang="os" data-title="Сакарья (ил)" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="Osetçe" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%B8%E0%A8%95%E0%A8%BE%E0%A8%B0%E0%A9%80%E0%A8%86" title="ਸਕਾਰੀਆ - Pencapça" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਸਕਾਰੀਆ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="Pencapça" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Sakarya_(prowincja)" title="Sakarya (prowincja) - Lehçe" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Sakarya (prowincja)" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Lehçe" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%B5%D9%88%D8%A8%DB%81_%D8%B3%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7" title="صوبہ سکاریا - Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="صوبہ سکاریا" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Sacaria_(prov%C3%ADncia)" title="Sacaria (província) - Portekizce" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Sacaria (província)" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Portekizce" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Provincia_Sakarya" title="Provincia Sakarya - Rumence" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Provincia Sakarya" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Rumence" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D1%80%D1%8C%D1%8F_(%D0%B8%D0%BB)" title="Сакарья (ил) - Rusça" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Сакарья (ил)" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Rusça" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Sakarya_Province" title="Sakarya Province - İskoçça" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Sakarya Province" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="İskoçça" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-se mw-list-item"><a href="https://se.wikipedia.org/wiki/Sakarya_eanangoddi" title="Sakarya eanangoddi - Kuzey Laponcası" lang="se" hreflang="se" data-title="Sakarya eanangoddi" data-language-autonym="Davvisámegiella" data-language-local-name="Kuzey Laponcası" class="interlanguage-link-target"><span>Davvisámegiella</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Sakarya_(provincija)" title="Sakarya (provincija) - Sırp-Hırvat Dili" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Sakarya (provincija)" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Sırp-Hırvat Dili" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Sakarya_(provinca)" title="Sakarya (provinca) - Slovence" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Sakarya (provinca)" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Slovence" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_(%D0%B2%D0%B8%D0%BB%D0%B0%D1%98%D0%B5%D1%82)" title="Сакарија (вилајет) - Sırpça" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Сакарија (вилајет)" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Sırpça" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Sakarya_(provins)" title="Sakarya (provins) - İsveççe" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Sakarya (provins)" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="İsveççe" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Mkoa_wa_Sakarya" title="Mkoa wa Sakarya - Svahili dili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Mkoa wa Sakarya" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="Svahili dili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%9A%E0%AE%BE%E0%AE%95%E0%AE%B0%E0%AF%8D%E0%AE%AF%E0%AE%BE_%E0%AE%AE%E0%AE%BE%E0%AE%95%E0%AE%BE%E0%AE%A3%E0%AE%AE%E0%AF%8D" title="சாகர்யா மாகாணம் - Tamilce" lang="ta" hreflang="ta" data-title="சாகர்யா மாகாணம்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="Tamilce" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BB%D0%BE%D1%8F%D1%82%D0%B8_%D0%A1%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Вилояти Сакария - Tacikçe" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Вилояти Сакария" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="Tacikçe" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B8%8B%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%A2%E0%B8%B2" title="จังหวัดซาคาร์ยา - Tayca" lang="th" hreflang="th" data-title="จังหวัดซาคาร์ยา" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Tayca" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/Sakar%C3%BDa" title="Sakarýa - Türkmence" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Sakarýa" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="Türkmence" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Lalawigan_ng_Sakarya" title="Lalawigan ng Sakarya - Tagalogca" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Lalawigan ng Sakarya" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tagalogca" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tly mw-list-item"><a href="https://tly.wikipedia.org/wiki/Sakarya" title="Sakarya - Talışça" lang="tly" hreflang="tly" data-title="Sakarya" data-language-autonym="Tolışi" data-language-local-name="Talışça" class="interlanguage-link-target"><span>Tolışi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%83%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%A7_%DB%8B%D9%89%D9%84%D8%A7%D9%8A%D9%89%D8%AA%D9%89" title="ساكاريا ۋىلايىتى - Uygurca" lang="ug" hreflang="ug" data-title="ساكاريا ۋىلايىتى" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="Uygurca" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D1%80%27%D1%8F_(%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%B2%D1%96%D0%BD%D1%86%D1%96%D1%8F)" title="Сакар'я (провінція) - Ukraynaca" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Сакар'я (провінція)" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Ukraynaca" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%B5%D9%88%D8%A8%DB%81_%D8%B3%D9%82%D8%A7%D8%B1%DB%8C%DB%81" title="صوبہ سقاریہ - Urduca" lang="ur" hreflang="ur" data-title="صوبہ سقاریہ" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="Urduca" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Sakarya" title="Sakarya - Özbekçe" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Sakarya" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="Özbekçe" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Sakarya" title="Sakarya - Vietnamca" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Sakarya" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="Vietnamca" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Sakarya_(lalawigan)" title="Sakarya (lalawigan) - Varay" lang="war" hreflang="war" data-title="Sakarya (lalawigan)" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="Varay" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E8%90%A8%E5%8D%A1%E9%87%8C%E4%BA%9A%E7%9C%81" title="萨卡里亚省 - Wu Çincesi" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="萨卡里亚省" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Wu Çincesi" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%90%A8%E5%8D%A1%E9%87%8C%E4%BA%9A%E7%9C%81" title="萨卡里亚省 - Çince" lang="zh" hreflang="zh" data-title="萨卡里亚省" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Çince" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Sakarya_(s%C3%A9ng)" title="Sakarya (séng) - Min Nan Çincesi" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Sakarya (séng)" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Min Nan Çincesi" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E8%96%A9%E5%8D%A1%E8%A3%A1%E4%BA%9E%E7%9C%81" title="薩卡裡亞省 - Kantonca" lang="yue" hreflang="yue" data-title="薩卡裡亞省" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Kantonca" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q83069#sitelinks-wikipedia" title="Dillerarası bağlantıları değiştir" class="wbc-editpage">Bağlantıları değiştir</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Ad alanları"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Sakarya" title="İçerik sayfasını göster [c]" accesskey="c"><span>Madde</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Tart%C4%B1%C5%9Fma:Sakarya" rel="discussion" title="İçerik ile ilgili tartışma [t]" accesskey="t"><span>Tartışma</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Dil varyantını değiştir" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Türkçe</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Görünüm"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Sakarya"><span>Oku</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sakarya&veaction=edit" title="Bu sayfayı değiştir [v]" accesskey="v"><span>Değiştir</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sakarya&action=edit" title="Bu sayfanın kaynak kodunu düzenleyin [e]" accesskey="e"><span>Kaynağı değiştir</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sakarya&action=history" title="Bu sayfanın geçmiş sürümleri [h]" accesskey="h"><span>Geçmişi gör</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Sayfa araçları"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Araçlar" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Araçlar</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Araçlar</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">gizle</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Daha fazla seçenek" > <div class="vector-menu-heading"> Eylemler </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Sakarya"><span>Oku</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sakarya&veaction=edit" title="Bu sayfayı değiştir [v]" accesskey="v"><span>Değiştir</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sakarya&action=edit" title="Bu sayfanın kaynak kodunu düzenleyin [e]" accesskey="e"><span>Kaynağı değiştir</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sakarya&action=history"><span>Geçmişi gör</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Genel </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:SayfayaBa%C4%9Flant%C4%B1lar/Sakarya" title="Bu sayfaya bağlantı vermiş tüm viki sayfalarının listesi [j]" accesskey="j"><span>Sayfaya bağlantılar</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:%C4%B0lgiliDe%C4%9Fi%C5%9Fiklikler/Sakarya" rel="nofollow" title="Bu sayfadan bağlantı verilen sayfalardaki son değişiklikler [k]" accesskey="k"><span>İlgili değişiklikler</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sakarya&oldid=34843973" title="Bu sayfanın bu revizyonuna kalıcı bağlantı"><span>Kalıcı bağlantı</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sakarya&action=info" title="Bu sayfa hakkında daha fazla bilgi"><span>Sayfa bilgisi</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:KaynakG%C3%B6ster&page=Sakarya&id=34843973&wpFormIdentifier=titleform" title="Bu sayfadan nasıl kaynak göstereceği hakkında bilgi"><span>Bu sayfayı kaynak göster</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ftr.wikipedia.org%2Fwiki%2FSakarya"><span>Kısaltılmış URL'yi al</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:QrCode&url=https%3A%2F%2Ftr.wikipedia.org%2Fwiki%2FSakarya"><span>Karekodu indir</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Yazdır/dışa aktar </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:Kitap&bookcmd=book_creator&referer=Sakarya"><span>Bir kitap oluştur</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:DownloadAsPdf&page=Sakarya&action=show-download-screen"><span>PDF olarak indir</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sakarya&printable=yes" title="Bu sayfanın basılmaya uygun sürümü [p]" accesskey="p"><span>Basılmaya uygun görünüm</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Diğer projelerde </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Sakarya_Province" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikiquote mw-list-item"><a href="https://tr.wikiquote.org/wiki/Sakarya" hreflang="tr"><span>Vikisöz</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikivoyage mw-list-item"><a href="https://tr.wikivoyage.org/wiki/Sakarya" hreflang="tr"><span>Vikigezgin</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q83069" title="Veri havuzundaki ilgili ögeye bağlantı [g]" accesskey="g"><span>Vikiveri ögesi</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Sayfa araçları"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Görünüm"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Görünüm</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">gizle</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-coordinates" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><div class="mw-parser-output"><span id="coordinates"><a href="/wiki/Co%C4%9Frafi_koordinat_sistemi" title="Coğrafi koordinat sistemi">Koordinatlar</a>: <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r32637432">.mw-parser-output .geo-default,.mw-parser-output .geo-dms,.mw-parser-output .geo-dec{display:inline}.mw-parser-output .geo-nondefault,.mw-parser-output .geo-multi-punct,.mw-parser-output .geo-inline-hidden{display:none}.mw-parser-output .longitude,.mw-parser-output .latitude{white-space:nowrap}</style><span class="plainlinks nourlexpansion"><a class="external text" href="//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?pagename=tr:Sakarya&params=40_41_50_N_30_27_24_E_source:ptwiki_region:TR-54_type:adm1st"><span class="geo-default"><span class="geo-dms" title="Bu konum için haritalar, havadan fotoğraflar ve diğer veriler"><span class="latitude">40°41′50″K</span> <span class="longitude">30°27′24″D</span></span></span><span class="geo-multi-punct"> / </span><span class="geo-nondefault"><span class="geo-dec" title="Bu konum için haritalar, hava fotoğrafı ve diğer veriler">40.69722°K 30.45667°D</span><span style="display:none"> / <span class="geo">40.69722; 30.45667</span></span></span></a></span></span></div></div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Vikipedi, özgür ansiklopedi</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="tr" dir="ltr"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Başlığın diğer anlamları için <a href="/wiki/Sakarya_(anlam_ayr%C4%B1m%C4%B1)" class="mw-disambig" title="Sakarya (anlam ayrımı)">Sakarya (anlam ayrımı)</a> sayfasına bakınız.</div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r28603389">.mw-parser-output .infobox-subbox{padding:0;border:none;margin:-3px;width:auto;min-width:100%;font-size:100%;clear:none;float:none;background-color:transparent}.mw-parser-output .infobox-3cols-child{margin:auto}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:100%}body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-header,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-subheader,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-above,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-title,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-image,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-full-data,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-below{text-align:center}</style><table class="infobox geography vcard" style="width:23em"><tbody><tr><th colspan="2" class="infobox-above" style="font-size:1.25em; white-space:nowrap">Sakarya</th></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-subheader background-color:#cddeff; font-weight:bold; text-align:center" style="background-color:#cddeff; font-weight:bold; text-align:center"><div class="category"><a href="/wiki/T%C3%BCrkiye%27de_b%C3%BCy%C3%BCk%C5%9Fehir_belediyeleri" title="Türkiye'de büyükşehir belediyeleri">Büyükşehir</a> statüsünde <a href="/wiki/T%C3%BCrkiye%27nin_illeri" title="Türkiye'nin illeri">il</a></div></td></tr><tr class="mergedtoprow" style="text-align:center"><td colspan="2" class="infobox-full-data"><div align="center"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r34489792/mw-parser-output/.tmulti">.mw-parser-output .tmulti .multiimageinner{display:flex;flex-direction:column}.mw-parser-output .tmulti .trow{display:flex;flex-direction:row;clear:left;flex-wrap:wrap;width:100%;box-sizing:border-box}.mw-parser-output .tmulti .tsingle{margin:1px;float:left}.mw-parser-output .tmulti .theader{clear:both;font-weight:bold;text-align:center;align-self:center;background-color:transparent;width:100%}.mw-parser-output .tmulti .thumbcaption{background-color:transparent}.mw-parser-output .tmulti .text-align-left{text-align:left}.mw-parser-output .tmulti .text-align-right{text-align:right}.mw-parser-output .tmulti .text-align-center{text-align:center}@media all and (max-width:720px){.mw-parser-output .tmulti .thumbinner{width:100%!important;box-sizing:border-box;max-width:none!important;align-items:center}.mw-parser-output .tmulti .trow{justify-content:center}.mw-parser-output .tmulti .tsingle{float:none!important;max-width:100%!important;box-sizing:border-box;text-align:center}.mw-parser-output .tmulti .tsingle .thumbcaption{text-align:left}.mw-parser-output .tmulti .trow>.thumbcaption{text-align:center}}</style><div class="thumb tmulti tnone center"><div class="thumbinner multiimageinner" style="width:boyut;max-width:272px;border:none"><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:boyut;max-width:270px"><div class="thumbimage" style="border:1;;height:179px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Hisar_Tepesi,_Tarakl%C4%B1.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Hisar_Tepesi%2C_Tarakl%C4%B1.jpg/268px-Hisar_Tepesi%2C_Tarakl%C4%B1.jpg" decoding="async" width="268" height="179" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Hisar_Tepesi%2C_Tarakl%C4%B1.jpg/402px-Hisar_Tepesi%2C_Tarakl%C4%B1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Hisar_Tepesi%2C_Tarakl%C4%B1.jpg/536px-Hisar_Tepesi%2C_Tarakl%C4%B1.jpg 2x" data-file-width="3872" data-file-height="2592" /></a></span></div></div></div><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:boyut;max-width:108px"><div class="thumbimage" style="border:1;;height:105px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:TR_Sakarya_asv2021-10_img04_Abd%C3%BClhamit_Mosque.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/TR_Sakarya_asv2021-10_img04_Abd%C3%BClhamit_Mosque.jpg/106px-TR_Sakarya_asv2021-10_img04_Abd%C3%BClhamit_Mosque.jpg" decoding="async" width="106" height="106" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/TR_Sakarya_asv2021-10_img04_Abd%C3%BClhamit_Mosque.jpg/159px-TR_Sakarya_asv2021-10_img04_Abd%C3%BClhamit_Mosque.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/TR_Sakarya_asv2021-10_img04_Abd%C3%BClhamit_Mosque.jpg/212px-TR_Sakarya_asv2021-10_img04_Abd%C3%BClhamit_Mosque.jpg 2x" data-file-width="4505" data-file-height="4505" /></a></span></div></div><div class="tsingle" style="width:boyut;max-width:160px"><div class="thumbimage" style="border:1;;height:105px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Han%C4%B1meli_kona%C4%9F%C4%B1.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Han%C4%B1meli_kona%C4%9F%C4%B1.jpg/158px-Han%C4%B1meli_kona%C4%9F%C4%B1.jpg" decoding="async" width="158" height="106" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Han%C4%B1meli_kona%C4%9F%C4%B1.jpg/237px-Han%C4%B1meli_kona%C4%9F%C4%B1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Han%C4%B1meli_kona%C4%9F%C4%B1.jpg/316px-Han%C4%B1meli_kona%C4%9F%C4%B1.jpg 2x" data-file-width="3872" data-file-height="2592" /></a></span></div></div></div><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:boyut;max-width:270px"><div class="thumbimage" style="border:1;;height:167px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:TR_Sakarya_asv2021-10_img18_Urban_Park.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/TR_Sakarya_asv2021-10_img18_Urban_Park.jpg/268px-TR_Sakarya_asv2021-10_img18_Urban_Park.jpg" decoding="async" width="268" height="168" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/TR_Sakarya_asv2021-10_img18_Urban_Park.jpg/402px-TR_Sakarya_asv2021-10_img18_Urban_Park.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/TR_Sakarya_asv2021-10_img18_Urban_Park.jpg/536px-TR_Sakarya_asv2021-10_img18_Urban_Park.jpg 2x" data-file-width="7720" data-file-height="4825" /></a></span></div></div></div></div></div><div style="padding:0.4em 0 0 0; align=">Hisar Tepesi, Abdülhamit Camii, Hanımeli Konağı</div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Latrans-Turkey_location_Sakarya.svg" class="mw-file-description" title="Sakarya'nın Türkiye'deki konumu"><img alt="Sakarya'nın Türkiye'deki konumu" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Latrans-Turkey_location_Sakarya.svg/250px-Latrans-Turkey_location_Sakarya.svg.png" decoding="async" width="250" height="111" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Latrans-Turkey_location_Sakarya.svg/375px-Latrans-Turkey_location_Sakarya.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Latrans-Turkey_location_Sakarya.svg/500px-Latrans-Turkey_location_Sakarya.svg.png 2x" data-file-width="1473" data-file-height="655" /></a></span><br />Sakarya'nın <a href="/wiki/T%C3%BCrkiye" title="Türkiye">Türkiye</a>'deki konumu</td></tr><tr class="mergedtoprow"><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/%C3%9Clkeler_listesi" title="Ülkeler listesi">Ülke</a></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/T%C3%BCrkiye" title="Türkiye">Türkiye</a></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/T%C3%BCrkiye%27nin_co%C4%9Frafi_b%C3%B6lgeleri" title="Türkiye'nin coğrafi bölgeleri">Bölge</a></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/Marmara_B%C3%B6lgesi" title="Marmara Bölgesi">Marmara Bölgesi</a></td></tr><tr class="mergedtoprow"><th scope="row" class="infobox-label">Alt idari birimler</th><td class="infobox-data"><div class="collapsible-list mw-collapsible mw-collapsed" style="text-align: left;"> <div style="line-height: 1.6em; font-weight: bold;"><div>16 <a href="/wiki/Sakarya%27n%C4%B1n_il%C3%A7eleri" title="Sakarya'nın ilçeleri">ilçe</a></div></div> <ul class="mw-collapsible-content" style="margin-top: 0; margin-bottom: 0; line-height: inherit; list-style: none; margin-left: 0;"><li style="line-height: inherit; margin: 0"><a href="/wiki/Adapazar%C4%B1" title="Adapazarı">Adapazarı</a></li><li style="line-height: inherit; margin: 0"><a href="/wiki/Arifiye" title="Arifiye">Arifiye</a></li><li style="line-height: inherit; margin: 0"><a href="/wiki/Akyaz%C4%B1" title="Akyazı">Akyazı</a></li><li style="line-height: inherit; margin: 0"><a href="/wiki/Erenler" title="Erenler">Erenler</a></li><li style="line-height: inherit; margin: 0"><a href="/wiki/Ferizli" title="Ferizli">Ferizli</a></li><li style="line-height: inherit; margin: 0"><a href="/wiki/Geyve" title="Geyve">Geyve</a></li><li style="line-height: inherit; margin: 0"><a href="/wiki/Hendek,_Sakarya" title="Hendek, Sakarya">Hendek</a></li><li style="line-height: inherit; margin: 0"><a href="/wiki/Karap%C3%BCr%C3%A7ek" title="Karapürçek">Karapürçek</a></li><li style="line-height: inherit; margin: 0"><a href="/wiki/Karasu" title="Karasu">Karasu</a></li><li style="line-height: inherit; margin: 0"><a href="/wiki/Kaynarca" title="Kaynarca">Kaynarca</a></li><li style="line-height: inherit; margin: 0"><a href="/wiki/Kocaali" title="Kocaali">Kocaali</a></li><li style="line-height: inherit; margin: 0"><a href="/wiki/Pamukova" title="Pamukova">Pamukova</a></li><li style="line-height: inherit; margin: 0"><a href="/wiki/Sapanca" title="Sapanca">Sapanca</a></li><li style="line-height: inherit; margin: 0"><a href="/wiki/Serdivan" title="Serdivan">Serdivan</a></li><li style="line-height: inherit; margin: 0"><a href="/wiki/S%C3%B6%C4%9F%C3%BCtl%C3%BC" title="Söğütlü">Söğütlü</a></li><li style="line-height: inherit; margin: 0"><a href="/wiki/Tarakl%C4%B1" title="Taraklı">Taraklı</a></li></ul> </div></td></tr><tr class="mergedtoprow"><th colspan="2" class="infobox-header" style="text-align:left">İdare</th></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"> • <a href="/wiki/Sakarya_B%C3%BCy%C3%BCk%C5%9Fehir_Belediyesi" title="Sakarya Büyükşehir Belediyesi">Belediye Başkanı</a></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/Yusuf_Alemdar" title="Yusuf Alemdar">Yusuf Alemdar</a> (<a href="/wiki/Adalet_ve_Kalk%C4%B1nma_Partisi" title="Adalet ve Kalkınma Partisi">AK Parti</a>)</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"> • Vali</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/Rahmi_Do%C4%9Fan" title="Rahmi Doğan">Rahmi Doğan</a></td></tr><tr class="mergedtoprow"><th colspan="2" class="infobox-header" style="text-align:left">Yüzölçümü<div style="font-weight:normal;display:inline;"></div></th></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"> • Toplam</th><td class="infobox-data">4.823 km²</td></tr><tr class="mergedtoprow"><th scope="row" class="infobox-label">Rakım</th><td class="infobox-data">31 m</td></tr><tr class="mergedtoprow"><th colspan="2" class="infobox-header" style="text-align:left">Nüfus<div style="font-weight:normal;display:inline;"><span style="white-space:nowrap;"> </span>(2023)</div></th></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"> • Toplam</th><td class="infobox-data">1.098,115<sup id="cite_ref-NufusuNe_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-NufusuNe-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"> • Yoğunluk</th><td class="infobox-data">220/km²</td></tr><tr class="mergedtoprow"><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/Zaman_dilimi" title="Zaman dilimi">Zaman dilimi</a></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/UTC%2B03.00" title="UTC+03.00">UTC+03.00</a> (<a href="/wiki/T%C3%BCrkiye_Saati" title="Türkiye Saati">TRS</a>)</td></tr><tr class="mergedtoprow"><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/Telefon_numaraland%C4%B1rma_plan%C4%B1" title="Telefon numaralandırma planı">Alan kodu</a></th><td class="infobox-data">(+90) 264</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/Ta%C5%9F%C4%B1t_kay%C4%B1t_plakas%C4%B1" title="Taşıt kayıt plakası">Plaka kodu</a></th><td class="infobox-data">54</td></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data"><div style="line-height:11pt" align="center"><b>Resmî site</b><br /><center> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sakarya.gov.tr/">T.C. Sakarya Valiliği</a><br /><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sakarya.bel.tr/">Sakarya Büyükşehir Belediyesi</a> </center></div></td></tr></tbody></table> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Sakarya_districts.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/Sakarya_districts.png/300px-Sakarya_districts.png" decoding="async" width="300" height="231" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/Sakarya_districts.png/450px-Sakarya_districts.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/Sakarya_districts.png/600px-Sakarya_districts.png 2x" data-file-width="1053" data-file-height="812" /></a><figcaption>Sakarya idari haritası</figcaption></figure> <p><b>Sakarya</b>, <a href="/wiki/T%C3%BCrkiye" title="Türkiye">Türkiye</a>'nin en kalabalık yirmi ikinci ilidir. <a href="/wiki/%C4%B0stanbul" title="İstanbul">İstanbul</a>, <a href="/wiki/Bursa" title="Bursa">Bursa</a>, <a href="/wiki/Kocaeli" title="Kocaeli">Kocaeli</a> ve <a href="/wiki/Bal%C4%B1kesir" title="Balıkesir">Balıkesir</a>'in ardından <a href="/wiki/Marmara_B%C3%B6lgesi" title="Marmara Bölgesi">Marmara Bölgesi</a>'nin en büyük beşinci ilidir. İl ismini topraklarından geçen <a href="/wiki/Sakarya_Nehri" class="mw-redirect" title="Sakarya Nehri">Sakarya Nehri</a>'nden almıştır. Sakarya ilinin merkezi <a href="/wiki/Adapazar%C4%B1" title="Adapazarı">Adapazarı</a>'dır. Adapazarı 2021 yılında <a href="/wiki/Danimarka" title="Danimarka">Danimarka</a>'da aldığı ödül ile bisiklet şehri ünvanı kazanmıştır. </p><p>2023 yılı sonu <a href="/wiki/T%C3%BCrkiye_%C4%B0statistik_Kurumu" title="Türkiye İstatistik Kurumu">TÜİK</a> verilerine göre il nüfusu 1.098.115'tir. 16 ilçe ve belediye, bu belediyelerde toplam 668 mahalle bulunmaktadır.<sup id="cite_ref-NufusuNe_1-1" class="reference"><a href="#cite_note-NufusuNe-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/Marmara_B%C3%B6lgesi" title="Marmara Bölgesi">Marmara Bölgesi</a>'nin <a href="/wiki/Marmara_B%C3%B6lgesi" title="Marmara Bölgesi">Çatalca-Kocaeli Bölümü</a>'nde yer alır. </p><p>Sakarya'nın kuzeyinde <a href="/wiki/Karadeniz" title="Karadeniz">Karadeniz</a>, batısında <a href="/wiki/Kocaeli" title="Kocaeli">Kocaeli</a>, <a href="/wiki/Bursa" title="Bursa">Bursa</a>, doğusunda <a href="/wiki/D%C3%BCzce_(il)" title="Düzce (il)">Düzce</a> ve güneyinde de <a href="/wiki/Bolu_(il)" title="Bolu (il)">Bolu</a> ile <a href="/wiki/Bilecik_(il)" title="Bilecik (il)">Bilecik</a> bulunmaktadır. <a href="/wiki/Sakarya_Nehri" class="mw-redirect" title="Sakarya Nehri">Sakarya Nehri</a>, Sakarya'nın <a href="/wiki/Karasu" title="Karasu">Karasu</a> ilçesinde <a href="/wiki/Karadeniz" title="Karadeniz">Karadeniz</a>'e dökülür. </p><p>Sakarya ekonomisinde <a href="/wiki/T%C3%BCrkiye%27de_tar%C4%B1m" title="Türkiye'de tarım">tarımın</a> önemli bir yeri vardır. <a href="/wiki/Hendek,_Sakarya" title="Hendek, Sakarya">Hendek</a>, <a href="/wiki/Karasu" title="Karasu">Karasu</a> ve <a href="/wiki/Kocaali" title="Kocaali">Kocaali</a> ilçelerinde <a href="/wiki/F%C4%B1nd%C4%B1k" title="Fındık">fındık</a> yetiştiriciliği mevcuttur.<sup id="cite_ref-Zaman_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-Zaman-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ayrıca <a href="/wiki/M%C4%B1s%C4%B1r_(bitki)" title="Mısır (bitki)">mısır</a> tarımı da yapılmaktadır. Sakarya'da <a href="/wiki/Sanayi" title="Sanayi">sanayi</a> il merkezi Adapazarı yakınlarında gelişmeye başlamıştır. Son yıllarda kurulan sanayi kuruluşları bu <a href="/wiki/Sanayile%C5%9Fme" title="Sanayileşme">sanayileşmeyi</a> daha da artırmıştır. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Köken_bilimi"><span id="K.C3.B6ken_bilimi"></span>Köken bilimi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&veaction=edit&section=1" title="Değiştirilen bölüm: Köken bilimi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&action=edit&section=1" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Köken bilimi"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Sakarya ili adını; aşağı havzasında bulunduğu, topraklarında Karadeniz'e dökülen ve il topraklarını G-K doğrultusunda ortadan ikiye bölerek kat eden <a href="/wiki/Sakarya_Nehri" class="mw-redirect" title="Sakarya Nehri">Sakarya Nehrinden</a> alır. Sakarya Nehri'nin ise adını nereden aldığına ilişkin bilgiler <a href="/wiki/Frigler" title="Frigler">Frigler</a> dönemine değin uzanmaktadır. Sakarya adının nereden geldiği ile ilgili görüşler şunlardır:<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <ul><li><a href="/wiki/Eski%C5%9Fehir" title="Eskişehir">Eskişehir</a> Çifteler ilçesinin 3 km GD yönünde antik Sangia şehri bulunuyordu. Buradaki kaynaktan çıkan sular önce küçük bir göl haline gelir, sonra akışa geçerek Sakarya Nehrinin kaynağını oluştururlar. Bu antik kentin adının nehre verildiği düşünülmektedir.</li> <li>MÖ 7. yüzyıla kadar bölgeye hakim olan <a href="/wiki/Frig" class="mw-redirect" title="Frig">Frigler</a> kutsal saydıkları nehir tanrıları Sangari adını vermişler. Frig ana tanrıçası <a href="/wiki/Kibele" title="Kibele">Kibele</a>'nin kocası olan Atis'i doğuran Sakarya Nehri'nin kızı Nana'dır. Bu isim önce Sangarios, sonra ise saldırgan manasına gelen Zakharion'a dönüşmüştür.</li> <li>Başka bir rivayet MÖ 3. ve MS 4. yüzyılları arası yöreye hakim olan <a href="/wiki/Bitinya" title="Bitinya">Bitinya</a> kraliçesi Sangarius'un adının verildiği şeklindedir.</li> <li><b>Sakar Dede</b> adında bir ermiş nehir üzerindeki köprüden geçerken parasız olması sebebiyle hakarete uğrar ve geçirilmez. Keramet gösterir, dua eder, nehrin yönünü değiştirir. Nehre bugün Erenler ilçe sınırlarında türbesi olan bu Sakar Dede'nin adı verilir.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tarihçe"><span id="Tarih.C3.A7e"></span>Tarihçe</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&veaction=edit&section=2" title="Değiştirilen bölüm: Tarihçe" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&action=edit&section=2" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Tarihçe"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="İlk_çağlar"><span id=".C4.B0lk_.C3.A7a.C4.9Flar"></span>İlk çağlar</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&veaction=edit&section=3" title="Değiştirilen bölüm: İlk çağlar" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&action=edit&section=3" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: İlk çağlar"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Sangarius_Bridge,_Justinyen_K%C3%B6pr%C3%BCs%C3%BC-2.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/Sangarius_Bridge%2C_Justinyen_K%C3%B6pr%C3%BCs%C3%BC-2.JPG/500px-Sangarius_Bridge%2C_Justinyen_K%C3%B6pr%C3%BCs%C3%BC-2.JPG" decoding="async" width="500" height="125" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/Sangarius_Bridge%2C_Justinyen_K%C3%B6pr%C3%BCs%C3%BC-2.JPG/750px-Sangarius_Bridge%2C_Justinyen_K%C3%B6pr%C3%BCs%C3%BC-2.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/Sangarius_Bridge%2C_Justinyen_K%C3%B6pr%C3%BCs%C3%BC-2.JPG/1000px-Sangarius_Bridge%2C_Justinyen_K%C3%B6pr%C3%BCs%C3%BC-2.JPG 2x" data-file-width="3872" data-file-height="971" /></a><figcaption>Bizans İmparatoru <a href="/wiki/I._Justinianus" title="I. Justinianus">I. Justinianus</a>'un 562 yılında yaptırdığı <a href="/wiki/Justinianus_K%C3%B6pr%C3%BCs%C3%BC" title="Justinianus Köprüsü">Beşköprü</a> </figcaption></figure> <p>Anadolu birliğini ilk kuran <a href="/wiki/Hititler" title="Hititler">Hititlerle</a> Sakarya'nın da tarihi başlar. İç karışıklıklar sonucunda bölünen Hititlerden sonra bölgede <a href="/wiki/Frigya" title="Frigya">Frigler</a> hakim olmuştur. Frigya hakimiyeti sona erdiğinde bölge <a href="/wiki/Lidya" title="Lidya">Lidyalıların</a> eline geçmiştir. MÖ 6. yüzyılda <a href="/wiki/Pers_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" class="mw-redirect" title="Pers İmparatorluğu">Pers İmparatorluğu</a> Lidya Krallığı'nı yıkarak Anadolu'ya hakim olmuştur. Makedonya Kralı <a href="/wiki/B%C3%BCy%C3%BCk_%C4%B0skender" class="mw-redirect" title="Büyük İskender">Büyük İskender</a> MÖ 4. yüzyılda Persleri yenerek Anadolu'ya hakim oldu. Büyük İskender'in ölümünden sonra Bitinya Kralığı bağımsızlığını ilan ederek Sakarya'nın da bulunduğu bölgede hakimiyetini ilan etti. MÖ 1. yüzyılda <a href="/wiki/Roma_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Roma İmparatorluğu">Roma İmparatorluğu</a> Bitinya Krallığı'na son vererek bölgeyi topraklarına kattı.<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Roma İmparatorluğu ikiye bölündüğünde (MS 365), Bitinya bölgesi <a href="/wiki/Bizans_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Bizans İmparatorluğu">Bizans İmparatorluğu</a>'na kaldı. İstanbul'u ele geçirmek gayesiyle gelen İslam orduları bölgeyi fethetmişlerdir. Bu hakimiyetler kalıcı olmamıştır. Bölgeye zaman zaman <a href="/wiki/Sasani_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Sasani İmparatorluğu">Sasaniler</a> de akınlar düzenlemiştir. </p><p><a href="/wiki/Malazgirt_Meydan_Muharebesi" title="Malazgirt Meydan Muharebesi">Malazgirt Meydan Muharebesi</a>'nden sonra <a href="/wiki/Kutalm%C4%B1%C5%9Fo%C4%9Flu_S%C3%BCleyman_%C5%9Eah" class="mw-redirect" title="Kutalmışoğlu Süleyman Şah">Kutalmışoğlu Süleyman Şah</a> Sakarya dahil tüm Anadolu'yu kontrol altına aldı. <a href="/wiki/%C4%B0znik" title="İznik">İznik</a>'in başkent olduğu <a href="/wiki/Anadolu_Sel%C3%A7uklu_Devleti" title="Anadolu Selçuklu Devleti">Türkiye Selçuklu Devleti</a> kuruldu. <a href="/wiki/Birinci_Ha%C3%A7l%C4%B1_Seferi" title="Birinci Haçlı Seferi">Birinci Haçlı Seferinde</a> İznik'i terk ederek başkenti <a href="/wiki/Konya" title="Konya">Konya</a>'ya taşıdı. Sakarya ahalisi yeniden Bizans'ın kontrolüne girdi. </p><p>Yapılan kazılar ve bulguların tarihi bilgileri sayesinde; bölgede <a href="/wiki/M%C3%96_300" title="MÖ 300">MÖ 300</a> ile 395 yılları arasında başkenti <a href="/wiki/Nikomedia" title="Nikomedia">Nikomedia</a> (<a href="/wiki/%C4%B0zmit" title="İzmit">İzmit</a>) olan Romalıların <a href="/wiki/Bitinya" title="Bitinya">Bitinya eyaleti</a> bulunmaktaydı.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Kandıra, Kaynarca, Hendek, Karapürçek ve Taraklı'da rastlanan bazı bulgularca da bölgenin miladın hemen öncesi ve sonrasında Bitinyalıların egemenliğinde yaşadığı kesinleşmektedir. Bölgede inşa edilen Seyifler, <a href="/wiki/Harmantepe_Kalesi" title="Harmantepe Kalesi">Harmantepe</a>, Tersiye, Paşalar, Çobankale, Mekece kaleleriyle, <a href="/wiki/I._Justinianus" title="I. Justinianus">I. Justinianus</a>’un 562 yılında Sakarya Nehri’nin üzerine yaptırdığı <a href="/wiki/Justinianus_K%C3%B6pr%C3%BCs%C3%BC" title="Justinianus Köprüsü">Beşköprü</a> önemli tarihi kalıntılardır. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Osmanlı_dönemi"><span id="Osmanl.C4.B1_d.C3.B6nemi"></span>Osmanlı dönemi</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&veaction=edit&section=4" title="Değiştirilen bölüm: Osmanlı dönemi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&action=edit&section=4" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Osmanlı dönemi"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Adapazar%C4%B1_%C3%87ark,_1895.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/Adapazar%C4%B1_%C3%87ark%2C_1895.png/220px-Adapazar%C4%B1_%C3%87ark%2C_1895.png" decoding="async" width="220" height="140" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/Adapazar%C4%B1_%C3%87ark%2C_1895.png/330px-Adapazar%C4%B1_%C3%87ark%2C_1895.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/Adapazar%C4%B1_%C3%87ark%2C_1895.png/440px-Adapazar%C4%B1_%C3%87ark%2C_1895.png 2x" data-file-width="712" data-file-height="453" /></a><figcaption>1894 yılında Adapazarı'na <a href="/wiki/%C3%87ark_Suyu" title="Çark Suyu">Çark Deresinden</a> su vermek amacıyla yapılmış çark.</figcaption></figure> <p>13. yüzyılın sonlarına doğru <a href="/wiki/Konur_Alp" title="Konur Alp">Konur Alp</a>, bugünkü Adapazarı Havzası'nı fethederek Türk hakimiyetini yeniden sağladı.<sup id="cite_ref-i-gunler_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-i-gunler-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Orhan_Gazi" title="Orhan Gazi">Orhan Gazi</a> zamanında yapılan bu fetihlere ithafen Sakarya ve çevresinde padişah adına <a href="/wiki/Orhan_Cami_(Adapazar%C4%B1)" title="Orhan Cami (Adapazarı)">Orhan Camii</a>'ler yapılmıştır. İlk olarak batı <a href="/wiki/T%C3%BCrkistan" title="Türkistan">Türkistan</a> ve <a href="/wiki/Azerbaycan" title="Azerbaycan">Azerbaycan</a>'dan gelen göçebe Türk boyları buralarda köyler ve kentler kurmuşlardır. <a href="/wiki/Adapazar%C4%B1" title="Adapazarı">Adapazarı</a>, <a href="/wiki/Sakarya_Nehri" class="mw-redirect" title="Sakarya Nehri">Sakarya Nehri</a> ve <a href="/wiki/Sapanca_G%C3%B6l%C3%BC" title="Sapanca Gölü">Sapanca Gölü</a>'nden çıkan Çark Suyu arasında kalan yarımada biçimindeki kara parçası üzerinde kurulmuştur. 1563 yılına ait bir vesika ve 1581 yılında Akyazı Ada Kadılığı'na yazılan ve bu yöreden nahiye diye bahseden bir ferman şehrin tarihini anlatan ilk belgelerdendir.<sup id="cite_ref-i-gunler_6-1" class="reference"><a href="#cite_note-i-gunler-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Adapazarı yöresi başkent yakınında olduğu için üretim fazlası her şey İstanbul'a gönderilirdi. Özellikle tarım, hayvancılık ürünleri ve kereste açısından Sakarya çevresi önemliydi. İstanbul, İzmit ve Kefken tersanelerine yakınlığı çevreden çokça kerestenin üretilmesine neden olmuştur.<sup id="cite_ref-satso_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-satso-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Osmanlı kumandanlarından <a href="/wiki/Karam%C3%BCrsel_Alp" class="mw-redirect" title="Karamürsel Alp">Karamürsel Alp</a>, Karamürsel'de kurduğu tersanenin kereste ihtiyacını Karasu-Adapazarı arasındaki ormanlardan karşılıyordu. Kereste işlerini takip için Adapazarı'nda Kereste Eminliği kurulmuştu. Elde edilen tomruklar <a href="/wiki/Sakarya_Nehri" class="mw-redirect" title="Sakarya Nehri">Sakarya Nehri</a> üzerinden Karadeniz'e, oradan İstanbul'a <a href="/wiki/Tersane-i_Amire" title="Tersane-i Amire">Tersane-i Amireye</a> ulaştırılıyordu. Gemi küreği yapım işi <a href="/wiki/Karasu" title="Karasu">Karasu</a>'ya verilmişti. Tomrukların tamamı başkente gönderilmez, Sakarya ağzında (Yeni mahalle) gemi yapım ve onarımı yapılırdı. Sakarya'dan Tophaneye top arabalarının ahşap parçaları hazırlanır ve gönderilirdi.<sup id="cite_ref-satso_7-1" class="reference"><a href="#cite_note-satso-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/Evliya_%C3%87elebi" title="Evliya Çelebi">Evliya Çelebi</a> Sakarya yöresinden <i><a href="/wiki/A%C4%9Fa%C3%A7_denizi" title="Ağaç denizi">ağaç denizi</a></i> olarak bahseder. Yöreyi gezen Fransız kontu A. De. Moustier 1862 yılında şunları yazmıştır: "Adapazarı nehrin kenarında 10.000 kişilik bir kent. Ceviz ağacı bol fakat kesilenlerin yerine yenileri dikilmiyor. Bu gidişle Adapazarı ağaçsız kalacak." Adapazarı'nda o yıllarda ceviz ağacından tabanca ve tüfek kabzası yapılmaktaydı.<sup id="cite_ref-satso_7-2" class="reference"><a href="#cite_note-satso-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/Geyve_%C4%B0kinci_Beyaz%C4%B1t_K%C3%B6pr%C3%BCs%C3%BC" class="mw-redirect" title="Geyve İkinci Beyazıt Köprüsü">İkinci Beyazıt Köprüsü</a>: Osmanlı zamanından kalan köprü tarihi açıdan önemlidir. <a href="/wiki/Geyve" title="Geyve">Geyve</a> ilçesinde <a href="/wiki/Alifuatpa%C5%9Fa,_Geyve" class="mw-redirect" title="Alifuatpaşa, Geyve">Alifuatpaşa</a> kasabasında <a href="/wiki/II._Bayezid" title="II. Bayezid">II. Bayezid</a> tarafından yaptırılmıştır. <a href="/wiki/Sakarya_Nehri" class="mw-redirect" title="Sakarya Nehri">Sakarya Nehri</a> üzerine yapılan köprü 15 gözlüdür, uzunluğu 196,5, genişliği 5,5 metredir. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Kurtuluş_Savaşı"><span id="Kurtulu.C5.9F_Sava.C5.9F.C4.B1"></span>Kurtuluş Savaşı</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&veaction=edit&section=5" title="Değiştirilen bölüm: Kurtuluş Savaşı" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&action=edit&section=5" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Kurtuluş Savaşı"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Han%C4%B1meli_kona%C4%9F%C4%B1.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Han%C4%B1meli_kona%C4%9F%C4%B1.jpg/220px-Han%C4%B1meli_kona%C4%9F%C4%B1.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Han%C4%B1meli_kona%C4%9F%C4%B1.jpg/330px-Han%C4%B1meli_kona%C4%9F%C4%B1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Han%C4%B1meli_kona%C4%9F%C4%B1.jpg/440px-Han%C4%B1meli_kona%C4%9F%C4%B1.jpg 2x" data-file-width="3872" data-file-height="2592" /></a><figcaption><a href="/wiki/Tarakl%C4%B1" title="Taraklı">Taraklı</a>'daki tarihi Hanımeli Konağı</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Sakarya_M%C3%BCzesi.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Sakarya_M%C3%BCzesi.jpg/220px-Sakarya_M%C3%BCzesi.jpg" decoding="async" width="220" height="254" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Sakarya_M%C3%BCzesi.jpg/330px-Sakarya_M%C3%BCzesi.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Sakarya_M%C3%BCzesi.jpg/440px-Sakarya_M%C3%BCzesi.jpg 2x" data-file-width="2592" data-file-height="2997" /></a><figcaption>Sakarya Müzesi; <a href="/wiki/Mustafa_Kemal_Atat%C3%BCrk" title="Mustafa Kemal Atatürk">Atatürk</a>'ün <a href="/wiki/Adapazar%C4%B1" title="Adapazarı">Adapazarı</a> ziyaretinde konakladığı ev.</figcaption></figure> <p>Adapazarı yöresi Kurtuluş Savaşı'na; <a href="/wiki/Ali_Fuat_Cebesoy" title="Ali Fuat Cebesoy">Ali Fuat Cebesoy</a>, Hasan Cavit Bey, Sırrı Bey, Çerkez Sait Bey, Metozade Hüseyin Bey, Koçzade Mahmut Bey, Abdurrahman Bey, Kaymakam Tahir Bey, Cevat Bey, Kazım Kaptan, <a href="/wiki/Halit_Molla" title="Halit Molla">Halit Molla</a> ve <a href="/wiki/%C4%B0psiz_Recep" class="mw-redirect" title="İpsiz Recep">İpsiz Recep</a> gibi kahramanlarıyla katkıda bulunmuştur.<sup id="cite_ref-satso1_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-satso1-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>İlçede ilk müfrezeyi kurma görevi Yüzbaşı Ramiz, Yüzbaşı Rauf, Doktor Raik'e verilmiştir. Onlar da Meto Hüseyin ve Mehmet Bey'in katkılarıyla bu görevi yerine getirdiler. Geyve, Hendek ve Adapazarı'nda <a href="/wiki/Kuv%C3%A2-yi_Milliye" title="Kuvâ-yi Milliye">Kuvâ-yi Milliye</a> teşkilatı aynı zamanda kuruldu. Bölgenin önde gelenleri Ankara'ya, <a href="/wiki/Mustafa_Kemal_Atat%C3%BCrk" title="Mustafa Kemal Atatürk">Mustafa Kemal Atatürk</a>'e bağlılık telgrafı çektiler.<sup id="cite_ref-satso1_8-1" class="reference"><a href="#cite_note-satso1-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Bölgede <a href="/wiki/Ermeniler" title="Ermeniler">Ermeni</a> ve <a href="/wiki/Rum" title="Rum">Rum</a> çeteciler ile mücadele için Türk milis güçleri oluştu. <a href="/wiki/Akyaz%C4%B1" title="Akyazı">Akyazı</a>, <a href="/wiki/Hendek" title="Hendek">Hendek</a> ve <a href="/wiki/Sapanca,_Sakarya" class="mw-redirect" title="Sapanca, Sakarya">Sapanca</a> çevresinde Kazım Kaptan kuvvetleri, <a href="/wiki/Kaynarca,_Sakarya" class="mw-redirect" title="Kaynarca, Sakarya">Kaynarca</a> yöresinde Halit Molla, <a href="/wiki/Kand%C4%B1ra" title="Kandıra">Kandıra</a> ve <a href="/wiki/Karasu" title="Karasu">Karasu</a> çevresinde <a href="/wiki/%C4%B0psiz_Recep" class="mw-redirect" title="İpsiz Recep">İpsiz Recep</a>, Ermeni ve Rum çeteleri ile mücadele ettiler. <a href="/wiki/Anzavur_Ahmet" class="mw-redirect" title="Anzavur Ahmet">Anzavur Ahmet</a> <a href="/wiki/Anzavur_Ayaklanmas%C4%B1" title="Anzavur Ayaklanması">üçüncü ayaklanmasında</a> Adapazarı üzerinden Geyve boğazını ele geçirmek için saldırmış, <a href="/wiki/%C3%87erkez_Ethem" title="Çerkez Ethem">Çerkez Ethem</a> tarafından bozguna uğratılmışlardır. Hendek'i ele geçiren Anzavur, Ethem tarafından püskürtülmüştür.<sup id="cite_ref-satso1_8-2" class="reference"><a href="#cite_note-satso1-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>İzmit'i işgal eden 11. Yunan Tümeni, 24 Mart'ta Sapanca ve Kırkpınar'ı, 25 Mart tarihinde Adapazarı'nı işgal etti. Millî kuvvetler Yunan ilerleyişini durdurmak amacıyla <a href="/wiki/Sakarya_Nehri" class="mw-redirect" title="Sakarya Nehri">Sakarya Nehri</a> üzerindeki ahşap olan Tavuklar ve Taşlık köprülerini yaktı. Nehri geçen ilk Yunan birlikleri milis güçlerce geri püskürtüldü.<sup id="cite_ref-satso1_8-3" class="reference"><a href="#cite_note-satso1-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Bölgeyi işgalden kurtarmak amacıyla yeni bir kolordu kurulup başına Albay Kasım Bey atandı. Yunan kuvvetleri Bursa'ya doğru çekilmek amacıyla Adapazarı'na toplanmaya başladılar. Çekilme sırasında şehrin yakılmasını önlemek için tedbirler alındı. 21 Haziran sabahı erkenden üç kol halinde Millî kuvvetler Adapazarı'na girdi. Küçük çatışmalarla şehir kurtarıldı. Kazım Kaptan, Osman Kaptan ve Molla Halit güçleri şehirde asayişi sağladı.<sup id="cite_ref-satso1_8-4" class="reference"><a href="#cite_note-satso1-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>25 Mart tarihinden, 21 Haziran'a kadar 3 ay süren işgalden kurtuluşu için Sakarya'da 21 Haziran Kurtuluş Günü olarak kutlanmaktadır. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Cumhuriyet_dönemi"><span id="Cumhuriyet_d.C3.B6nemi"></span>Cumhuriyet dönemi</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&veaction=edit&section=6" title="Değiştirilen bölüm: Cumhuriyet dönemi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&action=edit&section=6" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Cumhuriyet dönemi"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Sakarya, 1954'te il oldu. 14 Ocak 2000'de çıkarılan 593 sayılı kanun hükmünde kararname<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ile <a href="/wiki/B%C3%BCy%C3%BCk%C5%9Fehir_belediyesi" title="Büyükşehir belediyesi">büyükşehir</a> unvanı kazandı. 2004 yılında çıkarılan 5216 sayılı kanun ile büyükşehir belediyesinin sınırları valilik binası merkez kabul edilerek yarıçapı 20 kilometre olan dairenin sınırlarına genişletildi.<sup id="cite_ref-besbinikiyuzonalti_10-0" class="reference"><a href="#cite_note-besbinikiyuzonalti-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 2012 yılında çıkarılan 6360 sayılı kanun ile <a href="/wiki/2014_T%C3%BCrkiye_yerel_se%C3%A7imleri" title="2014 Türkiye yerel seçimleri">2014 Türkiye yerel seçimlerinin</a> ardından büyükşehir belediyesinin sınırları il mülki sınırları oldu.<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Adaköy'den_Sakarya'ya"><span id="Adak.C3.B6y.27den_Sakarya.27ya"></span>Adaköy'den Sakarya'ya</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&veaction=edit&section=7" title="Değiştirilen bölüm: Adaköy'den Sakarya'ya" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&action=edit&section=7" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Adaköy'den Sakarya'ya"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>1324: Orhan Gazi'nin fethiyle kurulan <i>Ada Karyesi</i> (Adaköy).</li> <li>16. yüzyıl: <i>Ada nahiyesi</i></li> <li>18. yüzyıl: <i>Ada kazası</i>, Kocaeli vilayetine bağlı.</li> <li>1868: <i>Adapazarı Belediyesi</i> Kocaeli'ye bağlı ilçe.</li> <li>1954: <i>Adapazarı merkez ilçesi</i> yeni kurulan Sakarya ilinin merkezi.</li> <li>2000: Adapazarı Büyükşehir Belediyesi kurulur.</li> <li>2008: Adapazarı ilçe belediyesi, Sakarya Büyükşehir Belediyesi'nin alt kademe belediyesi olur. Kentin adı <b>Sakarya'</b>dır artık.<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>2014: 2012 yılında çıkarılan 6360 sayılı yasa ile yeni değişiklikler olmuştur. 2014 mahalli idareler genel seçimi sonrasında büyük şehir belediyesi Sakarya il mülki idare sınırlarındaki tüm alanda hizmet vermeye başlanmış, ilin tüm ilçe belediyeleri büyükşehire bağlanmıştır.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Coğrafya"><span id="Co.C4.9Frafya"></span>Coğrafya</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&veaction=edit&section=8" title="Değiştirilen bölüm: Coğrafya" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&action=edit&section=8" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Coğrafya"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>İlin topoğrafyası üç ana kısımda incelenir: 1. Kuzeydeki alçak tepelik alanlar, 2. Orta kısımda Adapazarı ovası düzlüğü, 3. Güneyde engebeli dağlık alanlar. Kuzey Anadolu Fay hattının kuzeyinde olmak üzere, batıdan <a href="/wiki/Kocaeli_platosu" class="mw-redirect" title="Kocaeli platosu">Kocaeli platosu</a> Sakarya nehrine kadar ilerler. Çam Dağı kütlesi hariç kuzey Kısımlar Kocaeli platosunun devamı durumundadır. </p><p><i><a href="/wiki/Adapazar%C4%B1_ovas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Adapazarı ovası">Adapazarı ovası</a></i> (Akova) Sakarya nehrinin taşıdığı alüvyonlarla oluşmuştur. <a href="/wiki/%C4%B0zmit_k%C3%B6rfezi" class="mw-redirect" title="İzmit körfezi">İzmit körfezi</a> ve <a href="/wiki/Sapanca_G%C3%B6l%C3%BC" title="Sapanca Gölü">Sapanca Gölünün</a> devamı olan Adapazarı ve Düzce ovaları tektonik oluşumlu ovalardır. Ovada 400 metreye kadar alüvyon çökeller yer alır.<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> İl topraklarının %34'ü ovalar, %44'ü platolar, %22'si dağlar tarafından oluşturulur. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Dağlar"><span id="Da.C4.9Flar"></span>Dağlar</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&veaction=edit&section=9" title="Değiştirilen bölüm: Dağlar" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&action=edit&section=9" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Dağlar"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><i><a href="/wiki/Samanl%C4%B1_Da%C4%9Flar%C4%B1" title="Samanlı Dağları">Samanlı Dağları</a></i>, Bolu dağlarının devamı olarak il topraklarından Marmara denizine kadar uzanır. Köroğlu dağları ile Samanlı dağlarını birbirinden Geyve Boğazı ayırır. Çok yüksek olmayan Samanlı dağları İzmit körfezi ile Gemlik körfezi arasında uzanır. İlin en yüksek dorukları Keremali Dağı (1543 m) ve Karadağ'dır (1467 m). </p><p><i><a href="/wiki/Keremali_Da%C4%9F%C4%B1" title="Keremali Dağı">Keremali Dağı</a></i>: 1543 m ile ilin en yüksek dağıdır. Hendek ile Akyazı arasında bulunur. Zirvesinde yaylalar ve Keremali türbesi bulunur. </p><p><i><a href="/wiki/%C3%87am_Da%C4%9F%C4%B1" title="Çam Dağı">Çam Dağı</a></i>: Düzce ovasında kesintiye uğrayan Akçakoca ve Bolu Dağlarının il topraklarındaki uzantısıdır. <a href="/wiki/Hendek" title="Hendek">Hendek</a>, <a href="/wiki/Karasu" title="Karasu">Karasu</a>, <a href="/wiki/Kocaali" title="Kocaali">Kocaali</a> ilçeleri arasında yer alır. Ortalama 880 m olan yüksekliği Fındıklıtepe'de 900 m'yi bulur. </p><p>İlde başka dağlık alan yoktur. <a href="/wiki/Kocaeli_platosu" class="mw-redirect" title="Kocaeli platosu">Kocaeli platosu</a> üzerindeki tepelikler en fazla 250 metreye kadar çıkarlar. </p><p><i><a href="/wiki/Yayla" title="Yayla">Yaylalar</a></i>: İldeki Samanlı dağları, Karadağ, Oflak Dağı ve Keremali Dağı üzerinde yer alan yaylalar şunlardır: <a href="/wiki/Acelle_Yaylas%C4%B1" title="Acelle Yaylası">Acelle Yaylası</a> (Akyazı), <a href="/wiki/Dikmen_Yaylas%C4%B1" title="Dikmen Yaylası">Dikmen Yaylası</a> (Hendek), <a href="/wiki/%C3%87i%C4%9Fdem_Yaylas%C4%B1" title="Çiğdem Yaylası">Çiğdem Yaylası</a> (Hendek), <a href="/wiki/Turnal%C4%B1k_Yaylas%C4%B1" title="Turnalık Yaylası">Turnalık Yaylası</a> (Hendek), <a href="/wiki/Keremali_Yaylas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Keremali Yaylası">Keremali Yaylası</a> (Akyazı), <a href="/wiki/Sultanp%C4%B1nar_Yaylas%C4%B1" title="Sultanpınar Yaylası">Sultanpınar Yaylası</a> (Akyazı), <a href="/wiki/Karag%C3%B6l_Yaylas%C4%B1" title="Karagöl Yaylası">Karagöl Yaylası</a> (Taraklı), <a href="/wiki/So%C4%9Fucak_Yaylas%C4%B1" title="Soğucak Yaylası">Soğucak Yaylası</a> (Sapanca), <a href="/wiki/Davlumbaz_Yaylas%C4%B1" title="Davlumbaz Yaylası">Davlumbaz Yaylası</a> (Akyazı). </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ovalar">Ovalar</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&veaction=edit&section=10" title="Değiştirilen bölüm: Ovalar" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&action=edit&section=10" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Ovalar"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><i><a href="/wiki/Adapazar%C4%B1_Ovas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Adapazarı Ovası">Adapazarı Ovası</a></i>, <b>Akova</b> da denilen alan Sakarya nehrinin biriktirdiği verimli alüvyonlarla kaplıdır. 620 km<sup>2</sup> büyüklüğüyle Marmara'nın büyük ovalarındandır. Ova, Sakarya ekonomisine önemli katkı sağlar. Yaklaşık 30 m yüksekliğe sahiptir ve merkezi kısmına Sakarya şehri kurulmuştur. Mısır, şeker pancarı, buğday, kabak, patates ekimi yapılır. </p><p><i>Pamukova</i>, Sakarya nehrinin Adapazarı ovasından önce, Geyve boğazının güneyinde oluşturduğu, 170 km<sup>2</sup> büyüklüğündeki ovadır. Akdeniz iklimi etkisi altındaki ovada çoğunlukla meyvecilik ve sebzecilik yapılır. Sakarya'nın içinden aktığı ovada sulanan tarlalarda; buğday, şeker pancarı, soğan, salçalık biber, domates, bağ, ayva, şeftali, çilek, armut yetiştirilir.<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><i>Söğütlü Ovası</i>, 30 km uzunluk 20 km genişliğindeki ova ilin en çukur kısmıdır. Sakarya sık taşkın yapar, yer altı suyu seviyesi de yüksektir. Ova dranaj kanalları açıldıktan sonra tamamen kullanılmaya başlanmıştır. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Akarsular">Akarsular</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&veaction=edit&section=11" title="Değiştirilen bölüm: Akarsular" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&action=edit&section=11" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Akarsular"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Maden_Deresi_%C5%9Eelale-Kocaali-Sakarya.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/Maden_Deresi_%C5%9Eelale-Kocaali-Sakarya.jpg/220px-Maden_Deresi_%C5%9Eelale-Kocaali-Sakarya.jpg" decoding="async" width="220" height="329" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/Maden_Deresi_%C5%9Eelale-Kocaali-Sakarya.jpg/330px-Maden_Deresi_%C5%9Eelale-Kocaali-Sakarya.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/Maden_Deresi_%C5%9Eelale-Kocaali-Sakarya.jpg/440px-Maden_Deresi_%C5%9Eelale-Kocaali-Sakarya.jpg 2x" data-file-width="2592" data-file-height="3872" /></a><figcaption>Sakarya, Kocaali, <a href="/wiki/Maden_Deresi" title="Maden Deresi">Maden Deresi</a> şelalesi</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/Sakarya_Nehri" class="mw-redirect" title="Sakarya Nehri">Sakarya Nehri</a>: Kaynağını Eskişehir topraklarından alan nehrin uzunluğu 824 km'dir. İl sınırlarında 159 km'lik kısmı yer alır. Sakarya merkezin 4 km doğusundan geçen nehir önce Mudurnu Çayını, <a href="/wiki/Seyifler_Kalesi" title="Seyifler Kalesi">Seyifler Kalesi</a> yanında Çark Suyu'nu alır, <a href="/wiki/Karasu" title="Karasu">Karasu</a> <a href="/wiki/Yenimahalle,_Karasu" title="Yenimahalle, Karasu">Yenimahalle</a>'den Karadeniz'e dökülür. </p><p><i><a href="/wiki/%C3%87ark_Suyu" title="Çark Suyu">Çark Suyu</a></i>: <a href="/wiki/Sapanca_G%C3%B6l%C3%BC" title="Sapanca Gölü">Sapanca Gölünün</a> fazla sularını taşıyan Çark 45 km uzunluğundadır. Sapanca gölünden doğar, Ferizli-Seyifler köyünde Sakarya Nehri ile birleşir. Son yıllarda Sapanca Gölünün suları insan faaliyetleri amacıyla yoğun kullanıldığı için fazla bir akışı yoktur. Belediyenin akışı sağlamak amacıyla Sakarya Nehrinden su taşıma projesi gerçekleşmiş, Kent içindeki Çark deresi çorak görünümden kurtulmuştur.<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><i>Dinsiz Çayı</i>: Mudurnu çayının koludur, uzunluğu 34 km'dir. Hendek sınırlarından doğar, Fabrika dere, Balıklı dere, Bıçkıdere ve Gürcüdere'yi alarak Mudurnu Çayıyla birleşir. </p><p><i>Mudurnu Çayı</i>: Ardıç dağının güney yamaçlarından doğar, Bolatça Çayı ve Dinsiz çayını alarak Hendek'te Sakarya Nehri ile birleşir. </p><p><i>Darıçayırı Deresi</i>: Hendek'in <a href="/wiki/Kocad%C3%B6ngel,_Hendek" class="mw-redirect" title="Kocadöngel, Hendek">Kocadöngel</a> Mahalleninden bu isimle doğar, Darıçayırı (Karasu) beldesinden geçtikten sonra Tuzla Mahallesinde Sakarya ile birleşir. </p><p><i><a href="/wiki/Maden_Deresi" title="Maden Deresi">Maden Deresi</a></i>: <a href="/wiki/%C3%87am_Da%C4%9F%C4%B1" title="Çam Dağı">Çamdağının</a> Hendek kısmından doğar, Kuzeye doğru akışa geçer. Uzunluğu 30 km olan Maden Deresinin aşağı kısmında oluşan <a href="/wiki/Kanyon" title="Kanyon">kanyon</a> vadi özellikle yazın turist çeker. </p><p><i><a href="/wiki/Melen_%C3%87ay%C4%B1" title="Melen Çayı">Melen Çayı</a></i>: Yığılca'dan Küçük Melen olarak doğar, <a href="/wiki/Efteni_G%C3%B6l%C3%BC" title="Efteni Gölü">Efteni Gölüne</a> döküldükten sonra diğer kollarını alarak gölden Büyük Melen adıyla çıkar. <a href="/wiki/Efteni_G%C3%B6l%C3%BC" title="Efteni Gölü">Efteni Gölüne</a> kadar 61 km, gölden sonra 63 km uzunluğundadır. 30 km'si Düzce-Sakarya sınırını oluşturan çay, <a href="/wiki/Melena%C4%9Fz%C4%B1,_Ak%C3%A7akoca" title="Melenağzı, Akçakoca">Melenağzı</a> köyünde Karadeniz'e ulaşır. <a href="/wiki/Cumayeri" title="Cumayeri">Cumayeri</a> <a href="/wiki/Dokuzde%C4%9Firmen,_Cumayeri" title="Dokuzdeğirmen, Cumayeri">Dokuzdeğirmen</a> köyü ile Kocaali <a href="/wiki/Beyler,_Kocaali" title="Beyler, Kocaali">Beyler Köyü</a> arasında 12 km'lik kısmında rafting yapılmaktadır. Üzerinde <a href="/wiki/Melen_Baraj%C4%B1_ve_Hidroelektrik_Santrali" title="Melen Barajı ve Hidroelektrik Santrali">Melen Barajı</a> yapılmakta olan çaydan <a href="/wiki/B%C3%BCy%C3%BCk_Melen_Projesi" title="Büyük Melen Projesi">Büyük Melen Projesi</a> ile <a href="/wiki/%C4%B0stanbul" title="İstanbul">İstanbul</a>'a içme suyu gönderilmektedir. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Göller"><span id="G.C3.B6ller"></span>Göller</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&veaction=edit&section=12" title="Değiştirilen bölüm: Göller" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&action=edit&section=12" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Göller"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div style="float:right;width:315px;"> <figure class="mw-default-size mw-halign-none" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Sapanca_Lake.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Sapanca_Lake.jpg/300px-Sapanca_Lake.jpg" decoding="async" width="300" height="101" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Sapanca_Lake.jpg/450px-Sapanca_Lake.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Sapanca_Lake.jpg/600px-Sapanca_Lake.jpg 2x" data-file-width="5257" data-file-height="1777" /></a><figcaption> <a href="/wiki/Sapanca_G%C3%B6l%C3%BC" title="Sapanca Gölü">Sapanca Gölünün</a> K-G yönlü hava fotoğrafı.</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-none" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Acarlar_Longozu.jpeg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/Acarlar_Longozu.jpeg/300px-Acarlar_Longozu.jpeg" decoding="async" width="300" height="201" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/Acarlar_Longozu.jpeg/450px-Acarlar_Longozu.jpeg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/Acarlar_Longozu.jpeg/600px-Acarlar_Longozu.jpeg 2x" data-file-width="3872" data-file-height="2592" /></a><figcaption><a href="/wiki/Acarlar_Longozu" title="Acarlar Longozu">Acarlar Longozu</a> </figcaption></figure> </div> <p><a href="/wiki/Sapanca_G%C3%B6l%C3%BC" title="Sapanca Gölü">Sapanca Gölü</a>: Sakarya ile Kocaeli illeri arasında uzanan tektonik oluşumlu tatlı su gölüdür. <a href="/wiki/Kuzey_Anadolu_Fay_Hatt%C4%B1" title="Kuzey Anadolu Fay Hattı">Kuzey Anadolu Fay Hattı</a> etkisiyle oluşan göl, 16 km uzunluk, 5 km genişliğe sahiptir. Denizden yüksekliği 33 m olan gölün en derin yeri 53 m, ortalama derinliği 36 m'dir. Göl suları Kocaeli'de sanayide, Sakarya'da içme suyu olarak kullanılmaktadır. </p><p><a href="/wiki/Acarlar_Longozu" title="Acarlar Longozu">Acarlar Longozu</a>: <a href="/wiki/Karasu" title="Karasu">Karasu</a> ve <a href="/wiki/Kaynarca,_Sakarya" class="mw-redirect" title="Kaynarca, Sakarya">Kaynarca</a> ilçeleri sınırlarında yer alan kıyı set gölüdür. Uzunluğu 7,5 km, genişliği 0,9 km olan göl, 1976'da Yaban hayatı Koruma sahası, 2004 yılında Yaban Hayatı Geliştirme Sahası ilan edilmiştir. Doğası, bitki ve kuş türleriyle ziyaretçi çekmektedir. </p><p><a href="/wiki/Ta%C5%9Fk%C4%B1s%C4%B1%C4%9F%C4%B1_G%C3%B6l%C3%BC" title="Taşkısığı Gölü">Taşkısığı Gölü</a>, (Çaltıcak Gölü), Sakarya ili, Adapazarı ilçesi sınırlarında yer alır. Yüzölçümü 90 hektar olan gölün suları tatlıdır. Göl yakınlarına doğalgaz çevrim santrali yer alır. </p><p><a href="/wiki/Poyrazlar_G%C3%B6l%C3%BC" title="Poyrazlar Gölü">Poyrazlar Gölü</a>: Sakarya kent merkezinde 7–8 km uzaklıkta, <a href="/wiki/Karasu" title="Karasu">Karasu</a> yolu üzerindedir. Sakarya Nehri'nin biriktirdiği alüvyonlar sebebiyle oluşmuş <a href="/wiki/Al%C3%BCvyal_set_g%C3%B6l%C3%BC" title="Alüvyal set gölü">alüvyal set gölüdür</a>. Doğal sit alanı olan göl çevresi mesire yeri olarak kullanılmaktadır. </p><p><a href="/wiki/Akg%C3%B6l" title="Akgöl">Akgöl</a>: <a href="/wiki/Karasu" title="Karasu">Karasu</a> ve <a href="/wiki/Ferizli" title="Ferizli">Ferizli</a> ilçeleri arasında kalan alüvyal set gölüdür. Balık açısından zengin olan gölün kıyılarından <a href="/wiki/Torf" title="Torf">torf</a> çıkarılır. Fazla sularını Sakarya Nehri'ne boşaltır. </p><p><i><a href="/wiki/K%C3%BC%C3%A7%C3%BCk_Akg%C3%B6l" title="Küçük Akgöl">Küçük Akgöl</a></i>: Sakarya merkezin 12 km kadar uzakta eski Karasu yolu üzerindedir. Doğal ormanlarla çevrilidir. </p><p><a href="/wiki/K%C3%BC%C3%A7%C3%BCkbo%C4%9Faz_g%C3%B6l%C3%BC" class="mw-redirect" title="Küçükboğaz gölü">Küçükboğaz gölü</a>: Karasu-Kocaali yolu üzerinde oluşmuş kıyı set gölüdür. Çevresi mesire yeri olarak değerlendirilir. </p><p><a href="/wiki/G%C3%B6k%C3%A7e%C3%B6ren_G%C3%B6l%C3%BC" title="Gökçeören Gölü">Gökçeören Gölü</a>: 25 ha alana sahip olan göl, merkezin 7–8 km KB yönünde yer almaktaydı. Fazla derin olmayan ve kışın genişleyip yazın çekilen göl 1967 yılında kurutularak tarım arazisine çevrilmiştir. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="İklim"><span id=".C4.B0klim"></span>İklim</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&veaction=edit&section=13" title="Değiştirilen bölüm: İklim" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&action=edit&section=13" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: İklim"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Sakarya ilinin Karadeniz kıyılarında <a href="/wiki/T%C3%BCrkiye%27de_Karadeniz_iklimi" title="Türkiye'de Karadeniz iklimi">Karadeniz iklimi</a>, güney kısmında Marmara tipi <a href="/wiki/Akdeniz_iklimi" title="Akdeniz iklimi">Akdeniz iklimi</a> etkilidir. Kuzeyde fındık yetiştirilirken, güney ilçelerinde bir kısmı zeytin bahçesi olan meyve bahçeleri yaygın olması bunun göstergesidir. İl merkezinin güneyinde yer alan Samanlı dağları ve Keremali dağları Karadeniz iklim etkisinin güneye ulaşmasına engel olur. İlin güney bölümüne <a href="/wiki/%C4%B0znik_G%C3%B6l%C3%BC" title="İznik Gölü">İznik Gölü</a> yönünden Akdeniz hava kütleleri ulaşır. Yağış kuzeyden güneye doğru azalır: Karasu'da 1000 mm, Merkezde 840 mm, Geyve'de 600 mm'ye düşer. Hakim rüzgâr yönü KKB'dır. Bağıl nem ortalaması %72'dir.<sup id="cite_ref-sakarya_16-0" class="reference"><a href="#cite_note-sakarya-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Yıllık sıcaklık ortalaması 14,2 °C'dir. Ocak ayının fazla soğuk olmaması (5.9 °C), Temmuz sıcaklıklarının yüksek olamaması (23.3 °C), yıllık sıcaklık farkının düşük olması (17.4 °C), Karadeniz iklimi etkisindendir. Yağışın mevsimlere dağılışı: %31 kışın, %26 sonbahar, %22 ilkbahar, %21 yaz. Bu dağılım Karadeniz yağış rejiminin özelliklerini yansıtır. Yağışın %95,9'u normal, %3,7'si sağanak şeklindedir. Yıllın 133 günü yağışlıdır.<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><br /> </p> <table class="wikitable collapsible" style="font-size:90%;margin:auto;height:16"> <tbody><tr> <th colspan="14" style="text-align:center;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Nuvola_apps_kweather.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/Nuvola_apps_kweather.svg/15px-Nuvola_apps_kweather.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/Nuvola_apps_kweather.svg/23px-Nuvola_apps_kweather.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/Nuvola_apps_kweather.svg/30px-Nuvola_apps_kweather.svg.png 2x" data-file-width="419" data-file-height="419" /></a></span> <b>Sakarya iklimi</b> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Weather-rain-thunderstorm.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Weather-rain-thunderstorm.svg/15px-Weather-rain-thunderstorm.svg.png" decoding="async" width="15" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Weather-rain-thunderstorm.svg/23px-Weather-rain-thunderstorm.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Weather-rain-thunderstorm.svg/30px-Weather-rain-thunderstorm.svg.png 2x" data-file-width="44" data-file-height="49" /></a></span> </th></tr> <tr style="font-size:90%;"> <th width="190px">Aylar </th> <th width="30px;" abbr="Ocak">Oca </th> <th width="30px;" abbr="Şubat">Şub </th> <th width="30px;" abbr="Mart">Mar </th> <th width="30px;" abbr="Nisan">Nis </th> <th width="30px;" abbr="Mayıs">May </th> <th width="30px;" abbr="Haziran">Haz </th> <th width="30px;" abbr="Temmuz">Tem </th> <th width="30px;" abbr="Ağustos">Ağu </th> <th width="30px;" abbr="Eylül">Eyl </th> <th width="30px;" abbr="Ekim">Eki </th> <th width="30px;" abbr="Kasım">Kas </th> <th width="30px;" abbr="Aralık">Ara </th> <th style="border-left-width:medium">Yıl </th></tr> <tr> <th style="text-align:left; font-size:90%">En yüksek sıcaklık (°C) </th> <th style="text-align:center; background: #FFC000; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">24,2 </th> <th style="text-align:center; background: #FFB000; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">27,1 </th> <th style="text-align:center; background: #FF9000; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">34,0 </th> <th style="text-align:center; background: #FF7820; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">38,0 </th> <th style="text-align:center; background: #FF7820; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">38,0 </th> <th style="text-align:center; background: #FF7820; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">40,4 </th> <th style="text-align:center; background: #FF6850; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">44,0 </th> <th style="text-align:center; background: #FF7040; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">41,8 </th> <th style="text-align:center; background: #FF7820; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">38,6 </th> <th style="text-align:center; background: #FF7820; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">38,6 </th> <th style="text-align:center; background: #FFA000; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">30,2 </th> <th style="text-align:center; background: #FFA000; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">28,5 </th> <th style="text-align:center; background: #FF6850; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal; border-left-width:medium">44,0 </th></tr> <tr> <th style="text-align:left; font-size:90%">Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) </th> <th style="text-align:center; background: #E0FF80; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">9,7 </th> <th style="text-align:center; background: #FFFF80; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">10,9 </th> <th style="text-align:center; background: #FFF060; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">13,6 </th> <th style="text-align:center; background: #FFE040; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">18,8 </th> <th style="text-align:center; background: #FFC000; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">23,4 </th> <th style="text-align:center; background: #FFB000; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">27,5 </th> <th style="text-align:center; background: #FFA000; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">29,3 </th> <th style="text-align:center; background: #FFA000; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">29,4 </th> <th style="text-align:center; background: #FFB000; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">26,2 </th> <th style="text-align:center; background: #FFD020; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">21,2 </th> <th style="text-align:center; background: #FFE040; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">16,6 </th> <th style="text-align:center; background: #FFFF80; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">11,9 </th> <th style="text-align:center; background: #FFD020; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal; border-left-width:medium;">19,8 </th></tr> <tr> <th style="text-align:left; font-size:90%">Ortalama sıcaklık (°C) </th> <th style="text-align:center; background: #C0FF80; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">6,1 </th> <th style="text-align:center; background: #C0FF80; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">6,6 </th> <th style="text-align:center; background: #E0FF80; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">8,5 </th> <th style="text-align:center; background: #FFFF80; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">12,9 </th> <th style="text-align:center; background: #FFE040; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">17,4 </th> <th style="text-align:center; background: #FFD020; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">21,5 </th> <th style="text-align:center; background: #FFC000; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">23,4 </th> <th style="text-align:center; background: #FFC000; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">23,2 </th> <th style="text-align:center; background: #FFD020; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">19,5 </th> <th style="text-align:center; background: #FFF060; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">15,4 </th> <th style="text-align:center; background: #FFFF80; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">11,5 </th> <th style="text-align:center; background: #E0FF80; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">8,2 </th> <th style="text-align:center; background: #FFF060; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal; border-left-width:medium;">14,5 </th></tr> <tr> <th style="text-align:left; font-size:90%">Ortalama en düşük sıcaklık (°C) </th> <th style="text-align:center; background: #A0FF80; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">2,9 </th> <th style="text-align:center; background: #A0FF80; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">3,1 </th> <th style="text-align:center; background: #A0FF80; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">4,4 </th> <th style="text-align:center; background: #E0FF80; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">8,1 </th> <th style="text-align:center; background: #FFFF80; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">12,1 </th> <th style="text-align:center; background: #FFF060; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">15,7 </th> <th style="text-align:center; background: #FFE040; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">17,8 </th> <th style="text-align:center; background: #FFE040; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">17,8 </th> <th style="text-align:center; background: #FFF060; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">14,3 </th> <th style="text-align:center; background: #FFFF80; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">10,9 </th> <th style="text-align:center; background: #C0FF80; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">7,4 </th> <th style="text-align:center; background: #C0FF80; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">4,9 </th> <th style="text-align:center; background: #E0FF80; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal; border-left-width:medium;">9,9 </th></tr> <tr> <th style="text-align:left; font-size:90%">En düşük sıcaklık (°C) </th> <th style="text-align:center; background: #60F0FF; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">−14,5 </th> <th style="text-align:center; background: #80FFFF; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">−13,5 </th> <th style="text-align:center; background: #80FFC0; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">−7,3 </th> <th style="text-align:center; background: #80FFA0; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">−2,4 </th> <th style="text-align:center; background: #A0FF80; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">2,0 </th> <th style="text-align:center; background: #C0FF80; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">6,1 </th> <th style="text-align:center; background: #E0FF80; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">8,7 </th> <th style="text-align:center; background: #E0FF80; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">7,8 </th> <th style="text-align:center; background: #C0FF80; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">5,4 </th> <th style="text-align:center; background: #80FF80; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">−0,6 </th> <th style="text-align:center; background: #80FFC0; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">−6,6 </th> <th style="text-align:center; background: #80FFE0; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">−9,1 </th> <th style="text-align:center; background: #60F0FF; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal; border-left-width:medium;">−14,5 </th></tr> <tr> <th style="text-align:left; font-size:90%">Ortalama yağış (mm) </th> <th style="text-align:center; background: #60A0FF; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">93,6 </th> <th style="text-align:center; background: #80C0FF; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">75,4 </th> <th style="text-align:center; background: #80C0FF; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">75,9 </th> <th style="text-align:center; background: #A0E0FF; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">59,1 </th> <th style="text-align:center; background: #B0F0FF; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">49,9 </th> <th style="text-align:center; background: #90D0FF; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">69,6 </th> <th style="text-align:center; background: #B0F0FF; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">48,6 </th> <th style="text-align:center; background: #B0F0FF; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">45,2 </th> <th style="text-align:center; background: #A0E0FF; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">54,0 </th> <th style="text-align:center; background: #80C0FF; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">79,6 </th> <th style="text-align:center; background: #80C0FF; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">77,8 </th> <th style="text-align:center; background: #5090FF; color:#000000; font-size:85%;font-weight:normal;">105,9 </th> <th style="text-align:center; background: #788CFF; color:#000000; font-size:85%; font-weight:normal; border-left-width:medium;">834,6 </th></tr> <tr> <td colspan="14" style="text-align:center; font-size:90%; background: #FFFFFF; color:#000000"><i>Kaynak: <a href="/wiki/Meteoroloji_Genel_M%C3%BCd%C3%BCrl%C3%BC%C4%9F%C3%BC" title="Meteoroloji Genel Müdürlüğü">Meteoroloji Genel Müdürlüğü</a><sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></i> </td></tr></tbody></table> <table style="margin:0.5em;float:right;clear:both;text-align:center;border:solid 1px silver" cellspacing="0" cellpadding="0"> <tbody><tr><th colspan="12" style="padding:2px;"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:%C4%B0klim_diyagram%C4%B1/bilgi" class="mw-redirect" title="Şablon:İklim diyagramı/bilgi">İklim diyagramı</a>: Sakarya </th></tr> <tr> <td>O</td><td>Ş</td><td>M</td><td>N</td><td>M</td><td>H</td><td>T</td><td>A</td><td>E</td><td>E</td><td>K</td><td>A</td> </tr><tr> <td><div style="width:1.6em;height:17em;position:relative;z-index:100;padding:0;margin:0"> <div style="height:6em;bottom:2em;width:1.6em;position:absolute;left:0;border-top:dotted 1px #cba;border-bottom:dotted 1px #abc;z-index:1;padding:0;margin:0"> </div> <div style="background:#ace;position:absolute;bottom:2em;left:.4em;width:.8em;height:1.88em;z-index:3;overflow:hidden"> </div> <div style="color:blue;position:absolute;bottom:.5em;left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center"><small>94 </small></div> <div style="overflow:hidden;background:#e44;position:absolute;left:.4em;width:0.8em;z-index:4;bottom:8.58em;height:1.36em;"> </div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:9.94em; left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center;z-index:4"><small>10</small></div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:7.08em; left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center;z-index:4"><small>3</small></div> </div></td> <td><div style="width:1.6em;height:17em;position:relative;z-index:100;padding:0;margin:0"> <div style="height:6em;bottom:2em;width:1.6em;position:absolute;left:0;border-top:dotted 1px #cba;border-bottom:dotted 1px #abc;z-index:1;padding:0;margin:0"> </div> <div style="background:#ace;position:absolute;bottom:2em;left:.4em;width:.8em;height:1.5em;z-index:3;overflow:hidden"> </div> <div style="color:blue;position:absolute;bottom:.5em;left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center"><small>75 </small></div> <div style="overflow:hidden;background:#e44;position:absolute;left:.4em;width:0.8em;z-index:4;bottom:8.62em;height:1.56em;"> </div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:10.18em; left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center;z-index:4"><small>11</small></div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:7.12em; left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center;z-index:4"><small>3</small></div> </div></td> <td><div style="width:1.6em;height:17em;position:relative;z-index:100;padding:0;margin:0"> <div style="height:6em;bottom:2em;width:1.6em;position:absolute;left:0;border-top:dotted 1px #cba;border-bottom:dotted 1px #abc;z-index:1;padding:0;margin:0"> </div> <div style="background:#ace;position:absolute;bottom:2em;left:.4em;width:.8em;height:1.52em;z-index:3;overflow:hidden"> </div> <div style="color:blue;position:absolute;bottom:.5em;left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center"><small>76 </small></div> <div style="overflow:hidden;background:#e44;position:absolute;left:.4em;width:0.8em;z-index:4;bottom:8.88em;height:1.84em;"> </div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:10.72em; left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center;z-index:4"><small>14</small></div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:7.38em; left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center;z-index:4"><small>4</small></div> </div></td> <td><div style="width:1.6em;height:17em;position:relative;z-index:100;padding:0;margin:0"> <div style="height:6em;bottom:2em;width:1.6em;position:absolute;left:0;border-top:dotted 1px #cba;border-bottom:dotted 1px #abc;z-index:1;padding:0;margin:0"> </div> <div style="background:#ace;position:absolute;bottom:2em;left:.4em;width:.8em;height:1.18em;z-index:3;overflow:hidden"> </div> <div style="color:blue;position:absolute;bottom:.5em;left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center"><small>59 </small></div> <div style="overflow:hidden;background:#e44;position:absolute;left:.4em;width:0.8em;z-index:4;bottom:9.62em;height:2.14em;"> </div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:11.76em; left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center;z-index:4"><small>19</small></div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:8.12em; left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center;z-index:4"><small>8</small></div> </div></td> <td><div style="width:1.6em;height:17em;position:relative;z-index:100;padding:0;margin:0"> <div style="height:6em;bottom:2em;width:1.6em;position:absolute;left:0;border-top:dotted 1px #cba;border-bottom:dotted 1px #abc;z-index:1;padding:0;margin:0"> </div> <div style="background:#ace;position:absolute;bottom:2em;left:.4em;width:.8em;height:1em;z-index:3;overflow:hidden"> </div> <div style="color:blue;position:absolute;bottom:.5em;left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center"><small>50 </small></div> <div style="overflow:hidden;background:#e44;position:absolute;left:.4em;width:0.8em;z-index:4;bottom:10.42em;height:2.26em;"> </div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:12.68em; left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center;z-index:4"><small>23</small></div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:8.92em; left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center;z-index:4"><small>12</small></div> </div></td> <td><div style="width:1.6em;height:17em;position:relative;z-index:100;padding:0;margin:0"> <div style="height:6em;bottom:2em;width:1.6em;position:absolute;left:0;border-top:dotted 1px #cba;border-bottom:dotted 1px #abc;z-index:1;padding:0;margin:0"> </div> <div style="background:#ace;position:absolute;bottom:2em;left:.4em;width:.8em;height:1.4em;z-index:3;overflow:hidden"> </div> <div style="color:blue;position:absolute;bottom:.5em;left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center"><small>70 </small></div> <div style="overflow:hidden;background:#e44;position:absolute;left:.4em;width:0.8em;z-index:4;bottom:11.14em;height:2.36em;"> </div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:13.5em; left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center;z-index:4"><small>28</small></div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:9.64em; left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center;z-index:4"><small>16</small></div> </div></td> <td><div style="width:1.6em;height:17em;position:relative;z-index:100;padding:0;margin:0"> <div style="height:6em;bottom:2em;width:1.6em;position:absolute;left:0;border-top:dotted 1px #cba;border-bottom:dotted 1px #abc;z-index:1;padding:0;margin:0"> </div> <div style="background:#ace;position:absolute;bottom:2em;left:.4em;width:.8em;height:0.98em;z-index:3;overflow:hidden"> </div> <div style="color:blue;position:absolute;bottom:.5em;left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center"><small>49 </small></div> <div style="overflow:hidden;background:#e44;position:absolute;left:.4em;width:0.8em;z-index:4;bottom:11.56em;height:2.3em;"> </div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:13.86em; left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center;z-index:4"><small>29</small></div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:10.06em; left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center;z-index:4"><small>18</small></div> </div></td> <td><div style="width:1.6em;height:17em;position:relative;z-index:100;padding:0;margin:0"> <div style="height:6em;bottom:2em;width:1.6em;position:absolute;left:0;border-top:dotted 1px #cba;border-bottom:dotted 1px #abc;z-index:1;padding:0;margin:0"> </div> <div style="background:#ace;position:absolute;bottom:2em;left:.4em;width:.8em;height:0.9em;z-index:3;overflow:hidden"> </div> <div style="color:blue;position:absolute;bottom:.5em;left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center"><small>45 </small></div> <div style="overflow:hidden;background:#e44;position:absolute;left:.4em;width:0.8em;z-index:4;bottom:11.56em;height:2.32em;"> </div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:13.88em; left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center;z-index:4"><small>29</small></div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:10.06em; left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center;z-index:4"><small>18</small></div> </div></td> <td><div style="width:1.6em;height:17em;position:relative;z-index:100;padding:0;margin:0"> <div style="height:6em;bottom:2em;width:1.6em;position:absolute;left:0;border-top:dotted 1px #cba;border-bottom:dotted 1px #abc;z-index:1;padding:0;margin:0"> </div> <div style="background:#ace;position:absolute;bottom:2em;left:.4em;width:.8em;height:1.08em;z-index:3;overflow:hidden"> </div> <div style="color:blue;position:absolute;bottom:.5em;left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center"><small>54 </small></div> <div style="overflow:hidden;background:#e44;position:absolute;left:.4em;width:0.8em;z-index:4;bottom:10.86em;height:2.38em;"> </div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:13.24em; left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center;z-index:4"><small>26</small></div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:9.36em; left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center;z-index:4"><small>14</small></div> </div></td> <td><div style="width:1.6em;height:17em;position:relative;z-index:100;padding:0;margin:0"> <div style="height:6em;bottom:2em;width:1.6em;position:absolute;left:0;border-top:dotted 1px #cba;border-bottom:dotted 1px #abc;z-index:1;padding:0;margin:0"> </div> <div style="background:#ace;position:absolute;bottom:2em;left:.4em;width:.8em;height:1.6em;z-index:3;overflow:hidden"> </div> <div style="color:blue;position:absolute;bottom:.5em;left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center"><small>80 </small></div> <div style="overflow:hidden;background:#e44;position:absolute;left:.4em;width:0.8em;z-index:4;bottom:10.18em;height:2.04em;"> </div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:12.22em; left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center;z-index:4"><small>21</small></div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:8.68em; left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center;z-index:4"><small>11</small></div> </div></td> <td><div style="width:1.6em;height:17em;position:relative;z-index:100;padding:0;margin:0"> <div style="height:6em;bottom:2em;width:1.6em;position:absolute;left:0;border-top:dotted 1px #cba;border-bottom:dotted 1px #abc;z-index:1;padding:0;margin:0"> </div> <div style="background:#ace;position:absolute;bottom:2em;left:.4em;width:.8em;height:1.56em;z-index:3;overflow:hidden"> </div> <div style="color:blue;position:absolute;bottom:.5em;left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center"><small>78 </small></div> <div style="overflow:hidden;background:#e44;position:absolute;left:.4em;width:0.8em;z-index:4;bottom:9.48em;height:1.84em;"> </div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:11.32em; left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center;z-index:4"><small>17</small></div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:7.98em; left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center;z-index:4"><small>7</small></div> </div></td> <td><div style="width:1.6em;height:17em;position:relative;z-index:100;padding:0;margin:0"> <div style="height:6em;bottom:2em;width:1.6em;position:absolute;left:0;border-top:dotted 1px #cba;border-bottom:dotted 1px #abc;z-index:1;padding:0;margin:0"> </div> <div style="background:#ace;position:absolute;bottom:2em;left:.4em;width:.8em;height:2.12em;z-index:3;overflow:hidden"> </div> <div style="color:blue;position:absolute;bottom:.5em;left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center"><small>106 </small></div> <div style="overflow:hidden;background:#e44;position:absolute;left:.4em;width:0.8em;z-index:4;bottom:8.98em;height:1.4em;"> </div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:10.38em; left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center;z-index:4"><small>12</small></div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:7.48em; left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center;z-index:4"><small>5</small></div> </div></td> </tr> <tr><td colspan="12" style="padding:2px;text-align:left;font-size:85%;line-height:120%"><span style="color:red">sıcaklık (°C)</span> • <span style="color:blue">yağış (mm)</span></td></tr> </tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bitki_örtüsü"><span id="Bitki_.C3.B6rt.C3.BCs.C3.BC"></span>Bitki örtüsü</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&veaction=edit&section=14" title="Değiştirilen bölüm: Bitki örtüsü" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&action=edit&section=14" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Bitki örtüsü"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Sakarya'da iklimin etkisiyle nemcil Karadeniz Ormanları hakimdir. İl topraklarının %37'si (179.516,5 ha) korunmuş, %5'i (23.191,5 ha) bozulmuş olmak üzere %42'si (202.708,0 ha) orman alanıdır.<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ağaç türlerinden; <a href="/wiki/Kay%C4%B1n" title="Kayın">kayın</a>, <a href="/wiki/G%C3%BCrgen" title="Gürgen">gürgen</a>, <a href="/wiki/Me%C5%9Fe" title="Meşe">meşe</a>, <a href="/wiki/Di%C5%9Fbudak" title="Dişbudak">dişbudak</a>, <a href="/wiki/Kestane" title="Kestane">kestane</a>, <a href="/wiki/Ihlamur" title="Ihlamur">ıhlamur</a>, <a href="/wiki/Kavak" title="Kavak">kavak</a>, <a href="/wiki/K%C4%B1z%C4%B1la%C4%9Fa%C3%A7" title="Kızılağaç">kızılağaç</a>, bulunur. Ağaççık ve <a href="/wiki/%C3%87al%C4%B1" title="Çalı">çalı</a> türlerinden; <a href="/wiki/Taflan" class="mw-redirect" title="Taflan">taflan</a>, <a href="/wiki/Defne" title="Defne">defne</a>, <a href="/wiki/%C3%9Cvez_(bitki)" title="Üvez (bitki)">üvez</a>, <a href="/wiki/K%C4%B1z%C4%B1lc%C4%B1k" title="Kızılcık">kızılcık</a>, <a href="/wiki/Ormang%C3%BCl%C3%BC" class="mw-redirect" title="Ormangülü">ormangülü</a>, <a href="/wiki/%C5%9Eim%C5%9Fir" title="Şimşir">şimşir</a>, yabani fındık, <a href="/wiki/M%C3%BCrver" class="mw-redirect" title="Mürver">mürver</a>, <a href="/wiki/Kocayemi%C5%9F" class="mw-redirect" title="Kocayemiş">kocayemiş</a> bulunur. Orman alanının dışında az da olsa makiler bulunur. <a href="/wiki/Maki" title="Maki">Maki</a> türlerinden; <a href="/wiki/Kocayemi%C5%9F" class="mw-redirect" title="Kocayemiş">kocayemiş</a>, <a href="/wiki/%C5%9Eim%C5%9Fir" title="Şimşir">şimşir</a>, <a href="/wiki/Barut_a%C4%9Fac%C4%B1" title="Barut ağacı">akdiken</a>, <a href="/wiki/Ard%C4%B1%C3%A7" title="Ardıç">ardıç</a>, <a href="/wiki/%C3%87obanp%C3%BCsk%C3%BCl%C3%BC" class="mw-redirect" title="Çobanpüskülü">çobanpüskülü</a>, <a href="/wiki/Kermez_me%C5%9Fesi" class="mw-redirect" title="Kermez meşesi">kermez meşesi</a>, <a href="/wiki/B%C3%B6%C4%9F%C3%BCrtlen" title="Böğürtlen">böğürtlen</a>, dikenli mersin, <a href="/wiki/Ay%C4%B1_%C3%BCz%C3%BCm%C3%BC" class="mw-redirect" title="Ayı üzümü">ayı üzümü</a> ve <a href="/wiki/Ormang%C3%BCl%C3%BC" class="mw-redirect" title="Ormangülü">ormangülü</a> yetişir.<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Sakarya ormanlarında yaban hayvanlarından; geyik, karaca, ayı, kurt, domuz, tilki, çakal, sansar, porsuk, tavşan, sülün, keklik, bıldırcın, üveyik, güvercin, sığırcık, kirpi, saksağan, şahin, doğan, baykuş, yaban kazı, ördek yaşar. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Yer_bilimi">Yer bilimi</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&veaction=edit&section=15" title="Değiştirilen bölüm: Yer bilimi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&action=edit&section=15" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Yer bilimi"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Sakarya'da kuzey-güney doğrultuda; Batı Pontid, Armutlu-Almacık-Arkotdağ ile Sakarya zonu birimleri bulunur. Batı Pontid zonunda; <a href="/wiki/Paleozoyik" title="Paleozoyik">Paleozoyik</a>, Permo-Triyas, Genç Kampaniyen-Orta <a href="/wiki/Eosen" title="Eosen">Eosen</a> yaşlı kırıntılar, karbonatlar, volkanitler bulunur. Bu zamanlarda oluşan kaya grupları açısal uyumsuzlukla sıralanırlar. Gurupların temeli <a href="/wiki/Ordovisyen" class="mw-redirect" title="Ordovisyen">Ordovisyen</a> zamanlı sığ deniz, delta çökelleri (Kocadöngel formasyonu), bunun üzerinde akarsu çökelleri (Kurtköy formasyonu) ile sığ deniz çökeli olan kumtaşı şeyller oluşturur. Ferizli formasyonu yoğun demir mineralleri bulunan <a href="/wiki/Lag%C3%BCn" title="Lagün">lagün</a>-<a href="/wiki/%C5%9Eelf" class="mw-redirect" title="Şelf">şelf</a> çökellerini temsil eden karbonat ve kırıntılardan oluşur. Tüm birimler <a href="/wiki/Miyosen" title="Miyosen">miyosen</a> yaşlı <a href="/wiki/Bazalt" title="Bazalt">bazalt</a>, <a href="/wiki/Pliyosen" title="Pliyosen">Pliyosen</a> yaşlı kırıntılar, yamaç molozu ile <a href="/wiki/Al%C3%BCvyon" title="Alüvyon">alüvyonlarla</a> örtülüdür.<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>İlde 1. jeolojik zamandaki <a href="/wiki/Hersiniyen_da%C4%9Folu%C5%9Fumu" class="mw-redirect" title="Hersiniyen dağoluşumu">Hersiniyen dağ oluşumu</a> ve 3. zamandaki <a href="/wiki/Alpin_Orojenezi" title="Alpin Orojenezi">Alpin Orojenezi</a> etkili olmuştur. Hersiniyen kıvrımları Devoniyen ve Silüriyen tortulları üzerinde gerçekleşmiştir. Güneyde <a href="/wiki/Metamorfizma" title="Metamorfizma">metamorfizma</a> oluşmuş, kuzeyde metamorfizma çok az görülmüştür.<sup id="cite_ref-icdr_22-0" class="reference"><a href="#cite_note-icdr-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>İl genelinde Alp orojenezi <a href="/wiki/Kuaterner" class="mw-redirect" title="Kuaterner">Kuaternere</a> kadar sürmüştür. Tektonik etkilerle <a href="/wiki/Adapazar%C4%B1_Ovas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Adapazarı Ovası">Adapazarı Ovası</a> çökmüş, <a href="/wiki/Kuzey_Anadolu_Fay%C4%B1" class="mw-redirect" title="Kuzey Anadolu Fayı">Kuzey Anadolu Fayı</a> bu devirde oluşmuştur. Fayın güneyindeki bloklar çökmüş, kuzey taraflar yükselmiştir. Fay hareketleri neticesinde Adapazarı ovası sürekli çökmekte olan sübsidans havza haline gelmiştir.<sup id="cite_ref-icdr_22-1" class="reference"><a href="#cite_note-icdr-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> İzmit körfezinden Hendek'e kadar devam eden geniş düzlük alan nehir çökelleriyle kaplıdır. Sakarya merkez, <a href="/wiki/Sakarya_Nehri" class="mw-redirect" title="Sakarya Nehri">Sakarya Nehri</a>, <a href="/wiki/%C3%87ark_Suyu" title="Çark Suyu">Çark Suyu</a>, Mudurnu Çayı, Uludere'nin getirdiği bu nehir çökelleri üzerinde kurulmuştur. <a href="/wiki/Adapazar%C4%B1_Ovas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Adapazarı Ovası">Adapazarı Ovasının</a> kuzey kenarlarında dik kenarlı tepeler başlar. Ovanın güney ve kuzeyinde bulunan aynı seviyedeki tabakaların yaş ve yapılarının farklı olması ovanın tektonik çöküntü alanı (<a href="/wiki/Graben" title="Graben">graben</a>) olduğunun göstergesidir.<sup id="cite_ref-icdr_22-2" class="reference"><a href="#cite_note-icdr-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Doğal_afetler"><span id="Do.C4.9Fal_afetler"></span>Doğal afetler</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&veaction=edit&section=16" title="Değiştirilen bölüm: Doğal afetler" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&action=edit&section=16" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Doğal afetler"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:DIzmit_moletrack.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/DIzmit_moletrack.jpg/200px-DIzmit_moletrack.jpg" decoding="async" width="200" height="299" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/0d/DIzmit_moletrack.jpg 1.5x" data-file-width="234" data-file-height="350" /></a><figcaption><a href="/wiki/1999_G%C3%B6lc%C3%BCk_depremi" title="1999 Gölcük depremi">1999 Gölcük depremi</a> sonucu oluşmuş yer kırığı</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Deprem">Deprem</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&veaction=edit&section=17" title="Değiştirilen bölüm: Deprem" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&action=edit&section=17" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Deprem"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Sakarya <a href="/wiki/Kuzey_Anadolu_Fay_Hatt%C4%B1" title="Kuzey Anadolu Fay Hattı">Kuzey Anadolu Fay Hattı</a> üzerinde yer aldığı için 1. derece deprem bölgesidir. Arazinin genç nehir çökellerinden oluşur ve yer altı suyu seviyesi yüksektir. Bu iki olgu zemin sıvılaşmasına neden olmakta ve depremin etkisini artırmaktadır.<sup id="cite_ref-icdr_22-3" class="reference"><a href="#cite_note-icdr-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Tarihte önemli depremlerden zarar görmüştür:<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <ul><li><a href="/wiki/1943_Adapazar%C4%B1-Hendek_depremi" title="1943 Adapazarı-Hendek depremi">1943 Adapazarı - Hendek Depremi</a>:<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 6.6 <a href="/wiki/Mw" class="mw-redirect" title="Mw">Mw</a> şiddetindeki deprem 360 kişinin ölmesine yol açmıştır. Adapazarı bu depremde önemli ölçüde zarar görmüştür.</li> <li><a href="/wiki/1957_Abant_Depremi" class="mw-redirect" title="1957 Abant Depremi">1957 Abant Depremi</a>: Sakarya'yı da etkileyen 7,1 <a href="/wiki/Mw" class="mw-redirect" title="Mw">Mw</a> şiddetindeki deprem 26 Mayıs saat 08.33'te oluşmuştur.</li> <li><a href="/w/index.php?title=1967_Akyaz%C4%B1_Depremi&action=edit&redlink=1" class="new" title="1967 Akyazı Depremi (sayfa mevcut değil)">1967 Akyazı Depremi</a>: 30.07.1967 tarihinde merkez üssü Akyazı olan depremin şiddeti 6.0 <a href="/wiki/Mw" class="mw-redirect" title="Mw">Mw</a>'dır.</li> <li><a href="/wiki/1967_Mudurnu_Depremi" class="mw-redirect" title="1967 Mudurnu Depremi">1967 Mudurnu Depremi</a>: Merkez üssü <a href="/wiki/Mudurnu" title="Mudurnu">Mudurnu</a> olmasına rağmen en fazla zararı Adapazarı'na verdiği için 1967 Sakarya Depremi olarak bilinir. 22 Temmuz Cumartesi günü 18.58'de 6.8 <a href="/wiki/Mw" class="mw-redirect" title="Mw">Mw</a> büyüklüğündeki depremin yıkıcı etkisi <a href="/wiki/Mercalli_%C5%9Fiddet_%C3%B6l%C3%A7e%C4%9Fi" title="Mercalli şiddet ölçeği">Mercalli şiddet ölçeği</a> VIII-IX derecedir. Deprem İzmit, Ankara, Eskişehir, Bolu ve İstanbul'da hissedildi.<sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><a href="/wiki/1999_G%C3%B6lc%C3%BCk_depremi" title="1999 Gölcük depremi">1999 Gölcük depremi</a>: 17 Ağustos 1999 sabahı, 03.02'de gerçekleşen, <a href="/wiki/Kocaeli" title="Kocaeli">Kocaeli</a>/<a href="/wiki/G%C3%B6lc%C3%BCk" title="Gölcük">Gölcük</a> merkezli Richter ölçeğine göre 7,5 <a href="/wiki/Mw" class="mw-redirect" title="Mw">Mw</a> büyüklüğünde gerçekleşen depremdir. Deprem tüm Marmara'da olduğu gibi Sakarya'da da büyük çapta can ve mal kaybına neden olmuştur.<sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><a href="/wiki/1999_D%C3%BCzce_depremi" title="1999 Düzce depremi">1999 Düzce depremi</a>: 1999 Düzce Depremi, 12 Kasım 1999 Cuma günü saat 18.57'de 7.2 <a href="/wiki/Mw" class="mw-redirect" title="Mw">Mw</a> ve merkez üssü Düzce olan 30 saniye süren deprem Sakarya'da etkili olmuştur. <a href="/wiki/1999_G%C3%B6lc%C3%BCk_depremi" title="1999 Gölcük depremi">1999 Gölcük depreminden</a> yaklaşık dört ay sonra olması özellikle hasarlı yapıların yıkılmasına neden olmuştur.</li> <li><a href="/w/index.php?title=2000_Akyaz%C4%B1_Depremi&action=edit&redlink=1" class="new" title="2000 Akyazı Depremi (sayfa mevcut değil)">2000 Akyazı Depremi</a>: 23 Ağustos 2000 tarihinde, 5.2 <a href="/wiki/Mw" class="mw-redirect" title="Mw">Mw</a> şiddetinde, <a href="/wiki/1999_G%C3%B6lc%C3%BCk_depremi" title="1999 Gölcük depremi">1999 Gölcük depreminin</a> artçısı olduğu düşünülen depremdir. Deprem dış merkezi fazla yerleşimin olmadığı alanda bulunduğundan zararı olmamıştır.<sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Su_baskını_olayları"><span id="Su_bask.C4.B1n.C4.B1_olaylar.C4.B1"></span>Su baskını olayları</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&veaction=edit&section=18" title="Değiştirilen bölüm: Su baskını olayları" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&action=edit&section=18" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Su baskını olayları"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>İlde yer alan Sakarya Nehri, Mudurnu Çayı, Darıçayırı Deresi, gibi akarsular zaman zaman taşkınlara neden olmaktadır. Ani sağanak yağış ve kar erimelerinde seller oluşmaktadır.<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Kıyı_erozyonu"><span id="K.C4.B1y.C4.B1_erozyonu"></span>Kıyı erozyonu</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&veaction=edit&section=19" title="Değiştirilen bölüm: Kıyı erozyonu" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&action=edit&section=19" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Kıyı erozyonu"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Özellikle son yıllarda Karasu limanı yapımından sonra <a href="/wiki/Karasu" title="Karasu">Karasu</a> sahilinde dar bir kıyı şeridinde şiddetli olarak görülmektedir. Liman yapımından sonra<sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> kıyı kenar çizgisi içine yapılmış evler yıkıldı.<sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Bu süreçte kıyının 100 metreye yakın gerilediği tespit edilmiştir. Önlem olarak önce kıyıya dik mendirekler yapıldı.<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Fayda etmediği görülünce yeni bir kararla kıyıya paralel açıkta mendirekler yapılmaya başlandı. Kararı alınan 27 mendirekten 7'si yapıldı, yapılanların erozyonu durdurduğu görüldü.<sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">[</span>34<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Nüfus"><span id="N.C3.BCfus"></span>Nüfus</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&veaction=edit&section=20" title="Değiştirilen bölüm: Nüfus" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&action=edit&section=20" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Nüfus"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Sakarya bölgesi 19. yüzyıl boyunca üç büyük savaşın sebep olduğu <a href="/wiki/Muhacir" title="Muhacir">muhacir</a> akınına uğramıştır. <a href="/wiki/K%C4%B1r%C4%B1m_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Kırım Savaşı">1853-56 Kırım savaşı</a>, <a href="/wiki/%C5%9Eeyh_%C5%9Eamil" title="Şeyh Şamil">Şeyh Şamil</a>'in mücadelesi <a href="/wiki/Kafkas_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Kafkas Savaşı">1850-1860 Kafkas Savaşı</a>, <a href="/wiki/93_harbi" class="mw-redirect" title="93 harbi">1877-78 Osmanlı-Rus harbi</a> Sakarya'nın bağlı bulunduğu İzmit mutasarrıflığına yoğun göçe sebep olmuştur.<sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Sakarya ilinde demografik yapısı şu unsurlardan oluşmaktadır: Yerli halktan <a href="/wiki/Manavlar" title="Manavlar">Manavlar</a>, <a href="/wiki/Y%C3%B6r%C3%BCk" class="mw-redirect" title="Yörük">Yörükler</a>, <a href="/wiki/Kafkasya" title="Kafkasya">Kafkasya</a> halklarından; <a href="/wiki/%C3%87erkesler" title="Çerkesler">Çerkesler</a>, <a href="/wiki/Abhazlar" title="Abhazlar">Abhazlar</a>, <a href="/wiki/Acarlar" class="mw-redirect" title="Acarlar">Acaralı Gürcü</a>, Mohti <a href="/wiki/Lazlar" title="Lazlar">Lazlar</a>, <a href="/wiki/Hem%C5%9Finli" class="mw-redirect" title="Hemşinli">Hemşinliler</a>, <a href="/wiki/K%C4%B1r%C4%B1m_Tatarlar%C4%B1" title="Kırım Tatarları">Kırım Tatarları</a>, Balkanlar ve Rumeli göçmenleri; <a href="/wiki/Bosnal%C4%B1lar" title="Bosnalılar">Bosnalı</a>, <a href="/wiki/Arnavutlar" title="Arnavutlar">Arnavut</a>, <a href="/wiki/Pomak" class="mw-redirect" title="Pomak">Pomak</a>, <a href="/wiki/S%C4%B1rplar" title="Sırplar">Sırp</a> ve Bulgaristan ile Yunanistan'dan göçen <i><a href="/wiki/Muhacir" title="Muhacir">Muhacirler</a></i>. Doğu Karadeniz'den gelen <a href="/wiki/Karadenizli" class="mw-redirect" title="Karadenizli">Karadenizliler</a>, <a href="/w/index.php?title=Abdallar_(T%C3%BCrkiye)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Abdallar (Türkiye) (sayfa mevcut değil)">Abdallar</a>, <a href="/wiki/Romanlar" class="mw-redirect" title="Romanlar">Romanlar</a>, az miktar da olsa <a href="/wiki/Rum" title="Rum">Rum</a>, <a href="/wiki/Ermeniler" title="Ermeniler">Ermeni</a>, <a href="/wiki/Araplar" title="Araplar">Arap</a> bulunmaktadır. Hemen tamamını Müslüman nüfusun oluşturduğu halkın; %93,1 Hanefi, %3,6 Alevi, %3,3 Şafii mezhebine mensuptur.<sup id="cite_ref-issuu_37-0" class="reference"><a href="#cite_note-issuu-37"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Nüfusun ilk yerleştirilmesi sırasında zorunlu iskân siyaseti uygulanmıştır. Farklı etnik gruplar karışık yerleştirilmiştir. Daha sonra bu siyaset terk edilse de, yeni muhacirler yakınlarının yanlarına yerleştiklerinden, kendi kültürlerini yaşamış, bir bütünleşme gerçekleşmemiştir. 1950'li yıllardan sonra Sakarya'nın gelişen ulusal ulaşım ağının üzerinde bulunması, köyden kente göç, şehir merkezlerinde yeni iş alanlarının oluşması bütünleşmeyi başlatmıştır. 1999 depremi Sakaryalıların bütünleşmesinde yeni bir ivme kazandırmıştır. <a href="/wiki/Tarakl%C4%B1" title="Taraklı">Taraklı</a>, <a href="/wiki/Geyve" title="Geyve">Geyve</a>, <a href="/wiki/Pamukova" title="Pamukova">Pamukova</a> ve <a href="/wiki/Kaynarca,_Sakarya" class="mw-redirect" title="Kaynarca, Sakarya">Kaynarca</a>'da muhacirlerin fazla olmaması geleneksel <a href="/wiki/Manavlar" title="Manavlar">Manav</a> kültürünün değişmeden zamanımıza kadar gelmesini sağlamıştır.<sup id="cite_ref-issuu_37-1" class="reference"><a href="#cite_note-issuu-37"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Çok kültürlü yapı; yemek kültürü, evlenme, ölüm, sünnet törenlerinde, halk oyunlarında, geleneksel el sanatlarında kendini gösterir. İlde yapılan dokuz yüzden fazla yemek türü bu çeşitliliğin bir başka göstergesidir. </p><p><a href="/wiki/%C3%87erkesler" title="Çerkesler">Çerkes</a>, <a href="/wiki/Abhaz" class="mw-redirect" title="Abhaz">Abhaz</a>, <a href="/wiki/Acarlar" class="mw-redirect" title="Acarlar">Acaralı Gürcü</a>, <a href="/wiki/Hem%C5%9Finli" class="mw-redirect" title="Hemşinli">Hemşinli</a>, <a href="/wiki/Bosnal%C4%B1lar" title="Bosnalılar">Bosnalı</a>, <a href="/wiki/Arnavutlar" title="Arnavutlar">Arnavut</a>, <a href="/wiki/Tatar" class="mw-redirect" title="Tatar">Tatar</a>, <a href="/wiki/Roman" title="Roman">Roman</a>, <a href="/wiki/Araplar" title="Araplar">Arap</a>, <a href="/wiki/Muhacir" title="Muhacir">Balkan Muhacirleri</a> zorunlu dış göçle Sakarya'ya gelmişlerdir. Sınırları <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Osmanlı İmparatorluğu">Osmanlı Devleti</a> olarak düşünüldüğünde bu göçler iç göçe daha çok benzer. Türkiye sınırları dışından gelenlerin bazıları önce başka illere yerleşmiş, daha sonra Sakarya'ya gelmiş nüfustan oluşur. </p><p>Sakarya'daki göçlerin bir kısmı ise güncel mevsimlik iç <a href="/wiki/G%C3%B6%C3%A7ebelik" title="Göçebelik">göç</a> olayıdır. Çoğunlukla <a href="/wiki/F%C4%B1nd%C4%B1k" title="Fındık">fındık</a> tarımının yapıldığı <a href="/wiki/Karasu" title="Karasu">Karasu</a>, <a href="/wiki/Kocaali" title="Kocaali">Kocaali</a>, <a href="/wiki/Akyaz%C4%B1" title="Akyazı">Akyazı</a> ve <a href="/wiki/Hendek" title="Hendek">Hendek</a> gibi ilçeler bu göçe muhataptır. Mevsimlik tarım işçilerinin çoğunluğu <a href="/wiki/G%C3%BCneydo%C4%9Fu_Anadolu_B%C3%B6lgesi" title="Güneydoğu Anadolu Bölgesi">Güneydoğu Anadolu Bölgesinden</a> fındık hasadında çalışmaya gelirler. </p><p>Yerleşme amaçlı güncel göçlerden de Sakarya kendine düşen payı almaktadır. 1950'lerde başlayan iç göç, doğudan batıya, iç bölgelerden kıyılara doğrudur. Sakarya'da gelişen sanayisi ve verimli topraklarıyla göçmen çekmektedir. </p><p>2007 rakamlarına göre il nüfusu; %40 Manav, %21 Karadeniz Türkmenleri Çepniler, %9 Balkan ve Rumeli Türkleri, %7 Gürcü, %5 Laz, %4 Kürt, %2 Abhaz, %1 oranında Çerkez, Roman, Boşnak, Arnavut, Yörük kültürüne sahip nüfustan oluşur.<sup id="cite_ref-issuu_37-2" class="reference"><a href="#cite_note-issuu-37"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <table class="toccolours sortable" style="font-size:0.90em; width:; text-align:center; float:"> <tbody><tr> <th colspan="5" style="border-bottom: solid 1px;">Sakarya il nüfus bilgileri </th></tr> <tr> <th data-sort-type="number">Yıl </th> <th data-sort-type="number">Toplam </th> <th data-sort-type="number"><abbr title="Nüfusa göre iller arasındaki sırası">Sıra</abbr> </th> <th><abbr title="Bir önceki nüfus sayımına göre değişim">Fark</abbr> </th> <th><abbr title="İl ve ilçe merkezleri">Şehir</abbr> - <abbr title="Köy ve belde">Kır</abbr> </th></tr> <tr> <td><a href="/wiki/1955_T%C3%BCrkiye_n%C3%BCfus_say%C4%B1m%C4%B1" title="1955 Türkiye nüfus sayımı">1955</a><sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td> <td>297.108</td> <td>38</td> <td></td> <td style="font-size:90%;74.255"><div style="border-style:solid; border-width:0px; border-color:white; background-color:#99CCFF; width:200px; height:1.5em;"><div style="position: absolute; background-color:#E6B8B8;width:50px;height:1.5em;"></div><div style="position:absolute; font-weight:; width:200px; height:1.5em;text-align:left; z-index: 10;">  %25     74.255</div><div style="position:absolute; font-weight:; width:200px; height:1.5em;text-align:right; z-index: 10;">222.853     %75  </div></div> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/1960_T%C3%BCrkiye_n%C3%BCfus_say%C4%B1m%C4%B1" title="1960 Türkiye nüfus sayımı">1960</a><sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td> <td>361.992</td> <td>35</td> <td>%22 <span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/11px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png" decoding="async" width="11" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/17px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/22px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png 2x" data-file-width="700" data-file-height="700" /></span></span></td> <td style="font-size:90%;111.064"><div style="border-style:solid; border-width:0px; border-color:white; background-color:#99CCFF; width:200px; height:1.5em;"><div style="position: absolute; background-color:#E6B8B8;width:62px;height:1.5em;"></div><div style="position:absolute; font-weight:; width:200px; height:1.5em;text-align:left; z-index: 10;">  %31     111.064</div><div style="position:absolute; font-weight:; width:200px; height:1.5em;text-align:right; z-index: 10;">250.928     %69  </div></div> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/1965_T%C3%BCrkiye_n%C3%BCfus_say%C4%B1m%C4%B1" title="1965 Türkiye nüfus sayımı">1965</a><sup id="cite_ref-40" class="reference"><a href="#cite_note-40"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td> <td>404.078</td> <td>34</td> <td>%12 <span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/11px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png" decoding="async" width="11" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/17px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/22px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png 2x" data-file-width="700" data-file-height="700" /></span></span></td> <td style="font-size:90%;124.936"><div style="border-style:solid; border-width:0px; border-color:white; background-color:#99CCFF; width:200px; height:1.5em;"><div style="position: absolute; background-color:#E6B8B8;width:62px;height:1.5em;"></div><div style="position:absolute; font-weight:; width:200px; height:1.5em;text-align:left; z-index: 10;">  %31     124.936</div><div style="position:absolute; font-weight:; width:200px; height:1.5em;text-align:right; z-index: 10;">279.142     %69  </div></div> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/1970_T%C3%BCrkiye_n%C3%BCfus_say%C4%B1m%C4%B1" title="1970 Türkiye nüfus sayımı">1970</a><sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td> <td>459.052</td> <td>32</td> <td>%14 <span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/11px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png" decoding="async" width="11" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/17px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/22px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png 2x" data-file-width="700" data-file-height="700" /></span></span></td> <td style="font-size:90%;152.277"><div style="border-style:solid; border-width:0px; border-color:white; background-color:#99CCFF; width:200px; height:1.5em;"><div style="position: absolute; background-color:#E6B8B8;width:66px;height:1.5em;"></div><div style="position:absolute; font-weight:; width:200px; height:1.5em;text-align:left; z-index: 10;">  %33     152.277</div><div style="position:absolute; font-weight:; width:200px; height:1.5em;text-align:right; z-index: 10;">306.775     %67  </div></div> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/1975_T%C3%BCrkiye_n%C3%BCfus_say%C4%B1m%C4%B1" title="1975 Türkiye nüfus sayımı">1975</a><sup id="cite_ref-42" class="reference"><a href="#cite_note-42"><span class="cite-bracket">[</span>42<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td> <td>495.649</td> <td>32</td> <td>%8 <span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/11px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png" decoding="async" width="11" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/17px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/22px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png 2x" data-file-width="700" data-file-height="700" /></span></span></td> <td style="font-size:90%;172.210"><div style="border-style:solid; border-width:0px; border-color:white; background-color:#99CCFF; width:200px; height:1.5em;"><div style="position: absolute; background-color:#E6B8B8;width:70px;height:1.5em;"></div><div style="position:absolute; font-weight:; width:200px; height:1.5em;text-align:left; z-index: 10;">  %35     172.210</div><div style="position:absolute; font-weight:; width:200px; height:1.5em;text-align:right; z-index: 10;">323.439     %65  </div></div> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/1980_T%C3%BCrkiye_n%C3%BCfus_say%C4%B1m%C4%B1" title="1980 Türkiye nüfus sayımı">1980</a><sup id="cite_ref-43" class="reference"><a href="#cite_note-43"><span class="cite-bracket">[</span>43<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td> <td>548.747</td> <td>32</td> <td>%11 <span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/11px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png" decoding="async" width="11" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/17px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/22px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png 2x" data-file-width="700" data-file-height="700" /></span></span></td> <td style="font-size:90%;195.069"><div style="border-style:solid; border-width:0px; border-color:white; background-color:#99CCFF; width:200px; height:1.5em;"><div style="position: absolute; background-color:#E6B8B8;width:72px;height:1.5em;"></div><div style="position:absolute; font-weight:; width:200px; height:1.5em;text-align:left; z-index: 10;">  %36     195.069</div><div style="position:absolute; font-weight:; width:200px; height:1.5em;text-align:right; z-index: 10;">353.678     %64  </div></div> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/1985_T%C3%BCrkiye_n%C3%BCfus_say%C4%B1m%C4%B1" title="1985 Türkiye nüfus sayımı">1985</a><sup id="cite_ref-44" class="reference"><a href="#cite_note-44"><span class="cite-bracket">[</span>44<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td> <td>610.500</td> <td>31</td> <td>%11 <span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/11px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png" decoding="async" width="11" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/17px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/22px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png 2x" data-file-width="700" data-file-height="700" /></span></span></td> <td style="font-size:90%;227.625"><div style="border-style:solid; border-width:0px; border-color:white; background-color:#99CCFF; width:200px; height:1.5em;"><div style="position: absolute; background-color:#E6B8B8;width:74px;height:1.5em;"></div><div style="position:absolute; font-weight:; width:200px; height:1.5em;text-align:left; z-index: 10;">  %37     227.625</div><div style="position:absolute; font-weight:; width:200px; height:1.5em;text-align:right; z-index: 10;">382.875     %63  </div></div> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/1990_T%C3%BCrkiye_n%C3%BCfus_say%C4%B1m%C4%B1" title="1990 Türkiye nüfus sayımı">1990</a><sup id="cite_ref-45" class="reference"><a href="#cite_note-45"><span class="cite-bracket">[</span>45<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td> <td>683.061</td> <td>29</td> <td>%12 <span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/11px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png" decoding="async" width="11" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/17px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/22px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png 2x" data-file-width="700" data-file-height="700" /></span></span></td> <td style="font-size:90%;297.759"><div style="border-style:solid; border-width:0px; border-color:white; background-color:#99CCFF; width:200px; height:1.5em;"><div style="position: absolute; background-color:#E6B8B8;width:88px;height:1.5em;"></div><div style="position:absolute; font-weight:; width:200px; height:1.5em;text-align:left; z-index: 10;">  %44     297.759</div><div style="position:absolute; font-weight:; width:200px; height:1.5em;text-align:right; z-index: 10;">385.302     %56  </div></div> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/2000_T%C3%BCrkiye_n%C3%BCfus_say%C4%B1m%C4%B1" title="2000 Türkiye nüfus sayımı">2000</a><sup id="cite_ref-46" class="reference"><a href="#cite_note-46"><span class="cite-bracket">[</span>46<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td> <td>756.168</td> <td>28</td> <td>%11 <span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/11px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png" decoding="async" width="11" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/17px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/22px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png 2x" data-file-width="700" data-file-height="700" /></span></span></td> <td style="font-size:90%;459.824"><div style="border-style:solid; border-width:0px; border-color:white; background-color:#99CCFF; width:200px; height:1.5em;"><div style="position: absolute; background-color:#E6B8B8;width:122px;height:1.5em;"></div><div style="position:absolute; font-weight:; width:200px; height:1.5em;text-align:left; z-index: 10;">  %61     459.824</div><div style="position:absolute; font-weight:; width:200px; height:1.5em;text-align:right; z-index: 10;">296.344     %39  </div></div> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/2007_T%C3%BCrkiye_adrese_dayal%C4%B1_n%C3%BCfus_kay%C4%B1t_sistemi_sonu%C3%A7lar%C4%B1" title="2007 Türkiye adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçları">2007</a><sup id="cite_ref-47" class="reference"><a href="#cite_note-47"><span class="cite-bracket">[</span>47<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td> <td>835.222</td> <td>22</td> <td>%10 <span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/11px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png" decoding="async" width="11" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/17px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/22px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png 2x" data-file-width="700" data-file-height="700" /></span></span></td> <td style="font-size:90%;594.114"><div style="border-style:solid; border-width:0px; border-color:white; background-color:#99CCFF; width:200px; height:1.5em;"><div style="position: absolute; background-color:#E6B8B8;width:142px;height:1.5em;"></div><div style="position:absolute; font-weight:; width:200px; height:1.5em;text-align:left; z-index: 10;">  %71     594.114</div><div style="position:absolute; font-weight:; width:200px; height:1.5em;text-align:right; z-index: 10;">241.108     %29  </div></div> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/2008_T%C3%BCrkiye_adrese_dayal%C4%B1_n%C3%BCfus_kay%C4%B1t_sistemi_sonu%C3%A7lar%C4%B1" title="2008 Türkiye adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçları">2008</a><sup id="cite_ref-48" class="reference"><a href="#cite_note-48"><span class="cite-bracket">[</span>48<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td> <td>851.292</td> <td>22</td> <td>%2 <span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/11px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png" decoding="async" width="11" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/17px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/22px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png 2x" data-file-width="700" data-file-height="700" /></span></span></td> <td style="font-size:90%;622.046"><div style="border-style:solid; border-width:0px; border-color:white; background-color:#99CCFF; width:200px; height:1.5em;"><div style="position: absolute; background-color:#E6B8B8;width:146px;height:1.5em;"></div><div style="position:absolute; font-weight:; width:200px; height:1.5em;text-align:left; z-index: 10;">  %73     622.046</div><div style="position:absolute; font-weight:; width:200px; height:1.5em;text-align:right; z-index: 10;">229.246     %27  </div></div> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/2009_T%C3%BCrkiye_adrese_dayal%C4%B1_n%C3%BCfus_kay%C4%B1t_sistemi_sonu%C3%A7lar%C4%B1" title="2009 Türkiye adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçları">2009</a><sup id="cite_ref-49" class="reference"><a href="#cite_note-49"><span class="cite-bracket">[</span>49<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td> <td>861.570</td> <td>22</td> <td>%1 <span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/11px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png" decoding="async" width="11" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/17px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/22px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png 2x" data-file-width="700" data-file-height="700" /></span></span></td> <td style="font-size:90%;633.158"><div style="border-style:solid; border-width:0px; border-color:white; background-color:#99CCFF; width:200px; height:1.5em;"><div style="position: absolute; background-color:#E6B8B8;width:146px;height:1.5em;"></div><div style="position:absolute; font-weight:; width:200px; height:1.5em;text-align:left; z-index: 10;">  %73     633.158</div><div style="position:absolute; font-weight:; width:200px; height:1.5em;text-align:right; z-index: 10;">228.412     %27  </div></div> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/2010_T%C3%BCrkiye_adrese_dayal%C4%B1_n%C3%BCfus_kay%C4%B1t_sistemi_sonu%C3%A7lar%C4%B1" title="2010 Türkiye adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçları">2010</a><sup id="cite_ref-50" class="reference"><a href="#cite_note-50"><span class="cite-bracket">[</span>50<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td> <td>872.872</td> <td>22</td> <td>%1 <span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/11px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png" decoding="async" width="11" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/17px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/22px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png 2x" data-file-width="700" data-file-height="700" /></span></span></td> <td style="font-size:90%;646.899"><div style="border-style:solid; border-width:0px; border-color:white; background-color:#99CCFF; width:200px; height:1.5em;"><div style="position: absolute; background-color:#E6B8B8;width:148px;height:1.5em;"></div><div style="position:absolute; font-weight:; width:200px; height:1.5em;text-align:left; z-index: 10;">  %74     646.899</div><div style="position:absolute; font-weight:; width:200px; height:1.5em;text-align:right; z-index: 10;">225.973     %26  </div></div> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/2011_T%C3%BCrkiye_adrese_dayal%C4%B1_n%C3%BCfus_kay%C4%B1t_sistemi_sonu%C3%A7lar%C4%B1" title="2011 Türkiye adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçları">2011</a><sup id="cite_ref-51" class="reference"><a href="#cite_note-51"><span class="cite-bracket">[</span>51<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td> <td>888.556</td> <td>22</td> <td>%2 <span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/11px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png" decoding="async" width="11" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/17px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/22px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png 2x" data-file-width="700" data-file-height="700" /></span></span></td> <td style="font-size:90%;664.813"><div style="border-style:solid; border-width:0px; border-color:white; background-color:#99CCFF; width:200px; height:1.5em;"><div style="position: absolute; background-color:#E6B8B8;width:150px;height:1.5em;"></div><div style="position:absolute; font-weight:; width:200px; height:1.5em;text-align:left; z-index: 10;">  %75     664.813</div><div style="position:absolute; font-weight:; width:200px; height:1.5em;text-align:right; z-index: 10;">223.743     %25  </div></div> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/2012_T%C3%BCrkiye_adrese_dayal%C4%B1_n%C3%BCfus_kay%C4%B1t_sistemi_sonu%C3%A7lar%C4%B1" title="2012 Türkiye adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçları">2012</a><sup id="cite_ref-52" class="reference"><a href="#cite_note-52"><span class="cite-bracket">[</span>52<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td> <td>902.267</td> <td>22</td> <td>%2 <span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/11px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png" decoding="async" width="11" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/17px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/22px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png 2x" data-file-width="700" data-file-height="700" /></span></span></td> <td style="font-size:90%;680.637"><div style="border-style:solid; border-width:0px; border-color:white; background-color:#99CCFF; width:200px; height:1.5em;"><div style="position: absolute; background-color:#E6B8B8;width:150px;height:1.5em;"></div><div style="position:absolute; font-weight:; width:200px; height:1.5em;text-align:left; z-index: 10;">  %75     680.637</div><div style="position:absolute; font-weight:; width:200px; height:1.5em;text-align:right; z-index: 10;">221.630     %25  </div></div> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/2013_T%C3%BCrkiye_adrese_dayal%C4%B1_n%C3%BCfus_kay%C4%B1t_sistemi_sonu%C3%A7lar%C4%B1" title="2013 Türkiye adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçları">2013</a><sup id="cite_ref-53" class="reference"><a href="#cite_note-53"><span class="cite-bracket">[</span>53<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td> <td>917.373</td> <td>22</td> <td>%2 <span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/11px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png" decoding="async" width="11" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/17px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/22px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png 2x" data-file-width="700" data-file-height="700" /></span></span></td> <td rowspan="11">Şehir ve kır ayrımı kaldırılmıştır. </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/2014_T%C3%BCrkiye_adrese_dayal%C4%B1_n%C3%BCfus_kay%C4%B1t_sistemi_sonu%C3%A7lar%C4%B1" title="2014 Türkiye adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçları">2014</a><sup id="cite_ref-54" class="reference"><a href="#cite_note-54"><span class="cite-bracket">[</span>54<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td> <td>932.706</td> <td>22</td> <td>%2 <span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/11px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png" decoding="async" width="11" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/17px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/22px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png 2x" data-file-width="700" data-file-height="700" /></span></span> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/2015_T%C3%BCrkiye_adrese_dayal%C4%B1_n%C3%BCfus_kay%C4%B1t_sistemi_sonu%C3%A7lar%C4%B1" title="2015 Türkiye adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçları">2015</a><sup id="cite_ref-:9_55-0" class="reference"><a href="#cite_note-:9-55"><span class="cite-bracket">[</span>55<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td> <td>953.181</td> <td>22</td> <td>%2 <span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/11px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png" decoding="async" width="11" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/17px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/22px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png 2x" data-file-width="700" data-file-height="700" /></span></span> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/2016_T%C3%BCrkiye_adrese_dayal%C4%B1_n%C3%BCfus_kay%C4%B1t_sistemi_sonu%C3%A7lar%C4%B1" title="2016 Türkiye adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçları">2016</a><sup id="cite_ref-:9_55-1" class="reference"><a href="#cite_note-:9-55"><span class="cite-bracket">[</span>55<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td> <td>976.948</td> <td>22</td> <td>%2 <span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/11px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png" decoding="async" width="11" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/17px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/22px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png 2x" data-file-width="700" data-file-height="700" /></span></span> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/2017_T%C3%BCrkiye_adrese_dayal%C4%B1_n%C3%BCfus_kay%C4%B1t_sistemi_sonu%C3%A7lar%C4%B1" title="2017 Türkiye adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçları">2017</a><sup id="cite_ref-:9_55-2" class="reference"><a href="#cite_note-:9-55"><span class="cite-bracket">[</span>55<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td> <td>990.214</td> <td>23</td> <td>%1 <span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/11px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png" decoding="async" width="11" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/17px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/22px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png 2x" data-file-width="700" data-file-height="700" /></span></span> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/2018_T%C3%BCrkiye_adrese_dayal%C4%B1_n%C3%BCfus_kay%C4%B1t_sistemi_sonu%C3%A7lar%C4%B1" title="2018 Türkiye adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçları">2018</a><sup id="cite_ref-:9_55-3" class="reference"><a href="#cite_note-:9-55"><span class="cite-bracket">[</span>55<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td> <td>1.010.700</td> <td>23</td> <td>%2 <span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/11px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png" decoding="async" width="11" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/17px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/22px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png 2x" data-file-width="700" data-file-height="700" /></span></span> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/2019_T%C3%BCrkiye_adrese_dayal%C4%B1_n%C3%BCfus_kay%C4%B1t_sistemi_sonu%C3%A7lar%C4%B1" title="2019 Türkiye adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçları">2019</a><sup id="cite_ref-:9_55-4" class="reference"><a href="#cite_note-:9-55"><span class="cite-bracket">[</span>55<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td> <td>1.029.650</td> <td>23</td> <td>%2 <span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/11px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png" decoding="async" width="11" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/17px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/22px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png 2x" data-file-width="700" data-file-height="700" /></span></span> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/2020_T%C3%BCrkiye_adrese_dayal%C4%B1_n%C3%BCfus_kay%C4%B1t_sistemi_sonu%C3%A7lar%C4%B1" title="2020 Türkiye adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçları">2020</a><sup id="cite_ref-:9_55-5" class="reference"><a href="#cite_note-:9-55"><span class="cite-bracket">[</span>55<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td> <td>1.042.649</td> <td>22</td> <td>%1 <span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/11px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png" decoding="async" width="11" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/17px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/22px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png 2x" data-file-width="700" data-file-height="700" /></span></span> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/2021_T%C3%BCrkiye_adrese_dayal%C4%B1_n%C3%BCfus_kay%C4%B1t_sistemi_sonu%C3%A7lar%C4%B1" title="2021 Türkiye adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçları">2021</a><sup id="cite_ref-:9_55-6" class="reference"><a href="#cite_note-:9-55"><span class="cite-bracket">[</span>55<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td> <td>1.060.876</td> <td>22</td> <td>%2 <span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/11px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png" decoding="async" width="11" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/17px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/22px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png 2x" data-file-width="700" data-file-height="700" /></span></span> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/2022_T%C3%BCrkiye_adrese_dayal%C4%B1_n%C3%BCfus_kay%C4%B1t_sistemi_sonu%C3%A7lar%C4%B1" title="2022 Türkiye adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçları">2022</a><sup id="cite_ref-:9_55-7" class="reference"><a href="#cite_note-:9-55"><span class="cite-bracket">[</span>55<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td> <td>1.080.080</td> <td>22</td> <td>%2 <span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/11px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png" decoding="async" width="11" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/17px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/22px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png 2x" data-file-width="700" data-file-height="700" /></span></span> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/2023_T%C3%BCrkiye_adrese_dayal%C4%B1_n%C3%BCfus_kay%C4%B1t_sistemi_sonu%C3%A7lar%C4%B1" title="2023 Türkiye adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçları">2023</a><sup id="cite_ref-:9_55-8" class="reference"><a href="#cite_note-:9-55"><span class="cite-bracket">[</span>55<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td> <td>1.098.115</td> <td>22</td> <td>%2 <span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/11px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png" decoding="async" width="11" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/17px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dark_Green_Arrow_Up.svg/22px-Dark_Green_Arrow_Up.svg.png 2x" data-file-width="700" data-file-height="700" /></span></span> </td></tr></tbody></table> <p><br /> <b>Güncel Nüfus Değerleri</b> (TÜİK 6 Şubat 2025 verileri<sup id="cite_ref-56" class="reference"><a href="#cite_note-56"><span class="cite-bracket">[</span>56<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>) </p><p>Sakarya il nüfusu: <b>1.110.735</b> (2024 sonu). İlin yüzölçümü <b>4.823</b> km<sup>2</sup>'dir. İlde km<sup>2</sup>'ye <b>230</b> kişi düşmektedir. (Yoğunluğun en fazla olduğu ilçe: 1.279 kişi ile <a href="/wiki/Serdivan" title="Serdivan">Serdivan</a>'dır.) </p><p>İlde yıllık nüfus artış oranı %1,15 olmuştur. Nüfus artış oranı en yüksek ve en düşük ilçeler: <a href="/wiki/Ferizli" title="Ferizli">Ferizli</a> (%7,36)- <a href="/wiki/Kocaali" title="Kocaali">Kocaali</a> (%-5,44) </p><p>06 Şubat 2025 TÜİK verilerine göre <b>16 ilçe</b> ve belediye, bu belediyelerde toplam <b>672 mahalle</b> bulunmaktadır. </p> <table class="wikitable"> <tbody><tr bgcolor="#33FFCC"> <td colspan="8"><b>2024 yılı sonunda Sakarya ili ve ilçelerinin yerleşim yeri ve nüfusla ilgili sayısal bilgileri</b> </td></tr> <tr bgcolor="#CCFFCC"> <td><b>İlçe</b> </td> <td><b>Nüfus 2023</b> </td> <td><b>Nüfus 2024</b> </td> <td><b>Fark</b> </td> <td><b>Değişim%</b> </td> <td><b>Mah.Say.</b> </td> <td><b>Alanı km<sup>2</sup></b><sup id="cite_ref-57" class="reference"><a href="#cite_note-57"><span class="cite-bracket">[</span>57<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td> <td><b>Yoğunluk</b> </td></tr> <tr> <td><b>Adapazarı</b> </td> <td>279.431 </td> <td><b>282.078</b> </td> <td>2.647 </td> <td>0,95 </td> <td>84 </td> <td>324 </td> <td>871 </td></tr> <tr> <td>Akyazı </td> <td>96.605 </td> <td>98.098 </td> <td>1.493 </td> <td>1,55 </td> <td>76 </td> <td>628 </td> <td>156 </td></tr> <tr> <td><b>Arifiye</b> </td> <td>51.467 </td> <td>52.979 </td> <td>1.512 </td> <td>2,94 </td> <td>24 </td> <td>75 </td> <td>706 </td></tr> <tr> <td><b>Erenler</b> </td> <td>91.611 </td> <td>92.463 </td> <td>852 </td> <td>0,93 </td> <td>33 </td> <td>136 </td> <td>680 </td></tr> <tr> <td><b>Ferizli</b> </td> <td>32.752 </td> <td>35.163 </td> <td>2.411 </td> <td><b>7,36</b> </td> <td>24 </td> <td>173 </td> <td>203 </td></tr> <tr> <td>Geyve </td> <td>51.676 </td> <td>51.751 </td> <td>75 </td> <td>0,15 </td> <td>73 </td> <td>662 </td> <td>78 </td></tr> <tr> <td>Hendek </td> <td>91.486 </td> <td>92.729 </td> <td>1.243 </td> <td>1,36 </td> <td>92 </td> <td>646 </td> <td>144 </td></tr> <tr> <td>Karapürçek </td> <td>13.713 </td> <td>13.726 </td> <td>13 </td> <td>0,09 </td> <td>14 </td> <td>142 </td> <td>97 </td></tr> <tr> <td>Karasu </td> <td>73.738 </td> <td>74.548 </td> <td>810 </td> <td>1,10 </td> <td>40 </td> <td>411 </td> <td>181 </td></tr> <tr> <td>Kaynarca </td> <td>25.137 </td> <td>25.256 </td> <td>119 </td> <td>0,47 </td> <td>45 </td> <td>343 </td> <td>74 </td></tr> <tr> <td>Kocaali </td> <td>26.523 </td> <td>25.080 </td> <td>-1.443 </td> <td><i>-5,44</i> </td> <td>36 </td> <td>254 </td> <td>99 </td></tr> <tr> <td>Pamukova </td> <td>31.205 </td> <td>31.330 </td> <td>125 </td> <td>0,40 </td> <td>33 </td> <td>289 </td> <td>108 </td></tr> <tr> <td><b>Sapanca</b> </td> <td>46.080 </td> <td>46.847 </td> <td>767 </td> <td>1,66 </td> <td>29 </td> <td>173 </td> <td>271 </td></tr> <tr> <td><b>Serdivan</b> </td> <td>164.222 </td> <td>166.321 </td> <td>2.099 </td> <td>1,28 </td> <td>24 </td> <td>130 </td> <td><b>1279</b> </td></tr> <tr> <td><b>Söğütlü</b> </td> <td>15.411 </td> <td>15.366 </td> <td>-45 </td> <td>-0,29 </td> <td>23 </td> <td>145 </td> <td>106 </td></tr> <tr> <td>Taraklı </td> <td>7.058 </td> <td>7.000 </td> <td>-58 </td> <td>-0,82 </td> <td>22 </td> <td>292 </td> <td>24 </td></tr> <tr bgcolor="#AFEEEE"> <td><b>Sakarya</b> </td> <td><b>1.098.115</b> </td> <td><b>1.110.735</b> </td> <td><b>12.620</b> </td> <td><b>1,15</b> </td> <td><b>672</b> </td> <td><b>4823</b> </td> <td><b>230</b> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ekonomi">Ekonomi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&veaction=edit&section=21" title="Değiştirilen bölüm: Ekonomi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&action=edit&section=21" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Ekonomi"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Sakarya_ekonomi_2011.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/Sakarya_ekonomi_2011.png/220px-Sakarya_ekonomi_2011.png" decoding="async" width="220" height="202" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/Sakarya_ekonomi_2011.png/330px-Sakarya_ekonomi_2011.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/Sakarya_ekonomi_2011.png/440px-Sakarya_ekonomi_2011.png 2x" data-file-width="477" data-file-height="438" /></a><figcaption>Sakarya'da ekonomik sektörlerin GSMH'ye katkıları.</figcaption></figure> <p>Sakarya, 1987-1998 yılları arasında Türkiye'nin refah düzeyi artan illeri içinde yer almıştır. Kaldı ki bu gelişme istatistikleri Sakarya'da her yıl üretilen, Gayri Safi Millî Hasıla'yı tam anlamıyla yansıtmamaktadır. Sakarya'da faaliyet gösteren ve büyük çaptaki firmalar Türkiye'nin en büyük 500 kuruluşu içinde yer almaktadır. İlde üretim yapan dev kuruluşların (Otoyol, Toprak Grubu, Pilsa, Yazakisa, Goodyear, Noksel) yönetim merkezleri Sakarya'da olmadığından, ürettikleri GSMH'ler ilin yıllık üretim değerleri içinde görülmemektedir. </p><p>Sakarya'da 2012 yılında ekonominin sektörel dağılımı şu şekildedir: Tarım %17, sanayi %24, hizmetler %59.<sup id="cite_ref-skry2_58-0" class="reference"><a href="#cite_note-skry2-58"><span class="cite-bracket">[</span>58<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Sakarya'da (2012) millî gelir 14.064 $, istihdam oranı %47,7, işsizlik %10,2'dir. Sosyo-ekonomik <a href="/wiki/T%C3%BCrkiye%27deki_illerin_geli%C5%9Fmi%C5%9Flik_d%C3%BCzeyleri" title="Türkiye'deki illerin gelişmişlik düzeyleri">gelişmişlik sıralamasına</a> göre Türkiye 18. si, Kişi başına düşen GSYİH sıralamasında 33. dür. Türkiye GSYİH içinde 1.1'lik paya sahiptir.<sup id="cite_ref-satso_7-3" class="reference"><a href="#cite_note-satso-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 2013 yılında %26 ile ihracatını en fazla artıran il olarak, 1 milyar$ üzerinde ihracat yapan iller arasına katılmıştır. Sakarya en fazla ihracat yapan 9. şehir olmuştur.<sup id="cite_ref-59" class="reference"><a href="#cite_note-59"><span class="cite-bracket">[</span>59<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 2012 verilerine göre 1,8 milyar ihracat, 1,1 milyar dolar ithalat yapılmıştır. 2012 için ihracatın ithalatı karşılama oranı %159 oranında gerçekleşmiş, böylece il aldıklarından daha fazlasını yurt dışına satmıştır.<sup id="cite_ref-skry2_58-1" class="reference"><a href="#cite_note-skry2-58"><span class="cite-bracket">[</span>58<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Sanayi">Sanayi</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&veaction=edit&section=22" title="Değiştirilen bölüm: Sanayi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&action=edit&section=22" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Sanayi"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Serdivan,_Sakarya.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Serdivan%2C_Sakarya.jpg/250px-Serdivan%2C_Sakarya.jpg" decoding="async" width="250" height="167" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Serdivan%2C_Sakarya.jpg/375px-Serdivan%2C_Sakarya.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Serdivan%2C_Sakarya.jpg/500px-Serdivan%2C_Sakarya.jpg 2x" data-file-width="3872" data-file-height="2592" /></a><figcaption>Önde Serdivan AVM, arkada şehrin büyümesiyle yerleşim alanı içinde kalmış Adapazarı Şeker Fabrikası</figcaption></figure> <p>Sanayi faaliyet kolunun il ekonomisine katkısı %25 oranındadır.<sup id="cite_ref-60" class="reference"><a href="#cite_note-60"><span class="cite-bracket">[</span>60<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Günümüzde sanayi yatırımlarını teşvik, düzenli şehirleşme ve istihdam sorunlarını çözümlemeye yönelik etkili bir kalkınma aracı olarak görülen Organize Sanayi Bölgesi kurulması çalışmaları 1976 yılından itibaren Sakarya'da devam eden Organize Sanayi Bölgesi 1993 yılında nihayet bulmuştur. </p><p>Sakarya'da son yıllarda özellikle otomotiv, tekstil ve gıda sektörlerinde büyük gelişmeler yaşanmıştır. Otomotiv devi olan Toyota, Otoyol, Otokar ve Tırsan firmalarının önemli yatırımlarını bu ilde yapmaları, beraberinde otomotiv yan sanayi üreticilerinin de hızla büyümelerini sağlayacaktır. </p><p>Gıda sektöründe özellikle süt ürünleri ve Tavukçuluk alanında önemli yatırımlar gerçekleşmiştir. Ülker grubunun Pamukova ve Akyazı ilçelerinde, Şenpiliç A.Ş. Geyve ilçesinde, Köy-tür A.Ş. Kaynarca ilçesinde yapmış olduğu yatırımlar Sakarya'da mevcut diğer üreticiler için de bir ivme kazandırmıştır. </p><p>Tekstil sektöründe de son yıllarda Sakarya'da önemli yatırımlar gerçekleşmiştir. Bunun en önemli sebeplerinin başında Sakarya'nın Tekstilin önemli merkezleri olan İstanbul ve Bursa illerine olan yakınlığıdır. </p><p>Sakarya, otomotiv ve yan sanayi, tekstil, gıda, orman ürünleri, elektrik-elektronik, yapı-inşaat malzemeleri, süs bitkiciliği gibi alanlarda yatırıma uygun konumu ile Türkiye'nin önemli bir yatırım merkezidir. </p><p>Sakarya'da kamunun da önemli yatırımları bulunmaktadır. TÜVASAŞ, Tank-Palet fabrikası, Şeker fabrikası, EBK kombinası ve TZDK bu açıdan önemlidir. </p><p>Araştırma sonucu 2021 yılı İSO ilk 500 Sanayi Kuruluşu Listesinde üretimden net satış miktarına göre Sakarya'dan 37 firma yer aldı. 2020 araştırmasıyla kıyaslandığında bu firmalardan 1 tanesi listeye ilk kez girme, 11 firma da sıralamasını yükseltme başarısı gösterdi. </p><p>Listedeki 37 firmadan SATSO adıyla kayıtlı 7 firma, diğer illerdeki Odalara kayıtlı olarak SATSO'da şube üye olarak kayıtlı 28 firma ve Akyazı TSO'ya kayıtlı 2 firma yer aldı. </p><p>2012 yılında <a href="/w/index.php?title=%C4%B0SO&action=edit&redlink=1" class="new" title="İSO (sayfa mevcut değil)">İSO</a>'nun açıkladığı ilk 500 arasında Sakarya'da üretim yapan 14 firma yer almıştır. Bu firmalar ve ilk 500 listesindeki sıralamaları şöyledir: Toyota 29, Ak gıda 43, Otokar 87, Şenpiliç 96, Asaş alüminyum 154, Federel-Mogul 176, Tırsan 178, Yazaki otomotiv 220, Durak fındık 242, B-plas plastik 305, Balsu 342, Sırmagrup 362, Tüvasaş 375, Çamsan ağaç 400. </p> <ul><li><i><a href="/wiki/T%C3%9CVASA%C5%9E" title="TÜVASAŞ">TÜVASAŞ</a></i>: Vagon üretiminde Türkiye açısından önemli bir yerdedir. Son zamanlarda TCDD, Marmaray, Irak Demiryolları, Bulgaristan Demiryolları için üretimler yapılmıştır. <i>Sakarya Et Kombinası</i> Marmara'da üretim ve pazarlama yapan tek EBK kombinasıdır. Günlük 360 büyükbaş, 2600 küçükbaş kesme kapasitesine sahiptir.</li> <li><i>Adapazarı Şeker Fabrikası</i>: 1999 Marmara depreminden sonra bir süre çalışmamış, modernize edildikten sonra 2006'da Pancar ekicileri kooperatifine devredilerek yeniden üretime başlamıştı. Ancak kredi borçlarından dolayı fabrikayı 2012 Eylül ayında <a href="/wiki/Bank_Asya" title="Bank Asya">Bank Asya</a> devralmıştır. Ülker Grubu ile Bank Asya, fabrikanın %98,8 hisse ve fabrikaya ait taşınmazları, alacak ve borçların mahsup edilmesi kaydıyla 182 milyon ₺'ye <a href="/wiki/Y%C4%B1ld%C4%B1z_Holding" title="Yıldız Holding">Yıldız Holding</a>'e satılması için sözleşme imzalandı.<sup id="cite_ref-61" class="reference"><a href="#cite_note-61"><span class="cite-bracket">[</span>61<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><i><a href="/wiki/Ba%C5%9Fak_Trakt%C3%B6r" title="Başak Traktör">Başak Traktör</a></i>: 1915'te Adapazarı Araba Fabrikası olarak açılmış, sonrasında <a href="/wiki/T%C3%BCrkiye_Zirai_Donat%C4%B1m_Kurumu_Anonim_%C5%9Eirketi" title="Türkiye Zirai Donatım Kurumu Anonim Şirketi">Türkiye Zirai Donatım Kurumuna</a> bağlı traktör fabrikasına dönüştürülmüştür.<sup id="cite_ref-62" class="reference"><a href="#cite_note-62"><span class="cite-bracket">[</span>62<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 1944 yılında TZDK'ye devredilen fabrika özelleştirildiği 2003 yılına kadar Türk çiftçisine traktör üretmiştir. 2003 yılında özelleşen firma 2012 yılında <a href="/wiki/Sanko_Holding" title="Sanko Holding">Sanko Holdinge</a> satılmıştır. Fabrika <a href="/wiki/Ba%C5%9Fak_Trakt%C3%B6r" title="Başak Traktör">Başak Traktör</a> markasıyla helen yerli traktör üretimine devam etmektedir.<sup id="cite_ref-63" class="reference"><a href="#cite_note-63"><span class="cite-bracket">[</span>63<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><i><a href="/wiki/T%C3%BCrk_Trakt%C3%B6r" title="Türk Traktör">Türk Traktör</a></i>: Firmanın Ankara'da bulunan üretim üssünden sonra açtığı ikinci fabrikasıdır. Erenler'de 222 bin m<sup>2</sup> açık, 68 bin m<sup>2</sup> kapalı alanda kuruludur.<sup id="cite_ref-64" class="reference"><a href="#cite_note-64"><span class="cite-bracket">[</span>64<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><i><a href="/wiki/1010%27uncu_Ordudonat%C4%B1m_Ana_Tamir_Fabrika_M%C3%BCd%C3%BCrl%C3%BC%C4%9F%C3%BC" title="1010'uncu Ordudonatım Ana Tamir Fabrika Müdürlüğü">Tank-Palet Fabrikası</a></i>: 1967 yılından itibaren Türk ordusuna hizmet vermektedir. Fabrika, 1973 yılında Palet Yenileme Atölyesi ile hizmete başlanmıştır. 1974 yılında ise Tank Yenileştirme Atölyesi ve Motor-Transmisyon Atölyesi işletmeye alınmıştır. Kara Kuvvetleri Komutanlığı'ndaki tüm paletli araçları kapsayacak şekilde, araç yenileştirme ve bu araçlara ait motor, transmisiyon, optik aksam ve paletleri yenileştirmek, söz konusu araçları modernize etmek ve ayrıca yenileştirme ve modernizasyon için gerekli olan her türlü yedek parçayı imal ve tedarik etmektir. 19 Aralık 2018'de Resmi Gazete'de yer alan kararına göre, <i>Tank Palet Fabrikası</i>'nın <i>özelleştirme</i> kapsam ve programına alınmasına karar verilmiştir. Tank Palet Fabrikası, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin son yıllarda büyük tedarikçilerinden olan mayına karşı dayanaklı Kirpi'yi üreten BMC'ye işletme olarak devredildi.</li> <li><i>Tırsan</i>: 1977 yılında otomotiv sektörüne yönelik olarak kurulmuştur. İngiliz, Fransız, Alman ve Hollandalı şirketlerle ortak çalışmalar yaptı. Almanya'da <a href="/wiki/Treyler" title="Treyler">treyler</a> fabrikası açtı. Birer adet Alman ve Hollandalı şirketi satın aldı. Sakarya fabrikasında 1060 kişinin çalıştığı şirket 48 ülkeye ihracat yapmaktadır.</li> <li><i>Şen piliç</i>: Sakarya <a href="/wiki/S%C3%B6%C4%9F%C3%BCtl%C3%BC" title="Söğütlü">Söğütlü</a>'de 800 işçinin çalıştığı kesimhanesi bulunur. Anlaşmalı 450 çiftçiye fason üretim yaptırmaktadır. İç pazarın dışında <a href="/wiki/Libya" title="Libya">Libya</a>, <a href="/wiki/%C4%B0ran" title="İran">İran</a>, <a href="/wiki/Irak" title="Irak">Irak</a> ve <a href="/wiki/Azerbaycan" title="Azerbaycan">Azerbaycan</a>'a ihracat yapmaktadır.</li> <li><i>Ak gıda</i>: Ülker'in bağlı olduğu <a href="/wiki/Y%C4%B1ld%C4%B1z_Holding" title="Yıldız Holding">Yıldız Holdingin</a> gıda firmasıdır. Akyazı ve Pamukova'da üretim yapmaktadır. Yıldız Holding bünyesindeki en büyük gıda şirketlerinden <i>Ak Gıda</i>, Fransız gıda devi Groupe Lactalis şirketine 2015 yılında satıldı.</li> <li><i><a href="/wiki/Otokar" title="Otokar">Otokar</a></i>: <a href="/wiki/Ko%C3%A7_Holding" title="Koç Holding">Koç Holdinge</a> ait firma Sakarya merkez ilçelerden Arifiye'deki fabrikasında üretime devam etmektedir. Otobüs, kamyon, treyler, savunma sanayi araçları üretmektedir. Savunma sanayinde taktik tekerlekli araçlar ve taktik tekerlekli ve paletli zırhlı araçlar üretmektedir. Otokar, Türkiye'nin millî ana muharebe tankı <a href="/wiki/Altay_(tank)" title="Altay (tank)">Altay</a>'ın Tasarım ve Prototip Üretimi Projesinde ana yüklenicidir.</li> <li><i>Goodyear</i>: Sakarya'da kurulu lastik fabrikası. 1964 yılında Vehbi Koç'un Uniroyal ortaklığı ile temellerini attığı fabrikadır.<sup id="cite_ref-65" class="reference"><a href="#cite_note-65"><span class="cite-bracket">[</span>65<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 1986 yılında Uniroyal ile Goodyear'ın birleşmesiyle fabrika Goodyear'a geçmiştir.<sup id="cite_ref-66" class="reference"><a href="#cite_note-66"><span class="cite-bracket">[</span>66<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Arifiye'de, Justinianus Köprüsü ve Otoyol fabrikasına komşu olan işletmede 600 işçi çalışmaktadır. 22 ülkede 52 fabrikada üretim yapan şirket, Türkiye'de İzmit ve Sakarya fabrikalarından yıllık 650 milyon dolarlık ihracat yapmaktadır.<sup id="cite_ref-67" class="reference"><a href="#cite_note-67"><span class="cite-bracket">[</span>67<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><i>ASAŞ Alüminyum</i>: Akyazı'da kurulu firma alüminyumda önemli üretici ve ihracatçı firmalardandır.</li> <li><i>Federal-Mogul</i>: Sapanca'da dünyanın ünlü otomobilleri için segman ve silindir gömleği üretmektedir.</li> <li><i>Yazaki Otomotiv</i>: Yazaki-Sabancı ortaklığı ile <a href="/wiki/Akyaz%C4%B1" title="Akyazı">Akyazı</a> <a href="/wiki/Kuzuluk,_Akyaz%C4%B1" title="Kuzuluk, Akyazı">Kuzuluk</a>'ta otomotiv kablo demeti üretimi yapmaktadır.</li></ul> <p>Sakarya'da faal olan üç organize sanayi bölgesinde, 773 hektar üzerinde 133 tesis kuruludur. Bu tesislerde 13.800 kişi çalışmaktadır. Sakarya 1. organize sanayi bölgesi Adapazarı ilçesi Hanlı beldesinde otaban kenarında kurulmuştur. 161 hektar alanda 1993 yılında faaliyete başlamıştır. II. organize sanayi bölgesi Hendek ilinde, 350 hektarlık alan üzerinde 1997 yılında kurulmuştur. III. sanayi bölgesi 1999 yılında 254 hektar alan üzerinde Söğütlü ilçesinde kurulmuştur. Karasu ve Ferizli OSB inşaatları hâlen devam etmektedir. Kaynarca OSB'nin fizibilite çalışmaları tamamlanmış, inşaatı henüz başlamamıştır. Sakarya'da ayrıca 10'u faal, 1'i inşa halinde 11 Küçük Sanayi Sitesi bulunmaktadır.<sup id="cite_ref-satso_7-4" class="reference"><a href="#cite_note-satso-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Tarım"><span id="Tar.C4.B1m"></span>Tarım</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&veaction=edit&section=23" title="Değiştirilen bölüm: Tarım" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&action=edit&section=23" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Tarım"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Sakarya.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/Sakarya.jpg/250px-Sakarya.jpg" decoding="async" width="250" height="169" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/Sakarya.jpg/375px-Sakarya.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/Sakarya.jpg/500px-Sakarya.jpg 2x" data-file-width="960" data-file-height="650" /></a><figcaption><a href="/wiki/Sapanca,_Sakarya" class="mw-redirect" title="Sapanca, Sakarya">Sapanca</a> ve <a href="/wiki/Arifiye" title="Arifiye">Arifiye</a>'de çiçek ve fide yetiştiriciliği gelişmiştir.</figcaption></figure> <p>Sakarya il topraklarının %50'si tarım alanı, %42'si orman ve fundalık, %2'si çayır-mera, %6'sı tarım dışı alandır. İlde %50'lik tarım arazilerinin kullanımı şu şekilde gerçekleşir. Tarla arazisi: %43,3, Fındıklık: %28,2, Kavak: %4,3, sebze bahçesi: %3,4, meyve bahçesi: %2,8, bağ: %1,6, zeytin: %0,2, diğerleri: %17,3. Tarım faaliyet kolunda il ekonomisine %51 ile hayvansal üretimin katkısı en fazladır. Meyve üretimi %29,2, tarla bitkileri %13,6, sebze üretimi %5,9, su ürünleri %0,3 oranında tarımsal ekonomiyi oluşturur. </p><p>2012 yılı verilerine göre ilde; 170.000 büyük baş, 60.000 küçükbaş, 19.900.000 kanatlı yetiştirilmektedir. 549 arıcı 47.583 kovanda arıcılık yaparak yaklaşık 1000 ton bal üretmiştir. 22 adet olan Alabalık işletmelerinde üretim kapasitesi 737 ton/yıldır. </p><p>Türkiye'de tarımın <a href="/wiki/GSMH" class="mw-redirect" title="GSMH">GSMH</a>'ye katkısı %8,1 iken, Sakarya'da bu oran %17 ile oldukça yüksektir. İl topraklarında güney ilçelerde sebze-meyve, orta kesimlerde mısır gibi tarla üretimi ve sebzecilik, kuzey ilçelerde fındıkçılık yaygındır. </p><p>Ayrıca 2016-2017 sezonunun 8 ayında üreticiler tarafından serbest piyasaya sunulan yaklaşık 375 bin 559 ton kabuklu fındığın, 101 bin 36 tonu Sakarya'daki üreticiler tarafından piyasaya sunulmuştur. Böylelikle bu sezonda en çok fındık üreten şehir olmuştur.<sup id="cite_ref-68" class="reference"><a href="#cite_note-68"><span class="cite-bracket">[</span>68<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Madencilik">Madencilik</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&veaction=edit&section=24" title="Değiştirilen bölüm: Madencilik" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&action=edit&section=24" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Madencilik"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><i><a href="/wiki/Demir" title="Demir">Demir</a></i>: <a href="/wiki/Karasu" title="Karasu">Karasu</a>, <a href="/wiki/Ferizli" title="Ferizli">Ferizli</a> ilçeleri sınırları içinde <a href="/wiki/%C3%87am_Da%C4%9F%C4%B1" title="Çam Dağı">Çam Dağında</a> demir madenine rastlanmıştır. Bu alandan bir miktar üretim yapılmıştır.<sup id="cite_ref-69" class="reference"><a href="#cite_note-69"><span class="cite-bracket">[</span>69<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><i><a href="/wiki/Kur%C5%9Fun" title="Kurşun">Kurşun</a>, <a href="/wiki/%C3%87inko" title="Çinko">çinko</a>, <a href="/wiki/Bak%C4%B1r" title="Bakır">bakır</a></i>: <a href="/wiki/%C3%87am_Da%C4%9F%C4%B1" title="Çam Dağı">Çam Dağı</a> bu madenler açısından önemli potansiyel barındırır. Osmanlı devletinin son yıllarında <a href="/wiki/Maden_Deresi" title="Maden Deresi">Maden Deresinde</a> gümüşlü kurşun üreten <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130504024832/http://www.panoramio.com/photo/35253823">Fransız firma</a> ya ait kalıntılar bulunmaktadır.<sup id="cite_ref-70" class="reference"><a href="#cite_note-70"><span class="cite-bracket">[</span>70<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><i><a href="/wiki/Mermer" title="Mermer">Mermer</a></i>: Merkez, Sapanca ve Akyazı ilçelerinde mermer yatakları bulunur. Harmantepe köyü çevresindeki maden yataklarında menekşe rengi ve koyu kırmızı mermerler çıkarılır. Akyazı <a href="/wiki/Dokurcun,_Akyaz%C4%B1" title="Dokurcun, Akyazı">Dokurcun</a> çevresinde siyah mermer yatakları bulunur. Adapazarı <a href="/wiki/Ta%C5%9Fk%C4%B1s%C4%B1%C4%9F%C4%B1,_Adapazar%C4%B1" title="Taşkısığı, Adapazarı">Taşkısığı</a> köyünde siyah mermer çıkarılmaktadır.<sup id="cite_ref-71" class="reference"><a href="#cite_note-71"><span class="cite-bracket">[</span>71<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><i>Kum, çakıl</i>: Erenler'de Sakarya Nehri'nden, Akyazı'da Mudurnu Çayı'ndan, Geyve'de Karacasu'dan, Hendek'te Mudurnu Çayı'ndan inşaat ve yol stabilize işlerinde kullanılabilecek kum ve çakıl çıkarılmaktadır. <a href="/wiki/Sakarya_Nehri" class="mw-redirect" title="Sakarya Nehri">Sakarya Nehri</a> kenarlarında kum ocakları doğaya zarar vermesi nedeniyle kapatılmaya çalışılmaktadır.<sup id="cite_ref-72" class="reference"><a href="#cite_note-72"><span class="cite-bracket">[</span>72<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-73" class="reference"><a href="#cite_note-73"><span class="cite-bracket">[</span>73<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><i><a href="/wiki/Manganez" title="Manganez">Manganez</a></i>: Alaçam Deresi civarında bulunmaktadır. </p><p><i><a href="/wiki/Titanyum" title="Titanyum">Titanyum</a></i>: Karasu sahillerindeki kumullarda zengin rezervlere ulaşılmıştır.<sup id="cite_ref-74" class="reference"><a href="#cite_note-74"><span class="cite-bracket">[</span>74<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><i><a href="/wiki/Termal_tesisler" title="Termal tesisler">Termal kaynaklar</a></i>: <a href="/wiki/Tarakl%C4%B1" title="Taraklı">Taraklı</a>, <a href="/wiki/Geyve" title="Geyve">Geyve</a> ve <a href="/wiki/Kuzuluk,_Akyaz%C4%B1" title="Kuzuluk, Akyazı">Kuzuluk</a> sahalarında jeotermal kaynaklar yer alır. Daha çok sağlık turizminde kullanılan kaynaklardan, Kuzuluk'ta jeotermal enerji ile konut ısıtma projesi hazırlanmıştır.<sup id="cite_ref-75" class="reference"><a href="#cite_note-75"><span class="cite-bracket">[</span>75<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-76" class="reference"><a href="#cite_note-76"><span class="cite-bracket">[</span>76<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Elektrik_üretimi"><span id="Elektrik_.C3.BCretimi"></span>Elektrik üretimi</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&veaction=edit&section=25" title="Değiştirilen bölüm: Elektrik üretimi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&action=edit&section=25" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Elektrik üretimi"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="wikitable" style="text-align:center;margin-left:1em;float:right"> <tbody><tr> <th colspan="3">Sakarya Elektrik Santralleri </th></tr> <tr> <td align="center">Santral adı </td> <td align="center">Tesis türü </td> <td align="center">Kurulu güç </td></tr> <tr> <td align="center"><a href="/wiki/Enkapower_Adapazar%C4%B1-Gebze_Kombine_%C3%87evrim_Santralleri" title="Enkapower Adapazarı-Gebze Kombine Çevrim Santralleri">Enka Gebze doğalgaz elektrik santrali</a> </td> <td align="center">Doğalgaz </td> <td align="center">1.595 MW </td></tr> <tr> <td align="center">Enka Adapazarı Doğalgaz Santrali </td> <td align="center">Doğalgaz </td> <td align="center">798 MW </td></tr> <tr> <td align="center">Doğançay HES </td> <td align="center">Hidroelektrik </td> <td align="center">30 MW </td></tr> <tr> <td align="center">Ak Gıda Doğalgaz Sant. </td> <td align="center">Doğalgaz </td> <td align="center">23 MW </td></tr> <tr> <td align="center">Adapazarı Şeker Fab. Elkt Sant. </td> <td align="center">Kömür, Fueloil, Doğalgaz </td> <td align="center">10 MW </td></tr> <tr> <td align="center">Adasu HES </td> <td align="center">Hidroelektrik </td> <td align="center">9,60 MW </td></tr> <tr> <td align="center">Goodyear Sakarya Enerji Santrali </td> <td align="center">LPG </td> <td align="center">9,60 MW </td></tr> <tr> <td align="center">Pamukova HES </td> <td align="center">Hidroelektrik </td> <td align="center">9,30 MW </td></tr> <tr> <td align="center">Asaş Alüminyum Doğalgaz Sant. </td> <td align="center">Doğalgaz </td> <td align="center">8,60 MW </td></tr> <tr> <td align="center">Aydın Örme Akyazı Doğalgaz Santrali </td> <td align="center">Doğalgaz </td> <td align="center">7,52 MW </td></tr> <tr> <td align="center">Karma Gıda Biyogaz Santrali </td> <td align="center">Biyokütle </td> <td align="center">1,49 MW </td></tr> <tr> <td align="center">Pamukova Katı Atık Biyogaz Santrali </td> <td align="center">Biyogaz </td> <td align="center">1,40 MW </td></tr> <tr> <td align="center">Haraklı Hendek HES </td> <td align="center">Hidroelektrik </td> <td align="center">0,26 MW </td></tr> <tr> <td align="center">Pazarköy Akyazı HES </td> <td align="center">Hidroelektrik </td> <td align="center">0,18 MW </td></tr> <tr> <td align="center">Bora Memi Usta HES (Yapım aşamasında) </td> <td align="center">Hidroelektrik </td> <td align="center">1,32 MW </td></tr> <tr> <td align="center">Toplam </td> <td align="center"> </td> <td align="center">2504,19 </td></tr> </tbody></table> <p>Sakarya'da Türkiye kurulu gücün %3,64'üne karşılık gelen lisanslı 14 adet elektrik enerji santrali bulunur. Santraller yılda Türkiye tüketiminin %7,07'sine karşılık gelen 18.074 GW elektrik üretirler.<sup id="cite_ref-77" class="reference"><a href="#cite_note-77"><span class="cite-bracket">[</span>77<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Sakarya Türkiye'de elektrik üretiminde İzmir'den sonra ikinci sırada gelir. İzmir yıllık 24.075 GW, Sakarya 18.074 GW üretim, 2.603 GW tüketim yapar. Sakarya bu değerlerle tükettiği elektrikten %629 daha fazla üretim yapar.<sup id="cite_ref-78" class="reference"><a href="#cite_note-78"><span class="cite-bracket">[</span>78<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kültür"><span id="K.C3.BClt.C3.BCr"></span>Kültür</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&veaction=edit&section=26" title="Değiştirilen bölüm: Kültür" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&action=edit&section=26" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Kültür"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Müzeler"><span id="M.C3.BCzeler"></span>Müzeler</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&veaction=edit&section=27" title="Değiştirilen bölüm: Müzeler" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&action=edit&section=27" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Müzeler"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><i><a href="/wiki/Sakarya_M%C3%BCzesi" title="Sakarya Müzesi">Sakarya Müzesi</a></i>: Sakarya merkezde, tren garı karşısında yer alır. 1910-1915 yılları arasında üç katlı olarak yapılmış olan binada Başkomutan <a href="/wiki/Mustafa_Kemal_Atat%C3%BCrk" title="Mustafa Kemal Atatürk">Mustafa Kemal Paşa</a> ile annesi <a href="/wiki/Z%C3%BCbeyde_Han%C4%B1m" title="Zübeyde Hanım">Zübeyde Hanım</a> 1922 yılında 3 gün konaklamışlardır. 1993 yılında ziyarete açılan müzede, <a href="/wiki/Tarih_%C3%B6ncesi_%C3%A7a%C4%9Flar" class="mw-redirect" title="Tarih öncesi çağlar">tarih öncesi çağlar</a>, <a href="/wiki/Roma_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Roma İmparatorluğu">Roma</a>, <a href="/wiki/Bizans_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Bizans İmparatorluğu">Bizans</a>, <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Osmanlı İmparatorluğu">Osmanlı</a> ve <a href="/wiki/Cumhuriyet" title="Cumhuriyet">Cumhuriyet</a> dönemi eserleri sergilenmektedir.<sup id="cite_ref-79" class="reference"><a href="#cite_note-79"><span class="cite-bracket">[</span>79<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><i><a href="/wiki/Deprem_K%C3%BClt%C3%BCr_M%C3%BCzesi" title="Deprem Kültür Müzesi">Deprem Kültür Müzesi</a></i>: 2004 yılında Sakarya merkezde hizmete girmiştir. 450 m<sup>2</sup> alana sahip müzede; <a href="/wiki/1967_Mudurnu_Depremi" class="mw-redirect" title="1967 Mudurnu Depremi">1967</a> ve <a href="/wiki/1999_G%C3%B6lc%C3%BCk_depremi" title="1999 Gölcük depremi">1999</a> depremlerine ait, deprem öncesi ve sonrası fotoğrafları, deprem <a href="/wiki/Sim%C3%BClasyon" title="Simülasyon">simülasyonu</a>, <a href="/wiki/Sismograf" title="Sismograf">sismograf</a>, depremlerde yıkılan binaların inşaat yöntemleri ve depremle ilgili diğer eşyalar sergilenmektedir. </p><p><i><a href="/wiki/Ali_Fuat_Pa%C5%9Fa_Kuvay%C4%B1_Milliye_M%C3%BCzesi" title="Ali Fuat Paşa Kuvayı Milliye Müzesi">Ali Fuat Paşa Kuvayı Milliye Müzesi</a></i>: Geyve ilçesi <a href="/wiki/Alifuatpa%C5%9Fa,_Geyve" class="mw-redirect" title="Alifuatpaşa, Geyve">Alifuatpaşa</a> beldesinde bulunur. Belde ve müze <a href="/wiki/Kurtulu%C5%9F_Sava%C5%9F%C4%B1" class="mw-redirect" title="Kurtuluş Savaşı">Kurtuluş Savaşı</a> komutanlarından <a href="/wiki/Ali_Fuat_Cebesoy" title="Ali Fuat Cebesoy">Ali Fuat Cebesoy</a>'un adını taşımaktadır.<sup id="cite_ref-80" class="reference"><a href="#cite_note-80"><span class="cite-bracket">[</span>80<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><i><a href="/wiki/Adapazar%C4%B1_Ticaret_M%C3%BCzesi" title="Adapazarı Ticaret Müzesi">Adapazarı Ticaret Müzesi</a></i>: Adapazarı ilçesinde bulunur. Eski adı Adapazarı İslam Bankası olan bina restore edilerek 21 Haziran 2024'te müze olarak ziyarete açılmıştır.<sup id="cite_ref-81" class="reference"><a href="#cite_note-81"><span class="cite-bracket">[</span>81<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Mutfak">Mutfak</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&veaction=edit&section=28" title="Değiştirilen bölüm: Mutfak" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&action=edit&section=28" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Mutfak"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Islama_k%C3%B6fte.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Islama_k%C3%B6fte.jpg/200px-Islama_k%C3%B6fte.jpg" decoding="async" width="200" height="184" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Islama_k%C3%B6fte.jpg/300px-Islama_k%C3%B6fte.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Islama_k%C3%B6fte.jpg/400px-Islama_k%C3%B6fte.jpg 2x" data-file-width="440" data-file-height="404" /></a><figcaption>Adapazarının meşhur <a href="/wiki/Islama_k%C3%B6fte" title="Islama köfte">Islama köftesi</a>.</figcaption></figure> <p>İlde kültürel olarak <a href="/wiki/Manavlar" title="Manavlar">Manav</a>, Kafkas, Rumeli ve Karadeniz etkileri görülür. Kafkasya halklarından Sakarya'da yaşayan <a href="/wiki/Abhaz" class="mw-redirect" title="Abhaz">Abhaz</a>, <a href="/wiki/%C3%87erkesler" title="Çerkesler">Çerkes</a>, <a href="/wiki/G%C3%BCrc%C3%BCler" title="Gürcüler">Gürcü</a>, <a href="/wiki/Hem%C5%9Finli" class="mw-redirect" title="Hemşinli">Hemşin</a> ve <a href="/wiki/Lazlar" title="Lazlar">Laz</a> halkları; <a href="/wiki/%C3%87erkez_tavu%C4%9Fu" class="mw-redirect" title="Çerkez tavuğu">Çerkez tavuğu</a>, sızbal, agudırşışı, abısta, haluja, karalahana çorbası, ısırgan çorbası, <a href="/wiki/Kuymak" title="Kuymak">muhlama</a>, <a href="/wiki/Hamsili_pilav" title="Hamsili pilav">hamsili pilav</a> ve <a href="/wiki/Laz_b%C3%B6re%C4%9Fi" title="Laz böreği">Laz böreği</a> gibi pek çok yemek türleriyle kültürlerini yaşatmaya devam eder. </p><p>Sakarya'da Rumeli yemeklerinden kentin simgesi haline gelen; <a href="/wiki/Islama_k%C3%B6fte" title="Islama köfte">ıslama köfte</a> ile <a href="/wiki/Boza" title="Boza">boza</a>, Boşnak böreği, Pomak pastırması, Arnavut ciğeri, damat paçası, kaçamak, lutuka, ciğer sarma, kaymakçina, preşa, prazenika, gurnik gibi yemekler yapılmaktadır. </p><p>Manav meşhur yemekleri ise şunlardır: Tereyağlı <a href="/wiki/Ke%C5%9Fkek" title="Keşkek">keşkek</a>, <a href="/wiki/G%C3%B6zleme" title="Gözleme">gözleme</a>, cizleme ve bazlama, uhut tatlısı, kabak tatlıları, incir uyutması, sütlü üzüm. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Turizm">Turizm</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&veaction=edit&section=29" title="Değiştirilen bölüm: Turizm" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&action=edit&section=29" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Turizm"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>İlde çeşitli turizm faaliyetleri yapılacak alanlar bulunur. Deniz, akarsu, göl, yayla, termal, orman, doğa, flora turizmi kaynakları yer alır.<sup id="cite_ref-sakarya_16-1" class="reference"><a href="#cite_note-sakarya-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><i>Deniz turizmi</i>; İlin kuzeyindeki Karasu ve Kocaali ilçelerinde gelişmiştir. Sakarya ilinin yaklaşık 60 km uzunluğundaki Karadeniz kıyısı, bir tek çakıl taşının bulunmadığı ince kum yer aldığı kumsallarla kaplıdır.<sup id="cite_ref-82" class="reference"><a href="#cite_note-82"><span class="cite-bracket">[</span>82<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Bu alan, Türkiye'de kesintisiz uzanan en uzun kumul sistemidir.<sup id="cite_ref-83" class="reference"><a href="#cite_note-83"><span class="cite-bracket">[</span>83<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Yatırımın yapılabileceği her alanda deniz turizmi gelişebilir. Yazlık ikinci konutlar, oteller, pansiyonlarla yaz mevsiminde yoğun bir nüfus ağırlanır. </p><p><i>Göller</i>: <a href="/wiki/Sapanca_G%C3%B6l%C3%BC" title="Sapanca Gölü">Sapanca Gölü</a>, mesire yeri ve su sporları açısından önemlidir. <a href="/wiki/Acarlar_Longozu" title="Acarlar Longozu">Acarlar Longozu</a>, mesire yeri ve eko turizm açısından, <a href="/wiki/Poyrazlar_G%C3%B6l%C3%BC" title="Poyrazlar Gölü">Poyrazlar Gölü</a> mesire yeri, Akgöl mesire alanı ve balık tutma açısından ilgi çekmektedir. </p><p><i>Akarsular</i>: <a href="/wiki/Sakarya_Nehri" class="mw-redirect" title="Sakarya Nehri">Sakarya Nehri</a> kıyılarında kır lokantaları, dinlenme tesisleri yer alır. Özellikle denize döküldüğü <a href="/wiki/Karasu" title="Karasu">Karasu</a> Yenimahalle'de yoğunluk daha fazladır. <a href="/wiki/Maden_deresi" class="mw-redirect" title="Maden deresi">Maden deresi</a> tarihi kalıntıları, şelalesi, mağaraları, yürüyüş parkurlarıyla ve serin ortamı ile yazın sıcak günlerinde uğrak yeridir. Çark deresi şehir içinde yapılan Mesire alanı ile ilgi çeker. Doğançay ve Aygır deresi doğal yürüyüş alanlarıyla hafta sonları İstanbul ve yakın çevreden ziyaretçi çeker. </p><p><i>Kaplıcalar</i>: Fay hattının geçtiği tüm alanlarda olduğu gibi Sakarya'da da fazla miktarda termal alan yer alır. <a href="/wiki/Kuzuluk_kapl%C4%B1calar%C4%B1" title="Kuzuluk kaplıcaları">Kuzuluk kaplıcaları</a>, Marmara bölgesine hitap edecek kadar konaklama tesislerinin bulunduğu turizm alanıdır. Taraklı, <a href="/wiki/Hac%C4%B1yakup,_Tarakl%C4%B1" title="Hacıyakup, Taraklı">Hacıyakup</a> köyündeki kil hamamı, Akyazı'da bulunan Çökek kaplıcası, Geyve <a href="/wiki/Il%C4%B1cak%C3%B6y,_Geyve" title="Ilıcaköy, Geyve">Ilıcaköy</a> Gazlı Suyu ile <a href="/wiki/Ahibaba,_Geyve" title="Ahibaba, Geyve">Ahibaba</a> köyündeki Acısu içmesi ziyaretçilerin uğrak yerlerindendir. </p><p><i>Yaylalar</i>: Soğucak, Kırca, Acelle, Çiğdem yaylalarında şenlikler düzenlenir. Bunun yanında ilde ziyaretçi çeken diğer yaylalar şunlardır: Keremali, Katırözü, Kirpiyan, Sultanpınar, Yanık, Sulucaova, Yörükyeri, Çilekli, Akar, Haydarlar-Kuloğlu, Dikmen, Hamzapınar, Belengerme, İnönü, Güzlek, Karagöl ve Turnalı. </p><p>İl genelinde 21 turistik işletmede, 3402 yatak kapasitesi bulunur.<sup id="cite_ref-84" class="reference"><a href="#cite_note-84"><span class="cite-bracket">[</span>84<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Müzik_ve_halk_oyunları"><span id="M.C3.BCzik_ve_halk_oyunlar.C4.B1"></span>Müzik ve halk oyunları</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&veaction=edit&section=30" title="Değiştirilen bölüm: Müzik ve halk oyunları" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&action=edit&section=30" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Müzik ve halk oyunları"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>İlde cümbüş, ud, keman, klarnet, davul ve darbuka halk çalgısı olarak kullanılmaktadır. Yörede oynanan başlıca halk oyunları şunlardır; konak getirme, karşılama, ince hava, Geyve-taraklı zeybeği, karagözlüm, ada kasabı, kadın karşılaması, argat sallaması, Geyve-Taraklı çiftetellisi, allı yazma, elmayı top top yapalım, Taraklı karşılaması, Karşıdan gelir sarı, Geyve-Taraklı kasabı, Korudere ve Taraklı zeybeği, kocakarı kocaadam, gelin bindirme, gelin indirme, Türkmen alayı, zöbek.<sup id="cite_ref-sakarya_16-2" class="reference"><a href="#cite_note-sakarya-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><i>Temcit Geleneği</i>; <a href="/wiki/Tarakl%C4%B1" title="Taraklı">Taraklıya</a> özgü ilginç bir gelenektir. Ramazan ayında sahura kalkmadan önce erkekleri rahatsız etmeden, kadınların <a href="/wiki/Temcit_pilav%C4%B1" title="Temcit pilavı">temcit pilavı</a> pişirmeye çağrılmasıdır. Minarelerden genç erkekler ilahi ve kafiyeli güzel sözler söyleyerek bu görevi yerine getirirler. Genç erkekler gönlündeki kızlara seslerini duyurmaları yanında büyüdükleri de kabul edilmiş olur.<sup id="cite_ref-sakarya_16-3" class="reference"><a href="#cite_note-sakarya-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Şenlikler_ve_festivaller"><span id=".C5.9Eenlikler_ve_festivaller"></span>Şenlikler ve festivaller</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&veaction=edit&section=31" title="Değiştirilen bölüm: Şenlikler ve festivaller" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&action=edit&section=31" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Şenlikler ve festivaller"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Sakarya'da yıl boyunca yapılan geleneksel olarak şenlik ve festivaller şunlardır: Ali Fuat Cebesoy'u anma, Sakarya Üniversitesi bahar bayramı, Adapazarı tiyatro günleri, Taraklı Hıdırlık pilav şenliği, Geyve kiraz festivali, Akyazı-Akbalık yağlı güreşleri, Sapanca şiir akşamları, Yeşilyurt yaylası şenlikleri, Karasu Turizm ve Fındık festivali, Çiğdem yaylası şenlikleri, Dikmen yaylası şenlikleri, Soğucak yayla şenlikleri, Sünnet Şöleni ve Selman Dede'yi Anma Etkinliği, Şeyhler Köyü Hacet Bayramı, Kocaali Turizm Kültür ve Fındık Festivali, Sakarbaba Etkinlikleri, Pamukova-Karakucak Güreşleri, Pamukova Panayırı.<sup id="cite_ref-85" class="reference"><a href="#cite_note-85"><span class="cite-bracket">[</span>85<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Konum">Konum</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&veaction=edit&section=32" title="Değiştirilen bölüm: Konum" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&action=edit&section=32" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Konum"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="wikitable"> <tbody><tr> <td colspan="7"><b>Konum Bilgileri</b> </td></tr> <tr bgcolor="#ccccff"> <td>İlçe </td> <td>Kuruluş Yılı<sup id="cite_ref-86" class="reference"><a href="#cite_note-86"><span class="cite-bracket">[</span>86<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td> <td>Önceden bağlı olduğu ilçe </td> <td>Alanı km<sup>2</sup><sup id="cite_ref-:1_87-0" class="reference"><a href="#cite_note-:1-87"><span class="cite-bracket">[</span>87<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td> <td>Rakım mt. </td> <td>Merkeze km<sup id="cite_ref-:2_88-0" class="reference"><a href="#cite_note-:2-88"><span class="cite-bracket">[</span>88<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td> <td>Ulaşan Yollar<sup id="cite_ref-:2_88-1" class="reference"><a href="#cite_note-:2-88"><span class="cite-bracket">[</span>88<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr> <tr> <td><b>Adapazarı</b> </td> <td>2008 </td> <td>Merkez </td> <td>324 </td> <td>30 </td> <td>0 </td> <td><a href="/wiki/D_100" title="D 100"><span style="padding:0 0.1em; color:#ffffff; background-color:#003179; font-weight: normal; white-space:nowrap; font-family: Arial, sans-serif; line-height:1.1; letter-spacing: 0.1em; transform:scale(0.9); transform: scaleY(0.85); display: inline-block; border: none;">D.100</span></a>-10, <a href="/wiki/D_605" title="D 605"><span style="padding:0 0.1em; color:#ffffff; background-color:#003179; font-weight: normal; white-space:nowrap; font-family: Arial, sans-serif; line-height:1.1; letter-spacing: 0.1em; transform:scale(0.9); transform: scaleY(0.85); display: inline-block; border: none;">D.605</span></a>-01, <a href="/wiki/D_020" title="D 020"><span style="padding:0 0.1em; color:#ffffff; background-color:#003179; font-weight: normal; white-space:nowrap; font-family: Arial, sans-serif; line-height:1.1; letter-spacing: 0.1em; transform:scale(0.9); transform: scaleY(0.85); display: inline-block; border: none;">D.020</span></a>-11 </td></tr> <tr> <td>Akyazı </td> <td>1944 </td> <td>Merkez </td> <td>628 </td> <td>45 </td> <td>27 </td> <td><a href="/wiki/D_140" title="D 140"><span style="padding:0 0.1em; color:#ffffff; background-color:#003179; font-weight: normal; white-space:nowrap; font-family: Arial, sans-serif; line-height:1.1; letter-spacing: 0.1em; transform:scale(0.9); transform: scaleY(0.85); display: inline-block; border: none;">D.140</span></a>-01=><a href="/w/index.php?title=54-28&action=edit&redlink=1" class="new" title="54-28 (sayfa mevcut değil)"><span style="border:1px solid blue; padding:0 0.1em; color:#236ee4; background-color:#ffffff; font-weight: 900; white-space:nowrap; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; letter-spacing: 0.1em; transform: scaleY(0.9); transform: scale(0.9); display: inline-block;line-height: 1;">54.28</span></a>, <span class="mw-default-size" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Avrupa_E-yolu_E80" title="Avrupa E-yolu E80"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/E80-TR.svg/43px-E80-TR.svg.png" decoding="async" width="43" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/E80-TR.svg/65px-E80-TR.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/E80-TR.svg/86px-E80-TR.svg.png 2x" data-file-width="1220" data-file-height="400" /></a></span>/<span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Otoyol_4" title="Otoyol 4"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/O4-TR_sign.svg/40px-O4-TR_sign.svg.png" decoding="async" width="40" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/O4-TR_sign.svg/60px-O4-TR_sign.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/O4-TR_sign.svg/80px-O4-TR_sign.svg.png 2x" data-file-width="1140" data-file-height="500" /></a></span> -K17 </td></tr> <tr> <td><b>Arifiye</b> </td> <td>2008 </td> <td>Merkez </td> <td>75 </td> <td>39 </td> <td>3 </td> <td><a href="/wiki/D_100" title="D 100"><span style="padding:0 0.1em; color:#ffffff; background-color:#003179; font-weight: normal; white-space:nowrap; font-family: Arial, sans-serif; line-height:1.1; letter-spacing: 0.1em; transform:scale(0.9); transform: scaleY(0.85); display: inline-block; border: none;">D.100</span></a>-09, <span class="mw-default-size" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Avrupa_E-yolu_E80" title="Avrupa E-yolu E80"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/E80-TR.svg/43px-E80-TR.svg.png" decoding="async" width="43" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/E80-TR.svg/65px-E80-TR.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/E80-TR.svg/86px-E80-TR.svg.png 2x" data-file-width="1220" data-file-height="400" /></a></span>/<span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Otoyol_4" title="Otoyol 4"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/O4-TR_sign.svg/40px-O4-TR_sign.svg.png" decoding="async" width="40" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/O4-TR_sign.svg/60px-O4-TR_sign.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/O4-TR_sign.svg/80px-O4-TR_sign.svg.png 2x" data-file-width="1140" data-file-height="500" /></a></span> -K16, <a href="/wiki/D_650" title="D 650"><span style="padding:0 0.1em; color:#ffffff; background-color:#003179; font-weight: normal; white-space:nowrap; font-family: Arial, sans-serif; line-height:1.1; letter-spacing: 0.1em; transform:scale(0.9); transform: scaleY(0.85); display: inline-block; border: none;">D.650</span></a>-02, <a href="/w/index.php?title=54-52&action=edit&redlink=1" class="new" title="54-52 (sayfa mevcut değil)"><span style="border:1px solid blue; padding:0 0.1em; color:#236ee4; background-color:#ffffff; font-weight: 900; white-space:nowrap; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; letter-spacing: 0.1em; transform: scaleY(0.9); transform: scale(0.9); display: inline-block;line-height: 1;">54.52</span></a> </td></tr> <tr> <td><b>Erenler</b> </td> <td>2008 </td> <td>Merkez </td> <td>136 </td> <td>35 </td> <td>3 </td> <td><a href="/wiki/D_100" title="D 100"><span style="padding:0 0.1em; color:#ffffff; background-color:#003179; font-weight: normal; white-space:nowrap; font-family: Arial, sans-serif; line-height:1.1; letter-spacing: 0.1em; transform:scale(0.9); transform: scaleY(0.85); display: inline-block; border: none;">D.100</span></a>-10, <span class="mw-default-size" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Avrupa_E-yolu_E80" title="Avrupa E-yolu E80"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/E80-TR.svg/43px-E80-TR.svg.png" decoding="async" width="43" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/E80-TR.svg/65px-E80-TR.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/E80-TR.svg/86px-E80-TR.svg.png 2x" data-file-width="1220" data-file-height="400" /></a></span>/<span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Otoyol_4" title="Otoyol 4"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/O4-TR_sign.svg/40px-O4-TR_sign.svg.png" decoding="async" width="40" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/O4-TR_sign.svg/60px-O4-TR_sign.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/O4-TR_sign.svg/80px-O4-TR_sign.svg.png 2x" data-file-width="1140" data-file-height="500" /></a></span> -K16, <a href="/w/index.php?title=54-26&action=edit&redlink=1" class="new" title="54-26 (sayfa mevcut değil)"><span style="border:1px solid blue; padding:0 0.1em; color:#236ee4; background-color:#ffffff; font-weight: 900; white-space:nowrap; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; letter-spacing: 0.1em; transform: scaleY(0.9); transform: scale(0.9); display: inline-block;line-height: 1;">54.26</span></a> </td></tr> <tr> <td>Ferizli </td> <td>1990 </td> <td>Merkez </td> <td>173 </td> <td>28 </td> <td>31 </td> <td><a href="/wiki/D_650" title="D 650"><span style="padding:0 0.1em; color:#ffffff; background-color:#003179; font-weight: normal; white-space:nowrap; font-family: Arial, sans-serif; line-height:1.1; letter-spacing: 0.1em; transform:scale(0.9); transform: scaleY(0.85); display: inline-block; border: none;">D.650</span></a>-01 </td></tr> <tr> <td>Geyve </td> <td>Cumh.önce </td> <td> </td> <td>662 </td> <td>84 </td> <td>33 </td> <td><a href="/wiki/D_150" title="D 150"><span style="padding:0 0.1em; color:#ffffff; background-color:#003179; font-weight: normal; white-space:nowrap; font-family: Arial, sans-serif; line-height:1.1; letter-spacing: 0.1em; transform:scale(0.9); transform: scaleY(0.85); display: inline-block; border: none;">D.150</span></a>-05 </td></tr> <tr> <td>Hendek </td> <td>Cumh.önce </td> <td> </td> <td>646 </td> <td>167 </td> <td>31 </td> <td><a href="/wiki/D_100" title="D 100"><span style="padding:0 0.1em; color:#ffffff; background-color:#003179; font-weight: normal; white-space:nowrap; font-family: Arial, sans-serif; line-height:1.1; letter-spacing: 0.1em; transform:scale(0.9); transform: scaleY(0.85); display: inline-block; border: none;">D.100</span></a>-10, <span class="mw-default-size" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Avrupa_E-yolu_E80" title="Avrupa E-yolu E80"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/E80-TR.svg/43px-E80-TR.svg.png" decoding="async" width="43" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/E80-TR.svg/65px-E80-TR.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/E80-TR.svg/86px-E80-TR.svg.png 2x" data-file-width="1220" data-file-height="400" /></a></span>/<span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Otoyol_4" title="Otoyol 4"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/O4-TR_sign.svg/40px-O4-TR_sign.svg.png" decoding="async" width="40" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/O4-TR_sign.svg/60px-O4-TR_sign.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/O4-TR_sign.svg/80px-O4-TR_sign.svg.png 2x" data-file-width="1140" data-file-height="500" /></a></span> -K18 </td></tr> <tr> <td>Karapürçek </td> <td>1990 </td> <td>Akyazı </td> <td>142 </td> <td>138 </td> <td>20 </td> <td><a href="/wiki/D_100" title="D 100"><span style="padding:0 0.1em; color:#ffffff; background-color:#003179; font-weight: normal; white-space:nowrap; font-family: Arial, sans-serif; line-height:1.1; letter-spacing: 0.1em; transform:scale(0.9); transform: scaleY(0.85); display: inline-block; border: none;">D.100</span></a>-10=><a href="/w/index.php?title=54-26&action=edit&redlink=1" class="new" title="54-26 (sayfa mevcut değil)"><span style="border:1px solid blue; padding:0 0.1em; color:#236ee4; background-color:#ffffff; font-weight: 900; white-space:nowrap; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; letter-spacing: 0.1em; transform: scaleY(0.9); transform: scale(0.9); display: inline-block;line-height: 1;">54.26</span></a>, <a href="/wiki/D_140" title="D 140"><span style="padding:0 0.1em; color:#ffffff; background-color:#003179; font-weight: normal; white-space:nowrap; font-family: Arial, sans-serif; line-height:1.1; letter-spacing: 0.1em; transform:scale(0.9); transform: scaleY(0.85); display: inline-block; border: none;">D.140</span></a>-01=><a href="/w/index.php?title=54-31&action=edit&redlink=1" class="new" title="54-31 (sayfa mevcut değil)"><span style="border:1px solid blue; padding:0 0.1em; color:#236ee4; background-color:#ffffff; font-weight: 900; white-space:nowrap; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; letter-spacing: 0.1em; transform: scaleY(0.9); transform: scale(0.9); display: inline-block;line-height: 1;">54.31</span></a>, <a href="/w/index.php?title=54-27&action=edit&redlink=1" class="new" title="54-27 (sayfa mevcut değil)"><span style="border:1px solid blue; padding:0 0.1em; color:#236ee4; background-color:#ffffff; font-weight: 900; white-space:nowrap; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; letter-spacing: 0.1em; transform: scaleY(0.9); transform: scale(0.9); display: inline-block;line-height: 1;">54.27</span></a> </td></tr> <tr> <td>Karasu </td> <td>1933 </td> <td>Kandıra </td> <td>411 </td> <td>5 </td> <td>58 </td> <td><a href="/wiki/D_014" title="D 014"><span style="padding:0 0.1em; color:#ffffff; background-color:#003179; font-weight: normal; white-space:nowrap; font-family: Arial, sans-serif; line-height:1.1; letter-spacing: 0.1em; transform:scale(0.9); transform: scaleY(0.85); display: inline-block; border: none;">D.014</span></a>-01, <a href="/wiki/D_010" title="D 010"><span style="padding:0 0.1em; color:#ffffff; background-color:#003179; font-weight: normal; white-space:nowrap; font-family: Arial, sans-serif; line-height:1.1; letter-spacing: 0.1em; transform:scale(0.9); transform: scaleY(0.85); display: inline-block; border: none;">D.010</span></a>-04, <a href="/wiki/D_650" title="D 650"><span style="padding:0 0.1em; color:#ffffff; background-color:#003179; font-weight: normal; white-space:nowrap; font-family: Arial, sans-serif; line-height:1.1; letter-spacing: 0.1em; transform:scale(0.9); transform: scaleY(0.85); display: inline-block; border: none;">D.650</span></a>-01 </td></tr> <tr> <td>Kaynarca </td> <td>1959 </td> <td>Kandıra </td> <td>343 </td> <td>53 </td> <td>45 </td> <td><a href="/wiki/D_020" title="D 020"><span style="padding:0 0.1em; color:#ffffff; background-color:#003179; font-weight: normal; white-space:nowrap; font-family: Arial, sans-serif; line-height:1.1; letter-spacing: 0.1em; transform:scale(0.9); transform: scaleY(0.85); display: inline-block; border: none;">D.020</span></a>-11, <a href="/wiki/D_014" title="D 014"><span style="padding:0 0.1em; color:#ffffff; background-color:#003179; font-weight: normal; white-space:nowrap; font-family: Arial, sans-serif; line-height:1.1; letter-spacing: 0.1em; transform:scale(0.9); transform: scaleY(0.85); display: inline-block; border: none;">D.014</span></a>-01 </td></tr> <tr> <td>Kocaali </td> <td>1987 </td> <td>Karasu </td> <td>254 </td> <td>35 </td> <td>78 </td> <td><a href="/wiki/D_010" title="D 010"><span style="padding:0 0.1em; color:#ffffff; background-color:#003179; font-weight: normal; white-space:nowrap; font-family: Arial, sans-serif; line-height:1.1; letter-spacing: 0.1em; transform:scale(0.9); transform: scaleY(0.85); display: inline-block; border: none;">D.010</span></a>-04, <a href="/w/index.php?title=54-02&action=edit&redlink=1" class="new" title="54-02 (sayfa mevcut değil)"><span style="border:1px solid blue; padding:0 0.1em; color:#236ee4; background-color:#ffffff; font-weight: 900; white-space:nowrap; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; letter-spacing: 0.1em; transform: scaleY(0.9); transform: scale(0.9); display: inline-block;line-height: 1;">54.02</span></a> </td></tr> <tr> <td>Pamukova </td> <td>1987 </td> <td>Geyve </td> <td>289 </td> <td>91 </td> <td>38 </td> <td><a href="/wiki/D_650" title="D 650"><span style="padding:0 0.1em; color:#ffffff; background-color:#003179; font-weight: normal; white-space:nowrap; font-family: Arial, sans-serif; line-height:1.1; letter-spacing: 0.1em; transform:scale(0.9); transform: scaleY(0.85); display: inline-block; border: none;">D.650</span></a>-02 </td></tr> <tr> <td>Sapanca </td> <td>1957 </td> <td>Merkez </td> <td>173 </td> <td>43 </td> <td>13 </td> <td><span class="mw-default-size" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Avrupa_E-yolu_E80" title="Avrupa E-yolu E80"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/E80-TR.svg/43px-E80-TR.svg.png" decoding="async" width="43" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/E80-TR.svg/65px-E80-TR.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/E80-TR.svg/86px-E80-TR.svg.png 2x" data-file-width="1220" data-file-height="400" /></a></span>/<span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Otoyol_4" title="Otoyol 4"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/O4-TR_sign.svg/40px-O4-TR_sign.svg.png" decoding="async" width="40" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/O4-TR_sign.svg/60px-O4-TR_sign.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/O4-TR_sign.svg/80px-O4-TR_sign.svg.png 2x" data-file-width="1140" data-file-height="500" /></a></span> -K15, <a href="/wiki/D_100" title="D 100"><span style="padding:0 0.1em; color:#ffffff; background-color:#003179; font-weight: normal; white-space:nowrap; font-family: Arial, sans-serif; line-height:1.1; letter-spacing: 0.1em; transform:scale(0.9); transform: scaleY(0.85); display: inline-block; border: none;">D.100</span></a>=><a href="/w/index.php?title=54-52&action=edit&redlink=1" class="new" title="54-52 (sayfa mevcut değil)"><span style="border:1px solid blue; padding:0 0.1em; color:#236ee4; background-color:#ffffff; font-weight: 900; white-space:nowrap; font-family: Helvetica, Arial, sans-serif; letter-spacing: 0.1em; transform: scaleY(0.9); transform: scale(0.9); display: inline-block;line-height: 1;">54.52</span></a> </td></tr> <tr> <td><b>Serdivan</b> </td> <td>2008 </td> <td>Merkez </td> <td>130 </td> <td>91 </td> <td>4 </td> <td><a href="/wiki/D_100" title="D 100"><span style="padding:0 0.1em; color:#ffffff; background-color:#003179; font-weight: normal; white-space:nowrap; font-family: Arial, sans-serif; line-height:1.1; letter-spacing: 0.1em; transform:scale(0.9); transform: scaleY(0.85); display: inline-block; border: none;">D.100</span></a>-09 </td></tr> <tr> <td>Söğütlü </td> <td>1990 </td> <td>Merkez </td> <td>145 </td> <td>20 </td> <td>26 </td> <td><a href="/wiki/D_650" title="D 650"><span style="padding:0 0.1em; color:#ffffff; background-color:#003179; font-weight: normal; white-space:nowrap; font-family: Arial, sans-serif; line-height:1.1; letter-spacing: 0.1em; transform:scale(0.9); transform: scaleY(0.85); display: inline-block; border: none;">D.650</span></a>-01 </td></tr> <tr> <td>Taraklı </td> <td>1987 </td> <td>Geyve </td> <td>292 </td> <td>449 </td> <td>59 </td> <td><a href="/wiki/D_150" title="D 150"><span style="padding:0 0.1em; color:#ffffff; background-color:#003179; font-weight: normal; white-space:nowrap; font-family: Arial, sans-serif; line-height:1.1; letter-spacing: 0.1em; transform:scale(0.9); transform: scaleY(0.85); display: inline-block; border: none;">D.150</span></a>-05 </td></tr> <tr> <td><b>SAKARYA</b> </td> <td><b>1954</b> </td> <td><b>KOCAELİ</b> </td> <td><b>4.824</b> </td> <td><b>41</b> </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr> <td colspan="7">*Metropol İlçelerin merkeze uzaklıkları, kaymakamlık ile valilik arasındaki uzaklıktır. </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Spor">Spor</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&veaction=edit&section=33" title="Değiştirilen bölüm: Spor" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&action=edit&section=33" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Spor"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Sakarya%27da_spor" title="Sakarya'da spor">Sakarya'da spor</a></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:TR_Sakarya_asv2021-10_img27_New_Stadium.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/TR_Sakarya_asv2021-10_img27_New_Stadium.jpg/400px-TR_Sakarya_asv2021-10_img27_New_Stadium.jpg" decoding="async" width="400" height="225" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/TR_Sakarya_asv2021-10_img27_New_Stadium.jpg/600px-TR_Sakarya_asv2021-10_img27_New_Stadium.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/TR_Sakarya_asv2021-10_img27_New_Stadium.jpg/800px-TR_Sakarya_asv2021-10_img27_New_Stadium.jpg 2x" data-file-width="6897" data-file-height="3880" /></a><figcaption>Sakarya Atatürk Stadyumu</figcaption></figure> <p>Sakarya'da 153'ü spor kulübü, 8 gençlik kulübü, 5 okul kulübü, 10 ihtisas spor kulübü olmak üzere toplam 176 spor kulübü yer alır. İl kürek, kano ve su altı hokeyinde millî takıma sporcu vermektedir. İlde 1 stadyum, 106 semt futbol sahası, 14 çim zeminli stat, 13 spor salonu, 5 bireysel çalışma spor salonu, 2 kamp eğitim merkezi olmak üzere 146 spor tesisi yer alır. Olimpik yüzme havuzu ve 5 bin kişilik yeni bir kapalı spor salonu açılmıştır.<sup id="cite_ref-89" class="reference"><a href="#cite_note-89"><span class="cite-bracket">[</span>89<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><i><a href="/wiki/Sakaryaspor" title="Sakaryaspor">Sakaryaspor</a></i>; ilin futboldaki temsilcisidir. 1965 yılında Türkiye 2. futbol liginin kurulmasıyla Adapazarı'nda bulunan İdman Yurdu, Ada Gençlik, Gençler Birliği, Güneşspor kulüpleri birleşerek kurulmuştur. </p><p><i>Olimpiyat Hazırlık Merkezi</i> Kano ve Kürek alanlarında <a href="/wiki/Sapanca_G%C3%B6l%C3%BC" title="Sapanca Gölü">Sapanca Gölü</a> kıyısında faaliyetlerini sürdürmektedir.<sup id="cite_ref-90" class="reference"><a href="#cite_note-90"><span class="cite-bracket">[</span>90<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>2018-2019 sezonu sonunda, futboldaki takımı: <a href="/wiki/Sakaryaspor" title="Sakaryaspor">Sakaryaspor</a> 2. Lig ply-off finalinde <a href="/wiki/Fatih_Karag%C3%BCmr%C3%BCk_SK" title="Fatih Karagümrük SK">Fatih Karagümrük</a>'e yenilerek ligi 4. sırada bitirmiştir. 3 <a href="/wiki/B%C3%B6lgesel_Amat%C3%B6r_Lig" title="Bölgesel Amatör Lig">Bölgesel Amatör Lig</a> takımı ve kadınlar 3. Ligindeki 2 takımı ligde kalmıştır. Basketbol erkekler süper liginde <a href="/wiki/Sakarya_B%C3%BCy%C3%BCk%C5%9Fehir_Belediyespor" title="Sakarya Büyükşehir Belediyespor">Sakarya Büyükşehir Belediyespor</a>, 1. Lige düşmüştür. Sakarya Gelişim Spor voleybolda kadınlar 1. Liginde kalırken, Akyazı Belediyesi 2. Ligde, Sakarya BB hentbol erkekler 2. Liginde yer almıştır. </p><p><a href="/wiki/T%C3%BCrkiye_Kupas%C4%B1" title="Türkiye Kupası">Ziraat Türkiye Kupası</a>'nda <a href="/wiki/Sakaryaspor" title="Sakaryaspor">Sakaryaspor</a>, katıldığı 3. turda elenmiştir. </p><p>Önemli spor tesisleri: <a href="/wiki/Yeni_Sakarya_Stadyumu" class="mw-redirect" title="Yeni Sakarya Stadyumu">Yeni Sakarya Stadyumu</a> (28.154), <a href="/wiki/Sakarya_Spor_Salonu" class="mw-redirect" title="Sakarya Spor Salonu">Sakarya Spor Salonu</a> (5.000), Kentpark Olimpik Kapalı Yüzme Havuzu (500). </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Yönetim"><span id="Y.C3.B6netim"></span>Yönetim</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&veaction=edit&section=34" title="Değiştirilen bölüm: Yönetim" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&action=edit&section=34" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Yönetim"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Sakarya%27n%C4%B1n_il%C3%A7eleri" title="Sakarya'nın ilçeleri">Sakarya'nın ilçeleri</a></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Merkezi_Yönetim"><span id="Merkezi_Y.C3.B6netim"></span>Merkezi Yönetim</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&veaction=edit&section=35" title="Değiştirilen bölüm: Merkezi Yönetim" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&action=edit&section=35" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Merkezi Yönetim"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Büyükşehir illerinde Merkezi yönetim Vali, İl Müdürleri ve İl Danışma Kurulundan oluşur. </p><p>Sakarya, bir ‘büyükşehir'dir. Bu özelliğine göre yönetimi belirlenmiştir. Protokolde ilk sırada yer alan Vali, merkezi yönetimi temsil eder ve Cumhurbaşkanı tarafından atanır. </p><p>Büyükşehir yapılan illerde, <b>İl Genel Meclisi</b>, yetki ve görevlerini <b>Büyükşehir Belediye Meclisi'</b>ne devretmiş ve kaldırılmıştır. </p><p><b>Sakarya Valisi</b>, 1969-Sivas doğumlu <a href="/wiki/Rahmi_Do%C4%9Fan" title="Rahmi Doğan"><b>Rahmi DOĞAN</b></a> <b>,</b> Eylül 2024/321 sayılı kararla Maliye Müfettişi iken atanmıştır.<sup id="cite_ref-91" class="reference"><a href="#cite_note-91"><span class="cite-bracket">[</span>91<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Vali ve Kaymakamlara ait bilgiler <a href="/wiki/Sakarya%27n%C4%B1n_il%C3%A7eleri" title="Sakarya'nın ilçeleri">Sakarya'nın ilçeleri</a> sayfasında gösterilmiştir. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Yerel_yönetim"><span id="Yerel_y.C3.B6netim"></span>Yerel yönetim</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&veaction=edit&section=36" title="Değiştirilen bölüm: Yerel yönetim" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&action=edit&section=36" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Yerel yönetim"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Büyükşehir Belediyelerinde Yerel yönetim, Büyükşehir Belediye Başkanı, Büyükşehir Belediye Meclisi ve Büyükşehir Belediye Encümeni'nden oluşur. </p><p>Yerel yönetimi temsil eden <b>Büyükşehir Belediye Başkanı</b>, ildeki tüm seçmenlerin oy çokluğu ile seçilir. Yerel seçimlerde İlçe Belediye Başkanı ve İlçe Belediye Meclisi için de oy kullanılarak ilçelerin belediye meclisleri oluşur. İlçe Belediye meclislerinden alınan üyelerle (başkan kontenjanı, ilçe nüfusu ve parti oy oranına göre) de <b>Büyükşehir Belediye Meclisi</b> oluşur. Bu mecliste ilçe belediye başkanları da yer alır.<sup id="cite_ref-92" class="reference"><a href="#cite_note-92"><span class="cite-bracket">[</span>92<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-93" class="reference"><a href="#cite_note-93"><span class="cite-bracket">[</span>93<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Meclisin başkanı Büyükşehir Belediye Başkanı'dır. </p><p><b>Büyükşehir belediye encümeni</b>, belediye başkanının başkanlığında, belediye meclisinin kendi üyeleri arasından bir yıl için gizli oyla seçeceği beş üye ile biri genel sekreter, biri malî hizmetler birim amiri olmak üzere belediye başkanının her yıl birim amirleri arasından seçeceği beş üyeden oluşur. (5216 saylı kanun 16.madde) </p><p>Büyükşehir yapılan illerde, <b>İl Genel Meclisi</b>, yetki ve görevlerini <b>Büyükşehir Belediye Meclisi'</b>ne devretmiş ve kaldırılmıştır. </p><p><b>Sakarya Büyükşehir Belediye Başkanı</b>, 1966-Trabzon doğumlu <b>Yusuf Alemdar</b> (AKPARTİ), 31 Mart 2024 seçimlerinde %47.19 oy oranıyla seçilmiştir. Alemdar, daha önce Serdivan Belediye Başkanıydı.<sup id="cite_ref-94" class="reference"><a href="#cite_note-94"><span class="cite-bracket">[</span>94<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><b>İlçe belediyeleri</b>, 2024 Türkiye yerel seçimleri'ne göre, altı değişik parti tarafından yönetilmektedir. Bu ilçelerden 8'i AK PARTİ, 3'ü YRP, 2'si BBP ve birer tanesi de CHP, MHP ve İYİ PARTİ'li belediye başkanıdır.<sup id="cite_ref-95" class="reference"><a href="#cite_note-95"><span class="cite-bracket">[</span>95<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><b>Sakarya Büyükşehir Belediye Meclisi</b> üye sayısı 76'dır (Büyükşehir Belediye Başkanı, 16 ilçe belediye başkanı ve 59 üye) Bunların 49'u AK PARTİ, 9'u MHP, 8'i YRP, 7'si CHP, 5'i BBP, 2'si İYİ P.'dir.<sup id="cite_ref-96" class="reference"><a href="#cite_note-96"><span class="cite-bracket">[</span>96<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Belediye başkanları ve meclislere ait bilgiler <a href="/wiki/Sakarya%27n%C4%B1n_il%C3%A7eleri" title="Sakarya'nın ilçeleri">Sakarya'nın ilçeleri</a> sayfasında gösterilmiştir. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Eğitim"><span id="E.C4.9Fitim"></span>Eğitim</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&veaction=edit&section=37" title="Değiştirilen bölüm: Eğitim" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&action=edit&section=37" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Eğitim"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Sakaryauniversityfaculty.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Sakaryauniversityfaculty.jpg/250px-Sakaryauniversityfaculty.jpg" decoding="async" width="250" height="188" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Sakaryauniversityfaculty.jpg/375px-Sakaryauniversityfaculty.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Sakaryauniversityfaculty.jpg/500px-Sakaryauniversityfaculty.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="768" /></a><figcaption><a href="/wiki/Sakarya_%C3%9Cniversitesi" title="Sakarya Üniversitesi">Sakarya Üniversitesi</a></figcaption></figure> <p>Sakarya'da 889 okul, 6.456 derslik, 9.242 öğretmen ile 181.301 öğrenciye hizmet verilmektedir. Derslik başına ilköğretimde 28, ortaöğretimde 26, mesleki eğitimde 38 öğrenci düşmektedir.<sup id="cite_ref-97" class="reference"><a href="#cite_note-97"><span class="cite-bracket">[</span>97<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>2013 yılı verilerine göre açıköğretime yerleşenler; %3,2, ön lisansa yerleşenler; %25,8, lisans programına yerleştirilen öğrenciler; %24,9 olmak üzere toplamda sınava giren öğrencilerin %53,97'si üniversiteye yerleşmiştir.<sup id="cite_ref-98" class="reference"><a href="#cite_note-98"><span class="cite-bracket">[</span>98<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/Sakarya_%C3%9Cniversitesi" title="Sakarya Üniversitesi">Sakarya Üniversitesi</a>; 1992 yılında kurulmuştur, ilin ilk yükseköğretim kurumudur. 13 fakülte, 4 enstitü, 4 yüksekokul, 14 meslek yüksekokulu ve Devlet Konservatuvarı yer alır. Yarısı lisans (41.651), 26526 ön lisans, 9835 yüksek lisans ve 1673 doktora öğrencisi olmak üzere, yaklaşık 80.000 öğrencisi bulunmaktadır.<sup id="cite_ref-99" class="reference"><a href="#cite_note-99"><span class="cite-bracket">[</span>99<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/Sakarya_Uygulamal%C4%B1_Bilimler_%C3%9Cniversitesi" title="Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi">Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi</a>; 2018 yılında Sakarya Üniversitesine bağlı meslek yüksekokullarının bir arada toplanmasıyla açılmıştır. Sakarya Üniversitesi'ne göre uygulamalı mesleki eğitim ağırlıklı eğitim vermektedir.<sup id="cite_ref-100" class="reference"><a href="#cite_note-100"><span class="cite-bracket">[</span>100<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Medya">Medya</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&veaction=edit&section=38" title="Değiştirilen bölüm: Medya" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&action=edit&section=38" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Medya"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Sakarya'da ilk gazete Teorik adlı Ermeni bir vatandaşın çıkardığı Ermenice olan <i>Yergir</i> (Memleket) Gazetesi'dir. 1919 yılında <i>Adapazarı</i> Gazetesi yayın hayatına başlamıştır. 1916 yılında <i>Zurna</i> adlı bir mizah gazetesinin yayınlandığı söylenir. <i>Halkevi</i> Gazetesi 1943'te, <i>Bize Göre </i> 1947'de, <i>Yeni Sakarya</i> Gazetesi 1950 yılında yayınlanmaya başlanmıştır. 1954 yılında ise <i>Sakarya Postası</i> ile <i>Demokrat Sakarya</i> yayınlanmaya başlanmıştır. 1986'da <i>Sakarya Gün</i> (Yenigün) yayına başlamıştır.<sup id="cite_ref-101" class="reference"><a href="#cite_note-101"><span class="cite-bracket">[</span>101<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Sakarya'da aylık yayınlanan dergiler şunlardır: Zafer ve Çark. Sakarya'da ayrıca 11 radyo ve 1 televizyon kanalı yayın yapmaktadır. </p> <div> <table class="multicol" role="presentation" style="border-collapse: collapse; padding: 0; border: 0; background:transparent; width:100%;color:inherit;"> <tbody><tr> <td> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Radyo[102]"><span id="Radyo.5B102.5D"></span>Radyo<sup id="cite_ref-102" class="reference"><a href="#cite_note-102"><span class="cite-bracket">[</span>102<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&veaction=edit&section=39" title="Değiştirilen bölüm: Radyo[102]" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&action=edit&section=39" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Radyo[102]"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Radyo[103]"><span id="Radyo.5B103.5D"></span>Radyo<sup id="cite_ref-103" class="reference"><a href="#cite_note-103"><span class="cite-bracket">[</span>103<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&veaction=edit&section=40" title="Değiştirilen bölüm: Radyo[103]" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&action=edit&section=40" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Radyo[103]"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Radyo Net (89.3)</li> <li>Ada FM (90.0)</li> <li>Hür FM (92.1)</li> <li>Romantik Ses (92.7)</li> <li>Kemençe FM (96.9)</li> <li>Şehir FM (104.0)</li> <li>Akyazı FM (95.2)</li> <li>İmparator FM (100.7)</li> <li>Radyo Stop (94.0)</li> <li>Radyo Rota (101.0)</li> <li>Dolu Radyo (95.5)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Televizyon">Televizyon</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&veaction=edit&section=41" title="Değiştirilen bölüm: Televizyon" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&action=edit&section=41" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Televizyon"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>TV 264</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Gazete">Gazete</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&veaction=edit&section=42" title="Değiştirilen bölüm: Gazete" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&action=edit&section=42" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Gazete"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Yeni Sakarya</li> <li>Bizim Sakarya</li> <li>Sakarya360</li> <li>Medya Rota</li> <li>Adapostası</li> <li>Adapazarı Akşam Haberleri</li> <li>Sakarya Yenigün</li> <li>Sakarya Yenihaber</li> <li>Söz Sakarya</li></ul> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Altyapı"><span id="Altyap.C4.B1"></span>Altyapı</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&veaction=edit&section=43" title="Değiştirilen bölüm: Altyapı" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&action=edit&section=43" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Altyapı"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ulaşım"><span id="Ula.C5.9F.C4.B1m"></span>Ulaşım</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&veaction=edit&section=44" title="Değiştirilen bölüm: Ulaşım" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&action=edit&section=44" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Ulaşım"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Demiryolu">Demiryolu</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&veaction=edit&section=45" title="Değiştirilen bölüm: Demiryolu" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&action=edit&section=45" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Demiryolu"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Almanlar" title="Almanlar">Almanlara</a> yaptırılan <a href="/wiki/%C4%B0zmit" title="İzmit">İzmit</a>-<a href="/wiki/Ankara" title="Ankara">Ankara</a> arası 486 km'lik demiryolu inşaatı 1888-1890 arasında bitirilmiştir. Bu demiryolundan 9 kilometrelik hatla <a href="/wiki/Arifiye" title="Arifiye">Arifiye</a>'den <a href="/wiki/Adapazar%C4%B1" title="Adapazarı">Adapazarı</a>'na bağlantı sağlanmıştır (1899).<sup id="cite_ref-104" class="reference"><a href="#cite_note-104"><span class="cite-bracket">[</span>104<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Günümüzdeki <a href="/wiki/%C4%B0stanbul" title="İstanbul">İstanbul</a>'u <a href="/wiki/Anadolu" title="Anadolu">Anadoluya</a> bağlayan demiryolu Sakarya topraklarından geçer. Arifiye'den Türkiye'nin demiryolu ulaşımı olan her noktasına gidilebilmektedir. <a href="/wiki/Y%C3%BCksek_H%C4%B1zl%C4%B1_Tren" title="Yüksek Hızlı Tren">YHT</a>'den önce her gün Haydarpaşa-Adapazarı karşılıklı tren seferleri yapılırdı. <a href="/wiki/Ankara-%C4%B0stanbul_y%C3%BCksek_h%C4%B1zl%C4%B1_demiryolu" title="Ankara-İstanbul yüksek hızlı demiryolu">Hızlı tren</a> inşaatı gerekçesiyle seferler durduruldu. YHT çalışmaya başladığında ise Adapazarı istasyonu kaldırılmış oldu. Sakarya'dan Anadolu'ya gitmek için artık Arifiye istasyonu kullanılacak. Arifiye-Sakarya merkez arasında kalan hat Sakarya Büyükşehir Belediyesine bırakıldı. Bu hatta ADARAY adıyla şehir içi raylı sistem kuruldu. Demiryolundan Sakarya-İstanbul'a arası 141 km, Sakarya-Ankara arası 436 km'dir. </p> <ul><li><a href="/wiki/Adaray" title="Adaray">Adaray</a>: <a href="/wiki/Ankara-%C4%B0stanbul_y%C3%BCksek_h%C4%B1zl%C4%B1_demiryolu" title="Ankara-İstanbul yüksek hızlı demiryolu">Ankara-İstanbul yüksek hızlı demiryolu</a> Adapazarı'nın dışından Arifiye'den geçtiği için boşta kalan hat üzerine kurulmuştur. Adapazarı Garı-Arifiye YHT İstasyonu arasında toplam yedi istasyonda, sabah 06.45 ile 22.25 arasında hizmet vermektedir. Sefer süresi 15 dakika, sefer sayısı günlük karşılıklı 19 adettir. Hattın ileriki yıllarda Sapanca'ya uzatılması planlanmaktadır. Belediye otobüsleri ve Özel Halk Otobüslerinde kullanılan Kart54, Adaray'da da kullanılmaktadır.</li> <li>Adapazarı-Karasu Demiryolu: Adapazarı'nda sona eren demiryolunun <a href="/wiki/Karasu" title="Karasu">Karasu</a>'ya kadar uzatılması projesidir. Proje ile Yapılmakta olan Karasu Limanı<sup id="cite_ref-105" class="reference"><a href="#cite_note-105"><span class="cite-bracket">[</span>105<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> iç hatlara bağlanacaktır.<sup id="cite_ref-106" class="reference"><a href="#cite_note-106"><span class="cite-bracket">[</span>106<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Yapımına başlandıktan bir süre sonra çalışmalar durmuştur.</li> <li>Karasu-Bartın Demiryolu: Adapazarı-Karasu Demiryolunun bitiminden sonra yapılması planlanmaktadır. Bu demiryolu ile Bartın, Zonguldak, Ereğli ve Karasu limanları ve <a href="/wiki/Kardemir" title="Kardemir">Kardemir</a> ve <a href="/wiki/Erdemir" title="Erdemir">Erdemir</a> sanayi tesisleri Sakarya üzerinden ülke demiryollarına bağlanacaktır.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Karayolu">Karayolu</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&veaction=edit&section=46" title="Değiştirilen bölüm: Karayolu" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&action=edit&section=46" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Karayolu"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/TEM" class="mw-redirect" title="TEM">TEM</a>: İstanbul ile Ankara'yı birbirine bağlayan otoyol, Sakarya'yı batı-doğu ekseninde geçer. Otoyol <a href="/wiki/Sapanca_G%C3%B6l%C3%BC" title="Sapanca Gölü">Sapanca Gölünün</a> ve Sakarya merkezin güneyinden geçmektedir. Yol üzerinde Sakarya merkez, Hendek ve Akyazı çıkışları yer alır.</li> <li><a href="/wiki/E-5" class="mw-redirect" title="E-5">E-5</a> (<a href="/wiki/D_100" title="D 100">D 100</a>): Eski adı E-5 yeni adı D 100 olan, Ankara-İstanbul yolu Sakarya merkezin güneyinden, Sapanca Gölünün kuzeyinden geçer.</li> <li>İlin kuzey ilçelerini merkeze devlet yolları bağlamaktadır. <a href="/wiki/%C5%9Eile" title="Şile">Şile</a>, <a href="/wiki/Kand%C4%B1ra" title="Kandıra">Kandıra</a> istikametinden gelen yol <a href="/wiki/Kaynarca,_Sakarya" class="mw-redirect" title="Kaynarca, Sakarya">Kaynarca</a>'yı merkeze bağlar. <a href="/wiki/Zonguldak" title="Zonguldak">Zonguldak</a>, <a href="/wiki/Karadeniz_Ere%C4%9Fli" title="Karadeniz Ereğli">Ereğli</a>, <a href="/wiki/Ak%C3%A7akoca" title="Akçakoca">Akçakoca</a>, istikametinden gelen yol ise önce <a href="/wiki/Kocaali" title="Kocaali">Kocaali</a>'ye sonra <a href="/wiki/Karasu" title="Karasu">Karasu</a>'ya ulaşır, <a href="/wiki/Ferizli" title="Ferizli">Ferizli</a> ile <a href="/wiki/S%C3%B6%C4%9F%C3%BCtl%C3%BC" title="Söğütlü">Söğütlü</a> üzerinden merkeze varır. Bu yolun 2014 yılında Kocaali-Sakarya arası bölünmüş yol haline getirilmiştir.</li> <li><a href="/wiki/D_650" title="D 650">D 650</a> (Karasu-Antalya bölünmüş yolu): Yolun bölünmüş hale getirilmesinde iki temel amaç vardır. Birincisi yapılmakta olan Karasu Limanını ulusal karayolu ağına bağlanması. İkincisi ise <a href="/wiki/Karadeniz" title="Karadeniz">Karadeniz</a> ile <a href="/wiki/Akdeniz" title="Akdeniz">Akdeniz</a>'i birbirine bağlanması. Bu yol Türkiye'nin kuzeyi ile güneyini bağlayacak 18 yol projesinden dördüncüsüdür.<sup id="cite_ref-107" class="reference"><a href="#cite_note-107"><span class="cite-bracket">[</span>107<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><a href="/wiki/Kuzey_Marmara_Otoyolu" class="mw-redirect" title="Kuzey Marmara Otoyolu">Kuzey Marmara Otoyolu</a>: Yapılmakta olan <a href="/wiki/Yavuz_Sultan_Selim_K%C3%B6pr%C3%BCs%C3%BC" title="Yavuz Sultan Selim Köprüsü">Yavuz Sultan Selim Köprüsünün</a> bağlantı yolu olarak planlanan yol, Sakarya merkezin kuzeyinden geçerek <a href="/wiki/Akyaz%C4%B1" title="Akyazı">Akyazı</a>'da TEM ile birleşecektir.<sup id="cite_ref-108" class="reference"><a href="#cite_note-108"><span class="cite-bracket">[</span>108<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-109" class="reference"><a href="#cite_note-109"><span class="cite-bracket">[</span>109<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><a href="/wiki/D_010" title="D 010">Karadeniz Sahil yolu</a>: Zonguldak- İstanbul kısmı yapılmaya çalışılan yol Sakarya'nın kuzeyinden geçmektedir. Karadeniz sahilindeki <a href="/wiki/Kocaali" title="Kocaali">Kocaali</a>, <a href="/wiki/Karasu" title="Karasu">Karasu</a>, <a href="/wiki/Kaynarca,_Sakarya" class="mw-redirect" title="Kaynarca, Sakarya">Kaynarca</a> ilçeleri arasında çalışmalar devam etmektedir.</li></ul> <p>Sakarya'daki 3.657 km uzunluğundaki karayolu şu sınıflara aittir; 372 km devlet yolu, 70 km TEM, 197 km il yolu, 3.016 km il yolu.<sup id="cite_ref-110" class="reference"><a href="#cite_note-110"><span class="cite-bracket">[</span>110<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Denizyolu">Denizyolu</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&veaction=edit&section=47" title="Değiştirilen bölüm: Denizyolu" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&action=edit&section=47" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Denizyolu"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Sakarya hâlen deniz yolu için olarak 40 km uzaklıktaki <a href="/wiki/%C4%B0zmit_k%C3%B6rfezi" class="mw-redirect" title="İzmit körfezi">İzmit körfezi</a> limanlarını kullanmaktadır. </p> <ul><li><a href="/wiki/Karasu_Liman%C4%B1" title="Karasu Limanı">Karasu Limanı</a>: Balıkçı barınağı olarak başlanan yapı büyütülerek limana çevrilmiştir. İstanbul'daki imalat sanayinin il dışına kaydırılması düşüncesi yapımında temel etkendir. Limanın karayolu ve demiryolu bağlantıları projeleri de yapım aşamasındadır. Liman bitirilince; İstanbul'a Karadeniz'den gelen trafiği azaltıp, Marmara bölgesinin Karadeniz'e açılan kapısı olacaktır.<sup id="cite_ref-111" class="reference"><a href="#cite_note-111"><span class="cite-bracket">[</span>111<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading5"><h5 id="Sakarya_Nehir_Taşımacılığı_Projesi"><span id="Sakarya_Nehir_Ta.C5.9F.C4.B1mac.C4.B1l.C4.B1.C4.9F.C4.B1_Projesi"></span>Sakarya Nehir Taşımacılığı Projesi</h5><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&veaction=edit&section=48" title="Değiştirilen bölüm: Sakarya Nehir Taşımacılığı Projesi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&action=edit&section=48" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Sakarya Nehir Taşımacılığı Projesi"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Sakarya_Nehir_Ta%C5%9F%C4%B1mac%C4%B1l%C4%B1%C4%9F%C4%B1_Projesi" title="Sakarya Nehir Taşımacılığı Projesi">Sakarya Nehir Taşımacılığı Projesi</a>'nin hedefi <a href="/wiki/Sakarya_Nehri" class="mw-redirect" title="Sakarya Nehri">Sakarya Nehri</a>'ni ve <a href="/wiki/Sapanca_G%C3%B6l%C3%BC" title="Sapanca Gölü">Sapanca Gölü</a>'nü kullanarak <a href="/wiki/Karadeniz" title="Karadeniz">Karadeniz</a> ve <a href="/wiki/Marmara_Denizi" title="Marmara Denizi">Marmara Denizi</a>'ni birleştirmektir. Sakarya nehri ile Sapanca gölü açılacak bir kanal ile birleştirilecek. Sapanca Gölü ile <a href="/wiki/%C4%B0zmit_K%C3%B6rfezi" title="İzmit Körfezi">İzmit Körfezi</a> arasında kanal açılacaktı. Böylece Sakarya Nehri ağzından, Karadeniz'den giren gemiler İzmit Körfezi'ne geçebileceklerdi. </p><p>Osmanlılardan önce Roma ve Bizans zamanında da düşünülmüş bir projedir. Bölgeden getirilecek mermer ve kerestenin kolay taşınması hedeflenmişti.<sup id="cite_ref-112" class="reference"><a href="#cite_note-112"><span class="cite-bracket">[</span>112<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Proje Osmanlılar zamanında yedi kez gündeme gelmiştir. Her birinde ortaya çıkan engellerle sonuca ulaşmamıştır.<sup id="cite_ref-113" class="reference"><a href="#cite_note-113"><span class="cite-bracket">[</span>113<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Kanal_%C4%B0stanbul" title="Kanal İstanbul">Kanal İstanbul</a> kararı alınmadan önce Sakarya Nehri projesi hala gündemde tazeliğini koruyordu.<sup id="cite_ref-114" class="reference"><a href="#cite_note-114"><span class="cite-bracket">[</span>114<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Havayolu">Havayolu</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&veaction=edit&section=49" title="Değiştirilen bölüm: Havayolu" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&action=edit&section=49" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Havayolu"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Sakarya'ya 30 km mesafe uzaklıkta olan <a href="/wiki/Cengiz_Topel_Havaliman%C4%B1" title="Cengiz Topel Havalimanı">Cengiz Topel Havalimanı</a> en yakın havaalanıdır. <a href="/wiki/Sabiha_G%C3%B6k%C3%A7en_Havaliman%C4%B1" class="mw-redirect" title="Sabiha Gökçen Havalimanı">Sabiha Gökçen Havalimanı</a> 110 km, Yeşilköy <a href="/wiki/Atat%C3%BCrk_Havaliman%C4%B1" title="Atatürk Havalimanı">Atatürk Havalimanı</a> 170 km uzaklıktadır. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kardeş_şehirler"><span id="Karde.C5.9F_.C5.9Fehirler"></span>Kardeş şehirler</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&veaction=edit&section=50" title="Değiştirilen bölüm: Kardeş şehirler" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&action=edit&section=50" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Kardeş şehirler"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r25961922">.mw-parser-output .div-col{margin-top:0.3em;column-width:30em}.mw-parser-output .div-col-small{font-size:90%}.mw-parser-output .div-col-rules{column-rule:1px solid #aaa}.mw-parser-output .div-col dl,.mw-parser-output .div-col ol,.mw-parser-output .div-col ul{margin-top:0}.mw-parser-output .div-col li,.mw-parser-output .div-col dd{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}</style><div class="div-col"> <ul><li><span class="bayraksimge"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Almanya" title="Almanya"><img alt="Almanya" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Germany.svg/22px-Flag_of_Germany.svg.png" decoding="async" width="22" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Germany.svg/33px-Flag_of_Germany.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Germany.svg/44px-Flag_of_Germany.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/Karlsruhe" title="Karlsruhe">Karlsruhe</a>, <a href="/wiki/Almanya" title="Almanya">Almanya</a></li> <li><span class="bayraksimge"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Hollanda" title="Hollanda"><img alt="Hollanda" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Flag_of_the_Netherlands.svg/22px-Flag_of_the_Netherlands.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Flag_of_the_Netherlands.svg/33px-Flag_of_the_Netherlands.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Flag_of_the_Netherlands.svg/44px-Flag_of_the_Netherlands.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/Delft" title="Delft">Delft</a>, <a href="/wiki/Hollanda" title="Hollanda">Hollanda</a><sup id="cite_ref-115" class="reference"><a href="#cite_note-115"><span class="cite-bracket">[</span>115<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><span class="bayraksimge"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bulgaristan" title="Bulgaristan"><img alt="Bulgaristan" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Flag_of_Bulgaria.svg/22px-Flag_of_Bulgaria.svg.png" decoding="async" width="22" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Flag_of_Bulgaria.svg/33px-Flag_of_Bulgaria.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Flag_of_Bulgaria.svg/44px-Flag_of_Bulgaria.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/%C5%9Eumnu" title="Şumnu">Şumnu</a>, <a href="/wiki/Bulgaristan" title="Bulgaristan">Bulgaristan</a> (2000-2008)<sup id="cite_ref-116" class="reference"><a href="#cite_note-116"><span class="cite-bracket">[</span>116<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><span class="bayraksimge"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Kuzey_Makedonya" title="Kuzey Makedonya"><img alt="Kuzey Makedonya" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Flag_of_North_Macedonia.svg/22px-Flag_of_North_Macedonia.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Flag_of_North_Macedonia.svg/33px-Flag_of_North_Macedonia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Flag_of_North_Macedonia.svg/44px-Flag_of_North_Macedonia.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/Delft" title="Delft">Delft</a>, <a href="/wiki/Hollanda" title="Hollanda">Hollanda</a></li> <li><span class="bayraksimge"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Libya" title="Libya"><img alt="Libya" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Libya.svg/22px-Flag_of_Libya.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Libya.svg/33px-Flag_of_Libya.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Libya.svg/44px-Flag_of_Libya.svg.png 2x" data-file-width="960" data-file-height="480" /></a></span></span> <a href="/w/index.php?title=El_Marj&action=edit&redlink=1" class="new" title="El Marj (sayfa mevcut değil)">El Marj</a>, <a href="/wiki/Libya" title="Libya">Libya</a></li> <li><span class="bayraksimge"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Tunus" title="Tunus"><img alt="Tunus" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Flag_of_Tunisia.svg/22px-Flag_of_Tunisia.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Flag_of_Tunisia.svg/33px-Flag_of_Tunisia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Flag_of_Tunisia.svg/44px-Flag_of_Tunisia.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" /></a></span></span> <a href="/wiki/Tatavin" title="Tatavin">Tatavin</a>, <a href="/wiki/Tunus" title="Tunus">Tunus</a></li> <li><span class="bayraksimge"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Yunanistan" title="Yunanistan"><img alt="Yunanistan" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Flag_of_Greece.svg/22px-Flag_of_Greece.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Flag_of_Greece.svg/33px-Flag_of_Greece.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Flag_of_Greece.svg/44px-Flag_of_Greece.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="400" /></a></span></span> <a href="/wiki/Selanik" title="Selanik">Selanik</a>, <a href="/wiki/Yunanistan" title="Yunanistan">Yunanistan</a></li> <li><span class="bayraksimge"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Amerika_Birle%C5%9Fik_Devletleri" title="Amerika Birleşik Devletleri"><img alt="Amerika Birleşik Devletleri" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/22px-Flag_of_the_United_States.svg.png" decoding="async" width="22" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/33px-Flag_of_the_United_States.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/44px-Flag_of_the_United_States.svg.png 2x" data-file-width="1235" data-file-height="650" /></a></span></span> <a href="/wiki/Chicago" title="Chicago">Chicago</a>, <a href="/wiki/Amerika_Birle%C5%9Fik_Devletleri" title="Amerika Birleşik Devletleri">Amerika Birleşik Devletleri</a></li> <li><span class="bayraksimge"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Japonya" title="Japonya"><img alt="Japonya" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/Flag_of_Japan.svg/22px-Flag_of_Japan.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/Flag_of_Japan.svg/33px-Flag_of_Japan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/Flag_of_Japan.svg/44px-Flag_of_Japan.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/Tokyo" title="Tokyo">Tokyo</a>, <a href="/wiki/Japonya" title="Japonya">Japonya</a></li> <li><span class="bayraksimge"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/G%C3%BCney_Kore" title="Güney Kore"><img alt="Güney Kore" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/09/Flag_of_South_Korea.svg/22px-Flag_of_South_Korea.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/09/Flag_of_South_Korea.svg/33px-Flag_of_South_Korea.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/09/Flag_of_South_Korea.svg/44px-Flag_of_South_Korea.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/Seul" title="Seul">Seul</a>, <a href="/wiki/G%C3%BCney_Kore" title="Güney Kore">Güney Kore</a></li> <li><span class="bayraksimge"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/G%C3%BCrcistan" title="Gürcistan"><img alt="Gürcistan" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Flag_of_Georgia.svg/22px-Flag_of_Georgia.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Flag_of_Georgia.svg/33px-Flag_of_Georgia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Flag_of_Georgia.svg/44px-Flag_of_Georgia.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/Sohum" title="Sohum">Sohum</a>, <a href="/wiki/G%C3%BCrcistan" title="Gürcistan">Gürcistan</a></li> <li><span class="bayraksimge"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Amerika_Birle%C5%9Fik_Devletleri" title="Amerika Birleşik Devletleri"><img alt="Amerika Birleşik Devletleri" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/22px-Flag_of_the_United_States.svg.png" decoding="async" width="22" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/33px-Flag_of_the_United_States.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/44px-Flag_of_the_United_States.svg.png 2x" data-file-width="1235" data-file-height="650" /></a></span></span> <a href="/wiki/New_York" title="New York">New York</a>, <a href="/wiki/Amerika_Birle%C5%9Fik_Devletleri" title="Amerika Birleşik Devletleri">Amerika Birleşik Devletleri</a></li> <li><span class="bayraksimge"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Amerika_Birle%C5%9Fik_Devletleri" title="Amerika Birleşik Devletleri"><img alt="Amerika Birleşik Devletleri" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/22px-Flag_of_the_United_States.svg.png" decoding="async" width="22" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/33px-Flag_of_the_United_States.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/44px-Flag_of_the_United_States.svg.png 2x" data-file-width="1235" data-file-height="650" /></a></span></span> <a href="/wiki/Teksas" title="Teksas">Teksas</a>, <a href="/wiki/Amerika_Birle%C5%9Fik_Devletleri" title="Amerika Birleşik Devletleri">Amerika Birleşik Devletleri</a></li> <li><span class="bayraksimge"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%C4%B0talya" title="İtalya"><img alt="İtalya" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Flag_of_Italy.svg/22px-Flag_of_Italy.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Flag_of_Italy.svg/33px-Flag_of_Italy.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Flag_of_Italy.svg/44px-Flag_of_Italy.svg.png 2x" data-file-width="1500" data-file-height="1000" /></a></span></span> <a href="/wiki/Roma" title="Roma">Roma</a>, <a href="/wiki/%C4%B0talya" title="İtalya">İtalya</a></li> <li><span class="bayraksimge"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Japonya" title="Japonya"><img alt="Japonya" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/Flag_of_Japan.svg/22px-Flag_of_Japan.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/Flag_of_Japan.svg/33px-Flag_of_Japan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/Flag_of_Japan.svg/44px-Flag_of_Japan.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/Osaka" title="Osaka">Osaka</a>, <a href="/wiki/Japonya" title="Japonya">Japonya</a></li> <li><span class="bayraksimge"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fransa" title="Fransa"><img alt="Fransa" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Flag_of_France.svg/22px-Flag_of_France.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Flag_of_France.svg/33px-Flag_of_France.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Flag_of_France.svg/44px-Flag_of_France.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/Paris" title="Paris">Paris</a>, <a href="/wiki/Fransa" title="Fransa">Fransa</a></li> <li><span class="bayraksimge"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Almanya" title="Almanya"><img alt="Almanya" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Germany.svg/22px-Flag_of_Germany.svg.png" decoding="async" width="22" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Germany.svg/33px-Flag_of_Germany.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Germany.svg/44px-Flag_of_Germany.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/M%C3%BCnih" title="Münih">Münih</a>, <a href="/wiki/Almanya" title="Almanya">Almanya</a><sup id="cite_ref-117" class="reference"><a href="#cite_note-117"><span class="cite-bracket">[</span>117<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Galeri">Galeri</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&veaction=edit&section=51" title="Değiştirilen bölüm: Galeri" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&action=edit&section=51" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Galeri"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-center" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Adapazar%C4%B1-Sakarya_Panorama.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Adapazar%C4%B1-Sakarya_Panorama.jpg/850px-Adapazar%C4%B1-Sakarya_Panorama.jpg" decoding="async" width="850" height="173" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Adapazar%C4%B1-Sakarya_Panorama.jpg/1275px-Adapazar%C4%B1-Sakarya_Panorama.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Adapazar%C4%B1-Sakarya_Panorama.jpg/1700px-Adapazar%C4%B1-Sakarya_Panorama.jpg 2x" data-file-width="12053" data-file-height="2453" /></a><figcaption>Serdivan Kırantepeden panoramik Sakarya</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-center" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Sakarya_Panorama.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/Sakarya_Panorama.jpg/850px-Sakarya_Panorama.jpg" decoding="async" width="850" height="131" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/Sakarya_Panorama.jpg/1275px-Sakarya_Panorama.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/Sakarya_Panorama.jpg/1700px-Sakarya_Panorama.jpg 2x" data-file-width="10027" data-file-height="1547" /></a><figcaption>Sakarya merkez, Serdivan, sol üstte uzakta, Karaman, Camili, Sağda; Karşıyaka Cami, arkada Serdivan AVM, gerisinde Şeker farikası</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-center" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Harmantepe_Kalesi_Panorama.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Harmantepe_Kalesi_Panorama.jpg/850px-Harmantepe_Kalesi_Panorama.jpg" decoding="async" width="850" height="173" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Harmantepe_Kalesi_Panorama.jpg/1275px-Harmantepe_Kalesi_Panorama.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Harmantepe_Kalesi_Panorama.jpg/1700px-Harmantepe_Kalesi_Panorama.jpg 2x" data-file-width="10790" data-file-height="2199" /></a><figcaption>12-13 yüzyılda <a href="/wiki/Bizans_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Bizans İmparatorluğu">Bizans</a>'ın doğu sınırlarını korumak amacıyla yaptığı <a href="/wiki/Harmantepe_Kalesi" title="Harmantepe Kalesi">Harmantepe Kalesi</a>, <a href="/wiki/S%C3%B6%C4%9F%C3%BCtl%C3%BC" title="Söğütlü">Söğütlü</a></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-center" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Ta%C5%9Fk%C4%B1s%C4%B1%C4%9F%C4%B1_G%C3%B6l%C3%BC_ve_Do%C4%9Falgaz_%C3%87evrim_Santrali.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Ta%C5%9Fk%C4%B1s%C4%B1%C4%9F%C4%B1_G%C3%B6l%C3%BC_ve_Do%C4%9Falgaz_%C3%87evrim_Santrali.JPG/850px-Ta%C5%9Fk%C4%B1s%C4%B1%C4%9F%C4%B1_G%C3%B6l%C3%BC_ve_Do%C4%9Falgaz_%C3%87evrim_Santrali.JPG" decoding="async" width="850" height="212" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Ta%C5%9Fk%C4%B1s%C4%B1%C4%9F%C4%B1_G%C3%B6l%C3%BC_ve_Do%C4%9Falgaz_%C3%87evrim_Santrali.JPG/1275px-Ta%C5%9Fk%C4%B1s%C4%B1%C4%9F%C4%B1_G%C3%B6l%C3%BC_ve_Do%C4%9Falgaz_%C3%87evrim_Santrali.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Ta%C5%9Fk%C4%B1s%C4%B1%C4%9F%C4%B1_G%C3%B6l%C3%BC_ve_Do%C4%9Falgaz_%C3%87evrim_Santrali.JPG/1700px-Ta%C5%9Fk%C4%B1s%C4%B1%C4%9F%C4%B1_G%C3%B6l%C3%BC_ve_Do%C4%9Falgaz_%C3%87evrim_Santrali.JPG 2x" data-file-width="8973" data-file-height="2238" /></a><figcaption><a href="/wiki/Ta%C5%9Fk%C4%B1s%C4%B1%C4%9F%C4%B1_G%C3%B6l%C3%BC" title="Taşkısığı Gölü">Taşkısığı Gölü</a> ve yakınında kurulu olan <a href="/wiki/Enkapower_Adapazar%C4%B1-Gebze_Kombine_%C3%87evrim_Santralleri" title="Enkapower Adapazarı-Gebze Kombine Çevrim Santralleri">Adapazarı Doğalgaz çevrim santrali</a></figcaption></figure> <table> <tbody><tr> <td><figure class="mw-default-size mw-halign-none" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Eski_Sakarya_K%C3%B6pr%C3%BCs%C3%BC.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Eski_Sakarya_K%C3%B6pr%C3%BCs%C3%BC.JPG/350px-Eski_Sakarya_K%C3%B6pr%C3%BCs%C3%BC.JPG" decoding="async" width="350" height="177" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Eski_Sakarya_K%C3%B6pr%C3%BCs%C3%BC.JPG/525px-Eski_Sakarya_K%C3%B6pr%C3%BCs%C3%BC.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Eski_Sakarya_K%C3%B6pr%C3%BCs%C3%BC.JPG/700px-Eski_Sakarya_K%C3%B6pr%C3%BCs%C3%BC.JPG 2x" data-file-width="4590" data-file-height="2320" /></a><figcaption>Güneşler'de Sakarya Nehri üzerindeki Eski Sakarya Köprüsü</figcaption></figure> </td> <td><figure class="mw-default-size mw-halign-none" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Seyifler_Kalesi.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Seyifler_Kalesi.JPG/150px-Seyifler_Kalesi.JPG" decoding="async" width="150" height="224" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Seyifler_Kalesi.JPG/225px-Seyifler_Kalesi.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Seyifler_Kalesi.JPG/300px-Seyifler_Kalesi.JPG 2x" data-file-width="2592" data-file-height="3872" /></a><figcaption>12 yüzyıldan kalma Bizans'a ait Seyifler Kalesi, <a href="/wiki/Seyifler,_Ferizli" title="Seyifler, Ferizli">Seyifler Köyü</a>, Ferizli</figcaption></figure> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ayrıca_bakınız"><span id="Ayr.C4.B1ca_bak.C4.B1n.C4.B1z"></span>Ayrıca bakınız</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&veaction=edit&section=52" title="Değiştirilen bölüm: Ayrıca bakınız" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&action=edit&section=52" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Ayrıca bakınız"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Sakarya%27daki_yerle%C5%9Fim_yerleri_listesi" title="Sakarya'daki yerleşim yerleri listesi">Sakarya'daki yerleşim yerleri listesi</a></li> <li><a href="/wiki/Sakarya%27daki_k%C3%BCt%C3%BCphaneler_listesi" title="Sakarya'daki kütüphaneler listesi">Sakarya'daki kütüphaneler listesi</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kaynakça"><span id="Kaynak.C3.A7a"></span>Kaynakça</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&veaction=edit&section=53" title="Değiştirilen bölüm: Kaynakça" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&action=edit&section=53" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Kaynakça"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r32805677">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-count:2}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-count:3}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist"> <div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-NufusuNe-1"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-NufusuNe_1-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-NufusuNe_1-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nufusune.com/sakarya-nufusu">"Sakarya Nüfusu"</a>. nufusune.com. 8 Şubat 2022 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220208061619/https://www.nufusune.com/sakarya-nufusu">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 27 Eylül 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Sakarya+N%C3%BCfusu&rft.pub=nufusune.com&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nufusune.com%2Fsakarya-nufusu&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Zaman-2"><strong><a href="#cite_ref-Zaman_2-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak haber"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100703001234/http://www.zaman.com.tr/haber.do?haberno=557431&bolgeno=372&title=sakarya-ekonomisi">"Sakarya Ekonomisi"</a>. Zaman. 1 Temmuz 2007. 3 Temmuz 2010 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.zaman.com.tr/haber.do?haberno=557431&bolgeno=372&title=sakarya-ekonomisi">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2009</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Sakarya+Ekonomisi&rft.pub=Zaman&rft.date=2007-07-01&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.zaman.com.tr%2Fhaber.do%3Fhaberno%3D557431%26bolgeno%3D372%26title%3Dsakarya-ekonomisi&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-3"><strong><a href="#cite_ref-3">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20151109144211/http://www.sakaryakulturturizm.gov.tr/TR,107078/efsaneler.html">"Efsaneler"</a>. 9 Kasım 2015 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sakaryakulturturizm.gov.tr/TR,107078/efsaneler.html">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">14 Mart</span> 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Efsaneler&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.sakaryakulturturizm.gov.tr%2FTR%2C107078%2Fefsaneler.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-4"><strong><a href="#cite_ref-4">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150121010035/http://www.tuik.gov.tr/ilGostergeleri/iller/SAKARYA.pdf">"Tarihçe"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span>. <i>TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU SEÇİLMİŞ GÖSTERGELERLE SAKARYA 2013</i>. tuik.gov.tr. 21 Ocak 2015 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.tuik.gov.tr/ilGostergeleri/iller/SAKARYA.pdf">kaynağından</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">20 Ocak</span> 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=T%C3%9CRK%C4%B0YE+%C4%B0STAT%C4%B0ST%C4%B0K+KURUMU+SE%C3%87%C4%B0LM%C4%B0%C5%9E+G%C3%96STERGELERLE+SAKARYA+2013&rft.atitle=Tarih%C3%A7e&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.tuik.gov.tr%2FilGostergeleri%2Filler%2FSAKARYA.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-5"><strong><a href="#cite_ref-5">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sakarya.bel.tr/sakarya.php?id=1&uk=14&ak=37&uk2=1">"Sakarya Büyükşehir Belediyesi"</a>. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160306125458/http://sakarya.bel.tr/sakarya.php?ak=37&id=1&uk=14&uk2=1">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 29 Ağustos 2009</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Sakarya+B%C3%BCy%C3%BCk%C5%9Fehir+Belediyesi&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.sakarya.bel.tr%2Fsakarya.php%3Fid%3D1%26uk%3D14%26ak%3D37%26uk2%3D1&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-i-gunler-6"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-i-gunler_6-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-i-gunler_6-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160307090738/http://www.i-gunler.com/Sakarya/Sehir-Tarihi/54">"Sakarya Tarihi/Genel Bilgiler"</a>. i-gunler.com. 7 Mart 2016 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.i-gunler.com/Sakarya/Sehir-Tarihi/54">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 29 Ağustos 2009</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Sakarya+Tarihi%2FGenel+Bilgiler&rft.pub=i-gunler.com&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.i-gunler.com%2FSakarya%2FSehir-Tarihi%2F54&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-satso-7"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-satso_7-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-satso_7-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-satso_7-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-satso_7-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-satso_7-4"><sup><i><b>e</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://bilgi.satso.org.tr/yayin/59/satsodan-sakaryaya-90--yil-armagani-adadan-pazara-sakarya.aspx">"Osmanlının Sakarya'daki zenginliği: Ormanları"</a>. <i>Ada'dan Pazar'a Sakarya</i>. satso.org.tr. 7 Mart 2016 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160307132632/http://bilgi.satso.org.tr/yayin/59/satsodan-sakaryaya-90--yil-armagani-adadan-pazara-sakarya.aspx">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">21 Ocak</span> 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Ada%27dan+Pazar%27a+Sakarya&rft.atitle=Osmanl%C4%B1n%C4%B1n+Sakarya%27daki+zenginli%C4%9Fi%3A+Ormanlar%C4%B1&rft_id=http%3A%2F%2Fbilgi.satso.org.tr%2Fyayin%2F59%2Fsatsodan-sakaryaya-90--yil-armagani-adadan-pazara-sakarya.aspx&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-satso1-8"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-satso1_8-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-satso1_8-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-satso1_8-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-satso1_8-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-satso1_8-4"><sup><i><b>e</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160307032642/http://satso.org.tr/sakaryatanitim.aspx">"KURTULUŞ SAVAŞINDA SAKARYA"</a>. <i>Sakarya Tarihçesi</i>. 7 Mart 2016 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://satso.org.tr/SakaryaTanitim.aspx">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 25 Şubat 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Sakarya+Tarih%C3%A7esi&rft.atitle=KURTULU%C5%9E+SAVA%C5%9EINDA+SAKARYA&rft_id=http%3A%2F%2Fsatso.org.tr%2FSakaryaTanitim.aspx&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-9"><strong><a href="#cite_ref-9">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/23985.pdf&main=http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/23985.pdf">"Karar Sayısı: KHK/593"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span>. 15 Mart 2016 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160315162016/http://www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http%3A%2F%2Fwww.resmigazete.gov.tr%2Farsiv%2F23985.pdf&main=http%3A%2F%2Fwww.resmigazete.gov.tr%2Farsiv%2F23985.pdf">arşivlendi</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Karar+Say%C4%B1s%C4%B1%3A+KHK%2F593&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.resmigazete.gov.tr%2Fmain.aspx%3Fhome%3Dhttp%3A%2F%2Fwww.resmigazete.gov.tr%2Farsiv%2F23985.pdf%26main%3Dhttp%3A%2F%2Fwww.resmigazete.gov.tr%2Farsiv%2F23985.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-besbinikiyuzonalti-10"><strong><a href="#cite_ref-besbinikiyuzonalti_10-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.tbmm.gov.tr/kanunlar/k5216.html">"Kanun No. 5216"</a>. 13 Mart 2016 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160313105723/http://tbmm.gov.tr/kanunlar/k5216.html">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Kanun+No.+5216&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.tbmm.gov.tr%2Fkanunlar%2Fk5216.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-11"><strong><a href="#cite_ref-11">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/12/20121206-1.htm">"Kanun No. 6360"</a>. 17 Aralık 2015 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20151217040214/http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/12/20121206-1.htm">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Kanun+No.+6360&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.resmigazete.gov.tr%2Feskiler%2F2012%2F12%2F20121206-1.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-12"><strong><a href="#cite_ref-12">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160305052336/http://adapazari.bel.tr/upload/tr/dosya/dokumanyonetimi/65/24042014171518-1.pdf">"Adapazarı'nın Tarihçesi"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span>. adapazari.bel.tr. 5 Mart 2016 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://adapazari.bel.tr/upload/tr/dosya/dokumanyonetimi/65/24042014171518-1.pdf">kaynağından</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 13 Kasım 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Adapazar%C4%B1%E2%80%99n%C4%B1n+Tarih%C3%A7esi&rft.pub=adapazari.bel.tr&rft_id=http%3A%2F%2Fadapazari.bel.tr%2Fupload%2Ftr%2Fdosya%2Fdokumanyonetimi%2F65%2F24042014171518-1.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-13"><strong><a href="#cite_ref-13">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web">MOLLAMAHMUTOĞLU, Doç. Dr. Murat. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140512220401/http://www.e-kutuphane.imo.org.tr/pdf/15945.pdf">"3.Adapazarı Yöresi jeolojisi"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span>. <i>Adapazarı-Erenler Beldesinde Zemin Sıvılaşma Potansiyelinin İrdelenmesi</i>. 12 Mayıs 2014 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.e-kutuphane.imo.org.tr/pdf/15945.pdf">kaynağından</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Adapazar%C4%B1-Erenler+Beldesinde+Zemin+S%C4%B1v%C4%B1la%C5%9Fma+Potansiyelinin+%C4%B0rdelenmesi&rft.atitle=3.Adapazar%C4%B1+Y%C3%B6resi+jeolojisi&rft.au=MOLLAMAHMUTO%C4%9ELU%2C+Do%C3%A7.+Dr.+Murat&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.e-kutuphane.imo.org.tr%2Fpdf%2F15945.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-14"><strong><a href="#cite_ref-14">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150322124053/http://www.pamukova.gov.tr/default_B0.aspx?content=327">"Tarım"</a>. <i>İlçemiz/ekonomi</i>. www.pamukova.gov.tr. 22 Mart 2015 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.pamukova.gov.tr/default_B0.aspx?content=327">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=%C4%B0l%C3%A7emiz%2Fekonomi&rft.atitle=Tar%C4%B1m&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.pamukova.gov.tr%2Fdefault_B0.aspx%3Fcontent%3D327&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-15"><strong><a href="#cite_ref-15">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160308135607/http://sakaryayenihaber.com/869-cark-deresi-suyla-bulustu-haberi.html">"Çark Deresi suyla buluştu"</a>. sakaryayenihaber.com. 22 Kasım 2007. 8 Mart 2016 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sakaryayenihaber.com/869-cark-deresi-suyla-bulustu-haberi.html">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">15 Nisan</span> 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%C3%87ark+Deresi+suyla+bulu%C5%9Ftu&rft.pub=sakaryayenihaber.com&rft.date=2007-11-22&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.sakaryayenihaber.com%2F869-cark-deresi-suyla-bulustu-haberi.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-sakarya-16"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-sakarya_16-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-sakarya_16-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-sakarya_16-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-sakarya_16-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150528123834/http://www.csb.gov.tr/db/ced/editordosya/sakarya_icdr2011.pdf">"C. HAVA (ATMOSFER VE İKLİM)"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span>. <i>Sakarya İl Çevre Durum raporu</i>. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. 2011. 28 Mayıs 2015 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.csb.gov.tr/db/ced/editordosya/sakarya_icdr2011.pdf">kaynağından</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Sakarya+%C4%B0l+%C3%87evre+Durum+raporu&rft.atitle=C.+HAVA+%28ATMOSFER+VE+%C4%B0KL%C4%B0M%29&rft.date=2011&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.csb.gov.tr%2Fdb%2Fced%2Feditordosya%2Fsakarya_icdr2011.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-17"><strong><a href="#cite_ref-17">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web">İKİEL, Cercis; KAYMAZ, Beyza. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140818232527/http://web.sakarya.edu.tr/~cikiel/Y3.pdf">"GİRİŞ"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span>. <i>ADAPAZARI’NDA İKLİM KOŞULLARININ MISIR YETİŞTİRİCİLİĞİNE ETKİSİ</i>. sakarya.edu.t. 18 Ağustos 2014 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.sakarya.edu.tr/~cikiel/Y3.pdf">kaynağından</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span> arşivlendi.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=ADAPAZARI%E2%80%99NDA+%C4%B0KL%C4%B0M+KO%C5%9EULLARININ+MISIR+YET%C4%B0%C5%9ET%C4%B0R%C4%B0C%C4%B0L%C4%B0%C4%9E%C4%B0NE+ETK%C4%B0S%C4%B0&rft.atitle=G%C4%B0R%C4%B0%C5%9E&rft.aulast=%C4%B0K%C4%B0EL&rft.aufirst=Cercis&rft.au=KAYMAZ%2C+Beyza&rft_id=http%3A%2F%2Fweb.sakarya.edu.tr%2F~cikiel%2FY3.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-18"><strong><a href="#cite_ref-18">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mgm.gov.tr/veridegerlendirme/il-ve-ilceler-istatistik.aspx?m=SAKARYA#sfB">"Resmî İstatistikler - Sakarya"</a>. <a href="/wiki/Meteoroloji_Genel_M%C3%BCd%C3%BCrl%C3%BC%C4%9F%C3%BC" title="Meteoroloji Genel Müdürlüğü">Meteoroloji Genel Müdürlüğü</a>. 10 Haziran 2016 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160610005126/http://mgm.gov.tr/veridegerlendirme/il-ve-ilceler-istatistik.aspx?m=SAKARYA#sfB">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">28 Nisan</span> 2016</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Resm%C3%AE+%C4%B0statistikler+-+Sakarya&rft.pub=Meteoroloji+Genel+M%C3%BCd%C3%BCrl%C3%BC%C4%9F%C3%BC&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.mgm.gov.tr%2Fveridegerlendirme%2Fil-ve-ilceler-istatistik.aspx%3Fm%3DSAKARYA%23sfB&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-19"><strong><a href="#cite_ref-19">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ogm.gov.tr/Sayfalar/Ormanlarimiz/Illere-Gore-Orman-Varligi.aspx">"İllere Göre Orman Varlığı"</a>. www.ogm.gov.tr. 23 Kasım 2015 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20151123021918/http://www.ogm.gov.tr/Sayfalar/Ormanlarimiz/Illere-Gore-Orman-Varligi.aspx">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">2 Haziran</span> 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%C4%B0llere+G%C3%B6re+Orman+Varl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&rft.pub=www.ogm.gov.tr&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ogm.gov.tr%2FSayfalar%2FOrmanlarimiz%2FIllere-Gore-Orman-Varligi.aspx&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-20"><strong><a href="#cite_ref-20">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150528123834/http://www.csb.gov.tr/db/ced/editordosya/sakarya_icdr2011.pdf">"F.Flora-Fauna ve hassa yöreler"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span>. <i>Sakarya İl Çevre Durum raporu</i>. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. 2011. 28 Mayıs 2015 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.csb.gov.tr/db/ced/editordosya/sakarya_icdr2011.pdf">kaynağından</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">2 Haziran</span> 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Sakarya+%C4%B0l+%C3%87evre+Durum+raporu&rft.atitle=F.Flora-Fauna+ve+hassa+y%C3%B6reler&rft.date=2011&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.csb.gov.tr%2Fdb%2Fced%2Feditordosya%2Fsakarya_icdr2011.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-21"><strong><a href="#cite_ref-21">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.mta.gov.tr/v2.0/bolgeler/kocaeli/sakarya/jeolojisi.doc">"SAKARYA"</a>. <i>Sakarya Jeolojisi - MTA</i>. mta.gov.tr. 19 Haziran 2016 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160619153502/http://www.mta.gov.tr/v2.0/bolgeler/kocaeli/sakarya/jeolojisi.doc">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">14 Mart</span> 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Sakarya+Jeolojisi+-+MTA&rft.atitle=SAKARYA&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.mta.gov.tr%2Fv2.0%2Fbolgeler%2Fkocaeli%2Fsakarya%2Fjeolojisi.doc&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-icdr-22"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-icdr_22-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-icdr_22-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-icdr_22-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-icdr_22-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150528123834/http://www.csb.gov.tr/db/ced/editordosya/sakarya_icdr2011.pdf">"JEOLOJİK YAPI ve STRATİGRAFİ"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span>. <i>SAKARYA İL ÇEVRE DURUM RAPORU</i>. 2011. 28 Mayıs 2015 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.csb.gov.tr/db/ced/editordosya/sakarya_icdr2011.pdf">kaynağından</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">14 Mart</span> 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=SAKARYA+%C4%B0L+%C3%87EVRE+DURUM+RAPORU&rft.atitle=JEOLOJ%C4%B0K+YAPI+ve+STRAT%C4%B0GRAF%C4%B0&rft.date=2011&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.csb.gov.tr%2Fdb%2Fced%2Feditordosya%2Fsakarya_icdr2011.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-23"><strong><a href="#cite_ref-23">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20151108122408/http://www.sakaryaafetacil.gov.tr/index.php?option=com_content&task=view&id=155&Itemid=131">"İllerin Afetselliği"</a>. sakaryaafetacil.gov.tr. 8 Kasım 2015 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sakaryaafetacil.gov.tr/index.php?option=com_content&task=view&id=155&Itemid=131">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">9 Ocak</span> 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%C4%B0llerin+Afetselli%C4%9Fi&rft.pub=sakaryaafetacil.gov.tr&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.sakaryaafetacil.gov.tr%2Findex.php%3Foption%3Dcom_content%26task%3Dview%26id%3D155%26Itemid%3D131&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-24"><strong><a href="#cite_ref-24">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160307071018/http://medyabar.com/haber/16206/71-yil-once-bir-haziran-gunu.aspx">"71 yıl önce bir Haziran günü..."</a> medyabar.com. 22 Haziran 2014. 7 Mart 2016 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://medyabar.com/haber/16206/71-yil-once-bir-haziran-gunu.aspx">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">9 Ocak</span> 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=71+y%C4%B1l+%C3%B6nce+bir+Haziran+g%C3%BCn%C3%BC...&rft.pub=medyabar.com&rft.date=2014-06-22&rft_id=http%3A%2F%2Fmedyabar.com%2Fhaber%2F16206%2F71-yil-once-bir-haziran-gunu.aspx&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-25"><strong><a href="#cite_ref-25">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ibb.gov.tr/sites/akom/documents/adapazari_mudurnu_dep.html">"ADAPAZARI-MUDURNUSUYU DEPREMİ"</a>. ibb.gov.tr. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160304192402/http://www.ibb.gov.tr/sites/akom/documents/adapazari_mudurnu_dep.html">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">9 Ocak</span> 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=ADAPAZARI-MUDURNUSUYU+DEPREM%C4%B0&rft.pub=ibb.gov.tr&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ibb.gov.tr%2Fsites%2Fakom%2Fdocuments%2Fadapazari_mudurnu_dep.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-26"><strong><a href="#cite_ref-26">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160307044642/http://medyabar.com/haber/10136/yil-1967-bir-temmuz-gunu--67-depreminin-hikayesi.aspx">"Yıl 1967 Bir Temmuz günü. 67 Depreminin hikayesi"</a>. medyabar.com. 30 Temmuz 2012. 7 Mart 2016 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://medyabar.com/haber/10136/yil-1967-bir-temmuz-gunu--67-depreminin-hikayesi.aspx">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">9 Ocak</span> 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Y%C4%B1l+1967+Bir+Temmuz+g%C3%BCn%C3%BC.+67+Depreminin+hikayesi&rft.pub=medyabar.com&rft.date=2012-07-30&rft_id=http%3A%2F%2Fmedyabar.com%2Fhaber%2F10136%2Fyil-1967-bir-temmuz-gunu--67-depreminin-hikayesi.aspx&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-27"><strong><a href="#cite_ref-27">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://arsiv.ntv.com.tr/news/24312.asp">"17 Ağustos ve 12 Kasım depreminin resmi bilançosu"</a>. ntv.com.tr. 23 Ekim 2015 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20151023131241/http://arsiv.ntv.com.tr/news/24312.asp">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">9 Ocak</span> 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=17+A%C4%9Fustos+ve+12+Kas%C4%B1m+depreminin+resmi+bilan%C3%A7osu&rft.pub=ntv.com.tr&rft_id=http%3A%2F%2Farsiv.ntv.com.tr%2Fnews%2F24312.asp&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-28"><strong><a href="#cite_ref-28">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web">DEMİRTAŞ, Ramazan ve ark. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jmo.org.tr/resimler/ekler/f7bcd0b3ea82268_ek.pdf?dergi=HABER%20B%DCLTEN%DD">"23 AGUSTOS 2000 ARTÇI DEPREMİ"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span>. jmo.org.tr. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160304185933/http://www.jmo.org.tr/resimler/ekler/f7bcd0b3ea82268_ek.pdf?dergi=HABER%20B%DCLTEN%DD">arşivlendi</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">9 Ocak</span> 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=23+AGUSTOS+2000+ART%C3%87I+DEPREM%C4%B0&rft.pub=jmo.org.tr&rft.au=DEM%C4%B0RTA%C5%9E%2C+Ramazan+ve+ark.&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.jmo.org.tr%2Fresimler%2Fekler%2Ff7bcd0b3ea82268_ek.pdf%3Fdergi%3DHABER%2520B%25DCLTEN%25DD&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-29"><strong><a href="#cite_ref-29">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150214002125/http://www.zaman.com.tr/gundem_sakaryada-taskin_993476.html">"Sakarya'da taşkın"</a>. www.zaman.com.tr. 14 Şubat 2015 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.zaman.com.tr/gundem_sakaryada-taskin_993476.html">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">9 Ocak</span> 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Sakarya%27da+ta%C5%9Fk%C4%B1n&rft.pub=www.zaman.com.tr&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.zaman.com.tr%2Fgundem_sakaryada-taskin_993476.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-30"><strong><a href="#cite_ref-30">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.aa.com.tr/tr/tag/340981--asiri-yagistan-dereler-tasti">"Aşırı yağıştan dereler taştı"</a>. aa.com.tr. 9 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150509102405/http://www.aa.com.tr/tr/tag/340981--asiri-yagistan-dereler-tasti">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">9 Ocak</span> 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=A%C5%9F%C4%B1r%C4%B1+ya%C4%9F%C4%B1%C5%9Ftan+dereler+ta%C5%9Ft%C4%B1&rft.pub=aa.com.tr&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.aa.com.tr%2Ftr%2Ftag%2F340981--asiri-yagistan-dereler-tasti&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-31"><strong><a href="#cite_ref-31">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.cnnturk.com/2010/turkiye/03/16/karasudaki.kiyi.erozyonunun.nedeni.cozuldu/567966.0/">"Karasu'daki kıyı erozyonunun nedeni çözüldü"</a>. cnnturk.com. 16 Mart 2010. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150402155704/http://www.cnnturk.com/2010/turkiye/03/16/karasudaki.kiyi.erozyonunun.nedeni.cozuldu/567966.0/">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">9 Ocak</span> 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Karasu%27daki+k%C4%B1y%C4%B1+erozyonunun+nedeni+%C3%A7%C3%B6z%C3%BCld%C3%BC&rft.pub=cnnturk.com&rft.date=2010-03-16&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.cnnturk.com%2F2010%2Fturkiye%2F03%2F16%2Fkarasudaki.kiyi.erozyonunun.nedeni.cozuldu%2F567966.0%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-32"><strong><a href="#cite_ref-32">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.cihan.com.tr/caption/Karasu-da-kiyi-erozyonu-nedeniyle-21-yazlik-yikildi-6-si-zarar-gordu-CHNjg4MzgxLzE=">"Karasu'da kıyı erozyonu nedeniyle 21 yazlık yıkıldı, 6'sı zarar gördü"</a>. cihan.com.tr. 30 Nisan 2012<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">9 Ocak</span> 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Karasu%27da+k%C4%B1y%C4%B1+erozyonu+nedeniyle+21+yazl%C4%B1k+y%C4%B1k%C4%B1ld%C4%B1%2C+6%27s%C4%B1+zarar+g%C3%B6rd%C3%BC&rft.pub=cihan.com.tr&rft.date=2012-04-30&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.cihan.com.tr%2Fcaption%2FKarasu-da-kiyi-erozyonu-nedeniyle-21-yazlik-yikildi-6-si-zarar-gordu-CHNjg4MzgxLzE%3D&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span><sup class="noprint Inline-Template"><span title="tarihinden beri ölü bağlantı" style="white-space: nowrap;">[<i><a href="/wiki/Vikipedi:D%C4%B1%C5%9F_ba%C4%9Flant%C4%B1lar#Ölü_dış_bağlantılar_için_ne_yapılabilir?" title="Vikipedi:Dış bağlantılar">ölü/kırık bağlantı</a></i>]</span></sup></span> </li> <li id="cite_note-33"><strong><a href="#cite_ref-33">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sabah.com.tr/yasam/2012/08/05/karasu-kurtuluyor">"Karasu kurtuluyor"</a>. sabah.com.tr. 5 Ağustos 2012. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150402115133/http://www.sabah.com.tr/yasam/2012/08/05/karasu-kurtuluyor">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">9 Ocak</span> 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Karasu+kurtuluyor&rft.pub=sabah.com.tr&rft.date=2012-08-05&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.sabah.com.tr%2Fyasam%2F2012%2F08%2F05%2Fkarasu-kurtuluyor&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-34"><strong><a href="#cite_ref-34">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://sakaryayenigun.com.tr/20-dalgakirana-baslanmadi-haberi-1494.jspx">"20 dalgakırana başlanmadı"</a>. sakaryayenigun.com.tr. 25 Ağustos 2011. 14 Mart 2016 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160314100652/http://sakaryayenigun.com.tr/20-dalgakirana-baslanmadi-haberi-1494.jspx">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">9 Ocak</span> 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=20+dalgak%C4%B1rana+ba%C5%9Flanmad%C4%B1&rft.pub=sakaryayenigun.com.tr&rft.date=2011-08-25&rft_id=http%3A%2F%2Fsakaryayenigun.com.tr%2F20-dalgakirana-baslanmadi-haberi-1494.jspx&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-35"><strong><a href="#cite_ref-35">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bugun.com.tr/son-dakika/yatay-dalgakiranlar-kiyi-erozyonunu-durdurdu-haberi/373678">"Yatay dalgakıranlar, kıyı erozyonunu durdurdu"</a>. bugun.com.tr. 1 Ağustos 2011. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150402102245/http://www.bugun.com.tr/son-dakika/yatay-dalgakiranlar-kiyi-erozyonunu-durdurdu-haberi/373678">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">9 Ocak</span> 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Yatay+dalgak%C4%B1ranlar%2C+k%C4%B1y%C4%B1+erozyonunu+durdurdu&rft.pub=bugun.com.tr&rft.date=2011-08-01&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.bugun.com.tr%2Fson-dakika%2Fyatay-dalgakiranlar-kiyi-erozyonunu-durdurdu-haberi%2F373678&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-36"><strong><a href="#cite_ref-36">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://sakarya.ormansu.gov.tr/Sakarya/Files/belgeler/SakaryaDogaTurizmMasterPlan.pdf">"OSMANLILAR DÖNEMİNDE SAKARYA"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span>. <i>Sakarya ili Doğa Turizmi Master Planı 2013-2023</i>. ormansu.gov.tr. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160304224245/http://sakarya.ormansu.gov.tr/Sakarya/Files/belgeler/SakaryaDogaTurizmMasterPlan.pdf">arşivlendi</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 25 Şubat 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Sakarya+ili+Do%C4%9Fa+Turizmi+Master+Plan%C4%B1+2013-2023&rft.atitle=OSMANLILAR+D%C3%96NEM%C4%B0NDE+SAKARYA&rft_id=http%3A%2F%2Fsakarya.ormansu.gov.tr%2FSakarya%2FFiles%2Fbelgeler%2FSakaryaDogaTurizmMasterPlan.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-issuu-37"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-issuu_37-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-issuu_37-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-issuu_37-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://issuu.com/sakarya/docs/sakaryahemsehri/15">"Göçler Sonucunda Sakarya'nın Etnik Yapısı"</a>. Hemşehri Dergi Şubat 2011. 2011. 14 Şubat 2015 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150214004838/http://issuu.com/sakarya/docs/sakaryahemsehri/15">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">8 Ocak</span> 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=G%C3%B6%C3%A7ler+Sonucunda+Sakarya%27n%C4%B1n+Etnik+Yap%C4%B1s%C4%B1&rft.pub=Hem%C5%9Fehri+Dergi+%C5%9Eubat+2011&rft.date=2011&rft_id=http%3A%2F%2Fissuu.com%2Fsakarya%2Fdocs%2Fsakaryahemsehri%2F15&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-38"><strong><a href="#cite_ref-38">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"> . <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210602214220/http://kutuphane.tuik.gov.tr/pdf/0015083.pdf">"1955 Genel Nüfus Sayımı"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span>. <i>23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı</i>. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://kutuphane.tuik.gov.tr/pdf/0015083.pdf">kaynağından</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=23+Ekim+1955+Genel+N%C3%BCfus+Say%C4%B1m%C4%B1&rft.atitle=1955+Genel+N%C3%BCfus+Say%C4%B1m%C4%B1&rft.au=%C2%A0&rft_id=http%3A%2F%2Fkutuphane.tuik.gov.tr%2Fpdf%2F0015083.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-39"><strong><a href="#cite_ref-39">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"> . <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190815112717/http://kutuphane.tuik.gov.tr/pdf/0015128.pdf">"İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span>. <i>23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı</i>. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://kutuphane.tuik.gov.tr/pdf/0015128.pdf">kaynağından</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=23+Ekim+1960+Genel+N%C3%BCfus+Say%C4%B1m%C4%B1&rft.atitle=%C4%B0l%2C+%C4%B0l%C3%A7e%2C+Bucak+ve+K%C3%B6yler+itibar%C4%B1yla+n%C3%BCfus&rft.au=%C2%A0&rft_id=http%3A%2F%2Fkutuphane.tuik.gov.tr%2Fpdf%2F0015128.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-40"><strong><a href="#cite_ref-40">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.webcitation.org/6BtmJbSuV">"1965 genel nüfus sayımı verileri"</a>. Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.webcitation.org/6BtmJbSuV">kaynağından</a> <span style="font-size:85%;">(html)</span> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=1965+genel+n%C3%BCfus+say%C4%B1m%C4%B1+verileri&rft.pub=T%C3%BCrkiye+%C4%B0statistik+Kurumu&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.webcitation.org%2F6BtmJbSuV&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-41"><strong><a href="#cite_ref-41">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.webcitation.org/6Btnw1RBH">"1970 genel nüfus sayımı verileri"</a>. Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.webcitation.org/6Btnw1RBH">kaynağından</a> <span style="font-size:85%;">(html)</span> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=1970+genel+n%C3%BCfus+say%C4%B1m%C4%B1+verileri&rft.pub=T%C3%BCrkiye+%C4%B0statistik+Kurumu&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.webcitation.org%2F6Btnw1RBH&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-42"><strong><a href="#cite_ref-42">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.webcitation.org/6BtqoEv6X">"1975 genel nüfus sayımı verileri"</a>. Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.webcitation.org/6BtqoEv6X">kaynağından</a> <span style="font-size:85%;">(html)</span> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=1975+genel+n%C3%BCfus+say%C4%B1m%C4%B1+verileri&rft.pub=T%C3%BCrkiye+%C4%B0statistik+Kurumu&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.webcitation.org%2F6BtqoEv6X&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-43"><strong><a href="#cite_ref-43">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.webcitation.org/6BtuwGEAs">"1980 genel nüfus sayımı verileri"</a>. Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.webcitation.org/6BtuwGEAs">kaynağından</a> <span style="font-size:85%;">(html)</span> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=1980+genel+n%C3%BCfus+say%C4%B1m%C4%B1+verileri&rft.pub=T%C3%BCrkiye+%C4%B0statistik+Kurumu&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.webcitation.org%2F6BtuwGEAs&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-44"><strong><a href="#cite_ref-44">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.webcitation.org/6Btx1Bvrq">"1985 genel nüfus sayımı verileri"</a>. Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.webcitation.org/6Btx1Bvrq">kaynağından</a> <span style="font-size:85%;">(html)</span> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=1985+genel+n%C3%BCfus+say%C4%B1m%C4%B1+verileri&rft.pub=T%C3%BCrkiye+%C4%B0statistik+Kurumu&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.webcitation.org%2F6Btx1Bvrq&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-45"><strong><a href="#cite_ref-45">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.webcitation.org/6BtyhfqFP">"1990 genel nüfus sayımı verileri"</a>. Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.webcitation.org/6BtyhfqFP">kaynağından</a> <span style="font-size:85%;">(html)</span> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=1990+genel+n%C3%BCfus+say%C4%B1m%C4%B1+verileri&rft.pub=T%C3%BCrkiye+%C4%B0statistik+Kurumu&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.webcitation.org%2F6BtyhfqFP&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-46"><strong><a href="#cite_ref-46">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.webcitation.org/6Bu0sHblJ">"2000 genel nüfus sayımı verileri"</a>. Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.webcitation.org/6Bu0sHblJ">kaynağından</a> <span style="font-size:85%;">(html)</span> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=2000+genel+n%C3%BCfus+say%C4%B1m%C4%B1+verileri&rft.pub=T%C3%BCrkiye+%C4%B0statistik+Kurumu&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.webcitation.org%2F6Bu0sHblJ&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-47"><strong><a href="#cite_ref-47">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.webcitation.org/6Bu2EY14C">"2007 genel nüfus sayımı verileri"</a>. Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.webcitation.org/6Bu2EY14C">kaynağından</a> <span style="font-size:85%;">(html)</span> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=2007+genel+n%C3%BCfus+say%C4%B1m%C4%B1+verileri&rft.pub=T%C3%BCrkiye+%C4%B0statistik+Kurumu&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.webcitation.org%2F6Bu2EY14C&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-48"><strong><a href="#cite_ref-48">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.webcitation.org/6Bu7aetkH">"2008 genel nüfus sayımı verileri"</a>. Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.webcitation.org/6Bu7aetkH">kaynağından</a> <span style="font-size:85%;">(html)</span> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=2008+genel+n%C3%BCfus+say%C4%B1m%C4%B1+verileri&rft.pub=T%C3%BCrkiye+%C4%B0statistik+Kurumu&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.webcitation.org%2F6Bu7aetkH&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-49"><strong><a href="#cite_ref-49">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.webcitation.org/6BuEEbQ82">"2009 genel nüfus sayımı verileri"</a>. Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.webcitation.org/6BuEEbQ82">kaynağından</a> <span style="font-size:85%;">(html)</span> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=2009+genel+n%C3%BCfus+say%C4%B1m%C4%B1+verileri&rft.pub=T%C3%BCrkiye+%C4%B0statistik+Kurumu&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.webcitation.org%2F6BuEEbQ82&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-50"><strong><a href="#cite_ref-50">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.webcitation.org/6BuFtMRta">"2010 genel nüfus sayımı verileri"</a>. Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.webcitation.org/6BuFtMRta">kaynağından</a> <span style="font-size:85%;">(html)</span> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=2010+genel+n%C3%BCfus+say%C4%B1m%C4%B1+verileri&rft.pub=T%C3%BCrkiye+%C4%B0statistik+Kurumu&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.webcitation.org%2F6BuFtMRta&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-51"><strong><a href="#cite_ref-51">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.webcitation.org/6BuH9cFw5">"2011 genel nüfus sayımı verileri"</a>. Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.webcitation.org/6BuH9cFw5">kaynağından</a> <span style="font-size:85%;">(html)</span> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=2011+genel+n%C3%BCfus+say%C4%B1m%C4%B1+verileri&rft.pub=T%C3%BCrkiye+%C4%B0statistik+Kurumu&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.webcitation.org%2F6BuH9cFw5&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-52"><strong><a href="#cite_ref-52">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.webcitation.org/6EZxuBNQv">"2012 genel nüfus sayımı verileri"</a>. Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.webcitation.org/6EZxuBNQv">kaynağından</a> <span style="font-size:85%;">(html)</span> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">8 Mart</span> 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=2012+genel+n%C3%BCfus+say%C4%B1m%C4%B1+verileri&rft.pub=T%C3%BCrkiye+%C4%B0statistik+Kurumu&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.webcitation.org%2F6EZxuBNQv&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-53"><strong><a href="#cite_ref-53">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.webcitation.org/6NPVErP2A">"2013 genel nüfus sayımı verileri"</a>. Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.webcitation.org/6NPVErP2A">kaynağından</a> <span style="font-size:85%;">(html)</span> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=2013+genel+n%C3%BCfus+say%C4%B1m%C4%B1+verileri&rft.pub=T%C3%BCrkiye+%C4%B0statistik+Kurumu&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.webcitation.org%2F6NPVErP2A&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-54"><strong><a href="#cite_ref-54">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.webcitation.org/6WFDQcAyt">"2014 genel nüfus sayımı verileri"</a>. Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.webcitation.org/6WFDQcAyt">kaynağından</a> <span style="font-size:85%;">(html)</span> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=2014+genel+n%C3%BCfus+say%C4%B1m%C4%B1+verileri&rft.pub=T%C3%BCrkiye+%C4%B0statistik+Kurumu&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.webcitation.org%2F6WFDQcAyt&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-:9-55"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-:9_55-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:9_55-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:9_55-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:9_55-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:9_55-4"><sup><i><b>e</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:9_55-5"><sup><i><b>f</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:9_55-6"><sup><i><b>g</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:9_55-7"><sup><i><b>h</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:9_55-8"><sup><i><b>i</b></i></sup></a> <span class="reference-text"> <ul><li><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95">"Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları"</a> <span style="font-size:85%;">(html)</span> (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">13 Nisan</span> 2016</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Adrese+Dayal%C4%B1+N%C3%BCfus+Kay%C4%B1t+Sistemi+Sonu%C3%A7lar%C4%B1&rft.pub=T%C3%BCrkiye+%C4%B0statistik+Kurumu&rft_id=https%3A%2F%2Fbiruni.tuik.gov.tr%2Fmedas%2F%3Fkn%3D95&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></li> <li><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nufusu.com/il/sakarya-nufusu">"Sakarya Nüfusu"</a>. nufusu.com<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Sakarya+N%C3%BCfusu&rft.pub=nufusu.com&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nufusu.com%2Fil%2Fsakarya-nufusu&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span><span class="citation-comment" style="display:none; color:#33aa33; margin-left:0.3em">Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (<a href="/wiki/Kategori:Ar%C5%9Fivlenmesi_gereken_ba%C4%9Flant%C4%B1ya_sahip_kaynak_%C5%9Fablonu_i%C3%A7eren_maddeler" title="Kategori:Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler">link</a>) </span></li> <li><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nufusune.com/sakarya-nufusu">"Sakarya Nüfusu"</a>. nufusune.com.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Sakarya+N%C3%BCfusu&rft.pub=nufusune.com&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nufusune.com%2Fsakarya-nufusu&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span><span class="citation-comment" style="display:none; color:#33aa33; margin-left:0.3em">Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (<a href="/wiki/Kategori:Ar%C5%9Fivlenmesi_gereken_ba%C4%9Flant%C4%B1ya_sahip_kaynak_%C5%9Fablonu_i%C3%A7eren_maddeler" title="Kategori:Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler">link</a>) </span></li> <li><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nufusubu.com/sakarya-nufusu">"Sakarya Nüfusu"</a>. nufusubu.com.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Sakarya+N%C3%BCfusu&rft.pub=nufusubu.com&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nufusubu.com%2Fsakarya-nufusu&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span><span class="citation-comment" style="display:none; color:#33aa33; margin-left:0.3em">Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (<a href="/wiki/Kategori:Ar%C5%9Fivlenmesi_gereken_ba%C4%9Flant%C4%B1ya_sahip_kaynak_%C5%9Fablonu_i%C3%A7eren_maddeler" title="Kategori:Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler">link</a>) </span></li></ul> </span></li> <li id="cite_note-56"><strong><a href="#cite_ref-56">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr">"2024 yılı nüfusu"</a>. 26 Ocak 2025 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20250126041406/https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?locale=tr&kn=95">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 6 Şubat 2025</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=2024+y%C4%B1l%C4%B1+n%C3%BCfusu&rft_id=https%3A%2F%2Fbiruni.tuik.gov.tr%2Fmedas%2F%3Fkn%3D95%26locale%3Dtr&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-57"><strong><a href="#cite_ref-57">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.harita.gov.tr/images/urun/il_ilce_alanlari.pdf">"Arşivlenmiş kopya"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span>. 7 Aralık 2019 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20191207145204/https://www.harita.gov.tr/images/urun/il_ilce_alanlari.pdf">arşivlendi</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 8 Şubat 2020</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ar%C5%9Fivlenmi%C5%9F+kopya&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.harita.gov.tr%2Fimages%2Furun%2Fil_ilce_alanlari.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-skry2-58"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-skry2_58-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-skry2_58-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sakarya.gov.tr/ortak_icerik/sakarya/tanitim_resim/il%20brifingi%20ocak%202014.pdf">"Ekonomi"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span>. <i>Sakarya Valiliği İl Brifingi</i>. sakarya.gov.tr. 2013. 4 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140504173613/http://www.sakarya.gov.tr/ortak_icerik/sakarya/tanitim_resim/il%20brifingi%20ocak%202014.pdf">arşivlendi</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Sakarya+Valili%C4%9Fi+%C4%B0l+Brifingi&rft.atitle=Ekonomi&rft.date=2013&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.sakarya.gov.tr%2Fortak_icerik%2Fsakarya%2Ftanitim_resim%2Fil%2520brifingi%2520ocak%25202014.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-59"><strong><a href="#cite_ref-59">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140505215559/http://www.tim.org.tr/tr/tim-gundem-ihracat-aralikta-98-artti-2013-yilini-1517-milyar-dolarla-tamamladi.html">"İhracat aralıkta %9,8 arttı, 2013 yılını 151,7 milyar dolarla tamamladı"</a>. <i>İhracat aralıkta %9,8 arttı, 2013 yılını 151,7 milyar dolarla tamamladı</i>. tim.org.tr. 5 Mayıs 2014 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.tim.org.tr/tr/tim-gundem-ihracat-aralikta-98-artti-2013-yilini-1517-milyar-dolarla-tamamladi.html">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=%C4%B0hracat+aral%C4%B1kta+%259%2C8+artt%C4%B1%2C+2013+y%C4%B1l%C4%B1n%C4%B1+151%2C7+milyar+dolarla+tamamlad%C4%B1&rft.atitle=%C4%B0hracat+aral%C4%B1kta+%259%2C8+artt%C4%B1%2C+2013+y%C4%B1l%C4%B1n%C4%B1+151%2C7+milyar+dolarla+tamamlad%C4%B1&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.tim.org.tr%2Ftr%2Ftim-gundem-ihracat-aralikta-98-artti-2013-yilini-1517-milyar-dolarla-tamamladi.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-60"><strong><a href="#cite_ref-60">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150924034051/http://www.siyasetdergisi.com.tr/IlTanitim/Sakarya/10">"Sakarya Sanayi"</a>. <i>Sakarya İl Tanıtımı</i>. siyasetdergisi.com.tr. 24 Eylül 2015 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.siyasetdergisi.com.tr/IlTanitim/Sakarya/10">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 13 Şubat 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Sakarya+%C4%B0l+Tan%C4%B1t%C4%B1m%C4%B1&rft.atitle=Sakarya+Sanayi&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.siyasetdergisi.com.tr%2FIlTanitim%2FSakarya%2F10&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-61"><strong><a href="#cite_ref-61">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.milliyet.com.tr/ulker-60-yillik-seker-fabrikasini/ekonomi/detay/1764532/default.htm">"Ülker 60 yıllık şeker fabrikasını aldı"</a>. milliyet.com.tr. 17 Eylül 2013. 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20151222171901/http://www.milliyet.com.tr/ulker-60-yillik-seker-fabrikasini/ekonomi/detay/1764532/default.htm">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 20 Aralık 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%C3%9Clker+60+y%C4%B1ll%C4%B1k+%C5%9Feker+fabrikas%C4%B1n%C4%B1+ald%C4%B1&rft.pub=milliyet.com.tr&rft.date=2013-09-17&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.milliyet.com.tr%2Fulker-60-yillik-seker-fabrikasini%2Fekonomi%2Fdetay%2F1764532%2Fdefault.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-62"><strong><a href="#cite_ref-62">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160304203856/http://www.makinaturkiye.com/Sirket/47648/Basak-Traktor-Is-Ve-Tarim-Makineleri-AS/Hakkimizda">"Hakkımızda"</a>. makinaturkiye.com. 4 Mart 2016 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.makinaturkiye.com/Sirket/47648/Basak-Traktor-Is-Ve-Tarim-Makineleri-AS/Hakkimizda">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Hakk%C4%B1m%C4%B1zda&rft.pub=makinaturkiye.com&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.makinaturkiye.com%2FSirket%2F47648%2FBasak-Traktor-Is-Ve-Tarim-Makineleri-AS%2FHakkimizda&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-63"><strong><a href="#cite_ref-63">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20151128090327/http://www.basaktraktor.com/index.php/tr/cms/5/5/basak">"BAŞAK"</a>. <i>BAŞAK</i>. 28 Kasım 2015 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.basaktraktor.com/index.php/tr/cms/5/5/basak">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=BA%C5%9EAK&rft.atitle=BA%C5%9EAK&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.basaktraktor.com%2Findex.php%2Ftr%2Fcms%2F5%2F5%2Fbasak&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-64"><strong><a href="#cite_ref-64">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.milliyet.com.tr/turktraktor-un-sakarya-erenler/ekonomi/detay/1898599/default.htm">"TürkTraktör'ün Sakarya Erenler fabrikası açıldı"</a>. milliyet.com.tr. 17 Haziran 2014. 3 Ekim 2014 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20141003082856/http://www.milliyet.com.tr/turktraktor-un-sakarya-erenler/ekonomi/detay/1898599/default.htm">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 8 Eylül 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=T%C3%BCrkTrakt%C3%B6r%27%C3%BCn+Sakarya+Erenler+fabrikas%C4%B1+a%C3%A7%C4%B1ld%C4%B1&rft.pub=milliyet.com.tr&rft.date=2014-06-17&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.milliyet.com.tr%2Fturktraktor-un-sakarya-erenler%2Fekonomi%2Fdetay%2F1898599%2Fdefault.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-65"><strong><a href="#cite_ref-65">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.anilarimlavehbikoc.com/sayfa.asp?sayfa=309">"ANILARIMLA PATRONUM VEHBİ KOÇ"</a>. anilarimlavehbikoc.com. 22 Mart 2016 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160322151841/http://www.anilarimlavehbikoc.com/sayfa.asp?sayfa=309">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=ANILARIMLA+PATRONUM+VEHB%C4%B0+KO%C3%87&rft.pub=anilarimlavehbikoc.com&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.anilarimlavehbikoc.com%2Fsayfa.asp%3Fsayfa%3D309&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-66"><strong><a href="#cite_ref-66">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150210212759/http://www.arabakutuphanesi.com/tanitim/goodyear-turkiye">"Goodyear Hakkında"</a>. arabakutuphanesi.com. 10 Şubat 2015 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.arabakutuphanesi.com/tanitim/goodyear-turkiye">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Goodyear+Hakk%C4%B1nda&rft.pub=arabakutuphanesi.com&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.arabakutuphanesi.com%2Ftanitim%2Fgoodyear-turkiye&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-67"><strong><a href="#cite_ref-67">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160323190919/http://www.kobiden.com/goodyear-ilk-ceyrekte-176-milyon-tllik-ihracat-yapti-20837h.htm">"Goodyear, ilk çeyrekte 176 milyon TL'lik ihracat yaptı"</a>. kobiden.com. 23 Mart 2016 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.kobiden.com/goodyear-ilk-ceyrekte-176-milyon-tllik-ihracat-yapti-20837h.htm">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Goodyear%2C+ilk+%C3%A7eyrekte+176+milyon+TL%E2%80%99lik+ihracat+yapt%C4%B1&rft.pub=kobiden.com&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.kobiden.com%2Fgoodyear-ilk-ceyrekte-176-milyon-tllik-ihracat-yapti-20837h.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-68"><strong><a href="#cite_ref-68">^</a></strong> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.sakaryamedyasi.com/2017/05/05/sakarya-findik-piyasasinin-basini-cekiyor/">https://www.sakaryamedyasi.com/2017/05/05/sakarya-findik-piyasasinin-basini-cekiyor/</a><sup class="noprint Inline-Template"><span title=" Aralık 2022 tarihinden beri ölü bağlantı" style="white-space: nowrap;">[<i><a href="/wiki/Vikipedi:D%C4%B1%C5%9F_ba%C4%9Flant%C4%B1lar#Ölü_dış_bağlantılar_için_ne_yapılabilir?" title="Vikipedi:Dış bağlantılar">ölü/kırık bağlantı</a></i>]</span></sup></span> </li> <li id="cite_note-69"><strong><a href="#cite_ref-69">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.gokay-group.com/SirketDetay.aspx?id=4">"Gökay İnşaat Madencilik"</a>. okay-group.com. 29 Mart 2016 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160329224444/http://gokay-group.com/SirketDetay.aspx?id=4">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">22 Ekim</span> 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=G%C3%B6kay+%C4%B0n%C5%9Faat+Madencilik&rft.pub=okay-group.com&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.gokay-group.com%2FSirketDetay.aspx%3Fid%3D4&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-70"><strong><a href="#cite_ref-70">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Prothero, G.W. (1920). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.wdl.org/en/item/11766/view/1/103/"><i>Anatolia</i></a>. Londra: H.M. Stationery Office. s. 103. 2 Ekim 2013 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131002231709/http://www.wdl.org/en/item/11766/view/1/103/">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">9 Ocak</span> 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Anatolia&rft.place=Londra&rft.pages=103&rft.pub=H.M.+Stationery+Office&rft.date=1920&rft.aulast=Prothero&rft.aufirst=G.W.&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.wdl.org%2Fen%2Fitem%2F11766%2Fview%2F1%2F103%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-71"><strong><a href="#cite_ref-71">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.cografya.gen.tr/tr/sakarya/ekonomi.html">"Mâdenler"</a>. <i>Sakarya'da Ekonomik Faaliyetler</i>. cografya.gen.tr. 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160310222510/http://cografya.gen.tr/tr/sakarya/ekonomi.html">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 13 Şubat 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Sakarya%27da+Ekonomik+Faaliyetler&rft.atitle=M%C3%A2denler&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.cografya.gen.tr%2Ftr%2Fsakarya%2Fekonomi.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-72"><strong><a href="#cite_ref-72">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://yasam.bugun.com.tr/bu-kum-tehlike-saciyor-haberi/141475">"Nehirden çıkarılan kum tehlike saçıyor!"</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">22 Ekim</span> 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Nehirden+%C3%A7%C4%B1kar%C4%B1lan+kum+tehlike+sa%C3%A7%C4%B1yor%21&rft_id=http%3A%2F%2Fyasam.bugun.com.tr%2Fbu-kum-tehlike-saciyor-haberi%2F141475&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span><sup class="noprint Inline-Template"><span title="tarihinden beri ölü bağlantı" style="white-space: nowrap;">[<i><a href="/wiki/Vikipedi:D%C4%B1%C5%9F_ba%C4%9Flant%C4%B1lar#Ölü_dış_bağlantılar_için_ne_yapılabilir?" title="Vikipedi:Dış bağlantılar">ölü/kırık bağlantı</a></i>]</span></sup></span> </li> <li id="cite_note-73"><strong><a href="#cite_ref-73">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.yapi.com.tr/Haberler/sakarya-nehrinde-kum-ocaklarina-yasak_124499.html">"Sakarya Nehri'nde Kum Ocaklarına Yasak"</a>. 24 Mart 2016 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160324230851/http://www.yapi.com.tr/haberler/sakarya-nehrinde-kum-ocaklarina-yasak_124499.html">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">22 Ekim</span> 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Sakarya+Nehri%27nde+Kum+Ocaklar%C4%B1na+Yasak&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.yapi.com.tr%2FHaberler%2Fsakarya-nehrinde-kum-ocaklarina-yasak_124499.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-74"><strong><a href="#cite_ref-74">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.turkiyegazetesi.com.tr/Genel/a162649.aspx">"<span style="padding-left:0.2em;">'</span>Titanyum' sevinci"</a>. turkiyegazetesi.com.tr. 18 Mart 2016 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160318212854/http://www.turkiyegazetesi.com.tr/genel/a162649.aspx">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">22 Ekim</span> 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%E2%80%98Titanyum%E2%80%99+sevinci&rft.pub=turkiyegazetesi.com.tr&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.turkiyegazetesi.com.tr%2FGenel%2Fa162649.aspx&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-75"><strong><a href="#cite_ref-75">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web">"TÜRKİYE'DE DURUM". <i>SEKİZİNCİ BEŞ YILLIK KALKINMA PLANI</i>. 2001.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=SEK%C4%B0Z%C4%B0NC%C4%B0+BE%C5%9E+YILLIK+KALKINMA+PLANI&rft.atitle=T%C3%9CRK%C4%B0YE%27DE+DURUM&rft.date=2001&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span> <span style="display:none;font-size:100%" class="error citation-comment">Eksik ya da boş <code style="color:inherit; border:inherit; padding:inherit;">|url=</code> (<a href="/wiki/Yard%C4%B1m:KB1_hatalar%C4%B1#cite_web_url" title="Yardım:KB1 hataları">yardım</a>); </span><span style="display:none;font-size:100%" class="error citation-comment"><code style="color:inherit; border:inherit; padding:inherit;">|erişim-tarihi=</code> kullanmak için <code style="color:inherit; border:inherit; padding:inherit;">|url=</code> gerekiyor (<a href="/wiki/Yard%C4%B1m:KB1_hatalar%C4%B1#accessdate_missing_url" title="Yardım:KB1 hataları">yardım</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-76"><strong><a href="#cite_ref-76">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160304124741/http://www.mta.gov.tr/v2.0/turkiye_maden/maden_potansiyel_2010/Sakarya_Madenler.pdf">"SAKARYA İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span>. mta.gov.tr. 4 Mart 2016 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mta.gov.tr/v2.0/turkiye_maden/maden_potansiyel_2010/Sakarya_Madenler.pdf">kaynağından</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">22 Ekim</span> 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=SAKARYA+%C4%B0L%C4%B0+MADEN+VE+ENERJ%C4%B0+KAYNAKLARI&rft.pub=mta.gov.tr&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.mta.gov.tr%2Fv2.0%2Fturkiye_maden%2Fmaden_potansiyel_2010%2FSakarya_Madenler.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-77"><strong><a href="#cite_ref-77">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.enerjiatlasi.com/sehir/sakarya/">"Sakarya Elektrik Santralleri"</a>. enerjiatlasi.com. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160305071603/http://www.enerjiatlasi.com/sehir/sakarya/">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 20 Şubat 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Sakarya+Elektrik+Santralleri&rft.pub=enerjiatlasi.com&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.enerjiatlasi.com%2Fsehir%2Fsakarya%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-78"><strong><a href="#cite_ref-78">^</a></strong> <span class="reference-text"><a class="external autonumber" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrkiye%27de_elektri%C4%9Fin_tarihi">[1]</a> 20 Şubat 2015 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150220153853/https://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrkiye%27de_elektri%C4%9Fin_tarihi">arşivlendi</a>. İllerin üretim ve tüketimleri</span> </li> <li id="cite_note-79"><strong><a href="#cite_ref-79">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sakaryamuzesi.gov.tr/">"Tarihçe"</a>. sakaryamuzesi.gov.tr. 9 Ocak 2016 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160109172136/http://sakaryamuzesi.gov.tr/">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">18 Ekim</span> 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Tarih%C3%A7e&rft.pub=sakaryamuzesi.gov.tr&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.sakaryamuzesi.gov.tr%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-80"><strong><a href="#cite_ref-80">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.kulturvarliklari.gov.tr/TR,44045/sakarya-geyve-ali-fuat-pasa-kuvayi-milliye-muzesi.html">"Sakarya, Geyve Ali Fuat Paşa Kuvayı Milliye Müzesi"</a>. kulturvarliklari.gov.tr. 5 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160505015520/http://www.kulturvarliklari.gov.tr/TR,44045/sakarya-geyve-ali-fuat-pasa-kuvayi-milliye-muzesi.html">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 25 Şubat 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Sakarya%2C+Geyve+Ali+Fuat+Pa%C5%9Fa+Kuvay%C4%B1+Milliye+M%C3%BCzesi&rft.pub=kulturvarliklari.gov.tr&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.kulturvarliklari.gov.tr%2FTR%2C44045%2Fsakarya-geyve-ali-fuat-pasa-kuvayi-milliye-muzesi.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-81"><strong><a href="#cite_ref-81">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.sakaryayenihaber.com/foto/20569963/adapazari-ticaret-muzesi-acildi">"Adapazarı Ticaret Müzesi Açıldı"</a>. Sakarya Yeni Haber. 11 Ocak 2025 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20250111223713/https://www.sakaryayenihaber.com/foto/20569963/adapazari-ticaret-muzesi-acildi">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">9 Ocak</span> 2025</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Adapazar%C4%B1+Ticaret+M%C3%BCzesi+A%C3%A7%C4%B1ld%C4%B1&rft.pub=Sakarya+Yeni+Haber&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.sakaryayenihaber.com%2Ffoto%2F20569963%2Fadapazari-ticaret-muzesi-acildi&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-82"><strong><a href="#cite_ref-82">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sakarya.bel.tr/gz_oku.php?id=28&uk=14&ak=61&uk2=7">"Denizler"</a>. <i>Turizm</i>. sakarya.bel.tr. 31 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160531163435/http://www.sakarya.bel.tr/gz_oku.php?id=28&uk=14&ak=61&uk2=7">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Turizm&rft.atitle=Denizler&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.sakarya.bel.tr%2Fgz_oku.php%3Fid%3D28%26uk%3D14%26ak%3D61%26uk2%3D7&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-83"><strong><a href="#cite_ref-83">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.turkiyesulakalanlari.com/sakarya-deltasi-sakarya/">"Genel Bilgi"</a>. <i>Sakarya Deltası – SAKARYA</i>. www.turkiyesulakalanlari.com. 4 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160504193907/http://www.turkiyesulakalanlari.com/sakarya-deltasi-sakarya/">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">1 Haziran</span> 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Sakarya+Deltas%C4%B1+%E2%80%93+SAKARYA&rft.atitle=Genel+Bilgi&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.turkiyesulakalanlari.com%2Fsakarya-deltasi-sakarya%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-84"><strong><a href="#cite_ref-84">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://bilgi.satso.org.tr/DownloadFile.ashx?o=20d253bfa97a4c5592b9b01c09d5787da76e7d937ffc45308ee0642976f7780e">"Kütür ve Turizm"</a>. <i>Sakarya ili 2012 Yılı İktisadi Raporu</i>. satso.org.tr. Aralık 2012. 5 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140505200252/http://bilgi.satso.org.tr/DownloadFile.ashx?o=20d253bfa97a4c5592b9b01c09d5787da76e7d937ffc45308ee0642976f7780e">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Sakarya+ili+2012+Y%C4%B1l%C4%B1+%C4%B0ktisadi+Raporu&rft.atitle=K%C3%BCt%C3%BCr+ve+Turizm&rft.date=2012-12&rft_id=http%3A%2F%2Fbilgi.satso.org.tr%2FDownloadFile.ashx%3Fo%3D20d253bfa97a4c5592b9b01c09d5787da76e7d937ffc45308ee0642976f7780e&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-85"><strong><a href="#cite_ref-85">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20141205021641/http://www.sakarya.com.tr/sayfa/147-festivaller-senlikler-etkinlikler.html">"Festivaller / Şenlikler / Etkinlikler"</a>. sakarya.com.tr. 5 Aralık 2014 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sakarya.com.tr/sayfa/147-festivaller-senlikler-etkinlikler.html">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">18 Ekim</span> 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Festivaller+%2F+%C5%9Eenlikler+%2F+Etkinlikler&rft.pub=sakarya.com.tr&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.sakarya.com.tr%2Fsayfa%2F147-festivaller-senlikler-etkinlikler.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-86"><strong><a href="#cite_ref-86">^</a></strong> <span class="reference-text">İçişleri Bakanlığı- İller İdaresi Genel Müdürlüğü</span> </li> <li id="cite_note-:1-87"><strong><a href="#cite_ref-:1_87-0">^</a></strong> <span class="error mw-ext-cite-error" lang="tr" dir="ltr"><span style="font-weight: bold; font-size: 75%; color:inherit;">Kaynak hatası:</span> <span style="font-weight: normal; font-size: 75%; color:inherit;">Geçersiz <code><ref></code> etiketi; <code>:1</code> isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: <a href="/wiki/Vikipedi:Kaynak_g%C3%B6sterme" title="Vikipedi:Kaynak gösterme">Kaynak gösterme</a>)</span></span></li> <li id="cite_note-:2-88"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-:2_88-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:2_88-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text">Karayolları Genel Müdürlüğü</span> </li> <li id="cite_note-89"><strong><a href="#cite_ref-89">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140327041000/http://www.sakarya.bel.tr/pictures/upload/plan.pdf">"1.1.9 Gençlik ve Spor"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span>. <i>2010-2014 Stratejik Plan</i>. www.sakarya.bel.tr. 27 Mart 2014 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sakarya.bel.tr/pictures/upload/plan.pdf">kaynağından</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=2010-2014+Stratejik+Plan&rft.atitle=1.1.9+Gen%C3%A7lik+ve+Spor&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.sakarya.bel.tr%2Fpictures%2Fupload%2Fplan.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-90"><strong><a href="#cite_ref-90">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.turkaf.org.tr/IcerikGetir/939.aspx">"Sakarya Olimpik Sporcu Merkezi Açıldı"</a>. www.turkaf.org.tr<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Sakarya+Olimpik+Sporcu+Merkezi+A%C3%A7%C4%B1ld%C4%B1&rft.pub=www.turkaf.org.tr&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.turkaf.org.tr%2FIcerikGetir%2F939.aspx&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span><sup class="noprint Inline-Template"><span title=" Ağustos 2023 tarihinden beri ölü bağlantı" style="white-space: nowrap;">[<i><a href="/wiki/Vikipedi:D%C4%B1%C5%9F_ba%C4%9Flant%C4%B1lar#Ölü_dış_bağlantılar_için_ne_yapılabilir?" title="Vikipedi:Dış bağlantılar">ölü/kırık bağlantı</a></i>]</span></sup></span> </li> <li id="cite_note-91"><strong><a href="#cite_ref-91">^</a></strong> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2024/09/20240919-1.pdf">https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2024/09/20240919-1.pdf</a> 19 Eylül 2024 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20240919091118/https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2024/09/20240919-1.pdf">arşivlendi</a>. <sup class="noprint Inline-Template" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/Vikipedi:Yal%C4%B1n_URL" title="Vikipedi:Yalın URL"><span title="Bağlantı ölümünü önlemek için tam bir kaynak gereklidir. (Eylül 2024)">yalın URL</span></a></i>]</sup></span> </li> <li id="cite_note-92"><strong><a href="#cite_ref-92">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150529015754/https://www.tbb.gov.tr/storage/userfiles/rehber_ve_bilgi_notlari/6360_torba_personel_rehber.pdf">"Arşivlenmiş kopya"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span>. 29 Mayıs 2015 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.tbb.gov.tr/storage/userfiles/rehber_ve_bilgi_notlari/6360_torba_personel_rehber.pdf">kaynağından</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2020</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ar%C5%9Fivlenmi%C5%9F+kopya&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.tbb.gov.tr%2Fstorage%2Fuserfiles%2Frehber_ve_bilgi_notlari%2F6360_torba_personel_rehber.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-93"><strong><a href="#cite_ref-93">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170910052531/http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/38/2150/22329.pdf">"Arşivlenmiş kopya"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span>. 10 Eylül 2017 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/38/2150/22329.pdf">kaynağından</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2020</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ar%C5%9Fivlenmi%C5%9F+kopya&rft_id=http%3A%2F%2Fdergiler.ankara.edu.tr%2Fdergiler%2F38%2F2150%2F22329.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-94"><strong><a href="#cite_ref-94">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.sakarya.bel.tr/tr/Baskanlik/Baskan">"Arşivlenmiş kopya"</a>. 13 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200513165955/https://sakarya.bel.tr/tr/Baskanlik/Baskan">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2020</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ar%C5%9Fivlenmi%C5%9F+kopya&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.sakarya.bel.tr%2Ftr%2FBaskanlik%2FBaskan&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-95"><strong><a href="#cite_ref-95">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200101211359/https://biruni.tuik.gov.tr/secimdagitimapp/yerel.zul">"Arşivlenmiş kopya"</a>. 1 Ocak 2020 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://biruni.tuik.gov.tr/secimdagitimapp/yerel.zul">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2020</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ar%C5%9Fivlenmi%C5%9F+kopya&rft_id=https%3A%2F%2Fbiruni.tuik.gov.tr%2Fsecimdagitimapp%2Fyerel.zul&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-96"><strong><a href="#cite_ref-96">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.sakarya.bel.tr/tr/Kisiler-Kategori/meclis/11">"Arşivlenmiş kopya"</a>. 3 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200703111212/https://www.sakarya.bel.tr/tr/Kisiler-Kategori/meclis/11">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2020</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ar%C5%9Fivlenmi%C5%9F+kopya&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.sakarya.bel.tr%2Ftr%2FKisiler-Kategori%2Fmeclis%2F11&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-97"><strong><a href="#cite_ref-97">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20151212160733/http://sakarya.meb.gov.tr/">"il istatistikleri"</a>. 12 Aralık 2015 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://sakarya.meb.gov.tr/">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">18 Ekim</span> 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=il+istatistikleri&rft_id=http%3A%2F%2Fsakarya.meb.gov.tr%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-98"><strong><a href="#cite_ref-98">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20141018180630/http://sakarya.meb.gov.tr/argebulten/">"Sınav Başarıları"</a>. 18 Ekim 2014 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://sakarya.meb.gov.tr/argebulten/">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">18 Ekim</span> 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=S%C4%B1nav+Ba%C5%9Far%C4%B1lar%C4%B1&rft_id=http%3A%2F%2Fsakarya.meb.gov.tr%2Fargebulten%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-99"><strong><a href="#cite_ref-99">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160418002756/http://www.sakarya.edu.tr/tr/icerik/156/2/rektorden">"Rektörden"</a>. sakarya.edu.tr. 18 Nisan 2016 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sakarya.edu.tr/tr/icerik/156/2/rektorden">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">18 Ekim</span> 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Rekt%C3%B6rden&rft.pub=sakarya.edu.tr&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.sakarya.edu.tr%2Ftr%2Ficerik%2F156%2F2%2Frektorden&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-100"><strong><a href="#cite_ref-100">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20181115234701/http://www.subu.edu.tr/tr/icerik/156/2/sunus">"Arşivlenmiş kopya"</a>. 15 Kasım 2018 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.subu.edu.tr/tr/icerik/156/2/sunus">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 2 Kasım 2018</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ar%C5%9Fivlenmi%C5%9F+kopya&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.subu.edu.tr%2Ftr%2Ficerik%2F156%2F2%2Fsunus&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-101"><strong><a href="#cite_ref-101">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160304134929/http://www.sakaryagazetecilercemiyeti.org/icerik/21/sakarya-basin-tarihi.aspx">"Sakarya Basın Tarihi"</a>. sakaryagazetecilercemiyeti.org. 4 Mart 2016 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sakaryagazetecilercemiyeti.org/icerik/21/sakarya-basin-tarihi.aspx">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 20 Aralık 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Sakarya+Bas%C4%B1n+Tarihi&rft.pub=sakaryagazetecilercemiyeti.org&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.sakaryagazetecilercemiyeti.org%2Ficerik%2F21%2Fsakarya-basin-tarihi.aspx&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-102"><strong><a href="#cite_ref-102">^</a></strong> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.canliradyodinle.fm/sakarya-radyo-mega-dinle.html">https://www.canliradyodinle.fm/sakarya-radyo-mega-dinle.html</a></span> </li> <li id="cite_note-103"><strong><a href="#cite_ref-103">^</a></strong> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://radiotv.me/station/hur-fm-92-1-sakarya/">https://radiotv.me/station/hur-fm-92-1-sakarya/</a></span> </li> <li id="cite_note-104"><strong><a href="#cite_ref-104">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web">ENGİN, Doç. Dr. Vahdettin. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.tarihtarih.com/?Syf=26&Syz=351932">"Osmanlı Devleti'nin Demiryolu Siyaseti"</a>. 14 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160514031328/http://www.tarihtarih.com/?Syf=26&Syz=351932">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">9 Ocak</span> 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Osmanl%C4%B1+Devleti%27nin+Demiryolu+Siyaseti&rft.au=ENG%C4%B0N%2C+Do%C3%A7.+Dr.+Vahdettin&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.tarihtarih.com%2F%3FSyf%3D26%26Syz%3D351932&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-105"><strong><a href="#cite_ref-105">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160307231050/http://www.dogumarmarabolgeplani.gov.tr/pdfs/6_ulasim_43_KarasuLimaniRaporu.pdf">"BÖLGESEL ÖLÇEKTE KARASU LİMANI"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span>. T.C.DOĞU MARMARA KALKINMA AJANS. 7 Mart 2016 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.dogumarmarabolgeplani.gov.tr/pdfs/6_ulasim_43_KarasuLimaniRaporu.pdf">kaynağından</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">9 Ocak</span> 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=B%C3%96LGESEL+%C3%96L%C3%87EKTE+KARASU+L%C4%B0MANI&rft.pub=T.C.DO%C4%9EU+MARMARA+KALKINMA+AJANS&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.dogumarmarabolgeplani.gov.tr%2Fpdfs%2F6_ulasim_43_KarasuLimaniRaporu.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-106"><strong><a href="#cite_ref-106">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.demiryolu.net/turkiye-devlet-demiryollari-haberleri/karasu-demiryolu-hatti-kisa-surede-tamamlanacak.html">"Karasu Demiryolu Hattı Kısa Sürede Tamamlanacak"</a>. demiryolu.net. 25 Temmuz 2014. 10 Haziran 2016 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160610140327/http://www.demiryolu.net/turkiye-devlet-demiryollari-haberleri/karasu-demiryolu-hatti-kisa-surede-tamamlanacak.html">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">9 Ocak</span> 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Karasu+Demiryolu+Hatt%C4%B1+K%C4%B1sa+S%C3%BCrede+Tamamlanacak&rft.pub=demiryolu.net&rft.date=2014-07-25&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.demiryolu.net%2Fturkiye-devlet-demiryollari-haberleri%2Fkarasu-demiryolu-hatti-kisa-surede-tamamlanacak.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-107"><strong><a href="#cite_ref-107">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160514001937/http://www.zaman.com.tr/ekonomi_akdeniz-ile-karadeniz-11-bin-kilometre-yolla-birlesiyor_1177815.html">"Akdeniz ile Karadeniz, 11 bin kilometre yolla birleşiyor"</a>. zaman.com.tr. 9 Eylül 2011. 14 Mayıs 2016 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.zaman.com.tr/ekonomi_akdeniz-ile-karadeniz-11-bin-kilometre-yolla-birlesiyor_1177815.html">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">9 Ocak</span> 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Akdeniz+ile+Karadeniz%2C+11+bin+kilometre+yolla+birle%C5%9Fiyor&rft.pub=zaman.com.tr&rft.date=2011-09-09&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.zaman.com.tr%2Fekonomi_akdeniz-ile-karadeniz-11-bin-kilometre-yolla-birlesiyor_1177815.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-108"><strong><a href="#cite_ref-108">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/kuzey-marmara-otoyolu-icin-ihale-ilanina-cikildi-27483710">"Kuzey Marmara Otoyolu için ihale ilanına çıkıldı"</a>. hurriyet.com.tr. 30 Ekim 2014. 28 Kasım 2018 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20181128230038/http://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/kuzey-marmara-otoyolu-icin-ihale-ilanina-cikildi-27483710">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">9 Ocak</span> 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Kuzey+Marmara+Otoyolu+i%C3%A7in+ihale+ilan%C4%B1na+%C3%A7%C4%B1k%C4%B1ld%C4%B1&rft.pub=hurriyet.com.tr&rft.date=2014-10-30&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.hurriyet.com.tr%2Fekonomi%2Fkuzey-marmara-otoyolu-icin-ihale-ilanina-cikildi-27483710&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-109"><strong><a href="#cite_ref-109">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://emlakansiklopedisi.com/wiki/kuzey-marmara-otoyolu-projesi">"Kuzey Marmara Otoyolu Projesi'nin özelliği nedir?"</a>. emlakansiklopedisi.com. 9 Haziran 2016 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160609183256/http://emlakansiklopedisi.com/wiki/kuzey-marmara-otoyolu-projesi">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">9 Ocak</span> 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Kuzey+Marmara+Otoyolu+Projesi%E2%80%99nin+%C3%B6zelli%C4%9Fi+nedir%3F&rft.pub=emlakansiklopedisi.com&rft_id=http%3A%2F%2Femlakansiklopedisi.com%2Fwiki%2Fkuzey-marmara-otoyolu-projesi&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-110"><strong><a href="#cite_ref-110">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160315221549/http://investinsakarya.gov.tr/content_cografi-durum-ve-ulasim?mode=2&MenuId=329">"Karayolları"</a>. <i>Sakarya COĞRAFİ DURUM VE ULAŞIM</i>. investinsakarya.gov.tr. 15 Mart 2016 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.investinsakarya.gov.tr/content_cografi-durum-ve-ulasim?mode=2&MenuId=329">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">9 Ocak</span> 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Sakarya+CO%C4%9ERAF%C4%B0+DURUM+VE+ULA%C5%9EIM&rft.atitle=Karayollar%C4%B1&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.investinsakarya.gov.tr%2Fcontent_cografi-durum-ve-ulasim%3Fmode%3D2%26MenuId%3D329&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-111"><strong><a href="#cite_ref-111">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160307231050/http://www.dogumarmarabolgeplani.gov.tr/pdfs/6_ulasim_43_KarasuLimaniRaporu.pdf">"BÖLGESEL ÖLÇEKTE KARASU LİMANI"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span>. dogumarmarabolgeplani.gov.tr. 7 Mart 2016 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.dogumarmarabolgeplani.gov.tr/pdfs/6_ulasim_43_KarasuLimaniRaporu.pdf">kaynağından</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">9 Ocak</span> 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=B%C3%96LGESEL+%C3%96L%C3%87EKTE+KARASU+L%C4%B0MANI&rft.pub=dogumarmarabolgeplani.gov.tr&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.dogumarmarabolgeplani.gov.tr%2Fpdfs%2F6_ulasim_43_KarasuLimaniRaporu.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-112"><strong><a href="#cite_ref-112">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150513065243/http://www.zaman.com.tr/mustafa-armagan/asil-cilgin-proje-osmanliyi-geri-getirmek-mi_1128179.html">"Asıl "çılgın proje" Osmanlı'yı geri getirmek mi?"</a>. zaman.com.tr. 13 Mayıs 2015 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.zaman.com.tr/mustafa-armagan/asil-cilgin-proje-osmanliyi-geri-getirmek-mi_1128179.html">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">20 Ocak</span> 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=As%C4%B1l+%22%C3%A7%C4%B1lg%C4%B1n+proje%22+Osmanl%C4%B1%27y%C4%B1+geri+getirmek+mi%3F&rft.pub=zaman.com.tr&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.zaman.com.tr%2Fmustafa-armagan%2Fasil-cilgin-proje-osmanliyi-geri-getirmek-mi_1128179.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-113"><strong><a href="#cite_ref-113">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150421015444/http://www.dogumarmarabolgeplani.gov.tr/pdfs/6_ulasim_49_SakaryaNehrindeTasimacilik.pdf">"SAKARYA NEHRİ'NİN ULAŞIM VE TAŞIMA AMAÇLI KULLANILABİLİRLİĞİ RAPORU"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span>. dogumarmarabolgeplani.gov.tr. 21 Nisan 2015 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.dogumarmarabolgeplani.gov.tr/pdfs/6_ulasim_49_SakaryaNehrindeTasimacilik.pdf">kaynağından</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">20 Ocak</span> 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=SAKARYA+NEHR%C4%B0%E2%80%99N%C4%B0N+ULA%C5%9EIM+VE+TA%C5%9EIMA+AMA%C3%87LI+KULLANILAB%C4%B0L%C4%B0RL%C4%B0%C4%9E%C4%B0+RAPORU&rft.pub=dogumarmarabolgeplani.gov.tr&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.dogumarmarabolgeplani.gov.tr%2Fpdfs%2F6_ulasim_49_SakaryaNehrindeTasimacilik.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-114"><strong><a href="#cite_ref-114">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ekonorm.com/guncel/istanbul_bogazi_ni_ferahlatacak_kanal_65769.htm">"İstanbul Boğazı'nı ferahlatacak kanal"</a>. 28 Nisan 2015 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150428144457/http://www.ekonorm.com/guncel/istanbul_bogazi_ni_ferahlatacak_kanal_65769.htm">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">20 Ocak</span> 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%C4%B0stanbul+Bo%C4%9Faz%C4%B1%27n%C4%B1+ferahlatacak+kanal&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ekonorm.com%2Fguncel%2Fistanbul_bogazi_ni_ferahlatacak_kanal_65769.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-115"><strong><a href="#cite_ref-115">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090531105948/http://home.wanadoo.nl/ctas/ActiviteitenTR2.htm">"güncellenmesi gerekmektedir"</a>. 31 Mayıs 2009 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://home.wanadoo.nl/ctas/ActiviteitenTR2.htm">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">29 Temmuz</span> 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=g%C3%BCncellenmesi+gerekmektedir&rft_id=http%3A%2F%2Fhome.wanadoo.nl%2Fctas%2FActiviteitenTR2.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-116"><strong><a href="#cite_ref-116">^</a></strong> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.adapazarımerkez.bel.tr/bpi.asp?caid=174&cid=634">Adapazarı - Shoumen Kardeş Şehir Oldu</a><sup class="noprint Inline-Template"><span title="tarihinden beri ölü bağlantı" style="white-space: nowrap;">[<i><a href="/wiki/Vikipedi:D%C4%B1%C5%9F_ba%C4%9Flant%C4%B1lar#Ölü_dış_bağlantılar_için_ne_yapılabilir?" title="Vikipedi:Dış bağlantılar">ölü/kırık bağlantı</a></i>]</span></sup></span> </li> <li id="cite_note-117"><strong><a href="#cite_ref-117">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.haberler.com/sakarya-nin-13-kardes-kenti-bulunuyor-4892550-haberi/">"Sakarya'nın 13 Kardeş Kenti Bulunuyor"</a>. haberler.com. 12 Ekim 2013 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131012063542/http://www.haberler.com/sakarya-nin-13-kardes-kenti-bulunuyor-4892550-haberi/">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 20 Aralık 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Sakarya%27n%C4%B1n+13+Karde%C5%9F+Kenti+Bulunuyor&rft.pub=haberler.com&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.haberler.com%2Fsakarya-nin-13-kardes-kenti-bulunuyor-4892550-haberi%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASakarya" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Dış_bağlantılar"><span id="D.C4.B1.C5.9F_ba.C4.9Flant.C4.B1lar"></span>Dış bağlantılar</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&veaction=edit&section=54" title="Değiştirilen bölüm: Dış bağlantılar" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sakarya&action=edit&section=54" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Dış bağlantılar"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sakarya.gov.tr/">T.C. Sakarya Valiliği</a>25 Eylül 2007 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070925181955/http://www.sakarya.gov.tr/">arşivlendi</a>.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sakarya.bel.tr/">Sakarya Büyükşehir Belediyesi</a>4 Ekim 2008 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20081004201842/http://www.sakarya.bel.tr/">arşivlendi</a>.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sakaryakulturturizm.gov.tr">Sakarya İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü</a>26 Şubat 2015 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150226174231/http://www.sakaryakulturturizm.gov.tr/">arşivlendi</a>.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://sakaryaism.saglik.gov.tr/">Sakarya İl Sağlık Müdürlüğü</a> 23 Mayıs 2021 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210523112435/https://sakaryaism.saglik.gov.tr/">arşivlendi</a>.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://sakarya.meb.gov.tr/">Sakarya Milli Eğitim Müdürlüğü</a> 23 Mayıs 2021 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210523112439/https://sakarya.meb.gov.tr/">arşivlendi</a>.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://sakarya.csb.gov.tr/">Sakarya Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü</a> 23 Mayıs 2021 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210523112435/https://sakarya.csb.gov.tr/">arşivlendi</a>.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://sakarya.ktb.gov.tr/">Sakarya İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü</a> 11 Şubat 2021 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210211111644/https://sakarya.ktb.gov.tr/">arşivlendi</a>.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.sakarya.edu.tr/">Sakarya Üniversitesi</a> 27 Mayıs 2021 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210527112225/https://www.sakarya.edu.tr/">arşivlendi</a>.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://sakarya.ticaret.gov.tr/">Sakarya Ticaret İl Müdürlüğü</a> 23 Mayıs 2021 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210523113938/https://sakarya.ticaret.gov.tr/">arşivlendi</a>.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://sakarya.afad.gov.tr/">Sakarya İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü</a> 23 Mayıs 2021 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210523112435/https://sakarya.afad.gov.tr/">arşivlendi</a>.</li></ul> <table class="navbox" style="width: 100%; font-size:100%; margin:1em 0em"> <tbody><tr> <td width="8%" style="text-align: center;" rowspan="5"><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Compass_rose_pale.svg/48px-Compass_rose_pale.svg.png" decoding="async" width="48" height="48" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Compass_rose_pale.svg/72px-Compass_rose_pale.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Compass_rose_pale.svg/96px-Compass_rose_pale.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></span></span> </td> <td width="33%" style="text-align: center;"><a href="/wiki/Kand%C4%B1ra" title="Kandıra">Kandıra</a> </td> <td width="33%" style="text-align: center;"><a href="/wiki/Karadeniz" title="Karadeniz">Karadeniz</a> </td> <td width="33%" style="text-align: center;"><a href="/wiki/Ak%C3%A7akoca" title="Akçakoca">Akçakoca</a> <a href="/wiki/Cumayeri" title="Cumayeri">Cumayeri</a> </td> <td width="8%" style="text-align: center; padding: 8px;" rowspan="5"> <table border="0" cellspacing="0" cellpadding="0"> <tbody><tr> <td height="8%" valign="top"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r25548259">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:left;text-align:left}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-right:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-left:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:100%}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}</style><div class="plainlinks hlist navbar navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:Co%C4%9Frafi_konum" title="Şablon:Coğrafi konum"><abbr title="Bu şablonu görüntüle">g</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/wiki/%C5%9Eablon_tart%C4%B1%C5%9Fma:Co%C4%9Frafi_konum" title="Şablon tartışma:Coğrafi konum"><abbr title="Bu şablonu tartış">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:Co%C4%9Frafi_konum&action=edit"><abbr title="Bu şablonu değiştir">d</abbr></a></li></ul></div> </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Compass_rose_pale.svg/48px-Compass_rose_pale.svg.png" decoding="async" width="48" height="48" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Compass_rose_pale.svg/72px-Compass_rose_pale.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Compass_rose_pale.svg/96px-Compass_rose_pale.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></span></span> </td></tr> <tr> <td height="8%" style="font-size:xx-small;">  </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr> <td width="33%" style="text-align: center;" rowspan="3"><a href="/wiki/%C4%B0zmit" title="İzmit">İzmit</a> <a href="/wiki/Kartepe" title="Kartepe">Kartepe</a> </td> <td width="33%" style="text-align: center;"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File"><span title="Kuzey"><img alt="Kuzey" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/North.svg/17px-North.svg.png" decoding="async" width="17" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/North.svg/26px-North.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/North.svg/34px-North.svg.png 2x" data-file-width="17" data-file-height="17" /></span></span> </td> <td width="33%" style="text-align: center;" rowspan="3"><a href="/wiki/G%C3%B6lyaka" title="Gölyaka">Gölyaka</a> <a href="/wiki/G%C3%BCm%C3%BC%C5%9Fova" title="Gümüşova">Gümüşova</a> </td></tr> <tr> <td width="33%" style="text-align: center;" nowrap="nowrap"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File"><span title="Batı"><img alt="Batı" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/West.svg/17px-West.svg.png" decoding="async" width="17" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/West.svg/26px-West.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/West.svg/34px-West.svg.png 2x" data-file-width="17" data-file-height="17" /></span></span>   <b>Sakarya</b>    <span class="mw-default-size" typeof="mw:File"><span title="Doğu"><img alt="Doğu" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Boxed_East_arrow.svg/17px-Boxed_East_arrow.svg.png" decoding="async" width="17" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Boxed_East_arrow.svg/26px-Boxed_East_arrow.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Boxed_East_arrow.svg/34px-Boxed_East_arrow.svg.png 2x" data-file-width="17" data-file-height="17" /></span></span> </td></tr> <tr> <td width="33%" style="text-align: center;"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File"><span title="Güney"><img alt="Güney" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/South.svg/17px-South.svg.png" decoding="async" width="17" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/South.svg/26px-South.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/South.svg/34px-South.svg.png 2x" data-file-width="17" data-file-height="17" /></span></span> </td></tr> <tr> <td width="33%" style="text-align: center;"><a href="/wiki/%C4%B0znik" title="İznik">İznik</a> <a href="/wiki/Ba%C5%9Fiskele" title="Başiskele">Başiskele</a> </td> <td width="33%" style="text-align: center;"><a href="/wiki/G%C3%B6lpazar%C4%B1" title="Gölpazarı">Gölpazarı</a> <a href="/wiki/Osmaneli" title="Osmaneli">Osmaneli</a> </td> <td width="33%" style="text-align: center;"><a href="/wiki/Mudurnu" title="Mudurnu">Mudurnu</a> <a href="/wiki/G%C3%B6yn%C3%BCk" title="Göynük">Göynük</a> </td></tr></tbody></table> <p><br /> </p> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Sakarya" style="padding:3px"><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r25548259"><div class="plainlinks hlist navbar navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:Sakarya" title="Şablon:Sakarya"><abbr title="Bu şablonu görüntüle" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">g</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/wiki/%C5%9Eablon_tart%C4%B1%C5%9Fma:Sakarya" title="Şablon tartışma:Sakarya"><abbr title="Bu şablonu tartış" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:Sakarya&action=edit"><abbr title="Bu şablonu değiştir" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">d</abbr></a></li></ul></div><div id="Sakarya" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a class="mw-selflink selflink">Sakarya</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">İlçeler</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Adapazar%C4%B1" title="Adapazarı">Adapazarı</a>  • <span style="white-space:nowrap"><a href="/wiki/Akyaz%C4%B1" title="Akyazı">Akyazı</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/Arifiye" title="Arifiye">Arifiye</a> •</span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/Erenler" title="Erenler">Erenler</a> •</span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/Ferizli" title="Ferizli">Ferizli</a> •</span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/Geyve" title="Geyve">Geyve</a> •</span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/Hendek,_Sakarya" title="Hendek, Sakarya">Hendek</a> •</span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/Karap%C3%BCr%C3%A7ek" title="Karapürçek">Karapürçek</a> •</span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/Karasu" title="Karasu">Karasu</a> •</span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/Kaynarca,_Sakarya" class="mw-redirect" title="Kaynarca, Sakarya">Kaynarca</a> •</span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/Kocaali" title="Kocaali">Kocaali</a> •</span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/Pamukova" title="Pamukova">Pamukova</a> •</span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/Sapanca,_Sakarya" class="mw-redirect" title="Sapanca, Sakarya">Sapanca</a> •</span> <span style="white-space:nowrap"><a href="/wiki/Serdivan" title="Serdivan">Serdivan</a> •</span> <span style="white-space:nowrap"><a href="/wiki/S%C3%B6%C4%9F%C3%BCtl%C3%BC" title="Söğütlü">Söğütlü</a> •</span> <span style="white-space:nowrap"><a href="/wiki/Tarakl%C4%B1" title="Taraklı">Taraklı</a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Kültür ve eğitim</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Üniversiteler</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Sakarya_%C3%9Cniversitesi" title="Sakarya Üniversitesi">Sakarya Üniversitesi</a>  • <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/Sakarya_Uygulamal%C4%B1_Bilimler_%C3%9Cniversitesi" title="Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi">Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi</a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Müzeler</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Sakarya_M%C3%BCzesi" title="Sakarya Müzesi">Sakarya Müzesi</a>  • <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/Deprem_K%C3%BClt%C3%BCr_M%C3%BCzesi" title="Deprem Kültür Müzesi">Deprem Kültür Müzesi</a> •</span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/Ali_Fuat_Pa%C5%9Fa_Kuvay%C4%B1_Milliye_M%C3%BCzesi" title="Ali Fuat Paşa Kuvayı Milliye Müzesi">Ali Fuat Paşa Kuvayı Milliye Müzesi</a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Arkeoloji</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Justinianus_K%C3%B6pr%C3%BCs%C3%BC" title="Justinianus Köprüsü">Justinianus Köprüsü</a>  • <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/Harmantepe_Kalesi" title="Harmantepe Kalesi">Harmantepe Kalesi</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap"><a href="/wiki/Seyifler_Kalesi" title="Seyifler Kalesi">Seyifler Kalesi</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap"><a href="/wiki/Karasu_Kalesi" title="Karasu Kalesi">Karasu Kalesi</a> •</span> <span style="white-space:nowrap"><a href="/wiki/Geyve_%C4%B0kinci_Beyaz%C4%B1t_K%C3%B6pr%C3%BCs%C3%BC" class="mw-redirect" title="Geyve İkinci Beyazıt Köprüsü">Geyve İkinci Beyazıt Köprüsü</a></span></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Yapılar</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Binalar</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Sakarya_H%C3%BCk%C3%BCmet_Kona%C4%9F%C4%B1" class="mw-redirect" title="Sakarya Hükümet Konağı">Sakarya Hükümet Konağı</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Dini binalar</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Orhan_Cami_(Adapazar%C4%B1)" title="Orhan Cami (Adapazarı)">Orhan Cami</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/B%C3%BCy%C3%BCkesence_Orhan_Camii" title="Büyükesence Orhan Camii">Büyükesence Orhan Camii</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Ulaşım tesisleri</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Adapazar%C4%B1_Gar%C4%B1" title="Adapazarı Garı">Adapazarı Garı</a>  • <span style="white-space:nowrap"><a href="/wiki/Arifiye_Tren_%C4%B0stasyonu" title="Arifiye Tren İstasyonu">Arifiye Tren İstasyonu</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap"><a href="/wiki/Bah%C3%A7elievler_Tren_%C4%B0stasyonu" title="Bahçelievler Tren İstasyonu">Bahçelievler Tren İstasyonu</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap"><a href="/wiki/Aziz_Duran_Park%C4%B1_Tren_%C4%B0stasyonu" title="Aziz Duran Parkı Tren İstasyonu">Aziz Duran Parkı</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap"><a href="/wiki/Mithatpa%C5%9Fa_Tren_%C4%B0stasyonu" title="Mithatpaşa Tren İstasyonu">Mithatpaşa Tren İstasyonu</a> •</span> <span style="white-space:nowrap"><a href="/wiki/Pamukova_Y%C3%BCksek_H%C4%B1zl%C4%B1_Tren_Gar%C4%B1" title="Pamukova Yüksek Hızlı Tren Garı">Pamukova Yüksek Hızlı Tren Garı</a> •</span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/Sapanca_Tren_%C4%B0stasyonu" title="Sapanca Tren İstasyonu">Sapanca Tren İstasyonu</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/Terminal_Tren_%C4%B0stasyonu" title="Terminal Tren İstasyonu">Terminal Tren İstasyonu</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/Karasu_Liman%C4%B1" title="Karasu Limanı">Karasu Limanı</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/D_010" title="D 010">D 010</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap"><a href="/wiki/D_014" title="D 014">D 014</a> •</span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/D_020" title="D 020">D 020</a> •</span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/D_100" title="D 100">D 100</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/D_140" title="D 140">D 140</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/D_150" title="D 150">D 150</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/D_650" title="D 650">D 650</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/Sakarya%27n%C4%B1n_il_yollar%C4%B1" title="Sakarya'nın il yolları">Sakarya'nın il yolları</a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Barajlar</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Adasu_Baraj%C4%B1" title="Adasu Barajı">Adasu Barajı</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Spor tesisleri</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Sakarya_Atat%C3%BCrk_Stadyumu" title="Sakarya Atatürk Stadyumu">Sakarya Atatürk Stadyumu</a>  • <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/Sakarya_Atat%C3%BCrk_Stadyumu_(2017)" title="Sakarya Atatürk Stadyumu (2017)">Sakarya Atatürk Stadyumu (2017)</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/Serdivan_Spor_Salonu" title="Serdivan Spor Salonu">Serdivan Spor Salonu</a></span></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Yer şekilleri</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Akarsular</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Sakarya_Nehri" class="mw-redirect" title="Sakarya Nehri">Sakarya Nehri</a> • <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/%C3%87ark_Suyu" title="Çark Suyu">Çark Suyu</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/Maden_Deresi" title="Maden Deresi">Maden Deresi</a> •</span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/Melen_%C3%87ay%C4%B1" title="Melen Çayı">Melen Çayı</a> •</span> <span style="white-space:nowrap"><a href="/wiki/Mudurnu_%C3%87ay%C4%B1" title="Mudurnu Çayı">Mudurnu Çayı</a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Göller</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Sapanca_G%C3%B6l%C3%BC" title="Sapanca Gölü">Sapanca Gölü</a> • <span style="white-space:nowrap"><a href="/wiki/Acarlar_Longozu" title="Acarlar Longozu">Acarlar Longozu</a> •</span> <span style="white-space:nowrap"><a href="/wiki/Akg%C3%B6l" title="Akgöl">Akgöl</a> •</span> <span style="white-space:nowrap"><a href="/wiki/K%C3%BC%C3%A7%C3%BCk_Akg%C3%B6l" title="Küçük Akgöl">Küçük Akgöl</a> •</span> <span style="white-space:nowrap"><a href="/wiki/Poyrazlar_G%C3%B6l%C3%BC" title="Poyrazlar Gölü">Poyrazlar Gölü</a> •</span> <span style="white-space:nowrap"><a href="/wiki/Ta%C5%9Fk%C4%B1s%C4%B1%C4%9F%C4%B1_G%C3%B6l%C3%BC" title="Taşkısığı Gölü">Taşkısığı Gölü</a> •</span> <span style="white-space:nowrap"><a href="/wiki/K%C3%BC%C3%A7%C3%BCkbo%C4%9Faz_G%C3%B6l%C3%BC" title="Küçükboğaz Gölü">Küçükboğaz Gölü</a> •</span> <span style="white-space:nowrap"><a href="/wiki/G%C3%B6k%C3%A7e%C3%B6ren_G%C3%B6l%C3%BC" title="Gökçeören Gölü">Gökçeören Gölü</a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Yaylalar</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Acelle_Yaylas%C4%B1" title="Acelle Yaylası">Acelle Yaylası</a>  • <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/%C3%87i%C4%9Fdem_Yaylas%C4%B1" title="Çiğdem Yaylası">Çiğdem Yaylası</a> •</span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/Davlumbaz_Yaylas%C4%B1" title="Davlumbaz Yaylası">Davlumbaz Yaylası</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap"><a href="/wiki/Dikmen_Yaylas%C4%B1" title="Dikmen Yaylası">Dikmen Yaylası</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap"><a href="/wiki/Karag%C3%B6l_Yaylas%C4%B1" title="Karagöl Yaylası">Karagöl Yaylası</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap"><a href="/wiki/Keremali_Yaylalar%C4%B1" title="Keremali Yaylaları">Keremali Yaylaları</a> •</span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/So%C4%9Fucak_Yaylas%C4%B1" title="Soğucak Yaylası">Soğucak Yaylası</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap"><a href="/wiki/Sultanp%C4%B1nar_Yaylas%C4%B1" title="Sultanpınar Yaylası">Sultanpınar Yaylası</a> •</span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/Turnal%C4%B1k_Yaylas%C4%B1" title="Turnalık Yaylası">Turnalık Yaylası</a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Dağları</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Samanl%C4%B1_Da%C4%9Flar%C4%B1" title="Samanlı Dağları">Samanlı Dağları</a> • <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/%C3%87am_Da%C4%9F%C4%B1" title="Çam Dağı">Çam Dağı</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap"><a href="/wiki/Keremali_Da%C4%9F%C4%B1" title="Keremali Dağı">Keremali Dağı</a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Diğer</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Geyve_Bo%C4%9Faz%C4%B1" title="Geyve Boğazı">Geyve Boğazı</a> • <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/Sakarya_Deltas%C4%B1" title="Sakarya Deltası">Sakarya Deltası</a>  •</span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/Kuzuluk_kapl%C4%B1calar%C4%B1" title="Kuzuluk kaplıcaları">Kuzuluk kaplıcaları</a> •</span> <span style="white-space:nowrap"><a href="/wiki/Do%C4%9Fan%C3%A7ay_%C5%9Eelalesi" title="Doğançay Şelalesi">Doğançay Şelalesi</a> •</span> <span style="white-space:nowrap"><a href="/wiki/Karag%C3%B6l_Yaylas%C4%B1_Sar%C4%B1%C3%A7am%C4%B1" title="Karagöl Yaylası Sarıçamı">Karagöl Yaylası Sarıçamı</a></span></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Türkiye&#039;nin_illeri" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r25548259"><div class="plainlinks hlist navbar navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:T%C3%BCrkiye%27nin_illeri" title="Şablon:Türkiye'nin illeri"><abbr title="Bu şablonu görüntüle" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">g</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/wiki/%C5%9Eablon_tart%C4%B1%C5%9Fma:T%C3%BCrkiye%27nin_illeri" title="Şablon tartışma:Türkiye'nin illeri"><abbr title="Bu şablonu tartış" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:T%C3%BCrkiye%27nin_illeri&action=edit"><abbr title="Bu şablonu değiştir" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">d</abbr></a></li></ul></div><div id="Türkiye&#039;nin_illeri" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/T%C3%BCrkiye%27nin_illeri" title="Türkiye'nin illeri">Türkiye'nin illeri</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Adana_(il)" title="Adana (il)">Adana</a></li> <li><a href="/wiki/Ad%C4%B1yaman_(il)" title="Adıyaman (il)">Adıyaman</a></li> <li><a href="/wiki/Afyonkarahisar_(il)" title="Afyonkarahisar (il)">Afyonkarahisar</a></li> <li><a href="/wiki/A%C4%9Fr%C4%B1_(il)" title="Ağrı (il)">Ağrı</a></li> <li><a href="/wiki/Aksaray_(il)" title="Aksaray (il)">Aksaray</a></li> <li><a href="/wiki/Amasya_(il)" title="Amasya (il)">Amasya</a></li> <li><a href="/wiki/Ankara_(il)" title="Ankara (il)">Ankara</a></li> <li><a href="/wiki/Antalya_(il)" title="Antalya (il)">Antalya</a></li> <li><a href="/wiki/Ardahan_(il)" title="Ardahan (il)">Ardahan</a></li> <li><a href="/wiki/Artvin_(il)" title="Artvin (il)">Artvin</a></li> <li><a href="/wiki/Ayd%C4%B1n_(il)" title="Aydın (il)">Aydın</a></li> <li><a href="/wiki/Bal%C4%B1kesir_(il)" title="Balıkesir (il)">Balıkesir</a></li> <li><a href="/wiki/Bart%C4%B1n_(il)" title="Bartın (il)">Bartın</a></li> <li><a href="/wiki/Batman_(il)" title="Batman (il)">Batman</a></li> <li><a href="/wiki/Bayburt_(il)" title="Bayburt (il)">Bayburt</a></li> <li><a href="/wiki/Bilecik_(il)" title="Bilecik (il)">Bilecik</a></li> <li><a href="/wiki/Bing%C3%B6l_(il)" title="Bingöl (il)">Bingöl</a></li> <li><a href="/wiki/Bitlis_(il)" title="Bitlis (il)">Bitlis</a></li> <li><a href="/wiki/Bolu_(il)" title="Bolu (il)">Bolu</a></li> <li><a href="/wiki/Burdur_(il)" title="Burdur (il)">Burdur</a></li> <li><a href="/wiki/Bursa_(il)" title="Bursa (il)">Bursa</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%87anakkale_(il)" title="Çanakkale (il)">Çanakkale</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%87ank%C4%B1r%C4%B1_(il)" title="Çankırı (il)">Çankırı</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%87orum_(il)" title="Çorum (il)">Çorum</a></li> <li><a href="/wiki/Denizli_(il)" title="Denizli (il)">Denizli</a></li> <li><a href="/wiki/Diyarbak%C4%B1r_(il)" title="Diyarbakır (il)">Diyarbakır</a></li> <li><a href="/wiki/D%C3%BCzce_(il)" title="Düzce (il)">Düzce</a></li> <li><a href="/wiki/Edirne_(il)" title="Edirne (il)">Edirne</a></li> <li><a href="/wiki/Elaz%C4%B1%C4%9F_(il)" title="Elazığ (il)">Elazığ</a></li> <li><a href="/wiki/Erzincan_(il)" title="Erzincan (il)">Erzincan</a></li> <li><a href="/wiki/Erzurum_(il)" title="Erzurum (il)">Erzurum</a></li> <li><a href="/wiki/Eski%C5%9Fehir_(il)" title="Eskişehir (il)">Eskişehir</a></li> <li><a href="/wiki/Gaziantep_(il)" title="Gaziantep (il)">Gaziantep</a></li> <li><a href="/wiki/Giresun_(il)" title="Giresun (il)">Giresun</a></li> <li><a href="/wiki/G%C3%BCm%C3%BC%C5%9Fhane_(il)" title="Gümüşhane (il)">Gümüşhane</a></li> <li><a href="/wiki/Hakk%C3%A2ri_(il)" title="Hakkâri (il)">Hakkâri</a></li> <li><a href="/wiki/Hatay" title="Hatay">Hatay</a></li> <li><a href="/wiki/I%C4%9Fd%C4%B1r_(il)" title="Iğdır (il)">Iğdır</a></li> <li><a href="/wiki/Isparta_(il)" title="Isparta (il)">Isparta</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0stanbul_(il)" title="İstanbul (il)">İstanbul</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0zmir_(il)" title="İzmir (il)">İzmir</a></li> <li><a href="/wiki/Kahramanmara%C5%9F_(il)" title="Kahramanmaraş (il)">Kahramanmaraş</a></li> <li><a href="/wiki/Karab%C3%BCk_(il)" title="Karabük (il)">Karabük</a></li> <li><a href="/wiki/Karaman_(il)" title="Karaman (il)">Karaman</a></li> <li><a href="/wiki/Kars_(il)" title="Kars (il)">Kars</a></li> <li><a href="/wiki/Kastamonu_(il)" title="Kastamonu (il)">Kastamonu</a></li> <li><a href="/wiki/Kayseri_(il)" title="Kayseri (il)">Kayseri</a></li> <li><a href="/wiki/K%C4%B1r%C4%B1kkale_(il)" title="Kırıkkale (il)">Kırıkkale</a></li> <li><a href="/wiki/K%C4%B1rklareli_(il)" title="Kırklareli (il)">Kırklareli</a></li> <li><a href="/wiki/K%C4%B1r%C5%9Fehir_(il)" title="Kırşehir (il)">Kırşehir</a></li> <li><a href="/wiki/Kilis_(il)" title="Kilis (il)">Kilis</a></li> <li><a href="/wiki/Kocaeli" title="Kocaeli">Kocaeli</a></li> <li><a href="/wiki/Konya_(il)" title="Konya (il)">Konya</a></li> <li><a href="/wiki/K%C3%BCtahya_(il)" title="Kütahya (il)">Kütahya</a></li> <li><a href="/wiki/Malatya_(il)" title="Malatya (il)">Malatya</a></li> <li><a href="/wiki/Manisa_(il)" title="Manisa (il)">Manisa</a></li> <li><a href="/wiki/Mardin_(il)" title="Mardin (il)">Mardin</a></li> <li><a href="/wiki/Mersin_(il)" title="Mersin (il)">Mersin</a></li> <li><a href="/wiki/Mu%C4%9Fla_(il)" title="Muğla (il)">Muğla</a></li> <li><a href="/wiki/Mu%C5%9F_(il)" title="Muş (il)">Muş</a></li> <li><a href="/wiki/Nev%C5%9Fehir_(il)" title="Nevşehir (il)">Nevşehir</a></li> <li><a href="/wiki/Ni%C4%9Fde_(il)" title="Niğde (il)">Niğde</a></li> <li><a href="/wiki/Ordu_(il)" title="Ordu (il)">Ordu</a></li> <li><a href="/wiki/Osmaniye_(il)" title="Osmaniye (il)">Osmaniye</a></li> <li><a href="/wiki/Rize_(il)" title="Rize (il)">Rize</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Sakarya</a></li> <li><a href="/wiki/Samsun_(il)" title="Samsun (il)">Samsun</a></li> <li><a href="/wiki/Siirt_(il)" title="Siirt (il)">Siirt</a></li> <li><a href="/wiki/Sinop_(il)" title="Sinop (il)">Sinop</a></li> <li><a href="/wiki/Sivas_(il)" title="Sivas (il)">Sivas</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%9Eanl%C4%B1urfa_(il)" title="Şanlıurfa (il)">Şanlıurfa</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%9E%C4%B1rnak_(il)" title="Şırnak (il)">Şırnak</a></li> <li><a href="/wiki/Tekirda%C4%9F_(il)" title="Tekirdağ (il)">Tekirdağ</a></li> <li><a href="/wiki/Tokat_(il)" title="Tokat (il)">Tokat</a></li> <li><a href="/wiki/Trabzon_(il)" title="Trabzon (il)">Trabzon</a></li> <li><a href="/wiki/Tunceli_(il)" title="Tunceli (il)">Tunceli</a></li> <li><a href="/wiki/U%C5%9Fak_(il)" title="Uşak (il)">Uşak</a></li> <li><a href="/wiki/Van_(il)" title="Van (il)">Van</a></li> <li><a href="/wiki/Yalova_(il)" title="Yalova (il)">Yalova</a></li> <li><a href="/wiki/Yozgat_(il)" title="Yozgat (il)">Yozgat</a></li> <li><a href="/wiki/Zonguldak_(il)" title="Zonguldak (il)">Zonguldak</a></li></ul> </div></td><td class="navbox-image" rowspan="1" style="width:1px;padding:0px 0px 0px 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Turkey_provinces_blank_gray.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Turkey_provinces_blank_gray.svg/80px-Turkey_provinces_blank_gray.svg.png" decoding="async" width="80" height="39" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Turkey_provinces_blank_gray.svg/120px-Turkey_provinces_blank_gray.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Turkey_provinces_blank_gray.svg/160px-Turkey_provinces_blank_gray.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="500" /></a></span></div></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Sakarya&#039;nın_ilçeleri" style="padding:3px"><table class="nowraplinks collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r25548259"><div class="plainlinks hlist navbar navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:Sakarya%27n%C4%B1n_il%C3%A7eleri" title="Şablon:Sakarya'nın ilçeleri"><abbr title="Bu şablonu görüntüle" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">g</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/wiki/%C5%9Eablon_tart%C4%B1%C5%9Fma:Sakarya%27n%C4%B1n_il%C3%A7eleri" title="Şablon tartışma:Sakarya'nın ilçeleri"><abbr title="Bu şablonu tartış" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:Sakarya%27n%C4%B1n_il%C3%A7eleri&action=edit"><abbr title="Bu şablonu değiştir" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">d</abbr></a></li></ul></div><div id="Sakarya&#039;nın_ilçeleri" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a class="mw-selflink selflink">Sakarya</a>'nın <a href="/wiki/Sakarya%27n%C4%B1n_il%C3%A7eleri" title="Sakarya'nın ilçeleri">ilçeleri</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Adapazar%C4%B1" title="Adapazarı">Adapazarı</a></li> <li><a href="/wiki/Akyaz%C4%B1" title="Akyazı">Akyazı</a></li> <li><a href="/wiki/Arifiye" title="Arifiye">Arifiye</a></li> <li><a href="/wiki/Erenler" title="Erenler">Erenler</a></li> <li><a href="/wiki/Ferizli" title="Ferizli">Ferizli</a></li> <li><a href="/wiki/Geyve" title="Geyve">Geyve</a></li> <li><a href="/wiki/Hendek,_Sakarya" title="Hendek, Sakarya">Hendek</a></li> <li><a href="/wiki/Karap%C3%BCr%C3%A7ek" title="Karapürçek">Karapürçek</a></li> <li><a href="/wiki/Karasu" title="Karasu">Karasu</a></li> <li><a href="/wiki/Kaynarca" title="Kaynarca">Kaynarca</a></li> <li><a href="/wiki/Kocaali" title="Kocaali">Kocaali</a></li> <li><a href="/wiki/Pamukova" title="Pamukova">Pamukova</a></li> <li><a href="/wiki/Sapanca" title="Sapanca">Sapanca</a></li> <li><a href="/wiki/Serdivan" title="Serdivan">Serdivan</a></li> <li><a href="/wiki/S%C3%B6%C4%9F%C3%BCtl%C3%BC" title="Söğütlü">Söğütlü</a></li> <li><a href="/wiki/Tarakl%C4%B1" title="Taraklı">Taraklı</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Sakarya_valileri" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r25548259"><div class="plainlinks hlist navbar navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:Sakarya_valileri" title="Şablon:Sakarya valileri"><abbr title="Bu şablonu görüntüle" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">g</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/wiki/%C5%9Eablon_tart%C4%B1%C5%9Fma:Sakarya_valileri" title="Şablon tartışma:Sakarya valileri"><abbr title="Bu şablonu tartış" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:Sakarya_valileri&action=edit"><abbr title="Bu şablonu değiştir" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">d</abbr></a></li></ul></div><div id="Sakarya_valileri" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a class="mw-selflink selflink">Sakarya</a> <a href="/wiki/Vali" title="Vali">valileri</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px;line-height:1.5em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Mehmet_Naz%C4%B1m_%C3%9Cner&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mehmet Nazım Üner (sayfa mevcut değil)">Mehmet Nazım Üner</a> (1954-1960)</li> <li><a href="/wiki/E%C5%9Fref_Erkut" title="Eşref Erkut">Eşref Erkut</a> (1960)</li> <li><a href="/wiki/Sedat_Kirtetepe" title="Sedat Kirtetepe">Sedat Kirtetepe</a> (1960-1962)</li> <li><a href="/wiki/Ertu%C4%9Frul_%C3%9Cnl%C3%BCer" title="Ertuğrul Ünlüer">Ertuğrul Ünlüer</a> (1962-1967)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Aladdin_Eri%C5%9F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aladdin Eriş (sayfa mevcut değil)">Aladdin Eriş</a> (1967-1968)</li> <li><a href="/wiki/Muzaffer_Naci_%C3%87erezci" title="Muzaffer Naci Çerezci">Muzaffer Naci Çerezci</a> (1969-1970)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Mustafa_Uygur&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mustafa Uygur (sayfa mevcut değil)">Mustafa Uygur</a> (1970-1975)</li> <li><a href="/wiki/Necdet_Kambur" title="Necdet Kambur">Necdet Kambur</a> (1975-1979)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Sadri_Turan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sadri Turan (sayfa mevcut değil)">Sadri Turan</a> (1979-1981)</li> <li><a href="/wiki/Mehmet_Aldan" title="Mehmet Aldan">Mehmet Aldan</a> (1981-1983)</li> <li><a href="/wiki/Hayri_Kozak%C3%A7%C4%B1o%C4%9Flu" title="Hayri Kozakçıoğlu">Hayri Kozakçıoğlu</a> (1983-1987)</li> <li><a href="/wiki/Nurettin_Turan" title="Nurettin Turan">Nurettin Turan</a> (1987-1991)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Erdo%C4%9Fan_Atasoy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Erdoğan Atasoy (sayfa mevcut değil)">Erdoğan Atasoy</a> (1991-1992)</li> <li><a href="/wiki/Enver_H%C4%B1zlan" title="Enver Hızlan">Enver Hızlan</a> (1992)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Erdin%C3%A7_B%C3%BCy%C3%BCkakal%C4%B1n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Erdinç Büyükakalın (sayfa mevcut değil)">Erdinç Büyükakalın</a> (1992-1996)</li> <li><a href="/wiki/G%C3%B6khan_Ayd%C4%B1ner" title="Gökhan Aydıner">Gökhan Aydıner</a> (1996-1997)</li> <li><a href="/wiki/Yener_Rak%C4%B1c%C4%B1o%C4%9Flu" title="Yener Rakıcıoğlu">Yener Rakıcıoğlu</a> (1997-1999)</li> <li><a href="/wiki/Mustafa_Cahit_K%C4%B1ra%C3%A7" title="Mustafa Cahit Kıraç">Mustafa Cahit Kıraç</a> (1999-2004)</li> <li><a href="/wiki/Nuri_Okutan" title="Nuri Okutan">Nuri Okutan</a> (2004-2007)</li> <li><a href="/wiki/H%C3%BCseyin_Atak" title="Hüseyin Atak">Hüseyin Atak</a> (2007-2010)</li> <li><a href="/wiki/Mustafa_B%C3%BCy%C3%BCk" title="Mustafa Büyük">Mustafa Büyük</a> (2010-2014)</li> <li><a href="/wiki/H%C3%BCseyin_Avni_Co%C5%9F" title="Hüseyin Avni Coş">Hüseyin Avni Coş</a> (2014-2017)</li> <li><a href="/wiki/%C4%B0rfan_Balkanl%C4%B1o%C4%9Flu" title="İrfan Balkanlıoğlu">İrfan Balkanlıoğlu</a> (2017-2018)</li> <li><a href="/wiki/Ahmet_Hamdi_Nayir" title="Ahmet Hamdi Nayir">Ahmet Hamdi Nayir</a> (2018-2020)</li> <li><a href="/wiki/%C3%87etin_Oktay_Kald%C4%B1r%C4%B1m" title="Çetin Oktay Kaldırım">Çetin Oktay Kaldırım</a> (2020-2023)</li> <li><a href="/wiki/Ya%C5%9Far_Karadeniz" title="Yaşar Karadeniz">Yaşar Karadeniz</a> (2023-)</li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <p><br /> </p><p><br /> </p> <div role="navigation" class="navbox authority-control" aria-labelledby="Otorite_kontrolü_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=Bunu_Vikiveri&#039;de_düzenleyin&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q83069&#124;class=noprint&#124;Bunu_Vikiveri&#039;de_düzenleyin" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th id="Otorite_kontrolü_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=Bunu_Vikiveri&#039;de_düzenleyin&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q83069&#124;class=noprint&#124;Bunu_Vikiveri&#039;de_düzenleyin" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Otorite_kontrol%C3%BC" title="Otorite kontrolü">Otorite kontrolü</a> <span class="mw-valign-text-top noprint" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q83069" title="Bunu Vikiveri'de düzenleyin"><img alt="Bunu Vikiveri'de düzenleyin" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/15px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/20px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span class="nowrap"><a href="/wiki/T%C3%BCmle%C5%9Fik_Otorite_Dosyas%C4%B1" title="Tümleşik Otorite Dosyası">GND</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/7640702-0">7640702-0</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Kongre_K%C3%BCt%C3%BCphanesi_Kontrol_Numaras%C4%B1" title="Kongre Kütüphanesi Kontrol Numarası">LCCN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/names/n88254208">n88254208</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/MusicBrainz" title="MusicBrainz">MusicBrainz</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://musicbrainz.org/area/b4fa70e6-df30-44e6-899d-7aa8be0073a6">b4fa70e6-df30-44e6-899d-7aa8be0073a6</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%C4%B0srail_Ulusal_K%C3%BCt%C3%BCphanesi" title="İsrail Ulusal Kütüphanesi">NLI</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nli.org.il/en/authorities/987007564914805171">987007564914805171</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Sanal_Otorite_Dosyas%C4%B1" title="Uluslararası Sanal Otorite Dosyası">VIAF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://viaf.org/viaf/134981453">134981453</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"> <a href="/wiki/WorldCat" title="WorldCat">WorldCat</a> (LCCN): <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/identities/lccn-n88-254208">n88-254208</a></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div></div></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">"<a dir="ltr" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Sakarya&oldid=34843973">https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Sakarya&oldid=34843973</a>" sayfasından alınmıştır</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%C3%96zel:Kategoriler" title="Özel:Kategoriler">Kategori</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategori:Sakarya_valileri" title="Kategori:Sakarya valileri">Sakarya valileri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Sakarya" title="Kategori:Sakarya">Sakarya</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Gizli kategoriler: <ul><li><a href="/wiki/Kategori:Say%C4%B1sal_olmayan_formatnum_ba%C4%9F%C4%B1ms%C4%B1z_de%C4%9Fi%C5%9Fkenlerine_sahip_sayfalar" title="Kategori:Sayısal olmayan formatnum bağımsız değişkenlerine sahip sayfalar">Sayısal olmayan formatnum bağımsız değişkenlerine sahip sayfalar</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Kaynak_g%C3%B6sterme_hatas%C4%B1_bulunan_maddeler" title="Kategori:Kaynak gösterme hatası bulunan maddeler">Kaynak gösterme hatası bulunan maddeler</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:%C3%96l%C3%BC_d%C4%B1%C5%9F_ba%C4%9Flant%C4%B1lar%C4%B1_olan_maddeler" title="Kategori:Ölü dış bağlantıları olan maddeler">Ölü dış bağlantıları olan maddeler</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Ar%C5%9Fivlenmesi_gereken_ba%C4%9Flant%C4%B1ya_sahip_kaynak_%C5%9Fablonu_i%C3%A7eren_maddeler" title="Kategori:Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler">Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:KB1_hatalar%C4%B1:_URL_gerekli" title="Kategori:KB1 hataları: URL gerekli">KB1 hataları: URL gerekli</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:KB1_hatalar%C4%B1:_eri%C5%9Fimtarihi_varken_URL_yok" title="Kategori:KB1 hataları: erişimtarihi varken URL yok">KB1 hataları: erişimtarihi varken URL yok</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Webar%C5%9Fiv_%C5%9Fablonu_wayback_ba%C4%9Flant%C4%B1lar%C4%B1" title="Kategori:Webarşiv şablonu wayback bağlantıları">Webarşiv şablonu wayback bağlantıları</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Yal%C4%B1n_URL_kaynakl%C4%B1_t%C3%BCm_maddeler" title="Kategori:Yalın URL kaynaklı tüm maddeler">Yalın URL kaynaklı tüm maddeler</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Yal%C4%B1n_URL_kaynakl%C4%B1_maddeler_Eyl%C3%BCl_2024" title="Kategori:Yalın URL kaynaklı maddeler Eylül 2024">Yalın URL kaynaklı maddeler Eylül 2024</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Otomatik_boyutland%C4%B1r%C4%B1lan_%C3%A7oklu_resim_kullan%C4%B1lan_sayfalar" title="Kategori:Otomatik boyutlandırılan çoklu resim kullanılan sayfalar">Otomatik boyutlandırılan çoklu resim kullanılan sayfalar</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Alan_kodu_bilgisi_i%C3%A7eren_yerle%C5%9Fim_bilgi_kutusu_kullan%C4%B1lan_sayfalar" title="Kategori:Alan kodu bilgisi içeren yerleşim bilgi kutusu kullanılan sayfalar">Alan kodu bilgisi içeren yerleşim bilgi kutusu kullanılan sayfalar</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Tan%C4%B1mlanmam%C4%B1%C5%9F_parametreler_i%C3%A7eren_yerle%C5%9Fim_bilgi_kutusu_kullan%C4%B1lan_sayfalar" title="Kategori:Tanımlanmamış parametreler içeren yerleşim bilgi kutusu kullanılan sayfalar">Tanımlanmamış parametreler içeren yerleşim bilgi kutusu kullanılan sayfalar</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:GND_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:GND tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">GND tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:LCCN_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:LCCN tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">LCCN tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:MusicBrainz_area_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:MusicBrainz area tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">MusicBrainz area tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:NLI_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:NLI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">NLI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:VIAF_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:VIAF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">VIAF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:WorldCat-LCCN_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_i%C3%A7eren_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:WorldCat-LCCN tanımlayıcısı içeren Vikipedi maddeleri">WorldCat-LCCN tanımlayıcısı içeren Vikipedi maddeleri</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Sayfa en son 23.47, 25 Şubat 2025 tarihinde değiştirildi.</li> <li id="footer-info-copyright">Metin <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.tr">Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı</a> altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/tr">Kullanım Şartlarını</a> ve <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/tr">Gizlilik Politikasını</a> kabul etmiş olursunuz.<br />Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a> tescilli markasıdır.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Gizlilik politikası</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Vikipedi:Hakk%C4%B1nda">Vikipedi hakkında</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Vikipedi:Genel_sorumluluk_reddi">Sorumluluk reddi</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Davranış Kuralları</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Geliştiriciler</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/tr.wikipedia.org">İstatistikler</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Çerez politikası</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//tr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Sakarya&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobil görünüm</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29"><img src="/static/images/footer/wikimedia.svg" width="25" height="25" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></picture></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Ara</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Vikipedi üzerinde ara"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Özel:Ara"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Ara</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="İçindekiler" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="İçindekiler tablosunu değiştir" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">İçindekiler tablosunu değiştir</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">Sakarya</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>78 dil</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>Konu ekle</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-5c66dc9bfb-t8bgr","wgBackendResponseTime":194,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"1.322","walltime":"1.646","ppvisitednodes":{"value":17871,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":436254,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":14054,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":14,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":62,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":152517,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 1238.791 1 -total"," 43.99% 544.933 1 Şablon:Kaynakça"," 32.30% 400.174 109 Şablon:Web_kaynağı"," 12.79% 158.444 1 Şablon:Yerleşim_bilgi_kutusu"," 10.30% 127.613 1 Şablon:Bilgi_kutusu"," 6.33% 78.451 1 Şablon:İklim_bilgi_kutusu"," 6.12% 75.829 1 Şablon:Koordinat"," 5.16% 63.949 7 Şablon:Dolaşım"," 3.89% 48.206 1 Şablon:Sakarya"," 3.58% 44.391 5 Şablon:Ölü_bağlantı"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.536","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":4277683,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-5d86cbb5b4-w6584","timestamp":"20250225234851","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Sakarya","url":"https:\/\/tr.wikipedia.org\/wiki\/Sakarya","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q83069","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q83069","author":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia projelerine katk\u0131da bulunanlar"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2004-11-22T15:15:12Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/e\/e6\/Hisar_Tepesi%2C_Tarakl%C4%B1.jpg","headline":"T\u00fcrkiye'nin Marmara B\u00f6lgesi'nde bir il"}</script> </body> </html>