CINXE.COM
Jean Verrier et les monuments historiques | Mémoloi
<!DOCTYPE html> <!--[if IE 7]> <html class="ie ie7" lang="fr-FR"> <![endif]--> <!--[if IE 8]> <html class="ie ie8" lang="fr-FR"> <![endif]--> <!--[if !(IE 7) & !(IE 8)]><!--> <html lang="fr-FR"> <!--<![endif]--> <head> <meta charset="UTF-8"> <meta name="viewport" content="width=device-width, initial-scale=1.0"> <title>Jean Verrier et les monuments historiques | Mémoloi</title> <link rel="profile" href="https://gmpg.org/xfn/11"> <link rel="pingback" href="https://memoloi.hypotheses.org/xmlrpc.php"> <!--[if lt IE 9]> <script src="https://memoloi.hypotheses.org/wp-content/themes/twentyfourteen/js/html5.js?ver=3.7.0"></script> <![endif]--> <meta name='robots' content='max-image-preview:large' /> <style>img:is([sizes="auto" i], [sizes^="auto," i]) { contain-intrinsic-size: 3000px 1500px }</style> <link rel="icon" type="image/png" href="https://memoloi.hypotheses.org/wp-content/cleo-commons/images/favicon.png" /><link rel='dns-prefetch' href='//memoloi.hypotheses.org' /> <link rel="alternate" type="application/rss+xml" title="Mémoloi » Flux" href="https://memoloi.hypotheses.org/feed" /> <link rel="alternate" type="application/rss+xml" title="Mémoloi » Flux des commentaires" href="https://memoloi.hypotheses.org/comments/feed" /> <link rel="alternate" type="application/rss+xml" title="Mémoloi » Jean Verrier et les monuments historiques Flux des commentaires" href="https://memoloi.hypotheses.org/1236/feed" /> <script> window._wpemojiSettings = {"baseUrl":"https:\/\/s.w.org\/images\/core\/emoji\/15.0.3\/72x72\/","ext":".png","svgUrl":"https:\/\/s.w.org\/images\/core\/emoji\/15.0.3\/svg\/","svgExt":".svg","source":{"concatemoji":"https:\/\/memoloi.hypotheses.org\/wp-includes\/js\/wp-emoji-release.min.js?ver=6.7.2"}}; /*! This file is auto-generated */ !function(i,n){var o,s,e;function c(e){try{var t={supportTests:e,timestamp:(new Date).valueOf()};sessionStorage.setItem(o,JSON.stringify(t))}catch(e){}}function p(e,t,n){e.clearRect(0,0,e.canvas.width,e.canvas.height),e.fillText(t,0,0);var t=new Uint32Array(e.getImageData(0,0,e.canvas.width,e.canvas.height).data),r=(e.clearRect(0,0,e.canvas.width,e.canvas.height),e.fillText(n,0,0),new Uint32Array(e.getImageData(0,0,e.canvas.width,e.canvas.height).data));return t.every(function(e,t){return e===r[t]})}function u(e,t,n){switch(t){case"flag":return n(e,"\ud83c\udff3\ufe0f\u200d\u26a7\ufe0f","\ud83c\udff3\ufe0f\u200b\u26a7\ufe0f")?!1:!n(e,"\ud83c\uddfa\ud83c\uddf3","\ud83c\uddfa\u200b\ud83c\uddf3")&&!n(e,"\ud83c\udff4\udb40\udc67\udb40\udc62\udb40\udc65\udb40\udc6e\udb40\udc67\udb40\udc7f","\ud83c\udff4\u200b\udb40\udc67\u200b\udb40\udc62\u200b\udb40\udc65\u200b\udb40\udc6e\u200b\udb40\udc67\u200b\udb40\udc7f");case"emoji":return!n(e,"\ud83d\udc26\u200d\u2b1b","\ud83d\udc26\u200b\u2b1b")}return!1}function f(e,t,n){var r="undefined"!=typeof WorkerGlobalScope&&self instanceof WorkerGlobalScope?new OffscreenCanvas(300,150):i.createElement("canvas"),a=r.getContext("2d",{willReadFrequently:!0}),o=(a.textBaseline="top",a.font="600 32px Arial",{});return e.forEach(function(e){o[e]=t(a,e,n)}),o}function t(e){var t=i.createElement("script");t.src=e,t.defer=!0,i.head.appendChild(t)}"undefined"!=typeof Promise&&(o="wpEmojiSettingsSupports",s=["flag","emoji"],n.supports={everything:!0,everythingExceptFlag:!0},e=new Promise(function(e){i.addEventListener("DOMContentLoaded",e,{once:!0})}),new Promise(function(t){var n=function(){try{var e=JSON.parse(sessionStorage.getItem(o));if("object"==typeof e&&"number"==typeof e.timestamp&&(new Date).valueOf()<e.timestamp+604800&&"object"==typeof e.supportTests)return e.supportTests}catch(e){}return null}();if(!n){if("undefined"!=typeof Worker&&"undefined"!=typeof OffscreenCanvas&&"undefined"!=typeof URL&&URL.createObjectURL&&"undefined"!=typeof Blob)try{var e="postMessage("+f.toString()+"("+[JSON.stringify(s),u.toString(),p.toString()].join(",")+"));",r=new Blob([e],{type:"text/javascript"}),a=new Worker(URL.createObjectURL(r),{name:"wpTestEmojiSupports"});return void(a.onmessage=function(e){c(n=e.data),a.terminate(),t(n)})}catch(e){}c(n=f(s,u,p))}t(n)}).then(function(e){for(var t in e)n.supports[t]=e[t],n.supports.everything=n.supports.everything&&n.supports[t],"flag"!==t&&(n.supports.everythingExceptFlag=n.supports.everythingExceptFlag&&n.supports[t]);n.supports.everythingExceptFlag=n.supports.everythingExceptFlag&&!n.supports.flag,n.DOMReady=!1,n.readyCallback=function(){n.DOMReady=!0}}).then(function(){return e}).then(function(){var e;n.supports.everything||(n.readyCallback(),(e=n.source||{}).concatemoji?t(e.concatemoji):e.wpemoji&&e.twemoji&&(t(e.twemoji),t(e.wpemoji)))}))}((window,document),window._wpemojiSettings); </script> <style id='wp-emoji-styles-inline-css'> img.wp-smiley, img.emoji { display: inline !important; border: none !important; box-shadow: none !important; height: 1em !important; width: 1em !important; margin: 0 0.07em !important; vertical-align: -0.1em !important; background: none !important; padding: 0 !important; } </style> <link rel='stylesheet' id='wp-block-library-css' href='https://memoloi.hypotheses.org/wp-includes/css/dist/block-library/style.min.css?ver=6.7.2' media='all' /> <style id='wp-block-library-theme-inline-css'> .wp-block-audio :where(figcaption){color:#555;font-size:13px;text-align:center}.is-dark-theme .wp-block-audio :where(figcaption){color:#ffffffa6}.wp-block-audio{margin:0 0 1em}.wp-block-code{border:1px solid #ccc;border-radius:4px;font-family:Menlo,Consolas,monaco,monospace;padding:.8em 1em}.wp-block-embed :where(figcaption){color:#555;font-size:13px;text-align:center}.is-dark-theme .wp-block-embed :where(figcaption){color:#ffffffa6}.wp-block-embed{margin:0 0 1em}.blocks-gallery-caption{color:#555;font-size:13px;text-align:center}.is-dark-theme .blocks-gallery-caption{color:#ffffffa6}:root :where(.wp-block-image figcaption){color:#555;font-size:13px;text-align:center}.is-dark-theme :root :where(.wp-block-image figcaption){color:#ffffffa6}.wp-block-image{margin:0 0 1em}.wp-block-pullquote{border-bottom:4px solid;border-top:4px solid;color:currentColor;margin-bottom:1.75em}.wp-block-pullquote cite,.wp-block-pullquote footer,.wp-block-pullquote__citation{color:currentColor;font-size:.8125em;font-style:normal;text-transform:uppercase}.wp-block-quote{border-left:.25em solid;margin:0 0 1.75em;padding-left:1em}.wp-block-quote cite,.wp-block-quote footer{color:currentColor;font-size:.8125em;font-style:normal;position:relative}.wp-block-quote:where(.has-text-align-right){border-left:none;border-right:.25em solid;padding-left:0;padding-right:1em}.wp-block-quote:where(.has-text-align-center){border:none;padding-left:0}.wp-block-quote.is-large,.wp-block-quote.is-style-large,.wp-block-quote:where(.is-style-plain){border:none}.wp-block-search .wp-block-search__label{font-weight:700}.wp-block-search__button{border:1px solid #ccc;padding:.375em .625em}:where(.wp-block-group.has-background){padding:1.25em 2.375em}.wp-block-separator.has-css-opacity{opacity:.4}.wp-block-separator{border:none;border-bottom:2px solid;margin-left:auto;margin-right:auto}.wp-block-separator.has-alpha-channel-opacity{opacity:1}.wp-block-separator:not(.is-style-wide):not(.is-style-dots){width:100px}.wp-block-separator.has-background:not(.is-style-dots){border-bottom:none;height:1px}.wp-block-separator.has-background:not(.is-style-wide):not(.is-style-dots){height:2px}.wp-block-table{margin:0 0 1em}.wp-block-table td,.wp-block-table th{word-break:normal}.wp-block-table :where(figcaption){color:#555;font-size:13px;text-align:center}.is-dark-theme .wp-block-table :where(figcaption){color:#ffffffa6}.wp-block-video :where(figcaption){color:#555;font-size:13px;text-align:center}.is-dark-theme .wp-block-video :where(figcaption){color:#ffffffa6}.wp-block-video{margin:0 0 1em}:root :where(.wp-block-template-part.has-background){margin-bottom:0;margin-top:0;padding:1.25em 2.375em} </style> <style id='classic-theme-styles-inline-css'> /*! This file is auto-generated */ .wp-block-button__link{color:#fff;background-color:#32373c;border-radius:9999px;box-shadow:none;text-decoration:none;padding:calc(.667em + 2px) calc(1.333em + 2px);font-size:1.125em}.wp-block-file__button{background:#32373c;color:#fff;text-decoration:none} </style> <style id='global-styles-inline-css'> :root{--wp--preset--aspect-ratio--square: 1;--wp--preset--aspect-ratio--4-3: 4/3;--wp--preset--aspect-ratio--3-4: 3/4;--wp--preset--aspect-ratio--3-2: 3/2;--wp--preset--aspect-ratio--2-3: 2/3;--wp--preset--aspect-ratio--16-9: 16/9;--wp--preset--aspect-ratio--9-16: 9/16;--wp--preset--color--black: #303030;--wp--preset--color--cyan-bluish-gray: #abb8c3;--wp--preset--color--white: #fff;--wp--preset--color--pale-pink: #f78da7;--wp--preset--color--vivid-red: #cf2e2e;--wp--preset--color--luminous-vivid-orange: #ff6900;--wp--preset--color--luminous-vivid-amber: #fcb900;--wp--preset--color--light-green-cyan: #7bdcb5;--wp--preset--color--vivid-green-cyan: #00d084;--wp--preset--color--pale-cyan-blue: #8ed1fc;--wp--preset--color--vivid-cyan-blue: #0693e3;--wp--preset--color--vivid-purple: #9b51e0;--wp--preset--color--green: #da211f;--wp--preset--color--dark-gray: #2b2b2b;--wp--preset--color--medium-gray: #767676;--wp--preset--color--light-gray: #f5f5f5;--wp--preset--gradient--vivid-cyan-blue-to-vivid-purple: linear-gradient(135deg,rgba(6,147,227,1) 0%,rgb(155,81,224) 100%);--wp--preset--gradient--light-green-cyan-to-vivid-green-cyan: linear-gradient(135deg,rgb(122,220,180) 0%,rgb(0,208,130) 100%);--wp--preset--gradient--luminous-vivid-amber-to-luminous-vivid-orange: linear-gradient(135deg,rgba(252,185,0,1) 0%,rgba(255,105,0,1) 100%);--wp--preset--gradient--luminous-vivid-orange-to-vivid-red: linear-gradient(135deg,rgba(255,105,0,1) 0%,rgb(207,46,46) 100%);--wp--preset--gradient--very-light-gray-to-cyan-bluish-gray: linear-gradient(135deg,rgb(238,238,238) 0%,rgb(169,184,195) 100%);--wp--preset--gradient--cool-to-warm-spectrum: linear-gradient(135deg,rgb(74,234,220) 0%,rgb(151,120,209) 20%,rgb(207,42,186) 40%,rgb(238,44,130) 60%,rgb(251,105,98) 80%,rgb(254,248,76) 100%);--wp--preset--gradient--blush-light-purple: linear-gradient(135deg,rgb(255,206,236) 0%,rgb(152,150,240) 100%);--wp--preset--gradient--blush-bordeaux: linear-gradient(135deg,rgb(254,205,165) 0%,rgb(254,45,45) 50%,rgb(107,0,62) 100%);--wp--preset--gradient--luminous-dusk: linear-gradient(135deg,rgb(255,203,112) 0%,rgb(199,81,192) 50%,rgb(65,88,208) 100%);--wp--preset--gradient--pale-ocean: linear-gradient(135deg,rgb(255,245,203) 0%,rgb(182,227,212) 50%,rgb(51,167,181) 100%);--wp--preset--gradient--electric-grass: linear-gradient(135deg,rgb(202,248,128) 0%,rgb(113,206,126) 100%);--wp--preset--gradient--midnight: linear-gradient(135deg,rgb(2,3,129) 0%,rgb(40,116,252) 100%);--wp--preset--font-size--small: 13px;--wp--preset--font-size--medium: 20px;--wp--preset--font-size--large: 36px;--wp--preset--font-size--x-large: 42px;--wp--preset--spacing--20: 0.44rem;--wp--preset--spacing--30: 0.67rem;--wp--preset--spacing--40: 1rem;--wp--preset--spacing--50: 1.5rem;--wp--preset--spacing--60: 2.25rem;--wp--preset--spacing--70: 3.38rem;--wp--preset--spacing--80: 5.06rem;--wp--preset--shadow--natural: 6px 6px 9px rgba(0, 0, 0, 0.2);--wp--preset--shadow--deep: 12px 12px 50px rgba(0, 0, 0, 0.4);--wp--preset--shadow--sharp: 6px 6px 0px rgba(0, 0, 0, 0.2);--wp--preset--shadow--outlined: 6px 6px 0px -3px rgba(255, 255, 255, 1), 6px 6px rgba(0, 0, 0, 1);--wp--preset--shadow--crisp: 6px 6px 0px rgba(0, 0, 0, 1);}:where(.is-layout-flex){gap: 0.5em;}:where(.is-layout-grid){gap: 0.5em;}body .is-layout-flex{display: flex;}.is-layout-flex{flex-wrap: wrap;align-items: center;}.is-layout-flex > :is(*, div){margin: 0;}body .is-layout-grid{display: grid;}.is-layout-grid > :is(*, div){margin: 0;}:where(.wp-block-columns.is-layout-flex){gap: 2em;}:where(.wp-block-columns.is-layout-grid){gap: 2em;}:where(.wp-block-post-template.is-layout-flex){gap: 1.25em;}:where(.wp-block-post-template.is-layout-grid){gap: 1.25em;}.has-black-color{color: var(--wp--preset--color--black) !important;}.has-cyan-bluish-gray-color{color: var(--wp--preset--color--cyan-bluish-gray) !important;}.has-white-color{color: var(--wp--preset--color--white) !important;}.has-pale-pink-color{color: var(--wp--preset--color--pale-pink) !important;}.has-vivid-red-color{color: var(--wp--preset--color--vivid-red) !important;}.has-luminous-vivid-orange-color{color: var(--wp--preset--color--luminous-vivid-orange) !important;}.has-luminous-vivid-amber-color{color: var(--wp--preset--color--luminous-vivid-amber) !important;}.has-light-green-cyan-color{color: var(--wp--preset--color--light-green-cyan) !important;}.has-vivid-green-cyan-color{color: var(--wp--preset--color--vivid-green-cyan) !important;}.has-pale-cyan-blue-color{color: var(--wp--preset--color--pale-cyan-blue) !important;}.has-vivid-cyan-blue-color{color: var(--wp--preset--color--vivid-cyan-blue) !important;}.has-vivid-purple-color{color: var(--wp--preset--color--vivid-purple) !important;}.has-black-background-color{background-color: var(--wp--preset--color--black) !important;}.has-cyan-bluish-gray-background-color{background-color: var(--wp--preset--color--cyan-bluish-gray) !important;}.has-white-background-color{background-color: var(--wp--preset--color--white) !important;}.has-pale-pink-background-color{background-color: var(--wp--preset--color--pale-pink) !important;}.has-vivid-red-background-color{background-color: var(--wp--preset--color--vivid-red) !important;}.has-luminous-vivid-orange-background-color{background-color: var(--wp--preset--color--luminous-vivid-orange) !important;}.has-luminous-vivid-amber-background-color{background-color: var(--wp--preset--color--luminous-vivid-amber) !important;}.has-light-green-cyan-background-color{background-color: var(--wp--preset--color--light-green-cyan) !important;}.has-vivid-green-cyan-background-color{background-color: var(--wp--preset--color--vivid-green-cyan) !important;}.has-pale-cyan-blue-background-color{background-color: var(--wp--preset--color--pale-cyan-blue) !important;}.has-vivid-cyan-blue-background-color{background-color: var(--wp--preset--color--vivid-cyan-blue) !important;}.has-vivid-purple-background-color{background-color: var(--wp--preset--color--vivid-purple) !important;}.has-black-border-color{border-color: var(--wp--preset--color--black) !important;}.has-cyan-bluish-gray-border-color{border-color: var(--wp--preset--color--cyan-bluish-gray) !important;}.has-white-border-color{border-color: var(--wp--preset--color--white) !important;}.has-pale-pink-border-color{border-color: var(--wp--preset--color--pale-pink) !important;}.has-vivid-red-border-color{border-color: var(--wp--preset--color--vivid-red) !important;}.has-luminous-vivid-orange-border-color{border-color: var(--wp--preset--color--luminous-vivid-orange) !important;}.has-luminous-vivid-amber-border-color{border-color: var(--wp--preset--color--luminous-vivid-amber) !important;}.has-light-green-cyan-border-color{border-color: var(--wp--preset--color--light-green-cyan) !important;}.has-vivid-green-cyan-border-color{border-color: var(--wp--preset--color--vivid-green-cyan) !important;}.has-pale-cyan-blue-border-color{border-color: var(--wp--preset--color--pale-cyan-blue) !important;}.has-vivid-cyan-blue-border-color{border-color: var(--wp--preset--color--vivid-cyan-blue) !important;}.has-vivid-purple-border-color{border-color: var(--wp--preset--color--vivid-purple) !important;}.has-vivid-cyan-blue-to-vivid-purple-gradient-background{background: var(--wp--preset--gradient--vivid-cyan-blue-to-vivid-purple) !important;}.has-light-green-cyan-to-vivid-green-cyan-gradient-background{background: var(--wp--preset--gradient--light-green-cyan-to-vivid-green-cyan) !important;}.has-luminous-vivid-amber-to-luminous-vivid-orange-gradient-background{background: var(--wp--preset--gradient--luminous-vivid-amber-to-luminous-vivid-orange) !important;}.has-luminous-vivid-orange-to-vivid-red-gradient-background{background: var(--wp--preset--gradient--luminous-vivid-orange-to-vivid-red) !important;}.has-very-light-gray-to-cyan-bluish-gray-gradient-background{background: var(--wp--preset--gradient--very-light-gray-to-cyan-bluish-gray) !important;}.has-cool-to-warm-spectrum-gradient-background{background: var(--wp--preset--gradient--cool-to-warm-spectrum) !important;}.has-blush-light-purple-gradient-background{background: var(--wp--preset--gradient--blush-light-purple) !important;}.has-blush-bordeaux-gradient-background{background: var(--wp--preset--gradient--blush-bordeaux) !important;}.has-luminous-dusk-gradient-background{background: var(--wp--preset--gradient--luminous-dusk) !important;}.has-pale-ocean-gradient-background{background: var(--wp--preset--gradient--pale-ocean) !important;}.has-electric-grass-gradient-background{background: var(--wp--preset--gradient--electric-grass) !important;}.has-midnight-gradient-background{background: var(--wp--preset--gradient--midnight) !important;}.has-small-font-size{font-size: var(--wp--preset--font-size--small) !important;}.has-medium-font-size{font-size: var(--wp--preset--font-size--medium) !important;}.has-large-font-size{font-size: var(--wp--preset--font-size--large) !important;}.has-x-large-font-size{font-size: var(--wp--preset--font-size--x-large) !important;} :where(.wp-block-post-template.is-layout-flex){gap: 1.25em;}:where(.wp-block-post-template.is-layout-grid){gap: 1.25em;} :where(.wp-block-columns.is-layout-flex){gap: 2em;}:where(.wp-block-columns.is-layout-grid){gap: 2em;} :root :where(.wp-block-pullquote){font-size: 1.5em;line-height: 1.6;} </style> <link rel='stylesheet' id='wp-hal-style1-css' href='https://memoloi.hypotheses.org/wp-content/plugins/hal/css/style.css?ver=6.7.2' media='all' /> <link rel='stylesheet' id='wp-syntax-css-css' href='https://memoloi.hypotheses.org/wp-content/plugins/wp-syntax/css/wp-syntax.css?ver=1.2' media='all' /> <link rel='stylesheet' id='twentyfourteen-lato-css' href='https://memoloi.hypotheses.org/wp-content/themes/twentyfourteen/fonts/font-lato.css?ver=20230328' media='all' /> <link rel='stylesheet' id='genericons-css' href='https://memoloi.hypotheses.org/wp-content/themes/twentyfourteen/genericons/genericons.css?ver=3.0.3' media='all' /> <link rel='stylesheet' id='twentyfourteen-style-css' href='https://memoloi.hypotheses.org/wp-content/themes/twentyfourteen/style.css?ver=20241112' media='all' /> <link rel='stylesheet' id='twentyfourteen-block-style-css' href='https://memoloi.hypotheses.org/wp-content/themes/twentyfourteen/css/blocks.css?ver=20240708' media='all' /> <!--[if lt IE 9]> <link rel='stylesheet' id='twentyfourteen-ie-css' href='https://memoloi.hypotheses.org/wp-content/themes/twentyfourteen/css/ie.css?ver=20140711' media='all' /> <![endif]--> <link rel='stylesheet' id='Branda_Signup_Password-css' href='https://memoloi.hypotheses.org/wp-content/plugins/ultimate-branding/inc/modules/login-screen/assets/css/signup-password.css?ver=3.4.9.3' media='all' /> <style id='akismet-widget-style-inline-css'> .a-stats { --akismet-color-mid-green: #357b49; --akismet-color-white: #fff; --akismet-color-light-grey: #f6f7f7; max-width: 350px; width: auto; } .a-stats * { all: unset; box-sizing: border-box; } .a-stats strong { font-weight: 600; } .a-stats a.a-stats__link, .a-stats a.a-stats__link:visited, .a-stats a.a-stats__link:active { background: var(--akismet-color-mid-green); border: none; box-shadow: none; border-radius: 8px; color: var(--akismet-color-white); cursor: pointer; display: block; font-family: -apple-system, BlinkMacSystemFont, 'Segoe UI', 'Roboto', 'Oxygen-Sans', 'Ubuntu', 'Cantarell', 'Helvetica Neue', sans-serif; font-weight: 500; padding: 12px; text-align: center; text-decoration: none; transition: all 0.2s ease; } /* Extra specificity to deal with TwentyTwentyOne focus style */ .widget .a-stats a.a-stats__link:focus { background: var(--akismet-color-mid-green); color: var(--akismet-color-white); text-decoration: none; } .a-stats a.a-stats__link:hover { filter: brightness(110%); box-shadow: 0 4px 12px rgba(0, 0, 0, 0.06), 0 0 2px rgba(0, 0, 0, 0.16); } .a-stats .count { color: var(--akismet-color-white); display: block; font-size: 1.5em; line-height: 1.4; padding: 0 13px; white-space: nowrap; } </style> <link rel='stylesheet' id='wp-featherlight-css' href='https://memoloi.hypotheses.org/wp-content/plugins/wp-featherlight/css/wp-featherlight.min.css?ver=1.3.4' media='all' /> <link rel='stylesheet' id='cmplz-cookie-css' href='https://memoloi.hypotheses.org/wp-content/plugins/complianz-gdpr-premium-multisite/assets/css/cookieconsent.min.css?ver=5.4.0.2' media='all' /> <link rel='stylesheet' id='cleo-global-css' href='https://memoloi.hypotheses.org/wp-content/cleo-commons/css/openbarre.css?ver=6.7.2' media='screen' /> <link rel='stylesheet' id='cleo-complianz-css' href='https://memoloi.hypotheses.org/wp-content/cleo-commons/css/complianz.css?ver=6.7.2' media='screen' /> <link rel='stylesheet' id='print-global-css' href='https://memoloi.hypotheses.org/wp-content/cleo-commons/css/print.css?ver=6.7.2' media='print' /> <link rel='stylesheet' id='wp-author-bio-css' href='https://memoloi.hypotheses.org/wp-content/plugins/wp-about-author/wp-about-author.css?ver=6.7.2' media='all' /> <script src="https://memoloi.hypotheses.org/wp-includes/js/jquery/jquery.min.js?ver=3.7.1" id="jquery-core-js"></script> <script src="https://memoloi.hypotheses.org/wp-includes/js/jquery/jquery-migrate.min.js?ver=3.4.1" id="jquery-migrate-js"></script> <script src="https://memoloi.hypotheses.org/wp-content/themes/twentyfourteen/js/functions.js?ver=20230526" id="twentyfourteen-script-js" defer data-wp-strategy="defer"></script> <link rel="https://api.w.org/" href="https://memoloi.hypotheses.org/wp-json/" /><link rel="alternate" title="JSON" type="application/json" href="https://memoloi.hypotheses.org/wp-json/wp/v2/posts/1236" /><link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" title="RSD" href="https://memoloi.hypotheses.org/xmlrpc.php?rsd" /> <meta name="generator" content="Wordpress 6.7.2 - https://wordpress.org" /> <link rel="canonical" href="https://memoloi.hypotheses.org/1236" /> <link rel='shortlink' href='https://memoloi.hypotheses.org/?p=1236' /> <link rel="alternate" title="oEmbed (JSON)" type="application/json+oembed" href="https://memoloi.hypotheses.org/wp-json/oembed/1.0/embed?url=https%3A%2F%2Fmemoloi.hypotheses.org%2F1236" /> <link rel="alternate" title="oEmbed (XML)" type="text/xml+oembed" href="https://memoloi.hypotheses.org/wp-json/oembed/1.0/embed?url=https%3A%2F%2Fmemoloi.hypotheses.org%2F1236&format=xml" /> <meta name="twitter:card" content="summary" /> <meta name="twitter:site" content="@hypothesesorg" /> <meta property="fb:app_id" content="1148222708571516" /> <meta property="og:type" content="article" /> <meta property="og:site_name" content="Mémoloi" /> <meta property="og:url" content="https://memoloi.hypotheses.org/1236" /> <meta property="og:title" content="Jean Verrier et les monuments historiques" /> <meta property="og:description" content="Nous vous présentions il y a quelques mois la médaille frappée en l’honneur de Jean Verrier, symbole d’une longue carrière au service des monuments historiques. Continuons à nous intéresser à cet acteur du droit du patrimoine culturel à travers la notice biographique qui lui a été consacrée dans l’ouvrage 1913, genèse d’une loi…. Jean VERRIER … Continuer la lecture de Jean Verrier et les monuments historiques →" /> <meta property="og:image" content="https://memoloi.hypotheses.org/files/2015/10/Avers_Verrier-672x372.jpg" /> <style type="text/css"> ul.soc { overflow:hidden; margin:2em auto; padding:0; list-style:none;} ul.soc li { display:inline-block; zoom:1; margin:0 15px 0 0;} svg:not(:host).svg-inline--fa, svg:not(:root).svg-inline--fa {overflow: visible;box-sizing: content-box;} .svg-inline--fa {display: var(--fa-display,inline-block); height: 1.3em; overflow: visible; vertical-align: -0.125em;} a.share-hypotheses { align-items: center; display: flex; flex-direction: row; border-radius: 4px; -webkit-border-radius: 4px; -moz-border-radius: 4px; gap: 0; height: 36px; justify-content: center; padding: 0; transition: all .3s; width: 36px;border:none;} .linkedin { background-color: #0e76a8; color: #fff!important; transition: all .3s;} .linkedin:hover { background-color: #0a5579!important;} .x { background-color: #000; color: #fff!important; transition: all .3s} .x:hover { background-color: #4d4d4d!important} .facebook { background-color: #1778f2; color: #fff!important; transition: all .3s} .facebook:hover {background-color: #0b60cb!important;} .mastodon { background-color: #3088D4; color: #fff!important; transition: all .3s;} .mastodon:hover { background-color: #2778be!important;} .bluesky { background-color: #1185fe !important;} .bluesky:hover { background-color: #056DD7 !important} </style> <script type="text/javascript"> // Share buttons jQuery(document).ready(function($) { $(".share-hypotheses").click(function(event) { var shareName = $(this).attr("class").split(" ")[0]; //get the first class name of clicked element switch (shareName) { case "facebook": var openLink = "https://www.facebook.com/sharer.php?title=Jean+Verrier+et+les+monuments+historiques&u=https%3A%2F%2Fmemoloi.hypotheses.org%2F1236"; break; case "x": var openLink = "https://twitter.com/share?text=Jean+Verrier+et+les+monuments+historiques&url=https%3A%2F%2Fmemoloi.hypotheses.org%2F1236&via=hypothesesorg"; break; case "linkedin": var openLink = "https://www.linkedin.com/shareArticle?title=Jean+Verrier+et+les+monuments+historiques&url=https%3A%2F%2Fmemoloi.hypotheses.org%2F1236&mini=true"; break; case "mastodon": var openLink = "https://mastodonshare.com?text=Jean+Verrier+et+les+monuments+historiques&url=https%3A%2F%2Fmemoloi.hypotheses.org%2F1236"; break; case "bluesky": var openLink = "https://bsky.app/intent/compose?text=Jean+Verrier+et+les+monuments+historiques+https%3A%2F%2Fmemoloi.hypotheses.org%2F1236"; break; } //Parameters for the Popup window var winWidth = 650; var winHeight = 450; var winLeft = ($(window).width() - winWidth) / 2; var winTop = ($(window).height() - winHeight) / 2; var winOptions = "width=" + winWidth + ",height=" + winHeight + ",top=" + winTop + ",left=" + winLeft; //open Popup window and redirect user to share website. window.open(openLink,"Share This Link",winOptions); return false; }); }); </script> <script> var _paq = _paq || []; _paq.push(['setCustomVariable', 1, 'Domain', document.domain, 'visit']); _paq.push(['enableCrossDomainLinking']); _paq.push(["setDocumentTitle", " memoloi | " + document.title]); _paq.push(['trackPageView']); _paq.push(['enableLinkTracking']); (function() { var u='https://analytics.openedition.org/'; _paq.push(['setTrackerUrl', u+'matomo.php']); _paq.push(['setSiteId', '5718']); var secondaryTrackerUrl = 'https://pk.labocleo.org/matomo.php'; var secondaryWebsiteId = '4'; _paq.push(['addTracker', secondaryTrackerUrl, secondaryWebsiteId]); var d=document, g=d.createElement('script'), s=d.getElementsByTagName('script')[0]; g.type='text/javascript'; g.async=true; g.defer=true; g.src=u+'matomo.js'; s.parentNode.insertBefore(g,s); })(); </script> <style type="text/css"> div.citation { background-color:rgba(200,200,200,0.3); padding:1em; margin-top:1em; margin-bottom:1em;} div.citation>p { margin:0;} div.citation span.citation-title{font-weight:bold;} </style> <style type="text/css"> ol.footnotes>li {list-style-type:decimal;} ol.footnotes { color:#666666; } ol.footnotes li { font-size:80%; } </style> <style id="fourteen-colors" type="text/css">/* Custom Contrast Color */ .site:before, #secondary, .site-header, .site-footer, .menu-toggle, .featured-content, .featured-content .entry-header, .slider-direction-nav a, .ie8 .featured-content, .ie8 .site:before, .has-black-background-color { background-color: #303030; } .has-black-color { color: #303030; } .grid .featured-content .entry-header, .ie8 .grid .featured-content .entry-header { border-color: #303030; } .slider-control-paging a:before { background-color: rgba(255,255,255,.33); } .hentry .mejs-mediaelement, .widget .mejs-mediaelement, .hentry .mejs-container .mejs-controls, .widget .mejs-container .mejs-controls { background: #303030; } /* Player controls need separation from the contrast background */ .primary-sidebar .mejs-controls, .site-footer .mejs-controls { border: 1px solid; } .content-sidebar .widget_twentyfourteen_ephemera .widget-title:before { background: #303030; } .paging-navigation, .content-sidebar .widget .widget-title { border-top-color: #303030; } .content-sidebar .widget .widget-title, .content-sidebar .widget .widget-title a, .paging-navigation, .paging-navigation a:hover, .paging-navigation a { color: #303030; } /* Override the site title color option with an over-qualified selector, as the option is hidden. */ h1.site-title a { color: #fff; } .menu-toggle:active, .menu-toggle:focus, .menu-toggle:hover { background-color: #747474; } /* Custom accent color. */ button, .button, .contributor-posts-link, input[type="button"], input[type="reset"], input[type="submit"], .search-toggle, .hentry .mejs-controls .mejs-time-rail .mejs-time-current, .widget .mejs-controls .mejs-time-rail .mejs-time-current, .hentry .mejs-overlay:hover .mejs-overlay-button, .widget .mejs-overlay:hover .mejs-overlay-button, .widget button, .widget .button, .widget input[type="button"], .widget input[type="reset"], .widget input[type="submit"], .widget_calendar tbody a, .content-sidebar .widget input[type="button"], .content-sidebar .widget input[type="reset"], .content-sidebar .widget input[type="submit"], .slider-control-paging .slider-active:before, .slider-control-paging .slider-active:hover:before, .slider-direction-nav a:hover, .ie8 .primary-navigation ul ul, .ie8 .secondary-navigation ul ul, .ie8 .primary-navigation li:hover > a, .ie8 .primary-navigation li.focus > a, .ie8 .secondary-navigation li:hover > a, .ie8 .secondary-navigation li.focus > a, .wp-block-file .wp-block-file__button, .wp-block-button__link, .has-green-background-color { background-color: #da211f; } .site-navigation a:hover, .is-style-outline .wp-block-button__link:not(.has-text-color), .has-green-color { color: #da211f; } ::-moz-selection { background: #da211f; } ::selection { background: #da211f; } .paging-navigation .page-numbers.current { border-color: #da211f; } @media screen and (min-width: 782px) { .primary-navigation li:hover > a, .primary-navigation li.focus > a, .primary-navigation ul ul { background-color: #da211f; } } @media screen and (min-width: 1008px) { .secondary-navigation li:hover > a, .secondary-navigation li.focus > a, .secondary-navigation ul ul { background-color: #da211f; } } .contributor-posts-link, button, .button, input[type="button"], input[type="reset"], input[type="submit"], .search-toggle:before, .hentry .mejs-overlay:hover .mejs-overlay-button, .widget .mejs-overlay:hover .mejs-overlay-button, .widget button, .widget .button, .widget input[type="button"], .widget input[type="reset"], .widget input[type="submit"], .widget_calendar tbody a, .widget_calendar tbody a:hover, .site-footer .widget_calendar tbody a, .content-sidebar .widget input[type="button"], .content-sidebar .widget input[type="reset"], .content-sidebar .widget input[type="submit"], button:hover, button:focus, .button:hover, .button:focus, .widget a.button:hover, .widget a.button:focus, .widget a.button:active, .content-sidebar .widget a.button, .content-sidebar .widget a.button:hover, .content-sidebar .widget a.button:focus, .content-sidebar .widget a.button:active, .contributor-posts-link:hover, .contributor-posts-link:active, input[type="button"]:hover, input[type="button"]:focus, input[type="reset"]:hover, input[type="reset"]:focus, input[type="submit"]:hover, input[type="submit"]:focus, .slider-direction-nav a:hover:before { color: #fff; } @media screen and (min-width: 782px) { .primary-navigation ul ul a, .primary-navigation li:hover > a, .primary-navigation li.focus > a, .primary-navigation ul ul { color: #fff; } } @media screen and (min-width: 1008px) { .secondary-navigation ul ul a, .secondary-navigation li:hover > a, .secondary-navigation li.focus > a, .secondary-navigation ul ul { color: #fff; } } /* Generated variants of custom accent color. */ a, .content-sidebar .widget a { color: #da211f; } .contributor-posts-link:hover, .button:hover, .button:focus, .slider-control-paging a:hover:before, .search-toggle:hover, .search-toggle.active, .search-box, .widget_calendar tbody a:hover, button:hover, button:focus, input[type="button"]:hover, input[type="button"]:focus, input[type="reset"]:hover, input[type="reset"]:focus, input[type="submit"]:hover, input[type="submit"]:focus, .widget button:hover, .widget .button:hover, .widget button:focus, .widget .button:focus, .widget input[type="button"]:hover, .widget input[type="button"]:focus, .widget input[type="reset"]:hover, .widget input[type="reset"]:focus, .widget input[type="submit"]:hover, .widget input[type="submit"]:focus, .content-sidebar .widget input[type="button"]:hover, .content-sidebar .widget input[type="button"]:focus, .content-sidebar .widget input[type="reset"]:hover, .content-sidebar .widget input[type="reset"]:focus, .content-sidebar .widget input[type="submit"]:hover, .content-sidebar .widget input[type="submit"]:focus, .ie8 .primary-navigation ul ul a:hover, .ie8 .primary-navigation ul ul li.focus > a, .ie8 .secondary-navigation ul ul a:hover, .ie8 .secondary-navigation ul ul li.focus > a, .wp-block-file .wp-block-file__button:hover, .wp-block-file .wp-block-file__button:focus, .wp-block-button__link:not(.has-text-color):hover, .wp-block-button__link:not(.has-text-color):focus, .is-style-outline .wp-block-button__link:not(.has-text-color):hover, .is-style-outline .wp-block-button__link:not(.has-text-color):focus { background-color: #f73e3c; } .featured-content a:hover, .featured-content .entry-title a:hover, .widget a:hover, .widget-title a:hover, .widget_twentyfourteen_ephemera .entry-meta a:hover, .hentry .mejs-controls .mejs-button button:hover, .widget .mejs-controls .mejs-button button:hover, .site-info a:hover, .featured-content a:hover, .wp-block-latest-comments_comment-meta a:hover, .wp-block-latest-comments_comment-meta a:focus { color: #f73e3c; } a:active, a:hover, .entry-title a:hover, .entry-meta a:hover, .cat-links a:hover, .entry-content .edit-link a:hover, .post-navigation a:hover, .image-navigation a:hover, .comment-author a:hover, .comment-list .pingback a:hover, .comment-list .trackback a:hover, .comment-metadata a:hover, .comment-reply-title small a:hover, .content-sidebar .widget a:hover, .content-sidebar .widget .widget-title a:hover, .content-sidebar .widget_twentyfourteen_ephemera .entry-meta a:hover { color: #f73e3c; } .page-links a:hover, .paging-navigation a:hover { border-color: #f73e3c; } .entry-meta .tag-links a:hover:before { border-right-color: #f73e3c; } .page-links a:hover, .entry-meta .tag-links a:hover { background-color: #f73e3c; } @media screen and (min-width: 782px) { .primary-navigation ul ul a:hover, .primary-navigation ul ul li.focus > a { background-color: #f73e3c; } } @media screen and (min-width: 1008px) { .secondary-navigation ul ul a:hover, .secondary-navigation ul ul li.focus > a { background-color: #f73e3c; } } button:active, .button:active, .contributor-posts-link:active, input[type="button"]:active, input[type="reset"]:active, input[type="submit"]:active, .widget input[type="button"]:active, .widget input[type="reset"]:active, .widget input[type="submit"]:active, .content-sidebar .widget input[type="button"]:active, .content-sidebar .widget input[type="reset"]:active, .content-sidebar .widget input[type="submit"]:active, .wp-block-file .wp-block-file__button:active, .wp-block-button__link:active { background-color: #ff5250; } .site-navigation .current_page_item > a, .site-navigation .current_page_ancestor > a, .site-navigation .current-menu-item > a, .site-navigation .current-menu-ancestor > a { color: #ff5250; } /* Higher contrast Accent Color against contrast color */ .site-navigation .current_page_item > a, .site-navigation .current_page_ancestor > a, .site-navigation .current-menu-item > a, .site-navigation .current-menu-ancestor > a, .site-navigation a:hover, .featured-content a:hover, .featured-content .entry-title a:hover, .widget a:hover, .widget-title a:hover, .widget_twentyfourteen_ephemera .entry-meta a:hover, .hentry .mejs-controls .mejs-button button:hover, .widget .mejs-controls .mejs-button button:hover, .site-info a:hover, .featured-content a:hover { color: #ea312f; } .hentry .mejs-controls .mejs-time-rail .mejs-time-current, .widget .mejs-controls .mejs-time-rail .mejs-time-current, .slider-control-paging a:hover:before, .slider-control-paging .slider-active:before, .slider-control-paging .slider-active:hover:before { background-color: #ea312f; } </style><link rel="alternate" type="application/rdf+xml" title="RDF Version" href="https://memoloi.hypotheses.org/feed/rdf" /> <link rel="alternate" type="application/rdf+xml" title="RDF Version of this post" href="https://memoloi.hypotheses.org/1236/feed/rdf" /> <link rel="alternate" type="application/rdf+xml" title="RDF Version of the category Monuments historiques" href="https://memoloi.hypotheses.org/category/monuments-historiques/feed/rdf" /> <link rel="alternate" type="application/rdf+xml" title="RDF Version of the category Notices biographiques" href="https://memoloi.hypotheses.org/category/acteurs/feed/rdf" /> <script type="text/javascript" src="https://memoloi.hypotheses.org/wp-content/plugins/hypotheses-config//js/hypoc.js"></script><style type="text/css" id="branda-admin-bar-logo"> body #wpadminbar #wp-admin-bar-wp-logo > .ab-item { background-image: url(https://hypotheses.org/files/2016/12/hypologo-flux.png); background-repeat: no-repeat; background-position: 50%; background-size: 80%; } body #wpadminbar #wp-admin-bar-wp-logo > .ab-item .ab-icon:before { content: " "; } </style> <style> .twitter-tweet.cmplz-blocked-content-container { padding: 10px 40px; } </style> <style> .cmplz-placeholder-element > blockquote.fb-xfbml-parse-ignore { margin: 0 20px; } </style> <style> .instagram-media.cmplz-placeholder-element > div { max-width: 100%; } </style> <style type="text/css"> span.icon-hypotheses { background:url(https://memoloi.hypotheses.org/wp-content/cleo-commons/images/favicon_18x20.png);width:18px;height:20px;display:inline-block;margin-right:5px; } </style> <style type="text/css"> .header-image.masthead-fixed .site-main {margin-top: 48px;} .masthead-fixed .site-main {margin-top: 88px;} </style> <script type="text/javascript"> jQuery(document).ready(function($) { /* * apply js that add the body class "masthead-fixed" to body without the "masthead-fixed" class (because of openbarre usage) */ if ( $(window).width() > 781 ) { var mastheadHeight = $( '#masthead' ).height(), toolbarOffset, mastheadOffset; if ( mastheadHeight > 48 ) { $('body').removeClass( 'masthead-fixed' ); } if ( !$('body').is( '.header-image' ) ) { toolbarOffset = $('body').is( '.admin-bar' ) ? $( '#wpadminbar' ).height() : 0; mastheadOffset = $( '#masthead' ).offset().top - toolbarOffset; $(window).on( 'scroll.twentyfourteen', function() { if ( $(window).scrollTop() > mastheadOffset && mastheadHeight < 49 ) { $('body').addClass( 'masthead-fixed' ); } else { $('body').removeClass( 'masthead-fixed' ); } } ); } } } ); </script> <style id="custom-background-css"> body.custom-background { background-color: #ffffff; background-image: url("https://memoloi.hypotheses.org/files/2021/02/fond_carnet_memoloi2.png"); background-position: right top; background-size: auto; background-repeat: repeat-y; background-attachment: scroll; } </style> <link rel="dc:identifier" href="https://memoloi.hypotheses.org/1236" /> <meta property="dc:title" content="Jean Verrier et les monuments historiques" /> <meta property="dc:creator" content="Contributeurs Mémoloi" /> <meta property="dcterms:created" content="2016-01-25" /> <meta property="dcterms:abstract" content="Nous vous présentions il y a quelques mois la médaille frappée en l’honneur de Jean Verrier, symbole d’une longue carrière au service des monuments historiques. Continuons à nous intéresser à cet acteur du droit du patrimoine culturel à travers la notice biographique qui lui a été consacrée dans l’ouvrage 1913, genèse d’une loi…. Jean VERRIER … Continuer la lecture de Jean Verrier et les monuments historiques →" xml:lang="fr" /> <meta property="dc:subject" content="Monuments historiques" /> <meta property="dc:subject" content="Notices biographiques" /> <meta property="dc:type" content="Billet" /> <meta name="citation_doi" content="10.58079/rd00" /> <meta name="citation_issn" content="2497-3033" /> <link rel="alternate" type="application/opml+xml" title="Outline" href="https://www.openedition.org/opml.php?pubtype=carnet" /></head> <body data-cmplz=1 class="post-template-default single single-post postid-1236 single-format-standard custom-background wp-embed-responsive wp-featherlight-captions group-blog header-image singular"> <div id="ob-header" class="openbarre"> <div class="openbarre__container"> <a class="openbarre__link" href="https://hypotheses.org" title="Home" tabindex="1"> <img class="openbarre__link__logo" src="https://memoloi.hypotheses.org/wp-content/cleo-commons/images/logo-ho.svg" /> </a> <div class="openbarre__right"> <button class="openbarre__right__button oesearch__button"> <span class="openbarre__tablet__elm"> OpenEdition Search </span> <img class="openbarre__right__button__icon" src="https://memoloi.hypotheses.org/wp-content/cleo-commons/images/loupe_search_grey.svg" /> </button> <button id="all-oe-button" class="openbarre__right__button"> <span class="openbarre__tablet__elm"> Tout OpenEdition </span> <img class="openbarre__right__button__icon" src="https://memoloi.hypotheses.org/wp-content/cleo-commons/images/tout_openedition_gray.svg" /> </button> <div class="openbarre__right__all__menu" id="all-oe-menu"> <span class="openbarre__right__all__menu__title openbarre__right__all__menu__title--first"> Ressources numériques en sciences humaines et sociales </span> <a class="openbarre__right__all__menu__link" href="https://openedition.org"> OpenEdition </a> <span class="openbarre__right__all__menu__title"> Nos plateformes </span> <a class="openbarre__right__all__menu__link" href="https://books.openedition.org"> OpenEdition Books </a> <a class="openbarre__right__all__menu__link" href="https://journals.openedition.org"> OpenEdition Journals </a> <a class="openbarre__right__all__menu__link" href="https://hypotheses.org"> Hypothèses </a> <a class="openbarre__right__all__menu__link" href="https://calenda.org"> Calenda </a> <span class="openbarre__right__all__menu__title"> Bibliothèques </span> <a class="openbarre__right__all__menu__link" href="https://www.openedition.org/14043"> OpenEdition Freemium </a> <span class="openbarre__right__all__menu__title"> Suivez-nous </span> <div class="openbarre__right__all__menu__networks"> <a class="footer__networks__icon" href="https://www.facebook.com/openedition" title="Facebook"> <img class="openbarre__right__button__icon" src="https://memoloi.hypotheses.org/wp-content/cleo-commons/images/facebook-f-brands-solid.svg" /> </a> <a class="footer__networks__icon" href="https://x.com/OpenEditionActu" title="X"> <img class="openbarre__right__button__icon" src="https://memoloi.hypotheses.org/wp-content/cleo-commons/images/x-twitter-brands-solid.svg" /> </a> </div> </div> </div> <div class="openbarre__modal__background" id="oesearch-modal-bg" hidden></div> <div class="openbarre__modal openbarre__modal--search" id="oesearch-modal" hidden> <div class="openbarre__modal__header openbarre__modal__header--search"> <img class="openbarre__modal__header__logo" src="https://memoloi.hypotheses.org/wp-content/cleo-commons/images/oe-search-white.svg" alt="OpenEdition Search logo" loading="lazy" /> <button class="openbarre__modal__header__close openbarre__modal__header__close--search" id="oesearch-modal-close" aria-label="Fermer"> <img class="openbarre__right__button__icon" src="https://memoloi.hypotheses.org/wp-content/cleo-commons/images/xmark-solid.svg" /> </button> </div> <div class="openbarre__modal__body openbarre__modal__body--search"> <form class="openbarre__modal__body__form" action="https://search.openedition.org/results"> <div class="openbarre__modal__body__form__searchbar"> <span class="openbarre__modal__body__form__searchbar__accroche"> Redirection vers OpenEdition Search </span> <input name="q" id="oesearch_searchbar" type="search" aria-label="OpenEdition Search text input" placeholder="Expression ou mot-clé (tag)" required> </div> <div class="openbarre__modal__body__form__radio"> <div class="openbarre__modal__body__form__radio__item"> <input type="radio" name="s" id="oesearch_openedition" value="" checked> <label for="oesearch_openedition"> Dans tout OpenEdition </label> </div> <div class="openbarre__modal__body__form__radio__item"> <input type="radio" name="s" id="oesearch_site" value="Mémoloi"> <label for="oesearch_site">Dans "Mémoloi"</label> </div> </div> <input name="pf" id="pf" type="hidden" value="HO"> <button id="oesearch_submit" type="submit" class="openbarre__modal__body__form__submit"> Rechercher </button> </form> </div> </div> </div> </div> <div id="page" class="hfeed site"> <div id="site-header"> <a href="https://memoloi.hypotheses.org/" rel="home"> <img src="https://memoloi.hypotheses.org/files/2014/09/cropped-Bandeau_Memoloi_11.jpg" width="1260" height="139" alt="Mémoloi" srcset="https://memoloi.hypotheses.org/files/2014/09/cropped-Bandeau_Memoloi_11.jpg 1260w, https://memoloi.hypotheses.org/files/2014/09/cropped-Bandeau_Memoloi_11-150x16.jpg 150w, https://memoloi.hypotheses.org/files/2014/09/cropped-Bandeau_Memoloi_11-300x33.jpg 300w, https://memoloi.hypotheses.org/files/2014/09/cropped-Bandeau_Memoloi_11-500x55.jpg 500w" sizes="(max-width: 1260px) 100vw, 1260px" decoding="async" fetchpriority="high" /> </a> </div> <header id="masthead" class="site-header"> <div class="header-main"> <h1 class="site-title"><a href="https://memoloi.hypotheses.org/" rel="home">Mémoloi</a></h1> <div class="search-toggle"> <a href="#search-container" class="screen-reader-text" aria-expanded="false" aria-controls="search-container"> Recherche </a> </div> <nav id="primary-navigation" class="site-navigation primary-navigation"> <button class="menu-toggle">Menu principal</button> <a class="screen-reader-text skip-link" href="#content"> Aller au contenu </a> <div class="menu-a-propos-container"><ul id="primary-menu" class="nav-menu"><li id="menu-item-102" class="menu-item menu-item-type-custom menu-item-object-custom menu-item-home menu-item-102"><a href="http://memoloi.hypotheses.org/">Accueil</a></li> <li id="menu-item-199" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-has-children menu-item-199"><a href="https://memoloi.hypotheses.org/a-propos">Présentation</a> <ul class="sub-menu"> <li id="menu-item-519" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-519"><a href="https://memoloi.hypotheses.org/a-propos">Le projet Mémoloi</a></li> <li id="menu-item-234" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-234"><a href="https://memoloi.hypotheses.org/partenaires">Partenaires</a></li> <li id="menu-item-99" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-99"><a href="https://memoloi.hypotheses.org/credits">Crédits</a></li> </ul> </li> <li id="menu-item-198" class="menu-item menu-item-type-taxonomy menu-item-object-category menu-item-198"><a href="https://memoloi.hypotheses.org/category/actualite-scientifique">Actualités</a></li> <li id="menu-item-195" class="menu-item menu-item-type-taxonomy menu-item-object-category menu-item-195"><a href="https://memoloi.hypotheses.org/category/publications">Publications</a></li> <li id="menu-item-701" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-701"><a href="https://memoloi.hypotheses.org/numerique">Numérique</a></li> </ul></div> </nav> </div> <div id="search-container" class="search-box-wrapper hide"> <div class="search-box"> <form role="search" method="get" class="search-form" action="https://memoloi.hypotheses.org/"> <label> <span class="screen-reader-text">Rechercher :</span> <input type="search" class="search-field" placeholder="Rechercher…" value="" name="s" /> </label> <input type="submit" class="search-submit" value="Rechercher" /> </form> </div> </div> </header><!-- #masthead --> <div id="main" class="site-main"> <div id="primary" class="content-area"> <div id="content" class="site-content" role="main"> <article id="post-1236" class="post-1236 post type-post status-publish format-standard has-post-thumbnail hentry category-monuments-historiques category-acteurs"> <div class="post-thumbnail"> <img width="672" height="372" src="https://memoloi.hypotheses.org/files/2015/10/Avers_Verrier-672x372.jpg" class="attachment-post-thumbnail size-post-thumbnail wp-post-image" alt="" decoding="async" srcset="https://memoloi.hypotheses.org/files/2015/10/Avers_Verrier-672x372.jpg 672w, https://memoloi.hypotheses.org/files/2015/10/Avers_Verrier-1038x576.jpg 1038w" sizes="(max-width: 672px) 100vw, 672px" /> </div> <header class="entry-header"> <div class="entry-meta"> <span class="cat-links"><a href="https://memoloi.hypotheses.org/category/monuments-historiques" rel="category tag">Monuments historiques</a>, <a href="https://memoloi.hypotheses.org/category/monuments-historiques/acteurs" rel="category tag">Notices biographiques</a></span> </div> <h1 class="entry-title">Jean Verrier et les monuments historiques</h1> <div class="entry-meta"> <span class="entry-date"><a href="https://memoloi.hypotheses.org/1236" rel="bookmark"><time class="entry-date" datetime="2016-01-25T18:16:05+02:00">25/01/2016</time></a></span> <span class="byline"><span class="author vcard"><a class="url fn n" href="https://memoloi.hypotheses.org/author/invitememoloi" rel="author">Contributeurs Mémoloi</a></span></span> <span class="comments-link"><a href="https://memoloi.hypotheses.org/1236#respond">Laisser un commentaire</a></span> </div><!-- .entry-meta --> </header><!-- .entry-header --> <div class="entry-content"> <blockquote> <p style="text-align: justify">Nous vous présentions il y a quelques mois la <a href="https://memoloi.hypotheses.org/1065" target="_blank" rel="noopener noreferrer">médaille</a> frappée en l’honneur de Jean Verrier, symbole d’une longue carrière au service des monuments historiques. Continuons à nous intéresser à cet acteur du droit du patrimoine culturel à travers la notice biographique qui lui a été consacrée dans l’ouvrage <a href="http://memoloi.hypotheses.org/35" target="_blank" rel="noopener noreferrer"><em>1913, genèse d’une loi…</em></a>.</p> </blockquote> <h2 style="text-align: center">Jean VERRIER (1887-1963)</h2> <p style="text-align: right"><strong>par Xavier Perrot<a href="#authorbio">*</a></strong></p> <p style="text-align: justify">Jean Verrier nait à Montaiguët dans l’Allier le 26 septembre 1887. Licencié ès lettres en 1908, il est diplômé de l’École des chartes en 1912 où il fut notamment l’élève d’Eugène Lefèvre-Pontalis. Son diplôme en poche, il débute aussitôt comme archiviste paléographe du département de l’Eure (26 février 1912). Blessé au tout début de la guerre, J. Verrier est nommé à la direction du cabinet de Pierre Marraud dans le service des pensions du ministère de la Guerre, avant de suivre l’ancien ministre à la préfecture de la Seine-Inférieure où il se familiarise avec les services préfectoraux et l’ensemble des autorités provinciales.</p> <figure id="attachment_1069" aria-describedby="caption-attachment-1069" style="width: 296px" class="wp-caption alignleft"><a href="https://memoloi.hypotheses.org/1065"><img decoding="async" class="wp-image-1069 size-medium" src="http://memoloi.hypotheses.org/files/2015/10/Avers_Verrier-296x300.jpg" alt="Avers_Verrier" width="296" height="300" srcset="https://memoloi.hypotheses.org/files/2015/10/Avers_Verrier-296x300.jpg 296w, https://memoloi.hypotheses.org/files/2015/10/Avers_Verrier-148x150.jpg 148w, https://memoloi.hypotheses.org/files/2015/10/Avers_Verrier-493x500.jpg 493w" sizes="(max-width: 296px) 100vw, 296px" /></a><figcaption id="caption-attachment-1069" class="wp-caption-text">Avers de la médaille de J. Verrier</figcaption></figure> <p style="text-align: justify">P. Marraud devenu par la suite ministre de l’Intérieur, il détache son collaborateur de son emploi le 1<sup>er</sup> janvier 1920 pour lui confier la mission de secrétaire technique de la commission supérieure d’aménagement, d’embellissement et d’extension des villes, instituée au ministère de l’Intérieur par l’art. 5 de la <a href="https://cdn.knightlab.com/libs/timeline/latest/embed/index.html?source=0AnFoFjSWoHexdG8xTFRZTGx1elZ0OUJJbmZYMk9STmc&font=Bevan-PotanoSans&maptype=toner&lang=fr&hash_bookmark=true&start_at_slide=16&height=650#18" target="_blank" rel="noopener noreferrer">loi du 14 mars 1919</a>. Cette expérience le prépare à l’étude de la mise en valeur des monuments et de la préservation des abords (MAP, 80/2/9). Dans le même temps, repéré par <a href="http://www.culturecommunication.gouv.fr/Ministere/Directions/Le-secretariat-general/Mission-des-archives/Paul-Leon-Administrateur-des-arts-et-du-patrimoine" target="_blank" rel="noopener noreferrer">Paul Léon</a>, il débute à la direction des Beaux-arts au service des monuments historiques. Le secrétariat de la Commission des dommages de guerre des édifices civils et cultuels lui est alors confié (1921), dont Paul Léon suit attentivement les travaux. C’est durant cette période qu’il participe à la préparation du règlement d’administration publique prévu par l’<a href="http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k6394098c/f4.item" target="_blank" rel="noopener noreferrer">art. 37 de la loi de 1913</a> ; on sait en effet qu’il siège à la commission chargée de rédiger le texte du règlement. En dépit de qualités louées par tous, il faut ensuite attendre le 20 janvier 1928 à J. Verrier pour être nommé inspecteur des Monuments historiques, par Édouard Herriot. Il est alors formé par l’inspecteur général des Monuments historiques, <a href="http://cths.fr/an/prosopo.php?id=115117" target="_blank" rel="noopener noreferrer">Paul Frantz Marcou</a>, qui voit en lui son successeur. Une véritable connivence unit les deux hommes et J. Verrier saluera chez F. Marcou le souci de transmettre le patrimoine culturel, humain et la doctrine du service. Très logiquement donc, il succède à Marcou le 4 octobre 1930 et il poursuit son œuvre jusqu’à sa retraite le 26 septembre 1957. De 1931 à 1957 Jean Verrier a notamment en charge la protection des objets mobiliers classés et joue un rôle important dans la création de la législation patrimoniale de la première moitié du xx<sup>e</sup> siècle. Il est ainsi à l’origine du classement de plusieurs dizaines de milliers de pièces et monuments. Il accepte du reste de poursuivre sa mission durant la Seconde Guerre mondiale au poste de directeur de cabinet de Jérôme Carcopino, devenu ministre de l’Éducation nationale.</p> <p style="text-align: justify">Homme d’action, Jean Verrier est également un érudit. Il organise de nombreuses expositions et publie des travaux d’histoire de l’art (il est un spécialiste du vitrail), tout en fondant en 1936 le <a href="http://data.bnf.fr/32820094/les_monuments_historiques_de_la_france/" target="_blank" rel="noopener noreferrer"><em>Bulletin des monuments historiques de France</em></a> et en assumant de multiples charges, comme celles de professeur à l’École du Louvre, de secrétaire général de la Société française d’archéologie, de président de l’École nationale des chartes (1945-1955) et vers la fin de sa vie, en 1950, de secrétaire général du comité international des monuments, sites et fouilles archéologiques à l’Unesco. Il est nommé Commandeur de la Légion d’honneur en 1949. Il décède le 6 août 1963 à Verneuil-sur-Avre, dans l’Eure.</p> <p style="text-align: justify"><strong>Sources</strong></p> <p style="text-align: justify">Dossier de carrière : AN F17 26943</p> <p style="text-align: justify"><strong>Biographie</strong></p> <ul style="text-align: justify"> <li><em>Titre et travaux de M. Jean Verrier</em>, Nogent-le-Rotrou, impr. de Daupeley-Gouverneur, 1958, 24 p. (notice consacrée à Jean Verrier lors de la remise de la médaille frappée en son honneur. Discours de MM. René Perchet, Paul Léon et Jean Verrier).</li> <li>Paul Deschamps, « Jean Verrier », <em>Bibliothèque de l’École des chartes</em>, 1967, tome 125, p. 540-543 [<a href="http://www.persee.fr/doc/bec_0373-6237_1967_num_125_2_460181" target="_blank" rel="noopener noreferrer">en ligne</a>].</li> </ul> <p style="text-align: justify"><strong>Bibliographie</strong></p> <ul> <li style="text-align: justify">Verrier, <em>Essai archéologique sur l’église Saint-Séverin de Paris</em>, Paris, éd. A. Picard, 1912, texte imprimé.</li> <li style="text-align: justify">Verrier, <em>Les églises romanes d’Auvergne</em>, Clermont-Ferrand, 1924.</li> <li style="text-align: justify">Verrier, « La conservation des œuvres d’art en France et le Service des Monuments historiques », <em>Congrès archéologique de France</em>, I, Paris, éd. Picard, 1935, p. 425-440.</li> <li style="text-align: justify">Verrier, « Les études sur les arts appliqués à l’industrie, du v<sup>e</sup> au xviii<sup>e</sup> siècle, en France, de 1834 à 1934 », <em>Congrès archéologique de France</em>, II, Paris, éd. Picard, 1936, p. 285-309.</li> <li style="text-align: justify">Verrier et Marcel Aubert, <em>L’architecture française des origines à la fin de l’époque romane</em>, Paris, éd. d’Art d’Histoire, 1941.</li> <li style="text-align: justify">Verrier, <em>La Cathédrale de Bourges et ses vitraux</em>, Paris, éd. du Chêne, 1942.</li> <li style="text-align: justify">Verrier, <em>Vitraux de France aux douzième et treizième siècles</em>, Paris, Louvre, 1949, 47 p.</li> <li style="text-align: justify"><em>L’art du Moyen âge en Artois,</em> Catalogue de l’exposition, contrib. Pierre Héliot, Jean Verrier, Jean Porcher, Jean Lestocquoy, Arras, 1951.</li> <li style="text-align: justify">Verrier et Léon Gischia, <em>Les Arts primitifs français. Art mérovingien – Art carolingien – Art roman</em>, Paris, Arts et métiers graphiques, 1953, 240 p.</li> <li style="text-align: justify">Marcel Aubert, Louis Grodecki, Jean Lafond, Jean Verrier, <em>Les vitraux de Notre-Dame et de la Sainte-Chapelle de Paris</em>, Paris, 1959.</li> </ul> <hr /> <p id="authorbio" style="text-align: justify">*Xavier Perrot est maître de conférences (HDR) en histoire du droit à la faculté de droit et des sciences économiques de Limoges, codirecteur de l’Observatoire des mutations institutionnelles et juridiques (<a href="http://www.unilim.fr/omij/" target="_blank" rel="noopener noreferrer">OMIJ</a>). Il est l’auteur d’une thèse intitulée “<a href="http://epublications.unilim.fr/theses/index.php?id=1399" target="_blank" rel="noopener noreferrer">De la restitution internationale des biens culturels aux XIXe et XXe siècles : vers une autonomie juridique</a>“.</p> <div class="wp-about-author-containter-top" style="background-color:#f9efd4;"><div class="wp-about-author-pic"><img alt='' src='https://secure.gravatar.com/avatar/7da190540939eafbdda08ddff6d3813d?s=100&d=blank&r=g' srcset='https://secure.gravatar.com/avatar/7da190540939eafbdda08ddff6d3813d?s=200&d=blank&r=g 2x' class='avatar avatar-100 photo' height='100' width='100' /></div><div class="wp-about-author-text" style="margin-left:140px"><h3><a href='https://memoloi.hypotheses.org/author/invitememoloi' title='Contributeurs Mémoloi'>Contributeurs Mémoloi</a></h3><p></p><p><a href='https://memoloi.hypotheses.org/author/invitememoloi' title='More posts by Contributeurs Mémoloi'>More Posts</a> </p></div></div><hr/><div class="citation"><p><span class="citation-title">OpenEdition vous propose de citer ce billet de la manière suivante :</span><br/>Contributeurs Mémoloi (25 janvier 2016). Jean Verrier et les monuments historiques. <em>Mémoloi</em>. Consulté le 1 avril 2025 à l’adresse https://doi.org/10.58079/rd00</p></div> <hr/> <ul class="soc"> <li><a title="Bluesky" class="bluesky share-hypotheses" href="https://bsky.app/intent/compose?text=Jean+Verrier+et+les+monuments+historiques+https%3A%2F%2Fmemoloi.hypotheses.org%2F1236"><svg class="svg-inline--fa" viewBox="0 0 568 501" fill="none" xmlns="http://www.w3.org/2000/svg"><path d="M123.121 33.6637C188.241 82.5526 258.281 181.681 284 234.873C309.719 181.681 379.759 82.5526 444.879 33.6637C491.866 -1.61183 568 -28.9064 568 57.9464C568 75.2916 558.055 203.659 552.222 224.501C531.947 296.954 458.067 315.434 392.347 304.249C507.222 323.8 536.444 388.56 473.333 453.32C353.473 576.312 301.061 422.461 287.631 383.039C285.169 375.812 284.017 372.431 284 375.306C283.983 372.431 282.831 375.812 280.369 383.039C266.939 422.461 214.527 576.312 94.6667 453.32C31.5556 388.56 60.7778 323.8 175.653 304.249C109.933 315.434 36.0535 296.954 15.7778 224.501C9.94525 203.659 0 75.2916 0 57.9464C0 -28.9064 76.1345 -1.61183 123.121 33.6637Z" fill="white"/></svg></a></li> <li><a title="Mastodon" class="mastodon share-hypotheses" href="https://mastodonshare.com?text=Jean+Verrier+et+les+monuments+historiques&url=https%3A%2F%2Fmemoloi.hypotheses.org%2F1236"><svg class="svg-inline--fa fa-mastodon" xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" viewBox="0 0 448 512"><path fill="currentColor" d="M433 179.1c0-97.2-63.7-125.7-63.7-125.7-62.5-28.7-228.6-28.4-290.5 0 0 0-63.7 28.5-63.7 125.7 0 115.7-6.6 259.4 105.6 289.1 40.5 10.7 75.3 13 103.3 11.4 50.8-2.8 79.3-18.1 79.3-18.1l-1.7-36.9s-36.3 11.4-77.1 10.1c-40.4-1.4-83-4.4-89.6-54a102.5 102.5 0 0 1 -.9-13.9c85.6 20.9 158.7 9.1 178.8 6.7 56.1-6.7 105-41.3 111.2-72.9 9.8-49.8 9-121.5 9-121.5zm-75.1 125.2h-46.6v-114.2c0-49.7-64-51.6-64 6.9v62.5h-46.3V197c0-58.5-64-56.6-64-6.9v114.2H90.2c0-122.1-5.2-147.9 18.4-175 25.9-28.9 79.8-30.8 103.8 6.1l11.6 19.5 11.6-19.5c24.1-37.1 78.1-34.8 103.8-6.1 23.7 27.3 18.4 53 18.4 175z"/></svg></a></li> <li><a title="Facebook" class="facebook share-hypotheses" href="https://www.facebook.com/sharer.php?title=Jean+Verrier+et+les+monuments+historiques&u=https%3A%2F%2Fmemoloi.hypotheses.org%2F1236"><svg class="svg-inline--fa fa-facebook-f" aria-hidden="true" focusable="false" data-prefix="fab" data-icon="facebook-f" role="img" xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" viewBox="0 0 320 512" data-fa-i2svg=""><path fill="currentColor" d="M279.14 288l14.22-92.66h-88.91v-60.13c0-25.35 12.42-50.06 52.24-50.06h40.42V6.26S260.43 0 225.36 0c-73.22 0-121.08 44.38-121.08 124.72v70.62H22.89V288h81.39v224h100.17V288z"></path></svg></a></li> <li><a title="Linkedin" class="linkedin share-hypotheses" href="https://www.linkedin.com/shareArticle?title=Jean+Verrier+et+les+monuments+historiques&url=https%3A%2F%2Fmemoloi.hypotheses.org%2F1236&mini=true"><svg class="svg-inline--fa fa-linkedin" aria-hidden="true" focusable="false" data-prefix="fab" data-icon="linkedin" role="img" xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" viewBox="0 0 448 512" data-fa-i2svg=""><path fill="currentColor" d="M416 32H31.9C14.3 32 0 46.5 0 64.3v383.4C0 465.5 14.3 480 31.9 480H416c17.6 0 32-14.5 32-32.3V64.3c0-17.8-14.4-32.3-32-32.3zM135.4 416H69V202.2h66.5V416zm-33.2-243c-21.3 0-38.5-17.3-38.5-38.5S80.9 96 102.2 96c21.2 0 38.5 17.3 38.5 38.5 0 21.3-17.2 38.5-38.5 38.5zm282.1 243h-66.4V312c0-24.8-.5-56.7-34.5-56.7-34.6 0-39.9 27-39.9 54.9V416h-66.4V202.2h63.7v29.2h.9c8.9-16.8 30.6-34.5 62.9-34.5 67.2 0 79.7 44.3 79.7 101.9V416z"></path></svg></a></li> <li><a title="X" class="x share-hypotheses" href="https://twitter.com/share?text=Jean+Verrier+et+les+monuments+historiques&url=https%3A%2F%2Fmemoloi.hypotheses.org%2F1236&via=hypothesesorg"><svg class="svg-inline--fa fa-x-twitter" aria-hidden="true" focusable="false" data-prefix="fab" data-icon="x-twitter" role="img" xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" viewBox="0 0 512 512" data-fa-i2svg=""><path fill="currentColor" d="M389.2 48h70.6L305.6 224.2 487 464H345L233.7 318.6 106.5 464H35.8L200.7 275.5 26.8 48H172.4L272.9 180.9 389.2 48zM364.4 421.8h39.1L151.1 88h-42L364.4 421.8z"></path></svg></a></li> </ul> </div><!-- .entry-content --> </article><!-- #post-1236 --> <nav class="navigation post-navigation"> <h1 class="screen-reader-text"> Navigation des articles </h1> <div class="nav-links"> <a href="https://memoloi.hypotheses.org/1211" rel="prev"><span class="meta-nav">Article précédent</span>Il y a 178 ans… quand on écrivait des notes le jour de Noël</a><a href="https://memoloi.hypotheses.org/1262" rel="next"><span class="meta-nav">Article suivant</span>“Une mesure conservatoire originale : l’instance de classement”, par Philippe Preschez</a> </div><!-- .nav-links --> </nav><!-- .navigation --> <div id="comments" class="comments-area"> <div id="respond" class="comment-respond"> <h3 id="reply-title" class="comment-reply-title">Laisser un commentaire <small><a rel="nofollow" id="cancel-comment-reply-link" href="/1236#respond" style="display:none;">Annuler la réponse</a></small></h3><form action="https://memoloi.hypotheses.org/wp-comments-post.php" method="post" id="commentform" class="comment-form" novalidate><p class="comment-notes"><span id="email-notes">Votre adresse e-mail ne sera pas publiée.</span> <span class="required-field-message">Les champs obligatoires sont indiqués avec <span class="required">*</span></span></p><p class="comment-form-comment"><label for="comment">Commentaire <span class="required">*</span></label> <textarea id="comment" name="comment" cols="45" rows="8" maxlength="65525" required></textarea></p><p class="comment-form-author"><label for="author">Nom</label> <input id="author" name="author" type="text" value="" size="30" maxlength="245" autocomplete="name" /></p> <p class="comment-form-email"><label for="email">E-mail</label> <input id="email" name="email" type="email" value="" size="30" maxlength="100" aria-describedby="email-notes" autocomplete="email" /></p> <p class="comment-form-url"><label for="url">Site web</label> <input id="url" name="url" type="url" value="" size="30" maxlength="200" autocomplete="url" /></p> <p class="comment-form-cookies-consent"><input id="wp-comment-cookies-consent" name="wp-comment-cookies-consent" type="checkbox" value="yes" /> <label for="wp-comment-cookies-consent">Enregistrer mon nom, mon e-mail et mon site dans le navigateur pour mon prochain commentaire.</label></p> <p class="form-submit"><input name="submit" type="submit" id="submit" class="submit" value="Laisser un commentaire" /> <input type='hidden' name='comment_post_ID' value='1236' id='comment_post_ID' /> <input type='hidden' name='comment_parent' id='comment_parent' value='0' /> </p><p style="display: none;"><input type="hidden" id="akismet_comment_nonce" name="akismet_comment_nonce" value="f886718735" /></p><p style="display: none !important;" class="akismet-fields-container" data-prefix="ak_"><label>Δ<textarea name="ak_hp_textarea" cols="45" rows="8" maxlength="100"></textarea></label><input type="hidden" id="ak_js_1" name="ak_js" value="124"/><script>document.getElementById( "ak_js_1" ).setAttribute( "value", ( new Date() ).getTime() );</script></p></form> </div><!-- #respond --> <p class="akismet_comment_form_privacy_notice">This site uses Akismet to reduce spam. <a href="https://akismet.com/privacy/" target="_blank" rel="nofollow noopener">Learn how your comment data is processed.</a></p> </div><!-- #comments --> </div><!-- #content --> </div><!-- #primary --> <div id="content-sidebar" class="content-sidebar widget-area" role="complementary"> <aside id="text-3" class="widget widget_text"><h1 class="widget-title">À propos de Mémoloi</h1> <div class="textwidget"><p align="justify">Ce site rend compte de l’avancement du projet Mémoloi consacré à l’étude de la genèse des « grandes lois » qui ont marqué le droit du patrimoine culturel en France. <br><a href="https://memoloi.hypotheses.org/a-propos">En savoir plus</a></p> <p align="justify">This website documents the progress of "Mémoloi", a research programme devoted to the study of the "great laws" that have impacted cultural heritage law in France.</p></div> </aside><aside id="rss-5" class="widget widget_rss"><h1 class="widget-title"><a class="rsswidget rss-widget-feed" href="https://dpc.hypotheses.org"><img class="rss-widget-icon" style="border:0" width="14" height="14" src="https://memoloi.hypotheses.org/wp-includes/images/rss.png" alt="Flux" loading="lazy" /></a> <a class="rsswidget rss-widget-title" href="https://dpc.hypotheses.org/">Lire sur “Droit, patrimoine & culture”</a></h1><nav aria-label="Lire sur “Droit, patrimoine & culture”"><ul><li><a class='rsswidget' href='https://dpc.hypotheses.org/5544'>« Entre-temps : le bien culturel et le droit » de Marie Cornu</a></li><li><a class='rsswidget' href='https://dpc.hypotheses.org/5505'>Parution : 1941. Genèse et développements d’une loi sur l’archéologie (La Documentation française, Paris, 2024)</a></li><li><a class='rsswidget' href='https://dpc.hypotheses.org/5376'>“La patrimonialisation des droits d’usage : Réflexion sur l’interaction entre pluralisme culturel et pluralisme juridique” (2ème partie Atelier OSMOSE, 8 octobre 2024)</a></li><li><a class='rsswidget' href='https://dpc.hypotheses.org/5330'>Rapport OSMOSE : le PCI dans les droits nationaux</a></li><li><a class='rsswidget' href='https://dpc.hypotheses.org/5260'>“La patrimonialisation des droits d’usage : Réflexion sur l’interaction entre pluralisme culturel et pluralisme juridique” (colloque, 19 mars 2024)</a></li><li><a class='rsswidget' href='https://dpc.hypotheses.org/5232'>Séminaire PEPS 12 Mars 2024</a></li><li><a class='rsswidget' href='https://dpc.hypotheses.org/5193'>SÉMINAIRE NOMADE – “Donner corps au patrimoine : Matérialité, hybridité, identité “- SÉANCE 1 – “Nommer, classer le(s) corps”</a></li><li><a class='rsswidget' href='https://dpc.hypotheses.org/5164'>Entre-temps : le bien culturel et le droit par Marie Cornu</a></li></ul></nav></aside><aside id="widget_sp_image-7" class="widget widget_sp_image"><a href="https://dpc.hypotheses.org" target="_blank" class="widget_sp_image-image-link"><img width="3800" height="940" class="attachment-full" style="max-width: 100%;" srcset="https://memoloi.hypotheses.org/files/2015/10/Recto-DPC-1-copie-1.jpg 3800w, https://memoloi.hypotheses.org/files/2015/10/Recto-DPC-1-copie-1-150x37.jpg 150w, https://memoloi.hypotheses.org/files/2015/10/Recto-DPC-1-copie-1-300x74.jpg 300w, https://memoloi.hypotheses.org/files/2015/10/Recto-DPC-1-copie-1-500x124.jpg 500w" sizes="(max-width: 3800px) 100vw, 3800px" src="https://memoloi.hypotheses.org/files/2015/10/Recto-DPC-1-copie-1.jpg" /></a></aside><aside id="widget_sp_image-5" class="widget widget_sp_image"><h1 class="widget-title">Mémoloi sur Twitter</h1><a href="https://twitter.com/projetMemoloi" target="_blank" class="widget_sp_image-image-link" title="Mémoloi sur Twitter"><img width="300" height="150" alt="Mémoloi sur Twitter" class="attachment-medium aligncenter" style="max-width: 100%;" srcset="https://memoloi.hypotheses.org/files/2015/03/Illustration_Memoloi_Twitter-copie-300x150.jpg 300w, https://memoloi.hypotheses.org/files/2015/03/Illustration_Memoloi_Twitter-copie-150x75.jpg 150w, https://memoloi.hypotheses.org/files/2015/03/Illustration_Memoloi_Twitter-copie-500x250.jpg 500w, https://memoloi.hypotheses.org/files/2015/03/Illustration_Memoloi_Twitter-copie.jpg 2000w" sizes="(max-width: 300px) 100vw, 300px" src="https://memoloi.hypotheses.org/files/2015/03/Illustration_Memoloi_Twitter-copie-300x150.jpg" /></a></aside></div><!-- #content-sidebar --> <div id="secondary"> <nav class="navigation site-navigation secondary-navigation"> <div class="menu-menu-du-carnet-container"><ul id="menu-menu-du-carnet" class="menu"><li id="menu-item-93" class="menu-item menu-item-type-taxonomy menu-item-object-category current-post-ancestor current-menu-parent current-post-parent menu-item-has-children menu-item-93"><a href="https://memoloi.hypotheses.org/category/monuments-historiques">Monuments historiques</a> <ul class="sub-menu"> <li id="menu-item-357" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-357"><a href="https://memoloi.hypotheses.org/a-propos/monuments-historiques-presentation-du-theme-de-recherche">Présentation</a></li> <li id="menu-item-881" class="menu-item menu-item-type-taxonomy menu-item-object-category current-post-ancestor current-menu-parent current-post-parent menu-item-881"><a href="https://memoloi.hypotheses.org/category/monuments-historiques">Billets</a></li> <li id="menu-item-116" class="menu-item menu-item-type-custom menu-item-object-custom menu-item-116"><a href="http://memoloi.hypotheses.org/50">Chronologie des lois</a></li> <li id="menu-item-380" class="menu-item menu-item-type-taxonomy menu-item-object-category current-post-ancestor current-menu-parent current-post-parent menu-item-380"><a href="https://memoloi.hypotheses.org/category/monuments-historiques/acteurs">Notices biographiques</a></li> <li id="menu-item-212" class="menu-item menu-item-type-taxonomy menu-item-object-category menu-item-212"><a href="https://memoloi.hypotheses.org/category/bibliographie/bibliographies-et-references-sur-les-monuments-historiques">Sources : textes, doctrine, jurisprudence</a></li> </ul> </li> <li id="menu-item-94" class="menu-item menu-item-type-taxonomy menu-item-object-category menu-item-94"><a href="https://memoloi.hypotheses.org/category/archeologie">Archéologie</a></li> <li id="menu-item-95" class="menu-item menu-item-type-taxonomy menu-item-object-category menu-item-95"><a href="https://memoloi.hypotheses.org/category/archives">Archives</a></li> <li id="menu-item-96" class="menu-item menu-item-type-taxonomy menu-item-object-category menu-item-96"><a href="https://memoloi.hypotheses.org/category/musees">Musées</a></li> <li id="menu-item-221" class="menu-item menu-item-type-taxonomy menu-item-object-category menu-item-221"><a href="https://memoloi.hypotheses.org/category/propriete-litteraire-et-artistique">Propriété littéraire et artistique</a></li> <li id="menu-item-384" class="menu-item menu-item-type-taxonomy menu-item-object-category menu-item-384"><a href="https://memoloi.hypotheses.org/category/circulation-des-biens-culturels">Circulation des biens culturels</a></li> <li id="menu-item-1200" class="menu-item menu-item-type-custom menu-item-object-custom menu-item-1200"><a href="http://memoloi.hypotheses.org/?p=1196">Bibliothèques</a></li> </ul></div> </nav> <div id="primary-sidebar" class="primary-sidebar widget-area" role="complementary"> <aside id="widget_sp_image-3" class="widget widget_sp_image"><h1 class="widget-title">Balade dans les archives </h1><a href="https://memoloi.hypotheses.org/category/balade-dans-les-archives" target="_self" class="widget_sp_image-image-link" title="Balade dans les archives "><img width="1497" height="1887" alt="Voir des archives" class="attachment-full aligncenter" style="max-width: 100%;" srcset="https://memoloi.hypotheses.org/files/2015/01/Widget_Memoloi-1-copie.jpg 1497w, https://memoloi.hypotheses.org/files/2015/01/Widget_Memoloi-1-copie-118x150.jpg 118w, https://memoloi.hypotheses.org/files/2015/01/Widget_Memoloi-1-copie-237x300.jpg 237w, https://memoloi.hypotheses.org/files/2015/01/Widget_Memoloi-1-copie-396x500.jpg 396w" sizes="(max-width: 1497px) 100vw, 1497px" src="https://memoloi.hypotheses.org/files/2015/01/Widget_Memoloi-1-copie.jpg" /></a><div class="widget_sp_image-description" ><p>Cliquer sur cette icône pour accéder aux archives </p> </div></aside><aside id="widget_sp_image-2" class="widget widget_sp_image"><h1 class="widget-title">Dernière publication</h1><a href="https://memoloi.hypotheses.org/?p=1738" target="_blank" class="widget_sp_image-image-link" title="Dernière publication"><img width="1200" height="1802" alt="1979, Genèse d'une loi sur les archives" class="attachment-full aligncenter" style="max-width: 100%;" srcset="https://memoloi.hypotheses.org/files/2021/02/jaquette_1979.jpg 1200w, https://memoloi.hypotheses.org/files/2021/02/jaquette_1979-200x300.jpg 200w, https://memoloi.hypotheses.org/files/2021/02/jaquette_1979-333x500.jpg 333w, https://memoloi.hypotheses.org/files/2021/02/jaquette_1979-100x150.jpg 100w, https://memoloi.hypotheses.org/files/2021/02/jaquette_1979-768x1153.jpg 768w, https://memoloi.hypotheses.org/files/2021/02/jaquette_1979-1023x1536.jpg 1023w" sizes="(max-width: 1200px) 100vw, 1200px" src="https://memoloi.hypotheses.org/files/2021/02/jaquette_1979.jpg" /></a><div class="widget_sp_image-description" ><p>Voir toutes les <a href="https://memoloi.hypotheses.org/category/publications/publications-memoloi">publications</a> du projet.</p> </div></aside><aside id="widget_sp_image-6" class="widget widget_sp_image"><h1 class="widget-title">Biblidroit</h1><a href="https://biblidroit.hypotheses.org/" target="_blank" class="widget_sp_image-image-link" title="Biblidroit"><img width="3750" height="3750" alt="Biblidroit" class="attachment-full" style="max-width: 100%;" srcset="https://memoloi.hypotheses.org/files/2015/10/Biblidroit_logo-1-copie.jpg 3750w, https://memoloi.hypotheses.org/files/2015/10/Biblidroit_logo-1-copie-150x150.jpg 150w, https://memoloi.hypotheses.org/files/2015/10/Biblidroit_logo-1-copie-300x300.jpg 300w, https://memoloi.hypotheses.org/files/2015/10/Biblidroit_logo-1-copie-500x500.jpg 500w" sizes="(max-width: 3750px) 100vw, 3750px" src="https://memoloi.hypotheses.org/files/2015/10/Biblidroit_logo-1-copie.jpg" /></a></aside><aside id="meta-3" class="widget widget_meta"><h1 class="widget-title">Meta</h1> <ul> <li><a href="https://memoloi.hypotheses.org/wp-login.php">Connexion</a></li> <li><a href="https://memoloi.hypotheses.org/feed" title="Syndicate this site using RSS 2.0">Entries <abbr title="Really Simple Syndication">RSS</abbr></a></li> <li><a href="https://memoloi.hypotheses.org/comments/feed" title="The latest comments to all posts in RSS">Comments <abbr title="Really Simple Syndication">RSS</abbr></a></li> <li><a href="http://hypotheses.org/" title="Powered by Hypotheses">Hypotheses</a></li> </ul> </aside> </div><!-- #primary-sidebar --> </div><!-- #secondary --> </div><!-- #main --> <footer id="colophon" class="site-footer"> <div class="site-info"> <span class="icon-hypotheses"></span>Un carnet de recherche proposé par <a href="https://hypotheses.org" title="Hypothèses">Hypothèses</a> - <a href="https://www.openedition.org/14178" title="Ce carnet dans le catalogue d'OpenEdition">Ce carnet dans le catalogue d'OpenEdition</a> - <a href="https://www.openedition.org/19362?lang=fr">Politique de confidentialité</a> - <a href="https://www.openedition.org/41101?lang=fr">Signaler un problème</a><br/><a href="https://memoloi.hypotheses.org/feed" title="RSS">Flux de syndication</a> - <a href="https://memoloi.hypotheses.org/credits">Crédits</a> - ISSN 2497-3033<br/> <a href="https://wordpress.org/" class="imprint"> Fièrement propulsé par WordPress </a> </div><!-- .site-info --> </footer><!-- #colophon --> </div><!-- #page --> <script> jQuery(document).ready(function ($) { $( ".cmplz-placeholder-element" ).wrap( "<div class='cmplz-iframe'></div>" ); }); </script> <style> .tiktok-embed.cmplz-placeholder-element > div { max-width: 100%;} </style> <script src="https://memoloi.hypotheses.org/wp-content/plugins/hal/js/cv-hal.js?ver=6.7.2" id="wp-hal-script4-js"></script> <script src="https://memoloi.hypotheses.org/wp-content/plugins/wp-syntax/js/wp-syntax.js?ver=1.2" id="wp-syntax-js-js"></script> <script src="https://memoloi.hypotheses.org/wp-includes/js/comment-reply.min.js?ver=6.7.2" id="comment-reply-js" async data-wp-strategy="async"></script> <script src="https://memoloi.hypotheses.org/wp-content/plugins/wp-featherlight/js/wpFeatherlight.pkgd.min.js?ver=1.3.4" id="wp-featherlight-js"></script> <script src="https://memoloi.hypotheses.org/wp-content/plugins/complianz-gdpr-premium-multisite/assets/js/cookieconsent.min.js?ver=5.4.0.2" id="cmplz-cookie-js"></script> <script src="https://memoloi.hypotheses.org/wp-content/plugins/complianz-gdpr-premium-multisite/assets/js/postscribe.min.js?ver=5.4.0.2" id="cmplz-postscribe-js"></script> <script id="cmplz-cookie-config-js-extra"> var complianz = {"static":"","is_multisite_root":"","set_cookies":[],"block_ajax_content":"0","banner_version":"2","version":"5.4.0.2","a_b_testing":"","do_not_track":"","consenttype":"optin","region":"eu","geoip":"1","categories":"<div class=\"cmplz-categories-wrap\"><label for=\"cmplz_functional\"><div class=\"cmplz-slider-checkbox\"><input id=\"cmplz_functional\" style=\"color:#191e23\" tabindex=\"0\" data-category=\"cmplz_functional\" class=\"cmplz-consent-checkbox cmplz-slider-checkbox cmplz_functional\" checked disabled size=\"40\" type=\"checkbox\" value=\"1\" \/><span class=\"cmplz-slider cmplz-round \" ><\/span><\/div><span class=\"cc-category\" style=\"color:#191e23\">Fonctionnel<\/span><\/label><\/div><div class=\"cmplz-categories-wrap\"><label for=\"cmplz_marketing\"><div class=\"cmplz-slider-checkbox\"><input id=\"cmplz_marketing\" style=\"color:#191e23\" tabindex=\"0\" data-category=\"cmplz_marketing\" class=\"cmplz-consent-checkbox cmplz-slider-checkbox cmplz_marketing\" size=\"40\" type=\"checkbox\" value=\"1\" \/><span class=\"cmplz-slider cmplz-round \" ><\/span><\/div><span class=\"cc-category\" style=\"color:#191e23\">Marketing<\/span><\/label><\/div><style>\t\t\t\t\t.cmplz-slider-checkbox input:checked + .cmplz-slider {\t\t\t\t\t\tbackground-color: #21759b\t\t\t\t\t}\t\t\t\t\t.cmplz-slider-checkbox input:focus + .cmplz-slider {\t\t\t\t\t\tbox-shadow: 0 0 1px #21759b;\t\t\t\t\t}\t\t\t\t\t.cmplz-slider-checkbox .cmplz-slider:before {\t\t\t\t\t\tbackground-color: #ffffff;\t\t\t\t\t}.cmplz-slider-checkbox .cmplz-slider-na:before {\t\t\t\t\t\tcolor:#ffffff;\t\t\t\t\t}\t\t\t\t\t.cmplz-slider-checkbox .cmplz-slider {\t\t\t\t\t background-color: #F56E28;\t\t\t\t\t}\t\t\t\t\t<\/style><style>#cc-window.cc-window .cmplz-categories-wrap .cc-check svg {stroke: #191e23}<\/style>","position":"bottom","title":"bottom minimal","theme":"minimal","checkbox_style":"slider","use_categories":"hidden","use_categories_optinstats":"visible","header":"","accept":"Accepter","revoke":"G\u00e9rer le consentement","dismiss":"Tout refuser","dismiss_timeout":"10","use_custom_cookie_css":"","custom_css":".cc-window \n\n \n\n \n\n \n\n \n\n\n\n#cmplz-consent-ui, #cmplz-post-consent-ui {} \n\n#cmplz-consent-ui .cmplz-consent-message {} \n\n#cmplz-consent-ui button, #cmplz-post-consent-ui button {}","readmore_optin":"Politique de cookies","readmore_impressum":"Impressum","accept_informational":"Accepter","message_optout":"Nous utilisons des cookies pour optimiser notre site web et notre service.","message_optin":"Nous utilisons des cookies pour optimiser notre site web et notre service.","readmore_optout":"Cookie Policy","readmore_optout_dnsmpi":"Do Not Sell My Personal Information","hide_revoke":"","disable_cookiebanner":"","banner_width":"","soft_cookiewall":"","type":"opt-in","layout":"basic","dismiss_on_scroll":"","dismiss_on_timeout":"","cookie_expiry":"365","nonce":"948a379fb7","url":"https:\/\/memoloi.hypotheses.org\/wp-json\/complianz\/v1\/?lang=fr&locale=fr_FR","set_cookies_on_root":"1","cookie_domain":"hypotheses.org","current_policy_id":"1","cookie_path":"\/","tcf_active":"","colorpalette_background_color":"#f9f9f9","colorpalette_background_border":"#f9f9f9","colorpalette_text_color":"#191e23","colorpalette_text_hyperlink_color":"#191e23","colorpalette_toggles_background":"#21759b","colorpalette_toggles_bullet":"#ffffff","colorpalette_toggles_inactive":"#F56E28","colorpalette_border_radius":"0px 0px 0px 0px","border_width":"1px 1px 1px 1px","colorpalette_button_accept_background":"#21759b","colorpalette_button_accept_border":"#21759b","colorpalette_button_accept_text":"#ffffff","colorpalette_button_deny_background":"#f56e28","colorpalette_button_deny_border":"#f56e28","colorpalette_button_deny_text":"#ffffff","colorpalette_button_settings_background":"#f1f1f1","colorpalette_button_settings_border":"#21759b","colorpalette_button_settings_text":"#21759b","buttons_border_radius":"5px 5px 5px 5px","box_shadow":"","animation":"none","animation_fade":"","animation_slide":"","view_preferences":"Pr\u00e9f\u00e9rences","save_preferences":"Enregistrer les pr\u00e9f\u00e9rences","accept_all":"Tout accepter","readmore_url":{"eu":"https:\/\/www.openedition.org\/37235"},"privacy_link":{"eu":""},"placeholdertext":"Cliquez pour accepter les cookies de marketing et activer ce contenu"}; </script> <script src="https://memoloi.hypotheses.org/wp-content/plugins/complianz-gdpr-premium-multisite/assets/js/complianz.min.js?ver=5.4.0.2" id="cmplz-cookie-config-js"></script> <script src="https://memoloi.hypotheses.org/wp-content/cleo-commons/js/openbarre.js?ver=6.7.2" id="cleo-global-js-js"></script> <script defer src="https://memoloi.hypotheses.org/wp-content/plugins/akismet/_inc/akismet-frontend.js?ver=1718096774" id="akismet-frontend-js"></script> </body> </html>