CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html lang="nl"> <head> <title>Geschiedenis en uitleg over de Dordtse Leerregels | Dordtse-Leerregels.nl</title> <meta name="description" content="De Dordtse Leerregels zijn in 1619 geschreven. 400 jaar later worden deze actuele Leerregels nog steeds gebruikt door veel Nederlandse kerken." /> <meta name="author" content="Effusion - www.effusion.nl" /> <base href="https://www.dordtse-leerregels.nl" /> <meta http-equiv="x-ua-compatible" content="ie=edge" /> <meta name="viewport" content="width=device-width, initial-scale=1, minimum-scale=1" /> <meta name="color-scheme" content="light dark" /> <meta name="apple-mobile-web-app-title" content="Leerregels" /> <meta name="apple-mobile-web-app-capable" content="yes" /> <meta name="mobile-web-app-capable" content="yes" /> <meta name="application-name" content="Leerregels" /> <meta name="msapplication-config" content="/browserconfig.xml" /> <meta name="msapplication-TileColor" content="#51b47c" /> <link rel="manifest" href="https://www.dordtse-leerregels.nl/manifest.json" /> <link rel="preconnect" href="https://fonts.gstatic.com/" crossorigin /> <link href="https://fonts.googleapis.com/css?family=Merriweather:300,300i,400,400i,700,700i%7CRaleway:400,400i,500,600,600i,700,800" rel="stylesheet" type="text/css" /> <link href="https://www.dordtse-leerregels.nl/layout/css/belijdenis-1732732153.css" rel="stylesheet" type="text/css" /> <link rel="shortcut icon" href="https://www.dordtse-leerregels.nl/layout/images/iconen/favicon.ico" type="image/x-icon" /> <link rel="icon" sizes="192x192" href="https://www.dordtse-leerregels.nl/layout/images/iconen/favicon_192x192.png" /> <link rel="apple-touch-icon-precomposed" sizes="152x152" href="https://www.dordtse-leerregels.nl/layout/images/iconen/favicon_152x152.png" /> <link rel="apple-touch-icon-precomposed" sizes="144x144" href="https://www.dordtse-leerregels.nl/layout/images/iconen/favicon_144x144.png" /> <link rel="apple-touch-icon-precomposed" sizes="120x120" href="https://www.dordtse-leerregels.nl/layout/images/iconen/favicon_120x120.png" /> <link rel="apple-touch-icon-precomposed" sizes="57x57" href="https://www.dordtse-leerregels.nl/layout/images/iconen/favicon_57x57.png" /> <link rel="image_src" href="https://www.dordtse-leerregels.nl/layout/images/iconen/logo_200x200.gif" /> <meta name="format-detection" content="telephone=no" />  <script type="text/javascript" nonce="kakqllqg1e4fnkcefnptllfbcyl0dih3" async src="https://www.googletagmanager.com/gtag/js?id=G-4CQ39ZP8FP"></script> <script type="text/javascript" nonce="kakqllqg1e4fnkcefnptllfbcyl0dih3"> window.dataLayer = window.dataLayer || []; function gtag(){dataLayer.push(arguments);} gtag('js', new Date()); gtag('config', 'G-4CQ39ZP8FP'); </script> </head> <body class="dl pagina_over_belijdenis" data-item-naam="paragraaf" data-item-naam-mv="paragrafen" data-cache-modus="production"> <div class="outerwrapper"> <div id="wrapper" class="inhoud-14 inhoud"> <header> <div class="wrapper"> <nav id="hoofdmenu"><ul><li><a href="https://www.dordtse-leerregels.nl/paragrafen">alle paragrafen</a></li><li><a href="https://www.dordtse-leerregels.nl/over-de-dordtse-leerregels">de Dordtse Leerregels</a></li><li><a href="https://www.dordtse-leerregels.nl/tulip">TULIP</a></li><li><a href="https://www.dordtse-leerregels.nl/over-deze-website">over deze website</a></li><li><a href="https://www.dordtse-leerregels.nl/contact">contact</a></li></ul></nav> <a class="mmenu-trigger" href="#hoofdmenu_mobiel"></a> <a class="logo" href="https://www.dordtse-leerregels.nl">Dordtse <span>Leerregels.nl</span></a> </div> </header> <section id="zoekbalk" data-belijdenis-versie="origineel_stukjes"> <form method="GET" action="https://www.dordtse-leerregels.nl/zoeken" id="zoeken_header"> <input type="text" data-default-placeholder="Zoek op inhoud, bijbeltekst of trefwoord.." placeholder="Zoek op inhoud, bijbeltekst of trefwoord.." name="q" id="q" class="zoeken_input" value="" spellcheck="false" autocorrect="off" /> <button type="submit" form="zoeken_header" value="submit"></button> </form> </section><section id="tekst" class="pagina_content"><div class="digibord_scroll"><a href="#scroll-up" class="digibord_scroll_up" title="scroll omhoog"></a><a href="#scroll-down" class="digibord_scroll_down" title="scroll omlaag" onclick="return false"></a></div><h1>De Dordtse Leerregels</h1> <p class="intro">De Dordtse Leerregels zijn in 1619 opgesteld. 400 jaar later worden deze Leerregels nog steeds gebruikt door veel Nederlandse en buitenlandse kerken. Kom meer te weten over het ontstaan van de Dordtse Leerregels.</p> <h2 class="kop"><img class="afbeelding_links" style="margin-top: -20px;" src="https://www.dordtse-leerregels.nl/images/uploads/dl/1610.gif" alt="1610: Nederland in wapenstilstand met Spanje" />Terug naar 1610</h2> <p>In 1610 was Nederland in oorlog met Spanje; de Tachtigjarige Oorlog. Het was net een jaar rustig, omdat er een wapenstilstand overeen was gekomen die 12 jaar zou duren. In vredestijd na een uitputtende oorlog kwam er nieuwe onrust in Nederland. Een godsdienstconflict tussen twee hoogleraren in Leiden over de vrije wil en de uitverkiezing leidde bijna tot een burgeroorlog.</p> <p> </p> <h2 class="kop"><img class="afbeelding_rechts" src="https://www.dordtse-leerregels.nl/images/uploads/dl/het-conflict.gif" alt="Het conflict over de uitverkiezing" />Het conflict</h2> <p>Het conflict wordt vaak uitgelegd aan de hand van de volgende tegenstelling: Heeft God mensen uitgekozen omdat zij geloven? Of geloven mensen omdat ze zijn uitgekozen door God? De Leidse hoogleraar Jacobus Arminius gaf het eerste antwoord, zijn collega hoogleraar Fransicus Gomarus het tweede. Ze raakten begin 1600 in een groot conflict over de vraag: zijn mensen uitverkoren òmdat ze geloven (remonstranten) of zódat ze geloven (contraremonstranten)? Beide hoogleraren kregen medestanders achter zich. Medestanders van Arminius noemden zich de remonstranten of Arminianen en de andere groep noemden zich de contraremonstranten of Gomaristen.</p> <h2><img class="afbeelding_links" src="https://www.dordtse-leerregels.nl/images/uploads/dl/remonstrantie.gif" alt="Protestantie" />Remonstrantie</h2> <p>Een 'protestantie' is een verzoekschrift van protestanten gericht aan de overheid om bescherming tegen maatregelen die hen treffen. In Nederland raakt de term 'remonstrantie' in gebruik. In 1610 schrijven 44 Remonstrantse predikanten zo'n remonstrantie aan de staten van Holland en West-Friesland. In navolging van Arminius hadden zij een aantal bezwaren tegen de Nederlandse Geloofsbelijdenis en de Heidelbergse Catechismus. Deze twee belijdenisgeschriften vormden toen de belijdenisgeschriften van de Nederlandse kerk. In hun brief vermelden ze niet welke bezwaren ze hadden, maar ze hielden het positief: ze meldden juist wat ze wel geloofden over vijf onderwerpen waarvan zij van mening verschilden met de rest. Hun remonstrantie werd bekend als 'de vijf artikelen'.</p> <h2><img class="afbeelding_rechts" src="https://www.dordtse-leerregels.nl/images/uploads/dl/vijf-artikelen.gif" alt="De vijf artikelen van de Remonstranten" />De vijf artikelen van de Remonstranten</h2> <div style="overflow: hidden; position: relative;"> <ol> <li>De gelovigen zijn uitverkoren door God, ómdat zij geloven en volharden in hun geloof</li> <li>Christus is voor alle mensen gestorven, maar alleen als je in Hem gelooft, word je behouden (algemene verzoening)</li> <li>De mens gelooft niet uit zichzelf, maar door de genade in Christus en doordat de Heilige Geest de gelovigen opnieuw geboren laat worden</li> <li>Deze genade van God kan weerstaan worden door wie niet wil geloven.</li> <li>Het geloof in Jezus Christus geeft kracht om tegen verzoekingen te strijden. De vraag of gelovigen hun geloof en eeuwig behoud kunnen verliezen is nog niet duidelijk en daarover moet nog meer onderzoek gedaan worden.</li> </ol> </div> <h2><img class="afbeelding_links" src="https://www.dordtse-leerregels.nl/images/uploads/dl/prins-maurits.gif" alt="Eenheid in Nederland" />Eenheid in Nederland</h2> <p>De remonstranten wilden graag een synode om de belijdenisgeschriften op een aantal punten te herzien. Voor zo'n herziening is een nationale synode nodig. Pas acht jaar later in 1618 lukt het prins Maurits, de opperbevelhebber van het leger, om de provincies en de kerk te overtuigen om zo'n synode bijeen te roepen. In een tijd van oorlog wilde Maurits geen godsdienstconflict die het land verdeelde, maar eenheid. Hij liet ook de belangrijkste politieke remonstranten gevangen zetten. Zoals Hugo de Groot, die bekend werd omdat hij in een boekenkist uit slot Loevestein wist te ontsnappen. Johan van Ornebarneveld liet hij onthoofden. Er speelden daarom bij de synode ook zeker politieke motieven; Maurits wilde eenheid in Nederland tegen elke prijs.</p> <h2><img class="afbeelding_rechts" src="https://www.dordtse-leerregels.nl/images/uploads/dl/dordrecht.gif" alt="Nationale Synode in Dodrecht" />Nationale Synode in Dordrecht</h2> <p>In het najaar van 1618 begint de (inter)nationale synode in Dordrecht. Naast afgevaardigde dominees per provincie zijn er ook politieke vertegenwoordigers van de Staten-Generaal aanwezig en 23 buitenlandse theologen uit diverse landen. De remonstranten kregen geen gelijkwaardig gesprek over hun 5 artikelen, zoals ze wilden. In plaats daarvan waren ze op de synode de beklaagde partij, zoals bij een rechtzaak. Vanaf het begin gingen ze daarom het gesprek over hun artikelen uit de weg en vertraagden en frustreerden ze anderhalve maand het proces. Uiteindelijk kon de voorzitter Johannes Bogerman niets anders doen dan hen weg sturen van de synode. De synodeleden zijn toen zelf maar aan de slag gegaan om uit de geschriften van de remonstranten te bepalen wat besproken moest worden. De remonstranten werden door de contraremonstranten op de synode unaniem veroordeeld. Hun leer was een dwaling die niet overeen komt met de Bijbel. In de Dordtse Leerregels is de veroordeling schriftelijk vastgelegd.</p> <h2><img class="afbeelding_links" src="https://www.dordtse-leerregels.nl/images/uploads/dl/dordtse-leerregels.gif" alt="De Dordtse Leerregels" />De Dordtse leerregels</h2> <p>De synode wilde niet alleen bepaalde standpunten van de remonstranten afwijzen, maar ook positief opschrijven wat ze wel geloofden. De volgorde is hetzelfde als bij de 5 artikelen van de remonstranten. Per hoofdstuk wordt eerst uitgelegd wat de Nederlandse kerk wel gelooft en pas daarna welke visies worden afgewezen. Tegen artikel 3 hadden de synodeleden geen bezwaar. Daarom zijn hoofdstuk 3 en 4 samengevoegd om de structuur hetzelfde te houden. Eigenlijk zijn de Dordtse leerregels niet geschreven als derde belijdenisgeschrift, maar als een extra uitleg over bepaalde punten uit de Nederlandse geloofsbelijdenis en de Heidelbergse Catechismus. Uiteindelijk werden de Dordtse Leerregels wel het derde belijdenisgeschrift van de Nederlandse kerken.</p> <div class="content_links"> <h2>Feiten</h2> <ul> <li>Opgesteld in 1619 door de Nationale Synode van Dordrecht</li> <li>Uitgegeven in het Latijn (voor theologen), Frans (zusterkerken in België en Frankrijk) en Nederlands</li> <li>Officiële belijdenis van diverse kerkgenootschappen in Nederland, Zuid-Korea, Canada, Verenigde Staten en Zuid-Afrika</li> <li>Vier hoofdstukken, verdeeld in 93 paragrafen</li> <li>59 paragrafen (63%) zijn positief uitleggend en 34 paragrafen weerleggen de dwalingen van de Remonstranten</li> <li>Gebaseerd op 348 bewijsteksten, gemiddeld 3,7 per paragraaf</li> </ul> <h2>Hertaling</h2> <p>In 2018 is er een betrouwbare <a href="https://partner.bol.com/click/click?p=1&t=url&s=1004066&f=TXL&url=https%3A%2F%2Fwww.bol.com%2Fnl%2Fp%2Fde-dordtse-leerregels%2F9200000095274071%2F&name=Dordtse%20Leerregels%20-%20W.%20Verboom">hertaling van de Dordtse Leerregels</a> verschenen door dr. W. Verboom, emeritus hoogleraar en predikant in de PKN (Gereformeerde Bond). De uitgave bevat ook diverse kanttekeningen, die bepaalde woorden of gedachten uit die tijd helder uitleggen.</p> <p><a href="https://partner.bol.com/click/click?p=1&t=url&s=1004066&f=TXL&url=https%3A%2F%2Fwww.bol.com%2Fnl%2Fp%2Fde-dordtse-leerregels%2F9200000095274071%2F&name=Dordtse%20Leerregels%20-%20W.%20Verboom"><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="https://www.dordtse-leerregels.nl/images/uploads/dl/dordtse-leerregels-w-verboom.jpg" alt="" width="130" height="194" /></a></p> </div> </section> <div id="clearfooter"></div> </div> <footer class=""> <div class="boven"> <div class="wrapper"> <h2 class="onderdeel_van"> <img src="/layout/images/logo_belijdenis_nu.png" alt="Belijdenis.nu" /> <a href="https://www.belijdenis.nu"> <span class="subtitel">Onderdeel van: </span> <span class="naam">Belijdenis<b>.nu</b></span> </a> </h2> <hr> <div class="bn_websites"> <div class="lijst deze_website"> <h3>Dordtse Leerregels</h3> <ul><li><a href="https://www.dordtse-leerregels.nl/paragrafen">alle paragrafen</a></li><li><a href="https://www.dordtse-leerregels.nl/over-de-dordtse-leerregels">de Dordtse Leerregels</a></li><li><a href="https://www.dordtse-leerregels.nl/tulip">TULIP</a></li><li><a href="https://www.dordtse-leerregels.nl/over-deze-website">over deze website</a></li><li><a href="https://www.dordtse-leerregels.nl/contact">contact</a></li></ul> </div> <div class="lijst"> <h3>Belijdenissen</h3> <ul> <li><a href="https://www.heidelbergse-catechismus.nl" class="btn hc" title="Heidelbergse Catechismus (1563) met hedendaagse versie, uitleg van moeilijke woorden en bewijsteksten">Heidelbergse Catechismus</a></li> <li><a href="https://www.nederlandse-geloofsbelijdenis.nl" class="btn ng" title="Nederlandse Geloofsbelijdenis (1561) met hedendaagse versie, uitleg van moeilijke woorden en bewijsteksten">Nederlandse Geloofsbelijdenis</a></li> <li><a href="https://www.dordtse-leerregels.nl" class="btn dl" title="Dordtse Leerregels (1619) met eenvoudige versie, uitleg van moeilijke woorden en bewijsteksten">Dordtse Leerregels</a></li> </ul> </div> <div class="lijst"> <h3>Liturgie</h3> <ul> <li><a href="https://www.liturgie.nu/psalmen" class="btn li_psa" title="Psalmen uit de berijming van 1773, met uitleg van moeilijke woorden en muziekspeler">Psalmen (1773) <span class="badge" title="Deze website is nog in ontwikkeling">Nieuw</span></a></li> <li><a href="https://www.liturgie.nu/gezangen" class="btn li_gez" title="Gezangen uit de berijming van 1773, met uitleg van moeilijke woorden en muziekspeler">Gezangen</a></li> <li><a href="https://www.liturgie.nu/formulieren" class="btn li_for" title="Liturgische formulieren in diverse versies (parallel naast elkaar), met uitleg van moeilijke woorden">Formulieren <span class="badge beta" title="Deze website is nog in ontwikkeling">Beta</span></a></li> </ul> </div> <div class="lijst"> <h3>Bijbelstudie</h3> <ul> <li><a href="https://www.messias.nu" class="btn me" title="Bekijk ruim 130 profetie毛n uit het Oude Testament over de Messias, met bijbehorende vervulling in het Nieuwe Testament">Messiaanse beloften</a></li> <li><a href="https://www.bijbelse-tijdlijn.nl" class="btn tl" title="Bekijk op een tijdlijn de Bijbelboeken, bijbelse personen, de bloedlijn van Jezus en belangrijke gebeurtenissen en leer zo de Bijbel beter begrijpen.">Bijbelse tijdlijn <span class="badge">Nieuw</span></a></li> </ul> </div> </div> <div class="apps"> <h3>Download de app</h3> <a href="https://play.google.com/store/apps/details?id=nu.belijdenis.app" class="android badge" title="Download de Android app voor offline gebruik">Download de app in de Playstore (Android)</a> <a href="https://apps.apple.com/us/app/belijdenis-nu/id1478129365" class="ios badge" title="Download de iOS (Apple) app voor offline gebruik">Download de app in de App Store (iOS)</a> </div> </div> </div> <div class="onder"> <div class="wrapper"> <div class="copyright"> <span class="copyright_tekst"> © 2025 <span class="resp">- <a href="https://www.belijdenis.nu">Belijdenis.nu</a></span> </span> <span class="links"> <span class="divider">|</span> <a href="https://www.dordtse-leerregels.nl/sitemap">sitemap</a> <span class="divider">|</span> <a href="https://www.dordtse-leerregels.nl/auteursrecht">auteursrecht</a> <span class="divider">|</span> <a href="https://www.belijdenis.nu/gift">steun deze website</a> <span class="divider">|</span> <a href="https://www.dordtse-leerregels.nl/privacy-verklaring">privacy</a> <span class="divider">|</span> een product van <a href="https://www.effusion.nl">Effusion</a> </span> </div> <div id="share"> <span class="titel"><b>Deel</b> deze belijdenis:</span> <div id="shareme" data-text="Geschiedenis en uitleg over de Dordtse Leerregels | Dordtse Leerregels.nl"></div> </div> </div> </div> </footer> <div id="digibord_header"> <div class="breadcrumbs" itemscope itemtype="http://schema.org/WebPage"><a href="https://www.dordtse-leerregels.nl" itemprop="breadcrumb" class="home">start</a> <span class="vinkje">»</span> <strong itemprop="name">Geschiedenis en uitleg over de Dordtse Leerregels</strong></div> <div id="klok"></div> <ul class="instellingen"> <li><a href="#" title="zoeken in deze belijdenis" class="zoeken">zoeken</a></li> <li><a href="#" title="scherm fullscreen maken" class="fullscreen">fullscreen</a></li> <li><a href="#" title="digibord modus sluiten" class="sluiten">sluiten</a></li> </ul> </div> </div> <div class="mobiele_instellingen inhoud"> <a href="#" class="instelling versie" data-voorkeur="belijdenis_versie">origineel</a> <div class="scheiding"></div> <a href="#" class="instelling bijbelvertaling" data-voorkeur="bijbelvertaling">SV</a> <div class="scheiding"></div> <a href="#" class="instelling tekstgrootte" data-voorkeur="tekstgrootte">17</a> <div class="scheiding"></div> <a href="#" class="instelling leer_modus" data-voorkeur="leer_modus"><span class="resp1">leermodus</span><span class="resp2">leren</span></a> </div> <script type="text/javascript" src="https://www.dordtse-leerregels.nl/layout/js/serviceworker.js"></script> <script type="text/javascript" src="https://www.dordtse-leerregels.nl/layout/js/belijdenis-1740037469.js"></script> </body> </html>