CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="pl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Oddychanie zewnętrzne – Wikipedia, wolna encyklopedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )plwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","styczeń","luty","marzec","kwiecień","maj","czerwiec","lipiec","sierpień","wrzesień","październik","listopad","grudzień"],"wgRequestId":"b90b1809-3153-4cff-9181-7bf299b2b25f","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Oddychanie_zewnętrzne","wgTitle":"Oddychanie zewnętrzne","wgCurRevisionId":66803486,"wgRevisionId":66803486,"wgArticleId":706435,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Szablon cytowania książki – brak numeru strony","Oddychanie"],"wgPageViewLanguage":"pl","wgPageContentLanguage":"pl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Oddychanie_zewnętrzne","wgRelevantArticleId":706435,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams" :{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":66803486,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"pl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"pl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":6000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q472287","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={ "ext.gadget.wikiflex":"ready","ext.gadget.infobox":"ready","ext.gadget.hlist":"ready","ext.gadget.darkmode-overrides":"ready","ext.gadget.small-references":"ready","ext.gadget.citation-access-info":"ready","ext.gadget.sprawdz-problemy-szablony":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","skins.vector.js", "ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.ll-script-loader","ext.gadget.veKeepParameters","ext.gadget.szablon-galeria","ext.gadget.NavFrame","ext.gadget.citoid-overrides","ext.gadget.maps","ext.gadget.padlock-indicators","ext.gadget.interwiki-langlist","ext.gadget.edit-summaries","ext.gadget.edit-first-section","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.map-toggler","ext.gadget.narrowFootnoteColumns","ext.gadget.WDsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=pl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.gadget.citation-access-info%2Cdarkmode-overrides%2Chlist%2Cinfobox%2Csmall-references%2Csprawdz-problemy-szablony%2Cwikiflex&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/9c/Diaphragmatic_breathing.gif"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="873"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/9c/Diaphragmatic_breathing.gif"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="582"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="465"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Oddychanie zewnętrzne – Wikipedia, wolna encyklopedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//pl.m.wikipedia.org/wiki/Oddychanie_zewn%C4%99trzne"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Edytuj" href="/w/index.php?title=Oddychanie_zewn%C4%99trzne&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (pl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//pl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Oddychanie_zewn%C4%99trzne"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Kanał Atom Wikipedii" href="/w/index.php?title=Specjalna:Ostatnie_zmiany&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Oddychanie_zewnętrzne rootpage-Oddychanie_zewnętrzne skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Przejdź do zawartości</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu główne" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu główne</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu główne</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Nawigacja </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" title="Przejdź na stronę główną [z]" accesskey="z"><span>Strona główna</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Losowa_strona" title="Załaduj losową stronę [x]" accesskey="x"><span>Losuj artykuł</span></a></li><li id="n-Kategorie" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Kategorie_G%C5%82%C3%B3wne"><span>Kategorie artykułów</span></a></li><li id="n-Featured-articles" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Wyr%C3%B3%C5%BCniona_zawarto%C5%9B%C4%87_Wikipedii"><span>Najlepsze artykuły</span></a></li><li id="n-FAQ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:FAQ"><span>Częste pytania (FAQ)</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-zmiany" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-zmiany" > <div class="vector-menu-heading"> Dla czytelników </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-czytelnicy" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii"><span>O Wikipedii</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Kontakt_z_wikipedystami"><span>Kontakt</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-edytorzy" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-edytorzy" > <div class="vector-menu-heading"> Dla wikipedystów </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-pierwsze-kroki" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki"><span>Pierwsze kroki</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Portal_wikipedyst%C3%B3w" title="O projekcie – co możesz zrobić, gdzie możesz znaleźć informacje"><span>Portal wikipedystów</span></a></li><li id="n-Noticeboard" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tablica_og%C5%82osze%C5%84"><span>Ogłoszenia</span></a></li><li id="n-Guidelines" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Zasady"><span>Zasady</span></a></li><li id="n-helppage-name" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Spis_tre%C5%9Bci"><span>Pomoc</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Ostatnie_zmiany" title="Lista ostatnich zmian w Wikipedii. [r]" accesskey="r"><span>Ostatnie zmiany</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="wolna encyklopedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-pl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Specjalna:Szukaj" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Szukaj</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Przeszukaj Wikipedię" aria-label="Przeszukaj Wikipedię" autocapitalize="sentences" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Specjalna:Szukaj"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Szukaj</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Narzędzia osobiste"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Zmień rozmiar czcionki, szerokość oraz kolorystykę strony" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Wygląd" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Wygląd</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl" class=""><span>Wspomóż Wikipedię</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Oddychanie+zewn%C4%99trzne" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe." class=""><span>Utwórz konto</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Oddychanie+zewn%C4%99trzne" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o" class=""><span>Zaloguj się</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Więcej opcji" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia osobiste" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia osobiste</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu użytkownika" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl"><span>Wspomóż Wikipedię</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Oddychanie+zewn%C4%99trzne" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Utwórz konto</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Oddychanie+zewn%C4%99trzne" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Zaloguj się</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Strony dla anonimowych edytorów <a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki" aria-label="Dowiedz się więcej na temat edytowania"><span>dowiedz się więcej</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:M%C3%B3j_wk%C5%82ad" title="Lista edycji wykonanych z tego adresu IP [y]" accesskey="y"><span>Edycje</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Moja_dyskusja" title="Dyskusja użytkownika dla tego adresu IP [n]" accesskey="n"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Spis treści" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Spis treści</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ukryj</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Początek</div> </a> </li> <li id="toc-Etapy_oddychania" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Etapy_oddychania"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Etapy oddychania</span> </div> </a> <ul id="toc-Etapy_oddychania-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Przypisy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Przypisy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Przypisy</span> </div> </a> <ul id="toc-Przypisy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bibliografia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliografia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Bibliografia</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliografia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Spis treści" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Przełącz stan spisu treści" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Przełącz stan spisu treści</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Oddychanie zewnętrzne</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Przejdź do artykułu w innym języku. Treść dostępna w 54 językach" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-54" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">54 języki</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D9%86%D9%81%D8%B3" title="تنفس – arabski" lang="ar" hreflang="ar" data-title="تنفس" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabski" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%B8%E0%A6%A8_(%E0%A6%B6%E0%A7%B0%E0%A7%80%E0%A7%B0%E0%A6%A4%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%AC)" title="শ্বসন (শৰীৰতত্ত্ব) – asamski" lang="as" hreflang="as" data-title="শ্বসন (শৰীৰতত্ত্ব)" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="asamski" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%B8%E0%A6%A8" title="শ্বসন – bengalski" lang="bn" hreflang="bn" data-title="শ্বসন" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="bengalski" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Ho%CD%98-khip_(seng-l%C3%AD-ha%CC%8Dk)" title="Ho͘-khip (seng-lí-ha̍k) – minnański" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Ho͘-khip (seng-lí-ha̍k)" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="minnański" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Respiraci%C3%B3_(fisiologia)" title="Respiració (fisiologia) – kataloński" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Respiració (fisiologia)" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="kataloński" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Resbiradu" title="Resbiradu – walijski" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Resbiradu" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="walijski" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Respiration_(biokemi)" title="Respiration (biokemi) – duński" lang="da" hreflang="da" data-title="Respiration (biokemi)" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="duński" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Atmung" title="Atmung – niemiecki" lang="de" hreflang="de" data-title="Atmung" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="niemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Respiration_(physiology)" title="Respiration (physiology) – angielski" lang="en" hreflang="en" data-title="Respiration (physiology)" data-language-autonym="English" data-language-local-name="angielski" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Respiraci%C3%B3n_(fisiolog%C3%ADa)" title="Respiración (fisiología) – hiszpański" lang="es" hreflang="es" data-title="Respiración (fisiología)" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="hiszpański" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Spiro" title="Spiro – esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Spiro" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Arnasketa_(fisiologia)" title="Arnasketa (fisiologia) – baskijski" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Arnasketa (fisiologia)" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="baskijski" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D9%86%D9%81%D8%B3_%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%D9%88%D9%84%D9%88%DA%98%DB%8C%DA%A9" title="تنفس فیزیولوژیک – perski" lang="fa" hreflang="fa" data-title="تنفس فیزیولوژیک" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="perski" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Respiration_(physiology)" title="Respiration (physiology) – hindi fidżyjskie" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Respiration (physiology)" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="hindi fidżyjskie" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Respiration" title="Respiration – francuski" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Respiration" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francuski" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Riospr%C3%A1id" title="Riospráid – irlandzki" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Riospráid" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="irlandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Respiraci%C3%B3n" title="Respiración – galicyjski" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Respiración" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galicyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-inh mw-list-item"><a href="https://inh.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D1%85%D0%B0%D1%80" title="Садахар – inguski" lang="inh" hreflang="inh" data-title="Садахар" data-language-autonym="ГӀалгӀай" data-language-local-name="inguski" class="interlanguage-link-target"><span>ГӀалгӀай</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ki mw-list-item"><a href="https://ki.wikipedia.org/wiki/R%C5%A9muundo(respiration)" title="Rũmuundo(respiration) – kikuju" lang="ki" hreflang="ki" data-title="Rũmuundo(respiration)" data-language-autonym="Gĩkũyũ" data-language-local-name="kikuju" class="interlanguage-link-target"><span>Gĩkũyũ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%ED%98%B8%ED%9D%A1_(%EC%83%9D%EB%A6%AC%ED%95%99)" title="호흡 (생리학) – koreański" lang="ko" hreflang="ko" data-title="호흡 (생리학)" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="koreański" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%87%D5%B6%D5%B9%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B7%D5%A1%D6%80%D5%AA%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Շնչառական շարժում – ormiański" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Շնչառական շարժում" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ormiański" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%B8%E0%A4%A8_(%E0%A4%AB%E0%A4%BF%E0%A4%9C%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A5%8B%E0%A4%B2%E0%A5%89%E0%A4%9C%E0%A5%80)" title="श्वसन (फिजियोलॉजी) – hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="श्वसन (फिजियोलॉजी)" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Respirasi_(fisiologi)" title="Respirasi (fisiologi) – indonezyjski" lang="id" hreflang="id" data-title="Respirasi (fisiologi)" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonezyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Respirazione_(fisiologia_comparata)" title="Respirazione (fisiologia comparata) – włoski" lang="it" hreflang="it" data-title="Respirazione (fisiologia comparata)" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="włoski" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Anellans" title="Anellans – kornijski" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Anellans" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="kornijski" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Henase" title="Henase – kurdyjski" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Henase" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="kurdyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BA%81%E0%BA%B2%E0%BA%99%E0%BA%AB%E0%BA%B2%E0%BA%8D%E0%BB%83%E0%BA%88_(%E0%BA%AA%E0%BA%B0%E0%BA%A5%E0%BA%B5%E0%BA%A5%E0%BA%B0%E0%BA%A7%E0%BA%B4%E0%BA%97%E0%BA%B0%E0%BA%8D%E0%BA%B2)" title="ການຫາຍໃຈ (ສະລີລະວິທະຍາ) – laotański" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ການຫາຍໃຈ (ສະລີລະວິທະຍາ)" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="laotański" class="interlanguage-link-target"><span>ລາວ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Ootmung" title="Ootmung – luksemburski" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Ootmung" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="luksemburski" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ln mw-list-item"><a href="https://ln.wikipedia.org/wiki/Bop%C3%A9mi" title="Bopémi – lingala" lang="ln" hreflang="ln" data-title="Bopémi" data-language-autonym="Lingála" data-language-local-name="lingala" class="interlanguage-link-target"><span>Lingála</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%B1%E0%B5%86%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%AA%E0%B4%BF%E0%B4%B1%E0%B5%87%E0%B4%B7%E0%B5%BB" title="റെസ്പിറേഷൻ – malajalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="റെസ്പിറേഷൻ" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="malajalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%B8%E0%A4%A8" title="श्वसन – marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="श्वसन" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BC%D1%8C%D1%81%D0%B3%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%85_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D1%86%D0%B5%D1%81%D1%81" title="Амьсгалах процесс – mongolski" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Амьсгалах процесс" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="mongolski" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9B%E1%80%80%E1%80%BA%E1%80%85%E1%80%95%E1%80%AE%E1%80%9B%E1%80%B1%E1%80%B8%E1%80%9B%E1%80%BE%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8" title="ရက်စပီရေးရှင်း – birmański" lang="my" hreflang="my" data-title="ရက်စပီရေးရှင်း" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="birmański" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Ademhaling" title="Ademhaling – niderlandzki" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Ademhaling" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="niderlandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Respiracion_(fisiologia)" title="Respiracion (fisiologia) – oksytański" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Respiracion (fisiologia)" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="oksytański" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%B8%E0%A8%BE%E0%A8%B9_%E0%A8%95%E0%A8%BF%E0%A8%B0%E0%A8%BF%E0%A8%86" title="ਸਾਹ ਕਿਰਿਆ – pendżabski" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਸਾਹ ਕਿਰਿਆ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="pendżabski" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D9%86%D9%81%D8%B3" title="تنفس – paszto" lang="ps" hreflang="ps" data-title="تنفس" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="paszto" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Respira%C3%A7%C3%A3o_(fisiologia)" title="Respiração (fisiologia) – portugalski" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Respiração (fisiologia)" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugalski" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F_%D0%B4%D1%8B%D1%85%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Физиология дыхания – rosyjski" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Физиология дыхания" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rosyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Ciatu" title="Ciatu – sycylijski" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Ciatu" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="sycylijski" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Dihanje" title="Dihanje – słoweński" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Dihanje" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="słoweński" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Neefsi" title="Neefsi – somalijski" lang="so" hreflang="so" data-title="Neefsi" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="somalijski" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D0%B8%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Респирација – serbski" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Респирација" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbski" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Respiration" title="Respiration – szwedzki" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Respiration" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="szwedzki" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Respirasyon" title="Respirasyon – tagalski" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Respirasyon" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="tagalski" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%AE%E0%AF%82%E0%AE%9A%E0%AF%8D%E0%AE%9A%E0%AE%BF%E0%AE%AF%E0%AE%95%E0%AF%8D%E0%AE%95%E0%AE%AE%E0%AF%8D" title="மூச்சியக்கம் – tamilski" lang="ta" hreflang="ta" data-title="மூச்சியக்கம்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="tamilski" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Asgunef" title="Asgunef – kabylski" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Asgunef" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="kabylski" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Solunum_(fizyoloji)" title="Solunum (fizyoloji) – turecki" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Solunum (fizyoloji)" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turecki" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B8%D1%81%D0%BD%D0%B5%D0%B2%D0%B5_%D0%B4%D0%B8%D1%85%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D1%8F" title="Кисневе дихання – ukraiński" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Кисневе дихання" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukraiński" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%85%D9%84_%D8%AA%D9%86%D9%81%D8%B3" title="عمل تنفس – urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="عمل تنفس" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/H%C3%B4_h%E1%BA%A5p_(sinh_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc)" title="Hô hấp (sinh lý học) – wietnamski" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Hô hấp (sinh lý học)" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="wietnamski" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Respirasyon" title="Respirasyon – waraj" lang="war" hreflang="war" data-title="Respirasyon" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="waraj" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%91%BC%E5%90%B8_(%E7%94%9F%E7%90%86%E5%AD%B8)" title="呼吸 (生理學) – kantoński" lang="yue" hreflang="yue" data-title="呼吸 (生理學)" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="kantoński" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%91%BC%E5%90%B8_(%E7%94%9F%E7%90%86%E5%AD%B8)" title="呼吸 (生理學) – chiński" lang="zh" hreflang="zh" data-title="呼吸 (生理學)" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chiński" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q472287#sitelinks-wikipedia" title="Edytuj linki pomiędzy wersjami językowymi" class="wbc-editpage">Edytuj linki</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Przestrzenie nazw"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Oddychanie_zewn%C4%99trzne" title="Zobacz stronę treści [c]" accesskey="c"><span>Artykuł</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Dyskusja:Oddychanie_zewn%C4%99trzne" rel="discussion" title="Dyskusja o zawartości tej strony [t]" accesskey="t"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Zmień wariant języka" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">polski</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Widok"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Oddychanie_zewn%C4%99trzne"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Oddychanie_zewn%C4%99trzne&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Oddychanie_zewn%C4%99trzne&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Oddychanie_zewn%C4%99trzne&action=history" title="Starsze wersje tej strony [h]" accesskey="h"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Narzędzia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Więcej opcji" > <div class="vector-menu-heading"> Działania </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Oddychanie_zewn%C4%99trzne"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Oddychanie_zewn%C4%99trzne&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Oddychanie_zewn%C4%99trzne&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Oddychanie_zewn%C4%99trzne&action=history"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ogólne </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Linkuj%C4%85ce/Oddychanie_zewn%C4%99trzne" title="Pokaż listę wszystkich stron linkujących do tej strony [j]" accesskey="j"><span>Linkujące</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Zmiany_w_linkowanych/Oddychanie_zewn%C4%99trzne" rel="nofollow" title="Ostatnie zmiany w stronach, do których ta strona linkuje [k]" accesskey="k"><span>Zmiany w linkowanych</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Prześlij_plik" title="Prześlij pliki [u]" accesskey="u"><span>Prześlij plik</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Strony_specjalne" title="Lista wszystkich stron specjalnych [q]" accesskey="q"><span>Strony specjalne</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Oddychanie_zewn%C4%99trzne&oldid=66803486" title="Stały link do tej wersji tej strony"><span>Link do tej wersji</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Oddychanie_zewn%C4%99trzne&action=info" title="Więcej informacji na temat tej strony"><span>Informacje o tej stronie</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Cytuj&page=Oddychanie_zewn%C4%99trzne&id=66803486&wpFormIdentifier=titleform" title="Informacja o tym jak należy cytować tę stronę"><span>Cytowanie tego artykułu</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Skr%C3%B3%C4%87_adres_URL&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FOddychanie_zewn%25C4%2599trzne"><span>Zobacz skrócony adres URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Kod_QR&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FOddychanie_zewn%25C4%2599trzne"><span>Pobierz kod QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Drukuj lub eksportuj </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCka&bookcmd=book_creator&referer=Oddychanie+zewn%C4%99trzne"><span>Utwórz książkę</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:DownloadAsPdf&page=Oddychanie_zewn%C4%99trzne&action=show-download-screen"><span>Pobierz jako PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Oddychanie_zewn%C4%99trzne&printable=yes" title="Wersja do wydruku [p]" accesskey="p"><span>Wersja do druku</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> W innych projektach </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Respiration_(physiology)" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q472287" title="Link do powiązanego elementu w repozytorium danych [g]" accesskey="g"><span>Element Wikidanych</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Wygląd</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ukryj</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Z Wikipedii, wolnej encyklopedii</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="pl" dir="ltr"><figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Diaphragmatic_breathing.gif" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/Diaphragmatic_breathing.gif/250px-Diaphragmatic_breathing.gif" decoding="async" width="250" height="182" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/Diaphragmatic_breathing.gif/375px-Diaphragmatic_breathing.gif 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/Diaphragmatic_breathing.gif/500px-Diaphragmatic_breathing.gif 2x" data-file-width="550" data-file-height="400" /></a><figcaption>Animacja doprowadzenia tlenu do płuc (wdech) i wydalenia dwutlenku węgla na zewnątrz (wydech)</figcaption></figure> <p><b>Oddychanie zewnętrzne</b>, <b>respiracja</b>, <b>oddychanie</b> – zespół procesów fizjologicznych umożliwiających tkankową penetrację tlenu i usuwanie dwutlenku węgla<sup id="cite_ref-leks_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-leks-1">[1]</a></sup>. U <a href="/wiki/Ssaki" title="Ssaki">ssaków</a> polega na pobieraniu powietrza do płuc, <a href="/wiki/Wymiana_gazowa" title="Wymiana gazowa">wymianie gazowej</a> zachodzącej w pęcherzykach płucnych, transporcie tlenu i CO<sub>2</sub> przez krew i dyfuzji pomiędzy krwią a komórkami organizmu<sup id="cite_ref-Krzymowski_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-Krzymowski-2">[2]</a></sup><sup id="cite_ref-Golab_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-Golab-3">[3]</a></sup>. </p><p>W zależności od stopnia skomplikowania planu budowy organizmu oddychanie zewnętrzne może odbywać się wyłącznie przez jego powłokę zewnętrzną (powierzchnię ciała) na drodze <a href="/wiki/Dyfuzja" title="Dyfuzja">dyfuzji</a> (<a href="/wiki/Jamoch%C5%82ony" title="Jamochłony">jamochłony</a>, <a href="/wiki/G%C4%85bki" title="Gąbki">gąbki</a>, <a href="/wiki/Pierwotniaki" title="Pierwotniaki">pierwotniaki</a>) lub za pośrednictwem wyspecjalizowanego <a href="/wiki/Narz%C4%85d_oddechowy" title="Narząd oddechowy">narządu oddechowego</a> (np. przestrzenie hemolimfatyczne w odnóżach niektórych <a href="/wiki/Skorupiaki" title="Skorupiaki">skorupiaków</a>, <a href="/wiki/P%C5%82ucotchawki" title="Płucotchawki">płucotchawki</a> <a href="/wiki/Paj%C4%99czaki" title="Pajęczaki">pajęczaków</a>, <a href="/wiki/Tchawka" title="Tchawka">tchawki</a>, <a href="/wiki/Skrzela_(anatomia)" title="Skrzela (anatomia)">skrzela</a> oraz <a href="/wiki/P%C5%82uco" title="Płuco">płuca</a>). <a href="/wiki/Wymiana_gazowa" title="Wymiana gazowa">Wymiana gazowa</a> zachodząca podczas oddychania skórnego u zwierząt wodnych lub żyjących w wilgotnych <a href="/wiki/Siedlisko_(biologia)" title="Siedlisko (biologia)">siedliskach</a> może przewyższać wymianę gazową skrzeli i płuc, przykładowo u <a href="/wiki/W%C4%99gorz_europejski" title="Węgorz europejski">węgorza</a> wynosi ona 60% a u <a href="/wiki/Aksolotl" title="Aksolotl">aksolotla</a> 80%<sup id="cite_ref-leks_1-1" class="reference"><a href="#cite_note-leks-1">[1]</a></sup>. U organizmów, których narządy oddechowe znajdują się wewnątrz ciała, oddychanie zewnętrzne możliwe jest dzięki ruchom oddechowym wentylującym te narządy<sup id="cite_ref-aneksy_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-aneksy-4">[4]</a></sup>. U ssaków są to ruchy <a href="/wiki/Klatka_piersiowa" title="Klatka piersiowa">klatki piersiowej</a>, które zwiększając i zmniejszając objętość płuc powodują zasysanie lub wypychanie powietrza. U <a href="/wiki/Stawonogi" title="Stawonogi">stawonogów</a> są to pulsujące ruchy <a href="/wiki/Odw%C5%82ok" title="Odwłok">odwłoka</a><sup id="cite_ref-ZD_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-ZD-5">[5]</a></sup>. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Pomacea_canaliculata_siphonout.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/0b/Pomacea_canaliculata_siphonout.jpg" decoding="async" width="112" height="180" class="mw-file-element" data-file-width="112" data-file-height="180" /></a><figcaption><a href="/wiki/P%C5%82ucodyszne" title="Płucodyszne">Płucodyszny</a> ślimak <i><a href="/w/index.php?title=Pomacea_canaliculata&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pomacea canaliculata (strona nie istnieje)">Pomacea canaliculata</a></i> wystawiający syfon oddechowy nad powierzchnię wody</figcaption></figure> <p>Celem oddychania zewnętrznego jest umożliwienie <a href="/wiki/Oddychanie_kom%C3%B3rkowe" title="Oddychanie komórkowe">oddychania wewnętrznego</a>, zwanego również komórkowym, przez doprowadzenie potrzebnego do jego zajścia tlenu i usunięcie powstającego w jego skutek dwutlenku węgla. Oddychanie zewnętrzne ma jednak też znaczenie dla innych zjawisk fizjologicznych, np. pozwala kontrolować <a href="/wiki/Skala_pH" title="Skala pH">odczyn</a> płynów ustrojowych<sup id="cite_ref-leks_1-2" class="reference"><a href="#cite_note-leks-1">[1]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Etapy_oddychania">Etapy oddychania</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Oddychanie_zewn%C4%99trzne&veaction=edit&section=1" title="Edytuj sekcję: Etapy oddychania" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Oddychanie_zewn%C4%99trzne&action=edit&section=1" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Etapy oddychania"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>W procesie oddychania <a href="/wiki/Zwierz%C4%99ta" title="Zwierzęta">zwierząt</a> wyróżniane są dwa do czterech głównych etapów, w zależności od planu budowy organizmu: </p> <ul><li><b>wymiana gazowa zewnętrzna</b> na poziomie całego organizmu, polegająca na pobieraniu <a href="/wiki/Tlen" title="Tlen">tlenu</a> (w przypadku <a href="/wiki/Aerob" title="Aerob">aerobów</a>) zawartego w <a href="/wiki/Powietrze" title="Powietrze">powietrzu</a> lub <a href="/wiki/Woda" title="Woda">wodzie</a> i wydalaniu <a href="/wiki/Dwutlenek_w%C4%99gla" title="Dwutlenek węgla">dwutlenku węgla</a> poprzez drogi oddechowe (<a href="/wiki/Wymiana_gazowa" title="Wymiana gazowa">zewnętrzna wymiana gazowa</a>, nazywana wentylacją skrzeli lub płuc), transport do <a href="/wiki/Narz%C4%85d_oddechowy" title="Narząd oddechowy">narządu oddechowego</a> (narządu wymiany gazowej) wprowadzającego tlen do <a href="/wiki/Krew" title="Krew">krwi</a> oraz odbierającego z krwi dwutlenek węgla<sup id="cite_ref-msb_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-msb-6">[6]</a></sup><sup id="cite_ref-mepwn_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-mepwn-7">[7]</a></sup>;</li> <li><b>transport gazów</b> przez krew na drodze pomiędzy płucami a tkankami<sup id="cite_ref-mepwn_7-1" class="reference"><a href="#cite_note-mepwn-7">[7]</a></sup> – ten etap wyróżniany jest u większości kręgowców;</li> <li><b>wymiana gazowa wewnętrzna</b> pomiędzy płynami ustrojowymi a komórkami (przekazanie tlenu z krwi do komórek organizmu, odebranie dwutlenku węgla); definicje dzielące oddychanie tylko na zewnętrzne i wewnętrzne, ten etap włączają do oddychania zewnętrznego, a termin "oddychanie wewnętrzne" rezerwują dla oddychania komórkowego<sup id="cite_ref-leks_1-3" class="reference"><a href="#cite_note-leks-1">[1]</a></sup>;</li> <li><b>oddychanie komórkowe</b> (wewnątrzkomórkowe) – nazywane również <i>utlenianiem biologicznym</i> lub <i>metabolizmem oddechowym</i> – polegające na wykorzystaniu tlenu lub innych <a href="/wiki/Utleniacz" title="Utleniacz">utleniaczy</a> przez komórki.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Przypisy">Przypisy</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Oddychanie_zewn%C4%99trzne&veaction=edit&section=2" title="Edytuj sekcję: Przypisy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Oddychanie_zewn%C4%99trzne&action=edit&section=2" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Przypisy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="do-not-make-smaller refsection"><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-leks-1"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-leks_1-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-leks_1-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-leks_1-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-leks_1-3">d</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Stanisława Stokłosowa: Oddychanie, respiracja. W: <i>Leksykon biologiczny</i>. Czesław Jura, Halina Krzanowska (red.). Warszawa: Wiedza Powszechna, 1992. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8321403751" title="Specjalna:Książki/8321403751">ISBN <span class="isbn">83-214-0375-1</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Leksykon+biologiczny&rft.atitle=Oddychanie%2C+respiracja&rft.aulast=Stok%C5%82osowa&rft.aufirst=Stanis%C5%82awa&rft.date=1992&rft.pub=Wiedza+Powszechna&rft.place=Warszawa&rft.isbn=83-214-0375-1"></span></cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></span> </li> <li id="cite_note-Krzymowski-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Krzymowski_2-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Tadeusz Krzymowski, Jadwiga Przała, Luiza Dusza: <i>Fizjologia zwierząt : podręcznik dla studentów wydziałów medycyny weterynaryjnej, wydziałów biologii i hodowli zwierząt akademii rolniczych i uniwersytetów : praca zbiorowa</i>. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 2005, s. 389. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8309017928" title="Specjalna:Książki/8309017928">ISBN <span class="isbn">83-09-01792-8</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Fizjologia+zwierz%C4%85t+%3A+podr%C4%99cznik+dla+student%C3%B3w+wydzia%C5%82%C3%B3w+medycyny+weterynaryjnej%2C+wydzia%C5%82%C3%B3w+biologii+i+hodowli+zwierz%C4%85t+akademii+rolniczych+i+uniwersytet%C3%B3w+%3A+praca+zbiorowa&rft.aulast=Krzymowski&rft.aufirst=Tadeusz&rft.date=2005&rft.pub=Pa%C5%84stwowe+Wydawnictwo+Rolnicze+i+Le%C5%9Bne&rft.place=Warszawa&rft.pages=389&rft.isbn=83-09-01792-8"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-Golab-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Golab_3-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Bogusław Gołab, Władysław T. Traczyk: <i>Anatomia i fizjologia człowieka. Podręcznik dla studentów.</i>. Łódź: Ośrodek Doradztwa i Szkolenia TUR s.c., s. 202. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/838621242X" title="Specjalna:Książki/838621242X">ISBN <span class="isbn">83-86212-42-X</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Anatomia+i+fizjologia+cz%C5%82owieka.+Podr%C4%99cznik+dla+student%C3%B3w.&rft.aulast=Go%C5%82ab&rft.aufirst=Bogus%C5%82aw&rft.pub=O%C5%9Brodek+Doradztwa+i+Szkolenia+TUR+s.c.&rft.place=%C5%81%C3%B3d%C5%BA&rft.pages=202&rft.isbn=83-86212-42-X"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-aneksy-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-aneksy_4-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://stareaneksy.pwn.pl/biologia/1476052_1.html">Słownik terminów biologicznych pwn.pl (on line)</a>. Wydawnictwo Naukowe PWN SA, 2008. [dostęp 2008-11-19].</cite></span> </li> <li id="cite_note-ZD-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-ZD_5-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.studentsguide.in/zoology-dictionary/respiratory-movement-ruminant.html">Zoology Dictionary</a>. studentsguide.in. [dostęp 2008-11-19].</cite></span> </li> <li id="cite_note-msb-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-msb_6-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book"><i>Mały słownik biologiczny</i>. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1972.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Ma%C5%82y+s%C5%82ownik+biologiczny&rft.date=1972&rft.pub=Wiedza+Powszechna&rft.place=Warszawa"></span></cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></span> </li> <li id="cite_note-mepwn-7"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-mepwn_7-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-mepwn_7-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book"><i>Biologia. Multimedialna encyklopedia PWN Edycja 2.0</i>. Wrocław: Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788361492245" title="Specjalna:Książki/9788361492245">ISBN <span class="isbn">978-83-61492-24-5</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Biologia.+Multimedialna+encyklopedia+PWN+Edycja+2.0&rft.date=2008&rft.pub=Warszawa+%3A+Wydawnictwo+Naukowe+PWN&rft.place=Wroc%C5%82aw&rft.isbn=978-83-61492-24-5"></span></cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bibliografia">Bibliografia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Oddychanie_zewn%C4%99trzne&veaction=edit&section=3" title="Edytuj sekcję: Bibliografia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Oddychanie_zewn%C4%99trzne&action=edit&section=3" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Bibliografia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><cite class="citation book"><i>Mały słownik biologiczny</i>. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1972.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Ma%C5%82y+s%C5%82ownik+biologiczny&rft.date=1972&rft.pub=Wiedza+Powszechna&rft.place=Warszawa"></span></cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://stareaneksy.pwn.pl/biologia/1473934_1.html">Słownik terminów biologicznych (on line)</a>. Wydawnictwo Naukowe PWN SA, 2008. [dostęp 2011-05-10].</cite></li> <li><cite class="citation book">Knut Schmidt-Nielsen: <i>Fizjologia zwierząt: adaptacja do środowiska</i>. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788301153496" title="Specjalna:Książki/9788301153496">ISBN <span class="isbn">978-83-01-15349-6</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Fizjologia+zwierz%C4%85t%3A+adaptacja+do+%C5%9Brodowiska&rft.aulast=Schmidt-Nielsen&rft.aufirst=Knut&rft.date=2008&rft.pub=Wydawnictwo+Naukowe+PWN&rft.place=Warszawa&rft.isbn=978-83-01-15349-6"></span></cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li></ul> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74983602">.mw-parser-output .navbox{border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);margin:auto;text-align:center;padding:3px;margin-top:1em;clear:both}.mw-parser-output table.navbox:not(.pionowy){width:100%}.mw-parser-output .navbox+.navbox{border-top:0;margin-top:0}.mw-parser-output .navbox.pionowy{width:250px;float:right;clear:right;margin:0 0 0.4em 1.4em}.mw-parser-output .navbox.pionowy .before,.mw-parser-output .navbox.pionowy .after{padding:0.5em 0;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.caption,.mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background:#ccf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox .tnavbar{font-weight:normal;font-size:xx-small;white-space:nowrap;padding:0}.mw-parser-output .navbox>.tnavbar{margin-left:1em;float:left}.mw-parser-output .navbox .below>hr+.tnavbar{margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox .below>.tnavbar:before{content:"Ten szablon: "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:after{content:" · "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:last-child:after{content:none}.mw-parser-output .navbox hr{margin:0.2em 1em}.mw-parser-output .navbox .title{background:#ddf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content:not(.grupa-szablonów-nawigacyjnych){margin-top:2px;padding:0;font-size:smaller;overflow:auto}.mw-parser-output .navbox .above+div,.mw-parser-output .navbox .above+.navbox-main-content,.mw-parser-output .navbox .below,.mw-parser-output .navbox .title+.grid{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below{background:#ddf;text-align:center;margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex{display:flex;flex-direction:row}.mw-parser-output .navbox .flex>.before,.mw-parser-output .navbox .flex>.after{align-self:center;text-align:center}.mw-parser-output .navbox .flex>.navbox-main-content{flex-grow:1}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .before{margin-right:0.5em}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .after{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox .inner-columns,.mw-parser-output .navbox .inner-group,.mw-parser-output .navbox .inner-standard{border-spacing:0;border-collapse:collapse;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis{text-align:right;vertical-align:middle}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis+.spis{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td{padding:0;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td:first-child{text-align:center}.mw-parser-output .navbox .inner-standard .inner-standard>tbody>tr>td{text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-odd,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-even{padding:0 0.3em}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>th+td{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns{table-layout:fixed}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{padding:0;border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);border-right:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{vertical-align:top}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:first-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:first-child{border-left:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:last-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:last-child{border-right:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ul,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ol,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>dl{text-align:left;column-width:24em}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+table{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.opis,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.spis{padding:0.1em 1em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-toggle,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.mw-collapsible-toggle{width:4em;text-align:right;margin-right:0.4em}.mw-parser-output .navbox>.fakebar,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.fakebar{float:left;width:4em;height:1em}.mw-parser-output .navbox .opis{background:#ddf;padding:0 1em;white-space:nowrap;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox.pionowy .opis{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-even,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-odd{background:transparent}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-odd,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-even{background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa)}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div{background:transparent}.mw-parser-output .navbox p{margin:0;padding:0.3em 0}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:gold}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:silver}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#c96}.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ul,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>dl,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ol{column-width:24em;text-align:left}.mw-parser-output .navbox ul{list-style:none}.mw-parser-output .navbox .references{background:transparent}.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dd,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dt,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist li{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox .rok{display:inline-block;width:4em;padding-right:0.5em;text-align:right}.mw-parser-output .navbox .navbox-statistics{margin-top:2px;border-top:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);text-align:center;font-size:small}.mw-parser-output .navbox-summary>.title{font-weight:bold;font-size:larger}.mw-parser-output .navbox:not(.grupa-szablonów) .navbox{margin:0;border:0;padding:0}.mw-parser-output .navbox.grupa-szablonów>.grupa-szablonów-nawigacyjnych>.navbox:first-child{margin-top:2px}@media(max-width:800px){.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.before,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.after{display:none}}.mw-parser-output .navbox .opis img,.mw-parser-output .navbox .opis .flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.image{display:none}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}</style><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:Uk%C5%82ad_oddechowy" title="Szablon:Układ oddechowy"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Dyskusja_szablonu:Uk%C5%82ad_oddechowy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dyskusja szablonu:Układ oddechowy (strona nie istnieje)"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Uk%C5%82ad_oddechowy&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption"><a href="/wiki/Anatomia_cz%C5%82owieka" title="Anatomia człowieka">Anatomia człowieka</a>: <a href="/wiki/Uk%C5%82ad_oddechowy_cz%C5%82owieka" title="Układ oddechowy człowieka">układ oddechowy</a></div><div class="mw-collapsible-content flex"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/G%C3%B3rne_drogi_oddechowe" title="Górne drogi oddechowe">Górne drogi oddechowe</a></th><td class="navbox-list spis"><table class="inner-standard"><tbody><tr class="a1_1"><td colspan="2" class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Nos" title="Nos">nos</a></li> <li><a href="/wiki/Jama_nosowa" title="Jama nosowa">jama nosowa</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Przewody_nosowe&action=edit&redlink=1" class="new" title="Przewody nosowe (strona nie istnieje)">przewody nosowe</a></li> <li><a href="/wiki/Ma%C5%82%C5%BCowina_nosowa_dolna" title="Małżowina nosowa dolna">małżowina nosowa dolna</a></li> <li><a href="/wiki/Ma%C5%82%C5%BCowina_nosowa_%C5%9Brodkowa" title="Małżowina nosowa środkowa">małżowina nosowa środkowa</a></li> <li><a href="/wiki/Ma%C5%82%C5%BCowina_nosowa_g%C3%B3rna" title="Małżowina nosowa górna">małżowina nosowa górna</a></li> <li><a href="/wiki/Nozdrza" title="Nozdrza">nozdrza</a></li></ul></li></ul> </td></tr><tr class="a1_2"><td colspan="2" class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Zatoki_przynosowe" title="Zatoki przynosowe">zatoki przynosowe</a> <ul><li><a href="/wiki/Zatoka_czo%C5%82owa" title="Zatoka czołowa">czołowe</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Zatoka_klinowa" title="Zatoka klinowa">klinowe</a></li> <li><a href="/wiki/Zatoka_szcz%C4%99kowa" title="Zatoka szczękowa">szczękowe</a></li> <li><a href="/wiki/Kom%C3%B3rki_sitowe" title="Komórki sitowe">komórki sitowe</a></li></ul> </td></tr><tr class="a1_3"><td colspan="2" class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Gard%C5%82o" title="Gardło">gardło</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></td></tr><tr class="a2"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/w/index.php?title=Dolne_drogi_oddechowe&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dolne drogi oddechowe (strona nie istnieje)">Dolne drogi oddechowe</a></th><td class="navbox-list spis"><table class="inner-standard"><tbody><tr class="a2_1"><td colspan="2" class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Krta%C5%84" title="Krtań">krtań</a></li> <li><a href="/wiki/Tchawica" title="Tchawica">tchawica</a></li> <li><a href="/wiki/Oskrzela" title="Oskrzela">oskrzela</a></li> <li><a href="/wiki/Oskrzeliki" title="Oskrzeliki">oskrzeliki</a></li></ul> </td></tr><tr class="a2_2"><td colspan="2" class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/P%C5%82uco" title="Płuco">płuca</a></li> <li><a href="/wiki/P%C4%99cherzyki_p%C5%82ucne" title="Pęcherzyki płucne">pęcherzyki płucne</a></li></ul> </td></tr><tr class="a2_3"><td colspan="2" class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li>(<a href="/wiki/Op%C5%82ucna" title="Opłucna">opłucna</a>)</li></ul> </td></tr></tbody></table></td></tr><tr class="a3"><th class="navbox-group opis" scope="row">Procesy</th><td class="navbox-list spis"><table class="inner-standard"><tbody><tr class="a3_1"><td colspan="2" class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Oddychanie" title="Oddychanie">oddychanie</a> <ul><li><a href="/wiki/Oddychanie_kom%C3%B3rkowe" title="Oddychanie komórkowe">wewnętrzne</a></li></ul></li> <li><a class="mw-selflink selflink">zewnętrzne</a></li></ul> </td></tr><tr class="a3_2"><td colspan="2" class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Wentylacja_p%C5%82uc" title="Wentylacja płuc">wentylacja płuc</a> <ul><li><a href="/wiki/Wdech" title="Wdech">wdech</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Wydech" title="Wydech">wydech</a></li></ul> </td></tr><tr class="a3_3"><td colspan="2" class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Wymiana_gazowa" title="Wymiana gazowa">wymiana gazowa</a></li></ul> </td></tr><tr class="a3_4"><td colspan="2" class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Kichanie" title="Kichanie">kichanie</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table><div class="navbox-after after"> <p><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Illu_conducting_passages_pl.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Illu_conducting_passages_pl.svg/180px-Illu_conducting_passages_pl.svg.png" decoding="async" width="180" height="232" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Illu_conducting_passages_pl.svg/270px-Illu_conducting_passages_pl.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Illu_conducting_passages_pl.svg/360px-Illu_conducting_passages_pl.svg.png 2x" data-file-width="255" data-file-height="328" /></a></span> </p> </div></div></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74016753">.mw-parser-output #normdaten>div+div{margin-top:0.5em}.mw-parser-output #normdaten>div>div{background:var(--background-color-neutral,#eaecf0);padding:.2em .5em}.mw-parser-output #normdaten ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output #normdaten ul li:first-child{padding-left:.5em;border-left:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1)}</style> <div id="normdaten" class="catlinks"><div class="normdaten-typ-fehlt"><div><a href="/wiki/Kontrola_autorytatywna" title="Kontrola autorytatywna">Kontrola autorytatywna</a> (<span class="description"><a href="/wiki/Procesy_%C5%BCyciowe" title="Procesy życiowe">proces biologiczny</a></span>):</div><ul><li><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/4003404-5">4003404-5</a></span></li><li><a href="/wiki/Centralna_Biblioteka_Narodowa_we_Florencji" title="Centralna Biblioteka Narodowa we Florencji">BNCF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://thes.bncf.firenze.sbn.it/termine.php?id=3845">3845</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_%C5%81otwy" title="Biblioteka Narodowa Łotwy">LNB</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://kopkatalogs.lv/F?func=direct&local_base=lnc10&doc_number=000117473&P_CON_LNG=ENG">000117473</a></span></li></ul></div><div class="normdaten-andere"><div><a href="/wiki/Encyklopedia_internetowa" title="Encyklopedia internetowa">Encyklopedie internetowe</a>:</div> <ul><li><a href="/wiki/Encyklopedia_Britannica" title="Encyklopedia Britannica">Britannica</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/science/respiration">science/respiration</a></span></li> <li><a href="/wiki/Enciclopedia_Treccani" title="Enciclopedia Treccani">Treccani</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.treccani.it/enciclopedia/respirazione">respirazione</a></span></li> <li><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Property:P3219" class="extiw" title="d:Property:P3219">Universalis</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.universalis.fr/encyclopedie/respiration/">respiration</a></span></li></ul> </div></div></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Źródło: „<a dir="ltr" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Oddychanie_zewnętrzne&oldid=66803486">https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Oddychanie_zewnętrzne&oldid=66803486</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Specjalna:Kategorie" title="Specjalna:Kategorie">Kategoria</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Oddychanie" title="Kategoria:Oddychanie">Oddychanie</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Ukryta kategoria: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Szablon_cytowania_ksi%C4%85%C5%BCki_%E2%80%93_brak_numeru_strony" title="Kategoria:Szablon cytowania książki – brak numeru strony">Szablon cytowania książki – brak numeru strony</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Tę stronę ostatnio edytowano 7 kwi 2022, 06:07.</li> <li id="footer-info-copyright">Tekst udostępniany na licencji <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl">Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach</a>, z możliwością obowiązywania dodatkowych ograniczeń. Zobacz szczegółowe informacje o <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/pl">warunkach korzystania</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Polityka prywatności</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii">O Wikipedii</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Korzystasz_z_Wikipedii_tylko_na_w%C5%82asn%C4%85_odpowiedzialno%C5%9B%C4%87">Korzystasz z Wikipedii tylko na własną odpowiedzialność</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Powszechne Zasady Postępowania</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Dla deweloperów</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/pl.wikipedia.org">Statystyki</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Oświadczenie o ciasteczkach</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//pl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Oddychanie_zewn%C4%99trzne&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Wersja mobilna</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-xz5ct","wgBackendResponseTime":209,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.339","walltime":"0.423","ppvisitednodes":{"value":4771,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":29798,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":4869,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":12,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":5,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":16953,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":4,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 383.912 1 -total"," 37.24% 142.966 4 Szablon:Szablon_nawigacyjny"," 36.58% 140.416 1 Szablon:Układ_oddechowy"," 30.94% 118.793 1 Szablon:Przypisy"," 23.31% 89.500 1 Szablon:Kontrola_autorytatywna"," 20.49% 78.666 7 Szablon:Cytuj_książkę"," 7.91% 30.359 3 Szablon:Cytuj_stronę"," 2.98% 11.426 11 Szablon:R"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.259","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":1977976,"limit":52428800},"limitreport-logs":"required = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\nrequired = table#1 {\n}\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-84549d745c-jscrx","timestamp":"20241107083138","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Oddychanie zewn\u0119trzne","url":"https:\/\/pl.wikipedia.org\/wiki\/Oddychanie_zewn%C4%99trzne","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q472287","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q472287","author":{"@type":"Organization","name":"Wsp\u00f3\u0142tw\u00f3rcy projekt\u00f3w Fundacji Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2006-11-15T16:08:38Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/9\/9c\/Diaphragmatic_breathing.gif"}</script> </body> </html>