CINXE.COM
Voi răng mấu – Wikipedia tiếng Việt
<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="vi" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Voi răng mấu – Wikipedia tiếng Việt</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )viwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"vi normal","wgMonthNames":["","tháng 1","tháng 2","tháng 3","tháng 4","tháng 5","tháng 6","tháng 7","tháng 8","tháng 9","tháng 10","tháng 11","tháng 12"],"wgRequestId":"a08581ee-af4d-4099-96c8-da1a1ed80e50","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Voi_răng_mấu","wgTitle":"Voi răng mấu","wgCurRevisionId":71794595,"wgRevisionId":71794595,"wgArticleId":47177,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Trang sử dụng liên kết tự động ISBN","Articles with 'species' microformats","Bản mẫu cổng thông tin có liên kết đỏ đến cổng thông tin","Trang có bản mẫu cổng thông tin trống","Bản mẫu webarchive dùng liên kết wayback","Họ động vật","Động vật có vú tiền sử","Mammutidae"],"wgPageViewLanguage":"vi","wgPageContentLanguage":"vi","wgPageContentModel":"wikitext", "wgRelevantPageName":"Voi_răng_mấu","wgRelevantArticleId":47177,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"vi","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"vi"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":20000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q192272","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["architecture","bitness","brands","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"], "GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.charinsert-styles":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.did_you_mean","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.AVIM","ext.gadget.AVIM_portlet", "ext.gadget.charinsert","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.purgetab","ext.gadget.switcher","ext.gadget.AdvancedSiteNotices","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=vi&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=ext.gadget.charinsert-styles&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.3"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Mammut_americanum.jpg/1200px-Mammut_americanum.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="821"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Mammut_americanum.jpg/800px-Mammut_americanum.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="547"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Mammut_americanum.jpg/640px-Mammut_americanum.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="438"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Voi răng mấu – Wikipedia tiếng Việt"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//vi.m.wikipedia.org/wiki/Voi_r%C4%83ng_m%E1%BA%A5u"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Sửa đổi" href="/w/index.php?title=Voi_r%C4%83ng_m%E1%BA%A5u&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (vi)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//vi.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Voi_r%C4%83ng_m%E1%BA%A5u"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.vi"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Nguồn cấp Atom của Wikipedia" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_g%E1%BA%A7n_%C4%91%C3%A2y&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Voi_răng_mấu rootpage-Voi_răng_mấu skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Bước tới nội dung</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Trang Web"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Trình đơn chính" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Trình đơn chính</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Trình đơn chính</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ẩn</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Điều hướng </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Trang_Ch%C3%ADnh" title="Xem trang chính [z]" accesskey="z"><span>Trang Chính</span></a></li><li id="n-wikipedia-featuredcontent" class="mw-list-item"><a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:N%E1%BB%99i_dung_ch%E1%BB%8Dn_l%E1%BB%8Dc"><span>Nội dung chọn lọc</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ng%E1%BA%ABu_nhi%C3%AAn" title="Xem trang ngẫu nhiên [x]" accesskey="x"><span>Bài viết ngẫu nhiên</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_g%E1%BA%A7n_%C4%91%C3%A2y" title="Danh sách thay đổi gần đây trong wiki [r]" accesskey="r"><span>Thay đổi gần đây</span></a></li><li id="n-bug_in_article" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:B%C3%A1o_l%E1%BB%97i_b%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt"><span>Báo lỗi nội dung</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikipedia-interaction" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikipedia-interaction" > <div class="vector-menu-heading"> Tương tác </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-wikipedia-helppage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:S%C3%A1ch_h%C6%B0%E1%BB%9Bng_d%E1%BA%ABn"><span>Hướng dẫn</span></a></li><li id="n-aboutsite" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u"><span>Giới thiệu Wikipedia</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:C%E1%BB%99ng_%C4%91%E1%BB%93ng" title="Giới thiệu dự án, cách sử dụng và tìm kiếm thông tin ở đây"><span>Cộng đồng</span></a></li><li id="n-wikipedia-villagepump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn"><span>Thảo luận chung</span></a></li><li id="n-wikipedia-helpdesk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%C3%BAp_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_Wikipedia"><span>Giúp sử dụng</span></a></li><li id="n-contactpage" class="mw-list-item"><a href="//vi.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Liên_lạc"><span>Liên lạc</span></a></li><li id="n-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tr%C3%ACnh_t%E1%BA%A3i_l%C3%AAn_t%E1%BA%ADp_tin"><span>Tải lên tập tin</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Trang_Ch%C3%ADnh" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Bách khoa toàn thư mở" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-vi.svg" width="120" height="10" style="width: 7.5em; height: 0.625em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:T%C3%ACm_ki%E1%BA%BFm" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Tìm kiếm Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Tìm kiếm</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Tìm kiếm trên Wikipedia" aria-label="Tìm kiếm trên Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Tìm kiếm Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Đặc_biệt:Tìm_kiếm"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Tìm kiếm</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Công cụ cá nhân"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Giao diện"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Giao diện" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Giao diện</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_vi.wikipedia.org&uselang=vi" class=""><span>Quyên góp</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:M%E1%BB%9F_t%C3%A0i_kho%E1%BA%A3n&returnto=Voi+r%C4%83ng+m%E1%BA%A5u" title="Bạn được khuyến khích mở tài khoản và đăng nhập; tuy nhiên, không bắt buộc phải có tài khoản" class=""><span>Tạo tài khoản</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C4%83ng_nh%E1%BA%ADp&returnto=Voi+r%C4%83ng+m%E1%BA%A5u" title="Đăng nhập sẽ có lợi hơn, tuy nhiên không bắt buộc. [o]" accesskey="o" class=""><span>Đăng nhập</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Thêm tùy chọn" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Công cụ cá nhân" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Công cụ cá nhân</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Bảng chọn thành viên" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_vi.wikipedia.org&uselang=vi"><span>Quyên góp</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:M%E1%BB%9F_t%C3%A0i_kho%E1%BA%A3n&returnto=Voi+r%C4%83ng+m%E1%BA%A5u" title="Bạn được khuyến khích mở tài khoản và đăng nhập; tuy nhiên, không bắt buộc phải có tài khoản"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Tạo tài khoản</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C4%83ng_nh%E1%BA%ADp&returnto=Voi+r%C4%83ng+m%E1%BA%A5u" title="Đăng nhập sẽ có lợi hơn, tuy nhiên không bắt buộc. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Đăng nhập</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Trang dành cho người dùng chưa đăng nhập <a href="/wiki/Tr%E1%BB%A3_gi%C3%BAp:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u" aria-label="Tìm hiểu thêm về sửa đổi"><span>tìm hiểu thêm</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C3%B3ng_g%C3%B3p_c%E1%BB%A7a_t%C3%B4i" title="Danh sách các sửa đổi được thực hiện qua địa chỉ IP này [y]" accesskey="y"><span>Đóng góp</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_t%C3%B4i" title="Thảo luận với địa chỉ IP này [n]" accesskey="n"><span>Thảo luận cho địa chỉ IP này</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Trang Web"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Nội dung" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Nội dung</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ẩn</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Đầu</div> </a> </li> <li id="toc-Môi_trường_sống" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Môi_trường_sống"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Môi trường sống</span> </div> </a> <ul id="toc-Môi_trường_sống-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Miêu_tả" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Miêu_tả"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Miêu tả</span> </div> </a> <ul id="toc-Miêu_tả-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tuyệt_chủng" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Tuyệt_chủng"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Tuyệt chủng</span> </div> </a> <ul id="toc-Tuyệt_chủng-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Khai_quật_hiện_đại" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Khai_quật_hiện_đại"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Khai quật hiện đại</span> </div> </a> <ul id="toc-Khai_quật_hiện_đại-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Xem_thêm" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Xem_thêm"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Xem thêm</span> </div> </a> <ul id="toc-Xem_thêm-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Chú_thích" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Chú_thích"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Chú thích</span> </div> </a> <ul id="toc-Chú_thích-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tham_khảo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Tham_khảo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Tham khảo</span> </div> </a> <ul id="toc-Tham_khảo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Nội dung" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Đóng mở mục lục" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Đóng mở mục lục</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Voi răng mấu</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Xem bài viết trong ngôn ngữ khác. Bài có sẵn trong 51 ngôn ngữ" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-51" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">51 ngôn ngữ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%AF%D9%88%D9%86" title="مستودون – Tiếng Ả Rập" lang="ar" hreflang="ar" data-title="مستودون" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Tiếng Ả Rập" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Mammut" title="Mammut – Tiếng Asturias" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Mammut" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Tiếng Asturias" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Mastodon" title="Mastodon – Tiếng Azerbaijan" lang="az" hreflang="az" data-title="Mastodon" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Tiếng Azerbaijan" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Mastodon" title="Mastodon – Tiếng Indonesia" lang="id" hreflang="id" data-title="Mastodon" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Tiếng Indonesia" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Mastodon" title="Mastodon – Tiếng Mã Lai" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Mastodon" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Tiếng Mã Lai" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Mastodont" title="Mastodont – Tiếng Breton" lang="br" hreflang="br" data-title="Mastodont" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="Tiếng Breton" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%82%D0%B8" title="Мастодонти – Tiếng Bulgaria" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Мастодонти" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Tiếng Bulgaria" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Mastodont" title="Mastodont – Tiếng Catalan" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Mastodont" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Tiếng Catalan" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Mastodon" title="Mastodon – Tiếng Cebuano" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Mastodon" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="Tiếng Cebuano" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Mastodont" title="Mastodont – Tiếng Séc" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Mastodont" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Tiếng Séc" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Mastodont" title="Mastodont – Tiếng Đan Mạch" lang="da" hreflang="da" data-title="Mastodont" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Tiếng Đan Mạch" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Mammut_(Gattung)" title="Mammut (Gattung) – Tiếng Đức" lang="de" hreflang="de" data-title="Mammut (Gattung)" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Tiếng Đức" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%B1%CF%83%CF%84%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BD%CF%84%CE%B1%CF%82" title="Μαστόδοντας – Tiếng Hy Lạp" lang="el" hreflang="el" data-title="Μαστόδοντας" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Tiếng Hy Lạp" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Mastodon" title="Mastodon – Tiếng Anh" lang="en" hreflang="en" data-title="Mastodon" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Tiếng Anh" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Mammut" title="Mammut – Tiếng Tây Ban Nha" lang="es" hreflang="es" data-title="Mammut" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Tiếng Tây Ban Nha" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Mastodonte" title="Mastodonte – Tiếng Basque" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Mastodonte" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Tiếng Basque" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%AF%D9%88%D9%86" title="ماستودون – Tiếng Ba Tư" lang="fa" hreflang="fa" data-title="ماستودون" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Tiếng Ba Tư" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Mammut_(genre)" title="Mammut (genre) – Tiếng Pháp" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Mammut (genre)" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Tiếng Pháp" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Mastodonten" title="Mastodonten – Tiếng Frisia" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Mastodonten" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="Tiếng Frisia" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Mastad%C3%A1n" title="Mastadán – Tiếng Ireland" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Mastadán" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="Tiếng Ireland" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Mastodonte" title="Mastodonte – Tiếng Galician" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Mastodonte" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Tiếng Galician" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%A7%88%EC%8A%A4%ED%86%A0%EB%8F%88" title="마스토돈 – Tiếng Hàn" lang="ko" hreflang="ko" data-title="마스토돈" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Tiếng Hàn" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%B8%D5%A4%D5%B8%D5%B6%D5%BF%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Մաստոդոնտներ – Tiếng Armenia" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Մաստոդոնտներ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Tiếng Armenia" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A5%88%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%9F%E0%A5%8B%E0%A4%A1%E0%A5%89%E0%A4%A8" title="मैस्टोडॉन – Tiếng Hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="मैस्टोडॉन" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Tiếng Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Mastodonto" title="Mastodonto – Tiếng Ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Mastodonto" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="Tiếng Ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Mammut_(zoologia)" title="Mammut (zoologia) – Tiếng Italy" lang="it" hreflang="it" data-title="Mammut (zoologia)" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Tiếng Italy" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%9E%D7%A1%D7%98%D7%95%D7%93%D7%95%D7%9F" title="מסטודון – Tiếng Do Thái" lang="he" hreflang="he" data-title="מסטודון" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Tiếng Do Thái" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Mastodon" title="Mastodon – Tiếng Java" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Mastodon" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="Tiếng Java" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Masztodon" title="Masztodon – Tiếng Hungary" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Masztodon" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Tiếng Hungary" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B4%A1%E0%B5%8B%E0%B5%BA" title="മാസ്റ്റഡോൺ – Tiếng Malayalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="മാസ്റ്റഡോൺ" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="Tiếng Malayalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Mammut_(mastodont)" title="Mammut (mastodont) – Tiếng Hà Lan" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Mammut (mastodont)" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="Tiếng Hà Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%9E%E3%82%B9%E3%83%88%E3%83%89%E3%83%B3" title="マストドン – Tiếng Nhật" lang="ja" hreflang="ja" data-title="マストドン" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Tiếng Nhật" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Mastodonter" title="Mastodonter – Tiếng Na Uy (Bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Mastodonter" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Tiếng Na Uy (Bokmål)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Mastodont" title="Mastodont – Tiếng Na Uy (Nynorsk)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Mastodont" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Tiếng Na Uy (Nynorsk)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Mastodonte" title="Mastodonte – Tiếng Bồ Đào Nha" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Mastodonte" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Tiếng Bồ Đào Nha" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Mastodont" title="Mastodont – Tiếng Romania" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Mastodont" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Tiếng Romania" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Masturunti" title="Masturunti – Tiếng Quechua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Masturunti" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="Tiếng Quechua" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%82%D1%8B_(%D1%80%D0%BE%D0%B4)" title="Мастодонты (род) – Tiếng Nga" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Мастодонты (род)" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Tiếng Nga" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Mastodon" title="Mastodon – Tiếng Scots" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Mastodon" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="Tiếng Scots" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Mastodon" title="Mastodon – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Mastodon" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%A6%D9%84%D9%8A_%DA%BE%D8%A7%D9%BF%D9%8A" title="اوائلي ھاٿي – Tiếng Sindhi" lang="sd" hreflang="sd" data-title="اوائلي ھاٿي" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="Tiếng Sindhi" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Mastodont" title="Mastodont – Tiếng Slovak" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Mastodont" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Tiếng Slovak" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Mastodon" title="Mastodon – Tiếng Slovenia" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Mastodon" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Tiếng Slovenia" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Mastodontit" title="Mastodontit – Tiếng Phần Lan" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Mastodontit" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Tiếng Phần Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Mastodont" title="Mastodont – Tiếng Thụy Điển" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Mastodont" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Tiếng Thụy Điển" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Mastodon" title="Mastodon – Tiếng Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Mastodon" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tiếng Tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Mastodon" title="Mastodon – Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Mastodon" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%82" title="Мастодонт – Tiếng Ukraina" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Мастодонт" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Tiếng Ukraina" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Mastodon" title="Mastodon – Tiếng Waray" lang="war" hreflang="war" data-title="Mastodon" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="Tiếng Waray" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E4%B9%B3%E9%BD%92%E8%B1%A1" title="乳齒象 – Tiếng Quảng Đông" lang="yue" hreflang="yue" data-title="乳齒象" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Tiếng Quảng Đông" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%B9%B3%E9%BD%BF%E8%B1%A1%E5%B1%9E" title="乳齿象属 – Tiếng Trung" lang="zh" hreflang="zh" data-title="乳齿象属" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Tiếng Trung" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q192272#sitelinks-wikipedia" title="Sửa liên kết giữa ngôn ngữ" class="wbc-editpage">Sửa liên kết</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Không gian tên"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Voi_r%C4%83ng_m%E1%BA%A5u" title="Xem bài viết [c]" accesskey="c"><span>Bài viết</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn:Voi_r%C4%83ng_m%E1%BA%A5u" rel="discussion" title="Thảo luận về trang này [t]" accesskey="t"><span>Thảo luận</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Thay đổi biến thể ngôn ngữ" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Tiếng Việt</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Giao diện"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Voi_r%C4%83ng_m%E1%BA%A5u"><span>Đọc</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Voi_r%C4%83ng_m%E1%BA%A5u&veaction=edit" title="Sửa đổi trang này [v]" accesskey="v"><span>Sửa đổi</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Voi_r%C4%83ng_m%E1%BA%A5u&action=edit" title="Sửa đổi mã nguồn của trang này [e]" accesskey="e"><span>Sửa mã nguồn</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Voi_r%C4%83ng_m%E1%BA%A5u&action=history" title="Các phiên bản cũ của trang này [h]" accesskey="h"><span>Xem lịch sử</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Công cụ trang"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Công cụ" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Công cụ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Công cụ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ẩn</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Thêm tùy chọn" > <div class="vector-menu-heading"> Tác vụ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Voi_r%C4%83ng_m%E1%BA%A5u"><span>Đọc</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Voi_r%C4%83ng_m%E1%BA%A5u&veaction=edit" title="Sửa đổi trang này [v]" accesskey="v"><span>Sửa đổi</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Voi_r%C4%83ng_m%E1%BA%A5u&action=edit" title="Sửa đổi mã nguồn của trang này [e]" accesskey="e"><span>Sửa mã nguồn</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Voi_r%C4%83ng_m%E1%BA%A5u&action=history"><span>Xem lịch sử</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Chung </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_%C4%91%E1%BA%BFn_%C4%91%C3%A2y/Voi_r%C4%83ng_m%E1%BA%A5u" title="Các trang liên kết đến đây [j]" accesskey="j"><span>Các liên kết đến đây</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_li%C3%AAn_quan/Voi_r%C4%83ng_m%E1%BA%A5u" rel="nofollow" title="Thay đổi gần đây của các trang liên kết đến đây [k]" accesskey="k"><span>Thay đổi liên quan</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Trang_%C4%91%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t" title="Một danh sách chứa tất cả trang đặc biệt [q]" accesskey="q"><span>Trang đặc biệt</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Voi_r%C4%83ng_m%E1%BA%A5u&oldid=71794595" title="Liên kết thường trực đến phiên bản này của trang"><span>Liên kết thường trực</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Voi_r%C4%83ng_m%E1%BA%A5u&action=info" title="Thêm chi tiết về trang này"><span>Thông tin trang</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Tr%C3%ADch_d%E1%BA%ABn&page=Voi_r%C4%83ng_m%E1%BA%A5u&id=71794595&wpFormIdentifier=titleform" title="Hướng dẫn cách trích dẫn trang này"><span>Trích dẫn trang này</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fvi.wikipedia.org%2Fwiki%2FVoi_r%25C4%2583ng_m%25E1%25BA%25A5u"><span>Lấy URL ngắn gọn</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:QrCode&url=https%3A%2F%2Fvi.wikipedia.org%2Fwiki%2FVoi_r%25C4%2583ng_m%25E1%25BA%25A5u"><span>Tải mã QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> In và xuất </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:S%C3%A1ch&bookcmd=book_creator&referer=Voi+r%C4%83ng+m%E1%BA%A5u"><span>Tạo một quyển sách</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:DownloadAsPdf&page=Voi_r%C4%83ng_m%E1%BA%A5u&action=show-download-screen"><span>Tải dưới dạng PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Voi_r%C4%83ng_m%E1%BA%A5u&printable=yes" title="Bản để in ra của trang [p]" accesskey="p"><span>Bản để in ra</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Tại dự án khác </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Mastodon" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-species mw-list-item"><a href="https://species.wikimedia.org/wiki/Mammut" hreflang="en"><span>Wikispecies</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q192272" title="Liên kết đến khoản mục kết nối trong kho dữ liệu [g]" accesskey="g"><span>Khoản mục Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Công cụ trang"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Giao diện"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Giao diện</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ẩn</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Bách khoa toàn thư mở Wikipedia</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="vi" dir="ltr"><p class="mw-empty-elt"> </p> <table class="infobox taxobox" style="text-align: left; width: 17.5em; font-size: 0.9em;"> <tbody><tr> <th colspan="2" style="padding: 12px; line-height: 1.1em; font-size: 135%; font-weight: bold; color: black; text-align: center; background-color: rgb(235,235,210)">Mastodon </th></tr> <tr> <td colspan="2" style="text-align: center">Khoảng thời gian tồn tại: <a href="/wiki/Th%E1%BA%BF_Th%C6%B0%E1%BB%A3ng_T%C3%A2n" class="mw-redirect" title="Thế Thượng Tân">Thế Thượng Tân</a> sớm – <a href="/wiki/Th%E1%BA%BF_Canh_T%C3%A2n" class="mw-redirect" title="Thế Canh Tân">thế Canh Tân</a> muộn, <span class="noprint"><span style="display:inline-block;"></span><span style="display:inline-block;">5.3–0.011 <a href="/wiki/Megaannum" class="mw-redirect" title="Megaannum">triệu năm</a> trước đây</span> <span style="display:inline-block;"></span><div id="Timeline-row" style="margin:6px auto 0; clear:both; width:220px; padding:0px; height:18px; overflow:visible; border:1px #666; border-style:solid none; position:relative; z-index:0; font-size:97%;"> <div style="position:absolute; height:100%; left:0px; width:208.07692307692px; text-align:left; background-color:rgb(254,214,123); background-image: linear-gradient(to right, rgba(255,255,255,1), rgba(254,217,106,1) 15%, rgba(254,217,106,1));"><a href="/wiki/Th%E1%BB%9Di_k%E1%BB%B3_Ti%E1%BB%81n_Cambri" title="Thời kỳ Tiền Cambri">TiềnЄ</a></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(129,170,114); left:36.892307692308px; width:18.818461538462px;"><a href="/wiki/Cambrian" class="mw-redirect" title="Cambrian">Є</a></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(0,169,138); left:55.710769230769px; width:14.08px;"><a href="/wiki/Ordovician" class="mw-redirect" title="Ordovician">O</a></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(166,223,197); left:69.790769230769px; width:8.3261538461539px;"><a href="/wiki/Silurian" class="mw-redirect" title="Silurian">S</a></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(221,150,81); left:78.116923076923px; width:20.409230769231px;"><a href="/wiki/Devonian" class="mw-redirect" title="Devonian">D</a></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(63,174,173); left:98.526153846154px; width:20.307692307692px;"><a href="/wiki/Carboniferous" class="mw-redirect" title="Carboniferous">C</a></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(247,88,60); left:118.83384615385px; width:15.907015384615px;"><a href="/wiki/Permian" class="mw-redirect" title="Permian">P</a></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(153,78,150); left:134.74086153846px; width:17.126830769231px;"><a href="/wiki/Triassic" class="mw-redirect" title="Triassic">T</a></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(0,187,231); left:151.86769230769px; width:19.055384615385px;"><a href="/wiki/Jurassic" class="mw-redirect" title="Jurassic">J</a></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(111,180,107); left:170.92307692308px; width:26.738461538462px;"><a href="/wiki/Cretaceous" class="mw-redirect" title="Cretaceous">K</a></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(254,161,99); left:197.66153846154px; width:14.543692307692px;"><a href="/wiki/Paleogene" class="mw-redirect" title="Paleogene">Pg</a></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(254,221,45); left:212.20523076923px; width:6.9188307692308px;"><a href="/wiki/Neogene" class="mw-redirect" title="Neogene">N</a></div> <div style="margin:0 auto; line-height:0; clear:both; width:220px; padding:0px; height:8px; overflow:visible; background-color:transparent; position:relative; top:-4px; z-index:100;"><div style="position:absolute; height:8px; left:218.20615384615px; width:1.7901230769231px; background-color:#360; opacity:0.42;"></div> <div style="position:absolute; height:8px; left:218.20615384615px; width:1.7901230769231px; background-color:#360; opacity:1;"></div> <div style="position:absolute; height:6px; top:1px; left:219.20615384615px; width:-0.20987692307692px; background-color:#6c3;"></div> </div> </div></span> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="text-align: center"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Mammut_americanum.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Mammut_americanum.jpg/280px-Mammut_americanum.jpg" decoding="async" width="280" height="191" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Mammut_americanum.jpg/420px-Mammut_americanum.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Mammut_americanum.jpg/560px-Mammut_americanum.jpg 2x" data-file-width="1335" data-file-height="913" /></a></span> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="text-align: center;">Bộ xương <i>M. americanum</i> được trưng bày tại <a href="/wiki/B%E1%BA%A3o_t%C3%A0ng_L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_T%E1%BB%B1_nhi%C3%AAn_Hoa_K%E1%BB%B3" title="Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Hoa Kỳ">Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Hoa Kỳ</a> với biệt danh "Warren mastodon" </td></tr> <tr> <th colspan="2" style="padding: 2px; text-align: center; background-color: rgb(235,235,210)"><a href="/wiki/Ph%C3%A2n_lo%E1%BA%A1i_h%E1%BB%8Dc_(sinh_h%E1%BB%8Dc)" class="mw-redirect" title="Phân loại học (sinh học)">Phân loại khoa học</a> <span class="plainlinks" style="font-size:smaller; float:right; padding-right:0.4em; margin-left:-3em;"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File"><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Taxonomy/Mammut" title="e"><img alt="e" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/74/Red_Pencil_Icon.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" data-file-width="16" data-file-height="16" /></a></span></span> </th></tr> <tr> <td>Vực: </td> <td><a href="/wiki/Sinh_v%E1%BA%ADt_nh%C3%A2n_th%E1%BB%B1c" title="Sinh vật nhân thực">Eukaryota</a> </td></tr> <tr> <td>Giới: </td> <td><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99ng_v%E1%BA%ADt" title="Động vật">Animalia</a> </td></tr> <tr> <td>Ngành: </td> <td><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99ng_v%E1%BA%ADt_c%C3%B3_d%C3%A2y_s%E1%BB%91ng" title="Động vật có dây sống">Chordata</a> </td></tr> <tr> <td><i>nhánh</i>: </td> <td><a href="/wiki/Mammaliaformes" title="Mammaliaformes">Mammaliaformes</a> </td></tr> <tr> <td>Lớp: </td> <td><a href="/wiki/L%E1%BB%9Bp_Th%C3%BA" title="Lớp Thú">Mammalia</a> </td></tr> <tr> <td>Bộ: </td> <td><a href="/wiki/Proboscidea" class="mw-disambig" title="Proboscidea">Proboscidea</a> </td></tr> <tr> <td>Họ: </td> <td><span style="font-style:normal;font-weight:normal;">†</span><a href="/wiki/Mammutidae" class="mw-redirect" title="Mammutidae">Mammutidae</a> </td></tr> <tr> <td>Chi: </td> <td><span style="font-style:normal;font-weight:normal;">†</span><a href="/w/index.php?title=Mastodon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mastodon (trang không tồn tại)"><i>Mammut</i></a><br /><small><a href="/w/index.php?title=Johann_Friedrich_Blumenbach&action=edit&redlink=1" class="new" title="Johann Friedrich Blumenbach (trang không tồn tại)">Blumenbach</a>, 1799</small> </td></tr> <tr> <th colspan="2" style="padding: 2px; text-align: center; background-color: rgb(235,235,210)"><a href="/wiki/Lo%C3%A0i_%C4%91i%E1%BB%83n_h%C3%ACnh" title="Loài điển hình">Loài điển hình</a> </th></tr> <tr> <td colspan="2" style="text-align: center"><abbr title="Tuyệt chủng" aria-label="Tuyệt chủng" style="border: none; text-decoration: none; cursor: inherit; font-weight: normal; font-style: normal;">†</abbr><i>Elephas americanum</i><br /><span style="font-variant: small-caps;"><a href="/w/index.php?title=Robert_Kerr_(nh%C3%A0_v%C4%83n)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Robert Kerr (nhà văn) (trang không tồn tại)">Kerr</a>, 1792</span> </td></tr> <tr> <th colspan="2" style="padding: 2px; text-align: center; background-color: rgb(235,235,210)"><a href="/wiki/Lo%C3%A0i" title="Loài">Loài</a> </th></tr> <tr> <td colspan="2" style="text-align: left"> <ul class="taxonlist"><li>†<b><i>M. americanum</i></b> <small>(Kerr, 1792) </small></li><li>†<b><i>M. cosoensis</i></b> <small><a href="/wiki/Leonard_Peter_Schultz" title="Leonard Peter Schultz">Schultz</a>, 1937 </small></li><li>†<b><i>M. matthewi</i></b> <small><a href="/w/index.php?title=Henry_Fairfield_Osborn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Henry Fairfield Osborn (trang không tồn tại)">Osborn</a>, 1921 </small></li><li>†<b><i>M. pacificus</i></b> <small>Dooley et al., 2019 </small></li><li>†<b><i>M. raki</i></b> <small><a href="/w/index.php?title=Childs_Frick&action=edit&redlink=1" class="new" title="Childs Frick (trang không tồn tại)">Frick</a>, 1933 </small></li></ul> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="text-align: center"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Mammut_distribution.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Mammut_distribution.svg/280px-Mammut_distribution.svg.png" decoding="async" width="280" height="144" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Mammut_distribution.svg/420px-Mammut_distribution.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Mammut_distribution.svg/560px-Mammut_distribution.svg.png 2x" data-file-width="863" data-file-height="443" /></a></span> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="text-align: center;">Phạm vi sinh sống của chi <i>Mammut</i> (phạm vi ở Âu-Á bao gồm cả của loài <i><a href="/w/index.php?title=Zygolophodon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zygolophodon (trang không tồn tại)">Zygolophodon</a> borsoni</i>, do chi của loài này chưa được xác định chính xác, và loài <i>M. matthewi</i>) </td></tr> <tr> <th colspan="2" style="padding: 2px; text-align: center; background-color: rgb(235,235,210)"><a href="/wiki/Danh_ph%C3%A1p_%C4%91%E1%BB%93ng_ngh%C4%A9a_(ph%C3%A2n_lo%E1%BA%A1i_h%E1%BB%8Dc)" class="mw-redirect" title="Danh pháp đồng nghĩa (phân loại học)">Các đồng nghĩa</a> </th></tr> <tr> <td colspan="2" style="text-align: left"> <ul class="taxonlist"><li><i>Mastodon</i> <small><a href="/wiki/Georges_Cuvier" title="Georges Cuvier">Cuvier</a>, 1817 </small></li><li><i>Tetracaulodon</i> <small><a href="/w/index.php?title=Frederick_DuCane_Godman&action=edit&redlink=1" class="new" title="Frederick DuCane Godman (trang không tồn tại)">Godman</a>, 1830 </small></li><li><i>Missourium</i> <small>Koch, 1840 </small></li><li><i>Leviathan</i> <small>Koch, 1841 (Emend. Koch, 1843) </small></li><li><i>Pliomastodon</i> <small>Osborn, 1926 </small></li></ul> </td></tr> </tbody></table> <p><b>Voi răng mấu</b> là các thành viên của chi <a href="/wiki/Tuy%E1%BB%87t_ch%E1%BB%A7ng" title="Tuyệt chủng">tuyệt chủng</a> <i><b>Mammut</b></i> của bộ <i><a href="/wiki/Proboscidea" class="mw-disambig" title="Proboscidea">Proboscidea</a></i> và tạo thành họ Mammutidae. Chúng tương tự, nhưng khác biệt với <a href="/wiki/Voi_ma_m%C3%BAt_l%C3%B4ng_xo%C4%83n" title="Voi ma mút lông xoăn">voi ma mút lông xoắn</a>. Không giống như voi ma mút lông xoắn, chúng không thuộc họ <a href="/wiki/Voi" title="Voi">Elephantidae</a>. Voi răng mấu là động vật chủ yếu ăn quả thông và lá cây với cách ăn theo kiểu bứt lá giống với voi ngày nay, trong khi voi ma mút là động vật gặm cỏ. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Môi_trường_sống"><span id="M.C3.B4i_tr.C6.B0.E1.BB.9Dng_s.E1.BB.91ng"></span>Môi trường sống</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Voi_r%C4%83ng_m%E1%BA%A5u&veaction=edit&section=1" title="Sửa đổi phần “Môi trường sống”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Voi_r%C4%83ng_m%E1%BA%A5u&action=edit&section=1" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Môi trường sống"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Mastodon_color.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Mastodon_color.jpg/220px-Mastodon_color.jpg" decoding="async" width="220" height="139" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Mastodon_color.jpg/330px-Mastodon_color.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Mastodon_color.jpg/440px-Mastodon_color.jpg 2x" data-file-width="657" data-file-height="414" /></a><figcaption>Tranh vẽ phục dựng một con voi răng mấu.</figcaption></figure> <p>Voi răng mấu được cho là lần đầu tiên xuất hiện khoảng 4 triệu năm trước. Chúng là các loài bản địa của cả <a href="/wiki/L%E1%BB%A5c_%C4%91%E1%BB%8Ba_%C3%81-%C3%82u" title="Lục địa Á-Âu">đại lục Á-Âu</a> và <a href="/wiki/B%E1%BA%AFc_M%E1%BB%B9" title="Bắc Mỹ">Bắc Mỹ</a> nhưng loài <i><a href="/w/index.php?title=Mammut_borsoni&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mammut borsoni (trang không tồn tại)">Mammut borsoni</a></i> ở Á-Âu đã tuyệt chủng khoảng 3 triệu năm trước - các hóa thạch được tìm thấy tại <a href="/wiki/Anh" title="Anh">Anh</a>, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%A9c" title="Đức">Đức</a>, <a href="/wiki/H%C3%A0_Lan" title="Hà Lan">Hà Lan</a>, <a href="/wiki/Rom%C3%A2nia" title="România">România</a><sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> và miền bắc <a href="/wiki/Hy_L%E1%BA%A1p" title="Hy Lạp">Hy Lạp</a>. <i>Mammut americanum</i> nói chung được thông báo là biến mất tại Bắc Mỹ vào khoảng 10.000 năm trước,<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> cùng thời với phần lớn các loài khác trong <a href="/w/index.php?title=Qu%E1%BA%A7n_%C4%91%E1%BB%99ng_v%E1%BA%ADt_c%C3%B3_v%C3%BA_l%E1%BB%9Bn_th%E1%BA%BF_Pleistocen&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quần động vật có vú lớn thế Pleistocen (trang không tồn tại)">quần động vật có vú lớn thế Pleistocen</a>. Tuy nhiên, xác định niên đại bằng cacbon phóng xạ gần đây đã tìm thấy các niên đại muộn hơn, vào khoảng 5200 TCN tại Seneca Michigan,<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 5140 TCN tại Utah,<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 4150 TCN tại Washtenaw Michigan,<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 4080 TCN tại Lapeer Michigan,<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Nó được biết đến từ các hóa thạch tìm thấy từ <a href="/wiki/Alaska" title="Alaska">Alaska</a> và <a href="/wiki/New_England" title="New England">New England</a> ở phía bắc tới <a href="/wiki/Florida" title="Florida">Florida</a>, miền nam <a href="/wiki/California" title="California">California</a>, Mexico và xa về phía nam tới <a href="/wiki/Honduras" title="Honduras">Honduras</a><sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Mặc dù khu vực sinh sống của chúng mở rộng trên một lãnh thổ lớn, nhưng voi răng mấu là phổ biến nhất trong các cánh rừng <a href="/wiki/Chi_V%C3%A2n_sam" title="Chi Vân sam">vân sam</a> thưa <a href="/wiki/Th%E1%BB%9Di_k%E1%BB%B3_b%C4%83ng_h%C3%A0" title="Thời kỳ băng hà">thời kỳ băng hà</a> ở miền đông Hoa Kỳ, cũng như trong các môi trường đầm lầy thấp ấm hơn<sup id="cite_ref-KBEA_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-KBEA-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Các dấu tích còn lại của chúng được tìm thấy xa tới 300 km ngoài khơi đông bắc Hoa Kỳ, trong khu vực từng là vùng đất khô trong thời gian <a href="/wiki/M%E1%BB%B1c_n%C6%B0%E1%BB%9Bc_bi%E1%BB%83n" title="Mực nước biển">mực nước biển</a> thấp của thời kỳ băng hà gần đây nhất<sup id="cite_ref-KBEA_8-1" class="reference"><a href="#cite_note-KBEA-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Các hóa thạch voi răng mấu cũng được tìm thấy trên bán đảo Olympic của tiểu bang <a href="/wiki/Washington_(ti%E1%BB%83u_bang)" title="Washington (tiểu bang)">Washington</a>, Hoa Kỳ (<a href="/w/index.php?title=Di_ch%E1%BB%89_voi_r%C4%83ng_m%E1%BA%A5u_Manis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Di chỉ voi răng mấu Manis (trang không tồn tại)">di chỉ voi răng mấu Manis</a>),<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ở <a href="/wiki/Kentucky" title="Kentucky">Kentucky</a> (cụ thể đáng chú ý là các phát hiện sớm tại khu vực nay là <a href="/w/index.php?title=Big_Bone_Lick_State_Park&action=edit&redlink=1" class="new" title="Big Bone Lick State Park (trang không tồn tại)">Big Bone Lick State Park</a>); <a href="/w/index.php?title=Mastodon_State_Historic_Site&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mastodon State Historic Site (trang không tồn tại)">Kimmswick Bone Bed</a> ở <a href="/wiki/Missouri" title="Missouri">Missouri</a>; ở Stewiacke, <a href="/wiki/Nova_Scotia" title="Nova Scotia">Nova Scotia</a>, <a href="/wiki/Canada" title="Canada">Canada</a>; tại một số di chỉ tại <a href="/wiki/Ti%E1%BB%83u_bang_New_York" class="mw-redirect" title="Tiểu bang New York">tiểu bang New York</a><sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>; tại quận Richland, Wisconsin; La Grange, Texas; miền nam Louisiana; bắc của <a href="/wiki/Fort_Wayne" class="mw-redirect" title="Fort Wayne">Fort Wayne</a>, <a href="/wiki/Indiana" title="Indiana">Indiana</a> và <a href="/wiki/Johnstown,_Ohio" title="Johnstown, Ohio">Johnstown, Ohio</a><sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, Hoa Kỳ. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Miêu_tả"><span id="Mi.C3.AAu_t.E1.BA.A3"></span>Miêu tả</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Voi_r%C4%83ng_m%E1%BA%A5u&veaction=edit&section=2" title="Sửa đổi phần “Miêu tả”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Voi_r%C4%83ng_m%E1%BA%A5u&action=edit&section=2" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Miêu tả"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:High_res_mastodon_rendering.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/High_res_mastodon_rendering.jpg/220px-High_res_mastodon_rendering.jpg" decoding="async" width="220" height="107" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/High_res_mastodon_rendering.jpg/330px-High_res_mastodon_rendering.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/High_res_mastodon_rendering.jpg/440px-High_res_mastodon_rendering.jpg 2x" data-file-width="2945" data-file-height="1428" /></a><figcaption>Hình phục dựng của <i>Mammut americanum</i>.</figcaption></figure> <p>Trong khi voi răng mấu có lông mao như <a href="/wiki/Voi_ma_m%C3%BAt_l%C3%B4ng_xo%C4%83n" title="Voi ma mút lông xoăn">voi ma mút lông xoắn</a><sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> và tương tự về chiều cao khoảng 3 mét tính tới vai, nhưng sự tương tự này chỉ là giả tạo. Chúng khác với voi ma mút chủ yếu ở các chỗ lồi ra hình nón và cùn, tương tự như núm vú trên các chỏm <a href="/wiki/R%C4%83ng_h%C3%A0m" title="Răng hàm">răng hàm</a> của chúng,<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> thể hiện sự phù hợp với việc nhai lá hơn là các răng có chỏm cao của voi ma mút thích nghi với việc gặm cỏ; tên gọi <i>mastodon</i> (hay <i>mastodont</i>) có nghĩa là "răng hình <a href="/wiki/N%C3%BAm_v%C3%BA" title="Núm vú">núm vú</a>" và nó là tên gọi cũ đã lỗi thời để chỉ <a href="/wiki/Chi_(sinh_h%E1%BB%8Dc)" title="Chi (sinh học)">chi</a> chứa voi răng mấu.<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Hộp sọ của chúng lớn và dẹt hơn so với của voi ma mút, trong khi bộ xương của chúng là chắc nịch và cường tráng hơn<sup id="cite_ref-p345_15-0" class="reference"><a href="#cite_note-p345-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Một số bộ xương được tìm thấy còn dính cả lông mao; kết quả kiểm tra lông gợi ý rằng voi răng mấu thiếu các đặc trưng bộ lông trong của voi ma mút.<sup id="cite_ref-p345_15-1" class="reference"><a href="#cite_note-p345-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Các ngà của voi răng mấu đôi khi dài quá 5 mét và gần như nằm ngang, ngược lại với các ngà cong hơn của voi ma mút.<sup id="cite_ref-p345_15-2" class="reference"><a href="#cite_note-p345-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Các con voi răng mấu đực còn non có các ngà dưới dạng vết tích và bị mất đi khi chúng trưởng thành<sup id="cite_ref-p345_15-3" class="reference"><a href="#cite_note-p345-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Tuy nhiên, người ta đã chứng minh được rằng voi răng mấu cái có một cặp ngà dưới. Các ngà có lẽ được dùng để bẻ cành cây, mặc dù một số chứng cứ gợi ý rằng con đực có thể đã sử dụng chúng trong các cuộc tranh giành bạn tình; một ngà thường ngắn hơn ngà kia, gợi ý rằng, giống như người và voi ngày nay, voi răng mấu có thể có sự phát triển thuận một bên.<sup id="cite_ref-p345_15-4" class="reference"><a href="#cite_note-p345-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> KIểm tra ngà hóa thạch phát hiện ra một loạt các hốc lõm nông phân chia đều trên mặt dưới của ngà. Việc kiểm tra hiển vi chỉ ra tổn hại đối với <a href="/w/index.php?title=Ng%C3%A0_r%C4%83ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ngà răng (trang không tồn tại)">ngà răng</a> phía dưới các hốc lõm. Người ta giả định rằng tổn hại này là do các con đực đánh nhau để giành quyền giao phối. Hình dạng cong của ngà buộc chúng phải cúi xuống với mỗi cú đánh, gây ra tổn hại cho phần ngà mới hình thành ở phần gốc của ngà voi. Sự đồng đều của tổn hại trong các mô hình phát triển ngà voi chỉ ra rằng nó xảy ra hàng năm, có lẽ diễn ra trong mùa xuân và đầu mùa hè.<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tuyệt_chủng"><span id="Tuy.E1.BB.87t_ch.E1.BB.A7ng"></span>Tuyệt chủng</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Voi_r%C4%83ng_m%E1%BA%A5u&veaction=edit&section=3" title="Sửa đổi phần “Tuyệt chủng”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Voi_r%C4%83ng_m%E1%BA%A5u&action=edit&section=3" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Tuyệt chủng"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Warren_Mastodon.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/Warren_Mastodon.jpg/220px-Warren_Mastodon.jpg" decoding="async" width="220" height="185" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/Warren_Mastodon.jpg/330px-Warren_Mastodon.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/Warren_Mastodon.jpg/440px-Warren_Mastodon.jpg 2x" data-file-width="1440" data-file-height="1211" /></a><figcaption>Bộ xương voi răng mấu</figcaption></figure> <p>Các nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng <a href="/wiki/Lao" title="Lao">bệnh lao</a> có thể chịu một phần trách nhiệm trong sự tuyệt chủng của voi răng mấu khoảng 10.000 năm trước<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Một yếu tố có ảnh hưởng khác tới sự tuyệt chủng của chúng tại Bắc Mỹ vào cuối <a href="/wiki/Th%E1%BA%BF_Pleistocen" title="Thế Pleistocen">thế Pleistocen</a> có thể là sự hiện diện của người châu Mỹ bản xứ cổ đại, những người đã tới châu Mỹ với số lượng tương đối lớn vào khoảng 13.000 năm trước. Việc săn bắn của họ gây ra sự suy giảm dần dần của các quần thể voi ma mút và voi răng mấu, đủ lớn để theo thời gian cuối cùng đã dẫn tới sự tuyệt chủng của voi răng mấu<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Tháng 9 năm 2007, Mark Holley, một nhà khảo cổ dưới mặt nước cùng với Hội đồng Bảo tồn thế giới ngầm vịnh Grand Traverse, đã nói rằng họ có thể đã phát hiện ra một tảng đá mòn kích thước 1,2 x 1,5 m (3,5-4 x5 ft) với hình chạm khắc tiền sử trong <a href="/w/index.php?title=V%E1%BB%8Bnh_Grand_Traverse&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vịnh Grand Traverse (trang không tồn tại)">vịnh Grand Traverse</a> của <a href="/wiki/H%E1%BB%93_Michigan" title="Hồ Michigan">hồ Michigan</a>. Tảng đá granit có các dấu vết tương tự như con voi răng mấu với một mũi giáo bên hông của nó. Sự xác nhận rằng các dấu vết này là hình vẽ trên đá thời cổ đại đòi hỏi phải có thêm chứng cứ<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Khai_quật_hiện_đại"><span id="Khai_qu.E1.BA.ADt_hi.E1.BB.87n_.C4.91.E1.BA.A1i"></span>Khai quật hiện đại</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Voi_r%C4%83ng_m%E1%BA%A5u&veaction=edit&section=4" title="Sửa đổi phần “Khai quật hiện đại”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Voi_r%C4%83ng_m%E1%BA%A5u&action=edit&section=4" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Khai quật hiện đại"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:C_W_Peale_-_The_Exhumation_of_the_Mastadon.jpeg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/68/C_W_Peale_-_The_Exhumation_of_the_Mastadon.jpeg/220px-C_W_Peale_-_The_Exhumation_of_the_Mastadon.jpeg" decoding="async" width="220" height="181" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/68/C_W_Peale_-_The_Exhumation_of_the_Mastadon.jpeg/330px-C_W_Peale_-_The_Exhumation_of_the_Mastadon.jpeg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/68/C_W_Peale_-_The_Exhumation_of_the_Mastadon.jpeg/440px-C_W_Peale_-_The_Exhumation_of_the_Mastadon.jpeg 2x" data-file-width="1108" data-file-height="910" /></a><figcaption><i>The Exhumation of the Mastodon</i> (Khai quật voi răng mấu) của <a href="/wiki/Charles_Willson_Peale" title="Charles Willson Peale">Peale</a>.</figcaption></figure> <p>Các khai quật hiện tại đang diễn ra hàng năm tại di chỉ Hiscock ở <a href="/w/index.php?title=Byron,_New_York&action=edit&redlink=1" class="new" title="Byron, New York (trang không tồn tại)">Byron, New York</a> để tìm kiếm voi răng mấu và các cổ vật liên quan tới người châu Mỹ cổ đại. Di chỉ này được gia đình Hiscock phát hiện năm 1959 trong khi đào ao bằng máy ủi; họ tìm thấy một chiếc ngà lớn và dừng công việc đào bới. <a href="/w/index.php?title=Vi%E1%BB%87n_B%E1%BA%A3o_t%C3%A0ng_Khoa_h%E1%BB%8Dc_Buffalo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Viện Bảo tàng Khoa học Buffalo (trang không tồn tại)">Viện Bảo tàng Khoa học Buffalo</a> đã tổ chức việc đào bới kể từ năm 1983. Người ta từng gọi di chỉ này là một trong những di chỉ giàu các cổ vật liên quan tới voi răng mấu. Di chỉ này nằm trên một vùng đất đầm lầy được che phủ bởi <a href="/w/index.php?title=H%E1%BB%93_Tonawanda&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hồ Tonawanda (trang không tồn tại)">hồ Tonawanda</a>, là một hồ chảy ra của sông băng hình thành cách đây trên 10.000 năm. Người ta đã xác nhận rằng voi răng mấu đã có thể tụ tập thành bầy tới đây để ăn đất sét giàu <a href="/wiki/Natri" title="Natri">natri</a> trong một trong số những thời kỳ khô hạn cuối cùng của <a href="/wiki/Th%E1%BB%9Di_%C4%91%E1%BA%A1i_%C4%91%E1%BB%93_%C4%91%C3%A1_c%C5%A9" title="Thời đại đồ đá cũ">thời đại đồ đá cũ</a>. </p><p>Tháng 8 năm 2008, các thợ mỏ tại <a href="/wiki/Rom%C3%A2nia" title="România">România</a> đã khai quật một bộ xương voi răng mấu 2,5 triệu năm tuổi, được cho là một trong số những bộ xương voi răng mấu được bảo tồn tốt nhất tại <a href="/wiki/Ch%C3%A2u_%C3%82u" title="Châu Âu">châu Âu</a><sup id="cite_ref-usatoday2008-10-11_20-0" class="reference"><a href="#cite_note-usatoday2008-10-11-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Khoảng 90% các xương của bộ xương vẫn còn nguyên vẹn, với hư hại tại hộp sọ và hai ngà<sup id="cite_ref-usatoday2008-10-11_20-1" class="reference"><a href="#cite_note-usatoday2008-10-11-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Xem_thêm"><span id="Xem_th.C3.AAm"></span>Xem thêm</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Voi_r%C4%83ng_m%E1%BA%A5u&veaction=edit&section=5" title="Sửa đổi phần “Xem thêm”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Voi_r%C4%83ng_m%E1%BA%A5u&action=edit&section=5" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Xem thêm"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Voi" title="Voi">Voi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Voi_r%C4%83ng_m%E1%BA%A5u_%C4%91%E1%BA%A3o_35&action=edit&redlink=1" class="new" title="Voi răng mấu đảo 35 (trang không tồn tại)">Voi răng mấu đảo 35</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_c%C3%A1c_vi%E1%BB%87n_b%E1%BA%A3o_t%C3%A0ng_v%C3%A0_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng_v%E1%BB%9Bi_tr%C6%B0ng_b%C3%A0y_h%C3%B3a_th%E1%BA%A1ch_voi_r%C4%83ng_m%E1%BA%A5u&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danh sách các viện bảo tàng và trường với trưng bày hóa thạch voi răng mấu (trang không tồn tại)">Danh sách các viện bảo tàng và trường với trưng bày hóa thạch voi răng mấu</a></li> <li><a href="/wiki/Voi_ma_m%C3%BAt" title="Voi ma mút">Voi ma mút</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Chú_thích"><span id="Ch.C3.BA_th.C3.ADch"></span>Chú thích</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Voi_r%C4%83ng_m%E1%BA%A5u&veaction=edit&section=6" title="Sửa đổi phần “Chú thích”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Voi_r%C4%83ng_m%E1%BA%A5u&action=edit&section=6" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Chú thích"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71728118">.mw-parser-output .reflist{margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}@media screen{.mw-parser-output .reflist{font-size:90%}}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist columns references-column-width" style="-moz-column-width: 30em; -webkit-column-width: 30em; column-width: 30em; list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><b><a href="#cite_ref-1">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://news.yahoo.com/s/ap/20080808/ap_on_sc/sci_romania_prehistoric_mammal;_ylt=AlYtIl467zvEgv7FtdxB8hBxieAA">Voi răng mấu 2,5 triệu năm tuổi được khai quật tại Romania</a></span> </li> <li id="cite_note-2"><b><a href="#cite_ref-2">^</a></b> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67233549">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output .citation q{quotes:"“""”""‘""’"}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#33aa33;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/6913366.stm">“Greek mastodon find 'spectacular<span class="cs1-kern-right">'</span>”</a>. BBC News. ngày 24 tháng 7 năm 2007<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 24 tháng 7 năm 2007</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Greek+mastodon+find+%27spectacular%27&rft.date=2007-07-24&rft_id=http%3A%2F%2Fnews.bbc.co.uk%2F2%2Fhi%2Feurope%2F6913366.stm&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVoi+r%C4%83ng+m%E1%BA%A5u" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-3"><b><a href="#cite_ref-3">^</a></b> <span class="reference-text">Richard E. Morlan, Bruggeman Mastodon, Canadian Archaeological Radiocarbon Database, www.canadianarchaeology.ca/localc14/c14search.htm, (Hull Quebec: Canadian Museum of Civilization), tra cứu trực tuyến tháng 10 năm 2008).</span> </li> <li id="cite_note-4"><b><a href="#cite_ref-4">^</a></b> <span class="reference-text">Wade E. Miller, "Mammut Americanum: Utah's First Record of the American Mastodon", Journal of Paleontology, Quyển 61, Số 1, (The Paleontological Society, 1987), 168-183.</span> </li> <li id="cite_note-5"><b><a href="#cite_ref-5">^</a></b> <span class="reference-text">Margaret Ann Skeels, "The Mastodons and Mammoths of Michigan", Michigan Academician, Quyển XXXIV, Số 3, (Ann Arbor: Michigan Academy of Science, 2002), 254.</span> </li> <li id="cite_note-6"><b><a href="#cite_ref-6">^</a></b> <span class="reference-text">H. R. Crane và James B. Griffin, Russell Farm, "University of Michigan Radiocarbon Dates IV", Radiocarbon, Quyển 1, Số 1, (New Haven: Yale, 1959), 178.</span> </li> <li id="cite_note-7"><b><a href="#cite_ref-7">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFPolacoArroyo-CabralesCorona-M.López-Oliva2001" class="citation cs2">Polaco, O. J.; Arroyo-Cabrales, J.; Corona-M., E.; López-Oliva, J. G (2001), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20081206172903/http://www.cq.rm.cnr.it/elephants2001/atti_en.htm">“The American Mastodon <i>Mammut americanum</i> in Mexico”</a>, trong Cavarretta, G.; Gioia, P.; Mussi, M.; Palombo, M. R. (biên tập), <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.cq.rm.cnr.it/elephants2001/atti_en.htm"><i>The World of Elephants - Proceedings of the 1st International Congress, Roma 16-20 tháng 10 năm 2001</i></a>, Roma: Consiglio Nazionale delle Ricerche, tr. 237–242, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/8880800256" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 88-8080-025-6</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.cq.rm.cnr.it/elephants2001/pdf/237_242.pdf">Bản gốc</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> lưu trữ ngày 6 tháng 12 năm 2008<span class="reference-accessdate">, truy cập ngày 25 tháng 7 năm 2008</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=The+American+Mastodon+Mammut+americanum+in+Mexico&rft.btitle=The+World+of+Elephants+-+Proceedings+of+the+1st+International+Congress%2C+Roma+16-20+th%C3%A1ng+10+n%C4%83m+2001&rft.place=Roma&rft.pages=237-242&rft.pub=Consiglio+Nazionale+delle+Ricerche&rft.date=2001&rft.aulast=Polaco&rft.aufirst=O.+J.&rft.au=Arroyo-Cabrales%2C+J.&rft.au=Corona-M.%2C+E.&rft.au=L%C3%B3pez-Oliva%2C+J.+G&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.cq.rm.cnr.it%2Felephants2001%2Fpdf%2F237_242.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVoi+r%C4%83ng+m%E1%BA%A5u" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-KBEA-8">^ <a href="#cite_ref-KBEA_8-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-KBEA_8-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text">Kurtén Björn và Elaine Anderson. <i>Pleistocene Mammals of North America.</i> New York: Nhà in Đại học Columbia, 1980, trang 344.</span> </li> <li id="cite_note-9"><b><a href="#cite_ref-9">^</a></b> <span class="reference-text">Kirk Ruth và Richard D. Daugherty. <i>Archaeology in Washington.</i> Seattle: Nhà in Đại học Washington, 2007.</span> </li> <li id="cite_note-10"><b><a href="#cite_ref-10">^</a></b> <span class="reference-text">Allmon Warren D. và Peter L. Nester (chủ biên). <i>Mastodon Paleobiology, Taphonomy, and Paleoenvironment in the Late Pleistocene of New York State: Studies on the Hyde Park, Chemung, and North Java Sites.</i> Ithaca, N.Y.: Paleontological Research Institution, 2008.</span> </li> <li id="cite_note-11"><b><a href="#cite_ref-11">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090110223424/http://www.villageofjohnstown.org/history.html">“Bản sao đã lưu trữ”</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.villageofjohnstown.org/history.html">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 10 tháng 1 năm 2009<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 12 tháng 1 năm 2009</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=B%E1%BA%A3n+sao+%C4%91%C3%A3+l%C6%B0u+tr%E1%BB%AF&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.villageofjohnstown.org%2Fhistory.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVoi+r%C4%83ng+m%E1%BA%A5u" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-12"><b><a href="#cite_ref-12">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFPalmer_D.1999" class="citation book cs1">Palmer D. biên tập (1999). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/illustratedencyc0000unse_y8e7"><i>The Marshall Illustrated Encyclopedia of Dinosaurs and Prehistoric Animals</i></a>. London: Marshall Editions. tr. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/illustratedencyc0000unse_y8e7/page/n312">124</a>. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/1-84028-152-9" title="Đặc biệt:Nguồn sách/1-84028-152-9"><bdi>1-84028-152-9</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Marshall+Illustrated+Encyclopedia+of+Dinosaurs+and+Prehistoric+Animals&rft.place=London&rft.pages=124&rft.pub=Marshall+Editions&rft.date=1999&rft.isbn=1-84028-152-9&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fillustratedencyc0000unse_y8e7&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVoi+r%C4%83ng+m%E1%BA%A5u" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-13"><b><a href="#cite_ref-13">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.museum.state.il.us/exhibits/larson/mammut.html">Mastodons</a></span> </li> <li id="cite_note-14"><b><a href="#cite_ref-14">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFAgusti_Jordi_và_Mauricio_Anton2002" class="citation book cs1">Agusti Jordi và Mauricio Anton (2002). <i>Mammoths, Sabretooths, and Hominids</i>. New York: Nhà in Đại học Columbia. tr. 106. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-231-11640-3" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-231-11640-3"><bdi>0-231-11640-3</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Mammoths%2C+Sabretooths%2C+and+Hominids&rft.place=New+York&rft.pages=106&rft.pub=Nh%C3%A0+in+%C4%90%E1%BA%A1i+h%E1%BB%8Dc+Columbia&rft.date=2002&rft.isbn=0-231-11640-3&rft.au=Agusti+Jordi+v%C3%A0+Mauricio+Anton&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVoi+r%C4%83ng+m%E1%BA%A5u" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-p345-15">^ <a href="#cite_ref-p345_15-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-p345_15-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-p345_15-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-p345_15-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-p345_15-4"><sup><i><b>e</b></i></sup></a> <span class="reference-text">Kurtén và Anderson, trang 345</span> </li> <li id="cite_note-16"><b><a href="#cite_ref-16">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFFisher_D.2006" class="citation conference cs1">Fisher D. (2006). “Tusk cementum defects record musth battles in American mastodons”. <i>Sixty-Sixth Annual Meeting of the Society of Vertebrate Paleontology</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=conference&rft.atitle=Tusk+cementum+defects+record+musth+battles+in+American+mastodons&rft.btitle=Sixty-Sixth+Annual+Meeting+of+the+Society+of+Vertebrate+Paleontology&rft.date=2006&rft.au=Fisher+D.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVoi+r%C4%83ng+m%E1%BA%A5u" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-17"><b><a href="#cite_ref-17">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://news.nationalgeographic.com/news/2006/10/061003-mastodons.html">Mastodons Driven to Extinction by Tuberculosis, Fossils Suggest</a></span> </li> <li id="cite_note-18"><b><a href="#cite_ref-18">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFWard1997" class="citation news cs1">Ward, Peter (1997). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/callofdistantmam0000ward">“The Call of Distant Mammoths”</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=The+Call+of+Distant+Mammoths&rft.date=1997&rft.aulast=Ward&rft.aufirst=Peter&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fcallofdistantmam0000ward&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVoi+r%C4%83ng+m%E1%BA%A5u" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-19"><b><a href="#cite_ref-19">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFFlesher2007" class="citation news cs1">Flesher, John (ngày 4 tháng 9 năm 2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://news.yahoo.com/s/ap/20070904/ap_on_sc/mastodon_carving">“Possible mastodon carving found on rock”</a>. Associated Press<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 5 tháng 9 năm 2007</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Possible+mastodon+carving+found+on+rock&rft.date=2007-09-04&rft.aulast=Flesher&rft.aufirst=John&rft_id=http%3A%2F%2Fnews.yahoo.com%2Fs%2Fap%2F20070904%2Fap_on_sc%2Fmastodon_carving&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AVoi+r%C4%83ng+m%E1%BA%A5u" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-usatoday2008-10-11-20">^ <a href="#cite_ref-usatoday2008-10-11_20-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-usatoday2008-10-11_20-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.usatoday.com/tech/science/discoveries/2008-08-08-mastodon-romania_N.htm">2.5 million-year-old mastodon unearthed in Romania</a>, <i>USA Today</i>, 8-8-2008, tra cứu ngày 11-8-2008</span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tham_khảo"><span id="Tham_kh.E1.BA.A3o"></span>Tham khảo</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Voi_r%C4%83ng_m%E1%BA%A5u&veaction=edit&section=7" title="Sửa đổi phần “Tham khảo”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Voi_r%C4%83ng_m%E1%BA%A5u&action=edit&section=7" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Tham khảo"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71936381">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:var(--background-color-interactive-subtle,#f8f9fa);display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1;min-width:0}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-right{clear:right;float:right;margin-left:1em}.mw-parser-output .side-box-left{margin-right:1em}}</style><div class="side-box side-box-right plainlinks sistersitebox"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r70981351">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist">Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về <i><b><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Mastodon?uselang=vi">Voi răng mấu</a></b></i>.</div></div> </div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71922045">.mw-parser-output .portalbox{padding:0;margin:0.5em 0;display:table;box-sizing:border-box;max-width:175px;list-style:none}.mw-parser-output .portalborder{border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);padding:0.1em;background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa)}.mw-parser-output .portalbox-entry{display:table-row;font-size:85%;line-height:110%;height:1.9em;font-style:italic;font-weight:bold}.mw-parser-output .portalbox-image{display:table-cell;padding:0.2em;vertical-align:middle;text-align:center}.mw-parser-output .portalbox-link{display:table-cell;padding:0.2em 0.2em 0.2em 0.3em;vertical-align:middle}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .portalleft{clear:left;float:left;margin:0.5em 1em 0.5em 0}.mw-parser-output .portalright{clear:right;float:right;margin:0.5em 0 0.5em 1em}}</style> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.museum.state.il.us/exhibits/larson/mammut.html">Chi Mammut</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.calvin.edu/academic/geology/mastodon/calvin_c.htm">Voi răng mấu</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170410210536/http://www.calvin.edu/academic/geology/mastodon/calvin_c.htm">Lưu trữ</a> 2017-04-10 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.amnh.org/exhibitions/expeditions/treasure_fossil/Treasures/Warren_Mastodon/warren.html?acts">Voi răng mấu tại www.amnh.org</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070516073107/http://www.amnh.org/exhibitions/expeditions/treasure_fossil/Treasures/Warren_Mastodon/warren.html?acts">Lưu trữ</a> 2007-05-16 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20121205024835/www.bbc.co.uk/nature/wildfacts/factfiles/3004.shtml">Voi răng mấu tại www.bbc.co.uk</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.priweb.org/mastodon/mastodon_home.html">Voi răng mấu tại www.priweb.org</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20060623170651/http://www.priweb.org/mastodon/mastodon_home.html">Lưu trữ</a> 2006-06-23 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mostateparks.com/mastodon.htm">Voi răng mấu tại www.mostateparks.com</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.slfp.com/Mastodon.htm">Voi răng mấu tại www.slfp.com</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190810073423/https://www.slfp.com/Mastodon.htm">Lưu trữ</a> 2019-08-10 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li></ul> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.codfw.main‐85fc59d95f‐crlbn Cached time: 20241114080835 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [vary‐revision‐sha1, show‐toc] CPU time usage: 0.545 seconds Real time usage: 0.694 seconds Preprocessor visited node count: 18163/1000000 Post‐expand include size: 84491/2097152 bytes Template argument size: 25265/2097152 bytes Highest expansion depth: 22/100 Expensive parser function count: 1/500 Unstrip recursion depth: 1/20 Unstrip post‐expand size: 35361/5000000 bytes Lua time usage: 0.346/10.000 seconds Lua memory usage: 4331708/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 1/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 634.299 1 -total 65.06% 412.668 1 Bản_mẫu:Automatic_taxobox 19.88% 126.081 1 Bản_mẫu:Tham_khảo 15.31% 97.107 1 Bản_mẫu:Fossil_range 14.27% 90.492 1 Bản_mẫu:Phanerozoic_220px 11.88% 75.336 11 Bản_mẫu:Fossil_range/bar 11.54% 73.174 3 Bản_mẫu:Chú_thích_báo 11.16% 70.788 34 Bản_mẫu:Period_start 9.34% 59.246 35 Bản_mẫu:Period_id 9.12% 57.870 1 Bản_mẫu:Commons_cat --> <!-- Saved in parser cache with key viwiki:pcache:idhash:47177-0!canonical and timestamp 20241114080835 and revision id 71794595. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Lấy từ “<a dir="ltr" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Voi_răng_mấu&oldid=71794595">https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Voi_răng_mấu&oldid=71794595</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i" title="Đặc biệt:Thể loại">Thể loại</a>: <ul><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:H%E1%BB%8D_%C4%91%E1%BB%99ng_v%E1%BA%ADt" title="Thể loại:Họ động vật">Họ động vật</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:%C4%90%E1%BB%99ng_v%E1%BA%ADt_c%C3%B3_v%C3%BA_ti%E1%BB%81n_s%E1%BB%AD" title="Thể loại:Động vật có vú tiền sử">Động vật có vú tiền sử</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Mammutidae" title="Thể loại:Mammutidae">Mammutidae</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Thể loại ẩn: <ul><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Trang_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_t%E1%BB%B1_%C4%91%E1%BB%99ng_ISBN" title="Thể loại:Trang sử dụng liên kết tự động ISBN">Trang sử dụng liên kết tự động ISBN</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Articles_with_%27species%27_microformats" title="Thể loại:Articles with 'species' microformats">Articles with 'species' microformats</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_c%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin_c%C3%B3_li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_%C4%91%E1%BB%8F_%C4%91%E1%BA%BFn_c%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin" title="Thể loại:Bản mẫu cổng thông tin có liên kết đỏ đến cổng thông tin">Bản mẫu cổng thông tin có liên kết đỏ đến cổng thông tin</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Trang_c%C3%B3_b%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_c%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin_tr%E1%BB%91ng" title="Thể loại:Trang có bản mẫu cổng thông tin trống">Trang có bản mẫu cổng thông tin trống</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_webarchive_d%C3%B9ng_li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_wayback" title="Thể loại:Bản mẫu webarchive dùng liên kết wayback">Bản mẫu webarchive dùng liên kết wayback</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Trang này được sửa đổi lần cuối vào ngày 22 tháng 9 năm 2024, 18:02.</li> <li id="footer-info-copyright">Văn bản được phát hành theo <a href="/wiki/Wikipedia:Nguy%C3%AAn_v%C4%83n_Gi%E1%BA%A5y_ph%C3%A9p_Creative_Commons_Ghi_c%C3%B4ng%E2%80%93Chia_s%E1%BA%BB_t%C6%B0%C6%A1ng_t%E1%BB%B1_phi%C3%AAn_b%E1%BA%A3n_4.0_Qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF" title="Wikipedia:Nguyên văn Giấy phép Creative Commons Ghi công–Chia sẻ tương tự phiên bản 4.0 Quốc tế">Giấy phép Creative Commons Ghi công–Chia sẻ tương tự</a>; có thể áp dụng điều khoản bổ sung. Với việc sử dụng trang web này, bạn chấp nhận <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/vi">Điều khoản Sử dụng</a> và <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/vi">Quy định quyền riêng tư</a>. Wikipedia® là thương hiệu đã đăng ký của <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, một tổ chức phi lợi nhuận.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Quy định quyền riêng tư</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u">Giới thiệu Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Ph%E1%BB%A7_nh%E1%BA%ADn_chung">Lời phủ nhận</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Bộ Quy tắc Ứng xử Chung</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Lập trình viên</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/vi.wikipedia.org">Thống kê</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Tuyên bố về cookie</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//vi.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Voi_r%C4%83ng_m%E1%BA%A5u&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Phiên bản di động</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-84d8f4b96-qxm5p","wgBackendResponseTime":180,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.545","walltime":"0.694","ppvisitednodes":{"value":18163,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":84491,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":25265,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":22,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":1,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":35361,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 634.299 1 -total"," 65.06% 412.668 1 Bản_mẫu:Automatic_taxobox"," 19.88% 126.081 1 Bản_mẫu:Tham_khảo"," 15.31% 97.107 1 Bản_mẫu:Fossil_range"," 14.27% 90.492 1 Bản_mẫu:Phanerozoic_220px"," 11.88% 75.336 11 Bản_mẫu:Fossil_range/bar"," 11.54% 73.174 3 Bản_mẫu:Chú_thích_báo"," 11.16% 70.788 34 Bản_mẫu:Period_start"," 9.34% 59.246 35 Bản_mẫu:Period_id"," 9.12% 57.870 1 Bản_mẫu:Commons_cat"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.346","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":4331708,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-85fc59d95f-crlbn","timestamp":"20241114080835","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Voi r\u0103ng m\u1ea5u","url":"https:\/\/vi.wikipedia.org\/wiki\/Voi_r%C4%83ng_m%E1%BA%A5u","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q192272","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q192272","author":{"@type":"Organization","name":"Nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3ng g\u00f3p v\u00e0o c\u00e1c d\u1ef1 \u00e1n Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Qu\u1ef9 Wikimedia","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2006-06-30T11:09:42Z","dateModified":"2024-09-22T18:02:04Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/b\/b0\/Mammut_americanum.jpg"}</script> </body> </html>