CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="be" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Лес — Вікіпедыя</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )bewikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","студзень","люты","сакавік","красавік","Май","чэрвень","ліпень","жнівень","верасень","кастрычнік","лістапад","снежань"],"wgRequestId":"4f2bfd73-7756-4014-9a0d-d6fd35300baf","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Лес","wgTitle":"Лес","wgCurRevisionId":4750542,"wgRevisionId":4750542,"wgArticleId":32792,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Старонкі з няправільным сінтаксісам спасылак на крыніцы","Старонкі, на якіх ужыты чароўныя спасылкі ISBN","Удакладненне арфаграфіі","Вікіпедыя:Старонкі з модулем Hatnote з чырвонай спасылкай", "Вікіпедыя:Істотныя артыкулы","Тыпы расліннасці","Экасістэмы","Лес"],"wgPageViewLanguage":"be","wgPageContentLanguage":"be","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Лес","wgRelevantArticleId":32792,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":4750542,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"be","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"be"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":40000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition": "interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q4421","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready", "ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.edittop","ext.gadget.collapserefs","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.navboxNavigation","ext.gadget.directLinkToCommons","ext.gadget.Statistics","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=be&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=be&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=be&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/a0/Poland_Bialowieza_-_BPN.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="801"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/a0/Poland_Bialowieza_-_BPN.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="534"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="427"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Лес — Вікіпедыя"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//be.m.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B5%D1%81"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Правіць" href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%B5%D1%81&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Вікіпедыя (be)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//be.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B5%D1%81"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.be"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Вікіпедыя струмень Atom" href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:RecentChanges&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Лес rootpage-Лес skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Перайсці да зместу</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Праект"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Галоўнае меню" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Галоўнае меню</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Галоўнае меню</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">перанесці да бакавой панэлі</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">схаваць</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Навігацыя </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D0%B0" title="Адкрыць Галоўную старонку [z]" accesskey="z"><span>Галоўная старонка</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%A1%D1%83%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%86%D1%8C" title="Пра праект, чым можна заняцца, дзе што шукаць"><span>Супольнасць</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:RecentChanges" title="Пералік нядаўніх змяненняў у віксе. [r]" accesskey="r"><span>Апошнія змены</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:NewPages"><span>Новыя старонкі</span></a></li><li id="n-Village-pump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%A4%D0%BE%D1%80%D1%83%D0%BC"><span>Форум</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:Random" title="Паказаць выпадковую старонку [x]" accesskey="x"><span>Выпадковая старонка</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%94%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%B4%D0%BA%D0%B0" title="Дзе можна атрымаць тлумачэнні."><span>Даведка</span></a></li><li id="n-bug_in_article" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%9F%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%B4%D0%B0%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%96_%D0%BF%D1%80%D0%B0_%D0%BF%D0%B0%D0%BC%D1%8B%D0%BB%D0%BA%D1%96"><span>Паведаміць пра памылку</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D0%B0" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Вікіпедыя" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-be.svg" style="width: 7.625em; height: 1.3125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-be.svg" width="117" height="12" style="width: 7.3125em; height: 0.75em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:Search" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Знайсці ў Вікіпедыі [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Пошук</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Шукаць у Вікіпедыі" aria-label="Шукаць у Вікіпедыі" autocapitalize="sentences" title="Знайсці ў Вікіпедыі [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Адмысловае:Search"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Пошук</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Асабістыя інструменты"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Выгляд"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Выгляд" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Выгляд</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_be.wikipedia.org&uselang=be" class=""><span>Ахвяраваць</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:CreateAccount&returnto=%D0%9B%D0%B5%D1%81" title="Вам прапануецца стварыць уліковы запіс і ўвайсці ў сістэму, але гэта не абавязкова" class=""><span>Стварыць уліковы запіс</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:UserLogin&returnto=%D0%9B%D0%B5%D1%81" title="Вам прапануецца ўвайсці ў сістэму, але гэта неабавязкова. [o]" accesskey="o" class=""><span>Увайсці</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Больш магчымасцей" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Асабістыя інструменты" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Асабістыя інструменты</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Меню ўдзельніка" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_be.wikipedia.org&uselang=be"><span>Ахвяраваць</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:CreateAccount&returnto=%D0%9B%D0%B5%D1%81" title="Вам прапануецца стварыць уліковы запіс і ўвайсці ў сістэму, але гэта не абавязкова"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Стварыць уліковы запіс</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:UserLogin&returnto=%D0%9B%D0%B5%D1%81" title="Вам прапануецца ўвайсці ў сістэму, але гэта неабавязкова. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Увайсці</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Старонкі для ананімных рэдактараў <a href="/wiki/%D0%94%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%B4%D0%BA%D0%B0:%D0%94%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%B4%D0%BA%D0%B0" aria-label="Даведацца больш пра праўку"><span>даведацца больш</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:MyContributions" title="Спіс правак, зробленых з гэтага IP-адраса [y]" accesskey="y"><span>Уклад</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:MyTalk" title="Размовы пра праўкі, зробленыя з гэтага IP-адраса [n]" accesskey="n"><span>Размовы</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Праект"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Змест" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Змест</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">перанесці да бакавой панэлі</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">схаваць</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Пачатак</div> </a> </li> <li id="toc-Структура_лесу" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Структура_лесу"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Структура лесу</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Структура_лесу-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Змяніць стан падраздзелу Структура лесу</span> </button> <ul id="toc-Структура_лесу-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Узлесак_лесу" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Узлесак_лесу"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>Узлесак лесу</span> </div> </a> <ul id="toc-Узлесак_лесу-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ламачча" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ламачча"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>Ламачча</span> </div> </a> <ul id="toc-Ламачча-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Лес_як_экасістэма" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Лес_як_экасістэма"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Лес як экасістэма</span> </div> </a> <ul id="toc-Лес_як_экасістэма-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Насаджэнні" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Насаджэнні"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Насаджэнні</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Насаджэнні-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Змяніць стан падраздзелу Насаджэнні</span> </button> <ul id="toc-Насаджэнні-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Гаспадарчая_ацэнка" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Гаспадарчая_ацэнка"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Гаспадарчая ацэнка</span> </div> </a> <ul id="toc-Гаспадарчая_ацэнка-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Гісторыя_лясоў" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Гісторыя_лясоў"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Гісторыя лясоў</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Гісторыя_лясоў-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Змяніць стан падраздзелу Гісторыя лясоў</span> </button> <ul id="toc-Гісторыя_лясоў-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Старажытная_гісторыя" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Старажытная_гісторыя"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Старажытная гісторыя</span> </div> </a> <ul id="toc-Старажытная_гісторыя-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Эра_дыназаўраў" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Эра_дыназаўраў"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Эра дыназаўраў</span> </div> </a> <ul id="toc-Эра_дыназаўраў-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Нядаўні_час" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Нядаўні_час"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.3</span> <span>Нядаўні час</span> </div> </a> <ul id="toc-Нядаўні_час-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Ахова_лесу" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ахова_лесу"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Ахова лесу</span> </div> </a> <ul id="toc-Ахова_лесу-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Зноскі" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Зноскі"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Зноскі</span> </div> </a> <ul id="toc-Зноскі-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Літаратура" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Літаратура"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Літаратура</span> </div> </a> <ul id="toc-Літаратура-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Спасылкі" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Спасылкі"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Спасылкі</span> </div> </a> <ul id="toc-Спасылкі-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Змест" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Пераключыць змест" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Пераключыць змест</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Лес</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Перайсці да артыкула на іншай мове. Даступны на 189 мовах." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-189" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">189 моў</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Woud" title="Woud – афрыкаанс" lang="af" hreflang="af" data-title="Woud" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="афрыкаанс" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Wald" title="Wald – швейцарская нямецкая" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Wald" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="швейцарская нямецкая" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%AB%E1%8A%AB" title="ጫካ – амхарская" lang="am" hreflang="am" data-title="ጫካ" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="амхарская" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ami mw-list-item"><a href="https://ami.wikipedia.org/wiki/Kilakilangan" title="Kilakilangan – Amis" lang="ami" hreflang="ami" data-title="Kilakilangan" data-language-autonym="Pangcah" data-language-local-name="Amis" class="interlanguage-link-target"><span>Pangcah</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Selva" title="Selva – арагонская" lang="an" hreflang="an" data-title="Selva" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="арагонская" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://ang.wikipedia.org/wiki/Weald" title="Weald – стараанглійская" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Weald" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="стараанглійская" class="interlanguage-link-target"><span>Ænglisc</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%BA%D8%A7%D8%A8%D8%A9" title="غابة – арабская" lang="ar" hreflang="ar" data-title="غابة" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="арабская" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arc mw-list-item"><a href="https://arc.wikipedia.org/wiki/%DC%A5%DC%92%DC%90" title="ܥܒܐ – арамейская" lang="arc" hreflang="arc" data-title="ܥܒܐ" data-language-autonym="ܐܪܡܝܐ" data-language-local-name="арамейская" class="interlanguage-link-target"><span>ܐܪܡܝܐ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%85%E0%A7%B0%E0%A6%A3%E0%A7%8D%E0%A6%AF" title="অৰণ্য – асамская" lang="as" hreflang="as" data-title="অৰণ্য" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="асамская" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Viesca" title="Viesca – астурыйская" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Viesca" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="астурыйская" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-awa mw-list-item"><a href="https://awa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9C%E0%A4%82%E0%A4%97%E0%A4%B2" title="जंगल – авадхі" lang="awa" hreflang="awa" data-title="जंगल" data-language-autonym="अवधी" data-language-local-name="авадхі" class="interlanguage-link-target"><span>अवधी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Me%C5%9F%C9%99" title="Meşə – азербайджанская" lang="az" hreflang="az" data-title="Meşə" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="азербайджанская" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A6%D8%B4%D9%87" title="مئشه – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="مئشه" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="добры артыкул"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD" title="Урман – башкірская" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Урман" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="башкірская" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ban mw-list-item"><a href="https://ban.wikipedia.org/wiki/Wana" title="Wana – балійская" lang="ban" hreflang="ban" data-title="Wana" data-language-autonym="Basa Bali" data-language-local-name="балійская" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Bali</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Woid" title="Woid – Bavarian" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Woid" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="Bavarian" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Med%C4%97" title="Medė – Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Medė" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Kadlagan" title="Kadlagan – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Kadlagan" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B5%D1%81" title="Лес – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Лес" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bew mw-list-item"><a href="https://bew.wikipedia.org/wiki/Utan" title="Utan – Betawi" lang="bew" hreflang="bew" data-title="Utan" data-language-autonym="Betawi" data-language-local-name="Betawi" class="interlanguage-link-target"><span>Betawi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%BE%D1%80%D0%B0" title="Гора – балгарская" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Гора" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="балгарская" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AC%E0%A4%A8" title="बन – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="बन" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%85%E0%A6%B0%E0%A6%A3%E0%A7%8D%E0%A6%AF" title="অরণ্য – бенгальская" lang="bn" hreflang="bn" data-title="অরণ্য" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="бенгальская" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Koadeg" title="Koadeg – брэтонская" lang="br" hreflang="br" data-title="Koadeg" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="брэтонская" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/%C5%A0uma" title="Šuma – баснійская" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Šuma" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="баснійская" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%B9" title="Ой – Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Ой" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Bosc" title="Bosc – каталанская" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Bosc" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="каталанская" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/S%C4%95ng-l%C3%ACng" title="Sĕng-lìng – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Sĕng-lìng" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D1%8C%D1%83%D0%BD" title="Хьун – чачэнская" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Хьун" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="чачэнская" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Lasang" title="Lasang – себуана" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Lasang" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="себуана" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-chr mw-list-item"><a href="https://chr.wikipedia.org/wiki/%E1%8E%A0%E1%8F%99%E1%8E%AF_%E1%8E%A2%E1%8E%BE%E1%8E%A8" title="ᎠᏙᎯ ᎢᎾᎨ – чэрокі" lang="chr" hreflang="chr" data-title="ᎠᏙᎯ ᎢᎾᎨ" data-language-autonym="ᏣᎳᎩ" data-language-local-name="чэрокі" class="interlanguage-link-target"><span>ᏣᎳᎩ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="دارستان – цэнтральнакурдская" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="دارستان" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="цэнтральнакурдская" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/Orman" title="Orman – Crimean Tatar" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Orman" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="Crimean Tatar" class="interlanguage-link-target"><span>Qırımtatarca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Les" title="Les – чэшская" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Les" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="чэшская" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-csb mw-list-item"><a href="https://csb.wikipedia.org/wiki/Las" title="Las – Kashubian" lang="csb" hreflang="csb" data-title="Las" data-language-autonym="Kaszëbsczi" data-language-local-name="Kashubian" class="interlanguage-link-target"><span>Kaszëbsczi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%92%C4%83%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD" title="Вăрман – чувашская" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Вăрман" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="чувашская" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Coedwig" title="Coedwig – валійская" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Coedwig" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="валійская" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Skov" title="Skov – дацкая" lang="da" hreflang="da" data-title="Skov" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="дацкая" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Wald" title="Wald – нямецкая" lang="de" hreflang="de" data-title="Wald" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="нямецкая" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/M%C3%AA%C5%9Fe" title="Mêşe – Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Mêşe" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%94%CE%AC%CF%83%CE%BF%CF%82" title="Δάσος – грэчаская" lang="el" hreflang="el" data-title="Δάσος" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="грэчаская" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Forest" title="Forest – англійская" lang="en" hreflang="en" data-title="Forest" data-language-autonym="English" data-language-local-name="англійская" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Arbaro" title="Arbaro – эсперанта" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Arbaro" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="эсперанта" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Bosque" title="Bosque – іспанская" lang="es" hreflang="es" data-title="Bosque" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="іспанская" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Mets" title="Mets – эстонская" lang="et" hreflang="et" data-title="Mets" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="эстонская" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Baso" title="Baso – баскская" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Baso" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="баскская" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84" title="جنگل – фарсі" lang="fa" hreflang="fa" data-title="جنگل" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="фарсі" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Mets%C3%A4" title="Metsä – фінская" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Metsä" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="фінская" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/M%C3%B5ts" title="Mõts – Võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Mõts" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="Võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fj mw-list-item"><a href="https://fj.wikipedia.org/wiki/Veikau" title="Veikau – фіджыйская" lang="fj" hreflang="fj" data-title="Veikau" data-language-autonym="Na Vosa Vakaviti" data-language-local-name="фіджыйская" class="interlanguage-link-target"><span>Na Vosa Vakaviti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Sk%C3%B3gur" title="Skógur – фарэрская" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Skógur" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="фарэрская" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/For%C3%AAt" title="Forêt – французская" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Forêt" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="французская" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frp mw-list-item"><a href="https://frp.wikipedia.org/wiki/Jor" title="Jor – Arpitan" lang="frp" hreflang="frp" data-title="Jor" data-language-autonym="Arpetan" data-language-local-name="Arpitan" class="interlanguage-link-target"><span>Arpetan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Walt" title="Walt – паўночнафрызская" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Walt" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="паўночнафрызская" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/W%C3%A2ld" title="Wâld – заходняя фрызская" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Wâld" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="заходняя фрызская" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Foraois" title="Foraois – ірландская" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Foraois" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="ірландская" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gan mw-list-item"><a href="https://gan.wikipedia.org/wiki/%E6%A3%AE%E6%9E%97" title="森林 – Gan" lang="gan" hreflang="gan" data-title="森林" data-language-autonym="贛語" data-language-local-name="Gan" class="interlanguage-link-target"><span>贛語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Danbwa" title="Danbwa – Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Danbwa" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Coille" title="Coille – шатландская гэльская" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Coille" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="шатландская гэльская" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Bosque" title="Bosque – галісійская" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Bosque" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="галісійская" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Ka%27aguy" title="Ka'aguy – гуарані" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Ka'aguy" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="гуарані" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Gandun_Daji" title="Gandun Daji – хауса" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Gandun Daji" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="хауса" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%99%D7%A2%D7%A8" title="יער – іўрыт" lang="he" hreflang="he" data-title="יער" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="іўрыт" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%A8" title="वन – хіндзі" lang="hi" hreflang="hi" data-title="वन" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="хіндзі" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Jangal" title="Jangal – Fiji Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Jangal" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Fiji Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/%C5%A0uma" title="Šuma – харвацкая" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Šuma" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="харвацкая" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/For%C3%A8" title="Forè – гаіцянская крэольская" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Forè" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="гаіцянская крэольская" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Erd%C5%91" title="Erdő – венгерская" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Erdő" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="венгерская" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%BF%D5%A1%D5%BC" title="Անտառ – армянская" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Անտառ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="армянская" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%BF%D5%A1%D5%BC" title="Անտառ – Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Անտառ" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target"><span>Արեւմտահայերէն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Foreste" title="Foreste – інтэрлінгва" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Foreste" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="інтэрлінгва" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-iba mw-list-item"><a href="https://iba.wikipedia.org/wiki/Kampung" title="Kampung – ібан" lang="iba" hreflang="iba" data-title="Kampung" data-language-autonym="Jaku Iban" data-language-local-name="ібан" class="interlanguage-link-target"><span>Jaku Iban</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Hutan" title="Hutan – інданезійская" lang="id" hreflang="id" data-title="Hutan" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="інданезійская" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ik mw-list-item"><a href="https://ik.wikipedia.org/wiki/Tiki%C4%A1aq_(Napaaqtut)" title="Tikiġaq (Napaaqtut) – Inupiaq" lang="ik" hreflang="ik" data-title="Tikiġaq (Napaaqtut)" data-language-autonym="Iñupiatun" data-language-local-name="Inupiaq" class="interlanguage-link-target"><span>Iñupiatun</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Bakir" title="Bakir – ілакана" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Bakir" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="ілакана" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-inh mw-list-item"><a href="https://inh.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D1%8C%D1%83" title="Хьу – інгушская" lang="inh" hreflang="inh" data-title="Хьу" data-language-autonym="ГӀалгӀай" data-language-local-name="інгушская" class="interlanguage-link-target"><span>ГӀалгӀай</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Foresto" title="Foresto – іда" lang="io" hreflang="io" data-title="Foresto" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="іда" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Sk%C3%B3gur" title="Skógur – ісландская" lang="is" hreflang="is" data-title="Skógur" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="ісландская" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Foresta" title="Foresta – італьянская" lang="it" hreflang="it" data-title="Foresta" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="італьянская" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E6%A3%AE%E6%9E%97" title="森林 – японская" lang="ja" hreflang="ja" data-title="森林" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="японская" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Faris" title="Faris – Jamaican Creole English" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Faris" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Jamaican Creole English" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Alas" title="Alas – яванская" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Alas" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="яванская" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%94" title="ტყე – грузінская" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ტყე" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="грузінская" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Tagant" title="Tagant – кабільская" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Tagant" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="кабільская" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbd mw-list-item"><a href="https://kbd.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D1%8D%D0%B7" title="Мэз – кабардзінская" lang="kbd" hreflang="kbd" data-title="Мэз" data-language-autonym="Адыгэбзэ" data-language-local-name="кабардзінская" class="interlanguage-link-target"><span>Адыгэбзэ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/La%CA%8B" title="Laʋ – Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Laʋ" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target"><span>Kabɩyɛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kcg mw-list-item"><a href="https://kcg.wikipedia.org/wiki/Sop" title="Sop – т’яп" lang="kcg" hreflang="kcg" data-title="Sop" data-language-autonym="Tyap" data-language-local-name="т’яп" class="interlanguage-link-target"><span>Tyap</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD" title="Орман – казахская" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Орман" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="казахская" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%95%E0%B2%BE%E0%B2%A1%E0%B3%81" title="ಕಾಡು – канада" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಕಾಡು" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="канада" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%88%B2" title="숲 – карэйская" lang="ko" hreflang="ko" data-title="숲" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="карэйская" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://ks.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D9%8E%D9%86" title="وَن – кашмірская" lang="ks" hreflang="ks" data-title="وَن" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="кашмірская" class="interlanguage-link-target"><span>कॉशुर / کٲشُر</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Daristan" title="Daristan – курдская" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Daristan" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="курдская" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kv mw-list-item"><a href="https://kv.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D3%A7%D1%80" title="Вӧр – комі" lang="kv" hreflang="kv" data-title="Вӧр" data-language-autonym="Коми" data-language-local-name="комі" class="interlanguage-link-target"><span>Коми</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Koswik" title="Koswik – корнская" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Koswik" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="корнская" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%BE%D0%BA%D0%BE%D0%B9" title="Токой – кіргізская" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Токой" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="кіргізская" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Silva" title="Silva – лацінская" lang="la" hreflang="la" data-title="Silva" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="лацінская" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/B%C3%ABsch" title="Bësch – люксембургская" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Bësch" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="люксембургская" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lez mw-list-item"><a href="https://lez.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%BC" title="Там – лезгінская" lang="lez" hreflang="lez" data-title="Там" data-language-autonym="Лезги" data-language-local-name="лезгінская" class="interlanguage-link-target"><span>Лезги</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/B%C3%B3s" title="Bós – лімбургская" lang="li" hreflang="li" data-title="Bós" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="лімбургская" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Foresta" title="Foresta – Lombard" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Foresta" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Lombard" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ln mw-list-item"><a href="https://ln.wikipedia.org/wiki/Z%C3%A1mba" title="Zámba – лінгала" lang="ln" hreflang="ln" data-title="Zámba" data-language-autonym="Lingála" data-language-local-name="лінгала" class="interlanguage-link-target"><span>Lingála</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BA%9B%E0%BB%88%E0%BA%B2%E0%BB%84%E0%BA%A1%E0%BB%89" title="ປ່າໄມ້ – лаоская" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ປ່າໄມ້" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="лаоская" class="interlanguage-link-target"><span>ລາວ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Mi%C5%A1kas" title="Miškas – літоўская" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Miškas" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="літоўская" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Me%C5%BEs" title="Mežs – латышская" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Mežs" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="латышская" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Ala" title="Ala – малагасійская" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Ala" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="малагасійская" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Utan" title="Utan – мінангкабау" lang="min" hreflang="min" data-title="Utan" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="мінангкабау" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="выдатны артыкул"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A8%D1%83%D0%BC%D0%B0" title="Шума – македонская" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Шума" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="македонская" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%B5%E0%B4%A8%E0%B4%82" title="വനം – малаялам" lang="ml" hreflang="ml" data-title="വനം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="малаялам" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mni mw-list-item"><a href="https://mni.wikipedia.org/wiki/%EA%AF%8E%EA%AF%83%EA%AF%AA" title="ꯎꯃꯪ – мейтэй" lang="mni" hreflang="mni" data-title="ꯎꯃꯪ" data-language-autonym="ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ" data-language-local-name="мейтэй" class="interlanguage-link-target"><span>ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%A8" title="वन – маратхі" lang="mr" hreflang="mr" data-title="वन" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="маратхі" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mrj mw-list-item"><a href="https://mrj.wikipedia.org/wiki/%D0%A8%D3%B9%D1%80%D0%B3%D3%B9" title="Шӹргӹ – Western Mari" lang="mrj" hreflang="mrj" data-title="Шӹргӹ" data-language-autonym="Кырык мары" data-language-local-name="Western Mari" class="interlanguage-link-target"><span>Кырык мары</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Hutan" title="Hutan – малайская" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Hutan" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="малайская" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9E%E1%80%85%E1%80%BA%E1%80%90%E1%80%B1%E1%80%AC" title="သစ်တော – бірманская" lang="my" hreflang="my" data-title="သစ်တော" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="бірманская" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-myv mw-list-item"><a href="https://myv.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B8%D1%80%D1%8C" title="Вирь – эрзянская" lang="myv" hreflang="myv" data-title="Вирь" data-language-autonym="Эрзянь" data-language-local-name="эрзянская" class="interlanguage-link-target"><span>Эрзянь</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nah mw-list-item"><a href="https://nah.wikipedia.org/wiki/Cuauhtlahtli" title="Cuauhtlahtli – Nahuatl" lang="nah" hreflang="nah" data-title="Cuauhtlahtli" data-language-autonym="Nāhuatl" data-language-local-name="Nahuatl" class="interlanguage-link-target"><span>Nāhuatl</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Woold" title="Woold – ніжненямецкая" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Woold" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="ніжненямецкая" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Bos" title="Bos – ніжнесаксонская" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Bos" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="ніжнесаксонская" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9C%E0%A4%99%E0%A5%8D%E0%A4%97%E0%A4%B2" title="जङ्गल – непальская" lang="ne" hreflang="ne" data-title="जङ्गल" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="непальская" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%97%E0%A5%81%E0%A4%81" title="गुँ – неўары" lang="new" hreflang="new" data-title="गुँ" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="неўары" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Bos_(vegetatie)" title="Bos (vegetatie) – нідэрландская" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Bos (vegetatie)" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="нідэрландская" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Skog" title="Skog – нарвежская (нюношк)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Skog" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="нарвежская (нюношк)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Skog" title="Skog – нарвежская (букмол)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Skog" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="нарвежская (букмол)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nrm mw-list-item"><a href="https://nrm.wikipedia.org/wiki/For%C3%AAt" title="Forêt – Norman" lang="nrf" hreflang="nrf" data-title="Forêt" data-language-autonym="Nouormand" data-language-local-name="Norman" class="interlanguage-link-target"><span>Nouormand</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nso mw-list-item"><a href="https://nso.wikipedia.org/wiki/Sekgwa" title="Sekgwa – паўночная сота" lang="nso" hreflang="nso" data-title="Sekgwa" data-language-autonym="Sesotho sa Leboa" data-language-local-name="паўночная сота" class="interlanguage-link-target"><span>Sesotho sa Leboa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/For%C3%A8st" title="Forèst – аксітанская" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Forèst" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="аксітанская" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-olo mw-list-item"><a href="https://olo.wikipedia.org/wiki/Me%C4%8D%C4%8Dy" title="Meččy – Livvi-Karelian" lang="olo" hreflang="olo" data-title="Meččy" data-language-autonym="Livvinkarjala" data-language-local-name="Livvi-Karelian" class="interlanguage-link-target"><span>Livvinkarjala</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%9C%E0%A9%B0%E0%A8%97%E0%A8%B2" title="ਜੰਗਲ – панджабі" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਜੰਗਲ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="панджабі" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pam mw-list-item"><a href="https://pam.wikipedia.org/wiki/Kakewan" title="Kakewan – пампанга" lang="pam" hreflang="pam" data-title="Kakewan" data-language-autonym="Kapampangan" data-language-local-name="пампанга" class="interlanguage-link-target"><span>Kapampangan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pi mw-list-item"><a href="https://pi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%A8%E0%A4%82" title="वनं – Pali" lang="pi" hreflang="pi" data-title="वनं" data-language-autonym="पालि" data-language-local-name="Pali" class="interlanguage-link-target"><span>पालि</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Las" title="Las – польская" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Las" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="польская" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF%DD%AA" title="جنگݪ – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="جنگݪ" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%DA%81%D9%86%DA%AB%D9%84" title="ځنګل – пушту" lang="ps" hreflang="ps" data-title="ځنګل" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="пушту" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Floresta" title="Floresta – партугальская" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Floresta" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="партугальская" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Sach%27a-sach%27a" title="Sach'a-sach'a – кечуа" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Sach'a-sach'a" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="кечуа" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rm mw-list-item"><a href="https://rm.wikipedia.org/wiki/Guaud" title="Guaud – рэтараманская" lang="rm" hreflang="rm" data-title="Guaud" data-language-autonym="Rumantsch" data-language-local-name="рэтараманская" class="interlanguage-link-target"><span>Rumantsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rmy mw-list-item"><a href="https://rmy.wikipedia.org/wiki/Vesh" title="Vesh – Vlax Romani" lang="rmy" hreflang="rmy" data-title="Vesh" data-language-autonym="Romani čhib" data-language-local-name="Vlax Romani" class="interlanguage-link-target"><span>Romani čhib</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/P%C4%83dure" title="Pădure – румынская" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Pădure" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="румынская" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-rup mw-list-item"><a href="https://roa-rup.wikipedia.org/wiki/P%C3%A2duri" title="Pâduri – арумунская" lang="rup" hreflang="rup" data-title="Pâduri" data-language-autonym="Armãneashti" data-language-local-name="арумунская" class="interlanguage-link-target"><span>Armãneashti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B5%D1%81" title="Лес – руская" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Лес" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="руская" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D1%A3%D1%81" title="Лѣс – Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Лѣс" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sa mw-list-item"><a href="https://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%A8%E0%A4%AE%E0%A5%8D" title="वनम् – санскрыт" lang="sa" hreflang="sa" data-title="वनम्" data-language-autonym="संस्कृतम्" data-language-local-name="санскрыт" class="interlanguage-link-target"><span>संस्कृतम्</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%8B%D0%B0" title="Тыа – якуцкая" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Тыа" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="якуцкая" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%B5%E1%B1%A4%E1%B1%A8" title="ᱵᱤᱨ – санталі" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱵᱤᱨ" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="санталі" class="interlanguage-link-target"><span>ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Guddefi" title="Guddefi – сіцылійская" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Guddefi" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="сіцылійская" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Forest" title="Forest – шатландская" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Forest" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="шатландская" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D9%BB%D9%8A%D9%84%D9%88" title="ٻيلو – сіндхі" lang="sd" hreflang="sd" data-title="ٻيلو" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="сіндхі" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-se mw-list-item"><a href="https://se.wikipedia.org/wiki/Vuovdi" title="Vuovdi – паўночнасаамская" lang="se" hreflang="se" data-title="Vuovdi" data-language-autonym="Davvisámegiella" data-language-local-name="паўночнасаамская" class="interlanguage-link-target"><span>Davvisámegiella</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/%C5%A0uma" title="Šuma – сербскахарвацкая" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Šuma" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="сербскахарвацкая" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shi mw-list-item"><a href="https://shi.wikipedia.org/wiki/Tagant" title="Tagant – ташэльхіт" lang="shi" hreflang="shi" data-title="Tagant" data-language-autonym="Taclḥit" data-language-local-name="ташэльхіт" class="interlanguage-link-target"><span>Taclḥit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B7%80%E0%B6%B1%E0%B7%8F%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AD%E0%B6%BB" title="වනාන්තර – сінгальская" lang="si" hreflang="si" data-title="වනාන්තර" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="сінгальская" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Forest" title="Forest – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Forest" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Les" title="Les – славацкая" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Les" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="славацкая" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Gozd" title="Gozd – славенская" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Gozd" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="славенская" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/Sango" title="Sango – шона" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Sango" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="шона" class="interlanguage-link-target"><span>ChiShona</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Keyn" title="Keyn – самалі" lang="so" hreflang="so" data-title="Keyn" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="самалі" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Pylli" title="Pylli – албанская" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Pylli" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="албанская" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="добры артыкул"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A8%D1%83%D0%BC%D0%B0" title="Шума – сербская" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Шума" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="сербская" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-st mw-list-item"><a href="https://st.wikipedia.org/wiki/Morung" title="Morung – сесута" lang="st" hreflang="st" data-title="Morung" data-language-autonym="Sesotho" data-language-local-name="сесута" class="interlanguage-link-target"><span>Sesotho</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Leuweung" title="Leuweung – сунда" lang="su" hreflang="su" data-title="Leuweung" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="сунда" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Skog" title="Skog – шведская" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Skog" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="шведская" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Msitu" title="Msitu – суахілі" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Msitu" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="суахілі" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%95%E0%AE%BE%E0%AE%9F%E0%AF%81" title="காடு – тамільская" lang="ta" hreflang="ta" data-title="காடு" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="тамільская" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%A1%E0%B0%B5%E0%B0%BF" title="అడవి – тэлугу" lang="te" hreflang="te" data-title="అడవి" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="тэлугу" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D2%B6%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D0%B0%D0%BB" title="Ҷангал – таджыкская" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Ҷангал" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="таджыкская" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9B%E0%B9%88%E0%B8%B2" title="ป่า – тайская" lang="th" hreflang="th" data-title="ป่า" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="тайская" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/Toka%C3%BD" title="Tokaý – туркменская" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Tokaý" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="туркменская" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Gubat" title="Gubat – Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Gubat" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Orman" title="Orman – турэцкая" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Orman" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="турэцкая" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="добры артыкул"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD" title="Урман – татарская" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Урман" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="татарская" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tw mw-list-item"><a href="https://tw.wikipedia.org/wiki/Kwa%C9%9B" title="Kwaɛ – Twi" lang="tw" hreflang="tw" data-title="Kwaɛ" data-language-autonym="Twi" data-language-local-name="Twi" class="interlanguage-link-target"><span>Twi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%D9%88%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86" title="ئورمان – уйгурская" lang="ug" hreflang="ug" data-title="ئورمان" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="уйгурская" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D1%96%D1%81" title="Ліс – украінская" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Ліс" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="украінская" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84" title="جنگل – урду" lang="ur" hreflang="ur" data-title="جنگل" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="урду" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/O%CA%BBrmon" title="Oʻrmon – узбекская" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Oʻrmon" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="узбекская" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Mec" title="Mec – Veps" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Mec" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="Veps" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/R%E1%BB%ABng" title="Rừng – в’етнамская" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Rừng" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="в’етнамская" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vls mw-list-item"><a href="https://vls.wikipedia.org/wiki/Bus" title="Bus – West Flemish" lang="vls" hreflang="vls" data-title="Bus" data-language-autonym="West-Vlams" data-language-local-name="West Flemish" class="interlanguage-link-target"><span>West-Vlams</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/Fot" title="Fot – валапюк" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Fot" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="валапюк" class="interlanguage-link-target"><span>Volapük</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Bw%C3%A8s_(d%27_%C3%A5bes)" title="Bwès (d' åbes) – валонская" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Bwès (d' åbes)" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="валонская" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Kagurangan" title="Kagurangan – варай" lang="war" hreflang="war" data-title="Kagurangan" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="варай" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E6%A3%AE%E6%9E%97" title="森林 – ву" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="森林" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="ву" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xh mw-list-item"><a href="https://xh.wikipedia.org/wiki/Ihlathi" title="Ihlathi – коса" lang="xh" hreflang="xh" data-title="Ihlathi" data-language-autonym="IsiXhosa" data-language-local-name="коса" class="interlanguage-link-target"><span>IsiXhosa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%90" title="ტყა – Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ტყა" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%95%D7%95%D7%90%D7%9C%D7%93" title="וואלד – ідыш" lang="yi" hreflang="yi" data-title="וואלד" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="ідыш" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Ndoengfaex" title="Ndoengfaex – Zhuang" lang="za" hreflang="za" data-title="Ndoengfaex" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="Zhuang" class="interlanguage-link-target"><span>Vahcuengh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%A3%AE%E6%9E%97" title="森林 – кітайская" lang="zh" hreflang="zh" data-title="森林" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="кітайская" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Chhi%C5%AB-n%C3%A2" title="Chhiū-nâ – Minnan" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Chhiū-nâ" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Minnan" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E6%A3%AE%E6%9E%97" title="森林 – кантонскі дыялект кітайскай" lang="yue" hreflang="yue" data-title="森林" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="кантонскі дыялект кітайскай" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://zu.wikipedia.org/wiki/Ihlathi" title="Ihlathi – зулу" lang="zu" hreflang="zu" data-title="Ihlathi" data-language-autonym="IsiZulu" data-language-local-name="зулу" class="interlanguage-link-target"><span>IsiZulu</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q4421#sitelinks-wikipedia" title="Правіць міжмоўныя спасылкі" class="wbc-editpage">Правіць спасылкі</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Прасторы назваў"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D1%81" title="Паказаць уласна змест старонкі [c]" accesskey="c"><span>Старонка</span></a></li><li id="ca-talk" class="new vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D1%8B:%D0%9B%D0%B5%D1%81&action=edit&redlink=1" rel="discussion" class="new" title="Размовы пра змест гэтай старонкі (няма такой старонкі) [t]" accesskey="t"><span>Размовы</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Змяніць моўны варыянт" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">беларуская</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Віды"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D1%81"><span>Чытаць</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%B5%D1%81&veaction=edit" title="Правіць старонку [v]" accesskey="v"><span>Правіць</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%B5%D1%81&action=edit" title="Правіць зыходны код гэтай старонкі [e]" accesskey="e"><span>Правіць зыходнік</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%B5%D1%81&action=history" title="Ранейшыя версіі гэтай старонкі. [h]" accesskey="h"><span>Паказаць гісторыю</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Інструменты" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Інструменты</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Інструменты</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">перанесці да бакавой панэлі</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">схаваць</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Больш магчымасцей" > <div class="vector-menu-heading"> Дзеянні </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D1%81"><span>Чытаць</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%B5%D1%81&veaction=edit" title="Правіць старонку [v]" accesskey="v"><span>Правіць</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%B5%D1%81&action=edit" title="Правіць зыходны код гэтай старонкі [e]" accesskey="e"><span>Правіць зыходнік</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%B5%D1%81&action=history"><span>Паказаць гісторыю</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Агульныя </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:WhatLinksHere/%D0%9B%D0%B5%D1%81" title="Спіс вікістаронак, якія спасылаюцца сюды [j]" accesskey="j"><span>Сюды спасылаюцца</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:RecentChangesLinked/%D0%9B%D0%B5%D1%81" rel="nofollow" title="Нядаўнія змены ў старонках, на якія спасылаецца гэтая старонка [k]" accesskey="k"><span>Звязаныя праўкі</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:SpecialPages" title="Пералік усіх адмысловых старонак [q]" accesskey="q"><span>Адмысловыя старонкі</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%B5%D1%81&oldid=4750542" title="Нязменная спасылка на гэтую версію гэтай старонкі"><span>Нязменная спасылка</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%B5%D1%81&action=info" title="Больш звестак пра гэту старонку"><span>Звесткі пра старонку</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:CiteThisPage&page=%D0%9B%D0%B5%D1%81&id=4750542&wpFormIdentifier=titleform" title="Інфармацыя пра тое, як цытаваць гэтую старонку"><span>Цытаваць гэту старонку</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fbe.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D0%259B%25D0%25B5%25D1%2581"><span>Атрымаць скарочаны URL-адрас</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:QrCode&url=https%3A%2F%2Fbe.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D0%259B%25D0%25B5%25D1%2581"><span>Спампаваць QR-код</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Друк/экспарт </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:Book&bookcmd=book_creator&referer=%D0%9B%D0%B5%D1%81"><span>Стварыць кнігу</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:DownloadAsPdf&page=%D0%9B%D0%B5%D1%81&action=show-download-screen"><span>Спампаваць як PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%B5%D1%81&printable=yes" title="Друкавальная версія гэтай старонкі [p]" accesskey="p"><span>Для друку</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> У іншых праектах </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Forest" hreflang="en"><span>Вікісховішча</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q4421" title="Спасылка на звязаны элемент рэпазітара даных [g]" accesskey="g"><span>Элемент Вікіданых</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Выгляд"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Выгляд</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">перанесці да бакавой панэлі</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">схаваць</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="be" dir="ltr"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r4770514">.mw-parser-output .ambox{border:1px solid #a2a9b1;border-left:10px solid #36c;background-color:#fbfbfb;box-sizing:border-box}.mw-parser-output .ambox+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+link+style+.ambox,.mw-parser-output .ambox+link+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+style+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+link+.ambox{margin-top:-1px}html body.mediawiki .mw-parser-output .ambox.mbox-small-left{margin:4px 1em 4px 0;overflow:hidden;width:238px;border-collapse:collapse;font-size:88%;line-height:1.25em}.mw-parser-output .ambox-speedy{border-left:10px solid #b32424;background-color:#fee7e6}.mw-parser-output .ambox-delete{border-left:10px solid #b32424}.mw-parser-output .ambox-content{border-left:10px solid #f28500}.mw-parser-output .ambox-style{border-left:10px solid #fc3}.mw-parser-output .ambox-good{border-left:10px solid #66cc44}.mw-parser-output .ambox-discussion{border-left:10px solid #339966}.mw-parser-output .ambox-merge{border-left:10px solid #9932cc}.mw-parser-output .ambox-move{border-left:10px solid #9932cc}.mw-parser-output .ambox-protection{border-left:10px solid #a2a9b1}.mw-parser-output .ambox .mbox-text{border:none;padding:0.25em 0.5em;width:100%}.mw-parser-output .ambox .mbox-image{border:none;padding:2px 0 2px 0.5em;text-align:center}.mw-parser-output .ambox .mbox-imageright{border:none;padding:2px 0.5em 2px 0;text-align:center}.mw-parser-output .ambox .mbox-empty-cell{border:none;padding:0;width:1px}.mw-parser-output .ambox .mbox-image-div{width:52px}html.client-js body.skin-minerva .mw-parser-output .mbox-text-span{margin-left:23px!important}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .ambox{margin:0 10%}}</style><table class="plainlinks metadata ambox ambox-style" role="presentation"><tbody><tr><td class="mbox-image"><div class="mbox-image-div"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Pamy%C5%82ka.svg" class="mw-file-description" title="Выправіць арфаграфію!"><img alt="Выправіць арфаграфію!" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Pamy%C5%82ka.svg/40px-Pamy%C5%82ka.svg.png" decoding="async" width="40" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Pamy%C5%82ka.svg/60px-Pamy%C5%82ka.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Pamy%C5%82ka.svg/80px-Pamy%C5%82ka.svg.png 2x" data-file-width="38" data-file-height="38" /></a></span></div></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-span"><b>Артыкул вымагае праверкі арфаграфіі</b><br />Удзельнік, які паставіў шаблон, не пакінуў тлумачэнняў.</div><div class="mbox-textsmall-div hide-when-compact" style="font-size:85%">Магчымы машынны пераклад, ужыванне ненарматыўнага правапісу або лексікі.<br />Для праверкі ёсць <a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%A1%D0%BF%D1%80%D0%B0%D1%9E%D0%B4%D0%B6%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B5_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%BF%D1%96%D1%81%D1%83" title="Вікіпедыя:Спраўджванне правапісу">адмысловыя праграмы</a>.</div></td></tr></tbody></table> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Poland_Bialowieza_-_BPN.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/Poland_Bialowieza_-_BPN.jpg/220px-Poland_Bialowieza_-_BPN.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/Poland_Bialowieza_-_BPN.jpg/330px-Poland_Bialowieza_-_BPN.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/Poland_Bialowieza_-_BPN.jpg/440px-Poland_Bialowieza_-_BPN.jpg 2x" data-file-width="640" data-file-height="427" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%B6%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%83%D1%88%D1%87%D0%B0" title="Белавежская пушча">Белавежская пушча</a></figcaption></figure> <p><b>Лес</b> — прыродны комплекс згуртаванняў лясных <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D1%81%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%8B" title="Расліны">раслін</a> і жывёл з пэўным геаграфічным асяроддзем; адзін з асноўных тыпаў расліннага покрыва <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B5%D1%82%D0%B0_%D0%97%D1%8F%D0%BC%D0%BB%D1%8F" class="mw-redirect" title="Планета Зямля">Зямлі</a>. </p><p>Складаецца з сукупнасці дрэвавых, кустовых і травяністых раслін, дзе галоўная роля належыць <a href="/wiki/%D0%94%D1%80%D1%8D%D0%B2%D0%B0" title="Дрэва">дрэвам</a>. Пашыраны на ўсіх кантынентах (акрамя Антарктыды). Займае больш за 27% сушы. Палова гэтай плошчы належыць трапічным лясам. Біямаса лясоў — 90% наземнай біямасы. </p><p>Структура лясоў залежыць ад фізіка-геаграфічных умоў асяроддзя, відавога складу і біялагічных асаблівасцей раслін (гл. <a href="/wiki/%D0%91%D1%96%D1%8F%D0%B3%D0%B5%D0%B0%D1%86%D1%8D%D0%BD%D0%BE%D0%B7" title="Біягеацэноз">біягеацэноз</a>). Для лесу характэрна ярусная будова. Звычайна вылучаюць дрэвавыя ярусы (дрэвастой), ярус кустовага падлеску, кусцікавае, паўкусцікавае і травяністае покрыва, ярус імхоў і лішайнікаў, па-за ярусныя расліны (<a href="/wiki/%D0%9B%D1%96%D1%8F%D0%BD%D1%8B" class="mw-redirect" title="Ліяны">ліяны</a>, эпіфііныя расліны на ствалах і ў кронах дрэў). У залежнасці ад складу, умоў і асаблівасцей развіцця вылучаюць вечназялёныя (<a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BB%D1%8C%D0%B3%D0%BE%D1%82%D0%BD%D1%8B%D1%8F_%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BF%D1%96%D1%87%D0%BD%D1%8B%D1%8F_%D0%BB%D1%8F%D1%81%D1%8B" title="Вільготныя трапічныя лясы">вільготныя трапічныя лясы</a>, <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%B2%D1%8B%D1%8F_%D0%BB%D1%8F%D1%81%D1%8B" class="mw-redirect" title="Мангравыя лясы">мангравыя лясы</a>, <a href="/wiki/%D0%A5%D0%B2%D0%BE%D0%B9%D0%BD%D1%8B%D1%8F_%D0%BB%D1%8F%D1%81%D1%8B" class="mw-redirect" title="Хвойныя лясы">хвойныя лясы</a>), лістападныя (дробна- і шыракалістыя лясы, мусонныя, саванныя і інш.). Паводле тыпу аднаўлення адрозніваюць насенныя і парасткавыя, паводле паходжання — натуральныя і штучнаствораныя, паводле гісторыі фарміравання — карэнныя і другасныя, па складзе парод — чыстыя і мяшаныя. </p><p>Лес уздзейнічае на працэсы глебаўтварэння, клімат, кругаварот вільгаці, з'яўляецца адным з планетарных акумулятараў жывога рэчыва ў біясферы; актыўна ўзаемадзейнічае з трапасферай і вызначае ўзровень кіслароднага і вугляроднага абмену. Выконвае водаахоўную, глебаахоўную, рэкрэацыйную і інш. функцыі. Выключная роля лесу ў экалагічнай раўнавазе біясферы, захаванні генетычнай разнастайнасці раслін і жывёл, як крыніц рэсурсаў для розных галін прамысловасці, сельскай гаспадаркі і інш. робяць неабходнымі мерапрыемствы па ахове лясоў, аднаўленні лясоў, лесаразвядзенні. </p><p>Лес — узнаўляльны прыродны рэсурс, які забяспечвае ўстойлівасць біясферы. Важны кампанент геаграфічных ландшафтаў. Яго вывучае лесазнаўства, лесаводства і інш. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Структура_лесу"><span id=".D0.A1.D1.82.D1.80.D1.83.D0.BA.D1.82.D1.83.D1.80.D0.B0_.D0.BB.D0.B5.D1.81.D1.83"></span>Структура лесу</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%B5%D1%81&veaction=edit&section=1" title="Правіць раздзел: Структура лесу" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%B5%D1%81&action=edit&section=1" title="Правіць зыходнік раздзела: Структура лесу"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>У залежнасці ад біялагічных асаблівасцяў найважнейшых раслін, іх узросту і вызначаных фізіка-геаграфічных умоў у лесе развіваецца некалькі <a href="/wiki/%D0%AF%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%86%D1%8C_%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D1%96%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%86%D1%96" title="Яруснасць расліннасці">ярусаў</a> раслін. Ярусы — досыць выразна адмежаваныя гарызонты канцэнтрацыі дзейных органаў раслін. Ярусы могуць быць утвораны адным ці двума і больш <a href="/wiki/%D0%91%D1%96%D1%8F%D0%BB%D0%B0%D0%B3%D1%96%D1%87%D0%BD%D1%8B_%D0%B2%D1%96%D0%B4" title="Біялагічны від">відамі</a>. У лясах адрозніваюць ярусы<sup id="cite_ref-Лес_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-Лес-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>: </p> <ol><li><b><a href="/wiki/%D0%94%D1%80%D1%8D%D0%B2%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%B9" title="Дрэвастой">Дрэвастой</a></b>. <b><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%B3_%D0%BB%D0%B5%D1%81%D1%83" title="Полаг лесу">Полаг лесу</a></b> — сукупнасць крон дрэў, якія стуліліся. У лясах умеранага пояса можа быць да двух лясных полагаў, у трапічных лясах — да пяці ярусаў дрэвастою. У вільготных трапічных лясах ёсць ярус вельмі высокіх дрэў, што ўзвышаюцца над полагам лесу.</li> <li><b><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%B4%D0%BB%D0%B5%D1%81%D0%B0%D0%BA" title="Падлесак">Падлесак</a></b>. Складаецца з <a href="/wiki/%D0%A5%D0%BC%D1%8B%D0%B7%D0%BD%D1%8F%D0%BA" class="mw-redirect" title="Хмызняк">хмызнякоў</a> і нізкіх дрэў.</li> <li><b><a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0" title="Трава">Травяны</a></b> ці <b>травяна-<a href="/wiki/%D0%9A%D1%83%D1%81%D1%86%D1%96%D0%BA" title="Кусцік">кусцікавы</a></b>.</li> <li><b><a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D1%85" class="mw-redirect" title="Мох">Мохавы</a></b> ці <b>імхова-<a href="/wiki/%D0%9B%D1%96%D1%88%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D1%96%D0%BA" class="mw-redirect" title="Лішайнік">лішайнікавы</a></b><sup id="cite_ref-Лес_1-1" class="reference"><a href="#cite_note-Лес-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</li> <li><b><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D1%8F%D1%81%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D0%BE%D0%B4%D1%81%D1%86%D1%96%D0%BB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Лясная подсціл (няма такой старонкі)">Лясны подсціл</a></b> — «пласт арганічных рэшткаў на паверхні <a href="/wiki/%D0%93%D0%BB%D0%B5%D0%B1%D0%B0" title="Глеба">глебы</a> ў лесе»<sup id="cite_ref-slovari.yandex.ru_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-slovari.yandex.ru-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>(<a href="/wiki/%D0%91%D0%A1%D0%AD" class="mw-redirect" title="БСЭ">БСЭ</a>).</li></ol> <p>Яна складаецца з апалых <a href="/wiki/%D0%9B%D1%96%D1%81%D1%82" title="Ліст">лістаў</a>, <a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%BD%D0%B0_(%D0%B1%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%96%D0%BA%D0%B0)" title="Галіна (батаніка)">галінак</a>, <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BA%D0%B0" title="Кветка">кветак</a>, <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BB%D0%BE%D0%B4" title="Плод">пладоў</a>, <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0_(%D0%B1%D1%96%D1%8F%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D1%96%D1%8F)" title="Кара (біялогія)">кары</a> і іншых рэшткаў раслін, фекалій і трупаў жывёл, абалонак <a href="/wiki/%D0%9A%D1%83%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D0%BA%D0%B0" title="Кукалка">кукалак</a> і <a href="/wiki/%D0%9B%D1%96%D1%87%D1%8B%D0%BD%D0%BA%D0%B0" title="Лічынка">лічынак</a>. Бывае, што ў лясной подсцілцы знаходзіцца трохі мільёнаў насельнікаў на кожным квадратным метры, ад найпрасцейшых і бактэрый да мышэй і іншых дробных сысуноў. Таму звычайна подсцілка і есці самы густанаселены ярус<sup id="cite_ref-enc-dic.com_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-enc-dic.com-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Пласт рэшткаў адмерлых раслін уяўляе сабою <a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D1%91%D1%80%D1%82%D0%B2%D0%B0%D0%B5_%D0%BF%D0%BE%D0%BA%D1%80%D1%8B%D0%B2%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Мёртвае покрыва (няма такой старонкі)">мёртвае покрыва</a><sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Роля лясной подсцілкі вельмі вялікая, яна выконвае наступныя функцыі: </p> <ol><li><ol><li>Месца ўтварэння перагною.</li> <li>Абарона глебы ад размыву і механічнага ўшчыльнення.</li> <li>Рэгулятар водна-паветранага рэжыму глеб.</li> <li>Рэгулятар лесараслінных уласцівасцей глеб.</li> <li>Месца канцэнтрацыі элементаў сілкавання раслін<sup id="cite_ref-slovari.yandex.ru_2-1" class="reference"><a href="#cite_note-slovari.yandex.ru-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</li></ol></li> <li><b>Падземны ярус лесу</b> складаецца з <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%8C_%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%8B" title="Корань расліны">каранёвай сістэмы</a> раслін<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, лясных глеб і іх шматлікіх насельнікаў, уключаючы <a href="/w/index.php?title=%D0%A4%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0_%D0%BB%D1%8F%D1%81%D0%BD%D1%8B%D1%85_%D0%B3%D0%BB%D0%B5%D0%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Фаўна лясных глеб (няма такой старонкі)">фаўну</a>, <a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D1%8B%D0%B1" class="mw-redirect" title="Грыб">грыбы</a> і <a href="/wiki/%D0%9C%D1%96%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B0%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D1%96%D0%B7%D0%BC" class="mw-redirect" title="Мікраарганізм">мікраарганізмы</a>.</li></ol> <p>Сустракаецца <b>па-за ярусная расліннасць</b> з <a href="/wiki/%D0%9B%D1%96%D1%8F%D0%BD%D1%8B" class="mw-redirect" title="Ліяны">павойных раслін</a>, і <a href="/wiki/%D0%AD%D0%BF%D1%96%D1%84%D1%96%D1%82%D1%8B" title="Эпіфіты">эпіфітаў</a><sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Асноўным кампанентам з'яўляецца дрэвастой. Падлесак і падрост, а ў лясах з густым шчыльным полагам і <i>жывое наглебавае покрыва</i>, могуць адсутнічаць. Жывое наглебавае покрыва складаецца з наяўныя імхі, лішайнікі, травяністыя расліны і хмызнячкі<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Узлесак_лесу"><span id=".D0.A3.D0.B7.D0.BB.D0.B5.D1.81.D0.B0.D0.BA_.D0.BB.D0.B5.D1.81.D1.83"></span>Узлесак лесу</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%B5%D1%81&veaction=edit&section=2" title="Правіць раздзел: Узлесак лесу" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%B5%D1%81&action=edit&section=2" title="Правіць зыходнік раздзела: Узлесак лесу"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><b><a href="/w/index.php?title=%D0%A3%D0%B7%D0%BB%D0%B5%D1%81%D0%B0%D0%BA&action=edit&redlink=1" class="new" title="Узлесак (няма такой старонкі)">Узлесак</a> лесу</b> — паласа пераходу да сумежнага тыпу расліннасці. Звычайна, на ўзлеску дрэвы пакрыты лісцем на ўсю вышыню, тут больш хмызнякоў, ліян і <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D0%B4%D1%80%D0%BE%D1%81%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Падрост (няма такой старонкі)">падроста</a>. Узлесак адрозніваецца ад суседніх тыпаў расліннасці краявідным складам раслін і жывёл. Многія віды сустракаюцца выключна на ўзлеску<sup id="cite_ref-enc-dic.com_3-1" class="reference"><a href="#cite_note-enc-dic.com-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ламачча"><span id=".D0.9B.D0.B0.D0.BC.D0.B0.D1.87.D1.87.D0.B0"></span>Ламачча</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%B5%D1%81&veaction=edit&section=3" title="Правіць раздзел: Ламачча" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%B5%D1%81&action=edit&section=3" title="Правіць зыходнік раздзела: Ламачча"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:2005-09_Bia%C5%82owieski_Park_Narodowy_2.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/2005-09_Bia%C5%82owieski_Park_Narodowy_2.jpg/220px-2005-09_Bia%C5%82owieski_Park_Narodowy_2.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/2005-09_Bia%C5%82owieski_Park_Narodowy_2.jpg/330px-2005-09_Bia%C5%82owieski_Park_Narodowy_2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/2005-09_Bia%C5%82owieski_Park_Narodowy_2.jpg/440px-2005-09_Bia%C5%82owieski_Park_Narodowy_2.jpg 2x" data-file-width="2272" data-file-height="1704" /></a><figcaption>Ламачча ў <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%B6%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%83%D1%88%D1%87%D0%B0" title="Белавежская пушча">Белавежскай пушчы</a>.</figcaption></figure> <p><b><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%87%D1%87%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ламачча (няма такой старонкі)">Ламачча</a></b> — паваленыя на зямлю ствалы дрэў ці іх часткі: суччына, галіны, сухія і гнілыя. </p><p>Свежае ламачча можа выкарыстоўвацца ў якасці паліва. </p><p>Свежае ламачча, у выпадку ўзнікнення <a href="/wiki/%D0%9B%D1%8F%D1%81%D0%BD%D1%8B_%D0%BF%D0%B0%D0%B6%D0%B0%D1%80" title="Лясны пажар">ляснога пажару</a>, спрыяе яго хуткаму распаўсюджванню. Апроч таго, ламачча дазваляе размнажацца казуркам, асабліва караедам, і развівацца грыбным хваробам, якія могуць перакінуцца на жывыя дрэвы. Таму свежае ламачча па магчымасці ў патрэбных колькасцях выдаляюць з лесу. Згнілае ламачча робіцца бясшкодным, і тады яго выдаленне з лесу прыносіць ужо не карысць, а шкода, дарма пазбываючы лясную глебу прыроднага ўгнаення<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Ламачча з'яўляецца сталым ці часовым жыллём для шматлікіх насельнікаў: <a href="/wiki/%D0%9C%D1%96%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B0%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D1%96%D0%B7%D0%BC" class="mw-redirect" title="Мікраарганізм">мікраарганізмаў</a>, <a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D1%8B%D0%B1" class="mw-redirect" title="Грыб">грыбоў</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%83%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D1%96%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Суставаногія (няма такой старонкі)">суставаногіх</a>, <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BB%D1%8E%D1%81%D0%BA" class="mw-redirect" title="Малюск">малюскаў</a>, <a href="/wiki/%D0%97%D0%B5%D0%BC%D0%BD%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8B%D1%8F" title="Земнаводныя">земнаводных</a> і <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D1%9E%D0%B7%D1%83%D0%BD%D1%8B" title="Паўзуны">паўзуноў</a>, <a href="/wiki/%D0%9F%D1%82%D1%83%D1%88%D0%BA%D1%96" title="Птушкі">птушак</a> і нават дробных <a href="/wiki/%D0%A1%D1%8B%D1%81%D1%83%D0%BD%D1%8B" class="mw-redirect" title="Сысуны">сысуноў</a>. Для паспяховага развіцця раслін некаторых відаў трэба, каб іх насенне прарасло ў ламаччы. </p><p>Ламачча гуляе значную ролю як даўгачасны рэзервуар вугляроду. Прыкладам, у хваёвых лясах у ламаччы разам з глебай можа змяшчаць да 25—30% назапашанага ў лесе вугляроду<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Лес_як_экасістэма"><span id=".D0.9B.D0.B5.D1.81_.D1.8F.D0.BA_.D1.8D.D0.BA.D0.B0.D1.81.D1.96.D1.81.D1.82.D1.8D.D0.BC.D0.B0"></span>Лес як экасістэма</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%B5%D1%81&veaction=edit&section=4" title="Правіць раздзел: Лес як экасістэма" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%B5%D1%81&action=edit&section=4" title="Правіць зыходнік раздзела: Лес як экасістэма"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Лес — гэта не проста сукупнасць дрэў і хмызнякоў, лес з'яўляецца <a href="/wiki/%D0%AD%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%96%D1%81%D1%82%D1%8D%D0%BC%D0%B0" title="Экасістэма">экасістэмай</a> — складанай супольнасцю з цесна злучаных паміж сабой элементаў, сюды ўваходзяць як жывыя <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D1%96%D0%B7%D0%BC" title="Арганізм">арганізмы</a> (<a href="/wiki/%D0%91%D1%96%D1%91%D1%82%D0%B0" title="Біёта">біёта</a>), так і нежывая, <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B1%D1%96%D1%8F%D1%82%D1%8B%D1%87%D0%BD%D1%8B%D1%8F_%D1%84%D0%B0%D0%BA%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Абіятычныя фактары (няма такой старонкі)">абіятычны складнік</a> — <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%B0" title="Паветра">паветра</a>, глеба і <a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%B4%D0%B0" title="Вада">вада</a>. Лясная біёта складаецца з, расліннасць, жывёл і <a href="/wiki/%D0%9C%D1%96%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B0%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D1%96%D0%B7%D0%BC" class="mw-redirect" title="Мікраарганізм">мікраарганізмы</a>, прытым лясная расліннасць — гэта не толькі драўняная расліннасць, — гэта таксама травы, імхі, грыбы, <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%B2%D1%96%D0%BD%D0%BD%D0%B5" class="mw-redirect" title="Багавінне">багавінне</a> і лішайнікі. Струмені энергіі і рэчываў (прыкладам, <a href="/wiki/%D0%9A%D1%96%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4" title="Кісларод">кісларода</a>) цыркулююць у экасістэме, утвараючы <a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D0%B0%D1%80%D1%87%D0%BE%D0%B2%D1%8B_%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D1%86%D1%83%D0%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Харчовы ланцуг (няма такой старонкі)">колазварот</a> і злучаючы ў адно цэлае ўсе элементы жывой і нежывой прыроды. Прыкладам з'яўляюцца працэсы, злучаныя з <a href="/wiki/%D0%A4%D0%BE%D1%82%D0%B0%D1%81%D1%96%D0%BD%D1%82%D1%8D%D0%B7" title="Фотасінтэз">фотасінтэзам</a> — працэсам утварэння пажыўных рэчываў з вады і <a href="/wiki/%D0%92%D1%83%D0%B3%D0%BB%D1%8F%D0%BA%D1%96%D1%81%D0%BB%D1%8B_%D0%B3%D0%B0%D0%B7" class="mw-redirect" title="Вуглякіслы газ">вуглякіслага газу</a> з выкарыстаннем энергіі сонечнага святла. Здольнасцю да фотасінтэзу валодаюць толькі зялёныя расліны, таму ўсе астатнія змушаны сілкавацца або гэтымі раслінамі, або іншымі арганізмамі, якія выкарыстоўваюць у ежу расліны, і такім чынам расліны, адкрыта ці ўскоснае, з'яўляюцца крыніцай <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%96%D0%BB%D0%BA%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Сілкаванне (няма такой старонкі)">сілкавання</a> для ўсіх арганізмаў. Вельмі важная роля <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%BA%D1%82%D1%8D%D1%80%D1%8B%D1%96" title="Бактэрыі">бактэрый</a> і іншых арганізмаў, што раскладаюць адыходы <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%BD_%D1%80%D1%8D%D1%87%D1%8B%D0%B2%D0%B0%D1%9E&action=edit&redlink=1" class="new" title="Памен рэчываў (няма такой старонкі)">памену рэчываў</a> і рэшткі раслін і жывёл, утвараючы прасцейшыя рэчывы, якія могуць быць выкарыстаны надалей у абмене рэчываў<sup id="cite_ref-enc-dic.com_3-2" class="reference"><a href="#cite_note-enc-dic.com-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Насаджэнні"><span id=".D0.9D.D0.B0.D1.81.D0.B0.D0.B4.D0.B6.D1.8D.D0.BD.D0.BD.D1.96"></span>Насаджэнні</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%B5%D1%81&veaction=edit&section=5" title="Правіць раздзел: Насаджэнні" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%B5%D1%81&action=edit&section=5" title="Правіць зыходнік раздзела: Насаджэнні"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote navigation-not-searchable">Асноўны артыкул: <b><a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B0%D0%B4%D0%B6%D1%8D%D0%BD%D0%BD%D0%B5,_%D0%BB%D0%B5%D1%81%D0%B0%D0%B7%D0%BD%D0%B0%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Насаджэнне, лесазнаўства (няма такой старонкі)">Насаджэнне, лесазнаўства</a></b></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Forest-in-different-age.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Forest-in-different-age.jpg/220px-Forest-in-different-age.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Forest-in-different-age.jpg/330px-Forest-in-different-age.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Forest-in-different-age.jpg/440px-Forest-in-different-age.jpg 2x" data-file-width="1441" data-file-height="1081" /></a><figcaption>Лесапасадка розных узростаў з вышыні птушынага палёту</figcaption></figure> <p><b>Насаджэнне</b> (лясны <a href="/wiki/%D0%A4%D1%96%D1%82%D0%B0%D1%86%D1%8D%D0%BD%D0%BE%D0%B7" title="Фітацэноз">фітацэноз</a>) — аднастайная пляцоўка лесу, адрозныя ад суседніх па характары расліннасці, галоўным кампанентам з'яўляецца дрэвастой. Яны могуць адрознівацца паходжаннем, складам, узростам, ступенню стуленасці ці формай<sup id="cite_ref-autogenerated6_12-0" class="reference"><a href="#cite_note-autogenerated6-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Найбольшае значэнне мае адрозненне паміж <i>выносістымі</i> і <i>нізкастволымі</i> насаджэннямі. Выносістыя ўтвораны дрэвамі, што выраслі з насення, а нізкастволыя — што адбыліся ад парасніку. У адным і тым жа насаджэнні могуць быць дрэвы рознага паходжання<sup id="cite_ref-autogenerated7_13-0" class="reference"><a href="#cite_note-autogenerated7-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Хваёвыя насаджэнні, звычайна, насеннага паходжання, а натуральныя насаджэнні лісцяных парод — змяшанага паходжання<sup id="cite_ref-autogenerated6_12-1" class="reference"><a href="#cite_note-autogenerated6-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Па складзе адрозніваюць насаджэнні <i>чыстыя</i>, з дрэў адной <a href="/wiki/%D0%94%D1%80%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D1%8F%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%B0" title="Драўняная парода">драўнянай пароды</a>, і <i>змяшаныя</i> — з дрэў дзвюх ці больш розных парод<sup id="cite_ref-autogenerated6_12-2" class="reference"><a href="#cite_note-autogenerated6-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Насаджэнні натуральнага паходжання, як правіла, з'яўляюцца змяшанымі. Чыстыя насаджэнні сустракаюцца толькі на глебах, прыдатных для ўзросту якой-небудзь адной драўнянай пароды, прыкладам, чыстыя <a href="/wiki/%D0%A5%D0%B2%D0%BE%D1%8F" title="Хвоя">хваёвыя</a> насаджэнні на сухіх пясчаных глебах, насаджэнні <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D0%B5%D1%88%D1%8B%D0%BD%D0%B0_%D1%87%D0%BE%D1%80%D0%BD%D0%B0%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Алешына чорная (няма такой старонкі)">чорнай алешыны</a> на <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D1%82%D0%B0" title="Балота">багнах</a><sup id="cite_ref-autogenerated7_13-1" class="reference"><a href="#cite_note-autogenerated7-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Суадносіны ўзроставых груп (маладнякі, сярэднеўзроставыя, саспелыя, перастойныя) вызначае ўзроставую структуру ляснога фітацэнозу. <i>Класы ўзросту</i> адрозніваюць у залежнасці ад асобных парод (<a href="/wiki/%D0%91%D1%83%D0%BA" title="Бук">бук</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%96%D1%85%D1%82%D0%B0_%D0%BA%D0%B0%D1%9E%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Піхта каўказская (няма такой старонкі)">піхта каўказская</a>, <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%8F" title="Таполя">таполя</a>), груп парод (хвойныя, цвёрдаліставыя, мяккалістыя), а таксама і ад таго, насенным ці парасткавым з'яўляецца насаджэнне<sup id="cite_ref-autogenerated6_12-3" class="reference"><a href="#cite_note-autogenerated6-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Узрост усіх дрэў, якія ўтвараюць насаджэнне, можа быць аднолькавы (<i>аднаўзроставае</i> насаджэнне) ці распазнаны (<i>рознаўзроставае</i> насаджэнне). У натуральных лясах аднаўзроставыя насаджэнні ўзнікаюць рэдка (прыкладам, пасля моцнага пажару); зазвычай, іх узнікненне злучана з гаспадарчай дзейнасцю чалавека<sup id="cite_ref-autogenerated7_13-2" class="reference"><a href="#cite_note-autogenerated7-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Калі насаджэнні доўга растуць на адным месцы, не змяняючы складу драўняных парод, то яны з'яўляюцца <i>карэннымі</i>. <i>Вытворныя</i>, ці <i>другасныя</i>, вырастаюць на месцы карэнных лясоў, якія загінулі з-за стыхійных бедстваў — <a href="/wiki/%D0%9B%D1%8F%D1%81%D0%BD%D1%8B_%D0%BF%D0%B0%D0%B6%D0%B0%D1%80" title="Лясны пажар">пажараў</a>, <a href="/wiki/%D0%A3%D1%80%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%BD" class="mw-redirect" title="Ураган">ураганаў</a>, экстрэмальных <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B7" title="Мароз">марозаў</a>, працяглых <a href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%85%D0%B0" title="Засуха">засух</a>, інфекцыйных хвароб дрэў ці нашэсцяў казурак, а таксама лясоў, высечаных чалавекам<sup id="cite_ref-autogenerated6_12-4" class="reference"><a href="#cite_note-autogenerated6-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Па паходжанні насаджэння могуць быць <i>натуральнымі</i> ці <i>штучнымі</i><sup id="cite_ref-autogenerated6_12-5" class="reference"><a href="#cite_note-autogenerated6-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Асаблівае месца сярод штучных насаджэнняў займаюць <b><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%85%D0%BE%D1%9E%D0%BD%D1%8B%D1%8F_%D0%BB%D1%8F%D1%81%D0%BD%D1%8B%D1%8F_%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B0%D0%B4%D0%B6%D1%8D%D0%BD%D0%BD%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ахоўныя лясныя насаджэнні (няма такой старонкі)">ахоўныя лясныя насаджэнні</a></b> — штучныя насаджэнні для абароны ад неспрыяльных прыродных фактараў, у тым ліку для змагання з засухай, воднай і ветравой <a href="/wiki/%D0%AD%D1%80%D0%BE%D0%B7%D1%96%D1%8F_(%D0%B3%D0%B5%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D1%96%D1%8F)" title="Эрозія (геалогія)">эрозіяй</a>. Апроч іншага, ахоўныя лясныя насаджэнні спрыяльна ўплываюць на <a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D1%96%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%BA%D0%BB%D1%96%D0%BC%D0%B0%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Мікраклімат (няма такой старонкі)">мікраклімат</a>, снего-размеркаванне, гідралагічны рэжым глебы. Іх уладкоўваюць пасадкай ці пасевам, галоўным чынам, у стэпавых, лесастэпавых і паўпустынных раёнах. Яны могуць служыць для абароны многіх аб'ектаў, у тым ліку сельскагаспадарчых угоддзяў, глеб, <a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D1%91%D0%BC" title="Вадаём">вадаёмаў</a>, дарог, населеных пунктаў<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <dl><dt>Ступень стуленасці</dt></dl> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:%D0%A4%D0%BE%D1%82%D0%BE_Fir_forest_(Latvia)_0323.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/%D0%A4%D0%BE%D1%82%D0%BE_Fir_forest_%28Latvia%29_0323.jpg/220px-%D0%A4%D0%BE%D1%82%D0%BE_Fir_forest_%28Latvia%29_0323.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/%D0%A4%D0%BE%D1%82%D0%BE_Fir_forest_%28Latvia%29_0323.jpg/330px-%D0%A4%D0%BE%D1%82%D0%BE_Fir_forest_%28Latvia%29_0323.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/%D0%A4%D0%BE%D1%82%D0%BE_Fir_forest_%28Latvia%29_0323.jpg/440px-%D0%A4%D0%BE%D1%82%D0%BE_Fir_forest_%28Latvia%29_0323.jpg 2x" data-file-width="1600" data-file-height="1200" /></a><figcaption>Аднаўзроставае чыстае насаджэнне (<a href="/wiki/%D0%95%D0%BB%D0%BA%D0%B0_%D0%B7%D0%B2%D1%8B%D1%87%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B0%D1%8F" class="mw-redirect" title="Елка звычайная">елка звычайная</a>). У месцах з парушанай стуленасцю полага на подсцілцы заўважная травяністая расліннасць.</figcaption></figure> <p>Ступень стуленасці насаджэння (ступень зацянення змешчанай пад ім глебы) — акалічнасць, мелае велічэзнае значэнне: на зацененай полагам насаджэння глебе адбываецца назапашанне лясной подсцілкі, дзякуючы якой падтрымваецца ўрадлівасць глебы. З парушэннем стуленасці сонечныя прамені пракрадаюцца да глебы, з-за чаго подсцілка хутчэй раскладаецца, з'яўляецца травяністая расліннасць, глеба ўшчыльняецца, і ўсё гэта неспрыяльна адлюстроўваецца на ўзросце дрэў. Да вызначанага веку аднавекавыя насаджэнні застаюцца стуленымі, потым пачынаецца натуральнае вырэжванне. З маладога веку паміж дрэвамі, утваральнымі насаджэнне, ідзе змаганне з-за абшару, патрэбнага для паступова разрасталых вяршынь; многія дрэвы пры гэтым змаганні аказаваюцца адсталымі і ў выніку гінуць. Такім чынам, змаганне паміж дрэвамі абумаўляе натуральнае змяншэнне ствалоў у насаджэнні, якая асабліва рэзка заўважная ў маладых і сярэдневекавых насаджэннях. Дрэвы, што адміраюць у маладым веку, маюць невялікія вяршынкі, адміранне якіх выклікае ўтварэнне малых прасветаў, якія хутка зачыняюцца дзякуючы разрастанню вяршынь астатніх дрэў. У больш высокім веку адміраюць буйныя дрэвы, вяршыні якіх займалі так шмат месца, што якія ўтвараюцца прасветы не могуць ужо зачыняцца вяршынямі астатніх дрэў, якія да таго ж растуць, з прычыны старэчага веку, даволі павольнае. Такім чынам, у вызначаным веку, больш высокім для ценетрывалых парод, прыкладам, <a href="/wiki/%D0%95%D0%BB%D0%BA%D0%B0" title="Елка">елкі</a>, <a href="/wiki/%D0%9F%D1%96%D1%85%D1%82%D0%B0" title="Піхта">піхты</a>, <a href="/wiki/%D0%91%D1%83%D0%BA" title="Бук">бука</a>, <a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D0%B0%D0%B1" title="Граб">граба</a>, і маладзейшым для святлалюбных, прыкладам, хвоі, <a href="/wiki/%D0%94%D1%83%D0%B1" title="Дуб">дуба</a>, <a href="/wiki/%D0%91%D1%8F%D1%80%D0%BE%D0%B7%D0%B0" title="Бяроза">бярозы</a>, у насаджэннях пачынаюць з'яўляцца прасветы, што не могуць зачыніцца і парушаюць стуленасць<sup id="cite_ref-autogenerated7_13-3" class="reference"><a href="#cite_note-autogenerated7-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Гаспадарчая_ацэнка"><span id=".D0.93.D0.B0.D1.81.D0.BF.D0.B0.D0.B4.D0.B0.D1.80.D1.87.D0.B0.D1.8F_.D0.B0.D1.86.D1.8D.D0.BD.D0.BA.D0.B0"></span>Гаспадарчая ацэнка</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%B5%D1%81&veaction=edit&section=6" title="Правіць раздзел: Гаспадарчая ацэнка" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%B5%D1%81&action=edit&section=6" title="Правіць зыходнік раздзела: Гаспадарчая ацэнка"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Вызначэннем колькасных параметраў лясоў, прыкладам, запасаў драўніны, вышыні і якасці дрэў і дрэвастояў займаецца <i>дэндраметрыя</i>, ці <i><a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%BA%D1%81%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%D0%BB%D0%B5%D1%81%D1%83" title="Таксацыя лесу">лясная таксацыя</a></i>. Гэта трэба як доўжачы камерцыйнай ацэнкі лясоў, так і для вывучэння іх развіцця і ацэнкі эфектыўнасці іх выкарыстанні і гадоўлі<sup id="cite_ref-Кольер_15-0" class="reference"><a href="#cite_note-Кольер-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <ul><li><b><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%82%D1%8D%D1%82_%D0%BB%D0%B5%D1%81%D1%83&action=edit&redlink=1" class="new" title="Банітэт лесу (няма такой старонкі)">Банітэт лесу</a></b> — паказнік прадукцыйнасці насаджэння (хуткасці прыросту драўніны). Хуткасць узросту дрэў залежыць ад глебава-грунтовых, кліматычных умоў і ўплыву чалавека на лес. Банітэт залежыць ад сярэдняй вышыні дрэў асноўнай пароды з улікам іх узросту. Для ўсіх драўняных парод выкарыстоўваецца баніціровачная шкала, складзеная ў 1911 годзе прафесарам <a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D1%96%D1%85%D0%B0%D1%96%D0%BB_%D0%9C%D1%96%D1%85%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%96%D1%87_%D0%90%D1%80%D0%BB%D0%BE%D1%9E&action=edit&redlink=1" class="new" title="Міхаіл Міхайлавіч Арлоў (няма такой старонкі)">М. М. Арловым</a>. Насенныя і парасткавыя насаджэнні маюць асаблівыя шкалы<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Гісторыя_лясоў"><span id=".D0.93.D1.96.D1.81.D1.82.D0.BE.D1.80.D1.8B.D1.8F_.D0.BB.D1.8F.D1.81.D0.BE.D1.9E"></span>Гісторыя лясоў</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%B5%D1%81&veaction=edit&section=7" title="Правіць раздзел: Гісторыя лясоў" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%B5%D1%81&action=edit&section=7" title="Правіць зыходнік раздзела: Гісторыя лясоў"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Старажытная_гісторыя"><span id=".D0.A1.D1.82.D0.B0.D1.80.D0.B0.D0.B6.D1.8B.D1.82.D0.BD.D0.B0.D1.8F_.D0.B3.D1.96.D1.81.D1.82.D0.BE.D1.80.D1.8B.D1.8F"></span>Старажытная гісторыя</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%B5%D1%81&veaction=edit&section=8" title="Правіць раздзел: Старажытная гісторыя" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%B5%D1%81&action=edit&section=8" title="Правіць зыходнік раздзела: Старажытная гісторыя"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Самыя першыя наземныя расліны выяўлены ў Аўстраліі. Іх узрост прыкладна 395 млн гадоў. Каля 370 млн гадоў назад (пачатак <a href="/wiki/%D0%94%D1%8D%D0%B2%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F%D0%B4" title="Дэвонскі перыяд">дэвонскага перыяду</a>) на сушы шырока пашырылася расліннасць з нізкіх <a href="/wiki/%D0%A5%D0%BC%D1%8B%D0%B7%D0%BD%D1%8F%D0%BA" class="mw-redirect" title="Хмызняк">хмызняковых</a> формаў. </p><p>Першымі лясамі былі нізкарослыя лясы з гіганцкіх <a href="/wiki/%D0%A5%D0%B2%D0%BE%D1%88%D1%87" title="Хвошч">хвошчаў</a> і <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Плаўн (няма такой старонкі)">плаўнаў</a>, якія мелі вышыню больш 7,5 м, з падлескам з прымітыўных <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%86%D1%8C" class="mw-redirect" title="Папараць">папарацей</a> і іншых дробных раслін. </p><p>Каля 345 млн гадоў назад пачаўся <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D0%B2%D1%83%D0%B3%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B_%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F%D0%B4" title="Каменнавугальны перыяд">каменнавугальны перыяд</a>, цягам якога на сушы пашырыліся густыя, шырокія лясы з гіганцкіх хвашчоў, дзеразы і <a href="/w/index.php?title=%D0%94%D1%80%D0%B0%D0%B2%D1%8F%D0%BD%D1%96%D1%81%D1%82%D1%8B%D1%8F_%D0%BF%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%86%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Дравяністыя папараці (няма такой старонкі)">дравяністых папарацей</a>, якія мелі вышыню каля 30 м. У гэты ж час з'явіліся першыя прымітыўныя <a href="/wiki/%D0%93%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D1%8F" title="Голанасенныя">голанасенныя</a> расліны — <a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D1%8F_%D0%BF%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%86%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Насенныя папараці (няма такой старонкі)">насенныя папараці</a> і <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B4%D0%B0%D1%96%D1%82%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кардаіты (няма такой старонкі)">кардаіты</a>. У <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%8B_%D0%B2%D1%83%D0%B3%D0%B0%D0%BB%D1%8C" title="Каменны вугаль">каменным вугалі</a>, утвораным у той перыяд, часта прысутнічаюць шматлікія выкапнёвыя рэшткі раслін. </p><p>Напачатку <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D0%BC%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F%D0%B4" title="Пермскі перыяд">пермскага перыяду</a> (280 млн гадоў назад) адбываліся працэсы <a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%BE%D1%80%D0%B0%D1%9E%D1%82%D0%B2%D0%B0%D1%80%D1%8D%D0%BD%D0%BD%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Гораўтварэнне (няма такой старонкі)">гораўтварэння</a>, магутнага <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D0%B4%D0%B0%D0%B2%D1%96%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%8B_%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F%D0%B4" class="mw-redirect" title="Ледавіковы перыяд">зледзянення</a> Паўднёвага паўшар'я і глабальнага пераразмеркавання сушы і мора, клімат рабіўся ўсё сушэйшым. У гэты час шырыліся прымітыўныя <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B2%D1%8B%D1%8F" title="Сагаўнікавыя">сагаўнікавыя</a> і <a href="/wiki/%D0%A5%D0%B2%D0%BE%D0%B9%D0%BD%D1%8B%D1%8F" title="Хвойныя">хвойныя</a>, выцясняючы гіганцкія хвашчы, дзеразу і дравяністыя папараці<sup id="cite_ref-enc-dic.com_3-3" class="reference"><a href="#cite_note-enc-dic.com-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Эра_дыназаўраў"><span id=".D0.AD.D1.80.D0.B0_.D0.B4.D1.8B.D0.BD.D0.B0.D0.B7.D0.B0.D1.9E.D1.80.D0.B0.D1.9E"></span>Эра дыназаўраў</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%B5%D1%81&veaction=edit&section=9" title="Правіць раздзел: Эра дыназаўраў" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%B5%D1%81&action=edit&section=9" title="Правіць зыходнік раздзела: Эра дыназаўраў"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Каля 225 млн гадоў назад пачалася эпоха <a href="/wiki/%D0%94%D1%8B%D0%BD%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%9E%D1%80" class="mw-redirect" title="Дыназаўр">дыназаўраў</a> — <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%B7%D0%B0%D0%B7%D0%BE%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8D%D1%80%D0%B0" class="mw-redirect" title="Мезазойская эра">мезазойская эра</a>. У <a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D1%8B%D1%8F%D1%81" class="mw-redirect" title="Трыяс">трыясавым</a> і <a href="/wiki/%D0%AE%D1%80%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F%D0%B4" title="Юрскі перыяд">юрскім перыядах</a> асноўны дрэвастой утваралі сагаўнікавыя і хваёвыя (шмат <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%BA%D0%B2%D0%BE%D1%8F" title="Секвоя">секвой</a>), пашырылася вялікая колькасць <a href="/wiki/%D0%93%D1%96%D0%BD%D0%BA%D0%B3%D0%B0%D0%B2%D1%8B%D1%8F" class="mw-redirect" title="Гінкгавыя">гінкгавых</a>. Ва Усходнім Кітаі дагэтуль расце <a href="/w/index.php?title=%D0%93%D1%96%D0%BD%D0%BA%D0%B3%D0%B0_%D0%B4%D0%B2%D1%83%D0%BB%D0%BE%D0%BF%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%BD%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Гінкга двулопастны (няма такой старонкі)">гінкга двулопастны</a>, адзіны захаваны дагэтуль прадстаўнік класа гінгкавых. Найболей пашыранымі былі хваёвыя лясы з дрэў, падобных на сучасныя <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%B0%D1%9E%D0%BA%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%8F" title="Араўкарыя">араўкарыі</a>. </p><p>У трыясавым перыядзе з'явіліся першыя <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BA%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D1%8F" class="mw-redirect" title="Пакрытанасенныя">пакрытанасенныя</a> (кветкавыя) расліны. Цягам юрскага перыяду паступова павялічвалася разнастайнасць кветкавых, а хваёвых парод і іншых голанасенных рабілася ўсё менш. Кветкавыя расліны сталі дамінаваць у дрэвастоі падчас <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D1%8B_%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F%D0%B4" title="Мелавы перыяд">мелавога перыяду</a> (135-65 млн гадоў назад), сярод іх былі продкі сучасных <a href="/wiki/%D0%A4%D1%96%D0%BA%D1%83%D1%81" title="Фікус">фікусаў</a>, <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B3%D0%BD%D0%BE%D0%BB%D1%96%D1%8F" title="Магнолія">магнолій</a>, <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%B4%D1%83%D0%B1" title="Падуб">падубаў</a>, <a href="/wiki/%D0%94%D1%83%D0%B1" title="Дуб">дубоў</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D1%81%D0%B0%D1%84%D1%80%D0%B0%D1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Сасафрас (няма такой старонкі)">сасафрасаў</a>, <a href="/wiki/%D0%92%D1%8F%D1%80%D0%B1%D0%B0" title="Вярба">вербаў</a> і <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BB%D1%91%D0%BD" title="Клён">клёнаў</a>. <a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B5%D1%82%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BA%D0%B2%D0%BE%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Метасеквоя (няма такой старонкі)">Метасеквоя</a> — дрэва з ігліцай, якая ападае — пашырылася па ўсім Паўночным паўшар'і падчас мелавога і <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%B0%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D0%B2%D1%8B_%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F%D0%B4" title="Палеагенавы перыяд">палеагенавага перыяду</a><sup id="cite_ref-enc-dic.com_3-4" class="reference"><a href="#cite_note-enc-dic.com-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Нядаўні_час"><span id=".D0.9D.D1.8F.D0.B4.D0.B0.D1.9E.D0.BD.D1.96_.D1.87.D0.B0.D1.81"></span>Нядаўні час</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%B5%D1%81&veaction=edit&section=10" title="Правіць раздзел: Нядаўні час" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%B5%D1%81&action=edit&section=10" title="Правіць зыходнік раздзела: Нядаўні час"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Напачатку палеагенавага перыяду, у эпоху <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%B0%D1%86%D1%8D%D0%BD" title="Палеацэн">палеацэна</a>, клімат працягваў заставацца цёплым і вільготным, што спрыяла разнастайнасці флоры і багаццю расліннасці, у тым ліку пакрытанасенных драўняных раслін. Лясы Паўночнага паўшар'я былі падобныя на сучасныя лясы трапічнага і ўмеранага паясоў. </p> <ul><li><b>Арктатрацёвы</b> тып флоры быў самым паўночным з існавалых у той час. Лістападныя дрэвы і іншыя расліны гэтага тыпу былі вельмі падобныя на сучасныя расліны ўсходу Паўночнай Амерыкі і Азіі, былі вельмі падобныя на ўсёй гэтай тэрыторыі шырання. Дамінантнымі шырокалісцевымі пародамі былі <a href="/wiki/%D0%92%D1%8F%D0%B7" title="Вяз">вяз</a>, <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%88%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Каштан">каштан</a>, клён, важную ролю гулялі <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B5%D1%88%D1%8B%D0%BD%D0%B0" class="mw-redirect" title="Алешына">алешына</a> і метасеквоя.</li> <li><b>Трацёвы неатрапічны</b> тып флоры быў пашыраны бліжэй да экватара, адрозніваўся вечназялёнымі шырокалісцевымі пародамі, роднымі сучасным трапічным і субтрапічным выглядам. У <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B5%D0%B0%D0%B3%D0%B5%D0%BD" class="mw-redirect" title="Неаген">неагенавым</a> перыядзе, у звязку з зменамі кліматычных умоў, тыпы флоры перасунуліся ў кірунку да экватара. Тэрыторыі лясоў скарачаліся, саступаючы месца травяным супольнасцям.</li> <li><b>Мадратрацёвы</b> тып флоры сфармаваўся на захадзе Паўночнай Амерыкі па меры шырання сухога клімату, для яго характэрныя драбналістыя дрэвы і хмызнякі, падобныя на сучасныя мексіканскія і паўднёвага захаду ЗША.</li></ul> <p>У канцы <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B0%D0%B7%D0%BE%D0%B9" title="Кайназой">кайназойскага</a> перыяду на захадзе Паўночнай Амерыкі адбываліся працэсы гораўтварэння і змен клімату. Дзякуючы гэтаму сталі дамінаваць хваёвыя пароды, раней малапрыкметныя ў арктатрацёвай флоры. </p><p>Чацвярцёвы перыяд, якім завяршылася кайназойская эра, пачаўся прыкладна 1,8 млн гадоў назад і працягваецца цяпер. Яго асаблівасці: чаргаванне эпох шырокіх мацерыковых абледзяненняў (<a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%B5%D0%B4%D0%B0%D0%B2%D1%96%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D1%8D%D0%BF%D0%BE%D1%85%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ледавіковая эпоха (няма такой старонкі)">гляцыялаў</a>) і цёплых міжледавіковых эпох (<a href="/w/index.php?title=%D0%86%D0%BD%D1%82%D1%8D%D1%80%D0%B3%D0%BB%D1%8F%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Інтэргляцыял (няма такой старонкі)">інтэргляцыялаў</a>). З-за гэтага змерлі многія выгляды дрэў і іншых раслін, заўважна і паўсюдна зменшыўся плошча лясоў<sup id="cite_ref-enc-dic.com_3-5" class="reference"><a href="#cite_note-enc-dic.com-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ахова_лесу"><span id=".D0.90.D1.85.D0.BE.D0.B2.D0.B0_.D0.BB.D0.B5.D1.81.D1.83"></span>Ахова лесу</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%B5%D1%81&veaction=edit&section=11" title="Правіць раздзел: Ахова лесу" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%B5%D1%81&action=edit&section=11" title="Правіць зыходнік раздзела: Ахова лесу"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>На жаль, сёння аб'ём высечкі лесу нярэдка ў некалькі разоў перавышае аб'ём яго натуральнага аднаўлення. У сувязі з гэтым у цывілізаваных краінах надаецца шмат увагі ўзнаўленню лесу, як шляхам <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D1%81%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D1%81%D0%B0%D0%B4%D0%BA%D1%96" class="mw-redirect" title="Лесапасадкі">лесапасадак</a>, так і поўнай забароны ў некаторых лясах кожнай гаспадарчай дзейнасці. Дзякуючы гэтаму ў гэтых раёнах забяспечваецца натуральнае ўзнаўленне лясоў, а ў некаторых краінах існуюць у невялікай колькасці лясныя пляцоўкі, дзе ніколі не мела месца ўмяшанне чалавека ў жыццё лесу. Ахова лесу з'яўляецца адным з кірункаў дзейнасці па <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%85%D0%BE%D0%B2%D0%B0_%D0%BD%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D0%B3%D0%B0_%D0%B0%D1%81%D1%8F%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%B4%D0%B7%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ахова навакольнага асяроддзя (няма такой старонкі)">ахове навакольнага асяроддзя</a> і <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%85%D0%BE%D0%B2%D0%B0_%D0%BF%D1%80%D1%8B%D1%80%D0%BE%D0%B4%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ахова прыроды (няма такой старонкі)">ахове прыроды</a> і вырабляецца: </p> <ul><li>на ўзроўні <a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D1%96%D0%B6%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D0%B5_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0_%D0%B0%D1%85%D0%BE%D0%B2%D1%8B_%D0%BD%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D0%B3%D0%B0_%D0%B0%D1%81%D1%8F%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%B4%D0%B7%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Міжнароднае права аховы навакольнага асяроддзя (няма такой старонкі)">міжнароднага права</a>, прыкладам, Канвенцыя, прынятая <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D1%84%D0%B5%D1%80%D1%8D%D0%BD%D1%86%D1%8B%D1%8F_%D0%90%D0%90%D0%9D_%D0%BF%D0%B0_%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%B9%D0%BB%D1%96%D0%B2%D1%8B%D0%BC_%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%B2%D1%96%D1%86%D1%86%D1%96_%D0%A0%D1%8B%D0%B0%2B20&action=edit&redlink=1" class="new" title="Канферэнцыя ААН па ўстойлівым развіцці Рыа+20 (няма такой старонкі)">Канферэнцыяй ААН па навакольным асяроддзі і развіцці</a>, Рыа-дэ-Жанэйра, 3-14 чэрвеня 1992 года<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</li> <li>на дзяржаўным роўні.</li> <li>на ўзроўні грамадскіх арганізацый, аж да радыкальных метадаў <a href="/w/index.php?title=%D0%A8%D1%8B%D0%BF%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B5_%D0%B4%D1%80%D1%8D%D1%9E&action=edit&redlink=1" class="new" title="Шыпаванне дрэў (няма такой старонкі)">шыпавання дрэў</a>.</li></ul> <p>Імпрэзы, злучаныя з аховай лесу, можна падзяліць на наступныя групы: </p> <ul><li>навукова-даследніцкія.</li> <li>арганізацыйна-тэхнічныя. <ul><li>стварэнне <a href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%B4%D0%BD%D1%96%D0%BA" title="Запаведнік">запаведнікаў</a> і іншых ахаваных тэрыторый.</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%B5%D1%81%D0%B0%D0%B0%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D1%9E%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Лесааднаўленне (няма такой старонкі)">лесааднаўленне</a>.</li></ul></li> <li>эканамічныя.</li> <li>адміністрацыйна-праўныя<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Зноскі"><span id=".D0.97.D0.BD.D0.BE.D1.81.D0.BA.D1.96"></span>Зноскі</h2></div> <div class="reflist columns" style="list-style-type: decimal;"> <div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-Лес-1"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-Лес_1-0"><sup><i><b>а</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Лес_1-1"><sup><i><b>б</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><i>Лес</i> — артыкул з БСЭ (3-е выданне) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130516110504/http://slovari.yandex.ru/~%D0%BA%D0%BD%D0%B8%D0%B3%D0%B8/%D0%91%D0%A1%D0%AD/%D0%9B%D0%B5%D1%81/">Архивировано из источника 14 апреля 2013</a></span> </li> <li id="cite_note-slovari.yandex.ru-2"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-slovari.yandex.ru_2-0"><sup><i><b>а</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-slovari.yandex.ru_2-1"><sup><i><b>б</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><i><a rel="nofollow" class="external text" href="http://enc-dic.com/enc_sovet/Lesnaja-podstilka-32571.html">Лесная подстилка</a></i> — артыкул з БСЭ (3-е выданне)</span> </li> <li id="cite_note-enc-dic.com-3"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-enc-dic.com_3-0"><sup><i><b>а</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-enc-dic.com_3-1"><sup><i><b>б</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-enc-dic.com_3-2"><sup><i><b>в</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-enc-dic.com_3-3"><sup><i><b>г</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-enc-dic.com_3-4"><sup><i><b>д</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-enc-dic.com_3-5"><sup><i><b>е</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://enc-dic.com/colier/Les-4101.html">Лес — Энциклопедия Кольера</a></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><i><a rel="nofollow" class="external text" href="http://enc-dic.com/word/m/Mrtv-pokrov-40257.html">Мёртвый покров</a></i> — артыкул з БСЭ (3-е выданне)</span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343">Энциклопедия лесного хозяйства. — <span style="border-bottom:1px dotted gray; cursor:default" title="Масква">М</span>.: ВНИИЛМ, 2006. — Т. 2. — С. 38. — 416 с. — <a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:BookSources/5947370239" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 5-94737-023-9</a>.</span></span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"><i><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.webcitation.org/6FwKa8fJO">Лес</a></i> — артыкул з БСЭ (3-е выданне)</span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343">Энциклопедия лесного хозяйства. — <span style="border-bottom:1px dotted gray; cursor:default" title="Масква">М</span>.: ВНИИЛМ, 2006. — Т. 2. — С. 38, 45. — 416 с. — <a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:BookSources/5947370239" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 5-94737-023-9</a>.</span></span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://dic.academic.ru/dic.nsf/ecolog/1875/Опушка">Опушка леса</a> И. И. Дедю. Экологический энциклопедический словарь. — Главная редакция Молдавской советской энциклопедии. Кишинев/ 1989.</span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343" id="CITEREFЭСБЭ1890—1907"><span data-wikidata-qualifier-id="P248"><a href="https://be.wikisource.org/wiki/ru:%D0%AD%D0%A1%D0%91%D0%95/%D0%92%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%B6%D0%BD%D0%B8%D0%BA" class="extiw" title="s:ru:ЭСБЕ/Валежник">Валежник</a></span> // <a href="/wiki/%D0%AD%D0%BD%D1%86%D1%8B%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%87%D0%BD%D1%8B_%D1%81%D0%BB%D0%BE%D1%9E%D0%BD%D1%96%D0%BA_%D0%91%D1%80%D0%B0%D0%BA%D0%B3%D0%B0%D1%9E%D0%B7%D0%B0_%D1%96_%D0%AD%D1%84%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%B0" title="Энцыклапедычны слоўнік Бракгаўза і Эфрона">Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона</a>: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="рускай мовай">(руск.)</span>. — <span style="border-bottom:1px dotted gray; cursor:default;" title="Санкт-Пецярбург">СПб.</span>, 1890—1907.</span></span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://forest.geoman.ru/forest/item/f00/s00/e0000334/index.shtml">ВАЛЕЖНИК. Лесная энциклопедия</a>. — <span style="border-bottom:1px dotted gray; cursor:default" title="Масква">М</span>.: Советская энциклопедия, 1986. — Т. 1. — 563 с.</span></span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.for.gov.bc.ca/hfd/pubs/docs/Wp/Wp30.pdf">http://www.for.gov.bc.ca/hfd/pubs/docs/Wp/Wp30.pdf</a></span> </li> <li id="cite_note-autogenerated6-12"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-autogenerated6_12-0"><sup><i><b>а</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-autogenerated6_12-1"><sup><i><b>б</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-autogenerated6_12-2"><sup><i><b>в</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-autogenerated6_12-3"><sup><i><b>г</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-autogenerated6_12-4"><sup><i><b>д</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-autogenerated6_12-5"><sup><i><b>е</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343">Энциклопедия лесного хозяйства. — <span style="border-bottom:1px dotted gray; cursor:default" title="Масква">М</span>.: ВНИИЛМ, 2006. — Т. 2. — С. 359-361. — 416 с. — <a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:BookSources/5947370239" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 5-94737-023-9</a>.</span></span> </li> <li id="cite_note-autogenerated7-13"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-autogenerated7_13-0"><sup><i><b>а</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-autogenerated7_13-1"><sup><i><b>б</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-autogenerated7_13-2"><sup><i><b>в</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-autogenerated7_13-3"><sup><i><b>г</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343" id="CITEREFЭСБЭ1890—1907"><span data-wikidata-qualifier-id="P248"><a href="https://be.wikisource.org/wiki/ru:%D0%AD%D0%A1%D0%91%D0%95/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B0%D0%B6%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F" class="extiw" title="s:ru:ЭСБЕ/Насаждения">Насаждения</a></span> // <a href="/wiki/%D0%AD%D0%BD%D1%86%D1%8B%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%87%D0%BD%D1%8B_%D1%81%D0%BB%D0%BE%D1%9E%D0%BD%D1%96%D0%BA_%D0%91%D1%80%D0%B0%D0%BA%D0%B3%D0%B0%D1%9E%D0%B7%D0%B0_%D1%96_%D0%AD%D1%84%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%B0" title="Энцыклапедычны слоўнік Бракгаўза і Эфрона">Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона</a>: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="рускай мовай">(руск.)</span>. — <span style="border-bottom:1px dotted gray; cursor:default;" title="Санкт-Пецярбург">СПб.</span>, 1890—1907.</span></span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text"><i><a rel="nofollow" class="external text" href="http://enc-dic.com/enc_sovet/Zaschitne-lesne-nasazhdenija-17905.html">Защитные лесные насаждения</a></i> — артыкул з БСЭ (3-е выданне)</span> </li> <li id="cite_note-Кольер-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Кольер_15-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span style="" lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://enc-dic.com/colier/Les-4101.html">Лес</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none"><b> <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="нявызначанай мовай">(нявызн.)</span></b></span>. <i>Энциклопедия Кольера</i>. <small>Праверана 18 кастрычніка 2013.</small></span></span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text"><i><a rel="nofollow" class="external text" href="http://enc-dic.com/enc_sovet/Bonitet-lesa-139/">Бонитет леса</a></i> — артыкул з БСЭ (3-е выданне)</span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span style="" lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://botanical_dictionary.academic.ru/2265/БОНИТЕТ_ЛЕСА">БОНИТЕТ ЛЕСА</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none"><b> <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="нявызначанай мовай">(нявызн.)</span></b></span>.</span>Словарь ботанических терминов. Под ред. д. б. н. И. А. Дудки. — Киев: Наукова Думка, 1984.</span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span style="" lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.un.org/ru/documents/decl_conv/conventions/agenda21_ch2.shtml">Глава 2. Международное сотрудничество в целях ускорения устойчивого развития в развивающихся странах и соответствующая национальная политика — Раздел I. Социальные и экономиче …</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none"><b> <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="нявызначанай мовай">(нявызн.)</span></b></span>. <small><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.webcitation.org/6F9dMJMc2?url=http://www.un.org/ru/documents/decl_conv/conventions/agenda21_ch2.shtml">Архівавана</a> з першакрыніцы 16 сакавіка 2013.</small> <small>Праверана 14 сакавіка 2013.</small></span></span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span style="" lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.un.org/ru/documents/decl_conv/conventions/agenda21_ch11d.shtml">Создание и/или укрепление потенциала в области планирования, оценки и систематического обзора соответствующих программ, прогресса, мероприятий, включая коммерческую торговлю, …</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none"><b> <span class="ref-info" style="cursor:help;" title="нявызначанай мовай">(нявызн.)</span></b></span>. <small><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.webcitation.org/6FdwHWZns?url=http://www.un.org/ru/documents/decl_conv/conventions/agenda21_ch11d.shtml">Архівавана</a> з першакрыніцы 5 красавіка 2013.</small> <small>Праверана 3 красавіка 2013.</small></span></span> </li> </ol></div> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Літаратура"><span id=".D0.9B.D1.96.D1.82.D0.B0.D1.80.D0.B0.D1.82.D1.83.D1.80.D0.B0"></span>Літаратура</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%B5%D1%81&veaction=edit&section=12" title="Правіць раздзел: Літаратура" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%B5%D1%81&action=edit&section=12" title="Правіць зыходнік раздзела: Літаратура"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Лес // БЭ ў 18 т. Т. 9. Мн., 1999.</li> <li>Атлас лесов СССР. — М., 1973.</li> <li>Леса. — М., Мысль, 1981. — 316 с. — (Природа мира).</li> <li><span class="citation"><i>Сокольский И.</i> Целебный красный лес // <i>Наука и жизнь</i> : журнал. — 2008. — № 2. — С. 156—160.</span></li> <li><i>Второв И.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nkj.ru/archive/articles/23245/">Лесная кладовая планеты</a>. — <a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B0%D1%83%D0%BA%D0%B0_%D0%B8_%D0%B6%D0%B8%D0%B7%D0%BD%D1%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="Наука и жизнь (няма такой старонкі)">Наука и жизнь</a>. — № 10, 2013 г.</li> <li><i>Ковязин В. Ф., Мартынов А. Н., Мельников Е. С.</i> Основы лесного хозяйства и таксация леса. — СПб.: Лань, 2008. — С. 384. — <a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:BookSources/9785811407767" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-5-8114-0776-7</a>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Спасылкі"><span id=".D0.A1.D0.BF.D0.B0.D1.81.D1.8B.D0.BB.D0.BA.D1.96"></span>Спасылкі</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%B5%D1%81&veaction=edit&section=13" title="Правіць раздзел: Спасылкі" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%B5%D1%81&action=edit&section=13" title="Правіць зыходнік раздзела: Спасылкі"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.rosleshoz.gov.ru/">Федеральное агентство лесного хозяйства РФ</a> <small><span style="white-space: nowrap;"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140407081923/http://www.rosleshoz.gov.ru/">Архівавана</a> 7 красавіка 2014.</span></small></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.wood.ru/ru/index.php3?reg=1&clk=slterm">Словарь лесных терминов</a> <small><span style="white-space: nowrap;"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20071012173209/http://wood.ru/ru/index.php3?reg=1&clk=slterm">Архівавана</a> 12 кастрычніка 2007.</span></small></li></ul></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Узята з "<a dir="ltr" href="https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Лес&oldid=4750542">https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Лес&oldid=4750542</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:Categories" title="Адмысловае:Categories">Катэгорыі</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%A2%D1%8B%D0%BF%D1%8B_%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BB%D1%96%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%86%D1%96" title="Катэгорыя:Тыпы расліннасці">Тыпы расліннасці</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%AD%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%96%D1%81%D1%82%D1%8D%D0%BC%D1%8B" title="Катэгорыя:Экасістэмы">Экасістэмы</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%9B%D0%B5%D1%81" title="Катэгорыя:Лес">Лес</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Схаваныя катэгорыі: <ul><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D1%96_%D0%B7_%D0%BD%D1%8F%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D1%96%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D0%BC_%D1%81%D1%96%D0%BD%D1%82%D0%B0%D0%BA%D1%81%D1%96%D1%81%D0%B0%D0%BC_%D1%81%D0%BF%D0%B0%D1%81%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D0%BA_%D0%BD%D0%B0_%D0%BA%D1%80%D1%8B%D0%BD%D1%96%D1%86%D1%8B" title="Катэгорыя:Старонкі з няправільным сінтаксісам спасылак на крыніцы">Старонкі з няправільным сінтаксісам спасылак на крыніцы</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D1%96,_%D0%BD%D0%B0_%D1%8F%D0%BA%D1%96%D1%85_%D1%83%D0%B6%D1%8B%D1%82%D1%8B_%D1%87%D0%B0%D1%80%D0%BE%D1%9E%D0%BD%D1%8B%D1%8F_%D1%81%D0%BF%D0%B0%D1%81%D1%8B%D0%BB%D0%BA%D1%96_ISBN" title="Катэгорыя:Старонкі, на якіх ужыты чароўныя спасылкі ISBN">Старонкі, на якіх ужыты чароўныя спасылкі ISBN</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%A3%D0%B4%D0%B0%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%BD%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%B5_%D0%B0%D1%80%D1%84%D0%B0%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D1%96%D1%96" title="Катэгорыя:Удакладненне арфаграфіі">Удакладненне арфаграфіі</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D1%96_%D0%B7_%D0%BC%D0%BE%D0%B4%D1%83%D0%BB%D0%B5%D0%BC_Hatnote_%D0%B7_%D1%87%D1%8B%D1%80%D0%B2%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%B9_%D1%81%D0%BF%D0%B0%D1%81%D1%8B%D0%BB%D0%BA%D0%B0%D0%B9" title="Катэгорыя:Вікіпедыя:Старонкі з модулем Hatnote з чырвонай спасылкай">Вікіпедыя:Старонкі з модулем Hatnote з чырвонай спасылкай</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%86%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%BD%D1%8B%D1%8F_%D0%B0%D1%80%D1%82%D1%8B%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8B" title="Катэгорыя:Вікіпедыя:Істотныя артыкулы">Вікіпедыя:Істотныя артыкулы</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Апошняе змяненне старонкі адбылося 19:20, 27 мая 2024.</li> <li id="footer-info-copyright">Тэкст даступны на ўмовах <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.be">ліцэнзіі Creative Commons Attribution-ShareAlike</a>, у асобных выпадках могуць дзейнічаць дадатковыя ўмовы. Падрабязней гл. <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Умовы_выкарыстання">Умовы выкарыстання</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Палітыка прыватнасці</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%A8%D1%82%D0%BE_%D1%82%D0%B0%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D1%81%D0%B2%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%8D%D0%BD%D1%86%D1%8B%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F">Пра Вікіпедыю</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%90%D0%B4%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0_%D0%B0%D0%B4_%D0%B0%D0%B4%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%86%D1%96">Адмова ад адказнасці</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code of Conduct</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Распрацоўшчыкі</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/be.wikipedia.org">Статыстыка</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Заява пра cookie</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//be.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%9B%D0%B5%D1%81&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Мабільная версія</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f7b5ccf54-sffc4","wgBackendResponseTime":192,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.219","walltime":"0.413","ppvisitednodes":{"value":5099,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":30691,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":11731,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":29,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":1,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":19513,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 243.988 1 -total"," 57.22% 139.605 1 Шаблон:Зноскі"," 56.18% 137.067 1 Шаблон:Ifsubst"," 55.25% 134.797 1 Шаблон:Reflist"," 24.15% 58.924 1 Шаблон:Арфаграфія"," 22.60% 55.138 1 Шаблон:Ambox"," 21.68% 52.885 4 Шаблон:Cite_web"," 21.42% 52.269 6 Шаблон:Кніга"," 15.96% 38.952 2 Шаблон:ВТ-ЭСБЕ"," 11.07% 27.006 6 Шаблон:Str_≠_len"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.041","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":1478565,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-8745688f8-dd5fq","timestamp":"20241121102653","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u041b\u0435\u0441","url":"https:\/\/be.wikipedia.org\/wiki\/%D0%9B%D0%B5%D1%81","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q4421","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q4421","author":{"@type":"Organization","name":"\u0423\u0434\u0437\u0435\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a\u0456 \u043f\u0440\u0430\u0435\u043a\u0442\u0430\u045e \u0412\u0456\u043a\u0456\u043c\u0435\u0434\u044b\u044f"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2008-10-29T09:50:30Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/a\/a0\/Poland_Bialowieza_-_BPN.jpg"}</script> </body> </html>