CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html dir="ltr" lang="pl-PL" class="no-js no-svg"> <head> <meta charset="UTF-8"> <meta name="viewport" content="width=device-width, initial-scale=1"> <link rel="profile" href="https://gmpg.org/xfn/11"> <link rel="pingback" href="https://ponary.pl/xmlrpc.php"> <title>Jak ujęto Wiktorasa Galwanauskasa? | Stowarzyszenie Rodzina Ponarska</title>  <meta name="description" content="Litwin, Szaulis Galwanauskas vel Wiktor Gilwiński, który miał na sumieniu trzy tysiące ofiar. Zbrodnia w Ponarach." /> <meta name="robots" content="max-image-preview:large" /> <link rel="canonical" href="https://ponary.pl/jak-ujeto-galwanauskasa/" /> <meta name="generator" content="All in One SEO (AIOSEO) 4.7.2" /> <meta name="google" content="nositelinkssearchbox" /> <script type="application/ld+json" class="aioseo-schema"> {"@context":"https:\/\/schema.org","@graph":[{"@type":"Article","@id":"https:\/\/ponary.pl\/jak-ujeto-galwanauskasa\/#article","name":"Jak uj\u0119to Wiktorasa Galwanauskasa? | Stowarzyszenie Rodzina Ponarska","headline":"Jak uj\u0119to Wiktorasa Galwanauskasa?","author":{"@id":"https:\/\/ponary.pl\/author\/super_admin\/#author"},"publisher":{"@id":"https:\/\/ponary.pl\/#organization"},"image":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/ponary.pl\/wp-content\/uploads\/2012\/06\/105_jakujetoGalwanaukasa-1.jpg","width":600,"height":332},"datePublished":"2012-06-26T07:37:21+02:00","dateModified":"2022-07-26T22:26:06+02:00","inLanguage":"pl-PL","commentCount":1,"mainEntityOfPage":{"@id":"https:\/\/ponary.pl\/jak-ujeto-galwanauskasa\/#webpage"},"isPartOf":{"@id":"https:\/\/ponary.pl\/jak-ujeto-galwanauskasa\/#webpage"},"articleSection":"Historie i wspomnienia, Ponary Wilno, Rodzina Ponarska, Szaulis Galwanauskas vel Wiktor Gilwi\u0144ski, zbrodnia ponarska, zbrodnie wojenne"},{"@type":"BreadcrumbList","@id":"https:\/\/ponary.pl\/jak-ujeto-galwanauskasa\/#breadcrumblist","itemListElement":[{"@type":"ListItem","@id":"https:\/\/ponary.pl\/#listItem","position":1,"name":"Dom","item":"https:\/\/ponary.pl\/","nextItem":"https:\/\/ponary.pl\/jak-ujeto-galwanauskasa\/#listItem"},{"@type":"ListItem","@id":"https:\/\/ponary.pl\/jak-ujeto-galwanauskasa\/#listItem","position":2,"name":"Jak uj\u0119to Wiktorasa Galwanauskasa?","previousItem":"https:\/\/ponary.pl\/#listItem"}]},{"@type":"Organization","@id":"https:\/\/ponary.pl\/#organization","name":"Stowarzyszenie Rodzina Ponarska","description":"Pami\u0119ci Ofiar Zbrodni Ponarskiej","url":"https:\/\/ponary.pl\/"},{"@type":"Person","@id":"https:\/\/ponary.pl\/author\/super_admin\/#author","url":"https:\/\/ponary.pl\/author\/super_admin\/","name":"redaktor Marek","image":{"@type":"ImageObject","@id":"https:\/\/ponary.pl\/jak-ujeto-galwanauskasa\/#authorImage","url":"https:\/\/secure.gravatar.com\/avatar\/2ee7044376bafb9b264d94e765537a66?s=96&d=mm&r=g","width":96,"height":96,"caption":"redaktor Marek"}},{"@type":"WebPage","@id":"https:\/\/ponary.pl\/jak-ujeto-galwanauskasa\/#webpage","url":"https:\/\/ponary.pl\/jak-ujeto-galwanauskasa\/","name":"Jak uj\u0119to Wiktorasa Galwanauskasa? | Stowarzyszenie Rodzina Ponarska","description":"Litwin, Szaulis Galwanauskas vel Wiktor Gilwi\u0144ski, kt\u00f3ry mia\u0142 na sumieniu trzy tysi\u0105ce ofiar. Zbrodnia w Ponarach.","inLanguage":"pl-PL","isPartOf":{"@id":"https:\/\/ponary.pl\/#website"},"breadcrumb":{"@id":"https:\/\/ponary.pl\/jak-ujeto-galwanauskasa\/#breadcrumblist"},"author":{"@id":"https:\/\/ponary.pl\/author\/super_admin\/#author"},"creator":{"@id":"https:\/\/ponary.pl\/author\/super_admin\/#author"},"image":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/ponary.pl\/wp-content\/uploads\/2012\/06\/105_jakujetoGalwanaukasa-1.jpg","@id":"https:\/\/ponary.pl\/jak-ujeto-galwanauskasa\/#mainImage","width":600,"height":332},"primaryImageOfPage":{"@id":"https:\/\/ponary.pl\/jak-ujeto-galwanauskasa\/#mainImage"},"datePublished":"2012-06-26T07:37:21+02:00","dateModified":"2022-07-26T22:26:06+02:00"},{"@type":"WebSite","@id":"https:\/\/ponary.pl\/#website","url":"https:\/\/ponary.pl\/","name":"Stowarzyszenie Rodzina Ponarska","description":"Pami\u0119ci Ofiar Zbrodni Ponarskiej","inLanguage":"pl-PL","publisher":{"@id":"https:\/\/ponary.pl\/#organization"}}]} </script>  <link rel="alternate" type="application/rss+xml" title="Stowarzyszenie Rodzina Ponarska » Kanał z wpisami" href="https://ponary.pl/feed/" /> <link rel="alternate" type="application/rss+xml" title="Stowarzyszenie Rodzina Ponarska » Kanał z komentarzami" href="https://ponary.pl/comments/feed/" /> <link rel="alternate" type="application/rss+xml" title="Stowarzyszenie Rodzina Ponarska » Jak ujęto Wiktorasa Galwanauskasa? Kanał z komentarzami" href="https://ponary.pl/jak-ujeto-galwanauskasa/feed/" /> <script type="text/javascript"> window._wpemojiSettings = {"baseUrl":"https:\/\/s.w.org\/images\/core\/emoji\/14.0.0\/72x72\/","ext":".png","svgUrl":"https:\/\/s.w.org\/images\/core\/emoji\/14.0.0\/svg\/","svgExt":".svg","source":{"concatemoji":"https:\/\/ponary.pl\/wp-includes\/js\/wp-emoji-release.min.js?ver=6.2.6"}}; /*! This file is auto-generated */ !function(e,a,t){var n,r,o,i=a.createElement("canvas"),p=i.getContext&&i.getContext("2d");function s(e,t){p.clearRect(0,0,i.width,i.height),p.fillText(e,0,0);e=i.toDataURL();return p.clearRect(0,0,i.width,i.height),p.fillText(t,0,0),e===i.toDataURL()}function c(e){var t=a.createElement("script");t.src=e,t.defer=t.type="text/javascript",a.getElementsByTagName("head")[0].appendChild(t)}for(o=Array("flag","emoji"),t.supports={everything:!0,everythingExceptFlag:!0},r=0;r<o.length;r++)t.supports[o[r]]=function(e){if(p&&p.fillText)switch(p.textBaseline="top",p.font="600 32px Arial",e){case"flag":return s("\ud83c\udff3\ufe0f\u200d\u26a7\ufe0f","\ud83c\udff3\ufe0f\u200b\u26a7\ufe0f")?!1:!s("\ud83c\uddfa\ud83c\uddf3","\ud83c\uddfa\u200b\ud83c\uddf3")&&!s("\ud83c\udff4\udb40\udc67\udb40\udc62\udb40\udc65\udb40\udc6e\udb40\udc67\udb40\udc7f","\ud83c\udff4\u200b\udb40\udc67\u200b\udb40\udc62\u200b\udb40\udc65\u200b\udb40\udc6e\u200b\udb40\udc67\u200b\udb40\udc7f");case"emoji":return!s("\ud83e\udef1\ud83c\udffb\u200d\ud83e\udef2\ud83c\udfff","\ud83e\udef1\ud83c\udffb\u200b\ud83e\udef2\ud83c\udfff")}return!1}(o[r]),t.supports.everything=t.supports.everything&&t.supports[o[r]],"flag"!==o[r]&&(t.supports.everythingExceptFlag=t.supports.everythingExceptFlag&&t.supports[o[r]]);t.supports.everythingExceptFlag=t.supports.everythingExceptFlag&&!t.supports.flag,t.DOMReady=!1,t.readyCallback=function(){t.DOMReady=!0},t.supports.everything||(n=function(){t.readyCallback()},a.addEventListener?(a.addEventListener("DOMContentLoaded",n,!1),e.addEventListener("load",n,!1)):(e.attachEvent("onload",n),a.attachEvent("onreadystatechange",function(){"complete"===a.readyState&&t.readyCallback()})),(e=t.source||{}).concatemoji?c(e.concatemoji):e.wpemoji&&e.twemoji&&(c(e.twemoji),c(e.wpemoji)))}(window,document,window._wpemojiSettings); </script> <style type="text/css"> img.wp-smiley, img.emoji { display: inline !important; border: none !important; box-shadow: none !important; height: 1em !important; width: 1em !important; margin: 0 0.07em !important; vertical-align: -0.1em !important; background: none !important; padding: 0 !important; } </style> <link rel='stylesheet' id='simple_tooltips_style-css' href='//ponary.pl/wp-content/cache/wpfc-minified/9knc0q6s/buhfz.css' type='text/css' media='all' /> <link rel='stylesheet' id='wp-block-library-css' href='//ponary.pl/wp-content/cache/wpfc-minified/k1ov92s9/buhfz.css' type='text/css' media='all' /> <style id='pdfemb-pdf-embedder-viewer-style-inline-css' type='text/css'> .wp-block-pdfemb-pdf-embedder-viewer{max-width:none} </style> <link rel='stylesheet' id='classic-theme-styles-css' href='//ponary.pl/wp-content/cache/wpfc-minified/10p80s23/buhfz.css' type='text/css' media='all' /> <style id='global-styles-inline-css' type='text/css'> body{--wp--preset--color--black: #000000;--wp--preset--color--cyan-bluish-gray: #abb8c3;--wp--preset--color--white: #ffffff;--wp--preset--color--pale-pink: #f78da7;--wp--preset--color--vivid-red: #cf2e2e;--wp--preset--color--luminous-vivid-orange: #ff6900;--wp--preset--color--luminous-vivid-amber: #fcb900;--wp--preset--color--light-green-cyan: #7bdcb5;--wp--preset--color--vivid-green-cyan: #00d084;--wp--preset--color--pale-cyan-blue: #8ed1fc;--wp--preset--color--vivid-cyan-blue: #0693e3;--wp--preset--color--vivid-purple: #9b51e0;--wp--preset--gradient--vivid-cyan-blue-to-vivid-purple: linear-gradient(135deg,rgba(6,147,227,1) 0%,rgb(155,81,224) 100%);--wp--preset--gradient--light-green-cyan-to-vivid-green-cyan: linear-gradient(135deg,rgb(122,220,180) 0%,rgb(0,208,130) 100%);--wp--preset--gradient--luminous-vivid-amber-to-luminous-vivid-orange: linear-gradient(135deg,rgba(252,185,0,1) 0%,rgba(255,105,0,1) 100%);--wp--preset--gradient--luminous-vivid-orange-to-vivid-red: linear-gradient(135deg,rgba(255,105,0,1) 0%,rgb(207,46,46) 100%);--wp--preset--gradient--very-light-gray-to-cyan-bluish-gray: linear-gradient(135deg,rgb(238,238,238) 0%,rgb(169,184,195) 100%);--wp--preset--gradient--cool-to-warm-spectrum: linear-gradient(135deg,rgb(74,234,220) 0%,rgb(151,120,209) 20%,rgb(207,42,186) 40%,rgb(238,44,130) 60%,rgb(251,105,98) 80%,rgb(254,248,76) 100%);--wp--preset--gradient--blush-light-purple: linear-gradient(135deg,rgb(255,206,236) 0%,rgb(152,150,240) 100%);--wp--preset--gradient--blush-bordeaux: linear-gradient(135deg,rgb(254,205,165) 0%,rgb(254,45,45) 50%,rgb(107,0,62) 100%);--wp--preset--gradient--luminous-dusk: linear-gradient(135deg,rgb(255,203,112) 0%,rgb(199,81,192) 50%,rgb(65,88,208) 100%);--wp--preset--gradient--pale-ocean: linear-gradient(135deg,rgb(255,245,203) 0%,rgb(182,227,212) 50%,rgb(51,167,181) 100%);--wp--preset--gradient--electric-grass: linear-gradient(135deg,rgb(202,248,128) 0%,rgb(113,206,126) 100%);--wp--preset--gradient--midnight: linear-gradient(135deg,rgb(2,3,129) 0%,rgb(40,116,252) 100%);--wp--preset--duotone--dark-grayscale: url('#wp-duotone-dark-grayscale');--wp--preset--duotone--grayscale: url('#wp-duotone-grayscale');--wp--preset--duotone--purple-yellow: url('#wp-duotone-purple-yellow');--wp--preset--duotone--blue-red: url('#wp-duotone-blue-red');--wp--preset--duotone--midnight: url('#wp-duotone-midnight');--wp--preset--duotone--magenta-yellow: url('#wp-duotone-magenta-yellow');--wp--preset--duotone--purple-green: url('#wp-duotone-purple-green');--wp--preset--duotone--blue-orange: url('#wp-duotone-blue-orange');--wp--preset--font-size--small: 13px;--wp--preset--font-size--medium: 20px;--wp--preset--font-size--large: 36px;--wp--preset--font-size--x-large: 42px;--wp--preset--spacing--20: 0.44rem;--wp--preset--spacing--30: 0.67rem;--wp--preset--spacing--40: 1rem;--wp--preset--spacing--50: 1.5rem;--wp--preset--spacing--60: 2.25rem;--wp--preset--spacing--70: 3.38rem;--wp--preset--spacing--80: 5.06rem;--wp--preset--shadow--natural: 6px 6px 9px rgba(0, 0, 0, 0.2);--wp--preset--shadow--deep: 12px 12px 50px rgba(0, 0, 0, 0.4);--wp--preset--shadow--sharp: 6px 6px 0px rgba(0, 0, 0, 0.2);--wp--preset--shadow--outlined: 6px 6px 0px -3px rgba(255, 255, 255, 1), 6px 6px rgba(0, 0, 0, 1);--wp--preset--shadow--crisp: 6px 6px 0px rgba(0, 0, 0, 1);}:where(.is-layout-flex){gap: 0.5em;}body .is-layout-flow > .alignleft{float: left;margin-inline-start: 0;margin-inline-end: 2em;}body .is-layout-flow > .alignright{float: right;margin-inline-start: 2em;margin-inline-end: 0;}body .is-layout-flow > .aligncenter{margin-left: auto !important;margin-right: auto !important;}body .is-layout-constrained > .alignleft{float: left;margin-inline-start: 0;margin-inline-end: 2em;}body .is-layout-constrained > .alignright{float: right;margin-inline-start: 2em;margin-inline-end: 0;}body .is-layout-constrained > .aligncenter{margin-left: auto !important;margin-right: auto !important;}body .is-layout-constrained > :where(:not(.alignleft):not(.alignright):not(.alignfull)){max-width: var(--wp--style--global--content-size);margin-left: auto !important;margin-right: auto !important;}body .is-layout-constrained > .alignwide{max-width: var(--wp--style--global--wide-size);}body .is-layout-flex{display: flex;}body .is-layout-flex{flex-wrap: wrap;align-items: center;}body .is-layout-flex > *{margin: 0;}:where(.wp-block-columns.is-layout-flex){gap: 2em;}.has-black-color{color: var(--wp--preset--color--black) !important;}.has-cyan-bluish-gray-color{color: var(--wp--preset--color--cyan-bluish-gray) !important;}.has-white-color{color: var(--wp--preset--color--white) !important;}.has-pale-pink-color{color: var(--wp--preset--color--pale-pink) !important;}.has-vivid-red-color{color: var(--wp--preset--color--vivid-red) !important;}.has-luminous-vivid-orange-color{color: var(--wp--preset--color--luminous-vivid-orange) !important;}.has-luminous-vivid-amber-color{color: var(--wp--preset--color--luminous-vivid-amber) !important;}.has-light-green-cyan-color{color: var(--wp--preset--color--light-green-cyan) !important;}.has-vivid-green-cyan-color{color: var(--wp--preset--color--vivid-green-cyan) !important;}.has-pale-cyan-blue-color{color: var(--wp--preset--color--pale-cyan-blue) !important;}.has-vivid-cyan-blue-color{color: var(--wp--preset--color--vivid-cyan-blue) !important;}.has-vivid-purple-color{color: var(--wp--preset--color--vivid-purple) !important;}.has-black-background-color{background-color: var(--wp--preset--color--black) !important;}.has-cyan-bluish-gray-background-color{background-color: var(--wp--preset--color--cyan-bluish-gray) !important;}.has-white-background-color{background-color: var(--wp--preset--color--white) !important;}.has-pale-pink-background-color{background-color: var(--wp--preset--color--pale-pink) !important;}.has-vivid-red-background-color{background-color: var(--wp--preset--color--vivid-red) !important;}.has-luminous-vivid-orange-background-color{background-color: var(--wp--preset--color--luminous-vivid-orange) !important;}.has-luminous-vivid-amber-background-color{background-color: var(--wp--preset--color--luminous-vivid-amber) !important;}.has-light-green-cyan-background-color{background-color: var(--wp--preset--color--light-green-cyan) !important;}.has-vivid-green-cyan-background-color{background-color: var(--wp--preset--color--vivid-green-cyan) !important;}.has-pale-cyan-blue-background-color{background-color: var(--wp--preset--color--pale-cyan-blue) !important;}.has-vivid-cyan-blue-background-color{background-color: var(--wp--preset--color--vivid-cyan-blue) !important;}.has-vivid-purple-background-color{background-color: var(--wp--preset--color--vivid-purple) !important;}.has-black-border-color{border-color: var(--wp--preset--color--black) !important;}.has-cyan-bluish-gray-border-color{border-color: var(--wp--preset--color--cyan-bluish-gray) !important;}.has-white-border-color{border-color: var(--wp--preset--color--white) !important;}.has-pale-pink-border-color{border-color: var(--wp--preset--color--pale-pink) !important;}.has-vivid-red-border-color{border-color: var(--wp--preset--color--vivid-red) !important;}.has-luminous-vivid-orange-border-color{border-color: var(--wp--preset--color--luminous-vivid-orange) !important;}.has-luminous-vivid-amber-border-color{border-color: var(--wp--preset--color--luminous-vivid-amber) !important;}.has-light-green-cyan-border-color{border-color: var(--wp--preset--color--light-green-cyan) !important;}.has-vivid-green-cyan-border-color{border-color: var(--wp--preset--color--vivid-green-cyan) !important;}.has-pale-cyan-blue-border-color{border-color: var(--wp--preset--color--pale-cyan-blue) !important;}.has-vivid-cyan-blue-border-color{border-color: var(--wp--preset--color--vivid-cyan-blue) !important;}.has-vivid-purple-border-color{border-color: var(--wp--preset--color--vivid-purple) !important;}.has-vivid-cyan-blue-to-vivid-purple-gradient-background{background: var(--wp--preset--gradient--vivid-cyan-blue-to-vivid-purple) !important;}.has-light-green-cyan-to-vivid-green-cyan-gradient-background{background: var(--wp--preset--gradient--light-green-cyan-to-vivid-green-cyan) !important;}.has-luminous-vivid-amber-to-luminous-vivid-orange-gradient-background{background: var(--wp--preset--gradient--luminous-vivid-amber-to-luminous-vivid-orange) !important;}.has-luminous-vivid-orange-to-vivid-red-gradient-background{background: var(--wp--preset--gradient--luminous-vivid-orange-to-vivid-red) !important;}.has-very-light-gray-to-cyan-bluish-gray-gradient-background{background: var(--wp--preset--gradient--very-light-gray-to-cyan-bluish-gray) !important;}.has-cool-to-warm-spectrum-gradient-background{background: var(--wp--preset--gradient--cool-to-warm-spectrum) !important;}.has-blush-light-purple-gradient-background{background: var(--wp--preset--gradient--blush-light-purple) !important;}.has-blush-bordeaux-gradient-background{background: var(--wp--preset--gradient--blush-bordeaux) !important;}.has-luminous-dusk-gradient-background{background: var(--wp--preset--gradient--luminous-dusk) !important;}.has-pale-ocean-gradient-background{background: var(--wp--preset--gradient--pale-ocean) !important;}.has-electric-grass-gradient-background{background: var(--wp--preset--gradient--electric-grass) !important;}.has-midnight-gradient-background{background: var(--wp--preset--gradient--midnight) !important;}.has-small-font-size{font-size: var(--wp--preset--font-size--small) !important;}.has-medium-font-size{font-size: var(--wp--preset--font-size--medium) !important;}.has-large-font-size{font-size: var(--wp--preset--font-size--large) !important;}.has-x-large-font-size{font-size: var(--wp--preset--font-size--x-large) !important;} .wp-block-navigation a:where(:not(.wp-element-button)){color: inherit;} :where(.wp-block-columns.is-layout-flex){gap: 2em;} .wp-block-pullquote{font-size: 1.5em;line-height: 1.6;} </style> <link rel='stylesheet' id='hctpc_stylesheet-css' href='//ponary.pl/wp-content/cache/wpfc-minified/dr47c7wv/buhfz.css' type='text/css' media='all' /> <link rel='stylesheet' id='dashicons-css' href='//ponary.pl/wp-content/cache/wpfc-minified/dszx8oly/buhfz.css' type='text/css' media='all' /> <link rel='stylesheet' id='hctpc_desktop_style-css' href='//ponary.pl/wp-content/cache/wpfc-minified/lmoznv6x/buhfz.css' type='text/css' media='all' /> <link rel='stylesheet' id='theme-my-login-css' href='//ponary.pl/wp-content/cache/wpfc-minified/7jafitw2/buhfz.css' type='text/css' media='all' /> <link rel='stylesheet' id='newsmagz-bootstrap-css' href='//ponary.pl/wp-content/cache/wpfc-minified/duw5lhee/buhfz.css' type='text/css' media='all' /> <link rel='stylesheet' id='newsmagz-style-css' href='//ponary.pl/wp-content/cache/wpfc-minified/knhyr6t7/buhfz.css' type='text/css' media='all' /> <link rel='stylesheet' id='newsmagz-mobile-css' href='//ponary.pl/wp-content/cache/wpfc-minified/8y9t6ol5/buhfz.css' type='text/css' media='all' /> <link rel='stylesheet' id='newsmagz-fontawesome-css' href='//ponary.pl/wp-content/cache/wpfc-minified/23dwts8p/buhfz.css' type='text/css' media='all' /> <script type='text/javascript' src='https://ponary.pl/wp-includes/js/jquery/jquery.min.js?ver=3.6.4' id='jquery-core-js'></script> <script type='text/javascript' src='https://ponary.pl/wp-includes/js/jquery/jquery-migrate.min.js?ver=3.4.0' id='jquery-migrate-js'></script> <link rel="https://api.w.org/" href="https://ponary.pl/wp-json/" /><link rel="alternate" type="application/json" href="https://ponary.pl/wp-json/wp/v2/posts/100" /><link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" title="RSD" href="https://ponary.pl/xmlrpc.php?rsd" /> <link rel="wlwmanifest" type="application/wlwmanifest+xml" href="https://ponary.pl/wp-includes/wlwmanifest.xml" /> <meta name="generator" content="WordPress 6.2.6" /> <link rel='shortlink' href='https://ponary.pl/?p=100' /> <link rel="alternate" type="application/json+oembed" href="https://ponary.pl/wp-json/oembed/1.0/embed?url=https%3A%2F%2Fponary.pl%2Fjak-ujeto-galwanauskasa%2F" /> <link rel="alternate" type="text/xml+oembed" href="https://ponary.pl/wp-json/oembed/1.0/embed?url=https%3A%2F%2Fponary.pl%2Fjak-ujeto-galwanauskasa%2F&format=xml" /> <link rel="icon" href="https://ponary.pl/wp-content/uploads/2016/02/cropped-logo-3-32x32.jpg" sizes="32x32" /> <link rel="icon" href="https://ponary.pl/wp-content/uploads/2016/02/cropped-logo-3-192x192.jpg" sizes="192x192" /> <link rel="apple-touch-icon" href="https://ponary.pl/wp-content/uploads/2016/02/cropped-logo-3-180x180.jpg" /> <meta name="msapplication-TileImage" content="https://ponary.pl/wp-content/uploads/2016/02/cropped-logo-3-270x270.jpg" /> <style type="text/css"> .tabs-crn-site-wrap2 ul li.active:after, button, input[type="button"], input[type="reset"], input[type="submit"],.title-border .line,.tpcrn-soc-counter,#header-search-form:before,.crn_mmenu_section,.main-navigation ul > li > ul,.pagination .page-numbers.current,.pagination .nav-links a:hover, .pagination .nav-links a:focus,.woocommerce-error, .woocommerce-info, .woocommerce-message,.woocommerce nav.woocommerce-pagination ul li a, .woocommerce nav.woocommerce-pagination ul li span,.woocommerce nav.woocommerce-pagination ul li span.current { border-color: #dd4f4f }span.breaking:before,.tabs-crn-site-wrap2 ul li.active:after,.footer-inverse #footer-bottom.no-bg { border-bottom-color: #dd4f4f }.cat-links ul li a, .tagcloud a ,#gotop, .sticky-menu .post-content-loader .percent, .main-navigation li.menu-item.menu-item-home-icon a, #footer button, .pirate-forms-submit-button, button, input[type="button"], input[type="reset"], input[type="submit"],.newsmagzBlockNavPrev:hover, .newsmagzBlockNavNext:hover,.owl-prev:hover,.owl-next:hover, .tpSpinner > div,.comment-reply-title:after, .comments-area > h2:after,input[type="submit"].btn-dark,.entry-content .readmore a:hover,.hiraku-open-btn-line,.hiraku-open-btn-line:before, .hiraku-open-btn-line:after,.pagination .page-numbers.current,.pagination .nav-links a:hover, .pagination .nav-links a:focus, .main-navigation .primary-container > ul > li.crn_mmenu_active:hover > a, .main-navigation .primary-container > ul > li:hover > a, .main-navigation .primary-container > ul > li.menu-item-has-children:hover > a, .woocommerce nav.woocommerce-pagination ul li span.current,.woocommerce nav.woocommerce-pagination ul li a:focus, .woocommerce nav.woocommerce-pagination ul li a:hover ,.nm_cart_amou{ background-color: #dd4f4f }#header-search-form:before,.entry-content .readmore a { border-color: #dd4f4f transparent }.crn_time_date i,.newsmagzBlockNavPrev, .newsmagzBlockNavNext,.owl-prev,.owl-next,.entry-content .readmore a,.pagination .nav-links a:hover, .pagination .nav-links a:focus ,.site-branding a, .woocommerce nav.woocommerce-pagination ul li a, .woocommerce nav.woocommerce-pagination ul li span,#rating_container .rating_single .crn_prec { color: #dd4f4f } .woocommerce button.button.alt,.woocommerce .button, input[type="submit"],.woocommerce span.onsale,.woocommerce .widget_price_filter .ui-slider .ui-slider-handle,.woocommerce .widget_price_filter .ui-slider .ui-slider-range { background-color: #dd4f4f!important } .main-navigation .current-menu-item > a,.widget_categories ul li a span,.product_meta .posted_in,.product_meta .tagged_as,.woocommerce div.product p.price .amount, .woocommerce div.product span.price,.woocommerce ul.products li.product .price,.woocommerce div.product .stock ,.woocommerce-message::before, .product-name a,.bbp-forum-title,.bbp-forum-link,.bbp-topic-permalink,#bbpress-forums a { color: #dd4f4f!important } .main-navigation { background-color: #4c4239 ; } .navbar-left.social-links:before { border-top-color: #4c4239 } .crn_header_v2 .navbar-right:before { border-bottom-color: #4c4239 } .navbar-top { background-color: #dd5f5f !important; } .title-border span { color: #777777 } .crn-item-block .entry-title a { color: #565656 } .newsmagz-featured-slider .crn-item-block .crn-post-item-meta .entry-title a { color: #ffffff!important } .cat-links ul li a, .tagcloud a { background-color: #dd5d5d!important } a:hover, a:focus, a:active, .crn-post-item-meta a:hover, .entry-meta a:hover, .crn-item-block.entry:hover .entry-title a, .newsmagz-featured-slider .crn-item-block.entry:hover .entry-title a,.newsmagz_subCats a:hover , .tabs-crn-site-wrap2 ul li.active a ,#footer.footer-inverse .poweredby a,.featured-large:hover .featured-o-title, .newsmagz-top-carousel .entry:hover .entry-title a ,.social-links a:hover > i, ul > li:hover > a, .navigation-top ul > li:hover > a, .sidebar .widget li:hover a,.entry:hover .entry-title a,span.newsmagz_subCatItem.loaded a,.entry:hover .entry-title a,.nav-next a:hover .post-title, .nav-previous a:hover .post-title{ color: #727272!important } .cat-item a:before, ul.crn-sub-menu-column a:before { border-bottom-color: #727272 }body {background-color:#ededed;font-family:Arimo;}.entry.single .entry-title ,.crn-spost-fullw-bg .entry-title{}.crn-post-item-meta, .entry-meta, span.newsmagz_subCatItem a ,.articleSide-entry-meta,.crn-post-item-meta a, .entry-meta a {}.post .entry-content p ,.entry.crn-post-item p,.home .entry-content, .archive .entry-content, .search .entry-content,#content .entry-content ul, #content .entry-content ol{}.newsmagz-featured-slider .crn-item-block .entry-title a,.featured-o-title {}.main-navigation li a,.navigation-top ul li a {}.title-border span,ul.tabs2 li a {font-family:Arimo!important;}.crn-item-block .entry-title a ,.newsmagz-content-li.col-sm-7 .entry-title,.newsmagz-related-posts .entry-content-wrapper .entry-title, .newsmagz-content-li .entry-title {}.sidebar .widget li a, #footer .sb-post-list-title h4 a,.sidebar .widget .sb-tabs-wrap a {}#wrapper,.darkSkin #wrapper {background: none;}.crnNewsmagz_row_cont_rsb, .crnNewsmagz_row_full {background: none;} #content {background: #fff;}.home #content {background: transparent;}</style> </head> <body data-rsssl=1 class="post-template-default single single-post postid-100 single-format-standard group-blog crn_sticky_sb crn_header_toplite"> <div id="page" class="site"><div id="wrapper" class="bf-full-width">  <header id="header" class="site-header crn_header_v2"> <div class="navbar-top"> <div class="container "> <div class="row"> <div class="navbar-left social-links"> </div> <div class="newsmagz-breaking-wrap"> <span class="breaking">Zobacz także:</span> <div class="newsmagz-breaking-container"><ul class="newsmagz-breaking"> <li> <a href="https://ponary.pl/istniejemy-juz-30-lat-z-tej-okazji-zapraszam-wszystkich-czlonkow-i-sympatykow-na-konferencje/" rel="bookmark">Istniejemy już 30 lat. Z tej okazji zapraszam Wszystkich Członków i Sympatyków na Konferencję.</a> </li> <li> <a href="https://ponary.pl/relacje-fotograficzne-z-pobytu-stowarzyszenia-rodzina-ponarska-na-litwie-w-2024-roku/" rel="bookmark">Relacje fotograficzne z pobytu Stowarzyszenia Rodzina Ponarska na Litwie w 2024 roku</a> </li> <li> <a href="https://ponary.pl/dziekujemy-tym-wszystkim-ktorzy-pamietaja-o-ofiarach-zbrodni-w-ponarach/" rel="bookmark">Dziękujemy tym wszystkim, którzy pamiętają o ofiarach zbrodni w Ponarach.</a> </li> <li> <a href="https://ponary.pl/akcja-swiatelko-dla-ponar/" rel="bookmark">Akcja „Światełko dla Ponar”</a> </li> <li> <a href="https://ponary.pl/koncert-w-solecznikach-2024/" rel="bookmark">Koncert w Solecznikach 26-09-2024.</a> </li> </ul> </div>  </div> <div class="navbar-right"> <div id="navbar" class="navbar"> <nav id="navigation-top" class="navigation-top"> <button class="menu-toggle"><i class="fa fa-bars"></i></button> <a class="skip-link screen-reader-text" href="#content" title="Skip to content">Skip to content</a> <div class="menu-utra-top-container"><ul id="top-menu" class="nav-menu"><li id="menu-item-546" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post menu-item-546"><a href="https://ponary.pl/zbrodnia-w-ponarach/">ZBRODNIA W PONARACH</a></li> <li id="menu-item-547" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post menu-item-547"><a href="https://ponary.pl/pamitajmy-o-ponarach/">PAMIĘTAJMY O PONARACH</a></li> </ul></div> </nav> </div> <div class="crn_time_date"><i class="fa fa-calendar-o"></i><span>12 November 2024</span></div> </div> </div> </div> </div> <div class="inner-header clearfix"> <div class="container"> <div class="row"> <div class="col-md-3 col-sm-3 col-xs-12 navbar-brand"> <button class=" navbar-toggle offcanvas-toggle js-offcanvas-btn"> <span class="screen-reader-text">Toggle navigation</span> <span class="hiraku-open-btn-line"></span> </button> <div class="site-branding"> <div class="head-logo-container text-header"><h1 itemprop="headline" id="site-title" class="site-title"><a href="https://ponary.pl/" title="Stowarzyszenie Rodzina Ponarska" rel="home">Stowarzyszenie Rodzina Ponarska</a></h1><p itemprop="description" id="site-description" class="site-description">Pamięci Ofiar Zbrodni Ponarskiej</p></div></div> <button type="button" class="navbar-btn nav-mobile nm-search-ic"><i class="fa fa-search"></i></button> </div> <div class="col-xs-12 col-sm-9 col-md-9 newsmagz-a-d-v"> <div id="media_image-8" class="widget widget_media_image"><a href="https://ponary.pl/25-lat-stowarzyszenia-rodzina-ponarska/"><img width="300" height="94" src="https://ponary.pl/wp-content/uploads/2021/04/wesprzyjPONARY.jpg" class="image wp-image-1251 attachment-full size-full" alt="" decoding="async" loading="lazy" style="max-width: 100%; height: auto;" /></a></div> </div> </div>  </div>  </div>  <div id="navbarPrimary" class="navbar newsmagz-sticky"> <nav id="site-navigation" class="navigation main-navigation"> <div class=""> <div class="tpMenuWrapper"> <div class="tpMenuWrapperMenus js-offcanvas"> <div class="navbar-left social-links"> </div> <div class="primary-container"> <ul id="primary-menu" class="nav-menu"><li class="menu-item menu-item-home menu-item-home-icon"><a href="https://ponary.pl" title="Stowarzyszenie Rodzina Ponarska"><i class="fa fa-home" aria-hidden="true"></i></a></li><li data-tabid="menu-item-3207" id="menu-item-3207" class="menu-item menu-item-type-custom menu-item-object-custom menu-item-home menu-item-has-children"><a href="https://ponary.pl">O nas…<span class="crn_arrow"></span></a> <ul class="sub-menu crn_mmenu-sub-menu"> <li data-tabid="menu-item-1261" id="menu-item-1261" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post"><a href="https://ponary.pl/ostowarzyszeniu/">O Stowarzyszeniu Rodzina Ponarska</a> <li data-tabid="menu-item-1262" id="menu-item-1262" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post"><a href="https://ponary.pl/statut/">STATUT</a> <li data-tabid="menu-item-1263" id="menu-item-1263" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post"><a href="https://ponary.pl/skad-zarzdu-stowarzyszenia/">SKŁAD ZARZĄDU i KOMISJI REWIZYJNEJ</a> <li data-tabid="menu-item-1264" id="menu-item-1264" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post"><a href="https://ponary.pl/deklaracja-przystpienia-do-stowarzyszenia/">DEKLARACJA PRZYSTĄPIENIA DO STOWARZYSZENIA</a> <li data-tabid="menu-item-1348" id="menu-item-1348" class="menu-item menu-item-type-custom menu-item-object-custom menu-item-home menu-item-has-children"><a href="https://ponary.pl">Sprawozdania<span class="sub-arrow"></span></a> <ul class="sub-menu crn_mmenu-sub-menu"> <li data-tabid="menu-item-1364" id="menu-item-1364" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post"><a href="https://ponary.pl/posumowanie-roku-2021/">Posumowanie Roku 2021</a> <li data-tabid="menu-item-1354" id="menu-item-1354" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-post"><a href="https://ponary.pl/sprawozdanie-z-wyjazdu-2021na-uroczystosci-ponarskie-na-litwe-w-dniach-20-27-09-2021/">Sprawozdanie z wyjazdu 2021na Uroczystości Ponarskie na Litwę w dniach 20-27.09.2021.</a> <li data-tabid="menu-item-1284" id="menu-item-1284" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page"><a href="https://ponary.pl/sprawozdanie-za-rok2020/">Sprawozdanie za rok 2020</a> </ul>  <li data-tabid="menu-item-1294" id="menu-item-1294" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page"><a href="https://ponary.pl/uchwala-zarzadu-2020/">Uchwała Zarządu 2020</a> <li data-tabid="menu-item-1293" id="menu-item-1293" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page"><a href="https://ponary.pl/protokol-z-zebrania-zarzadu/">Protokół z zebrania Zarządu</a></ul>  <li data-tabid="menu-item-284" id="menu-item-284" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page"><a href="https://ponary.pl/tablice/">Tablice Ponarskie</a><li data-tabid="menu-item-279" id="menu-item-279" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page"><a href="https://ponary.pl/ponary-dojazd/">Ponary – dojazd</a><li data-tabid="menu-item-1819" id="menu-item-1819" class="menu-item menu-item-type-custom menu-item-object-custom menu-item-home menu-item-has-children"><a href="https://ponary.pl/">Media<span class="crn_arrow"></span></a> <ul class="sub-menu crn_mmenu-sub-menu"> <li data-tabid="menu-item-292" id="menu-item-292" class="menu-item menu-item-type-taxonomy menu-item-object-category"><a href="https://ponary.pl/category/filmy/">Filmy</a> <li data-tabid="menu-item-1824" id="menu-item-1824" class="menu-item menu-item-type-taxonomy menu-item-object-category"><a href="https://ponary.pl/category/zdjecia/">Zdjecia</a> <li data-tabid="menu-item-1836" id="menu-item-1836" class="menu-item menu-item-type-taxonomy menu-item-object-category"><a href="https://ponary.pl/category/audio/">Audio</a></ul>  <li data-tabid="menu-item-583" id="menu-item-583" class="menu-item menu-item-type-taxonomy menu-item-object-category current-post-ancestor current-menu-parent current-post-parent"><a href="https://ponary.pl/category/historie/">Historie i wspomnienia</a><li data-tabid="menu-item-3864" id="menu-item-3864" class="menu-item menu-item-type-custom menu-item-object-custom menu-item-has-children"><a href="https://ponary.pl/partnerzy/">Partnerzy<span class="crn_arrow"></span></a> <ul class="sub-menu crn_mmenu-sub-menu"> <li data-tabid="menu-item-1793" id="menu-item-1793" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page"><a href="https://ponary.pl/partnerzy/">Partnerzy</a> <li data-tabid="menu-item-3865" id="menu-item-3865" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page"><a href="https://ponary.pl/zadania-realizowane-z-budzetu-panstwa/">Zadania realizowane z budżetu Państwa</a></ul>  <li data-tabid="menu-item-1267" id="menu-item-1267" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page"><a href="https://ponary.pl/kontakt/">Kontakt</a></ul>  <div class="nav-button default-nav-button"> <div></div> </div> <button type="button" class="navbar-btn nav-desktop nm-search-ic"><i class="fa fa-search"></i></button> </div>    </div> <div class="header_search_form_full" id="header-search-form"> <form role="search" method="get" class="navbar-form" action="https://ponary.pl/"> <label for="search-form-673361cf571d9"> <span class="screen-reader-text">Search for: </span> </label> <input type="search" id="search-form-673361cf571d9" autocomplete="off" name="s" class="form-control" placeholder="Search here …" title="Search for:"> <button class="bf-search" type="submit" title="Search"><i class="fa fa-search"></i><span class="screen-reader-text">Search</span></button> </form> <div class="tpSpinner"><div class="bounce1"></div> <div class="bounce2"></div> <div class="bounce3"></div></div> <div class="crn_newsmagz_header_search_re"></div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> <div class="tickerBelowHead"> <div class="container"> </div> </div> <div id="content" class="site-content"> <div class="singlePostcontainer current"> <div class="container"> <div class="row"> <div id="primary" class="content-area singlev1"> <div class="newsmagz-content-left col-md-8"> <main id="main" class="site-main" role="main"> <div class="row"> <div class="col-md-12"> <article id="post-100" class="singlev1 sImgin entry single post-100 post type-post status-publish format-standard has-post-thumbnail hentry category-historie tag-ponary-wilno tag-rodzina-ponarska tag-szaulis-galwanauskas-vel-wiktor-gilwinski tag-zbrodnia-ponarska tag-zbrodnie-wojenne"> <div class="newsmagz-article "> <span class="breadcrumbs cat-links"> <ul> <li><a href="https://ponary.pl/category/historie/">Historie i wspomnienia</a></li> </ul> </span> <h2 class="entry-title">Jak ujęto Wiktorasa Galwanauskasa?</h2> <div class="entry-meta"> <div class="entry-meta-inner"> <span class="crn-post-item-author content_fp_hk"> <a href="https://ponary.pl/author/super_admin/" class="entry-author">  <span data-authsrc="https://secure.gravatar.com/avatar/2ee7044376bafb9b264d94e765537a66?s=20&d=mm&r=g"></span> redaktor Marek</a> </span> <span class="crn-post-item-date"> <i class="fa fa-calendar-o"></i> 26 czerwca 2012 </span> </div> </div>  <div class="crn-post-thumbnail"> <figure> <img width="600" height="332" src="https://ponary.pl/wp-content/themes/newsmagz_pro/assets/images/crn_placeholder.png" data-src="https://ponary.pl/wp-content/uploads/2012/06/105_jakujetoGalwanaukasa-1.jpg" class="crnLazyImg attachment-post-thumbnail size-post-thumbnail wp-post-image" alt="" decoding="async" /> </figure> </div> <div class="entry-content"> <blockquote><p>Artykuł prawdopodobnie z Gazety Olsztyńskiej z lat 1970-1973, znaleziony w domowym archiwum.</p></blockquote> <p><strong> JAK ujęto Wiktorasa Galwanauskasa, członka wileńskiego Sonderkommando</strong>, którego proces zakończył się właśnie przed Sądem Wojewódzkim w Olsztynie?</p> <figure id="attachment_590" aria-describedby="caption-attachment-590" style="width: 257px" class="wp-caption alignleft"><img decoding="async" loading="lazy" class="wp-image-590" src="https://ponary.webd.pl/ponary.pl/wp-content/uploads/2012/06/Frontu-Litewskich-Aktywistów-w-brutalny-sposób-zamordowali-2500-koweńskich-Żydów-rumburak.friko_.pl_.jpg" alt="Obok Żydów, ofiarami zbrodni litewskich padali także Polacy…" width="257" height="195" /><figcaption id="caption-attachment-590" class="wp-caption-text">żródło fot: https://ngopole.pl/</figcaption></figure> <div>Pytanie to zadają nie tylko ci, którzy codziennie wypełniali największą salę rozpraw, przysłuchując się wyjaśnieniom oskarżonego, zeznaniom świadków. To pytanie zadaje każdy z nas; w każdej bowiem polskiej rodzinie pozostawiła do dziś swe ślady wojna, okupacja. Dla nas wszystkich hasło „Zbrodnie hitlerowskie nie mogą ujść bezkarnie” ma najgłębsze treści. Nie mogą ujść bezkarnie zbrodnie hitlerowców, a także ich popleczników, członków wileńskiego „oddziału specjalnego”, którzy przez 3 lata niemal codziennie w ponarskim lesie strzelali do bezbronnych ludzi. Pytają więc nie tylko byli mieszkańcy Wilna, którzy własnymi oczyma oglądali długie kolumny ciągnące na miejsce kaźni w Ponarach; którzy stracili tam swych najbliższych. Pytają wszyscy.</div> <div></div> <div>Na postawione na wstępie pytanie odpowiada oficer Wydziału Śledczego Służby Bezpieczeństwa KW MO w Olsztynie, porucznik mgr M. K. Rozpoczyna od okresu, gdy , Sonderkommando, specjalny oddział Ekspozytury Policji Bezpieczeństwa i Służby Bezpieczeństwa (SD) w Wilnie, którego funkcjonariuszem był również Wiktoras Galwanauskas, opuścił Wilno, uciekając przed nadciągającą Armią Radziecką do Kowna tam też dokonał mordów w IX Forcie a następnie do Stutthofu, gdzie uczestniczył w ewakuacji 500 kobiet narodowości żydowskiej z tego słynnego obozu.</div> <div>Armia Radziecka wkroczyła do Wilna pod koniec lipca 1944 roku. Już w sierpniu rozpoczęła się w konarach ekshumacja zwłok hitlerowskich ofiar. W tym czasie w ręce radzieckich władz bezpieczeństwa wpadły dokumenty z nazwiskami członków Sonderkommando. Nie miały one charakteru oficjalnego hitlerowcy zniszczyli archiwa niemniej wartość ich była ogromna… Porucznik M. K. charakteryzuje te dokumenty. Pierwszy to złożona w tartaku „Lista członków Sonderkommando, którzy chcą zakupić drzewo” sporządzona w języku litewskim, pochodząca z lipca 1941 roku, a na niej prawie 50 nazwisk. Drugi z 1942 roku też wykaz z nazwiskami dotyczący spraw gospodarczych. Wreszcie trzeci, podobny, z 1944 roku, w języku niemieckim. Na listach stopnie, imiona, nazwiska, stan rodzinny, adresy, pieczątki, podpisy. I na wszystkich te same nazwiska, wśród nich Galwanauskasa.</div> <div>Gdzie są, co robią? Z miejsca zaczęto poszukiwania. Okazało się, że około 30 byłych funkcjonariuszy Sonderkommando ” przebywało na terenie Litewskiej SRR. Sześciu lub siedmiu wyróżniających się w czasie egzekucji sadyzmem, szczególnym okrucieństwem, zwyrodnialstwem, skazano na karę śmierci, inni otrzymali kary długoletniego pozbawienia wolności. Trwały poszukiwania tych, którzy uszli przed karzącą ręką sprawiedliwości, czas nie odgrywał tu roli, te zbrodnie nie ulegają przedawnieniu. Wiadomo było, że niektórzy ukrywają się na terenie Polski. Należało przypuszczać, że jest tu i Galwanauskas, jego ujęci kamraci stwierdzili, że rozstali się z nim w okolicach Ustki. Tam to bowiem dotarł w ostatnich dniach wojny. oddział Sonderkommando uciekając coraz dalej i dalej przed Armią Radziecką. Hitlerowscy mocodawcy chcieli go użyć do walk frontowych, w chwili agonii III Rzeszy liczył się każdy człowiek i każdy karabin. Oprawcy z Ponar odmówili, bo bali się śmierci. Ich „zasługi” oceniano tak wysoko, że odmowa nie pociągnęła konsekwencji, tyle tylko, że oddział rozbrojono. Jego członkowie wtedy się rozpierzchli. Komitet Bezpieczeństwa Państwowego przy Radzie Ministrów Litewskie] SRR poinformował Biuro Śledcze MSW w Warszawie o przypuszczalnym pobycie Galwanauskasa w Polsce. Biuro to przystąpiło do ustalenia, czy przebywa rzeczywiście i gdzie przebywa. Żmudną tę działalność prowadziły śledcze służby bezpieczeństwa we wszystkich województwach. Zadaniem ich było wytypowanie osób odpowiadających określonym kryteriom: chodziło o wiek, zawód, budowę ciała, pochodzenie i inne dane, na podstawie których można by byjo zidentyfikować Galwanauskasa. Zdawano sobie sprawę z tego, że posługuje się on innym nazwiskiem, że zatarł prawdopodobnie swe związki z Wilnem, że mógł zmienić zawód. Ale pozostawał wiek, wzrost i pewne charakterystyczne cechy, których pozbyć się nie był w stanie.</div> <div>Porucznik M. K. Takie zadanie otrzymaliśmy w 1975 roku i my, w Olsztynie…</div> <div>Tu trzeba znów cofnąć się w przeszłość. Poszukiwania członków Sonderkommanda trwały, jak już wiemy, od chwili wyzwolenia Wilna. O tym, że Galwanauskas ” przez przeszło 30 lat mógł czuć się bezpiecznie, zadecydował fakt, że w 1949 roku uznano go w Gdańsku za zmarłego. Z takim wnioskiem wystąpiła pierwsza jego żona, która w 1946 roku repatriowała się do Polski, a nie mając od niego wiadomości, pragnęła na nowo ułożyć sobie życie. Nie było jednak konkretnych dowodów jego śmierci i w latach 1963 -1970 poszukiwania znów przybrały na sile, ogłoszono nawet w tym okresie list gończy. Ale w 1971 roku prowadząca śledztwo Prokuratura Wojewódzka dla województwa warszawskiego je umorzyła, przyjmując, że Galwanauskas nie żyje.</div> <div></div> <div>Porucznik M. K.: Nie znaczy to jednak, że tym samym ustały też nasze czynności operacyjne…</div> <div>Wróćmy do 1975 roku, kiedy to znów podjęto wzmożone działania. Szukaliśmy człowieka mającego około 63 lat, o określonym kolorze oczu, charakterystycznym – nosie, wąskich ustach, mechanika taki bowiem zawód zdobył Galwanauskas przed wojną. Nasza wytrwałość i dociekliwość przyniosła wreszcie wyniki, natrafiliśmy na ślad człowieka, który odpowiadał wszystkim kryteriom. Był nim Witold Gilwiński, mechanik, narzędziowy, w Ośrodku Transportu Leśnego w Olsztynku. Zgadzał się rok urodzenia, choć dzień i miesiąc był inny. Jako miejsce urodzenia podawał Wilno. Te same były imiona rodziców, podobnie brzmiało nazwisko panieńskie matki. Oczywiście mógł być to przypadek, należało więc wziąć pod uwagę i inne okoliczności. W Olsztynku osiedlił się w 1952 roku, w trzy lata później wyrobił sobie akt urodzenia. Co robił przedtem? Życiorys był niepełny, dane bardzo ogólne: walczył w czasie kampanii wrześniowej, dostał się do niewoli, potem był na przymusowych robotach w Hamburgu, po wyzwoleniu pracował w Krośnie Odrzańskim. Ktoś inny z taką przeszłością byłby na pewno członkiem ZBoWiD, on pozostawał poza wszelkimi organizacjami. Ktoś inny na pewno odwiedziłby Wilno miejsce urodzenia i przedwojennego pobytu, on nie był tam po wojnie, choć gościł na Białorusi. Cieszył się również doskonałą opinią: dobry pracownik, dobry sąsiad, spokojny, uczynny. Robił więc wszystko, by nie „podpaść”, by się nikomu nie narazić…</div> <div>Dysponowaliśmy grupowym zdjęciem członków Sonderkommando; uzyskaliśmy też zdjęcia Galwanauskasa z różnych okresów po wojnie. Porównaliśmy i nie mieliśmy wątpliwości. Ten sam był też podpis: składany na znalezionych w Wilnie listach i obecny. Nazwisko wprawdzie inne, ale kształt liter się nie zmienił, zwłaszcza litery G…</div> <div>Ten ostatni etap poszukiwań o którym mowa, rozpoczął się latem 1978 roku, zaś w październiku Wydział Śledczy Służby Bezpieczeństwa w Olsztynie mógł stwierdzić: to ten człowiek. Trzeba było teraz zgromadzić obciążające go materiały. Uzyskano je do marca 1976 roku. Nie były one jeszcze wystarczającą podstawą do zatrzymania Galwanauskasa, ale wystarczyły do wszczęcia śledztwa, co uczyniła Prokuratura Wojewódzka w Olsztynie 5 marca ubiegłego roku. Z uzyskanych materiałów wynikała bezspornie jego wina, jednak odpisy, kserokopie, wyciągi z innych śledztw nie były dowodami w sensie prawnym. Trzeba je było jak mówi por. M. K. „uformować”. I tu zaczynały się nowe zadania. Przesłuchanie świadków mieszkających w Litewskiej SRR — członków Sonderkommando, którzy, notabene, odcierpieli już karę. Uczyniono to w drodze pomocy prawnej, którą świadczą sobie wzajemnie w ramach zawartej umowy Polska i ZSRR. Prokuratura Generalna PRL skierowała też do prokuratora generalnego Litewskiej SRR karty rozpoznawcze ze zdjęciami Galwanauskasa z różnych okresów. Część świadków go rozpoznała, nie miała też wątpliwości mieszkająca pod Wilnem jego siostra: Toż to brat, ale on nie żyje, bo się nie odzywał…</div> <div>Wszystkie te czynności były nie tyle pracowite, ile czasochłonne mówi por. M. K. Udało się je przyśpieszyć dzięki zaangażowaniu Biura Śledczego MSW oraz organów bezpieczeństwa Litewskiej SRR. Równocześnie przeprowadziliśmy przesłuchania świadków w kraju. Byli nimi ujęci już w różnych województwach i skazani na długoletnie kary pozbawienia wolności członkowie , Sonderkommando — Władysław Butkun, Jan Borkow-ski, Józef Miakisz. I dawni wilnianie, którzy widzieli prowadzone na miejsce kaźni długie kolumny ludzi; mieszkańcy Ponar obserwujący egzekucje z okien swych domów…</div> <div>Po zebraniu dowodów, nadzorująca śledztwo Prokuratura Wojewódzka w Olsztynie sporządziła akt oskarżenia. W sierpniu 1976 zatrzymano Wiktorasa Galwanauskasa.</div> <div>Było to przypadkowo w dniu jego urodzin, tych fikcyjnych. Pracował w ogródku. Nit wydawał się zdziwiony, potem w śledztwie powiedział, że spodziewał się takiej chwili… Przeprowawadzona w jego mieszkaniu rewizja (por. M. K. mówi przeszukanie) nie ujawniła nic, co świadczyłoby o jego przeszłości. Żadnych zdjęć, żadnych pamiątek.</div> <div>Za to dużo dyplomów i miejsca pracy…</div> <div>W Prokuraturze Wojewódzkiej w Olsztynie przedstawiono Galwanauskasowi zarzut. Brzmiał on następująco:</div> <div>Od lipca 1941 do lipca 1944 roku w Ponarach k/Wilna i innych miejscowościach okupowanej Litewskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej, idąc na rękę władzy państwa niemieckiego, jako funkcjonariusz oddziału specjalnego Sonderkommando ekspozytury Policji Bezpieczeństwa i SD w Wilnie, zorganizowanego przez władzę okupanta niemieckiego w celu likwidacji ludności cywilnej różnych narodowości oraz radzieckich jeńców wojennych, brał udział w dokonywaniu masowych zabójstw.</div> <div>Odpowiedział, że nie jest Galwanaus-kasem i z Sonderkommando nie ma nic wspólnego. Ale już podczas następnego przesłuchania prowadzonego przez por. M. K. załamał się pod ciężarem dowodów: No, to ja powiem prawdę, Galwanauskas to ja. Ale nic nie robiłem, pełniłem tylko wartę…</div> <div>Trwało nieco, nim przyznał się do zastrzelenia siedmiu starszych mężczyzn narodowości żydowskiej. W kolejnych przesłuchaniach podnosił liczbę ofiar: najpierw do 50, potem stopniowo do 300 mężczyzn, kobiet i dzieci. Mówił o tym, jak wstąpił do oddziału, o tym, jak strzelał w ponarskim lesie do swych ofiar ustawianych w głębokich dołach lub nad dołami… Wyjaśnienia złożone w śledztwie podtrzymał w całości na rozprawie sądowej. Przebieg rozprawy relacjonowaliśmy kilkakrotnie.<br /> Wyrok już znamy.</div> <div></div> <div>W ujęciu Galwanauskasa nie ma wbrew być może przypuszczeniom barwnych epizodów, nieprawdopodobnych i dramatycznych sytuacji. Była za to nieprzerwana, nieustanna praca olsztyńskiej Służby Bezpieczeństwa; praca mrówcza, dociekliwa, w wyniku której domniemania i przypuszczenia otrzymywały realne kształty, a jedna z postaci na grupowym zdjęciu członków Sonderkommando nabierała wyrazu, uzyskując wreszcie imię i nazwisko: Wiktoras Galwanauskas Witold Gilwiński. Od początku aż do jej zakończenia sprawą Galwanauskasa zajmował się por. M. K. Niewiele mówił nam o swym wkładzie pracy, powie, dział natomiast o czymś innym. Na temat zbrodni w Ponarach ukazało się sporo publikacji, pamięć ponad 100.000 ofiar uczczono tam pomnikiem. Ale warto i należy też uczcić pośmiertnym odznaczeniem pamięć człowieka, który niemal codziennie na miejscu, w Ponarach, pod groźbą kary śmierci, czynił zapiski dające obraz kaźni, a który też zginął w 1944 roku dziennikarza <strong>Kazimierza Sakowicza</strong>. Jego pamiętnik, odnaleziony po wojnie, którego odbitka znalazła się w aktach sprawy, jest dziś nie tylko wstrząsającym świadectwem mordów Sonderkommando dokonywanych na luidziach w różnym wieku i różnych narodowości, wstrząsającym świadectwem morderstw dzieci. Pamiętnik ten jest również dowodem zbrodni członków Son. derkommando, w tym Wiktorasa Galwanauskasa.</div> <div></div> <div><em>Autor: Zofia DUDZIŃSKA</em><br /> <em>Gazeta Olsztyńska</em></div> <div> <blockquote><p>Szaulis Galwanauskas vel Wiktor Gilwiński, zbrodniarz wojenny, członek wileńskiego Sonderkommando który miał na sumieniu trzy tysiące ofiar, głównie Żydów. Odsiedział cały swój wyrok w Barczewie. Zmarł w Olsztynku, zaledwie pół roku po wyjściu na wolność.</p></blockquote> <figure id="attachment_447" aria-describedby="caption-attachment-447" style="width: 600px" class="wp-caption aligncenter"><img decoding="async" loading="lazy" class="wp-image-447 size-full" title="Artykuł Gazeta Olsztyńska" src="https://ponary.webd.pl/ponary.pl/wp-content/uploads/2012/06/105_jakujetoGalwanaukasa.jpg" alt="" width="600" height="332" /><figcaption id="caption-attachment-447" class="wp-caption-text"><em>Domowe archiwum – Marek Derecki</em></figcaption></figure> </div> </div> <footer class="entry-footer clearfix"> <div class="cat-links"> <ul> <li><a href="https://ponary.pl/tag/ponary-wilno/">Ponary Wilno</a></li><li><a href="https://ponary.pl/tag/rodzina-ponarska/">Rodzina Ponarska</a></li><li><a href="https://ponary.pl/tag/szaulis-galwanauskas-vel-wiktor-gilwinski/">Szaulis Galwanauskas vel Wiktor Gilwiński</a></li><li><a href="https://ponary.pl/tag/zbrodnia-ponarska/">zbrodnia ponarska</a></li><li><a href="https://ponary.pl/tag/zbrodnie-wojenne/">zbrodnie wojenne</a></li><li><a href="https://ponary.pl/category/historie/">Historie i wspomnienia</a></li> </ul></div> </footer> </div>  </article> <div class="about-author clearfix crn_newsmagz_hide"> <figure class="single-author-thumb"> <img alt="author" src="https://secure.gravatar.com/avatar/2ee7044376bafb9b264d94e765537a66?s=90&d=mm&r=g"> </figure> <div class="author-details"> <h3 class="title-underblock custom"> <a href="https://ponary.pl/author/super_admin/">redaktor Marek</a></h3> <div class="author-content"> </div> </div> </div> <div class="newsmagz-related-posts-wrap"> <h3 class="mb30 title-underblock title-border title-bg-line custom newsmagz-related-posts-title"><span>Related Posts<span class="line"></span></span></h3> <div class="newsmagz-related-posts owl-carousel small-nav"> <article class="entry entry-box"> <div class="crn-post-thumbnail"> <div class="crn-post-thumbnail"> <figure> <a href="https://ponary.pl/po-76-latach-wszystko-jest-mozliwe/" title="Po 76 latach wszystko jest możliwe…"> <img width="288" height="160" src="https://ponary.pl/wp-content/themes/newsmagz_pro/assets/images/crn_placeholder.png" data-src="https://ponary.pl/wp-content/uploads/2022/10/zd1-288x160.jpg" class="crnLazyImg attachment-crn_newsmagz_related_post size-crn_newsmagz_related_post wp-post-image" alt="" decoding="async" loading="lazy" /> </a> </figure> </div> </div> <div class="entry-content-wrapper"> <h2 class="entry-title"><a href="https://ponary.pl/po-76-latach-wszystko-jest-mozliwe/">Po 76 latach wszystko jest możliwe…</a></h2> </div> </article> <article class="entry entry-box"> <div class="crn-post-thumbnail"> <div class="crn-post-thumbnail"> <figure> <a href="https://ponary.pl/100-lecie-urodzin-heleny-pasierbskiej/" title="100 Lecie urodzin Heleny Pasierbskiej"> <img width="288" height="160" src="https://ponary.pl/wp-content/themes/newsmagz_pro/assets/images/crn_placeholder.png" data-src="https://ponary.pl/wp-content/uploads/2021/12/Helena-Pasierbska-288x160.jpg" class="crnLazyImg attachment-crn_newsmagz_related_post size-crn_newsmagz_related_post wp-post-image" alt="" decoding="async" loading="lazy" /> </a> </figure> </div> </div> <div class="entry-content-wrapper"> <h2 class="entry-title"><a href="https://ponary.pl/100-lecie-urodzin-heleny-pasierbskiej/">100 Lecie urodzin Heleny Pasierbskiej</a></h2> </div> </article> <article class="entry entry-box"> <div class="crn-post-thumbnail"> <div class="crn-post-thumbnail"> <figure> <a href="https://ponary.pl/wspomnienia-renaty-buko/" title="Wspomnienia Renaty Buśko"> <img width="240" height="160" src="https://ponary.pl/wp-content/themes/newsmagz_pro/assets/images/crn_placeholder.png" data-src="https://ponary.pl/wp-content/uploads/2011/01/tablica.jpg" class="crnLazyImg attachment-crn_newsmagz_related_post size-crn_newsmagz_related_post wp-post-image" alt="" decoding="async" loading="lazy" /> </a> </figure> </div> </div> <div class="entry-content-wrapper"> <h2 class="entry-title"><a href="https://ponary.pl/wspomnienia-renaty-buko/">Wspomnienia Renaty Buśko</a></h2> </div> </article> <article class="entry entry-box"> <div class="crn-post-thumbnail"> <div class="crn-post-thumbnail"> <figure> <a href="https://ponary.pl/wspomnienia-ponarskie-tadeusz-sokoowski-borne-sulinowo/" title="Wspomnienia ponarskie – Tadeusz Sokołowski"> <img width="213" height="160" src="https://ponary.pl/wp-content/themes/newsmagz_pro/assets/images/crn_placeholder.png" data-src="https://ponary.pl/wp-content/uploads/2017/07/historie.jpg" class="crnLazyImg attachment-crn_newsmagz_related_post size-crn_newsmagz_related_post wp-post-image" alt="" decoding="async" loading="lazy" /> </a> </figure> </div> </div> <div class="entry-content-wrapper"> <h2 class="entry-title"><a href="https://ponary.pl/wspomnienia-ponarskie-tadeusz-sokoowski-borne-sulinowo/">Wspomnienia ponarskie – Tadeusz Sokołowski</a></h2> </div> </article> <article class="entry entry-box"> <div class="crn-post-thumbnail"> <div class="crn-post-thumbnail"> <figure> <a href="https://ponary.pl/pamiecihelenypasierbskiej/" title="Pamięci Heleny Pasierbskiej założycielce Stowarzyszenia „Rodzina Ponarska” w drugą rocznicę śmierci."> <img width="213" height="160" src="https://ponary.pl/wp-content/themes/newsmagz_pro/assets/images/crn_placeholder.png" data-src="https://ponary.pl/wp-content/uploads/2012/03/HelenaPasierbska.jpg" class="crnLazyImg attachment-crn_newsmagz_related_post size-crn_newsmagz_related_post wp-post-image" alt="" decoding="async" loading="lazy" /> </a> </figure> </div> </div> <div class="entry-content-wrapper"> <h2 class="entry-title"><a href="https://ponary.pl/pamiecihelenypasierbskiej/">Pamięci Heleny Pasierbskiej założycielce Stowarzyszenia „Rodzina Ponarska” w drugą rocznicę śmierci.</a></h2> </div> </article> </div> </div> </div> </div> <div class="mb20"></div> <input type="hidden" class="tPacficBfPst" data-nextposttxt="NEXT STORY" data-title ="Jak ujęto Wiktorasa Galwanauskasa?" data-url="https://ponary.pl/jak-ujeto-galwanauskasa/"><input type="hidden" class="tPacficBfNxtPst" data-url="https://ponary.pl/matka-boska-ponarska/"> <div id="crn-comments-load"> <span class="crn-comments-loader">1 Comment</span> </div> <div id="comments" class="comments-area">  <div class="comments-list-area"> <h3 class="comments-title title-border title-bg-line"> <span>1 Comment <span class="line"></span></span></h3> <ul class="comments-list media-list newsmagz-mag-clist"> <li class="comment byuser comment-author-super_admin bypostauthor even thread-even depth-1" id="comment-1"> <div id="div-comment-1" class="comment-body"> <div class="comment-author vcard"> <div class="comment-author-avatar"> <img alt='' src='https://secure.gravatar.com/avatar/2ee7044376bafb9b264d94e765537a66?s=80&d=mm&r=g' srcset='https://secure.gravatar.com/avatar/2ee7044376bafb9b264d94e765537a66?s=160&d=mm&r=g 2x' class='avatar avatar-80 photo' height='80' width='80' loading='lazy' decoding='async'/> </div> <div class="comment-author-text"> <h4 class="media-heading">ireneusz</h4><span class="comment-date"> 14 stycznia 2019 - 13:15 </span> <div class="comment-body"> <p>moja babcia, HELENA GAJDULEWICZ śp.,była kiedyś naocznym świadkiem, jak ulicami Wilna prowadzili na ponary naziści, ludność narodowości żydowskiej na miejsce każni,pamiętam to z opowieści w domu rodzinnym w Bolesławcu, w pamięci mojej utkwiły mi słowa mojej babci, cytuję- „uj, czego płaczesz, dzisiaj my, jutro wy”</p> <div class="reply reply-link"> <a rel='nofollow' class='comment-reply-link' href='https://ponary.pl/jak-ujeto-galwanauskasa/?replytocom=1#respond' data-commentid="1" data-postid="100" data-belowelement="div-comment newsmagz-mag-comment-1" data-respondelement="respond" data-replyto="Odpowiedz użytkownikowi ireneusz" aria-label='Odpowiedz użytkownikowi ireneusz'>Odpowiedz</a> </div> </div> </div> </div> </div> </li> </ul> </div> <div id="respond" class="comment-respond"> <h3 id="reply-title" class="comment-reply-title">Dodaj komentarz <small><a rel="nofollow" id="cancel-comment-reply-link" href="/jak-ujeto-galwanauskasa/#respond" style="display:none;">Anuluj pisanie odpowiedzi</a></small></h3><form action="https://ponary.pl/wp-comments-post.php" method="post" id="commentform" class="comment-form" novalidate><p class="comment-notes"><span id="email-notes">Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.</span> <span class="required-field-message">Wymagane pola są oznaczone <span class="required">*</span></span></p><div class="row"><div class="col-sm-4"> <div class="form-group"> <label for="author" class="input-desc">Name<span class="required">*</span></label> <input id="author" class="form-control" placeholder="Name" name="author" type="text" value="" size="30" aria-required='true' /> </div> </div> <div class="col-sm-4"> <div class="form-group"> <label for="email" class="input-desc">Email<span class="required">*</span></label> <input id="email" class="form-control" placeholder="Your E-mail" name="email" type="text" value="" size="30" aria-required='true' /> </div> </div> <div class="col-sm-4"> <div class="form-group"> <label for="url" class="input-desc">Website</label><input id="url" class="form-control" placeholder="Website" name="url" type="text" value="" size="30" /> </div> </div> <p class="comment-form-cookies-consent"><input id="wp-comment-cookies-consent" name="wp-comment-cookies-consent" type="checkbox" value="yes" /> <label for="wp-comment-cookies-consent">Zapisz moje dane, adres e-mail i witrynę w przeglądarce aby wypełnić dane podczas pisania kolejnych komentarzy.</label></p> <p class="hctpc_block"><span class="hctpc_title">Podaj poprawną odpowiedź<span class="required"> !</span></span><span class="hctpc_wrap hctpc_math_actions"> <label class="hctpc_label" for="hctpc_input_16"><span class="hctpc_span"><img class="hctpc_img " src="" alt="image"/></span> <span class="hctpc_span"> + </span> <span class="hctpc_span"><input id="hctpc_input_16" class="hctpc_input hctpc_wp_comments" type="text" autocomplete="off" name="hctpc_number" value="" maxlength="2" size="2" aria-required="true" required="required" style="margin-bottom:0;display:inline;font-size: 12px;width: 40px;" /></span> <span class="hctpc_span"> = </span> <span class="hctpc_span">8</span> <input type="hidden" name="hctpc_result" value="37g=" /><input type="hidden" name="hctpc_time" value="1731420623" /> <input type="hidden" name="hctpc_form" value="wp_comments" /> </label><span class="hctpc_reload_button_wrap hide-if-no-js"> <noscript> <style type="text/css"> .hide-if-no-js { display: none !important; } </style> </noscript> <span class="hctpc_reload_button dashicons dashicons-update"></span> </span></span></p></div><div class="form-group"> <label for="comment" class="input-desc">Comment<span class="required">*</span></label> <textarea class="form-control" id="comment" name="comment" aria-required="true" placeholder="Your Message"></textarea> </div><p class="form-submit"><input name="submit" type="submit" id="submit" class="btn btn-dark" value="Opublikuj komentarz" /> <input type='hidden' name='comment_post_ID' value='100' id='comment_post_ID' /> <input type='hidden' name='comment_parent' id='comment_parent' value='0' /> </p></form> </div> </div> </main> </div> </div> <aside id="secondary" class="widget-area col-md-4 sidebar"> </aside> </div> </div> <div class="tpSpinner singleend"> <div class="bounce1"></div> <div class="bounce2"></div> <div class="bounce3"></div> </div> </div> </div> <footer id="footer" class="site-footer footer-inverse darkSkin"> <div id="footer-inner"> <div class="container"> <div class="row"> <div class="col-md-4 col-sm-12 newsmagz-footer-widget" id="sidebar-widgets-area-1" aria-label="Widgets Area 1"> <div id="text-3" class="widget widget_text"><h3 class="title-border title-bg-line"><span>Adres Stowarzyszenia:<span class="line"></span></span></h3> <div class="textwidget"><img src="https://ponary.pl/wp-content/uploads/2018/12/logo-m.jpg" width="100" height="100" alt="Rodzina Ponarska" title="Rodzina Ponarska" /><br/> <B>Stowarzyszenie Rodzina Ponarska</B><BR/> ul. Pawła Gdańca 6B/10<BR/> 80-336 Gdańsk<BR/><BR/> tel/fax +48 691 355 426 <BR/> https://ponary.pl<br/> http://rodzinaponarska.pl<br/> kontakt mailowy: kontakt@ponary.pl<br/><br/> NIP: PL 5842513369<BR/> REGON: 193000303<BR/> KRS: 0000121575<BR/> <br/> <br>Wesprzyj Nas Dotacją:</b><br/> Nr konta :<br/> PKO BP O/Gdańsk<br/> 70 1020 1811 0000 0402 0072 4773<br/><br/> </div> </div> </div> <div id="sidebar-widgets-area-2" class="col-md-4 col-sm-12 newsmagz-footer-widget" aria-label="Widgets Area 2"> <div id="custom_html-3" class="widget_text widget widget_custom_html"><h3 class="title-border title-bg-line"><span>Zobacz Panary na mapie:<span class="line"></span></span></h3><div class="textwidget custom-html-widget"><iframe src="https://www.google.com/maps/embed?pb=!1m18!1m12!1m3!1d2309.6675143175194!2d25.160356951529337!3d54.627463085582754!2m3!1f0!2f0!3f0!3m2!1i1024!2i768!4f13.1!3m3!1m2!1s0x46ddecb67f377fd7%3A0x662753bda38c12f!2sPaneri%C5%B3+Memorialas!5e0!3m2!1spl!2spl!4v1554108957801!5m2!1spl!2spl" width="auto" height="350" frameborder="0" style="border:0" allowfullscreen></iframe></div></div> </div> <div id="sidebar-widgets-area-3" class="col-md-4 col-sm-12 newsmagz-footer-widget" aria-label="Widgets Area 3"> <div id="custom_html-5" class="widget_text widget widget_custom_html"><h3 class="title-border title-bg-line"><span>Dodatkowe wpisy:<span class="line"></span></span></h3><div class="textwidget custom-html-widget"><ul> <li><a href="https://ponary.pl/ponarywliteraturze/" target="_self" rel="noopener">Literatura</a></li> <li><a href="https://ponary.pl/deklaracja/" target="_self" rel="noopener">Deklaracja</a></li> <li><a href="https://ponary.pl/kontakt/" target="_self" rel="noopener">Dane adresowe</a></li> </ul></div></div><div id="custom_html-2" class="widget_text widget widget_custom_html"><div class="textwidget custom-html-widget"><br/><p>| <span class="tooltips " style="" title="Strona startowa https://ponary.pl"> <a href="https://ponary.pl" target="_self" rel="noopener">start</a></span> | <span class="tooltips " style="" title="Kursy Bank NBP"><a href="https://www.nbp.pl/home.aspx?f=/kursy/kursya.html" target="_blank" rel="noopener">kursy NBP</a></span> | <span class="tooltips " style="" title="Zaloguj się do serwera pocztowego"><a href="https://poczta.webd.pl/" target="_blank" rel="noopener">poczta</a></span> | <span class="tooltips " style="" title="Informacje Polityka Prywatności"><a href="https://ponary.pl/polityka-prywatnosci-informacje/" target="_self" rel="noopener">polityka prywatności</a></span> | </p> </div></div><div id="custom_html-4" class="widget_text widget widget_custom_html"><div class="textwidget custom-html-widget"><a href="https://info.flagcounter.com/7Ltl"><img src="https://s01.flagcounter.com/count2/7Ltl/bg_181818/txt_FFFFFF/border_181818/columns_4/maxflags_8/viewers_odwiedzili+nas+:/labels_1/pageviews_1/flags_0/percent_0/" alt="Flag Counter" border="0"></a><br/> </div></div><div id="wp_statsmechanic-2" class="widget widget_wp_statsmechanic"><link rel='stylesheet' type='text/css' href='//ponary.pl/wp-content/cache/wpfc-minified/229y065e/buhfz.css' /><div id='mvcwid' style='font-size:2; text-align:;color:#FFFFFF;'> <div id="mvccount"><img src='https://ponary.pl/wp-content/plugins/mechanic-visitor-counter/styles/image/bbldotg/0.gif' alt='0'><img src='https://ponary.pl/wp-content/plugins/mechanic-visitor-counter/styles/image/bbldotg/3.gif' alt='3'><img src='https://ponary.pl/wp-content/plugins/mechanic-visitor-counter/styles/image/bbldotg/1.gif' alt='1'><img src='https://ponary.pl/wp-content/plugins/mechanic-visitor-counter/styles/image/bbldotg/5.gif' alt='5'><img src='https://ponary.pl/wp-content/plugins/mechanic-visitor-counter/styles/image/bbldotg/1.gif' alt='1'><img src='https://ponary.pl/wp-content/plugins/mechanic-visitor-counter/styles/image/bbldotg/8.gif' alt='8'><img src='https://ponary.pl/wp-content/plugins/mechanic-visitor-counter/styles/image/bbldotg/0.gif' alt='0'></div> <div id="mvctable"> <table width='100%'> <tr><td style='font-size:2; text-align:;color:#FFFFFF;'><img src='https://ponary.pl/wp-content/plugins/mechanic-visitor-counter/counter/mvcvisit.png'> Visit Today : 75</td></tr> <tr><td style='font-size:2; text-align:;color:#FFFFFF;'><img src='https://ponary.pl/wp-content/plugins/mechanic-visitor-counter/counter/mvcyesterday.png'> Visit Yesterday : 87</td></tr> <tr><td style='font-size:2; text-align:;color:#FFFFFF;'><img src='https://ponary.pl/wp-content/plugins/mechanic-visitor-counter/counter/mvcmonth.png'> This Month : 1467</td></tr> <tr><td style='font-size:2; text-align:;color:#FFFFFF;'><img src='https://ponary.pl/wp-content/plugins/mechanic-visitor-counter/counter/mvconline.png'> Who's Online : 3</td></tr> </table> </div> <div id="mvcip">Your IP Address: 192.168.100.56</div> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="col-md-12 footer-blocks-bottom-full"> </div> </div> <div id="footer-bottom" class="no-bg"> <div class="container"> <div class="newsmagz-footer-container"> <div class="col-md-8 col-md-push-4 newsmagz-footer-menu"> </div> <div class="col-md-4 col-md-pull-8 poweredby"> Stowarzyszenie Rodzina Ponarska </div> </div> </div> </div> </footer> <div id="gotop" class="fa fa-caret-up"></div> </div> </div> <script type="text/javascript"> WebFontConfig = { google: { families: [ 'Roboto Condensed:400,700', 'Roboto:400,500,600,700', 'Roboto Slab:400,700,600', 'Arimo:400', 'Arimo:400 '] } }; (function() { var wf = document.createElement('script'); wf.src = 'https://ajax.googleapis.com/ajax/libs/webfont/1/webfont.js'; wf.type = 'text/javascript'; wf.async = 'true'; var s = document.getElementsByTagName('script')[0]; s.parentNode.insertBefore(wf, s); })(); </script> <script type='text/javascript' src='https://ponary.pl/wp-content/plugins/simple-tooltips/zebra_tooltips.js?ver=6.2.6' id='simple_tooltips_base-js'></script> <script type='text/javascript' id='theme-my-login-js-extra'> /* <![CDATA[ */ var themeMyLogin = {"action":"","errors":[]}; /* ]]> */ </script> <script type='text/javascript' src='https://ponary.pl/wp-content/plugins/theme-my-login/assets/scripts/theme-my-login.min.js?ver=7.1.9' id='theme-my-login-js'></script> <script type='text/javascript' src='https://ponary.pl/wp-content/themes/newsmagz_pro/assets/js/newsmagz.ticker.min.js?ver=1.0.0' id='newsmagz.ticker.min-js'></script> <script type='text/javascript' src='https://ponary.pl/wp-content/themes/newsmagz_pro/assets/js/newsmagz-images-loaded.js?ver=1.0.0' id='newsmagz-images-loaded-js'></script> <script type='text/javascript' src='https://ponary.pl/wp-content/themes/newsmagz_pro/assets/js/newsmagz.offcanvas.min.js?ver=1.0.0' id='newsmagz.offcanvas.min-js'></script> <script type='text/javascript' src='https://ponary.pl/wp-content/themes/newsmagz_pro/assets/js/masonry.min.js?ver=1.0.1' id='newsmagz-masonry-js'></script> <script type='text/javascript' src='https://ponary.pl/wp-content/themes/newsmagz_pro/assets/js/owl.carousel.min.js?ver=2.0.0' id='newsmagz-owl-carousel.min-js'></script> <script type='text/javascript' id='newsmagz-main-all-js-extra'> /* <![CDATA[ */ var OwlCarouselRtl = {"rtl":""}; var tpcrn_ajax = {"ajaxurl":"https:\/\/ponary.pl\/wp-admin\/admin-ajax.php"}; var comments = {"fbappid":"","disqusid":""}; var screenReaderText = {"expand":"<span class=\"screen-reader-text\">expand child menu<\/span>","collapse":"<span class=\"screen-reader-text\">collapse child menu<\/span>"}; var stickyMenu = {"disable_sticky":""}; /* ]]> */ </script> <script type='text/javascript' src='https://ponary.pl/wp-content/themes/newsmagz_pro/assets/js/newsmagz.main.js?ver=1.0.1' id='newsmagz-main-all-js'></script> <script type='text/javascript' src='https://ponary.pl/wp-includes/js/comment-reply.min.js?ver=6.2.6' id='comment-reply-js'></script> <script type='text/javascript' id='hctpc_front_end_script-js-extra'> /* <![CDATA[ */ var hctpc_vars = {"nonce":"1d8eaebd9d","ajaxurl":"https:\/\/ponary.pl\/wp-admin\/admin-ajax.php","enlarge":""}; /* ]]> */ </script> <script type='text/javascript' src='https://ponary.pl/wp-content/plugins/captcha/js/front_end_script.js?ver=6.2.6' id='hctpc_front_end_script-js'></script> <script type="text/javascript"> jQuery(function() { jQuery(".tooltips img").closest(".tooltips").css("display", "inline-block"); new jQuery.Zebra_Tooltips(jQuery('.tooltips').not('.custom_m_bubble'), { 'background_color': '#828282', 'color': '#ffffff', 'max_width': 250, 'opacity': .95, 'position': 'center' }); }); </script> <script type="text/javascript"> function AI_responsive_widget() { jQuery('object.StefanoAI-youtube-responsive').each(function () { jQuery(this).parent('.fluid-width-video-wrapper').removeClass('fluid-width-video-wrapper').removeAttr('style').css('width', '100%').css('display', 'block'); jQuery(this).children('.fluid-width-video-wrapper').removeClass('fluid-width-video-wrapper').removeAttr('style').css('width', '100%').css('display', 'block'); var width = jQuery(this).parent().innerWidth(); var maxwidth = jQuery(this).css('max-width').replace(/px/, ''); var pl = parseInt(jQuery(this).parent().css('padding-left').replace(/px/, '')); var pr = parseInt(jQuery(this).parent().css('padding-right').replace(/px/, '')); width = width - pl - pr; if (maxwidth < width) { width = maxwidth; } var ratio = jQuery(this).attr('data-ratio'); if (typeof ratio == 'undefined') { ratio = 16 / 9; } jQuery(this).css('width', width + "px"); jQuery(this).css('height', width / ratio + "px"); jQuery(this).find('iframe').css('width', width + "px"); jQuery(this).find('iframe').css('height', width / ratio + "px"); }); } if (typeof jQuery !== 'undefined') { jQuery(document).ready(function () { setTimeout(function () { jQuery("div[data-iframe='StefanoAI-youtube-widget-responsive']").each(function () { var iframe = jQuery("<iframe></iframe>"); jQuery.each(this.attributes, function () { if (this.name == 'data-iframe' || this.name == 'data-') return; iframe.attr(this.name.replace(/^data-/, ''), this.value); }); jQuery(iframe).insertAfter(jQuery(this)); jQuery(this).remove(); }); AI_responsive_widget(); }, 50); }); jQuery(window).resize(function () { AI_responsive_widget(); }); } </script> </body> </html>