CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="pl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Blok Wiernych – Wikipedia, wolna encyklopedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )plwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","styczeń","luty","marzec","kwiecień","maj","czerwiec","lipiec","sierpień","wrzesień","październik","listopad","grudzień"],"wgRequestId":"b6057fe5-2f14-40be-9abe-455f289ae4ae","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Blok_Wiernych","wgTitle":"Blok Wiernych","wgCurRevisionId":74525135,"wgRevisionId":74525135,"wgArticleId":5334808,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Wyróżnione artykuły","Artykuły z propozycjami tłumaczeń","Szablon odn bez numeru strony","Szablon cytowania używa pól opisowych","Dobre Artykuły","Organizacje nacjonalistyczne","Organizacje religijne","Osadnictwo żydowskie","Ruchy społeczne"],"wgPageViewLanguage":"pl","wgPageContentLanguage":"pl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Blok_Wiernych","wgRelevantArticleId":5334808,"wgIsProbablyEditable":true, "wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":74525135,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"pl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"pl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":50000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q1506923","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true ,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.wikiflex":"ready","ext.gadget.infobox":"ready","ext.gadget.hlist":"ready","ext.gadget.darkmode-overrides":"ready","ext.gadget.small-references":"ready","ext.gadget.citation-access-info":"ready","ext.gadget.sprawdz-problemy-szablony":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=[ "ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.ll-script-loader","ext.gadget.veKeepParameters","ext.gadget.szablon-galeria","ext.gadget.NavFrame","ext.gadget.citoid-overrides","ext.gadget.maps","ext.gadget.padlock-indicators","ext.gadget.interwiki-langlist","ext.gadget.edit-summaries","ext.gadget.edit-first-section","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.map-toggler","ext.gadget.narrowFootnoteColumns","ext.gadget.WDsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022", "ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=pl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.gadget.citation-access-info%2Cdarkmode-overrides%2Chlist%2Cinfobox%2Csmall-references%2Csprawdz-problemy-szablony%2Cwikiflex&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Blok Wiernych – Wikipedia, wolna encyklopedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//pl.m.wikipedia.org/wiki/Blok_Wiernych"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Edytuj" href="/w/index.php?title=Blok_Wiernych&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (pl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//pl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Blok_Wiernych"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Kanał Atom Wikipedii" href="/w/index.php?title=Specjalna:Ostatnie_zmiany&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Blok_Wiernych rootpage-Blok_Wiernych skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Przejdź do zawartości</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu główne" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu główne</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu główne</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Nawigacja </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" title="Przejdź na stronę główną [z]" accesskey="z"><span>Strona główna</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Losowa_strona" title="Załaduj losową stronę [x]" accesskey="x"><span>Losuj artykuł</span></a></li><li id="n-Kategorie" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Kategorie_G%C5%82%C3%B3wne"><span>Kategorie artykułów</span></a></li><li id="n-Featured-articles" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Wyr%C3%B3%C5%BCniona_zawarto%C5%9B%C4%87_Wikipedii"><span>Najlepsze artykuły</span></a></li><li id="n-FAQ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:FAQ"><span>Częste pytania (FAQ)</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-zmiany" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-zmiany" > <div class="vector-menu-heading"> Dla czytelników </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-czytelnicy" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii"><span>O Wikipedii</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Kontakt_z_wikipedystami"><span>Kontakt</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-edytorzy" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-edytorzy" > <div class="vector-menu-heading"> Dla wikipedystów </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-pierwsze-kroki" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki"><span>Pierwsze kroki</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Portal_wikipedyst%C3%B3w" title="O projekcie – co możesz zrobić, gdzie możesz znaleźć informacje"><span>Portal wikipedystów</span></a></li><li id="n-Noticeboard" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tablica_og%C5%82osze%C5%84"><span>Ogłoszenia</span></a></li><li id="n-Guidelines" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Zasady"><span>Zasady</span></a></li><li id="n-helppage-name" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Spis_tre%C5%9Bci"><span>Pomoc</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Ostatnie_zmiany" title="Lista ostatnich zmian w Wikipedii. [r]" accesskey="r"><span>Ostatnie zmiany</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="wolna encyklopedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-pl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Specjalna:Szukaj" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Szukaj</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Przeszukaj Wikipedię" aria-label="Przeszukaj Wikipedię" autocapitalize="sentences" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Specjalna:Szukaj"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Szukaj</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Narzędzia osobiste"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Zmień rozmiar czcionki, szerokość oraz kolorystykę strony" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Wygląd" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Wygląd</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl" class=""><span>Wspomóż Wikipedię</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Blok+Wiernych" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe." class=""><span>Utwórz konto</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Blok+Wiernych" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o" class=""><span>Zaloguj się</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Więcej opcji" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia osobiste" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia osobiste</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu użytkownika" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl"><span>Wspomóż Wikipedię</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Blok+Wiernych" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Utwórz konto</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Blok+Wiernych" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Zaloguj się</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Strony dla anonimowych edytorów <a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki" aria-label="Dowiedz się więcej na temat edytowania"><span>dowiedz się więcej</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:M%C3%B3j_wk%C5%82ad" title="Lista edycji wykonanych z tego adresu IP [y]" accesskey="y"><span>Edycje</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Moja_dyskusja" title="Dyskusja użytkownika dla tego adresu IP [n]" accesskey="n"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Spis treści" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Spis treści</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ukryj</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Początek</div> </a> </li> <li id="toc-Tło" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Tło"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Tło</span> </div> </a> <ul id="toc-Tło-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Początki_osadnictwa_po_1967" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Początki_osadnictwa_po_1967"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Początki osadnictwa po 1967</span> </div> </a> <ul id="toc-Początki_osadnictwa_po_1967-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Historia_ruchu" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Historia_ruchu"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Historia ruchu</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Historia_ruchu-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Historia ruchu</span> </button> <ul id="toc-Historia_ruchu-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Po_wojnie_sześciodniowej_(1967)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Po_wojnie_sześciodniowej_(1967)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Po wojnie sześciodniowej (1967)</span> </div> </a> <ul id="toc-Po_wojnie_sześciodniowej_(1967)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Formalizacja_ruchu_i_dalsze_działania" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Formalizacja_ruchu_i_dalsze_działania"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Formalizacja ruchu i dalsze działania</span> </div> </a> <ul id="toc-Formalizacja_ruchu_i_dalsze_działania-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Zwycięstwo_Likudu_w_1977_roku_i_izraelsko-egipski_proces_pokojowy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Zwycięstwo_Likudu_w_1977_roku_i_izraelsko-egipski_proces_pokojowy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span>Zwycięstwo Likudu w 1977 roku i izraelsko-egipski proces pokojowy</span> </div> </a> <ul id="toc-Zwycięstwo_Likudu_w_1977_roku_i_izraelsko-egipski_proces_pokojowy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Powstanie_Rady_Jesza" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Powstanie_Rady_Jesza"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.4</span> <span>Powstanie Rady Jesza</span> </div> </a> <ul id="toc-Powstanie_Rady_Jesza-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Pierwsza_intifada" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Pierwsza_intifada"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.5</span> <span>Pierwsza intifada</span> </div> </a> <ul id="toc-Pierwsza_intifada-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Porozumienia_z_Oslo_i_palestyńsko-izraelski_proces_pokojowy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Porozumienia_z_Oslo_i_palestyńsko-izraelski_proces_pokojowy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.6</span> <span>Porozumienia z Oslo i palestyńsko-izraelski proces pokojowy</span> </div> </a> <ul id="toc-Porozumienia_z_Oslo_i_palestyńsko-izraelski_proces_pokojowy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Wycofanie_ze_Strefy_Gazy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Wycofanie_ze_Strefy_Gazy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.7</span> <span>Wycofanie ze Strefy Gazy</span> </div> </a> <ul id="toc-Wycofanie_ze_Strefy_Gazy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Teologia_polityczna_i_metody_działań" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Teologia_polityczna_i_metody_działań"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Teologia polityczna i metody działań</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Teologia_polityczna_i_metody_działań-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Teologia polityczna i metody działań</span> </button> <ul id="toc-Teologia_polityczna_i_metody_działań-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Ziemia_Izraela,_osadnictwo,_wojna_i_państwo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ziemia_Izraela,_osadnictwo,_wojna_i_państwo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Ziemia Izraela, osadnictwo, wojna i państwo</span> </div> </a> <ul id="toc-Ziemia_Izraela,_osadnictwo,_wojna_i_państwo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Palestyńczycy_i_konflikt_izraelsko-arabski" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Palestyńczycy_i_konflikt_izraelsko-arabski"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Palestyńczycy i konflikt izraelsko-arabski</span> </div> </a> <ul id="toc-Palestyńczycy_i_konflikt_izraelsko-arabski-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Agresja_i_obywatelskie_nieposłuszeństwo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Agresja_i_obywatelskie_nieposłuszeństwo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.3</span> <span>Agresja i obywatelskie nieposłuszeństwo</span> </div> </a> <ul id="toc-Agresja_i_obywatelskie_nieposłuszeństwo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Lobbing" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Lobbing"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.4</span> <span>Lobbing</span> </div> </a> <ul id="toc-Lobbing-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Uwagi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Uwagi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Uwagi</span> </div> </a> <ul id="toc-Uwagi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Przypisy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Przypisy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Przypisy</span> </div> </a> <ul id="toc-Przypisy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bibliografia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliografia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Bibliografia</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliografia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Spis treści" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Przełącz stan spisu treści" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Przełącz stan spisu treści</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Blok Wiernych</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Przejdź do artykułu w innym języku. Treść dostępna w 21 językach" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-21" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">21 języków</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Gusch_Emunim" title="Gusch Emunim – szwajcarski niemiecki" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Gusch Emunim" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="szwajcarski niemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%BA%D9%88%D8%B4_%D8%A7%D9%8A%D9%85%D9%88%D9%86%D9%8A%D9%85" title="غوش ايمونيم – arabski" lang="ar" hreflang="ar" data-title="غوش ايمونيم" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabski" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Gush_Emunim" title="Gush Emunim – kataloński" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Gush Emunim" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="kataloński" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Gu%C5%A1_emunim" title="Guš emunim – czeski" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Guš emunim" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="czeski" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Gusch_Emunim" title="Gusch Emunim – niemiecki" lang="de" hreflang="de" data-title="Gusch Emunim" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="niemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Gush_Emunim" title="Gush Emunim – angielski" lang="en" hreflang="en" data-title="Gush Emunim" data-language-autonym="English" data-language-local-name="angielski" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Gush_Emunim" title="Gush Emunim – hiszpański" lang="es" hreflang="es" data-title="Gush Emunim" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="hiszpański" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Gu%C5%9D_Emunim" title="Guŝ Emunim – esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Guŝ Emunim" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%B4_%D8%A7%D9%85%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%85" title="گوش امونیم – perski" lang="fa" hreflang="fa" data-title="گوش امونیم" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="perski" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Goush_Emounim" title="Goush Emounim – francuski" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Goush Emounim" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francuski" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Gush_Emunim" title="Gush Emunim – galicyjski" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Gush Emunim" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galicyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EA%B5%AC%EC%8B%9C_%EC%97%90%EB%AC%B4%EB%8B%98" title="구시 에무님 – koreański" lang="ko" hreflang="ko" data-title="구시 에무님" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="koreański" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Gush_Emunim" title="Gush Emunim – indonezyjski" lang="id" hreflang="id" data-title="Gush Emunim" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonezyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Gush_Emunim" title="Gush Emunim – włoski" lang="it" hreflang="it" data-title="Gush Emunim" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="włoski" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%92%D7%95%D7%A9_%D7%90%D7%9E%D7%95%D7%A0%D7%99%D7%9D" title="גוש אמונים – hebrajski" lang="he" hreflang="he" data-title="גוש אמונים" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hebrajski" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%B4_%D8%A7%D9%8A%D9%85%D9%88%D9%86%D9%8A%D9%85" title="جوش ايمونيم – egipski arabski" lang="arz" hreflang="arz" data-title="جوش ايمونيم" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="egipski arabski" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%B0%E3%83%BC%E3%82%B7%E3%83%A5%E3%83%BB%E3%82%A8%E3%83%A0%E3%83%8B%E3%83%A0" title="グーシュ・エムニム – japoński" lang="ja" hreflang="ja" data-title="グーシュ・エムニム" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japoński" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Gush_Emunim" title="Gush Emunim – norweski (bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Gush Emunim" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norweski (bokmål)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D1%83%D1%88_%D0%AD%D0%BC%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%BC" title="Гуш Эмуним – rosyjski" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Гуш Эмуним" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rosyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Gu%C5%A1_Emunim" title="Guš Emunim – słoweński" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Guš Emunim" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="słoweński" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%BF%A0%E4%BF%A1%E7%A4%BE%E7%BE%A4" title="忠信社群 – chiński" lang="zh" hreflang="zh" data-title="忠信社群" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chiński" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q1506923#sitelinks-wikipedia" title="Edytuj linki pomiędzy wersjami językowymi" class="wbc-editpage">Edytuj linki</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Przestrzenie nazw"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Blok_Wiernych" title="Zobacz stronę treści [c]" accesskey="c"><span>Artykuł</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Dyskusja:Blok_Wiernych" rel="discussion" title="Dyskusja o zawartości tej strony [t]" accesskey="t"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Zmień wariant języka" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">polski</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Widok"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Blok_Wiernych"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Blok_Wiernych&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Blok_Wiernych&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Blok_Wiernych&action=history" title="Starsze wersje tej strony [h]" accesskey="h"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Narzędzia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Więcej opcji" > <div class="vector-menu-heading"> Działania </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Blok_Wiernych"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Blok_Wiernych&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Blok_Wiernych&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Blok_Wiernych&action=history"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ogólne </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Linkuj%C4%85ce/Blok_Wiernych" title="Pokaż listę wszystkich stron linkujących do tej strony [j]" accesskey="j"><span>Linkujące</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Zmiany_w_linkowanych/Blok_Wiernych" rel="nofollow" title="Ostatnie zmiany w stronach, do których ta strona linkuje [k]" accesskey="k"><span>Zmiany w linkowanych</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Prześlij_plik" title="Prześlij pliki [u]" accesskey="u"><span>Prześlij plik</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Strony_specjalne" title="Lista wszystkich stron specjalnych [q]" accesskey="q"><span>Strony specjalne</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Blok_Wiernych&oldid=74525135" title="Stały link do tej wersji tej strony"><span>Link do tej wersji</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Blok_Wiernych&action=info" title="Więcej informacji na temat tej strony"><span>Informacje o tej stronie</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Cytuj&page=Blok_Wiernych&id=74525135&wpFormIdentifier=titleform" title="Informacja o tym jak należy cytować tę stronę"><span>Cytowanie tego artykułu</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Skr%C3%B3%C4%87_adres_URL&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FBlok_Wiernych"><span>Zobacz skrócony adres URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Kod_QR&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FBlok_Wiernych"><span>Pobierz kod QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Drukuj lub eksportuj </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCka&bookcmd=book_creator&referer=Blok+Wiernych"><span>Utwórz książkę</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:DownloadAsPdf&page=Blok_Wiernych&action=show-download-screen"><span>Pobierz jako PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Blok_Wiernych&printable=yes" title="Wersja do wydruku [p]" accesskey="p"><span>Wersja do druku</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> W innych projektach </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q1506923" title="Link do powiązanego elementu w repozytorium danych [g]" accesskey="g"><span>Element Wikidanych</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Wygląd</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ukryj</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-good-article" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikipedia:Dobre_Artyku%C5%82y" title="Ten artykuł został wyróżniony statusem „Dobrego Artykułu”. Kliknij, aby dowiedzieć się więcej."><img alt="To jest dobry artykuł" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Propozycja_DA.svg/20px-Propozycja_DA.svg.png" decoding="async" width="20" height="22" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Propozycja_DA.svg/30px-Propozycja_DA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Propozycja_DA.svg/40px-Propozycja_DA.svg.png 2x" data-file-width="586" data-file-height="642" /></a></span></div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Z Wikipedii, wolnej encyklopedii</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="pl" dir="ltr"><p><b>Blok Wiernych</b><sup id="cite_ref-CITEREFSzydzisz2012a215_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFSzydzisz2012a215-1">[1]</a></sup><sup id="cite_ref-CITEREFSzydzisz2012b276_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFSzydzisz2012b276-2">[2]</a></sup><sup id="cite_ref-CITEREFPokrzywiński2020281_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFPokrzywiński2020281-3">[3]</a></sup>, również jako <b>Gusz Emunim</b> (hebr. גּוּשׁ אֱמוּנִים, ang. <i>Gush Emunim</i>) – <a href="/wiki/Izrael" title="Izrael">izraelski</a>, religijno-<a href="/wiki/Osiedla_%C5%BCydowskie" title="Osiedla żydowskie">osadniczy</a> ruch społeczny oficjalnie powołany do życia w 1974 roku. Powstał w rezultacie <a href="/wiki/Wojna_Jom_Kipur" title="Wojna Jom Kipur">wojny Jom Kipur</a> (1973) i żądań administracji <a href="/wiki/Stany_Zjednoczone" title="Stany Zjednoczone">amerykańskiej</a> dotyczących zwrotu wszystkich terytoriów okupowanych przez Izrael. Blok Wiernych postulował utrzymanie w granicach Państwa Izrael i zasiedlenie wszystkich obszarów zajętych przez Izrael w wyniku <a href="/wiki/Wojna_sze%C5%9Bciodniowa" title="Wojna sześciodniowa">wojny sześciodniowej</a> (1967): <a href="/wiki/Zachodni_Brzeg" title="Zachodni Brzeg">Zachodniego Brzegu</a>, <a href="/wiki/Wzg%C3%B3rza_Golan" title="Wzgórza Golan">Wzgórz Golan</a>, <a href="/wiki/Strefa_Gazy" title="Strefa Gazy">Strefy Gazy</a> i <a href="/wiki/Synaj_(p%C3%B3%C5%82wysep)" title="Synaj (półwysep)">Synaju</a>. Założyciele ruchu wzywali do narodowego przebudzenia w duchu judaizmu oraz zasiedlania całej <a href="/wiki/Ziemia_Izraela" title="Ziemia Izraela">Ziemi Izraela</a>. Według członków ruchu działania władz na rzecz osadnictwa po 1967 roku były niewystarczające i groziły utratą zdobytych obszarów. </p><p>Ideologia ruchu odwoływała się do żydowskiego <a href="/wiki/Mesjanizm#W_Biblii_hebrajskiej_pierwszego_Przymierza_(Stary_Testament)" title="Mesjanizm">mesjanizmu</a> i fundamentalizmu, traktowała osadnictwo jako religijne przykazanie zapisane w <a href="/wiki/Tora" title="Tora">Torze</a> i wyzwalanie utraconej niegdyś Ziemi Izraela z rąk Arabów, a także jako sposób na przyspieszenie nadejścia <a href="/wiki/Pomazaniec" title="Pomazaniec">Mesjasza</a>. W skład Bloku Wiernych wchodziły środowiska <a href="/wiki/Syjonizm_religijny" title="Syjonizm religijny">narodowo-religijne</a>, <i><a href="/wiki/Chardal" title="Chardal">chardalim</a></i>, a także świecka prawica. Ruch nigdy nie przekształcił się w partię polityczną, jednak posiadał wpływy w takich partiach jak <a href="/wiki/Narodowa_Partia_Religijna" title="Narodowa Partia Religijna">Narodowa Partia Religijna</a> (Mafdal), <a href="/wiki/Likud" title="Likud">Likud</a>, <a href="/wiki/Techijja" title="Techijja">Techijja</a>, <a href="/wiki/Comet_(partia)" title="Comet (partia)">Comet</a> i <a href="/wiki/Unia_Narodowa_(Izrael)" title="Unia Narodowa (Izrael)">Unia Narodowa</a>. </p><p>Za inicjatora powstania ruchu uważa się rabina <a href="/w/index.php?title=Cwi_Jehuda_Kuk&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cwi Jehuda Kuk (strona nie istnieje)">Cwiego Jehudę Kuka</a>, syna <a href="/wiki/Awraham_Kuk" title="Awraham Kuk">Awrahama Kuka</a>. Z ruchem związani byli również rabini i politycy <a href="/wiki/Chajjim_Drukman" title="Chajjim Drukman">Chajjim Drukman</a>, <a href="/w/index.php?title=Chanan_Porat&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chanan Porat (strona nie istnieje)">Chanan Porat</a><span class="noprint link-interwiki" style="position:relative;top:-.4em; white-space: nowrap; font-size:x-small;"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q263543#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q263543">(inne języki)</a></span>, <a href="/w/index.php?title=Szelomo_Awiner&action=edit&redlink=1" class="new" title="Szelomo Awiner (strona nie istnieje)">Szelomo Awiner</a><span class="noprint link-interwiki" style="position:relative;top:-.4em; white-space: nowrap; font-size:x-small;"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q1926898#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q1926898">(inne języki)</a></span>, <a href="/w/index.php?title=Mosze_Lewinger&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mosze Lewinger (strona nie istnieje)">Mosze Lewinger</a>, <a href="/wiki/Eli%E2%80%99ezer_Waldman" title="Eli’ezer Waldman">Eli’ezer Waldman</a>, <a href="/wiki/Nisan_Slomianski" title="Nisan Slomianski">Nisan Slomianski</a>, <a href="/wiki/Ja%E2%80%99akow_Kac_(ur._1951)" title="Ja’akow Kac (ur. 1951)">Ja’akow Kac</a> czy <a href="/w/index.php?title=Dow_Li%E2%80%99or&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dow Li’or (strona nie istnieje)">Dow Li’or</a>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tło"><span id="T.C5.82o"></span>Tło</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Blok_Wiernych&veaction=edit&section=1" title="Edytuj sekcję: Tło" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Blok_Wiernych&action=edit&section=1" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Tło"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Avraham_Issac_Kook_portrait_cropped.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Avraham_Issac_Kook_portrait_cropped.JPG/220px-Avraham_Issac_Kook_portrait_cropped.JPG" decoding="async" width="220" height="280" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/ed/Avraham_Issac_Kook_portrait_cropped.JPG 1.5x" data-file-width="280" data-file-height="356" /></a><figcaption>Rabin Awraham Kuk</figcaption></figure> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobne artykuły: <a href="/wiki/Awraham_Kuk" title="Awraham Kuk">Awraham Kuk</a> i <a href="/wiki/Syjonizm_religijny" title="Syjonizm religijny">Syjonizm religijny</a>.</i></div> <p>Głównym myślicielem religijnego syjonizmu w XX wieku był Awraham Kuk. W 1921 roku został mianowany przez Brytyjczyków pierwszym <a href="/wiki/%C5%BBydzi_aszkenazyjscy" title="Żydzi aszkenazyjscy">aszkenazyjskim</a> rabinem Palestyny<sup id="cite_ref-CITEREFHertzberg1969418_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFHertzberg1969418-4">[4]</a></sup>. Rabin twierdził, że Ziemia Izraela (hebr. ארץ ישראל, <i>Erec Jisra’el</i>) jest elementem duszy każdego Żyda. Jednak prawdziwe duchowe znaczenie Ziemi Izraela można poznać wyłącznie dzięki Bogu<sup id="cite_ref-CITEREFHertzberg1969419_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFHertzberg1969419-5">[5]</a></sup>. Według rabina <a href="/wiki/Tora" title="Tora">Tora</a> stanowiła esencję żydowskiego nacjonalizmu, jednoczyła naród żydowski i umacniała narodowego ducha w diasporze<sup id="cite_ref-CITEREFSchwartz200927-28_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFSchwartz200927-28-6">[6]</a></sup>. Mimo to Kuk akceptował istnienie świeckiego <a href="/wiki/Syjonizm" title="Syjonizm">syjonizmu</a>. Według rabina świeccy syjoniści, zasiedlając Palestynę, odpowiadali nieświadomie na boskie wezwanie. Z kolei religijni syjoniści stanowili przejaw religijnego przebudzenia Żydów i byli częścią boskiego planu<sup id="cite_ref-CITEREFTaub201039_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFTaub201039-7">[7]</a></sup>. Akceptację dla świeckiego syjonizmu wyprowadził z koncepcji <i>klal Israel</i>, która zakłada, że wszyscy Żydzi tworzą wspólnotę wiedzioną przez siły wyższe. Zatem świeccy syjoniści działali na rzecz państwa żydowskiego bezwiednie. Korespondowało to z koncepcją narodu niosącego światło innym narodom<sup id="cite_ref-CITEREFHellinger2008536_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFHellinger2008536-8">[8]</a></sup>. Chęć powrotu do Ziemi Izraela była według Kuka kluczowym elementem judaizmu. Rabin twierdził, że powrót do Palestyny pozwoli Żydom odkryć na nowo swoją religię i kroczyć ku odkupieniu<sup id="cite_ref-CITEREFHertzberg1969420_9-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFHertzberg1969420-9">[9]</a></sup>. Kuk zaznaczał jednak, że odkupienie jest procesem, na który człowiek nie ma wpływu i którego nie może przyspieszyć. Syjonizm był zatem ziemskim, materialnym początkiem ścieżki ku idealnemu państwu, „fundamentowi bożego tronu na Ziemi”<sup id="cite_ref-CITEREFTaub201039-40_10-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFTaub201039-40-10">[10]</a></sup>. Według Kuka na świecie istniały trzy typy państwa: uzależnione, „zachodnie” (w myśl idei <a href="/wiki/Thomas_Hobbes" title="Thomas Hobbes">Hobbesa</a> lub <a href="/wiki/John_Locke" title="John Locke">Locka</a>) oraz państwo żydowskie, które stanowiło przejaw duchowych wyżyn<sup id="cite_ref-CITEREFHellinger2008537_11-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFHellinger2008537-11">[11]</a></sup>. </p><p>Synowi Awrahama Cwiemu Jehudzie Kukowi przypisuje się rozwinięcie, a przede wszystkim upolitycznienie myśli swojego ojca<sup id="cite_ref-CITEREFTaub201041_12-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFTaub201041-12">[12]</a></sup><sup id="cite_ref-CITEREFHellinger2008539_13-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFHellinger2008539-13">[13]</a></sup>. Według Cwiego Jehudy syjonizm prowadził do realizacji profetycznych przepowiedni o biblijnym odkupieniu. W nauczaniu Kuka młodszego <a href="/wiki/Mesjanizm" title="Mesjanizm">mesjanizm</a> był ucieleśniany przez bieżące wydarzenia z historii Izraela. To z kolei prowadziło do konstatacji, że przybycie Mesjasza było uzależnione od działań Żydów<sup id="cite_ref-CITEREFRavitzky199380_14-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFRavitzky199380-14">[14]</a></sup>. Cwi Jehuda przedstawiał swoim uczniom w <a href="/w/index.php?title=Jesziwa_Merkaz_ha-Raw&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jesziwa Merkaz ha-Raw (strona nie istnieje)">jesziwie Merkaz ha-Raw</a> religijną interpretację wydarzeń politycznych<sup id="cite_ref-CITEREFHellinger2008539_13-1" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFHellinger2008539-13">[13]</a></sup>. Według niego Żydzi nie mogli zgodzić się na rozdział religii od polityki, ponieważ Państwo Izrael było świętością, a co za tym idzie, również wszystkie jego instytucje<sup id="cite_ref-CITEREFHellinger2008542_15-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFHellinger2008542-15">[15]</a></sup><sup id="cite_ref-CITEREFRavitzky199382-83_16-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFRavitzky199382-83-16">[16]</a></sup>. Cwi Jehuda Kuk uważał, że wojna w obronie granic czy w celu wyzwolenia terytorium jest uzasadniona i wynika z Tory. Walka była według niego obowiązkiem, ponieważ najważniejsza jest obrona życia. Wojna stanowiła przedłużenie odkupienia Żydów. Wszystko, co było powiązane z tymi aspektami, zyskiwało w naukach młodego Kuka status świętego. Kuk uważał za oczywiste, że państwo w Ziemi Izraela powstanie poprzez wojnę. Nauczał, że Tora, wojna i osadnictwo tworzą niezniszczalny trójkąt<sup id="cite_ref-CITEREFSamsonFishman1991169–176_17-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFSamsonFishman1991169–176-17">[17]</a></sup>. </p> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobny artykuł: <a href="/wiki/Wojna_sze%C5%9Bciodniowa" title="Wojna sześciodniowa">Wojna sześciodniowa</a>.</i></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:%D7%94%D7%A8%D7%91_%D7%A6%D7%91%D7%99_%D7%99%D7%94%D7%95%D7%93%D7%94_%D7%91%D7%A9%D7%99%D7%97%D7%A8%D7%95%D7%A8_%D7%94%D7%9B%D7%95%D7%AA%D7%9C.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/%D7%94%D7%A8%D7%91_%D7%A6%D7%91%D7%99_%D7%99%D7%94%D7%95%D7%93%D7%94_%D7%91%D7%A9%D7%99%D7%97%D7%A8%D7%95%D7%A8_%D7%94%D7%9B%D7%95%D7%AA%D7%9C.jpg/220px-%D7%94%D7%A8%D7%91_%D7%A6%D7%91%D7%99_%D7%99%D7%94%D7%95%D7%93%D7%94_%D7%91%D7%A9%D7%99%D7%97%D7%A8%D7%95%D7%A8_%D7%94%D7%9B%D7%95%D7%AA%D7%9C.jpg" decoding="async" width="220" height="156" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/%D7%94%D7%A8%D7%91_%D7%A6%D7%91%D7%99_%D7%99%D7%94%D7%95%D7%93%D7%94_%D7%91%D7%A9%D7%99%D7%97%D7%A8%D7%95%D7%A8_%D7%94%D7%9B%D7%95%D7%AA%D7%9C.jpg/330px-%D7%94%D7%A8%D7%91_%D7%A6%D7%91%D7%99_%D7%99%D7%94%D7%95%D7%93%D7%94_%D7%91%D7%A9%D7%99%D7%97%D7%A8%D7%95%D7%A8_%D7%94%D7%9B%D7%95%D7%AA%D7%9C.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/%D7%94%D7%A8%D7%91_%D7%A6%D7%91%D7%99_%D7%99%D7%94%D7%95%D7%93%D7%94_%D7%91%D7%A9%D7%99%D7%97%D7%A8%D7%95%D7%A8_%D7%94%D7%9B%D7%95%D7%AA%D7%9C.jpg/440px-%D7%94%D7%A8%D7%91_%D7%A6%D7%91%D7%99_%D7%99%D7%94%D7%95%D7%93%D7%94_%D7%91%D7%A9%D7%99%D7%97%D7%A8%D7%95%D7%A8_%D7%94%D7%9B%D7%95%D7%AA%D7%9C.jpg 2x" data-file-width="5592" data-file-height="3960" /></a><figcaption>Rabin Cwi Jehuda Kuk pod <a href="/wiki/%C5%9Aciana_P%C5%82aczu" title="Ściana Płaczu">Ścianą Płaczu</a> (1967)</figcaption></figure> <p>Wojna sześciodniowa była postrzegana przez Cwiego Jehudę Kuka i jego uczniów jako szczególne wydarzenie historyczne w dążeniu ku „<a href="/wiki/Wielki_Izrael" title="Wielki Izrael">Wielkiemu Izraelowi</a>”<sup id="cite_ref-CITEREFHellinger2008541_18-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFHellinger2008541-18">[18]</a></sup>. Zdobycie Zachodniego Brzegu, Synaju, Wzgórz Golan i Strefy Gazy doprowadziło do wzrostu nastrojów mesjanistycznych wśród religijnych syjonistów. Cwi Jehuda ukazywał izraelskie zwycięstwo w wojnie jako kolejny etap w drodze ku odkupieniu, ponieważ Izrael wyzwolił biblijne tereny obiecane Żydom przez Boga<sup id="cite_ref-CITEREFTaub201042–43_19-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFTaub201042–43-19">[19]</a></sup>. Kuk przekonywał, że biblijne proroctwa spełniają się i oznaczają nadejście Mesjasza<sup id="cite_ref-CITEREFSprinzak199144–45_20-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFSprinzak199144–45-20">[20]</a></sup>. </p> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobny artykuł: <a href="/wiki/Wojna_Jom_Kipur" title="Wojna Jom Kipur">Wojna Jom Kipur</a>.</i></div> <p>Wojna Jom Kipur stanowiła dla religijnych syjonistów <a href="/wiki/Dysonans_poznawczy" title="Dysonans poznawczy">dysonans poznawczy</a>. Przedstawiane do tej pory jako święte państwo i armia z trudem oparły się atakowi <a href="/wiki/Syria" title="Syria">Syrii</a>, <a href="/wiki/Egipt" title="Egipt">Egiptu</a> i <a href="/wiki/Jordania" title="Jordania">Jordanii</a>. Obraz ten stał w sprzeczności z propagowanym marszem ku odkupieniu. Wśród uczniów Kuka zaczęła narastać obawa, że działania państwa na rzecz zasiedlenia zdobytych w 1967 roku obszarów były niewystarczające. Bano się także, że Izrael ugnie się pod żądaniami <a href="/wiki/Henry_Kissinger" title="Henry Kissinger">Henry’ego Kissingera</a> i Stanów Zjednoczonych, aby rozpocząć proces pokojowy z państwami arabskimi i zwrócić im okupowane terytoria<sup id="cite_ref-CITEREFTaub201051–53_21-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFTaub201051–53-21">[21]</a></sup><sup id="cite_ref-CITEREFPresiko2012_22-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFPresiko2012-22">[22]</a></sup><span class="problemy problemy-w-odn" aria-hidden="true" data-nosnippet="" data-problemy="ODN: brak numeru strony"> </span>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Początki_osadnictwa_po_1967"><span id="Pocz.C4.85tki_osadnictwa_po_1967"></span>Początki osadnictwa po 1967</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Blok_Wiernych&veaction=edit&section=2" title="Edytuj sekcję: Początki osadnictwa po 1967" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Blok_Wiernych&action=edit&section=2" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Początki osadnictwa po 1967"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Allon_Plan.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Allon_Plan.svg/220px-Allon_Plan.svg.png" decoding="async" width="220" height="316" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Allon_Plan.svg/330px-Allon_Plan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Allon_Plan.svg/440px-Allon_Plan.svg.png 2x" data-file-width="732" data-file-height="1051" /></a><figcaption>Założenia <i>Planu Allona</i></figcaption></figure> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobne artykuły: <a href="/wiki/Osiedla_%C5%BCydowskie" title="Osiedla żydowskie">Osiedla żydowskie</a>, <a href="/wiki/Osiedla_%C5%BCydowskie_na_Wzg%C3%B3rzach_Golan" title="Osiedla żydowskie na Wzgórzach Golan">Osiedla żydowskie na Wzgórzach Golan</a> i <a href="/wiki/Osiedla_%C5%BCydowskie_na_Synaju" title="Osiedla żydowskie na Synaju">Osiedla żydowskie na Synaju</a>.</i></div> <p>Początkowo rząd <a href="/wiki/Lewi_Eszkol" title="Lewi Eszkol">Lewiego Eszkola</a> postrzegał zdobyte w 1967 roku terytoria za kartę przetargową w ewentualnych rozmowach pokojowych z państwami arabskimi. Mimo to Eszkol zgodził się na odtworzenie żydowskich miejscowości, które zostały zniszczone podczas pierwszej wojny arabsko-izraelskiej (m.in. <a href="/wiki/Kefar_Ecjon" title="Kefar Ecjon">Kefar Ecjon</a> czy <a href="/wiki/Gusz_Ecjon" title="Gusz Ecjon">Gusz Ecjon</a>). Chciano ponadto stworzyć pierwszą linię obrony w <a href="/wiki/Dolina_Jordanu" title="Dolina Jordanu">Dolinie Jordanu</a> w razie ataku ze strony Jordanii. Odpowiedzialni za to byli <a href="/wiki/Jigal_Allon" title="Jigal Allon">Jigal Allon</a> i <a href="/wiki/Mosze_Dajan" title="Mosze Dajan">Mosze Dajan</a><sup id="cite_ref-CITEREFBillig2015332_23-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFBillig2015332-23">[23]</a></sup>. Osiedla w Dolinie Jordanu były również częścią <i><a href="/wiki/Plan_Allona" title="Plan Allona">planu Allona</a></i>, który przewidywał umocnienie izraelskich pozycji wzdłuż <a href="/wiki/Jordan_(rzeka)" title="Jordan (rzeka)">Jordanu</a> i przy <a href="/wiki/Morze_Martwe" title="Morze Martwe">Morzu Martwym</a>, a także stworzenie pierścienia osiedli na wschód od Jerozolimy<sup id="cite_ref-CITEREFEfrat198825_24-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFEfrat198825-24">[24]</a></sup>. Osadnicy, którzy przybywali do doliny rekrutowali się spośród farmerów oraz z ruchów młodzieżowych. Nie był to obszar popularny w ruchu osadniczym ze względu na trudne warunki klimatyczne i glebowe<sup id="cite_ref-CITEREFEfrat198833_25-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFEfrat198833-25">[25]</a></sup>. Rząd <a href="/wiki/Golda_Meir" title="Golda Meir">Goldy Me’ir</a> zezwolił na osiedlanie się w Hebronie, w okolicach Betlejem, wokół Jerozolimy. Kontynuowano także rozbudowę osiedli w Dolinie Jordanu. Przeciwnikiem osadnictwa był natomiast premier <a href="/wiki/Icchak_Rabin" title="Icchak Rabin">Icchak Rabin</a>. Jego polityka wewnętrzna i międzynarodowa doprowadziła do pojawienia się wśród osadników obaw o przyszłość osadnictwa na terytoriach okupowanych<sup id="cite_ref-CITEREFBillig2015332_23-1" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFBillig2015332-23">[23]</a></sup>. Kiedy w 1977 roku Likud doszedł do władzy, to kolejne plany rozwoju osiedli na Zachodnim Brzegu zakładały budowę osiedli wokół Jerozolimy oraz na zachód od Doliny Jordanu, pomiędzy palestyńskimi miastami i wsiami. W tym czasie powstał tzw. <i><a href="/w/index.php?title=Plan_Szarona&action=edit&redlink=1" class="new" title="Plan Szarona (strona nie istnieje)">plan Szarona</a></i><sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26">[a]</a></sup> oraz plan Wydziału Osadnictwa <a href="/wiki/%C5%9Awiatowa_Organizacja_Syjonistyczna" title="Światowa Organizacja Syjonistyczna">Światowej Organizacji Syjonistycznej</a><sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27">[b]</a></sup><sup id="cite_ref-CITEREFEfrat198853_28-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFEfrat198853-28">[26]</a></sup>. </p><p>W przypadku Wzgórz Golan, to miały one istotne znaczenie dla Izraela z wojskowego punktu widzenia. Od 1948 roku armia syryjska wykorzystywała je jako miejsce, z którego artyleria ostrzeliwała izraelskie miejscowości. Zajęcie i zasiedlenie Wzgórz Golan pozwoliło Izraelczykom na uzyskanie wglądu w ruchy wojsk syryjskich na wschód od nich. Ponadto obszar ten stanowić ma bufor bezpieczeństwa w razie ataku<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29">[27]</a></sup>. Obszar ma także strategiczne znaczenie z punktu widzenia dostępu do wody. Izrael nie chciał, aby Syryjczycy wstrzymali dopływ wód <a href="/w/index.php?title=Banjas_(rzeka)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Banjas (rzeka) (strona nie istnieje)">rzeki Banjas</a><span class="noprint link-interwiki" style="position:relative;top:-.4em; white-space: nowrap; font-size:x-small;"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q1410413#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q1410413">(inne języki)</a></span> do Jordanu, który jest jednym z głównych źródeł wody dla Państwa Izrael<sup id="cite_ref-CITEREFEfrat198883_30-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFEfrat198883-30">[28]</a></sup>. </p><p>Okupacja Synaju sprawiła, że Izraelczycy mieli dostęp do 60 000 km² dodatkowego terenu. Izraelczycy skupili się na rozwoju infrastruktury drogowej w regionie. Ze względu na klimat na Synaju osiedla, które tu powstawały związane były przede wszystkim z turystyką. Półwysep wykorzystywano jako miejsce, gdzie udawano się w celu prowadzenia turystyki pieszej po górach lub wypoczynku nadmorskiego<sup id="cite_ref-CITEREFSzapira2017_31-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFSzapira2017-31">[29]</a></sup><span class="problemy problemy-w-odn" aria-hidden="true" data-nosnippet="" data-problemy="ODN: brak numeru strony"> </span>. Efrat zaznacza, że ze względu na warunki klimatyczne Synaju wiele z powstałych osiedli nie charakteryzowało się zaawansowanym rozwojem gospodarczym i rolniczym. Mimo to, w rozbudowę oraz rozwój <a href="/w/index.php?title=Di_Zahaw&action=edit&redlink=1" class="new" title="Di Zahaw (strona nie istnieje)">Di Zahaw</a>, <a href="/w/index.php?title=Newi%E2%80%99ot&action=edit&redlink=1" class="new" title="Newi’ot (strona nie istnieje)">Newi’ot</a>, Jamit i Ofiry zaangażowano wiele środków finansowych<sup id="cite_ref-CITEREFEfrat198891–92_32-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFEfrat198891–92-32">[30]</a></sup>. </p><p>Już 22 listopada 1967 roku <a href="/wiki/Rezolucja_Rady_Bezpiecze%C5%84stwa_ONZ_nr_242" title="Rezolucja Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 242">rezolucja Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 242</a> wezwała Izrael do wycofania się ze wszystkich terytoriów zajętych w trakcie wojny sześciodniowej i okupowanych po niej<sup id="cite_ref-:02_33-0" class="reference"><a href="#cite_note-:02-33">[31]</a></sup>. Od tej pory uważano, że osiedla żydowskie łamią postanowienia <a href="/wiki/Prawo_konflikt%C3%B3w_zbrojnych" title="Prawo konfliktów zbrojnych">międzynarodowego prawa humanitarnego</a>, gdyż powstają na okupowanym terytorium. Zgodnie z prawem okupacja powinna być tymczasowa, a strona okupująca nie jest suwerenem na okupowanych terytoriach. Dodatkowo, strona okupująca nie powinna wprowadzać zmian, które godziłyby w dobro, rozwój i dobrobyt lokalnej społeczności. Kolejną kwestią jest fakt, iż Izrael na terytoriach okupowanych budował osiedla, a także wykorzystywał lokalne zasoby naturalne<sup id="cite_ref-:3_34-0" class="reference"><a href="#cite_note-:3-34">[32]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Historia_ruchu">Historia ruchu</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Blok_Wiernych&veaction=edit&section=3" title="Edytuj sekcję: Historia ruchu" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Blok_Wiernych&action=edit&section=3" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Historia ruchu"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Po_wojnie_sześciodniowej_(1967)"><span id="Po_wojnie_sze.C5.9Bciodniowej_.281967.29"></span>Po wojnie sześciodniowej (1967)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Blok_Wiernych&veaction=edit&section=4" title="Edytuj sekcję: Po wojnie sześciodniowej (1967)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Blok_Wiernych&action=edit&section=4" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Po wojnie sześciodniowej (1967)"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Rabbi_levinger.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/Rabbi_levinger.jpg/220px-Rabbi_levinger.jpg" decoding="async" width="220" height="293" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/Rabbi_levinger.jpg/330px-Rabbi_levinger.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/Rabbi_levinger.jpg/440px-Rabbi_levinger.jpg 2x" data-file-width="1536" data-file-height="2048" /></a><figcaption>Rabin Mosze Lewinger (2005)</figcaption></figure> <p>Zanim Blok Wiernych został sformalizowany, dwóch uczniów Cwiego Jehudy Kuka, Chanan Porat i Mosze Lewinger, zaangażowało się w działalność osadniczą w Gusz Ecjon. Był to obszar symboliczny, ponieważ jeszcze przed 1948 rokiem w tym miejscu powstawały żydowskie osady. W trakcie wojny o niepodległość Izraela zajęte zostały przez <a href="/wiki/Transjordania" title="Transjordania">Jordańczyków</a>. Po 1967 roku religijni syjoniści organizowali powrót osadników na te ziemie, co w świetle prawa międzynarodowego było nielegalne<sup id="cite_ref-CITEREFTaub201047–48_35-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFTaub201047–48-35">[33]</a></sup>. </p><p>W 1968 roku Mosze Lewinger wraz z uczniami wynajął w <a href="/wiki/Hebron" title="Hebron">Hebronie</a> kilka pokoi w Park Hotel na czas święta <a href="/wiki/Pesach" title="Pesach">Pesach</a>. Po zakończeniu święta odmówił opuszczenia hotelu i miasta. Doprowadziło to do długich sporów na temat obecności osadników w Hebronie. W sprawę zaangażowany był Premier Izraela, <a href="/wiki/Ministerstwo_Obrony_(Izrael)" title="Ministerstwo Obrony (Izrael)">Ministerstwo Obrony</a> i Jigal Allon. Debatowano nad tym, czy osadników przenieść do Gusz Ecjon, pozostawić w samym Hebronie lub przenieść ich w okolice Hebronu. Ostatecznie w marcu 1970 roku <a href="/wiki/Kneset" title="Kneset">Kneset</a> zgodził się na utworzenie pod Hebronem osiedla <a href="/wiki/Kirjat_Arba" title="Kirjat Arba">Kirjat Arba</a> i przeniesienie osadników z hotelu do nowego osiedla<sup id="cite_ref-CITEREFZertalEldar200717–24_36-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFZertalEldar200717–24-36">[34]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Formalizacja_ruchu_i_dalsze_działania"><span id="Formalizacja_ruchu_i_dalsze_dzia.C5.82ania"></span>Formalizacja ruchu i dalsze działania</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Blok_Wiernych&veaction=edit&section=5" title="Edytuj sekcję: Formalizacja ruchu i dalsze działania" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Blok_Wiernych&action=edit&section=5" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Formalizacja ruchu i dalsze działania"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Marzec 1974 roku uznaje się za oficjalną datę powstania ruchu Gusz Emunim. Wtedy też doszło do jego sformalizowania jako ruchu działającego na rzecz rozwoju osadnictwa<sup id="cite_ref-CITEREFSzydzisz2012a216_37-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFSzydzisz2012a216-37">[35]</a></sup><sup id="cite_ref-CITEREFSzydzisz2012b277_38-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFSzydzisz2012b277-38">[36]</a></sup>. </p><p>W czerwcu 1974 roku grupa ok. 100 osadników pod przewodnictwem rabina Kuka, <a href="/wiki/Ariel_Szaron" title="Ariel Szaron">Ariela Szarona</a> i <a href="/wiki/Ge%E2%80%99ula_Kohen" title="Ge’ula Kohen">Geuli Kohen</a> zajęło i ogrodziło dwa dunamy (ok. 2000 m²) ziemi w <a href="/wiki/Akraba_(Palestyna)" title="Akraba (Palestyna)">Akrabie</a> (4 km od <a href="/wiki/Nablus" title="Nablus">Nablusu</a><sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39">[c]</a></sup>), wzniosło 16 namiotów i ogłosiło powstanie osiedla Elon More. Osadnicy zostali jednak usunięci siłą przez armię i <a href="/wiki/Policja_Izraela" title="Policja Izraela">Policję Izraela</a><sup id="cite_ref-CITEREFWalter19743,_11_40-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFWalter19743,_11-40">[37]</a></sup>. </p><p>W tym samym roku Izrael rozpoczął rozmowy z Syrią w sprawie porozumienia dotyczącego wycofania się z części zajętych Wzgórz Golan. W ramach protestu zwolennicy Kuka zasiedlili jeden z bunkrów na wzgórzu w <a href="/wiki/Al-Kunajtira_(Syria)" title="Al-Kunajtira (Syria)">Al-Kunajtirze</a>. Zajmowali go do czasu podpisania porozumienia. Później ta sama grupa, bez rządowego pozwolenia, założyła na wzgórzach osiedle <a href="/wiki/Keszet" title="Keszet">Keszet</a><sup id="cite_ref-CITEREFDolew197417_41-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFDolew197417-41">[38]</a></sup>. W lipcu 1974 roku członkowie Gusz Emunim zasiedlili starą stację kolejową w <a href="/w/index.php?title=Sebastia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sebastia (strona nie istnieje)">Sebastii</a><sup id="cite_ref-CITEREFZertalEldar200731_42-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFZertalEldar200731-42">[39]</a></sup>. Tym razem osadnicy otrzymali wsparcie Szarona i <a href="/wiki/Menachem_Begin" title="Menachem Begin">Menachema Begina</a> oraz 400 aktywistów z Jerozolimy<sup id="cite_ref-CITEREFZertalEldar200744_43-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFZertalEldar200744-43">[40]</a></sup>. Ponownie rząd nakazał osadnikom opuścić budynek dworca, co nie przyniosło skutków. Ostatecznie, w 1975 roku, premier Icchak Rabin zgodził się na tymczasowe przeniesienie osadników do obozu wojskowego Kadum, koło Nablusu. Premier liczył, że aktywiści po jakimś czasie opuszczą obóz i wrócą do domów<sup id="cite_ref-CITEREFZertalEldar200744–47_44-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFZertalEldar200744–47-44">[41]</a></sup>. Jednak 17 kwietnia 1977 roku rząd Rabina podjął decyzję o utworzeniu przyległego do bazy osiedla <a href="/wiki/Kedumim" title="Kedumim">Kedumim</a><sup id="cite_ref-CITEREFZertalEldar200753_45-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFZertalEldar200753-45">[42]</a></sup>. Osiedle zostało utworzone po wcześniejszych siedmiu próbach, w różnych miejscach Zachodniego Brzegu<sup id="cite_ref-46" class="reference"><a href="#cite_note-46">[43]</a></sup>. </p><p>W 1974 roku Blok Wiernych rozpoczął akcję zasiedlania kilku miejsc w jednym czasie. Osadnicy na miejsce przybywali jako turyści lub zwoływani byli poprzez telefon. Ze wszystkich miejsc aktywiści zostali usunięci przez wojsko i policję<sup id="cite_ref-CITEREFHarelWalterKastmanCuriel19741–2_47-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFHarelWalterKastmanCuriel19741–2-47">[44]</a></sup><sup id="cite_ref-CITEREFRubinsztejn19743_48-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFRubinsztejn19743-48">[45]</a></sup>. Osadnicy próbowali zamieszkać następujące miejsca: Wadi Kelt<sup id="cite_ref-49" class="reference"><a href="#cite_note-49">[46]</a></sup>, Szilo<sup id="cite_ref-50" class="reference"><a href="#cite_note-50">[47]</a></sup>, <a href="/wiki/Masha" title="Masha">Mashy</a>, <a href="/wiki/Tall_Asur" title="Tall Asur">Tall Asur</a> (hebr. בַּעַל חָצוֹר, <i>Ba’al Chacor</i>), En Sinaj<sup id="cite_ref-51" class="reference"><a href="#cite_note-51">[48]</a></sup>, <a href="/wiki/Jerycho" title="Jerycho">Jerycho</a><sup id="cite_ref-CITEREFWaksman19744_52-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFWaksman19744-52">[49]</a></sup>, <a href="/wiki/Dajr_Nizam" title="Dajr Nizam">Dajr Nizam</a> i <a href="/wiki/Ma%E2%80%99ale_Adummim" title="Ma’ale Adummim">Ma’ale Adumim</a><sup id="cite_ref-CITEREFRubinsztejn19743_48-1" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFRubinsztejn19743-48">[45]</a></sup>. </p><p>W latach 1974–1975 ruch organizował w Jerozolimie protesty pod hotelami, w których zatrzymywał się Kissinger podczas swoich politycznych wizyt w Izraelu. Podczas demonstracji aktywiści określali Kissingera mianem „męża <a href="/wiki/Sziksa" title="Sziksa">sziksy</a>”, „żydkiem” czy „Kissy”. Otrzymywali także poparcie ze strony Szarona<sup id="cite_ref-CITEREFZertalEldar2007213_53-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFZertalEldar2007213-53">[50]</a></sup>. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:%D7%99%D7%9C%D7%93%D7%99_%D7%A2%D7%A4%D7%A8%D7%94_1978.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/%D7%99%D7%9C%D7%93%D7%99_%D7%A2%D7%A4%D7%A8%D7%94_1978.jpg/220px-%D7%99%D7%9C%D7%93%D7%99_%D7%A2%D7%A4%D7%A8%D7%94_1978.jpg" decoding="async" width="220" height="159" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/%D7%99%D7%9C%D7%93%D7%99_%D7%A2%D7%A4%D7%A8%D7%94_1978.jpg/330px-%D7%99%D7%9C%D7%93%D7%99_%D7%A2%D7%A4%D7%A8%D7%94_1978.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/%D7%99%D7%9C%D7%93%D7%99_%D7%A2%D7%A4%D7%A8%D7%94_1978.jpg/440px-%D7%99%D7%9C%D7%93%D7%99_%D7%A2%D7%A4%D7%A8%D7%94_1978.jpg 2x" data-file-width="1561" data-file-height="1125" /></a><figcaption>Dom i plac zabaw w Ofrze (1978)</figcaption></figure> <p>W kwietniu 1975 roku Blok Wiernych postanowił zasiedlić obóz wojskowy w <a href="/wiki/Ofra" title="Ofra">Ofrze</a>. W tym celu wystąpiono do Ministerstwa Obrony o pozwolenie wykonywania prac na rzecz armii. Minister <a href="/wiki/Szimon_Peres" title="Szimon Peres">Szimon Peres</a> wydał taką zgodę i pozwolił 23 aktywistom na pomaganie wojsku<sup id="cite_ref-CITEREFZertalEldar200732–34_54-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFZertalEldar200732–34-54">[51]</a></sup>. Z czasem na miejsce przybywać zaczęli kolejni aktywiści, a obóz pracowników na rzecz armii zaczął przeradzać się w cywilne osiedle<sup id="cite_ref-CITEREFZertalEldar200736–37_55-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFZertalEldar200736–37-55">[52]</a></sup>. Z czasem osadnicy wnieśli prośbę do Peresa o uznanie osiedla. Minister obrony zdobył dodatkowo poparcie Jigala Allona oraz <a href="/wiki/Jisra%E2%80%99el_Galili" title="Jisra’el Galili">Jisra’ela Galiliego</a>, co przyczyniło się do uznania osiedla na szczeblu ministerialnym<sup id="cite_ref-CITEREFZertalEldar200738–39_56-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFZertalEldar200738–39-56">[53]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Zwycięstwo_Likudu_w_1977_roku_i_izraelsko-egipski_proces_pokojowy"><span id="Zwyci.C4.99stwo_Likudu_w_1977_roku_i_izraelsko-egipski_proces_pokojowy"></span>Zwycięstwo Likudu w 1977 roku i izraelsko-egipski proces pokojowy</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Blok_Wiernych&veaction=edit&section=6" title="Edytuj sekcję: Zwycięstwo Likudu w 1977 roku i izraelsko-egipski proces pokojowy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Blok_Wiernych&action=edit&section=6" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Zwycięstwo Likudu w 1977 roku i izraelsko-egipski proces pokojowy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>W <a href="/wiki/Wybory_parlamentarne_w_Izraelu_w_1977_roku" title="Wybory parlamentarne w Izraelu w 1977 roku">wyborach parlamentarnych w 1977 roku</a> pierwszy raz w historii kraju zwyciężyła partia prawicowa – Likud. Anat Rut podaje to wydarzenie jako jedną z trzech przyczyn, przez które Blok Wiernych zaczął tracić popularność. Begin stworzył religijno-prawicowy rząd, który traktował osadnictwo jako jeden z priorytetów. W nowym rządzie ministrem gospodarki został Ariel Szaron, który zaproponował własny plan rozwoju osadnictwa na Zachodnim Brzegu. Kiedy rządy w kraju sprawowała Partia Pracy osiedla powstawały, jednak rząd nie akceptował samowolnych działań ruchu. Kiedy do władzy doszły proosadnicze partie polityczne, to ruch społeczny nie miał takiej siły przebicia jak przedtem<sup id="cite_ref-CITEREFRut200538_57-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFRut200538-57">[54]</a></sup>. Drugim powodem słabnięcia Gusz Emunim był rozwój samorządności osadniczej, która umożliwiała każdej społeczności artykulację własnych potrzeb. Ponadto nie wszystkie osiedla powstały z inicjatywy Bloku Wiernych, co przekładało się na inne priorytety<sup id="cite_ref-CITEREFRut200537_58-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFRut200537-58">[55]</a></sup>. Trzecim czynnikiem było to, że Blok Wiernych był ruchem społecznym i ideologicznym. Pierwszym aktywistom zależało na zasiedlaniu ziemi. Kolejne pokolenia osadników wyrosłych już w osiedlach miały takie potrzeby jak: rozwój komunikacji, elektryfikacja osiedli, doprowadzenie wody, założenie placówek edukacyjnych. Władze osiedli, a nie Gusz Emunim, były łącznikiem pomiędzy osadnikami, a politykami w kwestiach socjalno-ekonomicznych<sup id="cite_ref-CITEREFRut200537_58-1" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFRut200537-58">[55]</a></sup>. </p> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobne artykuły: <a href="/wiki/Proces_pokojowy_w_konflikcie_izraelsko-egipskim" title="Proces pokojowy w konflikcie izraelsko-egipskim">Proces pokojowy w konflikcie izraelsko-egipskim</a> i <a href="/wiki/Osiedla_%C5%BCydowskie_na_Synaju" title="Osiedla żydowskie na Synaju">Osiedla żydowskie na Synaju</a>.</i></div> <p>W 1977 roku Jerozolimę odwiedził prezydent Egiptu <a href="/wiki/Anwar_as-Sadat" title="Anwar as-Sadat">Anawar Sadat</a> i wezwał do rozpoczęcia procesu pokojowego. W pomysł ten zaangażował się premier Menachem Begin, dotychczas uważany przez Gusz Emunim za sojusznika osadników. W marcu 1978 roku odbyła się konferencja pokojowa w <a href="/wiki/Camp_David" title="Camp David">Camp David</a> w Stanach Zjednoczonych. Rok później traktat pokojowy został podpisany przez oba państwa. Zakończył on konflikt izraelsko-egipski, ale także zobowiązał Izrael do zwrotu Egiptowi Synaju oraz ewakuację z niego wszystkich osiedli<sup id="cite_ref-CITEREFInbari201237_59-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFInbari201237-59">[56]</a></sup>. Traktat pokojowy doprowadził do powstania <a href="/wiki/Techijja" title="Techijja">Techijji</a>, która sprzeciwiała się zwrotowi Synaju<sup id="cite_ref-CITEREFInbari201237–38_60-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFInbari201237–38-60">[57]</a></sup><sup id="cite_ref-CITEREFSchwartz200998_61-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFSchwartz200998-61">[58]</a></sup>. Rabin Szelomo Awiner uznał, że zwrot półwyspu jest wynikiem choroby w izraelskim społeczeństwie, która sprawia, że Żydzi nie są w stanie docenić istoty Ziemi Izraela. Według Awinera było to spowodowane odejściem narodu od religii. Skrytykował Blok Wiernych za bezczynność oraz zbytnie skupienie się na tworzeniu kolejnych osiedli zamiast umacnianiu istniejących w świadomości społecznej. Wezwał także do oparcia aparatu państwowego na naukach Tory<sup id="cite_ref-CITEREFInbari201238–40_62-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFInbari201238–40-62">[59]</a></sup>. Podobne stanowisko wyraził rabin Eli Sadan, który poparł wyłączne prawo Żydów do Ziemi Izraela oraz popierał ograniczanie praw Arabów mieszkających w Izraelu. Uznał jednak, że syjonizm dążył do pokojowego rozwiązania kwestii żydowskiej w Europie i w pokojowy sposób należy rozwiązać konflikt izraelsko-arabski<sup id="cite_ref-CITEREFInbari201241–42_63-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFInbari201241–42-63">[60]</a></sup>. Przeciwną opinię wyrażał rabin Jisra’el Ari’el. Uważał, że obowiązek zasiedlania Ziemi Izraela obowiązuje wszystkich Żydów i nikt nie może ich zmusić do opuszczenia swoich domów<sup id="cite_ref-CITEREFInbari201244_64-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFInbari201244-64">[61]</a></sup>. </p><p>W 1978 roku Gusz Emunim zaproponowało nowy plan osadniczy dla Zachodniego Brzegu. Miał on na celu zasiedlenie Judei i Samarii przez 750 000 osadników, w tym do 1981 roku miało ich przybyć już 100 000. Dodatkowo założono, że liczba mieszkańców Ari’el i Kirjat Arba miała wzrosnąć do 60 000 mieszkańców, a także miały powstać nowe osiedla: <a href="/wiki/Mewo_Dotan" title="Mewo Dotan">Dotan</a>, Szilo, Esztemo’a i Szimron po 20 000 mieszkańców każde. Ponadto planowano stworzenie 20 miejscowości po 10 000 mieszkańców każda<sup id="cite_ref-CITEREFEfrat198838_65-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFEfrat198838-65">[62]</a></sup>. W 1980 roku Gusz Emunim utworzyło 18 osiedli (m.in. <a href="/wiki/Bet_El" title="Bet El">Bet El</a>, <a href="/wiki/Tekoa_(Izrael)" title="Tekoa (Izrael)">Teko’a</a>, <a href="/wiki/Ofra" title="Ofra">Ofra</a>, <a href="/wiki/Almon" title="Almon">Almon</a>, <a href="/wiki/Kefar_Adummim" title="Kefar Adummim">Kefar Adummim</a>, Szilo, <a href="/wiki/Kefar_Tappuach" title="Kefar Tappuach">Tapuach</a>, <a href="/wiki/Kedumim" title="Kedumim">Kedumim</a>, <a href="/wiki/Beracha" title="Beracha">Beracha</a>, <a href="/wiki/Szawe_Szomeron" title="Szawe Szomeron">Szawe Szomeron</a>, <a href="/wiki/Mecadot_Jehuda" title="Mecadot Jehuda">Jatir</a>)<sup id="cite_ref-CITEREFEfrat198839–40_66-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFEfrat198839–40-66">[63]</a></sup>. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Yamit_evacuation_4.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Yamit_evacuation_4.jpg/220px-Yamit_evacuation_4.jpg" decoding="async" width="220" height="127" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Yamit_evacuation_4.jpg/330px-Yamit_evacuation_4.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Yamit_evacuation_4.jpg/440px-Yamit_evacuation_4.jpg 2x" data-file-width="892" data-file-height="513" /></a><figcaption>Ewakuacja osiedla Jamit (1982)</figcaption></figure> <p>Zbliżające się wycofanie osiedli z Synaju było problemem dla Gusz Emunim. Z jednej strony ruch uznawał państwo za święte, z drugiej grzechem było zakazywanie Żydom osiedlania się na Ziemi Izraela. Na specjalnym spotkaniu działaczy w maju 1981 roku uznano, że Państwo Izraela powstało, aby przybliżyć Żydów do ich ojczyzny, a nie ulegać obcym naciskom na wycofanie się z niej. Wycofanie osiedli uznano za nielegalne<sup id="cite_ref-CITEREFInbari201245–46_67-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFInbari201245–46-67">[64]</a></sup>. Kiedy w 1982 roku doszło do wycofania osiedli, przyjęto bierną formę oporu wobec armii, która miała ewakuować osiedla. Osadnicy barykadowali się w domach lub wspinali na dachy domów. Nie doszło jednak do agresywnych starć z wojskiem. Symbolem wycofania osiedli z Synaju stało się największe osiedle na Synaju – <a href="/w/index.php?title=Jamit&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jamit (strona nie istnieje)">Jamit</a><sup id="cite_ref-CITEREFInbari201247–48_68-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFInbari201247–48-68">[65]</a></sup>. Dla znanych działaczy ruchu, jak rabini Mosze Lewinger i Chanan Porat czy <a href="/w/index.php?title=Pinchas_Wallerstein&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pinchas Wallerstein (strona nie istnieje)">Pinchas Wallerstein</a>, utrata Synaju stanowiła świadectwo rozbicia obozu religijnego syjonizmu. Wezwali oni do zjednoczenia się i działań na rzecz wpływania na opinię publiczną w Izraelu, aby ludzie zaakceptowali osiedla w innych miejscach<sup id="cite_ref-CITEREFInbari201249–50_69-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFInbari201249–50-69">[66]</a></sup>. </p><p>Wielu członków i rabinów z Gusz Emunim poparło izraelską <a href="/wiki/Wojna_liba%C5%84ska" title="Wojna libańska">operację „Pokój dla Galilei”</a> na południu <a href="/wiki/Liban" title="Liban">Libanu</a>. Uznali oni, że jest to obszar będący częścią Ziemi Izraela i należy go zasiedlić<sup id="cite_ref-CITEREFInbari201252_70-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFInbari201252-70">[67]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Powstanie_Rady_Jesza">Powstanie Rady Jesza</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Blok_Wiernych&veaction=edit&section=7" title="Edytuj sekcję: Powstanie Rady Jesza" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Blok_Wiernych&action=edit&section=7" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Powstanie Rady Jesza"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobny artykuł: <a href="/wiki/Rada_Jesza" title="Rada Jesza">Rada Jesza</a>.</i></div> <p>24 grudnia 1980 roku powstała osadnicza organizacja samorządowa dla osiedli na Zachodnim Brzegu i w Strefie Gazy<sup id="cite_ref-CITEREFRut200535_71-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFRut200535-71">[68]</a></sup>. Do powstania organizacji przyczynił się <a href="/wiki/Proces_pokojowy_w_konflikcie_izraelsko-egipskim" title="Proces pokojowy w konflikcie izraelsko-egipskim">egipsko-izraelski proces pokojowy</a>, który doprowadził do wycofania osiedli żydowskich z Synaju i oddanie całego półwyspu Egiptowi. Osadnicy zauważyli słabnącą pozycję ruchu Gusz Emunim oraz brak sformalizowanej instytucji reprezentującej interesy polityczne i ekonomiczne osiedli. Chciano także stworzyć strukturę, która byłaby w stanie uchronić osiedla przed ewentualną ewakuacją w przyszłości<sup id="cite_ref-CITEREFRut200535–36_72-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFRut200535–36-72">[69]</a></sup>. Rada zaczęła dodatkowo otrzymywać szerokie wsparcie finansowe i instytucjonalne ze strony rządu, co osłabiało pozycję Bloku Wiernych w oczach osadników<sup id="cite_ref-CITEREFRut200539–40_73-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFRut200539–40-73">[70]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Pierwsza_intifada">Pierwsza intifada</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Blok_Wiernych&veaction=edit&section=8" title="Edytuj sekcję: Pierwsza intifada" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Blok_Wiernych&action=edit&section=8" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Pierwsza intifada"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobny artykuł: <a href="/wiki/Pierwsza_intifada" title="Pierwsza intifada">Pierwsza intifada</a>.</i></div> <p>Sprinzak podaje, że wybuch pierwszej intifady był na początku przedstawiany przez członków Gusz Emunim jako coś, czego można było się spodziewać. Postulowali zdecydowaną odpowiedź sił bezpieczeństwa. Część z aktywistów postrzegała intifadę jako szansę na zjednoczenie całego społeczeństwa wokół sprawy bezpieczeństwa osiedli i osadników. Kiedy intifadę zaczęli popierać izraelscy Arabowie, to Blok Wiernych zaczął przekonywać, że Palestyńczycy stanowią takie samo zagrożenie dla osadników jak i dla obywateli Izraela, którzy nie mieszkają poza <a href="/w/index.php?title=Zielona_linia_(Izrael)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zielona linia (Izrael) (strona nie istnieje)">zieloną linią</a><sup id="cite_ref-74" class="reference"><a href="#cite_note-74">[d]</a></sup>. Przywództwo Gusz Emunim wezwało osadników do powstrzymania się od agresji i kontynuowania swoich codziennych obowiązków i prac<sup id="cite_ref-CITEREFSprinzak1991160–161_75-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFSprinzak1991160–161-75">[71]</a></sup>. </p><p>W maju 1988 roku miał miejsce incydent w <a href="/wiki/Bajta" title="Bajta">Bajcie</a>. Grupa osadników z Elon More z uzbrojoną obstawą podczas wycieczki po okolicznych wzgórzach zatrzymała się przy studni koło Bajty. Miejscowość znajdowała się wówczas pod wojskową izolacją<sup id="cite_ref-76" class="reference"><a href="#cite_note-76">[e]</a></sup>. Mieszkańcy bali się, że osadnicy przybyli, aby zatruć źródła wody i udali się grupą w kierunku studni. Na miejscu izraelski ochroniarz otworzył ogień w kierunku Palestyńczyków, którzy rzucali kamieniami w osadników. Podczas zajścia pierwszy zginął Palestyńczyk Musa Salih, a w dalszych starciach Izraelka Tirca Porat<sup id="cite_ref-CITEREFLockmanBeinin198984–85_77-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFLockmanBeinin198984–85-77">[72]</a></sup>. Incydent negatywnie wpłynął na postrzeganie osadników. Media przedstawiły ich jako osoby agresywne, które nie potrafią zapanować nad swoimi nastrojami, a za swoje niepowodzenia obwiniają wojsko i rząd<sup id="cite_ref-CITEREFSprinzak1991161_78-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFSprinzak1991161-78">[73]</a></sup>. W pogrzebie Tircy uczestniczyli minister handlu Ariel Szaron, rabini <a href="/wiki/Me%E2%80%99ir_Kahane" title="Me’ir Kahane">Me’ir Kahane</a> i Chajjim Drukamn. Ten ostatni w swojej przemowie stwierdził, że Bajta „powinna zostać starta z powierzchni ziemi”. Osadnicy zaczęli wywierać naciski na armię, aby ta ukarała mieszkańców Bajty za śmierć Tircy, mimo że śledztwo wykazało, iż zginęła ona w wyniku ostrzału prowadzonego przez izraelskich ochroniarzy. Ostatecznie wojsko wkroczyło do miejscowości i wysadziło 15 domów. W trakcie wysadzania ładunki wybuchowe uszkodziły kolejnych 15 domów w sąsiedztwie<sup id="cite_ref-CITEREFLockmanBeinin198984–85_77-1" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFLockmanBeinin198984–85-77">[72]</a></sup>. </p><p>Sprinzak podaje, że działania Bloku Wiernych podczas intifady nie wpłynęły pozytywnie na poczucie bezpieczeństwa wśród osadników<sup id="cite_ref-CITEREFSprinzak1991162_79-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFSprinzak1991162-79">[74]</a></sup>. Ruch uległ kolejnym podziałom i radykalizacji, co pogłębiło negatywny wizerunek Bloku Wiernych. Wśród osadników coraz większą popularność zaczęły zyskiwać <a href="/wiki/Rada_Jesza" title="Rada Jesza">Rada Jesza</a> i <a href="/wiki/Ruch_Osadniczy_Amana" title="Ruch Osadniczy Amana">Ruch Osadniczy Amana</a>, które lepiej radziły sobie z zapewnianiem bezpieczeństwa osadnikom<sup id="cite_ref-CITEREFSprinzak1991165_80-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFSprinzak1991165-80">[75]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Porozumienia_z_Oslo_i_palestyńsko-izraelski_proces_pokojowy"><span id="Porozumienia_z_Oslo_i_palesty.C5.84sko-izraelski_proces_pokojowy"></span>Porozumienia z Oslo i palestyńsko-izraelski proces pokojowy</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Blok_Wiernych&veaction=edit&section=9" title="Edytuj sekcję: Porozumienia z Oslo i palestyńsko-izraelski proces pokojowy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Blok_Wiernych&action=edit&section=9" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Porozumienia z Oslo i palestyńsko-izraelski proces pokojowy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobny artykuł: <a href="/wiki/Porozumienia_z_Oslo" title="Porozumienia z Oslo">Porozumienia z Oslo</a>.</i></div> <p>Zaangażowanie rządu Icchaka Rabina w proces pokojowy z Palestyńczykami przyczynił się do powstania trzech postaw w ramach religijnego syjonizmu. Pierwsza z nich, reprezentowana przez Szelomo Awinera, postrzegała porozumienia jako próbę wiary Żydów. W związku z tym, że osadnictwo było religijnym przykazaniem, to intensyfikacja i wzmacnianie osadnictwa żydowskiego miało przyczynić się do wzmocnienia wiary i przywiązania do judaizmu. Drugi obóz nawoływał do uznania narodowego konsensusu w sprawie pojednania izraelsko-palestyńskiego, nawet jeśli miałoby się to wiązać z oddaniem części obszarów zdobytych 1967 roku Palestyńczykom. Środowisko to uznało, że należy skupić się na tzw. <a href="/wiki/Bloki_osiedli_%C5%BCydowskich" title="Bloki osiedli żydowskich">blokach osiedli żydowskich</a> na Zachodnim Brzegu. Trzecia frakcja twierdziła, że należy skupić się na działalności edukacyjnej z naciskiem na mistykę. Zwolennicy tego stanowiska opowiadali się za zamknięciem się w hermetycznych enklawach społecznych. Według tej części osadników Porozumienia z Oslo nie były wynikiem utraty wiary. Stanowiły katalizator dla ery mesjańskiej, która ma nadejść z „głębi desperacji”<sup id="cite_ref-CITEREFInbari201270_81-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFInbari201270-81">[76]</a></sup>. </p><p>Lata 80. i 90. XX wieku stanowiły okres słabnięcia ruchu Gusz Emunim kosztem innych trendów jak zaangażowanie w politykę, pojawienie się feminizmu w syjonizmie religijnym czy narodziny <a href="/wiki/M%C5%82odzie%C5%BC_ze_Wzg%C3%B3rz" title="Młodzież ze Wzgórz">No’ar ha-Gwa’ot</a><sup id="cite_ref-CITEREFSchwartz2009103,_115–117_82-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFSchwartz2009103,_115–117-82">[77]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Wycofanie_ze_Strefy_Gazy">Wycofanie ze Strefy Gazy</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Blok_Wiernych&veaction=edit&section=10" title="Edytuj sekcję: Wycofanie ze Strefy Gazy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Blok_Wiernych&action=edit&section=10" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Wycofanie ze Strefy Gazy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Rabi_ginsburg_02.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Rabi_ginsburg_02.jpg/220px-Rabi_ginsburg_02.jpg" decoding="async" width="220" height="159" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Rabi_ginsburg_02.jpg/330px-Rabi_ginsburg_02.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Rabi_ginsburg_02.jpg/440px-Rabi_ginsburg_02.jpg 2x" data-file-width="1402" data-file-height="1012" /></a><figcaption>Rabin Icchak Ginzburg (2005)</figcaption></figure> <p>Plan Szarona, aby wycofać żydowskich osadników ze Strefy Gazy, podzielił jeszcze bardziej środowisko religijnego syjonizmu. Rabini związani niegdyś z Gusz Emunim nie wiedzieli, czy zaakceptować decyzję z szacunku dla instytucji państwa, czy też stawić opór<sup id="cite_ref-CITEREFInbari2012108_83-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFInbari2012108-83">[78]</a></sup>. W związku z tym narodziło się kilka postaw wobec wycofania i stosunku do państwa: </p> <ul><li>odejście od popierania każdego rządu na rzecz postulatów potrzeby powołania <a href="/wiki/Teokracja" title="Teokracja">teokracji</a>. Zwolennicy tego podejścia próbowali przekonać narodowo-religijnych żołnierzy, aby nie wykonywali rozkazów ewakuacji osadników,</li> <li>walka z planem wycofania poprzez edukowanie społeczeństwa izraelskiego i odrzucenie przemocy. Członkowie tej frakcji uważali, że plan Szarona wynikał ze słabości duchowej Izraelczyków, którą należało odnowić i wzmocnić,</li> <li>uznanie wycofania za boski plan, z którym należy się zgodzić. Grupa ta (rabini <a href="/w/index.php?title=Icchak_Ginzburg&action=edit&redlink=1" class="new" title="Icchak Ginzburg (strona nie istnieje)">Icchak Ginzburg</a> i Szmu’el Tal) nawoływała do zwrotu ku większej ortodoksji religijnej i powrotu do nauk <a href="/wiki/Kaba%C5%82a" title="Kabała">kabały</a>. Frakcja ta głosi hasła ksenofobiczne, rasistowskie i nawołuje do zerwania współpracy z państwem<sup id="cite_ref-CITEREFInbari2012118,_122,_131–132_84-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFInbari2012118,_122,_131–132-84">[79]</a></sup>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Teologia_polityczna_i_metody_działań"><span id="Teologia_polityczna_i_metody_dzia.C5.82a.C5.84"></span>Teologia polityczna i metody działań</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Blok_Wiernych&veaction=edit&section=11" title="Edytuj sekcję: Teologia polityczna i metody działań" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Blok_Wiernych&action=edit&section=11" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Teologia polityczna i metody działań"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ziemia_Izraela,_osadnictwo,_wojna_i_państwo"><span id="Ziemia_Izraela.2C_osadnictwo.2C_wojna_i_pa.C5.84stwo"></span>Ziemia Izraela, osadnictwo, wojna i państwo</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Blok_Wiernych&veaction=edit&section=12" title="Edytuj sekcję: Ziemia Izraela, osadnictwo, wojna i państwo" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Blok_Wiernych&action=edit&section=12" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Ziemia Izraela, osadnictwo, wojna i państwo"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Cwi Jehuda Kuk nauczał w ruchu, że ustanowienie żydowskiej suwerenności nad Ziemią Izraela jest obowiązkiem wynikającym z Tory. Oznaczało to potrzebę istnienia armii, która zapewnia bezpieczeństwo, państwa, które stoi na straży porządku publicznego, oraz sądów strzegących sprawiedliwości<sup id="cite_ref-CITEREFSamsonFishman1991165_85-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFSamsonFishman1991165-85">[80]</a></sup>. Ziemia Izraela jest przynależna wszystkim pokoleniom Żydów, a to sprawia, że nie można zrzec się kontroli nad Ziemią Izraela i sprawić, że Izrael stanie się „malutkim, mini-państwem o nazwie <i>Erec Jisra’el</i>”<sup id="cite_ref-CITEREFSamsonFishman1991180_86-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFSamsonFishman1991180-86">[81]</a></sup>. </p><p>Rabin zaznaczał, że obowiązkiem Żyda jest poświęcić się w zasiedlaniu Ziemi Izraela, nawet jeśli miałoby to oznaczać śmierć<sup id="cite_ref-CITEREFSamsonFishman1991183–184_87-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFSamsonFishman1991183–184-87">[82]</a></sup>. Ziemia Izraela jest nierozerwalnie połączona z narodem żydowskim. Wobec tego zabranianie zasiedlania Judei i Samarii było postrzegane przez Kuka i jego środowisko za grzech. Osadnictwo nie stanowiło kradzieży ziemi, ponieważ obietnica Boga jest wiecznie wiążąca, co sprawia, że wszystkie osiedla postrzegane były przez rabina za legalne<sup id="cite_ref-CITEREFSamsonFishman1991185–186_88-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFSamsonFishman1991185–186-88">[83]</a></sup>. Rabin zaznaczał, że nie tylko Judea i Samaria muszą być zasiedlone, ale także inne części Izraela jak Galilea czy Dolina Jordanu. Tylko pamięć o każdej części Ziemi Izraela może przyczynić się do jej zasiedlenia<sup id="cite_ref-CITEREFSamsonFishman1991200_89-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFSamsonFishman1991200-89">[84]</a></sup>. </p><p>Kuk nauczał swoich uczniów, że powiązanie narodu żydowskiego i Ziemi Izraela nie wynika tylko z tego, że jest to ich ojczyzna, ale przede wszystkim z tego, że jest to dar od Boga dla Żydów. Jest to miejsce, gdzie w najlepszy sposób można poznać Torę i jej nauki<sup id="cite_ref-CITEREFSamsonFishman1991102_90-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFSamsonFishman1991102-90">[85]</a></sup>. Dzięki temu naród zbuduje podstawy pod państwo, armię i prawo<sup id="cite_ref-CITEREFSamsonFishman1991104_91-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFSamsonFishman1991104-91">[86]</a></sup>. Na wygnaniu, w diasporze Żydzi utracili swoją tożsamość i skierowali się ku indywidualizmowi<sup id="cite_ref-CITEREFSamsonFishman1991103_92-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFSamsonFishman1991103-92">[87]</a></sup>. </p><p>Kukiści uznawali, że tak jak każdy naród ma swoją ojczyznę, tak cała Ziemia Izraela przynależy Żydom. Jest to ziemia święta, ponieważ została przeznaczona narodowi wybranemu. Tylko w Izraelu naród żydowski może stworzyć stabilny rząd, może kultywować swoją tradycję i religię. Obecność Żydów w Izraelu stanowi realny i namacalny przejaw <a href="/wiki/Szechina" title="Szechina">szechiny</a>. Królestwo Izraela staje się dzięki temu tożsame z Państwem Izrael<sup id="cite_ref-CITEREFSamsonFishman1991103–107_93-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFSamsonFishman1991103–107-93">[88]</a></sup>. Zgodnie z tymi naukami osadnictwo stanowiło realizację boskich nakazów zapisanych w Torze. Jej fundamentem jest zasiedlenie całej Ziemi Izraela przez Żydów<sup id="cite_ref-CITEREFSamsonFishman1991112–113_94-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFSamsonFishman1991112–113-94">[89]</a></sup>. Według Kuka wojna była początkiem odkupienia<sup id="cite_ref-CITEREFSamsonFishman1991168_95-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFSamsonFishman1991168-95">[90]</a></sup>. Rabin uznawał, że Izrael toczy uzasadnioną wojnę o ocalenie Ziemi Izraela przed wrogiem<sup id="cite_ref-CITEREFSamsonFishman1991172–173_96-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFSamsonFishman1991172–173-96">[91]</a></sup>. Cała Ziemia Izraela powinna zostać wyzwolona i znaleźć się we władaniu narodu żydowskiego<sup id="cite_ref-CITEREFSamsonFishman1991169_97-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFSamsonFishman1991169-97">[92]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Palestyńczycy_i_konflikt_izraelsko-arabski"><span id="Palesty.C5.84czycy_i_konflikt_izraelsko-arabski"></span>Palestyńczycy i konflikt izraelsko-arabski</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Blok_Wiernych&veaction=edit&section=13" title="Edytuj sekcję: Palestyńczycy i konflikt izraelsko-arabski" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Blok_Wiernych&action=edit&section=13" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Palestyńczycy i konflikt izraelsko-arabski"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Według Gusz Emunim nie istniał tzw. problem palestyński, który postrzegano jako kolejne narzędzie walki państw arabskich z Izraelem. W swojej walce z Izraelem Arabowie sprzymierzeni byli z izraelską lewicą<sup id="cite_ref-CITEREFSprinzak1991121_98-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFSprinzak1991121-98">[93]</a></sup>. </p><p>Członkowie Bloku Wiernych uważali, że Arabowie nie mieli żadnych praw do Ziemi Izraela jako naród. Jeżeli obszar ten był zamieszkiwany przez jednostki, to musiały się one podporządkować prawu Państwa Izrael. Arabowie nie mieli prawa do samostanowienia na ziemiach przynależnych Żydom. Dlatego w 1974 roku w manifeście Gusz Emunim zapisano, że Arabom powinny przysługiwać takie same prawa i obowiązki, jak innym mniejszościom w Izraelu. Ich ograniczanie akceptowano w sytuacjach, kiedy wymagało tego bezpieczeństwo państwa. Jednak w przypadku osób, które ze względów „nacjonalistycznych” nie chciałyby respektować izraelskiego prawa, to należałoby je zachęcić do emigracji<sup id="cite_ref-CITEREFSprinzak1991121_98-1" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFSprinzak1991121-98">[93]</a></sup>. </p><p>W ramach Gusz Emunim istniało wiele frakcji, które wysuwały różne postulaty. Najbardziej liberalna i popierana przez większość aktywistów propozycja głosiła, że izraelscy Arabowie musieliby wybrać jedną z następujących opcji<sup id="cite_ref-CITEREFSprinzak1991122_99-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFSprinzak1991122-99">[94]</a></sup>: </p> <ul><li>pełną akceptację idei syjonistycznej i nabycie izraelskich praw obywatelskich,</li> <li>brak akceptacji syjonizmu, ale uczciwe przestrzeganie prawa izraelskiego z nabyciem praw rezydenta (bez prawa głosu w wyborach),</li> <li>emigrację do państw arabskich przy wsparciu finansowym Państwa Izrael.</li></ul> <p>Bardziej radykalne frakcje głosiły, że stosunek ludności arabskiej do Izraela jest wyłącznie wrogi. Środowiska te uważały, że nie ma miejsca na izraelsko-arabski pokój i porozumienie, a Arabowie mieli być współczesnym wcieleniem <a href="/wiki/Amalekici" title="Amalekici">Amalekitów</a>. Podejście to wiązało się z potrzebą ciągłej walki, a nawet eksterminacji ludności arabskiej<sup id="cite_ref-CITEREFSprinzak1991123_100-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFSprinzak1991123-100">[95]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Agresja_i_obywatelskie_nieposłuszeństwo"><span id="Agresja_i_obywatelskie_niepos.C5.82usze.C5.84stwo"></span>Agresja i obywatelskie nieposłuszeństwo</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Blok_Wiernych&veaction=edit&section=14" title="Edytuj sekcję: Agresja i obywatelskie nieposłuszeństwo" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Blok_Wiernych&action=edit&section=14" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Agresja i obywatelskie nieposłuszeństwo"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Sprinzak podaje, że po śmierci Cwiego Jehudy Kuka pozostali rabini Bloku Wiernych coraz częściej zaczęli akceptować agresję. Przemoc zaczęła być akceptowana nawet przeciwko państwu, ale w momencie, kiedy instytucje rządowe działały na niekorzyść Ziemi Izraela i żydowskiej tożsamości państwa<sup id="cite_ref-CITEREFSprinzak1991120–121_101-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFSprinzak1991120–121-101">[96]</a></sup>. Pierwsze przejawy takich poglądów miały miejsce po zaangażowaniu się Begina w proces pokojowy z Egiptem. Blok Wiernych uznał to za zdradę ideologii „Wielkiego Izraela” oraz jedności państwa. Stanowiło to uzasadnienie dla zradykalizowania postawy i stawiania oporu władzy podczas ewakuacji <a href="/wiki/Osiedla_%C5%BCydowskie_na_Synaju" title="Osiedla żydowskie na Synaju">osiedli na Synaju</a><sup id="cite_ref-CITEREFMunson2008_102-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFMunson2008-102">[97]</a></sup><span class="problemy problemy-w-odn" aria-hidden="true" data-nosnippet="" data-problemy="ODN: brak numeru strony"> </span>. MacGillivray zauważa, że członkowie Gusz Emunim od lat 80. XX wieku zaangażowani byli w akty przemocy przeciwko ludności arabskiej. Wynikało to z przeświadczenia panującego w ruchu, iż prawo może być łamane w przypadku, kiedy chce się zrealizować cele wyższe. W 1984 roku 29 członków ruchu zostało zatrzymanych pod zarzutem podkładania bomb pod arabskimi autobusami. Aktywiści ruchu planowali zamachy na burmistrzów <a href="/wiki/Nablus" title="Nablus">Nablusu</a>, <a href="/wiki/Ramallah" title="Ramallah">Ramallah</a> i <a href="/wiki/Al-Bira" title="Al-Bira">Al-Biry</a> oraz wysadzenie <a href="/wiki/Kopu%C5%82a_na_Skale" title="Kopuła na Skale">Kopuły na Skale</a><sup id="cite_ref-CITEREFMacGillivray2016_103-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFMacGillivray2016-103">[98]</a></sup><span class="problemy problemy-w-odn" aria-hidden="true" data-nosnippet="" data-problemy="ODN: brak numeru strony"> </span>. </p><p>Jednym z głównych metod działania Bloku Wiernych były protesty przeciwko każdej decyzji rządu, lewicowego lub prawicowego, związanej z likwidacją osiedla, procesem pokojowym lub oddania części terytorium zajętego w wyniku wojny sześciodniowej. Akcje protestacyjne i opór wobec służb porządkowych łączono z <a href="/wiki/Lobbing_polityczny" title="Lobbing polityczny">politycznym lobbingiem</a><sup id="cite_ref-CITEREFNewman2012259–260_104-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFNewman2012259–260-104">[99]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Lobbing">Lobbing</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Blok_Wiernych&veaction=edit&section=15" title="Edytuj sekcję: Lobbing" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Blok_Wiernych&action=edit&section=15" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Lobbing"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Gusz Emunim nigdy nie był i nie przekształcił się w partię polityczną, pozostał oddolnym ruchem społecznym. Mimo to Blok Wiernych zabiegał o poparcie i wpływy w środowiskach politycznych<sup id="cite_ref-CITEREFNewman2012261_105-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFNewman2012261-105">[100]</a></sup>. Po wojnie sześciodniowej w ramach <a href="/wiki/Narodowa_Partia_Religijna" title="Narodowa Partia Religijna">Narodowej Partii Religijnej</a> (Mafdal) pojawiło się stronnictwo nazwane Młodą Strażą. Składała się ona przede wszystkim z młodych, którzy chcieli zapewnić zajęcie narodowo-religijnej młodzieży, która była demobilizowana po wojnie. Członkiem tej grupy byli Chanan Porat, Chajjim Drukman czy <a href="/wiki/Zewulun_Hammer" title="Zewulun Hammer">Zewulun Hammer</a>. Środowisko to krytykowało zbytnią współpracę Mafdalu z lewicowymi rządami. Młoda Straż wymusiła na dotychczasowym kierownictwie partii, aby Mafdal opowiadał się za zatrzymaniem okupowanych terytoriów w granicach Izraela. Frakcja była otwarta na współpracę ze świeckimi środowiskami w działaniach na rzecz osadnictwa. Z czasem środowisko to podzieliło się. Część z działaczy przystąpiła do Gusz Emunim (np. Eli’ezer Waldman, Porat, Drukman), pozostali (np. Hammer czy <a href="/wiki/Jehuda_Ben-Me%E2%80%99ir" title="Jehuda Ben-Me’ir">Jehuda Ben-Me’ir</a>) pozostali w Narodowej Partii Religijnej i lobbowali na rzecz osadnictwa<sup id="cite_ref-CITEREFSkorek2015158–160_106-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFSkorek2015158–160-106">[101]</a></sup>. </p><p>Członkowie Gusz Emunim wspierali działania lub byli członkami Likudu, Techijji, Cometu oraz Unii Narodowej<sup id="cite_ref-CITEREFNewman2012261_105-1" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFNewman2012261-105">[100]</a></sup>. </p><p>Zwolennicy Bloku Wiernych rekrutowali się głównie z jesziwy Merkaz ha-Raw w Jerozolimie. Ruch miał też szerokie wpływy w młodzieżowej, religijnej i syjonistycznej organizacji <a href="/wiki/Bene_Akiwa" title="Bene Akiwa">Bene Akiwa</a>. Umożliwiało to indoktrynację młodych syjonistów i tworzenie zaplecza dla przyszłych aktywistów Gusz Emunim. Dawało to ruchowi dostęp do zaplecza technicznego, infrastrukturalnego oraz transportowego. Blok Wiernych posiadał także wpływy w <a href="/wiki/Jesziwa" title="Jesziwa">jesziwach</a> oraz <a href="/w/index.php?title=Jesziwat_hesder&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jesziwat hesder (strona nie istnieje)">jesziwach hesder</a><sup id="cite_ref-107" class="reference"><a href="#cite_note-107">[f]</a></sup><sup id="cite_ref-CITEREFNewman2012264_108-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFNewman2012264-108">[102]</a></sup><sup id="cite_ref-CITEREFMunson2008_102-1" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFMunson2008-102">[97]</a></sup><span class="problemy problemy-w-odn" aria-hidden="true" data-nosnippet="" data-problemy="ODN: brak numeru strony"> </span>. Kiedy Likud doszedł do władzy w 1977 roku, to Ministerstwo Edukacji powierzono Zewulonowi Hammerowi z Narodowej Partii Religijnej. Doprowadził on do rozwoju placówek edukacyjnych na Zachodnim Brzegu<sup id="cite_ref-CITEREFSprinzak1991133–134_109-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFSprinzak1991133–134-109">[103]</a></sup>. Blok Wiernych lokował także studentów z jesziwy Merkaz ha-Raw w różnych instytucjach edukacyjnych, czy organizacjach dla nauczycieli<sup id="cite_ref-CITEREFSprinzak1991133–134_109-1" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFSprinzak1991133–134-109">[103]</a></sup>. </p><p>Członkowie Gusz Emunim zatrudniali się w ramach służby cywilnej w instytucjach samorządu lokalnego lub ministerstwach, które powiązane były z osadnictwem lub mogły zapewnić rozwój osiedli (np. Ministerstwo Transportu, Ministerstwo Budownictwa i Mieszkalnictwa, Ministerstwo Infrastruktury). Aktywiści Bloku Wiernych działali na rzecz budowy lub rozwoju placówek pożytku publicznego w osiedlach (np. przedszkoli, szkół)<sup id="cite_ref-CITEREFNewman2012262_110-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFNewman2012262-110">[104]</a></sup>. </p><p>W ramach Gusz Emunim powstał Ruch Osadniczy Amana, który zajmował się budową domów w osiedlach w ramach przetargów oraz rozwojem istniejących już osiedli. Dzięki temu Blok Wiernych nawiązał współpracę ze <a href="/wiki/%C5%9Awiatowa_Organizacja_Syjonistyczna" title="Światowa Organizacja Syjonistyczna">Światową Organizacją Syjonistyczną</a> oraz Ministerstwem Rolnictwa, które przekazywały Amanie fundusze na działalność. Powiązania oraz otrzymywane środki finansowe sprawiły, że w latach 80. XX wieku to Amana i osadnicza organizacja samorządowa – Rada Jesza – zdominowały działalność osadniczą, co osłabiło popularność Gusz Emunim<sup id="cite_ref-CITEREFSprinzak1991127–129_111-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFSprinzak1991127–129-111">[105]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Uwagi">Uwagi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Blok_Wiernych&veaction=edit&section=16" title="Edytuj sekcję: Uwagi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Blok_Wiernych&action=edit&section=16" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Uwagi"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="do-not-make-smaller refsection refsection-uwagi ll-script ll-script-uwagi"><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-26">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Plan Szarona</i> zakładał otoczenie miejscowości palestyńskich osiedlami żydowskimi. W rezultacie palestyńskie miejscowości stałyby się odosobnionymi enklawami<span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFBillig2015">Billig 2015 ↓</a></span>, s. 332–333.</span> </li> <li id="cite_note-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-27">↑</a></span> <span class="reference-text">Plan Światowej Organizacji Syjonistycznej zakładał przygotowanie Zachodniego Brzegu na powstanie 165 osiedli, w których w ciągu 30 lat zamieszkałoby 1 300 000 osadników. Zachodni Brzeg podzielono na trzy strefy: 20–30 min od Jerozolimy i Tel Awiwu (dla przedsiębiorców i ludzi pracujących w dużych miastach), 35–50 min od Jerozolimy i Tel Awiwu (niskie koszty nabycia, rozbudowana oferta socjalna) oraz strefę dla ideologicznych osadników (duże odległości między osiedlami, małe osiedla) na wschodnich stokach wzgórz Judei i Samarii oraz na południowy wschód od Hebronu<span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFEfrat1988">Efrat 1988 ↓</a></span>, s. 53–56.</span> </li> <li id="cite_note-39"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-39">↑</a></span> <span class="reference-text">W Izraelu wobec miasta Nablus stosuje się starożytna nazwę Sychem (hebr. שכם, <i>Szchem</i>).</span> </li> <li id="cite_note-74"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-74">↑</a></span> <span class="reference-text">Linia zawieszenia ognia z 1948 roku, która do 1967 roku traktowana była <i>de facto</i> jako granica Państwa Izrael. Po <a href="/wiki/Wojna_sze%C5%9Bciodniowa" title="Wojna sześciodniowa">wojnie sześciodniowej</a> Izrael zajął obszary znajdujące się poza nią, tj. Półwysep Synaj, Wzgórza Golan, Zachodni Brzeg i Strefę Gazy. Synaj został zwrócony Egiptowi na mocy porozumienia pokojowego (1979), Jerozolima (1980) i Wzgórza Golan (1981) zostały jednostronnie anektowane przez Izrael. W 2005 roku Izrael opuścił Strefę Gazy.</span> </li> <li id="cite_note-76"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-76">↑</a></span> <span class="reference-text">Noam Chomsky podaje, że wówczas w Bajcie obowiązywała wprowadzona przez armię godzina policyjna, a sama miejscowość była zamknięta przez Siły Obronne Izraela, aby jej mieszkańcy nie atakowali kamieniami izraelskich osadników i służb bezpieczeństwa. Ograniczono także kontakty ze światem zewnętrznym. Więcej: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://chomsky.info/198807__/">Strona Noama Chomsky'ego</a></span> </li> <li id="cite_note-107"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-107">↑</a></span> <span class="reference-text">Jesziwat hesder (hebr. ישיבת הסדר) to szkoła talmudyczna zapewniająca uczniom możliwość połączenia studiów religijnych ze służbą wojskową.</span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Przypisy">Przypisy</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Blok_Wiernych&veaction=edit&section=17" title="Edytuj sekcję: Przypisy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Blok_Wiernych&action=edit&section=17" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Przypisy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="do-not-make-smaller refsection"><div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-CITEREFSzydzisz2012a215-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFSzydzisz2012a215_1-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFSzydzisz2012a">Szydzisz 2012a ↓</a></span>, s. 215.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFSzydzisz2012b276-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFSzydzisz2012b276_2-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFSzydzisz2012b">Szydzisz 2012b ↓</a></span>, s. 276.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFPokrzywiński2020281-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFPokrzywiński2020281_3-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFPokrzywiński2020">Pokrzywiński 2020 ↓</a></span>, s. 281.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFHertzberg1969418-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFHertzberg1969418_4-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFHertzberg1969">Hertzberg 1969 ↓</a></span>, s. 418.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFHertzberg1969419-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFHertzberg1969419_5-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFHertzberg1969">Hertzberg 1969 ↓</a></span>, s. 419.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFSchwartz200927-28-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFSchwartz200927-28_6-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFSchwartz2009">Schwartz 2009 ↓</a></span>, s. 27-28.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFTaub201039-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFTaub201039_7-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFTaub2010">Taub 2010 ↓</a></span>, s. 39.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFHellinger2008536-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFHellinger2008536_8-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFHellinger2008">Hellinger 2008 ↓</a></span>, s. 536.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFHertzberg1969420-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFHertzberg1969420_9-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFHertzberg1969">Hertzberg 1969 ↓</a></span>, s. 420.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFTaub201039-40-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFTaub201039-40_10-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFTaub2010">Taub 2010 ↓</a></span>, s. 39-40.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFHellinger2008537-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFHellinger2008537_11-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFHellinger2008">Hellinger 2008 ↓</a></span>, s. 537.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFTaub201041-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFTaub201041_12-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFTaub2010">Taub 2010 ↓</a></span>, s. 41.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFHellinger2008539-13"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-CITEREFHellinger2008539_13-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFHellinger2008539_13-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFHellinger2008">Hellinger 2008 ↓</a></span>, s. 539.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFRavitzky199380-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFRavitzky199380_14-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFRavitzky1993">Ravitzky 1993 ↓</a></span>, s. 80.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFHellinger2008542-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFHellinger2008542_15-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFHellinger2008">Hellinger 2008 ↓</a></span>, s. 542.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFRavitzky199382-83-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFRavitzky199382-83_16-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFRavitzky1993">Ravitzky 1993 ↓</a></span>, s. 82-83.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFSamsonFishman1991169–176-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFSamsonFishman1991169–176_17-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFSamsonFishman1991">Samson i Fishman 1991 ↓</a></span>, s. 169–176.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFHellinger2008541-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFHellinger2008541_18-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFHellinger2008">Hellinger 2008 ↓</a></span>, s. 541.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFTaub201042–43-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFTaub201042–43_19-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFTaub2010">Taub 2010 ↓</a></span>, s. 42–43.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFSprinzak199144–45-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFSprinzak199144–45_20-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFSprinzak1991">Sprinzak 1991 ↓</a></span>, s. 44–45.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFTaub201051–53-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFTaub201051–53_21-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFTaub2010">Taub 2010 ↓</a></span>, s. 51–53.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFPresiko2012-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFPresiko2012_22-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFPresiko2012">Presiko 2012 ↓</a></span>.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFBillig2015332-23"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-CITEREFBillig2015332_23-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFBillig2015332_23-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFBillig2015">Billig 2015 ↓</a></span>, s. 332.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFEfrat198825-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFEfrat198825_24-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFEfrat1988">Efrat 1988 ↓</a></span>, s. 25.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFEfrat198833-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFEfrat198833_25-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFEfrat1988">Efrat 1988 ↓</a></span>, s. 33.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFEfrat198853-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFEfrat198853_28-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFEfrat1988">Efrat 1988 ↓</a></span>, s. 53.</span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-29">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.com/news/world-middle-east-14724842"><i>Golan Heights profile</i></a>, „<a href="/wiki/BBC" title="BBC">BBC</a>”, 25 marca 2019<span class="accessdate"> [dostęp 2022-08-26]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=article&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.date=2019-03-25&rft.jtitle=BBC&rft.atitle=Golan+Heights+profile&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.bbc.com%2Fnews%2Fworld-middle-east-14724842" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-CITEREFEfrat198883-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFEfrat198883_30-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFEfrat1988">Efrat 1988 ↓</a></span>, s. 83.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFSzapira2017-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFSzapira2017_31-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFSzapira2017">Szapira 2017 ↓</a></span>.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFEfrat198891–92-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFEfrat198891–92_32-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFEfrat1988">Efrat 1988 ↓</a></span>, s. 91–92.</span> </li> <li id="cite_note-:02-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-:02_33-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://peacemaker.un.org/sites/peacemaker.un.org/files/SCRes242%281967%29.pdf"><i>Resolution 242 (1967)</i></a>, „<a href="/wiki/Organizacja_Narod%C3%B3w_Zjednoczonych" title="Organizacja Narodów Zjednoczonych">Organizacja Narodów Zjednoczonych</a>”, 22 listopada 1967<span class="accessdate"> [dostęp 2022-08-26]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=article&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.date=1967-11-22&rft.jtitle=Organizacja+Narod%C3%B3w+Zjednoczonych&rft.atitle=Resolution+242+%281967%29&rft_id=https%3A%2F%2Fpeacemaker.un.org%2Fsites%2Fpeacemaker.un.org%2Ffiles%2FSCRes242%25281967%2529.pdf" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-:3-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-:3_34-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.btselem.org/international_law"><i>The Occupied Territories and International Law</i></a>, „<a href="/wiki/B%E2%80%99tselem" title="B’tselem">B’tselem</a>”, 11 listopada 2017<span class="accessdate"> [dostęp 2022-08-26]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=article&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.date=2017-11-11&rft.jtitle=B%E2%80%99tselem&rft.atitle=The+Occupied+Territories+and+International+Law&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.btselem.org%2Finternational_law" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-CITEREFTaub201047–48-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFTaub201047–48_35-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFTaub2010">Taub 2010 ↓</a></span>, s. 47–48.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFZertalEldar200717–24-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFZertalEldar200717–24_36-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFZertalEldar2007">Zertal i Eldar 2007 ↓</a></span>, s. 17–24.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFSzydzisz2012a216-37"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFSzydzisz2012a216_37-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFSzydzisz2012a">Szydzisz 2012a ↓</a></span>, s. 216.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFSzydzisz2012b277-38"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFSzydzisz2012b277_38-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFSzydzisz2012b">Szydzisz 2012b ↓</a></span>, s. 277.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFWalter19743,_11-40"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFWalter19743,_11_40-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFWalter1974">Walter 1974 ↓</a></span>, s. 3, 11.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFDolew197417-41"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFDolew197417_41-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFDolew1974">Dolew 1974 ↓</a></span>, s. 17.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFZertalEldar200731-42"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFZertalEldar200731_42-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFZertalEldar2007">Zertal i Eldar 2007 ↓</a></span>, s. 31.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFZertalEldar200744-43"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFZertalEldar200744_43-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFZertalEldar2007">Zertal i Eldar 2007 ↓</a></span>, s. 44.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFZertalEldar200744–47-44"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFZertalEldar200744–47_44-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFZertalEldar2007">Zertal i Eldar 2007 ↓</a></span>, s. 44–47.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFZertalEldar200753-45"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFZertalEldar200753_45-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFZertalEldar2007">Zertal i Eldar 2007 ↓</a></span>, s. 53.</span> </li> <li id="cite_note-46"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-46">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://kedumim.org.il/%D7%A1%D7%99%D7%A4%D7%95%D7%A8-%D7%94%D7%94%D7%AA%D7%99%D7%99%D7%A9%D7%91%D7%95%D7%AA/?fbclid=IwAR0CAVemSLkM_ZRYGqrpkzpNC2TlG8QNxqweemmHMIkJiVOjmq5hwRIvSoE"><i>ברוכים הבאים לקדומים – חלוץ ההתיישבות היהודית המתחדשת בשומרון</i></a>, „Osiedle Kedumim”<span class="accessdate"> [dostęp 2022-08-22]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=article&rft.atitle=%D7%91%D7%A8%D7%95%D7%9B%D7%99%D7%9D+%D7%94%D7%91%D7%90%D7%99%D7%9D+%D7%9C%D7%A7%D7%93%D7%95%D7%9E%D7%99%D7%9D+%E2%80%93+%D7%97%D7%9C%D7%95%D7%A5+%D7%94%D7%94%D7%AA%D7%99%D7%99%D7%A9%D7%91%D7%95%D7%AA+%D7%94%D7%99%D7%94%D7%95%D7%93%D7%99%D7%AA+%D7%94%D7%9E%D7%AA%D7%97%D7%93%D7%A9%D7%AA+%D7%91%D7%A9%D7%95%D7%9E%D7%A8%D7%95%D7%9F&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.jtitle=Osiedle+Kedumim&rft_id=https%3A%2F%2Fkedumim.org.il%2F%25D7%25A1%25D7%2599%25D7%25A4%25D7%2595%25D7%25A8-%25D7%2594%25D7%2594%25D7%25AA%25D7%2599%25D7%2599%25D7%25A9%25D7%2591%25D7%2595%25D7%25AA%2F%3Ffbclid%3DIwAR0CAVemSLkM_ZRYGqrpkzpNC2TlG8QNxqweemmHMIkJiVOjmq5hwRIvSoE" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-CITEREFHarelWalterKastmanCuriel19741–2-47"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFHarelWalterKastmanCuriel19741–2_47-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFHarelWalterKastmanCuriel1974">Harel i in. 1974 ↓</a></span>, s. 1–2.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFRubinsztejn19743-48"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-CITEREFRubinsztejn19743_48-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFRubinsztejn19743_48-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFRubinsztejn1974">Rubinsztejn 1974 ↓</a></span>, s. 3.</span> </li> <li id="cite_note-49"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-49">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nli.org.il/he/newspapers/dav/1974/10/11/01/article/4?&dliv=none&e=-------he-20--1--img-txIN%7ctxTI--------------1"><i>200 מתנחלים בוואדי קלט כותרו על"ידי כוח צה"ל</i></a>, „<a href="/w/index.php?title=Dawar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dawar (strona nie istnieje)">Dawar</a>”, 11 października 1974, s. 1<span class="accessdate"> [dostęp 2022-08-20]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=article&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.date=1974-10-11&rft.jtitle=Dawar&rft.atitle=200+%D7%9E%D7%AA%D7%A0%D7%97%D7%9C%D7%99%D7%9D+%D7%91%D7%95%D7%95%D7%90%D7%93%D7%99+%D7%A7%D7%9C%D7%98+%D7%9B%D7%95%D7%AA%D7%A8%D7%95+%D7%A2%D7%9C%22%D7%99%D7%93%D7%99+%D7%9B%D7%95%D7%97+%D7%A6%D7%94%22%D7%9C&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nli.org.il%2Fhe%2Fnewspapers%2Fdav%2F1974%2F10%2F11%2F01%2Farticle%2F4%3F%26dliv%3Dnone%26e%3D-------he-20--1--img-txIN%257ctxTI--------------1" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-50"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-50">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nli.org.il/he/newspapers/dav/1974/10/15/01/article/2?&dliv=none&e=-------he-20--1--img-txIN%7ctxTI--------------1"><i>יינקטו צעדים תקיפים יותר נגד המתנחלים</i></a>, „<a href="/w/index.php?title=Dawar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dawar (strona nie istnieje)">Dawar</a>”, 15 października 1974, s. 1<span class="accessdate"> [dostęp 2022-08-20]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=article&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.date=1974-10-15&rft.jtitle=Dawar&rft.atitle=%D7%99%D7%99%D7%A0%D7%A7%D7%98%D7%95+%D7%A6%D7%A2%D7%93%D7%99%D7%9D+%D7%AA%D7%A7%D7%99%D7%A4%D7%99%D7%9D+%D7%99%D7%95%D7%AA%D7%A8+%D7%A0%D7%92%D7%93+%D7%94%D7%9E%D7%AA%D7%A0%D7%97%D7%9C%D7%99%D7%9D&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nli.org.il%2Fhe%2Fnewspapers%2Fdav%2F1974%2F10%2F15%2F01%2Farticle%2F2%3F%26dliv%3Dnone%26e%3D-------he-20--1--img-txIN%257ctxTI--------------1" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-51"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-51">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nli.org.il/he/newspapers/mar/1974/10/17/01/article/39?&dliv=none&e=-------he-20--1--img-txIN%7ctxTI--------------1"><i>מתנחלים פונו ממסחה, משילה, מבעל חצור ומעין-סיני</i></a>, „<a href="/wiki/Ma%E2%80%99ariw" title="Ma’ariw">Ma’ariw</a>”, 17 października 1974, s. 3<span class="accessdate"> [dostęp 2022-08-22]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=article&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.date=1974-10-17&rft.jtitle=Ma%E2%80%99ariw&rft.atitle=%D7%9E%D7%AA%D7%A0%D7%97%D7%9C%D7%99%D7%9D+%D7%A4%D7%95%D7%A0%D7%95+%D7%9E%D7%9E%D7%A1%D7%97%D7%94%2C+%D7%9E%D7%A9%D7%99%D7%9C%D7%94%2C+%D7%9E%D7%91%D7%A2%D7%9C+%D7%97%D7%A6%D7%95%D7%A8+%D7%95%D7%9E%D7%A2%D7%99%D7%9F-%D7%A1%D7%99%D7%A0%D7%99&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nli.org.il%2Fhe%2Fnewspapers%2Fmar%2F1974%2F10%2F17%2F01%2Farticle%2F39%3F%26dliv%3Dnone%26e%3D-------he-20--1--img-txIN%257ctxTI--------------1" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-CITEREFWaksman19744-52"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFWaksman19744_52-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFWaksman1974">Waksman 1974 ↓</a></span>, s. 4.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFZertalEldar2007213-53"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFZertalEldar2007213_53-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFZertalEldar2007">Zertal i Eldar 2007 ↓</a></span>, s. 213.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFZertalEldar200732–34-54"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFZertalEldar200732–34_54-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFZertalEldar2007">Zertal i Eldar 2007 ↓</a></span>, s. 32–34.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFZertalEldar200736–37-55"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFZertalEldar200736–37_55-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFZertalEldar2007">Zertal i Eldar 2007 ↓</a></span>, s. 36–37.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFZertalEldar200738–39-56"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFZertalEldar200738–39_56-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFZertalEldar2007">Zertal i Eldar 2007 ↓</a></span>, s. 38–39.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFRut200538-57"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFRut200538_57-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFRut2005">Rut 2005 ↓</a></span>, s. 38.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFRut200537-58"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-CITEREFRut200537_58-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFRut200537_58-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFRut2005">Rut 2005 ↓</a></span>, s. 37.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFInbari201237-59"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFInbari201237_59-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFInbari2012">Inbari 2012 ↓</a></span>, s. 37.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFInbari201237–38-60"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFInbari201237–38_60-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFInbari2012">Inbari 2012 ↓</a></span>, s. 37–38.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFSchwartz200998-61"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFSchwartz200998_61-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFSchwartz2009">Schwartz 2009 ↓</a></span>, s. 98.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFInbari201238–40-62"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFInbari201238–40_62-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFInbari2012">Inbari 2012 ↓</a></span>, s. 38–40.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFInbari201241–42-63"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFInbari201241–42_63-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFInbari2012">Inbari 2012 ↓</a></span>, s. 41–42.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFInbari201244-64"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFInbari201244_64-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFInbari2012">Inbari 2012 ↓</a></span>, s. 44.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFEfrat198838-65"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFEfrat198838_65-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFEfrat1988">Efrat 1988 ↓</a></span>, s. 38.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFEfrat198839–40-66"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFEfrat198839–40_66-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFEfrat1988">Efrat 1988 ↓</a></span>, s. 39–40.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFInbari201245–46-67"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFInbari201245–46_67-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFInbari2012">Inbari 2012 ↓</a></span>, s. 45–46.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFInbari201247–48-68"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFInbari201247–48_68-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFInbari2012">Inbari 2012 ↓</a></span>, s. 47–48.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFInbari201249–50-69"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFInbari201249–50_69-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFInbari2012">Inbari 2012 ↓</a></span>, s. 49–50.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFInbari201252-70"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFInbari201252_70-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFInbari2012">Inbari 2012 ↓</a></span>, s. 52.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFRut200535-71"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFRut200535_71-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFRut2005">Rut 2005 ↓</a></span>, s. 35.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFRut200535–36-72"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFRut200535–36_72-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFRut2005">Rut 2005 ↓</a></span>, s. 35–36.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFRut200539–40-73"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFRut200539–40_73-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFRut2005">Rut 2005 ↓</a></span>, s. 39–40.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFSprinzak1991160–161-75"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFSprinzak1991160–161_75-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFSprinzak1991">Sprinzak 1991 ↓</a></span>, s. 160–161.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFLockmanBeinin198984–85-77"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-CITEREFLockmanBeinin198984–85_77-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFLockmanBeinin198984–85_77-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFLockmanBeinin1989">Lockman i Beinin 1989 ↓</a></span>, s. 84–85.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFSprinzak1991161-78"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFSprinzak1991161_78-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFSprinzak1991">Sprinzak 1991 ↓</a></span>, s. 161.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFSprinzak1991162-79"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFSprinzak1991162_79-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFSprinzak1991">Sprinzak 1991 ↓</a></span>, s. 162.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFSprinzak1991165-80"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFSprinzak1991165_80-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFSprinzak1991">Sprinzak 1991 ↓</a></span>, s. 165.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFInbari201270-81"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFInbari201270_81-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFInbari2012">Inbari 2012 ↓</a></span>, s. 70.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFSchwartz2009103,_115–117-82"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFSchwartz2009103,_115–117_82-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFSchwartz2009">Schwartz 2009 ↓</a></span>, s. 103, 115–117.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFInbari2012108-83"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFInbari2012108_83-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFInbari2012">Inbari 2012 ↓</a></span>, s. 108.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFInbari2012118,_122,_131–132-84"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFInbari2012118,_122,_131–132_84-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFInbari2012">Inbari 2012 ↓</a></span>, s. 118, 122, 131–132.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFSamsonFishman1991165-85"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFSamsonFishman1991165_85-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFSamsonFishman1991">Samson i Fishman 1991 ↓</a></span>, s. 165.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFSamsonFishman1991180-86"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFSamsonFishman1991180_86-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFSamsonFishman1991">Samson i Fishman 1991 ↓</a></span>, s. 180.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFSamsonFishman1991183–184-87"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFSamsonFishman1991183–184_87-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFSamsonFishman1991">Samson i Fishman 1991 ↓</a></span>, s. 183–184.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFSamsonFishman1991185–186-88"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFSamsonFishman1991185–186_88-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFSamsonFishman1991">Samson i Fishman 1991 ↓</a></span>, s. 185–186.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFSamsonFishman1991200-89"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFSamsonFishman1991200_89-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFSamsonFishman1991">Samson i Fishman 1991 ↓</a></span>, s. 200.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFSamsonFishman1991102-90"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFSamsonFishman1991102_90-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFSamsonFishman1991">Samson i Fishman 1991 ↓</a></span>, s. 102.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFSamsonFishman1991104-91"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFSamsonFishman1991104_91-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFSamsonFishman1991">Samson i Fishman 1991 ↓</a></span>, s. 104.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFSamsonFishman1991103-92"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFSamsonFishman1991103_92-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFSamsonFishman1991">Samson i Fishman 1991 ↓</a></span>, s. 103.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFSamsonFishman1991103–107-93"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFSamsonFishman1991103–107_93-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFSamsonFishman1991">Samson i Fishman 1991 ↓</a></span>, s. 103–107.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFSamsonFishman1991112–113-94"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFSamsonFishman1991112–113_94-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFSamsonFishman1991">Samson i Fishman 1991 ↓</a></span>, s. 112–113.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFSamsonFishman1991168-95"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFSamsonFishman1991168_95-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFSamsonFishman1991">Samson i Fishman 1991 ↓</a></span>, s. 168.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFSamsonFishman1991172–173-96"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFSamsonFishman1991172–173_96-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFSamsonFishman1991">Samson i Fishman 1991 ↓</a></span>, s. 172–173.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFSamsonFishman1991169-97"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFSamsonFishman1991169_97-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFSamsonFishman1991">Samson i Fishman 1991 ↓</a></span>, s. 169.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFSprinzak1991121-98"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-CITEREFSprinzak1991121_98-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFSprinzak1991121_98-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFSprinzak1991">Sprinzak 1991 ↓</a></span>, s. 121.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFSprinzak1991122-99"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFSprinzak1991122_99-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFSprinzak1991">Sprinzak 1991 ↓</a></span>, s. 122.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFSprinzak1991123-100"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFSprinzak1991123_100-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFSprinzak1991">Sprinzak 1991 ↓</a></span>, s. 123.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFSprinzak1991120–121-101"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFSprinzak1991120–121_101-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFSprinzak1991">Sprinzak 1991 ↓</a></span>, s. 120–121.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFMunson2008-102"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-CITEREFMunson2008_102-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFMunson2008_102-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFMunson2008">Munson 2008 ↓</a></span>.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFMacGillivray2016-103"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFMacGillivray2016_103-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFMacGillivray2016">MacGillivray 2016 ↓</a></span>.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFNewman2012259–260-104"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFNewman2012259–260_104-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFNewman2012">Newman 2012 ↓</a></span>, s. 259–260.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFNewman2012261-105"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-CITEREFNewman2012261_105-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFNewman2012261_105-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFNewman2012">Newman 2012 ↓</a></span>, s. 261.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFSkorek2015158–160-106"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFSkorek2015158–160_106-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFSkorek2015">Skorek 2015 ↓</a></span>, s. 158–160.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFNewman2012264-108"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFNewman2012264_108-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFNewman2012">Newman 2012 ↓</a></span>, s. 264.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFSprinzak1991133–134-109"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-CITEREFSprinzak1991133–134_109-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CITEREFSprinzak1991133–134_109-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFSprinzak1991">Sprinzak 1991 ↓</a></span>, s. 133–134.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFNewman2012262-110"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFNewman2012262_110-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFNewman2012">Newman 2012 ↓</a></span>, s. 262.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFSprinzak1991127–129-111"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFSprinzak1991127–129_111-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFSprinzak1991">Sprinzak 1991 ↓</a></span>, s. 127–129.</span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bibliografia">Bibliografia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Blok_Wiernych&veaction=edit&section=18" title="Edytuj sekcję: Bibliografia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Blok_Wiernych&action=edit&section=18" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Bibliografia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><cite class="citation journal doi nourl" id="CITEREFBillig2015"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Miriam</span><span class="cite-name-initials" title="Miriam" style="display:none">M.</span> </span><span class="cite-lastname">Billig</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Miriam</span><span class="cite-name-initials" title="Miriam">M.</span></span>, <i>The Jewish settlements in Judea and Samaria (1967–2008): historical overview</i>, „Israel Affairs”, 21 (3), 2015, s. 331–347, <a href="/wiki/DOI_(identyfikator_cyfrowy)" title="DOI (identyfikator cyfrowy)">DOI</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1080%2F13537121.2015.1036552">10.1080/13537121.2015.1036552</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=article&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.date=2015&rft.atitle=The+Jewish+settlements+in+Judea+and+Samaria+%281967%E2%80%932008%29%3A+historical+overview&rft.jtitle=Israel+Affairs&rft.volume=21&rft.edition=3&rft_id=info%3Adoi%2F10.1080%2F13537121.2015.1036552" style="display:none"> </span>.</cite></li> <li><cite class="citation journal" id="CITEREFDolew1974"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Aharon</span><span class="cite-name-initials" title="Aharon" style="display:none">A.</span> </span><span class="cite-lastname">Dolew</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Aharon</span><span class="cite-name-initials" title="Aharon">A.</span></span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nli.org.il/he/newspapers/mar/1974/10/18/01/article/131?&dliv=none&e=-------he-20--1--img-txIN%7ctxTI--------------1"><i>המתנחלים שלא פונו</i></a>, „<a href="/wiki/Ma%E2%80%99ariw" title="Ma’ariw">Ma’ariw</a>”, 18 października 1974, s. 17<span class="accessdate"> [dostęp 2022-08-20]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=article&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.date=1974-10-18&rft.jtitle=Ma%E2%80%99ariw&rft.atitle=%D7%94%D7%9E%D7%AA%D7%A0%D7%97%D7%9C%D7%99%D7%9D+%D7%A9%D7%9C%D7%90+%D7%A4%D7%95%D7%A0%D7%95&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nli.org.il%2Fhe%2Fnewspapers%2Fmar%2F1974%2F10%2F18%2F01%2Farticle%2F131%3F%26dliv%3Dnone%26e%3D-------he-20--1--img-txIN%257ctxTI--------------1" style="display:none"> </span>.</cite></li> <li><cite class="citation book nourl" id="CITEREFEfrat1988"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Elisha</span><span class="cite-name-initials" title="Elisha" style="display:none">E.</span> </span><span class="cite-lastname">Efrat</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Elisha</span><span class="cite-name-initials" title="Elisha">E.</span></span>, <i>Geography and politics in Israel since 1967</i>, London: Frank Cass & Co. Ltd., 1988, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0714633038" title="Specjalna:Książki/0714633038">ISBN <span class="isbn">0-7146-3303-8</span></a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.place=London&rft.aufirst=Elisha&rft.aulast=Efrat&rft.date=1988&rft.isbn=0-7146-3303-8&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Geography+and+politics+in+Israel+since+1967&rft.pub=Frank+Cass+%26+Co.+Ltd." style="display:none"> </span>.</cite></li> <li><cite class="citation journal" id="CITEREFHarelWalterKastmanCuriel1974"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Israel</span><span class="cite-name-initials" title="Israel" style="display:none">I.</span> </span><span class="cite-lastname">Harel</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Israel</span><span class="cite-name-initials" title="Israel">I.</span></span><span class="cite-at-al" title="Israel Harel; Josef Walter; Josef Kastman; Josef Curiel"> i inni</span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nli.org.il/he/newspapers/mar/1974/10/10/01/article/1/?e=-------he-20--1--img-txIN%7ctxTI--------------1"><i>גוש אמונים‭‬ מבצע ההתנחלות נמשח קבוצות חדשות לגדה - במהום אלו שפונו</i></a>, „<a href="/wiki/Ma%E2%80%99ariw" title="Ma’ariw">Ma’ariw</a>”, 10 października 1974, s. 1–2<span class="accessdate"> [dostęp 2022-10-22]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=article&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.date=1974-10-10&rft.jtitle=Ma%E2%80%99ariw&rft.atitle=%D7%92%D7%95%D7%A9+%D7%90%D7%9E%D7%95%D7%A0%D7%99%D7%9D%E2%80%AD%E2%80%AC+%D7%9E%D7%91%D7%A6%D7%A2+%D7%94%D7%94%D7%AA%D7%A0%D7%97%D7%9C%D7%95%D7%AA+%D7%A0%D7%9E%D7%A9%D7%97+%D7%A7%D7%91%D7%95%D7%A6%D7%95%D7%AA+%D7%97%D7%93%D7%A9%D7%95%D7%AA+%D7%9C%D7%92%D7%93%D7%94+-+%D7%91%D7%9E%D7%94%D7%95%D7%9D+%D7%90%D7%9C%D7%95+%D7%A9%D7%A4%D7%95%D7%A0%D7%95&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nli.org.il%2Fhe%2Fnewspapers%2Fmar%2F1974%2F10%2F10%2F01%2Farticle%2F1%2F%3Fe%3D-------he-20--1--img-txIN%257ctxTI--------------1" style="display:none"> </span>.</cite></li> <li><cite class="citation journal doi nourl" id="CITEREFHellinger2008"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Moshe</span><span class="cite-name-initials" title="Moshe" style="display:none">M.</span> </span><span class="cite-lastname">Hellinger</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Moshe</span><span class="cite-name-initials" title="Moshe">M.</span></span>, <i>Political Theology in the Thought of ‘Merkaz HaRav’ Yeshiva and its Profound Influence on Israeli Politics and Society since 1967</i>, „Totalitarian Movements and Political Religions”, 9 (4), 2008, s. 533–550, <a href="/wiki/DOI_(identyfikator_cyfrowy)" title="DOI (identyfikator cyfrowy)">DOI</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1080%2F14690760802436167">10.1080/14690760802436167</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=article&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.date=2008&rft.atitle=Political+Theology+in+the+Thought+of+%E2%80%98Merkaz+HaRav%E2%80%99+Yeshiva+and+its+Profound+Influence+on+Israeli+Politics+and+Society+since+1967&rft.jtitle=Totalitarian+Movements+and+Political+Religions&rft.volume=9&rft.edition=4&rft_id=info%3Adoi%2F10.1080%2F14690760802436167" style="display:none"> </span>.</cite></li> <li><cite class="citation book nourl" id="CITEREFHertzberg1969"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Arthur</span><span class="cite-name-initials" title="Arthur" style="display:none">A.</span> </span><span class="cite-lastname">Hertzberg</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Arthur</span><span class="cite-name-initials" title="Arthur">A.</span></span>, <i>A Zionist Idea. Historical Analysis and Reader</i>, New York: Atheneum, 1969<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Arthur&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=A+Zionist+Idea.+Historical+Analysis+and+Reader&rft.place=New+York&rft.pub=Atheneum&rft.date=1969&rft.aulast=Hertzberg" style="display:none"> </span>.</cite></li> <li><cite class="citation book nourl" id="CITEREFInbari2012"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Motti</span><span class="cite-name-initials" title="Motti" style="display:none">M.</span> </span><span class="cite-lastname">Inbari</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Motti</span><span class="cite-name-initials" title="Motti">M.</span></span>, <i>Messianic Religious Zionism Confronts Israeli Territorial Compromises</i>, New York: Cambridge University Press, 2012<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Motti&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Messianic+Religious+Zionism+Confronts+Israeli+Territorial+Compromises&rft.place=New+York&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=2012&rft.aulast=Inbari" style="display:none"> </span>.</cite></li> <li><cite class="citation book nourl" id="CITEREFLockmanBeinin1989"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Zachary</span><span class="cite-name-initials" title="Zachary" style="display:none">Z.</span> </span><span class="cite-lastname">Lockman</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Zachary</span><span class="cite-name-initials" title="Zachary">Z.</span></span>, <span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Joel</span><span class="cite-name-initials" title="Joel" style="display:none">J.</span> </span><span class="cite-lastname">Beinin</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Joel</span><span class="cite-name-initials" title="Joel">J.</span></span>, <i>Intifada: The Palestinian Uprising Against Israeli Occupation</i>, Washington, DC: South End Press, 1989<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Zachary&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Intifada%3A+The+Palestinian+Uprising+Against+Israeli+Occupation&rft.place=Washington%2C+DC&rft.pub=South+End+Press&rft.date=1989&rft.aulast=Lockman" style="display:none"> </span>.</cite></li> <li><cite class="citation journal" id="CITEREFMacGillivray2016"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Iain</span><span class="cite-name-initials" title="Iain" style="display:none">I.</span> </span><span class="cite-lastname">MacGillivray</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Iain</span><span class="cite-name-initials" title="Iain">I.</span></span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.e-ir.info/2016/07/21/the-impact-of-gush-emunim-on-the-social-and-political-fabric-of-israeli-society/"><i>The Impact of Gush Emunim on the Social and Political Fabric of Israeli</i></a>, „E-International Relations”, 21 lipca 2016<span class="accessdate"> [dostęp 2022-08-22]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=article&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.date=2016-07-21&rft.jtitle=E-International+Relations&rft.atitle=The+Impact+of+Gush+Emunim+on+the+Social+and+Political+Fabric+of+Israeli&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.e-ir.info%2F2016%2F07%2F21%2Fthe-impact-of-gush-emunim-on-the-social-and-political-fabric-of-israeli-society%2F" style="display:none"> </span>.</cite></li> <li><cite class="citation journal" id="CITEREFMunson2008"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Mark</span><span class="cite-name-initials" title="Mark" style="display:none">M.</span> </span><span class="cite-lastname">Munson</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Mark</span><span class="cite-name-initials" title="Mark">M.</span></span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.hsdl.org/?abstract&did=791459"><i>Gush Emunim and the Israeli Settlers of the Occupied Territories: A Social Movement Approach</i></a>, „Strategic Insights”, 7 (2), 2008<span class="accessdate"> [dostęp 2022-08-23]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=article&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.date=2008&rft.atitle=Gush+Emunim+and+the+Israeli+Settlers+of+the+Occupied+Territories%3A+A+Social+Movement+Approach&rft.jtitle=Strategic+Insights&rft.volume=7&rft.edition=2&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.hsdl.org%2F%3Fabstract%26did%3D791459" style="display:none"> </span>.</cite></li> <li><cite class="citation book nourl" id="CITEREFNewman2012"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">David</span><span class="cite-name-initials" title="David" style="display:none">D.</span> </span><span class="cite-lastname">Newman</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">David</span><span class="cite-name-initials" title="David">D.</span></span>, <i>Gush Emunim and the settler movement</i>, [w:] <span class="cite-name-full">Joel</span><span class="cite-name-initials" title="Joel" style="display:none">J.</span> <span class="cite-lastname">Peters</span>, <span class="cite-name-full">David</span><span class="cite-name-initials" title="David" style="display:none">D.</span> <span class="cite-lastname">Newman</span>, <i>Routledge Handbook on the Israeli-Palestinian Conflict</i>, 2012, s. 256–266, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/041577862X" title="Specjalna:Książki/041577862X">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">0-415-77862-X</span></a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=bookitem&rft.aufirst=David&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Routledge+Handbook+on+the+Israeli-Palestinian+Conflict&rft.isbn=041577862X&rft.atitle=Gush+Emunim+and+the+settler+movement&rft.date=2012&rft.aulast=Newman" style="display:none"> </span>.</cite></li> <li><cite class="citation journal doi nourl" id="CITEREFPokrzywiński2020"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Paweł</span><span class="cite-name-initials" title="Paweł" style="display:none">P.</span> </span><span class="cite-lastname">Pokrzywiński</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Paweł</span><span class="cite-name-initials" title="Paweł">P.</span></span>, <i>Zjawisko izraelskich nieautoryzowanych osiedli na Zachodnim Brzegu Jordanu</i>, „Wschodnioznawstwo”, 14, 2020, s. 281–296, <a href="/wiki/DOI_(identyfikator_cyfrowy)" title="DOI (identyfikator cyfrowy)">DOI</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.4467%2F20827695WSC.20.016.13344">10.4467/20827695WSC.20.016.13344</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=article&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.date=2020&rft.jtitle=Wschodnioznawstwo&rft.volume=14&rft.atitle=Zjawisko+izraelskich+nieautoryzowanych+osiedli+na+Zachodnim+Brzegu+Jordanu&rft_id=info%3Adoi%2F10.4467%2F20827695WSC.20.016.13344" style="display:none"> </span>.</cite></li> <li><cite class="citation web" id="CITEREFPresiko2012"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Tomer</span><span class="cite-name-initials" title="Tomer" style="display:none">T.</span> </span><span class="cite-lastname">Presiko</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Tomer</span><span class="cite-name-initials" title="Tomer">T.</span></span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://tomerpersico.com/2012/10/21/inbari_interview/"><i>היהדות המשיחית מתמודדת עם פשרות טריטוריאליות – ראיון עם פרופ' מוטי ענברי</i></a> [online], wywiad z prof. Mottim Inbarim, 2012<span class="accessdate"> [dostęp 2022-08-18]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Tomer&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=%D7%94%D7%99%D7%94%D7%93%D7%95%D7%AA+%D7%94%D7%9E%D7%A9%D7%99%D7%97%D7%99%D7%AA+%D7%9E%D7%AA%D7%9E%D7%95%D7%93%D7%93%D7%AA+%D7%A2%D7%9D+%D7%A4%D7%A9%D7%A8%D7%95%D7%AA+%D7%98%D7%A8%D7%99%D7%98%D7%95%D7%A8%D7%99%D7%90%D7%9C%D7%99%D7%95%D7%AA+%E2%80%93+%D7%A8%D7%90%D7%99%D7%95%D7%9F+%D7%A2%D7%9D+%D7%A4%D7%A8%D7%95%D7%A4%27+%D7%9E%D7%95%D7%98%D7%99+%D7%A2%D7%A0%D7%91%D7%A8%D7%99&rft.date=2012&rft.aulast=Presiko&rft_id=https%3A%2F%2Ftomerpersico.com%2F2012%2F10%2F21%2Finbari_interview%2F" style="display:none"> </span>.</cite></li> <li><cite class="citation book nourl" id="CITEREFRavitzky1993"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Aviezer</span><span class="cite-name-initials" title="Aviezer" style="display:none">A.</span> </span><span class="cite-lastname">Ravitzky</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Aviezer</span><span class="cite-name-initials" title="Aviezer">A.</span></span>, <i>Messianism, Zionism, and Jewish Religious Radicalism</i>, Chicago-London: The University of Chicago Press, 1993, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9780226705781" title="Specjalna:Książki/9780226705781">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">978-0-226-70578-1</span></a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.place=Chicago-London&rft.aufirst=Aviezer&rft.aulast=Ravitzky&rft.date=1993&rft.isbn=9780226705781&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Messianism%2C+Zionism%2C+and+Jewish+Religious+Radicalism&rft.pub=The+University+of+Chicago+Press" style="display:none"> </span>.</cite></li> <li><cite class="citation journal" id="CITEREFRubinsztejn1974"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Dani</span><span class="cite-name-initials" title="Dani" style="display:none">D.</span> </span><span class="cite-lastname">Rubinsztejn</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Dani</span><span class="cite-name-initials" title="Dani">D.</span></span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nli.org.il/he/newspapers/dav/1974/10/10/01/article/39?&dliv=none&e=-------he-20--1--img-txIN%7ctxTI--------------1"><i>בקריאת טלפון גויסו 5000 המתנחלים</i></a>, „<a href="/w/index.php?title=Dawar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dawar (strona nie istnieje)">Dawar</a>”, 10 października 1974, s. 3<span class="accessdate"> [dostęp 2022-08-22]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=article&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.date=1974-10-10&rft.jtitle=Dawar&rft.atitle=%D7%91%D7%A7%D7%A8%D7%99%D7%90%D7%AA+%D7%98%D7%9C%D7%A4%D7%95%D7%9F+%D7%92%D7%95%D7%99%D7%A1%D7%95+5000+%D7%94%D7%9E%D7%AA%D7%A0%D7%97%D7%9C%D7%99%D7%9D&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nli.org.il%2Fhe%2Fnewspapers%2Fdav%2F1974%2F10%2F10%2F01%2Farticle%2F39%3F%26dliv%3Dnone%26e%3D-------he-20--1--img-txIN%257ctxTI--------------1" style="display:none"> </span>.</cite></li> <li><cite class="citation book" id="CITEREFRut2005"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Anat</span><span class="cite-name-initials" title="Anat" style="display:none">A.</span> </span><span class="cite-lastname">Rut</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Anat</span><span class="cite-name-initials" title="Anat">A.</span></span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.idi.org.il/media/3481/pp_61.pdf"><i>מועצת יש"ע ומאבקיה בגדר ההפרדה ובתכנית ההתנתקות סוד הכוח</i></a>, Jerozolima: The Israel Democracy Institute, 2005<span class="accessdate"> [dostęp 2022-08-22]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Anat&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=%D7%9E%D7%95%D7%A2%D7%A6%D7%AA+%D7%99%D7%A9%22%D7%A2+%D7%95%D7%9E%D7%90%D7%91%D7%A7%D7%99%D7%94+%D7%91%D7%92%D7%93%D7%A8+%D7%94%D7%94%D7%A4%D7%A8%D7%93%D7%94+%D7%95%D7%91%D7%AA%D7%9B%D7%A0%D7%99%D7%AA+%D7%94%D7%94%D7%AA%D7%A0%D7%AA%D7%A7%D7%95%D7%AA+%D7%A1%D7%95%D7%93+%D7%94%D7%9B%D7%95%D7%97&rft.place=Jerozolima&rft.pub=The+Israel+Democracy+Institute&rft.date=2005&rft.aulast=Rut&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.idi.org.il%2Fmedia%2F3481%2Fpp_61.pdf" style="display:none"> </span>.</cite></li> <li><cite class="citation book nourl" id="CITEREFSamsonFishman1991"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">David</span><span class="cite-name-initials" title="David" style="display:none">D.</span> </span><span class="cite-lastname">Samson</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">David</span><span class="cite-name-initials" title="David">D.</span></span>, <span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Tzvi</span><span class="cite-name-initials" title="Tzvi" style="display:none">T.</span> </span><span class="cite-lastname">Fishman</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Tzvi</span><span class="cite-name-initials" title="Tzvi">T.</span></span>, <i>Torat Eretz Yisrael. The Teachings of HaRav Tzvi Yehuda HaCohen Kook</i>, Jerusalem: Torat Eretz Yisrael Publications, 1991<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=David&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Torat+Eretz+Yisrael.+The+Teachings+of+HaRav+Tzvi+Yehuda+HaCohen+Kook&rft.place=Jerusalem&rft.pub=Torat+Eretz+Yisrael+Publications&rft.date=1991&rft.aulast=Samson" style="display:none"> </span>.</cite></li> <li><cite class="citation book nourl" id="CITEREFSchwartz2009"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Dov</span><span class="cite-name-initials" title="Dov" style="display:none">D.</span> </span><span class="cite-lastname">Schwartz</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Dov</span><span class="cite-name-initials" title="Dov">D.</span></span>, <i>Religious-Zionism. History and Ideology</i>, Boston: Academic Studies Press, 2009, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9781934843260" title="Specjalna:Książki/9781934843260">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">978-1-934843-26-0</span></a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.place=Boston&rft.aufirst=Dov&rft.aulast=Schwartz&rft.date=2009&rft.isbn=9781934843260&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Religious-Zionism.+History+and+Ideology&rft.pub=Academic+Studies+Press" style="display:none"> </span>.</cite></li> <li><cite class="citation book nourl" id="CITEREFSkorek2015"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Artur</span><span class="cite-name-initials" title="Artur" style="display:none">A.</span> </span><span class="cite-lastname">Skorek</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Artur</span><span class="cite-name-initials" title="Artur">A.</span></span>, <i>Żydowskie ugrupowania religijne w Państwie Izrael</i>, Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS, 2015, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788376882024" title="Specjalna:Książki/9788376882024">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">978-83-7688-202-4</span></a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.place=Krak%C3%B3w&rft.aufirst=Artur&rft.aulast=Skorek&rft.date=2015&rft.isbn=9788376882024&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=%C5%BBydowskie+ugrupowania+religijne+w+Pa%C5%84stwie+Izrael&rft.pub=Zak%C5%82ad+Wydawniczy+NOMOS" style="display:none"> </span>.</cite></li> <li><cite class="citation book nourl" id="CITEREFSprinzak1991"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Ehud</span><span class="cite-name-initials" title="Ehud" style="display:none">E.</span> </span><span class="cite-lastname">Sprinzak</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Ehud</span><span class="cite-name-initials" title="Ehud">E.</span></span>, <i>The Ascendance of Israel's Radical Right</i>, New York-Oxford: Oxford Univeristy Press, 1991, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/019505086X" title="Specjalna:Książki/019505086X">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">0-19-505086-X</span></a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.place=New+York-Oxford&rft.aufirst=Ehud&rft.aulast=Sprinzak&rft.date=1991&rft.isbn=019505086X&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=The+Ascendance+of+Israel%27s+Radical+Right&rft.pub=Oxford+Univeristy+Press" style="display:none"> </span>.</cite></li> <li><cite class="citation journal" id="CITEREFSzapira2017"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Ejal</span><span class="cite-name-initials" title="Ejal" style="display:none">E.</span> </span><span class="cite-lastname">Szapira</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Ejal</span><span class="cite-name-initials" title="Ejal">E.</span></span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://travel.walla.co.il/item/3067966"><i>מה שהיה בסיני</i></a>, „Walla.co.il”, 28 maja 2017<span class="accessdate"> [dostęp 2022-08-26]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=article&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.date=2017-05-28&rft.jtitle=Walla.co.il&rft.atitle=%D7%9E%D7%94+%D7%A9%D7%94%D7%99%D7%94+%D7%91%D7%A1%D7%99%D7%A0%D7%99&rft_id=https%3A%2F%2Ftravel.walla.co.il%2Fitem%2F3067966" style="display:none"> </span>.</cite></li> <li><cite class="citation book nourl" id="CITEREFSzydzisz2012a"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Marcin</span><span class="cite-name-initials" title="Marcin" style="display:none">M.</span> </span><span class="cite-lastname">Szydzisz</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Marcin</span><span class="cite-name-initials" title="Marcin">M.</span></span>, <i>Ekstremizm religijny we współczesnym Izraelu</i>, [w:] <span class="cite-name-full">Aleksandra</span><span class="cite-name-initials" title="Aleksandra" style="display:none">A.</span> <span class="cite-lastname">Moroska-Bonkiewicz</span>, <i>Ekstremizm polityczny we współczesnym świecie</i>, Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, 2012a, s. 208–224<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=bookitem&rft.place=Wroc%C5%82aw&rft.atitle=Ekstremizm+religijny+we+wsp%C3%B3%C5%82czesnym+Izraelu&rft.aufirst=Marcin&rft.aulast=Szydzisz&rft.date=2012&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Ekstremizm+polityczny+we+wsp%C3%B3%C5%82czesnym+%C5%9Bwiecie&rft.pub=Wydawnictwo+Naukowe+Dolno%C5%9Bl%C4%85skiej+Szko%C5%82y+Wy%C5%BCszej" style="display:none"> </span>.</cite></li> <li><cite class="citation book nourl" id="CITEREFSzydzisz2012b"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Marcin</span><span class="cite-name-initials" title="Marcin" style="display:none">M.</span> </span><span class="cite-lastname">Szydzisz</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Marcin</span><span class="cite-name-initials" title="Marcin">M.</span></span>, <i>Te ziemię dał nam Bóg” – wpływ czynnika religijnego na postępowanie Izraela na terytoriach okupowanych (działalność Ruchu Gusz Emunim)</i>, [w:] <span class="cite-name-full">Anna M.</span><span class="cite-name-initials" title="Anna M." style="display:none">A.M.</span> <span class="cite-lastname">Solarz</span>, <span class="cite-name-full">Hanna</span><span class="cite-name-initials" title="Hanna" style="display:none">H.</span> <span class="cite-lastname">Schreiber</span>, <i>Religia w stosunkach międzynarodowych: 10-lecie współpracy Instytutu Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego ze Zgromadzeniem Słowa Bożego (SVD)</i>, Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2012b, s. 276–286<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=bookitem&rft.place=Warszawa&rft.atitle=Te+ziemi%C4%99+da%C5%82+nam+B%C3%B3g%E2%80%9D+%E2%80%93+wp%C5%82yw+czynnika+religijnego+na+post%C4%99powanie+Izraela+na+terytoriach+okupowanych+%28dzia%C5%82alno%C5%9B%C4%87+Ruchu+Gusz+Emunim%29&rft.aufirst=Marcin&rft.aulast=Szydzisz&rft.date=2012&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Religia+w+stosunkach+mi%C4%99dzynarodowych%3A+10-lecie+wsp%C3%B3%C5%82pracy+Instytutu+Stosunk%C3%B3w+Mi%C4%99dzynarodowych+Uniwersytetu+Warszawskiego+ze+Zgromadzeniem+S%C5%82owa+Bo%C5%BCego+%28SVD%29&rft.pub=Wydawnictwo+Uniwersytetu+Warszawskiego" style="display:none"> </span>.</cite></li> <li><cite class="citation book nourl" id="CITEREFTaub2010"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Gadi</span><span class="cite-name-initials" title="Gadi" style="display:none">G.</span> </span><span class="cite-lastname">Taub</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Gadi</span><span class="cite-name-initials" title="Gadi">G.</span></span>, <i>The Settlers and the Struggle over the Meaning of Zionism</i>, New Haven-London: Yale University Press, 2010, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9780300141016" title="Specjalna:Książki/9780300141016">ISBN <span class="isbn">978-0-300-14101-6</span></a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.place=New+Haven-London&rft.aufirst=Gadi&rft.aulast=Taub&rft.date=2010&rft.isbn=978-0-300-14101-6&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=The+Settlers+and+the+Struggle+over+the+Meaning+of+Zionism&rft.pub=Yale+University+Press" style="display:none"> </span>.</cite></li> <li><cite class="citation journal" id="CITEREFWaksman1974"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Josef</span><span class="cite-name-initials" title="Josef" style="display:none">J.</span> </span><span class="cite-lastname">Waksman</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Josef</span><span class="cite-name-initials" title="Josef">J.</span></span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nli.org.il/he/newspapers/mar/1974/10/14/01/article/40?&dliv=none&e=-------he-20--1--img-txIN%7ctxTI--------------1"><i>פונו המתנחלים שנאחזו בשני מקומות ביריחו</i></a>, „<a href="/wiki/Ma%E2%80%99ariw" title="Ma’ariw">Ma’ariw</a>”, 14 października 1974, s. 4<span class="accessdate"> [dostęp 2022-08-22]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=article&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.date=1974-10-14&rft.jtitle=Ma%E2%80%99ariw&rft.atitle=%D7%A4%D7%95%D7%A0%D7%95+%D7%94%D7%9E%D7%AA%D7%A0%D7%97%D7%9C%D7%99%D7%9D+%D7%A9%D7%A0%D7%90%D7%97%D7%96%D7%95+%D7%91%D7%A9%D7%A0%D7%99+%D7%9E%D7%A7%D7%95%D7%9E%D7%95%D7%AA+%D7%91%D7%99%D7%A8%D7%99%D7%97%D7%95&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nli.org.il%2Fhe%2Fnewspapers%2Fmar%2F1974%2F10%2F14%2F01%2Farticle%2F40%3F%26dliv%3Dnone%26e%3D-------he-20--1--img-txIN%257ctxTI--------------1" style="display:none"> </span>.</cite></li> <li><cite class="citation journal" id="CITEREFWalter1974"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Josef</span><span class="cite-name-initials" title="Josef" style="display:none">J.</span> </span><span class="cite-lastname">Walter</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Josef</span><span class="cite-name-initials" title="Josef">J.</span></span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nli.org.il/he/newspapers/mar/1974/06/06/01/article/21?&dliv=none&e=-------he-20--1--img-txIN%7ctxTI--------------1"><i>יום קרב ארוך ליד שכם: 100 מתנחלים פונו ע"י צה"ל</i></a>, „<a href="/wiki/Ma%E2%80%99ariw" title="Ma’ariw">Ma’ariw</a>”, 5 czerwca 1974, s. 3, 11<span class="accessdate"> [dostęp 2022-08-20]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=article&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.date=1974-06-05&rft.jtitle=Ma%E2%80%99ariw&rft.atitle=%D7%99%D7%95%D7%9D+%D7%A7%D7%A8%D7%91+%D7%90%D7%A8%D7%95%D7%9A+%D7%9C%D7%99%D7%93+%D7%A9%D7%9B%D7%9D%3A+100+%D7%9E%D7%AA%D7%A0%D7%97%D7%9C%D7%99%D7%9D+%D7%A4%D7%95%D7%A0%D7%95+%D7%A2%22%D7%99+%D7%A6%D7%94%22%D7%9C&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nli.org.il%2Fhe%2Fnewspapers%2Fmar%2F1974%2F06%2F06%2F01%2Farticle%2F21%3F%26dliv%3Dnone%26e%3D-------he-20--1--img-txIN%257ctxTI--------------1" style="display:none"> </span>.</cite></li> <li><cite class="citation book" id="CITEREFZertalEldar2007">Idith Zertal, Akiva Eldar: <i>Lords of the Land. The War over Israel's Settlements in the Occupied Territories, 1967-2007</i>. New York: Nation Books, 2007. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9781568583709" title="Specjalna:Książki/9781568583709">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">978-1-56858-370-9</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Lords+of+the+Land.+The+War+over+Israel%27s+Settlements+in+the+Occupied+Territories%2C+1967-2007&rft.aulast=Zertal&rft.aufirst=Idith&rft.pub=Nation+Books&rft.place=New+York&rft.isbn=9781568583709"></span></cite></li></ul> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74983602">.mw-parser-output .navbox{border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);margin:auto;text-align:center;padding:3px;margin-top:1em;clear:both}.mw-parser-output table.navbox:not(.pionowy){width:100%}.mw-parser-output .navbox+.navbox{border-top:0;margin-top:0}.mw-parser-output .navbox.pionowy{width:250px;float:right;clear:right;margin:0 0 0.4em 1.4em}.mw-parser-output .navbox.pionowy .before,.mw-parser-output .navbox.pionowy .after{padding:0.5em 0;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.caption,.mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background:#ccf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox .tnavbar{font-weight:normal;font-size:xx-small;white-space:nowrap;padding:0}.mw-parser-output .navbox>.tnavbar{margin-left:1em;float:left}.mw-parser-output .navbox .below>hr+.tnavbar{margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox .below>.tnavbar:before{content:"Ten szablon: "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:after{content:" · "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:last-child:after{content:none}.mw-parser-output .navbox hr{margin:0.2em 1em}.mw-parser-output .navbox .title{background:#ddf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content:not(.grupa-szablonów-nawigacyjnych){margin-top:2px;padding:0;font-size:smaller;overflow:auto}.mw-parser-output .navbox .above+div,.mw-parser-output .navbox .above+.navbox-main-content,.mw-parser-output .navbox .below,.mw-parser-output .navbox .title+.grid{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below{background:#ddf;text-align:center;margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex{display:flex;flex-direction:row}.mw-parser-output .navbox .flex>.before,.mw-parser-output .navbox .flex>.after{align-self:center;text-align:center}.mw-parser-output .navbox .flex>.navbox-main-content{flex-grow:1}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .before{margin-right:0.5em}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .after{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox .inner-columns,.mw-parser-output .navbox .inner-group,.mw-parser-output .navbox .inner-standard{border-spacing:0;border-collapse:collapse;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis{text-align:right;vertical-align:middle}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis+.spis{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td{padding:0;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td:first-child{text-align:center}.mw-parser-output .navbox .inner-standard .inner-standard>tbody>tr>td{text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-odd,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-even{padding:0 0.3em}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>th+td{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns{table-layout:fixed}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{padding:0;border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);border-right:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{vertical-align:top}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:first-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:first-child{border-left:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:last-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:last-child{border-right:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ul,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ol,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>dl{text-align:left;column-width:24em}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+table{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.opis,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.spis{padding:0.1em 1em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-toggle,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.mw-collapsible-toggle{width:4em;text-align:right;margin-right:0.4em}.mw-parser-output .navbox>.fakebar,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.fakebar{float:left;width:4em;height:1em}.mw-parser-output .navbox .opis{background:#ddf;padding:0 1em;white-space:nowrap;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox.pionowy .opis{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-even,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-odd{background:transparent}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-odd,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-even{background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa)}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div{background:transparent}.mw-parser-output .navbox p{margin:0;padding:0.3em 0}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:gold}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:silver}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#c96}.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ul,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>dl,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ol{column-width:24em;text-align:left}.mw-parser-output .navbox ul{list-style:none}.mw-parser-output .navbox .references{background:transparent}.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dd,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dt,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist li{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox .rok{display:inline-block;width:4em;padding-right:0.5em;text-align:right}.mw-parser-output .navbox .navbox-statistics{margin-top:2px;border-top:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);text-align:center;font-size:small}.mw-parser-output .navbox-summary>.title{font-weight:bold;font-size:larger}.mw-parser-output .navbox:not(.grupa-szablonów) .navbox{margin:0;border:0;padding:0}.mw-parser-output .navbox.grupa-szablonów>.grupa-szablonów-nawigacyjnych>.navbox:first-child{margin-top:2px}@media(max-width:800px){.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.before,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.after{display:none}}.mw-parser-output .navbox .opis img,.mw-parser-output .navbox .opis .flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.image{display:none}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}</style><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:Osadnictwo_%C5%BCydowskie_w_Palestynie" title="Szablon:Osadnictwo żydowskie w Palestynie"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Dyskusja_szablonu:Osadnictwo_%C5%BCydowskie_w_Palestynie&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dyskusja szablonu:Osadnictwo żydowskie w Palestynie (strona nie istnieje)"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Osadnictwo_%C5%BCydowskie_w_Palestynie&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption"><a href="/wiki/Osadnictwo_%C5%BCydowskie_w_Palestynie" title="Osadnictwo żydowskie w Palestynie">Osadnictwo żydowskie w Palestynie</a> i w <a href="/wiki/Izrael" title="Izrael">Izraelu</a></div><div class="mw-collapsible-content"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><th class="navbox-group opis" scope="row">Żydowskie <a href="/wiki/Alija" title="Alija">alije</a></th><td class="navbox-list spis"><table class="inner-standard"><tbody><tr class="a1_1"><th class="navbox-group opis" scope="row">Okres przedpaństwowy</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Pierwsza_alija" title="Pierwsza alija">pierwsza alija</a> (1881–1903)</li> <li><a href="/wiki/Druga_alija" title="Druga alija">druga alija</a> (1904–1913)</li> <li><a href="/wiki/Trzecia_alija" title="Trzecia alija">trzecia alija</a> (1919–1923)</li> <li><a href="/wiki/Czwarta_alija" title="Czwarta alija">czwarta alija</a> (1924–1931)</li> <li><a href="/wiki/Pi%C4%85ta_alija" title="Piąta alija">piąta alija</a> (1931–1940)</li> <li><a href="/wiki/Alija_Bet" title="Alija Bet">alija Bet</a> (1941–1947)</li></ul> </td></tr><tr class="a1_2"><th class="navbox-group opis" scope="row">Po powstaniu Izraela</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Operacja_Magic_Carpet_(1949)" title="Operacja Magic Carpet (1949)">alija z Jemenu</a> (1949)</li> <li><a href="/wiki/Operacja_Ezdrasz_i_Nehemiasz" title="Operacja Ezdrasz i Nehemiasz">alija z Iraku</a> (1951–1952)</li> <li><a href="/wiki/Operacja_Moj%C5%BCesz" title="Operacja Mojżesz">alija z Etiopii</a> (1984)</li> <li><a href="/wiki/Operacja_Salomon" title="Operacja Salomon">alija z Etiopii</a> (1991)</li></ul> </td></tr></tbody></table></td></tr><tr class="a2"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Osiedla_%C5%BCydowskie" title="Osiedla żydowskie">Osadnictwo</a> po 1948</th><td class="navbox-list spis"><table class="inner-standard"><tbody><tr class="a2_1"><th class="navbox-group opis" scope="row">Obszary</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Osiedla_%C5%BCydowskie_w_Strefie_Gazy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Osiedla żydowskie w Strefie Gazy (strona nie istnieje)">Osiedla żydowskie w Strefie Gazy</a></li> <li><a href="/wiki/Osiedla_%C5%BCydowskie_na_Synaju" title="Osiedla żydowskie na Synaju">Osiedla żydowskie na Synaju</a></li> <li><a href="/wiki/Osiedla_%C5%BCydowskie_na_Wzg%C3%B3rzach_Golan" title="Osiedla żydowskie na Wzgórzach Golan">Osiedla żydowskie na Wzgórzach Golan</a></li> <li><a href="/wiki/Judea_i_Samaria" title="Judea i Samaria">Judea i Samaria</a></li> <li><a href="/wiki/Wschodnia_Jerozolima" title="Wschodnia Jerozolima">Wschodnia Jerozolima</a></li></ul> </td></tr><tr class="a2_2"><th class="navbox-group opis" scope="row">Organizacje, instytucje i ruchy</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Administracja_Cywilna_(Izrael)" title="Administracja Cywilna (Izrael)">Administracja Cywilna</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Gusz Emunim</a></li> <li><a href="/wiki/Koordynator_Dzia%C5%82a%C5%84_Rz%C4%85du_na_Terytoriach" title="Koordynator Działań Rządu na Terytoriach">Koordynator Działań Rządu na Terytoriach</a></li> <li><a href="/wiki/Ministerstwo_Osadnictwa" title="Ministerstwo Osadnictwa">Ministerstwo Osadnictwa</a></li> <li><a href="/wiki/M%C5%82odzie%C5%BC_ze_Wzg%C3%B3rz" title="Młodzież ze Wzgórz">Młodzież ze Wzgórz</a></li> <li><a href="/wiki/Rada_Jesza" title="Rada Jesza">Rada Jesza</a></li> <li><a href="/wiki/Ruch_na_rzecz_Wielkiego_Izraela" title="Ruch na rzecz Wielkiego Izraela">Ruch na rzecz Wielkiego Izraela</a></li> <li><a href="/wiki/Ruch_Osadniczy_Amana" title="Ruch Osadniczy Amana">Ruch Osadniczy Amana</a></li></ul> </td></tr><tr class="a2_3"><th class="navbox-group opis" scope="row">Pozostałe</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Bloki_osiedli_%C5%BCydowskich" title="Bloki osiedli żydowskich">bloki osiedli</a></li> <li><a href="/wiki/E1_(osiedla_%C5%BCydowskie)" title="E1 (osiedla żydowskie)">E1</a></li> <li><a href="/wiki/Mur_bezpiecze%C5%84stwa" title="Mur bezpieczeństwa">mur bezpieczeństwa</a></li> <li><a href="/wiki/Nieautoryzowane_osiedle" title="Nieautoryzowane osiedle">nieautoryzowane osiedla</a></li> <li><a href="/wiki/Plan_Allona" title="Plan Allona">Plan Allona</a></li> <li><i><a href="/wiki/Prawo_Wzg%C3%B3rz_Golan" title="Prawo Wzgórz Golan">Prawo Wzgórz Golan</a></i></li></ul> </td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table></div></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74016753">.mw-parser-output #normdaten>div+div{margin-top:0.5em}.mw-parser-output #normdaten>div>div{background:var(--background-color-neutral,#eaecf0);padding:.2em .5em}.mw-parser-output #normdaten ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output #normdaten ul li:first-child{padding-left:.5em;border-left:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1)}</style> <div id="normdaten" class="catlinks"><div class="normdaten-typ-fehlt"><div><a href="/wiki/Kontrola_autorytatywna" title="Kontrola autorytatywna">Kontrola autorytatywna</a> (<span class="description"><a href="/wiki/Ruch_polityczny" title="Ruch polityczny">ruch polityczny</a></span>):</div><ul><li><a href="/wiki/Virtual_International_Authority_File" title="Virtual International Authority File">VIAF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://viaf.org/viaf/136577382">136577382</a></span></li><li><a href="/wiki/Library_of_Congress_Control_Number" title="Library of Congress Control Number">LCCN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://lccn.loc.gov/n84016461">n84016461</a></span></li><li><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/119320674X">119320674X</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioth%C3%A8que_nationale" title="Bibliothèque nationale">BnF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb11973720k">11973720k</a></span></li><li><a href="/wiki/Syst%C3%A8me_Universitaire_de_Documentation" title="Système Universitaire de Documentation">SUDOC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.idref.fr/027764532">027764532</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Australii" title="Biblioteka Narodowa Australii">NLA</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://nla.gov.au/anbd.aut-an61542136">61542136</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Republiki_Czeskiej" title="Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej">NKC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://aut.nkp.cz/kn20140926002">kn20140926002</a></span></li><li><a href="/wiki/BIBSYS" title="BIBSYS">BIBSYS</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://authority.bibsys.no/authority/rest/authorities/html/97052482">97052482</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Izraela" title="Biblioteka Narodowa Izraela">J9U</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007302912605171">987007302912605171</a></span></li></ul></div><div class="normdaten-andere"><div><a href="/wiki/Encyklopedia_internetowa" title="Encyklopedia internetowa">Encyklopedie internetowe</a>:</div> <ul><li><a href="/wiki/Encyklopedia_Britannica" title="Encyklopedia Britannica">Britannica</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/topic/Gush-Emunim">topic/Gush-Emunim</a></span></li></ul> </div></div></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1&useformat=desktop" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Źródło: „<a dir="ltr" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Blok_Wiernych&oldid=74525135">https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Blok_Wiernych&oldid=74525135</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Specjalna:Kategorie" title="Specjalna:Kategorie">Kategorie</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Dobre_Artyku%C5%82y" title="Kategoria:Dobre Artykuły">Dobre Artykuły</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Organizacje_nacjonalistyczne" title="Kategoria:Organizacje nacjonalistyczne">Organizacje nacjonalistyczne</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Organizacje_religijne" title="Kategoria:Organizacje religijne">Organizacje religijne</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Osadnictwo_%C5%BCydowskie" title="Kategoria:Osadnictwo żydowskie">Osadnictwo żydowskie</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Ruchy_spo%C5%82eczne" title="Kategoria:Ruchy społeczne">Ruchy społeczne</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Ukryte kategorie: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Wyr%C3%B3%C5%BCnione_artyku%C5%82y" title="Kategoria:Wyróżnione artykuły">Wyróżnione artykuły</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Artyku%C5%82y_z_propozycjami_t%C5%82umacze%C5%84" title="Kategoria:Artykuły z propozycjami tłumaczeń">Artykuły z propozycjami tłumaczeń</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Szablon_odn_bez_numeru_strony" title="Kategoria:Szablon odn bez numeru strony">Szablon odn bez numeru strony</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Szablon_cytowania_u%C5%BCywa_p%C3%B3l_opisowych" title="Kategoria:Szablon cytowania używa pól opisowych">Szablon cytowania używa pól opisowych</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Tę stronę ostatnio edytowano 11 sie 2024, 20:11.</li> <li id="footer-info-copyright">Tekst udostępniany na licencji <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl">Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach</a>, z możliwością obowiązywania dodatkowych ograniczeń. Zobacz szczegółowe informacje o <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/pl">warunkach korzystania</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Polityka prywatności</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii">O Wikipedii</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Korzystasz_z_Wikipedii_tylko_na_w%C5%82asn%C4%85_odpowiedzialno%C5%9B%C4%87">Korzystasz z Wikipedii tylko na własną odpowiedzialność</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Powszechne Zasady Postępowania</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Dla deweloperów</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/pl.wikipedia.org">Statystyki</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Oświadczenie o ciasteczkach</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//pl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Blok_Wiernych&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Wersja mobilna</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-5c59558b9d-bpjmq","wgBackendResponseTime":153,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.905","walltime":"1.083","ppvisitednodes":{"value":28632,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":147079,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":22226,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":15,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":19,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":72497,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":2,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 947.781 1 -total"," 31.24% 296.061 109 Szablon:Odn"," 22.33% 211.606 33 Szablon:Cytuj"," 17.09% 161.960 1 Szablon:Kontrola_autorytatywna"," 12.75% 120.830 1 Szablon:Osadnictwo_żydowskie_w_Palestynie"," 12.65% 119.870 3 Szablon:Szablon_nawigacyjny"," 10.12% 95.881 109 Szablon:Odn/tekst"," 9.20% 87.234 1 Szablon:Przypisy"," 3.95% 37.478 217 Szablon:Odn/id"," 3.45% 32.671 3 Szablon:Link-interwiki"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.395","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":4359359,"limit":52428800},"limitreport-logs":"required = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\njournalAbbr = \"[[BBC]]\"\next = nil\next = false\next = false\nrequired = table#1 {\n}\njournalAbbr = \"[[Organizacja Narodów Zjednoczonych]]\"\next = nil\next = false\next = false\nrequired = table#1 {\n}\njournalAbbr = \"[[B’tselem]]\"\next = nil\next = false\next = false\nrequired = table#1 {\n}\njournalAbbr = \"Osiedle Kedumim\"\next = nil\next = false\next = false\nrequired = table#1 {\n}\njournalAbbr = \"[[Dawar]]\"\next = nil\next = false\next = false\nrequired = table#1 {\n}\njournalAbbr = \"[[Dawar]]\"\next = nil\next = false\next = false\nrequired = table#1 {\n}\njournalAbbr = \"[[Ma’ariw]]\"\next = nil\next = false\next = false\nrequired = table#1 {\n}\njournalAbbr = \"Israel Affairs\"\next = nil\next = false\next = false\nrequired = table#1 {\n}\njournalAbbr = \"[[Ma’ariw]]\"\next = nil\next = false\next = false\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\njournalAbbr = \"[[Ma’ariw]]\"\next = nil\next = false\next = false\nrequired = table#1 {\n}\njournalAbbr = \"Totalitarian Movements and Political Religions\"\next = nil\next = false\next = false\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\njournalAbbr = \"E-International Relations\"\next = nil\next = false\next = false\nrequired = table#1 {\n}\njournalAbbr = \"Strategic Insights\"\next = nil\next = false\next = false\nrequired = table#1 {\n}\next = false\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\njournalAbbr = \"Wschodnioznawstwo\"\next = nil\next = false\next = false\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\njournalAbbr = \"[[Dawar]]\"\next = nil\next = false\next = false\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\njournalAbbr = \"Walla co il\"\next = nil\next = false\next = false\nrequired = table#1 {\n}\next = false\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = false\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\njournalAbbr = \"[[Ma’ariw]]\"\next = nil\next = false\next = false\nrequired = table#1 {\n}\njournalAbbr = \"[[Ma’ariw]]\"\next = nil\next = false\next = false\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\nrequired = table#1 {\n}\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-5cd4cd96d5-nd2f4","timestamp":"20241126225433","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Blok Wiernych","url":"https:\/\/pl.wikipedia.org\/wiki\/Blok_Wiernych","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q1506923","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q1506923","author":{"@type":"Organization","name":"Wsp\u00f3\u0142tw\u00f3rcy projekt\u00f3w Fundacji Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2022-08-26T10:54:59Z","headline":"izraelski religijno-osadniczy ruch spo\u0142eczny"}</script> </body> </html>